23
93 San aonad seo foghlaimeoidh tú conas: • fiafraí de dhuine an bhfuil sé ag dul ar saoire agus an cheist sin a reagairt; • tíortha éagsúla a ainmniú; • a rá cad iad na tíortha a raibh tú / nach raibh tú iontu; • cur síos a dhéanamh ar laethanta saoire a bhí agat (lóistín, aimsir, etc.); • a rá cé a bhí leat ar laethanta saoire; • a rá cad a thaitin agus nár thaitin leat faoi shaoire; • labhairt faoi chostas agus luach airgid thar lear; • fáil amach mar gheall ar laethanta saoire daoine eile agus moltaí a áil uathu; • eolas a lorg agus a thabhairt faoin gcostas a bhaineann le lóistín; • labhairt faoin gcostas a bhaineann le lóistín; • labhairt faoi na rudaí a dhéanann daoine ar laethanta saoire; • tuairimí a chur in iúl faoin aimsir Gramadach • an aimsir chaite 1; i(n) agus sa(n); • míonna In this unit you will learn how to: • ask someone if he’s going on holidays and answer that question; • name different countries; • say what countries you have / have not been in; • describe a holiday you were on (accommodation, weather etc.); • say who was with you on the holiday; • say what you liked and disliked about a holiday; • speak about cost and value for money abroad; • find out about other people’s holidays and get recommendations from them; • ask for and give information about the price of accommodation; • speak about the price of accommodation; • speak about the things people do on holidays; • express opinions about the weather Grammar • past tense 1; i(n) and sa(n); • months

Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

  • Upload
    vananh

  • View
    287

  • Download
    1

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

Aonad 5: Laethanta Saoire agus TaistealUnit 5: Holidays and Travel

93

San aonad seo foghlaimeoidh tú conas:• fiafraí de dhuine an bhfuil sé ag dul ar saoire agus an cheist sin a fhreagairt;• tíortha éagsúla a ainmniú; • a rá cad iad na tíortha a raibh tú / nach raibh tú iontu; • cur síos a dhéanamh ar laethanta saoire a bhí agat (lóistín, aimsir, etc.); • a rá cé a bhí leat ar laethanta saoire; • a rá cad a thaitin agus nár thaitin leat faoi shaoire; • labhairt faoi chostas agus luach airgid thar lear; • fáil amach mar gheall ar laethanta saoire daoine eile agus moltaí a fháil uathu;• eolas a lorg agus a thabhairt faoin gcostas a bhaineann le lóistín;• labhairt faoin gcostas a bhaineann le lóistín;• labhairt faoi na rudaí a dhéanann daoine ar laethanta saoire;• tuairimí a chur in iúl faoin aimsir

Gramadach• an aimsir chaite 1;• i(n) agus sa(n);• míonna

In this unit you will learn how to:• ask someone if he’s going on holidays and answer that question;• name different countries;• say what countries you have / have not been in;• describe a holiday you were on (accommodation, weather etc.);• say who was with you on the holiday;• say what you liked and disliked about a holiday;• speak about cost and value for money abroad;• find out about other people’s holidays and get recommendations from them;• ask for and give information about the price of accommodation;• speak about the price of accommodation;• speak about the things people do on holidays;• express opinions about the weather

Grammar• past tense 1;• i(n) and sa(n);• months

Page 2: Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

AONAD 5: Laethanta Saoire agus Taisteal94

Comhráite A agus BConversations A and B

Comhrá AConversation A

Tá Sinéad agus Lorraine i mbun cainte faoi laethanta saoire le linn sos caife.

Sinéad and Lorraine are talking about holidays during coffee break.

Sinéad: Ba bhreá liom sos ón áit seo. Tá mé bréan den obair.

Lorraine: An bhfuil tú ag dul ar saoire gan mhoill?

Sinéad: Níl go fóill. Tá mé féin agus Ciarán ag dul chun na hIodáile i mí Dheireadh Fómhair.

Lorraine: Nach méanar daoibh! Bainfidh sibh an-taitneamh as. Tá an Iodáil go hálainn ar fad – an raibh tú ansin cheana féin?

Sinéad: Ní raibh, ní raibh mé riamh san Iodáil. An raibh tusa?

Lorraine: Bhí. Chaith mé féin agus Darren beagnach coicís ansin cúig bliana ó shin; bhain muid an-taitneamh as. Is breá liom an tír!

Sinéad: Cén áit go díreach a raibh sibh?

Lorraine: Chaith muid sé lá i bhFlórans agus sé lá eile sa Róimh. Tá an dá chathair sin go hiontach.

Sinéad: Is maith liom féin bia Iodálach go mór – gan trácht ar an bhfíon!

Comhrá BConversation B

Tá Lorraine ag caint faoin taisteal a rinne sí thar lear le gairid.

Lorraine is talking about her recent travels abroad.

Sinéad: Bhí tú féin thar lear an samhradh seo, nach raibh?

Lorraine: Bhí. Bhí mé féin agus Darren sa Spáinn ar feadh coicíse.

Sinéad: Go deas. Cén áit a raibh sibh?

Lorraine: Chaith muid cúpla lá in Sevilla, ansin thiomáin muid go Granada agus go Malaga ina dhiaidh sin.

Sinéad: Bhí mé féin i Malaga timpeall deich mbliana ó shin. Is baile álainn é.

Lorraine: Tá sé an-deas ar fad. Tá an lóistín breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith.

Sinéad: Agus tá sé díreach in aice na farraige. Tá na tránna ansin go hálainn agus ní bhíonn siad róphlódaithe. Cén cineál lóistín a bhí agaibh ansin?

Lorraine: D’fhan muid in óstán an-deas i lár an bhaile. Ní raibh sé ródhaor agus bhí sé deas ciúin.

Sinéad: Is breá liom a bheith ag taisteal. Bhain mé an-taitneamh as an deireadh seachtaine sin a chaith mé féin agus Nóra i Londain.

Lorraine: Céard a rinne sibh agus sibh ansin?

Sinéad: Chaith muid an iomarca airgid! Chaith muid an lá ag siopadóireacht Dé Sathairn, ansin oíche Shathairn chuaigh muid chuig Blood Brothers. Chosain na ticéid sin breis is caoga punt an ceann.

Lorraine: Breis is caoga punt! Is mór an méid é sin.

Sinéad: Tá a fhios agam, ach bhí an seó ar fheabhas.

Page 3: Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

AONAD 5: Laethanta Saoire agus Taisteal 95

Eolas úsáideach 1: Ainmneacha tíorthaUseful information 1: The names of countries

The article an is a part of the name of many countries in Irish: An Ghearmáin An Fhrainc Germany France

An Spáinn An Bhreatain Bheag Spain Wales

There are quite a few countries, however, that don’t contain the article in their names: Éire Sasana Ireland England Albain Málta Scotland Malta Cúba Cuba

Eolas úsáideach 2: Go dtí agus chunUseful information 2: Go dtí and chun

You can use go dtí or chun when talking about going to a country which has the article an as part of its name. Nouns which follow chun are usually in the genitive case and undergo some changes. You don’t have to understand the rules of the genitive case now – just try learning the following examples:

Go is used before those countries that don’t have the article as part of their name: Meiriceá go Meiriceá America to America Sasana go Sasana England to England Albain go hAlbain Scotland to Scotland Éire go hÉirinn Ireland to Ireland

An GhearmáinGermany

Chuaigh mé go dtí an Ghearmáin anuraidh. or Chuaigh mé chun na Gearmáine anuraidh.I went to Germany last year.

An FhraincFrance

go dtí an Fhrainc or chun na Frainceto France

An SpáinnSpain

go dtí an Spáinn or chun na Spáinneto Spain

An GhréigGreece

go dtí an Ghréig or chun na Gréigeto Greece

An Iodáil Italy

go dtí an Iodáil or chun na hIodáileto Italy

An PhortaingéilPortugal

go dtí an Phortaingéil or chun na Portaingéileto Portugal

An AstráilAustralia

go dtí an Astráil or chun na hAstráileto Australia

An Bhreatain BheagWales

go dtí an Bhreatain Bheag or chun na Breataine Bige to Wales

Page 4: Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

AONAD 5: Laethanta Saoire agus Taisteal96

Eolas úsáideach 4: Tréimhsí amaUseful information 4: Periods of time

Here are some words used in Irish when periods of time are being referred to: seachtain (a) week coicís (a) fortnight mí (a) month

Nouns which follow ar feadh (for) are usually in the genitive case and undergo some changes. Again, you don’t have to understand the rules of the genitive case now – just try learning the following examples:

seachtain(a) week

ar feadh seachtainefor a week

coicís(a) fortnight

ar feadh coicísefor a fortnight

mí (a) month

ar feadh míosafor a month

trí seachtainethree weeks

ar feadh trí seachtainefor three weeks

ceithre mhífour months

ar feadh ceithre mhífor four months

Eolas úsáideach 3: I(n) agus sa(n)Useful information 3: I(n) and sa(n)

When you’re talking about being in a country, you use i or in before the countries which don’t contain the article in their names: Country names beginning with a consonant Sasana i Sasana England in England Cúba i gCúba Cuba in Cuba

Country names beginning with a vowel Éire in Éirinn Ireland in Ireland Albain in Albain Scotland in Scotland

You use sa or san before the countries which do contain the article in their names: Country names beginning with a consonant An Ghréig sa Ghréig Greece in Greece An Fhrainc sa Fhrainc France in France

Country names beginning with a vowel or fh + a vowel An Iodáil san Iodáil Italy in Italy An Éigipt san Éigipt Egypt in Egypt An Fhionlainn san Fhionlainn Finland in Finland

Page 5: Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

AONAD 5: Laethanta Saoire agus Taisteal 97

Cleachtadh 1: Bí ag caint!Exercise 1: Your turn!

Seo seans duitse a bheith ag caint anois. Lig ort féin gur tusa Lorraine agus go bhfuil tú ag caint le Sinéad.

This is your chance to talk now. Pretend you’re Lorraine and that you’re talking to Sinéad.

Sinéad: Bhí tú féin thar lear an samhradh seo, nach raibh?

Say: Yes. Darren and myself were in Spain for a fortnight.

Sinéad: Go deas. Cén áit a raibh sibh?

Say: We spent a few days in Sevilla, then we drove to Granada and Málaga after that.

Sinéad: Bhí mé féin i Malaga timpeall deich mbliana ó shin. Is baile álainn é.

Say: It’s very nice indeed. Accommodation is nice and cheap there and the restaurants are reasonable as well.

Sinéad: Agus tá sé díreach in aice na farraige. Tá na tránna ansin go hálainn agus ní bhíonn siad róphlódaithe. Cén cineál lóistín a bhí agaibh ansin?

Say: We stayed in a very nice hotel in the middle of town. It wasn’t too expensive and it was nice and quiet.

Sinéad: Is breá liom a bheith ag taisteal. Bhain mé an-taitneamh as an deireadh seachtaine sin a chaith mé féin agus Nóra i Londain.

Say: What did you do when you were there?

Sinéad: Chaith muid an iomarca airgid! Chaith muid an lá ag siopadóireacht Dé Sathairn, ansin oíche Shathairn chuaigh muid chuig Blood Brothers. Chosain na ticéid sin breis is caoga punt an ceann.

Say: Over fifty pounds! That’s a lot.

Sinéad: Tá a fhios agam, ach bhí an seó ar fheabhas.

Cleachtadh 1: Bí ag caint!Exercise 1: Your turn!

1. An Fhrainc chun ______________________ France

2. An Spáinn chun ______________________ Spain

3. An Iodáil go dtí _____________________ Italy

4. Sasana go ________________________ England

5. Albain go ________________________ Scotland

6. An Phortaingéil chun ______________________ Portugal

7. Málta go ________________________ Malta

8. An Bhreatain Bheag chun ______________________ Wales

9. Ceanada go ________________________ Canada

10. Iosrael go ________________________ Israel

Cleachtadh 1: Bí ag caint!Exercise 1: Your turn!

Scríobh an leagan ceart d’ainm na tíre sa bhearna chuí.

Write the correct version of the name of the country in the appropriate gap.

Cleachtadh 2: Go dtí agus chun 1Exercise 2: Go dtí and chun 1

Page 6: Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

AONAD 5: Laethanta Saoire agus Taisteal98

1. Tá sí féin agus Stiofán ag dul go dtí an Ghréig o / na Gréige o Dé Luain. Herself and Stiofán are going to Greece on Monday.

2. Chuaigh Bairbre go dtí an Fhrainc o / na Fraince o ar saoire. Bairbre went to France on holidays.

3. Tá mé féin agus Pádraig ag dul chun an Iodáil o / na hIodáile o amárach. Pádraig and I are going to Italy tomorrow.

4. Chuamar go dtí an Ghearmáin o / na Gearmáine o roimh an Nollaig. We went to Germany before Christmas.

5. Ba mhaith linn dul go dtí an Astráil o / na hAstráile o i mbliana. We’d like to go to Australia this year.

6. Tá mé ag dul chun an Bheilg o / na Beilge o Dé Luain. I’m going to Belgium on Monday.

7. Chuaigh mé go Albain o / hAlbain o sa samhradh. I went to Scotland in the summer.

8. Tá Carmel agus Louise ag dul go Málta o / Mhálta o gan mhoill. Carmel and Louise are going to Malta soon.

9. Tá siad ag teacht go Éirinn o / hÉirinn o an tseachtain seo chugainn. They’re coming to Ireland next week.

10. Ba bhreá liom dul go Meiriceá o / Mheiriceá o an samhradh seo. I’d love to go to America this summer.

Cleachtadh 1: Bí ag caint!Exercise 1: Your turn!

Roghnaigh an leagan ceart d’ainm na tíre i ngach cás.

Choose the correct form of the name of the country in each case.

Cleachtadh 3: Go dtí and chun 2Exercise 3: Go dtí and chun 2

1. an Iorua Norway i o / in o / sa o / san o Iorua in Norway

2. an tSeapáin Japan i o / in o / sa o / san o tSeapáin in Japan

3. an tSín China i o / in o / sa o / san o tSín in China

4. Albain Scotland i o / in o / sa o / san o Albain in Scotland

5. Meiriceá America i o / in o / sa o / san o Meiriceá in America

6. an Airgintín Argentina i o / in o / sa o / san o Airgintín in Argentina

7. an Phacastáin Pakistan i o / in o / sa o / san o Phacastáin in Pakistan

8. Málta Malta i o / in o / sa o / san o Málta in Malta

9. an Danmhairg Denmark i o / in o / sa o / san o Danmhairg in Denmark

10. an India India i o / in o / sa o / san o India in India

Cleachtadh 1: Bí ag caint!Exercise 1: Your turn!

Roghnaigh an focal ceart le cur roimh ainm gach tíre.

Choose the correct word before the name of each country.

Cleachtadh 4: Sa(n) nó i(n)Exercise 4: Sa(n) or i(n)

Page 7: Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

AONAD 5: Laethanta Saoire agus Taisteal 99

Cleachtadh 1: Bí ag caint!Exercise 1: Your turn!

Stór focal 1: Mór-ranna agus tíortha Vocabulary 1: Continents and countries

An Eoraip •

An Afraic •

An Áise •

Meiriceá Thuaidh •

Meiriceá Theas •

An Astráil / an Aigéine •

Éire •

Sasana •

Albain •

An Bhreatain Bheag •

An Fhrainc •

An Ghearmáin •

An Ísiltír •

An Spáinn •

An Iodáil •

An Ghréig •

An Pholainn •

An Rúis •

An tSualainn •

Na Stáit Aontaithe •

Ceanada•

Meicsiceo•

An Nua-Shéalainn•

An tSín•

An tSeapáin•

Europe

Africa

Asia

North America

South America

Australia / Oceania

Ireland

England

Scotland

Wales

France

Germany

The Netherlands

Spain

Italy

Greece

Poland

Russia

Sweden

The United States

Canada

Mexico

New Zealand

China

Japan

* If you wish to find the Irish version of other country names, please visit the website www.focal.ie

Don’t forget that you can hear a recording of the words in each ‘Stór focal’ section in the online version of the course, available at www.ranganna.com.

Page 8: Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

AONAD 5: Laethanta Saoire agus Taisteal100

Comhráite C agus DConversations C and D

Comhrá CConversation C

Tá Breandán ag insint do Shiobhán faoi chúrsa Fraincise a rinne sé i bPáras i rith an tsamhraidh.

Breandán is telling Siobhán about a French course he did in Paris during the summer.

Siobhán: Chuala mé go ndearna tú cúrsa Fraincise sa Fhrainc an samhradh seo. Cén áit sa tír a raibh tú?

Breandán: Bhí mé i bPáras ar feadh coicíse i mí Iúil. Dianchúrsa a bhí i gceist.

Siobhán: Ar bhain tú taitneamh as?

Breandán: Bhain, bhí sé ar fheabhas. Ach caithfidh mé a rá go raibh sé deacair go leor. Bhí mé an-tuirseach faoi dheireadh an chúrsa.

Siobhán: Agus cén cineál lóistín a bhí agat?

Breandán: D’fhan mé in árasán in aice le Sacré Cœur i dtuaisceart na cathrach. Bhí mé ag roinnt le triúr eile: fear as an Ostair, bean as Sasana agus bean as an Spáinn.

Siobhán: Sin ceantar deas. An raibh sé costasach?

Breandán: Bhí sé costasach go leor. Bhí an lóistín breis is cúig chéad euro agus chosain an cúrsa cúig chéad euro eile.

Siobhán: Is mór an méid é sin! Tá Páras daor go maith mar chathair. Ar fhoghlaim tú mórán?

Breandán: D’fhoghlaim mé roinnt mhaith. Tá go leor abairtí bunúsacha ar eolas agam anois. An t-aon rud a chuir isteach orm ná an aimsir; bhí sé i bhfad róthe.

Siobhán: An raibh sé meirbh chomh maith?

Breandán: An-mheirbh ar fad. Bhí sé deacair mórán siúil a dhéanamh i rith an lae.

Comhrá DConversation D

Ba mhaith le Helen dul ar saoire lena clann ach níl sí cinnte cén áit a rachaidh sí. Cuireann a cara Máire comhairle uirthi.

Helen would like to go on holidays with her family but isn’t sure where she’ll go. Her friend Máire gives her some advice.

Helen: Ba bhreá liom dul ar saoire leis na páistí an samhradh seo ach níl mórán airgid agam. An bhfuil moltaí ar bith agat?

Máire: Cén fáth nach dtéann sibh ag campáil?

Helen: Is fuath liom a bheith ag campáil leis na páistí – tá siad ró-óg. Nach ndeachaigh tú féin agus Andy go Cumbria i Sasana leis na páistí anuraidh? Conas a bhí sé sin?

Máire: Bhí sé ar fheabhas ar fad. Chuamar go háit darb ainm Kirkby-in-Furness agus fuair muid carbhán ar cíos. Níor chosain sé ach ceithre phunt déag san oíche!

Helen: Ceithre phunt déag – tá sé sin dochreidte! An raibh an carbhán go deas?

Máire: Bhí sé go hálainn agus bhí áiseanna den chéad scoth ar an láithreán. Bhí an láithreán ar fheirm agus thaitin sé sin go mór leis na páistí.

Helen: Cad a rinne sibh gach lá?

Máire: Chuamar ar shiúlóidí fada agus fuaireamar rothair ar cíos freisin. Bhí foraois, Grizedale Forest, in aice láimhe agus chaitheamar roinnt mhaith ama ansin chomh maith.

Helen: Caithfidh go raibh saoire iontach agaibh. An raibh an aimsir go maith?

Máire: Bhí an chéad lá fliuch agus fuar ach bhí aimsir álainn ann an chuid eile den tseachtain.

Page 9: Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

AONAD 5: Laethanta Saoire agus Taisteal 101

Eolas úsáideach 5: An aimsir chaiteUseful information 5: The past tenseThe past tense is a verb tense that expresses actions or states in the past: Bhí mé sa Spáinn ar feadh coicíse anuraidh. I was in Spain for a fortnight last year. Bhí triúr mac aici. She had three sons.

In the first person plural of the past tense, you have a choice between two different forms. Here are a few examples: Chuaigh muid … or Chuamar … We went ... Rinne muid … or Rinneamar … We did ... Cheannaigh muid … or Cheannaíomar … We bought ...

Eolas úsáideach 6: An aimsir chaite 2Useful information 6: The past tense 2The same rule we mentioned in the last unit regarding pronouns in the present tense is also true in the past tense: You don’t use a pronoun (mé, tú, sé, etc.) when you answer a question with a Yes or No answer – it’s usually incorrect to use a pronoun in this case. An raibh tú ansin aréir? Were you there last night? Bhí. Ní raibh. Yes. No. An ndeachaigh sí ar saoire? Did she go on holidays? Chuaigh. Ní dheachaigh. Yes. No.

When you make a statement you must use a pronoun: Bhí mé ansin aréir. I was there last night.

Eolas úsáideach 7: An aimsir chaite 3Useful information 7: The past tense 3As was mentioned in the last unit, there is no equivalent in Irish to Yes or No in English and you have to use the verb contained in the question in your answer. Learn the questions and answers below now – we’ll be returning to the past tense a few times during the course and you’ll have a chance to learn more about it

Statement Question Yes./No.D’imir mé leadóg inné.I played tennis yesterday.

Ar imir tú leadóg inné?Did you play tennis yesterday?

D’imir. / Níor imir.

Tháinig siad anseo ar saoire.They came here on holidays.

Ar tháinig siad anseo ar saoire?Did they come here on holidays?

Tháinig. / Níor tháinig.

Chuaigh muid ansin gach lá.We went there every day.

An ndeachaigh sibh ansin gach lá?Did you go there every day?

Chuaigh. / Ní dheachaigh.

Chonaic sé iad go minic.He often saw them.

An bhfaca sé iad go minic?Did he often see them?

Chonaic. / Ní fhaca.

Chuala sé í ar an raidió.He heard her on the radio.

Ar chuala sé í ar an raidió?Did he hear her on the radio?

Chuala. / Níor chuala.

Rinne siad an obair in am. They did the work on time.

An ndearna siad an obair in am?Did they do the work on time?

Rinne. / Ní dhearna.

Dúirt siad rudaí maslacha.They siad insulting things.

An ndúirt siad rudaí maslacha?Did they say insulting things?

Dúirt. / Ní dúirt.

Fuair sí carr nua.She got a new car.

An bhfuair sí carr nua?Did she get a new car?

Fuair. / Ní bhfuair.

D’ith siad béile mór.They ate a big meal.

Ar ith siad béile mór? Did they eat a big meal?

D’ith. / Níor ith.

Thug sé airgead di.He gave her money.

Ar thug sé airgead di?Did he give her money?

Thug. / Níor thug.

One other small rule! The interrogative particle Ar is used before all regular verbs in the past tense. Ar is also used before the irregular verbs beir (bring, take), clois (hear), ith (eat), tar (come), and tabhair (give), which you can see above. An is used in the case of all the other irregular verbs. You can see them in the table above as well.

Page 10: Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

102 AONAD 5: Laethanta Saoire agus Taisteal

Cleachtadh 1: Bí ag caint!Exercise 1: Your turn!

Seo seans duitse a bheith ag caint anois. Lig ort féin gur tusa Breandán agus go bhfuil tú ag caint le Siobhán.

This is your chance to talk now. Pretend you’re Breandán and that you’re talking to Siobhán.

Cleachtadh 5: Bí ag caint!Exercise 5: Your turn!

1. An bhfuair sí an bronntanas? ___________________ _______________________ Did she get the present?

2. Ar thug siad an t-airgead duit? ___________________ _______________________ Did they give you the money? 3. An ndúirt sé aon rud maslach leat? ___________________ _______________________ Did he say anything insulting to you?

4. Ar imir siad an cluiche inné? ___________________ _______________________ Did they play the game yesterday?

5. An ndeachaigh siad ansin le chéile? ___________________ _______________________ Did they go there together?

6. An bhfaca tú an clár sin cheana? ___________________ _______________________ Did you see that programme before?

7. Ar chuala sibh í ag teacht isteach? ___________________ _______________________ Did you hear her coming in?

8. An ndearna siad an obair go léir? ___________________ _______________________ Did they do all the work?

9. Ar itheamar béile ansin cheana? ___________________ _______________________ Did we eat a meal there before?

10. Ar ól sé an iomarca? ___________________ _______________________ Did he drink too much?

Cleachtadh 1: Bí ag caint!Exercise 1: Your turn!

Tabhair freagra dearfach agus diúltach ar gach ceist.

Answer each question in the affirmative (Yes) and negative (No).

Cleachtadh 6: Ceisteanna agus freagraíExercise 6: Questions and answers

Siobhán: Chuala mé go ndearna tú cúrsa Fraincise sa Fhrainc an samhradh seo. Cén áit sa tír a raibh tú?

Say: I was in Paris for a fortnight in July. It was an intensive course.

Siobhán: Ar bhain tú taitneamh as?

Say: Yes, it was excellent. But I have to say it was difficult enough. I was very tired by the end of the course.

Siobhán: Agus cén cineál lóistín a bhí agat?

Say: I stayed in an apartment beside Sacré Cœur in the north of the city. I was sharing with three others: a man from Austria, a woman from England and a woman from Spain.

Siobhán: Sin ceantar deas. An raibh sé costasach?

Say: It was expensive enough. The accommodation was over five hundred euro and the course cost another five hundred euro.

Siobhán: Is mór an méid é sin! Tá Páras daor go maith mar chathair. Ar fhoghlaim tú mórán?

Say: I learnt quite a lot. I know lots of basic sentences now. The only thing that bothered me was the weather; it was far too hot.

Siobhán: An raibh sé meirbh chomh maith?

Say: Very humid indeed. It was difficult to do much walking during the day.

Page 11: Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

103AONAD 5: Laethanta Saoire agus Taisteal

1. Are you going on holidays soon?

An _____________ tú ag dul ar _____________ gan mhoill?

2. Ciarán and myself are going to Italy in October.

Tá mé féin agus Ciarán ag dul _____________ na hIodáile i mí Dheireadh _______________.

3. Darren and myself spent nearly a fortnight there five years ago.

Chaith mé féin agus Darren beagnach _____________ ansin cúig _____________ ó shin.

4. Accommodation is nice and cheap there and the restaurants are reasonable as well.

Tá an ______________ breá saor ansin agus tá na _____________ réasúnta chomh maith.

5. Those tickets cost over fifty pounds each.

_____________ na ticéid sin breis is _____________ punt an ceann.

6. Did you enjoy it?

Ar _____________ tú taitneamh _____________?

7. I hate camping with the children – they’re too young. Is _____________ liom a bheith ag campáil leis na páistí – tá siad _____________.

8. We went on long walks and we rented bikes as well.

Chuamar ar _____________ fada agus fuaireamar rothair ar _____________ freisin.

Cleachtadh 1: Bí ag caint!Exercise 1: Your turn!

Líon na bearnaí sna habairtí seo.

Fill the gaps in these sentences.

Cleachtadh 7: Líon na bearnaíExercise 7: Fill the gaps

Page 12: Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

104 AONAD 5: Laethanta Saoire agus Taisteal

Comhráite E agus FConversations E and F

Comhrá EConversation E

Tá Anna ag insint dá cara Rósmáire faoin tsaoire thubaisteach a bhí aici sa Chréit.

Anna is telling her friend Rósmáire about her disastrous holiday in Crete.

Rósmáire: Cén fáth nár thaitin an Chréit leat? An raibh an aimsir róthe? Anna: Ní raibh; bhí sé timpeall tríocha céim Celsius gach lá ach ní raibh sé róthe. Is maith liom féin agus le Peadar an teas. Rósmáire: Cad a bhí cearr, mar sin? Anna: Chaitheamar seachtain in Chania agus níor thaitin sé liom in aon chor. Tá an baile féin go hálainn agus tá a lán bialann deas ann ach bhí sé róphlódaithe. Rósmáire: Conas mar a bhí an lóistín? Anna: D’fhanamar in árasán sa seanbhaile ach bhí sé an-ghlórach. Bhí grúpa déagóirí as Londain in aice linn agus bhí cóisir acu beagnach gach oíche. Is beag codladh a fuaireamar. Rósmáire: Is fuath liom nuair a tharlaíonn sé sin. Ansin, bhí fadhbanna agaibh leis an eitilt ar ais, nach raibh? Anna: Bhí, bhí moill cúig huaire an chloig ar an eitilt. Bhí sé a trí a chlog ar maidin nuair a bhaineamar an baile amach. Bhíomar scriosta agus

cantalach. Rósmáire: Déarfainn é. Anna: Agus, mar bharr ar gach donas, chaill siad ár málaí! Beimid ag dul go Ciarraí an samhradh seo chugainn!

Comhrá FConversation F

Tá Niamh agus Dónall ag dul go Nua-Eabhrac agus tá siad ag cur lóistín in áirithe ar líne.

Niamh and Dónall are going to New York and are booking accommodation online.

Niamh: Tá cuma dheas ar an óstán sin. Agus tá sé breá lárnach. Dónall: Ach féach ar an gcostas atá air – dhá chéad tríocha euro san oíche ar an meán. Tá sé sin i bhfad ródhaor. Niamh: Cad faoin gceann sin – an Hampton Inn? Níl sé ach céad tríocha euro san oíche. Dónall: Is ea, agus tá cuma dheas ar na seomraí. Níl mórán áiseanna ann ach is cuma faoi sin. Niamh: Níl bialann ann, fiú amháin, ná linn snámha. Dónall: Ach tá an t-idirlíon ar fáil ann saor in aisce. Niamh: An t-idirlíon! An bhfuil sé i gceist agatsa ríomhaire a thabhairt leat? Dónall: Bhuel, b’fhéidir go mbeadh seans agam roinnt oibre a dhéanamh nuair a bheidh tusa ag siopadóireacht. Niamh: Ach tá sos ag teastáil go géar uait. Fág an ríomhaire sa bhaile, in ainm Dé! Dónall: Okay, okay! An gcuirfidh mé an t-óstán seo in áirithe? Niamh: Cuir. Tá sé bunúsach ach déanfaidh sé cúis bhreá.

Page 13: Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

105AONAD 5: Laethanta Saoire agus Taisteal

The words muintir na hIodáile (the people of Italy) are used in Irish where you would say the Italians or Italians in English. You can also use na hIodálaigh.

The words Francach, Gearmánach, etc. are adjectives as well as nouns and are used when referring to something from a country as well as to a person: Is breá liom bia Spáinneach. I love Spanish food. Chaith mé coicís i mbaile beag Francach. I spent a fortnight in a small French town.

Eolas úsáideach 9: MíonnaUseful information 9: MonthsIn the first column below, you can see the months as they’re written in Irish. In everyday speech, people tend to use the word mí (month) when referring to a particular month:

Feicfidh mé i mí Iúil thú. I’ll see you in July. Tá sí ag teacht ar ais i mí Lúnasa. She’s coming back in August.

Eanáir January

mí Eanáir ag tús mhí Eanáirat the beginning of January

Feabhra February

mí Feabhra i lár mhí Feabhrain the middle of February

Márta March

mí an Mhárta ag deireadh mhí an Mhárta at the end of March

AibreánApril

mí Aibreáin i rith mhí Aibreáinduring April

BealtaineMay

mí na Bealtaine ag tús mhí na Bealtaineat the beginning of May

MeitheamhJune

mí an Mheithimh i lár mhí an Mheithimhin the middle of June

Iúil July

mí Iúil ag deireadh mhí Iúil at the end of July

Lúnasa August

mí Lúnasa i rith mhí Lúnasa during August

Meán FómhairSeptember

mí Mheán Fómhair ag tús mhí Mheán Fómhair at the beginning of September

Deireadh FómhairOctober

mí Dheireadh Fómhair i lár mhí Dheireadh Fómhair in the middle of October

Samhain November

mí na Samhna ag deireadh mhí na Samhna at the end of November

NollaigDecember

mí na Nollag ag tús mhí na Nollag at the beginning of December

Country Person / people from that countryAn FhraincFrance

Francach / FrancaighFrench person / French people

An GhearmáinGermany

Gearmánach / GearmánaighGerman person / German people

An Spáinn Spain

Spáinneach / SpáinnighSpanish person / Spanish people

An PhortaingéilPortugal

Portaingéalach / Portaingéalaigh Portuguese person / Portuguese people

An IodáilItaly

Iodálach / IodálaighItalian person / Italian people

An GhréigGreece

Gréagach / GréagaighGreek person / Greek people

An tSualainnSweden

Sualannach / SualannaighSwedish person / Swedish people

Eolas úsáideach 8: NáisiúntachtaíUseful information 8: Nationalities

It’s worth learning the following:

Page 14: Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

106 AONAD 5: Laethanta Saoire agus Taisteal

Cleachtadh 1: Bí ag caint!Exercise 1: Your turn!

Seo seans duitse a bheith ag caint anois. Lig ort féin gur tusa Niamh agus go bhfuil tú ag caint le Dónall.

This is your chance to talk now. Pretend you’re Niamh and that you’re talking to Dónall.

Cleachtadh 8: Bí ag caint!Exercise 8: Your turn!

Say: That hotel looks nice. And it’s nice and central.

Dónall: Ach féach ar an gcostas atá air – dhá chéad tríocha euro san oíche ar an meán. Tá sé sin i bhfad ródhaor.

Say: What about that one – the Hampton Inn? It’s only one hundred and thirty euro a night. Dónall: Is ea, agus tá cuma dheas ar na seomraí. Níl mórán áiseanna ann ach is cuma faoi sin.

Say: There isn’t even a restaurant or a swimming pool.

Dónall: Ach tá an t-idirlíon ar fáil ann saor in aisce.

Say: The internet! Do you intend to take a computer with you?

Dónall: Bhuel, b’fhéidir go mbeadh seans agam roinnt oibre a dhéanamh nuair a bheidh tusa ag siopadóireacht.

Say: But you need a break very badly. Leave the computer at home, for God’s sake! Dónall: Okay, okay! An gcuirfidh mé an t-óstán seo in áirithe?

Say: Do. It’s basic but it’ll do fine.

Page 15: Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

107AONAD 5: Laethanta Saoire agus Taisteal

1. Ciarán and myself are going to Italy in October. dul Ciarán tá hIodáile Fómhair féin ag chun na agus i mí Dheireadh mé

________________________________________________________________________________________________

2. Darren and myself were in Spain for a fortnight. agus Darren Spáinn bhí coicíse féin feadh mé sa ar

________________________________________________________________________________________________

3. We stayed in a very nice hotel in the middle of town. an-deas bhaile an d’fhan in i lár óstán muid

________________________________________________________________________________________________

4. I was in Paris for a fortnight in July. mé feadh Iúil bhí i ar coicíse i mí bPáras

________________________________________________________________________________________________

5. I hate camping with the children – they’re too young. leis na campáil páistí ró-óg is fuath a – bheith ag tá liom siad

________________________________________________________________________________________________

6. We went on long walks and we rented bikes as well. cíos shiúlóidí freisin ar agus rothair ar chuamar fuaireamar fada

________________________________________________________________________________________________

7. Why did you not like Crete? fáth leat cén thaitin an nár Chréit

________________________________________________________________________________________________

8. The town itself is lovely and it has a lot of nice restaurants. féin bialann baile deas tá an go agus tá a lán ann hálainn

________________________________________________________________________________________________

9. The flight was delayed five hours. chloig eitilt bhí huaire an ar an cúig moill

________________________________________________________________________________________________

10. Will I book this hotel? t-óstán an áirithe mé an seo in gcuirfidh

________________________________________________________________________________________________

Cleachtadh 1: Bí ag caint!Exercise 1: Your turn!

Déan na focail a chur san ord ceart i ngach abairt thíos – bain úsáid as an leagan Béarla mar threoir. Bí cúramach faoin bponcaíocht – caithfidh tú ceannlitir a chur ag tús na habairte, mar shampla, agus lánstad ag a deireadh.

Put the words in the correct order in each sentence below, using the English version to guide you. Be careful about the punctuation – you’ll have to put a capital letter at the beginning of each sentence, for example, and a full stop at the end.

Cleachtadh 9: Cuir na focail san ord ceartExercise 9: Put the words in the correct order

Page 16: Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

108 AONAD 5: Laethanta Saoire agus Taisteal

Cleachtadh 1: Bí ag caint!Exercise 1: Your turn!

Frásaí úsáideacha Useful phrases

Chaith mé cúpla seachtain ag taisteal san Afraic. • Chuir mé na heitiltí in áirithe ar an idirlíon.• Fuaireamar árasán ar cíos.• D’fhanamar i dteach lóistín.• D’fhanamar i láithreán campála. • Seasca euro san oíche a bhí ar sheomra dúbailte, • bricfeasta san áireamh. Thugamar cuairt ar sheanchaisleán agus ar chúpla • iarsmalann.Chaitheamar seachtain ag sciáil.• Fuair muid gluaisrothar ar cíos.• Thóg muid an bád farantóireachta ón Aithin • go Santorini.Bhí na tacsaithe an-daor ar fad.• Bhí sé tirim an chuid is mó den am. • Bhí sé ag stealladh báistí an t-am ar fad.• Bhí an aimsir an-fhuar. • Bhí sé rófhuar. • Bhí an aimsir an-te.• Bhí sé róthe.•

I spent a few weeks travelling in Africa. I booked the flights on the internet. We rented an apartment. We stayed in a guest-house.We stayed on a camping site.A double room cost sixty euro a night, breakfast included.We visited an old castle and a few museums.

We spent a week skiing.We rented a motorbike.We took the ferry from Athens to Santorini. The taxis were really very expensive. It was dry most of the time. It poured all the time.The weather was very cold.It was too cold. The weather was very hot. It was too hot.

Don’t forget that you can hear a recording of the phrases in each ‘Frásaí úsáideacha’ section in the online version of the course, available at www.ranganna.com.

Page 17: Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

109AONAD 5: Laethanta Saoire agus Taisteal

Cleachtadh 1: Bí ag caint!Exercise 1: Your turn!

Stór focal 2: Laethanta saoire Vocabulary 2: Holidays

lóistín iomlán • lóistín féinfhreastail • seomra singil• seomra dúbailte• óstán / an t-óstán / óstáin• brú óige / an brú óige / brúnna óige • puball / an puball / pubaill• carbhán / an carbhán / carbháin • láithreán campála • lóistín leaba is bricfeasta • áirithint / curtha in áirithe • eitilt / an eitilt / eitiltí • ar an eitleán • ar an traein • ar an mbus• sa charr • pas / an pas / pasanna• árachas taistil / an t-árachas taistil • réasúnta• saor / an-saor • daor / an-daor / ródhaor• costasach / an-chostasach / róchostasach•

full board self-catering accommodation (a) single room (a) double room (an) hotel / the hotel / hotels (a) youth hostel / the youth hostel / youth hostels(a) tent / the tent / tents(a) caravan / the caravan / caravans(a) camping sitebed and breakfast accommodation(a) booking / booked (a) flight / the flight / flightsby planeby train by busby carpassport / the passport / passports travel insurance / the travel insurancereasonablecheap / very cheapexpensive / very expensive / too expensiveexpensive / very expensive / too expensive

1. single room _________________ ________________

2. youth hostel _________________ ________________

3. flight _________________

4. very cheap _________________

5. tent _________________

6. camping site _________________ ________________

7. double room seomra _________________

8. caravan _________________

9. by car ____ _________________

10. by train ____ ____ _________________

11. a booking _________________

12. passport _________________

Cleachtadh 1: Bí ag caint!Exercise 1: Your turn!

Scríobh an leagan Gaeilge de gach focal Béarla sna bearnaí.

Write the Irish version of each English word in the gaps.

Cleachtadh 10: Líon na bearnaíExercise 10: Fill the gaps

Page 18: Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

110 AONAD 5: Laethanta Saoire agus Taisteal

Tá Gána suite ar chósta thiar na hAfraice, idir Tóga, an Cósta Eabhair agus Buircíne Fasó. Ba choilíneacht de chuid na Portaingéile, na hÍsiltíre agus na Ríochta Aon-taithe go dtí gur bhain sé neamhspleáchas amach i 1957 – an chéad tír Afracach a rinne a leithéid. Tá daonra de 18 milliún aige faoi láthair, agus is daonlathas breá sláintiúil é; tá cúrsaí sách socair ansin.

I gcomparáid le tíortha eile san Afraic, níl Gána chomh bocht sin. Ní fhaca mé féin aon slumaí ansin, mar shampla, agus níl an galar SEIF chomh forleathan is atá sé i dtíortha eile (2% den daonra atá buailte aige). Ach fós féin tá sé bocht. Tá páistí ann a oibríonn ar na sráideanna ag díol uisce nó torthaí in áit a bheith ar scoil; bheadh téacsleabhar amháin go minic idir tríocha páiste scoile; tá na mílte bean agus fear a chaitheann a gcuid laethanta suite ag stainnín ar thaobh an bhóthair gan tada á dhíol acu; agus tá daoine ann nach bhfuil teacht ar chúram sláinte acu. In áiteanna áirithe sa tír, caithfidh daoine deich gciliméadar a shiúl chun teacht ar uisce glan.

Ach tá atmaisféar sona, éadromchroíoch sa tír. Chuir sé gliondar ar mo chroí agus iontas orm gach lá chomh sona is a bhí na daoine. Bhíodh meangadh mór gáire orthu i gcónaí, ní bhídís riamh ag gearán, agus bhídís i gcónaí ag iarraidh a bheith ag caint leis an oboruni (an duine geal). Mhothaigh mé in amanna gur réalta a bhí ionam: sluaite móra daoine ag stánadh orm, ag béicíl agus ag croitheadh lámh orm. Ní féidir leat gan gáire a dhéanamh nuair a ritheann caoga páiste ón mbaile áitiúil i do threo ag béicíl, “Oboruni Mary, how are you?”, nó nuair a phléascann leanaí óga amach ag caoineadh toisc gur tusa an chéad duine geal atá feicthe acu riamh.

Bhí an tionscadal ina raibh mé lonnaithe suite i mbaile beag darb ainm Denase, gar do Kumasi. Tá 46 páiste, idir dhá bhliain agus cúig bliana déag d’aois, ina gcónaí ann go lánaimseartha.

In ainneoin na bhfadhbanna a bhí acu ar fad, ba pháistí áille sona iad, agus bhí barróg acu i gcónaí do gach duine. Chaith siad na chéad chúpla lá ag déanamh tréaniarrachta mo bhricíní a chuimilt díom! Dá mbeinnse amuigh in Kumasi don lá, dhéanfaidís ionsaí orm ar theacht abhaile dom. Lá amháin leag siad go talamh mé mar go raibh siad chomh sásta sin mé a fheiceáil!

As alt le Máire Ní Chuagáin a foilsíodh san iris idirlín Beo!, Lúnasa 2005.

Ghana is situated on the west coast of Africa, between Toga, the Ivory Coast and Burkina Faso. It was colony of Portugal, the Netherlands and the United Kingdom until it achieved independence in 1957 – the first African country to do so. It has a population of 18 million at the moment and it’s a healthy democracy; things are fairly stable there.

Compared to other countries in Africa, Ghana isn’t so poor. I didn’t see any slums there myself, for example, and the AIDS disease is not as widespread as it is in other countries (2% of the population is affected by it). But it’s still poor. There are children who work on the streets selling water or fruit instead of being at school; there would often be one textbook between thirty school children; there are thousands of men and women who spend their days at a stand on the side of the road not selling anything; and there are people who have no access to health care. In certain places in the country, people have to walk ten kilometres to access clean water.

But there’s a happy, laid-back atmosphere in the coun-try. It filled me with joy and surprised me every day how happy the people were. They used always be smiling, they never complained and they always wanted to talk to the oboruni (the white person). I felt like a star at times: big crowds of people staring at me, yelling and waving at me. You can’t but laugh when fifty children from the local town run towards you yelling, “Oboruni Mary, how are you?”, or when young children burst out crying because you’re the first white person they’ve ever seen.

The project in which I was based was situated in a small town called Denase, near to Kumasi. There are 46 children, between two years and fifteen years old, living there on a full-time basis.

Despite the problems they all had, they were lovely, happy children, and they always had a hug for everyone. They spent the first few days making a strong attempt to rub off my freckles! If I was out in Kumasi for the day, they’d attack me when I’d return home. One day they knocked me to the ground because they were so happy to see me!

From an article by Máire Ní Chuagáin which was published in the online magazine Beo!, August 2005.

Cleachtadh 1: Bí ag caint!Exercise 1: Your turn!

Bí ag léamh Read on

Seal i nGánaSome time in Ghana

San alt seo, míníonn Máire Ní Chuagáin as Cill Mhantáin cén fáth a ndeachaigh tréimhse a chaith sí ag obair i nGána na hAfraice i bhfeidhm go mór uirthi.

1. Léigh an sliocht os ard ar dtús gan féachaint ar an aistriúchán Béarla. Bí cúramach agus tú ag fuaimniú na litreacha atá i gcló dorcha.

2. Léigh an sliocht an dara huair agus féach ar aistriúchán Béarla na bhfocal agus na bhfrásaí nach dtuigfidh tú.

In this article, Máire Ní Chuagáin from Wicklow explains why a period of time spent working in Ghana in Africa made a big impression on her.

1. Read the article out loud first of all without looking at the English translation. Be careful how you pronounce the letters in bold font.

2. Read the passage a second time and look at the English translation of words and phrases you don’t understand.

Page 19: Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

111AONAD 5: Laethanta Saoire agus Taisteal

Cleachtadh 1: Bí ag caint!Exercise 1: Your turn!

Bain triail as an ngníomhaíocht seo anois go bhfeice tú an bhfuil na frásaí is tábhachtaí a múineadh in Aonad 5 ar eolas agat.

Have a go at this activity now to see if you know the most important phrases taught in Unit 5.

Conas mar a déarfá na nithe seo i nGaeilge?

How would you say the following in Irish?

1. Ciarán and myself are going to Italy in October.

2. You were abroad yourself this summer, weren’t you?

3. Darren and myself spent nearly a fortnight there five years ago.

4. I was in Málaga myself around ten years ago.

5. The beaches there are lovely and they’re not too crowded.

6. I really enjoyed that weekend myself and Nóra spent in London.

7. I heard you did a French course in France this summer.

8. And what kind of accommodation did you have?

9. Paris is quite an expensive city.

10. It was difficult to do much walking during the day.

11. It only cost fourteen pounds a night!

12. Was the weather too hot?

13. We stayed in an apartment in the old town but it was very noisy.

14. That’s much too expensive.

15. There isn’t even a restaurant or a swimming pool.

16. Will I book this hotel?

17. The first day was wet and cold but there was beautiful weather the rest of the week.

18. Why don’t you (plural) go camping?

19. We went on long walks and we rented bikes as well.

20. It’s basic but it’ll do fine.

Cleachtadh 11: Súil siar ar Aonad 5 Exercise 11: Review of Unit 5

Page 20: Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

112 AONAD 5: Laethanta Saoire agus Taisteal

Cleachtadh 1: Bí ag caint!Sinéad: Bhí tú féin thar lear an samhradh seo, nach raibh?Lorraine: Yes. Darren and myself were in Spain for a fortnight. Bhí. Bhí mé féin agus Darren sa Spáinn ar feadh coicíse. Sinéad: Go deas. Cén áit a raibh sibh?Lorraine: We spent a few days in Sevilla, then we drove to Granada and Málaga after that. Chaith muid cúpla lá in Sevilla, ansin thiomáin muid go Granada agus go Malaga ina dhiaidh sin. Sinéad: Bhí mé féin i Malaga timpeall deich mbliana ó shin. Is baile álainn é.Lorraine: It’s very nice indeed. Accommodation is nice and cheap there and the restaurants are reasonable as well. Tá sé an-deas ar fad. Tá an lóistín breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith. Sinéad: Agus tá sé díreach in aice na farraige. Tá na tránna ansin go hálainn agus ní bhíonn siad róphlódaithe. Cén cineál lóistín a bhí agaibh ansin?Lorraine: We stayed in a very nice hotel in the middle of town. It wasn’t too expensive and it was nice and quiet. D’fhan muid in óstán an-deas i lár an bhaile. Ní raibh sé ródhaor agus bhí sé deas ciúin. Sinéad: Is breá liom a bheith ag taisteal. Bhain mé an-taitneamh as an deireadh seachtaine sin a chaith mé féin agus Nóra i Londain.Lorraine: What did you do when you were there? Céard a rinne sibh agus sibh ansin? Sinéad: Chaith muid an iomarca airgid! Chaith muid an lá ag siopadóireacht Dé Sathairn, ansin oíche Shathairn chuaigh muid chuig Blood Brothers. Chosain na ticéid sin breis is caoga punt an ceann.Lorraine: Over fifty pounds! That’s a lot. Breis is caoga punt! Is mór an méid é sin. Sinéad: Tá a fhios agam, ach bhí an seó ar fheabhas

Cleachtadh 2: Go dtí agus chun 1An Fhrainc / chun na Fraince1. An Spáinn / chun na Spáinne2. An Iodáil / go dtí an Iodáil3. Sasana / go Sasana4. Albain / go hAlbain5. An Phortaingéil / chun na Portaingéile6. Málta / go Málta 7. An Bhreatain Bheag / chun na Breataine Bige 8. Ceanada / go Ceanada9. Iosrael / go hIosrael10.

Cleachtadh 3: Go dtí agus chun 2Tá sí féin agus Stiofán ag dul go dtí 1. an Ghréig Dé Luain.Chuaigh Bairbre go dtí 2. an Fhrainc ar saoire.Tá mé féin agus Pádraig ag dul chun 3. na hIodáile amárach.Chuamar go dtí 4. an Ghearmáin roimh an Nollaig.Ba mhaith linn dul go dtí 5. an Astráil i mbliana.Tá mé ag dul chun 6. na Beilge Dé Luain.Chuaigh mé 7. go hAlbain sa samhradh.Tá Carmel agus Louise ag dul 8. go Málta gan mhoill.Tá siad ag teacht go 9. hÉirinn an tseachtain seo chugainn.Ba bhreá liom dul 10. go Meiriceá an samhradh seo.

Cleachtadh 4: Sa(n) nó i(n)an Iorua / san Iorua1. an tSeapáin / sa tSeapáin2. an tSín / sa tSín 3. Albain / in Albain4. Meiriceá / i Meiriceá5. an Airgintín / san Airgintín6. an Phacastáin / sa Phacastáin7. Málta / i Málta 8. an Danmhairg / sa Danmhairg9. an India / san India10.

Cleachtadh 5: Bí ag caint! Siobhán: Chuala mé go ndearna tú cúrsa Fraincise sa Fhrainc an samhradh seo. Cén áit sa tír a raibh tú?Breandán: I was in Paris for a fortnight in July. It was an intensive course. Bhí mé i bPáras ar feadh coicíse i mí Iúil. Dianchúrsa a bhí i gceist. Siobhán: Ar bhain tú taitneamh as?Breandán: Yes, it was excellent. But I have to say it was difficult enough. I was very tired by the end of the course. Bhain, bhí sé ar fheabhas. Ach caithfidh mé a rá go raibh sé deacair go leor. Bhí mé an-tuirseach faoi dheireadh an chúrsa. Siobhán: Agus cén cineál lóistín a bhí agat?Breandán: I stayed in an apartment beside Sacré Cœur in the north of the city. I was sharing with three others: a man from Austria, a woman from England and a woman from Spain. D’fhan mé in árasán in aice le Sacré Cœur i dtuaisceart na cathrach. Bhí mé ag roinnt le triúr eile: fear as an Ostair, bean as Sasana agus bean as an Spáinn. Siobhán: Sin ceantar deas. An raibh sé costasach?Breandán: It was expensive enough. The accommodation was over five hundred euro and the course cost another five hundred euro. Bhí sé costasach go leor. Bhí an lóistín breis is cúig chéad euro agus chosain an cúrsa cúig chéad euro eile. Siobhán: Is mór an méid é sin! Tá Páras daor go maith mar chathair. Ar fhoghlaim tú mórán?Breandán: I learnt quite a lot. I know lots of basic sentences now. The only thing that bothered me was the weather; it was far too hot. D’fhoghlaim mé roinnt mhaith. Tá go leor abairtí bunúsacha ar eolas agam anois. An t-aon rud a chuir isteach orm ná an aimsir; bhí sé i bhfad róthe.Siobhán: An raibh sé meirbh chomh maith?Breandán: Very humid indeed. It was difficult to do much walking during the day. An-mheirbh ar fad. Bhí sé deacair mórán siúil a dhéanamh i rith an lae. Cleachtadh 6: Ceisteanna agus freagraí

An bhfuair sí an bronntanas? Fuair. / Ní bhfuair.1. Ar thug siad an t-airgead duit? Thug. / Níor thug.2. An ndúirt sé aon rud maslach leat? Dúirt. / Ní dúirt.3. Ar imir siad an cluiche inné? D’imir. / Níor imir.4. An ndeachaigh siad ansin le chéile? Chuaigh. / Ní dheachaigh.5. An bhfaca tú an clár sin cheana? Chonaic. / Ní fhaca.6. Ar chuala sibh í ag teacht isteach? Chuala. / Níor chuala.7. An ndearna siad an obair go léir? Rinne. / Ní dhearna.8. Ar itheamar béile ansin cheana? D’ith. / Níor ith.9. Ar ól sé an iomarca? D’ól. / Níor ól.10.

Freagraí na ngníomhaíochtaí Answers to the activities

Page 21: Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

113AONAD 5: Laethanta Saoire agus Taisteal

Cleachtadh 7: Líon na bearnaíAn 1. bhfuil tú ag dul ar saoire gan mhoill?Tá mé féin agus Ciarán ag dul 2. chun na hIodáile i mí Dheireadh Fómhair.Chaith mé féin agus Darren beagnach 3. coicís ansin cúig bliana ó shin.Tá an 4. lóistín breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith.Chosain5. na ticéid sin breis is caoga punt an ceann.Ar 6. bhain tú taitneamh as?Is 7. fuath liom a bheith ag campáil leis na páistí – tá siad ró-óg.Chuamar ar 8. shiúlóidí fada agus fuaireamar rothair ar cíos freisin.

Cleachtadh 8: Bí ag caint!Niamh: That hotel looks nice. And it’s nice and central. Tá cuma dheas ar an óstán sin. Agus tá sé breá lárnach. Dónall: Ach féach ar an gcostas atá air – dhá chéad tríocha euro san oíche ar an meán. Tá sé sin i bhfad ródhaor.Niamh: What about that one – the Hampton Inn? It’s only one hundred and thirty euro a night. Cad faoin gceann sin – an Hampton Inn? Níl sé ach céad tríocha euro san oíche. Dónall: Is ea, agus tá cuma dheas ar na seomraí. Níl mórán áiseanna ann ach is cuma faoi sin.Niamh: There isn’t even a restaurant or a swimming pool. Níl bialann ann, fiú amháin, ná linn snámha. Dónall: Ach tá an t-idirlíon ar fáil ann saor in aisce.Niamh: The internet! Do you intend to take a computer with you? An t-idirlíon! An bhfuil sé i gceist agatsa ríomhaire a thabhairt leat? Dónall: Bhuel, b’fhéidir go mbeadh seans agam roinnt oibre a dhéanamh nuair a bheidh tusa ag siopadóireacht.Niamh: But you need a break very badly. Leave the computer at home, for God’s sake! Ach tá sos ag teastáil go géar uait. Fág an ríomhaire sa bhaile, in ainm Dé! Dónall: Okay, okay! An gcuirfidh mé an t-óstán seo in áirithe?Niamh: Do. It’s basic but it’ll do fine. Cuir. Tá sé bunúsach ach déanfaidh sé cúis bhreá.

Cleachtadh 9: Cuir na focail san ord ceartCiarán and myself are going to Italy in October.1. Tá mé féin agus Ciarán ag dul chun na hIodáile i mí Dheireadh Fómhair.Darren and myself were in Spain for fortnight.2. Bhí mé féin agus Darren sa Spáinn ar feadh coicíse.We stayed in a very nice hotel in the middle of town. 3. D’fhan muid in óstán an-deas i lár an bhaile.I was in Paris for a fortnight in July.4. Bhí mé i bPáras ar feadh coicíse i mí Iúil.I hate camping with the children – they’re too young. 5. Is fuath liom a bheith ag campáil leis na páistí – tá siad ró-óg.We went on long walks and we rented bikes as well. 6. Chuamar ar shiúlóidí fada agus fuaireamar rothair ar cíos freisin.Why did you not like Crete? 7. Cén fáth nár thaitin an Chréit leat?The town itself is lovely and it has a lot of nice restaurants.8. Tá an baile féin go hálainn agus tá a lán bialann deas ann.The flight was delayed five hours. 9. Bhí moill cúig huaire an chloig ar an eitilt.Will I book this hotel? 10. An gcuirfidh mé an t-óstán seo in áirithe?

Cleachtadh 10: Líon na bearnaísingle room1. : seomra singil youth hostel2. : brú óige

flight3. : eitilt very cheap4. : an-saor tent5. : puball camping site6. : láithreán campála double room7. : seomra dúbailte caravan8. : carbhán by car9. : sa charr by train10. : ar an traein a booking11. : áirithint passport12. : pas

Cleachtadh 11: Súil siar ar Aonad 5Ciarán and myself are going to Italy in October.1. Tá mé féin agus Ciarán ag dul chun na hIodáile i mí Dheireadh Fómhair.You were abroad yourself this summer, weren’t you? 2. Bhí tú féin thar lear an samhradh seo, nach raibh?Darren and myself spent nearly a fortnight there five years ago.3. Chaith mé féin agus Darren beagnach coicís ansin cúig bliana ó shin.I was in Málaga myself around ten years ago. 4. Bhí mé féin i Malaga timpeall deich mbliana ó shin.The beaches there are lovely and they’re not too crowded. 5. Tá na tránna ansin go hálainn agus ní bhíonn siad róphlódaithe.I really enjoyed that weekend myself and Nóra spent in London.6. Bhain mé an-taitneamh as an deireadh seachtaine sin a chaith mé féin agus Nóra i Londain.I heard you did a French course in France this summer. 7. Chuala mé go ndearna tú cúrsa Fraincise sa Fhrainc an samhradh seo.And what kind of accommodation did you have?8. Agus cén cineál lóistín a bhí agat?Paris is quite an expensive city.9. Tá Páras daor go maith mar chathair.It was difficult to do much walking during the day. 10. Bhí sé deacair mórán siúil a dhéanamh i rith an lae.It only cost fourteen pounds a night! 11. Níor chosain sé ach ceithre phunt déag san oíche!Was the weather too hot? 12. An raibh an aimsir róthe?We stayed in an apartment in the old town but it was very noisy. 13. D’fhanamar in árasán sa seanbhaile ach bhí sé an-ghlórach.That’s much too expensive. 14. Tá sé sin i bhfad ródhaor. There isn’t even a restaurant or a swimming pool. 15. Níl bialann ann, fiú amháin, ná linn snámha.Will I book this hotel? 16. An gcuirfidh mé an t-óstán seo in áirithe?The first day was wet and cold but there was beautiful weather the 17. rest of the week. Bhí an chéad lá fliuch agus fuar ach bhí aimsir álainn ann an chuid eile den tseachtain.Why don’t you (plural) go camping? 18. Cén fáth nach dtéann sibh ag campáil?We went on long walks and we rented bikes as well. 19. Chuamar ar shiúlóidí fada agus fuaireamar rothair ar cíos freisin.It’s basic but it’ll do fine. 20. Tá sé bunúsach ach déanfaidh sé cúis bhreá.

Page 22: Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

114 AONAD 5: Laethanta Saoire agus Taisteal

Aistriúchán ar na comhráite Translation of conversationsComhrá ASinéad and Lorraine are talking about holidays during coffee break.Sinéad: Ba bhreá liom sos ón áit seo. Tá mé bréan den obair. I’d love a break from this place. I’m sick of the work. Lorraine: An bhfuil tú ag dul ar saoire gan mhoill? Are you going on holidays soon? Sinéad: Níl go fóill. Tá mé féin agus Ciarán ag dul chun na hIodáile i mí Dheireadh Fómhair. Not yet. Ciarán and myself are going to Italy in October. Lorraine: Nach méanar daoibh! Bainfidh sibh an-taitneamh as. Tá an Iodáil go hálainn ar fad – an raibh tú ansin cheana féin? Good for you! You’ll really enjoy it. Italy is really lovely – were you there before? Sinéad: Ní raibh, ní raibh mé riamh san Iodáil. An raibh tusa? No, I was never in Italy. Were you? Lorraine: Bhí. Chaith mé féin agus Darren beagnach coicís ansin cúig bliana ó shin; bhain muid an-taitneamh as. Is breá liom an tír! Yes. Darren and myself spent nearly a fortnight there five years ago; we really enjoyed it. I love the country! Sinéad: Cén áit go díreach a raibh sibh? Where exactly were you? Lorraine: Chaith muid sé lá i bhFlórans agus sé lá eile sa Róimh. Tá an dá chathair sin go hiontach. We spent six days in Florence and six more days in Rome. Those two cities are great. Sinéad: Is maith liom féin bia Iodálach go mór – gan trácht ar an bhfíon! I like Italian food a lot myself – not to mention the wine!

Comhrá BLorraine is talking about her recent travels abroad.Sinéad: Bhí tú féin thar lear an samhradh seo, nach raibh? You were abroad yourself this summer, weren’t you? Lorraine: Bhí. Bhí mé féin agus Darren sa Spáinn ar feadh coicíse. Yes. Darren and myself were in Spain for a fortnight. Sinéad: Go deas. Cén áit a raibh sibh? Very nice. Where were you? Lorraine: Chaith muid cúpla lá in Sevilla, ansin thiomáin muid go Granada agus go Malaga ina dhiaidh sin. We spent a few days in Sevilla, then we drove to Granada and Málaga after that. Sinéad: Bhí mé féin i Malaga timpeall deich mbliana ó shin. Is baile álainn é. I was in Málaga myself around ten years ago. It’s a lovely town. Lorraine: Tá sé an-deas ar fad. Tá an lóistín breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith. It’s very nice indeed. Accommodation is nice and cheap there and the restaurants are reasonable as well. Sinéad: Agus tá sé díreach in aice na farraige. Tá na tránna ansin go hálainn agus ní bhíonn siad róphlódaithe. Cén cineál lóistín a bhí agaibh ansin? And it’s right beside the sea. The beaches there are lovely and they’re not too crowded. What kind of accommodation did you have there? Lorraine: D’fhan muid in óstán an-deas i lár an bhaile. Ní raibh sé ródhaor agus bhí sé deas ciúin. We stayed in a very nice hotel in the middle of town. It wasn’t too expensive and it was nice and quiet. Sinéad: Is breá liom a bheith ag taisteal. Bhain mé an-taitneamh as

an deireadh seachtaine sin a chaith mé féin agus Nóra i Londain. I love travelling. I really enjoyed that weekend myself and Nóra spent in London. Lorraine: Céard a rinne sibh agus sibh ansin? What did you do when you were there? Sinéad: Chaith muid an iomarca airgid! Chaith muid an lá ag siopadóireacht Dé Sathairn, ansin oíche Shathairn chuaigh muid chuig Blood Brothers. Chosain na ticéid sin breis is caoga punt an ceann. We spent too much money! We spent the day shopping on Saturday, then on Saturday night we went to Blood Brothers. Those tickets cost over fifty pounds each. Lorraine: Breis is caoga punt! Is mór an méid é sin. Over fifty pounds! That’s a lot. Sinéad: Tá a fhios agam, ach bhí an seó ar fheabhas. I know, but the show was excellent.

Comhrá CBreandán is telling Siobhán about a French course he did in Paris during the summer.Siobhán: Chuala mé go ndearna tú cúrsa Fraincise sa Fhrainc an samhradh seo. Cén áit sa tír a raibh tú? I heard you did a French course in France this summer. Where in the country were you? Breandán: Bhí mé i bPáras ar feadh coicíse i mí Iúil. Dianchúrsa a bhí i gceist. I was in Paris for a fortnight in July. It was an intensive course. Siobhán: Ar bhain tú taitneamh as? Did you enjoy it? Breandán: Bhain, bhí sé ar fheabhas. Ach caithfidh mé a rá go raibh sé deacair go leor. Bhí mé an-tuirseach faoi dheireadh an chúrsa. Yes, it was excellent. But I have to say it was difficult enough. I was very tired by the end of the course. Siobhán: Agus cén cineál lóistín a bhí agat? And what kind of accommodation did you have? Breandán: D’fhan mé in árasán in aice le Sacré Cœur i dtuaisceart na cathrach. Bhí mé ag roinnt le triúr eile: fear as an Ostair, bean as Sasana agus bean as an Spáinn. I stayed in an apartment beside Sacré Cœur in the north of the city. I was sharing with three others: a man from Austria, a woman from England and a woman from Spain. Siobhán: Sin ceantar deas. An raibh sé costasach? That’s a nice area. Was it expensive? Breandán: Bhí sé costasach go leor. Bhí an lóistín breis is cúig chéad euro agus chosain an cúrsa cúig chéad euro eile. It was expensive enough. The accommodation was over five hundred euro and the course cost another five hundred euro. Siobhán: Is mór an méid é sin! Tá Páras daor go maith mar chathair. Ar fhoghlaim tú mórán? That’s a lot! Paris is quite an expensive city. Did you learn much? Breandán: D’fhoghlaim mé roinnt mhaith. Tá go leor abairtí bunúsacha ar eolas agam anois. An t-aon rud a chuir isteach orm ná an aimsir; bhí sé i bhfad róthe. I learnt quite a lot. I know lots of basic sentences now. The only thing that bothered me was the weather; it was far too hot. Siobhán: An raibh sé meirbh chomh maith? Was it humid as well? Breandán: An-mheirbh ar fad. Bhí sé deacair mórán siúil a dhéanamh i rith an lae. Very humid indeed. It was difficult to do much walking during the day.

Page 23: Aonad 5: Laethanta Saoire agus Taisteal - Siopa.iesiopa.ie/siopa_files/PDFs/Extract/Aonad 5 - Laethanta Saoire agus... · breá saor ansin agus tá na bialanna réasúnta chomh maith

AONAD 1: Do Chúlra agus d’Áit Chónaithe

Comhrá DHelen would like to go on holidays with her family but isn’t sure where she’ll go. Her friend Máire gives her some advice.Helen: Ba bhreá liom dul ar saoire leis na páistí an samhradh seo ach níl mórán airgid agam. An bhfuil moltaí ar bith agat? I’d love to go on holidays with the children this summer but I don’t have much money. Have you any recommendations? Máire: Cén fáth nach dtéann sibh ag campáil? Why don’t you go camping? Helen: Is fuath liom a bheith ag campáil leis na páistí – tá siad ró-óg. Nach ndeachaigh tú féin agus Andy go Cumbria i Sasana leis na páistí anuraidh? Conas a bhí sé sin? I hate camping with the children – they’re too young. Didn’t you and Andy go to Cumbria in England with the children last summer? How was that? Máire: Bhí sé ar fheabhas ar fad. Chuamar go háit darb ainm Kirkby-in-Furness agus fuair muid carbhán ar cíos. Níor chosain sé ach ceithre phunt déag san oíche! It was really excellent. We went to a place called Kirkby-in- Furness and we rented a caravan. It only cost fourteen pounds a night! Helen: Ceithre phunt déag – tá sé sin dochreidte! An raibh an carbhán go deas? Fourteen pounds – that’s unbelievable! Was the caravan nice? Máire: Bhí sé go hálainn agus bhí áiseanna den chéad scoth ar an láithreán. Bhí an láithreán ar fheirm agus thaitin sé sin go mór leis na páistí. It was lovely and there were excellent facilities on the site. The site was on a farm and the children really enjoyed that. Helen: Cad a rinne sibh gach lá? What did you do every day? Máire: Chuamar ar shiúlóidí fada agus fuaireamar rothair ar cíos freisin. Bhí foraois, Grizedale Forest, in aice láimhe agus chaitheamar roinnt mhaith ama ansin chomh maith. We went on long walks and we rented bikes as well. There was a forest, Grizedale Forest, nearby and we spent a good deal of time there as well. Helen: Caithfidh go raibh saoire iontach agaibh. An raibh an aimsir go maith? You must have had a great holiday. Was the weather good? Máire: Bhí an chéad lá fliuch agus fuar ach bhí aimsir álainn ann an chuid eile den tseachtain. The first day was wet and cold but there was beautiful weather the rest of the week.

Comhrá EAnna is telling her friend Rósmáire about her disastrous holiday in Crete. Rósmáire: Cén fáth nár thaitin an Chréit leat? An raibh an aimsir róthe? Why did you not like Crete? Was the weather too hot? Anna: Ní raibh; bhí sé timpeall tríocha céim Celsius gach lá ach ní raibh sé róthe. Is maith liom féin agus le Peadar an teas. No; it was around thirty degrees Celsius every day but it wasn’t too hot. Myself and Peadar like the sun. Rósmáire: Cad a bhí cearr, mar sin? What was wrong, then? Anna: Chaitheamar seachtain in Chania agus níor thaitin sé liom in aon chor. Tá an baile féin go hálainn agus tá a lán bialann deas ann ach bhí sé róphlódaithe. We spent a week in Chania and I didn’t like it at all. The town itself is lovely and it has a lot of nice restaurants but it was too crowded. Rósmáire: Conas a bhí an lóistín? How was the accommodation?

Anna: D’fhanamar in árasán sa seanbhaile ach bhí sé an-ghlórach. Bhí grúpa déagóirí as Londain in aice linn agus bhí cóisir acu beagnach gach oíche. Is beag codladh a fuaireamar. We stayed in an apartment in the old town but it was very noisy. There was a group of teenagers from London beside us and they had a party nearly every night. We got very little sleep. Rósmáire: Is fuath liom nuair a tharlaíonn sé sin. Ansin, bhí fadhbanna agaibh leis an eitilt ar ais, nach raibh? I hate it when that happens. Then, you had problems with the flight black, didn’t you? Anna: Bhí, bhí moill cúig huaire an chloig ar an eitilt. Bhí sé a trí a chlog ar maidin nuair a bhaineamar an baile amach. Bhíomar scriosta agus cantalach. Yes, the flight was delayed five hours. It was three o’clock in the morning when we arrived home. We were exhausted and narky. Rósmáire: Déarfainn é. I’d say so. Anna: Agus, mar bharr ar gach donas, chaill siad ár málaí! Beimid ag dul go Ciarraí an samhradh seo chugainn! And, on top of everything, they lost our bags! We’ll be going to Kerry next summer!

Comhrá FNiamh and Dónall are going to New York and are booking accommodation online.Niamh: Tá cuma dheas ar an óstán sin. Agus tá sé breá lárnach. That hotel looks nice. And it’s nice and central. Dónall: Ach féach ar an gcostas atá air – dhá chéad tríocha euro san oíche ar an meán. Tá sé sin i bhfad ródhaor. But look at how much it costs – two hundred and thirty euro a night on average. That’s much too expensive. Niamh: Cad faoin gceann sin – an Hampton Inn? Níl sé ach céad tríocha euro san oíche. What about that one – the Hampton Inn? It’s only one hundred and thirty euro a night. Dónall: Is ea, agus tá cuma dheas ar na seomraí. Níl mórán áiseanna ann ach is cuma faoi sin. Yes, and the rooms look nice. It doesn’t have many facilities but that doesn’t matter. Niamh: Níl bialann ann, fiú amháin, ná linn snámha. There isn’t even a restaurant or a swimming pool. Dónall: Ach tá an t-idirlíon ar fáil ann saor in aisce. But the internet is available free of charge. Niamh: An t-idirlíon! An bhfuil sé i gceist agatsa ríomhaire a thabhairt leat? The internet! Do you intend to take a computer with you? Dónall: Bhuel, b’fhéidir go mbeadh seans agam roinnt oibre a dhéanamh nuair a bheidh tusa ag siopadóireacht. Well, I might have a chance to do some work while you’re shopping. Niamh: Ach tá sos ag teastáil go géar uait. Fág an ríomhaire sa bhaile, in ainm Dé! But you need a break very badly. Leave the computer at home, for God’s sake! Dónall: Okay, okay! An gcuirfidh mé an t-óstán seo in áirithe? Okay, okay! Will I book this hotel? Niamh: Cuir. Tá sé bunúsach ach déanfaidh sé cúis bhreá. Do. It’s basic but it’ll do fine.

115AONAD 5: Laethanta Saoire agus Taisteal