Upload
tugay-manav
View
258
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
1/191
TRK NKILAP HAREKETLER
ATATRK DNEM DI POLTKASI
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER ve ATATRKLK
Sunumu Hazrlayan: erife ZKAN
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
2/191
TRK NKILAP HAREKETLER
VE
ATATRK DNEM TRKDI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
3/191
TRK NKILABININ
NTELKLER VEHEDEFLER Manevi kzAfet NANagre, Atatrk iin NKILAP;
Trk Milletinison asrlardageri brakmolankurumlarykarakyerlerine milletin en yksek medenigereklere gre ilerlemesini salayacakyeni yaplarkoymaktr.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
4/191
TRK NKILABININNTELKLER VE
HEDEFLER Milli egemenlik ve adalamamcadelesini
ieren bir eylem, aydnlanma, yenilenmehareketidir.
Devlet olarak BAIMSIZLIK, millet olarak EGEMENLKesas alnmtr.
Kltrel, sosyal ve ekonomik anlamda bir btnlkgsteren Trk nklab, milli yapnnkorunmasnveyeniliklerin bu yapnniinde eritilmesini esas alr.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
5/191
TRK NKILABININ
NTELKLER VEHEDEFLER Franszinklabndanetkilenmekle birlikte, milli
zelliklere uygun ekildeinaedilmitir. Temelini Trk tarihinin derinliklerinden alm, Trk
toplumunun ihtiyalarndandomutur.
Trk inklabdogmatik deildir, yol gsterici olarak
aklve bilimi esas alr. Trkiye Cumhuriyetininadatoplumlarn
seviyesine ulatrlmasamalanmtr.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
6/191
TRK NKILAPHAREKETLER
SYAS ALANDAKDZENLEMELER
SALTANATIN KALDIRILMASI
(1 KASIM 1922)
CUMHURYETN LANI(29 EKM 1923)
HLAFETN KALDIRILMASI
(3 MART 1924)
ANAYASALDZENLEMELER
HUKUK ALANDAKDZENLEMELER
MEDEN KANUN
TRK CEZA KANUNU
HAKMLER KANUNU
TCARET KANUNU
BORLAR KANUNU
CRA VE FLAS KANUNU
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
7/191
TRK NKILAPHAREKETLER
EKONOMKHAYATTAK
DZENLEMELER
SALIKALANINDAK
DZENLEMELER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
8/191
SYAS ALANDAKDZENLEMELER
SALTANATIN KALDIRILMASI (1 KASIM 1922)
Grnen Nedenler:
- Lozan grmelerine hem stanbul hem Ankarann
temsilci olarak arlmasve stanbulunbu srete geriadmatmamas
- Ortaya kaniki ballnbargrmelerisrecine zararvereceinindnlmesi.
- ngilizlerin Ankara-stanbul atmasndan grmelersrecinde faydalanmak istemesi. (Londra Konferansndaolduugibi)
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
9/191
SYAS ALANDAKDZENLEMELER
SALTANATIN KALDIRILMASI (1 KASIM 1922)
Grnmeyen Nedenler:
- Milli Mcadeleninbandanberi hareket iinde yer
alan bir grup insann saltanatn olmad halkidaresine dayanan bir ynetim yapsn idealizeetmiolmas.
- Lausanne Grmelerine hem stanbul hemAnkarann arlmasnn saltanatn kaldrlmasnmeclis gndemine tamak iin elle tutulur birgereke yaratmolmas.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
10/191
SYAS ALANDAKDZENLEMELER
SALTANATIN KALDIRILMASI (1 KASIM 1922)Sre:
- Mecliste ok ciddi tartmalaryaanm, Mustafa Kemalinbtn ikna abalarnakarn, konu SALTANAT HLAFETSZ,
HLAFET SALTANATSIZ OLMAZ tartmalarylakmazagirmitir.- Yaplanilk oylamada muhalefet baarlolmu, konu l
komisyona (ileri, adalet ve eriyyekomisyonu) aktarlarakkomisyon tavsiyesiyle saltanatnkaldrlmasnnnne
geilmek istenmitir.- Komisyonun almalarndanolumsuz sonu kacananlayanMustafa Kemal duruma dorudanmdahale etmek zorundakalmtr.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
11/191
SYAS ALANDAKDZENLEMELER
SALTANATIN KALDIRILMASI (1 KASIM 1922)
Sonular:
- SALTANAT kaldrldndaHLAFET makamnaneolacaile ilgili endieler, 1 Kasm1922 gn ncesaltanat ve hilafet makam olarak birbirindenayrlarakgiderilmeye allmtr.
- Bu durum aynzamanda halktan gelebilecektepkileri de dengelemeye yneliktir.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
12/191
SYAS ALANDAKDZENLEMELER
SALTANATIN KALADIRILMASI (1 KASIM 1922)
Sonular:- Osmanl hanedan sona ererken, son padiah
Vadettinin17 Kasm1922de lkeyi terk etmesiyle,
Osmanlailesinin en yalyesi AbdlmecidHALFEilan edildi.- Uluslararas kamuoyunu ok artan bu uygulama
ile Lausanne grmeleri srecinde tek sesliliksalanmsiyasi temsil tamamen Byk Millet Meclisi
tekeline alnmtr.- Sadece meclisin idari yetkili olduu bir yapyla adkonmasa bile dolayl olarak cumhuriyet idaresibalamoldu
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
13/191
SYAS ALANDAKDZENLEMELER
CUMHURYETN LANI (29 EKM 1923)
Cumhuriyet fikri ilk defa Fransz nklb sonunda ortaya
kmtr. Dar ve geni anlamda olmak zere iki ekilde kullanlr.
Dar anlamda; devlet bakannn, dorudan veya dolaylolarak halk tarafndan belirli bir sre iin seilmesini
anlamna gelir. Geni anlamda ise; egemenliin kaytsz artsz milletinolmas ifade edilir.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
14/191
SYAS ALANDAKDZENLEMELER
CUMHURYETN LANI (29 EKM 1923)
SRE ve SEBEPLER
- Cumhuriyetin, Milli Mcadeleninbandanberi lider
kadrosu ierisinde bataMustafa Kemal bataolmak zere konuulanve tartlanbir ynetim tarzolmas.
- Tekilat-Esasiye Kanununda(20 Ocak 1920)Hakimiyet kaytszartszmilletindir ifadesine yerverilerek yeni rejimin zihinsel hazrlksrecininbalatlmolmas.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
15/191
SYAS ALANDAKDZENLEMELER
CUMHURYETN LANI (29 Ekim 1923)
SRE ve SEBEPLER
- Saltanatnkaldrlmasylabirlikte rejim tanmlamasnn
yaplmasgerei.- Lausanne grmelerininbaarylaneticelendirilmesive askeri zaferin siyaseten tamamlanarak,uluslararascamiada Trk Devletinintannmas.
- 1921anayasasnn dnemin gerekleri erevesindebelirlediiKabine hkmeti ynetimlerinin ilevinikaybetmesi.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
16/191
SYAS ALANDAKDZENLEMELER
CUMHURYETN LANI (29 Ekim 1923)
SONULAR:
- 1921 Anayasasnnhkmet sistemi ile ilgili
dzenlemeleri deitirildi.- 29 Ekim 1923 gn yeni dzenlemeler uyarncaresmen cumhuriyet ilan edildi ve rejimin tanmlamasyaplmoldu.
- Saltanat ve hilafet tartmalaryeni bir boyutkazand.
- Mustafa Kemal ilk cumhurbakanseildi.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
17/191
SYAS ALANDAKDZENLEMELER
HLAFETN KALDIRILMASI (3 Mart 1924)
SRE VE SEBEPLER:
- Saltanatngeri dnmesini arzulayan muhalif yapnn
Hilafet makamve Halife Abdlmecid Efendietrafndargtlenmeye balamas.
- stanbul-Ankara kutuplamasnn, hilafet vecumhuriyet zerinden yeniden kurgulanmasabalar.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
18/191
SYAS ALANDAKDZENLEMELER
HLAFETN KALDIRILMASI (3 Mart 1924)
SRE VE SEBEPLER:
- Musul Meselesinin zm srecinde ngilterenin
hilafetin lke iindeki hassas durumundanfaydalanmaya almas.
- muhalefetin ve Halifenin ngizlizlerin bumaniplasyon abalarna zellikle muhalif basnzerinden anak tutmas.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
19/191
SYAS ALANDAKDZENLEMELER
HLAFETN KALDIRILMASI (3 Mart 1924)
SONU:
- Mevcut artlar altnda, dnemin siyaseti ierisinde
Hilafet makamnn i ve d politikann ilerliiasndanyaratthassasiyet gz nne alnarak 3Mart 1924 tarihinde Hilafet makam meclisuhdesine devredilerek, Halifelikkaldrlmtr.
- Bu ekide din ve devlet ileri de tam anlamylabirbirinden ayrlarak cumhuriyet rejiminin laik izgisiortaya karlmtr.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
20/191
SYAS ALANDAKDZENLEMELER
ANAYASAL DZENLEMELER
Tekilat-Esasiye Kanunu (20 Ocak 1921)
- 24 Nisan 1923te Mustafa Kemal tarafndanmevcut
durumun tesbiti ve bu duruma uygun bir ynetimtavrbenimsenmesine ynelik olarak meclisesunulan ynerge temel alnmtr.
- Tamamen ortaya ktolaanstartlarnihtiyalarnacevap verecek ekildekurgulanmveuygulanmtr.
- Kanun-i EsasininTekilat-Esasiye Kanunu ileatmayanmaddeleri yrrlkte kalmaya devametmitir.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
21/191
SYAS ALANDAKDZENLEMELER
ANAYASAL DZENLEMELER
Tekilat-Esasiye Kanunu (20 Ocak 1921)
- 23+1 maddeden oluur.
- Milli Egemenlik ve Kuvvetler Birliiprensiplerizerinde ykselir.
- Yrtmede kabine sistemi esas alnmkurulanhkmet, Trkiye Byk Millet Meclisi (TBMM) olarak
adlandrlmtr.- Seimler 2 yldabir , ift dereceli seim sistemineuygun olarak gerekletirilir.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
22/191
SYAS ALANDAKDZENLEMELER
ANAYASAL DZENLEMELERTekilat-Esasiye Kanunu (20 Ocak 1921)
- TBMMnin bakan bakanlar kurulunun dabakandr. Meclis adna imza atmaya vebakanlar kurulu kararlarnonaylamaya yetkilidir.
- eriat hkmlerinin uygulanmas, yasama,yrtme ve gerektiindekanunlarnkaldrlmas,antlama imzalanmas ve vatan savunmasylailgili temel haklar, Byk Millet Meclisine aittir.
- Kanun ve tzklerin dzenlenmesinde, halk iinen yararlve zamann ihtiyacnaen elverili fkhve hukuk hkmleriyle, rf ve adetler veteamller esas olarak alnr. Bakanlar Kurulunungrev ve sorumluluuzel kanunla belirtilir.
YA A A A
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
23/191
SYAS ALANDAKDZENLEMELER
ANAYASAL DZENLEMELER
24 Anayasas(20 Nisan 1924)
- Olaanstbir dnemin artlarnauygun hazrlanan1921 Anayasasnnmisyonunu tamamlamas, siyasiyapnntamamen deimesizerine ihtiyaduyulmuve hazrlanmtr.
- Altblm ve 105 maddeden oluur.
- Bekez deiiklieuramtr.
- 27 Mays1960 darbesine kadar yrrlekte kalarak,Trkiyeninen uzun yrrlkte kalan anayasasolmutur.
YA A A A
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
24/191
SYAS ALANDAKDZENLEMELER
ANAYASAL DZENLEMELER
24 Anayasas(20 Nisan 1924)
- Birinci maddesinde Trkiye Devleti bir Cumhuriyettirdenilmi, geri kalan ksmda bunun zerinden ve MilliEgemenlik ilkesine gre ekillenmitir.
- Beincimaddesiyle kuvvetler birliiprensibi devamettirilmi, meclisin zerinde bi kuvvet olmadancakmeclisin kendi kendisini fesh edebileceivurgulanmtr.
YA A A A
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
25/191
SYAS ALANDAKDZENLEMELER
ANAYASAL DZENLEMELER
24 Anayasas(20 Nisan 1924)
- Trkiye devletininresmi dili Trke, dini slamdr.Bakentiise Ankaradr.
- Yargyetkisi bamszmahkemelere verilmitir.
- Yrtmenin en st organCumhurbakandrfakatyrtme grevi babakanve bakanlar kurulutarafndangerekletirilecektir.
U U A A A
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
26/191
HUKUK ALANDAKDZENLEMELER
Osmanl Devleti, hukuk sisteminde hem slamhukukunu baz alan erihukuk hem de gelenek vegrenekler neticesinde ortaya km kurallardanoluanrfi hukuk bir arada kullanlmaktayd.
Trkiye Cumhuriyeti, laik yaps ierisinde byle birift ballkmmkn olmadgibi aynzamanda kii,zaman, mekana gre uygulamalar farkllklargsterebilen rfi hukuk uygulamalarnn da devam
edebilmesi mmkn deildi.
HUKUK ALANINDAK
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
27/191
HUKUK ALANINDAKDZENLEMELER
Bu artlarda,dierlkelerle de uyum gsterebilecek,toplumsal dzenin yeniden tesis edilipekillendirilmesini salayacak hukuk almalarzorunluluktu.
1921 ve 1924 anayasalargibi tekilatlanmaysalayantemel hukuk metinleri dnda, 1924ylndanitibaren yaplankanun almalaryla,Trkiye Cumhuriyeti hukuk sistemi oluturulmutur.
HUKUK ALANINDAK
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
28/191
HUKUK ALANINDAKDZENLEMELER
MEDEN KANUNUN KABUL (17 ubat1926)
- lk medeni kanun, Tanzimat Dneminde hazrlananMecelle dir.
- Mecelle, dini esaslara gre hazrlanm, bu yaplrkende sadece Hanefi mezhebi temel alnmtr. Buhaliyle adagereklere cevap vermekten uzak,cumhuriyet sistemin zellikle kadnve erkekle alakaleitlikive laik yaklamylatezattr.
HUKUK ALANINDAK
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
29/191
HUKUK ALANINDAKDZENLEMELER
MEDEN KANUNUN KABULU (17 UBAT 1926)
- Yeni Meden Kanun ile, Mslman ve gayr-Mslimlere uygulanacak hukuk kaideleri tek biresasa balanmtr.
- Toplumsal dzenin nemli alanlarndan evlenme -boanma,miras, kadn- erkek eitliigibi konulardakarlan kanunlarla, nemli deiikliklergerekletirilmitir.
HUKUK ALANINDAK
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
30/191
HUKUK ALANINDAKNKILAPLAR
TRK CEZA KANUNUNUN KABUL (1 MART 1926)
- talyanceza kanunundan uyarlanmtr.- Kiileremensup olduklardine gre farkl
uygulanan hukuk yapsortadan kaldrld.- Kiileriin aynsua, ayncezauygulamasgetirildi.
- Daha sonra, Alman Federal Ceza Usul
Muhakemeleri Kanunu tercme edilerek,Ceza Yarglama Usul Kanunu kabuledilmitir.
HUKUK ALANINDAK
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
31/191
HUKUK ALANINDAKNKILAPLAR
HAKMLER KANUNU (3 MART 1926)
- Mahkemeler bamszhale getirilmitir.
- Mahkemeler gibi hakimlerinde kararlarndaherhangi bir etki ya da ynlendirme olmadanvermelerini salayacakdzenlemeler yaplmtr.
- Hakimlerin terfi, tayin gibi mesleki uygulamalaro ikolu ierisinde oluturulacakkurumlara havaleedilerek, siyasiletirilmesiengellenmeye allmtr.
HUKUK ALANINDAK
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
32/191
HUKUK ALANINDAKNKILAPLAR
TCARET KANUNU
- Alman ve talyanTicaret Kanunlaresas alnmtr.
- Kara ve deniz Ticaret Kanunu olmak zere ikiksmdr.
- Kara Ticaret Kanunu 29 Mays 1926da kabul edilmive 4 Ekim 1926 tarihinde yrrle girmi iken, DenizTicaret Kanunu ise, 13 Mays 1929da kabul edilmitir.
HUKUK ALANINDAK
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
33/191
HUKUK ALANINDAKNKILAPLAR
BORLAR , CRA, VE FLAS KANUNU
- Borlar Kanunu 8 Mays 1928 tarihinde kabuledilmitir.
- Ticaret Kanunun bir tamamlaycs olarak kabuledilen bu kanunla, alacak-verecek hukukuoluturulmaya allrken, dier taraftan da ticariahlaknkorunmassalanmayaallmtr.
HUKUK ALANINDAK
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
34/191
HUKUK ALANINDAKNKILAPLAR
CRA VE FLAS KANUNU (24 NSAN 1929)
- svirekanunlarrnek alnmtr.
- 1932 ylndayeniden dzenlenmitir.
ETM VE KLTR
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
35/191
ETM VE KLTRALANINDA YAPILAN
NKILAPLAR TEVHD- TEDRSAT KANUNU (3 MART 1924)
- Osmanldneminde devlete balolarakgeleneksel ve modern eitimveren iki farkltipeitimkurumu mevcuttu. Bunlara eklenen yabancdevletlerin ve misyonerlerin okullareitimsistemini
oldukakarmak
bir hale getirmekteydi.- Cumhurreis olmasam maarif nazrolmak isterdimdiyen Mustafa Kemal Atatrk iin Milli Eitimmeselesi ok nemliydi
ETM VE KLTR
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
36/191
ETM VE KLTRALANINDA YAPILAN
NKILAPLAR TEVHD- TEDRSAT KANUNU (3 MART 1924)
- Hilafetinkaldrldgn 430 nolukararla eitim-retimbirliianlamnagelen TEVHD- TEDRSATkanunu kabul edildi.
- Bu kanunla;
* Trkiye dahilindeki tm eitimkurumlarMilli Eitimbakanlnabaland.
E T M VE K LT R
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
37/191
E T M VE K LT RALANINDA YAPILAN
NKILAPLARTEVHD-TEDRSATKANUNU (3 MART 1924)
*eriyye ve Evkaf Vekaleti ya da zel vakflartarafndan idare edilen btn medrese vemektepler Milli EitimBakanlnabalanmtr.
*er iyye ve Evkaf Vekaleti btesinde
memurlar ve mderrislere ayrlan bte MilliEitimBakanlnadevredilecektir.
* Milli Eitim Baknl yksek din eitimi iinilahiyat fakltesi,imam ve hitabet gibi dini
hizmetler iin de ayrokullar aacaktr.
E T M VE K LT R
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
38/191
E T M VE K LT RALANINDA YAPILAN
NKILAPLAR* Askeri idadi ve rtiyelerle, salk bakanlna
bal olan darleytamlar da Milli Eitim
Bakanlna balanmtr.* 2 Mart 1926 tarihinde kabul edilen Maarif
Tekilt Hakkndaki kanun Tevhid-i TedrisatKanununun tamamlaycs niteliindeolmutur.
* Bu kanunla, ilk ve orta retimin esaslarbelirlenerek, eitim hizmetleri modern halegetirilirken, devletin izni olmadan hi birokulun alamayaca belirtilmitir.
ETM VE KLTR ALANINDA
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
39/191
ETM VE KLTR ALANINDA
YAPILAN NKILAPLAR LATN HARFLERNN KABULU (1 KASIM 1928)
- 1925 ylndagerekletirilentakvim verakamlar konusundaki deiiklikler,
alfabenin de deitirilebileceikonusundaki grleri glendirdi.
- Buna bal olarak, 1926 ylnda Bakanlar
Kurulu tarafndan, alfabenin deitirilmesive yeni Trk alfabesinin hazrlanmas ile ilgilialmalar yapmak zere dil konusundauzmanlardan oluan bir alma grubukuruldu.
ETM VE KLTR
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
40/191
ETM VE KLTRALANINDA YAPILAN
NKILAPLAR LATN HARFLERNN KABUL (1 KASIM 1928)
- Dil encmeninin almalarsrerken 1927 ylndadoktor reetelerinin latin alfabesiyle yazlmayabalanmaskarartartmalarfarklbir boyuta tad.
- 1928 ylndahazrlananELFBA raporu ile yaplacakdzenlemenin yol haritasbelirlendi.
- Hazrlklarntamamlanmasndansonra 1 Kasm1928de Trk Harflerinin Kabul ve UygulanmasHakkndaKanun kabul edilmitir.
ETM VE KLTR
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
41/191
ETM VE KLTRALANINDA YAPILAN
NKILAPLAR LATN HARFLERNN KABUL (1 KASIM 1928)
Bu kanunla;- Devlet ve zel tm kurumlarda, yeni harflerle
- yazlanyazlarnkabul ve uygulamaya konulmas
- 1 Ocak 1929dan itibaren Trke kitaplarnyeniharflerle baslmas
- Btn okullarnTrke yaplanderslerde, yeni harflerikullanmas
ETM VE KLTR
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
42/191
ETM VE KLTRALANINDA YAPILAN
NKILAPLAR LATN HARFLERNN KABUL (1 KASIM 1928)
Latin alfabesinin renimininyaygnlkkazanmasiin;
- l Ocak 1929 da Millet Mektepleri alarak halknokuma - yazma renmesitemin edilmeye allrken,31 Mays 1933 tarihinde kabul edilen bir kanunla da,stanbul Darlfnunu kapatlarak, yerine yeni birniversite kurulmaskararlatrlmtr
ETM VE KLTR
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
43/191
ETM VE KLTR
ALANINDA YAPILANNKILAPLAR NVERSTE REFORMU (31 Mays1933)
- Trkiye Cumhuriyetini ileriye gtrecek yksekretim kurumlarna duyulan ihtiya sebebiyle,svireden Prof. Dr. Albert Malchenindanmanlnda almalara balanm, daha sonra
Almanyadan getirilen 15 profesrle bu sre devamettirilmitir.
ETM VE KLTR
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
44/191
ETM VE KLTRALANINDA YAPILAN
NKILAPLAR NVERSTE REFORMU (31 Mays1933)
- 31 Mays 1933de Darlfunun kapatlarak yerine 1Nisan 1934te eitime balayan stanbul niversitesikurulmutur.
Bu kanunla yksekretim;
- lmive idari zerklik kazanm,- Her dalda yetien retim yeleriyle, akademikkariyer konusu kanuna balanmtr.
- retimve aratrmaaralararttrlmtr.
ETM VE KLTR
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
45/191
ETM VE KLTRALANINDA YAPILAN
NKILAPLAR TRK TARH ALANINDAK ALIMALAR
- Atatrkegre tarih Bir milletin neleri yapmayamuktedir olduunugsteren en doruklavuzdur.
- Cumhuriyetin ilk yllarndaTrk tarihiyle ilgilikaynaklarneksikliininakbir ekildeortaya
kmasve bu konuyla ilgili AtatrknhassasiyetiTrk tarihinin en eski kaynaklarnnaratrlmasiinkapsamlbir almasrecini balatmtr.
ETM VE KLTR
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
46/191
ETM VE KLTR
ALANINDA YAPILANNKILAPLAR TRK TARH ALANINDAK ALIMALAR
-Mill tarih almalarnn srdrlmesi ve Trk Milletininbir mill tarihe sahip olabilmesi, yeni devletin kimlikinaassreci asndan ok nemliydi.
- Bu noktada Atatrkn ortaya koyduu en Trk Tarih
Tezi yol gsterici oldu.
ETM VE KLTR
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
47/191
ETM VE KLTRALANINDA YAPILAN
NKILAPLAR TRK TARH ALANINDAK ALIMALAR
- Trk tarih Tezi ile; Trk tarihinin islamiyet ncesi kaynaklararatrlarak,
tarihimizin ok daha eski ve kkl olduuyolundakigrleriin salamdeliller ve kaynaklar bulunmaya
alld. Bu aratrmalarnhakkylagerekletirilebilmesiiin
23 Nisan 1930da Trk Ocaklarbnyesinde TrkTarihi Tetkik Heyeti kuruldu.
ETM VE KLTR
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
48/191
ETM VE KLTRALANINDA YAPILAN
NKILAPLAR TRK TARH ALANINDAK ALIMALAR
15 Nisan 1931de Trk Ocaklarnnkapatlmasylaalmalarnyarmkalmamasiin Trk Tarih Teziniaratrmagrevi bu amala kurulan Trk TarihKurumunadevredildi.
1931 ylndaTrk Tarihi Tetkik Cemiyetininabalaryla, okullarda okutulmak zere Trk TarihTezinedayanan drt ciltlik bir tarih serisi yaynland.
ETM VE KLTR
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
49/191
ETM VE KLTRALANINDA YAPILAN
NKILAPLAR TRK TARH ALANINDAK ALIMALAR
1932 ylnda Ankarada toplanan Trk TarihKongresinde Atatrkn ortaya att Trk Tarih Tezitartlarak kabul edildi.
14 Haziran 1935 tarihinde kurulan Dil Tarih Corafya
fakltesiyle, yaplanalmalarnilmi olarakdeerlendirilmesineallmtr.
ETM VE KLTR
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
50/191
ETM VE KLTRALANINDA YAPILAN
NKILAPLAR TRK DL ALANINDA YAPILAN ALIMALAR
Tarih boyunca etkileimegetiitopluluklarndillerinden etkilenen Trk Dili, Osmanldevletidneminde, byk oranda Trke, Arapa veFarsannkarmolan ve Osmanlca denilen bir
kimlik kazanmt. Milli Devlet anlayierisinde ise dilin milliletirilmesi
en az milli tarih meselesi kadar enmliydi.
ETM VE KLTR
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
51/191
ETM VE KLTRALANINDA YAPILAN
NKILAPLAR TRK DL ALANINDA YAPILAN ALIMALAR
Trk dili alanndakialmalar Trke
nin;
dilbilgisi,
cmle bilgisi,
szck,
terim ve etimolojisinin,incelenerek gelitirilmesi amacyla, 12 Temmuz 1932tarihinde Trk Dil Kurumunun kurulmasyla birliktekurumsal ve sistematik bir nitelik kazand.
ETM VE KLTR
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
52/191
ETM VE KLTRALANINDA YAPILAN
NKILAPLAR TRK DL ALANINDA YAPILAN ALIMALAR
- Trk Dil Kurumununkurulmasylastanbul Trkesiresmi olarak geerli saylsada yazve konumadiliarasndakifarklar giderilmeye alld.
- Halknve devletin dili birbirine yaklatrld.
- Trk Tarihi gibi Trk Dilininde kkl gemiineynelikaratrmalarlayaayandlimiz zenginletirilmeyealld.
SOSYAL ALANDA
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
53/191
SOSYAL ALANDAYAPILAN NKILAPLAR
KILIK KIYAFET NKILABI (25 KASIM 1925)- Atatrk, 24 Austos1925te Kastamonu ve neboluyayapt seyahatlerde banda tad apkay halkagstererek, Biz her nokta-i nazardan meden insan
olmalyz. Fikrimiz, zihniyetimiz, tepeden trnaa kadarmeden olacaktr. Meden ve beynelmilel kyafet,milletimiz iin layk bir kyafettir. Onu giyeceiz.diyerek klk kyafet konusundaki duruunu halka
gstermitir.
SOSYAL ALANDA
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
54/191
SOSYAL ALANDAYAPILAN NKILAPLAR
KILIK KIYAFET NKILABI (25 KASIM 1925)- 2 EYLL 1925de mecliste memurlarnapkagiymesi
yolunda karar alnmfakat bazvekiller buuygulamayanayasaya aykrbulmuve konu
yountartmalaraneden olmutur.- Ayngn din adamlardndakikiilerincbbe ve
sarkgiymesi de yasaklanmtr. 3 Aralk1934de iseen yksek din grevlisi hari din adamlarnnmesleki
kyafetlerinisadece almaortamlarndagiymesiuygulamasgetirilmitir.
- -25 KASIM 1925de apkaile ilgili uygulama geneleyaylarakapkaKanunu adverilen kanunla Klk-
Kyafet inklabyasalatrlmtr.
SOSYAL ALANDA
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
55/191
SOSYAL ALANDAYAPILAN NKILAPLAR
TEKKE VE ZAVYELERN KAPATILMASI (30 KASIM 1925)- Anadolunun Trklemesinde ve halkn Trk - slam
sentezi iinde yorulmasnda byk hizmetlerigeen, tarikatlar ve bunlarn kurumlam ekli olan
tekkeler, Osmanl toplumunun geleneki yapsierisinde nemli yer tutmaktayd.
- Cumhuriyetle birlikte, dini taasubun ynlendirdiitekke ve benzeri yaplanmalar, inklaplar sreciyle
akbir atmayaamayabalad.
SOSYAL ALANDA
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
56/191
SOSYAL ALANDAYAPILAN NKILAPLAR
TEKKE VE ZAVYELERN KAPATILMASI (30 KASIM 1925)- Hilafetin kadrlmas
- lk muhalefet partisi Terakkiperver CumhuriyetFrkasnn, partimiz tm fikirlere ve dini inanlarasaygldrslogannn, iktidarnuygulamalarndinkartgstermesi.
- eyhSaid syannnbir tarafnndini bir misyonla,slam eriatngeri getirme, ortaya kmas.
SOSYAL ALANDA
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
57/191
SOSYAL ALANDAYAPILAN NKILAPLAR
TEKKE VE ZAVYELERN KAPATILMASI (30 KASIM 1925)- Klk kyafet inklabna en fazla reaksiyon
gsterebilecek grubun muhafazakar yaplanmalarolmas.
- Sonu olarak bu dnemde tekke ve zaviyelerinrgtsel olarak potansiyel ve gl bir muhalifrgtlenme izlenimi yaratmas 30 KASIM 1925deTekke, Zaviye ve Trbeler kapatlrken, eyhlik,
dervilik,dedelik, mritlik vs gibi unvan ve lkaplarnkullanlmasyasaklanmtr.
SOSYAL ALANDA
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
58/191
SOSYAL ALANDAYAPILAN NKILAPLAR
TAKVM, SAAT, RAKAMLAR VE LLERDE DEKLK- Atatrkncumhuriyet Trkiyesi iin koyduuhedef
adamedeniyetler seviyesine ulamakt.
- Bu hedefe ulamasreci kendi ierisinde farklaamalarve bileenleribarndrmaktaydbunlardanbir tanesi de uluslararasilikilerdeuyumusalayacakgndelik uyguulamalardeitirmekti.
SOSYAL ALANDA
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
59/191
SOSYAL ALANDAYAPILAN NKILAPLAR
TAKVM, SAAT, RAKAMLAR VE LLERDE DEKLK- Bu erevede;
- 26 Aralk1925de Hicri ve Rumi takvim yerine Miladitakvim,
- Yine 1925 ylndaArapa rakamlar yerine bugnkullanlanrakamlar,
- 26 Mart 1931de uzunluk ve arlkllerindeAvrupa standartlarve birimleri kullanlmayabalanmtr.
SOSYAL ALANDA
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
60/191
SOSYAL ALANDAYAPILAN NKILAPLAR
SOYADI KANUNUN KABUL (21 HAZRAN 1934)- Modern develet yapsierisinde, vatandave devletilikilerinidaha net bir ekildedzenleyebilmek zellikle,askeriye, vergi, eitimgibi konularda karklklar
engellemek ve sosyal stat belirten lakap venvanlarnkullanlmasnengellemek iin SOYADIuygulamasnageilmitir.
SOSYAL ALANDA
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
61/191
SOSYAL ALANDAYAPILAN NKILAPLAR
SOYADI KANUNUN KABUL (21 HAZRAN 1934)- 21 Haziran 1934 tarihinde karlanSOYADI KANUNU
ile kiilerinahlaka aykrolmayacak ekildesoyadlaralmasuygun grlmtr.
- 24 Kasm 1934 tarihli kanunla ise Gazi MustafaKemale Trkiye Byk Millet Meclisi tarafndanATATRK soyad verilmi ayrca, aa, hac, hafz,molla, hoca, efendi, bey, beyefendi, hanm,
hanmefendi, paa, hazretleri gibi unvan velkaplarnsoyadolarak alnmasyasaklanmtr.
SOSYAL ALANDA
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
62/191
SOSYAL ALANDAYAPILAN NKILAPLAR
MLL BAYRAMLAR VE TATL GNLERNNBELRLENMES
- Yeni devletin kuruluundatemel olan tarihlerin MilliBayram olarak kutlanmashenz 1921 ylnda
mecliste grlmve kabul edilmitir.- Bu dorultudaMilli BamszlkBayramolarak
kutlanan il bayram 23 NSAN olmutur. Daha sonrayeni dzenlemeyle, Cumhuriyet, Ulusal Egemenlik ve
ocuk ve Zafer Bayramlarkutlanmaya balanmtr.
SOSYAL ALANDA
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
63/191
SOSYAL ALANDAYAPILAN NKILAPLAR
MLL BAYRAMLAR VE TATL GNLERNNBELRLENMES
- 27 MAYIS 1935 tarihinde mecliste kabul edilen MillBayramlar ve Genel Tatiller hakkndaki kanunun
kabulyle, Mill Bayramlar tespit edilirken, hafta sonutatili konusunda da Batya uygun olarak gereklideiiklikleryaplmtr.
SOSYAL ALANDA
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
64/191
SOSYAL ALANDAYAPILAN NKILAPLAR
KADIN HAKLARININ KABUL- Osmanltoplum hayatndakadn-erkek ilikilerinive
kadnntoplumdaki statsn belirleyen en nemlietken eriathukukuydu.
- Dini bakve ahlak kaidelerinin ynlendirdiikonservatif toplum yapsierisinde kadnnetkinliiOsmanlnnson otuz ylnakadar neredeyse yoktu.
- Milli Mcadeledeise kadnlarcephe gerisinde
lojistik anlamda en az erkekler kadar nemli roloynadlar.
SOSYAL ALANDA
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
65/191
SOSYAL ALANDAYAPILAN NKILAPLAR
KADIN HAKLARININ KABUL- Atatrkn konuya bakn ise u szleri ok net
ifade etmektedir: Bir millet kadn ve erkektenmeydana gelir. Mmkn mdr ki, bir topluluun
yars topraklara zincirlerle balkaldkadierksmgklere ykselebilsin?
- 17 UBAT 1926da Medeni Kanunun kabulkadnlarn toplumsal statleri ile alakal bir dnm
noktasolarak dnlebilir.
SOSYAL ALANDA
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
66/191
SOSYAL ALANDAYAPILAN NKILAPLAR
KADIN HAKLARININ KABUL- 3 NSAN 1930 da karlan Belediye Kanunu ile,
Belediye seimlerinde seme ve seilme hakknelde ederlerken,
- 26 EKM 1933 tarihinde de muhtarlk seimleri iinaynhakkelde etmilerdir.
- 5 ARALIK 1934te gerekleen anayasa deiikliive Milletvekili Seimi Kanunuyla, Milletvekili seme
ve seilme hakkna sahip olmalar kadnlarn hakettikleri ekilde siyasi ve sosyal yapda yerbulmalarnazemin hazrlamatr.
EKONOM VE SALIK
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
67/191
EKONOM VE SALIKALANINDA YAPILAN
NKILAPLAR EKONOMK ALANDA YAPILAN NKILAPLAR
- Osmanllar zamannda, tarm ve hayvancladayal Trk
ekonomisi, zellikle son dnemlerde kapitlsyonlar,dborlanma, dnyadaki yeni ekonomik sisteme uyumsalayamama ve uzun sren savalar yznden bykkrizler yaamdolaysylakme noktasnagelmiti.
- Milli bamszln nemli bir paras olarak grlen
ekonomik bamszln salanabilmesi iin planlamayadnk ilk nemli adm, henz Lausanne sreci devamederken gerekletirilen 17 UBAT 1923 tarihli ZMR KTSADKONGRESile karmzakar.
EKONOM VE SALIK
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
68/191
EKONOM VE SALIKALANINDA YAPILAN
NKILAPLAR EKONOMK ALANDA YAPILAN NKILAPLAR
- zmir ktisadKongresinde yaplantartmalarsonucunda, Misak-ktisad adverilen Milli ktisadPlanana hatlarylaortaya konmutur. Buna gre;
- Sanayi iletmelerinin sermaye ve kredi ihtiyalarn
karlamakmaksadyla,Atatrk
n de zel ilgisi ile 26Austos 1924 tarihinde TRKYE BANKASIkurulmutur.
EKONOM VE SA LIK
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
69/191
EKONOM VE SA LIKALANINDA YAPILAN
NKILAPLAR EKONOMK ALANDA YAPILAN NKILAPLAR
- 1925 ylndaR (AAR) VERGS kaldrlm,
- 1926 ylndaKABOTAJ KANUNU kabul edilmitir.
- 28 Mays 1927 de kabul edilen TEVK- SANAYKANUNU ile, adaanlamda sanayilemeyedoruadm atlrken, zel sektr de sanayi alannaekilmeye allmtr.
- 1928 ylnda kurulan TARIM KRED KOOPERATFLERvastasyla da iftiye destek verilmek suretiyleekonomi canlandrlmayaallmtr.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
70/191
ALANINDA YAPILAN
NKILAPLAR EKONOMK ALANDA YAPILAN NKILAPLAR- 1929 ylnda patlak veren Dnya Ekonomik Krizi,
Trkiyeyi de etkilemive Trkiyenin ekonomik ve sosyal
gelimesinde yeni bir dnem amtr, iktisad skntnnbasks da, Trk Devleti nin daha ok iktisad eylemyapmasnasebep olmutur.
- 1933 - 1938 yllan arasnda Devletilik ilkesine uygunolarak yatrmlar yaplrken, ayn zamanda I. Be Yllk
Kalknma Plannn yrrle konulmasyla, ekonomideplanlyllarda balamtr.
- Trk sanayisinin kuruluyllarolarak da kabul edilen budnemde, sanayilemeyencelik verilmitir.
EKONOM VE SA LIK
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
71/191
EKONOM VE SA LIKALANINDA YAPILAN
NKILAPLAR SALIK ALANINDA YAPILAN ALIMALAR
- Cumhuriyet dneminde uzun sre ekonomik
yetersizlikler dolaysyla planl bir salk reformuprogramizlenemedi.
- Yeni devletin kurul srecinde sosyal politikalarasndan da bir gereklilik olarak uzun sava
dneminde (1912-1921) yetim kaln ocuklardnlerek1921 ylndaOCUK ESRGEMEKURUMUkuruldu.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
72/191
OK PARTL REJM
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
73/191
OK PARTL REJMDENEMELER VE
SONULARI I. MECLSTEGRUPLARIN ORTAYA IKII
- 23 NSAN 1923de alan ilk mecliste, meclise geli
ekillerinegre farklgrup milletvekili vard:1) 16 MART 1920destanbulunigalizerine karlan
19 MART tarihli seim genelgesine gre seilerekmeclise gelenler
2) stanbulun igali ile, ngilizler tarafndan datlanSon Osmanl Mebusan Meclisi yesi olanlardanAnkarayagelebilenler
3) Yunanistan ve Maltadangelenler
OK PARTL REJM
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
74/191
OK PARTL REJMDENEMELER VE
SONULARI I. MECLSTE GRUPLARIN ORTAYA IKII
- Birinci meclis kurulduundagenel dncevehedef Misak-Milliningerekletirilmesiidi. Buyzden herhangi bir siyasi parti ya da atmevcutdeildi.
- Zamanla bu durum deimeye, aynhedefe ulama
yolunda bazfikir ayrlklarortaya kmayabalad.Bu durum mecliste gruplaroluturdu.
OK PART L REJ M
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
75/191
OK PART L REJ MDENEMELER VE
SONULARI I. MECLSTE GRUPLARIN ORTAYA IKII
- Meclisteki gruplarnen nemlileri;
Tesant (Dayanma), stiklal,
Mdafaa-i Hukuk,
Halk,
Islahat gruplardr.- Mustafa Kemal zaman zaman bu gruplarn birine zamanzaman dierine yakn durarak bir denge unsuru olmayaabalamaktayd. Fakat bu abalar ok da olumlu sonuvermeyince bir merkez grup kurmaya karar verdi.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
76/191
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
77/191
OK PART L REJ M
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
78/191
OK PART L REJ MDENEMELER VE
SONULARI MDAFAA- HUKUK GRUBU VE HALK FIRKASINA
DNMES
- Yeni bir siyasi parti kurulmasiin yaplanalmalarmeyvesini zmirindmanigalindenkurtulmasnnyldnmndeverdi.
- 9 EYLL 1923 tarihinde, Anadolu ve Rumeli
Mdafaa-I Hukuk Grubununprogram9 MADDE(UMDE) haline getirilip aklanarakresmen HALKFIRKASI (PARTS) kuruldu. Bu parti cumhuriyetin ilanile birlikte CUMHURYET HALK PARTS (10 KASIM 1924)adnald.
OK PARTL REJM
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
79/191
J
DENEMELER VE SONULARI MDAFAA- HUKUK GRUBU VE HALK FIRKASINA DNMES- Partinin ynetim kurulu
Genel Bakan: MUSTAFA KEMAL (BYK MLLET MECLSBAKANI)
Genel Bakan Vekili smet Paa (icra Vekilleri Heyeti Reisi),
Genel Katip Recep (Peker) (Ktahya Mebusu),
Azalar Sabit (Sarolu) (Erzurum Mebusu),
Celal (Bayar) (zmir Mebusu),
Cemil (Ubaydn) (Tekirda Mebusu),
Refik (Saydam) (stanbul Mebusu), Saffet (Arkan) (zmit Mebusu),
Mnir Hsrev (Grele) (Erzurum Mebusu),
Kazm Hsn Bey (Konya Mebusu),
Zlf Bey (Diyarbakr Mebusu).
OK PART L REJ M
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
80/191
OK PART L REJ MDENEMELER VE
SONULARI TERAKKPERVER CUMHURYET FIRKASI (TCF)
- Yeni bir devletin ortaya ksrecinde saltanatn
kaldrlmasylasertlemeyebalayanfikir ayrlklar,cumhuriyetin ilanve hilafetin kaldrlmasylabirliktegittike derinlemeyebalad.
- Yeni devletin kuruluve tekilatlanmassrecindeyaplacakinklaplarneidive zamanhem meclishem de CHP ierisinde sorunlara yol amayabalad.
OK PART L REJ M
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
81/191
OK PART L REJ MDENEMELER VE
SONULARI TERAKKPERVER CUMHURYET FIRKASI (TCF)
- Sre ierisinde ortaya kan bu siyasi gr
ayrlklarnn orduya yansmas ve ordu siyasetilikisinin girift bir hal almasndan endie duyulduuiin, bu konuda alnan ilk tedbir ORDU-SYASETilikisiniayrmaabasoldu.
- Milli Mcadele dneminin olaanst artlargznnde bulundurularak askerlerin aynzamandamilletvekili olmasna izin verilmiken EKM 1924tealnanbir kararla bu duruma snverildi.
OK PARTL REJM
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
82/191
OK PARTL REJMDENEMELER VE
SONULARI TERAKKPERVER CUMHURYET FIRKASI (TCF)
- Ordu-Siyaset ilikisine resmiyette son verilme abasCHP iinde ilk krlmalarberaberinde getirdi.
- TCFnin kurucular arasnda yer alan Ali FuatCebesoy ve KazmKarabekir, Musul Meselesininenkritik olduu zamanlarda askerlik mesleinden istifa
ederek, milletvekillii grevini yani siyaseti tercihettiler.
OK PARTL REJM
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
83/191
OK PARTL REJMDENEMELER VE
SONULARI TERAKKPEREVER CUMHURYET FIRKASI (TCF)
- 20 EKM 1924de Mentee Mebusu Esat Beyin,
mbadiller ve muhacirlerle alakal verdii gensoruve yolsuzluk yapld iddialaryla mecliste ykselentansiyon, 17 KASIM 1924de, saltanatnkaldrlmasndan tam iki yl sonra, ilk muhalefet
partisinin ortaya kmasnasebep olmutur.- CHPdenayrlan29 milletvekili TCFyikurmutur.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
84/191
OK PARTL REJM
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
85/191
OK PARTL REJMDENEMELER VE
SONULARI TERAKKPERVER CUMHURYET FIRKASI (TCF)
- Partinin kurucu kadrosu uisimlerden olumutur:- Genel Bakan: KazmKARABEKR
- Genel BakanVekilleri: Adnan ADIVAR, Rauf ORBAY
- Genel Sekreter: Ali Fuat Cebesoy
- Merkez Ynetim Kurulu: smail Canbolat, Halis Turgut,RtPaa, Ahmet krbey, Faik Bey, Necati Bey.
OK PART L REJ M
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
86/191
OK PART L REJ MDENEMELER VE
SONULARI TERAKKPERVER CUMHURYET FIRKASI (TCF)
- Parti tz genel anlamda CHPden ok farkl
idealler zerine ekillenmemekteydi. Fakat partininbayraklaan sylemi Frkamz, tm dncelere vedini inanlara saygldrifadesi, ksasrede uya dabu sebepten CHPye ve yaplmakta olanlaramuhalif olan gruplarn TCF ats altnda
toplanmasnazemin hazrlad.- Bu noktadan sonra Atatrkn de partiyle alakal
duruu deimitir. lkenin siyasi ve sosyal yapsnnhenz byle bir giriimehazrolmadndnmeye
balamtr.
OK PARTL REJM
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
87/191
OK PARTL REJMDENEMELER VE
SONULARI EYH SAD SYANI VE TCFNN KAPATILMASI
- Musul Meselesininzm sreci devam ederken 13
UBAT 1925de Dou Anadoluda milliyeti ve dinibir sylem zerinden EYHSADisyanpatlak verdi.
- Olay adn liderlik misyonunu stlenen ve aslen birNakibendieyhIolan Elaz-PaluluEYHSADden
almaktayd.
OK PARTL REJM
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
88/191
OK PARTL REJMDENEMELER VE
SONULARI EYH SAD SYANI VE TCFNN KAPATILMASI
- Bir taraftan AZAD hareketinin yrtt KrtMilliyetiliinirgtleme almalar, dier taraftan,hilafetin kaldrlmas zerine, din elden gidiyoreklindeki kkrtmalar, TCFnin kuruluunun verdiidolayl cesaret ve ngilizlerin
maniplasyonlar,isyannkmasnazemin hazrlad.- 31MAYIS 1925 e kadar devam eden isyan ksa
srede Dou Anadoluda ok geni bir alanayayld.
OK PART L REJ M
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
89/191
OK PART L REJ MDENEMELER VE
SONULARI EYH SAD SYANI VE TCFNN KAPATILMASI
- syannnkontrol altnaalnamamassebebiyle
gerekleenhkmet deiikliininardndan4 MART1925de TAKRR- SKUN YASASI karlarak, skynetim ilan edilmitir.
- Olay sonunda Ankara ve Diyarbakrdaiki stiklalMahkemesi kurulmu, konuyla ilgili yarglamalarburada gerekletirilmitir.
OK PARTL REJM
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
90/191
OK PARTL REJMDENEMELER VE
SONULARI EYH SAD SYANI VE TCFNN KAPATILMASI- Terakkiperver Cumhuriyet Frkasda bu sreten
nasibini ald.- Partinin Douve GneydouAnadolu
rgtlenmelerinin isyana destek verdiigerekesiyleTakrir-I Skun Yasasgerei3 HAZRAN 1925de TCF
kapatld.- lk ok partili hayata geidenemesi busebeplerden dolaybaarszoldu.
OK PARTL REJM
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
91/191
O A EJDENEMELER VE
SONULARI ZMR SUKAST GRM
- TCFnin kapanmasndan sonra, meclis ve
muhalefette etkisini olduka kaybeden eskittihatlar ve kinci Grup mensuplarndan bazlarAtatrkekarbir suikast giriimiplanlad.
- Farkl alternatifler zerinde durulduktan sonra
zmirde olmas kararlatrlan giriim iin gereklirgtlenme gerekletirildi.
OK PARTL REJM
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
92/191
OK PARTL REJMDENEMELER VE
SONULARI ZMR SUKAST GRM
- HAZRAN 1926da Atatrkn zmire yapacaseyahati frsat bilen suikatilerin planlar, olaydansonra tetikileri Yunan Adalarna karmak iintutulmuKaykGiritli evkininolan biteni zmirValisiKazmdirikeanlatmasylaortaya kmtr.
- 17 Haziranda Giritli evkinin yapt istihbaratndeerlendirilmesiyle kurulan stiklal Mahkemesinde(Aliler Mahkemesi) TCFnin kurucular bata olmakzere dneme mal olmupek ok isim yarglanmtr.
OK PARTL REJM
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
93/191
OK PARTL REJMDENEMELER VE
SONULARI ZMR SUKAST GRM
- zmir Suikasti giriimiilk on yllkdnemde iktidar-
muhalefet ilikileriasndanbir zirve noktasdr.- Tam anlamylabir hesaplamasrecini balatmtrki
bu konuyla ilgili NUTUK elimizdeki en nemlikaynaktr.
- Bir noktada Atatrkn1919-1926 dnemiylehesaplamasnnbir yansmasolan bu nemlikaynak dikkatle okunmaldr.
OK PARTL REJM
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
94/191
OK PARTL REJMDENEMELER VE
SONULARI SERBEST CUMHURYET FIRKASI (SCF)
- 1926 Sonrasndahem Takrir-I skun yasasnndevam
eden uygulamalar, hem ekonomide devletieilimlerinartmashem de 1929 ekonomik buhranbir parti ierisinde olmasa bile toplumsal birmuhalefetin tabanda glenmesine sebep
olmaktayd.- Yukardasaylansebepler ve tek partili rejimin birdiktatrlk olarak deerlendirilmesindenduyduurahatszlkAtatrkzm araynasevketmekteydi.
OK PARTL REJM
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
95/191
OK PARTL REJMDENEMELER VE
SONULARI SERBEST CUMHURYET FIRKASI (SCF)
- Bu ortamda Paris bykelisi Ali Fethi Okyar izin iingeldiiYalovadaAtatrklebir araya geldi.
- Hem ngilteredekiparlamenter yapyhem de lkeiinde grdaksaklklarkendisine aktard. Bugrmesonunda Atatrk Fethi Beydenliberalizm
prensibini benimsemibir parti kurmasntalep etti.
OK PARTL REJM
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
96/191
OK PARTL REJMDENEMELER VE
SONULARI SERBEST CUMHURYET FIRKASI (SCF)
- Atatrknsrarlaryla12 AUSTOS 1930da, ikinciok partili hayata geidenemesi SCFninkuruluuylaortaya kmtr.
- Parti programAtatrknarzu ettiigibi ekonomik
liberalizm zerinden ekillendirilmibunun dndakitemel prensiplerde CHP izgisi korunmutur.
OK PARTL REJM
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
97/191
OK PARTL REJMDENEMELER VE
SONULARI SERBEST CUMHURYET FIRKASI (SCF)
- SCF en fazla desteiEge Blgesindenaldfakatbtn abalara ramenparti tabannaCHP kartmarjinallemeyemsait kiive gruplarndahil olmasengellenemedi.
- Yerel seimlerde 502 belediyeyi kazanan SCFzellikle zmirdeyaananbazolumsuzgelimelerdensonra CHF veonu destekleyen basnnyounsaldrlarnahedef olmutur.
OK PART L REJ MDENEMELER VE
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
98/191
JDENEMELER VE
SONULARI SERBEST CUMHURYET FIRKASI (SCF)
- Partinin kuruluunubyk bir samimiyetle
destekleyen Atatrk ortaya kantablodan bykrahatszlkduymaya balambunun zerine ilkbatakidesteiniekmek zorunda kalmtr.
- Normal artlaraltndagdml bir muhalefet partisiolarak kurgulanan SCF tabanitibariyle kontroldenkmayamsait bir yapsergilemeye balayncaparti yneticileri tarafndanfesh edilmitir. (17 KASIM1930)
OK PARTL REJM
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
99/191
O A EJMDENEMELER VE
SONULARI MENEMEN OLAYI
- SCFnin kapatlmasndan sonra 23 ARALIK 1930da
Nakibendi Tarikatna mensup baz mridler, DerviMehmet nderliinde zmirin Menemen ilesindeayakland.
- eriat istemiyle gerekletirilen bu isyanda
AstemenKubilay isyanclartarafndanehitedildi.- syan ksa srede bastrlmasna ramen rejime
ynelik i tehditlerin halen canl bir ekilde varlndevam ettirdiianlald.
ATATRK DNEM
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
100/191
A A E TRK DI POLTKASI
LOZANINBIRAKTII
MESELELER
TRKYE RUSYALKLER
TRKYE TALYALKLER
TRKYENN DOUKOMULARIYLALKLER
1923-1932
ATATRK DNEM
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
101/191
TRK DI POLTKASISLAHSIZLANMA KONFERANSLARI
VE
MLLETLER CEMYETNE YELK
REVSYONST HAREKETLER
VE
BALKAN ANTANTI
HABESTANIN GAL
AKDENZ TTFAKI
MONTREUX BOAZLAR SZLEMES
SADAABAD PAKTI
HATAY MESELESTRKYE-ALMANYA LKLER
TRKYE-NGLTERE LKLER
1932-1938
ATATRK DNEM
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
102/191
TRK DI POLTKASI Atatrk, milli d politikay ; Her eyden evvel mill
hudutlarmz iinde ve sonrada darda millet vememleketin hakiki saadetine almaktr ekilindeifade eder.
Atatrk, Trk d politikasn iki temel unsur zerineoturtmutur. Bunlar:
- Trkiyenin siyas bamszlndantaviz vermemek ,
- Devletleraras anlamazlklar bar yollarla
zmlemektir
ATATRK DNEM
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
103/191
TRK DI POLTKASI 1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI- TRK-NGLZ LKLER VE MUSUL MESELES
* Lausanne Antlamasnn 3/2. maddesine greTrkiye ve ngiltereAntlamann iki tarafa onaylanp
yrrle girmesinden sonraki 9 aylk srede ikiligrmelerle Trkiye-Irak snrn izmeye alacakeer baarl olamazlarla konuyla ilgili nihai kararMilletler Cemiyeti (M.C) tarafndanverilecekti.
ATATRK DNEM I O A I
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
104/191
TRK DI POLTKASI 1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI- TRK-NGLZ LKLER VE MUSUL MESELES
- 9 aylk sre erevesinde ilk grmeler 19 MAYIS1924tegerekleenHALKONFERANSI ile balad,
iki taraf da Lausannedaki duruundan tavizvermedi.
- ngiltere konuyu zmszle gtrecekiddialarda bulundu.
- 5 Haziranda kapanan konferanstan iki ay sonraHakkari civarnda ngiltere destekli bir Nasturi syangerekleti.
ATATRK DNEM I O A I
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
105/191
TRK DI POLTKASI 1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI- TRK-NGLZ LKLER VE MUSUL MESELES
- ngiltere, 1915 ylnda Asya Trkiye sini ncelemeKomisyonuna hazrlatt raporla, genel olarak
Anadolu ve Ortadou politikasnn esaslarn ylebelirlemiti;
- Doal kaynaklaryla zengin, ekonomik bakmdangl olan ve douyla ulambalants ynnden
stratejik konumda bulunan blgelerielinde tutmakolarak belirlenmiti. Irakla alakal grmelerde de
buna uygun bir davranbiimi ierisindeydi.
ATATRK DNEM I O ASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
106/191
TRK DI POLTKASI 1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI- TRK-NGLZ LKLER VE MUSUL MESELES
- 9 Aylksre sonunda 20 EYLL 1924den itibarenM.C, Lausannedaifade edildiigibi konuyla alakal
tetkiklerine balad.- Bu srete eyhSaid syangerekletive Trkiye,
ngiltereile yeniden savaihtimali zerindedurulduubir dnemde bu isyanla uramak
zorunda kald.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
107/191
TRK DI POLTKASI 1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI- TRK-NGLZ LKLER VE MUSUL MESELES
- M.C Meclisi Trkiyenin katlmad 16 Aralk 1925tarihli oturumda Trkiye-Irak snrnn bugnk gibi
izilmesine karar verdi.- 5 HAZRAN 1926 tarihinde ise Ankarada Trkiye-
ngiltere-Irak arasnda Trkiye Irak Snr ve yiKomulukAntlamasimzaland.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
108/191
TRK DI POLTKASI 1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI- TRK-NGLZ LKLER VE MUSUL MESELES
5 HAZRAN 1926 ANTLAMASIYLA bugnk Trkiye-Irak snrizilirken, diertaraftan da TrkiyeninIrak
petrol gelirlerinden 25 ylsreyle toplam5.500.000sterlin deerinde%10luk bir pay almaskararlatrlmtr.
Hikmet Ulubaynkonuyla ilgili almasnagre
Trkiye 1934-58 dneminde bu demenin 3.500.00TLlikksmntahsil etmibu tarihten sonra da kalan2.000.000 ksmbtede alacak olarak grnmtr.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
109/191
TRK DI POLTKASI 1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRK-YUNAN LKLER VE MBADELE MESELES- Lausanne grmeleri srasnda 30 Ocak 1923de
Trkiye ve Yunanistan arasndakarlklolarak nfus
deiimiantlamasyapld.- Buna gre 30 Ekim 1918 tarihli MondrosMtarekesinden nce stanbul Belediyesi snrlarierisine yerlemi bulunan Rumlarla (Etabli), BatTrakya da yaayan Trkler hari, dier yerlerde
yaayan Trk ve Rumlar karlkl olarakdeitirileceklerdi. Bu deiimigerekletirmekzerede uluslararasbir komisyon kurulacakt.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
110/191
TRK DI POLTKASI 1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRK-YUNAN LKLER VE MBADELE MESELES
Komisyon almalar srasnda Yunanistanstanbul da daha fazla Rum brakmak iin Etabli
kavramnnyorumunu tartmayaat. Bunun zerine, Trkiye Ortodoks Patriini de
mbadele kapsamna alarak snr d etti. Bu olayikinci bir anlamazlk konusunu tekil etti. Fakat,
Patriin 19 Mays 1925 gn grevinden istifaetmesiyle ikinci mesele zld.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
111/191
TRK DI POLTKASI 1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRK-YUNAN LKLER VE MBADELE MESELES
1 ARALIK 1926 ATNA ANTLAMASI ile, iki lkeaznlklarnn emlak konularnda bir dzenleme
yapld. Antlamann uygulanmas srasnda Yunanistan Bat
Trakyadaki Trklerin mallarna el koyunca, Trkiyede ayn eyi stanbulda Rumlara ait tanmazlara
uygulad.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
112/191
TRK DI POLTKASI 1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRK-YUNAN LKLER VE MBADELE MESELES
Atina Antlamasnn uygulanmasnda yaananskntlar, iki lke arasnda artan gerginlik zaman
zaman Trkiye ve Yunanistan sava durumunagetirmitir.
1920lerin sonunda Yunan devlet bakanVenizelosun abalaryla iki lke ilikilerinin iyileme
eilimigstermesi zerine, 10 Haziran 1930 tarihindeiki lke arasnda Ankarada bir Dostluk Antlamasimzalanmtr.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
113/191
TRK DI POLTKASI 1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRK-YUNAN LKLER VE MBADELE MESELES
ANKARA ANTLAMASI ile :
Yerleme tarihleri ve doum yerleri ne olursa olsun,
stanbul Rumlar ve Bat Trakya Trkleri, ETABL(Yerleik) deyiminin kapsamiine alnd.
Mbadele Meselesinin nu ekilde zlmesindensonra Trkiye-Yunanistan arasnda II. Dnya Sava
sonuna kadar srecek bir ittifak ilikisibalamoldu.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
114/191
TRK DI POLTKASI 1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-SOVYET RUSYA LKLER
Milli Mcadele dnemini Trklerinemperyalizmekarmcadelesi olarak gren Rusya, eski
mttefiklerine karAnakarannmcadelesinidestekleyen bir tavr ald.
Milli Mcadele dneminde kurulan ikili ilikilerveortak karlar16 MART 1921 MOSKOVA ANTLAMASI
resmiyet kazand.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
115/191
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
116/191
TRK DI POLTKASI 1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-SOVYET RUSYA LKLER
ngiltere-Trkiye ilikilerindeMusul Meselesi yzndengerilim devam ederken, Trkiye ile Rusya arasnda
17 ARALIK 1925de DOSTLUK ve SALDIRMAZLIKANTLAMASI imzalanmtr.
11 MART 1927de imzalan ticaret antlamasile siyasiilikilerinyansraticari ilikilerinde gelitirilmesi
hedeflenmitir.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
117/191
TRK DI POLTKASI 1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-SOVYET RUSYA LKLER
17 ARALIK 1928de1925 tarihli Dostluk Antlamas,iki yl daha uzatlm fakat 1930lu yllarla birlikte
Trkiyeninbatile ilikilerinirevize etmeye balamasnedeniyle Trkiye-Sovyet Rusya ilikilerindedalgalbirseyir ortaya kmayabalamtr.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
118/191
TRK DI POLTKASI 1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-FRANSA LKLER
Milli Mcadele srasndatalyadansonraAnadoludanekilen ikinci devlet olan Fransa ile 20
EKM 1921de ANKARA ANTLAMASI imzalanmt. Bu antlamaile Fransa AnkaraytanyanTLAF
KANADInamensup ilk batldevlet olmutu.
Lozandaborlar, kapitlasyonlar ve Suriye Snriki
lke arasndagerginlik yaratan konular oldu.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
119/191
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
120/191
TRK DI POLTKASI 1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-FRANSA LKLER
30 Mays 1930 tarihinde imzalanan DostlukAntlamaserevesinde snrtespit edilmitir.
Snr meselesinden sonra Trkiye deki FranszMisyoner Okullarnn durumu iki lke ilikilerine konuolmu ve Trkiyenin arzu ettii ekilde egemenlikhaklarmzasndanproblem yaratmayacak ekilde
zlmtr.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
121/191
TRK DI POLTKASI 1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-FRANSA LKLER
ki lke arasnda sregelen Osmanl Borlarnndenmesimeslesi 13 Haziran 1928 gn imzalanan
Paris Antlamasyla belirli bir deme sisteminebalanmtr.
1929 ylnda kan dnya ekonomik krizi nedeniyledeme gl yaayan Trkiye, 1933 ylnda
Fransa ile Paris te yeni bir Bor Antlamasimzalamtr.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
122/191
TRK DI POLTKASI 1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-FRANSA LKLER
1929 ylnda Trkiye kapitlasyonlarn son kalntlarnda temizlemek amacyla halen yabanclarn
iletmesinde bulunan yaplarn devletletirilmesiyoluna gitmitir. Bu srece o dnemde halen FransatarafndaniletilenAdana-Mersin Demiryolu Hattdadahil edilmitir. Bu konu iki lke ilikilerinde gerginlik
yarattysa da HAZRAN 1929da imzalananantlamaylaTrkiye bu hattniletiminisatnalmtr.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
123/191
TRK DI POLTKASI 1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-TALYA LKLER
- talyaAnadolununpaylalmaskonusunda ngiltereve Fransa ile yaad anlamazlk sebebiyle
topraklarmzdanilk ekilen devlet oldu.- 1922 ylnda talyada balayan Mussolini iktidar ve
bu iktidarn Mare Nostrum-Bizim Deniz politikasAkdeniz Havzasndakitm devletler gibi Trkiye iin
de olduka rahatszediciydi
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
124/191
TRK DI POLTKASI 1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-TALYA LKLER
- 30 MAYIS 1928de imzalanan TARAFSIZLIK VEDOSTLUK ANTLAMASI ile ilikiler belli bir dzeyde
tutulmak istenmitir.- 1930larlabirlikte talyannREVZYONSTeilimlerinin
gzle grlr lekte artmas ve Mussolini-Hitleryaknlamas Trk-talyan ilikilerinde gergin bir seyri
beraberinde getirmi ve II. Dnya Sava sonunakadar da devam ettirmitir.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
125/191
TRK DI POLTKASI 1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYENN SLAM LKELERYLE LKLER
*AFGANSTAN
- 1 MART 1921de Moskovada imzalanan DOSTLUK
ANTLAMASI, Trkiye ile Afganistan arasnda resmiilikilerikuran ilk belgedir.
- Atatrkn reformlar Afganistan iin de rnekolmu, Afganistan Trkiyeden subay, retmen,
doktor gibi teknik uzmanlar getirtirken diertaraftanda Trk niversitelerine renciyollamtr.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
126/191
TRK DI POLTKASI 1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYENN SLAM LKELERYLE LKLER
*AFGANSTAN
- Son dnem tarihinde Rusya-ngilterenfuz
mcadelelerine sahne olan Afganistan Trkiyeyibuzor durumunda bir mttefik olak grmtr.
- MAYIS 1928de Agan KralAmanullah Han Trkiyeyiziyaret etmibu ziyaret srasnda25 MAYIS 1928de
AnkaradaTRK-AFGAN DOSTLUK ve BRLANTLAMASI imzalanmtr.
- Amanullah Hanntahttan indirilmesinden sonra dailikileraynseyirde devam etmitir.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
127/191
TRK DI POLTKASI 1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYENN SLAM LKELERYLE LKLER
*RAN
- Hem Trkiyeninhem rannsnrdakikabile ve
airetlerzerinde yeterli ve skynetim kuramamolmasTrk-ran snrndasrekli scakalanlarbulunmasnasebep olduugibi ikili ilikilerideolumsuz etkilemekteydi.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
128/191
TRK DI POLTKASI
1923-1932 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYENN SLAM LKELERYLE LKLER*RAN- Snrsorunlarngidermek iin iki lke arasnda22
NSAN 1926da bir GVENLK ve DOSTLUKANTLAMASI imzalandfakat yeterli olmad.- HAZRAN 1928de ek bir protokolle bu antlama
daha gl hale getirildi.- 23 OCAK 1932de bir UZLAMA, ADL TESVYE ve
HAKEM ANTLAMASI imzalandve kesin olarak ikilke snrizilmioldu.
- HAZRAN 1934de RzaahPehlevininziyareti ikiliilikileridaha da dostane bir havaya soktu.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
129/191
TRK DI POLTKASI 1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI- Lausannenn brakt meselelerin byk oranda
zme kavumas,
- lk 10 ylda i politikay ilgilendiren, siyasi, sosyal,
hukuki, ekonomik nemli inklaplarn uygulamayakonulmas,
kinci 10 yllk dnemde d siyasette daha farkl biryaklamberaberinde getirmitir. Trkiye bu dnemde
ortaya kan REVZYONST lkelere kar bir tarafolarak ANT-REVZYONST kanatta yerini alm ve ilkon yllk dnemde sorun yaad lkelerle ilikilerinirevize etmeyi tercih etmitir.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
130/191
TRK DI POLTKASI 1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYENN MLLETLER CEMYETNE (M.C) GR
M. C, I. Dnya Savandansonra kazanan lkelerinkarlarnn korunmas iin ngilterenin nderliinde
kurulmutur. Musul Meselesi, Mbadele Meselesi gibi konulardaki
tavr ve ngilterenin arl nedeniyle ilk 10 yllkdnemde Cemiyetle Trkiye arasndaki ilikiler
olduka soukseyretmitir.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
131/191
TRK DI POLTKASI 1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYENNMLLETLERCEMYETNE(M.C) GR
1928den itibaren dnyadaki silahszlanma faaliyetlerinekatlmtr.
1929 ylnda da Briand - Kellog Paktn imzalayarak,uluslararas ilikilerde sava reddettiini aka ortayakoymutu.
Trkiye, Nisan 1932 de yaplan Cenevre Silahszlanma
Konferansnda, Milletler Cemiyeti ile ibirliine hazrolduunubildirmitir.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
132/191
TRK DI POLTKASI 1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYENN MLLETLER CEMYETNE (M.C) GR
spanya ve Yunanistann Trkiyenin ye olarakkabul edilmesi iin verdiiteklif zerine, M.C normal
yelik prosedrnde ilk kez bir istisnaya gidilmi vezel olarak Trkiye iin karlan davet kararylaTrkiye Cemiyeteyelik iin davet edilmitir.
6 TEMMUZ 1932deye 43 lkenin tam oyuyla Trkiye
M.C ye olmu, meclis bu yelii 18 TEMMUZdaonaylaynca durum lke iinde de resmiyetkazanmtr.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
133/191
TRK DI POLTKASI
1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI BALKAN ANTANTI
Trkiye, hem Balkanlarda barnkorunmashemde Balkan lkeleriyle olan dostluk ilikilerineverdii nemin bir gstergesi olarak, 15 Aralk1923te Arnavutluk, 18 Ekim 1925te Bulgaristan,25 Ekim 1925te de Yugoslavya ile birer dostlukantlamasimzalamt.
Trkiye ile Yunanistan arasndaki 1930 ylnda
balayan yaknlamann bir sonucu olarak, 14Eyll 1933 tarihinde bir Dostluk ve SnrGvenliiAntlamasnn imzalanmas, Balkanlardakiolumlu havaydaha da arttrmtr.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
134/191
TRK DI POLTKASI
1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI BALKAN ANTANTI
Trkiye ile Yunanistan arasndaki 1930 ylnda balayan
yaknlamannbir sonucu olarak, 14 Eyll 1933 tarihinde bir Dostluk
ve SnrGvenliiAntlamasnn imzalanmas,Balkanlardaki olumlu
havaydaha da arttrmtr.
Balkanlarda Trkiye nin nclnde gelien dostluk ve
ibirlii havas, 1930 lardan itibaren ortaya atlm olan Balkan
Antantfikrini olduka glendirmiti.
zellikle 1933 ylndaAlmanyada Nazilerin iktidara gelmesi ise,
bu antantngerekletirilmesiiin ibirliialmalarnarttrmtr.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
135/191
TRK DI POLTKASI 1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI BALKAN ANTANTI
ki revizyonist lke Almanya ve talyann i ve dsiyasetleri ve zellikle talyanndpolitika yaklam
erevesinde Balkanlara olan ilgisi 1920lerinsonundan beri telaffuz edilen Balkan birlii fikrininalevlenmesine zemin hazrlamtr.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
136/191
TRK DI POLTKASI
1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI BALKAN ANTANTI
Balkan Antantnnolumasnnilk admnBalkanKonferanslaroluturdu. Bu konferanslar Balkan
lkeleri arasndaibirliinigelitirdi. 1933de AlmanyadaNAZ PARTSniniktidara
gelmesi Yunanistan ve TrkiyeyiBalkan Birliikonusunda daha da cesaretlendirdi. Fakat talyaya
yaknduran bulgaristan ve Arnavutluk bu fikre okscakbakmad.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
137/191
TRK DI POLTKASI
1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI BALKAN ANTANTI
Trkiye;
- 14 EYLL 1933de YUNANSTAN
- 17 EKM 1933de ROMANYA- 27 KASIM 1933de YUGOSLAVYA ile yaptdostluk
ve ittifak antlamalarylakendi gvenliinisalamayaalt.
- 9 UBAT 1934de bu farklantlamanntek bir ataltndatoplanmasylaBALKAN ANTANTI kuruldu.Meclis 6 MART 1934de antlamayonaylad.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
138/191
TRK DI POLTKASI
1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TALYANIN HABESTANI GAL VE AKDENZ TTFAKI
- talyannEKM 1935de balayp1936 ylnakadardevam eden bir srete HABESTANigaletmesi,
uluslararasgndemde ok byk yankuyandrd.- M.C talyayakarzorlama tedbirlerine
bavurmasnaramen, talyageri admatmad.
- Bylece JaonyannManuryayigalindensonra
revizyonist lkelerden gelen ikinci igalgiriimikarsndada M.C ok etkili olamad.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
139/191
TRK DI POLTKASI
1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TALYANIN HABESTANI GAL VE AKDENZ TTFAKI
gal sreci devam ederken ngiltere, Balkancorafyasndaki lkelerle ilikilerini arttrmak ve
talyaya gz da verebilmek iin spanya,Yugoslavya, Yunanistan ve Trkiyeye olas birtalyansaldrsnakargvence verdi.
spanyanndndadierlklere bu garantiyi kabul
ederek, ayngarantiyi olasbir talyansaldrsnakarngiltereye verince doal bir ittifak ortaya kt. Buittifak AKDENZTTFAKIdr.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
140/191
TRK DI POLTKASI
1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TALYANIN HABESTANI GAL VE AKDENZ TTFAKI
Akdeniz ttifaktalyan-HabeSavasona erdiktensonra ortaya ktekildedaldama bu ittifak
Trk-ngilizilikilerindebir milat oldu. Trk-ngilizilikilerineilk ciddi yansmasise Montreux
BoazlarSzlemesininimzalanmassrecindegerekleti.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
141/191
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
142/191
TRK DI POLTKASI
1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI MONTREUX BOAZLAR SZLEMES Trkiye, 11 Nisan 1936da, szlemeyi imzalayan
devletlere artlar Deimitirilkesinden hareketlebirer nota gndererek, mevcut szlemenindeitirilmesi isteini bildirdi.
nce ngiltere, ardndan, Balkan Antant DaimKonseyi 4 Mays 1936da bu konuda Trkiyeyidesteklediklerini ifade ettiler.
talya hari Boazlar Szlemesini imzalayan dierdevletlerin de bu istei uygun bulmalar zerine, 22Haziran 1936 tarihinde svirenin Montreux kentindebir konferans dzenlendi.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
143/191
TRK DI POLTKASI
1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI MONTREUX BOAZLAR SZLEMES
20 TEMMUZ 1936da Trkiye, ngiltere, Fransa, SovyetlerBirlii, Japonya, Romanya, Bulgaristan, Yunanistan veYugoslavya arasnda Montr Boazlar Szlemesiimzaland.
Buna gre baazlarla ilgli tm egemenlik haklarTrkiyeyeverilirken diertaraftan gnn artlarnauygunolarak gemi geileriylealakalok daha genive ayrntl
stat tanmlaryapld. Gemilerin boazlardan geii dzenlendii gibi, yaplan
hava sahas tanmlamasyla uaklarn boazlarn havasahasnkullanmnada dzenleme getirildi.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
144/191
TRK DI POLTKASI
1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI SAADABAD PAKTI
Balkanlarda olduu gibi, Ortadouda bulunandevletlerle de ilikilerini gelitirmeye byk gayret
sarf eden Trkiye,-1932 ve 1937 yllarnda ran
-1926, 1932 ve 1936 yllarnda Irak
- 1937 ylnda Msr ile dostluk ve eitli konularda ibirlii
salayan antlamalar imzalamtr.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
145/191
TRK DI POLTKASI
1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI SAADABAD PAKTI 2 Ekim 1935 tarihinde Trkiye, ran ve Irak arasnda
Ortadou da blgesel ibirliini gelitirmekmaksadyla l bir antlama imzalanmtr. Dahasonra, Afganistannda katlmylaantlamannalangenilemitir.
talya nn 1935 de Habeistan a saldrmasyla,Trkiye nin nclnde Trkiye, ran, Irak ve
Afganistan arasnda Tahran
daki SadbatSaraynda, 8 TEMMUZ 1937 tarihinde SAADABADPAKTI denilen antlama imzalanmtr. Bu antlama14 Ocak 1938 gn de TBMM tarafndanonaylanarak yrrlegirmitir.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
146/191
TRK DI POLTKASI
1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-NGLTERE LKLER
TrkiyeninMCneyeliindensonra farkllamayabalayanTrl-ngiizdiyalou, Akdeniz ttifakve
Montreux BoazlarSzlemesiyledaha yaknbir halalmaya balamtr. Bu erevede:
1936 ylnda ngiltere Kral VIII. Edward stanbul uziyaret etmitir.
1937 ylndanitibaren ekonomik alanda da kendisinigstermeye balamtr.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
147/191
TRK DI POLTKASI
1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-NGLTERE LKLER
Gelienekonomik ilikilerle
-Karabk Demir - elik Fabrikaskurulmu,
-27 Mays1938 tarihinde de iki lke arasnda,Trkiyeyekredi almasnngren bir antlamaimzalanmtr.
-Trkiye 1937 ylnda yaplan Nyon Konferansndangiltereile birlikte hareket etmitir.
-Bu yaknilikilersonucunda Trkiye, ngiltereve Fransaarasnda 19 Ekim 1939 tarihinde Karlkl YardmAntlamasimzalanmtr.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
148/191
TRK DI POLTKASI
1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-FRANSA LKLER VE HATAY MESELES
Fransa Avrupada ortaya kan tehlikeli durumkarsnda Ortadoudaki smrgelerine birer birer
bamszln vermeye balad. Bu smrgelerdenbiri de Suriyedir.
Kasm 1936da Suriye bamszln kazanrken, 20EKM 1921 tarihli Ankara Antlamasyla zel bir
ynetim yapsyla Suriyeye balanm olanskenderunSancaSuriyeyebraklmakistenmitir.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
149/191
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
150/191
TRK DI POLTKASI
1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-FRANSA LKLER VE HATAY MESELES Milletler Cemiyeti, 20 Ocak 1937 tarihinde Trk tezini
kabul ederek, sancaa ayr bir stat tannmasnkabul etti.
29 Mays1937 Trkiye ile Fransa konuya ilikin ikili birantlamayapt.
Sancak Anayasasnn almalar srasnda FranszlarTrkiye ye baz glkler karmlar ise de, 1938
ylnda, Almanyann Avusturya
y ilhak, Fransa
nnTrkiye ye kar tutumunu yumuatmasna sebep
olmutur.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
151/191
TRK DI POLTKASI
1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-FRANSA LKLER VE HATAY MESELES
2 EYLL 1938de adHATAY olarak deitirimisancak meclisi almalarnabalad. Hem
Trkiyeninhem de Hataynarzusu birlemekti. Fransa bu talebe ok scakbakmamakla birlikte 23
HAZRAN 1939da Ankara AntlamasylaHataynTrkiyeyekatlmasnkabul etti ayngn Hatay
Meclisi de Trkiyeyekatlmakararaldve yaklak ylayaylanbu mesle Trkiye lehine zlmoldu.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
152/191
TRK DI POLTKASI
1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-ALMANYA LKLER
I. Dnya Sava sonunda imzalad VersayAntlamas ile 1930lara kadar dnya siyasetinde
yeniden varlkgsteremeyen Almanya 1933deNAZPARTSnin iktidara gelmesiyle birlikte revizyonist biryaklamla ok daha aktif bir lke olmayabalamtr.
Siyasi ve ekonomik adan glenmeye balayanAlmanya ile Trkiyeninilikilerininyeniden balamasda bu dneme denk gelir.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
153/191
TRK DI POLTKASI
1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-ALMANYA LKLER
1934 ylndan itibaren zellikle Trkiye ile Almanyaarasndaki ekonomik ilikiler hzla gelimitir. Bunun
sonucu olarak,- ki lke arasnda 1938 ylnda Berlin de bir TicaretAntlamasimzalanm,
- Alman Ticaret BakanTrkiyeyi ziyaret etmitir.
- AlmanyannTrkiyeye kredi vermesiyle ilgili olarak 16Ocak 1939 tarihinde yine Berlin de bir antlamaimzalanmtr.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
154/191
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
155/191
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
156/191
TRK DI POLTKASI
1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-SOVYET RUSYA LKLER
Trkiyenin M.C ne ye olmasna kadar geensrete Trk-Rus ilikilerigayet scakbir seyir izlerken
bu tarihten sonra Trkiyenin Rusyadan bamszittifak abalar Rusya iin rahatszlknedeni olmayabalamtr.
1932 ylnda Trkiye Babakan ve Dileri Bakan,
Sovyetler Birliini ziyaret etmiler ve bu ziyaret,ilikilerebir canlanma getirmitir.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
157/191
TRK DI POLTKASI
1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRKYE-SOVYET RUSYA LKLER
1933 ylnnsonlarnakadar, iki lke arasndazamanzaman grayrlklarkmolmakla birlikte, ilikiler
belli bir izgide devam etmitir. 1934 ylna gelindiinde ise; ilikilerde kopukluklar
yaanmayabalamtr.
Sovyetler Birliinin 1934 ylnda Milletler Cemiyetine
girmesi ise, Trk - Sovyet ilikilerindeksasreli de olsabir rahatlama meydana getirmi fakat II. DnyaSava ncesi Rusyann Almanya ile anlamas ikilkenin ayrsaflarda olmassonucunu dourmutur.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
158/191
TRK DI POLTKASI
1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRK-TALYAN LKLER
1928 Antlamaszerinden ekillenenTrk-talyanilikileri, 1930larda talyannOrta ve Yakndouya
yaylmaidealleri nedeniyle gergin bir atmosferdeekillenmitir.
Balkan Antantnnkurulmas,
HabeistanMeselesindeTrkiyeninM.C ile ortak
tavrsergilemesi,
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
159/191
TRK DI POLTKASI
1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRK-TALYAN LKLER
Akdeniz ttifak,
Montreux BoazlarSzlemesi
Trk-italyan ilikilerindekigerginliiarttrmtr.- 2 OCAK 1937de tansiyonun drlebilmesiiinTrkiye ve talyaarasndaAkdenizingvenliiiinantlamayaplmve aynylubatayndaTrk Dileri
BakanTevfik RtAras talyayziyaret etmitir.
ATATRK DNEMTRK DI POLTKASI
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
160/191
TRK DI POLTKASI
1932-1938 DNEM TRK DI POLTKASI TRK-TALYANLKLER
10-11 Eyll 1937 tarihinde Avrupa devletlerininkatlmasylaNyonda dzenlenen konferansa, talya
katlmazken, Trkiye nin katlarak ngiltere veFransa y desteklemesi, Trk - talyan ilikileriniyeniden gerginletirmitir.
Almanyann tm abalarna ramen dzelmeyen
iki taraf ilikilerinde, talyann saldrgan tutumuTrkiye tarafndan 30lar boyunca ak bir tehditolarak alglanmtr.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
161/191
TRK NKILABININDAYANDII TEMELLER
VE ATATRKLK
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
162/191
VE ATATRKLK I. TRK NKILABININ TEMEL LKELER (ATATRK LKELER)
Cumhuriyetilik
Milliyetilik Halklk
Devletilik
Laiklik
inklaplk
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
163/191
VE ATATRKLK II. BTNLEYC LKELER
Milli Egemenlik
Milli Bamszlk Milli Birlik Beraberlik ve lke Btnl
Yurtta sulh, Cihanda Sulh
Bilimsellik ve Aklclk
adalamave Batllama
nsanve nsanlkSevgisi
TRK NKILABININ DAYANDII
TEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
164/191
TEMELLER
VE ATATRKLK ATATRK LKELER
Atatrk lkeleri olarak adlandrdmz 6 prensip, 5
UBAT 1937 tarihinde Trkiye Cumhuriyetinin temelzellikleri olarak anayasaya girmilerdir.
Kemalizm veya Atatrklk olarak ifade edilen heriki kavramda da kastedilen anlam; Atatrk ilkelerine
balkalarak, Trk Milletini ileri hedeflere yneltmekve insanlkailesinde ona ereflibir yer kazandrmayaalmaktr.
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
165/191
VE ATATRKLK ATATRK LKELER CUMHURYETLK
- Yeni trk Devletiniyaratan Trk nklabnnsiyasigrdr.- Devlet dzeninde ve ynetiminde millet iradesinin
egemen olmasdr.
- Siyasal bir dzen olarak domu, beraberindeekonomik, sosyal ve kltrel dzenlemelerinigetirmitir.
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
166/191
VE ATATRKLK CUMHURYETLK
- Milliyetilik, Halklk, Laiklik ilkeleriyle iiedir.
- Cumhuriyet demokrasinin en iyi uygulandynetimbiimidir.
- Cumhuriyet devleti bir hukuk devletidir. Meclisinyaptyasalarnanayasaya uygunluu, yrtmenin
hukuka uygun bir ekildeyrtlmesi bamszmahkemelerin denetimine tabidir.
TEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
167/191
VE ATATRKLK
CUMHURYETLK ATATRKE GRE CUMHURYET
- Trk Milletinin tabiat ve adetlerine en uygunynetim eklidir.- Cumhuriyet ahlaki fazilete dayanan bir
ynetim eklidir.- Cumhuriyet ynetimi faziletli ve namuslu
insanlar yetitirir.- Cumhuriyete sahip kmakkadar ona layk
olmak da gereklidir.- Cumhuriyet her zaman demokrasi
kavramylabirlikte ele alnmaldr.
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
168/191
VE ATATRKLK MLLYETLK
- Milletin tm bireyleriyle milli benliinin bilincine
varmas, lke ve millet btnl iersinde varlnsrdrmesi ve ykseltmesi ilkesidir.
- Trk nklabnda milliyetiliin temelini Misak- Milliyedayanan tambamszlkilkesi oluturur.
- Tam bamszlkiin, siyasi, mali iktisadi, askeri, kltrelher alanda bamszlk gerekir. Atatrk2e grebunlardan biri eksik olursa lke bamszsaylamaz.
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
169/191
VE ATATRKLK MLLYETLK
- Milliyetilik bir devletin siyasetinin de milli olmasngerektirir.
- Atatrknmilliyetilik anlayrkdeildir. Onagre milliyetilik bir vicdan ve duygu iidir.
- Trk milletinin bamszliin gsterdiiduyarllnyannda, diermilletlerin haklarnada sayggsterilmesi gerektiineinanmtr.
- Milli birlik ve beraberlik iinde almaklkemizi enileri dzeye tayacakpotansiyele sahiptir.
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
170/191
VE ATATRKLK HALKILIK
- Halkn kendi kendini ynetmesi, kanun nnde eitolmas, snfsz ve ayrcalksz bir toplum oluturmasanlamnagelen bir sosyal politika prensibidir.
- Trk nklabhalkyeni ve etkin bir siyasal unsur olarakortaya karmtr.
- Milli Mcadele halk sayesinde kazanlmt. Buyzden Atatrk meclisin alndan itibaren herfrsatta HALKILIK prensibini telaffuz etmi veyerlemesiniistemitir.
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
171/191
VE ATATRKLK HALKILIK
- Halklk ilkesi halkn herhangi bir snf veya zmre
tarafndansmrlmesini reddeder.- Kamunun yararnkiive zmrenin yararnnstnde
tutar.
- Fertlerin kanun nnde mutlak eitlii kabul edilir.
Hi kimseye herhamgi bir sfat ya da nedendendolayayrcalktannmaz.
TRK NKILABININ DAYANDII
TEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
172/191
TEMELLER
VE ATATRKLK HALKILIK
- Atatrkegre halklkalmayadayanan birsosyal dzendir. Trk halkiinde bulunduuzorartlarbertaraf edebilmek iin almayamuhtatr.
- Halklk, sosyal adalete, sosyal gvenlie, toplumunyoksul kesimlerinin korunmasnave
glendirilmesine, adaletli gelir dalmnabyknem verir.
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
173/191
VE ATATRKLK DEVLETLK
- Devletilik, Trkiye Cumhuriyetininmilli bir ekonomi
yaratmak, ekonomik kalknmave gelimesinisalamakamacyla1930 ylndanitibarenuyguladekonomi politikasnifade eden birkavramdr.
- Ekonomide Devletilik Trkiyeniniinde bulunduuartlardanve ihtiyalardan domuve bunlarauygun olarak ekillenmitir.
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
174/191
VE ATATRKLK DEVLETLK
- 1923-1930 aralndaekonomide mmkn mertebeliberal bir kalknma politikas izlenmitir. Fakat 1929
buhranyla birlikte bu siyaseti devam ettirebilmekmmkn olmamyeni bir model araynagirilmitir.
- Devletilik hem liberal hem kollektivist zellikleri birarada tar. Ferdi teebbs desteklenmekle birlikte,
gereken durumlarda devletin varl ya damdahalesinin n alr.
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
175/191
VE ATATRKLK DEVLETLK
- Atatrke gre Devletilik, liberal sisteme daha
yakn, fakat liberal ve kolektivist sistemin zelliklerinibirlikte barndrankarma bir ekonomik modeldir.
- 1930 ylndan itibaren uygulanmaya balayanDevletilik, planl kalknma politikalaryla dadesteklenmi, Trkiyenin zellikle Almanya vengiltere ile ticari ilikilerini gelitirmesiyle daha abaarlbir izgi izlemitir.
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
176/191
VE ATATRKLK LAKLK
- Laik kelime olarak; ruhan olmayan kimse, dn
olmayan ey, fikir, messese, prensip demektir.- Laiklik ise, din ve devlet ilerinibirbirinden ayran,dinin politik karlaraalet edilmesini reddeden,kiinindin zgrlntanyanve koruyan, aklvebilimin egemen olduubir devlet ve toplumdzenini ngren bir ilkedir.
- Dncehrriyetine devletin tarafszbir davraniinde sayggstermesidir.
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
177/191
VE ATATRKLK LAKLK
- Laiklik dine karolmak anlamnagelmez. Laiklikyobazla, banazlave din perdesi altndakiher
trl smrye kardr.- Laiklik bir din sorunu deildir. Demokratik siyaset
gereiolan adalamayani din klnabrndrlmgeleneklerden zgrlk sorunudur.
- Laiklemenindevletin ve sosyal yapnntmalanlarnadalmasTrk toplumuna fikir vesayetinireddeden, ok ynl dnceyimmkn klanaklcve insancldncesistemini getirmitir.
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
178/191
VE ATATRKLKNKILAPILIK
- nklplk; Atatrkn dier ilkelerini de iine alan,
bir genel ve ana ilkedir. Bu anlamda,gerekletirilmi olan btn inklplar ve ilkeleresahip kmayifade eder.
- Gemitenok geleceednk bir dncesistemiolan Atatrklndinamik ideali nklaplktr.
- nklplk anlay; Trk Milletinin ilerlemesinisalayacakmesseseleri benimseyerek korumak vesavunmaktr.
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
179/191
VE ATATRKLKNKILAPILIK
- Atatrk, Trk Milletinin ilerlemesinin devam etmesi vebunu salayan ilke ve inklplarn gvence altnaalnmas amacyla inklplk ilkesini, TrkiyeCumhuriyeti nin temel prensiplerinden birisi olarakkabul etmive bu ilkeyi de anayasaya koydurmutur.
- nklaplk korumay prensip edinse de ayn
zamanda, inklaplarn gelitirilip, eksikleriningiderilmesini salayarak an gereklerineuydurulmasda onun hareket alanierisine dahildir.
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
180/191
VE ATATRKLKBTNLEYC LKELER
MLL EGEMENLK
- grn itibaryla demokratik rejimi, yaniegemenliin kaytsz artsz millete ait olduunuortaya koyarken, d grn ile de milletin zgrve bamszyaamasn,yani dakarmillet birliinive btnlnifade eder.
- 1215 ylnda Magna Carta ile ortaya kmaklabirlikte, 18.yyda Jean Jaques Rousseu tarafndansistematize edilmitir.
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
181/191
VE ATATRKLKMLL EGEMENLK
- Atatrk e gre mill egemenlik, devlet ve milletinmukadderatnda amil ve hakim unsur olmas
gereken bir deerdir. nk adaletin, eitliin,hrriyetin dayana ve milletin namusu, haysiyeti,erefidir.
- Mill hakimiyet yle bir nurdur ki, onun karsnda
zincirler erir, ta ve tahtlar yanar, yok olur. Milletlerinesareti zerine kurulmu messeseler her taraftayklmayamahkumdurlar...
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
182/191
VE ATATRKLKMLL BAIMSIZLIK
- Trk Milleti, karakteri itibaryla,tarihin her devresindetam bamszyaamayabyk nem vermive bu
uurda cann feda etmekten kanmamtr. Buyzden Milli Mcadeleninen nemli ilkelerinden birtanesi Yaistiklal ya lm olmutur.
- Milli bamszlk sadece her alanda tam bamszlk
ilkesiyle mmkndr. Herhangi bir konuda bamllk,mdahale sz konusu olduunda tam ve MilliBamszlktanbahsedilemez.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
183/191
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
184/191
VE ATATRKLKMLL BRLK, BERABERLK VE LKE BTNL
- Mill birlik ve beraberlik ilkesi, devletin kuruluu ve
milletin huzur ve refah ierisinde yaayabilmesi iinAtatrk n nemle zerinde durduu ilkelerdenolmutur.
- Trkiye Cumhuriyeti Devleti nin lkesi ve milletiyleblnmez olduudncesindenhareket eden bu ilke,milliyetilik ilkesini btnler.
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
185/191
VE ATATRKLKYURTTA SULH CHANDA SULH LKES- Yurtta sulh cihanda sulh ilkesi; bir taraftan yurt iinde
huzur ve sknu salayarakgven iinde yaamay
amalarken, dier taraftan da uluslararas bar vegvenliihedef alr.
- Atatrk tarafndan; yapc,tutarlve aklcbir dnyadzenin var olmasn salanmakmaksadylaortaya
konulmu olan bu ilke, ayn zamanda TrkiyeCumhuriyeti nin bar iinde kalknabileceidncesininbir gereidir.
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
186/191
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
187/191
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
188/191
VE ATATRKLKADALAMA VE BATILILAMA
- adalama her eyden nce, ada bilimedayal bir medeniyeti gerekletirmektir. TrkMilletinin her konuda, an artlarna gredonanmn ve meden anlamda a yakalamayifade eder.
- Batllama ise, adalama ile ayn anlamda
kullanlmakla beraber, Trk Milletini madd vemanev ynden an artlarna uygun olarakinsanca yaatmayifade eder.
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
189/191
VE ATATRKLKADALAMA VE BATILILAMA- Atatrk, adalama ve batllama yolunda
giritiihareketlerde, her zaman Trk Milletinin kendi
mill deerlerine byk nem vermi ve yaplanilerin mill esaslara ters dmemesine zengstermitir.
- Batllama ve adalama hareketinden Batnn
kltrel deerlerinin deil, bilim ve teknolojisininalnmas gerektiine iaretederek, zellikle taklittenkanlmasnistemitir.
TRK NKILABININ DAYANDIITEMELLER
8/13/2019 ATATRK LKELER VE NKILAP TARH DERS PRESENTASYON
190/191
VE ATATRKLKNSAN VE NSANLIK SEVGS
- nsan; devlet, millet ve dier btn deerlerintemelini oluturur, insann dnlmedii birsistemde, hi bir eyin kymeti yoktur. Bu sebeple,Trk inklbnn en byk zelliklerinden birisi deinsana ve i