Anketlerin cevaplayıcılarla

karşılıklı etkileşim içinde

uygulanmasını sağlar.

Bireysel ve ya grup olarak

gerçekleştirilebilir

Zamanı ve maliyeti

yüksektir.

Araştırmanın en büyük avantajı

daha geniş alanlarda ve gruplarda

uygulama olanağının bulunması ve

böylece sonuçların

genellenebilirliğinin artmasıdır.

Kontrolü zordur.

Güvenirlik sorununu yaratabilir.

Cevaplama oranı düşüktür.

Veri toplama zaman alır.

Yüz yüze görüşme yöntemi ile

benzerdir.

Bu yöntemde farklı olarak

anketör (anket uygulayıcı)

katılımcı ile telefon aracılığıyla

birebir iletişime geçer.

Teknolojideki hızlı gelişmelere bağlı olarak son yıllarda

kullanılmaya başlanan bir yöntemdir.

Bu yöntem elektronik haberleşme adreslerini veya

internet sitelerini kullanarak çok büyük bir kesime hızlı

bir şekilde uygulama olanağı sunar. Bu sitelerden biri

Surveymonkey.com sitesidir.

Bu yöntemin iki önemli sınırlılığı

vardır.

a-) katılımcıyı cevaplamaya

yeterince güdülemedeki güçlük

b-) uygulamanın sadece böyle bir

teknolojiye ve kültüre sahip

kişilerde gerçekleştirilebilir

olmasıdır.

Uygulama biçimine

Cevaplama süresine

Uygulama zamanının doğru

seçilmesine

Bireysel uygulama için

uygulayıcıların iyi yetiştirilmesine

Posta ile uygulamada pullu geri

dönüş zarfının eklenmesine

İzleme etkinliklerinin yapılmasına

bağlı olarak anketin geri dönüş

oranı arttırılabilir.

Anketi kısa ve öz tutun.

Sorular tek bir amaca yönelik olmalı.

Kafa karıştırıcı, yoruma açık sorulardan kaçının.

Cevap kategorilerini mantıksal olarak düzenleyin.

Uygun bir kategori dili ve mantığı seçin.

Kategorileri gereksiz bir şekilde çoğaltmaktan

kaçının.

Ölçek noktalarını gereksiz şekilde çoğaltmaktan

kaçının.

Sorular cevaplayıcıyı yönlendirmemelidir.

• Gözlem araştırmada ihtiyaç duyulan verilerin insan,toplum

ya da doğa gibi belli hedeflere odaklanılarak çıplak gözle ya

da araç kullanılarak izlenmesi suretiyle toplanması sürecini

kapsar

• Gözlem araştırmada ilk hipotezi oluşturmada keşif amaçlı

kullanılır.

• Soruların yerine kullanılan bu

gözlemde sadece onlar izlenir

ve söyledikleri dinlenir.

• Sözle ifade edilmeyen yönlere

odaklanmıştır.

Montaigne

‘Söylemek başka yapmak başka şeydir’

• Sözel olmayan davranışların gözlemlenmesi

• Gözlemlerin doğal ortamda gerçekleştirilmesi

• Zaman sınırının olmaması

• Gözlemcinin etkisinin diğer yöntemlere göre fazla

olması

• Zaman kaybının yaşanması

• Gözlem sürecinin kontrol edilmesinin güç olması

• Gözleme ilişkin verilerin sayılaştırılması

• Örneklem büyüklüğünün sınırlı olması

1. Yapılandırılmamış gözlem

2. Yapılandırılmış gözlem

1. Katılımcı gözlemci

2. Tam katılımcı

3. Gözlemci olarak katılımcı

4. Katılımcı olunmayan gözlem

5. Katılımcı olarak gözlemci

6. Etkisiz gözlemci

Bu gözlem davranışın gerçekleştirildiği

ortamlarda yapılır.

Gözlemci bilgi toplamada ve kayıt etmede

özgürdür.

Genellikle not alma,günlük tutma bilgiyi

sunandan bilgi toplama şeklindedir.

Gözlemciden bilgileri sentezleme,soyutlama

ve organize etme görevlerini yapması

beklenir.

Gözlenecek şeyle ilgili daha iyi bir

yapılanma,yönelim ve sistematik bir

yaklaşım kullanılmaktadır

Gözlem öncesi gözlemcinin bilgi

toplaması ve kaydetmesi icin

oluşturulmuş bir kodlama sistemi

bulunmaktadır.

Bu gözlem yöntemini kullanarak

toplanan verilerin güvenirlik ve

geçerliliğini sağlamak daha kolaydır

• Gözlemci gözlemlediği gruptan

gözlemci olduğunu gizlemeli,

grubun bir üyesiymiş gibi hareket

etmelidir.

• Gözlemci, gözlemlediği grubun bir

üyesidir.

• Grubun belirli özelliklerini kabullenir.

• Grup içinde bir rol üstlenmelidir.

• Gözlemci dışarıdan hiçbir etki etmeden sadece

gözlem yapar.

• Gözlenen gruba gözlemcinin

grubu gözleyecek olduğu en başta

açıklanır.

• Gözlemci grup üyeleri ile yakın

ilişkiler kurmaya çalışır.

• Faaliyetlerde hiçbir rol almayan

ancak araştırmacı olduğu grup üyeleri

tarafından bilinen bir kişidir.

• Gözlemci, gözlenenler tarafından görülmez ve

bilinmez.

Gözleme başlamadan

önce en önemli çalışma araştırma

sorularının ‘nasıl’ ve ‘niçin’ soruları

arasında ayrım yapmaktır.

Bilgi veren kişilerin

anlattıkları toplanır.

Katılımcı gözlemde

gözlemlerin kaydedilmesinde farklı

yöntemler kullanmak

mümkündür,içlerinde en çok tercih

edilen yöntem ise not almaktır.

Katılımcı gözlemde temel

amaç,dikkat,yaygın ve eşit miktarda dağıtmak için

çaba içinde olunmalıdır.

Beklentiler kaçınılmaz olarak

görülenlere renk katar ve karşılığında bunun

kodlanmasını ve yorumlanmasını etkiler.

Bir anlatım bilgisinin yazılması

olaydan en fazla 24 saat sonra olmalıdır.

Katılımcı gözlemin ilk

aşamasında bazı grup üyeleri ile iletişim kurabilir.

En az iki kişi arasında olan ve sözlü olarak sürdürülen

iletişim sürecine 'görüşme' denir .

Görüşme hatalara ve kişisel eğilimlere açıktır

İyi bir görüşme, bireysel düşünceler ve inanışlar hakkında

tarafsız bilgi edinme sanatıdır.

• Araştırma sürecinin herhangi bir aşamasında

kullanılabilir.

• Katılımcı ile kurulan iletişim sayesinde ortaya

çıkabilecek anlamsal sorular kolayca çözülür.

• Görüşmede kurulan güven ve dostluk duyguları ile

hassas konuların ifadesi kolaylaşır.

• İşbirliği kurulma açısından en etkili tekniktir.

• Görüşmecinin eğitilmesinin ve hazırlanmasının

zaman alması.

• Görüşmeci ve görüşülenin özelliklerinin

çözülmesi.

• Görüşmecinin yanlı davranma ve ya yargılanma

durumu.

1- Genel ve özel amaçlı araştırma

sorularına karar vermek

2- Görüşme sorularını tasarlamak:

a-) İlgili olma

b-) Uygun katılımcı seçimi

c-) Cevaplama kolaylığı

Görüşmede yer alacak soruların

biçimine karar verirken öncelikle

göz önünde bulundurulması

gereken soruların nasıl

uygulanacağıdır.

Görüşmecinin görüşülen kişi ile olumlu

ve iyi bir bağ kurmasını sağlar.

Maliyeti daha

düşüktür. Daha kısa sürer. Verilerin kaydı

kolaylaşabilir.

3- Soruları sıralamak

4- Süreç ihtiyaçlarını düşünmek

5- Giriş ve kapanışları hazırlamak

6- Görüşme kayıtları için hazırlık yapmak

7- Görüşme formu için pilot test yapmak

Görüşmenin tutarlılığı için tasarım

Mümkün olduğunca geçmiş bilgileri edinin

Görüşmeyi önceden hazırlayıp deneyin

Gizliliği temin edin ve görüşmenin kesintiye uğramasını önleyin

Görüşme yapılan kişiyi rahatlatın

Dostça ilişki kurun

Kontrolü elinizde bulundurun

Kişisel yönlendirmelerden kaçının

Yansız olun

Her soru için maxsimum cevabı alın

Duyarlı olun

Kendinize bir şans verin

Görüşme Alanında Yapılması Gerekenler

Görüşmenin öncesinde yapılan hazırlıklar kadar

görüşme anında yapılması gerekenleride sıralamak

gerekir.

1) Görüşmeye başlama : Görüşmenin başında iyi bir

başlangıç yapmak ve elde edilmek istenen verilere

ulaşmak için yardımcı olmaktır.

2) Konuyu tanımlama : Araştırma konusu ve

boyutları hakkında bilgi vermek ve görüşmenin

amacını açıklamakla görüşmeye devam etmektir.

3) Bilgisinin olmasını sağlama

4) Görüşmeyi yapma : görüşmede görüşülen kişiye ;

düşüncelerini açması, açıkça ifade etmesi,

değerlendirmesi, ilgisiz konular yerine eldeki konuya

odaklanması için yardımcı olmaya çalışır

* Açıklama: Kişinin kendisini açıklamasını sağlayın.

• Yansıtma: Kişiye düşüncelerini geliştirmek için bazı

yansıtmalarda bulunun.

*Cesaretlendirme : Kişinin düşüncelerini söylemesi

için cesaretlendirin.

*Teşvik etme : Kişinin daha çok şey söylemesini

sağlamak için arkadaşça şaka yollu takılabilir, meydan

okuyabilirsiniz.

* Özet : Kişinin söylediklerini doğru anlayıp

anlamadığınızı görmek için düşüncelerini özetleyin.

Hazırlıksız görüşmeci

Çok konuşan görüşmeci

Tartışmacı görüşmeci

Dikkatsiz görüşmeci

Yönlendirici soru soran görüşmeci

Kısıtlı soru soran görüşmeci

Karmaşık dil kullanan görüşmeci

Arkadaş canlısı görüşmeci

Mahkum-çekingen görüşmeci

Yönetici görüşmeci

Görüşme verileri araştırma hipotezlerini destekliyor

mu / çelişiyor mu?

Görüşme verileri araştırma sorusuna ilişkin literatürü

destekliyor mu ?

Her bir görüşülen kişinin söyledikleri makaleler ile

çelişiyor mu ? Bunun anlamı nedir?

Diğer yapılan benzeri görüşmeleri destekliyor mu ?

Her görüşmenin anlatmak istediği ana tema

nedir ? Araştırma ile bağlantısı var mıdır?

Farklı görüşler ile karşılaştırıldığında süreç

nasıldı ?

Görüşülen kişinin söylediklerini görüşmeci

kendi cümleleri ile özetler.

Tüm paragrafı özetleyecek kısa cümlelere

ulaşılıyorsa cümlelerin paragrafın içinde yer

alması sağlanır.

Görüşmeler uzun cümleler ( 2 veya 3’den

daha fazla ) halinde ise ayrı paragraflarda

verilir.

Araştırmacı gözlem ve görüşme yoluyla elde edilen verileri uzun

süreli etkileşim içinde elde etmelidir.

Araştırmacı elde ettiği sonuçları birbiriyle sürekli olarak

karşılaştırarak ,yorumlayarak ve kavramsallaştırarak elde etmelidir.

Araştırmacı aynı probleme farklı açılardan bakabilmeli ve veri

toplama araçlarını çeşitlendirmelidir. Farklı yöntemlerle verilere

ulaşmalıdır.

Araştırmada elde edilen verilerin katılımcılarla paylaşılması ve

teyidinin alınması önemli araçlardan birisidir.

Bir araştırmada gözlem ve görüşme yoluyla elde edilen verilerin

geçerliliği ve güvenirliği ; bir başka deyişle araştırmanın

inandırıcılığı, aktarılabilirliği ve tutarlılığı kontrol etme ya da

geliştirmeye yönelik işlemlerdir.

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN

TEŞEKKÜRLER