ΣΤΟΧΑΣΤΉΣ

ΑΧΜΕΤ ΣΑΜΙΜ Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

7

Μικρό Σημείωμα

Η σύντομη αυτή μελέτη τον Ahmet Samim αποτέλεσε για μας μια πραγματική έκπληξη,

στο βαθμό που ολοκληρώνοντας την διαπιστώναμε ότι θα μπορούσε σε μεγάλο βαθμό να

αφορά και εμάς τους ίδιους.

Κι η γεύση γίνεται ακόμα πιο στυφή όταν στην τραγωδία τον γείτονα δεν έχεις να

αντιτάξεις τίποτα άλλο εκτός από τη δικιά σον.

Τα συμπεράσματα είναι τραγικά. Όμως ο κύκλος δεν έχει κλείσει. Είναι κι αυτό ένα

από τα θετικά της προσέγγισης αυτής. Γιατί στο βαθμό που οι προβληματισμοί του Samim

αντανακλούν κάποιες ευρύτερες προσπάθειες για την κατάκτηση μιας εντοπιότητας και

αυτογνωσίας, αυτό υποδηλώνει ότι υπάρχουν ακόμα περιθώρια, ότι η ελπίδα δεν έχει

εντελώς χαθεί.

ΣΤΟΧΑΣΤΗΣ

Γι α ε ί κ οσ ι χ ρό ν ι α , α π ό τ ο 1 9 60 ως το 1 9 8 0 , η τουρ κ ι κ ή

α ρ ι σ τ ερά π ά λ εψ ε γ ι α να σ υντα ι ρ ι ά ζε ι τη ν α ξ ι οσ η μ ε ί ωτη

α γ ων ι σ τ ι κ ό τη τά τη ς κ α ι τη ν όχ ι α σ ή μ α ντη υπ οσ τή ρ ι ξη , μ ε τ ι ς

π ρα γ μ α τ ι κ ό τη τ ες τη ς χ ώρα ς τ η ς κ α ι τ ου κ α ι ρο ύ τ η ς . Τ ελ ι κ ά , ο ι

σ οσ ι α λ ι σ τ ές κ α τό ρθ ωσ α ν να σ υγ κ εν τρ ώ σ ουν τ ο 3 % τω ν ψή φω ν

το 1 9 7 9 , ένα α π ογ οη τε υτ ι κ ό σ τ ο ι χ ε ί ο . Σ ή μ ερα ο ι οργ α νώσ ε ι ς τη ς

ε ί να ι π α ρά νομ ες . Τ όσ ο η χ ρ ε οκ οπ ί α όσ ο κ α ι το δ υ να μ ι κ ό τη ς

του ρκ ι κ ή ς α ρ ι σ τε ρά ς σ υμ βολ ί σ τη κ α ν α π ό τη μ α ζ ι κ ή

σ υγ κ έν τρ ωσ η σ τ ο Τα ξ ί μ , τη μ ε γ ά λ η π λ α τε ί α τη ς Κω ν -π ολ η ς , τη ν

Πρω τ ομ α γ ι ά το υ 1 9 77 . Η σ υγ κ έντ ρωσ η σ υγ κ λ ή θη κ ε α π ό τη ν

Επ α να σ τα τ ι κ ή Σ υν ομ οσ π ονδ ί α Εργ α τ ι κ ώ ν Ε ν ώσ ε ων ( D IS K ) - τη ν

π ι ο ρ ι ζοσ π α σ τ ι κ ή α π ό τ ι ς δ ύο α νά λ ογ ες ε νώσ ε ι ς σ τη ν Το υρκ ί α -

κ α ι 2 00 . 00 0 σ οσ ι α λ ι σ τές α ντα π ο κ ρ ί θη κ α ν . Σ υγ κ εν τρ ώθη κ α ν

π ί σ ω α π ό μ ι α θά λ α σ σ α δ ι α φο ρε τ ι κ ώ ν κ α ι σ υχ νά

α ντα γ ων ι ζόμ εν ων σ η μ α ι ώ ν . Η De vr i m c i Υό l ( Επ α να σ τα τ ι κ ός

Δ ρόμ ος ) ε ί χ ε 4 0 . 0 00 οπ α δ ούς , η Ku r t u lu s , 1 0 . 00 0 . Κα ι ο ι δ υο

τους ή τα ν α ν εξά ρ τη τες ομ ά δ ε ς μ ε ρ ί ζ ες σ τη ν α ντά ρτ ι κ η π ά λ η

τη ς δ εκ α ε τ ί α ς του 1 9 6 0 . Κα ι ο ι τρ ε ι ς φ ι λ οσ οβ ι ε τ ι κ ές ομ ά δ ες τη ς

Του ρκ ί α ς ή τα ν π α ρούσ ες . Υπ ή ρχ α ν π ολ λ ές φ ο ι τη τ ι κ ές κ α ι

επ α γ γ ελ μ α τ ι κ ές ε νώσ ε ι ς , κ α θώ ς επ ί σ η ς κ α ι ο ι ε ργ ά τες τ ων ί δ ι ω ν

τω ν σ υνδ ι κ ά τ ω ν . Η ι σ τ ορ ι κ ή κ α τα σ τρ οφή π ο υ τ ους π ε ρ ί μ εν ε

π ρο ε ι κ ο ν ί σ τη κ ε α π ό τη β ί α ι η κ α τά λ η ξ η

9

τη ς σ υγ κ έν τρ ωσ η ς . Κα θώς μ ι α μ α ο ϊ κ ή ομ ά δ α α π οπ ε ι ρά θη κ ε να

επ ι βά λ ε ι τη ν ά π οψή τη ς σ τη σ υγ κ έν τρ ωσ η να κ α τα γ γ ε ί λ ε ι το ν

«σ οσ ι α λ φα σ ι σ τ ι κ ό » χ α ρά κ τη ρ α τη ς , ορ ι σ μ ένα α π ό τα σ τ ε λ έχ η

τη ς π υρ οβόλ η σ α ν σ το ν α έ ρα . Αμ έ σ ως , μ ι α ά λ λ η ομ οβρο ντ ί α α π ό

τ ι ς σ τ έγ ες κ α τ ευ θύν θη κ ε σ τ ο π λ ή θος . Ακ ολ ού θη σ ε π α ν ι κ ός .

Τρ ι ά ντα ε νν ι ά α π ό μ ε ι να ν νεκ ρο ί , ο ι π ερ ι σ σ ό τε ρο ι

π οδ οπ α τη μ έν ο ι σ τη ν π α ν ι κ όβλ η τη φυγ ή . Απ ό δ ω κ α ι μ π ρος , η

α ρ ι σ τ ερά θα εμ π λ εκ ότα ν σ ε μ ι α β ί α ι η π ά λ η μ ε τη ν ά κ ρα δ ε ξ ι ά ,

ένα ν εχ θρ ό π ου δ εν ή τα ν μ όν ο π ολ υά ρ ι θμ ος κ α ι εν οπ ο ι η μ έ νος ,

α λ λ ά π ου ή τα ν επ ί σ η ς κ ον τ ύτε ρα σ τα δ ι ά φο ρα τμ ή μ α τα το υ

κ ρά το υς , όπ ως σ υμ β ολ ί σ τη κ ε α π ό τη ν σ τρα τη γ ι κ ή τοπ οθ έτ η σ η

τω ν π ι σ τολ ά δ ω ν . Γ ι α τρ ί α χ ρό ν ι α η σ ύγ κ ρουσ η κ λ ι μ α κ ων ότα ν . Ο

σ τρα τός π α ρ εμ π όδ ι σ ε μ ι α π λ ή ρη φα σ ι σ τ ι κ ή ν ί κ η κ α ι σ ε εθν ι κ ό

επ ί π εδ ο η π ρα γ μ α τ ι κ ή σ ύγ κ ρ ο υσ η γ ι α τη ν κ ρα τ ι κ ή εξ ουσ ί α έ γ ι νε

α νά μ εσ α σ τ ι ς δ υ νά μ ε ι ς α υτ ές σ τη δ εξ ι ά . Σ τη σ υν έχ ε ι α ωσ τόσ ο , η

α ρ ι σ τερά μ έσ α α π ό τη ν π ολ ι τ ι κ ή τη ς α νω ρι μ ό τη τα σ υν έβα λ ε σ τη

δ ι κ ή τη ς ή ττα .

Το π ρ όβλ η μ α δ εν ή τα ν μ όν ο τη ς δ ι ά σ π α σ η ς κ α ι τ ου σ ε -

κ τα ρ ι σ μ ο ύ , α ν κ α ι η α ν ι κ α ν ότη τα τω ν α ρ ι σ τε ρώ ν ομ ά δ ων ν α

εν οπ ο ι η θο ύν ε να ν τ ί ον τ ων φ α σ ι σ τώ ν υπ ή ρξ ε η ζω ν τ α ν ότ ερ η

εκ δ ή λ ωσ η τη ς σ υλ λ ογ ι κ ή ς τ ους α ν ωρ ι μ ότη τα ς . Π ρ ι ν α π ό το

π ρόσ φ α τ ο σ τ ρα τ ι ωτ ι κ ό π ρα ξ ι κ όπ η μ α , το φ ά σ μ α των

α ντα γ ων ι ζόμ εν ων ομ ά δ ων σ τη ν το υρκ ι κ ή α ρ ι σ τ ερά ή τ α ν τ ελ ε ί ως

εκ π λ η κ τ ι κ ό . Π ρώ τα υπ ή ρχ ε η μ ε γ α λ ύτερη οργ ά νω σ η , ο

Επ α να σ τα τ ι κ ός Δ ρόμ ος , π ο υ ή τα ν σ υ νά μ α π ολ ύ χ α λ α ρή , σ χ ε δ ό ν

ομ οσ π ονδ ί α . Δ εύτ ε ρο , ο ι μ α ο ϊ κ ο ί κ ά τ εχ α ν μ ι α ν εφη μ ε ρ ί δ α , τη ν

A yd i n l i k , π ου π ρ έπ ε ι να ε ί χ ε τη μ εγ α λ ύτ ε ρη κ υκ λ οφο ρ ί α

φ ι λ οκ ι ν έζ ι κ η ς εφη μ ερ ί δ α ς σ το ν κ όσ μ ο έξ ω α π ό τη ν Κί να . Τ ρ ί το ,

σ τα ε ργ οσ τά σ ι α κ α ι σ ' ο ρ ι σ μ ένα σ υ νδ ι κ ά τα , το π α ρα δ ο σ ι α κ ό

Κομ μ ο υν ι σ τ ι κ ό Κ όμ μ α ( Τ ΚΚ ) α σ κ ούσ ε σ η μ α ν τ ι κ ή επ ι ρ ρ οή .

Όμ ως , κ α θ ένα α π ό τα τρ ί α α υτ ά γ εν ι κ ά ρε ύμ α τα ,

10

- το α ν εξά ρτη το , τ ο φ ι λ ομ α ο ϊ κ ό ( ή φ ι λ οκ ι ν έζ ι κ ο) κ α ι τ ο

φι λ οσ ο β ι ε τ ι κ ό ή τα ν μ ε τη σ ε ι ρά τ ου δ ι α σ π α σ μ έν ο σ ε σ χ ε τ ι κ ά

ι σ χ υρ ές α ντ ι μ α χ όμ εν ες φρά ξ ι ε ς . Πρ έπ ε ι φ υσ ι κ ά να σ η μ ε ι ωθε ί ,

ότ ι ο ι π ο ι κ ι λ όχ ρ ωμ ες δ ι α ι ρ έσ ε ι ς τη ς το υρ κ ι κ ή ς α ρ ι σ τε ρά ς ή τα ν

α νά λ ογ ες μ ε τη ν π α ρα δ οσ ι α κ ή α σ τά θ ε ι α τ ων κ ο ι νοβ ουλ ε υτ ι κ ώ ν

σ υμ μ α χ ι ών κ α ι τη ς δ ι α δ οχ ή ς τω ν κ υβε ρνή σ εω ν σ τη ν Άγ κ υ ρ α : η

δ ι α ί ρεσ η ε ί να ι ένα γ ε ν ι κ ό χ α ρα κ τη ρ ι σ τ ι κ ό τη ς του ρ κ ι κ ή ς

κ ο ι ν ων ί α ς . Εξ ί σ ου σ η μ α ν τ ι κ ό ε ί να ι εκ ε ί ν ο π ου όλ ες ο ι α ρ ι σ τ ερ έ ς

ομ ά δ ες έχ ο υν κ ο ι ν ό σ τ ο επ ί π εδ ο τη ς π ολ ι τ ι κ ή ς τ ους π ρα κ τ ι κ ή ς

κ α ι κ α θοδ ή γ η σ η ς τη ς μ α ζ ι κ ή ς δ ουλ ε ι ά ς . Δ ί π λ α σ τ ι ς δ ι ά φ ορ ες

δ ι α ι ρέσ ε ι ς π ου τα ξ εχ ώ ρ ι ζα ν , ε ί να ι φα νε ρ ό ό τ ι όλ α τα τμ ή μ α τα

τη ς τ ουρκ ι κ ή ς α ρ ι σ τε ρά ς έ τ ε ι να ν ν ' α π οξ εν ώ νου ν τ ι ς μ ά ζ ες σ το

όν ομ α τω ν μ α ζ ών . Π ολ λ ο ί εργ ά τ ες τη ς Κω ν -π ολ η ς , γ ι α

π α ρά δ ε ι γ μ α , π ρ έπ ε ι να δ ι α σ χ ί σ ουν το Β όσ π ορ ο . Τα σ κ ά φ η ε ί να ι

γ εμ ά τα κ όσ μ ο κ α ι τ ο τα ξ ί δ ι ι δ ι α ί τ ε ρα κ ου ρα σ τ ι κ ό μ ε τά α π ό τη

δ ουλ ε ι ά . Φα ντα σ τε ί τ ε τα α ι σ θ ή μ α τά το υς κ α θώς σ τρ ι μ ώχ ν ο ντα ι

ν ' α π οβ ι βα σ το ύν α π ό τ ο σ κ ά φ ος κ α ι ν ' α να ζη το ύν το λ εωφ ο ρε ί ο

τους γ ι α τη ν επ όμ ε νη φά σ η τ ου τα ξ ι δ ι ού τ ους , ότα ν σ υνα ν τά ν

τους εφη μ ερ ι δ οπ ώλ ες π ου φ ων ά ζου ν , «η εξο υσ ί α βγ α ί νε ι α π ό τη ν

κ ά νη τω ν όπ λ ων ! » Κα ι δ ε ν έχ ε ι μ όν ο η «υπ ε ρα ρ ι σ τ ερά » τ ο

μ ον οπ ώλ ι ο σ ' α υ τή τη ν α ντ ι π α ρα γ ωγ ι κ ή π ολ ι τ ι κ ή δ ρα σ τη ρ ι ότ η τα .

Ο χ ε ι ρα γ ωγ ι κ ός ε ι σ οδ ι σ μ ός των «ρ εα λ ι σ τώ ν » ε ι δ ι κ ώ ν τη ς

τα κ τ ι κ ή ς π ο υ α π οκ ρο ύου ν οτ ι δ ή π οτε μ υρ ί ζ ε ι « τ υχ οδ ι ωκ τ ι σ μ ό »

μ π ορε ί να ε ί να ι το ί δ ι ο α π ο θα ρρ υν τ ι κ ός , τ όσ ο εξα ι τ ί α ς το υ

επ ι φα νε ι α κ ού κ υ ν ι σ μ ο ύ τ ου ό σ ο κ ι επ ε ι δ ή α φο π λ ί ζ ε ι επ ί τ η δ ες

π ερ ι σ σ ότ ερ ο α π ’ όσ ο «υπ ερ οπ λ ί ζ ε ι » τη ν α να γ κ α ί α μ α χ η τ ι κ ό τη τα

τω ν μ α ζώ ν .

Μ ι α α νά λ ογ η κ ρ ι τ ι κ ή θα μ π ορ ούσ ε να α σ κ η θε ί σ το ν

«σ οσ ι α λ δ η μ οκ ρά τη » η γ έ τη το υ Δ η μ οκ ρα τ ι κ ού Λ α ϊ κ ού Κ όμ μ α το ς

( Δ Λ Κ) , Μ π ουλ έ ντ Ε τσ ε β ί τ , π ου κ α τό ρθωσ ε να κ ε ρδ ί σ ε ι μ ι α

π εν ι χ ρή κ ο ι ν οβο υλ ευ τ ι κ ή π λ ε ι οψη φ ί α τ ο

11

Ί 9 7 7 . Απ έτυχ ε να σ τα θε ροπ ο ι ή σ ε ι τη λ α ϊ κ ή του βά σ η κ α ι α ντ ί

να α π ε υθυ νθ ε ί σ τη ν εργ α τ ι κ ή τά ξη να τ ον σ υ ν δ ρά μ ε ι σ τη ν π ά λ η

ενα ντ ί ο ν το υ φα σ ι σ μ ού , π α ρ ουσ ι ά σ τη κ ε ως η π ροσ ωπ οπ ο ί η σ η

του κ ρά τους . Η Α τα τ ουρκ ι κ ή π ρο έλ ευσ η τ ου Δ Λ Κ, η

κ ρα τ ι κ ι σ τ ι κ ή π α ρά δ οσ ή το υ κ α ι η κ υρ ι α ρ χ ί α α π ό τα π ά νω1,

θρ ι ά μ β ευσ α ν α π έ να ν τ ι σ τ ον ε νθο υσ ι α σ μ ό α π ό τα κ ά τ ω, π ο υ το

επ α ν έφ ερ ε σ τ η ν εξ ου σ ί α . Ο N τε Γκ ώλ , τη σ τ ι γ μ ή τ η ς βα θ ύτ ερη ς

κ ρ ί σ η ς το υ , κ α τό ρθ ωσ ε ν α εμ φα ν ι σ τε ί σ τη ν τη λ εό ρα σ η κ α ι να

κ ά νε ι έκ κ λ η σ η σ τ ο λ α ό , «a i d e z m oi ». Τέ τ ο ι α τ ολ μ η ρ ότη τα ή τα ν

π έρα α π ό τ ι ς ι κ α ν ότη τε ς του Ετσ εβ ί τ . Ότα ν ο ι εργ ά τες

κ α τέβη κ α ν σ ε α π εργ ί α ενα ν τ ί ον του φα σ ι σ τ ι κ ού τρ ομ ο κ ρα τ ι κ ού

εγ κ λ ή μ α τος , τ ους κ α τσ ά δ ι α σ ε κ α ι σ τη ν π ρα γ μ α τ ι κ ό τη τα τ ο υς

ε ί π ε να κ ο ι τά ζ ουν τη δ ουλ ε ι ά τ ους . Η σ τά σ η του Ε τσ ε β ί τ

ενθ ά ρ ρυν ε τη ν ά κ ρα δ εξ ι ά , α π οθά ρ ρυν ε τη ν α ρ ι σ τε ρά κ α ι ,

π α ρά δ οξα , α π ογ οή τευσ ε επ ί σ η ς κ α ι τμ ή μ α τα το υ κ εφα λ α ί ου . Τα

τ ελ ε υτα ί α α π ογ οη τ εύ τη κ α ν επ ε ι δ ή το 1 9 7 7 , ο ρ ι σ μ έ να μ εγ ά λ α

β ι ομ η χ α ν ι κ ά κ ον τσ έ ρ ν επ ι θ υμ ούσ α ν ν ' α ρπ ά ξ ου ν τη ν ευκ α ι ρ ί α

μ ε το ν Ε τσ ε β ί τ , α ν α υτ ός μ π ορ ούσ ε να π α ρ ουσ ι ά σ ε ι τη ν υ π ο -

σ χ όμ ε νη σ οσ ι α λ δ η μ οκ ρα τ ι κ ή «λ ύσ η » σ τη ν Τ ουρκ ί α , εν -

σ ωμ α τώ ν ον τα ς τη ν εργ α τ ι κ ή τά ξη σ τη ν εθ ν ι κ ή π ολ ι τ ι κ ή κ α ι

σ τα θε ρ οπ ο ι ών τα ς έ τσ ι τη ν εκ μ ετά λ λ ευσ η τη ς .

Όμ ως , ο ι σ οσ ι α λ ι σ τέ ς έξω α π ό τη ν Το υρκ ί α δ ε ν α να γ νώ ρι σ α ν

τ ι ς π λ ή ρε ι ς δ ι α σ τά σ ε ι ς τη ς κ α τα σ τ ρο φή ς , π ου σ υν όδ ε υσ ε τη ν

τ ελ ε υτα ί α εκ τόπ ι σ η τ ου Ε τ σ εβ ί τ α π ό τη ν εξ ουσ ί α α π ό το ν

Ντ εμ ι ρ έλ το 1 9 7 9 . Η κ υβέρ νη σ η μ ε ι ο ψη φί α ς του Ν τεμ ι ρέλ

α νέκ τη σ ε τη ν εξ ουσ ί α μ ό νο μ ε τη ν υπ οσ τή ρ ι ξη τ ου κ όμ μ α τος

Εθν ι κ ή ς Σ ωτη ρ ί α ς , του ι σ λ α μ ι κ ού π α ρα δ οσ ι οκ ρ α τ ι κ ού

κ όμ μ α τος , κ α ι τ ου Κόμ μ α τος Δ ρά σ η ς , του το υρκ ι κ ού

φα σ ι σ τ ι κ ού κ ι νή μ α τ ος , π ο υ ο ι «Γκ ρ ί ζο ι Λ ύκ ο ι » του

δ ι εκ δ ι κ ούσ α ν τόσ ες π ολ λ έ ς ζω ές . Αυ τό βέ βα ι α ε ί να ι

π α σ ί γ νωσ το . Λ ι γ ότ ερ ο όμ ως κ α τα νοη τ ό ε ί να ι π ω ς η α ν ι κ α νό τη τα

του Ετσ εβ ί τ να π α ρεμ π ο δ ί σ ε ι

12

μ ι α τ έτ ο ι α έκ βα σ η , α φο ύ π ρώ τα ε ί χ ε κ ε ρδ ί σ ε ι τη ν εξ ου σ ί α γ ι α

μ ι α α κ όμ η φο ρά , ή τα ν ί σ ως , σ ε δ ι εθ νε ί ς ό ρου ς , μ ι α «Χι λ ή » γ ι α

τη σ οσ ι α λ δ η μ ο κ ρα τ ί α σ τ ο ν Τρ ί το Κ όσ μ ο . Σ τ όχ ος μ ο υ σ το

ά ρθρ ο α υ τ ό ε ί να ι να δ ι ερ ευ νή σ ω ο ρ ι σ μ έ ν ες α π ό τ ι ς α ι τ ί ε ς τ η ς

«α δ ύνα μ η ς δ υ να τ ότη τα ς » τ η ς του ρκ ι κ ή ς α ρ ι σ τ ε ρά ς . Θ '

α να ζη τή σ ω τ ο τ ρ όπ ο π ο υ η α ρ ι σ τ ερά έκ α ν ε τη ν π α ρ ουσ ί α τη ς

έν το να α ι σ θη τή κ ά θε φ ορ ά π ου η τα ξ ι κ ή π ά λ η έπ α ι ρν ε

β ι α ι ό τε ρες μ ορ φές , κ ι όμ ως υπ ή ρξε τ ελ ε ί ως α νή μ π ο ρη να

ενσ ωμ α τ ωθε ί σ τη ν κ α θη μ ε ρ ι ν ή ζωή τ ου κ α τα π ι εσ μ έ ν ου , π ου

σ οβα ρά χ ρε ι ά ζετα ι βοή θε ι α κ α ι α υτο οργ ά ν ωσ η . Δ εν π ρ όκ ε ι τα ι

γ ι α ζή τη μ α α ντ ι π α ρά θ εσ η ς τ ου κ ο ι ν οβ ουλ ευ τ ι κ ο ύ δ ρ όμ ου μ ε

το ν δ ρόμ ο τη ς εξέγ ερσ η ς γ ι α τον σ οσ ι α λ ι σ μ ό , α λ λ ά γ ι α τ η ν

κ ρ ι τ ι κ ή εξ έτα σ η τω ν «μ ι λ ι τα ρ ι σ τ ι κ ώ ν » α ρ ετ ώ ν μ ι α ς α ρ ι σ τ ερ ά ς ,

π ου ε ί να ι σ χ εδ ό ν α κ ρω τη ρ ι α σ μ ένη α π ό τ ι ς α π α ι τή σ ε ι ς τ η ς

ε ι ρη ν ι κ ή ς δ ο υλ ε ι ά ς ή τ η ς σ υν εργ α σ ί α ς , π α ρά τη ν

κ ολ λ εκ τ ι β ι σ τ ι κ ή τη ς ι δ ε ολ ο γ ί α . Η σ ύν τομ η χ ρο ν ολ ογ ι κ ή

επ ι σ κ όπ η σ η π ου α κ ολ ουθ ε ί δ ε ν ι σ χ υ ρ ί ζ ετα ι π ως ε ί να ι ι σ το ρ ί α

του τ ου ρκ ι κ ού σ οσ ι α λ ι σ μ ού , μ ή τε μ ι α έκ θ εσ η τη ς τ α ξ ι κ ή ς

π ά λ η ς σ το ν το υρκ ι κ ό σ χ η μ α τ ι σ μ ό . Απ ο τ ελ ε ί μ ι α ν α ρχ ι κ ή

δ ι ερ εύ νη σ η τ ου σ τρα τ η γ ι κ ο ύ α π ο π ροσ α ν α τ ολ ι σ μ ού κ α ι τ η ς

σ υνδ εδ εμ έ νη ς «δ ομ ή ς τω ν α ι σ θη μ ά τω ν » π ο υ κ ρά τη σ α ν τ η ν

του ρκ ι κ ή α ρ ι σ τε ρά σ το ν μ ο ι ρα ί ο τη ς β ρόγ χ ο .

13

I. Η Κεμαλική Κληρονομιά

Η Θνησιγονία τον Τουρκικού Κομμουνισμοί)

Το π ρ ώτ ο Τ ου ρκ ι κ ό Κ ομ μ ου ν ι σ τ ι κ ό Κ όμ μ α ι δ ρύ θη κ ε υπ ό τη ν

κ α θοδ ή γ η σ η το υ Μ ουσ τα φά Σ ουφί το ν Ιο ύν ι ο τ ου 1 9 2 0 , μέσ α

σ τη Σ οβ ι ετ ι κ ή Έ ν ωσ η . Η εγ γ ύτη τα τη ς ρ ωσ ι κ ή ς επ α νά σ τα σ η ς

οδ ή γ η σ ε έ τσ ι σ ε μ ι α λ ε ν ι ν ι σ τ ι κ ή οργ ά νωσ η π ρ ι ν α π ό π ολ λ ές

ά λ λ ες χ ώρε ς . Πα ρ όλ α α υτά , η Τρ ί τη Δ ι εθνή ς ε ί χ ε μ ι κ ρή ά μ εσ η

επ ί δ ρα σ η σ τη ν το υρκ ι κ ή π ολ ι τ ι κ ή ζωή , ή έσ τω σ τ ι ς π α ρα δ όσ ε ι ς

τη ς τ ουρκ ι κ ή ς α ρ ι σ τε ρά ς : σ ε ό ρο υς δ ι εθ ν ούς σ ύγ κ ρ ι σ η ς η

μ εγ α λ ύτε ρη επ ι ρ ροή του ΤΚ Κ ή τα ν η α π ουσ ί α το υ α π ό τη ν

σ κ η νή . Ο λ όγ ος δ ε ν ή τα ν κ υρ ί ως η υπ οτα γ ή τ ω ν σ υμ φε ρό ν τω ν

του κ όμ μ α τ ος σ τα κ ρα τ ι κ ά σ υ μ φέρ ο ντα τη ς ν εα ρ ή ς ΕΣ Σ Δ . Α υτό

σ υνέ βη , α λ λ ά τ ο α π ο φα σ ι σ τ ι κ ό ή τα ν το π λ α ί σ ι ο μ έ σ α σ το ο π ο ί ο

σ υντ ελ έσ τη κ ε . Ο Τ ου ρκ ι κ ός Κομ μ ο υν ι σ μ ός π ν ί γ η κ ε σ τη γ έν να

α π ό τη ν π ροη γ ούμ ε νη επ ι τυχ ί α του κ ι νή μ α τος α νε ξα ρ τη σ ί α ς το υ

Κεμ ά λ Α τα τ ούρκ .

Ο εθ ν ι κ ι σ μ ός το υ Ατ α τ ούρκ ή τα ν ι δ ι α ί τ ε ρο ς . Η π ρ ώι μ η ν ί κ η

του ή τα ν ρ ι ζωμ ένη σ α ς κ λ η ρ ον ομ η μ έν ες οθωμ α ν ι κ ές π α ρα δ όσ ε ι ς

π ρ ι ν α π ό τ ον Πρ ώτ ο Πα γ κ όσ μ ι ο Πόλ ε μ ο . Μ ι α

«τ ουρκ οπ ο ι η μ έ νη » π ρο έκ τα σ η του κ ρα τ ι κ ά ορ γ α ν ωμ έ νο υ

οθωμ α ν ι κ ο ύ δ ι α φωτ ι σ μ ού , τ ο κ ί νη μ α α νε ξα ρτη σ ί α ς του Κ ε μ ά λ

π ολ έμ η σ ε ε να ντ ί ον ( α λ λ ά α ργ ό τε ρα εν ι σ χ ύθη κ ε α π ό) τ ου

βρε τα ν ι κ ού κ α ι γ α λ λ ι κ ο ύ ι μ π ερ ι α λ ι σ μ ού . Σ υν έτ ρ ι ψε τ ι ς

ελ λ η ν ι κ ές α π όπ ε ι ρ ες να επ ω φ ελ η θού ν α π ό τη ν ο θωμ α ν ι κ ή ή ττα

σ το ν Μ εγ ά λ ο Πόλ εμ ο .

15

Ο Ατα το ύρκ όμ ως δ ε ν έλ κ υε τ η ν υπ οσ τή ρ ι ξή το υ α π ό τη ν λ α ϊ κ ή

α ντ ί σ τα σ η . Απ ε να ν τ ί α ς , σ τ ή ρ ι ξε τ ο σ τ ρα τ ό τ ου σ τ ους

α π οσ τ ρα τ ευμ έ ν ους β ετ ερά ν ου ς , εξα να γ κ ά ζο ντ α ς σ υ νά μ α τ ου ς

χ ωρ ι κ ούς να π ολ εμ ή σ ο υν σ τ ι ς σ τ ρα τ ι ωτ ι κ ές γ ρα μ μ ές ( ο ι

π ερ ι σ σ ότ ερ ο ι σ κ ο τώ θη κ α ν εγ κ α τα λ ε ί π ο ντα ς τ ι ς γ ρα μ μ ές π α ρ ά

α π ό τα ελ λ η ν ι κ ά όπ λ α : ένα σ η μ α ντ ι κ ό τ ί μ η μ α σ τ ο α ί σ θ η μ α

α υτοσ υμ φ έρ ον τος τ ου τ ού ρκ ου α γ ρ ότη ) . Α υτ ό β έβ α ι α

εξα σ θ έν ι σ ε τη μ α χ η τ ι κ ή ι κ α ν ό τη τα τ ου Ατα το ύρκ , κ α ι σ ή μ α ι ν ε

π ως ο «Πρά σ ι ν ος Σ τρα τό ς » ή τ α ν κ α τ ' α ρχ ή ν ζω τ ι κ ός σ ύμ μ α χ ο ς

γ ι ' α υτ ό ν . Μ ε επ ι κ εφα λ ή ς το ν Ετέμ , ένα ν Κ ι ρκ ά σ ι ο λ α ϊ κ ι σ τ ή , ο

«Π ρά σ ι νος Σ τ ρα τ ός » ή τα ν α γ ρο τ ι κ ή δ ύνα μ η α ν τά ρ τ ι κ ο υ τύ π ου ,

εμ π νε υσ μ έ νος α π ό ελ π ί δ ε ς α π α λ λ οτρ ί ωσ η ς τω ν εμ π όρ ων κ α ι τω ν

π ρο εσ τ ών τ ων χ ω ρ ι ώ ν . Η ύπ α ρ ξή του α π οδ ε ί κ νυ ε π ως ή τα ν τ ότ ε

δ υνα τή μ ι α α π ελ ευ θέ ρωσ η π ου σ υνδ ύα ζ ε τ ους τα ξ ι κ ούς μ ε τ ου ς

εθν ι κ ούς α γ ώ νες . Ο Α τα τ ού ρκ ωσ τ όσ ο , μ ολ ον ότ ι α ν τ ί θ ετ ος σ τη ν

ξ ένη κ υ ρ ι α ρχ ί α , ή τα ν ένα ς π ροσ α να τ ολ ι σ μ έ νος π ρ ος τη Δ ύσ η

εκ σ υγ χ ρ ον ι σ τή ς κ α ι σ π εκ ου λ α ρ ι σ τή ς , π ου δ ε ν ε ί χ ε κ α μ ι ά

π ρόθ εσ η να α ν α τρ έ ψε ι τ ο ν α υ τόχ θο να κ α π ι τα λ ι σ μ ό . Η

μ εγ α λ ύτε ρη ι κ α νό τη τά τ ου β ρ ι σ κ ό τα ν σ το να σ υ νδ υά ζ ε ι του ς

εγ χ ώ ρ ι ο υς σ τόχ ους τ ου μ ε μ ι α δ ι ο ρα τ ι κ ή κ α τα ν όη σ η τη ς

δ ι εθν ούς π ρα γ μ α τ ι κ ό τη τα ς . Έ τσ ι , δ έχ θη κ ε τη σ ο β ι ετ ι κ ή

δ ι π λ ωμ α τ ι κ ή υπ οσ τή ρ ι ξη ε ν α ντ ί ον τω ν β ρε τα νώ ν σ τη ν π ι ο

κ ρ ί σ ι μ η ώρα τ ου , ε νώ τ α υτ όχ ρ ονα π ρ οε τ ο ι μ α ζότα ν να εξα λ ε ί ψ ε ι

τους λ α ϊ κ ι σ τές σ υμ μ ά χ ο υς το υ .

Κα θώς η θέσ η τ ου ε ν ι σ χ υ ότα ν , ο Α τα τ ού ρκ σ υ ν έτ ρ ι ψ ε τ ο ν

«Π ρά σ ι ν ο Σ τ ρα τ ό » μ ε το ν δ ι κ ό τ ου επ α γ γ ελ μ α τ ι κ ό υπ ό τη

δ ι ο ί κ η σ η τ ου έμ π ι σ τ ου βοη θ ο ύ τ ου Ι νο ν ού . Το ν ί δ ι ο μ ή να , το ν

Γε νά ρη τ ου 1 9 2 1 , ο Σ ουφί κ α ι μ ι α μ ι κ ρή ομ ά δ α α π ό τους

σ υντ ρό φο υς του π α ρα σ ύρ θη κ α ν κ α τά κ ά π ο ι ον τ ρόπ ο να

επ ι σ κ εφ τ ούν τη ν Τ ουρκ ί α α π ό τη ν ΕΣ Σ Δ . Το υς έπ ν ι ξα ν σ τη ν

Τρ εμ π ι ζό ν μ ’ έ να ν κ λ α σ σ ι κ ό ο θωμ α ν ι κ ό τ ρόπ ο εξ όν τωσ η ς . Έ τσ ι ,

τόσ ο ο ι ι δ ρυ τές

16

τού ρκ ο ι κ ομ μ ο υν ι σ τέ ς , όσ ο κ α ι η οργ α νωμ ένη α γ ω ν ι σ τ ι κ ή

τα ξ ι κ ή δ ύ να μ η π ε τσ οκ όφ τη κ α ν μ έσ α σ ε βδ ομ ά δ ε ς . Δ υο μ ή νε ς

α ργ ό τε ρα υπ ογ ρα φό τα ν η σ ο β ι ετ οτ ου ρκ ι κ ή σ υ νθή κ η , π ο υ σ τ ο

π ρο ο ί μ ι ό τη ς δ έσ μ ευ ε τ ι ς δ ύ ο χ ώρ ες σ τη ν «π ά λ η ε να ντ ί ον το υ

ι μ π ερ ι α λ ι σ μ ο ύ ». Δ υ ο χ ρ όν ι α α ργ ό τε ρα , ο Μ π ουχ ά ρ ι ν θα

υπ οσ τή ρ ι ζ ε π ως η Τ ουρκ ί α : «π α ρ όλ ες τ ι ς δ ι ώξ ε ι ς τω ν

κ ομ μ ου ν ι σ τ ών π α ί ζ ε ι επ α να σ τα τ ι κ ό ρ όλ ο , μ ι α ς κ α ι α π ο τ ελ ε ί

κ α τα σ τρ οφ ι κ ό όργ α νο σ ε σ χ έ σ η μ ε το ι μ π ερ ι α λ ι σ τ ι κ ό σ ύσ τ η μ α

σ το σ ύ ν ολ ό τ ου » .2

Σ τ ι ς υπ α νά π τυκ τες χ ώρ ες όπ ω ς η Τουρκ ί α , ο ι κ ομ μ ου ν ι σ τ έ ς

έπ ρ επ ε να σ υγ κ ρ οτή σ ου ν σ υ μ μ α χ ί α μ ε τα π ι ο ρ ι ζοσ π α σ τ ι κ ά

τμ ή μ α τα τη ς α σ τ ι κ ή ς τά ξη ς , τόσ ο γ ι α να ν ο μ ι μ οπ ο ι η θ ούν όσ ο

κ α ι γ ι α να βρ ου ν ένα ν χ ώρ ο α νά π α υ λ α ς . Β έβα ι α , α υτ ό τ ε ί νε ι ν α

μ ετα τ ρ έπ ε ι τα σ οσ ι α λ ι σ τ ι κ ά κ ι νή μ α τα σ ε π α ρά ρ τη μ α τη ς

«εθ ν ι κ ή ς π ρο όδ ο υ », έ να π α γ κ ό σ μ ι ο δ ί λ η μ μ α π ου τ έθη κ ε π ρώ τα -

π ρώτα α π ό τη ν ι σ το ρ ί α τη ς ί δ ι α ς τη ς ΕΣ Σ Δ κ α ι π ο υ δ ε ν έχ ε ι

μ ελ ετη θ ε ί επ α ρκ ώς . Σ τη ν Τ ου ρκ ί α , ή τα ν π έρα α π ό τ ι ς δ υ νά μ ε ι ς

του μ ι κ ρο ύ Κ ομ μ ου ν ι σ τ ι κ ού Κόμ μ α τ ος να δ ι α κ ρ ί νε ι α νά μ εσ α

σ τη ν «π ρ ο οδ ευ τ ι κ ή α σ τ ι κ ή τά ξη » κ α ι τ ον «ρ ι ζ οσ π α σ τ ι κ ό

κ εμ α λ ι σ μ ό », α ν π ρά γ μ α τ ι υπ ή ρχ ε δ ι α φο ρά . Ή τα ν όμ ως σ υ ν ά μ α

π ολ ύ δ ύσ κ ολ ο ν α δ ι α κ ρ ί νε ι α νά μ εσ α σ το ν «α ρ ι σ τερ ό

κ εμ α λ ι σ μ ό » κ α ι σ τ ι ς δ εξ ι έ ς π α ρα λ λ α γ ές τ ου , εκ τ ός σ ε σ χ έσ η μ ε

το μ ο να δ ι κ ό κ ρ ι τή ρ ι ο τη ς κ α τ α σ τολ ή ς ε να ν τ ί ο ν τω ν ί δ ι ω ν τ ων

κ ομ μ ου ν ι σ τ ών . Τ ο ΤΚΚ ή τα ν ε π ομ έν ως α φοπ λ ι σ μ έν ο ι δ εολ ογ ι κ ά

κ α ι π α ρα π έ ρα σ υγ χ υ σ μ έν ο α π ό τ ο ν κ εμ α λ ι κ ό εκ σ υγ χ ρ ον ι σ μ ό . Ο

Ατα τ ού ρκ ή τα ν α υτα ρχ ι κ ός α π ένα ν τ ι σ τη ν α γ ρο τ ι ά , λ ά τρη ς τη ς

δ ι κ ή ς του π ροσ ωπ ι κ ό τη τα ς , κ οσ μ ι κ ός , δ υ τ ι κ ά π ρ οσ α ν α το -

λ ι σ μ ένο ς εκ σ υγ χ ρ ον ι σ τή ς , π ο υ α π οπ ε ι ρά θη κ ε να δ η μ ι ου ργ ή σ ε ι

κ ά π ο ι α β ι ομ η χ α ν ί α σ τη ρ ι γ μ έ ν η σ το ν κ ρα τ ι κ ό τομ έα . Μ ε τη ν

κ α μ π ύλ η του σ τα λ ι ν ι σ μ ού ν ’ α νέ ρχ ε τα ι σ τη Μ όσ χ α , ο ι το ύ ρκ ο ι

κ ομ μ ου ν ι σ τ ές α π οδ ε ί χ θη κ α ν α νή μ π ο ρο ι να κ ρα τή σ ου ν τ ι ς

α π οσ τά σ ε ι ς τ ους α π ό τ ο

17

π ρόγ ρ α μ μ α α υ τό . Τ ο α π οτ έλ ε σ μ α ή τα ν ότ ι έ να ς μ ι κ ρός π υ ρή να ς

π α ρα δ όθη κ ε σ ε μ ι α θε ωρη τ ι κ ή σ υν θη κ ολ όγ η σ η π ου σ τ έρη σ ε τη ν

Του ρκ ί α α π ό κ ά θε μ α ρξ ι σ τ ι κ ή α νά λ υσ η τη ς ι σ τ ορ ί α ς τη ς ότα ν

α υτό ή τα ν α να γ κ α ί ο σ τη δ εκ α ε τ ί α τ ου 1 9 6 0 .

Αν τ ί ν ’ α να γ νω ρί σ ουν τ ο ν «β ον α π α ρτ ι κ ό » χ α ρα κ τή ρα του

κ α θεσ τ ώτ ος το υ Ατα τού ρκ , μ ε τη ν κ ρα τ ι κ ά οργ α ν ω μ ένη

π ρωτα ρχ ι κ ή τ ο υ σ υσ σ ώρ ευσ η π ου δ η μ ι ού ργ η σ ε τ ι ς σ υνθή κ ε ς γ ι α

μ ι α μ ονοπ ωλ ι α κ ή α σ τ ι κ ή τά ξη , ο ι τού ρκ ο ι κ ομ μ ου ν ι σ τ ές επ έμ ενα ν

να θ εω ρο ύν το κ εμ α λ ι κ ό κ ί νη μ α ως μ ι κ ρ οα σ τ ι κ ή δ ύνα μ η π ου θ α

μ π ορο ύσ ε να επ η ρ εα σ τ ε ί π ρος ρ ι ζ οσ π α σ τ ι κ ές κ α τ ευθ ύνσ ε ι ς . Σ τη ν

π ρα γ μ α τ ι κ ό τη τα , ή τα ν ο α τα τ ουρκ ι σ μ ό ς π ου το υς χ ρη σ ι μ οπ ο ί η σ ε

κ α ι όχ ι το α ν τ ί σ τ ρο φο . Ο μ α χ η τ ι κ ός εκ λ εκ τ ι κ ι σ μ ός τ ου κ εμ α λ ι κ ού

κ ρα τ ι σ μ ο ύ ε ί χ ε δ ι α ρκ ή επ ί π τωσ η . Ας δ ώσ ουμ ε έ να εύσ τοχ ο

π α ρά δ ε ι γ μ α : τη λ έξη «d e v r i m » π ο υ ετ υμ ολ ογ ι κ ά σ η μ α ί νε ι

«επ α νά σ τα σ η » . Η επ ί σ η μ η ι σ τ ορ ί α τη ς δ η μ ο κ ρα τ ί α ς α να φέ ρε ι τη ν

«επ α νά σ τα σ η » του Α τα τ ούρκ . Η λ έξη υπ ά ρχ ε ι σ ’ έν α α π ό τα έξ η

βέλ η σ το σ ύμ β ολ ο τ ου Δ η μ οκ ρα τ ι κ ού Λ α ϊ κ ού Κ όμ μ α τ ος ( μ α ζ ί μ ε

το ν κ ρα τ ι σ μ ό , λ α ϊ κ ι σ μ ό , α ντ ι κ λ η ρ ι κ α λ ι σ μ ό , εθ ν ι κ ι σ μ ό κ α ι

ρεπ ουμ π λ ι κ α ν ι σ μ ό) . Σ υν ά μ α η επ ί σ η μ η γ λ ώσ σ α α να φέ ρε ι τη ν

«επ α νά σ τα σ η του κ α π έλ λ ο υ » , ενν οώ ν τα ς τη ν κ α τ ά ργ η σ η το υ

φεσ ι ού · τη «γ λ ωσ σ ι κ ή επ α ν ά σ τα σ η » ε νν οώ ντα ς τη λ α τ ι νο π ο ί η σ η

τη ς τ ου ρκ ι κ ή ς γ ρα φή ς · τη ν «η μ ε ρολ ογ ι α κ ή επ α νά σ τα σ η » , τη ν

«ο νομ α τ ι κ ή επ α νά σ τα σ η » κ λ π . Σ τη ν π ρα γ μ α τ ι κ ότη τα λ ο ι π όν η

λ έξη σ η μ α ί νε ι μ ε τα ρρύ θμ ι σ η . Ο ι κ ομ μ ουν ι σ τ ές , π ου γ ι α

π ροφα ν ε ί ς λ όγ ου ς δ ε ν μ π ο ρού σ α ν ν ’ α π οκ α λ ού ντα ι σ οσ ι α λ ι σ τές ή

κ ομ μ ου ν ι σ τ ές , α να φέ ρ ον τα ι α π ενα ντ ί α ς σ τ ον εα υτ ό τ ου ς ως

«επ α να σ τά τες » , χ ρη σ ι μ οπ ο ι ώ ν τα ς τη ν επ ί σ η μ η επ ι δ οκ ι μ α σ ί α το υ

όρ ου α υ το ύ . Αλ λ ά η α μ φι λ ογ ί α λ ε ι τ ούργ η σ ε ώσ τε να σ υ νδ ρ ά μ ε ι

σ τη ν υπ ά ρ χ ουσ α τά ξ η . Η «α λ η θ ι νή » , το υρκ ι κ ή επ α νά σ τα σ η ε ί να ι

εκ ε ί νη π ου α π οφα σ ί σ τη κ ε α π ό το ν

18

Ατα τ ού ρκ - φο ρώ ντα ς δ υτ ι κ ό κ α π έλ ο κ λ π . Σ το μ ετα ξύ , τ ο μ ι κ ρ ό

κ α ι π α ρά νομ ο «επ α να σ τα τ ι κ ό » κ όμ μ α τω ν κ ομ μ ουν ι σ τώ ν

π α ρα κ ολ ο υθο ύν τα ν ε ύκ ολ α α π ό τη ν α σ τ υν ο μ ί α , κ α ι τα μ έλ η το υ

ΤΚΚ σ υλ λ α μ βά νο ντα ν κ ά θε φ ορά π ο υ η κ υβέ ρνη σ η α ι σ θ α ν ότα ν

τη ν α νά γ κ η γ ι α έ να α ντ ι κ ομ μ ο υν ι σ τ ι κ ό κ υ νή γ ι μ α γ ι σ σ ώ ν .

Έ τσ ι , η π ι ο ολ έ θρ ι α κ λ η ρ ον ομ ι ά τ ου κ εμ α λ ι σ μ ο ύ γ ι α τη ν

α ρ ι σ τ ερά υπ ή ρξ ε ο σ υνδ υα σ μ ός του τη ς ρ ι ζ οσ π α σ τ ι κ ή ς -

π ρο οδ ευ τ ι κ ή ς π ολ ι τ ι κ ή ς π ου επ ι βα λ λ ό τα ν από τα πάνω σ τ ι ς

του ρκ ι κ ές μ ά ζ ες . Δ η μ ι ού ργ η σ ε μ ι α γ ι α κ ωβ ί ν ι κ η π α ρά δ οσ η σ τη ν

οπ ο ί α η α γ ω ν ι σ τ ι κ ή π ά λ η γ ι α κ ρα τ ι κ ή εξ ουσ ί α , ή ό , τ ι

θ εω ρο ύν τα ν σ α ν τ έτ ο ι α , εξ α κ ο λ ουθε ί , ξ έ χ ωρα α π ό κ α ι α κ όμ η κ ι

ενά ντ ι α σ τη θ έλ η σ η κ α ι τα σ υμ φέρ ον τα τω ν εργ α τώ ν κ α ι

α γ ρο τώ ν . Τα υτ όχ ρ ονα , η κ ε μ α λ ι κ ή π ολ ι τ ι κ ή ά φη νε μ ι α ά λ λ η

κ λ η ρον ομ ι ά . Τ ερά σ τ ι ε ς κ ο ι ν ων ι κ ές α λ λ α γ ές έλ α βα ν χ ώ ρα σ ε μ ι α

α χ α νή κ α ι π ερ ί π λ οκ η χ ώρα . Μ ε βα θ ι ές δ ομ ές δ υτ ι κ ή ς όσ ο κ α ι

α να τ ολ ι κ ή ς π ροέλ ευσ η ς , η Του ρκ ί α δ εν εν τά σ σ ετα ι σ ε κ α μ ι ά . Ο

Ατα τ ού ρκ α ν τ ι π ροσ ώπ ε υε μ ι α σ τ ι γ μ ή τ ου ε ι δ ι κ ο ύ α υ το ύ

σ υνδ υα σ μ ού , ότα ν η Το υρκ ί α έγ ι ν ε σ ύγ χ ρ ον ο εθν ι κ ό κ ρά τ ος , α ν

κ α ι δίχως τη ν κ ρ ί σ ι μ η σ υμ βο λ ή τη ς λ α ϊ κ ή ς σ υμ μ ετοχ ή ς . Τ ο

π α ρά δ οξ ο α υ τό - π ου ξεχ ωρ ί ζ ε ι τ ο ν ε θν ι κ ι σ μ ό τ ου α π ό ό λ ου ς

σ χ εδ ό ν τ ους ά λ λ ους - ε ί να ι ί σ ως τ ο κ λ ε ι δ ί γ ι α τη ν κ α τα ν ό η σ η

τω ν του ρκ ι κ ώ ν εξ ελ ί ξ ε ων σ ή μ ερα . Αυ τό όμ ως δ ε ν σ η μ α ί νε ι π ως

ο λ α ός - ο ι α γ ρό τε ς , ο ι εργ ά τ ες , ο ι α σ το ί - δ εν επ η ρ εά σ τη κ α ν

εν τυπ ωσ ι α κ ά α π ό τ ο ν εκ σ υ γ χ ρο ν ι σ μ ό μ ι α ς κ α θυσ τ ερη μ ένη ς

χ ώρα ς , α κ όμ η κ ι α ν η δ ι α δ ι κ α σ ί α εγ κ α ι ν ι ά σ τη κ ε μ ε δ ι κ τα τ ο ρ ι κ ά

μ έσ α . Σ ε α ντα π όκ ρ ι σ η , μ εγ ά λ ο μ έρ ος τη ς δ η μ ι ου ργ ι κ ή ς κ α ι

σ τοχ α σ τ ι κ ή ς σ ύγ χ ρο νη ς κ ο υλ τού ρα ς σ τη ν Τ ου ρκ ί α ή τα ν

σ οσ ι α λ ι σ τ ι κ ού κ α ι α ρ ι σ τε ρο ύ - λ α ϊ κ ι σ τ ι κ ού χ α ρα κ τή ρα . Μ ολ ο νό τ ι

το Τ ΚΚ ή τα ν τ ο π ι ο π ερ ι θωρ ι α κ ό κ α ι α να π ο τ ελ εσ μ α τ ι κ ό

κ ομ μ ου ν ι σ τ ι κ ό κ όμ μ α τη ς δ ε κ α ετ ί α ς τ ου 1 9 3 0 κ α ι του 1 9 4 0 ,

ε ί χ ε ως μ έλ ος τ ου το ν Να ζ ί μ Χ ι κ μ έτ , το ν μ εγ α λ ύ τε ρ ο π ο ι η τή τη ς

Του ρκ ί α ς .

19

Το Τουρκικό Δημοκρατικό Προνουντσιαμέντο

Ί σ α μ ε τη νομ ι μ οπ ο ί η σ η τ η ς α νεξά ρτη τη ς σ οσ ι α λ ι σ τ ι κ ή ς

δ ρα σ τη ρ ι ό τη τα ς μ ε τα σ υν τα γ μ α τ ι κ ά μ έτ ρα π ου α κ ολ ού θη σ α ν τ ο

π ρα ξ ι κ όπ η μ α του I9 6 0 , η το υρ κ ι κ ή α ρ ι σ τ ερά π α ρέμ ε ι νε τ ελ ε ί ω ς

π ερ ι θ ωρ ι οπ ο ι η μ έ νη σ ε ολ όκ λ η ρη τη μ ετα π ολ εμ ι κ ή π ε ρ ί οδ ο . Το

1 9 50 , ή ρθε σ τη ν εξ ουσ ί α το Δ η μ οκ ρα τ ι κ ό Κόμ μ α κ α ι εξα π έλ υσ ε

μ ι α μ α κ α ρθ ι κ ή εκ σ τρα τε ί α εν α ντ ί ον το υ Τ ΚΚ, κ α ι ο η γ έτ η ς του

κ α ι δ ι ά δ ο χ ος τ ου Σ ου φί , Σ εφ ί κ Ουσ ν ού , μ α ζ ί μ ε τ ου ς

σ υντ ρό φο υς τ ου , ρ ί χ θη κ ε σ τη φυλ α κ ή . Σ ε σ υ νθή κ ε ς ή τ τα ς κ α ι

κ α τα σ τ ολ ή ς , έν α ς β ί α ι ος α ν τα γ ω ν ι σ μ ός γ ι α τη ν μ ελ λ ον τ ι κ ή

η γ εσ ί α το υ ΤΚ Κ εκ τ υλ ί χ θη κ ε μ έσ α σ τη χ ώρα , α νά μ εσ α σ το ν

Μ ι χ ρ ί Μ π ελ λ ί κ α ι το ν Ζεκ ί Μ π α σ τ ι μ ά ρ . Ο δ ε ύτ ερ ος εγ κ α τ έλ ε ι ψ ε

τη χ ώ ρα μ ε τά α π ό τη φυλ ά κ ι σ η κ α ι έγ ι ν ε Γ ε ν ι κ ός Γρα μ μ α τέα ς

μ ετά α π ό τ ο ν θά να τ ο τ ου Ουσ νού . Σ το μ ετα ξύ ο Μ π ελ λ ί έμ ε ι ν ε

π ί σ ω, εκ τός κ όμ μ α τ ος , κ α ι ρ οφυλ α κ τ ών τα ς κ α ι κ ά ν ον τα ς τη ν

επ ι ρ ροή του α ι σ θη τή μ ε τ ον δ ι κ ό το υ τρ όπ ο . Το Τ ΚΚ

π ερ ι ορ ί σ τη κ ε έ τσ ι σ ε μ ι α μ ι κ ρή ο ργ ά ν ωσ η εμ ι γ κ ρέδ ων , μ’ έν α

ξ έν ο ρα δ ι οσ τα θμ ό τ ο ν οπ ο ί ο π α ρε ί χ ε η Μ όσ χ α , Ο δ ι ά δ οχ ος το υ

Μ π α σ τ ι μ ά ρ , Ισ μ α ή λ Μ π ι λ έν ζ ούσ ε τώ ρα έξ ω α π ό τη χ ώ ρα α π ό

τ ι ς α ρχ ές τη ς δ εκ α ετ ί α ς το υ 1 9 3 0 κ α ι ε ί χ ε π ρά γ μ α τ ι μ ι α ν

α μ φί βολ η σ χ έσ η μ ε το σ οβ ι ετ ι κ ό κ ρά τος . Αλ λ ά α ν η το υρκ ι κ ή

α ρ ι σ τ ερά ή τα ν π α γ ωμ έ νη σ τ η δ ι ά ρκ ε ι α τ ου Ψυ χ ρού Π ολ έμ ο υ , ο

τα ξ ι κ ός χ α ρα κ τ ή ρα ς το υ του ρκ ι κ ο ύ κ ρά τους γ ν ώρ ι σ ε

α π οφα σ ι σ τ ι κ ή τ ροπ οπ ο ί η σ η , π ου έ φε ρ ε

20

το γ ρα φ ε ι οκ ρα τ ι κ ό μ ον οπ ώλ ι ο το υ κ εμ α λ ι σ μ ο ύ σ ε έ να τ έ ρμ α . Η

φύσ η τω ν μ ε τα β ολ ών α υ τώ ν π ρέπ ε ι να εξ ετα σ τε ί εδ ώ σ ε

σ υντ ομ ί α , γ ι α να δ ούμ ε π ώς η μ α ρξ ι σ τ ι κ ή α ρ ι σ τε ρά α π έτ υ χ ε ν α

κ α τα ν οή σ ε ι το ν π ρα γ μ α τ ι κ ό τ ους χ α ρα κ τή ρα , μ ε οδ υ νη ρά γ ι α

όλ ους α π οτ ελ έσ μ α τα σ τ ι ς α κ όλ ουθ ες δ εκ α ετ ί ε ς .

Το 1 9 4 6 , ο Ι νο ν ού , π ο υ ε ί χ ε δ ι α δ εχ θε ί τ ον Ατα τού ρκ σ τη ν

Πρ οεδ ρ ί α , εξή γ γ ε ι λ ε τη δ η μ ι ουργ ί α μ ι α ς π ολ υκ ομ μ α τ ι κ ή ς

δ η μ οκ ρα τ ί α ς . Σ τη δ ι ά ρκ ε ι α το υ Δ ευ τέ ρο υ Π α γ κ οσ μ ί ου Πολ έ μ ου ,

η Το υρκ ί α σ τρά φη κ ε π ρο ς τ ο υς να ζ ί . Σ ή μ ερ α , μ ε το θέλ γ η τρ ο

τη ς α μ ερ ι κ ά ν ι κ η ς β οή θ ε ι α ς κ α ι τη ν α π ε ι λ ή τ ων σ ο β ι ε τ ι κ ών

δ ι εκ δ ι κ ή σ εω ν γ ι α π ολ εμ ι κ ά δ ι κ α ι ώμ α τα σ τα σ τε νά , σ τ ρά φ η κ ε

τα χ ύτα τα π ρος τ ι ς Η νωμ έν ες Πολ ι τ ε ί ε ς . Ε ι ρ ων ι κ ά , η κ εμ α λ ι κ ή

γ ρα φ ε ι οκ ρα τ ί α έκ α ν ε τη ν π ρο σ φο ρά τη ς π ολ ύ α ν υπ όμ ονα γ ι α τ ο

δ ι κ ό τη ς κ α λ ό . Η τα χ ύ τη τα του δ η μ οκ ρα τ ι κ ο ύ τη ς

π ρο νου ν τσ ι α μ έ ντ ο π ροη γ ή θη κ ε χ ρο ν ι κ ά α π ό τη ν ένα ρξη το υ

ψυχ ρ ού π ολ έμ ου , ότα ν η Ο υ ά σ ι νγ κ τ ον ά ρχ ι σ ε να δ ε ί χ νε ι τη ν

π ροτ ί μ η σ ή τη ς σ τ ι ς «σ τα θε ρέ ς » δ ι κ τα το ρ ί ες κ α τά μ ή κ ος τ ω ν

σ οβ ι ε τ ι κ ώ ν σ υ νό ρω ν . Πα ρ όλ α α υτά , η τά σ η «δ υ τ ι κ οπ ο ί η σ η ς »

σ το ν κ εμ α λ ι σ μ ό δ εσ μ εύτη κ ε σ ε σ η μ α ν τ ι κ ό βα θμ ό σ τ ο

φ ι λ ελ εύ θε ρο κ α θεσ τώς μ ε ελ εύθ ερ ες εκ λ ογ ές . Τ ο α π οτ έλ ε σ μ α

ή τα ν η α π οβολ ή τη ς α π ό τ ο λ α ό α π ό τη ν εξ ουσ ί α τ έσ σ ερ α

χ ρό ν ι α α ργ ό τε ρα . Μ ι α α γ ρο τ ι ά κ ο υρα σ μ ένη α π ό τ ι ς

γ ρα φ ε ι οκ ρα τ ι κ ές α π οσ π ά σ ε ι ς κ α ι μ ι α εμ π ορ ι κ ή τά ξη α νυπ ό μ ονη

να α π οκ τή σ ε ι το ν έλ εγ χ ο σ το κ ε φά λ α ι ο , σ υ ν εν ώθη κ α ν γ ι α να

δ ώσ ου ν σ τ ο Δ η μ οκ ρα τ ι κ ό Κόμ μ α του Μ εν τε ρ ές μ ι α σ υ ντ ρ ι π τ ι κ ή

π λ ε ι οψη φί α σ τη ρ ι γ μ έ νη σ ε έν α τ ερά σ τ ι ο π οσ οσ τ ό σ υμ μ ετ οχ ή ς -

η νέα α υ τή τα ξ ι κ ή σ υμ μ α χ ί α α ντα μ ε ί φθη κ ε α μ έσ ω ς α π ό τ ι ς

σ υνθή κ ες ά ν θ ι σ η ς τ ου π ολ έμ ο υ τη ς Κ ο ρέα ς ( έ να ς π όλ εμ ος π ου

εκ δ ή λ ων ε επ ί σ η ς τη νέα δ ι ε θνή ευθυγ ρά μ μ ι σ η τη ς Τ ουρ κ ί α ς

κ α θώς 5 . 0 0 0 α π ό τα σ τρα τε ύμ α τά τη ς α να π τ ύχ θη κ α ν εκ ε ί γ ι α να

κ α τα π ολ εμ ή σ ου ν τ ον κ ομ μ ου ν ι σ μ ό) .

2 1

Ο J a g l a r Ke yd e r έχ ε ι τ ον ί σ ε ι π ως ο ι εκ λ ογ ές τον 1 9 50

α ντ ι π ροσ ωπ ε ύου ν τη δ ι α χ ωρ ι σ τ ι κ ή γ ρα μ μ ή «α π ό το ένα π ρό τ υπ ο

κ α π ι τα λ ι σ τ ι κ ή ς α νά π τυξη ς σ ε έν α ά λ λ ο » - α μ εσ ό τ ερα

εκ τε θε ι μ έν ο σ τ ι ς μ ετα τοπ ί σ ε ι ς τη ς π α γ κ ό σ μ ι α ς κ α π ι τα λ ι σ τ ι κ ή ς

ο ι κ ο νομ ί α ς .3 Απ ό τη ν ά λ λ η μ ερ ι ά , ως τώ ρα η μ α ρ ξ ι σ τ ι κ ή

α ρ ι σ τ ερά ε ρμ ή ν ευ ε γ εν ι κ ά τη ν α λ λ α γ ή εξουσ ί α ς τ ου 1 9 5 0 ως

«α ν τεπ α νά σ τ α σ η », επ ε ι δ ή ο ι Δ η μ οκ ρά τες ή τ α ν σ ε δ ι ε θ νές

επ ί π εδ ο φ ι λ ο ϊ μ π ε ρ ι α λ ι σ τ ές , υπ ο τα κ τ ι κ ο ί τω ν Ην ωμ έ νω ν

Πολ ι τ ε ι ών , α νυπ όμ ο νο ι να δ ώσ ου ν σ τ ο ν κ α π ι τα λ ι σ μ ό κ ά π ο ι α

λ α ϊ κ ή βά σ η κ α ι α ντ ι δ ρα σ τ ι κ ο ί π ολ ι τ ι σ τ ι κ ά . Σ τη ν

π ρα γ μ α τ ι κ ό τη τα , σ τα χ ω ρ ι ά όπ ου ζ ούσ ε η π λ ε ι ο ψη φί α τ ου

π λ η θυσ μ ού , εκ ε ί νο π ου σ υν έβ η ή τα ν μ ι α π ρα γ μ α τ ι κ ή επ έκ τ α σ η

τω ν π ολ ι τ ι κ ών δ ι κ α ι ωμ ά τ ω ν . Ο α σ ή μ α ν τος α γ ρ ότη ς α να κ ά λ υψε

ξά φν ου π ως ε ί χ ε θ έσ η σ τη ν π ολ ι τ ι κ ή δ ομ ή . Ε ί χ ε έ να μ ι κ ρό μ α

σ η μ α ντ ι κ ό κ έρδ ος . Ε ί δ ε να τ ερμ α τ ί ζ ετα ι η α να μ φι σ βή τ η τη

υπ ερ οχ ή τ ου γ ρα φ ε ι οκ ρα τ ι κ ο ύ α π εσ τα λ μ ένο υ α π ό τ ι ς π όλ ε ι ς .

Σ τ ι ς π όλ ε ι ς όμ ως , τα κ ρα τ ι κ ά σ τ ε λ έχ η κ α ι ο ι δ ι α νο ούμ ε νο ι

φοβ ού ντα ν τη σ τα θ ε ροπ ο ί η σ η του ν έο υ α υ τού μ π λ οκ εξ ουσ ί α ς ,

π ου α π ε ι λ ούσ ε α κ όμ η κ α ι το ν α π οκ λ ε ι σ μ ό το υ σ τ ρα τ ού α π ό τ ους

εσ ω τε ρ ι κ ού ς κ ύκ λ ους τη ς εξ ου σ ί α ς . Κα θ ώς έγ ι ν ε φα ν ερ ό π ω ς τ ο

Δ η μ οκ ρα τ ι κ ό Κ όμ μ α θα ή τα ν α μ ε τα κ ί νη τ ο εκ λ ογ ι κ ά , η δ ι α -

φθο ρά κ ο ρυφ ώθη κ ε κ α ι ο Μ ε ντ ερ ές σ υγ κ έ ντ ρωσ ε π ε ρ ι σ σ ό τ ερη

εξο υσ ί α σ τα χ έρ ι α τ ου . Τ ελ ι κ ά α π ομ α κ ρύ νθη κ ε α π ό τη ν εξ ου σ ί α

α π ό το σ τ ρα τ ό , π ου , μ ε τά α π ό μ ι α π α ρά λ ογ η κ α ι επ α ί σ χ υ ντ η

δ ί κ η , το ν εξε τέλ εσ ε μ α ζ ί μ ε δ υο α π ό τους σ υ νε ργ ά τ ες το υ . Το

π ρα ξ ι κ όπ η μ α α υτ ό σ τ ι ς 2 7 Μ α ΐ ου το υ 1 9 6 0 , μ ε επ ι κ εφα λ ή ς το ν

σ τρα τη γ ό Γκ ου ρ σ έλ , σ φ υρη λ ά τη σ ε ένα α ντ ί βα ρ ο σ τ ι ς εκ λ ο γ ές

του 1 9 5 0 .

Φοβο ύμ ε νη π ως μ ι α σ τ α θε ρ οπ ο ι η μ έ νη α γ ρο τ ι κ ή π λ ε ι ο ψη φί α

θα μ π ορ ούσ ε δ ι α ρκ ώς να τη ν α π οκ λ ε ί ε ι α π ό τη ν εξο υσ ί α , η

κ εμ α λ ι κ ή ελ ί τ σ χ εδ ί α σ ε έν α ν έο σ ύν τα γ μ α π ου εξα σ φά λ ι ζ ε τη

θέσ η τη ς μ έσ α α π ό μ ετα ρρ υθμ ί σ ε ι ς π ο υ

22

α π οσ κ οπ ο ύσ α ν να δ η μ ι ο υργ ή σ ουν νέ ους σ υμ μ ά χ ο υς σ τ ι ς π όλ ε ι ς .

Έ τσ ι , τ ο νέ ο Σ ύν τα γ μ α δ ι α σ φά λ ι ζ ε μ ι α ευ ρε ί α κ λ ί μ α κ α

π ολ ι τ ι κ ώ ν δ ι κ α ι ωμ ά τω ν κ α ι ελ ευ θε ρ ί α ς του τύ π ου ,

π ροβλ έπ ον τα ς σ υ νά μ α α να λ ο γ ι κ ή εκ π ρ οσ ώπ η σ η σ τ ι ς εκ λ ογ έ ς

τω ν μ ελ ώ ν του κ ο ι νοβ ουλ ί ο υ . Έ να ς επ όμ ε νος νόμ ος έδ ι ν ε

νόμ ι μ η α να κ ού φι σ η σ τ ι ς σ υνδ ι κ α λ ι σ τ ι κ ές ο ργ α ν ώσ ε ι ς γ ι α π ρ ώτ η

φο ρά . Ω ς π ρ ος α υτ ό , ο ι κ εμ α λ ι κ ο ί π ρα γ μ α τ οπ ο ί η σ α ν κ α ι

π ερά τωσ α ν το ν δ η μ οκ ρ α τ ι κ ό μ ετα σ χ η μ α τ ι σ μ ό π ου

εγ κ α ι ν ι ά σ τη κ ε τ ο 1 9 5 0 μ ε τη ν επ έ κ τα σ η τω ν εκ λ ογ ι κ ώ ν

δ ι κ α ι ωμ ά τω ν σ τη ν α γ ρ οτ ι ά . Ο ι δ υο σ τ ι γ μ ές ωσ τ ό σ ο ,

π α ρουσ ί α σ α ν π α ρά δ οξα κ α ι α ντ ι θε τ ι κ ά α π οτ ελ έσ μ α τα . Έ τσ ι , ο ι

εκ λ ογ ές τ ου 1 9 5 0 ή τα ν δ η μ ο κ ρα τ ι κ ό κ α ι π ρο οδ ευ τ ι κ ό γ εγ ον ό ς

π ου ε ί χ ε α ν τ ι δ ρα σ τ ι κ ό α π ο τέ λ εσ μ α , ε νώ το π ρα ξ ι κ όπ η μ α το υ

1 9 60 ή τα ν κ α τά φο ρα α ντ ι δ η μ οκ ρα τ ι κ ό κ ι όμ ως π α ρή γ α γ ε τη

φ ι λ ε λ εύθε ρη μ ε τα ρ ρύθμ ι σ η τ η ς του ρκ ι κ ή ς κ υβ έρ νη σ η ς . Πώς

π ρέπ ε ι να κ α τ α ν οη θ ούν τα δ ύ ο α υτά γ εγ ο ν ότα ; Έ να ς κ ε μ α λ ι κ ός

θα α ντ ι π α ρ έθ ετ ε α να μ φ ί βολ α τ ι ς α ν τ ι δ ρα σ τ ι κ ές σ υν έπ ε ι ε ς το υ

1 9 50 μ ε τα οφέλ η τ ου 1 9 6 0 . Μ ι α σ οσ ι α λ ι σ τ ι κ ή ά π οψη θα έπρεπε

α π ενα ντ ί α ς ν ' α να γ νω ρί σ ε ι τη θ ετ ι κ ή π λ ευρ ά τη ς

π ολ ι τ ι κ οπ ο ί η σ η ς π ου επ ι κ υρ ώθη κ ε τ ο 1 9 5 0 , κ α τα ν οώ ν τα ς

σ υνά μ α π ως η δ υνα μ ι κ ή τη ς σ τρα τ ι ω τ ι κ ή ς επ έμ βα σ η ς , π ου

εξα σ φά λ ι σ ε τη μ ετά βα σ η σ τ ο νέ ο σ ύ ντα γ μ α το 1 9 6 1 , α π ε ι λ ο ύσ ε

τα υτ όχ ρ ο να ν ' α κ υ ρώσ ε ι τη ν α π οτ ελ εσ μ α τ ι κ ή τη ς εφα ρμ ογ ή . Μ '

ά λ λ α λ όγ ι α , δ ί χ ως ν α δ ι ί σ τα τα ι α π ό τη ν κ εμ α λ ι κ ή εκ τ ί μ η σ η γ ι α

τα α π ο τελ έσ μ α τα τη ς πολιτικής τω ν δ ύο α λ λ α γ ών ( α ν τ ι δ ρα σ τ ι κ ή

π ολ ι τ ι κ ή μ ετά τ ο 1 9 5 0 , π ροο δ ευτ ι κ ές μ ετα ρρ υθμ ί σ ε ι ς μ ετά το

1 9 60 ) μ ι α σ οσ ι α λ ι σ τ ι κ ή α ξ ι ολ όγ η σ η τη ς βα θ ύτ ε ρη ς πολιτικής μορφής

τω ν δ ύο α υτ ών κ ρ ί σ ι μ ων π ο λ ι τ ι κ ών ε ξελ ί ξ εω ν θα 'π ρ επ ε ν '

α ντ ι σ τρ έψ ε ι τ ελ ε ί ως τ α θε τ ι κ ά κ α ι α ρνη τ ι κ ά π ρ όσ η μ α π ου

τ έθη κ α ν σ ε α υ τές . Επ ι π λ έο ν , μ ι α σ οσ ι α λ ι σ τ ι κ ή α νά λ υσ η θα

έπ ρ επ ε επ ί σ η ς να π ρο βλ έψ ε ι π ως το να ε ξ α κ ολ ου θε ί ς να

π α σ χ ί ζ ε ι ς γ ι α

23

ρι

ρ ι ζο σ π α σ τ ι κ ές - σ τρα τ ι ω τ ι κ ές δ ι εξό δ ους σ τ ι ς κ ρ ί σ ε ι ς τη ς χ ώ ρα ς

θα ή τα ν σ α να δ ι α ι ω ν ί ζ ε ι ς ένα ν ι σ το ρ ι κ ό α να χ ρο ν ι σ μ ό . Γ ι α τ ί , α ν

το τ ελ ι κ ό α π ο τέλ εσ μ α το υ σ η μ α ντ ι κ ο ί ) σ υ ντα γ μ α τ ι κ ού

π ρα ξ ι κ οπ ή μ α τος τη ς 2 7 Μ α ΐ ο υ τ ου I9 6 0 ή τα ν να ολοκληρώσει τ η

δ ι ά λ υσ η τη ς α μ φ ι λ ογ ί α ς τ ου κ ε μ α λ ι κ ού κ ρά τ ους , α π ό δ ω κ α ι

μ π ρος μ ι α «α ρ ι σ τε ρή » επ α νά λ η ψη τ ου π ρα ξ ι κ οπ ή μ α τ ος ή τα ν

α δ ύνα τη . Ω σ τό σ ο , ή τα ν α κ ρ ι βώς η επ ι θ υμ ί α γ ι α σ τε ν ά

ελ εγ χ όμ ενη α λ λ α γ ή , μ ε το π ρό σ χ η μ α μ ι α ς έκ κ λ η σ η ς γ ι α «εθ ν ι κ ή

δ η μ οκ ρα τ ι κ ή επ α νά σ τα σ η » , π ο υ έγ ι νε τρα γ ι κ ά ο δ εσ π όζ ων σ τ ρα -

τη γ ι κ ός σ τόχ ος τω ν π ερ ι σ σ ο τέ ρω ν τ ου ρκ ι κ ώ ν σ οσ ι α λ ι σ τ ι κ ο ί

ομ ά δ ων σ τη δ εκ α ετ ί α π ου α κ ο λ ούθη σ ε . Μ ε τη ν α π ο τυχ ί α τη ς να

κ α τα ν οή σ ε ι επ α κ ρ ι β ώς τη σ η μ α σ ί α τω ν γ εγ ο ν ότω ν τ ου 1 9 5 0 κ α ι

του I9 6 0 , η του ρκ ι κ ή α ρ ι σ τ ε ρά εγ κ λ ω β ί σ τη κ ε θ εω ρη τ ι κ ά κ α ι

π ολ ι τ ι κ ά σ ε μ ι α π επ α λ α ι ω μ έ νη κ α ι ρ ομ α ν τ ι κ ή θ έσ η γ ι α μ ι α

σ υμ μ α χ ί α α νά μ εσ α σ τ ι ς ε ργ α τ ι κ ές μ ά ζες κ α ι τη ν «π ρ οοδ ευτ ι κ ή »

κ ρα τ ι κ ή γ ρα φε ι οκ ρ α τ ί α .

24

II. Η Ανάδυση της Νέας Αριστεράς

1961 - Ένα θαρραλέο ξεκίνημα

Αν κ α ι ο ρ ι σ μ έ να ά ρθ ρα τ ου του ρκ ι κ ο ύ π ο ι ν ι κ ού κ ώδ ι κ α ( π ου

υ ι οθ ετή θη κ ε α π ό εκ ε ί ν ο ν το υ Μ ουσ σ ολ ί ν ι ) εξα κ ο λ ουθ ού ν ν α

α π α γ ορ εύ ουν ένα νόμ ι μ ο κ ομ μ ου ν ι σ τ ι κ ό κ όμ μ α , το νέ ο

σ ύντα γ μ α επ ι τ ρέπ ε ι ε ι δ ι κ ά τη δ η μ ι ουργ ί α σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ο ύ

κ όμ μ α τος . Έ τσ ι , τ ο 1 9 6 1 , δ εκ α π έν τε σ υ νδ ι κ α λ ι σ τές η γ έτ ες ( δ υο

α π ό τού ς οπ ο ί ους θα γ ί ν ο ντα ν α ρ γ ότε ρα π ρά κ τ ο ρες τη ς

α σ τυν ομ ί α ς ) δ ι οργ ά ν ωσ α ν το Του ρκ ι κ ό Εργ α τ ι κ ό Κόμ μ α ( Τ ΕΚ) .

Εί χ α ν δ ι α σ π α σ τ ε ί α π ό τη ν κ ύρ ι α σ υνδ ι κ α λ ι σ τ ι κ ή ομ οσ π ο ν δ ί α

Tu r k - Is4, κ α ι σ τη ν α ρχ ή τ ο νέ ο -τ ους κ όμ μ α ε ί χ ε μ ι α ν α υσ τη ρ ά

εργατίστικη ι δ εολ ογ ί α π ου π ρο σ έλ κ υσ ε ελ ά χ ι σ τη υπ οσ τή ρ ι ξη .

Δ ι α π ι σ τών ο ντα ς τ ο λ ά θ ος τ ους , κ ά λ εσ α ν τ ον Μ εχ μ έτ Αλ ί

Αϊ μ π ά ρ να γ ί ν ε ι π ρό εδ ρ ος τ ο υ κ όμ μ α τ ος , μ ε σ τ όχ ο να το υ

π ροσ δ ώσ ου ν ευ ρύ τε ρη , δ υνα μ ι κ ή α π ή χ η σ η . Ο Αϊ μ π ά ρ ή τα ν έ να ς

π α σ ί γ νωσ τος σ υγ γ ρα φέα ς κ α ι κ α θη γ η τή ς τη ς ν ομ ι κ ή ς , π ο υ ο

ί δ ι ος υπ ή ρ ξε θ ύμ α ε νό ς π α λ ι ού κ υνη γ ι ο ύ μ α γ ι σ σ ώ ν . Α ρχ ι κ ά ε ί χ ε

υπ οσ τη ρ ί ξ ε ι τους Δ η μ οκ ρά τε ς σ τη ν π ά λ η το υς ενα ντ ί ο ν το υ

μ ον οκ ομ μ α τ ι κ ού κ α θεσ τώ τος τ ου Δ Λ Κ κ α ι ή τα ν έ να ς α π ό τ ους

ελ ά χ ι σ τους α ρ ι σ τ ερ ούς π ου κ α τα ν όη σ α ν τη ν π ρα γ μ α τ ι κ ή σ η -

μ α σ ί α τη ς έ να ρξη ς το υ π ολ ι τ ι κ ού σ υσ τή μ α το ς το 1 9 5 0 . Μετ ά

α π ό τ ο ν δ ι ορ ι σ μ ό του , τ ο ΤΕ Κ έφ τα σ ε να π α ί ζ ε ι σ η μ α ν τ ι κ ό τ α το

ρόλ ο - σ π ερμ α τ ι κ ό π ρά γ μ α τ ι - γ ι α τη ν το υρκ ι κ ή α ρ ι σ τε ρά , κ α ι

ή τα ν τ ελ ι κ ά μ έσ α α π ό τη δ ί νη

25

τω ν εσ ω τε ρ ι κ ώ ν α γ ών ων τ ου ΤΕ Κ π ου τα δ ι ά φ ορα τμ ή μ α τα

δ ι α σ κ ορπ ί σ τη κ α ν γ ι α ν ' α π α ρτ ί σ ου ν έ να μ εγ ά λ ο τμ ή μ α τη ς

σ ύγ χ ρο νη ς α ρ ι σ τε ρά ς . Σ τ ι ς α ρ χ ές ωσ τόσ ο , το ΤΕ Κ δ ι α κ ρ ι ν ό τα ν

ν ι α τη ν φ ρε σ κ ά δ α του κ α ι τη ν α νο ρθ οδ οξ ί α τ ου . Σ ε α ν τ ί θ εσ η μ ε

το π α λ ι ότ ερ ο Τ ΚΚ, π ου π α ρέμ εν ε μ ι κ ρ ό σ ε μ έλ η κ α ι μ ον ολ ι θ ι κ ό

σ τη ν ο ργ ά ν ωσ η , τ ο ΤΕ Κ ή τ α ν ε τ ερ ογ εν ές σ τ ο ζή τη μ α το υ

λ α ϊ κ ι σ μ ού , κ ά νον τα ς α νο ι χ τ ές κ α ι εν εργ η τ ι κ έ ς εκ σ τρα τε ί ε ς , κ α ι

γ ι α μ ι α σ ύντομ η π ε ρ ί οδ ο ι κ α ν ό να σ υνδ έε ι τα σ οσ ι α λ ι σ τ ι κ ά επ ι -

χ ε ι ρή μ α τα μ ε τα σ υγ κ εκ ρ ι μ έ να π ροβλ ή μ α τα τω ν μ α ζώ ν - ι δ ι ότ η τα

π ου κ ά ν ε ι τ ο π ρ ώι μ ο ΤΕ Κ μ ο ν α δ ι κ ό ί σ α μ ε σ ή μ ερα .

Η α νά δ υσ η τ ου ΤΕ Κ ως ε νω τ ι κ ού σ οσ ι α λ ι σ τ ι κ ού κ όμ μ α το ς

οφ ε ι λ ότα ν επ ί σ η ς εν μ έ ρε ι . σ τη ν κ α τά σ τα σ η τ ου δ ι ε θν ού ς

εργ α τ ι κ ού κ ι νή μ α τ ος τη ν ε π οχ ή τη ς δ η μ ι ου ργ ί α ς - του . Η

α π οσ τα λ ι νοπ ο ί η σ η του Κ ρο ύτ σ εφ δ εν ε ί χ ε α κ όμ η δ ι α ι ρ έσ ε ι το ν

π α γ κ όσ μ ι ο κ ομ μ ου ν ι σ μ ό κ α ι η κ ουβα ν ι κ ή μ ε τη ν α λ γ ε ρ ι ν ή

επ α νά σ τα σ η βρ ί σ κ ο ν τα ν α κ όμ η σ τη ν «η ρωι κ ή » τ ους φά σ η . Δ έκ α

χ ρό ν ι α , α ργ ότ ερα , μ ι α τ έ το ι α ι δ ε ολ ογ ι κ ή ε νό τη τα ή τα ν

α δ ι α νόη τη κ α θώ ς ν έα μ α ο ϊ κ ά κ α ι γ κ εβα ρ ι κ ά ρεύμ α τα

α ντ ι μ ά χ ον τα ν μ ε τα π α λ ι ό τε ρα ορθ όδ οξα κ όμ μ α τα . Π ρά γ μ α τ ι , α ν

η ι δ ι α ί τ ερη π ολ ι τ ι κ ή ο υσ ί α του ΤΕ Κ μ π ορ ούσ ε ν α σ υ νο ψι σ τ ε ί σ ε

μ ι α π ρότα σ η , θα μ π ο ρού σ ε να ε ι π ωθ ε ί π ως α π ό τη ν ά π οψη τω ν

γ εν εώ ν κ α ι σ ε α γ γ λ οα μ ερ ι κ ά ν ι κ ου ς όρ ους ή τα ν ένα μ ονα δ ι κ ό

κ όμ μ α τη ς «π α λ ι ά ς νέ α ς α ρ ι σ τ ερά ς ». Πε ρ ι λ ά μ βα ν ε ένα

π α νό ρα μ α ι δ εώ ν , σ τά σ ε ων κ α ι π ροτ ε ρα ι ο τή των . Έ τσ ι , α ν κ α ι δ εν

ή τα ν ευ νο ϊ κ ό σ τη «δ ι κ τα το ρ ί α τ ου π ρ ολ ε τα ρ ι ά τ ου », ή τα ν

α σ φα λ ώς σ οσ ι α λ ι σ τ ι κ ό κ α ι φ ι λ ο σ οβ ι ετ ι κ ό α κ όμ η μ ε το ν τ ρ όπ ο

τω ν κ ι νη μ ά τ ων ε ι ρή νη ς . Σ ε α ν τ ί θεσ η ωσ τ όσ ο μ ε τ ι ς α κ α θό ρ ι σ τα

α νά λ ογ ες ομ ά δ ε ς σ τη ν Ευ ρώπ η κ α ι τη Β ό ρε ι α Αμ ε ρ ι κ ή , τ ο ΤΕ Κ

δ εν ή τα ν α π λ ώς μ ι α σ ύ να ξη δ ι α νο ουμ έν ων . Ή τα ν ι κ α ν ό να σ υ -

να ρθ ρώ ν ε ι σ υ νδ ι κ α λ ι σ τ ι κ ές δ ι ε κ δ ι κ ή σ ε ι ς μ ε κ ά π ο ι ο

26

π ρόγ ρ α μ μ α γ ι α τη ν α γ ρ ο τ ι κ ή μ ετα ρρ ύθμ ι σ η , κ α θώς κ α ι να

α γ κ α λ ι ά ζε ι τ ι ς επ ι δ ι ώξ ε ι ς τ ων ρ ι ζ οσ π α σ τ ι κ ών τμ η μ ά τ ω ν τη ς

κ ουρδ ι κ ή ς μ ε ι ο νό τη τα ς .

Ω ς α ντ ί π οδ α ς σ το Τ ΕΚ, μ ε τη ν «δ υτ ι κ ή σ οσ ι α λ ι σ τ ι κ ή » ελ π ί δ α

του να μ ε τα σ χ η μ α τ ί σ ε ι τη ν το υ ρκ ι κ ή κ ο ι ν ων ί α μ έ σ α α π ό τ η

δ η μ ι ουργ ί α μ α ζ ι κ ού εργ α τ ι κ ού κ όμ μ α τ ος , ή τα ν τ ο π ολ ι τ ι κ ό

ρεύμ α π ο υ α να δ ύθη κ ε γ ύρ ω α π ό τη ν εβδ ομ α δ ι α ί α τη ς Κω ν -π ο λ η ς

Yon ( Κα τε ύθυ νσ η ) . Η εφη μ ε ρ ί δ α ι δ ρύθ η κ ε τ ον Δ εκ έμ βρη το υ

1 9 61 α π ό ένα ν ν εα ρ ό σ υγ γ ρα φέα ο νόμ α τ ι Ν τογ κ ά ν Αβ τσ ι όγ λ ου ,

κ α ι εγ κ α ι ν ι ά σ τη κ ε μ ε μ ι α δ ι α κ ή ρυξη π ου π ρ οσ έλ κ υσ ε 5 0 0

επ ι φα νε ί ς υπ ογ ρα φές κ α ι μ ε τόσ ο μ εγ ά λ ο ε νδ ι α φ έρ ον π ο υ η

κ υκ λ οφο ρ ί α τη ς γ ρή γ ορα έφ τα σ ε σ τ ι ς 3 0 . 0 0 0 - έ να ε ντ υπ ωσ ι α κ ό

νούμ ερ ο γ ι α α ρ ι σ τε ρή εφη μ ερ ί δ α σ τη ν τό τε Τ ου ρκ ί α . Η π ολ ι τ ι κ ή

τη ς Y on σ υν ι σ τ ούσ ε εκ ε ί ν ο π ου θα μ π ορ ούσ ε να α π οκ λ η θε ί

σ οσ ι α λ δ η μ οκ ρα τ ι κ ή κ λ ί σ η τ ου κ εμ α λ ι σ μ ού : α ν τ ι φ ε ουδ α λ ι κ ή ,

κ ρα τ ι κ ι σ τ ι κ ή , α λ λ ά τ ρ ι τ οκ οσ μ ι κ ή . Γ ι α τ ον Αβ τσ ι όγ λ ου κ α ι τ ου ς

π ροσ τ ά τ ες τ ου , η «υπ α νά π τυξη » ή τα ν το π ρω τα ρχ ι κ ό

χ α ρα κ τη ρ ι σ τ ι κ ό τη ς σ ύγ χ ρ ονη ς Του ρκ ί α ς κ α ι η γ οργ ή

ο ι κ ο νομ ι κ ή α νά π τ υξη , κ α θ οδ η γ ούμ ε νη κ α ι σ χ ε δ ι α ζόμ ενη α π ό τ ο

κ ρά το ς , ή τα ν το θεμ ελ ι α κ ό π ο λ ι τ ι κ ό κ α θή κ ον . Μ ε τη ν α π ου σ ί α

μ εγ ά λ η ς εργ α τ ι κ ή ς τά ξη ς κ α ι α ντ ι μ έτ ωπ η μ ε τ ο ν σ υ ντ ρ ι π τ ι κ ό

α γ ρο τ ι κ ό π λ η θ υσ μ ό , η Y on υ π οσ τή ρ ι ζ ε έ να «ε θν ι κ ό μ έτ ωπ ο » ,

σ το οπ ο ί ο θα μ π ο ρο ύ σ α ν να σ υ νδ υα σ το ύν όλ ες ο ι

α ντ ι φε ουδ α λ ι κ ές κ α ι α ντ ι ι μ π ερ ι α λ ι σ τ ι κ ές δ υνά μ ε ι ς , γ ι α να

δ η μ ι ουργ ή σ ου ν τη ν «εθ ν ι κ ή δ η μ οκ ρα τ ί α », σ τη ν οπ ο ί α η εξ ου σ ί α

θα κ α τα νέμ ον τα ν α λ τρ ου ι σ τ ι κ ά μ ετα ξ ύ όλ ω ν τω ν π α τ ρ ι ω τ ι κ ών

σ τρωμ ά τω ν . Απ ό κ ο ι ν οβ ουλ ευτ ι κ ή ά π ο ψη , ο Αβ τσ ι όγ λ ου

υπ οσ τή ρ ι ζ ε μ ι α Σ υνέλ ευσ η σ τ η ν οπ ο ί α ο ι «μ ά ζ ες » θα κ α τε ί χ α ν

το 7 5 % τ ων εδ ρ ών , ε νώ η π ρο οδ ευ τ ι κ ή δ ι α ν όη σ η κ α ι τα σ τ ε λ έχ η

τη ς θα κ α τα λ ά μ βα να ν τ ο υπ ό λ ο ι π ο . Έ τσ ι , η π ολ ι τ ι κ ή τη ς Yo n

ή τα ν μ ι α μ ά λ λ ον ευα ί σ θη τη έκ φρα σ η του δ ι λ ή μ μ α τ ος π ου

α ντ ι μ ετ ώπ ι ζα ν ο ι π ρο οδ ευ τ ι κ ο ί σ τη ν Του ρκ ί α σ τ ι ς α ρ χ ές

27

τη ς δ εκ α ετ ί α ς του 1 9 6 0 . Ο κ εμ α λ ι κ ός ρ ι ζ οσ π α σ τ ι σ μ ός ,

επ ι κ υρ ωμ έ νος α π ό τ ι ς π ρ οόδ ο υς το υ π ρα ξ ι κ οπ ή μ α τ ος τ ου 1 9 6 1 ,

γ ι νό τα ν ο φ ά ρ ος σ ε μ ι α κ α θυσ τ ερη μ ένη ύπ α ι θρ ο π ου

κ υρ ι α ρχ ού ντα ν α π ό π ρ ολ η π τ ι κ ούς μ ι κ ρ οκ τη μ α τ ί ε ς . Η Yon

σ υνά ρθρ ωσ ε τη σ τρα τη γ ι κ ή π ου θα γ ι ν ότα ν τ ο βα σ ι κ ό

χ α ρα κ τη ρ ι σ τ ι κ ό τη ς δ εκ α ε τ ί α ς : τη ν «εθ ν ι κ ή δ η μ οκ ρα τ ι κ ή

επ α νά σ τα σ η », έ να ν α ρ ι σ τ ερ ό κ εμ α λ ι κ ό υπ οκ α τ α σ τα τ ι σ μ ό π ου

π ρόβλ επ ε ό τ ι η ελ ί τ , τ εχ νοκ ρά τ ες κ α ι α ξ ι ωμ α τ ι κ ο ί , θα

οδ η γ ούσ α ν τη ν Τ ουρκ ί α «α ν εξα ρ τή τ ως » γ ι α λ ογ α ρ ι α σ μ ό τω ν

εργ α τώ ν κ α ι α γ ρ οτ ών - «γ ι α το ν λ α ό , π α ρά το ν λ α ό » .

28

Οι εκλογές τον 1965

Μ ε α υτή τη βα σ ι κ ή έν νο ι α , η Yon μ ολ ο νό τ ι π ρ οσ έγ γ ι ζ ε τ ου ς

η γ ετ ι κ ούς σ υ ν εργ ά τες το υ Τ Ε Κ κ α θώς επ ί σ η ς κ ι εκ ε ί ν ους σ τα

δ εξ ι ά τη ς α π ό το Δ Λ Κ , κ α τ έσ τ ρωσ ε «α ρ ι σ τε ρ ές » θέ σ ε ι ς π ου

ή τα ν π ρα γ μ α τ ι κ ά π ι ο κ α θ υσ τ ερη μ έ νες α π ό εκ ε ί ν ες τω ν ά λ λ ων

ομ ά δ ων . Υπ ή ρχ ε β έβα ι α κ ά π ο ι α α λ ή θε ι α σ το επ ι χ ε ί ρη μ α ότ ι η

του ρκ ι κ ή κ ο ι ν ω ν ί α ή τα ν υπ α ν ά π τυκ τη όσ ο κ α ι α π ό τη φύσ η τη ς

α κ α τά λ λ η λ η γ ι α ένα ν κ ο ι ν οβ ο υλ ευτ ι κ ό σ οσ ι α λ ι σ μ ό , σ τη ρ ι γ μ έν ο

σ ε δ υ τ ι κ ο ευ ρωπ α ϊ κ ό π ρ ότ υπ ο . Αλ λ ά δ ε ν υπ ή ρχ ε κ α μ ι ά α λ ή θε ι α

μ ή τε σ τη ν βα θ ύτ ερη δ ι ά γ ν ωσ η μ ή τε σ τη σ υ ντα γ ή : η τ ου ρ κ ι κ ή

α σ τ ι κ ή τά ξη δ ε ν ή τα ν α π λ ά κ α ι μ ό νο μ ε τα π ρα τ ι κ ή , κ α ι ο

του ρκ ι κ ός σ τρα τ ός δ ε ν δ ι ο ι κ ού ντ α ν α π ό ρ ι ζοσ π ά σ τες -

σ οσ ι α λ ι σ τ ές α ξ ι ωμ α τ ι κ ού ς . Ο ι σ υζη τή σ ε ι ς έφ τα σ α ν σ τη ν

κ ορύ φωσ η μ ό νο α φο ύ το Τ ΕΚ έφτ α σ ε σ τη σ τ ι γ μ ή του θ ρ ι ά μ β ου -

του . Το 1 9 6 5 , σ τ ι ς π ρώ τε ς γ ε ν ι κ ές εκ λ ογ ές π ο υ π ά λ εψ ε τ ο Τ ΕΚ

κ έρδ ι σ ε 3 0 0 . 00 0 ψή φους κ α ι 1 5 έδ ρες σ τη βουλ ή , π ρωτ α ρχ ι κ ά

χ ά ρη σ τ ο σ ύσ τη μ α τη ς α να λ ογ ι κ ή ς εκ π ρ οσ ώπ η σ η ς κ α ι σ τη ν

π ρόσ βα σ η σ τ ο ρα δ ι όφ ων ο π ο υ π α ρα χ ωρή θη κ ε . Επ ρ όκ ε ι το γ ι α

μ ι α σ υγ κ λ ον ι σ τ ι κ ή α λ λ ά π ρόσ κ α ι ρη ν ί κ η . Π ρώ τα α π ’ όλ α , ο ι

εκ λ ογ ι κ ο ί κ α νό νε ς ά λ λ α ξα ν α μ έσ ως ώ σ τ ε να μ η ν π α ρέ χ ου ν τ όσ α

π λ εον εκ τή μ α τα σ ε μ ι κ ρά κ ό μ μ α τα σ τ ο μ έλ λ ον . Ακ όμ η π ι ο

σ η μ α ντ ι κ ό , ο ι ψή φ ο ι έδ ε ι ξα ν π ως το Ε ργ α τ ι κ ό Κ όμ μ α δ εν ε ί χ ε

γ ί νε ι εργ α τ ι κ ό κ όμ μ α .

29

Σ τη ν Κ ων -π ολ η , όπ ου έλ α βε το ένα τρ ί το σ χ εδ όν τω ν ψή φ ων ,

α υτές φά νη κ α ν να π ρ οέ ρχ ον τ α ι κ υρ ί ως α π ό το υς «π ρ οοδ ε υτ ι -

κ ούς » τη ς μ εσ α ί α ς τά ξη ς π α ρά α π ό τ ι ς φτ ωχ ό τε ρ ες ε ρ γ α τ ι κ έ ς

γ ε ι τ ον ι έ ς . Σ τη ν ύπ α ι θ ρο , η υπ ο σ τή ρ ι ξη τ ου ΤΕ Κ π ρ οή λ θε κ υρ ί ω ς

α π ό τους κ ο ύρδ ους κ α ι του ς α λ εβ ί ( τη ν το υρκ ι κ ή μ ε ι ον ό τη τα

τω ν σ ι ι τ ών) . Ο Αϊ μ π ά ρ ε ί χ ε δ ώσ ε ι τ ε ρά σ τ ι α έμ φα σ η σ τη ν

α γ ρο τ ι κ ή μ ε τα ρ ρύ θμ ι σ η κ α ι ε ί χ ε εκ σ τ ρα τ εύσ ε ι σ τη ν Α να τ ο λ ί α ,

σ ε έκ τα σ η π ο υ η ψή φος ή τα ν ά ξ ι ο κ α τό ρθ ωμ α . Αλ λ ά ο ι

σ υνδ ι κ α λ ι σ τ ές υπ οσ τη ρ ι κ τ ές του δ ε ν κ α τ όρ θωσ α ν κ α θ όλ ο υ ν α

π α ρα δ ώσ ο υν τ ους ψη φ οφ όρ ους του ς . Έ τσ ι , το επ ι χ ε ί ρη μ α ότ ι ο ι

εργ ά τες α ν τ ι π ρ οσ ώπ ευα ν τη β ά σ η γ ι α μ ι α δ ι α ρκ ή σ οσ ι α λ ι σ τ ι κ ή

σ τρα τη γ ι κ ή φά νη κ ε σ ε μ εγ ά λ ο βα θμ ό ε ξα σ θ ενη μ έ ν ο , εν ώ

τα υτ όχ ρ ο να ο α ρ ι σ τ ερ ός ρ ι ζ οσ π α σ τ ι σ μ ός δ ι ογ κ ώθη κ ε . Ή τα ν

ωσ τ όσ ο τ ότ ε α κ ρ ι βώς π ου η τ ουρκ ι κ ή ε ργ α τ ι κ ή τά ξη ά ρχ ι σ ε ν α

κ ι νε ί τα ι , κ α θώς η α ρ ι σ τε ρή δ ι α νόη σ η σ α ρω νό τα ν α π ό θε ω ρ ί ε ς

π ου έπ α ψα ν να ενδ ι α φέ ρο ντα ι γ ι α το π ρολ ε τα ρ ι ά τ ο .

Οι εκ λ ογ έ ς α υτ ές το υ 1 9 6 5 , έδ ωσ α ν σ τ ο δ εξ ι ό Κ όμ μ α τη ς

Δ ι κ α ι οσ ύνη ς τ ου Ντ εμ ι ρ έλ , το δ ι ά δ οχ ο τ ου Δ η μ ο κ ρα τ ι κ ο ύ

Κόμ μ α τ ος τ ου Μ εν τε ρ ές , τη ν α π όλ υτη π λ ε ι ο ψη φί α σ τη βο υλ ή ,

σ τη ρ ι γ μ ένη σ τη σ χ ετ ι κ ή α γ ρ οτ ι κ ή π λ ε ι οψη φί α , π ου φα ι ν ότα ν

π ρο ορ ι σ μ ένη να π ροκ α λ έσ ε ι μ ι α εκ νέο υ εκ τ έλ εσ η τη ς

σ τρα τ ι ω τ ι κ ή ς π α ρ έμ βα σ η ς το υ 1 9 6 0 . Αυτό δ ε ν οφ ε ι λ ό τα ν σ ε

κ ά π ο ι α α π λ ή ο ι κ ον ομ ι κ ή χ ρε ωκ οπ ί α - α π ε να ν τ ί α ς υπ ή ρχ ε ένα ς

εξα ι ρε τ ι κ ά υ ψη λ ός ρυ θμ ός α ν ά π τυξη ς , σ ε έ να σ τα θ ερ ό π οσ οσ τ ό

μ ετα ξύ 4 % κ α ι 6 % το χ ρό ν ο σ τη δ ι ά ρκ ε ι α τη ς δ εκ α ε τ ί α ς του

1 9 60 . Ο σ υνδ υα σ μ ός τη ς γ οργ ή ς δ η μ ογ ρα φι κ ή ς μ ε τ η

β ι ομ η χ α ν ι κ ή επ έκ τα σ η ή τα ν χ α ρα κ τη ρ ι σ τ ι κ ός γ ι α

α να π τυσ σ όμ ε ν ες χ ώρ ες σ τη θέσ η τη ς Το υρκ ί α ς . Η ε ργ α τ ι κ ή

δ ύνα μ η α υξή θη κ ε σ ε μ εγ ά λ ο β α θμ ό , α λ λ ά το ί δ ι ο κ α ι η α νε ρ γ ί α ,

σ χ ετ ι κ ά κ α ι α π όλ υτα . Ο α ρ ι θμ ός μ ελ ών σ τ α σ υνδ ι κ ά τα ξ ε -

π ετά χ θη κ ε μ ε τά τ ο 1 9 6 7 , κ α ι μετα ξ ύ 1 9 6 0 -7 0 α υξή θη κ ε

30

α π ό 2 5 0 . 00 0 π ερ ί π ου οε π ά ν ω α π ό 2 . 0 0 0 .0 00 . Ο ι επ ι χ ε ι ρή σ ε ι ς

π ου εγ γ ρά φο ντα ν σ τ ι ς ε ργ ο δ οτ ι κ ές ε ν ώσ ε ι ς α υξή θη κ α ν α π ό

1 . 5 00 σ ε π ά νω α π ό 1 0 . 0 0 05. Σ ε π ολ ι τ ι κ ο ύς ό ρο υς , η κ ρ ί σ ι μ η

π ερ ι οχ ή τη ς α νά π τυξη ς ή τ α ν η α νώτε ρη εκ π α ί δ ευσ η , π ο υ σ ε

π έν τε χ ρ όν ι α , α π ό το 1 9 6 5 ω ς το 1 9 6 9 , α ύξη σ ε τους α ρ ι θμ ο ύς -

τη ς α π ό λ ι γ ό τε ρ ο α π ό

1 0 0 .0 σ ε π ά ν ω α π ό 1 5 0 . 0 0 0 . Εδ ώ σ υμ π ερ ι λ α μ βά νο ντα ν τόσ ο

τα π α ν επ ι σ τή μ ι α όσ ο κ α ι τ α δ ι δ α σ κ α λ ε ί α , όπ ου τ ε λ ι κ ά ο ι

φα σ ί σ τ ες θα κ έ ρδ ι ζα ν σ η μ α ντ ι κ ή επ ι ρρ οή . Τα υ τόχ ρο να , τα

θρη σ κ ε υτ ι κ ά κ ολ έγ ι α π εν τα π λ α σ ί α σ α ν το ν α ρ ι θμ ό ε ι σ α γ ομ έ νω ν

α π ό 1 0 . 00 0 σ ε 5 0 . 00 0 εγ γ ρα φές . Ο ι δ υτ ι κ ο ευρ ωπ α ϊ κ ές χ ώ ρες

γ νώ ρ ι σ α ν μ ι α ν α ν ά λ ογ α γ ο ργ ή α ύξη σ η σ το υς φ ο ι τη τές - τ ους σ ε

μ ι α επ οχ ή γ ε ν ι κ ε υμ έ νη ς ο ι κ ο ν ομ ι κ ή ς α νά π τυξη ς . Σ τη ν Τ ουρ κ ί α

δ εν ή τα ν μ ό νο η δ ι α δ ι κ α σ ί α α υτή σ φ οδ ρ ότ ερη α π ό τη ν ά π οψη

τη ς επ ί π τωσ η ς σ τ ι ς κ λ η ρ ον ομ η μ έν ες δ ομ ές · τ ο ί δ ι ο σ φ οδ ρή ε π ί -

σ η ς ή τα ν κ α ι η επ ί δ ρα σ η τω ν α λ λ α γ ών σ το π α γ κ όσ μ ι ο π ολ ι τ ι κ ό

κ λ ί μ α . Η α π όφα σ η τω ν ΗΠ Α ν α ε ι σ βά λ ου ν κ α ι να βομ βα ρδ ί σ ουν

το Β ι ε τν ά μ το 1 9 6 5 - η κ ι νέζ ι κ η «Π ολ ι τ ι σ τ ι κ ή Επ α νά σ τα σ η » το

1 9 66 , το π α ρά δ ε ι γ μ α το υ Τσ ε Γκ εβά ρα σ τη Β ολ ι β ί α το 1 9 6 7 :

όλ α το υς σ υν τέλ εσ α ν σ το να εμ π ν εύσ ου ν επ α να σ τα τ ι κ ά

α ι σ θή μ α τα σ το υς σ π ουδ α σ τές σ ' όλ ο το ν κ όσ μ ο . Σ τη ν Τ ου ρ κ ί α ,

τα θ έμ α τα του «Τρ ί το υ Κ όσ μ ου » τη ς σ τ ι γ μ ή ς α υ τή ς φ ά νη κ α ν

όλ ο κ α ι π ι ο π ροσ ελ κ υσ τ ι κ ά , ε ι δ ι κ ότε ρα κ α θ ώς ο ι Ην ωμ έ νε ς Πο -

λ ι τε ί ε ς ε ί χ α ν σ τ ρα τ ι ωτ ι κ ές βά σ ε ι ς σ ε όλ η τη χ ώρα , κ α ι ο

π ρό εδ ρο ς Τζ ό νσ ο ν ε ί χ ε π α ρ ε μ π οδ ί σ ε ι το ν Ι νο νο ύ να επ έ μ βε ι

σ τη ν Κ ύπ ρ ο . Η εχ θ ρό τη τα α π έ να ν τ ι σ τη ν α ντ ι δ ρα σ τ ι κ ή ελ λ η ν ι κ ή

επ ι ρ ροή σ τη ν Κύπ ρ ο ή τα ν ένα κ ορ υ φα ί ο «α ρ ι σ τ ε ρό »

π α ρα σ κ εύα σ μ α το υ τ ουρκ ι κ ού α ντ ι α μ ερ ι κ α ν ι σ μ ού .

Σ τη ν α τμ όσ φ α ι ρα α υτή , ο ι σ χ ε τ ι κ ά σ ο βα ρ ές α ν κ α ι εκ λ εκ τ ι κ έ ς

σ ελ ί δ ες τη ς Υό l τ ου Αβ τσ ι όγ λ ου χ ά σ α ν τ η ν α π ή χ η σ ή τ ους . Η

κ υκ λ οφο ρ ί α έπ εσ ε σ τα δ ι α κ ά σ τ ι ς 1 0 . 0 00

31

π ωλ ή σ ε ι ς κ α ι σ τ ι ς α ρχ ές τ ου 1 9 6 7 έκ λ ε ι σ ε . Η θέσ η τη ς π ά ρθ η κ ε

α π ό δ υ ο οξύ τε ρες α ν τα γ ω ν ι ζ ό μ εν ες εβδ ομ α δ ι α ί ε ς : τη ν An t κ α ι

τη ν Tu r k S o lu . Κά τ ω α π ό τη σ η μ α ί α τη ς «Α ν εξα ρ τη σ ί α ς κ α ι

Κο ι νω ν ι κ ή ς Δ ι κ α ι οσ ύ νη ς η An t ( π ου σ η μ α ί ν ε ι «επ α γ γ ελ ί α »)

ή τα ν μ ι α εβδ ο μ α δ ι α ί α τη ς Κ ω ν -π ολ η ς , π ο υ ι δ ρύ θη κ ε τ ο Γ εν ά ρη

του 1 9 6 7 κ α ι π ου υπ οσ τή ρ ι ζ ε τη ν π ι ο ρ ι ζ οσ π α σ τ ι κ ή κ α ι α κ τ ι -

β ί σ τ ι κ η τά σ η του Τ ΕΚ. Σ το υς σ υν εργ ά τε ς τη ς σ υγ κ α τ α λ έγ οντα ν

ο Γ ι α σ ά ρ Κεμ ά λ κ α ι ο Κα ν Γ ι ο υτσ έλ , ο κ α λ ύτ ε ρος το ύ ρκ ος

μ υθ ι σ τ ορ ι ογ ρά φο ς κ α ι π ο ι η τή ς α ν τ ί σ τ ο ι χ α τη ς επ οχ ή ς . Η Tu r k

S o lu ή τα ν α κ όμ η π ι ο β ί α ι α α ν τ ι α μ ε ρ ι κ α ν ι κ ή α π ό τη ν An t , κ α ι τη

γ ρα μ μ ή - τη ς ε ν έπ ν εε ο Μ ι χ ρ ί Μ π ελ λ ί , π ου ε ί χ ε α π οτύχ ε ι να

κ ερδ ί σ ε ι τη ν κ α θ οδ ή γ η σ η το υ Τ ΚΚ σ τη δ εκ α ετ ί α τ ου 1 9 5 0 .

Υπ ή ρξ ε σ υν ε ργ ά τη ς τη ς Yon , όπ ου υπ οσ τή ρ ι ζ ε τ ι ς α π όψ ε ι ς γ ι α

ένα π λ α τ ύ ε θν ι κ ό μ έ τωπ ο . Τ ώρ α κ α λ ούσ ε γ ι α τη ν «Εθν ι κ ή Δ η μ ο -

κ ρα τ ι κ ή Επ α νά σ τα σ η » μ ε τη νε ολ α ί α ως π ρ ωτ οπ ο ρ ί α - τη ς . Η

δ ι α φο ρά α νά μ εσ α σ τη ν Tu r k S o lu τ ου Μ π ελ λ ί κ α ι σ τη ν Y on του

Αβτσ ι όγ λ ου ή τα ν ότ ι η δ εύτε ρ η επ ι θυμ ού σ ε να σ τη ρ ι χ θ ε ί σ τ ους

π α τρ ι ώτ ες α ξ ι ωμ α τ ι κ ούς , κ α ι ο ί δ ι ος υπ ή ρξ ε μ έλ ος τη ς

Σ υντα κ τ ι κ ή ς Σ υ νέλ ε υσ η ς π ου όρ ι σ α ν ο ι σ τ ρα τ ι ωτ ι κ ο ί το 1 9 6 0 ,

εν ώ ο Μ π ελ λ ί -π ρο ερχ ό μ εν ος α π ό τ ο Τ ΚΚ κ α ι υπ ερκ ερα σ μ έ νος

α π ό τ ο ΤΕ Κ π ο λ ι τ ι κ ά σ τ ι ς α ρχ ές τη ς δ εκ α ε τ ί α ς του 1 9 6 0 -

χ ρε ι α ζό τα ν να ο ργ α ν ώσ ε ι μ ι α ξ εχ ω ρ ι σ τ ή βά σ η εξ ουσ ί α ς γ ι α το ν

εα υτ ό τ ου . Απ ό εδ ώ π ροκ ύπ τε ι κ α ι η εμ μ ονή -τ ου σ τη ν α νε ξ ά ρ -

τη τη φ ο ι τη τ ι κ ή α γ ων ι σ τ ι κ ό τη τ α ως σ τρα τη γ ι κ ή ς γ ι α τη δ ι ά ν ο ι ξ η

του δ ρ όμ ου σ τ ους ρ ι ζ οσ π ά σ τ ες α ξ ι ωμ α τ ι κ ούς . Ο ι φ ο ι τη τές θα

π ροπ α γ ά νδ ι ζα ν , ο ι α ξ ι ωμ α τ ι κ ο ί θα α π εργ ούσ α ν κ α ι η εθ ν ι κ ή

χ ού ντα θα έπ α ι ρν ε τη ν ε ξου σ ί α .

1968-«Η Εθνική Δημοκρατική Επανάσταση»

Σ' α υτή τη ν ή δ η υ φ ι σ τά μ ενη θ ερμ ή α τμ όσ φα ι ρα τη ς το υρκ ι κ ή ς

φο ι τη τ ι κ ή ς π ολ ι τ ι κ ή ς , τα δ ρ α μ α τ ι κ ά γ εγ ο ν ότα τ ου 1 9 6 8 ( η

επ ί θ ε σ η Τ ετ τ ον Φλ εβά ρη , η γ α λ λ ι κ ή φ ο ι τη τ ι κ ή εξ έγ ε ρσ η τ ου

Μ ά η κ α ι η ε ι σ βολ ή σ τη ν Τσ ε χ οσ λ οβα κ ί α τ ο ν Αύγ ουσ τ ο) ε ί χ α ν

α κ όμ η μ εγ α λ ύτ ε ρη επ ί π τωσ η α π ' όσ ο σ ' ά λ λ ες χ ώ ρες . Μ ε τη ν

«Εθ ν ι κ ή Δ η μ ο κ ρα τ ι κ ή Επ α ν ά σ τα σ η » τ ου Μ π ελ λ ί ( ΕΔ Ε) γ ι α

σ ε ι ρή να τ ους , ο ι φο ι τη τ ές σ τη ν Κω ν -π ολ η ά ρχ ι σ α ν να κ α τα λ α μ -

βά νο υν τα κ τή ρ ι α τ ους κ α θ ώς φτά σ α ν ο ι ε ι δ ή σ ε ι ς γ ι α τη ν

κ α τά λ η ψη τη ς Σ ο ρβ ό ν νη ς . Σ τη Δ ύσ η , ο Μ ά η ς σ ή μ α ι ν ε τη ν

ένα ρξη κ ά π ο ι ου σ υ ν ε ι δ η τά α ν ορθ όδ ο ξου , επ α να σ τα τ ι κ ού α λ λ ά

όχ ι κ ομ μ ο υν ι σ τ ι κ ού · σ τη ν Το υρκ ί α , α π ό τη ν ά λ λ η μ ε ρ ι ά , δ εν

υπ ή ρχ ε α νά λ ογ η α ί σ θη σ η α ν ο ρθοδ οξ ί ας - μ ή τ ε τ ο α ί σ θη μ α μ ι α ς

ρή ξη ς μ ε το ν σ τα λ ι ν ι σ μ ό , τ έ το ι ο π ο υ γ νώ ρ ι σ ε η Ευ ρώ π η .

Απ ε να ν τ ί α ς , υπ ή ρξε μ ι α β α θε ι ά α ί σ θη σ η σ υ νέχ ε ι α ς κ α ι η

α να ν έωσ η τη ς εθ ν ι κ ή ς ε π α να σ τα τ ι κ ή ς π α ρά δ οσ η ς . Η α π ο ύ σ α

α υτή ρή ξη μ ε τ ο π α ρ ελ θ όν ( μ ε τ ον σ τα λ ι ν ι σ μ ό κ α ι τ ον

κ εμ α λ ι σ μ ό ι δ ι α ί τ ε ρα ) σ υ νέβ α λ ε επ ι π λ έ ον σ ε μ ι α α π ό τ ι ς

σ οβα ρ ότ ε ρες κ ρ ί νε ι ς τη ς του ρκ ι κ ή ς α ρ ι σ τ ε ρά ς ότα ν ο ι

σ οβ ι ε τ ι κ ο ί ε ι σ έβα λ α ν σ τη ν Τσ εχ οσ λ οβα κ ί α , τ ρε ι ς μ ή νες

α κ ρ ι βώς μ ετά α π ό π ρ ώτ ες φ ο ι τη τ ι κ ές κ α τα λ ή ψ ε ι ς σ τη ν Κω ν -

π ολ η κ α ι σ τη ν κ ορ ύφωσ η τη ς νέα ς μ α χ η τ ι κ ό τη τα ς . Η φ ο ι τη τ ι κ ή

ομ ά δ α το υ Τ ΕΚ ι δ ι α ί τ ε ρα , ή τ α ν α νή μ π ορη ν ’ α ν τα π οκ ρ ι θ ε ί

33

σ το ν ρυθμ ό τ ων κ α ι ρ ώ ν . Ότα ν π ροσ π ά θη σ ε να π ρ ο σ εγ γ ί σ ε ι το ν

Αϋμ π ά ρ γ ι α σ υμ βο υλ ές σ χ ετ ι κ ά μ ε τη ν κ α τά λ η ψη , α υ τός έκ α ν ε

το ν α π α σ χ ολ η μ έ ν ο . Σ το μ ετα ξύ , ο ι φ ο ι τη τ ές , π ου

π ροσ ελ κ ύ σ τη κ α ν σ τη γ ρα μ μ ή τη ς ΕΔ Ε π ροσ π ά θη σ α ν να ω θή σ ου ν

τους α γ ω ν ι σ τές σ ε ά μ εσ η δ ρ ά σ η . Ο π ι ο χ α ρ ι σ μ α τ ι κ ό ς ή τ α ν ο

θερμ ός κ α ι όμ ο ρφ ος Ντ ε ν ί ζ Γ κ εζμ ί ς , π ου έχ ο ντα ς δ ι α βά σ ε ι το

α ντα ρτ ι κ ό εγ χ ε ι ρ ί δ ι ο του Κά ρ λ ος Μ α ρι γ κ έλ α , κ α θ οδ ή γ η σ ε μ ι α

ομ ά δ α να σ υλ λ ά βου ν ένα ν σ τρα τ ι ώ τη τ ου α μ ε ρ ι κ α ν ι κ ού

ι μ π ερ ι α λ ι σ μ ού . Δ υσ τυχ ώς , μ έσ α σ τη ν ύχ τα α π ή γ α γ α ν έ να ν

μ α ύρο , π ου έπ ρεπ ε κ α τ όπ ι ν να τ ον α φή σ ου ν εξα ι τ ί α ς το υ

χ ρώμ α τ ός το υ ! Σ ’ έ να ά λ λ ο σ οβα ρ ότ ερ ο σ υμ βά ν , έν α ς φ ο ι τ η τή ς

σ κ οτώ θη κ ε δ ι α δ η λ ών ο ντα ς ε να ν τ ί ο ν τη ς επ ί σ κ ε ψη ς το υ 6 ο υ

α μ ερ ι κ α ν ι κ ο ύ σ τ όλ ο υ , κ α ι η α σ τυ νομ ί α τ ους κ ρά τη σ ε μ ε

επ ι τυχ ί α μ α κ ρ ι ά α π ό τη ν κ η δ ε ί α . Σ τη ν α τμ ό σ φα ι ρα α υτή ο ι

σ π ουδ α σ τ ές του Τ ΕΚ, π ου α π ο τελ ο ύσ α ν τη βά σ η τ η ς φ ο ι τη τ ι κ ή ς

οργ ά νωσ η ς , κ α τ όρ θωσ α ν να π ρ οσ δ ι ο ρ ι σ τ ού ν μ όν ο α ρ νη τ ι κ ά , κ α ι

η εν έργ ε ι α τ ου κ ι νή μ α τος δ ι οχ ε τε ύτη κ ε π ρος τη γ ρα μ μ ή τη ς

ΕΔ Ε.

Ο Αϋμ π ά ρ όμ ως έκ α νε ά λ λ ου ς υπ ολ ογ ι σ μ ο ύς . Εξα ι τ ί α ς τη ς

α λ λ α γ ή ς σ τον εκ λ ογ ι κ ό νόμ ο , το ΤΕ Κ δ ε ν μ π ο ρ ούσ ε να ελ π ί ζ ε ι

σ τη ν επ α νά λ η ψη τη ς επ ι τυχ ί α ς - το υ το υ 1 9 6 5 κ α ι α υτός έρ ι ξ ε

έμ φα σ η α π ό τ ο «τα ξ ι κ ό σ υμ φέ ρο ν » σ τη ν «α νθ ρ ώπ ι νη

ελ ευθ ερ ί α », σ ε μ ι α π ρ οσ π ά θ ε ι α να δ ι ε υρύ ν ε ι τη ν α π ή χ η σ ή - το υ

ι δ ι α ί τ ε ρα σ τ ους κ ού ρδ ο υς κ α ι τους Αλ ε β ί . Η έμ φ α σ ή το υ σ το ν

ουμ α ν ι σ μ ό ή τα ν ε ι λ ι κ ρ ι ν ή ς όσ ο κ α ι υπ ολ ογ ι σ μ ένη .

Δ ι α ι σ θα νό τα ν ότ ι ο ι σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ές ι δ έες ε ί χ α ν φτά σ ε ι σ τ ο

«φυσ ι κ ό » το υς ό ρ ι ο σ τη ν Του ρκ ί α γ ι α τη ν ώ ρα . Απ ό δ ω

π ροκ ύπ τ ε ι κ α ι η α υ σ τη ρή κ α τα δ ί κ η τη ς σ οβ ι ε τ ι κ ή ς ε ι σ β ο λ ή ς .

Ενα ντ ι ώθη κ α ν σ ’ α υ τό ν τ α φ ι λ οσ οβ ι ετ ι κ ά σ τ ελ έχ η του

μ η χ α ν ι σ μ ο ύ , κ α ι η φα ι ν ομ ε ν ι κ ά «σ κ λ η ρ ότ ερη » γ ρ α μ μ ή τ ους

κ έρδ ι σ ε τη ν υπ οσ τή ρ ι ξη τω ν νε ώτ ερ ων α γ ω ν ι σ τ ών τη ς Κ ων -

π ολ η ς . Ο Αϋμ π ά ρ κ έ ρδ ι σ ε τη ν ψή φο το υ Σ υν εδ ρ ί ου του ΤΕ Κ σ το

34

Ζή τη μ α , α λ λ ά η π όλ ω σ η τω ν γ ε ν ι ώ ν το υ κ όμ μ α τ ος το

α κ ρωτη ρ ί α ζα ν δ ι α ρκ ώ ς . Όχ ι μ όν ο η εκ π ροσ ώπ η σ η τ ου έ π ε σ ε οε

δ ύο σ τη Β ο υλ ή τη ν επ όμ ε ν η χ ρο ν ι ά , α λ λ ά κ α ι τα τοπ ι κ ά

τμ ή μ α τα σ τ ά θη κ α ν α νή μ π ορα ν α κ ρα τή σ ου ν τ ους Αρ ι θμ ο ύς τ ο υς

α π ένα ντ ι σ το υς α υξα ν όμ ε νου ς οπ α δ ούς τη ς ΕΔ Ε. Ο Αϋμ π ά ρ

π α ρα ι τή θη κ ε κ α ι το ΤΕ Κ τελ ι κ ά α να δ ι π λ ώθη κ ε . Ο λεγκαλισμός του

έχ α σ ε το ν π ρα γ μ α τ ι κ ό δ υ να μ ι σ μ ό το υ .

Έ τσ ι ο Μ π ελ λ ί , ο α δ ι α φ ι λ ον ί κ η τος η γ έτη ς του κ ι νή μ α τος τη ς

ΕΔ Ε, έγ ι ν ε ο π νε υμ α τ ι κ ό ς π α τέ ρα ς τη ς De v -G e n g Ε νός

υβρ ι δ ι κ ο ύ σ χ η μ α τ ι σ μ ο ύ π ου ή τα ν ε ν μ έρ ε ι φ ο ι τη τ ι κό κ ί νη μ α , εν

μ έρ ε ι επ α να σ τα τ ι κ ή έν ωσ η . Μ ι α ς κ α ι ο Μ π ελ λ ί δ εν επ ι θυμ ο ύσ ε

να δ η μ ι ο υργ ή σ ε ι π ρα γ μ α τ ι κ ό κ όμ μ α π ου θα μ π ο ρούσ ε ν '

α π ε ι λ ή σ ε ι τη ν ελ π ί δ α - τ ου γ ι α σ υμ μ α χ ί α μ ε τ ους σ τ ρα τ ι ω τ ι κ ο ύς ,

η De v -G e i u , δ εν έδ ι ν ε σ τα μ έλ η τη ς κ α μ ι ά εμ π ε ι ρ ί α

οργ α νω τ ι κ ή ς π ε ι θα ρχ ί α ς . Δ ε ν ε ί να ι λ ο ι π ό ν εκ π λ η κ τ ι κ ό π ου σ τ η ν

κ ορύ φωσ η τη ς επ ι ρ ρ οή ς τη ς το 1 9 6 9 -7 0 , η ομ ά δ α ά ρχ ι σ ε μ ι α

σ ε ι ρά α να π όφ ευκ τ ων σ χ ι σ μ ά τω ν κ α ι δ ι α ι ρ έσ ε ω ν . Η π ρ ώτη

α π οσ κ ί ρ τη σ η π ροή λ θ ε ως α π ο τέλ εσ μ α τη ς ά ρνη σ η ς του Μ π ε λ λ ί

να τυπ ώσ ε ι έ να ά ρθ ρο π ου α μ φι σ βη τ ούσ ε τη ν α ν τ ί λ η ψη π ως η

του ρκ ι κ ή κ ο ι ν ων ί α εξα κ ολ ο υθούσ ε να π ε ρ ι έχ ε ι σ η μ α ν τ ι κ ά

φε ουδ α λ ι κ ά υπ ολ ε ί μ μ α τα . Η δ ι α σ π α σ μ ένη ομ ά δ α α ντ έδ ρ α σ ε

α ρχ ί ζ ον τα ς μ ι α ν έα εφη μ ε ρ ί δ α μ ε τη ν ο νομ α σ ί α P r o le t e r

De vr i m c i A yd i n l i k ( P DA) , θα επ α νέλ θ ουμ ε α ργ ότ ερα σ το

α π οτ έλ εσ μ α τ ων π λ α σ τών α υ τ ών σ υζ η τή σ εω ν γ ι α τη ν τ ουρκ ι κ ή

ι σ το ρ ί α π ου λ ε ι το ύργ η σ ε τ ελ ι κ ά ώσ τε ν ' α π οξ εν ώσ ε ι π ολ λ ούς

μ α χ η τές από τη θ εω ρ ί α τ ελ ε ί ως ) . Το π ρα γ μ α τ ι κ ό π ρό βλ η μ α βρ ι -

σ κ ότα ν σ ύμ φυ το σ τη ν κ α ρδ ι ά τη ς ί δ ι α ς τη ς ΚΔ σ τ ρα τη γ ι κ ή ς τη ς

ΕΔ Ε: α ν η π ρ οϋπ ό θεσ η γ ι α τη ν επ α νά σ τα σ η ή τα ν η α νά λ η ψη τη ς

εξο υσ ί α ς α π ό μ ι α «ρ ι ζ οσ π α σ τ ι κ ή χ ούν τα », π ο ι ος θα ή τα ν τό τ ε ο

ρόλ ος τω ν μ α ρξ ι σ τώ ν ; Το κ ο μ μ ά τ ι τη ς P DA έθ ετ ε έν το να το

ζή τη μ α α υτ ό , λ ί γ ο

α ργ ό τε ρα β ρή κ α ν τη ν α π ά ντη σ η : μ α ο ϊ σ μ ός . Άλ λ ο ι δ ι α φω ν ού ν τες

σ τους κ όλ π ο υς τη ς De v Genq ωσ τ όσ ο , δ εν π ρ ο σ ελ κ ύσ τη κ α ν α π ό

το ν μ α ο ϊ κ ό ενθ ουσ ι α σ μ ό γ ι α το ν π α ρα τ ετα μ έν ο λ α ϊ κ ό π όλ ε μ ο

π ου θα δ ι εξα γ ότα ν α π ό τη ν ύ π α ι θρ ο . Όχ ι μ ό νο θε ωρ ούσ α ν τη ν

α γ ρο τ ι ά ως τη ν π ερ ι σ σ ό τε ρο κ α θυσ τ ερη μ ένη π ολ ι τ ι κ ά α π ό τ ι ς

μ ά ζες τω ν π όλ ε ων , α λ λ ά ή τα ν σ υνά μ α α ν υπ όμ ο ν ο ι να βρ ου ν

κ ά τ ι σ υ ντ ομ ό τε ρο α π ό τη ν μ α κ ρόχ ρ ο νη π ολ ι τ ι κ ο σ τρα τ ι ω τ ι κ ή

π α ρα κ α μ π τή ρ ι ο σ τη ν ύπ α ι θ ρο ως δ ρ όμ ου τη ς επ α νά σ τα σ η ς . Ο ι

μ α χ η τές α υτ ο ί τη ς ΕΔ Ε γ ι α υτ ό , κ α τα λ ή φθη κ α ν α π ό τ ι ς

γ κ εβα ρ ι κ ές ι δ έ ες τ ου «φ οκ ο ϊ σ μ ού » , π ρ οσ α ρμ οσ μ έ ν ες σ το

του ρκ ι κ ό έδ α φος όπ ου η επ α ν α σ τα τ ι κ ή χ ο ύν τα π ρο βλ επ ό τα ν ως

επ ι κ ε ί μ ενη . Τ ο α π οτ έλ εσ μ α ή τα ν έ να α κ α τα μ ά χ η το

«σ υν τα ί ρ ι α σ μ α » α νά μ εσ α σ τ ι ς γ κ εβα ρ ι κ ές α ν τ ι λ ή ψ ε ι ς γ ι α τ η ν

επ α να σ τα τ ι κ ή α μ εσ ότη τα κ α ι σ τη ν π α ρά δ οσ η του α ρ ι σ τ ε ρού

κ εμ α λ ι σ μ ού .6

36

Φοκοϊσμός ή Προλεταριακή Πολιτική;

Θα μπορούσε όμως τουλάχιστον να ε ι π ωθε ί π ως ο Γκ εβά ρα π έθα ν ε το

1 9 67 π ρ ι ν ο ι π ρ ολ ετ α ρ ι α κ ές ε ξεγ έ ρσ ε ι ς σ τη δ ι κ ή τ ου Αργ εν τ ι νή

π α ρουσ ι ά σ ο υν σ τη ν Λ α τ ι ν ι κ ή Αμ ε ρ ι κ ή μ ι α ε να λ λ α κ τ ι κ ή λ ύσ η

σ τη ν α ντα ρτ ι κ ή φά λ α γ γ α . Σ τη ν Τ ου ρκ ί α έγ ι ν ε τ ο α ν τ ί θ ετ ο : ο

φοκ ο ϊ σ μ ός ακολούθησε τη ν κ ι ν η τοπ ο ί η σ η τη ς ε ργ α τ ι κ ή ς τά ξη ς ,

σ τ ι ς 1 6 Ι ου ν ί ου 1 9 7 0 . Η D IS K ε ί χ ε κ α λ έσ ε ι μ ι α σ υγ κ έ ντ ρ ωσ η

δ ι α μ α ρτυ ρ ί α ς ε να ντ ί ον τη ς νομ ο θεσ ί α ς π ου α π ε ι λ ούσ ε να

π ερ ι ορ ί σ ε ι τη σ υ νδ ι κ α λ ι σ τ ι κ ή οργ ά ν ωσ η . Θα ή τα ν ε υχ α -

ρ ι σ τη μ ένη α ν σ υγ κ ε ντ ρώ νο ντα ν 2 0 . 0 00 . Απ ενα ν τ ί α ς , α υ θόρμ η τα

κ α ι α π ό κ ά θε γ ε ι το ν ι ά τη ς Κω ν -π ολ η ς π ά ν ω α π ό 1 0 0 . 0 0 0

εργ ά τες δ ι α δ ή λ ωσ α ν . Η α σ τυν ομ ί α π ροσ π ά θη σ ε να τ ους

σ υγ κ ρα τή σ ε ι κ ι έπ ε ι τα κ ά λ εσ ε το σ τ ρα τ ό . Ο ι α ρχ ές σ ή κ ωσ α ν τ ι ς

γ έφυ ρες σ το ν Κ ε ρά τ ι ο Κ όλ π ο γ ι α να σ τα μ α τή σ ο υν τη ν π ορ ε ί α .

Αλ λ ά μ ε τ ι ς γ υ να ί κ ες μ π ρο σ τά - το ι σ τ ορ ι κ ό σ η μ ά δ ι τη ς τα ξ ι κ ή ς

οργ ή ς - ο ι δ ι α δ η λ ω τές έσ π α σ α ν τα εμ π όδ ι α . Έ γ ι ν ε μ όν ο μ ι α

μ ι κ ρή σ ύγ κ ρουσ η , σ τη ν οπ ο ί α έ να ς α σ τ υν ομ ι κ ός κ α ι δ υο

εργ ά τες σ κ ο τώ θη κ α ν , κ α ι ορ ι σ μ έν ες σ υλ λ ή ψε ι ς . Ο ι εργ ά τε ς

ε ι σ έβ α λ α ν σ τα α σ τυ ν ομ ι κ ά τμ ή μ α τα να ελ ε υθ ερ ώσ ου ν τ ους

φ ί λ ους τ ους . Δ εν σ η μ ε ι ώ θη κ α ν δ ι α ρπ α γ έ ς ού τε ά λ λ ες

β ι α ι ό τη τ ες . Σ τ ο τ ου ρκ ι κ ό σ κ η ν ι κ ό , η α υ θό ρμ η τη α υτή π ε ι θα ρ χ ί α

ή τα ν η ε ντυπ ωσ ι α κ ό τε ρη όλ ω ν . Η π ρολ ε τα ρ ι α κ ή π ολ ι τ ι κ ή ή τα ν

τώρ α σ τη ν η μ ε ρή σ ι α δ ι ά τα ξη .

37

Η 1 6 η του Ι ο υν ί ου ε ί χ ε τ ρα υμ α τ ι κ ή επ ί π τωσ η σ τη · . «Ε θν ι κ ή

Δ η μ οκ ρα τ ι κ ή Επ α νά σ τα σ η » το υ Μ ι χ ρ ί Μ π ελ λ . Σ τ ο π α ρελ θ όν , ο ι

φο ι τη τ ές τ η ς ΕΔ Ε χ τ υπ ούσ α ν τη ν α σ τυ νομ ί α , α λ λ ά ό τα ν

εμ φα ν ί ζο ν τα ν ο σ τ ρα τός σ κ ό ρπ ι ζα ν φω νά ζ ον τα ς «Σ τ ρα τ ός κ α ι

Φο ι τη τές ε νωμ έ ν ο ι », «Εμ π ρ ός , γ ι α τ ο Εθν ι κ ό Μ έτωπ ο ! »

Ξ ά φνου , η μ α ζ ι κ ή υπ οσ τή ρ ι ξ η τη ς δ ι α δ ή λ ωσ η ς έδ ε ι ξ ε π ως τ ο

κ ί νη μ α τη ς ε ρ γ α τ ι κ ή ς τά ξη ς ε ί χ ε ωρ ι μ ά σ ε ι , α λ λ ά η ΕΔ Ε,

κ α θορ ι σ μ έν η α π ό τη ν ι δ εολ ογ ί α τη ς κ α ι μ π λ εγ μ έ νη σ τη ν π λ ή ρη

α π οτυ χ ί α τ ου τμ ή μ α τ ος του Τ ΕΚ σ τη ν Κ ων -π ολ η , π α ρα νόη σ ε τ ο

μ ή νυμ α . Αν τ ί να α να γ νω ρί σ ε ι ότ ι η νέα λ α ϊ κ ή μ α χ η τ ι κ ότη τα

ή τα ν μ ι α ένδ ε ι ξη γ ι α τη ν α να νέ ωσ η τη ς π ολ ι τ ι κ ή ς α γ κ ι τά τσ ι α ς

σ ε π ρολ ε τα ρ ι α κ ούς κ ύκ λ ους , τη ν ε ρμ ή ν ευσ ε σ α ν σ α λ π ι γ κ τή ρ ι ο

κ ά λ εσ μ α γ ι α τ η ν έ να ρ ξη τη ς έ νοπ λ η ς π ά λ η ς , κ α ι π ή ρε τα βο υνά .

Ο ΤΗ ΚΟ, ο «Λ α ϊ κ ός Απ ε λ ευθερ ωτ ι κ ός Σ τρα τός » , επ ρόκ ε ι τ ο να

χ τυπ ή σ ε ι π ρ ώτ ος , μ ε επ ι κ ε φα λ ή ς τ ον χ α ρ ι σ μ α τ ι κ ό Ν τ εν ί ζ

Γκ εζμ ί ς . Μ ι α δ εύ τε ρη ομ ά δ α , γ νωσ τή ω ς T HKP - C , τ ο «Λ α ϊ κ ό

Απ ελ ευ θε ρω τ ι κ ό Κ όμ μ α κ α ι Μ έτ ωπ ο » , σ ύν τ ομ α α κ ολ ο ύ θη σ ε

ντυ μ έν ο μ ε κ ά π ο ι α π ερ ι σ σ ό τ ερ ο τ εχ ν ι κ ή επ ι τυχ ί α . Κα θ ο δ η -

γ ούν τα ν α π ό το ν Μ α χ ί ρ Τσ α γ ι ά ν , π ου έγ ι ν ε α ργ ότ ερα το

κ εντ ρ ι κ ό π ρ όσ ωπ ο λ α τρ ε ί α ς γ ι α ολ όκ λ η ρο τ ο το υρκ ι κ ό

επ α να σ τα τ ι κ ό κ ί νη μ α . Ε π ι κ ί νδ υνα εγ ωκ ε ντ ρ ι κ ός κ α ι

βα σ α ν ι σ μ έν ος α π ό φ όβ ους γ ι α το ν δ ι κ ό του «π α σ ι φ ι σ μ ό » . ο

Τσ α γ ι ά ν σ κ οτ ώθη κ ε π ρ ι ν τα τ ρ ι ά ν τα τ ου , α φ ού π ρ οπ ό οδ η γ ο ύσ ε

τη ν ομ ά δ α το υ να λ η σ τ εύ ε ι τ ρ ά π εζες κ α ι να π ι ά νε ι ομ ή ρ ους γ ι α

λ ύτρα . Ο ι α ρχ ι κ ές επ ι τυχ ί ε ς των νέ ων α ντά ρτ ι κ ων ομ ά δ ων ,

α κ ολ ουθ ών τα ς κ α τά π όδ α : τ ό σ ο γ ρή γ ο ρα τη ν ε ργ α τ ι κ ή δ ρά σ η

τη ς 1 6 η ς τ ου Ι ο ύνη , ε νθά ρρ υνε τ ι ς ελ π ί δ ες γ ι α μ ι α γ ο ργ ή

κ ί νη σ η τω ν υπ οτ ι θ έ μ ενω ν σ υμ μ ά χ ων τη ς ΕΔ Ε σ τ ο σ τ ρ α τό .

Πρά γ μ α τ ι , μ ε τά α π ό τόσ α χ ρ όν ι α α γ κ ι τά τσ ι α ς υπ ή ρχ α ν κ ύ κ λ ο ι

α ρ ι σ τ ερά π ρ οσ α να τ ολ ι σ μ έ νω ν α ξ ι ωμ α τ ι κ ώ ν σ το σ τ ρα τ ό , α λ λ ά

α π έχ ο ντα ς π ολ ύ α π ό το να ε ί να ι ι κ α νο ί να οργ α νώσ ου ν

38

π ρα ξ ι κ όπ η μ α , ο ι α ρ ι σ τ ερ ο ί α υτ ο ί σ υ νωμ ό τε ς σ ύν τ ομ α

κ α τα σ τά λ η κ α ν α π ό τ ους α ν ωτ έρ ους τ ους . Τ ο σ τρα τ ι ω τ ι κ ό

κ α θεσ τ ώς π ο υ π ή ρ ε τ η ν ε ξουσ ί α σ τ ι ς 1 2 Μ α ρ τ ί ο υ 1 9 7 1

χ ρη σ ι μ οπ ο ί η σ ε το σ τ ρα τ ι ωτ ι κ ό νόμ ο γ ι α να σ υλ λ ά βε ι χ ι λ ι ά δ ες

επ α να σ τά τ ες φ ο ι τη τ ές κ α ι ε ρ γ ά τες , εξα π ολ ύο ντα ς τα υ τόχ ρ ονα

μ ι α κ α ί ρ ι α εκ σ τρ α τ ε ί α γ ι α να σ υν τρ ί ψ ε ι τ ι ς εμ βρυ ώ δ ε ι ς

α ντα ρτ ι κ ές ομ ά δ ες . Ο σ τόχ ος τω ν σ τρα τ ι ω τ ι κ ώ ν τ ο 1 9 7 1 ή τα ν

τ ελ ε ί ως π ε ρ ι ο ρ ι σ μ έν ος : α ντ ί να π α ρα γ κ ων ί σ ο υν τ ο υπ ά ρ χ ο ν

κ α π ι τα λ ι σ τ ι κ ό σ ύσ τη μ α ή να εγ κ α θ ι δ ρύσ ου ν τη δ ι κ ή - τ ους

δ ι κ τα το ρ ί α , ο ι έ ν οπ λ ες δ υν ά μ ε ι ς ή τα ν ευχ α ρ ι σ τη μ έν ες να

εφα ρμ όσ ου ν μ ι α ά γ ρ ι α α π οτ ελ εσ μ α τ ι κ ή «α ν τ ι α ν τα ρ τ ι κ ή »

εκ σ τρα τ ε ί α μ ε τ ον α μ ε ρ ι κ α ν ι κ ό τ ους εξ οπ λ ι σ μ ό . Εκ α τ ον τά δ ες

α γ ων ι σ τές τη ς ΕΔ Ε βα σ α ν ί σ τη κ α ν φ ρ ι χ τά α π ό τ ους

σ τρα τ ι ω τ ι κ ο ύ ς τ ους «σ υμ μ ά χ ο υς ».

Κα τ ' α ρ χ ή ν , η σ υ ντ ρ ι π τ ι κ ή π λ ε ι ο ψη φί α τω ν α ρ ι σ τ ε ρώ ν

τά σ ε ων ε ί χ ε δ η μ οσ ι εύσ ε ι δ ι α κ η ρύξ ε ι ς π ου υπ οσ τή ρ ι ζα ν τη ν

α νά λ η ψη τη ς εξο υσ ί α ς α π ό τ ους σ τ ρα τ ι ωτ ι κ ούς . Σ ε ορ ι σ μ έν ες

θα μ π ορο ύσ ε να α ντ ι λ η φ θε ί κ α νε ί ς τη ν π ί εσ η όσ ω ν ε ί χ α ν

σ υνε ι δ η τοπ ο ι η θ ε ί δ ί χ ως ν α κ α το νομ ά ζ ο ντα ι . Αλ λ ά εξα ι τ ί α ς τω ν

ρ ι ζώ ν τη ς σ τη ν ΕΔ Ε, η α ρ ι σ τε ρά έ νο ι ωσ ε υπ ο χ ρ εωμ ένη να

ερμ η νεύσ ε ι τη ν επ έμ βα σ η ως δ ι κ ή τη ς επ ι τ υχ ί α κ α ι α π έτ υχ ε

α π ελ π ι σ τ ι κ ά να υπ οσ τη ρ ί ξε ι τη ν α ρ χ ή τη ς λ α ϊ κ ή ς ψή φου .

Σ τη ρ ι γ μ έ νη σ ε μ ι α μ υ σ τ ι κ ι σ τ ι κ ή π ί σ τη σ τη ν «α ρ ι σ τ ερ ή »

π τέρ υγ α τη ς χ ού ντα ς , α π οδ έχ θη κ ε τη ν α ν τα ρ τ ι κ ή π ά λ η εναντίον

του σ τρα το ύ . Η α ί σ θη σ η τη ς ή ττα ς γ ι α υτ ό ή τα ν α κ όμ η π ι ο

βα θε ι ά σ τη φυλ α κ ή , κ α θ ώς δ εν μ π ο ρ ούσ α ν να 'ν α ι π ε ρή φα νο ι

ότ ι α ν τ ι σ τ ά θη κ α ν ε να ντ ί ον ε νός εχ θρ ού μ έχ ρ ι ς εσ χ ά τω ν .

Επ ρ όκ ε ι το κ α τά π ολ ύ γ ι α τ η ν ή τ τα της ίδιας τη ς α ρ ι σ τε ρά ς .

Ανά μ εσ α σ ε ο ρ ι σ μ έν ους α π ό τους η γ ετ ι κ ούς α γ ω ν ι σ τές , π ου

φυλ α κ ί σ τη κ α ν ομ α δ ι κ ά , η κ α θα ρ ότη τ α α υτ ού σ υν έτ ρ ι ψε τον

π α λ ι ό - τ ους φα να τ ι σ μ ό . Η π ολ ι τ ι κ ή α υτ ο κ ρ ι τ ι κ ή σ υ νδ υά σ τη κ ε μ ε

π ροσ ωπ ι κ ές τ ρα γ ωδ ί ες .

39

Η α ί σ θη σ η ό τ ι ε ί χ α ν π ρ οδ ώσ ε ι τ ι ς μ ά ζ ε ς , ό τ ι ε ν έ ργ η σ α ν π ρ ο ς

τ ο σ υμ φ έ ρ ο ν τ ο υ ι μ π ε ρ ι α λ ι σ μ ο ύ θ έλ ο ν τα ς να υ π η ρ ε τή σ ο υ ν τ η ν

κ ε μ α λ ι κ ή χ ο ύ ν τα , η ολ ο έ ν α κ α ι μ εγ α λ ύ τ ε ρ η επ ί γ ν ω σ η τ η ς

ά γ ν ο ι α ς τ ω ν β α σ ι κ ώ ν α ρ χ ώ ν τ ο υ μ α ρξ ι σ μ ού - λ ε ν ι ν ι σ μ ο ύ

β ά ρ υ να ν α π ο φα σ ι σ τ ι κ ά σ τ η σ υ ν ε ί δ η σ η τ ω ν ν έ ω ν α υτ ώ ν

μ α χ η τώ ν . Υπ ή ρ χ ε μ ι α α να π όφ ε υ κ τη μ υσ τ ι κ ι σ τ ι κ ή - μ ο ρ α λ ι σ τ ι κ ή

χ ρ ο ι ά σ ' α υ τ έ ς τ ι ς π ολ ύ α ν θρ ώ π ι ν ες ε σ ω τ ερ ι κ έ ς σ υγ κ ρ ούσ ε ι ς ,

αναπόφευκτη ε ξ α ι τ ί α ς τ η ς υπ ο κ ε ι μ ε ν ι κ ό τη τα ς π ο υ ε π ι βά λ λ ο υ ν ο ι

σ υ ν θή κ ες τ η ς φ υλ α κ ή ς , κ α ι τη ς α ν ε π ά ρκ ε ι α ς τ η ς σ οσ ι α λ ι σ τ ι κ ή ς

τ ο υ ς κουλτούρας. Στο μ έσ ο ν ό λ ω ν α υ τ ώ ν τ ω ν χ ε ι μ ά ρ ρ ω ν

α υ τ οκ ρ ι τ ι κ ή ς , θ α μ π ο ρ ο ύσ ε ο κ α θ ε ί ς να δ ε ι π ως η μ α ρξ ι σ τ ι κ ή

π ολ ι τ ι κ ή σ τη ν Τ ο υ ρκ ί α ή τα ν π ρ ο ο ρ ι σ μ έ ν ο να γ ν ω ρ ί σ ε ι μ ι α

σ η μ α ν τ ι κ ή α λ λ α γ ή .

Υ π ή ρχ α ν δ ύ ο σ η μ ε ί α π ά ν ω σ τ α ο π ο ί α σ χ εδ ό ν ό λ ο ι

σ υμ φ ω ν ο ύσ α ν : ο ι κ ύ ρ ι ε ς α νε π ά ρκ ε ι ε ς τ ο υ κ ι ν ή μ α τ ος γ ε ν ι κ ά

υ π ή ρ ξ α ν η έ λ λ ε ι ψ η σ τα θ ε ρή ς σ χ έ σ η ς μ ε τ ο υ ς ε ρ γ ά τ ε ς κ α ι η

έ λ λ ε ι ψη δ ι εθ ν ώ ν σ χ έ σ ε ω ν ή π α γ κ ό σ μ ι α ς π ρ ο ο π τ ι κ ή ς . Π ί σ ω α π ό

α υ τ ή τ η γ ε ν ι κ ή σ υμ φ ω ν ί α υπ ή ρ ξ ε μ ι α π ά λ η α νά μ εσ α σ ε δ υ ο

γ ρ α μ μ έ ς , π ου μ π ο ρ ο ύ ν σ χ η μ α τ ι κ ά ν α π ρ ο σ δ ι ο ρ ι σ τ ο ύ ν : ( 1 ) μ ι α

τ ά σ η ρ ι ζ ι κ ή ς α υ τ οκ ρ ι τ ι κ ή ς γ ι α τ ο π α ρ ελ θ ό ν , κ α ι ( 2 ) μ ι α τά σ η

ν α γ ί ν ε ι α π οδ εκ τ ή η ο υσ ί α τ ου π α ρ ελ θ ό ν τ ος , κ ά ν ο ν τα ς σ υ νά μ α

ο ρ ι σ μ έ ν ε ς «τ α κ τ ι κ ές » π α ρ α χ ω ρ ή σ ε ι ς ώ σ τ ε ν α δ ι α τ η ρη θ ε ί η

σ υ ν έχ ε ι α . Γ ι α μ ι α σ ε ι ρ ά λ όγ ω ν τ ό τ ε , όλ α α υ τά έ κ α ν α ν τ ο ν

μ α ο ϊ σ μ ό ι δ ι α ί τ ε ρα ελ κ υ σ τ ι κ ό σ ε ο ρ ι σ μ έ ν ο υς α γ ω ν ι σ τ έ ς - η γ έτ ε ς .

Η Κ ί ν α κ λ ι μ ά κ ω ν ε τ ι ς ε π ι κ ρ ί σ ε ι ς τ η ς ε ν α ν τ ί ο ν τ η ς Ε Σ Σ Δ σ ε

υ σ τ ε ρ ι κ ά ε π ί π εδ α , κ α ι φυ σ ι κ ά ε κ ε ί ν ο ι π ο υ ε ί χ α ν σ υ νδ ε θ ε ί μ ε

έ ν ο π λ ε ς ε κ σ τ ρα τ ε ί ε ς , δ ε ν α ι σ θ ά ν ο ν τα ν σ υμ π ά θ ε ι α γ ι α τ η

μ ε τ ρ ι οπ ά θ ε ι α μ ε τ η ν ο π ο ί α ή τ α ν σ υ νδ ε δ εμ έ νη η Μ όσ χ α . Ο

Λ α ϊ κ ό ς Απ ελ ε υ θ ερ ω τ ι κ ό ς Σ τρα τ ό ς ι δ ι α ί τ ε ρ α , θα μ π ο ρ ού σ ε ν α

ε ρ μ η ν εύ σ ε ι τ ο κ α τα σ τ ρ ο φι κ ό τ έλ ο ς τ ο υ π α ι δ ι ά σ τ ι κ ο υ

φ ο κ ο ϊ σ μ ο ύ τ ο υ σ α ν κ ά τ ι π ο υ π ή γ α ζ ε α π ό μ ι α λ α θ εμ έ ν η

ε κ τ ί μ η σ η τη ς Σ ο β ι ε τ ι κ ή ς Έ ν ωσ η ς

40

Α ν η Ε Σ Σ Δ δ ε ν ή τ α ν «σ ο σ ι α λ ι μ π ε ρ ι α λ ι σ τ ι κ ή » , θ α β ο η θ ο ύσ ε ,

κ α ι η ν ί κ η θ α γ ι ν ό τ α ν κ α τ ο ρθω τ ή ! Ξ ά φ ν ου , ο κ ύ ρ ι ο ς όγ κ ος τ ο υ

Λ α ϊ κ ο ύ Α π ελ ε υθ ε ρ ω τ ι κ ού Σ τ ρα τ ο ύ έγ ι ν ε μ α ο ϊ κ ός . Τ ο γ εγ ον ό ς

ό τ ι θ α μ π ο ρ ο ύσ α ν τ ώ ρα ν α υ π ο σ τ η ρ ί ζ ο υ ν τ ο ν «Λ α ϊ κ ό Π όλ εμ ο » ,

έ λ υσ ε ε π ί σ η ς τ ο π ρ όβλ η μ α τη ς α π ου σ ί α ς τ ω ν σ χ έσ ε ώ ν τ ο υ ς μ ε

τ ο π ρ ολ ε τ α ρ ι ά τ ο .

41

Η Αναζήτηση Νέας Στρατηγικής

Α ν τ α ε π ι χ ε ι ρή μ α τα α υ τά π ε ρ ι ο ρ ί ζ ο ν τ α ν σ ε μ ε ρ ι κ ο ύ ς

κ ρ α τ ου μ έ ν ου ς , σ τ α γ ε ν ι κ ά π λ α ί σ ι α μ ι α ς σ ο βα ρ ή ς επ α ν ε -

κ τ ί μ η σ η ς κ α ι γ ι α α ρ κ ετ ό κ α ι ρό , ώ σ τ ε ν α μ ά θ ο υ ν τ ι έκ α ν ε σ τ η ν

π ρ α γ μ α τ ι κ ότ η τα σ ε δ ι ε θ ν ές ε π ί π εδ ο η Λ α ϊ κ ή Δ η μ ο κ ρ α τ ί α τ η ς

Κ ί ν α ς , τ ότ ε θα γ ί ν ο ν τ α ν μ ι κ ρή ζη μ ι ά . Αλ λ ά δ ε ν έ γ ι ν ε α υ τ ό . Τ ο

1 9 7 4 δ όθ η κ ε α μ νη σ τ ί α κ α ι ο ι α γ ω ν ι σ τ έ ς βρ έ θ η κ α ν

α π ελ ε υθ ε ρ ωμ έ ν ο ι σ ε μ ι α κ α τ ά σ τ α σ η , ό π ου ο ι μ ά ζ ε ς τ η ς

ν ε ο λ α ί α ς π ο υ α κ ολ ο υ θ ο ύσ α ν τη ν α ρ ι σ τ ε ρ ά ε ί χ α ν α ν α π τ υχ θ ε ί σ ε

τ ε ρ ά σ τ ι ο β α θ μ ό , π α ρά τ η ν κ α τα σ τ ολ ή τ η ς δ ρά σ η ς το υ ς .

Υ π ο χ ρ ε ωμ έ νη ξα φ ν ι κ ά να επ α ν έλ θ ε ι σ τ η ζ ωή , η α ρ ι σ τε ρ ά

μ ε τ α λ λ ά χ θ η κ ε σ ε μ ι α ά γ ρ ι α π ο ι κ ι λ ί α ομ ά δ ω ν κ α ι σ ε χ τ ώ ν , π ο λ ύ

π ι ο δ ι εσ π α ρμ έ ν ω ν κ α ι π ε ρ ί π λ ο κ ω ν α π ' ό σ ο σ τ η δ εκ α ε τ ί α τ ο υ

'6 0 , κ α ι π α ρ α δ όθ η κ ε σ ε έ ν α μ α ν ι ώδ ε ς κυνήγι στρατηγικής μ ε π α -

ρ ά λ ο γ α σ υχ ν ά α π ο τ ελ έ σ μ α τ α . Μ ε τ η ν π ε ρ ί π λ οκ η ε π α ν ά λ η ψ η

τ ο υ τ ρ ό π ο υ μ ε τ ο ν ο π ο ί ο υ ι ο θ ε τ ή θ η κ ε ο «φ ο κ ο ϊ σ μ ός » ,

«κ α θ ο λ ι κ έ ς » θ ε ω ρ ί ες ή δ α ν ε ι σ μ έ ν ες κ α τ ευ θ ύ νσ ε ι ς α π ό

δ ι α φ ο ρ ε τ ι κ ά σ οσ ι α λ ι σ τ ι κ ά κ ρ ά τ η ε ν σ ωμ α τ ώθ η κ α ν χ ο ν τ ρ ι κ ά σ τ α

τ ο υ ρ κ ι κ ά π λ α ί σ ι α . Μ ι α α π ό τ ι ς κ α θ ορ ι σ τ ι κ έ ς α ι τ ί ε ς τ η ς

δ α π α νη ρή ς α υ τ ή ς κ α ι π ν ευ μ α τ ι κ ά ε ξα ν τλ η τ ι κ ή ς δ ι α δ ι κ α σ ί α ς ,

ή τ α ν η κ ε ν ό τη τ α τη ς δ ι α μ ά χ η ς σ τη δ ε κ α ε τ ί α τ ο υ '6 0 . Τό τ ε ,

έ ν α ς ξ έ ν ος π α ρ α τη ρη τ ή ς θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α σ κ ε φ τ ε ί ό τ ι ολ όκ λ η ρ η

η α ρ ι σ τ ε ρά ε ί χ ε ε μ π λ α κ ε ί σ ε μ ι α σ υζ ή τ η σ η γ ι α τ η ν ι σ τ ορ ι κ ή

π α ρ ου σ ί α τ ο υ φ ε ο υδ α -

42

λ ι σ μ ο ύ σ τη ν Τ ο υ ρκ ί α . Σ τη ν π ρ α γ μ α τ ι κ ότ η τα , τα ε π ι χ ε ι ρ ή μ α τα

ή τ α ν φ ο ρμ α λ ι σ τ ι κ ά κ α ι π ρ ω θ ύσ τ ε ρα , κ α ι σ υ ν ά μ α ο ι

π α ρ ε ρμ η ν ε ί ε ς κ α ι α ν τ ι σ τ ρ οφ έ ς τ ο υ σ χ ολ α σ τ ι κ ι σ μ ού τ η ς

δ ι α κ ω μ ωδ ού σ ε τη ν ι δ έ α ό τ ι η θ ε ω ρ ί α ή τα ν η βά σ η τ η ς

π ρ α κ τ ι κ ή ς . Ο ι α γ ω ν ι σ τ έ ς υ π ερσ ι τ ί σ τη κ α ν μ ε ι σ τ ο ρ ι κ ή α νά λ υσ η ,

μ η έ χ ο ντ α ς σ υ νά μ α κ α μ ι ά π α ρ ά δ οσ η επ α λ η θ ε υμ έ νη ς π ολ ι τ ι κ ή ς

θ ε ω ρ ί α ς γ ι α ν α σ τη ρ ι χ θ ο ύ ν . Ξ α ν α ρ ί χ τη κ α ν έ τσ ι σ τη δ ρ ά σ η μ ε τ ά

α π ό τη φ υλ α κ ή ε ν μ έ σ ω μ ι α ς τ ε ρά σ τ ι α ς σ ύ γ χ υσ η ς ι δ εώ ν .

Ι δ ι α ί τ ε ρ α , δ ε ν υπ ή ρχ ε κ α μ ι ά μ α ρ ξ ι σ τ ι κ ή α ν ά λ υ σ η τ η ς

τ ο υ ρ κ ι κ ή ς ζ ωή ς ή π ολ ι τ ι κ ή ς , π ο υ ν α π ρ οσ έ γ γ ι ζ ε τ η χ ώ ρα α π ό

τ η ν ά π ο ψ η τ ω ν μ α ζ ώ ν . Ακ όμ η κ ι α υ τή η δ ι α τ ύπ ω σ η ο φ ε ί λ ε τ α ι

κ α τά π ολ ύ σ ε κ ε ί ν ε ς τ ι ς δ ι α μ ά χ ες . Η ι σ τ ο ρ ι κ ή τ α ξ ι κ ή εμ π ε ι ρ ί α

τ ω ν τ ο ύ ρ κ ω ν ε ργ α τ ώ ν κ α ι α γ ρο τ ώ ν π α ρ ο υσ ί α ζ ε τ ε ρά σ τ ι α π ο ι κ ι -

λ ί α . Αλ λ ά ο ι σ ο σ ι α λ ι σ τ ές ή τ α ν α π ο φ α σ ι σ μ έ ν ο ι ν α τ η ν

α λ λ ά ξ ου ν , π ρ ι ν γ ν ω ρ ί σ ου ν π ρα γ μ α τ ι κ ά π ο ι α ή τ α ν .

Κ α θ όλ ο υ δ ε ν χ ρ η σ ί μ ε υσ ε ω ς α ν τ ι σ τά θμ ι σ μ α ό τ ι ο σ τ ρ α τ ός

ή τ α ν ε ξ ί σ ου α ν ό η τ ο ς . Τ ο π ρα ξ ι κ όπ η μ α τ ο υ Μ ά ρ τ η τ ου 1 9 7 1

ε ί χ ε τη ν έ ν ν ο ι α να σ ώσ ε ι τ η ν «π α τ ρ ί δ α » . Μ ι α τ έ το ι α

γ ε ν ν α ι ο δ ω ρί α δ ε ν χ ρ ε ι α ζ ό τα ν , κ α ι κ ά π ως π α ρά λ ογ α , ο ι

σ τ ρ α τ ι ω τ ι κ ο ί α ν τ ι κ α τ έ σ τη σ α ν τ ο ν Ν τ ε μ ι ρ έλ α π ό μ ι α

τ ε χ ν ο κ ρ α τ ι κ ή «κ υβ έ ρ ν η σ η ε γ κ ε φ ά λ ω ν » μ η σ τ ρα τ ι ω τ ι κ ώ ν υ π ό

τ ο ν Ε ρ ί μ . Α ν τ ί ν α ε ν οπ ο ι ή σ ε ι μ ι α ν έ α λ α ϊ κ ή σ υ ν α ί ν ε σ η

ε ν α ν τ ί ο ν τ η ς α ρ ι σ τ ε ρά ς , η σ τρ α τ ι ω τ ι κ ή κ α τα σ τ ολ ή τ ο 1 9 7 1 δ ε ν

π έ τ υχ ε π α ρά μ ό ν ο να δ η μ ι ο υ ρ γ ή σ ε ι α ντ ί σ τ α σ η σ ' ό λ α τ α

ε π ί π εδ α τ η ς τ ο υ ρκ ι κ ή ς κ ο ι νω ν ί α ς . Γ ι α π α ρά δ ε ι γ μ α , σ ε μ ι α

π ρ ο σ π ά θ ε ι α ν α ελ έ γ ξ ο υ ν τ ι ς τ ι μ έ ς τ ο υ κ ρ έ α τ ο ς , ο ι σ τ ρα τ ι ω τ ι κ ο ί

σ υλ λ ά μ βα ν α ν τ ο υς χ α σ ά π η δ ες · γ ι α ν α α π ο κ α τα σ τή σ ου ν μ ι α ν

ε π ί φα σ η τά ξη ς κ ο ύρ ε υ α ν τ ο υς χ ί π ι ς κ α ι έκ λ ε ι να ν τ α δ η μ ο φι λ ή

κ α φ ε ν ε ί α . Σ τ ο μ ε τα ξύ , η σ τ ρ α τ ι ω τ ι κ ή ε π έμ β α σ η ο δ η γ ο ύ σ ε σ τ η ν

π όλ ω σ η τ ο Δ η μ οκ ρ α τ ι κ ό Λ α ϊ κ ό Κ όμ μ α . Ο Ι ν ο ν ο ύ ο δ ι ά δ οχ ο ς

τ ο υ Α τ α τ ού ρ κ κ α ι ο π ολ ι τ ι κ ό ς π ο υ ε ι σ ή γ α γ ε τ η δ η μ ο κ ρα τ ί α

σ τ η ν Τ ο υ ρκ ί α τ ο 1 9 4 6 ε ξα κ ολ ο υ θ ο ύ σ ε να

43

ε ί ν α ι επ ι κ ε φ α λ ή ς τ ο υ Δ Λ Κ κ α ι δ έ χ θη κ ε ε υ ν ο ϊ κ ά τ ο

π ρ α ξ ι κ όπ η μ α τ ω ν σ τ ρ α τ ι ω τ ι κ ώ ν . Ο Ε τ σ εβ ί τ όμ ω ς ό χ ι . Αυ τ ό ς

ε ί χ ε ε ι σ ά γ ε ι τ η ν ομ ο θ εσ ί α μ ετ ά τ ο π ρα ξ ι κ ό π η μ α τ ο υ 1 9 6 0 π ο υ

ε π έτ ρ ε π ε σ τ ο υ ς ε ρ γ ά τ ε ς ν ' α π ε ρ γ ού ν , κ α ι τ ώ ρ α έ γ ι ν ε ο π ι ο

θ ο ρ υ β ώδ η ς α ν τ ί π α λ ος τ ω ν κ υ βε ρ ν ή σ ε ω ν π ο υ δ ι ό ρ ι ζ ε ο σ τ ρ α τό ς .

Μ ε α ξ ι ο ζ ή λ ευ τ η σ τ ρ α τη γ ι κ ή ε ν ό ρ α σ η , π ρ οσ π ά θ η σ ε ν α

α ν α ν ε ώσ ε ι τ η βά σ η τ ου Δ Λ Κ δ ι ο χ ε τ εύ ο ν τ α ς ν έα ε ργ α τ ι κ ή

α γ ω ν ι σ τ ι κ ό τ η τα , π ου α π οκ α λ ύ φ θ η κ ε μ ε τη ν δ ι α δ ή λ ωσ η τ η ς

1 6 η ς Ι ο ύ ν η , κ α ι τ η ν οπ ο ί α η ά κ ρα α ρ ι σ τ ε ρ ά ε ί χ ε τ όσ ο τ ρ α γ ι κ ά

α γ ν οή σ ε ι . Π α ρ ου σ ι α ζ όμ ε ν ος ω ς η «ε λ π ί δ α τ ο υ λ α ο ύ » ,

α μ φ ι σ β ή τ η σ ε τ ο ν Ι ν ο ν ο ύ , κ α ι π ρ ο ς γ ε ν ι κ ή έκ π λ η ξη , υπ οχ ρ έω σ ε

τ ο ν γ η ρα ι ό π ολ ι τ ι κ ό να α π ο μ α κ ρ υ νθ ε ί α π ό τ ο π η δ ά λ ι ο τ ο υ

Δ Λ Κ. Α υ τ ό σ ή μ α ι ν ε π ω ; κ α ι τα δ ύ ο κ ύ ρ ι α κ όμ μ α τ α τ η ς

Τ ο υ ρ κ ί α ς α ν τ ι τ ί θ ε ν τα ι τ ώ ρα σ τ η σ υ ν ε χ ι ζ όμ ε ν η π ολ ι τ ι κ ή

ε π ι κ ρ ά τ η σ η τ ω ν σ τ ρ α τ ι ω τ ι κ ώ ν , κ α ι ό τ α ν ο σ τ ρ α τη γ ός Γκ ο υ ρλ έ ρ

α π οπ ε ι ρά θη κ ε να γ ί ν ε ι Π ρ ό εδ ρ ο ς , τ ό σ ο ο Ε τσ ε β ί τ ό σ ο κ α ι ο

Ν τ ε μ ι ρ έλ έ ν ωσ α ν τ ι ς ψ ή φ ο υς τ ο υ ς σ τη ν Ε θ ν ο σ υ ν έ λ ευ σ η γ ι α ν α

τ ο ν π α ρ ε μ π οδ ί σ ο υ ν . Ω ς α π ο τέ λ εσ μ α , έ γ ι ν α ν ν έ ε ς ε κ λ ο γ έ ς , τ ο

Δ Λ Κ έγ ι ν ε τ ο μ εγ α λ ύ τ ε ρ ο κ ό μ μ α ( μ ολ ο ν ό τ ι μ ο ι ρ α ί α τ ο υ έλ ε ι π ε

η α π όλ υ τ η π λ ε ι ο ψη φ ί α . ) κ α ι ο Ε τ σ ε β ί τ α ν έλ α β ε ω ς

π ρ ω θ υπ ο υρ γ ός σ ε σ υ ν ε ργ α σ ί α μ ε τ ο Κ όμ μ α Ε θ ν ι κ ή ς Σ ω τη ρ ί α ς .

44

Η Ανάδυση της Φασιστικής Απειλής

Α μ έ σ ω ς , τ ο κ α ί ρ ι ο ζ ή τ η μ α ή τα ν η α μ νη σ τ ί α γ ι α τ ο υ ς α γ ω ν ι σ τ ές

π ο υ φ υλ α κ ί σ τ η κ α ν σ τη δ ι ά ρκ ε ι α τ η ς σ τ ρα τ ι ω τ ι κ ή ς

μ ε σ οβ α σ ι λ ε ί α ς . Π ρ οη γ ού μ ε να , ο ι μ ε ρ ι κ έ ς χ ι λ ι ά δ ες α ν τα ρ τ ώ ν

κ ρ α τ ού σ α ν τη χ ώρ α σ τ η ν κ ά ν νη τ ω ν όπ λ ω ν , κ α ι τ ώρ α η

ε λ ε υθ ε ρ ί α τ ο υ ς έγ ι ν ε ου σ ι α σ τ ι κ ή , ό χ ι ε ξα ι τ ί α ς κ ά π ο ι α ς

π α ρα χ ώ ρη σ η ς σ τ ι ς π ε π ο ι θή σ ε ι ς τ ο υ ς , α λ λ ά ε π ε ι δ ή τ ο ζ ή τ η μ α τ η ς

α μ νη σ τ ί α ς έ φ τα σ ε ν α σ υμ β ολ ί ζ ε ι τ η ν επ ά ν ο δ ο σ τη δ η μ οκ ρα τ ί α

κ α ι τ α π ολ ι τ ι κ ά δ ι κ α ι ώ μ α τ α . Ο Ε τ σ εβ ί τ ε π έμ ε ν ε σ τ η ν

α π ελ ε υθ έ ρ ω σ η κ α ι έ ν α τ μ ή μ α τ ο υ Κ όμ μ α τ ος Σ ω τη ρ ί α ς ψή φ ι σ ε

ε ν α ν τ ί ο ν , α λ λ ά η σ υ μ β ι β α σ τ ι κ ή ν ο μ οθ ε σ ί α π ο υ π ρ ο έ κ υ ψ ε , μ ε τ η ν

ο π ο ί α ο ρ ι σ μ έ ν ο ι θ ’ α π ελ ευ θ ερ ώ ν ο ν τ α ν κ α ι ά λ λ ο ι ό χ ι , π ή γ ε σ τ ο

σ υ ν τ α γ μ α τ ι κ ό δ ι κ α σ τή ρ ι ο , π ο υ τ η β ρή κ ε ό τ ι ε υ ν ο ο ύσ ε τ ι ς

δ ι α κ ρ ί σ ε ι ς κ α ι δ ι έ τ α ξ ε τ η ν π λ ή ρη α π ελ ε υθ έ ρ ω σ η εκ ε ί ν ω ν π ο υ

ή τ α ν α κ όμ η φ υλ α κ ι σ μ έ ν ο ι γ ι α π ολ ι τ ι κ ού ς λ ό γ ου ς .

Ό τ α ν β γ ή κ α ν έ ξ ω , β ρ ή κ α ν π ο λ ύ μ ε γ α λ ύ τ ε ρη υ π ο σ τ ή ρ ι ξ η κ α ι

σ υμ π ά θ ε ι α γ ι α τη ν υπ ό θ εσ ή τ ου ς απ’ ό σ ο π ρ ι ν ν α φ υλ α κ ι σ τ ούν . Ό μ ως ,

δ υσ ο ί ω να , η ν έ α δ ι ά θ εσ η ε π α να σ τα τ ι κ ό τη τ α ς σ τ ι ς α ρ χ ές τη ς

δ εκ α ε τ ί α ς τ ο υ '7 0 δ ε ν μ ο ν οπ ω λ ή θ η κ ε α π ό τη ν α ρ ι σ τ ερ ά . Η α ν ά γ κ η

τ ο υ Ε τ σ ε β ί τ ν α σ υμ μ α χ ή σ ε ι μ ε τ ο Κ ό μ μ α Ε θ ν ι κ ή ς Σ ω τη ρ ί α ς ή τ α ν ε ν -

δ ε ι κ τ ι κ ή ως π ρ ος τη ν π λ ε υ ρά α υ τ ή . Ό χ ι μ ό ν ο α υ τ ο ί ο ι ι σ λ α μ ι κ ο ί

π α ρα δ ο σ ι ο κ ρά τ ε ς ε ί χ α ν σ η μ α ν τ ι κ ά κ ο ι ν οβ ο υλ ε υ τ ι κ ά κ α ι λ α ϊ κ ά

ο φ έ λ η , α λ λ ά επ ί σ η ς κ α ι τ ο φα σ ι σ τ ι κ ό

45

Κ ό μ μ α τ η ς Ε θ ν ι κ ή ς Δ ρ ά σ η ς . Ή τ α ν η θ ε α μ α τ ι κ ή α νά π τυ ξ η τ η ς

π α ρα σ τ ρα τ ι ω τ ι κ ή ς π ρ όκ λ η σ η ς α π ό τ η ν ά κ ρ α δ ε ξ ι ά π ου θ α

ε ξ α ν ά γ κ α ζ ε τ ε λ ι κ ά τ η ν επ α να σ τ α τ ι κ ή α ρ ι σ τ ε ρ ά σ ε έ ν α ν δ ε ύ τε ρ ο

κ ύκ λ ο έ ν οπ λ η ς π ά λ η ς .

Τ ο 1 9 7 4 , α μ έσ ω ς μ ε τά τη ν α μ νη σ τ ί α , η ελ λ η ν ι κ ή χ ο ύ ν τ α

α π οπ ε ι ρά θη κ ε ν α π ρ οσ α ρ τή σ ε ι τ η ν Κ ύπ ρ ο κ α ι ό τα ν η β ρ ε τα ν ι κ ή

κ υβ έ ρ ν η σ η τ ω ν Ε ργ α τ ι κ ώ ν α ρν ή θ η κ ε ν α επ έμ β ε ι , ο τ ο υ ρκ ι κ ό ς

σ τ ρ α τ ός ε ι σ έ βα λ ε μ ε τ ι ς δ ι α τα γ ές τ ο ν Ε τ σ ε β ί τ . Ο «ή ρ ω α ς τ ο υ

λ α ού » έ γ ι ν ε κ α ι ε θ ν ι κ ός ή ρ ωα ς . Σ τ ο σ ύ ν ο λ ό τ η ς , η α ρ ι σ τε ρ ά

σ υμ π ε ρ ι φ έ ρ θη κ ε α ξ ι έ π α ι να κ α ι α π έκ ρ ο υσ ε τ ο υς σ ο β ι ν ι σ τ ι κ ο ύ ς

π α νη γ υ ρ ι σ μ ού ς τη ς σ τ ρα τ ι ω τ ι κ ή ς ε π ι τ υχ ί α ς . Σ τ η ν κ υ β έ ρ νη σ η

ω σ τ ό σ ο , ο Ε ρ μ π α κ ά ν , επ ι κ ε φ α λ ή ς τ ο υ Κ ό μ μ α τ ο ς Ε θ ν ι κ ή ς

Σ ω τη ρ ί α ς , π ρ ο σ π ά θη σ ε να π ά ρ ε ι τ ο μ ε ρ ί δ ι ό τ ου α π ό τ η δ όξ α ,

κ α ι ο Ετ σ εβ ί τ α ι σ θα ν ό τ α ν ν α π ε ρ ι ο ρ ί ζ ε τα ι ολ ο έ ν α κ α ι

π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ ο α π ό τ ο ν σ υ ν α σ π ι σ μ ό τ ου . Έ κ α ν ε τ ότ ε έ ν α

α π ο φα σ ι σ τ ι κ ό λ ά θ ο ς . Θ εω ρ ώ ντ α ς δ εδ ομ έ ν ο ό τ ι η φή μ η τ ου θ α

τ ο υ ε π έ τ ρ επ ε τ ώ ρα ν α θ ρ ι α μ β εύ σ ε ι , π ρ ο σ π ά θ η σ ε ν α κ υ β ε ρ νή σ ε ι

μ ό ν ο ς μ ε τ η β οή θ ε ι α π ρ οκ ή ρυ ξ η ς εκ λ ο γ ώ ν , π ο υ α σ φα λ ώ ς θ α

τ ο ν έ φ ε ρ ν α ν σ τη ν εξ ο υ σ ί α μ ε α π ό λ υ τη π λ ε ι ο ψη φ ί α τη ν επ ο χ ή

ε κ ε ί νη . Ω σ τ ό σ ο , τ ο Σ ύ ν τα γ μ α α π α γ ό ρ ευ ε τ η ν π ρ οκ ή ρ υξ η

π ρ ό ω ρ ω ν εκ λ ο γ ώ ν χ ω ρ ί ς τ η ν α π όλ υ τη ψ η φ ο φ ο ρ ί α τ η ς

Ε θ ν ο σ υ ν έλ ε υσ η ς . Η «δ η μ ο κ ρ α τ ι κ ή » α υ τή ε π ι ν όη σ η έ γ ι ν ε

μ π ού μ ερ α νγ κ : σ τ έ ρη σ ε α π ό τ ο ν Ε τ σ ε β ί τ τ η ν ε ξ ο υσ ί α ν α

δ ι α λ ύσ ε ι τη Β ουλ ή κ α ι να π ά ρ ε ι τ η ν ε ν τ ολ ή ν α κ υβ ε ρ ν ή σ ε ι

μ ό ν ο ς - τ ο υ . Μ ή τ ε ο Ν τ ε μ ι ρ έλ μ ή τ ε τα μ ι κ ρ ό τε ρ α κ ό μ μ α τ α θ α

ψ ή φ ι ζ α ν γ ι α τ ο ν εα υ τ ό τ ο υς ν α β ρ ε θ ο ύ ν εκ τ ό ς Β ο υλ ή ς , κ α ι

α ρ ν ή θη κ α ν να υπ ο σ τη ρ ί ξ ο υ ν τ ι ς εκ λ ο γ ές . Α π ε να ν τ ί α ς , κ ά τ ω

α π ό τ η ν επ ι δ έ ξ ι α κ α θ οδ ή γ η σ η τ ο υ Ν τ ε μ ι ρ έλ , π ή ρ ε τ η ν ε ξ ο υσ ί α

έ ν α ς δ ε ξ ι ό ς σ υ να σ π ι σ μ ό ς τ ου Κ ό μ μ α τ ος Δ ι κ α ι οσ ύ ν η ς . Δ ρ ά σ η ς

κ α ι Σ ω τη ρ ί α ς .

Τ ο π λ ή γ μ α γ ι α τη ν Τ ο υ ρκ ί α , ή τα ν κ α τ α σ τ ρ ο φ ι κ ό κ α ι θ '

α π οδ ε ι χ θ ε ί δ ι α ρκ έ ς . Η δ ε ξ ι ά δ ε ν π ή ρ ε α π λ ώ ς τη ν

46

ε ξ ο υ σ ί α , λ εη λ ά τη σ ε τ ο κ ρ ά τ ος . Ο ι θ έσ ε ι ς σ τ η γ ρ α φ ε ι ο κ ρ α τ ί α

μ ο ι ρά σ τη κ α ν , ε ν ώ η ο ι κ ο ν ο μ ί α έ π εσ ε σ ε κ α τ ά σ τα σ η

π λ η θ ω ρ ι σ μ ού α π ό έ ν α ψ ευ δ ομ π ο ύμ χ ρ η μ α τ οδ ο τη μ έ ν ο μ ε

τ ε ρ ά σ τ ι ο κ α ι α ν εύ θ υ ν ο ε ξ ωτ ε ρ ι κ ό δ α ν ε ι σ μ ό . Ε κ ε ί ν ο ι π ο υ

κ υ ρ ί ω ς κ έ ρδ ι σ α ν α π ό τη ν επ ί σ η μ η α υ τ ή π ε ι ρ α τ ε ί α ή τα ν ο ι

φ α σ ί σ τ ες , π ο υ ο ι « Κ ο μ ά ν τ ος Γ κ ρ ί ζ ο ι Λ ύκ ο ι » τ ο υ ς α π έ κ τη σ α ν

τ ώ ρ α κ ρ α τ ι κ ή π ρ ο σ τ α σ ί α κ α ι ε π ί σ η μ η α ργ ομ ι σ θ ί α . Η σ υ ν έ π ε ι α

ή τ α ν μ ι α β ί α ι η π όλ ωσ η α νά μ ε σ α σ τ η ν α ρ ι σ τ ε ρά κ α ι τ η ν ά κ ρ α

δ ε ξ ι ά , μ ε τ ο ν Ε τ σ εβ ί τ α β οή θ η τ ο σ τ η ν α ν τ ι π ολ ί τ ε υ σ η . Τ ο λ ά θ ο ς

π ο υ έ κ α ν ε φ α ι ν ό τ α ν α κ α τ α ν ό η τ ο , α λ λ ά τ ώ ρ α ε ί να ι σ α φ ές . Τ ο

λ ά θ ο ς τ ο υ τ ότ ε κ α ι σ τ η σ υ ν έ χ ε ι α ή τα ν ν α σ τ η ρ ι χ θ ε ί σ τ ο ν ε α υ τ ό

τ ο υ σ ε μ ι α π ε ρ ί οδ ο π ου η Τ ο υρ κ ί α δ ε ν χ ρ ε ι α ζ ό τα ν π ι α σ ωτ ή ρ α .

Α ν υ π ή ρ χ ε μ ι α π ολ ι τ ι κ ή η γ εσ ί α π ου ν α ή τ α ν ι κ α νή ν α α ν τλ ή σ ε ι

τ ο ν δ υ να μ ι σ μ ό τη ς ε ργ α τ ι κ ή ς μ α χ η τ ι κ ό τ η τα ς , η χ ώ ρ α θ α

μ π ο ρ ού σ ε ν α γ λ ύ τ ω ν ε τη δ εκ α ε τ ί α π ου α κ ολ ο ύθ η σ ε μ ε τ η ν

α ν ο δ ι κ ή τη ς κ α μ π ύ λ η β ί α ς κ α ι π ολ ι τ ι κ ή ς τ ρ ομ ο κ ρα τ ί α ς . Αλ λ ά η

π α ρ ου σ ί α τ ω ν φ α σ ι σ τ ώ ν κ α ι η ο λ ο έ ν α κ α ι π ε ρ ι σ σ ό τε ρ ο

α π ο τ ελ εσ μ α τ ι κ ή τ ο π οθ έ τ η σ ή τ ο υ ς σ τ ο ε κ π α ι δ ε υ τ ι κ ό σ ύ σ τη μ α ,

σ τ η ν τ οπ ι κ ή δ ι ο ί κ η σ η κ α ι σ τ ον σ τ ρ α τ ό , έ ρ ι ξ ε τ η ν α ρ ι σ τ ε ρά σ ε

μ ι α κυρίαρχα αμυντική, αλλά αναγκαστικά μαχητική ένοπλη πάλη. Κ ά τ ω α π ό

α υ τ έ ς τ ι ς σ υ ν θή κ ε ς ή τα ν α δ ύ να τ ο να α π α λ λ α γ ε ί α π ό τ η ν

κ λ η ρ ο ν ομ ι ά τ ο υ φ οκ ο ϊ σ μ ο ύ κ α ι ν α κ ά ν ε ι μ ι α ν έ α π ολ ι τ ι κ ή

ε κ κ ί ν η σ η .

47

III. Η Ανατομία της Αριστεράς στη δεκαετία του

1970

Η Ανεξάρτητη Αριστερά

Μ ε ε ξ ω φ ρ ε ν ι κ ό α ρ ι θ μ ό ε νσ α ρκ ώ σ εω ν , ο μ α ο ϊ σ μ ό ς φά ν η κ ε ν α

ε ί ν α ι τ ο κ υ ρ ί α ρ χ ο ρ ε ύμ α σ τ ο υς κ όλ π ο υ ς τη ς μ ετ ά τ η ν α μ νη σ τ ί α

α ρ ι σ τ ε ρ ά ς , κ α θ ώ ς όχ ι λ ι γ ό τ ερε ς α π ό π έ ν τ ε σ η μ α ν τ ι κ ές σ έχ τ ε ς

α ν τ ι μ ά χ ο ν τ α ν μ ε τα ξ ύ τ ο υς γ ι α τ ο τ ο π ι κ ό π ρ ο ν ό μ ι ο τ η ς

Π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ή ς Επ α νά σ τα σ η ς . Ε ί ν α ι ε ν δ ε ι κ τ ι κ ό ω σ τ όσ ο , ό τ ι ο ι

δ υ ο μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ες ο ρ γ α ν ώ σ ε ι ς τ η ς τ ο υ ρκ ι κ ή ς α ρ ι σ τ ε ρ ά ς - κ α ι

π ρ ό κ ε ι τα ι γ ι α εκ ε ί ν ε ς π ο υ ή τα ν σ τ ε ν ό τ ε ρα σ υ ν δ εδ εμ έ ν ε ς μ ε τ ο

α ρ χ ι κ ό , π ρ ομ α ο ϊ κ ό κ ί ν η μ α τ η ς έ ν οπ λ η ς π ά λ η ς τ η ς ΕΔ Ε -

α π έμ ε ι να ν α ν εξ ά ρ τ η τ ες α π ό τ ο ν π όλ ο τη ς σ ι ν ο φ ι λ ί α ς . Η

σ υ ν ε χ ι ζ όμ ε ν η ζ ω τ ι κ ό τ η τ α τ ου κ ο υ βα ν ι κ ο ύ «μ ο ν τ έλ ο υ » σ τ ι ς

α ρ χ ές τ η ς δ ε κ α ε τ ί α ς τ ο υ 1 9 7 0 π α ρ εμ π ό δ ι σ ε τ η σ υ νθ η κ ολ όγ η σ ή -

τ ο υ ς μ ε μ ι α α π ό τ ι ς δ υ ο κ ύ ρ ι ες π α ρ α λ λ α γ ές τ ο υ μ α ο ϊ σ μ ο ύ ( δ η λ .

τ ο ν φ ο ρ μ α λ ι σ τ ι κ ό ρ ι ζ οσ π α σ τ ι σ μ ό τ ου Λ ι ν Π ι ά ο ή τη ν π α ν ο ύρ γ α

δ ι π λ οπ ρ ο σ ωπ ί α τ ου Τσ ο υ Ε ν Λ ά ι - π ου κ α ι ο ι δ υ ο τ ο υς ε ί χ α ν

π ρ ο μ ετ ω π ί δ α τ ο κ ε φ ά λ ι τ ο υ Μ ε γ ά λ ο υ Τ ι μ ο ν ι έρ η ) . Γ ι α τ α δ ύ ο

α υ τ ά μ η μ α ο ϊ κ ά ρ εύ μ α τ α , ο Μ α χ ί ρ Τσ α γ ι ά ν ή τ α ν τ ο μ υ θ ι κ ό

π ρ ό σ ωπ ο , κ α ι η μ ε γ ά λ η π λ ε ι ο ψ η φ ί α τ ω ν φ ο ι τη τ ώ ν π ου 'χ α ν

γ ί ν ε ι σ ο σ ι α λ ι σ τ ές τ η ν π ε ρ ί οδ ο τ η ς σ τ ρα τ ι ω τ ι κ ή ς κ υ ρ ι α ρχ ί α ς ,

έ γ ι να ν κ ά τ ω α π ό τη μ α γ ε ί α τ ου μ ύ θ ο υ τ ο υ . Μ ετ ά τη ν α μ νη σ τ ί α

ω σ τ ό σ ο , ο ι οπ α δ ο ί τ ο υ Τ σ α γ ι ά ν π έ ρα σ α ν μ ι α δ ι π λ ή κ ρ ί σ η

κ α θ οδ ή γ η σ η ς κ α ι σ τ ρα τ η γ ι κ ή ς . Η κ ρ ί σ η α υ τή π ή γ α ζ ε α π ό τ η

σ χ εδ ό ν ολ οκ λ η ρ ω τ ι κ ή α ν τ ί φ α σ η α ν ά μ ε σ α σ τ ι ς σ τ ά σ ε ι ς

49

τ ω ν δ ο κ ι μ α σ μ έ ν ω ν μ ελ ώ ν , π ο υ ε ί χ α ν γ ί ν ε ι ε χ θ ρ ι κ ά α π έ ν α ν τ ι

σ τ ο ν α υ τ οχ ε ι ρ ι α κ ό τ υχ ο δ ι ωκ τ ι σ μ ό τ ω ν π ρά ξ ε ω ν τ ο υ Τσ α γ ι ά ν ,

κ α ι σ τ ο ν α π λ ο ϊ κ ό ε ν θ ου σ ι α σ μ ό τ ω ν ν ε ώ τ ε ρω ν α γ ω ν ι σ τώ ν έξ ω

α π ό τη φ υλ α κ ή , π ο υ ε ξα κ ολ ού θ η σ α ν ν α θ εω ρ ο ύ ν ε ί δ ωλ ο το ν

Τ σ α γ ι ά ν . Μ ε τ ά α π ό μ ι α π ε ρ ί ο δ ο τ α λ α ντ ώ σ ε ω ν κ α ι σ ύγ χ υ σ η ς ,

α ν α δ ύ θη κ α ν δ ύ ο κ ύ ρ ι ε ς γ ρ α μ μ έ ς . Ο ρ ι σ μ έ ν ο ι η γ έ τ ε ς

α ν τ α π οκ ρ ί θη κ α ν σ τ ο ν ε ν θ ου σ ι α σ μ ό τ η ς ν ε ώ τ ε ρ η ς γ ε ν ι ά ς κ ι έ τ σ ι

ο ι κ ε ι ο π ο ι ή θ η κ α ν τ ο μ ε γ α λ ύ τ ερ ο μ έ ρ ος τ ο υ δ υ ν α μ ι κ ο ύ α υ το ύ .

Ά λ λ ο ι , π ο υ επ έκ ρ ι να ν ρ η τά τ ο ν Τ σ α γ ι ά ν , ί δ ρυ σ α ν μ ι α

μ ι κ ρ ό τ ε ρη ο μ ά δ α γ νω σ τή μ έσ ω τ η ς ε φη μ ε ρ ί δ α ς τ η ς ω ς Ku r t u lu s

( Α π ελ ε υθ έ ρ ωσ η ) .

Αμέσως μετά τη διάσπαση φ ά ν η κ ε σάμπως η Kurtulus, π α ρά τ ο μ ι κ ρ ότ ε ρο

μ έ γ εθ ό ς τη ς , ν α ε ί χ ε τη ν κ α λ ύ τ ε ρ η ε υκ α ι ρ ί α ν α π ε ρ α τ ώ σ ε ι τ η

θ ε ω ρ η τ ι κ ή κ α ι π ρ α κ τ ι κ ή α να ν έ ω σ η . Κα θ ώς ο ι η γ έ τ ες τ η ς

α π ομ α κ ρύ ν θ η κ α ν α π ό τ ο ν τυ χ ο δ ι ωκ τ ι σ μ ό τ ου Τσ α γ ι ά ν , φά νη κ ε

ν α α να κ α λ ύπ τ ου ν εκ ν έ ου μ ι α π ι ο ο ρ θ όδ οξ η κ α ι π ε ι θα ρ χ η μ έ ν η

μ α ρξ ι σ τ ι κ ή π ολ ι τ ι κ ή . Σ τ ο μ ετ α ξ ύ , η μ ε γ α λ ύ τ ε ρη ομ ά δ α , π ο υ

τ ε λ ι κ ά α π οκ λ ή θη κ ε D e vr i m c i - Υ ό λ ( Επ α ν α σ τ α τ ι κ ό ς Δ ρ ό μ ο ς )

κ α ι ε ί χ ε α ρ χ ι κ ά α σ π α σ τ ε ί τ ι ς δ ι α τ υπ ώσ ε ι ς τ ο υ Τ σ α γ ι ά ν μ ' έ ν α ν

δ ο γ μ α τ ι κ ό τ ρ ό π ο δ ι α τ ή ρη σ ε τ η χ α λ α ρ ή ομ ο σ π ο ν δ ι α κ ή , δ ο μ ή

π ο υ χ α ρα κ τ ή ρ ι ζ ε τη ν π ρ ογ ε νέ σ τ ε ρ η κ α ι δ ύ σ μ ο ι ρη De v - G e n g .

Π α ρ ά δ ο ξα , κ α θ ώς ο ι π ι ο υπ εύ θ υ ν ο ι η γ έ τ ε ς τ η ς De v r i m c i Υ o l

ά ρ χ ι σ α ν ν α α ν τα π οκ ρ ί ν ο ν τ α ι σ τ η ν α δ υ να μ ί α ε φ α ρμ ογ ή ς τ ο υ

π ι σ τ ε ύ ω τ ο υς κ α ι σ τ ι ς σ ύμ φ υτ ε ς σ τη ρ ε υ σ τή - τ ο υ ς ο ρ γ α ν ω τ ι κ ή

μ ο ρ φή ε ν τά σ ε ι ς , έγ ι να ν σ τ α δ ι α κ ά π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ ο ι α ν ο ι χ τ ο ί σ τ η

σ ύ γ χ ρ ο νη μ α ρ ξ ι σ τ ι κ ή σ κ έ ψη , ε ν ώ η Ku r t u lu s ο λ ο έ να κ α ι

π ε ρ ι σ σ ό τ ερ ο τ ε λ μ ά τ ω ν ε σ τη ν ο ρ θ ο δ ο ξ ί α κ α ι α π έ τυ χ ε ν α

σ τ η ρ ί ξ ε ι τ η ν α ρ χ ι κ ή κ ρ ι τ ι κ ή τ η ς σ τ ά σ η . Ο σ τ α λ ι ν ι σ μ ός γ ι α

π α ρά δ ε ι γ μ α , μ ολ ο ν ό τ ι κ ο ι ν ός κ α ι σ η ς δ υ ο ο μ ά δ ε ς , ε ί χ ε μ ι α

π ολ ύ π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ ο δ η λ η τη ρ ι ώδ η επ ί π τ ωσ η σ τ η ν εξ έ λ ι ξη τη ς

K u r t u lu s , π ο υ υ ι ο θ έ τη σ ε τ ο ν λ ε ν ι ν ι σ μ ό μ έσ α α π ό τη ν

50

«α υ θ ε ν τ ί α » τ ω ν έ ρ γ ω ν τ ο υ Σ τά λ ι ν . Α υ τ ό σ υ ν τ έλ εσ ε σ τ ο ν α γ ί νε ι

η Ku r t u lu s , ι κ α ν ό τ ε ρη γ ρ α φ ε ι ο κ ρ α τ ι κ ά , α λ λ ά έ κ α ν ε φ τ ωχ ό τε ρ η

τ η ν εσ ω τ ε ρ ι κ ή ζ ωή τη ς , κ α ι σ τ η ν κ ο ρύ φ ωσ ή τ η ς σ τ α τ έλ η τ η ς

δ εκ α ε τ ί α ς τ ο υ '7 0 , η «θ ε ω ρ η τ ι κ ή » μ η ν ι α ί α έκ δ ο σ η τ η ς Ku r t u lu s

π ο υλ ο ύσ ε μ έ χ ρ ι 1 2 . 0 0 0 α ν τ ί τ υ π α , ε ν ώ η ε βδ ομ α δ ι α ί α - τ η ς ε ί χ ε

ί σ ως τη δ ι π λ ή κ υ κ λ ο φ ορ ί α . Η δ εκ α π ε νθ ή μ ε ρη έκ δ οσ η τ η ς

D e v r i m c i - Y o l α ν τ ί θ ε τα , έ φ τ α σ ε κ ά π ο τ ε ν α π ο υλ ά ε ι 1 0 0 . 0 0 0

α ν τ ί τ υπ α . Ε π ι π λ έ ο ν , η δ εύτ ε ρ η ο ργ ά ν ωσ η ( όπ ως έχ ου μ ε

σ η μ ε ι ώσ ε ι σ τη ν π ε ρ ί π τω σ η τη ς π ε ρ ί φη μ η ς σ υγ κ έ ν τ ρ ωσ η ς σ τ ο

Τ α ξ ί μ ) μ π ο ρ ού σ ε ν α κ ι ν η τ οπ ο ι ε ί π ολ ύ π ι ο π λ α τ ε ι ά υπ ο σ τή ρ ι ξη

σ τ η ν Κ ω ν - π ολ η κ α ι ε ί χ ε έ να σ η μ α ν τ ι κ ό ο ρ γ α ν ω τ ι κ ό δ ί κ τ υ ο σ '

ο λ όκ λ η ρη τ η ν Α ν α τ ολ ί α7.

Ω σ τ όσ ο , π α ρ ά τ ι ς σ η μ α ν τ ι κ ές α υ τ έ ς δ ι ά φ ο ρ ες , η K u r t u lu s κ α ι

η D e vr i m c i - Y o l ( μ α ζ ί μ ε ο ρ ι σ μ έ ν ε ς μ ι κ ρ ότ ε ρ ε ς ομ ά δ ες κ ι έν α ν

μ ε γ ά λ ο α ρ ι θμ ό μ η ο ρ γ α ν ωμ έν ω ν α τ ό μ ω ν) ε ξα κ ολ ου θ ο ύσ α ν ν '

α π ο τ ελ ού ν τ η ν «τ ρ ί τ η δ ύ ν α μ η » τ η ς τ ο υ ρ κ ι κ ή ς α ρ ι σ τ ε ρά ς , χ ω ρ ί ς

α φ ο σ ί ω σ η σ ε κ α μ ι ά ε π ί σ η μ η ι δ ε ολ ο γ ί α δ ο κ ι μ α σ μ έ νη σ α ν τ έ τ ο ι α .

Ο σ υ ν ολ ι κ ό ς δ υ να μ ι σ μ ός α υ τή ς τ η ς μ εγ ά λ η ς , ε ν ε ργ ή ς κ α ι s u i

g e n e r i s α ρ ι σ τ ε ρ ά ς ε ί ν α ι φ α ν ερ ό ς : α ν τ ι π ρ ο σ ώ π ευ ε τ ο κ λ ε ι δ ί γ ι α

μ ι α μ ε ί ζ ο ν α ρή ξη π ο υ θα μ π ο ρ ού σ ε , κ ά τ ω α π ό ο ρ ι σ μ έ ν ε ς

σ υ ν θή κ ες , ν α οδ η γ ή σ ε ι ( κ ι α κ ό μ η μ π ο ρ ε ί ) π ρ ος τη σ υ γ κ ρ ό τη σ η

ε ν ό ς ν έ ο υ μ α ζ ι κ ο ύ σ οσ ι α λ ι σ τ ι κ ού κ ό μ μ α τ ο ς μ ε δ η μ ο κ ρα τ ι κ ές

μ ο ρ φ έ ς κ α ι ν α κ α τα ν ο ή σ ε ι τ η μ ο ν α δ ι κ ό τη τα τ ο υ τ ο υ ρκ ι κ ού

κ ο ι ν ω ν ι κ ού σ χ η μ α τ ι σ μ ο ύ . Ί σ ως τ ο σ η μ α ν τ ι κ ό τ ε ρ ο ( κ α ι

δ υσ κ ολ ό τ ερ ο ) ζή τ η μ α σ τ ο ά ρ θρ ο α υ τ ό ν α ε ί ν α ι α κ ρ ι β ώ ς γ ι α τ ί η

ρ ή ξη α υ τή δ ε ν σ υ ν έβ η π οτ έ κ α ι γ ι α τ ί ο ι «α ν ε ξ ά ρ τ η τ ε ς »

δ υ νά μ ε ι ς τη ς τ ο υ ρκ ι κ ή ς α ρ ι σ τ ε ρ ά ς π α ρ έ μ ε ι ν α ν π α γ ι δ ε υμ έ ν ε ς

σ τ ο π ε δ ί ο τη ς σ εχ τ α ρ ι σ τ ι κ ή ς π ολ ι τ ι κ ή ς , α ν ά μ εσ α σ τ ο υ ς

μ α ο ϊ κ ού ς α π ό τη μ ι α μ ε ρ ι ά , κ α ι σ ε κ ε ί ν ο υς π ο υ σ τ η ν Τ ο υρ κ ί α

ε ί ν α ι γ ν ω σ τ ο ί ω ς «σ ο β ι ε τ ι κ ο ί » , α π ό τη ν ά λ λ η .

51

Οι Μαοϊκοί

Η σ η μ α ντ ι κ ό τ ε ρ η μ α ο ϊ κ ή ομ ά δ α , όπ ω ς εξ η γ ή θ η κ ε π ρ ο η γ ο ύμ εν α ,

π ρ ο έ κ υ ψ ε α π ό τ η δ ι ά σ π α σ η τ ου P D A σ τ ο κ ί νη μ α τη ς ΕΔ Ε, π ο υ

έ γ ι ν ε κ ι ν εζ ό φ ι λ η α ρκ ε τά π ρ ι ν α π ό τ ο π ρα ξ ι κ όπ η μ α τ ου 1 9 7 1 .

Α ρ χ ι κ ά α π ο κ α λ ο ύμ ε ν ο «π α ν επ ι σ τ η μ ι α κ ο ί μ α ο ϊ κ ο ί » , τ ο P D A

δ ι έθ ε τ ε έ ν α τ α λ α ν τ ο ύ χ ο π υ ρ ή ν α δ ι α ν ο ου μ έ νω ν τ η ς μ ε σ α ί α ς

τ ά ξη ς κ α ι ή τ α ν ι κ α ν ό ν α ε κ δ ί δ ε ι μ ι α ν ι δ ι α ί τ ε ρ α επ ι τυ χ ή

η μ ε ρή σ ι α ε φη μ ε ρ ί δ α , τη ν A yd i n l i k . Ε ι δ ι κ ό σ τη μ α ο ϊ κ ή

ε π ι χ ε ι ρη μ α τ ολ ογ ί α κ α ι σ τη ν τ ε λ ε τ ο υ ργ ι κ ή α υ τ οκ ρ ι τ ι κ ή , τ ο P D A

μ π ο ρ ού σ ε ν α τ α βγ ά λ ε ι π έ ρ α σ τ ο β α σ α ν ι σ τ ι κ ό μ ο ν οπ ά τ ι τ η ς

σ ι ν ό φ ι λ η ς ο ρ θ ο δ οξ ί α ς , α κ ο λ ου θ ώ ν τ α ς τ η γ ρα μ μ ή τ ο υ Π ε κ ί ν ο υ

μ έ σ α α π ό τ ι ς δ ι ά φ ο ρ ες α ι φ ν ί δ ι ε ς α λ λ α γ ές - τ η ς σ ε κ α τ εύ θ υν σ η

κ α ι έμ φα σ η . Σ ε ο ρ ι σ μ έ ν ο β α θ μ ό , ο μ α ο ϊ σ μ ός τ ο υ P D A ε ί χ ε

ε π ί σ η ς κ ά π ο ι ο π λ ε ο ν έκ τη μ α α π ό τ ο ν σ υ ν τ ο ν ι σ μ ό τ ο υ μ ε τ η ν

α ν τ ι ρ ωσ σ ι κ ή π ρ ο π α γ ά νδ α κ α ι τ ι ς ε θ ν ι κ ι σ τ ι κ έ ς π α ρ α δ όσ ε ι ς σ τ η ν

Τ ο υ ρ κ ί α . Μ ε δ εδ ομ έ ν α τη ν ευ σ υ ν ε ί δ η τη ο ρ θ οδ ο ξ ί α τ ου P D A

κ α ι τ ο ν π ε τ υ χ η μ έ ν ο μ α ζ ι κ ό τ ύ π ο , ο ι ά λ λ ε ς μ α ο ϊ κ ές σ έ χ τ ε ς

έ π ρ ε π ε να τ ο ν α μ φι σ β η τή σ ου ν σ ε ά λ λ ο π ε δ ί ο . Ο π ολ ι τ ι κ ό ς

α ν τ α γ ω ν ι σ μ ό ς σ τ η ν Τ ο υ ρκ ί α μ ε ρ ι κ ές φ ο ρ έ ς μ ο ι ά ζ ε ι μ ε

α θλ η τ ι κ ό · ο μ ό ν ο ς τ ρ ό π ος γ ι α ν α α ι φ ν ι δ ι ά σ ε ι κ α ν ε ί ς μ ι α ά λ λ η

ο μ ά δ α ε ί να ι να π ά ρ ε ι δ ι α φ ο ρε τ ι κ ό μ ο ν οπ ά τ ι , κ α ι η α δ υ ν α μ ί α

τ η ς A yd i n l i k ή τ α ν η «α γ ω ν ι σ τ ι κ ότ η τα » . Μ ε τά α π ό τ ο

σ τ ρ α τ ι ω τ ι κ ό π ρα ξ ι κ ό π η μ α , ά λ λ ο ι μ α ο ϊ κ ο ί α π οπ ε ι ρά θη κ α ν ν α

υ π ε ρ φα λ α γ γ ί σ ο υ ν τη ν κ α θ οδ ή γ η σ η τη ς A yd i n l i k εκ δ ί δ ο ντ α ς

ο ρ μ η τ ι κ έ ς

52

κ α ι α ν ώ ρ ι μ ε ς εκ κ λ ή σ ε ι ς γ ι α λ α ϊ κ ή ε ξ έγ ε ρ σ η . Κ υκ λ ο φ ο ρ ο ύσ α ν

μ ι α π α ρ ά ν ομ η ε φ η μ ε ρ ί δ α π ου π ρ ο σ κ α λ ού σ ε τ ου ς α ν α γ ν ώ σ τε ς ,

σ χ εδ ό ν μ ε κ ο υπ ό ν ι α , να ε ν τ α χ θ ού ν σ τ ο ν «λ α ϊ κ ό π όλ ε μ ο » . Ο

τ ό π ο ς κ α ι ο χ ρ ό ν ος τ ου «π ολ έμ ο υ » α υ τ ού ή τ α ν μ ά λ λ ο ν α σ α φή ς ·

ω σ τ ό σ ο , α νά μ εσ α σ ε ο ρ ι σ μ έ νο υ ς α γ ρ ό τ ε ς κ α ι σ τ ι ς κ ο υ ρδ ι κ έ ς

π ε ρ ι οχ έ ς η έκ κ λ η σ η π ά ρθ η κ ε σ τα σ οβ α ρά . Έ ν α ς α γ ω ν ι σ τ ή ς

σ κ έ φθ η κ ε π ω ς ε ί χ ε α ρκ ε τ ά π υ ρ ο μ α χ ι κ ά γ ι α να μ ε τ α δ ώσ ε ι τ ο ν

σ π ι ν θή ρ α , κ α ι α υ τ ό ή τα ν η α π α ρ χ ή τ ο υ Τ Ι Κ Κ Ο ή Τ Κ Κ - Μ Λ , μ ι α

σ τ ε ν ο κ έφ α λ η ο μ ά δ α π ο υ θ ε ωρ ε ί σ π ο υδ α ί α τη «σ θ ε ν α ρ ό τη τά » -

τ η ς . Σ τ ο μ ετ α ξύ , μ ι α ά λ λ η μ α ο ϊ κ ή ο μ ά δ α π ου α ν τ α γ ω ν ί ζ ον τ α ν

τ η ν A yd i n l i k μ ε τ ο ν α ε ί να ι μ ι α μ α χ η τ ι κ ή , ε ί ν α ι η Η Κ, η ομ ά δ α

τ η ς Λ α ϊ κ ή ς Α π ελ ε υθ έ ρ ωσ η ς , π ο υ π ρ οκ ά λ ε σ ε τ η ν

π ρ ω τ ομ α γ ι ά τ ι κ η κ α τ α σ τ ρ ο φή σ τ η ν Πλ α τ ε ί α Τα ξ ί μ , π ο υ

π ε ρ ι γ ρ ά φ η κ ε σ τ ι ς α ρ χ ές τ ο υ ά ρ θ ρ ου . Μ ε τα σ τρ α μ μ έ νη σ τ ο ν

«μ α ο ϊ σ μ ό » μ ε τ ά α π ό τ η ν α μ ν η σ τ ί α κ α ι α ν τ ι π ρ οσ ωπ ε ύ ο ν τα ς τ ο ν

κ ύ ρ ι ο όγ κ ο τ ο υ α ν τα ρ τ ι κ ο ύ κ ι νή μ α τ ος τ ο υ Απ ε λ ευ θ ε ρ ω τ ι κ ο ύ

Σ τ ρα τ ο ύ , η Η Κ έ γ ι ν ε π ρ ό σ κ α ι ρ α η μ εγ α λ ύτ ε ρ η α π ό τ ι ς φ ι λ ι κ έ ς

π ρ ο ς τ ο Π εκ ί ν ο ο μ ά δ ε ς . Ω σ τό σ ο , τ ο β ρ ή κ ε π ολ ύ ά χ α ρ ο κ α ι

α π εχ θ ές ν α α κ ολ ο υθ ε ί τ η ν κ ι νέ ζ ι κ η η γ ε σ ί α π ου υπ οσ τ ή ρ ι ζ ε τ ο ν

Π ι ν ο σ έ τ , τ ο ν Χ ό λ ντ ε ν Ρ ομ π έ ρτ ο κ λ π . Ό μ ω ς , ό τα ν π ρ οσ π ά θη σ ε

ν α π α ρ α κ ά μ ψ ε ι τ όσ ο σ τ ε νά χ ω ρα ζη τ ή μ α τ α , δ έ χ θ η κ ε τ η ν

ε π ί θ εσ η τ η ς A yd i n l i k γ ι α τ ο ό τ ι δ ε ν ή τα ν σ υ ν ε π ή ς σ τ ο

μ α ο ϊ σ μ ό . Έ τσ ι , α ν α κ ο υφ ί σ τ η κ ε ό τ α ν η ρ ή ξ η μ ε τη ν Α λ βα ν ί α

τ η ς επ έ τ ρ ε ψ ε ν ’ α κ ολ ο υθ ή σ ε ι τ ο ν Χ ό τ ζ α κ α ι να ε γ κ α τ α λ ε ί ψ ε ι

τ η ν ε π ί σ η μ η κ ι ν έζ ι κ η π ολ ι τ ι κ ή . Ο μ α ο ϊ σ μ ό ς ή τ α ν έ ν α

α τ α ί ρ ι α σ τ ο κ ο σ τ ο ύμ ι γ ι α τ ο υ ς α γ ω ν ι σ τ ές τ η ς Λ α ϊ κ ή ς

Α π ελ ε υ θ έ ρω σ η ς κ α ι τ α ί ρ ι α ζ ε κ α λ ύ τ ε ρ α σ τη λ ι γ ό τε ρ ο

ε π α να σ τα τ ι κ ή A yd i n l i k κ α ι σ τ η σ ω ρ ε ί α τ ω ν μ ι κ ρ ό τ ε ρ ω ν

μ α ο ϊ κ ώ ν ο μ α δ ούλ ω ν . Η ί δ ι α η A yd i n l i k δ ι α τή ρη σ ε τη ν ε π ι ρρ ο ή

ε ξ α ι τ ί α ς τ η ς δ ι α ί σ θ η σ η ς μ ε τη ν ο π ο ί α εκ δ ι δ ό τ α ν η ε φ η μ ε ρ ί δ α ,

ε π ι τ ρ έπ ο ν τά ς τη ς να σ η μ ε ι ώ ν ε ι ο ρ ι σ μ έ ν ες α ξ ι οσ η μ ε ί ωτ ε ς

δ η μ οσ ι ογ ρ α φι κ έ ς ε π ι τ υχ ί ε ς .

53

Οι «Σοβιετικοί»

Η α νά π τυ ξη τ ω ν φ ι λ οσ ο β ι ε τ ι κ ώ ν α ι σ θη μ ά τ ω ν σ τη ν τ ου ρ κ ι κ ή

ν έ α α ρ ι σ τ ε ρ ά σ υ ν έ βη μ ε τ ά α π ό τ η ν κ ο ρύ φ ωσ η τ ο υ μ α ο ϊ σ μ ού τ ο

1 9 7 4 - 7 5 κ α ι α ν τ α να κ λ ο ύ σ ε τ η ν ο γ κ ού μ ε νη α π ογ ο ή τ ε υ σ η γ ι α τ η

δ ε ξ ι ά σ τ ρ ο φ ή τη ς κ ι ν έζ ι κ η ς εξ ω τ ε ρ ι κ ή ς π ολ ι τ ι κ ή ς . Ο ι μ α ο ϊ κ ο ί

ε ί χ α ν φ έ ρ ε ι , μ ε τ ο ν δ ι κ ό τ ο υ ς χ ο ν τ ρ ο κ ομ μ έ ν ο τ ρ όπ ο , τ ο ζή τη μ α

τ ο υ δ ι εθ ν ι σ μ ού σ τη ν π ρ ώ τη γ ρ α μ μ ή , α λ λ ά μ ε τη ν ο λ ο έ να κ α ι

μ ε γ α λ ύ τ ε ρη α σ ύ σ τ ολ η υ π οσ τ ή ρ ι ξ η τ ο υ Π εκ ί ν ο υ σ τ ο ν Π ι ν οσ έ τ

κ α ι τ ο ν Σ ά χ η , π ολ λ ο ί α γ ω ν ι σ τέ ς ά ρ χ ι σ α ν ν α σ υμ π α θ ο ύ ν τη φ α ι -

ν ο μ ε ν ι κ ά π ε ρ ι σ σ ό τ ερ ο π ρ ο οδ ευ τ ι κ ή δ ι ε θ νή σ τά σ η τ η ς Ε Σ Σ Δ . Η

α π ομ ά κ ρυ ν σ η α υ τ ή α π ό τ ο ν μ α ο ϊ σ μ ό επ έ τ ρ ε ψ ε σ τ ο π α λ ι ό ΤΚ Κ

ν α γ ί ν ε ι σ η μ α ν τ ι κ ό κ ό μ μ α σ τ η ν Τ ο υ ρ κ ί α γ ι α π ρ ώ τ η φ ο ρά , α λ λ ά

χ ω ρ ί ς ν α τ ο υ επ ι τ ρ έψ ε ι ν α δ ι εκ δ ι κ ή σ ε ι τ ο μ ο ν οπ ώλ ι ο τ η ς

φ ι λ ο σ οβ ι ε τ ι κ ή ς π ο λ ι τ ι κ ή ς , κ α θ ώ ς δ υ ο ά λ λ ε ς

π ρ ο σ α ν α τ ολ ι σ μ έ ν ες π ρ ο ς τη Μ ό σ χ α ομ ά δ ε ς α να δ ύ θη κ α ν . Τ ο

Τ Ε Κ ε ί ν α ι τ ο π ε ρ ι σ σ ό τ ερ ο γ νω σ τ ό α π ' α υ τ έ ς , π ι θ α ν ώς ε ξα ι τ ί α ς

τ η ς ο ν ο μ α σ ί α ς - τ ο υ κ α ι τ ω ν ι σ τ ο ρ ι κ ώ ν δ ε σ μ ών - τ ο υ .

Ε π α ν ι δ ρ ύ θη κ ε μ ε τά α π ό τη ν α μ ν η σ τ ί α α π ό τ ο ν Μ π ε ι ς Μ π ο ρά ν ,

κ α ι ε ί χ ε λ ί γ ο υ ς οπ α δ ο ύ ς δ ί χ ω ς τ ί π ο τα τ ο α ν ά λ ογ ο μ ε τ η ν

π ρ ο η γ ο ύμ ε νη ε θ ν ι κ ή π α ρ ο υσ ί α τ ο υ π α λ ι ο ύ Τ ΕΚ . Σ τα τ έλ η τ η ς

δ εκ α ε τ ί α ς τ ο υ '7 0 , ο ι εφ η μ ε ρ ί δ ε ς τ ύπ ο υ ε ί χ α ν μ ι α κ υκ λ ο φ ορ ί α

5 . 0 0 0 α ν τ ι τ ύπ ω ν , π ο υ τ ο έκ α ν ε σ η μ α ν τ ι κ ά μ ι κ ρ ό τ ε ρ ο σ τ η ν

α κ τ ί ν α επ ι ρ ρ οή ς τ ο υ α π ό τ ο ΤΚ Κ . Τ ο ΤΣ Ε Κ, τ ο

54

Τ ο υ ρ κ ι κ ό Σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ό Ε ργ α τ ι κ ό Κ όμ μ α , η τ ρ ί τ η φ ι λ οσ ο β ι ετ ι κ ή

ο μ ά δ α , ε ί χ ε μ ι α π ε ρ ί ε ργ η ι σ το ρ ι κ ή κ λ η ρ ο ν ο μ ι ά . Ο π υ ρ ή να ς τ ο υ

σ υ ν ί σ τ α τ α ι α π ό οπ α δ ο ύς τ ο υ π α λ ι ού κ ομ μ ο υ ν ι σ τή Χ ι κ μ έτ

Κ ι β ι λ σ ι μ λ ί , π ου ή τ α ν δ ι ά σ η μ ο ς γ ι α τ α ο γ κ ώδ η κ α ι μ ά λ λ ον

ε ξ ω τ ι κ ά κ ε ί μ ε ν ά τ ο υ , π ου υ π ο σ τ ή ρ ι ζα ν μ ι α μ ο να δ ι κ ά «τ ο υ ρ κ ι κ ή

σ ύ ν θ εσ η τ ου λ ε ν ι ν ι σ μ ο ύ » ( κ ά π ο τ ε ί δ ρ υσ ε α κ όμ η κ α ι

«Π α τ ρ ι ω τ ι κ ό Κ όμ μ α ») .

Ο Κ ι β ι λ σ ι μ λ ί δ ι έ φυ γ ε α π ό τη χ ώ ρα μ ε τ ά τ ο π ρ α ξ ι κ ό π η μ α τ ο υ

1 9 7 1 κ α ι π έ θα ν ε ε ξ ό ρ ι σ τ ο ς σ τ η Γ ι ου γ κ ο σ λ α β ί α . Μ ε τά τ η ν

α μ νη σ τ ί α , ο ρ ι σ μ έ ν ο ι α π ό τ ου ς οπ α δ ο ύς τ ου ε ν ώ θη κ α ν μ ε μ ι α

ο μ ά δ α υ π οσ τη ρ ι κ τ ώ ν τ ου π ρ ώη ν Τ Ε Κ , γ ι α ν α δ η μ ι ο υ ργ ή σ ου ν τ ο

Τ Σ Ε Κ.

Τ ο 1 9 7 5 , ολ όκ λ η ρη η ι σ ορ ρ οπ ί α ε π ι ρ ρ οή ς σ τ ο υς κ όλ π ο υ ς τ η ς

τ ο υ ρ κ ι κ ή ς α ρ ι σ τ ε ρ ά ς μ ε τα τ οπ ί σ τη κ ε μ ε τ η ν ε π ι τ υ χ ή κ α τά λ η ψ η

α π ό τ ο Τ Κ Κ θ έσ ε ω ν μ έ σ α σ τη ν D I S K σ τ ο ε τ ή σ ι ο σ υ ν έδ ρ ι ό τ η ς .

Ξ α φ ν ι κ ά , ο ι οπ α δ ο ί τ ο υ Τ ΚΚ β ρ έ θ η κ α ν α λ ε ξ ι π τ ω τ ι σ τ ι κ ά σ τ η ν

κ α θ ο δ ή γ η σ η τ ου μ α χ η τ ι κ ό τ ε ρο υ σ υ νδ ι κ α λ ι σ τ ι κ ο ύ κ ι ν ή μ α τ ος τ η ς

χ ώ ρ α ς , κ ά τ ω α π ό τη σ η μ α ί α τ η ς «Ε ι ρ ή νη ς κ α ι τη ς Κ ο ι ν ω ν ι κ ή ς

Π ρ ο ό δ ο υ » .

Η σ τ ι γ μ ή ή τ α ν α π ό τ ι ς α π ο φα σ ι σ τ ι κ ό τ ερ ε ς σ τ η ν ι σ τ ο ρ ί α τ η ς

τ ο υ ρ κ ι κ ή ς ε ρ γ α τ ι κ ή ς τ ά ξ η ς . Η D I S K ε ί χ ε δ ι α τ η ρή σ ε ι τ ε ρά σ τ ι ο -

κ ύ ρ ος σ τη δ ι ά ρκ ε ι α τ ο υ π ρα ξ ι κ οπ ή μ α τ ο ς κ α ι ε ί χ ε επ εκ τ α θ ε ί

γ ο ρ γ ά μ ε τ ά α π ό τη ν ί κ η τ ου Ετ σ ε β ί τ . Μ ε τ ά α π ό τ η ν ί δ ρ υσ ή -τ η ς ,

η D I S K ε ί χ ε π α ρα μ ε ί ν ε ι π ρ ωτ α ρ χ ι κ ά μ ι α π ε ρ ι οχ ι κ ή

σ υ ν ομ ο σ π ο νδ ί α , σ υγ κ ε ν τ ρ ωμ έν η γ ύ ρ ω α π ό τη β ι ομ η χ α ν ι κ ή ζ ώ ν η

τ η ς π ε ρ ι οχ ή ς Κ ω ν - π ολ η ς - Μ α ρ μ α ρά . Απ ό τα μ έσ α τη ς δ εκ α ε τ ί α ς

τ ο υ '7 0 , ωσ τ ό σ ο , η δ ρα μ α τ ι κ ή ε π έκ τα σ η τ ω ν β ι ομ η χ α ν ι κ ών

ε π ε ν δ ύ σ ε ω ν σ τ η ν κ ε ν τ ρ ι κ ή Α ν α τ ολ ί α π ρ ό σ φ ε ρ ε σ τη ν D I S K τ η ν

ε υ κ α ι ρ ί α ν ' α π οκ τ ή σ ε ι ε θ ν ι κ ή ε π ι ρ ρ οή κ α ι να π ε τ ύχ ε ι μ ι α κ α ί ρ ι α

ρ ή ξη σ τ ο ν κ ρα τ ι κ ό τ ομ έ α ( π ο υ κ υ ρ ι α ρχ ο ύ ν τα ν α π ό κ α ι ρ ό α π ό

τ η ν δ ε ξ ι ό τ ε ρ η σ υ ν ο μ οσ π ο νδ ί α , τ η ν Tu r k - I s ) . Σ τ ο Σ ε ϊ ν τ ι σ ε χ ί ρ ,

κ ο ν τ ά σ τη ν Κ ό ν ι α , κ α τα σ κ ε υα ζ ό τ α ν έ ν α τ ε ρ ά σ τ ι ο ε ρ γ οσ τά σ ι ο

α λ ου μ ι ν ί ου , ε ν ώ ν έ ε ς δ ι ε υκ ολ ύ ν σ ε ι ς

55

π ρ ο σ τ ί θ ε ν τα ν σ τ ο γ ι γ ά ν τ ι ο , χ ρ η μ α τ οδ ο τ ού μ ε ν ο α π ό το υ ς

σ ο β ι ετ ι κ ο ύς σ υγ κ ρ ό τ η μ α α τ σ α λ ι ο ύ σ τ ο Ι σ κ ε ν τ ε ρ ού μ . Η

σ η μ α σ ί α ο ργ ά ν ωσ η ς τ ο υ ν έ ου α υ τ ο ύ π ρ ολ ε τα ρ ι ά τ ο υ επ ι π λ έο ν ,

δ ε ν ή τ α ν α π λ ά κ α ι μ ό ν ο η α ύξ η σ η τ η ς σ υ νδ ι κ α λ ι σ τ ι κ ή ς

δ ύ να μ η ς · γ ι α τ ο υς ν έ ο υ ς ε ρ γ ά τ ε ς μ ε α γ ρ οτ ι κ ή π ρ ο έλ ε υ σ η , η

ε γ γ ρα φή σ τη ν D I S K σ υ ν επ α γ ό τ α ν μ ι α ρ ι ζ ι κ ή ρ ή ξ η μ ε τ η ν

π α ρα δ ο σ ι α κ ή π ο λ ι τ ι κ ή τη ς υπ ο τ α γ ή ς κ α ι ε μ π ι σ τ οσ ύ νη ς σ τ ο υ ς

π ά τ ρ ο ν ες - η D I S K ξ ε κ α θά ρ ι σ ε τ ο δ ρ όμ ο γ ι α τ η ν α ν ά μ ι ξ η σ τ η ν

κ ο σ μ ι κ ή κ α ι σ οσ ι α λ ι σ τ ι κ ή π ολ ι τ ι κ ή . Έ τσ ι , τ α σ τ ελ έχ η τ ο υ ΤΚ Κ

σ τ ο υ ς κ όλ π ο υς τ η ς D I S K β ρ έ θ η κ α ν α ν τ ι μ έ τ ωπ α μ ε τ η ν

π ρ ό κ λ η σ η να τ ε θ ού ν ε π ι κ ε φ α λ ή ς τ η ς π λ ε ι ο ψη φ ί α ς τ η ς

α ρ ι σ τ ε ρ ά ς υπ ο σ τη ρ ί ζ ο ν τ α ς το α ρ γ ό κ α ι ε π ί π ο ν ο έ ρ γ ο τ η ς

ο ρ γ ά ν ωσ η ς τ ω ν ν έ ω ν τμημάτων τ η ς ε ρ γ α τ ι κ ή ς τά ξη ς κ α ι τ η ς

σ τ α θ ερ οπ ο ί η σ η ς τη ς ε ξ ου σ ί α ς τ η ς D I S K σ ε ε θ ν ι κ ό επ ί π εδ ο . Η

η γ εσ ί α τ ο υ Τ Κ Κ ω σ τ όσ ο , ε νδ ι α φ ε ρ ό τα ν π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ ο γ ι α τ η ν

ε γ ω ι σ τ ι κ ή δ ι α τ ή ρη σ η τ η ς δ ι κ ή ς τ η ς κ υ ρ ι α ρχ ί α ς σ τ ο υς κ όλ π ο υ ς

τ η ς D I S K κ α ι α ρ νή θη κ ε ν α ε νω θ ε ί μ ε ά λ λ α α ρ ι σ τ ε ρά ρ ε ύμ α τ α .

Π ρ ά γ μ α τ ι , ε ν ώθ η κ ε μ ε δ εξ ι ού ς ο ργ α ν ω τ έ ς κ α ι γ ρα φ ε ι οκ ρά τ ε ς

γ ι α ν α ε κ κ α θ α ρ ί σ ο υ ν τα ά λ λ α α ρ ι σ τ ε ρ ά σ τ ο ι χ ε ί α - ε ι δ ι κ ό τε ρ α

τ ο υ ς υ π οσ τη ρ ι κ τ έ ς τ ο υ Τ ΕΚ σ τα σ υ νδ ι κ ά τα τη ς D I S K .

Ε ν έ ρ γ η σ ε ο υσ ι α σ τ ι κ ά ω ς π ολ ι τ ι κ ή α σ τυ ν ο μ ί α σ τ ο υς κ όλ π ο υ ς

τ η ς D I S K γ ι α ν α π α ρ ε μ π οδ ί σ ε ι κ ά θ ε ά λ λ η σ οσ ι α λ ι σ τ ι κ ή

«δ ι ε ί σ δ υσ η » .

Τ ο α π ο τ έλ ε σ μ α ή τ α ν μια τρ ι π λ ή κ α τ α σ τ ρ ο φ ή . Πρώτο κ α ι

σ π ου δ α ι ό τ ε ρ ο , ο ι α γ ώ ν ε ς σ τ η ν Α ν α τ ολ ί α χ ά θ η κ α ν . Σ τη ν α ρ χ ή ,

τ ο τ ε ρ ά σ τ ι ο ε ρ γ ο σ τά σ ι ο α λ ο υμ ι ν ί ο υ κ ε ρδ ή θη κ ε , α λ λ ά α ντ ί ν α

ε ν τ ε ί ν ο υ ν τη ν δ ι α π α ι δ α γ ώ γ η σ η τ ω ν ε ρ γ α τ ώ ν , τ ο ΤΚ Κ

π ρ ο σ π ά θ η σ ε ν α κ ε ρδ ί σ ε ι τ η ν ε μ π ι σ τ οσ ύ νη τ ο υ ς μ ε

«κ α τ α ν α λ ωτ ι κ ά » δ ολ ώμ α τα , ι δ ρ ύ ο ν τα ς υπ ε ρ α γ ο ρ ές κ λ π . Τό τ ε

κ ι νή θη κ α ν ο ι φ α σ ί σ τ ε ς , σ χ εδ όν β έ β α ι α μ ε τη ν ε ν θ ά ρ ρυ ν σ η τ η ς

κ υβ έ ρ ν η σ η ς Ν τ εμ ι ρ έλ , κ α ι ο ι ε ρ γ ά τ ες , π ολ ι τ ι κ ά κ α ι ο ρ γ α ν ωτ ι κ ά

α ν έ τ ο ι μ ο ι ν α π α λ έ ψ ο υ ν υπ ο τά χ θη κ α ν π α θ η τ ι κ ά . Σ τ ο μ ε τ α ξ ύ ,

σ τ ο Ι σ κ ε ρ ν τ ε ρ ού μ

56

τ ο φ α σ ι σ τ ι κ ό σ υ νδ ι κ ά τ ο κ έ ρδ ι σ ε τ ο ε ρ γ α τ ι κ ό δ η μ ο ψ ή φι σ μ α

τ ε λ ε ί ω ς , κ α ι η σ τ ρα τ ολ ό γ η σ η σ τ ο σ υ νδ ι κ ά τ ο μ ε τα λ λ ε ργ α τ ώ ν

τ η ς D I S K ( M a d e n I s ) ξα φ ν ι κ ά σ τα μ ά τη σ ε . Η δεύτερη σ υ ν έ π ε ι α

ή τ α ν η α π ο τ υχ ί α τω ν α ρ χ ι κ ών Ε ν ε ρ γ ε ι ώ ν π ο υ ε γ κ α ι ν ί α σ ε τ ο

Τ Κ Κ . Γ ι α ν ' α ν τ ι σ τα θμ ί σ ε ι τη ν α π ο τ υχ ί α - τ ο υ κ ά λ ε σ ε σ ε γ ε ν ι κ ή

α π ε ργ ί α κ α ι α π ε ργ ί α τ ω ν ε ρ γ α τ ώ ν τ ο υ M a d e n - I s σ τ ο ν ι δ ι ωτ ι κ ό

τ ο μ έ α . Μ ι α α π ό π ε ι ρ α να ε κ δ οθ ε ί η μ ε ρή σ ι α ε φη μ ε ρ ί δ α τη ς DI S K

υ π ή ρ ξ ε επ ί σ η ς μ ι α δ α π α νη ρ ή α π ο τυ χ ί α . Η τρίτη σ υ ν έπ ε ι α ή τ α ν

β έ β α ι α η α π ο μ ά κ ρ υ ν σ η τ ων ά λ λ ω ν σ οσ ι α λ ι σ τ ώ ν α π ό τ α

σ υ νδ ι κ ά τα . Γ ε ν ι κ ά , α ν τ ί να α ν α π τ ύξ ε ι τ ο ν π ολ ι τ ι κ ά μ η

ε κ λ ε κ τ ι κ ό χ α ρα κ τ ή ρα τη ς D I S K κ α ι τη ν δ υ να τ ό τη τ α τ η ς ν α

π ρ ο σ ελ κ ύ ε ι τα ν έα π ρ ολ ε τ α ρ ι α κ ά σ τ ρ ώ μ α τ α τ ο ΤΚ Κ

ε κ μ ετ α λ λ ε ύ τη κ ε τη ν D I S K ω ς έ ν α π ολ ι τ ι κ ά α π οκ λ ε ι σ τ ι κ ό

υ π οκ α τά σ τ α τ ο κ ό μ μ α σ τ η ν α π ό π ε ι ρ ά τ ο υ ν α υπ ε ρ φα λ α γ γ ί σ ε ι

τ η ν υ π όλ ο ι π η επ α να σ τα τ ι κ ή α ρ ι σ τ ε ρ ά . Τ ο έ σ χ α τ ο α π ο τ έλ εσ μ α

τ η ς σ υμ μ α χ ί α ς τ ο υ μ ε τ ου ς δ ε ξ ι ού ς σ τη ν D I S K κ α ι η

υ π οσ τ ή ρ ι ξή τ ου σ τ ο Δ Λ Κ ( α π ό τ ο ο π ο ί ο έλ π ι ζ ε να π ά ρ ε ι τ η ν

τ ε λ ι κ ή ν ομ ι μ οπ ο ί η σ η ) ή τα ν η κ α τα σ τ ρ ο φ ή τ η ς δ ι κ ή ς τ ο υ θ έσ η ς .

Σ τ ο Σ υ ν έδ ρ ι ο τ η ς D I S K τ ο 1 9 7 8 , ο φ ι λ ι κ ό ς π ρ ο ς τ ο Τ Κ Κ

Π ρ ό ε δ ρ ος Τ ο υ ρ κ λ έ ρ κ α τ α ψ η φ ί σ τη κ ε μ ε έ να ν α να μ ε ν όμ ε ν ο

τ ρ ό π ο , κ α ι τ α π ε ρ ι σ σ ότ ε ρ α σ τ ε λ έχ η τ ο υ Τ Κ Κ εκ κ α θα ρ ί σ τη κ α ν

α π ό τ ο υς σ οσ ι α λ δ η μ οκ ρ ά τ ες . Η ε π ι ρ ρ οή τ ο υ Τ Κ Κ σ τ η ν D IS K

έ φ τ α σ ε έ τ σ ι σ ' έ ν α τ έ ρ μ α , εγ κ α τα λ ε ί π ο ν τα ς τη σ υ ν ομ ο σ π ον δ ί α

π ολ ύ α σ θ ε ν ι κ ό τ ε ρη α π ό ό σ ο θ α έ π ρ επ ε να ή τ α ν . κ α ι τ η ν

τ ο υ ρ κ ι κ ή α ρ ι σ τ ε ρά α κ όμ η π ι ο α π ο μ ο ν ωμ έ νη α π ό τ ο υ ς

α π ο φα σ ι σ τ ι κ ο ύς τ ομ ε ί ς τ η ς ε ργ α τ ι κ ή ς τά ξη ς .

57

Η Φασιστική Τρομοκρατία

Από τ ο 1 9 7 3 κ α ι π έρ α , ο φα σ ι σ μ ό ς α ν α π τύ χ θη κ ε π ολ ύ π ι ο

γ ρ ή γ ο ρ α α π ό όσ ο η α ρ ι σ τ ε ρ ά . Μ ολ ο ν ό τ ι η α σ τ ι κ ή τ ά ξ η σ τ η ν

Τ ο υ ρ κ ί α ή τ α ν τ ελ ε ί ως κ α τ α κ ε ρ μ α τ ι σ μ έ νη , η φ α σ ι σ τ ι κ ή δ εξ ι ά

κ ά τ ω α π ό τ η ν η γ εσ ί α τ ο υ Τ ο υ ρ κ ές ή τ α ν έ ν α ε ν οπ ο ι η μ έ ν ο

κ ί νη μ α μ ε ε ν ι α ί α δ ι ο ί κ η σ η , π ο υ ε ί χ ε μ ε επ ι τυ χ ί α σ υ νδ υ ά σ ε ι τ ι ς

ν ό μ ι μ ε ς μ ε τ ι ς π α ρά ν ο μ ε ς μ εθ ό δ ο υς . Ε ί χ ε τ α σ τ ρ α τ όπ εδ ά τ ο υ ,

τ ο υ ς α ρ χ η γ ού ς τ ου τ η ς α σ τυ νο μ ί α ς , τ ο υς β ουλ ε υ τ ές τ ο υ , το υ ς

α ξ ι ωμ α τ ι κ ο ύς τ ο υ σ τ ρ α τ ού , τ ο υ ς δ ολ ο φ ό ν ο υ ς κ α ι το υ ς

μ α χ α ι ρ ο βγ ά λ τ ες τ ου , κ α ι σ ε ορ ι σ μ έ ν ε ς π ε ρ ι ο χ ές επ ί σ η ς κ ά τε χ ε

τ η ν ε ξ ου σ ί α . Η ε π ι β ολ ή τ ου σ τ ρ α τ ι ω τ ι κ ού ν όμ ο υ σ ε τμ ή μ α τ α

τ η ς χ ώ ρα ς κ α τ ά τ η ν π ρ ωθ υπ ο υ ργ ί α τ ο υ Ε τ σ εβ ί τ τ ο 1 9 7 9 ,

σ υ ν έ βα λ ε κ ά π ως σ τη ν α ν α χ α ί τ ι σ η τ ο υ φ α σ ι σ τ ι κ ο ύ κ ύ μ α τ ο ς , π ο υ

κ ο υ βα λ ο ύσ ε ε π ί σ η ς μ α ζ ί τ ο υ τ η σ υ νη θ ι σ μ έ ν η σ ω ρ ε ί α α ν ό η τ ω ν

σ φ α λ μ ά τ ω ν . Γ ι α π α ρά δ ε ι γ μ α , υ π ή ρ ξ ε η κ λ α σ σ ι κ ή κ α ι π ρ όω ρ η

α π όπ ε ι ρα ν ' α ν α π α ρα χ θ ε ί η «Π ο ρ ε ί α σ τη Ρ ώμ η » , ε κ τ ό ς α π ό τ ι ς

α π α ρ α ί τ η τ ε ς τ α χ υδ ρ ομ ι κ έ ς β ό μ β ες π ο υ σ τ έλ ν ο ν τα ν σ ε

δ ι ά φ ο ρ ο υς δ η μ ά ρ χ ου ς κ α ι δ ε ν έ φ τ α να ν έγ κ α ι ρα χ ά ρη σ τ η ν

α ν ε π ά ρ κ ε ι α τ ο υ τ α χ υ δ ρ ομ ι κ ο ύ σ υ σ τή μ α τ ος . Μ ολ ο ν ό τ ι ο ι

π ρ ο β οκ ά τ σ ι ε ς σ α ν κ ι α υ τή ν , π ρ οκ ά λ ε σ α ν π ολ λ ές α ν όη τ ε ς

α ν τ ι δ ρ ά σ ε ι ς α π ό τ α σ τ ο ι χ ε ί α τ η ς ά κ ρα ς α ρ ι σ τ ε ρ ά ς , δ ε ν υπ ή ρ χ ε

κ α μ ι ά α π ολ ύ τ ως σ υμ μ ε τ ρ ί α α ν ά μ ε σ α σ τη ν τ ρ ο μ οκ ρα τ ί α τ ο υ

φ α σ ι σ τ ι κ ο ύ κ όμ μ α τ ος , π ου τ ο υπ οσ τ ή ρ ι ζ ε η κ υ β έ ρ νη σ η

Ν τ ε μ ι ρ έλ

58

κ α ι α π ο σ κ οπ ο ύ σ ε σ τ η ν κ α τά λ η ψη τ η ς ε ξ ο υ σ ί α ς , κ α ι σ τ ι ς

τ υ χ οδ ι ωκ τ ι κ ές π ρά ξ ε ι ς τ ω ν σ τ ο ι χ ε ί ω ν τ η ς α ρ ι σ τ ε ρά ς , π ου η

τ ρ ο μ οκ ρ α τ ί α τ ου ς ή τ α ν τ ο α π ο τ έλ εσ μ α των α ν α ρ ί θμ η τ ω ν

π ι σ ω γ υ ρ ι σ μ ά τ ω ν κ α ι α π ο π ρο σ α να τ ολ ι σ μ ού μ ε τ ά α π ό τ ο

σ τ ρ α τ ι ω τ ι κ ό π ρα ξ ι κ όπ η μ α . Σ ε ο ρ ι σ μ έ ν α τμ ή μ α τ α τ η ς Α να τ ολ ί α ς

ε π ι π λ έ ο ν , υ π ή ρχ ε μ ι α εξ α ι ρ ε τ ι κ ή κ α τ ά σ τ α σ η , όπ ο υ ο ι α ρ ι σ τ ερ έ ς

ο μ ά δ ες έ γ ι ν α ν τ ο μ ο να δ ι κ ό οχ υ ρ ό γ ι α τη ν π ρ ο σ τ α σ ί α τ ο υ λ α ο ύ

ε ν α ν τ ί ο ν τ ω ν σ υμ μ ο ρ ι ώ ν θα ν ά τ ο υ τ ο υ Κ όμ μ α τ ος Ε θ ν ι κ ή ς

Δ ρά σ η ς . Σ τ ι ς π ε ρ ι ο χ ές α υτ ές τ η ς σ κ λ η ρ ό τ ε ρη ς φ α σ ι σ τ ι κ ή ς

τ ρ ο μ οκ ρ α τ ί α ς , ή τ α ν π ρ ώτ α α π ' ό λ α ο ι α γ ω ν ι σ τ έ ς τ η ς De v r i m c i -

Y o l π ο υ έπ ρ ε π ε να φ έ ρ ο υ ν τ ο κ ύ ρ ι ο βά ρ ο ς τη ς α ν τ ι φα σ ι σ τ ι κ ή ς

π ά λ η ς κ α ι τ η ς τ οπ ι κ ή ς α υ τ ο ά μ υ να ς . Σ ε ο ρ ι σ μ έ ν ε ς π ό λ ε ι ς π ρ ι ν

α π ό τη ν επ ι β ολ ή τ ου σ τ ρ α τ ι ω τ ι κ ο ύ ν όμ ο υ , τ ο μ ι σ ό τ η ς

κ ο ι ν ό τη τ α ς ή τα ν κ υ ρ ι ο λ εκ τ ι κ ά κ ά τ ω α π ό φ α σ ι σ τ ι κ ό έλ εγ χ ο ,

ε ν ώ τ ο ά λ λ ο μ ι σ ό τ ο υ π ε ρα σ π ί ζ ο ν τα ν ο ι επ α να σ τά τ ες . Αλ λ ά

α κ όμ α κ ι ό τ α ν χ ω ρ ι ά κ α ι τ μ ή μ α τα π όλ ε ω ν δ ι ο ι κ ο ύ ν τα ν έ μ μ ε σ α

α π ό τ ι ς α ρ ι σ τ ε ρ ές ο μ ά δ ες , α υ τ ές έ δ ε ι ξ α ν τη μ ο ι ρα ί α

α ν ι κ α ν ό τη τ ά τ ου ς ν α κ ά ν ο υν κ ά τ ι π ε ρ ι σ σ ό τ ερ ο α π ό τ ο ν α

ε π ι δ ε ί ξ ο υ ν τ ο σ τ ρα τ ι ω τ ι κ ό τ ο υ ς θ ά ρ ρ ος . Κ α μ ι ά κ ο ι ν ο τ ι κ ή

μ ε τ α ρ ρύ θμ ι σ η δ ε ν έγ ι ν ε , ο ύ τε δ η μ ι ου ρ γ ή θη κ α ν λ α ϊ κ ά ό ργ α ν α

π ο υ θ α μ π ο ρ ού σ α ν ν α δ ε ί ξ ο υ ν σ τ ο υς ν τ ό π ι ου ς π ώ ς ν α

ο ρ γ α ν ωθ ο ύ ν ή να β ελ τ ι ώσ ο υ ν τ ι ς σ υ ν θ ή κ ες τ ου ς . Έ τσ ι , ό τα ν

τ ε λ ι κ ά έ φ τ α σ ε ο σ τ ρα τ ό ς γ ι α ν α ε π ι βά λ ε ι τ η ν κ α θ ολ ι κ ό τε ρ η

«δ ι κ α ι ο σ ύ ν η » τ ο υ σ τ ρ α τ ι ω τ ι κ ο ύ ν ό μ ου , ο ι κ ά τ ο ι κ ο ι ε ί π α ν

σ τ ο υ ς α γ ω ν ι σ τ έ ς , «Σ α ς ε υχ α ρ ι σ τ ο ύμ ε π ο υ μ α ς π ρ ο σ τα τ έ ψα τ ε ,

α λ λ ά τ ώ ρ α π η γ α ί ν ε τ ε » .

59

IV. Ο Οδυνηρός Απολογισμός

Ο Επιφανειακός Μαρξισμός

Ε ν ώ γ ν ώ ρ ι ζ ε τ ι ς δ ι κ ές τ η ς κ α τα σ τ ρ ο φ ι κ έ ς ή τ τ ες , η τ ο υρ κ ι κ ή

α ρ ι σ τ ε ρ ά υπ έ φ ε ρ ε κ α ι α π ό ο δ υ ν η ρ ές α π ογ ο η τ εύ σ ε ι ς α λ λ ο ύ .

Δ έχ θ η κ ε μ ε μ ο ι ρ ολ ό γ ι α τη ν κ α τα σ τ ρ ο φ ή τ ου Α λ λ ι έ ν τ ε κ α ι τ ω ν

Τ ο υ π α μ ά ρ ο ς σ τη Λ α τ ι ν ι κ ή Α μ ε ρ ι κ ή . Έ βλ επ ε μ ε έκ π λ η ξη τ ι ς

ε ξ ε λ ί ξ ε ι ς σ τη ν Κί ν α . Πα ν η γ ύρ ι σ ε α ρχ ι κ ά μ ε τ η ν Π ο ρ τ ογ α λ ί α κ ι

έ π ε ι τα π ε ι θ ά ρχ η σ ε ν α μ η ν τ η ν α ν α φ έ ρ ε ι ξα ν ά . Έ τρ ι ξ ε θυ μ ωμ έ να

τ α δ ό ν τ ι α σ τ ο υ ς ευ ρ ω π α ί ου ς κ ο μ μ ου ν ι σ τ έ ς π ο υ εγ κ α τ έλ ε ι π α ν τ ο ν

Μ α ρξ κ α ι τ ο ν Λ έ ν ι ν . Πρ ο σ π α θ ε ί α κ όμ η ν α χ ω ν έ ψ ε ι τ ο ν π όλ εμ ο

α ν ά μ ε σ α σ τ ο Β ι ε τ νά μ κ α ι τη ν Κ α μ π ό τζ η . Έ π ρ επ ε ν α π ε ρ ά σ ε ι α π ό

τ η σ τ ο ι χ ε ι ώδ η εκ π α ί δ ευ σ η σ ε μ ι α ε π οχ ή π ο υ ο ι α π α ι τή σ ε ι ς τ η ς

σ τ ι γ μ ή ς ή τα ν σ υ ν τ ρ ι π τ ι κ έ ς κ α ι π έ ρ α σ ε σ τ η δ ρ ά σ η π ρ ι ν α π ό κ ά θ ε

ε κ π α ί δ ε υσ η κ α ι δ ί χ ω ς κ α θ όλ ο υ ν α βλ έπ ε ι τ ο υς «κ α ν ό ν ες τ ο υ

π α ι χ ν ι δ ι ο ύ » . Δ ε ν ε ί ν α ι λ ο ι π ό ν ε κ π λ η κ τ ι κ ό π ου η α ν ά π τ υξή τη ς

ή τ α ν ελ κ ώδ η ς . Η κ ρ ι τ ι κ ή μ ο υ ε ί ν α ι σ κ λ η ρή κ α ι θ ε ω ρ ώ π ρ οφα ν έ ς

ό τ ι χ ρ ε ι ά ζ ε τ α ι μ ι α σ οβ α ρή εγ χ ε ί ρ ι σ η . Οσ οδ ή π ο τ ε όμ ως σ ο β α ρή

κ ι α ν ε ί ν α ι , δ ε ν ν ομ ί ζ ω π ω ς ε ί μ α ι ο χ ε ι ρ ο υ ργ ό ς σ τη ν π ε ρ ί π τ ω σ η

α υ τ ή , α λ λ ά μ ά λ λ ο ν ο α σ θ ε νή ς .

Ό τ α ν ά ρχ ι σ ε τ ο ε π α ν α σ τ α τ ι κ ό κ ί νη μ α σ τη δ ε κ α ε τ ί α τ ο υ '6 0 , ο

μ έ σ ος α γ ω ν ι σ τή ς π ο υ π ρ ο σ π α θ ο ύ σ ε να μ ά θ ε ι μ α ρ ξ ι σ μ ό , α ντ ί ν α

δ ι α βά ζ ε ι τ ο υς κ λ α σ σ ι κ ού ς , ό π ω ς τ ο «Αντί-Ντύριγκ» ή τ ο «Tι να

Κάνουμε;» μ ά θ α ι ν ε «δ ι α λ εκ τ ι κ ό υλ ι σ μ ό » α π ό τ ο εγ χ ε ι ρ ί δ ι ο τ ο υ

Σ τά λ ι ν κ α ι τ α κ ε ί μ ε ν α τ ου

61

Π ό λ ι τ ζ ε ρ , ε ν ώ τα υ τ όχ ρ ο ν α π ρ ο σ π α θ ο ύσ ε να δ ώ σ ε ι μ ι α λ ογ ι κ ή

ε ξ ή γ η σ η σ τ ο ν ε α υτ ό τ ο υ γ ι α τη σ ο β ι ε τ ι κ ή ε ι σ β ολ ή σ τ η ν

Τ σ ε χ οσ λ ο βα κ ί α , γ ι α τ ο ν α ν ε ρχ ό μ ε ν ο α ν τ ι σ οβ ι ε τ ι σ μ ό σ τ η Λ α ϊ κ ή

Δ η μ οκ ρα τ ί α τη ς Κ ί να ς κ α ι τη ν Π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ή τη ς Ε π α ν ά σ τα σ η κ α ι

γ ι α τ η ν π ά λ η τ ου Τσ ε Γκ ε β ά ρ α κ α ι ά λ λ ω ν λ α τ ι ν οα μ ε ρ ι κ ά ν ω ν

α ν τ α ρ τ ώ ν η γ ε τ ώ ν . Δ ε ν μ π ορ ο ύ σ ε να β ρ ε ι κ α θ όλ ο υ σ χ ε δ ό ν

«ν τ ό π ι α π α ρ ά δ οσ η » γ ι α ν α τ ο ν β ο η θή σ ε ι σ τη ν α ν τ ι μ ε τ ώπ ι σ ή τ ο υ

μ ε τ έ τ ο ι α γ ε γ ο ν ό τ α . Τ α υ τ ό χ ρο ν α , μ ολ ο ν ό τ ι υπ ή ρχ α ν π ολ λ ά ν α

«μ α θ ε υ τ ο ύ ν » , υπ ή ρχ α ν επ ί σ η ς κ α ι π ολ λ ά ν α γίνουν. Η τ ο υ ρ κ ι κ ή

α ρ ι σ τ ε ρ ά δ ε ν μ π ορ ο ύ σ ε π α ρ ά ν α π ε ρ ά σ ε ι μ έ σ α α π ό μ ι α

σ τ ρ ε βλ ωμ έ νη α νά π τ υ ξη . Σ τ ο ν κ α τα κ ε ρ μ α τ ι σ μ ό π ο υ α κ ολ ο ύ θη σ ε ,

μ ολ ο ν ό τ ι ο ι ομ ά δ ες α ν τ ι π ρο σ ώ π ευ α ν α ν α μ φί β ολ α δ ι ά φο ρ ε ς

ε ρ μ η ν ε ί ε ς τ ο υ μ α ρξ ι σ μ ο ύ , κ α ι υ π ή ρχ ε μ εγ ά λ η ε χ θ ρ ό τη τα

α ν ά μ ε σ ά τ ο υς , υπ ή ρ χ α ν φ α ν ε ρ έ ς ο μ ο ι ό τ η τ ες α νά μ εσ α σ τα

σ τ ελ έ χ η τ ο υς : σ τ η σ κ έ ψη , σ τ ι ς α ξ ί ε ς κ α ι τη σ υμ π ε ρ ι φ ο ρά . Κ α τ ’

α ρ χ ή ν , α υτ ό ο φ ε ι λ ό τ α ν σ τη ν κ ο ι ν ή τ α ξ ι κ ή π ρ ο έλ ε υ σ η : ο ι

π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ ο ι ή τ α ν φ ο ι τ η τ ές α π ό μ ι κ ρ ο α σ τ ι κ έ ς ο ι κ ο γ έ ν ε ι ε ς , κ α ι

ε ξ έ φ ρ α ζ α ν τ ι ς π α ρ α δ ό σ ε ι ς το υ τ ο μ έ α α υ τ ο ύ . Ο α γ ω ν ι σ τ ή ς

ε ρ γ α τ ι κ ή ς π ρ ο έλ ε υσ η ς θ α π ρ ο σ α ρ μ όζ ο ν τ α ν σ ύ ν τ ομ α σ τ ο

κ υ ρ ί α ρχ ο π ρ ό τ υπ ο , σ τ ο β α θμ ό π ο υ γ ι ν ό τα ν α γ ω ν ι σ τή ς κ α ι

ε π ο μ έ νω ς θ α σ υμ π ε ρ ι φ ε ρ ό τα ν δ ι α φ ο ρ ε τ ι κ ά α π ό τ ο υς ε ρ γ ά τ ε ς

φ ί λ ο υ ς τ ου . Γ ε ν ι κ ά , μ ι α σ χ ε τ ι κ ά υπ ο χ ρ ε ω τ ι κ ή μ ο ρ φ ή

ε π α να σ τα τ ι κ ή ς - σ υ μ β α τ ι κ ή ς σ υμ π ε ρ ι φ ο ρά ς μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α

π α ρα τ η ρ η θ ε ί .

Ο τ ρ ό π ο ς μ ε τ ο ν οπ ο ί ο ο μ α ρ ξ ι σ μ ός ε ί χ ε επ ι τ υ χ ί α α ν ά μ εσ α

σ τ ο υ ς φ ο ι τη τ έ ς , ε ν ώ δ ε ν ε ί χ ε κ α θ ό λ ου μ έ σ α σ τη ν ε ρ γ α τ ι κ ή

τ ά ξη , μ π ο ρ ε ί ν α ε ξη γ η θ ε ί α π ό τ η σ χ ε τ ι κ ή δ ύ να μ η κ α ι α δ υ ν α μ ί α

τ η ς κ υ ρ ί α ρχ η ς ι δ ε ολ ογ ί α ς . Ω ς π ρ α γ μ α τ ι κ ή ι δ ε ολ ο γ ί α

ε θ ν ι κ ι σ μ ού , μ ε ι σ χ υ ρ ή έμ φα σ η σ τ ο ν δ ι α φ ω τ ι σ μ ό κ α ι τ η ν

π ρ ό οδ ο , ο κ ε μ α λ ι σ μ ός ή τ α ν ι δ α ν ι κ ός γ ι α τη ν α ν ε ρχ όμ ε ν η

α σ τ ι κ ή τ ά ξ η . Ε ξα κ ολ ο υ θ ε ί ν α ε ί ν α ι μ ι α ε ν ο π ο ι η τ ι κ ή ι δ ε ολ ο γ ί α

γ ι α τη ν π λ ε ι ο ψ η φί α τ ο υ λ α ού -

62

π ο υ μ π ο υκ ώ ν ε τ α ι δ ι α ρκ ώ ς μ ε α υ τ ή ν - κ ι έ ν α ευλ ύγ ι σ τ ο

ε ρ γ α λ ε ί ο γ ι α τ ι ς κ υ ρ ί α ρ χ ες τά ξ ε ι ς π ου μ π ο ρ ο ύ ν να δ ι κ α ι ών ο υ ν

τ ό σ ο τ η ν κ α τ α σ τ ολ ή όσ ο κ α ι τ ο ν φ ι λ ελ ε υ θ ε ρ ι σ μ ό μ ’ α υτ ή ν .

Α λ λ ά δ ε ν μ π ο ρ ε ί να α ν εχ θ ε ί τ η ν κ ρ ι τ ι κ ή μ α τ ι ά εκ ε ί ν ω ν μ ε

υ ψ η λ ό τ ε ρ ο επ ί π εδ ο π α ι δ ε ί α ς , π ο υ τ ο ν ρ ι ζ ο σ π α σ τ ι σ μ ό τ ο υς ε ί χ ε

α ρ χ ι κ ά ε ν θ α ρ ρύ ν ε ι . Σ ' α υ τ ή ν τ η ν α ν α μ έ τ ρ η σ η η μ α ρ ξ ι σ τ ι κ ή

θ ε ω ρ ί α κ έ ρδ ι σ ε μ ι α σ χ ετ ι κ ά ε ύ κ ολ η ν ί κ η - μ ι α ν ί κ η π ο υ ή τ α ν

ι δ ι α ί τ ε ρ α ε ύκ ολ η . Τ α «π ε ρ ι εχ ό μ ε ν α σ κ έ ψ ε ι ς » , σ τη ν π ρ όσ φα τ α

μ ε τ α σ τ ρα μ μ έ νη σ κ έ ψη τ ω ν α γ ω ν ι σ τ ώ ν , έχ ο υ ν ί σ ως μ ετ α βλ η θ ε ί

ρ ι ζ ι κ ά . Ο μ α ρξ ι σ μ ό ς έγ ι ν ε νέ ο δ ό γ μ α , π ε ρ ι σ σ ότ ε ρ ο π ε ι σ τ ι κ ό ,

α λ λ ά π α ρ ό λ α α υ τά έ να δ όγ μ α π ου έπ ρ ε π ε ν α α π οσ τ η θη θ ε ί .

Υ π ή ρξ ε μ ε ά λ λ α λ όγ ι α , μ ι α ο ι κ ε ι ο π ο ί η σ η τ ου μ α ρ ξ ι σ μ ο ύ π ο υ

μ ε τ α σ χ η μ ά τ ι σ ε τη θ ε ω ρ ί α τ ο υ σ ε κ λ ε ι σ τή ι δ ε ολ ο γ ί α , σ ε π ί σ τη

α κ όμ η , θ α μ π ορ ο ύ σ ε κ α ν ε ί ς ν α τ ο θ ε ω ρή σ ε ι ω ς α ν α γ κ α ί ο ή

α ν α π ό φ ε υκ τ ο σ τά δ ι ο σ τη δ ι α δ ι κ α σ ί α τ ο υ μ ε τ α σ χ η μ α τ ι σ μ ο ί ι -

έ σ τ ω κ α ι μ ό ν ο επ ε ι δ ή ε ί χ α ν α κ ολ ο υθ ή σ ε ι τα ε π όμ ε ν α σ τά δ ι α .

Ω ς τ ώ ρα ο ι α ν α γ κ α ί ε ς σ υ ν θ ή κ ε ς γ ι α να ο δ η γ ή σ ου ν μ ι α τ έ τ ο ι α

δ ι α δ ι κ α σ ί α δ ε ν έ χ ου ν δ η μ ι ο υ ρ γ η θε ί , θ α έ π ρ επ ε ν α σ υ μ π ε ρ ι λ ά β ε ι

μ ι α π ολ ι τ ι κ ή ο ργ ά νω σ η , π ο υ μ ε τ η ν γ κ ρα μ σ ι α ν ή έ νν ο ι α

λ ε ι τ ο υ ρ γ ε ί σ α ν «σ υλ λ ο γ ι κ ό ς δ ι α ν ο ο ύμ ε ν ο ς » , α ν εβ ά ζ ο ν τ α ς τ ο

ε π ί π εδ ο τ η ς θ ε ω ρη τ ι κ ή ς σ υ ν ε ί δ η σ η ς . Σ τη ν τ ο υ ρκ ι κ ή π ν ευ μ α τ ι κ ή

ζ ω ή , η α ρ ι σ τ ε ρ ά α π ολ α μ βά νε ι μ ι α ελ ά χ ι σ τ α α μ φι σ β η τ ούμ ε ν η

υ π ε ρ οχ ή . Η μ εγ ά λ η π λ ε ι ο ψ η φ ί α τ ω ν σ τ οχ α σ τ ώ ν , τ ω ν

σ υ γ γ ρα φ έ ω ν κ α ι τ ω ν κ α λ λ ι τε χ ν ώ ν ε ί ν α ι α ρ ι σ τ ε ρ ή , κ ι έν α ς

σ η μ α ν τ ι κ ό ς α ρ ι θμ ό ς ι σ χ υ ρ ί ζ ε τα ι π ως ε ί ν α ι μ α ρξ ι σ τ έ ς . Μ ολ ον ό τ ι

α υ τ ό σ υμ β ά λ λ ε ι σ τ ο ν α έ χ ε ι η Τ ο υ ρ κ ί α μ ι α π ολ ι τ ι σ τ ι κ ή ζω ή ,

π ο υ θα φ θ ο ν ο ύσ α ν α π ό π ολ λ ές α π ό ψ ε ι ς α κ όμ η κ ι ο ρ ι σ μ έ ν ε ς π ι ο

α ν α π τ υγ μ έ ν ες κ ο ι ν ω ν ί ε ς , υπ ά ρ χ ε ι τ α υ τ ό χ ρ ο να μ ι α ο ρ ι σ μ έ ν η

α π όσ τ α σ η α νά μ ε σ α σ τ ο υς σ οσ ι α λ ι σ τ έ ς δ ι α ν ο ο ύμ ε ν ο υς κ α ι σ τα

σ ο σ ι α λ ι σ τ ι κ ά π ολ ι τ ι κ ά κ ι νή μ α τ α . Α υ τ ό ε ί ν α ι π ρ ο ϊ ό ν τ ό σ ο τ η ς

α π ρ οθ υμ ί α ς τ η ς δ ι α ν όη σ η ς ν α γ ί ν ε ι π ι ο ε ν ε ργ η τ ι κ ή ό σ ο

63

κ α ι τη ς κ ο ι ν ή ς σ τ ά σ η ς τω ν α γ ω ν ι σ τ ώ ν να α π ο ρ ρ ί π τ ο υ ν

ο τ ι δ ή π ο τ ε φ α ί ν ετ α ι τ όσ ο «μ α λ α κ ό » ό σ ο η θ ε ω ρ ί α ή η τ έ χ νη . Η

έ λ λ ε ι ψη τ ω ν ορ γ α ν ι κ ώ ν α υ τ ών δ ε σ μ ώ ν β έ βα ι α , σ υ ν τ ελ ε ί σ τ η ν

θ ε ω ρ η τ ι κ ή κ α ι π ο λ ι τ ι σ τ ι κ ή ρ η χ ό τ η τα τ ω ν π ολ ι τ ι κ ώ ν σ τ ελ εχ ώ ν .

64

Η Ιδεοληψία με την Εξουσία

Σ τη ν ι δ ι όμ ο ρ φη π ολ ι τ ι κ ή σ υγ κ υ ρ ί α σ τ α τ έλ η τη ς δ εκ α ε τ ί α ς τ ο υ

' 6 0 , μ ε τ η ν κ ρ ί σ η κ α ι τ ο ν α ν τ α γ ω ν ι σ μ ό γ ι α τ η ν ε ξ ο υσ ί α

α ν ά μ ε σ α σ τ ι ς κ υ ρ ί α ρχ ε ς τά ξ ε ι ς , ή τ α ν σ χ ε τ ι κ ά ε ύκ ολ ο γ ι α τ ο

ρ ω μ α λ έ ο φ ο ι τη τ ι κ ό κ ί ν η μ α ν α β υ θ ι σ τ ε ί σ ε μ ι α δ ι α μ ά χ η γ ι α τ η ν

ορθή στρατηγική γ ι α τη ν κ α τ ά λ η ψη τ η ς εξ ο υ σ ί α ς . Σ τ η δ ι α μ ά χ η α υ τ ή

τ ο Τ Ε Κ ε ί χ ε – ο ρ θ ά - τ ο ν ί σ ε ι τ η σ η μ α σ ί α τ η ς κ α π ι τ α λ ι σ τ ι κ ή ς

α ν ά π τ υ ξη ς . Αλ λ ά α π έ τ υχ ε ν ' α ν α π τ ύξ ε ι μ ι α π ε ι σ τ ι κ ή

«ε π α ν α σ τα τ ι κ ή » σ τ ρ α τ η γ ι κ ή κ α ι υπ ο τ ά χ θη κ ε μ π ρ οσ τ ά σ τ η ν

Ε Δ Ε π ου τ ό ν ι ζ ε τ ο ν « υ π α νά π τ υκ τ ο » , «τ ρ ι τ ο κ ο σ μ ι κ ό »

χ α ρα κ τή ρα τ η ς Τ ο υ ρκ ί α ς . Ακ ό μ η κ α ι σ ' α υ τ ή τ η δ ι α μ ά χ η , τ ο

ζ ή τη μ α τ ουλ ά χ ι σ τ ο ν τη ς σ τ ρα τ η γ ι κ ή ς σ υ ζη τ ο ύ ν τα ν σ ε σ χ έσ η μ ε

τ η δ ομ ή τ η ς χ ώ ρα ς . Μ ε τ έπ ε ι τα ω σ τ όσ ο , σ τ η δ εκ α ε τ ί α τ ου 7 0 ,

τ ο ζή τ η μ α τη ς σ τ ρα τη γ ι κ ή ς π ρο σ ε γ γ ί ζ ο ν τ α ν σ ά μ π ως να έπ α ι ρ ν ε

κ α ν ε ί ς έ να οδ η γ ό μ α γ ε ι ρ ι κ ή ς γ ι α ν α ε τ ο ι μ ά σ ε ι έ να θα υμ ά σ ι ο

γ ε ύμ α - σ τ ο ο π ο ί ο τ ό σ ο η δ ομ ή τ η ς χ ώ ρ α ς ό σ ο κ α ι ο ι μ ά ζ ες δ ε ν

α π ο τ ελ ού σ α ν π α ρά μ ό ν ο α π λ ά κ α ρ υ κ ε ύμ α τ α . Τ ο π ρ όβλ η μ α τ η ς

ε ξ ο υ σ ί α ς έγ ι ν ε ι δ ε ολ η ψί α . Η φ ε τ ι χ ο π ο ί η σ η τη ς «ά μ ε σ η ς »

ε ξ ο υ σ ί α ς κ α ι τ η ς «ο λ ο κ λ η ρ ω τ ι κ ή ς » π ά λ η ς οδ ή γ η σ ε τ η ν

α ρ ι σ τ ε ρ ά ολ ο έ ν α κ α ι μ α κ ρ ύτ ε ρ α α π ό τη ν π ρ α γ μ α τ ι κ ότ η τ α .

Δ η μ ι ο ύ ργ η σ ε μ ι α ε σ ωσ τ ρ ε φή ι δ ι ό τη τα μ έ σ α σ τ ι ς επ α να σ τα τ ι κ έ ς

ο μ ά δ ες σ τ ο σ ύ ν ολ ό τ ο υ ς . Κά θε ο μ ά δ α χ ρ ε ι ά ζ ε τα ι α νά π τυ ξη - ο

ε υ κ ολ ό τ ε ρ ος δ ρ όμ ο ς ε ί να ι ν α μ ε τ α σ τ ρ έ φ ε ι οπ α δ ού ς α π ό ά λ λ ε ς

65

ο μ ά δ ες , τ ο λ ά θ ο ς κ α ι η α π ώ λ ε ι α μ ι α ς ο μ ά δ α ς σ η μ α ί ν ε ι τ ο

α ν τ ί σ τ ρ ο φ ο γ ι α τ η ν ά λ λ η · κ α θ ώ ς κ ά θ ε ο μ ά δ α ε π ι βα ρ ύ ν ε τ α ι μ '

έ ν α ν ί σ ο α ρ ι θ μ ό α π ογ ο η τ εύ σ εω ν , υ π ά ρ χ ε ι μ ι α δ ι α ρκ ή ς κ ί ν η σ η

α π ό τ η μ ι α σ τη ν ά λ λ η , π ο υ κ ρ α τ ά ε ι τ ο ν κ α θ έ να α π α σ χ ολ η μ έ ν ο

κ α ι ε υ χ α ρ ι σ τ η μ έ ν ο μ ε τ α ελ ά σ σ ο να κ έ ρδ η . Η κ α θ εμ ι ά μ ε τ ο ν

τ ρ ό π ο τ η ς , όλ ες ο ι ομ ά δ ε ς , α π ό τ ο Τ Κ Κ μ έ χ ρ ι τ η ν Ku r t u lu s κ α ι

τ η ν A yd i n l i k , ε ί χ α ν εμ π λ α κ ε ί έ τ σ ι .

Μ ε τη ν π ο ρ ε ί α , η «ε π α ν α σ τα τ ι κ ή γ λ ώσ σ α » μ ε τ α σ χ η μ α τ ι ζ ό τα ν

σ ε τ ε χ ν ι κ ή επ α γ γ ελ μ α τ ι κ ή φ ρ α σ ε ολ ογ ί α . Γ ι α ν α κ ε ρδ ί σ ε ι

ά λ λ ου ς α γ ω ν ι σ τ ές η κ ά θ ε ο ργ ά ν ωσ η έπ ρ επ ε ν ' α π ο δ ε ί ξ ε ι τ ο

δ ι κ ό - τ η ς θά ρ ρ ο ς , έ να ν τ ρ όπ ο π ρ ο ο ρ ι σ μ έ ν ο ν α π ρ οσ ελ κ ύ ε ι

α γ ω ν ι σ τ ές , π ο υ β έ βα ι α κ ρ α τ ούσ ε μ α κ ρ ι ά τ ο υς ε ν δ ι α φ ε ρ όμ ε νο υ ς

ε ρ γ ά τ ες ή α γ ρ ό τ ες . Τ ο Τ Κ Κ δ ο κ ί μ α ζ ε «μ α λ α κ ά » σ υ ν θή μ α τ α

π ε ρ ί «π ρ ο ό δ ου » , δ ί χ ως κ α θό λ ο υ τα ξ ι κ ό π ε ρ ι εχ ό μ ε ν ο , α λ λ ά

α υ τ ά φ α ί ν ο ν τ α ν ε κ τ ός τ ό π ο υ , κ α ι ο ι κ ομ μ α τ ι κ ο ί οπ α δ ο ί έπ ρε π ε

ν α ε π ι δ ε ί ξ ου ν τ η ν αφοσίωσή τους σ τη ν D I S K , κ λ π . μ ε τ ’

α π ο τ ελ έσ μ α τα π ο υ π ε ρ ι γ ρ ά φη κ α ν . Π ρ ι ν α π ό τ ο ν σ τ ρα τ ι ω τ ι κ ό

ν ό μ ο , ο ι π ολ υ ά ρ ι θμ ε ς εφ η μ ε ρ ί δ ες π ο υ εκ δ ί δ ο ν τ α ν α π ό τ ι ς

ο μ ά δ ες κ α ι τ ι ς τά σ ε ι ς α π οσ κ οπ ο ύσ α ν π ρ ω τ α ρχ ι κ ά σ τ ο ν α

σ τ α μ α τ ή σ ο υ ν τη ν α π ώλ ε ι α τω ν σ τ ε λ ε χ ώ ν . Μ α κ ρ ι ά α π ό το ν α

π ρ ο σ ελ κ ύ ου ν ν έ α μ έλ η μ ι λ ώ ντ α ς ά μ ε σ α " σ τ ο ε ρ γ α τ ι κ ό κ ο ι ν ό

γ ι α τ η ν π ρ α γ μ α τ ι κ ή κ α τά σ τα σ η , τα π ρ οπ α γ α ν δ ι σ τ ι κ ά α υ τ ά

ό ρ γ α να π ρ οκ ά λ εσ α ν ελ ά χ ι σ τη α ν η σ υ χ ί α σ τ η ν α σ τ ι κ ή τ ά ξ η κ α ι

π α ρ έμ ε ι να ν γ ε ν ι κ ά α κ α τα ν ό η τα .

Κ α θ ώς ο ι ομ ά δ ες σ υ σ π ε ι ρ ώ ν ον τ α ν γ ύ ρ ω α π ό τ ι ς «θ ε ω ρ ί ε ς »

τ ο υ ς π ου σ τη ν π ρ α γ μ α τ ι κ ό τη τα λ ε ι τ ο υ ργ ο ύσ α ν σ α ν εμ βλ ή μ α τ α

ή ί σ ως σ α ν κ α τ α τ ε θ έ ν τ α σ ή μ α τα , ο ι α γ ω ν ι σ τ ές ό ρ ι ζ α ν τ η ν

ι δ ι α ι τ ε ρ ό τ η τ ά - τ ο υ ς σ ύ μ φω ν α μ ε λ ί γ ε ς α φη ρη μ έ ν ες φ ό ρμ ο υλ ε ς ,

π ο υ α ν τ ι π ρ ο σ ώπ ε υα ν σ τ η ν «τ ι μ ή » τ η ς ομ ά δ α ς κ α ι ή τ α ν έ τ σ ι

α ν α π ό φ ε υκ τα α π ολ ι θ ωμ έ ν ε ς . Τ ο γ ε ν ι κ ό α π ο τ έλ ε σ μ α ή τα ν η

σ τ α δ ι α κ ή μ ε ί ωσ η τη ς ε σ ω τ ε ρ ι κ ή ς δ η μ οκ ρ α τ ί α ς α υτ ό , σ ε μ ι α

χ ώ ρ α π ου δ ε ν

66

φ η μ ί ζ ε τα ι π α ρ α δ οσ ι α κ ά γ ι α τ ι ς δ η μ οκ ρα τ ι κ έ ς τ η ς ν ό ρμ ε ς . Ο ι

ο μ ά δ ες λ ο ι π ό ν ε ί ν α ι α π ομ ο ν ωμ έ ν ε ς κ α ι τ οπ ο θ ετ η μ έ ν ε ς

α ν α π ό φ ε υκ τα σ ε αμυντικές θ έ σ ε ι ς - α μ υ ν τ ι κ ές α π έ ν α ν τ ι σ τ η ν

α σ τ ι κ ή τ ά ξ η κ α θ ώς ε π ί σ η ς κ α ι α π έ ν α ν τ ι σ τ ι ς άλλες ο μ ά δ ε ς . Η

τ ο υ ρ κ ι κ ή α ρ ι σ τ ε ρ ά έχ ε ι π ά ψ ε ι ε δ ώ κ α ι κ α ι ρ ό να μ ι λ ά μ ε έ ν α

σ υ ν επ ή τρ ό π ο γ ι α τα ε θ ν ι κ ά π ρ ο βλ ή μ α τ α : η κ ρ ι τ ι κ ή ή η

α ν ά λ υσ η τ ω ν ζη τη μ ά τ ω ν τη ς υ γ ε ί α ς κ α ι τη ς ι α τ ρ ι κ ή ς , ή τ ω ν

μ ε τ α φ ο ρ ώ ν κ α ι τη ς α σ τ ι κ ο π ο ί η σ η ς , ή τη ς ο ργ ά ν ωσ η ς σ τ α χ ω ρ ι ά

ή τ η ς ε ρ γ οσ τα σ ι α κ ή ς ζ ωή ς , δ εν έ χ ε ι μ ή τ ε α π οπ ε ι ρα θ ε ί . Α ν τ ί ν α

κ α τα δ ε ί ξ ο υ ν π ω ς υπ ά ρχ ο υ ν λ ογ ι κ ές κ α ι π ρ ο σ εγ γ ί σ ι μ ε ς

ε ν α λ λ α κ τ ι κ έ ς λ ύ σ ε ι ς σ τα ε π ε ί γ ο ν τα - κ α ι φα ν ε ρ ά κ ο ι ν ω ν ι κ ά -

π ρ ο βλ ή μ α τα τ η ς κ α θη μ ε ρ ι νή ς ζ ω ή ς , ο ι τ ο ύ ρκ ο ι σ ο σ ι α λ ι σ τ έ ς

π ρ ο σ φ έρ ο υ ν ογ κ ώ δ ε ι ς δ ι α μ ά χ ες γ ι α τ ο α ν η «Θ ε ω ρ ί α τ ω ν Τ ρ ι ώ ν

Κ ό σ μ ω ν » ε ί ν α ι οπ ο ρ τ ο υ ν ι σ τ ι κ ή ή όχι.

Έ ν α ς ά λ λ ος π α ρά γ ο ν τα ς π ο υ σ υ ν τ έλ ε σ ε σ τη ν α να π α ρ α γ ωγ ή

τ ο υ ε ί δ ο υς α υ τ ο ύ τ η ς α κ ρ ωτ η ρ ι α σ μ έ νη ς π ολ ι τ ι κ ή ς , κ α ι σ τ η

δ ι α τ ή ρη σ η επ ί σ η ς τη ς α ρ ι σ τε ρ ά ς δ ι α ι ρ εμ έ ν η ς α π έ να ν τ ι σ τ η ν

α ν α π τ υσ σ όμ ε νη α π ε ι λ ή τ ο υ φ α σ ι σ μ ο ύ , υ π ή ρ ξ ε η π α ν τα χ ο ύ

π α ρ ού σ α π α ρ ου σ ί α τ ο υ «χ α φ ι έ » . Ε ί μ α σ τ ε κ α λ οπ ρ ο α ί ρ ε το ς

λ α ός , έ χ ο υμ ε ε π ι σ τή μ η , τ ο π ρο λ ε τ α ρ ι ά τ ο ε ί ν α ι η ε π α να σ τ α τ ι κ ή

τ ά ξη , η α τ α λ ά ντ ε υ τη π ορ ε ί α τη ς ι σ τ ο ρ ί α ς ε ί να ι μ α ζ ί μ α ς . Πα ρ ’

ό λ ο α υ τ ό τ ο θα υ μ ά σ ι ο εν ε ρ γ η τ ι κ ό , δ ε ν κ ά ν α μ ε κ α μ ι ά

α ξ ι ομ νη μ ό ν ευ τ η ε π α ν ά σ τ α σ η . Δ ε ν μ π ο ρ ε ί ν α ε ί ν α ι μ ό ν ο ο

ε χ θ ρ ό ς π ο υ μ α ς ε μ π οδ ί ζ ε ι , ε π ε ι δ ή ο κ α π ι τα λ ι σ μ ός ε ί ν α ι

ε τ ο ι μ οθ ά να τ ο ς κ α ι ο ι κ υ ρ ί α ρχ ε ς τ ά ξ ε ι ς έχ ο υ ν κ ρ ί σ ε ι ς . Π ο ι ο ς

ε ί ν α ι α υ τ ός ο ά γ ν ω σ τ ο ς π α ρά γ ο ν τ α ς π ου φ ρ ά ζ ε ι τ ο δ ρ όμ ο ; Δ ε ν

μ π ο ρ ε ί π α ρ ά ν α ε ί ν α ι μ ό ν ο ο χ α φ ι έ ς . Σ τ ο ε π α ν α σ τα τ ι κ ό κ ί ν η μ ά

μ α ς , τ ο α ρ χ έ τυ π ο α υ τ ό τ ο υ χ α φ ι έ υπ ή ρξ ε π ά ν τ οτ ε π α ρ ό ν μ ε τ η

μ ι α ή τ η ν ά λ λ η μ ο ρ φή . Υπ ά ρ χ ε ι β έ βα ι α ο ρ ι σ μ έ ν η δ ι κ α ί ωσ η γ ι α

τ η ν κ α τ η γ ο ρ ί α σ ε ο ρ ι σ μ έ νε ς π ε ρ ι π τ ώσ ε ι ς , α λ λ ά ε ί να ι η

σ υ ν α κ όλ ο υθ η σ τ ά σ η π ου ε ί ν α ι

67

σ η μ α ν τ ι κ ή . Η π ε π ο ί θη σ η ελ α φ ρ ύ ν ε ι τ ο β ά ρ ος κ α ι α ν τ ί σ τ ρο φ α ,

γ ι α ν α ε ί να ι η α να κ ο ύ φι σ η μ εγ α λ ύτ ε ρ η , π ρ έπ ε ι τ ό σ η ν α ε ί να ι η

δ ό σ η μ ί σ ο υς γ ι α τ ο ν π ρ ο δ ότ η . Ό σ ο π ερ ι σ σ ό τ ερ ο ε ί να ι ζ ω ν τα ν ή

η π ρ οκ α π ι τ α λ ι σ τ ι κ ή ι δ ε ολ ο γ ί α , τ ό σ ο π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ ο υπ ά ρχ ε ι

χ ώ ρ ο ς γ ι α τη ν α να π α ρ α γ ωγ ή τ ω ν σ τά σ ε ω ν α υ τ ώ ν κ α ι τω ν

μ η χ α ν ι σ μ ώ ν τη ς σ κ έ ψ η ς . Σ τ ο τ ο υ ρ κ ι κ ό σ οσ ι α λ ι σ τ ι κ ό κ ί ν η μ α ,

π ο υ ε ί να ι ν έ ο κ α ι δ ί χ ω ς ε μ π ε ι ρ ί α , α λ λ ά ε ί ν α ι ε π ί σ η ς

ε ν ε ρ γ η τ ι κ ό κ α ι ελ π ι δ ο φ ό ρ ο , π ου έ χ ε ι θ ε ω ρη θ ε ί ω ς η

ε ν α λ λ α κ τ ι κ ή λ ύσ η γ ι α τ η ν εξ ο υ σ ί α ( οσ ο δ ή π ο τ ε λ α θ εμ έ ν η η

θ έ α σ η ) κ ι έ χ ε ι ε ξα ν τλ ή σ ε ι ό λ α τ α μ έ σ α κ α ι τ α π ρ ό τυ π α γ ι α το ν

σ κ οπ ό , α υ τ ό , σ ή μ ε ρ α , σ τη μ ι σ ο τ ρ α γ ι κ ή τ ο υ κ α τά π λ η ξη , τ έ τ ο ι ο ι

μ η χ α ν ι σ μ ο ί ε ί ν α ι α ν α γ κ α ί ο ι .

68

Η Κεντρική Σημασία της Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας

Έ χ ω τ ο ν ί σ ε ι τ ο ν π α ρ ά γ ο ν τα τ η ς α π ε ι ρ ί α ς . Μ π ο ρ ε ί κ α ν ε ί ς ν α

π ρ ο βλ έ ψ ε ι ό τ ι μ ε τά α π ό τ ι ς α ν α σ τ α τ ώσ ε ι ς τη ς δ ε κ α ετ ί α ς τ ο υ

'7 0 , ο ρ ι σ μ έ να α π ό τα π ρ οβλ ή μ α τ α α υ τά θ α ε π ι λ υ θ ού ν σ τ η

δ εκ α ε τ ί α τ ου '8 0 . Γ ι α τ ί η τ ου ρ κ ι κ ή α ρ ι σ τ ε ρ ά δ ε θα ε ί να ι π ι α

ν έ α . Η δ ι α τ ή ρ η σ η α υ τ ο ύ τ ου ε ί δ ου ς τη ς ν ε ό τη τ α ς μ ετ ά α π ό μ ι α

τ έ τ ο ι α εμ π ε ι ρ ί α θ α σ η μ α ί ν ε ι τ η ν π α θ ολ ογ ι κ ή α ν ι κ α ν ό τη τ α ν α

μ ε γ α λ ώ σ ε ι . Π ο ι α θ α μ π ο ρ ο ύσ ε ν α ε ί να ι η κ α τ ε ύθ υ νσ η μ ι α ς

ώ ρ ι μ η ς α νά π τ υ ξη ς ; Η γ ρ α μ μ ή α ν ά π τυ ξη ς δ ε ν β ρ ί σ κ ετ α ι

α ν α γ κ α σ τ ι κ ά σ τ α π λ α ί σ ι α τ ω ν ο ρ θ ό δ οξ ω ν τ α ξ ι κ ώ ν

ο ρ γ α ν ώσ ε ω ν , κ α ι δ ε ν θ α έ π ρε π ε α σ φα λ ώ ς να π ε ρ ι ο ρ ι σ τ ε ί σ ’

α υ τ ά , ε ι δ ι κ ό τ ε ρα μ ε τ ι ς σ υ ν θή κ ες π ου δ η μ ι ο ύ ργ η σ ε η

φ α σ ι σ τ ι κ ή έ φ οδ ος . Η μ α ζ ι κ ή π ολ ι τ ι κ ή ο ργ ά ν ωσ η φα ί ν ε τα ι ν α

έ χ ε ι μ εγ α λ ύ τ ε ρ ο δ υ ν α μ ι σ μ ό σ τ ι ς τ ο π ι κ ές ε ν ώ σ ε ι ς ό λ ω ν τ ω ν

ε ι δ ώ ν , α π ό τ ι ς μ εγ ά λ ες π ό λ ε ι ς ω ς τα χ ω ρ ι ά , ό π ου τ α

δ ι α φ ο ρ ε τ ι κ ά σ υ μ φ έ ρ ο ν τ α ε ν οπ ο ι ο ύ ν τ α ι . Ε δ ώ, θα μ π ο ρ ού σ α ν ν α

χ α ρα χ τ ο ύ ν π ι ο δ η μ οκ ρ α τ ι κ έ ς κ α ι ε ξ ι σ ω τ ι κ έ ς σ χ έ σ ε ι ς π ο υ ν α

π ρ ο ε ι κ ο ν ί ζ ο υ ν τη μ ελ λ ο ν τ ι κ ή κ ο ι ν ω ν ί α . Υπ ά ρχ ο υ ν π ολ λ ά

α υ θ ό ρμ η τ α τ ο π ι κ ά κ ι νή μ α τα τ α ο π ο ί α ο ι επ α ν α σ τ ά τ ε ς

σ ο σ ι α λ ι σ τ ές θ α έπ ρ ε π ε να βο η θ ή σ ο υ ν να σ υ να ρ θ ρ ωθ ο ύ ν σ ε

ε θ ν ι κ ό επ ί π εδ ο , χ ω ρ ί ς τ ι ς α ν ε π ά ρκ ε ι ε ς τ ω ν κ ε ντ ρ ι κ ώ ν

α π ο φά σ εω ν π ο υ υπ ο ν ο μ εύ ο υ ν τ η δ η μ οκ ρ α τ ί α σ τ ο ε π ί π ε δ ο τ η ς

β ά σ η ς . Έ να π ρ όγ ρα μ μ α ε ί ν α ι π ρ ω τ α ρ χ ι κ ή ς σ η μ α σ ί α ς σ τ ο β α θ μ ό

π ο υ ο ι α ρχ έ ς τ ο υ δ ρ ά σ η ς μ π ο ρο ύ ν ν α ρ ι ζ ώσ ο υ ν

69

σ τ η δ ρα σ τη ρ ι ό τη τα π ου η ί δ ι α σ τ η ρ ί ζ ε τα ι σ τ ι ς π ρα γ μ α τ ι κ ές

σ υ ν θή κ ες κ α ι δ ε ν ε π ι βά λ λ ε τα ι . Θα χ ρ ε ι α σ τ ε ί όσ ο τ ο δ υν α τ ό

π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρη ε ν ότ η τα , μ ε τ η δ η μ οκ ρα τ ί α α π όλ υ τ α α να γ κ α ί α

σ υ ν θή κ η - τ η ς , μ ι α κ α ι α υ τ ο ί π ο υ «ε ν ώ ν ο ν τ α ι » θ α

σ υ γ κ ε ν τ ρω θ ο ύ ν π ρ ο ερ χ όμ ε ν ο ι μ ε δ ι α φ ο ρ ε τ ι κ ές ι σ τ ο ρ ί ε ς . Δ ε ν

μ π ο ρ ε ί ν α υ π ά ρ ξ ε ι κ α μ ι ά δ η μ ο κ ρ α τ ι κ ή κ α ι ε ν ε ργ η τ ι κ ή ε ν ό τη τ α

π ο υ να σ τ η ρ ί ζ ε τα ι σ τη «δ ι ά λ υ σ η » τ η ς α ι σ θη τ ή ς εγ κ υ ρ ό τη τ α ς

τ η ς επ α ν α σ τ α τ ι κ ή ς εμ π ε ι ρ ί α ς τ ω ν ά λ λ ω ν . Α ν ά λ ογ α , ο ι

σ υ γ κ εκ ρ ι μ έ ν ο ι σ τ όχ ο ι μ π ο ρε ί ν α δ ι ευ κ ρ ι ν ι σ τ ο ύ ν μ ό ν ο μ ε

δ η μ οκ ρ α τ ι κ έ ς δ ι α δ ι κ α σ ί ε ς , σ τ ι ς ο π ο ί ε ς τ α σ τ ελ έχ η θα έχ ο υ ν

π ολ λ ά ν α μ ά θ ο υ ν α π ό τ ο υς ε ρ γ ά τ ες κ α ι τ ο υς α γ ρ ό τ ες , τ ι ς

ν ο ι κ οκ υ ρ ές κ α ι τ ο υς ε ι δ ι κ ούς . Τ ο ν α π ε ρ ι ο ρ ί ζ ε ι κ α ν ε ί ς τ ο ν

μ α ρξ ι σ μ ό σ ε μ ι α θ ε ω ρ ί α έ ν ο π λ η ς π ά λ η ς ε ί να ι να τ ο ν

μ ε τ α τ ρ έ π ε ι ς σ ε μ ι α θ ε ω ρ ί α θα ν ά τ ο υ . Γ ι α να τ ο ν κ α τα ν ο ή σ ο υ ν

ω ς θ ε ω ρ ί α ζ ωή ς π α ρ ά σ α ν λ όγ ο τ ολ μ η ρ ή ς α ν τ ί σ τ α σ η ς , ο ι

σ ο σ ι α λ ι σ τ ές σ τη ν Τ ο υ ρ κ ί α θ α π ρ έπ ε ι να υ π ο τα χ θ ο ύ ν σ τ η

δ η μ ι ο υ ργ ι κ ή δ ύ ν α μ η εκ ε ί ν ων π ο υ α ι σ ι ο δ οξ ο ύ ν να κ α θο δ η -

γ ή σ ο υ ν .

Υ π ά ρχ ο υ ν λ ί γ ε ς ορ γ α ν ώ σ ε ι ς σ τ η ν Τ ο υ ρκ ί α , κ ο μ μ ο υ ν ι σ τ έ ς ,

μ α ο ϊ κ ο ί ή α ν εξ ά ρ τη τ ο ι π ο υ δ ε ν θ α π ρ ό σ φ ε ρα ν α ν ε ι λ ι κ ρ ι ν ε ί ς

υ π οσ χ έσ ε ι ς σ τη δ η μ οκ ρ α τ ί α . Π ρ ά γ μ α τ ι θα τη ς α π οδ ώσ ο υ ν τ η

σ η μ α σ ί α τη ς : ό , τ ι χ ρ ε ι ά ζ ε τα ι ε ί ν α ι η δ η μ ο κ ρα τ ί α τ ο υ ς . Εκ ε ί ν ο

π ο υ π ρ α γ μ α τ ι κ ά ε ί να ι α ν α γ κ α ί ο , ε ί ν α ι έ ν α ς μ ά λ λ ο ν βα θ ύς

μ ε τ α σ χ η μ α τ ι σ μ ός . Ο κ α τ α κ ε ρμ α τ ι σ μ ός τ η ς τ ο υ ρ κ ι κ ή ς α ρ ι σ τ ερ ά ς

σ τ ο σ ύ ν ολ ό - τ η ς , σ υμ π ερ ι λ α μ β α ν ομ έ ν ω ν π ολ λ ώ ν σ τ ο Δ Λ Κ

π η γ ά ζ ε ι ε ν μ έ ρ ε ι α π ό μ ι α κ ο ι νή π α ρ α ν όη σ η . Ό τ α ν δ ι ά φ ο ρα κ ό μ -

μ α τα α π οδ έ χ ο ντ α ι ό λ α - τ ο υ ς μ ι α υπ ό θ εσ η π ο υ ε ί ν α ι η ί δ ι α

λ α θ ε μ έ νη , ο ι ε π α κ όλ ο υθ ες δ ι α φ ω ν ί ες τ ο υ ς γ ί ν ο ντ α ι

α σ υμ β ί βα σ τ ε ς . Π ρ ό κ ε ι τ α ι γ ι α π α λ ι ό ν όμ ο . Ο κ α θ έ να ς βλ έπ ε ι

σ τ ο ν ά λ λ ο τη σ φ α λ ε ρ ό τη τα αυτής τ η ς λ ύ σ η ς , κ α ι σ τ ρα τ ε ύ ετ α ι

σ τ η ν «ο ρ θ ό τ η τα » τ η ς δ ι κ ή ς το υ . Αλ λ ά , κ α θ ώ ς η υπ ό θ εσ η ε ί ν α ι

λ α θ ε μ έ νη , δ ε ν μ π ο ρ ε ί να υ π ά ρξ ε ι

70

«ο ρ θ ή » λ ύ σ η . Μ ι α α π ό φ α σ η ε ί ν α ι δ υ ν α τή μ ό ν ο α ν ο ι ό ρ ο ι τ η ς

σ υ ζή τ η σ η ς μ ε τα σ χ η μ α τ ί ζ ο ν τα ι . Ε ί να ι ως π ρ ο ς α υ τή τη ν ά π οψ η

π ο υ η έ μ φ α σ η σ τ η δ η μ οκ ρ α τ ί α α μ φ ι σ βη τ ε ί τ α γ ε ν ι κ ά

χ α ρα κ τη ρ ι σ τ ι κ ά τ η ς τ ου ρκ ι κ ή ς α ρ ι σ τ ε ρά ς .

Γ ι α τ ί , ε κ ε ί ν ο π ο υ όλ ο ι ο ι τ ο ύ ρκ ο ι σ οσ ι α λ ι σ τ έ ς ε ξα κ ο λ ου θ ο ύν

ν α έ χ ο υ ν α π ό κ ο ι ν ο ύ ε ί να ι η π ε π ο ί θη σ η ό τ ι π ρ έ π ε ι ν '

α ν α ζη τή σ ο υ ν μ ι α ν «α ν α τ ολ ι κ ή » λ ύ σ η γ ι α τ α π ρ ο β λ ή μ α τα τ η ς

χ ώ ρ α ς . Αυ τ ό ι σ χ ύ ε ι γ ι α το ν Ε τ σ ε β ί τ , τ ο ν «σ ω τή ρ α τ ο υ

κ ρ ά τ ου ς » , π ο υ π α ρά τη ν π ι ο π ρ ο οδ ε υ τ ι κ ή π ολ ι τ ι κ ή τ ου ε ί ν α ι

λ ι γ ό τ ε ρ ο ι κ α ν ός ν α α κ ολ ο υ θή σ ε ι π ολ υ μ ο ρ φ ι κ ή π ολ ι τ ι κ ή α π ό

τ ο ν Ν τ ε μ ι ρ έλ , π ο υ ως π ρ ος α υ τή τη ν π λ ε υ ρά ε ί ν α ι η π ι ο

«π ρ ο ω θ η μ έ νη » μ ο ρ φ ή . Η α π όπ ε ι ρ α τ ο υ Ε τ σ ε β ί τ ν α

δ η μ ι ο υ ργ ή σ ε ι έ ν α ν «λ α ϊ κ ό τ ομ έ α » τ η ς ο ι κ ο ν ο μ ί α ς ό τ α ν α ν έλ α β ε

ε κ ν έ ο υ τ ο 1 9 7 8 , ή τα ν χ α ρα κ τη ρ ι σ τ ι κ ή ε ν ό ς κρατισμού

π ρ ο ο ρ ι σ μ έ ν ο υ ν α βγ ά λ ε ι τ ι ς «μ ά ζ ε ς » α π ό τ η ν κ α θ υσ τ έ ρη σ ή -

τ ο υ ς α π ό τ α π ά ν ω . Η ί δ ι α π ρ οο π τ ι κ ή ν α ο δ η γ ή σ ου ν τ η ν Τ ο υρ κ ί α

ν α «π ρ ο λ ά β ε ι » κ α ι να π ε τύ χ ε ι τ η ν «α ν ε ξ α ρτ η σ ί α » τ η ς μ π ορ ε ί

ν α ι δ ωθ ε ί σ ε όλ ε ς τ ι ς ά λ λ ε ς σ οσ ι α λ ι σ τ ι κ ές ο μ ά δ ες . Η

π ρ ο σ κ όλ λ η σ η τ ω ν κ α λ ύ τ ε ρω ν κ α ι π ε ρ ι σ σ ό τ ε ρ ο α ν ο ι χ τ ώ ν

«α ν ε ξ α ρ τ ή τ ω ν » - τ η ς D e v - yo l κ α ι Ku r t u lu s - σ τ ι ς π α ρ α δ όσ ε ι ς

τ ο υ π α ρ ελ θ ό ν τ ο ς - τ ο υς τη ς «έ ν ο π λ η ς π ά λ η ς » , σ ε μ ι α μ ι σ ο -

σ τ α λ ι ν ι κ ή ε κ δ οχ ή τ ο υ λ ε ν ι ν ι σ μ ο ύ κ α ι σ τη μ ι λ ι τ α ρ ι σ τ ι κ ή

ε π ί λ υσ η σ τ ο π ρ ό βλ η μ α τ ο υ φ α σ ι σ μ ο ύ , θ υμ ί ζ ε ι κ α θ α ρά μ ι α ν

«α ν α τ ο λ ι κ ή » λ ύσ η . Τ ο ί δ ι ο βέ β α ι α κ ά ν ο υ ν κ α ι τα σ υ νθ ή μ α τ α

κ α ι η «α ν ά λ υ σ η τ ω ν μ α ο ϊ κ ώ ν ο μ ά δ ω ν . Τ ο Τ Κ Κ κ α ι ο ι -

«φ ι λ ο σ οβ ι ε τ ι κ ο ί » σ ύ μ μ α χ ο ί τ ο υ ς δ ε ν ε ί να ι εμ φα ν ώ ς

«ε υ ρ ω κ ο μ μ ο υ ν ι σ τ ές » σ τ ο ν π ρ ο σ α ν α τ ολ ι σ μ ό - τ ο υς , κ α ι η

«α ν α π τ υγ μ έ νη δ η μ οκ ρ α τ ί α » - τ ο υ ς ε ί ν α ι π ρ οφ α ν ώ ς π ι ο

κ α θ υ σ τ ε ρ η μ έ ν η α π ό ε κ ε ί ν η π ο υ π ρ όσ φ ε ρ ε η τ ο υ ρκ ι κ ή α σ τ ι κ ή

τ ά ξη τ η δ εκ α ε τ ί α τ ο υ 1 9 7 0 . Κ ι α υ τ ό όχ ι γ ι α ν α υπ α ι ν ι χ θ ού μ ε

π ω ς χ ρ ε ι ά ζ ε τ α ι έ ν α ς «τ ο υ ρ κ οκ ο μ μ ου ν ι σ μ ός » , π ο υ θ α επ ι δ ι ώ ξ ε ι

ν α α να κ α λ ύ ψ ε ι έ να ι σ οδ ύ ν α μ ο τ ο υ « ι σ τ ο ρ ι κ ο ύ σ υμ β ι βα σ μ ο ύ »

τ ο υ Μ π ε ρλ ι ν γ κ ου έ ρ

71

μ ε τ η Χ ρ ι σ τ ι α ν οδ η μ οκ ρ α τ ί α . Α π ε ν α ν τ ί α ς , η α ρ ι σ τ ε ρά έ χ ε ι ή δ η

γ ν ω ρ ί σ ε ι α κ ρ ι β ώς μ ι α τ έ τ ο ι α σ τ ρα τη γ ι κ ή σ τ ο ν α ρ ι σ τ ερ ό

κ ε μ α λ ι σ μ ό , σ τ ο ό τ ι α υ τ ό ς ε ί χ ε μ ι α ν α ν ά λ ογ η τ α ύ τ ι σ η μ ε τ ι ς

π α ρα δ ε κ τ ές μ ο ρφ έ ς τ η ς κ ρα τ ι κ ή ς ε ξ ο υ σ ί α ς .

Τ ο π α ρά δ ο ξ ο π ο υ π ρ έ π ε ι ο ι μ α ρ ξ ι σ τ ές ν ' α φ ο μ ο ι ώ σ ο υ ν ε ί ν α ι

ό τ ι , μ ολ ο ν ό τ ι η Τ ο υ ρκ ί α ε ί ν α ι μ ι α σ χ ε τ ι κ ά κ α θ υ σ τ ε ρ η μ έ ν η

χ ώ ρ α ο ι κ ο ν ομ ι κ ά ( ε ί χ ε τ ο κ α τά κ ε φ α λ ή ΑΕ Π τη ς Αλ γ ε ρ ί α ς κ α ι

τ ο υ Μ ε ξ ι κ ό τ ο 1 9 7 7 ) κ α ι κ ο ι ν ω ν ι κ ά ( τ ο π οσ οσ τ ό

α ν α λ φα βη τ ι σ μ ού ε νη λ ί κ ω ν α νε ρ χ ό τ α ν σ τ ο 4 0 % τ ο 1 9 7 5 ) , ή τ α ν

σ χ ε τ ι κ ά αναπτυγμένη π ο λ ι τ ι κ ά . Π α ρά τ ι ς σ τ ρα τ ι ωτ ι κ έ ς

π α ρ εμ βά σ ε ι ς , έχ ε ι γ ν ω ρ ί σ ε ι τ ο δ ι κ ομ μ α τ ι κ ό σ ύσ τη μ α , σ τ ο

ο π ο ί ο ο ι ε ν α ντ ι ο ύμ ε ν ο ι η γ έτ ες ε ν α λ λ ά σ σ ο ν τα ν α ρκ ε τ έ ς φ ορ έ ς

σ τ η ν ε ξ ο υσ ί α , μ ε τ ά α π ό τ η λ α ϊ κ ή ε ν τ ο λ ή κ ά τ ι π ο υ δ ε ν έ χ ε ι π ο τ έ

σ υμ β ε ί γ ι α π α ρά δ ε ι γ μ α σ τη ν Ι α π ω ν ί α . Η α ν ι σ ομ έ ρ ε ι α α υ τ ή

π ρ ο έ κ υ ψ ε α π ό τ ο γ ε γ ο ν ός ό τ ι η χ ώ ρ α δ ε ν α π ο ι κ ο ι οπ ο ι ή θη κ ε

π ο τ έ ά μ εσ α κ α ι ε ί χ ε δ ι α τη ρ ή σ ε ι τ η ν κ υ ρ ι α ρ χ ί α - τ η ς · σ τ ο ν

ι δ ι α ί τ ε ρ ο σ υ νδ υα σ μ ό τη ς «Δ ύσ η ς » κ α ι «Α ν α τ ο λ ή ς » . Ο π ρώ ι μ ο ς

ε θ ν ι κ ι σ μ ός τ ο υ Α τα τ ο ύ ρκ π ο υ εκ θ ρ ό ν ι σ ε τ ο ν σ ο υλ τά ν ο ,

α π ο τ ελ ού σ ε σ υ ν ά μ α μ ι α εκ σ υ γ χ ρ ο ν ι σ τ ι κ ή κ α ι μ η λ α ϊ κ ή

κ ι νη τ οπ ο ί η σ η . Τ ο σ υ ν ολ ι κ ό π ρ ό βλ η μ α τ η ς σ υ να ί ν εσ η ς σ τ η ν

Τ ο υ ρ κ ί α , σ ε μ ι α δ ι α δ ι κ α σ ί α β ί α ι ο υ ο ι κ ο ν ο μ ι κ ο ύ

μ ε τ α σ χ η μ α τ ι σ μ ο ύ , έ χ ε ι έ τ σ ι γ ί ν ε ι οξ ύ τα τ α δ ύσ κ ολ ο γ ι α τ η ν

ά ρ χ ο υσ α τ ά ξ η , π ο υ τα υ τ όχ ρ ο ν α γ ν ω ρ ί ζ ε ι τ α ο φ έλ η τ ο υ

σ υ ν τ α γ μ α τ ι κ ο ύ δ ι κ α ί ου .

Η σ τ ρ α τ ι ω τ ι κ ή επ έ μ β α σ η έ χ ε ι τ ώ ρ α δ η μ ι ο υ ργ ή σ ε ι μ ι α ν έα

κ α τά σ τ α σ η τ ό σ ο γ ι α τη ν α ρ ι σ τ ε ρ ά ό σ ο κ α ι γ ι α τη δ ε ξ ι ά . Σ ε

ά μ εσ ο υς ό ρ ο υς , τ ο Κ όμ μ α Ε θ ν ι κ ή ς Δ ρ ά σ η ς βρ ί σ κ ε τα ι σ ε

λ ι γ ό τ ε ρ ο π λ ε ο ν εκ τ ι κ ή θ έσ η , ε ν ώ η α ρ ι σ τ ε ρά φ έ ρ ε ι τ ο β ά ρ ο ς

μ ι α ς β ί α ι η ς κ α τα σ τ ολ ή ς . Ε ί ν α ι ό μ ως ελ π ι δ ο φ ό ρ ο ό τ ι η α ρ ι σ τε ρ ά

έ χ ε ι τ ουλ ά χ ι σ τ ο ν δ ι δ α χ τ ε ί ο ρ ι σ μ έ να α π ό τα π ι κ ρ ότ ε ρ α

μ α θ ή μ α τα τ ω ν π ρ όσ φ α τω ν χ ρό ν ω ν κ α ι α φ ο σ ι ώ ν ε τ α ι , μ ’ έν α ν

π ι ο ε ν ο π ο ι η μ έ ν ο κ α ι

72

ν η φ ά λ ι ο τ ρ ό π ο , σ τ ο κ α θή κ ο ν ο ι κ οδ ό μ η σ η ς τη ς σ οσ ι α λ ι σ τ ι κ ή ς

α ν τ ί σ τ α σ η ς μ ε π ρα γ μ α τ ι κ έ ς ρ ί ζ ε ς μ έσ α σ τ ο υ ς κ α τα π ι ε σ μ έ νο υ ς

κ α ι ε κ μ ε τ α λ λ ευ ό μ ε ν ου ς . Ο ι α ν τ ι θ έ σ ε ι ς τη ς τ ο υ ρκ ι κ ή ς α σ τ ι κ ή ς

τ ά ξη ς δ ε ν έ χ ο υ ν ε π ι λ υ θ ε ί α π ό τ ο υς σ τ ρα τ ι ω τ ι κ ο ύ ς , κ α ι η

σ τ ρ α τ ι ω τ ι κ ή κ υ ρ ι α ρ χ ί α , ο σ ο δ ή π ο τ ε α π ε ρ ι ό ρ ι σ τ η , δ ε ν θ α

μ π ο ρ έσ ε ι να κ α τ α σ τ ε ί λ ε ι τ ο ν δ υ ν α μ ι σ μ ό τ η ς ο ρ γ ά νω σ η ς τ η ς

ε ρ γ α τ ι κ ή ς τά ξη ς .

75

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Βλ. Caglar Keyder, «The Political Economy of Turkish Democracy», NLR 115,

Μάης - Ιούνιος 1979, σελ. 11-16, 4ϋ· F. Frey, The Turkish Political Elite,

Cambridge (USA) 1965.

2. Παρατίθεται στου Ε. Η. Carr, The Bolshevik Revolution, 1917-23, Τομ . 3,

Penguin Edition, Λονδίνο 1977, σελ. 479.

3. Keyder, σελ. 19.

4. Η Turk-Is ιδρύθηκε αρχικά με επιχορηγία του American Institute of free Labor

Development (AFILD) ως τμήμα της παγκόσμιας σταυροφορίας για την ίδρυση

φιλοαμερικάνικων, αντικομμουνιστικών συνδι καλιστικών συνομοσπονδιών, ως

οχυρά του Ψυχρού Πολέμου.

5. Στην πορεία της δεκαετίας του '60 μόνο, ο πληθυσμός αυξήθ ηκε από 27 σε 35

εκατ., με τον αστικό πληθυσμό από 9 σε 14 εκατ. Παρά τη δραματική αυτή αύξηση

της αστικοποίησης, η δημογραφική πίεση στα χωριά ενισχύθηκε απο δύο εκατ.

κατοίκους. Για στοιχεία σχετικά με το μέγεθος των συνδικάτων, το μέγεθος του

φοιτητικού πληθυσμού και άλλα πολιτικο -δημογραφικά στοιχεία βλ. Jacob Landau,

Radical Politics in Modern Turkey, Leiden 1974.

6. Ο Regis Debray έγραφε: «Κάτω από ορισμένες συνθήκες, το πολιτικό και το

στρατιωτικό δεν ξεχωρίζονται αλλά αποτελούν ένα οργανικό σύνολο ... Το

πρωτοπόρο κόμμα μπορεί να υπάρχει, με τη μορφή χου ίδιου του αντάρτικου φόκο.

Η ανταρτική δύναμη είναι το κόμμα σε εμβρυακή μορφή. Αυτή είναι η

καταπληκτική καινοτομία που εισήγαγε η κουβανική επανάσταση». (Revolution in

the Revolution, Λονδίνο 1968, σελ. 120).

7. Εξαιτίας της πλατειάς παρουσίας της, η Devrimci-Yol έπρεπε ν’ αντιμετωπίσει

τις φασιστικές επιθέσεις συχνότερα από τους αντιπάλους της. Αυτό, και οι

μεγαλύτερες σχέσεις της με τις μάζες, τείνουν να την κάνουν πιο υπεύθυνη

πολιτικά, αλλά είναι ακόμη παγιδευμένη στην επίσημη -της «τσαγιανή» ιδεολογία.

Ο κίνδυνος αυτού εκδηλώθηκε

75

φανερά με τη διάσπαση της λεγόμενης Devrimci -Sol (Επαναστατική Αριστερά),

που υπεράσπισε ανοιχτά την ιδέα του Τσαγιάν, ότι ο ρόλος μιας «ένοπλης

πρωτοπορίας του λαού» θα έπρεπε να ανατρέψει την «τεχνητή ισορροπία» του

τοπικού κράτους και του ιμπεριαλισμού, και να επιτρέψει έτσι την έκρηξη της

υποβόσκουσας «επαναστατικής κατάστασης». Ανάμεσα στις επικρίσεις της

εναντίον Devrimci-Yol, αρκετά περίεργα, ήταν η έκδοση απ' αυτήν εφημερίδας

(επειδή αυτό είχε ρητά καταδικαστεί από τον Τσαγιάν νωρίτερα ω ς

«οπορτουνισμός») και η άρνησή της να εξαπολύσει σε πλήρη έκταση

τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον του κράτους. Έτσι, μια από τις πρώτες ενέργειές

της ήταν να διεκδικήσει τη δολοφονία του Ερίμ, του πρώτου πρωθυπουργού μετά

από τη 12 Μαρτίου 1971. Η ηλιθιότητά τους ήταν φανερή στα συνθήματά τους,

όπως «Ο Θεός συγχωρεί, η Devrimci-Sol όχι» ή «Αστυνομικοί! Προσοχή,

βρίσκεστε στη ζώνη της Devrimci-Sol».

76