Embed Size (px)
Citation preview
คยกบผอาน นพ.ประเวศ วะส
การปฏรปประเทศกบการสรางสขภาพด
ความเจบไขไดปวย ๘๐-๙๐% ทประชาชนเปนกนอยขณะนไมจำาเปนตองเปน ถาเราสนใจสราง
สขภาพดใหเตมท
แตความสนใจของประเทศไปอยทสขภาพเสยเสยมากกวา
คอ ปลอยใหมการเจบปวยแลวไปรบบรการทโรงพยาบาล จนโรงพยาบาลแนนไปหมด ขยายเทาไรก
ไมพอ
แพทย พยาบาลทำางานหนกเกน และไมมเวลาตรวจใหละเอยด มเรองกระทบกระทงกบญาตผปวย
งบประมาณของโรงพยาบาลไมพอใช ทคณตนตองไปวงจากเบตง (ยะลา) ถงแมสาย (เชยงราย) เพอระดมเงน
บรจาคชวยโรงพยาบาลกเพราะเหตน
การปฏรประบบสขภาพทสำาคญ คอ พลกจากการตงรบเปนรก
ตงรบ คอ ตงรบสขภาพเสย ซงนำาความลำาบากและสญเสยดงกลาวขางตน
รก คอ รกสรางสขภาพด โดยทำาทกวถทจะสรางเสรมสขภาพด ใหประชาชนมสขภาพดไมเจบปวย
ลมตายโดยไมจำาเปน ทเรยกวา สรางนำาซอม
ในการนไดมการสราง สสส. ขนมาเปนเครองมอ (สสส. = สำานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรม
สขภาพ) โดยทปจจยทกำาหนดสขภาพดกวา ๘๐% อยนอกแวดวงทเรยกวาการสาธารณสข
เชน อยทเศรษฐกจ การขจดความเหลอมลำา การศกษา สงแวดลอม ศาสนา และการพฒนาจตใจ
การสอสารสาธารณะทด นโยบายสาธารณะทด ชมชนเขมแขง ฯลฯ
จนมคำากลาววา “สขภาพคอทงหมด” (Health is the whole)
สสส. จงไปสนบสนนกจกรรมอยางหลากหลาย ซงผทไมเขาใจวา “สขภาพคอทงหมด” คดวาไปทำาสงท
ไมใชหนาท
ในป ๒๕๕๒-๕๓ สสส. ไดจดประชมระดมความคดเรอง “ปฏรปประเทศไทย” เดอนละครงอยปครง กอน
ทรฐบาลจะประกาศเปนนโยบาย ซงกระแสปฏรปไดขนสงมาในปจจบน จนไปปรากฏในรฐธรรมนญ
และรฐบาลไดตงคณะกรรมการปฏรปดานตางๆ ขนมากวา ๑๐ คณะ
ถางานปฏรปทงหมดสมฤทธผล กจะมผลตอการสรางสขภาพด
เพราะสขภาพคอทงหมดดงกลาวขางตน
นตยสารหมอชาวบาน ด�ำเนนงำนโดยมไดม งหวงก�ำไรทำงกำรคำ คณะบรรณำธกำรและผเขยนทกทำน ชวยกนท�ำเปนวทยำทำน โดยมไดรบ คำตอบแทนใดๆ ทงสน เพรำะมจดมงหมำยรวมกนทจะถำยทอดวทยำกำรไปสประชำชนใหมำกทสด รำยไดหลงจำกหกคำใชจำยและเสยภำษ น�ำไปใช ในกจกรรมสำธำรณประโยชนตำงๆ
2 http://publishing.doctor.or.th
สารบญ ๔๖๔ปท ๓๙ ธนวาคม พ.ศ.๒๕๖๐www.thaihealthbook.com
สำ�นกพมพหมอช�วบ�น บจก.
๓๖/๖ ซอยประดพทธ ๑๐ ถนนประดพทธ
แขวงสามเสนใน เขตพญาไท กรงเทพฯ ๑๐๔๐๐
โทร. ๐ ๒๒๗๘ ๕๕๓๓, ๐ ๒๒๗๘ ๑๖๑๖
โทรสาร ๐ ๒๒๗๑ ๑๘๐๖, ๐ ๒๒๗๑ ๐๑๗๐
บรรณ�ธก�รนตยส�รหมอช�วบ�น
โทร. ๐ ๒๒๗๘ ๕๕๓๓, ๐ ๒๒๗๘ ๑๖๑๖
โทรสาร ๐ ๒๒๗๑ ๑๘๐๖, ๐ ๒๒๗๑ ๐๑๗๐
E-mail : [email protected]
www.thaihealthbook.com
เจ�ของ : สำานกพมพหมอชาวบาน บจก.
บรรณ�ธก�ร ผพมพ ผโฆษณ� : ศ.นพ.ประเวศ วะส
บรรณ�ธก�รอำ�นวยก�ร : ศ.นพ.สนต หตถรตน
บรรณ�ธก�รบรห�ร : รศ.นพ.สรเกยรต อาชานานภาพ
คณะบรรณ�ธก�รบรห�ร
ศ.นพ.เกษยร ภงคานนท
แกว วฑรยเธยร
รศ.นวลอนงค ชยปยะพร
ผศ.เนตรนภา ขมทอง
วรพงษ เกรยงสนยศ
นพ.สมเกยรต แสงวฒนาโรจน
ศรพร โกสม
ภกญ.ดร.สภาภรณ ปตพร
นพ.สรชย ปญญาพฤทธพงศ
ครสรนทร กจนตยชว
นพ.อดศกด ผลตผลการพมพ
นพ.อำานาจ บาล
ประส�นง�น นฤมล ลมปโชตพงษ
ศลปกรรม อดศร จนดาอนนตยศ
โฆษณ� เอกชย ศลาอาสน
บญช/ก�รเงน นงนช จนดาอนนตยศ
อภสราภรณ มลทองชน
จดจำ�หน�ย บรษท เพญบญจดจำาหนาย จำากด
โทร. ๐ ๒๖๑๕ ๘๖๒๖
๐ ๒๒๗๘ ๐๗๐๙-๑๒
พมพท พมพด บจก.
ขอความโฆษณาใดๆ ทตพมพใน
นตยสารหมอชาวบานเปนไปตาม
เงอนไขทางธรกจการคา คณะ
บรรณาธการไมจำาเปนตองเหน
ดวยเสมอไป
๑ คยกบผอาน
การปฏรปประเทศ
กบการสรางสขภาพด
๓ บรรณาธการแถลง
๔ บอกเลาเกาสบ
ความลำาบาก
สรางชวตทเจรญ
พเศษในฉบบ
๖ เรยนรจากขาว
การปมหวใจ(CPR)
และพกยาไอเอสดเอน
๑๐ เรองเดนจากปก
ผกและผลไม๙รส
๙สรรพคณ
๒๓ เรองนาร
ผกปลงเสรมพลงดทอกซ
โรคภยใกลตว
๑๘ คนไขหวเราะ คณหมอทรก
โรคทพบบอยในผสงอาย
๓๐ ชโรค-แจงยา
ขาดเหลกโลหตจาง
๓๖ โรคนาร
หลอดเลอดสมองแตก
เพมขน๒เทา
สาเหตจาก“การสบบหร”
๓๘ ผวสวย หนาใส
การใชแชมพสระผม
๔๑ เขาใจ ไกลโรค
การปองกนการตดเชอHIV
ในยค๔.๐
๔๔ คยกบหมอ ๓ บาท
หมอไฮเทค
การแพทยตะวนออก
๔๖ แพทยแผนจน
เรองของ“ชา”
๓๐
๑๐
๔๖
ปท ๓๔ ฉบบท ๔๐๕ มกราคม ๒๕๕๖ 3
บรรณาธการแถลง
ขอบคณ ผเขยนทกทานทชวยเขยนเปนวทยาทานl บทความทตพมพในนตยสารหมอชาวบาน ยนดทจะใหนำาไปเผยแพรเปน
วทยาทานสประชาชน แตตองไดรบอนญาตเปนลายลกษณอกษร และ
อางองแหลงทมา ชอผเขยน (ซงเปนเจาของลขสทธ) ไมอนญาตใหนำา
ไปเผยแพรเกยวของกบผลประโยชนทางการคา
ปกณกะ
๖๐ อาหารกบสมนไพร
บวลอยนำาขง
๖๒ ตนไม-ใบหญา
งาขาวงาดำา
สรางสรรค-ชวต
๖๔ บนเสนทางชวต
ถกทอสรางประเทศไทย
ในฝน(๑๗) พลงภายใน
เราทำาไดรวมกน
๗๒ เดนไป ปนไป
เดนมากขน
ลดคาใชจายดานสขภาพ
๗๔ พอเพยง ส เพยงพอ
ขนมเปยะบานหนองไฮ
๖๐
สงทายปเกา ตอนรบปใหมหมอชาวบาน ฉบบท ๔๖๔ เดอนธนวาคม
พ.ศ.๒๕๖๐ถงแมวาจะเปนชวงกลางฤดหนาว แตวา
สภาพอากาศเปลยนแปลงตลอดเวลา บางวนม ๓ ฤด (รอน หนาว ฝน) ยอมสงผลตอสขภาพ ไมมากกนอย
การดแลสขภาพตนเองดวยอาหารและการกนทสอดคลองกบวถชวต จะเปนภมตานทาน ทดอยางหนง โดยเฉพาะเรองของ “ผกและ ผลไม” ๙ รส ๙ สรรพคณ จากคอลมนเรองเดนจากปก
นอกจากน มเรองนาสนใจหลายเรอง เชนผกปลง เสรมพลงการขบถาย หนา ๒๓โรคทพบบอยในผสงอาย หนา ๑๘ขาดเหลก โลหตจาง หนา ๓๐เรอง “ชา” ทรรศนะแพทยจน หนา ๔๖การสระผมและแชมพสระผม หนา ๔๐ทำาไม “ตอง” ปมหวใจ หนา ๖สนใจอานเรองไหน กอน-หลง ไดตามสะดวกขอใหผอานหมอชาวบานและคนไทยมความ
สขกบการซอหนงสออานตอนรบปใหม ถงแม จะนำาใบเสรจรบเงนจากการซอหนงสอไปลดหยอนภาษ (อนนอยนด) ไมได
สงทไดจากการอานหนงสอมคณคามหาศาล ตอตนเอง ครอบครว และสงคมไทย
สดทายน ขอใหทกทานกนผกและผลไมดวยความระมดระวงอยางยง เพราะหนวยงานทเกยวของปฏเสธขอเสนอเพอคมครองสขภาพประชาชนของกระทรวงสาธารณสข ดวย การตอใบอนญาตทะเบยนสารเคมทมความเสยงสง คอ พาราควอต จากนตอไปอกอยางนอย ๖ ปแผนดนไทยยงอาบสารเคมรายแรง ชอพาราควอต
กองบรรณาธการ
๕๒ นวดไทย
นวดตวเอง(ตอนท ๓)
๕๔ โยคะศาสตร
ฝกโยคะ-อาสนะ(๑.ทาง)
พอแมลก
๕๖ เดกกบครอบครว
หนาจอ...
คอนำาผงเคลอบยาพษ
๕๘ คำาถามสขภาพผหญง
ประจำาเดอนปกต
๖๒
4 www.thaihealthbook.com
นพ.สรเกยรต อาชานานภาพบอกเลาเกาสบ
ความลำาบากสรางชวตทเจรญคอคำ�พดจ�กใจของคณ
เสรมวฒ สวรรณโรจน เจ�ของ
กจก�รเฉ�กวยช�กงร�วอนโดงดง
ซงกล�วกบเร�ในก�รเสวน�แลก-
เปลยนกนทกำ�แพงเพชรเมอไม
น�นม�น
ท�นไดเล�ถงประวตชวต
สวนตวใหฟงว� เปนคนปทมธ�น
ครอบครวย�กจน เรยนจบแค ป.๔
เปนเดกวด ตอนวยรนเปนคนเกเร
และเคยตดคก
ชวงตดคก ทานไดมโอกาส
อานหนงสอในหองสมด เลมท
โปรดปรานทสด คอ ชวประวตของ
ลนคอลน ซงทานไดอานหนงสอ
เลมนหลายเทยว สามารถเลาเรอง
ลนคอลนใหคนในคกฟงได ทาน
บอกวาไดรบแรงบนดาลใจและ
ขอคดมากมาย ซงทานคดวาเปน
สวนหน งททำาใหประสบความ
สำาเรจในวนน
ท�นพดตดตลกว� “ชวง
หลงๆ นผมเขาคกนบครงไมถวน
เพราะไดรบเชญจากทางเรอนจำา
ไปเลาประวตสวนตวทเคยตดคก
แลวไดดใหผตองขงฟง เพอสราง
แรงบนดาลใจและความหวงให
พวกเขา”
หลงแตงง�น ไดย�ยม�ท
กำ�แพงเพชรกบครอบครว ทำ�ง�น
เปนพนกง�นขบรถของศนยก�ร
“ผมไดดเพราะความยากจน และไดประโยชนจากการตดคก”
ปท ๓๙ ฉบบท ๔๖๔ ธนวาคม ๒๕๖๐ 5
ศกษ�นอกโรงเรยน ในก�รทำ�ง�น
กไดเรยนรวธคดและวธทำ�ง�น
จ�กเจ�น�ยและจ�กผคนต�งๆ ท
ตดตอสมพนธดวย ในชวงนยงได
เข�เรยนก�รศกษ�ผใหญจนจบ
ชน ม.๖
คณเสรมวฒเล�ใหฟงว� จด
เปลยนชวตอกเหตก�รณหนง คอ
วนหนงขณะทยงมอ�ก�รเม�ม�ย
ไดไปตดตอหนวยง�นร�ชก�รแหง
หน ง เหลอบเหนคำ�สอนของ
สมเดจพระญ�ณสงวร สมเดจ-
พระสงฆร�ชฯ ซงเขยนว� “ปใหม
น ขอใหคดด ทำาด แลวชวตจะด”
เกดโดนใจม�ก และตงปณธ�นว�
จะคดดทำ�ด ลดละอบ�ยมข และ
มงมนสร�งฐ�นะ
หลงจ�กนนไดทำ�อ�ชพเสรม
นอกเวล�ร�ชก�ร ลองเปลยนอย
หล�ยอย�ง จนกระทงเมอร�ว ๑๕
ปกอน จงไดหนม�ทดลองทำ�
เฉ�กวยด โดยดดแปลงสตรจ�ก
“เฉ�กวยดอนเมอง” ของเพอน
ทดลองอยน�นเปนปกว�จะสำ�เรจ
ทแรกลองแจกใหคนรจกชมกน
และไดปรบสตรจนคนว�อรอย จง
คอยนำ�ออกจำ�หน�ยนอกจ�กนยง
ไดไปออกร�นต�มง�นต�งๆ โดย
ไดทำ�ก�รส�ธตวธทำ�เฉ�กวยให
ลกค�ทเดนไปม�ในง�นด ปร�กฏ
ว�มคนนยมชมชอบ “เฉ�กวย
ช�กงร�ว” ต�มสตรทคดคนขนเอง
เมอเหนว�มลกค�เพมขน
ม�กม�ย จงไดออกจ�กง�นประจำ�
ม�ทำ�เฉ�กวยข�ยเปนอ�ชพ และไดทำ�ก�รศกษ�และลงมอใชเครองจกร
ในก�รผลต รวมทงไดตดตอซอตนเฉ�กวยทมคณภ�พจ�กอนโดนเซย
๑๐ กว�ปม�นโรงง�นไดขย�ยก�รผลต จนเปนวนละ ๑๐๐,๐๐๐
ถง สงข�ยทวประเทศ ปจจบน ไดขย�ยตล�ดไปยงประเทศเพอนบ�น
คณเสรมวฒเลาดวยความภมใจวา ทกวนทำาบญและบรจาคเงนทำา
สาธารณกศลราวปละ ๒๐ ลานบาท ใหทนนกเรยน สงคนเรยนแพทย
พยาบาล สรางตกโรงพยาบาล บรจาคเครองมอแพทย เปนอาท
ทานไดใหขอคดในการทำางานและการใชชวต ทน�สนใจหล�ยๆ
อย�ง เชน
“กลาคดนอกกรอบ คดแลวลงมอทำา ไมลงมอทำา ไดแตคด ไมมทาง
สำาเรจ”
“การใชชวตครอบครวหรอชวตหนาทการงานใหไดผลด กอยท
ตวทาน ทจะทำาใหคนศรทธาในตวทาน กคอ คณงามความดนนเอง”
“จะด จะประสบความสำาเรจ ขอใหมความกตญญ รกในหนาท
การงาน”
“จะสำาเรจไดตองดวยตวเราเอง จะอยดมความสขไดกดวยตวเราเอง
เราตองมาทำาเอง และใหกำาลงใจตวเอง”
“ผมประสบความสำาเรจ คดดแลว เพราะเราขยน รจกประหยด
รจกกนรจกใช”
เรองราวชวตของเจาตำารบเฉากวยชากงราว สะทอนใหเหนถง
คณคาของการเปนคนชางคด ชางเรยนร รจกคดนอกกรอบ คด
สรางสรรค กลาลองผดลองถก รจกเรยนรจากประสบการณ และม
กศลจต
➔ฉบบหนา...มอะไรใกลถงวนปใหม... มาเปลยนมมมองใหมๆ เรองการดแลสขภาพตนเอง
เนนการปองกนโรคจาก “อาหารและการกน” ในวถชวตประจำาวน
ฉบบหนา “หมอชาวบาน” มเรองนาสนใจใหตดตาม เชน
การแพทยจน (การแพทยตะวนออก จน อนเดย ฯลฯ) มประวตอนยาวนานเปนพนๆ ป เกดและพฒนาจากการสะสม
ประสบการณกบการตอสกบโรคภยไขเจบ การมองปญหาสมพนธกนหมด จงใชวธแบบองครวม (Holistic)
เรองการแพทยตะวนออก จงไมใชเรองของการแพทยอยางเดยวลวนๆ แตเปนเรองของปรชญา ความคดทครอบคลมไป
ถงวถการดำาเนนชวตแบบตะวนออกซงมความแตกตางไปจากตะวนตก
สำานกพมพหมอชาวบานไดจดพมพหนงสอเกยวกบศาสตรการแพทยแผนจน ไวอยางนาสนใจ เชน
- ทฤษฎแพทยจน
- ทฤษฎแพทยจน ลนบอกโรค
- ประวตการแพทยจน
- ตำาราแพทยแผนจน : การตรวจวนจฉย
- คมอสมนไพรจนกบการรกษาทางคลนก
- ปรบสมดลรกษาโรคดวยแพทยแผนจน
หากทานสนใจดรายละเอยดสงซอไดท www.thaihealthbook.com Line ID: thaihealthbook.com
สอบถามรายละเอยดเพมเตม ๐ ๒๒๗๘ ๕๕๓๓ ตอ ๑๑๐
- กดจดหยดอาการ
- นาฬกาชวตกบวถแหงธรรมชาต
- กนอยอยางสมดลตามหลกแพทยจน
- อาหารสมนไพรจนในทศนะจน-ตะวนตก
- เพมพลงชวตดวยการนอน
- กนกนปวยตามศาสตรแพทยจน
เรองเดน
ผกบงควรทำาอยางไร ดไดจากคอลมน “ถนนสขภาพ”
ผวหนงตงครรภ
ยาขนานเอกแหงทองทง ของใกลตวทเปนทงอาหารและยา
ของเราไมไดราบเรยบเสมอไป อาจมตมเลกๆ เกดขนได พลกไปอาน “ผวสวย หนาใส”
เปนเบาหวานเกยวของกบตวเองและลกอยางไร
เดก/ครอบครวอาละวาดมากกวานมอกไหม
ไมอยากเปนมะเรง
ทนาตดตามอกหลายคอลมน
ทไมควรพล
าด ศาสตรการแพทยจน
๔๖๕ฉบบท
