การพฒนาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษาส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

สารนพนธ ของ

ปญชล เวยงยง

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา

ตลาคม 2554

การพฒนาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษาส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

สารนพนธ ของ

ปญชล เวยงยง

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา

ตลาคม 2554 ลขสทธเปนของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

การพฒนาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษาส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

บทคดยอ ของ

ปญชล เวยงยง

เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา ตามหลกสตรปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยการศกษา

ตลาคม 2554

ปญชล เวยงยง. (2554). การพฒนาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและ โทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. สารนพนธ กศ.ม. (เทคโนโลยการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. อาจารยทปรกษาสารนพนธ: อาจารย ดร.นฤมล ศระวงษ. การวจยครงน มความมงหมายเพอพฒนาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 ประชากรทใชในการวจยครงน เปนนสตระดบปรญญาตร ชนปท 2 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ จ านวน 45 คน เครองมอทใชในการวจย คอ บทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน และแบบประเมนคณภาพบทเรยนบนเครอขาย สถตทใชในการวเคราะหขอมล คอ คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน ผลการวจย พบวา บทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มคณภาพดานเทคโนโลยการศกษาในระดบดมาก และมประสทธภาพ 85.48/88.59

THE DEVELOPMENT OF WEB-BASED INSTRUCTION ON THE SCRIPT WRITING FOR EDUCATIONAL RADIO AND TELEVISION PROGRAM FOR UNDERGRADUATE

STUDENTS IN EDUCATIONAL COMMUNICATION TECHNOLOGY, SRINAKHARINWIROT UNIVERSITY

AN ABSTRACT BY

PANCHALEE WIANGYING

Present in Partial Fulfillment of the Requirements for the Master of Education Degree in Educational Technology

at Srinakharinwirot University October 2011

Panchalee Wiangying. (2011). The Development of Web-Based Instruction on The Script Writing for Educational Radio and Television Program for Undergraduate Students in Educational Communication Technology, Srinakharinwirot University. Master’s Project, M.Ed. (Educational Technology). Bangkok: Graduate School, Srinakharinwirot University. Project Advisor: Dr.Naruemon Sirawong The purpose of this research was to develop web-based instruction on the script writing for educational radio and television program which had 80/80 based on efficiency criteria for undergraduate students in Educational Communication Technology, Srinakharinwirot University. The populations in this research were 45 of sophomore Educational Communication Technology students, Srinakharinwirot University in first semester 2011. The research instruments consisted of web-based instruction on the script writing for educational radio and television program for undergraduate students in Educational Communication Technology, Srinakharinwirot University, the achievement test for students, and the quality assessment forms for experts. The data of the research were analyzed by using mean and standard deviation (SD). The research results revealed that the web-based instruction on the script writing for educational radio and television program for undergraduate students in Educational Communication Technology, Srinakharinwirot University had an excellent quality as evaluated by educational technology experts and efficiency of the web-based instruction was 85.48/88.59.

ประกาศคณปการ

สารนพนธฉบบนส าเรจลลวงไดดวยด เปนเพราะไดรบความอนเคราะหอยางสงจากอาจารย ดร.นฤมล ศระวงษ ทใหเกยรตเปนทปรกษาสารนพนธ ขอกราบขอบพระคณทไดกรณาใหความร ใหค าแนะน า ใหก าลงใจในการด าเนนงาน ตลอดจนใหความเอาใจใสในการตรวจทานสารนพนธเปนอยางด ผวจยรสกซาบซงและขอกราบขอบพระคณอยางสงไว ณ โอกาสน กราบขอบพระคณอาจารย ดร.รฐพล ประดบเวทย และอาจารย ดร.นทธรตน พระพนธ ทไดใหความกรณาเปนกรรมการสอบสารนพนธ และใหขอชแนะอนเปนประโยชนท าใหสารนพนธฉบบนมความถกตองสมบรณมากยงขน ขอขอบพระคณอาจารย ดร.รณดา เชยชมและอาจารยดร.กนกพร ฉนทนารงภกด ทกรณาใหความชวยเหลอผวจยทางดานสถต ภาษา และใหก าลงใจผวจยในการจดท า กราบขอบพระคณคณาจารยภาควชาเทคโนโลยทางการศกษา คณะศกษาศาสตรมหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ ทกทานทประสทธประสาทวชาความรและเปนแรงผลกดนใหผ วจยในการท าสารนพนธครงน และขอขอบพระคณบคลากรคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ บคลากรส านกสอและเทคโนโลยทางการศกษา คณจารวส หนทอง และ คณสทธศกด ตนตวทตพงศ ทกรณาใหความชวยเหลอรวมมอและใหก าลงใจแกผวจยในครงนจนส าเรจลลวงไปไดดวยด ขอขอบคณมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ทท าใหผวจยรวา “การศกษาคอความเจรญงอกงาม” ขอบคณเพอนราชวนตบางเขน รน 12 เพอนเทคโนโลยสอสารการศกษา รน 9 เพอนรวมรนปรญญาโทเทคโนโลยการศกษา รน 21 รนพรนนองสาขาเทคโนโลยสอสารการศกษาทกคน ทเปนก าลงใจและใหความชวยเหลอรวมมอดวยดเสมอมา กราบขอบพระคณคณพอจตรสมนก คณแมจาสบต ารวจหญงประจวบลาภ เวยงยง ทเปนผใหพลงชวตและพลงใจ ขอบพระคณคณลงพงษศกด คณปาพรพรรณ สพรรณพรม ทคอยสงเสรมและสนบสนนแกผวจยในทกๆ ดาน ขอบคณพนอง ทงพบาส เบลล เลก ไมล เฟรน ครอบครวเวยงยง ครอบครวสพรรณพรม ครอบครวศรสมบรณ และครอบครวศระวงษ ทใหก าลงใจแกผวจยมาตลอด และขอบคณนายธนกร ขนทเขตต ทชวยดแลเอาใจใสในทกๆ ดานจนกระทงผวจยประสบความส าเรจในการศกษาระดบปรญญาโทดวยด คณคาและประโยชนใดๆ ทเปนผลมาจากสารนพนธน ผวจยขอมอบแดบพการ และครอาจารย ทกทานทอบรมสงสอนผวจย ดวยความเคารพยง ปญชล เวยงยง

สารบญ

บทท หนา 1 บทน า……………………………………………………………………………………. 1

ภมหลง ............................................................................................................... 1 ความมงหมายของการวจย ................................................................................... 3 ความส าคญของการวจย ...................................................................................... 3 ขอบเขตของการวจย ............................................................................................ 4 ประชากร ....................................................................................................... 4 เนอหาทใชในการวจย ..................................................................................... 4 นยามศพทเฉพาะ ................................................................................................ 4

2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ .......................................................................... 6 เอกสารทเกยวของกบการวจยและพฒนาทางการศกษา ......................................... 6 ความหมายของการวจยและพฒนาทางการศกษา ……………………………..... 6 ลกษณะของการวจยและพฒนาทางการศกษา .................................................. 8 ขนตอนการวจยและพฒนาทางการศกษา ……………………………………….. 8 ทฤษฎและหลกการทางจตวทยาการศกษา ………………………………………….. 10 หลกการทางจตวทยาการเรยนร ....................................................................... 11 ทฤษฎการเรยนร ............................................................................................. 13 ทฤษฎทางจตวทยาทเกยวของกบการออกแบบสอ …………………………………... 15 ทฤษฎทางจตวทยาทเกยวของกบการพฒนาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต .......... 17 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการเรยนรดวยตนเอง ......................................... 23 ความหมายของการเรยนรดวยตนเอง ............................................................... 23 ลกษณะของการเรยนรดวยตนเอง ………………………………………………… 24 เอกสารและงานวจยทเกยวของกบบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต ........................ 26 ความหมายของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต ……………………………….. 26 องคประกอบของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต ………………………………. 28 ประเภทของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต ................................................... 31 ลกษณะของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต ……………………………………. 31

สารบญ (ตอ)

บทท หนา 2 (ตอ) การสอนบนเครอขายอนเทอรเนต ..................................................................... 32 ความเหมอนและความแตกตางระหวางการสอนในชนเรยนปกตกบการสอนบน

เครอขายอนเทอรเนต …………………………………………………………..

34 ความส าคญของการสอนบนเครอขายอนเทอรเนต ............................................. 34 รปแบบของการสอนบนเครอขายอนเทอรเนต ……………………………………. 35 ระบบการจดการการเรยนการสอนบนเครอขายอนเทอรเนต ……………………... 36 องคประกอบของระบบการจดการการเรยนการสอน .......................................... 37 กลมผใชงานในระบบการจดการการเรยนการสอน ............................................. 37 ขอด ขอจ ากดและขอค านงถงการสอนบนเครอขายอนเทอรเนต .......................... 38 การประเมนบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต ……………………………………. 41 เกณฑในการพจารณาเลอกใชบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต ......................... 45 เอกสารทเกยวของกบการเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ……………... 46 ประเภทของบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ……………………………… 47 หลกการเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ......................................... 48 ขนตอนการเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา .................................... 50 เอกสารทเกยวของกบการหาประสทธภาพสอการเรยนการสอน ............................... 52 ความหมายของการหาประสทธภาพสอการเรยนการสอน .................................. 52 ความส าคญของการหาประสทธภาพสอการเรยนการสอน ………...................... 53 แนวทางการหาประสทธภาพสอการเรยนการสอน ............................................. 54 เกณฑการหาประสทธภาพสอการเรยนการสอน …………………………………. 55

3 วธการด าเนนการวจย ......................................................................................... 59 ประชากรและกลมตวอยาง ................................................................................... 59 ประชากร ....................................................................................................... 59 เนอหาทใชในการวจย ..................................................................................... 59

สารบญ (ตอ)

บทท หนา 3 (ตอ) วตถประสงคการเรยนร .................................................................................... 60 เครองมอทใชในการวจย ....................................................................................... 60 การสรางและหาคณภาพเครองมอทใชในการวจย …………………………………… 60 การสรางบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต ……………………………………...... 60 การสรางและหาคณภาพแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ........................ 62 การสรางแบบประเมนคณภาพบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต ......................... 63 การด าเนนการวจย ……………………………………………………………………. 64 สถตทใชในการวเคราะหขอมล .............................................................................. 65

4 ผลการวจย .......................................................................................................... 67 บทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต …………………………………………………...... 67 ผลการประเมนคณภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต .................................. 67 ผลการตรวจสอบประสทธภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต ........................ 71

5 สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ ………………………………………………... 74 ความมงหมายของการวจย ………………………………………………………….... 74 ความส าคญของการวจย ……………………………………………………………… 74 ขอบเขตของการวจย ………………………………………………………………….. 75 เครองมอทใชในการวจย ……………………………………………………………… 75 การทดลองหาประสทธภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต …………………... 75 สรปผลการวจย ……………………………………………………………………….. 77 อภปรายผล ……………………………………………………………………………. 77 ขอเสนอแนะ …………………………………………………………………………... 79 บรรณานกรม …………………………………………………………………………………... 81

สารบญ (ตอ)

บทท หนา

ภาคผนวก ....................................................................................................................... 86 ภาคผนวก ก. ................................................................................................................ 87 ภาคผนวก ข. ................................................................................................................ 89 ภาคผนวก ค. ................................................................................................................ 94 ภาคผนวก ง. ................................................................................................................ 97 ภาคผนวก จ. ................................................................................................................ 100 ภาคผนวก ฉ. ................................................................................................................ 104

ประวตยอผท าสารนพนธ ........................................................................................... 111

บญชตาราง

ตาราง หนา 1 แสดงการเชอมโยงหลกการของการเรยนรแบบเสรมสมองกบกจกรรมอนเทอรเนต …….. 20 2 แสดงการเปรยบเทยบระหวางการสอนในชนเรยนปกตและการสอนบนเครอขาย อนเทอรเนต …………………………………………………………………………….

34

3 ผลการประเมนบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและ โทรทศนการศกษา โดยผ เชยวชาญ …………………………………………………….

68

4 ผลการวเคราะหแนวโนมประสทธภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ในการทดลองครงท 2 ………….....

72

5 ผลการวเคราะหประสทธภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบท รายการวทยและโทรทศนการศกษา ในการทดลองครงท 3 ……………………………

73

6 คาความยากงาย (p) คาอ านาจจ าแนก (r) และคาความเชอมนของแบบทดสอบ เรอง ท 1 พนฐานความรทจ าเปนในการเขยนบทวทยโทรทศน ……………………………..

101

7 คาความยากงาย (p) คาอ านาจจ าแนก (r) และคาความเชอมนของแบบทดสอบ เรอง ท 2 ภาษาของวทยโทรทศน ……………………………………………………………

102

8 คาความยากงาย (p) คาอ านาจจ าแนก (r) และคาความเชอมนของแบบทดสอบ เรอง ท 3 การเคลอนกลอง (Camera movement) ………………………………………….

103

บญชภาพประกอบ

ภาพประกอบ หนา 1 การแสดงความสมพนธของกระบวนการวจยและพฒนาทใชวธการระบบ ……………... 7 2 แสดง LMS Model …………………………………………………………………........ 38 3 แสดงขนตอนการเรยนรในบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการ วทยและโทรทศนการศกษา …………………………………………………………….

61

บทท 1 บทน า

ภมหลง การเปลยนแปลงดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (Information Communications Technology) ไดสงผลกระทบตอสงคม เศรษฐกจ การเมอง ตลอดจนการศกษาของประเทศไทย เปนอยางมาก ซงเปนทงโอกาสและภยคกคาม โดยเฉพาะอนเทอรเนตทท าใหการสอสารเปนไปอยาง ไรพรมแดนในทกสถานท ทกเวลา และก าลงไดรบความนยมอยางกวางขวางในยคโลกาภวตน ซงเยาวชนไทย ไมสามารถปรบตวใหเทาทนตอการเปลยนแปลงดงกลาว จงไดรบเนอหาสาระทมวฒนธรรมตางประเทศผานเขาสวถชวต โดยขาดการคดกรองอยางมวจารณญาณ ท าใหมคานยมและพฤตกรรมแบบเนนวตถนยม และบรโภคนยม ตลอดจนมเจตคต ความสมพนธระหวางบคคล และกระบวนการเรยนรแบบมงสรางอตลกษณสวนตว รวมถงมแนวโนมสรางเครอขายสงคมผานโลกออนไลนมากขน (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. 2550: บ – ฝ; 2553: 18) ปญหาดงกลาวสงผลกระทบตอการศกษา ในระดบอดมศกษาดานคณภาพการศกษา โดยเฉพาะประเดนปญหาบณฑตขาดความสามารถในการคดเชงระบบ ขาดการวเคราะหปญหา ขาดทกษะพนฐานทจ าเปนตอการปฏบตงาน ขาดแรงจงใจใฝร ขาดจตส านกความรบผดชอบตอสงคม มเจตคตและคานยมมงปรญญามากกวาความร (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ. 2551: 23) สอดคลองกบการสรปผลการด าเนนงาน 9 ป ของการปฏรปการศกษา พ.ศ. 2542 – 2551 ของส านกงานคณะกรรมการการศกษา พบวา มปญหาทตองเรงปรบปรงแกไข พฒนา และสานตอหลายดาน สวนดานเทคโนโลยเพอการศกษา พบวา ขาดการพฒนาเนอหาผานสอทมคณภาพ ครและนกเรยนน าความรดานเทคโนโลยเพอการศกษาไปใชในกระบวนการเรยนการสอนและการเรยนรดวยตนเองนอย สถานศกษามจ านวนคอมพวเตอรและอปกรณไมเพยงพอ ลาสมย และมเรองทตองเรงด าเนนการ คอ ควรมการก าหนดมาตรการสงเสรมใหครใชสอเทคโนโลยอยางตอเนอง เพอ ใหเกดความคนเคยและความช านาญ รวมถงมาตรการการจดสรรอปกรณเทคโนโลยสารสนเทศ และการสอสารแกสถานศกษาอยางเทาเทยมกน (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ.2552ก: 8) ตลอดจนเปดโอกาสใหชมชน องคกรเอกชน องคกรปกครองสวนทองถนเขามามสวนรวมในการจดการ และมการจดหาสออเลกทรอนกส ทงในลกษณะหนงสออเลกทรอนกส (e-Book) หองสมดอเลกทรอนกส (e-Library) และคอรสแวร (Courseware) ทมคณภาพและนาสนใจใหผ เรยนไดใชในการเรยนการสอนทกระดบอยางเพยงพอ และทนเวลา ในราคาทเหมาะสมกน (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ. 2552ข: 47)

2

จากสถานการณดงกลาว สถาบนอดมศกษาในประเทศไทย จงใหความส าคญกบกระบวนการจดการศกษาทมการน าเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเขามาประยกตใชมากขน โดยสงเกตไดจากการน าเนอหาสาระมาผลตเปนบทเรยนทมคณภาพผานสออเลกทรอนกส เพอใหผ เรยนสามารถเรยนร ดวยตนเองตามความตองการไดทกสถานทและทกเวลาผานระบบการจดการเรยนร (Learning Management Systems) ซงสอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หมวด 9 เทคโนโลย เพอการศกษา มาตรา 66 ทระบไววา ผ เรยนมสทธไดรบการพฒนาขดความสามารถในการใชเทคโนโลยเพอการศกษาในโอกาสแรกทท าได เพอใหมความรและทกษะเพยงพอตอการใชเทคโนโลยเพอการศกษาแสวงหาความรดวยตนเองไดอยางตอเนองตลอดชวต (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต ส านกนายกรฐมนตร. 2552: 37 – 38) และสอดคลองกบแผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (ฉบบท 2) พ.ศ. 2552 – 2556 ทมเปาหมายส าคญ คอ การพฒนาคณภาพคนและสงคมไทยสสงคมแหงภมปญญาและการเรยนร รวมทงสอดคลองกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 โดยมยทธศาสตรการพฒนาก าลงคนดานไอซท (Information Communication and Technology : ICT) และบคคลทวไปใหมความสามารถในการสรางสรรค ผลต และใชสารสนเทศอยางมวจารณญาณและรเทาทน (Information literacy) โดยเฉพาะการพฒนาผ ทก าลงศกษาอยในระดบอดมศกษา ใหมการปรบปรงรปแบบ หรอวธการในการจดการเรยนการสอนในสถาบนการศกษาระดบปรญญาตรใหเนนการทกษะทปฏบตงานไดจรง และสงเสรมใหมการน าโอเพนซอรส ซอฟตแวร (Open Source Software) มาใชเปนเครองมอในการเรยนการสอนและการวจยตอยอด เพอสงเสรมใหเกดนกพฒนารนใหม (ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต. 2552: 9) โดยสอดคลองกบหลกสตรการเรยนการสอนของภาควชาเทคโนโลยการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ทมวตถประสงคเพอผลตบคลากรทางเทคโนโลยการศกษาทกระดบออกไปปฏบตงานในสถานศกษา หนวยงาน ทงภาครฐและเอกชน รวมถงเผยแพรและสงเสรมการใชนวตกรรมและเทคโนโลยการศกษาใหแพรหลาย (รายงานการประเมนตนเองภาควชาเทคโนโลยทางการศกษา. 2552: 2 – 3) ดงนนผ เรยนจะตองไดรบการพฒนาใหมความรความสามารถในการใชเทคโนโลยเพอการศกษาแสวงหาความรดวยตนเองไดอยางตอเนองตลอดชวต เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ไดถกน ามาใชเปนสวนหนงของการเรยนการสอน ซงมจดประสงค เพอลดระยะเวลาการเรยนรซงท าใหผ เรยนเรยนไดดวยตนเอง สามารถโตตอบกบสอไดอยางแทจรง สามารถตรวจสอบความคบหนาของตนเองไดทนท ผ เรยนสามารถทบทวนบทเรยนไดตลอดเวลา จงน ามาสการพฒนาการเรยนการสอนในรปแบบการเรยนผานเครอขายอนเทอรเนต ในรปแบบอเลรนนง (e-Learning) ซงจะชวยอ านวยความสะดวกใหแกผ เรยนเปนอยางมาก การเรยนผานเครอขายอนเทอรเนตจะชวยเสรมสรางศกยภาพทางสตปญญา เพราะเปนการเรยนรทผ เรยนสนใจรสกทาทาย และมโอกาสประสบความส าเรจได เนองจากประสบการณเดมทมอยกบความรใหมไมตางกนมากนก นอกจากนการเรยนร

3

ของแตละคนมระยะเวลาและความสนใจตางกนไป การเรยนรระหวางผ เรยนและผสอนตองมลกษณะทมการเคลอนไหวและมการเปลยนแปลงทมปฏสมพนธกน บทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตจงเปนอกทางเลอกหนงทเหมาะกบสงคมการเรยนรแบบออนไลนทจะชวยสงเสรมใหผ เรยนเกดการศกษาเรยนร อยางมประสทธภาพ และเหมาะสมกบยคปจจบนทการสอสารดานขอมลขาวสารผานทางอนเทอรเนต ก าลงเปนทนยมและแพรหลายอยางกวางขวางทงในสถาบนการศกษาและทกสาขาอาชพ ดงนนผวจยจงไดท าการศกษาเพอพฒนาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอใชเปนสอส าหรบการเรยนรดวยตนเอง ซงใหความรเรองการเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา โดยการน าเนอหามาสรางเปนบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตนนจะชวยลดขอจ ากดในดานการเรยนร และประหยดคาใชจายในการเรยน นอกจากนบทเรยนดงกลาวสามารถแสดงดวยภาพกราฟก ภาพนง ภาพเคลอนไหว ขอความ และเสยงประกอบเนอหาของบทเรยนท าใหผ เรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพ และเปนการน าอนเทอรเนตมาประยกตใชในการจด การเรยนการสอนบนเครอขายอนเทอรเนต ซงสอดคลองกบกลยทธในการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศเพอการศกษาทใหสงเสรมสนบสนนการน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการพฒนาคณภาพการศกษา และไดบทเรยนทมประสทธภาพส าหรบใชเปนสอการเรยนรในอนาคตตอไป ความมงหมายของการวจย เพอพฒนาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80

ความส าคญของการวจย ไดบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ทมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 รวมทงเปนการใหความรทสามารถน าไปใชประโยชนในการเรยนการสอน ตลอดจนประกอบวชาชพของนสตได นอกจากนยงเปนแนวทางในการพฒนาบทเรยน บนเครอขายอนเทอรเนตในรายเนอหา รายวชา หรอระดบการศกษาอนๆ ตอไป

4

ขอบเขตของการวจย ประชากร ประชากรทใชในการวจยครงนเปนนสตระดบปรญญาตร ชนปท 2 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ จ านวน 45 คน โดยใชประชากรทงหมดในการทดลองและแบงประชากรออกเปนกลมทดลอง 3 กลมจากการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) ดงน กลมทดลองครงท 1 จ านวน 3 คน ไดมาจากการสมอยางงายดวยวธจบฉลาก เพอสงเกตพฤตกรรมของผใชบทเรยน และตรวจสอบหาขอบกพรองของบทเรยนในดานการใชภาษา การน าเสนอและการมปฏสมพนธ กลมทดลองครงท 2 จ านวน 5 คน ไดมาจากการสมอยางงายดวยวธจบฉลาก เพอหาแนวโนมของประสทธภาพของบทเรยน กลมทดลองครงท 3 จ านวน 37 คน ไดมาจากประชากรทเหลอจากการทดลองครงท 1 และ 2 เพอหาประสทธภาพของบทเรยน เนอหาทใชในการวจย เนอหาทใชในการผลตบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทย และโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ไดมาจากการศกษาคนควาและรวบรวมขอมลทปรากฏในต ารา เอกสารประกอบการเรยนการสอน วารสาร และเครอขายอนเทอรเนต ซงผวจยไดน าขอมลดงกลาวมาท าการจดหมวดหมของเนอหาตามล าดบการเรยนรและน าเนอหามาปรบปรงเพอใชเปนเนอหาในบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต โดยสามารถจ าแนกเนอหาไดตามหวขอตอไปน 1. พนฐานความรทจ าเปนในการเขยนบทวทยโทรทศน 2. ภาษาของวทยโทรทศน 3. การเคลอนกลอง

นยามศพทเฉพาะ บทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต หมายถง บทเรยนทสรางจากโปรแกรมคอมพวเตอร ประกอบดวย ตวอกษร ภาพนง ภาพเคลอนไหว กราฟกและเสยง ทท างานรวมกนอยางมระบบ โดยใช “Learning Management System” หรอ LMS จดเรยงเนอหาเปนขนตอน มระบบการบรการ ระบบการตดตอสอสาร ระบบการประเมนผล เชน แบบฝกหด แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนและมการใหผลยอนกลบ

5

การเรยนรเปนไปในลกษณะการมปฏสมพนธระหวางผ เรยน ผสอน และบทเรยน โดยผ เรยนสามารถเขาถงบทเรยนผานทางเครอขายอนเทอรเนต การพฒนาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต หมายถง การน าบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ทไดบนทกลงในเครองแมขาย (Server) แลวไปใหผ เชยวชาญประเมนคณภาพ และน ามาปรบปรงแกไขตามขอเสนอแนะของผ เชยวชาญ จากนนน าไปทดลองเพอปรบปรงและพฒนาหาประสทธภาพของบทเรยนใหไดตามเกณฑทก าหนด การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา หมายถง การเขยนบทรายการวทย และโทรทศนการศกษาทเปรยบเสมอนการถายทอดกระบวนการในการผลตรายการโทรทศนออกมาเปนตวอกษร เครองหมาย และกราฟก แทนภาพและเสยงซงจะปรากฏในจอโทรทศน โดยมองคประกอบทส าคญ ไดแก ความรพนฐาน ภาษาของวทยโทรทศน และการเคลอนกลอง ประสทธภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต หมายถง ผลการเรยนของผ เรยนจากการศกษาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยมคะแนนเฉลยจากการท าแบบฝกหดระหวางเรยนและแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนไมต ากวา 80/80

80 ตวแรก หมายถง คะแนนเฉลยทผ เรยนท าไดจากแบบฝกหดระหวางเรยนบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต โดยคดเปนรอยละ 80 หรอสงกวา 80 ตวหลง หมายถง คะแนนเฉลยทผ เรยนท าไดจากแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนภายหลงการเรยนดวยบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต โดยคดเปนรอยละ 80 หรอสงกวา ผเชยวชาญ หมายถง บคคลผ ทมความรความสามารถและประสบการณดานเนอหาในเรองการเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา และดานเทคโนโลยการศกษา การศกษาระดบปรญญาตรมประสบการณการท างานอยางนอย 10 ป การศกษาระดบปรญญาโท มประสบการณการท างานอยางนอย 5 ป การศกษาระดบปรญญาเอกมประสบการณการท างานอยางนอย 3 ป

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการวจยเพอพฒนาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตครงน ผวจยไดศกษาคนควาเอกสาร และงานวจยตางๆ ทเกยวของ และไดน าเสนอตามหวขอ ดงตอไปน 1. เอกสารทเกยวของกบการวจยและพฒนาทางการศกษา 2. ทฤษฎและหลกการทางจตวทยาการศกษา 3. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการเรยนรดวยตนเอง 4. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต 5. เอกสารทเกยวของกบการเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา 6. เอกสารทเกยวของกบการหาประสทธภาพสอการเรยนการสอน เอกสารทเกยวของกบการวจยและพฒนาทางการศกษา การวจยและพฒนา (Research and Development) หรอเรยกชอยอวา R&D เปนลกษณะหนงของการวจยเชงปฏบตการ (Action Research) ทใชกระบวนการศกษาคนควาอยางเปนระบบมงพฒนาทางเลอกหรอวธการใหมๆ เพอใชในการยกระดบคณภาพงานหรอคณภาพชวต การวจยและพฒนาเปนการวจยเชงทดลอง ซงมงเนนการน าไปใชประโยชนโดยตรงในการพฒนากระบวนการผลต กระบวนการบรการ การพฒนาอตสาหกรรม การพฒนาชมชน การจดการทรพยากร สงแวดลอม เปนตน โดยมจดเรมตนมาจากวงการทหารตงแตสมยสงครามโลก ทมการวจยคดคนอาวธยทธศาสตรใหมๆ ตอมาไดขยายเขาสวงการอตสาหกรรม ซงมการคดคนพฒนาสงประดษฐใหมๆ ทมประสทธภาพเพอการแขงขนในการผลตและคาขาย ความหมายของการวจยและพฒนาทางการศกษา การวจยและพฒนาทางการศกษา (Educational Research and Development) เปนการพฒนาการศกษา โดยพนฐานการวจย (Research Based Education Development) เปนกลยทธหรอวธการส าคญหนงทนยมใชในการปรบปรงเปลยนแปลงหรอพฒนาการศกษา โดยเนนหลกเหตผลและตรรกวทยา เปาหมายหลก คอ ใชเปนกระบวนการในการพฒนาและตรวจสอบคณภาพของผลตภณฑทางการศกษา (Education Product) หรอนวตกรรมทางการศกษาอนหมายถงวสด ครภณฑทางการศกษา อาท หนงสอแบบเรยน ฟลมสไลด เทปเสยง เทป โทรทศน คอมพวเตอร และโปรแกรมคอมพวเตอร เปนตน เกย (Gay. 1978: 8) ไดใหความหมายของการวจยและพฒนาทางการศกษา ไวดงน

7

การวจยและพฒนาคอ กระบวนการผลตส าหรบใชในโรงเรยน ซงผลผลตจากการวจยและพฒนายงหมายรวมถงวสดอปกรณตางๆ ทใชในการฝกอบรม วสดอปกรณทใชในการเรยนร การก าหนด จดประสงคเชงพฤตกรรม สอการสอนและระบบการจดการ การวจยและพฒนายงครอบคลมถงการก าหนดจดประสงค ลกษณะของบคคลและระยะเวลา ผลผลตทพฒนาจากการวจยและพฒนาจะเปนไปตามความตองการและขนอยกบรายละเอยดทตองการ และโรงเรยนจะเปนผใชผลผลตจากการวจยและพฒนาอยางแทจรง การวจยและพฒนาทางการศกษา เปนการวจยทางการศกษามงคนหาความรใหมโดยการวจยพนฐาน หรอมงหาค าตอบเกยวกบการปฏบตงานโดยการวจยประยกตและตรวจสอบคณภาพผลตภณฑทางการศกษา แมวาการพฒนาผลตภณฑทางการศกษา เชน การวจยเปรยบเทยบประสทธผลของวธการสอนหรออปกรณการสอน ผวจยอาจพฒนาสอหรอผลตภณฑทางการศกษาส าหรบการสอนแตละแบบ แตละ ผลตภณฑเหลาน ไดใชส าหรบการทดสอบสมมตฐานของการวจยแตละครงเทานน ไมไดพฒนาไปสการใชส าหรบโรงเรยนทวไป กระบวนการวจยและพฒนาทนยมใชกนมาก คอ การใชวธการระบบ (Systems Approach) โดยมขนตอน ดงน

ภาพประกอบ 1 การแสดงความสมพนธของกระบวนการวจยและพฒนาทใชวธการระบบ

ก าหนดปญหา

ก าหนดผลทตองการ (วตถประสงค)

ก าหนดแนวทางเลอก

เลอกแนวทางทนาจะไดผล

ด าเนนการพฒนา

ทดลองและประเมนผล

ปรบปรงและน าไปใช

ขอจ ากด ปจจยเออ

8

ลกษณะของการวจยและพฒนาทางการศกษา บอรก และ กอลล (Borg; & Gall. 1979: 771 – 798) กลาววา การวจยและพฒนาทางการศกษา มความแตกตางจากการวจยการศกษาประเภทอนๆ อย 2 ประการ คอ 1. เปาประสงค / จดมงหมาย (Goal) การวจยทางการศกษามงคนควาหาความรใหม โดยการวจยพนฐานหรอมงหาค าตอบเกยวกบการปฏบตงาน โดยการวจยประยกต แตการวจยและพฒนาทางการศกษามงพฒนาและตรวจสอบคณภาพผลตภณฑทางการศกษา แมวาการวจยประยกตทางการศกษาหลายโครงการกมการพฒนาผลตภณฑทางการศกษา เชน การวจยประยกตทางการศกษาส าหรบการสอนแตละแบบ ผลตภณฑเหลานไดใชส าหรบการทดสอบสมมตฐานของการวจยแตละครงเทานน ไมไดพฒนาไปสการใชส าหรบสถานศกษาทวไป 2. การน าไปใช (Utility) การวจยทางการศกษา มชองวางระหวางผลการวจยกบการน า ไปใชจรงอยางกวางขวาง คอ ผลการวจยทางการศกษาจ านวนมากอยในตไมไดรบการพจารณาน าไปใช นกการศกษาและนกวจยจงหาทางลดชองวางดงกลาว โดยวธทเรยกวา "การวจยและพฒนา" อยางไรกตามการวจยและพฒนาทางการศกษา มใชสงททดแทนการวจยทางการศกษา แตเปนเทคนควธทจะเพมศกยภาพของการวจยทางการศกษาใหมผลตอการจดการทางการศกษา คอ เปนตวเชอมเพอแปลงไปสผลตภณฑทางการศกษาทใชประโยชนไดจรงในโรงเรยนทวไป ดงนน การใชกลยทธการวจยและพฒนาทางการศกษาเพอปรบปรง เปลยนแปลงหรอพฒนาการศกษา จงเปนการใชผลจากการวจยทางการศกษา (ไมวาจะเปนการวจยพนฐาน หรอการวจยประยกต) ใหเปนประโยชนมากยงขน ขนตอนการวจยและพฒนาทางการศกษา ขนตอนส าคญของการวจยและพฒนาทางการศกษานน บอรกและกอลล (Borg; & Gall. 1979: 771 – 798) จ าแนกไวออกเปน 10 ขนตอน ดวยกน ดงน 1. ก าหนดผลผลตทางการศกษาทจะท าการพฒนา ขนตอนแรกทจ าเปนทสด คอ ตองก าหนดใหชดวา ผลผลตทางการศกษาทจะวจยและพฒนาคออะไร โดยตองก าหนด 1) ลกษณะทวไป 2) รายละเอยดของการใช และ 3) วตถประสงคของการใชเกณฑในการเลอก ก าหนดผลผลตการศกษาทจะวจยและพฒนา อาจม 4 ขอ คอ 1.1 ตรงกบความตองการอนจ าเปนหรอไม 1.2 ความกาวหนาทางวชาการมพอเพยงในการพฒนาผลผลตทก าหนดหรอไม 1.3 บคลากรทมอยมทกษะความร และประสบการณทจ าเปนตอการวจยและพฒนานนหรอไม 1.4 ผลผลตนนจะพฒนาขนในเวลาอนสมควรไดหรอไม

9

2. รวบรวมขอมลและงานวจยทเกยวของ คอ การศกษาทฤษฎและงานวจย การสงเกต ภาคสนาม ซงเกยวของกบการใชผลผลต การศกษาทก าหนด ถามความจ าเปนผท าการวจยและพฒนา อาจตองท าการศกษาวจยขนาดเลก เพอหาค าตอบ ซงงานวจยและทฤษฎทมอย ไมสามารถตอบได กอน ทจะเรมท าการพฒนาตอไป 3. การวางแผนการวจยและพฒนา ประกอบดวย 3.1 ก าหนดวตถประสงคของการใชผลผลต 3.2 ประมาณการคาใชจาย ก าลงคน ระยะเวลาทตองใชเพอศกษาความเปนไปได 3.3 พจารณาผลสบเนองจากผลผลต 4. พฒนารปแบบขนตนของผลผลต ขนนเปนการออกแบบและจดท าผลผลตการศกษาตามทวางไว เชน ถาเปนโครงการวจยและพฒนาหลกสตรฝกอบรมระยะสนกจะตองออกแบบหลกสตรเตรยมวสดหลกสตร คมอผ ฝกอบรม เอกสารในการฝกอบรมและเครองมอการประเมนผล 5. ทดลองหรอทดสอบผลผลตครงท 1 ในการน าผลผลตทออกแบบและจดเตรยมไวในขนท 4 ไปทดลองใช เพอทดสอบคณภาพชนตนของผลผลตในโรงเรยนจ านวน 1 – 3 โรงเรยน ใชกลมตวอยางกลมเลก 6 – 12 คน ประเมนผลโดยการใชแบบสอบถามการสงเกตและการสมภาษณ แลวรวบรวมขอมลมาวเคราะห 6. ปรบปรงผลผลตครงท 1 น าขอมลและผลจากการทดลองใชจากขนท 5 มาพจารณาปรบปรง 7. ทดลองหรอทดสอบผลผลตครงท 2 ขนนน าผลผลตทปรบปรงไปทดลอง เพอทดสอบคณภาพผลผลตตามวตถประสงคในโรงเรยน จ านวน 5 – 15 โรงเรยน ใชกลมตวอยาง 30 – 100 คน ประเมนผลเชงปรมาณในลกษณะ Pre-test กบ Post-test น าผลเปรยบเทยบกบวตถประสงคของการใชผลผลตอาจมกลมควบคมกลมการทดลองถาจ าเปน 8. ปรบปรงผลผลตครงท 2 9. ทดลองหรอทดสอบผลผลตครงท 3 ขนนน าผลผลตทปรบปรงไปทดลอง เพอทดสอบคณภาพการใชงานของผลผลต โดยใชตามล าพงในโรงเรยน 10-30 โรงเรยน ใชกลมตวอยาง 40 – 200 คน ประเมนผลโดยการใชแบบสอบถาม การสงเกตและการสมภาษณแลวรวบรวมขอมลมาวเคราะห 10. ปรบปรงผลผลตครงท 3 น าขอมลจาการทดลองขนท 9 มาพจารณาปรบปรง เพอผลตและเผยแพรตอไป จะเหนไดวา บางครงมผ เรยกการวจยและพฒนาวา R&D (Research and Development) หรอบางคนเรยกวา R and D ซง D ตวหลงกคอการเผยแพร (Diffuse) ซงในสวนของขนการทดลองหรอทดสอบผลผลตนน เอสพช และ วลเลยมส (ฤทธชย ออนมง. ม.ป.ป.: 124 – 125; อางองจาก Espich; & Williams. 1967: 75 – 79) ไดอธบายถงการทดลองใช และ

10

ปรบปรงแกไขสอการสอนและบทเรยนส าเรจรปไว 3 ขนตอน ดงน 1. การทดสอบทละคน (One To One Testing) จากกลมตวอยางทมผลตอการเรยนระดบต ากวาปานกลางเลกนอย จ านวน 2 – 3 คน เพอใหศกษาสอทพฒนาขน และจากการศกษาผพฒนาจะสอบถามความคดเหนเกยวกบขอบกพรองและสอจากกลมตวอยางนน 2. การทดลองกบกลม (Small Group Testing) ใชกลมตวอยาง 5 – 8 คน ด าเนนการคลายขนตอนท 1 แตใหกลมตวอยางไดรบการทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนดวย เพอน าผลไปวเคราะหทดสอบประสทธภาพของสอ โดยอาศยเกณฑมาตรฐาน 90/90 โดย 90 ตวแรก หมายถง คะแนนเฉลยของผ เรยนทงหมด คดเปนรอยละ 90 ขนไป สวน 90 ตวหลง หมายถง รอยละ 90 ของผ เรยนทงหมดสามารถท าขอสอบขอหนงๆ ไดถกตอง หากผลการวเคราะหเปนไปตามเกณฑดงกลาว กปรบปรงแกไขเฉพาะสวนทบกพรอง เพอน าไปทดลองใชในตอนท 3 ตอไป 3. การทดสอบภาคสนาม (Field Testing) กบกลมตวอยางทเปนประชากรเปาหมายจรง โดยผพฒนาสอจะไมเขาไปเกยวของกบการทดลองดวย แตจะอาศยครผสอนด าเนนการแทนโดยใชวธ ด าเนนการเชนเดยวกบตอนท 2 สพกตร พบลย (2551: 41 – 43) กลาววา โดยทวไป การวจยและพฒนานวตกรรม ประกอบดวยขนตอนทส าคญ 3 ขนตอนดวยกน ไดแก ขนท 1 (อาจเปนการพฒนาสอ อปกรณ หรอรปแบบการบรหารจดการ) ขนท 2 ขนท 3 ดงนนสรปไดวา การวจยและพฒนาทางการศกษาเปนรปแบบหนงของการวจยทางการศกษา ทมงคนควาหาความรใหมโดยน าพนฐานดานการวจยมาใชเปนเครองมอในการปรบปรงหรอพฒนาการศกษา เพอเพมศกยภาพของการวจยทางการศกษาใหมผลตอการจดการทางการศกษาและสามารถน าผลการวจยทไดไปใชในสถานการณจรงใหเกดประโยชนมากยงขน เชน การพฒนาผลตภณฑหรอนวตกรรมทางการศกษาเพอใชในสถานศกษาทวไป เปนตน ทฤษฎและหลกการทางจตวทยาการศกษา หลกการและทฤษฎทส าคญทางจตวทยาการศกษา เปนพนฐานของเทคโนโลยทางการศกษาไดแก ทฤษฎการเรยนร ดวยเหตทขอตกลงเบองตนของการศกษา คอ การใหมนษยเกดการเรยนร ดงนนในการจดการเรยนการสอน จงตองพยายามทกวถทางทจะท าใหผ เรยนบรรลวตถประสงค นกเทคโนโลย

11

ทางการศกษาซงเปนผพฒนาสอ เปนผ คนควาหาแนวคด เทคนค วธการ ทจะน าไปชวยใหขบวนการเรยนการสอนสมฤทธผล จ าเปนทจะตองศกษาคนควาหลกการและทฤษฎทางจตวทยาการศกษา เพอน ามาเปนแนวทางในการผลตสอการเรยนการสอน และเทคนควธการเรยนการสอนทจะชวยใหผ เรยนเกดการเรยนรไดดทสด ทฤษฎทน ามาใชกนมาก ไดแก ทฤษฎการเรยนร ซงสวนใหญจะเกยวของกบพฤตกรรม และความรความเขาใจของมนษย การเรยนรของมนษยเปนเรองทเกยวเนองกบการเรยนรทกระดบ และทกสถานการณของมนษย ดงนน การศกษาเกยวกบการเรยนรของมนษยจงเปนสงทคอนขางกวาง ครอบคลมตงแตการวางเงอนไขอยางงายไปจนถงกระบวนการซบซอนทเกยวของกบการเรยนร และการแกปญหา (เสาวณย สกขาบณฑต. 2528: 11) หลกการทางจตวทยาการเรยนร 1. วฒภาวะ (Maturation) กฎของการเรยน : ผ เรยนเจรญเพยงใดยอมสามารถเรยนรไดเพยงนน กฎของการสอน : ในการสอนครตองค านงถงความเจรญเตบโตทางรางกายและสมอง ของผ เรยน และท าการสอนใหเหมาะสมกบความเจรญดงกลาว ผ เรยนจะอานหนงสอออกกตอเมอองคประกอบตางๆ ของการเรยนรเจรญถงขนทจะเรยนได องคประกอบเหลาน คอ รางกาย สมอง อารมณและความสนใจ 2. ความพรอม (Readiness) กฎของการเรยน : ผ เรยนตองมวฒภาวะสงพอและมพนฐานพอเสยกอนจงจะเรยนรจากประสบการณใหมอยางใดอยางหนงทสงขนไป กฎของการสอน : การสอนจะไดผลดยงขนถาครคาดคะเนความพรอมของผ เรยนไวลวงหนา และจดประสบการณใหผ เรยนทดลองท า ครคอยสงเกตด และเมอเหนวา ไดคาดคะเนไวไมถกตองครตองปรบปรงโครงการสอนเสยใหม โครงการสอนจะใชไดผลดทสด เมอครปรบปรงใหสมพนธกบลกษณะของเดกแตละคน 3. ผลตอการกระท า (Effect) กฎของการเรยน : เมอผ เรยนแสดงปฏกรยาตอสงใดสงหนงดวยวธหนง และวธนนท าใหไดรบผลทผ เรยนพอใจภายหลงจากทไดท าไปแลวโดยทนท หรอไดรบผลเปนทนาพอใจในขณะทท างานนนในโอกาสตอไป เมอผ เรยนมาพบสถานการณนนเขาอก เขาจะแสดงปฏกรยาแบบเดยวกนนนอก กฎของการสอน : การสอนจะไดผลดเมอครแสดงใหผ เรยนเหนผลของการกระท าของตนเองในทนท การตอบสนองการกระท าของผ เรยน ใหทนทวงทใหเหมาะกบผ เรยนแตละคนจะชวยใหผ เรยนเรยนรไดดขน การตอบสนองในการสงเสรมมกจะใชไดผลดเสมอ สวนการตอบสนองในทางทหกหามอาจจะไดผลเมอเราควบคมอย

12

4. การฝกหด (Exercise) กฎของการเรยน : สงใดทผ เรยนท าบอยๆ ซ าๆ หรอมการฝก ผ เรยนยอมท าสงนนไดด สงใดทไมไดท านานๆ ยอมท าสงนนไมไดเหมอนเดม กฎของการสอน : ในการสอนเกยวกบวชาทกษะ ควรมการท าซ าๆ และฝกบอยๆ เชน การเรยนภาษาองกฤษ ดนตร เทนนส ตลอดจนการฝกปฏบตในวชาศลปะ ซงแพฟลอฟ (Pavlov) กลาววา การท าซ าๆ หลายๆ ครงจะเกดผลดในการเรยนรทางเจตคตและสรางนสยทดดวย 5. ความแตกตางระหวางบคคล (Individual Differences) กฎของการเรยน : ผ เรยนแตละคนยอมเรยนรในสงเดยวกนดวยเวลาทไมเทากน ผ เรยนคนเดยวกนเรยนสงตางประเภทกนไดในเวลาทไมเทากน กฎของการสอน : การสอนจะไดผลดยงขน ถาครพยายามหาสาเหตทท าใหผ เรยนแสดงปฏกรยาไมด และหาสาเหตทท าใหผ เรยนแตกตางกน ครหาทางแกสาเหตทพอจะแกไขได และวางแนวในการปฏบตส าหรบผ เรยนบางคนทเหนวาเฉพาะการแกจะไมไดผล และครพยายามท าใหความแตกตางของผ เรยนกลมเดยวกนลดนอยลงเปนล าดบ เชน ท าใหผ เรยนทเรยนชาสามารถเรยนไดทนผ เรยนทเรยนปานกลางมากขนและไมแสดงใหผ เรยนรวาตนแตกตางจากผ อน 6. การจงใจ (Motivation) กฎของการเรยน : การเรยนจะไดผลดกตอเมอผ เรยนมความสนใจมวตถประสงคและมเจตคตทดตอการเรยน กฎของการสอน : การสอนจะไดผลดกตอเมอครรจกใชการจงใจใหผ เรยนเกดความตองการทจะเรยนรโดยใชแรงจงใจทงภายในและภายนอกแรงจงใจภายใน ไดแก ความสนใจ ความตองการ และเจตคต แรงจงใจภายนอก ไดแก บคลกภาพของคร วธสอนทท าใหผ เรยนมองเหนวตถประสงคของการเรยน การชมเชย การใหรางวล การใหคะแนน การลงโทษ เปนสาเหตใหเกดการเรยน ครจ าเปนตองรจกใชแรงจงใจทเหมาะสม การสอนทใชแรงจงใจจากภายในของผ เรยนยอมไดผลดกวาการกระตนหรอเราจากภายนอก การใชแรงจงใจภายนอกจะไดผลกตอเมอผสอนชวยใหผ เรยนเหนวตถประสงคและคณคาอนแทจรงของการเรยนนน แรงจงใจทางดานบวก (Positive Motivation) ยอมไดผลดกวาดานลบ (Negative Motivation) 7. กจกรรมและประสบการณ (Activities and Experiences) กฎของการเรยน : ผ เรยนจะเรยนรดวยตนเอง โดยเรมกระท าการอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางไมวาจะเปนทางการหรอการคดไตรตรอง โดยมวตถประสงควา ท าเพอใหเกดอะไร และท าสงนนตอไปอกตามทตนตองการอยางสมบรณ กฎของการสอน : การสอนจะไดผลด ครจะตองชวยใหผ เรยนหาใหพบวาตองการอะไรทเหนวาส าคญพอทจะท าอะไรสกอยางหนงใหผ เรยนรวาเมอเกดความตองการเชนนนแลวควรจะท าอะไรบาง

13

เพอใหไดดงความมงหวง ถาท ากจกรรมใดลงไปแลวไมไดผลตามทมงหวงไว กใหผ เรยนดดแปลงกจกรรมนน เพอใหเกดความส าเรจตามตองการ ใหผ เรยนตระหนกวาการกระท าของเขาเองทเปลยนแปลงไปจากเดมนนคอการเรยนร 8. การเรยนรผานประสาทสมผสหลายดาน กฎของการเรยน : ประสบการณการเรยนรทดนน คอ ประสบการณทท าใหผ เรยนตองใชประสาทสมผสหลายดานรวมกน หรออยางนอยกตองใหผ เรยนไดใชประสาทสมผสอยางใดอยางหนงอยางเหมาะสม กฎของการสอน : การสอนจะไดผลดเมอครท าการสอนโดยกอใหเกดสงพมพใจโดยผานประสาทสมผสหลายๆ ดานเกยวกบประสบการณเดยวกน และการใชประสาทสมผสแตละอยางหลายๆ วธ กจะชวยใหการสอนไดผลดยงขน 9. การเรยนแบบรวม-แยก-รวม (Whole-part-whole Learning) กฎของการเรยน : การเรยนสงใด ถาไดมองเหนสวนใหญทงหมด จะเรยนไดดกวาเหนหรอเรยนสวนยอยของสงนนทละสวน เพราะการไดมองเหนสวนใหญทงหมดชวยใหผ เรยนมองเหนความสมพนธระหวางสวนยอยเหลานน กฎของการสอน : การสอนจะไดผลดยงขนถาแสดงสงทสอนนนเปนสวนรวมใหผ เรยนเหนและเขาใจความสมพนธระหวางสวนยอยแตละสวนในสวนรวมนน เพราะวาสงตางๆ ทมสวนเกยวของสมพนธกน และครสอนแยกยอยจากกน จะไมสามารถท าใหผ เรยนเหนความเกยวเนองสมพนธระหวางสวนยอยเหลานน ทฤษฎการเรยนร ทฤษฎการเรยนร หมายถง หลกการของการเกดการเรยนรทสามารถท าการทดสอบได และสามารถน าไปอางองถงเหตการณและประยกตไดกบสภาพแวดลอมตางๆ ทกอใหเกดการเรยนร โดยหนาทของทฤษฎการเรยนร มอย 4 ไดแก 1. เปนกรอบของงานวจย โดยเปนการปองกนรวบรวมขอมลทไมเกยวของกบการเขาใจสถานการณการเรยนรออกไปเปนการท าใหมกรอบทกระชบและรดกมมากขน 2. เปนการจดระบบของความร เปนกรอบของขอมลทเกยวของ เชน เงอนไขการเรยนของ กาเย (Gagne’) หรอขอมลตางๆ ทเกยวของความสมพนธระหวางสงเรากบการตอบสนอง 3. เปนการระบเหตการณเรยนรทซบซอน โดยมการใหตวอยางขององคประกอบทหลายอยางตอการเรยนร เปนการจดระบบใหมของประสบการณเดมทมมากอน เนองจากความรทงหลายทเปนประสบการณเดม จะตองมการจดระบบใหมอยเสมอ

14

ทฤษฎการเรยนรทเปนพนฐานของเทคโนโลยการศกษานนเปนทฤษฎจาก 2 กลม คอ กลมพฤตกรรม (Behaviorism) และกลมความร (Cognitive) โดยทฤษฎการเรยนรทเปนทนยมมอยหลายทฤษฎดวยกน ไดแก 1. ทฤษฎพฤตกรรมนยม เปนทฤษฎทเชอวาจตวทยาเปนเสมอนการศกษาทางวทยาศาสตรของพฤตกรรมของมนษย และการเรยนรของมนษยเปนสงทสามารถสงเกตไดจากพฤตกรรมภายนอก นอกจากน ยงมแนวคดเกยวกบความสมพนธระหวางสงเราและการตอบสนอง ซงเชอวาการตอบสนองกบสงเราของมนษยจะเกดขนควบคมกนในชวงเวลาทเหมาะสม นอกจากนยงเชอวา การเรยนรของมนษยเปนพฤตกรรมแบบแสดงอาการกระท าซงมการเสรมแรงเปนตวการ โดยทฤษฎพฤตกรรมนยมน จะไมกลาว ถงความนกคดภายในของมนษย เชน ความทรงจ า ภาพ ความรสก ซงถอวาเปนค าตองหาม ทฤษฎน สงผลตอการเรยนการสอนในอดต ในลกษณะทเรยนเปนชดของพฤตกรรม ซงจะตองเกดขนตามล าดบทแนนอน การทผ เรยนจะบรรลวตถประสงคไดนนจะตองมการเรยนการสอนตามล าดบขนเปนไปตามวตถประสงคทตงไว ผลทไดจากการเรยนรขนแรกจะเปนพนฐานของการเรยนในขนตอไป มลตมเดยทออกแบบตามแนวคดของทฤษฎนจะมโครงสรางของเนอหาเปนเชงเสนตรง โดยผ เรยนจะไดรบการเสนอเนอหาในล าดบขนตอนคงท ซงเปนล าดบทผสรางไดพจารณาตามล าดบการสอนทดและผ เรยนสามารถเรยนรไดอยางมประสทธภาพมากทสด นอกจากนนการตงค าถามอยางสม าเสมอ โดยมการตอบสนองกบชดมลตมเดยจะเปนการเสรมแรง เพอใหเกดพฤตกรรมทตองการ มลตมเดยทออกแบบในทางแนวคดน จะบงคบใหมการประเมนผลการใชมลตมเดยในแตละล าดบขนอกดวย 2. ทฤษฎปญญานยม ทฤษฎนเกดจากแนวคดของชอมสก (Chomsky) ทไมเหนดวยกบ สกนเนอร (Skinner) บดาของทฤษฎพฤตกรรม ในการมองพฤตกรรมมนษยไววา เหมอนการทดลองทางวทยาศาสตร ชอมสก เชอวา พฤตกรรมมนษยนนเปนเรองของภายในจตใจ มนษยไมใชผาขาวทเมอใสสอะไรลงไปกจะกลายเปนสนน มนษยมความนกคด มอารมณ จตใจและความรสกภายในทแตกตางกนออกไป ดงนนการออกแบบการเรยนการสอนกควรทจะค านงถงความแตกตางภายในของมนษยดวยการน าความคดของทฤษฎปญญานยมมาออกแบบ มอสระในการเลอกล าดบของการน าเสนอทเหมาะสม ลกษณะการน าเสนอจะขนอยกบความสนใจของผใชเปนล าดบแรก 3. ทฤษฎของเพยเจต (Piaget) แนวคดของ เพยเจตไดกลาวถงความสามารถในการเรยนรนนขนอยกบความสามารถทางสตปญญาเปนเรองของการเกบสะสม คอ มนษยจะคอยๆ เพมความสามารถทางสตปญญาไปเรอยๆ ตามประสบการณทไดปฏสมพนธกบสงแวดลอมและเมอใดกตามทไดปฏสมพนธกบสงแวดลอมกไดประสบการณเขาไปเกบสะสมไวในสนามทางจตและประสบการณเหลานเองทมนษยจะน ากลบมาใช เพอท าใหเกดการเรยนรดวยตนเอง

15

4. ทฤษฎการวางเงอนไข การออกแบบการเรยนการสอนตองอาศยพนฐานทางทฤษฎการเรยนรของ สกนเนอร (Skinner) คอ ทฤษฎการวางเงอนไขแบบลงมอกระท า (Operant Conditioning) หรอทเรยกวา ทฤษฎการเสรมแรง ซงเปนแมบทในการพฒนาบทเรยนแบบโปรแกรมและเครองชวยสอน ทฤษฎนสรปไดวาปฏกรยาการตอบสนองหนงๆ อาจมไดมาจากสงเราเดยว สงเราอนๆ กอาจท าใหเกดการตอบสนองเชนเดยวกนได ถามการเสรมแรงใหแกพฤตกรรมนนๆ (สมพร สทศนย. 2533: 63) ในป ค.ศ. 1904 สกนเนอร (Skinner. 1959: 96) ไดท าการทดลองการเรยนรกบนกพราบ พบวา นกพราบ เมอหวกสามารถมปฏกรยาตอบสนองทถกตองโดยการจกป มทท าไวจงจะมอาหารหลนออกมา สกนเนอร เรยกวา แรงเสรมก าลง ทงนจะตองไดรบแรงเสรมก าลง ซงหมายถงอาหารหลายๆ ครง จะมองเหนความสมพนธระหวางการจกโดนป มกบอาหารทหลนออกมา การแสดงปฏกรยาตอบสนองของนกในขนแรกอาจจะตองใชเวลานานในการกระท า ซงในขนแรกถงแมนกพราบจะจกโดนทใกลๆ ป มกลไกนนผทดลองกจะปลอยอาหารออกมาเพอจะชวยใหเกดพฤตกรรมทถกตองเรวยงขน จากการทดลองพบวา เวลาทนกพราบใชในการท าพฤตกรรมทถกตองคอ การจกโดนป มนนจะลดลงและคอยๆ หายไปในทสด จะเหนไดวา การเรยนรตามแนวคดน หมายถง การเปลยนแปลงพฤตกรรมจากการกระท าทไมไดรบแรงเสรมก าลง เปนการกระท าทไดรบแรงเสรมก าลง โดยอาศยหลกการใหแรงเสรมก าลงแกผ เรยน จะท าใหผ เรยนเกดการเรยนรในการกระท าพฤตกรรมทถกตองไดสกนเนอรไดเสนอทฤษฎการเรยนรแบบการปฏบต ซงเชอวา การเรยนรจากการกระท าของผ เรยนเอง เนองจากพฤตกรรมของคนสวนใหญจะเปนการเรยนรแบบการกระท า และการเสรมแรง ซงเปนสงส าคญทท าใหคนแสดงพฤตกรรมตอบสนองโดยอาศยสงเราภายใน มาเปนตวกระตนเพอสนองความตองการของตน ทฤษฎการวางเงอนไขของสกนเนอรสามารถน ามาประยกตใชไดกบการเรยนการสอน เพอเปลยนแปลงพฤตกรรมของผ เรยน ซงอาจจะใหแรงเสรมในรปของค าชมเชยหรอใหรางวลอยางอนน ามาซงความพงพอใจใหกบผ เรยนและเมอใดทผ เรยนแสดงปฏกรยาตอบสนองไมถกวธกจะงดรางวลนน การกระท าเชนนจะชวยใหผ เรยนไดเรยนรวาสงทกระท านนเปนการกระท าทถกตองและจะปฏบตเปนนสยตอไป ซงมลตมเดยเปนหนงในนวตกรรมทางการเรยนการสอนทประยกตทฤษฎนมาใช ทฤษฎทางจตวทยาทเกยวของกบการออกแบบสอ ถนอมพร เลาหจรสแสง (2541) ไดกลาวถงทฤษฎการเรยนรและจตวทยาการเรยนรทเกยวของกบการออกแบบสอมลตมเดยเพอการศกษาไว ดงน 1. ทฤษฎพฤตกรรมนยม (Behaviorism) เปนทฤษฎซงเชอวา จตวทยาเปนเสมอนการศกษาทางวทยาศาสตรของพฤตกรรมมนษย (Scientific Study of Human Behavior) และการเรยนรของมนษยเปนสงทสามารถสงเกตไดจากพฤตกรรมภายนอก นอกจากนยงมแนวคดเกยวกบความสมพนธระหวางสงเราและการตอบสนอง (Stimuli and Response) เชอวา การตอบสนองตอสงเราของมนษยจะเกดขนควบคกนในชวงเวลาทเหมาะสม นอกจากนยงเชอวา การเรยนรของมนษยเปนพฤตกรรมแบบแสดง

16

อาการกระท า (Operant Conditioning) ซงมการเสรมแรง (Reinforcement) เปนตวการ โดยทฤษฎพฤตกรรมนยมน จะไมพดถงความนกคดภายในของมนษย ความทรงจ า ภาพ ความรสก โดยถอวาค าเหลาน เปนค าตองหาม (Taboo) ซงทฤษฎนสงผลตอการเรยนการสอนทส าคญในยคนน ในลกษณะทการเรยนเปนชดของพฤตกรรมซงจะตองเกดขนตามล าดบทแนชด การทผ เรยนจะบรรลวตถประสงคไดนนจะตองมการเรยนตามขนตอนเปนวตถประสงคๆ ไป ผลทไดจากการเรยนขนแรกน จะเปนพนฐานของการเรยนในขนตอๆ ไปในทสด สอมลตมเดย เพอการศกษาทออกแบบตามแนวคดของทฤษฎพฤตกรรมนยมน จะมโครงสรางของบทเรยนในลกษณะเชงเสนตรง (Linear) โดยผ เรยนทกคนจะไดรบการน าเสนอเนอหาในล าดบทเหมอนกนและตายตว ซงเปนล าดบทผสอนไดพจารณาแลววา เปนล าดบการสอนทดและผ เรยนจะสามารถเรยนรไดอยางมประสทธภาพมากทสด นอกจากนนจะมการตงค าถาม ๆ ผ เรยนอยางสม าเสมอโดยหากผ เรยนตอบถกกจะไดรบการตอบสนองในรปผลปอนกลบทางบวกหรอรางวล (Reward) ในทางตรงกนขามหากผ เรยนตอบผดกจะไดรบการตอบสนองในรปของผลปอนกลบในทางลบและค าอธบายหรอการลงโทษ (Punishment) ซงผลปอนกลบนถอเปนการเสรมแรงเพอใหเกดพฤตกรรมทตองการ สอมลตมเดยเพอการศกษาทออกแบบตามแนวคดของทฤษฎพฤตกรรมนยม จะบงคบใหผ เรยนผานการประเมนตามเกณฑทก าหนดไว ตามจดประสงคเสยกอน จงจะสามารถผานไปศกษาตอยงเนอหาของวตถประสงคตอไปได หากไมผานเกณฑทก าหนดไวผ เรยนจะตองกลบไปศกษาในเนอหาเดมอกครงจะกวาจะผานการประเมน 2. ทฤษฎปญญานยม (Cognitivism) เกดจากแนวคดของ ชอมสก (Chomsky) ทไมเหนดวยกบ สกนเนอร (Skinner) บดาของทฤษฎพฤตกรรมนยม ในการมองพฤตกรรมมนษยไววา เปนเหมอนการทดลองทางวทยาศาสตร ชอมสกเชอวา พฤตกรรมของมนษยนน เปนเรองของภายในจตใจมนษยไมใชผาขาวทเมอใสสอะไรลงไปกจะกลายเปนสนน มนษยมความนกคด มอารมณ จตใจ และความรสกภายในทแตกตางกนออกไป ดงนนการออกแบบการเรยนการสอนกควรทจะค านงถงความแตกตางภายในของมนษยดวย ในชวงน มแนวคดตางๆ เกดขนมากมาย เชน แนวคดเกยวกบการจ า (Short Term Memory, Long Term Memory and Retention) แนวคดเกยวกบการแบงความรออกเปน 3 ลกษณะคอ ความรในลกษณะเปนขนตอน (Proce-dural Knowledge) ซงเปนความรทอธบายวา ท าอยางไร และเปนองคความรทตองการล าดบการเรยนรทชดเจน ความรในลกษณะการอธบาย (Declarative Knowledge) ซงไดแกความรทอธบายวา คออะไร และความรในลกษณะเงอนไข (Conditional Know-ledge) ซงไดแก ความรทอธบายวา เมอไรและท าไม ซงความร 2 ประเภทหลงน ไมตองการล าดบการเรยนรทตายตว ทฤษฎปญญานยมนสงผลตอการเรยนการสอนทส าคญในยคนน กลาวคอ ทฤษฎปญญานยมท าใหเกดแนวคดเกยวกบการออกแบบในลกษณะสาขา (Branching) ของคราวเดอร (Crowder) ซงเปนการออกแบบในลกษณะสาขา หากเมอเปรยบเทยบกบบทเรยนทออกแบบตามแนวคดของพฤตกรรมนยม

17

แลว จะท าใหผ เรยนมอสระมากขนในการควบคมการเรยนดวยตวเอง โดยเฉพาะอยางยงการมอสระมากขนในการเลอกล าดบของการน าเสนอเนอหาบทเรยนทเหมาะสมกบตน สอมลตมเดยเพอการศกษาทออกแบบตามแนวคดของทฤษฎปญญานยมกจะมโครงสรางของบทเรยนในลกษณะสาขาอกเชนเดยวกน โดยผ เรยนทกคนจะไดรบการเสนอเนอหาในล าดบทไมเหมอนกน โดยเนอหาทจะไดรบการน าเสนอตอไปนนจะขนอยกบความสามารถ ความถนด และความสนใจของผ เรยนเปนส าคญ 3. ทฤษฎโครงสรางความร (Scheme Theory) ภายใตทฤษฎปญญานยม (Cognitivism) น ยงไดเกดทฤษฎโครงสรางความร (Scheme Theory) ขน ซงเปนแนวคดทเชอวา โครงสรางภายในของความรทมนษยมอยนน จะมลกษณะเปนโหนดหรอกลมทมการเชอมโยงกนอย ในการทมนษยจะรบรอะไรใหมๆ นน มนษยจะน าความรใหมๆ ทเพงไดรบนนไปเชอมโยงกบกลมความรทมอยเดม (Pre-existing Knowledge) รเมลฮารท และ ออโทน (Rumelhart; & Ortony. 1977) ไดใหความหมายของค า โครงสรางความรไววา เปนโครงสรางขอมลภายในสมองของมนษย ซงรวบรวมความรเกยวกบวตถ ล าดบเหตการณ รายการกจกรรมตางๆ เอาไว หนาทของโครงสรางความรนกคอ การน าไปสการรบรขอมล (Perception) การรบรขอมลนนไมสามารถเกดขนไดหากขาดโครงสรางความร (Schema) ทงนกเพราะ การรบรขอมลนนเปนการสรางความหมายโดยการถายโอนความรใหมเขากบความรเดม ภายในกรอบความรเดมทมอยและจากการกระตนโดยเหตการณหนงๆ ทชวยใหเกดการเชอมโยงความรนนๆ เขาดวยกน การรบรเปนสงส าคญทท าใหเกดการเรยนร เนองจากไมมการเรยนรใดทเกดขนไดโดยปราศจากการรบร นอกจากโครงสรางความรจะชวยในการรบรและการเรยนรแลวนน โครงสรางความรยงชวยในการระลก (Recall) ถงสงตางๆ ทเราเคยเรยนรมา (Anderson. 1984) การน าทฤษฎโครงสรางความรมาประยกตใชในการสรางโปรแกรมคอมพวเตอร จะสงผลใหลกษณะการน าเสนอเนอหาทมการเชอมโยงกนไปมาคลายใยแมงมม (Webs) หรอบทเรยนในลกษณะทเรยกวา บทเรยนแบบสอหลายมต (Hypermedia) ทฤษฎทางจตวทยาทเกยวของกบการพฒนาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต ทฤษฎพหปญญา (Theory of Multiple Intelligences) ปจจบนนกจตวทยา นกสรรวทยาและแพทย ไดมเครองมอทจะศกษาสมอง และหาความสมพนธของสมองและพฤตกรรม จงมศาสตรทเรยกวา ประสาทวทยาและจตวทยา ซงมความเชอและพสจนไดวา เชาวนปญญาเปนสงทเปลยนแปลงได ดงนนครควรศกษาและเปลยนทศนคตเกยวกบเรองเชาวนปญญาใหเขาใจ เพอชวยใหนกเรยนไดพฒนาตนเองตามศกยภาพของแตละบคคล (สรางค โควตระกล. 2552: 129) ผ ทตงทฤษฎพหปญญา คอ การดเนอร (Howard Gardner) จากมหาวทยาลยฮารวารด ไดเขยนหนงสอชอ Frames of Mind : The Theory of Multiple Intelligences ซงไดรบความสนใจอยางกวางขวาง แนวคดของเขากอใหเกดการเปลยนแปลงทางความคดเกยวกบเชาวนปญญาเปนอยางมาก

18

และกลายเปนทฤษฎทก าลงมอทธพลอยางกวางขวางตอการจดการศกษาและการเรยนการสอนในปจจบน (ทศนา แขมมณ. 2551: 85) สรางค โควตระกล ไดกลาวถงทฤษฎพหปญญาของการดเนอร วา สามารถแบงประเภทเชาวนปญญาไว 8 ดาน ดงน 1. เชาวนปญญาดานภาษาและค าพด (Verbal/Linguistic Intelligence) 2. เชาวนปญญาดานตรรกะและคณตศาสตร (Logical/Mathematical Intelligence) 3. เชาวนปญญาดานดนตรและจงหวะ (Musical/Rhythmic Intelligence) 4. เชาวนปญญาดานมตสมพนธ (Visual/Spatial Intelligence) 5. เชาวนปญญาดานการเคลอนไหว (Bodily/Kinesthetic Intelligence) 6. เชาวนปญญาดานความสมพนธกบผ อน (Interpersonal Intelligence) 7. เชาวนปญญาดานการเขาใจตนเอง (Intrapersonal Intelligence) 8. เชาวนปญญาดานความเขาใจธรรมชาต (Naturalist Intelligence)

ทฤษฎพหปญญากบการเรยนรผานอนเทอรเนต ใจทพย ณ สงขลา (2550: 115 – 116) อธบายแนวคดทสอดคลองกบการดเนอรวา บคคลมจดแขงและจดออนในแตละดาน เมอผสอนเขาใจจดแขงและจดออนของผ เรยนในแตละดานแลวกจะสามารถชวยเสรมสรางผ เรยนในดานนนได และสามารถใชเทคโนโลยเพอสนบสนนอจฉรยะในแตละ ดานของผ เรยนได ดงน 1. ภาษาและค าพด (Verbal/Linguistic Intelligence) บคคลกลมน มความเปนอจฉรยะดานภาษา ทงการพด เขยน อาน และฟง สามารถทจะอธบาย ชวนใหเชอถอ และแสดงตวตน บคคลกลมน มกชอบการเขยนและสรางค าใหมๆ ชอบหนงสออเลกทรอนกส โปรแกรมทมปฏสมพนธ และซอฟตแวรทน าเสนอเปนขอความ 2. ดานเหตและคณตศาสตร (Logical/Mathematical Intelligence) บคคลกลมน เรยนไดดเกยวกบตวเลข เหตผล และการแกปญหา สามารถทจะมองเหนภาพในมมมองตางๆ กน ชอบการชง ตวง ค านวณ และการจดระเบยบขอมล ฐานขอมลบนอนเทอรเนตจะเปนสงทดงดดใจไดมาก 3. ดานมตสมพนธ (Visual/Spatial Intelligence) ผ เรยนกลมน สามารถเรยนไดดในเรองทเกยวกบการมองเหน การจดความคด ชอบทจะคด สราง หรออกแบบเปนภาพ และสนใจสารสนเทศทน าเสนอดวยภาพ ควรจดการเรยนการสอนทใชการอปมาเปรยบเทยบและสรางภาพ การพฒนาเวบ กราฟก 4. กลมนกปฏบต (Bodily/Kinesthetic Intelligence) กลมนเรยนไดดดวยกจกรรม การเคลอนไหว อาจใชโปรแกรมจ าลองทสนบสนนใหเกดการเคลอนไหว

19

5. ดานดนตร/ทวงน านอง (Musical/Rhythmic Intelligence) เปนกลมผ เรยนทสามารถฟงและจบจงหวะ ท านอง ใชเหตผลอปนย นรนย และหาความสมพนธของขอมลไดด การเรยนการสอนและเทคโนโลยทเกยวกบการใชเสยงประกอบจงหวะและทวงท านองจะสงเสรมไดผ เรยนมพฒนา การการเรยนรทดขน 6. ดานตวตน (Intrapersonal) กลมนจะเปนผ ทรจกตวตนของตนเอง รจกและสมผสกบความรสกของตนเองได มแรงจงใจในตนเองสง มความสงบ มความสามารถในการตดตามผลการกระท าของตนเอง เครองมอทสนบสนนผ เรยนกลมนคอ เครองมอทชวยสะทอนความคดของตนเองดวยการเขยน เชน การเขยนบนทกประจ าวน บลอก (Blog) ปฏทน 7. ดานความสมพนธกบบคคล (Interpersonal Intelligence) ผ เรยนกลมนสามารถเรยนไดดในบรบททไดปฏสมพนธกบผ อนดวยการสนทนา ท างานแบบรวมมอ กจกรรมทางสงคม สามารถจะเปนผประสานกลมคน การสอนและเครองมออเลกทรอนกสทสงเสรมการเรยนร ไดแก การเรยนแบบรวมมอ กลมงาน กลมตว โครงการทตองใชเครองมอการสอสาร การประชมทางไกล การเขยนและรวมแกไข เชน บลอก วก (Wiki) บทเรยนทตองใชเรยนรวมกบผ อน กลมขาว 8. ธรรมชาตนยม (Naturalist) ผ เรยนกลมน เรยนไดดกบกจกรรมนอกหองเรยน การเรยนภาคสนาม (Fieldtrip) การเรยนทเกยวของกบตนไมและสตว สามารถมองเหนความหมาย และรายละเอยดของโลกรอบๆ ตนเอง และสามารถปรบตวเขากบธรรมชาตไดด เทคโนโลยทเหมาะสม ไดแก เครองมอทใชในการจดเกบบนทกภาพและเสยง ฐานขอมล ระบบจพเอส (Global Positioning System: GPS) และเครองมอเขยนและบนทก 9. กลมการคงอย (Existentialist) ผ เรยนกลมน มองภาพใหญ มงทปรชญาของโลก การคงอยของมนษย เครองมอทจะชวยการเรยนร ไดแก เครองมอปฏสมพนธกลม และการสอสาร ครสเตน เนลสน. (2546: 17) อธบายวา หลกการเรยนรแบบเสรมสมองสามารถน าไปเชอมโยงเขากบการใชอนเทอรเนตในหองเรยนได ครสามารถพฒนาการเรยนของนกเรยนใหดขนไดหากทราบและเขาใจถงความเชอมโยงระหวางทฤษฎทางสมองและอนเทอรเนต อนเทอรเนตไมสามารถชวยเสรมสมองได แตวธการทครใชอนเทอรเนตในกระบวนการสอน สามารถกระท าใหสอดคลอง และเสรมความสามารถทางสมองของนกเรยนได นอกจากน อนเทอรเนตยงเปนกลไกทชวยกระตนผ เรยนใหรบผดชอบการเรยนของตนเอง เมอผ เรยนเขาไปพบกบแหลงขอมลทหลากหลาย ผ เรยนจะตนตวในการแสวงหาความรใหแกตนเอง การน าอนเทอรเนตเขามาใชในชนเรยน ท าใหนกเรยนมโอกาสมากขนในการวางแผน หรอวางโครงสรางการเรยนของตนเอง โดยจะสามารถบอกถงความตองการในการเรยน คนหาขอมล ประเมนคณคาของขอมล สรางฐานความรและสอสารสงทตนคนพบ สงทเกดขนทงหมดเหลานนกลาวไดวา อนเทอรเนตไดเออใหผ เรยนไดเรยนอยางมปฏสมพนธ ซงสามารถแสดงเปนตารางการเชอมโยงหลกการของการเรยนร

20

แบบเสรมสมองกบกจกรรมอนเทอรเนตได ดงน ตาราง 1 แสดงการเชอมโยงหลกการของการเรยนรแบบเสรมสมองกบกจกรรมอนเทอรเนต

การเชอมโยงหลกการของการเรยนรแบบเสรมสมองกบกจกรรมอนเทอรเนต หลกการวาดวยเรองการเสรมสมอง ความสมพนธกบอนเทอรเนต

ความหมายและความเกยวของ สมองคนหาความหมายและความเกยวของในทกๆ สงทกระท า

กจกรรมอนเทอรเนตหลายกจกรรมเปน

กจกรรมการแกปญหา นกเรยนจะตองคนควาหาประเดนตางๆ ทเกยวของกบตนเองและทนกาล รวบรวมขอมลหรอท ากจกรรมอนทเกยวของกบประเดนในชวตจรง

อารมณ อารมณเชงบวกเปนสงส าคญยงในการเรยนและส าหรบความทรงจ า สวนอารมณในเชงลบจะขดขวางกระบวนการเรยนร

อนเทอรเนตเปนของสนก ใหม และนกเรยนรสกวาบงคบควบคมได นกเรยนจะสนใจเวบไซตทพวกเขาไดยน เหน หรอท ากจกรรมขณะทพวกเขาไดคดดวยตนเอง

การท าซ าและการฝกซอม การท าซ าและการฝกซอมอยางสม าเสมอเปนสงทจะชวยเสรมย าการเรยนและความทรงจ า

อนเทอรเนตเออใหนกเรยนสามารถเปดและเขาเวบไซตไดหลายครง ซงท าใหเกดการเหนขอมลซ าๆ และเกดการฝกซอม

พนความรเดม พนความรทมอยเดมชวยสนบสนนการเรยนรสงใหมและขอมลตางๆ

การเชอมโยงอนเทอรเนตจากแหลงหนงไปยงอกแหลงหนงจะชวยใหผ เรยนสามารถรเรมและทบทวนแนวคดขนพนฐานและเสรมสรางแนวคดเหลานนโดยการเชอมโยงกบเวบไซตตางๆ ในอนเทอรเนต

21

ตาราง 1 (ตอ)

การเชอมโยงหลกการของการเรยนรแบบเสรมสมองกบกจกรรมอนเทอรเนต หลกการวาดวยเรองการเสรมสมอง ความสมพนธกบอนเทอรเนต

เวลาทเพยงพอ สมองตองการเวลาในการเรยนรสงใหมๆ และขอมลตางๆ

กจกรรมอนเทอรเนตบางกจกรรมใหเวลาในการตดตอสอสารแบบตวตอตว เชนเดยวกบทใหเวลาในการเขาเวบไซต ชวงเวลาทคอยอยนจะชวยใหนกเรยนไดเรยนรและยอนคดไตรตรองถงสงทไดเรยนร

การใหขอมลปอนกลบในทนท สมองตองการการวจารณผลงานอยางสม าเสมอในระหวางกระบวนการการเรยนร

กจกรรมอนเทอรเนตสามารถท าใหพเลยงและเพอนรวมชนใหขอมลปอนกลบแกผ เรยนไดอยางทนททนใด กจกรรมอนเทอรเนตแบบตวตอตวสามารถใหขอมลปอนกลบประเภทนได

การรวมมอท างาน สมองนนโดยธรรมชาตแลวจะชอบสงคม และสนกกบการเรยนรและยอนคดไตรตรองรวมกบผ อน

อนเทอรเนตเออใหเกดการสอสารระหวางบคคลและการท างานรวมกน โดยผานอเมล หองสนทนา และกระดานขาว

การยอนคดไตรตรอง สมองตองการเวลายอนคดไตรตรองเพอจดการและจดจ าสงใหมๆ ทไดเรยนร

กจกรรมอนเทอรเนตสามารถรวมองคประกอบของการยอนคดไตรตรองไวดวยได โดยใหนกเรยนยอนคดไตรตรองถงเรองการเรยนผานอเมลและ กระดานขาว

สภาพแวดลอมทปลอดภยและเกอกลตอผเรยน เพอความส าเรจในดานการศกษาและสงคม สมองตองการบรรยากาศทมความปลอดภย ความเอาใจใส และมระดบความเครยดต า

ดวยการใชมาตรการรกษาความปลอดภยอยางเหมาะสม (เชน ใช Firewall ก าหนดเวบไซตเฉพาะทตองการใหใช) อนเทอรเนตจะอ านวยสงแวดลอมเสมอนจรงทปลอดภยและเออตอความสนใจของนกเรยน

22

ตาราง 1 (ตอ)

การเชอมโยงหลกการของการเรยนรแบบเสรมสมองกบกจกรรมอนเทอรเนต หลกการวาดวยเรองการเสรมสมอง ความสมพนธกบอนเทอรเนต

การเรยนอยางกระตอรอรน ผ เรยนจะตองน าสงทเรยนรไปใชเพอสมองจะไดถายโอนการเรยนรจากความจ าระยะสนเปนระยะยาว

อนเทอรเนตจะท าใหนกเรยนเรยนอยางขยนขนแขงเพราะผ เรยนจะตองสะสมและใชขอมล ซงการจด การกบขอมลนนจะเปนการชวยใหสมองถายโอนการเรยนรจากความจ าระยะสนเปนความจ าระยะยาว

การเลอกสรร การใหโอกาสในการเลอกจะท าใหผ เรยนเกดแรงจงใจและการเรยนรเพมขน

แตละเวบไซตบนอนเทอรเนต มทางเลอกอยางหลากหลายใหแกผ เรยน นอกเหนอจากนกจกรรมอนเทอรเนตยงรวมถงการใหนกเรยนมโอกาสเลอกอกดวย

การแสวงหารปแบบ สมองเปนกลไกแสวงหารปแบบ และใชรปแบบเหลานในการเกบขอมลใหมเขาไวในหนวยความจ า

อนเทอรเนตมขอมลในเวบไซตตางๆ ซงซ ากน และสงนเองทเปดโอกาสใหผ เรยนเชอมโยงขอมลเหลานเขาดวยกนขณะทองไปตามเวบไซตตางๆ

การแบงขอมลเปนสวนๆ การแบงขอมลเปนสวนๆ ชวยใหสมองจดการกบขอมลใหมๆ ไดงายขน

ขอมลในเวบไซตสวนมากจะถกแบงออกเปนสวนเลกๆ

ทมา: ครสเตน เนลสน. (2546). การสอนในยคไซเบอรเชอมโยงอนเทอรเนตกบทฤษฎทางสมอง. แปลโดย สนธดา เกยรวงศ. หนา 18 – 19.

ดงนนจากขอความขางตน จะสรปไดวา จตวทยาการศกษาสงผลตอการเรยนรของผ เรยนเปนอยางมาก ผ เรยนจะเปลยนแปลงพฤตกรรมทางการเรยนไปในทศทางใด ยอมเปนผลมาจากผสอน นอกจากน การประยกตใชเทคโนโลยสารสนเทศ เพอการศกษานนจะเปลยนแปลงไปตามแนวคด ในแตละยคสมย นกเทคโนโลยการศกษาซงเปนผ ทจะออกแบบการเรยนการสอน ตลอดจนพฒนาสอการเรยนการสอนนนจงจ าเปนทจะตองศกษาคนควาทฤษฎการเรยนร และทฤษฎทางจตวทยาการศกษา และน าแนวคดของ

23

ทฤษฎตางๆ มาผสมผสานกน เพอน ามาใชเปนแนวทางในการออกแบบเทคนควธการเรยนการสอน และผลตสอการเรยนการสอนทมประสทธภาพ สามารถตอบสนองตอวธการเรยนร และลกษณะโครงสรางขององคความรของสาขาวชาตางๆ ทแตกตางกน รวมถงสงเสรมใหผ เรยนเกดการเรยนรไดดทสดนนเอง เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการเรยนรดวยตนเอง ความหมายของการเรยนรดวยตนเอง การเรยนรดวยตนเอง ตรงกบภาษาองกฤษหลายค า เชน Self Direct Learning, Individualized Instruction, Self Learning, Individual Learning เปนตน มาจากแนวคดทมพนฐานมาจากทฤษฎกลมมนษยนยม ซงมความเชอเรองของความเปนอสระ และความเปนตวของตวเองของมนษย โดยไดมผใหความหมายของการเรยนรดวยตนเองไวหลายประการดวยกน เชน ดซอน (Dixon. 1992) ไดกลาววา การเรยนรดวยตนเองเปนกระบวนการทผ เรยนวเคราะหความตองการในการเรยนรของตนเอง ตงเปาหมายในการเรยน แสวงหาผสนบสนนแหลงความร สอการศกษาทใชในการเรยนรและประเมนผลการเรยนรดวยตนเอง ทงนผ เรยนอาจไดรบความชวยเหลอจากผ อน หรอ ไมไดรบความชวยเหลอจากผ อนกได โนลส (Knowles. 1975) ไดใหค าอธบายวา การเรยนรดวยตนเองเปนกระบวนการ ซงผ เรยนแตละคนมความคดรเรมดวยตนเอง โดยอาศยความชวยเหลอจากผ อนหรอไมกได ผ เรยนจะท าการวเคราะหความตองการทจะเรยนรของตน ก าหนดเปาหมายในการเรยนร แยกแยะแจกแจงแหลงขอมลในการเรยนรทเปนคน และเปนอปกรณคดเลอกวธการเรยนรทเหมาะสมและประเมนผลการเรยนรนนๆ บรคฟลด (Brookfield. 1985) ไดกลาววา การเรยนรดวยตนเอง หมายถง การเปนตวของตวเอง มความเปนอสระและแยกตนอยคนเดยว อาจหมายถง คนทเรยนโดยอาศยความชวยเหลอจากแหลงภายนอกนอยทสด ตนเองจะเปนคนทควบคมความร สมคด (2541: 35) ไดใหความหมายของการเรยนรดวยตนเองวา เปนวธการไขวควา หาความรอยางหนงทท าใหผ เรยนสามารถด ารงชพอยในสงคมไดอยางมคณภาพ การเรยนรดวยตนเอง จะท าใหผ เรยนเปนบคคลทกระหายใครร ท าใหบคคลสามารถเรยนรเรองตางๆ ซงมอยไดและด าเนนการศกษาอยางตอเนองโดยไมตองมใครมาบอก ดงนนการเรยนรดวยตนเอง จงเปนเครองมอส าคญส าหรบบคคลในการเรยนรตลอดชวต และเปนการเรยนรทเกดจากการสมครใจโดยมไดบงคบ จากความหมายขางตน สามารถสรปความหมายของการเรยนรดวยตนเอง ไดวา การเรยนรดวยตนเองนน เปนกระบวนการทผ เรยนเปนคนก าหนดและควบคมการเรยนรนนดวยตนเอง เปนการเรยนรทเกดขนจากความสมครใจของผ เรยนโดยมไดถกบงคบ โดยผ เรยนอาจไดรบความชวยเหลอจากผ อน หรอ ไมไดรบกได

24

ลกษณะของการเรยนรดวยตนเอง สมคด อสระวฒน (2538) ไดกลาวไววา ลกษณะของคนทจะเรยนรดวยตนเองเปนคนชางคด ชางสงเกต ชางวเคราะห มความสนใจใฝร สามารถวางแผนการเรยนไดดวยตนเอง วธทจะหาขอมลเปดกวางตอประสบการณ มการประเมนผลตนเอง มความคดรเรมและมความรบผดชอบ ซงมวธการสรางและพฒนาคณลกษณะของคนทจะเรยนรดวยตนเอง ดงน 1. รวาคณลกษณะของคนซงเรยนรดวยตนเองมลกษณะอยางไร คนซงมไดเขาสระบบโรงเรยน อาจเปนบคคลทสามารถเรยนรดวยตนเองได และอาจกลายเปนคนทประสบความส าเรจในงานอาชพทตนใฝรได โดยขนตอนการเรยนรของคนซงเรยนรดวยตนเองมดงตอไปน 1.1 เรมตนอานหนงสอ ดงาน เขาไปอยดวย/คลกคล ฟง สงเกต สอบถาม 1.2 คดวเคราะห 1.3 ลองท า 1.4 ประเมนผล ส าหรบการฝกผ เรยนตามขนตอนตางๆ ดงกลาว ผ เกยวของจ าเปนตองฝกเดกใหมคณลกษณะดงตอไปนคอ 1. ชางสงเกต 2. ชางคด / วเคราะห 3. เปนนกปฏบต 4. เปนนกประเมนผล 5. เปนคนมความเพยร พยายาม 6. มความตงใจจรง 2. ลกษณะการอบรมเลยงดบตรของครอบครว การทจะพฒนาใหบตรมคณลกษณะทเรยนรดวยตนเองได ครอบครวจ าเปนตองมบทบาท ดงน 2.1 สรางสงแวดลอมทเออตอการพฒนาคณลกษณะทจะเรยนรดวยตนเอง เชน น าบตรไปท างานดวยเพอใหเกดความคนเคย และเรยนรในเวลาเดยวกน ซง พอ แม เปนแบบอยางใหกบบตร เชน ความขยน อดทน มความเพยร ซอสตย ฯลฯ 2.2 วธการเลยงบตร ตองไมตามใจจนเกนไปและไมเขมงวดจนเกนไป ใหความรกความเอาใจใส ความสนใจและความอบอนใหกบบตร ยอมรบในความสามารถและสงเสรมใหบตรมโอกาสพฒนาความสามารถยงขน นอกจากนจะตองฟงความคดเหน ใหโอกาสแสดงความคดเหน ใหมภาระความรบผดชอบ เชน ชวยเหลอพอแมท างานในอาชพ ท าใหบตรเกดความรสกวา ครอบครวเปนหลกยดเหนยว

25

ทส าคญของบตร ใหโอกาสในการตดสนใจ หากจะลงโทษตองอธบายพรอมบอกกฎเกณฑดวย 3. วธการจดการเรยนการสอนภายในโรงเรยน 3.1 จดกจกรรมการเรยนการสอนเนนใหนกเรยนมโอกาสแสดงออกซงความสามารถ และมสวนรวมในการเรยนการสอน 3.2 จดกจกรรมการเรยนการสอนทใหเดกมโอกาสแสดงออกซงความคด รเรมสรางสรรค ความรบผดชอบ 3.3 เมอท าการสอน ควรใชกลวธการสอนทท าใหเดกมโอกาสคด สงเกต วเคราะหลองปฏบตจรง และประเมนผล 3.4 จดกจกรรมเสรมหลกสตรใหกบนกเรยน พยายามผลกดนหรอมอบหมายใหกบนกเรยนมต าแหนงหนาท ความรบผดชอบ เชน เปนประธานเชยร คณะกรรมการนกเรยนประธานชมนม ฯลฯ เพราะจะท าใหเดกพฒนาความคดรเรมสรางสรรค ความรบผดชอบความสามารถในการตดตอประสานงาน การเพมวสยทศน การตดสนใจ การเปดกวางทจะเรยนรสงใหม ฯลฯ 3.5 คณาจารยทกฝายภายในโรงเรยน ไมวาจะเปนฝายปกครอง ฝายวชาการ ฝายท าการสอน ความรวมมอกนพฒนานกเรยนอยางทมเทและจรงจง การด าเนนการควรท าอยางสม าเสมอ ไมควรมการเลอกปฏบต และไมควรเลอกเฉพาะนกเรยนทมความสามารถ แตตองบงคบใหทกคนมสวนรวม และใหการสนบสนนเทาเทยมกน การเรยนรดวยตนเองมหลกการดงน (Knowles. 1975: 19 – 21) 1. การเรยนรโดยพงตนเองถอหลกวามนษยมศกยภาพทจะพฒนาตนสความเปนผ มวฒภาวะสง ซงสามารถพงพาตนเองได 2. ประสบการณของผ เรยนจะมมากขน ถาผ เรยนแสวงหาความรดวยตนเอง 3. ผ เรยนมความพรอมทจะเรยนในสงทเหนวาจ าเปนและน าไปแกปญหาของตนไดและผ เรยนแตละคนมความพรอมในการเรยนรตางกน 4. การเรยนรขนอยกบงานหรอปญหาหลก ดงนนการจดประสบการณ การเรยนรจงอยในลกษณะของโครงการหรอหนวยการเรยน เพอแกปญหา (Problem – solving Learning Project or Unit) 5. การเรยนรมาจากแรงจงใจภายใน เชน ความตองการบรรลผลส าเรจ (Self – esteem) ความอยากรอยากเหนของผ เรยน เปนตน แคนด (Candy. 1991: 208) ไดแบงลกษณะของการเรยนรดวยตนเอง ออกเปน 4 ประการ ไดแก 1. กาวไปตามสะดวก โดยผ เรยนเปนผก าหนดเวลา สถานททเหนวาสะดวกและเหมาะสม

26

2. มการเลอก ผ เรยนเปนผวางแผนการเรยน ก าหนดวตถประสงคการเรยนรตามทตนตองการ 3. ผ เรยนก าหนดวธการเรยนดวยตนเอง เชน การศกษาดวยตนเอง การเขาฟงการบรรยาย การอานหนงสอ การใชสอการเรยนการสอน ชดการเรยน หนวยการเรยนการสอน บทเรยนโปรแกรม โปรแกรมคอมพวเตอร 4. สเคเจอร (Skager. 1978: 116 – 117) ไดอธบายลกษณะของผซงเรยนรดวยตนเอง ดงน 1. ยอมรบตนเอง หรอมทศนคตในทางบวก 2. สามารถวางแผนการเรยนรดวยตนเอง ซงตองรถงความตองการในการเรยนของตน ก าหนดจดมงหมายทเหมาะสม และรแผนงานทมประสทธภาพทจะท าใหบรรลวตถประสงคทก าหนด 3. มแรงจงใจภายใน 4. มการประเมนผลตนเอง 5. เปดกวางตอประสบการณ 6. ยดหยนในการเรยนร

เอกสารและงานวจยทเกยวของกบบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต

ปจจบนเครอขายอนเทอรเนตเขามามบทบาทในชวตประจ าวนของมนษยเปนอยางมาก เนองจากเปนแหลงรวบรวมความรในรปแบบของขอความหลายมต (Hypertext) บนเครอขายเวลดไวดเวบ ทมการจดเกบขอมลจ านวนมหาศาล และเปนชองทางสอสารทสะดวก รวดเรว ประหยดเวลาและคาใชจายในการตดตอ สอสาร อกทงผใชยงสามารถโตตอบมปฏสมพนธไดหลายรปแบบ ท าใหมการพฒนาเวบเพอการศกษาและมการจดการเรยนการสอนบนเครอขายอนเทอรเนตขนในเครอขายอนเทอรเนต เวบจงกลายเปนเครองมอทส าคญในการเรยนการสอนและการเรยนร ซงสามารถใชเสรมการเรยนการสอนในชนเรยนปกตหรอใชเปนรปแบบหนงของการเรยนการสอนในหลกสตรได ความหมายของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต ค าวา Web-Based Instruction ประกอบขนจากค าศพทตางๆ ดงน Web หมายถง เวบ (ศพทคอมพวเตอรฉบบราชบณฑตยสถาน แกไขเพมเตม. 2543: 157) Based หมายถง ฐาน (ศพทคอมพวเตอรฉบบราชบณฑตยสถาน แกไขเพมเตม. 2543: 13) Instruction หมายถง ค าสงหรอการสอน (ศพทคอมพวเตอรฉบบราชบณฑตยสถาน แกไขเพมเตม. 2543: 18)

27

ราชบณฑตยสถานบญญตศพท Web-based Instruction ไววา “การสอนบนเครอขายอนเทอรเนต” เนองจากเมอมการพดหรอเขยนในภาษาองกฤษจะใชค าวา “on web” ซงเมอแปลเปนภาษาไทยอยางตรงตว คอ “บนเวบ” นกวชาการหลายทานไดใหความหมายของการสอนบนเครอขายอนเทอรเนตไว ดงน รแลน และ กลลาน (Relan; & Gillani. 1995) ไดใหความหมายไววา การสอนบนเครอขายอนเทอรเนตเปนการประยกตอยางแทจรงของการใชวธการตางๆ มากมาย โดยใชเวบเปนทรพยากร เพอการสอสารและใชเปนโครงสรางส าหรบการแพรกระจายการศกษา คลาก (Clark. 1996) ไดใหความหมายไววา การสอนบนเครอขายอนเทอรเนตเปนการสอนรายบคคล โดยการใชขายงานคอมพวเตอรสาธารณะ หรอขายงานสวนบคคล โดยใชโปรแกรมคนดในการเสนอผล และสามารถเขาถงขอมลไดโดยผานทางขายงาน ขาน (Khan. 1997) ไดใหความหมายไววา การสอนบนเครอขายอนเทอรเนตเปนโปรแกรมการเรยนการสอนในรปแบบของสอหลายมต (Hypermedia) ทน าคณลกษณะและทรพยากรตางๆ ทมอยในเวลดไวดเวบมาใชประโยชนในการจดสภาพแวดลอมทสนบสนนใหเกดการเรยนร พารสน (Parson. 1997) ไดใหความหมายไววา การสอนบนเครอขายอนเทอรเนตเปนการสอนโดยใชเวบทงหมดหรอเพยงบางสวนเทานนในการสงความรไปยงผ เรยน การสอนลกษณะนมหลายรปแบบและมค าทเกยวของกนหลายค า เชน วชาออนไลน (Courseware online) และการศกษาทางไกลออนไลน (Distance education online) เปนตน เมอรรล (Merrill. 1998) แหงมหาวทยาลยยทาสเตท (Utah State University) ประเทศสหรฐอเมรกา ใหนยามความหมายของบทเรยนบนเวบ (Web-based Instruction/Web-based Training : WBI/WBT) ไววาเปนระบบการเรยนการสอนทน าเสนอผานเครอขายอนเทอรเนตหรออนทราเนตขององคกร โดยใชโปรแกรมคนดเวบ (Web Browser) คลบ (Kilby. 1998) ผ เชยวชาญแหงศนยสารสนเทศการอบรมการสอนบนเครอขายอนเทอรเนต (WBI Training Information Center) ใหนยามความหมายของบทเรยนบนเวบ (Web-based Instruction/ Web-based Training : WBI/WBT) ไววา เปนบทเรยนคอมพวเตอรทชวยฝกอบรมซงใชเทคโนโลยของเวบ ไดแก เกณฑวธควบคมการขนสงขอมล เกณฑวธอนเทอรเนต (Transmission Control Protocol/Internet Protocol : TCP/IP) เกณฑวธขนสงขอความหลายมต (Hyper Text Transport Protocol : HTTP) และโปรแกรมคนด (Browser) โดยน าเสนอผานเครอขายคอมพวเตอร (Networks) ถนอมพร เลาหจรสแสง (2541) ไดใหความหมายไววา การสอนบนเครอขายอนเทอรเนต (Web–Based Instruction) เปนการผสมผสานกนระหวางเทคโนโลยปจจบนกบกระบวนการออกแบบการเรยนการสอน เพอเพมประสทธภาพทางการเรยนรและแกปญหาในเรองขอจ ากดทางดานสถานทและ

28

เวลา โดยการสอนบนเครอขายอนเทอรเนตจะประยกตใชคณสมบต และทรพยากรของเวลดไวดเวบ ในการจดสภาพแวดลอมทสงเสรมและสนบสนนการเรยนการสอนซงการเรยนการสอนทจดขนผานเวบน อาจเปนบางสวน หรอทงหมดของกระบวนการเรยนการสอน ใจทพย ณ สงขลา (2542) ไดใหความหมายไววา การเรยนการสอนผานเวบ (Web-Based Instruction) เปนการผนวกคณสมบตไฮเปอรมเดยเขากบคณสมบตของเครอขายเวลดไวดเวบ เพอสรางสงแวดลอมแหงการเรยนในมตทไมมขอจ ากดดานระยะทางและเวลาทแตกตางกนของผ เรยน (Learning without Boundary) กดานนท มลทอง (2543) ไดใหความหมายไววา การสอนบนเครอขายอนเทอรเนตเปนการใชเวบในการเรยนการสอนโดยอาจใชเวบ เพอการน าเสนอบทเรยนในลกษณะสอหลายมตของวชาทงหมดตามหลกสตร หรอใชเปนเพยงการน าเสนอขอมลบางอยางเพอประกอบการสอนกได รวมทงใชประโยชนตาง ๆของการสอสารทมอยในระบบอนเทอรเนต เชน การพมพขอความโตตอบกนทางไปรษณยอเลกทรอนกส และการพดคยดวยขอความและเสยง เพอใหเกดประสทธภาพสงสด ปรชญนนท นลสข (2543) ไดใหความหมายไววา เวบชวยสอนเปนการใชทรพยากรทมอยในระบบอนเทอรเนตมาออกแบบและจดระบบเพอการเรยนการสอน โดยสนบสนนและสงเสรมใหเกดการเรยนรอยางมความหมาย เชอมโยงเปนเครอขายทสามารถเรยนไดทกททกเวลา

จากขอความขางตนสรปไดวา การสอนบนเครอขายอนเทอรเนต หมายถง การเรยนการสอนผานเวบทน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใช เพอเพมประสทธภาพทางการเรยนรและแกปญหาในเรองขอจ ากดทางดานสถานทและเวลา โดยน าทรพยากรทมอยในระบบอนเทอรเนตมาใชในการออกแบบและการจด ระบบเพอการเรยนการสอน เพอสนบสนนและสงเสรมใหเกดการเรยนรอยางมความหมาย เชอมโยงเปนเครอขายทสามารถเรยนไดทกททกเวลา องคประกอบของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต องคประกอบในการสอนบนเครอขายอนเทอรเนตมหลายอยาง อาจใชเพยงอยางใดอยางหนงหรอทงหมดในการสอนกได ไดแก 1. ขอความหลายมต (Hypertext) เปนการเสนอเนอหาตวอกษร ภาพกราฟกอยางงายๆ และเสยง ในลกษณะไมเรยงล าดบกนเปนเสนตรง ในสภาพแวดลอมของเวบน การใชขอความหลายมตจะใหผใชคลกสวนทเปน “จดพรอมโยง” (Hot Spot) ซงกคอ “จดเชอมโยงหลายมต” (Hyperlink) นนเอง โดยอาจเปนภาพหรอขอความทขดเสนใตเพอเขาถงแฟมทเชอมโยงกบจดพรอมโยงนน แฟมนอาจอยในเอกสารเดยวกนหรอเชอมโยงกบเอกสารอนทอยหางไกลได การใชเวบเพจทบรรจขอความหลายมตจะชวยใหผ เรยนทมเครองคอมพวเตอรทมสมรรถนะปานกลางสามารถบรรจลงเนอหาไดโดยงาย เนองจากไมตองใชโปรแกรมชวยอนๆ รวมดวย ขอความหลายมตจงเปนการเสนอสารสนเทศ ซงไดรบการคดคน

29

ขนมาดวยเหตผลทวา ในการอานหนงสอนนผอานไมจ าเปนตองอานเนอหาในมตเดยว เรยงล าดบกนในแตละบท แตละตอนตลอดทงเลม แตสามารถขามไปอานตอนใดทตนสนใจกอนกจะไดความเชนเดยวกน นอกจากนผอานไมจ าเปนตองยดตดกบวธการทผ เขยนแสดงความคดเหนออกมา ดงนนผอานจงสามารถเชอมตอความคดของตน โดยการขามหรอผานเนอหาและเชอมโยงเนอหาเองตามทตนตองการไดเชนกน และในขณะทอานนนกอาจจะมความคดอนทเกยวของกบเนอหานนแทรกเขามาได หรออยากจะคนควาขอมลเกยวกบเนอหานนกสามารถกระท าไดโดยทนทโดยการเรยกจากขอมลทบรรจอยในเรองราวนน หรอจากเรองอนๆ ในโปรแกรมเดยวกนมาดได ขอความหลายมตเปนเทคโนโลยของการอานและการเขยนทไมเรยงล าดบเนอหากน โดย เสนอในลกษณะของขอความทเปนตวอกษร ภาพกราฟก และเสยง ทมการเชอมโยงถงกน เรยกวา “จดตอ” (Nodes) ผใชหรอผอานสามารถเคลอนทจากจดตอหนงไปยงอกจดตอหนงไดโดยการเชอมโยงจดตอเหลานน หรออาจกลาวงายๆ ไดวา ขอความหลายมตเปนความสามารถในการเชอมโยงขอมลในทใดกไดทบรรจในคอมพวเตอรกบสวนอนๆ ทอยในเรองเดยวกน หรอตางเรองกไดดวยความรวดเรวในลกษณะขอความทไมเรยงล าดบเปนเสนตรง ความคดในเรองขอความหลายมตมมานานหลายสบปแลว โดย แวนนวาร บช (Vannevar Bush) เปนผ ทมความคดรเรมเกยวกบเรองน และในป พ.ศ. 2488 เขาไดเขยนบทความเรอง “As We May Think” ลงในวารสาร The Atlantic Monthly โดยกลาววา นาจะมเครองมออะไรสกอยางทชวยในเรองของความจ า และความคดของมนษยในอนทจะชวยใหคนเราสามารถสบคน และเรยกใชขอมจากคอมพวเตอรไดหลายๆ ขอมลในเวลาเดยวกน เหมอนกบการทคนคดถงเรองตางๆ ไดหลายอยางพรอมๆ กน จนมาถงชวง พ.ศ. 2503 – 2512 (ทศวรรษ 1960s) เทด เนลสน (Ted Nelson) และ ดก เอนเจลบารต (Doug Engelbart) ไดน าแนวคดนมาขยายใหเปนรปรางขน โดยทเนลสนไดกลาววา ในอนาคตบทความหรอเรองราวตางๆ ไมจ าเปนตองถกจ ากดอยในรปแบบของความตอเนองกนเปนเสนตรง แตสามารถทจะเขยนเนอหา หรอแนวความคดตางๆ กระโดดขามไปมาไดในลกษณะของรปแบบทใหชอวา “ไฮเพอรเทกซ” (Hypertext) ซงหมายถง “การเขยนเนอหาทไมเรยงล าดบเปนเสนตรงโดยใชคอมพวเตอรชวย” เขาใชค า “Hyper” น าหนาเพอเปรยบถงความเรวและเครองอ านวยความสะดวก เพอใหผใชสามารถขามจากเนอหาหนงไปยงเนอหาทเกยวของได และในระหวาง พ.ศ. 2505 – 2518 เอนเจลบารต ไดพฒนารปแบบการท างานของขอความหลายมตกบคอมพวเตอร ขนาดใหญ เพอชวยในการท างานของผใชระบบขอมลเชอมตรง รปแบบของขอความหลายมตจงเปนลกษณะของการเสนอเนอหาทไมเปนเสนตรงมตเดยว ผอานสามารถอานเนอหาขอมลในมตอนๆ ไดโดยไมจ าเปนตองเรยงล าดบตามเนอหา ทงนเพราะขอความหลายมต มการตดขอมลเปนสวนยอยเปนตอนๆ เรยกวา “จดตอ” (Nodes) การเรยกจดตอขนมาอานเรยกวา “การเลอกอาน” (Browse) ผอานจะเรยกจดตอมาใชไดเมอจดตอนน มความเกยวของกบขอมล

30

หรอเนอหาเกยวกบเรองนนกได จดตอเหลาน ตดตอกนไดโดยการ “เชอมโยง” (Link) ซงผอานสามารถกระโดดขามจากจดตอหนงไปยงอกจดตอหนงไดโดยการคลกท “ป ม” (Buttons) ในเนอหา ซงอาจท าไวในลกษณะตวอกษรด าหนา ตวอกษรส ตวขดเสนใต แถบด า จดด า สญลกษณ เชน อาจเปนรปตา ถาตองการแสดงจดตอของรปภาพ หรอท าเปนรปล าโพงหรอไมโครโฟน เพอเสนอเสยงพดหรอเสยงดนตร กได การเชอมโยงและป มนกคอ “จดเชอมโยงหลายมต” (Hyperlink) ทใชเรยกกนในระยะตอมานนเอง ขอมลทบรรจในขอความหลายมตอาจเปรยบเทยบไดเสมอนกบเปนบตรหรอแผนฟลมใสหลายๆ แผนทวางซอนกนเปนชนๆ (Stacks) ในแตละแผนจะบรรจขอมลแตละอยางลงไว โดยทแผนแรกจะเปนขอมลเรมตน เพอใหอานและสามารถใชเปนรายการเพอพาดพงหรอคนควาไปถงขอมลในแผนอนๆ ตอไป ขอมลเพมเตมยอยๆ หรอจดตอนจะปรากฏในกรอบเลกหรอหนาตาง เพออธบายขอมลเรมตนนนใหกระจางแจงยงขนและจะดงออกมาไดมากนอยเทาไรกไดตามความตองการ ตอจากนนผอานกสามารถขามไปอานเนอหาขอมลตามทสนใจตอไปได และสามารถดงจดตอออกมาใชไดทกเวลาตามตองการ การเขยนเนอหาในลกษณะขอความตองอาศยโปรแกรมเพอชวยในการเขยนโดยการใช ระบบการเขยนโปรแกรมทรเรมจากการทบรษทแอปเพล คอมพวเตอร เปนผคดระบบการเขยนโปรแกรม เรยกวา “Hyper Card” ขนมาในป พ.ศ. 2530 ส าหรบเครองคอมพวเตอรแมกอนทอช เพอเปนโปรแกรมส าเรจรปน ทกคนจะมความสามารถในการเขยนเสมอนวาตนเองเปนนกเขยนโปรแกรม การใชโปรแกรมน จงท าใหผใชสามารถเขยนเนอหา ซงเปนจดตอและเชอมโยงเนอหาแตละตอนได มการใชค าสงเรยกวา “Hypertalk” ในการเขยนสครปต เพอสงการท างานในการเชอมโยงจดตอตางๆ โดยการใชเทคนคพเศษ เชน การดงหรอเลอนขอความทเชอมโยงมา เปนตน สามารถเขยนภาพกราฟก และท าเปนภาพเคลอนไหวอยางงายๆ ได นอกจากนยงใสเสยงพด เสยงดนตร หรอเสยงตางๆ โดยการพดใสไมโครโฟนหรอบนทกเสยงจากเครองเสยงอน โดยใชเครองแปลงเสยงไดอกดวยเชนกน ขอความหลายมตจะใชในการเสนอเรองทตองใชเพยงตวอกษรภาพกราฟกแบบงายๆ และเสยง เชน พจนานกรมและสารานกรม โดยเสนอในลกษณะสอประสม 2. สอหลายมต (Hypermedia) ซงเปนการพฒนาการของขอความหลายมต (Hypertext) เปนวธการในการรวบรวมและเสนอขอความ ภาพกราฟก ภาพเคลอนไหวและเสยง ซงตองใชคอมพวเตอรทมสมรรถนะสงขนไปในการประมวลผล เพราะตองใชโปรแกรมชวยในการแสดงผลภาพและเสยง เชน เรยลเพลเยอร (RealPlayer) 3. การสอนโดยใชคอมพวเตอรชวยสอน (Computer-Assisted Instruction : CAI) และการอบรมใชคอมพวเตอรเปนฐาน (Computer-Based Training : CBT) หรอทเรยกรวมกนโดยทวไปวา “คอมพวเตอรชวยสอน” นบเปนรปแบบพนฐานส าคญอยางหนงของการสอนบนเวบ ทงนเนองจากโดยทวไปแลว การสอนโดยใชคอมพวเตอรชวยสอน จะมกจกรรมทท าใหผ เรยนสามารถมการโตตอบกบโปรแกรม

31

บทเรยนได กจกรรมนอาจอยในลกษณะของค าถาม การทดสอบ เกม ฯลฯ 4. การสอสารผานคอมพวเตอร (Computer-Mediated Communication : CMC) เปนวธการทขอมลหรอขอความถกสงหรอไดรบทางคอมพวเตอร การใชอนเทอรเนต จะท าใหสามารถใชความสามารถของอนเทอรเนตไดหลายอยาง เพอจดประสงคดานการเรยนการสอน เชน การใชอเมลและการประชมทางไกล ทท าใหผ เรยนสามารถสอสารกนไดในทนท ประเภทของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต บทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต สามารถจ าแนกออกเปน 3 ประเภทดวยกน ไดแก 1. Embedded WBI เปนบทเรยนทน าเสนอขอความและกราฟกเปนหลก เปนบทเรยนขนพนฐานพฒนามาจากบทเรยน CAI/CBT สวนใหญพฒนาขนดวยภาษาเอชทเอมแอล (HyperText Markup Language: HTML) 2. IWBI (Interactive WBI) เปนบทเรยนทพฒนาจากบทเรยนประเภทแรก เนนการมปฏสมพนธกบผใชเปนหลก จะน าเสนอดวยสอตางๆ ทงขอความกราฟกและภาพเคลอนไหว การพฒนาบทเรยนในระดบนตองใชภาษาคอมพวเตอรยคท 4 ไดแก ภาษาเชงวตถ (Object Oriented Programming) เชน โปรแกรม Visual Basic, Visual C++ รวมทงภาษา HTML, Perl เปนตน 3. IMMWBI (Interactive Multimedia WBI) เปนบทเรยนบนเวบทยดคณสมบตทง 5 ดานของมลตมเดย ไดแก ขอความ ภาพนง ภาพเคลอนไหว เสยงและการมปฏสมพนธ จดวาเปนระดบสงสด เนองจากการมปฏสมพนธเพอจดการภาพเคลอนไหวและเสยงของบทเรยนโดยใชโปรแกรมคนดเวบ (Web Browser) นน มความยงยากกวาบทเรยนทน าเสนอแบบใชงานเพยงล าพง ผพฒนาบทเรยนตองใชเทคนคตางๆ เพอใหการปรบเปลยนบทเรยนจากการมปฏสมพนธเปนไปไดรวดเรวและราบรน เชน การเขยนคกก (Cookies) ชวยสอสารขอมลระหวางเครองบรการเวบ (Web Sever) กบตวบทเรยนทอยในเครองรบบรการ (Client) เปนตน ตวอยางของภาษาทใชพฒนาบทเรยนในระดบน ไดแก ภาษา Java Script, ASP และ PHP เปนตน ลกษณะของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต ลกษณะของการเรยนการสอนผานเวบนน ผ เรยนจะเรยนผานจอคอมพวเตอรทเปนการเชอมโยงกบเครอขาย ผ เรยนสามารถเรยนจากสถานทและเวลาใดกได ขนอยกบความพรอมของผ เรยนเพยงแตผ เรยนตองเชอมตอเขากบอนเทอรเนต เพอเขาไปศกษาและผ เรยนสามารถตดตอสอสาร สนทนา อภปรายกบผ เรยนดวยกน อาจารย หรอผ เชยวชาญตางๆ ได โดยใชไปรษณยอเลกทรอนกส โปรแกรมสนทนา หรอกลมขาว เหมอนชนเรยนปกต การเรยนการสอนผานเวบ ผ เรยนไมตองเขาชนเรยน หองเรยนจะถกแทนดวยเวบเพจหองเรยน หนงสอ จะถกแทนดวย เวบเพจเนอหา การพดคย อภปรายจะใชไปรษณยอเลกทรอนกส โปรแกรมสนทนา และกระดานขาว โดยเฉพาะผ เรยนทไมกลาแสดงออก จะกลาแสดงความคดเหน ซกถาม

32

มากยงขน รปแบบการเรยนการสอนผานเวบ จะมความยดหยนในเรองเวลาและสถานท ผ เรยนจงตองมความรบผดชอบ กระตอรอรนมากขน มความตงใจใฝหาความรใหมๆ โดยมผสอนเปนผแนะน า ใหค าปรกษา แนะน าแหลงขอมลตางๆ ทเกยวของกบบทเรยน ผ เรยนยงสามารถทราบผลยอนกลบ รความกาวหนาในการเรยนไดโดยทางไปรษณยอเลกทรอนกสและเวบเพจประวต สวนการประเมนผลจะมการประเมนผลยอยและการประเมนผลรวม โดยการประเมนผลรวมจะจดหองสอบรวมไมไดสอบผานเวบ เพอปองกนการชวยเหลอกนของผ เรยน เพราะผสอนไมสามารถตรวจสอบไดวา ผ เรยนท าขอสอบดวยตวเองจรงหรอไม ถนอมพร เลาหจรสแสง (2543) กลาววา คณลกษณะส าคญของเวบทเปนประโยชนตอการจดการเรยนการสอนม 8 ประการ ไดแก 1. เวบเปดโอกาสใหเกดการมปฏสมพนธ (Interactive) ระหวางผ เรยนกบผสอน กบผ เรยนดวยกน หรอ กบเนอหาบทเรยน 2. เวบสามารถน าเสนอเนอหาในรปแบบของสอประสม (Multimedia) 3. เวบเปนระบบเปด (Open System) อนญาตใหผใชมอสระในการเขาถงขอมลไดทวโลก 4. เวบอดมไปดวยทรพยากรเพอการสบคนออนไลน (Online Search/Resource) 5. ไมมขอจ ากดทางสถานทและเวลาของการสอนบนเครอขายอนเทอรเนต (Device, Distance and Time Independent) ผ เรยนทมคอมพวเตอรซงตอเขากบอนเทอรเนตจะสามารถเขาเรยนจากทใดและในเวลาใดกได 6. เวบอนญาตใหผ เรยนเปนผควบคม (Learner Controlled) สามารถเรยนตามความพรอม ความถนดและความสนใจของตน 7. เวบมความสมบรณในตนเอง (Self-contained) ท าใหสามารถจดกระบวนการเรยนการสอนทงหมดผานเวบได 8. เวบอนญาตใหมการตดตอสอสารทงแบบเวลาเดยวกน (Synchronous Communication) เชน การสนทนา (Chat or Talk) และตางเวลากน (Asynchronous Communication) เชน กระดานส าหรบแจงขาวสาร (Web Board) เปนตน การสอนบนเครอขายอนเทอรเนต อนเทอรเนต เปนการประยกตใชวธการสอนแบบตางๆ หลายรปแบบ โดยการใชเวบเปนแหลงทใชเกบเนอหาบทเรยนตามหลกสตร ใชเวบในการเสรมเนอหาจากการเรยน ใชเปนแหลงทรพยากร ในการคนควาขอมลเพมเตม และใชในการสอสาร การสอนบนเครอขายอนเทอรเนต ใชไดทงการสอนในระบบโรงเรยนและในลกษณะการศกษาทางไกล ซงก าลงเปนทนยมใชกนมากในปจจบน (กดานนท มลทอง. 2543: 348 – 349)

33

การสอนบนเครอขายอนเทอรเนตในระบบโรงเรยน ซงมการก าหนดวน เวลา และสถานทเรยน ตามวชาอยแลว จะมวธการเรยนโดยผสอนและผ เรยนจะมการพบกนในครงแรกของการเปดภาคเรยน เพอผสอนสามารถอธบายวธการเรยนและการประมวลรายวชา ซงมรายละเอยดวาจะตองเรยนในหวขอใดบางในเวบไซตทผสอนจดท าไวส าหรบวชานน และอาจมการท างานสงในแตละสปดาห เมอทราบวธการเรยนแลวผ เรยนจะตองมรหสเพอบนทกเขาไปเรยนในเวบไซตและเรยนเนอหาทก าหนดไว รวมถงอเมลเพอการตดตอระหวางกน หากมค าถามหรอขอสงสยกสามารถสงอเมลไปยงผสอน หรอจะไปพบผสอนดวยตนเองกได หรอตดตอกบผ เรยนคนอนๆ ดวยอเมลและการสนทนากนดวยโปรแกรม Chat เกยวกบเนอหาบทเรยนนน อาจใหผ เรยนเชอมโยงไปยงเวบไซตอนๆ เพออานเนอหาเพมเตม หรอผ เรยนตองคนควาจากเวบไซตอนเพอท างานทไดรบมอบหมายและสงงานทางอเมล การประเมนผลการเรยนผสอนสามารถท าไดโดยบนทกการเขาเรยนของผ เรยนแตละคนวา ไดเขามาอานบทเรยนตามทก าหนดไวหรอไม รวมถงการสงงาน และการสอบ ซงสามารถท าไดโดยการใชอเมลเชนกน นอกจากนแลว หากเปนการเรยนในชนเรยนปกต จะมการใชเวบไซตตางๆ ทเกยวของกบเนอหาบทเรยนมาใชเปนสวนหนงในวชานน หรอใชเปนกจกรรมการเรยน โดยทผสอนและผ เรยนอาจรวมกนคนหาเวบไซตตางๆ มาใชประกอบการเรยน และมการสอสารกนดวยอเมล เพอปรกษาการเรยนรวมกน ตวอยางเชน ขณะนหลายคณะในจฬาลงกรณมหาวทยาลยมการสอนในลกษณะนบางแลว โดยอาจใชการสอนบนเครอขายอนเทอรเนตอยางเตมรปแบบหรออาจใชประกอบ การเรยนปกตโดยใชเวบเสรม การสอนบนเครอขายอนเทอรเนตในการศกษาทางไกลจะเปนรปแบบ “มหาวทยาลยเสมอน” โดยทผ เรยนไมจ าเปนตองเดนทางไปยงสถานศกษา แตสามารถเรยนในเวลาทสะดวกไมวาจะอยทใดในโลก ท าใหประหยดเวลาและคาใชจายในการเดนทาง ตงแตขนตอนการลงทะเบยนเรยนเพอขอรหสบนทกเขาเรยน การเรยนเนอหาตามหลกสตรจากเวบไซตของอาจารยประจ าวชาและเวบไซตอน ๆ ทก าหนด รวมถงการคนควาเพมเตมในเวบไซตตางๆ โดยผ เรยนเอง การท ากจกรรมหรอสงงานทไดรบมอบหมายจะสงไดโดยทางอเมลและแนบแฟมงานตดไปดวย หรอสงงานทางไปรษณย หากเปนชนงานทไมสามารถสงทางอเมลได การตดตอระหวางผ เรยนและผสอนจะใชอเมลและโทรศพทบนเวบโดยไมตองมการพบหนากน ผสอนสามารถประเมนผลโดยดบนทกการเขาเรยนของผ เรยน รวมถงการสอบซงท าผานทางอเมลหรอจากเวบไซตทผ เรยนสรางขน จากลกษณะของการสอนบนเครอขายอนเทอรเนตทงในระบบโรงเรยนและการศกษาทางไกลทกลาวมาจะเหนวามสงหนงทเหมอนกบการเรยนในชนเรยนปกต คอ การใหผ เรยนเปนศนยกลางการเรยน ถงแมจะมการก าหนดเนอหาบทเรยนตามหลกสตร แตผ เรยนจะมอสระในการก าหนดขอบเขตของเนอหา และมบทบาทในการเรยนโดยทผสอนเปนเพยงผใหค าปรกษาและประเมนผลเทานน นอกจากน ยงสามารถเปรยบเทยบความเหมอนและความแตกตางระหวางการสอนในชนเรยนปกต และการสอนบนเครอขายอนเทอรเนตไดดงน

34

ความเหมอนและความแตกตางระหวางการสอนในชนเรยนปกตกบการสอนบนเครอขายอนเทอรเนต ความเหมอน ไดแก 1. มจดมงหมายในการเรยนการสอน 2. มเนอหาวชาตามหลกสตร 3. ผสอนและผ เรยนมการโตตอบระหวางกน 4. ผ เรยนไดผลปอนกลบ 5. ผ เรยนมการเรยนแบบรวมมอ 6. สามารถสรางประสบการณการเรยนรในการเรยนการสอนได

ตาราง 2 แสดงการเปรยบเทยบระหวางการสอนในชนเรยนปกตและการสอนบนเครอขายอนเทอรเนต

การสอนในชนเรยนปกต การสอนบนเครอขายอนเทอรเนต

ผ เรยนถกจ ากดดวยเวลาและสถานท ผ เรยนเลอกเรยนไดในเวลาและสถานททสะดวก ผ เรยนและผสอนมการสอสารระหวางบคคล ผ เรยนและผสอนสอสารกนทางอเลกทรอนกส ผสอนควบคมเวลาในการสอน ผ เรยนเรยนตามความกาวหนาของตน ผ เรยนฟงการบรรยายและพงต าราเรยน ผ เรยนคนควาจากแหลงขอมลหลากหลาย การจดกลมกจกรรมท าไดยากเนองจากขนาดของกลมผ เรยนและความจ ากดของเวลาและสถานท

การสอสารโดยใชอเมล การพดคย และกระดานขาวชวยอ านวยความสะดวกในการท ากจกรรมกลม โดยไมมขอจ ากดในเรองเวลาและสถานท

ทมา: กดานนท มลทอง. (2543). เทคโนโลยการศกษาและนวตกรรม. หนา 348 – 349.

ความส าคญของการสอนบนเครอขายอนเทอรเนต สรพรรณ หนทอง (2551: 26) กลาวถงความส าคญของการสอนบนเครอขายอนเทอรเนตไววา เหตผลทมการจดการเรยนการสอนบนเครอขายอนเทอรเนตขน เนองจากความกาวหนาทางเทคโนโลยการสอสารและคอมพวเตอร ท าใหการสอสารขอมล ความร สารสนเทศตางๆ เปนไปอยางรวดเรว ดวยคณสมบตของคอมพวเตอรประกอบกบคณสมบตของเครอขาย สงผลใหมความเหมาะสมทจะใชอนเทอรเนต

35

เปนสอเพอการศกษา ปจจบนเนอหาความรและสารสนเทศตางๆ ถกจดเกบในรปแบบของเอกสารอเลกทรอนกสมากขน การเรยกดขอมลและเนอหา จงท าไดงายขนโดยผใชไมจ าเปนตองไปถงสถานทหรอแหลงขอมลดวยตนเอง เพยงแคเชอมตอเขาสอนเทอรเนตกสามารถเรยกดขอมลไดทนท ทงนไมไดหมายความวา สอ และเนอหาตางๆ จะถกจดเกบในลกษณะอเลกทรอนกสทงหมด เอกสาร หนงสอ สงพมพตางๆ กยงมความส าคญ เพยงแตมรปแบบการจดเกบเพมขนท าใหสามารถคนควาหาขอมลไดรวดเรวขน รปแบบของการสอนบนเครอขายอนเทอรเนต กดานนท มลทอง (2540) กลาววา การสอนบนเครอขายอนเทอรเนตสามารถใชไดกบการสอนทกวชา โดยอาจเปนการใชเวบเพอการสอนวชานนทงหมด หรอใชเพอประกอบเนอหาวชาได สามารถแบงการสอนบนเครอขายอนเทอรเนตได 3 รปแบบ ดงน 1. วชาเอกเทศ (Stand – Alone Course or Web – based Course) เปนวชาทเนอหาและทรพยากรทงหมดมการน าเสนอบนเวบ รวมถงการสอสารกนเกอบทงหมด ระหวางผสอนและผ เรยนจะผานทางคอมพวเตอร การใชรปแบบนสามารถใชไดกบวชาทผ เรยนนงเรยนอยในสถาบนการศกษาและสวนมากแลวจะใชในการศกษาทางไกล โดยผ เรยนจะลงทะเบยนเรยนและมการโตตอบกบผสอน และเพอนรวมชนเรยนคนอน ๆผานทางการสอสารบนอนเทอรเนต ดวยวธการน จะท าใหผ เรยนในทกสวนของโลกสามารถเรยนรวมกนไดโดยไมมขดจ ากดในเรองของสถานทและเวลา ตวอยางเชน มหาวทยาลยอทาบาสคา (Athabasca University) จดใหมวชาเอกเทศหลายวชาเปนสวนหนงของโปรแกรมการสอนทางไกลในระดบปรญญามหาบณฑต และมหาวทยาลยแหงโอคลาโฮมากลาง (University of Central Oklahoma) จดใหมชนเรยนโดยการใชเวบในลกษณะการศกษาทางไกลเรยกวา “ชนเรยนไซเบอร” (Cyber Classes) โดยผ เรยนไมตองเดนทางไปมหาวทยาลย แตท าการเรยนผานทางอนเทอรเนตทงหมด นบตงแตการลงทะเบยนเรยน บนทกเปดเขาไปดรายละเอยดและวธการเรยน ศกษาเนอหาจากเวบไซตของอาจารยประจ าวชา คนควาเพมเตมจากเวบไซตอนๆ ท ากจกรรมสงทางอเมลหรอทางไปรษณย ถาเปนชนงานทไมสามารถสงทางอเมลได และตดตอสอสารกบผสอนและผ เรยนอนทางอเมล และโทรศพทบนเวบ เวบเพอการสอนหนงวชาแบบเฉพาะเปนการเรยนการสอนผานอนเทอรเนต โดยมสอ เนอหา ขอมลตางๆ รวมทงรปแบบการสอสาร อยในระบบของอนเทอรเนตทงหมด การตดตอตองกระท าผานเครองคอมพวเตอรถอเปนระบบการศกษาทางไกลรปแบบหนง 2. วชาใชเวบเสรม (Web Supported Course) เปนการทผสอนและผ เรยนจะพบกบในสถาบนการศกษาแตทรพยากรหลายๆ อยาง เชน การอานเนอหาทเกยวของกบบทเรยนและขอมลเสรมจะอานจากเวบไซตอนๆ ทเกยวของ โดยทผสอนก าหนดมาใหหรอผ เรยนหาเพมเตม สวนการท างานทสง การท ากจกรรม และการตดตอสอสาร จะท ากนบนเวบเชนกน ตวอยางเชน วชาการสอสารในองคกรของมหาวทยาลยแหงเทกซส – แพนอเมรกน (University of Texas – Pan American) เปนตน เวบเสรมการเรยน

36

การสอนเปนการเรยนการสอนในสภาพปกต แตมกจกรรมการเรยนตางๆ เชน การใหแบบฝกหด การก าหนดแหลงขอมลใหอาน การสอสารผานคอมพวเตอรเพมในกจกรรมการเรยน 3. ทรพยากรการสอนบนเครอขายอนเทอรเนต (Web Pedagogical Resources) เปนการน าเวบไซตตางๆ ทมขอมลเกยวของกบเนอหาวชามาใชเปนสวนหนงของวชานน หรอใชเปนกจกรรมการเรยนของวชา ทรพยากรเหลานจะหลากหลายรปแบบ เชน ขอความ ภาพกราฟก ภาพเคลอนไหว เสยง การตดตอระหวางผ เรยนกบเวบไซต ฯลฯ โดยจะดไดจากเวบไซตตางๆ ตวอยางเชน Blue Web’n Application Library และ Canada’s SchoolNet ส าหรบผ เรยนชนประถมและมธยม เวบรวมแหลงวชาการ จะรวบรวมแหลงขอมลในอนเทอรเนตทสามารถใชเปนแหลงคนควาดานวชาการได อาจอยในรปของตวอกษร กราฟก ภาพเคลอนไหว เปนตน ระบบการจดการการเรยนการสอนบนเครอขายอนเทอรเนต ระบบการจดการการเรยนการสอน มาจากค าวา Learning Management System หรอ LMS เปนซอฟตแวรทท าหนาทบรหารจดการเรยนการสอนผานอนเทอรเนต ประกอบดวยเครองมออ านวยความสะดวกใหแกผสอน ผ เรยน ผดแลระบบ โดยทผสอนน าเนอหาและสอการสอนขนเวบไซตรายวชาตามทไดขอใหระบบจดไวใหไดโดยสะดวก ผ เรยนเขาถงเนอหา กจกรรมตางๆ ไดโดยผานเวบ ผสอนและผ เรยนตดตอสอสารได ผานทางเครองมอการสอสารทระบบจดไวให เชน ไปรษณยอเลกทรอนกส หองสนทนา กระดานถาม - ตอบ เปนตน นอกจากนนแลว ยงมองคประกอบทส าคญ คอ การเกบบนทกขอมลกจกรรมการเรยนของผ เรยนไวบนระบบ เพอใหผสอนสามารถน าไปวเคราะห ตดตามและประเมนผลการเรยนการสอนในรายวชานนอยางมประสทธภาพ (สภาพร วดค า. 2554: ออนไลน) ระบบการจดการการเรยนการสอนเปนระบบทมความส าคญอยางมากใน e-Learning ดงค ากลาวทวา “That if course content is King, then infrastructure (LMS) is God” โดยระบบการจด การการเรยนการสอนเปนแอพพลเคชนทมาชวยจดการ และควบคมกจกรรมการเรยนการสอนทงหมดของ e-Learning อาศยการตดตามผล วเคราะห และรายงานถงประสทธภาพของระบบฝกอบรม รวมทงชวยในการจดการฐานขอมลความรของหนวยงาน ซงถอเปนสงส าคญอยางยงทจะท าใหการด าเนนธรกจในยค New Economy ประสบผลส าเรจ ระบบการจดการการเรยนการสอน มลกษณะเปนคอมพวเตอรโปรแกรมทออกแบบมาเพอบนทกและจดขอมลการเรยนการสอนโดยโปรแกรมจะท าหนาทตรวจสอบการเขามาใชบทเรยน และออกจากบทเรยนของผ เรยน ตรวจสอบความกาวหนาของผ เรยนในแตละบทรวมทงการเกบรวบรวมและวเคราะหคะแนนสอบของผ เรยนแตละคนดวย โดยระบบการจดการการเรยนการสอนเปนระบบทมเครองมอส าหรบการจดการการเรยนการสอนในหลายๆ ดาน ไดแก

37

1. เครองมอส าหรบผสอนเพอน าเนอหาในรายวชาทมอยแลว (Courseware) ในรปแบบไฟลเอกสาร ไฟลภาพ หรอภาพเคลอนไหว เพอน าเสนอใหแกผ เรยน 2. เครองมอส าหรบผสอนใชส าหรบประกาศเกยวกบกจกรรมการเรยนการสอน รวมไปถงก าหนดการในรายวชาใหแกผ เรยน (Announcement) 3. เครองมอการตดตอสอสารระหวางผสอนและผ เรยน เชน กระดานขาว (Webboard) และหองสนทนา (Chat) 4. เครองมอในการเกบสถตตางๆ ของผ เรยน (Student Progress Tracking) เชน การตรวจสอบจ านวนผมาเขาเรยน และเกบสถตการเขาใช เปนตน องคประกอบของระบบการจดการการเรยนการสอน หรอ LMS ประกอบดวย 5 สวน ดงน 1. ระบบจดการหลกสตร (Course Management) กลมผใชงานแบงเปน 3 ระดบ คอ ผ เรยน ผสอน และผบรหารระบบ โดยสามารถเขาสระบบจากทไหน เวลาใดกได โดยผานเครอขายอนเทอรเนต ระบบสามารถรองรบจ านวน User และจ านวนบทเรยนไดไมจ ากด โดยขนอยกบ Hardware/Software ทใช และระบบสามารถรองรบการใชงานภาษาไทยอยางเตมรปแบบ 2. ระบบการสรางบทเรยน (Content Management) ระบบประกอบดวยเครองมอในการชวยสราง Content ระบบสามารถใชงานไดดทงกบบทเรยนในรป Text - based และบทเรยนในรปแบบ Streaming Media 3. ระบบการทดสอบและประเมนผล (Test and Evaluation System) มระบบคลงขอสอบ โดยเปนระบบการสมขอสอบ สามารถจบเวลาการท าขอสอบ และการตรวจขอสอบอตโนมต พรอมเฉลย รายงานสถต คะแนน และสถตการเขาเรยนของนกเรยน 4. ระบบสงเสรมการเรยน (Course Tools) ประกอบดวยเครองมอตางๆ ทใชสอสารระหวาง ผ เรยน - ผสอน และ ผ เรยน - ผ เรยน ไดแก Webboard และ Chatroom โดยสามารถเกบ History ของขอมลเหลานได 5. ระบบจดการขอมล (Data Management System) ประกอบดวยระบบจดการไฟลและโฟลเดอร ผสอนมเนอทเกบขอมลบทเรยนเปนของตนเอง โดยไดเนอทตามท Admin ก าหนดให กลมผใชงานในระบบการจดการการเรยนการสอน ผใชงานในระบบการจดการการเรยนการสอนนนสามารถแบงออกเปน 3 กลม ดวยกน คอ 1. กลมผบรหารระบบ (Administrator) ท าหนาทในการตดตงระบบ LMS การก าหนด คาเรมตนของระบบ การส ารองฐานขอมล การก าหนดสทธการเปนผสอน 2. กลมอาจารยหรอผสรางเนอหาการเรยน (Instructor / Teacher) ท าหนาทในการเพม เนอหา บทเรยนตางๆ เขาระบบ อาท ขอมลรายวชา ใบเนอหา เอกสารประกอบการสอน การประเมนผ เรยน

38

โดยใชขอสอบ ปรนย อตนย การใหคะแนน ตรวจสอบกจกรรมผ เรยน ตอบค าถาม และสนทนากบนกเรยน 3. กลมผ เรยน (Student/Guest) หมายถง นกเรยน นกศกษา ทสมครเขาเรยนตามหวขอตางๆ รวมทงการท าแบบฝกหด ตามทไดรบมอบหมายจากผสอน โดยอาจารยสามารถท าการแบง กลมผ เรยนได และสามารถตงรหสผานในการเขาเรยนแตละวชาได LMS User Level

ภาพประกอบ 2 แสดง LMS Model ทมา http://www.cmsthailand.com/lms/index.html ระบบการจดการการเรยนการสอนสามารถน าไปประยกตใชงานไดอยางหลากหลาย เชน สถาบนการศกษา ศนยฝกอบรม หนวยงานราชการ บรษทเอกชน โดยในการน าไปใชงานผใชสามารถปรบการใชงานใหเหมาะสมกบหนวยงาน จดประสงคหลกในการพฒนาระบบขนมากเพอสรางระบบการเรยนรใชงานในหนวยงาน ทงระบบ e-Learning หรอระบบ Knowledge Management (KM) ขอด ขอจ ากดและขอค านงถงการสอนบนเครอขายอนเทอรเนต ขอด ของการสอนบนเครอขายอนเทอรเนต มดงน 1. การสอนบนเครอขายอนเทอรเนตเปนการเปดโอกาสใหผ เรยนทอยหางไกลหรอไมมเวลามาเขาชนเรยน ไมสามารถเรยนในเวลาและสถานทๆ ตองการ อาจเปนทบาน ทท างานหรอสถานศกษาทผ เรยนสามารถเขาไปใชบรการอนเทอรเนตได การทผ เรยนไมจ าเปนตองเดนทางมาสถานศกษา สามารถแกปญหาในดานขอจ ากดเกยวกบเวลาและสถานทไดเปนอยางด

39

2. เปนการสงเสรมใหเกดความเทาเทยมกนทางการศกษา ผ เรยนทศกษาอยในสถาบน การศกษาในภมภาคหรอในประเทศสามารถทจะศกษา อภปรายกบอาจารย ซงสอนอยทสถาบนการศกษาในนครหลวงหรอในตางประเทศกตาม 3. ชวยสงเสรมแนวคดในเรองของการเรยนรตลอดชวต เนองจากเวบเปนแหลงความรทเปดกวาง คนควาหาความรไดอยางตอเนองและตลอดเวลา การสอนบนเครอขายอนเทอรเนตสามารถตอบสนองตอผ เรยนทมความใฝร และมทกษะในการตรวจสอบการเรยนรดวยตนเอง (Meta - Cognitive Skills) ไดอยางมประสทธภาพ 4. การสอนบนเครอขายอนเทอรเนตเปลยนจากหองเรยน 4 เหลยม ไปสโลกกวาง แหง การเรยนร เปดโอกาสใหผ เรยนเขาถงแหลงขอมลตางๆ ไดอยางสะดวกและมประสทธภาพในการเชอมโยงสงทเรยนกบปญหาทพบ โดยเนนใหเกดการเรยนรในโลกแหงความจรง (Contextualization) และการเรยนรจากปญหา (Problem-based Learning) ตามแนวคดแบบ Constructivism 5. เปนวธการเรยนการสอนทมศกยภาพมาก เนองจากเวบชวยแกปญหาดานขอจ ากดของแหลงคนควาแบบเดมจากหองสมด ไดแก ปญหาทรพยากรการศกษาทมจ ากดและเวลาทใชในการคนหาขอมล เนองจากเวบมขอมลทหลากหลายและเปนจ านวนมาก รวมทงการเชอมโยงในลกษณะของไฮเปอรมเดย (สอหลายมต) ซงท าใหการคนหาสะดวกและงายกวาการคนหาขอมลแบบเดม 6. การสอนบนเครอขายอนเทอรเนตชวยสนบสนนการเรยนรทกระตอรอรน เนองจากคณลกษณะของเวบทเอออ านวยใหเกดการศกษาในลกษณะทผ เรยนถกกระตนใหแสดงความคดเหนไดตลอดเวลา โดยไมจ าเปนตองเปดเผยตวตนทแทจรง ตวอยางเชน การใหผ เรยนรวมมอกนในการท ากจกรรมตางๆ บนเครอขาย การใหผ เรยนไดมโอกาสแสดงความคดเหน และแสดงไวบนเวบบอรด หรอการใหผ เรยนพบปะกบผ เรยนคนอนๆ อาจารยหรอผ เชยวชาญในเวลาเดยวกนทหองสนทนา เปนตน 7. การสอนบนเครอขายอนเทอรเนตเออใหเกดการมปฏสมพนธ ซงอาจท าได 2 รปแบบ คอ 1) ปฏสมพนธกบผ เรยนดวยกนและกบผสอน 2) ปฏสมพนธกบบทเรยนหรอในเนอหาหรอสอการสอนบนเครอขายอนเทอรเนต ในลกษณะแรกอยในรปของการเขาไปพดคย พบปะ แลกเปลยนความคดเหนกน สวนในลกษณะหลงจะอยในรปแบบของกจกรรมการเรยนการสอน แบบฝกหดหรอแบบทดสอบทผสอนจดหาไวใหแกผ เรยน 8. เปนการเปดโอกาสส าหรบผ เรยนในการเขาถงผ เชยวชาญสาขาตางๆ ทงในและนอกสถาบน ทงในและตางประเทศทวโลก โดยผ เรยนสามารถตดตอสอบถามปญหาของขอมลตางๆ ทตองการศกษาโดยตรง ประหยดทงเวลาและคาใชจาย เมอเปรยบเทยบกบการตดตอสอสารในลกษณะเดม 9. เปดโอกาสใหผ เรยนมโอกาสแสดงผลงานของตนสสายตาผ อนทอยทวโลก จงถอเปน การสรางแรงจงใจภายนอกในการเรยนอยางหนง ผ เรยนจะพยายามผลตผลงานทดเพอไมใหเสยชอเสยง

40

ตนเอง นอกจากนผ เรยนยงมโอกาสไดเหนผลงานของผ อนเพอน ามาพฒนางานของตนเองใหดยงขน 10. เปดโอกาสใหผสอนปรบปรงเนอหา หลกสตรใหทนสมยไดอยางสะดวก เนองจากขอมลบนเวบมลกษณะเปนพลวตร (Dynamic) ดงนนผสอนสามารถปรบปรงเนอหาหลกสตรททนสมยไดตลอดเวลา การใหผ เรยนไดแสดงความคดเหนเกยวกบเนอหา ท าใหเนอหาการเรยนมความยดหยน มากกวาการเรยนการสอนแบบเดม และเปลยนแปลงไปตามความตองการของผ เรยน 11. สามารถน าเสนอเนอหาในรปของมลตมเดย ไดแก ขอความ ภาพนง เสยง ภาพเคลอนไหว วดทศน หรอภาพ 3 มตได ผสอนและผ เรยนสามารถเลอกรปแบบการน าเสนอ เพอใหเกดประสทธภาพสงสดทางการเรยน ขอจ ากดของการสอนบนเครอขายอนเทอรเนต มสาเหตมาจากความเรวในการน าเสนอและการมปฏสมพนธ ซงเปนเหตมาจากขอจ ากดของแบนวดธในการสอสารขอมล โดยเฉพาะการน าเสนอภาพเคลอนไหว ภาพวดทศน และเสยง ท าใหภาพเกดอาการกระตก (Jitter) และขาดความตอเนอง ถาบทเรยนมสอประเภทน จงเปนขอจ ากดในการใชงานประการส าคญทลดความสนใจลงไป บทเรยนผานเวบในปจจบนสวนใหญพยายามหลกเลยงการน าเสนอภาพเคลอนไหวขนาดใหญๆ จงท าใหคณภาพของบทเรยนยงไมถงขน IMMWBI ทสมบรณ นอกจากนบทเรยนทมการพฒนาขนในปจจบน มกมความใกลเคยงกบหนงสออเลกทรอนกส (E-Books) มาก โดยผพฒนาบทเรยนบางคนยงมความเขาใจคลาดเคลอนวาบทเรยนผานเวบ กคอ หนงสอทน าเสนอโดยใชเวบเบราเซอรนนเอง ซงท าใหมเนอหาตายตวมากเกนไปไมยดหยนในการใชงานเทาทควร (น ามนต เรองฤทธ. 2543: 95) ขอค านงของการสอนบนเครอขายอนเทอรเนต มดงน 1. ความพรอมของเครองมอ อปกรณ และระบบเครอขาย การเรยนการสอนบนเครอขายอนเทอรเนต จ าเปนตองเตรยมความพรอมดานเครองคอมพวเตอร เครองบรการ (Server) และระบบการเชอมตออนเทอรเนต ใหพรอมทผ เรยนจะสามารถเรยกใชงานไดตลอดเวลา ปญหาหลกของสถาบนการศกษาของไทยทยงไมสามารถมการเรยนการสอนผานเวบไดนน เนองจากความไมพรอมในดานเครองมอ อปกรณ และระบบเครอขายเปนส าคญ 2. ทกษะการใชอนเทอรเนต ผ เรยนและผสอน จ าเปนตองมความพรอมทางดานทกษะการใชอนเทอรเนตเบองตน เพอทจะสามารถรจกวธการเรยกใชอนเทอรเนต การโอนแฟมขอมล การคนหาขอมล การสนทนา การสงไปรษณยอเลกทรอนกส เพราะถอเปนพนฐานทผ เรยนทางอนเทอรเนตจะตองม 3. ผ เรยน ผ เรยนผานทางอนเทอรเนตนน ตองมความกระตอรอรน มความตนตว ใฝร ความรบผดชอบ และความสามารถในการเลอก รบขอมล วเคราะหและสงเคราะหขอมล อกทงตองมการพฒนาทกษะในการอาน การเขยน การสนทนา และการอภปรายอกดวย

41

4. ผสอน ผสอนจะตองเปลยนบทบาทมาเปนผแนะน า อ านวยความสะดวกแกผ เรยน โดยยดผ เรยนเปนศนยกลาง กระตนใหผ เรยนเกดความอยากรอยากเหน และอยากท ากจกรรมตางๆ ทสงเสรมการเรยนร และผสอนยงตองมการเตรยมเนอหาบทเรยนบรรจลงบนเวบ เพอใหผ เรยนเขามาศกษาไดตลอดเวลา อกทงตองมความสามารถ ทกษะในการผลตบทเรยนบนเวบไดเปนอยางด 5. เนอหา บทเรยน ผสอนจะตองวเคราะหเนอหาและผ เรยน เพอออกแบบบทเรยน กจกรรมตางๆ ใหเหมาะสมกบแตละเนอหาและผ เรยนแตละกลม และตองมการก าหนดวตถประสงคในการเรยนทชดเจน การออกแบบบทเรยนนนตองค านงถงคณสมบตของอนเทอรเนตดวย นนคอ ไฮเปอรมเดยทมการเชอมโยงเนอหาทสมพนธเขาดวยกน มการเชอมโยงทเหมาะสม ใหผ เรยนสามารถเหนล าดบการเชอมโยงโครงสรางของบทเรยน เพอไมใหเกดความสบสนในเนอหาบทเรยน พรอมทงมการระบเนอหาเพมเตมทจะใหผ เรยนไดคนควา อาจจะเปนการคนควาขอมลจากเวบหรอหนงสออนๆ ทงนผสอนจะตองระบไวใหผ เรยนดวย เพอเปนการสงเสรมการเรยน การคนควาดวยตนเอง การประเมนบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต การประเมนเวบไซตวาเปนบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตหรอไม ตองมทงการประเมนลกษณะส าคญเบองตน คอ มวตถประสงคเพอการศกษา และเปนเวบทออกแบบอยางเปนระบบและมกระบวนการเพอการเรยนการสอน ยงไมสามารถตดสนวาเวบชวยสอนนนมคณภาพด หรอมประสทธภาพในการสอนหรอไม เพราะการแยกระหวางการเปนเวบชวยสอนกบการเปนฐานขอมลเปนเรองทตองประเมนกอน (ปรชญานนท นลสข. 2544: 51) การประเมนวาเวบไซตใดเปนบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต ควรมระดบการประเมนดงน 1. เวบไซตเกยวของกบการศกษา 2. เวบไซตเกยวของกบการเรยนการสอนวชาใดวชาหนง หรอการศกษาตามอธยาศย 3. เวบไซตสามารถเรยนรไดเองโดยอสระจากทกททกเวลา 4. เวบไซตออกแบบใหมปฏสมพนธกบผ เรยน 5. เวบไซตมเครองมอทวดผลการเรยนรของผ เรยนได 6. เวบไซตมการออกแบบการเรยนการสอนอยางเปนระบบ 7. เวบไซตไมไดมขอมลใหอานแตเพยงอยางเดยว 8. เวบไซตไมมผลประโยชนแอบแฝงอนใด นอกจากเพอการเรยนร เมอประเมนแลววาเวบใดเปนบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต ขนตอไปเปนการประเมนวาเวบชวยสอนนนมคณลกษณะและองคประกอบทเหมาะสมหรอไม แลนสเบอรเกอร (Landsberger. 1998) กลาววา การประเมนเบองตนของเวบตองพจารณาถงเนอหาทปรากฏความนาสนใจของเวบ เครองมอทใชในการเชอมโยงและรปแบบทวไปของเวบสงทตอง

42

ระลกเสมอ คอ การออกแบบเวบชวยสอนจะตองเนนความตองการของผ เรยน สงทตองพจารณาอนเปนองคประกอบพนฐาน ไดแก 1. หวขอของเวบ 2. เนอหา 3. การสบคน (การเชอมโยง ค าแนะน า แผนผง เครองมอสบคน ฯลฯ) 4. ต าแหนงทอยของเวบ (URL) 5. ผ รบผดชอบดแลเวบ 6. ผ มสวนเกยวของ (สญลกษณของสถาบน) 7. เวลาทปรบปรงครงลาสด 8. หวขอขาวสาร เกณฑการประเมนเวบโดยทวไปของ ทลแมน (Tillman. 1998) มองไปในมมทแตกตางกน โดยเหนวา เกณฑส าหรบการประเมนควรค านงถง 6 องคประกอบ คอ 1. ความเชอมนทมตอองคประกอบของขอมล 2. ความนาเชอถอของผ เขยนหรอผสรางเวบ 3. การน าไปเปรยบเทยบหาความสมพนธกบเวบอนๆ 4. เสถยรภาพของขอมลภายในเวบ 5. ความเหมาะสมของรปแบบทใช 6. ความตองการใชซอฟตแวร ฮารดแวร และมลตมเดยตางๆ แนวคดการประเมนบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตของ เฮนด (Henke. 1997) เหนวา ควร ยดหลกในการออกแบบหนาจอส าหรบการสอนผานคอมพวเตอรทโจเนสและโอคย (Jones; & Okey. 1995) ใหแนวคดในการประเมนเอาไว 5 ดาน คอ 1. การอานและการเหนของหนาจอภาพ 2. องคประกอบรวมของสอ 3. การใชสญลกษณ 4. การเขาถงขอมล 5. ขอบเขตทตางไปจากปกต ขณะทนกการศกษาอกกลมหนงมมมมองการใชเวบเพอการศกษา แตไมไดมองไปทการใชเวบเพอการสอนโดยตรง คอ กลมของนกบรรณารกษและสารสนเทศศาสตรทเหนวาเวบเปนสอหรอเทคโนโลยหนงทมาสนบสนนการเรยนการสอนเปนแหลงขอมลขนาดใหญทเชอมโยงถงกน มมมองการประเมนเวบของกลมน มแนวคดการประเมนทแตกตางออกไป โดยการประเมนเวบของ อเลกซานเดอร และ แทคย (Alexander;

43

& Tate. 1998) เปนการเปลยนเกณฑการประเมนสงพมพปกตมาประเมนเวบซงสอดคลองกบแนวคดของเบค (Beck. 1998) และไดมการสรปแนวคดโดย คาพอน (Kapoun. 1998) ออกมาเปนเกณฑการประเมน 5 ประการ คอ 1. ความถกตองของเนอหาเวบ เนองจากมผ ทน าเสนอขอมลภายในเวบเปนจ านวนมาก การประเมนจ าเปนตองค านงถงความถกตองของเนอหาเปนส าคญ 2. ความนาเชอถอของเวบ เปนการยากทจะพจารณาวาควรจะเชอถอเนอหาในระดบใด จ าเปนตองพจารณาผเขยนเวบ ตองประเมนวามการแจงชอสถาบนสถานทตดตอหรอไมเพราะเปนการแสดงความรบผดชอบและสรางความนาเชอถอ 3. ความมงหมายของเวบ ตองมเปาหมายและวตถประสงคทชดเจน ตงแตเรมตนน าเสนอ โดยใหรายละเอยดและขอมลของบคคลหรอกลมทจดท า 4. ความทนสมย บอกวนเวลาทเรมน าเสนอ พนทของเวบ การปรบปรง และขอมลลาสดท าขนเมอใด เปนการบงชถงคณภาพของขาวสารขอมลในแงททนตอเหตการณ 5. ความครอบคลม เวบมความแตกตางจากสงพมพในดานของความครอบคลม เวบจ าเปนจะตองกระท าใหสมบรณ ทงการเชอมโยงเนอหา การใชภาพ ขอความ การออกแบบหนาจอ การเขาถงขอมลหรอการคนหา ลวนเปนองคประกอบทเวบด าเนนการใหครอบคลมถง เวบไซตทดตองใหผ ใชเปนศนยกลาง สามารถเขาใชไดสะดวก การประเมนเวบไซตของโซวารด (Soward. 1997) มหลกการ คอ 1. การประเมนวตถประสงค (Purpose) ตองมวตถประสงควาเพออะไร เพอใคร กลม เปาหมายคอใคร 2. การประเมนลกษณะ (Identification) ควรจะทราบไดทนทเมอเปดใชวา เกยวของกบเรองใด หนาแรกทท าหนาทอภปราย (Title) เปนสงจ าเปนในการบอกลกษณะของเวบ 3. การประเมนภารกจ (Authority) หนาแรกของเวบบอกขนาดขององคกร และควรบอกชอผออกแบบ แสดงทอยและเสนทางภายในเวบ 4. การประเมนโครงการและการออกแบบ (Layout and Design) ผออกแบบควรจะประยกตแนวคดตามมมมองของผใช ความซบซอน เวลา รปแบบทเปนทตองการ 5. การประเมนการเชอมโยง (Links) ถอเปนหวใจของเวบไซต เปนสงทจ าเปนและมผลตอการใช การเพมจ านวนการเชอมโยง โดยไมจ าเปนไมเปนประโยชนกบผ ใช ควรใชเครองมอในการสบคนแทนการเชอมโยง 6. การประเมนเนอหา (Content) เนอหาทเปนขอความ ภาพ หรอเสยง เนอหาตองเหมาะสมกบเวบ และใหความส าคญกบองคประกอบทกสวนเทาเทยมกน

44

การประเมนลกษณะทวไปของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต จงใชการประเมนโดยตรง ทการออกแบบและการจดระบบของเนอหา เปนเพยงประเมนวาถาจะสรางเวบชวยสอน ควรจะมอะไรบางเขามาเกยวของ ถาสามารถสรางเวบชวยสอน ตามคณลกษณะทควรมไดครบถวนกจะไดเวบชวยสอนทมคณภาพ จากทผานมาขางตนจะเปนการประเมนคณลกษณะโดยทวไปของเวบ ชใหเหนองคประกอบตาง ๆ ทควรจะตองพจารณา เพอใหการออกแบบเวบมคณภาพและประสทธภาพไมวาจะน าเวบไปด าเนนการในดานใด ส าหรบการประเมนเวบชวยสอนจะมลกษณะทแตกตางอยบาง แตกอยบนพนฐานความตองการใหเวบชวยสอนมคณภาพและประสทธภาพตอการเรยนการสอน ส าหรบการประเมนในแงของการจดการเรยนการสอนผานเวบ ซงจดวาเปนการจดการเรยนการสอนทางไกล วธในการประเมนผลสามารถท าไดทงผสอน ประเมนผ เรยนหรอใหผ เรยนประเมนผลผสอน ซงองคประกอบทใชเปนมาตรฐานจะเปนคณภาพของการเรยนการสอน วธประเมนผลทใชกนอยในการประเมนผลมหลายวธการ แตถาจะประเมนผลการใชเวบชวยสอน กตองพจารณาวธการทเหมาะสมและทนกบเทคโนโลยทเปลยนแปลงอยางรวดเรว โดยเฉพาะกบเวบ ซงเปนการศกษาทางไกล การประเมนผลแบบทวไปทเปนการประเมนระหวางเรยน (Formative Evaluation) กบการประเมนรวมหลงเรยน (Summative Evaluation) เปนวธการประเมนผลส าหรบการเรยนการสอน โดยการประเมนระหวางเรยนสามารถท าไดตลอดเวลาระหวางมการเรยนการสอน เพอดผลสะทอนกลบของผ เรยนและดผลทคาดหวงไว อนจะน าไปปรบปรงการสอนอยางตอเนอง ขณะทการประเมนหลงเรยนมกจะใชการตดสนใจตอนทายของการเรยนโดยการใชแบบทดสอบ เพอวดผลตามจดประสงคของรายวชา พอตเตอร (Potter. 1998) ไดเสนอวธการประเมนชวยสอน ซงเปนวธการทใชประเมนส าหรบการเรยนการสอนทางไกลผานเวบของมหาวทยาลยจอรจเมสน โดยแบงการประเมนออกเปน 4 แบบ คอ 1. การประเมนดวยเกรดในรายวชา (Course Grades) เปนการประเมนทผสอนใหคะแนนกบผ เรยน วธการน ก าหนดองคประกอบของวชาชดเจน ไดแก การสอบ 30% การมสวนรวม 10% โครงงานกลม 30% งานทมอบหมายในแตละสปดาห 30% 2. การประเมนรายค (Peer Evaluation) เปนการประเมนระหวางคของผ เรยนทจบคกนในการเรยนทางไกลดวยกน ไมเคยพบหรอท างานดวยกน โดยใหท าโครงงานรวมกนโดยตดตอกนผานเวบ และสรางโครงงานเปนเวบทเปนแฟมสะสมงาน โดยแสดงเวบใหนกเรยนคนอนๆ ไดเหน และจะประเมนผลรายคจากโครงงาน

45

3. การประเมนตอเนอง (Continuous Evaluation) เปนการประเมนทผ เรยนตองสงงานทกๆ สปดาหใหกบผสอน โดยผสอนจะใหขอเสนอแนะและตอบกลบในทนท ถามสงทผดพลาดกบผ เรยนผสอนกจะแกไข และประเมนตลอดเวลาในชวงระยะเวลาของวชา 4. การประเมนทายภาคเรยน (Final Course Evaluation) เปนการประเมนผลปกตของการสอนทผ เรยนน าสงผสอนโดยการท าแบบสอบถาม สงผานไปรษณยอเลกทรอนกส หรอเครองมออนใดบนเวบตามแตจะก าหนด เปนการประเมนตามแบบการสอนปกตทจะตองตรวจสอบความกาวหนา และผลสมฤทธการเรยนของผ เรยน การประเมนขางตน จงเปนการประเมนเวบชวยสอนในรายวชาอยางแทจรง มกระบวนการทระบชดเจนวาตองการผลอยางไรจากการเรยนการสอนผานเวบ แตเปนการเนนผลการใชเวบชวยสอนทเปนรปธรรม ขณะทการประเมนไปทตวเวบชวยสอนในสวนเนอหาและการออกแบบกเปนสงทตองค านง การประเมนเวบชวยสอนในลกษณะตางๆ ขางตน จงเปนกระบวนการทพยายามจะใหการเรยนการสอนผานเวบเปนไปอยางสมบรณ ตงแตเรมตนมการประเมนวาเวบไซตใด ควรจะเปนเวบชวยสอน เมอเปนเวบชวยสอน ควรจะมคณลกษณะอยางไร เมอใชในการเรยนการสอนจะวดและประเมนผลลกษณะไหน ซงท าใหเราสามารถก าหนดวธการออกแบบและสรางเวบชวยสอนไดอยางสมบรณ เกณฑในการพจารณาเลอกใชบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เกณฑในการพจารณาเลอกใชบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตทก าหนดไวในหนงสอคมอ Multimedia and Internet Training Awards ประกอบไปดวยขอก าหนดจ านวน 10 ขอดวยกน (มนตชย เทยนทอง. 2544: 76 – 77) ไดแก 1. เนอหา (Content) พจารณาทงปรมาณและคณภาพของเนอหาบทเรยนวา มความเหมาะสมหรอไม เนองจากเนอหาทเหมาะสมตองมความเปนสารสนเทศทเปนองคความร (Information) ไมใชขอมล (Data) อนเปนคณสมบตพนฐานของบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน 2. การออกแบบการเรยนการสอน (Instructional Design) บทเรยนผานเวบทดจะตองผานกระบวนการวเคราะหและการออกแบบ เพอพฒนาเปนระบบการเรยนการสอน โดยไมใชหนงสออเลกทรอนกสทน าเสนอผานจอภาพคอมพวเตอร 3. การมปฏสมพนธ (Interactivity) บทเรยนผานเวบจะตองน าเสนอโดยยดหลกการมปฏสมพนธกบผ เรยน องคความรทเกดขน ควรเกดจากการทผ เรยนมปฏสมพนธโดยตรงกบบทเรยน เชน การตอบค าถาม การรวมกจกรรม เปนตน ตองไมเปนการน าเสนอในลกษณะของการสอสารแบบทางเดยว (One-way Communication) 4. การสบทองขอมล (Navigation) เปนหลกการน าเสนอในรปแบบของไฮเปอรเทกซ บทเรยนผานเวบควรประกอบไปดวยเนอหาทงเฟรมหรอโหนดหลก และเชอมไปยงโหนดยอยทมความสมพนธกน

46

ใชวธการสบคนขอมลแบบตางๆ เชน Bookmarks, Backtracking, History Lists หรอวธอนๆ ทเปนคณลกษณะเฉพาะของโปรแกรมคนดเวบ (Web Browser) 5. สวนของการน าเขาสบทเรยน (Motivational Components) เปนการพจารณาในดานการใชค าถาม เกม แบบทดสอบ หรอกจกรรมตางๆ ในขนการกลาวน าหรอการน าเขาสบทเรยน เพอดงดดความสนใจของผ เรยนกอนทจะเรมเรยน 6. การใชสอ (Use of Media) การพจารณาความหลากหลายและความสมบรณของสอทใชในบทเรยนวาเหมาะสมเพยงใด เชน การใชภาพเคลอนไหว การใชเสยง การใชภาพกราฟก เปนตน 7. การประเมนผล (Evaluation) บทเรยนผานเวบทดตองมสวนของค าถาม แบบฝกหด หรอแบบทดสอบ เพอประเมนผลทางการเรยนของผ เรยน และตองพจารณาระบบสนบสนนการประเมนผลดวย เชน การตรวจวด การรวบรวมคะแนน และการรายงานผลการเรยน เปนตน 8. ความสวยงาม (Aesthetics) เปนเกณฑพจารณาดานความสวยงามทวๆ ไป เกยวกบตวอกษร กราฟก และการใชส รวมทงรปแบบการน าเสนอ และการตดตอกบผใช 9. การเกบบนทก (Record Keeping) ไดแก การเกบบนทกประวตผ เรยน บนทกผลการเรยน และระบบฐานขอมลตางๆ ทสนบสนนกระบวนการเรยนร เชน การออกใบประกาศนยบตรหลงจากเรยนจบ 10. เสยง (Tone) ถาบทเรยนผานเวบมการสนบสนนมลตมเดยดวย ควรพจารณาดานเสยง เกยวกบลกษณะของเสยงปรมาณการใชและความเหมาะสม

เอกสารทเกยวของกบการเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา บทโทรทศนมความส าคญมากในกระบวนการผลตรายการโทรทศน ทงนเพราะบทโทรทศนจะเปนแนวทางใหผ ทรวมผลตในทมงานทกฝายสามารถและเขาใจตรงกนวาจะท างานกนอยางไร เรมตงแตการเตรยมงานกอนถายท า การถายท าและการตดตอบนทกเสยง รวมไปถงการก าหนดงบประมาณคาใชจายและการจ ากดเวลาของรายการ บทจงเปรยบเทยบเสมอนพมพเขยว (Blueprint) ของวศวกรส าหรบกอสราง หรอเหมอนแผนทลายแทงทจะพาเราไปสจดหมายปลายทางไดอยางถกตองและรวดเรว ผ เขยนบทจ าเปนตองมความเขาใจกระบวนการผลตรายการโทรทศน เทคนคของอปกรณ และขอจ ากดของเครองมอเหลาน มฉะนนแลว บทอาจเกนความสามารถของเครองมอและสรางความสบสนใหแกผ รวมงาน พนฐานของความรทจ าเปนส าหรบผ เขยนบท ซงจะขาดเสยไมได นอกเหนอจากความรเกยวกบเนอหาสาระเกยวกบเรองนนๆ แลวกคอ ความรความเขาใจเกยวกบภาษาของภาพยนตร (Film Language) ซงตางออกไปจากการเขยนกวนพนธ หนงสอหรอเอกสารตามปกตธรรมดา เนองจากภาพยนตรหรอรายการโทรทศนสามารถสอความหมายในเรองของภาพ และเสยง ซงมการเคลอนไหวเพมมาจากภาพนง

47

โดยสรปแลว บทโทรทศนกเปนการถายทอด กระบวนการในการผลตรายการโทรทศนออกมาเปนตวอกษร เครองหมาย และกราฟก แทนทภาพและเสยง ซงจะปรากฏในจอโทรทศนนนเอง ประเภทของบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา จากหลกการ กฎ และแนวทางขางตนทกลาวไปแลว คงไมอาจเพยงพอส าหรบผ เขยนบทเพราะบทรายการทด ตองอยในรปแบบทเหมาะสมในการน าไปใชงาน และตองเปนรปแบบมาตรฐานเพยงพอทจะสรางความเขาใจกบทมงานการผลตรายการทกคนได (อรนช เลศจรรยารกษ. 2548: 39) แบงประเภทของบทรายการวทยโทรทศน ไดเปนประเภทใหญๆ 4 ประเภทดวยกน คอ 1. บทวทยโทรทศนแบบสมบรณ (The Fully Scripted Show) บทประเภทน จะบอกรายละเอยดทกอยางเกยวกบการผลตรายการ เชน รายละเอยดดานภาพและเสยง เทคนคการถายท า เทคนคการเชอมตอภาพ เปนตน รายการทนยมใช ไดแก รายการขาว รายการละคร รายการบนเทง รายการสารคด ขอด คอ ท าใหทราบเวลาทแนนอนของรายการ และมองเหนภาพรวมของรายการไดทงหมด มรายละเอยดทกอยางใหแกผแสดงและทมงาน ทกคนจงทราบหนาทของตน อกทงยงสามารถก าหนดมมกลอง ขนาดภาพ และขนาดของเลนสทใช ตลอดจนก าหนดเวลาการเคลอนกลองไดอยางถกตองแนนอนดวย ขอจ ากด คอ เมอรายการทกอยางถกก าหนดไวหมด ไมสามารถยดหยนได ท าใหทกคนตองท าตามบทอยางเครงครด ถาเปนรายการถายทอดสด หากเกดเหตผดพลาดตองอาศยการแกปญหาเฉพาะหนาเขาชวย แตปจจบนการผลตรายการโทรทศนสวนใหญเปลยนมาใชวธการบนทกภาพดวยสอวดทศนกอนน าไปผานกระบวนการตดตอล าดบภาพ จนกระทงแลวเสรจ จงไดน ามาออกอากาศ ท าใหเมอเกดเหตผดพลาดในการถายท าสามารถท าการแกไขถายใหมไดทนทจนกวาจะไดผลเปนทพอใจ 2. บทวทยโทรทศนอยางยอ (The Semi-scripted Show) บทประเภทนจะไมก าหนดรายละเอยดเกยวกบลกษณะของภาพและเสยง เพอใหผก ากบรายการหรอชางกลองเปนผก าหนดเองตามสถานการณในขณะนน เพยงบอกความตองการวาเปนภาพอะไรและเสยงพดหรอเสยงบรรยายเปนอยางไร ซงบทโทรทศนประเภทน จะบอกรายละเอยดแคใหผก ากบรายการทราบการเรยงล าดบขนตอนของรายการเทานน เชน หากเปนรายการสมภาษณกจะก าหนดหวขอหรอค าถามไว แลวใหผถกสมภาษณตอบค าถามเอง รายการทนยมใช ไดแก รายการเพอการศกษา รายการปกณกะ และรายการประเภทตางๆ ทผพด ผสนทนาหรอผบรรยายพดเองเปนสวนใหญ ไมมระบในบท เชน รายการอภปราย โตวาท การสมภาษณ การบรรยาย เปนตน 3. บทวทยโทรทศนเฉพาะรปแบบ (The Show Format) บทประเภทน จะบอกเฉพาะค าสงของสวนตางๆ ทส าคญ เชน ล าดบรายการทส าคญ บอกชวงเวลาของรายการในแตละตอน รายการทนยมใช ไดแก รายการประจ าของสถาน รายการขาว

48

รายการถายทอดสดการแขงขนกฬา การแสดงบนเวท 4. บทวทยโทรทศนอยางคราวๆ (The Fact Sheet) บทโทรทศนประเภทนจะก าหนดประเดนของเรองไวกวาง ๆเทานน ไมมค าสงทางดานภาพและเสยงโดยเฉพาะ โดยทวไปแลวผก ากบรายการจะน าบทประเภทนมาเขยนตบแตงใหมใหอยในรปแบบ ของบทโทรทศนเฉพาะรปแบบ (The Show Format) เสยกอน เพราะการก ากบรายการจากบทประเภทน ไมนยมท ากน เนองจากผลงานทออกมามกไมเปนทนาพอใจของผก ากบรายการ ผ รวมงาน และตวผแสดง รายการทนยมใช ไดแก รายการประเภทสมภาษณ สอบถามความคดเหนของประชาชน หรอผ ทมสวนเกยวของกบเหตการณทเกดขน โดยก าหนดระยะเวลาของรายการไวคราวๆ อาศยแคประสบการณ และดลยพนจของผก ากบรายการเปนหลก หลกการเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา พนฐานความรในการเขยนบท ผ เขยนบทโทรทศนทางการศกษาจะตองเปนผ ทรอบรในเรองตางๆ หลายดาน มใชเพยงแตความรในเนอหาของเรองทจะเขยนเทานน แตจะตองมความเขาใจระบบและกระบวนการในการผลตรายการมากพอสมควร เพอระลกไวในใจเสมอถงสงทท าไดและสงทท าไมได โดยเฉพาะอยางยงตองเขาใจวธการสอความหมายดวยภาพยนตร เพราะการเขยนบทเปนเรองของการจนตนาการออกมาเปนภาพทมการเคลอนไหวผสมผสานกบเสยง เพอใหดเกดความร ความเขาใจ และมปฏกรยาโตตอบ การมจนตนาการจงเปนลกษณะส าคญทสดของนกเขยนบท การเขยนบทส าหรบรายการวทยและโทรทศนการศกษา ควรค านงถงสงตอไปน 1. เขยนโดยใชส านวนสนทนาทใชส าหรบการพดคย มใชเขยนในแบบของหนงสอวชาการ เขยนส าหรบใหทงดและฟง ไมเขยนในรปแบบซงเราใจใหอาน 2. เขยนโดยเนนภาพใหมาก รายการวทยโทรทศนจะไมบรรจค าพดไวทกๆ วนาท แบบ รายการวทยกระจายเสยง 3. เขยนอธบายแสดงใหเหนถงสงทก าลงพดถง ไมเขยนและบรรยายโดยปราศจากภาพประกอบ 4. เขยนเพอเปนแนวทางใหเกดความสมพนธระหวางผชมแตละกลม ผซงเปนเปาหมายในรายการ มใชเขยนส าหรบผชมโทรทศนสวนใหญ 5. พยายามใชถอยค าส านวนทเขาใจกนในยคนน ไมใชค าทมหลายพยางค ถามค าเหมอนๆ กน ใหเลอกใชค าทเขาใจไดงายกวา 6. เขยนเรองทนาสนใจและตองการเขยนจรงๆ ไมพยายามเขยนเรองซงนาเบอหนาย เพราะความนาเบอจะปรากฏบนจอโทรทศน

49

7. เขยนโดยพฒนารปแบบการเขยนของตนเอง ไมลอกเลยนแบบการเขยนของคนอน 8. คนควาวตถดบตางๆ เพอจะมาใชสนบสนนเนอหาในบทอยางถกตอง ไมเดาเอาเอง โดยเฉพาะอยางยงเมอมขอเทจจรงเขาไปเกยวของ 9. เขยนบทเรมตน (Opening) ใหนาสนใจและกระตนใหผชมอยากชมตอไป 10. เขยนโดยเลอกใชอารมณแสดงออกในปจจบน ไมเปนคนลาสมย 11. ไมเขยนเพอรวมจดสนใจทงหมดไวในฉากเลกๆ ในหองทมแสงไฟสลว ผชมตองการมากกวานน 12. ใชเทคนคประกอบพอสมควร ไมใชเทคนคประกอบมากเกนไปจนเปนสาเหตใหสญเสยภาพทเปนสวนส าคญทตองการใหผชมไดเขาใจไดเหน 13. จงใหความเชอถอผก ากบรายการวาสามารถแปลและสรางสรรคภาพไดตามค าอธบายและค าแนะน าของผ เขยน ผก ากบจะตดทอนบทใหเขากบเวลาทออกอากาศ และไมตองแปลกใจ ถาบรรทดแรกๆ ของบทถกตดออกหรออาจผดไปจากชวงตนๆ ทเขยนไว ตองใหความเชอถอผก ากบรายการ และไมพยายามจะเปนผก ากบรายการเสยเอง 14. ไมลมวา ผก ากบจะแปลความเราใจของผ เขยนบทออกมาไดจากค าอธบายและค าแนะน าทผ เขยนเขยนเอาไวในบท 15. ผ เขยนบทตองแจงใหทราบถงอปกรณทตองใชเปนพเศษ ซงจ าเปนและอาจหาไดยาก เวลาเขยน ควรค านงดวยวาอปกรณทใชประกอบนนเปนอปกรณซงไมสนเปลองคาใชจายมากจนเกนไป และอปกรณนนตองหาได โรเบรต (Robert. 1999: 49) แนะน าวธการเขยนบททางสอวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศนเปนขอๆ ดงน 1. Be brief หมายถง การเขยนบทควรค านงถงความกระชบ 2. Retain an informal tone หมายถง การเขยนบทควรใชภาษาทไมเปนทางการมากเกนไป จนยากตอการรบสารเพยงครงเดยวอนเปนคณสมบตของสอ 3. Be specific หมายถง การเขยนบทควรเขยนอยางชดเจน ตรงประเดน และระบกลมผ รบสารทไดรบผลกระทบอยางชดเจน 4. Personalize หมายถง การเขยนบทควรมการศกษากลมเปาหมาย เพอท าความเขาใจ และสงสารทเขาถงกลมเปาหมายอยางแทจรง 5. Be natural หมายถง การเขยนบท ควรค านงถงความเปนธรรมชาตในการใชภาษา ฮาท (Hart. 1999: 44) ไดกลาวถงหลกการทผ เขยนบท พงจดจ าส าหรบการเขยนบทรายการวทยโทรทศน ไว 2 ขอ ดงน

50

1. บทรายการโทรทศนทดไมใชมเพยงการอธบายหรอมเพยงบทพด แตควรผสมผสานเรยงรอยองคประกอบอนๆ อนไดแก เสยงดนตร และเสยงประกอบใหเขากนอยางลงตว 2. บทพด หรอบทบรรยายตางๆ เปนสงทผ รบสารจะไดยนเพยงแคครงเดยว แตไมไดเหน ดงนนการเขยนบททางสอวทยกระจายเสยง วทยโทรทศนจงตองแตกตางจากสอสงพมพ นอกจากน ฮาท ไดกลาวอธบาย A Golden Rule ของการเขยนบทวา ควรเขยนโดยใชจ านวนค าใหนอยทสดเทาทจะท าได และใชภาษาพดธรรมดาสามญทสดเทาทจะท าได และการทดสอบบทสามารถท าไดดวยการอานออกเสยงดง และถามตวเองวา 1. Was that easy to read? หมายถง อานงายหรอไม 2. Was it clear? หมายถง ชดเจนหรอไม 3. Was people get it first time? หมายถง ผ รบสารจะเขาใจไดทนทหรอไม ขนตอนการเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา การเขยนบทวทยโทรทศนมขนตอนงาย ๆ3 ขน ไดแก การก าหนดวตถประสงคและกลมเปาหมาย การก าหนดระยะเวลาและรปแบบของรายการ และการก าหนดหวขอเรอง ขอบขายเนอหา คนควาและลงมอเขยน 1. ก าหนดวตถประสงคและกลมเปาหมาย สงแรกทควรค านงกอนลงมอเขยน คอ วตถประสงคของการเขยน วาเขยนเพออะไร เขยนเพอใคร ตองก าหนดใหแนนอนวา เราตองการใหรายการของเราใหอะไรแกผชม เชน ใหความร ใหความบนเทง ปลกฝงความส านกทดงาม เปนตน จากนนจงดกลมเปาหมายวาเราตองการผชมในเพศใด อยในชวงอาย การศกษา สถานภาพทางสงคม สถานภาพทางเศรษฐกจแบบใด เปนตน 2. การก าหนดระยะเวลาและรปแบบของรายการ ผ เขยนตองรวา เวลาในรายการของเรามระยะเวลาเทาไร เพอจะไดก าหนดรปแบบของรายการใหเหมาะสมกบระยะเวลาของรายการ รปแบบของรายการสามารถจดแบงออกไดหลายแบบ ไดแก รายการขาว รายการพดกบผชม รายการสมภาษณ รายการสนทนา รายการตอบปญหา รายการแขงขน รายการอภปราย เกม รายการสารคด รายการปกณกะ รายการดนตร และละคร 3. การก าหนดหวขอเรอง ขอบขายเนอหา คนควา และลงมอเขยน เมอทราบเงอนไขตางๆ ดงทกลาวมาในตอนตนแลว จะท าใหเราก าหนดหวขอเรองและขอบขายเนอหาไดงายขน จากนนจงเรมคนควาเพมเตมเพอใหไดขอมลทถกตองทสดมา และลงมอเขยน โดยค านงถงขอควรค านงหลกการเขยนบทวทยโทรทศน 15 ขอทกลาวมาแลวขางตน เขยนแลวควรตรวจสอบขอเทจจรง ส านวน และเขยนอกเพอพฒนาบท แกไขปรบบทโทรทศนเพอใหไดบทโทรทศนทดทสด

51

นกเขยนบทโทรทศนทดควรมลกษณะ ดงน 1. ตองเขาใจแงมมตางๆ ทงหมดของการผลตรายการโทรทศน เชน การใชกลอง เสยง การตดตอ และสงอนใดทเกยวกบการผลตรายการ บทตองอยเหนอความสามารถของเครองมอและบคคล 2. ตองท างานรวมกบคนอนๆ ได บททดควรผานการกลนกรองของผ รวมทมงานเดยวกน 3. ตองเตมใจทจะเรยนรเรองทจะเอามาท าบทใหมากทสดและตองพยายามขวนขวายหาทางเรยนรใหไดทกทาง เพอใหเนอเรองมความสมบรณทสด 4. ตองมความเขาใจเกยวกบคนดในกลมเปาหมายใหมากทสด บทโทรทศนทเขยน จงจะเขาถงผดใหตรงตามวตถประสงคทตองการ 5. ตองชอบเขยนและสามารถเขยนใหเขาใจไดงายและนาสนใจ มความสามารถในการผกเรอง ตงแตการน าเขาสเรอง การเสนอเนอเรอง การสรางจดสดยอด และการสรปปดเรอง อกทงสามารถใชภาษาไดอยางถกตองตามไวยากรณ 6. ตองมความเขาใจวา จะใชภาพอยางไร เพอสอความหมายไปยงผดใหมากทสด ผ เขยนบทควรมความเขาใจในภาษาภาพทใชในภาพยนตร สรปหลกส าคญในการเขยนบททด 1. บทโทรทศนควรจะม Theme หรอแกนของเรอง ซงเปนจดส าคญทสดของเนอหา เพอคงบทโทรทศนใหมเอกภาพ (Unity) ในเนอหาเอาไว ไมใหเนอหาเบยงเบนไปจากจดส าคญของเรองมากจนเกนไป 2. บทโทรทศนควรมการวางโครงเรองทด ตงแตการน าเรองใหชวนตดตาม มการถวงเรองและขยายรายละเอยด เมอรสกวาคนดจะเรมเบอกควรเปลยน Location ใหม ทส าคญคอบทโทรทศนทกเรองควรมจดสดยอด (Climax) ของเรองและการสรปปดเรองในตอนทาย อตราสวนของเนอเรองทงหมดในบทโทรทศนควรจดใหเหมาะสมกลาวคอ บทน าไมควรยาวเกน 10 % ของเรองทงหมด สวนเนอเรองควรม 80 % และทเหลอเปนสวนสรปอก 10 % 3. รปแบบของรายการโทรทศน ควรมความหลาก (Variety) เชน นอกจากจะใชการบรรยายเนอเรองเปนพนแลว ยงเสนอเรองดวยค าพดของตวละครบาง และเปนบทสมภาษณ อาจสลบกนบาง ถาเสนอเรองเปนแนวเดยวกนหมดผดกจะเกดความเบอหนาย 4. ภาษาของบทโทรทศนทดควรมความสละสลวย (Coherence) และลนไหลไปตามเรอง ควรใชภาษาพดมากกวาภาษาเขยน สรางความรสกใหเหมอนกบวาก าลงคยกบผด ควรใชค าทมความหมายแทนภาพ ค าทกะทดรดเขาใจงาย และค าทเนนความรสก สรางอารมณรวมไปกบภาพ บางครงอาจตองใชประโยคทซ าๆ กนเพอย าเนน 5. ภาพและค าบรรยายควรมความสมพนธกน

52

6. บททดจะตองมความตอเนองของภาพและค าบรรยาย เอกสารทเกยวของกบการหาประสทธภาพสอการเรยนการสอน ความหมายของการหาประสทธภาพสอการเรยนการสอน นกการศกษาหลายทาน ไดกลาวถงความหมายของการหาประสทธภาพสอการเรยนการสอน ดงน บวม และ คาสเตน (Baum; & Chastain. 1972: 124) ไดกลาววา การหาประสทธภาพของชดบทเรยนทเปนสอการเรยนการสอนเปนการใหทราบวา ผลการเรยนตรงกบจดมงหมายทก าหนดไวหรอไม เนอหาของชดบทเรยนมความสมพนธกบสถานการณทตองการใหเรยนรหรอไม พฤตกรรมขนสดทายเปนไปตามจดมงหมายทก าหนดไวหรอไม อธพร ศรยมก (2525: 211) กลาววา การหาประสทธภาพของสอการเรยนการสอนทเปนชดบทเรยน คอ การตรวจสอบคณภาพของชดบทเรยนนน ๆวา มคณภาพดเพยงใด ขอมลทไดจากการประเมนชดบทเรยนจะสามารถน ามาปรบปรงชดบทเรยนใหมคณภาพตอไป เสาวณย สกขาบณฑต (2528: 294) กลาววา ในการสรางชดการสอนกอนทจะน าไปใชจรง ควรจะมการทดลอง แกไข ปรบปรงใหไดมาตรฐานเสยกอน เพอใหไดทราบวา ชดการสอนนนมคณภาพเพยงใด มสงใดทยงบกพรองอย โดยการน าชดการสอนไปทดลองใชกบกลมตวอยางประชากรทจะใชจรง ในการประเมนประสทธภาพของชดการสอนนนเราถอหลกการศกษาแบบสมรรถฐาน คอ เกณฑมาตรฐาน 90/90 ไชยยศ เรองสวรรณ (2533: 127) กลาววา การหาประสทธภาพชดบทเรยนทเปนสอการเรยนการสอนเปนการประเมน หรอพจารณาคณคาดานตางๆ ของชดบทเรยนนนๆ เพอจะไดแกไข ปรบปรงใหไดผลตามจดมงหมายกอนทจะน าไปใชในระบบการเรยนการสอนและเผยแพรตอไป บญชม ศรสะอาด (2533: 23) กลาววา การหาประสทธภาพของชดบทเรยนเปนการประเมนผลชดบทเรยนวา มคณภาพ และมคาหรอไมในระดบใด วฒชย ประสารสอย (2543: 39) กลาววา ประสทธภาพบทเรยน หมายถง ความสามารถของบทเรยนในการสรางผลสมฤทธใหผ เรยนบรรลวตถประสงคถงระดบทคาดหวงไว และครอบคลมความเชอถอได (Reliability) ความพรอมทจะใชงาน (Availability) ความมนคงปลอดภย (Security) และความถกตองสมบรณ (Integrity) อกดวย กระบวนการประเมนประสทธภาพของบทเรยนจะเนนไปทาง ดานการประกนคณภาพหรอความสามารถของสอทจะใชเชอมโยงความร และมคณลกษณะภายในตวของสอทเปดโอกาสใหผ เรยนสามารถตดสนใจและชวยสงเสรมการแสวงหาความรจากประสบการณเดมของผ เรยนผสมผสานกบความรใหมทถายโยงจากโปรแกรมบทเรยนไปสตวของผ เรยนจากการทไดก าหนด

53

วตถประสงคในการน าเสนอความร เอาไวลวงหนาอยางแนชด ซงเปนการก าหนดล าดบขนในการเรยนและเกณฑทใชตดสนคณคาของบทเรยน จากการศกษาความหมายของการหาประสทธภาพสอการเรยนการสอน อาจสรปไดวา การหาประสทธภาพคอการประเมนคณคาของสอการสอนหรอบทเรยนนน ๆวามประสทธภาพในดานตาง ๆตรงตามจดมงหมายทตองการไดมากนอยเพยงใด เมอน ามาใชในการเรยนการสอนแลวใหผลตรงตามวตถประสงคการเรยนทตองการหรอไม เพอทจะไดปรบปรงใหมคณภาพกอนทจะน าไปใชในการเรยนการสอน หรอน าไปเผยแพรตอไป ความส าคญของการหาประสทธภาพสอการเรยนการสอน ในการจดการเรยนการสอน สอการเรยนการสอนทน ามาใชประกอบการเรยนการสอนนน มความจ าเปนทจะตองน ามาประเมนประสทธภาพกอนทจะน าไปใชงาน เพอใหทราบวา สอทน ามาใชมความถกตองสมบรณ มความนาเชอถอ มความพรอมในการใชงานและมประสทธภาพจรง โดยนกการศกษาไดกลาวถงความส าคญของการหาประสทธภาพสอการเรยนการสอน ไวดงน อรค และ เครล (Eric; & Curl. 1972: 163 – 170) กลาวถงจดมงหมายส าคญของการหาประสทธภาพของชดบทเรยนทเปนสอการเรยนการสอนวา เพอประเมนผลการเรยนรของผ เรยนวาเรยนรไดมากนอยเพยงใดจากชดบทเรยน และภายหลงทไดเรยนรจากชดบทเรยนผ เรยนไดเพมพนความร และประสบการณใหกวางขวางออกไปอกหรอไม ชยยงค พรหมวงศ (2521: 134) ไดใหเหตผลการหาประสทธภาพของชดบทเรยนไวหลายประการคอ 1. ส าหรบหนวยงานผลตชดบทเรยน การหาประสทธภาพเปนการประกนคณภาพของชดบทเรยนวา อยในระดบสง เหมาะสมทจะลงทนผลตออกมาเปนจ านวนมาก ถาไมมการหาประสทธภาพเสยกอนแลวผลตออกมาใชประโยชนไดไมดกจะตองท าใหม เปนการสนเปลองทงเวลา แรงงาน และเงนทอง 2. ส าหรบผใชชดบทเรยน ชดบทเรยนจะท าหนาทสอนโดยชวยสรางสภาพการเรยนรใหผ เรยนเปลยนพฤตกรรมตามความมงหวง บางครงตองชวยผสอนสอน บางครงตองสอนแทนผสอน (อาทในโรงเรยนทมผสอนคนเดยว) ดงนนกอนน าชดบทเรยนไปใช ผสอนจงควรมนใจวา ชดบทเรยนนนมประสทธภาพในการชวยใหผ เรยนเกดการเรยนรจรง การหาประสทธภาพตามล าดบขน จะชวยใหเราใชชดบทเรยนทมคณคาทางการสอนจรงตามเกณฑทก าหนด 3. ส าหรบผผลตชดบทเรยน การทดสอบประสทธภาพ จะท าใหผผลตมนใจไดวาเนอหาสาระทบรรจลงในชดบทเรยนเหมาะสม งายตอการเขาใจ อนจะชวยใหผผลตมความช านาญสงขนเปนการประหยดแรงงานสมอง แรงงาน เวลาและเงนทองในการเตรยมตนแบบ

54

อธพร ศรยมก (2525: 211) กลาวถงความส าคญของการหาประสทธภาพของชดบทเรยนวา ชดบทเรยนทจดท าขนนนมความมนใจวา มคณภาพหรอไม และมความแนใจวาชดบทเรยนทผลตขนสามารถท าใหการเรยนการสอนบรรลวตถประสงคไดอยางแทจรงหรอไม การผลตชดบทเรยนออกมาจ านวนมาก การทดสอบหาประสทธภาพจะเปนหลกประกนวาผลตออกมาแลวใชได มฉะนนจะเสยเงน เสยเวลาเปลา เพราะผลตออกมาแลวใชประโยชนอะไรไมได ไชยยศ เรองสวรรณ (2533: 127) กลาวถงความส าคญของการประเมนชดบทเรยนวา เปนการพจารณาหาประสทธภาพและคณภาพของชดบทเรยน ดงนนการประเมนชดบทเรยน จงเรมดวยการก าหนดปญหาหรอค าถามเชนเดยวกบการวจย ดวยเหตนการประเมนชดบทเรยนจงเปนการวจยอกแบบหนงทเรยกวา การวจยประเมนผล (Evaluation Research) จากการศกษาความส าคญของการหาประสทธภาพสอการเรยนการสอน สรปไดวา การหาประสทธภาพสอการเรยนการสอนมความส าคญอยางมาก เนองจากในการผลตหรอสรางสอการเรยนการสอนแตละครงตองมการลงทนเพอทจะใหไดสอทมคณภาพ ผผลตจงตองการความมนใจวาเมอลงทนไปแลว สอทผลตจะมประสทธภาพในการชวยใหผ เรยนเกดการเรยนรจรง นอกจากนการหาประสทธภาพของสอการเรยนการสอนนน จะชวยใหครผสอนมนใจวาไดสอการสอนหรอชดบทเรยนทมคณคาทางการสอน มความถกตองสมบรณ มความนาเชอถอ มความพรอมในการใชงานและมประสทธภาพจรง แนวทางการหาประสทธภาพสอการเรยนการสอน นกการศกษาไดกลาวถงแนวทางการหาประสทธภาพสอการเรยนการสอน ดงน เสาวณย สกขาบณฑต (2528: 294) กลาววา การหาประสทธภาพของชดบทเรยนนน จะถอหลกแบบสมรรถฐาน คอ มาตรฐาน 90/90 ผลลพธคาประสทธภาพของชดบทเรยน E1/E2 หมายความวา ประสทธภาพของกระบวนการทจดไวในชดบทเรยน คดเปนรอยละจากการประเมนกจกรรมการเรยน (E1) ประสทธภาพของผลลพธ คดเปนรอยละจากการประกอบกจกรรมหลงเรยน (E2) ฉลองชย สรวฒนสมบรณ (2528: 13) กลาววา การหาประสทธภาพของชดบทเรยนจะตองมเกณฑของประสทธภาพท าไดจากการประเมนผลพฤตกรรมตอเนอง ซงเปนกระบวนกบพฤตกรรมขนสดทาย เปนผลลพธโดยก าหนดคาประสทธภาพของชดบทเรยนเปน E1/E2 ซงหมายความวาจะตองก าหนดเปนเปอรเซนตของผลเฉลยของคะแนนการท างานหรอประกอบกจกรรมของผ เรยนทงหมด (E1) ตอเปอรเซนตของผลการสอบหลงเรยนของผ เรยนทงหมด (E2) บญชม ศรสะอาด (2533: 25 – 29) จ าแนกวธประเมนผลสอการเรยนการสอนเปน 3 วธ ดงน 1. การประเมนผลโดยผ เชยวชาญหรอผสอน โดยจะใชแบบประเมนผลใหผ เชยวชาญหรอผสอนพจารณาทงดานคณภาพ เนอหาสาระ และเทคนคการจดท าชดบทเรยนนน แบบประเมนอาจ

55

เปนสดสวนประมาณคา (Rating Scale) หรอเปนแบบเหนดวย ไมเหนดวย สรปผลเปนความถแลวอาจทดสอบความแตกตางระหวางความถดวยไคสแคว 2. ประเมนผลโดยผ เรยน มลกษณะเชนเดยวกบการประเมนผลโดยผ เชยวชาญ หรอผสอนแตเนนการรบรคณคาเปนส าคญ 3. การประเมนโดยการตรวจสอบผลทเกดขนกบผ เรยน เปนการหาประสทธภาพของชดบทเรยนทมความเทยงตรงทจะพสจนคณภาพและคณคาของชดบทเรยน โดยจะวดวาผ เรยนเกดการเรยนรอะไรบาง เปนการวดเฉพาะทเปนวตถประสงคของการสอนโดยใชชดบทเรยนนน อาจจ าแนกเปน 2 วธคอ 3.1 ก าหนดเกณฑมาตรฐานขนต า เชน เกณฑ 80/80 หรอ 90/90 3.2 ไมไดก าหนดเกณฑมาตรฐานไวลวงหนา แตพจารณาจากการเปรยบเทยบผลสมฤทธหลงการเรยนวาสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญหรอไม หรอเปรยบเทยบวา ผลสมฤทธจากการเรยนดวยชดบทเรยนนนสงกวาหรอเทากบสอหรอเทคนคการสอนอยางอนหรอไม โดยใชสถตทดสอบ t-test ไชยยศ เรองสวรรณ (2533: 128 – 130) กลาวถงการประเมนชดบทเรยนวา อาจท าไดดวยวธการดงน การประเมนผสอน การประเมนโดยผช านาญการ การประเมนโดยคณะกรรมการเฉพาะกจการ ประเมนโดยผ เรยน การหาประสทธภาพของชดบทเรยน ส าหรบการหาประสทธภาพของชดบทเรยนนน ไชยยศ เรองสวรรณ ไดจ าแนกออกเปน 2 วธ กลาวคอ ประเมนโดยอาศยเกณฑมาตรฐาน 80/80 หรอ 90/90 และประเมนโดยไมไดตงเกณฑไวลวงหนา แตจะเปรยบเทยบผลการสอบของผ เรยนระหวางกอนเรยนและหลงเรยน (Pretest - Postest) จากการศกษาถงแนวทางการหาประสทธภาพสอการเรยนการสอน อาจสรปไดวา การประเมนสามารถท าไดหลายวธดวยกน เชน การประเมนผลโดยผสอน โดยผ เชยวชาญ โดยผ เรยน หรอการประเมนผลจากผลสมฤทธทางการเรยนของผ เรยน การประเมนผลโดยหาประสทธภาพของสอการเรยนการสอนหรอชดบทเรยน การประเมนโดยไมตงเกณฑแลวน าคะแนนกอนเรยน/หลงเรยนของผ เรยนมาเปรยบเทยบกน เปนตน ซงแลวแตวา ผประเมนจะเลอกน าวธการใดมาใช เกณฑการหาประสทธภาพสอการเรยนการสอน การก าหนดเกณฑประสทธภาพเปนการคาดหมายวา ผ เรยนจะบรรลจดประสงคหรอเปลยนพฤตกรรมเปนทพงพอใจของผประเมน โดยก าหนดเปนเปอรเซนตผลเฉลยของคะแนนการท างาน และการประกอบกจกรรมของผ เรยนทงหมด ตอเปอรเซนตของผลการสอนหลงเรยนของผ เรยนทงหมด นนคอ E1/E2 หรอประสทธภาพของกระบวนการ/ประสทธภาพของผลลพธ (ชยยงค พรหมวงศ. 2521: 134) ประสทธภาพของกระบวนการ คอ การประเมนพฤตกรรมตอเนอง (Temitional Behavior) ของผ เรยน ไดแก การประเมนกจกรรมกลม งานทมอบหมาย และกจกรรมอนๆ ทผสอนก าหนดไว

56

ประสทธภาพของผลลพธ คอ การประเมนพฤตกรรมขนสดทาย (Terminal Behavior) โดยพจารณาจากการสอบหลงเรยน และการสอบไล เสาวณย สกขาบณฑต (2528: 284) กลาวถงการสรางสอกอนทจะน าไปใช ควรจะไดทดลองแกไขปรบปรงใหไดมาตรฐานเสยกอน เพอใหไดทราบวาสอนนมคณภาพเพยงใด มสงใดทยงบกพรองอย ซงการประเมนนไมใชการประเมนผลผ เรยนแตเปนการประเมนผลสอโดยการน าสอไปทดลองกบหลายๆ คน หลายๆ กลม แลวจงเผยแพรน าออกใชจรง เกณฑในการหาประสทธภาพของสอนน อาจจะก าหนดเปน 90/90 หรอ 85/85 หรอ 80/80 ขนอยกบลกษณะวชา การทจะก าหนดเกณฑเทาใดนน ไมไดก าหนดขนเองตามใจชอบ แตควรจะเปนผลการทดลองใชกอนในกรณของการศกษาแบบสมรรถฐาน ถอเกณฑ 90/90 จงจะถอวา ใชได เสาวณย สกขาบณฑต (2528: 294 – 295) เสนอแนวทางในการหาประสทธภาพของชดบทเรยน โดยยดหลกแบบสมรรถฐาน คอ ถอเกณฑ 90/90 โดยใชสตรค านวณหาประสทธภาพ ดงน

1001 A

N

EX

E

1002 B

N

EF

E

โดยท E1 หมายถง ประสทธภาพของกระบวนการทจดไวในชดบทเรยน คอ เปนรอยละจากการท าแบบฝกหดและ/หรอประกอบกจกรรมการเรยน E2 หมายถง ประสทธภาพของผลลพธ พฤตกรรมทเปลยนไปในตวผ เรยนท าแบบทดสอบหลงเรยนและ/หรอประกอบกจกรรมการเรยน X หมายถง คะแนนรวมของผ เรยนจากการท าแบบฝกหดและ/หรอการประกอบกจกรรมหลงเรยน F หมายถง คะแนนรวมของผ เรยนจากการทดสอบหลงเรยนและ/หรอการประกอบกจกรรมหลงเรยน N หมายถง จ านวนผ เรยน A หมายถง คะแนนเตมของแบบฝกหดและ/หรอกจกรรมการเรยน B หมายถง คะแนนเตมของแบบทดสอบหลงเรยนและ/หรอกจกรรมหลงเรยน หากผ เรยนไดคะแนนไมถงเกณฑทตงไว จะตองแกไขปรบปรงชดบทเรยนแลวหาประสทธภาพใหมอกครง ถายงไดผลต ากวาเกณฑทตงไวกตองปรบปรงแกไขอกจนกวาจะไดผลตามเกณฑ

57

นอกจากน บปผชาต ทฬหกรณ และคณะ (2544: 162) กลาววา การหาประสทธภาพของสอการเรยนการสอน เปนการหาประสทธภาพและการน ามาเปรยบเทยบกบเกณฑ ซงจะชวยใหผ ใชสอมความมนใจวา จะเกดประโยชนตอผ เรยนจรงเมอใชสอนนแลว การหาประสทธภาพ (E) หาจากอตราสวนของประสทธภาพของกจกรรมหรองานทไดรบมอบหมาย (E1) ตอประสทธภาพของผลลพธโดยพจารณาจากผลการสอบ (E2) หรอ E = E1 : E2

E1 หมายถง การประเมนพฤตกรรมตอเนองของการท ากจกรรมหรอความรทเกดขนระหวางการเรยนทไดรบมอบหมาย E2 หมายถง การประเมนพฤตกรรมขนสดทายโดยพจารณาจากคะแนนสอบหลงการใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน E1 หาจาก รอยละของ /)/( หมายถง คะแนนรวมของแบบฝกหดของผ เรยนแตละคนในกจกรรมทผ เรยน ไดรบมอบหมาย A หมายถง ผลรวมของคะแนนเตมของแบบฝกหดทกชน N หมายถง จ านวนผ เรยน E2 หาจาก รอยละของ BNF /)/( F หมายถง คะแนนรวมของผลลพธหลงเรยน B หมายถง คะแนนเตมของการสอบหลงเรยน N หมายถง จ านวนผ เรยน ระดบประสทธภาพจะชวยใหผ เรยนไดรบความรจากการใชสอทมประสทธภาพ ถงระดบทผสรางตงใจ หรอเรยกวา มเกณฑประสทธภาพ ซงในการก าหนด E1 : E2 ใหมคาเทาใดนน ผสรางเปนผพจารณาตามความเหมาะสม โดยปกตวชาประเภทเนอหามกจะก าหนดเปน 80 : 80 ถง 90 : 90 สวนวชาประเภททกษะ จะก าหนดเปน 75 : 75 แตไมควรตงเกณฑไวต า เพราะตงไวเทาใดมกจะไดผลเทานน ในทน ไดพฒนาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทย และโทรทศนการศกษา ใหเปนบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตในรปแบบวชาเอกเทศ (Stand – Alone Course or Web – based Course) เนองจากผวจยใชเวบ เพอการสอนรายวชาการเขยนบทรายการวทย และโทรทศนการศกษา ทใชเนอหาและทรพยากรทงหมดน าเสนอบนเวบ (กดานนท มลทอง. 2540) โดยใชแนวคดทฤษฎพฤตกรรมนยมในการออกแบบโครงสรางของบทเรยนในลกษณะเชงเสนตรง (Linear) ใหผ เรยนทกคนไดรบการน าเสนอเนอหาในล าดบทเหมอนกนและตายตว ซงผสอนพจารณาแลววาเปนล าดบการสอนทดและผ เรยนจะสามารถเรยนรไดอยางมประสทธภาพมากทสด (ถนอมพร เลาหจรสแสง: 2541)

58

การหาประสทธภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษานน ใชการหาประสทธภาพและน ามาเปรยบเทยบกบเกณฑโดยหาจากอตราสวนของประสทธภาพของกจกรรมหรองานทไดรบมอบหมาย (E1) ตอประสทธภาพของผลลพธโดยพจารณาจากผลการสอบ (E2) หรอ E = E1 : E2 (บปผชาต ทฬหกรณ; และคณะ. 2544: 162) ซงในการก าหนด E1 : E2 ใหมคาเทาใดนน ในทนบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตเรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษาเปนวชาประเภทเนอหาผวจยจงก าหนดให E1 : E2 เปน 80 : 80

บทท 3 วธการด าเนนการวจย

ในการวจยเพอพฒนาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตครงน ผวจยไดด าเนนการตามขนตอน ดงน 1. ประชากร และกลมตวอยาง 2. เครองมอทใชในการวจย 3. การสรางและหาคณภาพเครองมอทใชในการวจย 4. การด าเนนการวจย 5. สถตทใชในการวเคราะหขอมล ประชากรและกลมตวอยาง ประชากร ประชากรทใชในการวจยครงนเปนนสตระดบปรญญาตร ชนปท 2 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ จ านวน 45 คน โดยใชประชากรทงหมดในการทดลองและแบงประชากรออกเปนกลมทดลอง 3 กลม จากการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) ดงน กลมทดลองครงท 1 จ านวน 3 คน ไดมาจากการสมอยางงายดวยวธจบฉลาก เพอสงเกตพฤตกรรมของผใชบทเรยน และตรวจสอบหาขอบกพรองของบทเรยนในดานการใชภาษา การน าเสนอและการมปฎสมพนธ กลมทดลองครงท 2 จ านวน 5 คน ไดมาจากการสมอยางงายดวยวธจบฉลาก เพอหาแนวโนม ของประสทธภาพของบทเรยน กลมทดลองครงท 3 จ านวน 37 คน ไดมาจากประชากรทเหลอจากการทดลองครงท 1 และ 2 เพอหาประสทธภาพของบทเรยน เนอหาทใชในการวจย เนอหาทใชในการผลตบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ไดมาจากการศกษาคนควาและรวบรวมขอมลทปรากฏในต ารา เอกสารประกอบการเรยนการสอน วารสาร และเครอขายอนเทอรเนต ซงผวจยไดน าขอมลดงกลาวมาท าการจดหมวดหมของเนอหาตามล าดบการเรยนรและน าเนอหามาปรบปรงเพอใชเปนเนอหาในบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต โดยสามารถจ าแนกเนอหา

60

ไดดงน พนฐานความรทจ าเปนในการเขยนบทวทยโทรทศน ภาษาของวทยโทรทศน และการเคลอนกลอง ตามล าดบ วตถประสงคการเรยนร 1. สามารถอธบายความหมาย ความส าคญ ประเภท รปแบบ ของบทรายการวทยและโทรทศนการศกษาได 2. สามารถวางรปแบบและเตรยมขอมลส าหรบการเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษาได เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน คอ บทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยมรายละเอยด ดงน 1. บทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 2. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน แบบปรนย 4 ตวเลอก 3. แบบประเมนคณภาพบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยผ เชยวชาญ การสรางและหาคณภาพเครองมอทใชในการวจย การสรางเครองมอทใชในการวจย แบงออกเปน 2 สวน คอ 1. การสรางบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต การสรางบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอน ามาใชเปนเครองมอในการทดลอง มขนตอน ดงน 1.1 ศกษารายละเอยดและเลอกเนอหาเกยวกบการเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา เพอใหเขาใจสาระส าคญ โครงสรางเนอหา กจกรรมการเรยนการสอน สอการเรยนการสอน การวดผลประเมนผลตามจดประสงคการเรยนร 1.2 วเคราะหเนอหา และก าหนดจดประสงคการเรยนรใหครอบคลมเนอหาวชา แลวแบงเนอหาออกเปนหนวยยอยทงหมด 3 หนวยดวยกน โดยเรยงเนอหาตามล าดบการเรยนร วางเคาโครง

61

ของเนอหา และสรางแบบฝกหดระหวางเรยน จากนนน าเนอหาและแบบฝกหดใหอาจารยทปรกษาและผ เชยวชาญ จ านวน 3 ทาน (รายนามผ เชยวชาญดงภาคผนวก ก.) พจารณาตรวจสอบความสอดคลองระหวางเนอหาและแบบฝกหดระหวางเรยน โดยขอสอบทไดมคาดชนความสอดคลอง (IOC) รายขออยระหวาง 0.67 – 1.00 และมคาเฉลยดชนความสอดคลองโดยรวม 0.91 จากนนน าขอแนะน าทไดรบมาปรบปรงแกไขใหเหมาะสม 1.3 ศกษาคนควาวธการสรางบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต ดวยโปรแกรมตาง ๆทเกยวของ 1.4 ออกแบบบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต และวางแผนการน าเสนอในรปแบบของแผนภมสายงาน (Flow chart) เพอแสดงการเชอมโยงบทเรยนแตละสวนทแสดงถงความสมพนธและการด าเนนเรองของบทเรยน ดงภาพตอไปน

ภาพประกอบ 3 แสดงขนตอนการเรยนรในบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทย และโทรทศนการศกษา

ศกษาเนอหาในบทเรยน

หนวยการเรยนท 1 พ นฐานความรท จ า เ ปนในการเขยนบทวทยโทรทศน - ความหมายของบทวทยโทรทศน - องคประกอบและโครงสรางในการ เขยนบทวทยโทรทศน - คณสมบตของนกเขยนบททด - แบบฝกหด

หนวยการเรยนท 2 ภาษาของวทยโทรทศน - ภาษาของสอภาพยนตรและ/ - ขนาดของภาพ - ลกษณะภาพโดยกวางๆ - ทศทางของภาพ - มมการมองภาพ - วดทศนเรอง ขนาดของภาพ - กจกรรมการเรยนเรอง ลกษณะของภาพ - แบบฝกหด

หนวยการเรยนท 3 การเคลอนกลอง - การแพน/ทลท/ซม/ดอลล - เชอมโยงแหลงเรยนรภายนอก - การทรค/อาค/บมหรอเครน/สตลชอต - อง - วดทศนเรอง การเคลอนกลอง - แบบฝกหด

ท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

เขาสเครอขายอนเทอรเนตและเวบไซตรายวชา http://edtech.swu.ac.th/edtech/course/view.php?id=70

ลงทะเบยนเขาสเวบไซตและใสรหสผานเพอเขาบทเรยน

62

1.5 เขยนสครปต (Script) บทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เพอก าหนดรายละเอยดของขอความ รปภาพ กราฟก และภาพเคลอนไหว เพอความสะดวกในการจดสรางบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต 1.6 สรางบทเรยนโดยน าเนอหามาจดรปแบบการน าเสนอตามบททวางไวลงในบทเรยนบนเครอขาย ใหครบทง 3 หนวย ตามล าดบการเรยนรทไดออกแบบไว 1.7 สรางภาพกราฟก ถายภาพและตกแตงภาพ เพอใชประกอบเนอหาบทเรยน จากนนน าไปใสในบทเรยนใหเหมาะสมกบเนอหาและตรงตามทออกแบบไว 1.8 ถายวดทศนประกอบการเรยนการสอนตามเนอหา แลวน ามาล าดบภาพและเสยงใหไดตามทตองการ แลวจงน าไปใสในบทเรยนตามทออกแบบไว 1.9 ท าการสรางค าสงส าหรบการควบคมบทเรยนและก าหนดรปแบบการเรยนบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตผานทางเมนตางๆ รวมถงจดท าการเชอมโยงทงภายในและภายนอกบทเรยน 1.10 น าบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ทสรางเสรจแลวไปจดเกบไวในเครองบรการแมขาย (Server) 1.11 น าบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตทสรางขน เสนอใหอาจารยทปรกษาและผ เชยวชาญทมความรในการออกแบบและพฒนาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต จ านวน 3 ทาน (รายนามผ เชยวชาญดงภาคผนวก ก.) ประเมนคณภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต ในดานการออกแบบบทเรยน ดานตวอกษรและภาพ ดานวดทศน ดานปฎสมพนธของบทเรยน และดานการประเมนผล 1.12 ปรบปรงแกไขขอบกพรองของบทเรยนตามขอแนะน าของผ เชยวชาญ และอาจารยทปรกษา เพอน าไปทดลองหาประสทธภาพ 2. การสรางและหาคณภาพแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน การสรางและหาคณภาพแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน เพอใชเปนแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนหลงจากทไดเรยนบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต โดยด าเนนการตามขนตอนดงน 2.1 ศกษาวธการสรางแบบทดสอบ การเขยนขอสอบ จากหนงสอและแหลงความรตาง ๆเกยวกบการวดผลและประเมนผลทางการศกษา 2.2 วเคราะหเนอหาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 2.3 สรางขอสอบแบบปรนย ชนด 4 ตวเลอก ทมค าตอบทถกตองเพยงขอเดยว ใหครอบคลมเนอหาในแตละเรอง

63

2.4 น าแบบทดสอบทสรางขนไปใหทปรกษาตรวจสอบความถกตองแลวน ามาปรบปรงแกไข จากนน ใหผ เชยวชาญ จ านวน 3 ทาน (รายนามผ เชยวชาญดงภาคผนวก ก.) พจารณาตรวจสอบความสอดคลองระหวางเนอหาและแบบฝกหดระหวางเรยน โดยขอสอบทไดมคาดชนความสอดคลอง (IOC) รายขออยระหวาง 0.67 – 1.00 และมคาเฉลยดชนความสอดคลองโดยรวม 0.91 แลวจงน าไปทดลองหาประสทธภาพของขอสอบ 2.5 น าแบบทดสอบทสรางเสรจแลว ไปทดสอบกบนสตระดบปรญญาตร ชนปท 3 สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ทเคยเรยน เรอง การเขยนบท รายการวทยและโทรทศนการศกษา มาแลว 2.6 น าผลทไดมาวเคราะหหาคาความยากงาย (p) คาอ านาจจ าแนก (r) ของแบบทดสอบเปนรายขอ แลวเลอกขอสอบทมคณภาพ โดยขอสอบมความยากงายอยระหวาง 0.27 – 0.80 และ มคาอ านาจจ าแนกตงแต 0.21 ขนไป และน าแบบทดสอบไปหาคาความเชอมนโดยใชสตร KR-20 ของ คเดอร รชารดสน (Kuder Richardson) พบวา แบบทดสอบมคาความเชอมนโดยรวม 0.73 จากนนเลอกแบบทดสอบทมคณภาพน าไปใชวดผลสมฤทธทางการเรยน การสรางแบบประเมนคณภาพบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต การสรางแบบประเมนบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบผ เชยวชาญดานเนอหาและผ เชยวชาญดานเทคโนโลยการศกษา โดยด าเนนการตามขนตอน ดงน 1. วเคราะหโครงสรางเนอหา และก าหนดคณลกษณะทจะประเมนคณภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต 2. สรางแบบประเมนคา (Rating Scale) ซงก าหนดคาคะแนนเปน 5 ระดบ โดยก าหนดความหมายของคะแนนของตวเลอกในแบบสอบถาม ดงน 5 คะแนน หมายถง คณภาพระดบดมาก 4 คะแนน หมายถง คณภาพระดบด 3 คะแนน หมายถง คณภาพระดบปานกลาง 2 คะแนน หมายถง ตองปรบปรง 1 คะแนน หมายถง ไมมคณภาพ 3. น าแบบประเมนทปรบปรงแกไขแลว ไปใหผ เชยวชาญประเมนคณภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตทผศกษาสรางขน

64

4. น าผลจากการประเมนมาพจารณาหาคาเฉลย โดยใชเกณฑในการแปลความหมายขอมลของผลการประเมน ดงน คาคะแนนเฉลย 4.51 – 5.00 หมายถง คณภาพระดบดมาก คาคะแนนเฉลย 3.51 – 4.50 หมายถง คณภาพระดบด คาคะแนนเฉลย 2.51 – 3.50 หมายถง คณภาพระดบปานกลาง คาคะแนนเฉลย 1.51 – 2.50 หมายถง ตองปรบปรง คาคะแนนเฉลย 1.00 – 1.50 หมายถง ไมมคณภาพ โดยผวจยก าหนดใหคะแนนเกณฑการประเมนคณภาพบทเรยนอยระดบดขนไป ซงผ เชยวชาญไดประเมนคณภาพบทเรยน ว ไดคาคะแนนเฉลย 4.66 หมายถง คณภาพบทเรยน ดมาก

การด าเนนการวจย ผวจยไดน าบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตทปรบปรงเรยบรอยแลวไปทดลองใช เพอหาประสทธภาพ ซงด าเนนตามล าดบขน ดงน การทดลองครงท 1 เปนการตรวจสอบในดานการใชภาษา การน าเสนอ การมปฎสมพนธเพอหาขอบกพรองของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต โดยน าไปทดลองใชกบนสตระดบปรญญาตร ชนปท 2 สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ปการศกษา 2554 จ านวน 3 คน โดยด าเนนการ ดงน 1. จดเตรยมหองคอมพวเตอรทเชอมตอเครอขายอนเทอรเนต ส าหรบการเรยนบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การบรหารจดการเรยนรบนเครอขาย โดยจดเครองคอมพวเตอร 1 ชด ตอผ เรยน 1 คน 2. การด าเนนการทดลอง มขนตอน ดงน 2.1 ผ เรยนศกษาค าแนะน าในการใชบทเรยนและวธการเขาศกษาบทเรยน 2.2 ผ เรยนศกษาบทเรยนและประกอบกจกรรมตางๆ ทไดก าหนดไวในบทเรยน โดยใหอสระในการศกษาเนอหาบทเรยนตามความตองการ และระยะเวลาของแตละบคคล 2.3 ผวจยสงเกตพฤตกรรมของผเรยนเปนระยะ และสมภาษณความคดเหนเกยวกบบทเรยนดงกลาวจากผ เรยน โดยจากการทดลองครงท 1 พบวา ผ เรยนมความกระตอรอรนในการเรยนและใหความสนใจตอการเรยนดวยบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตเปนอยางด แตยงพบขอบกพรองทตองปรบปรงแกไข ดงน 1. ควรเพมภาพประกอบใหมากขนเพอดงดดความสนใจของผ เรยน 2. ควรเพมตวอยางบทโทรทศนเพอใหเขาใจเนอหาไดงายขน

65

3. เพมแหลงขอมลใหหลากหลายเพอใหเขาใจเนอหาไดมากขน ซงผวจยไดรวบรวมขอบกพรองและความเหนของนสตทมตอบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต แลวน าไปปรบปรงแกไข เพอน าไปทดลองในครงท 2 ตอไป การทดลองครงท 2 เปนการหาแนวโนมของประสทธภาพของบทเรยน และเปนการตรวจหาขอบกพรองในดานตางๆ เพอน าไปปรบปรงแกไขโดยน าบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตทไดรบการปรบปรงแกไขแลวในครงท 1 ไปทดลองกบนสตระดบปรญญาตร ชนปท 2 สาขาเทคโนโลย สอสารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ปการศกษา 2554 จ านวน 5 คน โดยจดเครองคอมพวเตอรทเชอมตอเครอขายอนเทอรเนต 1 ชด ตอผ เรยน 1 คน ใหผ เรยนศกษาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตตามอธยาศยพรอมกบท าแบบฝกหดระหวางเรยนควบคไปดวย เมอทกคนเรยนจบใหท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทนท และคะแนนทไดจากการท าแบบฝกหดระหวางเรยน และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน มแนวโนมประสทธภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เปน 80.15/80.74 ซงผวจยท าการเกบขอมลพบขอบกพรองจากการใชบทเรยนทตองปรบปรงแกไข ดงน 1. วดทศนประกอบเนอหาไมสามารถเปดได 2. โปรแกรมเวบเบราเซอรบางชนดไมรองรบการท าแบบฝกหดระหวางเรยนเรองท 2 3. ผ เรยนควรทราบเฉลยค าตอบทถกตองหลงจากท าแบบฝกหดระหวางเรยน โดยผวจยไดน าขอบกพรองทไดพบมาปรบปรงแกไขบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตกอนน าไปทดลองครงท 3 การทดลองครงท 3 เปนการหาประสทธภาพของบทเรยน โดยน าบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตทไดปรบปรงแกไขแลวในครงท 2 ไปทดลองนสตระดบปรญญาตร ชนปท 2 สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ปการศกษา 2554 จ านวน 37 คน โดยจดเครองคอมพวเตอรทเชอมตอเครอขายอนเทอรเนต 1 ชด ตอผ เรยน 1 คน ใหผ เรยนศกษาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตตามอธยาศยพรอมกบท าแบบฝกหดระหวางเรยนควบคไปดวย เมอทกคนเรยนจบใหท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทนท และคะแนนทไดจากการท าแบบฝกหดระหวางเรยนและแบบทดสอบวดผลสมฤทธทาง การเรยน มประสทธภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เปน 85.48/88.59 สถตทใชในการวเคราะหขอมล 1. สถตพนฐาน ไดแก คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน (ชศร วงศรตนะ; และคณะ. 2544: 41) 2. สถตทใชในการหาคณภาพของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน 2.1 คาความยากงาย (p) และคาอ านาจจ าแนก (r) โดยใชสตรสดสวน (ลวน สายยศ. 2536: 217)

66

2.2 คาความเชอมนของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน ใชสตร KR-20 ของคเดอร รชารดสน (ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. 2538: 215 – 217) 3. สถตทใชในการหาประสทธภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต คอ สตร E1/ E2

(เสาวณย สกขาบณฑต. 2528: 294 – 295)

บทท 4 ผลการวจย

ในการวจยครงนมจดมงหมายเพอพฒนาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 บทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต บทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประกอบดวยเนอหาจ านวน 3 เรอง ไดแก เรองท 1 พนฐานความรทจ าเปนในการเขยนบทวทยโทรทศน เรองท 2 ภาษาของวทยโทรทศน เรองท 3 การเคลอนกลอง โดยในบทเรยนประกอบดวย เนอหาของบทเรยน น าเสนอเปนตวหนงสอ ภาพนง วดทศน ภาพกราฟก การสอสารภายในบทเรยน การเชอมโยงทงภายในและภายนอกบทเรยน เพอดงดดความสนใจของผเรยน และกระตนใหผ เรยนเกดการเรยนรตามทผวจยก าหนดไว แบบฝกหดระหวางเรยน จ านวน 31 ขอ และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน จ านวน 27 ขอ

ผลการประเมนคณภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต การหาประสทธภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตโดยผ เชยวชาญ เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ไดผลการวเคราะหดง ตาราง 2

68

ตาราง 3 ผลการประเมนบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศน การศกษา โดยผ เชยวชาญ

รายการประเมน คาเฉลย คาเบยงเบน

มาตรฐาน ระดบคณภาพ

1. ดานการออกแบบบทเรยน 1.1 ความเหมาะสมของวธการน าเสนอ 4.33 .58 ด 1.2 ความเหมาะสมกบระดบของผ เรยน 4.67 .58 ดมาก 1.3 ความเหมาะสมในการเขาถงบทเรยน 4.33 1.15 ด 1.4 ความเหมาะสมของปรมาณเนอหาในแตละบทเรยน 4.33 1.15 ด

คาเฉลย 4.42 .80 ด

2. ดานตวอกษร และภาพ 2.1 ความเหมาะสมของรปแบบตวอกษร 4.67 .58 ดมาก 2.2 ความเหมาะสมของขนาดตวอกษร 4.67 .58 ดมาก 2.3 ความเหมาะสมของสตวอกษร 4.67 .58 ดมาก 2.4 ความเหมาะสมของภาพกบเนอหา 4.67 .58 ดมาก 2.5 การสอความหมายของภาพ 4.33 .58 ด 2.6 คณภาพของภาพ 4.67 .58 ดมาก

คาเฉลย 4.61 .54 ดมาก

3. ดานวดทศน 3.1 ความสอดคลองระหวางวดทศนกบเนอหา 4.67 .58 ดมาก 3.2 การสอความหมายของวดทศน 4.67 .58 ดมาก 3.3 ความชดเจนของวดทศน 4.33 .58 ด 3.4 ความชดเจนของเสยงบรรยาย 4.67 .58 ดมาก

คาเฉลย 4.58 .38 ดมาก

69

ตาราง 3 (ตอ)

รายการประเมน คาเฉลย คาเบยงเบน

มาตรฐาน ระดบคณภาพ

4. ดานปฎสมพนธของบทเรยน 4.1 ผ เรยนสามารถเขาถงบทเรยนไดดวยตนเอง 5.00 .00 ดมาก

4.2 ความสะดวกในการตดตอสอสารของผ เรยนกบผสอน 5.00 .00 ดมาก

4.3 ความสะดวกในการตดตอสอสารระหวางผ เรยน 5.00 .00 ดมาก 4.4 การเชอมโยงภายในบทเรยนมความเหมาะสม 4.33 .58 ด 4.5 การเชอมโยงภายนอกบทเรยนมความเหมาะสม 4.00 .00 ด

คาเฉลย 4.67 .12 ดมาก

5. ดานการประเมนผล 5.1 ความเหมาะสมของแบบฝกหด 5.00 .00 ดมาก 5.2 ความเหมาะสมของแบบทดสอบ 5.00 .00 ดมาก 5.3 ความเหมาะสมของการรายงานผลการเรยน 5.00 .00 ดมาก

คาเฉลย 5.00 .00 ดมาก

รวมเฉลย 4.66 .33 ดมาก

จากตาราง 3 แสดงผลการประเมนคณภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยผ เชยวชาญจ านวน 3 ดมาก ( = 4.66, SD = .33) เมอวเคราะหคณภาพรายดาน สรปได ดงน ดานการออกแบบบทเรยน พบวา มคณภาพโดยรวมอยในระดบด ( = 4.42, SD = .80) กลาวคอ มความเหมาะสมกบระดบของผ เรยนอยในระดบดมาก ( = 4.67, SD = .58) มความเหมาะสมของวธการน าเสนออยในระดบด ( = 4.33, SD = .58) และมความเหมาะสมในการเขาถงบทเรยน รวมถงความเหมาะสมของปรมาณเนอหาในแตละบทเรยนอยในระดบด ( = 4.33, SD = 1.15)

70

ดานตวอกษรและภาพ พบวา มคณภาพโดยรวมอยในระดบดมาก ( = 4.61, SD = .54) กลาวคอ มความเหมาะสมของรปแบบตวอกษร ความเหมาะสมของขนาดตวอกษร ความเหมาะสมของสตวอกษร ความเหมาะสมของภาพกบเนอหา และคณภาพของภาพอยในระดบดมาก ( = 4.67, SD = .58) สวนการสอความหมายของภาพอยในระดบด ( = 4.33, SD = .58) ดานวดทศน พบวา มคณภาพโดยรวมอยในระดบดมาก ( = 4.58, SD = .38) กลาวคอ มความสอดคลองระหวางวดทศนกบเนอหา การสอความหมายของวดทศน และความชดเจนของเสยงบรรยายอยในระดบดมาก ( = 4.67, SD = .58) สวนความชดเจนของวดทศนมคณภาพอยในระดบด ( = 4.33, SD = .58) ดานปฎสมพนธของบทเรยน พบวา มคณภาพโดยรวมอยในระดบดมาก ( = 4.67, SD = .12) กลาวคอ ผ เรยนสามารถเขาถงบทเรยนไดดวยตนเอง ความสะดวกในการตดตอสอสารของผ เรยนกบผสอน และความสะดวกในการตดตอสอสารระหวางผ เรยนมคณภาพอยในระดบดมาก ( = 5.00, SD = .00) สวนการเชอมโยงภายในบทเรยนมความเหมาะสม และการเชอมโยงภายนอกบทเรยนมความเหมาะสมอยในระดบด ( = 4.33, SD = .58 และ = 4.00, SD = .00 ตามล าดบ) ดานการประเมนผล พบวา มคณภาพโดยรวมอยในระดบดมาก ( = 5.00, SD = .00) กลาวคอ มความเหมาะสมของแบบฝกหด ความเหมาะสมของแบบทดสอบ และความเหมาะสมของการรายงานผลการเรยนอยในระดบดมาก ( = 5.00, SD = .00) แมวาผ เชยวชาญจะมความเหนวาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตน มคณภาพอยในระดบดมาก แตผ เชยวชาญมขอเสนอแนะดงตอไปน 1. ควรเพมค าแนะน าหรอวดทศน สอนการใชบทเรยน 2. ควรปรบรายละเอยดของเนอหาใหอยในรปแบบทผ เรยนสามารถเรยนรไดสะดวกขน 3. ควรปรบปรงเรองความชดเจนของตวอยาง และเพมตวอยางในบทเรยนใหมากขน เพอใหผ เรยนสามารถเขาใจเนอหาไดดขน 4. ควรเพมเตมเอกสารจากภายนอกใหผ เรยนดาวนโหลดหรอเพมเตมแหลงการเรยนรอนๆ 5. วดทศนทใชประกอบการเรยน ส าหรบการเรยนบนเครอขาย ไมควรมความยาวเกน 5 – 10 หรอถามความยาวมากควรแบงออกเปนตอนยอยๆ ซงผวจยไดน าขอบกพรองและขอเสนอแนะของผ เชยวชาญทมตอบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตไปปรบปรงแกไขแลวน าไปทดลองตอไป

71

ผลการตรวจสอบประสทธภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต ผวจยไดน าบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตทปรบปรงแกไขแลวมาด าเนนการทดลองกบกลมประชากร ซงเปนนสตระดบปรญญาตร ชนปท 2 สาขาวชาเทคโนโลยสอสารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอหาประสทธภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต โดยด าเนนการตามขนตอนตอไปน การทดลองครงท 1 เปนการทดลองกบผ เรยนเปนรายบคคลเพอตรวจสอบในดานการใชภาษา การน าเสนอ การมปฎสมพนธเพอหาขอบกพรองของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต โดยน าไปใชกบกลมทดลองกลมท 1 จ านวน 3 คน ในขณะทกลมตวอยางเรยนบทเรยน ผวจยไดสงเกตและสมภาษณผเรยนเกยวกบขอบกพรองดานตางๆ ของบทเรยน พบวา ผ เรยนมความกระตอรอรนในการเรยนและใหความสนใจตอการเรยนดวยบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตเปนอยางด แตยงพบขอบกพรองทตองปรบปรงแกไข ดงน 1. ควรเพมภาพประกอบใหมากขนเพอดงดดความสนใจของผ เรยน 2. ควรเพมตวอยางบทโทรทศนเพอใหเขาใจเนอหาไดงายขน 3. เพมแหลงขอมลใหหลากหลายเพอใหเขาใจเนอหาไดมากขน ซงผวจยไดรวบรวมขอบกพรองและความเหนของนสตทมตอบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต แลวน าไปปรบปรงแกไข เพอน าไปทดลองในครงท 2 ตอไป การทดลองครงท 2 เปนการหาแนวโนมของประสทธภาพของบทเรยนและเปนการตรวจหาขอบกพรองในดานตางๆ เพอน าไปปรบปรงแกไข โดยน าบทเรยนทผานการปรบปรงแกไขจากการทดลองครงท 1 ไปใชกบกลมทดลองกลมท 2 จ านวน 5 คน โดยใหผ เรยนศกษาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตทง 3 เรอง พรอมกบท าแบบฝกหดระหวางเรยนควบคไปดวย เมอทกคนเรยนจบใหท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทนท และน าคะแนนทไดจากการท าแบบฝกหดระหวางเรยน และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทาง การเรยน มาหาแนวโนมประสทธภาพของบทเรยน พรอมทงหาขอบกพรองของบทเรยน โดยการสงเกตพฤตกรรมขณะทดลองและสมภาษณผ เรยน ซงไดผลการทดลองดงตารางตอไปน

72

ตาราง 4 ผลการวเคราะหแนวโนมประสทธภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบท รายการวทยและโทรทศนการศกษา ในการทดลองครงท 2

บทเรยน แบบฝกหดระหวางเรยน แบบทดสอบหลงเรยน

E1 / E2 คะแนนเตม คาเฉลย E1 คะแนนเตม คาเฉลย E2

เรองท 1 10 8.6 86.00 8 6.8 85.00 86.00/85.00 เรองท 2 9 7 77.78 11 8.8 80.00 77.78/80.00 เรองท 3 12 9.2 76.67 8 6.2 77.50 76.67/77.50

รวม 31 24.8 80.15 27 21.8 80.74 80.15/80.74

จากตาราง 4 แสดงผลการวเคราะหแนวโนมประสทธภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ในการทดลองครงท 2 พบวา แนวโนมประสทธภาพของเรองท 1 เปน 86.00/85.00 เรองท 2 เปน 77.78/80.00 เรองท 3 เปน 76.67/77.50 และมแนวโนมประสทธภาพโดยรวมเปน 80.15/80.74 ซงแสดงวาประสทธภาพของบทเรยนเรองท 2 และ 3 มแนวโนมไมเปนไปตามเกณฑทก าหนด จงตรวจสอบสอบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตเรองดงกลาว รวมถง จากการสงเกตพฤตกรรมและสมภาษณนสตขณะทดลองใชบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต พบวา บทเรยนมขอบกพรองทควรปรบปรงแกไขเพมเตม ดงน 1. วดทศนประกอบเนอหาไมสามารถเปดได 2. โปรแกรมเวบเบราเซอรบางชนดไมรองรบการท าแบบฝกหดระหวางเรยนเรองท 2 3. ผ เรยนควรทราบเฉลยค าตอบทถกตองหลงจากท าแบบฝกหดระหวางเรยน ซงผวจยไดรวบรวมขอบกพรองและความเหนของนสตทมตอบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต แลวน าไปปรบปรงแกไข ไดแก แกไขสวนของวดทศนทใชใหสามารถเปดได และชแจงการท าแบบฝกหดระหวางเรยนเรองท 2 โดยระบใหผ เรยนเปดจากโปรแกรมเวบเบราเซอรทก าหนดให ไดแก Internet Explorer และ Google chrome เพอใหสามารถท าแบบฝกหดระหวางเรยนเรองท 2 ได จากนนน าไปทดลองในครงท 3 ตอไป การทดลองครงท 3 เปนการหาประสทธภาพของบทเรยน โดยน าบทเรยนทผานการปรบปรงแกไขจากการทดลองครงท 2 ไปใชกบกลมทดลองกลมท 3 จ านวน 37 คน โดยใหผ เรยนศกษาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตทง 3 เรอง พรอมกบท าแบบฝกหดระหวางเรยนควบคไปดวย เมอทกคนเรยนจบใหท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทนท และน าคะแนนทไดจากการท าแบบฝกหดระหวางเรยนและแบบทดสอบ

73

วดผลสมฤทธทางการเรยน มาหาประสทธภาพของบทเรยน ซงไดผลการทดลองดงตารางตอไปน ตาราง 5 ผลการวเคราะหประสทธภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการ วทยและโทรทศนการศกษา ในการทดลองครงท 3

บทเรยน แบบฝกหดระหวางเรยน แบบทดสอบหลงเรยน

E1 / E2 คะแนนเตม คาเฉลย E1 คะแนนเตม คาเฉลย E2

เรองท 1 10 9.29 92.97 8 7.45 93.24 92.97/93.24 เรองท 2 9 7.58 84.23 11 9.78 88.94 84.23/88.94 เรองท 3 12 9.62 80.18 8 6.67 83.45 80.18/83.45

รวม 31 26 85.48 27 23.9 88.59 85.48/88.59

จากตาราง 5 แสดงผลการวเคราะหประสทธภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ในการทดลองครงท 3 พบวา ประสทธภาพของเรองท 1 เปน 92.97/93.24 เรองท 2 เปน 84.23/88.94 เรองท 3 เปน 80.18/83.45 และมประสทธภาพโดยรวมเปน 85.48/88.59 ซงแสดงวาบทเรยนในทกเรองและโดยรวมมคณภาพตามเกณฑทก าหนด

บทท 5 สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ

การวจยครงนเปนการพฒนาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ทงนเพอใหนสตสามารถศกษาเนอหาบนเครอขายอนเทอรเนตไดดวยตนเอง พรอมทงสามารถเรยกใชเครองมอในการเรยนรจากแหลงขอมลทหลากหลาย ซงสามารถสรปผล อภปราย และขอเสนอแนะได ดงน ความมงหมายของการวจย เพอพฒนาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ใหมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80

ความส าคญของการวจย ไดบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ทมประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 รวมทงเปนการใหความรทสามารถน าไปใชประโยชนในการเรยนการสอน ตลอดจนประกอบวชาชพของนสตได นอกจากนยงเปนแนวทางในการพฒนาบทเรยน บนเครอขายอนเทอรเนต ใน รายเนอหา รายวชา หรอระดบการศกษาอนๆ ตอไป

ขอบเขตของการวจย ประชากร ประชากรทใชในการวจยครงนเปนนสตระดบปรญญาตร ชนปท 2 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2554 สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ จ านวน 45 คน โดยใชประชากรทงหมดในการทดลองและแบงประชากรออกเปนกลมทดลอง 3 กลม จากการสมอยางงาย (Simple Random Sampling) ดงน กลมทดลองครงท 1 จ านวน 3 คน ไดมาจากการสมอยางงายดวยวธจบฉลาก เพอสงเกตพฤตกรรมของผใชบทเรยน และตรวจสอบหาขอบกพรองของบทเรยนในดานการใชภาษา การน าเสนอและการมปฎสมพนธ

75

กลมทดลองครงท 2 จ านวน 5 คน ไดมาจากการสมอยางงายดวยวธจบฉลาก เพอหาแนวโนมของประสทธภาพของบทเรยน กลมทดลองครงท 3 จ านวน 37 คน ไดมาจากประชากรทเหลอจากการทดลองครงท 1 และ 2 เพอหาประสทธภาพของบทเรยน เนอหาทใชในการวจย เนอหาทใชในการผลตบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ไดมาจากการศกษาคนควาและรวบรวมขอมลทปรากฏในต ารา เอกสารประกอบการเรยนการสอน วารสาร และเครอขายอนเทอรเนต ซงผวจยไดน าขอมลดงกลาวมาท าการจดหมวดหมของเนอหาตามล าดบการเรยนรและน าเนอหามาปรบปรงเพอใชเปนเนอหาในบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต โดยสามารถจ าแนกเนอหาไดตามหวขอตอไปน 1. พนฐานความรทจ าเปนในการเขยนบทวทยโทรทศน 2. ภาษาของวทยโทรทศน 3. การเคลอนกลอง เครองมอทใชในการวจย เครองมอทใชในการวจยครงน คอ บทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยมรายละเอยด ดงน 1. บทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ 2. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน แบบปรนย 4 ตวเลอก 3. แบบประเมนคณภาพบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ โดยผ เชยวชาญ การทดลองหาประสทธภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต

ผวจยไดน าบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตมาด าเนนการทดลอง เพอหาประสทธภาพ โดยด าเนนการตามขนตอน ตอไปน

76

การทดลองครงท 1 เปนการตรวจสอบในดานการใชภาษา การน าเสนอ การมปฎสมพนธ เพอหาขอบกพรองของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต โดยน าไปทดลองใชกบนสตระดบปรญญาตร ชนปท 2 สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ปการศกษา 2554 จ านวน 3 คน โดยด าเนนการ ดงน 1. จดเตรยมหองคอมพวเตอรทเชอมตอเครอขายอนเทอรเนต ส าหรบการเรยนบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การบรหารจดการเรยนรบนเครอขาย โดยจดเครองคอมพวเตอร 1 ชด ตอผ เรยน 1 คน 2. การด าเนนการทดลอง มขนตอน ดงน 2.1 ผ เรยนศกษาค าแนะน าในการใชบทเรยนและวธการเขาศกษาบทเรยน 2.2 ผ เรยนศกษาบทเรยนและประกอบกจกรรมตางๆ ทไดก าหนดไวในบทเรยน โดยใหอสระในการศกษาเนอหาบทเรยนตามความตองการ และระยะเวลาของแตละบคคล 2.3 ผวจยสงเกตพฤตกรรมของผ เรยนเปนระยะ และสมภาษณความคดเหนเกยวกบบทเรยนดงกลาวจากผ เรยน โดยจากการทดลองครงท 1 พบวา ผ เรยนมความกระตอรอรนในการเรยนและใหความสนใจตอการเรยนดวยบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตเปนอยางด แตยงพบขอบกพรองทตองปรบปรงแกไข ดงน 1. ควรเพมภาพประกอบใหมากขนเพอดงดดความสนใจของผ เรยน 2. ควรเพมตวอยางบทโทรทศนเพอใหเขาใจเนอหาไดงายขน 3. เพมแหลงขอมลใหหลากหลายเพอใหเขาใจเนอหาไดมากขน ซงผวจยไดรวบรวมขอบกพรองและความเหนของนสตทมตอบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต แลวน าไปปรบปรงแกไข เพอน าไปทดลองในครงท 2 ตอไป การทดลองครงท 2 เปนการหาแนวโนมของประสทธภาพของบทเรยนและเปนการตรวจหาขอบกพรองในดานตาง ๆ เพอน าไปปรบปรงแกไขโดยน าบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตทไดรบการปรบปรงแกไขแลวในครงท 1 ไปทดลองกบนสตระดบปรญญาตร ชนปท 2 สาขาเทคโนโลย สอสารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ปการศกษา 2554 จ านวน 5 คน โดยจดเครองคอมพวเตอรทเชอมตอเครอขายอนเทอรเนต 1 ชด ตอผ เรยน 1 คน ใหผ เรยนศกษาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตตามอธยาศยพรอมกบท าแบบฝกหดระหวางเรยน ควบคไปดวย เมอทกคนเรยนจบ ใหท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทนท และคะแนนทไดจากการท าแบบฝกหดระหวางเรยนและแบบทดสอบวดผลสมฤทธทาง การเรยน มแนวโนมประสทธภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต โดยรวมเปน 80.15/80.74 จากสตร E1/ E2 ซงผวจยท าการเกบขอมลเพอหาขอบกพรองในดานตางๆ จากการใชบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตแลวน ามาปรบปรงแกไขกอนทดลองครงท 3

77

การทดลองครงท 3 เปนการหาประสทธภาพของบทเรยน โดยน าบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตทไดปรบปรงแกไขแลวในครงท 2 ไปทดลองนสตระดบปรญญาตร ชนปท 2 สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ปการศกษา 2554 จ านวน 37 คน โดยจดเครองคอมพวเตอรทเชอมตอเครอขายอนเทอรเนต 1 ชด ตอผ เรยน 1 คน ใหผ เรยนศกษาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตตามอธยาศยพรอมกบท าแบบฝกหดระหวางเรยนควบคไปดวย เมอทกคนเรยนจบใหท า แบบ ทดสอบวดผลสมฤทธทนท และคะแนนทไดจากการท าแบบฝกหดระหวางเรยน และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน มประสทธภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต โดยรวมเปน 85.48/88.59 จากสตร E1/ E2

สรปผลการวจย จากการพฒนาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ สามารถสรปผลการวจยได ดงน 1. ไดบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตทสามารถเรยนผานเครอขายอนเทอรเนต โดยในบทเรยนประกอบดวย เนอหาของบทเรยน น าเสนอเปนตวหนงสอ ภาพนง วดทศน ภาพกราฟก การสอสารภายในบทเรยน การเชอมโยงทงภายในและภายนอกบทเรยน เพอดงดดความสนใจของผ เรยน และกระตนใหผ เรยนเกดการเรยนรตามทผวจยก าหนดไว แบบฝกหดระหวางเรยน จ านวน 31 ขอ และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน จ านวน 27 ขอ นอกจากนผ เรยนยงสามารถทราบผลการเรยนไดดวยตนเองทนท 2. ผลการประเมนคณภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ดานเทคโนโลยทางการศกษา พบวาเนอหาทง 3 เรอง มคณภาพอยในระดบดมาก 3. ผลการหาประสทธภาพของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ มประสทธภาพโดยรวมเปน 85.48/88.59 ซงเปนไปตามเกณฑทก าหนดไว

อภปรายผล จากการพฒนาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ทสรางขนมคณภาพดานเทคโนโลยการศกษาอยในระดบดมาก และมประสทธภาพโดยรวมเปน 85.48/88.59 ซงเปนไปตามเกณฑทก าหนดไว สามารถอภปรายผลได ดงน

78

1. บทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตเรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ทผ วจยไดพฒนาขนอยางเปนระบบตงแตการวเคราะหเนอหา ก าหนดจดประสงค วางแผนการพฒนา และพฒนา ตลอดจนด าเนนการทดลอง อกทงบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตไดผานการปรบปรงแกไขจากขอเสนอแนะของอาจารยทปรกษาและผ เชยวชาญ ท าใหบทเรยนทไดมความสมบรณยงขน ซงพจารณาไดจากการทบทเรยนมประสทธภาพโดยรวมเปน 85.48/88.59 ตามเกณฑทก าหนด แตถาพจารณาประสทธภาพรายเรอง พบวา ประสทธภาพรายเรองจากบทเรยนเรองท 1, 2 และ 3 มคาเฉลยจากมากไปหานอยเปน 92.97/93.24, 84.23/88.94 และ 80.18/83.45 ตามล าดบ เนองมาจากบทเรยนเรองท 1 เรมตนดวยเนอหาพนฐานทวๆ ไปทเนนทกษะในดานความร ความจ า แตในบทเรยนเรองท 2 และ 3 เนอหาจะสอนดานทกษะการปฏบตซงตองใชทงความร ความจ า และความเขาใจ เพมมากขน แสดงใหเหนวาถาเปนบทเรยนทมลกษณะในดานทกษะการปฏบต ประสทธภาพของบทเรยนจะต ากวาบทเรยนทมลกษณะเปนเนอหา เชนเดยวกบทบปผชาต ทฬหกรณ และคณะ (2544 : 162) ไดกลาวไวในเรองการก าหนดระดบประสทธภาพทผ เรยนไดรบความรจากการใชสอวา วชาประเภทเนอหามกจะก าหนดเปน 80 : 80 ถง 90 : 90 สวนวชาประเภททกษะ จะก าหนดเปน 75 : 75 นนเอง 2. คณลกษณะของบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตทจดท าขนใหผ เรยนสามารถมปฏสมพนธกบบทเรยนไดตลอดเวลา มการน าเสนอในรปแบบของตวหนงสอ ภาพนง วดทศน ภาพกราฟก การสอสารภายในบทเรยน การเชอมโยงทงภายในและภายนอกบทเรยน เพอดงดดความสนใจ กระตนใหเกดการเรยนร และสามารถตอบสนองการเรยนรตามความสนใจของผ เรยนเองนน ท าใหผ เรยนมความกระตอรอรนในการเรยนและใหความสนใจตอการเรยนดวยบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตเปนอยางด สอดคลองกบท ครสเตน เนลสน (2546: 17) กลาวไววา วธการทครใชอนเทอรเนตในกระบวนการสอนนน สามารถกระท าใหสอดคลองและเสรมความสามารถทางสมองของนกเรยนได โดยอนเทอรเนตเปนกลไกทชวยกระตนผ เรยนใหรบผดชอบการเรยนของตนเอง เมอผ เรยนเขาไปพบกบแหลงขอมลทหลากหลายผ เรยนจะตนตวในการแสวงหาความรใหแกตนเอง การน าอนเทอรเนตเขามาใชในชนเรยนท าใหนกเรยนมโอกาสมากขนในการวางแผนหรอวางโครงสรางการเรยนของตนเอง ผ เรยนสามารถบอกถงความตองการในการเรยน คนหาขอมล ประเมนคณคาของขอมล สรางฐานความรและสอสารสงทตนคนพบ สงทเกดขนทงหมดเหลานนกลาวไดวา อนเทอรเนตไดเออใหผ เรยนไดเรยนอยางมปฏสมพนธ 3. บทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เปนสงทก าลงเปนทนยมในปจจบน เพราะนอกจากจะเปนการอ านวยความสะดวกใหแกผ เรยน ในเรองการเขาศกษาบทเรยนทผ เรยนสามารถเขาถงจากสถานทใด เวลาใดกไดทตองการผานทางเครอขายอนเทอรเนต และผ เรยนสามารถมปฏสมพนธทงกบบทเรยน ผสอนหรอผ เรยนดวยกนไดตลอดเวลาผานทางเครองมอตางๆ ในบทเรยน อาท หองสนทนา กระดานขาว การสง

79

ขอความ เปนตน สอดคลองกบ กดานนท มลทอง (2543) ทกลาวไววา การสอนบนเครอขายอนเทอรเนตเปนการใชเวบในการเรยนการสอน โดยอาจใชเวบเพอการน าเสนอบทเรยนในลกษณะสอหลายมตของวชาทงหมดตามหลกสตร หรอใชเปนเพยงการน าเสนอขอมลบางอยางเพอประกอบการสอนกได รวมทงใชประโยชนตางๆ ของการสอสารทมอยในระบบอนเทอรเนต เชน การพมพขอความโตตอบกนทางไปรษณยอเลกทรอนกส และการพดคยดวยขอความและเสยง เพอใหเกดประสทธภาพสงสด 4. จากการสงเกตพฤตกรรมของผ เรยน พบวา ผ เรยนมความสนใจตอการเรยนรดวยบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต ซงประกอบไปดวย ตวอกษร ภาพนง ภาพเคลอนไหว กราฟก และเสยง ทท างานรวมกนอยางมระบบผานทางระบบบรหารจดการบนเครอขาย โดยมการจดเรยงเนอหาเปนขนตอน มระบบการบรการ ระบบการตดตอสอสาร ระบบการประเมนผล เชนแบบฝกหด แบบทดสอบวดผลสมฤทธทาง การเรยนและมการใหผลยอนกลบ การเรยนรเปนไปในลกษณะการมปฏสมพนธระหวางผ เรยน ผสอน และบทเรยน ท าใหผ เรยนมความรบผดชอบตอตนเอง ไดชวยเหลอตนเองมากขน ดงท โนลส (Knowles. 1975) ไดกลาววา การเรยนรดวยตนเองเปนกระบวนการซงผ เรยนแตละคนมความคดรเรมดวยตนเอง โดยอาศยความชวยเหลอจากผ อนหรอไมกได ผ เรยนจะท าการวเคราะหความตองการทจะเรยนรของตน ก าหนดเปาหมายในการเรยนร แยกแยะแจกแจงแหลงขอมลในการเรยนรทเปนคน และเปนอปกรณ คดเลอกวธการเรยนรทเหมาะสมและประเมนผลการเรยนรนนๆ กลาวไดวา บทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ทผวจยพฒนาขนนมประสทธภาพตามเกณฑทก าหนด เหมาะสมทจะน าไปใชในการเรยนการสอนและการเรยนรดวยตนเอง และเปนแนวทางในการสงเสรมใหมการพฒนาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตในเนอหาอนๆ ตอไป ทงนเพอเปนการสนองนโยบายของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 หมวด 9 เทคโนโลยเพอการศกษา มาตรา 66 ทตองการใหผ เรยนไดรบการพฒนาใหมความรและทกษะเพยงพอตอการใชเทคโนโลยเพอการศกษาแสวงหาความรดวยตนเองไดอยางตอเนองตลอดชวต (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต ส านกนายกรฐมนตร. 2552: 37 – 38) ขอเสนอแนะ ขอเสนอแนะทวไป 1. การพฒนาบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต ผวจยตองมความรในดานการเตรยมขอมล การออกแบบบทเรยน การวเคราะหและจดล าดบเนอหา ตลอดจนควรศกษาโปรแกรมทจ าเปนตองใช อาท โปรแกรมระบบบรหารจดการการเรยนร ซงจะท าใหสามารถพฒนาบทเรยนไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพมากยงขน

80

2. ควรสนบสนนและสงเสรมใหสถาบนการศกษาทกระดบใหมการใชบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตมากขน เพอใหสอดคลองกบกลยทธในการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศ เพอการศกษาทน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการพฒนาคณภาพการศกษา และยงเปนการสงเสรมการเรยนรแบบผ เรยนเปนศนยกลางอกดวย 3. ควรมการจดอบรมการสรางบทเรยน เพอใหผสอนสามารถสรางบทเรยนในรายวชาตางๆ ใชไดเอง 4. ว น าบทเรยน ทพฒนาขนไปใชในการเรยนการสอนจรง เพอใหผ เรยนสามารถเรยนรไดดวยตนเอง ขอเสนอแนะส าหรบการวจยครงตอไป 1. ควรมการศกษาวจยดานการมคณธรรม จรยธรรม ในการเรยนรของผ เรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรบนเครอขายอนเทอรเนต 2. ควรมการศกษาวจยดานทกษะ ปฏบตของผ เรยนทเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรบนเครอขายอนเทอรเนต 3. ควรมการพฒนาบทเรยนใหมรปแบบการเรยนรทหลากหลายมากขน เชน แบบเกม สถานการณจ าลอง เปนตน 4. ควรมการพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรบนเครอขายอนเทอรเนต ในเนอหารายวชาอนๆ ใหมคณภาพ และหลากหลายสาขาวชามากขน

บรรณานกรม

82

บรรณานกรม กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร. (2554). แผนแมบทเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ฉบบท 2. สบคนเมอ 12 มถนายน 2553, จาก http://www.mict.go.th/ewt_news.php?nid=74. กระทรวงศกษาธการ. (2552). ขอเสนอการปฏรปการศกษาในทศวรรษทสอง (พ.ศ. 2552 – 2561). กรงเทพฯ: . กดานนท มลทอง. (2543). เทคโนโลยการศกษาและนวตกรรม. พมพครงท 2. กรงเทพฯ: อรณการพมพ. ----------- . (2548). เทคโนโลยและการสอสารเพอการศกษา. กรงเทพฯ: อรณการพมพ. ----------- . (2548). ไอซทเพอการศกษา. กรงเทพฯ: อรณการพมพ. ครสเตน เนลสน. (2546). การสอนในยคไซเบอร เชอมโยงอนเทอรเนตกบทฤษฎทางสมอง. แปลโดย สนธดา เกยรวงศ. กรงเทพฯ: เพยรสน เอดดเคชน อนโดไชนา. จงด กากแกว. (2551). การพฒนาบทเรยนการสอนผานเวบวชานวตกรรมและเทคโนโลยทางการศกษา. ชมพร: สถาบนการพลศกษา วทยาเขตชมพร. จตรงค ขนทเขตต. (2549). การพฒนาบทเรยนคอมพวเตอรมลตมเดยบนเครอขายอนเทอรเนต วชา การผลต รายการโทรทศนการศกษา ระดบปรญญาตร สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา. ปรญญานพนธ กศ.ม. (เทคโนโลยการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. จนทนา เตชะทตตานนท. (2546). การพฒนาบทเรยนเรองรางกายของเรา ระดบชนมธยมศกษาตอนปลาย ผานทางอนเตอรเนต. ปรญญานพนธ กศ.ม. (เทคโนโลยการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ใจทพย ณ สงขลา. (2542, มถนายน). นวตกรรมการจดการเรยนผานเครอขายเวลด ไวด เวบ. สารปฏรป. 2(15): 28 – 30. ----------- . (2550). E-Instructional Design วธวทยาการออกแบบการเรยนการสอนอเลกทรอนกส. กรงเทพฯ: ศนยต าราและเอกสารทางวชาการ คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถนอมพร เลาหจรสแสง. (2545). Design e-Learning หลกการออกแบบและการสรางเวบเพอการเรยน การสอน. กรงเทพฯ: อรณการพมพ. ทศนา แขมมณ. (2551). ศาสตรการสอน : องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทมประสทธภาพ. พมพครงท 8. กรงเทพฯ: ดานสทธาการพมพ.

83

นฤมล ศระวงษ. (2548). การพฒนารปแบบบทเรยนออนไลนวชาการเขยนหนงสอเพอการพมพใน ระดบ อดมศกษา. ปรญญานพนธ กศ.ด. (เทคโนโลยการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. บญชม ศรสะอาด. (2545). การวจยเบองตน. พมพครงท 7. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน. บปผชาต ทฬหกรณ; และคนอนๆ. (2544). ความรเกยวกบสอมลตมเดยเพอการศกษา. กรงเทพฯ: ครสภา ลาดพราว. เปรอง กมท. (2519). การวจยสอและนวกรรมการสอน. กรงเทพฯ: คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลย ศรนครนทรวโรฒ. มหาวทยาลยเชยงใหม. (2554). ระบบบรหารจดการเรยนร (LMS). สบคนเมอ 15 มกราคม 2554, จาก http://cmuonline.cm.edu/file.php/1/faq.html ยน ภวรวรรณ; และ สมชาย น าประเสรฐชย. (2546). ไอซทเพอการศกษาไทย. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน. รฐกรณ คดการ. (2551). การพฒนารปแบบการสอนบนเวบ โดยใชกลยทธการจดการความรรายวชา เทคโนโลยการศกษา ในระดบอดมศกษา. ปรญญานพนธ กศ.ด. (เทคโนโลยการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. ลวน สายยศ; และ องคณา สายยศ. (2538). เทคนคการวจยทางการศกษา. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: สวรยาศาสน. วฒชย ประสารสอย. (2543). บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน : นวตกรรมเพอการศกษา. กรงเทพฯ: ว. เจ. พรนตง. ศภชย สขะนนทร; และ กรกนก วงศพานช. (2545). เปดโลก e-learning การเรยนการสอนบน อนเทอรเนต. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน. ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต ส านกนายกรฐมนตร. (2552). พระราชบญญตการศกษา แหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ และทแกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕. สบคนเมอ 15 กนยายน 2552, จาก http://www.onec.go.th/publication/law2542/law2542.pdf ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2550). สรปสาระส าคญของแผนพฒนา เศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 10 (2550-2554) . สบคนเมอ 27 ตลาคม 2553, จาก http://www.nesdb.go.th/default.aspx?tabid=139 ----------- . (2553). ทศทางแผนพฒนาฯ ฉบบท ๑๑. สบคนเมอ 8 พฤศจกายน 2553, จาก http://www.nesdb.go.th/Portals/0/news/annual_meet/53/book/BookYearend2010.pdf ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ. (2551). ยทธศาสตรการพฒนาคณภาพ

การศกษา : ระเบยบวาระแหงชาต (พ.ศ. 2551 – 2555). กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟก.

84

ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา กระทรวงศกษาธการ. (2552ก). ขอเสนอการปฏรปการศกษาใน ทศวรรษทสอง (พ.ศ. 2552-2561). พมพครงท 2. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟก. ----------- . (2552ข). สรปผลการด าเนนงาน ๙ ป ของการปฏรปการศกษา. พมพครงท 4. กรงเทพฯ: ว.ท.ซ. คอมมวนเคชน. สพกตร พบลย. (2551). การวจยและพฒนาส าหรบครและบคลากรทางการศกษา. นนทบร: จตพรดไซน สภาพร วดค า. (2554). LMS ( Learning Managment System). สบคนเมอ 15 มกราคม 2554, จาก http://student.nu.ac.th/supaporn/LMS.htm สรางค โควตระกล. (2552). จตวทยาการศกษา. พมพครงท 8. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณ มหาวทยาลย. เสร เพมชาต. (2551). การพฒนารปแบบบทเรยนดวยการเรยนรผานเครอขายเรองมวยไทยในระดบ อดมศกษา. ปรญญานพนธ กศ.ด. (เทคโนโลยการศกษา). กรงเทพฯ: บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. ถายเอกสาร. เสาวณย สกขาบณฑต. (2528). การเรยนการสอนรายบคคล. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: สถาบนเทคโนโลย พระจอมเกลาพระนครเหนอ. ----------- . (2528). เทคโนโลยทางการศกษา. กรงเทพฯ: สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.. ศนยเทคโนโลยอเลกทรอนกสและคอมพวเตอรแหงชาต ส านกงานพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลย แหงชาต กระกรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2552). บทสรปผบรหารแผนแมบทเทคโนโลย สารสนเทศและการสอสาร (ฉบบท2) ของประเทศไทย พ.ศ. 2552 – 2556. สบคนเมอ 27 ตลาตม 2552, จาก http://www.mict.go.th/main.php?filename=index อรนช เลศจรรยารกษ. (2541). หลกการเขยนบทโทรทศน. กรงเทพฯ: โรงพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร. เอกธดา เสรมทอง. (2552). การเขยนบทวทยกระจายเสยง และวทยโทรทศน. นนทบร: เอส. อาร. พรนตง แมสโปรดกส. Borg, Walter R. (1981). Applying Educational Research : A Practice Guide for Teachers. New York: Longman. Borg, Walter R.; & Merigith, D. Gall. (1979). Educational Research : An Introduction. 5th ed. New York: Longman. Candy, Philip C. (1991). Self - Direct for Lifelong Learning. San Francisco: Jossey –Bass Publisher. Clark, G. (1996). Glossary of CBT/WBT Terms. Retrieved from http://www.clark.net.pub/nractive/alt5.html.

85

Gagne, Robert M.; & Briggs, Leslie J. (1974). Principle of Instructional Design. New York: Holt, Rinechart and Winston. Gay, L.R. (1992). Education Research Competencies for Analysis and Application. 4th ed. New York: Merrill , an imprint of Macmillan Publishing. Knowles, M.S. (1975). Self-directed Learning : A Guide for Learnners and Teachers. New York: Longman. Nichani, M. 2001. LCMS = LMS +e CMS [RLOs]. Retrieved from http://www.elearningpost.com/articles/archieve/lcms_lms_cms_rlos Parson, Robert. (1997). An Investigation into Instruction Available on the World Wide Web. Retrieved from http://www.oise.utoronto.ca/~rparson/out1d.html. Relan, Auju; & Gillani, Bijan B. (1995). Web-based Instruction and the Traditional Classroom : Similarrities and Difference. Retrieved from http://www.uttcmed.utb.edu.6323/summary_ch4.html. Skinner, B.F. (1959). Science and Human Behavior. New York: Macmillan. Tortora, G.; Sebillo, M.; Vitiello, G.; & D’Ambrosio, P. (2002). A Multilevel learning Management System. Retrieved from http://www.delivery.acm.org/10.1145/57000/568856/p541-tortora.pdf

ภาคผนวก

87

ภาคผนวก ก.

รายนามผเชยวชาญ

88

รายนามผเชยวชาญ อาจารย ดร.รฐพล ประดบเวทย อาจารยประจ า ภาควชาเทคโนโลยการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

อาจารย ดร.จารวส หนทอง อาจารยประจ า สาขาวชาภาพยนตรและสอดจตอล วทยาลยนวตกรรมสอสารสงคม หาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

อาจารย สทธศกด ตนตวทตพงศ อาจารยพเศษประจ า สาขาวชาเทคโนโลยการถายภาพและภาพยนตร ภาควชาเทคโนโลยสอสารและอตสาหกรรม คณะวทยาศาสตรและเทคโนโลย มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลกรงเทพ

89

ภาคผนวก ข.

ส าเนาหนงสอขอความอนเคราะห

90

91

92

93

94

ภาคผนวก ค.

แบบประเมนบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต

95

แบบประเมนคณภาพบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา ส าหรบนสตระดบปรญญาตร

สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ส าหรบผเชยวชาญ

ค าชแจง : โปรดใหความคดเหน เพอน าผลการประเมนนไปใชเปนแนวทางในการปรบปรงแกไขบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนตใหสมบรณยงขน โดยกาเครองหมาย / ลงในลงชองวาง ซงม 5 ระดบ ดงน ระดบ 5 หมายถง ระดบคณภาพดมาก ระดบ 4 หมายถง ระดบคณภาพด ระดบ 3 หมายถง ระดบคณภาพปานกลาง ระดบ 2 หมายถง ระดบคณภาพควรปรบปรงแกไข ระดบ 1 หมายถง ระดบคณภาพใชไมได

รายการ ระดบคณภาพ

หมายเหต 5 4 3 2 1

ดานการออกแบบบทเรยน - ความเหมาะสมของวธการน าเสนอ - ความเหมาะสมกบระดบของผ เรยน - ความเหมาะสมในการเขาถงบทเรยน - ความเหมาะสมของปรมาณเนอหาในแตละบทเรยน ตวอกษร และภาพ - ความเหมาะสมของรปแบบตวอกษร - ความเหมาะสมของขนาดตวอกษร - ความเหมาะสมของสตวอกษร - ความเหมาะสมของภาพกบเนอหา - การสอความหมายของภาพ - คณภาพของภาพ

96

รายการ ระดบคณภาพ

หมายเหต 5 4 3 2 1

ดานวดทศน - ความสอดคลองระหวางวดทศนกบเนอหา - การสอความหมายของวดทศน - ความชดเจนของวดทศน - ความชดเจนของเสยงบรรยาย ดานปฏสมพนธของบทเรยน - ผ เรยนสามารถเขาถงบทเรยนไดดวยตนเอง - ความสะดวกในการตดตอสอสารของผ เรยนกบผสอน - ความสะดวกในการตดตอสอสารระหวางผ เรยน - การเชอมโยงภายในบทเรยนมความเหมาะสม - การเชอมโยงภายนอกบทเรยนมความเหมาะสม ดานการประเมนผล - ความเหมาะสมของแบบฝกหด - ความเหมาะสมของแบบทดสอบ - ความเหมาะสมของการรายงานผลการเรยน ขอเสนอแนะ ......................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................... ขอขอบพระคณในการท าแบบประเมนคณภาพและขอเสนอแนะทเปนประโยชนตอผวจย ลงชอ …………………………………………… ผประเมน (……………………………………….……...)

97

ภาคผนวก ง.

ตวอยางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

98

แบบทดสอบหนวยท 1 : พนฐานความรทจ าเปนในการเขยนบทวทยโทรทศน 1. ขอใด ไมใช องคประกอบเบองตนในการเขยนบทวทยโทรทศน? ก. รปแบบและประเภทของบท ข. แหลงขอมลในการเขยน ค. จนตนาการในการเขยนบท ง. นกเขยนบท

2. บทวทยโทรทศนประกอบดวยสวนจ าเปน 2 สวน ไดแก? ก. สวนภาพ และ สวนเสยง ข. สวนภาพ และ สวนกราฟก ค. สวนเสยง และ สวนกราฟก ง. สวนเสยง และ สวนฉาก

3. รปแบบของบทวทยโทรทศนจะแบงหนากระดาษเปนกสวน? ก. 1 หรอ 2 สวน ข. 2 หรอ 3 สวน ค. 3 หรอ 4 สวน ง. 4 หรอ 5 สวน

4. ขอใดคอลกษณะการวางรปแบบบทวทยโทรทศนบนหนากระดาษ? ก. ภาพ ดานซาย – เสยง ดานขวา ข. ภาพ ดานขวา – เสยง ดานซาย ค. ตวอกษร ดานซาย – เสยงและภาพ ดานขวา ง. ตวอกษร ดานขวา – เสยงและภาพ ดานซาย

5. ชอง ภาพ ในบทวทยโทรทศนจะเขยนอธบายสงใดบาง? ก. ลกษณะภาพ ข. ขนาดภาพ ค. มมกลอง ง. ถกทกขอ

99

6. ชอง เสยง ในบทวทยโทรทศนจะเขยนอธบายสงใดบาง? ก. ค าบรรยาย ค าสนทนาของผแสดง ข. ดนตรประกอบ เสยงประกอบพเศษ ค. ถกทง ก และ ข ง. ผดทง ก และ ข 7. ขอใด ไมใช บทวทยโทรทศนโดยทวไป? ก. บทวทยโทรทศนแบบสมบรณ ข. บทวทยโทรทศนแบบสารคด ค. บทวทยโทรทศนบอกเฉพาะรปแบบ ง. บทวทยโทรทศนอยางคราวๆ 8. ขอใดคอลกษณะของบททบอกเฉพาะค าสงของสวนตางๆ ทส าคญในรายการ เชน ฉากส าคญๆ ล าดบรายการส าคญๆ บอกเวลารายการส าคญๆ เทานน ก. บทวทยโทรทศนแบบสมบรณ ข. บทวทยโทรทศนอยางยอ ค. บทวทยโทรทศนบอกเฉพาะรปแบบ ง. บทวทยโทรทศนอยางคราวๆ

100

ภาคผนวก จ.

คาความยากงาย (p) คาอ านาจจ าแนก (r) และคาความเชอมนของแบบทดสอบ

101

ตารางแสดงคาความยากงาย (p) คาอ านาจจ าแนก (r) และคาความเชอมนของแบบทดสอบ แบบทดสอบของบทเรยน มทงหมด 3 เรอง มคาความเชอมนของแบบทดสอบโดยรวม เทากบ 0.73 และแสดงแยกเปนแตละเรอง ดงน ตาราง 6 คาความยากงาย (p) คาอ านาจจ าแนก (r) และคาความเชอมนของแบบทดสอบ เรองท 1 พนฐาน ความรทจ าเปนในการเขยนบทวทยโทรทศน

ขอ ความยากงาย อ านาจจ าแนก

1 0.59 0.32 2 0.80 0.38 3 0.34 0.22 4 0.71 0.28 5 0.80 0.24 6 0.80 0.33 7 0.27 0.45 8 0.80 0.24

คาความเชอมนของแบบทดสอบ = 0.38

102

ตาราง 7 คาความยากงาย (p) คาอ านาจจ าแนก (r) และคาความเชอมนของแบบทดสอบ เรองท 2 ภาษา ของวทยโทรทศน

ขอ ความยากงาย อ านาจจ าแนก

1 0.68 0.37 2 0.49 0.58 3 0.80 0.22 4 0.76 0.40 5 0.76 0.41 6 0.51 0.21 7 0.66 0.56 8 0.44 0.59 9 0.44 0.64 10 0.32 0.61 11 0.49 0.52

คาความเชอมนของแบบทดสอบ = 0.65

103

ตาราง 8 คาความยากงาย (p) คาอ านาจจ าแนก (r) และคาความเชอมนของแบบทดสอบ เรองท 3 การเคลอนกลอง (Camera movement)

ขอ ความยากงาย อ านาจจ าแนก

1 0.39 0.73 2 0.41 0.73 3 0.32 0.28 4 0.63 0.68 5 0.59 0.41 6 0.66 0.58 7 0.51 0.62 8 0.39 0.51

คาความเชอมนของแบบทดสอบ = 0.77

104

ภาคผนวก ฉ. ตวอยางบทเรยนบนเครอขายอนเทอรเนต เรอง การเขยนบทรายการวทยและโทรทศนการศกษา

105

106

107

108

109

110

ประวตยอผท าสารนพนธ

112

ประวตยอผท าสารนพนธ ชอ ชอสกล นางสาวปญชล เวยงยง วนเดอนปเกด 12 กนยายน 2529 สถานทเกด จงหวดกรงเทพมหานคร สถานทอยปจจบน ต าแหนงหนาทการงานปจจบน นกวชาการโสตทศนศกษา ภาควชาเทคโนโลยทางการศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ สถานทท างานปจจบน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประวตการศกษา พ.ศ. 2540 ประถมศกษาปท 6 จาก โรงเรยนเพชรรตน ในพระอปถมภ จงหวดกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2546 มธยมศกษาปท 6 จาก โรงเรยนราชวนตบางเขน จงหวดกรงเทพมหานคร พ.ศ. 2550 การศกษาบณฑต สาขาเทคโนโลยสอสารการศกษา จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ พ.ศ. 2554 การศกษามหาบณฑต สาขาเทคโนโลยการศกษา จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ