İLK YARDIM

Mustafa ARISTDF EĞİTMENİ

İ L K Y A R D I MRAHATSIZLANAN VEYA KAZAYA UĞRAYAN KAZAZEDE DOKTORA

ULAŞINCAYA KADAR , O ANDAKİ DURUMUN DAHA KÖTÜYE GİTMESİNİ ÖNLEMEK İÇİN ELDEKİ MEVCUT MALZEMELERLE YAPILAN YARDIMA İLK YARDIM DENİR. NOT : İLK YARDIM YAPAN KİMSE NE KADAR BİLGİLİ OLURSA OLSUN DOKTORUN YERİNİ TUTAMAZ.

İ L K Y A R D I M D A T E M E L İ L K E L E R

İLKYARDIMA BAŞLARKEN TEMEL İLKELER 3 T OLARAK DEĞERLENDİRİLMEKTEDİR.

T:TEŞHİS TEŞHİS İÇİN ÖNCE HASTANIN VEYA KAZAZEDENİN HİKAYESİ ÖĞRENİLİP SONRA BELİRTİLER VE BULGULAR SAPTANMALIDIR.

T: TEDAVİTEMEL İLK YARDIM KURALLARI UYGULANARAK YARALI VEYAKAZAZEDE İÇİN EN UYGUN VE GEREKLİ İLK YARDIM ZAMANINDA VE ZARAR VERMEDEN UYGULANMALIDIR.

T:TAŞIMATEŞHİS VE TEDAVİ YAPILDIKTAN SONRA GEREKLİ BAKIM VE MUAYANENİN YAPILABİLMESİ İÇİN SAĞLIK KURUMUNA UYGUNKOŞULAR İÇİNDE TAŞINMALIDIR.SAĞLIK KURULUŞUNA VARANA KADAR HASTA / KAZAZEDELER GÖZLENMELİDİR.

- 1 -

DORUK DAĞCILIK KULÜBÜ İZMİR

İLK YARDIM ÇANTASINDA BULUNMASI GEREKEN MALZEMELERİLK YARDIM ÇANTASINDA BULUNMASI GEREKEN MALZEMELER

- 2 -


İlkyardım çantasında bulunması gereken malzemeler kazazedenin sağlık kuruluşunagötürülüne kadar eldeki malzemelerle ilk yardımını yapmasına yeterli olmalıdır. S/N ADI MİKTARI1. Steril Gazlı Bez 10 x10 cm 10 2. Steril Gazlı Bez 12 x 8 cm 10 3. Steril Gazlı Bez 15 x 15 cm 10 4. Yara temizleyici solüsyon 100 ml 1 5. Sargı Bezi 12 x 50 cm 2 6. Sargı Bezi 8 x 50 cm2 7. Paslanmaz kesme makası 1 8. Ufak kalem fener 1 9. Derece Dijital 110. Bisturi 511. İlkyardım el kitapçığı 1 12. Acil durum planı ve kaza raporu formu 1 13. CPR maskesi 1 14. Steril eldiven 2 15. Yanık kremi (1. derece) 1 16. Hava yolu açma (Bebek çocuk ve yetişkin) 3

S/N ADI MİKTARI17. Yara bandı (Muhtelif) 20 18. Alüminyum Battaniye 1 19. Elastik bandaj 1 20. Serum Lastiği 1 21. Batticon cerrahi antiseptik 1 22. Lokal anestezik etkili pomad 1 23. Katgüt ve 3.5 luk atravmatik dikiş seti (Uzmanlar için ) 3 24. Lanced ( yılan sokmasında cildi delmek için ) 5 25. Mide için hap ( Talcid ) 1 26. Amonyak 1 27. Aspirin ve Parol ateş dşürücü haplar. 1 28. Göz damlası 1 29. Atropin ve Adrenalin 130. 50 cc lik şırınga Yılan ve akrep zehrini çekmek için 1

İLKYARDIMA BAŞLARKEN KONTROL YAPILMASI GEREKEN BÖLGELER SIRASIYLA ; A – B – C – D - OLARAK SIRASIYLA KONTROL EDİLMELİDİR.

A : AIR WAY ( HAVA YOLU ) B : BREATH WAY ( SOLUNUM YOLU ) C : CIRCULATION ( KAN DOLAŞIMI ) D : DRUG ( İLAÇLA TEDAVİ ) NOT: SAĞLIK KURUMLARINCA UYGULANIR.

İ L K Y A R D I M A T E M E L B A Ş L A N G I İ L K Y A R D I M A T E M E L B A Ş L A N G I Ç Ç

İ L K Y A R D I M I N T E M E L K U R A L L A R Iİ L K Y A R D I M I N T E M E L K U R A L L A R I 1 . HASTA VEYA KAZAZEDENİN EMNİYETİNİ SAĞLAYIN. 2 . A – B - C Yİ KONTROL EDİN. 3 . VAR İSE KANAMAYI DURDURUN. 4 . ŞOKU ÖNLEYİN. 5 . TEMİZ HAVA SAĞLAYIN , HASTAYI SICAK TUTUN ,SIKI GİYİSİLERİ GEVŞETİN . 6 . KAZA YERİNİ İŞARETLEYİN. 7 . YATIRIP DİNLENDİRİN. 8 . PANİĞİ ÖNLEYİN , KALABALIĞI DAĞITIN. 9 . MÜDAHALEYİ SÜRATLİ , SAKİN VE GEREKTİĞİ KADAR YAPIN. 10 . KAZAZEDEYİ TESLİM EDECEĞİNİZ SAĞLIK KURULUŞUNA ,UYGULADIĞINIZ İLK YARDIM KONUSUNDA BİLGİ VERİN .

- 2 -


- 3 -

KAZAYA MÜDAHALEDE TAKİP EDİLECEK YOLKAZAYA MÜDAHALEDE TAKİP EDİLECEK YOL DURUM DEĞERLENDİRMESİ :1 . MEYDANA GELEN OLAYI SÜRATLİ VE SOĞUKKANLI OLARAK DEĞERLENDİRİNİZ.2 . KENDİNİZİN VE KAZAZEDENİN KARŞI KARŞIYA KALABİLECEĞİ TEHLİKELERİ ARAŞTIRIN3 . KENDİNİZİN VE KAZAZEDENİN EMNİYETİNİ ALINIZ .4 . KENDİNİZİ RİSKE ATMAYINIZ .5 . KENDİ BAŞINIZA ÇOK ŞEY YAPMAYA ÇALIŞMAYIN .6 . GEREKLİYSE ÇEVRENİZDEN YARDIM İSTEYİN .7 . BİRDEN FAZLA KAZAZEDE VAR İSE DEĞERLENDİRMENİZDE ELDE ETTİĞİNİZ BULGULARA GÖRE HAREKET EDİNİZ .8 . ÇALIŞMALARINIZI ÖLMÜŞ KİŞİLERİ DİRİLİTMEK UĞRAŞI YERİNE YARALI OLUP İLK MÜDAHALE YAPILMADIĞI TAKDİRDE ÖLEBİLECEK HASTALARA YÖNLENDİRİN .9 . HASTA / KAZAZEDENİN ŞUURU YERİNDE İSE AĞRILARI OLUP OLMADIĞI SORUNUZ , OMURULİK YARALANMALARINA KARŞI , EL ,KOL VE BACAKLARIN HAREKET EDİP ETMEDİĞİNİ KONTROL EDİNİZ .10 .KAZAZEDENİN BAŞINDAN BAŞLAYARAK TÜM VÜCUDUNU DİKKATLİCE KONTROL EDİNİZ .

A . KULAK VEYA BURUNDAN KANAMA YA DA BERRAK BİR SIVI (BEYİN OMURULİK SIVISI ) OLUP OLMADIĞI KONTROL EDİNİZ

B . GÖZ BEBEKLERİ HER İKİ TARAFADA SİMETRİKMİ , AYNI BÜYÜKLÜKTEMİ , IŞIĞI VEYA HAREKETİ TAKİP EDEBİLİYORMU KONTROL EDİNİZ .11 . DÜŞME VE ÇARPMALARDA KAZAZEDENİN BOYNU HAREKET ETTİRİMEYİNİZ .


K A N A M A L A R D A İ L K Y A R D I K A N A M A L A R D A İ L K Y A R D I MM ÇEŞİTLİ NEDENLERLE KANIN DAMAR DIŞINA ÇIKMASINA KANAMA DENİR.

YETİŞKİN BİR KİMSEDE 5 - 6 KG.KAN VARDIR. BİR KEREDE 1 -1,5 KG. KAN KAYBEDEN BİR İNSANIN HAYATI TEHLİKEYE GİREREBİLİR . BU NEDENLE KANAMALARI HEMEN DURDURMAK GEREKLİDİR KANAMALAR KENDİ ARASINDA İKİ GRUBA AYRILIR 1. İÇ KANAMALAR .

2. DIŞ KANAMALAR .1 .İÇ KANAMALAR : İÇ ORGANLARDAKİ DOKULARI BESLEYEN KAN

DAMARLARININ YIRTILMASI VEYA ZEDELENMESİ SONUCU KANIN DAMARLARDAN VÜCUT BOŞLUĞUNA AKMASINA DENİR .ÇARPMALAR VEYA DÜŞMELER SONUCUNDA İÇ ORGANLARIN YARALANMA YÜZDESİ FAZLADIR. İÇ KANAMALAR İKİ ŞEKİLDE OLUR ;

1 .GÖZLE GÖRÜLEBİLEN KANAMALAR : A . AKCİĞER KANAMASI : AKCİĞERDE KANAMA VAR İSE ÖKSÜRÜRKEN KAN AĞIZDAN DIŞARI ÇIKAR . B . MİDE KANAMASI : MİDE KANAMALARINDA KAN KUSMAKLA DIŞARI ATILIR . C . BAĞIRSAK KANAMASI : BAĞIRSAK KANAMALARINDA KAN BÜYÜK ABDESTLE DIŞARI ATILIR . D . BÖBREK KANAMASI : BÖBREK KANAMASINDA KAN KÜÇÜK İDRARLA DIŞARI ATILIR .

- 4 -


2. GÖZLE GÖRÜLEMEYEN KANAMALAR : KARACİĞER , DALAK , PANKREAS V.B.BU ORGANLARIN KANAMALARINDA KANAMA VÜCUT BOŞLUĞUNUN İÇİNE AKTIĞI İÇİN GÖRÜLMEZ . BU TİP KANAMALAR BELİRTİLERİNDEN ( BULGULARINDAN ) ANLAŞILIR.

1 . ANA ORGANLARA YETERLİ MİKTARDA KAN GİTMEDİĞİNDEN ;A . BAYGINLIK HALİ , B . BAŞ DÖNMESİ ,C . KUSMA HİSSİ GÖRÜLEBİLİR .

2 . DERİ NEMLİ VE SOĞUKTUR 3 . SUSAMA HİSSİ VARDIR.4 . VÜCUDUN DIŞ YÜZEYİNDE ;

A . YÜZDEB . DUDAKLARDA C . PARMAK UÇLARINDA SOLUKLUK VARDIR.

5 . NABIZ;A . HIZLI VE ZAYIFTIR ,B . GÜÇLÜKLE HİSSEDİLİR , C . SOLUNUM HIZLIDIR.

6 . HAVA ALAMIYORMIŞ GİBİ BİR HİS ( HAVA AÇLIĞI ) OLUR.7 . ŞUUR AZALIR VE SONUNDA KAYBOLUR.8 . KANIN VÜCUT İÇİNE AKMASINDAN DOLAYI KARIN KASLARININ SERTLEŞMESİ ( TAHTA KARIN ) İÇ KANAMANIN İLK VE EN ÖNEMLİ BELİRTİLERİNDENDİR .

- 5 -

İ Ç K A N A M A L A R I N B U L G U L A R Iİ Ç K A N A M A L A R I N B U L G U L A R I


DIŞ KANAMALAR : KANIN DAMARDAN VÜCUT DIŞINA ÇIKMASINA; DIŞ KANAMA DENİR. ATARDAMAR (ARTER )-TOPLARDAMAR( VEN ) KILCALDAMAR( KAPİLER ) KANAMALARI ŞEKLİNDE GÖRÜLÜR. ATARDAMAR KANAMASI : KESİK YERDEN KANIN KALP ATIMLARINA UYGUN OLARAK FIŞKIRARAK AKTIĞI GÖRÜLÜR . KAN AÇIK KIRMIZI RENKTEDİR . HEMEN DURDURULMASI GEREKLİDİR. TOPLARDAMAR KANAMASI : KAN SIZAR,TAŞAR BİÇİMDE OLUP KOYU KIRMIZI RENKTEDİR.ÜZERİNE TAMPON VEYA PARMAKLA BASKI YAPILDIĞINDA KOLAYCA DURUR. KILCALDAMAR KANAMASI : KANIN SIZINTI ŞEKLİNDE AKTIĞI GÖRÜLÜR.KANAMAKENDİLİĞİNDEN DURABİLİR.

1 . PARMAKLA BASINÇ YAPMA : YARA KÜÇÜK VE KANAMA AZ İSE YARA ÜZERİNE TEMİZ BEZ İLE TAMPON YA DA PARMAKLA BASKI YAPILARAK AKAN KAN DURDURULABİLİR.YARA ÜZERİNDEKİ PIHTI KALDIRILMAMALIDIR KANAMA YENİDEN BAŞLAYABİLİR.

D I Ş K A N A M A L A R D A İ L K Y A R D I D I Ş K A N A M A L A R D A İ L K Y A R D I MM

DIŞ KANAMALARDA DURDURUCU YÖNTEMLERDIŞ KANAMALARDA DURDURUCU YÖNTEMLER

- 6 -

1 2


- 7 -

2 . BASINÇLI PANSUMAN SİSTEMİ : YARA İÇİNDEKİ YABANCI CİSİMLERİ ÇIKARMADAN (YABANCI CİSİMLER EHİL OLMAYAN KİŞİLER TARAFINDAN ÇIKARILDIĞINDA DOKU YIRTILMALARINA SEBEP OLABİLİR ) KANAMANIN ÜZERİNE TEMİZ BEZ ,TAMPON KONULARAK ÜZERİ SARGI BEZİYLE SIKICA SARILARAK KAN DURDURULABİLİR. . KANAMA DEVAM EDER İSE SARGIYI AÇMADAN ESKİ SARGININ ÜZERİNE YENİDEN TAMPON KONULARAK ÜZERİ TEKRAR SARILMALIDIR .

1 2

12 3


HAYATI TEHLİKEYE SOKACAK KADAR KANAMA VAR VE DİĞER ÖNLEMLERLE KANAMA DURDURULAMIYOR İSE TURNİKE UYGULAMAK GEREKLİDİR. 1. TURNİKE; KANAYAN YERDEN YUKARIYA ,KALIN İP,PERLON,KRAVAT,LASTİK HORTUM, ATKI EŞARP VS.İLE ATILABİLİR. 2 . TURNİKE MALZEMESİ SIKICA 2-3 KEZ SARILIR VE BAĞLANIR. 3 . SIKIŞTIRMA ÇUBUĞU YERLEŞTİRİLİR TEKRAR BAĞLANIR. 4 . KANAMA DURUNCAYA KADAR SIKIŞTIRMA ÇUBUĞU DÖNDÜRÜLÜR. 5 . KANAMA DURUNCA SIKIŞTIRMA ÇUBUGU BAĞLANARAK SABİTLEŞTİRİLİR. 6 . TURNİKE BAĞLANDIKTAN SONRA UYGULAMA ZAMANI BİR KAĞIDA YAZILARAK KAZAZEDENİN ÜZERİNE TUTTURULUR. 7. HER 20 DAKİKADA BİR TURNİKE 5-10 SANİYE GEVŞETİLEREK TURNİKENİN UZAĞINDAKİ YERİN KAN DOLAŞIMI SAĞLANARAK ORGANLARIN ÖLMESİ ÖNLENMİŞ OLUR . 8. TURNİKEYİ GEVŞETİRKEN YARANIN ÜZERİNE TAMPON UYGULANIR. BU TAMPON KANIN TEKRAR AKMASINI ÖNLEYECEKTİR 9. TURNİKEYİ DEVAMLI TEK KEMİK ÜZERİNE UYGULANIR . ÖNEMLİ NOT: TURNİKE 2 SAAT’TEN FAZLA ASLA UYGULANAMAZ.

TURNİKE UYGULAYARAK KANIN DURDURULMASITURNİKE UYGULAYARAK KANIN DURDURULMASI

ŞEKİL 1 ŞEKİL 2 ŞEKİL 3 ŞEKİL 4

- 8 -


ÇEŞİTLİ NEDENLERLE VÜCUT DOKULARININ BÜTÜNLÜĞÜNÜN BOZULMASI YADA BİR KISMININ KAYIBINA YARA DENİR. YARALAR İKİ ŞEKİLDE GÖRÜLEBİLİR. 1 . AÇIK YARALAR 2 . KAPALI YARALAR.

Y A R A L A N M A L A RY A R A L A N M A L A R

K A P A L I Y A R A L A RK A P A L I Y A R A L A R DERİ YÜZEYİNDE GÖRÜLEBİLENYARALARA AÇIK YARALAR DENİR.

1. SIYRIK ŞEKLİNDEKİ YARALAR.

2. KESİK ŞEKLİNDEKİ YARALAR.

3. DELİCİ YARALAR.

4. EZİCİ YARALAR

5. YIRTILMA ŞEKLİNDE YARALAR

6. ATEŞLİ SİLAH YARALARI

7. ISIRMA YARALARI

8. YANIK YARALARI

DERİ YÜZEYİNDE GÖRÜLMEYEN , DERİALTINDAKİ DERİN DOKUYARALANMALARINA KAPALI YARA DENİR. 1. BÜL DIŞ DOKU ALTINDA SIVI TOPLAMASI . ( ÖR .GÜNEŞ YANIĞI GİBİ )

2 . HEMATOM : KAN KİTLE YAPACAK ŞEKİLDE OLUŞUR ( ÇARPMA VEYA DARBESONUCU ŞİŞLİĞİN DIŞTAN GÖZÜKEBİLECEK ŞEKİLDE BELLİ OLMASI )

3 . EKİMOZ KAN DOKULAR İÇİNE SINIRSIZ ŞEKİLDE YAYILMIŞTIR .

- 9 -

A Ç I K Y A R A L A RA Ç I K Y A R A L A R


KIRIKLAR : HERHANGİ BİR DIŞ KUVET ZORU İLE KEMİK BÜTÜNLÜĞÜNÜN BOZULMASINA KIRIK DENİR.KIRIKLAR İKİ ’ YE AYRILIR . ÇEŞİTLERİ : 1. AÇIK KIRIK 2. KAPALI KIRIK

KAPALI KIRIĞA ÖRNEK

K I R I K L A R D A İ L K Y A R D I MK I R I K L A R D A İ L K Y A R D I M

K I R I K T E S P İ T E T M E D E B U L G U L A RK I R I K T E S P İ T E T M E D E B U L G U L A R1 . KIRIK YERİNDE VEYA YAKININDA AĞRI VARDIR.2 . DOKUNMAYA KARŞI HASASTIR.3 . ŞEKİL BOZUKLUĞU VARDIR.4 . ŞİŞLİK VE MORLUK VARDIR.5 . HAREKETSİZLİK VE KUVVETSİZLİK VARDIR.6 . HAREKET ANINDA KIRIK KEMİKLERİN BİR BİRİLERİNE SÜRTÜNME SESİ OLABİLİR.

AÇIK KIRIĞA ÖRNEK

- 10 -


1. KANAMA VAR İSE BİLİNEN YÖNTEMLERLE KANAMAYI DURDURUNUZ. 2 . ŞOK VAR İSE ÖNLEYİNİZ. 3 . YARA İÇİNDE GÖRÜLEN KEMİK PARÇALARINI ÇIKARMAYA ÇALIŞMAYIN . KANAMA YAPABİLİR . DAMAR VEYA SİNİR YARALANABİLİR KIRIK YERİNİ OYNATMAYINIZ AĞRI ŞOKA YOL AÇABİLİR .KIRIK KEMİK UÇLARI DAMAR VE SİNİRLERİ KESEBİLİR. 4 . KIRIK UÇLARINI HAREKETSİZ YAPMAK İÇİN KIRIK YERİNİ TESPİT EDİNİZ .KOL YADA BACAĞIN HER İKİ YANINA KALIN KARTON YA DA TAHTA KOYUP SARGI BEZİ EŞARP , İP PERLON VS.İLE SARARAK EMNİYETE ALINIZ. 5 . MEVCUT İSE ;KIRIK , ATEL , SIRT ÇANTASININ POLLERİ VEYA ÇADIR POLLERİ İLE DE SABİTLENEBİLİR . 7. KIRILAN UZVU KALPTEN YÜKSEKTE SABİTLEYİNİZ. 8 . KIRILAN UZVUN ÜZERİNE İMKAN VAR İSE BUZ KOYUNUZ. . 9 . AÇIK KIRIK VAR İSE BEZİ SİMİT SEKLİNDE KATLAYIP DELİK OLAN KISMI KEMİK ORTASI NOKTAYA GELECEK ŞEKİLDE YERLEŞTİRİP SARINIZ.

KIRIKLARDA GENEL TEDAVİ KURALLARIKIRIKLARDA GENEL TEDAVİ KURALLARI

- 11 -

AÇIK KIRIK

SİMİT ŞEKLİNE GETİRİLMİŞ BEZ


KIRIKLARDA GENEL TEDAVİ KURALLARIKIRIKLARDA GENEL TEDAVİ KURALLARI

- 12 -

KIRIK AYAĞIN SARILMASI :

1 . TEK AYAK KIRILDIĞI ZAMAN , KIRILAN AYAK ELDEKİ MALZEMELERLE SARILARAK KIRIK SABİTLENİR . KIRIK AYAĞIN OYNAMAMASI İÇİN SAĞLAM AYAĞA BAĞLANARAK SABİTLEŞTİRİLİR .

2 . ELDE SABİTLEME MALZEMESİ YOK İSE KIRIK AYAK SAĞLAM AYAĞA BİR KAÇ NOKTADAN BAĞLANARK SABİTLEME YAPILABİLİR .

3 . KIRIK AYAK SABİT AYAĞA BAĞLANACAĞI ZAMAN BAĞLANTI NOKTALARININ KEMİK KIRIKLARININ ÜZERİNE GELMEMESİNE ÖZEN GÖSTERİLMELİDİR .


HAREKET SİSTEMİ : ÇOĞU KEZ YÜKSEK BİR YERDEN DÜŞME YADA ŞİDETLİ ÇARPMA SONUCU OMURGADA KIRIK VE HAZEN İÇİNDEN GEÇEN OMURULİKTE DEĞİŞİK DERECELERDE YARALANMALAR OLABİLMEKTEDİR .OMURGA : OMURGAMIZ 33 OMURDAN OLUŞUR. A . BOYUN BÖLGESİNDE 7 B . GÖĞÜS BÖLGESİNDE 12 C . BEL BÖLGESİNDE 5 D . OMUR,İKİ LEĞEN KEMİĞİ ARASINDA SAKRUM DENİLEN YERDE 5 E . OMUR VE KUYRUK SOKUMU (KOKSIKS) 4 KEMİKTEN OLUŞMAKTADIR .DÜŞMELER VE ÇARPMALAR SONUCU OMURLAR KIRILABİLMEKTEDİR . KIRILAN OMURLAR , BEYİNDEN ÇIKAN VE TÜM VÜCUDA YAYILAN SİNİR SİSTEMLERİNE BASKI YAPMAKTA VEYA SİNİRLERİ KESEBİLMEKTEDİR .

1 . YARALIYI / KAZAZEDEYİ KONTROL ETMEDEN ,BELİNDE YADA BOYNUNDA AĞRI VEYA BAŞKA BİR ŞİKAYETİ OLUP OLMADIĞI SORULMADAN DÖNDÜRÜLMEMELİ AYAĞA KALDIRILMAMALIDIR .

2 . KESİN TEŞHİS BİLİNMEDİKÇE , BELİNDE AĞRISI OLAN BİR KAZAZEDEDE KIRIĞIN OLABİLECEĞİ DEĞERLENDİRİLMELİDİR .

3 . KAZAZEDE KENDİNDE İSE , ELERİNİ , PARMAKLARINI , AYAKLARINI OYNATIPOYNATAMADIĞI SORULMALIDIR .

4 . GÖZLERİNE IŞIK TUTUP GÖZBEBEKLERİNİN IŞIĞA KARŞI HASASİYETİ VEYA NESNELERİ TAKİP EDİP ETMEDİĞİ KONTROL EDİLMELİDİR .5 . ANILAN BULGULAR VAR İSE KAZAZEDE YERİNDEN KALDIRILMADAN YAVAŞCAALTINA SABİT NESNELER YERLEŞTİRİLEREK KONTROL ALTINA ALINMALIDIR .

O M U R G A K I R I K L A R I N D A İ L K Y A R D I MO M U R G A K I R I K L A R I N D A İ L K Y A R D I M

- 13 -


O M U R G A N I N Y A P I S I V E S İ N İ R S İ S T E M İO M U R G A N I N Y A P I S I V E S İ N İ R S İ S T E M İ

- 14 -

OMURİÇİNDEN ÇIKANSİNİR UÇLARI

OMURİÇİNDEN ÇIKANSİNİR UÇLARI


O M U R G A N I N Y A P I S I V E S İ N İ R S İ S T E M İO M U R G A N I N Y A P I S I V E S İ N İ R S İ S T E M İ

- 14 -


G Ö Ğ Ü S Y A R A L A N M A L A R IG Ö Ğ Ü S Y A R A L A N M A L A R I

- 15 -

DÜŞME , ÇARPMA VE DELİCİ NESNELER TARAFINDAN , GÖĞÜS KAFESİNDE DELİNMELER , KABURGALARDA KIRILMALAR MEYDANA GELEBİLMEKTEDİR . 1 . KABURGA KIRIKLARI : GÖĞÜSÜN BİR TARAFINDA AYNI ANDA BEŞ (5 ) ADET KABURGA KIRILMIŞ İSEO BÖLGEDEKİ GÖĞÜS DUVARI , GÖĞÜS KAFESİNİN GERİ KALAN KISMI İLE BİRLİKTE SOLUK ALIP VERME SIRASINDA AYNI ZAMANDA HAREKET ETMEYECEKTİR . SOLUK ALINDIĞINDA , KIRIK OLAN TARAF DIŞARI DOĞRU GENİŞLEMESİ GEREKİRKEN İÇERİ DOĞRU ÇÖKER . SOLUK VERİLDİĞİNDE ,İÇERİ ÇÖKMESİ GEREKİRKEN DIŞARIYA DOĞRU GENİŞLEYECEKTİR . BU DURUMA YELKEN GÖĞÜS DENİR . BİR YADA BİRKAÇ KABURGA KIRIĞI OLDUĞUNDA ,KIRIK UÇLAR AKCİĞEREBATMAMIŞ İSE : 1 . KAZAZEDENİN ŞUURU YERİNDEYSE :

A . YARALI YARI OTURUR DURUMDA OLMALIDIR .B . AĞRI OLMAMASI İÇİN HAFİF HAFİF SOLUK ALMALIDIR .C . KIRIK BÖLGESİ KALIN BİR BEZLE SIKICA SARILMALIDIR .

2 . ŞUURU YERİNDE DEĞİLSE :HAFİF EĞİMLİ BİR YERDE KAZAZEDENİN BAŞI AŞAĞIYA , KIRIK TARAFI

ALT TARAFA GELECEK ŞEKİLDE YATIRILMALIDIR . BU DURUMDA YARALI OLMAYAN GÖĞÜSÜN SOLUNUMU KOLAYLAŞTIRILMIŞ OLURVE YARALI GÖĞÜS FAZLA HAREKET EDEMEZ .


- 16 -

DELİCİ NESNELERDE İLKYARDIMDELİCİ NESNELERDE İLKYARDIM DÜŞMELER VE ÇARPMALAR SONUCU , SİVRİ UÇLU MALZEMELERİN BATMASIYLA GÖĞUS KAFESİ DELİNEBİLİR . GÖĞÜS KAFESİNİN DELİNMESİYLE HAVA GÖĞÜS KAFESİNE GİREBİLİR , AKCİĞER BUZUŞUR VE ŞİDETLİ SOLUNUM GÜÇLÜĞÜ BAŞLAR .BU DURUMA :


- 16 -

G Ö Ğ Ü S K A F E S İ N İ N D E L İ N M E S İG Ö Ğ Ü S K A F E S İ N İ N D E L İ N M E S İ DÜŞMELER VE ÇARPMALAR SONUCU , SİVRİ UÇLU MALZEMELERİN BATMASIYLA GÖĞUS KAFESİ DELİNEBİLİR . GÖĞÜS KAFESİNİN DELİNMESİYLE HAVA GÖĞÜS KAFESİNE GİREBİLİR , AKCİĞER BUZUŞUR VE ŞİDETLİ SOLUNUM GÜÇLÜĞÜ BAŞLAR .BU DURUMA :1 . HEMEN GÖĞÜS DUVARINDAKİ DELİK KAPATILMALIDIR .2 . ISLATILMIŞ SARGI BEZİ GÖĞÜS ÜZERİNDEKİ HAVANIN GİRDİĞİ YARA ÜZERİNE KONUR , BÖYLECE HAVANIN GİRMESİ ÖNLENMİŞ OLUR .3 . SARGININ ÜZERİNE SU GEÇİRMEYEN BİR MATERYAL KONULUP ETRAFI FLASTERLE KAPATILMALIDIR .4 . KAZAZEDENİN ŞUURU YERİNDE DEĞİL İSE YARALI TARAF YERE GELECEK ŞEKİLDE YAN YATMIŞ DURUMA ÇEVRİLMELİDİR . BÖYLECE YARALI OLMAYANGÖĞSÜN SOLUNUMU KOLAYLAŞMIŞ OLUR .

M A T

KAPATILMIŞ YARA


- 17 -

ÇEŞİTLİ NEDENLERLE KALBİN DURMASI SONUCU BEYİNE VE HAYATİ ORGANLARA GİDEN KANIN KESİLMESİYLE BİRLİKTE OKSİJENDE KESİLİR .BEYİNE OKSİJEN YÖNÜNDEN ZENGİN KANIN ;BİR DAKİKA GELMEMESİ KOMAYA SEBEP OLUR . ANILAN OLAYA MÜDAHALE 3 – 5 DAKİKA İÇERİSİNDE OLABİLİRSE DÜZELME TAMOLABİLİR . BEYİN 4 – 6 DAKİKA ARSINDA OKSİJENSİZ KALIR İSE BEYİNDE ÖNEMLİ ARIZALAR MEYDANA GELİR . BU NEDENLE , AĞIZDAN AĞIZA YAPAY SOLUNUM VE KAPALI KALP MASAJI KISA SÜREDE YAPILMASI ÖNEM KAZANMAKTADIR . KALP DURMASINDA KAZAZEDEDE BUNU GÖSTEREN ÜÇ BELİRTİ VARDIR .KALP DURMASINDA KAZAZEDEDE BUNU GÖSTEREN ÜÇ BELİRTİ VARDIR . 1 . ŞUUR KAYBI : KAZAZEDE SOLUK GRİ RENKTEDİR . KAZAZEDE İLE KONUŞUNUZ . HAFİFCE OMUZLARINDAN TUTARAK SARSINIZ . 2 . SOLUNUM DURMUŞTUR : GÖĞÜS KAFESİNİN HAREKETLERİ DURMUŞTUR . KAZAZEDENİN SOLUK ALIP ALMADIĞINI KONTROL EDİNİZ . 3 . NABIZ ALINMAZ : NABIZ SAYISININ VE GÜCÜNÜN ZAYIF OLMASINDAN DOLAYI BİLEKTEKİ ATAR DAMARLARDAN NABIZ ALINMAZ . GIRTLAĞIN HER İKİ YANINDA BULUNANŞAH DAMARINDAN NABIZ ALINMALIDIR .NABIZ KONTROLU YAPILIRKEN SADECE ELİN İKİ PARMAĞI KULLANILMALIDIR .

K A L P D U R M A S I V E B E L İ R T İ L E R İK A L P D U R M A S I V E B E L İ R T İ L E R İ


DIŞTAN KALP MASAJI DIŞTAN KALP MASAJI ( KAPALI GÖĞÜS )( KAPALI GÖĞÜS )

- 18 -

1 . KALBİ DURMUŞ KAZAZEDENİN STERNUMUNA ( İMAN TAHTASI ) KUVVETLİCEVURULMALIDIR . BU VURUŞ KALBİN TEKRAR ÇALIŞMASINI SAĞLAYABİLİR .2 . SAĞ VEYA SOL ELİN İÇİ STERNUMUN ÜZERİNE BASTIRILDIKTAN SONRA DİĞERELİN İÇİ STERNUMUN ÜZERİNDEKİ ELİN ÜZERİNE TEMAS ETTİRİLİR .3 . MASAJ YAPILIRKEN KOLLAR GERGİN OLUP DİRSEKLER KIRILMAMALIDIR .4 . VÜCUT AĞIRLIĞI VERİLEREK GÖĞÜS KAFESİNİN 4 - 5 CM. İÇERİ BASTIRILMALIDIR .5 . GÖĞÜS KAFESİNE 10 SN . İÇİNDE 15 KEZ BASKI UYGULANMALIDIR .6 . 1 DK . SONRA NABIZ KONTROLU YAPILMALIDIR . GÖZ BEBEĞİ NORMAL HALİNE DÖNÜP , KAZAZEDENİN RENGİ NORMALE DÖNÜYOR İSE YAPILAN CANLANDIRMAAMACINA ULAŞIYORDUR .7 . ANILAN ÇALIŞMALAR KAZAZEDE NORMAL HALİNE DÖNENE KADAR DEVAM ETTİRİLMELİDİR .


SOLUNUMUN KESİLMESİNİN NEDENLERİSOLUNUMUN KESİLMESİNİN NEDENLERİ

- 19 -

BOGULMA ( ASFİKSİ ) : NORMAL SOLUNUM İLE AKCİĞERE GİREN HAVA AKCİĞER KESECİKLERİNDEN ( ALVEOLAR ) ANA GEÇMEKTE VE HÜCRELERE KADAR GİTMEKTEDİR . HÜCRELERDE ENERJİ İÇİN YAKILAN OKSİJENDEN ÇIKAN KARBONDİOKSİT AKCİĞER KESECİKLERİNE ( ALVEOLLERE ) DÖNMEKTEDİR . ÇEŞİTLİ NEDENLERLE BU İŞLEM YAPILAMAZ İSE KANDAKİ KARBONDİOKSİT DÜZEYİ YÜKSELİR VE BOĞULMA MEYDANA GELİR . ASFİKSİNİN ( BOĞULMANIN ) GENEL SEBEPLERİ : 1 . SOLUNUM YOLU TIKANIKLIKLARI :

A . ANATOMİK NEDENLER . ŞUURSUZ OLANLARDA DİLİN ARKAYA GİTMESİ VS.

B . MEKANİK ENGELLER .YABANCI CİSİMLERİN BOĞAZA KAÇMASI VS.

C . ÇEŞİTLİ HASTALIKLAR .SOLUNUM YOLLARININ YARALANMASI VS. 2 . SOLUNUMUN DURMASI :

A . SANTRAL SİNİR SİSTEMİNE ETKİ EDEN DURUMLAR .ZEHİRLENMELER VS.

B . SOLUNUM SİSTEMİ İLE İLGİLİ DURUMLAR .ÇIĞDA , SUDA VEYA İPTE BOĞULMALAR VS . 3 . KAN DOLAŞIMI İLE İLGİLİ DURUMLAR .KALBİN DURMASI , KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMELERİ , DERİN KANAMALAR VS.


- 20 -

4 . AKCİĞER VE GÖĞÜS DUVARI İLE İLGİLİ DURUMLAR .GÖĞÜS DUVARININ DELİCİ YARALANMALAR SONUCUNDA AKCİĞER İLE GÖĞÜS DUVARI ARSINA HAVA GİRMESİ .NOT : YAPAY SOLUNUMA BAŞLAMADAN ÖNCE KAZAZEDEDE AŞAĞIDAKİ BELİRTİLERİ KONTROL EDİNİZ . 1 . SOLUNUMUN SESİNİ DİNLEYİNİZ . 2 . GÖĞÜS KAFESİNİN ÖNE DOĞRU YÜKSELİP YÜKSELMEDİĞİNİ KONTROL EDİNİZ 3 . ELİNİZİN SIRTINI KİŞİNİNİN BURUN VE AĞIZ HİZASINA TUTUNUZ KAZAZEDENİN SOLUK VERİŞİNİ HİSSEDEBİLİRSİNİZ .

AĞIZDAN AĞIZA YAPAY SOLUNUMUN YAPILMASIAĞIZDAN AĞIZA YAPAY SOLUNUMUN YAPILMASI 1 . KAZAZEDEYİ HEMEN SIRT ÜSTÜ YATIRINIZ .2 . YAKASINI , KEMERİNİ , ELBİSESİNİN ÖNÜNÜ AÇINIZ .3 . KAZAZEDENİN OMUZ HİZASINA DİZ ÇÖKÜNÜZ . 4 . ELİNİZİ KAZAZEDENİN ALNINA KOYUP BAŞINI ARKAYA DOĞRU EĞEREK DİĞER ELİNİZLEDE BOYUNU YUKARI KALDIRINIZ . BÖYLELİKLE SOLUNUM YOLUAÇILMIŞ OLUR .5 . KAZAZEDENİN AĞZININ İÇİNDE YABANCI CİSİMLER VARSA YEMİZLEYİNİZ .6 . KAZAZEDENİN ALININDA OLAN ELİNİZİN BAŞ VE İŞARET PARMAKLARIYLAKAZAZEDENİN BURUN KANATLARINI SIKINIZ .7 . AĞZINIZI GENİŞ AÇARAK KAZAZEDENİN AĞZINI TAM KAPATACAK ŞEKİLDE YERLEŞTİRİNİZ .8 . DÖRT KEZ ARKA ARKAYA YAPAY SOLUNUM YAPARAK AKCİĞERİNGENİŞLEMESİNİ SAĞLAYINIZ . AYNI ZAMANDA GÖĞÜS KAFESİNİN YÜKSELİPYÜKSELMEDİĞİNİ KONTROL EDİNİZ .


YAPAY SOLUNUM VE KALP MASAJININ YAPILMASIYAPAY SOLUNUM VE KALP MASAJININ YAPILMASI

- 21 -

KAZAZEDEYE MÜDAHALADE BİRDEN ÇOK FAZLA İNSAN VAR İSE YAPAY SOLUNUM VE KALP MASAJI BİRLİKTE UYGULANABİLİR . KAPALI KALP MASAJI VE SUNİ SOLUNUM İLE HAYATİ ÖNEM TAŞIYAN ORGANLARA , KALP , BEYİN , KARACİĞER VS . EN AZ % 40 OKSİJEN VE KAN DOLAŞIMININ YAPILMASINDA FAYDA SAĞLANMIŞ OLUR . 1 . AĞIZDAN AĞIZA 1 KEZ YAPAY SOLUNUM YAPTIKTAN SONRA ,YARDIMCINIZ5 KEZ KAPALI KALP MASAJINI UYGULAMALIDIR . 2 . BU DURUMDA 1 DAKİKADA 12 KEZ DÜZENLİ OLARAK AĞIZDAN AĞIZA YAPAY SOLUNUM YAPILMIŞ VE 60 KEZ KAPALI KALP MASAJI SAĞLANMIŞ OLUR . 3 . BÜTÜN BU İŞLEMLER İLK 3 DAKİKA İÇİNDE YAPILMALIDIR . 4 . BU İŞLEMLER KAZAZEDENİN NABZI , SOLUNUMU , TENİNİN RENGİ DÜZELENEGÖZBEBEKLERİ KÜÇÜLENE VE KALP NORMAL ATIMILARINA BAŞLAYANA KADAR DEVAM ETİRİLMELİDİR .


- 22 -

GÖZE YABANCI CİSİM KAÇMASINDA İLK YARDIMGÖZE YABANCI CİSİM KAÇMASINDA İLK YARDIM

GÖZE YABANCI CİSİM KAÇA BİLDİĞİ GİBİ ÇARPMALAR VE YANIKLAR SONUCU GÖZDE HASARLAR MEYDANA GELEBİLİR .

1 . GÖZDE KONTAK LENS VAR İSE ÇIKARTINIZ .

2 . GÖZÜ OĞUŞTURMAYINIZ , GÖZÜN İÇİNDE BULUNAN YABANCI CİSİMLER DAHA DERİNE GİDEBİLİR .

3 . GÖZ BİR DAKİKA KAPATILMALIDIR ,YABANCI CİSMİN TAHRİŞİ İLE ARTAN GÖZYAŞI YABANCI CİSMİ DIŞARI ATABİLİR.

4 . GÖZ ; İĞNESİ ÇIKARILIP İÇİNE STERİL SU DOLDURULMUŞ BİR ENJEKTÖR YARDIMIYLA YIKANMALIDIR , YIKAMA GÖZÜN İÇİNDE BULUNAN YABANCI CİSİMLERİ DIŞARI ATABİLİR .

5 . YABANCI CİSİM HALA GÖZDE İSE ; GÖZÜN ALT KAPAĞI KONTROL EDİLMELİDİR .ALT KAPAKTA YABANCI CİSİM YOKSA ,GÖZ ÜST KAPAĞININ İÇ KISMI KONTROL EDİLMELİDİR .KONTROL YAPILIRKEN GÖZ AŞAĞIYA BAKMALIDIR .YABANCI CİSİM GÖRÜLDÜĞÜ ZAMAN TEMİZ VE YUMUŞAK BİR NESNEYLE ALINMALIDIR .

6 . YABANCI CİSİM ÇIKARILAMIYOR İSE , GÖZÜN HAREKET ETMESİNİ ÖNLEMEK İÇİN ,GÖZÜN ÜZERİNE TEMİZ GÖZ PEDİ KONULARAK SARILMALIDIR .


1 . KAZAZEDEYİ UYGUN BİR YERE SIRT ÜSTÜ YATIRINIZ. 2 . BEYNİN KAN DOLAŞIMINI KOLAYLAŞTIRMAK İÇİN KANAMA YOKSA AYAKLARI 30-40 DERECE YUKARI KALDIRINIZ. 3 . SOLUNUM YOLU TIKANIKLIĞI VARİSE GİDERİNİZ. 4 . GEREKİRSE YAPAY SOLUNUM-KALP MASAJI YAPINIZ 5 . KANAMA VARİSE KANAMAYI DURDURUNUZ. 6 . KAZAZEDEYİ SICAK TUTUNUZ. 7 . KIRIK VAR İSE SABİTLEME YAPINIZ .

KELİME ANLAMI SARSILMA DEMEKTİR. DOLAŞIM SİSTEMİNDEKİ KANIN ÇEŞİTLİ NEDENLERLE AZALMASI VE HÜCRELERE YETERLİ OKSİJENİN GELMEMESİ SONUCU ORTAYA ÇIKAR.

1 . KAZA YERİNDE SESİZ ,SAKIN,VE HİÇ HAREKET ETMEYEN YARALININ ŞUURU GENELDE YERİNDE OLMAYABİLİR. 2 . RENGİ SOLUKTUR. 3 . VÜCUDU SOĞUK VE TERLİDİR. 4 . GÖZLERİ GÖZ ÇUKURUNA BATMIŞ ŞEKİLDEDİR. 5 . NABIZ ZAYIF VE HIZLIDIR. 6 . SOLUNUM HIZLANMIŞTIR.

Ş O K’ T A İ L K Y A R D I MŞ O K’ T A İ L K Y A R D I M

Ş O K U N B E L İ R T İ L E R İŞ O K U N B E L İ R T İ L E R İ

Ş O K T A İ L K Y A R D I MŞ O K T A İ L K Y A R D I M

- 23 -


EKLEMLER : VÜCUDUMUZDA KEMİKLER BİRBİRİLERİNE EKLEMLER ( OYNAK ) İLE BAĞLANMIŞTIR. EKLEMİ İKİ YADA DAHA FAZLA KEMİK OLUŞTURUR. EKLEMLER ÜÇ ANA GURUBA AYRILIR :

1 . HAREKETSİZ EKLEMLER :BUNLARIN EN GÜZEL ÖRNEĞİ ; KAFATASI KEMİKLERİ ARASINDAKİ EKLEMLERDİR. 2 . YARI HAREKETLİ EKLEMLER : EL BİLEĞİNİ OLUŞTURAN KÜÇÜK EKLEMLERDİR 3 . ÇOK HAREKETLİ EKLEMLER : DİZ,KALÇA,DİRSEK VE OMUZ EKLEMLERİDİR.BU EKLEMLERİ OLUŞTURAN KEMİKLERİN UÇLARI KIKIRDAK İLE ÖRTÜLÜDÜR. KASLAR : KAS DOKUSU HAREKET SAĞLAYAN DOKUDUR. KASLAR ÜÇ ANA GURUBA AYRILIR : 1 . DÜZ KASLAR : İSTEĞİMİZİN DIŞINDA ÇALIŞAN KASLARDIR. BAĞIRSAK ,KALB , MİDE DUVARINDAKİ KASLAR BU GRUBA GİRER . 2 . İSKELET KASLARI : BUNLARA ÇİZGİLİ KAS ‘ DA DENİR.İSTEĞİMİZLE ÇALIŞIR. 3 . KALP KASI : BU KAS HEM İSKELET KASININ HEM’DE DÜZ KASIN ÖZELLİKLERİNİ GÖSTERMEKTEDİR.İSTEĞİMİZ DIŞINDA ÇALIŞIR.YARALANMALARDA KAS İÇİNDE KANAMA KAS LİFLERİNDE KOPMA,KAS KRAMPLARI,KASI KEMİĞE BİRLEŞTİREN KİRİŞ DENEN KISMIN YAPIŞTIĞI YERDEN AYRILMASI GÖRÜLEBİLİR.

VÜCUT SİSTEMİ VE ÇALIŞMA PRENSİBİVÜCUT SİSTEMİ VE ÇALIŞMA PRENSİBİ

- 24 -


1 . BURKULMUŞ EKLEMİ HAREKET ETTİRMEYİNİZ. 2 . BURKULMUŞ EKLEMİN ÜZERİNE BASMAYINIZ. 3 . İMKAN VAR İSE BURKULMUŞ EKLEMİN ÜZERİNE BEZE SARILI BUZ UYGULAYINIZ . BU UYGULAMA , İÇ KANAMA VARSA BUZUN ETKİSİYLE DAMARLAR DARALIP KANAMANIN DURMASINA NEDEN OLABİLİR. 4 . AĞRILARI AZALATABİLMEK İÇİN BURKULMUŞ EKLEMİ KALP HİZASINDAN YUKARI KALDIRINIZ. 5 . 48 SAT İÇERİSİNDE ISITICI KULLANMAYINIZ . İÇ KANAMAYI ARTIRABİLİRSİNİZ. 6 . OĞUŞTURMAYINIZ , MASAJ YAPMAYINIZ . DURMUŞ OLAN İÇ KANAMALARI YENİDEN BAŞLATABİLİRSİNİZ . 7 . ELASTİK SARGI İLE SIKMAYACAK ŞEKİLDE SARINIZ. 8 . HER BURKULMANIN ALTINDA KIRIK ,ÇIKIK VE EKLEM BAĞI YIRTIĞI OLABİLECEĞİNİ UNUTMAYINIZ .

DÜŞME , ÇARPMA , BURKULMA VEYA BAŞKA NEDENLERLE EKLEMİN ETRAFINDAKİ BAĞLARIN , EKLEM KAPSÜLÜ VE DİĞER YUMUŞAK DOKU YAPILARININ EKLEMİN NORMAL HAREKET GENİŞLİĞİNİN ÖTESİNDE ZORLANMASINA BURKULMA DENİR. EKLEMDE ŞİŞLİK , AĞRI , MORLUK OLUR .BU YAPILAR NORMALDEN FAZLA GERİLEBİLİR , YIRTILABİLİR . HAREKETLER AĞRILIDIR.

- 25 -

B U R K U L M A L A R D A İ L K Y A R D I M

B U R K U L M A L A R D A H A R E K E T T A R Z IB U R K U L M A L A R D A H A R E K E T T A R Z I


Y A N I K L A RY A N I K L A R

BİRİNCİ DERECE YANIK ÜÇÜNCÜ DERECE YANIKİKİNCİ DERECE YANIK

DERİNİN SADECE ÜST BÖLÜMÜNDE BELİRTİLERİGÖRÜLÜR.DERİ KIRMIZIRENK ALIR VE KURUDUR.HAFİF ŞİŞLİK GÖRÜLEBİLİR.GENELLİKLE AĞRI VARDIR.DOKUNMAYA KARŞI DUYARLIDIR GÜNEŞ YANIĞI BU YANIK ÇEŞİDİNE EN İYİ ÖRNEKTİR.

DERİNİN ÜS TABAKASINDAMEYDANA GELİR.DERİ BENEKLİ VE KIRMIZI RENKLİ OLUP ÜZERİ SU TOPLAMIŞ VEYA SIZINTI VARDIR.ŞİŞLİK VE GENELLİKLE AĞRI VARDIR.

BÜTÜN DERİ VE ALTTABAKALAR HASARLANMIŞTIR.YAĞ TABAKALARI,KASLAR,KEMİK VE SİNİRLER HARAP OLUR.KOYU KAHVERENGİVEYA SİYAH RENK ALIR.ŞİDDETLİ AĞRI VARDIR.BAZEN AĞRI HİÇ GÖZÜKMEZ ( SİNİRLERİNÖLÜMÜNDEN DOLAYI )

- 26 -


Y A N I K L A R D A İ L K Y A R D I MY A N I K L A R D A İ L K Y A R D I M KÜÇÜK YANIKLARDA İLK YARDIM

YANIK YERİSOĞUK SU İLE YIKAYINIZ

BÜLLERİPATLATMAYINIZ

1 . KURU STERİL PANSUMAN MALZEMELERİYLE ÜZERİNİKAPATINIZ.HAVA İLE TEMASINIKESİNİZ.2 . AĞIZDAN BOL SIVI ALARAKCİLDİN NEMLİ KALMASINISAĞLAYINIZ.3 . ISI İLE TEMASINI ÖNLEYİNİZ.4 . AĞRIKESİCİ VERİNİZ .

BÜYÜK YANIKLARDAİLK YARDIM

ŞOKU ÖNLEYİNİZ

PANSUMANKOYUNUZ

1.YANIK YERİN ÜZERİNE BUZ KOYUNUZ2.BUZ YOK İSE ; YANIK YERİN ÜZERİNESOĞUK SU İLE ISLATILMIŞ BEZ KOYUNUZ .3. AÇIK YARANIN HAVA İLE TEMASINIKESİNİZ.4. AĞIZDAN BOL SIVI VERİNİZ.5. AĞRI KESİCİ VERİNİZ .

HASTAYI MÜMKÜN OLAN EN KISAZAMANDA HASTANEYE GÖTÜRÜNÜZ

- 27 -


1. AĞIZ YOLU İLE ZEHİRLENME :

A. GIDA ZEHİRLENMESİB. İLAÇ ZEHİRLENMESİC. KİMYASL MADDE ZEHİRLENMESİD. ALKOL ZEHİRLENMESİ

2. SOLUNUM YOLU İLE ZEHİRLENME :A. KARBONMONOKSİT ZEHİRLENMESİ.B. ZEHİRLİ GAZLARLA ZEHİRLENME.

3. DERİ YOLU İLE ZEHİRLENME :A. ZEHİRLİ HAYVAN ZEHİRLEMESİ. ( 1 ) YILAN ( 2 ) AKREP ( 3 ) ÖRÜMCEK

ZEHİR : YAVAŞ YADA ANİ ETKİ GÖSTEREREK VÜCUTTAKİ ORGANLARIN ÇALIŞMALARINI AZ YADA ÇOK BOZAN,YAVAŞLATAN MADDELERE ZEHİR DENİR. ZEHİRLENME : ZEHİRLİ MADDELERİN VÜCUDA GİRMESİ SONUCU ORTAYA ÇIKAN DURUMA ZEHİRLENME DENİR.

Z E H İ R L E N M E L E Z E H İ R L E N M E L E R R

Z E H İ R L E N M E Ç E Ş İ T L E R İZ E H İ R L E N M E Ç E Ş İ T L E R İ

- 28 -


GIDA ZEHİRLENMELERİNDE İLKYARDIM : 1 . ZEHİRLENEN KİŞİNİN ŞUURUNU KAYBEDİP KAYBETMEDİĞİ İLK YARDIMA BAŞLAMA BAKIMINDAN ÇOK ÖNEMLİDİR. 2 . AĞIZDAN BOL SU VEREREK VÜCUTTAKİ ZEHİRİ SULANDIRINIZ. 3 . PARMAĞINIZI ZEHİRLENENİN AĞZINA SOKARAK KUSTURMAYA ÇALIŞINIZ. NOT :TIRNAKLARI UZUN OLANLAR HASTANIN BOĞAZINI ZEDELEYEBİLİR. 4 . ZEHİRLENEN KİŞİNİN VÜCUDUNU SICAK TUTUNUZ. KARBONDİOKSİT ZEHİRLENMELERİNDE İLK YARDIM : KARBONDİOKSİT GAZI ; KOKUSU OLUP FAZLA MİKTARDA SOLUNMASI SONUCU BİR KAÇ DAKİKA İÇERİSİNDE ŞUUR KAYBI VE ÖLÜM OLABİLİR. DERİ KIRMIZIMSI RENGE DÖNÜŞÜR BU GAZ KANIMIZA RENK VEREN HEMOGLOBİN DENEN MADDE İLE BİRLEŞİR VE KANIN TAŞIDIĞI OKSİJEN AZALIR. 1 . KAZEZEDEYİ HEMEN TEMİZ HAVAYA ÇIKARIN. 2 . KESİNLİKLE YÜRÜTMEYİN . KOLLARINI BACAKLARINI OYNATMAYIN, ÜŞÜTMEYİN, 3 . YAKASINI ,KEMERİNİ GEVŞETİN. 4 . HAVA SOĞUK İSE KARBONMONOKSİT GAZI BULUNMAYAN BİR ORTAMA TAŞIYIN. 5 . SOLUNUM DURMUŞ İSE ; A . SOLUNUM DÜZELENE KADAR AĞIZDAN AĞIZA YAPAY SOLUNUM YAPINIZ. B . İMKAN VAR İSE EN KISA ZAMANDA HASTENEYE SEVK EDİNİZ.

Z E H İ R L E N M E L E R D E İ L K Y A R D I MZ E H İ R L E N M E L E R D E İ L K Y A R D I M

- 29 -


- 30 -

Y I L A N I S I R M A S IY I L A N I S I R M A S I KOBRA VEYA ENGEREK TÜRÜ YILANLARIN VEYA KENDİNİ SAVUNMAK İÇİNZEHİRSİZ YILANLARIN ISIRMASI SONUCU MEYDAN GELEN ZEHİRLENMELEREDERİ YOLU ZEHİRLENME DENİR . YILANLARIN ÜST ÇENESİNDE ZEHİR DİŞLERİNDEN BİR VEYA İKİ TANE VARDIR .YILAN ISRDIĞI YERE ZEHİRİNİ BOŞALTMAK İÇİN KAFASINI YANA ÇEVİRİR BÖYLECEDİŞLERDKİ ZEHİRİ BOŞALTMAK İÇİN YER AÇILMIŞ OLUR . DİŞLERİN SAYISINA BAĞLI OLARAK ISIRILAN YERDE BİR VEYA İKİ ADET İĞNEDELİĞİ GİBİ İZ OLUR . YILAN ZEHİRLERİ EN ÇOK MERKEZİ SANTRAL SİNİR SİSTEMİNİ VE KAN SİSTEMİNİ ETKİSİ ALTINA ALIR . ISIRILAN YERDE , AĞRI , YANMA HİSSİ , ŞİŞLİK VE MORLUK MEYDANA GELİR . İNSANDA ; UYUKLAMA , MİDDE BULANTISI , KUSMA , DİYAFRAM , SOLUNUM SİSTEMİNDE FELÇ , SOLUNUM DURMASI VE ÖLÜM MEYDANA GELİR .YILAN ISIRMASINDA İLK YARDIM :YILAN ISIRMASINDA İLK YARDIM : 1 . KAZAZEDEYİ SIRT ÜSTÜ YATIRINIZ . 2 . ISIRILAN YERİN HEMEN ÜSTÜNE TURNİKE UYGULAYINIZ . 3 . TURNİKEYİ KOL VE BACAKTAKİ DAMARLARI SIKMAYACAK ŞEKİLDE UYGULAYINIZ . YALINIZ DERİ ALTINDAKİ İNCE LENF DAMARLARINI BOĞACAK DERECEDE SIKINIZ . 4 . ISIRILAN YERİ TEMİZ SU İLE BOLCA YIKAYINIZ . BÖYLECE ISIRILAN YERİNÜZERİNDE BULUNAN ZEHİR UZAKLAŞTIRILMIŞ OLUR .


DERİ YOLU İLE ZEHİRLENMEDE İLKYARDIMDERİ YOLU İLE ZEHİRLENMEDE İLKYARDIM.ISIRILAN YERİN ŞIRINGAYLA ÇEKİLMESİISIRILAN YERİN ŞIRINGAYLA ÇEKİLMESİ

1. ISIRILAN YERİN ÜST KISMINA TURNİKE UYGULADIKTAN SONRA ; 2. ISIRILAN YERİ ALKOL İLE TEMİZLEYİNİZ. 3. KESKİN BİR BIÇAĞI ANTİSEPTİK MADDE İLE TEMİZLEDİKTEN SONRA ISIRILAN YERİ 1 / 2 CM.GENİŞLİĞİNDE VE 1 / 2 CM.DERİNLİĞİNDE KESİNİZ. 4. 50 CC.LİK BİR ŞIRINGANIN İĞNESİNİ ÇIKARIN. 5. ŞIRINGANIN PISTONUNU SONUNA KADAR İLERİ BASTIRIN. 6. ŞIRINGANIN İĞNESİ ÇIKMIŞ UCUNU KESTİĞİNİZ YERE BASTIRIN. 7. ŞIRINGANIN PISTONUNU GERİYE DOĞRU ÇEKİN. 8. ŞIRINGANIN İÇİNDEKİ SIVIYI EMNİYETLİ YERE BOŞALTIN. 9. 5-6-7 NOLU MADDELERİ YARANIN TEMİZLENDİĞİNDEN EMİN OLANA KADAR TEKRARLAYINIZ. 10. YARAYI TEMİZLEYİP SARINIZ VE KAZAZEDEYİ DOKTORA GÖTÜRÜNÜZ .

1 2 3 4- 31 -


D E R İ Y O L U İLE Z E H İ R L E N M E L E RD E R İ Y O L U İLE Z E H İ R L E N M E L E R AKREP SOKMASI : KUYRUĞUNDAKİ İĞNESİNİ SOKARAK ZEHİRİ VÜCUDA BOŞALTIR .ZEHİR MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNE VE KALBE ZARARLI ETKİ YAPAR . ZEHİRLENME SONUCU ,SOKULAN YERDE;AĞRI,YANMA,VE UYUYUŞUKLUK OLUR . TÜKÜRÜK BEZLERİNİN SALGISI ARTAR . BAŞ AĞRISI , KASLARDA KASILMALAR ( KRAMP )OLUR . İDRAR , BÜYÜK ABDES KAÇIRMA VE FELÇLER GÖRÜLÜR. 1 . KAZEZEDEYİ YÜRÜTMETİNİZ VE HAREKET ETTİRMEYİNİZ. 2 . KAZAZEDEYİ İMKAN VARİSE DİK OTURTUNUZ .BÖYLECE ZEHİRİN BEYİNEULAŞMASI GECİKTİRİLMİŞ OLUR . 3 . SOKULAN YERİN HEMEN ÜSTÜNE TURNİKE (AKREP SOKMASI ÜST DERİDEOLDUĞUNDAN TURNİKE UYGULANIRKEN TEK KEMİK ARANMASI YAPILMAZ )UYGULAYINIZ. 4 . SOKULAN YERE AMONYAK SÜRÜNÜZ. 5 . SOLUNUM DURMASI VAR İSE AĞIZDAN AĞIZA YAPAY SOLUNUM YAPINIZ. 6 . İMKAN VAR İSE SOKULAN YERİN ÜZERİNE SOĞUTUCU UYGULAYINIZ. BÖYLECE ZEHRİN YAYILMASI YAVAŞLATILMIŞ OLUR .

A K R E P S O K M A S I A K R E P S O K M A S I

A K R E P S O K M A S I N D A İ L K Y A R D I M

- 32 -


R U H S A L İ L K Y A R D I M HASTA VEYA KAZEZEDEYE YAPILAN FİZİKİ İLKYARDIMDAN BAŞKA

RUHSAL ( PSİKOLOJİK ) İLKYARDIM EN AZ FİZİKİ İLKYARDIM KADAR ÖNEMLİDİR ÇOCUKKEN DÜŞÜP BİR YERİNİZ ZEDELENDİĞİ ZAMAN ANNENİN VEYA BABANIN DÜŞEN ÇOCUĞUNU ÖPMESİ; BİR YARANIN TEDAVİ EDİLMESİ VE AĞRININ GİDERİLMESİ KADAR ÇOK ETKİLİDİR. KEDERLİ DURUMUNUZDA ARKADAŞLARINIZIN CESARET VERİCİ, TELKİN EDİCİ SÖZLERİNİN NASIL RAHATLATTIĞINI UNUTMAYINIZ.

RUHSAL İLK YARDIMDA HAREKET TARZI KAZEZEDEYE ULAŞIP EMNİYETİNİ ALIP İLKYARDIMI UYGULADIKTAN SONRA : 1 . KAZEZEDENİN ELİNİ TUTUNUZ. 2 . İMKAN VARİSE BOYNUNA SARILIP KAZEZEDE SAKİNLEŞİNCEYE KADAR BEKLEYİNİZ. 3 . KORKUSUNU VE HEYACANINI GİDERİNİZ. 4 . KESİNLİKLE TENKİT ETMEYİNİZ. 5 . AĞLAMAK İSTİYOR İSE BIRAKIN AĞLASIN. 6 . KAZEZEDEYLE SAMİMİ OLUNUZ. 7 . ALAY ETMEYİNİZ.OLDUĞU GİBİ KABUL EDİNİZ. 8 . KENDİSİNE VE BAŞKALARINA ZARARLI OLABİLECEK HAREKETLERİ ÖNLEYİNİZ. 9 . ANLAYIŞ GÖSTERİNİZ.10 . DİNLENDİRİNİZ.

- 33 -


ULUSLAR ARASI İLKYARDIM’A GEREK DUYULDUĞUNDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN KONULARDAN BİRİSİDE ; KAZAYA UĞRAYAN KİŞİLERİN KULLANMAK ZORUNDA OLDUĞU, ALLERJİSİ OLAN İLAÇ VEYA KRONİK HASTALIKLARI OLABİLİR. BU TİP HASTALARIN ÜZERİNDE HASTALIĞINI TANIMLAYAN VE NE YAPILMASINI BELİRTEN BİR KART VARDIR. BUNLAR : 1 . SARA ( EPİLEPSİ ) : BEYAZ ,SARI VE MAVİ RENKLERİ İÇEREN EMAYE BİR ROZETTİR. YANAN MUM ŞEKLİ ; SARI –IŞIK: BEYAZ –MUM VE ZEMİN –MAVİ DİR.ÜZERİNDE “ I HAVE EPILEPSI “ YAZILIDIR. 2. ŞEKER HASTALIĞI ( DIABETES MELLITUS ) : BEYAZ KART ( 5X8 )CM.EBADINDA PENBE RENKLİBİR . ÜZERİNDE BİRİNE DİK İKİ GENİŞ BANT VARDIR.ÜZERİNDE “ I HAVE DIABETES MELLITUS “ YAZILIDIR. 3. KANAMA RİSKİ ( HEMOFIL ) :BAŞ TARAFI KIRMIZI ( 5X8 ) CM. EBADINDA BİR KART OLUP KAN GURUBUNUDA BELİRTİR.

4. KALP HASTALIĞI ( HEARD ATACK ) : PORTAKAL RENGİNDE ( 2 ) CM EBADINDAPLASTİK BİR KOLYEDİR. ÜZERİNDE “ I HAVE HEARD ATTACK “ YAZILIDIR.

5. KALP PİLİ ( PACE - MAKER ) : 5 X 8 CM.EBADINDA KART ÜZERİNDE ANA DİLİ DIŞINDA İKİ YABANCI DİL İLE “ I HAVE PACE - MAKER “ YAZILIDIR.

ULUSLARARASI İLKYARDIM HASTALIK SİMGELERİULUSLARARASI İLKYARDIM HASTALIK SİMGELERİ

- 34 -


ULUSLAR ARASI İLKYARDIM HASTALIK SİMGELERİ

- 34 -


SICAKLIK HAVADAKİ NEM ORTANI

GÜNLÜK SICAKLIK :HAVADAKİ NEM ORANI

DİKKATE ALINARAKHESAPLANIR.

- 32 NORMAL SAHA:RAHATSIZLIK VE YORGUNLUK SAATE ½ LİTRE SU İHTİYACI ( 50 DK.ÇALIŞMA.10 DK.DİNLENME

29-32

33-39

40-

KONTROLLÜ SAHA :AŞIRI RAHATSIZLIK MUHTEMELEN GÜNEŞ ÇARPMASI,KAS KRAMPLARI SAATE 1 LT.SUİHTİYACI VE 45 DAKİKA ÇALIŞMA SONRSINDA 15 DK.DİNLENME

KRİTİK SAHA :ISI VE GÜNEŞ ÇARPMASI,SAATE 1 1/2 LT.SU İHTİYACI 30 DK.ÇALIŞMA 30 DK.DİNLENME

TEHELİKELİ SAHA:ISI VE GÜNEŞ ÇARPMASI SAATE 2 LT.SU İHTİYACI VE 20 DK.ÇALIŞMA 40 DK.DİNLENME.

HAVADAKİ NEMİN SICAKLIĞA ETKİSİ ( AÇIKTA ÇALIŞAN PERSONELE )

%30 %30 %35 %40 %45 %50 %55 %60 %65 %70 %75 %80 %85 %90 %95 %100

- 35 -


Documents

İLK YARDIM