www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

ASİTLERİN VE BAZLARIN

ÖZELLİKLERİ

KUVVETLİLİKLERİ

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

ASİTLERİN GENEL ÖZELLİKLERİ

Tatları ekşidir.

Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir.

Yakıcı- parçalayıcı tahriş edici özelliktedir.

Suda çözündüklerinde ortama H+ iyonu verir.

H+ İyon sayısı > OH

- iyon sayısı

Bazlarla nötrleşme tepkimeleri vererek tuz ve su oluşturur.

pH

0 7 14

ASİT BÖLGESİ

pH < 7

Siyah üzüm → Tartarik Asit

Limon → Sitrik Asit

Elma → Malik Asit

Sirke → Asetik Asit

Portakal Mandalina → Askorbik Asit

Yoğurt → Laktik Asit

Aspirin → Asetil salisilik Asit

Karınca Salgısı-------Formik asit

Tereyağı:Bütirik asit

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

BAZLARIN GENEL ÖZELLİKLERİ

Tatları acıdır

Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir.

Ele kayganlık hissi verir

Suda çözündüklerinde ortama OH- iyonu verir.

OH- İyon sayısı > H

+ sayısı

Asitlerle nötrleşme tepkimeleri vererek tuz ve su oluşturur.

.

0 7 14

BAZ BÖLGESİ

pH > 7

Sabun → C17H35COONa

Deterjan → C12H25OSO3Na

Çamaşır Suyu → NaCIO

Çamaşır Sodası → Na2CO3

Sönmüş Kireç → Ca (OH)2

Kireç Taşı → CaCO3

Lavabo Açıcı → NaOH (sudkostik) → KOH (potaskostik)

Yemek Sodası → NaHCO3

Cam Temizleme Suyu → NH3

Bozuk Balık, Pis Kokular → (CH3)3N (trimetilamin)

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

ASİTLER VE BAZLARDA pH ve pOH KAVRAMI

pH → iyon derişimi gücünü gösterir.

pOH → iyon derişim gücünü gösterir.

pH + pOH= 14

= pH= 7 Nötr çözelti

> pH < 7 Asidik çözelti

> pOH < 7 Bazik Çözelti

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

13

14

10

11

12

pH = 14 Sıvı Temizleyici

pH = 13 Beyazlatıcı-Fırın Temizleyici

pH = 10,5- 11,5 Amonyak çözeltisi

pH = 8 Deniz Suyu

pH = 7,4 Kan

pH = 6,3- 6,6 Süt, idrar, tükürük

pH = 5 Siyah kahve

pH = 2,5- 3,5 Greyfurt suyu, soda,

domates suyu, limon suyu, sirke

pH = 0 Akü asidi Hidroklorik Asidi

BAZ

ASİT

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

BAZLARIN KUVVETLİLİĞİ

KUVVETLİ BAZLAR

NaOH

KOH

LiOH

Mg(OH)2

Suda yüzde yüz

iyonlaşır

Suda çözünme

denklemi tek yönlü ok

ile gösterilir

ZAYIF BAZLAR

NH3: Amonyak

C6H5NH2: Anilin

Suda kısmen iyonlaşır

Suda çözünme denklemi

çift ok ile gösterilir.

ASİTLERİN KUVVETLİLİĞİ

KUVVETLİ ASİTLER

H2SO4

HNO3

HCI

Suda yüzde yüz

iyonlaşır

Kuvvetli Asitler

suda çözünme

denklemi tek yönlü

ok ile gösterilir

ZAYIF ASİTLER

CH3COOH

HCOOH

HF → Cam asidi

H2CO3 → Kola asidi

HCN

HNO2

H3PO4

Suda kısmen iyonlaşır.

Zayıf Asitler suda

çözünme denklemleri

çift ok ile gösterilir.

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

İNORGANİK ASİTLER (SUDA ÇÖZÜNME DENKLEMLERİ)

HNO3 (s) →………………………….. Nitrik Asit (Kezzap)

H2SO4 (s) → ………………………… Sülfürik Asit (Zaç Yağı)

HCI (s) → ………………………….. Hidroklorik Asit (Tuz Ruhu)

H3PO4 (s) →………………………….. Fosforik Asit

H2CO3 (s) → ……………………….. Karbonik Asit

HNO2 (s) →…………………………….. Nitröz Asit

HCN (s) →…………………………… Hidrosiyanik Asit

HCIO →…………………………… Hipokloröz Asit

ORGANİK ASİTLERİN SUDA ÇÖZÜNMELERİ

CH3 COOH → ……………………………………..

Asetik Asit

Sirke Asidi

Etanoik Asit

HCOOH → …………………………………..

Formik Asit

Metanoik Asit

ASİTLERİN TESİR DEĞERLİĞİ → Ortama verdikleri H+ sayısıdır.

+d

HCI 1

H2SO4 2

H3PO4 3

CH3COOH 1

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

BAZLAR SUDA ÇÖZÜNME DENKLEMLERİ

NaOH (k) → …………………………………..

KOH (k) → …………………………………..

Ca(OH)2 (k) → ………………………………..

NH3 + H2O →…………………………………

UYARI: Yapısında H olmasına rağmen baz karakterli?

BAZLARIN TESİR DEĞERLİĞİ: Ortama verdikleri OH- sayısıdır.

BİLEŞİK +d

NaOH 1

Mg(OH)2 2

Al(OH)3 3

NH3 1

C6H5NH2 1

İNORGANİK MADDELER

BAZ

OKSİT

?

TUZ

? ASİT

OKSİTLİ BİLEŞİKLER

METAL OKSİT

(BAZİK)

NÖTR OKSİT AMFOTER OKSİT AMETAL OKSİT

(ASİDİK)

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

Ametallerin oksijenli bileşiğidir.

Örnek: CO2 – SO2 – SO3 – NO2 – N2O5 Asidik oksitler

Asitlerle tepkime vermez.

Bazlarla tepkime verir.

Su ile tepkime verir (Asit çözeltileri oluşur).

Yapılarında H yoktur.

Örnek:

SU İLE

o CO2 (g) + H2O (s) → ……….. (suda) (Karbonik Asit, Gazlı İçecek)

o SO2 (g) + H2O (s) → …………. (suda) (Sülfüröz Asit)

o SO3 (g) + H2O (s) →………….. (suda) (Sülfürik Asit)

o N2O5 (g) + H2O (s) →…………… (suda) (Nitrik Asit)

o 3NO2 + H2O (s) → …………… (suda) + NO (g)

CO2, SO2, N2O5 → Asit arihidritide denir.

Metallerin oksijenli bileşiğidir.

Bazlarla tepkime vermez.

Asitlerle tepkime verir.

Suyla tepkime verir → Bazik çözelti oluşur.

Yapılarında OH- iyonu yok.

Örnek: Na2O, Li2O, MgO, CaO …..

BAZ İLE

CO2 + 2NaOH → ……….. + H2O

NOT: Atmosfere karışan CO2,

SO2, NO2 gibi oksitler yağmur

suyu, kar, çiğ gibi partiküllerle

yeryüzüne düşmesine ASİT

YAĞMURLARI denir.

ASİT İLE

Na2O + 2HCI → ………..…………+ H2O

CaO + H2SO4 → ………………….. + H2O

Fe2O3 + HCI → ………….. + 3H2O (s) (Pas ve tuz ruhu )

temizlenir.)

SU İLE

CaO + H2O → ………………. + ısı

Sönmemiş Kireç Sönmüş Kireç

Na2O + H2O → ………………….

ASİDİK

OKSİT

BAZİK

OKSİT

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

Ametallerin oksijence fakir bileşiğidir.

Örnek: N2O, CO, NO

Suyla tepkime vermez.

Asitle tepkime vermez.

Bazla tepkime vermez.

Sadece Yanma tepkimesi verir. CO + ½ O2 → CO2

Amfoter metallerin oksijenli bileşiğidir.

Örnek: ZnO, Al2O3, PbO, SnO, PbO

Asitlerle tepkime verir.

Bazlarla tepkime verir.

Suyla tepkime vermez.

EK BİLGİ:

ASİT İLE

BAZLA

ZnO + 2HCI → ZnCI2 + H2O

Al2O3 + 6NaOH → 2Na3AlO3 + 3H2O

NÖTR

OKSİT

AMFOTER

OKSİT

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

İNDİKATÖRLER

İndikatörler: zayıf asit veya baz özelliği gösteren renkli maddeler olup, renkleri ortamın

pH’ına göre değişiklik gösteren organik boyalardır.

A) TURNUSOL KAĞITLARI

İndikatör Asit Rengi Baz Rengi

Metil Oranj Kırmızı Sarı

Turnusol Kırmızı Mavi

Fenolftalein Renksiz Kırmızı

Alizarın Sarısı Sarı Eflatun

Metil Sarısı Kırmızı Sarı

Brom Krezol Yeşili Sarı Mavi

Nötral Kırmızısı Kırmızı Sarı

B) DOĞAL ASİT- BAZ İNDİKATÖRÜ

Böğürtlen- kiraz- kırmızı lahana- yaban mersini- lale- gelincik- üzüm.

Örnek: Kırmızı Lahana Suyu

pH = 1-2 Kırmızı

pH = 7 Lavanta

pH = 12 Yeşil renk

Çilek suyu

Asidik ortamda: pembe

Bazik ortamda: açık yeşil renk verir.

C) ÜNİVERSAL İNDİKATÖR

Tekli şeritlerin üzerine özel kağıtlardan yapılmış organik boyar maddelerle renklendirilmiş.

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

1.TEST:

1.SORU: Asit ve bazlarla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Asit ve bazların sulu çözeltileri elektriği iletmez. B) Bazlar kırmızı turnusol kağıdını maviye çevirir. C) Asitlerin pH değeri 7’den küçüktür. D) Bazlar ele kayganlık hissi verir.

E) Asitlerin tadları ekşidir.

3.soru:

Asit Bulunduğu madde I- Laktik asit Çilek II. Malik asit Elma III. Folik asit Yoğurt IV. Asetik asit Sirke V. Tartarik asit Üzüm Hangi iki asidin yerini değiştirilirse bütün asitler doğru eşleştirilmiş olur? A) I. ve II. B) I. ve IV. C) IV. ve V. D) I. ve III. E) II. ve III.

2.soru:

Aşağıdaki maddelerden hangisine turnusol kağıdı batırıldığında gözlenecek renk karşısında yanlış verilmiştir? Madde Renk A) Sirkeli su Kırmızı B) Çamaşır suyu Kırmızı C) Elma suyu Kırmızı D) Sabunlu su Mavi

E) Amonyak Mavi

4.soru:

Kırmızı lahana asit çözeltisine atıldığında pembe, baz çözeltisine atıldığında yeşil renk verir. Aşağıdaki maddelerin sulu çözeltilerine kırmızı lahana parçaları atıldığında hangisinde karşısında verilen renk gözlenmez? Madde Renk A) Sabunlu su Yeşil B) Limon suyu Pembe C) Sirkeli su Yeşil D) Amonyak Yeşil

E) Tuz ruhu Pembe

5.soru:

Oda koşullarında pH’ı 8 olan çözelti için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) Turnusol kağıdının rengini kırmızıya çevirir. B) Asidiktir. C) Sulu çözeltisi elektriği iletmez. D) OH– iyonları sayısı H+ iyonları sayısından azdır.

E) Su eklenirse pH değeri azalır.

6.soru:

www.kimyafull.com

www.kimyafull.com

7.soru:

Madde : Limon suyu Amonyak

Çay : Açık kahverengi Koyu kahverengi Kırmızılahana Pembe Yeşil Patlıcan Renksiz Yeşilimsi Bazı maddelerin limon suyu ve amonyak çözeltilerinde verdiği renkler yukarıda belirtilmiştir. Buna göre bu maddelerle ilgili;

I. Asit ve bazları ayırt etmede kullanılamazlar. II. Doğal indikatördürler. III. Asidik ve bazik ortamda renk değişimine uğrarlar. yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) I, II ve III

8.soru:

C) Aşağıdaki bileşiklerin iyonlaşma

denklemlerini yazınız:

1-HCl +H2O……………………

2-SO3(g) + H2O………………..

3-Be(OH)2(k) +H2O………………..

4-MgO(k) + H2O …………………..

AÇIK UÇLU SORU:

A)Aşağıdaki maddeleri asit/baz olarak

belirleyiniz

1. N2O3 ………………..

2. K2O :…………………..

3. Cl2O:……………………

4. Li2O:………………………

5. CuO:………………………….

B) Aşağıdaki bileşikleri kuvvetli

asit/zayıf Asit-Asidk oksit ve bazik oksit

olarak sınıflandırınınız.

1- Nitrik asit:……………..

2- Formik asit:………………..

3- Amonyak:……………………

4- Magnezyum oksit:……………..

5- Tartarik asit:…………………….

6- Diazotpentaoksit:………………..

7- Lityumoksit:…………………

D) Aşağıda verilen besinlerin pH

değerlerini 7 den büyük veya küçük

olarak belirtiniz.

Kahve:

Maden suyu:

Süt:

Kırmızı biber

Çikolata:

Kabartma tozu: