การดแลปองกนภาวะแทรกซอนผปวยใน

อ.พญ.สนทร ธตวเชยรเลศ อ.กตตชย อครพพฒนกล

ภาควชาจกษวทยา คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร

เนอหา

1. การดแลผปวยหลงผาตดจอประสาทตา

2. การดแลผปวยหลงผาตดตอกระจก

3. การดแลผปวยอบตเหต

การดแลผปวยหลงผาตดจอประสาทตา

การเตรยมผปวยกอนผาตดจอประสาทตา

*** การใหความรแกผปวยเกยวกบโรคทางจอประสาทตาโดยเฉพาะ การพยากรณโรคมความส าคญมาก เนองจากผลการรกษา

โรคทางจอประสาทตาสวนใหญจะดขนเลกนอยหรอเทาเดม ***

การใหความร การพยากรณโรค ตองรวมถงญาตผปวยดวย

อาจใหยานอนหลบคนกอนผาตด ตอนเชาท าความสะอาดรางกาย สระผมและลางหนาใหสะอาด

หยอดยาขยายมานตาดวย 1% Mydriacyl ed จนขยายเตมท หยอดยาปฏชวนะ เชน Ciloxan ed , Polyoph ed ท าความสะอาดตาแลวปดพลาสเตอรเปนเครองหมายบงชตาขางทจะผาตด สงผปวยไปหองผาตดพรอมอปกรณพเศษ (ถาม)

การเตรยมผปวยกอนผาตดจอประสาทตา

ชนดของการผาตดจอประสาทตา

การฉดยาเขาวนตา (Intravitreal Injection)

เชนฉดยา antibiotic, anti-VEGF

การฉดกาซเขาวนตา (Pneumatic Retinopexy)

การผาตดวนตารวมกบการฉดสารทดแทนวนตา

(Vitrectomy with vitreous substitute)

เชน น ามน Silicone oil

การผาตดจอตาโดยใชวสดหนนตาขาว (Scleral Buckling)

การฉดกาซเขาวนตา ( Pneumatic Retinopexy) เปนการฉดกาซเขาวนตาเพอรกษาภาวะจอประสาทตาหลดลอกชนดมร

(Rhegmatogenous Retinal Detachment)

กาซจะลอยขนไปดนจอประสาทตาใหกลบเขาท

การฉดกาซเขาวนตา ( Pneumatic Retinopexy) ท ากรณรฉกขาดจอตาอยทางดานบน ตองจดทาคว าหรอตะแคงหลงฉด จอประสาทตาจะเรมตด อาจตองมการยงเลเซอรรอบๆรฉกขาด

กาซเมอดนจอตาตดแลวจะคอยๆลดปรมาณลงขนกบชนด,ความเขมขน

อปกรณพเศษ

อปกรณพเศษ

การผาตด Vitrectomy with Silicone oil fluid เปนการผาตดโดยตดวนตาและฉด Silicone oil ไปกดทบ จอประสาทตาทหลดลอกใหตดกบเขาท

การผาตด Vitrectomy with Silicone oil fluid Silicone oil ม specific gravity เบากวาน า หลงผาตดจงตองมการจดทาคว าหนา

ยกเวนใน Heavy Silicone oil (Oxane HD®) ซงม specific gravity หนกกวาน า จงไมตองคว าหนา

อปกรณพเศษ Silicone oil Heavy liquid

การผาตด Scleral Buckling เปนการผาตดโดยใชวสดหนนตาขาวเพอดนจอประสาทตาใหกลบตดเขาท ไมตองจดทาคว าหนายกเวนมการผาตดฉดกาซรวมดวย

อปกรณพเศษ Buckle Material

การดแลผปวยหลงผาตดจอประสาทตา

ตงแตผปวยเขามาทหอผปวยตองสงเกตทาทางวาถกตามค าสงแพทยหรอไม โดยเฉพาะผปวยทานอนคว า ควรใสใจ ท าความเขาใจ เหนใจ เพอใหผปวยนอนคว าไดอยางมประสทธภาพสงสด ผลการผาตดจะไดมความส าเรจสงสด สวนการดแลอนๆ กเหมอนการดแลทวๆไป

การดแลอนๆ

1. เปดตาตอนเชาวนรงขน 2. ตรวจการมองเหนอยางละเอยด

3. หยอดยาขยายมานตา 1% Mydriacyl หรอ 1% Atropine ed ขางทท าผาตด

4. หยอด Antibiotic + Steroid ed

5. ก าชบผปวยเกยวกบทาทางทแพทยสงอยางเครงครด

ทาทางของผปวยหลงผาตดจอประสาทตา

ทาตางๆ ของผปวย อปกรณผชวย

ทาตางๆ ของผปวย

ทาตางๆ ของผปวย

ระยะเวลา Intravitreal Gas -> 3-5 days

Pneumatic retinoplexy -> 2 wks

Silicone oil injection -> 2-4 wks

อปกรณผชวย

อปกรณผชวย

อปกรณผชวย

ค าแนะน าทาตางๆ ของผปวย

ภาวะแทรกซอนหลงผาตดจอประสาทตา

1. ความดนลกตาเพมสงขน (Ocular hypertension,Secondary Glaucoma)

2. การตดเชอในลกตา (Endophthalmitis)

3. เลอดออกในวนตา (Vitreous hemorrhage)

1.Ocular hypertension Symptoms:

Eye pain

Redness

Blur vision

Nausea/Vomiting

Signs:

Increase IOP

Corneal edema

Secondary Glaucoma

Chronic IOP elevation

Enlarge Cup/Disc ratio

Ocular hypertension

สาเหต: 1. จากการรด Silicone tire ของ Buckle material

2. จากการฉด Gas / Silicone oil เขาในลกตา 3. จากภาวะ Postop. inflammation/ infection

4. จากภาวะ Suprachoroidal hemorrhage

การรกษา: ใหยาลดความดนลกตาชนดหยอดหรอรบประทาน

2.Endophthalmitis

Symptoms:

Severe eye pain

Redness

Blur vision

Discharge

Signs:

Hypopyon

2.Endophthalmitis

สาเหต: 1.Secondary infection from other sites

such as blepharitis

2.Contaminated eyedrops

3.Contaminated surgical instruments or irrigation fluids

การรกษา: 1.Intravitreal injection of Antibiotics

2.Vitrectomy

3.Vitreous hemorrhage

Symptoms:

Blur vision

Signs:

Vitreous hemorrhage

3.Vitreous hemorrhage

สาเหต: 1. Bleeding from retinal vessels

2. Bleeding from neovascularization

3. Active process from disease

การรกษา: 1. Bed rest,Head elevation

2. Observe, Vitrectomy

การดแลผปวยหลงผาตดตอกระจก

การเตรยมผปวยกอนผาตดตอกระจก

*** การใหความรแกผปวยเกยวกบโรคตอกระจกมความส าคญมาก เนองจากผลการรกษาสวนใหญจะดขน แตถาเกดภาวะแทรกซอนขนแลวผลการรกษาอาจไมดกได ***

การใหความร การพยากรณโรค ตองรวมถงญาตผปวยดวย

อาจใหยานอนหลบคนกอนผาตด ตอนเชาท าความสะอาดรางกาย ศรษะ ลางหนาสะอาด

หยอดยาขยายมานตาดวย 1% Mydriacyl ed จนขยายเตมท หยอดยาปฏชวนะ เชน Ciloxan ed , Polyoph ed ท าความสะอาดตาแลวปดพลาสเตอรเปนเครองหมายบงชตาขางทจะผาตด สงผปวยไปหองผาตดพรอมอปกรณพเศษ เชน เลนสแกวตาเทยม

การเตรยมผปวยกอนผาตดตอกระจก

อปกรณพเศษ

IOL

ชนดของการผาตดตอกระจก

Intracapsular Cataract Extraction (ICCE)

Extracapsular Cataract Extraction (ECCE)

Phacoemulsification

Intracapsular Cataract Extraction (ICCE)

เปนการผาตดแผลใหญ โดยเอาเลนสออกทงกอน

ท ากรณ complicated case เชน lens subluxation

Extracapsular Cataract Extraction (ECCE)

เปนการผาตดแผลใหญ โดยเอาเลนสทขนออกทงกอน

ท ากรณทตอกระจกแขงหรอสกมาก แผลใหญ (12-13มม.)

Phacoemulsification เปนการผาตดแผลเลก นยมสด คอ

สลายตอกระจกดวยเครองมอทสนดวยความถยานอลตราซาวน

แผลเลก (3-5 มม.)

การดแลผปวยหลงผาตดตอกระจก

นอนทาปรกต ลดการเบง เชน ไอ จาม เบงเพอขบถาย ดแลตามหลกปราศจากเชอ สวนการดแลอนๆ กเหมอนการดแลทวๆไป

การดแลอนๆ

1. เปดตาตอนเชาวนรงขน 2. ตรวจการมองเหนอยางละเอยด

3. หยอด Antibiotic+Steroid ed ขางทท าผาตด 4. ก าชบผปวยเกยวกบค าแนะน าทแพทยสงอยางเครงครด เชน

ระวงน าเขาตาขางผาตดอยางนอย 1 เดอน

ภาวะแทรกซอนทเกดภายหลงการผาตดตอกระจก

Corneal edema

Ocular Hypertension,Secondary Glaucoma

Hyphema

Endophthalmitis

TASS (Toxic Anterior Segment Syndrome)

Corneal edema

Symptoms:

Irritating symptom

Blur vision

Signs:

Localized corneal edema

Ocular Hypertension, Secondary Glaucoma

Symptoms:

Mild-Severe pain

Redness

Blur vision

Signs:

Increase IOP

Corneal edema

Hyphema

Symptoms:

Blur vision

Mild pain/painless

Signs:

IOP elevation

Hyphema

Endophthalmitis

Symptoms:

Pain

Redness

Blur vision Lid edema,Discharge

Signs:

Increased AC cells

Hypopyon

TASS (Toxic Anterior Segment Syndrome)

เปนภาวะอกเสบทไมไดเกดจากการตดเชอ

สามารถเกดตามหลงการผาตด anterior segment

surgery ใดๆกได เกดจาก มสารทใชในระหวางทท าการผาตดหรอมการปนเปอนของ สารใดๆอนๆเขาในแผลผาตด แลวไปมผลท าใหเกด

toxic damage ตอ intraocular tissue

TASS ตวอยางสารทเปนสาเหตของ TASS

1. Intraocular solutions

2. Intraocular anesthetics

3. Intraocular ATB

4. Ophthalmic Viscosurgical Devices

5. Cleaning and Sterilization of Instruments

TASS

Symptoms:

Mild pain/painless

Mild redness

Blur vision

Signs:

Diffuse Corneal edema

Fibrin,Hypopyon

การดแลผปวย TASS เปดตาหยอดยาตามแพทยสง

ใหยาหยอด steroid หยอดถๆ ใหยา oral Prednisolone

ใหยาหยอด antibiotic

แพทยจะมรายงาน

แบบฟอรมเพอการเฝาระวงการอกเสบทมากผดปกตหลงผาตด และประเมนผปวยซ าในชวงเวลาไมนานหลงเรมหยอดยา

การดแลผปวยอบตเหตทางตา

อบตเหตทางตาทพบบอย

1.Chemical Injury สารเคม กรด ดาง กระเดนเขาตา 2.Traumatic Hyphema เลอดออกในชองหนาลกตา 3.Intraocular Foreign Body (IOFB)

สงแปลกปลอมกระเดนเขาตา

4. Rupture Globe บาดแผลฉกขาดจากของมคม

1.Chemical Injury

Chemical Injury เยอบตาอกเสบ (Chemical conjunctivitis)

แผลถลอกกระจกตา (Corneal abrasion)

การรกษาเบองตนทแผนกฉกเฉน

ลางตาในปรมาณทมากพอจนทดสอบแลว คา pH เปนกลาง

การดแลผปวยอบตเหตสารเคมเขาตา

1. เปดตาหยอดยาตามแพทยสง 2. เชดท าความสะอาดรอบตา ระวงน าเขาตากรณมแผลถลอกกระจกตา 3. หยอดยา steroid ลดการอกเสบ 4. หยอดยา antbiotic ปองกนการตดเชอ 5. หยอด lubricant ถๆเรงสรางผวกระจกตา

2. Traumatic Hyphema

การดแลผปวยภาวะเลอดออกในชองหนาลกตา

1. นอนศรษะสง 30 องศา 2. Bed Rest (moderate activity) หามลกเดนไปมาโดยไมจ าเปน แตใหลกไปหองน าได

3. ครอบ Eyeshield

4. เปดตาหยอดยาตามแพทยสง หยอด Steroid ลดการอกเสบในชองหนาลกตา หยอด 1% Atropine ลด ciliary spasm

หยอด Antibiotic ถามแผลถลอกกระจกตารวมดวย

3.Intraocular Foreign Body

4. Rupture Globe

การเตรยมผปวยกอนผาตด

*** การใหความรแกผปวยเกยวกบการพยากรณโรคมความส าคญมาก เนองจากการรกษาบาดแผลทเกดจากอบตเหตไดผลการรกษาไมแนนอนขนกบชนด ความรนแรงของการบาดเจบแรกรบ และภาวะแทรกซอน***

การใหความร การพยากรณโรค ตองรวมถงญาตผปวยดวย

NPO ครอบ Eyeshield

IV fluid, IV. Antibiotic

Tetanus immunization อาจตองมการเตรยมยาปฎชวนะไปหองผาตด

ปดพลาสเตอรเปนเครองหมายบงชตาขางทจะผาตด

การเตรยมผปวยกอนผาตด

ชนดของการผาตด

Anterior segment Surgery

Posterior segment Surgery

การดแลผปวยหลงผาตด

1. เปดตาหยอดยาตามแพทยสง 2. หยอด Antibiotic + Steroid ed

3. ถาตองตรวจจอตาในวนรงขน ใหหยอดยาขยายมานตาขางทผาตดดวย 1% Mydriacyl หรอ 1% Atropine ed 4. ก าชบผปวยเกยวกบความถการหยอดยา ตามทแพทยสงอยางเครงครด 5. เชดท าความสะอาดรอบตา ระวงน าเขาแผลผาตด

Thanks for your attention