Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
วสยทศนทางการศกษาของไทย : มองสอนาคต An Educational Vision for
Thailand : Looking to the future
รองศาสตราจารย ดร. กตตชย ไตรรตนศรชย อธการบดมหาวทยาลยขอนแกน
วสยทศนทางการศกษาของไทย : มองสอนาคต
เปนคนด เปนคนมคณธรรมจรยธรรม เปนคนมจตส านกเพอสงคม
เปนคนเกง
คนในสงคมไทย
วสยทศนทางการศกษาของไทย : มองสอนาคต
เราควรสอนใหเดกเปน “คนด” กอน แลวจงสอนใหเดกเปน “คนเกง” เพราะคนดท าใหเปนคนเกง.............ไมยาก แตคนเกงท าใหเปนคนด..................ยากกวามาก
วสยทศนทางการศกษาของไทย : มองสอนาคต การศกษาเปนพลงส าคญทสดของชาต ทตองอาศยความรวมมอจากทกภาค
สวน (All for education) เพอการศกษาส าหรบคนทงมวล
(Education for all) ทไมทอดทงใครไวเบองหลง (no one
left behind)
Thailand Education Timeline พ.ศ. 1781-1921
สมยสโขทย • บานและวดเปนศนยกลางของการศกษา • พอขนรามค าแหงไดทรงประดษฐอกษรไทยขนใชเมอ พ.ศ. 1826 • วชาทเรยน ความรสามญ ภาษาบาล สนสกฤต และภาษาไทย • วชาจรยศกษา สอนใหเคารพนบถอบรรพบรษ การรจกกตญญรคณ • ศลปะปองกนตว เปนการสอนใหรจกการใชอาวธ การบงคบสตวทใชเปนพาหนะในการออกศกและต าราพชยยทธ
Thailand Education Timeline พ.ศ. 1893-2310
สมยอยธยา • บานและวดเปนศนยกลางของการศกษา • การศกษาวชาสามญ เนนการอาน เขยน เรยนเลข อนเปนวชาพนฐานส าหรบการประกอบสมมาอาชพของคนไทย
• การศกษาทางดานศาสนา วดยงมบทบาทมากในสมยสมเดจพระเจาอยหวบรมโกศ โดยทรงวางกฎเกณฑไววาประชาชนคนใดไมเคยบวชเรยนเขยนอานมากอน จะไมทรงแตงตงใหเปนขาราชการ
• ในสมยสมเดจพระนารายณมหาราช มนกสอนศาสนาหรอมชชนนารไดจดตงโรงเรยนสอนหนงสอและวชาอนๆ ขน เพอชกจงใหชาวไทยหนไปนบถอศาสนาครสต
Thailand Education Timeline พ.ศ. 1893-2310
สมยอยธยา (ตอ) • ผหญง เรยนวชาชพ การเรอนการครว ทอผา ตลอดจนกรยามารยาท ในสมยนโปรตเกสเปนชาตแรกทน าวธการท าขนมหวานทใชไขมาเปนสวนผสม เชน ทองหยบ ฝอยทอง ฯลฯ
• ในรชสมยพระรามาธบดท 2 มการเกณฑคนเขารบราชการทหาร ผชายอายตงแต 13 ปขนไปถง 60 ป ตองมการศกษาวชาการทหาร ฝกระเบยบวนย เพอฝกอบรมใหเปนก าลงส าคญของชาต
Thailand Education Timeline พ.ศ. 2311-2411
ธนบรและรตนโกสนทรตอนตน • บานและวดยงคงมบทบาทเหมอนเดม • สมยพระเจากรงธนบร เปนระยะเกบรวบรวมสรรพต าราจากแหลงตางๆ ทรอดพนจากการท าลายของพมา เนนการท านบ ารงต าราทางศาสนา ศลปะและวรรณคด
• สมยพระบาทสมเดจพระพทธยอดฟาจฬาโลก ทรงฟนฟการศกษาดานอกษรศาสตร วรรณคด มการแตงรามเกยรตไดเคาโครงเรองมาจากอนเดยเรอง รามายณะ ศลปะ กฎหมาย เชน กฎหมายตรา3ดวง และหลกธรรมทางศาสนา มการสงคายนาพระไตรปฎก
Thailand Education Timeline พ.ศ. 2311-2411
ธนบรและรตนโกสนทรตอนตน (ตอ) • สมยพระบาทสมเดจพระนงเกลาเจาอยหว มการจารกวชาความรสามญและวชาชพลงในแผนศลาตามระเบยงวดพระเชตพน มการใชหนงสอไทยชอ ประถม ก กา และประถมมาลา นบเปนแบบเรยนเลมท 2 และ 3
• นายแพทย ด บ บรดเลยไดน ากจการแพทยสมยใหม เชน การผาตดเขามารกษาคนไข
• สมยพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว ชาวตางชาตเรมเขามาคาขายและสอนศาสนา มการน าวทยาการสมยใหม ๆ เขามาปรบใชในเมองไทย
Thailand Education Timeline พ.ศ. 2412-2475
สมยปฏรปการศกษา • สมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว มการจดการศกษาอยางมระเบยบแบบแผน มโครงการศกษาชาต มโรงเรยนเกดขนในวงและในวด
• พ.ศ. 2430 ทรงโปรดเกลาฯ ใหตงกรมศกษาธการ เพอดแลโรงเรยนตางๆ ทมจ านวนมากขน
• พ.ศ. 2459 ไดประกาศยกฐานะโรงเรยนขาราชการพลเรอนขนเปนจฬาลงกรณมหาวทยาลย นบเปนมหาวทยาลยแหงแรกของประเทศไทย
Thailand Education Timeline พ.ศ. 2412-2475
สมยปฏรปการศกษา (ตอ) • สมยพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ม พรบ. ประถมศกษา เดกทกคนทมอาย 7 ป บรบรณหรอยางเขาปท 8 ใหเรยนอยในโรงเรยนจนถงอาย 14 ปบรบรณหรอยางเขาปท 15 โดยไมตองเสยคาเลาเรยน (7 ป) และมการเรยกเกบเงนศกษาพลจากประชาชนคนละ 1-3 บาทเพอน าไปใชจายในการจดด าเนนการประถมศกษา
• สมยพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว มการเปลยนแปลงระบบการปกครองเปนระบอบประชาธปไตย
Thailand Education Timeline พ.ศ. 2475-ปจจบน
สมยการปกครองระบอบรฐธรรมนญ • มการประกาศใชแผนการศกษาชาต โดยจดตงคณะกรรมการการศกษาและตงสภาการศกษา
• มการปรบปรงการจดการศกษาภาคบงคบจาก 7 ป เหลอ 4 ป • มอบใหทองถนจดการศกษา พ.ศ. 2476 และยกฐานะทองถนขนเปนเทศบาลตราพระราชบญญตเทศบาลขน และเทศบาลไดจดการศกษาอยางแทจรงใน พ.ศ. 2478
• ประกาศตงมหาวทยาลยธรรมศาสตรและการเมอง ป พ.ศ. 2477 โอนคณะนตศาสตรในจฬาลงกรณมหาวทยาลยไปสมทบกบมหาวทยาลยธรรมศาสตรและการเมอง
Thailand Education Timeline พ.ศ. 2475- ปจจบน
สมยการปกครองระบอบรฐธรรมนญ (ตอ) • สภาพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตจดท าแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 1 (พ.ศ. 2504 - พ.ศ. 2509)
พ.ศ. 2507
• จดตงมหาวทยาลยในสวนภมภาค ม.เชยงใหม และ ม.ขอนแกน
พ.ศ. 2512
• จดตง ม.สงขลานครนทร
การศกษาไทย : งบประมาณ งบประมาณ 2557 ของกระทรวงศกษาธการ 482,789 ลานบาท แยกเปน
หนวยงาน งบประมาณ (ลานบาท)
สดสวน
ส านกงานปลดกระทรวง 55,528 11.50%
สภาการศกษา 266 0.06%
การศกษาขนพนฐาน 307,211 63.63%
อาชวศกษา 20,773 4.30%
อดมศกษา 95,453 19.77%
องคกรมหาชน 3,557 0.74%
การศกษาไทย : งบประมาณ
งบบคลากร 259,136.6 ลานบาท 53.67%
งบรายจายอนๆ 8,214.9 ลานบาท
1.7%
งบเงนอดหนน 155,240.9 ลานบาท
32.16%
งบลงทน 23,453.0 ลานบาท
4.86%
งบด าเนนการ 36,743.2 ลานบาท
7.61%
การศกษาไทย : งบประมาณ
• ป 2557 จดสรรงบประมาณ จ านวน 482,789 ลานบาท คดเปน รอยละ 20.6 ของงบประมาณประจ าป (ขอมลจาก: งบประมาณแผนดน)
Education Enrollment Rate อตราการเขาเรยนในระบบโรงเรยนของประเทศไทย
48.4 48
47.7
42.9
ระยะเวลาเรยนตอป • เวลาเรยนของเดกไทยในแตละชวงชนตอปมากเกนไป เชน
ประถมศกษาเรยน ประมาณ 1,000 ชวโมง มธยมศกษาเรยน ประมาณ 1,200 ชวโมง
• ประเทศไทยมจ านวนชวโมงเรยนตอปสงเปนอนดบ 2 ของโลก รองจากประเทศในแถบแอฟรกา ซงเรยนประมาณ 1,400 ชวโมงตอป
• ประเทศทมผลสมฤทธสง อยาง เกาหลใต ญปน มชวโมงเรยนต ากวา 1,000 ชวโมงตอป
• ฮองกง ซงประสบความส าเรจในการพฒนาการศกษาอยางมาก มชวโมงเรยนตอปแค 790 ชวโมง
• สวนยเนสโกก าหนดชวโมงเรยนของนกเรยนทเหมาะสม 800 ชวโมงตอป
การศกษาไทย : ผลการสอบ PISA 2012
การศกษาไทย : ผลการสอบ PISA 2012
นครเซยงไฮ มการกระจายอ านาจทางการศกษาในระดบทองถน เพอเพมอ านาจในการบรหารจดการศกษาโดยทองถน
การศกษาไทย : ผลการสอบ PISA 2012
• ความสามารถทางคณตศาสตรอยในอนดบ 51 • ความสามารถทางการอานอยในอนดบท 50 • ความสามารถทางวทยาศาสตรอยในอนดบท 49
OECD หรอกลมประเทศทพฒนาแลว ทท าการทดสอบทกษะนกเรยนดานวชาการ ประเทศตางๆ ทวโลก 65 ประเทศ ในป 2552
ศกยภาพดานภาษาองกฤษ
• ความสามารถทางภาษาองกฤษ อยในอนดบ 53
EF หรอ Education First ผน าดานการเรยนตอตางประเทศ ทท าการทดสอบทกษะความสามารถดานภาษาองกฤษ จาก 54 ประเทศทวโลกทไมไดใชภาษาองกฤษเปนภาษาหลก ในป 2555
การศกษาไทย : สภาพปญหา • ป 2553 มคนไทยไมรหนงสอ อานไมออก เขยนไมได ประมาณ 2 ลาน คน • คนไทยอานหนงสอเฉลย 8 บรรทดตอป คนสงคโปรและเวยดนามอานหนงสอเฉลย 5 เลมตอป คนจนอานหนงสอ 6 บรรทดตอป
• คณภาพของโรงเรยนและบคลากร (คร) ในเมองและในชนบททหางไกล แตกตางกนอยางมาก โรงเรยนในชนบทบางแหง ขาดแคลน คร อปกรณการเรยน การสอน ครคนเดยวสอนนกเรยนหลายหองในเวลาเดยวกน
China India
การศกษาไทย : สภาพปญหา • การบรหารการศกษาของประเทศไทยสวนใหญยงขาดประสทธภาพ ผบรหารการศกษาขาดวสยทศน และไมจรงจงกบการบรหารการศกษาใหมคณภาพ
• รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ มการเปลยนตวบอยมากและผมาด ารงต าแหนงสวนใหญ ไมใชผทมความเชยวชาญดานการศกษา นโยบายการศกษาจงเปลยนไป เปลยนมา ไมแนนอน ท าใหการศกษาของไทยไมมคณภาพ
คณภาพการศกษาของประเทศไทยต า เปนสญญาณวา คณภาพของประชากรไทยต าเชนกน
วกฤตการศกษาไทย • ในทกปเดกไทยกวา 3 ลานคนหายไปจากระบบการศกษา กลายเปนแรงงานไรฝมอ แรงงานจบประถมศกษาหรอต ากวาถง 67.3%
• ผลตภาพแรงงานไทยต ามาก และอตราการพฒนาต า • Human Development Index (HDI) ของไทยอยอนดบ 103 ของโลก จาก
181 ประเทศ (ต ากวามาเลเชย) • ปญหาพฤตกรรมเยาวชนพงสงขน เชน ปญหาทองในวยรน กวา 120,000 คน
(สงทสดในเอเชย) เดกถกคดปละ 50,000 คน
การปฏรปการศกษารอบแรก ความส าเรจมาก
• การขยายโอกาสทางการศกษา 12 ป และ 15 ป
• การจดการศกษาส าหรบผดอยโอกาส ผพการ
• การศกษาทางเลอก การจดการศกษาโดยครอบครว โดยสถานประกอบการ โดยสถาบนศาสนา ฯลฯ
• การเพมงบประมาณเพอการศกษา
• การมระบบการประกนคณภาพการศกษา
ความส าเรจปานกลาง
• การปฏรปการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ
• การใชแหลงการเรยนร ครภมปญญาไทย
การปฏรปการศกษารอบแรก ความลมเหลว • การปฏรปทผานมารฐบาลเนนทการปรบโครงสรางระบบการศกษามากกวาตวนกเรยน
• กจกรรมและงบประมาณเพอการปฏรปการศกษามมาก แตผลลพธคณภาพการศกษากลบมนอย
• การผลตและพฒนาคร ผบรหาร • วทยฐานะครและผบรหาร กบผลการเรยนของผเรยนไมสมพนธกน
การปฏรปการศกษาทผานมาเปนเรองด
แตการปฏรปการศกษาทผานมา
วสยทศน การศกษา
ไทย
Education For All คนด มคณธรรม จรยธรรม มจตสาธารณะ และเปนคนเกง
ทกษะศตวรรษท
๒๑ หลกสตร
การประเมน ผล
สงคมและอารมณ
นวตกรรมและการสรางสรรค
การเขาถงทรพยากร
24/7
เดกกอนวยเรยน และ เดกในหลกสตรภาค
บงคบ
ผบรหารทกระดบ องคกร
นโยบาย
คร/อาจารย พอ แม ผปกครอง บรรยากาศ
อดมศกษา วยท างาน ผสงวย
เดกกอนวยเรยนและอนบาล (0-6 ป) • ไดรบการดแลและการศกษาทดอยางจรงจง • เดกวยนจะมขนาดสมองประมาณ 80% ของผใหญ หลงจากวยนไปแลวจะไมมการเพมเซลลสมองอก แตจะเปนการพฒนาของโครงขายเสนใยประสาท
• พอแม จะมบทบาทมากทสด • อปท. จะมบทบาทส าคญในการดแลเดกกอนวยเรยน
การศกษาไทย : ส าหรบอนาคต
เดกระดบประถมศกษา (7-12 ป) เดกระดบมธยมศกษาตอนตน (13-15 ป) เดกระดบมธยมศกษาตอนปลาย (16-18 ป) • รฐและ อปท. มการสนบสนนการศกษาทเหมาะสมของแตละชวงชน
• มหลกสตรและกจกรรมทดในการพฒนาเดกใหมทกษะและความสามารถส าหรบศตวรรษท 21
ทกษะการเรยนร ทกษะการใชชวต ทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศ
การศกษาไทย : ส าหรบอนาคต
คร/อาจารย • มคนด คนเกง สนใจเขามาเรยนเพอเปนครมากขน • มหาวทยาลย มกระบวนการผลตครรนใหมททนสมย สอดคลองกบการเปลยนแปลงทางวทยาการและความร พลกรปแบบของการผลตและพฒนาครใหเปนผจดกระบวนการเรยนร
• มหาวทยาลย ท าหนาทพฒนาครประจ าการดวยหลกสตรทเหมาะสมเพอพฒนาวชาชพครอยางตอเนอง เชน เทคนคการศกษาชนเรยน (Lesson Study) และกระบวนการสอนแบบเปด (Open Approach)
การพฒนาทกษะทางดานภาษาตางประเทศ เชน ภาษาองกฤษ
การศกษาไทย : ส าหรบอนาคต
หลกสตร • มหลกสตรและกระบวนการสอนทสอดคลองกบการท างานของสมองเดกในวยตาง อยางมประสทธภาพ
• หลกสตรทสามารถชวยใหนกเรยนนกศกษามความรและทกษะทน าไปใชงานไดในชวตจรง
• มหลกสตรส าหรบคนในวยแรงงานและผสงวยเพอทจะไดมโอกาสในการพฒนาตนเองอยางตอเนอง
การศกษาไทย : ส าหรบอนาคต
ทรพยากรการเรยนร • รฐ/อปท. สนบสนนการพฒนาทรพยากรการเรยนรทเหมาะสมส าหรบการพฒนานกเรยนในแตละชวงชน
• มหาวทยาลยพฒนาทรพยากรการเรยนรส าหรบนกศกษา ประชากรวยแรงงาน และผสงอาย ใหสามารถทจะเรยนรเพอพฒนาทกษะไดในทกสถานท ทกเวลา และทกอปกรณ (Anywhere Anytime Anyway)
การศกษาไทย : ส าหรบอนาคต
Smart Classroom
Massive Open Online Course (MOOCs)
Smart Classroom
โรงเรยน/สถานศกษา • อปท. มบทบาทเพมมากขนในการดแลดานการศกษาในพนท พฒนาและสนบสนน “ศนยพฒนาเดกเลก” และโรงเรยนระดบอนบาล
มบทบาทในการดแลโรงเรยนระดบประถมศกษา และโรงเรยนในระดบมธยมศกษาตอนตน
พฒนาหองสมดและแหลงเรยนรทดใหกบโรงเรยนใหเปนแหลงเรยนรสาธารณะของชมชน
การศกษาไทย : ส าหรบอนาคต
“เรา” ตองเลกโทษซงกนและกนไดแลววา “ใคร”
คอผทตองรบผดชอบกบคณภาพการศกษาทตกต า
และมารวมกนรบผดชอบ และยกระดบคณภาพการศกษารวมกนอยางจรงจง
ดกวาครบ? สวสดครบ