สถานการณสมนไพรไทย

นางสาวขนษฐา พงษปรชา

ผอ านวยการกล ม สง เสรมพชสมนไพรและ เครองเทศ

ส านกสง เสรมและ จดการสนคาเกษตร

ความส าคญ

การใชประโยชน

- ยารกษาโรค (คน ปศสตว)

- อาหารเสรม

- เครองส าอางค

- เครองดมบ ารงสขภาพ

- ผลตภณฑสปา

- ปองกนก าจดศตรพช

ความส าคญ

สถานการณโลก

- มลคาการใชสมนไพรทวโลก (ส ารวจป 2550) 83,000 ลานเหรยญ

- มแนวโนมเพมเปน 1.15 แสนลานเหรยญ ในป 2563 เนองจากกระแสการดแลสขภาพและความงามดวยสมนไพรแทนการแพทยกระแสหลก

- 50% ยาสมนไพร 30% อาหารและอาหารเสรม

20% ผลตภณฑเสรมความงาม

ความส าคญ

มลคาการใชสมนไพรไทย

การใชประโยชน มลคา (ลานบาท)

ยา (แพทยแผนไทยใน รพ.70 แหง) 14,000

ผลตภณฑอาหารเสรม 80,000

อน ๆ (เครองดม ผลตภณฑสปา ฯลฯ) 30,000

ความส าคญ

ขอสงการนายกรฐมนตร

“ใหกระทรวงสาธารณสขและกระทรวง

ทเกยวของ เชน กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงพาณชย

พฒนาพชสมนไพรไทยใหสามารถใชประโยชนไดอยางมประสทธภาพ

เพอใหเปนทยอมรบและสรางมลคาเพมใหแกผลตภณฑแปรรปจาก

สมนไพรไทย”

ความส าคญ

แผนแมบทแหงชาตวาดวยการพฒนาสมนไพรไทย ฉบบท 1

พ.ศ. 2560-2564

เปาหมาย

1. ประเทศไทยสงออกวตถดบสมนไพรคณภาพและ

ผลตภณฑชนน าของภมภาคอาเซยน

2. มลคาวตถดบและผลตภณฑสมนไพรเพมขน

อยางนอย 1 เทาตว

ความส าคญ

แผนแมบทแหงชาตวาดวยการพฒนาสมนไพรไทย ฉบบท 1

พ.ศ. 2560-2564

ยทธศาสตรท 1 สงเสรมผลตผลของสมนไพรทมศกยภาพ

ตามความตองการของตลาดทงในและตางประเทศ

ยทธศาสตรท 2 พฒนาอตสาหกรรมและการตลาดสมนไพร

ใหมคณภาพระดบสากล

ยทธศาสตรท 3 สงเสรมการใชสมนไพรเพอการรกษาโรคและสรางเสรมสขภาพ

ยทธศาสตรท 4 สรางความเขมแขงของการบรหารและนโยบายภาครฐ

ความส าคญ

กระทรวงเกษตรและสหกรณ / ยทธศาสตรท 1: สงเสรมผลผลตฯ

เปาประสงค

1. สงเสรมการปลกพชสมนไพร แปรรปเบองตนอยางมคณภาพ

2. มปรมาณวตถดบสมนพรคณภาพ พอเพยงใกลเคยงตอ

ความตองการใชของผประกอบการอตสาหกรรม

3. อนรกษสมนไพรไทยใหคงใชประโยชนไดอยางยงยน

ความส าคญ

กระทรวงเกษตรและสหกรณ / ยทธศาสตรท 1: สงเสรมผลผลตฯ

เปาหมาย (ทงหมด 10 ขอ)

1. ปลกสมนไพรทไดมาตรฐาน 43,300 ไร

2. สงเสรม กลม กษก. สหกรณ วสช. ดานการแปรรป 50 แหง

3. มมาตรฐาน GAP/GACP หรออน ๆ อยางนอย 30 ชนด

4. มฐานขอมลพนทปลก 1 ฐานขอมล

สถานการณสมนไพรไทย

การผลต

แหลงวตถดบ 3 แหลง

1. การปลก

2. เกบจากแหลงธรรมชาต

3. น าเขา

สถานการณสมนไพรไทย

พนทปลก : 26 ชนด (ทรายงาน) 47,956 ไร 10 อนดบแรก ไดแก

พพพพ

ทมา: ศนยเทคโนโลยสารสนเทศฯ กรมสงเสรมการเกษตร 2559

ชนดพช พนท (ไร) ครวเรอน แหลงปลกส าคญ

1. วานหางจระเข 11,132 1,017 ประจวบฯ กาญจนฯ ราชบร

2. ขมนชน 7,680 1,755 กาญจนฯ ปราจนฯ ราชบร

3. กฤษณา 6,880 1,959 จนทบร ตราด นครนายก

4. พรกไทย 6,602 2,599 จนทบร พษณโลก นครศรฯ

5. กระเจยบแดง 3,982 756 ลพบร สพรรณฯ กาญจนฯ

สถานการณสมนไพรไทย

พนทปลก : 26 ชนด (ทรายงาน) 47,956 ไร 10 อนดบแรก ไดแก

ทมา: ศนยเทคโนโลยสารสนเทศฯ กรมสงเสรมการเกษตร 2559

ชนดพช ครวเรอน พนท (ไร) แหลงปลกส าคญ

6. มะแขวน 3,801 808 นาน ล าปาง

7. บวบก 1,902 344 นครปฐม นครศรฯ นนทบร

8. กระวาน 1,488 165 จนทบร นครศรฯ

9. พล 824 364 ชยภม ฉะเชงเทรา สงขลา

10. กระชายด า 521 104 เพชรบรณ สระบร ราชบร

สถานการณสมนไพรไทย การผลต (ตอ)

- ผผลตสวนใหญเปนเกษตรกรรายยอย

ประมาณ 10,000 ครวเรอน

- วสาหกจชมชนผลตสมนไพร 315 วสช.

- วสาหกจชมชนผลตผลตภณฑแปรรป 1,929 วสช.

สถานการณสมนไพรไทย การตลาด

- ตองการสมนไพรกวา 300 ชนด

- ศนยกลางตลาดอยทกรงเทพฯ : จกรวรรด

- ผรวบรวมผลผลต : สงขลา ราชบร นรคปฐม

- โรงบด : กรงเทพฯ และปรมณฑล

สถานการณสมนไพรไทย

การตลาด : การน าเขา มลคารวม (ป 2558) 17,340 ลานบาท

- ในรปวตถดบ พรกไทย อบเชย จนทนแปดกลบ

ลกจนทนเทศ สมนไพรกลมโกษฐ กลมเทยน

และอน ๆ จาก จน อนเดย และอนโดนเซย

- ในรป สารหอมระเหย จากเนเธอรแลนด ไอรแลนด และอนโดนเซย

สถานการณสมนไพรไทย

การตลาด : การสงออก

มลคาการสงออกสมนไพรไทย

ทมา: กรมสงเสรมการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย 2558

รปแบบ มลคา (ลานบาท)

วตถดบสมนไพร 500

สารสกด 270

ผลตภณฑเครองส าอาง (สบ แชมพ ผลตภณฑดแลผว ทมสมนไพรเปนสวนผสม)

71,000

สถานการณสมนไพรไทย

การตลาด : แนวโนม

ดมาก

ปญหา

1. การบรหารจดการดานอปสงคและอปทาน

2. คณภาพและมาตรฐาน - ปรมาณสารออกฤทธ - การปนเปอน - การรบรอง (GAP, อนทรย, อน ๆ) 3. ขาดแคลนพนธ 4. เกษตรกรเปนรายยอย ผลตเปนอาชพเสรม ขายตลาดทองถน ไมสอดคลองกบความตองการของตลาด ทตองการผลผลตปรมาณมาก 5. ขาดขอมลทเชอถอได

แนวทางการสงเสรมพชสมนไพร

1. สงเสรมสมนไพรเพอเศรษฐกจ ไพล ขมนชน กระชายด า และบวบก (อยระหวางเสนอโครงการ)

2. จดท าฐานขอมลการปลกพชสมนไพร

น ารอง 5 จงหวด สระแกว เชยงราย สกลนคร ปราจนบร และสราษฎรธาน (2560)

(2561- 2564 ครบ 77 จงหวด)

3. สงเสรมพชสมนไพรแบบแปลงใหญ

ป 2559 จ านวน 1 แปลง (อ. ทบปด จ. พงงา)

ป 2560 จ านวน 8 แปลง (จงหวด .........)

ป 2561 จ านวน ...... แปลง

แนวทางการสงเสรมพชสมนไพร

4. สงเสรมการพฒนาคณภาพผลผลตใหไดมาตรฐาน

5. จดท าแปลงรวบรวมพนธ

6. เชอมโยงผผลตกบผซอ (ทไมไดอยในแปลงใหญ)

7. สงเสรมการรวมกลมและการบรหารจดการกลม (ทไมไดอยในแปลงใหญ)

ขอบคณคะ