อาจารยพรรณ โรจนเบญจกล

การวางแผนเชงกลยทธ

ปญหา และกระบวนการแกปญหา

• ปญหา คออะไร

– Problem = (Expect – Actual) x Concern

• ความคดสรางสรรค– การมทศนคตเชงบวกตอปญหา

• การตดสนใจทด– ไมจ าเปนตองเปนการตดสนใจทถกตองเสมอไป

– ความจรง, ขอเทจจรง, ขอสนนษฐาน, ความคดเหน หรอการคาดเดา

องคกร

ในอดต

ผลงานท

คาดหวง

ผลงาน

จรง

กลยทธส จดหมายปลายทาง

การบรหารเชงกลยทธ

วางแผนด บรหาร กาวหนา

พฒนาบคลากรองคกร

(แผนกลยทธ)

ท าไมตองบรหารเชงกลยทธ

การเปลยนแปลงของบรบทภายนอกทเปนไปอยางรวดเรว และรนแรงมากขนกลยทธจะตองมความยดหยนมากขนการน าแผนไปปฏบต มความส าคญพอๆกบการวางแผนการบรหารกลยทธตองเปนกระบวนการทเกดขนอยตลอดเวลา และเปนไปอยางตอเนอง -ไมใชเหตการณปละครง

กระบวนการบรหารเชงกลยทธ

การวเคราะห

กลยทธ

การวางแผน

กลยทธ

การน ากลยทธ

ไปส การปฏบต

ทศทางขององคกร

ปจจยภายนอก ปจจยภายใน

ประเดนยทธศาสตร

กลยทธ

จดท าแผนปฏบตการ

การประเมนผล

กระบวนการบรหารเชงกลยทธ

การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกโอกาส ภยคกคาม

จดแขง จดออนการวเคราะหสภาพแวดลอมภายในองคกร

วสยทศน พนธกจ/ภารกจ จดมงหมายเปาประสงค

กลยทธ

กลยทธ

กลยทธ

แผนปฏบตการ๏ กจกรรม๏ เวลา๏ ผปฏบต๏ งบประมาณ๏ ตวชวด

๏ การจดท าแผนปฏบตการ ๏ การพฒนาองคการ ๏ การปรบการด าเนนงาน

การตดตาม ควบคม ประเมนผล 3. การควบคมและประเมนผล

1. การวางแผนกลยทธ

2. การน ากลยทธไปปฏบต

ลกษณะของแผนกลยทธเนนใหองคกรมการด าเนนการ และ ปรบพฤตกรรม สภาวะทเหนอกวาแกไขปญหาโดยมเปาหมายรวม (วสยทศน พนธกจ วตถประสงคหลก)ยดหลก “รเขา รเรา” ( วเคราะหสถานะการณ ทกฝาย และ ทงบวกและลบ)การวางแผนเนนกระบวนการ/องคประกอบและความสมพนธมากกวาขนตอนเนนทผลลพธจากการ ปฏบตอยางคลองตวมากกวา

การวเคราะหทางกลยทธ

SWOT - เปนเครองมอพนฐานสดในการวเคราะหกลยทธใชกนอยางแพรหลาย มกจะพบในทกแผน แตมกจะเปนการวเคราะหไวเฉยๆ โดยไมไดน ามาใช หรอเปนการจดท าในลกษณะ “ขอไปท”ขอคดเลกๆ นอยๆ ในกระบวนการวเคราะห

•มองแบบ Outside – In ไมใช Inside – Out แตเพยงอยางเดยว (คดโดยนงสมมตเอาเอง และคดวาหนวยงานตนเองเปนอยางไร โดยขาดขอมลสนบสนน)•อยาคดแตเฉพาะในปจจบน จะตองคดถงโอกาสและภยคกคามทมโอกาสเปนไปไดทจะเกดขนในอนาคต (สาม ถง หาป)•SWOT แตละขออาจจะมน าหนกหรอความส าคญทแตกตาง

วเคราะหเสรจแลว ควรจะสรปใหเหนภาพไดดวยวาสถานการณของหนวยงานเปนอยางไร

“เรา-เขา” หรอคอใคร?

ตวแปร : สงมอทธพลทส าคญตอองคกร

ทกอใหเกดความส าเรจ หรอ ความลมเหลว

ตวแปร “เรา” สภาวะภายในองคกร (องคกรควบคมได)ตวแปร ทเปน ปจจยพนฐานการประกอบการ คน เงน ขาว วตถดบ

ตวแปร ในการด าเนนการ การบรหาร การผลต ขาย วฒนธรรม

ตวแปร ทเปนผลผลต คณภาพสนคา บรการ ภาพลกษณ ฯลฯ

ตวแปร “เขา” สภาวะภายนอก (องคกรควบคมมได)ตวแปร ทเปน(จะเปน)สภาวะทมอทธพลตอ เศรษฐกจ สงคม การเมอง เทคโนฯ

ตวแปร ทเปน(จะเปน)ลกคา ประชาชน ผประกอบการ

ตวแปร ทเปน(จะเปน)คแขง ประชาคมตางประเทศ ฯลฯ

การวางแผนกลยทธ

แผนกลยทธ Strategic Planning

1. การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกองคกร2. การวเคราะหสภาพแวดลอมภายในองคกร3. การสรปโอกาส ภยคกคาม จดแขง และจดออน4. การก าหนดกลยทธ5. การทบทวนวสยทศน พนธกจ จดมงหมาย และวตถประสงค

การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกองคกร

• วเคราะหสภาพแวดลอมทวไป

• วเคราะหสภาพแวดลอมเชงปฏบตการ (สภาพแวดลอมทเกยวกบการปฏบตงานโดยตรง)

• สงเคราะหสภาพแวดลอมภายนอก

P oliticE conomicS ocioculturalT echnology

สภาพปญหาผรบประโยชน / ลกคาความตองการไดรบบรการ

สภาพขององคกรทปฏบตงานเกยวกบเรา

ตลาดแรงงาน

การวเคราะหสภาพแวดลอมภายนอกองคกรปจจยภายนอก น าหนก คะแนน น าหนกxคะแนน ขอพจารณา

โอกาส (Opportunities)

- รฐบาลสนบสนนการศกษา 0.15 5 0.75 ไมมปญหาดานเงนทน

- ตลาดตองการบณฑตสาขาวทยาศาสตร และ

เทคโนโลย

0.15 5 0.75 ควรเพมจ านวนและขยายสาขา

- การเจรญเตบโตของอาเซยน 0.05 1 0.05 ควรเพมหลกสตรนานาชาต

- เอกชนคดคาเลาเรยนสง 0.05 2 0.10 เปนผลดานบวก

- การโทรคมนาคมทนสมย 0.10 3 0.30 เปนผลดานบวก

ขอจ ากด (Threats)

- การเขมงวดดานกฎระเบยบ 0.10 2 0.20 ขาดความคลองตว

- ทศทางการพฒนาประเทศไมชดเจน 0.10 3 0.30 กระทบการวางแผนในระยะยาว

- นโยบายการจ ากดอตราก าลง 0.15 3 0.45 กระทบการขยายงาน

- สถาบนตางชาตเขามาจดการศกษาในไทย 0.05 2 0.10 ตองจบตามอง

- ขาดความรวมมอระหวางสถาบน 0.10 3 0.30 เปนสงท ตองพฒนา

รวม 1 3.30

การวเคราะหสภาพแวดลอมภายในองคกร

• 4 M (Man Money Material Management)• 7 S’s McKinsey (Structure, System, Strategy, Staff,

Style, Skill, Shared Value)• ความสามารถในการผลตสนคา / บรการ• ความสามารถดานการบรหารจดการ • กระบวนการหลก และ ระบบสนบสนน Core process and

system• การเชอมโยงคณคา Value chain• ความสามารถของก าลงพล• วฒนธรรมองคกร

การวเคราะหจดออน

• การขาดแผนงาน แผนกลยทธ

• เทคนควชาการลาสมย

• ขาดเครองมอททนสมย

• ขาดคานยมรวม

• วฒนธรรมองคกร บรรยากาศในการท างานทเฉอยชา

• ขาดบคลากรทมคณภาพ

• ฯลฯ

การวเคราะหจดแขง

• สมรรถนะขององคกร เชน การบรหารจดการ บคลากร

• เงนทน

• ความสามารถดานวชาการ

• ประสบการณ

• ฯลฯ

การวเคราะหสภาพแวดลอมภายในองคกร

ปจจยภายใน น าหนก คะแนน น าหนกxคะแนน ขอพจารณา

จดแขง (Strengths)

- ท าเลทตงด ไปมาสะดวก 0.15 5 0.75 ใชเวลาเดนทางนอย

- อาจารยความรสงมาจ านวนมาก 0.15 5 0.75 เชยวชาญการสอน

- เครองมออปกรณพรอม 0.10 4 0.40 จดการสอนไดมคณภาพ

- บคลากรมมนษยสมพนธด 0.05 3 0.15 เปนผลดตอการปฏบตงาน

- สถาบนมชอเสยงในกลมอาเซยน 0.05 3 0.15 ในสาขาวทยาศาสตรและเทคโนโลย

จดออน (Weaknesses)

- งานวจยยงมนอย 0.15 4 0.60 ขาดการพฒนาวชาการ

- ระบบสารสนเทศไมมประสทธภาพ 0.15 4 0.60 จ าเปนตองปรบปรงโดยเรว

- บคลากรขาดความรกองคกร 0.10 3 0.30 มความเหนแกตว

- ขาดการบ ารงรกษาสนทรพย 0.05 3 0.15 จ าเปนตองรอด าเนนการ

- ขาดสงอ านวยความสะดวก 0.05 4 0.20 ควรลงทนทนท

รวม 1.00 4.05

การสรปโอกาส ภยคกคาม จดแขง และจดออนStrengths = S Weaknesses = W

1. ทำเลทตงด ไปมาสะดวก 1. งานวจยยงมนอย

2. อาจารยความรสงมาจำนวนมาก 2. ระบบสารสนเทศไมมประสทธภาพ

3. เครองมออปกรณพรอม 3. บคลากรขาดความรกองคกร

4. บคลากรมมนษยสมพนธด 4. ขาดการบำรงรกษาสนทรพย

5. สถาบนมชอเสยงในกลมอาเซยน 5. ขาดสงอำนวยความสะดวก

Opportunities = O SO Strategies WO Strategies

1. รฐบาลสนบสนนการศกษา 1.ขยายสาขาและเพมจำนวนนกศกษา 1. เพมเตมการวจย

2. ตลาดตองการบณฑตสาขาวทยาศาสตร

และ เทคโนโลย

2. เพมการจดการเรยนการสอนหลกสตร

นานาชาต

2. ปรบปรงรบบสารสนเทศ

3. การเจรญเตบโตของอาเซยน 3. เพมเตมสงอำนวยความสะดวกใหเพยงพอ

4. เอกชนคดคาเลาเรยนสง 4. บำรงรกษาทรพยสนใหสามารถใชงานไดด

5. การโทรคมนาคมทนสมย

Threats = T ST Strategies WT Strategies

1. การเขมงวดดานกฎระเบยบ 1. ปรบเปลยนเปนมหาวทยาลยนอกระบบ 1. จำหนายทรพยสนทใชไมได

2. ทศทางการพฒนาประเทศไมชดเจน 2. จดการศกษาโดยใชเทคโนโลยเขามาชวย 2. ทำการสำรวจปญหาเพอหาแนวทางแกไข

3. นโยบายการจำกดอตรากำลง

4. สถาบนตางชาตเขามาจดการศกษาในไทย

5. ขาดความรวมมอระหวางสถาบน

3. ปรบวธจดการเรยนการสอนโดยใช

เทคโนโลยเขาชวย

3. รวมมอกบสถาบนอนเพอแลกเปลยนการ

ใชทรพยากร

3. ใชระบบจางเหมาในบางกจกรรมทสามารถ

กระท าได

• SWOT Metrix

ขอผดพลาดการวเคราะห SWOT

• เรา-เขา ; บวก-ลบ สบสน

• มองขามตวแปรทมอทธพล

• แปลบทบาทหลกของตวแปรผด

• ขาดความครอบคลม ลกซง

ขอแนะน าในการวเคราะห SWOT

• “วเคราะหบนความเปนจรง-ใหเปนจรงมากทสด”• คาดการณบนฐานขอมล-ขอเทจจรง ทมอยและมความเปนไปไดสง• หลก-เหตผลทใชเปนทฤษฎ-ปรากฏการณทพสจนแลว• ไมใชจนตนาการและสมมตฐานทขดแยงกบความจรง (ไมใชอารมณ-ความรสก

สวนตว)• เปนการประเมนสถานะการณใหทราบขอเทจจรงโดยวนจฉยทถกตองไมมอคต ไมมองฝายเดยว เชน ขาดงบประมาณ งบประมาณไมพอ : ขาดการวางแผนทด และไมจดล าดบความส าคญ ขาดคนท างาน บคลากรไมเพยงพอ : ไมจายงานใหท า ไมอบรมใหท างานได

• เปนความพยายามก าหนดประเดนเพอประโยชนการชน า (การมแรงงานจ านวนมาก เปนประโยชนจรงหรอไม หรอประเดนนาจะเปนประโยชนกวาคอแรงงานสวนใหญขาดฝมอ)

การก าหนดทศทาง

• อดต– มกจะเปนความฝนอนสงสด– มกจะเปนสงทยากทจะบรรล– มกจะเปนสงทจบตองไดล าบาก

• ปจจบน– ควรมองภาพไปในอนาคต ถงสงทองคกรอยากจะเปน– จะตองมองภาพจากขางนอกเขามา ไมใชเพยงสงทฝนเพยงอยางเดยว– ควรจะเปนสงทองคกรอยากทจะเปนในอก 3 – 5 ปขางหนา– เปนจดทชวยใหผบรหารสามารถใชในการอางองหรอเปนหลกเมอจะตองเผชญกบการตดสนใจทส าคญ

– เปนสงทจะขบเคลอนบคลากรทงองคกรใหกาวไปขางหนาดวยกน

ขอควรระวงเกยวกบการก าหนดวสยทศน

• อยาลมวาวสยทศนของหนวยงาน จะตองสอดคลองและสมพนธกบวสยทศนของหนวยงานบงคบบญชา– กระทรวง สอดคลองกบนโยบายรฐบาล– กลมภารกจ สอดคลองกบกระทรวง

• อยาลมในเรองของการสอสาร และถายทอดวสยทศน

การก าหนดกลยทธ

• กลยทธ เปนสงทหนวยงานจะท า หรอ ด าเนนการ เพอใหบรรลเปาประสงคทตงไว

• เปาประสงคแตละประการ จะตองมกลยทธมาสอดรบ• โดยกลยทธเปนภาพใหญทมองถงสงทจะท าใหบรรลเปาประสงค แตยงไมลงไปในรายละเอยดถงขนของโครงการ

• กลยทธแตละขอจะตองมการก าหนดหนวยงานเจาภาพ

การก าหนดกลยทธ

• ตอบสนองตอสงแวดลอมภายนอก และผ รบบรการ

• ไดเปรยบในการแขงขน

• กลยทธแตละดานตองสอดคลองกน

• มความยดหยน

• สอดคลองกบภารกจ / พนธกจ

• เปนไปไดในการด าเนนงาน

• เลอกรบ - ไมรบทกดาน

การก าหนดกลยทธคอการตอบ 3 ค าถามส าคญ

Where are we now?ปจจบนเราอย ณ จดไหน?

Where do we want to go?เราตองการไปส จดไหน?

How do we get there?เราจะไปสจดนนได

อยางไร?

SWOT Analysis

Vision and Goals

Strategies

ความสมพนธผงSWOTและกลยทธ ทางเลอก

S+O=Matching approach

กลยทธ “ขยายพลง” ทเนนการใชจดแขงเพอเปดโอกาสใหมการแขงขนขององคกร

W+O=Off-set approach

กลยทธ “ลองเสยง” แกไขจดออนเพอใชโอกาสทมอยขององคกร

S+T=Covering approach

กลยทธ “ลดเสยง”อาศยจดแขงตานและตรง ภาวะคกคาม

ทมตอวตถประสงคขององคกร

W+T=Mitigation approach

กลยทธ “ลด-เลก” หาทางผานพนจดออนและเลยงภาวะคกคาม

ทปดบงวตถประสงคองคกร