ŞANTİYE ÇEŞİTLERİ

Reza SHIRZAD REZAEI

ŞANTİYE Şantiye Tanımı

Yapılacak işin, emniyetli bir şekilde zamanında, şartnamesine

uygun olarak yapılması ve bitirilmesini sağlamak için düzenlenen

ortama şantiye denir. Diğer bir tanımlamayla; şantiye, inşaatın

yapıldığı ve yapım ile ilgili her türlü faaliyetin planlanıp

uygulandığı yerdir.

Bir şantiyenin kurulma amacı, bir imalatın en kısa zamanda ve en

az malzeme, işçilik ve enerji kaybı ile inşa edilmesidir. Şantiyede

sirkülasyon, taşıma ve depolama sorunlarını en aza indirilecek

şekilde planlanmalıdır. Bu suretle gerek araç ve gerekse

malzemelerin yerleri, işin metotlu bir şekilde yürütülmesi için

imalatın gerektirdiği sıraya göre düzenlenmelidir.

ŞANTİYE ÇEŞİTLERİNİN YERLEŞİM PLANI, PLANI

TASARLANIRKEN GÖZ ÖNÜNE ALINMASI

GEREKENLER

Proje ünitelerinin inşa edileceği yerlere şantiye denir.

Şantiyenin yer seçimi, büyüklüğü, kapsadığı tesislerle şantiye araç

ve gereçler listesi, projenin tipi, büyüklüğü ve yerel koşullara göre her

projede değişiklik gösterebilir. Bir şantiyenin planlanmasına geçmeden

önce şantiyenin çalışılan ve yaşanan bir yer olduğunu gözden uzak

tutmamak gerekmektedir. Şantiyede yapılan çalışmaların çeşit ve

özelliklerine göre yer alması gereken her türlü tesis de bulunmalıdır.

Yönetim binaları, ambarlar, atölyeler, servis yolları, malzeme

ocakları, laboratuarlar, yardımcı tesisler v.b. yerler bu çalışma

düzenine göre yapılır. Ayrıca, içinde yaşanılan yer olarak çalışanların

gereksinimlerini karşılayacak sosyal ve sıhhi tesisler, lojman ve

işletmeler de bulunmalıdır. Bu tip tesislerin büyüklüğü çalışan işçi

sayısına ve bölge koşullarına göre değişmektedir.

Şantiye Çeşitlerinin Genel Planlanması

Yapı; Çevremizde yer alan, toprak üstünde veya altında, su

içinde yapılmış geçici veya sürekli olan en ilkel kulübeden

en karmaşık bina, yol, köprü, baraj, müze, mabet, sığınak

gibi hatıra gelebilecek bütün eserlere YAPI denir. Yapıların

imal edildi yer şantiye’dir.

Şantiyeler çoğunlukla umulmadık terlerde (bir düzlükte

veya sarp kayalıklarda), kar, yağmur, rüzgâr ve çamurun

ortasında olabilir. Fakat kısa zamanda umulmadık eserler

meydana getirirler. Çok katlı oteller, köprüler, viyadükler

gibi. Her yapı, onu yapan eser sahibine aittir. Yani şantiye

mühendisine.

Şantiye Çeşitlerinin Koşulları

Şantiye çeşitlerinin doğa koşulları

Şantiye üretim yeri açık havadır (prefabrike elemanlar hariç). Üretim

sırasında doğa koşulları önem taşır.

Şantiye çeşitlerinin ulaşım koşulları

Buna göre şantiyeler ikiye ayrılır.

Şehir içi şantiyeleri, problemli alanlardır, özel izinler gerekir, kamu

örgütleriyle sürekli iş birliği gerekir. (Yükleme, boşaltma, beton

dökümü gibi) Komşulara verilecek zarar büyük ekonomik

kayıplar oluşturur.

Şehir dışı şantiyelerinde, ulaşım sorunlarıyla karşı karşıyadır.

Bunlar ekonomik masraflarını arttırır. İşin organizasyonu için

şehir dışı şantiyeler (konuma göre) tercih edilir.

Şantiye Çeşitlerinin Planlanmasının Ana

Aşamaları

İhtiyaçların belirlenmesi

İhtiyaç programının yapılması

Çevre olanaklarının tespiti

Yer seçimi

Kapasite, kalite, konfor verilerinin tespiti

Yapı sisteminin seçilmesi

projelendirme.

Maliyet-yarar irdelemeleri

İhtiyaçların belirlenmesi Şantiye tesislerinin yeterli düzeyde olabilmesi için tüm beklentilerin

öncelikle ayrıntılı ve net olarak belirtilmesi gerekir. Bunun için

şantiye kullanacak proje müdür veya şantiye Şefi’nin bina ve

altyapı gereksinmelerini;

1. Gerçekçi iş miktarlarına,

2. İş programına,

3. Yapım stratejisine,

4. Kullanılacak eleman, malzeme, makine, ekipman verilerine,

5. Stok ve yedek tahminlerine,

Dayalı olarak titizlik hesaplamış veya hesaplatmış olması gerekir.

Yol, su, pissular, elektrik, gibi altyapı konuları şantiyelerin hayati

gereksinmeleridir. Öncelikle bunların sağlanması planlanmalıdır.

Kullanım suyunun ve atık suların taşınması, elektriğin üretilmesi,

zorunlu haller dışında tercih edilmemelidir.

Ayrıca yapıların kalite ve konforu ile ilgili ön talepler, bütçe,

olanakları dikkate alınarak belirtilmelidir.

İhtiyaç programının yapılması Genel ihtiyaçların belirlenmesinden sonra şantiye tesisleri için yer aramaya ve projelendirmeye esas olacak

programın hesaplanmasına geçilir.

Bu hesaplar sonucunda;

1. Şantiyede çalışacak teknik ve idari personel sayıları, bunların ne kadarının aileleri ile birlikte şantiye

tesislerinde kalacakları, farklı nitelikteki aile lojmanlarının sayıları,

2. Misafirhane şeklinde lojman yapılacak ise kapasitesi,

3. Teknisyen, topograf, formen, kalfa, şoför, operatör, usta gibi elemanların sayıları,

4. Çalışacak işçi sayıları,

5. Bütün elemanların vardiya durumları, öngörülen sosyal hizmet türleri ve kapasiteleri,

6. Spor sahaları, mescit, kantin, revir, bayrak direği gibi yararlı ve moral arttırıcı unsurlar,

7. Çalıştıracak araçlar ve iş makinelerinin kapasiteleri, sayıları, kullanılacakları yerler ve bağlı olacakları ikincil

şantiyeler,

8. Şantiyede üretilecek malzeme ve ürünler için kurulacak tesisler, kapasiteleri, malzeme ve ürün stok alanları,

9. Ana inşaat için gerekli malzeme stok alanları,

10. Gerekli yedek parça ve ana inşaat için ambar gereksinmeleri,

11. Gerekli ekipman alanları,

12. Makine, araç park alanı gereksinmeleri,

13. Altyapılarda ilgili talepler (yol, su, elektrik, pissu, drenaj)

14. Şantiye planlamasını etkileyecek sair unsurlara ait veriler,

Şeklinde belirlenir.

İhtiyaç programında ayrıca İş’teki olası gelişmeler dikkate alınarak, bina eklemeleri ve ek binalar için ek alan

gereksinmeleri belirtilir.

Çevre olanaklarının tespiti

Şantiye tesisleri için inşaat alanında uygun yer olmayabilir. Bazen uygun yer

olmasına rağmen yapı alanı yakınında çok daha avantajlı olanaklar

bulunabilir.

Bu nedenlerle çevrenin yapı ve altyapı olanaklarının baştan araştırılmasında

yarar vardır.

Bu olanaklardan yararlanma olasılıkları;

1. Hukuki durumlar,

2. Uygunlukları,

3. yararlanma koşulları ve bedelleri

Birlikte incelenmeli ve bir rapor halinde getirilmelidir.

Olanaklar yüklenici firma ve kullanıcı yetkililerince değerlendirilerek karara

bağlanmalıdır.

Yer seçimi

Şantiye tesisleri yapı işinin gerektirdiği ihtiyaç programı büyüklüğüne ve niteliğine göre

toplu halde veya farklı yerlerde çeşitli üniteler halinde düşünülebilir. Birden fazla

şantiye kurulması halinde bir tanesinin, yönetimin bulunduğu ana şantiye olması

gerekir. Özellikle yol, baraj, gibi büyük ve yaygın işlerde şantiye tesislerinin birden

fazla yerde kurulması yararlı olur.

Tek veya toplu haldeki üstyapı şantiye tesislerinde olanak var ise, şantiye tesislerinin

yapı alanının içinde veya hemen yakınında olması en uygun çözümdür.

Şantiye tesisleri için yeterli alan bulunmayan durumlarda komşu veya yakın yerlerdeki

uygun olanaklardan yararlanma olasılıkları araştırılır. Ayrıca 2-3 katlı prefabrike

şantiye yapıları kullanılması irdelenir. En uygun tercih edilir.

Şantiye yeri sorunu olan işlerde, iş başında karavan ve çadırlardan yararlanılması,

inşaatın şantiye için kullanıma uygun yerlerinin öncelikle yapılıp kullanılması da sık

sık başvurulan çözüm yollarıdır.

Yer seçimi sırasında dikkat edilmesi gereken bir husus da, seçilecek yerin ileride inşaatı

engellememesidir. Bazen tam tersine bir olanak bulunabilir; yapılacak şantiye

tesislerinden bazılarının, ileride ana inşaat bünyesi içinde yapı sahibine verilme şansı

olabilir. (Altyapı işlerindeki servis yolları gibi). Bu olasılık peşinen araştırılmalıdır.

Kapasite, kalite, konfor verilerinin

tespiti

Şantiyeler belirli kurallara göre yönetilirler. Ancak onların askeriye kışlaları gibi

düşünülmesi yanlış olur. Tatil kampı, tatil köyü gibi de ele alınması da doğru olmaz.

Belki, bir izci kampı şeklinde değerlendirilebilirler. Önemli olan, tüm personelin

moralinin yerinde olması, şevkle çalışması ve verimli olmasıdır. İşçi gazinosundan,

şantiye şefi (veya proje müdürü) odasına kadar tüm mahaller, kullananları rehavete

düşürmeyecek, ancak tahmin edecek kalitede ve konfora sahip olmalıdır.

Soğuk bir yörede ısıtılmayan, sıcak bir yörede havalandırılmayan ve gerektiği halde

soğutulmayan koğuşlar kesinlikle orada yatanların uykularını, morallerini ve nihayet

verimlerini etkiler.

Konunun bir de kuruluş ve işletme maliyeti yönü vardır. Bu nedenle gerek yatakhane

hacmi gibi her bireyi ilgilendiren kapasitelerin, hem de gazino, yemekhane, lokal

kapasitesi gibi gün içinde birden fazla kullanımı olan mahallerin kapasitelerinin

optimum randıman sağlayacak şekilde belirlenmesi gerekir.

Gazino, yerel ve yemekhane kapasitelerini ekonomik olarak belirlemek için en çok

uygulanan yöntem çalışanları gruplar ve vardiyalar şeklinde ayırıp işbaşı, paydos,

yemek saatlerinin farklı olmasını sağlamaktır.

Ayrıca yasal bazı kayıtlar, bu konularda yönlendirici veriler içermektedir. Bunlara

uyulması gerekir. Bazı yan etkenlere bağlı olarak değişebilmekle beraber genelde

benimsenebilir.

Yapı sisteminin seçilmesi

• Tesislerin yapı sahibine satılması veya bırakılması

durumlarında, şantiye binaların onların istediği yapı sistemi ile

ve uygun görecekleri, onaylayacakları projelere göre yapılması

gerekir.

projelendirme

Şantiyede yer alacak birimlerden hangisinin nereye konulacağını

gösteren durum planına şantiye projesi (şantiye yerleşim projesi)

denilir.

Bir inşaata başlanmadan önce mutlaka bir şantiye yerleşimi

yapılmalıdır. Tekniğine uygun şantiye yerleşimi de iyi düşünülmüş,

araştırılmış, her yönüyle etüt edilmiş ve uygulamaya konmuş bir

şantiye projesiyle mümkün olmaktadır.

Tekniğine uygun ve iyi planlanmış şantiye projesi; imal edilecek

yapının büyüklüğüne veya küçüklüğüne, yerleşim merkezlerinden

uzaklığına, çalışacak personel sayısı ve yapının teknolojik

özelliklerine uygun olacak şekilde çeşitlilik arz etmektedir.

Yapılacak inşaat altyapı olsun, üst yapı olsun, büyük ya da küçük olsun

şantiye planlamasının vazgeçilemez etkin yapılacak inşaatın

"vaziyet planı"dır.

Şantiye projesi ön hazırlığı

Şantiye projesi hazırlanırken, şantiye hakkında aşağıda belirtilen ayrı

ayrı değerlendirilmelidir;

Şantiye binalarının yerlerinin tespiti ve yağış sularının dışarı atmak

için yapılacak drenaj planının hazırlanabilmesi için şantiyenin

yapılacağı yer görülmeli, çevresi hakkında bilgi alınmalı ve

gerekli görülürse o yerin topografik haritası çıkarılmalıdır.

Şantiye yapılacak gerçek depoların büyüklük ve sayılarını tespit ede

bilmek için, yapının çeşidi esas alınarak, fazla kullanılacak ve

depolanması gerekecek gereçlerin miktarları, ne tip bir depoya

ihtiyaç gösterecekleri tespit edilmelidir.

Şantiyede kullanılacak iş makinelerinin çeşidi ve sayıları tespit

edilmelidir. Böylece araçların park, tamirhane, yedek parça deposu

için ayrılacak yerlerin ve şantiye içi yollarının ölçülerinin tayini

mümkün olacaktır.

Şantiye projesi ön hazırlığı

• Yapılacak işin büyüklüğü dikkate alınarak, günde ortalama kaç işçi ve teknik eleman şantiyede çalışacağı, bunlardan kaçının şantiyede yatacağı tespit edilmeli ve bu sayılara evli personel için yapılacak lojmanların yerleri ve sayıları belirlenmelidir.

• Şantiyenin dış yollara olan mesafesi ve bu yolların özellikleri bilinmelidir. Şantiyeye sevk edilecek gereç ve araçların hangi yollardan yapılacağı, bunlardan (kara, deniz, demir yolu, olmak üzere) her ikisi veya üçü söz konusu ise ekonomik olanı araştırılmalıdır.

• Şantiyenin büyük yerleşme yerlerinden uzak olması halinde, şantiyede bulunacak personel ve işçilerinin ihtiyaçlarını karşılamak için yapılacak kantin, fırın, hamam ve benzeri binaların sayısı ve büyüklükleri tespit edilmelidir.

Şantiye projesinin çeşitleri

Şantiye projeleri, genellikle 1/500 ölçekli olmaktadır. Kesit ve detaylar için

1/200 ölçek kullanılabilir. 0.60 x 1.00 m. ölçüsünden daha büyük pafta

kullanılmamalıdır. Eğer sığmaz ise iki, veya daha fazla pafta kullanılabilir.

Şantiye yerleşim planları için genel öneri: Favori pafta h0.30 x b(5x0.20)=0.30

x 1.00 olmalıdır. Geniş paftaya ihtiyaç varsa bu ölçüler h(2x0.30) x

b(5x0.20)=0.60x1.00'e çıkılabilir. Ara ölçüler ve daha büyük boylu paftalar

kullanılmamalıdır.

Şantiye projelerinde kurulması planlanan tesislerin inşaat, elektrik ve mekanik

imalat detayları ve planlarda hazırlanmalıdır.

Şantiye projesinin tanzimi

Detaylı hazırlanmış bir şantiye projesi hem şantiyenin kurulma süresini kısaltır

hem de yerleşimin rastgele yapılarak çeşitli aksaklıkların doğmasını

engeller. Bu konuda, şantiye binalarının gerçek depolarının ve çeşitli

maksatlarla gerekli alanların projede yerleri belirtilirken dikkate alınması

gereken hususlar incelenmiştir.

Maliyet-yarar irdelemeleri

Şantiye planlanmasındaki tüm unsurların bir bedeli, maliyeti vardır. O

işin veya işlevin göze alına bilmesi veya tercih edilebilmesi için

yararının gerçekçi şekilde belirlenmesi gerekir.

Bir işin, hizmetinin veya ürünün maliyetinin hesaplamak çoğu kez

kolaydır. Şantiye kurulurken gereken yapıların, altyapıların ve

donatımların maliyetleri teklif alınarak, hesap yapılarak

bulunabilir.

Ancak yararları belirlemek, onları önem ve önceliklerin göre

sıralamak, değerlendirmek ve karşılaştırmak çoğunlukla deneyim

ve öngörü ister. Yarar maliyet gibi gerçek yargısı değildir. Konuya,

kültüre, zamana, yerine, kişiye, miktara vb. etkenlere göre ve

kişiden kişiye değişe bilir.

ŞANTİYE ÇEŞİTLERİ VE DÜZENLENME

ÖZELLİKLERİ

Çevresi Serbest Küçük Bina Şantiyeleri

Bu ufak bir şantiye

örneğidir. Bina olarak yapı

ve işletme malzemeleri

konacak 1-2 baraka ile taş,

kum, çakıl ve tuğla depoları

bulunur. Düzenlenmesi

şekildeki gibidir. Sömellerin

betonarme yapılması

halinde kum ve çakılın bir

kısmının bina etrafına

kordon edilmesi uygundur.

Çevresi Kapalı Küçük Bina Şantiyeleri

Bu tip şantiyeler binanın

içinde kurulur . Binanın bodrum

katına gerekli malzemeler getirilir

ve bodrum işleri arkadan öne

doğru yapılarak ön kısımdan geçici

bir şantiye olarak yararlanılır.

Bodrum kat bitince, zemin kat

tavanına kadar gerekli malzemeler

getirilir ve yine ön kısım ufak bir

şantiye yeri olarak kullanılır.

Bundan sonra zemin kat malzeme

ve şantiye yeri olarak

değerlendirilip ve üst katlar inşa

edilir. Bina içinde betonyer

kuracak yer olmadığından ancak

yer harmanlarında beton yapılır.

Çevresi Serbest Büyük Bina

Şantiyeleri Büyük bina

şantiyelerinde personel

barakaları, malzeme ambarları,

kireç ve çimento deposu, kireç

söndürme çukurları, betonyer,

elevatör, kum, çakıl ve tuğla

depoları, kalıp yeri ve demir

bükme depoları bulunmalıdır.

Tuğlalar genellikle 10.000

tuğladan ibaret yığınlar halde

depolanır. Şekilde birbirleriyle

ilgili üniteler bir araya

toplanmıştır. Örneğin; demir

deposuyla demir bükme yeri yan

yanadır. Kereste deposu ile

biçme yeri ve kalıp yeri bir

aradadır. Üçüncü bir grup, bir

arada bulunan kum, çakıl, kireç,

çimento ile betonyer tarafından

meydana getirilir. İskele

kerestesi binaya yakın

konmuştur.

Kooperatif İnşaatı Şantiyeleri Bu tip inşaatlarda binaların kapı,

pencere, parmaklık, çatı, döşeme, merdiven

v.s.leri standardize edilmiş olduğundan bunlar

için toplu yapım tesisleri kurulur. Bu şekilde

ekonomi sağlanmış olur. Bu binalardaki beton

işlerini de ekonomik olarak yapmak ve iyi bir

kontrol sağlamak için bir beton yapım

merkezi kurulur ve yapılan beton binalara

hazır olarak iletilir. Bu beton yapım merkezi,

çimento ambarı, kum ve çakıl depoları,

betoniyer tesisleri ve briket-tuğla yığınlarıyla

bir araya toplanarak kombine bir işletme

ünitesi şeklinde kurulur. Sonra kereste

ambarı, iskele-kalıp atölyesi de buna

eklenerek ikinci bir işletme ünitesi elde edilir.

Üçüncü işletme ünitesi ise malzeme ambarı,

demir ambarı, demir bükme ve hazırlama

atölyesinden oluşur. Dördüncü ünite garaj,

taşıt parkı, demir atölyesi ile oluşturulur.

Şantiye şefi, büro binası, ufak makine ve alet

ambarı bir arada bulunur. Şantiye içi taşıma

işlerinde damper ya da kamyonet kullanılır.

Bu tip şantiyelerde, şehre yakınlığından

dolayı genellikle elektrik enerjisi kullanılır

1-İnşaat malzemesi ambarı

2-Şantiye binası

3-Çimento ambarı

4-İşletme gereçleri ve makine

ambarı

5-Betoniyerler

6-Biriket

7-Kum ve çakıl deposu

8-Tuğla deposu

9-Kereste deposu

10-Marangozluk atölye

11-Kalıp ve iskele yeri

12-Kalıp ve iskele parkı

13-Demir işleme yer

14-Demir parkı

15-Demir ambarı

16-Sıcak ve soğuk demir, atölyesi

17-Tamir atölyesi

18-Makine parkı

19-Taşıt parkı

20-Garaj

21-Akaryakıt tankı

Bina Yıkım Şantiyeleri

1- Çatı örtüsü sökülür, bir oluktan

kaydırılıp damdan aşağı indirilir.

2- Çinko, dere ve oluklar sökülür,

parçalanmadan palangayla damdan aşağı

indirilir.

3- Bina içindeki elektrik, su borusu,

kalorifer, mutfak, banyo tesisleri, tüm

borular sökülür.

4- Pencereler, kapılar, parmaklıklar,

kepenkler sökülür, bina merdiveninden

aşağıya indirilir.

5- Mermer ve fayanslar (kırılmadan

sökülebiliyorsa) sökülür, merdivenden

indirilir.

6- Döşemelerdeki ahşap parkeler

(tahribatsız olarak) sökülür, merdivenden

indirilir.

7- Çatıda kiremit altı kaplaması, mertek,

aşık ve makaslar sökülerek damdan yere

palangayla indirilir.

Diğer katlarda

üst Katta

benzer

Şekilde(Aynı

Sırayla) yıkılır

Menfez Şantiyeleri

Bu şantiyeler küçük

olup, arazi ve yol

durumuna göre

malzeme depoları

köprü ekseninin iki

yan tarafına da

kurulur. Çimento,

kereste ve ekipman

çadırları bir tarafa

alınır. Diğer tarafta

ise taş, kum, çakıl

depolarıyla betoniyer

veya harman

bulunmaktadır.

Betonarme Köprü Şantiyeleri

Böyle bir şantiyede çimento ambarı, kereste ambarı, kereste parkı, iskele kalıp atölyesi, yapı ve işletme malzemesi ambarı, kalıp parkı, demir parkı, demir ambarı, makine ve yedek parça ambarı, akaryakıt deposu, lojmanlar, garaj, bakkal, kantin, revir ve bürolar bulunur

1-Çimento ambarı 8-Demir bükme yer 15-Revir

16-Büro

17-İşçi barakası

18-Kum deposu

19-Çakıl deposu

20-Betonyer

21-Kompresör

2-Kereste biçme ambarı 9-Makine ve yedek parça

ambarı

3-İskele kerestesi parkı 10-Akaryakıt deposu

4-Kalıp atölyesi 11-Personel lojmanı

5-Kalıp parkı 12-Garaj

6-Yapı ve işletme ambarı 13-Bakkal

7-Demir ambarı 14-Kantin

Kâr gir Köprü Şantiyeleri

Bu şantiyelerde binaların düzenlenme biçimi betonarme

köprülerdekinin aynısı olmakla birlikte en önemli fark taş yontma parkının

bulunmasıdır. Bu tip şantiyelerde gerek ocaktan hazır olarak getirilen taşlar,

gerekse şantiyede yontulan taşlar ayrı ayrı depo edilmelidir. Depolar

arasında taşıtların çalışması için yolar bırakılmalıdır.

Viyadük Şantiyeleri

Bu şantiyeler de viyadükün taş, betonarme veya demir olmasına göre çeşitlidir. Tabliye kısmı ne olursa olsun aynı cinsten normal bir köprüden farkları viyadük yüksekliğinin oluşturduğu zorluklardır. Eğer kablolu bir kren yapılacaksa şantiye tesislerinin viyadük kronmanından (tepe noktasından) yukarıda yapılması, harç ve çimentonun aynı yamaçta hazırlanması ve hepsinin kablolu kren güdeleriyle iş başına taşınması uygun olur.

Kronman kotunda Viyadük şantiyesi örneği

Viyadük Şantiyeleri

Kablolu bir krenin yapılamadığı hallerde her ayağın yanına kronman kotuna kadar bir elevatör kulesi yapmak ve işçilerle malzeme, araç ve gereci bu elevatör yardımıyla işyerine çıkarmak uygundur. Bu durumda şantiye tesisleri daha alt kotlarda yapılır. Yalnız su baskınından korunmak amacıyla şantiyenin bir miktar yamaçta yapılması uygundur.

Yamaç ve talvegde viyadük şantiyesi örneği

Yamaç Viyadükü ve Dayanma

Duvarı Şantiyeleri

Düzgün olmayan arazide depolar yamaca kurulur. Depodan aşağıdaki yapının arkasına tahtadan yapılmış oluklar uzatılır, malzeme bu oluklardan aşağıya kaydırılır. Yalnız, tahta olukların malzeme yükü altında kırılmalarını önlemek için üst ucu yamaca, alt ucu yapının kenarına mesnetlenmiş kafes kiriş veya iki direkten oluşan gergili kirişe oturtulur

Baraj Şantiyeleri

Bu şantiyeler, pek çok

işletmenin bir arada çalıştığı

kombine şantiyelerdir. Birinci

işletme ünitesini temel kazısı

ve kazının taşınması oluşturur.

İkinci işletme ünitesini de taş

ocakları, taş taşınması,

kırılması, elenmesi ve

yıkanması teşkil eder. Üçüncü

işletme ünitesini malzeme

tartısı, beton yapılması,

taşınması, dördüncü üniteyi de

atölyeler oluşturmaktadır.

Beşinci ve altıncı üniteler ise

ambarlarla enerji santralından

oluşmaktadır .

Liman Şantiyeleri

Bu şantiyeler de

kombine şantiyelerdendir. Bir

limanda taş ocakları, taş

taşınması, suni blok, denizde

yükleme ve boşaltma gibi

işlemler başlı başına işletme

oluşturur. Diğer işletmelerse

sırasıyla atölyeler, ambarlar ve

santralden oluşur

Kısa Tünel Şantiyesi

Uzunluğu 600 m.den küçük tünellere

kısa tünel denir. Bu çeşit tünellerde başlıca

özellik vantilasyon dayanımının

bulunmamasıdır. Bu tünellerde insan gücü

kullanılır. Fakat makine yönünden yeterli

firmalar kompresör ve elektrojen grupları

kullanırlar. Bu tesisler, lastik tekerlekli

şasiler üzerine bindirilirler. Çimento,

malzeme ve kereste için bir ambar kurulur,

küçük bir demir ve ahşap atölyesi vardır.

Mühendis ve personel lojman ve büroları

için barakalar yapılır. Patlayıcı madde

deposu uzak bir yere kurulur. İşçiler için

çadırlar ve bakkal bulunmalıdır. Burada

malzeme taşımak için dekovilden

yararlanılır. Dekovil tünel içine tek hatlı

olarak girer, tünel dışında ise bu hatlar

makaslar yardımıyla ikiye çıkartılır.

Hatlardan biri malzemeyi dökmek için

depoya, diğeri ise tünel içine malzeme

taşımaya ayrılmıştır. Taşıma hattının

sonradan iki hatta çıkartılması dekovillerin

manevrasını sağlamak içindir

1-Motris

Kuvvet

4-Büro 7-İşçi çadırı 10-Kum

2-Ambar 5-Lojman 8-Bakkal 11-Çakıl

3-Atölye 6-Patlayıcı

madde

9-Taş yığını 12-Blok

Atölyesi

Uzun Tünel Şantiyesi

Uzunluğu 600 m. den fazla olan tünellere uzun tünel denir. Bu çeşit tünellerde vantilasyon gerekir. Ayrıca gerekirse tünel içinde biriken suyu dışarı atmak için pompaj tesisiyle akaryakıt deposu, çimento ambarı, yapı malzemesi ambarı, atölyeler, büro ve lojmanlar, garaj, bakkal, kantin ve revir gibi binalar bulunur. Tünel içine tek hatlı bir dekovil döşenir, fakat tünel ağzından başlayarak ardarda iki makas konulup dekovil hattı üçe bölünür. Bunlardan bir tanesi tünel kazısından çıkan zemini dökmeye yarar, ikincisi tünel içine malzeme taşır, üçüncüsü ise ambarlardan tünel içine gerekli alet, ekipman ve kalıp taşır. Şantiyede özel bir telefon gereklidir

1-Vantilasyon 8-Lojman 15-Patlayıcı madde

2-Akaryakıt deposu 9-Taş yığını 16-Garaj

3-Çimento ambarı 10-Çimento barakası 17-Bakkal

4-Yapı malzemesi

ambarı

11-Kum yığını 18-Kantin

5-Kereste ambarı 12-Beton blok

atölyesi

19-İşçi barakası

6-Atölye 13-Çakıl yığını 20-Revir

7-Büro 14-Makine parkı 21-Pompaj tesisi

Şose, Asfalt Kaplama ve Bakım

Şantiyeleri

Bu şantiyelerin şehirde bir merkez bürosu ve ambarı bulunur.

Burada kaplama malzemesi ambarı, makine yedek parçaları ambarı,

proje servisi ve muhasebe servisi gibi bölümler bulunur. Bu merkez,

işbaşı şantiyesini destekleyen taş ocağı işletmesi, taş kırma ve eleme

servisi ayrıca asfalt betonu yapma servisi vardır. Bundan başka,

sıcak betonu taşıma servisi bulunur. Taşıma araçlarının bakımı

merkez atölyesinde yapılır. Son olarak da asfalt dökme ve

silindirleme servisi vardır. Fakat genellikle bu servis ana servise

bağlıdır

Caddelerde Asfalt Kaplama ve Bakım

Şantiyeleri

Şose şantiyelerinden farklı olarak bu şantiyelerde trafiği kesme

zorunluluğu vardır. Bu şantiyelerin şehirde bir merkez bürosu ve

ambarı bulunur. Ancak burada pek çok hazır malzeme piyasadan ve

yüklenicilerden sağlanacağı için ambar hacmi küçüktür. Bu

şantiyelerde şehir sınırları dışında bir arazide asfalt betonu

hazırlama istasyonu kurulur ve buna paralel olarak şehir içine asfaltı

taşıyan bir taşıma servisi oluşturulur. Çok iyi bir iş programı

hazırlanmalı ve buna göre çalışan bir asfaltlama ve silindirleme

servisi kurularak işlere devam edilmelidir. İş bittikten sonra “Kesin

Kabul” e kadar sürekli bakım yapmak üzere bir servis kurulur

Kaldırım Yapma Şantiyeleri

Bu tip şantiyelerin hemen hepsi kaldırım taşlarını belirli

bir ocaktan temin ederler. Kaldırım taşları şehirde belirli bir

yere depo edilir. Depolarken bu taşlar kaldırım taşı ve bordür

taşı olarak iki kısım halinde sınıflandırılır ve ayrılır. Kaldırım

taşı malzeme depolarının yanında kum depoları da bulunur.

Malzeme, depolardan işbaşına taşınır. Kaldırım taşı

döşenirken, olabildiğince trafiği kesmemeye çalışılmalıdır.

Trafiğin kesilmesi halinde çok iyi bir iş programı gereklidir

Kanalizasyon Şantiyeleri

Şehirde bir merkez bürosu ve şantiyesi kurulur. Ambar

çevresine kurulan merkez şantiyesinde kum, çakıl depoları,

betoniyerler, kalıplar, boru döküm yerleri ve yapılan boruları

saklamak için boru depoları yapılır. İşin önemli bir kısmı merkez

şantiyesinde yapılır, bunlar işbaşı şantiyesine hazır olarak taşınır,

işbaşı şantiyesinde yalnızca rögarlar üretilir. Rögarın dökülmesi için

gereken beton ve kalıplar merkez şantiyesinden hazır olarak gelir,

çünkü şehir içinde kalıp yapmak ve beton üretmek zordur. Bu

şantiyelerde en önemli rol merkez şantiyesindedir ve bunu önem

bakımından taşıma servisi ve onu da işbaşı şantiyesi izler

Yol İnşaatı Şantiyeleri

Bunlar da kombine şantiyelerdendir. Ayrı ayrı işletmeler bir araya

getirilerek şantiye kurulur. Şehirde bir merkez örgütü, burada ambarlar,

makine parkı, teknik servis ve muhasebe servisi bulunur. Yol inşaatı yapılan

kısmın ortalarında, uygun bir yerde bir işbaşı şantiyesi kurulur. İşbaşı

şantiyesi örgütü, merkez örgütünün küçük bir örneğidir. İşbaşı

şantiyelerinde taş ocağı işletme servisi, taşıma servisi, telefon servisi, servis

yolu ve dekovil hatları inşa ve bakım servisi, servis köprüsü yapım servisi,

taşıt bakım servisi, makine bakım servisi, toprak işleri servisi, köprü yapım

servisi ve yol kaplaması servisi gibi esas servisler vardır. Ayrıca şantiye

binalarının yapımı için bina inşaat servisi ve yol bakım servisi bulunur.

Engebeli arazide çalışıldığı zaman bir de tünel yapım servisi bulunur

TEŞEKKÜRLER

Reza SHIRZAD REZAEI