AFET YÖNETİMİ VE ACİL YARDIM PLANLARI

AFET YÖNETİMİAFET YÖNETİMİVEVE

ACİL YARDIM PLANLARIACİL YARDIM PLANLARI

Necmettin ŞAHİNNecmettin ŞAHİNYük. Şehir PlancısıYük. Şehir Plancısı

İzmir Valiliği Kriz Yönetim Merkeziİzmir Valiliği Kriz Yönetim Merkezi

22

Afet;Afet; Fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar Fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar doğuran,doğuran, Normal yaşamı ve insan faaliyetlerini Normal yaşamı ve insan faaliyetlerini durdurarak veya kesintiye uğratarak durdurarak veya kesintiye uğratarak toplulukları etkileyen, toplulukları etkileyen, Etkilenen topluluğun kendi imkân ve Etkilenen topluluğun kendi imkân ve kabiliyetlerini kullanarak üstesinden kabiliyetlerini kullanarak üstesinden gelemeyeceği doğal, teknolojik veya gelemeyeceği doğal, teknolojik veya insan kökenli olayların doğurduğu insan kökenli olayların doğurduğu sonuçlardır.sonuçlardır.

33

Afet;Afet; Sadece bir doğa olayı değil, Sadece bir doğa olayı değil, toplumsal bir olgudur. toplumsal bir olgudur. Teknik, sosyal, ekonomik hatta Teknik, sosyal, ekonomik hatta psikolojik boyutlu bir olgudur.psikolojik boyutlu bir olgudur. Doğal veya teknolojik olayın Doğal veya teknolojik olayın kendisi değil, olumsuz sonucudur.kendisi değil, olumsuz sonucudur.

44

Afet TürleriAfet Türleri

afetler

Doğal Afetler Depremler Su Baskınları Toprak Kaymaları, Heyelanlar Kaya Düşmeleri Çığ Kuraklık Volkan Patlamaları, Yangınlar Fırtına, Kasırga, Hortum, Tayfun, Tsunami vb.

Teknolojik ve İnsan Kaynaklı Afetler Savaşlar Terör Olayları Salgın Hastalıklar Yangınlar Trafik Kazaları Sanayi Kazaları Baraj Patlamaları Nükleer ve Kimyasal Kazalar

55

66

Afet Yönetimi Nedir ?Afet Yönetimi Nedir ?Afet Yönetimi;Afet Yönetimi;Afetlerin önlenmesi ve zararlarının yok Afetlerin önlenmesi ve zararlarının yok edilmesi veya azaltılması amacıyla afet edilmesi veya azaltılması amacıyla afet öncesi ve sonrasında yapılması gereken öncesi ve sonrasında yapılması gereken faaliyetlerin planlanması, faaliyetlerin planlanması, yönlendirilmesi, desteklenmesi, koordine yönlendirilmesi, desteklenmesi, koordine edilmesi ve uygulanması için toplumun edilmesi ve uygulanması için toplumun tüm kurum ve kuruluşlarıyla, tüm kurum ve kuruluşlarıyla, kaynaklarının bu ortak amaç kaynaklarının bu ortak amaç doğrultusunda kullanımını gerektiren bir doğrultusunda kullanımını gerektiren bir yönetim şeklidir.yönetim şeklidir.

77

çokdisiplinli

çokdinamik

çokaktörlü

çokaşamalı

çokkarmaşık

çokyönlü

çokkapsamlı

afet yönetimiafet yönetimi

88

Afet Yönetimi EvreleriAfet Yönetimi Evreleri

3.3. Müdahale Müdahale4.4. İyileştirme İyileştirme

1.1. Zarar AzaltmaZarar Azaltma2.2. HazırlıkHazırlık

Afet ÖncesiAfet ÖncesiRisk YönetimiRisk Yönetimi Afet SonrasıAfet SonrasıKriz YönetimiKriz Yönetimi

Evreler bazen çakışabilir, bazen de Evreler bazen çakışabilir, bazen de aynı anda yürütülmeleri gerekebilir. aynı anda yürütülmeleri gerekebilir. Bu durum, evreler arasındaki kesin Bu durum, evreler arasındaki kesin ayrımı zorlaştırabilir.ayrımı zorlaştırabilir.

99

AFET YÖNETİMİ

ZARARZARARAZALTMAAZALTMA

HAZIRLIKHAZIRLIK

MÜDAHALEMÜDAHALE

İYİLEŞTİRMİYİLEŞTİRMEE

RİSKYÖNETİMİ

KRİZYÖNETİMİ

1010


Risk YönetimiRisk YönetimiOluşabilecek zarar ve olumsuzlukların Oluşabilecek zarar ve olumsuzlukların en aza indirilebilmesi için, bu en aza indirilebilmesi için, bu olumsuzlukların niteliklerinin olumsuzlukların niteliklerinin araştırılması ve zararları azaltmak araştırılması ve zararları azaltmak üzere önceden alınabilecek etkin üzere önceden alınabilecek etkin önlemlerin belirlenmesi ve önlemlerin belirlenmesi ve uygulanmasıdıruygulanmasıdır..

1111

Kriz YönetimiKriz YönetimiAfet durumunda oluşan sorunların Afet durumunda oluşan sorunların belirlenip en kısa sürede en az belirlenip en kısa sürede en az zararla atlatılması için gerekli zararla atlatılması için gerekli kararların süratle alınması ve kararların süratle alınması ve uygulanması faaliyetlerini kapsar.uygulanması faaliyetlerini kapsar.


1212

1.1. Zarar AzaltmaZarar AzaltmaAfet tehlikesinin önlenmesi veya Afet tehlikesinin önlenmesi veya büyük kayıplar doğurmaması büyük kayıplar doğurmaması için alınması gereken tüm için alınması gereken tüm önlemler ve faaliyetleri içerir.önlemler ve faaliyetleri içerir.


1313

1. Zarar Azaltma1. Zarar AzaltmaÜlke ve Bölge Ölçeğinde;Ülke ve Bölge Ölçeğinde; Yasal mevzuat ve yönetmeliklerin gözden Yasal mevzuat ve yönetmeliklerin gözden geçirilmesi, gerekiyorsa yeniden düzenlenmesi,geçirilmesi, gerekiyorsa yeniden düzenlenmesi, Tehlike haritalarının hazırlanması,Tehlike haritalarının hazırlanması, Bilimsel ve teknik araştırma-geliştirme Bilimsel ve teknik araştırma-geliştirme faaliyetlerinin planlanması ve uygulanması,faaliyetlerinin planlanması ve uygulanması, Afet erken uyarı ve kontrol sistemlerinin Afet erken uyarı ve kontrol sistemlerinin kurulması ve geliştirilmesi, kurulması ve geliştirilmesi, Afetlere karşı önleyici ve zarar azaltıcı Afetlere karşı önleyici ve zarar azaltıcı mühendislik önlemlerinin geliştirilmesi ve mühendislik önlemlerinin geliştirilmesi ve uygulanması.uygulanması.


1414

1. Zarar Azaltma1. Zarar AzaltmaYerleşme Ölçeğinde;Yerleşme Ölçeğinde; Afet tehlike/risklerinin belirlenmesi, Afet tehlike/risklerinin belirlenmesi, önlemlerin alınması,önlemlerin alınması, Bilgilendirme, bilinçlendirme ve baş edebilme Bilgilendirme, bilinçlendirme ve baş edebilme kapasitesini geliştirme,kapasitesini geliştirme, Afet öncesi ve sonrasında uygulanan mevzuat Afet öncesi ve sonrasında uygulanan mevzuat ve kurumsal yapılanmanın geliştirilmesi, ve kurumsal yapılanmanın geliştirilmesi, Araştırma-geliştirme politika ve stratejilerinin Araştırma-geliştirme politika ve stratejilerinin belirlenmesi ve uygulanması.belirlenmesi ve uygulanması.


1515

2. Hazırlık2. HazırlıkAfete maruz canlıların kurtarılması ve acil Afete maruz canlıların kurtarılması ve acil yardım gereksinmelerinin karşılanması yardım gereksinmelerinin karşılanması için gerekli arama-kurtarma kabiliyetinin için gerekli arama-kurtarma kabiliyetinin geliştirilmesi ve zinde tutulması ile afet geliştirilmesi ve zinde tutulması ile afet sonrasında ihtiyaç duyulacak tüketim sonrasında ihtiyaç duyulacak tüketim maddeleri için stok oluşturma ve dağıtım maddeleri için stok oluşturma ve dağıtım hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin ilkelerin belirlenmesi ve uygulamaların ilkelerin belirlenmesi ve uygulamaların yapılandırılması işlerini kapsar. yapılandırılması işlerini kapsar.


1616

2.2. HazırlıkHazırlıkAcil durum planlarının hazırlanması ve Acil durum planlarının hazırlanması ve geliştirilmesi,geliştirilmesi, Planlarda görev verilen personelin eğitim ve Planlarda görev verilen personelin eğitim ve tatbikatlarla bilgi düzeyinin geliştirilmesi,tatbikatlarla bilgi düzeyinin geliştirilmesi, Arama-kurtarma faaliyetlerinin örgütlenmesi, Arama-kurtarma faaliyetlerinin örgütlenmesi, geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması,geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması, Alarm ve erken uyarı sistemlerinin kurulması Alarm ve erken uyarı sistemlerinin kurulması ve geliştirilmesi, ve geliştirilmesi, Gerektiğinde bölgesel ve yerel ölçekte acil Gerektiğinde bölgesel ve yerel ölçekte acil yardım malzemelerinin stoklanması.yardım malzemelerinin stoklanması.


1717

SEN NEYESEN NEYE H HAZIRSAN,AZIRSAN,O O DA SENİN İÇİNDA SENİN İÇİN

HAZIRDIR.HAZIRDIR.

Marc Victor Hansen

1818

3. Müdahale3. MüdahaleAfet sırasında veya hemen Afet sırasında veya hemen sonrasında, mümkün olan en kısa sonrasında, mümkün olan en kısa süre içerisinde çok sayıda insan süre içerisinde çok sayıda insan hayatını kurtarma, hayati hayatını kurtarma, hayati gereksinimlerini karşılama gereksinimlerini karşılama çalışmalarının tümüdürçalışmalarının tümüdür. . Afetin oluşundan hemen sonra Afetin oluşundan hemen sonra başlayarak, afetin büyüklüğüne bağlı başlayarak, afetin büyüklüğüne bağlı olarak 1-2 aylık süre içerisinde olarak 1-2 aylık süre içerisinde gerçekleştirilen faaliyetlerdir.gerçekleştirilen faaliyetlerdir.


1919

4. İyileştirme4. İyileştirmeAfete uğrayan toplumun yaşam Afete uğrayan toplumun yaşam koşullarını yeniden oluşturma koşullarını yeniden oluşturma amacıyla, olası afet risklerini azaltmak amacıyla, olası afet risklerini azaltmak için sistemli bir özendirme ve gerekli için sistemli bir özendirme ve gerekli düzenlemeleri yapmak için alınan düzenlemeleri yapmak için alınan kararlar ve faaliyetlerin tümüdür.kararlar ve faaliyetlerin tümüdür.Afetin büyüklüğüne bağlı olarak 1-2 yıl Afetin büyüklüğüne bağlı olarak 1-2 yıl sürebilen tüm faaliyetlerdir.sürebilen tüm faaliyetlerdir.


2020

4. İyileştirme4. İyileştirmeHedef;Hedef; Zarara uğramış birey ve toplulukları Zarara uğramış birey ve toplulukları desteklemek. desteklemek. Toplumu olası bir yeni afet karşısında daha Toplumu olası bir yeni afet karşısında daha dirençli kılmak.dirençli kılmak. Afete uğramış toplulukların hayati Afete uğramış toplulukların hayati aktivitelerini zaman içerisinde geliştirilerek aktivitelerini zaman içerisinde geliştirilerek devamını sağlamak.devamını sağlamak. Afet öncesinden daha güvenli ve gelişmiş Afet öncesinden daha güvenli ve gelişmiş bir yaşam çevresi oluşturmak.bir yaşam çevresi oluşturmak.


2121

İyileştirme;İyileştirme; Yerel bir çalışmadır,Yerel bir çalışmadır, Çok yönlü bir çalışmadır,Çok yönlü bir çalışmadır, Afet yönetiminin de gözden Afet yönetiminin de gözden geçirilmesini gerektirebilir,geçirilmesini gerektirebilir, Tekrarlanabilir afet tehlikesi Tekrarlanabilir afet tehlikesi karşısında daha güçlü olmayı gerektirir,karşısında daha güçlü olmayı gerektirir, Eskiye göre daha üstün standartları Eskiye göre daha üstün standartları yakalamaktır. yakalamaktır.


2222

Zarar Azaltma Çalışmaları :Zarar Azaltma Çalışmaları :

Ulusal sismik ağın güçlendirilmesiUlusal sismik ağın güçlendirilmesi Makro ve mikro ölçekli çalışmalarMakro ve mikro ölçekli çalışmalar Risk analizlerinin yapılmasıRisk analizlerinin yapılması Kentsel planlamaKentsel planlama Kentsel dönüşüm projeleriKentsel dönüşüm projeleri Binaların güçlendirilmesiBinaların güçlendirilmesi Kaçak yapılaşmanın önlenmesiKaçak yapılaşmanın önlenmesi İdari tedbirlerİdari tedbirler Doğal afet sigortası sisteminin Doğal afet sigortası sisteminin geliştirilmesigeliştirilmesi


2323

Hazırlık Çalışmaları :Hazırlık Çalışmaları : Risk belirlemeRisk belirleme Senaryo ve faraziyelerSenaryo ve faraziyeler Eğitim çalışmalarıEğitim çalışmaları Arama kurtarma ekiplerinin Arama kurtarma ekiplerinin örgütlenmesiörgütlenmesi Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) çalışmalarıCoğrafi Bilgi Sistemi (CBS) çalışmaları Acil haberleşme sisteminin Acil haberleşme sisteminin oluşturulmasıoluşturulması


2424

Müdahale ÇalışmalarıMüdahale Çalışmaları : : ÖrgütlenmeÖrgütlenme Acil Yardım/Hizmet grupları Acil Yardım/Hizmet grupları planlarının uygulanmasıplanlarının uygulanması Diğer kurum ve kuruluşların acil Diğer kurum ve kuruluşların acil yardım planlarının uygulanmasıyardım planlarının uygulanması


2525

İyileştirme Çalışmaları :İyileştirme Çalışmaları : Psikososyal destekPsikososyal destek Geçici iskanın sağlanmasıGeçici iskanın sağlanması Kalıcı konutların yapımıKalıcı konutların yapımı Altyapı onarım ve yapımıAltyapı onarım ve yapımı Yeniden planlama çalışmalarıYeniden planlama çalışmaları


2626

Sonuç olarakSonuç olarak afet, afet, Beklenilmedik bir olaydır.Beklenilmedik bir olaydır. Streslidir.Streslidir. Hassas bir konudur. Herkes ilgilidir.Hassas bir konudur. Herkes ilgilidir. Çok disiplin gerektirir.Çok disiplin gerektirir. Çok fazla medya baskısı vardır.Çok fazla medya baskısı vardır.

Bu nedenle Bu nedenle afet yönetimi zordurafet yönetimi zordur ve ve tüm kurum ve kuruluşlar ile tüm kurum ve kuruluşlar ile kaynakların ortak amaç kaynakların ortak amaç doğrultusunda kullanımını gerektirir.doğrultusunda kullanımını gerektirir.

2727

Acil Yardım PlanıAcil Yardım Planı

Bir yerleşme biriminin karşı Bir yerleşme biriminin karşı karşıya bulunduğu tehlikeleri tespit karşıya bulunduğu tehlikeleri tespit eden,eden, Oluşacak tehlikelerde uğranacak Oluşacak tehlikelerde uğranacak kayıp ve zararları belirleyen, kayıp ve zararları belirleyen, Oluşacak afetlerde kimlerin, ne Oluşacak afetlerde kimlerin, ne zaman, hangi görev ve yetkiyle, zaman, hangi görev ve yetkiyle, hangi kaynaklar kullanılarak görev hangi kaynaklar kullanılarak görev üstleneceğini üstleneceğini tanımlayan bir belgedir.tanımlayan bir belgedir.

2828

Anlaşılır,gerçekçi ve kabul edilebilir olmalı,Anlaşılır,gerçekçi ve kabul edilebilir olmalı, Gerçekçi senaryolar esas alınarak hazırlanmalı,Gerçekçi senaryolar esas alınarak hazırlanmalı, Yönetim, komuta ve kontrol mekanizmalarının Yönetim, komuta ve kontrol mekanizmalarının ve bilgi akışının nasıl olacağını açıklıkla ve bilgi akışının nasıl olacağını açıklıkla belirlemeli,belirlemeli, Görev alacak birimler ve personelin, görev, Görev alacak birimler ve personelin, görev, yetki ve sorumluluklarını açıklıkla belirtmeli,yetki ve sorumluluklarını açıklıkla belirtmeli, Farklı kuruluşlar arası en uygun koordinasyonu Farklı kuruluşlar arası en uygun koordinasyonu sağlamalı,sağlamalı, Kullanılması gereken imkan ve kaynakları Kullanılması gereken imkan ve kaynakları belirlemeli ve bunlara kolayca ulaşabilecek belirlemeli ve bunlara kolayca ulaşabilecek sistemleri oluşturmalı,sistemleri oluşturmalı,

Acil Yardım Planı Nasıl Acil Yardım Planı Nasıl Olmalı ?Olmalı ?

2929

Mevcut imkan ve kaynaklarla neler Mevcut imkan ve kaynaklarla neler yapılabileceğini, ilave imkan ve yapılabileceğini, ilave imkan ve kaynakların gerçekçi olarak nereden ve kaynakların gerçekçi olarak nereden ve nasıl karşılanacağını göstermeli,nasıl karşılanacağını göstermeli, Acil haberleşme, ulaşım, arama-Acil haberleşme, ulaşım, arama-kurtarma, ilkyardım, geçici barındırma, kurtarma, ilkyardım, geçici barındırma, lojistik destek, güvenlik gibi alt planları lojistik destek, güvenlik gibi alt planları da kapsamalı,da kapsamalı, Yaşanan her afet olayı ve Yaşanan her afet olayı ve tatbikatlardan elde edilen yeni dersler tatbikatlardan elde edilen yeni dersler ve deneyimler doğrultusunda ve deneyimler doğrultusunda düzeltilmeli ve geliştirilmeli,düzeltilmeli ve geliştirilmeli,

Acil Yardım Planı Nasıl Acil Yardım Planı Nasıl Olmalı ?Olmalı ?

3030

Plan hiç bir şeydirPlan hiç bir şeydir,,ama ama

planplanlama süreci her lama süreci her şeydir.şeydir.

General Dwight David Eisenhower

3131

Acil Yardım Planı HazırlanırkenAcil Yardım Planı HazırlanırkenYapılması Gereken ÇalışmalarYapılması Gereken Çalışmalar

3232

HASAR VE ZARAR GÖREBİLİRLİLİĞİN BELİRLENMESİ

KURUMLARIN PLANLARI İLE BÜTÜNLÜĞÜNSAĞLANMASI

ELDEKİ İMKAN VE KAYNAKLARIN YETERLİLİĞİNİN BELİRLENMESİ

EKİPMAN TEMİNİ VE ORGANİZASYONUNUN SAĞLANMASI

ACİL HABERLEŞME VE ULAŞIM SİSTEMİNİN GELİŞTİRİLMESİ

DEĞİŞİK AFETLERE GÖRE SENARYOLAR HAZIRLANMASI

KURUMLAR ARASI KOORDİNASYONUN SAĞLANMASI

PPLLAANN

RİSKLERİN BELİRLENMESİ

HIZLI VE ETKİLİ KOMUTA, KONTROL VE BİLGİ SİSTEMİNİN KURULMASI

EĞİTİM VE TATBİKATLAR YAPILMASI

3333

SONUÇ VE DEĞERLENDİRMESONUÇ VE DEĞERLENDİRME““Zarar Azaltma” ve “Hazırlık” evrelerindeki Zarar Azaltma” ve “Hazırlık” evrelerindeki çalışmalar ; çalışmalar ; Ülkeyi/yerleşmeleri afetlere hazırlar, Ülkeyi/yerleşmeleri afetlere hazırlar, Daha güvenli ortamlarda yaşanılmasını Daha güvenli ortamlarda yaşanılmasını sağlar,sağlar, Afet sonrası can ve mal kaybının az olmasını Afet sonrası can ve mal kaybının az olmasını sağlar, sağlar, Afet sonrası için daha az yıkım ve daha az Afet sonrası için daha az yıkım ve daha az maliyet yaratır. maliyet yaratır.

Afet yönetimindeAfet yönetiminde afet öncesi çalışmalar olan afet öncesi çalışmalar olan “Zarar Azaltma” ve “Hazırlık” evrelerine “Zarar Azaltma” ve “Hazırlık” evrelerine ağırlık verilmelidir. ağırlık verilmelidir.

3434

SONUÇ VE DEĞERLENDİRMESONUÇ VE DEĞERLENDİRME

Acil Yardım Planları; Acil Yardım Planları; Yasal gerekliliği yerine getirmek için Yasal gerekliliği yerine getirmek için yasak savma mantığı ile hazırlanan ve yasak savma mantığı ile hazırlanan ve raflarda dosyalar içinde bulunması raflarda dosyalar içinde bulunması gereken bir metin olarak görülmemelidir.gereken bir metin olarak görülmemelidir. Zaman içerisinde ortaya çıkabilecek Zaman içerisinde ortaya çıkabilecek yeni ihtiyaçlar ve olabilecek değişiklikler yeni ihtiyaçlar ve olabilecek değişiklikler dahil edilerek sürekli güncel tutulmalıdır. dahil edilerek sürekli güncel tutulmalıdır.

3535

Plansızlığı planlayanlar, Plansızlığı planlayanlar, başarısızlığa başarısızlığa

planlanmıştır.planlanmıştır.

3636

Geçmişini Geçmişini hatırlamayanların hatırlamayanların

yazgılarında yazgılarında geçmişi yeniden geçmişi yeniden yaşamak vardıryaşamak vardır

George Santayana

3737

TEŞEKKÜRLER …TEŞEKKÜRLER …

Documents

AFET YÖNETİMİ VE ACİL YARDIM PLANLARI