จดประสงคการเรยนร

หลงจากจบบทเรยนแลวผเรยนสามารถ

1. บอกทศทางการมองภาพฉายดานตาง ๆ ได

2.อธบายหลกการมองภาพและจดต าแหนงภาพฉายสามดานของงานทรงเหลยม ตดตรงใหอยในต าแหนงของภาพฉายมมท 1 ตามระบบ ISO Method E

และมมท 3 ISO Method Aได

3. บอกวธการเขยนภาพฉายทศตาง ๆ ได

4. อธบายการเขยนเสนตาง ๆ ในภาพฉายได

5. เขยนภาพฉายสามดานของงานรปทรงเหลยมตดตรงตามแบบทก าหนดได

6 4

5

3

2 1

การมองภาพฉายชนงานตามทศทางของการมอง สามารถมองได 6 ดาน ซงมลกษณะตามพนทผวและจ านวนพนทผวของชนงานในแตละดาน

หลกการเขยนภาพฉายมมท1และมมท3

ความสง

ภาพสามมตประกอบไปดวย ความกวาง ความยาว และความสง อยในภาพเดยวกน

ภาพสองมต เปนการมองภาพแนวตรงของแตละดาน ประกอบดวย ขนาดสองมต ถาตองการทราบรายละเอยดของขนาดครบทกมต ตองใชภาพสองมตตงแตสองดานขนไปมาประกอบกน

ความกวาง

ความสง

ความยาว

ความสง

ความยาว

ความกวาง

90

360 270

180

4

3

2

1

0

ทศทางการมอง

ฉากรบภาพ

0 – 90 องศา เปนฉากรบภาพมมท 1 (First Angle Projection)

90 – 180 องศา เปนฉากรบภาพมมท 2 (Second Angle Projection)

180 – 270 องศา เปนฉากรบภาพมมท 3 (Third Angle Projection) 270 – 360 องศา เปนฉากรบภาพมมท 4 (Fourth Angle Projection)

ภาพทมองเหนจะปรากฏอยดานหลงตามทศทางการมอง ซงจะเหนเปนภาพ สองมต คอ ความกวางกบความสง เรยกวา ภาพดานหนา ( Front View)

ทศทางการมอง

ทศทางการมอง

การมองภาพตามทศทางการมองดานบน จะเหนเปนภาพสองมตเชนกน คอ ความกวาง และความยาว เรยกวา ภาพดานบน (Top View)

การมองภาพทางดานซายมอตามทศทางการมองจะเหนเปนภาพสองมต เชนกน คอ ความยาว และความสง เรยกวา ภาพดานขาง (Side View)

ภาพดานขางจะตองเปนภาพทอยทางดานซายมอของภาพดานหนาเสมอ

ทศทางการมอง

ภาพฉายทเกดขนจากการมองชนงานในทศทางตงฉากกบชนงานซงสามารถมองและเขยนภาพฉายไดทงหมด 6 ดาน สวนใหญนยมเขยนเพยง 3 ดาน กสามารถทราบรายละเอยดไดครบถวน

ภาพดานบน

ภาพดานหนา ภาพดานขาง

ภาพดานหนา ภาพดานขาง

ภาพดานบน

ภาพฉายมมท 1 (First Angle Projection) ISO Method E ( E = European)ตาม DIN ISO 5456-2 (1998-04)

หลกการฉายภาพมมท 1 มหลกเกณฑดงน

ภาพดานขางจะอยขวามอของภาพดานหนา

ภาพดานบนจะอยดานลางของภาพดานหนา

ความยาว

ความสง

ความกวาง

การมองชนงานตามทศทางการมองในแตละดาน จะเกดเปนภาพสองมต ซงมความสมพนธกน ดงน

-ภาพดานขางเกดจากการมองทางดานซายมอของภาพดานหนา

-ภาพดานบนเกดจากการมองทางดานบนของภาพดานหนา

ขนาดความสงของภาพดานหนาจะเทากบความสงของภาพดานขาง

ขนาดความยาวของภาพดานขางจะเทากบความกวางของภาพดานบน

ขนาดความกวางของภาพดานหนาจะเทากบความกวางของภาพดานบน

ความยาว

การแสดงสญลกษณวธฉายภาพไวทหวกระดาษเขยนแบบ

วางภาพฉาย 3 ดาน ภาพดานหนาจะตองหางจากขอบกระดาษทงดานบน และดานขาง ซายมอ ประมาณ 20 มลลเมตร และระยะหางระหวางภาพดานละ25 มลลเมตร

10

30

20

10

20

20 14 10 7 5 3.5 2.5 1.8 ความสง h เชน ตวหนงสอใหญ

(ขนาดก าหนด) เปน mm

h = ความสงของตวอกษรเปน มม.

H = 2 เทาของความสง

d = 0.1 เทาของความสง

ภาพสญลกษณวธฉายภาพมมท1 h

H 3·d

H

ทศทางการมอง

ภาพทมองเหนจะปรากฏอยดานหลงตามทศทางการมอง ซงจะเหนเปนภาพสองมต คอ ความกวางกบความสง เรยกวา ภาพดานหนา ( Front View)

ทศทางการมอง

การมองภาพตามทศทางการมองดานบน จะเหนเปนภาพสองมต เชนกน คอ ความกวาง และความยาว เรยกวา ภาพดานบน (Top View)

ทศทางการมอง

การมองภาพทางดานขวามอตามทศทางการมองดานขาง จะเหนเปนภาพสองมต เชนกน คอ ความยาว และความสง เรยกวา ภาพดานขาง (Side View) ภาพดานขางจะตองเปนภาพทอยดานขวามอของภาพดานหนาเสมอ

ภาพดานหนา ภาพดานขาง

ภาพดานบน

จะไดภาพฉายทเกดขนจากการมองชนงานในทศทางตงฉากกบหนางาน ซงสามารถมองและเขยนภาพฉายทงหมด 6 ดาน สวนใหญนยมเขยนเพยง 3 ดาน จะทราบรายละเอยดครบถวน

ภาพฉายมมท 3 (Third Angle Projection) ISO Method A ( A = American ) ตาม DIN ISO 5456-2 (1998-04)

ภาพดานหนา ภาพดานขาง

ภาพดานบน หลกการวางภาพฉายมมท 3 มหลกเกณฑดงน

ภาพดานขาง จะอยขวามอของภาพดานหนา

ภาพดานบน จะอยดานบนของภาพดานหนา

ความกวาง ความยาว

ความยาว

ความสง

ภาพดานขางเกดจากการมองทางดานขวามอของภาพดานหนา

ภาพดานบนเกดจากการมองทางดานบนของภาพดานหนา

การมองชนงานตามทศทางการมองในแตละดาน เกดเปนภาพสองมต ซงมความสมพนธ ดงน

ขนาดความสงของภาพดานหนา เทากบความสงของภาพดานขาง ขนาดความกวางของภาพดานหนา เทากบความกวางของภาพดานบน ขนาดความยาวของภาพดานบน เทากบความยาวของภาพดานขาง

การแสดงสญลกษณวธฉายภาพไวทหวกระดาษเขยนแบบ

วางภาพฉาย 3 ดาน ภาพดานหนาจะตองหางจากขอบกระดาษทงดานบน และดานขาง ซายมอ ประมาณ 20 มลลเมตร และระยะหางระหวางภาพดานละ25 มลลเมตร

10

30

20

10

20

20 14 10 7 5 3.5 2.5 1.8 ความสง h เชน ตวหนงสอใหญ

(ขนาดก าหนด) เปน mm

h = ความสงของตวอกษรเปน มม.

H = 2 เทาของความสง

d = 0.1 เทาของความสง

ภาพสญลกษณวธฉายภาพมมท3 h

H 3·d

H

ทศทางการมองเหมอนกน ม 3 ทศทางการมอง คอ ดานหนา ดานบน และดานขาง

ภาพดานหนา ภาพดานขาง

ภาพดานบน

ภาพดานหนา

ภาพดานขาง ภาพดานบน

ภาพฉายมมท 3 ภาพฉายมมท 1

ภาพดานขางของการมองภาพฉายมมท 1 เกดจากการมองภาพดานซายมอของภาพดานหนา ภาพดานขางของการมองภาพฉายมมท 3 เกดจากการมองภาพดานขวามอของภาพดานหนา

การน ามาใชงาน ประเทศในกลมยโรปจะใชการมองภาพฉายมมท 1 ประเทศในกลมสหรฐอเมรกาจะใชการมองภาพฉายมมท 3 ประเทศไทยมใชทงสองระบบ คอ ภาพฉายมมท 1 และมมท 3 แตระบบทใชเปนมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมคอ การมองภาพฉายมมท 1 ดงนน การศกษาวธการเขยนภาพฉายรปทรงตาง ๆ ตอไปน จะแสดงวธการเขยนเฉพาะภาพทเกดจากการมองภาพฉายมมท 1 เทานน

ภาพดานหนา ภาพดานขาง

ภาพดานบน

ภาพฉายมมท 1

ภาพดานหนาเปนภาพทมรายละเอยดมากทสด

วธการเขยนภาพฉายงานทรงเหลยมตดตรง

ถายขนาดจากภาพดานหนา มายงภาพดานบนดวยเสนเตมเบา (0.25 มลลเมตร)

น าเอาขนาดความยาวของชนงานมาเขยนดวยเสนเตมบาง (0.25มลลเมตร)ของภาพดานบน

เขยนเสนขอบรปขอบชนงานทมองเหนดวยเสนเตมหนก (0.5 มลลเมตร )ลงบนขอบชนงานทมองเหนของภาพดานบน

ถายขนาดจากภาพดานหนา ดวยเสนเตมเบา(0.25 มลลเมตร) มายงภาพดานขาง

เขยนเสนท ามม 45 องศา ดวยเสนเตมเบา (0.25 มลลเมตร) จากมมขวามอของภาพดานหนา

เขยนเสนฉายจากภาพดานบนมายงเสนท ามม 45 องศา ดวยเสนเตมเบา (0.25 มลลเมตร)

เขยนเสนฉายจากเสนท ามม 45 องศา ไปยงภาพดานขางดวยเสนเตมเบา (0.25 มลลเมตร)ของภาพดานขาง

เขยนเสนขอบรปขอบชนงานทมองเหนดวยเสนเตมหนก (0.5 มลลเมตร) และขอบชนงานทมองไมเหน ใหเขยนดวยเสนประ (0.35 มลลเมตร)ของภาพดานขาง

ภาพฉายทงสามดานกจะเปนเสนตรงทตงฉากกนทกดาน

ก าหนดขนาด รายละเอยดตาง ๆ ใหครบตามกรรมวธการผลต

35

30

14

8 30

22

ควรหลกเลยงการก าหนดขนาดทเสนประ

การวางภาพฉาย 3 ดาน ภาพดานหนาจะตองหางจากขอบกระดาษทงดานบน และดานขาง ซายมอ ประมาณ 20 มลลเมตร และระยะหางระหวางภาพดานละ25 มลลเมตร

เขยนภาพสญลกษณแสดงวธฉายภาพแสดงไวทหวกระดาษเขยนแบบ

ใบงาน 1. จากรปจงเขยนแบบภาพ3 ดาน ภาพฉายมมท1 โดยใชมาตราสวน1:2 พรอมก าหนดขนาดลงในแบบภาพฉายใหถกตอง (ขนาดวดจากแบบ)

ใบงาน 2. จากรปจงเขยนแบบภาพ3 ดาน ภาพฉายมมท1 โดยใชมาตราสวน1:1 พรอมก าหนดขนาดลงในแบบภาพฉายใหถกตอง (ขนาดวดจากแบบ)

3. จากรปจงเขยนแบบภาพ3 ดาน ภาพฉายมมท1 โดยใชมาตราสวน2:1 พรอมก าหนดขนาดลงในแบบภาพฉายใหถกตอง (ขนาดวดจากแบบ)

ใบงาน

เฉลยใบงาน 1. จากรปจงเขยนแบบภาพ3 ดาน ภาพฉายมมท1 โดยใชมาตราสวน1:2 พรอมก าหนดขนาดลงในแบบภาพฉายใหถกตอง (ขนาดวดจากแบบ)

2. จากรปจงเขยนแบบภาพ3 ดาน ภาพฉายมมท1 โดยใชมาตราสวน1:1 พรอมก าหนดขนาดลงในแบบภาพฉายใหถกตอง (ขนาดวดจากแบบ)

เฉลยใบงาน

3. จากรปจงเขยนแบบภาพ3 ดาน ภาพฉายมมท1 โดยใชมาตราสวน2:1 พรอมก าหนดขนาดลงในแบบภาพฉายใหถกตอง (ขนาดวดจากแบบ)

เฉลยใบงาน