เอกสารประกอบการเรียนรู้รายวิชาเลือกkpp.nfe.go.th/edu_kpp/1lesson/55.pdf · หมุนเล็กของเครื่องกําเนิดไฟฟ้าเพื่อให้มีความเร็วรอบสูงขึ้น

เอกสารประกอบการเรยนรรายวชาเลอก รายวชา พลงงานทดแทน พว02003

สาระความรพนฐาน 1 หนวยกต จ านวน 40 ชวโมง ระดบ ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย

หลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

2

สงวนลขสทธโดย : อาคม จนตะน

ค าน า

เอกสารประกอบการเรยนรรายวชาเลอก รายวชา พลงงานทดแทน พว02003 สาระความรพนฐาน ระดบ ประถมศกษา มธยมศกษาตอนตน

มธยมศกษาตอนปลาย จานวน 1 หนวยกต หลกสตรการศกษานอกระบบระดบการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 จดทาขนเพอใชประกอบการจดการเรยน

การสอน มเนอหาสาระ สอดคลองตวชวดและเนอหาทกาหนด ผจดทาไดเรยบเรยงและรวบรวมองคความรจากสอและแหลงเรยนรตางๆ เพอนามาปรบใชใน

กระบวนการจดการเรยนการสอนตามตวชวด จดมงหมายของหลกสตร โดยคานงถงผลสมฤทธทางการเรยนของนกศกษาเปนสาคญ

ขอขอบคณ แหลงขอมลจากสอสารสนเทศเพอใชเปนขอมลในการจดทาเอกสารประกอบการเรยนรรายวชาเลอกในครงน ผจดทาหวงเปนอยางยงวา

เอกสารเลมนจะเปนประโยชนตอครผสอนและนกศกษา ในการนาไปใชจดกจกรรมการเรยนร ไดอยางมประสทธภาพตอไป

อาคม จนตะน สงหาคม 2558

3


สารบญ

หนา ค าน า ........................................................................................................................................................................................................... 2 สารบญ ........................................................................................................................................................................................................ 3

คาอธบายรายวชา ............................................................................................................................................................................. 4 เอกสารประกอบการเรยนการสอน บทท 1 ....................................................................................................................................... 5 เอกสารประกอบการเรยนการสอน บทท 2 ....................................................................................................................................... 29

บรรณานกรม .............................................................................................................................................................................................. 56 ผจดท า ........................................................................................................................................................................................................ 57

4


ค าอธบายรายวชา พว02003 พลงงานทดแทน จ านวน 1 หนวยกต ระดบประถมศกษา/มธยมศกษาตอนตน/มธยมศกษาตอนปลาย

มาตรฐานท 2.2 มความร ความเขาใจและทกษะพนฐานเกยวกบคณตศาสตร วทยาศาสตรและเทคโนโลย

ศกษาและฝกทกษะเกยวกบเรองตอไปน

ความหมายและประเภทของพลงงานทดแทน ไดแก พลงงานจากธรรมชาต และพลงงานจากชวมวล การเลอกใชพลงงานทดแทนทเหมาะสมในแตละ

ทองถน การนาพลงงานทดแทน ไปใชในชวตประจาวน

การจดประสบการณการเรยนร

ใหผ เรยนศกษา คนควา ตรวจสอบ ทดลอง อธบาย อภปราย นาเสนอดวยการจดกระบวนการเรยนรโดยการพบกลม การเรยนรแบบทางไ กล แบบชนเรยน

ตามอธยาศย การสอนเสรม การเรยนรดวยตนเอง การทารายงาน การศกษาจากแหลงเรยนร ประสบการณโดยตรง ใชสถานการณจรง ปรากฏการ ณธรรมชาต

ประสบการณการเรยน และการเรยนรดวยโครงงาน

การวดและประเมนผล

การสงเกต การอภปราย การสมภาษณ ทกษะปฏบต รายงานการทดลอง การมสวนรวมในกจกรรมการเรยนร ผลงาน การทดสอบ ประเมนโครงงาน

ประเมนการนาไปใชประโยชนในชวต

5


บทท 1 ความหมายและประเภทของพลงงานทดแทน

พลงงานทดแทน หรอ พลงงานทางเลอก คอพลงงานทกาลงจะถกนามาใชทดแทนพลงงานแบบเดมหรอเปนพลงงานทเปนทางเลอกใหมนอกเหนอจากทใชกนอยในปจจบน เนองจากวาพลงงานทใชอยในปจจบนกาลงจะหมดไปในอนาคตอนใกลนหรอเพราะมมลพษตอสงแวดลอมมากจนเ กนไป และนามาซงภาวะปญหาโลกรอน พลงงานทใชในปจจบนสวนใหญเปนพลงงานทไดจากฟอสซล เชน ถานหน , ปโตรเลยม และ แกสธรรมชาต ซงปลอยคารบอนไดออกไซดปรมาณมหาศาล และ มมลพษคอนขางสง ตวอยางของพลงงานทดแทนหรอ พลงงานทางเลอกทสาคญ เชน

- พลงงานลม เชน การใชกงหนลมเพอผลตกระแสไฟฟา - พลงงานนา เชน การใชพลงงานศกยของนาในเขอนหมนไดนาโมเพอผลตกระแสไฟฟา - พลงงานแสงอาทตย เชน การผลตไฟฟาทไดจากแผงโซลารเซลล - พลงงานนาขนนาลง - พลงงานความรอนจากใตพภพ - เชอเพลงชวภาพ - พลงงานชวมวล

พลงงานทดแทนหรอ พลงงานทางเลอกประเภทหนงทกาลงไดรบความนยมขนอยางมาก นนคอ พลงงานหมนเวยน (Renewal Energy) คอ พลงงานทมใหใชไดตลอดเวลาไมหมดหรอสามารถนากลบมาใชใหมไดหรอสามารถทจะสรางขนมาใชใหมในเวลาทไมนาน เชน พลงงานแสงอ าทตย พลงงานลม พลงงานนา พลงงานไฮโดรเจน พลงงานทไดจากพชทสามารถปลกขนมาใชใหมไดเรอยๆ พลงงานชวมวล

6


การผลตกระแสไฟฟาจากพลงงานลม การนาลมมาใชประโยชนจะตองอาศยเครองจกรกลสาคญ คอ “กงหนลม” ในการเปลยนพลงงานจลนจากการเคลอนทของลม เปนพลงงานกลกอนนาไปใช

ประโยชน ทสาคญพลงงานลมใชไมมวนหมด และกระบวนการผลตไฟฟาจากลมยงไมปลอยของเสยทเปนอนตรายตอสภาพแวดลอม แตการใชพลงงานลมเพอการผลตไฟฟาความเรวลมจะตองสมาเสมอ หรอกาลงลมเฉลยทงปควรไมนอยกวาระดบ 6.4 ‟ 7.0 เมตรตอวนาท ทความสง 50 เมตร ถงจะสามารถผลตไฟฟาจากกงหนลมไดด ภมประเทศทมความเรวลมเหมาะสมไดแกบรเวณฝงทะเลแถบยโรปเหนอ หรอชองเขาในอเมรกา

ชนดของกงหนลม โดยทวไปกงหนลมแบงออกเปน 2 ชนด ตามแกนหมนของกงหนลม ไดแก 1. กงหนลมแกนหมนแนวตง (Vertical Axis Wind Turbine) เปนกงหนลมทมแกนหมน และใบพดตงฉากกบการเคลอนทของลมในแนวราบ 2. กงหนลมแกนหมนแนวนอน (Horizontal Axis Wind Turbine) เปนกงหนลมทมแกนหมนขนานกบการเคลอนทของลมในแนวราบ โดยมใบพดเปนตว

ตงฉากรบแรงลม

สวนประกอบของกงหนลมเพอผลตไฟฟา ม 4 สวนหลก ประกอบดวย 1) แกนหมนใบพด (Rotor Blade) ทาหนาทรบแรงลม ซงแกนหมนประกอบดวย

- ดมแกนหมน (Rotor Hub) เปนตวครอบแกนหมนทอยสวนหนาสด มรปรางเปนวงรคลายไข เพอการลลม - ใบพด (Blade) ยดตดกบแกนหมน ทาหนาทรบพลงงานจลนจากการเคลอนทของลม และหมนแกนหมนเพอสงถายกาลงไปยงเพลาแกนหมนหลก

กงหนลมขนาด 3 ใบพด จดวาดทสดในการกวาดรบแรงลมและนยมใชกนแพรหลายมากทสด - จดปรบหมนใบ (Pitch) อยระหวางรอยตอของใบกบแกนหมน ทาหนาทปรบใบพดใหมความพรอมและเหมาะสมกบความเรวลม

2) หองเครอง (Nacelle) มลกษณะคลายกลองใสของขนาดใหญทถกออกแบบเพอปองกนสภาพอากาศภายนอกใหกบอปกรณทอยภายใน ซงไดแก - เพลาแกนหมนหลก (Main Shaft หรอ Low Speed Shaft) ทาหนาทรบแรงจากแกนหมนใบพด และสงผานเขาสหองปรบเปลยนทดรอบกาลง - หองทดรอบกาลง (Gear Box) เปนตวควบคมปรบเปลยนทดรอบการหมนและถายแรงของเพลาแกนหมนหลกทมความเรวรอบตา ไปยงเพลาแกน

หมนเลกของเครองกาเนดไฟฟาเพอใหมความเรวรอบสงขน และมความเรวสมาเสมอ - เพลาแกนหมนเลก (Shall Shaft หรอ High Speed Shaft) ทาหนาทรบแรงทมความเรวรอบสงของหองทดรอบกาลงเพอหมนเครองกาเนดไฟฟา

7


- เครองกาเนดไฟฟา (Generator) ทาหนาทแปลงพลงงานกลทไดรบเปนพลงงานไฟฟา - เบรก (Brake) เปนระบบกลไกเพอใชควบคมและยดการหยดหมนอยางสนเชงของใบพดและเพลาแกนหมนของกงหนลม เมอตองการใหกงหนลม

หยดหมนและในระหวางการซอมบารง - ระบบควบคมไฟฟา (Controller System) เปนระบบควบคมการทางานและการจายกระแสไฟฟาออกสระบบโดยคอมพวเตอร - ระบบระบายความรอน (Cooking ) เพอระบายความรอนจากการทางานตอเนองตลอดเวลาของหองทดรอบกาลงและเครองกาเนดไฟฟา อาจ

ระบายดวยลมหรอนาขนกบการออกแบบ - เครองวดความเรวและทศทางลม (Anemometer and Wired Vane) เปนสวนเดยวทตดตงอยนอกหองเครอง ซงไดรบการเชอมตอสายสญญานเขา

สระบบคอมพวเตอรเพอวดความเรวและทศทางลม 3) เสา (Tower) เปนตวรบสวนทเปนชดแกนหมนใบพดและตวหองเครองทอยดานบน 4) ฐานราก เปนสวนทรบนาหนกของชดกงหนลม

ศกยภาพพลงงานลมในประเทศไทย ประเทศไทยตงอยในเขตเสนศนยสตร ลมทเกยวของกบภมอากาศของไทย คอลมประจาป ลมประจาฤด และลมประจาเวลา ลมประจ าป เปนลมทพดอยเปนประจาตลอดทงปในภมภาคสวนตางๆ ของโลกมความแตกตางกนไปในแตละเขตละตจดของโลก เนองจากประเทศไทยอย

ในบรเวณเขตศนยสตร อทธพลของลมประจาปจงไมมประโยชนในการนามาใช ลมประจ าฤด เปนลมทพดเปลยนทศทางตามฤดกาล เรยกวา ลมมรสม ไดแก

1. ลมมรสมฤดรอน พดในแนวทศใต และตะวนตกเฉยงใต ในชวงเดอนมถนายน-สงหาคม 2. ลมมรสมฤดหนาว พดในแนวทศเหนอ และตะวนออกเฉยงเหนอ ในชวงเดอนธนวาคม-กมภาพนธ

ลมประจ าเวลา เปนลมทเกดขนเนองจากการเปลยนแปลงความกดอากาศระหวาง 2 บรเวณในระยะเวลาสนๆ ไดแก ลมบก ลมทะเล ลมภเขา และลมหบเขาบรเวณทอยตามชายฝงจะไดรบอทธพลของลมบก ลมทะเลสงมาก

8


การผลตไฟฟาจากพลงงานลมในประเทศไทย ประเทศไทยมการผลตไฟฟาจากพลงงานลมอยท 332.5 kW เกอบทงหมดเปนโครงการสาธต ตงอยในอทยานแหงชาตภกระดง จงหวดเลย ขนาด 2.5 kW 1

ชด และทอทยานแหงชาตตะรเตา จงหวดสตล ขนาด 10 kW 1 ชด เปนโครงการศกษาทดลองของมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร นอกจากนยงมจดตดตงทแหลมพรหมเทพ จงหวดภเกต ขนาด 10 kW 2 ชด ของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย (กฟผ.) และของเอกชน 1 ชด ทกง

อาเภอเกาะจนทร จงหวดชลบร 150 kW 1 ชด ดาเนนการโดยบรษท รไซเคล เอนจเนยรรง จากด เปนการผลตไฟฟาใชในอาคาร กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน (พพ.) กระทรวงพลงงานมการประเมนวา พนทตงแตจงหวดประจวบครขนธจนถงจงหวดปตตาน ดานเลยบ

ชายฝงทะเลอาวไทยมศกยภาพของกาลงลมทจะนามาผลตกระแสไฟฟามากทสดกวา 1,600 MW

ปญหาทส าคญในการผลตไฟฟาจากพลงงานลม ไทยมความเรวลมเฉลยของประเทศอยในระดบปานกลาง - ตา มความเรวลมเฉลยตากวา 4 เมตร/วนาท แตเทคโนโลยกงหนลมเพอผลตไฟฟาในยโรปสวน

ใหญ ออกแบบใหทางานเหมาะสมกบความเรวลมเฉลยเกนกวา 8 เมตรตอวนาทขนไป

ขอด - ขอจ ากดของการผลตไฟฟาจากพลงงานลม

ขอด - เปนแหลงพลงงานทไดจากธรรมชาต ไมมตนทน - เปนแหลงพลงงานทไมมวนหมดสน - เปนพลงงานสะอาด ไมกนเนอท ดานลางยงใชพนทไดอย - มแคการลงทนครงแรก ไมมคาเชอเพลง - สามารถใชระบบไฮบรดเพอใหเกดประโยชนสงสด คอ กลางคนใชพลงงานลมกลางวนใชพลงงานแสงอาทตย - ภาครฐใหการสนบสนนการผลตไฟฟาจากพลงงานลมแกผผลตไฟฟารายเลก/รายเลกมาก โดยกาหนดอตราสวนเพมการรบซอไฟฟาทผลตจากพลงงานลม

2.50 บาทตอหนวย หากเปนโครงการใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต ใหอตราเพมพเศษอก 1.50 บาทตอหนวย เปน 4.00 บาทตอหนวย ระยะเวลา 10 ป

9


ขอจ ากด - ลมในประเทศไทยมความเรวคอนขางตา - พนททเหมาะสมมจากด - ขนอยกบสภาวะอากาศ บางฤดอาจไมมลม - ตองใชแบตเตอรราคาแพงเปนแหลงเกบพลงงาน - ขาดเทคโนโลยทเหมาะสมกบศกยภาพลมในประเทศ และขาดบคคลากรผ เชยวชาญ

แหลงทมา : http://www.eppo.go.th/engy/Load/ET11.pdf

พลงงานน า

พลงงานน า เปนการอาศยหลกการของการเคลอนทของนาจากทสงสทตา รปแบบทเราคนเคยคอ การสรางเขอนเกบกกนา เพอสะสมพลงงานศกย เมอเปดประตทปดกนทางเดนของนา พลงงานศกยทสะสมอย จะเปลยนเปนพลงงานจลน สามารถนาไปฉดกงหน และตอเชอมเขากบเครองกาเนดไฟฟาเกดเปนกระแสไฟฟาขน

โรงไฟฟาพลงน า โดยทวไป มการจดแบงโรงไฟฟาพลงนาออกเปน 1. โรงไฟฟาพลงนาขนาดใหญ (Large Hydropower) มขนาดกาลงผลตมากกวา 30 MW 2. โรงไฟฟาพลงนาขนาดเลก (Mini Hydropower ) มขนาดกาลงผลตอยระหวาง 200 kW จนถง 30 MW 3. โรงไฟฟาพลงนาขนาดจวหรอระดบหมบาน (Micro Hydropower) มขนาดกาลงการผลตนอยกวา 200 kW

การผลตไฟฟาจากพลงงานน า การผลตไฟฟาจากพลงงานนาเปนวธการผลตกระแสไฟฟาทมตนทนถกและสะอาด ซงขนตอนของการทางานของโรงไฟฟาพลงนา มดงน - เกบนาไวในอางนา โดยการกอสรางเขอนเพอใหระดบทเกบอยสงกวาโรงไฟฟาระดบนาทแตกตางกนมากๆ น จะทาใหนาทถกปลอย ลงมามแรงดนทสง

10


- ปลอยนาลงมาตามทอ ไปยงอาคารโรงไฟฟาทอยตากวา โดยควบคมปรมาณนาใหไดตามตองการ - นาจะถกสงเขาเครองกงหน ผลกดนใบพดของกงหนนา ทาใหกงหนหมนดวยความเรวสง - เพลาของเครองกงหนทตอเขากบเพลาของเครองกาเนดไฟฟา จะหมนทาใหเครองกาเนดไฟฟาหมนตามไปดวย เกดการเหนยวนาในเครองกาเนดไฟฟา ได

พลงงานไฟฟาออกมาใช

องคประกอบของการผลตไฟฟาพลงน า การผลตไฟฟาพลงนาโดยทวไป มองคประกอบสาคญดงน เขอนหรอฝาย ทาหนาทเกบกกนาหรอยกระดบนาในลานาใหสงขน ประกอบดวย อาคารระบายนาลน (Spillway) อาคารบงคบนา ประตระบายทราย

ตะแกรงกนขยะ (Trash rack) ทางนาเขา (Intake) - อาคารระบายนาลน ทาหนาทระบายนาสวนทเกนจากการกกเกบไวใชงานเพอมใหเกดความเสยหายตอโครงสรางของตวเขอน - อาคารบงคบนา ทาหนาท ปด-เปดนา และควบคมปรมาณนาในการใชงาน - ประตระบายทราย ทาหนาทชวยในการระบายทรายทตกทบถมบรเวณทหนาฝาย

อาคารโรงไฟฟา (Power House) ประกอบดวยเครองกงหนนา (Turbine) เครองกาเนดไฟฟา (Generator) เครองควบคมความเรวรอบ (Governor) ตแผงและอปกรณควบคม (Control Switchboard) นอกจากนยงมสวนประกอบทสาคญ คอ เครองกงหนนาและเครองกาเนดไฟฟา ทางออกทายนา (Tailrace) และสายสงไฟฟา (Transmission Line)

ประเภทของโรงไฟฟาพลงน า ปจจบนมการแบงโรงไฟฟาพลงนาตามลกษณะการบงคบนาเพอผลตไฟฟาออกเปน 4 แบบ ไดแก 1. โรงไฟฟาแบบมน าไหลผานตลอดป (Run-of-river Hydro Plant) โรงไฟฟาแบบนไมมอางเกบนา ผลตไฟฟาดวยการใชนาทไหลตามธรรมชาตของลา

นา หากนามปรมาณมากเกนกวาโรงไฟฟาจะรบได กตองทงไป สวนใหญโรงไฟฟาแบบนตดตงอยกบเขอนผนนาชลประทาน ซงมนา ไหลผานตลอดป การกาหนดกาลงผลตตดตง มกจะคดจากอตราการไหลของนาประจาปชวงตาสด เพอทจะสามารถเดนเครองผลตไฟฟาไดอยางสมาเสมอตลอดทงป ตวอยางโรงไฟฟาประเภทน ไดแก โรงไฟฟาเขอนผนนาเจาพระยา จงหวดชยนาท และเขอนผนนาวชราลงกรณ จงหวดกาญจนบร

11


2. โรงไฟฟาแบบมอางเกบน าขนาดเลก (Regulating Pond Hydro Plant) เปนโรงไฟฟาทสามารถบงคบการไหลของนาไดในชวงสนๆ เชน ประจาวน หรอสปดาห การผลตไฟฟาจะสามารถควบคมใหสอดคลองกบความตองการไดดกวาแบบแรก แตอยในชวงเวลาทจากดตามขนาดของอางเกบนา ตวอยางของโรงไฟฟาประเภทนไดแก โรงไฟฟาเขอนทาทงนา จงหวดกาญจนบร และโรงไฟฟาขนาดเลกบานสนต จงหวดยะลา

3. โรงไฟฟาแบบมอางเกบน า ขนาดใหญ (Reservoir Hydro Plant) โรงไฟฟาแบบนมเขอนกนนาขนาดใหญและสงกนขวางลานาไว ทาใหเกดเปนทะเลสาบใหญ ซงสามารถเกบกกนาในฤดฝนและนาไปใชในฤดแลงได โรงไฟฟาพลงนาขนาดใหญสวนมากในประเทศไทย จดอยในโรงไฟฟาประเภทน เพราะมประโยชนมาก สามารถควบคมการใชนาในการผลตกระแสไฟฟาเสรมในชวงทมความตองการไฟฟาสงไดอยางมประสทธภาพตลอดป

4. โรงไฟฟาแบบสบกลบ (Pumped Storage Hydro Plant) เปนโรงไฟฟาทมเครองสบนา ซงสามารถสบนาทปลอยจากอางเกบนาลงมาแลวนากลบขนไปเกบไวในอางเกบนาเพอใชผลตกระแสไฟฟาไดอก ประโยชนของโรงไฟฟาชนดนเกดจากการผลตพลงงานไฟฟาในชวงเวลาทมความตองการใชไฟฟาตา (เชนในเวลาเทยงคน)ซงมตนทนถก ไปใชในการสบนาขนไปกกเกบไวในอางเกบนา เพอนามาใชผลตกระแสไฟฟาในชวงทมความตองการใชไฟฟาสงในชวงห วคา ตวอยางของโรงไฟฟาประเภทน ไดแก โรงไฟฟาเขอนศรนครนทร หนวยท 4 ซงสามารถสบนากลบขนไปเกบไวในอางเกบนาเขอนศรนครนทรได

การผลตไฟฟาพลงน าในประเทศไทย กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงาน ระบวาในป 2549 ประเทศไทย มการผลตไฟฟาจากพลงนารวมทงสน 2,999.86 MW

ศกยภาพพลงนาระดบหมบาน และพลงนาขนาดเลกกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน (พพ.) ไดประเมนศกยภาพพลงนาระดบหมบาน และพลงนาขนาดเลก นาจะอยประมาณ 1,000 MW นอกจากน ยงมการประเมนศกยภาพพลงนาขนาดเลกทายเขอนชลประทานทมอย 6,618 แหง ทวประเทศไววา จะมประมาณ 294 แหง ทสามารถพฒนา เปนโครงการโรงไฟฟาพลงนาขนาดเลก ขนาดเลกมาก และขนาดจว กาลงการผลตประมาณ 115,945 kW

ประโยชนของการผลตไฟฟาพลงน าขนาดเลก - ประชาชนในพนทหางไกลมไฟฟาใชอยางทวถง - แกปญหาไฟฟาตกไฟฟาดบในพนทปลายสายสง - ชวยลดการลงทนโครงการกอสรางโรงไฟฟาขนาดใหญ - ชวยลดการสญเสยในระบบสงไฟฟาของ กฟภ. ไดเปนอยางด

12


- เปนแหลงนาหลอเลยงชมชน ทงดานอปโภค บรโภค การเกษตร และอตสาหกรรม - เปนแหลงขยายพนธและทอยอาศยของสตวและพชนา - ชวยปองกนนาทวมและลดการเกดไฟปาไดดวย - สรางรายไดจากการจาหนายไฟใหกบชมชน

ขอด - ขอจ ากดของการผลตไฟฟาจากพลงน า ขอด 1. ไมตองเสยคาใชจายในการซอเชอเพลงตลอดอายโครงการ นอกจากใชเงนลงทนกอสรางในครงแรกเทานน เนองจากใชนาธรรมชาตเปนแหลงผลตไฟฟา 2. ชวยลดปรมาณกาชคารบอนไดออกไซดทเกดจากการผลตไฟฟาดวยพลงความรอน จากเชอเพลงฟอสซล 3. โครงการโรงไฟฟาพลงนาขนาดใหญมขดความสามารถสงในการรกษาความมนคงใหแกระบบไฟฟาของประเทศ เนองจากโรงไฟฟาพลงนาสามารถ

เดนเครองและเรมจายไฟฟาไดภายในเวลาเพยง 4-5 นาท เทานน ขณะทโรงไฟฟาทวไปตองใชเวลาเรมเดนเครองกวา 2-4 ชวโมง กฟผ. จงเดนเครองโรงไฟฟาพลงนาสาหรบรองรบชวงเวลาทมความตองการใชกระแสไฟฟาสงสด (Peak) ในแตละวน และใชเปนกาลงผลตสารองไวรองรบเหตการณ ตางๆ เชน สายไฟฟาขาด เปนตน

ขอจ ากด 1. ไมสามารถเดนเครองไดตลอดเวลา เพราะขนกบปรมาณนาในเขอนและนอกเขอน การผลตไฟฟาจะดาเนนการไดในชวงทสามารถปลอยนาออกจากเขอน

ไดเทานน 2. การกอสรางเขอนขนาดใหญในประเทศไทยมขอจากด เนองจากอางเกบนาของเขอนขนาดใหญจะทาใหเกดนาทวมเปนบรเวณกวาง สงผล กระทบตอ

บานเรอนประชาชน พนทเกษตรกรรม โบราณสถาน หรอถาเปนบรเวณปา กจะกระทบตอสตวปา และทรพยากรปาไม จงไมสามารถขยายการผลตไฟฟาพลงนาได

แหลงทมา : http://www.eppo.go.th/engy/load/et10.pdf

13


พลงงานแสงอาทตย แสงจากดวงอาทตยเกดจากปฏกรยาเทอรโมนวเคลยร (Thermonuclear reaction) หรอปฏกรยาหลอมตวทางนวเคลยรในดวงอาทตย เมอแสงอาทตย

เดนทางมาถงนอกชนบรรยากาศของโลกจะมความเขมแสงโดยเฉลยประมาณ 1,350 วตตตอตารางเมตร แตกวาจะลงมาถงพนโลก พลงงานบางสวนตองสญเสยไปเมอผานชนบรรยากาศตางๆ ทหอหมโลก เชน ชนโอโซน ชนไอนา ชนกาซคารบอนไดออกไซด ทาใหความเขมแสงลดลง เหลอประมาณ 1,000 วตตตอตารางเมตร หรอประมาณรอยละ 70 ปรมาณแสงอาทตยทไดรบบนพนทใดพนทหนง จะมปรมาณสงสดเมอพนทนนทามมตงฉากกบแสงอาทตย ดงนนหากตองการใหพนทใดรบแสงอาทตยไดมากทสดตอวน กจะตองปรบพนทรบแสงนนๆ ตามการเคลอนทของดวงอาทตย ซงจะเคลอนทจากทศตะวนออกไปสทศตะวนตกเสมอ

แสงอาทตยในประเทศไทย กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน ไดจดทาแผนทศกยภาพพลงงานแสงอาทตยของประเทศไทย (Solar energy potential map) โดยใชขอมล

ยอนหลงจากดาวเทยมเปนเวลา 6 ป เพอนาผลการศกษาทไดมาใชเปนแนวทางพฒนาการนาพลงงานจากแสงอาทตยมาใชประโยชนภายในประเทศ พบวา รอยละ 14.3 ของพนทในประเทศไทย มศกยภาพการผลตไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตยสง คอ ไดรบรงสดวงอาทตยเฉลยตอป อยในชวง 19-20 เมกกะจลตอตารางเมตรตอวน และรอยละ 50.2 ของพนทในประเทศไทย ไดรบรงสดวงอาทตยเฉลยตอป อยในชวง 18-19 เมกกะจลตอตารางเมตรตอวน ซงถอวามศกยภาพพลงงานคอนขางสง สวนบรเวณทมศกยภาพคอนขางตามเพยงรอยละ 0.50 ของพนทเทานน เมอทาการเฉลยความเขมรงสดวงอาทตยทวประเทศจากทกพนท เปนคารายวนเฉลยตอปได 18.2 ลานจลตอตารางเมตรตอวน โดยมคาเฉลยสงสดในเดอนเมษายน

นอกจากน พบวา การแผรงสจากดวงอาทตยในประเทศไทยนน มศกยภาพผลตไฟฟาเฉลยไดท 4.6 ถง 5.3 หนวย (kWh) ตอตารางเมตรตอวน โดยมจานวนชวโมงการสองสวางของดวงอาทตย 2,200 ถง 2,900 ชวโมงตอป หรอ 6 ถง 8 ชวโมงตอวน ซงหากสามารถปรบพนทรบแสงใหตดตามแสงอาทตยไดตลอดเวลาแลว คาดวาจะสามารถรบแสงไดเพมขนอกประมาณ 1.3-1.5 เทา

ในประเทศไทยไดมการนาแหลงพลงงานแสงอาทตยมาใชประโยชนไดระยะหนงแลว ทงเพอใชผลตนารอนและอบแหงพชผลทางการเกษตร สวนการนาพลงงานแสงอาทตยมาใชในเชงพาณชยนน ยงอยระหวางพฒนาเพอใหมตนทนตาลง

14


การใชประโยชนจากพลงงานแสงอาทตย การนาแสงอาทตยมาใชประโยชนในดานพลงงานนน แบงออกไดเปน 2 ประเภทหลก คอ 1. การนาแสงอาทตยมาใชเปนพลงงานความรอน ตวอยางทเหนไดชดทมการใชงานมาเปนเวลานาน ไดแก การอบแหงหรอตากแหง ผก ผลไม และเนอสตว

ตางๆ หรอ ในกรณทใชการออกแบบเชงวศวกรรมมาเกยวของ เชน การผลตนารอนจากพลงงานแสงอาทตย โดยใชแผงสะสมความรอน ( Solar collector) ทใชกนอยางแพรหลายมากขนทงในครวเรอนทวไป หรอแมกระทงโรงแรมบางแหง

2. การนาแสงอาทตยมาผลตกระแสไฟฟา โดยอาศยชดเซลลแสงอาทตย หรอทรจกกนในชอ Photovoltaic system (PV system) ซงรายละเอยดของระบบการผลตกระแสไฟฟาจากแสงอาทตยจะนาเสนอในเนอหาตอไป

หลกการท างานของเซลลแสงอาทตย (Solar Cell) เซลลแสงอาทตย (Solar Cell) เปนสงประดษฐกรรมทางอเลคทรอนกส ทสรางขนเพอเปนอปกรณสาหรบเปลยนพลงงานแสงอาทตยใหเปนพลงงานไฟฟา

โดยการนาสารกงตวนา เชน ซลกอน ซงมราคาถกทสดและมมากทสดบนพนโลกมาผานกระบวนการทางวทยาศาสตรเพอผลตใหเปนแผนบางบรสทธ และทนททแสงตกกระทบบนแผนเซลล รงสของแสงทมอนภาคของพลงงานประกอบทเรยกวา โฟตอน (Photon) จะถายเทพลงงานใหกบอเลกตรอน (Electron) ในสารกงตวนาจนมพลงงานมากพอทจะกระโดดออกมาจากแรงดงดดของอะตอม (atom) และเคลอนทไดอยางอสระ ดงนนเมออเลกตรอนเคลอนทครบวงจรจะทาใหเกดไฟฟากระแสตรงขน

แรงเคลอนไฟฟาทผลตขนจากเซลลแสงอาทตยเพยงเซลลเดยวจะมคาตามาก การนามาใชงานจะตองนาเซลลหลายๆ เซลล มาตอกนแบบอนกรมเพอเพมคาแรงเคลอนไฟฟาใหสงขน เซลลทนามาตอกนในจานวนและขนาดทเหมาะสมเรยกวา แผงเซลลแสงอาทตย (Solar Module หรอ Solar Panel) ถงแมวาเซลลแสงอาทตยจะทามาจากวสดจาพวกทราย ซงมราคาไมสงนก หากแตในกระบวนการผลตทตองทาใหบรสทธ และอยในรปสารทพรอมจะทาเซลลแสงอาทตย จะตองใชเทคโนโลยทสงมาก ทาใหราคาของตวเซลลมราคาแพง ประเทศททาการผลตเซลลแสงอาทตยมากทสดในโลก คอ ประเทศญป น ไดทาการวจยและพฒนาโครงการ Sunshine project มาตงแตป พ.ศ. 2517 สงผลใหราคาของเซลลแสงอาทตยทประเทศญป นผลตในปจจบน มราคาลดลงเหลอเพยง 1 ใน 100 ของราคาเรมตนเมอสามสบกวาปกอน

15


ระบบการผลตไฟฟาดวยเซลลแสงอาทตย การผลตกระแสไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตยแบงตามเทคโนโลยได 2 ระบบ ดงน

1. ระบบการผลตกระแสไฟฟาดวยเซลลแสงอาทตย แบงออกเปน 3 ระบบ ไดแก 1.1 ) ระบบการผลตกระแสไฟฟาดวยเซลลแสงอาทตยแบบอสระ (PV Stand alone system) เปนระบบผลตไฟฟาทไดรบการออกแบบสาหรบใชงาน

ในพนทชนบททไมมระบบสายสงไฟฟา อปกรณระบบทสาคญประกอบดวยแผงเซลลแสงอาทตย อปกรณควบคมการประจแบตเตอร แบตเตอร และอปกรณเปลยนระบบไฟฟากระแสตรงเปนไฟฟากระแสสลบแบบอสระ

ระบบ Stand-alone จะมการเกบไฟฟากระแสตรงทผลตไดจากแสงอาทตยในเวลากลางวน เพอไปใชในเวลากลางคน โดยการนาไปเพมประจของชดแบตเตอร (เกบไฟทผลตไดไวในแบตเตอร) หลงจากนน จงจะนาไฟฟาไปใชงานตามตองการ โดยอาจนาไฟฟาทเกบไปใชในลกษณะกระแสตรงเหมอนเด ม หรออาจจะแปลงใหเปนไฟฟากระแสสลบ (AC) โดยตดอปกรณเพม กอนจะนาไปใชงานกได ระบบเชนน พบมากในบรเวณพนทชนบท เขตอทยานแหงชาต เชน อทยานแหงชาตตะรเตา หวยขาแขง และภกระดง เปนตน หรอในพนททระบบสายสงไฟฟาหลกไปไมถง

1.2) ระบบการผลตกระแสไฟฟาดวยเซลลแสงอาทตยแบบตอเขากบระบบจาหนาย (PV Grid connected system) เปนระบบผลตไฟฟาทถกออกแบบสาหรบผลตไฟฟาผานอปกรณเปลยนระบบไฟฟากระแสตรงเปนไฟฟากระแสสลบ เขาสระบบสายสงไฟฟาของการไฟฟาโดยตรงทนทระบบนจะไมมการเกบไฟฟาในแบตเตอร ใชผลตไฟฟาในเขตเมอง หรอพนททมระบบจาหนายไฟฟาเขาถงอปกรณระบบทสาคญประกอบดวยแผงเซลลแสงอาทตย อปกร ณเปลยนระบบไฟฟากระแสตรงเปนไฟฟากระแสสลบชนดตอกบระบบจาหนายไฟฟา

1.3) ระบบการผลตกระแสไฟฟาดวยเซลลแสงอาทตยแบบผสมผสาน (PV Hybrid system) เปนระบบผลตไฟฟาทถกออกแบบสาหรบทางานรวมกบอปกรณผลตไฟฟาอนๆ เชน ระบบเซลลแสงอาทตยกบพลงงานลม และเครองยนตดเซล ระบบเซลลแสงอาทตยกบพลงงานลมและไฟฟาพลงนา เปนตน โดยรปแบบระบบจะขนอยกบการออกแบบตามวตถประสงคโครงการเปนกรณเฉพาะ

2. ระบบผลตไฟฟาดวยความรอนแสงอาทตย แบงออกเปน 3 แบบ ไดแก 2.1) แบบ Parabolic Troughs ประกอบดวยตวรบแสงเปนรางยาวโคงแบบมตเดยวทตดตงไวบนระบบหมนตามดวงอาทตยแกนเดยว ทาหนาทรวม

พลงงานแสงอาทตย และถายเทความรอนใหกบของเหลวทไหลหมนเวยนผานทอ ซงปกตจะเปนนา จนกลายเปนไอนาไปขบเคลอนกงหนไอนา เพอผลตกระแสไฟฟาตอไป

16


2.2) แบบ Central Receiver หรอ Power Tower ประกอบดวยตวรบความรอนทตดตงอยกบทบนหอคอยทลอมรอบดวยแผงกระจกขนาดใหญจานวนมาก ซงจะหมนตามดวงอาทตยและสะทอนรงสไปยงตวรบความรอนซงมของเหลวอยภายใน ของเหลวดดซบพลงงานความรอน จะสงตอไปยง เครองกาเนดไฟฟาแบบกงหน หรอนาไปเกบไวในถงเกบกกเพอนาไปใชงานตอไป

2.3) แบบ Parabolic Dishes ประกอบดวยตวรวมแสงเปนจานทรง parabolic ทมจดศนยรวมแสงเพอสะทอนพลงงานแสงอาทตยไปยงตวรบความรอน ทอยบนจดศนยรวม Parabolic Dishes จะใชแผงสะทอนทมลกษณะโคงจานวนมาก ซงทาดวยกระจกหรอแผนฟลมบางๆ ตวรวมแสงใชระบบหมนตามดวงอาทตยสองแกนเพอรวมแสงใหเปนจดเดยวกนทตวรบความรอน ระบบนมประสทธภาพการแปลงเปนความรอนไดสงกวาชนดรวมตวแบบราง (Parabolic Troughs) เนองจากสามารถทางานไดทอณหภมสงกวา

การผลตไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตยในประเทศไทย ทงทผลตและใชงานในเชงพาณชยรวมถงโครงการสาธต สวนใหญดาเนนการโดยหนวยงานของรฐ การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย (กฟผ.) ไดเรมทดลองนาเซลลแสงอาทตยมาตดตงและทดสอบตงแตป 2521 ในระยะแรกไดจดหาเซลลแสงอาทตยจากผผลตในตางประเทศเขามาทดลองตามหนวยงานของ กฟผ. ตอมาไดพฒนาการใชงานในลกษณะของการสาธตเพอผลตไฟฟาขนาดทใหญขน โดยใชเซลลแส งอาทตยผลตไฟฟารวมกบพลงงานชนดอนๆ เชน รวมกบพลงนา พลงงานลม ซงกระแสไฟฟาทผลตไดนนเชอมโยงเขากบระบบจาหนาย ของการไฟฟาสวนภมภาค (กฟภ.) นอกจากนยงมโครงการสาธตตางๆ ขนอก ทงท กฟผ.ดาเนนการเอง และมภาคเอกชนเขารวม

ขอมลจากกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน พบวา ในป 2550 ประเทศไทยมกาลงผลตไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตยรวม 30 MW และมเปาหมายในการสงเสรมใหเพมเปน 45 MW ในป 2554

แนวโนมการผลตกระแสไฟฟาจากเซลลแสงอาทตยและการสงเสรมจากภาครฐ - การผลตไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตยไดรบความสนใจในการลงทนมากขน เนองจากวกฤตการณผนผวนดานราคานามนทผานมา - ภาครฐใหการสนบสนนการผลตไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตยแกผผลตไฟฟารายเลก (SPP) / รายเลกมาก (VSPP) โดยกาหนดอตราสวนเพมการรบซอ

ไฟฟาทผลตจากพลงงานแสงอาทตย 8 บาทตอหนวย หากเปนโครงการใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต ใหอตราเพมพเศษอก 1.50 บาทตอหนวย เปน 9.50 บาทตอหนวย ระยะเวลา 10 ป

- การตงโรงงานผลตเซลลแสงอาทตยในประเทศไทยในชวงไมกปทผานมา ทาใหราคาเซลลแสงอาทตยลดลงอยางรวดเรว

17


ขอด - ขอจ ากดของการผลตไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตย ขอด - เปนแหลงพลงงานธรรมชาตขนาดใหญทสด และสามารถใชเปนพลงงานไดไมมวนหมด - ไมมคาใชจายในเรองเชอเพลงสามารถนาไปใชในแหลงทยงไมมไฟฟาใช และอยหางไกลจากระบบสายสงและสายจาหนายไฟฟา - การใชประโยชนไมยงยาก การดแลรกษางาย - เปนพลงงานสะอาด ไมกอใหเกดมลภาวะจากกระบวนการผลตไฟฟา ขอจ ากด - ยงไมสามารถดาเนนการไดในเชงพาณชย เนองจากแผงเซลลและอปกรณสวนควบยงมราคาแพง - แบตเตอรซงเปนตวกกเกบพลงงานแสงอาทตยไวใชในเวลากลางคนมอายการใชงานตา - ความเขมของแสงไมคงทและสมาเสมอ เนองจากสภาพอากาศและฤดกาล

พลงงานความรอนใตพภพ คอ พลงงานธรรมชาตทเกดจากความรอน ทถกกกเกบอยภายใตผวโลก (Geo = โลก, Thermal = ความรอน) โดยปกตแลวอณหภมภายใตผวโลกจะเพมขน

ตามความลก กลาวคอยงลกลงไป อณหภมจะยงสงขน และในบรเวณสวนลางของ ชนเปลอกโลก (Continental Crust) หรอทความลกประมาณ 25-30 กโลเมตร อณหภมจะมคาอยในเกณฑเฉลย ประมาณ 250 ถง 1,000 องศาเซลเซยส ในขณะทตรงจดศนยกลางของโลก อณหภมอาจจะสงถง 3,500 ถง 4,500 องศาเซลเซยส

พลงงานความรอนใตพภพ มกพบในบรเวณทเรยกวา Hot Spots คอบรเวณทมการไหล หรอแผกระจาย ของความรอน จากภายใตผวโลกขนมาสผวดนมากกวาปกต และมคาการเปลยนแปลงอณหภมตามความลก (Geothermal Gradient) มากกวาปกตประมาณ 1.5-5 เทา เนองจากในบรเวณดงกลาว เปลอกโลกมการเคลอนท ทาใหเกดรอยแตกของชนหน ปกตแลวขนาดของแนวรอยแตก ทผวดนจะใหญและคอยๆ เลกลงเมอลกลงไปใตผวดน และเมอมฝนตกลงมาในบรเวณนน กจะมนาบางสวนไหลซม ลงไปภายใตผวโลก ตามแนวรอยแตกดงกลาว นานน จะไปสะสมตว และรบความรอนจากชนหน ทมความรอนจนกระท งนากลายเปนนารอนและไอนา แลวจะพยายามแทรกตว ตามแนวรอยแตกของชนหน ขนมาบนผวดน และปรากฏใหเหนในรปของบอนารอน, นาพรอน, ไอนารอน เปนตน

18


โครงสรางของโลก ชนเปลอกโลก แบงออกเปน 2 สวนคอ 1. เปลอกโลกสวนบน (upper crust) หรอเรยกวา ชนไซอล (sial) 2. เปลอกโลกสวนลาง (lower crust) หรอเรยกวา ชนไซมา (sima)

ชนแมนเทล สามารถแบงออกเปน 2 สวนคอ 1. ชนแมนเทลสวนบน (upper mantle) 2. ชนแมนเทลสวนลาง (lower mantle)

แกนโลก สามารถแบงออกเปน 2 ชน คอ 1. แกนโลกชนนอก (outer core) 2. แกนโลกชนใน (inner core)

1. ชนเปลอกโลก (earth Crust) มความหนาโดยเฉลยประมาณ 6-70 กโลเมตร หากเปรยบเทยบกบชนอนๆ ถอวาเปนชนทบางทสดชนนประกอบดวยแผนดนและแผนนา สวนทหนาทสดคอ

บรเวณทเปนภเขา สวนทบางทสด คอบรเวณทอยใตมหาสมทร เปลอกโลกยงสามารถแบงออกเปน 2 ชน คอ 1.1 เปลอกโลกสวนบน สวนใหญเปนพนทวปเรยกวา ไซอล (sial) เปนหนแกรนต ซงเปนเปลอกโลกทเปนเปลอกทวป สวนใหญประกอบดวยสารประกอบซล

กา (Silica) และ อะลมนา (Alumina) 1.2 เปลอกโลกสวนลาง สวนใหญเปนพนมหาสมทรเรยกวา ไซมา (sima) เปนหนบะซอลต ซงเปนเปลอกโลกทเปนเปลอกทองสมทรและรองอยใตหนไซอล

หนไซมาประกอบดวยสารประกอบซลกา (Silica) และแมกนเซยม (Magnesium) เปลอกโลกมลกษณะเปนแผนหนแขงตอกนเหมอนกบภาพตอ ( jigsaw) ขนาดใหญ ซงมอยประมาณ 13 แผน แตละแผนเรยกวา แผนเปลอกโลก (plate)แผนเปลอกโลกทอยใตทะเลหรอมหาสมทรเรยกวา แผนมหาสมทร(oceanic plate) จะมความหนานอยกวาแผนเปลอกโลกทอยใตทวปเรยกวา แผนทวป (continental plate)

19


2. ชนแมนเทล (Mantle) เปนชนทอยระหวางเปลอกโลกกบแกนโลก มความหนาประมาณ 2,885 กโลเมตร มสวนประกอบเปนหนและแรธาตตางๆ หลายชนดเชน หนเรโดไทด หนอล

ตราเบสก ซงเปนหนอคนชนดหนง ในความลกประมาณ 70-260 กโลเมตรหรอทเรยกวาชนแอสทโนสเฟยร (Asthenosphere) ในชนนมหนเหลวหนดและรอนจดทประกอบดวยธาตตางๆ เชน ซลกอน อะลมเนยม และธาตเหลกหลอมละลายปนกนอยภายใตความดนและอณหภมสงมากประมาณ 800-4,300 องศาเซลเซยสและหนหนดนสามารถเคลอนตวไปมาในวงจากด อาจมกาซและของแขงรวมยดวย เรยกวา แมกมา (Magma) เมอแทรกดนพงออกสผวโลก เรยกวา ลาวา (Lava) เมอเยนและแขงตวจะเกดเปนหนอคน 3. แกนโลก (Core)

เปนสวนทอยชนในสด มความหนาประมาณ 3,440 กโลเมตร ประกอบดวยธาตเหลกและนกเกลเปนสวนใหญ มแรงดนและอณหภมทมาก ในชนน ประกอบดวยสวนทเปนของแขงละสวนทเปนของเหลวทรอนจด จงแบงแกนโลกออกเปน 2 ชน คอ

3.1 แกนโลกชนนอก (Outer Core) เปนชนทประกอบดวยธาตเหลกและธาตนกเกลในสภาพทหลอมละลายและมอณหภมสง ถง 4,300-6,200 องศาเซลเซยส

3.2 แกนโลกชนใน (Inter core) เปนชนทอยใจกลางโลกซงเปนของแขงประกอบดวยธาตเหลกและนกเกล มความกดดนมหาศาล อณหภมสงประมาณ 6,000 องศาเซลเซยส

แหลงพลงงานความรอนใตพภพทพบในโลก ความรอนใตพภพทพบในโลกแบงเปนลกษณะใหญๆ ได 3 ลกษณะคอ 1. แหลงท เปนไอน าสวนใหญ (Steam Dominated) เปนแหลงกกเกบความรอนทประกอบดวย ไอนามากกวา 95% โดยทวไปมกจะเปน แหลงทม

ความสมพนธใกลชด กบหนหลอมเหลวรอนทอยตนๆ อณหภมของไอนารอนจะสงกวา 240 องศาเซลเซยส ขนไป แหลงทเปนไอนาสวนใหญน จะพบนอยมากในโลกเรา แตสามารถนามาใชผลตกระแสไฟฟาไดมากทสด เชน The Geyser Field ในมลรฐแคลฟอรเนย ประเทศสหรฐอเมรกา และ Larderello ในประเทศอตาล เปนตน

2. แหลงทเปนน ารอนสวนใหญ (Hot Water Dominated) เปนแหลงกกเกบสะสมความรอนทประกอบไปดวย นารอนเปนสวนใหญ อณหภมนารอนจะมตงแต 100 องศาเซลเซยส ขนไป ระบบนจะพบมากทสดในโลก เชนท Cerro Prieto ในประเทศเมกซโก และ Hatchobaru ในประเทศญป น เปนตน

20


3. แหลงหนรอนแหง (Hot Dry Rock) เปนแหลงสะสมความรอน ทเปนหนเนอแนน แตไมมนารอนหรอไอนา ไหลหมนเวยนอย ดงนนถาจะนามาใชจาเปนตองอดนาเยนลงไปทางหลมเจาะ ใหนาไดรบความรอนจากหนรอน โดยไหล หมนเวยนภายในรอยแตกทกระทาขน จากนนกทาการสบนารอนน ขนมาทางหลมเจาะอกหลมหนง ซงเจาะลงไป ใหตดกบรอยแตกดงกลาว แหลงหนรอนแหงน กาลงทดลองผลตไฟฟา ท มลรฐแคลฟอรเนย ประเทศสหรฐอเมรกา และท Oita Prefecture ประเทศญป น

การประยกตใชแหลงความรอนใตพภพ

ปจจบน เทคโนโลยในการพฒนาแหลงพลงงาน ความรอนใตพภพไดมความกาวหนาขนมาก เนองจากมการวจยอยางจรงจงของประเทศตาง ๆ ทพยายามคนควาเพอการเพมปรมาณการผลตพลงงานความรอนใตพภพเพอชดเชย กบปรมาณนามนทกาลงขาดแคลน การศกษาสวนใหญมงทจะนาความรอนทไดจากความรอนใตพภพมาใชในการผลต กระแสไฟฟา อณหภมของนาและไอรอนทเหมาะสาหรบนามาใชในการผลตกระแสไฟฟาควรจะมอณหภมสงกวา 180 องศาเซลเซยส และมความดนประมาณ 10 บรรยากาศ สามารถนามาแยกไอนารอนไปหมนกงหนผลตไฟฟาไดโดยตรง แตถาอณหภมของนารอนมอณหภมในระดบปานกลางคอ อยตากวา 180 องศาเซลเซยสการนานารอนไปประยกตใชตองอาศยสารทางาน (Working fluid) ซงมจดเดอดตา เชน Freon, Amonia หรอ Isobutane เปนตวรบความรอนจากนารอน เมอสารทางานดงกลาวไดรบความรอนจะเปลยนสภาพเปนไอและมความดนสงขนจนสามารถหมนกงหนผลตกระแสไฟฟาได ซงเรยกโรงไฟฟาชนดนวาโรงไฟฟาระบบ 2 วงจรไดมการวจยในโครงการพฒนาพลงงานความรอนขนในประเทศสหรฐอเมรกาโดยทดลองเจาะในบรเวณ Fenton Hill ทความลก 2,758 เมตร พบหนรอนมอณหภม 1855 องศาเซลเซยส ซงหนรอนทพบมสภาพเปนหนแขง ไมมรพรน นา ไมสามารถซมผานได และไมเปนแหลงกกเกบนารอน แตดวยความกาวหนาทางเทคโนโลย สามารถสรางแรงอดภายใน เนอหนขางใตจนแตกเปนรพรนกวางพอทจะเปนแองทใช กกเกบนาใตดน จากนนไดทาการปมนาเยนลงในแองขางใตทสรางขน นาเยนในแองจะไดรบการถายเทความรอนจาก หนรอนทมอณหภมสง จนนามอณหภมสงขนและขยายตวกลายเปนไอนาเดอดพงขนมาสบนผวโลกทางรเจาะ ซง สามารถนาไอนาเดอดไปใชการผลตกระแสไฟ

สาหรบประเทศไทยไดมการประยกตใชพลงงานความรอนจากความรอนใตพภพในการผลตกระแสไฟฟาเปนแหงแรกของภาคพนเอเซยท บอนาพรอน อาเภอฝาง จงหวดเชยงใหม โดยการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทยไดรวมมอกบกรมทรพยากรธรณและมหาวทยาลยเชยงใหมดาเนนการสารวจศกยภาพของการพฒนาแหลงพลงงานความรอนใตพภพตงแตป พศ.2521 พบวานารอนจากหลมเจาะระดบตนทอาเภอฝาง มความเหมาะสมตอการนามาผลตกระแสไฟฟา ดวยระบบ 2

21


วงจร ขนาดกาลงผลต 300 กโลวตต ดงนน ป พศ.2531 จงมการตดตงเครองกาเหนดไฟฟาระบบ 2 วงจร ขนาดกาลงผลต 300 กโลวตตขน ซงสามารถผลตพลงงานไฟฟาได ถงปละประมาณ 1.2 ลานหนวย

ลกษณะการทางานของระบบนคอ นาความรอนทไดจาก ความรอนใตพภพจะถกนามาแลกเปลยนความรอนกบสารทางานทมจดเดอดตาๆ โดยทสารทางานและความรอนใตพภพ จะไมสมผสกนโดยตรง เมอสารทางานไดรบความรอนจะทาใหเกดการเดอดและกลาย เปนไอไปหมนกงหนไฟฟาจากนนไอจะถกทาใหเยนตวลงและกลายเปนของเหลว ไหลกลบไปแลก เปลยนความรอนกบความรอนใตพภพอกครงซงจะทางานเปนวฎจกร หลงจากของไหลรอนจากความรอนใตพภพไหลแลกเปลยนความรอนกบสารทางานแลวจะถกสงกลบ คนใตดนดงเดม เพอปองกนการ ทรดตวของโครงสรางดน ขอดของระบบนกคอ ไมมมลพษทางอากาศ

ปจจบนโรงงานผลตกระแสไฟฟาทผลตจากพลงงานความรอนใตพภพ ม 3 ประเภท ดงน

1. โรงไฟฟาแบบ Dry Steam โรงงานผลตกระแสไฟฟาจากไอนา หรอ Dry Steam คอ คอโรงงานผลตกระแสไฟฟาจากพลงงานความรอนใตพภพชนดแรกทถกสรางขน โรงไฟฟานจะผลตกระแสไฟฟาจากไอระเหยของนารอนเขาสเครองผลตกระแส ไฟฟาโดยตรง ยกตวอยางโรงไฟฟาชนดน ไดแก โรงไฟฟาไกเซอรส ทภเขามายาคามส ทางตอนเหนอของรฐแคลฟอรเนย ประเทศสหรฐอเมรกา

2. โรงไฟฟาแบบ Flash Steam โรงไฟฟาระบบนเปนทนยมอยางแพรหลายในปจจบน โรงไฟฟาระบบนจะใชนารอนทมอณหภมสงกวา 360 องศาฟาเรนไฮต (ราว 182 องศาเซลเซยส) ทถกสงไปยงเครองผลตกระแสไฟฟาบนผวโลก เมอนาถงเครองผลตไฟฟา นาจะมอณหภมลดลงและถกแปรสภาพเปนไอนา ทจะเป นพลงงานใหกบกงหน หรอเครองผลตกระแสไฟฟา สวนนาทหลงเหลออยจะถกสงกลบไปยงบอนารอนตามเดม ยกตวอยางโรงไฟฟาชนด นไดแก โรงไฟฟาในเขตภเขาไฟโคโซ ทอนโย เคานต รฐแคลฟอรเนย ประเทศสหรฐอเมรกา

3. โรงไฟฟาแบบ Binary Cycle โรงไฟฟาแบบนจะแตกตางจาก 2 ระบบกอนหนาน เนองจากไอนาจากบอนารอน จะไมถกสงมายงกงหน หรอ เครองผลตกระแสไฟฟา ระบบน นาจากบอนารอนจะถกใชเพอสรางใชการสงผานความรอนแก “สารทางาน” (working fluid) อกตวทจะระเหย และใชเพอเปนพลงงานแกกงหน/เครองผลตกระแสไฟฟา นารอนและสารทางานจะถกเกบในระบบไหลเวยน หรอ ทอทปดสนท ทแยกกน และไมมทางมาผสมกน

22


ขอดของระบบนคอ สามารถผลตกระแสไฟฟาจากนาทอณหภมตากวา 2 แบบแรก (ตงแต 225 องศาฟาเรนไฮต ถง 360 องศาฟาเรนไฮต) โดยใชสารทางานทมจดเดอดตากวานา นอกจากน โรงไฟฟาระบบนยงไมปลอยมลพษสชนบรรยากาศอกดวย ยกตวอยางโรงไฟฟาชนดนไดแก โรงไฟฟาใน คาซา เดยโบล ฮอต สปรง ทโมโน เคานต รฐแคลฟอรเนย ประเทศสหรฐอเมรกา

ในปจจบนหลายประเทศกาลงศกษา วจยและพฒนาการนาพลงงานความรอนใตพภพในระบบ หนรอนแหง (Hot Dry Rock) มาใช ซงพลงงานความรอนมาจากหนอคนทสามารถกกเกบความรอนมาก แตเปนหนเนอแนน ไมมรอยแตกและไมมนารอนเกบกกอย โดยการเจาะหลมลงไปอยางนอย 2 หลม ทาใหหนเกดรอยแตก อาจโดยวธการระเบดหรออดนาทมความดนสงลงไป และอดนาเยนตามลงไปซงความรอนทมอยในหนจะทาใหนารอนขน และไหลเวยนยในรอยแตก สวนหลมทสองเจาะเพอสบนารอนขนมาใช โดยการเจาะตดแนวรอยแตก หากการวจยนประสบความสาเรจจะเปนการเปดม ตใหมในการนาพลงงานความรอนใตพภพมาใชประโยชน

โดยทวไป ผลพลอยไดจาก การผลตกระแสไฟฟาคอ นารอน ทยงมอณหภมสงประมาณ 80 องศาเซลเซยส จะสามารถ นามาใชในการอบผลตภณฑทางการเกษตร เชน ใชสาหรบการอบแหงใบยาสบ อบแหงอาหาร หรอพชสมนไพร ซ งจะสามารถใชแทนพลงงานความรอนทไดจากถานฟน ไดมการศกษาถงการนาความรอนใตพภพมาใชในการอบแหงทบอนาพรอน อาเภอสนกาแพง จงหวดเชยงใหม โดยการนานารอนมาผานเครองแลกเปลยนความรอนแบบเทอรโมไซฟอน เพอใชในการอนอากาศกอนเขาหองอบแหง อากาศทไดหลงจากผานเครองแลกเปลยนความรอนจะเปนอากาศรอนปราศจากความชนมอณหภม อยระหวาง 60-75 องศาเซลเซยส ซงสามารถใชกบการอบพชหมนไพรไดเปนอยางด

นอกจากน ยงสามารถนาความรอนทยงคงเหลอ นาไปใชสาหรบใหความอบอนเพอการเพาะพนธไมหรอเพาะพนธไหมเพอเพมคณภาพและผลผลตไหมไทยใหดยงขน นารอนทเยนตวลงหลงจากการใชประโยชนจากการผลต กระแสไฟฟา หรอจากโรงงานอตสาหกรรม ยงสามารถนาไปใชประโยชนไ ดในเชงการเกษตร เนองจากเปนนาคอนขาง บรสทธเพราะเกดจากการควบแนนของไอนา การประยกตใชความรอนใตพภพ

แหลงนาพรอนหลายแหงไดถกพฒนาเปนแหลงทองเทยวและนนทนาการ โดยเฉพาะพฒนาเปนแหลงทองเทยวเชงสขภาพ เนองจากความเช อทวาการอาบ หรอแชนาพรอนจะทาใหสขภาพดขน สามารถบรรเทาอาการบางอยางทเปนสาเหตของโรครายตางๆ ได เชน โรคความดนโลหต อาการปวดกระดก ไขขอเสอมหรออกเสบ โรคระบบทางเดนหายใจ โรคผวหนง รดสดวงทวาร เปนตน และถอเปนการรกษาทางการแพทยรปแบบหนงทเรยกวาวารบาบด ( Water Therapy) ซงความเชอนมมากอนทคาวา ESPA ซงเปนรากศพทภาษาเบลเยยม และถกเปลยนมาเปนคาวา SPA (Salus per Acquam) ในองกฤษ โดยนาทมอณหภมสงพอเหมาะจะชวยเพมการไหลเวยนของโลหต มผลตอการผอนคลายความตงเครยดของกลามเนอ ขยายรขมขนทาใหแรธาตไหลเขาไปตาม รขมขน จงชะล างสงสกปรกในผวหนง

23


ออกไดด ในประเทศจนมการใชประโยชนนาพรอนเพอการอาบและซกลางอยางแพรหลายมากกวา 2,000 ปแลว ในหลายประเทศมการพฒนาแหลงนาพรอนในเมองเพอเปนแหลงทองเทยวเชงสขภาพ เชน เมองบารธ (Bath) ประเทศองกฤษ เมองโรโตรว ประเทศนวซแลนด เปนตน

การใชประโยชนจากนาพรอนเชนนมมาตงแตสมยโรมนแลว ในหลายประเทศนยมการแชหรออาบนาพรอนเนองจากบรเวณทเกดนาพรอนสวนใหญจะใกลกบภเขาไฟ หรอหนภเขาไฟเกา จงมซลเฟอรหรอกามะถนตดขนมาซงมคณสมบตในการรกษาโรคผวหนงได และยงมแรธาตทมคณ สมบตในการรกษาโรคทแตกตางกนไป เชน นาพรอนคารบอเนต (Carbonate Springs) นาพรอนเกลอ (Salt Springs) นาพรอนโซเดยมไฮโดรเจนคารบอเนต (Saltine Sodium Hydrogen Carbonate Springs) อณหภมนาพรอนทเหมาะแกการแชหรออาบจะอยท 40 องศาเซลเซยส ทงนควรแชนาพรอนวนละ 2-3 ครง ครงละ 30 นาท โดยการชาระลางรางกาย 20 นาท และทากายภาพบาบดในนาพรอนอก 10 นาท และแรธาตตองใชเวลาซมผานรขมขนประมาณ 6-7 ชวโมง ดงนนควรชาระรางกายดวยนาสะอาดหรอภายหลงจากอาบนาพรอนไปแลว 7 ชวโมง สระแชนาแรมทงทเปนสระแชธรรมชาต สระแชเลยนแบบธรรมชาต หรอในลกษณะของสระวายนาทงทเปนสาธารณะและหองแชสวนตว ทงทตงอยกลางแจง (Outdoor) และในรม (Indoor)

นาแรเปนนาบรสทธทเกดขนเองโดยธรรมชาต มแรธาตประกอบมากกวานาธรรมดาซงเปนคณสมบตตามสภาพทางธรณวทยาของแหลงนานนๆ ซงเปนทยอมรบกนทวไปทงยโรป สหรฐอเมรกา และเอเชยวานาแรจากนาพรอนมแรธาตทเปนประโยชนตอสขภาพมากมาย ในวงการเครองสาอางกพยายามนาแรธาตเหลาน ออกมาชวยประทนผว ใหความชมชนและปรบสภาพผวสวนชนนอกสดทเสอมสภาพ นาแรสาหรบจาหนายตองเปนนาแรธรรมชาต ไมผานกรรมวธทจะทาใหคณสมบตทางเคมของนาแรเปลยนไปจากเดม ทงนอนญาตใหเตมกาซคารบอนไดออกไซด หรอกาซโอโซนได แตตองเตมเพยงชนดใดชน ดหนงเทานน ตองมความสะอาดปราศจากแบคทเรยทใหโทษตอรางกาย หรอสงทเปนพษ นาแรโดยปกตจะมปรมาณสารพวกโลหะหนกอยนอยมาก หากมมากแสดงวามการปนเปอน อนอาจตดมาตามเครองมอเครองใชในการผลตแรธาตใตดนมทงทไมสงผล และสงผลเสยตอรางกาย จงตองมการตรวจสอบกอนวาแรทปน มานนเปนพษตอรางกายหรอไม โดยจะมมาตรฐานกาหนด คอ Codex (มาตรฐานอาหารระหวางประเทศ) เปนมาตรฐานในการกาหนดการตรวจสอบ เนองจากแรธาตในนาแรนนมมากมายหลายชนดทงทมประโยชนและมโทษ เชน ไซยาไนด ไนเตรท ไนไตรต สารหน ฟลออรน โบรอน ไอโอดน โมลบดนม แวนนาเดยม ซลเนยม โครเมยม แรธาตเหลานอาจตดมากบนาแรเองตามธรรมชาต ซงหากมปรมาณมากอาจเปนพษตอรางกายได ควรดมในเวลาททองวาง ดมทละนอยใชเวลาดมนา 30-50 นาท ในแตละครง ไมควรดมกอนเวลานอนหลบ หากดมนาแรในปรมาณมากเกนไปจะไมเปนผลดตอสขภาพ เดก สตรมครรภและผ เปนโรคหวใจไมควรดมนาแร

แหลงทมา : http://53010214014.blogspot.com/2012/08/blog-post.html

24


สถานการณนวเคลยรโลก โรงไฟฟานวเคลยรโรงแรกของโลกถกสรางขนในประเทศองกฤษ และเรมจายกระแสไฟฟาในเชงพาณชยเมอป 2499 มการพฒนาเทคโนโลยและมาตรฐาน

ความปลอดภยของโรงไฟฟานวเคลยรตอเนองมาเปนระยะเวลากวา 50 ป โดยปจจบนมโรงไฟฟานวเคลยรทวโลกรวม 437 โรง กระจายอยในประเทศตางๆ 31 ประเทศ และยงมโรงไฟฟานวเคลยรทอยระหวางการกอสราง 32 โรงใน 13 ประเทศ อยในแผนการกอสราง 94 โรง และอยในขอเสนอขอกอสรางอก 222 โรง

ประเทศทมโรงไฟฟานวเคลยรมากทสด คอ สหรฐอเมรกา 103 โรง ตามดวยฝรงเศส 59 โรง และญป น 55 โรง หากนบจานวนโรงไฟฟานวเคลยรทมในทวปตางๆ แลว จะเหนไดวาทวปอเมรกาเหนอมโรงไฟฟานวเคลยร 121 โรง อเมรกากลางและใตม 6 โรง ยโรปม 205 โรง ตะวนออกกลางและแอฟรกาเหนอม 2 โรง เอเชยม 106 โรง

ปจจบน “พลงงานนวเคลยร” ถกเลอกใหเปนเชอเพลงในโรงไฟฟาเปนลาดบแรกๆ ของโลก เนองจากมตนทนการผลตทสามารถแขงขนกบเชอเพลงประเภทอนได และราคาเชอเพลงมเสถยรภาพ ทสาคญเปนโรงไฟฟาทไมปลอยมลภาวะ ไมสรางปญหากาซเรอนกระจก ซงเปนสาเหตหนงของภาวะโลกรอน ในขณะเดยวกน ตองยอมรบวายงมคนจานวนมากทยงมความกงวลและไมมนใจกบความปลอดภยจากโรงไฟฟานวเคลยร

รจกโรงไฟฟานวเคลยร โรงไฟฟานวเคลยรเปนโรงไฟฟาพลงความรอนประเภทหนง ซงเรยกชอตามประเภทของเชอเพลงทใชในกระบวนการผลตไฟฟา มหลกการ ทางานคลายกบ

โรงไฟฟาทใชนามน ถานหน และกาซธรรมชาต ทงนตนกาเนดพลงงานของโรงไฟฟานวเคลยรจะอาศยพลงความรอนทเกดขนจากปฏกรยาการแตกตวของธาตยเรเนยม ไปใชในกระบวนการผลตไอนาทใชในการเดนเครองกาเนดไฟฟา

โรงไฟฟานวเคลยรทวไปใชปฏกรยาฟชชน ไดแก การนาอนภาคนวตรอนทไดจากสารรงสเขาไปกระตนธาตหนก เชน ยเรเนยม ทาใหเกดการแตกตวกลายเปนธาตใหมซงจะมการปลดปลอยความรอนพรอมกบอนภาคนวตรอนทเกดขนใหมอกจานวนหนง เมอมปรมาณยเรเนยมเพยงพอและมสภาวะท เหมาะสม อนภาคนวตรอนทเกดขนใหมจะกลบเขาไปทาปฏกรยากบยเรเนยมอยางตอเนอง ไดความรอนออกมาอยางมหาศาล

25


เชอเพลงนวเคลยร เชอเพลงนวเคลยร คอ แรยเรเนยมทผานการแปลงสภาพองคประกอบ ทาใหเปนเมดและประกอบเปนแทงมดรวมกนเพอนาไปใชในปฏกรณ กาหนดการ

เปลยนเชอเพลงใหมอาจกระทาเปนรายวน หรอรายป ซงขนอยกบชนดของปฏกรณยเรเนยม-235 เพยงหนงกรมใหความรอนเทยบเทาถานหนชนด 3 ตน ในโรงไฟฟานวเคลยรขนาด 1,000 เมกะวตต ใชยเรเนยมเขมขนแบบใชครงเดยว ประมาณ 30 ตนตอป ถาใชถานลกไนตจะตองมปรมาณถง 6,000,000 ตนตอป

โรงไฟฟานวเคลยร “โรงไฟฟานวเคลยร” เปนโรงไฟฟาพลงความรอนชนดหนง เกดจากปฏกรยาการแตกตวของธาตยเรเนยมทใหพลงงานความรอนมหาศาลในการผลตไอนาไป

หมนเครองกาเนดไฟฟา โรงไฟฟานวเคลยรทนยมใชอยางแพรหลายทวโลกม 3 แบบ ดงน 1. แบบน าเดอด (Boiling Water Reactor-BWR) หลกการทางานของโรงไฟฟานวเคลยรแบบนาเดอด : ระบบผลตไอนาเปนแบบวงจรเดยวความดน

ภายในหมอปฏกรณประมาณ 6-9 ลานปาสกาล อณหภมนาประมาณ 285 องศาเซลเซยส ไอนาจะถกสงไปกงหนโดยตรงเพอผลตไฟฟา 2. แบบความดนสง (Pressurized Water Reactor-PWR) หลกการทางานของโรงไฟฟานวเคลยรแบบความดนสง : ระบบผลตไอนาเปนแบบสองวงจร

ความดนภายในหมอปฏกรณประมาณ 15.6 ลานปาสกาล อณหภมนาสงประมาณ 315 องศาเซลเซยส แตไมเดอดเปนไอเนองจากถกควบคมดวยเครองอดความดนนารอนจะถกสงไปยงเครองผลตไอนา เพอทาใหนาในอกวงจรหนงเดอด ไอนาจะถกสงไปยงกงหนเพอผลตไฟฟา

3. แบบแคนด (CANDU) หลกการทางานของโรงไฟฟานวเคลยรแบบแคนด : ระบบผลตไอนาเปนแบบสองวงจร แตใชนามวลหนก (Heavy water, D2O) แทนนาธรรมดา นามวลหนกในทอเชอเพลงมความดนประมาณ 10 ลานปาสกาล มอณหภมสงประมาณ 310 องศาเซลเซยส โดยใชหลกการทางานเชนเดยวกบแบบแรงดนสง

ความปลอดภยของโรงไฟฟานวเคลยร มาตรฐานความปลอดภยของโรงไฟฟานวเคลยรเปนไปตามมาตรฐานของทบวงการพลงงานปรมาณระหวางประเทศ ( IAEA) โดยคานงถงความปลอดภยตอ

สาธารณชนและสงแวดลอมเปนสาคญ อาท - ใชเชอเพลงยเรเนยมทมความเขมขนตา - เตาปฏกรณไดรบการออกแบบใหทางานเฉพาะในสภาวะปฏกรยาแตกตวคงทเทานน ไมสามารถเกดการระเบดในลกษณะเดยวกบระเบดปรมาณ

26


- มสวนการปดกนรงสหลายชน - มระบบปองกนฉกเฉน ฯลฯ

ความปลอดภยจากกากกมมนตรงส พลงงานนวเคลยรเปนเทคโนโลยผลตไฟฟาทคานงถงการเกบกาจดของเสยจากกระบวนการผลตและนาคาใชจายเขารวมไวในตนทนการดาเน นการทงหมด

แลว โรงไฟฟานวเคลยรมกากกมตรงสปรมาณนอย ในการเดนเครองโรงไฟฟานวเคลยรขนาดกาลงผลต 1,000 เมกะวตตเปนเวลาหนงป จะมเชอเพลงใชแลวประมาณ 8-20 ลกบาศกเมตร หรอประมาณถงขนาด 200 ลตร จานวน 10 ถงตอป วธการเกบกาจดกากกมมนตรงสจากโรงไฟฟานวเคลยร สามารถแบงตามระดบความแรงของรงสไดดงน

1. กากกมมนตรงสระดบต า ไดแก วสดปนเปอนรงส เชน ชดปฏบตงานอปกรณเครองมอ รวมทงนาทใชชาระลางอปกรณภายในโรงไฟฟา 2. กากกมมนตรงสระดบกลาง ไดแก อปกรณทเกยวของกบสารรงสโดยตรง เชน ไสกรองสารกมมนตรงส ทอหมเมดเชอเพลงการเกบกากกมมนตรงส

ระดบตาและระดบกลาง โดยนามาผานกระบวนการขจดกากลดปรมาณลง แลวบรรจถงขนาด 200 ลตร บดวยวสดกนรงส นาไปเกบในสถานทเกบกากบนพนดน หรอฝงในระดบความลก ประมาณ 5-10 เมตร ซงมอยหลายแบบตามความเหมาะสม

3. กากกมมนตรงสระดบสง ไดแก สารกมมนตรงสทเกดใหมรวมทงพลโตเนยมภายในแทงเชอเพลงใชแลว ยเรเนยมทเหลออยบางสวนและกากทเกดจากการสกดเชอเพลงมาใชใหม กากกมมนตรงสระดบสงจะถกอบใหแหง แลวนาไปหลอมใหเปนเนอเดยวกนกบแกวชนดพเศษ (บอโรซลเคท) ทความรอนสง บรรจลงถ งและนาไปเกบในสถานททเหมาะสม ซงในปจจปนการจดเกบกากกมมนตรงสระดบสงทมความปลอดภยทสด คอ การฝงลงในชนหนทแขง ความลกจากระดบผวดนลงไปมากกวา 500 เมตร

ความปลอดภยจากรงส จากขอมลทบวงการพลงงานปรมาณระหวางประเทศ (International Atomic Energy Agency-IAEA) พบวา รงสจากโรงไฟฟานวเคลยรทเดนเครองอยทว

โลก มปรมาณรอยละ 0.15 ของรงสโดยรวมจากแหลงตางๆ รงสเปนสงทมอยและเกดตามธรรมชาตมนษย เราอาศยอยในสงแวดลอมและทามกลางสงประดษฐซงแผรงสทงใหคณ และโทษอยตลอดเวลาโดยไมอาจหลกเหลยงไดแมแตรางกายเราเองกมสารกมมนตรงสประกอบอยดวยหลายชนด เชน คารบอน -14 โปแตสเซยม-40 และ โปโลเนยม -210

27


โรงไฟฟานวเคลยรกบสงแวดลอม พลงงานนวเคลยร นบเปนพลงงานทสะอาด เมอเปรยบเทยบการผลตไฟฟาจากพลงงานนวเคลยรกบเชอเพลงอนๆ พ บวาการผลตไฟฟา 1 หนวยจาก

โรงไฟฟานวเคลยรจะปลอยกาซเรอนกระจกเพยง 0.022 กโลกรมของกาซคารบอนไดออกไซด ซงนอยกวาการผลตไฟฟาจากเชอเพลงฟอสซล เชน ถานหน กาซธรรมชาต ฯลฯ

โรงไฟฟานวเคลยรในเชงเศรษฐศาสตร โรงไฟฟานวเคลยรใชเงนลงทนในการกอสรางสงกวาโรงไฟฟาพลงงานความรอนชนดอนเนองจากตองมมาตรการความปลอดภยหลายชนและใชอปกรณทม

มาตรฐานสงมาก แตไดเปรยบในดานตนทนการผลตตอหนวยถกกวา เนองจากราคาคาเชอเพลงตา และไมผนผวนเหมอนนามนและกาซธรรมชาต

ขอด – ขอจ ากดของโรงไฟฟานวเคลยร ขอด „ เปนแหลงผลตไฟฟาขนาดใหญ โดยมตนทนการผลตไฟฟาทแขงขนไดกบโรงไฟฟาชนดอนๆ „ เปนโรงไฟฟาทสะอาด ไมกอใหเกดมลพษ และกาซเรอนกระจก „ ชวยเสรมสรางความมนคงใหระบบผลตไฟฟา เนองจากใชเชอเพลงนอย ทาใหมเสถยรภาพในการจดหาเชอเพลง และราคาเชอเพลงมผลกระทบตอตนทน

การผลตเลกนอย „ มแหลงเชอเพลงมากมาย เชน แคนาดาและออสเตรเลย และราคาไมผนแปรมากเมอเทยบกบเชอเพลงฟอสซล ขอจ ากด „ ใชเงนลงทนในการกอสรางสง „ จาเปนตองเตรยมโครงสรางพนฐานและพฒนาบคลากรเพอใหการดาเนนงานเปนไปอยางมประสทธภาพ „ ตองการการเตรยมการจดการกากกมมนตรงส และมาตรการควบคมความปลอดภยเพอปองกนอบตเหต „ ยงไมเปนทยอมรบของประชาชน ประชาชนมขอกงวลใจในเรองความปลอดภย

28


การศกษาการตงโรงไฟฟานวเคลยรในประเทศไทย สาหรบในประเทศไทย ในแผนพฒนากาลงผลตไฟฟาฉบบปจจบน (PDP2007) ไดมการบรรจนาพลงงานนวเคลยรมาใชผลตไฟฟา ซงกาหนดใหมการศกษา

และเตรยมการกอสรางโรงไฟฟานวเคลยรขนในอก 13 ปขางหนา (พ.ศ. 2563-2564) จานวน 4 โรง โรงละ 1,000 เมกะวตต รวมเปน 4,000 เมกะวตต หากมการตงโรงไฟฟานวเคลยรในประเทศไทยในอนาคต สามารถทจะเลอกใชโรงไฟฟารนใหมๆ ซงมการออกแบบดานความปลอดภยสง มควา มแนนอนใน

การทางานสงคมคาทางเศรษฐกจการลงทน และเปนผลดดานการผลตพลงงานไฟฟาหลก แตในขณะเดยวกนโรงไฟฟานวเคลยร เปนของใหมสาหรบคนไทย การศกษาถงผลกระทบอยางรอบคอบ รวมทงสรางความรความเขาใจเรองความปลอดภย และการจดเกบกากนวเคลยรแกประชาชน จงเปนสง สาคญ เพอสรางการยอมรบจากประชาชน ซงโรงไฟฟานวเคลยรจะเกดไดหรอไม ขนอยกบความพรอมของหนวยงานทเกยวของ และทสาคญตองไดรบการยอมรบจากประชาชนเปนสาคญ

การพจารณาเลอกท าเลทตงโรงไฟฟานวเคลยร การเลอกทาเลทตงโรงไฟฟานวเคลยร ตองพจารณาปจจยหลก ดงน 1. ดานความปลอดภย ไดแก สภาพพนผวดน (Regional Surface Faulting) แผนดนไหว (seismicity) ความเหมาะสมของโครงสรางใตดน ( Suitability

of Subsurface Material) ภเขาไฟ ( Volcanism) นาทวมจากทะเล ( Coastal Flooding ) นาทวมจากแมนา ( River Flooding ) และปรากฏการณทางภมอากาศทรนแรง (Extreme Meteorological Phenomena)

2. ผลกระทบตอสงแวดลอม ไดแก เหตการณทเกดขนจากการกระทาของมนษย ( Man-Induced Events) ประชากร (Demography) การใชทดนและนา ( Land and Water Use ) สงทออนไหวตอความรสก (Sensitive Items ) เชน แหลงโบราณคด แนวปะการง ทอยของสตวอพยพ เปนตน

3. ความเหมาะสมเชงเศรษฐศาสตร ไดแก การจดหาพนท (Land Acquisition) การเขาถงพนท ( Access Road) การเตรยมพนท (Site Preparation) ระบบนาระบายความรอน (Cooling Water System) และสถานทในการขนสงวสด (Loading / Unloading Facilities)

29


บทท 2 พลงงานทดแทนในทองถนทสามารถน ามาใชในชวตประจ าวน

สถานการณพลงงานป 2556 และแนวโนมป 2557

ภาพรวมเศรษฐกจ สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) รายงานอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจไทยป 2556 คาดวาจะขยายตวรอยละ 3.0 โดยในชวงไตรมาสแรกถงไตรมาสทสาม ภาวะเศรษฐกจไทยมอตราการขยายตวรอยละ 3.7 จากปจจยการขยายตวของภาคการกอสรางภาคเอกชน และภาคการทองเทยวเปนหลก คาดวาทงปจานวนนกทองเทยวตางชาตจะเพมขนเปน 26.2 ลานคน หรอเพมขนรอยละ 17 จากปกอน ซงการใชจายคาทพก คาโรงแรม และคาอาหาร ของนกทองเทยวตางชาต สงผลตอการขยายตวของการบรโภคภาคครวเรอน โดยสาขาโรงแรมและภตตาคารในชวง 9 เดอนแรกขยายตวรอยละ 14.7 สวนการกอสรางภาคเอกชนขยายตวเพมขนจากการลงทนอสงหารมทรพยทงในกรงเทพฯ และเมองใหญๆ โดยเฉพาะบานและคอนโดมเนยมบรเวณแนวเสนทางรถไฟฟาหรอรถไฟความเรวสงตามแผนการกอสรางของรฐบาล ปจจยเหลานสงผลตอสถานการณพลงงานของประเทศในป 2556 ดงน

การใช การผลต และการน าเขาพลงงานเชงพาณชยขนตน การใชพลงงานเชงพาณชยขนตน ในป 2556 เพมขนรอยละ 1.2 เมอเทยบกบป 2555 หรออยทระดบ 2,005 เทยบเทาพนบารเรลนามนดบตอวน โดยกาซ

ธรรมชาตมสดสวนการใชมากทสดคดเปน รอยละ 46 มการใชเพมขนรอยละ 3.2 การใชนามนมสดสวนรองลงมาทรอยละ 36 มการใชเพมขนรอยละ 2.6 สวนการใชถานหน/ลกไนตซงมสดสวนการใชทรอยละ 16 มการใชลดลงรอยละ 4.4 และการใชไฟฟาพลงนา/ไฟฟานาเขา มการใชลดลงรอยละ 15.7 สาหรบการผลตพลงงานเชงพาณชย ในป 2556 เพมขนเลกนอยเมอเทยบกบป 2555 คอเพมขนรอยละ 0.2 โดยอยทระดบ 1,083 เทยบเทาพนบารเรลนามนดบตอวน ในขณะทการนาเขาพลงงานเชงพาณชย (สทธ) เพมขนรอยละ 4.4 อยทระดบ 1,127 เทยบเทาพนบารเรลนามนดบตอวน ทงน การนาเขาพลงงานเชงพาณชย (สทธ) คดเปนรอยละ 56 ของการใชพลงงานเชงพาณชยขนตน

30


มลคาการใชพลงงาน ในป 2556 มมลคา 2,130,007 ลานบาท เพมขนจากป 2555 ซงอยทระดบ 2,100,708 ลานบาท อย 29,299 ลานบาท หรอคดเปนเพมขนรอยละ 1.4 โดยการใชนามนสาเรจรปไฟฟา และพลงงานทดแทน มมลคาเพมขน ในขณะทกาซธรรมชาต และถานหน/ลกไนต มมลคาลดลง ทงน การใชนามนสาเรจรปมมลคาการใชสงสด โดยมมลคาการใชเพมขนรอยละ 1.0 ไฟฟาเพมขนรอยละ 3.2 และพลงงานทดแทนเพมขนรอยละ 6.6 สวนมลคาการใชกาซธรรมชาต และถานหน/ลกไนต ลดลงรอยละ 1.2 และ 19.9 ตามลาดบ

31


มลคาการนาเขาพลงงาน ในป 2556 มมลคารวม 1,416,425 ลานบาท ลดลงจากป 2555 ซงอยทระดบ 1,445,999 ลานบาท อย 29,574 ลานบาท หรอคดเปนลดลงรอยละ 2.0 โดยมลคาการนาเขานามนดบซงมสดสวนมากทสดคดเปนรอยละ 76 มมลคาการนาเขาลดลงรอยละ 3.8 เนองจากราคานามนดบในตลาดโลกปรบตวลดลง สวนมลคาการนาเขากาซธรรมชาตและ LNG ซงมสดสวนรองลงมา คอคดเปนรอยละ 10 มมลคาการนาเขาเพมขนรอยละ 4.7 ทงน ประเทศไทยเรมมการนาเขา LNG ตงแตเดอนพฤษภาคม 2554 และมแนวโนมการนาเขาเพมขนทกปเนองจากมความตองการกาซธรรมชาตเพมขน

มลคาการสงออกพลงงาน ในป 2556 มมลคารวม 368,257 ลานบาท ลดลงจากป 2555 ซงอยทระดบ 401,138 ลานบาท อย 32,881 ลานบาท หรอคดเปนลดลงรอยละ 8.2 ทงน มลคาการสงออกพลงงานในป 2556 ลดลงทกประเภท โดยมลคาการสงออกนามนสาเรจรปซงมสดสวนมากทสดคดเปน รอยละ 90 มมลคาการสงออกอยทระดบ 332,982 ลานบาท ลดลงรอยละ 3.3 เมอเทยบกบป 2555

32


สถานการณพลงงานแตละชนด นามนดบ ป 2556 มปรมาณการนาเขาอยทระดบ 872 พนบารเรลตอวน เพมขนรอยละ 1.4 คดเปนมลคา 1,076 พนลานบาท ลดลงรอยละ 3.5 เมอเทยบ

กบป 2555 เนองจากราคาเฉลยนามนดบนาเขาลดลงจากราคาเฉลยป 2555 อย 4 เหรยญสหรฐตอบารเรล อยทระดบ 110 เหรยญสหรฐตอบารเรล

33


นามนสาเรจรป ในป 2556 มการใชนามนสาเรจรปเพมขนจากป 2555 รอยละ 2.7 โดยการใชนามนเบนซนเพมขนรอยละ 6.2 นามนดเซลเพมขนรอยละ 1.8 นามนเครองบนเพมขนรอยละ 9.1 และ LPG (ไมรวมการใชในอตสาหกรรมปโตรเคม) มการใชเพมขนรอยละ 1.0 ในขณะทการใชนามนเตาลดลงรอยละ 8.8

34


นามนกลมเบนซน ในป 2556 การใชนามนเบนซนเฉลยอยทระดบ 22.4 ลานลตรตอวน เพมขนรอยละ 6.2 เมอเทยบกบป 2555 โดยการใชนามนเบนซนทเพมขนสงมากในป 2556 เปนผลมาจากจานวนรถยนตจดทะเบยนใหมทเพมขนจากนโยบายคนเงนภาษใหกบผ ซอรถยนตคนแรกของรฐบาล

35


นามนเบนซน (เบนซนออกเทน 95) ในป 2556 มปรมาณการใชนามนเบนซน หรอ เบนซนออกเทน 95 (ตามประกาศราชกจจานเบกษาฉบบท 129 ตอน

พเศษ 160ง ก าหนดมาตรฐานคณภาพน ามนเบนซนใหเหลอเพยงน ามนเบนซนออกเทน 95 และเปลยนชอ “เบนซนออกเทน 95” เปน “เบนซน” โดยมผลตงแตวนท 1 มกราคม 2556 เปนตนไป) เฉลยอยทระดบ 1.70 ลานลตร จากป 2555 ซงมการใชเฉลยเพยง 0.12 ลานลตรตอวน เนองจากภายหลงทมการประกาศยกเลกเบนซนออกเทน 91 ตงแตเดอนเมษายน 2556 ทาใหไมมการจาหนายนามนเบนซนออกเทน 91 ภายในประเทศ ดงนน ผ ใชรถยนตทเคยใชนามนเบนซนออกเทน 91 บางสวน จงเปลยนไปใชนามนเบนซนออกเทน 95 แทน

นามนแกสโซฮอล ในป 2556 มปรมาณการใชเพมขนจาก 12.2 ลานลตรตอวนในป 2555 เปน 20.7 ลานลตรตอวน ทงนนอกจากปจจย/มาตรการจงใจทางดานราคาของนามนในกลมแกสโซฮอลทมราคาถกกวานามนเบนซน การทการใชนามนกลมแกสโซฮอลทกประเภทเพมขนนน ปจจยสาคญมาจากจานวนรถใหมเพมขนตงแตเดอนธนวาคม 2555 ตามนโยบายคนภาษใหกบผ ซอรถคนแรก ประกอบกบนโยบายลดภาษสรรพสามตรใหกบรถยนตนงหรอรถยนตโดยสารทมทนงไมเกน 10 คน ประเภทใชเชอเพลงทดแทนทมความจของกระบอกสบไมเกน 3,000 ลกบาศกเซนตเมตร ทใชเชอเพลงประเภทเอทานอลไมนอยกวารอยละ 20 และ 85 เปนสวนผสมกบนามนเชอเพลง (รถยนตทใชนามนแกสโซฮอล 95(E20) และนามนแกสโซฮอล 95(E85)) ทาใหผบรโภคตดสนใจซอรถยนตใหมเพมขนเนองจากมราคาถกลง

นามนดเซล ในป 2556 มปรมาณการใชเฉลย 57.2 ลานลตรตอวน เพมขนรอยละ 1.8 จากป 2555 ทมปรมาณการใชอยท 56.2 ลานลตรตอวน การทนามนดเซลมปรมาณการใชเพมขนไมมากนกเนองจากฐานทสงของป 2555 ทเกดจากปรมาณรถยนตดเซลทเพมขนจากนโยบายคนภาษใหกบผ ซอรถคนแรกในปทแลว รวมทง รถบางสวนมการเปลยนไปใช NGV แทนการใชนามนดเซลโดยเฉพาะกลมรถบรรทก ทงน รฐบาลมการตรงราคาขายปลกนามนดเซลใหอยทระดบทไมเกน 30 บาทตอลตร โดยราคาขายปลกนามนดเซลในกรงเทพฯ ปจจบนอยทระดบ 29.99 บาทตอลตร ไมมการเปลยนแปลงนบตงแตเดอนกมภาพนธ 2556 เปนตนมา

36


นามนเครองบน ในป 2556 มปรมาณการใชเฉลย 15.2 ลานลตรตอวน เพมขนรอยละ 9.1 จากป 2555 ทมปรมาณการใชอยท 13.9 ลานลตรตอวน ทงน เนองจากการขยายตวของเศรษฐกจภาคการทองเทยว จากจานวนนกทองเทยวตางชาตทเพมขน ประกอบกบในป 2556 มสายการบนเปดใหมรวมทงสายการบนตนทนตา (Low Cost) จดกจกรรมสงเสรมการทองเทยวโดยการลดราคาตวโดยสารเครองบนทงภายในประเทศและตางประเทศ โดยเฉพาะภายหลงจากทประเทศญป นยกเวนวซาเขาประเทศญป นใหกบคนไทย ตงแตวนท 1 กรกฎาคม 2556 ทาใหบรษททวร รวมทงสายการบนทงเกาและใหม จดกจกรรมลดราคาทวรและตวโดยสารเครองบนในการเดนทางไปทองเทยวประเทศญป นเพมขน

37


LPG โพรเพน และบวเทน ในป 2556 อยทระดบ 7,476 พนตน เพมขนจากป 2555 รอยละ 1.2 โดยในป 2556 มสดสวนการใช LPG เปนวตถดบในอตสาหกรรมปโตรเคมมากทสด คดเปนรอยละ 35 และมการใชเพมขนรอยละ 2.1 รองลงมาเปนการใชในภาคครวเรอน คดเปนสดสวนรอยละ 32 ของปรมาณการใชทงหมด มการใชลดลงรอยละ 21.3 การใชเปนเชอเพลงในรถยนต มสดสวนการใชเพมขน โดยคดเปนสดสวนรอยละ 24 มการใชเพมขนรอยละ 66.8 ในขณะทการใชในภาคอตสาหกรรมคดเปนสดสวนรอยละ 8 มการใชลดลงรอยละ 1.2 ซงลดลงอยางตอเนองตงแตรฐบาลไดประกาศปรบขนราคาขายปลก LPG ในภาคอตสาหกรรม ทงน สดสวนการใช LPG ทลดลงในสาขาครวเรอนสอดคลองกบสดสวนทเพมขนในการใชเปนเชอเพลงของรถยนต โดยคาดวาจะเปนผลมาจากการเพมราคา LPG ภาคครวเรอน เดอนละ 0.50 บาท ตงแตเดอนกนยายน 2556 ประกอบกบมาตรการเขมงวดตรวจสอบและปราบปรามการลกลอบจาหนาย LPG ผดประเภท ทาใหการลกลอบนา LPG ภาคครวเรอนมาขายใหกบภาคขนสง รวมทงการลกลอบสงออก LPG ไปขายในประเทศเพอนบานมปรมาณลดลง

38


การใชพลงงานในการขนสงทางบก ป 2556 การใชพลงงานอยทระดบ 23,561 พนตนเทยบเทานามนดบ เพมขนจากป 2555 รอยละ 7.4 โดยเปนการเพมขนในทกชนดเชอเพลง ทงน การใชนามนดเซล ซงคดเปนสดสวนรอยละ 53 ของการใชพลงงานในการขนสงทางบก มการใชเพมขนรอยละ 1.5 รองลงมาคอนามนเบนซน สดสวนรอยละ 26 มการใชเพมขนรอยละ 5.9 รวมทงการใช NGV และ LPG ในรถยนต ซงมการใชในภาคขนสงทางบกคดเปนสดสวนรอยละ 12 และรอยละ 9 ตามลาดบ

การใช LPG ในรถยนต มการใชเพมขนถงรอยละ 66.8 เนองจากมราคาทถกกวานามนและมสถานบรการทมากกวา NGV โดยราคาขายปลก LPG ของภาคขนสงในปจจบน อยท 21.38 บาทตอกโลกรม ทงน จากมต ครม. เมอวนท 14 พฤษภาคม 2555 เหนชอบให คณะกรรมการบรหารนโยบายพลงงาน (กบง.) พจารณาการปรบราคาขายปลก LPG ภาคขนสงใหราคาไมเกนตนทน LPG จากโรงกลนนามน โดยกาหนดอตราเงนสงเขากองทนนามนเชอเพลงในแตละเดอนไดตามความเหมาะสม เรมตงแตวนท 16 สงหาคม 2555 เปนตนไป ซงปจจบนยงอยระหวางการศกษาความเหมาะสมของการปรบโครงสรางราคา LPG ภาคขนสง ทงน จานวนรถทใช LPG และรถทใช LPG รวมกบเบนซนหรอดเซล ณ เดอนพฤศจกายน 2556 รวมทงสน 1,125,030 คน เพมขนจากป 2555 ทม 1,001,422 คน โดยปจจบนมสถานบรการ LPG ทวประเทศ จานวน 1,737 สถาน

การใช NGV มการใชเพมขนรอยละ 10.3 เนองจากมราคาทถกกวานามนทาใหผ ใชรถหนมาใชเชอเพลง NGV มากขน โดยในปจจบนราคาขยายปลก NGV อยทระดบ 10.50 บาท/กโลกรม ไมมการเปลยนแปลงตงแตวนท 16 เมษายน 2555 เปนตนมา ทงน จะยงไมมการปรบราคา NGV จนกวาจะไดขอสรปการศกษาตนทนราคากาซ NGV ทชดเจน ในปจจบน ณ สนป 2556 มจานวนรถยนตทตดตง NGV แลวทงสน 438,928 คน เพมขนจากสนป 2555 ทมจานวน 374,857 คน และมจานวนสถานบรการ NGV ทวประเทศ จานวน 478 สถาน เพมขนจากป 2555 ทม 473 สถาน

39


การใชกาซธรรมชาต ในป 2556 มปรมาณการใชอยทระดบ 4,602 ลานลกบาศกฟตตอวน เพมขนจากป 2555 ซงอยทระดบ 4,534 ลานลกบาศกฟตตอวน หรอเพมขนรอยละ 1.5 โดยมการใชเพมขนในทกสาขา ยกเวนการใชเปนวตถดบในอตสาหกรรมปโตรเคมและอนๆ (โพรเพน อเทน และ LPG) โดยการใชเพอการผลตไฟฟา มสดสวนสงสดรอยละ 59 มการใชเพมขนรอยละ 2.1 การใชเปนเชอเพลงในโรงงานอตสาหกรรมเพมขนรอยละ 1.1 และการใชเพอเปนเชอเพลงสาหรบรถยนต (NGV) เพมขนรอยละ 10.4 ในขณะทการใชเปนวตถดบในอตสาหกรรมปโตรเคมและอนๆ มการใชลดลงรอยละ 2.6 ทงน ในป 2556 มผผลตไฟฟารายเลก ประเภทโรงไฟฟาพลงความรอนรวม (Cogeneration) ทใชกาซธรรมชาตเปนเชอเพลง เรมจายไฟฟาเขาระบบ รวมกาลงการผลตทงสน 1,170 MW ซงสงผลใหการใชกาซธรรมชาตในการผลตไฟฟาเฉพาะในสวนของ SPP เพมขนจาก 419 ลานลกบาศกฟตตอวนในป 2555 เปน 591 ลานลกบาศกฟตตอวน ในป 2556 หรอเพมขนรอยละ 41.1

40


การใชลกไนต ในป 2556 อยทระดบ 5,005 พนตนเทยบเทานามนดบ เพมขนรอยละ 1.8 โดยสวนใหญรอยละ 83 ของลกไนตทงหมด ถกนาไปใชเปนเชอเพลงในการผลตไฟฟาของ กฟผ. และสวนทเหลอนาไปใชในภาคอตสาหกรรมรอยละ 17 ซงอตสาหกรรมทมการนาไปใชมากทสดคออตสาหกรรมผลตปนซเมนตในกระบวนการผลตปนเมด (Clinker)

41


การใชถานหนนาเขา ในป 2556 มปรมาณการใชทระดบ 10,632 พนตนเทยบเทานามนดบ ลดลงรอยละ 7.5 โดยภาคอตสาหกรรมเปนสาขาหลกทมการใชถานหนมากทสด คดเปนสดสวนรอยละ 54 มการใชลดลงรอยละ 13.8 สวนหนงเปนผลมาจากฐานการขยายตวทสงเนองจากราคาทลดลงในป 2555 ถานหนนาเขาสวนทเหลอนาไปใชในภาคการผลตไฟฟาของ IPP และ SPP ในสดสวนรอยละ 33 และ 13 ตามลาดบ

42


ไฟฟา กาลงการผลตตดตงไฟฟา ในป 2556 อยท 33,681 เมกะวตต เพมขนจากป 2555 ซงอยท 32,600 เมกะวตต หรอเพมขน 1,081 เมกะวตต โดยการไฟฟา

ฝายผลตแหงประเทศไทยมกาลงการผลตตดตงสงสดคดเปนสดสวนรอยละ 45 รองลงมาคอผผลตไฟฟาอสระ/ผผลตไฟฟารายใหญ (IPP) รอยละ 38 ผผลตไฟฟารายเลก (SPP) รอยละ 10 และซอจากตางประเทศรอยละ 7

ความตองการพลงไฟฟาสงสดสทธในระบบของ กฟผ. (Net Peak Generation Requirement) ของป 2556 เกดขน ณ วนพฤหสบดท 16 พฤษภาคม 2556 เวลา 14.00 น. อยทระดบ 26,598 เมกะวตต มคาสงกวาพลงงานไฟฟาสงสดของป 2555 ซงเกดเมอวนพฤหสบดท 26 เมษายน 2555 เวลา 14.30 น. ซงอยทระดบ 26,121 เมกะวตต อย 477 เมกะวตต หรอเพมขนรอยละ 1.8

การผลตไฟฟา ปรมาณการผลตและการรบซอไฟฟาของ กฟผ. ในป 2556 มจานวน 179,201 กกะวตตชวโมง เพมขนจากป 2555 รอยละ 1.3 โดยสวนใหญเปนการผลตไฟฟาจากกาซธรรมชาตคดเปนสดสวนรอยละ 67 รองลงมาคอ ลกไนต/ถานหนคดเปนสดสวนรอยละ 20 พลงนาคดเปนสดสวนรอยละ 3 นามนคดเปนสดสวนรอยละ 1 ไฟฟานาเขาและพลงงานหมนเวยนมสดสวนรอยละ 9

43


การใชไฟฟา ในป 2556 อยทระดบ 165,560 กกะวตตชวโมง เพมขนจากป 2555 รอยละ 2.3 โดยการใชไฟฟาในภาคอตสาหกรรมทมสดสวนการใชมากทสดคดเปนรอยละ 46 มการใชไฟฟาเพมขนรอยละ 2.0 ภาคครวเรอนและภาคธรกจมสดสวนการใชรองลงมาคดเปนรอนละ 23 มการใชไฟฟาเพมขนรอยละ 4.4 และ 1.5 ตามลาดบ และการใชไฟฟาในสวนราชการและองคกรไมทแสวงหากาไรเพมขนรอยละ 2.0 ในขณะทภาคเกษตรกรรมมการใชไฟฟาลดลงรอยละ 9.9 ทงนการใชไฟฟาแบงเปนเขตนครหลวงและเขตภมภาค ดงน

เขตนครหลวง การใชไฟฟาป 2556 อยทระดบ 48,419 กกะวตตชวโมง เพมขนรอยละ 0.4 การใชไฟฟาคอนขางคงทเกอบทกสาขายกเวนภาคครวเรอนมการใชไฟฟาเพมขนรอยละ 1.5

เขตภมภาค การใชไฟฟาป 2556 อยทระดบ 115,399 กกะวตตชวโมง เพมขนรอยละ 3.3 การใชไฟฟาเพมขนเกอบทกสาขายกเวนภาคเกษตรกรรมมการใชไฟฟาลดลงรอยละ 9.9 จากฐานการขยายตวทสงในปทแลว สวนภาคอตสาหกรรมซงมสดสวนการใชไฟฟาสงทสด คดเปนรอยละ 51 มการใชไฟฟาเพมขนรอยละ 2.7

จากการประมาณการภาวะเศรษฐกจของไทย โดยสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) คาดวาในป 2557 เศรษฐกจจะขยายตวรอยละ 4.0-5.0 โดยมปจจยสนบสนนจากการปรบตวดขนของเศรษฐกจโลกทาใหภาคการสงออกฟนตว จากแนวโนมการขยายตวอยางตอเนองของ

44


เศรษฐกจประเทศคคาทสาคญ เชน ญป น จน และอาเซยน ประกอบกบการขยายตวของภาคการทองเทยว ทงน สศช. คาดการณวาราคานา มนดบดไบเฉลยทงป 2557 มแนวโนมอยในชวง 105-110 ดอลลาร สรอ. ตอบารเรล เทยบกบ 105 ดอลลาร สรอ. ตอบารเรล ในป 2556 และอตราแลกเปลยนเฉลยในป 2557 จะเคลอนไหวอยในชวง 31.5- 32.5 บาทตอดอลลาร สรอ. สานกงานนโยบายและแผนพลงงาน จงประมาณการความตองการพลงงานของประเทศภายใตสมมตฐานดงกลาว สรปแนวโนมสถานการณพลงงานในป 2557 ไดดงน

ความตองการพลงงานเชงพาณชยขนตน ในป 2557 คาดวาจะอยทระดบ 2,055 เทยบเทาพนบารเรลนามนดบตอวน เพมขนจากป 2556 รอยละ 2.5 ตามภาวะเศรษฐกจทคาดวาจะมการขยายตว โดยในป 2557 คาดวาความตองการนามนเพมขนรอยละ 1.4 การใชกาซธรรมชาตเพมขนรอยละ 4.0 จากความตองการเพอใชในการผลตไฟฟา การใชลกไนต/ถานหนใกลเคยงกบป 2556 ในขณะทการใชพลงนา/ไฟฟานาเขาเพมขนรอยละ 7.0

น ามนส าเรจรป ในป 2557 คาดวาการใชนามนเบนซนเพมขนรอยละ 0.6 เนองจากหมดผลของมาตรการคนภาษรถยนตคนแรกแลว ทาใหปรมาณการใชนามนเบนซนกลบสภาวะปกต การใชนามนดเซลเพมขนรอยละ 1.6 ตามภาวะเศรษฐกจทมการขยายตวอยางตอเนอง รวมทงหากรฐบาลยงคงมนโยบายใหคงราคา

45


ขายปลกราคานามนดเซลใหอยในระดบตา การใชนามนเครองบนคาดวาจะเพมขนรอยละ 5.0 จากการขยายตวของเศรษฐกจโลกซงคาดวาจะสงผลตอภาคการทองเทยว การใช LPG คาดวาจะมการใชเพมขนรอยละ 2.0 เนองจากความตองการใชในรถยนตเพมขน สวนการใชในภาคอตสาหกรรมจะไมเปลยนแปลงมากนก เนองจากการผลตในประเทศมจากดและการนาเขามราคาสง ในขณะทการใชนามนเตาคาดวาลดลงเลกนอยรอยละ 7.5 สงผลใหทงปคาดวาจะมปรมาณการใชนามนสาเรจรปเพมขนรอยละ 1.5

LPG โพรเพน และบวเทน จากนโยบายปรบราคาใหสะทอนตนทนทผลตจากโรงแยกกาซ โดยทยอยปรบขนราคา LPG อยางตอเนองตงแตป 2556 ประกอบกบมาตการเขมงวดปราบปรามการลกลอบจาหนาย LPG ผดประเภท สงผลใหในป 2557 การใช LPG ในภาคครวเรอนจะยงคงลดลง โดยคาดวาจะลดลงรอยละ 4.7 สวนภาคอตสาหกรรมคาดวาจะไมเปลยนแปลงมากนกมการใชเพมขนรอยละ 0.4 ในขณะทการใชในรถยนตยงคงเพมขน โดยคาดวาจะเพมขนรอยละ 12.9 และการใชในภาคอตสาหกรรมปโตรเคมคาดวาจะมการใชเพมขนรอยละ 2.9

กาซธรรมชาต คาดวาปรมาณความตองการในป 2557 จะเพมขนจากป 2556 รอยละ 4.0 ตามการขยายตวของภาวะเศรษฐกจ โดยมการใชเพอการผลตไฟฟาเพมขนรอยละ 5.7 การใชในอตสาหกรรมปโตรเคมและใชเปนเชอเพลงในโรงงานอตสาหกรรมเพมขนรอยละ 3.4 และการใชเพอเปนเชอเพลงสาหรบรถยนต NGV เพมขนรอยละ 10.8 แตหากมการปรบราคาขายปลก NGV เพมขนจากปจจบนซงอยท 10.50 บาทตอกโลกรม อาจสงผลใหการใช NGV ขยายตวไมสงมากนก ทงน ตามแผนพฒนากาลงการผลตไฟฟา PDP 2010 ฉบบปรบปรงครงท 3 ในป 2557 จะมโรงไฟฟาทใชกาซธรรมชาตเปนเชอเพลงเรมจายไฟฟาเขาระบบ มกาลงการผลตรวมทงสน 3,421 เมกกะวตต ไดแก โรงไฟฟาวงนอย (ชดท 4) และ โรงไฟฟาจะนะ (ชดท 2) ของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย บรษท กลฟ เจพ เอนเอส จากด ผผลตไฟฟาเอกชนรายใหญ (IPP) รวมทงโรงไฟฟาพลงความรอนรวม (Cogeneration) ของผผลตไฟฟารายเลก (SPP)

ไฟฟา การผลตไฟฟาในป 2557 คาดวาจะเพมขนรอยละ 4.1 ตามภาวะเศรษฐกจทคาดวาจะมมการขยายตวอยางตอเนองจากการฟนตวของเศรษฐกจโลก และการขยายตวของการบรโภคจากแรงหนนของการใชจายในกระบวนการเลอกตง

แหลงทมา : http://doc-eppo.eppo.go.th/EnergySituation/EnerSituation_YF.htm

46


กาซชวภาพ (Biogas)

“กาซชวภาพ” คอ กาซทเกดขนจากกระบวนการยอยสลายสารอนทรย เชน จากคน สตว พชและสงมชวตตาง ๆ ทตายลงแลวถกยอยสลายโดยจลนทรยกลม

หนงทมชวตอยไดโดยไมตองอาศยออกซเจน (Anaerobic Prices) ซงในขณะททาการยอยสลายอยนน จะเกดกาซขนกลมหนงทเรยกโดยรวมวา “กาซชวภาพ” สวน

ใหญแลวจะประกอบดวยกาซมเทนเปนหลก ซงมคณสมบตตดไฟไดทอณหภม 600 องศาเซลเซยส จงสามารถนามาใชเปนพลงงานทดแทนได

แหลงทเกดกาซชวภาพ

แหลงเกดกาซชวภาพ ไดแก นาเสยจากทตางๆ เชน ฟารมหมและฟารมอนๆ โรงงานแปงมนสาปะหลง โรงงานสกดนามนปาลม โรงงานนาตาล โรงงานเอทา

นอล โรงงานกระดาษโรงงานผลตนายางขน โรงฆาสตว เปนตน

อนทรยวตถทกชนดทเนาเปอยไดสามารถนามาผลตเปนกาซ ยากหรองาย ขนอยกบประเภทอนทรยวตถชนดนนๆ เชน มลสตว ถกย อยมาแลวจากกระเพาะ

ของสตวทาใหจลนทรยสามารถกดกนยอยสลายไดงาย จงเกดกาซไดงายกวาพชสด หากจะใชพชสด ตองนามาลดขนาดโดยสบแลวทงไวประมาณ 1 สปดาห เพอลด

ปรมาณนาในพชลงเสยกอน

การผลตกาซชวภาพ

ในกระบวนการเกดกาซชวภาพ สารอนทรยทอยในนาเสยจะถกยอยสลายภายใตไรอากาศโดยกลมจลนทรย ทไมใชออกซเจน ( Anaerobic) แบงเปน 3

ขนตอน ดงน

ขนท 1 : ในสภาวะไรอากาศหรอออกซเจน สารอนทรยโมเลกลใหญ เชน คารโบไฮเดรต โปรตนและไขมน จะถกยอยสลายโดยเอนไซมทแบคทเรยชนดสราง

กรดหลงออกมานอกเซลลผลทไดจะทาใหสารอนทรยโมเลกลใหญถกยอยสลายกลายเปน สารอนทรยโมเลกลเลก เชน นาตาลโมเลกลเดยว กรดอมโนและกรดไขมน

เปนตน

47


ขนท 2 : สารอนทรยโมเลกลเลกจะถกแบคทเรยดงกลาวดดซมเขาสเซลลและหลงเอนไซมเพอยอยสลาย สารอนทรยภายในเซลลใหกลายเปน ก รดอะซตก

และกาซไฮโดรเจนแลวขบออกมานอกเซลล

ขนท 3 : แบคทเรยชนดสรางมเทนจะยอยสลายและเปลยนกรดอะซตกและไฮโดรเจนใหเปนกาซมเทนและกาซคารบอนไดออกไซด กาซตางๆ ทเกดขน (กาซ

ชวภาพ) จะลอยตวขนเหนอผวนา และกระจายสบรรยากาศหรอถกรวบรวมนาไปใชผลตพลงงานทดแทน ตอไป

บอกาซชวภาพ บอกาซชวภาพ จะใชเกบกาซชวภาพ โดยบอกาซชวภาพจะคลมดวยพลาสตกพเศษ ทมความหนาแนนสง ( High density polyethylene :

HDPE ) ททนทานทกสภาพ

ประโยชนของกาซชวภาพ

กาซชวภาพสามารถนาไปใชประโยชนไดหลายวธ ขนกบวาเราไดกาซจากกระบวนการผลตมากนอยเพยงใด เชน นาใชในการใหพลงงานความรอน ใชเปน

กาซหงตมและใหแสงสวางในครวเรอน ใชผลตกระแสไฟฟา ซงชวยลดการนาเขาพลงงานจากตางประเทศ และยงไดป ยอนทรยเปนผลพลอย ไดจากการผลตกาซ

ชวภาพ 1 ลกบาศกเมตร จะสามารถทดแทนกาซหงตมประมาณ 0.46 กโลกรม ทดแทนนามนดเซล 0.60 ลตร ทดแทนนามนเตา 0.55 ลตร และเทยบเทาไฟฟา 1.20

kWh เพอเปนการเปรยบเทยบใหนกภาพไดงายขน กาซชวภาพจานวน 1 ลกบาศกเมตร สามารถนามาใชประโยชนไดดงน

1. ใหคาความรอน 3,000-5,000 กโลแคลอร ความรอนนจะทาใหนา 130 ลตร ทอณหภม 20 องศาเซลเซยส เดอดได

2. ใชกบตะเกยงกาซขนาด 60-100 วตต ลกไหมได 5-6 ชวโมง

3. ผลตกระแสไฟฟาได 1.25 กโลวตต (kW)

4. ถาใชกบครอบครวขนาด 4 คน สามารถหงตมได 3 มอ

48


การผลตไฟฟาจากกาซชวภาพ เทคโนโลยทใชในการผลตไฟฟาจากกาซชวภาพปจจบนม 2 แบบ คอ

1) การใชเครองยนต ม 2 ประเภท ไดแก

1.1 การนาเครองยนตดเซลมาดดแปลง เทคโนโลยนเกดขนจากฝมอคนไทย นาเครองยนตดเซลมอสองทใชกบรถบรรทกญป นมาดดแปลง โด ยลด

กาลงอดในหองเผาไหม เปลยนหวฉดเปนหวเทยน เพมขนาดหมอนาใหใหญขน และตดตงเครองกาเนดไฟฟาชนดเหนยวนา (Induction generator) เปนตน

กาลงไฟฟาทไดจะอยระหวาง 50-100 กโลวตต ขนกบขนาดเครองยนตทหาได ราคาปจจบนประมาณ 600,000 บาทตอชด (90 กโลวตต)

1.2 การใชเครองยนตผลตไฟฟาทใชกาซ ชวภาพโดยเฉพาะเทคโนโลยนเปนของตางประเทศ ผลตมาเพอใชกาซชวภาพเปนเชอเพลงโดยตรง มขนาด

ตงแต 100-1,000 กโลวตต อายการใชงานประมาณ 80,000 ชวโมง ราคาตอชดสาหรบขนาด 500 กโลวตต ประมาณ 10-12 ลานบาท

2) กงหนกาซ โครงสรางของกงหนกาซเหมอนกบกงหนกาซทใชในโรงไฟฟาขนาดใหญ เพยงแตลดขนาดใหเลกลง และใชกาซชวมวลเปนเชอเพลงแทนก าซ

ธรรมชาต สวนราคานนคอนขางสงมาก เหมาะสาหรบการผลตกาซทมปรมาณมากๆ และควรนาความรอนทเหลอจากการผลตไฟฟาไปใชในกระบวนการผลตดวย

ขอด - ขอจ ากดของการผลตไฟฟาจากกาซชวภาพ

ขอด

- ชวยแกปญหาสงแวดลอมเรองกลน ของเสย และลดตนทนในการบาบดนาเสย

- ไมมตนทนเชอเพลง ลดการปลอยกาซมเทนออกสบรรยากาศ ซงชวยลดปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจก

- ลดคาใชจายและสรางรายไดใหกบผประกอบการ โดยผประกอบการสามารถนากาซชวภาพใชในการผลตไฟฟาเพอใชในกจการของตนเอง หรอขายไฟฟา

ใหกบการไฟฟา

- ลดคาใชจายและสรางรายไดใหกบผประกอบการ โดยผประกอบการสามารถนากาซชวภาพใชในการผลตไฟฟาเพอใชในกจการของตนเอง หรอข ายไฟฟา

ใหกบการไฟฟา

- ไดรบการสนบสนนจากภาครฐทงในดานเทคโนโลย การยกเวนภาษนาเขาเครองจกร และไดรบเงนสนบสนนรอยละ 20 ของวงเงนลงทน

49


ขอจ ากด

„ ระบบตองการพนทคอนขางมาก

„ ตนทนการตดตงระบบสง

„ ตองมระบบกาจดกาซเสย

„ ตองมผ เชยวชาญดแล


ขยะ (Waste)

หมายถง สงของเหลอทงจากกระบวนการผลตและการอปโภคซงเสอมสภาพจนใชการไมไดหรอไมตองการใชแลว จาแนกตามลกษณะของขยะ ม 2 ประเภท

คอ

1. ขยะเปยกหรอขยะสด (Garbage) มความชนปนอยมากกวารอยละ 50 จงตดไฟไดยาก สวนใหญไดแก เศษอาหาร เศษเนอ เศษผก และผกผลไมจาก

บานเรอน รานจาหนายอาหารและตลาดสด รวมทงซากพชและสตวทยงไมเนาเปอย ขยะประเภทนจะทาใหเกดกลนเนาเหมนเนองจากแบ คทเรยยอยสลายอนทรย

สาร นอกจากน ยงเปนแหลงเพาะเชอโรคโดยตดไปกบแมลง หน และสตวอนทมาตอมหรอกนเปนอาหาร

2. ขยะแหง (Rubbish) เปนสงเหลอใชทมความชนอยนอยจงไมกอใหเกดกลนเหมน จาแนกได 2 ชนด คอ

„ ขยะทเปนเชอเพลง เปนพวกทตดไฟได เชน เศษผา เศษกระดาษ หญา ใบไม กงไมแหง พลาสตก เปนตน

„ ขยะทไมเปนเชอเพลง ไดแก เศษโลหะ เศษแกว และเศษกอนอฐ เปนตน

จากขอมลของกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน พบวา ทผานมามการลงทนกอสรางระบบกาจดขยะเปนเงน 22,000 ลานบาท หากไมมการ

นาขยะไปใชประโยชนในสดสวนทมากขน ในป 2558 จะมปรมาณขยะตอวนถง 49,680 ตน หรอ 17.8 ลานตนตอป จงมหนวยงานทเกยวของจานวนมากไดออกมาใช

50


ความพยายามจดการกบปญหาขยะทนบวนจะเพมมากขน ตงแตการรณรงคลดปรมาณขยะ การแยกขยะ การรไซเคล รวมถงม การคดคนเทคโนโลยในการแปรรป

ขยะเปนพลงงาน

เทคโนโลยการจดการและก าจดขยะ

ในประเทศไทยมเทคโนโลยการจดการและกาจดขยะมลฝอยใหเลอกหลายแบบ โดยเทคโนโลยกาจดขยะทสามารถแปลงขยะเปนพลงงาน และใชผลต

กระแสไฟฟา มดงน

1. เทคโนโลยการฝงกลบ และระบบผลตกาชชวภาพจากหลมฝงกลบขยะ (Landfill Gas to Energy)

1.1 ขยะทถกฝงในหลมฝงกลบจะเกดการยอยสลายดวยจลนทรยซงมทงทใชออกซเจนและไมใชออกซเจนในการทาปฏกรยา ทาใหเกดกาชชวภาพ ซง

มกาชมเทน (CH4) เปนองคประกอบหลก

1.2 ตองเกบรวบรวมกาชชวภาพจากหลมฝงกลบขยะมลฝอยเพอนามาเปลยนเปนพลงงาน

1.3 เทคโนโลยนไดรบความนยม เนองจากสามารถใชประโยชนจากกาชชวภาพจากการฝงกลบขยะไดหลากหลาย เชน การนาไปผลตกระแสไฟฟา ใช

เปนเชอเพลงโดยตรงทดแทนกาชธรรมชาต ใชเปนเชอเพลงสาหรบหมอไอนาในงานอตสาหกรรม ใชเปนเชอเพลงสาหรบยานพาหนะ โดยผานกระบวนการปรบปรง

คณภาพกาชและทาใหเปนของเหลว เปนตน

1.4 เทคโนโลยนมขอด คอ คาใชจายถกทสดเมอเทยบกบเทคโนโลยอน และไดกาซชวภาพเปนผลพลอยได สวนขอเสย คอ หาแหลงสถ านทฝงกลบ

ยาก เนองจากการตอตานของชมชนทอยใกลเคยง

2. เทคโนโลยเตาเผาขยะ ( Incineration)

2.1 เปนการเผาขยะในเตาทมการออกแบบเปนพเศษใหใชกบขยะทมความชนสงและมคาความรอนทแปรผนได

2.2 การเผาไหมจะตองมการควบคมทด เพอปอ ง กนไมใหเกดมลพษและรบกวนสงแวดลอม เชน กาชพษ เขมา กลน เปนตน

2.3 สงทไดจากขยะ ไดแก

51


- พลงงานความรอน : นามาใชในการผลตไอนาหรอทานารอนและผลตกระแสไฟฟา

- กาช : นาไปกาจดเขมา กอนสงสบรรยากาศ

- ขเถา : นาไปฝงกลบหรอใชเปนวสดปพนสาหรบสรางถนน

- ขเถาทมสวนประกอบของโลหะ : อาจถกนากลบมาใชใหม

2.4 เทคโนโลยนมขอด คอ เหมาะกบสถานททมพนทจากด สวนขอเสย คอ เงนลงทนและคาใชจายการดาเนนงานคอนขางสง

3. เทคโนโลยการผลตกาชเชอเพลงจากขยะชมชน (Municipal Solid Waste Gasification: MSW Gasification)

2.1 เปนกระบวนการทาใหขยะเปนกาชโดยการทาปฏกรยาสนดาปแบบไมสมบรณ (Partial Combustion) โดยสารอนทรยในขยะจะทาปฏกรยากบ

อากาศหรอออกซเจนปรมาณจากด ทาใหเกดกาชคารบอนมอนออกไซด ไฮโดรเจน และกาชเชอเพลง ซงนาไปผลตไฟฟาหรอใหความรอนโดยตรงตอไป

2.2 ขอดของเทคโนโลยน คอ การเผาในแกสซไฟเออรจะมมลพษนอยกวาการเผาแบบทวไป สวนขอเสย คอ มขนตอนการทางานคอนขางมาก เ งน

ลงทนคอนขางสง ระบบยงไมคอยแพรหลาย

4. เทคโนโลยยอยสลายแบบไมใชออกซเจน (Anaerobic Digestion)

4.1 เปนการนาขยะประเภทเศษอาหาร เศษผก และผลไมไปหมกในบอหมกขยะแบบปดซงอาจมรปแบบถงหมกขยะตางๆ โดยจะตองคดแยกขยะใช

เฉพาะขยะอนทรย

4.2 ผลการยอยสลายดวยจลนทรยแบบไมใชออกซเจนจะทาใหสารอนทรยยอยสลายเปลยนเปนกาชชวภาพ โดยมกาชมเทน(CH4) เปนองคประกอบ

หลก และสามารถใชเปนเชอเพลงผลตพลงงานได

4.3 ขอดของเทคโนโลยน คอ เหมาะกบขยะทมอตราสวนสารอนทรยสง และกากทเหลอในการยอยสลาย สามารถใชประโยชนเปนป ยหรอวสด

ปรบปรงดนได สวนขอเสย คอ ไมสามารถใชประโยชนจากขยะพวกเศษไม หรอขยะพลาสตกได ตองนามาฝงกลบแทน

52


5. เทคโนโลยผลตเชอเพลงขยะ (Refuse Derived Fuel : RDF)

5.1 นาขยะมลฝอยมาผานกระบวนการคดแยกวสดทเผาไหมไดออกเปน การฉกหรอตดขยะมลฝอยออกเปนชนเลกๆ ผานกระบวนการจดการ เพอ

ปรบปรงคณสมบตทางกายภาพและทางเคม ทาใหเปนเชอเพลงขยะและสามารถนาไปใชในการผลตพลงงานได

5.2 ขยะทผานกระบวนการเหลานจะไดคาความรอนสง มคณสมบตเปนเชอเพลงทดกวาการนาขยะมลฝอยทเกบรวบรวมมาใชโดยตรง เนอ งจากม

องคประกอบทางเคมและกายภาพสมาเสมอกวา

5.3 เทคโนโลยนมขอด คอ สามารถกาจดขยะไดหลายประเภท และปลอดเชอโรค สวนขอเสยคอ เงนลงทนสง และตองหาผ รบซอเชอเพลง ขยะไปเผา

ในอปกรณเผาไหมทเหมาะสม

6. เทคโนโลยพลาสมาอารก (Plasma Arc)

6.1 เปนการใชกาชรอนซงมอณหภมสงกวา 3,000 องศาเซลเซยส ทาใหขยะเกดการหลอมละลาย

6.2 สารอนนทรยในขยะจะกลายเปนเศษแกว สวนสารอนทรยและไฮโดรคารบอน เชน พลาสตกหรอยา จะกลายเปนกาช

6.3 ขอดของเทคโนโลยน คอ ความรอนทมอณหภมสงมาก สามารถใชในการเผาทาลายขยะมลฝอยไดอยางมประสทธภาพ แต มขอเสยคอ ใชเงน

ลงทนสง และยงอยในขนของการพฒนา

7. เทคโนโลยการแปรรปขยะเปนน ามนเชอเพลง

7.1 เปนการเปลยนขยะประเภทพลาสตกใหเปนนามน โดยวธการเผาในเตาแบบไพโรไลซส (Pyrolysis) ดวยการควบคมอณหภมและความดน และใช

ตวเรงปฏกรยา (Catalyst) ทเหมาะสมทา ใหเกดการสลายตว ของโครงสรางพลาสตก (Depolymerization)

7.2 ไดผลตภณฑเชอเพลงเปนของเหลว สามารถนาไปผานกระบวนการกลนเพอใชเปนเชอเพลงเหลวในเชงพาณชยได

53


ขอด – ขอจ ากดของการผลตไฟฟาจากขยะ

ขอด

„ เปนแหลงพลงงานราคาถก

„ ลดปญหาเรองการกาจดขยะ

„ โรงไฟฟาขยะจากการฝงกลบชวยลดภาวะโลกรอน

„ ภาครฐใหการสนบสนนการผลตไฟฟาจากขยะแกผผลตไฟฟารายเลก/รายเลกมาก โดยกาหนดอตราสวนเพมการรบซอไฟฟาทผลตจากขยะ 2.50 บาทตอ

หนวย หากเปนโครงการใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต ใหอตราเพมพเศษอก 1 บาทตอหนวย เปน 3.50 บาทตอหนวย ระยะเวลา 7 ป

ขอจ ากด

„ เทคโนโลยบางชนดใชเงนลงทนสง ถาขนาดเลกเกนไปจะไมคมการลงทน

„ มคาใชจายในการจดการขยะใหเหมาะสมกอนนาไปแปรรปเปนพลงงาน

„ ตองมเทคโนโลยทเหมาะสมในการจดการกบฝ นควนและสารทเกดขนจากการเผาขยะ ตวอยางเชน ฝ นควนทเกดจากโรงไฟฟาเชอเพลงขยะอาจมโลหะ

หนก เชน ตะกวหรอแคดเมยมปนอย หรอการเผาขยะอาจทาใหเกดไดออกซน ซงเปนสารกอมะเรง

„ โรงไฟฟาขยะมกไดรบการตอตานจากชมชนทอยใกลเคยง

„ ขอจากดทางดานการเปนเจาของขยะ เชน ผลงทนตงโรงไฟฟาอาจไมใชเจาของขยะ (เทศบาล) ทาใหกระบวนการเจรจาแบงสรรผลประโยชนมความลาชา


54


แนวทางการใชพลงงานในอนาคต

การกาหนดทศทางการใชพลงงานในอนาคตของประเทศไวลวงหนา เปนสงสาคญอยางยงเพอทจะใชพลงงานไดอยางมประสทธภาพ โดยคานงถงผลกระทบ

ตอสงแวดลอมเปนสาคญ แนวทางการใชพลงงานในอนาคต มดงน

(1) แนวทางการพฒนาทยงยน ซงมตงแต การลดปรมาณการใชทรพยากรธรรมชาต การนามาใชซา การรไซเคล เพอใชทรพยากรใหเกดประโยชนสงสด

(2) แนวทางการใชพลงงานสะอาดและเทคโนโลยสะอาด

พลงงานสะอาด คอ พลงงานทไดมาโดยไมสงผลกระทบและทาใหเกดความสญเสยตอสงแวดลอม เชน พลงงานแสงอาทตย พลงงานลม การใชกาซ

ไฮโดรเจนแทนพลงงานจากนามน

เทคโนโลยสะอาด คอ การพฒนาเครองจกรและอปกรณตางๆ ใหมของเสยจากกระบวนการผลตและสงผลกระทบตอสงแวดลอมนอยทสด

(3) แนวทางการใชพลงงานทดแทน ในขณะทประเทศไทยมทรพยากรธรรมชาตอยางสมบรณ เชน แสงแดด ลม พชพรรณทางการเกษตรและชวมวล พลงงาน

ทดแทนจากทรพยากรเหลาน จะสามารถชวยลดปรมาณนาเขาพลงงานจากตางประเทศไดอกดวย ตวอยางทเหนชดไดแก การพฒนานามนแกสโซฮอล จากการผสม

เอทานอลในสดสวน 10% หรอ E 10 15 พฒนามาเปนผสมในสดสวน 20 % หรอ E20 จนถงปจจบนมการสงเสรมนามนแกสโซฮอล E85 ทมการผสมเอทานอลใน

สดสวนทสงถง 85% และมการใชไบโอดเซลมากขน ทสาคญ คอ พวกเราจะตองชวยกนปรบเปลยนพฤตกรรมการใชพลงงานในชวตประจาวน เพอเพมประสทธภาพ

การใชพลงงานใหมากขน

55


บรรณานกรม

พลงงานลม. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.eppo.go.th/engy/Load/ET11.pdf.

(วนทสบคน : 5 สงหาคม 2558)

พลงงานน า. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.eppo.go.th/engy/load/et10.pdf.


พลงงานใตพภพ. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://53010214014.blogspot.com/2012/08/blog-post.html.


รายงานสถานการณพลงงาน. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://doc-eppo.eppo.go.th/EnergySituation/EnerSituation_YF.htm.


กาซชวภาพ (Biogas). (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.eppo.go.th/engy/load/et12.pdf.


พลงงานจากขยะ. (ออนไลน). เขาถงไดจาก : http://www.eppo.go.th/engy/load/et13.pdf.


56


ผจดท า

ชอ-นามสกล : นายอาคม จนตะน

สถานทอยปจจบน : 55/365 หม 3 ตาบลบางโพธเหนอ อาเภอสามโคก จงหวดปทมธาน

ทท างาน/สงกด : ศนยการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย อาเภอสามโคก จงหวดปทมธาน

ต าแหนงปจจบน : คร กศน.ตาบล ปฏบตงานประจา กศน.ตาบลบางโพธเหนอ อาเภอสามโคก การศกษา

พ.ศ. 2546 : ปรญญาตร สาขา นเทศศาสตรบณฑต (นศ.บ.)

มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช จงหวดนนทบร

พ.ศ. 2556 : ปรญญาโท ศกษาศาสตรมหาบณฑต (ศษ.ม.) การบรหารการศกษา

มหาวทยาลยพษณโลก จงหวดพษณโลก

57


ส านกงานสงเสรมการศกษานอกระบบและการศกษาตามอธยาศย

ส านกปลดกระทรวงศกษาธการ กระทรวงศกษาธการ

Documents