ระบบบริการสขุภาพของประเทศไทย

กบั

การเข้าถึงบริการ

ของผูป่้วยโรคหวัใจ

รองศาสตราจารยน์ายแพทยปิ์ยะ เนตรวิเชียร

1

สขุภาพ (Health)

เป็นภาวะความเป็นอยู่ท่ีมีความสมบรูณ์ ทางด้านกาย จิตใจ

และสงัคม มิใช่เพียงปราศจากโรคหรือความพิการ เท่านัน้ (WHO)

2

บริการสขุภาพ (Health Care)

เป็นปัจจยัการผลิตอย่างหน่ึงสําหรบัสุขภาพ (สินค้าและ

บริการต่างๆท่ีสามารถรักษา บํารุง และฟ้ืนฟูสุขภาพของ

บคุคล) การผลิตและบริโภคบริการสขุภาพต้องเกิดขึน้พร้อมกนั

และแยกจากกนัไม่ได้

3

ประวติัการบริการสขุภาพในประเทศไทย

-พ.ศ.2424 เกิดอหิวาตกโรคระบาด รชัการท่ี 5 ทรงรบัสัง่

ให้ตัง้โรงพยาบาลชัว่คราว

-พ.ศ.2429 สร้างโรงพยาบาลถาวรบริเวณวงัหลงั

(พระราชวงับวรสถานพิมุข)และเพ่ือเป็นการระลึกถึง

สมเดจ็พระเจ้าบรมวงศเ์ธอเจ้าฟ้าศิริราชกกธุภณัฑ ์

จึงพระราชทานนามว่า “โรงศิริราชพยาบาล”

-พ.ศ.2512 ตัง้มหาวิทยาลยัมหิดล จึงเปล่ียนช่ือเป็น

คณะแพทยศ์าสตรศิ์ริราชพยาบาล

4

-พ.ศ.2430 โรงพยาบาลอเมริกนัมิชชัน่

-พ.ศ.2463 โรงพยาบาลแมคคอรมิ์คโดย คณะมิชชนันารีเพรสไบทีเรียน

(พิธีเปิดโดยสมเดจ็พระราชบิดาฯ พศ.2467) -พ.ศ.2499 โรงพยาบาลนครเชียงใหม่

(เปล่ียนช่ือเป็นโรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่พ.ศ.2526)

-พ.ศ.2523 โรงพยาบาลดารารศัมี

-พ.ศ.2523 โรงพยาบาลนครพิงค ์ (ช่ือเดิม โรงพยาบาลเชียงใหม่)

-พ.ศ.2539 ศนูยบ์ริการสขุภาพพิเศษศรีพฒัน์

โรงพยาบาลในจงัหวดั เชียงใหม่

5

สถานพยาบาล เอกชนแห่งแรกในประเทศไทย

-พ.ศ.2441 Bangkok Nursing Home โดยพ่อค้าชาวองักฤษ

-พ.ศ.2539 เปล่ียนช่ือเป็น BNH

6

การจดับริการสขุภาพ ในประเทศไทย

โดยรฐั -กระทรวงสาธารณสขุ

-มหาวทิยาลยั

-ภาครฐั เชน่ กทม., ทหาร

โดยมลูนิธิ

โดยเอกชน

7

รวมทัง้ส้ิน 1,387 แห่ง

สงักดักระทรวงสาธารณสขุ 943 แหง่

เอกชน 329 แหง่

นอกสาธารณสขุ 115 แหง่

จาํนวนโรงพยาบาลในประเทศไทย

8

1.สวสัดกิารรกัษาพยาบาล ขา้ราชการ

2.ประกนัสงัคม

3.โครงการหลกัประกนัสขุภาพถว้นหน้า

ครอบคลุมประชากรไทย ทัง้หมด

*ประชากรไทย ณ มนีาคม 2557 เทา่กบั 65,884,700 คน

ถกูจดัโดย 3 ระบบใหญ่ๆ ดงัน้ี

9

การจดัสวสัดิการของรฐัด้านบริการสขุภาพ

10

1.เร่ิมใช้เม่ือปี 2523 โดยมีพระราชกฤษฏีกาเงินสวสัดิการการ

รกัษาพยาบาล

2.ครอบคลุมข้าราชการ ลกูจ้างประจาํ และญาติสายตรง

3.จาํนวนสมาชิกรวมประมาณ 4.8 ล้านคน

4.ใช้เงินรวมประมาณ 60,000 ล้านบาท/ต่อปี

5.รฐัรบัผิดชอบค่าใช้จ่ายทัง้หมด

มีดงัน้ี

11

สวสัดิการรกัษาพยาบาลข้าราชการ

-พ.ศ.2497 พรบ.ประกนัสงัคม (ยกเลกิ 2501)

-พ.ศ.2517 ตัง้กองทุนเงนิทดแทน

-พ.ศ.2531 พรบ.กองทุนสวสัดกิารแรงงาน

-พ.ศ.2533 พรบ.ประกนัสงัคม

1.ครอบคลมุผูใ้ช้แรงงาน และญาติสายตรงบางกรณี

2.จาํนวนสมาชิกประมาณ 11 ล้านคน

3.ใช้งบประมาณ เฉพาะการรกัษาพยาบาล ประมาณ 50,000 ล้านบาท/ปี

4.ท่ีมาของเงิน 3 ฝ่าย คือ นายจ้าง ลกูจ้าง 5 % รฐั 2.75 %

ใช้เงินค่ารกัษา 1.5 % (225 บาท จากฐานสงูสดุ 15,000 บาท)

ประกนัสงัคม

12

-พ.ศ.2545 -พรบ. หลกัประกนัสขุภาพแหง่ชาต ิ

-ววิฒันาการจากโครงการ สปน.,สปร.

1. ครอบคลมุประชากร 48.3 ล้านคน

2. ใช้งบประมาณ 100,000 ล้านบาท/ต่อปี

3. รฐัรบัผิดชอบงบประมาณทัง้หมด

โครงการหลกัประกนัสขุภาพถ้วนหน้า

13

14

ข้อแตกต่างของระบบหลกัประกนัสุขภาพของประเทศไทย

1.หลกัความเสมอภาค (Equality)

-ความเท่าเทียมและความเสมอภาคในการเข้าถึงบริการ

-ไม่มีปัญหารายได้หรือถ่ินท่ีอยู่

-บริการต้องกระจายเพียงพอ ทัว่ถึง

2.หลกัความเป็นธรรม (Equity)

-สอดคล้องกบัความจาํเป็นด้านสขุภาพ

-หากความจาํเป็นเท่ากนั ต้องได้รบัเท่าเทียมกนั

หลกัการหรอืแนวคิดเรือ่งระบบและการจดับริการสขุภาพ

15

3.หลกัเสรีภาพ (Freedom)

- เสรีภาพในการเลือกการบริโภคตามความสมคัรใจ

ขึน้อยู่กบัความสามารถในการจ่าย ความพึงพอใจ

4.หลกัประโยชน์สงูสดุ (Optimality)

- คาํนึงถึงประสิทธิภาพในการใช้ทรพัยากร

- บริการดีท่ีสดุ โดยต้นทุนหรือทรพัยากรท่ีเหมาะสม

หลกัการหรอืแนวคิดเรือ่งระบบและการจดับริการสขุภาพ (ต่อ)

16

1.ระบบตลาดเสรี (Entrepreneurial Health System)

- เอกชนดาํเนินการ

- มุ่งเน้นกาํไร

- คณุภาพสงู

- ค่าบริการแพง

รปูแบบการจดัการบริการสขุภาพ

17

รปูแบบการจดัการบริการสขุภาพ (ต่อ)

2.แบบรฐัสวสัดิการ (Welfare Oriented Health System)

- รฐัดาํเนินการ

- อาจให้เปล่าหรือประชาชนมีส่วนร่วม

- เสมอภาคในการเข้าถึงบริการ

- อาจจะไม่มีเสรีภาพในการเลือก

18

รปูแบบการจดัการบริการสขุภาพ (ต่อ)

3.แบบสงัคมนิยม (Social Health System)

- รฐัเป็นเจ้าของทุกอย่าง

- วางแผนจากส่วนกลาง

- การจดับริการขึน้อยู่กบัความจาํเป็นด้านสขุภาพ

- บริการฟรี

- ประสิทธิภาพมกัจะตํา่

19

รปูแบบการจดัการบริการสขุภาพ (ต่อ)

4.แบบครอบคลมุ (Comprehensive Health System)

- รฐัจดัให้ทุกอย่าง

- บริการทุกอย่าง ครอบคลุม ทุกกลุ่มประชากร

- รฐัสนับสนุนการเงินทัง้หมด

20

แนวโน้ม การส่งเสริมและพฒันาธรุกิจเพ่ือสุขภาพ

อดีต ปัจจบุนั อนาคต

เจบ็ป่วย

รกัษาพยาบาลตามมีตามเกิด

หมอผี

หมอบา้น

หมอยา

โรงพยาบาล

รฐับาล

รฐับาล เอกชน มลูนิธิ

มลูนิธิ

เอกชน+เอกชน

รฐับาล+เอกชน

21

การปรบัระบบเพ่ือรองรบัอนาคต

การเข้าถึงบริการ

-สะดวก รวดเรว็

-ไม่มีข้อกาํจดั

-กระบวนการส่งต่อ

22

ความเสมอภาค (Equality)

- การจดับริการท่ีสมัพนัธก์บัความจาํเป็นด้านสขุภาพ

- ความจาํเป็นถกูกาํหนดโดยผูเ้ช่ียวชาญสาขาต่างๆ

- ความตระหนักถึงความจาํเป็นด้านสขุภาพของประชาชน

- ความจาํเป็นท่ีเท่าเทียมกนัต้องได้รบัการดแูลเท่าเทียมกนั

- การจดับริการต้องไม่คาํนึงถึงฐานะ , ถ่ินท่ีอยู่

การปรบัระบบเพ่ือรองรบัอนาคต (ต่อ)

23

คณุภาพและมาตรฐาน

- การจดับริการต้องมีคณุภาพและมาตรฐาน

- ต้องได้รบัการรบัรองคณุภาพ

- สร้างความมัน่ใจว่าผูป่้วยปลอดภยั (Patient Safety)

การปรบัระบบเพ่ือรองรบัอนาคต (ต่อ)

24

ระบบคณุภาพท่ีมีในประเทศไทย

ISO TQA HA JCI DNV-GL

25

การปรบัระบบเพ่ือรองรบัอนาคต (ต่อ)

ในส่วนของ Patient

Safety มี

IPSG ของ WHO

SIMPLE ของ HA

ภาระด้านการเงินการคลงั

• รฐัรบัผิดชอบทัง้หมด

• ประชาชนร่วมรบัผิดชอบ (Copay)

• ประชาชนรบัผิดชอบเอง

- ประกนัสขุภาพ

26

Public Private Partnership : PPP

• ร่วมกนัจดับริการ

• ซ้ือบริการบางส่วน

- ระดบัรฐัต่อเอกชน

- ระดบัโรงพยาบาลรฐัต่อโรงพยาบาลเอกชน

27

28

การจดับริการสาํหรบัผูป่้วยโรคหวัใจ

• ระบบสวสัดิการข้าราชการ

- เข้าถึงและใช้บริการได้ตามสิทธ์ิทุกโรงพยาบาล

• ระบบประกนัสงัคม

- เข้าถึงและใช้บริการได้ในโรงพยาบาลตามบตัร

- ส่งต่อไปรกัษาในโรงพยาบาลรบัส่งต่อ

• ระบบหลกัประกนัสขุภาพถ้วนหน้า

- เข้าถึงและใช้บริการในโรงพยาบาลตามบตัร

- ส่งต่อไปรกัษาในโรงพยาบาลตามระบบส่งต่อ

29

ศนูยร์บัส่งต่อผูป่้วยโรคหวัใจ

ในระบบหลกัประกนัสขุภาพถ้วนหน้า

• โรงพยาบาลท่ีได้รบัการแต่งตัง้เป็นศนูย ์ฯ

- จาํนวน 62 แห่ง

• การกระจายของโรงพยาบาลศนูยร์บัส่งต่อ

- ภาคเหนือ 15 แห่ง

- ภาคตะวนัออกเฉียงเหนือ 14 แห่ง

- ภาคกลาง 24 แห่ง

- ภาคใต้ 9 แห่ง

30

ทีม่า : กองทุนพฒันาระบบริการตติยภูมิ

เฉพาะดา้น สาํนกัพฒันาคุณภาพบริการ สาํนกังานหลกัประกนัสุขภาพแห่งชาติ

31

32

33

ระบบการเบิกค่ารกัษา

ในระบบประกนัสขุภาพถ้วนหน้า

• ศนูยร์บัส่งต่อส่งต่อเบิกค่ารกัษาจาก สปสช. โดยตรง

- ค่าใช้จ่ายในการรกัษาตาม RW (8,000-9,000 /1 RW)

- ค่าเวชภณัฑแ์ละอปุกรณ์การแพทย ์(ราคากลาง)

34

ระบบการเบิกค่ารกัษา

ในระบบประกนัสงัคม

• ศนูยร์บัส่งต่อส่งข้อมลูค่าใช้จ่ายให้รพ.ตามบตัร

- ค่าใช้จ่ายในการรกัษาตาม RW (11,500/1 RW)

- ค่าเวชภณัฑแ์ละอปุกรณ์การแพทย ์(ราคากลาง)

• รพ.ตามบตัรส่งเบิกค่ารกัษาจากสนง.ประกนัสงัคม

• สนง.ประกนัสงัคมจ่ายเงินให้รพ.ตามบตัร

• รพ.ตามบตัรส่งเงินคืนให้กบัศนูยร์บัส่งต่อ

35

ระบบการเบิกค่ารกัษา

ในระบบสวสัดิการข้าราชการ

• โรงพยาบาลท่ีให้การรกัษาเบิกค่ารกัษาทัง้หมดจาก

กระทรวงการคลงัโดยตรง

36

ผลการดาํเนินการศนูยห์วัใจ โรงพยาบาลเกษมราษฎรป์ระชาช่ืน

OR Heart 2548-2558

รายการ 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558

(มค.-มิย.) รวม Total case 552 535 700 853 1070 983 767 758 616 685 288 7,807 Major Complication 2 3 15 37 43 60 23 27 20 14 2 246 % Major Complication 0.36 0.56 2.14 4.34 4.02 6.10 3.00 3.56 3.25 2.04 0.69 3.15

Cath Lab 2548-2558

รายการ 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558

(มค.-มิย.) รวม Total case 213 1261 1745 2751 3424 3309 3246 3258 2368 2248 1061 24,884 Major Complication 0 2 8 5 15 2 3 3 0 1 1 40 % Major Complication 0.00 0.16 0.46 0.18 0.44 0.06 0.09 0.09 0.00 0.04 0.09 0.16

37