به نام آن كه جان را فكرت آموخت

شماره سى و نهم - 90

صاحب امتياز: شركت صنايع يكتا تهويه اروندمدير مسوول: مهندس منوچهر شجاعى

سردبير: مهندس حسن بهرامى

در اين شماره مى خوانيد:

ــتفاده از مطالب و تصاوير نشريه اروند با ذكر منبع بالمانع است. اســريه مى توانند آثار خود را به ــدان به درج مطلب در اين نش عالقه من

نشانى نشريه ارسال نمايند. اروند در رد، قبول يا اصالح و ويرايش مقاالت آزاد است.

مقاالت ارسالى عودت داده نخواهد شد.

كارخانه اصلى (شماره 1) و واحد فروش: كرج، نسيم شهر، سه راه آدران، به طرف شهريار، انتهاى خيابان سعدى.

شماره هاى واحد فروش (كد 021):8-88802677 و 2-88739880 و 88504770-4

شماره هاى واحد فروش (كد 0229):4585899- 4586036 و 7-4584983 و 4584996-7

شماره هاى فاكس واحد فروش:4585079-0229 و 021-88766794

شماره هاى كارخانه (كد 0229): 8-4585657 و 4584998 و 4584717

شماره فاكس كارخانه (كد 0229):4584198

پست الكترونيكى بازرگانى:i n f o @ a r v a n d c o r p . c o m

واحد فروش:s a l e s @ a r v a n d c o r p . c o m

نشانى اينترنت:w w w. a r v a n d c o r p . c o m

ــهرك ــماره 2: كيلومتر 26 اتوبان تهران، قم - ش كارخانه شصنعتى شمس آباد - بلوار گلستان - گلشن 10 - قطعه 10.

پست الكترونيكى:g a c @ a r v a n d c o r p . c o m

تلفن هاى تماس و فاكس:021-56230345-9

ARVAND Internal Magazine

Managing Director: M. Shojaei

Editor in chief: H. Bahrami

نشريه اروندشماره استاندارد بين المللى:

1684-4270

تازه هاى تهويه................................................................................................... 2

پااليند ه هاى الكتريكى هوا.............................................................................. 4

كيفيت هواى داخل استخر............................................................................. 9

كاربردهاى سيستم هاى تبخيرى................................................................. 13

روابط تهويه مطبوع........................................................................................ 17

صرفه جويى در مصرف انرژى و شرايط طراحى.......................................... 20

ضرورت و اهميت استفاده از فنون مديريت انرژى و فن آورى هاى نوين در ساختمان ها.................................................................................. 31

عالقه مندان جهت دريافت رايگان اين نشريه و ارسال آثار خود مى توانند با واحد روابط عمومى شركت صنايع يكتا تهويه اروند

يا از طريق صندوق پستى 113 - 37685 اقدام نمايند.

شکسـت اتصـال لولـه تبرید و انفجار یک سوپر مارکت

شکست اتصال یک لوله تبرید که از آن

برای دی اکسیدکربن تحت فشار استفاده

ــار دوازدهم ــی انفج ــد، علت اصل می ش

ــوپر مارکت بزرگ حومه شهر دسامبر س

ــتان شناخته شد. در منچستر در انگلس

ــار صدماتی ــت نفر دچ ــانحه هش این س

چون گرفتگی گوش، مشکالت تنفسی و

ــدند. در همین ارتباط سخنگوی ... ش

ــرکت ش ــن چهارمی ،Tesco ــرکت ش

ــی بزرگ در جهان، از بررسی خرده فروش

ــط متخصصان علت خرابی این لوله توس

مربوطه خبر داد.

مردی بر اثر سـقوط یک یخچال کشته شد

مردی در آمریکا در اثر سقوط یخچال

از طبق باالیی یک ساختمان کشته شد.

ــاس اعالم نیروی پلیس، در حالی بر اس

ــغول حرکت دادن اثاثیه که کارگران مش

از بالکن خانه بودند، یکی از آن ها از بقیه

ــرای او رخ می دهد. ــانحه ب جدا و این س

ــالم کرده اند که در ــات مربوطه اع مقام

حال بررسی این موضوع هستند که شش

ماه نیز به طول خواهد انجامید.

سیسـتم های هزینـه کاهـش خورشیدی فوتوولتاییک

ــگاه ملی به گزارش محققان آزمایشLawrence Berkeley، میانگین هزینه فوتوولتاییک ــیدی خورش ــتم های سیســال 2010 با کاهش شدیدی (PV) در ســت. این در شرایطی است همراه بوده اســال 2008 تا 2009 که این هزینه ها از ســرده بودند. در این ــری را تجربه نک تغییــتم PV در فاصله گزارش 78 هزار سیســا 2009 در 16 ایالت ــال های 1998 ت ســرار گرفتند که ــی ق ــورد بررس ــکا م آمریــد میانگین هزینه ها در زمان مشخص شــی 13 درصدی همراه ذکر شده با کاهشــت که در ــت. این در حالی اس ــوده اس بــال 2010 به ــش تا ده ماه نخست س شترتیب 14 و 16 درصد دیگر از این میزان

کاسته شده است.

قانون افزایش 20 درصدی بازده انرژی تا سال 2020

ــعبه قانون گذاری اتحادیه اروپا به شــش 20 درصدی ــر افزای ــی مبنی ب توافقــت یافته ــال 2020 دس بازده انرژی تا ســت که اجرای آن تنها با تحقق تمامی اســادی اقتص ــای بخش ه در ــت ها سیاســد بود. در این قطعنامه امکان پذیر خواهــازده انرژی نیز ــق قوانین فعلی ب بر تحقــته شده ــعبه اجرایی خواس تاکید و از شــی قوانین جاری ــت تا ارزیابی چگونگ اســاختمان های پایدار و از جمله طراحی ســب انرژی را در دستور کاری خود برچس

بگنجانند.

توافـق DuPont برای پرداخت جریمه 3.3 میلیون دالری

ــت ــازمان حفاظت از محیط زیس ســرش جریمه 3.3 ــکا (EPA)، از پذی آمری

میلیون دالری توسط شرکت DuPont به

خاطر نقض قانون کنترل 57 ماده سمی

ــرکت در مراحل آغازین خبر داد. این ش

ــود، EPA را از خطر قابل ــات خ تحقیق

مالحظه آزمایش مواد شیمیایی کاربردی

ــده دفع کنن ــواد م ــی، بنای ــح مصال در

ــا آگاه نکرده ــرات، درزگیر و رنگ ه حش

بود. قانون کنترل مواد سمی شرکت ها را

به اطالع رسانی EPA از انجام تحقیقاتی

ــالمت بشر ــت س که در آن ها ممکن اس

ــد، ملزم ــه خطر افت ــت ب و محیط زیس

می دارد.

AHR 2011 نمایشگاه AHR 2011 ــگاه نمایش بزرگ ترین

ــکا و در الس وگاس برگزار در غرب آمری

ــک به 1900 ــن رویداد نزدی ــد. در ای ش

ــاحت 34 هزار و شرکت، فضایی به مس

ــش رزرو کرده بودند و 700 متر را از پی

برگزارکنندگان آن را نیز نزدیک به 400

ــور جهان ــرکت بین المللی از 31 کش ش

تشکیل می دادند. مضاف بر این که پیش

ــگاه ــدگان از نمایش ــام بازدیدکنن ثبت ن

ــال گذشته در اورالندو که بالغ بر 45 س

ــذب کرده بود، ــر را به خود ج هزار نف

ــد. آغاز ش

موافقـت لنوکـس بـرای خریـد سهام کیسور/وارن

ــنال اینترنش ــس لنوک ــرکت ش

(Lennox International) موافقت خود

ــهام شرکت کیسور/وارن را برای خرید س

(Kysor/Warren)، شرکت تابع شرکت

مانیتوووک (Manitowoc)، تولیدکننده

سیستم های تبرید، به ازای 138 میلیون

ــی رود مراحل ــالم کرد. انتظار م دالر اع

ــرکت در سه ماهه نخست واگذاری این ش

سال آتی به پایان رسد.

تازه هاىتهويه

صفحه 2 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

چيلر جذ بى گازسوز

اهمیت ویژگی های سبز در اجاره یک ساختمان

ــنجی نشان می دهد نتایج یک نظرســبز تبدیل به یک عامل که ویژگی های ستاثیرگذار در تصمیم گیری اجاره کنندگان ــده است. این ــاختمان های تجاری ش سنظرسنجی با بررسی تصمیم گیری 2220 ــتاجر دفاتر اداری در آمریکا، کانادا، مســوئد، بریتانیا، اسپانیا فرانسه، آلمان، ســه 50 درصد آن ها ــان داد ک ــن نش و ژاپــبز ــتای س معتقدند اقداماتی که در راســام می پذیرد از ــاختمان ها انج کردن ســیاری برخوردار است. این در اهمیت بســه 60 درصد از ــت که نزدیک ب حالی اســخ دهندگان ژاپنی به این نظرسنجی پاســن چنین ــرای ای ــت باالیی ب ــز اهمی نیــتند. به بیان دیگر ویژگی هایی قائل هســرژی باالترین ــورها بازده ان در اغلب کش

اولویت را برای مستاجران دارد.

اقدامات تـازه برای حفظ محیط زیست

ــازمان محافظت از محیط زیست س

ــال 2011 ــاز س ــکا (EPA)، از آغ آمری

ــتای کاهش ــازه ای را در راس ــای ت گام ه

گلخانه ای ــای گازه ــی پراکندگ ــزان می

ــت و نیروگاه های برق ــگاه های نف پاالیش

ــته است. از نخستین اقداماتی که برداش

ــتور کاری این سازمان قرار گرفت در دس

ــه هفت ایالت ــوان به دادن مهلت ب می ت

برای تجدیدنظر در اجرای قوانین مربوطه

اشاره کرد. EPA همچنین قوانینی طرح

ــت مبتنی بر آن که هیچ قانون کرده اس

ــت که ایالتی فدرالی وجود نخواهد داش

ــرای پراکندگی ــزم به صدور مجوز ب را مل

ــطوح ــه ای پایین تر از س ــای گلخان گازه

تعیین شده سازد.

سـاخت یک محوطـه کم هزینه برای بازی های هاکی

ــهر کوچکی در شمال شرقی ایالت ش

آلبرتا روش کم هزینه ای را برای طوالتی تر

کردن فصل هاکی برای 1007 سکنه خود

ــت. با ذوب شدن برف و کشف کرده اس

ــی به این شهر یخ در فصل بهار، دسترس

ــت و به تنها از طریق قایق امکان پذیر اس

گونه ای جدا افتاده است اما چندی پیش

ــدان هاکی با هزینه 559 هزار دالر در می

ــد که هزینه تعمیرات ــهر ایجاد ش این ش

ــزار دالر تخمین زده ــاالنه آن 300 ه س

ــطح ترکیبی آن متشکل ــده است. س ش

ــت از صفحات هم بند با افزاینده های اس

شیمیایی پلیمری.

محصـوالت هوشـمند به کمک محیط زیست می آیند

GE Appliances & ــرکت ش

ــا هدف بهبود ــر دارد ب Lighting در نظ

ــاختمان های میزان مصرف انرژی در س

وارد را ــازه ای ت ــوالت محص ــکونی مس

و ــمند هوش ــنجه های س ــد. کن ــازار ب

ــرژی از جمله ــت ان ــای مدیری نرم افزاره

ــه این امکان ــتند ک این محصوالت هس

ــه مصرف کنندگان می دهند تا میزان را ب

ــود را به ــرژی و هزینه های خ ــرف ان مص

ــد اما ــت کنن ــری مدیری ــکل کارآمدت ش

تولیدکنندگان دیگری نیز در حال ساخت

ــمند در داخل ــای هوش ــه ابزاره و عرض

ــن ارتباط نیز ــتند. در همی خانه ها هس

Whirlppool ــود که شرکت گفته می ش

ــه ای برابر با ــت کمک هزین ــته اس توانس

ــروی نی وزارت از دالر ــون میلی 19.3

ــال و به منظور ــکا برای مدت دو س آمری

ــیدن به فرآیند ساخت این سرعت بخش

محصوالت دریافت کند.

دانلود رایگان اسـتاندارد 9.1-2007

انجمن ASHRAE دسترسی رایگان

ــود را برای ــتاندارد 9.1-2007 خ به اس

مدت محدودی امکان پذیر ساخته است.

ــای یک قرارداد ــن انجمن پس از امض ای

ــروی ایاالت ــرمایه گذاری با وزارت نی س

l-P ــی به نسخه متحده، امکان دسترس

NASI/ASHRAE/IES ــتاندارد اس

ــت ــا محوری Standard 90.1-2007، ب

استاندارد انرژی برای انواع ساختمان ها

ــکونی ــاختمان های مس ــتثنای س به اس

PDF ــورت یک فایل کم ارتفاع، را به ص

قابل دانلود مهیا کرده است. به گفته لین

،(Lynn G.Bellenger) ــر ــی. بلنج ج

مدیر ASHRAE، دسترسی رایگان این

ــتاندارد ــان را می دهد که این اس اطمین

ــود و مالکان، ــازار می ش ــای ب وارد فض

ــی به آن ــای طراح ــکاران و تیم ه پیمان

دسترسی خواهند یافت.

امتیاز تراکم برای ساختمان های با بازده انرژی باال

ــر دارد برای ــوور در نظ ــت ونکه ایال

ــا طراحی بازده ــاختمان های جدید ب س

ــاال «امتیاز تراکم» در نظر گیرد. انرژی ب

ــور کلی بر ــون جدید به ط ــاس قان بر اس

میزان تراکم های قانونی افزوده نمی شود

اما در عوض چنانچه پیمانکاران بتوانند

2007-90.1 ــتاندارد اس ــات مالحظ

ــد، ــت کنن ــن ASHRAE را رعای انجم

ــاخت یک طبقه اضافی به آن ها اجازه س

داده می شود.

صفحه 3 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

صفحه 4 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

چيلر جذ بى گازسوز

فن آورى

پااليند ه هاى الكتريكى هوا

ــواع ــوا د ر ان ــازی ه ــزات پاکس تجهیمختلف به د وصورت مرکزی و محلی مورد ــمت اصلی ــرار می گیرند . قس ــتفاد ه ق اســا از جمله ــواع فیلتره ــا را ان پاک کنند ه هــا، اولپا، روغنی ــه ای، هپ فیلترهای کیســکیل می د هند . د ر انواع و الکترونیکی تشمرکزی، تجهیزات تصفیه، جزیی از هوا ساز ــوب می شوند ــانی محس ــبکه هوا رس و شــور معمول فاقد فن ــن حالت به ط و د ر ایجد اگانه ای برای بازچرخانی هوا هستند اما ــی، تجهیزات تصفیه به غیر د ر انواع محلــش مخصوص ــر، د ارای فن و پوش از فیلتــند . د ر انواع محلی، تجهیزات نیز می باشپاکسازی فارغ از شبکه گرمایش و سرمایش به طور مستقل به صورت زمینی، د یواری و سقفی د ر محل مورد نظر نصب می شوند .

تصویر (1) چگونگی عملکرد فیلتر الکترواستاتیک

تصویر (2) نوعی پاالیند ه هوا از نوع محلی و زمینی

تصویر (3) نوعی پاالیند ه هوا از نوع د یواری که به عنوان د ریچه د ر مسیر

کانال هوای ورود ی به اتاق قرار می گیرد .

خروج هواى تميز

فيلتر زغالى براى كاهش بوصفحات بارد ار جمع كنند ه ذرات

فيلتر تورى

خروج هواى تميز

سيم هاى يونيزه براى جذب ذرات با بار مثبت

ورود هواى كثيف

ــازی هوا که گونه رایجی از تجهیزات پاکســتری ــه نظر الکتریکی اهمیت بیش از نقطــد ا می کنند ، ــرح د ر این مقاله پی برای طپاک کنند ه های هوا از نوع الکترواستاتیک

یا پاک کنند ه های الکترونیکی هستند .ــتاتیک د ارای د و فیلترهای الکترواســتند . د ر بخش اول، هوا بخش اصلی هستحت تاثیر ولتاژ زیاد یونیزه و بارد ار می شود ــش د وم هر یک از بارهای منفی و و د ر بخمثبت هوای یونیزه توسط صفحات مثبت و

فيلتر زغالى

فنسه سرعته

صفحات جمع كنند ه

قسمتيونيزه

پيش فيلتر

صفحه 5 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

تصویر (4) نوعی فیلتر الکترونیکی سقفی روکار

1- پوشش خارجى

2- شبكه ورود ى

3– پيش فيلتر

4- چفت

5– سـلول هاى اصلـى كـه بـراى يونيزه و

جمع آورى مورد استفاد ه قرار مى گيرند .6- ريل فيلتر

7- تيغه هاى هواى تميز خروجى

8- منبع تغذيه

9- كليـد كنتـرل چهارحالته بـراى حالت

روشـن و خاموش و سـه وضعيت د ور كند ، متوسط و تند فن

10- كليد هم بند ايمنى كه د ر مسير د و خط

فاز و نول ورود ى به فيلتر قرار مى گيرد .11– كليد نشانگر وضعيت فيلتر براى تعيين

حالت روشن، كنترل و نياز به شست وشو12- ترمينال هاى اتصال به قسمت الكتريكى

فيلتر اصلى براى انجام عمليات يونيزاسيون و جمع آورى ذرات13- كابل تغذيه

14- خازن موتور فن

15- صفحه نصب موتور

16- موتور

17- واشر الستيكى

18- فن

منفی جذب و جمع آوری می شوند .

ــش ــوع فرابنف ــوا از ن ــد ه ه پاک کنن

ــای الکتریکی ــی تصفیه کنند ه ه ــز نوع نی

ــه د ر از بین برد ن ــود ، ک ــوب می ش محس

میکروارگانیسم هایی مانند انواع باکتری ها،

ــیار موثر عمل ــا بس ــا و قارچ ه ویروس ه

می کند . المپ های لوله ای شکل فرابنفش

ــای ــه المپ ه ــیاری ب ــباهت های بس ش

فلورسنت د ارند . پاک کنند ه های فرابنفش

ــی د ر قالب ــت به صورت محل ممکن اس

ــورت مرکزی و ــک واحد مجزا و یا به ص ی

به عنوان جزیی از د ستگاه هواساز یا شبکه

ــد . توان ــتفاد ه قرار گیرن ــال مورد اس کان

ــای فرابنفش معموال بین مصرفی المپ ه

15 تا 50 وات است.

صفحه 6 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

چيلر جذ بى گازسوز

تصویر (6) مد ار الکتریکی پاالیند ه هوا از نوع د یواری که به عنوان د ریچه د ر مسیر کانال هوای رفت قرار می گیرد .

تصویر (5) مد ار الکتریکی نوعی پاالیند ه هوای الکترونیکی سقفی

شستى آزمايش

قسمت يونيزه

د ه كنن

رل كنت

د ور كابل ورود ى تغذيه كه مى تواند از فيوز يا رله اضافه بار عبور كرد ه باشد .كليد هم بند بين فاز و نول

موتور فن

اتصال زمينفاز

شستى هاكليد سه د ور

و خاموش و روشن

روشنشست وشو

كنترلكليد بهره

منبع تغذيه

شستى آزمايش

قسمت منبع تغذيه يونيزه

كليد جريانى

كليد هم بند

المپ نئون

صفحه 7 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

تصویر (7) نوعی پاالیند ه هوا از نوع مرکزی که د ر مسیر کانال یا د ر د اخل هوا ساز مورد استفاد ه قرار می گیرد .

1- د ريچه د سترسى

2-كليد آزمايش

3- فيلتر هاى الكترونيكى

4- د سته

5- پيش فيلتر

6- قفل فيلتر

7 - مجموعـه جعبه بـرق به همراه منبـع تغذيه، ترمينال هاى برق و ساير قطعات الكتريكى

8- كليد

10- منبع تغذيه

11- كليـد هم بنـد ايمنى براى قطـع و وصل فاز و

نول(با باز شـد ن د ر فيلتـر، اين كليد مد ار را قطع خواهد كرد ).12- ترمينال ها

13- جعبه ترمينال جلويى

14- جعبه ترمينال پشت

17- كابل و د و شاخه برق

19- نئون

20- كليد جريانى

21- صفحه اتصال الكتريكى سلول هاى فيلتر

22- فيلتر خروجى

صفحه 8 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

چيلر جذ بى گازسوز

انتهاى آبىگيرهپيچگيره

منتشركنند ه

سيم هاى المپ چوك به طول 10 فوت

سر سيم ها

تصویر (8) المپ فرابنفش و اجزای جنبی آن

تصویر (10) مجموعه ای از المپ های فرابنفش مناسب برای نصب د ر

هواساز و د ر مسیر هوا

تصویر (11) مد ار الکتریکی نوعی پاک کنند ه هوا مجهز به د و المپ فرابنفش

تصویر (9) مجموعه ای د وتایی از المپ فرابنفش قابل نصب بر روی د ستگاه هوا ساز و یا کانال هوای تازه

المپ فرابنفش

قطع كن ايمنى

بازتاب كنند ه

المپ فرابنفش بازتاب كنند ه

ترانسفور 1 آمپر

تابلوى كنترل

10A ميكروسوييچفازنول

ترمينال

فاز

چوك

چوك

20W المپ فرابنفش

20W المپ فرابنفشراه اند از

راه اند از

فيوز

VAC 120VAC 12

AGC-1VAC 120

MA 350

MA 350

نول

صفحه 9 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

فن آورى

كيفيت هواى داخل استخر

ــر کیفیت ــتقیما ب ــی که مس عواملــتخر تاثیر می گذارند را هوای داخل اس

می توان در موارد زیر خالصه کرد:● کیفیت و خواص شیمیایی آب● تهویه استخر با هوای خارج

● چگونگی تخلیه هوا● نرخ تعویض هوا

کیفیت و خواص شیمیایی آبــش ــا بخ ــتخرها و جکوزی ه در اســکالت مرتبط با کیفیت عمده ای از مشــی از کیفیت پایین آبی هوا معموال ناشــت که در مجموعه در گردش است. اســه نرخ تهویه ــن افزایش یک جانب بنابرایاستخر بدون توجه به کیفیت آب استخر ــای گزاف به ــر تحمیل هزینه ه عالوه بــوب منتهی ــه نتیجه مطل ــه، ب مجموع

نخواهد شد.

نه تنهـا اسـتخر آب کیفیـت بـر سـالمت شـناگران، بلکـه عملکـرد و هـوا کیفیـت بـر مـورد مکانیکـی تاسیسـات اسـتفاده در مجموعه نیز تاثیر می گذارد. کیفیت نامطلوب آب استخر یکی از اصلی ترین منابع آالینده هوا و منشـا بسیاری از مشکالت مرتبط با خوردگی در

استخرها به شمار می رود.

درصد کلر آزاد ایجاد می شود.

چگونگی تخلیه هواــه باید در ــوای تخلی ــای ه دریچه ه

ــوند که تا حد امکان محلی قرار داده ش

به استخرها و تاسیسات آب گرم نزدیک

ــزات و دریچه های ــند. نصب تجهی باش

هوا در قسمت فوقانی جکوزی ها معموال

ــتخر را به بهترین کیفیت هوا داخل اس

ــت. در تصویر (35) ــراه خواهد داش هم

روش بهینه چگونگی استقرار فن تخلیه

ــیر تخلیه هوای استخر نشان داده و مس

شده است.

برای جکوزی هـا، دریچه تخلیههوا باید مسـتقیما در قسـمت فوقانـی کاسـه اسـتخر تعبیه شود. به این ترتیب آالینده هایی که غلظت بیشتری دارند، پیش از انتشـار در فضای اسـتخر و تاثیـر نامطلوب بر کیفیت هوای اتاق به خارج تخلیه می شوند.

و ــا کده ــر اکث ــای مبن ــر ب

ــتخرها، اس با مرتبط ــتانداردهای اس

ــتخر ــتی اس ــتفاده از هوای برگش اس

ــی توالت ها، ــوای جبران ــوان ه به عن

ــکالت مرتبط با کیفیت هوا در مشــتخرها معموال به واسطه واکنش گاز اســای بیولوژیکی موجود ــا آالینده ه کلر بــاک ایجاد ــژه آمونی ــه وی ــتخر ب در اســع محصول ــاک در واق ــود. آمونی می شــده ــی تجزیه ادرار و عرق خارج ش جانبــر با ضایعات یاد ــت. کل از بدن افراد اســاده ای به نام ــش داده و م ــده واکن شــن (مونوکلرآمین، دی کلرآمین و کلرآمینیتروژن تری کلرآمین) تولید می کند که ــداول در رده ترکیبات کلردار به طور متــوند. اضافه شدن این طبقه بندی می شــتخر موجب افزایش ترکیبات به آب اسآلودگی کلی آن می گردد. در جکوزی ها ــای کارکرد ــودن دم ــتر ب به دلیل بیشــتخرها و بیشتر بودن ــه با اس در مقایســبت تعداد نفرات به حجم آب مورد نساستفاده، شدت آلوده شدن هوای داخل

نیز به همان نسبت بیشتر است.

شاید برای بسیاری از افراد جایتعجب داشته باشد که بوی تند کلـر که اغلـب در اسـتخرهای سرپوشیده به مشام می رسد در واقع بوی کلر آزاد موجود در آب نیسـت، بلکه این بو در نتیجه ترکیب شـدن کلر آزاد با سـایر مـواد موجـود در آب و کاهـش

صفحه 10 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

چيلر جذ بى گازسوز

ــت ولی رختکن ها و حمام ها مجاز اســتفاده از هوای برگشتی در صورت اســه مکان های یاد ــتخرها برای تهوی اســد مجهز به ــا بای ــن مکان ه ــده، ای شــتم های تهویه مستقلی باشند که سیســار آن ها در مقایسه با فشار استخر فش

ــد. باید مقدار مثبتی باش

بـه منظور جلوگیری از انتشـارکلـردار ترکیبـات و رطوبـت اسـتخرها، در اسـتفاده مورد ایـن مناطق باید در مقایسـه با مناطـق مجاور در فشـار منفی (0.16in. H2O−0.06) بیـن 40Pa−15 نگه داشته شوند. به عنوان یک قاعده سرانگشتی، برای دسـتیابی به فشـار منفی یاد شـده می توان هوای تخلیه را به اندازه 10 درصد بیشـتر از

هوای خارج درنظر گرفت.

نرخ تعویض هواــتخرها به دلیل ایجاد کوران در اس

ــایند آن بر و تاثیر خنک کنندگی ناخوش

ــناگران، معموال ــت خیس ش روی پوس

ــوا از چهار تا ــات تعویض ه ــداد دفع تع

شش بار در ساعت بیشتر در نظر گرفته

نمی شود.

و کدهـا اکثـر مبنـای بـر اسـتانداردها، نرخ تعویض هوا در اسـتخرها باید حداکثر شش

بار در ساعت باشد.

ــت که ــواردی اس ــتثنا م ــا اس تنه

ــرمایش س ــتم های سیس کارگیری ــه ب

ــرای نمونه ــت. ب ــی ضروری اس مکانیک

ــی با ــتخرهای قهرمان ــه اس ــوان ب می ت

جایگاه تماشاگران اشاره کرد که در آن ها

برای تامین شرایط آسایش تماشاگران،

ــه ای نیز ــرمایش منطق از روش های س

ــود. همچنین با توجه به استفاده می ش

ــتخر ــرات حاضر و کاربری اس تعداد نف

ــض هوا از ــت نرخ تعوی ــی الزم اس گاه

ــتر در نظر ــش بار در ساعت نیز بیش ش

ــود. مقدار مناسب تهویه مورد گرفته ش

نیاز برای استخرها طبق توصیه انجمن

ASHRAE در جدول (1) آمده است.

به منظور دست یابی به تعداد دفعات ــاعت ــوا در هر س ــض ه ــوب تعوی مطلــقفی یا ــای پره ای س ــوان از فن ه می تــوا مانند ــایر تجهیزات بازچرخانی ه ســتفاده کرد. ــتگاه های هوارسان اس دسحداقل مقدار هوا برای خارج کردن بخار آب موجود در هوا را می توان با استفاده

از رابطه (1) محاسبه کرد:

Q = wp / [ρ (Wi – Wo)] (1)

که در رابطه فوق:ــوای مورد نیاز ــی حجمی ه Q = دب

(m3/s)ــتاندارد اس ــوای ه ــی چگال = ρ

(1.204kg/m3)ــبت رطوبت هوای استخر Wi = نس

ــدار ــی (kg/kg)؛ مق ــرایط طراح در شــایکرومتریک ــد از روی نمودار س آن بای

خوانده شود.WO = نسبت رطوبت هوای خارج در

ــرایط طراحی (kg/kg)؛ مقدار آن باید شــایکرومتریک خوانده ــودار س از روی نم

شود.ــوا در هر ــرخ تعویض ه ــر مبنای ن بــدار هوای ــاعت (ACH) می توان مق سرفت مورد نیاز را با استفاده از روابط زیر

محاسبه کرد:در سیستم واحدهای متریک:

ACH = (VL / 3600 × Q) (4)

که در رابطه فوق: تصویر (1) مسیر بهینه تخلیه هوا در استخرها

هوای مملو از آالینده های شیمیایی

جکوزیجکوزی

کانال مرتبط با فن تخلیه

دیوار خارجی

مواد شیمیایی تخلیه شده

انال هوای رفتک

صفحه 11 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

ــات تعویض هوا ACH = تعداد دفع

در هر ساعت(m3) حجم فضای داخل = VL

ــالی به ــدار هوای رفت ارس Q = مق(m3/hr) استخر

در سیستم واحدهای انگلیسی:

ACH = (60 × Q) / VL (5)

که در رابطه فوق:ــات تعویض هوا ACH = تعداد دفع

در هر ساعت(ft3) حجم فضای داخل = VL

ــالی به ــدار هوای رفت ارس Q = مق(cfm) استخر

نرخ تهویه مورد نیاز برای استخرهای ــتفاده از ــدت زمان اس ــی که م خصوصــه با استخرهای متداول آن ها در مقایســت پایین تر از مقادیر ارائه شده کوتاه اســوی ــد بود. از س ــدول (1) خواه در جدیگر، این رقم برای استخرهای عمومی ــواردی که تعداد نفرات بیش از حد در م

معمول است باید افزایش پیدا کند.

2.4m سـرعت هـوا در فاصلـه(7.9ft) از سکوی حاشیه استخر 0.13m/s (25.6fpm) از نبایـد بیشـتر باشـد. بنابـر توصیـه انجمن ASHRAE، تهویه مورد نیـاز بـه ازای هر متـر مربع از سطح کاسه استخر و مکان های مرطوب باید 9.1m3/hr (به ازای هر فوت مربـع 0.5cfm) درنظر

گرفته شود.

کنتـرل تقطیـر بخـار آب روی سطوح

ــای داخلی ــار آب در فض تقطیر بخاستخرها تنها موجب آسیب دیدن سازه و تجهیزات استخر نمی شود، بلکه بستر مناسبی را برای رشد قارچ ها و باکتری ها ــیوع انواع ایجاد می کند که نتیجه آن شبیماری های پوستی، کاهش کیفیت هوا ــایند در استخر ــار بوهای ناخوش و انتش

است.

در موجـود آب بخـار تقطیـر هـوا در فضـای داخل اسـتخر تاثیر بسـیار مخربـی را بر جای می گذارد، بنابراین جلوگیری از تقطیر رطوبت به هر قیمتی هم

که تمام شود باید انجام گیرد.

ــن قدم برای جلوگیری از تقطیر اولیــتخرها آن است که دمای رطوبت در اســرایط ــبنم محیط بر مبنای ش نقطه شــود. پس از ــی مطلوب تعیین ش محیطــراح باید ــن دما، ط ــخص کردن ای مشــر بخار آب بر ــی که احتمال تقطی نقاطــت را مشخص کند. روی آن ها زیاد اساین نقاط همان اجزایی هستند که دمای

تعداد دفعات تعویض هوا در هر ساعتنوع استخرچهار تا شش باراستخرهای بدون جایگاه تماشاگران

شش یا هشت باراستخرهای با جایگاه ویژه تماشاگران

چهار تا شش باراستخرهای درمانی

جدول (1) نرخ تعویض هوا در استخرها

تصویر (2) نحوه عملکرد بازدارنده بخار

هوای داخل استخر

هوای داخل استخر

عایق خشک

محل تقطیر بخار آب با مرطوب شدن عایق به سمت داخل حرکت

می کند.

قسمتی از عایق که دمای آن با دمای نقطه شبنم برابر

است.

بخار آب بر روی عایق دیوار تقطیر می شود.

اگر بازدارنده بخار استفاده نشود:

اگر بازدارنده بخار استفاده شود:

بازدارنده بخار

صفحه 12 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

چيلر جذ بى گازسوز

سطح آن ها پایین تر از دمای نقطه شبنم ــرایط طراحی زمستانی است. هوا در شمهم ترین نکته تعیین محل مناسب برای ــتقرار موانع بخار در میان دیوارهای اس

استخر است.

متداول تریـن شـرایط طراحـی 27.8ºC اسـتخر، هوای داخـل(82ºF) و رطوبت نسـبی پنجاه درصـد با دمـای نقطه شـبنم 16.7ºC (62ºF) اسـت. بنابراین در استخری که بر مبنای مقادیر یاد شـده طراحی شـود، تمای سطوحی که دمای آن ها کمتر از 16.7ºC (62ºF) است، سطوحی هسـتند کـه بخار آب بـر روی

آن ها تقطیر خواهد شد.

بازدارنده های بخارــه کارگیری بازدارنده های هدف از بــردن راه رطوبت و ــدود ک ــار، مس بخــه داخل دیوار ــری از نفوذ آن ب جلوگیــت که دمای ــقف در مواردی اس ــا س یــبنم ــای نقطه ش ــا از دم ــطح آن ه ســت. بازدارنده بخار مهم ترین پایین تر اســرای محافظت از ــه ب ــت ک ــی اس جزیــاختمان در برابر رطوبت مورد سازه ســرد. در تصویر (2) ــتفاده قرار می گی اسنحوه عملکرد بازدارنده بخار نشان داده ــت. بازدارنده های بخار باید از شده اســوند. ــی جهت ها کامال آب بند ش تمامتمامی دیوارها و سقف های استخر باید ــند که ــه بازدارنده بخاری باش مجهز بــبی تعبیه شده باشد. به در محل مناســده کلی، بازدارنده بخار عنوان یک قاع

ــبنم ــمت گرم محل نقطه ش باید در س

نصب شود.

روی تقطیـر از جلوگیـری پنجره های استخر

ــد درها و ــه اجزایی مانن ــا ک از آنج

ــت تقریبا کمی در برابر پنجره ها مقاوم

ــطح ــرارت دارند، دمای س ــال ح انتق

ــای نقطه ــب از دم ــا اغل ــی آن ه داخل

ــبنم پایین تر است. حتا دمای سطح ش

ــداره نیز گاهی ــه ج پنجره های دو یا س

ــای داخل ــبنم فض ــای نقطه ش از دم

استخر پایین تر است. بنابراین به منظور

ــت بر روی ــر رطوب ــری از تقطی جلوگی

ــردی مانند پنجره ها، هوای سطوح س

ــتخر باید سطح این ــالی به اس گرم ارس

پنجره ها را جارو کند (تصویر 3).

جریان هوا

بدون جریان هوا

در صورتی که جریان هوا از سطح پنجره عبور نکند، قطرات آب مقطر بر روی

پنجره ها جمع می شود.

هوای رفت ارسالی به سطح نورگیر سقفی

تصویر (3) هوای گرم ارسالی به استخر باید سطح این پنجره ها را جارو کند.

صفحه 13 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

فن آورى

كاربردهاى سيستم هاى تبخيرى

سرمایش در شرایط آسانــل متعددی ــراد به عوام ــایش اف آســت و جابه جایی هوا، ازقبیل دما، رطوبــتگی دارد. آنچه ــش و فرهنگ بس پوشــک جامعه ــخص در ی ــرای یک ش ــه ب کــت در ــت، ممکن اس ــش اس آرامش بخــد. افرادی ــه دیگری این گونه نباش جامعــتفاده از که مدت های طوالنی بدون اســرمایش تراکمی زندگی ــتم های س سیســت محیط هایی را ــد، ممکن اس کرده انــیله این ــی به وس ــه روش مصنوع که بــه عنوان ــده اند، ب ــتم ها خنک ش سیســند، ــته باش ــی راحت قبول نداش فضایــتم های ــه سیس ــرادی ک ــه اف درحالی کــی را در منازل و محل کارشان سرمایشــعی ــد، س ــتفاده قرارمی دهن ــورد اس مــول روزهای گرم از بیرون می کنند در ط

آمدن از منزل اجتناب کنند.

اماکن مسکونیــتم های سرمایش ــتفاده از سیس اســرم و ــق گ ــر مناط ــری در سراس تبخیــوم ــی، امری مرس ــوب غرب ــک جن خشــتم های مورد ــت. سیس ــداول اس و متــتفاده در بخش های مسکونی نسبت اســر کوچک ت ــاری تج ــتم های سیس ــه بــتند اما اجزای اساسی و اولیه آن ها هســتک آب، پمپ آب ازقبیل فن رفت، تشــعابی ــری، لوله های انش ــتم تبخی سیس

ــاخت می نمایند. در صورتی که هزینه س

سیستم های مبرد نسبت به سیستم های

ــیار کمتر باشد، یا سرمایش تبخیری بس

سیستم های تبخیری بازپرداخت 10 ساله

ــاره ــند، نیازمندی های اش ــته باش نداش

ــده در فوق، قابل اعمال خواهد بود. ش

ــتند باشد. ــبات باید دقیق و مس محاس

مدارسی که در مناطق گرم و خشک واقع

شده اند، در عین حال که هزینه مصرفی

را کاهش می دهند آسایش مناسبی را با

ــتفاده 100 درصد از هوای خارجی به اس

ــتر مدارس همراه دارد. عالوه بر این بیش

ــی گرم ترین و مرطوب ترین ماه های در ط

سال، تعطیل هستند بنابراین، سرمایش

ــرای این ــب ترین گزینه ب تبخیری مناس

ــود. بالعکس، افزایش ــدارس خواهد ب م

ــال تحصیلی تا آگوست یا ژوئن، طول س

مصرف انرژی یا میزان راحتی کالس ها را

باال می برد.

ــتری را به خود ــدارس تراکم بیش م

اختصاص می دهند. به جهت مطابقت با

ــتانداردهای قابل قبول تهویه مطبوع اس

ــدارس به منظور حفظ ASHRAE 62، م

ــوای داخلی در طول ــت مطلوب ه کیفی

ساعات درسی، باید به ازای هر نفر حدودا

ــوت مکعب در دقیقه هوای خارجی 15 ف

ــد. این میزان می تواند 20 تا تامین نماین

٪40 از مجموع جریان هوای سیستم های

ــترهای مرطوب و صلب مشابه آب و بســاکنان از خنک کننده های است. اکثر ســتقیم استفاده می کنند، اما تبخیری مســتفاده از خنک کننده های عالوه بر آن اســتر مورد قبول افرادی غیرمستقیم، بیشــاعات ــت کمتر و س ــای رف ــه دم ــه ب کــرمایش بیشتر تمایل دارند، واقع شده ساست. برطبق گزارشات موسسه سرمایش ــکونی و حدود تبخیری، ٪90 اماکن مســت ایال در ــاری تج ــات تاسیس از 40٪

ــه خنک کننده های ــو، مجهز ب نیومکزیکتبخیری هستند.

مدارســد جدی ــدارس م در ــت اس الزم در ــری تبخی ــرمایش س ــو، نیومکزیکــی، نیازمندی های ــه طراح ــول مرحل طــرژی، مراحل ــتانداردهای بازدهی ان اســدارس ــاختمان م ــر س ــاخت و تعمی ســورد م ،1995 ــپتامبر س در ــی عمومارزیابی قرارگیرد. این نیازمندی ها امکان استفاده از سیستم های سرمایش تبخیری غیرمستقیم و تراکمی را، در سیستم های ــتقیم؛ یا در ــری مس ــدی و تبخی هیبریمجاورت فضاهای موجود که پیش از این ــده اند؛ یا در ــک مبردها خنک ش به کمسرمایش فضایی که بار سرمایشی باالیی ــی تجربه کرده ــدت زمان کوتاه را در م است، مانند سالن های سخنرانی، فراهم

صفحه 14 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

چيلر جذ بى گازسوز

ــی باید تا ــوای خارج ــد. ه تراکمی باش

حداکثر 90ºF و حداقل 50ºF سرد شده و

ــاختمان، آن گاه پس از یک بار عبور از س

ــود. الزامات تهویه هوا بر حسب خارج ش

ــی، بسیار پرهزینه مصرف انرژی سرمایش

خواهد بود. بخش های خاصی از مدارس

ــاد احتیاج دارند، ــه تهویه هوای زی که ب

ازقبیل آشپزخانه ها، رستوران، سالن های

ورزشی، رختکن ها و سالن سخنرانی، تا

ــرمایش ــتم س حد قابل توجهی از سیس

تبخیری بهره می برند. این بخش ها از بار

سرمایشی و گرمایشی باال و میزان جریان

ــتری برخوردار هستند و برای هوای بیش

ــرمایش تبخیری که 100٪ استفاده از س

ــی بهره می گیرد، یا واحد از هوای خارج

ــتقیم + ــرمایش تبخیری مس ترکیبی س

انبساط مستقیم، مناسب است.

برخی از مدارس به منظور سرمایش

ــتان، در هر کالس از یک ــل تابس در فص

ــالی ــتر پوش خنک کننده معمولی با بس

ــدارس در ــن م ــد. ای ــتفاده می کنن اس

ــان، ــه اولیه اندک، نصب آس واقع هزین

ــادی را ــت و عملکرد اقتص ــرل راح کنت

ــح می دهند. معایب کاربرد این نوع ترجی

سیستم های کوچک تر، الزامات نگهداری

ــتر ــل تعداد بیش ــه دلی ــتر آن ها ب بیش

ــی کمتر، ــر سرمایش ــن واحدها، تاثی ای

ــتر بام و طول عمر کوتاه نفوذ پذیری بیش

بسترهای تبخیری این سیستم ها است.

ــراه یا ــب هم ــتر صل ــای بس واحده

تبخیری ــرمایش س ــای بخش ه ــدون ب

ــتقیم، به منظور گسترش شرایط غیرمس

ــوند. چنین ــرده می ش ــه کارب ــی ب راحت

ــزرگ یا کوچکی را واحدهایی فضاهای ب

ــد؛ به دلیل ــود اختصاص می دهن به خ

ــبت ــری که نس ــای کمت ــداد واحده تع

ــتر ــز به بس ــای مجه ــه خنک کننده ه ب

ــالی کم ظرفیت احتیاج دارند، طول پوش

ــتر و زمان ــا بیش ــترهای آن ه ــر بس عم

ــت. همانطور ــر اس ــان کمت نگهداری ش

ــترهای ــه در بخش مربوط به انواع بس ک

ــطه سطح ــد، به واس ــاره ش تبخیری اش

بزرگ تر بسترهای صلب، تاثیر سرمایشی

بیشتر خواهد بود.

ــب ترکی در ــترها بس ــواع ان ــایر س

سیستم های سرمایش تبخیری و تراکمی

ــتفاده قرار می گیرند. در یکی از مورد اس

روش ها، از سرمایش تبخیری غیرمستقیم

ــد) به ــی نمی افزای ــوا رطوبت ــه ه (که ب

ــردکنی در کویل سرمایش عنوان پیش س

ــد. این روش ــتفاده می کن ــی اس تراکم

ــده را ــت هوای مطبوع ش ــکان برگش ام

ــردکننده تبخیری فراهم قبل از بخش س

ــد. روش دیگر به صورت تبخیری، می کن

ــور هوایی در ــد که کندانس کمک می کن

ــتری ــا بازدهی بیش ــتم تراکمی ب سیس

ــد اما این امر موجب کاهش فعالیت کنن

ــود. ــور نمی ش ــاعات کارکرد کمپرس س

ــرمایش تبخیری کندانسور هوایی پیش س

ــب ذخیره ــی، موج ــتم های تراکم سیس

انرژی خواهد شد اما هزینه های نگهداری

ــه آن می افزاید. با این وجود، ممکن را ب

ــرمایش تبخیری، نگهداری است پیش س

ــور را به واسطه دما و فشار کمتر کمپرس

کارکرد، کاهش دهد.

ــرمایش ــای س ــی بخش ه روش فعل

ــتقیم را با ــتقیم و غیرمس ــری مس تبخی

ــه به عالوه ــرارت هوای تخلی ــی ح بازیاب

ــده، در یک واحد ــرد ش ــل هوای س کوی

ــی که ــی از مدارس ــب می کند. یک ترکی

ــتم هیبریدی از نوع ــد از سیس موفق ش

تهویه مطبوع تبخیری - تراکمی استفاده

ــو» بود. از ــتان «ریو رانش نماید، دبیرس

ــوری الکترونیکی، ــرل میکروپروسس کنت

ــی و پنج واحد پشت بامی، برای بررسی س

دمای اتاق ها و گزارش هشدارها استفاده

می شود. پرسنل نگهداری ساختمان ها بر

ــترده تاکید دارند و توصیه نگهداری گس

ــال ــد که نباید در مدت هفت س می کنن

ــتر صلب، آن را تعویض نمود. کارکرد بس

ــاختمان های جدید غالبا مشکالتی از س

لحاظ کیفیت هوای داخلی دارند.

ــرمایش هیبریدی در سیستم های س

ــود که ــتفاده می ش از کنترل گرهایی اس

ــری را ــرمایش تبخی ــرل س ــکات کنت ن

ــده یکپارچه ــرد ش ــرل هوای س ــا کنت ب

ــد. این امر، به کنترل گرها امکان می کنن

ــور خودکار راحتی فضا می دهد که به ط

ــی مختلف، ــرایط آب وهوای ــت ش را تح

ــورها حفظ نمایند. کنترل میکروپروسس

ــد دمای هوای خارج، هوای رفت می توان

ــت و میزان رطوبت را به منظور و برگش

ــی ــتم های سرمایش کنترل خودکارسیس

ــتقیم، کویل تبریدی ــتقیم و غیرمس مس

ــتفاده از هر و دمپرهای هوا را جهت اس

ــد، مورد بررسی قرار ترکیبی که موثر باش

ــد. این کنترل گرها در طول مدتی که ده

ــتم غیرفعال است، تمام دمپرهای سیس

ــد. ــدود می کنن ــی را مس ــوای خارج ه

طبیعتا چنین هواسازهایی پرهزینه بوده

و نسبت به واحدهای سرمایش تبخیری

نگهداری ــین های تکنس ــه ب ــداول، مت

ــا این وجود، ــوده ای نیاز دارند. ب کارآزم

ــرداری از این واحدها، هزینه دوره بهره ب

کمتر از واحدهای معمولی است. نظارت

ــگام بربازدهی انرژی، فراتر از عمر زودهن

ساختمان، موجب صرفه جویی در هزینه

هزینه ــبات، محاس ــق برطب ــود. می ش

کارکرد دستگاه های تهویه مطبوع، تقریبا

ــاختمان 35 برابر هزینه اولیه عمر یک س

خواهد بود.

صفحه 15 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

اماکن تجاریــرمایش تبخیری، روش سرمایشی س

شناخته شده مناسبی، در ٪40 اداره ها،

فروشگاه ها، انباری ها، رختشوی خانه ها،

ــپزخانه ها و مکان های آموزشی ایالت آش

نیومکزیکو، به شمار می رود. بیشتر مراکز

جدید، از سیستم های مناسب در اماکن

تجاری استفاده می کنند که دارای بستر

ــت. برخی صلبی به ضخامت 12 اینچ اس

ــر، از بخش های ــرمایش بهت نیز برای س

بهره ــتقیم غیرمس تبخیری خنک کننده

ــی غالبا جهت ــد. چنین واحدهای می برن

ــی در انرژی، ــتر صرفه جوی افزایش بیش

ــتات کنترل می شوند. ــیله ترموس به وس

ــدید دما نیاز ــی که به کنترل ش تجهیزات

ــتفاده ــده اس ــوای سردش ــد و از ه دارن

می کنند، می توانند جهت پیش سرمایش

هوا در خالف جهت کویل هوای سرد، از

سیستم سرمایش تبخیری نیز بهره ببرند.

ــترده تاثیرات ــر از مصارف گس یکی دیگ

ــاری، برج های ــش تج ــری در بخ تبخی

ــورهای ــده تبخیری و کندانس خنک کنن

ــتند که برای دفع حرارت از تبخیری هس

ــی، مورد استفاده قرار یک چیلر سرمایش

ــان تبخیر، به طور ــد. گرمای نه می گیرن

ــی، میزان انتقال حرارت را در قابل توجه

دستگاه های دفع حرارتی باال می برد.

سرمایشــی، ــد سرمایش ــی از فراین نمونه های

ــود که 100٪ ــپزخانه ها می ش ــامل آش ش

ــری، ــرمایش تبخی ــتم س ــوای سیس ه

ــپزی، ــایل آش ــای وس ــق هوده از طری

ــوی خانه های صنعتی، گلخانه ها، رختش

ــات، انباری ها و مراکز نگهداری کارخانج

ــرمایش ــود. س از حیوانات، تخلیه می ش

ــری از لحاظ اقتصادی به ویژه برای تبخی

فرایندهایی که به میزان فراوانی به هوای

خارجی نیاز دارند، بار گرمایشی باال دارند

ــی از آب استفاده و در تجهیزات سرمایش

می کنند، قابل توجه است.

ــی از ــای حرارت ــیاری از فراینده بس

ــرزکاری و آهنگری ــکاری، ف قبیل جوش

ــوای گرم و ــارج نمودن ه ــه منظور خ ب

ــده به ــرد ش تعویض آن با هوای تمیز س

روش تبخیری، از سیستم های سرمایش

ــتفاده می کنند. در سرمایش تبخیری اس

ــزرگ، تولید ــی در کارخانه های ب موضع

برق، ساخت و مراکز مونتاژ الکترونیکی،

می توان از سرمایش تبخیری بهره گرفت.

ــه مصرفی ــترین زمین ــن و بیش مفیدتری

ــده به روش تبخیری، در ــرد ش هوای س

ــرمایش هوایی است که از طریق پیش س

موتورهای توربین گازی، برای ژنراتورهای

ــود. دمای پایین تر الکتریکی خارج می ش

ــالوه چگالی افزایش یافته و رطوبت به ع

ــمگیری عملکرد این در هوا، به طرز چش

واحدها را افزایش می دهند.

رطوبت زنی ــع رف و ــایش آس ــرل کنت ــرای بــاکن فراهم در فضاهایی ــیته س الکتریســاختمان های تولیدی، مونتاژ یا مانند ســگاهی، باید رطوبت به هوا اضافه آزمایشــع این نیاز، از ــود. غالبا به منظور رف شــود، زیرا ــتفاده می ش فرایند تبخیری اســیوه های دیگر ــه ش ــبت ب این روش نســازی1 هوای فشرده همچون بخار یا ریزســرف می کند. ــده، انرژی کمتری مص شــتم ــیله سیس این فرایند می تواند به وسسرمایش تبخیری معمولی یا دستگاه های ــز از مرکز توکار هوا انجام پودرکننده گریشود. عملکرد پمپ آب سیستم تبخیری

یا دستگاه پودرکننده، معموال توسط یک ــتات2، در فضای تهویه تحت هیومیدیسکنترل قرار می گیرد. توجه داشته باشید ــری در فصل گرما، که رطوبت زنی تبخیــرمایش ــران و تنظیم تاثیر س ــرای جب بــتری احتیاج ــه گرمای بیش ــری، ب تبخی

دارد.

کارایی و مصرف انرژیــرای بازدهی انرژی و موقعیت هایی بــهرهای ایالت ــیاری از ش راحتی، در بســود دارد. هنگامی که در ــو وج نیومکزیکــی نصب ــه ای، تجهیزات سرمایش مدرسمی شود، محدوده مصرف انرژی تا حدی ــت. هزینه اولیه و ــخص و ثابت اس مشــامل کاربری معموال اقالم متفاوتی را شــه ارزیابی مصرف ــود، به طوری ک می شــالیانه انرژی در سیستم های گوناگون ســر اقدامی در ــوع، پیش از ه تهویه مطبخصوص طراحی و ساخت، حائز اهمیت ــتم تهویه ــت. هنگامی که یک سیس اسمطبوع نصب می شود، هزینه تعویض آن

می تواند 2 تا 3 برابر بیشتر از هزینه نصب

ــا از لحاظ ــه این امر غالب ــد ک اولیه باش

اقتصادی مقرون به صرفه نیست.

ــتم سرمایش تعویض و اصالح سیس

ــرمایش تراکمی، ــتم س تبخیری با سیس

ــترده ــبکه های کانال گس ــوال به ش معم

ــت. ــات الکتریکی نیازمند اس و اصالح

ــه انرژی ــای تراکمی ب ــه واحده همیش

بیشتری نسبت به سیستم های تبخیری،

احتیاج دارند (حداقل 3 تا 5 کیلو وات در

مقایسه با 0.5 تا 1.5 کیلو وات)، بنابراین

کابل کشی و سایر مولفه های الکتریکی آن

باید بهبود یابد.

ــتفاده از برق ــه اس ــر هزین ــالوه ب ع

مصرفی که در قبوض بر حسب کیلو وات

صفحه 16 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

چيلر جذ بى گازسوز

ــوال هزینه ــود، معم ــاعت قید می ش س

ماهیانه دیگری نیز وجود دارد که مربوط

ــورد تقاضای ــترین میزان برق م به بیش

مشترکین است که در شلوغ ترین ساعات

ــا، ــد. اوج تقاض ــتفاده می نماین روز اس

ــرای ماه های خاصی و با حداکثر میزان ب

ــالوه بر ــود. ع ــبه می ش کیلووات محاس

ــامل ــیاری از مصارف دیگر، ش این، بس

ــان راه اندازی» یا به «بارالکتریکی در زم

ــترین تقاضای برق (که عبارت دیگر بیش

معموال در فصل تابستان اتفاق می افتد)

ــا 6 ماه بعد ــه هزینه ای برای 3 ی منجر ب

ــته شده) ــاس قراداد خدماتی بس (براس

ــد بخش ــه می توان ــن هزین ــود. ای می ش

عمده ای از هزینه برق ماهیانه مشترکین

ــد. اوج تقاضای مصرف برق، ناشی باش

ــی تراکم ــورهای کمپرس ــدازی را ه ان از

ــت. از آنجا که سیستم های سرمایش اس

تبخیری، از کمپرسورها، فن های بزرگ،

ــتفاده ــنایی اس ــپ و تجهیزات روش پم

ــتفاده ــد، احتماال در هنگام اس نمی کنن

ــای تبخیری، زمان اوج از خنک کننده ه

تقاضا را تنظیم می نمایند.

سرمایش تبخیری هواــرمایش تبخیری مصرف انرژی در س

ــودن یک المپ ــن نم ــبیه روش هوا، ش

ــتم ــزای الکتریکی یک سیس ــت. اج اس

ــامل یک موتور فن سرمایش تبخیری ش

ــاس میزان ــب بخار، براس (1.3 تا 50 اس

ــپ آب کوچک ــک پم ــوا)، ی ــان ه جری

ــب بخار) و ــری از یک اس ــوال کس (معم

ــتات کنترل با ولتاژ پایین است. ترموس

ــتم تبخیری انرژی هنگامی که یک سیس

ــیته می گیرد، تغییری در مقدار الکتریس

ــه وجود نمی آید. مگر اینکه مصرفی آن ب

یک موتور فن دوسرعته یا سرعت متغیر،

در فن به کاربرده شود.

ــرمایش تبخیری، با درک مفهوم س

می توان هوا را به عنوان نوعی اسفنج در

ــر گرفت. بنابراین به محض اینکه هوا نظ

ــد، مانند قطعه ای ــا آب تماس پیدا کن ب

ــد. میزان ــذب می کن ــفنج، آب را ج اس

ــد زیادی به ــده تا ح ــار آب جذب ش بخ

ــی که از قبل در هوا وجود مقدار بخار آب

داشته است بستگی دارد. واژه رطوبت،

میزان بخار آب موجود در هوا را توصیف

ــوا ٪20 از ظرفیت خود را می کند. اگر ه

اشغال کرده باشد، میزان رطوبت نیز 20٪

خواهد بود. رطوبت ٪100 بیانگر آن است

ــته، ــه هوا کل رطوبتی را که می توانس ک

دریافت کرده است. هرچه رطوبت کمتر

باشد، تبخیر به میزان بیشتر و راحت تری

انجام می شود.

هنگامی که میزان رطوبت موجود در

ــف می کنیم، از واژه رطوبت هوا را توصی

ــتفاده می نماییم زیرا خاصیت نسبی اس

ــفنجی هوا به طور نسبی با دمای هوا اس

تغییر می کند.

ــفنجی ــت اس ــر خاصی ــوای گرم ت ه

ــدار بخار آب ــرده و مق ــتری پیدا ک بیش

ــای می دهد. در ــود ج ــتری را درخ بیش

ــبت به ــه باید میزان رطوبت را نس نتیج

ــفنجی بودن هوا توصیف کنیم. نوع اس

.80ºF ــت یا آیا درجه حرارت آن 50ºF اس

ــفنج 80ºF مقدار آب در رطوبت ٪50، اس

بیشتری را نسبت به اسفنج 50ºF دریافت

می کند.

پی نوشت1- Atomization

2- وسیله ای برای سنجش رطوبت نسبی

سازنده مرغوب ترین فن کویل ساخت ایران فن کویل های طرح صبا ساخته شده از مرغوب ترین مواد اولیه و پیشرفته ترین متدهای ساخت و تجهیزات بسیار پیشرفته، در اغلب کاربری های مسکونی، تجاری و اداری، نیاز بهره برداران

این تجهیزات را برطرف می نماید.

صفحه 17 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

VT = VS ×

VT = 2 × ��VS × �� � − 1�� − 3αΔT�ν2�ν1

���νν

2

1

�� − 1� − 3αΔT

��

��PP

A

1

� − �PP

A

2

��

VT = VS ���

νν

2

1

�� − 1� − 3αΔT

��1 − ��

PP

1

2

��

مخازن انبساط

مخازن انبساط بسته:

مخازن انبساط باز:

دیافراگم:

VT =VS =

ΔT =T1 =

T2 =

PA =P1 =P2 =V1 =

T2 − T1 (°F)

T1 = 45–50°Ftion

T1 = Supply WT1 = Chilled W

T2 = Supply WT2 = 95°F Am

WeatherT2 = Heating

دما در شرایط پر کردندمای آب ذخیرهدمای آب سرد ذخیره شده

دمای آب ذخیرهدمای محیط (اطالعات آب وهوایی طراحی)دمای آب گرم ذخیره شده

حجم مخزن انبساط بر حسب گالنحجم آب موجود در سیستم لوله کشی بر حسب گالن

دمای سیستم پایین تر بر حسب درجه فارنهایتآب گرم

آب سرددمای دوگانهدمای سیستم پایینتر بر حسب درجه فارنهایتآب گرمآب سرد

دمای دوگانهفشار اتمسفریک(Psia) حداقل فشار سیستم/فشار پر نمودن سیستم(Psia) حداکثر فشار سیستم/فشار عملیاتی سیستمT1 (طبق استاندارد (Cu. Ft./Lb.H2O) مخصوص هوا در دمای1989 انجمن سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع آمریکا، فصل2، جدول25 یا بخش27، خواص هوا و آب)

T2 (طبق استاندارد 1989 (Cu. Ft./Lb.H2O) مخصوص هوا در دمایانجمن سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع آمریکا، فصل2، جدول25 یا بخش27، خواص هوا و آب)ضریب انبساط خطی

(14.7 Psia)

V2 =

α =

فن آورى

روابط تهويه مطبوع

صفحه 18 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

چيلر جذ بى گازسوز

ارزیابی حجم سیستم:

فشار پرنمودن سیستم/ارزیابی حداقل فشار سیستم:برابر است با ارتفاع سیستم 5+ تا Psi 10 یا Psi 10-5 (هرکدام که بزرگ تر بود)

فشار عملیاتی سیستم/ارزیابی حداکثر فشار عملیاتی:سیستم های 150 پوندیسیستم های 250 پوندی

OA = EA + RFA

αSTEEL = 6.5 × 10−6

αCOPPER = 9.5 × 10−6

45–125 Psi125–225 Psi

12 Gal./Ton35 Gal./BHP

معادالت تعادل هواییSA =RA =OA =EA =RFA =

SA = RA + OA = RA + EA + RFA

OA = EA RFA = 0

OA = SA = EA + RFA RA = 0

هوای ذخیرههوای بازگشتیهوای خارجیهوای تخلیههوای کمکی

اگر حداقل OA (هوای تهویه) بزرگتر از EA (هوای تخلیه) باشد، در آن صورت خواهیم داشت:

اگر EA (هوای تخلیه) بزرگتر از حداقل OA (هوای تهویه) باشد، در آن صورت خواهیم داشت:

برای چرخه ذخیره کننده انرژی خواهیم داشت:

کارایی هاCOP = =

EER = BTU OUTPUT��WATTS INPUT

EER�3.413

BTU OUTPUT��

BTU INPUT

(i.e., 5:1, 10:1, 25:1)

حداقل نرخ اشتعال/حداکثر نرخ اشتعال = نسبت نزول

OVERALL THERMAL EFF. = × 100%

COMBUSTION EFF. = × 100%BTU INPUT − BTU STACK LOSS����

BTU INPUT

GROSS BTU OUTPUT���

GROSS BTU INPUT

75%–90%85%–95%

محدوده کارایی گرمایی کلمحدوده کارایی احتراق

صفحه 19 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

برج های خنک کن و مبدل های حرارتی

RANGE

EWTLWTAWB

EWT − LWT

CT’S روشHE’S روشمحدوده

LWT − AWB

EWTHS − LWTCS

دمای آب ورودی بر حسب فارنهایتدمای آب خروجی بر حسب فارنهایتدمای حباب مرطوب محیط (دمای حباب مرطوب طراحی بر حسب فارنهایت) سمت داغسمت خنک

تقطیر رطوبت بر روی شیشهTGLASS = TROOM − � × (TROOM − TOA)�TGLASS = TROOM − � × (TROOM − TOA)�UGLASS�

UIA

RIA�RGLASS

TGLASS باشد، تقطیر انجام می شود. = TROOM اگر −T =R =U =IA =OA =DP =

KVA = KW + KVAR

KVA =

( )(Hr. Sq.Ft. °F./Btu.)

دما بر حسب درجه فارنهایتR مقدارU مقدارفیلم هوای داخلی دمای هوای طراحی خارجینقطه شبنم

( q )(Btu./Hr. Sq.Ft. °F.)

الکتریسیتهتوان کل (بر حسب کیلوولت آمپر)توان واقعی، انرژی الکتریکی (بر حسب کیلووات)توان راکتیو یا توان غیر فعال (بر حسب کیلوولت آمپر راکتیو)

KW =KVAR =

V =A =PF =BHP =MHP =EFF =M/D =

(0.75–0.95)

ولتاژ (ولت)جریان (آمپر)

ضریب توانتوان ترمزی بر حسب اسب بخارتوان موتور بر حسب اسب بخارکاراییمحرک موتور

KW1φ =

KVA1φ =

BHP1φ =

MHP1φ = BHP1φ�M/DEFF.

V × A × PF × DEVICEEFF.���746

V × A�1000

V × A × PF��

1000

A. توان تکفاز:KW3φ =

KVA3φ =

BHP3φ =

MHP3φ = BHP3φ�M/DEFF.

�3 × V × A × PF × DEVICEEFF.����746

�3 × V × A��

1000

�3 × V × A × PF��

1000

B. توان سه فاز:

صرفه جويى در مصرف انرژى علمىو شرايط طراحى

کد انرژی نمونه 1989 انجمن بازرسان ساختمانی آمریکاA. کـد انرژی نمونه انجمن بازرسـان سـاختمانی آمریکا برای ،1988SBCCI ،1990BOCA) هـر سـه کـد اصلـی آمریـکااسـتاندارد بـر مبتنـی و بـوده مشـترک (1988UBC

90A 1980 انجمن سـرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع آمریکا در زمینـه صرفه جویی در مصرف انرژی در طراحی سـاختمانی

جدید می باشد. ،1990BOCA عالوه بر آن هر سـه کد اصلـی آمریکا یعنی .B1988UBC ،1988SBCCI بـه اسـتاندارد 90A 1980 انجمن سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع آمریکا همچنین ارجاع داده

می شوند.C. شرایط طراحی کد انرژی نمونه

ASHRAE ــخه از ــن نس ــق آخری ــی طب ــرایط خارج 1. شFundamentals HNBK به صورت زیر می باشد:

a. گرمایش حداقل مقادیر 971/2% b. سرمایش حداکثر مقادیر 21/2%

ASHRAE ــخه از ــن نس ــق آخری ــی طب ــرایط داخل 2. شFundamentals HNBK به شرح زیر می باشد:

ــبی در دمای 70 ــش حداکثر %30 رطوبت نس a. گرمایدرجه فارنهایت

b. سرمایش 30 تا %60 رطوبت نسبی در دمای 78 درجه فارنهایت

D. ضوابط صرفه جویی در مصرف انرژی 1. سیستم هایی با CFM 5,000 و بیشتر یا ظرفیت سرمایش

ــتفاده از هوای ــی Btuh 134,000 یا باالتر از آن، هنگامی که اس کل

ــود، باید برای استفاده از خارجی به مصرف پایین تر انرژی منجر ش

ــتم فن برای سرمایش خودکار با هوای 100 درصد ظرفیت سیس

خارج طراحی شوند.

ــامل تمامی موارد موجود ــت ش ــتثنا (این فهرس 2. موارد اسنمی باشد):

ــت و ــتم هایی که کیفیت هوای خارج آن ها پایین اس a. سیسنیازمند تصفیه همه جانبه خواهند بود.

ــری و رطوبت زدایی در آن ها ــه رطوبت گی ــتم هایی ک b. سیسنیازمند انرژی بیشتری نسبت به انرژی صرفه جویی شده توسط

سرمایش هوای خارج می باشد.c. سیستم هایی که سرمایش هوای خارج در آن ها انرژی کلی

مصرف شده توسط سایر سیستم ها را افزایش خواهد داد.d. سیستم هایی که سرمایش در آن ها توسط تجهیزاتی غیر از ــی متداول (از قبیل برج های خنک کن) به تجهیزات سرمایش

انجام می رسد.

E. تهویه1. سیستم های تهویه باید در مواقعی که نیازی به تهویه نیست (مانند زمان هایی که محل خالی از سکنه است)، برای قطع تهویه

(دمپرهای OA) مجهز به ابزارهایی مناسب باشند.

F. سرمایش و گرمایش همزمان1. سیستم هایی که برای دست یابی به شرایط آسایش از سرمایش و گرمایش همزمان استفاده می کنند، باید محدود به موقعیت هایی شوند که روش های موثرتر جهت تامین سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع به طور موثر قابل بهره بردای نباشند. سرمایش و گرمایش همزمان توسط گرمایش مجدد یا سرمایش مجدد هوای ذخیره یا عملکرد همزمان سیستم های سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع

مستقل باید به صورت زیر ساماندهی شوند:ــه کنترل های ــش مجدد باید مجهز ب ــتم های گرمای a. سیســوند که دمای هوای ذخیره سرد سیستم به باالترین خودکاری ش

دمایی که نیاز آن مکان به هوای سرد را مرتفع می سازد، برساند.b. سیستم های چندراهه و دوکاناله باید مجهز به سیستم های

صفحه 20 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

چيلر جذ بى گازسوز

کنترلی خودکاری باشند که دمای هوای ذخیره سرد و گرم سیستم را به ترتیب به باالترین و پایین ترین دمایی که نیاز آن مکان به هوای

سرد و گرم را مرتفع می سازد برساند.

G. کنترل ها1. کنترل های دما:

a. گرمایش فقط در محدوده 55 تا 75 درجه فارنهایت

b. گرمایش فقط در محدوده 70 تا 85 درجه فارنهایت

c. سرمایش و گرمایش در محدوده 70 تا 85 درجه فارنهایت

2. سیستم های کنترل رطوبت:

a. گرمایش در فصل زمستان حداکثر 30%

b. سرمایش در فصل تابستان حداقل 60%

ــامل ــده در باال ش ــت که موارد ذکر ش c. الزم به یادآوری اس

مقادیری هستند که هنگام استفاده از انرژی برای رطوبت زنی/

رطوبت گیری مورد استفاده قرار می گیرند.

3. پسروی و قطع: هر یک از سیستم های سرمایش، گرمایش

ــه مطبوع باید به ابزارهای کاهش انرژی مجهز گردند که به و تهوی

ــند و مصرف انرژی را در سیستم های ــی باش راحتی قابل دسترس

ــاختمان ــرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع در دوره هایی که س س

خالی از سکنه است یا استفاده های دوره ای از آن صورت می گیرد،

کاهش دهند.

a. پسروی در شب های زمستان

b. پیشروی در شب های تابستان

c. دوره های سکونت، ساعت های حضور و غیاب و سیستم های

کنترل خودکار

ــکنه است، ابزارهای ــاختمان خالی از س d. دوره هایی که س

زمان سنجی خودکار قابل تنظیم دستی

اسـتاندارد 90A-1980 انجمن سـرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع آمریکا در زمینه صرفه جویی در مصرف

انرژی در طراحی ساختمان های جدیدA. هدف

ــرژی در ــرداری از ان ــه بهره ب ــی ک ــرایط طراح ــن ش 1. تامی

ساختمان های جدید را بهبود بخشد و ابزارهایی را برای تعیین تاثیر

پیش بینی شده ی صرفه جویی در مصرف انرژی تامین نماید.

2. فراهم آوردن طراحی موثر انرژی در نماها و نازک کاری های

ــاختمان، طراحی موثر انرژی و انتخاب سیستم های مکانیکی، س

ــنایی و تجهیزات و تامین منابع انرژی و برقی، گرمایش آب، روش

انتخاب سوخت مناسبــتفاده از روش های ابتکاری و روش هایی برای ــویق اس 3. تش

دست یابی به بهره بردای موثرتر از انرژی4. فراهم آوردن استانداردهای طراحی موثر برای ساختمان های جدیدی که می توانند در مراحل پیش از ساخت نیز مورد استفاده

قرار گیرند .

B. گستره1. طراحی ساختمان های جدید برای سکونت انسان

2. پوشش ساختمان3. انتخاب سیستم ها و تجهیزاتی از قبیل:

ــرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع - b. سرویس گرمایش a. سآب - c. توزیع انرژی - d. سیستم های روشنایی

4. موارد استثناــاختمان هایی که اوج مصرف انرژی در آن ها کمتر از 3.5 a. س

.Btu/Hr. sq.Ft از مساحت ناخالص هر طبقه می باشد.ــرمایش و گرمایش در آن ها صورت ــاختمان هایی که س b. س

نمی گیرد.5. این استاندارد معیار عملکرد و طراحی را در بر نمی گیرد.

C. طراحی سیستم های سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع ASHRAE – 1. روش های محاسبه بار سرمایشی و گرمایشیــرمایش، گرمایش و تهویه ــن س Fundamentals HNBK انجم

مطبوع آمریکا یا استفاده از روش های محاسباتی معادل با آنــتاندارد 1974-55 انجمن ــی: اس ــی داخل ــرایط طراح 2. شسرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع آمریکا/موسسه استانداردهای ملی آمریکا در زمینه شرایط محیطی گرمایی برای سکونت انسان:

a. گرمایش (در فصل زمستان):ــتاندارد 90A-1980 انجمن سرمایش، گرمایش و تهویه 1) اسمطبوع آمریکا: 72 درجه فارنهایت دمای خشک توصیه شده،

حداکثر %30 رطوبت نسبی 2) رایج ترین شرایط طراحی استفاده شده: 72 درجه فارنهایت

دمای خشکb. سرمایش (در فصل تابستان):

ــتاندارد 90A-1980 انجمن سرمایش، گرمایش و تهویه 1) اس

مطبوع آمریکا: 78 درجه فارنهایت دمای توصیه شده.

2) رایج ترین شرایط طراحی استفاده شده: 75 درجه فارنهایت

دمای خشک و %50 رطوبت نسبی3. شرایط طراحی خارجی: هندبوک و کتاب مقدماتی راهنمای محصوالت 1977 انجمن سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع آمریکا

یا استفاده از اطالعات آب و هوایی محلی:

صفحه 21 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

a. گرمایش (در فصل زمستان): حداقل %97.5 مقادیرb. سرمایش (در فصل تابستان): حداکثر %2.5 مقادیر

4. تهویه:ــتاندارد 1973-62 انجمن سرمایش، a. برآورده نمودن اسگرمایش و تهویه مطبوع آمریکا/موسسه استانداردهای ملی

آمریکا، در زمینه تهویه مکانیکی و طبیعیb. هوای مورد نیاز برای جبران هوای خروجی، برای کنترل

منابع آالینده یا کدها

D. کنترل ها1. سیستم کنترل: حداقل 1 ابزار کنترل دما:

a. گرمایش خالص: 55 تا 75 درجه فارنهایتb. سرمایش خالص: 70 تا 85 درجه فارنهایت

c. سرمایش و گرمایش: 55 تا 85 درجه فارنهایت2. کنترل رطوبت:

ــی در فصل ــنج برای رطوبت زن ــتگاه رطوبت س a. دســطح رطوبت در ــت، حداکثر س ــتان مورد نیاز اس زمس

فصل زمستان برای تامین آسایش %30 می باشد.ــری در فصل ــرای رطوبت گی ــنج ب ــر از رطوبت س b. اگتابستان استفاده شود، حداقل سطح رطوبت مورد نیاز

در فصل زمستان برای تامین آسایش %60 می باشد.3. کنترل منطقه ای:

ــکونی: کنترل های ترموستاتی مجزا برای a. اماکن مسهر سیستم یا واحد آپارتمانی

b. تمامی سایر چیدمان ها:1) هر سیستم2) هر طبقه

3) هر منطقه مجزا: یک منطقه، مکان یا گروهی از مکان ها است که الزامات سرمایشی یا گرمایشی مشابهی دارد.

4. کنترل های اوقات بیکاری:ــایلی که به راحتی قابل دسترسی ــتم را به وس a. هر سیســتی یا خودکار، قطع ــند مجهز نمایید تا به صورت دس باشــتفاده در دوره هایی که ساختمان یا کاهش انرژی مورد اس

خالی از سکنه است را انجام دهند.

E. سیستم های گرمایش و سرمایش همزمان1. استفاده از سیستم های گرمایش و سرمایش همزمان به ــتم های با کارایی بیشتر ــرایطی محدود خواهد شد که سیس شانرژی قادر به برآورده نمودن الزامات طراحی ساختمان نباشند.2. سیستم های گرمایش مجدد، دو کاناله، چند منطقه ای و سرمایش مجدد کنترل های راه اندازی مجدد دمای خودکار را

برای جریان هوای سرد و گرم به کار خواهند بست.

F. کنترل های صرفه جویی در مصرف انرژی مورد نیاز هستند.1. ذخیره کننده های هوای جانبی: دمای خشک یا آنتالپی

2. موارد استثنا:ــر از 5000CFM یا ظرفیت ــی با ظرفیتی کمت a. بادزن های

.134,000Btuh سرمایشی کلی کوچک تر ازb. میزان گرمایش روزانه در طول سال کمتر از 1,200 باشد.

c. هنگامی که سیستم موردنظر کمتر از 30 ساعت در هفته کار می کند.

ــاختمان های تک خانواری یا چند ــتم هایی که به س d. سیسخانواری سرویس می دهند.

G. تهویه مکانیکیــتم های ذخیره و تخلیه باید به وسایلی مجهز شوند 1. سیسکه به راحتی قابل دسترسی بوده و توانایی آن را داشته باشند تا در مواقعی که ساختمان خالی از سکنه است هوای تهویه را قطع

نموده یا کاهش دهند.

H. انتقال انرژیــتم های هوایی، سیستم های آبی و هوایی و 1. تمامی سیســتم های آبی باید ضریب انتقال 5.5 یا باالتر داشته باشند. سیســتند که ــوس محیط هس ــب انتقال در واقع گرمای محس ضرایــیم بر مجموع بادزن های ــب Btu/Hr بیان می شوند تقس برحس

(کمکی)، بادزن های هوای برگشت، فن های خروجی و پمپ های

Btu/Hr انرژی ورودی بر حسب

ــق کاری لوله ها: عایق کاری لوله ها در موارد زیر ضروری I. عای

است:

1. سیستم های گرمایشی (شامل آب داغ، بخار، آب کندانس

بخار) با دمای 120 درجه فارنهایت یا باالتر

ــامل آب خنک، آب نمک، ــتم های سرمایشی (ش 2. سیس

مبرد) با دمای 55 درجه فارنهایت یا پایین تر.

3. سیستم های سرویس آب گرم بهداشتی با دمای 100 درجه

فارنهایت یا باالتر

ــیال در آن ها ــتم هایی که دمای س ــق کاری در سیس 4. عای

ــد ضروری بین 55 درجه فارنهایت و 120 درجه فارنهایت می باش

نیست.

ــیال، نوع عایق و ــت عایق مورد نیاز، به دمای س 5. ضخام

اندازه لوله بستگی دارد.

6. ضخامت عایق در جدول بعد ارائه شده است:

صفحه 22 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

چيلر جذ بى گازسوز

تذکراتــای با مقاومت ــت عایق هایی که مبتنی بر عایق ه 1. ضخامــاعت درجه فارنهایت در ــی بین 4.0 تا 4.6 فوت مربع در س گرمای

Btu اینچ می باشند.

ــتم تا واحدهای خروجی مجزا از 2. فضای عملکرد یک سیس12 فوت تجاوز نکند.

3. برای لوله کشی هایی که در معرض دمای محیط قرار دارند، ضخامت عایق کاری را به اندازه 0.5 اینچ افزایش دهید.

J. عایق کاری سیستم انتقال هوا عایق کاری تمامی کانال ها، مکان های اشغال شده توسط مواد

و محفظه ها امری ضروری است.ــق کاری در مواردی که اختالف دمای بین هوا و دمای 1. عای

محیط بیش از 25 درجه فارنهایت باشد، ضروری است.2. موارد استثنا:

ــا 14 درجه فارنهایت یا ــی که اختالف دم a. در مکان هایکمتر باشد.

b. داخل تجهیزات سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوعc. کانال های هوای تخلیه

3. ضخامت عایق در جدول زیر ارائه شده است:

K. ساخت کانال1. استانداردهای نصب سیستم های تهویه مطبوع و گرمایشی انجمن ملی پیمانکاران تهویه مطبوع و ورقکار و کانال ساز فلزی،

ویرایش سوم، فوریه 1977ــار ضعیف انجمن ملی ــتانداردهای ساخت کانال فش 2. اسپیمانکاران تهویه مطبوع و ورقکار و کانال ساز فلزی، ویرایش پنجم،

فوریه 1976ــوی انجمن ملی ــار ق ــاخت کانال فش ــتانداردهای س 3. اسپیمانکاران تهویه مطبوع و ورقکار و کانال ساز فلزی، ویرایش سوم،

فوریه 1975ــاخت کانال با پشم شیشه انجمن ملی ــتانداردهای س 4. اســاز فلزی، ویرایش ــوع و ورقکار و کانال س ــکاران تهویه مطب پیمان

چهارم، فوریه 1975ــار قوی باید از نظر نشتی ــار متوسط و فش 5. کانال های فشــتاندارد انجمن ملی پیمانکاران تهویه مطبوع و ورقکار و طبق اس

کانال ساز فلزی مورد بازرسی قرار گیرند.

L. تعادل1. طراحی سیستم باید وسایلی را برای تعادل سیستم های آبی

و هوایی فراهم نماید.

M. تجهیزات سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع1. حداقل کارایی های تجهیزات

ــط استانداردهای شناخته 2. مشخصات تجهیزات باید توسشده ملی مورد تایید قرار گرفته باشد.

استاندارد 90A-a-1987 انجمن سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع آمریکا در زمینه صرفه جویی در مصرف

انرژی در طراحی ساختمان جدیدA. طراحی سیستم های سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع

ASHRAE :1. روش های محاسبه بار سرمایشی و گرمایشیــرمایش، گرمایش و ــن س Fundamentals HNBK 1981 انجمتهویه مطبوع آمریکا یا استفاده از روش های محاسباتی معادل با آنــتاندارد 1981-55 انجمن ــی: اس ــی داخل ــرایط طراح 2. شسرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع آمریکا/موسسه استانداردهای

ملی آمریکا درباره شرایط گرمایی محیط برای سکونت انسانa. بیش از %80 ساکنان را راضی نگه دارد.

b. گرمایش (در فصل زمستان):1) استاندارد 90A-a-1987 انجمن سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع آمریکا: 72 درجه فارنهایت دمای خشک توصیه شده،

صفحه 23 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

30% RH حداکثرــش و تهویه ــرمایش، گرمای ــتاندارد 55 انجمن س 2) اســک در محدوده دمایی 68-74 مطبوع آمریکا: دمای خشــک در محدوده ــه فارنهایت و RH %60، دمای خش درجــبنم 36 درجه ــی 76-69 درجه فارنهایت و نقطه ش دمای

فارنهایتــده: 72 درجه ــتفاده ش ــرایط طراحی اس 3) رایج ترین ش

فارنهایت دمای حباب خشکc. سرمایش (در فصل تابستان):

ــتاندارد 90A-a-1987 انجمن سرمایش، گرمایش 1) اس

ــکا: 72 درجه فارنهایت دمای حباب و تهویه مطبوع آمری

خشک توصیه شده.ــش و تهویه ــرمایش، گرمای ــتاندارد 55 انجمن س 2) اســک در محدوده دمایی ــوع آمریکا: دمای حباب خش مطبــک در ــت و RH %60، دمای خش ــه فارنهای 79-73 درجــبنم 36 محدوده دمایی 81-74 درجه فارنهایت و نقطه ش

درجه فارنهایتــده: 75 درجه ــتفاده ش ــرایط طراحی اس 3) رایج ترین ش

50% RH فارنهایت دمای خشک وــوک مقدماتی 1981 ــی: هندب ــرایط طراحی خارج 3. شــرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع آمریکا یا استفاده انجمن س

از اطالعات آب و هوایی محلی:ــتان): حداقل 97.5% ــل زمس ــش (در فص a. گرمای

مقادیرــتان): حداکثر 2.5% ــل تابس ــرمایش (در فص b. س

مقادیر

B. ساخت کانالــتم های گرمایشی و تهویه ــتانداردهای نصب سیس 1. اســوع و ورقکار و ــکاران تهویه مطب ــوع انجمن ملی پیمان مطب

کانال ساز فلزی، ویرایش سوم، فوریه 19772. استانداردهای ساخت کانال فشار ضعیف انجمن ملی ــاز فلزی، ویرایش پیمانکاران تهویه مطبوع و ورقکار و کانال س

پنجم، فوریه 1976ــار قوی انجمن ملی ــتانداردهای ساخت کانال فش 3. اســاز فلزی، ویرایش پیمانکاران تهویه مطبوع و ورقکار و کانال س

سوم، فوریه 1975ــم شیشه فشرده ــاخت کانال با پش ــتانداردهای س 4. اســاز ــی پیمانکاران تهویه مطبوع و ورقکار و کانال س انجمن مل

فلزی، ویرایش پنجم، فوریه 1979

استاندارد 1989-90.1 انجمن سرمایش، گرمایش و تهویـه مطبوع آمریـکا در زمینـه طراحی موثر انـرژی در سـاختمان های جدیـد بـه اسـتثنای

ساختمان های مسکونی کم ارتفاع:A. هدف

ــر انرژی ــرای طراحی موث ــرایط ب ــل ش ــن حداق 1. تعییــاخت، بهره برداری و ــه طوری که س ــاختمان های جدید ب ســدون محدود ــود که ب ــیوه ای اجرا ش نگهداری از آن ها به شــاختمان، ــاکنان س ــایش یا بهره وری س نمودن عملکرد، آس

مصرف انرژی را به حداقل برساند.ــی موثر انرژی و روش هایی ــن معیاری برای طراح 2. تامی

برای تعیین سازگاری این معیارها3. فراهم آوردن راهنمای دقیق برای طراحی موثر انرژی

4. طبق ارزیابی های صورت گرفته، %40 از انرژی مصرفی برای گرمایش، سرمایش و روشنایی ساختمان ها و تامین آب داغ می تواند با استفاده موثر از فناوری موجود، بدون کاهش

عملکرد ساختمان و آسایش انسان صرفه جویی گردد.

B. گستره1. نازک کاری ساختمان

2. توزیع انرژی3. سیستم ها و تجهیزات:

ــی - b. گرمایش - c. تهویه - d. تهویه a. تجهیزات جانبمطبوع - e. سرویس گرمایش آب - f. روشنایی

4. مدیریت انرژی

C. کاربرداز ــی بخش های ــا ی ــد جدی ــاختمان های س ــی تمام .1ساختمان هایی که تسهیالت یا سرپناهی برای سکونت انسان ــایش در اختیار قرار می دهند و عمدتا از انرژی برای تامین آس

انسان بهره برداری می کنند.2. موارد استثنا: قسمت هایی از ساختمان که برای فرآیند

ساخت، امور تجاری یا صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.

D. طراحی B انجمن ملی سـازندگان برقی؛ تک سرعته؛ با سـرعت 1200، 1800 و 3600 دور در دقیقه؛ موتورهای ODP یـا موتورهای خنک کاری شـده توسـط بادزن های کامال محصور (TEFC) با قدرت 1 اسـب بخار یا باالتر که بیش از 500 ساعت در سال کار می کنند باید حداقل بازده

اسمی فهرست شده در بخش زیر را برآورده نمایند:

صفحه 24 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

چيلر جذ بى گازسوز

تذکر: جدول فوق مبتنی بر استاندارد 90.1 انجمن سرمایش، 90.1c ــرش الحاقیه ــش و تهویه مطبوع آمریکا پیش از پذی گرمایــرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع ــط هیات مدیره انجمن س توس

آمریکا می باشد.

E. طراحی A و B انجمن ملی سازندگان برقی؛ موتورهای ODP یا (TEFC) موتورهای خنک کاری شده توسط بادزن های کامال بستهبا قدرت 1 اسـب بخار یا باالتر که بیش از 1000 ساعت در سال کار می کنند باید حداقل بازده اسمی زیر را برآورده نمایند؛ حداقل بازده اسـمی قابل قبول موتور با بار کامل برای موتورهای القایی قفس سـنجابی چند فازی تک سرعته با سرعت های سنکرون

3600، 1800، 1200 و 900 دور در دقیقه عبارتند از:

بازده های بار کامل – موتورهای باز

بازده های بار کامل – موتورهای بسته

90.1c تذکر: جدول فوق مبتنی بر استاندارد 90.1 و ضمیمهانجمن سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع آمریکا می باشد.

F. طراحی سیستم های گرمایش، سرمایش و تهویه مطبوع ASHRAE :1. روش های محاسبه بار سرمایشی و گرمایشی

ــرمایش، گرمایش و ــن س Fundamentals HNBK 1985 انجم

تهویه مطبوع آمریکا یا استفاده روش های محاسباتی مشابه:

ــاختمان مبتنی بر معیار پوشش ــی س a. بارهای پوشش

ــرمایش، ــتاندارد 90.1 انجمن س ــاختمانی طبق اس س

گرمایش و تهویه مطبوع آمریکا می باشد.

ــنایی واقعی ــطح روش ــنایی مبتنی بر س b. بارهای روش

ــتاندارد ــنایی اس ــازگار با الزامات روش یا بودجه توانی س

ــرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع آمریکا 90.1 انجمن س

می باشند.

c. سایر بارها، شامل افراد و تجهیزات:

1) اطالعات حقیقی بر مبنای کاربرد موردنظر

2) اطالعات سازنده

ASHRAE 3) نشریات فنی از قبیل

4) سایر منابع

5) تجربه طراح

صفحه 25 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

d. ضرایب اطمینان: حداکثر 10%e. بارهای شتاب:

ــتم ــش: %30 حداکثر ظرفیت مجاز سیس 1) گرمایبرای دوره های گرمایش صبحگاهی

ــرمایش: %10 حداکثر ظرفیت مجاز سیستم 2) سبرای دوره های سرمایش صبحگاهی

ــد ضوابط فرایندی ویژه ، ضوابط f. مکان هایی که نیازمنــند ــده می باش ــر دوی ضوابط یادش ــا ه ــی، ی رطوبت زنــرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع ــتم های س باید سیس

جداگانه ای را تحت پوشش قرار دهند.ــتاندارد 1981-55 انجمن ــی: اس ــی داخل ــرایط طراح 2. شسرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع آمریکا/موسسه استانداردهای ملی آمریکا در زمینه شرایط محیطی گرمایی برای سکونت انسان یا فصل ASHRAE Fundamentals HNBK 1985 (8) انجمن

سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع آمریکا:a. بیش از %80 ساکنان را راضی نگه دارد.

b. گرمایش (در فصل زمستان):ــتاندارد 55 انجمن سرمایش، گرمایش و تهویه 1) اسمطبوع آمریکا: دمای حباب خشک در محدوده -6874 درجه فارنهایت و RH %60؛ دمای حباب خشک

در محدوده 76-69 درجه فارنهایت و نقطه شبنم 36 درجه فارنهایت

2) رایج ترین شرایط طراحی استفاده شده: 72 درجه فارنهایت دمای حباب خشکc. سرمایش (در فصل تابستان):

ــتاندارد 55 انجمن سرمایش، گرمایش و تهویه 1) اسمطبوع آمریکا: دمای حباب خشک در محدوده -7379 درجه فارنهایت و RH %60؛ دمای حباب خشک

در محدوده 81-74 درجه فارنهایت و نقطه شبنم 36 درجه فارنهایت

2) رایج ترین شرایط طراحی استفاده شده: 75 درجه 50% RH فارنهایت دمای حباب خشک و

ــرایط طراحی خارجی: هندبوک مقدماتی 1985 انجمن 3. شــرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع آمریکا یا استفاده از اطالعات س

مرکز هواشناسی ملی یا منبع اطالعاتی مورد تایید مشابه با آن:a. گرمایش (در فصل زمستان): حداقل %99 مقادیر

b. سرمایش (در فصل تابستان): حداکثر %2.5 مقادیر4. تهویه:

ــورد نیاز جهت حفظ کیفیت مطلوب a. حداقل حجم مهوای داخلی

b. برآورده نمودن استاندارد 1989-62 انجمن سرمایش، ــه تهویه برای ــوع آمریکا در زمین ــش و تهویه مطب گرمای

کیفیت هوای داخلی قابل قبولc. هوای مورد نیاز برای جبران هوای تخلیه جهت کنترل

منابع آالینده

G. کنترل ها1. سیستم کنترل: حداقل یک وسیله کنترل دما

2. کنترل منطقه: کنترل های ترموستاتی مجزا در هر منطقه3. کنترل های اوقات بیکاری:

ــروی یا ــازگار با دماهای پس ــودکار س ــای خ a. کنترل هخاموشی تجهیزات

ــم هوای خارجی کاهش یافته یا خودکار در حین b. حجدوره هایی که ساختمان خالی از سکنه است.

4. کنترل رطوبت:a. دستگاه رطوبت سنج برای رطوبت زنی در فصل زمستان مورد نیاز است، حداکثر سطح رطوبت در فصل زمستان

برای تامین آسایش %30 می باشد.b. اگر جهت رطوبت زدایی در فصل تابستان از رطوبت سنج ــود، حداقل سطح رطوبت مورد نیاز در فصل استفاده ش

زمستان برای تامین آسایش %60 می باشد.5. کنترل های صرفه جویی کننده در مصرف انرژی در موارد زیر

مورد نیاز هستند:ــرژی جانبی هوایی: ــای مصرف ان a. صرفه جویی کننده ه

دمای حباب خشک یا آنتالپیb. صرفه جویی کننده های مصرف انرژی جانبی آبی: تبخیر

مستقیم، تبخیر غیرمستقیم یا هر دوی آن هاc. موارد استثنا:

1) فن هایی با ظرفیت کمتر از 3000CFM یا ظرفیت .90,000Btuh سرمایشی کلی کوچکتر از

ــکونی، اتاق های ــتم هایی که به اماکن مس 2) سیسهتل ها و متل ها سرویس می دهند.

6. کنترل ها باید از موارد زیر جلوگیری به عمل آورند:a. گرم شدن مجددb. سرد شدن مجدد

c. ترکیب همزمان هوای سرد و گرمd. سایر سیستم های همزمان سرمایش و گرمایش

e. موارد استثنا:

صفحه 26 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

چيلر جذ بى گازسوز

ــتم های هوای حجم متغیری که جریان هوا 1) سیســرمایش مجدد یا وقوع را پیش از گرمایش مجدد، س

اختالط به حداقل می رسانند.ــبت فشار یا الزامات آالیندگی 2) محیط هایی که نسزیرزمینی در آن ها غیرعملی باشد (مانند بیمارستان ها

و آزمایشگاه ها)ــتفاده 3) بازیابی گرما جهت گرمایش مجدد مورد اس

قرار می گیرد.ــوای آن ها ــر ذخیره ه ــه حداکث ــی ک 4) محیط های

300CFM یا کمتر می باشد.

7. کنترل هایی تنظیم مجدد دما:ــتم هایی که هوای گرم یا ــتم های هوایی: سیس a. سیســرد را برای محیط های چندگانه ذخیره می کنند، باید ســاختمانی مربوطه ــط بارهای س ــی را که توس کنترل هایــودکار دماهای هوای ــا دمای هوای خارجی، به طور خ ی

ذخیره را به طور مجدد تنظیم می کنند، در برگیرند.1) موارد استثنا:

a) سیستم های جریان هوای متغیرb) مکان هایی که تنظیم مجدد دمای هوا می تواند

جهت افزایش مصرف انرژی ارائه گردد.ــتم های هیدرونیک: سیستم های ذخیره کننده b. سیســط بارهای ــرم، باید کنترل هایی را که توس ــرد یا گ آب ســی، دمای آب ــاختمانی مربوطه یا دمای هوای خارج ســور خودکار مجددا تنظیم می کنند، در بر ذخیره را به ط

بگیرند.1) موارد استثنا:

a) سیستم های پمپاژ جریان متغیرb) مکان هایی که تنظیم مجدد دمای آب می تواند

جهت افزایش مصرف انرژی ارائه گردد.ــی کمتر از ــا ظرفیت طراح ــتم هایی ب c) سیس

.600,000Btuh

H. عایق کاری لوله کشی

عایق کاری لوله کشی در موارد زیر ضروری است: ــامل آب داغ، بخار، چگالنده ــتم های گرمایشی (ش 1. سیس

بخار) با دمای 105 درجه فارنهایت یا باالتر2. سیستم های سرمایشی (شامل آب خنک، آب شور، مبرد)

با دمای 55 درجه فارنهایت یا پایین تر

ــرویس آب گرم خانگی با دمای 105 درجه 3. سیستم های سفارنهایت یا باالتر

ــتم هایی که دمای سیال در آن ها بین 4. عایق کاری در سیس55 درجه فارنهایت و 105 درجه فارنهایت می باشد ضروری نیست.

5. ضخامت مورد نیاز عایق به دمای سیال، نوع عایق و اندازه لوله بستگی دارد.

6. ضخامت عایق در جدول زیر ارائه شده است:

تذکرات1. محدوده هدایت گرمایی (بر حسب Btu اینچ در ساعت فوت

مربع درجه فارنهایت)MRT .2 = نرخ دمای متوسط

ــتم تا واحدهای خروجی مجزا از 3. فضای عملکرد یک سیس12 فوت تجاوز نکند.

ــی اعمال شده به دماهای محیط، ضخامت 4. برای لوله کشعایق کاری را به اندازه 0.5 اینچ افزایش دهید.

I. عایق کاری سیستم انتقال هوا عایق کاری سیستم انتقال هوا در موارد زیر ضروری است:

ــت عایق کاری ــاختمانی خارجی: ضخام ــتم های س 1. سیســدام ضخامت عایق کاری ــر CDD65 یا HDD65 (هر ک مبتنی ب

بیشتری را پیشنهاد کند) می باشد.2. سیستم های ساختمانی داخلی: عایق کاری در مواردی که اختالف دمای بین هوا و دمای محیط بیش از 15 درجه فارنهایت ــد، ضروری است. ضخامت عایق مبتنی بر اختالف دما و نوع باش

عایق می باشد. 3. ضخامت عایق در جدول زیر ارائه شده است:

صفحه 27 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

تذکراتــالف دما) اختالف دمای طراحی محیط و دمای T .1∆ (اخت

هوای طراحی در کانال می باشد.ــاز عایق: کانال هایی که از داخل 2. حداقل ضخامت مورد نیــده اند معموال از ضخامت 1 اینچ استفاده می کنند. عایق کاری شکانال هایی که از خارج عایق کاری شده اند معموال از ضخامت 11/2

اینچ تا 2 اینچ استفاده می کنند.ــتاندارد 1989-90.1 انجمن ــر اس ــی ب ــن جدول مبتن 3. ای

سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع آمریکا می باشد.

J. ساخت کانالــاخت کانال گرمایش، سرمایش و تهویه 1. استانداردهای سمطبوع انجمن ملی پیمانکاران تهویه مطبوع و ورق های فلزی، در

زمینه فلز و انعطاف پذیری 1985ــرگالس انجمن ملی ــا فایب ــال ب ــاخت کان ــتاندارد س 2. اس

پیمانکاران تهویه مطبوع و ورق های فلزی، 1979ــتی کانال گرمایش، سرمایش و 3. دستورالعمل آزمایش نشــه مطبوع و ورق های ــه مطبوع انجمن ملی پیمانکاران تهوی تهوی

فلزی، در زمینه فلز و انعطاف پذیری 1985ــبکه ــش از .3in.wc کار کند، ش ــال بی ــتم کان 4. اگر سیســتی مورد آزمایش قرار گیرد و با دستورالعمل کانال باید از نظر نشــتی کانال گرمایش، سرمایش و تهویه مطبوع انجمن آزمایش نشــای فلزی، در زمینه فلز و ــی پیمانکاران تهویه مطبوع و ورق ه مل

انعطاف پذیری 1985 مطابقت داشته باشد.

K. اطالعات عملکرد و نگهداری1. دستورالعمل عملکرد و نگهداری باید به کارفرمای ساختمان

داده شود.2. دستورالعمل مذکور باید شامل موارد زیر باشد:

a. نگهداری متداول مورد نیازــرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع b. اطالعات کنترل ســکل ها، تعاریف کنترل ها و اطالعات شامل نمودارها، ش

نگهداری و تنظیم

L. آزمایش، تنظیم و تعادل باید طبق اسـتانداردهای انجمن وابسته توازن هوایی یا انجمن ملی توازن محیطی یا روش های معـادل ماننـد (انجمن سـرمایش، گرمایـش و تهویه مطبوع آمریـکا و انجمن ملی پیمانکاران تهویه مطبـوع و ورق کاری و

کانال سازی) به اجرا درآید:ــاندن ــتم هوایی: در ابتدا برای به حداقل رس 1. تعادل سیس

اتالف های اختناقی و به دنبال آن سرعت بادزن به اجرا در آمد.ــرایط زیر برای ــت تحت ش a. اختناق دمپری ممکن اس

سیستم های هوایی مورد استفاده قرار گیرد:1) موتورهای بادزن با توان 1 اسب بخار یا پایین تر از آن

ــب بخار باالتر ــر اختناق منجر به توانی بیش از 1/3 اس 2) اگــود، با فرض آن که سرعت بادزن تنظیم از مقدار مورد نیاز نش

شده باشد.ــت به حداقل ــک: در ابتدا جه ــتم هیدرونی 2. تعادل سیسرساندن اتالف های اختناقی به اجرا درآمده و سپس پروانه پمپ یا

سرعت پمپ باید تنظیم گردد.ــرایط زیر برای ــت تحت ش ــدار اختناق ممکن اس a. مق

سیستم های هیدرونیک مورد استفاده قرار گیرد:1) پمپ هایی با موتورهای 10 اسب بخار یا پایین تر از آن

ــب بخار و باالتر از 2) اگر اختناق منجر به توانی بیش از 3 اســرعت بادزن تنظیم ــود، با فرض آن که س مقدار مورد نیاز نش

شده باشد.3. سیستم های کنترل سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع باید ــتی تنظیم شده اند و به جهت تضمین آن که اجزای کنترل به درس

طور صحیح در حال کار هستند، مورد آزمایش قرار گیرند.

M. تعیین اندازه سیستمــتم ها و تجهیزات باید به منظور ممانعت از تجاوز از فضا سیســتاندارد 90.1 انجمن ــتم محاسبه شده طبق اس و بارهای سیس

سرمایش، گرمایش تهویه مطبوع آمریکا تعیین اندازه شوند:1. موارد استثنا:

a. محدودیت های تعیین اندازه تجهیزات استانداردb. اگر تعیین اندازه بیش از حد مصرف انرژی را افزایش ندهد.

صفحه 28 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

چيلر جذ بى گازسوز

c. تجهیزات کمکی با کنترل تغییر خودکار تنها در مواردی که تجهیزات اصلی در حال کار نباشند.

ــان (از قبیل چیلرها، d. واحدهای چندگانه از تجهیزات یکسدیگ های بخار و ...) تنها در صورتی که کنترل های بهینه سازی

ــت برای کار به طور ــد، ممکن اس ــده باش در آن ها تعبیه شهمزمان به کار گرفته شوند.

N. معیار طراحی سیستم بادزن: هوای ذخیره، هوای بازگشتی و هواکش های تخلیه

1. سیستم های حجم ثابت: 0.8W/CFM از هوای ذخیرهــتم های جریان هوای متغیر: 1.25W/CFM از هوای 2. سیس

ذخیرهــا موتورهای بادزن 75 ــتم های جریان هوای متغیر ب 3. سیساسب بخاری و باالتر از آن، نیازمند کنترل ها یا وسایلی هستند که ــب وات را در جریان %50 را بیش از %50 توان مورد نیاز بر حس

مورد استفاده قرار ندهند.4. استاندارد 90.1 انجمن سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع ــتم های انتقال هوا برای بهره برداری از موارد آمریکا نیازمند سیس

زیر می باشد:a. سیستم های جریان هوای متغیر

b. سیستم های تنظیم مجدد دمای هوای ذخیره

O. معیار طراحی سیستم پمپاژــی: 4.0 ــتم لوله کش 1. حداکثر نرخ اصطکاکی طراحی سیس

فوت در 100 فوت لولهــتم هایی با شیرهای کنترلی که جهت 2. جریان متغیر: سیسبرآورده نمودن بار جریان را باز، بسته یا تنظیم می کنند، باید برای جریان متغیر طراحی شوند. این سیستم ها با استفاده از پمپ های چند سرعته، پمپاژ مرحله ای، یا پمپ هایی که منحنی های عملکرد پمپ را طی می کنند، باید قادر به کاهش جریان تا %50 یا پایین تر

از آن باشند.3. موارد استثنا:

a. سیستم هایی که حداقل جریان آن ها بیش از %50 جریان طراحی مورد نیاز باشد (سیستم های چیلر).

ــای آب ذخیره را در بر ــتم هایی که تنظیم مجدد دم b. سیسمی گیرند.

4. استاندارد 90.1 انجمن سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع ــتم های پمپاژ جهت بهره برداری از موارد زیر آمریکا نیازمند سیس

می باشد:a. سیستم های پمپاژ جریان متغیر

b. سیستم های تنظیم مجدد دمای آب ذخیره

P. تجهیزات سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع1. حداقل بازده های تجهیزات:a. بازده های بار کامل (تمام بار)b. بازده های بار جزیی (پاره بار)c. شامل تجهیزات گرمایش آب

ــده: اجزای مجزا برای برآورده ــامل تجهیزات مونتاژ ش d. شــوع انرژی مصرفی ــات (کویل ها، فن ها)، مجم ــودن الزام نم

تمامی اجزاــط استانداردهای شناخته 2. مشخصات تجهیزات باید توس

شده ملی مورد تایید قرار گیرد.

ــرد و نگهداری باید ــرد و نگهداری: اطالعات عملک 3. عملک

ــامل نسخه های چاپی مکانیکی، دستورالعمل های با ملزوماتی ش

ــگیرانه نگهداری و جداول زمان بندی، تجهیزات، روش های پیش

اسامی و آدرس های آژانس های سرویس واجد شرایط را در اختیار

قرار دهد.

Q. مدیریت انرژیــتم ــاختمانی مجزا باید یک سیس ــرویس انرژی س 1. هر س

اندازه گیری برای گردآوری یک سند یا نشانگر میزان مصرف مقادیر

کلی انرژی آزاد شده را دارا باشد.

ــتفاده برای سرمایش، گرمایش 2. تمامی تجهیزات مورد اس

ــش از 20KVA یا ــرژی ورودی آن ها بی ــه ان ــوع ک ــه مطب و تهوی

ــد باید به گونه ای تنظیم شوند که ورودی ها 60,000Btuh می باش

ــار قادر باشند برای تعیین و خروجی ها از قبیل جریان، دما و فش

ــا و بازده های عملکرد ــرژی تجهیزات، قابلیت ه میزان مصرف ان

آن ها، به طور مجزا اندازه گیری شوند. نصب تجهیزات اندازه گیری

ضروری نیست ولی دسترسی صحیح برای امکان اندازه گیری های

آتی امری ضروری است.

3. سیستم های مرکزی کنترل و نظارت:

ــاختمانی که از ــتم های مدیریت انرژی باید در هر س a. سیس

ــص طبقه تجاوز ــطح مقطع ناخال ــوت مربع در س 40,000 ف

می کند، مورد مالحظه قرار گیرند.b. حداقل قابلیت های سیستم مدیریت انرژی:

1) میزان مصرف روزانه برای توان و تقاضای برق

2) میزان مصرف روزانه برای انرژی خارجی و مصرف سوخت

فسیلی

3) ثبت، خالصه برداری و حفظ مجموعه های هفتگی

صفحه 29 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

ــرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع و 4) برنامه زمانی تجهیزات ستجهیزات سرویس گرمایش آب

ــرای تجهیزات ــتم کنترل حلقه محلی ب ــم مجدد سیس 5) تنظیسرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع

ــازی انرژی و گرمایش و ــی سیستم های آزادس 6) نظارت و بررسسرمایش

7) سیستم های روشنایی زمان بندی شده8) تامین کنترل های برتری که به سهولت قابل دسترسی باشند.

9) تامین کنترل شروع/توقف بهینه برای سیستم های سرمایش، گرمایش و تهویه مطبوع

5-10 ضرایب تبدیل سوخت

A. کنوکتور قرنیزی الکتریکی به کنوکتور قرنیزی هیدرونیک1. کیلووات ساعت × 1.19 = مقدار کیلووات ساعت مورد نیاز برای

دیگ بخار برقیــدار گالن مورد نیاز برای دیگ ــاعت × 0.033 = مق 2. کیلووات س

بخار نفت سوز3. کیلووات ساعت × 0.046 = مقدار ترم مورد نیاز برای دیگ بخار

گازسوز

B. کوره الکتریکی به کنوکتور قرنیزی هیدرونیک1. کیلووات ساعت × 1.0 = مقدار کیلووات ساعت مورد نیاز برای

دیگ بخار برقیــدار گالن مورد نیاز برای دیگ ــاعت × 0.028 = مق 2. کیلووات س

بخار نفت سوز3. کیلووات ساعت × 0.038 = مقدار ترم مورد نیاز برای دیگ بخار

گازسوز

C. کابل سقفی به کنوکتور قرنیزی هیدرونیک1. کیلووات ساعت × 1.06 = مقدار کیلووات ساعت مورد نیاز برای

دیگ بخار برقی2. کیلووات ساعت × 0.03 = مقدار گالن مورد نیاز برای دیگ بخار

نفت سوز3. کیلووات ساعت × 0.041 = مقدار ترم مورد نیاز برای دیگ بخار

گازسوز

D. پمپ گرمایی به کنوکتور قرنیزی هیدرونیک1. کیلووات ساعت × 1.88 = مقدار کیلووات ساعت مورد نیاز برای

دیگ بخار برقیــدار گالن مورد نیاز برای دیگ ــاعت × 0.052 = مق 2. کیلووات س

بخار نفت سوز

3. کیلووات ساعت × 0.073 = مقدار ترم مورد نیاز برای دیگ بخار گازسوز

E. کنوکتور قرنیزی الکتریکی به کوره هوای گرم1. کیلووات ساعت × 1.19 = مقدار کیلووات ساعت مورد نیاز برای

دیگ بخار برقیــدار گالن مورد نیاز برای دیگ ــاعت × 0.039 = مق 2. کیلووات س

بخار نفت سوز3. کیلووات ساعت × 0.054 = مقدار ترم مورد نیاز برای دیگ بخار

گازسوز

F. کوره الکتریکی به کوره نفت سوزــدار گالن مورد نیاز برای دیگ ــاعت × 0.032 = مق 1. کیلووات س

بخار نفت سوز2. کیلووات ساعت × 0.045 = مقدار ترم مورد نیاز برای دیگ بخار

گازسوز

G. کابل سقفی به کوره هوای گرم1. کیلووات ساعت × 1.06 = مقدار کیلووات ساعت مورد نیاز برای

دیگ بخار برقیــدار گالن مورد نیاز برای دیگ ــاعت × 0.034 = مق 2. کیلووات س

بخار نفت سوز3. کیلووات ساعت × 0.048 = مقدار ترم مورد نیاز برای دیگ بخار

گازسوز

H. پمپ گرمایی به کوره هوای گرم1. کیلووات ساعت × 1.88 = مقدار کیلووات ساعت مورد نیاز برای

دیگ بخار برقیــدار گالن مورد نیاز برای دیگ ــاعت × 0.061 = مق 2. کیلووات س

بخار نفت سوز3. کیلووات ساعت × 0.085 = مقدار ترم مورد نیاز برای دیگ بخار

گازسوز

I. سیستم های هوای گرم به سیستم کنوکتور قرنیزی هیدرونیکــدار گالن مورد نیاز نفت برای .W.A × 0.857 = مقدار گالن 1. مق

مورد نیاز برای سیستم های هیدرونیک2. مقدار ترم گاز برای .W.A × 0.857 = مقدار ترم برای سیستم های

هیدرونیک3. مقدار گالن مورد نیاز نفت برای .W.A × 1.2 = مقدار ترم مورد

نیاز برای سیستم های هیدرونیک4. مقدار ترم مورد نیاز برای .W.A × 0.612 = مقدار گالن مورد نیاز

برای سیستم های هیدرونیک

صفحه 30 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

چيلر جذ بى گازسوز

ضرورت و اهميت استفاده از فنون مديريت تخصصىانرژى و فن آورى هاى نوين در ساختمان ها

چکیدهــوع ــورها، موض ــیاری از کش در بسدر ــرژی ان ــرف مص در ــی صرفه جویــترده و ــورت گس ــه ص ــاختمان ها ب ســق بهبود ــا، از طری ــزی پوی ــا برنامه ری بــردی نمودن ــاز، کارب فرآیند ساخت وســاختمان س صنعت نوین ــای فن آوری هــتفاده ــب کالبدی، اس ــی مناس و طراحــا کیفیت تحت ــتاندارد و ب از مصالح اســتمر ــارت و پی گیری مس ــی، نظ بررســن گونه ــوری که در ای ــد؛ به ط می باشــتانداردهای وضع جوامع، قوانین و اســتم های اجرایی و ــک سیس ــده با کم شــی را نیز به ــت صحیح نتایج مثبت مدیری

بار آورده است. ــور کش در ــاز ساخت وس ــان متولیــش اعظم انرژی ــه به این که بخ با توجــترین ــت بیش ــکن اس ــت مس در خدمــوولیت را در جهت بهبود وضعیت و مســازی مصالح ساختمانی و به استانداردســتم آن ها دارند؛ از این روز نمودن سیســوب وظیفه ی مزبور رو انجام دادن مطلــاز، غیر ــنتی ساخت وس با روش های ســوده و فن آوری هایی که باالترین ممکن بکارآیی را در حفظ انرژی و منابع طبیعی ــش از پیش مورد ــت، بی دارند می بایس

حمایت قرار گیرند. ــوان یکی ــه عن ــم ب ــث نوزده مبح

ــررات ملی ــتگانه ی مق ــث بیس از مباح

و ــترک مش ــول اص دارای ــاختمان س

ــور الزم االجرا بوده و بر ــر کش در سراس

هرگونه عملیات ساختمانی مالک عمل

ــاده ی 34 قانون ــد. مطابق با م می باش

ــاختمان ــی و کنترل س ــام مهندس نظ

ــهرداری ها ــفند 1374)، ش (مصوب اس

ــه، کنترل و ــایر مراجع صدور پروان و س

ــاختمان، مجریان ــر اجرای س نظارت ب

و ــی دولت ــات تاسیس و ــاختمان ها س

ــی عمومی، صاحبان حرفه های مهندس

ــازی، کارفرمایان و ــاختمان و شهرس س

ــع در حوزه ی ــاط واق ــکاران در نق پیمان

ــمول مقررات ملی ساختمان مکلفند ش

ــور کامل رعایت ــررات مزبور را به ط مق

ــب به اتفاق ــفانه اکثر قری نمایند. متاس

ــور فاقد ــاختمان های موجود در کش س

ــرای جلوگیری از ــی بوده و ب ضوابط فن

ــرمایی و گرمایی ــدر رفت انرژی س به ه

در آن ها هیچ تمهیداتی اندیشیده نشده

ــاختمان ها برای ــت. ساکنان اکثر س اس

ــایش و راحتی، ــتیابی به شرایط آس دس

در ساختمان هایی که زمستان هایی سرد

ــر از محیط بیرون ــتان هایی گرم ت و تابس

ــتری مصرف دارند، مجبورند انرژی بیش

ــاختمان با اصول ــد؛ اما اگر یک س کنن

ــاخته شود مشکل ــتاندارد س فنی و اس

مزبور تا حدودی برطرف می شود. به نظر

می رسد برخورد قانونی با سازندگانی که

مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان را

رعایت نمی کنند و تعیین جریمه ی مالی

ــاخص های قیمت سوخت ــاس ش بر اس

در بازارهای بین المللی در هنگام صدور

ــاختمان ها، می تواند پایانکار این گونه س

موثر واقع شود.

ــان امر بر این عقیده اند که کارشناس

عدم اجرای کامل مبحث نوزدهم مقررات

ــاختمان با موضوع «صرفه جویی ملی س

در مصرف انرژی»، موجب شده است تا

ــاختمان ها در کشور به انرژی مصرفی س

بیش از 2.6 برابر استاندارد بین المللی و

2.7 برابر مقدار متناظر آن در کشورهای

توسعه یافته برسد. مدیریت انرژی ابزاری

توانمند برای بهینه سازی مصرف انرژی،

ــی و جلوگیری از ــر مل ــت از ذخای صیان

آلودگی محیط زیست می باشد؛ ماهیت

ــای انجام دادن ــرژی به معن مدیریت ان

بدون دستیابی به آن چه که موجود است

ــت ــوده و انجام دادن با آن چیزی اس نب

که در دسترس است. در طول سال هایی

ــطح پایینی نگه ــت انرژی در س که قیم

ــه ی عادت و ــده بود، روحی ــته ش داش

ــوولیت و ــاس مس ــن عدم احس همچنی

فرهنگ مصرف بی رویه ی انرژی در کشور

ــا اجرای قانون هدفمند رواج یافت اما ب

ــبختانه اعتقاد و ــردن یارانه ها، خوش ک

اکبر طلوعیان، عضو انجمن مهندسان مکانیک ایران و کارشناس مسوول شورای فنی استان آذربایجان شرقی*

صفحه 31 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

ــی در صرفه جویی ــتن به توانای باور داش

ــرژی و کاهش هزینه های آن با مصرف ان

ترک عادات گذشته کم کم تقویت یافته و

ــتر به تبع آن اهمیت موضوع مزبور بیش

مطرح شده است.

کلمات کلیدیــاختمان - انرژی - مقررات ملی - س

فن آوری های نوین - صرفه جویی - محیط

زیست - مصالح استاندارد

مقدمهــی در ــران نفت ــن بح ــس از اولی پ

ــال1973میالدی موضوع صرفه جویی س

ــتر مورد توجه قرار در مصرف انرژی بیش

ــع زمانی ــوری که در مقط ــت به ط گرف

ــاس ــتاد احس ــاد و هش ــای هفت دهه ه

مسوولیتی جدی در مصرف بهینه انرژی،

ــتگی به نفت کشورهای صادر عدم وابس

کننده نفت (اوپک)، افزایش راندمان آن

ــاله ی حمایت از محیط زیست در و مس

جهان ایجاد گردید.

ــال هایی که قیمت انرژی در طول س

ــت (دوران ــی قرار داش ــطح پایین در س

ــادت و ــوولیت)، ع ــاس مس عدم احس

فرهنگ مصرف بی رویه انرژی در کشورها

ــرات آن تا به ــت، طوری که اث رواج یاف

ــفانه این ــت؛ متاس امروز باقی مانده اس

ــاختمان های تحت ــورد س مطلب در م

ــز از جمله مدارس، ــتی دولت نی سرپرس

ــی، گردهمای ــالن های س ــازمان ها، س

ــوزش آم ــز مراک ــی، ورزش ــالن های س

ــتان ها، بیمارس ــانی ها، آتش نش عالی،

ــی، موزه ها، ــات، مراکز مذهب کارخانج

ــتر نمود پیدا کرده کتابخانه ها و ... بیش

است.

ــران با تلفاتی در مصرف انرژی در ای

ــد، ضایعه ای بزرگ برای حدود 30 درص

ــوب ــور محس ــعه آتی کش اقتصاد و توســش بزرگی از ــود و از آن جا که بخ می شــه بخش های ــرژی مربوط ب ــارف ان مصــتفاده از انرژی ــاری با اس ــی و تج خانگالکتریکی بوده، با در نظر گرفتن راندمان ــزان اتالف ــا باز هم می ــن نیروگاه ه پاییــود. در حال حاضر انرژی آشکارتر می شــاختمان ها و منازل مسکونی در ایران سبه طور متوسط به ازای هر مترمربع 310 کیلووات ساعت بر مترمربع انرژی مصرف می کنند و مصرف انرژی در ساختمان های فرسوده در کشورمان برای یک متر مربع

معادل 580 کیلووات ساعت است؛ این ــتاندارد جهانی در ــت که اس درحالی اســه برای مناطقی با آب و هوایی این زمینمشابه ایران حدود 120 کیلووات ساعت ــی میزان مصرف ــت؛ یعن بر مترمربع اســاختمان های ایران در حدود انرژی در س2.6 برابر استاندارد بین المللی است و در بعضی نقاط سرد ایران مانند خلخال این ــتاندارد میزان حتا به بیش از 4 برابر اس

بین المللی می رسد. رشد جمعیت، رفاه طلبی، استفاده و ــی به مواد، حرکت و ارتباطات، دسترس

صفحه 32 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

چيلر جذ بى گازسوز

سهم هر یک از بخش های مصرف کننده انرژی از سبد انرژی کشور

میانگین مصرف انرژی در بخش خانگی

پروسه ها و تکنولوژی هایی که پاسخگوی

ــه افزایش ــت رو ب ــته های جمعی خواس

ــد با خود تقاضای روزافزون انرژی و باش

ــای تامین این تقاضا را به همراه انگیزه ه

ــته و طی سی سال گذشته نیازهای داش

انرژی جهان با رشد متوسط ساالنه 3.3

درصد به مقدار قابل مالحظه ای افزایش

یافته است.

ــاختمان بیش از بخش انرژی در س

یک سوم انرژی مصرفی کشور را به خود

اختصاص می دهد که ارزش آن به قیمت

ــالیانه بالغ بر 6 میلیارد دالر جهانی، س

ــاس آمارهای منتشره، 40 است. بر اس

ــور در بخش درصد از انرژی تولیدی کش

ــاری) مصرف ــاختمان (خانگی و تج س

ــط ساالنه 1.6 ــود و به طور متوس می ش

ــور ــزان مصرف انرژی کش ــد به می درص

افزوده می شود و اگر میزان مصرف انرژی

ــور با این روند ادامه یابد، ایران تا در کش

ــم انداز بیست ساله یکی از افق سند چش

واردکنندگان انرژی در دنیا خواهد شد.

ــاختمان های اکثر قریب به اتفاق س

ــور فاقد ضوابط فنی بوده موجود در کش

ــری از به هدر رفت انرژی و برای جلوگی

سرمایی و گرمایی درآن ها هیچ تمهیداتی

ــت ــذا جه ــت؛ ل ــده اس ــیده نش اندیش

ــازی مصرف انرژی و تغییر وضع بهینه س

موجود به وضع قابل قبول، قطعا تالش

عظیم و هماهنگ همه مردم و مسووالن

ــرانه ی ــال حاضر س ــد. در ح را می طلب

ــاالنه، معادل ــور س مصرف انرژی درکش

ــن میزان ــت که ای ــکه نفت اس 3.4 بش

ــورهای حدود 3 برابر مصرف انرژی کش

صنعتی جهان است.

ــور با عنایت به در شرایط فعلی کش

ــه وجود آمده ــات جدید صنعتی ب امکان

ــرای صرفه - ــود ضوابط الزم ب ــز نب و نی

ــات ــرف انرژی در تاسیس جویی در مص

ــاب ــاختمان، ایج ــرق س ــی و ب مکانیک

ــش فنی و ــش از این از دان ــد بی می کن

تجربه های مثبت و پیشرفت های جهانی

ــود. خوشبختانه امور مربوط استفاده ش

ــط فنی برای ــه تدوین مقررات و ضواب ب

پوسته ی ساختمان تحت عنوان مبحث

نوزدهم مقررات ملی ساختمان در سال

1369 انجام و در سال 1370به تصویب

ــید؛ البته این مبحث ــات وزیران رس هی

ــده که آخرین آن چندین بار باز نگری ش

ــری ــد از باز نگ ــال1381بوده و بع در س

ــط ابالغ ــتگاه های ذیرب ــاپ و به دس چ

ــور ــاختمان های کش ــرای آن در س و اج

ــه ی تحقق مصرف ــی گردید. الزم الزام

بهینه و صرفه جویی انرژی در ساختمان

ــته های ــان رش ــه مهندس ــت ک این اس

معماری، عمران و مکانیک (که مسوول

ــاختمان ــی عایق کاری حرارتی س طراح

ــی مکانیک ــات تاسیس ــتم های سیس و

ــی، اجرای ــت با طراح هستند)می بایس

منطبق بر ضوابط مبحث مزبور، تکلیف

ــود را از نظر طراحی و اجرای مقررات خ

ــوع صرفه جویی مصرف ــا موض مرتبط ب

انرژی، به خوبی انجام دهند.

ــط فنی و ــت ضواب ــه ذکر اس الزم ب

ــه ی صرفه جویی مصرف اجرایی در زمین

ــاختمان های با ــته ی س انرژی برای پوس

ــر بنای زیادی ــر اهمیت که زی کاربری پ

ــق اقلیمی حاد و ــا در مناط ــته و ی داش

ــده اند مفصل تر ــهرهای بزرگ واقع ش ش

ــت، همچنین در ــخت گیرانه تر اس و س

ــاختمان های عادی و این زمینه برای س

کوچک نیز امکان استفاده از راهکارهای

ــبه و تفصیل ــدون محاس ــخص، ب مش

ــت؛ با این وجود ــده اس خاص فراهم ش

ــی نمودن ــت اجرای ــت جه ضروری اس

ــازمان ها و ــور، همکاری س ضوابط مزب

ــای ذیربط به مراتب بهتر از حال ارگان ه

حاضر باشد؛ در این راستا وزارت صنایع

ــعه ی و معادن در زمینه ی کمک به توس

واحدهای تولید عایق های حرارتی و سایر

سیستم های ساختمانی (مانند پروفیل و

ــب برای در و پنجره)، شیشه های مناس

ــن آوری در ــات و ف ــوم تحقیق وزارت عل

ــی مربوط به ــه ی تبیین دانش فن زمین

ــوزش آن در ــاختمان و آم ــرژی در س ان

ــازمان نظام مهندسی ــگاه ها و س دانش

ــه ی ترویج و تعمیق ــاختمان در زمین س

ــارت اجرایی، ــل همراه با نظ علم و عم

می توانند مفید واقع گردند.

تنوع شاخصه های جغرافیایی (آب و

ــناختی هوا، اقلیم و طبیعت) و زمین ش

ــران، همچنین ــاور ای ــرزمین پهن در س

گوناگونی و گستره ی اقوام با ویژگی های

ــوم، ــی (آداب و رس ــی، اجتماع فرهنگ

ــی و خصوصی، ــت جمع روش های زیس

معماری و…)، اقتصادی (نوع معیشت،

ــح ــرد مصال ــزوده، کارب ــد ارزش اف تولی

ــی و…) و به ــاخت بوم ــای س و روش ه

موازات آن تقاضای فزاینده برای مسکن

ــای ــا و چالش ه ــود محدودیت ه و وج

ــتخراج راهبردی (فنی و اقتصادی)، اس

ــه ی فرآورده های منابع ــرف بی روی و مص

ــیوه ی بهره برداری از آن را ــیلی و ش فس

توجیه نمی نماید و در مجموع آن چنان

ــادی را به نمایش ــرایط ح وضعیت و ش

ــروج از این چالش، می گذارد تا برای خ

ــیر پژوهش و ارائه ی بیش از پیش به س

نظرات علمی، مبتکرانه و مبتنی بر فکر،

تجربه و عمل نیاز باشد.

ــرف ــرانه ی مص ــن س ــران باالتری ای

ــرژی را در جهان دارد که البته مایه ی ان

ــن میزان ــرا که همی ــت زی افتخار نیس

صفحه 33 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

ــت در گردش چرخ های انرژی می توانس

ــد. ــور موثر و مفید باش ــادی کش اقتص

ــه نفت و ــای انجام یافت ــق برآورده طب

ــال ــون س ــدود 300 میلی ــه ح گازی ک

ــیده تا فراهم و اندوخته شود، طول کش

ــم آن به ــال بخش اعظ کمتر از 150س

ــل امروز ــت. آیا نس ــیده اس مصرف رس

ــت که این برای خود این حق را قائل اس

ــور، محیط چنین به بدنه ی اقتصاد کش

ــت و حیات نسل های آینده، آسیب زیس

ــش ــم بخ ــه می دانی وارد کند؟چنان چ

ــکن است و اعظم انرژی در خدمت مس

متولیان ساخت وساز در کشور بیشترین

ــوولیت را در جهت بهبود وضعیت و مس

ــازی مصالح ساختمانی و به استانداردس

روز کردن سیستم های ساختمانی دارند.

ــه باالترین ــتفاده از فن آوری هایی ک اس

کارآیی را در حفظ انرژی و منابع طبیعی

ــت مورد حمایت ــته باشند می بایس داش

ــد با روش های قرار گیرد و به نظر می رس

ــاز تقریبا این امر غیر ــنتی ساخت وس س

ممکن است. رشد جمعیت کشور و نیاز

ــکونی به بیش از یک میلیون واحد مس

ــال، عرصه ی ساخت وساز کشور را در س

ــنتی خارج کرده و از محدوده ی تفکر س

نیازهای خود را می طلبد. اگر بتوانیم در

ــاز صنعتی به رقمی در حدود ساخت وس

30 درصد در زمینه ی صرفه جویی انرژی

ــه دور از واقعیت ــم (ک ــت پیدا کنی دس

ــرفت ــت)، از این طریق به پیش هم نیس

صنعت کشور کمک کرده ایم و چنان چه

ــرژی ــد ان ــزان را در 40 درص ــن می ای

ــکونی و تجاری ــی واحدهای مس مصرف

ــت ضرب کنیم، به توانی فوق العاده دس

ــن ــم. این مطلب یکی از محاس می یابی

استفاده از ساخت وساز صنعتی است که

معموال به آن توجه نمی شود.

در سال های اخیر با عنایت به کاهش

ــتفاده از انواع ــیلی، بحث اس منابع فس

ــای حرارتی به منظور صرفه جویی عایق ه

ــور جدی مطرح ــرف انرژی به ط در مص

ــت و هزینه های باالی انرژی، ــده اس ش

ــه ی زمین در را ــیعی وس ــای فعالیت ه

ــازماندهی ــتفاده ی موثر از انرژی، س اس

ــود همزمان با ــم، خ ــه این مه کرده ک

ــی و ــگرفی در علوم مهندس تحوالت ش

صنعت ساختمان همراه بوده است.

ما در مقایسه قیمت ساختمان های

ــنتی و صنعتی تنها مصالح را در نظر س

می گیریم و این نکته که بعدها در اقتصاد

کشور چه نقشی ایفا خواهد کرد معموال

ــده نیست. در کشورهایی که شناخته ش

ــرژی، هزینه ی ــه دلیل کمبود منابع ان ب

ــه دنبال ــت، ب ــل انرژی زیاد اس تحصی

ــرژی را ــا مصرف ان ــتند ت ــی هس راه های

ــت و گاز، انرژی های ــد. نف کاهش دهن

ــور ما محسوب می شوند، ارزانی در کش

ــت به جای استفاده از آن در لذا بهتر اس

گرم کردن یا سرد کردن خانه ها در صنایع

کشور و در جهت پیشرفت جامعه، مورد

استفاده قرار دهیم. در کشور عزیزمان که

بیش از 75 میلیون نفر زندگی می کنند،

هستند ــماری انگشت ش ساختمان های

ــای حرارتی بوده یا ــه مجهز به عایق ه ک

از مصالح استاندارد ساختمانی برخوردار

هستند. کمتر از یک درصد ساخت وساز

در کشور به روش صنعتی انجام می گیرد

ــاختمانی که به روش و در میلیون ها س

سنتی ساخته شده، دیواره های خارجی

تنها، بازدارنده باد و باران هستند. حفظ

حرارت یا برودت در این بناها با سوخت

ــایر منابع انرژی ــرق و س ــراوان گاز، ب ف

تامین می گردد.

ــرف مص ــن بارزتری ــاختمان ها س

ــتند و ــرژی و مصالح هس ــدگان ان کنن

ــرژی در آن ها نقش مهمی در مقوله ی ان

ــکونت گاه ها دارد. این مقوله پایداری س

ــرژی فراوان و ــود منابع ان ــه دلیل وج ب

ــه ی باالی ــرف و هزین ــک ط ارزان از ی

ــاخت سیستم های پژوهش و تحقیق س

ــتفاده از مصالح ــاختمانی و اس نوین س

استاندارد، کما فی السابق مغفول مانده

ــه خاطر ــته ب ــت. در دهه های گذش اس

ــطح زندگی و معیارهای آن و ارتقای س

تغییر در فعالیت های اقتصادی، سرانه ی

ــکونت گاه های ــرژی، در س ــرف ان مص

ــهری و در روستاها به سرعت افزایش ش

ــیل صرفه جویی ــت؛ لذا پتانس یافته اس

ــاختمان ها در مصرف انرژی در بخش س

ــمگیر بوده و به لحاظ ارزش انرژی چش

درخور توجه است.

ــوع ــورها، موض ــیاری از کش در بس

در ــرژی ان ــرف مص در ــی صرفه جوی

ــترده و با ــه صورت گس ــاختمان ها ب س

برنامه ریزی های پویا، از طریق بهبود فرآیند

ــتفاده از فن آوری های ــاز، اس ساخت وس

ــاختمانی و در ــتم های س نوین در سیس

ــتاندارد و طراحی استفاده از مصالح اس

ــی ــدی، مدام تحت بررس ــب کالب مناس

ــه در این ــه طوری ک ــوده ب ــارت ب و نظ

ــتانداردهای وضع جوامع، قوانین و اس

ــتم های اجرایی و ــک سیس ــده با کم ش

ــی را نیز به ــت صحیح نتایج مثبت مدیری

ــت. در کل می توان گفت ــار آورده اس ب

ــرای مبحث نوزدهم ــه ای که در اج هزین

مقررات ملی ساختمان بابت استفاده از

ــان تاسیسات مکانیکی خدمات مهندس

ــزو ردیف ــاختمان لحاظ می گردد ج س

هزینه های محض نبوده و در واقع نوعی

سرمایه گذاری است. به عنوان مثال اگر

ــت انتخاب، ــایز منبع دوجداره درس س

صفحه 34 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

چيلر جذ بى گازسوز

نصب و عایق کاری شود بیش از 7 درصد

ــی خواهیم ــرف انرژی صرفه جوی در مص

ــه ی طراحی و ــه هزین ــت در نتیج داش

ــک منبع دوجداره در ظرف عایق کاری ی

مدت کمتر از 5 ماه مستهلک می شود و

از ماه ششم به بعد به سوددهی می رسد.

اجرای مبحـث نوزدهم مقررات ملی سـاختمان به عنـوان گام

موثر در مسیر توسعه ی پایدار ــم مقررات ــای مبحث نوزده از مزای

ــوارد زیر ــاختمان می توان به م ــی س مل

اشاره نمود:

- کمک به اقتصاد ملی و اقتصاد خانواده

- افزایش رفاه نسبی در نتیجه ی مصرف

صحیح انرژی

ــوخت و آلودگی های - کاهش مصرف س

ناشی از آن

- امکان برقراری دمای ثابت

ــور تامین ــای اتاق به منظ - تنظیم دم

ــه ی درج 18-21) ــایش آس ــرایط ش

سانتی گراد)

- کاهش ظرفیت اولیه سیستم گرمایش

و سرمایش تا 40 درصد

ــتهالک سیستم گرمایش و - کاهش اس

سرمایش

ــوخت و - کاهش 50 درصدی مصرف س

هزینه های مربوط به آن

- توزیع متعادل حرارت و امکان برقراری

دما های متفاوت در هر اتاق

ــن تفکرند که اجرای اکثر مردم بر ای

ــاختمان مبحث نوزدهم مقررات ملی س

ــاختمان ــش هزینه های س ــبب افزای س

می شود و این در حالی است که اگر این

ــتی اجرا ــاختمان به درس مبحث در س

ــه هزینه های اولیه ــود، عالوه بر این ک ش

ــد، با توجه به ــاخت را کاهش می ده س

ــده در هزینه های ــی انجام ش صرفه جوی

ــاختمان، بهره برداری و مصرف انرژی س

ــودآور نیز خواهد ــرای مصرف کننده س ب

بود. اجرای مبحث نوزدهم مقررات ملی

سیستم عایق کاری ــامل ش ــاختمان س

تاسیسات و لوله ها، عایق کاری جداره ی

ــب پنجره های ــاختمان و نص خارجی س

ــتاندارد در ساختمان سبب دوجداره اس

ــاختمان به میزان افزایش هزینه های س

ــت ــود؛ این در حالی اس 5 درصد می ش

ــتم گرمایش و که می توان ظرفیت سیس

ــاختمان را تا 40 سرمایش مورد نیاز س

ــبت به حالتی که این مبحث درصد نس

ــاب کرد که ــود، کمتر انتخ اجرا نمی ش

ــاد هزینه های ــه ی خود کاهش زی به نوب

جاری را در این قسمت شامل می شود؛

لذا اگر در طراحی و ساخت ساختمان ها

اصول اولیه مهندسی رعایت شود عالوه

ــرای زندگی ــب ب ــر ایجاد فضای مناس ب

ــطح رفاه جامعه، ــاکنان و افزایش س س

کاهش هزینه های اولیه نیز اتفاق خواهد

افتاد.

ــون نظام ــاده ی 33 قان مطابق با م

ــارت ــوولیت نظ ــور مس ــی کش مهندســط و مقررات ملی ــه بر اجرای ضواب عالیــرای تمامی ــاختمان در طراحی و اج ســکن ــر عهده وزارت مس ــاختمان ها ب ســکن بر ــت. وزارت مس ــازی اس و شهرسمبنای این ماده اقدام به انتشار مقررات ــت که ــت مبحث نموده اس ملی در بیسمبحث نوزدهم به عنوان یکی از مباحث ــور دارای موارد ــتگانه ی قانون مزب بیس

الزام آور زیر است:- عایق کاری دیوارهای خارجی ساختمان ــه با محیط ــق کاری دیوارهایی ک (عایــه از نظر دمایی ــا فضاهایی ک بیرون یــوت» ــر پیل ــوند «نظی ــرل نمی ش کنت

الزامی است.)ــب پنجره های دوجداره با قاب های - نص PVC ــی یا ــک، چوب ــزی ترمال بری فل

استاندارد

گرما و ماورای بنفش دفع شده

گرمای داخل محیط

نور مریی عبوریافته

ــوا، لوله های ــق کاری کانال های ه - عایتاسیسات و سیستم تولید آب گرم

ــده ــرل کنن ــتم های کنت ــب سیس - نصموضعی دما نظیر شیرهای ترموستاتیک

رادیاتورها

صفحه 35 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

ــرل مرکزی ــتم های کنت ــب سیس - نصهوشمند و مجهز به سنسور اندازه گیری

دمای هوای محیط

بـه کارگیری عایق هـای حرارتی جهت کنتـرل اینرسـی حرارتی

ساختمان هاــاختمان در ــت س ــا در صنع عایق هــامل رس ــه معدنی (ش ــروه، برپای دو گمنبسط شده، پرلیت، ورمیکولیت، پشم ــنگ، پشم شیشه و ...) و غیر معدنی ســری، گیاهی و ــای پلیم ــامل عایق ه (شحیوانی) جای می گیرند. سابقه ی مصرف ــی به بیش از ــش عایق های حرارت و دانــردد، طوری ــته بر می گ ــم قرن گذش نیــورهای صنعتی و اروپایی در این که کشــت خصوص به نتایج جالب توجهی دســر، به لحاظ ــان ام ــد و متخصص یافته انــه ی اخیر این ــرژی در دو ده اهمیت اندوران را عصر«عایق کاری» نامیده اند. به

عنوان مثال در آلمان اجرای عایق کاری ــروع و هر 5 ــالدی ش ــال 1969می از ســق هماهنگی با ــال نیز تغییراتی طب ستکنولوژی جدید در آن صورت می گیرد. نقش عایق های حرارتی در مصرف انرژی ــدون آن ها ــت که ب آن چنان حیاتی اســرمایش و ــدید انرژی در س ــا اتالف ش بــه خواهیم ــاختمان ها مواج گرمایش ســی ــی از روش های دسترس ــود؛ لذا یک بــده ــرانه ی برنامه ریزی ش ــرف س به مصــب آن ــور، به کارگیری مناس انرژی کشــاختمان است. در بخش های مختلف سمتاسفانه طی سال های گذشته توجه به ــاله انرژی در کشور ما به حد الزم و مســکار و پنهان کافی نبوده و یارانه های آشدولتی همواره مردم را از توجه واقعی به ــکال مختلف آن باز ــرژی در اش ارزش انــت؛ همچنین مصرف داخلی داشته اســته ــد داش در بخش انرژی به حدی رشــعه ی منابع نفتی که با روند موجود توســز در آینده دیگر قادر به صادرات نفت نی

نخواهیم بود. ــتفاده ی صحیح از مواد و مصالح اسعایق حرارتی در فعالیت های ساختمانی، ــت حرارت ــادی روی تقلیل اف ــر زی تاثیدیوارها و در نهایت صرفه جویی در انرژی مصرفی دارد به گونه ای که با مصرف هر

ــالیانه در ــاختمان ها، س تن عایق در ســادل 30 تا 200 تن ــوخت مع مصرف سصرفه جویی خواهیم داشت؛ عالوه بر این ــت سرمایه ی چنین مهم، دوره ی بازگشــال ــر از 1 الی 1.5 س ــی نیز کمت اقدامــره برداری اقتصادی بوده که این امر بهبه کارگیری عایق های حرارتی در صنعت ــرای صرفه - ــان می دهد. ب انرژی را نشــی در مصرف انرژی و محدود کردن جویــکیل ــا، تمامی اجزای تش ــال گرم انتقدهنده پوسته ی خارجی که از یک طرف ــده و از طرف دیگر با فضاهای کنترل شبا فضای خارج یا فضای کنترل نشده در ــتند، باید عایق کاری شوند. تماس هســل و خارج ــی از داخ ــق کاری حرارت عایــان عناصر ــه ای در می ــه صورت الی یا بــود؛ البته در این ساختمانی اجرا می شــاختمان که از ــمت هایی از س بین، قسمصالحی با ضریب هدایت حرارتی اندک ــده اند، می توانند به تنهایی ــکیل ش تشــی (عایق های ــای حرارت ــد عایق ه ماننهمگن) عمل کنند. عایق کاری از داخل برای به حداقل رساندن اینرسی حرارتی ــود و این روش ــاختمان انجام می ش ســاختمان های با استفاده منقطع برای ســب ترین روش (مانند هتل ها و ...)مناســود. عایق کاری از خارج، محسوب می ش

صفحه 36 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

چيلر جذ بى گازسوز

ــی حرارتی ساختمان را به حداکثر اینرسمی رساند و باعث می شود که نوسان های ــاختمان کاهش یافته و تنظیم دمای ســرد؛ لذا این ــادگی انجام پذی ــا به س دمروش درساختمان های با استفاده مداوم (واحدهای مسکونی و ...) به کار گرفته

می شود. ــتفاده در عایق های حرارتی قابل اســا مبحث نوزدهم ــاختمان ها مطابق ب ســه عایق هایی ــاختمان ب مقررات ملی ســود که ضریب هدایت حرارتی گفته می شــر از 0.065W/m.K و ــا کمت (λ) آن هــتر از ــاوی یا بیش ــت حرارتی مس مقاومــد (مقادیر ذکر شده 0.5m².K/W باشمربوط به اندازه گیری در شرایط حرارتی ــدول 1 خواص ــت). ج ــتاندارد اس اساصلی برخی از عایق های حرارتی را بیان

می کند. ــخت ــوم س ــم ف ــه می بینی چنان چــن ضریب ــان دارای پایین تری ــی اورت پلــد و این امر هدایت حرارتی (λ) می باشــرای عایق کاری، به ــان می دهد که ب نشــی اورتان ــر عایق پل ــای کمت ضخامت هــاختاری، فوم پلی ــد. از نظر س نیاز باشــیته ی 32Kg/m3 به طور اورتان با دانس

ــد حجمی پلیمر و 97 معمول از 3 درص

درصد حجمی گاز تشکیل شده است به

ــلول های بسته فوم طوری که گاز در س

ــی حرارتی فوم به ــه و گذرده قرار گرفت

میزان زیادی وابسته به گذردهی حرارتی

ــلول های وابسته است. گاز موجود در س

ــق کاری حرارتی، کاراترین تکنیک به عای

ــمندانه ی انرژی منظور استفاده ی هوش

ــاختمان ــق کاری، دمای س ــت. عای اس

ــه گرم تر و در ــج درج ــتان پن را در زمس

تابستان ده درجه خنک تر، نگه می دارد؛

ــه «هر یک ــه به این موضوع ک لذا توج

درجه اختالف دمای ساختمان ها، تحت

شرایط استاندارد، افزایش 7 درصدی در

ــاختمان ها را به دنبال مصرف انرژی س

دارد» اهمیت به کارگیری عایق ها را دو

چندان مطرح می کند.

عایـق کاری از عمـده اهـداف سـاختمان و بهینه سازی انرژی

مصرفی در طی دهه های گذشته، دانشمندان

Public Works Can-ساختمانی علوم

ــای عکس برداری مادون ada دوربین ه

ــادی از ــه تعداد زی ــود را متوج قرمز خ

ــده اند ــه ش ــوده و متوج ــاختمان نم ســش بیرونی ــد از پوش ــا 3 درص ــه تنه کدارند. ــوب مطل ــی کارای ــاختمان ها ســرح زیر مطالعات آن ها کمبودهایی به شرا نشان داده که باید برطرف می شدند:

ــوا، کامال متصل ــوذ ه ــواد مانع نف - منیستند.

- مصالح سد هوا در محل اتصال قابلیت انعطاف پذیری ندارند.

(Air barrier) ــوا ــد ه ــح س - از مصالخوب محافظت نشده است.

ــل تعریق و یخ زدن ــد هوا، در مقاب - سحفاظت نشده است.

ــد هوا ــای حرارتی کامال به س - عایق هنچسبیده اند.

- وجود پل حرارتیــان ارزیابی های فنی و اقتصادی نشمی دهد که استفاده از عایق های حرارتی ــی در ابعاد ــن صرفه جوی ــوب، ضم مطلکوچک، در بعد ملی نیز میلیاردها ریال صرفه جویی در مصرف انرژی را به همراه ــه عایق کاری ــدم توجه ب ــت ع دارد. علــش از هر ــور ما بی ــاختمان ها در کش ســی از بی توجهی به ارزش علت دیگر ناشــش فنی ــده، ضعف دان ــرژی تلف ش ان

جدول 1: خواص اصلی عایق های حرارتی

نام عایقدانسیته

[Kg/m3] ضریب هدایت حرارتی

[W/m.K] ضخامت الزم برای ایجاد مقاومت

حرارتی یکسان (میلیمتر)

320.01720پلی اورتان سخت

160.03544کاپوک مابین کاغذ

1000.03746پشم سنگ (دانسیته پایین)

3000.04151پشم سنگ (دانسیته باال)

0.04151 160-5 پشم شیشه

1750.04450پلی استایرن

2200.04961ورق چوب پنبه (دانسته باال)

صفحه 37 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

مربوط به کاربرد مصالح و عدم شناخت ــر و جزییات و ــح و کافی از عناص صحیــاختمان می باشد. فن آوری آن در امر س50 درصد تلفات حرارتی ساختمان هایی که عایق کاری نشده اند ناشی از پوسته ی خارجی (دیوارها، سقف و کف) می باشد. ــان می دهد در منازلی که ــی ها نش بررســده اند انرژی به طور کامل عایق کاری شــرمایش ــاز جهت گرمایش و س مورد نیــت؛ ــدود 30 درصد کاهش یافته اس حــوها در محدود همچنین درزبندی بازشــی کردن میزان اتالف انرژی نقش اساســاخت ــت در طراحی، س دارد و الزم اســه خاصی به این نکته و نصب آن ها توجــذول گردد. در این بین قطعات نرمی مبــترک ــدی فصول مش ــت هوابن که جهــتفاده ــمت های ثابت و متحرک اس قســود باید در برابر یخبندان، اشعه ی می ش فرابنفش و دیگر عوامل مخرب محیطی مقاومت الزم را داشته باشند؛ همچنین ــی در پروفیل های فلزی که اثر پل حرارتــاخت بازشوها ــترده در س به صورت گســد نادیده ــود را نیز نبای ــتفاده می ش اس

گرفت.

مدیریت انرژی مصرفی و رعایت اصول کلی آن در ساختمان ها

ــن ــوان ای ــرژی را می ت ــت ان مدیریــت انرژی» ــف نمود: «مدیری گونه تعری

فعالیت هایی ــه مجموع هماهنگ کننده

ــت که در زمینه ی صرفه جویی انرژی اس

تحت یک استراتژی واحد انجام می پذیرد

و حوزه ی وظایف «مدیریت انرژی» شامل

صنایع، ــی حرارت ــتگاه های دس رهبری

ارتقای کمی و کیفی استفاده ی بهینه از

انرژی درساختمان ها، توجه به مساله ی

صرفه جویی انرژی در کارهای تعمیراتی،

ــرژی، آموزش کارکنان کنترل مصرف ان

شاغل در سازمان ها و استفاده کنندگان

ــد. ــتگاه های انرژی بر و غیره می باش دس

ــه ی ــت در زمین ــب موفقی ــت کس جه

ــای واقعی ــه معن ــرژی» ب ــت ان «مدیری

کلمه، باید در دو زمینه به طور دقیق کار

ــود، به عبارت دیگر «مدیریت انرژی» ش

ــرایط ــتراتژی ایجاد ش وظیفه دارد تا اس

ــدن ــب را جهت فعال ش و محیط مناس

ــازمان تعیین کند، ــق خود در س و تحق

ــرا مهم ترین عامل هماهنگی در انجام زی

ــمار می رود. ــف و تداوم امور به ش وظای

ــام وظایف و فعالیت ها باید در مورد انج

اشاره نمود که تعداد بسیاری از همکاران

ــازمان (مانند ــای مختلف س در بخش ه

مسووالن تاسیسات، مدیران، کارکنان و

...) همواره نقش موثری را در صرفه جویی

ــد. همچنین وظایف ــرژی ایفا می کنن ان

ــه با مدیریت ــت انرژی» در رابط «مدیری

ــتگاه های تاسیساتی فنی و کارگاهی دس

در یک ساختمان شامل کنترل و تنظیم

دستگاه های شوفاژ، کنترل درجه حرارت

ــداری و مراقبت از ــای داخلی، نگه فض

دستگاه ها، سرویس آن ها در مواقع الزم

ــد. با توجه به مطالب و ضروری می باش

ــت انرژی در ــده می توان مدیری گفته ش

ــاختمان ها را با در نظر گرفتن عوامل س

زیر مورد بررسی قرارداد:

- محل قرارگیری ساختمان

- پوشش ساختمان

ــات مکانیکی و ــتم های تاسیس - سیس

الکتریکی

تعیین ــاختمان، س ــل مح انتخاب

ــت ــی اس ــرایط آب و هوای ــده ی ش کنن

ــرار ق آن ــرض مع در ــاختمان س ــه ک

ــاختمان تعیین ــش س ــرد و پوش می گی

ــاکنان ــرایط محلی بر س کننده ی اثر ش

ــش در واقع ــاختمان است. این پوش س

ــه ــت ک ــل اس ــته ی متخلخ ــک پوس ی

ــور، گازها و بخار آب را بین دو انرژی، ن

ــاختمان و محیط ــود یعنی س طرف خ

ــتم های ــل می کند. سیس ــراف منتق اط

ــاختمان، تکمیل کننده ی ــات س تاسیس

ــش و نور قابل ــرمایش، گرمای قدرت س

ــند. اگر حصول از محیط اطراف می باش

ــاختمان بدون در نظر گرفتن عوامل س

ــکل ــد و ش ــده باش محیطی طراحی ش

ــا مالحظات ــاختمان تنها ب ــش س پوش

صفحه 38 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

چيلر جذ بى گازسوز

معماری تعیین و سیستم های تاسیسات ــتقل و مکانیکی و الکتریکی به طور مسبدون ارتباط با عوامل دیگر طراحی شده ــند، انتظار می رود که مصرف انرژی باشــد. ــر مقدار خود برس ــه حداکث در آن بــی که برای مدیریت اختصارا فعالیت هایانرژی در ساختمان های دولتی، عمومی ــامل موارد ــاری باید انجام گیرد ش و تج

زیر است:ــخصات مش ــن تعیی و ــری اندازه گی -

عملکردی ساختمانــرای راهکارهای ــرژی و اج - ممیزی ان

بهینه سازی مصرف انرژیــرای رفع ــای الزم ب ــه ی راهکاره - ارائــاختمان ها، ــود در س ــکالت موج مشسیستم های تاسیسات و بهبود آسایش

حرارتی ساکنانــتورالعمل های بهره برداری - تهیه ی دسو نگهداری جهت افزایش سیستم های

تاسیسات ساختمان ها- فرهنگ سازی و آموزش مدیریت انرژی ــرف ــی در مص ــای صرفه جوی و روش ه

انرژی

در الزم تـدوام و اسـتراتژی مدیریت انرژی

ــز مدیریت ــور تضمین تمرک به منظــتراتژی کلی سازمان ها باید انرژی در اســای مهم ــت برنامه ه ــداف آن در جه اهــوند. مهم ترین و واالترین سوق داده شــتای ــداف در مدیریت انرژی در راس اهــرانه مرتبط تنظیم و هدایت بودجه ی ســا فعالیت های صرفه جویانه و حمایت از بــت. در مورد مدیریت ــت اس محیط زیســه مدیریت ــان نمود ک ــد اذع ــرژی بای انــت و با ــه تلفیقی اس ــک وظیف مزبور یــازمان ها ــی که در س ــیاری از وظایف بســت زیرا در اثر ــود دارد در ارتباط اس وج

ــرای «مدیریت انرژی مدوام و پایدار» اج

ــازمان نیز همواره زیربخش های مهم س

تحت تاثیر قرار گرفته و حتا ممکن است

ــیت های زیادی هم مقاومت ها و حساس

ایجاد شود؛ لذا حمایت از اصول مدیریت

ــد سازمان ها ــط مدیران ارش انرژی توس

حائز اهمیت است.

مبحـث نوزدهـم مقـررات ملی سـاختمان از دیدگاه مهندسـی

تاسیساتــر فراگی و ــی عموم ــتم های سیس

ــور ــی موجود در کش ــات حرارت تاسیس

ــوژی تکنول از ــری بهره گی ــل دلی ــه ب

ــی و راندمان الزم در ــی فاقد کارآی قدیم

بهینه سازی مصرف انرژی است. در اکثر

ــات ــاس کنترل دما در تاسیس موارد اس

ــنتی و ــاختمان به روش س ــی س حرارت

ــط تنظیم درجه حرارت ترموستات توس

ــد، تنظیمات مزبور باعث کنترل می باش

ــات ــی در تاسیس دمای آب گرم چرخش

ــه تبع آن آب گرم مصرفی (C.H.W) و ب

روش ــن ای در ــود. می ش (D.H.W)

ــارت دقیقی بر ــرل و نظ ــه کنت هیچ گون

ــی میزان دمای مورد نیاز آب گرم چرخش

ــرم ــی و آب گ ــتم های گرمایش در سیس

ــتم ــورت نمی گیرد و سیس ــی ص مصرف

ــب ترین ــایی مناس قادر به درک و شناس

ــاختمان وضعیت کنترل رژیم حرارتی س

جهت دسترسی به الگوی صحیح مصرف

ــایش انرژی توأم با ایجاد محدوده ی آس

حرارتی برای ساکنان نیست.

ــا و علوم ــرفت تکنولوژی ه ــا پیش ب

ــی عالوه بر ــات حرارت ــط با تاسیس مرتب

ــتفاده از روش کنترل دمای محلی با اس

استفاده از ترموستات (به عنوان نمونه:

شیر ترموستاتیک رادیاتورها، ترموستات

اتاقی و ...) مقدمات الزم برای استفاده

ــای ــرل دم ــرای کنت ــر ب از دو روش زی

سیستم های گرمایش و سرمایش فراهم

شده است:

- کنترل جمعی با استفاده از رایانه

- کنترل با استفاده از سیستم هوشمند

ــتم در ــامل قطع سیس تعدیل دما (ش

ــش، افزایش ــدم نیاز به گرمای زمان ع

ــب با ــتم متناس و کاهش دمای سیس

دمای خارج ساختمان)

نتیجه گیری و ارائه ی پیشنهادات1- برای دستیابی به مدیریت مطلوب

ــتراتژی کلی انرژی باید اهداف آن در اس

ــت برنامه های مهم ــازمان ها و در جه س

ــوند. مهم ترین و واالترین ــوق داده ش س

ــرژی می تواند ــی که در مدیریت ان اهداف

ــد، تنظیم و ــزایی داشته باش ــهم بس س

ــتای ــرانه در راس ــه ی س ــت بودج هدای

ــه و حمایت از ــای صرفه جویان فعالیت ه

ــت؛ لذا در خصوص ــت اس محیط زیس

ــر درخور توجه ــنهادات زی موضوع، پیش

است:

ــتم ها و تجهیزات الف- معرفی سیس

ــویق به استفاده از انرژی کم مصرف و تش

صفحه 39 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

سوزگاز

ى جذ ب

لر چي

آن ها از طریق اعطای وام های کم بهره

ــیدن به توسعه و ــتاب بخش ب- ش

ــی فن آوری های نوین صنعت کاربرد عمل

ــاختمان و صرفه جویی انرژی از طریق س

اعطای یارانه در برنامه های مربوط

ــن معیارهای مصرف انرژی ج- تدوی

ــب آن در بخش های و به کارگیری مناس

خانگی و تجاری و ...

د- آموزش و آگاه سازی عموم مردم به

ــتفاده صرفه جویی در مصرف انرژی با اس

از روش های مختلف اطالع رسانی

ــرژی و ــب ان ــترش برچس ـــ- گس ه

ارتقای استاندارد تجهیزات انرژی بر

ــای بین المللی و- تقویت همکاری ه

جهت تبادل اطالعات و نظرات و کمک

ــق اعزام ــرژی از طری ــه صرفه جویی ان ب

ــوز و اجرای ــرش کارآم ــناس، پذی کارش

پروژه های صرفه جویی انرژی

ــی در مصرف ــش عایق حرارت 2- نق

ــت که بدون ــرژی آن چنان حیاتی اس ان

ــدید انرژی در سرمایش آن، با اتالف ش

ــاختمان ها مواجه خواهیم و گرمایش س

ــی به بود؛ لذا یکی از روش های دسترس

ــرانه ی برنامه ریزی شده انرژی مصرف س

ــور، به کارگیری مناسب عایق ها در کش

ــت. اس ــاختمان س مختلف بخش های

ــب می تواند در زمستان عایق کاری مناس

ــاختمان را 5 درجه گرم تر و در دمای س

تابستان 10 درجه خنک تر نگه دارد و از

ــان از دیرباز با عایق کاری آن جا که ایرانی

به روش های سنتی مخصوص به خود و

نحوه ی استفاده ی بهینه از مصالح آشنا

ــت که در بوده اند لذا جای امیدواری اس

عصر حاضر با همت کلیه دست اندرکاران

ــر جلوه ای ــار دیگ ــاختمان، ب بخش س

ــی در فرهنگ ــه ی ایران ــدن دیرین از تم

ــرژی و مصرف ــتفاده ی بهینه ی از ان اس

ــی و نمود پیدا ــع طبیعی ملی تجل مناب

کند.

ــود در سازه های ــنهاد می ش 3- پیش

ــه های دو جداره با اهمیت باال، از شیش

ــای میانی آن با گازهایی از جمله که فض

آرگون و کریپتون پر شده استفاده شود تا

ضمن این عمل راندمان آن ها 10 درصد

افزایش یابد.

ــدود بودن منابع 4- با توجه به مح

انرژی، کنترل و بهینه سازی مصرف آن

یک ضرورت اجتناب ناپذیر بوده به طوری

ــتفاده از تجهیزات مطلوب که بدون اس

ــات مکانیکی ساختمان امکان و تاسیس

زندگی راحت برای بشر فراهم نمی شود.

ــفانه طی سال های گذشته 5- متاس

توجه به مساله انرژی در کشور ما به حد

ــق یارانه های ــی نبوده و تزری الزم و کاف

ــواره مردم را ــکار و پنهان دولتی هم آش

از توجه واقعی به ارزش انرژی در اشکال

ــت؛ از طرفی ــته اس مختلف آن باز داش

ــرف داخلی در بخش انرژی به حدی مص

ــال دارد با روند ــته که احتم ــد داش رش

ــعه ی منابع نفتی، در آینده موجود توس

قادر به صادرات نفت نباشیم.

ــث نوزدهم مقررات 6- اجرای مبح

ــات ــاختمان، دربخش تاسیس ــی س مل

از ــتفاده اس و ــاختمان س ــی مکانیک

ــان تاسیسات مکانیکی خدمات مهندس

ــی ایمن ــش افزای ــث باع ــاختمان، س

ــش ــاختمان ها و کاه ــرداری از س بهره ب

ــایش انرژی مصرفی در آن ها و تامین آس

ــد بود و مبلغی ــاکنان خواه و آرامش س

ــتفاده از این خدمات هزینه که بابت اس

ــود حداکثر در یک سال مستهلک می ش

می شود؛ لذا شایسته است کارفرمایان،

شرکت های مهندسین مشاور و پیمانکار

ــی ذیربط هزینه های ــای نظارت و ارگان ه

ــرمایه گذاری دانسته و مزبور را نوعی س

ــا کم توجهی به قوانین، مردم را از این ب

خدمت و این تخصص محروم نکنند.

ــایل مربوط به ــه مس ــا ک 7- از آن ج

ــور در ــد، توزیع و مصرف انرژی کش تولی

ــت در حال ــق دول ــطح کالن از طری س

ــذا ضروری ــت؛ ل برنامه ریزی و اجرا اس

است تا در کنار فعالیت های فوق، بخش

ــه ی راهبردهای ــرف را از طریق ارائ مص

ــاختار صنعتی هر ــب با س عملی متناس

یک از بخش ها، هدایت و کنترل نمود.

منابع و مآخذــدر، چان ــالش کای ــان، ماهاج -1

ــتفاده ی کارآمد از ــرژی (اس ــت ان مدیری

ــان، ــروه مترجم ــه ی گ ــرژی)، ترجم ان

انتشارات بصیر، تهران، 1378

ــول ــمیت، اص ــی، اس ــرگ ب 2- ک

ــه ی صادقی و ــرژی، ترجم ــت ان مدیری

همکاران، نشر دانشگاه، تهران، 1376

ــرد عملک ــین، حس ــالمی، اس -3

و ــاختمان س در ــی حرارت ــق کاری عای

بهینه سازی آن، تهران، 1369

ــررات ملی ــم مق ــث نوزده 4- مبح

ــاختمان ایران (صرفه جویی در مصرف س

انرژی)، دفتر تدوین و ترویج مقررات ملی

ساختمان، نشر توسعه ایران، 1381

ــی کمال اطهاری، 5- طرح تحقیقات

موسسه ی مطالعات بین المللی انرژی

6- خبرنامه ی نفت و انرژی، شماره ی

هفدهم (دوازدهم شهریور 1384)

www. ifco. ir -7

پی نوشت:* آدرس پسـتی: آذربایجـان شـرقی، تبریز، اول زعفرانیـه، سـاختمان شـماره ی ۲ اسـتانداری

آذربایجان شرقی، معاونت امور عمرانی تلفن تماس: ۰۹۳۶۷۲۱۸۵۷۵

Email:akbar_toloian@Yahoo. com

صفحه 40 / شماره 39

يكتا تهويه ارونداصالت تهويه مطبوع

چيلر جذ بى گازسوز