การพฒนาการเรยนรและการปฏบตเพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ

ส าหรบบคลากรในส านกงานการไฟฟาสวนภมภาค อ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน

วระพล ภวนนท

ดษฎนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย เมษายน 2560

(ลขสทธเปนของมหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย)

การพฒนาการเรยนรและการปฏบตเพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ ส าหรบบคลากรในส านกงานการไฟฟาสวนภมภาค

อ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน

วระพล ภวนนท

ดษฎนพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศกษาศาสตรดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย เมษายน 2560

(ลขสทธเปนของมหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย)

THE DEVELOPMENT OF LEARNING AND PRACTICE FOR ONE STOP SERVICE OF PROVINCIAL ELECTRICITY AUTHORITY

PERSONEL IN CHUMPHAE DISTRICT, KHONKAEN PROVINCE

WERAPON PHUWANON

A DISSERTATION SUBMITTED IN PARTIAL FULFILLMENT OF THE REQUIREMENTS FOR THE DEGREE OF DOCTOR OF EDUCATION

DEPARTMENT OF EDUCATIONAL ADMINISTRATION FACULTY OF EDUCATION

MAHAMAKUT BUDDHIST UNIVERSITY APRIL, B.E. 2560 (2017)

(COPYRIGHT OF MAHAMAKUT BUDDHIST UNIVERSITY)

ก

ประกาศคณปการ ดษฎนพนธเลมน ส าเรจไดดวยความอนเคราะหและสนบสนนอยางดยงจากทานพระครธรรมาภสมย,ดร. อาจารยทปรกษาหลกทไดทมเททงแรงกายแรงใจอบรมสงสอนและกระตนเคยวเขญเพอคณภาพของงานวจย ทานพระครสธจรยวฒน,ดร. ทานรองศาสตราจารย ดร.วโรจน สารรตนะ ผชวยศาสตราจารย ดร.ไพศาล สวรรณนอย อาจารยทอบรมสงสอนใหค าปรกษาและชแนะแนวทางทเปนประโยชน สนบสนนสงเสรมจนงานวจยส าเรจเรยบรอยลลวงไปดวยด ซงผวจยมความซาบซงในความกรณาเปนอยางยง และขอกราบขอบพระคณเปนอยางสงยงไว ณ โอกาสน ขอกราบขอบพระคณคณาจารยผสอน คณาจารยประจ าโครงการปรญญาเอกสาขาการบรหารการศกษา ทกทานทไดอบรมสงสอนใหความร และเสยสละเวลาอนมคายงเพอใหขอเสนอแนะในการด าเนนการวจย ขอกราบขอบพระคณคณพอ คณแม ทใหการอบรมเลยงด สงสอนดวยความรก คอยใหก าลง สงเสรมและสนบสนนใหเลาเรยนศกษา ขอบคณศรภรรยาและลกสาวทคอยเปนก าลงแรงใจใหเสมอมาแมล าบากกยงคอยเคยงขางอยตลอดเวลา ขอขอบคณคณะผบรหารทกทาน พๆและเพอนๆ ส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพทกคนทคอยใหความชวยเหลอเปนอยางด ตลอดจนญาต พนอง ทกคน ทคอยใหก าลงใจและสนบสนนชวยเหลอดวยดเสมอมาคณคาทงหมดทเกดขนจาก ดษฎนพนธเลมน ผวจยขอนอมร าลกและบชาพระคณแกบพการของผวจยและบรพาจารย ทกทานทประสทธประสาทวชาความรและวางรากฐานการศกษาใหกบผวจย

วระพล ภวนนท

ข

5730440512016: สาขาวชา:การบรหารการศกษา; ศษ.ด.(การบรหารการศกษา) ค าส าคญ: การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม, การใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ, การไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ วระพล ภวนนท:การพฒนาการเรยนรและการปฏบตเพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ ส าหรบบคลากรในส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน (THE DEVELOPMENT OF LEARNING AND PRACTICE FOR ONE STOP SERVICE OF PROVINCIAL ELECTRICITY AUTHORITY PERSONEL IN CHUMPHAE DISTRICT, KHONKAEN PROVINCE) คณะกรรมการควบคมดษฎนพนธ: พระครธรรมาภสมย,ดร. 247 หนา ป พ.ศ. 2560 การวจยนมวตถประสงคเพอพฒนาบคลากรใหเกดการเรยนรและการปฏบตใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ และเพอศกษาการเปลยนแปลง การเรยนร และองคความรใหมทเกดจากกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม บรณาการดวยแนวคดทางการบรหารการศกษาทส าคญคอ แนวคดการจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยน แนวคดและลกษณะการเรยนรส าหรบผใหญ และหลกการ แนวคด การพฒนาบคลากร มผรวมวจย 20 คน ในส านกงานการไฟฟาสวนภมภาค อ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน เครองมอการวจยใชแบบสมภาษณ แบบตดตามโครงการ แบบประเมนสภาพการด าเนนงาน และแบบประเมนโครงการ สถตทใชคอ คาเฉลยและรอยละ ผลการวจย พบวา การด าเนนงานบรรลผลส าเรจตามเกณฑคาดหวงทผวจยและผรวมวจยก าหนดไว คอ ระดบด หรอ 3.00 คะแนนขนไป เกดการเรยนรรวมกนวาการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ โดยการน าเอาเทคโนโลยสมยใหมมาใชในการด าเนนงานสามารถลดขนตอน ลดระยะเวลาและประหยดคาใชจาย และความรใหมทเกดขนเปนแนวทางในการพฒนาการใหบรการ ประกอบดวย 1) งานการบรการลกคาและการตลาด ควรมแผนผงแสดงการใหบรการ มคมอประชาสมพนธ 2) งานการบญช ควรมระบบบตรควอตโนมต ระบบรบจายคาไฟ บรการชวงพกเทยงและออกใหบรการนอกส านกงาน 3) งานการตดตงมเตอร ควรน าโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร ระบบGIS ระบบ Zap และน าเครองมอรอกมาใชพฒนางาน 4) การออกใหบรการนอกสถานท สามารถใหหลายแผนกบรการพรอมกนได

ค

5730440512016 : DEPARTMENT: EDUCATIONAL ADMINISTRATION; D.Ed. (EDUCATIONAL ADMINISTRATION) KEYWORDS : PARTICIPATORY ACTION RESEARCH,ONE STOP SERVICE, PROVINCIAL ELECTRICITY AUTHORITYOF CHUMPAEDISTRICT WERAPON PHUWANON : THE DEVELOPMENT OF LEANING AND PARACTICE FOR ONE STOP SERVICE OF PROVINCIAL ELECTRICITY AUTHORITY PERSONEL IN CHUMPHAE DISTRICT, KHONKAEN PROVINCE, THESIS ADVISOR: PRAKHU DHAMMAPISSAMAI, DR., 247 P, 2017 This research aims to develop personnel in learning and practicing the one-stop services, to study the changes in learning, and to gain new knowledge innovated by integration of Sustainable Education Development, Adult Learning, and Personnel Development. This research was conducted between May 2016 to March 2017 by 20 participants at the Provincial Electricity Authority Office, Chumphae District, Khonkaen. The research instruments are interview questionnaires, project plan, operational evaluation, and project evaluation. Mean and Percentage were the statistics used for this research. The research result successfully achieved an expectation of determined by the researcher team at good level or 3.00 points. It yielded collaborative learning amongst participants in applying modern technology to the service operation to provide the one-stop service which brings the benefits to both service providers and service recipients in reducing service time and costs saving. New knowledge gained from this study are the recommendations as follows: (1) Having customer service diagram and manuals publicized for marketing promotion. (2) Having automatic queuing system for electricity payment during lunch break and mobile service provision. (3) Using the meter locator GIS system, Zap system, and hoist tools for meter installation service. (4) Improve concurrent services provided by multi-departments.

สารบญ

หนา ประกาศคณปการ......................................................................................................บทคดยอภาษาไทย................................................................................................... บทคดยอภาษาองกฤษ.............................................................................................. สารบญ..................................................................................................................... สารบญตาราง........................................................................................................... สารบญภาพ..............................................................................................................

ก ข ค ง ฉ ซ

บทท 1 บทน า…………………….…………………………………………………... 1

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา......................................................... 1.2 วตถประสงคของการวจย............................................................................... 1.3 ขอบเขตของการวจย....................................................................................... 1.4 นยามศพทเฉพาะ............................................................................................ 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ............................................................................

1 7 7 8 9

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ………………………………………………… 11

2.1 แนวคดการศกษาเพอการพฒนาทย งยน......................................................... 2.2 แนวคดและลกษณะการเรยนรส าหรบผใหญ................................................ 2.3 หลกการ แนวคด และทฤษฎเกยวกบการพฒนาบคลากร............................... 2.4 แนวคดเกยวกบการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ....................................... 2.5 แนวคดการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม................................................ 2.6 บรบทส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ...................................... 2.7 กรอบแนวคดเพอการวจย...............................................................................

11 19 34 47 61 89 93

3 วธด าเนนการวจย…………………………………………………………………….. 98

3.1 พนททด าเนนการวจย..................................................................................... 113 3.2 ผรวมวจย และบทบาทของผรวมวจย............................................................. 114 3.3 ขนตอนการวจย.............................................................................................. 114 3.4 เครองมอทใชในการวจย................................................................................

99 99 99

104

บทท หนา 3.5 การเกบรวบรวมขอมล………………………………..……………………

3.6 การวเคราะหขอมล………………………….………………….…………. 3.7 การเขยนรายงานการวจย……………………………………….………….

105 105 106

4 ผลการด าเนนการวจย……………………………………………………….. 107

วงจรท 1…………………………………………………………….…………. วงจรท 2…………………………………………………………….………….

108 173

5 สรป อภปรายผลและอภปรายผล…………………………………………………. 207

5.1 สรปผลการวจย……………………………………………………………. 5.2 การอภปรายผล………..………………………………………….……….. 5.3 ขอเสนอแนะ…………………………………………………….…………

207 216 223

บรรณานกรม……………………….…………………………………….………. 225

ภาคผนวก 233

ภาคผนวก ก เครองมอการวจย……………………………………………………….. 234

ภาคผนวก ข รายชอผรวมวจย…………………………………………….………….. 243

ประวตยอของผวจย………………………………………………………………..…………. 245

สารบญตาราง

ตารางท หนา 2.1 แสดงจ านวนประชากรอ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน……………………….……. 90 3.1 แสดงระยะเวลาด าเนนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมทง 2 วงจร…….…….. 103 4.1 แผนด าเนนงานเพอการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม…………………..…….. 113 4.2 สรปผลการด าเนนงานของขนตอนการเตรยมการ………………………….……… 116 4.3 ผลการด าเนนงานของการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ ในภาพรวม……………. 124 4.4 สรปกจกรรมทจะด าเนนการพฒนางานแผนกบรการลกคาและการตลาด…….….… 127 4.5 สรปกจกรรมทจะด าเนนการพฒนางานแผนกมเตอร……………………….….….. 128 4.6 สรปกจกรรมทจะด าเนนการพฒนางานแผนกบญชการเงนและประมวลผล…….… 129 4.7 เปรยบเทยบการใหบรการนอกสถานทระหวางการใหบรการแบบเดมและการ

ใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (แบบใหม)………………………………….…….

131 4.8 เปรยบเทยบการบรการช าระคาธรรมเนยมระหวางการใหบรการแบบเดมและการ

ใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (แบบใหม)……………………………………….

132 4.9 เปรยบเทยบการใหบรการงานตดตงมเตอรลกคารายยอยระหวางการใหบรการ

แบบเดมและการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (แบบใหม)…………………..….

133 4.10 เปรยบเทยบการใหบรการงานตดตงมเตอรลกคารายใหญระหวางการใหบรการ

แบบเดมและการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (แบบใหม)……………………...

134 4.11 เกณฑการประเมนส าหรบวดสภาพทคาดหวงจากการแกปญหา………….……….. 136 4.12 ผลสรปการด าเนนกจกรรมขนตอนการวางแผน………………………….……….. 144 4.13 เครองมอการวจยทผวจยและผรวมวจยไดรวมกนจดท าขน……………………….. 146 4.14 การจดทมงานโครงการเพอน าแผนปฏบตการลงสการปฏบต…………………….. 147 4.15 ผลการประเมนสภาพการด าเนนงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพกอนการน า

แผนปฏบตการลงสการปฏบต……………………………………………………..

149 4.16 ผลการสรปผลการด าเนนงานขนตอนการสงเกต……………………………….…. 166 4.17 สรปการสะทอนผลการปฏบตงานโครงการ…………………………………….…. 168 4.18 สรปผลการสะทอนผลการด าเนนงานขนตอนการสะทอนผล…………………..…. 172 4.19 ผลสรปในภาพรวมของการน าแผนลงสการปฏบต(Acting) ในวงจรท 1……….…. 174

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา 4.20 สรปผลการวเคราะหเพอหาทางเลอกทน าไปใชในการแกปญหา……………. 175 4.21 การสรปผลการด าเนนงานของขนตอนการวางแผนใหม……………………. 177 4.22 ทมประเมนโครงการ………………………………………………………… 182 4.23 ผลการสรปผลการด าเนนงานขนตอนการสงเกต……………….……………. 191 4.24 สรปผลการน าแผนปฏบตการใหมลงสการปฏบต……………………….…… 192 4.25 สรปผลการด าเนนโครงการเมอสนสดวงจรท 2………………….………….. 193 4.26 สรปผลการประเมนสภาพการด าเนนงานหลงการน าแผนปฏบตการลงสการ

ปฏบต………………………………………………….……………….…….

194 4.27 สรปผลการด าเนนงานขนตอนการสะทอนผล………….……………….…… 196 4.28 สรปผลการด าเนนงานขนตอนท 1-10……………………………………….. 197 4.29 ผลการด าเนนโครงการตามแผนเพอการแกปญหาของส านกงานการไฟฟา

สวนภมภาคอ าเภอชมแพ………………………………………………….….

199 4.30 สรปผลพฒนาการเรยนรและการปฏบตเพอการใหบรการแบบจดเดยว

เบดเสรจส าหรบบคลากรในส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ…..

201 5.1 สรปผลการด าเนนงานกจกรรมขนตอนท 1–10…………………………….…. 208 5.2 ผลการเปลยนแปลงในระดบโครงการทบรรจในแผนปฏบตการ………….…… 209 5.3 ผลการเปลยนแปลงในระดบแผนกหลงน าแผนสการปฏบต…………….…….. 211

สารบญภาพ

หนา ภาพท 1.1 ขอบเขตการวจย.................................................................................................... 8 ภาพท 2.1 แสดงลกษณะการเรยนรของผใหญสรปตามแนวคดของนกวชาการ.................... 29 ภาพท 2.2 แนวคดการพฒนาชมชนแบบเดมและแบบใหมกบการวจย เชงปฏบตการสามระดบ………………………………………………………… 75 ภาพท 2.3 กรอบแนวคดการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมตามทศนะของ วโรจน สารรตนะ………………………………………………………………… 79 ภาพท 2.4 กรอบแนวคดการวจยเชงเนอหา............................................................................. 95 ภาพท 2.5 กรอบแนวคดการวจยเชงกระบวนการ................................................................... 97 ภาพท 4.1 แสดงขนตอนและระยะเวลาในการด าเนนการวจย……………………………... 107 ภาพท 4.2 การน าเสนอเคาโครงการวจย…………………………………………………… 109 ภาพท 4.3 กจกรรมสรางความเปนกนเอง………………………………………………….. 110 ภาพท 4.4 วทยากรบรรยายเสรม นายสมมาตย ภมภาค………………………………….…. 110 ภาพท 4.5 วทยากรบรรยาย นายวระพล ภวนนท................................................................. 111 ภาพท 4.6 การใหความรเบองตนส าหรบการวจย…………………………………………… 112 ภาพท 4.7 แผนผงการบรหารส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน 123 ภาพท 4.8 ความตองการพฒนาของผรวมวจย………………………………………………. 125 ภาพท 4.9 สภาพทคาดหวงจากการแกปญหา……………………………………………….. 135 ภาพท 4.10 การประชมก าหนดแนวทางปฏบตรวม………………………………….……… 148 ภาพท 4.11 การจดท าแผนผงการใหบรการ………………………………………………… 150 ภาพท 4.12 การจดท าคมอประชาสมพนธ………………………………………….……….. 151 ภาพท 4.13 ตดตงโปรแกรมระบบการจายคาไฟฟา…………………………………………. 152 ภาพท 4.14 การตดตงระบบบตรควอตโนมต………………………………………………. 153 ภาพท 4.15 การใหบรการชวงพกเทยง……………………………………………………… 153 ภาพท 4.16 การตดตงโปรแกรมคนหาดวยระบบ GIS……………………………………… 154 ภาพท 4.17 การตดตงโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร………………………………………….. 155 ภาพท 4.18 การจดท าระบบส ารองคลงพสด………………………………………………. 156 ภาพท 4.19 การจดท าเครองมอรอก………………………………………………………… 157

สารบญภาพ (ตอ)

หนา ภาพท 4.20 กจกรรมสรางสมพนธภาพและสรางก าลงใจ………………………….………… 173 ภาพท 4.21 แผนปฏบตการของขนตอนท 6 วงจรท 2……………………………….………. 176 ภาพท 4.22 กจกรรมแจกคมอ แผนพบและปายแสดงขนตอนการใหบรการ………………... 180 ภาพท 4.23 กจกรรมรบการใหบรการช าระคาธรรมเนยมและบรการ……………….………. 181 ภาพท 4.24 ใหบรการงานมเตอรนอกสถานท………………………………………….……. 182 ภาพท 4.25 แนวทางการพฒนาการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจส าหรบบคลากร ในส านกงานการไฟฟาสวนภมภาค อ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน……….….... 206 ภาพท 5.1 แนวทางการพฒนาการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจส าหรบบคลากรในส านก งานการไฟฟาสวนภมภาค อ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน: ความรใหมจากการปฏบต……………………………………………………..….. 216

บทท 1 บทน า

“การพฒนาทย งยน” เรมเขามามบทบาทอยางมากในกระแสการพฒนาของสงคมโลก นบตงแตประเทศสมาชกองคการสหประชาชาตรวมทงประเทศไทย ไดรวมลงนามในแผนแมบทของโลกเพอการพฒนาทย งยนหรอแผนปฏบตการ 21 (Agenda 21) อทธพลจากแนวคดการพฒนาทย งยนจงถกนามาปรบใชในกระบวนการวางแผนพฒนาประเทศโดยทการพฒนาทย งยนจาเปนตองดาเนนการอยางเปนองครวม เพอสรางสมดลใหเกดขนใน 3 มต ทงมตดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม มตดานเศรษฐกจ และมตดานสงคม (สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2546) และตงแตป พ.ศ. 2558 เปนตนไป ประเทศจานวน 193 ประเทศทวโลก (วกพเดย, 2558) ไดตกลงรวมกนทจะปฏบตตามประกาศ “เปาหมายการพฒนาอยางย งยนหรอ SDGs” โดยองคการสหประชาชาตมเปาหมายทจะใหธรกจเขามามบทบาท เพราะวนนอานาจและทรพยากรอยทธรกจ และจากผลสารวจ SDGs Paving the Way Towards Market Leadership ของ PwC พบวา พลเมองและภาคธรกจในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตเรมตนตวกบการมสวนรวมในการบรรลเปาหมายการพฒนาอยางย งยน โดยภาคธรกจในภมภาคอาเซยนถง 97% มแผนจะรบแนวคดนมาปรบใชในองคกรของตนในชวงระยะ 5 ปขางหนาและ 87% ของประชากรในภมภาคอาเซยนเชอวา ภาคธรกจจาเปนตองดาเนนธรกจโดยคานงถง SDGs เปนหลก นอกจากน 80% ของประชากรยงมแนวโนมทจะบรโภคหรอจบจายสนคาและบรการจากบรษททมการดาเนนธรกจตามเปาหมายการพฒนาอยางย งยนดงกลาวอกดวย (Waranya, 2559)

ในปจจบนรฐบาลไทยไดมมตกาหนดใหมเปาประสงคเ รงดวนทจะตองเรงรดดาเนนการเพอการพฒนาทย งยน อาท ระบบการผลตอาหารทย งยน ยบย งการประมงทผดกฎหมายไรการรายงานและไรการควบคม (IUU) ประสทธภาพการใชพลงงาน การขจดความยากจน การลดการทจรตคอรรปชน เปนตน (สฤณ อาชวานนทกล, 2560) ในภาคเอกชนมหลากหลายหนวยงานทมการพฒนาอยางย งยน อาท มลนธชยพฒนา ทมการพฒนาอยางย งยนดานเศรษฐกจโดยการนาหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาปรบใชในการดาเนนงาน (มลนธชยพฒนา, 2559) บรษท ปตท. จากด(มหาชน) มการดาเนนธรกจตามแนวทางการพฒนาอยางย งยนดวยการสรางความเชอมนตอผมสวนไดสวนเสยผานการดาเนนงานทเปนเลศ โปรงใส และมการพฒนานวตกรรมอยางตอเนอง (บรษท ปตท. จากด (มหาชน), 2558) แสดงใหเหนวาหนวยงาน องคกรภาครฐ ภาคเอกชน ตางให

2

ความสาคญกบการพฒนาแบบยงยนเพอใหองคกรพฒนาตามเปาหมายในขณะเดยวกนกเกดสมดลในทกๆ ดาน แนวคดการพฒนาทย งยนจะตองเปนการพฒนาททาใหเกดดลยภาพของมตทางเศรษฐกจ สงคม ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เพอเสรมสรางความอยดมสขของประชาชนตลอดไป โดยมกรอบการดาเนนงาน ไดแก การบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางย งยน การพฒนาเศรษฐกจอยางย งยน และการพฒนาสงคมเพอการพฒนาทย งยน โดยการพฒนาสงคมจาเปนตองมการพฒนาคนและสงคมใหเชอมโยงกบการพฒนาเศรษฐกจ ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางสมดลโดย (1) พฒนาคณภาพคนไทยใหมผลตภาพสงขน รเทาทนการเปลยนแปลง มจตสานก พฤตกรรมและวถชวตทไมทาลายทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (2) มสทธและโอกาสทจะไดรบการจดสรรทรพยากรและผลประโยชนจากการพฒนา และไดรบการคมครองอยางทวถงและเปนธรรม (3) มระบบการจดการทางสงคมทเสรมสรางการมสวนรวมจากทกภาคสวนของสงคมในกระบวนการพฒนา และ (4) มการนาทนทางสงคมและทนทางทรพยากรธรรมชาตทมอยหลากหลายมาประยกตใชใหเกดประโยชนไดอยางเหมาะสม (สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2546) MFEC Public Company Limited (2558) มนโยบายดานการพฒนาทย งยนสาหรบบรษทโดยยดมนวาความสาเรจอยางย งยนของกจการไมเพยงขนอยกบความรบผดชอบตอผลการดาเนนกจการของบรษทแตยงรวมถงการมสวนรวมพฒนาชมชนทประกอบธรกจ ตลอดจนสงคมโดยรวมและมแนวทางการปฏบตเพอการพฒนาทย งยนคอ1)การกากบดแลกจการ ประกอบกจการดวยความเปนธรรม 2) การตอตานการทจรต 3) เคารพสทธมนษยชน รบผดชอบตอสงคม 4) มสวนรวมในการพฒนาคณภาพทางการศกษาของชมชน และ 5) การจดทารายงานแหงความยงยน นอกจากน กาญจนา เรองศร (2558) ไดกลาววา การพฒนาประเทศจะมการพฒนาทย งยนได ประชากรในประเทศจะตองไดรบการศกษาทมคณภาพ เพราะการศกษาทมคณภาพสรางคณภาพชวตทดไดโดยทาใหเศรษฐกจของตนเองและครอบครวดขน การศกษาทาใหคนมความร มทกษะ มคานยมและมมมองทรอบดานและครอบคลม จากทกลาวมานนแตละทานตางเหนวาการพฒนาทย งยนตองอาศย “แนวคดการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยน” ซงจากการทผวจยไดศกษาทศนะของนกวชาการ เชน กาญจนา เงารงส (2559) วราภรณ เชออนทร (2555) วนย วระวฒนานนท (2553) อาไพ หรคณารกษ (2550) และสานกงานคณะผแทนถาวรไทยประจายเนสโก (2549) เหนไดวา การจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยนนนเปนการพฒนาศกยภาพของบคลากรใหเกดความร ทกษะ มมมอง คานยม และการจงใจใหบคลากรมการแสวงหาความร พฒนาตนเองใหสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ และกอใหเกดดลยภาพระหวางการปฏบตงานและการสรางความเขมแขงในหนวยงานพรอมๆ กน และมแนวทางการจดการศกษา

3

เพอการพฒนาทย งยนควรประกอบดวย 1) จดกจกรรมเสรมใหบคลากรไดแสวงหาและสะสมความร เครองมอ ทกษะทวไปทเปนประโยชนตอการปฏบตงาน รจกถาม สงเกต วเคราะหปญหา และคดคนวธแกไขปญหาอยางรอบคอบ 2) การฝกอบรม เกยวกบหวขอเรองทเปนประโยชนตอการสงเสรมใหเกดการพฒนาในหนวยงาน เชน การพฒนาศกยภาพและความชานาญของบคคลใหสามารถประกอบวชาชพไดอยางมประสทธภาพ 3) จดใหมการถายทอดความรและสงเสรมทกษะอยางสมาเสมอและตอเนองดวยการใชเทคโนโลยทเหมาะสม เพอใหบคลากรเกดการเรยนรอยตลอดเวลา และ 4) สงเสรมใหบคลากรมการคดหาวธ แนวทางในการดาเนนกจกรรมเพอสงเสรมใหเกดการทางานรวมกนและพฒนาระบบการทางานใหเกดความรวดเรวและมประสทธภาพ

การไฟฟาสวนภมภาค (2558) ไดคานงถงแนวคดการจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยน ดงจะเหนไดจากการกาหนดนโยบายการบรหารและพฒนาของคณะกรรมการการไฟฟาสวนภมภาคเพอใหการไฟฟาสวนภมภาคระดบอาเภอมการพฒนาอยางตอเนอง สามารถทจะใหบรการประชาชนและหนวยงานตางๆ ใหอยางเตมท โดยมนโยบายการบรหารและการพฒนาทสาคญ เชน วางแผนการใชประโยชนจากสนทร พยท มอยใหมประสทธภาพ รวมถงการมงเนนเพมประสทธภาพในการทางาน โดยมการปรบปรงกระบวนการทางานใหรวดเรว และมประสทธภาพมากยงขน โดยควรมโครงการ/แผนงาน และมตวชวดในการดาเนนงานทชดเจน ใหความสาคญกบลกคาและลกคาสมพนธ โดยแบงลกคาเปน 3 กลมหลก ไดแก เมอง ประชาชน และกลมอตสาหกรรม โดยคานงถงกระแสการเปลยนแปลงของสงคมจากประชากร Generation Y มการทางานเชงรกเพอปองกนการสญเสยลกคา ผใชไฟฟารายใหญ รวมทงตอบสนองนโยบายรฐบาลเรอง Digital Economy รวมถงควรจดทากลยทธรายกลมลกคา เนนการพฒนาทนมนษย ทนทางปญญา และสงเสรมการเรยนร การจดการความรอยางตอเนอง เชน การจดตงคลงสมองการเรยนรจากคสญญา หรอ Sub Contract การถายทอดองคความร ไปสบคลากรรนตอไป เปนตน การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน (2558) เปนรฐวสาหกจสงกดกระทรวงมหาดไทย มหนาทบรการจาหนายไฟฟาแกประชาชนในสวนภมภาค จงตองดาเนนการตามนโยบายรฐบาลทตองการใหรฐวสาหกจตาง ๆ เพมประสทธภาพและศกยภาพในการแขงขนเพอสรางความเขมแขงใหแกองคกรโดยคานงถงประโยชนสงสดของประชาชนในฐานะผใชบรการเปนหลก ซงสอดคลองกบแนวคดการจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยน และสอดคลองกบเปาหมายและแนวทางการบรหารงานของการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพทคาดหวงวา การบรการลกคาตองมประสทธภาพ รวดเรว ดวยจตสานกของการใหบรการ โดยยดประชาชนในฐานะผใชบรการเปนศนยกลางใหมความพงพอใจในงานบรการสงสด ซงมผลตอการรกษาความเชอมน ภาพลกษณ ความศรทธา และความสมพนธอนดระหวางหนวยงานและผใชบรการ

4

การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ มภารกจหลกในการใหบรการเกยวกบเรองไฟฟาซงในปจจบนประชาชนมความจาเปนในการตดตอเรองไฟฟากบการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพเปนจานวนมาก อาท การรองเรยนเรองไฟฟา การขอตดต งมเตอรไฟฟา การขอเพมลดขนาดเครองวด การขอเปลยนโอนสทธการใชไฟฟา การขอเปลยนประเภทการใชไฟฟา และการสารองกระแสไฟฟา เปนตน ซงทผานมาการใหบรการของสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ ตองผานการดาเนนการใหบรการหลายขนตอน ทาใหเกดความลาชา อกทงบคลากรยงขาดทกษะความรความสามารถทางดานการใหบรการ รวมถงองคความรทางดานวชาการและสงผลใหการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ ไมสามารถสนองความตองการของประชาชนไดอยางมประสทธภาพ (การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ, 2558) การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพจงไดพฒนาองคการตามนโยบายของรฐบาลโดยใหความสาคญกบการใหบรการแกประชาชน โดยมการกาหนดกระบวนการและวธการในการพฒนาระบบการใหบรการ การพฒนาบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน เพอใหบคลากรไดรบเนอหา ความรมากขน ใหมศกยภาพในการทางานไดอยางมประสทธภาพ (พฒนาคนเพอนาไปสการพฒนางาน) โดยอาศยรปแบบการพฒนาวชาชพ ไมวาจะอยในลกษณะของรปแบบการฝกอบรม รปแบบของการสงเกต การประเมน รปแบบของการใหมสวนเกยวของในกระบวนการพฒนาหรอปรบปรงเรองใดเรองหนง จาเปนทจะตองอาศยความรใหมๆ เพอใหผทเขามามสวนรวมนน เกดการศกษาและมการพฒนาทกษะเพมเตม อาศยการบรหารการศกษา เพอสงเสรมทกษะทางวชาการ เกดองคความรใหม มการศกษาหาความรทเปนประโยชนแกหนวยงาน องคกร มโอกาสในการทางานรวมกนเปนกลม การแลกเปลยนความคดเหน ตลอดจนมการตดสนใจรวมกน จดหมายเพอใชการศกษาเปนตวกลางในการพฒนาบคลากร เพอใหเกดความรความเขาใจและสามารถนาไปสการปฏบตไดอยางสมบรณ (วโรจน สารรตนะ, 2556) การใหบรการประชาชนแบบจดเดยวเบดเสรจ มเปาหมายครอบคลมทง ความสะดวก รวดเรว ถกตอง เสมอภาค เปนธรรม ทวถง ประหยดตนทน ประหยดเวลา พอใจ ประทบใจ และสงผลประโยชนโดยรวม มรปแบบและวธการทครอบคลมทงการบรการแบบจดเดยวเบดเสรจและเครอขายเชอมโยงการบรการแบบเบดเสรจ การบรการจดเดยวเบดเสรจถกจดขนมาเพออานวยความสะดวกใหแกประชาชนผใชบรการไฟฟาในการตดตอกบทางหนวยงาน ใหสามารถใชบรการดานตางๆ ของหนวยงานไดหลายๆ อยางในคราวเดยวกน ซงแนวความคดเรองบรการจดเดยวเบดเสรจนไดรบความนยมอยางแพรหลายในการปรบปรงระบบการอานวยความสะดวกใหแกประชาชนไดมการดาเนนการกนหลายรปแบบ ไมวาจะเปนการลดขนตอนและระยะเวลาในการดาเนนการแลวการจดการบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) ซงมลกษณะรวมหนวยงานทเกยวของ

5

ในการใหบรการประชาชนมารวมไวอยในทเดยวกนเพอใหการบรการดานตางๆ ซงอาจมความแตกตางกนในแงประเภทการใหบรการ การทหนวยงานไดดาเนนการลดขนตอน ระยะเวลารวมถงการปรบปรงระบบอานวยความสะดวกแกประชาชนในรปแบบการบรการแบบจดเดยวเบดเสรจนอกจากประชาชนผใชบรการจะไดรบความสะดวกสบายประหยดเวลาลดขนตอนในการตดตอกบหนวยงาน แตกมขอจากดเกยวกบเรองจานวนจดใหบรการประชาชนและความสนเปลองในทรพยากรในการทางาน สภาพแวดลอมโดยเฉพาะขนตอนการเขารบบรการของประชาชนและสถานทการใหบรการจาเปนทจะตองคานงถงความเหมาะสม โดยเฉพาะในดานการใหบรการของเจาหนาท ดานกระบวนการและขนตอนการใหบรการดานระยะเวลาในการดาเนนการ ดานขอมลทไดรบจากการบรการ จงมความสาคญอยางยงตอการใหบรการแกประชาชน เพอใหไดมาซงความพงพอใจและประทบใจตอการปฏบตงานของเจาหนาทสาหรบการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (วระชย ศกดาจวะเจรญและคณะ,2545) การใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) ของการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพจงเปนชองทางการสอสารสมยใหมทใชสอสารระหวางลกคาผใชบรการกบองคกรภาครฐในการตดตอขอรบบรการ ซงจดตงขนโดยมวตถประสงคเพอชวยลดขนตอนการดาเนนงาน หรอเรยกวา การรวมขนตอนการดาเนนงาน และการใหบรการตางๆ ของหนวยงาน ทาใหขนตอนการดาเนนงานกระชบมประสทธภาพมากขน สรางความสะดวกรวดเรวในการมาตดตอหนวยงาน ทาใหลกคาผใชบรการไดรบความพงพอใจกลบไป และยงชวยลดความสนเปลองของเวลาและทรพยากรภายในองคกรไดมากขน อยางทหนวยงานเอกชนยดเปนหลกปฏบตอกท งเปน การสงเสรมภาพลกษณความเปนองคกรททนสมยใหแกองคกรน นๆ ตลอดจนประเทศไทยดวย (สรยา สงคอนทร, 2556)

แตอยางไรกตาม จากสรปรายงานผลการดาเนนงานประจาป พ.ศ. 2558 ของสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ (2558) พบวา ในการดาเนนงานการบรหารงานบคคลนน บคลากรสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพแมจะมความรความสามารถ แตบางสวนยงขาดความรบผดชอบ ขาดความตระหนกในหนาทความรบผดชอบ คานงแตสทธทพงมพงไดมากกวาหนาทความรบผดชอบทพงปฏบต บางสวนขาดความเสยสละ ขาดการอทศแรงกายแรงใจอยางจรงจงเพอองคกร ขาดจตวญญาณของความเปนเจาขององคกร ขาดการทางานเปนทม ขาดจตสานกในการใหบรการทดสงผลใหการบรการทเกดขนกบประชาชนลาชา บางครงประชาชนมารอรบบรการจากเจาหนาทต งแตเชา หรอชวงพกกลางวนแตไมมเจาหนาทคอยใหบรการ บางวนเจาหนาทบางตาแหนงลางาน คนอนกไมสามารถทางานแทนได ทาใหประชาชนตองเสยเวลามาตดตองานในครงตอไปอก อกทงในแตละแผนกตางคนตางทางานเฉพาะหนาของตนไมเอออานวยตอกน ไมมการประสานงานกนระหวางแผนกทาใหการดาเนนงานหรอการใหบรการบางอยางเกดความลาชาและ

6

เนองจากหนวยงานยงไมมการนาเอาเทคโนโลยทสงเสรมประสทธภาพการทางานของบคลากรมาใชมากนกทาใหการทางานคอนขางลาชา ขอมลไมถกตอง ไมเปนปจจบน การรายงานผลการดาเนนงานตางๆ จงไมเปนไปตามระยะเวลาทกาหนดไวในแผนดาเนนการ

จากความคาดหวงทจะแกไขปญหาการใหบรการทลาชา พฒนาการอานวยความสะดวกแกประชาชนผมาใชบรการ ลดขนตอนการทางาน และความคาดหวงทจะใหเจาหนาทของสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน สามารถใหบรการผมาใชบรการจนเสรจในเรองทมาขอรบบรการและสรางความพงพอใจใหกบประชาชนผมารบบรการ หากมการนารปแบบของการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) มาใชในการใหบรการตอประชาชนจะทาใหการตดตอรบบรการของประชาชนเปนไปอยางเรยบรอย สะดวก รวดเรว มความถกตอง แมนยา บรรยากาศในการตดตอเปนไปอยางราบรนและการใหบรการเกดประสทธภาพ ซงผวจยเหนวา แนวคดการจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยนตามทศนะของ อาไพ หรคณารกษ (2550) วราภรณ เชออนทร (2555) ทเนนใหมการพฒนาคนในเรองความร (Knowledge) ทกษะ (Skills) มมมอง (Perspectives) และคานยม (Values) แนวคดและลกษณะการเรยนรแบบผใหญตามทศนะของ รงอรณ ไสยโสภณ (2555) สวฒน วฒนวงศ (2551) นนทกา ชยบาล (2551) ทวา การเรยนรของผใหญตองตรงกบความตองการ ความสนใจและสามารถนาไปแกไขปญหาหรอพฒนางานทตนเองปฏบต และไมตองการการชแนะแตตองการการอานวยความสะดวกเพอจดการเรยนรดวยตนเอง และหลกการ แนวคด ทฤษฎการพฒนาบคลากร ตามทศนะของ ชชวาล อรวงศศภทต (2551) พรชย เจดามาน (2556) ทสงเสรมใหมการพฒนาบคลากรดวยวธการทหลากหลาย อาท การนเทศงาน การแนะนา การฝกอบรม การนาเอาเทคโนโลยใหมๆ มาใช การฝกอบรมนอกสถานท เปนตน เพอเปนการขยายโลกทศนสาหรบการปฏบตงาน (ดงมรายละเอยดในบทท 2) จะสามารถนามาใชอยางบรณาการ และโดยอาศยกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม จะชวยใหความคาดหวงดงกลาวบรรลผลสาเรจไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล ซงจะทาใหเปนปฏบตการวจยเพอใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) ทสานกงานการไฟฟาแหงอนๆ จะสามารถนาไปใชเปนตนแบบในการพฒนาหนวยงานของตนเองตอไปได ซงจะกอใหเกดประโยชนอยางมากมายตอประชาชน และตอการพฒนาดานเศรษฐกจและสงคมของทองถนและของประเทศไดอยางย งยน

7

2. วตถประสงคการวจย การวจยนมวตถประสงคเพอพฒนาบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอ ชมแพ จงหวดขอนแกน ใหเกดการเรยนรและการปฏบตใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ กอใหเกดการเปลยนแปลง การเรยนร และองคความรใหมดวยกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม บรณาการดวยแนวคดทางการบรหารการศกษาทสาคญ คอ แนวคดการจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยน แนวคดและลกษณะการเรยนรสาหรบผใหญ และหลกการ แนวคด ทฤษฎการพฒนาบคลากร

3. ขอบเขตการวจย การวจยครงน มขอบเขตของการวจยดงน

3.1 การวจยครงนใชรปแบบการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมท วโรจน สารรตนะ (2558) พฒนาขนเปนแนวคดหลก ประกอบดวย 2 วงจรของกจกรรมการเตรยมการ การวางแผน การปฏบต การสงเกต และการสะทอนผล ระหวางเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2559 จนถงเดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2560 โดยวงจรแรกดาเนนการระหวางเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2559 เดอนตลาคม 2559 วงจรท 2 ดาเนนการระหวางเดอนตลาคม 2559 ถงเดอนกมภาพนธ 2560

3.2 การวจยนมงเนนการพฒนาบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ใหเกดการเรยนรและการปฏบตใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ กอใหเกดการเปลยนแปลง การเรยนร และองคความรใหมดวยกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม บรณาการดวยแนวคดทางการบรหารการศกษาทสาคญ คอ แนวคดการจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยน แนวคดและลกษณะการเรยนรสาหรบผใหญ และหลกการ แนวคด ทฤษฎการพฒนาบคลากร ดงภาพท 1

8

ภาพท 1.1 ขอบเขตการวจย

4. นยามศพทเฉพาะ การวจยในครงนผศกษาไดมการกาหนดความหมายของคาศพทไวเฉพาะเพอความเขาใจตรงกน ดงน

4.1 การใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) หมายถง การนางานทใหบรการทงหมดทเกยวของกนมารวมใหบรการอยในสถานทเดยวกนโดยไมจาเปนตองไปตดตอ ณ สวนอนๆ หลายแหง ในลกษณะสงตองานระหวางกนทนทหรอเสรจในขนตอนหรอเสรจในจดใหบรการเดยวเพอเปนการประหยดเวลาและคาใชจายของผรบบรการ

4.2 พฒนาการเรยนรเพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรมของบคลากรอนเปนผลมาจากประสบการณ การศกษา การฝกฝน และการมปฏสมพนธกบสงแวดลอมรอบๆตว เพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสาหรบบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ใหเปนไปในทศทางทดกวาเดม

4.3 พฒนาการปฏบตเพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ หมายถง การเปลยนแปลงการดาเนนการภายในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ใหเปนไปตามแผนดาเนนงานเพอใหบคลากรเกดความชานาญในงานทรบผดชอบโดยใชปจจยนาเขาอนประกอบดวย คน เงนทน วตถดบ วสดอปกรณ เพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสาหรบ

แนวคดทางการบรหารการศกษาทสาคญ

แนวคดการจดการศกษาเพอการพฒนาแบบยงยน

แนวคดและลกษณะการเรยนรสาหรบผใหญ

หลกการ แนวคด ทฤษฎการพฒนาบคลากร

พฒนาบคลากรเพอใหเกดการเรยนรและปฏบตการ

ใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจดวยกระบวนการวจย

เชงปฏบตการแบบมสวนรวม

เกดการ

เปลยนแปลง การ

เรยนร และองค

ความรใหมจาก

ปฏบตการ

ใหบรการแบบ

จดเดยวเบดเสรจ

วงจรแรก

ของการวางแผน การ

ปฏบต การสงเกต และ

การสะทอนผล

วงจรทสอง

ของการวางแผน การ

ปฏบต การสงเกต และ

การสะทอนผล

เดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2559 ถงเดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2560

9

บคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกนโดยแปรรปออกมาเปนการบรการทดขนกวาเดม

4.4 การจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยน หมายถง การพฒนาศกยภาพของบคลากรใหเกดความร ทกษะ มมมอง คานยม และการจงใจใหบคลากรมการแสวงหาความร พฒนาตนเองใหสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ และกอใหเกดดลยภาพระหวางการปฏบตงานและการสรางความเขมแขงในหนวยงานพรอมๆกน

4.5 การเรยนรสาหรบผใหญ หมายถง การสงเสรมและพฒนาศกยภาพของผใหญแตละคนทงดานทกษะ ความชานาญในการปฏบตงานโดยการเรยนรจะสอดคลองและสามารถนาไปใชในการปฏบตงานน นได โดยเนนการแนะแนวมากกวาการชแนะ ผใหญจงมความสนใจหรอกระตอรอรนในการเรยนร

4.6 ลกษณะการเรยนรสาหรบผใหญ หมายถง การเรยนรในลกษณะตางๆ ดงน 1) การจดกจกรรมควรยดหยนตามสถานการณการทางานของผใหญ 2) จดใหตรงตามความตองการและความสนใจเรยนรของผใหญ 3) สามารถทจะนาไปแกปญหาหรอพฒนางานทผใหญทาอยได 4)บรรยากาศการเรยนมการชวยเหลอกนและกน และการรบฟงความคดเหนในกลมเพอน 5) ผเรยนไดใชประสบการณทตนมวางแผนและจดการการเรยนรของตวเอง 6) วเคราะหประสบการณของผใหญและนาสวนทเปนประโยชนมาจดการเรยนการสอน 7) ผสอนเปลยนบทบาทโดยเขาไปมสวนรวม (Facilitator) และเปนผอานวยความสะดวก และ 8) คานงความแตกตางระหวางบคคล

4.7 การพฒนาบคลากร หมายถง กระบวนการในการพฒนาและสงเสรมใหบคลากรมความรความสามารถ ความเขาใจ มทกษะในการปฏบตงาน มทศนคตและพฤตกรรมทด เพอเปนการเพมประสทธภาพและความชานาญในการทางานใหดขนสาหรบบคลากรในองคกร โดยมงใหเกดความเปลยนแปลงทางพฤตกรรมของผปฏบตงานตามทองคกรตองการ

5. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ ผลการวจยครงน จะเปนประโยชนในเชงวชาการและเปนประโยชนในการนาไปใชเพอแกปญหาและเพอการพฒนาการใหบรการของสานกงานการไฟฟาสวนภมภาค อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ดงน 5.1 เชงวชาการ 5.1.1 เปนการวจย ทนาเอาหลกการเชงบรณาการของแนวคดทางการบรหารการศกษา เชน แนวคดการจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยน แนวคดและลกษณะการเรยนรสาหรบผใหญ และหลกการ แนวคด ทฤษฎการพฒนาบคลากร มาใชในกระบวนการวจยทจะ

10

กอใหเกดประสบการณการเรยนรขน ทงในระดบบคคล ระดบกลมบคคล และระดบหนวยงาน เปนการเรยนรจากการปฏบตจรง ตามลกษณะการเรยนรจากการกระทา (Learning by doing) 5.1.2 เปนการวจยทกอใหเกดองคความรจากบคคลและผทเกยวของในหนวยงานการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ โดยใชแผนปฏบตการทเกดขนจากการมสวนรวมมาเปนตวดาเนนการ 5.1.3 นกวจยหรอผบรหาร สามารถเรยนรรปแบบการวชยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมทใชในการวจยครงน มการวพากษวจารณ เพอปรบปรงหรอพฒนารปแบบการวจยใหมความเหมาะสมยงขน 5.1.4 ผวจยและนกพฒนา จะไดเรยนรจากชมชน ไดรบประสบการณในการทางานรวมกบชมชน อนกอใหเกดความเขาใจในชมชนไดดยงขน และเกดแนวคดทจะพฒนาตนเองอยางแทจรง ประชาชนกจะเกดความรสกวาเปนผรวมคด รวมวางแผน รวมตดสนใจในการปฏบตการ ในทสดกจะทาใหเขาเหลานนรสกเปนเจาของ (Sense of Belonging) รวมทงเปนเจาของกจกรรมและโครงการทดาเนนการดวย 5.2 ดานการน าไปใช 5.2.1 บคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน และผเกยวของสามารถนาผลการวจยไปศกษาทบทวนและดาเนนการพฒนาการใหบรการในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคไดอยางตอเนองเพอใหเกดความยงยนตอไป 5.2.2 นกวจย สามารถศกษารปแบบการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม ทใชหลกหลกการเชงบรณาการของแนวคดทางการบรหารการศกษา เชน แนวคดการจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยน แนวคดและลกษณะการเรยนรสาหรบผใหญ และหลกการ แนวคด ทฤษฎการพฒนาบคลากรไปประยกตเพอออกแบบงานวจยของตนเองหรอนาเอาหลกการใหมอนๆ มาเปนตวสอดแทรกเพอการพฒนาได 5.2.3 บคลากรหรอผทมสวนเกยวของกบสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคแหงอนๆ สามารถนาขอมลทเปนประโยชนไปใชในการปรบปรง แกไข และพฒนาวธการดาเนนงานการสอสารและการใหบรการของสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคเขตอนๆ เพอใหเกดประโยชนและเปนทพงพอใจสงสดของลกคาผใชบรการ อกทงองคกรอนๆ ยงสามารถนาขอมลการศกษาทไดไปเปนตวอยางในการศกษาและพฒนาการใหบรการในลกษณะเดยวกนได

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในบทนจะเปนการศกษาเอกสารเพอวเคราะหหลกการ แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของกบการพฒนาการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสาหรบบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ ไดเรยงลาดบการนาเสนอออกเปน 7 ตอน ดงน คอ

1) แนวคดการศกษาเพอการพฒนาทย งยน 2) แนวคดและลกษณะการเรยนรสาหรบผใหญ 3) หลกการ แนวคด และทฤษฎเกยวกบการพฒนาบคลากร 4) แนวคดเกยวกบการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ 5) แนวคดการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม 6) บรบทสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ 7) กรอบแนวคดเพอการวจย

โดยมรายละเอยดของการนาเสนอในแตละตอนดงน

2.1 แนวคดการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยน การนาเสนอแนวคดการจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยนในทน มจดมงหมายเพอให

เกดความความรความเขาใจทสามารถจะนาไปบรณาการกบแนวคดและลกษณะการเรยนรแบบผใหญ หลกการ แนวคด และทฤษฎการพฒนาบคลากร ทจะกลาวถงในหวขอตอๆ ไป ดวยกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม เพอใหการบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสาหรบบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน เปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผลยงขน 2.1.1 ความหมายการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยน

อาไพ หรคณารกษ (2550) กลาววา การจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยนมงเนนพฒนาศกยภาพของคนในสงคมใหเกดความรทกษะมมมองและคานยมซงเปนปจจยหลกชนาและจงใจใหบคคลแสวงหาและดาเนนชวตของตนในแนวทางของการพฒนาทย งยน เนองจากสภาวะการดารงชวตของคนในสงคมปจจบนมความซบซอนมากขน ความรและทกษะทจาเปนสาหรบการสรางตวและครอบครวใหอยดมสข ในขณะทสามารถชวยเหลอผอนและสงคมใหอยรอดไดดวยนนจงครอบคลมหวขอวชาและประเดนทตองเรยนรมากมายทงทเปนความรและทกษะจาเปนตอการใช

12

ชวตในทองถนทตนอาศยอยและความรเกยวกบสถานการณโลก ดวยเหตนกระบวนการเรยนรเพอนาไปสสงคมทมการพฒนาอยางย งยนจาเปนตองมสาระเนอหาทเหมาะสมและมความตอเนองตลอดชวต (จากครรภมารดาถงวยชรา) หวใจสาคญของ “การพฒนาทย งยน” คอ การพฒนาคณภาพชวตทดกวาสาหรบทกคน ซงหมายถง การพฒนาทกอใหเกดดลยภาพระหวาง การกระตนความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ การสรางความเขมแขงทางสงคม และการอนรกษสงแวดลอม ทงน เพอความอยดมสขของประชาชนทกคน ท งในยคปจจบนและอนาคต โดยมพนฐานความคดวา เศรษฐกจททาใหเกดดลยภาพของการพฒนาไดนน จาเปนตองเปนเศรษฐกจในสงคมทมรากฐานมนคง มความสามารถในการแขงขน และสามารถพงตนเองได ในขณะเดยวกน ประชาชนในสงคมสามารถพฒนาระเบยบวถชวต ทงของตนเองและสวนรวม ใหดารงอยได โดยไมทาลายสงแวดลอม การเปลยนแปลงสสภาพเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมทสมดลและยงยนดงนน นยยะสาคญในการสงเสรมแนวคดของการศกษาเพอการพฒนาทย งยนใหคนในสงคม ประกอบดวย

1. การพฒนาความร (Knowledge) นอกจากความรเบองตนขนพนฐานทใชสอนในโรงเรยน และความรขนสงเกยวกบศาสตรแขนงตางๆ ทจาเปนตอการประกอบอาชพของบคคล รวมทงชวยสรางความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจและสงคมของประเทศแลว ประชากรของสงคมทมพฒนาอยางย งยน ยงตองมความรอบรเกยวกบสถานการณและปญหาดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมโลก ทมความเกยวของเชอมโยงกบทองถนทตนอาศยอย ตลอดจนประเดนปญหาทอยในความสนใจของชาวโลก เพอใหสามารถตดสนใจและปฏบตตนไดอยางเหมาะสม มความสอดคลองกบแนวคดและแนวทางทคนสวนใหญยอมรบ

2. ทกษะ (Skills) นอกจากความรเกยวกบสถานการณ ปญหาและแนวทางแกไขปญหาระดบโลกดงกลาวแลว เพอใหบรรลเปาหมายของการพฒนาทย งยน ประชากรของโลกทกคน ยงตองไดรบการเสรมทกษะ หรอความชานาญ ทจาเปนตอการดารงตนในบรบทของการพฒนาทย งยน ตามเงอนไขของสงคมหรอชมชนทตนอยรวมอาศยอาท ทกษะในการคดอยางเปนระบบทกษะในการสอสารอยางมประสทธภาพทกษะในการวเคราะหและวางแผนลวงหนาทกษะในการคดอยางมวจารณญาณเกยวกบคานยม (Values) ทกษะการสรางสมพนธภาพระหวางบคคลและทกษะการอยรวมในสงคมและสงแวดลอมอยางปลอดภย

3. มมมอง (Perspectives) การจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยน เนนการสงเสรมใหบคคลสามารถมองไดรอบดาน ครอบคลมทงทเปนประเดนปญหาในระดบโลก และความเชอมโยงหรอผลกระทบของปญหาเหลานนในระดบทองถน ทงน เนองจากปญหาตางๆ ทเกดขนในสงคมมนษย มสาเหตจากการตดสนใจและ/หรอการกระทาในอดต และมผลตอเนองเปนประเดนขอคดสาหรบอนาคต ดงนน การเรยนรเพอใหเกดการพฒนาทย งยน จงจาเปนตองมองใหเขาใจถงรากฐาน

13

ของปญหา และสามารถมองคาดการณออกไปใหเหนถงความนาจะเปนในอนาคต ซงอาจมทางเลอกสาหรบการตดสนใจหรอแนวทางปฏบตไดหลายประการ ขนอยกบขอสมมตฐานหรอความตองการของแตละคนในแตละสถานการณ ขณะเดยวกน ตองมองใหเหนถงความเชอมโยงของแตละปญหาในระดบโลกดวย ทงน การฝกใหสามารถมองปญหาในหลายๆ มมทแตกตางกนออกไป จะชวยใหบคคลเขาใจถงเหตและผลของสงทเกดขน เกดความมสวนรวม และสามารถคดหาแนวทางแกไขปญหารวมกบคนอนๆ ไดอยางสรางสรรค ศกยภาพดงกลาวของคนในสงคมโลก ถอเปนปจจยสาคญสการพฒนาทย งยนมมมองเพอการพฒนาทย งยน ไดแกปญหาสงคมและสงแวดลอมการมองใหเขาใจถงชมชนทตนอาศยอย รวมถงมองออกไปใหเขาใจถงบรบททกวางไกลออกไปจากชมชนทอาศยอยวทยาศาสตรและเทคโนโลย ไมสามารถแกไขปญหาทกเรองไดโดยลาพง เปนตน

4. คานยม (Values) องคประกอบทสาคญอกสวนหนงของการจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยน คอ การสรางความเขาใจใหประชากรโลก เกยวกบคานยมทเหมาะสมสาหรบสงคมทย งยน เพอใหคนไดตระหนกถงแนวความคดหรอพฤตกรรม ทตนเลอกใชเปนแบบแผนในการใชชวตประจาวน และทาความเขาใจกบความคดหรอพฤตกรรมทคนอนใชเปนแบบแผนในชวตประจาวนเชนกน โดยผานกระบวนการพจารณา ไตรตรอง และวเคราะหเปาหมาย รปแบบ และผลกระทบของความคดและพฤตกรรม ทสมาชกของสงคมยอมรบ และใชเปนบรรทดฐาน ในการกาหนดแบบแผนเชงพฤตกรรมของตน ขณะเดยวกน เปดโอกาสใหคนในสงคมไดรวมกนสรางคานยมเพอการพฒนาทย งยนคานยมทควรยดถอ อาท การใหความเคารพและใสใจตอประชาคมแหงชวตความเปนธรรมทางเศรษฐกจและสงคมประชาธปไตย อหงสา และสนตภาพ เปนตน วราภรณ เชออนทร (2555) กลาวไววา การจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยน หมายถง การดาเนนการจดการศกษาตามแนวทางจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยนอยางสมดลทงทางเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมทางศกษา ใหมความสามารถในการแขงขนบนพนฐานทรพยากรและความสามารถของตนเอง มความสามารถในการตอบสนองความตองการของผเรยนและผมสวนไดสวนเสย ตลอดจนมความสามารถในการปรบตวใหเขากบบรบททางสงคมวฒนธรรมของทองถนและสากลดงนนการจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยนในระดบประเทศ จงมงพฒนาศกยภาพของคนในสงคมใหเกดความร ทกษะ มมมอง และคานยม ซงเปนปจจยหลกชนาและจงใจใหบคคลแสวงหาและสามารถดาเนนชวตในแนวทางการพฒนาทย งยนเนองจากสภาวะการดารงชวตของคนในสงคมปจจบนทมความซบซอนมากขน กาญจนา เงารงส (2559) กลาวไววา การศกษาเพอการพฒนาทย งยน (Education for Sustainable Development) คอ กระบวนทศนของการคดถงอนาคตทจะตองสรางความสมดลให

14

เกดขนระหวางสภาวการณปจจบนกบคณภาพชวตทจะตองพฒนาองคประกอบทง 3 ของการพฒนาทย งยนใหเดนไปอยางมประสทธภาพ ซงจะตองอาศยองคประกอบของการศกษาในการขบเคลอน คอ 1. การดาเนนงานของการศกษา เพอใหเกดความสมดลขององคประกอบของการพฒนาทย งยน การศกษาจะตองทาใหสมาชกในสงคมสามารถรหนงสอในระดบสง ทเรยกวาอยในขนมปญญาในการแกปญหา และสามารถสรางทกษะในการดารงชวตในลกษณะทไมกอใหเกดการทาลายทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม มปรชญาในการดารงชวตในรปของการมเศรษฐกจพอเพยง ซงไดแก ความสามารถจดสรรทรพยากรใหพอเพยงไดตงแตระดบครอบครว ทสามารถมการพฒนาใหเกดวตถดบทางดานอาหารอยางพอเพยงได 2. การตดสนใจดานการศกษา ซงหมายความวา จะเลอกโอกาสทางการศกษาอยางไร ทจะทาใหชมชนมความเปนอยทดขน การใหการศกษาและการวจยโดยชมชนเปนฐาน จงเปนการเลอกการตดสนใจทจะนามาวางแผนสาหรบการดาเนนงาน ใหเปนสงสาคญทจะทาใหประชากรในชมชนเปนประชากรทมการศกษา (Education) ไมวาจะเปนความรทจะสรางชมชนสเขยว ความชานาญและทกษะในฝมอแรงงาน และความรวมมอรวมใจในการปกปองและพทกษชมชนใหมความเปนอยทด 3. การศกษาสรางคณภาพชวต ทงน เนองจากการพฒนาทย งยน หมายถง คณภาพชวตทไดรบการพฒนาใหกาวหนา มนคง และยงยน การศกษาจะตองเนนถงความพยายามในการปรบปรงคณภาพชวต เชน การศกษาทชวยยกระดบสถานภาพของเศรษฐกจโลก ของครอบครวทาใหรายไดในครอบครว ชมชน และสงคมดขน ทาใหอตราการเสยชวตของทารกลดลง และมการวางแผนเพอทาใหการศกษาของคนรนหลงมการพฒนาปรบปรงดขน ทเหนไดจากสภาพทดมมาตรฐานทางเศรษฐกจและสงคม สานกงานคณะผแทนถาวรไทยประจายเนสโก (2549) ไดใหนยามไววา การจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยนคอ การศกษาทนกเรยนจะไดเรยนรทกษะ สมรรถนะ คานยม และสรรพวทยาการทตองการ เพอประกนการพฒนาทย งยน นอกจากนนยงตองเปนการศกษาในทกระดบชน ในทกบรบทของสงคม เชน การศกษาในครอบครว โรงเรยน สถานททางาน และในชมชน ซงเปน การศกษาทสนบสนนความรบผดชอบในสทธพลเมองและสงเสรมประชาธปไตย โดยเปดโอกาสใหประชาชนและชมชนไดใชสทธและความรบผดชอบของตนเองอยางเตมท จากทไดศกษาแนวคดของนกวชาการ สามารถสรปไดวา การศกษาเพอการพฒนาทย งยน หมายถง การพฒนาศกยภาพของบคลากรใหเกดความร ทกษะ มมมอง คานยม และการจงใจ

15

ใหบคลากรมการแสวงหาความร พฒนาตนเองใหสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ และกอใหเกดดลยภาพระหวางการปฏบตงานและการสรางความเขมแขงในหนวยงานพรอมๆกน

2.1.2 ความส าคญและแนวทางของการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยน อาไพ หรคณารกษ (2550) และ วราภรณ เชออนทร (2555) กลาวถงแนวทางการดาเนนงานสงเสรมการจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยนทสอดคลองกน ประกอบดวย 1. การจดการศกษาขนพนฐานเปนกระบวนการเรยนรสาหรบคนทกเพศทกวย เพอใหมโอกาสไดแสวงหาและสะสมความร เครองมอ และทกษะทวไปทเปนประโยชนตอการดารงชวต เพอปลกฝงทศนคตในการเรยนรอยางตอเนอง รจกถาม สงเกต วเคราะหปญหา และคดคนวธแกไขปญหาอยางรอบคอบ และเพอใหตระหนกวา ตนเปนสวนหนงของสงคม มความรบผดชอบตอตนเองและผอน 2. การปรบระบบการศกษาใหสอดคลองกบแนวคดของการพฒนาทย งยน โดยการกาหนดนโยบายและแผนการศกษาแหงชาต การจดกระบวนการเรยนการสอนและการบรหารการศกษา ตลอดจนการวดและประเมนผลการศกษา ใหเกดการเรยนรเกยวกบเนอหาสาระอนเปนองคความรเฉพาะดานทจาเปนตอการดารงชพ ทกษะในการคดอยางเปนระบบ ภมปญญาจากการใชเหตผล และตระหนกรถงคณคาความเปนมนษยหรอคานยมทเหมาะสมตลอดจนการใชทกษะอยางเหมาะสมในการเขารวมเปนสวนหนงของสงคมทตนอาศยอย 3. การเสรมสรางความเขาใจและความตระหนกของสาธารณชน สงคมจะเจรญเตบโตอยางย งยนได ตองประกอบดวยสมาชก ทมความตระหนกถงเปาประสงคของการมงสความยงยน รวมทงมความรและทกษะทเออตอการบรรลเปาหมายทตองการ โดยเฉพาะอยางยง สงคมทมการปกครองในระบอบประชาธปไตย ซงประชาชนทกคนมหนาทสาคญในการคดเลอกผแทนของตน เพอเขาไปรวมบรหารจดการประเทศ ดงนน หากคนสวนใหญในสงคมมความรความเขาใจ และตระหนกถงความสาคญของการพฒนาทย งยน คนเหลานน จะมสวนชวยผลกดนและกระตนใหผแทนของตน ชนานโยบาย กาหนดมาตรการ และวางแผนดาเนนงานบรหารจดการประเทศ ไปในแนวทางของการพฒนาทย งยนได 4. การพฒนาศกยภาพบคลากรและฝกอบรม ในสงคมทมการพฒนาอยางย งยน ประชากรควรไดรบการศกษาอยางเหมาะสมและตอเนองตลอดชวต เพอเปนกาลงสาคญในการสรางความเจรญและมนคงแกสงคม ดงน น ทกภาคสวนของสงคม ไดแก ภาครฐ ภาคธรกจอตสาหกรรม องคกรพฒนา องคกรชมชน และชมชนทองถน จงควรสงเสรมการเรยนรอยางตอเนองแกสมาชกของตนและสวนรวม โดยจดกจกรรมเสรมศกยภาพบคคล และการฝกอบรม

16

เกยวกบหวขอเรองทเปนประโยชนตอการสงเสรมใหเกดการพฒนาทย งยน อาท การพฒนาศกยภาพและความชานาญของบคคลใหสามารถประกอบวชาชพไดอยางมประสทธภาพ และการกระตนใหเกดสานกรบผดชอบตอสงคมสวนรวมและสภาพแวดลอม ทงในระดบทองถนและระดบโลก สานกงานคณะผแทนถาวรไทยประจายเนสโก (2549) มภารกจตามกรอบการทางานตามเปาหมายหลกขององคการยเนสโก ไดแก พฒนา คณภาพของการศกษาขนพนฐาน กาหนดทศทางใหมของแผนการศกษา พฒนาความเขาใจและความ ตระหนกของสาธารณชน รวมทงจดการฝกอบรมดวย ทศวรรษของการศกษาเพอการพฒนาทย งยนจะสาเรจลงไดหากทกฝายรวมมอกน และคานงถงปจจยสาคญทสงผลตอความสาเรจคอ 1. ใหความสาคญของการศกษาดานสงแวดลอมควบคไปกบการพฒนาสงคม และเศรษฐกจ อยางเหมาะสม 2. ดาเนนการตามแผนและกจกรรมของการศกษาเพอการพฒนาทย งยนและสงเสรมใหมการประเมนผลและเผยแพรขอมล เกยวกบการศกษาเพอการพฒนาทย งยนรวมทงพยายามแทรกการศกษาเพอการพฒนาทย งยนผสมผสานลงไปในแผนการศกษาแหงชาต 3. ผลกดนใหสอมวลชนถายทอดสารขอมลทมคณภาพแกประชาชน สอมวลชนคอพนธมตรททรงพลง ซงสามารถชวยสรางความตนตวใหแกสงคมไดอยางด 4. สรางเครอขายพนธมตร และผนกกาลงรวมกนระหวางผวางแผนแมบทและผ ดาเนนตามแผนทง หลาย ทงน ไมมสถาบน หรอองคกรใด ๆ สามารถบรรลเปาหมายของทศวรรษของการศกษาเพอ การพฒนาทย งยนไดโดยลาพง หากทกฝายจาเปนตองรวมมอรวมใจกนทางาน โดยมเปาหมาย เดยวกน คอ รวมกนสรางและพฒนาโลกของเราเพอชนรนหลงสบไป กาญจนา เงารงส (2559) กลาวถงแนวทางในการบรหารจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยน กระทาได ดงน 1. การพฒนาหลกสตรทกอใหเกดความยงยนในระดบตางๆ ของการศกษา ไมวาจะเปนการศกษาขนพนฐาน การศกษาระดบอาชวศกษา หรอระดบอดมศกษาควรจะเปนการจดหลกสตรทมเนอหาในการเรยนรทเกยวกบ 1) องคประกอบทง 3 ของการพฒนาทย งยน โดยเรยงลาดบความสาคญและความยากงายของการศกษาวจย สบคนขอมลเปนลาดบชนไป 2) การพฒนาเศรษฐกจและสงคมสเขยวทกอใหเกดความยงยนทบรรจอยในหลกสตร ทสามารถสรางใหเกดองคความรในทกระดบได

17

3) การเรยนรเกยวกบสภาพความหลากหลายแตกตางของวฒนธรรมของประชากรโลก เพอความเขาใจอนดและความรวมมอในการดาเนนชวตโดยปราศจากความขดแยง 2. การพฒนาผสอนและผเรยนใหมสมรรถนะ (Competencies) ในดานตางๆ คอ

1) การคดเชงวเคราะห 2) การวาดภาพอนาคตทพงประสงค 3) การตดสนใจในการดารงชวตอยรวมกนกบบคคลอนและดานสภาพแวดลอมใน

ลกษณะสมดล 4) การพฒนาองคความรทเกยวกบการปรากฏการณและการเปลยนแปลงของโลก

เพอความเขาใจและคดหาแนวทางสรางกจกรรมหรอบทเรยนในการแกไขปรบปรงใหคณภาพชวตของตนเองและชมชนและสงคมดขน เชน ความรเกยวกบการเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศ (Climate Change) ความหลากหลายทางชวภาพภยพบต การจดการความเสยง ระบบเมอง และวถชวต ฯลฯ 3. การพฒนาผอยนอกระบบการศกษาและขาดโอกาส ใหมความเสมอภาคและลดความเหลอมลาทางโอกาส ดวยการมการจดการศกษาใหประชากรทไมอยในกลมของการศกษาในระบบ ไดมบทเรยน แบบเรยนความรทถายทอดอยางสมาเสมอและตอเนองดวยการใชเทคโนโลยทเหมาะสม เพอสรางใหสมาชกของชมชนและสงคมเปนประชากรทมการศกษาตลอดชวต ( Life- Long Education) และมความยงยนในการรจกยดหยน ปรบตวใหเกดความสมดลในการดารงชวตอยรวมกบสงแวดลอมไมวาจะเปนสงมชวต สงไมมชวต หรอมนษยดวยกน ใหสามารถยนหยดอยในโลกอยางเปนผทมศกดศรและมอตลกษณของตนเอง สรยา เหมตะศลปะ (มปป.) ไดกลาวถงมาตรการทางการศกษาเพอการพฒนาทย งยน 4 ประการ ประกอบดวย 1. การสงเสรมและการปรบปรงการศกษาขนพนฐาน การเขาถงการศกษาขนพนฐานยงเปนปญหาอยมากโดยเฉพาะเดกผหญงและผใหญทไมรหนงสอ การเรยนรหนงสอและตวเลขทมการสอนกนในปจจบนยงไมไดผลเพยงพอทจะปพนฐานไปสสงคมทย งยน การศกษาขนพนฐานตองเนนทการใหความร ทกษะ คานยม และทศนะ ทกระตนและสงเสรมพลเมองของประเทศใหนาแนววถชวตทย งยนมาใช 2. การทบทวนการศกษาทเปนอยในทกระดบ เพอใหสอดคลองกบการพฒนาทย งยน คดทบทวนการจดการศกษากนใหม ตงแตระดบกอนวยเรยนจนถงระดบมหาวทยาลยเพอทจะใสหลกการ ทกษะ ทศนะ และคานยมทสมพนธกบความยงยนในแตละดาน เชน ดานสงคม ดานสงแวดลอม และดานเศรษฐกจ ซงเปนสงสาคญตอสงคมในอนาคตของพวกเรา

18

3. การพฒนาความเขาใจสาธารณะและความตระหนกในความยงยน การพฒนาความกาวหนาไปสสงคมทย งยนจาเปนตองมประชากรททราบและเขาใจในเปาประสงคของสงคมทย งยนและมความรและทกษะในการทจะสงเสรมหรอชวยเหลอใหเกดตามจดประสงคดงกลาวพลเมองทมความรทมสทธออกเสยงและผบรโภคทมความรทงหลายสามารถชวยเหลอชมชนและรฐบาลบญญตมาตรการเพอความยงยนเพอผลกดนใหเกดสงคมทย งยนมากขน 4. การฝกอบรม ทกภาคสวนของกาลงแรงงานสามารถชวยเหลอใหเกดความยงยนในระดบทองถน ระดบภมภาค และระดบชาต การพฒนาโครงการฝกอบรมเฉพาะเพอทจะทาใหแนใจไดวาทกภาคสวนของกาลงแรงงานมความรและทกษะทจาเปนทจะดาเนนงานของพวกเขาไดดวยวธการทย งยน เปนสงทสาคญมากสาหรบการศกษาเพอการพฒนาทย งยน สาหรบการนาแนวคดการศกษาเพอการพฒนาทย งยนไปสการปฏบตนนตองไดรบการสนบสนนจากความรวมมอกนในวงกวางในทกระดบและจากกลมผมสวนไดสวนเสยทกภาคสวน นกการศกษาและศาสตรทางการศกษามมมมองหรอหลกเกณฑทจะชวยเหลอในดานเนอหาและวธการจดการเรยนรของการศกษาเพอการพฒนาทย งยน สวนชมชนสามารถจะชวยเหลอหรอสนบสนนการพฒนาหลกสตรการศกษาเพอการพฒนาทย งยนไดในแงทเพอใหแนใจวาหลกสตรนนสะทอนถงความร ทกษะ ทรรศนะ และสงทประชาชนในทองถนใหความสาคญ ผนารฐบาลควรกาวเขามาปรบนโยบายและระบบของการศกษาระดบชาตใหมเพอใหสอดคลองกบการศกษาเพอการพฒนาทย งยน และกาหนดเปาหมายเพอใหบรรลถงการทจะทาใหการศกษาเปนเครองมอและกญแจสาคญในการเปลยนแปลงทสามารถสรางสรรคอนาคตทย งยนไดจรง และประการสดทายคอ เครอขายและคพนธมตรตางๆระหวางรฐบาล สถาบน องคกร สงคม ภาคเอกชนและสอสารมวลชนลวนสามารถชวยนาความคดรวบยอดของการศกษาเพอการพฒนาทย งยนนแปรเปลยนไปเปนเปาประสงคและการกระทาได วนย วระวฒนานนท (2553) กลาวถงแนวทางการจดการศกษาเพอการพฒนาอยางย งยนวาควรดาเนนไปบนหลกการ ดงตอไปน 1. ความคดทแตกตางแตเปาหมายเดยวกน ในปจจบนยงคงจะตองยอมรบในความคดในการทางานทแตกตางกน ภายใตสภาพแวดลอมทางธรรมชาต สงคมวฒนธรรม เศรษฐกจ การเมอง และการศกษาทแตกตางกน แตทกคนจาเปนตองเขาใจและยอมรบในการอยรวมโลกใบเดยวกน และทกชวตจะตองพงพาปจจยการดารงชวตจากโลกและธรรมชาตในโลกใบนเทานน ดงนนแมแตละคนจะอยในสงคม วฒนธรรม เศรษฐกจ และการเมอง ทมอทธพลครอบงาวถชวต รวมทงการศกษาททาใหคนแตกตางกนในความเปนมา แตเพอ “เปาหมายโลกใบเดยวกน” เปน

19

ความจาเปน การวางนโยบายเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และการเมอง กจะตองมองไปทเปาหมาย “โลกใบเดยวกน” โดยผานการศกษา “เพอการพฒนาอยางย งยน” 2. การฟนฟ พฒนาและหยดทารายสงแวดลอม นกสงแวดลอม หรอพวกสงแวดลอมนยม (Environmentalism) ไดเตอนภยจากการทารายสงแวดลอมของการทาลายปา และการเกดสารพษในสงแวดลอมมาราว 30 ปแลว จนปจจบนทกคนควรจะไดมองเหนหายนะจากเรองโลกรอนจงตองรบดาเนนการ ปลกปา-ตนไม ในทกพนทโลก แยกสารพษไปกาจดและมใหเขาไปมผลกระทบตอ ดน น า และอากาศ รวมทงการพฒนาเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และเทคโนโลย จะตองมใหมผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมอกตอไป 3. การดารงชวตแบบพอเพยง จากปญหาโลกรอนทมผลกระทบถงทกๆ ชวตในโลกแลว ทกคนตางตองเผชญกบอณหภมของอากาศทรอนอบอาว หมะทละลายกลายเปนธารน า ความแปรปรวนของดนฟาอากาศ พายทเขามาทารายชวตและทรพยสน ไฟปาทเกดถขน ทกๆ บานจะตองมเครองปรบอากาศ ฯลฯ จากทไดศกษามาสามารถสรป แนวทางในการจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยนในกรณของงานวจยในครงน ควรประกอบดวย 1) จดกจกรรมเสรมใหบคลากรไดแสวงหาและสะสมความร เครองมอ ทกษะทวไปทเปนประโยชนตอการปฏบตงาน รจกถาม สงเกต วเคราะหปญหา และคดคนวธแกไขปญหาอยางรอบคอบ 2) การฝกอบรม เกยวกบหวขอเรองทเปนประโยชนตอการสงเสรมใหเกดการพฒนาในหนวยงาน เชน การพฒนาศกยภาพและความชานาญของบคคลใหสามารถประกอบวชาชพไดอยางมประสทธภาพ 3) จดใหมการถายทอดความรและสงเสรมทกษะอยางสมาเสมอและตอเนองดวยการใชเทคโนโลยทเหมาะสม เพอใหบคลากรเกดการเรยนรอยตลอดเวลา และ 4) สงเสรมใหบคลากรมการคดหาวธ แนวทางในการดาเนนกจกรรมเพอสงเสรมใหเกดการทางานรวมกนและพฒนาระบบการทางานใหเกดความรวดเรวและมประสทธภาพ

2.2 แนวคดและลกษณะการเรยนรส าหรบผใหญ การนาเสนอแนวคดและลกษณะการเรยนรสาหรบผใหญในทน มจดมงหมายเพอสารวจทศนะของนกวชาการและหนวยงานทางการศกษาตางๆ เพอใหเกดแนวคดวา หากจะพฒนาบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ใหเกดการเปลยนแปลง การเรยนร และองคความรใหม จากปฏบตการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจดวยกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมไดอยางมประสทธผลแลว ควรนาเอาหลกการและแนวคดการเรยนรสาหรบผใหญใดมาใชประโยชนไดบาง ดงตอไปน

20

2.2.1แนวคดการเรยนรส าหรบผใหญ รงอรณ ไสยโสภณ (2555) กลาวถงธรรมชาตในการเรยนรของผใหญ ไวหลายประการดงน

1. ผใหญตองการรเหตผลในการเรยนร ผใหญจะเรยนรกตอเมอเขาตองการจะเรยนเนองจากผใหญรวาตนเองมความรบผดชอบตอผลของการตดสนใจของตนเองไดกอนการเรยนร ผใหญมกตองการจะรวาเพราะเหตใดหรอทาไมเขาจงจาเปนทจะตองเรยนร เขาจะไดรบประโยชนอะไร และจะสญเสยประโยชนอะไรถาไมไดเรยน

2. ลกษณะการเรยนรของผใหญ ผใหญตองการทจะชนาตนเองมากกวาจะใหผสอนมาชนา การสอนควรเปนแบบแนะแนวมากกวา ดงนน บทบาทของผสอนจงควรจะเปนการเขาไปมสวนรวม (Facilitator) มากกวา

3. บทบาทประสบการณของผเรยน ประสบการณเปนสงททาใหผใหญมความแตกตางระหวางบคคล ดงนน การจดกจกรรมควรคานงถงดานความ แตกตางระหวางบคคลดวย ควรใชเทคนคฝกอบรมตางๆ ทเนน การเรยนรโดยอาศยประสบการณ (Experiential Techniques) เชน การอภปรายกลมกจกรรมแกปญหา กรณศกษา เปนตน

4. แนวโนมในการเรยนรของผใหญ การเรยนรจะมงเนนไปทชวตประจาวน หรอเนนทงาน หรอการแกปญหาเสยมากกวา นนคอเขาจะสนใจหากชวยใหการทางานของเขาดขน หรอชวยการแกปญหาในชวตประจาวน การจดหลกสตรควรอาศยสถานการตางๆ รอบตวเขา

5. บรรยากาศในการเรยนรของผใหญ ผใหญจะเรยนรไดดกวาในบรรยากาศทมการอานวยความสะดวกตางๆ ทงทางกายภาพ เชน การจดแสงสวาง อณหภมทพอเหมาะ การจดทนงทเออตอการมปฏสมพนธกน และมบรรยากาศของการยอมรบในความแตกตางในทางความคด และประสบการณทแตกตางกนของแตละคน มความเคารพซงกนและกน มอสรภาพในการแสดงออก เปนกนเอง อรทย ศกดสง (2552) ไดกลาววา การเรยนรของผใหญแตกตางจากการเรยนรของเดก เพราะผใหญมประสบการณมากกวา ดงน นการเรยนการสอนตองยดหลกใหตอบสนองตอธรรมชาตของผใหญ นนคอตองร หลกการศกษาผใหญ โดยสามารถสรปไดดงน

1. มโนทศนของผเรยน (Self - Concept) ผใหญจะมลกษณะทเตบโต ทงดานรางกายและจตใจ มวฒภาวะสง มโนทศนตอตนเอง จะพฒนาจากการพงพาผอนไปเปนการนาตนเอง เปนตวของตวเอง

21

2. ประสบการณของผเรยน (Experience) ผใหญมวฒภาวะมากขน มประสบการณอยางกวางขวางทจะเปนแหลงทรพยากรอนมคาของการเรยนร ขณะเดยวกนกจะมพนฐานเปดกวางทจะเรยนรสงใหมๆ

3. ความพรอมทจะเรยน (Readiness) ผใหญมความพรอมทจะเรยน เมอรสกวาสงนน “จาเปน” ตอบทบาทและสถานภาพทางสงคมของตน

4. แนวทางการเรยนร (Orientation to Learning) ผใหญจะยดปญหาเปนศนยกลางในการเรยนร โดยมงนาความรไปใชทนท

สวฒน วฒนวงศ (2551) กลาวถงการเรยนรสาหรบผใหญสมยใหม (Modern Adult Learning Theory) โดยมสาระสาคญหลายประการ ซงประกอบดวย

1. ความตองการและความสนใจ (Need and Interests) ผใหญจะสามารถเรยนรไดเปนอยางดกตอเมอการเรยนรนนตรงกบความตองการและความสนใจในประสบการณทผานมาและจะเกดความพงพอใจเพราะฉะนนควรจะมวธการเรมตนโนมนาวหรอชกจงอยางเหมาะสม โดยเฉพาะอยางยงในการจดกจกรรมตางๆ เพอใหผใหญเกดการเรยนรนนจะตองคานงถงสงนเปนลาดบแรกๆ

2. สถานการณทเกยวของกบชวตผใหญ (Life Situations) การเรยนรของผใหญจะเกดผลดกตอเมอมการยดถอเอาตวผใหญเปนศนยกลางในการเรยนการสอน (Life-Centered) ดงนน ควรมการจดกจกรรมหรอเนอหาการเรยนทเหมาะสม เพอสงเสรมการเรยนรของผใหญจงควรจะยดถอเอาเหตการณหรอกจกรรมทเกยวของกบชวตผใหญเปนหลกสาคญ ไมใชตวเนอหาวชา

3. การวเคราะหประสบการณ (Analysis of Experience) เนองจากประสบการณทสงสมในตวผใหญเปนแหลงการเรยนรทมคณคามากทสดสาหรบผใหญ วธการหลกสาคญของการศกษาผใหญ จงควรมการวเคราะหประสบการณของผใหญแตละคนอยางละเอยดวา มสวนไหนหรอเหตการณใดของประสบการณทจะนามาประยกตใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอนไดบาง แลวคอยหาแนวทางนามาใชใหเกดประโยชนสาหรบการเรยนรตอไป

4. ผใหญตองการเปนผนาตนเอง (Self Directing) ความตองการทอยในสวนลกๆ ของผใหญกคอ การมความรสกตองการทจะสามารถนาตนเองได ดงนนบทบาทของผสอน จงควรอยในกระบวนการสบหาหรอคนหาคาตอบรวมกนกบผเรยน (Mutual Inquiry) หรอคอยอานวยความสะดวก คอยแนะนามากกวาการทาหนาทสงผานหรอเปนสอสาหรบความร แลวทาหนาทประเมนผลวาเขาคลอยตามหรอไมเพยงเทานน

5. ความแตกตางระหวางบคคล (Individual Difference) ซงความแตกตางระหวางบคคลนจะมเพมมากขนเรอยๆ เมอแตละบคคลมอายเพมมากขน ดงน นในการสอนผใหญจะตองจดเตรยมการในดานนอยางดพอและเหมาะสม เชน รปแบบของการเรยนการสอน (Style) ระยะเวลาท

22

จะทาการสอน สถานททาการสอนและประการสาคญอกประการคอ ความสามารถในการเรยนรในแตละขนของผใหญนนจะเปนไปตามความสามารถของผใหญแตละคน (Pace of Learning) นนทกา ชยบาล (2551) ไดกลาวถงหลกการสาคญในการเรยนรของผใหญไว 6 ประการดงน คอ

1. The Learner’s Need To Know: กอนทจะเรมตนหรอใหความรวมมอในการเรยนร ผใหญมกตองการทราบเหตผลวาตนจะเรยนไปเพออะไร สงทเรยนจะเปนประโยชนแกชวตตนอยางไร

2. The Learner’s Self Concept ผใหญมกตองการความอสระในการควบคมและรบผดชอบการเรยนรของตนเองและอาจรสกไมพงพอใจ ตอตาน และลดความรวมมอในสงทขดกบความตองการ

3. The Role Of The Learner’s Experience ผใหญลวนมประสบการณทผานการสงสมมาชวงระยะเวลาหนง และตองการแบงปนความรจากประสบการณทตนมกบผอน และยงตองการคาชนชมหรอคาสนบสนน ทแสดงใหเหนวาความรหรอประสบการณของตนนนเปนสงทดและมประโยชน

4. The Learner’s Readiness To Learn ผใหญพรอมทจะเรยนรเมอเนอหาของการเรยนรนนเปนสงทมประโยชนตรงกบความตองการของตน และสามารถนามาแกไขปญหาหรอสนบสนนการปฏบตภาระหนาทในชวตประจาวน

5. The Learner’s Orientation To Learning ทศทางการเรยนรทเหมาะสาหรบผใหญนน ควรเรมตนจากปญหาหรอภาระหนาทในชวตจรง หรออยางนอยตองแสดงใหผเรยนเหนวาสงทเรยนนนสามารถนาไปประยกตใชไดจรงอยางไร

6. The Learner’s Motivation To Learn แรงจงใจทมผลตอการเรยนรของผใหญอาจเปนแรงจงใจภายในเพยงอยางเดยว เชน เพอเพมความพงพอใจตอการทางาน เพมความภมใจในตนเอง หรอเพมคณภาพชวต เปนตน นอกจากน นนทกา ชยบาล ยงไดกลาวถงปจจยทมผลตอการเรยนรของผใหญ ไวดงน คอ 1) Structure of Learning Experience เปนการจดประสบการณการเรยนรควรมการกาหนดการทยดหยนเพอตอบสนองตอขอจากดในเรองของเวลา ควรเนนการสอนแบบ Face to Face มากกวาการสอนผานสอตางๆ และควรเปนกจกรรมทผเรยนไดมปฏสมพนธกบผอนตวอยางเชน การสมมนากลมยอย หรอการโตวาท เปนตน 2) Learning climate บรรยากาศการเรยนทมการชวยเหลอซงกนและกนจะสงเสรมการเรยนของผใหญ ผเรยนตองการเปนทยอมรบและนาเชอถอในสายตาของผอน ควรเปดโอกาสใหมการแบงปนและรบฟงความคดเหนของเพอนรวมกลม ซงการระดม

23

สมองจะชวยเสรมในจดนไดมาก นอกจากนนแลว ผสอนควรทราบถงความคาดหวง ของผเรยนรวมทงชวยปรบแตงใหเหมาะสมขน 3) Focus Learning การเรยนการสอนควรสงเสรมใหผเรยนไดใชและวเคราะหประสบการณ ทตนม ผเรยนควรม อสระ ในการวางแผนและจดการการเรยนรของตนเอง ผสอนจงควรเปลยนบทบาทจาก Lecturer หรอ Teacher มาเปน Facilitator สงสาคญอกประการหนงคอการนา เสนอประเดนการเรยนรนนควรจะอยในรปของ “จะทา อยางไร เมอ…” มากกวาเปนเรองของทฤษฎลวนๆ และ 4) Teaching Learning Strategies and Media การจดการเรยนการสอนควรเปนไปในเชง การแกปญหาและสงเสรมใหเรยนดวยกน โดยเนนใหผเรยนได มสวนรวมในกระบวนการเรยนรใหมากทสด โดยอาจมสวนในวธการสอนเชน วธบทบาทสมมต หรอมสวนในการประเมน (Self-Assessment)

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอมะขาม จงหวดจนทบร (2552) ไดกลาววาการเรยนรของบคคลจะเกยวของกบปจจยทสาคญๆตอไปน

1. มความกระตอรอรน (Active)ในกระบวนการเรยนรมากกวาการรบฟงเฉยๆ (Passive) นนคอ ไมเพยงการรบฟงคาสอน (บรรยาย) แตควรมสวนรวมในกจกรรม (Activity) ทจดใหกบผเรยนดวยเสมอ

2. เปนพฤตกรรมการเปลยนแปลงทถาวร (Permanent Change) และการเปลยนแปลงนชวยใหเกดสมรรถภาพในการปฏบตงานได รวมทงการเปลยนแปลงทางดานทศนคตและความสนใจอกดวย นอกจากนการเรยนรยงเปนการไดรบขอมลเพมขน การเพมพนทกษะหรอทศนคตจนกระทงเปลยนแปลงลกษณะนสยเดมทไมด เชน การเลกสบบหร หรอไมมอาการประหมาเมอตองพดตอหนาชมชน โดยสรปแลวการเรยนรอาจปรบเปลยน (Modification) ความรเดมๆ ทกษะเกาๆ ตลอดจนการปรบเปลยนพฤตกรรมใหสอดคลองกบสถานการณใหมๆ ทสามารถนาไปใชกบกจกรรมการฝกอบรมตางๆ ไดอยางเหมาะสม

บรษท วสดอม แมก เซนเตอร จากด (2558) กลาววา เหตผลในการเรยนรสาหรบผใหญเนองจากผใหญนนเขาใจตนเองและรวาตนเองมความรบผดชอบตอผลของการตดสนใจของตนเองไดกอนการเรยนร ผใหญมกตองการจะรวาเพราะเหตใดหรอทาไมเขาจงจาเปนทจะตองเรยนร เขาจะไดรบประโยชนอะไร จากการเรยนรและจะสญเสยประโยชนอะไรบางถาไมไดเรยนรสงเหลานน ผใหญจงมความพรอมทจะเรยนรในสงทเขาตองการเรยนรและพงพอใจมากกวาจะใหผอนมากาหนดใหและมกมแรงจงใจในการเรยนรจากภายในตนเองมากกวาแรงจงใจภายนอก คอ ผใหญอยากทจะเรยนรดวยตนเองมากกวาและดวยการเรยนรมลกษณะเปนการแนะแนวมากกวาการสอน ดงนนการจดการเรยนรควรจะเปนการเขาไปมสวนรวมกบผเรยนในกระบวนการคนหา

24

ความจรงหรอทเรยกวาผอานวยความสะดวกในการเรยนร (Facilitator) มากกวาทจะเปนผถายทอดความรของตนไปยงผเรยน นอกจากนนบทบาทของผอานวยความสะดวกในการเรยนรควรจะตองเปนผสรางบรรยากาศในการเรยนรดวยการยอมรบฟงและยอมรบในการแสดงออก ทศนคตและความรสกนกคดเกยวกบเนอหาสาระของวชาทเรยนของผเรยนชวยใหผเรยนไดเขาใจถงจดมงหมายในการเรยนรของแตละคนและของกลมทาหนาทจดหาและจดการทรพยากรในการเรยนรหรออาจเปนแหลงทรพยากรเพอการเรยนรทยดหยนเสยเอง การจดกจกรรมการเรยนรสาหรบผใหญจงควรจะคานงถงทงในดานของความแตกตางระหวางบคคลของผใหญ และควรจะอาศยขอดของการมประสบการณของผใหญและทาใหประสบการณนนมคณคาโดยการใชเทคนคฝกอบรมตางๆ ซงเนนการเรยนรโดยอาศยประสบการณ (Experiential Techniques) ทาใหผเรยนไดมโอกาสผสมผสานความรใหมกบประสบการณเดมทมอย ทาใหการเรยนรทไดรบใหมนนมความหมายเพมเตมขนอก อาทเชน วธการอภปรายกลม กจกรรมการแกปญหา กรณศกษา และเทคนคการฝกอบรมโดยอาศยกระบวนการกลมตางๆ โดยแนวโนมในการเรยนรของผใหญจะมงไปทชวตประจาวน (Life-Centered) หรอเนนทงานหรอการแกปญหา (Task-Centered) นนคอผใหญจะยอมรบและสนใจกจกรรมการเรยนรของเขา หากเขาเชอและเหนวาการเรยนรนนๆ จะชวยใหเขาทางานไดดขนหรอชวยแกปญหาในชวตประจาวนของเขา ดงนนการจดหลกสตรหรอกจกรรมเพอการเรยนการสอน ผใหญจงควรจะอาศยสถานการณตางๆ รอบตวของเขาและเปนการเพมความร ความเขาใจ ทกษะซงมสวนชวยในการแกปญหาในชวตจรงของเขา ซงจาเปนตองมบรรยากาศทมการอานวยความสะดวกตางๆ ทงทางกายภาพ เชน การจดแสงสวาง อณหภมทพอเหมาะ การจดทนงทเออตอการมปฏสมพนธกน และมบรรยากาศของการยอมรบในความแตกตางในทางความคด และประสบการณทแตกตางกนของแตละคน มความเคารพซงกนและกน มอสรภาพในการแสดงออกเปนกนเอง

จากลกษณะและธรรมชาตในการเรยนรของผใหญดงทกลาวไปแลวขางตน สรปถงหลกการเรยนรของผใหญทสาคญไว ดงน คอ

1. ควรพจารณาและใหความสาคญกบแรงจงใจในการเรยน (Motivation to Learn) นนคอบคคล จะเรยนรไดด ถาหากมความตองการในการเรยนสงนนๆ

2. สภาพแวดลอมในการเรยนร (Learning Environment) ตองมความสะดวกสบายเหมาะสมตลอดจนไดรบความไววางใจและการใหเกยรตผเรยน (Trust and Respect)

3. ควรคานงถงความตองการในการเรยนของแตละบคคล และรปแบบของการเรยนร (Learning Style) ทมความหลากหลาย

4. ตองคานงถง ความรเดมและประสบการณ (Experience) อนมคณคา

25

5. ควรไดพจารณาถงการดแลและใหความสาคญกบเนอหาและกจกรรมในการเรยนร (Learning Content and Activities)

6. ใหความสาคญเกยวกบปญหาทสอดคลองกบความจรง (Realistic Problems) และนาการเรยนรไปใชในการแกปญหา

7. ตองใหการเอาใจใสกบการมสวนรวมทงทางดานสตปญญาและทางดานรางกายในการจดกจกรรมเรยนร

8. ควรใหมเวลาพอเพยงในการเรยนร โดยเฉพาะการเรยนรขอมลใหม ๆ การฝกทกษะใหมๆ และการเปลยนแปลงทศนคต

9. ใหโอกาสในการฝกภาคปฏบตจนเกดผลดหรอการนาความรไปประยกตได 10. ใหผเรยนไดแสดงศกยภาพ หรอ สมรรถภาพในการเรยนรจนกระทงเขาไดแลเหนถง

ความกาวหนาวาสามารถบรรลเปาหมายได 11. บคคลจะเชอมนในความรทเกดจากตนเองมากกวาคนอนบอก 12. บคคลจะยอมรบความคดและพฤตกรรมใหม เมอบคคลนนยอมรบวา เปนสมาชก

ของสงคมและไดสอสารตกลงถงความคาดหวงและบทบาทใหมรวมกน

2.2.2 ลกษณะการเรยนรส าหรบผใหญ ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอาเภอมะขาม จงหวดจนทบร (2552) กลาววาการเรยนรสาหรบผใหญเปนกระบวนการทตอเนอง (Continuous Process) มทงการกระทาและตอบสนองรวมกน อธบายไดดงน ขนตอนท 1 ความตองการ (Needing or Wanting) ในการเรยนรเปนสงสาคญมากทสดทจะตองทราบวา บคคลนนตองการจะเรยนอะไร ตองการจะประสบความสาเรจในสงใด ตองการคนหาคาตอบในเรองใด ขนตอนท 2 การรวบรวมขอมลสารสนเทศ (Information Gathering) สงเหลานบคคลจะเกบรวบรวมตงแตในโรงเรยน จากวชาตางๆ เปนการเรยนในระบบโรงเรยน และบางสวนไดรบจากการเรยนรตามอธยาศย หรอ การเรยนรอยางไมเปนทางการ โดยจะไดรบจากทบานหรอจากสถานททางาน เชน จากการอานหนงสอพมพ ดโทรทศน เลนกฬา ฯลฯ ขนตอนท 3 การทดสอบและผลสะทอน (Testing and Feedback) เปนการนาขอมลสารสนเทศมาประมวลแลวทดลองเรยนหรอปฏบต เชน การทดสอบการขบขรถยนต การใชโปรแกรมคอมพวเตอรวาปฏบตงานไดจรง เปนตน

26

ขนตอนท 4 การประยกตและปฏกรยาตอบสนอง (Reflection and Applying) เปนการประยกตขอสนเทศทไดรบจากสถานการณตางๆ ซงอาจจะไดประเมนดผลลพธจากการทดสอบ หรอผลลพธจากการพยายามคนหาคาตอบ การประยกตใชความรจากสงทเรยนรไปสสถานการณใหมๆ ถาหากทกษะการเรยนรไดนาไปเกยวพนกบการปฏบตในทกษะใหมๆ และสามารถถายโอนทกษะนนๆ ไปสการเรยนรใหมๆอยางไรกตามการประยกตการเรยนรทสาคญทสด คอ การตอบคาถามไดวา “ฉนไดเรยนรอะไรบาง ? ” และ “ฉนสามารถนาความรนไปใชในสถานการณอนๆ ไดอยางไร ? ” ขนตอนการเรยนรทง 4 ขนน อาจมการซ าซอนกนได แตโดยทวไปแลวจะเปนไปอยางมขนตอน ทงน การเรยนรสวนมากมกเรมจากการมความตองการและความสนใจในการเรยนร ซงเปนขนตอนแรกทสาคญ บรษท วสดอม แมก เซนเตอร จากด (2558) เหนวาการเรยนรของผใหญสามารถบรรลวตถประสงคไดอยางสมบรณ ผสอนตองเขาใจธรรมชาตการเรยนรของผใหญ และยงตองสามารถประยกตหลกการตางๆ เขากบปจจยตางๆ ทางการศกษา เพอใหเกดสภาพทจะสนบสนนและเหมาะตอการเรยนรของผใหญใหมากทสด พจารณาจาก 4 ปจจยหลก ดงน 1. Structure of Learning Experience การจดกจกรรมควรมกาหนดการทยดหยน เพอตอบสนองตอขอจากดเรองเวลา ควรเนนการเรยนการสอนแบบ Face-to-Face มากกวาการสอนผานสอตางๆ และควรใหผเรยนไดมปฏสมพนธ กบผอน ตวอยาง การสมมนากลมยอย หรอการโตวาท เปนตน 2. Learning Climate บรรยากาศการเรยนทมการชวยเหลอซงกนและกนจะสงเสรมการเรยนรของผใหญ ผเรยนตองการเปนทยอมรบและนาเชอถอในสายตาของผอน ควรเปดโอกาสใหมการแบงปนและรบฟงความคดเหนในกลมเพอนผสอนควรทราบถงความคาดหวงของผเรยน และชวยปรบแตงใหเหมาะสมขน 3. Focus of Learning การเรยนควรสงเสรมใหผเรยนไดใชและวเคราะหประสบการณทตนมผเรยนควรมอสระในการวางแผนและจดการการเรยนรของตวเอง ผสอนเปนแคคนคอยชวยเหลอ ประเดนการเรยนรควรอยในรปของ “จะทาอยางไร เมอ.....” มากกวาเปนเรองของทฤษฎลวนๆ 4. Teaching-Learning Strategy and Media การเรยนควรเปนไปในเชงการแกปญหา และสงเสรมใหเรยนดวยกน โดยเนนใหผเรยนไดมสวนรวมในกระบวนการเรยนรใหมากทสด โดยอาจมสวนรวมในวธการสอน เชน วธบทบาทสมมต หรอมสวนในการประเมน (Self-Assessment)

27

อรทย ศกดสง (2552)ไดศกษาวธสอนผใหญตามหลกการศกษาผใหญ (Andragogy) ซงเปนทฤษฎแอนดราโกจ (Andragogy) ของ มลคล โนลส จากการศกษาพบวาขนตอนวธการสอนผใหญ ดงตอไปน

1. มโนทศนของผเรยน (Self-Concept) ประกอบดวยการสรางบรรยากาศการเรยนร การวเคราะหความตองการในการเรยนร การวางแผนรวมกน การนาประสบการณการเรยนรมาใชในการเรยนการสอนและการประเมนผลการเรยนร

2. ประสบการณของผเรยน (Experience) ประกอบดวยความสาคญของการนาประสบการณมาเปนเทคนคในการเรยนการสอนความสาคญของการนาประสบการณไปปฏบตและการเรยนรดวยตนเองจากประสบการณ

3. ความพรอมทจะเรยน (Readiness) ประกอบดวยเวลาในการเรยนรและการจดกลมผเรยน

4. แนวทางการเรยนร (Orientation to Learning) ประกอบดวยแนวทางการเรยนรของผใหญแนวทางการเรยนรของหลกสตรและการออกแบบประสบการณการเรยนร ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร (2556) กลาววา ลกษณะธรรมชาตในการเรยนรของผใหญประกอบดวย

1. ผใหญตองการรเหตผลในการเรยนร และผใหญจะเรยนรกตอเมอมความตองการจะเรยนเนองจากผใหญรวาตนเองมความรบผดชอบตอผลของการตดสนใจของตนเองได กอนการเรยนรผใหญ มกตองการจะรวา เพราะเหตใด หรอทาไมเขาจงจาเปนทจะตองเรยนร เขาจะไดรบประโยชนอะไร และจะสญเสยประโยชนอะไรถาไมไดเรยน

2. ลกษณะการเรยนรของผใหญ ผใหญตองการทจะชวยชนาตนเองมากกวาจะใหผสอนมาชนา การสอนควรเปนแบบแนะแนวมากกวา ดงนนบทบาทของผสอนควรจะเปนการเขาไปมสวนรวม (Facilitator) มากกวา

3. บทบาทของประสบการณของผเรยน ประสบการณเปนสงททาใหผใหญมความแตกตางระหวางบคคล ดงนนการจดกจกรรมควรคานงถงดานความแตกตางระหวางบคคลดวย ควรใชเทคนคฝกอบรมตางๆ ทเนนการเรยนรโดยอาศยประสบการณ (Experiential Techniques) เชน การอภปรายกลม กจกรรมแกปญหา กรณศกษา เปนตน

4. แนวโนมในการเรยนรของผใหญ การเรยนรจะมงเนนไปทชวตประจาวน หรอเนนทงาน หรอการแกปญหา ผใหญจะสนใจหากชวยใหการทางานของเขาดขน หรอชวยการแกปญหาในชวตประจาวน การจดหลกสตรควรอาศยสถานการณตางๆ รอบตวผใหญ

28

5. บรรยากาศในการเรยนรของผใหญ ผใหญจะเรยนรไดดกวาในบรรยากาศทมการอานวยความสะดวกตางๆ ทงทางกายภาพ เชน การจดแสงสวาง อณหภมทพอเหมาะ ทนงเออตอการปฏสมพนธกบผอน และมบรรยากาศของการยอมรบในความแตกตางในทางความคด และประสบการณทแตกตางกนของแตละคน มความเคารพซงกนและกน มอสรภาพในการแสดงออก เปนกนเอง จากทไดศกษาแนวคดหลายๆ แนวคดของนกวชาการ สามารถสรปไดวา การเรยนรสาหรบผใหญ หมายถง การสงเสรมและพฒนาศกยภาพของผใหญแตละคนทงดานทกษะ ความชานาญในการปฏบตงานโดยการเรยนรจะสอดคลองและสามารถนาไปใชในการปฏบตงานนนได โดยเนนการแนะแนวมากกวาการชแนะเพอใหผใหญมความสนใจหรอกระตอรอรนในการเรยนร

ลกษณะการเรยนรสาหรบผใหญ หมายถง การเรยนรในลกษณะตางๆ ดงน 1) การจดกจกรรมควรยดหยนตามสถานการณการทางานของผใหญ 2) จดใหตรงตามความตองการและความสนใจเรยนรของผใหญ 3) สามารถทจะนาไปแกปญหาหรอพฒนางานทผใหญทาอยได 4)บรรยากาศการเรยนมการชวยเหลอกนและกน และการรบฟงความคดเหนในกลมเพอน 5) ผเรยนไดใชประสบการณทตนมการวางแผนและจดการการเรยนรของตวเอง 6) วเคราะหประสบการณของผใหญและนาสวนทเปนประโยชนมาจดการเรยนการสอน 7) ผสอนเปลยนบทบาทโดยเขาไปมสวนรวม (Facilitator) และเปนผอานวยความสะดวก และ 8) คานงความแตกตางระหวางบคคล ซงลกษณะการเรยนรสาหรบผใหญสามารถแสดงใหเหนไดดงภาพ

29

คานงความแตกตางระหวางบคคลคานงความแตกตางระหวางบคคล

ภาพท 2.1 แสดงลกษณะการเรยนรของผใหญสรปตามแนวคดของนกวชาการ 2.2.3 การพฒนาและการปฏบตเพอการเรยนรส าหรบผใหญ “การพฒนาเพอการเรยนร” และ “การปฏบตเพอการเรยนร” ประกอบดวยคาสามคาคอ “การพฒนา” “การเรยนร” และ “การปฏบต” ซงมนกวชาการไดใหความหมายของสามคานไวหลากหลาย ดงน im2Market.Com (2558) กลาววา การพฒนา หมายถง การเปลยนแปลงทมการกระทาใหเกดขน หรอมการวางแผนกาหนดทศทางไวลวงหนา โดยการเปลยนแปลงนตองเปนไปในทศทางทดขน หรอเปลยนแปลงไปสความเจรญกาวหนาการพฒนาอาจแบงออกเปน 3 ดานใหญๆ ไดแก

1.การพฒนาทางเศรษฐกจ หมายถง การพฒนาทางดานการผลต การจาหนาย การแลกเปลยน การลงทน

2.การพฒนาทางสงคม หมายถง การพฒนาทางดานจตใจ แบบแผน พฤตกรรม รวมทงความสมพนธของคนในสงคม เพอแกไขปญหาตางๆ ในสงคม

ใชแกปญหาหรอ

พฒนางานททาอย

จดตามความ

ตองการและความ

สนใจของผใหญ

กจกรรมยดหยน

ตามสถานการณ

การทางาน

ลกษณะการ

เรยนรสาหรบ

ผใหญ

คานงความแตกตาง

ระหวางบคคล

ผสอนมสวนรวมและเปน

ผ บรรยากาศการเรยนร

มการชวยเหลอกน

นาประสบการณ ผใหญทเปน

ประโยชนมาใชจดการเรยน

ใหผเรยนใช

อานวยความสะดวก

ประสบการณทม

จดการเรยนรเพอ

ตนเอง

30

3.การพฒนาทางการเมอง หมายถง การเปลยนแปลงทาการเมอง สรางกระบวนการปกครองใหเปนประชาธปไตย และประชาชนภายในประเทศมสทธเสรภาพตามกฎหมาย เปนตน วรช นภาวรรณ (มปป.) การพฒนา หมายถง การเปลยนแปลงไปในทศทางทดกวาเดมเพอใหประชาชนหรอชมชนมคณภาพชวตทดขนและมความเจรญกาวหนา โดยการเปลยนแปลงน น ไดมการกาหนดไวกอนและครอบคลมท งดานวตถและดานจตใจ หรออาจแบงเปนดานเศรษฐกจ สงคม และการเมอง นอกจากนแลว การพฒนาในแงทเปนกระบวนการ (Process) จะประกอบดวยหลายขนตอน (Stages) ทมความสมพนธหรอเชอมโยง (Relation or Linkage) และสอดคลองกน การพฒนายงเปนกระบวนการตอเนอง (Continuing Process) คอ หลงจากดาเนนกจกรรมพฒนากจกรรมหนงผานไปแลว กจะนาไปสการเรมดาเนนกจกรรมพฒนากจกรรมอนตอๆ ไปอก พระนมตร กลนดอกแกว (2555) การพฒนา หมายถง การชกชวนหรอการกระตนใหเกดการเปลยนแปลงโดยการปฏบตตามแผนและโครงการอยางจรงจงและเปนลาดบขนตอนตอเนองกนในลกษณะทเปนวงจร ไมมการสนสดโดยมงเนนถงการนาแผนและโครงการไปดาเนนการอยางจรงจงและอยางตอเนอง เพราะถงจะมแผนและโครงการแลวแตถาหากไมมการนาไปปฏบตการพฒนากไมสามารถเกดขนได Dekdern.Com (2553) กลาววา การพฒนา (Development) หมายถง การเปลยนแปลงทางสงคมทเปนผลมาจากสภาพสงคมทไดรบการปรบปรงแลว คาวาการพฒนาคาเดยว มความหมายคลมการพฒนาทางสงคมทงหมดดวย และคาวาการพฒนาหมายถงสภาพสงคมโดยรวมทไดรบการปรบเปลยนให ด ขน นอกจากนย ง มนกวชาการไดใหความหมายของคาวา การพฒนา (Development) อยางเชนวา การพฒนา หมายถงการเปลยนแปลงในทางทดขน ซงเปนการเปลยนแปลงในสงตางๆ ดงน

1. ความแตกตาง เชน ปรมาณและคณภาพของบรการขอมลและขาวสารฐานะทางสงคม บทบาทและอาชพ

2. การใชประโยชนจากบรการทมอย เชน ครบครว จดหาเครองอานวยความสะดวกและบรการตางๆ มาใชได เนองจากครอบครวมรายไดสงขน การกระจายรายไดของครอบครว ครอบครวมสงของเครองใช และครอบครวสามารถใชบรการตางๆ เพมขน

3. เทคโนโลยและความมประสทธภาพ เชน การใชเทคโนโลยระดบสง และการแพรกระจายเทคโนโลยออกสสงคมอยางกวางขวางมากยงขน

4. ความเชอและความไมเชอ เชน เปาประสงค ความเชอพนฐาน คานยม โอกาสและการสนบสนน

31

5. ทศนคต เชน ระดบความพอใจ ความเปนเอกภาพ ขวญและความพงพอใจ 6. พฤตกรรม เชน การชวยตนเอง ความมประสทธภาพ การใชทรพยากรมนษยและ

ความคดรเรม 7. ทรพยากรและสงอานวยความสะดวก เชน ทรพยากรทางกายภาพ ทรพยากรมนษย

และสงอานวยความสะดวกตางๆ 8. โครงสราง เชน แบบแผนการดาเนนชวต และแบบแผนขององคกร 9. ผลตอเนองและแบบแผนรวม เชน คณภาพชวตและคณภาพของสงทมนษยผลตขน

ซงทาใหสามารถสรปไดวา การพฒนา หมายถง การเปลยนแปลงทางสงคมไปในทศทางทดกวาเดมเพอใหประชาชนหรอชมชนมคณภาพชวตทดขนและมความเจรญกาวหนาทงดานวตถ ดานจตใจ ดานเศรษฐกจ สงคม หรอการเมอง สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตรมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร (2558) กลาววา การเรยนร หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรมอยางถาวรของบคคลอนเปนผลมาจากประสบการณในอดต ทงจากการฝกฝนและการทมนษยไดมปฏสมพนธกบสงแวดลอมรอบตว และมปรมาณของความรทเพมขน โดยการเปลยนแปลงพฤตกรรมดงกลาวนนไมได เกดขนจากการกนยา ความเหนดเหนอย หรอเปนผลเนองมาจากวฒภาวะ วกพเดย (2559) ใหคาจากดความของ การเรยนร หมายถง การไดรบความร พฤตกรรม ทกษะ คณคา หรอความพงใจ ทเปนสงแปลกใหมหรอปรบปรงสงทมอย และอาจเกยวของกบการสงเคราะหสารสนเทศชนดตางๆ ผประมวลทกษะของการเรยนรเปนไดท งมนษย สตว และเครองจกรบางชนด ความกาวหนาในการเรยนรเมอเทยบกบเวลามแนวโนมเปนเสนโคงแหงการเรยนร (Learning Curve) การเรยนรของมนษยอาจเกดขนจากสวนหนงของการศกษา การพฒนาสวนบคคล การเรยนการสอน หรอการฝกฝน การเรยนรอาจมการยดเปาหมายและอาจมความจงใจเปนตวชวย การศกษาวาการเรยนรเกดขนไดอยางไรเปนสวนหนงของสาขาวชาประสาทจตวทยา (Neuropsychology) จตวทยาการศกษา (Educational Psychology) ทฤษฎการเรยนร (Learning theory) และศกษาศาสตร (Pedagogy) การเรยนรอาจทาใหเกดพฤตกรรมการเรยนร (Habituation) หรอการวางเงอนไขแบบดงเดม (Classical Conditioning) ซงพบในสตวหลายชนด หรอทาใหเกดกจกรรมทซบซอนมากขนอยางเชนการเลน ซงพบไดเฉพาะในสตวทมเชาวนปญญา การเรยนรอาจกอใหเกดความตระหนกอยางมสานกหรอไมมสานกกได อานาจ วดจนดา (2553) กลาววา การเรยนร (Learning) หมายถง กระบวนการเปลยนแปลงพฤตกรรมอยางถาวรอนเนองมาจากการฝกหดหรอประสบการณ ของแตละบคคล ซงอาจเกดขนไดทงอยางทเปนทางการและไมเปนทางการ โดยการเรยนรนนมหลายประเภท ซงการ

32

เรยนรประ เภทหนงทมความสาคญและเปนประโยชนตอการพฒนาคน และองคกรอยางมากคอการเรยนรจากการปฏบต (Action Learning) ซงเปนการเรยนรในลกษณะกลมยอยทมการนาปญหาทกลมสนใจและมผลกระทบตอทงกลมและองคกรมาเขาสกระบวนการแก ปญหาและการพฒนาแนวทางแกปญหาและนาไปลงมอปฏบตการแกไขปญหาจรง โดยลกษณะเฉพาะของการเรยนรจากการปฏบต (Action Learning) มดงน 1. เปนการเรยนรจากประสบการณจรงในการทางาน คอการเรยนรทมการนาปญหาในการทางานมาเปนโจทยในการเรยนร อกทงตองมการคดหาวธในการแกปญหาหรอพฒนางานซงจะเปนประโยชนตอทงผเรยนรเองและองคกรดวย 2. เปนการเรยนรโดยการแลกเปลยนประสบการณกบผอนคอการเรยนทตองมการประชมระดมสมองเพอหาวธการทดและ เหมาะสมในการดาเนนการเนองจากเปนการเรยนรในลกษณะทมงานยอยทมสมาชกจานวนหนงทตองมการทางานรวมกน 3. เปนการเรยนรโดยใหผรวมงานวจารณและแนะนาคอการเรยนรทตองมการเสนอแนะและใหขอคดเหนเมอมการดาเนน การปฏบต และอาจมการปรบปรงการปฏบตเพอความสาเรจของการดาเนนการ บรษท วสดอม แมกซ เซนเตอร จากด (2558) กลาววา การเรยนร หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรมของบคคลอยางคอนขางถาวร อนเปนผลมาจากการฝกฝนหรอการมประสบการณการเรยนรแบงการเรยนรเปน 6 ระดบดงน

1. ความร (Knowledge) เปนความสามารถในการจดจาแนกประสบการณตางๆและระลกเรองราวนนๆออกมาไดถกตองแมนยา

2. ความเขาใจ (Comprehension) เปนความสามารถบงบอกใจความสาคญของเรองราวโดยการแปลความหลก ตความได สรปใจความสาคญได

3. การนาความรไปประยกต (Application) เปนความสามารถในการนาหลกการ กฎเกณฑและวธดาเนนการตางๆของเรองทไดรมา นาไปใชแกปญหาในสถานการณใหมได

4. การวเคราะห (Analysis) เปนความสามารถในการแยกแยะเรองราวทสมบรณใหกระจายออกเปนสวนยอยๆไดอยางชดเจน

5. การสงเคราะห (Synthesis) เปนความสามารถในการผสมผสานสวนยอยเขาเปนเรองราวเดยวกน โดยปรบปรงของเกาใหดขนและมคณภาพสงขน

6. การประเมนคา (Evaluation) เปนความสามารถในการวนจฉยหรอตดสนกระทาสงหนงสงใดลงไป การประเมนเกยวของกบการใชเกณฑคอ มาตรฐานในการวดทกาหนดไว

33

ในกระบวนการเรยนรของเรานน จะประกอบดวยขนตอนพนฐานทสาคญ 3 ขนตอนดวยกน กลาวคอ

1. ประสบการณ (Experience) ในบคคลปกตทกคนจะมประสาทรบรอยดวยกนทงสน สวนใหญทเปนทเขาใจกคอ ประสาทสมผสทงหา ซงไดแก ตา ห จมก ลน และผวหนง ประสาทรบรเหลานจะเปนเสมอนชองประตทจะใหบคคลไดรบรและตอบสนองตอสงเราตาง ๆ ถาไมมประสาทรบรเหลานแลว บคคลจะไมมโอกาสรบรหรอมประสบการณใดๆ เลย ซงกเทากบเขาไมสามารถเรยนรสงใดๆ ไดเลย ประสบการณตางๆ ทบคคลไดรบนนยอมจะแตกตางกน บางชนดกเปนประสบการณตรง บางชนดเปนประสบการณทางออม บางชนดเปนประสบการณรปธรรมและบางชนดเปนประสบการณนามธรรม

2. ความเขาใจ (Understanding) หลงจากบคคลไดรบประสบการณแลว ขนตอไปกคอตความหมายเปนหลกการ (Concept) ในประสบการณนน กระบวนการนเกดขนในสมองหรอจตของบคคลเพราะสมองจะเกดสญญาณ (Percept) และมความทรงจา (Retain) ขนซงเราเรยกกระบวนการนวา “ความเขาใจ” ในการเรยนรนน บคคลจะเขาใจประสบการณทเขาประสบไดกตอเมอเขาสามารถจดระเบยบ (Organize) วเคราะห (Analyze) และสงเคราะห (Synthesis) ประสบการณตางๆ จนกระทงหาความหมายอนแทจรงของประสบการณนนได

3. ความนกคด (Thinking) ความนกคดถอวาเปนขนสดทายของการเรยนร ซงเปนกระบวนการทเกดขนในสมอง โดยการนกคดทมประสทธภาพนน ตองเปนความนกคดทสามารถจดระเบยบ (Organize) ประสบการณเดมกบประสบการณใหมทไดรบใหเขากนได สามารถทจะคนหาความสมพนธระหวางประสบการณทงเกาและใหม ซงเปนหวใจสาคญทจะทาใหเกดความสมบรณของการเรยนรอยางแทจรง

ซงทาใหสามารถสรปไดวา การเรยนร หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรมอยางคอนขางถาวรของบคคลอนเปนผลมาจากประสบการณ การศกษา การฝกฝนและการมปฏสมพนธกบสงแวดลอมรอบตว และมปรมาณของความรทเพมขน

สวนคาวา การปฏบต หรอปฏบต หรอปฏบตการ เปนคาทมความหมายใกลเคยงกน ซงมนกวชาการใหความหมายไว ดงน จนทรเพญ มนคร (มปป.)ใหนยามของคาวา การปฏบตการ หมายถง กระบวนการภายในองคการซงใชปจจยนาเขา (คน เงนทน วตถดบ วสดอปกรณ) และแปรรปปจจยนาเขาใหออกมาเปนปจจยนาออก (สนคาและบรการ) วกพเดย (2558) กลาววา ปฏบตการ หมายถง การลงมอกระทา, การดาเนนการ โดยมการวางแผนไวกอนลวงหนา พจนานกรมแปลไทยราชบณฑตยสถานออนไลน (2560) ใหนยามของคาวา ปฏบต วาหมายถง ดาเนนการไปตามระเบยบแบบแผน กระทาเพอใหเกดความชานาญ เชน ภาคปฏบต ในขณะท ณฐว อตกฤษฏ (2555)

34

ไดอธบายความหมายของ การปฏบต ตามวงจร PDCA ไววา การปฏบตตามแผน หมายถง การดาเนนการตามแผน อาจประกอบดวย การมโครงสรางรองรบ การดาเนนการ เชน คณะกรรมการหรอหนวยงานของคณะ ซงคณะเรากมการจดต งไวอยแลว จะตองมวธการดาเนนการ ซงอาจประกอบดวย 1) มการกาหนดขนตอนหรอวธการดาเนนการหรอไม 2) มผรบผดชอบดาเนนการไดตามกาหนดไวหรอไม 3) มการประสานงานกบผทเกยวของมากนอยเพยงไร 4) สามารถดาเนนการตามระยะเวลาทกาหนดไดหรอไม และ 5) สามารถดาเนนการไดตามงบประมาณทกาหนดไวหรอไม ซงทาใหสามารถสรปไดวา การปฏบต หมายถงการดาเนนการภายในองคกรใหเปนไปตามระเบยบแบบแผนเพอใหเกดความชานาญในงานทรบผดชอบโดยใชปจจยนาเขา อนประกอบดวย คน เงนทน วตถดบ วสดอปกรณ และแปรรปออกมาเปนสนคาหรอบรการ จากทไดศกษาแนวคดหลายๆ แนวคดของนกวชาการทไดใหความหมายหรอนยามของคาวา “การพฒนา” “การเรยนร” และ “การปฏบต” ทาใหสามารถสรปไดดงน 1. การพฒนาการเรยนร หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรมของบคคลอนเปนผลมาจากประสบการณ การศกษา การฝกฝน และการมปฏสมพนธกบสงแวดลอมรอบๆ ตว ซงเปนไปในทศทางทดกวาเดมเพอใหบคคลหรอชมชนมคณภาพชวตทดขนและมความเจรญกาวหนาทงดานวตถ ดานจตใจ ดานเศรษฐกจ สงคม หรอการเมอง 2. การพฒนาการปฏบต หมายถง การเปลยนแปลงการดาเนนการภายในองคกรใหเปนไปตามระเบยบแบบแผนเพอใหเกดความชานาญในงานทรบผดชอบโดยใชปจจยนาเขาอนประกอบดวย คน เงนทน วตถดบ วสดอปกรณ และแปรรปออกมาเปนสนคาหรอบรการ ทดขนกวาเดมหรอมความเจรญกาวหนามากขน

2.3 หลกการ แนวคด และทฤษฎเกยวกบการพฒนาบคลากร 2.3.1 ความหมายของการพฒนาบคลากร

Hrtothai.Com (2553) ไดกลาววา การพฒนาบคลากรคอ การเพมประสทธภาพดานทกษะ ความชานาญในการทางาน ตลอดจนปรบเปลยนทศนคตของบคลากรทกระดบใหเปนไปในทศทางเดยวกน การเพมประสทธภาพบคลากรสามารถทาไดดวยวธการฝกอบรม ปฐมนเทศ สงไปดงานตางประเทศ รวมสมมนาทงในและนอกสถานท ฯลฯ เพอบคลากรนนๆ จะสามารถปฏบตงานไดอยางเตมท และมงไปสความสาเรจตามเปาหมายขององคกร

รชฎา อสสนธสกล (2558) การพฒนาบคลากรเกยวของกบการบรหารจดการทนมนษย (Human Capital Management - HCM) ซงหมายถง การบรหารจดการเพอสรางคณภาพและผลการ

35

ปฏบตงานของบคลากร ซงเปนการรวมกจกรรมอยางกวางขวาง นบตงแตการกาหนดและสรรหาบคลากรทมความสามารถดทสด (Talent) การรกษาบคลากร การพฒนาและจงใจใหบคลากรแสดงศกยภาพสงสดของตนเองได ผทเกยวของกบการบรหารจดการทนมนษยจาเปนตองมแนวคดทสรางสรรค มแรงขบ ความกระตอรอรน และใหความสาคญตอการมงสความสาเรจทเปนเลศ

วทยาลยปโตเลยมและปโตรเคม (2556) การพฒนาบคลากร หมายถง การเพมเตมความร ทกษะ ประสบการณ และการปรบเปลยนทศนคตของบคลากรใหเปนไปในทางทดขน เพอใหสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ และทางานดวยความสข

ชชวาล อรวงศศภทต (2551) กลาววา วตถประสงคของการพฒนาบคลากรไมวาจะในภาคเอกชนหรอภาครฐกคอ การมงใหเกดความเปลยนแปลงทางพฤตกรรมของผปฏบตงานตามทองคการตองการ โดยการทจะเปลยนแปลงพฤตกรรมในการทางานของบคคลเพอใหเปนไปในทางทตองการไดนน เราจาเปนตองพฒนาบคลากรในดานตางๆ อยางนอย 3 ดาน ประกอบดวย ความร (Knowledge) ทกษะ (Skill) และทศนคต (Attitude) หรอความเขาใจ (Understanding) หวใจสาคญของการพฒนาบคลากรในทกองคกร ประกอบดวย 1) การพฒนาใหมความร (Knowledge) เรยนรทาความเขาใจแลวจงนาแนวคดมาประยกตใช การเรยนร จงไมใชเพยงการรบรทจาๆมาโดยไมเขาใจ 2) การพฒนาใหมความเขาใจ (Understanding) ตองทาความเขาใจขอมลตางๆทบทวนวเคราะหใหเหนจดตางๆเพอตอบตวเองใหได แลวจงเชอในแนวคดนนๆ พรอมจะนาไปปฏบตไดเสมอ 3) การพฒนาใหมทกษะความชานาญ (Skill) เมอเรยนรและเขาใจในขอมลแลวตองมโอกาสนาความรไปใชใหเกดประสบการณดวยตวเอง ฝกฝนและปฏบตบอยๆ จนเกดความชานาญ เพมพนสตปญญาและมความรอบรมากยงขน 4) การพฒนาใหมทศนคตทด (Attitude) มความคดเชงสรางสรรคคนเราอาจมความคดทศนคตทเหมอนหรอตางกนได หากองคกรใดตองการประสบความสาเรจในการพฒนาคณภาพองคกร กจาเปนจะตองปรบเปลยนทศนคตของบคลากรดวยการหาเทคนคหรอแนวทางใหมๆ จดการความแตกตางทางความคดและสรางวฒนธรรมหรอมาตรฐานใหม

พรชย เจดามาน (2556) ไดกลาววา การพฒนาทรพยากรมนษย (Human Resource Development) หรอ การพฒนากาลงคน (Manpower Development) หรอการพฒนาและฝกอบรมทรพยากรมนษย (Training & Development) คอ กระบวนการในการพฒนาและสงเสรมใหบคลากรมความรความสามารถ ความเขาใจ มทกษะในการปฏบตงาน ตลอดจนมทศนคตและพฤตกรรมทด เพอใหมประสทธภาพในการทางานทดขน ทงในปจจบนและอนาคต ดงนน การพฒนาทรพยากรมนษย ถอเปนขนตอนทสาคญทสดขนตอนหนงในการบรหาร การพฒนาทรพยากร มผลอยางมากตอความสาเรจขององคกรสมยใหม ซงมแนวโนมในการเปลยนแปลงทางเทคโนโลยชนสง และม

36

แนวโนมทจะเปนองคกรขนาดใหญ การดาเนนการพฒนาทรพยากรมนษยในองคกรของทางปฏบตนน ควรจะเรมตงแต เมอพนกงานเหลานนเรมเขามาทางาน โดยการปฐมนเทศ (Orientation) และจะตองดาเนนการพฒนาอกตอไปเรอยๆ ตลอดเวลาทเขายงคงทางานอยในองคกรนนๆ

สรปไดวา การพฒนาบคลากร หมายถง กระบวนการในการพฒนาและสงเสรมใหบคลากรมความรความสามารถ ความเขาใจ มทกษะในการปฏบตงาน มทศนคตและพฤตกรรมทด เพอเปนการเพมประสทธภาพและความชานาญในการทางานใหดขนสาหรบบคลากรในองคกร โดยมงใหเกดความเปลยนแปลงทางพฤตกรรมของผปฏบตงานตามทองคกรตองการ

2.3.2 ความส าคญของการพฒนาบคลากร Hrtothai.Com (2553) ไดกลาวถงประโยชนของการพฒนาบคลากร ไวดงน 1. ประโยชนตอองคกร การพฒนาบคลากรจะชวยเพมผลผลต และลดตนทนลง

เนองจากบคลากรมความเชยวชาญในงานททามากขน ขอผดพลาดตางๆ กจะลดลง การพฒนาบคลากรจงเปนหนทางหนงทชวยพฒนาองคกรใหกาวทนกบความเจรญ สามารถแขงขนกบธรกจอนไดอยางเตมภาคภม

2. ประโยชนตอตวบคลากร เมอบคลากรมประสทธภาพการทางานสงขน โอกาสกาวหนาในหนาทการงานกจะมากขนดวย นอกจากน การพฒนาบคลากรอยางตอเนองจะชวยลดอตราการลาออกของคนทมฝมอลง เพราะการพฒนาบคลากรจะสรางความผกพนระหวางพนกงานกบองคกร พนกงานจงเกดความทมเท และเอาใจใสในการทางาน เพอบรรลถงผลสาเรจขององคกร

รชฎา อสสนธสกล (2558) กลาววาการพฒนาศกยภาพบคคลจะมงเนนการพฒนาจากบคลากรทมความชานาญและความสามารถเฉพาะดาน เปนการพฒนาเพอสรางทกษะหลากหลาย ( Multi-Skilled) โดยผานการวเคราะหความร ความสามารถ และคณลกษณะอยางเปนระบบ วธการพฒนาจะใชเทคโนโลยมากขน และผเรยนจะเรยนรดวยตนเองผานหลกสตรตางๆ ทจดทาไว รวมทงการจดกจกรรมบรหารความร (Knowledge Management) ผบรหาร หวหนางาน และพนกงาน จะมบทบาทรวมกนมากขนในการกาหนดเนอหาและวธการฝกอบรมทเหมาะสมกบพนกงานแตละคน ผบรหารและหวหนางานมบทบาทในการเปนผสอนแนะ (Coaching) พรอมกบการสงเสรมใหพนกงานเรยนรดวยตนเอง

วทยาลยปโตรเลยมและปโตรเคม (2556) กลาวถงความสาคญของการพฒนาบคลากรไวดงน

1. เพอใหบคลากรมความรเพมขนและความชานาญมากขนในการพฒนาตนเองไปสความกาวหนาในวชาชพ

37

2. เพมศกยภาพบคลากรของวทยาลยฯใหมสมรรถนะสง พรอมตอการเปลยนแปลงและสรางผลงานทมคณภาพและประสทธภาพ

3. มงเนนการพฒนาบคลากรในการทางานเปนทม การเสรมสรางบรรยากาศทด และวฒนธรรมในการทางาน

4. เพอใหบคลากรทกระดบมทศนคตทด ทมเทและเสยสละเพอวทยาลยฯ รวมสรางวฒนธรรมวทยาลยฯ ใหมทเนนความรวมมอและการแบงปนความรซงกนและกน

5. เพอทาใหการปฏบตงานของวทยาลยฯมประสทธภาพและประสทธผล เกดผลงานทสรางสรรคและสรางชอเสยงใหแกวทยาลยฯ และมหาวทยาลย ชชวาล อรวงศศภทต (2551) กลาววา การพฒนาทรพยากรมนษยมความสาคญตอองคการสรปไดหลากหลายประการ ไดแก

1) ชวยทาใหระบบและวธปฏบตงานมสมรรถภาพดยงขน มการตดตอประสานงานดยงขน

2) ชวยทาใหเกดการประหยด ลดความสนเปลองของวสดทใชในการปฏบตงาน 3) ชวยลดระยะเวลาของการเรยนรงานใหนอยลง 4) ชวยแบงเบาภาระหนาทของผบงคบบญชาหรอหวหนาหนวยงานตางๆ ในการตอบ

คาถามหรอใหคาแนะนาแกผใตบงคบบญชาของตน 5) ชวยกระตนบคลากรใหปฏบตงานเพอความเจรญกาวหนาในหนาทการงาน 6) ชวยทาใหบคคลนนๆ มโอกาสไดรบคามร ความคดใหมๆ เปนคนทนสมย 7) ทาใหมนวตกรรม (Innovation) ตางๆ เขามาใชในองคการอนจะเปนตวกระตนการ

เปลยนแปลงใหเกดขนในองคการ เพอใหสามารถปรบตวไดทนกบการเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมภายนอกทมการปรบเปลยนรวดเรวและรนแรงเพมมากขนทกขณะ

8) กอใหเกดการเผยแพรนวตกรรมนนๆ ใหเปนทเขาใจและยอมรบไปปฏบตในวงกวางขององคการ

9) กระตนบคลากรใหเตมความพรอม ดานสมรรถนะ ความร ความสามารถ ในการปฏบตงานใหสอดคลองกบการเปลยนแปลงขององคการท งในระดบนโยบาย กลยทธในการดาเนนงานโครงสรางการจดองคการ ระบบการทางาน การสรางนวตกรรม การเผยแพรนวตกรรม และการสรางความพรอมในการใชนวตกรรมเปนกญแจสาคญของการเพมคณคาใหแกบคคลกรในองคการโดยเฉพาะอยางยงในยคแหงสงคมฐานความร (Knowledge Based Society) ยคทองคการตองการบรหารจดการความร (Knowledge Management) การเพมคณคาและใชคณคาทมอย และ

38

เพมขนของบคลากรใหเปนประโยชนตอการเตบโตขององคการเปนสงจาเปนยงยวดตอความสาเรจขององคการ การพฒนาบคลากรจงมความสาคญอยางยงตอปจจบนและอนาคตขององคการ นอกจากน ชชวาล อรวงศศภทต (2551) ยงกลาวอกวา แนวคดพนฐานของการพฒนาทรพยากรบคคลดงกลาว เปนไปตามปรชญาของการพฒนาบคคลทสาคญคอ 1) บคคลทกคนมศกยภาพของตนเองทสามารถพฒนาใหเพมพนขนไดทงดานความร ทกษะและทศนคต ถาหากมแรงจงใจทดพอ 2) การพฒนาศกยภาพของบคคล ควรดาเนนการโดยย ดหลกสมรรถนะ (Competency Based Development) 3) การพฒนาทรพยากรบคคลจะตองดาเนนการอยางเปนกระบวนการตอเนองเปนระบบ ตงแตการสรรหา การคดเลอก สระบบการพฒนาขององคการ 4) วธการในการพฒนาบคคลมหลายวธ จะตองเลอกใชใหเหมาะสมกบลกษณะของบคคลและภารกจขององคการ 5) จดใหมระบบการประเมนการพฒนาความสามารถของบคคลเปนระยะๆ เพอพฒนาบคลบางกลมใหมความสามารถเพมขน และในขณะเดยวกนกสนบสนนใหผมความรความสามารถสงไดกาวหนาไปสตาแหนงใหมทตองใชความสามารถสงขน 6) ระบบขอมลบคคลขององคการจะตองครบถวน ถกตองและทนสมยสามารถตรวจสอบความกาวหนารายบคคลได 7) การพฒนาบคคลจะตองทาทกดาน คอ สขภาพอนามย ความร ความสามารถจตใจและคณธรรม ควบคกนไป 8) องคการตองคานงถงความมนคงและความกาวหนาของบคคลควบคไปกบความกาวหนาขององคการ องคการจะอยไมไดถาขาดบคคลทมกาลงกาย กาลงใจและสตปญญาททมเทใหกบองคการ พรชย เจดามาน (2556) กลาวถงความสาคญของการพฒนาทรพยากรมนษยวามประโยชนทจะเกดไดเปน 3 ลกษณะ คอ

1) ประโยชนตอพนกงานคอเปนการเพมคณคาแกตนเอง ชวยลดและปองกนอบตเหตหรอการทางานทผดพลาด ชวยเสรมสรางความร ความเขาใจ ทกษะและความสามารถใหสงขนและทาใหมโอกาสเจรญกาวหนาในตาแหนงหนาทการงาน

2) ประโยชนตอผบรหาร คอ ชวยลดปญหาตางๆทอาจเกดขนจากการปฏบตงานของพนกงาน ชวยลดภาวะในการปกครอง ดแลและควบคมการปฏบตงานของบคลากรชวยประหยดเวลาในการสอนงานแกพนกงานและทาใหมเวลาในการบรหารงานตามบทบาท หนาทและความรบผดชอบ

3) ประโยชนขององคการหรอหนวยงานคอ ทาใหระบบและวธการปฏบตงานมสมารถภาพดยงขน มการตดตอประสานงานดยงขน ชวยกระตนบคลากรใหปฏบตงานเพอความเจรญกาวหนาในหนาทการงาน ทาใหเกดการประหยดและลดการสนเปลองในการปฏบตงาน (วสด/อปกรณ/เวลา) ชวยแบงเบาหนาทของผบงคบบญชาในการตอบคาถาม/แนะนา/สอนงานแก

39

ผใตบงคบบญชา และชวยลดระยะเวลาของการเรยนรงานใหนอยลง ชวยใหบคลากรมโอกาสไดรบรความคดใหมๆ ทาใหทนตอความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยใหมๆ นอกจากนพรชย เจดามาน ยงกลาวถงสาเหตทตองมการพฒนาทรพยากรมนษยนนเพราะ

1) เปนนโยบายขององคการ ธรกจในปจจบนมความจาเปนทจะตองมบคลากรทมประสทธภาพ และสามารถทจะขบเคลอนใหองคการดาเนนกจการไดอยางราบรน จงเปนสาเหตใหองคการ จะตองมการกาหนดนโยบายเพอการพฒนาทรพยากรมนษยในองคการใหเปนบคลากรทมความร ความสามารถในการปฏบตงาน ท งในปจจบนและในอนาคต นอกจากน ปจจบนไดมขอกาหนดของกฎหมาย ใหทกองคการถอปฏบตและจะตองมการพฒนาทรพยากรมนษยในองคการใหเปนไปตามกฎหมายกาหนดดวย

2) มการปรบเปลยนระบบงานหรอวธการทางานถาองคการจะมการเปลยนแปลงระบบงานหรอวธในการปฏบตงาน ตลอดจนการเปลยนแปลงเทคโนโลยตางๆ ทใชในการประกอบกจการ จงจาเปนอยางยงทตองมการพฒนาทรพยากรมนษยใหมความเขาใจในระบบงาน วธการปฏบตงาน ตลอดจนสามารถใชเทคโนโลยตางๆ ทเปลยนแปลงไดอยางถกตอง จงเปนสาเหตทองคการตองมการพฒนาทรพยากรมนษยขน

3) เพอรองรบการขยายงานหรอสรางงานใหม เมอการประกอบกจการมการเจรญเตบโตและกาวหนาขน กอาจจะมการขยายงานหรอสรางงานใหม ดงนน เพอรองรบการขยายงานในองคการ หรอรองรบกบงานใหมๆ ทจะเกดในอนาคตจงจาเปนอยางยงทองคการ จะตองมการพฒนาทรพยากรมนษยใหมความพรอมเพอรบรองกบสงตางๆ ทอาจเกดขน

4) เพอลดคาใชจายจากการสญเสยทเกดขนในการปฏบตงานการปฏบตงานในองคการจะตองมการใชวตถดบในการผลตสนคาและบรการมการใชเครองจกรเครองมอในการปฏบตงาน ซงอาจจะมผลทาใหเกดการสญเสยในเรองตางๆ เกดขนไดไมวาจะเปนคาใชจายในการปฏบตงาน เวลาทรพยสน ตลอดจนชวตของบคลากร จงเปนสาเหตเปนทองคการจะตองมการพฒนาทรพยากรมนษย ใหมความร ความเขาใจ เพอใหความรวมมอเพอใหลดการสญเสยตางๆ ทอาจจะเกดขนจากการปฏบตงานได

5) เพอการแขงขนกบคแขงทางธรกจ ปจจบนการประกอบธรกจมการแขงขนกนมากยงขน ไมวาจะเปนธรกจใดๆ กตาม จงเปนสาเหตจาเปนทองคการจะตองมการพฒนาทรพยากรมนษยขน เพอใหบคลากรมความร มความสามารถในการแขงขน เพอใหสามารถขบเคลอนธรกจในสภาวะการแขงขนทเปน Globalization ได

6) เพอลดปญหาตางๆ ทเกดขน ในการประกอบธรกจ อาจจะเกดปญหาตางๆ ขนได ไมวาจะเปนปญหาทเกดขนจากการปฏบตงาน ปญหาทเกดขนจากคลากร ปญหาทเกดขนจากการ

40

บรหาร หรอปญหาอนๆ ทเกดขนในองคการ เพอลดปญหาตางๆ ทเกดขนเหลาน จงเปนสาเหตจาเปนทองคการจะตองมการพฒนาทรพยากรมนษยขน

7) เพอเตรยมบคลากรใหพรอมทจะปฏบตงานในตาแหนงตางๆ ในอนาคต ในองคการธรกจ จะมบคลากรทกเพศ ทกวย ปฏบตงานอยรวมกน ทกคนตองมความเจรญกาวหนาในตาแหนงหนาทการงานของตน ตองการโอกาสทไดรบการเลอนขน เลอนตาแหนงใหสงขน จงเปนสาเหตทจาเปนทองคการจะตองมการพฒนาทรพยากรมนษยขน เพอเตรยมบคลากรใหพรอมทจะปฏบตงานในตาแหนงตางๆ ในอนาคตไดอยางมประสทธภาพ สรปไดวา การพฒนาบคลากรมความสาคญ เนองจากเปนการพฒนาทกษะและเพมประสทธภาพการทางานของบคลากร สงผลใหเกดประโยชนตอทงตวบคลากร ตอผบรหารองคกรและตอองคกรทบคลากรนนปฏบตงานอย

2.3.3 รปแบบการพฒนาบคลากร วทยาลยปโตรเลยมและปโตรเคม (2556) กลาววาในการพฒนาบคลากรมวธดาเนนการโดยใชวธการพฒนาผใตบงคบบญชา ตามแนวคดของสถาบนพฒนาขาราชการพลเรอน สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอนใน 5 ดาน ดงน

1. การปฐมนเทศ เปนวธการอยางหนงในการพฒนาบคลากรในองคการ ทเขามาทางานใหม หรอผทรบราชการมานานแลว แตเพงยายสบเปลยน หรอหมนเวยนมาปฏบตงานหนาทใหม ซงเปนกจกรรมอยางหนงซงมวตถประสงคสาหรบแนะนาชแจง ใหทราบความรทวๆ ไป กฎ ระเบยบ สรางความคนเคยกบผรวมงานลกษณะโครงสรางขององคการ นโยบายขององคการ เพอใหสมาชกใหมเขาใจวตถประสงค รวมทงเรยนรสภาพแวดลอมขององคการ เพอสรางความมนใจในการปฏบตงาน และเปนประโยชนในการทางานตอไป

2. การฝกอบรม เปนกระบวนการทมระเบยบแบบแผนซงมงหมายทจะพฒนาบคลากรใหมความร ความชานาญ เพอวตถประสงคอยางใดอยางหนง ทสามารถนามาใชเพอเปลยนแปลงการกระทา หรอพฤตกรรมในการปฏบตงานของบคคล

3. การสงเสรมดานวชาการ มวตถประสงคใหบคลากร ไดรบความรกวางขวางยงขน และสามารถทาไดหลายรปแบบ เนนในเรองของการใหความร

4. การสงไปศกษาดงาน เปนการเพมพนวฒของบคลากรใหมความรยงขน การทบคลากรทางานอยทใดนานๆ ความรความสามารถอาจลาสมย ไมทนตอการเปลยนแปลงของเทคโนโลยใหมๆ จงตองสงบคลากรไปศกษาดงานในหนวยงานทมระบบการทางานทดและทนสมย

41

5. การสงเสรมใหมการศกษาตอ เปนการพฒนาบคลากรอกวธหนง ทจะทาใหบคลากรมความรเพมขน หรออาจไดรบความรใหม ซงอาจทาไดทงภายในประเทศและตางประเทศ

ชชวาล อรวงศศภทต (2551) กลาวถงวธการทจะชวยใหบคลากรในหนวยงานไดรบการพฒนาทงดานความร ทกษะ และทศนคต มหลายวธและหลายรปแบบ ซงโดยทวไปแลวการพฒนาบคลากรมแนวทางหลกในการดาเนนการ 3 แนวทาง คอ

1. การใหการศกษา/เรยนร (Education/Learning) การใหการศกษาเปนเครองมอและกระบวนการอยางตอเนองทจะชวยใหบคลากรมความเจรญงอกงามปรบตวได ดาเนนชวตด และมความเปลยนแปลงในทางทพงประสงค ซงอาจเปนการศกษาทเกดขนตามธรรมชาตในวถชวต การทางาน การศกษานอกระบบโรงเรยนและการศกษาในระบบโรงเรยน ตลอดจนการศกษาในระบบมหาวทยาลยทงในและตางประเทศในการพฒนาบคลากรขององคการ การใหการศกษาอาจทาโดยการใหทน และ/หรออนญาตใหบคลากรไปศกษาตอในหลกสตร ระยะสน ระยะกลาง และการใหไปศกษาระดบปรญญาและหลงปรญญา การใหการศกษาจงเปนการลงทนทสาคญทงขององคการและตวบคลากรเอง

2. การฝกอบรม (Training) การฝกอบรมเปนกระบวนการทจดขนเพอใหบคลากรไดเรยนรและเสรมสรางทกษะ ความ ชานาญ โดยมวตถประสงคอยางใดอยางหนงในการยกมาตรฐานการปฏบตงานในหนาททอยในความรบผดชอบใหดยงขน อนจะทาใหองคประกอบประสบความสาเรจตามเปาหมายทตงไว ขณะเดยวกนกมงหวงใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรม และ/หรอทศนคตในการปฏบตงานของบคคล โดยในการจดการฝกอบรมนน มวตถประสงคหลกเพอใหบคลากรมสมรรถนะ ความร ความชานาญทจาเปนตอความตองการขององคการ โดยปกตเปาหมายของการฝกอบรมไดแก

2.1 การเสรมสรางความรความเขาใจนโยบาย แผนงาน วตถประสงค เปาหมายขององคการ ตลอดจนบทบาทและหนาทของบคลากรในแตละระดบ

2.2 การใหขาวสารขอมลเกยวกบวธการปฏบตงานทดทสด เพอแกไขปญหาขอบกพรองเกยวกบการปฏบตงานทผานมา

2.3 การพฒนาคณภาพและมาตรฐานการปฏบตงานโดยสวนรวม 2.4 การลดความสนเปลอง ปองกนอบตเหต และการสญเสยในการปฏบตงาน 2.5 การพฒนาระบบงาน ระบบบรหาร และพฒนาองคการโดยสวนรวม 2.6 การเตรยมความพรอมของบคลากร เพอรองรบการปรบเปลยนกลยทธ บทบาท

ภารกจขององคการ

42

2.7 การฝกฝนบคลากรใหคนเคยกบเทคโนโลย/เทคนค/วทยาการสมยใหม ทจะประยกตใชใหเกดความกาวหนาขององคการ

3. การพฒนาบคลากร (Employee Development/Staff Development) การพฒนาการดาเนนการดวยวธการตางๆ เพอเพมและขยายโลกทศนสาหรบการปฏบตงานและการปฏบตตนทงในงานและในสงคมสวนรวมใหแกบคลากร ซงรวมถงการมอบหมายงานพเศษการสอนงานการใหคาปรกษา แนะนา การเปนพเลยง การสบเปลยนหมนเวยนหนาทการงาน การจดการทศนศกษาดงาน การมอบหมายใหประชมแทนและการมอบหมายใหเขารวมกจกรรมสงคมอนๆ ซงวธการตางๆดงกลาวหากเลอกใชผสมผสานกนกบ 2 แนวทางขางตน กจะชวยทาใหระบบการพฒนาบคลากรขององคการมความสมบรณยงขน ทงน การพฒนาและฝกอบรมบคลากรสามารถทาไดหลายวธ ดงน

3.1 การนเทศงาน เปนการใหคาแนะนาแกบคลากรเกยวกบงานโดยผบรหารหรอหวหนาหนวยงานภายในองคการ เพอใหการดาเนนงานไดผลดยงขน หรอจดการนเทศงานเมอพบวาบคลากรประสบปญหาในการปฏบตงาน

3.2 การใหคนควาหาความรดวยตนเอง โดยการใหคาชแนะหรอกระตนจากผบรหาร เชน การจดมมวชาการในองคการ การอานตารา หรอนตยสารทางวชาการ การคนควาหรอวจย เปนตน

3.3 การฝกอบรม เมอมการเปลยนแปลงสงใหมๆ ควรสงเสรมใหบคลากรเขารบการอบรม เชน มการเปลยนแปลงระบบการทางาน โดยการนาเอาเทคโนโลยใหมๆ จาพวกเครองใชอตโนมตในสานกงาน (Office Automation : O.A.) เขามาใชชวยประหยดแรงงานและเวลาในการปฏบตงาน

3.4 การสมมนาทางวชาการเพอ เพมพนความร แลกเปลยนประสบการณแนวความคดใหมๆของบคลากรทเขาสมมนา

3.5 การใหไปศกษาดงานทงภายในและภายนอกประเทศตามความเหมาะสมเพอจะไดเกดแนวคดในการเปรยบเทยบระหวางองคการของตนกบองคการภายนอกอน

3.6 การใหไปศกษาตอองคการควรสงเสรมใหบคลากรไปศกษาตอ เพราะการทบคลากรมวฒสงขน ชวยใหเกดความมนใจในตวเองจะเปนทยอมรบของผรวมงานมากขน และยงเปนโอกาสใหบคลากรนนไดตาแหนง หรอเงนเดอนเพมตามความสามารถอกดวย บรษท ธนลกษณ จากด (มหาชน) (2557) กลาววา การพฒนาบคลากรทรพยากรบคคลถอวาเปนสนทรพยทมคาสงสดในการดาเนนธรกจ ดงนนแนวคดเกยวกบการพฒนาบคลากรควรเปนการลงทนอยางตอเนองระยะยาว บรษทฯไดดาเนนการในการพฒนาบคลากรใหสอดคลอง

43

กบนโยบายและสภาวการณ ดวยการพฒนาความร ทกษะ และคณลกษณะของบคลากร โดยใชเครองมอในการพฒนาบคลากร 2 รปแบบ ไดแก การสอนงาน (Coaching) การแบงปนความร (Knowledge Sharing) และ การมอบหมายโครงการ (Project Assignment) เพอใหบคลากรสามารถนาความรมาประยกตใชในการปฏบตงาน โดยเฉพาะการพฒนาผลตภณฑทมคณภาพเพอสงมอบสนคาทเหนอความคาดหวงใหกบลกคา ซงจะสรางความแขงแกรงใหกบองคกร และรองรบการเตบโตของธรกจอยางย งยน โครงการพฒนาบคลากรมความครอบคลมในทกระดบ โดยมรายละเอยดดงน

1. การพฒนาพนกงานกลมผมศกยภาพสง (High Potential Development) บรษท ฯ ไดเลงเหนความสาคญตอการสรางและเตรยมความพรอมดานบคลากรทจะมารองรบการขยายตวทางธรกจโดยไดกาหนดแนวทางในการพฒนาพนกงานกลมผมศกยภาพสง (High Potential Development) ปจจบนโครงการดงกลาวไดดาเนนการมาแลว ไดมการกาหนดแผนการพฒนารายบคคลทเหมาะสม (Individual Development Plan :IDP) พนกงานทไดรบการคดเลอกมโอกาสในการเรยนรและพฒนาศกยภาพของตนเอง และยงสงเสรมใหพนกงานมเวททจะแสดงออกถงศกยภาพ โดยการมอบหมายโครงการพเศษทมความทาทาย เชน “โครงการ TNL กาวสปท VX” รวมถงสนบสนนทมงานใหมความแขงแกรงเพอรวมสรางผลงานใหเปนทยอมรบและสอดคลองกบทศทางขององคกร

2. การพฒนาพนกงานกลมทเปนกาลงสาคญของหนวยงาน (Key Person Development) บรษทฯ มงมนพฒนาและเตรยมความพรอมในดานการพฒนาบคลากรกลมทเปนกาลงสาคญของหนวยงาน หรอ Key Person โดยพจารณาคดเลอกบคลากรทมคณสมบตทเหมาะสม มความรความเชยวชาญในงานทรบผดชอบ มบคลกภาพและพฤตกรรมการทางานดวยความมงมน ต งใจ มทศนคตทดตอการทางาน ดวยรปแบบการเรยนรพฒนาทหลากหลายเชน การสอนงาน การแบงปนความร การมอบหมายโครงการ การฝกอบรมภายในและภายนอก เปนตน และจดใหมการประเมนรายบคคล โดยใหผเกยวของเปนผประเมน ตลอดจนดาเนนการตดตามผลกบผบงคบบญชา เพอใหการพฒนาบคลากรกลมทเปนกาลงสาคญเปนไปอยางมประสทธภาพและเกดประโยชนสงสด

3. การฝกอบรมนอกจากโครงการพฒนาบคลากรทไดจดทาแลว บรษทฯ ไดใหความสาคญในการฝกอบรมและพฒนาบคลากรทกระดบตงแตระดบบรหาร ระดบจดการ และระดบปฏบตการ เพอเปนแนวทางการพฒนาบคลากรอยางสอดคลองกบวสยทศน เปนการยกระดบขดความสามารถในการแขงขน จงไดจดการฝกอบรมใหกบบคลากรในทกระดบและใหมการตดตามและวดผลในดานความรทไดรบ รวมถงการถายทอดความรใหกบผเกยวของ เพอให

44

บคลากรไดนาสงทเรยนรไปใชใหเกดประโยชนสงสดในการทางาน และปรบปรงพฒนางานใหมประสทธภาพมากยงขน

4. การพจารณาใหทนการศกษาแกพนกงานและบตรหลานพนกงานบรษทฯ มนโยบายสงเสรมใหบคลากรมโอกาสพฒนาศกยภาพเพมเตมความรเ กยวกบการทาสนคาแฟชน ความสามารถทางวชาการเทคโนโลยทเหมาะสมสอดคลองกบการดาเนนธรกจและเออตอการสรางความเจรญเตบโตทย งยนของธรกจจงมการพจารณาใหทนการศกษาหลกสตรอาภรณนรมตเพอสงเสรมใหพนกงานและบตรหลานพนกงานมทกษะและความเชยวชาญ พรชย เจดามาน (2556) กลาวถงประเภทการพฒนาทรพยากรมนษยมการแบงประเภทซงสามารถจาแนกได ดงตอไปน

1. การพฒนาทรพยากรมนษยในเรองทวไป (General Human Resource Development) เปนการพฒนาทรพยากรมนษยในหวขอเรองทวๆ ไป ซงสามารถนาไปใชในการปฏบตงานได ไมวาบคลากรทเขารบการพฒนาและฝกอบรมนน จะมตาแหนงหนาทการงานอยในตาแหนงใด หรออยในระดบผบรหารหรอไม กสามารถนาความรทไดรบจากการเขารบการพฒนาและฝกอบรมไปใชไดเชนเดยวกน เชน การพฒนาและฝกอบรมในหวขอเรองเกยวกบการทางานเปนทม การพฒนาและฝกอบรมในหวขอเรองเกยวกบการทางานอยางไรใหสนกกบการทางาน เปนตน

2. การพฒนาทรพยากรมนษยเฉพาะเรอง (Specific Human Resource Development) เปนการพฒนาทรพยากรมนษยในหวขอเรองทเปนเรองเฉพาะตาแหนง เฉพาะหนาท เพอใหนาไปใชในการปฏบตงานในตาแหนงหนาทนนๆ ผทมตาแหนงหนาทการงานไมเกยวของกไมจาเปนตองเขารบการพฒนาและฝกอบรม เชน การพฒนาและฝกอบรมในหวขอเรองเกยวกบการลงบญชระบบภาษมลคาเพม การพฒนาและฝกอบรมในหวขอเรองทเกยวกบการใชเทคโนโลยในการลงรหสสนคา เปนตน

ประเภทของการฝกอบรม ม 4 ประเภทประกอบดวย 1. การฝกอบรมกอนเขาทางาน (Pre-Service Training) โดยมวตถประสงคเพอใหม

ความร ความเขาใจเกยวกบลกษณะงานในหนาททบคคลนนจะตองปฏบตตอไป 2. การฝกอบรมปฐมนเทศ (Induction / Orientation) โดยมวตถประสงคเพอตอนรบ

หรอ แนะนาผทเพงเขาทางานใหมใหทราบ และเขาใจถงเรองราวตางๆ โดยทวไปเกยวกบองคการ 3. การฝกอบรมหลงเขาทางาน (In-Service Training) สามารถจาแนกประเภท ไดดงน

3.1 การฝกอบรมโดยใหลงมอปฏบตงาน (On-the Job Training) เปนการฝกอบรมทมงสอนใหบคลากรไดเรยนร และเขาใจถงวธการปฏบตงาน โดยการใหลงมอทางานจรงๆ ใน

45

สถานทๆ ทางานจรง การฝกอบรมแบบนมกนยมใชกบบคลากรระดบปฏบตการตางๆ แตมกไมนยมใชกบบคลากรระดบผบงคบบญชา หรอผบรหาร

3.2 การฝกอบรมในหองปฏบตการ (Vestibule Training) เปนการฝกอบรมทกระทาในหองทดลองปฏบตการซงจาลองลกษณะใหคลายคลงกบสภาพของสถานททางานจรง

3.3 การฝกอบรมนอกสถานท เปนการฝกอบรมทจดขนนอกสถานททผเขารบการฝกอบรมทางานอยเปนประจา โดยทวไปมกจะเปนสถานท ทเกยวของโดยตรงกบเรองทจะทาการอบรมพฒนา ทงนเพอตองการใหผทเขารบการอบรมไดพบเหนสภาพการณทแทจรงดวยตนเอง

3.4 การฝกอบรมกอนทจะไดรบการเลอนตาแหนง (Pre-Promotional Training) เพอใหทราบและเขาใจถงลกษณะงานตางๆ ของตาแหนงใหมใหสามารถปฏบตหนาทไดอยางถกตอง และเกดผลดตอองคการ สรปไดวา รปแบบการพฒนาบคลากร สามารถดาเนนการไดหลากหลายวธ ไดแก การปฐมนเทศ การฝกอบรม การสงไปศกษาดงาน การฝกอบรมในหองปฏบตการ และการใหไปศกษาตอ

2.3.4 เทคนคหรอวธการในการพฒนาทรพยากรมนษย (การฝกอบรม)

การจะเลอกใชวธการฝกอบรมแบบทเหมาะสมนนตองขนกบปจจยหลายๆ ประการ ซงผ ทจดโครงการฝกอบรมตองทราบหรอพจารณาถงสงตางๆ เชน วตถประสงคของโครงการ ลกษณะและหวเรองทจะฝกอบรม และตวบคคลทจะเขารบอบรม มวธการทใชกนมากมาย เชน

1. การบรรยาย (Lecture) วธนเหมาะทจะใชกบการทมผเขารบการอบรมเปนจานวนมาก เสยคาใชจายตา สามารถควบคม และกาหนดระยะเวลาเสรจสนไดแนนอน แตมขอจากดทมลกษณะ One Way Communication ไมเปดโอกาสใหผฟงโตแยง หรอแสดงความคดเหนตอบโตไดมากนก และคอนขางยากทจะวดผลไดวา ผฟงไดรบความร และความเขาใจจากการบรรยายมากนอย เพยงใด

2. การประชมอภปราย (Conference / Discussion) วตถประสงคของวธน คอเพอเปดโอกาสใหผเขารบการอบรม รจกแสดงออกซงความคดของตนอยางอสระ ซงในการอภปรายถกเถยงประเดนปญหาสาคญใดสาคญหนงอาจจะเกดการโตเถยงเพอเอาชนะซงกนและกนได และยงตองใชเวลามาก

3. การศกษากรณตวอยาง (Case Study) คอ การนาเอาประเดนเรองราว หรอเหตการณอยางใด อยางหนงมาใหผเขารบการฝกอบรมศกษา วเคราะห และอภปรายแลกเปลยนความคดเหนกน

46

4. การสรางสถานการณจาลอง (Simulation) คอ การอบรมโดยการจาลองสถานการณตาง ๆ ใหมลกษณะคลายคลงกบสภาพความเปนจรงใหมากทสด วธนมลกษณะคลายกบ การศกษากรณตวอยางวธนในทางธรกจมชอเรยกอกนยหนงวา “ In- Basket Method” ขอดของวธนคอ เปนวธการทเหมาะสมในการฝกฝนใหผเขารบการฝกอบรม รจกวธการแกไขปญหาตางๆ ทเกดขนจรงทาใหแตละบคคลสามารถวดความสามารถในการแกปญหาของตน และของบคคลอนได สวนขอเสย คอ เสยคาใชจาย และเวลามาก

5. การแสดงบทบาทสมมต (Role Playing Training) ผทเขารบการฝกอบรมแตละคนจะไดรบมอบหมายใหแสดงบทบาทอยางใดอยางหนงตามทกาหนดขน วธนมวตถประสงคเพอพฒนาพฤตกรรมของบคคลในดานตางๆ คอ เพอฝกฝนใหรจกวธการวเคราะหปญหา หรอประเดนทางบรหารอยางใดอยางหนงเพอเรยนรวธการปรบปรง และวธการปฏบตงานของตาแหนงใด ตาแหนงหนง เพอสามารถวจารณพฤตกรรมผอน และสามารถยอมรบการวจารณจากผอนเพอเสรมสรางความเขาใจอนดตอกนระหวางเพอนรวมงานเพอใหความคนเคยกบการแกปญหาเฉพาะหนาขอด คอ ผเขารบการฝกอบรมมสวนรวมในการฝกอบรมทาใหทกคนมโอกาสแสดงออก และผเขาอบรมมโอกาสฝกฝนความสามารถในการแกปญหาดวยตนเองขอบกพรอง คอ เปนวธคอนขางยากในทางปฏบต โอกาสทจะบดเบอนเปาหมายมไดงาย และสรางความลาบากใจแกผแสดง

6. การสาธต (Demonstration) คอ จะมการแสดงใหเหนของจรง ซงวธการเชนนจะทาใหผเขารบการฝกอบรมเกดความเขาใจงาย และอยางรวดเรว ดงลกษณะสภาษตไทย “สบปากวา ไมเทาตาเหน” วธนใชไดเฉพาะกบบคคลบางประเภท เชนชางฝมอ หรอผใชแรงงาน แตไมเหมาะสมกบการพฒนานกบรหาร

7. การประชมแบบซนดเคท (Syndication) วธนเรมตนขนทประเทศองกฤษ ซงตอมาไดแพรหลายไปยงประเทศในเครอจกรภพและประเทศอนๆ ขอดของวธน คอ เปดโอกาสใหผเขารบการฝกอบรม ไดแลกเปลยนความรกน ทาใหไดคนเคยกบวธการประชมกลม เพอพจารณาประเดนปญหา และฝกฝนใหมความเปนผนาขอบกพรอง คอ เสยเวลา และคาใชจายในการดาเนนการมาก และความสาเรจขนอยกบบคคลเปนสาคญ

8. การระดมสมอง (Brain Storming) เปนการทสมาชกทกคนไดมโอกาสแสดงความคดเหนอยางเสร โดยปราศจากขอจากด กฎเกณฑ และความเหนนนจะไดรบการยอมรบฟงจากสมาชกทกคน วธการนนยมใชเพอรวมกนแกไขปญหา โดยผทเขารวมกจกรรมเปนบคคลทมความเชยวชาญและมประสบการณในเรองนนๆ โดยตรง

47

9. การใชแหลงเรยนรในชมชน (Community College Training) เปนการพฒนาและฝกอบรมบคลากร โดยใชสถาบน วทยาลย หรอหนวยงานของชมชน เปนแหลงฝกปฏบต เชน โรงเรยนสารพดชาง ปราชญทองถน เปนตน

จากทกลาวมาสามารถสรปไดวา การพฒนาบคลากรมหลายแนวทางทหนวยงานสามารถเลอกใชไดตามความเหมาะสมกบสภาพความตองการในการพฒนา ประกอบดวย การฝกอบรม การศกษาตอ การสมมนา และการศกษาดงาน ซงไมวาจะเลอกวธใดกมวตถประสงคเดยวกนคอการสงเสรมใหบคลากรมความร ทกษะ และเจตคตทดในการทางาน

2.4 แนวคดเกยวกบการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ 2.4.1 ความหมาย

ลดดา สวรรณสจรต (2544) กลาววา การใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) คอ การใหบรการเบดเสรจ ณ จดเดยว เปนแนวคดทตองการอานวยความสะดวกแกผมาตดตอใหสามารถรบบรการตางๆ ได ณ ทแหงเดยว แทนทการตดตอหลายแหง ทาใหไดรบความสะดวกสบาย ประหยดเวลา และคาใชจาย ทงยงลดภาระคาใชจายของหนวยงาน สามารถใชรวมกนทงสถานท บคลากร ตลอดจนเครองมอเครองใชตางๆ นอกจากน การใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) ยงอาจหมายถง การนางานทใหบรการทงหมดทเกยวของมารวมใหบรการอยในสถานทเดยวกน ในลกษณะทสงตองานระหวางกนทนทหรอเสรจในขนตอนหรอเสรจในจดใหบรการเดยว โดยมจดประสงคเพอใหการใหบรการมความรวดเรว สรยา สงคอนทร (2556) กลาววา การใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) หมายถง การนางานทใหบรการทงหมดทเกยวของ มารวมใหบรการอยในสถานทเดยวกน ในลกษณะทสงตองานระหวางกนทนทหรอเสรจในขนตอนหรอเสรจในจดใหบรการเดยวโดยมจดประสงคเพอใหการใหบรการมความรวดเรวขน ดวงภรณ ตรธญญา (2547) ใหความเหนวา แนวคดการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Services) เปนแนวคดทตองการอานวยความสะดวกใหแกผมาตดตอราชการใหสามารถรบบรการจากหนวยงานราชการตางๆ ได ณ ทแหงเดยวโดยไมจาเปนตองไปตดตอ ณ สวนราชการตางๆ หลายแหง ซงจะทาใหประชาชนไดรบความสะดวกสบายในการตดตอราชการกบภาครฐเปนการประหยดเวลาและคาใชจายของประชาชนและยงเปนการลดภาระคาใชจายของภาครฐโดยสามารถทจะใชบรการรวมกนทงในดานสถานท บคลากร ตลอดจนเครองมอเครองใชตางๆ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2554) ไดใหคานยาม หมายถงการนางานบรการทงหมดทเกยวของมารวมใหบรการอยในสถานทเดยวกน ในลกษณะทสงตองานระหวางกนทนท

48

หรอเสรจในขนตอนหรอเสรจในจดบรการเดยวกน โดยจดประสงคเพอใหมการบรการทสะดวกและรวดเรวขน เทพศกด บณยรตพนธ (2553) กลาววา การใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) หมายถง การนางานทใหบรการทงหมดทเกยวของ มารวมใหบรการอยในสถานทเดยวกน ในลกษณะทสงตองานระหวางกนทนทหรอเสรจในขนตอนหรอเสรจในจดใหบรการเดยว โดยมจดประสงคเพอใหการใหบรการมความรวดเรวขน ศนยบรการรวมกระทรวงแรงงาน จงหวดนครสวรรค (2552) ใหคานยามของการใหบรการแบบจดเดยว (One Stop Service) ไววา หนวยงานใหบรการประชาชนทจดตงขนภายใต การกากบดแลของกระทรวงและจงหวด โดยนางานบรการทหลากหลายท งทมและไมมความเกยวเนองสมพนธกน จากหลายสวนราชการในสงกดกระทรวงและจงหวด มาไว ณ สถานทแหงเดยวกน หรอเรยกวา ศนยบรการรวม ทงนเพอใหประชาชนสามารถดาเนนการไดหลายเรองพรอมกนในคราวเดยว ไมวาจะเปนการตดตอสอบถาม การขอทราบขอมล การขออนญาต หรอการขออนมตในเรองใดๆ ทเกยวของแลวแตกรณ โดยตดตอเจาหนาท ณ ศนยบรการรวมเพยงแหงเดยว สนชย พฒนะวชย (2551) ใหคานยามของการใหบรการแบบจดเดยว (One Stop Service) ไววา เปนการนางานทใหบรการทงหมดทอาจมความเกยวของตอเนองกนหรออาจไมมความเกยวของตอเนองกนมารวมใหบรการอยในสถานทเดยวกน จดใดจดหนงเพยงแหงเดยว ในลกษณะทสงตองานระหวางกนทนทหรอเสรจในขนตอนหรอเสรจในจดบรการเดยว เทศบาลตาบลหงาว อาเภอเทง จงหวดเชยงราย (2558) กลาววา ศนยบรการจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) คอ จดบรการทตอบสนองความตองการของประชาชน เพออานวยความสะดวกใหแกผใชบรการทกคน โดยผใชบรการสามารถตดตอทาธรกรรมทกชนดกบราชการไดเสรจสนทงหมด ภายในจดบรการเพยงจดเดยว อทย กนกวฒพงศ (2547) ใหนยามของ ศนยบรการจดเดยวเบดเสรจ หมายถง การนางานบรการประชาชนจากฝายงานทใหบรการประชาชนมารวมไวในจดเดยวกนบรเวณทางเขาสานกงานเขต และนาระบบบตรควเขามาชวย เพอใหการเขาใชบรการในแตละเคานเตอรบรการเกดความเปนระเบยบเรยบรอยและลดความยงยากลงจากแตเดม จากทไดศกษามาสามารถสรปไดวา การใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) หมายถง การนางานทใหบรการทงหมดทเกยวของกนมารวมใหบรการอยในสถานทเดยวกนโดยไมจาเปนตองไปตดตอ ณ สวนอนๆ หลายแหง ในลกษณะสงตองานระหวางกนทนทหรอเสรจในขนตอนหรอเสรจในจดใหบรการเดยวเพอเปนการประหยดเวลาและคาใชจายของผรบบรการ

49

2.4.2 ความส าคญ วรเดช จนทศร (2544) ไดอธบายเปาหมายการบรการประชาชนของศนยบรการจดเดยว

เบดเสรจ ไวดงน 1. “เปาหมายความสะดวก การใหบรการของรฐ” นน จะตองมความสะดวก ถาตองการ

จดระบบของการใหบรการของรฐทไมสะดวกประชาชนตองเดนทางมา ตองเชารถมา ทาใหคาใชจายในการเดนทางมากทวขนเปนเงาตามตว ทาอยางไรจงจะสะดวก หลกในความสะดวก คอประชาชนพรอมจะปฏบตอยแลว แตประชาชนไมสะดวก ดงนนการปรบปรงระบบใหบรการตองเนนความสะดวกเปนหลก เพราะถาประชาชนสะดวก ประชาชนกยนดทาตาม

2. “เปาหมายความรวดเรวในการใหบรการ” บรการทกประเภทถาไมสะดวกและรวดเรวปญหาของเบยใบรายทางกตามมา

3. “เปาหมายความถกตอง” เมอรวดเรวแลวตองถกตองดวย เชน งานทะเบยนราษฎรบางเรองรวดเรว กตองมระบบของความถกตองตามมา ตรงนถอวาเปนเปาหมายทสาคญ

4. “เปาหมายความเสมอภาค” ตองใหบรการแกประชาชนดวยความเทาเทยมกน ไมเลอกทรกมกทชง ทกคนมสทธไดรบบรการดวยความเสมอภาคกน

5. “เปาหมายความเปนธรรม” เมอมระบบของความเสมอภาคแลว การใหบรการนนตองใหความเปนธรรมผมารบบรการตองไดรบบรการพรอมกนหรอใกลเคยงกนตามลาดบ คนมากอนตองไดกอน คนมาทหลงตองไดทหลง ถาเปนเรองเดยวกน ลกษณะเดยวกนตรงนเปนแนวคดของความเปนธรรม

6. “เปาหมายความทวถงเขาถงประชาชนสวนใหญ” ซงความทวถงทไมสามารถทาไดเปนเพราะกาลงคนนอย พนทมาก ชาวบานไปมาหาสกบทางราชการลาบาก ราชการไปพบประชาชนลาบาก ทาอยางไรจงเกดความทวถง เกดความเสมอภาคเปนธรรมได

7. “เปาหมายการประหยดคาใชจาย” ลดตนทนและประหยดคาใชจายไปพรอมๆ กนเปน Package

8. “เปาหมายการประหยดเวลา” ประหยดดวย 6-7 หนวยงานไปพรอมกนและใหบรการทเดยว ประชาชนอยกบท สามารถรบบรการเสรจสนภายในเวลาทกาหนดไว

9. “เปาหมายความพอใจ ประทบใจและมนใจ” ประชาชนตองพอใจ ประทบใจ และมนใจในการใหบรการของรฐ เดมประชาชนมองภาพภาคราชการไมดนก งานบรการลาชากวาจะตรวจสอบความถกตองตางๆ ทาใหลาชา การใหบรการไมเสมอภาค มการเลอกปฏบตการบรการภาครฐเสยเวลานานเสยคาใชจายมาก ดงนนความพอใจ ความประทบใจ ความมนใจจงเปนสงสาคญ

50

10. “เปาหมายการสงประโยชนตอการพฒนาประเทศสวนรวม” เปาหมายโดยรวม คอ ผลรวมตอการพฒนาประเทศ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2558) ไดกลาวถงประโยชนของการใหบรการแบบครบวงจร ณ จดเดยวตอสงคม

1. เพมความรวดเรวในการตดตอ ตอบสนองความตองการของผใชบรการ 2. เพมความสะดวกในการตดตองานและธรกจตางๆ 3. เพมชองทางการตดตอสอสารใหมากขน เพอใหผใชบรการสามารถเขาไปตดตอ

ใชบรการไดสะดวก 4. เพมความชดเจนในการใหบรการ โดยมรปแบบการใหบรการทครอบคลมและ

เบดเสรจในตวเอง ณ จดเดยว ประหยดเวลา คาใชจาย 5. ลดการเลอกปฏบต ไดรบการบรการเหมอนและเทาเทยมกน 6. เปนการบรการทตามนโยบายการใหบรการทประทบใจของขาราชการไทย 7. ประหยดการใชทรพยากรของประเทศ เชน งบประมาณบคลากร ทรพยากรและ

เวลาของประเทศ 8. มการใหบรการเคลอนท เพออานวยความสะดวกและเขาถงผรบบรการมากทสด

ตามนโยบายรฐ E-Citizen (2558) กลาววา การบรการเบดเสรจ ณ จดเดยว (One Stop Service) เปนแนวคดทตองการอานวยความสะดวกใหแกผมาตดตอราชการใหสามารถรบบรการจากหนวยงานราชการตางๆได ณ ทแหงเดยว โดยไมจาเปนตองไปตดตอ ณ สวนราชการตางๆ หลายแหงซงจะทาใหประชาชนไดรบ ความสะดวกสบายในการตดตอราชการกบภาครฐ เปนการประหยดเวลาและคาใชจายของประชาชนและยงเปนการลดภาระคาใชจายของภาครฐโดยสามารถทจะใชบรการรวมกนทงในดานสถานท บคลากร ตลอดจนเครองมอเครองใชตางๆนอกจากนนยงเปนการจดทาสานกงานบรการเสมอนจรง (Virtual Service Office) ขนเพอใหบรการ ประชาชนผานทางระบบ Internet ในเรองทสามารถใหบรการไดบางเรอง โดยทประชาชนสามารถตดตอขอรบบรการไดตลอดเวลา (Non Stop Service) และทกสถานทโดย ไมตองเดนทางมายงหนวยงานของรฐอกตอไปหลกการในการดาเนนการตามแนวทาง การบรการเบดเสรจ ณ จดเดยว (One Stop Service) และการ ขอรบบรการไดตลอดเวลา (Non-Stop Service) นนจาเปนจะตองอาศยวธบรณาการระบบการทะเบยนของหนวยเขาดวยกนโดยหนวยงานตางๆ ทใหบรการประชาชน จะตองจดทาระบบฐานขอมล (Database) การทะเบยนของตนไวในระบบคอมพวเตอร (Computer System) และสามารถเชอมระบบขอมลของตนเขากบขอมลของหนวยงานอนๆไดดวยเลขประจาตวประชาชน

51

(People Identification Number: PID) ดรรชนกลางกลมขอมลประชาชน (Population Directory Sub-Set: PDSS) และเครอขายสอสารขอมลของรฐ (Government Secure Intranet : GSI) รฐบาลจะทาหนาทเปนแกนกลางในการใหบรการประชาชนดวยการจดทาระบบการเขาสบรการภาครฐของสงคมไทย (Thailand Gate Way : TGW) และระบบคลงขอมลกลางของรฐ (Government Data Ware House : GDW) เพอเชอมตอระบบขอมลและการบรการประชาชนของหนวยงานตางๆเขาดวยกนทาใหเกดการบรการในรปแบบของการบรการหลากหลาย (Multi Application Service) ณ สานกงานบรการประชาชน (Service Office) โดยประชาชนสามารถใชบตรประจาตวประชาชน ( ID Card) เพยงใบเดยวเปนหลกฐานในการขอรบบรการจากหนวยงานตางๆ สนชย พฒนะวชย (2551) กลาวถงประโยชนของการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสามารถแยกเปน 3 สวน ดงน

1. ประชาชนไดรบความสะดวกมากขน เมอมศนยรวมบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) ประชาชนไมจาเปนตองเดนทางไปทสถานทตงของหนวยงานราชการหลายๆแหง สามารถเขารบบรการทศนยรวมบรการแบบเบดเสรจ ณ จดเดยวเพยงแหงเดยวไดรบบรการทครบถวนตามความตองการ

2. ประชาชนไดรบการบรการทรวดเรวขน ไมตองเสยเวลาเดนทางไปรบบรการทสถานทตงของหนวยงานราชการตางๆ กสามารถไดรบบรการเสรจสนในระยะเวลาทรวดเรวและไดรบบรการครบถวนตามความตองการ

3. ประชาชนประหยดคาใชจาย เพราะไมตองเสยคาเดนทางไปยงหนวยราชการนนๆ อกทงไมเสยเวลาในการทางานประจาของตนเองทาใหไมสญเสยรายได ศนยบรการรวมกระทรวงแรงงาน จงหวดนครสวรรค (2552) กลาวถงวตถประสงคของการจดตงศนยบรการรวมกระทรวงแรงงาน ซงนาเอาหลกการการใหบรการจดเดยวเบดเสรจมาใช วาเพออานวยความสะดวกแกประชาชนในการยนขอรบบรการทเกยวของไดทศนยบรการรวม แหงใดแหงหนง ซงจะชวยใหประชาชนประหยดเวลาในการเดนทางไปตดตอสวนราชการ และหนวยงานหลายๆ แหง โดยศนยบรการรวมจะเชอมโยงบรการของหนวยงานทเกยวของกบการใหบรการประชาชนของสวนราชการไวในทเดยว โดยมเจาหนาทของศนยบรการรวมคอยใหบรการแกประชาชน ใน 3 ประเภทดงน

1. การใหบรการขอมล/ขาวสาร หมายถง การรวมงานบรการดานการใหขอมล/ขาวสารของสวนราชการในสงกดกระทรวง เพอใหขอมล/ขาวสารเบองตน แกผรบบรการกอนทเขาสบรการอนๆ ซงจะชวยนาพาผรบบรการใหสามารถเขาถงบรการทตองการไดอยางถกตองและรวดเรว

52

2. การใหบรการรบเรองสงตอ หมายถง การใหบรการรบคารองหรอคาขอของประชาชน ในงานบรการของสวนราชการในสงกดกระทรวง แตไมสามารถดาเนนการไดแลวเสรจในทนท ตองสงเรองตอไปยงผมอานาจพจารณาของสวนราชการเจาของเรอง เพอดาเนนการตอไป การใหบรการประเภทนจะชวยอานวยความสะดวกแกประชาชนในการยนเรองขอรบบรการ หลายๆ เรองพรอมกนในคราวเดยว ซงมกจะใชกบงานบรการทมความซบซอน และตองมขนตอนเฉพาะทไมสามารถดาเนนการใหแลวเสรจทนท

3. การใหบรการเบดเสรจ หมายถงการใหบรการตามคารองหรอคาขอของประชาชนในงานบรการของสวนราชการในสงกดกระทรวง ทสามารถดาเนนการใหแลวเสรจไดทนท โดยไมตองสงเรองไปยงสวนราชการเจาของเรอง สรปไดวา การใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) มประโยชนหลายประการ ไดแก เพมความรวดเรวในตดตองานตอบสนองความตองการของผใชบรการ มความสะดวกในการตดตองานและธรกจ เพมชองทางการตดตอสอสาร ประหยดเวลา คาใชจายและทรพยากรตางๆ

2.4.3 รปแบบการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ สานกบรหารการทะเบยน กรมการปกครอง (2557) ไดอธบายเกยวกบรปแบบของการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ มไดหลายรปแบบทสาคญ คอ

รปแบบท 1 การนาหลายหนวยงานมารวมใหบรการอยในสถานทเดยวกน เปนการนางานหลายขนตอนทตองผานหลายหนวยงานมารวมกนไวใหบรการอยในสถานทเดยวกน ซงประโยชนทเกดขน คอ ชวยลดระยะเวลาของการใหบรการใหนอยลง กลาวคอ แทนทจะมการสงตองานระหวางหนวยงานทเกยวของในการใหบรการ ซงจะตองใชเวลาในการเดนทางของเอกสารระหวางหนวยงานมากกเปนการนาเจาหนาทของหลายหนวยงานทเกยวของมาทางานรวมอยทจดเดยวกนเพอใหการสงตองานเปนไปดวยความรวดเรวทนท

รปแบบท 2 กระจายอานาจมาใหหนวยงานใดหนวยงานหนงทาหนาทใหบรการแบบเบดเสรจ เปนการกระจายอานาจไปใหเจาหนาทของหนวยงานใดหนวยงานหนงเปนผททาหนาทใหบรการแทนทงหมด โดยมเจาหนาทเพยงคนเดยวทาหนาทใหบรการเบดเสรจทงหมด ซงรปแบบนจะแตกตางจากรปแบบแรก คอ ขณะทรปแบบแรกนนยงมเจาหนาทของหลายหนวยงานยงใหบรการตามหนาททรบผดชอบอย เพยงแตนาเจาหนาทของหนวยงานทเกยวของทงหมดมาทางานใหบรการรวมอย ณ สถานทเดยวกน แตรปแบบนจะมเจาหนาทของหนวยงานเดยวททาหนาทใหบรการแบบเบดเสรจ ทงหมด โดยใชวธการใหหนวยงานอนๆ กระจายอานาจมาให เพอให

53

ประชาชนไมตองตดตอกบเจาหนาทหลายคน ตวอยางของรปแบบน เชน การใหบรการของธนาคาร เปนตน

รปแบบท 3 การปรบปรงและออกแบบใหมในการใหบรการ รปแบบนอาจใชวธการปรบลดหรอยบรวมขนตอน (Reprocess) หรอการสรางใหม (Redesign) ดวยการนาแนวคดตอไปนมาใช ไดแก แนวคดของการปรบปรงงานใหงาย (Work Simplification) ทใหความสาคญตอหลกการพนฐานทสาคญ 4 ประการ ไดแก การขจด (Eliminate) การรวม (Combine) การจดการใหม (Rearrange) และการทาใหงายขน (Simplify) แนวคดการรอปรบระบบ (Reengineering) นาเสนอโดย ไมเคล แฮมเมอร และเจมส แชมป (Michael Hammer and James Champy) ทใหความสาคญกบการนาคดใหมขนพนฐาน (Fundamental) มการออกแบบธรกจใหมอยางใหญ (Dramatic) แบบถอนรากถอนโคนหรอปฏวต (Radical) โดยมองครอบคลมธรกจทงระบบ (Entire Business System) ใหความสาคญตอตวชวดผลการปฏบตงานทสาคญ คอ ตนทน คณภาพ เงนลงทน การบรการ และความรวดเรวในการดาเนนงาน ในรปแบบทสามนจะมความแตกตางจากในสองรปแบบแรก คอ ขณะทสองรปแบบแรกยงคงขนตอนและวธการการใหบรการแบบเดมไว ขณะทรปแบบนจะเนนหาทางปรบปรงขนตอนเดมทมอยหรอออกแบบใหมเพอใหมประสทธภาพของการใหบรการเพมขน เชน ตดลดขนตอนทไมจาเปนออกไปยบรวมขนตอนใหมาเปนขนตอนเดยวกน การออกแบบขนตอนและวธการใหบรการแบบใหมทแตกตางและดกวาเดม

รปแบบท 4 การสามารถใหบรการผานทางอนเทอรเนตไดเสรจทนท การใหบรการผานทางอนเทอรเนตไดเสรจทนท ถอไดวาเปนอกรปแบบหนงของการนาแนวคดการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจหรอ One Stop Service มาใชเพยงแตไมมเจาหนาททใหบรการทประชาชนเผชญหนาเหนโดยตรง แตประชาชนผรบบรการสามารถตดตอกบเวบไซททหนวยงานทใหบรการไดจดทาขนมาตามกระบวนการและวธการทกาหนดไวจนกระทงบรการแลวเสรจ เทพศกด บณยรตพนธ (2553) รปแบบของการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ มไดหลายรปแบบทสาคญ คอ

รปแบบท 1 การนาหลายหนวยงานมารวมใหบรการอยในสถานทเดยวกน เปนการนางานหลายขนตอนทตองผานหลายหนวยงานมารวมกนไวใหบรการอยในสถานทเดยวกน ซงประโยชนทเกดขน คอ ชวยลดระยะเวลาของการใหบรการใหนอยลง กลาวคอ แทนทจะมการสงตองานระหวางหนวยงานทเกยวของในการใหบรการ ซงจะตองใชเวลาในการเดนทางของเอกสารระหวางหนวยงานมาก กเปนการนาเจาหนาทของหลายหนวยงานทเกยวของมาทางานรวมอยทจดเดยวกนเพอใหการสงตองานเปนไปดวยความรวดเรวทนท

54

รปแบบท 2 กระจายอานาจมาใหหนวยงานใดหนวยงานหนงทาหนาทใหบรการแบบเบดเสรจเปนการกระจายอานาจไปใหเจาหนาทของหนวยงานใดหนวยงานหนงเปนผททาหนาทใหบรการแทนทงหมด โดยมเจาหนาทเพยงคนเดยวทาหนาทใหบรการเบดเสรจทงหมด ซงรปแบบนจะแตกตางจากรปแบบแรก คอ ขณะทรปแบบแรกนนยงมเจาหนาทของหลายหนวยงานยงใหบรการตามหนาททรบผดชอบอย เพยงแตนาเจาหนาทของหนวยงานทเกยวของทงหมดมาทางานใหบรการรวมอย ณ สถานทเดยวกน แตรปแบบนจะมเจาหนาทของหนวยงานเดยวททาหนาทใหบรการแบบเบดเสรจ ทงหมด โดยใชวธการใหหนวยงานอนๆ กระจายอานาจมาให เพอใหประชาชนไมตอง ตดตอกบเจาหนาทหลายคน ตวอยางของรปแบบน เชน การใหบรการของธนาคาร เปนตน

รปแบบท 3 การปรบปรงและออกแบบใหมในการใหบรการรปแบบนอาจใชวธการปรบลดหรอยบรวมขนตอน (Reprocess) หรอการสรางใหม (Redesign) ดวยการนาแนวคดตอไปนมาใช ไดแก - แนวคดของการปรบปรงงานใหงาย (Work Simplification) ทใหความสาคญตอหลกการพนฐานทสาคญ 4 ประการ ไดแก การขจด (Eliminate) การรวม (Combine) การจดการใหม (Rearrange) และการทาใหงายขน (Simplify) - แนวคดการรอปรบระบบ (Reengineering) นาเสนอโดย ไมเคล แฮมเมอร และเจมส แชมป (Michael Hammer and James Champy ) ทใหความสาคญกบการนาคดใหมขนพนฐาน (fundamental) มการออกแบบธรกจใหมอยางใหญ (Dramatic) แบบถอนรากถอนโคนหรอปฏวต (Radical) โดยมองครอบคลมธรกจทงระบบ (Entire Business System) ใหความสาคญตอตวชวดผลการปฏบตงานทสาคญ คอ ตนทน คณภาพ เงนลงทน การบรการ และความรวดเรวในการดาเนนงาน

ในรปแบบทสามนจะมความแตกตางจากในสองรปแบบแรก คอ ขณะทสองรปแบบแรกยงคงขนตอนและวธการการใหบรการแบบเดมไว ขณะทรปแบบนจะเนนหาทางปรบปรงขนตอนเดมทมอยหรอออกแบบใหมเพอใหมประสทธภาพของการใหบรการเพมขน เชน ตดลดขนตอนทไมจาเปนออกไป ยบรวมขนตอนใหมาเปนขนตอนเดยวกน การออกแบบขนตอนและวธการใหบรการแบบใหมทแตกตางและดกวาเดม

รปแบบท 4 การสามารถใหบรการผานทางอนเทอรเนตไดเสรจทนท การใหบรการผานทางอนเทอรเนตไดเสรจทนท ถอไดวาเปนอกรปแบบหนงของการนาแนวคดการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจหรอ One Stop Service มาใช เพยงแตไมมเจาหนาททใหบรการทประชาชนเผชญหนา

55

เหนโดยตรง แตประชาชนผรบบรการสามารถตดตอกบเวบไซททหนวยงานทใหบรการไดจดทาขนมาตามกระบวนการและวธการทกาหนดไวจนกระทงบรการแลวเสรจ สนชย พฒนะวชย (2551) กลาวถงรปแบบการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจวามหลายรปแบบดวยกน ไดแก

รปแบบท 1 การนาหลายหนวยงานมารวมใหบรการอยในสถานทเดยวกน ดวยการนางานหลายขนตอนทตองผานหลายหนวยงานมารวมกนไวใหบรการอยในสถานทเดยวกน

รปแบบท 2 กระจายอานาจมาใหหนวยงานใดหนวยงานหนงทาหนาทใหบรการแบบเบดเสรจ เปนการกระจายอานาจไปใหเจาหนาทของหนวยงานใดหนวยงานหนงเปนผททาหนาทใหบรการแทนทงหมด เพอใหประชาชนไมตองตดตอกบเจาหนาทหลายคน

รปแบบท 3 การใหบรการผานทางระบบอนเทอรเนต ทสามารถใหลกคาใชบรการไดทกทและเสรจทนทโดยไมตองเดนทางมาสานกงานหลก มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2554) ไดกลาวถงรปแบบของการใหบรการแบบเบดเสรจไวหลายประการ ดงน

1. รปแบบของการใหบรการแบบเบดเสรจทแบงตามวตถประสงคหรอเปาหมายเปนแบบททางราชการจะดาเนนการใหบงเกดผลในทางปฏบต จดตามวตถประสงคหรอตามเปาหมาย ไดดงน

1.1 การจดบรการบนสานกงานอยางถาวร มการกาหนดอานาจหนาทความรบผดชอบของหนวยงาน มกฎหมายและระเบยบขอบงคบอยางชดเจน และประชาชนเลอกรบบรการไดอยางสมบรณแบบ ทงนทรพยากรการบรหารตางๆ จะตองมครบถวน และเพยงพอแกการบรการประชาชน

1.2 การจดบรการนอกสานกงาน เปนการจดเปนครงคราวตามความจาเปนหรอตองการของประชาชนและทางราชการนนๆ วตถประสงคสาคญของการจดบรการนอกสานกงาน เพอสนองความตองการของประชาชนในทองทบางแหงเปนสาคญ เพอใหประชาชนในทองทไดรบบรการอยางทวถง และเขาถงประชาชนทเปนเปาหมายของการใหบรการโดยตรงมากกวาใหประชาชนไปตดตอเอง

1.3 การจดบรการใหประชาชนตามวตถประสงคเฉพาะของหนวยงาน อาจเปนงานเปนเอกเทศเฉพาะออกไปจากสานกงานกลาง เพอใหการทางานของเจาหนาทเกดความคลองตวและเหมาะสมกบสภาพการทางานแตจะตองใหบรการสาเรจเบดเสรจในหนวยงานทแยกไปดวย

56

1.4 การจดบรการตามประเภทของผรบบรการ เพอประโยชนของผบรการไดมความสะดวกในการตดตองานไมสบสนปะปนกนและเจาหนาทปฏบตงานงายขนตามความชานาญงานเฉพาะดาน

2. รปแบบการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจทแบงตามเทคนควธการโดยรปแบบนม 4 รปแบบทสาคญ คอ รปแบบท 1 การนางานจากหลายหนวยงานมารวมใหบรการอยในสถานทเดยวกนเปนการนางานหลายขนตอนทตองผานหลายหนวยงานมารวมกนไวใหบรการอยในสถานทเดยวกน กลาวคอ แทนทจะมการสงตองานระหวางหนวยงานทเกยวของในการใหบรการ ซงจะตองใชเวลาในการเดนทางของเอกสารระหวางหนวยงานมากกเปนการนาเจาหนาทของหลายหนวยงานทเกยวของมาทางานรวมอยทจดเดยวกนเพอใหการสงตองานเปนไปดวยความรวดเรวทนท รปแบบท 2 กระจายอานาจมาใหหนวยงานใดหนวยงานหนงทาหนาทใหบรการแบบเบดเสรจเปนการกระจายอานาจไปใหเจาหนาทของหนวยงานใดหนวยงานหนงเปนผททาหนาทใหบรการแทนทงหมด โดยมเจาหนาทเพยงคนเดยวทาหนาทใหบรการเบดเสรจทงหมด ซงรปแบบนจะแตกตางจากรปแบบแรกคอ ขณะทรปแบบแรกนนยงมเจาหนาทของหลายหนวยงานยงใหบรการตามหนาททรบผดชอบอย เพยงแตนาเจาหนาทของหนวยงานทเกยวของทงหมดมาทางานใหบรการรวมอย ณ สถานทเดยวกน แตรปแบบนจะมเจาหนาทของหนวยงานเดยวททาหนาทใหบรการแบบเบดเสรจทงหมด โดยใชวธการใหหนวยงานอนๆ กระจายอานาจมาใหเพอใหประชาชนไมตอง ตดตอกบเจาหนาทหลายคน ตวอยางของรปแบบน เชน การใหบรการของธนาคาร เปนตน รปแบบท 3 การปรบปรงและออกแบบใหมในการใหบรการ จะใชวธการปรบลดหรอยบรวมขนตอน ( Reprocess) หรอการสรางใหม (Redesign) ดวยการนาแนวคดตอไปนมาใช ไดแก - แนวคดของการปรบปรงงานใหงาย (Work Simplification) ทใหความสาคญตอหลกการพนฐานทสาคญ 4 ประการ ไดแก การขจด (Eliminate) การรวม (Combine) การจดการใหม (Rearrange) และการทาใหงายขน (Simplify) - แนวคดการรอปรบระบบ (Reengineering) นาเสนอโดย ไมเคล แฮมเมอร และเจมส แชมป (Michael Hammer and James Champy) ทใหความสาคญกบการนาคดใหมขนพนฐาน (Fundamental) มการออกแบบธรกจใหมอยางใหญ (Dramatic) แบบถอนรากถอนโคนหรอปฏวต (Radical) โดยมองครอบคลมธรกจทงระบบ (Entire Business System) ใหความสาคญตอตวชวดผลการปฏบตงานทสาคญ คอ ตนทนคณภาพ เงนลงทน การบรการ และความรวดเรวในการดาเนนงาน

57

ในรปแบบทสามนจะมความแตกตางจากในสองรปแบบแรก คอ ขณะทสองรปแบบแรกยงคงขนตอนและวธการการใหบรการแบบเดมไว ขณะทรปแบบนจะเนนหาทางปรบปรงขนตอนเดมทมอยหรอออกแบบใหมเพอใหมประสทธภาพของการใหบรการเพมขน เชน ตดลดขนตอนทไมจาเปนออกไป ยบรวมขนตอนใหมาเปนขนตอนเดยวกน การออกแบบขนตอนและวธการใหบรการแบบใหมทแตกตางและดกวาเดม รปแบบท 4 การสามารถใหบรการผานทางอนเทอรเนตไดเสรจทนทเปนอกรปแบบหนงของการนาแนวคดการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจหรอ One Stop Service มาใช เพยงแตไมมเจาหนาททใหบรการทประชาชนเผชญหนาเหนโดยตรง แตประชาชนผรบบรการสามารถตดตอกบเวบไซททหนวยงานทใหบรการไดจดทาขนมาตามกระบวนการและวธการทกาหนดไวจนกระทงบรการแลวเสรจ ยทธศกด คณาสวสด (2552) กลาวถงแนวทางทรฐมกเลอกใชในการพฒนาการใหบรการ คอ การปรบปรงคณภาพในภาครฐใหอานวยความสะดวกมากขน ซงไดมการจาแนกบรการออกเปนหลายระดบ ดงน

ระดบแรก First Stop เปนเพยงบรการใหขอมลขาวสาร ณ สถานทแหงใดแหงหนงหรอเวบไซตใดเวบไซตหนงเทานน ซงไมไดเปนบรการครบวงจรแบบเบดเสรจแบบ One Stop แตอยางใด เปนเพยงบรการแบบ First Stop เทานน กลาวคอ ผรบบรการจาก First Stop ตองไปตดตอหนวยราชการ ณ สถานทอนในลกษณะ Second Stop ตดตามมา

ระดบทสอง Convenience Store เปรยบเสมอนกบรานสะดวกซอ สามารถเลอกรบบรการจากหนวยราชการใดหนวยราชการหนง หรอหลายแหง ณ สถานทแหงใดแหงหนง อยางสะดวกสบาย ไดรบอนมตโดยทนท แตสวนใหญจะเปนบรการในลกษณะงายๆ เชน การตอทะเบยนรถยนต การจดทะเบยนบรษท ฯลฯ โดยบรการทยงยากและสลบซบซอน ตองตดตอหลายหนวยราชการเหมอนเดม

ระดบทสาม ศนยบรการรวม (One Stop Service Center) บางครงเรยกในชอวา One Roof One Stop Shop กลาวคอ ยงคงเนนตดตอรบบรการในลกษณะแบบเผชญหนากน (Face to Face) แตจะอานวยความสะดวกโดยผรบบรการเพยงไปตดตอยงสถานทเพยงแหงเดยวเทานน สามารถตดตอกบหนวยราชการตางๆ ไดทกดาน เนองจากหนวยราชการตางๆ สงบคลากรมาประจาทศนยบรการรวม

ระดบทส เปนการใหบรการแบบครบวงจรผาน One Stop Government Portal ในระบบรฐบาลอเลกทรอนกส ไมเนนการตดตอรบบรการแบบเผชญหนา Face to Face แตอยางใด จงชวยลดปญหาความลาชาและคอรรปชนไปไดมาก โดยหนวยราชการตางๆ ไมมสถานททางานในเชง

58

กายภาพตงอยรวมกนแตอยางใด ยงแยกการทางานออกไปหลายแหงเหมอนเดม แตผรบบรการจะตดตอผานเครอขายอเลกทรอนกสเพยงเวบไซตใดเวบไซตหนงเทานน สรปไดวารปแบบการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจทนยมใชกนม 4 รปแบบ คอ 1) การรวมหนวยงานมาใหบรการในสถานทเดยวกน 2) การกระจายอานาจใหหนวยงานใดหนวยงานหนงมาทาหนาทในการใหบรการในการรบเรองแลวสงตอไปยงหนวยทมหนาทโดยตรง 3) การปรบปรงและออกแบบใหมในการใหบรการเชนการปรบลดหรอยบรวมขนตอน (Reprocess) หรอการสรางใหม (Redesign) และ 4) การนาระบบอนเตอรเนตเขามาพฒนาใชในการใหบรการ

2.4.4 กรณตวอยางการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) เพอใหสามารถมองเหนแนวทางในการนาแนวคดการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ

(One Stop Service) ไปใชในการบรหารจดการองคกรหรอการใหบรการประชาชน จงขอนาเสนอกรณตวอยางเทศบาลตาบลหงาว อาเภอเทง จงหวดเชยงราย, มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, บรษท เทสโกโลตส ประเทศไทย จากด, กรณของสงคโปรและการทางพเศษแหงประเทศไทยโดยมรายละเอยดดงน

1) กรณตวเอยางของเทศบาลตาบลหงาว อาเภอเทง จงหวดเชยงราย (2558) ไดมการจดตงศนยบรการจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) เพอสนองความตองการของประชาชนและอานวยความสะดวกใหแกผใชบรการทกคน โดยผใชบรการสามารถตดตอทาธรกรรมทกชนดกบราชการไดเสรจสนทงหมด ภายในจดบรการเพยงจดเดยว โดยเปดใหมการดาเนนงาน ณ สานกงานเทศบาลตาบลหงาว ชน 1 สวนงานทใหบรการไดแก สานกงานปลด ใหบรการดานขนทะเบยนผ พการ ขนทะเบยนผปวยเอดส ขนทะเบยนผสงอาย รบเรองราวรองทกข ขอขอมลขาวสาร ขอใบอนญาตตาม พ.ร.บ.สาธารณสข บรการสงเสรมสขภาพ ใหบรการวคซนปองกนโรคพษสนขบา และยาคมกาเนดสตวเลยง กองคลง ใหบรการดานชาระคาภาษบารงทองท ชาระคาภาษโรงเรอน ชาระคาภาษปาย ชาระคาตรวจแบบกอสราง กองชาง ใหบรการดานการขอใบอนญาตกอสรางอาคาร ดดแปลงอาคาร หรอรอถอนอาคาร การขอหนงสอรบรองสงปลกสราง การขอใบอนญาตประกอบกจการน ามนเชอเพลง กองการศกษา ใหบรการดานการจดการศกษาปฐมวย การจดการศกษาขนพนฐาน การจดบรการในดานอาชพ การจดการสงเสรมการกฬา นนทนาการ กจกรรม เดกและเยาวชน การดาเนนงานดานศาสนา ศลปวฒนธรรม จารต ประเพณ และภมปญญาทองถน โดยจดเจาหนาทคอยใหบรการในการรบคารองตางๆ ณ จดเดยวโดยประชาชนไมตองแยกไปตดตอในแตละสวนราชการยอยๆ

59

2) กรณตวเอยางของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช (2554) มการจดทาโครงการพฒนาศนยบรการแบบครบวงจรเปนการใหบรการศนยบรการจดเดยวเบดเสรจ หรอศนยบรการแบบครบวงจร (One Stop Service)โดยปรบใชกบการบรการการศกษาของศนยวทยพฒนา มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ซงนาระบบอนเตอรเนตมาใชเปนตวหลกในการดาเนนงานโดยมการดาเนนงานในระยะทดลองตงแตป พ.ศ. 2552 ในป พ.ศ.2554 จงเปนขนการพฒนาการบรการ โดยมการจดหาอปกรณ ครภณฑ และระบบมารองรบการใหบรการและปรบปรงกระบวนการเดมทมอยหรอออกแบบใหมเพอใหมประสทธภาพของการใหบรการเพมขนโดยสามารถใชฐานขอมลของผใชบรการและขอมลทางการศกษามาสนบสนนการใหบรการไดสะดวกรวดเรว ในการลงทะเบยนเรยน การปรนผลการเรยน รวมไปถงการดขอมลของนกศกษาเองซงใชรหสผานของนกศกษาไดทนทโดยนกศกษาไมตองไปตดตอขอรบบรการ ณ งานทะเบยน

3) กรณตวเอยางของบรษท เทสโกโลตส ประเทศไทย จากด (2557) ทมการนาแนวคดการบรการจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) มาใชในการบรหารจดการธรกจโดยมองเหนวาประชาชนซงเปนผรบบรการมภาระงานประจาทตองทาในวนปกตคอวนจนทร-ศกร และมวนหยดเสาร-อาทตยหรอวนนกขตฤกษ แตในการจายคาธรรมเนยมบรการตางๆ นน อาท คาน า คาไฟ คาโทรศพท หรอแมแตการสงสนคาตางๆ ลวนแลวมแตหนวยงานทเปดใหบรการในวนจนทร-วนศกรทเปนวนราชการอกดวย ซงทาใหประชาชนตองสละเวลางานประจาหรอลาหยดเพอออกไปดาเนนการกบรายการเหลาน ดงนนหากเทสโกโลตส สามารถทจะเปดรบบรการชาระคาบรการตางๆ เพยงแคถอบลแจงหนมาและลกคาสามารถทจะมาใชบรการในวนหยดหรอหลงเวลางานของลกคาซงยงเปนเวลาทเทสโกโลตสยงเปดทาการอย โดยลกคาสามารถมาซอสนคาดวยหรอมาจายคาบรการและสามารถมาในวนหยดได จะทาใหลกคาเกดความสะดวก รวดเรวและประทบใจ เทสโกโลตส จงเปดใหบรการรบชาระบลของเทสโก โลตส เพยงลกคานาใบแจงหน (ฉบบทมบารโคดหรอควอารโคด ตามมาตรฐานของธนาคารแหงประเทศไทย) ของหนวยงานหรอบรษททเปนพนธมตรกบเทสโก โลตส มายนใหกบพนกงานรบชาระเงนแคชเชยรเพอสแกนบารโคดหรอควอารโคดและชาระเงนตามจานวนทตองการเทาน การชาระบลของลกคากสาเรจเปนทเรยบรอยทงสะดวกและรวดเรวเนองจากมชองรบชาระเงนจานวนหลายชอง โดยมคาธรรมเนยมราคาแสนถก เพยง 7 บาทเทานน และนอกจากนบางครงยงมโปรโมชนพเศษสาหรบลกคาทเปนสมาชกคลบการด (สมาชกของเทสโกโลตส) ยงมสทธไดรบแตมคลบการดเพมขนดวย และยงสามารถรบบรการรบชาระบลไดทเทสโก โลตสทกสาขาทวประเทศ และสามารถรบชาระบลไดทกชองแคชเชยร (ชาระไดไมเกน 49,000 บาทตอรายการ โดยไมจากดจานวนครง) อาท บรการเตมเงนมอ

60

ถอและเกมสออนไลนบรการ ซมมอถอ บรการจองตว บรการสงพสด ถายเอกสาร/สงแฟกซ จายคานา จายคาไฟฟา เปนตน

4) กรณตวอยางของสงคโปร ซงยทธศกด คณาสวสด (2552) ไดยกตวอยางกรณของสงคโปรวาเดมผประกอบการคาระหวางประเทศของสงคโปรตองรอกแบบฟอรมมากถง 21 แบบฟอรม เพอสงไปยงหนวยงานตางๆ มากถง 23 แหง เพอแกไขปญหาขางตน หนวยราชการทเกยวของ คอ กรมศลกากรของสงคโปร คณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจ (EDB) และหนวยงานพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารของสงคโปร (Infocom Development Authority of Singapore - IDA) ไดรวมมอกนจดตงระบบใหมขน คอ Single Electronic Window for Integrated Workflow หรอ TradeXChange® ครอบคลมทงในดานศลกากร หนวยงานขนสงทางทะเล ทาเรอ ทาอากาศยาน และหนวยราชการอนๆ ทเกยวของภายหลงจากใช TradeXChange ผรบบรการสงออกนาเขาสนคาของสงคโปร กรอกเพยงแบบฟอรมเดยวเทานน สามารถรบบรการจากหนวยราชการไดทงหมด ทงน บรษท IBM ไดคานวณวาระบบ TradeXChange ประสบผลสาเรจเปนอยางมาก ผประกอบการคาระหวางประเทศของสงคโปรสามารถลดคาใชจายในการดาเนนการและเพมประสทธภาพในการดาเนนธรกจคดเปนมลคาสงถง 1,000 ลานเหรยญสหรฐ/ป หรอประมาณ 35,000 ลานบาท/ปสาหรบประเทศไทยแตอยางใด โดยในชวงรฐบาลพลเอกเปรม ตณสลานนท ไดมการจดตงศนยบรการเพอการลงทนขน โดยบโอไอไดรบมอบอานาจใหออกใบอนญาตโรงงาน รวมถงรบบรการตดตอกบหนวยราชการตางๆ เชน สานกงานอาหารและยา กรมปาไม การขออนญาตตงโรงงาน ฯลฯ โดยกาหนดเวลาใหบรการอนมตอนญาตภายใน 90 วน มผมาใชบรการจานวนมาก อยางไรกตาม เมอมการเปลยนรฐบาล ประกอบกบหนวยราชการตางๆ ไดปรบปรงบรการใหดขน จงไดยกเลกบรการของศนยบรการเพอการลงทนนอกจากนยงมการรองเรยนอยางมากจากนกลงทนตางประเทศวาไมสะดวกในการตดตอขอวซากบสานกงานตรวจคนเขาเมองและใบอนญาตทางานกบกระทรวงแรงงาน เนองจากอยตางสถานทกน มขนตอน กระบวนการขออนญาต และการอนมตทใชเวลานาน นบเปนอปสรรคสาคญประการหนงตอการลงทนและการทางานของชาวตางชาตในประเทศไทย เพอแกไขปญหาขางตน จงกอต งศนยบรการวซาและใบอนญาตทางานขนตามระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการจดต งศนยบรการวซาและใบอนญาตทางาน พ.ศ. 2540 เรมเปดใหบรการตงแตวนท 30 มถนายน 2540 เปนตนมา โดยหนวยราชการทเกยวของ ไดแก สานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน สานกงานตรวจคนเขาเมอง และกรมการจดหางาน ไดจดใหมขาราชการของหนวยงานทเกยวของในการอนญาตใหอยตอในราชอาณาจกรและการออกใบอนญาตทางานแกคนตางดาวเขามาปฏบตงานเพอใหบรการแบบเบดเสรจแบบ One Stop Services ณ สถานทแหงเดยวกน โดยใชเวลาไมเกน 3 ชวโมง

61

5) กรณตวเอยางของการทางพเศษแหงประเทศไทย (2557) มการนารปแบบการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจโดยใชไอซทในการเพมประสทธภาพการปฏบตงานใหมความสะดวก รวดเรว รวมทงมระบบสารสนเทศทเพยงพอ ทนสมยและถกตองสาหรบการตดสนใจกาหนดนโยบายและแกปญหาในการปฏบตงาน การบรหารจดการและสามารถรองรบนโยบายและเปาหมาย E-Government จงกาหนดการใหบรการจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) ในหลายงานบรการ ดงน

5.1 การเงนซงประกอบดวยจาหนายบตร Easy Pass และคปองผานทางทกชนดเพมเงนสารองในบตร Easy Pass / ตงคาบตรทางดวน ออกใบกากบภาษเมอซอบตร Easy Pass และคปองผานทางออกใบกากบภาษาหรบการชาระคาผานทางดวยเงนสดรบชาระเงนคาเชาพนทในเขตทางพเศษ คาซอแบบพสดตรวจสอบแนวเวนคนทดนบรการขาวสารขอมลตางๆ

5.2 ขนตอนการใหบรการดงน ขนตอนท 1 รบคาแนะนา กรอกแบบฟอรม ตรวจสอบเอกสาร ทเคานเตอร

ตดตอสอบถาม ขนตอนท 2 รบบตรควทเคานเตอรตดตอสอบถามบตรคว ประกอบดวย 2 สวน

สวนท 1 เปนประเภทของบรการสวนท 2 เปนหมายเลขลาดบคว ขนตอนท 3 ตดตอชองบรการตามลาดบหมายเลขควทถกเรยกการเรยกควจะใช

เสยงระบบอตโนมตประกาศเรยกหมายเลขควและหมายเลข ชองบรการ ซงจะปรากฏตวเลขบนแผงแสดงหมายเลขควหมายเลขควจะเรยงลาดบตามประเภทของชองบรการทตดตอในแตละชอง

ขนตอนท 4 รบหลกฐานเอกสาร รบใบเสรจเมอมการชาระเงน หรอรบใบนด เพอตดตอครงตอไป (กรณขอรบบรการ ซงไมสามารถดาเนนการใหเสรจสนในวนเดยว)

2.5 แนวคดการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research: PAR)

2.5.1 ทศนะเกยวกบการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม เนองจากวธดาเนนการวจยทจะใชในการวจยในครงน คอ การวจยเชงปฏบตการแบบม

สวนรวม (Participatory Action Research: PAR) ตามทศนะของวโรจน สารรตนะ (2558) แตเพอความเขาใจทชดเจนขน ผวจยจะขอนาเอาผลจากการศกษาของ ชยานนท มนเพยรจนทร (2553) เกยวกบทศนะทมตอการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมของนกวชาการอน 6 รายมากลาวถงกอนตามลาดบดงนโดยสงเขป คอ Seymour-Rolls& Hughes (2000) Mills (2007) Quixley (2008) James, Milenkiewicz & Bucknam (2008) Creswell (2008) McTaggart (2010)

62

Seymour-Rolls & Hughes (2000) ใหทศนะวา การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม คอวธการสบสวนสอบสวนรวมกน (Collective) โดยมการสะทอนผลและมองตวเองเปนหลก (Self-Reflective) เปนการสบสวนสอบสวนโดยผทมสวนรวม (Participants) ในสถานการณทางสงคมนนๆ เพอทจะปรบปรงการปฏบตทางสงคมของตนเองใหดขน ทงในแงของความเปนเหตเปนผล (Rationality) และในแงของความยตธรรม (Justice) การวจยทใช PAR เปนหลกจะประกอบดวยการวจยใน 4 ชวง คอ การสะทอนผล (Reflection) การวางแผน (Planning) การปฏบต (Action) และการสงเกต (Observation) โดยในแตละชวงน นจะพ งพาซงกนและกนในลกษณะของเกลยวสวาน (Spiral) หรอวงจร (Cycle) ทงน PAR แตกตางจากรปแบบการวจยเชงปฏบตการ (Action Research) แบบอนๆ อกดวย เชน Technical Action Research และ Practical Action Research ทไมไดประกอบไปดวยหลกการเชนเดยวกบ PAR โดยหลกการเหลานประกอบดวยการมสวนรวม (Participation) ความรวมมอกน (Collaborative) การเสรมพลงอานาจ (Empowerment) ความร (Knowledge) และการเปลยนแปลงทางสงคม (Social Change) จากทศนะดงกลาว เหนไดวา วธการดาเนนการวจยในขนตอนแรกจะแตกตางไปจากแนวคดของ PAR โดยทวไป คอ แทนทจะเรมตนจากการวางแผน (Planning) แตกลบเรมตนทการสะทอนผล (Reflection) กอน เพราะเหนวากลมทจะเลอกการทาวจยแบบ PAR นน จะตองรวมกนนยามหวขอทเปนสงกงวลใจ (Concern) หรอคดวาเปนปญหาโดยผานการสนทนา (Discussion) และการสะทอนผล (Reflection) รวมกนในกลมเสยกอน โดยการรวมกนพดคยถงปญหาทเกดขน และยอมรบวาสงนนเปนปญหาหรอสงทกงวลใจรวมกนแลวจงลงมอดาเนนการตามขนตอนของ PAR ตอไป

Mills (2007) ใหทศนะวา การวจยเชงปฏบตการ (Action Research) คอ การวธการสบสวนสอบสวนอยางเปนระบบ (Systematic Inquiry) ซงกระทาโดยครนกวจย (Teacher Researcher) ผบรหารโรงเรยน (Principal) ทปรกษาของโรงเรยน (School Counselors) หรอผทมสวนไดสวนเสย (Stakeholders) ในกระบวนการจดการเรยนการสอน โดยการวจยเชงปฏบตการทกระทาโดยครนนเปนการกระทาทเกดจากตวครเอง โดยปราศจากการควบคมหรอบงคบจากบคคลอน ซงมกระบวนการในการดาเนนการ 4 ขนตอน คอ 1) วนจฉยประเดนทตองการเนน (Identify an Area of Focus) 2) รวบรวมขอมล (Collect data) 3) วเคราะหและตความขอมลทไดมา (Analyze and Interpret data) และ 4) ดาเนนการพฒนาและวางแผนปฏบต (Develop and Action Plan) ทงน ทฤษฎพนฐานของการวชยเชงปฏบตการตามทศนะของ Mills แบงออกเปน 2 ทฤษฎหลกคอ 1) การวจยเชงปฏบตการเชงวพากษ (Critical Action Research) และ 2) การวจยเชงปฏบตการแบบปฏบต (Practical Action Research) โดยทการวจยเชงปฏบตการเชงวพากษหรอทรจกกนดในอกชอหนงวาการวจยเชงปฏบตการแบบรวมมอ (Emancipatory/Participatory Action Research) เปนการวจยทอง

63

กบทฤษฎ Critical Theory ซงมประเดนหลก (Key Concepts) ในการพจารณา 4 ประการ คอ 1) จะตองเปนแบบมสวนรวม (Participatory) และเปนประชาธปไตย (Democratic) 2) จะตองตอบสนองตอสงคมและเกดขนภายในบรบทของสงคม 3) ชวยใหคร (นกวจย) สามารถทจะตรวจสอบแนวทางตางๆ ซงแตกอนเคยมองวาเปนเรองปกตใหสามารถตรวจสอบไดดวยรปแบบใหมอกรปแบบหนงเพอทจะปรบปรงการกระทาอยางเปนมออาชพมากขน และ 4) ความรทไดจากกระบวนการวจยแบบนจะชวยปลดปลอย (Liberate) นกศกษา คร และผบรหาร รวมทงจะชวยสรางเสรมการเรยนร การสอน และการกาหนดนโยบายอกดวย

Quixley (2008) ใหทศนะวา การวจยเชงปฏบตการ (Action Research) โดยพนฐานแลวกคอ การวจยแบบการมสวนรวม (Participatory Research) ซงผลจากการคนพบและขอเสนอแนะใหมๆ ทไดจากการลงมอปฏบตไมสามารถทจะใชบงคบเพอใหคนอนนาไปปฏบตไดทนท ซงกหมายความวาผลทออกมานนจะตองไดรบการยอมรบจากผถกวจยทกคนกอนทจะมการนาไปใชปฏบต เพราะฉะนนผถกวจยจะตองมสวนรวมในทกขนตอนของการวจยในทกตารางนว และจะตองมมมมองวาการวจยในครงนคองานวจยของเขา เพอผลประโยชนของพวกเขา และเปนสงทพวกเขาสามารถทจะมผลกบสงนนได (by them, for them and of them) รวมทงสามารถทจะปรบปรงงานวจยของพวกเขาใหดขนไดอกดวย ซงหลกการทสาคญของ PAR คอ 1) สงเสรมใหผ มสวนไดสวนเสยสะทอนผลและหาวธการทจะปรบปรงการบรการใหดขนโดยเชอมโยงการสะทอนผลและการปฏบตอยางเขมแขงแลวผนวกกนใหแนนขนในลกษณะทเปนเอกสารและเกดขนในเวทสาธารณะ 2) สงเสรมใหผมสวนไดสวนเสยสามารถทจะมสวนรวมในการวนจฉยคาถาม ตอบคาถาม และตดสนใจเกยวกบการกระทาทเกดขน 3) ใหผมสวนไดสวนเสยมสวนรวมในการทจะรวบรวมขอมลเกยวกบคาถามของตวเอง 4) เกดการทางานในลกษณะของการรวมมอ ซงจะชวยลดขนตอนตางๆ ใหนอยลงกวาเดม และจะทาใหเกดการแบงปนอานาจกนระหวางผทมสวนไดสวนเสยทงหมด 5) สงเสรมใหผมสวนไดสวนเสยมความรบผดชอบในการวเคราะหอยางวพากษ การประเมน และการบรหารจดการของตวเอง 6) สนบสนนใหผมสวนไดสวนเสยเรยนรอยางตอเนองและเปดเผย โดยการทดสอบแนวคดดานการกระทา(ซงอาจจะเกดความผดพลาดขนในระหวางการปฏบตงานกเปนได) และ 7) มความตอเนองจนสามารถทาใหผมสวนไดสวนเสยตอบคาถามหรอปญหาทใหญกวาเดมได ในปฏบตการวจย Quixley ใหขอสงเกตวา ในระหวางวงจรของ PAR แตละขนตอน จะตองมการมองยอนไปขางหลง (Look Back) และในขณะเดยวกนกตองมองไปขางหนา (Look Forward) ดวยเสมอเพราะในแตละขนตอนของ PAR จะมความสมพนธและเชอมโยงกนไปตลอด เชน ในขนตอนการวางแผน (Planning) กตองยอนไปดขนสะทอนผล

64

(Reflecting) วาไดขอสรปอะไรมาบางจากการดาเนนงานในขนตอนทผานมา เพอทจะนาเอาขอสรปทไดจากการสะทอนผลนนมาใชประกอบการวางแผนใหตรงประเดน และกตองมองไปทขนปฏบตดวย วาเมอมการวางแผนตามขอมลทไดจากการสะทอนผลแลว จะนาสงทไดจากการวางแผนไปปฏบตไดอยางไรจงจะไมหลงประเดนตามแผนทไดวางไว เปนตน

James, Milenkiewicz & Bucknam (2008) ใหทศนะวา การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research: PAR) เปนกระบวนการทเปนพลวตสาหรบใชในการพฒนาบคคล และการพฒนาวชาชพ โดยท PAR นนจะเปนเครองมอทสามารถทาใหเกดผลลพธทดขนไดถาผทนาไปใช เชน ผบรหารโรงเรยน คร และคนในชมชน ไดใหความใสใจและรวมมอในการปฏบตงานเพอแกปญหารวมกน โดยผลลพธทไดจาก PAR ตอนกการศกษามดงนคอ 1) ผทนา PAR ไปปฏบตสามารถทจะคาดหวงวาจะพฒนาศกยภาพทางวชาการของตนไดโดยใชการสะทอนผลเชงวพากษ (Critical Reflection) 2) PAR จะสงเสรมการใหเกดความแมนในประเดนทกาลงศกษาอยซงจะมผลในระยะยาวทคาดการณไดวาจะมผลดตอความพยายามในการปฏรปโรงเรยนซงหมายความวาการกระทาในลกษณะของวงจรซ าแลวซ าเลาจะเกดการพฒนาทดขนในทสด 3) การศกษาโดยใชหลกการของ PAR จะชวยพฒนาความชานาญของคนในระดบทองถน และ 4) หลกการของ PAR จะชวยทาใหผปฏบตเกดแรงจงใจเพมขนและมพลงในการทางานมากยงขนตงแตขนแรกของการเรมตนโครงการ ตามกระบวนการของ PAR ทประกอบดวย 4 ขนตอนคอ (1) การวนจฉย (Diagnose) เปนการวนจฉยหาองคประกอบหรอสาเหตของปญหาทมความเกยวของกบสภาพเปนอยเดม (2) การลงมอปฏบต (act) โดยมวตถประสงคเพอยกระดบสภาพความเปนอยเดมใหมประสทธภาพเพมขนและยกระดบสภาพความเปนอยและปญหาตางๆ ใหเปนไปในทางทดขน (3) การวดผล (Measure) เปนขนตอนการวดผลลพธของการกระทาและพยายามทจะทางานเพอทจะใหผลลพธนนเปนผลดตอผเรยน (4) การสะทอนผล (Reflection) เปนขนตอนการสะทอนผลของกระบวนการดาเนนงานและการระดมสมองเกยวกบสถานการณและขนตอนทเพมขนกบผมสวนไดสวนเสย (Stakeholders) คนอนๆ

Creswell (2008) ใหทศนะวา การวจยเชงปฏบตการ (Action Research) เปนการวจยทสามารถนาไปประยกตใชในการออกแบบการปฏบตไดมากทสดและดทสด โดยทนกวจยทปฏบตจะทาการคนควา (Explore) เกยวกบปญหาในการปฏบต โดยมจดมงหมายเพอทจะพฒนาวธการแกปญหา (Solution) ของปญหาแตละอยางนนใหได โดยทการวจยเชงปฏบตการนนจะมความคลายคลงกนกบวธการวจยแบบผสม (Mixed Methods Research) นนเพราะการวจยเชงปฏบตการจะอาศยการรวบรวมขอมลดวยวธการเชงปรมาณ หรอใชวธการเชงคณภาพ หรออาจใชวธการทงสองวธรวมเขาดวยกน แตอยางไรกตามการวจยเชงปฏบตการจะมความแตกตางออกไปจากวธการ

65

วจยแบบผสม เพราะการวจยเชงปฏบตการจะเกดขนในประเดนการปฏบต (Practical Issue) ทเปนบรบทเฉพาะ (Specific) เพอทจะใหไดมาซงวธการแกปญหาในประเดนนนๆ ดงนนการออกแบบการวจยเชงปฏบตการจงเปนกระบวนการทเปนระบบ (Systematic) ซงถกกระทาโดยครหรอบคคลอนๆ ในวงการศกษาเพอทจะทาการรวบรวมขอมลมาใชในการพฒนาวถทางของการทางานภายในบรบททางการศกษาซงเปนบรบทเฉพาะตว รวมทงเพอทจะพฒนาแนวทางการสอนของครและพฒนาการเรยนรของผเรยน นอกจากน Creswell ยงกลาววาพฒนาการของการวจยเชงปฏบตการทเหนไดชดเจนจะมอย 3 ชวง (Stage) ดวยกนคอ ชวงแรกจะเปนการวนจฉยกระบวนการเพอทจะเผชญหนากบประเดนทางสงคมในบางประเดน ชวงทสองจะเปนการยอนมองการปฏบตของตนเอง และมความจาเปนทจะใหผปฏบต เชน คร ไดเขามามสวนรวมเพอทจะใหเขาไดแกปญหาของตนเอง และชวงทสามเปนการนาเสนอแนวทางของวธการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม ซงเปนแนวทางททาใหกลมตางๆ เกดความรบผดชอบในการปลดปลอยตนเอง (Own Emancipatory) และเปลยนแปลงตนเอง (Own Change) ทงน Creswell จะใชคาวาการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research: PAR) เพอทจะยกยองและยอมรบในลกษณะทเปนธรรมชาตของการมสวนรวม (Collaborative Nature) ในการสบสวนสอบสวน (Inquiry) ตามแนวทางน

Creswell ไดสรปประเดนหลกในเรองของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมทมความโดดเดนไว 6 ประการคอ (1) เปนกระบวนการทางสงคม (Social Process) ซงนกวจยมเจตนาทจะคนหาถงความสมพนธระหวางปจเจกบคคลกบคนอนๆ โดยมจดประสงคเพอทจะทาความเขาใจวาความสมพนธกนในสงคมนนเกดขนไดอยางไรและสามารถทจะมผลกระทบตอคนแตละคนในสงคมนนไดอยางไร (2) เปนการสบสวนสอบสวนทเนนการมสวนรวม (Participatory) หมายความวาแตละคนจะเกดความเขาใจในสงทตนทาแลวเสนอความรและความคดเหนไปสบคคลอน รวมทงผลกดนใหเกดการกระทารวมกน (3) เปนการวจยทใชหลกของการปฏบต (Practical) และใชความรวมมอ (Collaborative) เพราะการวจยจะมความสมบรณตองเกดจากการกระทาของผทเกยวของ มการปฏบตเพอขยายผลไปสชมชน หรอสรางความรใหกบองคการทางสงคม เพอลดความไมสมเหตสมผล ความลมเหลว และความไมยตธรรม ในการปฏบต หรอจากปฏสมพนธทไมนาพงพอใจ (4) เปนกระบวนการททาใหเกดการปลดปลอย (Emancipatory) นนคอในการดาเนนงานจะไมมการบบบงคบ โดยททกคนจะมอสระจากกฎเกณฑทไมมเหตผลและโครงสรางทไมยตธรรมซงเปนขอจากดในการพฒนาตนเอง (5) เปาหมายอกอยางหนงของ PAR คอเพอทจะชวยใหแตละบคคลสามารถทจะปลดปลอยตนเองออกจากสภาพการทถกบบบงคบทมอยไมวาจะเปนในเรองของสอ (Media) ภาษา (Language) กระบวนการทางาน (Work procedures) และในความสมพนธระหวางอานาจทมอยในบรบทของการศกษา (6) เปนเรองของการทบทวนตนเอง (Recursive/

66

Reflective/Dialectical) และจะเนนทการสรางความเปลยนแปลงในการปฏบต นนเพราะลกษณะของการวจยปฏบตการแบบมสวนรวมจะสามารถเกดขนซ า ๆ กนไดอกโดยการพจารณาผลทสะทอนกลบและเหตผลทเหมาะสม เพราะเปนกระบวนการทมจดมงหมายเพอนาการเปลยนแปลงไปสการปฏบต

McTaggart (2010) เปนนกวชาการทมชอเสยงทานหนงทไดเสนอสงทเรยกวาความเชอ 16 ประการของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (16 Tenets of Participatory Action Research) ทนกวจยควรตองคานงถงดงนคอ 1) เปนวธการ ในการพฒนาการปฏบตของสงคมโดยการเปลยนแปลงการปฏบตของสงคมนนๆ 2) เกดขนจากการมสวนรวมอยางแทจรง (Authentic Participation) 3) เปนความรวมมอกน (Collaborative) 4) ทาใหเกดชมชนทสามารถวเคราะหตนเองได (Self-critical Communities) 5) เปนกระบวนการเรยนรอยางเปนระบบ (Systematic Learning Process) 6) ทาใหคนมสวนรวมในการทจะคดคนทฤษฎเกยวกบการกระทาของพวกเขาเอง 7) ตองการใหคนไดทดสอบการปฏบต (Practices) ทดสอบแนวคด (Ideas)และขอสมมตฐาน (Assumptions) ทเกยวของกบสถาบนหรอชมชนของเขา 8) เกยวของกบการจดบนทกขอมล (Keeping Records) 9) ตองการใหผมสวนรวม (Participants) พยายามมองประสบการณของตนเองอยางเปนรปธรรม (Objectify) 10) เปนกระบวนการทางการเมองอยางหนง (Political process) 11) ประกอบการวเคราะหเชงวพากษ (Critical analysis) 12) เรมตนจากจดเลกๆ (Starts small) 13) เรมตนจากวงจรเลกๆ (Small Cycles) 14) เรมตนจากการรวมกลมเลกๆ (Small groups) หลายๆ กลมทมปญหาหรอความตองการรวมกน 15) เปดโอกาสใหผมสวนรวมไดรวมกนสรางฐานขอมลขนมา (Build Record) และ 16) เปดโอกาสใหผมสวนรวม (Participant) สามารถทจะแสดงความถกตองของการกระทา (Demonstrate Evidence) ของพวกเขาอยางเปนเหตเปนผล

McTaggart ใหทศนะวา การวจยเชงปฏบตการ (Action Research: AR) มความครอบคลมถงแนวทางทหลากหลายของวธการในการสบสวนสอบสวน แตในทกๆ แนวทางจะมประเดนหนงทคลายคลงกนคอจะเปนแนวทางเพอการเปลยนแปลงการปฏบตทางสงคม ซงถาเรามองในภาพรวมเกยวกบแนวทางของการวจยเชงปฏบตการแลว เราอาจจะเขาใจไดอยางลกซงกวาเดมวาผลลพธของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมแบบวพากษ (Critical Participatory Action Research) ประกอบดวย 4 ประการคอ (1) เสนอแนวทาง (Provide a Way) ในการตความเกยวกบการสบสวนสอบสวนทางสงคมอยางหลากหลาย (2) แสดงใหเหนถงแนวทางทเราสามารถจะปฏบตไดโดยการใชแนวคดทมาจากทฤษฎเชงวพากษ (3) แสดงใหเหนวาการวจยเชงปฏบตการนนอาจจะถกมองวาเปนแนวทางปฏบตทางสงคมเพอทจะเปลยนแปลงพฤตกรรมทางสงคมได (4) ใชตวอยางจากกรณศกษาใหม ๆ ของการวจยเชงปฏบตการเพอทจะยกตวอยางวาจะนาแนวคดของ

67

สภาพแวดลอมสาธารณะมาใชในการตรวจสอบการวจยเชงปฏบตการในทางปฏบตไดอยางไร และเพอทจะทาใหเราเขาใจไดวาในการปฏบตนนจะทาอยางไรจงจะทาใหเรารวาการเปลยนแปลงในการปฏบตนนจะเกดขนอก จากกระบวนการวจยเชงปฏบตการมสวนรวม (Participatory Action Research: PAR) ทเปนวงจรของการวางแผน (Planning) การลงมอปฏบต (Acting) การสงเกต (Observing) และการสะทอนผล (Reflecting) และมการเรมตนวางแผนใหมในลกษณะทเปนวงจรตอเนอง (Successive Cycle) ของการปรบปรง โดยการใชแนวทางทเปนระเบยบเพอทจะทาใหพวกเขามความสอดคลอง (Coherent) มความยตธรรม (Just) มเหตมผล (Rational) มความรอบร (Informed) มความพงพอใจ (Satisfying) และมความยงยน (Sustainable) เพมมากขน

2.2.2 กรอบแนวคดการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมทใชในการวจย กรอบแนวคดของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research:

PAR) ทใชในการวจยน เปนกรอบแนวคดตามทศนะของ วโรจน สารรตนะ (2558) ทไดกลาวถงการวจยในปจจบนวาจาแนกออกไดเปน 3 ประเภท คอ 1) การวจยเชงปรมาณ องกบปรชญาปฏฐานนยมหรอประจกษนยม (Positivism/Empiricism) เนนการศกษาความสมพนธเชงเหตและผลของตวแปร 2) การวจยเชงคณภาพ องกบปรชญากาหนดนยมหรอปรากฏการณนยม (Constructivism/ Phenomenologicalism) เนนการศกษาเชงพรรณนาเพอทาความเขาใจในสงทเปนอยและความหมายของสงนน 3) การวจยเชงปฏบตการ องกบทฤษฎสงคมเชงวพากษ (Critical Social Theory) และทฤษฎหลงสมยใหมนยม (Theories of Postmodernism) ทเชอเกยวกบประสบการณทมอยจรงของมนษย การดงศกยภาพของมนษยออกมาใชใหเตมท การใหความสาคญกบการมสวนรวมและความเปนประชาธปไตยในการกระทา และการสงผลตอการเปลยนแปลงทางการศกษาในทางบวก การมอานาจในการตดสนใจถงสงทจะใหมการเปลยนแปลงและไมเปลยนแปลง การเชอมโยงความรทมอยกอนกบสารสนเทศทไดรบใหม การเรยนรจากประสบการณทงทสาเรจและไมสาเรจ การตงคาถามและการแสวงหาคาตอบอยางเปนระบบ ตลอดจนใชวธการพรรณนาถงสงทกาลงเกดขน และทาความเขาใจผลการใชตวสอดแทรกทางการศกษา

การวจยเชงปฏบตการ (Action Research) มการพฒนาขนครงแรกในป 1952 โดยนกวชาการชอ Lewin ตามดวยนกวชาการคนอนๆ อกหลายทานในระยะตอมา เชน Kolb ในป 1984 และ Carr and Kemmis ในป 1986 เปนตน ในกรณของ Carr and Kemmis (1992) ไดจาแนกการวจยเชงปฏบตการออกเปนสามระดบ คอ (1) การวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค (Technical Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยทาตวเปนผเชยวชาญจากภายนอก (Outside Expert) ทนาแนวคด แผนงานหรอโครงการทตนเองคดหรอจดทาขนไปใหผรวมวจยเปนผปฏบต (2) การวจย

68

เชงปฏบตการแบบปฏบต (Practical Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยมสวนรวมกบผ รวมวจยมากขน ไมนาเอาแนวคด แผนงาน หรอโครงการของตนไปใหปฏบตตามแบบแรก แตจะทาหนาทเปนทปรกษา เปนผกระตน ตงประเดน และกากบใหมการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และสะทอนผล (3) การวจยเชงปฏบตการแบบอสระ (Emancipatory Action Research) มแนวคดทสาคญ คอ ผวจยมสวนรวมในการวจยกบผรวมวจยในลกษณะเปนความรวมมอ (collaboration) ทตางมสถานะทเทาเทยมกน (Equally) ในการรวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และสะทอนผล เปนการวจยในความหมายเดยวกบการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research) หรอทเรยกสนๆ วา พาร (PAR) เปนชอทนกวชาการสวนใหญนยมเรยกกนในปจจบน

วโรจน สารรตนะ (2558) ไดกลาววา มขอวพากษเกยวกบการวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค (Technical Action Research) วาเปนการวจยแบบบนลงลาง (Top-Down) ทผรวมวจยมลกษณะเปนผถกกระทาหรอเปนผตาม (Passive/Follower) เปนรปแบบทมความเปนอานาจนยม เปรยบเทยบไดกบการบรหารทใชทฤษฎ X หรอทฤษฎ Immaturity Organization หรอทฤษฎ System 1 หรอหากเปรยบเทยบกบทฤษฎภาวะผนา กเปรยบเทยบไดกบการใชภาวะผนาแบบยดผบรหารเปนศนยกลาง (Boss Centered) แบบกากบ (Telling) แบบชนา (Directing) แบบควบคม (Control) หรอแบบมงงาน (Job centered) เปนตน มลกษณะเปนวธการวจยจากพวกเขา (On Them) สวนใหญมจดมงหมายเพอการทาความเขาใจ (Understanding) หรอเพอหาความร (Knowing) ในปรากฏการณตางๆ ทเปนอย โดยผวจยมบทบาทเปนผเชยวชาญ (Expert) ดาเนนการวจยกบกลมผ ถกวจย เมอไดรบคาตอบแลวผวจยกจะจากไป ทงใหปญหาตางๆ ยงคงปรากฎอย ชวตความเปนอยของผถกวจยยงคงเปนเชนเดม ไมไดรบประโยชนหรอไมมการเปลยนแปลงใดๆ จากการวจยนน ในทางตรงกนขาม ผวจยกลบไดประโยชน เชน ความกาวหนาทางอาชพ ผลตอบแทน และความมชอเสยง เปนตน หากนาไปเปรยบเทยบกบลกษณะการบรหารในหนวยงานราชการ การวจยดงกลาวดจะคลายคลงกบลกษณะการบรหารทใชกนอยมากในระยะทผานมา โดยเฉพาะในประเดนทผบรหารแสดงตนเปนผเชยวชาญหรอเปนผรด แสดงบทบาทเปนผกาหนดปญหาหรอความตองการ ตลอดจนวธการในการจดการ ในลกษณะเปนอาหารสาเรจรปใหผปฏบตนาไปปฏบต ซงผลจากการบรหารเชนนน มขอวพากษวจารณกนวา กอใหเกดสภาพการเลยงไมโตของผปฏบต ทาใหขาดความคดรเรมสรางสรรค ขาดความกระตอรอรน และขาดความจรงจงในการปฏบตงาน อนเนองจากทตองคอยรบแตคาสง หรอตองพงพาความคดเหนของผทอยเหนอกวาอยเสมอ สงผลใหการบรหารนนขาดความยงยน ดงจะเหนไดจากหลายโครงการตองยตลงเมอผบรหารเปลยนไป

จากขอวพากษในทางลบทมตอการวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค (Technical Action Research) ทาใหนกวจยใหความสนใจตอการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory

69

Action Research) มากขน เพราะเปนการวจยแบบลางขนบน (Bottom-up) ททงผวจยและผรวมวจย ตางมความเทาเทยมกน ในการแสดงความคดเหนและการปฏบต จงมความเปนประชาธปไตยสง ตางฝายตางแสดงบทบาทในการเปนผ กระทาหรอเปนผ นา (Active/Leader) ซงหากนาไปเปรยบเทยบกบการใชทฤษฎเพอการบรหาร กเปรยบเทยบไดกบการใชทฤษฎ Y หรอทฤษฎ Maturity Organization หรอทฤษฎ System 4 หรอหากเปรยบเทยบกบทฤษฎภาวะผนา กเปรยบเทยบไดกบการใชภาวะผนาแบบยดผปฏบตเปนศนยกลาง (Practitioner Centered) แบบมสวนรวม (Participating) แบบมอบอานาจ (Delegating) แบบเปนเพอนรวมงาน (Colleague) หรอแบบมงคน (Employee Centered) เปนตน

การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research) ผถกวจยเปลยนบทบาทจากการเปนผถกกระทา (Passive) เปนผกระทา (Active) หรอผรวมกระทา (Participant) หรอเปลยนวธการวจยจากพวกเขา (On Them) เปนการวจยโดยพวกเขาและเพอพวกเขา (By them and for them) กลาวคอ ผถกวจยจะมสวนรวมในทกขนตอน เปนทงผตดสนใจ ผ ปฏบต และผไดรบผลจากการปฏบตนน นอกจากนนบทบาทของผวจยกเปลยนไปดวย จากการเปนผเชยวชาญหรอผรดจากภายนอก (Outside Expert) กกลายเปนผรวมวจยทมความเสมอภาคกน นอกจากนนการวจยกไมไดมจดมงหมายเพยงเพอทาความเขาใจหรอเพอหาความรในปรากฏการณตางๆ ทเปนอยเทานน แตจะตองมการปฏบตเพอกอใหเกดการเปลยนแปลงไปในทศทางทพงประสงคดวย และคาดหวงวาจะเปนการเปลยนแปลงทย งยนอนเนองจากความมพนธะผกพนในสงททาจากบทบาทการมสวนรวมในทกขนตอนนน

ในทางปฏบต การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม เปนทงการทาวจย การบรหาร การพฒนา และการทางานเพอการแกปญหาในเวลาเดยวกน โดยผวจยและผรวมวจยจะรวมกนวเคราะหสภาพการณทตองการเปลยนแปลง จากนนจงกาหนดแผนเพอการเปลยนแปลงไปสสภาพทพงประสงค มการกาหนดวตถประสงคและวธการเพอบรรลวตถประสงคนน แลวนาแผนไปสการปฏบตในชวงการปฏบตงานตามแผน กจะมการตดตามและตรวจสอบผลการดาเนนงานเพอการปรบปรงแกไขเปนระยะๆ และเมอสนสดการดาเนนงานตามแผน กมการประเมนผลสรปโดยภาพรวม แลวมขอมลยอนกลบ จากลกษณะดงกลาว จงมความคลายคลงกบวงจรทวไปเกยวกบการบรหาร/การพฒนา/การทางานแบบมสวนรวม ซงประกอบดวยขนตอนทสาคญจานวน 4 ขนตอนคอ (1) การวางแผนรวม (Shared Planning) (2) การนาแผนสการปฏบตรวม (Shared Acting/ Implementing) (3) การตดตามผลรวม (Shared Observing/Monitoring/Evaluating) (4) การมขอมลยอนกลบรวม (Shared Reflecting/Feedback) เพอเขาสวงจรการดาเนนงานในขนตอนตางๆ อก

70

นอกจากนน วโรจน สารรตนะ ยงไดศกษาแนวคดการพฒนาเทคโนโลยแบบมสวนรวม (Participatory Technology Development: PTD) เปนบทความแปลโดย วาทต จนทสรยะวงศเรอง “ขอสงเกตบางประการเกยวกบการพฒนาเทคโนโลยแบบมสวนรวม” ตพมพในวารสารสงคมพฒนาฉบบท 6 หนา 49-57 และแนวคดการพฒนาแนววฒนธรรมชมชน พฒนาขนโดย กาญจนา แกวเทพ เขยนเปนบทความชอ “การทางานพฒนาแนววฒนธรรมชมชน: คออะไรและทาอยางไร” ตพมพในวารสารสงคมพฒนา ฉบบท 1-2 หนา 14-35 เพราะเหนวา มหลกการคลายคลงกบการวจยเชงปฏบตแบบมสวนรวม นาจะเปนประโยชนตอการศกษาเปรยบเทยบเพอนาไปสการทาความเขาใจในแนวคดการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมทชดเจนและเปนรปธรรมมากขน ดงน

กรณแรก การพฒนาเทคโนโลยแบบมสวนรวม (Participatory Technology Development: PTD) เปนกลยทธการพฒนาทเนนการชวยเราใหเกดการพฒนาทางเทคโนโลยทมงชกนาใหการพฒนาและการดดแปลงเทคโนโลยเกดขนในหมประชาชนเอง โดยอาศยกระบวนการจดระเบยบชมชน (อาจเปนเมองหรอชนบท) บนพนฐานความเชอทวา เทคโนโลยจะตองมววฒนาการอนเนองมาจากการทดลองและตดสนใจดวยตวของประชาชนเองวาเทคโนโลยชนดใดทเหมาะสมสอดคลองกบความตองการของพวกเขาอยางแทจรง การพฒนาเทคโนโยลแบบมสวนรวมจงมจดมงหมายทจะยกระดบจตสานกแหงการวเคราะหวจารณของชมชนตอเทคนควทยาการใดๆ ทดารงอย วามความเหมาะสมสอดคลองกบพวกเขาหรอไม มพลงความสามารถทจะพฒนาหรอคดคนดดแปลงเทคโนโลยไดดวยตวเองอยางไร โดยอาศยกระบวนการทดลอง 4 ประการ คอ 1) พยายามดดแปลงเทคโนโลยทมอย ซงไมคอยเหมาะสมสอดคลอง ใหกลายเปนสงทเหมาะสมใชการไดจรง (หรอทาใหกะทดรดลง) 2) พทกษเทคโนโลยดงเดมของทองถน คดคนและปรบปรงใหกาวหนายงขน 3) ทดสอบเทคโนโลยทไดชอวามความเหมาะสมสาหรบทอนๆ มาแลว ทงนจะไดวดคณประโยชนวามความเหมาะสมกบชมชนหรอไม 4) ใชการประชมถกเถยงความรทางดานเทคนค ใหการขยายความคด และเพมพนจตสานกแหงการวเคราะหวจารณ

การพฒนาเทคโนโลยแบบมสวนรวมจะทาใหชมชนพงตนเองไดมากขน ลดการพงพาจากภายนอกลง กอใหเกดความรเรมสรางสรรคทจะพฒนาและดดแปลง ใหเกดเทคโนโลยทเหมาะสมขน โดยอาจขจดแบบทไมเขาทาทงหลายใหหมดไป ซงแบบทไมเขาทานน บางครงกอาจเปนเทคโนโลยดงเดมของชมชนเองหรอทนาเขามาจากทอน สาหรบกระบวนการพฒนาเทคโนโลยแบบมสวนรวมน ประกอบดวยขนตอนหลกๆ 6 ขนตอน คอ 1) ขนตอนการแจกแจงชปญหาและวเคราะหปญหา 2) ขนตอนการรวบรวมแนวการแกปญหาทชมชนรบรหรอคดไดทงหมดมาจดวางเปรยบเทยบและแนะนาเทคโนโลยอนๆ ทพอเปนไปไดสาหรบการแกปญหามาใหลองเปรยบเทยบดดวย แมอาจจะไมใชเทคโนโลยทมาจากประสบการณของชมชนเองกตาม 3) ขนตอนการกระตน

71

ใหเกดการทดลองในแนวการแกปญหาทชมชนเลอกสรรเอง 4) ขนตอนการอานวยความสะดวกใหกบกระบวนการทดลอง 5) ขนตอนการประเมนผล 6) ขนตอนวางแผนใหมสาหรบการนาเทคโนโลยไปใชงานจรงๆ (โดยเรมจากขนตอนท 2 มาตามลาดบ แตถาการทดลองปรากฏผลออกมาวาเทคโนโลยประเภทนนๆ ใชการไมได กใหกลบไปเรมตนใหมทขนตอนท 1 หรอ 2 แลวแตกรณ)

การพฒนาเทคโนโลยแบบมสวนรวม นกพฒนา (อาจหมายถง คร พฒนากร หรออนๆ) จะตองตระหนกถงความจาเปนทจะตองผนวกตวเองเขาเปนสวนหนงของชมชนทตนเองทางานดวยอยางเตมทเพอทาความคนเคย จนมฐานะเปนสมาชกคนหนงของชมชน จะตองคอยดดซบกบชมชน ไมวาจะเปนวฒนธรรม ลกษณะนสย ความตองการ ความใฝฝนทะเยอทะยาน ตลอดจนปญหาตางๆ ของชมชน และรวบรวมขอมลตางๆ ทจะเกยวพนโดยตรงกบงานทจะตองทาใหกบชมชนนน ในแตละขนตอนนนนกพฒนามบทบาทดงน คอ ขนตอนท 1 คอ การแจกแจงชปญหา นกพฒนาตองเกบรวบรวมความคดเหนเกยวกบปญหาหลกๆ ทชมชนเผชญอย เปนปญหาทสามารถนาเทคโนโลยมาแกไขได โดยประเดนปญหาตางๆ เหลานนจะถกนามาแจกแจงเพอเปรยบเทยบกน หากประเดนใดทเหนวามผลกระทบตอคนสวนใหญในชมชนกจะถอเปนประเดนปญหาสาคญ จากนนคอยคนหาประเดนปญหาสาคญรองลงไป ขนตอนท 2 นกพฒนาตองพยายามรวบรวมแนวทางการแกปญหาทเปนไปไดทงหมดเทาทผคนในชมชนไดสบทอดหรอรบรกนมา ซงอาจไดมาจากการสนทนาในวงเลก โดยใหโอกาสแกชมชนทจะเสนอแนวทางการแกปญหานนดวยตนเองอยางเตมท จากนนนกพฒนากเสนอเทคโนโลยอนๆ ทอยนอกเหนอประสบการณความรบรของชมชนเขาสวงสนทนาดวย ในระยะแรกๆ ใหเสนอแบบงายๆ แตจะไมสรปวาแบบนนแบบนเทานนทจะชวยแกปญหาใหชมชน จะปลอยใหชมชนคดเปรยบเทยบทางเลอกตางๆ ดวยตนเอง และยงไมกลาวพาดพงถงเทคโนโลยอนๆ ใหมากกวาน น จนกวาจะมการถามไถเพมเตม ซงนกพฒนาจะตองคอยใหขอมลอยเปนระยะๆ เมอเสนอขอมลเปรยบเทยบใหอยางเตมทแลว กปลอยใหชมชนตดสนใจเลอกเทคโนโยลทเหนวาเหมาะสมกบตนเองมากทสดมาชดหนง ขนตอนท 3 นกพฒนาตองกระตนใหมการทดลองปฏบตตามทางเลอกทชมชนเลอกนน โดยพยายามชกจงชาวบานทใหความสนใจมาพบปะหารอกนอยางเปนการเปนงาน เพอรวมกนวางแผนในรายละเอยดของการทดลอง มการแบงงานความรบผดชอบออกไป เพอใหการทดลองปรากฏผลในชวงการทดลองปฏบต นกพฒนาตองคอยอานวยความสะดวกใหกบชมชนตามขนตอนตอไป ขนตอนท 4 นกพฒนาตองพยายามทาใหการทดลองดาเนนไปอยางถกตองตามหลกการทรวมกนวางไว แตพยายามหลกเลยงการใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป ตราบใดทการทดลองดาเนนตอไปได นกพฒนาคอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการประดษฐคดคนท

72

สอดคลองและปฏบตไดจรง ขณะเดยวกนกบนทกผลทงหมดไวใหเปนระบบประมวลผลขนมาอยางงายๆ เพอใหทกคนไดแลกเปลยนความคดเหนและวเคราะหหาปญหาในประเดนตางๆ อนจะนาไปสขนตอนตอไป ขนตอนท 5 การประเมนผล ซงโดยมากแลวจะถอเกณฑดานความคมคาจากการลงทนเปนหลก วาแนวทางใดใชทนนอยกวา แตใหประโยชนมากกวาและคมคากวา เชน การขดบอเลยงปลาขนาดเลกใหรายไดดกวาบอปลาขนาดใหญททาดวยอฐโบกซเมนตเมอเปรยบเทยบกบทนทลงไปแลว เปนตน เมอการทดลองประสบผลสาเรจ ชาวบานมความพรอมและตดสนใจทจะนาไปใชจรงกจาเปนตองอาศยการวางแผนใหมอยางรอบคอบ ขนตอนท 6 เพอใหการดาเนนงานเปนไปดวยด ระหวางการดาเนนงานกสงเสรมใหมการประชมถกเถยงกนอยเปนระยะๆ เพอทาใหเทคโนโลยทนาไปใชนนไดรบการพฒนาใหดขนไปอก จะเปนประโยชนตอชมชน ปองกนไมใหเกดการผกขาดโดยคนกลมนอย

การพฒนาเทคโนโลยแบบมสวนรวม มขอควรคานงถงดงตอไปน คอ (1) ปจจยดานการสะทอนกลบของปญหาจากการดาเนนงาน (Action-Reflection) ซงจดในรปของการถกเถยงอภปรายกนเปนวาระพเศษหลงจากการดาเนนงานในขนตอนหนงๆ เสรจสนลง กจกรรมนจะชวยพฒนาความสามารถของชมชนใหเกดความคดรวบยอด รจกจบกฎเกณฑทางทฤษฎจากกจกรรมตางๆ ทดาเนนกนมาเกดการอธบายตความปรากฏการณดานตางๆ ดวยเหตดวยผล มโอกาสพดกนถงสงทอยในใจของแตละคน ไมวาจะเปนทศนคต วถชวต ความเชอ ความกลว รวมทงความรบรทอาจเพมพนขนหรอชะงกงนจนตองเกบไปไตรตรองในใจ ตลอดจนการมโอกาสแสดงความคดเหนสนบสนนคลอยตามกนหรอขดแยงกน สงตางๆ เหลานจะทาใหชมชนเขาใจถงภาวะแหงการรวมพลงทางานของกลม เกดการตระหนกถงสงใดทควรสนบสนน สงใดทควรคดคาน การมโอกาสประชมปรกษาหารอกนหลงการดาเนนกจกรรมหนงๆ จะชวยพฒนาทศนคตและคานยมของชมชนในดานความเชอมนในตนเองใหสงขน ชวยลดความคดทจะพ งพาจากภายนอกใหนอยลง ประสบการณทเกดขน จะเปนสวนหนงของการเรยนรถงเครองมอทจะนามาใชแกปญหาใดๆ กอใหเกดพลงแหงความสามารถทจะแกปญหาไดดวยตนเอง (2) การประชมถกเถยงอภปรายกนของชมชน อาจไดผลสรปวา เทคโนโลยทมอยเดมมความเหมาะสมหรอไม เทคโนโลยทนาเขามาจากทอนมความเหมาะสมหรอไม แลวแตกรณ ขนอยกบการพจารณาและการตดสนใจของชมชน ซงจะมผลทาใหเทคโนโลยทไมเหมาะสมกบชมชนถกยกเลกไปในทสด หากเปนเทคโนโลยทเหมาะสมกจะไดรบการยอมรบและถกนาไปใชอยางกวางขวางเรอยไป นนคอ ถายงทาใหเทคโนโลยทเหมาะสมกบชมชนเกดขนไดมากเทาใด กจะทาใหเทคโนโลยทไมเหมาะสมถกขจดออกไปมากเทานน (3) บทบาทของนกพฒนามความสาคญเปนอยางยง หากนกพฒนานนอยภายใตการครอบงาของแนวความคดแบบราชการ หรอการรบใชผลประโยชนของชนชนนา ซงมลกษณะ

73

ยดเยยด ครอบงา และการใหบรการทางความรตอชมชนมากกวาการแลกเปลยนความคดเหนอยางเสมอภาคกน อาจจะนาไปสการเผยแพรเทคโนโลยทไมเหมาะสมออกไปโดยไมตงใจได เพราะชาวบานมแนวโนมทจะเชอฟงนกพฒนาเปนทนเดมอยแลว ดงนน นกพฒนาจะตองทาตวใหมบทบาทเปน "ตวกระตน" ใหเกดกระบวนการเปลยนแปลง ชวยขจดลดทอนอปสรรคในการดาเนนงานของชมชน และหนนชวยทางความคดสรางสรรคทมความเปนไปไดตางๆ ในการมสวนรวมกบชาวบานนน นกพฒนาจะตองใหความสนใจตอการตดสนใจของชมชนวา เปนการตดสนใจตามความรสกของอารมณหรอไม เพราะบอยครงทสงทชมชนตองการนนเปนเพยงสงทตองการตามความรสกเทานน (Felt Need) มใชสงทตองการทแทจรง (Real Need) ดงนนนกพฒนาจะตองคอยกระตนใหชมชนขบคดอยเสมอวา ปญหาทแทจรงคออะไร อยากไดอะไร

กรณทสอง การพฒนาแนววฒนธรรมชมชน ตามทศนะของ กาญจนา แกวเทพ ไดใหแนวคดทนาสนใจวา "จะไมนาเสนอวาเราคอคาตอบทกอยางในการแกปญหาของการพฒนา" หรอ "เราคอถนนเสนเดยวทตดตรงไปสเปาหมายแหงความสาเรจในการพฒนา" จากแนวคดดงกลาว ทาใหกรอบความคดและความเชอพนฐานบางประการเกยวกบการพฒนาเปลยนไป คอ เดมเมอนกพฒนาเขาไปในหมบาน สงทนกพฒนามอยในสมองคอ หมบานทเรากาลงเขาไปกาลงมปญหา ไมวาจะเปนปญหาความยากจน ขาดขาว มหนสน ความเจบปวย แลวกจะมคาถามวา ชาวบานมปญหาอะไร แลวกจะเสนอวธการและรปแบบการแกปญหาให เชน หากขาดขาวกเสนอใหตงธนาคารขาว เปนตน กจะเปลยนไปเปนการตงคาถามวาหมบานมปญหาอะไร เคยแกปญหานนอยางไร มเงอนไขหรอเพราะเหตใดจงทาใหไมสามารถแกปญหานนไดอยางเตมท ชาวบานมอะไรอยบางแลวในวฒนธรรมชมชนทมอย และจะเอามาใชประโยชนไดอยางไร ซงหากเปรยบเทยบกนแลวแนวคดเดมดเหมอนจะเชอวาชาวบานมแตดานทเปนปญหาเทานน สวนดานทเปนวธแกปญหาน นวางเปลา ตองนาเอาจากขางนอกเขาไป สวนแนวคดใหมน นเชอวาในวฒนธรรมชมชนนนไมวางเปลา ในนนบรรจดวยพลงความสามารถ พลงภมปญญา พลงสรางสรรคทจะแกปญหาชมชน

การพฒนาชนบทแบบวฒนธรรมชมชนตองคานงถงการพฒนาจากลางขนบน (Bottom-up) ซงตรงขามกบการพฒนาแบบบนลงลาง (Top-Down) แตลกษณะการพฒนาแบบลางขนบนนนมหลายมต คอ มตแรก เรมดวยความตองการวาจะพฒนาอะไรนนจะตองถกกาหนดมาจากฝายของชาวบานเอง โดยนกพฒนาไมจาเปนตองเตรยมเอาไวลวงหนาวาทกหมบานตองมปญหาทางเศรษฐกจ ตองทาธนาคารขาวหรอธนาคารปย หากหมบานใดมความสนใจทจะรวมกลมกนเพอรอฟนธรรมเนยมประเพณของตนกตองเรมตนจากความตองการอนนน เพราะลาดบความตองการบงบอกถงระดบความสาคญของสงทชาวบานปรารถนาอยางแทจรง ซงอาจไมใชเรอง

74

เกยวกบเศรษฐกจกได มตทสอง การกาหนดรปแบบวธการในการตอบสนองความตองการหรอวธการแกปญหา จาเปนตองใชวธการของชาวบานดวยกนจากคาถามทวาแตกอนนนชมชนเคยมวธการในการเผชญปญหานนอยางไรบาง ถอวาความรในการแกปญหาดงกลาวเปนมรดกตกทอดจากบรรพบรษของชมชน จะตองไมโยนทงไป มตทสาม หลงจากรบรความตองการของชาวบานและไดศกษาสารวจวธการแกปญหาทเคยมอยในวฒนธรรมชมชนแลว ในขนตอนการวางแผนเพอแกปญหาจะตองใชวฒนธรรมชมชนนนเอง เปนตวตงเปนจดเรมตน โดยอาจจะประสานกบความรทนาไปจากภายนอก เชน แมวาจะจาเปนตองทาธนาคารขาวกตองทา แตธนาคารขาวในแตละชมชนอาจไมเหมอนกนตามวฒนธรรมชมชนแตละแหงนน เปนตน

การนาเอาแนวคดการพฒนาอก 2 แนวคด คอ แนวคดการพฒนาเทคโนโลยแบบมสวนรวมและแนวคดการพฒนาแนววฒนธรรมชมชนมากลาวถงขางตนน ทาใหเกดภาพความเขาใจในเรองแนวคดของการวจยเชงปฏบตแบบมสวนรวมอยางเปนรปธรรมมากขน สามารถนาไปประยกตใชไดอยางเหมาะสมขน โดยเฉพาะการวจยในหนวยงานทางการศกษา ซงผวจยอาจนกภาพของชาวบานและชมชนเปนภาพของคณะครอาจารยและโรงเรยนแทน โดยเฉพาะอยางยง การเปรยบเทยบแนวคดเกยวกบการพฒนาชมชนแบบเกาและแบบใหมตามทศนะของกาญจนา แกวเทพ กบการแบงระดบของการวจยเชงปฏบตการออกเปนสามระดบในลกษณะทเปนเสนตอเนอง (Continuum) ดงกลาวขางตนนน อาจนามาเปรยบเทยบไดถงความคลายคลงกนของการวจยเชงปฏบตการแบบเทคนคกบแนวคดการพฒนาแบบเดม และการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมกบแนวคดการพฒนาแบบใหม โดยมการวจยเชงปฏบตการแบบปฏบตอยกงกลาง ดงภาพ

75

ภาพท 2.2 แนวคดการพฒนาชมชนแบบเดมและแบบใหมกบการวจยเชงปฏบตการสามระดบ นอกจากนน วโรจน สารรตนะ ไดสงเคราะหหลกการ จรรยาบรรณ และบทบาทของผวจยจากผลงานของ McTaggart (1991); Webb (1991); Kemmis and McTaggart (1992); Zuber-Skerritt (1992); Arhar, Holly, &Kasten (2001); McMillan and Wergin, (2002); Mills (2007); Coghlan and Brannick (2007); James, Milenkiewicz and Bucknam (2008) เปนตน ไดขอสรปเปนหลกการ 10 ประการ จรรยาบรรณ 10 ประการ และบทบาทของผวจย 10 ประการ ไวสาหรบการวจยเชงปฏบตแบบมสวนรวมดวยดงน (1) หลกการ 10 ประการ มดงน 1) บรบทเฉพาะ 2) ทกษะทหลากหลาย 3) มงการเปลยนแปลง 4) มงใหเกดการกระทาเพอบรรลผล 5) รบฟงขอคดเหนจากผ รวมวจยทกคน 6) วเคราะห วพากษและประเมนตนเอง 7) ตระหนกในศกยภาพ ความเชยวชาญและการเปนผมสวนไดเสยจากภายในชมชนเอง 8) เรยนรจากการกระทา ทงสาเรจและไมสาเรจ เกดกระบวนการเรยนรรวมกนอยางเปนระบบ 9) การมบนทกของผรวมวจยทกคน เชน การ

แบบเดม แบบใหม

(แบบบนลงลาง) (แบบลางขนบน)

เสนตอเนอง (continuum)

การวจยเชงปฏบตการ

แบบเทคนค

ผวจยท าตวเปนผเชยวชาญจาก

ภายนอก ทน าแนวคด น าแผนงาน

หรอน าโครงการ ทตนเองคดหรอ

จดท าขน ไปใหผรวมวจยเปนผ

ปฏบต

การวจยเชงปฏบตการ

แบบปฏบต

ผวจยมสวนรวมมากขน ไมน าเอา

แนวคด แผนงาน โครงการของตน

ไปใหปฏบต แตจะท าหนาทเปนท

ปรกษา เปนผกระตน ตงประเดน

และก ากบใหมการรวมกนคด

ปฏบต สงเกตผลและสะทอนผล

การวจยเชงปฏบตการ

แบบมสวนรวม

ผวจยมสวนรวมในการวจยนนกบผ

รวมวจย ในลกษณะเปนความ

รวมมอกน ททงผวจยและผรวมวจย

ตางมสถานะทเทาเทยมกนในการ

รวมกนคด ปฏบต สงเกตผล และ

สะทอนผล

ภายในชมชนนวางเปลา

สารวจพบวาชมชนม

ปญหานกพฒนาเท

วธการแกปญหาจาก

ภายนอกลงไปเลย

ภายในชมชนนไมวางเปลา มศกยภาพและพลงสรางสรรคในการแกปญหาอยแลวนกพฒนา เรมทางานตอจากทเขามอย

76

เปลยนแปลงในกจกรรมและการปฏบต การเปลยนแปลงในคาอธบายสงทปฏบต การเปลยนแปลงในความสมพนธทางสงคมและรปแบบองคการ การพฒนาตนเองจากการรวมในการวจยเปนตน 10) นาไปสการปฏบตหรอการพฒนาทย งยน (2) จรรยาบรรณ 10 ประการ มดงน 1) ผวจยตองรบผดชอบตอการรกษาความลบ 2) ผรวมวจยเขาถงขอมลตางๆอยางเสมอภาคกน 3) ทศทางการวจยและผลลพธทคาดหวงเกดจากการตดสนใจรวมกน 4) ใหผรวมวจยมสวนรวมในการออกแบบกระบวนการวจยมากทสด 5) มการปรกษาหารอรวมกน และขอเสนอแนะไดรบการเหนชอบจากทกฝาย 6) การสงเกตหรอการตรวจสอบเอกสารเพอจดมงหมายอนตองไดรบการอนญาตกอน 7) ผลการดาเนนงานจะยงคงปรากฏใหเหนและเปดโอกาสใหผอนใหขอเสนอแนะได 8) ไมละเมดลขสทธงานเขยนหรอทศนะของคนอนโดยขาดการเจรจาตอรองกอนการจดพมพเผยแพร 9) ผวจยตองแสดงใหทราบถงธรรมชาตของกระบวนการวจยแตเรมแรกรวมท งขอเสนอแนะและผลประโยชน 10) ผรวมการวจยตางมอทธพลตอการทางานแตผทไมประสงคมสวนรวมตองไดรบการยอมรบและเคารพในสทธสวนบคคล (3) บทบาทของผวจย 10 ประการ มดงน 1) เปนคร 2) เปนผนา 3) เปนผฟงทด 4) เปนนกวางแผน 5) เปนนกออกแบบ 6) เปนนกวเคราะห 7) เปนนกสงเคราะห 8) เปนนกสงเกตการณ 9) เปนนกรายงานผล 10) เปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวก นอกจากนน ไดกลาวถงวา การวจยเชงปฏบตแบบมสวนรวมเปนวธการวจยภายใตทฤษฎสงคมเชงวพากษ (Critical Social Theory) เปนการวจยทใชวธวทยาศาสตรบางสวน แตใชวธปฏบตการแบบมสวนรวม ระหวางผวจยกบผรวมวจย มลกษณะทนามาทาความเขาใจในแนวคดการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม ดงน (1) ปฏเสธวธคดแบบปฏฐานนยมทแยกตวผแสวงหาออกจากความรและความจรง (2) เปาหมายของการแสวงหาความรและความจรงไมใชตวความรและความจรงนนๆ แตคอการนาความรและความจรงทไดมาไปใชในการแกปญหาและสรางการเปลยนแปลง (3) เปนลกษณะของสานกคดปฏบตนยม (Pragmatism) จดเนนไมไดอยทผลลพธแบบตายตวแตอยทองคประกอบตางๆ อาท วธการการปรบเปลยน ฯลฯ ทเกดขนในกระบวนการแสวงหาความรและความจรง (4) กระบวนการแสวงหาความรและความจรง เรมตนทการตงคาถามหรอมองไปทปญหาทเกดขนแลวจงสรางกระบวนการทนาไปสการตอบคาถามหรอแกปญหานนๆ เปนปญหาในเชงปฏบต (Practical Problem) ไมใชปญหาหรอคาถามในเชงปรชญา (5) ในกระบวนการแกปญหานนจะเกดปญหาหรอคาถามอนๆ ขน ผลลพธของคาถามแรกจะเปนพนฐานในเชงวธการและทฤษฎสาหรบการตอบคาถามใหมทเกดขน (6) กระบวนการแสวงหาความรไมไดมเปาหมายในการแสวงหาคาตอบแบบเบดเสรจ หากเปนกระบวนการเรยนรทนาไปสการแกปญหาในเชงปฏบตใหดยงขน และเพอนาไปสการแกปญหาในสงคมทกาลงเปลยนแปลงและซบซอน

77

ยงขน ดงนนความรภายใตวธคดปฏบตนยมจงหมายถงการเรยนรเพอรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงขน และนกคดปฏบตนยมกไมตดสนสงทตนคนพบตอคาถามหรอปญหาหนงๆ วาถกหรอผด แตจะเรยกสงนนวาความจรงชวขณะ (Temporary Truth) ทงนเพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไปคาตอบทเกดขน ณ เวลาหนงกจะลาสมยและไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา (7) กระบวนการตอบคาถามหรอแกปญหาทสาคญเปนกระบวนการทตงอยบนการไมเหนพองรวมกน (Disagreement) หรอทเรยกวา Dialectic Inquiry หรอกระบวนการเขาถงความรแบบวภาษวธ โดยวธการเชนนเปนวธการทใหนกวจย 2 กลมศกษาในสงเดยวกน จากนนจงใหทงสองวจารณซงกนและกน วธการนจะทาใหทงสองกลมไดมองเหนตาแหนงแหงทในเชงญาณวทยาของตน กลาวคอทงสองจะมองเหนสมมตฐานและโลกทศนทกากบกระบวนการแสวงหาความร รวมทงมองเหนขอจากดและจตสานกทผดพลาด (False Consciousness) ในวธการของตน กระบวนการเชนนจงไมมจดสนสด (Endpoint) หากเปนการเรยนรกระบวนการในการแกไขปญหาหรอแสวงหาคาตอบใหดยงขนไป และดวยวธคดเชนนเอง ททาใหนกคดสานกปฏบตนยมและทฤษฎสงคมเชงวพากษเหนวากระบวนการเขาถงความรนนไมสามารถแยกขาดจากตวนกวจยและบรบททางสงคม (8) ภววทยาของทฤษฎสงคมเชงวพากษเปนภววทยาทเหนวาความรและความจรงนนไมไดไรเดยงสาแตมลกษณะอตวสย (Subjective) ซงหมายถงวาความรและความจรงไมไดปลอดจากระบบคณคาทผเชอทวาภาวะของผแสวงหาความรและความจรงสงผลตอความรและความจรงนนๆ แสวงหาเชอถอ ดงนนญาณวทยาของทฤษฎสงคมเชงวพากษจงเปนญาณวทยาทยนอยบนความเชอทวาภาวะของผแสวงหาความรและความจรงสงผลตอความรและความจรงนนๆ นอกจากนน ในกรณกระบวนทศนทเปนรากฐานการแสวงหาความร/ความจรงตามทฤษฎหลงสมยใหมนยม (Theories of Postmodernism) นนมลกษณะสาคญทนามาเพอทาความเขาใจแนวคดการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม ดงน (1) สงทรบรวาเปนความรและความจรงในโลกนคอสงทถกประกอบสรางขนมาดวยอดมการณ (Ideology) และกระบวนการชดหนงๆ (2) ความรทพงประสงคคอความรทมลกษณะเฉพาะทองถน หลากหลาย วเคราะหระดบจลภาคเปนเรองเลาในขอบเขตแคบๆ เปลยนโลกทศนตอความรจากวทยาศาสตรแบบกลไกของ Isaac Newton ทเหนวาจกรวาลมความคงท เปนโลกทเปลยนแปลงตลอดเวลา ดงนนความรอยางดทสดจงเปนความรแบบชวคราวทตองปรบเปลยนอยเสมอ แมแตในวทยาศาสตรธรรมชาตเอง ความรในยคหลงๆ กแสดงใหเหนชดวาความคดแบบ Isaac Newton ไมใชสงทถกอกตอไปแลว (3) หลงสมยใหมไมเชอเรองภววทยา ไมมสงทเรยกวาธรรมชาตของความรและความจรง ความรและความจรงลวนเปนสงประกอบสรางทางสงคมทขนอยกบเวลาและสถานทและอดมการณ (Ideology) ทแตกตางหลากหลาย ดงนนภายใตวธคดน จงไมมกระบวนทศนอกตอไป ไมมความร มแตความเปนจรงทหลากหลาย

78

จากขอวพากษตอการวจยเชงปฏบตการแบบเทคนคและทศนะตอการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม จากแนวคดการพฒนาเทคโนโลยแบบมสวนรวม จากแนวคดการพฒนาแนววฒนธรรมชมชน จากหลกการ จรรยาบรรณ และบทบาทของผวจย จากทฤษฎสงคมเชงวพากษ (Critical Social Theory) และทฤษฎหลงสมยใหมนยม (Theories of Postmodernism) ซงเปนความเขาใจพนฐานเพอความเขาใจในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมดงกลาวขางตน วโรจน สารรตนะ (2558) ไดนาเสนอขนตอนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม 10 ขนตอน (สมมตม 2 วงจร หากมมากกวากเรมตนวงจรใหมเหมอนกบวงจรท 2 ไปจนสนสด) ดงภาพ

79

. ภาพท 2.3 กรอบแนวคดการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมตามทศนะของวโรจน สารรตนะ

ค านงถง 10 หลกการของผวจย

1. ในบรบทเฉพาะ 2. ทกษะทหลากหลาย 3. มงการเปลยนแปลง 4. มงการกระทาเพอบรรลผล 5. รบฟงขอคดเหนจากผรวมวจย 6. วเคราะห วพากษและประเมน

ตนเอง 7. เรยนรจากการกระทา ทงทสาเรจ

และไมสาเรจ เกดกระบวนการเรยนรรวมกนอยางเปนระบบ

8. ตระหนกในศกยภาพ ความเชยวชาญและการเปนผมสวนไดเสยจากภายในชมชน

9. การมบนทกของผรวมวจยทกคน - การเปลยนแปลงในกจกรรม

และการปฏบต - การเปลยนแปลงในคาอธบาย

ถงสงทปฏบต - การเปลยนแปลงใน

ความสมพนธทางสงคมและรปแบบองคการ

- การพฒนาตนเองจากการรวมในการวจย

10. นาไปสการพฒนาทย งยน

คานงถง 10 จรรยาบรรณของผวจย

1. รกษาความลบ 2. ผรวมวจยเขาถงขอมลตางๆไดอยาง

เสมอภาคกน 3. ทศทางการวจยและผลลพธท

คาดหวงจากการตดสนใจรวม 4. ผรวมวจยมสวนรวมในการ

ออกแบบกระบวนการวจย 5. มการปรกษาหารอ ขอเสนอแนะ

ไดรบการเหนชอบจากทกฝาย 6. การสงเกตหรอการตรวจสอบ

เอกสารเพอจดมงหมายอนตองไดรบการอนญาตกอน

7. ผลการดาเนนงานจะยงคงปรากฏใหเหนและเปดโอกาสใหผอนใหขอเสนอแนะได

8. ไมละเมดลขสทธงานเขยนหรอทศนะของคนอนโดยขาดการเจรจา

9. ผวจยตองแสดงใหทราบถงธรรมชาตของกระบวนการวจยแตเรมแรกรวมทงขอเสนอแนะและผลประโยชน

10. ผรวมการวจยตางมอทธพลตอการทางานแตผทไมประสงคมสวนรวมตองไดรบการยอมรบและเคารพในสทธสวนบคคล

คานงถง 10 บทบาทของผวจย

เปนคร เปนผนา เปนผฟงทด เปนนกวางแผน เปนนกออกแบบ เปนนกวเคราะห เปนนกสงเคราะห เปนผสงเกตการณ เปนนกรายงานผล เปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวก

ผลการวจย

บรรยายถงปรากฏการณการวจย และนาเสนอผลการเปลยนแปลง ผลการเรยนร และความรใหมจากการปฏบต

จดเรมตน

สรางความคนเคย

คานงถง 1) ขอวพากษตอการวจยเชงปฏบตการแบบเทคนคและทศนะตอการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

2) แนวคดการพฒนาเทคโนโลยแบบมสวนรวม และแนวคดการพฒนาแนววฒนธรรมชมชน3) ปรชญาของทฤษฎสงคมเชง

วพากษ และทฤษฎหลงสมยใหม

วางแผน

ปฏบต

สงเกต

สะทอนผล

วางแผน

ปฏบต สะทอนผล

สงเกต

80

ขนตอนท 1 การเตรยมการ (Preparation) เพอสรางความคนเคยและเสรมพลงอานาจเชงวชาการ การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมสามารถทาไดในหลายระดบ เชน ระดบชนเรยน ระดบชวงชนเรยน ระดบโรงเรยน หรอระดบชมชน แตการวจยทางการบรหารการศกษา นยมทาในระดบโรงเรยน ทมปญหาทจะตองแกไขหรอพฒนาอยในระดบสง มหลกฐานหรอขอมลเชงประจกษยนยนหรออางอง จากนนจงลงพนทเพอสรางความคนเคยใหเกดขนกอน เนองจากการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมตองมผรวมวจย (Participants) จานวนหนง ทจะตองเปนไปดวยความสมครใจ ดงนน เพอใหระบไดวาผรวมวจยคอใคร มจานวนเทาใด ผวจยควรนาเอาแนวคดและแนวปฏบตการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมชแจงตอผรวมวจยใหรบรและเขาใจ เพอใหการตดสนใจเขารวมวจยเปนไปดวยความสมครใจ ตามจรรยาบรรณทวา “ผวจยตองแสดงใหทราบถงธรรมชาตของกระบวนการวจยแตเรมแรก รวมทงขอเสนอแนะและผลประโยชนใหแกผ รวมวจยทราบ” คานงถงหลกการ “ผทไมประสงคมสวนรวมตองไดรบการยอมรบและเคารพในสทธสวนบคคล” การลงพนทเพอสรางความคนเคย ผวจยควรแสดงบทบาทการเปน “ผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวก” รวมทงบทบาทอนๆ ตามทกาหนดไว 10 บทบาทดงกลาวขางตน ใหเหมาะสมกบสถานการณและไมใหเสยหลกความมสถานะทเทาเทยมกน ควรหลกเลยงรปแบบการทางานแบบ ปรามดหรอแบบสายการบงคบบญชา ไมควรกาหนดตาแหนงหรอสถานะใดๆ ทจะทาใหเกดการแบงชนวรรณะ ทกคนจะมความเสมอภาคเทาเทยมกน นงประชมสนทนากบแบบโตะกลม (Round Table) ดงแนวคดหนงของการพฒนาเทคโนโลยแบบมสวนรวมทนามากลาวถงขางตน ทกลาววา “...ผวจยจะตองตระหนกถงความจาเปนทจะตองผนวกตวเองเขาเปนสวนหนงของชมชนทตนเองทางานดวยอยางเตมทเพอทาความคนเคย จนมฐานะเปนสมาชกคนหนงของชมชน จะตองคอยดดซบกบชมชน ไมวาจะเปนวฒนธรรม ลกษณะนสย ความตองการ ความใฝฝนทะเยอทะยาน ตลอดจนปญหาตางๆ ของชมชน และรวบรวมขอมลตางๆ ทจะเกยวพนโดยตรงกบงานทจะตองทาใหกบชมชนนน...” นอกจากนน ผวจยควรมการเสรมพลงดานวชาการทเปนความรเชงเทคนค ใหกบผรวมวจยในเรองตางๆ เพอใหการดาเนนการวจยเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผล เชน (1) แนวคดและแนวปฏบตการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมตามหลกการทกลาวถงขางตน คอ “ผวจยตองแสดงใหทราบถงธรรมชาตของกระบวนการวจยแตเรมแรก รวมทงขอเสนอแนะและผลประโยชนใหแกผรวมวจยทราบ” (2) แนวคดและแนวปฏบตเชงเทคนค เชน การวางแผนปฏบตการ การระดมสมอง การนาแผนสการปฏบต การสงเกตผลการปฏบตงาน การสะทอนผลการปฏบตงาน การบนทกขอมลภาคสนาม การถอดบทเรยน และอนๆ เปนตน

81

ขนตอนท 2 การวางแผน (Planning) เพอแกปญหา เนองจากการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม มงเนนการแกปญหา (Problem Solving) ผวจยควรแสดงบทบาทการเปนผมสวนรวม เปนผสงเสรมสนบสนนและเปนผอานวยความสะดวกใหผรวมวจยไดรวมกนวเคราะหสภาพของงานทเปนปญหา เพอระบสภาพทเคยเปนมา สภาพปจจบน สภาพปญหา สภาพทคาดหวง ทางเลอกทหลากหลายเพอการแกปญหา การเลอกทางเลอกเพอแกปญหาโดยใหผรวมวจยรวมกนวเคราะหและกาหนดประเดนตางๆ ดงกลาวตามประสบการณและทนความรทมอยเดมของพวกเขากอน จากนนจงจะนาเอาแนวคดเชงวชาการทผวจยศกษาไวในบทท 2 นาเขาสวงสนทนากบพวกเขา ซงอาจมผลใหพวกเขานาเอาแนวคดเชงวชาการนนไปปรบแกหรอบรณาการเขากบสงทพวกเขารวมกนคดและกาหนดขน ท งนเปนไปตามหลกการ “ดงศกยภาพจากภายในหรอใหมการระเบดจากภายใน (Inside-out) กอน แลวเสรมดวยศกยภาพจากภายนอก (Outside-in)” และตามหลกการทวา “ตระหนกในศกยภาพ ความเชยวชาญ และการเปนผมสวนไดเสยจากภายในชมชนเอง” และตามความเชอทวา “แนวคดใหมในการพฒนานน เชอวาในวฒนธรรมชมชนนน ไมวางเปลา ในนนบรรจดวยพลงความสามารถ พลงภมปญญาและพลงสรางสรรคทจะแกปญหาชมชน” และ “ใหโอกาสแกชมชนทจะเสนอแนวทางการแกปญหานนดวยตนเองอยางเตมท จากนนนกพฒนากเสนอเทคโนโลยอนๆ ทอยนอกเหนอประสบการณ ความรบรของชมชนเขาสวงสนทนาดวย ในระยะแรกๆ ใหเสนอแบบงายๆ แตจะไมสรปวาแบบนนแบบนเทานนทจะชวยแกปญหาใหชมชน จะปลอยใหชมชนคดเปรยบเทยบทางเลอกตางๆ ดวยตนเอง และยงไมกลาวพาดพงถงเทคโนโลยอนๆ ใหมากกวานน จนกวาจะมการถามไถเพมเตม ซงนกพฒนาจะตองคอยใหขอมลอยเปนระยะๆ เมอเสนอขอมลเปรยบเทยบใหอยางเตมทแลว กปลอยใหชมชนเปนผตดสนใจเลอกเทคโนโยลทเหนวาเหมาะสมกบตนเองมากทสดมาชดหนง…” หากพจารณาจากหลกการดงกลาว ในขนตอนการวางแผนควรประกอบดวยกจกรรมการทางาน 3 ระยะดงน ระยะท 1 การดงศกยภาพของผรวมวจยออกมาใหเตมทอาจใชเวลา 1-2 วน ใหพวกเขาไดรวมกนระดมสมองคดอยางเตมทโดยอาศยความรและประสบการณพนฐานทเขามและเคยทากนมาเพอกาหนดสภาพทเคยเปนมา สภาพปจจบน สภาพปญหา สภาพทคาดหวงทางเลอกทหลากหลาย การเลอกทางเลอกเพอแกปญหา เพอจดทาเปนแผนปฏบตการ (Action Plan) ของสวนรวม ทประกอบดวยโครงการจานวนหนง และอาจใหแตละรายจดทาแผนพฒนาสวนบคคล (Individual Development Plan: IDP) ดวย กจะทาใหการแกปญหามความสมบรณยงขน เพราะโครงการจานวนหนงนนอาจไมครอบคลมถงสงทควรทาในบางกรณได และบางโครงการกจาเปนตองมแผนพฒนาสวนบคคลรองรบเพอการนาไปปฏบตดวย ระยะท 2 การพฒนาแนวคดเชงวชาการใหแกผรวมวจย อาจใชเวลา 1-2 วน โดยผวจยนาเอาแนวคดทศกษาไวในบทท 2 ไป

82

ถายทอดใหผรวมวจยไดรบรและเขาใจถงแนวทางการแกปญหาในเชงทฤษฎตามประโยชนของทฤษฎทวา “..ชวยชนาการตดสนใจ ชวยใหมองภาพองคการไดชดเจนขน ชวยใหตระหนกถงสภาพแวดลอมขององคการ ชวยเปนแหลงของความคดใหม ชวยกาหนดกรอบของปรากฏการณทมความสมพนธกน ชวยจาแนกแยกแยะปรากฏการณ ชวยสรางสงใหมๆ ชวยทานายปรากฏการณ” นอกจากการถายทอดแนวคดเชงวชาการแลว อาจเชญวทยากรมาใหความรเพมเตม อาจใหศกษาคนควาเพมเตม อาจใหศกษาดงานสถานศกษาทเปนตนแบบ เพอใหผรวมวจยเกดวสยทศนและความรความเขาใจในแนวทางการแกปญหาในเรองททาวจยอยางหลากหลาย ระยะท 3 การบรรจบกนของธารสองสาย สายประสบการณและสายวชาการ (ภาคปฏบตและภาคทฤษฎ) โดยจดกจกรรมใหมการบรณาการความรเชงวชาการทไดรบ (ในระยะท 2) เขากบสงทพวกเขารวมกนคดและกาหนดเปนแผนปฏบตการและแผนพฒนาสวนบคคล (ในระยะท 1) ตามหลกการทวา “...ทฤษฎหากไมนาไปปฏบตกเปลาประโยชน การปฏบตหากไมมทฤษฎมาเสรมดวย กเสมอนคนตาบอด ไปไหนไดไมไกล วนเวยนอยแตวธการเดมๆ...” กจกรรมนอาจใชเวลา 1-2 วน ซงผลจากการบรณาการรวมกน อาจเปนอยางใดอยางหนงดงน 1) ยนยนเอาตามสงทพวกเขากาหนดในระยะท 1 หรอ 2) เปลยนความคดใหม ยดเอาตามแนวทางวชาการทผวจยนาไปถายทอดให หรอ 3) บรณาการเขาดวยกนระหวางสงทพวกเขาคดแตแรกและทฤษฎใหมทพวกเขาไดรบเสรมเพมเตมเพอกาหนดเปนแผนปฏบตการและแผนพฒนาสวนบคคลใหมขนมา โดยแผนปฏบตการ (Action Plan) ของสวนรวม และแผนพฒนาสวนบคคล (Individual Development Plan) มองคประกอบอะไรบางขนกบผวจยและรวมวจยจะรวมกนกาหนด แตอยางนอยควรประกอบดวยจดมงหมายและวธการ (Ends and Means) ในการแกปญหานนวาจะทาเพออะไร (What) และจะทาอยางไร (How) แนวคดการบรรจบกนของธารสองสายน หากพจารณาหลกการจดการความร (Knowledge Management) ผวจยจะเปนเสมอนตวแทนของคนทมความรเชงวชาการหรอความรทชดแจง (Explicit Knowledge) ขณะทผรวมวจยเปนเสมอนตวแทนของกลมคนทมความรจากประสบการณทสะสมมาเปนความรทฝงตว (Tacit Knowledge) จงเปนการผสมผสานกบระหวางความรเชงวชาการกบความรจากประสบการณ หรออกนยหนงคอการผสมผสานกนระหวางภาควชาการกบภาคปฏบตเปนสายธารสองสายทมาบรรจบกน คอ สายธารเชงวชาการหรอเชงทฤษฎทไดจากนกวจย กบสายธารเชงประสบการณทสะสมอยในตวของผรวมวจย จากแนวคดดงกลาว มขอทผวจยควรคานง 4 ประการ คอ (1) การศกษาและนาเสนอแนวคดเชงวชาการในบทท 2 จะตองนาเสนอไวอยางมจดมงหมาย อยางมความหมาย และอยางมประโยชนทจะทาใหผวจยมความรอบรและความไวเชงทฤษฎ (Theoretical Sensitivity) ตอการนาไปรวมเสวนากบผรวมวจย ไมใชทบทวนมาไวอยางเปนไมประดบงานวจยหรอหงพระประจางานวจยทไมมการมาเซนไหวเหลยว

83

แลอก (2) ผวจยจะตองสรางทศนคตทดใหเกดขนกบผรวมวจยและผเกยวของวา ทฤษฎกบการปฏบตเปนสงทไปดวยกนได ไมไดเปนเสนขนานทไมมวนบรรจบกน เหมอนกบคาพดทมกพดกนวา “ทฤษฎจดปฏบตไมได หรอ ทฤษฎกคอทฤษฎ ปฏบตกคอปฏบต” เปนตน ตองสรางความตระหนกวาทฤษฎจะชวยยนระยะทางการลองถกลองผดใหส นลงได ดงประโยชนของทฤษฎทกลาวถงขางตน นอกจากน นผ วจยอาจสรางแนวคดใหผรวมวจยไดเขาใจและตระหนกถงความสมพนธเชงบวกตอกนระหวางการวจย ทฤษฎ และการปฏบต หรอนกวจย นกทฤษฎ และนกปฏบต หากทาใหเกดขนได กจะทาใหการดาเนนงานวจยเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผลยงขน (3) การนาเสนอแนวคดเชงวชาการตองเปนไปหลงจากทปลอยใหผรวมวจยไดรวมกนคดอยางเตมทกอน โดยหากนาเสนอกอน มแนวโนมทผรวมวจยจะยอมรบเอาแนวคดเชงวชาการนนไปใชเลยมอยสง อาจเปนเพราะความเคยชนกบการเปนผถกกระทา (Passive) หรอเปนผ ตาม (Follower) ในระบบบรหารแบบสงการหรอแบบบนสลาง (Top-down Approach) ทฝงรากมานาน หรออาจเปนเพราะแนวโนมทจะเชอฟงผวจยเปนทนเดมอยแลว ซงจะทาใหการวจยมแนวโนมเปนการวจยเชงปฏบตการแบบเทคนค (Technical Action Research) มากกวาจะเปนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research) หรอมแนวโนมทอทธพลของความรเชงวชาการ (Explicit Knowledge) ทสาเรจรปจากภายนอกจะมมาก จนความรสวนตวทสะสมจากประสบการณ (Tacit Knowledge) ของผรวมวจยไมไดถกนาออกมาใช (4) การนาเสนอแนวคดเชงวชาการของผวจยจะตองนาเสนอแบบไมยดเยยด ไมชนา หรอไมใหมอทธพลตอการนาไปปฏบตของผรวมวจย แตตองคานงถงการเปนทางเลอก การเปนตวเสรม โดยยดหลกการ “ตระหนกในศกยภาพ ความเชยวชาญ และการเปนผมสวนไดเสยจากภายในชมชนเอง” และตามแนวคดทวา “…ใหโอกาสแกชมชนทจะเสนอแนวทางการแกปญหานนดวยตนเองอยางเตมท จากนนนกพฒนากเสนอเทคโนโลยอนๆ ทอยนอกเหนอประสบการณ ความรบรของชมชนเขาสวงสนทนาดวย ในระยะแรกๆ ใหเสนอแบบงายๆ แตจะไมสรปวาแบบนนแบบนเทานนทจะชวยแกปญหาใหชมชน จะปลอยใหชมชนคดเปรยบเทยบทางเลอกตางๆ ดวยตนเอง และยงไมกลาวพาดพงถงเทคโนโลยอนๆ ใหมากกวานน จนกวาจะมการถามไถเพมเตม ซงนกพฒนาจะตองคอยใหขอมลอยเปนระยะๆ เมอเสนอขอมลเปรยบเทยบใหอยางเตมทแลว กปลอยใหชมชนเปนผ ตดสนใจเลอกเทคโนโยลทเหนวาเหมาะสมกบตนเองมากทสดมาชดหนง…” ขนตอนท 3 การปฏบต (Acting) เพอการเปลยนแปลง การเรยนร และความรใหมผวจยยงคงมบทบาทการเปนผมสวนรวม การเปนผสงเสรมสนบสนน และการเปนผอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการ (Action Plan) ของสวนรวม และแผนพฒนาสวนบคคล (Individual Development Plan) ทกาหนดไวนน โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ตามหลกการ

84

“มงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผล” พยายามไมใหความชวยเหลอใดๆ ทไดอยางงายๆ หรอสาเรจรปเกนไป คอยใหกาลงใจและกระตนใหเกดการปฏบตอยางจรงจง พจารณาถงการใชทรพยากรตางๆ ทางการบรหาร คอ คน เงน วสดอปกรณ และการจดการ ในการนาแผนสการปฏบต เชน การจดทมงาน การแบงงาน การมอบอานาจหนาท การกาหนดบทบาทและความรบผดชอบ การกาหนดเครอขายการตดตอสอสาร ทงในแนวตงและแนวนอน ทงภายในโรงเรยนและระหวางโรงเรยนกบชมชน การจดระบบการตดตามผล เปนตน ขนตอนท 4 การสงเกต (Observing) เพอบนทกผลการปฏบต การสงเกตเพอบนทกผลการปฏบต ใหกระทาในทกขนตอนทผานมา ตงแตขนตอนการเตรยมการ มาจนถงขนตอนการปฏบต ไมไดหมายถงการสงเกตเฉพาะในขนตอนการปฏบต (Acting) เทานน โดยอาจใชเทคนควธและเครองมอตางๆ อยางใดอยางหนงหรอหลายอยางผสมกนตามสถานการณและความเหมาะสม เชน การสงเกตแบบมสวนรวมและการบนทก การสมภาษณแบบเปนทางการและไมเปนทางการ แบบสอบถามความเหน แบบวดทศนคต แบบทดสอบมาตรฐาน เอกสาร เครองบนทกเสยง เครองบนทกภาพ หรอวตถสงของ เปนตน ซงประเดนในการสงเกตเพอบนทกผลการปฏบตนน นอกจากจะเปนเรองเกยวกบความกาวหนา ปญหาและอปสรรคในการดาเนนงาน ยงเปนเรองทเกยวกบผลทเกดขนจากการดาเนนงานในแตละขนตอนดวย เปนผลในเรองทเกยวกบการเปลยนแปลงในผลลพธทคาดหวง (Change) รวมทงการเรยนร (Learning) และความรใหมทเกดขน (Emerging of New Knowledge) ในระดบตวบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน ขนตอนท 5 การสะทอนผล (Reflecting) เพอนาไปสการวางแผนในวงจรใหม อาจนาเอาเทคนคการถอดบทเรยน (Lesson Distilled) มาใช เปนเทคนคการทบทวนหรอสรปประสบการณการทางานในแงมมตางๆ เพอใหเหนถงรายละเอยดของเหตปจจยทงภายในภายนอก ซงทาใหเกดผลอยางทเปนอย ทงทสาเรจหรอไมสาเรจ เนนการระดมสมอง พดคย เลาเรอง สงเคราะห จบประเดนกระบวนการทางานเชงบทเรยนหรอประสบการณ หรออาจกลาวไดวาการถอดบทเรยนมจดมงหมายเพอสบคนความรจากการปฏบตงานโดยใชวธการสกดความรและประสบการณจากผ รวมวจย พรอมทงบนทกรายละเอยดขนตอนการปฏบตงาน ผลการปฏบตงาน การเรยนรและความรใหมๆทเกดขนระหวางการปฏบตงานท งทสาเรจหรอไมสาเรจ เพอเปนขอเสนอแนะในการปรบปรงการปฏบตงานใหบรรลเปาหมาย และสามารถเผยแพรศกษาเรยนรไดหรอกลาวในอกนยหนงวา การถอดบทเรยน หมายถง กระบวนการดงเอาบางสงบางอยางออกมาจากบทเรยนทมอย จากสงทเราทา เพอใหไดงานทเปนความสาเรจ (Best Practice) รวมทงความไมสาเรจ (Bad Practice) ปจจยททาใหเกดความสาเรจหรอไมสาเรจ และแนวทางแกไขปญหาอปสรรคทเกดขน ซงการถอดบทเรยนโดยทวไปม 2 รปแบบ ดงน (1) การถอดบทเรยนเฉพาะประเดน เพอการเรยนร

85

ระหวางการปฏบตงาน ดาเนนการทนทหลงจากทากจกรรมในโครงการเสรจ หรอหากเปนชดกจกรรมกดาเนนการหลงจากกจกรรมยอยเสรจ และสามารถนาผลการถอดบทเรยนนนๆ ไปใชประโยชนในการพฒนาโครงการใหประสบความสาเรจในอนาคต (2) การถอดบทเรยนทงโครงการ หลงสนสดโครงการทงระบบ เปนกระบวนการวเคราะหการปฏบตงานและบทเรยนความรทลกซง และประกอบดวยรายละเอยดจานวนมาก โดยเรมตงแตความเปนมาของโครงการ กระบวนการดาเนนงาน และผลลพธเมอสนสดโครงการ การถอดบทเรยนทง 2 รปแบบ ตองใชการวเคราะหเชงลก เชน วเคราะหดวย SWOT เพอศกษาปจจยและเงอนไขทนาไปสผลของการดาเนนโครงการ การถอดบทเรยนมหลายเทคนค เชน การวเคราะหหลงการปฏบต (After Action Review) การเลาเรอง (Story Telling) การทาแผนทความคด (Mind map) การสมภาษณ การใชแบบสอบถาม ซงอาจใชหลายวธรวมกนกรณเทคนคการวเคราะหหลงการปฏบต (After Action Review) ทาทนทหลงเสรจกจกรรม เหมาะกบการถอดบทเรยนระหวางปฏบตงานในโครงการ โดยผมสวนรวมในกจกรรมทกคน อาศยคาถามดงนคาดหวงอะไรจากงานครงน สงทบรรลความคาดหวงคออะไร เพราะอะไร สงทยงไมบรรลความคาดหวงคออะไร เพราะอะไร ถามงานแบบนอก เราจะปรบปรงขอใดบาง อยางไร ภายใตหลกการ 1) เปนธรรมชาต สบายๆ อาจนงเกาอหรอปเสอนงในทาทสบายทสด 2) เรยบงาย แตมแบบแผน (สมพนธกน แตมชองวางใหกน) 3) เหนหนากนทกคน (เหนรอยยม อดมการณ และการพดคย) และ 4) เหนขอมลเหมอนกนไปพรอมๆกน ขนตอนท 6 การวางแผน (Planning) ในวงจรใหม เชนเดยวกบขนตอนท 2 ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวม การเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการวางแผน ใหมการศกษาวเคราะหสภาพปจจบนของการพฒนางาน เพอระบปญหา สาเหตของปญหา ทางเลอกเพอการแกปญหา ประเมนและเลอกทางเลอกเพอการปฏบตกนใหม โดยนาขอมลสารสนเทศทไดจากการสะทอนผลในขนตอนท 5 มารวมพจารณาดวย ซงจะทาใหไดแผนปฏบตการ (Action Plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (Individual Development Plan) ใหมขนมาชดหนง ซงอาจมบางอยางทาตอเนอง บางอยางตองหยดไป หรอมบางอยางเพมเตมเขามา ขนตอนท 7 การปฏบต (Acting) เพอแกปญหากนใหม เชนเดยวกบขนตอนท 3 ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการและแผนพฒนาสวนบคคลทกาหนดใหมนน โดยมงใหบรรลผลตามวตถประสงคทกาหนด ใหมการบนทกผลการดาเนนงานทงของผวจยและผรวมวจย และจดใหมการพบปะสนทนาแลกเปลยนความคดเหนกนเปนระยะๆ โดยคานงถงหลกการ ดงกลาวในขนตอนท 3

86

ขนตอนท 8 การสงเกต (Observing) เพอสะทอนผลกนใหม เชนเดยวกบขนตอนท 4 ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการสงเกตผลทเกดขนจรง (Actual Effects) จากการปฏบตตามแผนปฏบตการและแผนพฒนาสวนบคคลทกาหนดขนใหมในขนตอนท 7 ขนตอนท 9 การสะทอนผล (Reflecting) เพอสรปผลและถอดบทเรยนกนใหม เชนเดยวกบขนตอนท 5 ผวจยควรเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการสะทอนผลมจดมงหมายและวธดาเนนการตามทกลาวขนตอนท 5 ขนตอนท 10 การนาเสนอผลการวจยในบทท 4 1. การเลาเรองจากงานททา (Stories at work) ตามความจรงและเปนกลาง (Factual and Neutral Manner) ของแตละขนตอน จากขนตอนท 1-9 วาทาอะไร ไดผลเปนอยางไรโดยอาจมภาพถาย ขอมล คาสมภาษณ หรอหลกฐานอนๆ แสดงประกอบใหเหนชดเจนขนได (ไมตายตว อาจนาเสนอรปแบบอนทเหนวาเหมาะสมกวา) การนาเสนอผลการวจย ผวจยควรจดทาเปนระยะๆ หรอหลงเสรจสนการทาวจยแตละขนตอน ไมรอจนกวาเสรจสนทง 10 ขนตอน มฉะนนจะเกดสภาพของภเขาขอมล หรอสภาพไดหนาลมหลง อาจมผลทาใหนาเสนอขอมลไมครบถวนสมบรณตามทปฏบตจรง มความสบสน อนเนองจากความเรงรดของเวลา ความเหนอยลา ความหลงลม 2. การเปลยนแปลง (Change) ทงทสาเรจและไมสาเรจ ทงทคาดหวงและไมคาดหวง ซงไมควรกาหนดความคาดหวงการเปลยนแปลงเฉพาะในระดบโครงการทบรรจในแผนปฏบตการ (Action Plan) และแผนพฒนาสวนบคคล (Individual Development Plan) เทานน แตควรกาหนดความคาดหวงในลกษณะทเปนผลกระทบหรอผลลพธตอเนองในระดบทเปนภาพรวมทงสถานศกษาดวย เนองจากเปนการวจยในระดบโรงเรยน (School-wide) เชน 1) การเปลยนแปลงในคน วฒนธรรมองคการ และบรรยากาศองคการ 2) การเปลยนแปลงในโครงสรางองคการ 3) การเปลยนแปลงในเทคโนโลย 4) การเปลยนแปลงในกระบวนการและระบบการทางาน เปนตน หรออนๆ แลวแตจะกาหนดอยางใดอยางหนงหรอหลายอยาง ทงน การเปลยนแปลงในตวคนนน ควรคานงถงทงระดบตวบคคล (Self) ระดบกลม (Group/Team) และระดบองคการ (Entire Organization) ดวย โดยพจารณาทงดานความร ความเขาใจ ทกษะ ทศนคต พฤตกรรม และการนาไปใชประโยชน นอกจากนน เนองจากการดาเนนการใดๆ ในสถานศกษา มงไปทเปาหมายสดทาย (Ultimate Goal) คอ นกเรยน ดงนนหากการวจยสงผลถงนกเรยนดวย จงควรพจารณาถงการเปลยนแปลงในนกเรยนดวยวามอะไรบาง 3. การเรยนร (Learning) ทเกดขนในระดบบคคล ระดบกลม และระดบหนวยงาน เปนการเรยนรจากการกระทา (Action Learning) หรอการเรยนรเชงประสบการณ (Experiential

87

Learning) จากการรวมกนแกปญหานนๆ ในทกขนตอนจากการวจย วามอะไรบาง เนนการเรยนรเพอทจะรอนจะนาไปสการคดวธการแกปญหาทดยงขน การเรยนรจากการกระทา (Action Learning) ถอเปนจดมงหมายสาคญจากการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม หากงานวจยไมมคาตอบเกยวกบการเรยนร (Learning) ทเกดขน มแตคาตอบเกยวกบการเปลยนแปลง (Change) การกระทานนกเปนเพยงการบรหารจดการหรอการพฒนาแบบปกตทวไป ททาแลวทาเลย ผานแลวผานเลย ทแมจะมวงจรการทางานคลายคลงกนกตาม การเรยนรจากการกระทา (Action learning) มพฒนาการจากชวงแรกของศตวรรษท 20 John Dewey นกการศกษาชาวอเมรกนซงเปนผคดคนวธสอนแบบแกปญหา และเปนผเสนอแนวคดทวา การเรยนรเกดจากการลงมอกระทาดวยตนเอง (Learning by Doing) จากแนวคดน ไดนาไปสทฤษฎการเรยนรแบบสรางสรรคนยม (Constructivist Learning Theory) ถอเปนแนวคดทสอดคลองกบการจดการศกษาในศตวรรษท 21 มากทสด ซงในกลมนมความเชอวา มวธการแสวงหาความรและคาตอบในสงตางๆ ดวยหลกการทวาใชไดหรอไม ถาใชไดกคอทาได หมายความวา “เปนความจรง” เปนการคดทแสวงหาวธการกระทา นามาใชใหเกดผลตามทกาหนดไว (Workability) เปนประโยชนเมอนามาปฏบตไดจรงประยกตไดจรง (Adaptability) การเรยนรจะเกดขนเมอผเรยนไดสรางความรทเปนของตนเองขนมาจากความรทมอยเดมหรอจากความรทรบเขามาใหมทเกดจากความเขาใจของตนเองและมสวนรวมในการเรยนรมากขน (Active Learning) รปแบบการเรยนรทเกดจากแนวคดน มอยหลายรปแบบไดแก เรยนรแบบรวมมอ (Cooperative Learning) เรยนรแบบชวยเหลอกน (Collaborative Learning) เรยนรโดยการคนควาอสระ (Independent Investigation Method) รวมทงเรยนรโดยใชปญหาเปนฐาน (Problem-based Learning) การเรยนรจากการกระทาในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมครอบคลมในทกรปแบบของการเรยนรดงกลาวขางตน เพราะเปนการเรยนรทมทงจากการรวมมอ จากการชวยเหลอกน จากการคนควาอยางเปนอสระ และจากการใชปญหาเปนฐาน ในการระบวาอะไรคอการเรยนรจากการกระทา อาจตงคาถามวา สงทฉนจะทาใหตางไปในครงหนาคออะไร (What will I do differently next time?) ในลกษณะเปนบทเรยนทไดรบจากการวจยในครงนถงสงทควรทาหรอไมควรทาจากสงททาหรอไมทาในครงน เชน เรยนรวาหากจดทาแผนเพอแกปญหานอก จะไมทาอะไรบางอยางดงเชนททาในครงน แตจะทาอะไรบางอยางเนองจาก .....” เปนตน ทงน การเรยนรจากการกระทาไมหมายถงความรในสงใดสงหนงในลกษณะ “ร.....” จากการทผวจยไดรบการฝกอบรมใหม เชน รเทคนคการวางแผน รเทคนคการทางานกบคนอน รวธการเกบขอมลเชงคณภาพ เปนตน 4. ความรใหม (New knowledge) เปนความรใหมจากการปฏบต ไมใชความรจากการอานตารา จากการฝกอบรม ถอเปนจดมงหมายสาคญจากการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

88

เชนเดยวกน หากงานวจยไมมคาตอบเกยวกบความรใหม (New Knowledge) มแตคาตอบเกยวกบการเปลยนแปลง (Change) การกระทานนกเปนเพยงการบรหารจดการหรอการพฒนาแบบปกตทวไป ททาแลวทาเลย ผานแลวผานเลย แมจะมวงจรการทางานคลายคลงกนกตาม ความรใหมทเกดขนเปนความรชวคราวชวขณะในบรบทหนงๆ ซงหากพจารณาความรภายใตวธคดปฏบตนยมดงกลาวในตอนตน กหมายถงการเรยนรเพอทจะรอนจะนาไปสการคดทดยงขนซงนกคดปฏบตนยมจะไมตดสนสงทคนพบตอวธการแกปญหาทดปญหาหนงๆ วาถกหรอผดแตจะเรยกสงนนวาความจรงชวขณะ (Temporary Truth) เพราะเมอเวลาผานไปและสงคมเปลยนไปคาตอบทเกดขน ณ เวลาหนงกจะลาสมย ไมใชคาตอบสาหรบเวลาใหมทตามมา ความรใหมเกดจากการปฏบตงานรวมกน ดงนน การนาเสนอวาอะไรคอความรใหมจากการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม จงกาหนดไดจากการพจารณารวมกนของผวจยและผรวมวจยในขนตอนการสะทอนผล เชน พจารณาวา จากการบรณาการในแนวคดระหวางนกวจยทมความรเชงทฤษฎกบผรวมวจยทมความรเชงประสบการณในพนท เพอแกปญหาทเกดขนในแตละขนตอนของการทางานหรอโดยภาพรวมทกขนตอน ไดกอใหเกดความรใหมอะไรทแตกตางไปจากทฤษฎหรอแตกตางไปจากทเคยทากนมาแตเดม เปนความรใหมเกยวกบวธการทนามาใชแกปญหาเชงบรณาการระหวางทฤษฎของผวจยและประสบการณของผรวมวจย ไมใชความรใหมเกยวกบวธดาเนนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม จากผลการศกษาแนวคดเกยวกบการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมในทศนะของนกวชาการทง 6 ราย และทศนะของวโรจน สารรตนะ ดงกลาวขางตน ผวจยสรปไดวา การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research: PAR) หมายถง กระบวนการวจยทตองอาศยการมสวนรวมของผมสวนเกยวของในทกขนตอนของการวจย ตงแตการกาหนดปญหา การเลอกวธการแกปญหา การดาเนนการตามวธการทเลอก การประเมนผล และการรวมรบผลทเกดขน โดยผลของการวจยทาใหชมชนเกดการเรยนรและสามารถพงพาตนเองตอไปได โดยมหลกการหรอลกษณะสาคญเพอใหการดาเนนงานวจยเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผล ทผวจยจะตองคานงถง ดงน 1. การวจยไมใชเพอทาความเขาใจหรอเพอหาความรในปรากฏการณตางๆ ทเปนอยแตจะตองมการปฏบตเพอการแกไขปญหาของชมชนทเกดจากความตองการของผรวมวจยโดยใหมการพฒนาอยางตอเนองและยงยน 2.ใหความความสาคญกบประสบการณของผรวมวจย เนนการดงศกยภาพของผรวมวจยออกมาใชใหเตมทและตองยอมรบขอจากดและจดออนของกนและกน

89

3. ผรวมวจยมสวนรวมในทกขนตอน เปนทงผตดสนใจ ผปฏบต และผไดรบผลจากการปฏบตนน ผวจยเปลยนบทบาทจากการเปนผเชยวชาญหรอผรดจากภายนอก (Outside Expert) กลายเปนผรวมวจยทเสมอภาคกนในการแสดงความคดเหนและการปฏบต เนนความเปนประชาธปไตย ตางฝายตางแสดงบทบาทในการเปนผกระทาหรอเปนผนา (active/leader) 4. เปาหมายไมใชการไดมาซงผลการวจย แตเนนใหเกดการพฒนา การปฏบตเพอแกปญหาโดยเนนการวเคราะหรวมกนวพากษเพอสะทอนผลการปฏบตงานของทม 5. ดาเนนตามขนตอน 10 ขนตอน ยดหลกการ 10 ประการ จรรยาบรรณ 10 ประการ บทบาทของนกวจย 10 ประการและทกขนตอนเนนหลกความรวมมอกนทงผวจยและผรวมวจย

2.6 บรบทส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน

เพอศกษาบรบทของอาเภอชมแพและสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ใหทราบถงสภาพทวไปและสภาพปญหาปจจบนของสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ดงรายละเอยดตอไปน อ าเภอชมแพ อาเภอชมแพ (การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน, 2558) ตงอยทางทศตะวนตกของจงหวด อยหางจากตวจงหวดขอนแกนประมาณ 82 กโลเมตร และอยหางจากกรงเทพมหานครประมาณ 520 กโลเมตร อาเภอชมแพมเนอททงหมด 318,750 ไร พนทโดยทวไปเปนพนทราบสง ทศเหนอมภเขาสงและทราบสงลาดเอยงไปทางทศใต บรเวณทางทศใตมลาน าเชญเปนเสนกนอาณาเขตระหวางอาเภอชมแพกบอาเภอภเขยว จงหวดชยภม พนททางทศเหนอบางสวนอยในเขตปาสงวนแหงชาตภเวยง พนททางทศตะวนตกบางสวนอยในเขตปาสงวนแหงชาตดงลาน รวมพนทปาสงวนในเขตอาเภอชมแพทงหมด 90,250 ไร มทรพยากรทสาคญทางธรรมชาต ดงน ดน ลกษณะของดนเปนดนรวน เหมาะแกการเพาะปลก ประชากรสวนใหญมอาชพทานา ทาไร ทาสวนแหลงน า แหลงน าทสาคญของอาเภอชมแพคอ ลาน าเชญ เปนแมน าทสาคญทหลอเลยงประชากรในอาเภอชมแพและอาเภอใกลเคยง ชาวอาเภอชมแพไดรบพระมหากรณาธคณจากพระบาทสมเดจพระเจาอยหว โปรดเกลาฯ ใหมการสรางเขอนกนลาน าเชญทบานดอนหน ซงเปนเขอนทเออประโยชนใหชาวชมแพดานการเกษตรและสาธารณปโภค ปาไม อาเภอชมแพมพนทบางสวนอยในเขตปาสงวนแหงชาตดงลานทใหประโยชนแกประชาชนทอยใกลเคยงทงทางตรงและทางออม สตว ประชากรในอาเภอนยมเลยงสกร โค กระบอ ไวบรโภคและจาหนาย บางครอบครวยงไดยดเปนอาชพหลกรายไดเฉลยตอคนตอปของคนในพนทอาเภอชมแพ 40,399.35 บาท อาเภอชมแพมอาณาเขตตดตอกบเขตการปกครองขางเคยงดงตอไปน

90

ทศเหนอ ตดตอกบอาเภอภผามาน อาเภอภกระดง (จงหวดเลย) อาเภอสชมพ และอาเภอเวยงเกา ทศตะวนออก ตดตอกบอาเภอภเวยงและอาเภอหนองเรอ ทศใต ตดตอกบอาเภอบานแทน อาเภอภเขยว และอาเภอคอนสาร (จงหวดชยภม) ทศตะวนตก ตดตอกบอาเภอคอนสาร (จงหวดชยภม) และอาเภอภผามาน อาเภอชมแพแบงเขตการปกครองยอยเปน 12 ตาบล 143 หมบาน ไดแก ตาบลชมแพ 18 หมบาน ตาบลโนนหน 10 หมบาน ตาบลหนองเขยด 10 หมบาน ตาบลโนนสะอาด 9 หมบาน ตาบลขวเรยง 12 หมบาน ตาบลหนองไผ 19 หมบาน ตาบลไชยสอ 10 หมบาน ตาบลวงหนลาด 12 หมบาน ตาบลนาเพยง 14 หมบาน ตาบลนาหนองทม 13 หมบาน ตาบลหนองเสาเลา 10 หมบาน และตาบลโนนอดม 11 หมบาน มประชากร ทงสน 122,685 คน แยกเปน ชาย 61,015 คน หญง 61,670 คน มความหนาแนนเฉลยตอพนท 240.14 คน/ตารางกโลเมตร แยกเปนรายตาบล

ตารางท 2.1 แสดงจานวนประชากรอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ล าดบ ต าบล ชาย หญง รวม จ านวนครอบครว

1 ชมแพ 3,047 3,128 6,175 1,444 2 โนนหน 1,774 1,864 3,638 827 3 นาหนองทม 4,569 4,462 9,031 2,433 4 โนนอดม 2,067 2,126 4,193 983 5 ขวเรยง 3,474 3,625 7,099 1,508 6 หนองไผ 4,958 4,889 9,847 2,505 7 ไชยสอ 2,199 2,328 4,527 1,207 8 วงหนลาด 4,301 4,229 8,530 1,858 9 นาเพยง 4,263 4,438 8,701 1,982 10 หนองเขยด 3,273 3,331 6,604 1,519 11 หนองเสาเลา 3,295 3,281 6,576 1,434 12 โนนสะอาด 3,752 2,900 6,652 1,657

รวม 40,972 40,601 81,573 19,357

และยงมประชากรนอกเขต เทศบาลเมองชมแพ เทศบาลตาบลโนนหน และเทศบาลตาบลโคกสงสมพนธ ประชากร ชาย 40,972 คน หญง 40,621 คน รวม 81,573 คน ในเขตเทศบาล

91

เมองชมแพ ประชากร ชาย15,606 คน หญง 16,203 คน รวม 31,809 คน ในเขตเทศบาลตาบลโนนหน ประชากร ชาย 2,329 คน หญง 2,548 คน รวม 4,877 คน ในเขตเทศบาลโคกสงสมพนธ ประชากร ชาย 2,108 คน หญง 2,318 คน รวม 4,426 คน

ส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ (2558) ทาการกอสรางสานกงานเมอป พ.ศ. 2515 และทาการเปดใหบรการเมอประมาณวนท 1 กนยายน 2516 โดยสานกงานตงอยเลขท 973 หม 9 ตาบลชมแพ อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน เรมตนมนายสนทร เรอนทอง มาดารงตาแหนง ผจดการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ เปนคนแรกขนกบการไฟฟาเขต 1 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ กระทรวงมหาดไทย มพนกงานจานวน 55 คน และลกจางรายวน จานวน 85 คน รวมทงสน จานวน 140 คน โดยในชวงกอตงใหมๆ นนมการบรหารงานประกอบดวย 7 หมวด คอแผนกบรหารงานทวไป แผนกกอสราง แผนกพสด แผนกปฏบตการและบารงรกษา แผนกบรการลกคาและการตลาดแผนกมเตอร แผนกบญชการเงนและประมวลผล โดยมวสยทศน (Vision) คอ “เปนองคกรชนนาททนสมย มงมนใหบรการพลงงานไฟฟาอยางมประสทธภาพ เชอถอไดเพอ คณภาพชวต เศรษฐกจ และสงคมทย งยน” พนธกจ (Mission) คอ “จดหาใหบรการพลงงานไฟฟา และดาเนนธรกจอนทเกยวเนอง เพอตอบสนองความตองการของลกคาให เกดความพงพอใจ ทงดานคณภาพและบรการ โดยการพฒนาองคกรอยางตอเนอง มความรบผดชอบตอสงคม และสงแวดลอม” โดยสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน มพนทใหบรการจานวน 12 ตาบล รวมจานวน 143 หมบาน พนทใหบรการ รวมจานวน 318,750 ไร

สภาพปจจบนของบคลากรในส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ สานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ (2558) ไดสรปรายงานผลการดาเนนงานประจาป พ.ศ. 2558 โดยผลการดาเนนงานการบรหารงานบคคล มขอสรปดงตอไปน บคลากรสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพมความรความสามารถแตบางสวนขาดความรบผดชอบ ขาดความตระหนกในหนาทความรบผดชอบ คานงแตสทธทพงมพงไดมากกวาหนาทความรบผดชอบทพงปฏบต บางสวนขาดความเสยสละ ขาดการอทศแรงกายแรงใจอยางจรงจงเพอองคกร ขาดจตวญญาณของความเปนเจาขององคกร ขาดการทางานเปนทม ขาดจตสานกในการใหบรการทดสงผลใหการบรการทเกดขนกบประชาชนลาชา บางครงประชาชนมารอรบบรการจากเจาหนาทต งแตเชา หรอชวงพกกลางวนแตไมมเจาหนาทคอยใหบรการ บางวนเจาหนาทบางตาแหนงลางาน คนอนกไมสามารถทางานแทนได ทาใหประชาชนตองเสยเวลามาตดตองานในครงตอไปอก อกทงในแตละแผนกตางคนตางทางานเฉพาะหนาของตนไมเอออานวยตอกน ไมมการ

92

ประสานงานกนระหวางแผนกทาใหการดาเนนงานหรอการใหบรการบางอยางเกดความลาชาและเนองจากหนวยงานยงไมมการนาเอาเทคโนโลยทสงเสรมประสทธภาพการทางานของบคลากรมาใชมากนกทาใหการทางานคอนขางลาชา ขอมลไมถกตอง ไมเปนปจจบน การรายงานผลการดาเนนงานตางๆ จงไมเปนไปตามระยะเวลาทกาหนดไวในแผนดาเนนการ

สภาพปจจบนของส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ จากรายงานผลการประเมนประสทธภาพการดาเนนงานของสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ (2558) พบวาในการดาเนนงานของสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพมผลการดาเนนงานในแตละแผนกดงตอไปน 1. แผนกบรหารงานทวไป มการบรหารงานบคคล การเลอนระดบ การพฒนาบคลากร งานธรการ ตอบโตหนงสอราชการ งานดแลสานกงานอาคารสถานท งานจดซอ-จาง เปนไปตามหนงสอสงการและระเบยบกฎหมายทเกยวของ ไมคอยมขอรองเรยนหรอปญหาในการใหบรการแตในการดแลสานกงานควรใหมการปรบปรงภมทศนใหสะอาด รมรนและมปายบรการตางๆทชดเจนและมองเหนไดงาย 2. แผนกบญชการเงนและประมวลผล ในการประมวลผลบลไฟฟา ควบคมใบเสรจไมมปญหาการดาเนนงาน แตในการรบชาระเงน การออกใบเสรจกยงคอนขางลาชาในการใหบรการกบลกคาแตละคนผลการสมภาษณผรบบรการไมคอยเปนทนาพอใจ เนองจากมการบรหารลาชาทาใหลกคาเสยเวลามานงรอนานๆ ควรใหมการนาเอาระบบคอมพวเตอรทสวนกลางดาเนนการพฒนาแลวมาปรบใชในการดาเนนงาน โดยใหมการใหบรการนอกสถานทสาหรบพนททอยหางไกลและในพนทปาเขา เพอเปนการอานวยความสะดวกใหลกคาและเปนการรบทราบปญหานอกพนททงนรวมไปถงนอกเขตเทศบาลตางๆ ดวย 3. แผนกพสด มการวางแผนบรหารพสด จดการคลงพสด เสนอความตองการพสด แตการดาเนนงานคอนขางลาชา แตกยงมการดาเนนงานอยในระดบทนาพอใจ แตควรมการลดขนตอนทยงยาก ใหแผนกอนๆ ทตองการใชพสดสามารถดาเนนการไดเรวขนดวย ควรมการพฒนาระบบการเบกจายและสารองคลงใหเหมาะสม 4. แผนกปฏบตการและบารงรกษา ในชวงกอนเขาหนาฝน ควรมแผนในการตดกงไมในแนวเขตสายไฟเพอปองกนกงไมหกพาดสายไฟ ซงกอใหเกดอนตรายและการสญเสย สวนทควรพฒนาอกคอความปลอดภยของพนกงานในการออกใหบรการในชวงหนาฝนอาจมไฟรว จงควรมการพฒนาระบบปองกนและดแลความปลอดภยใหแกพนกงานดวย

93

5. แผนกบรการลกคาและการตลาดขนตอนและระยะเวลาในการใหบรการคอนขางเยอะ ทาใหลกคาเสยเวลา การใหบรการของพนกงานกลาชา เอกสารประกอบการดาเนนงานมมากเกนไปรวมทงควรมการปรบปรงระบบการทางานใหรวดเรวและถกตอง เนองจากมการบนทกและจดเกบขอมลในระบบคอมพวเตอรไมตรงกบทรายงาน ควรมการประสานกบแผนกอนในการจดเกบและการบนทกขอมลทเปนปจจบน 6. แผนกมเตอร พนกงานยงขาดทกษะในการปฏบตงานทจาเปนจงควรใหมการพฒนาพนกงาน การดาเนนงานคอนขางลาชา ไมมการจดเกบขอมลทเปนระบบ ในการพฒนาการทางานยงไมสงเสรมและทนตอการเปลยนแปลงตามนโยบายของการไฟฟาสวนภมภาคสวนกลาง ผลการประเมนความพรอมของวสด อปกรณเพอใชในการปฏบตงานยงไมเออตอการปฏบตงานมากเทาทควรและยงไมมการพฒนาระบบการปฏบตงานใหทนตอความตองการของลกคา ทาใหงานคงคางและการประสานกบแผนกงานอนๆ ควรมการดาเนนงานทรวดเรวและมประสทธภาพมากกวานหากมการนาระบบการจดการใหมๆ เขามาชวยดาเนนงานเชน การบรการตดตงมเตอรยงลาชาใชเวลาดาเนนการหลายวน 7. แผนกกอสราง ควรมการจดทาแผนดาเนนงานใหชดเจนและมการรายงานผลการดาเนนงานตอตนสงกด รวมทงควรพฒนาระบบการจดเกบขอมลใหเปนปจจบน ซงจากผลการดาเนนงานดงกลาว จะพบวาแผนกบญชการเงนและประมวลผล แผนกบรการลกคาและการตลาด และแผนกมเตอร เปนแผนกทเกยวของกบลกคาผรบบรการการมากทสด ซงผลการประเมนความพงพอใจหรอผลการสมภาษณลกคาทาให 3 แผนกนไดรบคะแนนความพงพอใจคอนขางนอย อกทงในการดาเนนงานเนองจากยงไมมการนาเอาเทคโนโลยใหมๆ มาใชในการพฒนางานทาใหการบรการและการดาเนนงานลาชาดงผลการประเมนซงประเมนโดยคณะกรรมการการไฟฟาสวนภมภาค เขต 1 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ

2.7 กรอบแนวคดเพอการวจย 2.7.1 กรอบแนวคดการวจยในเชงเนอหา

จากการทบทวนหลกการ แนวคด ทฤษฎเกยวกบการดาเนนงานของสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ ตามทไดกลาวมาขางตนนน พบวามประเดนทจะนามาใชเปนแนวทางในการพฒนาเบองตนเพอนาไปแลกเปลยนเรยนรกบความเหนของผรวมวจย ดงน

1. ปญหาเกยวกบบคลากรของส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพทมความตองการจ าเปนจะตองไดรบการพฒนา เพอใหเกดการเรยนรเกยวกบการใหบรการจดเดยวแบบเบดเสรจประกอบดวย

94

1.1 บคลากรขาดความรบผดชอบในหนาททพงปฏบตและขาดความเปนเจาขององคกร 1.2 บคลากรไมอทศแรงกายแรงใจในการทางานอยางจรงจงเพอการบรการประชาชน 1.3 บคลากรขาดการอานวยความสะดวกทดและขาดความเตมใจในการใหบรการสงผลตอการใหบรการทลาชา 1.4 การสงตองานระหวางแผนกขาดการตดตอสอสารทด ทาใหเกดความลาชา ขอมลไมถกตอง 1.5 หนวยงานยงไมมการนาเอาเทคโนโลยทสงเสรมประสทธภาพการทางานของบคลากรมาใชมากนกทาใหการทางานคอนขางลาชา ขอมลไมถกตอง ไมเปนปจจบน การรายงานผลการดาเนนงานตางๆ จงไมเปนไปตามระยะเวลาทกาหนดไวในแผนดาเนนงาน 2. ปญหาเกยวกบงานของส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพทมความตองการจ าเปนจะตองไดรบการพฒนาเพอใหมการใหบรการจดเดยวแบบเบดเสรจ 2.1 แผนกบรการลกคาและการตลาด ประกอบดวยในบรเวณสานกงานไมมแผนผงแสดงลาดบการตดตองานหรอขนตอนการรบบรการใหลกคาไดอานหรอศกษา ทาใหเวลามาตดตองานมกจะไปตดตอผดแผนกทาใหเสยเวลาเพราะตองจบบตรควรอ หรอหากสอบถามกตองเสยเวลาเดนไปมาหลายๆ รอบ ลกคายนเอกสารคารองไมผานเนองจากนาเอกสารมาไมครบหรอไมไดถายสาเนาเอกสารมาทาใหตองเสยเวลาออกไปถายเอกสาร ในการใหบรการใชเวลานานหลายวนกวาลกคาจะไดรบการตดตอประสานและหลายขนตอนในการคนหาจดตดต งมเตอรตองเขาออกสานกงานการไฟฟาเพอตดตอประสานงานหลายครงและหลายแผนกทเกยวของโดยตองทาการเดนประสานงานดวยตนเอง 2.2 แผนกบญชและประมวลผล เมอลกคาลมใบแจงหนมาดวยทาใหไมสามารถชาระเงนคาบรการไฟฟาหรอคาธรรมเนยมอนๆ ได ตองเสยเวลามาอกในวนตอไป การรอควชาระเงนไมเปนระบบ/ลาชาการเรยกลาดบควไมคอยไดยนเนองจากพนกงานขานลาดบควเอง แตเสยงคนในสานกงานคยกนบางครงทาใหไมไดยนและพลาดลาดบ เวลาพกเทยงไมมพนกงานรอรบชาระเงนทาใหลกคาตองมานงรอ ซงบางคนทางานในเวลาราชการจะมเวลามาตดตองานแคชวงพกเทยงแตกยงไมไดรบบรการ

2.3 แผนกมเตอร การตดตงมเตอรสาหรบลกคาทงรายยอยและรายใหญลาชาเนองจากเมอรบเรองจากแผนกบรการลกคาและการตลาดแลวตองทาการออกประเมนการเดนระบบสายไฟฟาของลกคาแลวกลบมาประเมนคาบรการและทาการเบกวสดอปกรณตางๆ ทงอปกรณประกอบมเตอร การจดหารถในการออกไปตดตง ซงตองประสานงานกบแผนกกอสรางทาใหเสยเวลารอหลายๆวน การดาเนนงานจงลาชา โดยเฉพาะการตดตงอปกรณประกอบมเตอรทม

95

น าหนกมากกวา 150 กโลกรมตองใชคนเยอะและใชรถเครนชวยในการยกอปกรณประกอบซงการเบกรถเครนตองรอระยะเวลาหลายวนเพราะตองยมไปยงแผนกกอสราง รวมทงการเดนทางไปยงจดเปาหมายเพอตดตงตองมการสารวจเสนทางไปซงบางครงตองถามทางทาใหลาบากและหลงทางและเสยเวลาเดนทางทาใหการตดตงลาชาเพมขนไปอก

ซงสามารถแสดงใหเหนเปนกรอบแนวคดการวจยเชงเนอหา ไดดงภาพ

ภาพท 2.4 กรอบแนวคดการวจยเชงเนอหา 2.7.2 กรอบแนวคดการวจยในเชงกระบวนการ จากกรอบแนวคดการวจยเชงเนอหา ตามขอ 2.7.1 เมอนาไปบรณาการดวยกนกบแนวคดการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research) ทผวจยไดศกษา ทบทวนไวโดยมหลกการของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research) ทนามาใชในการวจยครงน คอ 1. การวจยไมใชเพอทาความเขาใจหรอเพอหาความรในปรากฏการณตางๆ ทเปนอยแตจะตองมการปฏบตเพอการแกไขปญหาของชมชนทเกดจากความตองการของผรวมวจยโดยใหมการพฒนาอยางตอเนองและยงยน

ปญหาในแผนก

มเตอร

แผนกบญชและ

ประมวลผล

ปญหาเกยวกบบคลากร

ขาดความรบผดชอบ

ขาดการอทศแรงกายแรงใจ

ขาดการอานวยความสะดวกทด

ขาดการตดตอสอสารทด

ขาดการนาเอาเทคโนโลยมาใช

ปญหาเกยวกบงาน

ปญหาใน

แผนกบรการ

ลกคาและ

การตลาด

ปญหาในแผนกบญชและประมวลผล

ปญหาใน

แผนก

มเตอร

96

2.ใหความความสาคญกบประสบการณของผรวมวจย เนนการดงศกยภาพของผรวมวจยออกมาใชใหเตมทและตองยอมรบขอจากดและจดออนของกนและกน 3. ผรวมวจยมสวนรวมในทกขนตอน เปนทงผตดสนใจ ผปฏบต และผไดรบผลจากการปฏบตนน ผวจยเปลยนบทบาทจากการเปนผเชยวชาญหรอผรดจากภายนอก (Outside Expert) กลายเปนผรวมวจยทเสมอภาคกนในการแสดงความคดเหนและการปฏบต เนนความเปนประชาธปไตย ตางฝายตางแสดงบทบาทในการเปนผกระทาหรอเปนผนา (Active/Leader) 4. เปาหมายไมใชการไดมาซงผลการวจย แตเนนใหเกดการพฒนา การปฏบตเพอแกปญหาโดยเนนการวเคราะหรวมกนวพากษเพอสะทอนผลการปฏบตงานของทม 5. ดาเนนตามขนตอน 10 ขนตอน ยดหลกการ 10 ประการ จรรยาบรรณ 10 ประการ บทบาทของนกวจย 10 ประการและทกขนตอนเนนหลกความรวมมอกนทงผวจยและผรวมวจย และมสภาพปญหาของสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพทตองการพฒนา จานวน 3 แผนก คอแผนกบรการลกคาและการตลาด แผนกบญชและประมวลผล และแผนกมเตอร เพอพฒนาใหสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพผานเกณฑการประเมนตามทผวจยและผ รวมวจยกาหนดขนในระดบดขนไปและบรรลวตถประสงคของการวจยทกลาวถงในบทท 1 คอ เพอพฒนาบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกนใหเกดการเปลยนแปลง การเรยนร และองคความรใหม จากปฏบตการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ ดวยกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม ผวจยจงไดกาหนดกรอบแนวคดการวจยในเชงกระบวนการดงภาพ

97

ภาพท 2.5 กรอบแนวคดการวจยเชงกระบวนการ

วตถประสงค

พฒนาบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวน

ภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ดวยหลกวชาการทางการ

บรหารการศกษาใหเกดการเปลยนแปลง การ

เรยนร และองคความรใหมจากปฏบตการ

ใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจดวยกระบวน การวจยเชงปฏบตการ

แบบมสวนรวม

เปาหมาย

บคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน เกดการ

เรยนร และการปฏบต ทกอใหเกดการเปลยนแปลง

การเรยนร และเกดองคความรใหม จากปฏบตการใหบรการ

แบบจดเดยวเบดเสรจดวยกระบวนการวจยเชง

ปฏบตการแบบมสวนรวม

กระบวนการแกปญหา 10 ขนตอนใน 2 วงจร ของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

หลกการส าคญในการวจย 5 ประการ

เนนการแกไขปญหาของ

ชมชนทเกดจากความตองการของผรวมวจยโดยใหมการพฒนาอยางตอเนองและ

ยงยน

เนนการดงศกยภาพของผ รวมวจยออกมาใชใหเตมทและ

ตองยอมรบขอจากดและ

จดออนของกนและกน

ผรวมวจยมเปนทงผตดสนใจ ผ

ปฏบต และผ ไดรบผลจากการ

ปฏบต ผวจยเปลยนบทบาทเปนผรวมวจยท

เสมอภาคกน

เนนใหเกดการพฒนา การปฏบตเพอ

แกปญหาโดยเนนการ

วเคราะหวพากษเพอสะทอนผลการปฏบตงาน

ดาเนนตาม 10 ขนตอน ยดหลกการ 10

ประการ จรรยาบรรณ 10

ประการ บทบาทของนกวจย 10 ประการ

บทท 3 วธด าเนนการวจย

การวจยครงนเปนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action research: PAR) ทมรปแบบเนนความเปนศาสตรเชงวพากษ (Critical Science) นาเสนอผลการวจยองกบแนวคดเชงวพากษ (Critical Approach) แสดงหลกฐานประกอบทงขอมล สถต ภาพถาย เอกสาร หรออนๆ ถงสงทไดรวมกนคด รวมกนปฏบตรวมกนสงเกตผล และรวมกนสะทอนผลการเปลยนแปลง ทงทสาเรจและไมสาเรจ และประสบการณการเรยนรทเกดขนทงในระดบตวบคคล ระดบกลมบคคล และระดบองคการ โดยยดถอหลกการของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action research) ทกาหนดไวในบทท 2 ดงน 1. การวจยไมใชเพอทาความเขาใจหรอเพอหาความรในปรากฏการณตางๆ ทเปนอยแตจะตองมการปฏบตเพอการแกไขปญหาของชมชนทเกดจากความตองการของผรวมวจยโดยใหมการพฒนาอยางตอเนองและยงยน 2. ใหความความสาคญกบประสบการณของผรวมวจย เนนการดงศกยภาพของผรวมวจยออกมาใชใหเตมทและตองยอมรบขอจากดและจดออนของกนและกน 3. ผรวมวจยมสวนรวมในทกขนตอน เปนทงผตดสนใจ ผปฏบต และผไดรบผลจากการปฏบตนน ผวจยเปลยนบทบาทจากการเปนผเชยวชาญหรอผรดจากภายนอก (Outside Expert) กลายเปนผรวมวจยทเสมอภาคกนในการแสดงความคดเหนและการปฏบต เนนความเปนประชาธปไตย ตางฝายตางแสดงบทบาทในการเปนผกระทาหรอเปนผนา (Active/Leader) 4. เปาหมายไมใชการไดมาซงผลการวจย แตเนนใหเกดการพฒนา การปฏบตเพอแกปญหาโดยเนนการวเคราะห รวมกนวพากษเพอสะทอนผลการปฏบตงานของทม 5. ดาเนนตามขนตอน 10 ขนตอน ยดหลกการ 10 ประการ จรรยาบรรณ 10 ประการ บทบาทของนกวจย 10 ประการและทกขนตอนเนนหลกความรวมมอกนทงผวจยและผรวมวจย วธดาเนนการวจยครงนประกอบดวย สถานทหรอพนททดาเนนการวจย ผรวมวจยและบทบาทของผรวมวจย ขนตอนการวจย เครองมอทใชในการวจย การเกบรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล และการเขยนรายงานผลการวจยตามรายละเอยด ดงน

99

3.1 พนททด าเนนการวจย การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมเรอง “การพฒนาการเรยนรและการปฏบตเพอการ

ใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ สาหรบบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน” ทไดมาโดยการเลอกแบบเจาะจง(Purposive Sampling) ตามคณลกษณะ 2 ประการคอ 1) ผลการประเมนประสทธภาพการทางานของบคลากรเปนเกณฑพจารณา 2) เปนหนวยงานทผวจยทางานอย จงมความสะดวกและความเปนไปไดตอการทจะเขาไปเกบขอมลในการสงเกต การสมภาษณ และการบนทกภาพหรอเสยงในกจกรรมทดาเนนการสามารถเขาไปปฏบตงานภาคสนามไดตลอดระยะเวลาทจะทาการวจย ผลจากการเลอกสถานทดาเนนการวจย คอการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน

3.2 ผรวมวจย และบทบาทของผรวมวจย 3.2.1 ผรวมวจย เนองจากการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมน เปนการพฒนาการเรยนร

และการปฏบตเพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ สาหรบบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกนผวจยจงไดกาหนดผรวมวจย (Research Participant) โดยยดเกณฑในการคดเลอกผมสวนรวมในการวจยคอ พนกงานของสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน จานวนรวมทงสน 20 คน (ดรายชอในภาคผนวก)

3.2.2 บทบาทของผรวมวจย โดยผวจยกบผรวมวจยมบทบาทในลกษณะเปนความรวมมอรวมพลง (Collaboration) มสถานะทเทาเทยมกนในการรวมกนคด รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผลและรวมกนสะทอนผล โดยยดแนวทางการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมท วโรจน สารรตนะ (2558) พฒนาขนทง 10 ขนตอน

3.3 ขนตอนการวจย การวจยครงน ม 2 วงจร 10 ขนตอน ระหวางเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2559 - เดอนกมภาพนธ

พ.ศ. 2560 ดาเนนการในแตละขนตอน ดงน ขนตอนท 1 การเตรยมการ (Preparation) ดาเนนการระหวางเดอนกมภาพนธ–พฤษภาคม

2559 แบงออกเปน 4 กจกรรม คอ - การสรางความเขาใจ เพอเสรมสรางความกลาแสดงความคดเหน สรางความสมพนธอน

ดระหวางผรวมวจยทกคน - การลงพนทสรางความเปนกนเอง เพอสรางความคนเคยเปนกนเองแบบเพอนรวมงาน

และสงเสรมความเปนผรวมวจย

100

- การเสรมพลงความรใหกบผรวมวจย เพอสรางความรความเขาใจเกยวกบการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม และแนวคดเชงเทคนคสาคญทสามารถนามาใชในการดาเนนงาน

- การจดทาแผนดาเนนงาน และการสะทอนผลการดาเนนงาน เพอเปนแนวทางในการดาเนนการวจยทง 10 ขนตอน และถอดบทเรยนทไดจากการปฏบตกจกรรมรวมกน

ขนตอนท 2 การวางแผน (Planning) ดาเนนการในชวงเดอนมถนายน 2559 ประกอบดวย 4 กจกรรม คอ

- การรวมคดและวางแผนเพอใหผรวมวจยไดรวมกนวเคราะห “สภาพของปญหาทเคยเปนมาของสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน” “สภาพปญหาทสาคญเกยวกบการใหบรการของสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน” “การพฒนาการใหบรการของสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ทคาดหวงจากการแกปญหา” “ทางเลอกทหลากหลายเพอการแกปญหาการใหบรการของสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพจงหวดขอนแกน” “การประเมนและเลอกทางเลอกเพอปฏบตการแกปญหาการใหบรการสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพจงหวดขอนแกน ”

- การจดประชมนาเสนอแนวคดในบทท 2 ถายทอดใหผรวมวจย เพอใหผรวมวจยไดรบรและเขาใจถงแนวทางการแกปญหาในเชงทฤษฎเพอชวยใหผรวมวจยตดสนใจและมองภาพไดชดเจนขน

- การจดทาแผนปฏบตการ (Action plan) เพอรวมกนกาหนดแผนปฏบตการทจะใชในการดาเนนการ

- การสะทอนผลการดาเนนกจกรรม เพอถอดบทเรยนทไดจากการปฏบตกจกรรมรวมกน ขนตอนท 3 การปฏบตการ (Acting) เปนขนตอนการนาแผนปฏบตการ/โครงการ/กจกรรม

ทจดทาขนไปปฏบต ดาเนนการในเดอนกรกฎาคม-กนยายน 2559โดยการดาเนนการในขนตอนนม 4 กจกรรม คอ

- การกาหนดเทคนคและเครองมอวจย เพอรวมกนกาหนดเทคนคและเครองมอทจะใชในการวจย

- การกาหนดแนวทางปฏบตรวม เพอรวมกนวางแนวปฏบตเพอใหงานบรรลเปาหมาย - การประเมนสภาพการดาเนนงานกอนนาแผนลงสการปฏบต เพอเกบรวบรวมขอมล

กอนการนาแผนลงสการปฏบตสาหรบไวเปรยบเทยบเมอเสรจสนการวจย - การนาแผนลงสการปฏบต เพอแกไขปญหาและพฒนาการทางาน

ขนตอนท 4 การสงเกตผล (Observing) ดาเนนการในเดอน กรกฎาคม-กนยายน 2559ประกอบดวย 3 ขนตอนคอ

101

- การสงเกตและบนทกผล เพอสงเกตการดาเนนกจกรรมตางๆ - การนาเสนอและการสรปผล เพอรวมกนสรปผลการดาเนนโครงการ - การสรปผลการดาเนนงานเพอรวมกนสะทอนผลการดาเนนการขนตอนการสงเกต

ขนตอนท 5 การสะทอนผล (Reflecting) ดาเนนการในเดอน ตลาคม 2559 ประกอบดวย 2 กจกรรม คอ

- การสรปผลการดาเนนโครงการ(โครงการของขนตอนท 3) เพอนาเสนอผลการวเคราะหความคดเหนการดาเนนโครงการและกจกรรมของแตละทม

- การสรปผลการดาเนนงาน เพอรวมกนสะทอนผลการดาเนนการขนตอนการสะทอนผล ขนตอนท 6 การวางแผนใหม (Re-Planning) ดาเนนการในเดอนตลาคม 2559

ประกอบดวย 4 กจกรรม คอ - การสรางขวญและกาลงใจ เพอใหผรวมวจยมกาลงใจในการดาเนนงานตอไป - การกาหนดแนวทางแกไขปญหา เพอเพอระบปญหา สาเหตของปญหา ทางเลอกเพอ

การแกปญหา ประเมนและเลอกทางเลอกเพอการปฏบตกนใหม - การจดทาแผนปฏบตการใหม เพอใชเปนแนวทางในการดาเนนกจกรรมเพอแกไข

ปญหา - การสรปผลการดาเนนงานเพอรวมกนถอดบทเรยนทไดจากการดาเนนกจกรรม

ขนตอนท 7 การปฏบตใหม (Re-Acting) ดาเนนการในเดอน พฤศจกายน-ธนวาคม 2559ประกอบดวย 2 กจกรรมคอ

- การกาหนดแนวทางปฏบตรวม เพอรวมกนวางแนวปฏบตใหการดาเนนกจกรรมบรรลเปาหมายทกาหนดไว

- การนาแผนลงสการปฏบต เพอแกไขปญหา ขนตอนท 8 การสงเกตผลใหม (Re-Observing) ดาเนนการในเดอน ตลาคม 2559– มกราคม

2560 ประกอบดวย 3 กจกรรม คอ - การสงเกตและสรปผลการสงเกต เพอสงเกตการดาเนนโครงการตามทไดรบมอบหมาย

พรอมทงมการบนทกผลการสงเกต จดทาสรปผลรวมกน - การนาเสนอและการสรปผล เพอใหทมแกนนาไดนาเสนอผลการสงเกตตอทประชม

และใหผรวมวจยทกคนไดรวมกนสรปผลการดาเนนโครงการตามแผนปฏบตการ - สรปผลการดาเนนงานเพอรวมกนสะทอนผลการดาเนนการขนตอนการสงเกต

ขนตอนท 9 การสะทอนผลใหม (Re-Reflecting) ดาเนนการในเดอน มกราคม 2560ประกอบดวย 2 กจกรรม คอ

102

- การสรปผลการวเคราะหความคดเหนการดาเนนการตามแผนปฏบตการใหมเพอสรปผลความคดเหนการดาเนนโครงการหลงเสรจสนการนาแผนปฏบตการใหมลงสการปฏบต

- สรปผลการพฒนาหลงนาแผนปฏบตการลงสการปฏบตเพอสรปผลการดาเนนงานทผานมาทงหมด การเรยนรทเกดขน

ขนตอนท 10 การสรปผล (Conclusion) ดาเนนการในเดอนกมภาพนธ 2560 ประกอบดวย 1 กจกรรมคอ การถอดบทเรยน (Lesson Distilled) เพอรวมกนทบทวนหรอสรปประสบการณการทางานทผานมาในแงมมตางๆ โดยการศกษาทบทวนผลการดาเนนงานในขนตอนท 1 ถง 9 รวมทงเพอหาขอสรปในประเดนเกยวกบการเปลยนแปลง การเรยนรจากการปฏบตจรง และความรใหมจากการปฏบตจรง ซงกาหนดระยะเวลาการดาเนนการในขนตอนตางๆ ไดตามตารางการดาเนนงาน ดงตารางท 3.1

103

ตารางท 3.1 แสดงระยะเวลาดาเนนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมทง 2 วงจร

ขนตอน ป 2559 ป 2560

พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ.

1. การเตรยมการ ประกอบดวย การสรางความเขาใจ การลงพนทสรางความเปนกนเอง การเสรมพลงความรใหกบผรวม และการจดทาแผนดาเนนงาน และการสะทอนผลการดาเนนงาน

2. การวางแผน ประกอบดวย การรวมคดและวางแผน การจดประชมนาเสนอแนวคดในบทท 2 ถายทอดใหผรวมวจย การจดทาแผนปฏบตการ และการสะทอนผลการดาเนนงาน

3. การปฏบตการ ประกอบดวย การกาหนดเทคนคและเครองมอวจย การกาหนดแนวทางปฏบตรวม การประเมนสภาพการดาเนนงานกอนนาแผนลงสการปฏบต และการนาแผนลงสการปฏบต

4. การสงเกตผล ประกอบดวย การสงเกตและบนทกผล การนาเสนอและการสรปผล และการสรปผลการดาเนนงาน

5. การสะทอนผล ประกอบดวย การสรปผลการดาเนนโครงการ (โครงการของขนตอนท 3) การสรปผลการดาเนนงาน

104

ตารางท 3.1 แสดงระยะเวลาดาเนนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมทง 2 วงจร (ตอ)

ขนตอน ป 2559 ป 2560

พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ.

6. การวางแผนใหม ประกอบดวย การสรางขวญและกาลงใจ การกาหนดแนวทางแกไขปญหา การจดทาแผนปฏบตการใหม และการสรปผลการดาเนนงาน

7. การปฏบตใหม ประกอบดวย การกาหนดแนวทางปฏบตรวม และการนาแผนลงสการปฏบต

8. การสงเกตผลใหม ประกอบดวย การสงเกตและสรปผลการสงเกต การนาเสนอและการสรปผล และสรปผลการดาเนนงาน

9. การสะทอนผลใหม ประกอบดวย การสรปผลการวเคราะหความคดเหนการดาเนนการตามแผนปฏบตการใหม และสรปผลการพฒนาหลงนาแผนปฏบตการลงสการปฏบต

10. การสรปผล โดยการถอดบทเรยน (lesson distilled)

3.4 เครองมอทใชในการวจย ในการวจยครงนผวจยไดกาหนดเครองมอทใชในการวจยตามกรอบแนวคดของ Mills (2007)

มดงน 3.4.1 แบบสงเกต (Observation Form) ม 1 ฉบบ คอ เครองมอการวจยฉบบท 4 แบบบนทก

การสงเกตความกาวหนาโครงการ (ภาคผนวก) เพอใชสาหรบตดตามและตรวจสอบความกาวหนาในการดาเนนงานโครงการ เปนแบบบนทกการสงเกตแบบเขยนตอบ

105

3.4.2 แบบสมภาษณ (Interview Form) ม 1 ฉบบ คอ เครองมอการวจยฉบบท 2 แบบสมภาษณ (ภาคผนวก) ใชสมภาษณทมแกนนาเกยวกบผลการดาเนนงานขนตอนตางๆ ซงแบบสมภาษณเปนแบบปลายเปด

3.4.3 แบบตรวจสอบหรอบนทก (Examining/Records) ไดแกเครองบนทกเสยงและบนทกภาพ (Audiotapes and Videotapes) และแบบบนทกการประชม (เครองมอการวจยฉบบท 1) แบบบนทกการประชมทใชแบบฟอรมของการไฟฟาสวนภมภาค แบบประเมน ม 1 ฉบบ คอ เครองมอการวจยฉบบท 3 แบบประเมนสภาพการดาเนนงานของสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ (ภาคผนวก) ทผวจยและผรวมวจยรวมกนพฒนาขน

3.4.4 แบบประเมนโครงการ ม 1 ฉบบ คอ เครองมอการวจยฉบบท 5 แบบประเมนโครงการ (ภาคผนวก) เพอใชประเมนผลการดาเนนงานโครงการตามวตถประสงคและเปาหมายทไดกาหนดไวหลงการดาเนนโครงการเสรจสน ซงผวจยและผรวมวจยพฒนาขนตามกรอบแนวคดและคาถามการวจย

3.5 การเกบรวบรวมขอมล ผวจยและผรวมวจยตางมบทบาทหนาทในการเกบรวบรวมขอมล ในสวนทเกยวของกบ

ตนเองโดยเรมจากการปฏบตภาคสนามในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ ระหวางพฤษภาคม พ.ศ. 2559 จนถงเดอนกมภาพนธ พ.ศ. 2560 โดยวงจรแรกดาเนนการระหวางเดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2559 เดอนตลาคม 2559 วงจรท 2 ดาเนนการระหวางเดอนตลาคม 2559 ถงเดอนกมภาพนธ 2560 โดยแบงเวลาในการปฏบตงานตามตารางกาหนดวนและเดอน เพอใหเหนสภาพขอเทจจรงทงในสวนทเหนชดเจนและแฝงเรนจากขนตอนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมทง 10 ขนตอน โดยใชเครองมอทหลากหลายดงกลาวในหวขอท 3.4

3.6 การวเคราะหขอมล ขอมลทไดรบจากเครองมอทเลอกใชในการวจย ทไดจากการจดกจกรรมตางๆท ง 10

ขนตอน จะนามาวเคราะหรวมกนเปนระยะๆ จดทาขอมลใหเปนหมวดหมตางๆโดยพจารณาถงวตถประสงคของการวจยเปนหลกจดแบงขอมลจากการบนทกภาคสนามของการวจยในสวนทเปนขอความพรรณนาเหตการณเกยวกบกจกรรมใน 10 ขนตอนของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมการวเคราะหขอมล ทาใหเปนสภาพปจจบนจากขอความพรรณนาเหตการณเกยวกบกจกรรมใน 10 ขนตอนของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม โดยนารายงานการวเคราะหขอมลของแตละวตถประสงคของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมทวเคราะหแลว ไปใหบคลากรทเกยวของไดรบทราบชวยยนยนตรวจแกไขผลการวเคราะห และใหคาแนะนาเพอปรบปรงรายงานใหถกตอง

106

สมบรณมากขน การตรวจสอบขอมลจะใชบคลากรหลายคนในเหตการณของกจกรรม สวนการวเคราะหขอมลทเปนเชงปรมาณ ผวจยกใชคาสถตพนฐานคอ คารอยละ และ คาเฉลย เพอใหเปนขอมลเพอเปรยบเทยบกบเปาหมาย หรอแสดงใหเหนการเปลยนแปลงทเกดขน

3.7 การเขยนรายงานการวจย เขยนและนาเสนอรายงานการวจยในรปแบบองแนวคดเชงวพากษ (Critical Approach) แสดง

หลกฐานประกอบ ทงขอมล สถต ภาพถาย เอกสาร หรออนๆ ถงสงทไดรวมกนคด รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล และรวมกนสะทอนผล วาไดผลเปนอยางไร ท งทสาเรจและไมสาเรจ เกดประสบการณการเรยนรหรอมทฤษฎใหมหรอองคความรใหมอะไรขนมาบางจากการปฏบต ทงในระดบบคคล กลมบคคล และสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ มขอเสนอแนะอะไรและอยางไรสาหรบบคคลอนหรอหนวยงานอนทตองการจะพฒนาหรอแกไขปญหางานนนๆ ดงนนการนาเสนอผลงานวจยมลกษณะเปนการพรรณนาหรอบรรยายเชงวพากษ (Critical Description) จากการปฏบตจรงทง 2 วงจร 10 ขนตอน โดยในชวงแรกของแตละขนตอนจะนาเสนอเหตการณทเกดขนในลกษณะการเลาเรอง (Story Telling) ตามความเปนจรงและเปนกลาง (Factual and Neutral Manner) การเปลยนแปลงจากการปฏบตจรงประสบการณการเรยนรจากการปฏบต และองคความรจากการปฏบตจรง

บทท 4 ผลการด าเนนการวจย

การวจยเรองการพฒนาการเรยนรและการปฏบตเพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสาหรบบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ดาเนนการในชวงป พ.ศ. 2559-2560 รวม 2 วงจร 10 ขนตอนโดยเรมจากขนตอนท 1 การเตรยมการ (Preparation) เมอเดอนพฤษภาคม 2559 และสนสดการดาเนนการในขนตอนท 10 การสรปผล (Conclusion) ในเดอนกมภาพนธ 2560 รวมระยะเวลา 11 เดอน แสดงลาดบขนตอนดงภาพท 4.1

ภาพท 4.1 แสดงขนตอนและระยะเวลาในการดาเนนการวจย

ขนตอนท 2 การวางแผน ม.ย. 2559

ขนตอนท 3 ปฏบตการ

ก.ค.-ก.ย.2559

ขนตอนท 4 สงเกต

ก.ค.-ก.ย.2559

ขนตอนท 5 สะทอนผล ต.ค.2559

ขนตอนท 6 การวางแผนใหม

ต.ค. 2559

ขนตอนท 7 ปฏบตการใหม พ.ย.-ธ.ค.2559

ขนตอนท 8 สงเกตผล

พ.ย.-ธ.ค.2559

ขนตอนท 9 สะทอนผลใหม ม.ค.2560

ขนตอนท 10 การสรปผล (Conclusion) ก.พ. 2560

วงจรท 1

วงจรท 2

ขนตอนท 1 การเตรยมการ พ.ค.2559

108

ท งนการสรปผลการวจยจะคานงถงการตอบวตถประสงคของการวจยทมงพฒนาบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ใหเกดการเรยนร การเปลยนแปลง และองคความรใหม จากปฏบตการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจดวยกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม เปนการนาเสนอผลการปฏบตจรงทง 2 วงจร 10 ขนตอนตามแนวคดของวโรจนสารรตนะ (2558) ทการเสนอรายงานจะตองมการแสดงหลกฐานประกอบ ทงขอมลสถต ภาพถาย คาใหสมภาษณ บทวเคราะหขอมล หรอหลกฐานอนๆ มาแสดงประกอบการเลาเรองเหตการณในแตละขนตอน เพอใหมความชดเจนและมองเหนเปนรปธรรมถงสงทไดรวมกนคด รวมกนปฏบต รวมกนสงเกตผล และรวมกนสะทอนผลนนวาไดผลเปนอยางไร ทงทสาเรจและไมสาเรจ ทากนอยางไร ทาไมเปนเชนนน เกดการเรยนรหรอความรใหมอะไรขนมาบางจากการปฏบต ทงในระดบบคคล ระดบกลมบคคลและระดบองคกร มขอเสนอแนะอะไรและอยางไรสาหรบบคคลอนหรอหนวยงานอนทตองการจะพฒนาหรอแกปญหางานนนๆ

ดงนนผลการวจยจะมลกษณะเปนการพรรณนาหรอการบรรยายเชงวพากษ (Critical Description) โดยนาเสนอตามลาดบ ประกอบดวย 1) ผลการดาเนนงาน 2 วงจร 10 ขนตอน ซงในแตละขนตอนจะนาเสนอเหตการณทเกดขนในลกษณะการเลาเรอง (Story telling) ตามความเปนจรงและเปนกลาง (Factual and Neutral Manner) ของแตละขนตอน 2) ผลการเปลยนแปลง (Change) ทเกดจากการปฏบตจรง 3) ผลการเรยนรจากการปฏบต (Learning by doing) ทเกดขนในตวบคคล กลมบคคล และสานกงานการไฟฟาสวนภมภาค อาเภอชมแพ และ 4) ความรใหม (New Knowledge) จากการปฏบตทเกดขน ตามลาดบดงน

วงจรท 1 ขนตอนท 1 การเตรยมการ (Preparation) ในขนตอนการเตรยมการ (Preparation) มกจกรรมและการดาเนนงานแบงออกเปน 5

กจกรรมคอ 1) การกาหนดผรวมวจย โดยผวจยไดเขารวมประชมในการประชมขององคการบรหารสวนตาบลและสานกงานการไฟฟาสวนภมภาค อาเภอชมแพ เพอนาเสนอเคาโครงงานวจยและรบสมครผทสนใจเขารวมการวจย 2) การสรางความเปนกนเอง 3) การเสรมพลงความรใหกบผรวมวจย และ 4) การจดทาแผนดาเนนงาน และการสรปผลการดาเนนงาน โดยการจดประชมดาเนนกจกรรมรวมกน ทง 4 กจกรรมมระยะเวลาดาเนนการในเดอนพฤษภาคม 2559 ดงมรายละเอยดดงน

109

กจกรรมท 1 การก าหนดผรวมวจย ดาเนนการในวนท 8 พฤษภาคม 2559 เวลา 9.00-12.00 น. ณ หองประชมยอยการไฟฟาอาเภอชมแพมวตถประสงคเพอระบจานวนผเขารวมการวจยมแนวคดทยดถอ คอ“ผวจยตองแสดงใหทราบถงธรรมชาตของกระบวนการวจยแตเรมแรก รวมทงขอเสนอแนะและผลประโยชนใหแกผรวมวจยทราบ” และหลกการทวา “ผทไมประสงคมสวนรวมตองไดรบการยอมรบและเคารพในสทธสวนบคคล” โดยผวจยไดเขารวมประชมประจาเดอนของการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ

ในชวงทายกอนเสรจสนการประชมผวจยไดนาเสนอเคาโครงงานวจย กรอบแนวคดการวจย ประชาสมพนธรบสมครผ เขารวมวจยในครงน ซงทาใหไดผ ทยนดเขารวมงานวจยประกอบดวยขาราชการและพนกงานของการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จานวน 20 คนประกอบดวย นายวจตร เหลาพา, นายวรพงศ คาภาษ, นายทวสน บร, นายกรกฎ ธรรมมา, นางสปรยา โขขณ, นายนรนดร พทธา, นางสาวทศนยา เจกมา, นางสาววภาพร ภมคอนสาร, นายนรนดร ศรดาหลง, นายวญ ไทยด, นายวมล ผดงกจ, นายสมาน พรมสาร, นางสาววราภรณ ปานเหงา,นางรตตกาล ดอนเตาเหลก, นางสาวกนกวรรณ ชนปรชา, นายเสนห มนตร, นายบญชา พนวรา,นายธนยชนก เสาหมอ, นายอนรกษ พาล และ นายสรชาต เหลองแสงธรรม

ภาพท 4.2 การนาเสนอเคาโครงการวจย

กจกรรมท 2 การสรางความเปนกนเอง ดาเนนการในวนท 10 พฤษภาคม 2559 เวลา 9.00-12.00 น. ณ หองประชมยอยการไฟฟาอาเภอชมแพ มวตถประสงคเพอสรางความคนเคยเปนกนเองแบบเพอนรวมงานและสงเสรมความเปนผรวมวจยโดยมแนวคดทยดถอ คอแนวคด “...ผวจยจะตองตระหนกถงความจาเปนทจะตองผนวกตวเองเขาเปนสวนหนงของชมชนทตนเองทางานดวยอยางเตมทเพอทาความคนเคย จนมฐานะเปนสมาชกคนหนงของชมชน จะตองคอยดดซบกบชมชนไมวาจะเปนทางวฒนธรรม ลกษณะนสย ความตองการ ความใฝฝนทะเยอทะยานตลอดจนปญหาตางๆ ของชมชนและรวบรวม

110

ขอมลตางๆ ทจะเกยวพนโดยตรงกบงานทจะตองทาใหกบชมชนนน...” โดยผวจยไดเชญผรวมวจยทง 20 คน ไดพบปะพดคยกนถงเรองทจะดาเนนการวจย ใหผรวมวจยซกถามขอสงสยไดเตมท พรอมกลาวคาขอบคณผรวมวจยทกคน และเชญทกคนรบประทานอาหารเทยงรวมกน ณ บรเวณศาลาพกขางหองฝายตดตงมเตอรไฟฟา ซงใกลกบหองทางานของผวจย

ภาพท 4.3 กจกรรมสรางความเปนกนเอง

กจกรรมท 3 การเสรมพลงความรใหกบผรวมวจย ดาเนนการในวนท 23 พฤษภาคม 2559 เวลา 8.30-16.00 น ณ หองประชม1ชน 4 การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ มวตถประสงคเพอสรางความรความเขาใจและเทคนคเกยวกบการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมเพอนาไปใชในการดาเนนงาน โดยการจดอบรมเตรยมความพรอมเบองตนใหกบผรวมวจยโดยมวทยากรหลกคอ นายวระพล ภวนนท และวทยากรเสรม คอนายสมมาตย ภมภาค การอบรมเรมตงแตเวลา 8.30 น. มกจกรรมประกอบดวย การลงทะเบยน การทกทายผรวมวจยและแจงกาหนดการ จากนนเวลา 9.30 น. เปนการใหความรเกยวกบระเบยบวธการวจย โดยวทยากรเสรมคอ นายสมมาตย ภมภาค

ภาพท 4.4 วทยากรบรรยายเสรม นายสมมาตย ภมภาค

วทยากรไดเตรยมเอกสารมาแจกใหผเขารวมอบรมมเนอหาเกยวกบการอบรมความรเบองตนเกยวกบการวจย กระบวนการขนตอนการวจยเครองมอการวจย (แบบสอบถาม แบบสงเกต

การวจยคอสบคนความจรง ความร ทกษะ โดย

ใชเทคนคหรอวธการตางๆ เพอกอใหเกด

ประโยชนตอบคคลหนวยงาน และสงคม

111

แบบประเมน แบบสมภาษณ) เทคนควธการทใชในการทาวจย (เทคนคการระดมสมอง เทคนคการเขยนแผนปฏบตการและการนาแผนลงสการปฏบต เทคนคการเขยนโครงการ เทคนคการถอดบทเรยน เทคนคกจกรรมการสรปผล เทคนคการสงเกต และเทคนคการบนทกขอมลภาคสนามจากนนวทยากรไดเปดโอกาสใหผรวมวจยซกถามและรวมแสดงความคดเหนกอนการอบรม แลวเรมบรรยาย

จนกระทงเวลา 12.00 น. วทยากรไดสรปการบรรยายอกครงและสอบถามถงความรความเขาใจของผรวมวจย ทาใหทราบไดวา ผรวมวจยมความรความเขาใจในระดบหนงซงตองลงมอทาจรงๆ จงจะทาใหเกดความเขาใจมากยงขน วทยากรจงกลาวขอบคณผรวมวจยและจบการบรรยาย จากนนผวจยไดใหพกรบประทานอาหารเทยงกอนการอบรมในภาคบายตอไป

สาหรบในภาคบายเรมเวลา 13.00 น. เปนหวขอ “การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม” ซงวทยากรหลกคอนายวระพล ภวนนท ซงนาเสนอถงความหมาย ความสาคญ ขนตอนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมทจาใชในการวจยครงน นนกคอ การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมตามแนวคดของวโรจน สารรตนะ รวมทงสรางความตระหนกใหเกดขนกบผรวมวจย เกยวกบความสาคญของ “การวจย” กบ “การปฏบต" ”และ “นกวจย” กบ “นกปฏบต” ดงภาพ

ภาพท 4.5 วทยากรบรรยายนายวระพล ภวนนท

บรรยากาศโดยรวมผรวมวจยตางตงอกตงใจฟงมาก มยกมอถามบาง ครงแรกๆ ทไดยนทกคนจะคอนขางไมคอยเขาใจและตางพากนพดคยถงขนตอนของการวจยทมหลายขนตอน ซงในการทางานแตละขนตอนจะใชเวลาคอนขางยาวนานและมการมารวมกนทา รวมกนคดคอนขางบอย และตองทางานรวมกนใชเวลานานพอสมควร ทาใหแตละคนนนคอนขางเครยดเพราะกลววาจะมารวมไมไดเตมท ผวจยจงอธบายถงการทางานวาถงแมจะมการมาทางานรวมกนคอนขางบอย แต

การทาวจยนไดประโยชนท งผทาวจย ผรวมวจย และการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ เพราะเปนการทากจกรรมรวมกนเพอแกไขปญหาทกาลงประสบในปจจบน

112

จะใหแตละคนมความพรอมมากทสดจงจะมการนดประชมหรอรวมกน และจะขอความเหนทกคนในทประชมกอนทกครงวาจะมการนดประชมกนเมอใดเพอใหทกคนไดจดเวลาและวางแผนการเดนทางได และในชวงการทากจกรรม/โครงการในขนตอนท 3 นน ไมจาเปนตองมาทกคน เพราะมการแบงทมกนทางาน บางกจกรรม/โครงการของทมทซ ากนสามารถทารวมกนได หรอทาคนละกจกรรม/โครงการ แตสามารถดาเนนการในวนเดยวกนหรอพรอมกนกได และยงสามารถเรยกการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมสนๆวา พาร (PAR) หรอเรยกวา วจย เฉยๆ กได ไมตองเรยกยาวๆ ทกคนตางดผอนคลายและดจะสอสารกนไดเขาใจมากขน ดงภาพ

ภาพท 4.6 การใหความรเบองตนสาหรบการวจย

กจกรรมท 4 การจดท าแผนด าเนนงานและการสรปผลการด าเนนงาน จดประชมเชงปฏบตการในวนท 24 พฤษภาคม 2559 เวลา 9.00-12.00 น. ณ หองประชมยอยการไฟฟาอาเภอชมแพ มวตถประสงคเพอ เปนแนวทางในการดาเนนการวจยทง 10 ขนตอนและสรปผลการดาเนนงานรวมกนในขนตอนท 1 โดยกจกรรมทงสองมรายละเอยดดงน 1) การจดทาแผนดาเนนงาน กจกรรมนเรมตนจากผวจยทาการทบทวนกรอบแนวคดในการวจยเรอง “การพฒนาการเรยนรและการปฏบตเพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ สาหรบบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาค อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน” ผนวกกบการดาเนนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม จานวน 10 ขนตอน ใหแกผรวมวจยไดรบรรวมกนกอนทจะมการระดมสมองเพอรวมกนจดทาแผนดาเนนงานทจะใชเปนแนวทางในการดาเนนการวจยในครงนซงทาใหไดแผนดาเนนงาน 1 ชด ประกอบดวย 5 สวน คอ ชอขนตอนกจกรรม ระยะเวลาดาเนนการ งบประมาณ ทมางบประมาณ ดงมรายละเอยดในตาราง

113

ตารางท 4.1 แผนดาเนนงานเพอการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม

ขนตอนท กจกรรม ระยะเวลาดาเนนการ

งบประมาณ ทมา

งบประมาณ 1. การเตรยมการ

(Preparation) 1) การกาหนดผรวมวจย 2) การสรางความเปนกนเอง 3) การเสรมพลงความรใหกบผ

รวมวจย 4) การจดทาแผนดาเนนงาน

และการสรปผลการดาเนนงาน

พฤษภาคม 2559

20,000 ทนสวนตวผวจย

2. การวางแผน (Planning)

(1) การรวมคดและวางแผน (2) การถายทอดแนวคดในบทท

2 ใหผรวมวจย (3) การจดทาแผนปฏบตการ

(Action Plan) (4) การสรปผลการดาเนนงาน

มถนายน 2559

5,000 ทนสวนตวผวจย

3. การปฏบตการ(Acting)

(1) ก า ร กา ห น ด เ ท ค น ค แ ล ะเครองมอวจย

(2) การกาหนดแนวทางปฏบต (3) ก า ร ป ร ะ เ ม น ส ภ า พ ก า ร

ดาเนนงานกอนนาแผนลงสการปฏบต

(1) การนาแผนลงสการปฏบต

กรกฎาคม –กนยายน2559

72,500

ทนสวนตวผวจยและสานกงานการไฟฟา

สวนภมภาคอาเภอชมแพ

4. การสงเกตผล (Observing)

(1) การสงเกตและบนทกผล (2) การนาเสนอและการสรปผล (3) การสรปผลการดาเนนงาน

กรกฎาคม –กนยายน2559

3,000

ทนสวนตวผวจย

5. การสะทอนผล (Reflecting)

(1) การสรปผลการดาเนนโครงการของขนตอนท 3

(1) การสรปผลการดาเนนงาน

ตลาคม 2559

3,000

ทนสวนตวผวจย

114

ตารางท 4.1 แผนดาเนนงานเพอการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม(ตอ)

ขนตอนท กจกรรม

ระยะเวลาดาเนนการ

งบ ประมาณ

ทมางบประมาณ

6. การวางแผนใหม(Planning)

(1) การสรางขวญและกาลงใจ (2) การกาหนดแนวทางแกไข

ปญหา (3) การจดทาแผนปฏบตการใหม (4) การสรปผลการดาเนนงาน

ตลาคม 2559 5,000

ทนสวนตวผวจย

7. การปฏบตใหม (Re-Acting)

(1) การกาหนดแนวทางปฏบตรวม

(2) การนาแผนลงสการปฏบต

พฤศจกายน – ธนวาคม 2559

6,000

สานกงานการไฟฟา

สวนภมภาคอาเภอชมแพ

8. การสงเกตผลใหม(Re-Observing)

(1) การสงเกตและสรปผลการสงเกต

(2) การสรปผลการสงเกต (1) สรปผลการดาเนนงาน

พฤศจกายน – ธนวาคม 2559

3,000

ทนสวนตวผวจย

9. การสะทอนผลใหม (Re-Reflecting)

(1) สรปผลการปฏบตงานตามแผนปฏบตการใหม

(2) สรปผลการพฒนาหลงนาแ ผ น ป ฏ บ ต ก า ร ล ง ส ก า รปฏบต

มกราคม 2560 3,000

ทนสวนตวผวจย

10. การสรปผล (Conclution)

รวมกนทบทวนและสรปประสบการณการทางานทผานมา

กมภาพนธ 2560

5,000

ทนสวนตวผวจย

115

2) การสรปผลการดาเนนงาน เปนกจกรรมทดาเนนการตอเนองจากจากกจกรรมการจดทาแผนดาเนนงาน มวตถประสงคเพอสรปผลทไดจากการปฏบตกจกรรมรวมกนเมอสนสดกระบวนการของขนตอนท 1 ผวจยและผรวมวจยไดนาเอาผลการบนทกจากการสงเกต บนทกการประชม โทรศพทมอถอ (สาหรบถายภาพและเกบภาพ) และเครองคอมพวเตอรซงเกบขอมลตางๆตงแตเรมดาเนนการมานาเสนอเพอใหผรวมวจยได วพากษ วเคราะห อภปรายรวมกนเพอใหไดขอมลทถกตองททกคนรบรรวมกน

ผวจยและผรวมวจยยงไดนาเอาเทคนคการวเคราะหหลงการปฏบต (After Action Review: AAR) มาใชโดยอาศยขอคาถามในการถอดบทเรยนดงนคอ 1) สงทคาดหวงจากการดาเนนงานในครงนคออะไร 2) ผลทเกดขนบรรลความคาดหวงหรอไมเพราะอะไร 3) การเรยนรทเกดขนจากการปฏบตคออะไร 4) ความรใหมทเกดขนในครงนมอะไร และ 5) ขอเสนอแนะในการปฏบตครงตอไปควรทาอยางไร ภายใตหลกการคอ (1) เปนธรรมชาต สบายๆ อาจนงเกาอหรอปเสอนงในทาทสบายทสด (2) เรยบงายแตมแบบแผน (สมพนธกนแตมชองวางใหกน) (3) เหนหนากนทกคน (เหนรอยยม อดมการณ และการพดคย) และ (4) เหนขอมลเหมอนกนไปพรอมๆกน (ตรวจสอบ/สอบถามและเพมเตมได) ผลจากการดาเนนกจกรรมไดขอสรปรวมกนดงน

116

ตารางท 4.2 สรปผลการดาเนนงานของขนตอนการเตรยมการ

กจกรรม ผลการด าเนนงาน

ขอเสนอแนะ การเปลยนแปลง การเรยนร ความรใหม

การกาหนดผ รวมวจย

บรรลความคาดหวง เพราะไดผรวมวจยจานวน 20 คน เปนไปตามทคาดหวงไว

ในการกาหนดผรวมวจยหากไดบคคลทมสวนเกยวของหรอมสวนไดเสยกบงานทตองการพฒนาเปนหลกจะทาใหการพฒนางานบรรลเปาหมายไดเรวเนองจากมประสบการณในงานอยแลว

มประสบการณในพดเพอชกจงหรอโนมนาวใหคนมาเขารวมในการพฒนางานจะตองเขาหาตวตอตวและออนนอมดวย

ในการกาหนดผรวมวจยหากนาเสนอในทประชมท พ น ก ง า น ท ก ค น ม ารวมกนจะทาใหไดผรวมว จ ย ท ห ล า ก ห ล า ยประสบการณการทางาน

การสรางความเปนกนเอง

บรรลความคาดหวง เพราะผรวมวจยมความเปนกนเอง พดคยแสดงความรสก ความคดเหนไดมากกวาปกต

ผวจยจะตองเปนผฟงใหมากขน พยายามใสใจทกคาพดของผรวมวจยเพอนามาปรบปรงพฤตกรรมผวจยเองและจะตองอานวยความสะดวกใหผ รวมวจยใหมากทสดในการทางาน

การสรางมตรภาพความเปนเพอนรวมงาน ควรทาสมาเสมอหรอทกโอกาสทเปนไปไดเพอใหเกดความสนทสนมและแนนแฟนยงขน

ผวจยตองหมนสงเกตพฤตกรรมผรวมวจยเพราะความขดแยงเกดขนไดตลอดเวลา

117

ตารางท 4.2 สรปการดาเนนกจกรรมสะทอนผลการดาเนนงานของขนตอนการเตรยมการ(ตอ)

กจกรรม ผลการด าเนนงาน

ขอเสนอแนะ การเปลยนแปลง การเรยนร ความรใหม

การเสรมพลงความรใหกบผ รวมวจย

บรรลความคาดหวง เพราะผรวมวจยไดรวมอบรมมการแสดงความคดเหนและสอบถามถงขนตอนการทาวจยแบบพาร (PAR)

การนาเสนอเนอหาเชงวชาการ จะตองมเอกสารประกอบและควรมการยกตวอยางประกอบการอธบายจะทาใหมองเหนภาพและเขาใจงายขน

การพดคยในการทางานหากเปนไปไดกควรพดภาษาถนจะทาใหรสกเปนกนเองและสอสารกนไดงาย

ในการดาเนนงานควรมการเกบรายละเอยดและบนทกเปนระยะเพอกนลมหรอใชโทรศพทในการชวยบนทกได

การจดทาแผนดาเนนงานและการสรปผลการดาเนนกจกรรม

บรรลความคาดหวง เพราะสามารถกาหนดแผนการทางานทง 10 ขนตอน และผ รวมวจยไดแสดงความคดเหนรวมกนแบบเปนกนเอง

การจดทาแผนดาเนนงานควรใหผรวมว จ ย ไ ด แ ส ด ง ค ว า ม ค ด เ ห น ต า มประสบการณเดมทมกอนแลวคอยรวมกนสรปโดยผวจยคอยสอดแทรกเนอหาบางอยางเพมเตมเขาไปจะทาใหผ รวมวจยเกดความภมใจและความกระตอรอรนในการดาเนนงานมากกวาทจะชแนะใหทาตาม

ผรวมวจยทเคยมการวางแผนการทางานมากอนจะทาใหออกแบบแผนการดาเนนงานไดคอนขางรวดเรวและสามารถนาพาเพอนๆ ออกแบบแผนการดาเนนงานไดเรว

ควรใหผรวมวจยทกคนไดแสดงความคดเ หนและคอยสงเสรมใหเกดการทางานรวมกนใหมากทสด

118

ขนตอนท 2 การวางแผน (Planning) ในขนตอนการวางแผน มการดาเนนกจกรรมจานวน 4 กจกรรม คอ 1) การรวมคดและ

วางแผน มวตถประสงคเพอวเคราะหและกาหนดประเดนสภาพของงาน 2) การถายทอดแนวคดในบทท 2 ใหผรวมวจยมวตถประสงคเพอใหผรวมวจยไดรบรเขาใจถงแนวทางการแกปญหาในเชงทฤษฎ และชวยใหผรวมวจยตดสนใจและมองภาพไดชดเจนขน 3) การจดทาแผนปฏบตการ(Action Plan) มวตถประสงคเพอวางแผนในการดาเนนงานขนตอนตางๆ และ 4) การสรปผลการดาเนนงานมวตถประสงคเพอสรปผลการทากจกรรมรวมกนของขนตอนท 2 โดยทง 4 กจกรรม มการดาเนนการในเดอน มถนายน 2559 มรายละเอยดในการดาเนนกจกรรม ดงน

กจกรรมท 1 การรวมคดและวางแผนกาหนดประเดนสภาพของปญหา จดประชมขนในวนท 11 มถนายน 2559 เวลา 9.30 น. ณ หองประชม 1 ชน 4 การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ มวตถประสงคเพอรวมกนวเคราะหและกาหนดประเดนสภาพของการดาเนนงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ โดยผวจยไดเปดโอกาสใหผรวมวจยไดรวมกนวเคราะหสภาพการดาเนนงานของการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ ทตองการพฒนาหรอตองการเปลยนแปลง เพอระบ “สภาพทเคยเปนมา” “สภาพในปจจบน” “สภาพปญหาทสาคญ” “สภาพทคาดหวงจากการแกปญหา” “ทางเลอกทหลากหลายเพอการแกปญหา” “การประเมนและเลอกทางเลอกเพอปฏบตการแกปญหา” โดยการดาเนนกจกรรมนยดแนวคดและหลกการ “ดงศกยภาพจากภายในหรอใหมการระเบดจากภายใน (Inside-out) กอน แลวเสรมดวยศกยภาพจากภายนอก (Outside-in)” และตามหลกการทวา “ตระหนกในศกยภาพ ความเชยวชาญ และการเปนผมสวนไดเสยจากภายในชมชนเอง” และตามความเชอทวา “แนวคดใหมในการพฒนานน เชอวาในวฒนธรรมชมชนนน ไมวางเปลา ในนนบรรจดวยพลงความสามารถ พลงภมปญญา และพลงสรางสรรคทจะแกปญหาชมชน” และ “…ใหโอกาสแกชมชนทจะเสนอแนวทางการแกปญหานนดวยตนเองอยางเตมท …” ซงจากการวเคราะหผลการดาเนนงานสรปไดดงน

การไฟฟาสวนภมภาค มทมาเรมจากการเปนแผนกไฟฟา ในกองบราภบาล กรมสาธารณสข กระทรวงมหาดไทย และกอตงไฟฟาเทศบาลเมองนครปฐมเปนจงหวดแรก เมอ พ.ศ. 2473 ตอมาใน พ.ศ. 2477 มการปรบปรงแผนกไฟฟา เปน กองไฟฟา สงกดกรมโยธาเทศบาล กระทรวงมหาดไทย และเปลยนชอเปน กองไฟฟาภมภาค ในภายหลงรฐบาลเหนความจาเปนในการสรางสาธารณปโภคพนฐานดานไฟฟา จงออกพระราชกฤษฎกา ซงใหไวเมอวนท 6 มนาคม พ.ศ. 2497 และประกาศในราชกจจานเบกษา เมอวนท 16 มนาคม พ.ศ. 2497 กอตง องคการไฟฟาสวนภมภาค มทนจดทะเบยน 5 ลานบาท มการไฟฟาอยในความดแล จานวน 117 แหง อยภายใต

119

การควบคมของกรมโยธาเทศบาล กระทรวงมหาดไทย และรฐบาลโดยมรฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทย มอานาจกากบโดยทวไป การไฟฟาสวนภมภาคไดรบการสถาปนาตามพระราชบญญตการไฟฟาสวนภมภาค พ.ศ. 2503 ณ วนท 28 กนยายน 2503 โดยรบชวงภารกจตอจากองคการไฟฟาสวนภมภาค มาดาเนนการอยางตอเนอง สาหรบการไฟฟาสวนภมภาคแบงพนทรบผดชอบออกเปน 4 ภาคไดแก ภาคเหนอภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ภาคกลาง และภาคใต โดยในแตละภาคกจะแบงเปน 3 เขตยอย ซงการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน อยทภาคตะวนออกเฉยงเหนอ อยเขต กฟฉ.1 อดรธาน ซงรบผดชอบการบรการในพนท 8 จงหวด ไดแก อดรธาน ขอนแกน หนองบวลาภ เลย หนองคาย บงกาฬ นครพนม และสกลนคร สภาพทเคยเปนมาของการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ ทาการกอสรางสานกงานเมอป พ.ศ. 2515 และทาการเปดใหบรการเมอประมาณวนท 1 กนยายน 2516 โดยสานกงานตงอยเลขท 973 หม 9 ตาบลชมแพ อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน เรมตนมนายสนทร เรอนทอง มาดารงตาแหนง ผจดการไฟฟาสวนภ ม ภ า ค อา เ ภ อ ช ม แ พ เ ป น ค น แ ร ก ข น กบ ก า ร ไ ฟ ฟ า เ ข ต 1 ภ า ค ต ะ วน อ อ ก เ ฉ ย ง เ ห น อ กระทรวงมหาดไทย มพนกงานจานวน 55 คน และลกจางรายวน จานวน 85 คน รวมทงสน จานวน 140 คน โดยในชวงกอตงใหมๆ นนมการบรหารงานประกอบดวย 7 หมวด ดงน

1. หมวดบรหารงานทวไป ประกอบดวย การบคคล เรองเงนเดอน การเลอนระดบ การพฒนาบคลากร งานธรการ ตอบโตหนงสอราชการ งานดแลสานกงาน งานจดซอ-จาง ซงแรกๆ ยงไมคอยเปนระบบเทาไรนก และพนกงานยงไมคอยไดรงานมากเทาไรเพราะอยในชวงการเรยนรงาน

2. หมวดกอสราง ประกอบดวย งานปรบปรงระบบไฟฟา งานกอสราง งานยานพาหนะ งานโยธา การดาเนนงานในชวงนคอนขางขาดแคลนวสด อปกรณ รถ เครองไมเครองมอตางๆ รวมถงพนกงานทมความเชยวชาญเฉพาะงานดวย ตอๆ มาจงคอยมการปรบเปลยนโยกยายพนกงานและรบพนกงานเพมเตมทงพนกงานและลกจาง ซงทาใหคอยๆ สามารถดาเนนงานตางๆ ไดดขน แตกยงไมทนตอความตองการของลกคาทเพมปรมาณมากขนอยางรวดเรว

3. หมวดพสด ประกอบดวย วางแผนบรหารพสดจดการคลงพสดเสนอความตองการพสด การดาเนนในชวงนคอนขางจะวนวาย เนองจากพนกงานใหม งานใหมๆ ซงขาดประสบการณและทกษะจาเปน รวมไปถงเอกสารทคอนขางมาก การทางานจงลาชา ตอมาจงมการนาคอมพวเตอรเขามาชวยแตกยงดาเนนการลาชาดวยมระบบรฐวสาหกจทมขนตอนหลายขนตอน การเบกจายพสดจงคอนขางใชเวลามาก การสงซอหรอเตรยมตองสงจากสวนกลางจงทาใหมระยะเวลานานในการดาเนนการ

120

4. หมวดปฏบตการและบารงรกษา ประกอบดวย ควบคมการจายไฟฟากอสรางระบบจาหนายระบบผลตและไฟฟาสารอง ซงในการดาเนนงานชวงแรกคอนขางชา วนวาย เอกสารการดาเนนงานคอนขางมาก พนกงานยงขาดทกษะและประสบการณเชนเดยวกบหมวดอนๆ การดาเนนการใหบรการจงลาชาไมคอยเปนทพงพอใจของลกคาเทาใดนก

5. หมวดบรการลกคา ประกอบดวย รบคารองตรวจสอบระบบไฟฟา ลกคาสมพนธ สงเสรมการตลาด ในระยะแรกๆ ยงไมมการนาระบบคอมพวเตอรมาใชการดาเนนงานตางๆ ตองใชวธการเขยนและจดเกบในรปแบบกระดาษซงเสยเวลาในการดาเนนงานและลกคาใชเวลาคอนขางนานหลายวนกวาจะเสรจสนการดาเนนงานแตละอยาง และการทางานตองเสยเวลาไปตดตอหลายหมวดลกคาตองเดนไปดาเนนการตามหมวดตางๆดวยตนเอง

6. หมวดมเตอร ประกอบดวย ตดตง รอถอน สบเปลยนมเตอรอานหนวยมเตอรควบคมเครองมอวดไฟฟา ในระยะแรกๆ ยงไมมการนาระบบคอมพวเตอรมาใชการดาเนนงานตางๆ ตองใชวธการเขยนและจดเกบในรปแบบกระดาษซงเสยเวลาในการดาเนนงานและลกคาใชเวลาคอนขางนานหลายวนกวาจะเสรจสนการดาเนนงานแตละอยาง และการทางานตองเสยเวลาไปตดตอหลายหมวดลกคาตองเดนไปดาเนนการตามหมวดตางๆดวยตนเอง การประสานงานคอนขางลาบาก เดนทางไปดาเนนการใหลกคาคอนขางยากจงทาใหเสยเวลาในการดาเนนแตละงานจานวนหลายวน

7. หมวดบญชการเงน ประกอบดวย ประมวลผลบลไฟฟา ควบคมใบเสรจการเกบเงนและรบชาระเงนเรงรดตดตามหนในระยะแรกๆ ยงไมมการนาระบบคอมพวเตอรมาใชการดาเนนงานตางๆ ตองใชวธการเขยนและจดเกบในรปแบบกระดาษ การดาเนนงานไมคอยมประสทธภาพ การเกบเงนคาใชไฟลาชา ระบบการควบคมใบเสรจไมเปนไปตามระเบยบ ซงสงผลตอการตดตามและตรวจสอบการเงนบญชมาก เจาหนาทขาดความชานาญและทกษะในการใชสอเทคโนโลยตางๆ

หลงป พ.ศ. 2540 เปนตนมา การไฟฟามการปรบปรงเปลยนแปลงคอนขางมาก ทงการนาเอาคอมพวเตอรเขามาใช การปรบและพฒนาบคลากรใหมความรทกษะในการทางานเฉพาะดาน การปรบปรงจากหมวดไปเปนแผนก แบงหนาทการทางานชดเจน รวมทงมการเพมอตรากาลงพนกงานและลกจางใหเหมาะสม แตกยงไมเทยบเทาการดาเนนงานของไฟฟาในเขตกรงเทพหรอปรมณฑลหรอในเขตอาเภอเมอง ซงมการพฒนาไปมากกวาไฟฟาสวนภมภาคเขตนอกๆ เนองจากปรมาณลกคาท งรายยอยและรายใหญไมมากเทานนเอง นอกจากนในการบรการยงมการเพมตาแหนง รองผจ ดการ ทาใหมการควบคม สงการ แนะนา และกากบการทางานไดคอนขางมประสทธภาพมากยงขน

121

สภาพในปจจบนของการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ หลงป พ.ศ. 2554 ไดมการปรบโครงสรางใหมใหเหมาะสมกบการบรการผใชไฟทม

จานวนเพมมากขนและมการใชพลงงานทเตบโตอยางรวดเรว สภาพเศรษฐกจทกาวหนาของประเทศและเพอการรองรบการประเมนประสทธภาพการบรหารจดการองคกร ซงประเมนโดยคณะกรรมการการไฟฟาสวนภมภาค เขต 1 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ซงมการกาหนดตวบงชทคอนขางละเอยดและเนนการบรหารจดการทมงไปยงความตองการและความพงพอใจของลกคาเปนหลกอกดวย ซงในการบรหารจดการประกอบดวย 7 แผนก ดงตอไปน

1. แผนกบรหารงานทวไป ประกอบดวย งานการบคคล การเลอนระดบ การพฒนาบคลากร งานธรการ ตอบโตหนงสอราชการ งานดแลสานกงานอาคารสถานท งานจดซอ-จาง ซงมพนกงานและลกจางทไดรบการอบรมและรบวฒทตรงตามสายงานทปฏบต ซงทาใหการบรหารจดการมประสทธภาพและเนองจากไมคอยไดเกยวของกบการใหบรการลกคา จงไมคอยมขอรองเรยนหรอปญหาในการใหบรการ

2. แผนกกอสราง ประกอบดวย งานปรบปรงระบบไฟฟา งานกอสราง งานยานพาหนะ งานโยธา ซงมพนกงานและลกจางทไดรบการอบรมและรบวฒทตรงตามสายงานทปฏบต ซงทาใหการบรหารจดการมประสทธภาพและสวนมากเปนงานออกไปดาเนนงานตดตงเสาไฟฟา หมอแปลงไฟฟา การขยายเขตไฟฟา ซงทาตามแผนการดาเนนงานของไฟฟาและไมคอยไดเกยวของกบลกคาจงทาใหไมคอยมปญหาเรองรองเรยน และเปนการดาเนนงานตามแผนดาเนนงานทหนวยงานตงเปาหมายไว ซงในปหนงๆ คอนขางทจะดาเนนการไดตามแผน

3. แผนกพสด ประกอบดวย วางแผนบรหารพสด จดการคลงพสด เสนอความตองการพสด ซงมพนกงานและลกจางทไดรบการอบรมและรบวฒทตรงตามสายงานทปฏบต แตการดาเนนงานคอนขางลาชา เนองจากมขนตอนทยงยาก แผนกอนๆ ทตองการใชพสดตองมาเบกทแผนกพสด ซงตองเชค ตรวจสอบสภาพและสงใหเบกตองใชเวลาหลายวนและหากไมมการเสนอความตองการพสดลวงหนา กตองมารอการสงซอพสดซงตองใชเวลานานยงกวาเดม เพราะยงไมมการสงพสดมาสารองไวมากๆ

4. แผนกปฏบตการและบารงรกษา ประกอบดวย ควบคมการจายไฟฟา กอสรางระบบจาหนาย ระบบผลตและไฟฟาสารอง มพนกงานและลกจางทไดรบการอบรมและรบวฒทตรงตามสายงานทปฏบตเชนเดยวกบแผนกอนๆ จงทาใหการบรหารจดการคอนขางมประสทธภาพและเนองจากปญหาสวนมากจะมชวงหนาฝนทไฟมกดบทเกดจากตนไมลมทบสายไฟน น มการวางแผนตดทอนกงไมตนไมทพาดผานสายไฟกอนเรมฤดฝน ทาใหปญหาแผนกนคอนขางนอย

122

5. แผนกบรการลกคาและการตลาด ประกอบดวย รบคารอง ตรวจสอบระบบไฟฟา ลกคาสมพนธ สงเสรมการตลาด เปนแผนกทลกคามาตดตองานคอนขางมากเนองจากการขอใชไฟฟารายใหม การบรการลกคาเกยวกบปญหาการใชไฟตองตดตอและประสานแผนกน จงทาใหคอนขางไมเปนทพอใจของลกคาเทาใดนก เนองจากในการใหบรการยนและตรวจสอบคารองตองใชเวลานานหลายวน และตองมการสงเอกสารไปยงแผนกอนๆ เพอดาเนนงานใหลกคากใชเวลาคอนขางหลายวนจงเปนผลใหมคะแนนประเมนประสทธภาพการบรหารจดการคอนขางนอย

6. แผนกมเตอร ประกอบดวย ตดตง รอถอน สบเปลยนมเตอร อานหนวยมเตอร ควบคมเครองมอวดไฟฟา เปนแผนกทตองตดตอทงกบแผนกๆอนในสานกงาน อาทแผนกบรการลกคาและการตลาด แผนกการเงนและประมวลผล แผนกพสด หรอแผนกกอสราง จงเปนแผนกทคอนขางดาเนนการลาชาและยงยาก ตองมการออกไปใหบรการลกคาในการตดตงมเตอร ไปจดหนวยมเตอร ซงถงแมจะมอตรากาลงพนกงานและลกจางเทาๆกบแผนกอนๆ แตทกษะและความชานาญยงถอวานอย อกทงการดาเนนงานตองเกยวของกบการตดตง รอถอน สบเปลยนมเตอร จงทาใหพนกงานคอนขางมภาระงานมากและไดรบการรองเรยนเรองการดาเนนงานลาชาพอๆ กบแผนกบรการลกคาและการตลาด

7. แผนกบญชการเงนและประมวลผล ประกอบดวย ประมวลผลบลไฟฟา ควบคมใบเสรจ การเกบเงนและรบชาระเงน เรงรดตดตามหน มพนกงานและลกจางทไดรบการอบรมและรบวฒทตรงตามสายงานทปฏบต เชนเดยวกบแผนกอนๆ แตในการรบชาระเงน การออกใบเสรจกยงคอนขางลาชาในการใหบรการกบลกคาแตละคน ถงแมวาจะมการนาเอาคอมพวเตอรมาใชในการดาเนนงาน แตเนองจากมลกคาทใชบรการทเพมมากขนเปนอยางมากในปจจบน ทาใหการใหบรการคอนขางลาชา ลกคาตองรอนาน

ในปจจบนมการสงพนกงานและลกจางเขารบการอบรมดานความร ทกษะและเทคนคการใชงานโปรแกรมตางๆ ทสาคญทจะมการนาเอามาใช แตเนองจากสวนมากโปรแกรมคอมพวเตอรจะตองมการเชอมโยงกนหลายๆ แผนก ทาใหยงไมมการดาเนนงานในสวนน มเพยงการจดซอเครองคอมพวเตอร การวางระบบสายแลน ระบบอนเตอรเนตและใหพนกงานใชงานเพอสรางทกษะและความชานาญในการใชเครองมอเทคโนโลยเหลาน สาหรบโครงสรางการบรหารงานของการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ในปจจบน ดงภาพ

123

ภาพท 4.7 แผนผงการบรหารสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน

-งานบคคล -งานธรการ

-งานดแลสานกงาน -งานจดซอ-จาง -งานพฒนาบคลากร

-วางแผนบรหารพสด

-จดการคลงพสด

-เสนอความตองการพสด

-ควบคมการจายไฟฟา -กอสรางระบบจาหนาย -ระบบผลตและไฟฟาสารอง

-รบคารอง -ตรวจสอบระบบไฟฟา -ลกคาสมพนธ -สงเสรมการตลาด

-ตดตง รอถอน สบเปลยนมเตอร

-อานหนวยมเตอร

-ควบคมเครองมอวดไฟฟา

-ประมวลผลบลไฟฟา

-ควบคมใบเสรจ

-การเกบเงนและรบชาระเงน

-เรงรดตดตามหน

-ปรบปรงระบบไฟฟา -งานกอสราง -งานยานพาหนะ -งานโยธา

ผจดการ

รองผจดการดานบรหาร รองผจดการดานเทคนค

แผนกบรหารงาน

ทวไป

แผนกบญชและ

ประมวลผล แผนกพสด แผนกกอสราง แผนกปฏบตการ

และบารงรกษา

แผนกแผนก

บรการลกคา

และการตลาด

แผนกแผนก

มเตอร

124

การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพมผลการดาเนนงานประจาปงบประมาณ 2558 ซงจากรายงานปรากฏวามการบรหารงานแบงออกเปน 7 แผนก ประกอบดวย 1) แผนกบรหารงานทวไป 2) แผนกกอสราง 3) แผนกพสด 4) แผนกปฏบตการและบารงรกษา 5) แผนกบรการลกคาและการตลาด 6) แผนกมเตอร และ 7) แผนกบญชการเงนและประมวลผล สาหรบผลการประเมนการดาเนนงานของการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ สามารถสรป ไดดงตาราง

ตารางท 4.3 ผลการดาเนนงานของการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ ในภาพรวม

ท รายการประเมน ผลประเมนการปฏบตงาน 1 แผนกบรหารงานทวไป 3.97 ด 2 แผนกบญชการเงนและประมวลผล 2.81 พอใช 3 แผนกพสด 3.27 ด 4 แผนกปฏบตการและบารงรกษา 3.14 ด 5 แผนกแผนกบรการลกคาและการตลาด 2.79 พอใช 6 แผนกแผนกมเตอร 2.53 พอใช 7 แผนกกอสราง 3.12 ด สรปภาพรวม 3.09 ด

ทมา : รายงานผลการดาเนนงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ประจาป 2558

จากตารางท 4.3 พบวาการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ มรายการการประเมนจานวน 7 แผนก ซงถามองภาพรวมทงองคกรแลวมผลการประเมนอยในระดบด แตถาแยกตามแผนกแลวมผลการประเมนดงตอไปน 1) แผนกบรหารงานทวไป ผลการประเมนภายในอยในระดบ “ด” 2)แผนกบญชการเงนและประมวลผลผลการประเมนภายในอยในระดบ “พอใช” 3) แผนกพสด ผลการประเมนภายในอยในระดบ “ด” 4) แผนกปฏบตการและบารงรกษา ผลการประเมนภายในอยในระดบ “ด” 5) แผนกบรการลกคาและการตลาด ผลการประเมนภายในอยในระดบ “พอใช” 6) แผนกมเตอร ผลการประเมนภายในอยในระดบ “พอใช” และ 7) แผนกกอสราง ผลการประเมนภายในอยในระดบ “ด” ซงสาหรบผลการประเมนทมคะแนนอยในระดบ “พอใช” ลงมาไมเปนทนาพอใจจะตองมการพฒนา ปรบปรงกระบวนการทางานตางๆ เพอใหไดผลการประเมนในระดบ “ด”ขนไป จงจะถอวาเปนทพงพอใจ

125

ซงเมอการนาเสนอสนสดลงกปลอยใหผรวมวจยไดรวมกนคดและพจารณารวมกนในการกาหนด “สภาพปญหาทสาคญ” “สภาพทคาดหวงจากการแกปญหา” “ทางเลอกทหลากหลายเพอการแกปญหา” “การประเมนและเลอกทางเลอกเพอปฏบตการแกปญหา” โดยปลอยใหผรวมวจยรวมกนวเคราะหและกาหนดประเดนตางๆ ดงกลาวตามทนความรเดมและประสบการณของผรวมวจยแตละคน ซงผรวมวจยทกคนตางพากนเหนดวยทจะทาการพฒนางานของคณภาพภายในของการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ ใน 3 แผนก ประกอบดวย 1) แผนกบรการลกคาและการตลาด 2) แผนกมเตอร และ 3) แผนกบญชการเงนและประมวลผล เนองจากวาเปนแผนกทผรวมวจยทางานอย สามารถทจะนาเสนอใหมการพฒนาหรอปรบปรงการปฏบตงานไดงายดวย ซงทาใหสามารถสรปความตองการทจะพฒนางานใหเปนแบบการบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) ดงภาพ

ภาพท 4.8 ความตองการพฒนาของผรวมวจย

งานทตองการพฒนาหรอปรบปรง

บรการลกคาและการตลาด

แผนกบญชและประมวลผล

แผนกมเตอร

ปญหา -ไมมแผนผงแสดงลาดบการตดตองาน -ลกคายนเอกสารคารองไมผาน -ใชเวลานานและหลายขนตอน ในการคนหาจดตดตงมเตอร

ปญหา -การตดตงมเตอรสาหรบลกคารายยอยลาชา -การตดตงมเตอรสาหรบลกคารายใหญลาชา

ปญหา -ลกคาลมใบแจงหนทาใหชาระเงนไมได -การรอควชาระเงนไมเปนระบบ/ลาชา -เวลาพกเทยงไมมพนกงานรอรบชาระเงน

126

จากนนผรวมวจยจงมการระดมความคดชวยกนในการกาหนด “สภาพปญหาทสาคญ” “สภาพทคาดหวงจากการแกปญหา” “ทางเลอกทหลากหลายเพอการแกปญหา” “การประเมนและเลอกทางเลอกเพอปฏบตการแกปญหา” ซงไดรวมกนเขยนใสกระดาษชารตไว และกาหนดใหมการนาเสนอในการประชมครงตอไป

กจกรรมท 2 การถายทอดแนวคดใหผรวมวจย จดขนในวนท 18 มถนายน 2559 เวลา 9.00 น. ณ หองประชม 1 ชน 4 การไฟฟาสวน

ภมภาคอาเภอชมแพ มวตถประสงคเพอใหผรวมวจยไดรบร เขาใจถงแนวทางการแกปญหาในเชงทฤษฎ สามารถทจะตดสนใจและมองภาพตางๆ ไดชดเจนยงขน โดยผวจยไดนาเสนอแนวคดพฒนาการบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) ถายทอดใหผรวมวจย ซงยดหลกการทวา “…ใหโอกาสแกชมชนทจะเสนอแนวทางการแกปญหานนดวยตนเองอยางเตมท จากนนนกพฒนากเสนอเทคโนโลยอนๆทอยนอกเหนอประสบการณความรบรของชมชนเขาสวงสนทนาดวย ในระยะแรกๆ ใหเสนอแบบงายๆ แตจะไมสรปวาแบบนนแบบนเทานนทจะชวยแกปญหาใหชมชนจะปลอยใหชมชนคดเปรยบเทยบทางเลอกตางๆ ดวยตนเองและยงไมกลาวพาดพงถงเทคโนโลยอนๆ ใหมากกวานนจนกวาจะมการถามไถเพมเตม ซงนกพฒนาจะตองคอยใหขอมลอยเปนระยะๆ เมอเสนอขอมลเปรยบเทยบใหอยางเตมทแลว กปลอยใหชมชนเปนผตดสนใจเลอกเทคโนโลยทเหนวาเหมาะสมกบตนเองมากทสดมาชดหนง…”

หลงจากนาเสนอแนวคด ทฤษฎตางๆ แลวกปลอยใหผ รวมวจยไดรวมกนคด เปลยนแปลง เพมเตมขอมล ซงสามารถสรปไดดงน

127

ตารางท 4.4 สรปกจกรรมทจะดาเนนการพฒนางานแผนกบรการลกคาและการตลาด

ท ปญหา สภาพปญหา แนวทางเพอการแกปญหา ทางเลอกเพอปฏบตการ

แกปญหา กาหนดกจกรรม

1 ไมมแผนผงแสดงลาดบการตดตองานใหลกคาอาน

เมอลกคามาตดตองานไมรขนตอนการมาตดตองานทสานกงานวาจะตองไปแผนกไหน ทาใหเสยเวลาตองมเดนกลบไปกลบมาหลายแผนก

-จดทาแผนผงการใหบรการตดหนาสานกงาน -ทาเอกสารแผนพบแสดงแผนผงการขอรบบรการ -ทาวารสารแจกจายใหลกคา -ประชาสมพนธขอมลขาวสารผานอนเตอรเนต

-จดทาแผนผงตดการใหบรการตดหนาสานกงานและออกพนทแจกเอกสารแผนพบใหประชาชนทราบ

-จดทาแผนผงแสดงการใหบรการ -การออกใหบรการนอกสานกงาน

2 ลกคายนเอกสารคารองไมผาน

-ผใชไฟไมมความรขนตอนการขอตดตงมเตอรไฟฟาทาใหจดคารองไมผาน เมอมการไปตรวจสอบแลวทาใหลกคาเสยเวลาตองมายนเรองอกรอบ

-จดทาคมอประชาสมพนธการตดตงระบบไฟฟา -ใหขอมลขาวสารผานอนเตอรเนต -เพมระบบยนคารองผานอนเตอรเนต

-จดทาคมอประชาสมพนธการตดตงระบบไฟฟา -ใหขอมลขาวสารผานอนเตอรเนต

-จดทาคมอประชาสมพนธการขอรบบรการจากไฟฟาสวนภมภาค

3 ใชเวลานานและหลายขนตอนในการคนหาจดตดตงมเตอร

การคนหาจดตดตงมเตอรสาหรบลกคาตองมทมงานไปสารวจหนางานแลวคอยมาเตรยมอปกรณตดตงออกไปดาเนนการอกรอบ

-เพมเตมเอกสารใหลกคาวาดแผนทบรเวณจดทจะใหไปทาการตดตงมเตอร -โทรศพทประสานสอบถามจดตดตง -นาโปรแกรมคนหาจดตดตงดวยระบบ GIS เขามาชวยดาเนนงาน

นาโปรแกรมคนหาจดตดตงดวยระบบ GIS เขามาชวย

-ตดตงโปรแกรมคนหาดวยระบบ GIS

128

ตารางท 4.5 สรปกจกรรมทจะดาเนนการพฒนางานแผนกมเตอร

ท ปญหา สภาพปญหา แนวทางเพอการแกปญหา ทางเลอกเพอปฏบตการ

แกปญหา กาหนดกจกรรม

1 -การตดตงมเตอรสาหรบลกคารายยอยลาชา

การหาเสนทางไปตดตงมเตอรใหกบลกคาเดมสอบถามเสนทางจากลกคา และเมอออกพนทใชวธการสอบถามจากประชาชนในเสนทางทเดนทางไปทาใหบางครงหลงทางและเสยเวลามาก

-ใหผขอตดตงมเตอร เขยนแผนทเสนทางไปยงทขอตดตงมเตอร -นาโปรแกรมระบบมเตอรโลเกเตอรเขามาใชในการคนหาเสนทาง

-นาโปรแกรมระบบมเตอรโลเกเตอรเขามาใชในการคนหาเสนทาง

-ตดตงโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร(Meter Logeter)

2 การตดตงมเตอรสาหรบลกคารายใหญลาชา

-จานวนพนกงานนอย ทาใหตองรอใหมทมงาน 3-5 คนกอนวางพรอมกน แลวคอยไปตดตงมเตอรใหลกคาเนองจากอปกรณคอนขางใหญและมนาหนกมาก -การตดตงมเตอรตองรอรถยนตไฮดรอลก หรอเครองจกรยกอปกรณทเชาจากผประกอบการอน เพอยกอปกรณประกอบมเตอร ทาใหเสยเวลาและรอนาน -ไมมอปกรณประกอบมเตอรสารองไวทแผนกมเตอร การออกไปตดตงตองไปเบกอปกรณทแผนกพสดซงตองทาเรองเบกจานวน 2-3 วน ซงทาใหลกคาตองเสยเวลารอหลายวน

-ขอเพมจานวนพนกงานฝายตดตงมเตอร -นาเครองมอรอกดงอปกรณมาใชในการยกอปกรณประกอบมเตอร -นาระบบยมพสดมาใชเพอสารองคลงไวทแผนกมเตอร

นาเครองมอรอกดงอปกรณมาใชในการยกอปกรณประกอบมเตอร และนาระบบยมพสดมาใชเพอสารองคลงไวทแผนกมเตอร

-จดทาเครองมอรอกดงอปกรณ -ตดตงโปรกแกรมระบบZap(สารองคลงพสด)

129

ตารางท 4.6 สรปกจกรรมทจะดาเนนการพฒนางานแผนกบญชการเงนและประมวลผล

ท ปญหา สภาพปญหา แนวทางเพอการแกปญหา ทางเลอกเพอปฏบตการ

แกปญหา กาหนดกจกรรม

1 ลกคาลมใบแจงหนคาไฟหรอคาธรรมเนยม มาดายทาใหชาระเงนไมได

-ลกคาไมไดเอาใบแจงหนมา ทาใหจายคาไฟฟาไมได -ลกคาตองเสยเวลาเดนทางมาจายคาไฟฟาทสานกงานทาใหเสยเวลาเดนทางและเสยเวลาในการทางาน

-ทาพวงกญแจบารโคดมอบใหผใชไฟ -นาระบบการจายคาไฟฟาใหมมาใช -ออกรบจายคาไฟฟานอกสถานท

-นาระบบการจายคาไฟฟาใหมมาใช(แจงชอ-สกล หรอ เลขบตรประชาชน) -ออกรบจายคาไฟฟานอกสถานท

-ตดตงโปรแกรมระบบการจายคาไฟฟา -ออกรบจายคาไฟฟานอกสถานท

2 การรอควชาระเงนไมเปนระบบ ลาชา

การรอชาระคาธรรมเนยมตางๆ ไมแยกประเภทบางรายการทตองใชเวลาทารายการนานๆ ทาใหเกดการลาชาตอคนททารายการไมนาน ทงบตรควเปนแบบทจดทาขนเองทตองนากลบมาใชใหมในครงตอไปทาใหมการถอบตรควกลบบานตองมการทาบตรเลขทหายไปอยเปนประจา

-จดทาบตรควแยกประเภท -นาเครองแจกบตรควมาใช

-นาเครองแจกบตรควมาใช

ตดตงระบบบตรคว

3 เวลาพกเทยงไมมพนกงานรอรบชาระเงน

เวลาเทยงวน ไมมเจาหนาทประจาเพราะไปพกกนหมด ทาใหลกคาตองมาเสยเวลารอพนกงานรบชาระเงน

-แบงทมไวเพอใหบรการตอนพกเทยง ผลดเปลยนกน

-แบงทมไวเพอใหบรการตอนพกเทยง ผลดเปลยนกน

บรการชวงพกเทยง

130

จากนนผวจยและผรวมวจยไดนาเอาแนวทางการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) คอการปรบปรงและออกแบบใหมในการใหบรการโดยเนนหาทางปรบปรงขนตอนเดมทมอยหรอออกแบบใหมเพอใหมประสทธภาพของการใหบรการเพมขน เชน ตดลดขนตอนทไมจาเปนออกไป ยบรวมขนตอนใหมาเปนขนตอนเดยวกน ออกแบบขนตอนและวธการใหบรการแบบใหมทแตกตางและดกวา ทงนจะใชการออกแบบแบบใดนน ขนอยกบแตละปญหาและงานโดยมการสรปการใหบรการแบบเดมและแนวทางการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) และนากจกรรมทกาหนดไวขางตนมากาหนดไววาจะมการดาเนนกจกรรมใดบางและรวมกนกาหนดชอโครงการ ซงสรปไดดงน

131

ตารางท 4.7 เปรยบเทยบการใหบรการนอกสถานทระหวางการใหบรการแบบเดมและการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (แบบใหม)

ชอโครงการ กจกรรมทกาหนด การใหบรการแบบเดม การใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (แบบใหม) พฒนาการประชาสมพนธและบรการลกคานอกสถานท

-จดทาแผนผงแสดงการใหบรการ -จดทาคมอประชาสมพนธ -การออกใหบรการตดตงมเตอรนอกสานกงาน -ออกรบชาระคาธรรมเนยมนอกสถานท

ไมมการออกไปใหบรการนอกสถานทมเพยงการไปสวนมากรวมจดแสดงผลงาน (บท) ซงมกจกรรม ประกอบดวย -แนะนาผลงานของการไฟฟาสวนภมภาค -ตดตงปายไวนลแนะนาวธการดแล ปองกนอนตรายทเกดจากไฟฟา สรป สวนมากไปเฉพาะแผนกบรหารงานทวไป หรอรวมกบแผนกบรการลกคาและประมวลผล

ดาเนนการไปทกวนท 15 ของทกเดอนมเจาหนาท อยางนอย 3 แผนกไปรวมดวย โดยหมนเวยนไปแตละตาบล อาท แผนกบรหารงานทวไป แผนกบรการลกคาและการตลาด แผนกมเตอร กจกรรมททา ประกอบดวย -แจกคมอประชาสมพนธ แผนพบการขอรบบรการจากการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ -ตดตงและแสดงแผนผงการขอรบบรการจากการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ -รบคารองขอใชไฟฟาทงรายยอยและรายใหญ พรอมตรวจคารองไดทนท -รบบรการชาระคาธรรมเนยมตางๆ -มเจาหนาทคอยใหคาแนะนาตางๆ สรป ไปหลากหลายแผนกเพอใหคาแนะนาและใหบรการเบดเสรจได ณ จดใหบรการนอกสานกงาน

132

ตารางท 4.8 เปรยบเทยบการบรการชาระคาธรรมเนยมระหวางการใหบรการแบบเดมและการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (แบบใหม)

ชอโครงการ กจกรรมทกาหนด การใหบรการแบบเดม การใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ(แบบใหม) พฒนาบรการชาระคาธรรมเนยม

-ตดตงโปรแกรมระบบการจายคาไฟฟา -ตดตงระบบบตรคว -บรการชวงพกเทยง -ออกรบชาระคาธรรมเนยมนอกสถานท

1. ลกคามใบแจงหน(คาใชไฟ/คาธรรมเนยม) 2. จบบตรควชวคราว(บตรควทการไฟฟาทาขนเอง) 3. รอพนกงานเรยกลาดบบตรคว 4. ยนใบแจงหนพรอมชาระเงน 5. รบใบเสรจ สรป -ใชเวลา 3-5 นาท/ราย (เฉพาะระยะเวลาทเรมจายเงนถงรบใบเสรจ) -ไมมบรการชวงพกเทยง

1. ลกคามหรอไมมใบแจงหนกได มเพยงแคบตรประชาชนใบเดยว 2. กดบตรควจากเครองใหบรการบตรควอตโนมต(หากมใบแจงหนทมแถบบารโคด สามารถสแกนบารโคดทเครองกดบตรควไดทนท ขอมลลกคาจะไปปรากฏทหนาจอคอมพวเตอรทนทเมอมการกดเรยกถงควตนเอง) 3. รอพนกงานเรยกลาดบบตรคว 4. ชาระเงนไดทนท(กรณมแคบตรประชาชนใหยนใหพนกงาน จะทาการคนหาขอมลใหไดอยางรวดเรว) 5. รบใบเสรจ สรป -ใชเวลา 1-2 นาท/ราย (เฉพาะระยะเวลาทเรมจายเงนถงรบใบเสรจ) -มบรการชวงพกเทยง

133

ตารางท 4.9 เปรยบเทยบการใหบรการงานตดตงมเตอรลกคารายยอยระหวางการใหบรการแบบเดมและการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (แบบใหม)

ชอโครงการ

กจกรรมทกาหนด

การใหบรการแบบเดม การใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ(แบบใหม)

พฒนางานบรการงานตดตงมเตอร

-ตดตงโปรแกรมคนหาดวยระบบ GIS

-ตดตงโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร(Meter Logeter)

-ตดตงโปรกแกรมระบบ Zap (สารองคลงพสด)

1. ลกคายนคารองขอใชไฟ เอกสารประกอบดวยสาเนาทะเบยนบาน สาเนาบตรประชาชน และคารอง (1 วน) (แผนกบรการลกคาและประมวลผล) 2.ลกคารอรบการตรวจคารองทบาน (ตรวจระบบการเดนสายไฟ) (2-3 วน เนองจากเจาหนาทแผนกบรการลกคาและประมวลผลตองตรวจเอกสารและออกไปตรวจสถานทตดตงการเดนทางใชแผนทสงเขป) 3. หากตรวจผานเจาหนาทจะแจงใหไปชาระเงนทสานกงานการไฟฟา (แผนกการเงนและประมวลผล) (1 วน) -หากไมผานตองดาเนนการปรบปรงการเดนสายระบบไฟฟาใหมตามคาแนะนา และตองกลบไปเรมดาเนนการตามขอ 1 ใหม 4. เมอชาระเงนเสรจ ตองไปประสานทแผนกมเตอรโดยนาใบเสรจไปยนยนขอดาเนนการตดตดตงมเตอร จากนนแผนกมเตอรจงไปทาการเบกอปกรณทแผนกพสด (1-2 วน) 5. ลกคาตองรอรบแผนกมเตอรในวนทไดรบแจงการมาตดตงเพอเซนตรบทราบผลการดาเนนการ สรป ใชระยะเวลาอยางนอย 7วน ลกคามาทสานกงานการไฟฟาสวนภมภาค 2 ครง

1. ลกคายนคารองขอใชไฟ ใชบตรประชาชน และคารอง (แผนกบรการลกคาและประมวลผล) 2.ลกคารอรบการตรวจคารองทบานในขนตอนนแผนกบรการลกคาและประมวลผล มการนาโปรแกรม GIS และ Meter Logeter มาใชทาใหคนหาจดตดตงมเตอรพรอมเสนทางไปยงจดตดมเตอร สงเรองใหแผนกมเตอรดาเนนการ 3. แผนกมเตอรมการนาระบบ Zap เขามาใชคอเบกอปกรณมาสารองไวทแผนก เมอไดรบแจงจงออกไปตรวจคารองพรอมมอปกรณไปดวย หากตรวจผานจะรบชาระเงน ณ จดตดตงและดาเนนการตดตงมเตอรไดทนท พรอมใหคาแนะนาทจาเปน -หากไมผานแจงใหดาเนนการปรบปรงและใหโทรศพทประสานแผนกมเตอรอกครง สรป ใชระยะเวลาเพยง 1-2 วน ลกคามาทสานกงานการไฟฟาสวนภมภาค 1 ครง

134

ตารางท 4.10 เปรยบเทยบการใหบรการงานตดตงมเตอรลกคารายใหญระหวางการใหบรการแบบเดมและการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (แบบใหม) ชอโครงการ กจกรรมท

กาหนด การใหบรการแบบเดม การใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ(แบบใหม)

พฒนางานบรการงานตดตงมเตอร

-จดทาเครองมอรอกดงอปกรณ -บรการชวงพกเทยง

1. ลกคายนคารองขอใชไฟ เอกสารประกอบดวยสาเนาทะเบยนบาน สาเนาบตรประชาชน และคารอง (1 วน)(แผนกบรการลกคาและประมวลผล) 2.ลกคารอรบการตรวจคารอง(ตรวจระบบการเดนสายไฟในบาน) ทสานกงาน (2-3 วน เนองจากเจาหนาทแผนกบรการลกคาและประมวลผลตองตรวจเอกสารและออกตรวจสถานทตดตง การเดนทางใชแผนท) 3. หากตรวจผานเจาหนาทจะแจงใหไปชาระเงนทสานกงานการไฟฟา(แผนกการเงนและประมวลผล) (1 วน) -หากไมผานตองดาเนนการปรบปรงการเดนระบบสายไฟฟาใหมตามคาแนะนา และตองกลบไปเรมดาเนนการตามขอ 1 ใหม 4. เมอชาระเงนเสรจ ตองไปประสานทแผนกมเตอรโดยนาใบเสรจไปยนยนขอดาเนนการตดตดตงมเตอร จากนนแผนกมเตอรจงไปทาการเบกอปกรณทแผนกพสด และตองแจงไปยงแผนกอสรางเพอขอใชรถยนตไฮดรอลก หรอรถเครนเพอนาไปใชในการยกอปกรณ (2-3 วน) 5. ลกคาตองรอรบแผนกมเตอรในวนทไดรบแจงการมาตดตงเพอเซนตรบทราบผลการดาเนนการ (1 วน)

สรป ใชระยะเวลาอยางนอย 7วน ลกคามาทการไฟฟาสวนภมภาค 2 ครง

1. ลกคายนคารองขอใชไฟเอกสารประกอบ ดวย สาเนาทะเบยนบาน สาเนาบตรประชาชน (แผนกบรการลกคาและประมวลผล) 2.ลกคารอรบการตรวจคารองทสานกงานในขนตอนนแผนกบรการลกคาและประมวลผล มการนาโปรแกรม GIS และ Meter Logeterมาใชทาใหคนหาจดตดตงมเตอรพรอมเสนทางไปยงจดตดมเตอร สงเรองใหแผนกมเตอรดาเนนการ 3. แผนกมเตอรมการนาระบบ Zap เขามาใชคอเบกอปกรณมาสารองไวทแผนก เมอไดรบแจงจงออกไปตรวจคารองพรอมมรอกดงอปกรณไปดวย(ไมตองรอรถยนตไฮดรอลกหรอรถเครน)หากตรวจผานจะรบชาระเงน ณ จดตดตงและทาการตดตงมเตอรไดทนท พรอมใหคาแนะนาทจาเปน -หากไมผานแจงใหดาเนนการปรบปรงและใหโทรศพทประสานแผนกมเตอรอกครง สรป ใชระยะเวลา 1-2วน ลกคามามาการไฟฟา 1 ครง

135

จากนนผวจยและผรวมวจยไดมการกาหนดสภาพทคาดหวงจากการดาเนนกจกรรมเพอแกไขปญหาทกาหนดไวทงหมด โดยมการกาหนดสภาพทคาดหวงจาการดาเนนกจกรรม ซงสรปไดดงน

ภาพท 4.9 สภาพทคาดหวงจากการแกปญหา

โดยผวจยและผรวมวจยมการกาหนดเกณฑการประเมนสาหรบประเมนผลสภาพทคาดหวงจากการแกปญหา ดงน

งานทตองการพฒนา

แผนกบรการลกคาและการตลาด

แผนกมเตอร แผนกบญช

และประมวลผล

สภาพทคาดหวงจากการแกปญหา

ผานเกณฑการประเมนทผวจยและผรวมวจยก าหนดขน ตงแตระดบด หรอ 3.00 คะแนน

ขนไป

ปญหา -การตดตงมเตอรสาหรบลกคารายยอยลาชา -การตดตงมเตอรสาหรบลกคารายใหญลาชา

ปญหา -ไมมแผนผงแสดงลาดบการตดตองาน -ลกคายนเอกสารคารองไมผาน -ใชเวลานานและหลายขนตอนในการคนหาจดตดตงมเตอร

ปญหา -ลกคาลมใบแจงหนทาใหชาระเงนไมได -การรอควชาระเงนไมเปนระบบ/ลาชา -เวลาพกเทยงไมมพนกงานรอรบชาระเงน

136

ตารางท 4.11 เกณฑการประเมนสาหรบวดสภาพทคาดหวงจากการแกปญหา

ระดบคะแนน แปลความหมาย 4.00 - 5.00 ดมาก 3.00 - 3.99 ด

2.00 - 2.99 พอใช 1.01 2.00 ควรปรบปรง

0 - 1.00 ควรปรบปรงเรงดวน

กจกรรมท 3 การจดท าแผนปฏบตการ (Action plan) จดขนในวนท 19 มถนายน 2559 เวลา 9.00 น. ณ หองประชม 1 ชน 4 การไฟฟาสวน

ภมภาคอาเภอชมแพ มวตถประสงคเพอแบงกลมการทางานและจดทาแผนปฏบตการทจะใชเปนแนวทางในการพฒนางาน โดยมการนาเสนอขอมลพรอมกบแจกเอกสารตงแตเรมขนตอนการวางแผน ซงทประชมไดรวมกนจดแบงทมงานโครงการทจะรบผดชอบในการดาเนนโครงการโดยใชวธใหเลอกตามความถนดและงานทตนรบผดชอบ โดยเกลยใหมจานวนคนในแตละโครงการเทาๆกน โดยเนนใหทางานโครงการตามแผนการทางานกอนเปนอนดบแรก และในแตละโครงการกมการกาหนดหวหนาทม 1 คนเพอทาหนาทเปนทงผนา ผประสาน ผดแลและผรวมทางานดวย จากนนแตละทมกมการแบงงาน การมอบอานาจหนาท การกาหนดบทบาทและความรบผดชอบ โดยแยกเปนกลมตามทรบมอบหมาย

หลงจากนนแตละทมกลงมอเขยนแผนการดาเนนโครงการ เสรจแลวใหแตละทมไดนาเสนอแผนงานโครงการใหผรวมวจยทกคนไดรบทราบ และใหมการแสดงความคดเหนและขอเสนอแนะเพมเตมเกยวกบแผนงานโครงการ ซงแตละโครงการมสวนประกอบทสาคญ คอ หลกการและเหตผล วตถประสงค เปาหมาย กจกรรมและระยะเวลาในการดาเนนงาน สถานทดาเนนงาน งบประมาณ ผรบผดชอบโครงการ ผลทคาดวาจะไดรบ และวธการประเมนผลโครงการ โดยมรายละเอยดของแตละโครงการ ดงน

137

โครงการท 1 พฒนาการประชาสมพนธและบรการลกคานอกสถานท

หลกการและเหตผล การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพมการประเมนคณภาพการบรหารจดการในป 2558 มผล

การดาเนนงานบรการลกคาและสงเสรมกจกรรมเพอการพฒนาการบรหารจดการไมเปนไปตามเปาหมายทสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพตงเอาไว เนองจากไมเคยมการจดกจกรรมการบรการลกคานอกสถานทซงเกยวกบการใหคาแนะนา รบบรการชาระคาบรการหรอธรรมเนยมตางๆ การประชาสมพนธกจกรรมกคอนขางนอย สวนมากเนนไปจดกจกรรมทแสดงผลงานมากกวาซงไมสนองตอความตองการของลกคาสงผลตอการใหบรการแกลกคาทไดรบการอานวยความสะดวกและการบรหารทไมมคณภาพดวย

เพอใหการดาเนนงานของการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ ดานการประชาสมพนธและการใหบรการนอกสานกงาน เกดประโยชนตอผรบบรการและองคกร และเพอใหผานเกณฑการประเมนทรวมกนกาหนดไว จงมการจดโครงการนขน

วตถประสงค 1. เพออานวยความสะดวกในการใหบรการลกคา 2. เพอพฒนาการทางานของแผนกตางๆ ใหดขน 3. เพอเปนการประชาสมพนธการใหบรการของการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ

เปาหมาย การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพผานเกณฑการประเมนทผวจยและผรวมวจยกาหนดไว

มระดบคณภาพ ตงแตระดบ “ด” หรอ “3” ขนไป

กจกรรมและระยะเวลาการด าเนนงาน

ท กจกรรม ระยะเวลาดาเนนงาน

ก.ค. 59 ส.ค. 59 ก.ย. 59 1 จดทาแผนผงแสดงการใหบรการ

2 จดทาคมอประชาสมพนธ

3 ออกใหบรการนอกสถานท

138

สถานทด าเนนงาน สานกงานการไฟฟาสวนภมภาค อาเภอชมแพ, ททาการเทศบาลตาบลหนองไผและททาการองคการบรหารสวนตาบลหนองเขยด อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน

งบประมาณ งบประมาณของการไฟฟาสวนภมภาค อาเภอชมแพและงบประมาณสวนตวของผวจย รวม

ทงสน จานวน 11,000 บาท เพอใชเปนคาใชจายในการดาเนนกจกรรม ดงน ท กจกรรม งบประมาณ แหลงทมา 1 จดทาแผนผงแสดงการใหบรการ 3,000 บาท สวนตวผวจย 2 จดทาคมอประชาสมพนธ 3,000 บาท สานกงานการไฟฟา 3 ออกใหบรการนอกสถานท 5,000 บาท สานกงานการไฟฟา

ผรบผดชอบโครงการ ทมท 1ประกอบดวย

1. นายวจตร เหลาพา หวหนาทม 2. นายวรพงศ คาภาษ รองหวหนาทม 3. นายทวสน บร ทมงาน 4. นางสาววราภรณ ปานเหงา ทมงาน 5. นางรตตกาล ดอนเตาเหลก ทมงาน 6. นางสาวกนกวรรณ ชนปรชา ทมงาน 7. นางสาวทศนยา เจกมา ทมงาน 8. นายวระพล ภวนนท ทมงาน

ผลทคาดวาจะไดรบ 1. ลกคาไดรบการอานวยความสะดวกในการใหบรการตางๆ 2. การทางานของแผนกตางๆ มความรวดเรวมากขน 3. การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพทางานเปนทพงพอใจของประชาชน

วธการประเมนผลโครงการ ใชแบบบนทกการสงเกต แบบสมภาษณ และแบบประเมนโครงการ

139

โครงการท 2 พฒนาการบรการช าระคาธรรมเนยมและบรการ

หลกการและเหตผล การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพมการประเมนคณภาพการบรหารจดการในป 2558 มผลการดาเนนงานบรการลกคาและสงเสรมกจกรรมเพอการพฒนาการบรหารจดการไมเปนไปตามเปาหมายทสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพตงเอาไว เนองจากไมเคยมการจดกจกรรมการบรการลกคานอกสถานทซงเกยวกบการใหคาแนะนา รบบรการชาระคาบรการหรอธรรมเนยมตางๆ การประชาสมพนธกจกรรมกคอนขางนอย สวนมากเนนไปจดกจกรรมทแสดงผลงานมากกวาซงไมสนองตอความตองการของลกคาสงผลตอการใหบรการแกลกคาทไดรบการอานวยความสะดวกและการบรหารทไมมคณภาพดวย เพอใหการดาเนนงานของการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ การบรการชาระคาธรรมเนยมและบรการเกดประโยชนตอผรบบรการและองคกร และเพอใหผานเกณฑการประเมนทรวมกนกาหนดไว จงมการจดโครงการนขน

วตถประสงค 1. เพอพฒนาการใหบรการทสะดวกและรวดเรวแกลกคา 2. เพอพฒนางานใหบรการดวยเทคโนโลยททนสมย 3. เพอพฒนาประสทธภาพการใหบรการของการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ

เปาหมาย การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพผานเกณฑการประเมนทผวจยและผรวมวจยกาหนดไว

มระดบคณภาพ ตงแตระดบ “ด” หรอ “3” ขนไป

กจกรรมและระยะเวลาการด าเนนงาน

ท กจกรรม ระยะเวลาดาเนนงาน

ก.ค. 59 ส.ค. 59 ก.ย. 59 1 ตดตงโปรแกรมระบบการจายคาไฟฟา

2 ตดตงระบบบตรคว

3 บรการชวงพกเทยง

4 ออกรบชาระคาธรรมเนยมนอกสถานท

140

สถานทด าเนนงาน การไฟฟาสวนภมภาค อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน

งบประมาณ งบประมาณของการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพและงบประมาณสวนตวของผวจย รวม

ทงสน จานวน 38,000 บาท เพอใชเปนคาใชจายในการดาเนนกจกรรม ดงน ท กจกรรม งบประมาณ แหลงทมา 1 ตดตงโปรแกรมระบบรบจายคาไฟ 3,000 บาท สานกงานการไฟฟา 2 ตดตงระบบบตรคว 35,000 บาท สานกงานการไฟฟา 3 บรการชวงพกเทยง - - 4 ออกรบชาระคาธรรมเนยมนอกสถานท(รวมทมอน) - -

ผรบผดชอบโครงการ ทมท 2 ประกอบดวย

1. นายสมาน พรมสาร หวหนาทม 2. นายกรกฎ ธรรมมา รองหวหนาทม 3. นางสปรยา โขขณ ทมงาน 4. นายนรนดร พทธา ทมงาน 5. นายเสนห มนตร ทมงาน 6. นายบญชา พนวรา ทมงาน 7. นางสาววภาพร ภมคอนสาร ทมงาน 8. นายวระพล ภวนนท ทมงาน

ผลทคาดวาจะไดรบ 1. มการใหบรการทสะดวกและรวดเรวแกลกคาดวยเทคโนโลยททนสมย 2. ลดเวลาและขนตอนในการรบชาระเงนคาธรรมเนยมและบรการตางๆ 3. ลกคามความพงพอใจในการใหบรการ วธการประเมนผลโครงการ

ใชแบบบนทกการสงเกต แบบสมภาษณ และแบบประเมนโครงการ

141

โครงการท 3 พฒนางานบรการงานตดตงมเตอร

หลกการและเหตผล การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพมการประเมนคณภาพการบรหารจดการในป 2558 มผลการดาเนนงานบรการลกคาและสงเสรมกจกรรมเพอการพฒนาการบรหารจดการไมเปนไปตามเปาหมายทสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพตงเอาไว เนองจากในการใหบรการตดตงมเตอรทงผใชไฟรายยอยและผใชไฟรายใหญจะตองมการตดตอหลายฝายหลายแผนก ทาใหลกคาเบอหนายเสยเวลาตองเดนทางมาตดตองานและเสยเวลาทางานประจา รวมทงระยะเวลาในการออกไปดาเนนการใหแกลกคาคอนขางลาบากทงในการหาจดตดตง แผนทแสดงเสนทางทจะไปยงจดตดตง ทาใหตองใชเวลาคอนขางนานในการสอบถามเสนทาง ในการตดตงอปกรณสาหรบผใชไฟรายใหญจาเปนตองรอแผนกกอสรางในการใหความรวมมอซงการดาเนนการจงลาชา เพอใหการดาเนนงานของการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ งานบรการงานตดตงมเตอรเกดประโยชนตอผรบบรการและองคกร และเพอใหผานเกณฑการประเมนทรวมกนกาหนดไว จงมการจดโครงการนขน

วตถประสงค 1. เพอพฒนาการใหบรการทสะดวกและรวดเรวแกลกคา 2. เพอพฒนางานใหบรการตดตงมเตอรดวยเทคโนโลยทมประสทธภาพ 3. เพอพฒนาประสทธภาพการใหบรการของการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ

เปาหมาย การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพผานเกณฑการประเมนทผวจยและผรวมวจยกาหนดไว

มระดบคณภาพ ตงแตระดบ “ด” หรอ “3” ขนไป

กจกรรมและระยะเวลาการด าเนนงาน

ท กจกรรม ระยะเวลาดาเนนงาน

ก.ค. 59 ส.ค. 59 ก.ย. 59 1 ตดตงโปรแกรมคนหาดวยระบบ GIS

2 ตดตงโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร (Meter Logeter)

3 ตดตงโปรกแกรมระบบ Zap (สารองคลงพสด)

4 จดทาเครองมอรอก

142

สถานทด าเนนงาน การไฟฟาสวนภมภาค อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน

งบประมาณ งบประมาณของการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพและงบประมาณสวนตวของผวจย รวม

ทงสน จานวน 23,000 บาท เพอใชเปนคาใชจายในการดาเนนกจกรรม ดงน ท กจกรรม งบประมาณ แหลงทมา 1 ตดตงโปรแกรมคนหาดวยระบบ GIS 3,000 บาท สวนตว 2 ต ด ต ง โ ป ร แ ก ร ม ม เ ต อ ร โ ล เ ก เ ต อ ร ( Meter

Logeter) - -

3 ตดตงโปรกแกรมระบบ Zap (สารองคลงพสด) - - 4 จดทาเครองมอรอก 20,000 บาท การไฟฟาสวนภมภาค

ผรบผดชอบโครงการ ทมท 3 ประกอบดวย

1. นายนรนดร ศรดาหลง หวหนาทม 2. นายวมล ผดงกจ รองหวหนาทม 3. นายวญ ไทยด ทมงาน 4. นายธนยชนก เสาหมอ ทมงาน 5. นายอนรกษ พาล ทมงาน 6. นายสรชาต เหลองแสงธรรม ทมงาน 7. นายวระพล ภวนนท ทมงาน

ผลทคาดวาจะไดรบ 1. มการใหบรการทสะดวกและรวดเรวแกลกคาดวยเทคโนโลยทมประสทธภาพ 2. งานใหบรการตดตงมเตอรมความรวดเรวมากขน 3. ลกคามความพงพอใจในการใหบรการงานตดตงมเตอร 4. สรางภาพลกษณทดใหกบหนวยงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ วธการประเมนผลโครงการ

ใชแบบบนทกการสงเกต แบบสมภาษณ และแบบประเมนโครงการ

143

กจกรรมท 4 การสรปผลการด าเนนกจกรรม จดขนในวนท 19 มถนายน 2559 เวลา 11.00 น. ณ หองประชม 1 ชน 4 การไฟฟา

สวนภมภาคอาเภอชมแพ เพอเปนการทบทวนวธการดาเนนงานทผานมาตงแตการประชมเชงปฏบตการรวมคดและวางแผนวเคราะหสภาพงาน การจดประชมนาเสนอแนวคดในบทท 2 ถายทอดใหผรวมวจย การจดประชมเชงปฏบตการจดทาแผนปฏบตการ และการจดกจกรรมการสรปผลการดาเนนกจกรรม โดยผวจยและผรวมวจยไดนาเอาผลการบนทกจากการสงเกต บนทกการประชม และเครองคอมพวเตอรซงเกบขอมลภาพ มานาเสนอเพอใหผรวมวจยได วพากษ วเคราะห อภปรายรวมกนเพอใหไดขอมลทถกตองททกคนรบรรวมกน โดยอาศยขอคาถามในการถอดบทเรยนเชนเดยวกบขนตอนท 1 ผลจากการดาเนนกจกรรมไดขอสรปรวมกนดงน

144

ตารางท 4.12 ผลสรปการดาเนนกจกรรมขนตอนการวางแผน

กจกรรม ผลการด าเนนงาน

ขอเสนอแนะ การเปลยนแปลง การเรยนร ความรใหม

การรวมคดและวางแผนกาหนดประเดนสภาพของปญหา

บรรลความคาดหวง แ ต ล ะ ท ม ส า ม า ร ถกาหนดปญหาสาคญทจะทาการพฒนาได

การปลอยใหผรวมวจยชวยกนคดและวางแผนหากจดในสานกงานจ ะ ด ก ว า ขา ง น อ ก เ พ ร า ะ ห า กตองการขอมลอะไร สามารถหาไดทนทไมตองวงไปมา

มองเหนปญหาในการใหบรการของทง 3 แผนก คอ แผนกบรการลกคาและการตลาด แผนกมเตอร แผนกบญชการเงนและประมวลผล ไดอยางชดเจนและมแนวทางการแกไข

ผวจยควรปลอยใหผรวมวจยสบคนแสวงหาขอมลใหเตมทกอนจากนนคอยเพมขอมลทขาดใหเพยงพอ

การถายทอดแนวคดการพฒนาการบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ (One Stop Service) ใหผ รวมวจย

บรรลความคาดหวง เ พ ร า ะ ผ ร ว ม ว จ ยส า ม า ร ถ ก า ห น ดกจกรรมและสภาพทคาดหวงจากการดาเนนกจกรรมได

การนาเสนอทางเลอกเพอการแกปญหาทควรใหทกคนเสนอแ น ว ค ด เ พ อ ใ ห ไ ด ข อ ม ล ทหลากหลายและมความเปนไปได

ผรวมวจยสามารถทจะบรณาการการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจเขากบงานทตองการพฒนาได ซงสงผลใหเกดความกระตอรอรนในการทจะล ง ม อ ทา ง า น เ พ ร า ะ ม แ ผ น ก า รดา เ นนงานท เ กดจากการทางานรวมกน

การนาเสนอแนวคดในบทท 2 ตอผ ร ว ม ว จ ย ค ว ร เ ป น ค ว า ม ร ทห ล า ก ห ล า ย เ พ อ ใ ห เ ก ด ก า รเปรยบเทยบขอมลและควรปลอยใหผรวมวจยไดแสดงความคดเหนใหมากทสดและพยายามใหทกคนแสดงความคดเหน

145

ตารางท 4.12 ผลสรปการดาเนนกจกรรมขนตอนการวางแผน(ตอ)

กจกรรม ผลการด าเนนงาน

ขอเสนอแนะ การเปลยนแปลง การเรยนร ความรใหม

การจดทาแผนปฏบตการ (Action Plan)

บรรลความคาดหวง เ พ ร า ะ ผ ร ว ม ว จ ยส า ม า ร ถ ก า ห น ดก จ ก ร ร ม เ พ อ ก า รแกปญหา

ผรวมวจยมการจดทาโครงการเพอแกปญหารวมท งมการแบงกลมรบผดชอบการดาเนนโครงการทเกดจากการตกลงรวมกน

ผรวมวจยรจกทจะบรณาการกจกรรมทสอดคลองกน ใหไปอยรวมกนเพอใหเกดการบรการทรวดเรว มประสทธภาพคานงถงการประหยด เวลา ความรวดเรว ความพงพอใจของลกคาและรจกทจานาเทคโนโลยมาพฒนางาน

ควรกระตนใหผรวมวจยแสดงความคดเหนใหมากทสดเพอใหไดขอมลหรอแนวทางทหลากหลาย

การสรปผลการดาเนนกจกรรม

บรรลความคาดหวง เพราะสามารถสรปผลการดาเนนงานขนตอนการวางแผนได

ผรวมวจยมการแสดงความคดเหนมากยงขนเนองจากเคยผานการถ อ ด บ ท เ ร ย น ใ น ข น ต อ น ท 1 มาแลว

ในการสรปผลหรอการทากจกรรมควรมการบนทกขอมลไวเพอไมใหเกดการหลงลมขอมล และใหแตละทมมการเกบขอมลในแตละทมดวยเพอใหมการแลกเปลยนขอมลในทมไดตลอดเวลา

การบนทกขอมลอาจบนทกในรปแบบเสยงโดยใชโทรศพท ซงสามารถสงใหกนทางไลนหรอเมลไดงายและสามารถจดเกบไวในโทรศพทเพอเปดฟงไดตลอดเวลา

146

ขนตอนท 3 การปฏบต(Acting) ในขนตอนการปฏบต (Acting) มกจกรรม 3 กจกรรมคอ 1) การกาหนดแนวทางปฏบตรวม 2) การประเมนสภาพการดาเนนงานกอนนาแผนลงสการปฏบต และ 3) การนาแผนลงสการปฏบตโดยมการดาเนนการระหวางเดอนกรกฎาคม–กนยายน 2559 โดยแตละกจกรรมมรายละเอยดในการดาเนนกจกรรม ดงน กจกรรมท 1 การก าหนดแนวทางปฏบตรวม จดขนในวนท 3 กรกฎาคม 2559 เวลา 10.00 น. ณ หองประชม 1 ชน 4 การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ มวตถประสงคเพอรวมกนกาหนดเครองมอทจะใชในการวจยและวางแนวปฏบตโครงการ โดยใหผรวมวจยไดวเคราะหและพจารณาวาในการนาแผนดาเนนงานสการปฏบตนนจะใชเครองมออะไรในการประเมนผลการดาเนนงานและเกบรวบรวมขอมล จากนนชวยกนออกแบบเครองมอวจย ซงสรปเครองมอทจะใชในการวจยทงสน 5 ฉบบ ดงตาราง

ตารางท 4.13 เครองมอการวจยทผวจยและผรวมวจยไดรวมกนจดทาขน

ฉบบท เครองมอ วตถประสงค ชวงเวลาทใชงาน 1 แบบบนทกการ

ประชม ใชสาหรบบนทกการประชม ใชในวนทมการจด

ประชม 2 แบบสมภาษณ ใชสมภาษณหวหนาทมเกยวกบผล

การดาเนนงานขนตอนตางๆ หลงดาเนนการ

3 แบบประเมนสภาพการดาเนนงาน

ใชประเมนสภาพการดาเนนงาน กอนดาเนนงาน, หลงดาเนนงาน

4 แบบบนทกการสงเกตความกาวหนาโครงการ

ใชสาหรบตดตามและตรวจสอบความกาวหนาในการดาเนนงาน

ระหวางดาเนนการ

5 แบบประเมน โครงการ

ใชประเมนผลการดาเนนงานโครงการหลงการดาเนนโครงการเสรจสน

หลงดาเนนการ

ผรวมวจยไดตกลงกนวาจะไมสงเอกสารใหผเ ชยวชาญทาการตรวจเนองจากวาเปน

เครองมอทจดทาขนตามแนวคดและความเหนของทมงานวจย หากใหผเชยวชาญตรวจอาจทาใหเกดการไขวเขวและไมตรงประเดนตามทผรวมวจยจะดาเนนการพฒนา และสรปวาใหผวจยไดทาการจดพมพเปนฉบบแลวทาการสาเนาเอกสารไวหลายๆ ชด เพอใหสามารถนาไปใชประเมนผลการดาเนนงานไดตลอดเวลาหากมการเรยกหาเอกสาร

147

หลงจากนนผวจยและผรวมวจยไดรวมกนวางแนวปฏบตใหบรรลเปาหมายโดยยดหลกการและแนวคดทวา “มงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผล” โดยไดมการระดมความคด พดคยถงการหาแนวทางในการปฏบตงานรวมกน เนองจากมโครงการจานวน 3 โครงการ จงมการตกลงกนเพอดาเนนการปฏบตกจกรรมโดยในขนตอนท 2 ไดมการแบงทมรบผดชอบโครงการรวมทงการแตงตงหวหนาทมแลว ในขนนจงมการแบงหนาทของแตละตาแหนง โดยสรปวา หวหนาทมใหเปนผประเมนและตดตามผลการดาเนนโครงการดวยโดยเรยกวา “ผประเมนโครงการ” สวนทมงานมหนาทในการดาเนนโครงการรวมกบหวหนาทมเพอใหโครงการทรบผดชอบบรรลเปาหมายสาหรบการตดตามการดาเนนโครงการนนทกทมมการตกลงกนวาใหแบงออกเปน 2 ระยะ คอ ระยะท 1 การตดตามและประเมนผลระหวางการดาเนนโครงการ ระยะท 2 การตดตามและประเมนผลเมอสนสดการดาเนนโครงการ ซงการดาเนนกจกรรมนสรปไดดงตาราง

ตารางท 4.14 การจดทมงานโครงการเพอนาแผนปฏบตการลงสการปฏบต

ท ชอโครงการ ชอทม ทมงานโครงการ ผประเมนโครงการ 1 พฒนาการ

ประชาสมพนธและบรการลกคานอกสถานท

ไฟฟา 1 นายวจตร เหลาพา นายวรพงศ คาภาษ นายทวสน บร นางสาววราภรณ ปานเหงา นางรตตกาล ดอนเตาเหลก นางสาวกนกวรรณ ชนปรชา นางสาวทศนยา เจกมา นายวระพล ภวนนท

นายวจตร เหลาพา

2 พฒนาการบรการชาระคาธรรมเนยมและบรการ

ไฟฟา 2 นายสมาน พรมสาร นายกรกฎ ธรรมมา นางสปรยา โขขณ นายนรนดร พทธา นายเสนห มนตร นายบญชา พนวรา นางสาววภาพร ภมคอนสาร นายวระพล ภวนนท

นายสมาน พรมสาร

148

ตารางท 4.14 การจดทมงานโครงการเพอนาแผนปฏบตการลงสการปฏบต(ตอ)

ท ชอโครงการ ชอทม ทมงานโครงการ ผประเมนโครงการ 3 พฒนางานบรการ

งานตดตงมเตอร ไฟฟา 3 นายนรนดร ศรดาหลง

นายวมล ผดงกจ นายวญ ไทยด นายธนยชนก เสาหมอ นายอนรกษ พาล นายสรชาต เหลองแสงธรรมนายวระพล ภวนนท

นายนรนดร ศรดาหลง

จากนนจงมการตกลงกนวาในวนท 3 กรกฎาคม 2559 ใหมการใชเครองมอฉบบท 3 แบบประเมนสภาพการดาเนนงาน เพอใหผวจยและผรวมวจยไดทาการประเมนสภาพการดาเนนงานของสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพใน 3 แผนกซงไดแก แผนกบรการลกคาและการตลาด แผนกมเตอร และแผนกบญชการเงนและประมวลผล ซงการดาเนนกจกรรมดงภาพ

ภาพท 4.10 การประชมกาหนดแนวทางปฏบตรวม

กจกรรมท 2 การประเมนสภาพการด าเนน จดขนในวนท 3 กรกฎาคม 2559 เวลา 9.00 น. ณ หองประชม 1 ชน 4 การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพมวตถประสงคเพอศกษาสภาพการดาเนนงานของการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพกอนนาแผนสการปฏบตโดยผวจยไดทาการถายสาเนาเอกสารและแจกแบบประเมนใหกบผ รวมวจยทกคนไดทาการประเมนเสรจแลวทาการเกบรวบรวมนามาวเคราะหขอมลจากการใชเครองมอดงกลาวสรปไดดงตาราง

149

ตารางท 4.15 ผลการประเมนสภาพการดาเนนงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพกอนการนาแผนปฏบตการลงสการปฏบต

ท การดาเนนงาน รายการประเมน ระดบคะแนนการประเมน

S.D การแปลผล 1 การบรการลกคา

และการตลาด ปายแสดงขนตอนการตดตองาน 2.29 0.46 พอใช เอกสารการใหคาแนะนาสาหรบลกคา

2.43 0.51 พอใช

การอานวยความสะดวกใหแกลกคา 2.40 0.51 พอใช การคนหาจดตดตงมเตอรใหลกคา 2.20 0.41 พอใช

คะแนนเฉลย 2.33 0.02 พอใช 2 แผนกมเตอร การกาหนดเสนทางไปยงสถานท

ตดตงมเตอร 2.24 0.44 พอใช

การจดหาอปกรณสาหรบตดต งมเตอร

2.52 0.51 พอใช

การตดตงอปกรณประกอบมเตอร 2.33 0.48 พอใช คะแนนเฉลย 2.37 0.04 พอใช

3 แ ผ น ก บ ญ ชก า ร เ ง น แ ล ะประมวลผล

ความรวดเรวในการใหบรการลกคา 2.43 0.51 พอใช การใหบรการลกคาชวงพกกลางวน 1.71 0.56 ควรปรบปรง

การใหบรการลกคานอกสานกงาน 1.62 0.50 ควรปรบปรง

คะแนนเฉลย 1.92 0.03 ควรปรบปรง สรปทกงาน 2.21 0.03 พอใช

จากตารางท 4.15 ผลการประเมนสภาพการดาเนนงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพกอนการนาแผนปฏบตการลงสการปฏบต พบวา คะแนนสรปทกดาน อยในระดบพอใช ( =2.19) เมอแยกเปนงานเรยงลาดบจากมากไปนอย ดงน งานแผนกมเตอรมคะแนนอยในระดบพอใช ( =2.38) การบรการลกคาและการตลาดมคะแนนอยในระดบพอใช ( =2.30) และแผนกบญชการเงนและประมวลผล มคะแนนอยในระดบพอใช ( =1.87)

150

กจกรรมท 3 การน าแผนลงสการปฏบต ดาเนนการระหวางวนท 2 กรกฎาคม-30 กนยายน 2559 รวมระยะเวลาจานวน 3 เดอน มวตถประสงคเพอแกไขปญหาการดาเนนงานใหดขน โดยทง 3 ทม มการนาโครงการและกจกรรมทกาหนดไวตามแผนปฏบตการไปสการปฏบต ซงมรายละเอยดการดาเนนงานแตละโครงการของแตละทมงานโครงการ มรายละเอยดดงน

โครงการท 1 พฒนาการประชาสมพนธและบรการลกคานอกสถานท รบผดชอบโดยทมไฟฟา 1 ซงมสมาชกจานวน 7 คนประกอบดวยนายวจตร เหลาพา, นายวรพงศ คาภาษ, นายทวสน บร, นางสาววราภรณ ปานเหงา, นางรตตกาล ดอนเตาเหลก, นางสาวกนกวรรณ ชนปรชา, นางสาวทศนยา เจกมา และ นายวระพล ภวนนท มกจกรรมจานวน 3 กจกรรมคอ 1) จดทาแผนผงแสดงการใหบรการ 2) จดทาคมอประชาสมพนธ และ 3) ออกใหบรการนอกสถานท โดยในแตละกจกรรมมรายละเอยดของการดาเนนงาน ดงตอไปน 1) จดทาแผนผงแสดงการใหบรการ จดขนในวนท 16 กรกฎาคม 2559 ณ สานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ โดยทมไฟฟา 1 ไดมการออกแบบแผนผงการใหบรการ จากนนไดไปสงทาไวนลและไดรบปายไวนลจากรานปายเมอวนท 15 กรกฎาคม 2559 จงไดมการนดหมายทาการตดตงปายในวนเสารท 16 กรกฎาคม 2559 โดยทาการตดตงบรเวณดานในอาคารสานกงาน จดใหทางเขาเมอลกคาเปดประตเขามาจะพบปายประชาสมพนธนตงอย ซงสามารถอานและทาตามได การตดตงดงภาพ

ภาพท 4.11 การจดทาแผนผงการใหบรการ

2) จดทาคมอประชาสมพนธโดยทมไฟฟา 1 ไดรวมประชมกนเพอออกแบบคมอ แผนพบ รวมทงเอกสารการแนะนาการรบบรการตางๆ ในวนท 30-31 กรกฎาคม 2559 ณ สานกงาน

151

การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ โดยทมไฟฟา 1 จากนนมการแบงงานกนในทมเพอพมพ ปรน ถายเอกสาร พบ และสงขอมลใหรานเพอจดทาเปนเลม ซงกวาจะดาเนนการเสรจและสามารถจดทาคมอเรยบรอยโดยมเอกสารตางๆพรอมกถงวนท 1 กนยายน 2559 โดยเหตทใชเวลานานนนเพราะวาสวนมากมการทางานกนวนเสารและอาทตยเทานน สวนวนธรรมดาตองทางานประจา จงสงผลใหลาชาโดยคมอประชาสมพนธ แผนพบตางๆ นไดสงไปยงทง 3 แผนกดวยเพอแจกใหผทมาใชบรการทสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ และสวนหนงเตรยมไวสาหรบไปแจกใหแกลกคาในคราวทจะออกใหบรการนอกสานกงาน การดาเนนการดงภาพ

ภาพท 4.12 การจดทาคมอประชาสมพนธ

3) ออกใหบรการนอกสานกงาน โดยทมงานมการประชมกนเพอกาหนดการจดกจกรรมซงตองขออนญาตผบรหารดวย โดยไดรบอนญาตใหดาเนนการจดทกวนท 10 ของทกเดอน โดยใหทดลองเรมครงแรกในวนท 10 กนยายน 2559 แตเนองจากมการดาเนนการจดทาคมอการประชาสมพนธซงประกอบดวยเอกสารเปนเลม แผนพบ ดาเนนการลาชาและรานทรบดาเนนการมควยาว และทางทมงานตดภาระเรงดวนของสานกงานตองเดนทางไปตางจงหวดเปนสวนมาก จงทาใหทมไมสามารถดาเนนการออกใหบรการนอกสานกงานในวนท 10 กนยายน 2559 ได มเพยงการจดเตรยมวสด อปกรณสาหรบออกไปตงสถานทใหบรการไวเทานน

โครงการท 2 พฒนาการบรการช าระคาธรรมเนยมและบรการ รบผดชอบโดยทมไฟฟา 2 ซงมสมาชกจานวน 7 คนประกอบดวยนายสมาน พรมสาร,

นายกรกฎ ธรรมมา, นางสปรยา โขขณ, นายนรนดร พทธา, นายเสนห มนตร, นายบญชา พนวรา,นางสาววภาพร ภมคอนสาร และ นายวระพล ภวนนท มกจกรรมจานวน 4 กจกรรมคอ1) ตดตงโปรแกรมระบบรบจายคาไฟ 2) ตดตงระบบบตรคว 3) บรการชวงพกเทยง และ 4) ออกรบชาระคาธรรมเนยมนอกสถานทโดยในแตละกจกรรมมรายละเอยดของการดาเนนงาน ดงตอไปน

152

1) ตดตงโปรแกรมระบบการจายคาไฟฟา จดขนในวนท 13 สงหาคม 2559 (เดมกาหนดวนท 30-31 กรกฎาคม 2559 แตการขอโปรแกรมคอนขางลาชาและตดเรองเอกสารทางราชการทตองมการทาตามระบบราชการ) ณ สานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ โดยทมไฟฟา 2 ไดมการประสานขอความรวมมอจากนายธระพงษ ตรงประสทธ ตาแหนง พนกงานควบคมเครองคอมพวเตอร จากแผนกบญชและประมวลผล ซงไมไดเปนผรวมวจย แตเปนเจาหนาทผซงดแลเรองระบบคอมพวเตอรของสานกงานรวมถงการตดตงโปรแกรมสาคญๆ ตาง เพอใหดาเนนการมาตดตงโปรแกรมคนหาดวยระบบ GIS สาหรบโปรแกรมไดตดตอไปยงสานกงานการไฟฟาเขต 1 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพอขอตวโปรแกรมมาลงโดยมการลงโปรแกรม ทดสอบการใชงานโปรแกรมกอนทจะเปดใชงานจรง และเรมใชงานจรงตงแตวนท 15 สงหาคม 2559 การดาเนนงานดงภาพ

ภาพท 4.13 ตดตงโปรแกรมระบบการจายคาไฟฟา

2) ตดตงระบบบตรควอตโนมตจดขนในวนท 13 สงหาคม 2559 โดยทมไฟฟา 2 ไดมการประสานขอความรวมมอจากนายธระพงษ ตรงประสทธ ตาแหนงพนกงานควบคมเครองคอมพวเตอร จากแผนกบญชและประมวลผลซงไมไดเปนผรวมวจย แตเปนเจาหนาทผซงดแลเรองระบบคอมพวเตอรของสานกงานรวมถงการตดตงโปรแกรมสาคญๆ ตาง เพอใหดาเนนการมาตดตงเครองระบบบตรควอตโนมต โดยเครองไดประสานขอไปยงสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคเขต 1 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ตงแตกลางเดอนกรกฎาคม 2559 เจาหนาทมการตดตงเครอง ทดสอบการใชงานโปรแกรมกอนทจะเปดใชงานจรง และเรมใชงานจรงตงแตวนท 15 สงหาคม 2559 พรอมกบการใชโปรแกรมระบบรบจายคาไฟ การดาเนนงานดงภาพ

153

ภาพท 4.14 การตดตงระบบบตรควอตโนมต

3) บรการชวงพกเทยง เรมเปดใหบรการตงแตวนท 1 สงหาคม 2559 โดยทมไฟฟา 2 ไดมการประชมพดคยถงวธการ กระบวนและขนตอนการดาเนนงานการใหบรการชวงพกเทยง ซงจาเปนตองนาเสนอตอผบรหารกอนทดลองดาเนนงาน ซงไดรบการอนมต โดยกาหนดใหมเจาหนาทประจาเคาเตอรบรการในเวลา 12.00-13.00 น. จานวน 1 คน สาหรบคนททาหนาทเวรดาเนนงานประจาภาคกลางวนจะมจานวน 2 คน โดยคนท 1 จะเรมไปพกรบประทานอาหารเวลา 11.30-12.30 น. แลวกลบมาประจาเคาเตอร สวนคนท 2 จะไปพกรบประทานอาหารเวลา 12.30-13.30 น. การดาเนนงานดงภาพ

ภาพท 4.15 การใหบรการชวงพกเทยง

4) ออกรบจายคาธรรมเนยมนอกสถานท โดยทมงานไฟฟา 2 มการประชมกนเพอกาหนดการจดกจกรรมซงตองขออนญาตผบรหารดวย โดยไดรบอนญาตใหดาเนนการจดทกวนท 10 ของทกเดอน ซงจะตองออกใหบรการนอกสานกงานพรอมกบทมไฟฟา 1 โดยใหทดลองเรมครงแรกในวนท 10 กนยายน 2559 แตเนองจากทมไฟฟา 1 มการดาเนนการจดทาคมอการประชาสมพนธซงประกอบดวยเอกสารเปนเลม แผนพบ ดาเนนการลาชา และทมงานตดภารกจหลายคน จงมการตกลงกนดาเนนการในเดอนถดไป ทาใหทมไมสามารถดาเนนการออกใหบรการ

154

นอกสานกงานในวนท 10 กนยายน 2559 ได ทมไฟฟา 3 จงมเพยงการจดเตรยมวสด อปกรณและเอกสารทจาเปนไวเชนเดยวกบทมไฟฟา 1

โครงการท 3 พฒนางานบรการงานตดตงมเตอร รบผดชอบโดยทมไฟฟา 3 ซงมสมาชกจานวน 7 คนประกอบดวยนายนรนดร ศรดาหลง, นายวมล ผดงกจ, นายวญ ไทยด, นายธนยชนก เสาหมอ, นายวระพล ภวนนท, นายอนรกษ พาลและ นายสรชาต เหลองแสงธรรม มกจกรรมจานวน 4 กจกรรมคอ 1) ตดตงโปรแกรมคนหาดวยระบบ GIS 2) ตดตงโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร (Meter Logeter) 3) ตดตงโปรกแกรมระบบ Zap (สารองคลงพสด) 4) จดทาเครองมอรอกดงอปกรณ โดยในแตละกจกรรมมรายละเอยดของการดาเนนงานดงตอไปน 1) ตดตงโปรแกรมคนหาดวยระบบ GIS จดขนในวนท 30 กรกฎาคม 2559 (เดมกาหนดวนท 23-24 กรกฎาคม 2559 แตการขอโปรแกรมคอนขางลาชาและตดเรองเอกสารทางราชการทตองมการทาตามระบบราชการณ สานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ โดยทมไฟฟา 3 ไดมการประสานขอความรวมมอจากนายธระพงษ ตรงประสทธ ตาแหนง พนกงานควบคมเครองคอมพวเตอร จากแผนกบญชและประมวลผลซงไมไดเปนผรวมวจย แตเปนเจาหนาทผซงดแลเรองระบบคอมพวเตอรของสานกงานรวมถงการตดตงโปรแกรมสาคญๆ ตาง เพอใหดาเนนการมาตดตงโปรแกรมคนหาดวยระบบ GIS สาหรบโปรแกรมไดตดตอไปยงสานกงานการไฟฟาเขต 1 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เพอขอตวโปรแกรมมาลงโดยมการลงโปรแกรม ทดสอบการใชงานโปรแกรมกอนทจะเปดใชงานจรง และเรมใชงานจรงตงแตวนท 1 สงหาคม 2559 สาหรบการคนหาจดตดตงมเตอรไฟฟาดวยระบบ GIS การดาเนนงานดงภาพ

ภาพท 4.16 การตดตงโปรแกรมคนหาดวยระบบ GIS

155

2) ตดตงโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร (Meter Logeter) จดขนในวนท 30 กรกฎาคม 2559 (เดมกาหนดวนท 23-24 กรกฎาคม 2559 แตการขอโปรแกรมคอนขางลาชาและตดเรองเอกสารทางราชการทตองมการทาตามระบบราชการ) ณ สานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ โดยทมไฟฟา 3 ไดมการประสานขอความรวมมอจากนายธระพงษ ตรงประสทธ ตาแหนงพนกงานควบคมเครองคอมพวเตอร จากแผนกบญชและประมวลผล ซงไมไดเปนผรวมวจย แตเปนเจาหนาทผซงดแลเรองระบบคอมพวเตอรของสานกงานรวมถงการตดตงโปรแกรมสาคญตางๆ เพอใหดาเนนการมาตดตงโปรแกรมคนหาดวยระบบมเตอรโลเกเตอรสาหรบโปรแกรมไดตดตอไปยงสานกงานการไฟฟาเขต 1 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอเพอขอตวโปรแกรมมาลงโดยมการลงโปรแกรม ทดสอบการใชงานโปรแกรมกอนทจะเปดใชงานจรง และเรมใชงานจรงตงแตวนท 1 สงหาคม 2559 โดยดาเนนการควบคกบการใชโปรแกรมคนหาจดตดตงดวยระบบ GIS การดาเนนงานดงภาพ

ภาพท 4.17 การตดตงโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร

3) ตดตงโปรกแกรมระบบ Zap (สารองคลงพสด) จดขนในวนท 31 กรกฎาคม 2559 (เดมกาหนดวนท 23-24 กรกฎาคม 2559 แตการขอโปรแกรมคอนขางลาชาและตดเรองเอกสารทางราชการทตองมการทาตามระบบราชการ) ณ สานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ โดยทมไฟฟา 3 ไดมการประสานขอความรวมมอจากนายธระพงษ ตรงประสทธ ตาแหนง พนกงานควบคมเครองคอมพวเตอรจากแผนกบญชและประมวลผล ซงไมไดเปนผรวมวจย แตเปนเจาหนาทผซงดแลเรองระบบคอมพวเตอรของสานกงานรวมถงการตดตงโปรแกรมสาคญๆ ตาง เพอใหดาเนนการมาตดตงโปรแกรมระบบยมพสดสาหรบโปรแกรมไดตดตอไปยงสานกงานการไฟฟาเขต 1 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ เพอขอตวโปรแกรมมาลงโดยมการลงโปรแกรม ทดสอบการใช

156

งานโปรแกรมกอนทจะเปดใชงานจรง และเรมใชงานจรงตงแตวนท 1 สงหาคม 2559 โดยควบคกบการใชโปรแกรมคนหาจดตดตงดวยระบบ GIS และโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร (Meter Logeter) การดาเนนงานดงภาพ

ภาพท 4.18 การจดทาระบบสารองคลงพสด

4) จดทาเครองมอรอกดงอปกรณจดขนในวนท 12-14 สงหาคม 2559 ณ สานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ โดยทมไฟฟา 3 ไดมการดาเนนการจดหาวสด อปกรณกอนหนานน เมอไดครบแลวจงมการนดรวมกนเพอรวมแรงกนในการดาเนนการประกอบเครองมอดงกลาว ซงใชเวลาตดตอกนเพอใหงานตอเนอง เมอประกอบเสรจสามารถใชงานไดทนทเนองจากประกอบตามตนแบบของนวตกรรมทไดรบรางวล ซงมการเรมใชงานตงแตวนท 15 สงหาคม 2559 โดยเครองมอรอกนสามารถนาอปกรณทมน าหนกประมาณ 150 กโลกรมขนไปตดตงบนเสาไฟฟาไดโดยทไมตองรอรถเครนไฮดรอลก ซงทาใหประหยดเวลาในการทางานเปนอยางมาก ซงถาหากรอรถยนตไฮดรอลกจะตองรอ 3-5 วน เพราะรถจะตองไปดาเนนงานดานกอสรางปกเสาไฟฟาเปนหลกโดยเรยกชองายๆ วา รอกดงอปกรณ กได การดาเนนงานดงภาพ

157

ภาพท 4.19 การจดทาเครองมอรอก

ขนตอนท 4 การสงเกต

การสงเกต (Observing) เพอบนทกผลการปฏบต โดยมการกาหนดใหมการกระทาในทกขนตอนโดยใชเครองมอ ซงประกอบดวย แบบบนทกการประชม (เครองมอฉบบท 1) แบบสมภาษณ (เครองมอฉบบท 2) แบบประเมนสภาพการดาเนนงาน (เครองมอฉบบท 3) แบบบนทกการสงเกตความกาวหนาโครงการ (เครองมอฉบบท 4) และแบบประเมนโครงการ (เครองมอฉบบท 5) นอกจากนยงมการบนทกภาพโดยโทรศพทและเกบไวในเครองคอมพวเตอร สาหรบในขนตอนการสงเกตน จะเปนการสงเกตผลการดาเนนโครงการของขนตอนท 3 การปฏบต (Acting) โดยมการดาเนนการ 3 กจกรรม คอ 1) การสงเกตและบนทกผล โดยหวหนาทมรบผดชอบสงเกตการดาเนนโครงการตามทไดรบมอบหมาย 2) การรายงานและการสรปผลการดาเนนโครงการ และ 3) การสรปผลการดาเนนกจกรรม เพอรวมกนสรปผลการดาเนนงานขนตอนการสงเกต สาหรบรายละเอยดการดาเนนงานในแตละกจกรรม มดงตอไปน กจกรรมท 1 การสงเกตและบนทกผล โดยมการมอบใหผประเมนโครงการรบผดชอบสงเกตการดาเนนโครงการตามทไดรบมอบหมายพรอมทงมการบนทกผลการดาเนนโครงการในขนตอนท 3 และใหมการนาเสนอขอความเหนชอบจากผรวมวจย โดยมระยะเวลาการสงเกตขนตอนการปฏบต ตงแตวนท 1 กรกฎาคม-30 กนยายน 2559 พรอมทงมการบนทกผลการสงเกตระหวางการดาเนนโครงการ โดยใชแบบบนทกการสงเกตความกาวหนาโครงการ (เครองมอฉบบท 4) และเมอสนสดระยะการดาเนนโครงการ โดยใชแบบประเมนโครงการ (เครองมอฉบบท 5) จากนนมการประชมผรวมวจยเพอนาเสนอผลการสงเกตการดาเนนโครงการของขนตอนท 3 โดยผรบผดชอบประเมนโครงการ

158

(หวหนาทม) ทาการสรปผลการดาเนนกจกรรมในโครงการททมงานตวเองรบผดชอบ แบงเปน 2 ระยะ คอ 1) ระหวางการดาเนนโครงการ โดยทกโครงการมการกาหนดใหประเมนระหวางการดาเนนโครงการในวนท 30 สงหาคม 2559 ซงมการดาเนนโครงการมาเปนระยะเวลาสองเดอน และ 2) หลงสนสดระยะเวลาการดาเนนโครงการ โดยทกโครงการมการกาหนดใหมการสงเกตและบนทกผลเมอสนสดระยะเวลาการดาเนนโครงการในวนท 30 กนยายน 2559 ซงมการดาเนนโครงการมาเปนระยะเวลา 3 เดอน สามารถสรปผลการดาเนนโครงการ ไดดงน โครงการท 1 พฒนาการประชาสมพนธและบรการลกคานอกสถานท มการดาเนนงานดงน 1) ระหวางการดาเนนโครงการ มความกาวหนาโครงการในภาพรวมเดนไปตามแผนปฏบตการทกาหนดไว โดยทมมการดาเนนประชมเพอวางแผนการดาเนนกจกรรม ซงกจกรรม1) จดทาแผนผงแสดงการใหบรการมการดาเนนการตดต งแผนผงเรยบรอย 2)จดทาคมอประชาสมพนธมการจดเตรยมเอกสาร ซงประกอบดวยคมอการขอรบบรการจากสานกงานการไฟฟาสวนภมภาค แผนพบ วสดและอปกรณตางๆเรยบรอย สวนกจกรรมท 3 ออกใหบรการนอกสถานท ยงไมมการออกไปใหบรการนอกสานกงานแตมการจดเตรยมเอกสารและอปกรณไวพรอมแลวทงนเนองจากสมาชกในทมตองเขารบการอบรมทกษะทางคอมพวเตอรกนคอนขางมาก 2) เมอสนสดการดาเนนโครงการ กจกรรมมการดาเนนการเปนไปตามแผนปฏบตการ ซงมทงหมด 2 กจกรรม โดยดาเนนการสาเรจและบรรลวตถประสงค จานวน 2 กจกรรม ประกอบดวย จดทาแผนผงแสดงการใหบรการ และจดทาคมอประชาสมพนธ มการดาเนนงานแตไมบรรลวตถประสงค จานวน 1 กจกรรม คอ ออกใหบรการนอกสถานท โครงการท 2 พฒนาการบรการช าระคาธรรมเนยมและบรการ มการดาเนนงานดงน 1) ระหวางการดาเนนโครงการ มความกาวหนาโครงการในภาพรวมเดนไปตามแผนปฏบตการทกาหนดไว โดยทมมการดาเนนประชมเพอวางแผนการดาเนนกจกรรม ซงกจกรรม1) ตดตงโปรแกรมระบบการจายคาไฟฟา มการดาเนนการตดตงโปรแกรมระบบการจายคาไฟฟา และทดลองใชงานแลว 2) ตดตงระบบบตรควอตโนมตซงมการดาเนนการตดตงโปรแกรมระบบบตรคว เครองกดบตรควอตโนมต มการทดสอบกอนการใชงานจรงและเรมใหลกคาใชงาน 3) บรการชวงพกเทยง มการผลดเปลยนหมนเวยนพนกงานเพอใหบรการชวงพกเทยงวนละ 2 คนสวนกจกรรมท 4 ออกรบจายคาธรรมเนยมนอกสถานทยงไมมการออกไปใหบรการนอกสานกงานแตมการจดเตรยมเอกสารและอปกรณไวพรอมแลวทงนเนองจากตองรอออกไปพรอมกนกบทมไฟฟา 1 ซงตดภารกจ หากออกไปเพยงทมเดยวจะไมคมคากบคาใชจายทเกดขน

159

2) เมอสนสดการดาเนนโครงการ กจกรรมมการดาเนนการเปนไปตามแผนปฏบตการ จานวน 3 กจกรรม โดยดาเนนการสาเรจและบรรลวตถประสงค จานวน 3 กจกรรม ประกอบดวย 1) ตดตงโปรแกรมระบบการจายคาไฟฟา 2) ตดตงระบบบตรควอตโนมต 3) บรการชวงพกเทยงมการดาเนนงานแตไมบรรลวตถประสงค จานวน 1 กจกรรม คอ ออกรบจายคาธรรมเนยมนอกสถานท โครงการท 3 พฒนางานบรการงานตดตงมเตอร มการดาเนนงานดงน 1) ระหวางการดาเนนโครงการ มความกาวหนาโครงการในภาพรวมเดนไปตามแผนปฏบตการทกาหนดไว โดยทมมการดาเนนประชมเพอวางแผนการดาเนนกจกรรม ซงกจกรรม 1) ตดตงโปรแกรมคนหาดวยระบบ GIS มการดาเนนการตดตงโปรแกรมและนาไปใชในการบรการลกคา 2) ตดตงโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร (Meter Logeter) มการดาเนนการตดตงโปรแกรมและนาไปใชในการบรการลกคา 3) ตดตงโปรกแกรมระบบ Zap (สารองคลงพสด) ซงมการตดตงโปรแกรมและนาไปใชในการบรการลกคา และ4) จดทาเครองมอรอกดงอปกรณ ซงมการประกอบรอกดงอปกรณและนาไปใชงานในการบรการลกคา โดยในโครงการนโปรแกรมทางคอมพวเตอรและเครองมอทจดทาขนมการเชอมโยงกนทกกจกรรม 2) เมอสนสดการดาเนนโครงการ กจกรรมมการดาเนนการเปนไปตามแผนปฏบตการ ซงมทงหมด 4 กจกรรม โดยดาเนนการสาเรจและบรรลวตถประสงค จานวน 4 กจกรรม ประกอบดวย 1) ตดตงโปรแกรมคนหาดวยระบบ 2) ตดตงโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร(Meter Logeter) 3) ตดตงโปรกแกรมระบบ Zap (สารองคลงพสด) และ 4) จดทาเครองมอรอกดงอปกรณ

กจกรรมท 2 การรายงานและการสรปผลการด าเนนโครงการ จดประชมในวนท 8 ตลาคม 2559 เวลา 9.00 น. ณ หองประชม 1 ชน 4 การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพเพอใหผรวมวจยทกคนไดรวมกนแสดงความคดเหนและสรปผลการเนนงานโครงการในขนตอนท 3 โดยมการนาเสนอสรปผลการสงเกตการดาเนนโครงการ ทง 3 โครงการตามแผนปฏบตการ ซงสามารถสรปรายละเอยดของแตละโครงการไดดงตอไปน โครงการท 1 พฒนาการประชาสมพนธและบรการลกคานอกสถานท

1. ผลการดาเนนโครงการ บรรลวตถประสงค 2 กจกรรม ซงประกอบดวย 1) จดทาแผนผงแสดงการใหบรการ มการตดตงแผนผงแสดงขนตอนการขอรบบรการตางๆ จากการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ และ 2) จดทาคมอประชาสมพนธไดคมอการใชบรการจากการไฟฟา และแผนแนะนาขนตอนการตดตอหรอขอรบบรการสวนกจกรรมทไมบรรลวตถประสงค 1 กจกรรม คอ ออกใหบรการนอกสถานท เนองจากความลาชาดานเอกสาร พนกงานมภารกจอนแทรกเขามาและการกาหนดวนดาเนนการเพยงเดอนละ 1 วน

160

2. วธการและกจกรรม โครงการตามทไดวางแผนไวในแผนปฏบตการได ดาเนนการตางๆ ครบถวนสมบรณจานวน 2 กจกรรม โดยมการขอความรวมมอดาเนนบางกจกรรมจากผทไมไดเปนผรวมวจย ซงทาใหเกดการลาชาบางแตกผานไปไดดวยด สวนกจกรรมทมการดาเนนงานแตยงไมครบถวนสมบรณม 1 กจกรรม ซงตองมการประชมเพอวางแผนดาเนนการตอไป

3. การเปลยนแปลงทเกดขน หลงจากนาโครงการลงสการปฏบต พบวา มการดาเนนกจกรรมสาเรจ 2 กจกรรม คอ 1) จดทาแผนผงแสดงการใหบรการ ทาใหมแผนผงแนะนาขนตอนการขอรบบรการจากการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ ซงประชาชนทมาตดตองานไดรบความสะดวกและไมเสยเวลากบการตดตอผดแผนก 2) จดทาคมอประชาสมพนธ ทาใหมคมอ แผนพบ ในการแนะนาการรบบรการจากการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ และผรบบรการมความร ความเขาใจในการขอรบบรการมาก สวนกจกรรมทดาเนนการไมสาเรจคอ ออกใหบรการนอกสถานท เนองจากตดปญหาเรองเอกสารทดาเนนการลาชา พนกงานมภาระกจอนแทรกเขามาระหวางการดาเนนการและมการกาหนดวนออกใหบรการเพยงเดอนละ 1 ครงซงกวาจะมการเตรยมเอกสารครบถวนกลวงเลยระยะเวลาทไดรบการอนมตใหดาเนนการ

4. การเรยนรทไดจากการนาโครงการสการปฏบต คอ ผรวมทมทกคนตองมการเอาใจใสและรวมรบผดชอบการทางานรวมกน จงจะทาใหงานนนๆ บรรลผลสาเรจ นอกจากนยงตองดปจจยภายในอาท เพอนรวมงาน ผบรหาร ทสงผลตอการดาเนนงาน รวมไปถงปจจยภายนอก อาท ผประกอบการทตดตองาน ลกคา ซงสงผลตอความสาเรจของการดาเนนงานเชนเดยวกน

5. ความรใหมทไดจากการนาโครงการสการปฏบต คอ ผวจยและผรวมวจยเกดความรและทกษะในการใชงานโปรแกรมคอมพวเตอรในการจดทาแผนพบซงตองมการฝกทดลองใชงานบอยๆเพอใหเกดความชานาญไมหลงลมขนตอนดวย

6. การใชทรพยากรทางการบรหาร ในการนาแผนปฏบตการลงสการปฏบตพบวาทกคนใหความรวมมอ คอยชวยเหลอ มการแบงงานกนทา รวมทงการขอความรวมมอจากพนกงานในสานก งานการไฟฟา สวนภ มภาคอา เภอชมแพและการไฟฟา สวนภ มภาค เขต 1 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ในการดาเนนกจกรรมตางๆ ซงไดรบการชวยเหลอเปนอยางด งบประมาณตงไวทงสน 11,000 บาท ใชไปทงสน 10,000 บาท

7. ปญหา หรออปสรรค ผรวมวจยสวนมากแลวมภาระงานประจาในวนราชการและภาระสวนตวในวนหยด ทาใหการนดหมายทากจกรรมตางๆ ในระยะแรกๆ จงยงไมคอยมความคลองตวเพราะตางคนตางยงไมเขาใจกน ทาใหการทากจกรรมในระยะแรกๆ สมาชกในทมมกจะไมคอยมาครบทกคน และอกประเดนคอ การนาโปรแกรมทางคอมพวเตอรใหมๆ มาใชหากเจาหนาทไมมทกษะดานคอมพวเตอรจะทาใหเกดการตดขดในการใชงานและเขาใจชา

161

8. จดเดนโครงการ คอ การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ ไดรบการพฒนาดานการใหบรการลกคาในเรองขอมลขาวสารทจาเปนตอการตดตองานกบการไฟฟาสวนภมภาคเปนอยางมาก ซงไดรบการตอบรบจากลกคาคอนขางเปนทนาพอใจ

9. จดดอยโครงการ คอ หากสมาชกในทมไมมทกษะดานคอมพวเตอรมกจะตองเสยเวลาในการฝกและใชงานโปรแกรมทางคอมพวเตอรคอนขางนาน

10. ขอเสนอแนะโครงการ คอ การดาเนนกจกรรมตางๆ ควรสนบสนนใหพนกงานทมสวนเกยวของทกคนมสวนรวมดวยใหมากทสดเพราะผลทเกดขนจากการดาเนนกจกรรมอยในองคกร ไมไดอยแตเพยงผวจยและผรวมวจยเทานน โครงการท 2 พฒนาการบรการช าระคาธรรมเนยมและบรการ

1. ผลการดาเนนโครงการ บรรลวตถประสงค 3 กจกรรม ซงประกอบดวย 1) ตดตงโปรแกรมระบบรบจายคาไฟ ซงมการเปดใหบรการจรงโดยลกคาทไมมใบแจงหนคาไฟฟามาดวยกสามารถจายคาไฟฟาไดเพยงบอกชอ-สกลหรอหมายเลขบตรประชาชนของผใชไฟ 2) ตดตงระบบบตรควอตโนมต มเครองบรการบตรควอตโนมต ซงไมยงยากประชาชนกดเพอรบบตรควและเจาหนาทกดเรยกหมายเลขตามลาดบบตรคว ซงไมตองเกรงวาบตรควจะหาย และตองทาเพมซ าๆอกตอไป สะดวกทงผใหและผรบบรการ และ 3) บรการชวงพกเทยง มพนกงานผลดเปลยนหมนเวยนมาประจาเคาเตอรเพอใหบรการรบจายคาธรรมเนยมหรอคาไฟฟาในชวงพกกลางวน สวนกจกรรมทไมบรรลวตถประสงค 1 กจกรรม คอ ออกรบชาระคาธรรมเนยมนอกสถานทเนองจากความลาชาดานเอกสาร ตองออกไปใหบรการพรอมทมงานอนดวย ทาใหตองรอใหมความพรอมทกฝายและการกาหนดวนดาเนนการเพยงเดอนละ 1 วน

2. วธการและกจกรรมโครงการตามทไดวางแผนไวในแผนปฏบตการได ดาเนนการตางๆ ครบถวนสมบรณจานวน 3 กจกรรม โดยมการขอความรวมมอดาเนนบางกจกรรมจากผทไมไดเปนผรวมวจย ซงทาใหเกดการลาชาบางแตกผานไปไดดวยด ซงแตละคนไดแสดงความคดเหนทดลองทารวมกน สวนกจกรรมทยงไมดาเนนการเลยม 1 กจกรรม ซงตองมการประชมเพอวางแผนดาเนนการตอไป

3. การเปลยนแปลงทเกดขนหลงจากนาโครงการลงสการปฏบต พบวา มการดาเนนกจกรรมสาเรจ3 กจกรรม คอ1) ตดตงโปรแกรมระบบรบจายคาไฟ ทาใหลกคาทไมมใบแจงหนคาไฟเมอมาตดตอขอชาระคาไฟฟาสามารบอกแคชอ-สกลหรอหมายเลขบตรประชาชนกสามารถจายคาไฟฟาได ซงสะดวกและรวดเรวกวาการรบชาระแบบเดมทตองมใบแจงหนมาเพอสแกนบารโคดในการจายคาไฟ 2) ตดตงระบบบตรควอตโนมต มเครองบรการเพอกดรบบตรควอตโนมตและเลอกกดเพอขอรบบรการตามความตองการไดงาย ซงไมตองเกรงวาบตรควจะหาย และตองทาเพม

162

ซ าๆอกตอไป สะดวกและรวดเรว และ 3) บรการชวงพกเทยง ลกคาทมารบบรการมความพงพอใจทไมตองนงรอใหถงเวลาทางานของเจาหนาท สวนเจาหนาทมความกระตอรอรนในการใหบรการ ซงแรกๆ จะใหเฉพาะผรวมวจยทดลองใหบรการ แตผบรหารเหนวาเกดประโยชนตอลกคาและความพงพอใจในบรการของสานกงานจงมการขอใหในแผนกทกคนไดผลดเปลยนกนทาดวย สวนกจกรรมทดาเนนการไมสาเรจคอ ออกรบชาระคาธรรมเนยมนอกสถานท เนองจากตดปญหาเรองเอกสารทดาเนนการลาชาและมการกาหนดวนออกใหบรการเพยงเดอนละ 1 ครงซงกวาจะมการเตรยมเอกสารครบถวนกลวงเลยระยะเวลาทไดรบการอนมตใหดาเนนการ

4. การเรยนรทไดจากการนาโครงการสการปฏบต คอ กจกรรมทจาเปนตองใหผมความรทเปนเทคนคเฉพาะและตองมความเชยวชาญเชน การตดตงโปรแกรมคอมพวเตอร ควรทจะประสานเจาหนาททมทกษะไวลวงหนาเพอใหสามารถกาหนดวนดาเนนงานไดเนองจากวาแตละคนมภาระหนาทประจาอยแลวการนาเทคโนโลยเขามาชวยในการทางานทาใหเกดความสะดวก รวดเรว ประหยดงบประมาณ งานมประสทธภาพเพมมากขนและสงผลตอความพงพอใจของลกคาไปในทศทางทดขนดวย

5. ความรใหมทไดจากการนาโครงการสการปฏบต คอ ผวจยและผรวมวจยเกดความรและทกษะในการใชงานโปรแกรมการรบจายคาธรรมเนยมและคาใชไฟฟา ซงสะดวก รวดเรวและถกตองแมนยารวมทงทกษะการใชงานเครองบรการบตรควอตโนมต

6. การใชทรพยากรทางการบรหารในการนาแผนปฏบตการลงสการปฏบตพบวาทกคนใหความรวมมอ คอยชวยเหลอ มการแบงงานกนทา รวมทงการขอความรวมมอจากพนกงานในสานกงานการไฟฟา สวนภ มภาคอา เภอชมแพและการไฟฟา สวนภ มภาค เขต 1 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ในการดาเนนกจกรรมตางๆ ซงไดรบการชวยเหลอเปนอยางด งบประมาณตงไวทงสน 38,000 บาท ใชไปทงสน 37,000 บาท

7. ปญหา หรออปสรรคผรวมวจยสวนมากแลวมภาระงานประจาในวนราชการและภาระสวนตวในวนหยด ทาใหการนดหมายทากจกรรมตางๆ ในระยะแรกๆ จงยงไมคอยมความคลองตวเพราะตางคนตางยงไมเขาใจกน ทาใหการทากจกรรมในระยะแรกๆ สมาชกในทมมกจะไมคอยมาครบทกคนและอกประเดนคอ การนาโปรแกรมทางคอมพวเตอรใหมๆ มาใชหากเจาหนาทไมมทกษะดานคอมพวเตอรจะทาใหเกดการตดขดในการใชงานและเขาใจชา

8. จดเดนโครงการ คอ การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ ไดรบการพฒนาดานการใหบรการลกคาเปนอยางมาก ซงไดรบการตอบรบจากลกคาคอนขางเปนทนาพอใจ

9. จดดอยโครงการ คอ หากสมาชกในทมไมมทกษะดานคอมพวเตอรมกจะตองเสยเวลาในการฝกและใชงานโปรแกรมทางคอมพวเตอรคอนขางนาน

163

10. ขอเสนอแนะโครงการ คอ การดาเนนกจกรรมตางๆ ควรสนบสนนใหขาราชการ พนกงานทมสวนเกยวของทกคนมสวนรวมดวยใหมากทสดเพราะผลทเกดขนจากการดาเนนกจกรรมอยในองคกร ไมไดอยแตเพยงผวจยและผรวมวจยเทานนและถาหากสามารถทาไดควรมการเปดใหบรการรบชาระคาธรรมเนยมหรอคาไฟฟากอนเวลาราชการดวยเพราะประชาชนจะมาใชบรการแตเชาเพอออกไปทางานสวนตวกนในเวลาทาการปกต โครงการท 3 พฒนางานบรการงานตดตงมเตอร

1. ผลการดาเนนโครงการบรรลวตถประสงคทง 4 กจกรรม ซงประกอบดวย 1) ตดตงโปรแกรมคนหาดวยระบบ GIS มเครองคอมพวเตอรและโปรแกรมทสามารถคนหาจดตดตงมเตอรไฟฟาไดงายโดยไมตองเสยเวลาเดนทางไปคนหาดวยตนเอง 2) ตดตงโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร(Meter Logeter) มเครองคอมพวเตอรและโปรแกรมทสามารถคนหาเสนทางไปจดตดตงมเตอรไฟฟาไดงายโดยไมตองเสยเวลาและใหเจาหนาทเดนทางไปคนหาดวยตนเอง 3) ตดตงโปรกแกรมระบบ Zap (สารองคลงพสด) ซงทาใหการยมพสดมาสารองไวทแผนกมเตอรและการสงคนเปนไปดวยความรวดเรวไมตองเสยเวลาไปทาเรองเบกจากแผนกพสด และ 4) จดทาเครองมอรอกดงอปกรณ ไดชดเครองมอรอกทสามารถนาอปกรณทมน าหนกประมาณ 150 กโลกรมขนไปตดตงบนเสาไฟฟาไดโดยทไมตองรอรถเครนไฮดรอลกใหเสยเวลา

2. วธการและกจกรรมโครงการตามทไดวางแผนไวในแผนปฏบตการได ดาเนนการตางๆ ครบถวนสมบรณทง 4 กจกรรม โดยมการขอความรวมมอดาเนนบางกจกรรมจากผทไมไดเปนผรวมวจย ซงทาใหเกดการลาชาบางแตกผานไปไดดวยด และยงไดรบความรวมมอจากทกคนเปนอยางดดวย

3. การเปลยนแปลงทเกดขนหลงจากนาโครงการลงสการปฏบต พบวา มการดาเนนกจกรรมสาเรจ 4 กจกรรม คอ ประกอบดวย 1) ตดตงโปรแกรมคนหาดวยระบบ GIS มมเครองคอมพวเตอรและโปรแกรมทสามารถคนหาจดตดตงมเตอรไฟฟาสาหรบลกคาไดงายโดยไมตองใหเจาหนาทเดนทางไปคนหาจดตดต งดวยตนเองและลกคาไมตองไปคอยชจดใหเจาหนาท ซงประหยดทงงบประมาณคาเดนทาง ประหยดเวลาและเปนการอานวยความสะดวกใหลกคาทไมตองเขยนแผนทเดนทางไปยงจดตดตง 2) ตดตงโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร (Meter Logeter) มเครองคอมพวเตอรและโปรแกรมทสามารถคนหาเสนทางไปจดตดตงมเตอรไฟฟาไดงายโดยไมตองเสยเวลาและใหเจาหนาทเดนทางไปคนหาดวยตนเอง 3) ตดตงโปรกแกรมระบบ Zap (สารองคลงพสด) ซงทาใหการยมพสดมาสารองไวทแผนกมเตอรและการสงคนเปนไปดวยความรวดเรวไมตองเสยเวลาไปทาเรองเบกจากแผนกพสด ซงประหยดทงงบประมาณคาเดนทาง ประหยดเวลาและเปนการอานวยความสะดวกใหลกคาทไมตองเขยนแผนทเดนทางไปยงจดตดตง และ 4) จดทา

164

เครองมอรอก ไดชดเครองมอรอกทสามารถนาอปกรณทมน าหนกประมาณ 150 กโลกรมขนไปตดตงบนเสาไฟฟาไดโดยทไมตองรอรถยนตไฮดรอลก

4. การเรยนรทไดจากการนาโครงการสการปฏบต คอ กจกรรมทจาเปนตองใหผมความรทเปนเทคนคเฉพาะและตองมความเชยวชาญเชน การตดตงโปรแกรมคอมพวเตอร ควรทจะประสานเจาหนาททมทกษะไวลวงหนาเพอใหสามารถกาหนดวนดาเนนงานไดเนองจากวาแตละคนมภาระหนาทประจาอยแลว

5. ความรใหมทไดจากการนาโครงการสการปฏบต คอ ผวจยและผรวมวจยเกดความรและทกษะในการใชงานโปรแกรมทางคอมพวเตอรซงตองมการฝกทดลองใชงานบอยๆเพอใหเกดความชานาญไมหลงลมขนตอน

6. การใชทรพยากรทางการบรหารในการนาแผนปฏบตการลงสการปฏบตพบวาทกคนใหความรวมมอ คอยชวยเหลอ มการแบงงานกนทา รวมทงการขอความรวมมอจากพนกงานในสานกงานการไฟฟา สวนภ มภาคอา เภอชมแพและการไฟฟา สวนภ มภาค เขต 1 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ในการดาเนนกจกรรมตางๆ ซงไดรบการชวยเหลอเปนอยางด งบประมาณตงไวทงสน 23,000 บาท ใชไปทงสน 23,000 บาท

7. ปญหา หรออปสรรคผรวมวจยสวนมากแลวมภาระงานประจาในวนราชการและภาระสวนตวในวนหยด ทาใหการนดหมายทากจกรรมตางๆ ในระยะแรกๆ จงยงไมคอยมความคลองตวเพราะตางคนตางยงไมเขาใจกน ทาใหการทากจกรรมในระยะแรกๆ สมาชกในทมมกจะไมคอยมาครบทกคนและอกประเดนคอ การนาโปรแกรมทางคอมพวเตอรใหมๆ มาใชหากเจาหนาทไมมทกษะดานคอมพวเตอรจะทาใหเกดการตดขดในการใชงานและเขาใจชา

8. จดเดนโครงการ คอ การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ ไดรบการพฒนาดานการใหบรการลกคาเปนอยางมาก ซงไดรบการตอบรบจากลกคาคอนขางเปนทนาพอใจทาใหเกดการประหยดงบประมาณและมเวลาทางานไดมากขน

9. จดดอยโครงการ คอ หากสมาชกในทมไมมทกษะดานคอมพวเตอรมกจะตองเสยเวลาในการฝกและใชงานโปรแกรมทางคอมพวเตอรคอนขางนาน

10. ขอเสนอแนะโครงการ คอ การดาเนนกจกรรมตางๆ ควรสนบสนนใหขาราชการ พนกงานทมสวนเกยวของทกคนมสวนรวมดวยใหมากทสดเพราะผลทเกดขนจากการดาเนนกจกรรมอยในองคกร ไมไดอยแตเพยงผวจยและผรวมวจยเทานน

165

กจกรรมท 3 การสรปผลการด าเนนงาน จดประชมในวนท 8 ตลาคม 2559 เวลา 11.00 น. ณ หองประชม 1 ชน 4 การไฟฟา

สวนภมภาคอาเภอชมแพ โดยดาเนนการตอจากกจกรรมท 2 โดยผรวมวจยทกคนไดรวมกนสรปผลการดาเนนงานขนตอนท 4 ซงสามารถสรปไดดงตาราง

166

ตารางท 4.16 ผลการสรปผลการดาเนนงานขนตอนการสงเกต

กจกรรม ผลการด าเนนงาน

ขอเสนอแนะ การเปลยนแปลง การเรยนร ความรใหม

การสงเกตและบนทก

บรรลความคาดหวงเพราะการนาเสนอผลการสงเกตการดาเนนงานทง 3 โครงการ

การสงเกตควรมการบนทกขอมลทงเอกสารภาพถาย บนทกเสยงดวยโทรศพทเพอใหสามารถสงใหกนได

เกดประสบการณในการสงเกต ผ สงเกตรจกทจะปรบเทคนคและวธการสงเกตเพอใหสามารถเกบขอมลไดครบถวนและหลากหลายและมทกษะการใชไลนกนมากขน

ควรสงเสรมใหทมแกนนาเรยบเรยงประเดนสาคญๆ ในการนาเสนอ

การรายงานและการสรป ผลการดาเนนโครงการ

บรรลความคาดหวงเพราะมการสรปผลการการดาเนนโครงการหลงเสรจสนโครงการ

ควรสงเอกสารประกอบการประชมใหผ รวมวจยลวงหนากอนการประชมเพอใหมการเตรยมความพรอมและสามารถนาเสนอไดตรงประเดนและรวดเรว

ความรและทกษะในการใชงานโปรแกรมทางคอมพวเตอร ซงสะดวก รวดเรวและถกตองแมนยา

ควรมการจดอบรมโปรแกรมคอมพวเตอรใหผ รวมวจยทกคนรวมทงฝกทดลองใชงานเพอใหเกดความชานาญกอนใชงานจรง

ก า ร ส ร ป ผ ลการดาเนนงาน

บ ร ร ล ค ว า ม ค า ด ห วงเพราะมการสรปผลการดาเนนงานขนตอนท 4

ไมควรเรงรดใหมการสรปผล ควรใหเวลาผรวมวจยไดคดทบทวนอยางเตมท

การดาเนนงานใดซ าจะทาใหเกดความรและทกษะมากขน ทาใหมการตอบสนองและตอบคาถามไดเรวขน

-

167

ขนตอนท 5 การสะทอนผล (Reflecting) ขนตอนการสะทอนผล (Reflecting) เพอนาไปสการวางแผนในวงจรใหมโดยมการดาเนนการ 2 กจกรรม คอ 1) การสรปผลการดาเนนโครงการ (โครงการของขนตอนท 3) และ 2) การสรปผลการดาเนนงานของขนตอนท 5 ซงทง 2 กจกรรมผวจยเนนใหผรวมวจยไดรวมกนระดมสมอง พดคย เลาเรอง วเคราะห สงเคราะห บนทกรายละเอยดขนตอนการปฏบตงาน ผลการปฏบตงาน การเรยนร และความรใหมทเกดขนทงทสาเรจหรอไมสาเรจ เพอใชเปนขอเสนอแนะในการปรบปรงการปฏบตงานใหบรรลเปาหมายในครงตอไป สาหรบการสะทอนผลจะอาศยคาถาม คอ 1) สงทคาดหวงจากงานครงน คออะไร 2) สงทบรรลความคาดหวงคออะไร เพราะอะไร 3) สงทยงไมบรรลความคาดหวงคออะไร เพราะอะไร 4) หากมการดาเนนงานแบบนอก ควรจะปรบปรงขอใดอยางไร และ 5) จากการปฏบตงานตงแตตนกอใหเกดการเรยนรและความรใหมอะไรบาง การดาเนนการดงกลาวขางตนแสดงใหเหนถงลาดบเหตการณและรายละเอยดรวมทงผลลพธทเกดขน ดงน กจกรรมท 1 การสรปผลด าเนนโครงการ (โครงการของขนตอนท 3) จดประชมในวนท 20 ตลาคม 2559 เวลา 9.00 น. ณ หองประชม 1 ชน 4 การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ โดยผรวมวจยไดรวมกนวเคราะห สรปผลยนยนผลการดาเนนโครงการกจกรรม และสะทอนผลการดาเนนโครงการและกจกรรมในขนตอนท 3 ซงสรปไดดงตอไปน

168

ตารางท 4.17 สรปการสะทอนผลการปฏบตงานโครงการ

โครงการ กจกรรม สงทคาดหวง ผลการปฏบต ขอเสนอแนะการดาเนนงานครงตอไป โครงการท 1 พฒนาการประชาสมพนธและบรการลกคานอกสถานท

1) จดทาแผนผงแสดงการใหบรการ

มแผนผงแสดงขนตอนการตดตองานเพอบรการลกคา

มการจดทาแผนผงตดตงหนาหองรบรองลกคา

ควรทาไวหลายๆ จดเพอใหลกคามองเหนทกคนและควรทาตวหนงสอใหญๆ

2) จดทาคมอประชาสมพนธ

มเอกสารสาหรบไวแจกจายใหลกคาศกษาเกยวกบการรบบรการทการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ

สามารถจดพมพคมอประชาสมพนธ แผนพบ ใบปลว ซงไดใหบรการลกคาและเปนทพอใจของลกคาทมารบบรการ

ควรมการปรบปรงเนอหาใหทนสมยและถกตองกบความเปนจรงและควรมการประชาสมพนธทางสออเลกทรอนคสดวย

3) ออกใหบรการนอกสานกงาน

ออกไปใหคาแนะนา แจกเอกสารประชาสมพนธงานหรอการขอรบบรการจากการไฟฟาสวนภมภาค

ไมไดออกไปใหบรการเนองจากเอกสารทสงจดทาลาชาเสรจไมทนกาหนดทวางแผนไว

ควรมการสงทาเอกสารจานวนทตองการใชดวนกอนเพอใหสามารถดาเนนการตอไปได

169

ตารางท 4.17 สรปการสะทอนผลการปฏบตงานโครงการ(ตอ)

โครงการ กจกรรม สงทคาดหวง ผลการปฏบต ขอเสนอแนะการดาเนนงานครงตอไป โครงการท 2 พฒนาการบรการชาระคาธรรมเนยมและบรการ

1) ตดตงโปรแกรมระบบรบจายคาไฟ

ลกคาไดรบการบรการทรวดเรวและมขนตอนทไมยงยาก

ลกคาทไมมใบแจงหนคาไฟฟามาดวยสามารถจายคาไฟฟาไดเพยงบอกชอ-สกลหรอหมายเลขบตรประชาชนของผใชไฟไมตองสแกนบารโคดกได

ในสานกงานควรมผชานาญเกยวกบโปรแกรมเหลานดวยเผอกรณมปญหาจะไดแกไขไดทนท

2) ตดตงระบบบตรควอตโนมต

สะดวก รวดเรวและอานวยความสะดวกใหแกลกคาอยางเทาเทยม

มเครองบรการบตรควอตโนมตซงไมยงยาก ลกคากดเพอรบบตรควและเจาหนาทกดเรยกหมายเลขตามลาดบบตรควงายและเปนระบบมากขน

ควรตดตงเครองไวหนาทางเขาประตเพอใหลกคามองเหนไดทนท ในชวงแรกๆควรมเจาหนาทประจาเครองเพอคอยแนะนาลกคาในการใชเครอง

3) บรการชวงพกเทยง

ลกคาไดรบบรการทประทบใจและไมเสยเวลาในการรอรบบรการ

มการผลดเปลยนหมนเวยนเจาหนาทเพอใหบรการในชวงพกกลางวนทาใหเปนทพงพอใจของลกคาทไดรบบรการทนท

ควรมการตดปายประชาสมพนธแจงใหลกคาทราบดวยจะไดไมตองเสยเวลานงรอรบบรการ

4) ออกรบชาระคาธรรมเนยมไฟฟานอกสถานท

ลกคาไดรบการบรการทรวดเรวและเกดความพงพอใจ

ไมไดออกไปใหบรการเนองจากเอกสารลาชาและตองออกพรอมกจกรรมอนๆ

ควรมการประสานงานกบทมอนๆเปนระยะๆ เพอทราบความกาวหนาจะไดวางแผนดาเนนงานไดถกตอง

170

ตารางท 4.17 สรปการสะทอนผลการปฏบตงานโครงการ(ตอ)

โครงการ กจกรรม สงทคาดหวง ผลการปฏบต ขอเสนอแนะการดาเนนงานครงตอไป โครงการท 3 พฒนางานบรการงานตดตงมเตอร

1) ตดตงโปรแกรมคนหาดวยระบบ GIS

สามารถคนหาจดตดตงมเตอรโดยไมตองใหเจาหนาทเดนทางออกไปคนหา

สามารถใชโปรแกรมคอมพวเตอรในการคนหาจดตดมเตอรไดงายและรวดเรว

ควรมการอบรมทกษะการใชงานโปรแกรมใหกบเจาหนาททเกยวของ

2) ตดตงโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร

สามารถเสนทางไปจดตดตงมเตอรโดยไมตองใหเจาหนาทเดนทางออกไปสบหาเสนทาง

สามารถใชโปรแกรมคอมพวเตอรในการนาทางไปยงจดหมายปลายทางของการทางานไดงายและรวดเรว

ควรมการอบรมทกษะการใชงานโปรแกรมใหกบเจาหนาททเกยวของกอนใชงานจรง

3) ตดตงโปรกแกรมระบบZap (สารองคลงพสด)

มระบบการยม-คนวสดทรวดเรวและมประสทธภาพ

มการยม-คนวสดผานโปรแกรมทางคอมพวเตอร ไมตองเสยเวลาเดนไปเบกทแผนกพสด

ระบบอนเตอรเนตตองเสถยรและมนคงเพอไมใหโปรแกรมโหลดชาหรอเกดการหยดทางาน

4) จดทาเครองมอรอกดงอปกรณ

มเครองมอทสามารถนาหมอแปลงไฟฟาหรออปกรณอนๆ ทหนกมากกวา 150 กโลกรมขนไปตดตงบนทสงได

มการจดทาเครองมอรอกและใชงานในการนาหมอแปลงไฟฟาหรออปกรณอนๆทหนกมากกวา 150 กโลกรมขนไปตดตงบนทสงไดโดยไมตองรอรถยนตไฮดรอลกของแผนกกอสราง

ควรมชางผชานาญชวยในการประกอบจะทาใหเสรจเรวและลดการเกดอบตเหต

171

จากการรวมวเคราะหสรปผลการเปลยนแปลงในการปฏบตกจกรรมและผลการดาเนนงานวาบรรลเปาหมายหรอไมเมอเทยบกบความคาดหวง ซงมทงหมด 11 กจกรรม กจกรรมทบรรลความคาดหวง ไดแก 1) จดทาแผนผงแสดงการใหบรการ 2) จดทาคมอประชาสมพนธ 3)ตดตงโปรแกรมระบบรบจายคาไฟ 4) ตดตงระบบบตรควอตโนมต 5) บรการชวงพกเทยง 6) ตดตงโปรแกรมคนหาดวยระบบ GIS 7) ตดตงโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร 8) ตดตงโปรกแกรมระบบ Zap (สารองคลงพสด) และ 9) จดทาเครองมอรอกดงอปกรณ สวนกจกรรมทยงไมบรรลความคาดหวง มจานวน 2 กจกรรม ไดแก 1) ออกใหบรการนอกสานกงาน และ 2) ออกรบชาระคาธรรมเนยมไฟฟานอกสถานท

กจกรรมท 2 การสรปผลการด าเนนงานของขนตอนท 5 เมอมการดาเนนกจกรรมท 1 เสรจเรยบรอยแลวจากนนเปนการนาเสนอการสะทอนผลการดาเนนงานของขนตอนท 5 สรปไดดงตอไปน

172

ตารางท 4.18 สรปผลการสะทอนผลการดาเนนงานขนตอนการสะทอนผล

กจกรรม ผลการด าเนนงาน

ขอเสนอแนะ การเปลยนแปลง การเรยนร ความรใหม

การสรปผลการดาเนนโครงการ

บ ร ร ล ค ว า ม ค า ด ห วงเพราะมการสรปผลการดาเนนโครงการ

การแสดงความคดเหนของผรวมวจยชวยยนยนวาโครงการทผ รวมวจยรบผดชอบนน มผลการดาเนนงานเปนอยางไร

-ผวจยไดประสบการณใหมในการนาเอาเทคโนโลยทางคอมพวเตอรและโปรแกรมสาเรจรปเขามาใชในการพฒนาการใหบรการ -ผรวมวจยไดรถงวธการดาเนนการวจยในเชงทฤษฎและการลงมอปฏบตซงทาใหเกดการคดและวางแผนทางานอยางเปนระบบมากขน

ควรสงเกตพฤตกรรมผ รวมวจยเ กยวกบการรบรผลของการกระทาดวย

การสะทอนผลการดาเนนงาน

บ ร ร ล ค ว า ม ค า ด ห วงเ พ ร า ะ ม ก า ร ร ว ม กนส ร ป ผ ล จ า ก ก า รดาเนนงานขนตอนการสะทอนผล

ขอมลการสะทอนผลการดาเนนโครงการมความสาคญตอการด า เ น น ง า น ต อ ไ ป จ ง ค ว รดาเนนการดวยความรอบคอบ ตองให ทกคนไดแสดงความคดเหนใหมากทสด

-ผวจยและผรวมวจยไดรถงเทคนค วธการในการระดมความคดรวมกนเพอหาแนวทางการแกไขปญหาและการสรปผลการทางานอยางเปนระบบและชดเจน

ควรชมเชยและใหกาลงใจกนและกนเพอใหเกดความกระตอรอรนในการดาเนนกจกรรมตอไป

173

วงจรท 2

ขนตอนท 6 การวางแผน ใหม (Re-Planning) ในขนตอนการวางแผนใหม (Re-Planning) นมกจกรรมและการดาเนนงานแบงออกเปน

4 กจกรรม คอ 1) การสรางขวญและกาลงใจ เพอใหกาลงใจและกระตนใหผรวมวจยเกดความกระตอรอรนในการทากจกรรมตอไป 2) การกาหนดแนวทางแกไขปญหา เพอหาแนวทางแกไขปญหาทยงดาเนนการไมสาเรจ 3) การจดทาแผนปฏบตการใหม เพอใชเปนแนวทางในการดาเนนกจกรรมเพอแกไขปญหา และ 4) การสรปผลการดาเนนงานของขนตอนท 6 โดยมรายละเอยดในการดาเนนกจกรรม ดงน กจกรรมท 1 การสรางขวญและก าลงใจ โดยมการนดหมายประชมกนในวนท 14 ตลาคม 2559 เวลา 11.00 น. ณ บรเวณศาลาอเนกประสงคของการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ โดยผวจยนาเสนอผลการดาเนนงานในวงจรท 1 โดยเฉพาะผลการนาแผนปฏบตการลงสการปฏบต จากนนใหผรวมวจยไดพดคยกนถงผลการดาเนนงานทผานมาและปญหาทเกดขน ซงผวจยไดกลาวขอบคณทกๆคนทรวมกนทางานจนสามารถผานวงจรท 1 มาได และพดกระตนใหผรวมวจยเกดแรงใจในการลงมอกระทาในวงจรท 2 เพอใหงานพฒนาเพราะหากสาเรจผลประโยชนกเกดแกองคกรและผรบบรการ และผวจยไดซอน าชา กาแฟ มาเลยงทมผรวมวจยเพอเสรมสรางกาลงแรงใจในการรวมมอกนทางานตอไป

ภาพท 4.20 กจกรรมสรางสมพนธภาพและสรางกาลงใจ

กจกรรมท 2 การก าหนดแนวทางแกไขปญหา มการนดหมายประชมกนในวนท 14 ตลาคม 2559 เวลา 13.00 น. ณ หองประชม 1 ชน 4

การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพโดยมการนาขอมลทไดจากการสรปผลในขนตอนท 5 มารวมพจารณาซงสรปเปนภาพรวม ไดดงตารางท 4.19

174

ตารางท 4.19 ผลสรปในภาพรวมของการนาแผนลงสการปฏบต (Acting) ในวงจรท 1 ท ชอโครงการ ผลการปฏบต กจกรรมทไมสาเรจ 1 พฒนาการประชาสมพนธ

และบรการลกคานอกสถานท บรรลความคาดหวง 2 กจกรรม ไมบรรลความคาดหวง 1 กจกรรม

-ออกใหบรการนอกสานกงาน

2 พฒนาการบรการชาระคาธรรมเนยมและบรการ

บรรลความคาดหวง 3 กจกรรม ไมบรรลความคาดหวง 1 กจกรรม

-ออกรบชาระคาธรรมเนยมไฟฟานอกสถานท

3 พฒนางานบรการงานตดตงมเตอร

บรรลความคาดหวงทง 4 กจกรรม -

จากตารางท 4.19 พบวาการนาแผนลงสการปฏบต (Acting) ของวงจรท 1 โครงการทบรรลความคาดหวงทกกจกรรมมจานวน 1 โครงการ คอโครงการท 4 และโครงการทยงมการดาเนนกจกรรมไมบรรลความคาดหวง จานวน 2 โครงการ คอ โครงการท 1 กจกรรมท 2 ออกใหบรการนอกสานกงาน และโครงการท 2 กจกรรมท 4 ออกรบชาระคาธรรมเนยมไฟฟานอกสถานท

ซงผรวมวจยตางพากนพดคยกนวากจกรรมใดทสาเรจแลวควรมการดาเนนการตอเนอง กจกรรมทยงดาเนนการไมสาเรจควรมการวางแผนอยางไรตอไปเพอใหเกดผลสาเรจ โดยผรวมวจยทกคนไดรวมกนวเคราะหสภาพปญหาและสาเหตของปญหา และรวมกนกาหนดสภาพทคาดหวงจากการแกปญหา ทางเลอกเพอการแกปญหา และทางเลอกทนาไปใชในการแกปญหา ซงสามารถสรปไดดงตาราง

175

ตารางท 4.20 สรปผลการวเคราะหเพอหาทางเลอกทนาไปใชในการแกปญหา

ท กจกรรม สภาพปญหาและสาเหตของปญหา สภาพทคาดหวงจากการ

แกปญหา ทางเลอกเพอการแกปญหา

ทางเลอกทนาไปใชในการแกปญหา

1 ออกใหบรการนอกสานกงาน

-พนกงานมภาระงานมาก -พนกงานตดภารกจเรงดวนของสานกงาน -มหลายชมชนทาใหตองออกหลายวน

มการออกใหบรการใหคาแนะนา/ แจกเอกสารแผนพบ คมอการขอรบบรการตางๆ แกประชาชนทไมสะดวกเขามายงสานกงานการไฟฟา

-ออกใหบรการ 3 เดอนครง -แบงเจาหนาทออกไปใหบรการ 1-2 คน/ครง -จางบคคลภายนอกไปดาเนนการให

แ บ ง เ จ า ห น า ท อ อ ก ไ ปใหบรการ 1-2 คน/ครง

2 ออกรบชาระคาธรรมเนยมไฟฟานอกสถานท

-การจดเตรยมเอกสารและความพรอมของการดาเนนงานยงไมพรอม -เจาหนาทยงไมเคยดาเนนการทาใหตองมการเตรยมการนาน -มหลายชมชนทาใหตองออกหลายวน

มการออกบรการรบชาระคาธรรมเนยมการตดตงมเตอร คาธรรมเนยมการขอใชไฟฟา รบชาระคาใชไฟฟา

-แบงเจาหนาทออกไปใหบรการ 1-2 คน/ครง -จางบคคลภายนอกไปดาเนนการให

แ บ ง เ จ า ห น า ท อ อ ก ไ ปใหบรการ 1-2 คน/ครง

176

กจกรรมท 3 การจดทาแผนปฏบตการใหม ดาเนนการตอเนองในวนเดยวกนกบกจกรรมท 2 มวตถประสงคเพอใชเปนแนวทางในการดาเนนกจกรรมเพอแกไขปญหาโดยผรวมวจยไดรวมกนกาหนดแผนปฏบตการ (Action Plan) ซงสามารถสรปได ดงภาพ

ภาพท 4.21 แผนปฏบตการของขนตอนท 6 วงจรท 2

สาหรบทมทจะออกใหบรการนอกสานกงานนน ไดกาหนดครงละ 2-4คน/ตาบล หมนเวยนกนไปเดอนละ 1 ตาบล โดยทดลองออกใหบรการเดอนพฤศจกายน 2559 เปนเดอนแรก สาหรบเครองมอผรวมวจยตกลงใหใชแบบบนทกการสงเกตความกาวหนาโครงการ (เครองมอฉบบท 4) และแบบประเมนโครงการ (เครองมอฉบบท 5) ใหมการปฏบตตามแผนปฏบตการใหม การสงเกตและการประเมนผลการดาเนนกจกรรมในระหวางวนท 1 พฤศจกายน-31 ธนวาคม 2559

กจกรรมท 4 การสรปผลการด าเนนงานของขนตอนท 6 ดาเนนการตอเนองในวนเดยวกนกบกจกรรมท 2 โดยมการสรปผลการดาเนนกจกรรมรวมกนซงสามารถสรปผลได ดงตาราง

สภาพงานปจจบน สภาพปญหา สภาพทคาดหวง

ทางเลอกทหลากหลายเพอการแกปญหา

แผนปฏบตการใหม ทางเลอกทเลอกเพอแกปญหา

177

ตารางท 4.21 การสรปผลการดาเนนงานของขนตอนการวางแผนใหม

กจกรรม ผลการดาเนนงาน

ขอเสนอแนะ การเปลยนแปลง การเรยนร ความรใหม

การสรางขวญและกาลงใจ

บรรลความคาดหวงเพราะสามารถสรปหาแนวทางแกไขปญหาทเกดขนได

การโนมนาวใหเกดแรงจงใจในการทางานควรทาทกๆขนตอนและกจกรรมเพอกระตนใหเกดการทางานดวยความกระตอรอรนตลอดเวลา

คนชอบใหชนชมมากกวาตอกย าความลมเหลว และการสงเสรมใหเกดแรงฮดตองสรางแรงจงใจหรอมรางวลไวหลอกลอดวยซงอาจเปนการรวมกนทากจกรรมบางอยางหลงเสรจสนการทางานกจะทาใหเกดการทางานทรวดเรวขน

มเอกสารรายงานผลการดาเนนงานวงจรท 1 ใหทกคนจะชวยใหรขอผดพลาดและวางแผนใหมไดงาย

การกาหนดแนวทางแกไขปญหา

บรรลความคาดหวงเพราะสามารถสรปหาแนวทางแกไขปญหาทเกดขนได

การใหกาลงใจแกกนและกนเปนสงสาคญสาหรบทมงานทกทม

การทางานทเคยมประสบการณมาบางแลวจะทาใหทมมทกษะและสามารถดาเนนการไดรวดเรวและชดเจนขน

ผวจยควรใหกาลงใจและกระตนใหผรวมวจยเกดความกระตอรอรนในการดาเนนงานครงใหม

การจดทาแผนปฏบตการใหม

บรรลความคาดหวง เพราะสามารถกาหนดแผนปฏบตการใหมเพอนาไปแกปญหาได

ไดแผนปฏบตการใหม จานวน 1 ชดทเกดจากการระดมความคดรวมกน

การทางานบางอยางใหบรรลเปาหมายบางครงจาเปนตองขอความรวมมอบคคลทงในทมและนอกทม

ควรสนบสนนใหผรวมวจยไดแสดงความคดเหนใหมากทสดจากประสบการณการเรยนรทผานมา

178

ตารางท 4.21 การสรปผลการดาเนนงานของขนตอนการวางแผนใหม (ตอ)

กจกรรม ผลการดาเนนงาน

ขอเสนอแนะ การเปลยนแปลง การเรยนร ความรใหม

การสรปผลการดาเนนงานของขนตอนท 6

บรรลความคาดหวง เพราะสามารถมการประชมสรปผลการดาเนนงานในขนตอนนรวมกน

ทกคนมประสบการณรวมกนในการทางานทาใหมองภาพตางๆ ไดชดเจนรวมเรว

การทางานบางอยางใหบรรลเปาหมายบางครงจาเปนตองขอความรวมมอบคคลทงในทมและนอกทมหรอแมแตนอกองคกรดวย

การเกบขอมลควรใหทกคนไดแสดงความคดเหนและรวมกนสรปผลเพอใหเกดการยอมรบจากทกคน

179

ขนตอนท 7 การปฏบต ใหม (Re-Acting) ในขนตอนนผวจยยงเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและ

อานวยความสะดวกใหผรวมวจยไดมการปฏบตตามแผนปฏบตการทกาหนดขนใหมนน ในขนตอนนมการดาเนนการ 2 กจกรรม คอ 1) การกาหนดแนวทางปฏบตรวม เพอรวมกนวางแนวปฏบตใหการดาเนนกจกรรมบรรลเปาหมายทกาหนดไว และ 2) การนาแผนลงสการปฏบต เพอแกไขปญหาของการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพใหดขน โดยรายละเอยดผลการดาเนนกจกรรมดงตอไปน กจกรรมท 1 การก าหนดแนวทางปฏบตรวม จดขนในวนท 15 ตลาคม 2559 เวลา 9.00 น. ณ หองประชม 1 ชน 4 การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ มวตถประสงคเพอรวมกนวางแนวปฏบตใหบรรลเปาหมายโดยยดหลกการ แนวคด “มงการเปลยนแปลง และมงใหเกดการกระทาเพอบรรลผล” กจกรรมนเรมตนโดยผวจยและผรวมวจยจดใหมการระดมสมองและอภปรายรวมกนในการหาแนวทางในการปฏบตงานรวมกน เนองจากมโครงการจานวน 3 โครงการ จงมการตกลงกนเพอดาเนนการปฏบตกจกรรมโดย 1) การแบงทมงานโครงการมวตถประสงคเพอมอบหมายภารกจในการดาเนนโครงการใหกบผ รวมวจยในแตละทมงานโครงการ ซงผวจยและผรวมวจยรวมกนอภปรายและตกลงกนเกยวกบการจดทมงานโครงการเพอนาแผนปฏบตการลงสการปฏบต โดยใชทมงานเดมในการดแล โดยยดทมดาเนนโครงการของขนตอนท 3 เพราะมการเรยนรงานมาแลว และ 2) การแตงตงทมตดตามและประเมนโครงการ เปนการดาเนนการหลงจากทมการจดทาทมงานโครงการแลว โดยผวจยและผ รวมวจยไดรวมกนแตงตงทมตดตามและประเมนผลโครงการ โดยเรยกวา “ผประเมนโครงการ” ใหมหนาทในการตดตามและประเมนผลการดาเนนโครงการหรอกจกรรม ซงแบงออกเปน 2 ระยะ คอ ระยะท 1 การตดตามและประเมนผลระหวางการดาเนนโครงการ ระยะท 2 การตดตามและประเมนผลเมอสนสดการดาเนนโครงการ ซงทกคนตกลงรวมกนใหคนเดมในขนตอนท 3 ดวยเชนกน กจกรรมท 2 การน าแผนลงสการปฏบต ดาเนนการระหวางวนท 1 พฤศจกายน-31 ธนวาคม 2559 รวมระยะเวลาจานวน 2 เดอน มวตถประสงคเพอดาเนนกจกรรมททาสาเรจแลวดาเนนการตอเนองและนากจกรรมของแผนปฏบตการใหมไปปฏบตใหเกดผลสาเรจ โดยทง 3 ทม มการดาเนนโครงการและกจกรรมทกาหนดไวตามแผนปฏบตการในโครงการท 1,2 และ 3 ทดาเนนการสาเรจแลวยงดาเนนการตอไปโดยรวมกบการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ แตสาหรบกจกรรมทยงดาเนนการไมสาเรจและไดกาหนดเปนแผนปฏบตการใหมนนไดมการดาเนนการ ซงมรายละเอยดดงน

180

โครงการท 1 พฒนาการประชาสมพนธและบรการลกคานอกสถานท มการดาเนนกจกรรมตอเนอง คอการแจกจายคมอ แผนพบและการตดตงปายแสดงขนตอนการขอรบบรการ ในสานกงาน ซงมการจดทาเพมตามความตองการของลกคา โดยไดรบการจดสรรงบจากการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพและผบรหารมการมอบใหฝายบรหารงานทวไปไปดาเนนการแทนทมผ รวมวจย เนองจากพบวาเปนกจกรรมทสงเสรมความพงพอใจของลกคาสาหรบกจกรรมทดาเนนการตามแผนปฏบตการใหม คอ ออกใหบรการนอกสานกงาน ซง ครงแรกดาเนนการในวนท 10 พฤศจกายน 2559 ณ เทศบาลตาบลหนองไผ อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ซงทมไฟฟา 1 ไดออกไปรวมจานวน 2 คน รวมกบทมไฟฟา 2 จานวน 2 คน และทมไฟฟา 3 จานวน 2 คน ซงมการทาหนงสอแจงใหเทศบาลและผนาชมชนทราบกอนลวงหนา 5 วน ทาใหมลกคามารอรบบรการจานวนหนง สวนมากมาขอรบคาแนะนาในการตดตงและการเดนสายไฟทชารด และดาเนนการครงท 2 ในวนท 9 ธนวาคม 2559 (เลอนจากวนท 10 เนองจากตรงกบวนหยด) โดยดาเนนการ ณ ททาการองคการบรหารสวนตาบลหนองเขยด อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ซงกมลกคามารอรบบรการบาง ดงภาพ

ภาพท 4.22 กจกรรมแจกคมอ แผนพบและปายแสดงขนตอนการใหบรการ

โครงการท 2 พฒนาการบรการช าระคาธรรมเนยมและบรการ มการดาเนนกจกรรมตอเนอง คอการรบชาระคาธรรมและคาใชไฟ ดวยระบบคอมพวเตอร ซงพนกงานเรมมความชานาญมากขนกบการใชเทคโนโลยและอปกรณทเกยวของ ทาใหบรการไดรวดเรวขน ไดจานวนลกคาเฉลยตอวนเพมมากขน ซงวดไดจากจานวนบตรควอตโนมตทวนหนงๆ สามารถใหบรการได 250-300 คว ซงเดม 200 ควกใชเวลาเกอบทงวน สาหรบกจกรรมทดาเนนการตามแผนปฏบตการใหม คอ ออกรบชาระคาธรรมเนยมนอกสถานท ซงครงแรกดาเนนการในวนท 10 พฤศจกายน 2559 ณ เทศบาลตาบลหนองไผ อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ซงทมไฟฟา 2 ไดออกไปรวมจานวน 2 คน รวมกบทมไฟฟา 1 จานวน 2 คน และทมไฟฟา 3 จานวน 2 คน ซงมการทาหนงสอ

181

แจงใหเทศบาลและผนาชมชนทราบกอนลวงหนา 5 วน ทาใหมลกคามารอรบบรการจานวนหนง สวนมากมาขอรบคาแนะนาในการตดตงและการเดนสายไฟทชารด และดาเนนการครงท 2 ในวนท 9 ธนวาคม 2559 (เลอนจากวนท 10 เนองจากตรงกบวนหยด) โดยดาเนนการ ณ ททาการองคการบรหารสวนตาบลหนองเขยด อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ซงกมลกคามารอรบบรการบาง ดงภาพ

ภาพท 4.23 กจกรรมรบการใหบรการชาระคาธรรมเนยมและบรการ

โครงการท 3 พฒนางานบรการงานตดตงมเตอร การคนหาจดตดตงมเตอรดวยโปรแกรมคนหาดวยระบบ GIS ซงงายโดยไมตองเสยเวลาเดนทางไปคนหาดวยบคคลซงมการดาเนนการรวมกบการใชงานโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร (Meter Logeter) ทสามารถคนหาเสนทางไปจดตดตงมเตอรไฟฟาไดงายโดยไมตองเสยเวลาและใหเจาหนาทเดนทางไปคนหาดวยตนเองหรอเปดแผนทสงเขปอกตอไปนอกจากนยงใชโปรกแกรมระบบ Zap (สารองคลงพสด) รวมกบการทางานเปนประจาวนแลว ซงทาใหการยมพสดมาสารองไวทแผนกมเตอรและการสงคนเปนไปดวยความรวดเรว รายงานขอมลถกตอง แมนยามากขน รวมทงในการตดตงอปกรณประกอบมเตอรลกคารายยอยและรายใหญโดยใชเครองมอรอกดงอปกรณ ทสามารถนาอปกรณทมน าหนกประมาณ 150 กโลกรมขนไปตดตงบนเสาไฟฟาไดโดยทไมตองรอรถเครนไฮดรอลก ซงพนกงานเรมมความชานาญมากขนกบการใชเทคโนโลยและอปกรณทเกยวของ ทาใหบรการไดรวดเรวขน พนกงานมเวลาดาเนนงานในสานกงานมากขน สาหรบกจกรรมทดาเนนการตามแผนปฏบตการใหม คอ ออกใหบรการนอกสถานท โดยลกคาทประสงคจะตดตง ยกเลก ปรบปรงหรอมปญหาเรองมเตอรไฟฟาสามารถไปรบบรการไดทบท โดยมการเตรยมอปกรณออกไปพรอมเพอใหบรการลกคารวมกบทมไฟฟา 1 และทมไฟฟา 2 ดงภาพ

182

ภาพท 4.24 ใหบรการงานมเตอรนอกสถานท

ขนตอนท 8 การสงเกต ใหม (Re-Observing) ในขนตอนนผวจยยงเนนเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการสงเกตผลทเกดขนจรง (Actual Effects) จากการปฏบตตามแผนปฏบตการโดยมการดาเนนการ 3 กจกรรม คอ 1) การสงเกตและบนทกการสงเกต โดยหวหนาทมรบผดชอบสงเกตการดาเนนโครงการตามทไดรบมอบหมาย พรอมทงมการบนทกผลการสงเกต ซงมระยะเวลาการสงเกตระหวางวนท 1 พฤศจกายน-31 ธนวาคม 2559 2) การนาเสนอและสรปผล เพอใหหวหนาทมไดนาเสนอผลการสงเกตตอทประชม และใหผรวมวจยทกคนไดรวมกนสรปผลการดาเนนโครงการตามแผนปฏบตการ และ 3) การสรปผลการดาเนนงานของขนตอนท 8 เพอรวมกนสรปผลการดาเนนการขนตอนการสงเกตใหมการดาเนนกจกรรม เหตการณและรายละเอยดรวมทงผลลพธทเกดขนมรายละเอยด ดงตอไปน กจกรรมท 1 การสงเกตและสรปผลการสงเกต ในกจกรรมนการมอบใหหวหนาทมทง 3 ทมซงเปนผประเมนโครงการดวยรบผดชอบสงเกตการดาเนนโครงการตามทไดรบมอบหมาย ซงประกอบดวย

ตารางท 4.22 ทมประเมนโครงการ

ท สงเกตโครงการ ชอทม ผประเมนโครงการ 1 พฒนาการประชาสมพนธและบรการลกคานอก

สถานท ทม

ไฟฟา 1 นายวจตร เหลาพา

2 พฒนาการบรการชาระคาธรรมเนยมและบรการ ทมไฟฟา 2

นายสมาน พรมสาร

3 พฒนางานบรการงานตดตงมเตอร ทมไฟฟา 3

นายนรนดร ศรดาหลง

183

ระยะเวลาการสงเกตขนตอนการปฏบต ตงแตวนท 1 พฤศจกายน-31 ธนวาคม 2559 พรอมทงมการบนทกผลการสงเกตระหวางการดาเนนโครงการ โดยใชแบบบนทกการสงเกตความกาวหนาโครงการ (เครองมอฉบบท 4) และเมอสนสดระยะการดาเนนโครงการ โดยใชแบบประเมนโครงการ (เครองมอฉบบท 5) หลงจากนนผประเมนโครงการไดนาเสนอผลการสงเกตตอผรวมวจย และใหผรวมวจยทกคนไดรวมกนแสดงความคดเหนและสรปผลการดาเนนการรวมกนอกครงหนง โดยมการจดประชมในวนท 21 มกราคม 2559 เวลา 9.00 น. ณ หองประชม 1 ชน4 การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพโดยมการนาเสนอสรปผลการสงเกตการดาเนนโครงการ ทง 3 กจกรรมตามแผนปฏบตการใหม สรปผลการดาเนนโครงการแบงเปน 2 ระยะ คอ 1) ระหวางการดาเนนโครงการ โดยทกโครงการมการกาหนดใหประเมนระหวางการดาเนนโครงการในวนท 30 พฤศจกายน 2559 ซงมการดาเนนโครงการมาเปนระยะเวลาหนงเดอน และ 2) หลงสนสดระยะเวลาการดาเนนโครงการ โดยทกโครงการมการกาหนดใหมการสงเกตและบนทกผลเมอสนสดระยะเวลาการดาเนนโครงการในวนท 30 ธนวาคม 2559 ซงมการดาเนนโครงการมาเปนระยะเวลา 2 เดอน สามารถสรปผลการดาเนนกจกรรมไดดงน

โครงการท 1 พฒนาการประชาสมพนธและบรการลกคานอกสถานท มการดาเนนงานดงน

1) ระหวางการดาเนนโครงการ มการดาเนนกจกรรมตอเนองคอการแจกจายคมอ แผนพบและการตดตงปายแสดงขนตอนการขอรบบรการในสานกงาน สาหรบกจกรรมทดาเนนการตามแผนปฏบตการใหม คอ ออกใหบรการนอกสานกงาน ซงดาเนนการในวนท 10 พฤศจกายน 2559 ณ เทศบาลตาบลหนองไผ อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ซงทมไฟฟา 1 ไดออกไปรวมกบทมไฟฟา 2 และทมไฟฟา 3 ในออกใหบรการนอกสานกงาน

2) เมอสนสดการดาเนนโครงการ กจกรรมมการดาเนนการเปนไปตามแผนปฏบตการ ซงมทงหมด 3 กจกรรม โดยดาเนนการสาเรจและบรรลวตถประสงค จานวน 3 กจกรรม ประกอบดวย จดทาแผนผงแสดงการใหบรการ จดทาคมอประชาสมพนธ และออกใหบรการนอกสานกงาน

โครงการท 2 พฒนาการบรการช าระคาธรรมเนยมและบรการ มการดาเนนงานดงน 1) ระหวางการดาเนนโครงการ มการดาเนนกจกรรมกจกรรมตอเนอง คอ การรบชาระ

คาธรรมและคาใชไฟ ดวยระบบคอมพวเตอร ซงในการใหบรการบตรควอตโนมตรวมดวยทาใหการบรการสะดวกและรวดเรวขน สาหรบกจกรรมทดาเนนการตามแผนปฏบตการใหม คอ ออกใหบรการนอกสานกงาน เพอออกรบชาระคาธรรมเนยมและคาบรการ ซงดาเนนการในวนท 10

184

พฤศจกายน 2559 ณ เทศบาลตาบลหนองไผ อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ซงทมไฟฟา 2 ไดออกไปรวมกบทมไฟฟา 1 และทมไฟฟา 3

2) เมอสนสดการดาเนนโครงการ กจกรรมมการดาเนนการเปนไปตามแผนปฏบตการ จานวน 4 กจกรรม โดยดาเนนการสาเรจและบรรลวตถประสงค จานวน 4 กจกรรม ประกอบดวย 1) ตดตงโปรแกรมระบบการจายคาไฟฟา 2) ตดตงระบบบตรควอตโนมต 3) บรการชวงพกเทยง และออกใหบรการนอกสานกงาน โครงการท 3 พฒนางานบรการงานตดตงมเตอร มการดาเนนงานดงน

1) ระหวางการดาเนนโครงการ การดาเนนกจกรรมกจกรรมตอเนอง คอการคนหาจดตดตงมเตอรดวยโปรแกรมคนหาดวยระบบ GIS มการดาเนนการรวมกบการใชงานโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร (Meter Logeter) และโปรแกรมระบบ Zap (สารองคลงพสด) รวมทงในการตดตงอปกรณประกอบมเตอรลกคารายยอยและรายใหญโดยใชเครองมอรอกดงอปกรณ สาหรบกจกรรมทดาเนนการตามแผนปฏบตการใหม คอ ออกใหบรการนอกสานกงาน เพอออกใหบรการตดตง ตดตง ยกเลก ปรบปรงหรอมปญหาเรองมเตอรไฟฟา ซงทมไฟฟา 3ไดออกไปรวมกบทมไฟฟา 1 และทมไฟฟา 2

2) เมอสนสดการดาเนนโครงการ กจกรรมมการดาเนนการเปนไปตามแผนปฏบตการ จานวน 4 กจกรรม โดยดาเนนการสาเรจและบรรลวตถประสงค จานวน 4 กจกรรม ประกอบดวย 1) 1) ตดตงโปรแกรมคนหาดวยระบบ GIS 2) ตดตงโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร (Meter Logeter) 3) ตดตงโปรกแกรมระบบ Zap (สารองคลงพสด) และ 4) จดทาเครองมอรอกดงอปกรณ กจกรรมท 2 การน าเสนอและการสรปผล เพอใหผรวมวจยทกคนไดรวมกนแสดงความคดเหนและสรปผลการดาเนนงานโครงการในขนตอนท 7 โดยมการจดประชมในวนท 21 มกราคม 2560 เวลา 9.00 น. ณ หองประชม 1 ชน 4 การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพโดยมการนาเสนอสรปผลการสงเกตการดาเนนโครงการ ทง 3 โครงการตามแผนปฏบตการ ซงสามารถสรปรายละเอยดของแตละโครงการไดดงตอไปน โครงการท 1 พฒนาการประชาสมพนธและบรการลกคานอกสถานท

1. ผลการดาเนนโครงการ บรรลวตถประสงค 3 กจกรรม ซงประกอบดวย 1) จดทาแผนผงแสดงการใหบรการ มการตดตงแผนผงแสดงขนตอนการขอรบบรการตางๆ จากการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ 2) จดทาคมอประชาสมพนธไดคมอการใชบรการจากการไฟฟา และแผนแนะนาขนตอนการตดตอหรอขอรบบรการ และ 3) ออกใหบรการนอกสานกงาน แจกเอกสารคมอ แผนพบใหคาแนะนาแกลกคา

185

2. วธการและกจกรรม โครงการตามทไดวางแผนไวในแผนปฏบตการได ดาเนนการตางๆ ครบถวนสมบรณจานวน 3 กจกรรมโดยมการขอความรวมมอดาเนนบางกจกรรมจากผทไมไดเปนผรวมวจย คอการตดตามและตรวจสอบระบบคอมพวเตอรใหสามารถใชงานไดตลอดเวลาในการใหบรการในชวงแรกจงมลาชาบางเพราะตองมการปรบปรงการทางานแตกผานไปไดดวยด

3. การเปลยนแปลงทเกดขน หลงจากนาโครงการลงสการปฏบต พบวา มการดาเนนกจกรรมสาเรจ 2 กจกรรม คอ 1) จดทาแผนผงแสดงการใหบรการ ทาใหมแผนผงแนะนาขนตอนการขอรบบรการจากการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ ซงประชาชนทมาตดตองานไดรบความสะดวกและไมเสยเวลากบการตดตอผดแผนก 2) จดทาคมอประชาสมพนธ ทาใหมคมอ แผนพบ ในการแนะนาการรบบรการจากการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ และผรบบรการมความร ความเขาใจในการขอรบบรการมาก และ 3) ออกใหบรการนอกสานกงาน มการแจกเอกสารคมอ แผนพบใหคาแนะนาแกลกคาทไมสะดวกจะเดนทางไปยงสานกงานการไฟฟา

4. การเรยนรทไดจากการนาโครงการสการปฏบต คอ ผรวมทมทกคนตองมการเอาใจใสและรวมรบผดชอบการทางานรวมกน จงจะทาใหงานนนๆ บรรลผลสาเรจ นอกจากนยงตองดปจจยภายในอาท เพอนรวมงาน ผบรหาร ทสงผลตอการดาเนนงาน รวมไปถงปจจยภายนอก อาท ผประกอบการทตดตองาน ลกคา ซงสงผลตอความสาเรจของการดาเนนงานเชนเดยวกน

5. ความรใหมทไดจากการนาโครงการสการปฏบต คอ ผวจยและผรวมวจยเกดความรและทกษะในการใชงานโปรแกรมคอมพวเตอรในการจดทาแผนพบซงตองมการฝกทดลองใชงานบอยๆเพอใหเกดความชานาญไมหลงลมขนตอนดวย

6. การใชทรพยากรทางการบรหาร ในการนาแผนปฏบตการลงสการปฏบตพบวาทกคนใหความรวมมอ คอยชวยเหลอ มการแบงงานกนทา รวมทงการขอความรวมมอจากพนกงานในสานกงานการไฟฟา สวนภ มภาคอา เภอชมแพและการไฟฟา สวนภ มภาค เขต 1 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ในการดาเนนกจกรรมตางๆ ซงไดรบการชวยเหลอเปนอยางด งบประมาณตงไวทงสน 11,000 บาท ใชไปทงสน 10,000 บาท

7. ปญหา หรออปสรรค ผรวมวจยสวนมากแลวมภาระงานประจาในวนราชการและภาระสวนตวในวนหยด ทาใหการนดหมายทากจกรรมตางๆ ในระยะแรกๆ จงยงไมคอยมความคลองตวเพราะตางคนตางยงไมเขาใจกน ทาใหการทากจกรรมในระยะแรกๆ สมาชกในทมมกจะไมคอยมาครบทกคน และอกประเดนคอ การนาโปรแกรมทางคอมพวเตอรใหมๆ มาใชหากเจาหนาทไมมทกษะดานคอมพวเตอรจะทาใหเกดการตดขดในการใชงานและเขาใจชาควรมการจดอบรม

186

ใหญในการใชงานโปรแกรมตางๆ อยางนอยผรวมวจยทกคนกจะไดรดวยวาแผนกอนๆ มโปรแกรมอะไรใหมๆ บาง

8. จดเดนโครงการ คอ การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ ไดรบการพฒนาดานการใหบรการลกคาในเรองขอมลขาวสารทจาเปนตอการตดตองานกบการไฟฟาสวนภมภาคเปนอยางมาก ซงไดรบการตอบรบจากลกคาคอนขางเปนทนาพอใจ

9. จดดอยโครงการ คอ หากสมาชกในทมไมมทกษะดานคอมพวเตอรมกจะตองเสยเวลาในการฝกและใชงานโปรแกรมทางคอมพวเตอรคอนขางนาน

10. ขอเสนอแนะโครงการ คอ การดาเนนกจกรรมตางๆ ควรสนบสนนใหพนกงานทมสวนเกยวของทกคนมสวนรวมดวยใหมากทสดเพราะผลทเกดขนจากการดาเนนกจกรรมอยในองคกร ไมไดอยแตเพยงผวจยและผรวมวจยเทานน โครงการท 2 พฒนาการบรการช าระคาธรรมเนยมและบรการ

1. ผลการดาเนนโครงการ บรรลวตถประสงค 4 กจกรรม ซงประกอบดวย 1) ตดตงโปรแกรมระบบรบจายคาไฟ ซงมการเปดใหบรการจรงโดยลกคาทไมมใบแจงหนคาไฟฟามาดวยกสามารถจายคาไฟฟาไดเพยงบอกชอ-สกลหรอหมายเลขบตรประชาชนของผใชไฟ 2) ตดตงระบบบตรควอตโนมต มเครองบรการบตรควอตโนมต ซงไมยงยากประชาชนกดเพอรบบตรควและเจาหนาทกดเรยกหมายเลขตามลาดบบตรคว ซงไมตองเกรงวาบตรควจะหาย และตองทาเพมซ าๆอกตอไป สะดวกทงผใหและผรบบรการ 3) บรการชวงพกเทยง มพนกงานผลดเปลยนหมนเวยนมาประจาเคาเตอรเพอใหบรการรบจายคาธรรมเนยมหรอคาไฟฟาในชวงพกกลางวน และ 4) ออกใหบรการนอกสานกงาน ในการใหบรการรบชาระคาธรรมเนยมและบรการตางๆ

2. วธการและกจกรรมโครงการตามทไดวางแผนไวในแผนปฏบตการได ดาเนนการตางๆ ครบถวนสมบรณจานวน 4 กจกรรม โดยมการขอความรวมมอดาเนนบางกจกรรมจากผทไมไดเปนผรวมวจย ซงทาใหเกดการลาชาบางแตกผานไปไดดวยด ซงแตละคนไดแสดงความคดเหนทดลองทารวมกน

3. การเปลยนแปลงทเกดขนหลงจากนาโครงการลงสการปฏบต พบวา มการดาเนนกจกรรมสาเรจ 4 กจกรรม คอ 1) ตดตงโปรแกรมระบบรบจายคาไฟ ทาใหลกคาทไมมใบแจงหนคาไฟเมอมาตดตอขอชาระคาไฟฟาสามารบอกแคชอ-สกลหรอหมายเลขบตรประชาชนกสามารถจายคาไฟฟาได ซงสะดวกและรวดเรวกวาการรบชาระแบบเดมทตองมใบแจงหนมาเพอสแกนบารโคดในการจายคาไฟ 2) ตดตงระบบบตรควอตโนมต มเครองบรการเพอกดรบบตรควอตโนมตและเลอกกดเพอขอรบบรการตามความตองการไดงาย ซงไมตองเกรงวาบตรควจะหาย และตองทาเพมซ าๆ อกตอไป สะดวกและรวดเรว 3) บรการชวงพกเทยง ลกคาทมารบบรการมความพงพอใจทไม

187

ตองนงรอใหถงเวลาทางานของเจาหนาท สวนเจาหนาทมความกระตอรอรนในการใหบรการ ซงแรกๆ จะใหเฉพาะผรวมวจยทดลองใหบรการ แตผบรหารเหนวาเกดประโยชนตอลกคาและความพงพอใจในบรการของสานกงานจงมการขอใหในแผนกทกคนไดผลดเปลยนกนทาดวย และ 4) ออกใหบรการนอกสานกงาน ในการใหบรการรบชาระคาธรรมเนยมและบรการตางๆแกลกคาทไมสะดวกเดนทางไปยงสานกงานการไฟฟา

4. การเรยนรทไดจากการนาโครงการสการปฏบต คอ กจกรรมทจาเปนตองใหผมความรทเปนเทคนคเฉพาะและตองมความเชยวชาญเชน การตดตงโปรแกรมคอมพวเตอร ควรทจะประสานเจาหนาททมทกษะไวลวงหนาเพอใหสามารถกาหนดวนดาเนนงานไดเนองจากวาแตละคนมภาระหนาทประจาอยแลวการนาเทคโนโลยเขามาชวยในการทางานทาใหเกดความสะดวก รวดเรว ประหยดงบประมาณ งานมประสทธภาพเพมมากขนและสงผลตอความพงพอใจของลกคาไปในทศทางทดขนดวย

5. ความรใหมทไดจากการนาโครงการสการปฏบต คอ ผวจยและผรวมวจยเกดความรและทกษะในการใชงานโปรแกรมการรบจายคาธรรมเนยมและคาใชไฟฟา ซงสะดวก รวดเรวและถกตองแมนยารวมทงทกษะการใชงานเครองบรการบตรควอตโนมต

6. การใชทรพยากรทางการบรหารในการนาแผนปฏบตการลงสการปฏบตพบวาทกคนใหความรวมมอ คอยชวยเหลอ มการแบงงานกนทา รวมทงการขอความรวมมอจากพนกงานในสานกงานการไฟฟา สวนภ มภาคอา เภอชมแพและการไฟฟา สวนภ มภาค เขต 1 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ในการดาเนนกจกรรมตางๆ ซงไดรบการชวยเหลอเปนอยางด งบประมาณตงไวทงสน 38,000 บาท ใชไปทงสน 37,000 บาท

7. ปญหา หรออปสรรคผรวมวจยสวนมากแลวมภาระงานประจาในวนราชการและภาระสวนตวในวนหยด ทาใหการนดหมายทากจกรรมตางๆ ในระยะแรกๆ จงยงไมคอยมความคลองตวเพราะตางคนตางยงไมเขาใจกน ทาใหการทากจกรรมในระยะแรกๆ สมาชกในทมมกจะไมคอยมาครบทกคนและอกประเดนคอ การนาโปรแกรมทางคอมพวเตอรใหมๆ มาใชหากเจาหนาทไมมทกษะดานคอมพวเตอรจะทาใหเกดการตดขดในการใชงานและเขาใจชา ควรมการจดอบรมใหญในการใชงานโปรแกรมตางๆ อยางนอยผรวมวจยทกคนกจะไดรดวยวาแผนกอนๆ มโปรแกรมอะไรใหมๆ บาง

8. จดเดนโครงการ คอ การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ ไดรบการพฒนาดานการใหบรการลกคาเปนอยางมาก ซงไดรบการตอบรบจากลกคาคอนขางเปนทนาพอใจ

9. จดดอยโครงการ คอ หากสมาชกในทมไมมทกษะดานคอมพวเตอรมกจะตองเสยเวลาในการฝกและใชงานโปรแกรมทางคอมพวเตอรคอนขางนานและในการใหบรการรบชาระ

188

คาใชไฟไมสามารถใหบรการไดเนองจากตองมระบบการเชอมโยงขอมลกบแมขายทเกบขอมลลกคาทตดตงอยทสานกงานการไฟฟา

10. ขอเสนอแนะโครงการ คอ การดาเนนกจกรรมตางๆ ควรสนบสนนใหขาราชการ พนกงานทมสวนเกยวของทกคนมสวนรวมดวยใหมากทสดเพราะผลทเกดขนจากการดาเนนกจกรรมอยในองคกร ไมไดอยแตเพยงผวจยและผรวมวจยเทานนและถาหากสามารถทาไดควรมการเปดใหบรการรบชาระคาธรรมเนยมหรอคาไฟฟากอนเวลาราชการดวยเพราะประชาชนจะมาใชบรการแตเชาเพอออกไปทางานสวนตวกนในเวลาทาการปกต โครงการท 3 พฒนางานบรการงานตดตงมเตอร

1. ผลการดาเนนโครงการบรรลวตถประสงคทง 4 กจกรรม ซงประกอบดวย 1) ตดตงโปรแกรมคนหาดวยระบบ GIS มเครองคอมพวเตอรและโปรแกรมทสามารถคนหาจดตดตงมเตอรไฟฟาไดงายโดยไมตองเสยเวลาเดนทางไปคนหาดวยตนเอง 2) ตดตงโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร(Meter Logeter) มเครองคอมพวเตอรและโปรแกรมทสามารถคนหาเสนทางไปจดตดตงมเตอรไฟฟาไดงายโดยไมตองเสยเวลาและใหเจาหนาทเดนทางไปคนหาดวยตนเอง 3) ตดตงโปรกแกรมระบบ Zap (สารองคลงพสด) ซงทาใหการยมพสดมาสารองไวทแผนกมเตอรและการสงคนเปนไปดวยความรวดเรวไมตองเสยเวลาไปทาเรองเบกจากแผนกพสด และ 4) จดทาเครองมอรอกดงอปกรณ ไดชดเครองมอรอกทสามารถนาอปกรณทมน าหนกประมาณ 150 กโลกรมขนไปตดตงบนเสาไฟฟาไดโดยทไมตองรอรถเครนไฮดรอลกใหเสยเวลาและยงมการสงทมงานออกใหบรการนอกสานกงาน เพอใหบรการตดตง ตดตง ยกเลก ปรบปรงหรอมปญหาเรองมเตอรไฟฟา

2. วธการและกจกรรมโครงการตามทไดวางแผนไวในแผนปฏบตการได ดาเนนการตางๆ ครบถวนสมบรณทง 4 กจกรรม โดยมการขอความรวมมอดาเนนบางกจกรรมจากผทไมไดเปนผรวมวจย ซงทาใหเกดการลาชาบางแตกผานไปไดดวยด และยงไดรบความรวมมอจากทกคนเปนอยางดดวย

3. การเปลยนแปลงทเกดขนหลงจากนาโครงการลงสการปฏบต พบวา มการดาเนนกจกรรมสาเรจ 4 กจกรรม คอ ประกอบดวย 1) ตดตงโปรแกรมคนหาดวยระบบ GIS มมเครองคอมพวเตอรและโปรแกรมทสามารถคนหาจดตดตงมเตอรไฟฟาสาหรบลกคาไดงายโดยไมตองใหเจาหนาทเดนทางไปคนหาจดตดต งดวยตนเองและลกคาไมตองไปคอยชจดใหเจาหนาท ซงประหยดทงงบประมาณคาเดนทาง ประหยดเวลาและเปนการอานวยความสะดวกใหลกคาทไมตองเขยนแผนทเดนทางไปยงจดตดตง 2) ตดตงโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร (Meter Logeter) มเครองคอมพวเตอรและโปรแกรมทสามารถคนหาเสนทางไปจดตดตงมเตอรไฟฟาไดงายโดยไมตองเสยเวลาและใหเจาหนาทเดนทางไปคนหาดวยตนเอง 3) ตดตงโปรกแกรมระบบ Zap (สารองคลง

189

พสด) ซงทาใหการยมพสดมาสารองไวทแผนกมเตอรและการสงคนเปนไปดวยความรวดเรวไมตองเสยเวลาไปทาเรองเบกจากแผนกพสด ซงประหยดทงงบประมาณคาเดนทาง ประหยดเวลาและเปนการอานวยความสะดวกใหลกคาทไมตองเขยนแผนทเดนทางไปยงจดตดตง และ 4) จดทาเครองมอรอก ไดชดเครองมอรอกทสามารถนาอปกรณทมน าหนกประมาณ 150 กโลกรมขนไปตดตงบนเสาไฟฟาไดโดยทไมตองรอรถยนตไฮดรอลก

4. การเรยนรทไดจากการนาโครงการสการปฏบต คอ กจกรรมทจาเปนตองใหผมความรทเปนเทคนคเฉพาะและตองมความเชยวชาญเชน การตดตงโปรแกรมคอมพวเตอร ควรทจะประสานเจาหนาททมทกษะไวลวงหนาเพอใหสามารถกาหนดวนดาเนนงานไดเนองจากวาแตละคนมภาระหนาทประจาอยแลว และหากเปนเจาหนาทภายในจะทาใหเกดความเปนกนเองไดงายประสานงานไดตลอดเวลา และไมสนเปลองงบประมาณในการจางบคคลอนมาดาเนนการให

5. ความรใหมทไดจากการนาโครงการสการปฏบต คอ ผวจยและผรวมวจยเกดความรและทกษะในการใชงานโปรแกรมทางคอมพวเตอรซงตองมการฝกทดลองใชงานบอยๆ เพอใหเกดความชานาญไมหลงลมขนตอน

6. การใชทรพยากรทางการบรหารในการนาแผนปฏบตการลงสการปฏบตพบวาทกคนใหความรวมมอ คอยชวยเหลอ มการแบงงานกนทา รวมทงการขอความรวมมอจากพนกงานในสานกงานการไฟฟา สวนภ มภาคอา เภอชมแพและการไฟฟา สวนภ มภาค เขต 1 ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ในการดาเนนกจกรรมตางๆ ซงไดรบการชวยเหลอเปนอยางด งบประมาณตงไวทงสน 23,000 บาท ใชไปทงสน 23,000 บาท

7. ปญหา หรออปสรรคผรวมวจยสวนมากแลวมภาระงานประจาในวนราชการและภาระสวนตวในวนหยด ทาใหการนดหมายทากจกรรมตางๆ ในระยะแรกๆ จงยงไมคอยมความคลองตวเพราะตางคนตางยงไมเขาใจกน ทาใหการทากจกรรมในระยะแรกๆ สมาชกในทมมกจะไมคอยมาครบทกคนและอกประเดนคอ การนาโปรแกรมทางคอมพวเตอรใหมๆ มาใชหากเจาหนาทไมมทกษะดานคอมพวเตอรจะทาใหเกดการตดขดในการใชงานและเขาใจชา ควรมการจดอบรมใหญในการใชงานโปรแกรมตางๆ อยางนอยผรวมวจยทกคนกจะไดรดวยวาแผนกอนๆ มโปรแกรมอะไรใหมๆ บาง รวมถงเครองมอรอกดงอปกรณดวยเพอใหทมงานมทกษะการใชงานอยางคลองแคลวและชานาญ

8. จดเดนโครงการ คอ การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ ไดรบการพฒนาดานการใหบรการลกคาเปนอยางมาก ซงไดรบการตอบรบจากลกคาคอนขางเปนทนาพอใจทาใหเกดการประหยดงบประมาณและมเวลาทางานไดมากขน

190

9. จดดอยโครงการ คอ หากสมาชกในทมไมมทกษะดานคอมพวเตอรมกจะตองเสยเวลาในการฝกและใชงานโปรแกรมทางคอมพวเตอรคอนขางนานและในการตดตงอปกรณประกอบมเตอรคอนขางอนตรายควรมการปองกนและควรมการกาชบการทางานใหดาเนนการอยางถกตองและเปนขนตอนดวย

10. ขอเสนอแนะโครงการ คอ การดาเนนกจกรรมตางๆ ควรสนบสนนใหขาราชการ พนกงานทมสวนเกยวของทกคนมสวนรวมดวยใหมากทสดเพราะผลทเกดขนจากการดาเนนกจกรรมอยในองคกร ไมไดอยแตเพยงผวจยและผรวมวจยเทานน

เมอมการรวมกนสรปผลการดาเนนงานเสรจสนนน ผวจยไดแจกแบบสอบถามความพงพอใจในการดาเนนกจกรรมตามแผนปฏบตการใหม โดยใหผรวมวจยทกคนไดตอบแบบสอบถาม ซงจะใชในการสรปผลในขนตอนท 9 และจะทาการเกบแบบสอบถามคนเมอดาเนนกจกรรมทงหมดแลว กจกรรมท 3 การสรปผลการด าเนนงาน มการดาเนนการตอจากกจกรรมท 2 หลงจากมการสรปผลการดาเนนโครงการทง 3 โครงการ ผรวมวจยทกคนไดรวมกนสะทอนผลการดาเนนงานของขนตอนท 8 ซงสามารถสรปไดดงตาราง

191

ตารางท 4.23 ผลการสรปผลการดาเนนงานขนตอนการสงเกต

กจกรรม ผลการดาเนนงาน

ขอเสนอแนะ การเปลยนแปลง การเรยนร ความรใหม

การสง เกตและบนทก

บรรลความคาดหวงเพราะมผลการบนทกการสงเกตการดาเนนกจกรรมของโครงทกโครงการ

การบนทกขอมลตองดรายละเอยดใหครบทกแงมม ทงพฤตกรรมผรวมวจย องคกรและลกคา

การบนทกขอมลควรเนนใหตรงประเดนทตองการกอนแลวคอยเพมเตมขอมลอนๆทสงเกตได จะทาใหคลอบคลมและไดผลการสงเกตทหลากหลาย

-การกาหนดการสงเกตอาจแบงเปนหลายๆ ชวงได จะทาใหไดขอมลทตองการมากขน

การสรปผลการสงเกต

บรรลความคาดหวงเพราะผรวมวจยไดใหความเหนชอบ

-ทมดาเนนมการพดคยเปนกนเองทาใหสามารถจดจาการทางานของตนไดและเพมเตมขอมลไดชดเจนยงขน

ผรวมวจยมการระดมความคดซงทาใหมองเหนถงสาเหตของความสาเรจและความไมสาเรจของกจกรรม

-ผวจยควรชนชมผรวมวจยทรวมลงมอปฏบตกจกรรมจนสาเรจ

การสรปผลการดาเนนงาน

บรรลความคาดหวงเพราะมการรวมกนสรปผลการดาเนนงาน

ทมมการพดคยกนและสามารถเรยบเรยงคาพดและอธบายไดตรงประเดนมากยงขน

ผรวมวจยมการสรปผลดวยความมนใจและรสกถงความภาคภมใจทสามารถดาเนนกจกรรมผานไปไดดวยด และยงไดรบคาชมจากผบรหารดวย

ควรใหเวลาในการคดวเคราะหไมควรเรงดาเนนการมากนกเพราะจะทาใหไดขอมลไมครบถวน

192

ขนตอนท 9 การสะทอนผลใหม (Re-Reflecting) ในขนตอนนผวจยยงเนนบทบาทการเปนผมสวนรวมและเปนผสงเสรมสนบสนนและอานวยความสะดวกใหมการสรปผล มจดมงหมายและวธดาเนนการตามทกลาวในขนตอนท 5ขนตอนการสรปผลใหม ดาเนนการในวนท 28 มกราคม 2560 ณ หองประชม1 ชน 4 การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ แบงออกเปน 3 กจกรรม คอ 1) การสรปผลการนาแผนปฏบตการใหมลงสการปฏบตและสรปผลการดาเนนโครงการเมอสนสดวงจรท 2 2) การสรปผลการประเมนสภาพการดาเนนงานหลงการนาแผนสการปฏบต 3) การสรปผลการดาเนนงานในขนตอนท 9 โดยมรายละเอยดเกยวกบการปฏบตงานดงน กจกรรมท 1 การสรปผลการน าแผนปฏบตการใหมลงสการปฏบตและสรปผลการด าเนนโครงการเมอสนสดวงจรท 2 โดยผรวมวจยแตละทมไดรวมกนวเคราะหและสรปผลการนาแผนปฏบตการใหมลงสการปฏบต (ขนตอนท 7) ซงสรปผลไดดงตาราง

ตารางท 4.24 สรปผลการนาแผนปฏบตการใหมลงสการปฏบต

กจกรรม ผลการดาเนนงาน ขอเสนอแนะหากมการดาเนนการแบบนอก

ออกให บรการนอกสานกงาน

สาเรจ เพราะทงสามทมมการจดกจกรรมออกใหบรการนอกสานกงานรวมกนซงเปนการบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ

ควรมการเตรยมระบบอนเตอรเนตดวยเพอใหสามารถโหลดขอมลลกคาผานระบบอนเตอรเนตและบนทกไดทนทโดยไมตองกลบไปทาการบนทกซาทสานกงานอกครง

จากนนรวมกนสรปผลการดาเนนโครงการเมอสนสดวงจรท 2 โดยกอนดาเนนการ

ผวจยไดแจกแบบแสดงความคดเหนการดาเนนโครงการ (เครองมอฉบบท 6) โดยใหผรวมวจยทกคนไดตอบแบบแสดงความคดเหนตามโครงการทตนเองไดรบผดชอบดาเนนการและเกบนากลบไปวเคราะห ซงสามารถสรปผลการวเคราะหความคดเหนการดาเนนโครงการทง 3โครงการ โดยแยกตามแตละกจกรรมไดดงตาราง

193

ตารางท 4.25 สรปผลการดาเนนโครงการเมอสนสดวงจรท 2

ท รายการ โครงการท 1 โครงการท 2 โครงการท 3

S.D. แปลผล S.D. แปลผล S.D. แปลผล

1. การดาเนนโครงการบรรลวตถประสงค

4.33 0.52 ดมาก 4.57 0.53 ด 4.43 0.53 ดมาก

2. การดาเนนกจกรรมมความเหมาะสม

4.17 0.41 ดมาก 4.43 0.53 ด 4.14 0.38 ดมาก

3. ระยะเวลาดาเนนกจกรรมมความเหมาะสม

4.33 0.52 ดมาก 4.29 0.49 ด 4.14 0.38 ดมาก

4. กจกรรมเกดประโยชนตอหนวยงาน

4.67 0.52 ดมาก 4.57 0.53 ดมาก 4.71 0.49 ดมาก

5. สมาชกในทมมสวนรวมในการจดกจกรรม

4.17 0.41 ดมาก 4.14 0.38 ดมาก 4.29 0.49 ดมาก

6. สมาชกไดแสดงความคดเหนในการดาเนนกจกรรม

4.50 0.55 ดมาก 4.29 0.49 ดมาก 4.29 0.49 ดมาก

7. ความพงพอใจผลการดาเนนกจกรรม

4.33 0.52 ดมาก 4.43 0.53 ดมาก 4.14 0.38 ดมาก

สรป 4.36 0.06 ดมาก 4.39 0.06 ดมาก 4.31 0.07 ดมาก

หมายเหต เกณฑความคาดหวงทผวจยและผรวมวจยกาหนดไว คอ ระดบดหรอ 3.00 คะแนนขนไป จากตารางท 4.25 พบวาโครงการท 1 พฒนาการประชาสมพนธและบรการลกคานอกสถานท มระดบผลการดาเนนโครงการอยในระดบดมาก ( =4.36) โครงการท 2 พฒนาการบรการชาระคาธรรมเนยมและบรการ มระดบผลการดาเนนโครงการอยในระดบดมาก ( =4.39) และโครงการท 3 พฒนางานบรการงานตดตงมเตอร มระดบผลการดาเนนโครงการอยในระดบดมาก ( =4.31)

194

กจกรรมท 2 การสรปผลการประเมนสภาพการด าเนนงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพหลงการน าแผนปฏบตการลงสการปฏบต ซงทางผวจยไดแจกเครองมอการวจยฉบบท 3 สภาพการดาเนนงานของการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ ซงกาหนดไว 3 แผนก ดงนคอ 1) บรการลกคาและการตลาด 2) แผนกบญชและประมวลผล และ 3) แผนกมเตอร ซงสรปผลดงตาราง

ตารางท 4.26 สรปผลการประเมนสภาพการดาเนนงานหลงการนาแผนปฏบตการลงสการปฏบต

ท การดาเนนงาน รายการประเมน ระดบคะแนนการประเมน S.D แปลผล

1 การบรการลกคาและการตลาด

ปายแสดงขนตอนการตดตองาน 3.57 0.51 ด เอกสารการใหคาแนะนาสาหรบลกคา

3.62 0.50 ด

การอานวยความสะดวกใหแกลกคา 3.38 0.50 ด

การคนหาจดตดตงมเตอรใหลกคา 4.29 0.56 ดมาก

คะแนนเฉลย 3.71 0.03 ด 2 แผนกมเตอร การกาหนดเสนทางไปยงสถานท

ตดตงมเตอร 4.33 0.48 ดมาก

การจดหาอปกรณสาหรบตดต งมเตอร

3.48 0.51 ด

การตดตงอปกรณประกอบมเตอร 4.29 0.46 ดมาก

คะแนนเฉลย 4.03 0.02 ดมาก 3 แผนกบญช

การเงนและประมวลผล

ความรวดเรวในการใหบรการลกคา 3.62 0.50 ด

การใหบรการลกคาชวงพกกลางวน 3.52 0.51 ด

การใหบรการลกคานอกสานกงาน 3.24 0.44 ด

คะแนนเฉลย 3.46 0.04 ด สรปทกงาน 3.73 0.03 ด

หมายเหต เกณฑความคาดหวงทผวจยและผรวมวจยกาหนดไว คอ ระดบดหรอ 3.00 คะแนนขนไป

จากตารางท 4.26 พบวา สภาพการดาเนนงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพหลงการนาแผนปฏบตการลงสการปฏบตรวมทง 3 แผนก มผลการดาเนนงานอยในระดบด ( =3.73) โดย

195

แผนกการบรการลกคาและการตลาด มผลการดาเนนงานอยในระดบด ( =3.73) แผนกมเตอร มผลการดาเนนงานอยในระดบด ( =4.03) แผนกบญชการเงนและประมวลผล มผลการดาเนนงานอยในระดบด ( =3.46) ซงทกแผนกมระดบคะแนนมากกวา 3.00 คะแนน ซงสงกวาเกณฑความคาดหวงทกาหนดไว กจกรรมท 3 การสรปผลการด าเนนงาน เพอใหผรวมวจยไดสรปผลการด าเนนงานของขนตอนท 9 โดยรวมกนระดมความคดและสรปผลไดดงตาราง

196

ตารางท 4.27 สรปผลการดาเนนงานขนตอนการสะทอนผล

กจกรรม ผลการดาเนนงาน

ขอเสนอแนะ การเปลยนแปลง การเรยนร ความรใหม

การสรปผลการนาแผนปฏบตการใหมลงสการปฏบตและสรปผลการดาเนนโครงการเมอสนสดวงจรท 2

บรรลความคาดหวงเพราะมการนาเสนอผลการดาเนนการตามแผนปฏบตการ

ควรใหทกคนมสวนรวมในการแสดงความคดเหนเพอรวมสรปผลทเกดจากการกระทาของทม

ควรมการบนทกขอเสนอแนะไวดวยเพอใชในการปรบปรงงานครงตอไป

ควรใหผรบผดชอบแตละโครงการทาการตอบแบบแสดงความคดเหนทกคน

การสรปผลการประเมนสภาพการดาเนนงานหลงการนาแผนปฏบตการลงสการปฏบต

บรรลความคาดหวง เพราะ มสรปผลการปฏบตงานหลงการนาแผนปฏบตการลงสการปฏบต

ควรดาเนนการดวยความรอบคอบและใหทกคนไดแสดงความคดเหนใหมากทสด

ผลการดาเนนโครงการสามารถนาไปปรบปรงการทางานในครงตอไปซงจะทาใหเกดการวางแผนการทางานทดขน

ควรมสรปรายละเอยดการดาเนนงานขนตอนตางๆของทง 2 วงจรใหผรวมวจยไดอานดวย

การสรปผลการดาเนนงานในขนตอนท 9

บรรลความคาดหวง เพราะรวมกนสรปผลการดาเนนงาน

การสรปผลการดาเนนงานรวมกนทกครงทเสรจสนกจกรรมทาใหเกดการเรยนรทจะหาวธทางในการแกไขปญหาทเกดขนได

ผวจยและผรวมวจยพบแนวทางในการพฒนางานและองคกรตนเองสามารถนาเสนอตอผบรหารได

ควรรวมกนทากจกรรมเพอการผอนคลายเนองจากมการดาเนนงานมาเปนระยะเวลานาน

197

ขนตอนท 10 การสรปผล (Conclusion) ขนตอนนผวจยและผรวมวจย ไดรวมกนจดกจกรรมการถอดบทเรยน (Lesson Distilled) โดยมการนดหมายประชมกนในวนท 11 กมภาพนธ 2560 ณ หองประชม 1 ชน4 การไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ มวตถประสงคเพอรวมกนทบทวนและสรปประสบการณการดาเนนงานตามขนตอนท 1-10 ผลการเปลยนแปลง การเรยนรและความรใหมจากการปฏบตสามารถสรปไดดงตอไปน 10.1 ผลการด าเนนงานตามขนตอนท 1-10 ผวจยและผรวมวจยไดสรปรวมกนเกยวกบผลการพฒนาการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสาหรบบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาค อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกนตามขนตอนท 1-10โดยสรปการดาเนนงานขนตอนท 1-10 บรรลวตถประสงคทกขนตอน สามารถสรปการดาเนนงานในแตละขนตอนไดดงตาราง

ตารางท 4.28 สรปผลการดาเนนงานขนตอนท 1-10

ขนตอนท ผลการดาเนนงาน 1. การเตรยมการ(Preparation)

มผรวมวจยจานวน 20 คน สามารถรวมกนจดทาแผนดาเนนงาน จานวน 1 ชด เพอใชเปนแนวทางในการดาเนนงาน

2. การวางแผน (Planning)

ผลการจดประชมระดมความคดทาใหมองเหนสภาพปญหา ปญหาทตองการพฒนา จนสามารถกาหนดแนวทางในการแกปญหาทตองการพฒนาซงเรยกวาแผนปฏบตการเพอการแกปญหา จานวน 3 โครงการและเครองมอเพอใชในการวจย จานวน 5 ฉบบ

3. การปฏบตการ(Acting)

ผรวมวจยทกคนไดประเมนสภาพการดาเนนงานของสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพกอนการนาแผนลงสการปฏบต ซงผลภาพรวมทง 3 แผนก อยในระดบพอใช และมการนาแผนปฏบตการสการปฏบต

4. การสงเกตผล (Observing)

ทมประเมนโครงการมการสงเกต บนทกผลการนาแผนลงสการปฏบตพรอมนาเสนอผลการประเมนและสรปผลรวมกนของผรวมวจย

5. การสรปผล (Reflecting)

จากการนาแผนปฏบตการสการปฏบต บรรลวตถประสงค 9 กจกรรม ไมบรรลวตถประสงค 2 กจกรรม

198

ตารางท 4.28 สรปผลการดาเนนงานขนตอนท 1-10 (ตอ)

ขนตอนท ผลการดาเนนงาน 6. การวางแผนใหม (Re-Planning)

ไดขอมลเกยวกบปญหา สภาพปญหาทยงดาเนนการไมบรรลวตถประสงคทง 2 กจกรรมจากวงจรท 1 และสรปไดแผนปฏบตการใหม จานวน 1 กจกรรม

7. การปฏบตใหม (Re-Acting)

นาแผนปฏบตการใหมไปสการปฏบต คอกจกรรมออกใหบรการนอกสานกงาน

8. การสงเกตผลใหม (Re-Observing)

มการสงเกต บนทกผลการนาแผนลงสการปฏบตโดยทง 3 ทมมการจดกจกรรมรวมกนตามแผนปฏบตการใหม

9. การสะทอนผล(Re-Reflecting)

การนาแผนปฏบตการใหมสการปฏบตประสบผลสาเรจ คอ กจกรรมออกใหบรการนอกสานกงาน จานวน 2 ตาบล และจากการประเมนโครงการหลงสนสดการดาเนนงานปรากฏวา สาเรจ ทง 3 โครงการ ในภาพรวมผลการดาเนนงานอยในระดบ ด

10. การสรปผล (Conclusion)

ไดบทสรปของการดาเนนงานตงแตขนท 1-9 ซงประกอบดวย ผลการดาเนนงานตามกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม ผลการเปลยนแปลง การเรยนรและความรใหมจากการปฏบต

10.2 ผลการเปลยนแปลงจากการปฏบต (Change) 10.2.1 ผลการเปลยนแปลงทคาดหวง จาแนกเปน 3 ระดบคอ 1) การเปลยนแปลงในระดบโครงการทบรรจในแผนปฏบตการ (Action Plan) 2) การเปลยนแปลงในระดบแผนกหลงนาแผนสการปฏบต และ 3) การเปลยนแปลงในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน โดยในภาพรวมผลการดาเนนงานตามแผนปฏบตการสาเรจและบรรลวตถประสงคทกโครงการ สงผลใหการพฒนาการเรยนรและการปฏบตเพอการใหบรการจดเดยวเบดเสรจสาเรจตามทกาหนดไว เกดการเปลยนแปลงในระดบบคคล กลมบคคลและสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ คอ การมจตบรการทดโดยการบรการแบบจดเดยวเบดเสรจและลกคาเกดความพงพอใจในการรบบรการจากสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน โดยแตละระดบมรายละเอยดดงตอไปน

199

10.2.1.1 ผลการเปลยนแปลงในระดบโครงการทบรรจในแผนปฏบตการ (Action Plan) จากขนตอนการวางแผนทาใหไดแผนปฏบตการเพอการแกปญหาจานวน 3 โครงการ ซงดาเนนการเสรจสน สรปผลการดาเนนโครงการไดดงตาราง

ตารางท 4.29 ผลการดาเนนโครงการตามแผนเพอการแกปญหาของสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ

โครงการ คะแนน ระดบ ผลการดาเนนงาน โครงการท 1 พฒนาการประชาสมพนธและบรการลกคานอกสถานท

4.36 ดมาก มการจดทาแผนผงแสดงการใหบรการ จดทา ค มอประชาสมพนธและออกใหบรการนอกสานกงานซงจากการดาเนนงานทาใหมแผนผงแนะนาขนตอนการขอรบบรการจากการไฟฟาสวนภมภาคอา เภอชมแพ ซงประชาชนทมาตดตองานไดรบความสะดวกและไมเสยเวลากบการตดตอผดแผนก และมเอกสารคมอ แผนพบ ในการแนะนาการรบบรการแจกใหดวยซงผรบบรการมความเขาใจในการขอรบบรการมาก ขนนอกจากนในแตละเดอนมการนาพนกงานออกไปใหบรการแจกเอกสารคมอ แผนพบใหคาแนะนาแกลกคาทไมสะดวกจะเดนทางไปยงสานกงานการไฟฟาอกดวย

โครงการท 2 พฒนาการบรการชาระคาธรรมเนยมและบรการ

4.39 ดมาก ตดตงระบบบตรควอตโนมตตดตงโปรแกรมระบบรบจายคาไฟ เปดบรการชวงพกเทยงและออกใหบรการนอกสานกงานซงจากการดาเนนงานทาใหมระบบบตรควอตโนมตทบรการสแกนบารโคดจากใบแจงหนโดยขอมลจะไปปรากฏทหนาจอคอมพวเตอรของพนกงานเมอเรยกถงควตนเองและดวยระบบการรบจายคาไฟแบบใหมทาใหลกคาทไมมใบแจงหนสามารถชาระเงนไดเพยงแคแจงชอ-สกลหรอหมายเลขบตรประชาชนนอกจากนยงมการเปดใหบรการตอนพกเ ทยงและใหบรการรบชาระคาธรรมเนยมและบรการตางๆ นอกสานกงานเปนประจาทกเดอน

200

ตารางท 4.29 ผลการดาเนนโครงการตามแผนเพอการแกปญหาของสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ(ตอ)

โครงการ คะแนน ระดบ ผลการดาเนนงาน โครงกาท 3 พฒนางานบรการงานตดตงมเตอร

4.31 ดมาก ตดตงโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร (Meter Logeter) ตดตงโปรแกรมคนหาเสนทางดวยระบบ GIS ตดตงโปรแกรมระบบ Zap (สารองคลงพสด) และจดทาเครองมอรอกซงจากการดาเนนงานทาใหเมอมการยนคารองตดตงมเตอรนน พนกงานสามารถคนหาเลขมเตอรใกลเคยงกบจดทจะตดตงทาใหรปลายทางไดเรว ไดเลขรหสหมอมเตอรทนท เมอมการเดนทางเพอไปยงเปาหมายมระบบ GIS นาทางทาใหสะดวกไมหลงทางเพราะขอมลจะคอนขางอพเดทนอกจากนในการเดนทางไปกมการเบกอปกรณประกอบมเตอรจากแผนมเตอรไปดวย ทาใหสามารถตดตงไดทนทและมการรบเงนพรอมออกใบเสรจใหลกคาไดไมตองใหลกคามาจายเงนทสานกงานอก สาหรบตดตงมเตอรใหลกคารายใหญ ไมตองรอรถเครนไฮดรอลก เพยงแตใชเครองมอรอกทประกอบขนสามารถใชดงอปกรณทมน าหนกประมาณ 150 กโลกรมขนไปตดตงบนเสาไฟฟาไดทนท

หมายเหต เกณฑความคาดหวงทผวจยและผรวมวจยกาหนดไว คอ ระดบดหรอ 3. 00 คะแนนขนไป

10.2.1.2 การเปลยนแปลงในระดบแผนกหลงน าแผนสการปฏบต จากการดาเนนการของขนตอนท 1-10 สามารถสรปผลการพฒนาการเรยนรและการปฏบตเพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสาหรบแผนกทดาเนนการพฒนา ไดดงตาราง

201

ตารางท 4.30 สรปผลพฒนาการเรยนรและการปฏบตเพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสาหรบบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ

2) การเปลยนแปลงทไมคาดหวง เกดขนในระดบบคคล ระดบกลมบคคล และในระดบสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ ซงมรายละเอยดดงตอไปน ระดบบคคล คอ ผวจยมทกษะและเทคนควธการในการพดโนมนาวใหคนอนมารวมชวยทางาน โดยการขอรองมากกวาการออกคาสง ซงทาใหมความเปนกนเองกบเพอนรวมงานในแผนกมากขน รวมทงการยมและพดคยกบพนกงานในแผนกอนมากขนดวย นอกจากนยงทาใหมทกษะและรงานของแผนกอนๆ ขนมากอกดวย เชน ระบบการรบจายคาไฟฟา ระบบบตรควอตโนมต เปนตน นอกจากนยงทาใหมความรสกมความสขกบการทางานและทากจกรรมรวมกบพนกงานคนอนๆในสานกงานเนองจากวาไดตดตอประสานงานทงในทมผรวมวจยและนอกทมวจยดวย ระดบกลมบคคล คอ กลมผรวมวจย สามารถทางานรวมกบแผนกอนไดอยางมความสข การตดตอประสานงานรวดเรวและเปนกนเองมากขน มการอานวยความสะดวกใหกนและกนซงไมแตเพยงทมผรวมวจยยงสงผลไปยงพนกงานคนอนๆ ทาใหเกดความรวมมอในการ

การดาเนนงาน รายการประเมน

ผลการดาเนนงานหลงนาแผนสการปฏบตและเกณฑทคาดหวง

ไวระดบ 3.00 คะแนน บรรลความ

คาดหวง

การบรการลกคาและการตลาด

ปายแสดงขนตอนการตดตองาน 3.57

เอกสารการใหคาแนะนาสาหรบลกคา 3.62

การอานวยความสะดวกใหแกลกคา 3.38

การคนหาจดตดตงมเตอรใหลกคา 4.29

แผนกมเตอร การกาหนดเสนทางไปยงสถานทตดตงมเตอร 4.33

การจดหาอปกรณสาหรบตดตงมเตอร 3.48

การตดตงอปกรณประกอบมเตอร 4.29

แผนกบญชการเงนและประมวลผล

ความรวดเรวในการใหบรการลกคา 3.62

การใหบรการลกคาชวงพกกลางวน 3.52

การใหบรการลกคานอกสานกงาน 3.24

202

ทางานมากขน การสอนงานและถายทอดทกษะตางๆ ในเรองเทคโนโลย แนวคด มากยงขนดวย และลกคาสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกนมผลตอบรบทด โดยเฉพาะการใหบรการนอกพนทมคาชมจากลกคาบางรายวาควรทาแบบนนานแลว ซงสงผลใหผใหบรการเกดความภมใจอยางยง ระดบส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน มการนาเอาโปรแกรมสาเรจรปทสานกงานทดลองใชและดาเนนการสาเรจเขามาใชและปรบปรงระบบการใหบรการ ซงกอใหเกดความรวดเรว การอานวยความสะดวกอยางมากแกลกคา รวมท งพนกงานเองมทกษะและความเชยวชาญดานอปกรณเทคโนโลยตางๆ มากยงขนในการใชงานโปรแกรมสาเรจรปเหลาน ทาใหมการใหบรการลกคาไดจานวนมากขนตอวน และมเวลาในการทางานเอกสารอนๆเพมมากขน ความสมพนธในการทางานทงในและระหวางแผนกมประสทธภาพ เกดเสยงสะทอนทดตอสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ การทะงานกเปนขนเปนตอน มการประสานเชอมโยงการทางานเพอการใหบรการทดและรวดเรวลกคาเปนระบบมากขน 10.3 ผลการเรยนรจากการปฏบต (Learning)

จากการดาเนนงานตงแตขนตอนท 1-9 สามารถสรปผลการเรยนร (Learning) ทเกดขนในตวบคคล กลมบคคล และสานกงานการไฟฟาสวนภมภาค อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน รวมกนในภาพรวม คอ การทางานควรมการสงเสรมใหเกดความรวมมอจากทกๆ คนในองคกร และควรสงเสรมใหมการนาเอาเทคโนโลยมาชวยในการดาเนนงานเพอกอใหเกดการทางานทรวดเรว แมนยาและมประสทธภาพ ซงสามารถแสดงการเรยนรทเกดขนในแตละระดบไดดงน ระดบบคคล โดยผวจย ไดเกดการเรยนรวา 1) ความมนใจในการทางานของตนเองเปนสงทด แตควรใหเกยรตและเคารพถงศกยภาพของเพอนรวมงาน ควรรบฟงและใหโอกาสผอนไดแสดงความคดเหนดวย 2) การสรางแรงจงใจในการทางานควรกระทาเปนระยะๆ เพอใหเกดความกระตอรอรนและการทางานทตอเนองอยางมประสทธภาพ 3) การออกแบบการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสามารถรวมงานหลายๆ แผนกมาไว ณ จดเดยวได ซงจะทาใหมการบรการทรวดเรว ลดคาใชจายและลดระยะเวลาได ระดบกลมบคคล คอผรวมวจย เกดการเรยนรวา 1) การทางานรวมกนนนไมใชแคบคคลหรอหนวยงานมาทางานรวมกน แตจาเปนตองมเทคโนโลยมาชวยเพอกอใหเกดการทางานทรวดเรว แมนยาและมประสทธภาพ 2) การใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจมทงการนาหลายหนวยงานมารวมใหบรการอยในสถานทเดยวกน กระจายอานาจไปใหเจาหนาทของหนวยงานใดหนวยงานหนงเปน

203

ผททาหนาทใหบรการแทนท งหมดปรบปรงขนตอนเดมทมอยหรอออกแบบใหมเพอใหมประสทธภาพของการใหบรการเพมขนหรอใหบรการผานทางอนเทอรเนตไดเสรจทนท ซงหนวยงานสามารถเลอกใหบรการไดตามความเหมาะสม 3) การเลอกนาเอาเทคโนโลย นวตกรรมทเหมาะสมมาใชในการทางานจะชวยใหงานสาเรจไดรวดเรว ถกตอง แมนยา มประสทธภาพมากยงขน ระดบส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน เกดการเรยนรวา 1) การจดทาแผนผงแสดงการใหบรการเปนวธการททาใหลกคาเหนกจกรรมในการใหบรการ ขนตอนการใหบรการและแนวทางอนๆทสาคญทจะทาใหไดรบการบรการทรวดเรว ลกคาไมสบสนและเสยเวลาไปรบบรการผดแผนก 2) การจดทาคมอประชาสมพนธเปนวธการททาใหลกคาไดมเอกสารนาไปศกษาเพมความรความเขาใจในการขอรบบรการงานตางๆใหถกตองและเกดความรวดเรวในการรบบรการ 3) การจดกจกรรมออกใหบรการนอกสถานท เพอเปนการอานวยความสะดวก ใหความรใหคาแนะนา รบทราบความตองการของประชาชนในพนทไดโดยตรงและยงเปนการใหบรการทมประสทธภาพและรวดเรวดวย 4) การนาเอาเทคโนโลยคอมพวเตอรและโปรแกรมสาเรจรปเฉพาะงานมาใชใหมากขนเปนการลดระยะเวลาในการทางาน ลดขนตอนในการใหบรการ เกดความสะดวกรวดเรว ขอมลมความถกตองแมนยา เกดขอผดพลาดในการใหบรการนอยลง 5) การพฒนาทกษะพนกงานทงดานความรและทกษะในการปฏบต โดยการจดอบรม การอบรมเชงปฏบตการ การลงมอปฏบตหรอการศกษาดงาน เปนการสงเสรมใหพนกงานเกดการพฒนาตนเอง พฒนางานและพฒนาองคกรจากความรและทกษะทไดรบ 6) การสนบสนนใหมการบรการลกคาชวงพกกลางวน โดยการผลดเปลยนเวรในการใหบรการเปนการสรางจตสานกการบรการทดใหแกพนกงานและสรางความรสกทดตอผรบบรการ เปนการเพมประสทธภาพพนกงานและประสทธผลของการทางานทด 7) การสงเสรมใหพนกงานหรอแตละแผนกมการจดทาสอ นวตกรรมในการใหบรการเปนการพฒนาศกยภาพพนกงานและพฒนาประสทธภาพของการทางานทเกดประโยชนตอตนเองและองคกร 8) การใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจมประโยชนในการลดขนตอน ลดระยะเวลาในการดาเนนงาน และประหยดคาใชจายซงเปนประโยชนตอผใหบรการและผรบบรการ

204

10.4 ความรใหมทเกดขน (New Knowledge) เปนความรใหมเชงบรณาการระหวางแนวคดทางการบรหารการศกษาทสาคญ คอ แนวคดการจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยน แนวคดและลกษณะการเรยนรสาหรบผใหญ และหลกการ แนวคด ทฤษฎการพฒนาบคลากร ทเมอนามาใชในบรบทของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม ทประกอบดวยการดาเนนงานวจย 2 วงจร 10 ขนตอน และอาศยหลกการสาคญ 5 ประการตามกรอบแนวคดดงกลาวขางตนแลว ทาใหการพฒนาการเรยนรและการปฏบตเพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสาหรบบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาค อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ประสบผลสาเรจ ไดกอใหเกดการเปลยนแปลงทงทคาดหวงและไมคาดหวง และกอใหเกดการเรยนรทงในระดบบคคล กลมบคคล และองคการ รวมทงไดขอสรปเปนบทเรยนสาคญจากผลการวจย 4 ประการ ทจะสงผลใหเกดการพฒนาอยางตอเนอง และการขยายผลไปยงสถานไฟฟาภมภาคแหงอนดวย คอ 1) งานการบรการลกคาและการตลาดควรมการจดทาแผนผงแสดงการใหบรการ ซงจากการดาเนนงานทาใหมแผนผงแนะนาขนตอนการขอรบบรการจากการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ รวมทงจดทาคมอประชาสมพนธ แผนพบตาง แจกใหดวยเมอประชาชนมารบบรการเพอนากลบไปศกษาตอทบานจะไดแนะนาคนอนไดดวยและควรออกใหบรการนอกสานกงานบาง จะทาใหประชาชนไมตองเดนทางมาลาบากโดยเฉพาะตาบลทอยไกลๆสานกงานในการออกแตละครงสามารถทจะแจกคมอ แผนพบ รวมท งใหคาแนะนาแกลกคาทไมสะดวกจะเดนทางไปยงสานกงานการไฟฟาอกดวย 2) งานการบญช ควรตดตงระบบบตรควอตโนมต ตดตงโปรแกรมระบบรบจายคาไฟ เปดบรการชวงพกเทยงและออกใหบรการนอกสานกงานซงจะทาใหมระบบบตรควอตโนมตทบรการสแกนบารโคดจากใบแจงหนไดโดยขอมลลกคาจะไปปรากฏทหนาจอคอมพวเตอรของพนกงานเมอเรยกถงควลกคาคนนนและดวยระบบการรบจายคาไฟแบบใหมทาใหลกคาทไมมใบแจงหนกสามารถชาระเงนไดเพยงแคแจงชอ-สกลหรอหมายเลขบตรประชาชนนอกจากนการเปดใหบรการตอนพกเทยงยงทาใหลกคาททางานเวลาราชการอาท ขาราชการ พนกงานธนาคารหรอลกคาอนๆ สามารถมาใชบรการไดโดยไมเสยการทางานและการออกใหบรการนอกสานกงานในการรบบรการรบชาระคาธรรมเนยมและบรการตางๆเปนการสรางความพงพอใจใหแกลกคาและยงไดรบขอมลยอนกลบจากลกคาไดอกดวย 3) งานการตดตงมเตอร ควรตดตงโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร (Meter Logeter) และโปรแกรมคนหาเสนทางดวยระบบ GIS ตดตงโปรแกรมระบบ Zap (สารองคลงพสด) และจดทาเครองมอรอก ซงเมอมการยนคารองขอตดต งมเตอร พนกงานสามารถคนหาเลขมเตอร

205

ใกลเคยงกบจดทจะตดตงทาใหรปลายทางไดเรว ไดเลขรหสหมอมเตอรทนท เมอมการเดนทางเพอไปยงสถานทตดตงมเตอรเปาหมายจะมระบบ GIS นาทางทาใหสะดวกรวดเรวและไมหลงทางเพราะขอมลเสนทางจะคอนขางเปนปจจบนและในการเดนทางไปตดตงพนกงานสามารถเบกอปกรณประกอบมเตอรจากแผนกมเตอรไปพรอมดวยทาใหสามารถตดตงไดทนทและมการรบเงนพรอมออกใบเสรจใหลกคาไดไมตองใหลกคามาจายเงนทสานกงานอกครงและในการตดตงมเตอรใหลกคารายใหญ สามารถใชเครองมอรอกทประกอบแทนรถเครนไฮดรอลกไดซงสามารถใชดงอปกรณทมน าหนกประมาณ 150 กโลกรมขนไปตดตงบนเสาไฟฟาไดเหมอนกบรถเครนไฮดรอลก 4) การออกใหบรการนอกสถานท แตละแผนกสามารถทจะจดกจกรรมหรอการบรการอยางใดอยางหนงไปรวมกนได โดยแผนกหนงไปเพอแจกจายเอกสาร ใหคาแนะนา อกแผนกกรบบรการรบคารอง เรองราวรองทกขพรอมจดทมใหความชวยเหลอเบองตนในขณะทอกแผนกรบบรการรบจายคาธรรมเนยมตางๆ ดวย จะทาใหการออกบรการแตละครงเกดประโยชนสงสดตอทงลกคาและองคกร ซงแนวทางการพฒนาการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสาหรบบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาค อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน สามารถสรปเปนแผนภาพไดดงภาพท 4.25

206

ภาพท 4.25 แนวทางการพฒนาการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสาหรบบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาค อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน

งานการบญช - จดทาระบบบตรควอตโนมต - จดทาระบบรบชาระเงนดวยระบบคอมพวเตอร - จดใหมบรการชวงพกเทยง - ออกใหบรการนอกสานกงาน

งานการตดตงมเตอร

- ใชโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร (Meter Logeter) - ใชโปรแกรมคนหาเสนทางดวยระบบ GIS - ใชโปรแกรมระบบ Zap - ใชเครองมอรอกดงอปกรณ

งานการออกใหบรการนอกสถานท - ทกงานทมกจกรรมทจะใหบรการนอก

สถานท สามารถรวมกนจดกจกรรมในวนเดอนป เดยวกน

บรบทของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมทประกอบดวยการดาเนนงานวจย 2 วงจร 10 ขนตอน และอาศยหลกการสาคญ 5 ประการตามกรอบแนวคดทใชในการวจย

แนวคดการจดการศกษาเพอ

การพฒนาทย งยน

แนวคดและลกษณะการเรยนรสาหรบผใหญ

หลกการ แนวคด ทฤษฎ

การพฒนาบคลากร

การบรณาการระหวางแนวคดทางการบรหารการศกษาทสาคญ

งานการใหบรการลกคาและการตลาด - จดทาแผนผงแสดงขนตอนการใหบรการ - จดทาคมอ แผนพบ แจกใหลกคา - ออกใหบรการนอกสานกงาน ขอสรปเปน

บทเรยนสาคญจาก

ผลการวจย

การพฒนาตอเนองใหย งยน การขยายผลการพฒนาไปแหงอน

บทท 5 สรป อภปรายผลและขอเสนอแนะ

การวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมเรอง “การพฒนาการเรยนรและการปฏบตเพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสาหรบบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน” มวตถประสงคเพอพฒนาบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ใหเกดการเปลยนแปลง การเรยนร และองคความรใหม จากปฏบตการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจดวยกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม บรณาการดวยแนวคดทางการบรหารการศกษาทสาคญ คอ แนวคดการจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยน แนวคดและลกษณะการเรยนรสาหรบผใหญ และหลกการ แนวคด ทฤษฎการพฒนาบคลากร มผวจยรวมจานวน 20 คน ใชเครองมอในการวจยดงน แบบสมภาษณเชงลก แบบสมภาษณกลม แบบสงเกต และแบบตรวจสอบหรอบนทก ดาเนนการวจยโดยใชขนตอนของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (Participatory Action Research: PAR) ตามแนวคดของวโรจน สารรตนะ (2558) ทมวงจรการปฏบตของกจกรรมวางแผน (Plan) ปฏบต (Act) สงเกต (Observe) และสะทอนผล (Reflect) จานวน 2 วงจร มขนตอนการดาเนนการวจยทงกอนและหลงการดาเนนงานใน 2 วงจรดงกลาวเปน 10 ขนตอน ดงน 1) การเตรยมการ (Preparation) 2) การวางแผน (Planning) 3) การปฏบต (Acting) 4) การสงเกต (Observing) 5) การสะทอนผล (Reflecting) 6) การวางแผนใหม (Re-Planning) 7) การปฏบตใหม (Re-Acting) 8) การสงเกตผลใหม (Re-Observing) 9) การสะทอนผลใหม (Re-Reflecting) และ 10) การสรปผล (Conclusion) ดงมผลการวจยทสรปไดดงตอไปนตามลาดบ

5.1 สรปผลการวจย 5.1.1 ผลการด าเนนการวจยขนท 1-10 ผลจากการจดกจกรรมการถอดบทเรยนโดยผวจยและผรวมวจยไดดาเนนการมาตงแตในขนตอนท 1 เปนตนมา ทาใหไดมาซงขอทจะสรปผลรวมกนเกยวกบผลการดาเนนงาน พรอมทงแสดงความเหนรบรองในทประชมพรอมกนของผรวมวจยในขนตอนท 1-10 ดงน

208

ตารางท 5.1 สรปผลการดาเนนงานกจกรรมขนตอนท 1-10

ขนตอนท ผลการดาเนนงาน 1. การเตรยมการ(Preparation)

มผรวมวจยจานวน 20 คน สามารถรวมกนจดทาแผนดาเนนงาน จานวน 1 ชดเพอใชเปนแนวทางในการดาเนนงาน

2. การวางแผน (Planning)

ผลการจดประชมระดมความคดทาใหมองเหนสภาพปญหา ปญหาทตองการพฒนา จนสามารถกาหนดแนวทางในการแกปญหาทตองการพฒนาซงเรยกวาแผนปฏบตการเพอการแกปญหา จานวน 3 โครงการและเครองมอเพอใชในการวจย จานวน 5 ฉบบ

3. การปฏบตการ(Acting)

ผรวมวจยทกคนไดประเมนสภาพการดาเนนงานของสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพกอนการนาแผนลงสการปฏบต ซงผลภาพรวมทง 3 แผนก อยในระดบพอใช และมการนาแผนปฏบตการสการปฏบตจานวน 3 โครงการ

4. การสงเกตผล (Observing)

ทมประเมนโครงการมการสงเกต บนทกผลการนาแผนลงสการปฏบตพรอมนาเสนอผลการประเมนและสรปผลรวมกนของผรวมวจย

5. การสรปผล (Reflecting)

จากการนาแผนปฏบตการสการปฏบต บรรลวตถประสงค 9 กจกรรม ไมบรรลวตถประสงค 2 กจกรรม

6. การวางแผนใหม (Re-Planning)

ไดขอมลเกยวกบปญหา สภาพปญหาทยงดาเนนการไมบรรลวตถประสงคของวงจรท 1 นาไปสการจดทาแผนปฏบตการใหม จานวน 1 กจกรรม

7. การปฏบตใหม (Re-Acting)

นาแผนปฏบตการใหมไปสการปฏบต คอกจกรรมออกใหบรการนอกสานกงาน

8. การสงเกตผลใหม (Re-Observing)

มการสงเกต บนทกผลการนาแผนลงสการปฏบตโดยทง 3 ทมมการจดกจกรรมรวมกนตามแผนปฏบตการใหม

9. การสะทอนผล(Re-Reflecting)

การนาแผนปฏบตการใหมสการปฏบตประสบผลสาเรจ คอ กจกรรมออกใหบรการนอกสานกงาน และการประเมนโครงการหลงสนสดการดาเนนงานปรากฏวา สาเรจ ทง 3 โครงการ ในภาพรวมผลการดาเนนงานอยในระดบ ด

10 การสรปผล (Conclusion)

ไดบทสรปของการดาเนนงานตงแตขนท 1-9 ซงประกอบดวย ผลการดาเนนงานตามกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม ผลการเปลยนแปลง การเรยนรและความรใหมจากการปฏบต

209

จากตารางสรปไดวา การพฒนาการเรยนรและการปฏบตเพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสาหรบบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกนดวยกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม 10 ขนตอนบรรลวตถประสงคทกขนตอน 5.1.2 ผลการเปลยนแปลง (Change) จากการปฏบต

ขอสรปทไดจากกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมเกยวกบการเปลยนแปลงจากการปฏบตนนพบวามการเปลยนแปลงเกดขน ทงทเปนการเปลยนแปลงทคาดหวงและการเปลยนแปลงทไมคาดหวงดงน 5.1.2.1 ผลการเปลยนแปลงทคาดหวง

(1) ผลการเปลยนแปลงในระดบโครงการทบรรจในแผนปฏบตการ ผวจยและผรวมวจยไดรวมกนกาหนด “สภาพทคาดหวงจากการ

แกปญหา” โดยมความเหนรวมกนวาสภาพทคาดหวงจากการแกปญหาของสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน คอ ทกโครงการทกาหนดไวในแผนปฏบตการสาเรจและบรรลตามเกณฑคาดหวงทผวจยและผรวมวจยกาหนดไว คอ ระดบ ด หรอ 3.00 คะแนนขนไป สรปไดดงน

ตารางท 5.2 ผลการเปลยนแปลงในระดบโครงการทบรรจในแผนปฏบตการ

โครงการ คะแนน ระดบ ผลการดาเนนงาน โครงการท 1 พ ฒ น า ก า รประชาสมพนธแ ล ะ บ ร ก า รล ก ค า น อ กสถานท

4.36 ดมาก ม ก า ร จด ทา แ ผ น ผง แ ส ด ง ก า ร ใ ห บ ร ก า ร จด ทา ค ม อประชาสมพนธและออกใหบรการนอกสานกงานซงจากการดาเนนงานทาใหมแผนผงแนะนาขนตอนการขอรบบรการจากการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ ซงประชาชนทมาตดตองานไดรบความสะดวกและไมเสยเวลากบการตดตอผดแผนก และมเอกสารคมอ แผนพบ ในการแนะนาการรบบรการแจกใหดวยซงผรบบรการมความเขาใจในการขอรบบรการมาก ขนนอกจากนในแตละเดอนมการนาพนกงานออกไปใหบรการแจกเอกสารคมอ แผนพบใหคาแนะนาแกลกคาทไมสะดวกจะเดนทางไปยงสานกงานการไฟฟา

210

ตารางท 5.2 ผลการเปลยนแปลงในระดบโครงการทบรรจในแผนปฏบตการ (ตอ)

โครงการ คะแนน ระดบ ผลการดาเนนงาน โครงการท 2 พ ฒ น า ก า รบ ร ก า ร ชา ร ะคาธรรมเนยมและบรการ

4.39 ดมาก ตดตงระบบบตรควอตโนมตตดตงโปรแกรมระบบรบจายคาไฟ เปดบรการชวงพกเทยงและออกใหบรการนอกสานกงานซงจากการดาเนนงานทาใหมระบบบตรควอตโนมตทบรการสแกนบารโคดจากใบแจงหนโดยขอมลจะไปปรากฏทหนาจอคอมพวเตอรของพนกงานเมอเรยกถงควตนเองและดวยระบบการรบจายคาไฟแบบใหมทาใหลกคาทไมมใบแจงหนสามารถชาระเงนไดเพยงแคแจงชอ-สกลหรอหมายเลขบตรประชาชนนอกจากนยงมการเปดใหบรการตอนพกเทยงและใหบรการรบชาระคาธรรมเนยมและบรการตางๆ นอกสานกงานเปนประจาทกเดอน

โครงการท 3 พ ฒ น า ง า นบ ร ก า ร ง า นตดตงมเตอร

4.31 ดมาก ตดตงโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร (Meter Logeter) ตดตงโปรแกรมคนหาเสนทางดวยระบบ GIS ตดตงโปรแกรมระบบ Zap (สารองคลงพสด) และจดทาเครองมอรอกซงจากการดาเนนงานทาใหเมอมการยนคารองตดต งมเตอรน น พนกงานสามารถคนหาเลขมเตอรใกลเคยงกบจดทจะตดตงทาใหรปลายทางไดเรว ไดเลขรหสหมอมเตอรทนท เมอมการเดนทางเพอไปยงเปาหมายมระบบ GIS นาทางทาใหสะดวกไมหลงทางเพราะขอมลจะคอนขางอพเดทนอกจากนในการเดนทางไปกมการเบกอปกรณประกอบมเตอรจากแผนมเตอรไปดวย ทาใหสามารถตดตงไดทนทและมการรบเงนพรอมออกใบเสรจใหลกคาไดไมตองใหลกคามาจายเงนทสานกงานอก สาหรบตดตงมเตอรใหลกคารายใหญ ไมตองรอรถเครนไฮดรอลก เพยงแตใชเครองมอรอกทประกอบขนสามารถใชดงอปกรณทมน าหนกประมาณ 150 กโลกรมขนไปตดตงบนเสาไฟฟาไดทนท

211

(2) ผลการเปลยนแปลงในระดบแผนกหลงน าแผนสการปฏบต จากการดาเนนการของขนตอนท 1-10 สามารถสรปผลการพฒนาการ

เรยนรและการปฏบตเพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสาหรบแผนกทดาเนนการพฒนา ไดดงตาราง

ตารางท 5.3 ผลการเปลยนแปลงในระดบแผนกหลงนาแผนสการปฏบต

5.1.2.2 ผลการเปลยนแปลงทไมคาดหวง จากการดาเนนงานตงแตขนตอนท 1-10 สามารถสรปการเปลยนแปลงทไมคาดหวงเกดขนทเกดขนในระดบบคคล ระดบกลมบคคล และในระดบสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ โดยภาพรวม ทาใหบคลากรมการตดตอประสานงานกนไดอยางรวดเรวมความเปนกนเอง และมการนาเอาเทคโนโลยมาใชในการทางานมากขน ซงในแตละระดบมรายละเอยดดงตอไปน

การดาเนนงาน รายการประเมน

ผลการดาเนนงานหลงนาแผนสการปฏบตและเกณฑ

ทคาดหวงไวระดบ 3.00 คะแนน บรรลความ

คาดหวง การบรการลกคาและการตลาด

ปายแสดงขนตอนการตดตองาน 3.57 เอกสารการใหคาแนะนาสาหรบลกคา 3.62 การอานวยความสะดวกใหแกลกคา 3.38 การคนหาจดตดตงมเตอรใหลกคา 4.29

แผนกมเตอร

การกาหนดเสนทางไปยงสถานทตดต งมเตอร

4.33

การจดหาอปกรณสาหรบตดตงมเตอร 3.48 การตดตงอปกรณประกอบมเตอร 4.29

แผนกบญชการเงนและประมวลผล

ความรวดเรวในการใหบรการลกคา 3.62 การใหบรการลกคาชวงพกกลางวน 3.52 การใหบรการลกคานอกสานกงาน 3.24

212

ระดบบคคล คอ ผวจยมทกษะและเทคนควธการในการพดโนมนาวใหคนอนมารวมชวยทางาน โดยการขอรองมากกวาการออกคาสง ซงทาใหมความเปนกนเองกบเพอนรวมงานในแผนกมากขน รวมทงการยมและพดคยกบพนกงานในแผนกอนมากขนดวย นอกจากนยงทาใหมทกษะและรงานของแผนกอนๆ ขนมากอกดวย เชน ระบบการรบจายคาไฟฟา ระบบบตรควอตโนมต เปนตน นอกจากนยงทาใหมความรสกมความสขกบการทางานและทากจกรรมรวมกบพนกงานคนอนๆในสานกงานเนองจากวาไดตดตอประสานงานทงในทมผรวมวจยและนอกทมวจยดวย ระดบกลมบคคล คอ กลมผรวมวจย สามารถทางานรวมกบแผนกอนไดอยางมความสข การตดตอประสานงานรวดเรวและเปนกนเองมากขน มการอานวยความสะดวกใหกนและกนซงไมแตเพยงทมผรวมวจยยงสงผลไปยงพนกงานคนอนๆ ทาใหเกดความรวมมอในการทางานมากขน การสอนงานและถายทอดทกษะตางๆ ในเรองเทคโนโลย แนวคด มากยงขนดวย และลกคาสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกนมผลตอบรบทด โดยเฉพาะการใหบรการนอกพนทมคาชมจากลกคาบางรายวาควรทาแบบนนานแลว ซงสงผลใหผใหบรการเกดความภมใจอยางยง ระดบส านกงาน มการนาเอาโปรแกรมสาเรจรปทสานกงานทดลองใชและดาเนนการสาเรจเขามาใชและปรบปรงระบบการใหบรการ ซงกอใหเกดความรวดเรว การอานวยความสะดวกอยางมากแกลกคา รวมท งพนกงานเองมทกษะและความเชยวชาญดานอปกรณเทคโนโลยตางๆ มากยงขนในการใชงานโปรแกรมสาเรจรปเหลาน ทาใหมการใหบรการลกคาไดจานวนมากขนตอวน และมเวลาในการทางานเอกสารอนๆเพมมากขน ความสมพนธในการทางานทงในและระหวางแผนกมประสทธภาพ เกดเสยงสะทอนทดตอสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ การทางานกเปนขนเปนตอน มการประสานเชอมโยงการทางานเพอการใหบรการทดและรวดเรวแกลกคาเปนระบบมากขน

5.1.3 ผลการเรยนรจากการปฏบต (Learning) จากการดาเนนงานตงแตขนตอนท 1-10 สามารถสรปผลการเรยนร (Learning) ทเกดขนในตวบคคล กลมบคคล และสานกงานการไฟฟาสวนภมภาค อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกนทเกดขนจากการปฏบต ในภาพรวม คอ การใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจกอใหเกดประโยชนทงผใหบรการและผรบบรการ ในการลดขนตอน ลดระยะเวลาในการดาเนนงาน และประหยดคาใชจาย ซงในแตละระดบมรายละเอยดดงตอไปน

213

ระดบบคคล โดยผวจย ไดเกดการเรยนร ดงน 1) ความมนใจในการทางานของตนเองเปนสงทด แตควรใหเกยรตและเคารพถงศกยภาพของเพอนรวมงาน ควรรบฟงและใหโอกาสผอนไดแสดงความคดเหนดวย 2) การสรางแรงจงใจในการทางานควรกระทาเปนระยะๆ เพอใหเกดความกระตอรอรนและการทางานทตอเนองอยางมประสทธภาพ 3) การออกแบบการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสามารถรวมงานหลายๆ แผนกมาไว ณ จดเดยวได ซงจะทาใหมการบรการทรวดเรว ลดคาใชจายและระยะเวลาได ระดบกลมบคคล คอผรวมวจย เกดการเรยนร ดงน 1) การทางานรวมกนนนไมใชแคบคคลหรอหนวยงานมาทางานรวมกน แตจาเปนตองมเทคโนโลยมาชวยเพอกอใหเกดการทางานทรวดเรว แมนยาและมประสทธภาพ 2) การใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจมทงการนาหลายหนวยงานมารวมใหบรการอยในสถานทเดยวกน กระจายอานาจไปใหเจาหนาทของหนวยงานใดหนวยงานหนงเปนผททาหนาทใหบรการแทนท งหมดปรบปรงขนตอนเดมทมอยหรอออกแบบใหมเพอใหมประสทธภาพของการใหบรการเพมขนหรอใหบรการผานทางอนเทอรเนตไดเสรจทนท ซงหนวยงานสามารถเลอกใหบรการไดตามความเหมาะสม 3) การเลอกนาเอาเทคโนโลย นวตกรรมทเหมาะสมมาใชในการทางานจะชวยใหงานสาเรจไดรวดเรว ถกตอง แมนยา มประสทธภาพมากยงขน ระดบส านกงาน เกดการเรยนร ดงน 1) การจดทาแผนผงแสดงการใหบรการเปนวธการททาใหลกคาเหนกจกรรมในการใหบรการ ขนตอนการใหบรการและแนวทางอนๆทสาคญทจะทาใหไดรบการบรการทรวดเรว ลกคาไมสบสนและเสยเวลาไปรบบรการผดแผนก 2) การจดทาคมอประชาสมพนธเปนวธการททาใหลกคาไดมเอกสารนาไปศกษาเพมความรความเขาใจในการขอรบบรการงานตางๆใหถกตองและเกดความรวดเรวในการรบบรการ 3) การจดกจกรรมออกใหบรการนอกสถานท เพอเปนการอานวยความสะดวก ใหความรใหคาแนะนา รบทราบความตองการของประชาชนในพนทไดโดยตรงและยงเปนการใหบรการทมประสทธภาพและรวดเรวดวย 4) การนาเอาเทคโนโลยคอมพวเตอรและโปรแกรมสาเรจรปเฉพาะงานมาใชใหมากขนเปนการลดระยะเวลาในการทางาน ลดขนตอนในการใหบรการ เกดความสะดวกรวดเรว ขอมลมความถกตองแมนยา เกดขอผดพลาดในการใหบรการนอยลง

214

5) การพฒนาทกษะพนกงานทงดานความรและทกษะในการปฏบต โดยการจดอบรม การอบรมเชงปฏบตการ การลงมอปฏบตหรอการศกษาดงาน เปนการสงเสรมใหพนกงานเกดการพฒนาตนเอง พฒนางานและพฒนาองคกรจากความรและทกษะทไดรบ 6) การสนบสนนใหมการบรการลกคาชวงพกกลางวน โดยการผลดเปลยนเวรในการใหบรการเปนการสรางจตสานกการบรการทดใหแกพนกงานและสรางความรสกทดตอผรบบรการ เปนการเพมประสทธภาพพนกงานและประสทธผลของการทางานทด 7) การสงเสรมใหพนกงานหรอแตละแผนกมการจดทาสอ นวตกรรมในการใหบรการเปนการพฒนาศกยภาพพนกงานและพฒนาประสทธภาพของการทางานทเกดประโยชนตอตนเองและองคกร 8) การใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจมประโยชนในการลดขนตอน ลดระยะเวลาในการดาเนนงาน และประหยดคาใชจายซงเปนประโยชนตอผใหบรการและผรบบรการ

5.1.4 ความรใหมทเกดขน (New Knowledge) เปนความรใหมเชงบรณาการระหวางแนวคดทางการบรหารการศกษาทสาคญ คอ แนวคดการจดการศกษาเพอการพฒนาทย งยน แนวคดและลกษณะการเรยนรสาหรบผใหญ และหลกการ แนวคด ทฤษฎการพฒนาบคลากร ทเมอนามาใชในบรบทของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม ทประกอบดวยการดาเนนงานวจย 2 วงจร 10 ขนตอน และอาศยหลกการสาคญ 5 ประการตามกรอบแนวคดดงกลาวขางตนแลว ทาใหการพฒนาการเรยนรและการปฏบตเพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสาหรบบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาค อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ประสบผลสาเรจ ไดกอใหเกดการเปลยนแปลงทงทคาดหวงและไมคาดหวง และกอใหเกดการเรยนรทงในระดบบคคล กลมบคคล และองคการ รวมทงไดขอสรปเปนบทเรยนสาคญจากผลการวจย 4 ประการ ทจะสงผลใหเกดการพฒนาอยางตอเนอง และการขยายผลไปยงสถานไฟฟาภมภาคแหงอนดวย คอ 1) งานการบรการลกคาและการตลาดควรมการจดทาแผนผงแสดงการใหบรการ ซงจากการดาเนนงานทาใหมแผนผงแนะนาขนตอนการขอรบบรการจากการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ รวมทงจดทาคมอประชาสมพนธ แผนพบตาง แจกใหดวยเมอประชาชนมารบบรการเพอนากลบไปศกษาตอทบานจะไดแนะนาคนอนไดดวยและควรออกใหบรการนอกสานกงานบาง จะทาใหประชาชนไมตองเดนทางมาลาบากโดยเฉพาะตาบลทอยไกลๆสานกงานในการออกแตละครงสามารถทจะแจกคมอ แผนพบ รวมท งใหคาแนะนาแกลกคาทไมสะดวกจะเดนทางไปยงสานกงานการไฟฟาอกดวย

215

2) งานการบญช ควรตดตงระบบบตรควอตโนมต ตดตงโปรแกรมระบบรบจายคาไฟ เปดบรการชวงพกเทยงและออกใหบรการนอกสานกงานซงจะทาใหมระบบบตรควอตโนมตทบรการสแกนบารโคดจากใบแจงหนไดโดยขอมลลกคาจะไปปรากฏทหนาจอคอมพวเตอรของพนกงานเมอเรยกถงควลกคาคนนนและดวยระบบการรบจายคาไฟแบบใหมทาใหลกคาทไมมใบแจงหนกสามารถชาระเงนไดเพยงแคแจงชอ-สกลหรอหมายเลขบตรประชาชนนอกจากนการเปดใหบรการตอนพกเทยงยงทาใหลกคาททางานเวลาราชการอาท ขาราชการ พนกงานธนาคารหรอลกคาอนๆ สามารถมาใชบรการไดโดยไมเสยการทางานและการออกใหบรการนอกสานกงานในการรบบรการรบชาระคาธรรมเนยมและบรการตางๆเปนการสรางความพงพอใจใหแกลกคาและยงไดรบขอมลยอนกลบจากลกคาไดอกดวย 3) งานการตดตงมเตอร ควรตดตงโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร (Meter Logeter) และโปรแกรมคนหาเสนทางดวยระบบ GIS ตดตงโปรแกรมระบบ Zap (สารองคลงพสด) และจดทาเครองมอรอก ซงเมอมการยนคารองขอตดต งมเตอร พนกงานสามารถคนหาเลขมเตอรใกลเคยงกบจดทจะตดตงทาใหรปลายทางไดเรว ไดเลขรหสหมอมเตอรทนท เมอมการเดนทางเพอไปยงสถานทตดตงมเตอรเปาหมายจะมระบบ GIS นาทางทาใหสะดวกรวดเรวและไมหลงทางเพราะขอมลเสนทางจะคอนขางเปนปจจบนและในการเดนทางไปตดตงพนกงานสามารถเบกอปกรณประกอบมเตอรจากแผนกมเตอรไปพรอมดวยทาใหสามารถตดตงไดทนทและมการรบเงนพรอมออกใบเสรจใหลกคาไดไมตองใหลกคามาจายเงนทสานกงานอกครงและในการตดตงมเตอรใหลกคารายใหญ สามารถใชเครองมอรอกทประกอบแทนรถเครนไฮดรอลกไดซงสามารถใชดงอปกรณทมน าหนกประมาณ 150 กโลกรมขนไปตดตงบนเสาไฟฟาไดเหมอนกบรถเครนไฮดรอลก 4) การออกใหบรการนอกสถานท แตละแผนกสามารถทจะจดกจกรรมหรอการบรหารการอยางใดอยางหนงไปรวมกนได โดยแผนกหนงไปเพอแจกจายเอกสาร ใหคาแนะนา อกแผนกรบบรการรบคารอง เรองราวรองทกขพรอมจดทมใหความชวยเหลอเบองตนในขณะทอกแผนกรบบรการรบจายคาธรรมเนยมตางๆดวย จะทาใหการออกบรการแตละครงเกดประโยชนสงสดตอทงลกคาและองคกร โดยผวจยไดมการนาเสนอตอผวาการไฟฟาสวนภมภาคถงผลการดาเนนการกจกรรมน รวมทงแนวคด One Stop Service เมอเดอนพฤศจกายน 2559 โดยผวาการไฟฟาสวนภมภาคมองเหนประโยชนในการดาเนนกจกรรมลกษณะน จงสงการใหมการดาเนนการทดลองใหบรการนอกสถานทโดยใชรถยนต ซงสามารถขบไปจอดยงพนททวไปเพอใหบรการเกยวกบการรบชาระคาธรรมเนยมตางๆ การบรการรบคารอง บรการใหคาปรกษาตางๆ ในพนททกภมภาคทวประเทศ

216

ซงแนวทางการพฒนาการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสาหรบบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาค อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน สามารถสรปเปนแผนภาพไดดงภาพ

ภาพท 5.1 แนวทางการพฒนาการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสาหรบบคลากรในสานกงานการ

ไฟฟาสวนภมภาค อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน: ความรใหมจากการปฏบต

5.2 การอภปรายผล 5.2.1 ผลการเปลยนแปลงจากการปฏบต (1) จากผลการวจยทพบวา ผลการเปลยนแปลงในระดบโครงการทบรรจในแผนปฏบตการ และผลการเปลยนแปลงในระดบแผนกหลงนาแผนสการปฏบต บรรลผลสาเรจตามเกณฑคาดหวงทผวจยและผรวมวจยกาหนดไว คอ ระดบ ด หรอ 3.00 คะแนนขนไปนน เปนผลเนองจาก ผวจยและผรวมวจยไดมการรบฟงความคดเหนซงกนและกน มการถายทอดความร ทกษะ

งานการบญช - จดทาระบบบตรควอตโนมต - จดทาระบบรบชาระเงนดวยระบบคอมพวเตอร - จดใหมบรการชวงพกเทยง - ออกใหบรการนอกสานกงาน

งานการตดตงมเตอร

- ใชโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร (Meter Logeter) - ใชโปรแกรมคนหาเสนทางดวยระบบ GIS - ใชโปรแกรมระบบ Zap - ใชเครองมอรอกดงอปกรณ

งานการออกใหบรการนอกสถานท - ทกงานทมกจกรรมทจะใหบรการนอก

สถานท สามารถรวมกนจดกจกรรมในวนเดอนป เดยวกน

บรบทของการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมทประกอบดวยการดาเนนงานวจย 2 วงจร 10 ขนตอน และอาศยหลกการสาคญ 5 ประการตามกรอบแนวคดทใชในการวจย

แนวคดการจดการศกษาเพอ

การพฒนาทย งยน

แนวคดและลกษณะการเรยนร

สาหรบผใหญ

หลกการ แนวคด ทฤษฎ

การพฒนาบคลากร

การบรณาการระหวางแนวคดทางการบรหารการศกษาทสาคญ

งานการใหบรการลกคาและการตลาด - จดทาแผนผงแสดงขนตอนการใหบรการ - จดทาคมอ แผนพบ แจกใหลกคา - ออกใหบรการนอกสานกงาน ขอสรปเปน

บทเรยนสาคญจาก

ผลการวจย

การพฒนาตอเนองใหย งยน การขยายผลการพฒนาไปแหงอน

217

และประสบการณของแตละคนออกมา มการวพากษ วเคราะห รวมกน จนนามาสบทสรปทเปนขอตกลงรวมกนในการดาเนนงานเพอการแกไขปญหา ผรวมวจยไดมสวนรวมในการทางานทกขนตอน ทกกจกรรมทาใหเกดความรสกเปนเจาของงานและเมอเกดปญหาขนตางชวยเหลอกนในการหาวธเพอแกไขปญหารวมกนโดยนาหลกการและแนวคดการทางานเปนทมมาประยกตใช สอดคลองกบทศนะของ วโรจน สารรตนะ (2558) ในการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมใหยดหลกการ “ตระหนกในศกยภาพ ความเชยวชาญ และการเปนผมสวนไดเสยจากภายในชมชนเอง” “มงการกระทาเพอบรรลผล” “รบฟงขอคดเหนจากผรวมวจย” “วเคราะห วพากษและประเมนตนเอง” และ “การนาไปสการพฒนาทย งยน” นอกจากนยงสอดคลองกบทศนะของ กบ อนนท ตลารกษ (2554) ทกลาววาการทางานในสมยปจจบนหรอการบรหารงานแนวใหมตองมการทางานเปนทมโดยบคคลตองมาทางานรวมกนอยางประสานงานกนภายในกลม พงพาอาศยและกนในการทางาน และสอดคลองกบการไฟฟาสวนภมภาค (2553) ทมการสงเสรมใหพนกงานและพนกงานจาง มการทางานกนเปนทม สงเสรมการประสานความรวมมอกนภายในองคเพอพฒนาประสทธภาพในการใหบรการตอประชาชน (2) จากผลการวจยทพบวา มผลการเปลยนแปลงทไมคาดหวงเกดขนทเกดขน โดยภาพรวม คอ ทาใหบคลากรมการตดตอประสานงานกนไดอยางรวดเรวมความเปนกนเอง และมการนาเอาเทคโนโลยมาใชในการทางานมากขน นน เนองจาก ผวจยและผรวมวจย มการประชมพดคยกน ถงผลการปฏบตงานของสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคแหงอนทมการนาเทคโนโลยมาใชในการปฏบตงานและเกดผลด รวมทงในปจจบนเอง หนวยงานทงภาครฐและภาคเอกชน มการนาเอาเทคโนโลยตางๆ เขามาใชในการปฏบตงานมากขนเพราะไดผลการปฏบตงานทรวดเรว มความถกตองแมนยา และเกดการใหบรการทสนองตอความตองการของประชาชนไดเปนอยางด สอดคลองกบทศนะของปยพทธ ไชยทา (2557) กลาววาในการทางานหากมการนาเทคโนโลยเขามามบทบาทในการบรหารงานจะชวยสงเสรมสนบสนนการตดสนใจและสงเสรมงานทมประสทธภาพ การตดตอสอสารใหเกดความรวดเรว ประหยดวสดอปกรณ งบประมาณและกาลงคน ลดขนตอนการปฏบตงาน ลดขอผดพลาดของเอกสารในระหวางการดาเนนการไดและสอดคลองกบทศนะของ มนทนา ไปเรว (2558) ทกลาววา หนวยงานในปจจบนมการนาเอาคอมพวเตอรหรอซอฟแวรตางๆ เขามาใชในการบรหารงานมากขนเนองจากสามารถจดเกบขอมลไดเปนจานวนมาก ทางานไดรวดเรว ถกตอง แมนยา ลดระยะเวลาในการทางานไดเปนอยางดและสอดคลองกบการไฟฟาสวนภมภาค (2553) ทมนโยบายดานการบรการเพมประสทธภาพการบรการ โดยเนนใหประชาชนไดรบความสะดวกและรวดเรว โดยสงเสรมใหมการนาเอาเทคโนโลย นวตกรรมมาปรบใชในการบรหารจดการองคกรใหมากขน

218

5.2.2 การเรยนรจากการปฏบต จากผลการวจยทพบวา ผวจยไดเกดการเรยนรวา ควรใหเกยรตและเคารพถงศกยภาพของเพอนรวมงาน ควรรบฟงและใหโอกาสผอนไดแสดงความคดเหนสรางแรงจงใจในการทางานควรกระทาเปนระยะๆ เพอใหเกดความกระตอรอรนและการทางานทตอเนองอยางมประสทธภาพและการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจทาใหเกดการบรการทรวดเรวและแมนยา เปนไปตามหลกการ “ตระหนกในศกยภาพ ความเชยวชาญ และการเปนผมสวนไดเสยจากภายในชมชนเอง” “มงการกระทาเพอบรรลผล” “รบฟงขอคดเหนจากผรวมวจย” “วเคราะห วพากษและประเมนตนเอง” และ “การนาไปสการพฒนาทย งยน” ตามทศนะเกยวกบการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม ของวโรจน สารรตนะ (2558) ซงสอดคลองกบทศนะของ วนย เพชรชวย (2558) ทกลาววา คนควรมการพฒนาตนเองอยเสมอเพอใหมความพรอมดานตางๆ ปรบปรงสงทบกพรอง และพฒนาพฤตกรรมใหเหมาะสม โดยการใหความสาคญตอตนเอง ใหความสาคญตอบคคลอนเพราะตองมการเกยวของสมพนธในการทางานรวมกน จากผลการวจยทพบวา ผรวมวจยเกดการเรยนรวาการเลอกนาเอาเทคโนโลย นวตกรรมทเหมาะสมมาใชในการทางานจะชวยใหงานสาเรจไดรวดเรว ถกตอง แมนยา มประสทธภาพมากยงขน และการหาวธการเพอลดขนตอนการทางานหรอปรบปรงกระบวนการทางานใหเหมาะสมอยางการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสามารถทาใหงานนนสาเรจและบรรลวตถประสงคสรางความพงพอใจแกผรบบรการไดเปนอยางด เปนไปตามความเชอทวา “แนวคดใหมในการพฒนาน น เ ชอวาในวฒนธรรมชมชนน น ไมวางเปลา ในน นบรรจดวยพลงความสามารถ พลงภมปญญา และพลงสรางสรรคทจะแกปญหาชมชน” และ “…ใหโอกาสแกชมชนทจะเสนอแนวทางการแกปญหานนดวยตนเองอยางเตมท ... ซงนกพฒนาจะตองคอยใหขอมลอยเปนระยะๆ เมอเสนอขอมลเปรยบเทยบใหอยางเตมทแลว กปลอยใหชมชนเปนผ ตดสนใจเลอกเทคโนโยลทเหนวาเหมาะสมกบตนเองมากทสดมาชดหนง…” และหลกการ “มงการกระทาเพอบรรลผล” ตามทศนะของกาญจนา แกวเทพ (2532 อางถงใน วโรจน สารรตนะ, 2558) ซงสอดคลองกบการไฟฟาสวนภมภาค (2558) ทสงเสรมใหการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอมการนาเอาเทคโนโลยและแมขายทรองรบความตองการของระบบคอมพวเตอรรวมทงซอฟแวรทจาเปนมาใชในการบรหารงานตามความพรอมและศกยภาพของหนวยงานนนๆ โดยการไฟฟาสวนภมภาคสวนกลางพรอมสนบสนนระบบงานวางแผนออกแบบปฏบตการและบารงรกษาระบบไฟฟา รวมทงเชอมโยงขอมลกบระบบสารสนเทศอนๆ ทเกยวของ เพอนาขอมลมาชวยสนบสนนการทางานและใชเปนขอมลประกอบในการตดสนใจของหนวยงานตางๆ

219

จากผลการวจยทพบวา สานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน เกดการเรยนรวา 1) การจดทาแผนผงแสดงการใหบรการเปนวธการททาใหลกคาเหนกจกรรมในการใหบรการ ขนตอนการใหบรการทจะทาใหไดรบการบรการทรวดเรว ลกคาไมสบสนและเสยเวลาไปรบบรการผดแผนก 2) การจดทาคมอประชาสมพนธเปนวธการททาใหลกคาไดมเอกสารนาไปศกษาเพมความรความเขาใจในการขอรบบรการงานตางๆใหถกตองและเกดความรวดเรวในการรบบรการ 3) การจดกจกรรมออกใหบรการนอกสถานท เพอเปนการอานวยความสะดวก ใหความรใหคาแนะนา รบทราบความตองการของประชาชนในพนทไดโดยตรงและยงเปนการใหบรการทมประสทธภาพและรวดเรวดวย 4) การนาเอาเทคโนโลยคอมพวเตอรและโปรแกรมสาเรจรปเฉพาะงานมาใชใหมากขนเปนการลดระยะเวลาในการทางาน ลดขนตอนในการใหบรการ เกดความสะดวกรวดเรว ขอมลมความถกตองแมนยา เกดขอผดพลาดในการใหบรการนอยลง 5) การพฒนาทกษะพนกงานทงดานความรและทกษะในการปฏบต โดยการจดอบรม การอบรมเชงปฏบตการ การลงมอปฏบตหรอการศกษาดงาน เปนการสงเสรมใหพนกงานเกดการพฒนาตนเอง พฒนางานและพฒนาองคกรจากความรและทกษะทไดรบ 6) การสนบสนนใหมการบรการลกคาชวงพกกลางวน โดยการผลดเปลยนเวรในการใหบรการเปนการสรางจตสานกการบรการทดใหแกพนกงานและสรางความรสกทดตอผรบบรการ เปนการเพมประสทธภาพพนกงานและประสทธผลของการทางานทด 7) การสงเสรมใหพนกงานหรอแตละแผนกมการจดทาสอ นวตกรรมในการใหบรการเปนการพฒนาศกยภาพพนกงานและพฒนาประสทธภาพของการทางานทเกดประโยชนตอตนเองและองคกร และ การใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจมประโยชนในการลดขนตอน ลดระยะเวลาในการดาเนนงาน และประหยดคาใชจายซงเปนประโยชนตอผ ใหบรการและผรบบรการ เปนไปตามหลกการ “มงการเปลยนแปลง” “มงการกระทาเพอบรรลผล” “เรยนรจากการกระทา ทงทสาเรจและไมสาเรจ เกดกระบวนการเรยนรรวมกนอยางเปนระบบ” และ “นาไปสการพฒนาทย งยน” ตามทศนะของวโรจน สารรตนะ (2558) กาญจนา เรองศร (2558) อาไพ หรคณารกษ (2550) ซงสอดคลองกบการไฟฟาสวนภมภาค (2558) ทสงเสรมใหการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอ การบรหารจดการหนงในนนคอขอมลจากระบบ GIS ทมความทนสมยของขอมลและมความละเอยดสง ลดปญหาการถกรองเรยนเรองความลาชาในการใหบรการลงไดมากกวาครง นอกจากนนขอมลในระบบ GIS ยงสามารถนามาวเคราะหการใชพลงงานในแตละพนท เพอนามากาหนดนโยบายในการใชพลงงานของประเทศ สามารถเพมประสทธภาพในการทางานไดอยางเตมทเนนใหประชาชนไดรบความสะดวกและรวดเรวรวมทงการใหบรการโดยไมมเวลาพกเทยงดวย นอกจากนยงมระบบสนบสนนอนทมขอมลแผนททสมบรณและซอฟตแวรทชาญฉลาด กสามารถเพมประสทธภาพในการทางานไดอยางเตมท เพอเพมประสทธภาพการบรการโดย

220

เนนใหประชาชนไดรบความสะดวกและรวดเรว และสอดคลองกบ E-Citizen (2558) ทกลาววาการบรการจดเดยวเบดเสรจเปนการอานวยความสะดวกใหแกผมาตดตองานใหสามารถรบบรการจากหนวยงานตางๆได ณ ทแหงเดยว โดยไมจาเปนตองไปตดตอ ณ สวนตางๆ หลายแหงซงจะทาใหประชาชนไดรบ ความสะดวกสบายในการตดตอราชการกบภาครฐ เปนการประหยดเวลาและคาใชจายของประชาชนและยงเปนการลดภาระคาใชจายของภาครฐโดยสามารถทจะใชบรการรวมกนท งในดานสถานท บคลากร ตลอดจนเครองมอเครองใชตางๆ นอกจากนยงใหบรการประชาชนผานทางระบบ Internet ในเรองทสามารถใหบรการไดบางเรอง โดยทประชาชนสามารถตดตอขอรบบรการไดตลอดเวลาและทกสถานทโดยไมตองเดนทางมายงหนวยงานของรฐอกตอไป

5.2.3 ความรใหมจากการปฏบต จากการดาเนนการวจยทาใหคนพบความรใหมในการพฒนาการใหบรการแบบจด

เดยวเบดเสรจสาหรบบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาค อาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ดงตอไปน 1) งานการบรการลกคาและการตลาดควรมการจดทาแผนผงแสดงการใหบรการ ซงจากการดาเนนงานทาใหมแผนผงแนะนาขนตอนการขอรบบรการจากการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ รวมทงจดทาคมอประชาสมพนธ แผนพบตาง แจกใหดวยเมอประชาชนมารบบรการเพอนากลบไปศกษาตอทบานจะไดแนะนาคนอนไดดวยและควรออกใหบรการนอกสานกงานบาง จะทาใหประชาชนไมตองเดนทางมาลาบากโดยเฉพาะตาบลทอยไกลๆสานกงานในการออกแตละครงสามารถทจะแจกคมอ แผนพบ รวมท งใหคาแนะนาแกลกคาทไมสะดวกจะเดนทางไปยงสานกงานการไฟฟาอกดวย เปนไปตามหลกการ การพฒนาแบบยงยนของกาญจนา เรองศร (2558) อาไพ หรคณารกษ (2550) สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (2546) ทเหนวา การพฒนาทย งยนจาเปนตองมการพฒนาศกยภาพของคนในสงคมใหมความร ทกษะ มมมองและคานยมทถกตองและเหมาะสมกบสถานการณในปจจบน ซงสอดคลองกบการไฟฟาสวนภมภาค (2558) ทมนโยบายใหการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอทวประเทศมการสงเสรมและใหความรแกประชาชนหรอลกคาทมารบบรการโดยควรจดใหมแผนพบ คมอหรอเอกสารอนๆ รวมทงการใหบรการอนๆ ทเปนการใหความรแกประชาชน โดยเฉพาะเดกและเยาวชน เพอใหมความรในการทจะมาตดตองานและมความรไมใหกระทาการใดๆ กบ เสา-สายไฟฟา อนจะกอใหเกดอนตรายได 2) งานการบญช ควรตดตงระบบบตรควอตโนมต ตดตงโปรแกรมระบบรบจายคาไฟ เปดบรการชวงพกเทยงและออกใหบรการนอกสานกงานซงจะทาใหมระบบบตรควอตโนมตทบรการสแกนบารโคดจากใบแจงหนไดโดยขอมลลกคาจะไปปรากฏทหนาจอคอมพวเตอรของ

221

พนกงานเมอเรยกถงควลกคาคนนนและดวยระบบการรบจายคาไฟแบบใหมทาใหลกคาทไมมใบแจงหนกสามารถชาระเงนไดเพยงแคแจงชอ-สกลหรอหมายเลขบตรประชาชนนอกจากนการเปดใหบรการตอนพกเทยงยงทาใหลกคาททางานเวลาราชการอาท ขาราชการ พนกงานธนาคารหรอลกคาอนๆ สามารถมาใชบรการไดโดยไมเสยการทางานและการออกใหบรการนอกสานกงานในการรบบรการรบชาระคาธรรมเนยมและบรการตางๆเปนการสรางความพงพอใจใหแกลกคาและยงไดรบขอมลยอนกลบจากลกคาไดอกดวย เปนไปตามแนวคดการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ ตามทศนะของ E-Citizen (2558) สนชย พฒนะวชย (2551) วรเดช จนทศร (2544) ทสอดคลองกนคอ ความสะดวก ความรวดเรว ความถกตอง ประหยดคาใชจาย ความพอใจและความทวถงในการใหบรการ ซงสอดคลองกบการไฟฟาสวนภมภาค (2558) ทมนโยบายดานการบรหารโดยการเพมประสทธภาพการบรการทเนนใหประชาชนไดรบความสะดวกและรวดเรว โดยมมาตรการใหสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอเรมมการดาเนนการนาระบบการรบชาระคาไฟฟาแบบใหมมาใช อกทงการบรการรบชาระคาไฟฟาไดททมสญลกษณ Pay Point อาท เชน รานเวลดมเดย เอเอมพเอม ปมปตท. หางเซนทรล หางเชฟเซนเตอรและอนๆรวมท ง การเปดบรการชวงพกกลางวนทวประเทศไดตงแตเวลา 08.30-16.30 น. โดยไมมชวงพกกลางวนการบรการเสรมพเศษ จดหนวยเคลอนทในวนหยดทางานราชการหรอโอกาสพเศษ เพอใหบรการรบคารองขอใชไฟ ใหคาปรกษาแนะนาการใชไฟฟาอยางประหยด ปลอดภยทงนขนอยกบจานวนบคลากรและความพรอมของหนวยงานนนๆดวย 3) งานการตดตงมเตอร ควรตดตงโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร (Meter Logeter) และโปรแกรมคนหาเสนทางดวยระบบ GIS ตดตงโปรแกรมระบบ Zap (สารองคลงพสด)และจดทาเครองมอรอก ซงเมอมการยนคารองขอตดตงมเตอรไฟฟา พนกงานสามารถคนหาเลขมเตอรใกลเคยงกบจดทจะตดตงทาใหรปลายทางไดเรว ไดเลขรหสหมอมเตอรทนท เมอมการเดนทางเพอไปยงสถานทตดตงมเตอรเปาหมายจะมการนาทางดวยระบบ GIS ทาใหสะดวกรวดเรวและไมหลงทางเพราะขอมลเสนทางจะคอนขางเปนปจจบนและในการเดนทางไปตดตงพนกงานสามารถเบกอปกรณประกอบมเตอรจากแผนกมเตอรไปพรอมดวยทาใหสามารถตดตงไดทนทและมการรบเงนพรอมออกใบเสรจใหลกคาไดไมตองใหลกคามาจายเงนทสานกงานอกครงและในการตดตงมเตอรใหลกคารายใหญ สามารถใชเครองมอรอกทประกอบขนแทนรถเครนไฮดรอลกได ซงสามารถใชดงอปกรณทมน าหนกประมาณ 150 กโลกรมขนไป ไปตดตงบนเสาไฟฟาไดเหมอนกบการใชรถเครนไฮดรอลก เปนไปตามแนวคดการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ ตามทศนะของมหาวทยาลยสโขทยธรรมมาธราช (2558) E-Citizen (2558) สนชย พฒนะวชย (2551) วรเดช จนทศร (2544) ทสอดคลองกนคอ เปนการใหบรการเพออานวยความสะดวก มการใหบรการทรวดเรว มความถก

222

ตองแมนยา ประหยดคาใชจาย ผรบบรการเกดความพอใจและความทวถงในการใหบรการโดยมการนาเทคโนโลยเขามาใชในการบรหารจดการ ซงสอดคลองกบการไฟฟาสวนภมภาค (2553) ทมนโยบายแนวทางการบรหารจดการและพฒนาการไฟฟาสวนภมภาค (กฟภ.) ทมงเนนเพมประสทธภาพในการบรการลกคา เพอใหลกคามความพงพอใจมากขน ทงในดานผลตภณฑ การบรการ และการแกปญหาโดยมการใหบรการระบบ GIS ระบบนเปนระบบภมศาสตรสารสนเทศระบบไฟฟา (AM/FM/GIS) จะทาการสารวจและสงขอมลเกยวกบเสาไฟฟา ขอมลโคมไฟแสงสวาง (ไฟถนน) ขอมลการสอสารของหนวยงานอนๆ ทตดตงบนเสาไฟฟา ซงขอมลเหลานดาเนนการเพอใหการบรการผใชไฟฟามประสทธภาพสงสดเขาใชในการบรหารจดการ โดยทาควบคกบการใชงานโปรแกรมมเตอรโลเกเตอร (Meter Logeter) เพอใหเกดประสทธภาพสงสด รวดเรวและแมนยาในการใหบรการงานตดตงมเตอร 4) การออกใหบรการนอกสถานท แตละแผนกสามารถทจะจดกจกรรมหรอการบรหารการอยางใดอยางหนงไปรวมกนได โดยแผนกหนงไปเพอแจกจายเอกสาร ใหคาแนะนา อกแผนกรบบรการรบคารอง เรองราวรองทกขพรอมจดทมใหความชวยเหลอเบองตนในขณะทอกแผนกรบบรการรบจายคาธรรมเนยมตางๆ ดวย จะทาใหการออกบรการแตละครงเกดประโยชนสงสดตอทงลกคาและองคกร เปนไปตามแนวคดการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ ตามทศนะของมหาวทยาลยสโขทยธรรมมาธราช (2558) วรเดช จนทศร (2544) ทสอดคลองกนคอ มการออกใหบรการนอกสถานทเพออานวยความสะดวกและเขาถงผรบบรการ ซงสอดคลองกบการไฟฟาสวนภมภาค (2558) ทสงเสรมใหมการพฒนาปรบปรงกระบวนงานบรการขอใชไฟฟาและตดตงมเตอรใหกบผขอใชไฟรายใหมแบบ One Touch Service ทเชอมโยงบรณาการงานบรการลกคาแบบเบดเสรจครบครน ณ จดเดยวครงเดยว ดวยความทนสมย สะดวก รวดเรว มคณภาพ ซงทาใหลดขนตอน ระยะเวลา และคาใชจายในการเดนทางมาขอรบบรการ ณ สานกงานการไฟฟาสวนภมภาคทกแหงทวประเทศ เชน บรการขอขยายเขตแรงตาสาหรบบานอยอาศยระยะทางไมเกน 200 เมตร ขนาดมเตอรไมเกน 15 แอมปโดยมายนคารองขยายเขตแรงตา พรอมชาระคาธรรม เจาหนาทจะไปตดตงมเตอรใหทนทและยงสอดคลองกบมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ (2555) กลาววาการใหบรการ คอการใหความชวยเหลอหรอการดาเนนการเพอประโยชนของผอนใหไดรบความประทบใจและเกดความชนชมองคกร อนเปนการสรางภาพลกษณทด ไมวาจะเปนงานประชาสมพนธ งานบรการวชาการตางๆ ตลอดทงความรวมมอ รวมแรงรวมใจจากเจาหนาททกระดบซงจะตองชวยกนขบเคลอนพฒนางานบรการใหมคณภาพ และมประสทธภาพ

223

5.3 ขอเสนอแนะ 5.3.1 ขอเสนอแนะจากผลการวจย

1) ในการนารปแบบการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสาหรบบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ไปใชโดยการใชกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (PAR) ปจจยสาคญคอทกคนจะตองใชหลกการทางานรวมกน การระดมความคด การยอมรบความคดเหนของทกคนในทมรวมทงผบรหารจะตองเปดใจยอมรบศกยภาพของพนกงานและใหโอกาสในการพฒนาตนเอง

2) ในการนารปแบบการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสาหรบบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ไปใชโดยการใชกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (PAR) ในการดาเนนโครงการและกจกรรมบางกจกรรมทอาจกอใหเกดอนตรายหรอการบาดเจบ ควรมการเตรยมความพรอมและวางแผนรบมอกบเหตฉกเฉนทจะเกดขนดวย โดยการอบรมหรอใหทดลองฝก ใชเครองมอ อปกรณตางๆ ใหคลองแคลวชานาญกอนทจะออกปฏบตการจรง

3) การพฒนาการเรยนรและการปฏบตเพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสาหรบบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกนโดยการใชกระบวนการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวม (PAR) มการทางานรวมกบบคคลอนทเขามามสวนชวยในการดาเนนกจกรรมหรอโครงการ ผวจยควรกระตอรอรนในการอานวยความสะดวกและจดหาวสด อปกรณทจาเปนสาหรบผมสวนรวมในการดาเนนกจกรรมหรอโครงการ

4) การพฒนาการเรยนรและการปฏบตเพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสาหรบบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ซงมงานหรอกจกรรมทเกยวกบซอฟแวรและคอมพวเตอรจงควรมการสงเสรมใหผมความรและทกษะดานนเขามามสวนรวมเพอกอใหเกดการดาเนนงานทรวดเรวและมประสทธภาพ

5) การพฒนาการเรยนรและการปฏบตเพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสาหรบบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ควรยดหลกการการมสวนรวม การระดมสมอง การดงศกยภาพผรวมวจยใหแสดงออกมาใหมากเพอกอใหเกดความรสกรวมเปนเจาของกจกรรมหรอโครงการจะทาใหประสบผลสาเรจไดเปนอยางด

5.3.2 ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป 1) การพฒนาการเรยนรและการปฏบตเพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจสาหรบบคลากรในสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกนควรทาวจย

224

ปฏบตการแบบมสวนรวมเพอพฒนาในแผนกอนๆ เพอใหทงหนวยงานสามารถใหบรการแบบครอบคลมทกๆ แผนก 2) สานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกนควรสงเสรมใหบคลากรนากระบวนการวจยปฏบตการแบบมสวนรวมไปใชในการทาวจยในระดบแผนกหรอหนวยงานเพอใหเกดการพฒนาอยางตอเนองและยงยนครอบคลมทกงานบรการ 3) สานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ควรมการสงเสรมใหบคลากรมการแลกเปลยนเรยนรการวจยเชงปฏบตการแบบมสวนรวมกบสานกงานการไฟฟาสวนภมภาคอาเภออนๆ เพอใหเกดการพฒนาอยางตอเนองและมการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจอยางทวถง

บรรณานกรม

กรมประชาสมพนธ ส านกนายกรฐมนตร. (2555).ไฟฟาในชวตประจ าวน. คนเมอ 2 กรกฎาคม 2559 เขาถงไดจาก goo.gl/zJkUaN

กองประชาสมพนธ การไฟฟาสวนภมภาค. (2558). โครงสรางและนโยบายการไฟฟาสวนภมภาค.คนเมอ 15 กนยายน 2558 จาก: http://www.pea.co.th.

กาญจนา เรองศร. (2558). ทศวรรษแหงการศกษาเพอการพฒนาทยงยน. คนเมอ 15 มนาคม 2560 เขาถงไดจาก https://prezi.com/z4cgkomfb65_/presentation/

กาญจนา เงารงส. (2559). การศกษากบการพฒนาทยงยน. คนเมอ 12 ธนวาคม 2559 เขาถงไดจาก http://ar.or.th/ImageData/Magazine/10042/DL_10266.pdf?t=636136021411428134

การทางพเศษแหงประเทศไทย. (2557). ศนยบรการทเดยวเบดเสรจ ONE STOP SERVICE CENTER. คนเมอ 12 กรกฎาคม 2559 เขาถงไดจาก http://www.exat.co.th/index.php/th_TH/page/details/24

การไฟฟาสวนภมภาค. (2558).นโยบายการบรหารและพฒนาของคณะกรรมการการไฟฟาสวนภมภาค. คนเมอ 5 ตลาคม 2559 เขาถงไดจาก https://www.pea.co.th/Portals/0/Document/นโยบายองคกร2560.pdf?ver=2016-08-29-103057-330

การไฟฟาสวนภมภาค. (2559). การไฟฟาสวนภมภาค PEA. คนเมอ 5 กมภาพนธ 2560 จาก https://th-th.facebook.com/Provincial.Electricity.Authority/posts/1220748464621291

การไฟฟาสวนภมภาค. (2559). สนบสนนระบบการจดการจ าหนายไฟฟาและขอมลระบบไฟฟาการไฟฟาสวนภมภาค. คนเมอ 5 กมภาพนธ 2560 จาก goo.gl/964Dfb

การไฟฟาสวนภมภาค. (2553). ELECTRICITY & INDUSTRY. คนเมอ 5 มกราคม 2560 จาก http://www.technologymedia.co.th/PDF/elect5_53/66_interview.pdf

การไฟฟาสวนภมภาค.(2558). แผนยทธศาสตรการไฟฟาสวนภมภาค พ.ศ. 2557-2566. กรงเทพมหานคร: กองประชาสมพนธการไฟฟาสวนภมภาค

การไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน. (2558). รายงานผลการประเมนประสทธภาพการด าเนนงานของส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน. ขอนแกน: ส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน.

226 การไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ. (2558). รายงานผลการด าเนนงานประจ าป พ.ศ. 2558 การ

ไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน. ขอนแกน: ส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน.

การไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ. (2558). รายงานผลการประเมนคณภาพการบรหารจดการ. ขอนแกน: ส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน

จนทรเพญ มนคร. (มปป.). การจดการการผลตและการปฏบตการ. คนเมอ 12 ธนวาคม 2559 เขาถงไดจากwww.teacher.ssru.ac.th/junpen_me/pluginfile.php/84/block_html/.../chapter1.pptx

จนทรเพญ มนคร. (มปป.). การปฏบตการ. คนเมอ 15 มนาคม 2560 เขาถงไดจาก goo.gl/wQgqrX ชยานนท มนเพยรจนทร. (2553). การจดการศกษาปฐมวยดวยหลกองครวม: กรณศนยพฒนาเดก

เลกดงพอง องคการบรหารสวนต าบลศลา จงหวดขอนแกน. เคาโครงดษฎนพนธปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการบรหารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน.

ชชวาล อรวงศศภทต. (2551). ความส าคญของการพฒนาทรพยากรมนษย. คนเมอ 5 ตลาคม 2559 เขาถงไดจาก goo.gl/PCJQ7u

ณฐว อตกฤษฏ. (2555). กระบวนการ PDCA ในการพฒนาการท างาน. คนเมอ 12 ธนวาคม 2559 เขาถงไดจาก http://202.44.34.144/kmit/knowledge_detail.php?IDKM=341

ดวงภรณ ตรธญญา. (2547). ความพงพอใจของผใชบรการตอการบรการขององคการบรหารสวน ต าบลนครปฐม อ าเภอเมอง จงหวดนครปฐม. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑตบณฑตวทยาลย, มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม.

เทพศกด บณยรตพนธ. (2553). การใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ. คนเมอ 5 กมภาพนธ 2560 จาก http://www.drmanage.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=538643951

เทศบาลต าบลหงาว อ าเภอเทง จงหวดเชยงราย. (2558). ศนยบรการจดเดยวเบดเสรจ (ONE STOP SERVICE). คนเมอ 12 กรกฎาคม 2559 เขาถงไดจาก http://www.tambon-ngao.go.th/newsdetail.php?id=51

ธนาคารเพอการเกษตรและสหกรณการเกษตร. (2556). จตวทยาการเรยนรของผใหญ. คนเมอ 5 ตลาคม 2559 เขาถงไดจาก goo.gl/XDPedh

นนทกา ชยบาล. (2551). Adult learning. คนเมอ 2 ตลาคม 2558 เขาถงไดจาก http://www.med.cmu.ac.th/secret/meded/MEDE2/Chapter1%20MEDE2.pdf

227 บรษท เทสโกโลตส ประเทศไทย จ ากด. (2558). One Stop บรการครบ จบในจดเดยว. คนเมอ 12

กรกฎาคม 2559 เขาถงไดจาก https://www.tescolotus.com/news/view/64 บรษท ธนลกษณ จ ากด(มหาชน). (2557). การพฒนาบคลากร.คนเมอ 2 ตลาคม 2558 เขาถงไดจาก

http://www.thanulux.com/data/corporate/HR_th.pdf บรษท ปตท. จ ากด(มหาชน). (2558). ประกาศ บรษท ปตท. จ ากด (มหาชน) เรอง นโยบายการ

บรหารจดการความยงยนกลม ปตท.. คนเมอ 15 มนาคม 2560 เขาถงไดจากhttp://www.pttplc.com/th/sustainability/Pages/Sustainability.aspx

บรษท วสดอม แมก เซนเตอร จ ากด. (2558). การเรยนรแบบผใหญ (Adult learning) คออะไร มหลกการอยางไร. คนเมอ 5 ตลาคม 2559 เขาถงไดจาก goo.gl/mWSBWR

บรษท วสดอม แมก เซนเตอร จ ากด.(2558). การเรยนร (Learning) คออะไร มหลกการอยางไร. คนเมอ 5 ตลาคม 2559 เขาถงไดจาก goo.gl/VBAv2C

ปยพทธ ไชยทา. (มปป.). การบรหาร ICT ในหนวยงานหรอองคกรตางๆ. คนเมอ 5 กมภาพนธ 2560 จาก http://icokethailandfanpage.blogspot.com/2013/02/blog-post.html

พจนานกรมแปล ไทยราชบณฑตยสถานออนไลน. (2560). ปฏบต. คนเมอ 12 ธนวาคม 2559 เขาถงไดจาก goo.gl/SFwSOr

พรชย เจดามาน. (2556). การพฒนาทรพยากรมนษย. คนเมอ 5 ตลาคม 2559 เขาถงไดจาก http://oknation.nationtv.tv/blog/jedaman/2013/03/29/entry-1

พระนมตร กลนดอกแกว. (2555). ความหมายของค าวา “การพฒนา. คนเมอ 12 ธนวาคม 2559 เขาถงไดจาก https://www.gotoknow.org/posts/300377

โพสตทเดย,หนงสอพมพ. (2556). ไฟฟากบประชาคมเศรษฐกจอาเซยน. คนเมอ 2 กรกฎาคม 2559 เขาถงไดจาก http://www.posttoday.com/social/general/243986

มตชนออนไลน. (2556). 6 ขนตอนเพอสรางแรงจงใจในการท างานและความผกพนในองคกร เพอรกษาคนเกงขององคกร. คนเมอ 6 กรกฎาคม 2558 จาก http://www.haygroup.com/th/press/details.aspx?id=37185

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ. (2559). คมอหลกการการใหบรการทดภายใตกระบวนการจดการความร. คนเมอ 13 ธนวาคม 2559 จาก goo.gl/C2u2rP

มหาวทยาลยสโขทยธรรมมาธราช. (2554). โครงการพฒนาศนยบรการแบบครบวงจร ประจ าป 2554. คนเมอ 12 กรกฎาคม 2559 เขาถงไดจาก goo.gl/L7wMoA

228 มหาวทยาลยสโขทยธรรมมาธราช. (2558). การใหบรการแบบเบจเสรจ ณ จดเดยว One Stop

Service : OSS. คนเมอ 5 กมภาพนธ 2559 จาก http://www.stou.ac.th/Offices/rdec/Lampang/Quality_assurance54/pdf/1.17-4(1).pdf

มนทนา ไปเรว. (2558). คอมพวเตอรในชวตประจ าวน. คนเมอ 13 ธนวาคม 2559 จาก http://www.t1surat.ac.th/Library/snet1/network/life/index.html

มลนธชยพฒนา. (2559). ท าไม เราจงตองมเปาหมายการพฒนาทยงยน. คนเมอ 15 มนาคม 2560 เขาถงไดจาก goo.gl/J6TWGH

ยทธศกด คณาสวสด. (2552). แนวคดเกยวกบศนยบรการรวมแบบ One Stop Service. คนเมอ 12 กรกฎาคม 2559 เขาถงไดจาก http://www.manager.co.th/Daily/ViewNews.aspx?NewsID=9520000141399

รชฎา อสสนธสกล. (2558). แนวคดดาน การบรหารทรพยากรมนษยยคใหม. คนเมอ 12 กรกฎาคม 2559 เขาถงไดจาก https://www.gotoknow.org/posts/267913

รงอรณ ไสยโสภณ. (2555). จตวทยาการเรยนรวยผใหญ. คนเมอ 12 กรกฎาคม 2559 เขาถงไดจาก http://tadsaneemm.blogspot.com/2012/06/3-1-1.html

ลดดา สวรรณสจรต. (2544). ประสทธภาพการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจของส านกงานเขตราชทวกรงเทพมหานคร. วทยานพนธรฐประศาสนศาสตร กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย.

วรเดช จนทศร. (2544). การพฒนาตนแบบการบรการสาธารณะทเปนเลศ: กรณศกษาจากตางประเทศ. กรงเทพฯ: สหายบลอกและการพมพ.

วราภรณ เชออนทร. (2555). แนวคดการจดการการศกษาหลงปรญญาเพอการพฒนาอยางย งยน. คนเมอ 12 ธนวาคม 2559 เขาถงไดจาก goo.gl/8Uc1tf

วฒนา ชนะภย. (2545). ความเหนของผรบบรการทมตอการใหบรการของการไฟฟานครหลวงเขตสมทรปราการ. วทยานพนธมหาบณฑต คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามค าแหง.

วาทต จนทสรยะวงศ. (2528). ขอสงเกตบางประการเกยวกบการพฒนาเทคโนโลยแบบมสวนรวม. วารสารสงคมพฒนา, (6), 49-57.

วกพเดย ( 2558). ปฏบตการ. คนเมอ 12 ธนวาคม 2559 เขาถงไดจาก goo.gl/GMPDBe วกพเดย. (2558). เปาหมายของการพฒนาทยงยน. คนเมอ 15 มนาคม 2560 เขาถงไดจาก

goo.gl/FAyuFP วกพเดย. (2558). อ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน. คนเมอ 12 กรกฎาคม 2559 เขาถงไดจาก

goo.gl/cD82yx วกพเดย. (2559). การเรยน. คนเมอ 12 ธนวาคม 2559 เขาถงไดจาก goo.gl/IMvffs

229 วทยาลยปโตเลยมและปโตรเคม. (2556). แผนพฒนาบคลากรประจ าวทยาลยปโตเลยมและปโตร

เคม จฬาลงกรณมหาวทยาลยพ.ศ.2556-2560. กรงเทพมหานคร: วทยาลยปโตเลยมและปโตรเคม.

วนย เพชรชวย. (2558). การพฒนาตน Self Development. คนเมอ 6 กรกฎาคม 2558 จาก http://www.novabizz.com/NovaAce/Learning/Self_Development.htm

วนย วระวฒนานนท. (2553). การศกษาเพอการพฒนาทยงยน. คนเมอ 12 ธนวาคม 2559 เขาถงไดจาก http://www.aeet.or.th/journal/1%202%20(1).pdf

วรช นภาวรรณ. (มปป.). ความหมายของการพฒนา ค าทมความหมายใกลเคยงและแนวคดพนฐานของการพฒนา. คนเมอ 12 ธนวาคม 2559 เขาถงไดจาก goo.gl/VTWkso

วโรจน สารรตนะ. (2556). การวจยทางการบรหารการศกษา: แนวคดและกรณศกษา.พมพครงท 3 ,กรงเทพมหานคร : ทพยวสทธ.

วโรจน สารรตนะ (2558). การวจยทางการบรหารการศกษา: แนวคดและแนวปฏบต. (พมพครงท4). กรงเทพฯ: ทพยวสทธ.

วระชย ศกดาจวะเจรญ และคณะ. (2545). ความพงพอใจของประชาชนตอการใหบรการของศนยบรการจดเดยวเบดเสรจของส านกงานเขตกรงเทพมหานคร: กรณศกษาส านกงานเขตพระนครส านกงานเขตบางกอกใหญ. ภาคนพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

เวบไซดdekdern.com. (2553). ความหมายของค าวา พฒนา. คนเมอ 12 ธนวาคม 2559 เขาถงไดจาก http://www.dekdern.com/education/Tutor/TotorDetail.aspx?TutorID=6&IDD=44

เวบไซต hrtothai.com. (2553). การพฒนาบคลากร คออะไร?. คนเมอ 2 ตลาคม 2558 เขาถงไดจาก http://www.hrtothai.com/Articles/Index/881

เวบไซต im2market.com. (2558). การพฒนา หมายถง ?. คนเมอ 12 ธนวาคม 2559 เขาถงไดจาก https://www.im2market.com/2015/11/24/2097

ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศยอ าเภอมะขาม จงหวดจนทบร. (2552). จตวทยาการเรยนรของผใหญ. คนเมอ 5 ตลาคม 2559 เขาถงไดจาก http://chan.nfe.go.th/makham/?name=knowledge&file=readknowledge&id=30

ศนยบรการรวมกระทรวงแรงงาน จงหวดนครสวรรค. (2552). " ศนยบรการรวม "" ศนยบรการรวมกระทรวงแรงงาน จงหวดนครสวรรค . คนเมอ 12 กรกฎาคม 2559 เขาถงไดจาก http://nakhonsawan.mol.go.th/node/330

230 สถาบนวจยพฤตกรรมศาสตรมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร. (2558). การเรยนรคอ

อะไร?. คนเมอ 12 ธนวาคม 2559 เขาถงไดจาก goo.gl/RDzbtS สฤณ อาชวานนทกล. (2560). เปาหมายการพฒนาทยงยน” กบการระบประเดน(ทควรจะ)เรงดวน

ส าหรบไทย. คนเมอ 15 มนาคม 2560 เขาถงไดจาก http://thaipublica.org/2017/03/sdgindex/

ส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ. (2558). รายงานผลการด าเนนงานประจ าป พ.ศ. 2558. ขอนแกน: ส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ.

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2546). เอกสารการประชมประจ าป การพฒนาทยงยน: การพฒนาทยงยนในบรบทไทย. มปท.: ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต.

ส านกงานคณะผแทนถาวรไทยประจ ายเนสโก. (2549). ยเนสโกกบการศกษาเพอการพฒนาทยงยน. คนเมอ 12 ธนวาคม 2559 เขาถงไดจาก goo.gl/mYiHAQ

ส านกบรหารการทะเบยน, กรมการปกครอง.(2557). นวตกรรมการทะเบยนการบรการเบดเสรจ ณ จดเดยว. คนเมอ 15 กนยายน 2558 จาก http://www.borathailand.org/one_ stop.htm

สนชย พฒนะวชย. (2551). การใหบรการประชาชนตามกรอบแนวคดการใหบรการแบบเบดเสรจ ณ จดเดยว (one-stop services) : กรณศกษา : ศนยบรการรวมนนทบร ณ อ าเภอบางใหญ จงหวดนนทบร และศนยบรการแบบเบดเสรจ อ าเภอเมองนครปฐม จงหวดนครปฐม. ภาคนพนธหลกสตรรฐศาสตรมหาบณฑต สาขาบรหารรฐกจ คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

สรยา สงคอนทร. (2556). การจดพนทส าหรบศนยบรการจดเดยวเบดเสรจของส านกสงเสรมวชาการและงานทะเบยน. มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ.

สรยา เหมตะศลปะ. (มปป.). ศกษาศาสตรกบการศกษาเพอการพฒนาทยงยน. คนเมอ 12 ธนวาคม 2559 เขาถงไดจาก http://www.edu.tsu.ac.th/major/eva/files/journal/education_for_develop_to_last.pdf

สวฒน วฒนวงศ. (2551). รวมบทความแนวคดทางอาชวศกษาและการศกษาผใหญ. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อดศรา เกดทอง. (2546). ความมประสทธผลในการใหบรการสาธารณะของเทศบาลเมองอตรดตถ.วทยานพนธรฐประศาสนศาสตรมหาบณฑต บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.

อนนท ตลารกษ. (2554). การท างานเปนทมทมประสทธภาพ. คนเมอ 6 กรกฎาคม 2558 จาก goo.gl/pLjEGI

231 อรทย ศกดสง. (2552). ทฤษฎการเรยนรของผใหญ ของ มลคม โนลส . คนเมอ 12 กรกฎาคม 2559

เขาถงไดจาก http://www.moe.go.th/moe/th/news/detail.php?NewsID=9042&Key=news_research

อ านาจ วดจนดา. (2553). การเรยนรจากการปฏบต ( Action Learning). คนเมอ 12 ธนวาคม 2559 เขาถงไดจากhttp://www.hrcenter.co.th/index.php?module=columns_detail&ColumnID=911

อ าไพ หรคณารกษ. (2550). ความรเพอประชาชน ชด การศกษาเพอการพฒนาทยงยน ล าดบท 1 คด..มอง..คาดการณ..เกยวกบ..“การศกษาเพอการพฒนาทยงยนในบรบทไทย”. นนทบร: สถาบนสงแวดลอมไทย.

อทย กนกวฒพงศ. (2547). ปจจยทมความสมพนธตอความพงพอใจในการรบบรการแบบศนยบรการจดเดยวเบดเสรจของประชาชนทมาใชบรการ ณ สานกงานเขตยานนาวา กรงเทพมหานคร. วทยานพนธศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสงคมศาสตรเพอการพฒนา, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยราชภฏบานสมเดจเจาพระยา.

E-Citizen. (2558). One stop serviceคออะไร. คนเมอ 12 กรกฎาคม 2559 เขาถงไดจาก https://sites.google.com/site/ecitizenn/xxxx-1

MFEC Public Company Limited. (2558). แนวทางการพฒนาธรกจทยงยน. คนเมอ 15 มนาคม 2560 เขาถงไดจาก goo.gl/iwcDK5

Waranya. (2559). การพฒนาทย งยน” วาทกรรมเดมบนโจทยใหม SDGs เปลยน Landscape เรงเครอง ตลาดทน-ธรกจไทย. คนเมอ 15 มนาคม 2560 เขาถงไดจาก http://thaipublica.org/2016/02/thailand-sustainability-goals1/

ภาษาตางประเทศ Arhar, J.M., Holly, M.L.,& Kasten, W.C. (2001). Action research for teachers. New Jersey:

Merrill Prentice Hall. Coghlan, D.& Brannick, T. (2007). Doing action research in your own organization. 2nd ed.

Thousand Oaks, CA: Sage. Creswell, J.W. (2008). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative

and qualitative research. 3rd ed. New Jersey: Merrill Prentice Hall.

232 James, E.A., Milenkiewicz, M.T.,& Bucknam, A. (2008).Participatory action research for

educational leadership: Using data-driven decision making to improve schools.Thousand Oaks, CA: Sage.

James, E.A., Milenkiewicz, M.T.,& Bucknam, A. (2008).Participatory action research for educational leadership: Using data-driven decision making to improve schools.Thousand Oaks, CA: Sage.

Kemmis, S., & McTaggart, R. (1992). The action research planner. 3rd ed. Victoria: Deakin University.

McMillan,J.H.,&Wergin, J.F.(2002). Understanding and evaluating educational research.2nd ed.New Jersey: Prentice Hall.

McTaggart, R. (2010). Participatory action research or change and development. Townsville, Australia: James Cook University.

____. (1991). Principles for participatory action research. Adult Education Quarterly.41(3), 168–187

Mills,G. E. (2007). Action research: A Guide for the teacher researcher.3nd ed. New Jersey: Merrill Prentice Hall.

Quixley, S. (2008). Participatory action research: A brief outline of the concept. Taskforce: Canberra.

Seymour-Rolls & Hughes (2000). Particiaptory action research: Getting job done. Retrieve January 20, 2009 from http://www2.fhs.usyd.edu.au/arow/o/m01/

Zuber-Skerritt, O. (1992). Action research in higher education: Examples and reflections. London: Kogan PageLimited.

Joeseph T. Klapper, The Effect of Mass Communication. New York: The Free Press, pp. 5 – 8. Victor Harold. Vroom. 1966. Working and Motivation. New York: John Wiley and Sons. Wilbur Schramm.1972. Communication and Change in the Developing Countries. Honolulu: The University Press of Hawaii.

ภาคผนวก

234

ภาคผนวก ก เครองมอการวจย

235

เครองมอการวจยฉบบท 1 แบบบนทกการประชม ครงท .........../.................

วนท...................................... ณ................................................................. ผมารวมประชม

ท ชอ-สกล ลายมอชอ หมายเหต

ผไมมา

ท ชอ-สกล ลายมอชอ หมายเหต

เรมประชม............................... ระเบยบวาระท 1 ประธานแจงใหทราบ .................................................................................................................................. ระเบยบวาระท 2 รบรองรายงานการประชมครงทแลว .................................................................................................................................. ระเบยบระเบยบวาระท 3 เรองสบเนอง .................................................................................................................................. ระเบยบระเบยบงาระท 4 เรองเสนอเพอทราบ .................................................................................................................................. ระเบยบระเบยบวาระท 5 เรองเสนอเพอพจารณา .................................................................................................................................. ระเบยบวาระท 6 เรองอนๆ..................................................................................

(ลงชอ)............................................ ผบนทกการประชม (.....................................)

236

แบบสมภาษณกลม

การวจยเรอง การพฒนาการเรยนรและการปฏบตเพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ ส าหรบบคลากรในส านกงาน การไฟฟาสวนภมภาค อ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน

............................................................... ค าชแจง แบบสมภาษณฉบบน ใชส าหรบสมภาษณทมแกนน าแตละทมหลงเสรจสนการด าเนนการขนตอนการเตรยมการ การวางแผน การปฏบต การสงเกตและขนตอนการสะทอนผล โดยมจดมงหมายเพอศกษาปรากฏการณของการปฏบต การเปลยนแปลง การเรยนรจากการกระท า และความรใหมทเกดขนจากการด าเนนงาน ขนน า 1. ผสมภาษณแนะน าตนเอง 2. แจงวตถประสงคในการสมภาษณ ขออนญาตเรมการสมภาษณและบนทกเสยง โดยขอใหผถกสมภาษณแสดงความคดเหน และขอเทจจรงอยางอสระเพอประโยชนตอการด าเนนงาน ขนสมภาษณ ผสมภาษณเลอกใชค าถาม จากค าถามการวจยเปนหลกและจะปรบใหเหมาะสมกบผใหสมภาษณทเปนกลมแกนน า ค าถามการสมภาษณ

1. ทานคดวา การด าเนนการในขนตอน............มปรากฏการณการปฏบตอะไรเกดขนและอยางไร

2. ทานคดวา ผลการด าเนนการทเกดขน เปนไปตามสภาพทคาดหวงหรอไม อยางไร 3. ทานคดวา จากการด าเนนการสงผลใหเกดประสบการณการเรยนร ในระดบตางๆ เปน

อยางไร 1) ระดบบคคล 2) ระดบกลมบคคล 3) ระดบศนยพฒนาเดกเลก 4. ทานคดวาการด าเนนการในขนตอนนเกดองคความรอะไรบาง

ขนสรปผลการสมภาษณ ผสมภาษณสรปผลการสมภาษณ และสอบถามผถกสมภาษณวาถกตองตามทใหสมภาษณหรอไม หรอมอะไรเพมเตมหรอไม จากนนผสมภาษณกลาวขอบคณผถกสมภาษณ/ปดการสมภาษณ

เครองมอการวจยท 2

237

เครองมอวจยฉบบท 3

แบบประเมน

สภาพการด าเนนงานของส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ การวจยเรอง การพฒนาการเรยนรและการปฏบตเพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ ส าหรบ

บคลากรในส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ..........................................

ค าชแจง แบบประเมนฉบบน ใชส าหรบการประเมนสภาพการด าเนนงานของส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพทงกอนและหลงการน าแผนปฏบตการ(action plan) ลงสการปฏบต โดยมวตถประสงคเพอน าผลการประเมนทงกอนและหลงการน าแผนลงสการปฏบตมาเปรยบเทยบกนเพอใหเหนขอมลเกยวกบสภาพการเปลยนแปลงของการด าเนนงานของส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอชมแพ จ านวน 3 แผนกทพบวามปญหาการด าเนนงาน จงมการจดท าขอค าถามใน 3 แผนก คอ แผนกบรการลกคาและการตลาด แผนกบญชและประมวลผล และแผนกมเตอร ทงน ผวจยและผรวมวจยไดรวมกนก าหนดเกณฑการพจารณาใน 5 ระดบ คอ ระดบ 5 มสภาพการด าเนนงานในระดบมากทสด ระดบ 4 มสภาพการด าเนนงานในระดบมาก ระดบ 3 มสภาพการด าเนนงานในระดบปานกลาง ระดบ 2 มสภาพการด าเนนงานในระดบนอย ระดบ 1 มสภาพการด าเนนงานในระดบนอยทสด โดยเกณฑการพจารณาทง 5 ระดบ จะแตกตางกนไปตามสภาพตวชวดในแตละรายการ ดงมรายละเอยดของตวชวดและเกณฑการประเมนในตอนทายของแบบประเมนฉบบน กอนการประเมน ผประเมนบนทกขอมลดงน แบบประเมนนใชเมอ ( ) กอนน าแผนไปปฏบต ( ) หลงน าแผนไปปฏบต วนเดอนปทประเมน วนท.............เดอน......................พ.ศ...............เวลา.........................น. ชอผประเมน...........................................................................................................................

238

-2-

1. แผนกบรการลกคาและการตลาด

ท รายการ ระดบการด าเนนงาน

5 4 3 2 1 1 ปายแสดงขนตอนการตดตองาน 2 เอกสารการใหค าแนะน าส าหรบลกคา 3 การอ านวยความสะดวกใหแกลกคา 4 การคนหาจดตดตงมเตอรใหลกคา

ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 2. แผนกมเตอร

ท รายการ ระดบการด าเนนงาน

5 4 3 2 1 1 การก าหนดเสนทางไปยงสถานทตดตงมเตอร 2 การจดหาอปกรณส าหรบตดตงมเตอร 3 การตดตงอปกรณประกอบมเตอร

ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 3. แผนกบญชและประมวลผล

ท รายการ ระดบการด าเนนงาน

5 4 3 2 1 1 ความรวดเรวในการใหบรการลกคา 2 การใหบรการลกคาชวงพกกลางวน 3 การใหบรการลกคานอกส านกงาน

ขอเสนอแนะ ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

239

เครองมอการวจยฉบบท 4 แบบประเมนโครงการ

การวจยเรอง การพฒนาการเรยนรและการปฏบตเพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ ส าหรบบคลากรในส านกงาน การไฟฟาสวนภมภาค อ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน

............................................................... ค าชแจง แบบประเมนโครงการฉบบน ใชส าหรบทมแกนน าเพอบนทกผลการประเมนสภาพด าเนนงานเมอสนสดระยะเวลาการด าเนนโครงการ โดยมจดมงหมายเพอสรปและประเมนผลการด าเนนงานโครงการตามวตถประสงคทก าหนดไว โดยใหมการบนทกและประเมนตามสภาพจรงทพบเหนจากการตรวจสอบเอกสาร หลกฐาน หรออนๆ ทเกยวของกบการด าเนนงาน เชน บนทกการด าเนนงาน ภาพประกอบ และเอกสารอนๆ ทแสดงใหเหนถงวธการด าเนนงาน รวมทงใชวธการสงเกตและการสมภาษณเพมเตมเพอใหประเมนมความสมบรณมากยงขน กอนการประเมน ผประเมนบนทกขอมล ดงน วนเดอนป ทบนทก วนท............เดอน........................พ.ศ................. เวลา....................น. ชอผประเมน.........................................................................................................................

บนทกผลการด าเนนงาน สวนท 1 : ขอมลเบองตนเกยวกบโครงการ ชอโครงการ..........................................................กจกรรมท................................................. ระยะเวลาด าเนนการ..........................................................ผรบผดชอบ............................................

สวนท 2 : บนทกความกาวหนาของโครงการ 1) วธการจดกจกรรมของโครงการเปนไปตามแบบทไดวางไวหรอไม อยางไร ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 2) ความกาวหนาของโครงการเปนอยางไร ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

240

-2- 3) กจกรรมเปนอยางไร ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 4) มผลการด าเนนการเปนอยางไร ............................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 5) สรปผลการด าเนนการโครงการระหวางด าเนนการ 5.1 งบประมาณ ทงสน...................................... บาท 1) ใชไปแลว................................... บาท 2) คงเหลอ ................................... บาท 5.2 จ านวนกจกรรมทด าเนนการแลว คดเปนรอยละ 1) เตรยมการแลว คดเปนรอยละ....................... 2) ลงมอปฏบต คดเปนรอยละ.............................. 6) ปญหาและอปสรรคในระหวางการด าเนนโครงการ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ขอเสนอแนะโครงการ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

241

เครองมอการวจยท 5

แบบประเมนโครงการ การวจยเรอง การพฒนาการเรยนรและการปฏบตเพอการใหบรการแบบจดเดยวเบดเสรจ

ส าหรบบคลากรในส านกงาน การไฟฟาสวนภมภาค อ าเภอชมแพ จงหวดขอนแกน ...............................................................

ค าชแจง แบบประเมนโครงการฉบบน ใชส าหรบทมแกนน าเพอบนทกผลการประเมนสภาพด าเนนงานเมอสนสดระยะเวลาการด าเนนโครงการ โดยมจดมงหมายเพอสรปและประเมนผลการด าเนนงานโครงการตามวตถประสงคทก าหนดไว โดยใหมการบนทกและประเมนตามสภาพจรงทพบเหนจากการตรวจสอบเอกสาร หลกฐาน หรออนๆ ทเกยวของกบการด าเนนงาน เชน บนทกการด าเนนงาน ภาพประกอบ และเอกสารอนๆ ทแสดงใหเหนถงวธการด าเนนงาน รวมทงใชวธการสงเกตและการสมภาษณเพมเตมเพอใหประเมนมความสมบรณมากยงขน กอนการประเมน ผประเมนบนทกขอมล ดงน วนเดอนป ทบนทก วนท............เดอน.....................พ.ศ.............. เวลา............................น. ชอผประเมน.........................................................................................................................

บนทกผลการด าเนนงาน สวนท 1 : ขอมลเบองตนเกยวกบโครงการ ชอโครงการ...................................................................................................................... ระยะเวลาด าเนนการ..................................................ผรบผดชอบ............................................... สวนท 2 : บนทกผลการด าเนนโครงการ 1) โครงการบรรลวตถประสงคทก าหนดไวมากนอยเพยงใด ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 2) วธการและกจกรรมของโครงการตามทไดวางแผนไวไดด าเนนการครบถวนหรอไม อยางไร ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

242

-2-

3) ผลทเกดขนจากการน าโครงการไปปฏบตเปนอยางไร ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 4) ปญหา หรออปสรรคทเกดขนมหรอไม อยางไร ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 5) การใชทรพยากรทางการบรหาร(คน เงน วสดอปกรณและการจดการ) ในการน าแผนปฏบตการสการปฏบต ไดผลเปนอยางไร มสงใดทตองปรบปรงแกไขหรอไม ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. 6) การปฏบตงานภายใตบรบทของการบรหารศนยพฒนาเดกเลก มการด าเนนการอยางไร ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. สรปผลการประเมน จดเดนโครงการ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. จดดอยโครงการ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ขอเสนอแนะโครงการ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. สรป ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

243

ภาคผนวก ข รายชอผรวมวจย

244

รายชอผรวมวจย ท ชอ-สกล ทอย 1 นายวจตร เหลาพา 197 ม.12 ต.บานหวา อ.เมอง จ.ขอนแกน 2 นายวรพงศ ค าภาษ 37 ม.10 ต.ชมแพ อ.ชมแพ จ.ขอนแกน 3 นายทวสน บร 85/3 ม.17 ต.หนองไผ อ.ชมแพ จ.ขอนแกน 4 นางสาววราภรณ ปานเหงา 999/24 ม.9 ต.ชมแพ อ.ชมแพ จ.ขอนแกน 5 นางรตตกาล ดอนเตาเหลก 157 ม.3 ต.ไชยสอ อ.ชมแพ จ.ขอนแกน 6 นายกรกฎ ธรรมมา 200 ม.9 ต.ชมแพ อ.ชมแพ จ.ขอนแกน 7 นางสาวกนกวรรณ ชนปรชา 973 ม.9 ต.ชมแพ อ.ชมแพ จ.ขอนแกน 8 นางสาวทศนยา เจกมา 102/1 ม.14 ต.หนองไผ อ.ชมแพ จ.ขอนแกน 9 นายสมาน พรมสาร 6/2 ม.11 ต.หนองไผ อ.ชมแพ จ.ขอนแกน 10 นายกรกฎ ธรรมมา 200 ม.9 ต.ชมแพ อ.ชมแพ จ.ขอนแกน 11 นางสปรยา โขขณ 288 ม.2 ต.หนองไผ อ.ชมแพ จ.ขอนแกน 12 นายนรนดร พทธา 93 ม.16 ต.ชมแพ อ.ชมแพ จ.ขอนแกน 13 นายเสนห มนตร 167 ม. 6 ต.หนองไผ อ.ชมแพ จ.ขอนแกน 14 นายบญชา พนวรา 187/7 ม.2 ต.ชมแพ อ.ชมแพ จ.ขอนแกน 15 นางสาววภาพร ภมคอนสาร 973/3 ม.9 ต.ชมแพ อ.ชมแพ จ.ขอนแกน 16 นายนรนดร ศรดาหลง 167/3 ม.6 ต.หนองไผ อ.ชมแพ จ.ขอนแกน 17 นายวญญ ไทยด 9 ม.4 ต.นาเพยง อ.ชมแพ จ.ขอนแกน 18 นายวมล ผดงกจ 129 ม.9 ต.ชมแพ อ.ชมแพ จ.ขอนแกน 19 นายธนยชนก เสาหมอ 124 ถ.โพนพสย ต.หมากแขง อ.เมอง จ.อดรธาน 20 นายอนรกษ พาล 154 ม.1 ต.ภผามาน อ.ภผามาน จ.ขอนแกน 21 นายสรชาต เหลองแสงธรรม 5/10 ม. 1 ต.เชยงพณ อ.เมอง จ.อดรธาน

245

ประวตยอของผวจย

ชอ –สกล นายวระพล ภวนนท วน เดอน ป เกด 3 มถนายน 2509 ทอยปจจบน 150 หม 1 ต าบลหนองเขยด อ าเภอชมแพ จงหวด ขอนแกน ต าแหนงและประวตการท างาน 3 กนยายน 2534 บรรจแตงต าแหนง พนกงานชาง การไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอภผามาน จงหวดขอนแกน 1 มนาคม 2559 ต าแหนง ผชวยหวหนาแผนกมเตอร การไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอภผามาน จงหวดขอนแกน ประวตการศกษา พ.ศ. 2533 ศลปศาสตรบณฑต วทยาลยครอดรธาน พ.ศ. 2545 ศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏเลย