Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
กลยทธและทกษะการสบคนทรพยากรสารสนเทศ ในปจจบนความเจรญกาวหนาของเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ไดทาใหแหลงทรพยากรสารสนเทศตองปรบเปลยนการรบมอสารสนเทศทเกดขนอยางมหาศาล ซงสงผลตอการใหบรการสารสนเทศการทจะทาใหผใชสามารถเขาถงทรพยากรสารสนเทศทมอยไดนน หองสมดจาเปนตองมระบบการจดเกบและคนคนทรพยากรสารสนเทศอยางมประสทธภาพ รายการสบคน (library catalog) ซงเปรยบเสมอนหวใจ หรอ สมองของหองสมด เปนเครองมอทจะนาผใชไปสทรพยากรสารสนเทศในหองสมดได โดยในอดตสงทเปนเครองมอสาคญในการสบคน คอ บตรรายการ หากแตหองสมดสวนใหญในปจจบนไดจดทารายการสบคนแบบฐานขอมลจากคอมพวเตอรโดยใชโปรแกรมหองสมดอตโนมตซงนยมเรยกวา โอแพก (OPAC - online public access catalog) หรอ การสบคนรายการทรพยากรสารสนเทศในระบบออนไลน ซงจะชวยใหผใชสามารถสบคนสารสนเทศปรมาณมากไดอยางรวดเรวและมความแมนยามากยงขน โดยไดมการเพมประสทธภาพดวยการใหบรการผานระบบเครอขายอนเทอรเนต โดยใหบรการไดพรอม ๆ กนจานวนมากซงมชอเรยกวา Web OPAC รายการในโครงสรางของโอแพก
โอแพก มรายการทเปนโครงสรางหลกดงตอไปน 1.เลขเรยกหนงสอ (call number) เปนเลขหมายประจาตวของหนงสอแตละเลม เพอบอกตาแหนงทจดเกบเพอใหคนไดสะดวก 2.ชอผแตง (author) มหลายประเภท เชน เปนบคคล องคกร หรอหนวยงานทรบผดชอบ 3.ชอเรอง (title) เปนชอหนงสอทปรากฏในหนาปกใน หากไมมปกในจะใชชอจากปกนอก 4.รายการผรบผดชอบ (statement of responsibility area) เปนรายชอผรบผดชอบหนงสอนน เชน ผแตง ผแปล ผวาดภาพ บรรณาธการ ฯลฯ 5. ครงทพมพ (edition) การเลอกหนงสอควรเลอกฉบบทพมพลาสด เพราะจะไดขอมลทเปนปจจบนกวา เพราะไดแกไขเพมเตมขอมลใหม ๆ แลว 6.การพมพ การจาหนาย (publication, distribution, etc. area)ไดแก รายการตอไปน 6.1 สถานทพมพคอ ชอจงหวด หรอ ม.ป.ท. (ถาไมปรากฏสถานทพมพ) 6.2 สานกพมพ คอ ชอบรษท หางราน หรอหนวยงาน ฯลฯ ทจดพมพ หรอใชวา ม.ป.พ. (ถาไมปรากฏสานกพมพ)
2 6.3 ปพมพ คอ ตวเลขของปทพมพ ถาไมปรากฏปพมพเดม ใช ม.ป.ป. ปจจบนนยมใสตวเลขทคาดวาเปนปพมพในวงเลบเหลยม [……..] 7.ลกษณะรปเลม (physical description area)คอ จานวนหนาหรอจานวนเลม (ถาหลายเลมจบ)และสวนประกอบอน ๆเชนภาพ แผนท ฯลฯ 8.หมายเหตขอความ (note) เปนรายละเอยดตาง ๆ เกยวกบหนงสอทผใชควรร 9.เลขมาตรฐานหนงสอสากล (International Standard Book Number = ISBN)คอ ตวเลขทกาหนดขนแทนชอหนงสอ สานกพมพ และประเทศม 13 หลก สาหรบใชเปนรหสในการตดตอสงซอ ISBN 978-974-8156-20-6 10.หวเรอง (subject) คอคา กลมคา หรอ ขอความสน ๆ ทบรรณารกษกาหนดขนเพอบอกถงเนอหาสาระสาคญของหนงสอหรอวสดสารสนเทศนน ๆหวเรองใชสาหรบสบคนในกรณทตองการคนหาเรองใดเรองหนงแตไมทราบชอหนงสอและผแตง รายการทรพยากรสารสนเทศของหวเรองนน ๆ ทงหมดจะปรากฏทผลของการสบคน จงทาใหสามารถรวบรวมทรพยากรสารสนเทศเกยวกบเรองทตองการจากผแตงหลากหลายและมชอเรองทแตกตางกนไป นบวาสะดวกมากหวเรองจงเปนคาคนทใหประโยชนมากทสดตอการทารายงาน หรอ คนควาเรองใดเรองหนง ปญหาในการสบคนสารสนเทศ
สารสนเทศทมอยมากมายทงในรปสอสงพมพและสออเลกทรอนกส หากผใชไมสามารถคนหาไดตรงตามวตถประสงค เชน เพอหาความรใหม เพอประกอบการตดสนใจ เพอการบนเทง ฯลฯและทนตอความตองการ สารสนเทศทมอยกไมมคณคาเพราะไมสามารถนามาใชใหเกดประโยชนไดโดยทวไปผใชมกมปญหาในการสบคนสารสนเทศดงน (นาทพยวภาวน, 2547, หนา 110) 1. ไมทราบความตองการทแทจรงวาตองการคนเรองใด 2. ไมทราบวาจะใชคาใดคน 3. ไมทราบวาจะคนจากแหลงขอมลใด หรอ ใชเครองมอใดชวยคน 4. ไมทราบวธการคนเพอใหไดผลลพธทตองการ เทคนคในการสบคนขอมล
เลขตรวจสอบในคอมพวเตอร
เลขประจาชอหนงสอเลขสานกพมพ
เลขประเทศไทย
3 การสบคนสารสนเทศจากแหลงใดกตาม ผใชตองรความตองการกอนวาจะคนเรองอะไรเพอใหไดสารสนเทศตรงตามวตถประสงค ทงยงตองรจกและใชเครองมอสบคนเปนในการสบคนนนมเทคนคในการสบคนดงน 1.กาหนดแนวทางในการคน กอนทจะกาหนดคาคนตองถามตนเองวารรายละเอยดอะไรเกยวกบเรองทจะคนบาง เชน ชอผแตง ชอหนงสอ ชอบทความ หรอมเพยงหวขอเรองทตองการคน เพอกาหนดแนวทางทจะใชคนวาจะใชอะไรสบคน 1.1 กรณทราบชอผแตง ผแตงหมายรวมถง ผรวบรวม ผเรยบเรยง บรรณาธการ ผแปล ผวาดภาพประกอบ ผแตงเพลง ผผลตวสด ฯลฯ ซงผใชระบบสบคนสามารถใชชอของบคคลเหลานในการคนหาทรพยากร โดยระบบจะรวบรวมรายการสารสนเทศทบคคลดงกลาวเปนผแตง หรอมสวนรวมในการแตงนาเสนอใหผใชคดเลอก 1.2 กรณทราบชอเรอง ชอเรองหมายรวมถง ชอทรพยากรสารสนเทศประเภทตาง ๆไมวาจะเปนชอหนงสอ ชอการประชม ชอภาพยนตร ชอหนงสอพมพ ฯลฯ ใหคนท ชอนน (หากเปนภาษาองกฤษไมตองคานงถง Article และอกษรตวเลกตวใหญ) และไมตองพมพชอทงหมดจนจบ 1.3 กรณไมทราบชอผแตง และ ชอเรอง ในการสบคนทรพยากรสารสนเทศดวยรบบโอแพกนน หากผใชไมทราบชอผแตงหรอชอเรอง ผใชสามารถใช หวเรอง ซงเปน คา หรอ วล ทบรรณารกษไดกาหนดตามหลกเกณฑการใหหวเรอง โดยจะครอบคลมขอบเขตของเรองทสอดคลองกบคานน ๆ ทาใหทรพยากรสารสนเทศทกชอเรองทมเนอหาสอดคลองกบหวเรอง จะถกนาเสนอขนมาใหผใชเมอสบคนผานทางหวเรอง การสบคนดวยหวเรองนน เพยงใชคาทมความหมายตรงกบเรองทตองการ หรออาจจะเกยวของกน โดยใช “คานาม” เปนสาคญ จงสามารถใชไดทงชอสตว พช สงของ อาชพ ประเทศ ชอบคคล หนวยงาน ฯลฯ ในการสบคน 1.4 กรณททราบคาสาคญ (keyword) คอ คาหรอวลทปรากฏอยในสวนหนงสวนใดของทรพยากรสารสนเทศ ซงอาจจะเปนสวนทเกยวของกบเนอหา หรออาจเกยวของกบขอมลในการจดทาทรพยากรสารสนเทศนน ๆ เทานน แตเนองจากคาสาคญเปนคาทไมมขอกาหนดในการใชงาน จงมกใชงานไดงาย ในระบบการสบคนทรพยากรสารสนเทศจงไดมการเตรยมในการสบคนสาหรบสวนนเพอผใชทไมทราบชอผแตง ชอเรอง หรอไมแนใจในการใชหว 2. กาหนดคาคนใหเหมาะสม เมอกาหนดแนวทางทจะใชคนไดแลววาจะใชอะไรสบคนพรอมทงคดคาคนไดแลวแตเมอนาคาทคดไวไปสบคนอาจไมไดขอมลตามตองการ ผใชควรรจกปรบเปลยนคาคนในรปแบบตาง ๆ เพอชวยใหการคนหานนประสบความสาเรจ ซงอาจทาไดดงน 2.1 การกาหนดคาคนทมความหมายแคบกวา (Narrow Term) หรอ คาคนทมความหมายกวางกวา (Broader Term) เชน
4 แคบมาก (Very narrow) แคบ (Narrow) กวาง (Broader) กวางมาก (Very Broad)
วาฬหวทย วาฬ สตวเลยงลกดวยนม สตวนา 2.2 การกาหนดคาคนทมความหมายเหมอนกน ในกรณทใชคาใดคาหนงคนหาแลวไมพบ ควรเปลยนใชคาอนทมความหมายเหมอนกน เชน คาทคนหาแลวไมพบ เปลยนใชคาอนทมความหมายเหมอนกน คาถาอาคม เวทมนตร คตพจน สภาษตและคาพงเพย คอนโดมเนยม อาคารชด กลมอาการภมคมกนเสอม กลมอาการภมคมกนบกพรอง
โรคเอดส
โรคทางเดนหายใจเฉยบพลนรนแรง โรคซารส
3. เทคนคการสบคนเพอใหไดสารสนเทศทถกตอง ตรงความตองการ และรวดเรว ใหใชเครองหมายตาง ๆ และตรรกะแบบบล หรอ ตรรกะบลน เพอชวยกาหนดขอบเขตคาคนทตองการสบคนใหแคบลงหรอกวางขน ดงน
ตรรกะแบบบล และ
เครองหมาย การใชงาน ตวอยาง
และ AND
+
จะตองมคาทง 2 คาในผลของการสบคน เชน ตองมทง อาหารและเครองดม เปนการรวม 2 ความคดหลกเขาดวยกน
การคาเสร+จน Food and drink อาหารและเครองดม
หรอ OR
(เวนวรรค)
จะตองมคาใดคาหนง หรอ ทง 2 คา ในผลของการสบคน จะใชกบคาประเภททมความหมายเหมอนกนเชน ตองการเรองทมคาวา สตร และผหญง ทงหมด
สตร ผหญง Female or woman
ไม NOT
-
คาทตามหลงมาจะตองไมปรากฏในผลของการสบคนเปนการตดคาทไมเกยวของออกไปเชน ตองการทกเรองเกยวกบ ภาษ ยกเวน ภาษมลคาเพม
ภาษ - ภาษมลคาเพม windows not programpanama - canal pollution – air
ตรรกะแบบบล และ
การใชงาน ตวอยาง
5
เครองหมาย NEAR ใชคนคา 2 คาในประโยคเดยวกนหรอใกลเคยง
กาหนดใหคาอยหางจากกนไมเกน ระยะทกาหนด(ตองการเรองทมคาวา macro และ virus หางกนไมเกน 10 คา เชน a macro that contains a virus)
“kevin Bacon” NEAR Game Macro NEAR 10 virus
( ) ใชในการรวมตรรกะแบบบลททางานแบบเดยวกนเขาไวดวยกน ในกรณทมการใชตรรกะแบบบลหลายประเภทในคราวเดยวกน เพอใหไดผลการสบคนทเฉพาะเจาะจงยงขน
(Female or woman) and cancer (digital or virtual) and library
“ ” ใชครอมวลทตองการรวมเปนคาเดยว “great barrier reef” “dewey decimal classification”
*, $, !
(เครองหมาย asterisk)
การละตวอกษร โดยทวไปจะใชกบรากศพท หรอ คาทม Suffix ตอทายใชเตมทายคาทตองการคน เพอใหได ขอมลทครอบคลมรากศพทเดยวกนทงหมด ทงคาเอกพจนหรอคาพหพจนและคาอน ๆทขนตนดวยอกษรเหลานน เชน gold, goldfinger, golden
Bird* Gold* Cap*
? , # (เครองหมาย wildcard)
ใชแทนทตวอกษร ใชกบคาทมการสะกดหลากหลายรปแบบ หรอไมแนใจในการสะกดคา เชนการสะกดคาแบบ องกฤษ หรอ อเมรกน
p?oton=proton, photon fib?? =fibre, fiber
4. การแกไขขอผดพลาดทเกดจากการสบคนในกรณผลการสบคนทไมถกตองหรอไมตรงกบความตองการมวธแกไขดงน 4.1 กรณทไดผลการสบคนมากไป เกดจากการใชคาคนทกวางเกนไป ทาใหได ผลลพธจานวนมาก ซงเปนปญหาในการเลอกสารสนเทศมาใช จงควรแกไขโดยตรวจด คาคนทใช วาเปนคาทกวางเกนไปหรอไมหากกวางเกนไปใหเพมคาคนใหเฉพาะเจาะจงยงขน หรอเปลยนคาคนใหมใหตรงความตองการมากขนและไมควรใชวลในการคน 4.2กรณทไดผลการสบคนนอยไปทาใหผลลพธทไดไมครบถวนสมบรณ ควรแกไข โดยปรบเปลยนคาคนใหมความหมายกวางขน เหมอน ใกลเคยงกน หรออาจใชการตดคา
6 4.3ไดผลลพธไมถกตอง ควรตรวจสอบและแกไข โดยตรวจสอบการสะกดคาจากพจนานกรมวา ถกตองหรอไมหรอ ตรวจสอบดวาฐานขอมลทคนนนครอบคลมเรองทเราตองการหรอไม ทงดานสาขาวชา ประเภทของทรพยากรสารสนเทศ และชวงเวลา Web OPAC ของสานกวทยบรการฯ มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม
สานกวทยบรการฯ มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม ไดนาโปรแกรมหองสมดอตโนมต VTLS มาใชในการใหบรการสบคนทรพยากรสารสนเทศนนจะใหบรการในรปของ Web OPAC ผใชสามารถ เขาใชไดทhttp://library.npru.ac.th/มขนตอนการสบคน ดงน 1.เลอกรปแบบการสบคนสารสนเทศ เชน การสบคนแบบทวไปใหใชพนทในสวนท ตองการคนแบบงายใหใชพนทในสวนท ตองการคนหาโดยการใชคาเชอมใหใชลงคคนคาสาคญ และถาหากตองการสบคนแบบเชยวชาญใหใชลงในสวนท
ภาพท 4.1 หนาจอการสบคน Web OPAC 2.การสบคนแบบทวไป เปนการสบคนทผใชสามารถคลกเลอกชนดฐานขอมล โดยเมนการสบคน จะมทางเลอกประเภทของการสบคนซงมหลายรปแบบพมพคาสบคนทตองการซงอาจพมพเพยง
1 สา
ภา
สบคนระ รตขน
อกษร เชน ามารถกาหนด
าพท 4.2 ตวอ
การเบคนมาใหเลอนหาคาทผใชะบบจะแสดงต
2ตนสทองสก นตนดวยคาวา
ก หรอพมพเดประเภทของ
อยางการสบค
เลอกประเภทอกวาตองการสบคนไดเนอตาแหนงของค2.1 การคนโดใหพมพคาคนาเบญจรตน ม
ปนคา หรอวลทรพยากรสา
นดวยชอผแต
ทของคาสบครคนจากเขตขงจากไมมสาร
คาทควรจะโดยดยทราบชอผนวา เบญจรตมาใหตามลาดบ
7
ล กได เชน ครสนเทศจากน
ตง
คนนนใหคลกขอมลใด ในกรสนเทศดงกยแสดงรายกาแตง เลอกทตน เมอคลกบอกษรดงน
คอมพวเตอร อนนกดปมสบค
เลอกชนดขพมพคาคนเลอกประเภกดปมสบค
ทรปสามเหลการคนจากOลาวในฐานขอารคาถดไปมาใผแตง เชนตอ
กทปมสบคน
อาจพมพเพยงคน ระบบจะท
ของฐานขอมล
ภทการสบคนน
ลยมจะไดรายOPAC นน บาอมล หรอเนอให องการคนหนงระบบจะคนไ
ง คอมพว กไทาการสบคนให
ลทตองการคน
ยการของประงครงระบบไมองจากผใชสะ
งสอทแตงโดยไปยงรายการช
ดและผใชห
น
ะเภทการมสามารถะกดคาผด
ยรศ.เบญจชอผแตงท
8
ภาพท 4.3รายการชอผแตง จากตวอยางรายชอผแตงในภาพท 4.3ผใชสามารถคลกเลอกชอผแตงทตองการได เมอคลกทชอ เบญจรตน สทองสก หากคลกทไอคอนบวกจะไดรายการโยงมาใหเพราะผแตงม 2 ชอทใชในการเขยนหนงสอ หองสมดจงทารายการโยงใหผใชไดทราบวา มหนงสอทแตงในชอ เบญจรตน สทองสก 6 ชอเรอง และแตงในชอ ปทตตา สทองสก 4 ชอเรองดงในภาพท 4.4 และทดานลางของรายการจะมลงใหเลอกเพอ 1. กลบไปยงรายการชอผแตงกอนหนาจานวน 30 รายการ 2. กลบไปยงรายการชอผแตงกอนหนาจานวน 20 รายการ 3. กลบไปยงรายการชอผแตงกอนหนาจานวน 10 รายการ 4. กลบไปยงรายการชอผแตงกอนหนาจานวน 1 รายการ 5. ไปยงรายการชอผแตงตอไปจานวน 1 รายการ 6. ไปยงรายการชอผแตงตอไปจานวน 10 รายการ 7. ไปยงรายการชอผแตงตอไปจานวน 20 รายการ 8. ไปยงรายการชอผแตงตอไปจานวน 30 รายการ
ภาพท 4.4รายการโยงชอผแตง
9 จากรายการชอผแตง เมอคลกทชอผแตงแลว OPAC จะแสดงรายการตวเลมให และหากมจานวนครงมากกวา 1 เรอง OPAC จะแสดงรายชอหนงสอของผแตงทเลอกไวบนจอภาพจากรปท 4.4 เมอคลกทชอ เบญจรตน สทองสกจะไดรายการชอหนงสอทแตงโดย เบญจรตน สทองสก มาให โดยแตละรายการจะใหรายละเอยดของหนงสอ ไดแก เลขเรยกหนงสอ รายการทางบรรณานกรม ลกษณะรปเลมจานวนเลมและทอยของหนงสอ
ภาพท 4.5รายการชอหนงสอ
หากตองการดรายละเอยดของหนงสอเลมใดเลมหนงใหคลกท “รายการตวเลม” หนาชอหนงสอทตองการหากคลกทชอผแตงจอภาพจะแสดงรายการชอผแตงทเรมตนดวยชอทคลกไว และหากคลกทชอหนงสอจะไดรายการชอหนงสอทขนตนดวยชอเรองทคลกจากภาพท 4.5 เมอคลกทรายการตวเลม
10
ภาพท 4.6หนาจอภาพรายการตวเลม จะไดหนาจอภาพรายการตวเลมซงใหขอมลของเลขเรยกหนงสอ ชอผแตง ชอหนงสอ สถานทพมพและรายละเอยดเกยวกบทอยของหนงสอ ดงน สถานท(อาคารและชนทเกบหนงสอ)ฉบบ เลมท สถานภาพถาเปนยงคงอย คอ หนงสออยบนชน ถามผยมไปจะบอกวนทกาหนดคนหนงสอให บารโคดคนหารายการตวเลมน และ การจอง จากภาพท 4.6หนาจอภาพรายการตวเลมนจะมเมนใหเลอกทบรเวณดานบนดงน -ระเบยนแรก ใชดขอมลหนงสอทไดจากการสบคนในระเบยนแรกสด -ระเบยนทแลว ใชดขอมลหนงสอทไดจากการสบคนในระเบยนกอนหนา -ระเบยนถดไป ใชดขอมลหนงสอทไดจากการสบคนในระเบยนตอไป -ระเบยนสดทาย ใชดขอมลหนงสอทไดจากการสบคนในระเบยนสดทาย -บตรรายการ ใหขอมลหนงสอในขอมลแบบบตรรายการ
-รายการMARC ดขอมลหนงสอในรปแบบรายการ MARC ในระบบ OPAC -รายการถดไป ใชดรายการตวเลมในหนาตอไปของระเบยนปจจบน
-รายการสดทาย ใชดรายการตวเลมในหนาสดทายของระเบยนปจจบน
11
ภาพท 4.7หนาจอบตรรายการ
ภาพท 4.8หนาจอรายการ MARC
12 2.2การคนจากหวเรอง ผใชตองคดคาคน เชน ตองการคนหาหนงสอเกยวกบการใชงานอนเตอรเนตใหเลอกทหวเรอง แลวพมพคาวา อนเตอรเนต แลวคลกทสบคน จอภาพจะแสดงจานวนรายการภายใตหวเรองนนและหวเรองใกลเคยงมาให
ภาพท 4.9ตวอยางการคนจากหวเรอง
ภาพท 4.10รายการหวเรอง
ภาพท 4.10เปนรายการหวเรองทไดจากการสบคนตามตวอยางในภาพท 4.9 ซงจะเหนวาในบางหวเรองจะมไอคอนลบอย ซงเมอกดจะเปนรายการโยงหวเรอง เพอโยงไปยงหวเรองทสามารถสบคนได
13
ภาพท 4.11รายการโยงหวเรอง
จากภาพท 4.10 เมอคลกทหวเรอง อนเตอรเนต (ขายงานคอมพวเตอร) ซงมทรพยากรสารสนเทศภายใตหวเรองนทงหมด 360 ชอเรอง ระบบจะแสดงรายการชอทรพยากรสารสนเทศ ดงภาพท 4.12
ภาพท 4.12ตวอยางรายการชอทรพยากรสารสนเทศทสบคนได
จากภาพท 4.12 เมอระบบแสดงรายชอทรพยากรสารสนเทศ ท ดานบนของหนาจอแสดงผลจะมคาสง “เรยงลาดบโดย” ซงผใชสามารถเลอกไดวาจะใหระบบนนเรยงขอมลผลการสบคนจากรายการปทพมพ ชอเรอง ผแตง หวเรอง หรอเลขเรยกหนงสอ และสามารถกาหนดไดวาจะ
14 เรยกจากนอยไปหามาก หรอ มากไปหานอย ซงถาเปนการเรยงตามปพมพหรอเลขหมนนระบบจะเรยงตามคาของตวเลข หากเปนการเรยงตามชอเรอง หวเรอง ผแตง จะเปนการเรยงตามลาดบกอนหลงของตวอกษร สาหรบการดรายละเอยดของหนงสอแตละเลม ใหคลกท“รายการตวเลม”จะไดขอมลรายการตวเลมมาแสดงดงน
ภาพท 4.13ตวอยางรายการตวเลม
2.3 การคนจากเลขหมหนงสอ ผใชตองการคนหนงสอภายใตเลขหมใดกได หากหองสมดมหนงสอในหมวดหมนนกจะนารายชอหนงสอของเลขหมดงกลาวมาแสดง ตวอยางเชนตองการหนงสอหมวด 615.312
ภาพท 4.14ตวอยางการสบคนจากเลขหม
15
ภาพท 4.15ตวอยางผลทไดจากการสบคน
ผลทไดจากการสบคนจากเลขหมหนงสอ แตละรายการจะใหรายละเอยดของเลขเรยกหนงสอชอผแตง และชอเรอง ซงรายละเอยดทกรายการเมอคลกแลวจะเขาไปทขอมลรายการตวเลมทนท
2.4การคนจากเลข ISBN ผใชสามารถคนหนงสอดวยเลข ISBN ได หากหองสมดมหนงสอดงกลาวกจะแสดงรายละเอยดของหนงสอบนจอภาพ การพมพเลข ISBN ใหพมพตดกนโดยไมตองม – หรอ เวนวรรค
ภาพท 4.16ตวอยางการสบคนจากเลข ISBN
16 ตวอยางเชน พมพ 9748826686 เมอกดปม Start จอภาพจะแสดงรายละเอยดของหนงสอดงน
ภาพท 4.17ตวอยางผลทไดจากการสบคนดวยเลข ISBN
2.5การคนจากชอเรอง เปนการคนจากชอหนงสอ หากหองสมดมหนงสอดงกลาวกจะแสดงรายชอของหนงสอบนจอภาพ
ภาพท 4.18ตวอยางการสบคนจากชอเรอง
17
ภาพท 4.19ตวอยางรายการทคนจากชอเรอง
2.6การคนจากสานกพมพ เปนการคนจากขอมลจากชอสานกพมพ โดยระบบจะแสดงจานวนหนงสอทพมพโดยสานกพมพทเราสบคน พรอมทงชอสานกพมพทใกลเคยงกบคาคนของผใช
ภาพท 4.20ตวอยางการสบคนจากสานกพมพ
ภาพท 4.21ตวอยางรายการทคนจากพมพดอกหญา
18
ภาพท 4.22ตวอยางรายการทคนจากสานกพมพดอกหญา
3.การสบคนแบบงาย เปนการสบคนโดยทผใชสามารถใสคาคนลงไปโดยทไมตองมการเลอกประเภทการสบคน ตามภาพท 4.23 เพราะการสบคนแบบงายนนจะนาคาคนของผใชไปหาทงจากชอเรอง ชอผแตง หวเรอง สานกพมพ และสวนอน ๆ ซงเมอพบกจะแสดงผลการสบคนในทนทตามภาพท 4.24
ภาพท 4.23ตวอยางการสบคนแบบงาย
19
ภาพท 4.24ตวอยางผลการสบคนแบบงายดวยคาคนอนเตอรเนต
4. การสบคนแบบคาสาคญ เปนการสบคนโดยใชคาคน 2 คาหรอมากกวาและใชตรรกะแบบบล และ (AND) หรอ (OR) ไม (NOT) ใกลเคยง (NEAR) เพอเชอมคาคนนอกจากนผใชยงสามารถเลอกประเภทการสบคน ไดเชนเดยวกบการสบคนแบบทวไป ซงเมอคลกททางเลอกนจะไดเมนสบคนดงน
ภาพท 4.25หนาจอภาพเมนการสบคนแบบคาสาคญ
20 4.1ใชคาเชอมวา และ (AND) หมายความวาตองการหนงสอทมเนอหา หรอชอเรองทมทงสองคาอยในเรองเดยวกน ตวอยางเชน ตองการสบคนโดยใชคาวา อาหาร และ ขนม
ภาพท 4.26ตวอยางการสบคนแบบคาสาคญ “และ” (AND)
4.2ใชคาเชอมวา หรอ (OR) หมายความวาตองการหนงสอทมเนอหา หรอชอเรองทมทงสองคาหรอคาใดคาหนง อยในเลม ตวอยางเชนตองการสบคนโดยใชคาวา อาหาร หรอ ขนม
21
ภาพท 4.27ตวอยางการสบคนแบบคาสาคญ “หรอ” (OR)
4.3ใชคาเชอมวา ไม (NOT) หมายความวาตองการหนงสอทมเนอหา หรอชอเรองทมแตคาแรกเทานน และไมใหมคาทสองอยในเลม ตวอยางเชน ตองการสบคนโดยใชคาวา อาหาร ไม ขนม
22
ภาพท 4.28ตวอยางการสบคนแบบคาสาคญ “ไม” (NOT)
4.3ใชคาเชอมวา ใกลเคยง (NEAR) หมายความวาตองการหนงสอทมเนอหา หรอชอเรองทมคาทสองอยใกลเคยงกบคาแรก ตวอยางเชน ตองการสบคนโดยใชคาวา อาหาร ใกลเคยง ขนม
23
ภาพท 4.29ตวอยางการสบคนแบบคาสาคญ “ใกลเคยง” (NEAR)
การสบคนแบบนสามารถเลอกประเภทคาสบคนไดเชนเดยวกบ แบบคาและวล เชนอาจเลอกคาแรกเปนผแตง คาท 2 เปนชอเรองกได ตวอยางตองการนวนยายสแผนดน ทแตงโดย คกฤทธ
24
ภาพท 4.30ตวอยางการสบคนแบบคาเชอม “และ” (AND)
5.การสบคนแบบเชยวชาญ เปนการสบคนโดยการพมพคาสงทตองการเอง เพอกาหนดประเภทของคาคน หากตองการใชคน 2 คาและใชตรรกะแบบบล และ (AND)หรอ (OR)ไม (NOT) เพอเชอมคาทงสองกสามารถทาไดทกอยางเหมอนการสบคนใน 2 แบบแรกทกลาวถงไปแลวเมอคลกททางเลอกนจะไดเมนสบคนดงน
ภาพท 4.31หนาจอภาพเมนการสบคนแบบเชยวชาญ
25 ตวอยางเชนสบคนชอผแตงทชอ ม.ร.ว. คกฤทธ และ หนงสอเรอง สแผนดนใชคาคนวา a:คกฤทธ& t:สแผนดน โดย a: นนเปนสญลกษณเพอการคนชอผแตง &เปนสญลกษณแทนตรรกบลน AND และ t: เปนสญลกษณเพอการสบคนขอมลจากชอเรอง ซงเมอทาการสบคนจะไดหนงสอสแผนดนทแตงโดยคกฤทธ มาใหเลอก ใหคลกเลอกทรายการตวเลม จะไดจอภาพรายการตวเลมมาให
ภาพท 4.32 ตวอยางการสบคนแบบการใชคาสง
26 ฐานขอมลบทความวารสาร มวธการสบคนและเมนการใชงานเหมอนฐานขอมลหนงสอและโสตทศนวสด จะแตกตางเฉพาะตองมการเลอกฐานขอมล ใหเปนฐานขอมลบทความวารสาร การสบคนทม ชอบทความ ชอวารสารเพมขนมา รวมทงสวนของ การแสดงผลรายการสบคนดวย
ภาพท 4.33การเลอกฐานขอมลการสบคนเปนฐานขอมลวารสาร
ภาพท 4.34ตวอยางการสบคนจากหวเรอง
ภาพท 4.35ผลการสบคนหวเรอง กาซชวภาพ จากฐานขอมลวารสาร
27
ภาพท 4.36ผลการสบคนจากฐานขอมลวารสาร
ภาพท 4.37 ตวอยางการสบคนจากชอวารสาร
ภาพท 4.38 ผลการสบคนชอวารสาร ชวจต จากฐานขอมลวารสาร
ฉบบท หนา ปท
28 การสบคนสารสนเทศจากอนเทอรเนต
อนเทอรเนต (Internet) มาจากคาวา international network แปลวาเครอขายนานาชาต โดยอนเทอรเนตมลกษณะการเชอมตอระหวางเครอขายหลายเครอขายทวโลก ซงใชมาตรฐานเชอมโยงเดยวกนทเรยกวาโปรโตคอล ทซพ/ไอพ (Protocol TCP/IP)และสามารถนาเสนอขอมลไดหลากหลายประเภทพรอม ๆ กน ไมวาจะเปนขอความ ภาพ เสยง ภาพเคลอนไหว และมลตมเดยแบบตาง ๆ นอกจากนผใชเครอขายนสามารถสอสารถงกนไดในหลายๆ ทาง อาทเชน อเมล เวบบอรด และสามารถสบคนขอมลและขาวสารตางๆ รวมทงคดลอกแฟมขอมลและโปรแกรมมาใชได อนเทอรเนตเกดขนในป พ.ศ. 2512 จากการเกดเครอขาย ARPANET (Advanced Research Projects Agency NETwork) ซงเปนเครอขายสานกงานโครงการวจยชนสงของกระทรวงกลาโหม ประเทศสหรฐอเมรกา โดยมวตถประสงคหลกของการสรางเครอขายคอ เพอใหคอมพวเตอรสามารถเชอมตอ และมปฏสมพนธกนได เครอขาย ARPANET ถอเปนเครอขายเรมแรก ซงตอมาไดถกพฒนาใหเปนเครอขาย อนเทอรเนตในปจจบน ประโยชนของอนเทอรเนต
บรการตาง ๆ บนอนเทอรเนตสามารถนามาประยกตใหเกดประโยชนตอตนเองและสงคมไดอยางหลากหลายตามความเหมาะสม ดงน 1.การตดตอสอสาร ผใชสามารถสงขาวสารหรอขอความถงบคคลทตองการตดตอ โดยสามารถสงไดทงขอความ รปภาพ เสยง และภาพเคลอนไหว ซงอาจจะเปนไดทงในแบบสวนบคคล หรอแบบสาธารณะ โดยการตดตอสอสารนนสามารถคดตอสอสารไดทวโลกในเวลาอนรวดเรวหนวยงานหรอองคกรใด ๆ ทตองการแจงขาวสาร ขอมลแกสมาชกหรอผทเกยวของทวโลก การสอสารผานทางอนเทอรเนตจะสะดวกรวดเรวและประหยดมาก 2.การประชมทางไกลผานจอภาพ เทคโนโลยอนเทอรเนตทพฒนามากขนทาใหกลายเปนชองทางการสอสารทมประสทธภาพ สามารถสงไดทงเสยงในรปแบบโทรศพทหรอสงเฉพาะภาพคสนทนารวมทงการจดประชมทางไกลผานจอภาพทไดรบทงภาพและเสยงทาใหผทตองการจดประชมไมจาเปนตองเดนทางมารวมกน แตสามารถประชมผานทางหนาจอคอมพวเตอรทใชระบบประชมทางไกลไดโดยตรง 3.การโอนถายขอมลและการขอเขาระบบจากระยะไกลบรการอนเทอรเนตรปแบบหนงโดยทเราสามารถเขาไปใชงานคอมพวเตอรอกเครองหนงในระยะไกลไดดวยตนเอง โดยใหเครองทงสองตออนเทอรเนตไวโดยการถายโอนขอมล (FTP) จะเปนการนาขอมลขนสระบบหรอนาขอมลจากเครองทเรา
29 เขาใชบรการมาเกบไวในเครองของเราเอง สาหรบการขอเขาระบบจากระยะทางไกล (Telnet) จะเปนการเรยกขอมลจากเครองทตองการมายงเครองสวนตวได 4.สามารถตดตามเรองทสนใจเปนพเศษ ไมวาจะเปนงานอาชพ งานอดเรก หรอสงทกาลงเปนทสนใจของคนทวไป หรอ เกมสตาง ๆ เรองราวตาง ๆ นนไดมาจากกลมขาวซงมอยนบหมนกลม จากกระดานสนทนาตาง ๆ ขอมลเหลานนไดมาจากความคดเหน ขอแนะนาและขอเทจจรงทผใชอนเทอรเนตทวโลกใสไว 5. แหลงความรทกรปแบบ สามารถคนหาขอมล ความรตาง ๆ จากทวโลกไดหลากหลายรปแบบ เชนขอมลทมลกษณะเหมอนหนงสออางองจาพวก พจนานกรมภาษาตาง ๆสารานกรม แผนท ฯลฯ ขอมลทเปนบทความจากวารสาร ขอมลทเปนผลงานวจยขอมลจากแหลงขอมลตนแหลง จากการคนเพยงครงเดยวจะไดขอมลในเวลาอนรวดเรว จงทาใหมงานวจย งานประดษฐเกดขนใหมตลอดเวลา 5.ซอขายสนคาและบรการเปนการจบจายซอ –สนคาและบรการ โดยบรษท รานคาตาง ๆตลอดจนคนทวไปกสามารถโฆษณาสนคา และบรการของตนผานทางอนเทอรเนตไดในราคาถก ซงสามารถใหบรการไดตลอด 24 ชวโมงและเผยแพรไปยงผบรโภคไดมากกวาสอโฆษณาอน ๆนบเปนธรกรรมและการโฆษณาทมตนทนตาทสดอกดวย 6.รบขาวสารลาสดไดทงในและตางประเทศ ทงขาวการเมอง ขาวเศรษฐกจ ขาวกฬา รายงานอากาศ ราคาหน ฯลฯ การคนขอมลบนอนเทอรเนต อนเทอรเนตเปนแหลงรวบรวมเวบไซต ซงบรรจขอมลตาง ๆ ไวเปนจานวนมาก ทงตวอกษรรปภาพเสยงหรอภาพเคลอนไหวการจะใชบรการเวบไซตตาง ๆ ไดนน ผใชจะตองม 1.โปรแกรมweb browser ซงเปนโปรแกรมทถกออกแบบและพฒนาเพออานวยความสะดวกแกผใชในการคนหาขอมลแบบ WWWโปรแกรม web browser ทเปนทนยม เชน Internet Explorer,Chrome, Firefox, Safariเปนตน 2.ตวชแหลงในอนเทอรเนต(URL : Uniform Resource Locator) คอตวระบแหลงทรพยากรสากล (URI : Uniform Resource Identifier) ประเภทหนง ซงใชสาหรบระบแหลงทอยของทรพยากรทตองการ และมกลไกบางอยางสาหรบดงขอมลทรพยากรนนมา ในการใชในเอกสารทางเทคนคและการอภปรายทวไป ประกอบดวย แผนของตวระบแหลงทรพยากรสากล (URI scheme) หรอทเรยกโดยทวไปวาโพรโทคอลตามดวยทวภาค (:) และอน ๆ ขนอยกบแผนทใชงานชอแมขาย (hostname) หรอทอยไอพหมายเลขพอรต, ชอเสนทางไปยงไฟลทจะดงขอมลมาหรอโปรแกรมทจะทางานและสดทายคอสายอกขระสอบถาม (query string) โดยเฉพาะเมอทางานกบโปรแกรมตอ
30 ประสานรวมสาหรบเกตเวย (CGI) เชน หากตองการจะเขาไปท เวบไซตของมหาวทยาลยราชภฏนครปฐมตองทราบ URL ซงกคอhttp://www.npru.ac.th หนาแรกของเวบไซตกคอ home page เมอสามารถเปด home page ของแตละ web site ได กสามารถเลอกหาขอมลจากเวบเพจตาง ๆ ทอยในเวบไซตไดตามตองการURL มสวนประกอบดงน
http://www.npru.ac.th/index.html http มาจากคาวา Hyper Text Transfer Protocol เปนโพรโทคอลสาหรบเขาใชอนเทอรเนตแบบWWWหากใชตวอกษรอนจะเปนโพรโทคอลในการเขาใชบรการแบบอน เชน mms เปนโพรโทคอลสาหรบเขาใชขอมลมลตมเดยบนเครอขายโดยเฉพาะ หรอ ftp จะเปนโพรโทคอลทใชในการโอนถายขอมลโดยเฉพาะ หากแตในการใชเวบบราวเซอรในปจจบน แมผใชจะไมพมพ URI scheme คาตงตนของเวบบราวเซอรจะใส http:// ใหโดยอตโนมตทนท การสบคนขอมลแบบเวลดไวดเวบนน มคาอย 3 คา ทผใชงานใหม ๆ มกสบสน คอคาวา web site ; web page และ home page เวบไซต (web site)คอคอมพวเตอรททาหนาทเปนแหลงรวบรวมและเผยแพรขอมลทงหมด ทเปนเวบเพจและโฮมเพจเปรยบเสมอนตวเลมวารสาร โฮมเพจ(home page)คอหนาแรก หรอ หนาหลกของเวบไซต ทาหนาทเปนปกและสารบาญ เปนทรวมการเชอมโยงไปยงหนาเวบเพจตาง ๆ ของเวบไซตนน ๆ อาจมคาแนะนาในการใชงานสรปสงทนาสนใจในเวบไซต มรายการหรอเมน (menu) ใหผใชไดเลอกคนหาเจาะลกลงไปเปนชน ๆ ซอยยอย เฉพาะเจาะจงลงไปทละหนา เวบเพจ(web page)คอหนาเอกสารอเลกทรอนกสใชนาเสนอขอมลตาง ๆ ในรปสอผสมเวบไซตหนง ๆ อาจม เวบเพจตงแต 2 - 3 หนา ไปจนถงเปนพน ๆ หนาเอกสารแตละหนามการเชอมโยงไปหาเนอหาทมความเกยวของกนในหนาเดยวกน หรอหนาอน ๆ สามารถเรยกดเอกสารอนททาการเชอมโยงไวไดตอเนองไปเรอย ๆ คลายกบใยแมงมมWWW จงถกเรยกวา เครอขายใยแมงมม
URI scheme
ชอเสนทางไปยงไฟล ทวภาค Hostname
31 ขอมลทปรากฏบน WWW สานกงานวจยแหงศนยหองสมดคอมพวเตอรระบบออนไลนโอซแอลซ ไดศกษาและแบงประเภทของ WWW ออกเปน 5 กลมใหญ (ยรรยง เตงอานวย และสภาพร ชยธมมะปกรณ, 2542 หนา 4) ไดแก 1.สารคด ไดแก รายงาน รายงานทางวชาการ ขอคดเหน ความเรยง บทบรรณาธการ และหนงสอเลม 2.บนเทง ไดแก นวนยาย หสนยาย เกมส ฯลฯ 3.อางอง / ดรรชน ไดแก โฮมเพจดรรชน สาระสงเขป ขอเทจจรง บทคดยอ ทาเนยบนาม บรรณานกรม หนงสออางอง ชวประวต อตชวประวต และรายการเชอมโยงไปยงแหลงสารสนเทศอน ๆ 4.สถาบน ไดแก การขายแบบออนไลน การโฆษณา ขอมลผลตภณฑรายการผลตภณฑ คมอ เอกสารเผยแพร และเอกสารแนะนาองคกร 5.บคคล ไดแก โฮมเพจทมขอมลบคคล หรอ กลมบคคล
วธการคนหาขอมล วธการคนหาขอมลในเวบเพจตาง ๆ นบลาน ๆ เวบเพจมหลายวธแตทนยมม 3 วธ ดงน 1. การคนควาจากแหลงสารสนเทศโดยตรง ใชในกรณทผใชทราบ URL ของแหลงขอมลทตองการโดยอาจใชหนงสอคมอทมผรวบรวมไว อานจากคอลมนหนงสอพมพ หรอวารสาร หรอมผอนแนะนา 2. การสบคนจากแหลงขอมลทจดหมวดหมตามสาขาวชา เรยกวาแบบ นามานกรม (directories) เปนการจดทาขนจากการรวบรวมขอมลทมการสะสมมาเปนระยะเวลานาน โดยใชคนจดทาแลวแบงเปนหมวดหมตาง ๆ และมหวขอยอยลงไปเปนลาดบชน คลายกบการจดหมวดหมในหองสมดการคนหาจะทาโดยดจากหวขอตาง ๆ ทแบงไวตามลาดบจนพบเวบเพจแตเนองจากมขอมลจานวนมากยงไมถกสารวจและจดหมวดหม จงทาใหวธการคนหาแบบนมขอเสยคอจะไมไดขอมลทงหมดในอนเทอรเนตตวอยางเวบไซตทใหบรการไดแก Sanook (URL: http://dir.sanook.com )เปนการรวมทงโปรแกรมการสบคนและการแบงตามสาขาวชาเขาดวยกน
3.การสบคนโดยใชโปรแกรมสบคน (search engine)เปนการสบคนโดยการใชคาสาคญทจดทาดวยเครองจกรสบคนคอโปรแกรมสบคนจะไปยงทตาง ๆ ในอนเทอรเนต และเกบขอมลตาง ๆ โดยการคนหาทละคาตามตองการ หากเวบเพจใดมคาทตองการหา จะนามาแสดงผลลพธไว การใชโปรแกรมคนหานเปนการหาขอมลทละเอยดและครอบคลมยงกวาการหาแบบนามานกรมขอเสยคอบางครงผลลพธทไดนนไมเกยวของกบสงทตองการคนหา
32 ในปจจบนขอมลในทางอนเทอรเนตมปรมาณมากขนผทตองการสารสนเทศควรมทกษะในการใชโปรแกรมสบคนเพอใหไดขอมลทตรงตามความตองการมากทสดโดยใชเวลานอยทสดซงมวธการดงน 3.1 เลอกใชโปรแกรมสบคนสารสนเทศ ใหเหมาะสมกบความตองการ เพราะโปรแกรมจะมลกษณะเฉพาะตว เฉพาะสาขาการอานระบบชวยเหลอของโปรแกรมสบคน จะมคาแนะนาในการคนหา และทาความเขาใจกบกฎเกณฑตาง ๆกอนการใชงาน 3.2 ระบความตองการใหชดเจนวาเราตองการคนควาขอมลเรองใด และกาหนดขอบเขตของเรอง 3.3 กาหนดคาถาม (query) ของเรองทตองการคนโดยใชคาคนทเปนคาสาคญทเฉพาะเจาะจงและเปนคามาตรฐาน ตรงตามความตองการ ไมควรใชคาคนทกวางมาก หรอเปนคาทกากวม เพราะจะทาใหไดผลลพธทมากเกนไปและไมตรงความตองการ 3.4 ใชเครองหมายตาง ๆ และตรรกะแบบบล เพอกาหนดขอบเขตของคาทใชคนใหเฉพาะเจาะจง ดงไดกลาวมาแลวในตอนตน 3.5 ใชการคนคาหลายคา หรอคาทมความหมายเหมอนกน เปนคาสาคญในสบคน เชนคาทสะกดไดทงแบบองกฤษและอเมรกน หรอคาเอกพจนและพหพจน หรอคาทสามารถสะกดไดหลายรปแบบแตหมายถงสงเดยวกน เพราะจะทาใหผลของการสบคนมประสทธภาพมากขน 3.6 ตรวจสอบการใชคาคนใหถกตอง เชน การสะกดคา 3.7 ใชโปรแกรมสบคนมากกวา 1 ตว เนองจากโปรแกรมสบคนแตละตวครอบคลมฐานขอมลทแตกตางกน รวมทงมการทาดรรชนทแตกตางกนดวย การวเคราะหและประเมนคณคาสารสนเทศทไดจากเครอขายอนเทอรเนต
อนเทอรเนตเปนแหลงรวบรวมสารสนเทศจานวนมหาศาลในทกรปแบบ ทงสารสนเทศทใหความร เปนประโยชน ตลอดจนขอมลทเปนโทษ เชน เรองลามกอนาจาร เรองการพนน เรองโกหกไรสาระ เปนตน ทงนเพราะอนเทอรเนตเปนเครอขายสาธารณะทไรการควบคม คนทวไปสามารถทจะนาเวบไซตของตนขนไวบนเครอขายได จานวนเวบไซตตาง ๆ จงเพมปรมาณมากขนทกวนดงนนในการสบคนขอมลผใชควรใชวจารณญาณพจารณาผลลพธทไดวาเปนไปตามความตองการหรอไม นาเชอถอมากนอยเพยงใดนาไปใชประโยชนไดจรงหรอไม จงจาเปนตองมการวเคราะหและประเมนคาความนาเชอถอของสารสนเทศทไดกอนจะนาไปใชหรออางอง ดงน 1.ผแตง / ผผลต / ผรบผดชอบ ตองระบวาใครเปนผแตงหรอรบผดชอบเวบเพจนน ๆซงควรเปนบคคลหรอสถาบนทนาเชอถอเชนมประสบการณ หรอ มการรความสามารถในเรองนน มทอย เชน หนวยงานหรอสถาบน และม e-mail ของผเขยนทสามารถตดตอกลบได บางเวบเพจเราจะไมพบ
33 ผรบผดชอบทเปนบคคลใหพจารณาจากโฮมเพจแทนผรบผดชอบ วาเปนเวบไซตของใคร หากเปนของหนวยงานหนวยงานนนนาเชอถอหรอไมหนวยงานทนาเชอถอคอหนวยงานทางดานการศกษา หนวยงานทางราชการ รองลงมาคอหนวยงานทไมหวงผลกาไร 2.เนอหา 2.1 ความถกตองเทยงตรงของเนอหา มการคนควาและบอกแหลงอางองทางวชาการตามรปแบบบรรณานกรม ทสามารถตรวจสอบได นอกจากนควรมการใชภาษาทเหมาะสม การสะกดถกตองตามหลกไวยากรณ 2.2 ความทนสมยของเนอหา มการปรบปรงแกไขใหทนสมยอยเสมอ โดยพจารณาจากวนทปรบปรงขอมลครงสดทายขอมลตองเหมาะสมกบระดบของผใช 2.3 ความสมบรณชดเจนของเนอหา มการแบงหวขออยางชดเจน เรยงลาดบเนอหาจากงายไปยาก หากมการเชอมโยง (links) ไปหาแหลงขอมลอน ๆ ทเกยวของสามารถเชอมโยงไปไดจรงและควรมรายละเอยดยอ ๆ ของเวบไซตทเชอมโยงไปดวย 2.4 วตถประสงคในการจดทาสารสนเทศนนเปนการเผยแพรผลงานทางวชาการ หรอขอมลเพอการตลาด หรอเพอการประชาสมพนธ 3.การเขาถงเวบไซตนนคงทหรอไม มการเปลยนแปลง URL บอยหรอไม 4. ความงายในการใช เวบไซตนนควรมการเรยบเรยงอยางมระบบ ใชงาย สะดวก ไมสบสน การสบคนสารสนเทศดวยกเกล (Google)
กเกล เปนโปรแกรมสบคนสารสนเทศทเปนทรจกและนยมใชมากทสดในขณะน โดยกเกลเรมกอตงเมอ มกราคม พ.ศ. 2539 จากโครงงานวจยสาหรบดษฎนพนธของ แลรร เพจ และเซอรเกย บรน นกศกษามหาวทยาลยปรญญาเอกจากมหาวทยาลยสแตนฟอรดจากสมมตฐานของโปรแกรมสบคนทสามารถวเคราะหความสมพนธของของเวบไซต มาจดอนดบการคนหาทเรยกวาเพจแรงก โดยชอโปรแกรมสบคนทตงมาในตอนนนชอวา "แบกรบ" (BackRub) ตามความสามารถในการวเคราะหขอมลการเชอมโยงยอนกลบไป (back links) เพอวเคราะหความสาคญของแตละเวบไซตโดยเวบไซตทมเวบไซตอนเชอมเขามาหามากทสด จะเปนเวบไซตทมความสาคญสงสด และจะถกจดอนดบไวดกวา โดยทงคไดทดสอบโปรแกรมสบคน โดยใชเซรฟเวอรของมหาวทยาลยสแตนพอรดในชอโดเมนวา google.stanford.eduและตอมาไดจดทะเบยนบรษทกเกล (Google Inc.) ในวนท 27 กนยายน พ.ศ. 2541 ในปจจบนกเกล เปนโปรแกรมสบคนสารสนเทศทเปนทมผเขาไปใชมากทสดเมอเทยบกบโปรแกรมสบคนตวอน เนองจากความเรวและประสทธภาพในการสบคนสารสนเทศ กเกลทาการคนหา
34 ขอมลจากเวบไซตตาง ๆ จานวนมากกวาพนพนลานเพจ สามารถคนรปภาพ (image) คลปวดโอ แผนท และขอมลหลากหลายประเภท การสบคนข อมลของ ก เ กลประเทศไทย นน เม อ เข า ไป ท http://www.google.com ทางกเกลจะเปลยน URL ใหเปน http://www.google.co.th ซงสามารถใชคาคนเปนภาษาไทย หรอ องกฤษกไดและเมอคลกท คนหาโดย Googleจะแสดงผลลพธตามลาดบความใกลเคยงมเทคนคในการสบคนดงน
ภาพท 4.39หนาโฮมเพจเวบกเกลประเทศไทย
1.การเลอกใชคาในการสบคนใหเลอกใชคาคนทเฉพาะเจาะจง และมความหมายตรงกบขอมลทตองการใหมากทสดโดยอาจจะมคาเดยว หรอหลายคากได ซงในปจจบนเมอพมพขอความลงไปในชองสบคน กเกลจะคาดเดาตวอกษรทผใชพมพลวงหนาตามความนยมในการสบคน เชน เมอพมพคาวา สมารท กเกลจะแสดงคาคนใกลเคยงทมผสบคนสงสดทนท และผใชสามารถคลกเลอกคาคนทกเกลนาเสนอเพอสบคนโดยไมตองพมพตอได
ภาพท 4.40ผลการพมพคาวา สมารท ในชองสบคน
ปม “ดใจจงคนแลวเจอเลย” เปนการคนคาคนโดยแสดงผลตรง ไปทเวบไซตทอยเปนอนดบหนงในผลการคนของกเ ก ล เ พ อความสะดวกรวดเรว
35 หลงจากเลอกคาคนแลว เมอกด enter หรอคลกเลอกคาคน กเกลจะแสดงผลการสบคนโดยจะแสดงเวบทตรงคาคนทสด และเวบทผใชนยมเขาใชงานมากทสดเปนอนดบแรก และไลเรยงลงไปเรอย ๆ เชน เมอผใชนยมขอมลทเปนเวบกเกลจะนาเสนอขอมลในทเปนการเชอมโยงไปยงเวบไซตไลไปตามคาคนทตรงทสด
ภาพท 4.41ผลการสบคนคาวา สมารทโฟน
หากแตถาคาคนทสบคนมสงทผใชนยมใชนอกเหนอจากเวบเพจ กเกลกจะนาเสนอสงทผใชนยมใช ไมวาจะเปนรปภาพ คลปวดโอ เพมเตม ดงภาพ 4.62เมอคนคาวา Lady gaga กเกลจะเพมเตมในสวนของภาพและคลปวดโอทเกยวกบ Lady gaga
ภาพท 4.42ผลการสบคนคาวา Lady gaga
36 หรอเมอคาคนตรงกบขอมลทเปนบทความ หรอหนงสอ กเกลกจะนาเสนอผลการสบคนทเปนสอบทความหรอหนงสอกอนเวบ
ภาพท 4.43ผลการสบคนคาวา information technology management
เมอใชหลาย ๆ คาในการคน (โปรแกรมจะทาการคนทกคา และเชอมดวย AND โดยอตโนมตทนททมการเคาะ space bar)ระบบจะคนตามจานวนคาคนของเราโดยจานวนคาทตรงคาคนมากทสดจะอยสวนแรกของหนา และเวบทมจานวนคาทตรงนอยทสดจะอยในหนาทาย ๆ ของการสบคน
37
ภาพท 4.44เปรยบเทยบผลการสบคนดวยคาหลาย ๆ คาในหนาแรกของการคน กบ หนาสดทายของการคน ในการสบคนโดยใชคาคนพรอม ๆ กนหลาย ๆ คา หรออาจใชในรปประโยค หรอใชกลมคาทมการเวนชองวาง เชน ชอและชอสกลใหบงคบการคาคนเปนวล ดวยการใสเครองหมายอญประกาศ “” ครอมคาดงกลาวเพอการคนทเฉพาะเจาะจงเพราะหากไมทาดงนน กเกลจะคนเปนคาทแยกกน ผลลพธทไดจะมเปนจานวนมาก ซงอาจไมตรงกบความตองการเพราะมขอมลอนปะปนมาดวย
38
ภาพท 4.45เปรยบเทยบผลการสบคนคาวา สมเดช นลพนธ เมอไมมเครองหมายอญประกาศ และมเครองหมายอญประกาศ
2.การใชคาคนภาษาองกฤษ ไมตองคานงถงรปแบบตวอกษรจะพมพอกษรตวใหญหรอเลกกได มความหมายเทากน
ภาพท 4.46ผลการสบคนคาวาSeeking a Friend for the End of the World
39 3.การใชตรรกะแบบบลในการสบคนตองใชภาษาองกฤษตวพมพใหญ ANDOR จงจะไดผลลพธยกเวนคาวา NOT ทใหใชเครองหมาย – แทน
ภาพท 4.47ผลการสบคนคาวา smartphone OR iphone
ภาพท 4.48ผลการสบคนคาวา smartphone -iphone
40
ภาพท 4.49ผลการสบคนคาวา smartphone AND iphone
ดงไดกลาวแลววาโปรแกรมจะทาการคนทกคา และเชอมดวย AND โดยอตโนมต ดงนนในการสบคนไมวาจะใสคาวา AND หรอไมใส ผลการสบคนกมกจะไมแตกตางกน
4.การใชเครองหมาย เพอบงคบการคน 4.1เครองหมาย+ใชเมอตองการรวมคาทเปน stop words ในภาษาองกฤษ (คาทโดยปกตโปรแกรมไมนามาคนให) เปนคาคนดวยไมใชกบคาในภาษาไทย เพราะไมมคาละเวนทระบบไมคนให นอกจากนนกเกลยงใช stemming technology ในการคนคาอน ๆ ทใกลเคยงกนกบคาทพมพเขาไป เชน ถาคนคาวา dietary foods จะไดผลการคนทใชคาวา diet, diets และ food ดวยเชนกนถาไมตองการใหกเกลเปลยนรปแบบในการคนหา ใหใชเครองหมาย+นาหนาคานน 4.2เครองหมาย ~ (tilde) ใชคนคาพอง ใชคนคาภาษาองกฤษเชน Dvaravati ~facts
ภาพท 4.50ผลการสบคนคาวา Dvaravati ~facts
41 จากตวอยาง ก เ กลจะคนทค า วา Dvaravati และคาท ใกล เคยงกบคาวา facts เ ชน information และ data 4.3เครองหมาย * ใชคนกลมคา หรอประโยคทผใชไมแนใจเรองการใชคา หรอการสะกดคานน โดยคนในเครองหมาย “ ”
ภาพท 4.51ผลการสบคนคาวา “ไขหวด*”
5. การคนหาขนสง (advanced search) เพอชวยใหการคนเปนไปอยางมประสทธภาพมากขนซงจะมตวเลอกในการชวยคนขอมลมากขนกวาการคนปกต โดยการใชคนหาขนสงนน สามารถทาไดดวยการคลกทไอคอนรปเฟองบรเวณดานขวาของหนาจอเมอทาการสบคนแบบปกต จะมตวเลอกใหผใชสามารถเลอกคนหาขนสงได
ภาพท 4.52การเลอกวธสบคนแบบคนหาขนสง
42 เมอคลกจะไดหนาจอสบคนดงภาพท 4.53 โดยจะมตวเลอกในการสบคนเพมขน เชนภาษาทจะแสดงผล ประเทศทเวบไซตตงอย เวลาทขอมลถกปรบปรง การกาหนดแหลงทอยของขอมล ระดบความปลอดภยของขอมล และชนดของไฟลขอมล
ภาพท 4.53หนาจอการคนหาขนสง 6. การระบใหคนเฉพาะภายใน domain ทตองการเทานน ใหใช site:<domain name> เชน ตองการคนหาคาวา สารสนเทศ ในเวบไซตของมหาวทยาลยราชภฏนครปฐมคนดงน สารสนเทศsite:www.npru.ac.th .ผลการคนดงในภาพท 4.54
ภาพท 4.54คนเฉพาะภายใน domain ทตองการ
43 7. การคนขอมลตวเลข เงน ระยะทาง หรอระยะเวลา ภายในชวงทตองการ ใหใช <ตวเลขแรก>..<ตวเลขสดทาย>ตวอยางเชน tablet ราคา 4000..6000 บาท(ควรระบหนวยนบของตวเลขดวย เชน $, kg, km จะทาใหผลการคนแมนยามากขน)
ภาพท 4.55ผลลพธการคน tablet ราคา 4000..6000 บาท 8. ใชเปนเครองคดเลขตวอยางเชน 500 หาร 2 ยกกาลง 5 คญ 10โดยใชเครองหมาย + - * / ^ % ใสในชองสบคน กเกลจะสามารถคานวณคาตอบใหผใชได
ภาพท 4.56ผลลพธการคานวณ 500 หาร 2 ยกกาลง 5 คณ 10
44 9. ใชในการแปลงคาหนวยวดตาง ๆ เชน500 kilometers in miles (เพอถามวา 500กโลเมตรเทากบกไมล?)
ภาพท 4.57ผลลพธการคานวณ 500 kilometers in miles 10. ถามอตราแลกเปลยนเงนตราจากตางประเทศ เชน 100 USD in GBP (เพอถามวา 100 US$ เทากบก British pounds) หรอพมพวา US$ in Thai moneyเปนตน
ภาพท 4.58ผลลพธอตราแลกเปลยนเงนตราจากตางประเทศ
11. การคนหาขอมลจากไฟลชนดอน ๆ(file type) ทไมใช html เชน pdf, ppt, xls, doc, rtf ใหใช คาคน filetype:[extension] ตวอยางเชนประวตนายกรฐมนตร filetype:doc
45
ภาพท 4.59ผลการสบคนไฟล word document ดวยคาวา ประวตนายกรฐมนตร
12.คนหาหนงสอทตองการโดยเมอคนตามปกตแลว ใหเลอกทคาวาหนงสอในเมนทางดานซายมอตวอยางเชนหนงสอ Microsoft office
ภาพท 4.60ผลลพธการคน หนงสอ Microsoft office
13. คนหาคลปวดโอทตองการโดยเมอคนตามปกตแลว ใหเลอกทคาวาวดโอในเมนทางดานซายมอ ตวอยางเชนแมว
46
ภาพท 4.61ผลลพธการคน แมว เมอคลกทเมน วดโอ
14. คนหาขาวซงอยในเวบไซตหนงสอพมพโดยเมอคนตามปกตแลว ใหเลอกทคาวาขาวสารในเมนทางดานซายมอ ตวอยางเชนพาย
ภาพท 4.62ผลลพธการคน พาย เมอคลกทเมน ขาวสาร
15. คนหาสถานทโดยใชเมน แผนท โดยผใชสามารถคนไดทหนาสบคนปกต และเลอกเมนดานซายเปนแผนท กเกลจะเชอมตอไปยง Google maps ทนท ซงจะแสดงผลลพธเปนแผนทและระบสถานทซงผใชไดระบคาคนไป หากมสถานทซงตรงกบคาคนหลายแหง กเกลจะใชสญลกษณ A - Z ให
47 ผใชเลอกสถานททตรงความตองการมากทสด โดยสามารถคานวณเสนทางการเดนทาง ระยะเวลาทใชในการเดนทาง และใหขอมลเบองตนไดอกดวย นอกจากนในปจจบนกเกลยงไดเพมระบบนาเสนอแผนทและลกษณะทางกายภาพของแผนทในรปแบบสามมต โดยสามารถใชงานไดเฉพาะในสถานทซงกเกลไดทาการจดเกบและจาลองขอมลเรยบรอยแลว
ภาพท 4.63ผลลพธการคนสถานทดวย Google maps 17. คนหารปภาพกเกลนนมความสามารถในการหารปภาพจากคาคน ซงปกตแลวเวลาผใชคนหาเวบไซตหากคาคนนนสอดคลองกบรปภาพใด กเกลจะนาเสนอผลการคนรปภาพแทรกอยในผลการสบคนเวบดวย เชนภาพท 4.64
ภาพท 4.64ผลลพธการคนเวบไซตดวยคาวา Horizonในผลการคนจะมรปภาพทตรงคาคนเพมเตมให
48 หากแตในบางคาคน กเกลกไมไดแสดงผลการคนดวยรปภาพใหในหนาผลการคนหาเวบไซต โดยเฉพาะคาทมลกษณะเปนกรยา หรอเปนนามธรรม ซงเมอผใชสบคนเวบไซตตามปกตแลวผใชสามารถคลกเลอก คนรป ทอยเมนทางกเกลกจะแสดงผลรปภาพทตรง หรอใกลเคยงคาคนของผใช
ภาพท 4.65ผลลพธการคนเวบไซตดวยคาวา ดทว ซงจะไมมผลการสบคนรปภาพปรากฏในหนาแรก
ภาพท 4.66ผลลพธการคนเวบไซตดวยคาวา ดทว เมอคลกทเมน คนรป
รปแบบผลของการสบคนรปภาพของกเกลนนจะเปนการคนหาภาพทอยในเวบเพจทมคาคน หรอมชอภาพตรงกบคาคนของผใช โดยการแสดงผลการสบคนนนจะนาเสนอภาพทผใชนยมใชมากทสด บางครงจงสงผลใหผลการสบคนอาจจะไมตรงกบความตองการของผใช ทาใหตองมการเพมคาคน เชนตองการคนหาภาพขนมแพนเคกซงเมอสบคนดวยคาวาแพนเคก ผลการสบคนทไดจะเปนภาพนกแสดงแพนเคก เขมนจ ดงภาพท 4.67
49
ภาพท 4.67ผลลพธการคนรปภาพดวยคาวา แพนเคก
ซงจะไมมรปแพนเคกทเปนขนมอยในผลการสบคนเลย จนกวาผจะเพมคาคนวา ขนม ลงไปในชองสบคน
ภาพท 4.68ผลลพธการคนรปภาพดวยคาวา แพนเคกและ ขนม
นอกจากนในปจจบน กเกลคนหารปภาพยงเพมความสามารถในการหาทอยของรปภาพ หรอภาพขนาดตาง ๆ เพมเตมโดยใช ภาพทผใชมในเครองของตนเอง หรอทผใชม URL โดยเมอผใชตองการคนหาภาพดวยวธดงกลาว ในชองสบคนภาพดวยกเกล ใหคลกทไอคอนกลองถายรปในชองสบคน ดงภาพท 4.69 แลวจะไดหนาตางเพอวาง URL รปภาพ หรอ นารปภาพในเครองขนสระบบของกเกลเพอคนหาเพมเตมดงภาพท 4.70
50
ภาพท 4.69ไอคอนกลองถายรป เพอใชในการคนหาทอยรปภาพ
ภาพท 4.70หนาจอใส URL รปภาพเพอใชในการคนหารปภาพเพมเตม
ผลการสบคนทไดจากการนา URL รปภาพตนฉบบ หรอนารปภาพทตองการคนหาขนสระบบ กเกลจะแสดงไอคอนรปภาพทผใชระบ และแสดงคาสาคญทกเกลหาไดในชองสบคน สวนของผลการคนจะแสดงรปภาพทเหมอน หรอใกลเคยงภาพตนฉบบ ซงในปจจบนผถอลขสทธรปภาพจานวนหนงนยมทจะใชเครองมอนของกเกลในการตรวจสอบการละเมดลขสทธรปภาพ
51
ภาพท 4.71ผลการคนหารปภาพโดยการใช URL รปภาพ หรอ ใชวธการนารปภาพขนสระบบ
18. แปลภาษาดวยกเกล (Google Translate) เมอตองการทราบความหมายของคาศพทจากภาษาหนงไปเปนอกภาษาหนง ผใชสามารถใชตวแปลภาษาของกเกลไดโดยคลกทเมน แปลภาษา ทอยบรเวณดานบนของเวบกเกล
ภาพท 4.72เมนเพอเขาสหนาแปลภาษาของกเกล
โดยหนาจอสาหรบแปลภาษาจะแบงหนาจอออกเปน 2 คอลมน ฝงซายจะมไวสาหรบใสคาทตองการแปล ฝงขวาจะเปนสวนทแสดงผลความหมายของคาทคน ซงภาษาทกเกลสามารถแปลไดมถง 104 ภาษา (ขอมล ณ เดอนสงหาคม 2559)
52
ภาพท 4.73หนาจอแปลภาษาของกเกล
เมอผใชตองการแปลภาษากเพยงเลอกภาษาตนฉบบ และ ภาษาทตองการแปลใหถกตอง ซงระบบจะทาการแปลใหโดยอตโนมตทนท
ภาพท 4.73ผลการแปลภาษาของกเกล
หากคาใดมความหมายหรอคาใกลเคยง กเกลจะใหผใชสามารถพจารณาคาแปลแบบอน ๆ ได
ภาพท 4.73ผลการแปลภาษาของกเกลกรณทมคาเหมอน หรอคาคลายจานวนมาก
ผใชสามารถใหกเกลแปลคาจานวนมากได หากแตกเกลนนแปลสานวนไดไมดนก จงทาใหขอความทแปลออกมาในบางครงจงไมสละสลวย หรออานเขาใจไดทงหมด
53
ภาพท 4.74ผลการแปลภาษาของกเกล ในรปแบบของการแปลทงประโยค
19. การตงคาการสบคนของกเกล เปนการกาหนดวธการคน และผลการคนขอมล โดยปกตผใชไมจาเปนตองเขาไปปรบอะไรกได แตในกรณทตองการใหผลการคนมความละเอยดมากขน หรอวธการคนทาไดรวดเรวมากขนกอาจจาเปนตองปรบตงคาการคน ซงวธการตงคาการคนหานนทาไดโดยการคลกทไอคอนรปเฟองในขณะทคนหาเวบ จะมหวขอ การตงคาหารคนหา ใหเลอก
ภาพท 4.75วธเขาสหนาจอการตงคาการคนหา
ในหนาจอการตงคาการคนหานนจะมหวขอตาง ๆ3 หวขอดงนดงน 19.1 การตงคาผลการคนหา 19.1.1 ตวกรองคนหาปลอดภย เปนการตงคาความปลอดภยจากเวบไซตทสบคน โดยการตงคาทสงขนจะทาใหปองกนเวบไซตทมเนอหาไมเหมาะสม หรอมไวรสได 19.1.2 การคาดเดาเนอหาโดยกเกลทนใจ จะเปนการตงคาใหกเกลแสดงผลการสบคนทนททผใชพมพคาคนทนทโดยไมตองกดคนหา หรอ กดปม enter หากแตระบบนจะทางานไดกตอเมอเครองทใชงานมความเรวในการประมวลผลทมากพอ 19.1.3 ผลการคนตอหนา คอการแสดงผลการสบคนในหนงหนา จะใหแสดงผลจานวนกหวขอเรอง ถากาหนดใหแสดงผลการสบคนตอหนาเปนจานวนมากระยะเวลาในการแสดงผลขอมลกจะใชเวลานานขน
54 19.1.4 เปดหนาผลการคนหาทเลอกบนหนาบราวเซอรใหม จะเปนการแสดงผลเวบไซตทอยในผลการสบคนบนหนาตางใหม หรอแทบใหม ขนอยกบชนดของบราวเซอร แตจะคงหนาผลการสบคนของกเกลไวเสมอ 19.1.5 บลอกผลการคนทไมตองการ เปนการกาหนดเวบไซตทผใชไมตองการใหผอนเปดเขาใช ซงเมอกเกลคนหาขอมล กเกลจะไมแสดงเวบไซตทตงบลอกไว แมวาจะมขอมลตรงกบคาคนมากเพยงใดกตาม
ภาพท 4.76หนาจอการตงคาการคนหาสวนของการตงคาผลการสบคน
19.2 การตงคาภาษา 19.2.1 ขอความของ Google จะเปนการตงคาหนาจอ (Interface) ของกเกลใหทางานเปนภาษาใดภาษาหนง โดยปกตสวนนจะตงคาดงเดมไวเปนภาษาของประเทศทผใชอย หากแต
55 ถาเปลยนเปนภาษาอน ระบบกจะจาไวเพอการใชงานครงตอไป เชน เดมขอความเปนภาษาไทย ถาปรบเปลยนเปนภาษาญปน หนาจอ เมน ขอความ คาแนะนา จะกลายเปนภาษาญปนทงหมด แมวาจะปดเครองแลวเปดใหมกตามท จนกวาจะมการแกไขคาภาษาใหม หรอ ลางคา cookies ของระบบในเครองนนเสย 19.2.2 สาหรบผลการคนหา จะเปนการตงคาผลการสบคนวาจะคนหาผลลพทเปนภาษาใดบาง ซงคาดงเดมจะเปนภาษาของประเทศทผใชอย แตสามารถเลอกเพมเตมได ซงเมอลกแลวเวลาคนขอมล กเกลจะหาขอมลในสวนของภาษาทผเลอกเพมไวดวย
ภาพท 4.77หนาจอการตงคาการคนหาสวนของการตงคาภาษา
19.3การตงคาตาแหนง จะเปนการตงคาประเทศ จงหวด หรอสถานททผใชอย ซงจะเออประโยชนในการใชกเกลแมป หรอ กเกลเอรธ ทเวลาคนหาขอมลจะหาสงทอยใกลผใชกอนเปนอนดบแรก
ภาพท 4.78หนาจอการตงคาการคนหาสวนของการตงคาตาแหนง
56 ในปจจบน นอกเหนอจากการสบคนของกเกลแลวกเกลยงมบรการอน ๆ อกมากมาย ซงผใชสามารถตรวจดรายละเอยดไดจาก URL http://www.google.co.th/intl/th/about/products/ ซงเปนเพจทรวบรวมบรการของกเกลไว Home page ทนาสนใจ
Wikipediahttp://th.wikipedia.org
ราชบณฑตยสถานhttp://www.royin.go.th
สารบญเวบไทย by Sanook http://dir.sanook.com
57 บทสรป
การสบคนทรพยากรสารสนเทศดวยเทคโนโลยนนมทงการสบคนทรพยากรภายในหองสมด และการสบคนขอมลบนเวบไซตโดยการสบคนขอมลในหองสมดนนในปจจบนใชโปรแกรมหองสมดอตโนมตทเรยกกนวาโอแพก (OPAC) โดยในการสบคนนนผใชตองเขาใจโครงสรางภายในตวระบบโอแพก และมเทคนคในการสบคนโดย 1) กาหนดแนวทางในการสบวาจะสบคนจากเขตขอมลแบบใด 2) มการกาหนดคาทจะใชสบคนไมใหกวาง หรอแคบเกนไป 3) ใชเทคนคในการสบคน เชน ตรรกะบลน และ 4) แกไข ปรบปรงคาคนเมอสบคนแลวไดผลการสบคนไมตรงตามความตองการ สาหรบระบบโอแพก ของสานกวทยบรการ มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม นนสามารถเขาไดจาก url http://library.npru.ac.th/ โดยการสบคนโอแพกของสานกวทยบรการนนสามารถสบคนได 2 ฐานขอมล ไดแก 1) ฐานขอมลหนงสอและโสตทศนวสด และ 2) ฐานขอมลบทความวารสาร โดยมชองทางในการสบคนทงสน 4 วธใหญ ๆ คอ 1) การสบคนแบบทวไป 2) การสบคนแบบงาย 3) การสบคนแบบคาสาคญ และ 4) การสบคนแบบเชยวชาญ สวนการสบคนขอมลทอยบนเวบไซตนน ในปจจบนนยมการสบคนขอมลผานทางเซรชเอนจนกเกล (Google) ซงมความสามารถในการสบคนไดดวยการใชคาสาคญ และตวระบบของกเกลนนจะใชวธการสบคนดวยตรรกะบลนแบบอตโนมต ซงในปจจบนนอกจากกเกลจะใชสบคนขอมลเวบไซตไดแลว ยงสามารถใชในการแปลงคา คานวณเลข คนหารปภาพ แผนท รวมไปถงสามารแปลคาศพทหรอแปลเวบไซตได