ARALING PANLIPUNAN - PNU Social Science Alumni ...pnusocialscience.weebly.com/uploads/5/2/1/3/5213194/ap... · Web viewMahalagang salik ang heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang

Programang Pamantayan: Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga konsepto at isyu kaugnay ng kasaysayan, ekonomiks at iba pang disiplinang panlipunan gamit ang mga kasanayan sa pananaliksik, pagsisiyasat , mapanuring pag-iisip, matalinong pagpapasya ,pagkamalikhain,likas-kayang paggamit ng pinagkukunang-yaman, pakikipagtalastasan at pagpapalawak ng pandaigdigang pananaw tungo sa isang mapanagutang mamamayan ng bansa at daigdig.

Pamantayan sa Unang Taon

Pamantayan sa Ikalawang Taon

Pamantayan sa Ikatlong Taon

Pamantayan sa Ika-apat na Taon

Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan at mga napapanahong isyung pangkasaysayan at pampamahalaan ng Pilipinas gamit ang mga kasanayan at pagpapahalaga tungo sa pagpapatatag ng pagkabansa, sistemang demokratiko, pagkakaisa at mabuting pagkamamamayan.

Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan at mga napapanahong isyu sa pag-aaral ng lipunan at kultura ng mga bansang Asyano gamit ang mga kasanayan at pagpapahalaga tungo sa pagkakaroon ng kamuwangang pangkultura (cultural literacy), pagkakaunawaan, pag-aasahan at pagkakaisa ng mga mamamayan sa rehiyong Asya.

Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan sa kasaysayan ng daigdig at mga napapanahong isyu gamit ang mga kasanayan at pagpapahalaga tungo sa pagkakaroon ng pandaigdigang kamalayan, kapayapaan at kaunlaran.

Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan at mga napapanahong isyu sa ekonomiks gamit ang mga kasanayan at pagpapahalaga tungo sa pagiging “globally competitive” at produktibong mamamayan ng bansa at daigdig.

1

Kurikulum ng Edukasyong Sekondari ng 2010Dokumentong Pangkurikulum sa Araling Panlipunan I

ARALING PANLIPUNAN I

Pamantayan para sa Unang Taon: Naipamamalas ng mga mag-aaral ang pag-unawa sa mga pangunahing kaisipan at mga napapanahong isyung pangkasaysayan at pampamahalaan ng Pilipinas gamit ang mga kasanayan at pagpapahalaga tungo sa pagpapatatatag ng pagkabansa, sistemang demokratiko, pagkakaisa at mabuting pagkamamamayan.

UNANG MARKAHANAntas 1: Resulta/Inaasahang Bunga Antas 2: Pagtataya Antas 3: Mga Plano sa Pagkatuto

MGA PAMANTAYAN MGA KAKAILANGANIN Produkto/Pagganap

Sa Antas ng Mga Gawaing Instruksyonal

Mga KagamitanPangnilalaman Pagganap Pag-unawa Mahahalagang

TanongPag-unawa Pagganap

Naipamama-las ng mag-aaral ang pag-unawa sa kahalaghan ng kasaysayan at sa bahaging ginampanan ng heograpiya at ng tao sa pag-buo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino

A. Pag-aaral ng kasaysayan

- Kahulugan ng kasaysayan

- Kahalagahan ng kasaysayan

- Kaugnayan ng kasaysayan sa iba pang

disiplinang panlipunan

Naipamamalas ng mag-aaral ang kasanayan sa pamamagitan ng pagsulat o pagsagawa ng gawain tulad ng kasaysayang lokal o case study na nagpapakita ng malalim na pag-unawa sa bahaging ginampanan ng kasaysayan, heograpiya at tao sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino.

Ang ugnayan ng tao sa kanyang kapwa at sa heograpiya ay nagbigay -daan sa pagbuo at pag-unlad ng mga karanasan ng nakaraan na nagpasalin-salin at naging bahagi ng kasaysayan.

Ang kasaysayan ay nagbibigay linaw upang makabuo ng pananaw sa nakaraan na makatutulong sa kasalukuyan at sa hinaharap

Paano nabuo at umunlad ang sinaunang kabihasnang Pilipino?

Bakit mahalaga ang pag-aaral ng kasaysayan? .

Pagsusulat o pagsasagawa ng proyekto tulad ng kasaysayang lokal o case study ng kani-kanilang pamayanan o bayan

PagpapaliwanagNaipaliliwanag ang kahalagahan ng kasaysayan, heograpiya at tao sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang kabihasnang Pilipino.InterpretasyonBigyang puna na pananagutan ng bawat mamamayan na pangalagaan ang likas na yaman at preserbasyon ng pamanang kultural at kasaysayan ng bansa at ng kani-kanyang komunidad.

a. Proyekto sa kasaysayang lokal/case studyb. Pagsusuri ng dokumentoc. Pakikipanayam o paggamit ng oral history

1. Pagsusuri ng primaryang dokumento sa kasaysayang lokal

2. Paggamit ng mapa upang maipaliwanag ang epekto ng lokasyon, klima at likas na yaman sa pag-usbong at pag-unlad ng kabihasnan at mga pamayanan.

3. Pakikipanayam (oral interview) sa mga historyador, eksperto sa kapaligiran, at mga may kinalaman ukol sa proyektong kasaysayang lokal.

4. Pangangalap at pananaliksik ng mga dokumento na matatagpuan sa lokalidad

5. Panonood ng pelikula o dokumentaryong pangkasaysayan o

Batayan at sangguniang aklat

Internet websites

Mga babasahin tulad ng dyornal at magazine

Mga kagamitan sa pagsasagawa ng pakiki-panayam

Mapa

Mga dokumento at Iba pang ebidensya sa pagsusulat ng kasaysayang lokal

2


heograpikal

Antas 1: Resulta/Inaasahang Bunga Antas 2: Pagtataya Antas 3: Mga Plano sa PagkatutoMGA PAMANTAYAN MGA KAKAILANGANIN Produkto/

PagganapSa Antas ng Mga Gawaing

InstruksyonalMga

KagamitanPangnilalaman Pagganap Pag-unawa Mahahalagang Tanong

Pag-unawa Pagganap

B. Heograpiya ng bansa

(Pisikal at Kultural)

- Pinagmulan ng kapuluan Lokasyon, Laki, Hugis, Klima ng Pilipinas Rehiyonalisasyon at Likas na Yaman ng Pilipinas, Mga Pangkat-Etnolinggwistiko ng Pilipinas

- Sinaunang kabihasnang Pilipino (aspektong pampulitika, pang-ekonomiya, panlipunan, at pang kultural kabilang ang Pagdating at Paglaganap ng Islam

Mahalagang salik ang heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang pamayanang Pilipino.

May maunlad ng kabihasnan ang mga Pilipino bago pa dumating ang mga Espanol.

Paano maiuugnay ang heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang pamayanang Pilipino?

1. Paano namuhay ang sinaunang Pilipino?

2. Paano nakipag-ugnayan ang mga sinaunang Pilipino sa mga tao ng karatig-lugar?

PaglalapatPaglahok sa mga aktibidad at maihahayag ang paninindigan sa mga isyung pangkapaligiran at kultural na banta o sumisira sa kapaligiran at likas na yaman, at preserbasyon ng mga pamanang kultural at kasaysayan ng bansa o pamayanan. PerspektiboMabigyang katwiran na para sa kabutihan ng bansa lalo na ng susunod na henerasyon ang masinop at hindi mapanirang paggamit at paglinang ng mga likas na yaman, pangangalaga sa kapaligiran, at ang preserbasyon ng pamanang kultural at kasaysayan ng bawat pamayanan sa bansa

d. Pagpapakita ng kaalaman at kasanayan sa pamamaraan at pagsusuring pangkasaysayan (historical methodology and analysis)5. Pagsasagawa ng case studies ng piling pamayanan

6. Pagsusulat ng Reflection paper upang mataya ang antas ng kaalaman at pagkaunawa sa bawat aktibidad.

7. Paggawa o pagsulat ng kasaysayang lokal ng komunidad.

8. Pampangkat na gawain at presentasyon

9. Pagtalakay sa mga napapanahong isyung may kaugnayan sa paksa tulad ng isyu ng kapaligiran, lupaing ninuno at iba pa

10. Maikling Pagsusulit

Mga primaryang pinagkunan: ng kasaysayang lokal

3

Antas 1: Resulta/Inaasahang Bunga Antas 2: Pagtataya Antas 3: Mga Plano sa PagkatutoMGA PAMANTAYAN

Produkto/Pagganap


Mga KagamitanPangnilalaman Pagganap Mga

Kakailanganing Pag-unawa

Mahahalagang Tanong

Pag-unawa Pagganap

Pagsasaalang-alang sa damdamin ng ibaMailalagay ang sarili sa katayuan ng isang historyador at siyentipiko. Maisasabuhay ang higpit (rigor) ng pamamaraan ng disiplina at nararanasang sakripisyo, pagtitiis, at komitment ng isang historyador at siyentipiko na mapaunlad ang kaalaman sa pamamagitan ng mabusising pananaliksik ukol sa disiplina para sa kapakanan ng lipunan ,mamamayan at sangkatauhan.

4


Produkto/Pagganap




Mahahalagang Tanong

Pag-unawa Pagganap

Pagkilala sa SariliMamumulat hinggil sa kakulangan sa pagtupad sa tungkulin sa pangangalaga ng kapaligiran, pamanang kultural at pangkasaysayan bunga ng maling paniniwala na ang mga gawaing nabanggit ay responsibilidad lamang ng pamahalaan at ng mga taong may direktang kinalaman dito tulad ng mga historydador at mga siyentipiko at hindi ng buong sambayanan

5

IKALAWANG MARKAHANAntas 1: Resulta/Inaasahang Bunga Antas 2: Pagtataya Antas 3: Mga Plano sa Pagkatuto

MGA PAMANTAYANProdukto/Pagganap




Mahahalagang Tanong

Pag-unawa Pagganap

Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa pagkabuo ng Pilipinas bilang isang bansa mula sa pagkakaisa ng adhikain at pagpupunyagi ng mga Pilipino na makalaya sa kolonyalismo.

Ang mga mag-aaral ay nakapagpapahayag at nakapag-hihikayat sa patuloy na pagsasagawa ng mga gawaing kapaki-pakinabang sa pamayanan sa pamamagitan ng isang malikhaing akda o proyekto tulad ng mural na sumasalamin sa iba’t ibang anyo ng nasyonalismong Pilipino noon at sa kasalukuyang panahon.

Ang pagkabuo ng Pilipinas bilang isang bansa ay bunga ng pagpupunyagi at pagbubuklod ng mga Pilipino na makalaya mula sa ilalim ng kolonyalismo.

Paano nabuo ang Pilipinas bilang isang bansa sa harap ng pagpupunya-ging lumaya ng mga Pilipino mula sa kolonyalismo?

Paano naipakita ang mga adhikain at pagtutulungan ng mga Pilipino sa pagtatamo ng kalayaan mula sa mga mananakop?

Malikhaing akda o proyekto tulad ng mural

PagpapaliwanagNapatutunayan na ang pagkabuo ng bansa ay dahil sa pagkakaisa ng adhikain at pagpupunyagi ng mga Pilipino na makalaya.

InterpretasyonNabibigyang-puna ang iba’t ibang paraan ng pagpapamalas ng nasyonalismo ng mga Pilipino sa panahon ng kolonyalismong Espanol.

Pagtataya sa kahusayan ng malikhaing akda o proyekto tulad ng mural sa paghahayag at paghihikayat sa patuloy na pagsasabuhay ng iba’t ibang anyo ng pagmamahal sa bansa mula noon hanggang ngayon.

Pananaliksik ukol sa paksa

Pagsusuri ng primarya at sekundaryang dokumento, literatura, o sining.

Pagbibigay kahulugan sa pambansang awit- Lupang Hinirang, Pag-ibig sa Tinubuang Lupa, Bayan Ko at iba pang mga akdang isinulat nina Rizal, Bonifacio, Jacinto at Mabini

Mga nakalap na impormasyon tungkol sa nasyonalismong Pilipino


Pelikula - Sakay, Julian Makabayan, Rizal, Baler, Aguila, at iba pa

6



Produkto/Pagganap




Mahahalagang Tanong

Pag-unawa Pagganap

Paglinang sa Kamalayang Pilipino A. Kolonisasyon at Kristiyanisasyon

-Mga layunin at estratehiya sa pananakop ng mga Espanyol

-Mga patakaran ng mga Espanyol na nakaapekto at nagdulot ng transpormasyon sa mga sinaunang pamayanang Pilipino.

-Mga Reaksyon at Pagtutol ng mga Pilipino sa pananakop ng mga Espanyol

-Reaksyon ng mga Pilipino at epekto sa Pilipinas ng iba pang mga dayuhan na nagtangkang manakop tulad ng British, Dutch.

Ang pagnanais ng mga Kanluranin na mapalawak ang kanilang kapangyarihan ay nagbigay daan sa kanilang pananakop ng mga lupain tulad ng Pilipinas na nagpabago sa pamumuhay ng mga Pilipino.

Ang marubdob na pagtutol ng mga Pilipino sa pananakop ng mga Espanol ay ipinamalas sa pamamagitan ng pag-aalsa at tahasang pakikipaglaban tulad ng mga Pilipinong Muslim.

- Paano nabago ang sinaunang kultura at pamumuhay ng mga Pilipino?

-Paano ipinakita ng mga Pilipino ang pagtutol sa pananakop ng mga Espanol?

PaglalapatNakalalahok bilang isang mag-aaral at mamamayan sa mga gawaing nagpapahayag ng pagmamahal sa bayan at naghihikayat sa pagpapaunlad at pagpapanatili ng kaayusan sa paaralan at pamayanan.

PerspektiboNakapagpapaha-yag ng malalim na pagkukuro at pag-aanalisa sa patuloy na kahalagahan ng nasyonalismo hanggang sa kasalukuyang panahon.

Pakikipanayam sa mga historyador, eksperto at sinumang may kaalaman sa nasyonalismo ng ilang bayani o mga kilalang tao sa pamayanan na nagsasabuhay ng pagiging makabansa.

Panonood ng pelikula o dokumentaryo ukol sa paksa tulad ng Sakay, Baler, Agila, Jose Rizal at iba pa.

Mga Panitikan at Musika: Lupang HInirang, Bayan ko at iba pa. Huling Paalam ni Jose Rizal, Pag-ibig sa Tinubuang Lupa ni Andres Bonifacio, Dekalogo ni Apolinario Mabini (mga accounts at iba pa)

Mga internet sites

7


Produkto/Pagganap




Mahahalagang Tanong

Pag-unawa Pagganap

Pagdama at pag-unawa sa damdamin ng iba Nailalagay ang sarili sa katauhan, kaisipan at kalooban ng mga Pilipinong nakipaglaban para sa kalayaan ng bansa laban sa mga Espanol bilang pagpapahalaga sa pagsasakripisyo at pagtitiis ng ating mga ninuno sa pagbuo ng Pilipinas bilang isang bansa.Pagkilala sa SariliNatataya ang mga sariling kontribusyon sa pagpapa-unlad at pagpapanatili ng kaayusan sa paaralan at pamayanan bilang isang mag-aaral at mamamayang Pilipino.

Paggawa ng “historical essay” gamit ang mga kasanayan sa pagsusuri ng primarya at sekondaryang dokumento na nagpapakita sa mga isinigawang hakbangin o pagpupunyagi ng mga Pilipino na makalaya mula sa kolonisasyon.

Pagsasagawa ng socio-drama, role playing, presentasyong multi media at iba pa na magpapakita ng pagkaunawa sa iba't ibang mga dokumento na sinuri.

8


Produkto/Pagganap




Mahahalagang Tanong

Pag-unawa Pagganap

B. Pagsibol at Pag-unlad ng Nasyonalismong Pilipino

-Pagbabago sa ekonomiya at lipunan noong ika-19 na siglo bunga ng pagbubukas ng Pilipinas sa pandaigdigang kalakalan

- Mga pangyayari at salik na nagbigay-daan sa pag-usbong ng nasyonalismo ng mga Pilipino

Ang pagsibol at pag-unlad ng nasyonalismong Pilipino ay nagbigay-daan sa himagsikang Pilipino, sa pagkakamit ng kalayaan, at sa pagkabuo ng Pilipinas bilang isang bansa.

- Paano umusbong at umunlad ang nasyonalismong Pilipino sa panahon ng Espanyol sa Pilipinas?

-Bakit mahalaga ang himagsikang Pilipino?

Pagsasagawa ng malikhaing akda o proyekto tulad ng mural sa mga pader/bakod ng paaralan na nagpapahayag at humihikayat sa patuloy na pagpapalakas sa iba't ibang anyo ng nasyonalismong Pilipino mula noon hanggang sa kasalukuyan.

9


Produkto/Pagganap




Mahahalagang Tanong

Pag-unawa Pagganap

- Ang nasyonalismo ng Kilusang Propaganda at Katipunan- Ang Rebolusyong Pilipino, kaganapan sa Tejeros Convention, Kasunduan sa Biak-na-Bato, pagpapahayag ng kasarinlan ng Pilipinas, at ang mga pangyayari kaugnay ng pagtatatag ng Unang Republika sa Malolos-Ang Digmaang Pilipino-Amerikano

10

IKATLONG MARKAHANAntas 1: Resulta/Inaasahang Bunga Antas 2: Pagtataya Antas 3: Mga Plano sa Pagkatuto





Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa patuloy na pagpunpunyagi ng mga Pilipinong makamtan ang kalayaan at ang kanilang mga naging tugon sa mga hamon ng pagsasarili bilang isang malayang bansa

A. Pagsupil sa Nasyonalismong Pilipino

- Mga layunin sa pananakop ng mga Amerikano

- Mga patakaran at batas na sumupil sa nasyonalismong Pilipino

Paglahok sa isang proyekto tulad ng pagtatanghal, eksibit , at iba pa na nagpapahayag ng mabubuting nagawa ng iba’t ibang pangasiwaan

Ang pagpupunyagi ng mga Pilipino na makamit ang kalayaan ay nagbigay-daan sa pagtatamasa ng karapatang pamunuan ang sarili at malutas ang mga suliraning kinakaharap upang mapatatag ang bansa.

Sinikap ng mga Pilipino na maipagpatuloy ang pakikibaka para sa ninanasang kalayaan sa kabila ng mga di inaasahang hadlang o balakid.

Paano naging makabuluhan sa mga Pilipino ang pagkakamit ng kalayaan?

Paano tinugon ng mga Pilipino ang pagkabalam ng inaasam na kalayaan?

Proyekto tulad ng pagtatanghal, eksibit at iba pa na nagpapahayag ng mabubuting nagawa ng iba’t ibang pangasiwaan

Pagpapaliwanag Napapatunayan na ang pagpupunyagi ng mga Pilipino sa pagkamit ng kalayaan ay isang kapakinabangan tungo sa pagpapatatag ng bansa.

InterpretasyonMaiuugnay sa kasalukuyan at sa hinaharap ang mga epekto sa bansa ng naging pamamahala ng mga pangulo ng bansa.

Batayan sa Pagtataya :Nilalaman ; pantay sa pagbibigay-puna; Paggamit ng batayan sa pagbuo ng katwiran

PaglalapatMakabuo ng pansariling pamantayan ng mga katangiang dapat

Proyekto tulad ng pagtatanghal, eksibit at iba pa na nagpapahayag ng mabubuting nagawa ng iba’t ibang pangasiwaan

1. Paglinang ng dating kaalaman

2. Pakikipanayam at pananaliksik tungkol sa mga sumusunod:

Pagpupunyagi ng mga Pilipino na makamtan ang kasarinlan sa panahon ng pananakop ng Amerikano at Hapon

Kondisyon ng bansa at mga programa o patakaran ng bawat pangulo sa paglutas ng mga suliranin ng bansa

3. Mock Impeachment Trial ng Pangulo

4. Debate5. Panonood ng Pelikula

o Dokumentaryo: Halimbawa:Dekada 70, Batas Militar

6. Pagsusuri ng Dokumento


Pelikula – Dekada ”70, Batas militar, Minsa’y Isang Gamu-gamo, Sakada, Kapit sa Patalim, Sister Stella L at iba pa.

Magasin, dyornal, dyaryo at iba pang babasahin

Mga awit, tula at nobela (mga gawa ni Lualhati Bautista, Amado Hernandez at iba pa)

Mga kaugnay na website tulad ng:

11


- Mga patakarang pampulitika, pang-ekonomiya at pangkultura na ipinatupad ng mga Amerikano sa bansa (Pilipinisasyon, Malayang kalakalan at bp.)- Mga pagbabago sa edukasyon, kalusugan, lipunan, imprasraktura- Mga patakaran at batas na may kinalaman sa pagsasarili ng mga Pilipino (Philippine Bill of 1902, Jones Law, Tydings-McDuffie Law)- Ang pagkakatag ng Philippine Commonwealth bilang paghahanda sa pamamahala sa sarili (self-rule)

B.Pagka-balam ng Kalayaan

- Mga layunin ng Hapon sa Ikalawang Digmaang Pandaigdig, partikular sa pananakop sa Pilipinas

- Mga patakaran na ipinatupad sa panahon ng mga Hapones

- Mga pangyayaring nagpamalas ng kagitingan ng mga

taglayin ng isang pangulo o pinuno ng bansa batay sa mga karanasan at aral ng mga naging pangulo ng bansa.

PerspektiboNabibigyang-katwiran ang napiling pinakamahusay na pangulong naglingkod sa bansa

Batayan sa Pagtataya:Naglalahad ng iba’t ibang pananaw; Gumamit ng batayan sa pagbuo ng sariling pananaw; Paninindigan sa paniniwala

Pagdama at pag-unawa sa damdamin ng ibaMailalagay ang sarili bilang isang mamamayang Pilipinong nakilahok sa People Power at nagpapahalaga sa kalayaan/demokrasya

Pagkilala sa sariliNamumulat sa sarili na dapat pangalagaan at pahalagahan ang kalayaang tinatamasa ng bansa

7. Pagsasagawa ng malayang talakayan (Brainstorming, Talakayang panel, Roundtable Discussion, at iba pa)

National LibraryNational ArchivesCongress (senate and HoR)

www.nhi.gov.phwww.op.gov.ph

12

http://www.op.gov.ph/

http://www.nhi.gov.ph/

Pilipino upang mapalaya ang Pilipinas

C. Mga Hamon sa Kalayaan mula 1946 - Mga Pangyayari,

Suliranin, Isyu at Pamamahala mula kay Pangulong Roxas hanggang sa Deklarasyon ng Batas-Militar

- Ang Pilipinas sa ilalim ng Batas-Militar

- People Power at ang panunumbalik ng Demokrasya

- Mga Pangyayari, Suliranin, Isyu at Pamamahala mula kay Pangulong Aquino hanggang kay Pangulong Arroyo

Sinikap ng mga Pilipino na maging matatag at mapanatili ang kalayaan sa gitna ng hamong kinaharap ng bansa.

Paano hinarap ng mga Pilipino ang hamon ng kalayaan?

13

IKA-APAT NA MARKAHANAntas 1: Resulta/Inaasahang Bunga Antas 2: Pagtataya Antas 3: Mga Plano sa Pagkatuto





Naipamamalas ng mag aaral ang pag-unawa sa bahaging ginagampanan ng pamahalaan at mamamayan sa pagtataguyod ng mabuting pamamahala at mapanagutang pagkamamamayan tungo sa pangangalaga ng kapakanan ng mamamayan at pagsulong ng pambansang interes

A.Ang pamahalaan ng Pilipinas bilang isang institusyong hinubog sa body politic ng

Pagsagawa ng gawain/ proyektong pansibiko sa pamayanan (tulad ng volunteerism, literacy program, proyektong pangkalikasan at iba pa) na magsusulong at magpapatatag sa mga demokratikong simulain at pagpapahalaga (ideals and values) na itinatadhana ng saligang batas .

Ang mabuting pamamahala ay bunga ng maayos na ugnayan at pagtutulungan ng isang demokratikong pamahalaan at mapanagutang mamamayan.

Ang pamahalaan ay instrumento ng pagsasakatupa-ran ng mga

Paano makakamit ng isang bansa ang mabuting pamamahala?

1. Bakit mayroong pamahalaan?

Magsagawa ng isanggawain/ proyektong pansibiko sa pamayanan tulad ng (volunteerism, literacy program, proyektong pangkalikasan at iba pa) na magsusulong at magpapatatag sa mga demokratikong simulain at pagpapahalaga (ideals & values) na itinatadhana ng saligang batas.

Pagpapaliwanag Napatutunayan na ang pamahalaaan at ang mga mamamayan nito ay may kinalaman sa bawat isa: naaapektuhan ng pamahalaan ang buhay ng mamamayan at naimplu- wensyahan naman ng mamamayan ang pagpapatakbo ng pamahalaan InterpretasyonMabigyan ng kahulugan ang hangganan ng kapangyarihan at otoridad ng pamahalaan gayundin ang itinadhanang karapatan at tungkulin ng mga mamamayan sa isang demokratikong

Pagtataya sa kahusayan (effectiveness) ng gawain/proyektong pansibiko sa pamayanan na magsusulong at magpapatatag sa mga demokratikong simulain at pagpapahalaga (ideals and values) na itinatadhan ng saligang batas batay sa mga sumusunod na batayan:

A. Kaangkupan ng proyektoB. Kahusayan (effectiveness) Sa pagsasagawa ng proyekto

1. 1. Role Playing2. 2. Pakikipanayam3. 3. Pananaliksik4. 4. Pagbabasa ng mga

pahayagan, magasin at mga ulat ngiba’t-ibang sangay ng pamahalaan

5. 4. Case Studies6. 5. Social Analysis7. 6. Community/Civic

Involvement7. 7. Debate8. 8. Pagmamasid o field wo work sa operasyon at gawain ng iba’t-ibang yunit ng Pamahalaang Lokal10. Maikling pagsusulit8. Malayang Talakayan.9.10.

Mga batayan at sangguniang aklatMga babasahinWebsite ng mga sumusunod:

Malacanang Mga

ahensya ng pamahalaan tulad ng DILG, DBM, DepED (www.deped.gov.ph) at iba pa.

Municipal and provincial government

Congress Supreme

Court

14


http://www.deped.gov.ph/

http://www.deped.gov.ph/

bansa Ang Pilipinas bilang

estado Ang

pamahalaang Republika Ugnayan ng pamahalaan, body politic at buhay-sibiko sa lipunan Pananaig ng

batas (rule of law)

B.Mga pangunahing simulain at pundasyong demokratiko sa umiiral na kalagayan ng bansa Mga simulain ng pama-

halaang Konstitusyonal Mga simulain at

pagpapahalaga ng demokrasya

C.Istruktura at pamamala-kad ng pamahalaan at kung paanong ang pakikibahagi ng mga mamamayan ay nakatulong sa pagbuo ng mga polisiyang ipatutupad Pangangalaga sa

mga simulain ng demokrasya

Konstitusyon:Instrumento at simbolo ng pamahalaan

layunin, simulain at pagpapahalaga ng demokrasya

Walang bansang makapapamuhay ng nag-iisa

Mahalaga ang pakikipag-ugnayang panlabas ng Pilipinas sa pagsulong ng kanyang

2. Paano maiuugnay ang simulain ng pamahalaang konstitusyonal sa mga simulain ng demokrasya sa pambansa at lokal na pamahalaan?

3. Paano pinapangalaga-an at itinataguyod ng pamahalaan ang mga simulain ng demokrasya?

4. Paano mapanganga-lagaan ang mga

pamamahala

PaglalapatMagagamit ang kaalaman sa demokratikong pamamahala at bilang namamahala at pinamamahalaan sa mga gawaing sibiko sa komunidad / lipunan

PerspektiboMapaninindigan na ang isang buhay at gumagawang (working) pamahalaang demokratiko ay bunga ng isang makatwiran at makahulugang pagkakapili ng mamamayan sa pamunuan Pagdama o Pagsasaalang-alang sa Damdamin ng IbaMaramdaman na ang pagtitiwala sa pamahalaan at paggalang sa kahalagahan at dignidad ng tao ay kailangan sa pagpapasulong at pagpapatibay ng mga demokratikong huwaran (democratic ideals)

C.Dalas at kalidad ng PakikilahokD. Kinahinatnan ng Proyekto

15

Istruktura ng Pamahalaang Nasyonal at Lokal - Pagbabatas- Pagpapairalng batas at polisiya- Pagpataw ng katarungan para sa proteksyon ng mamamayan- Haligi ng hustiya / katarungan

(5 pillars of the criminal justicesSystems)

D. Kahalagahan ng pakikipag-ugnayang panlabas Ugnayang Panlabas:

Ano, Bakit, at Paano? Kalagayan ng Ugnayang

Panlabas ng bansa Samahang panrehiyon

at pandaigdigan: UN, ASEAN APEC, at iba pang samahang panrehiyon at pandaigdigan at pagtugon sa mga napapanahong suliranin at isyu

E.Karapatan, tungkulin at pananagutan

pambansang interes at kaunlaran ng bansa.

May kaakibat (katumbas) na tungkulin at pananagutan ang mga karapatan ng mamamayan na pinangangalaga-an ng pamahalaan na para sa kabutihan ng higit na nakararami

karapatan ng mga mamamayan lalung-lalo na ang mga bata, kabataan, kababaihan, nakatatanda, manggagawa, may kapansanan migrante, katutubo, Muslim at iba pang sektor?

5. Paano bumuo ng batas at polisiya?

6. Ano ang bahaging gina-gampanan ng mga partido pulitikal, “interest group”, opinyon publiko, “media”’, NGOs at “civil society” sa pagbuo ng mga batas at polisiya?

7. Bakit mahalaga ang pakikipag-ugnayang panlabas?

Pagkilala sa Sarili Maikintal sa sarili na ako,bilang isang mamamayan ay may magagawa upang magkaroon ng mabuting pamamahala ( good governance) at mapanagutang mamamayan (responsible citizeny) nang sa gayon ay maging kabahagi ako ng pagbabago

16

(responsibilities) ng pakikilahok sa buhay-sibiko o Pagkamamamayano Kalipunan ng mga

Karapatan ng tao

o Pananagutan (responsibili ties) ng Mamamayan

o Tuwiran at iba pang pamamaraan ng pakikilahok sa pamahalaan

o Pamantayan sa pagpili ng Lider

8. Paano hinaharap ng bansa ang pandaigdigang isyu tulad ng pagbabago ng klima, usaping pangkayapaan, paglabag sa karapatang pantao, terorismo ,“transnational crimes “ at iba pang usapin?

9. Paano naipapakita ang pagkamamayan sa loob ng klase, paaralan at pamayanan?

10. Paano pinangangalaga-an ng pamahalaan ang mamamayan ng bansa?

17

Documents

ARALING PANLIPUNAN - PNU Social Science Alumni ...pnusocialscience.weebly.com/uploads/5/2/1/3/5213194/ap... · Web viewMahalagang salik ang heograpiya sa pagbuo at pag-unlad ng sinaunang