คณอำนวยเคลด ไมลบ

ฟนเฟองขบเคลอน R2R

เลม 2

.

เคลดไมลบคณอำนวย

ฟนเฟองขบเคลอน R2Rเลม 2

.

แผนงานพฒนาเครอขายวจยในรปแบบงานวจยจากงานประจำ (R2R) สถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.)ชน 4 อาคารสขภาพแหงชาต กระทรวงสาธารณสข เลขท 88/39 ถ.ตวานนท 14 ต.ตลาดขวญ อ.เมอง จ.นนทบร 11000โทรศพท : 0-2832-9200 โทรสาร : 0-2832-9201http://r2r.hsri.or.th

“คณคาของ R2R นน

สามารถทำไดในทกสายงาน ซง R2R

จะทำใหระบบสขภาพของประเทศไทย

เกดการเรยนรเพมขน เปนระบบทเรยนร

องคกรทเราอยกจะเปน องคกรแหง

การเรยนร (Learning Organization)

สวนคนทเขามารวมกระบวนการดวย

กจะเปน บคคลเรยนร

(Learning Person)

”ศาสตราจารย นายแพทยวจารณ พานช

กรรมการผทรงคณวฒ สถาบนวจยระบบสาธารณสข

ราคา 300 บาท

คณอำนวยเคลด ไมลบ

ฟนเฟองขบเคลอน R2R

เลม 2

ISBN : 978-616-279-041-6

พมพครงท 1 มถนายน 2555 จำนวน 2,000 เลม

ทปรกษา ศ. นพ.วจารณ พานช นพ.สมศกด ชณหรศม นพ.พงษพสทธ จงอดมสข

บรรณาธการ รศ. นพ.เชดชย นพมณจำรสเลศ นพ.อครนทร นมมานนตย

กองบรรณาธการ ลดาทพย สวรรณ สรนยา งามทพยวฒนา รววรรณ กตพลวงษวนช

ประสานงาน สฤด โกศยเนตร ณฐกฤตา เกลยงสน

ขอมลทางบรรณานกรมของสำนกหอสมดแหงชาต

National Library of Thailand Cataloging in Publication Data

เคลดไมลบคณอำนวย ฟนเฟองขบเคลอน R2R เลม 2.-- กรงเทพฯ : มหาวทยาลยมหดล, 2555. 230 หนา.

1. วจย. I. มหาวทยาลยมหดล. คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล. หนวยพฒนางานประจำสงานวจย. II. ชอเรอง.

001.4

จดทำโดย โครงการสนบสนนการพฒนางานประจำสงานวจยระดบประเทศ สถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.) รวมกบ หนวยพฒนางานประจำสงานวจย คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลยมหดล

สนบสนนการพมพโดย แผนงานพฒนาเครอขายวจยในรปแบบงานวจยจากงานประจำ (R2R) สถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.) ชน 4 อาคารสขภาพแหงชาต 88/39 กระทรวงสาธารณสข ถ.ตวานนท ต.ตลาดขวญ อ.เมอง จ.นนทบร 11000 โทรศพท: 0-2832-9200 โทรสาร: 0-2832-9201-2 http://r2r.hsri.or.th

จดรปเลมและพมพท บรษท ยเนยน ครเอชน จำกด โทร. 0-2866-3002-3 e-mail : union.creation@gmail.com

ราคา 300 บาท

เคลดไมลบคณอำนวย ฟนเฟองขบเคลอน R2R เลม 2

ขบวนการ R2R ประเทศไทยเดนหนาอยางตอเนอง โดยใช INN

(Individual, Node, Network) เปนกลไกขบเคลอน และใชการจดการความร

(Knowledge Management) หรอการแลกเปลยนเรยนรผานการปฏบต

(Interactive Learning Through Action) เปนเครองมอของการขบเคลอน

ทานทยงไมคนเคยกบหนงสอ เคลดไมลบคณอำนวย ฟนเฟอง

ขบเคลอน R2R เลม 1 โปรดหาหนงสอเลมนนมาอาน โดยเฉพาะอยางยง

คำนยมทผมไดเขยนไว เปนถอยคำทยงไมลาสมย อานไดท http://

dspace.hsri.or.th/dspace/bitstream/123456789/3012/1/

hs1713-1.pdf

R2R (Routine to Research) เปนสงทกอตวขนภายในประเทศไทย

ไมไดลอกเลยนมาจากทใดๆ ทงสน เปนการกอเกดขนตามธรรมชาต

ดวยพลงของความเปนมนษยทมความปรารถนา (หรอจนตนาการ) ท

จะสรางสรรคสงทมคณคาใหแกองคกร (เรมจากคณะแพทยศาสตรศรราช

พยาบาล) แกสงคมไทย และแกเพอนมนษย และดวยคณสมบตของ

ความเปนมนษยทมความรเรมสรางสรรค การเอออำนวยใหเกดพลง

สรางสรรครวมหม (Collective Creativity) ของผทำงานประจำ R2R

จงอบตขน และเมอมการสรางบรรยากาศทเอออำนาจ (Empower)

แกผทำงานประจำ ใหไดแสดงความสรางสรรคของตนออกมาในลกษณะ

ของการสรางสรรครวมหมทกวางออกไป จากเพยงองคกรเดยวสเครอขาย

ทงประเทศ ปรากฏการณ R2R ประเทศไทยจงเกดขน

คำนยม

ปรากฏการณเชนนตองการการสรางสรรคตอเนอง ตองการ

การเรยนรตอเนอง และตองการการกระตนสงเสรมเอออำนวย (Facilitate)

ตอเนอง เพอยกระดบแรงบนดาลใจรวมหมของคนหนางาน หรอ

คนทำงานประจำ ยกระดบขดความรความสามารถในการตงคำถาม เพอ

นำไปสการดำเนนการเพมคณภาพของผลงานอยางตอเนอง โดยทมขอมล

หลกฐานทแมนยำเชอถอได นำมาวเคราะหสงเคราะหใหเปนความรปฏบต

ทมทฤษฎหนนได

กลาวงายๆ วา ขบวนการ R2R ตองการกลไกขบเคลอนการเรยนร

ตอเนอง

บคคลสำคญทสดททำหนาทขบเคลอน อำนวยความสะดวกของ

การเรยนรคอ “คณอำนวย” (Knowledge Facilitator) คำกลาวนพสจน

แลวดวยผลการดำเนนงานของเครอขาย R2R ประเทศไทย

การเสรมเพมพลงใหแก “คณอำนวย” จงเปนมาตรการเชง

ยทธศาสตรสำคญของขบวนการ R2R ประเทศไทย โดยทวธการสงเสรม

เพมพลงกงาย ใชเครองมอเดยวกนกบเครองมอทำงานของ “คณอำนวย”

นนเอง เครองมอนนคอ การจดการความร หรอการแลกเปลยนเรยนร

ประสบการณจากการปฏบตในหม “คณอำนวย” และสงเคราะหออกมา

เปนหนงสอเผยแพร ดงหนงสอ เคลดไมลบคณอำนวย ฟนเฟองขบเคลอน

R2R เลม 1 ทตพมพในป 2553 และจนบดนกยงไมลาสมย

หนงสอ เคลดไมลบคณอำนวย ฟนเฟองขบเคลอน R2R เลม 2 น

เขมขนขนในการใชเครองมอจดการความร ถอดความรออกมาจาก

ประสบการณของคณอำนวย R2R ทงประเทศ ทำใหไดความรปฏบตท

หาอานจากแหลงใดๆ ไมไดเลย หนงสอ เคลดไมลบคณอำนวย

ฟนเฟองขบเคลอน R2R เลม 2 น จงเปนการนำเอา “ความรมอหนง”

เกยวกบการทำหนาทคณอำนวย R2R ออกเผยแพรเปนหนงสอทจดทำ

โดยคณอำนวย จากความรทกลนออกมาจากการทำหนาทคณอำนวย

เพอแลกเปลยนเรยนรใหคณอำนวย R2R ทงหลายนำไปปรบใชใหเหมาะสม

กบแตละสถานการณ

หนงสอเลมนจงเปนหนงสอของคณอำนวย โดยคณอำนวย

และเพอคณอำนวย R2R

แตเปาหมายของการจดทำหนงสอเลมนยงใหญกวานน เพราะ

เราหวงใหหนงสอเลมนเอออำนาจ (Empower) คณอำนวย R2R

ให “ทำหนาทรบใชผอน” ซง “ผอน” ในทนกคอเพอนรวมงานทเปน

คนหนางานทมจรตและความเชอในการทำงานประจำใหเปนงานพฒนา

พฒนาคณภาพของผลงานของตนอยางตอเนองไมรจบ ทในภาษา KM

เรยกวา “คณกจ R2R”

หนงสอ เคลดไมลบคณอำนวย ฟนเฟองขบเคลอน R2R เลม 2

จงมเปาหมายทยงใหญเพอใหสงคมไทยมการขบเคลอนขบวนการ R2R

อยางมพลง ดวยการลงมอทำของ “คณกจ” ทเปนคนหนางาน หนนดวย

พลงของ “คณอำนวย” ทม ฉนทะ วรยะ และปญญา ในการทำหนาท

“คณอำนวย” โดยทปญญาในทนเนน “ปญญาปฏบต” (Phronesis)

หนงสอ เคลดไมลบคณอำนวย ฟนเฟองขบเคลอน R2R เลม 2

บรรจ “ปญญาปฏบต” (Phronesis) สำหรบ “คณอำนวย R2R”

ไวตลอดเลม ในรปแบบทอานสบายๆ

ศาสตราจารย นายแพทยวจารณ พานช

27 กมภาพนธ 2555

แนวคด R2R และโครงการพฒนางานประจำสงานวจยเกดขน

ในคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาลตงแตป พ.ศ. 2547 เพอตอยอด

การพฒนาคณภาพโดยใชกระบวนการวจยสรางความรในการทำงาน

ประจำ ปจจบนแนวคด R2R ไดรบการขบเคลอนขยายไปทวประเทศไทย

ดวยความรวมมอจากสำนกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต สถาบน

วจยระบบสาธารณสข และกระทรวงสาธารณสข

หวใจสำคญของการขบเคลอนงาน R2R ใหสำเรจคอการม

“คณอำนวย” หรอ “Facilitator” ทมความสามารถทงศาสตรการทำวจย

และศลปเกยวกบการจดการความร การเขาถงจตใจของ “คณกจ” หรอ

ผปฏบตงานประจำหนางานและการเชอมตอถง “คณเออ” หรอผบรหาร

ขององคกร ผมในฐานะผบรหารองคกรทมองเหนคณคาทแทจรงของ R2R

วาเปนเครองมอการบรหารจดการสมยใหมททำใหผปฏบตงานในองคกร

ทกระดบไดแสดงศกยภาพของตนเองในการพฒนางานพรอมกบ

การพฒนาตนเอง อนเปนสงสำคญในการขบดนองคกรใหเปนองคกร

แหงการเรยนร ดงนน ผบรหารจงควรสงเสรมใหเกดระบบการสนบสนน

งาน R2R ทเออตอการปฏบตงานของคณอำนวยในองคกรสงเสรม

การรวมกลมทำงานเปนชมชนนกปฏบต (Community of Practice) และ

ทำใหเกดการแลกเปลยนเรยนรระหวางกน รวมทงใหกำลงใจและชนชม

ในการทำงานของคณอำนวยอยางสมำเสมอ

คำนยม

หนงสอเคลดไมลบคณอำนวย ฟนเฟองขบเคลอน R2R เลมน

เปนเลมท 2 ทถอดความรจากประสบการณชวตการปฏบตงานจรงของ

คณอำนวยทมความสามารถจากทวประเทศ และไดถกนำมาวเคราะหจด

หมวดหมเพอใหอานงาย ชวนใหตดตามความรทไดจงเปนเคลดวชาทไม

สามารถหาอานไดจากทอนใด

เนอหาของหนงสอเลมนนอกจากจะเปนประโยชนตอการทำงาน

ของคณอำนวยโดยตรงแลว ยงจะเปนประโยชนตอคณกจ คณเออ และ

การพฒนาสงคมไทยอกดวย

ศาสตราจารยคลนก นายแพทยอดม คชนทร

คณบดคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

5 มถนายน 2555

คำนำ

เมอเอยถงงานวจย ประโยคหรอวลทหลายคนมกนำมาโยงใยคอ

ยาก นาเบอ นาขยาด ขนตอนเยอะ ทำไปตามหนาท มแตอาจารย

ระดบมหาวทยาลยทำ

กจกรรม R2R ทตอยอดจากแนวคดของ ศาสตราจารย

นายแพทยวจารณ พานช และสถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.)

ไดใหการสนบสนน จงมจดมงหมายเพอตดสายใยทโยงประโยคหรอ

วลเหลานเขากบงานวจย โดยตลอดระยะเวลา 5 ปท สวรส. ใหการ

สนบสนนกจกรรมสรางความรน เรองนายนดทเกดขนอนถอเปน

ความสำเรจอยางหนงของกจกรรมคอ การไดเหนคนทำงานหลายคน

ไมจำเพาะแตนกวชาการ หนมาใหความสนใจและมความกระตอรอรน

ในการทำวจย เพอแกปญหาทตนประสบจากงานประจำเพมขนอยาง

ตอเนอง

ดวยฝนและเปาหมายในการสนบสนนกจกรรม R2R คอ

การสรางวฒนธรรมแหงการเรยนรในทกองคกร สรางองคกรแหงการ

เรยนรในทกอณของระบบสขภาพ โดยใชการทำวจยเปนตวขบเคลอน

สวรส. อยากใหทกองคกร ไมจำเพาะแตมหาวทยาลย มใจรกในงานวจย

และเหนประโยชนของการทำวจยในการเสรมประสทธภาพการทำงาน

การเปลยนแปลงวฒนธรรมดงกลาวจะอาศยกลไกสนบสนนสวนกลาง

อยางเดยวคงไมพอ แตยงตองอาศย “ฟนเฟอง” ระดบภมภาคดวย

เพอเปนเรยวแรงสำคญในการหนนนำจตวญญาณของ R2R ใหแทรกซม

ไปทกหยอมหญา ไมจำเพาะแตภาคสาธารณสข

หนงสอเคลดไมลบคณอำนวยเลมนเปนเสมอนภาคตอของ

หนงสอเลมท 1 โดยนอกจากจะเสนอแนวทางทชวยใหทำวจยอยางม

ความสข และไดรบการสนบสนนจากผบรหารแลว ยงรวบรวมความร

ของวทยากรมากประสบการณทไดจากการประชมแลกเปลยนเรยนร

เดอนตลาคม 2553 ความรเหลานจงนาจะเปนประโยชนตอการเสรมสราง

สมรรถภาพ “ฟนเฟอง” หรอ “คณอำนวย” ตงแตตนจนจบกระบวนการวจย

ไลตงแตการตงโจทยวจย การดำเนนการวจย การเผยแพรงานวจย

เรอยไปจนถงการแปลงผลงานวจยสการปฏบต

หวงเปนอยางยงวาทานจะไดความรควบคความสขจากการ

อานหนงสอเลมนครบ

นายแพทยพงษพสทธ จงอดมสข

สถาบนวจยระบบสาธารณสข

มถนายน 2555

หลงจากจดงานเคลดไมลบคณอำนวยครงท 1 และถอดบทเรยน

รวมเลมเปนหนงสอเมอราว 2 ปกอน กไดรบการตอบรบจากสมาชก R2R

ทวประเทศอยางลนหลาม และเพอใหเกดความตอเนองทางทม R2R

ศรราช และ สวรส. จงไดรวมมอกนจดงานเคลดไมลบคณอำนวยขนอกครง

โดยเลอกบานผหวานเปนสถานทจดงานเชนเดม

ครงนนอกจากจะม ศาสตราจารย นายแพทยวจารณ พานช มารวม

เสวนาดวยแลว ยงมคณอำนวยผมประสบการณหลายทานตบเทาเขามา

รวมแลกเปลยนเรยนร และระดมความคดเหนอยางคบคง ไมวาจะเปน

รองศาสตราจารย นายแพทยสมพนธ ทศนยม นายแพทยวศษฎ สงวนวงศวาน

นายแพทยสมบรณ เทยนทอง ดอกเตอรนภาพร ลครวงศ นายแพทยทนง

ประสานพานช ผชวยศาสตราจารย (พเศษ) นายแพทยไพโรจน บญลกษณศร

รองศาสตราจารย นายแพทยอนรธ ภทรกาญจน แพทยหญงพชร ยมรตนบวร

และคณอำนวยทานอนๆ

และเรายงไดรบเกยรตจากนายแพทยพงษพสทธ จงอดมสข

ผอำนวยการ สวรส. นายแพทยดาวฤกษ สนธวณชย ผอำนวยการโรงพยาบาล

พระปกเกลา มารวมแลกเปลยนมมมองในฐานะผบรหาร ซงทงสองทาน

กไดตอกยำใหเหนวา ผบรหารเปรยบเหมอนไฟเขยวทชวยเปดทางให

ขบวนการ R2R ขบเคลอนไปขางหนาอยางราบรน ผบรหารจงถอเปน

ฟนเฟองทสำคญมาก

จากใจ กองบรรณาธการ

สำหรบเนอหาในการจดงานครงนเรามงเนนลงลกในรายละเอยด

ของการทำงานวจย R2R มากขน มนกวจยมอใหมและหนาเการวมเลา

ประสบการณการทำวจยใหฟงอยางละเอยดตงแตเรมตนจนจบเปนชนงาน

รวมทงขนตอนในการนำเสนอบนเวทตางๆ วาตองเตรยมตวอยางไร นำเสนอ

แบบไหนจงจะโดนใจคณะกรรมการ

นอกจากการแลกเปลยนเรยนรบนเวทแลว เรายงไดแบงกลมให

สมาชกทกคนรวมระดมสมองเพอชวยกนหาคำตอบตามโจทยทไดรบ ซงก

ทำใหเราไดเหนพลงแหงความคดสรางสรรคของคน R2R จากกจกรรมน

จากนนกเขาสกจกรรม Walk Rally โดยแตละกลมตองเวยนไปแตละฐาน

ซงจะมคณอำนวยผเชยวชาญประจำอยทฐานเพอถายทอดเคลดวชาตางๆ

เชน การตงคำถามวจยใหคมชด การเขยนระเบยบวธวจย การตดตาม

งานวจยอยางสรางสรรค และวธเขยนบทคดยอใหโดนใจกรรมการ

ซงจะเหนวาการเปนคณอำนวยทดนน ตองใชทงศาสตรและศลป

นอกจากน เรากไมลมทจะสอดแทรกเนอหาสำคญ นนคอการขยาย

เครอขาย R2R เพอใหเตบโตและเขมแขงไปทวประเทศ โดยมเครอขาย

R2R ตนแบบอยางเครอขาย R2R ภาคตะวนออกมาเผยเคลดลบของ

การเตบโตและเขมแขงและมแนวโนมทจะยงยนในอนาคตขางหนาดวย

กองบรรณาธการหวงเปนอยางยงวา หนงสอเลมนนอกจากจะทำให

ทานหยบมาอานเพลนๆ ในยามวางแลว ยงจะสามารถเปนคมอในการเปน

คณอำนวยทด หรอแมกระทงเปนเพอนคคดเมอยามรสกทอแทระหวาง

ทำหนาทเปนคณอำนวย

หนงสอเลมนจะคอยยำเตอนวา ทานไมไดโดดเดยว ทานไมได

เดนคนเดยวบนถนนสาย R2R เราทกคนจะเดนไปดวยกน

You’ll never walk alone.

ทมกองบรรณาธการ

มถนายน 2555

13ฟนเฟองขบเคลอน R2R

สารบญ

หนา

เปดประตบานผหวาน สกระบวนการเแลกเปลยนเรยนร R2R

ทำวจย R2R เหมอนได “ตกสวรรค” 23

Before Action Review (BAR) สบายๆ กบอาจารยกะปม 32

จากวนนนสวนน เครอขาย R2R ภาคตะวนออก

งาน R2R จะกาวไกล เพราะคณอำนวยเตมใจทำหนาท 51

รอยหมกทจางทสด มพลงมากกวาความจำทดทสด 61

ยทธศาสตร EAST คมภรพฒนา R2R ของเครอขายภาคตะวนออก 67

กจกรรมแลกเปลยนกน ปนประสบการณพนองคณอำนวย

เมอคดวา “งาย” R2R ก “ไมยาก” 75

คณอำนวยทดตองไมมคำวา “บงคบ” ในพจนานกรมการทำงาน 84

“ความทมเทและมงมน” ของคณอำนวยชวยใหทมถงฝงฝน 92

Walk Rally สานภารกจพชตความสำเรจ

เทคนคเหลาคำถามวจยใหคมกรบ 105

ลบคมปญญาดวยระเบยบวธวจยงายๆ สไตล R2R 125

เทคนคการตดตามอยางสรางสรรคในงาน R2R 141

เขยนบทคดยออยางไรใหไดรางวล 157

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 214

สารบญ

หนา

แลกเปลยนเรยนรสการนำสรปบทเรยน

ลอมวงจบเขาเมาทเรองทำสวน R2R 171

R2R กบเคลดวชาสำหรบคณอำนวย

ระดมสมอง ตอจกซอว R2R 181

เคลดวชาในการจบหวใจฝายบรหาร 185

เคลดวชาสรรหาจอมยทธชวยเรองระเบยบวธวจย 191

เคลดวชานำพาผลงานวจยไปสการปฏบต 197

เคลดวชาพาคกกระตกตอมฮกเหมคณอำนวยและนกวจย 201

ฝนใหไกลไปใหถงฝงฝน การดำเนนงานตอไปของโครงการ R2R สวรส.

บนถนนสาย R2R ไมมคำวาเปนไปไมได 213

R2R ความหวงของระบบสาธารณสขไทย 221

15ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“จะไปไหนกนเหรอจะพมพ ไปหลายคนเชยว ทาทางสนก”

พมพชนก ทกำลงหวกระเปาเดนทางใบยอมเดนตามคนอนๆ

ซงมงหนาไปขนรถตทจอดอยบรเวณลานจอดรถของโรงพยาบาลหนไป

ยงตนเสยง เหน จรยา เพอนพยาบาลยนสงยมใหตรงบนไดทางขน

ตกผปวยนอก พมพชนกยมกอนจะตอบกลบอยางอารมณด

“ไปงานเวทแลกเปลยนเรยนร R2R

ทบานผหวาน จงหวดนครปฐม ทพมพเคยไป

เมอปทแลวจะยา ครงนพนชกไปดวยนะ”

พมพชนกพดพลางทำทาพยกพเยดไปทาง

นงนช พยาบาลรนพทตอนนเดนหว

กระเปาตวปลวไปถงรถแลว

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 216

“ออ...ทพมพเคยเลาใหยาฟงนะเหรอ เสยดายจงเลยทไปดวยไมได

พมพอยาลมกลบมาเลาใหยาฟงบางนะ ยาเองกอยากรจก R2R เหมอนกน

เดนทางปลอดภยนะจะพมพ”

“ขอบใจจะยา เทยวนไปกนหลายคน คงไดอะไรกลบมาเยอะเลย

งนพมพไปกอนนะจะ เดยวเพอนๆ จะรอ แลวเจอกน บายจะ”

สองสาวโบกมอใหกนเปนเชงรำลา จรยามองตามพมพชนกจน

ลบตา กอนจะเดนหายเขาไปในตวตกผปวยนอกเพอเขาเวรดก ทางดาน

พมพชนกกเขาไปสมทบกบเพอนรวมทม ซงนอกจากนงนช ผเปนพยาบาล

รนพแลว ยงประกอบไปดวย แพทยหญงฝนทพย กมารแพทย รสา

นกกายภาพบำบด และ เภสชกรหญงศรนทร ทรวมเดนทางไปดวยกน

ทาทางทกคนตนเตนเหมอนนกเรยนทกำลงจะไดไปทศนศกษา

สำหรบพมพชนก แมวาจะเคยไปเวทแลกเปลยนเรยนร

ทบานผหวานมาแลวครงหนง แตเธอกยงอดตนเตนไมได ครงกอนเธอ

ไปในฐานะแกวเปลาทไมรอะไรเกยวกบ R2R เลย ครงนเธอไปในฐานะ

คณอำนวยมอใหมทแมจะมพนฐานเกยวกบ R2R มาบาง แตกยงถอวานอย

หากเทยบกบคนอนๆ

เธอจงตงปณธานแนวแนวาเธอจะเกบเกยวความรและประสบการณ

ใหไดมากทสดเทาทจะทำได และแนนอนวาเธอจะทำตวเปนนำครงแกว

เพอรองรบความรทรอเธออยทบานผหวานอกครง

17ฟนเฟองขบเคลอน R2R

รอบกายตอนนองอลไปดวยเสยงพดคยปนเสยงหวเราะของ

เพอนรวมทางทหยอกเอนกนอยางคนเคย พมพชนกทอดสายตาออกไป

นอกหนาตางรถ ทองฟากวางใหญเบองหนานนเปนสฟา สรางความอบอน

คนเคย และผอนคลายในใจอยางประหลาด

“คดอะไรอยเหรอจะพมพ” นงนชถาม ทำใหพมพชนกตนจาก

ภวงค

“พมพกำลงคดวาไปบานผหวานครงนเราจะไปเจออะไรบาง จะม

อะไรเหมอนหรอแตกตางไปจากเดมหรอเปลา จะมคนเกาๆ กลบไปเหมอน

พมพบางไหม กลวไปแลวเกอ กลวทำอะไรไมถก เพราะพวกเราเปนทมใหม

และอกสารพดเลยคะพนช” หญงสาวตอบพยาบาลรนพดวยรอยยมหวาน

หากแตนำเสยงมแววกงวลเจออย

“โธเอย พกนกวาเรองอะไร ทแทกเรองนเอง ไมเอานา ทำใจใหสบาย

ดกวา ปลอยตวปลอยใจใหเปนธรรมชาต อยากงวลไปเลย อยางนอย

ครงนเรากมากนหลายคน คงไมเหงาหรอก ขครานพมพจะเบอเสยงพ

แลวบอกใหพหยดพดแทบไมทน” พดจบนงนชกหวเราะรวนกบการแซว

ความชางพดของตวเอง จนทำใหพมพชนกพลอยหวเราะตามไปดวย

“จรงส แคมพนชคนเดยวพมพกไมเหงาแลว” สองสาวหวเราะใหกน

อยางรใจ กอนจะเขารวมวงสนทนากบเพอนรวมคณะ ทงความกงวลใจ

ทงหลายไวเบองหลง...

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 218

เชาวนเสารท 30 ตลาคม 2553

หนาหนาวปนไมคอยหนาวเทาไรนกเมอเทยบกบปทแลว อากาศ

เยนสบายกำลงด

“สวสดคะ มากนกทานคะ” เจาหนาทสาวของทมศรราชกลาวทกทาย

พมพชนกและคณะดวยสหนายมแยมแจมใสและเปนมตร

“5 คนคะ” พมพชนกตอบพรอมรอยยมพมพใจอนเปนเอกลกษณ

พมพชนกจำเจาหนาทสาวทาทางเปนมตรสองคนนไดเปนอยางด

จากปทแลว เพราะเจาหนาทสองคนนแหละททำใหพมพชนกรสกอนใจ

ตงแตกาวแรกทเหยยบยางเขามาทบานผหวานแหงน ครงนกเชนกน

พมพชนกรสกคลายไดกลบมาเจอเพอนเกา

หลงจากลงทะเบยนเรยบรอยแลว พมพชนกกเดนนำเพอนรวมคณะ

เขาไปดานในเพอทานอาหารวางรองทอง กอนทจะเดนเขาไปในหองประชม

เพอรอกจกรรมแรกของเวทแลกเปลยนเรยนร R2R

เมอเจาหนาทสาวทมศรราชประกาศผานไมโครโฟนวาใกลถงเวลา

เรมกจกรรมแลว ทกคนเรมทยอยเขามานงจบจองพนท กอนทเจาหนาท

คนเดมจะประกาศชอของวทยากรทานแรกหนาเวท

19ฟนเฟองขบเคลอน R2R

เปดประตบานผหวานเปดประตบานผหวานสกระบวนการ

เแลกเปลยนเรยนร R2R

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 220

21ฟนเฟองขบเคลอน R2R

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 222

ศาสตราจารย นายแพทยวจารณ พานช

23ฟนเฟองขบเคลอน R2R

ทำวจย R2R เหมอนได “ตกสวรรค”

พมพชนกจำชายสงวยหนาตาใจดซงมผมสดอกเลาทยนอย

เบองหนาไดเปนอยางด ปทแลวหญงสาวไดเคลดลบดๆ จาก ศาสตราจารย

นายแพทยวจารณ พานช กลบไปเปนแนวทางในการทำวจย R2R เพอ

พฒนางานประจำ และปนพมพชนกหวงวาอาจารยวจารณจะมเคลดลบ

ดๆ ใหมๆ มาถายทอดใหฟงอก

หญงสาวเปดสมดบนทกคใจ เตรยมตวจดบนทกทกอยางทเปน

ประโยชนดวยใจจดจอ

“สวสดครบ” อาจารยวจารณกลาวทกทายทกคน

กอนจะคลยมอบอนและกวาดสายตาไปรอบๆ

“ครงนกถอวาเปนครงท 2 แลวนะครบทเรามา

ประชมกนทน เพอมาแลกเปลยนเรยนรเคลดลบ

คณอำนวย ผมวาปนอากาศดกวาปทแลว

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 224

ในบรรยากาศสบายๆ แบบน ผมอยากใหบรรยากาศในการพดคยกน

เปนไปแบบสบายๆ เพราะเปาหมายทเรามาเจอกนกเพอทจะมาเรยนร

รวมกน”

“ทกทานคงทราบแลววาแนวทางของ R2R นนเรมตนมาจาก

ศรราช ถงวนนก 7 ปแลว และคอยๆ ขยบมาในระดบประเทศ ซงผมคดวา

ในขณะนเครอขาย R2R ไมใชของศรราช หรอของ สวรส. ไมใชของใครคนใด

คนหนง แตเปนของพวกเราทกคน เปนของประเทศไทย เพราะฉะนน

การทเรามาอยรวมกนในครงน จะเปนกระบวนการในการหาทาง

ทำความเขาใจ R2R วธการขบเคลอน รวมทงตวบคคลทจะเปนผขบเคลอน

ซงมบทบาทสำคญ นนคอ คณอำนวย หรอ Facilitator นนเอง”

“สงทผมจะนำเสนอนถอเปนการทบทวน และเปนการทำ

ความเขาใจของผม ในฐานะทเขามาอยในกระบวนการนตงแตตน

บงเอญวา R2R เกดขนในระบบสขภาพของเราเปนแหงแรก แตผม

คดวาตวคณคาของ R2R นน สามารถทำไดในทกสายงาน ซง R2R จะทำให

ระบบสขภาพของประเทศไทยเกดการเรยนรเพมขน เปนระบบทเรยนร

องคกรทเราอยกจะเปนองคกรแหงการเรยนร (Learning Organization)

สวนคนทเขามารวมกระบวนการดวยกจะเปนบคคลเรยนร (Learning

Person)”

“เปาหมายนเปนแนวคดสมยใหม ซงจะเปนพนฐานของชวต

ขององคกร ของกลมคน ของบคคล ถาใครมทกษะน หรอเขาไปอยใน

บรรยากาศแบบน คนเหลานนจะคลายๆ ได ‘ตกสวรรค’ คอ ตกไปอย

ในททด ตามคำสอนทางศาสนาทสอนไววา คนเรานนตองหาทางเขาไป

อยในททด”

25ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“ภาพทผมสงเกตเหนกอนทจะม R2R คอ คนจำนวนมากมก

มองงานประจำวาเปนสงนาเบอ ตนเชาขนมากคดวา ‘ตายแลว ตองไป

ทำงานอกแลวหรอน’ พอคดแบบนทกวนชวตกอบเฉา แตตวกระบวนการ

R2R เปลยนแนวคดงานประจำจากนาเบอ ตำตอย ใหกลายเปนความสนก

และทำใหเรารสกวาเรามคณคา”

“ผมขอยกตวอยางงานเคลอนยายคนไข (งานเปล) ของโรงพยาบาล

ศรราชใหฟงนะครบ ผมสมผสไดวาสงทงานเคลอนยายคนไขรสกคอ

เขาคอคนสำคญ เพราะเขาเปนจดแรกทสรางความประทบใจและ

ความอนใจใหกบผมาใชบรการดวยบรการทด คำพด และนำเสยงทสภาพ

ดวยหนาตาทาทางทเอออาทร สวนรถเขนทใชกตองสะอาด และเปน

ระเบยบเรยบรอย”

“การสรางความประทบใจเหลานทำใหเขาเปน Somebody ไมใช

Nobody ไมวาตำแหนงไหน ไมวาหนาทไหน กเปน Somebody ททำ

ประโยชนใหแกผคนทมาใชบรการและสรางชอเสยงใหแกองคกรได

R2R จงเปนสวนหนงของการเปลยนวธคด เพราะใหความสำคญแกทกคน

โดยเฉพาะ คนหนางาน คนททำงานประจำ ในสภาพนนจะเกด CQI

(Continuous Quality Improvement) อยตลอด แนวคดนไมตองเอย

แตเกดขนโดยธรรมชาตอยแลวในทกภาคสวน ทกคนไดประโยชนหมดเลย

ทสำคญคอ สงคมไดประโยชน”

“จดทสำคญคอ ตวสมาชกไดรบ ส.ป.ก. ซง ส. คอ ความสนกและ

ความสขกบการทำงาน ซงตองมารวมกบเครอขายเยอะๆ มกระบวนการ

ขบเคลอน ป. คอ ปญญา ประเทองปญญา การทำงานประจำจะทำให

เราเกดปญญา เกงขน เหนวธทำงานทแยบยลขน งายขน เกดผลดยงขน

และ ก. คอ กาวหนา เกดความกาวหนา มผลงานจากการทเราพฒนา

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 226

งานประจำ จนกลายเปนมวธการใหมๆ มหลกฐาน มขอมลบอกชดเจน

อธบายวธการไดวา ทำไมถงเกดผลด ทำไมอกวธหนงถงเกดผลด

นอยกวา มความภมใจ และเรายงไดประโยชนในการเลอนตำแหนง

มความกาวหนา”

“ทงหมดน เปาหมายใหญทสดอยทวา เราไดใหการบรการทดขน

มความสขจากการทำประโยชนใหแกผอน นนคอ ผทมารบบรการ

เพอนรวมงาน ตลอดจนองคกรของเรา เพราะถาการทำงานของเราด

กจะชวยฉดงานของคนอนใหดขนไปดวย เรากทำงานคลองขน เปนประโยชน

ตอหนวยงาน ทำใหหนวยงานมชอเสยง เปนประโยชนตอบานเมอง

และสงคมตอไป”

“การทำงานแบบไมมวญญาณ ไมมชวตชวา จะทำใหงานประจำ

ไมมคณคา ศรราช และ สวรส. จงนำ R2R มาขบเคลอนระบบสาธารณสข

ทวประเทศดวยวธคดจตวทยาเชงบวก (Positive Psychology) ซงเปน

การเรยนรจากการปฏบต (Action Learning) ใชเรองราวของความสำเรจ

เปนตวขบเคลอน เอามาแลกเปลยนเรยนรกน ซงพอเราคยกนจนกระทง

สนทกนแลว เรากจะเจอทงเรองททำแลวไดผลและไมไดผล ซงกทำใหเรา

ไดเรยนรและปรบปรงไปพรอมๆ กน”

“นอกจากน ยงเกดการทำงาน ทฤษฎ และวธการตางๆ ซงไมม

สตรสำเรจตายตว และไมมตำราเลมไหนเขยน ตองทำไป เรยนรไป

แลกเปลยนเรยนรซงกนและกนไป บางคนอาจจะรทฤษฎมากหนอย

กจะมวธทกรองเอาสวนสำคญไดมากหนอย เพราะฉะนน 2 วนนผมอยากให

เราใชหลกการนในการแลกเปลยนเรยนรกน คนทมประสบการณอยแลว

ผมกอยากใหทำตวแบบสบายๆ เพราะจะทำใหจตใจปลอดโปรง แลวจะ

สามารถเลาประสบการณออกมาไดลก”

27ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“แลวยงถาเรามคณอำนวย (Facilitator) ทเกงกจะทำใหเรา

แลกเปลยนเรยนรกนไดลกและเชอมโยงกนมากขน เพราะแททจรงแลว

พวกเรามาทนเพอมาฝก เพอกลบไปเปนคณอำนวยในองคกรของเราเอง

เพราะฉะนนเทคนคการเปนคณอำนวย เรากตองเรยนหลายชน ภายใต

บรรยากาศทสบายๆ ไมเครยด และไมกงวลวาอนไหนจะผด อนไหนจะถก

ไมกงวลวาตรงตามตำราไหม ตรงตามทอาจารยวาไหม เราจะสงเกตจาก

ตวกระบวนการตางๆ ไดเอง ถาจตใจของเราปลอดโปรง มอสระ เราจะกลา

เลาในหลายๆ เรอง นนหมายความวา Tacit Knowledge จะออกมาไดดกวา

การแลกเปลยนเรยนรกจะดมาก จะดยงขนกวาบรรยากาศทคนมแต

ความกลวนน กงวลน”

“ในการขบเคลอนเครอขาย R2R เรากใชพลง K ท 2 และ K ท 3

จรงๆ แลวคนทสำคญทสดในการทำ R2R กคอคนทำงานประจำทเรยกวา

Knowledge Practitioner (KP) ผมกเอามาตงเปนคณโนน คณน เพอท

จะสอสารวาใครทำหนาทอะไร เชน คณกจ คอ คนททำกจกรรม หรอคน

ทำงานประจำ ทจะทำใหงานประจำกลายเปนงานวจยขนมา”

“คณกจมหนาททำ Knowledge Sharing (KS) วาไดลองเรองนน

เรองนแลวไดผลอยางไรบาง นำมาแลกเปลยนกนไปแลกเปลยนกนมา

ความรกจะเพมขน และตวเทคนคตางๆ ในการปรบปรงงานกจะเพมขน

โดยอตโนมต แลวเรามประสบการณทำกบคนทพนความรแทบไมมเลย

เชน จบ ป.2-ป.3 เขยนตวหนงสอกไมกลาใหใครเหน เพราะโยเย

เขยนผดๆ ถกๆ แตพอเขามความมนใจถงจดหนง เขากจะกลาจด ซงจะ

เปนประโยชนกบงานของเขาเอง”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 228

“ในขณะเดยวกนกมการแลกเปลยนเรยนรไดเยอะจากประสบการณ

ตรง เทากบวาเราเนนการทำ Success Story Telling คอการมาแลกเปลยน

เรองราวความสำเรจ เพราะวาในเรองเลามความรปจจยแหงความสำเรจ

ซอนอย ในกรณของ 2 วนนกคอการทำหนาทคณอำนวยของ R2R”

“แตในกรณของคณกจ เชน คนงานหองผามาแลกเปลยนกน

ถอเปนเรองของการแลกเปลยนความรในการพฒนางาน ซงตวคณกจ

กตองคอยๆ เรยนไป ปฏบตไป กจะเขาใจเอง เรยนพวกทเปนทกษะสำคญๆ

ของการเปนคณกจทด จะทำใหคณกจสามารถพฒนาตวเองจนกลายเปน

นกวจยได”

“กบพวกเราเองในฐานะทเปนคณอำนวย และหลายทานกเปน

คณเออ (ผบรหาร) ดวย ในสวนของคณอำนวย อาจารยสมศกด ชณหรศม

เคยพดในเรองของ 5 ช. ซงไดแก ชวน เชยร ช ชม เชอม เอาไว ซงตวคณเออ

หรอผบรหาร สวนสำคญทสดคอ ชนชม แตไมชนชมแบบเปรอะไปทว

ตองชนชมแบบเขาใจ แบบรเรอง แลวตความวาดอยางไร เพอไปยใหทำตอ

เชน ถาทำอยางนอกหนอยจะไปไดไกลนะ โอโห โรงพยาบาลไดประโยชน

เยอะเลย คนไขกไดอะไรเยอะเลย เปนตน”

“เทากบวาเราไดสรางมมมอง ไปยวยใหเขาทำตอ ในลกษณะท

นาจะทำได นคอทคณเออควรเขาไปรวมทำความเขาใจ แลวจะรวาเขาทำแลว

เกดผลดอยางไรบาง และถาทำแบบนตอไปจะเปนอยางไร ใหพยายาม

ตความ แลวแนะนำ ถามถงความคบหนาของการทำงานเปนระยะ”

“หรอพอเจอคนทำงานกควรถามวา เขาอยากใหเราสนบสนนอะไร

ใหความสำคญกบเขา เชน ชนชมในสงทเขาทำวาเปนประโยชนตอคนไข

อยางไร หรอชกชวนเขา แนะนำใหไปนำเสนอผลงานในการประชมตางๆ

29ฟนเฟองขบเคลอน R2R

เขาจะเกดความภมใจในผลงาน และมกำลงใจในการทำงานตอไป

นกคอพลงของ K ท 2 และ K ท 3 ซงจรงๆ แลวกคอ ตวบคคลนนแหละครบ

R2R เรากจะเดนหนาดวยบทบาทงายๆ แบบนแหละ”

“ในฐานะคณอำนวยกจะทำหนาทหลากหลาย คณอำนวย

มความสำคญอยางยงในแงของการเชอมโยง อาจเปนการเชอมโยงเครอขาย

ภายในโรงพยาบาลเอง เชน ทศรราชมบคลากรกวา 14,000 คน

มหนวยงานหลายรอยหนวยงาน เพราะฉะนนการเชอมโยงมความสำคญ

มาก บางทคนททำงานคลายๆ กนแตไมไดสนใจกน ไมรจกกน กตองอาศย

คณอำนวยนแหละในการเชอมโยง ใหสามารถแลกเปลยนเรยนรกนได

เปนเครอขายภายใน หรอในเรองเดยวกน บางครงหนวยงานภายในไมม

Success Story Telling กสามารถไปเชอมโยงกบหนวยงานภายนอกได”

“ทสำคญอกอยางหนงคอ หลายครงทคนหนางานไมมชองทาง

เชอมโยงกบผบรหาร ตวคณอำนวยจะเชอมโยงกบผบรหารไดเกงกวา

กจะทำใหผบรหารไดรบรเรองราวดๆ ของคนหนางานทเกดขนจาก

งานประจำ สดทายอาจจะนำไปสการปรบเปลยนเชงนโยบายได สำหรบ

การพฒนางานนน หลายๆ ครงตองเอาทฤษฎเขามาอธบายวาทำไมถง

ทำไดแบบน และเมอเขาใจแลว คนปฏบตกจะคดหาวธทจะทำไดดมากขน

ไปอกดวยมนสมองของเขาเอง จะยงทำใหเกดวงจรของการพฒนางาน

ประจำไดอยางไมจำกด”

“เราทำ R2R อยภายใตความเชอในความเปนมนษยวา มนษยทกคน

ไมวาการศกษา ตำแหนง หรอฐานะใด เปนผมความคดรเรมสรางสรรค

เหมอนกนหมด นคอคณสมบตของความเปนมนษย ขอใหเราเอาคณสมบต

นนมาใชใหเกดประโยชนใหหลากหลาย”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 230

“ใน 2 วนทเราอยรวมกนในบานผหวานแหงน เราตองมาชวยกน

คดวาคนทเหมาะสมจะเปนคณอำนวยควรมลกษณะอยางไรบาง เพอท

จะใหผบรหารไดรและไดไปชวนคนมารวม จะไดคนทมาทำหนาทนเพมขน

ทำใหเกด ส.ป.ก. และทำงานไดผลดจรงๆ”

“ผมลองคดๆ ด คณสมบตของ R2R ทมอยางมากคอ OD (Organization

Development), HRM (Human Resource Management), QD (Quality

Development) R2R ถามองอกมมหนงคอการพฒนาบคลากร ซงการพฒนา

บคลากรในแนวคดแบบไทยๆ ผมคดวามวธคดทตนเกนไป คอใชการอบรม

เปนหลก เปน Training Mode บางคนบอกวาจะพฒนาบคลากร ถามวา

จะตองจดอบรมอะไรบาง ตองสงไปอบรมทไหนบาง อนนนกไมผดนะครบ

ผมวากด แตควรจะมนำหนกอยซกประมาณ 30-40% เปนอยางมาก

1 ใน 3 กำลงพอด อก 2 ใน 3 ตองเปน Learning Mode ซง R2R เปนหนง

ใน Learning Mode ดงนน R2R เปนตวสำคญในการพฒนาบคลากร

โดยใช Learning Mode”

“ผมขอเสนออาจารยเชดชยวา สรางเปนเครอขายคณอำนวย

ขนมาแลว ควรมเครองมอในการตดตอสอสารกนดวย ในการประชม

แลกเปลยนเรยนรจากงานประจำสงานวจย (R2R National Forum)

เดอนกรกฎาคมของทกป อาจจดใหมการมอบรางวลคณอำนวยแหงป

ไมใชคนเดยวนะ อาจจะม 30 คน ใหโล ใหรางวลกนทกคนเลย

นอกจากจะไดรางวลแลว ทานตองเลาดวยนะวาทานทำอยางไร จงทำงาน

จนถงขนไดรบรางวล นคออบายในการทจะทำใหเกดการแลกเปลยนเรยนร

ทสนก คกคก”

31ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“ผมกหวงวาในชวงเวลา 2 วนนทบานผหวาน พวกเราจะได

แลกเปลยนเรยนรจนเกดปญญา บานผหวานแทจรงแลวมความหมาย

ทด มหมายความวาหวานเมลดพชแหงความด เปนทแหงบญกศล เปนท

แหงการทำความดใหแกผอน ใหแกสงคม ใหแกโลก ซงเปนสถานท

ทเหมาะมากเลยในการมาชมนมและมาแลกเปลยนเรยนรกน ขอให

ทกทานมความสข และไดประโยชนจากการมารวมแลกเปลยนเรยนรกน

ในชวง 2 วนนนะครบ ขอบคณมากครบ” อาจารยวจารณกลาว

พมพชนกและเพอนรวมคณะ รวมทงเพอนสมาชกทเขามารวม

แลกเปลยนเรยนรในครงนปรบมอใหอาจารยวจารณททานใหเกยรต

ขนมากลาวปาฐกถาเกยวกบ R2R และบทบาทของคณอำนวยใหฟง

เมอปทแลวพมพชนกรสกประทบใจอาจารยวจารณ เพราะ

ความเปนกนเอง การวางทาทสบายๆ อบอน เปนธรรมชาต และเรยบงาย

ของอาจารยวจารณทชวยลดความประหมาของพมพชนกไดมากโข

ปนกเชนกน นอกจากความเปนกนเองและเปนมตรของอาจารย

วจารณทพมพชนกรสกคนเคยแลว ทานยงใจดถายทอดความรเรอง R2R

ใหฟงอยางไมหวงวชา ทงยงบอกเคลดลบตางๆ ในการทำหนาทคณอำนวย

ทดดวยภาษาทเขาใจงาย และเปนประโยชนอยางมาก

ยงเปนการตอกยำใหพมพชนกรสกอนใจ และมนใจวา เวลาตอจากน

ทอยในบานผหวาน เธอและเพอนๆ ทงหมด จะไดรบวชาในการทำ R2R

และมตรภาพกลบบานไปดวย

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 232

Before Action Review (BAR) สบายๆ กบอาจารยกะปม

เสยงตบมอเกรยวกราวเมอครเงยบลง เมอเจาหนาทสงตอเวทให

ดร.นภาพร ลครวงศ หรอทใครๆ ตางกคนเคยกนในนาม อาจารยกะปม

หญงสาวรางเลกแตบทบาทในแวดวง R2R นนไมเลก ทงยงเกงและแกรง

จนเปนแบบอยางใหใครหลายคนมานกตอนกแลว

“สวสดคะ” อาจารยกะปมสงเสยงทกทายสมาชกดวยนำเสยง

สดใส ใบหนายมแยม แลดเปนมตรเชนเคย

“มองดหนาคาตากน สวนใหญเรา

จะคนเคยกนอยแลวนะคะ เรารอคอย

กจกรรมครงนมาเปนป หลงจากครงท 1

เราจดไปเมอ 12-13 ธนวาคม 2552

กะปมคดวาเปนกจกรรมทสนกสนาน

คนทมหวใจเปนคณอำนวย เขาไมได

ตองการทจะไดรางวลหรอก รางวล

33ฟนเฟองขบเคลอน R2R

จรงๆ ทเขาไดรบกคอความสขทเหนคนอนมความสข เหนคนอนม ส.ป.ก.”

“การมาทบานผหวานครงน ทำใหหวใจเราคกคก เพราะเราได

มาจนกน ชวงของ BAR เปนชวงทสำคญ เพราะเราจะไดมาทำความรจก

กนใหดยงขน บานผหวานทอาจารยวจารณบอกวาเหมอนการหวาน

เมลดพนธ ซงจรงๆ การหวานเมลดพนธเราไดลงมอหวานไปแลว ในชวง

2 วนทอยทนเปนการบมเพาะ ทพวกเราทกคนมาชวยกนรดนำพรวนดน

เมลดพนธแหงความสขทจะนำพาผคนหลดจากโซตรวนจากการทำงาน

ประจำ”

“บางคนรสกทกขทรมานจากงานประจำ อยากจะลาออกจากงาน

บนทกวน จนเกษยณอายราชการ” อาจารยกะปมพดจบประโยคกหวเราะ

เสยงใส กอนจะพดตอ “และกพดวา ‘ถาฉนมโอกาส ฉนจะลาออกจากงาน

ฉนจะเปลยนอาชพใหม’ นคอคำพดทเราไดยนบอยๆ จากคนทำงานประจำ

ขณะทเขายงหายใจอยนเราจะนำพาเขาอยางไรใหเขารสกมความสข และ

มคณคา การทคนเราจะรสกมคณคากคอการไดรสกด แตไมใชแบบฟงซาน

หรอรสกเปนลบ (Negative) นะคะ ตองรสกดจากหวใจ รสกเปนบวก

(Positive)”

“การคดบวก คอ การคดเพอชวยเหลอคนอน ซงในขณะทเรา

ชวยเหลอคนอนอยนนแหละ คอเรากำลงชวยเหลอตวเราเองดวย เปนการ

ออกจากความทกขของเรา เพราะขณะทเราไปชวยเหลอคนอน ความทกข

ของเรากจะถกสะสางออกไปดวย” อาจารยกะปมกลาวจบกยมอยาง

เอออารอนเปนเอกลกษณเฉพาะตว

หลงจากทกทายกนพอหอมปากหอมคอแลว อาจารยกะปมกให

ทกคนฝกผอนคลายความเครยดดวยหลกการงายๆ ของชาวพทธนนคอ

การหายใจเขา-ออกนนเอง

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 234

“ใหทกทานหายใจใหสบาย ถาเรารสกไมสบาย ไหลเราจะเกรง

สงเกตงายๆ หลายทานเกรงนะคะ ถาเราหายใจสบายทกสวนจะผอนคลาย

เรมจากใบหนาเรากจะผอนคลาย แววตาจะเปนประกาย หายใจเขาสบาย

หายใจออกสบาย ไมตองเกรงคะ หายใจเขา ฉนตนร รวาเรากำลงหายใจอย

หายใจออก ฉนเบกบาน”

พมพชนกหายใจเขา-ออกชาๆ ตามคำแนะนำของอาจารยกะปม

ตอนนรอบกายนงสงบ มเพยงเสยงนมนาฟงของอาจารยกะปมเทานน

ทคอยนำพาใหทกคนทำความรจกตวเองดวยการตามลมหายใจใหทน

“สงเกตเวลาเราหายใจออกเราจะรสกผอนคลาย หายใจเขาเราจะ

เกรงกวาหายใจออก เหมอนการหายใจเขาเราเอาความทกขเขามาไว

ในใจเรา แตหายใจออกคอเราแบงปนความรสกดๆ สผอน เหมอนดงท

ทานตช นท ฮนห (พระนกบวชนกายเซนชอดงชาวเวยดนาม ผกอตง

หมบานพลมในประเทศฝรงเศส) กลาวไว”

“การหายใจออกเปนการหายใจเพอผอน การหายใจเขาเหมอน

เราแบงปนความทกขเขามา เปนการบมเพาะจตของพระโพธสตว คอ

การเสยสละ การทำเพอผอน เพราะฉะนนเราควรนงหายใจเขาสบาย

หายใจออกสบาย และกอนจะเรมตนกจกรรมทง 2 วนน เรานาจะทำ

ความรจกกนกอนนะคะ มหลายทานทคนเคยกนด แตกยงมหลายทานท

เพงมาเจอกนเปนครงแรก อยากใหทกคนเปดใจวาอะไรทนำพาใหเรามา

เจอกนทน อะไรดงดดเรามา หรอใครอยากจะพดอะไร กตามสบายเลยคะ”

35ฟนเฟองขบเคลอน R2R

ดร.นภาพร ลครวงศ

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 236

37ฟนเฟองขบเคลอน R2R

พมพชนกจำความรสกครงแรกในการแนะนำตวเมอปทแลวไดด

ตอนนนเธอมทงความประหมาและกงวลใจสารพด แตเพราะความเปน

กนเองของอาจารยกะปมนเอง ททำใหเธอผานชวงเวลาดงกลาวไปได

หญงสาวนงยมเงยบๆ ใหกบความเปอเปนของตวเองในวนวาน

หากกไมพนสายตาของนงนชทนงอยขางๆ ไปได

“เปนอะไรเหรอจะพมพ ยมนอยยมใหญ บอกกนมงส พอยากยมดวย

เพราะตอนนพกลว มอเยนไปหมดแลว ไมรจะแนะนำตวเองยงไง ไมเคย

พดตอหนาคนเยอะๆ แบบนมากอน กลวพดผดๆ ถกๆ อายเขาแย”

เพอนรนพสารภาพความในใจใหพมพชนกฟงหนาซดหนาเซยวดวย

ความประหมา จนพมพชนกอดเหนใจไมได

ภาพในวนวานยอนกลบมาในหวงคำนงของพมพชนกอกหน

ครงกระโนนสหนาของเธอกคงไมตางจากนงนชกระมง หนำซำยงมาคนเดยว

ยงดทม ดวงใจ พยาบาลผเปนเพอนใหมจากโรงพยาบาลภาคตะวนออก

คอยอยเคยงขาง เสยดายทปนดวงใจไมวาง เลยไมมโอกาสไดเจอกน

แตตลอดปทผานมาทงสองสาวกยงโทรศพทและอเมลตดตอถามไถ

สารทกขสกดบกนเปนระยะ โดยเฉพาะความคบหนาเรองการทำ R2R

ทงพมพชนกและดวงใจตางกแลกเปลยนเรยนร และคอยใหกำลงใจ

กนเปนประจำ

พมพชนกดงตวเองกลบจากภวงค แลวยนมอไปเกาะกมมอของ

รนพเอาไว สมผสไดถงความเยนเฉยบของมอคนน หญงสาวยมอยางอาร

พรอมพดปลอบประโลมหวงใหเพอนรนพคลายความกงวลใจ

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 238

“พนชไมตองกงวลนะคะ ทำตวตามสบาย พนชบอกพมพเองไมใช

เหรอวาเรามาดวยกน ไมเหนตองกลวอะไรเลย เดยวพอถงตาเราแนะนำตว

กพดตามทเรารสก ปทแลวพมพกเปนแบบเดยวกบพนชนแหละคะ

นกแลวกอดขำตวเองไมได ไมรจะกงวลอะไร เพราะมแตคนใจด และ

นารกทงนน” พมพชนกคลยมใหนงนช เพอนรนพกระชบมอใหแนนเขา

พรอมกบยมแหยๆ

“เออ นนส พกลมไป อายจง ตวเองเปนคนพดเองแทๆ แตกลบกลว

ซะเอง มนนาเขกหวตวเองนก นแนะ!” นงนชทำทาเขกหวตวเองเบาๆ

ทมวแตคดฟงซานปรงแตงไปเอง กอนจะยดตวตรง สดลมหายใจเขาลกๆ

แลวคอยๆ ผอนลมหายใจออกสบายๆ ตามทอาจารยกะปมแนะนำ แลว

มองไปขางหนาเพอดวาคนอนๆ แนะนำตวเองกนอยางไรบาง หวงลด

ความประหมา

เพอนสมาชกคนแรกทลกขนแนะนำตวเองคอ

ชตมา ชยมณ พยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลสนปาตอง

จ.เชยงใหม เธอบอกวาพอมความรเรอง R2R มาบาง

และอยากรมากขนไปอก

“อยากพฒนางานประจำใหดขน เลยลอง

ศกษาทฤษฎและอานงานวจย เพอหาแนวทางทจะทำ

ใหเกดประโยชนกบคนไขไดมากทสด เปนการทำงานแบบ R2R โดย

ไมรตวคะ หลงจากททำแลวไดผลดกอยากจะเลาใหคนอนฟง คดวา

เลาในรปแบบของการวจยนาจะมคณคาและนาเชอถอมากกวา กเลย

แสวงหาทปรกษา และได ดอกเตอรยพน เพยรมงคล จากคณะ

พยาบาลศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหมเปนทปรกษา แมวาอาจารย

ไมเขาใจเรอง R2R แตกมาชวยสอนการทำวจยใหเราในระดบหนง”

39ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“หลงจากนนกไปคนควาขอมลและเขยนออกมาตามทตวเอง

เขาใจ และสงเขาไปประกวดกบ สวรส. พอไดรบการคดเลอกกยงรสก

ฮกเหมมากขน พอมาสงประกวดกบกระทรวงสาธารณสข หนวยบรการ

ปฐมภม กไดรบรางวลอก กยงทำใหรสกกลาหาญชาญชยขนไปอก

มความรสกวางานวจยไมใชเรองยาก ปญหาทกอยางแกไขได ทมาในครงน

เพราะอยากมาดเคลดลบวา การทจะกระตนใหคนหนมาทำงานวจย R2R

นน จะตองทำอยางไรบางคะ”

ทานตอไปอาจารยกะปมใหเครดตวาเปน

ขวญใจชาว R2R นนคอ ผชวยศาสตราจารย (พเศษ)

นายแพทยไพโรจน บญลกษณศร กมารแพทยจาก

โรงพยาบาลหาดใหญ จ.สงขลา ซงปทแลวนายแพทย

ไพโรจนกมา

“ขอบคณอาจารยกะปมทยนนะครบ ถานงจะ

นกวานอน เพราะอาจารยกะปมตวกะทดรด” นายแพทยไพโรจนแซว

อาจารยกะปมอยางคนเคย เรยกเสยงหวเราะจากสมาชกในหอง

“ขอบอกวาผมเองกเปนคนหนงทบนวาจะลาออกและจะยายงาน

ทกวน แตจนปานนกยงไมไดยายไปไหน ทำงานอยโรงพยาบาลหาดใหญ

มาประมาณ 20 ปแลว แตยงไมเกษยณนะครบ” พดจบประโยคนายแพทย

หนมใหญกหวเราะอยางอารมณด กอนจะอธบายตอวา “ผมเปนคนชอบ

ทำงาน ปทแลวกมาอบรมทน ผมชอบแนวคดและทกอยางของ R2R

ทนำเสนอมาทงหมด ผมคดวามนเปลยนรปโฉมของการทำงานประจำ”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 240

“จากเดมทเคยพยายามผลกดนงานวจยในรปแบบทเปนวชาการจา

เหลอเกน ซงมนยาก แต R2R มาเปลยนรปโฉมงานวจย ใหคกคก

มความสข สนก และผมกประกาศไววา ถาใครทำงานวจยไมสนก

นนไมใช R2R อนนผมยมจากอาจารยวจารณและอาจารยกะปมมาอกท

แลวใชแนวคดนกดดนะครบ และผมกยนดทไดมาพบกบทกคนทมหวใจ

เดยวกน”

ทนททนายแพทยไพโรจนกลาวแนะนำตวเองจบ ถงคราวของ

อาจารยกะปมเอาคนบาง

“อาจารยไพโรจนเปนตวอยางของคนพดเรองยากใหเปนเรองงาย

เชน เรองระเบยบวธวจย (Methodology) พดไปๆ คนนงหลบอาจารยก

หยบลกอมขนมาแจก ถาอยากเรยนรเรองของระเบยบวธวจย หรอ

เรองอะไรยากๆ อาจารยไพโรจนสามารถเลาใหสนกได เหมอนดทอลกโชว”

พดจบอาจารยกะปมกหวเราะเสยงใส พลอยทำใหบรรยากาศในหองประชม

ครกครนขนไปอก

คนตอไปทลกขนแนะนำตวเองคอ อบลวรรณา

เรอนทองด จากโรงพยาบาลบางปลามา

“อนดบแรกเลยตองขอบคณ สวรส. และศรราช

นะคะ ทอนญาตใหโรงพยาบาลบางปลามามา ตวเอง

เปนคนหนงทไดรบประโยชนจาก ส.ป.ก. R2R

โรงพยาบาลบางปลามามจดเรมเลกๆ เมอป 2551

ทไดมโอกาสไปเขารวมงานประชมวชาการของ สวรส. และกลบไปพฒนา

ตวเอง พฒนางาน จนมความกาวหนาในอาชพ ไดรบคดเลอกใหเปน

พยาบาลดเดนของกระทรวงสาธารณสข ตองขอบคณทมงาน R2R

ทกทานนะคะ ทใหโอกาสโรงพยาบาลบางปลามา”

41ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“ตลอด 3-4 ปทผานมาเราพยายามไปพดทสพรรณบร ตอนนน

ผคนงงงวยกบ R2R มาก ตอนนทสาธารณสขจงหวด (สสจ.) เพงจะตง

เปนชมรม R2R เลกๆ ขนมา กเลยคดวาวนนโรงพยาบาลบางปลามา

มา 6 คน เรากคาดหวงวาจะนำเอาวชาทไดรบในครงนไปตงชมรม R2R

ใหใหญกวาของ สสจ. ซกนดนง” อบลวรรณาหวเราะรวนอยางคนอารมณด

กบการคดการณใหญของตวเอง

สวน แพทยหญงจตอมพร เฟองแกว จกษแพทย

โรงพยาบาลโพธาราม กลาววา

“โดยสวนตวแลวยงใหมกบ R2R อยมาก

แตกอยากทำความรจกใหมากขน เพราะรสกเบอ

มากทตองทำงานประจำทกวน พอไดมารจกกบ R2R

กทำใหเราไดคดอะไรอนๆ ทนอกเหนอจากงานประจำ

และทำใหเรารสกสนกกบมน กเลยคดวาการมาเรยนรในครงนนาจะม

ประโยชน และทำใหเราทำงานอยางมความสขมากขน”

ดาน พนตรหญงนภาเพญ จนทะขมมา ผจดการ

สำนกงานพฒนาคณภาพโรงพยาบาลคายสรนาร

จงหวดนครราชสมา บอกเลาถงแรงบนดาลใจในการ

มาเขารวมกจกรรมในครงนวา

“อยากมาเรยนรการเปนคณอำนวยทด เพราะ

จรงๆ แลวหนาทคอเปนคณอำนวย และพยายามจะ

ทำวจยรวมกบ ‘คณกจ’ ในโรงพยาบาล วาจะทำอยางไรเพอทจะทำงาน

ไดอยางมความสข ตอนนกมนองๆ เขามาชวย ปญหาทกอยางในโรงพยาบาล

เราพยายามทจะทำเปนงานวจยเลกๆ เปน Mini Research อาจจะยงไมถงขน

R2R แตกพยายามทจะผลกดน R2R ใหสนกในโรงพยาบาลทหาร และ

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 242

อาจจะเผยแพรเปนเครอขายในโรงพยาบาลขางๆ ดวย ตงใจจะมาเรยนร

เตมทเลยคะ”

สำหรบ วเชยร ศรวชย นกวชาการสาธารณสข

จากโรงพยาบาลแมวาง จ.เชยงใหม เลาถงทมาของ

การตดสนใจเขารวมขบวนในเสนทางสาย R2R

เสนนใหฟงวา

“หนาทประจำของผมคอรบวเคราะหขอมลให

หวหนา หลงจากมขอมลแลวกตองหาทางนำไปใช

กเรมตงแตรบจางวเคราะหขอมลของปรญญาตร ปรญญาโทบาง กทำตว

เปนผใหคำปรกษางานวจยโดยไมตงใจ ตอนนแมแตตำรวจกมาขอพง”

เจาตวหวเราะรวน พลอยทำใหเพอนๆ ในหองหวเราะตามไปดวย

“ผมอยากมาเขารวมฟง R2R หลายครงแลว แตไมมโอกาส ครงน

โอกาสอำนวยกเลยมา อยากมาฟงอาจารยทกทานถายทอด R2R ใหฟง

เผอจะไดนำความรกลบไปพฒนางานประจำครบ”

เพอนสมาชกลกขนแนะนำตวเองคนแลวคนเลา บางกมนใจเตมรอย

เพราะเคยมาแลว จงไมตนเวทและไมประหมาสายตาคนเยอะๆ ทวาบางคน

ทเพงมาครงแรกกอดมอไมสนไมได แตสดทายทกคนกสามารถทะลาย

กำแพงแหงความกงวลไปได พมพชนกแอบชำเลองมองนงนชกเหน

เพอนรนพดผอนคลายขน นงนชตงใจฟงและหวเราะสนกไปกบมกตลก

ของอาจารยกะปมทแซวเพอนสมาชกแตละคนขณะแนะนำตวเอง

43ฟนเฟองขบเคลอน R2R

พรทพย คนงบตร โรงพยาบาลปทมธาน

คอคนตอไปทยกมอแนะนำตวเอง

“เปน R2R นองใหมคะ เคยไปฟงการนำเสนอ

ผลงาน R2R มาสองปแลว คอปทแลวกบปน เรารสก

วาโรงพยาบาลปทมธานมการพฒนาคณภาพ ม CQI

เยอะมากเลย แตทำไมเราเขยนเปนงานวจย ไมได

และตอนทไปฟง R2R เมอป 2551 เราไมสามารถเขาถงวทยากรไดเลย

จนกระทงป 2552 เรากสามารถเขาถงอาจารยกะปมได ซงถอวา

โชคดมาก เราอยากให R2R เกดทโรงพยาบาลของเรา ซงอาจารยกนารก

ใหคำปรกษาอยางด และเรากเชญอาจารยไปเปนวทยากรทโรงพยาบาล

การมาอบรมครงนอาจารยกะปมกชวนมาและตดตอให เรากคาดวาจะ

ไดรบการตดอาวธใหตวเองและทม เพอทจะไปขยายเครอขาย R2R ใน

โรงพยาบาลคะ”

ตอดวย วจตรา นวลรตนสกล สาธารณสข

จงหวดชลบร (สสจ.ชลบร) ซงออกตววาปทแลว

มาแบบมอใหมและฉายเดยว ปนเธอมาเพอเพมพน

ความรเรอง R2R

“เดมทดฉนอยกลมงานพฒนายทธศาสตร

ภารกจหลกคอจดทำแผนและประเมนผล วนหนง

กระทรวงปรบโครงสรางใหงานวจยมาอยทกลมงานยทธศาสตร กเลย

ตองเขาไปศกษานโยบายวาทศทางของวจยไปทางไหน ตอมาทราบวา

มการลงนามความรวมมอทางวชาการระหวางกระทรวงสาธารณสข

คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล สวรส. และ สปสช. จงชวนโรงพยาบาล

ชมชนทกแหงมานงคยกน โดยทตอนนนเรากไมรวาเรากำลงตงเครอขาย

ตามทอาจารยพดมาทงหมด”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 244

“ตอนแรกกมคนตอตาน แตพอเราเดนไปดวยกน ทำใหเราเหนขอด

ของการทำงานวจย R2R การวจยแบบ R2R ตางกบวจยเดมคอ เราทำ

แบบแบงปนความสข ตอนนคนทเคยตอตานเราในตอนแรกกลายเปน

คณอำนวยทมคณภาพคนหนงของเราไปแลว สวรส. ไดสงอาจารยกะปมไป

ชวยแนะแนวใหเรา กยงทำใหรสกวาเรามาถกทางแลว เปนการใหโอกาส

กบคนทำงานตวเลกๆ ไดพฒนางานตวเอง ครงนดฉนอยากมาเรยนรไป

พรอมกบทกทานคะ”

นอกจากหลายคนจะมาเดยวแลว ยงมอก

หลายคนทมาเปนทมดวย นนคอโรงพยาบาลสมเดจ-

พระบรมราชเทว ณ ศรราชา ซงประกอบไปดวย

ศรลกษณ วทยนคร รชยา โพธชย วนเพญ สขสง

วไล จตตวฒนา ศรวไล ตระกลเกษมสร พชร ดลนมตร

และรสดาพร สนตวงษ โดยศรลกษณผเปนพใหญ

ของทมเปนตวแทนบอกเลาถงทมาของการแทกทม

มารวมกจกรรมในครงน

“วนนตงใจอย 2 ประเดน ประเดนแรก พวกเราตงใจมาเตมพลง

เตมเชอไฟคณอำนวยใหกบตวเอง เพราะทกครงทไดรวมงานกน ไมวา

จะเปนทมในภาคตะวนออก เรากไดกลยาณมตร คอไดเพอนๆ จาก

ภาคตะวนออก มาทนเรากไดเพอนจากเครอขายทวประเทศ ประเดนทสอง

หลงจากเครอขายภาคตะวนออกไดจดการอบรมเรองคณอำนวย ทาง

โรงพยาบาลสมเดจฯ ณ ศรราชา กไดคณอำนวยในฝายการพยาบาลเพม

9 คน ในครงแรกทตวเองมา มวตถประสงคอยากรวาการทำ R2R แบบงายๆ

แตทำอยางไรกยงไมบรรลวตถประสงค วนนกเลยตองมาอก เพอทจะได

ไปบอกนองๆ วาทงายๆ นะทำอยางไร หวงวาจะไดบรรลวตถประสงคคะ”

45ฟนเฟองขบเคลอน R2R

จากนนกถงควของ นภาพร เฉลมพรพงศ

โรงพยาบาลพระปกเกลา

“เคยมาเมอปทแลว วนนไดมาแลกเปลยน

กประทบใจ ดใจทไดมาอก อยากมาเตมไฟ ดใจทได

มาเจอ อาจารยวจารณ อาจารยกะปม อาจารยอครนทร

อาจารยเชดชย และเพอนๆ ทกคน คดวาตอไปถาเรา

ไปเจออะไร เรากคงสามารถรบมอได มคำหนงทอยากจะบอกตอ

จากหลกการลมหายใจของอาจารยกะปมกคอ ความทกขกลวรอยยม

ถามความทกข ใหยมไวนะคะ จะไดปลอดโปรง มความสข และยมได”

ดาน แพทยหญงลดดา ดำรการเลศ ผจดการ

งานวจยสถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.)

กลาววา

“ดฉนมาเพราะมหนาทตองมาสงเกตการณ

เพราะไดตดตามความกาวหนางานวจย R2R มา

โดยตลอด ซงกพบวามหลายงานเหมอนกนนะคะ

ทพวกเราทำโดยเกดขนเองตามธรรมชาต และกเกดตามจรตของตวเอง

และของหนวยงาน ซงมผลกระทบในเชงของระบบบรการ ไมวาจะเปน

ในระบบของโรงพยาบาล หรอในระบบบรการของประเทศ ซงเปนผลกระทบ

ทสำคญ”

“ดงนน ถาหากวาเรามโอกาสทจะสงเสรมเครอขาย R2R สามารถ

ขยายผลใหนกวจย R2R เกดศกยภาพเพมขน มนกจะเกดผลกระทบอยางแรง

ตอระบบบรการสขภาพ และถาระบบบรการสขภาพในภาพรวมของ

ประเทศสามารถตอบสนองกบความตองการไดจรงๆ คนทำงานกจะม

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 246

ความสขมากขน หลายๆ งานไดรบประโยชน ไมวาจะเปนเรองของ

คาตอบแทน นคอสงทเราเรยกวาผลกระทบ ซงเราอยากใหกำลงใจวา

เครอขายสามารถทจะขยายศกยภาพของตวเองเพอนำไปส R2R2P

(Routine to Research to Policy)”

กอนทจะถงควพมพชนกแนะนำตวเอง ไมโครโฟนกถกสงตอมาให

นงนช ซงตอนนมทาททผอนคลายมากขน นงนชกลาวแนะนำตวสนๆ วา

“มาครงแรกคะ พอดเพอนมาเมอปทแลว แลวไปเลาใหฟง รสกวา

R2R มประโยชนจงอยากมาดวย ตนเตนและดใจมากทมโอกาสเขามา

รวมกจกรรมดๆ แบบน ยงไงกฝากเนอฝากตวดวยนะคะ” นงนชสงยม

สดใสอนเปนเอกลกษณเฉพาะตวหลงพดจบ จงไดรบเสยงปรบมอ

เปนกำลงใจลนหลามจนเจาตวยมแกมปร จากนนกยนไมโครโฟนให

พมพชนก ซงหญงสาวรอและพรอมอยแลว

“ปทแลวพมพมโอกาสไดมาเรยนร R2R แลวไดนำกลบไปพฒนา

งานประจำ ซงกไดผลดมาก เพราะเมอแกไขปญหาหนางานได พมพและ

เพอนรวมงานกมความสขกบการทำงานประจำมากขน เมอพวกเราซง

เปนผใหบรการมความสขในการทำงาน คนไขกไดรบประโยชนอยางเตมท

ปญหาการไมเขาใจกนระหวางเจาหนาทกบคนไขกลดนอยลง พอรขาววา

ปนมเวทแลกเปลยนเรยนรอก พมพจงพาเพอนๆ มาเขาอบรมดวย ซง

พวกเราทกคนตงใจจะมาเรยนรเคลดลบการเปนคณอำนวยจากทกทานกลบไป

ตอยอดงาน R2R ทเราทำอย เพอใหคนไขไดรบการบรการทดทสดคะ”

เมอทกคนกลาวแนะนำตวเองจบแลว อาจารยกะปมกถอโอกาส

อธบายถงวตถประสงคของของกจกรรม BAR ตอทนท

47ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“เหตผลทใหทกทานออกมาพด หรอแนะนำตวเอง เพราะวาเราได

เจอกนในงานแบบนแคปละครง พอไดมาเจอกนใครๆ กอยากบอก

อยากพด อยากเลา เวลาทไดพด แววตาทกทานจะเปนประกายมากเลยคะ

มนคอการแบงปนความสขใหแกกนและกน ทกทานทมาทนมเปาหมาย

เดยวกน คอ อยากจะมาแลกเปลยนเรยนรและแบงปน อยากมาดวาแต

ละแหง มเคลดลบอยางไรบาง อยาลมวาทกๆ อยางทเกดขนตอไปนคอ

การตอจกซอวอกครงของคณอำนวย ซงจะทำใหเราฮกเหม มกำลงใจ และ

ขบเคลอนไปดวยกน”

“ความจรงแลวชวงเวลา BAR นไมใชแคการมาแนะนำตวเองเทานน

แตคอชวงเวลาทเรามาถอดหวใจและใครครวญดวาเรามาทนเพออะไร

เพราะทกครงทเรามาตองมาดวยสต ถาเรามาอยางไรสตเราจะไมรวา

มาทำไม เปนการมาแบบรตว หายใจเขาเราตนร หายใจออกเราเบกบาน”

“สองวนนเราจะมารวมกนบมเพาะใหหวใจของเราเบงบานและ

กระชมกระชวยคะ” อาจารยกะปมกลาวกอนจะปลอยใหทกคนพก

รบประทานอาหารวางทเจาหนาทเตรยมไวรอในหองอาหารดานหลง

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 248

ระหวางนงรบประทานของวางในชวงเบรก พมพชนกสงเกตเหนวา

ปนมเพอนสมาชกมารวมแลกเปลยนเรยนรกนหนาตาไมแพปทแลว

บรรยากาศเปนไปดวยความชนมนและเปนกนเอง นนเปนเพราะวาสมาชก

สวนใหญเคยมาแลวเมอปทแลว จงมความคนเคยกนเปนอยางด

“บรรยากาศทนดดเนอะพมพ ไมเหมอนทพคดไวเลย แถมทกคน

ทมาทนกดเปนกนเอง ไมถอตว ทงทกมแตคนเกงๆ ทงนน” นงนชพด

กบพมพชนกอยางอารมณด

“อมๆ ใชๆ พเหนดวยกบนช” รสาซงกำลงนงเคยวขนมตยๆ

ออกความเหนบาง แสดงใหเหนวาทกคนเปดใจพรอมเรยนรประสบการณ

ใหมในบานผหวานแหงนอยางเตมท

“ใชคะพนช พสา เพราะทกคนทงเกง นารก และเปนกนเอง

แบบนแหละ พมพถงตดใจอยากมารวมแลกเปลยนเรยนร

อกไงคะ แถมยงไดกำลงใจจากพนองชาว R2R ทงเพอนเกา

และใหมดวย”

พดจบพมพชนกกยมอวดฟนขาว กอนจะชวนเพอน

รวมทมกลบเขาไปขางใน เพอเตรยมตวฟงบรรยายในชวงตอไป

49ฟนเฟองขบเคลอน R2R

จากวนนนสวนน จากวนนนสวนน เครอขาย R2R ภาคตะวนออก

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 250

นายแพทยทนง ประสานพานช

51ฟนเฟองขบเคลอน R2R

เกาอทถกจดเรยงไวเปนครงวงกลมเพอทำกจกรรม BAR ในชวงแรก

ตอนนกำลงถกเจาหนาทเคลอนยายและจดใหเปนแถวเรยงหนาเพอเขาส

ชวงตอไปของการแลกเปลยนเรยนร นนคอชวง “จากวนนนสวนน...

เครอขาย R2R ภาคตะวนออก”

กจกรรมในชวงนไดรบเกยรตจาก นายแพทยดาวฤกษ สนธวณชย

อดตผอำนวยการโรงพยาบาลพระปกเกลาทจะมาแลกเปลยนเรยนร

ในฐานะ “คณเออ” (ผบรหาร) วามบทบาทอยางไร เครอขาย R2R ของ

ภาคตะวนออกจงเกดขน มกจกรรมทตอเนอง และประสบความสำเรจ

ได นอกจากน นายแพทยทนง ประสานพานช กมารแพทย

โรงพยาบาลพระปกเกลา ประธานเครอขาย R2R

ภาคตะวนออกกมาเลาถงเคลดลบในการสราง

ทมงานทมคณภาพและมประสทธภาพ

ใหเพอนสมาชกทวประเทศฟง

งาน R2R จะกาวไกล เพราะคณอำนวยเตมใจทำ หนาท

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 252

53ฟนเฟองขบเคลอน R2R

โดยม รองศาสตราจารย นายแพทยเชดชย นพมณจำรสเลศ

หวหนาทมทปรกษาโครงการสนบสนนการพฒนางานประจำสงานวจย

ระดบประเทศ สถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.) และ วจตรา นวลรตนสกล

สสจ. ชลบรรบหนาทเปนผดำเนนรายการรวมกน เมอพรอมแลวอาจารย

ทนงกเรมเทาความถงทมาทไปของเครอขาย R2R ภาคตะวนออก ดวย

ทาทสบายๆ และเปนกนเอง

“เครอขาย R2R ภาคตะวนออกของเราเรมตนมาจากแนวคด INN

ของอาจารยวจารณ พานช ผมเคยอานททานเขยนไวดมากใน Blog Go

To Know เมอวนท 24 กนยายน 2552 จากนนเรากตงเครอขาย R2R

ภาคตะวนออกขน ประกอบดวย สสจ.ชลบร โรงพยาบาลชลบร

โรงพยาบาลสมเดจพระบรมราชเทว ณ ศรราชา โรงพยาบาลระยอง

โรงพยาบาลพระปกเกลา และโรงพยาบาลตราด”

“ในการดำเนนงานตงแตเรมตนจนถงปจจบนเราวางแผนเปน

6 ระยะ ซงระยะท 1-4 สำเรจไปแลว ตงแตเรมกอตง สำรวจตนเอง

วางแผนดำเนนการ และดำเนนการใหบรรลเปาหมายทวางไว สวนระยะท

5-6 คงตองประเมนกนกอนวาเราจะตองทำอะไรตอ ซงกจกรรมตลอด

ทงปทเราทำสวนใหญกเปนเรองการฝกอบรม และมกจกรรมแลกเปลยน

เรยนร โดยมกจกรรมทงหมด 4-5 กจกรรม เชน จดเวทแลกเปลยนเรยนร

ฝกอบรมดานจรยธรรมในการทำวจย และฝกอบรมคณอำนวย นอกจากน

กมกจกรรมอนๆ ทเราทำรวมกบเครอขายภาคใตดวย”

“ซงเครอขาย R2R ภาคใตเชญผมกบ คณวจตรา นวลรตนสกล สสจ.

ชลบร ไปพดถงแรงบนดาลใจในการกอตงเครอขาย R2R ภาคตะวนออก

ใหฟง และเวลาเรามกจกรรมเรากเชญ ผชวยศาสตราจารย (พเศษ)

นายแพทยไพโรจน บญลกษณศร และ แพทยหญงหทยทพย ธรรมวรยะกล

มาบรรยายรวมกบเครอขายของเราดวย นอกจากน เรากมโอกาส

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 254

แลกเปลยนเรยนรกบ เครอขายนครชยบรนทร ทงาน R2R Forum ครงท

3 ดวย ซงจากกจกรรมทเราทำและจากการดำเนนงานทเราทำรวมกน

มากประสบความสำเรจในระดบหนง”

“อยางไรกตาม เราตองกลบมาประเมนตนเองวาอะไรคอความสำเรจ

ทผานมาเครอขายของเราเคยสงผลงานเขาประกวด ผานเขารอบสดทาย

แตกไมไดรบรางวล เรากมานงทบทวนดวาทไมประสบความสำเรจ

เพราะอะไร จะไปถามใครด ถาถามตวเองหรอถามทมงานกคงจะเขาขาง

ตวเอง เรากตองประเมนและถามคนทไมมสวนไดเสย หรอไดรบประโยชน

ในผลงาน จงไปถามท สวรส.”

“ผมเขยนในบลอกของ สวรส. ตงคำถามไปถง สวรส. วา นอกจาก

ใหพวกเราจดตงเครอขายสำเรจแลว สวรส. มองความสำเรจอะไรอกบาง

ผมกแยบไปนดหนงวา สวรส. มองทจำนวนหรอเปลา เหมอนบางหนวยงาน

ทมกจะเอาเงนอดหนนตามจำนวนผลงานไปวดตวเลข แลวกใหเงน

ตามจำนวน”

“พอด อาจารยแตม-ดร.จรวยพร ศรศศลกษณ ตอบกลบมาวา

‘สวรส. ไมไดดทจำนวนผลงาน’ พอไดคำตอบแบบนนผมหวใจขยายพองโต

เลยครบ เพราะเหมอนทเราคดเลย อาจารยบอกวา สวรส. ดทพวกเราทำ

วจยตางหาก ผลงานของเรามการพฒนาบคลากรมย ผมกเอามาแปลนะวา

การพฒนาบคลากรกคอ ส.ป.ก. ตามทอาจารยวจารณเคยสอนพวกเรา

เมอปทแลว”

“สวรส. มองวาเรามใจทำ มความสข ประสบความสำเรจ มปญญา

และมความกาวหนา มย เรากกลบมาดวา การทเรามาเปนคณอำนวย

หรอมาตงเครอขายนนเราทำดวยใจ หรอวาโดนบงคบ ซงจากทเราสำรวจด

กพบวา มทงสมครใจ ยนยอม สมยอม และจำยอม จำไดวาตอนทผมได

55ฟนเฟองขบเคลอน R2R

รบการโหวตจากเพอนสมาชกวาใหผมเปนประธานเครอขาย ผมกงงๆ นะ

อาจารยเชดชยบอกวาใหผมเปน ผมก อาว เหรอ แบบนเรยกวาอะไรครบ

‘จำยอม’ ใชมยครบ ผมกรบหนาทไป และคดวาเดยวกคงมการจดตงทมงาน

มาทหลง” พดจบประโยคอาจารยทนงกหวเราะสนก พลอยทำใหเพอน

สมาชกหวเราะครนใหญตามไปดวย กอนจะพดตอดวยทาทสบายๆ เชนเดม

“แตในปจจบนผมคดวาทกคน ‘เตมใจ’ นะครบ เชอวาทกคนมา

รวมแลกเปลยนเรยนรในครงนดวยความสมครใจ ยกตวอยางผทมาจาก

โรงพยาบาลสมเดจฯ ณ ศรราชา สหนายมแยมแจมใส ปทแลวไมเหมอน

อยางน” เมอโดนแซวอยางนน เสยงหวเราะจงดงมาจากกลมของ

โรงพยาบาลสมเดจฯ ณ ศรราชาบาง

“ผมสงเกตไดวาตอนนทกคนมความสข ใน ส. แรกของ ส.ป.ก.

เหนไดจากททกคนมรอยยม แตในใจของเขาคดยงไง ผมกเดาใจไมถก

เหมอนกน เมอวนท 27-29 กนยายน 2553 มการประชมในเครอขาย

ของเรา มอยชวงหนงทถามวา ความสขในการเปนคณอำนวยของ

พวกคณคออะไร เราไดขอมลมาเตมเลย เราดใจมาก ซงขอมลตรงน

นาจะนำมาประเมนความสขของการเปนคณอำนวย และความสขของ

การเปนเครอขายของเราได”

“ผมกแบงออกเปน 2 กลม กลมทหนง คอ ความสขทมตอตนเอง

รสกวาตนเองมคณคา ไดรบการยอมรบ และดใจทไดเปนคณอำนวย

เปนผให มจตอาสา เปนผฟงทด ใชความรชวยเหลอคนอน ไดเปดห

เปดตาแงมกะลามาเจอโลกกวาง ไดคดบวก”

“กลมทสอง คอ ไดนกถงงานวจยทเกดขนในหนวยงานของ

ตนเอง ไดเหนผอนทำวจยแลวประสบความสำเรจ ไดเหนผรวมงานอยากทำ

R2R มความสขในการทำงาน เหนผรวมงานคดวาตวเองมคา ไมตอตาน

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 256

ใหความรวมมอ มความสขทไดจดประกายใหนองๆ ไดพฒนางานทดขน

และทำงานอยางมความสข ซงเปนความสขทชดเจนมาก คดวาเรา

ประสบความสำเรจ นอกจากเหนรอยยมแลว ความสขทเกดขนในใจ

ของคณอำนวย และผทำงานนนกคอนขางทจะงดงามพอสมควร ทสำคญ

คอ เราได ส.ป.ก. มาครบทกตว คอ”

“ขอท 1 ประสบความสำเรจ ผมคดวาเรากคงประสบความสำเรจ

เปนอยางด”

“ขอท 2 ปญญา เรามกจกรรม มผลงานเยอะแยะเลย แตทำไม

ตอนไปงาน R2R Forum เราถงสงไปแคไมกงาน 1-4 งานเอง ดงนน

ปญญาตองเกดขนกอนทำเครอขาย เราจะวดปญญาตรงนนยงไง ซงเรา

กไดขอสรปวา เราตองแบงปนปญญากนดวย”

“ขอท 3 ความกาวหนา ซงจากการสอบถามคนหนางานวา

การทำงาน R2R ทำใหชวตการทำงานของเขาดขนไดอยางไร กไดคำตอบ

หลากหลาย เชน ดแลคนไขดขน มความสข ไดบญ เพมความรในการทำงาน

กระตนใหผอนมความกระตอรอรน แกปญหาจากเรองยากใหเปนเรองงาย”

“ผมมองวาเปนการเปลยนมมมองงานประจำแบบใหม นคอ

ความกาวหนาในกระบวนการคดของพวกเขา ผมดใจทเขาไมไดมองวา

จะไดเลอนตำแหนง หรอไดปรบเงนเดอนเพม ซงนแหละทำใหเขาไดบรรล

วตถประสงค ส.ป.ก. ทอาจารยวจารณพดไว นนคอ ไมใชทำงานไปวนๆ

แตเปนการเปลยนมมมองใหมในการทำงาน”

57ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“สรปกคอวา เครอขายหรอกจกรรมทเราดำเนนการมาตลอด

ตงแตปทแลวจนถงตอนน เราไดคณอำนวยทมคณภาพ มจตอาสา แรกๆ

อาจสมยอม แตตอนนทกคนสมครใจ มรอยยม ความสขในใจทงดงาม

จะทำใหเรามรอยยม ปญญาทเขามอยกแบงปนสกนและกน ทสำคญคอ

ความกาวหนาในการทจะเปลยนมมมองในการทำงาน”

“กาวตอไปของเครอขายเราจะเดนหนาใหมคณภาพ ผมตงเปา

อกขอเอาไววา เราจะสรางความมนคงยงยนใหกบเครอขายภาคตะวนออก

ซงเปนงานทหนกมาก มทงแรงตานและแรงดด แตถามองกลบกน การทำ

R2R ทำใหงานงายขน สะดวกขน เราจะมเวลามากขน เพอไปพฒนางาน

ชนอนๆ ไดดขน ถาใครทยงทำไมได หรอยงไมเกง ไมเปนไรนะครบ คนเรา

ไมใชวาจะเกดมาแลวเกงไปเสยทกเรอง เราตองเรยนรไปเรอยๆ การเรยนร

ไมมวนสนสดหรอกครบ ยงเรยนยงร พฒนาตวเองไปเรอยๆ สกวน

เรากจะเกงเอง”

“แรงหนนกสำคญนะครบ โดยเฉพาะ คณเออ (ผบรหาร) วา

เปดไฟเขยวใหหรอเปลา ถาเมอไหรไฟแดง R2R กคงจอดอยตรงนน

ถาอยากใหเจานายเปดไฟเขยว เราตอง ‘ทำ’ กอน สงทคณอำนวยตอง

สอถงคณเออใหไดคอ ทำใหหวหนาเหนวาคนไขไดรบการดแลทด

วเคราะหปญหาแลวไปนำเสนอ รวมทงนำเอาปญหาการทำงานและ KPI

ทไมถงเกณฑมาแกไข”

“หรอเชญหวหนาเขาประชม เชญหวหนามสวนรวม เสนอความคบหนา

ใหหวหนารบทราบ นำเสนอผลงานของหนวยงานอนๆ ทประสบความสำเรจ

ใหหวหนาทราบ แสดงใหหวหนาทราบวา R2R ทำใหเกดประโยชน

ตอหนวยงานอยางไร และใหเหนวา R2R ไมเพมภาระในงานประจำ ทำให

รวาถาลกนองยนดทำ R2R หวหนากตองสนบสนน สงเหลานถาเราสอ

ผานหวหนาไปถงคณเออได ผมวาคณเออจะเปดไฟเขยวแนนอนครบ”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 258

“สงทอยากจะมาแบงปนประสบการณในตลอดทงปทไดทำมา

ในฐานะทผมเปนคณอำนวย สวนตวผมแลวกคอนขางสบสนตวเองอย

เหมอนกนวาตกลงผมเปนคณเออหรอคณอำนวยกนแน” อาจารยทนง

หวเราะนดหนง กอนจะพดตอวา “แตในใจกรสกวาตวเองเปนคณอำนวย

ตลอด และยดถอเปนแนวทางปฏบตมาตลอดตงแตผมไดรบคำเชญ

ใหมาเปนทปรกษาของโครงการ R2R ของโรงพยาบาลพระปกเกลา”

“ผมยดแนวคดของอาจารยวจารณทเขยนในบทความเรอง ‘R2R

อยาสำคญผดคดวาเปนเปาหมาย’ ซงอยในหนงสอเลมแรกททานเขยน

‘สยบความจำเจในงานประจำดวยงานวจย’ กลาวไววา ถาเราจะทำให

เกดงาน R2R ในหนวยงาน เราตองเขาใจธรรมชาตของงานวจยและนำไป

ปฏบต งานวจยกบหลกปฏบตอาจจะแตกตางกนนดหนง เพราะงานวจย

คอนขางมการดำเนนการทเครงครด คงตองหาทปรกษา บางทเรากตอง

เปนทปรกษาใหเขาดวย”

“ผมตงใจวา ถาใครอยากทำ R2R ใหเขามาบอกผมไดเลย เดยวผม

จดการให ผมเปดไฟเขยวใหทกเรองเลย นคอสงทผมยดถอปฏบต ขอสดทาย

ทสำคญทสดเลยคอ ‘การเรมตน’ ถาไมมหนงกไมมสอง ผมพยายามปลก

ใหมหนงใหได ผมอยากฝากขอคดนไวใหทกคนเอาไปฝกปฏบตนะครบ”

“สงสำคญอกอยางหนงคอ การหาแนวรวม ซงวธการหาแนวรวม

ของผมสวนหนงจำมาจากอาจารยเชดชยนนคอ กลมท 1 ผมเรมจาก

Believer คอคนทมความเชอกอน เพราะจะทำใหคยกนรเรอง และไป

ในทศทางเดยวกน ถาเรมจากคนทมความคดเหนขดแยงกบเรา ดงเขา

มารวมงานกนกคงจะสรางความลำบาก ผมกพยายามมองหา Believer

อยตลอดวาใครทมความรเรองวจย และเอาเรองวจยมาใชประโยชนจรงๆ

แตพอลองไปคยกหายากเหมอนกนนะครบ โดยเฉพาะอยางยงเพอนแพทย

59ฟนเฟองขบเคลอน R2R

ดวยกนทพดเรอง R2R บางคนกพดวางานวจยมนเปนงานชน 2 ทำไป

ไมเหนไดอะไร พอเจอแบบนนเรากไมอยากพดอะไรตอ กปลอยใหเขา

ใจเยนๆ กอนดกวา”

“กลมท 2 ทผมจะไปสมผสคอกลมทมผลงานวจย ซงมหลายกลม

ทโรงพยาบาลพระปกเกลาเรากจะมการประเมนผลงานกนอยเรอยๆ

และพยายามดงมารวมงานดวย กลมสดทายคอกลมทเราทำงานกบเขา

ประจำ เชน เวลาเรา Round Ward เราจะคยกนวาคนไขมปญหาเรอง

อะไร ปญหาเหลานนเราจะปรบปรงอยางไร พยายามชใหทมเหนปญหา

และสอนวธตงคำถาม ทำใหไดงานวจยออกมา ซงกไดหลาย Ward

พอสมควร เชน ทหนวยสตฯ เดกแรกเกดและนมแมกทำวจยได อาจจะ

ประสบความสำเรจชาหนอย แตผลออกมาดนะครบ”

“ผมเชอวาการทเรามเครอขายเพมขนเปนสงทด ตอนเราทำ R2R

ทโรงพยาบาลพระปกเกลาเราเรมตนดวยการเกณฑคนเขามา ผมไป

ปลกระดมเลยนะ ใครอยากเปนคณอำนวย สงตวแทนของตกมา ตอนนน

ไดมาตง 30 คนแนะ แลวกหายไปเรอยๆ เหลออยคนสองคน จะเหนวา

เวลาเราจะทำอะไรซกอยาง แลวใชวธเกณฑคนมามกจะไมประสบ

ความสำเรจ ขอเตอนวาอยาใชวธน อยาเอาตวแทนของแตละหนวยงาน

มาโดยทเขาไมไดอยากมา เพราะมนจะไมยงยน”

“ผมขอฝากถงวธเตมไฟใหกบคณอำนวยไวนดหนงนะครบ ถาเรา

เตมไฟใหเขาเรอยๆ เขากจะมความกระตอรอรนอยากทำ R2R แตถาเรา

นงดดาย ไมเตมเชอไฟตอเนอง ไฟของเขากจะมอด การจดไฟมนงายนะครบ

แตการคอยเตมเชอไฟมนลำบาก เราตองทำเรอยๆ ถาเราไมเตม มนมอด

แลวจะจดตดใหมยาก”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 260

“ผมไปอานเจอเกยวกบคณอำนวยอยเรองหนง อยากเลาสกนฟง

ผมสรปมาจาก คณจด บราวนด ซงเปนเจาของเรองมาอกทวา การทำงาน

เกยวกบดานคณภาพ เกยวกบคณอำนวย เวลาเรากอกองไฟ กมฟน

แตพอฟนอดกนแนนๆ ไฟจะตดยาก ตองวางพนใหมชองวางระหวางกน”

“ไฟเปรยบเสมอนความมงมนในการทำงาน เวลาเราสราง

คณอำนวยใหมไฟอยากทำ R2R ตอนแรกทเรมทำ อยาเอาสงทเราอยาก

ใหเขาทำไปสมทเขาเยอะเกนไป ใหมชองวางสำหรบเขาบาง ถาไปอดแนน

มากเกนไป เดยวไฟไมตด หลงจากทไฟตดแลว เราตองรดวยวาจะ

เตมฟนยงไง บางคนโหมเตมฟนแนนมาก ไฟกลกชา เพราะฉะนนเวลา

เราจดไฟใหคณอำนวยเสรจแลว จงมองหาชองวางวาเมอไหรเราจะ

เตมฟนเขาไป พดใหลกขนมาอก กอนทไฟจะดบมอดลง”

“เวลาเราจะเตมฟนใหเตมทละทอน อยาเรงเตมครงเดยว และเวลา

ไฟตดมนจะออกมาตามชองซายขวา ไฟจะมองหาชองของมนเอง และไฟ

กจะเผาฟนทอยตรงนนเอง โดยทเราไมตองไปทำอะไรแลว เปรยบไดกบ

เวลาทไฟของคณอำนวยจะมอด หรอเวลาเรามอบหมายงานใหมใหเขา

เราตองหาจงหวะดๆ ปลอยไฟในตวเขาลกขนมา แลวกใหเขาจดการกบ

งานทเรามอบหมายใหดวยตวเอง อยาไปบงคบเขา ใหเขาทำเองจะดมาก

ผมขอใหคณอำนวยมไฟในการทำงาน R2R ตลอดไปนะครบ”

เสยงปรบมอดงเกรยวกราวไปทวหองประชม พมพชนกปดสมด

บนทกคใจวางไวบนตก กอนจะปรบมอใหอาจารยทนงดวยความชนชม

ระคนประทบใจในความรความสามารถทนายแพทยหนมใหญไดมา

แลกเปลยนเรยนรขอมลทมประโยชน นายแพทยทนงโคงศรษะเลกนอย

เพอนอมรบเสยงปรบมอ

61ฟนเฟองขบเคลอน R2R

จากนนอาจารยเชดชยกกลาวแนะนำ นายแพทยดาวฤกษ

สนธวณชย อดตผอำนวยการโรงพยาบาลพระปกเกลา เพอแลกเปลยน

เรยนรประสบการณการทำ R2R สทกคนฟง พมพชนกจงคอยๆ ใชมอ

เลกเรยวพลกเปดสมดบนทกเพอจดขอความสำคญอกครง

“สวสดครบทกทาน ครงนเปนงานแรกทผมไดมา หลงจากทผม

ตกงาน เพราะวาโดนใหออกจากงานเนองจากเปนผสงอาย” อาจารย

ดาวฤกษกลาวทกทายเพอนสมาชกพรอมกบยงมกแซว

ตวเองอยางอารมณด “ผมรสกวาเวลาผานไปเรวมาก

มอกหลายอยางทยงไมไดทำ ผมมองวางานวจย R2R

เปนงานทมประโยชนทตองทำ”

“ผมอยากใหเกดการรวมตวกนในภาคตะวนออก

โชคดทมอาจารยทนงเปนแกนนำ เพราะวามแนวคด

คลายๆ กนจงไดมาคยกน อาจารยทนงกมความเหน

รอย หมกทจางทสด มพลงมากกวา ความจำทดทสด

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 262

นายแพทยดาวฤกษ สนธวณชย

63ฟนเฟองขบเคลอน R2R

หลายๆ อยางเกยวกบเรองของการสนบสนน และเรองของแหลงเรยนร

ซงเปนเรองทสำคญ เพราะแพทยทออกไปอยตางจงหวดไกลๆ ไมมผเชยวชาญ

มาคอยสอน ตองอาศยหาขอมลในหองสมดแทน ซงอาจารยทนงกเปน

หวเรยวหวแรงทสำคญมาก ทานเกงเรองคอมพวเตอร จงไดเขยนโปรแกรม

หองสมดขนมา แลวเรากเปลยนหองสมดปกตใหเปนหองสมดอเลกทรอนกส

มหนงสอนอยแตสามารถคนขอมลผานสออเลกทรอนกสไดตลอด 24

ชวโมง ซงกถอเปนพนฐานสำคญในการคนควาขอมลของเรา”

“แตในชวงทผมใกลจะเกษยณอายกพบวาทางภาคอสานอยาง

ขอนแกนและโคราชไดรวมตวกนอยางคกคกมาก” อาจารยดาวฤกษ

หวเราะสนก และพดตอวา “อยางไรกตาม สมยนเราสามารถคนควา

ตามสอเทคโนโลยตางๆ ไดงาย ซงผมดใจทมการรวมตวกนเปนเครอขาย

ภาคตะวนออกขนมา และมความเขมแขงมากขน”

“ผมขอยกตวอยางเรองของการบรหารจดการใหฟง ทกทานคง

ทราบดวาทกโรงพยาบาลจะมเครองคอมพวเตอรอยทกแผนก วนดคนด

กจะมคนเดนเขามาบนวา ‘คอมพวเตอรของหนมนชาจงเลย อยากได

เครองใหม’ หรอบางคนกบนวา ‘ทำไมหนไดคอมพวเตอรเกาทกปเลย’

โรงพยาบาลทผมไปอย ผมกตงนโยบายกำกบหวหนาศนยคอมพวเตอร

วา อาจจะไมจำเปนตองซอคอมพวเตอรเครองใหมทกป เพราะมวธบรหาร

จดการได เชน คอมพวเตอรเครองใหมทสด ดทสด ตองไปอยในหนวย

ทใชงานมากทสด คอหนวยหองยากบเวชระเบยน เปนตน”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 264

“แตตอนนมปญหาเรองการคนขอมลในอนเทอรเนตซงคอนขาง

ยงนดหนอย ซงผมกมวธรบมอ เชน ถามคนมาบอกวาเครองคอมพวเตอรชา

ผมกจะบอกวา เครองคอมพวเตอรไมชาหรอก แตใจคณตางหากทรอน

นกเปนตวอยางวาเราจะสงเครองคอมพวเตอรเขามาใหในหนวยงาน

ทจำเปนตองใชมากทสด เมอใชไปซกระยะแลวคอยเวยนไปยงหนวยงาน

ทใชงานคอมพวเตอรนอยทสด เรามนโยบายวาตองมการหมนเวยน

ทรพยากรเพอใหคมคากบการใชงานมากทสด”

“อกเรองหนงทอยากเลาใหฟงคอ ตอนทผมปฏบตงานอยท

โรงพยาบาลนาน ตอนนนอายประมาณ 30 กวาๆ ไฟแรงมาก ทงทไมได

เปนแพทยผเชยวชาญ แตมคนไขนวขาดมาผมกอยากชวยตอนวใหเขา

พอถามเพอนวาตองทำอยางไร เพอนกบอกวาตองมกลอง และมเครองมอ

เวลานนกลองจลทรรศนผาตดราคาประมาณ 1-2 แสนบาท ตอนนน

ผมทราบมาวามบรษทหนงนำเขากลองจลทรรศนจากโปแลนดราคา

4 หมนบาท ผมกไปเอากลองจลทรรศนมาตงไว แลวผมกไปฝกกบนองๆ

ทเขามากชวนกน เพราะวาตอนนนจบใหม คกมาก กไปทำ แตไมสำเรจ”

“นกสะทอนใหเหนวาเปนความผดพลาดอยางหนง คอเราอยากทำ

แตเครองไมเครองมอมนแพง ผอำนวยการกไมสามารถชวยไดเตมท แต

เรากยงใชอำนาจนอกเหนอไปบงคบบรษทยาใหเอากลองจลทรรศน

มาตง นกทำใหเหนนะครบวา บางครงความคดของเราทอยากทำงาน กบ

ความคดของผบรหารไปดวยกนไมได”

“ผมคดวาทงผบรหารและผปฏบตงานควรจะมานงคยกน โดยท

ผบรหารตองเปดโอกาสใหผปฏบตงานไดลองทำในสงทเขาอยากทำ ให

เขาไดเรยนรจากความผดพลาดดบาง ถาการลองผดลองถกนนไมสงผล

เสยหายกบโรงพยาบาล อนนกเปน R2R ของการบรหารเหมอนกน

และผมอยากเรยนยำวา เวลาผานไปเรว อยากทำอะไรกรบทำนะครบ”

65ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“ผมเคยอานหนงสอเลมหนงทเขยนเอาไววา ‘รอยหมกทจางทสด

มพลงมากกวาความจำทดทสด’ ผมอยากเรยนทกทานวา เรามโอกาส

ทจะทำอะไรหลายๆ อยาง อยาไปเชอวาเราจะจำอะไรไดหมด เราจะตอง

จดบนทกและถายทอดสงทเราทำไว เพอเปนบนทกรนสรนตอไป งาน

ชนหนงเราอาจทำไมสำเรจตอนน แตในอนาคตอาจจะมคนทำใหสำเรจ

ได” อาจารยดาวฤกษกลาวสรป

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 266

วจตรา นวลรตนสกล

67ฟนเฟองขบเคลอน R2R

จากนนอาจารยเชดชยกสงมอบหนาทผดำเนนรายการใหกบ

วจตรา นวลรตนสกล ตอ “สวสดทกทานคะ ดฉนรสกยนดทไดมา

นงเคยงคกบผรทงหลายบนเวทแลกเปลยนเรยนรทน อยากจะพดถง

อาจารยทนงนดหนงวาทานเปนประธานดวยความจำยอม แตทมทงหลายน

สมยอม” วจตรากลาวทกทายเพอนสมาชก และหยอดมกแซวอาจารยทนง

ทนงอยขางๆ อยางคนเคยและเปนกนเอง

“แตหลงจากทอาจารยรบหนาทประธานเครอขาย

แลว อาจารยกทำหนาทดวยหวใจ จดเดน

ของอาจารยกคอ มการสอสารถงสมาชก

ตลอด และเนนยำตลอดวาใหสมาชกคยกน

เพราะสงหนงทจะทำใหเครอขายอยไดคอ

เราตองสอสารกน”

ยทธศาสตร EAST คมภรพฒนา R2R ของเครอขายภาคตะวนออก

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 268

“เราเรมตนดวยความทไมรอะไรเลย เหมอนมวยวดนะคะ ซงเปน

มวยวดกดนะ แตเรากคดวาตองยกระดบตวเองมาเปนมวยอาชพดกวามย

กมาแลกเปลยนเรยนรรวมกนทง 6 องคกร ไดแก โรงพยาบาลชลบร

สสจ.ชลบร โรงพยาบาลสมเดจ ณ ศรราชา โรงพยาบาลระยอง โรงพยาบาล

พระปกเกลา และโรงพยาบาลตราด รวมกนคดวาเรานาจะทำอะไรทเปน

เรองเปนราว เรากเลยเขยนเปนยทธศาสตรขนมา คดกนจนหวแทบ

ระเบดวาจะเปนยทธศาสตรอะไรด สดทายมาลงทคำวา EAST แปล

เปนไทยกคอ ภาคตะวนออก นนเอง ซงเรากพยายามเดนไปตาม

แนวคดน”

“เราเรมท E คอ Empower ไปใหทกหนวย โดยเฉพาะแนวราบ

นนคอเรมทแนวเดยวกนกอน หรอพดอกอยางคอ จากแนวราบสแนวตง

พวกเราตองมารวมกลมอยดวยกนอยางเหนยวแนนโดยไมตองถกบงคบ

มา ตองประสานกลมกลนเปนเนอเดยวกนใหได แตวาในการประสานงาน

นนเราตองยอมรบในธรรมชาตของคนนะคะ มนอาจจะไมเปนเนอเดยว

ทงหมด แตกสามารถเดนตอไปไดเรอยๆ ไมวาจะเจออปสรรคอะไรระหวาง

ทางกตาม”

“เราพยายามทำเรองของ E ในหลายประเดน ทเหนชดคอใน

หนวยงานเองกตองประสานตวเองไปสผบรหาร แตในระดบเครอขาย

ภาคเรามการใชยทธศาสตร EAST ชงเรองขนไปถงระดบผบงคบการ เวลา

มการประชมระดบเขตอาจารยดาวฤกษกจะรายงานเรองนเขาไปบาง

และผบรหารของจงหวดอนๆ กชวยกนเปดไฟเขยว”

“สวนตว A ทเราใชคอ Application หรอการนำไปประยกตใชประโยชน

กเปนเปาหมายทเราจะทำตอไป”

69ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“อกตวหนงคอ S เรามเวท Sharing กนบอยครง ในแตละครงกมคน

มารวมใจกน หลายๆ คนมารวมแลกเปลยนกนบอยจนตอนนกกลายเปน

คณอำนวยไปแลวกม”

“และตวสดทาย T คอการทำงานเปน Teamwork มเรองอะไร เราก

คยกน บางทเรากผลดกนเปนเจาภาพประชมหมนเวยนกนไป ซงทผานมาเรา

ไดเดนทางไปทกจงหวดในเครอขาย นกเปนจดหนงทเครอขายภาคตะวนออก

ทำขนมาและเดนไปเพอกาวตอไปของเราคอความยงยน และมนคงคะ”

วจตรากลาวจบกเรยกเสยงปรบมอจากเพอนสมาชกไดอยาง

เกรยวกราว ดานอาจารยเชดชยไดกลาวสรปประเดนในการแลกเปลยน

เรยนรในชวงนวา

“ผมขอกลาวเสรมคณวจตราในเรองการรายงานเพอใหผบรหาร

เปดไฟเขยวใหนะครบวา เครอขาย R2R ภาคตะวนออกสามารถนำเสนอ

ตอคณะกรรมการเครอขายสผบรหารเขาสระดบเขตและมคำสงแตงตง

เปนทางการวาจะมเครอขาย R2R ภาคตะวนออกเกดขน เวลาเรยกประชม

กจะไมใชองคกรทกอตงขนมาลอยๆ เพราะมลายลกษณอกษร คณสามารถ

ทจะลางานมาประชมได เพราะฉะนนถาองคกรไมไดถกรองรบ เวลาเรยก

ประชมกไมรจะมากนไดอยางไร”

“จะเหนวาการมเครอขายนนจะชวยเชอมโยงใหการทำ R2R แตละ

โรงพยาบาลสะดวกงายขน เพราะมผเชยวชาญ ผมความรอยใกลๆ คอย

ชวยแลกเปลยน ซงถาเราหาเฉพาะในโรงพยาบาลของเราอาจจะขาดบางสวน

แตการมเครอขายมาดำเนนการรวมกนจะทำใหเครอขายในโรงพยาบาล

ของเรามความเขมแขงขนดวย และการตงเครอขายในระดบจงหวด และ

ระดบภมภาค กจะมงบประมาณบางสวนจากสวนกลางเขาไปเสรม โดย

ทมศรราชกจะชวยแนะนำและรวมแลกเปลยนเรยนรกบวทยากรจาก

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 270

เครอขายอนๆ เพอทำใหทรพยากรนนกระจายและถกใชอยางมประสทธภาพ

ผมคดวาตรงนเปนสวนททำใหการมเครอขายในแตละภาคจะชวยทำให

กจกรรม R2R เขมแขงและยงยนครบ” อาจารยเชดชยกลาวสรป

กอนจะพกเพอรบประทานอาหารกลางวน

“วทยากรแตละทานเกงๆ ทงนนเลยเนอะพมพ ดซพจดซะสมด

บนทกเยนไปหมด ขอมลมประโยชนทงนน” นงนชยนหนามาพดกบ

พมพชนกอยางกระตอรอรน

“พมพกเหมอนกนคะพนช” หญงสาวตอบยมๆ “ไปคะ ไปทานขาว

กนเถอะ ชวงบายยงมอกหลายหวขอใหเรามาเกบเกยวความรกน” วาแลว

พมพชนกกเดนนำหนาเพอนรวมทมไปยงหองอาหาร

เจาหนาทของบานผหวานจดเตรยมอาหารกลางวนไวใหเลอกสรร

หลากหลายเมน มทงอาหารคาวหวานดละลานตาไปหมด นงนชทาทาง

มความสขกบมอกลางวนมากกวาใครเพอน

“โอย! พชอบชอบ นอกจากบรรยากาศจะดและมความรเพยบแป

ลใหตกตวงแลว อาหารกอรอยเหาะไปเลย คอยดเถอะปหนาพจะไปขอ

ทานผอำนวยการมาอก” นงนชทำทามงมนและหมายมาด กอนจะตก

อาหารเขาปากเคยวอยางเอรดอรอย พรอมทำทาหลบตาพรมแสดงให

เหนวาอาหารอรอยจรงๆ ทำใหพมพชนกอดหวเราะกบความขเลนของ

เพอนรนพคนนไมได หญงสาวคดในใจวามนงนชอยใกลๆ นไมเหงา

ตามทเจาตวไดการนตสรรพคณตวเองกอนออกเดนทางจรงๆ ดวย

71ฟนเฟองขบเคลอน R2R

พมพชนกกวาดตาไปรอบๆ หองอาหาร ยงทำใหเธอรสกอนใจ

ขนอกเทาตว เพราะนอกจากเธอจะมนงนช รสา แพทยหญงฝนทพย และ

เภสชกรหญงศรนทรวมทมมาดวยแลว ยงมเพอนสมาชกทเดนทางมาจาก

ทวประเทศอยางคกคกทำใหบรรยากาศดครกครนมากมาย มเสยงพดคย

กนมาจากโตะนนโตะนใหไดยนเปนระยะ บางกพดคยถามไถสารทกขสกดบ

กนทวไป บางกถอโอกาสแลกเปลยนเรยนรเรอง R2R กนไปในตว

มองดเผนๆ คลายกบวาทกคนกำลงสรางเครอขายยอมๆ กนขน

บนโตะอาหาร หญงสาวยมใหกบทภาพทเหนอยตรงหนา

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 272

สายลมเยนในชวงบายพดโบกโบยลอดทวไมบรเวณสวนหญา

รมสระนำของบานผหวานเขามาปะทะผวกาย ปลกใหนงนชรสกสดชน

ขนมา หลงจากเพงบนไปเมอครวา...

“โอย หนงทองตง หนงตากหยอน พชกงวงแลวสพมพ…ฮาววว”

พดยงไมทนขาดคำ นงนชกปดปากหาวหวอดๆ ทำใหรสาทยนอยใกลๆ

ยนมอมาหยกเบาๆ ทแขน

“นแนะ! กนเสรจปบกงวงนอนปบเลยนะยะ เดยวจบโยนลงสระนำ

ใหปลาตอดใหหายงวงเลยน” รสาจบไหลของนงนชโยกไปมาทำทาเหมอน

จะจบโยนลงไปในสระนำจรงๆ

“โอย! คนอะไรไมร ใจรายทสด ทำรายผหญงบอบบางอยาง

ฉนไดลงคอ” นงนชแกลงรองโอดโอยเรยกรองความเหนใจ

ทำให พมพชนก แพทยหญงฝนทพย และเภสชกรหญงศรนทรอด

หวเราะกบการหยอกเยาระหวางสองสาวรนพในกลมไมได

เมอเดนเลนใหเมดขาวลงไปเรยงเมดในกระเพาะแลว

กไดเวลากลบเขาไปภายในหองประชมเพอเรมกจกรรม

แลกเปลยนเรยนรในชวงบาย

73ฟนเฟองขบเคลอน R2R

กจกรรมแลกเปลยนกนกจกรรมแลกเปลยนกนปนประสบการณพนองคณอำนวย

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 274

แพทยหญงหทยทพย ธรรมวรยะกล

75ฟนเฟองขบเคลอน R2R

ชวงบายน นายแพทยอครนทร นมมานนตย ผจดการโครงการ

พฒนางานประจำสงานวจย คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล มหาวทยาลย

มหดล รบหนาทพธกร โดยมวทยากรทมาแลกเปลยนเรยนร 3 ทานคอ

แพทยหญงหทยทพย ธรรมวรยะกล แพทยเวชศาสตรครอบครว โรงพยาบาล

หาดใหญ จ.สงขลา เสาวนย เนาวพาณช พยาบาลประจำการ CCU

หออภบาลผปวยโรคหวใจ คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล และ ผองใส

เจนศภการ พยาบาลวชาชพ โรงพยาบาลวงนำเขยว

“ตองบอกวาชวงนเปนชวงของนางเอกนะครบ”

นายแพทยอครนทรเกรนนำ

“คนทสำคญมากๆ ทถอวาเปนฟนเฟอง

สำคญของการสนบสนน การทำงานของ R2R

กคอคณอำนวย มองหนาแลวเราจะรไดเลย

วานคอคณอำนวย เรยกวา Born to be

เมอคดวา “งาย” R2R ก “ไมยาก”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 276

77ฟนเฟองขบเคลอน R2R

เพราะมความเปนธรรมชาตของคณอำนวยอยกบตว เรามาดกนนะครบวา

เคลดลบการเปนคณอำนวยทด และทำงานไดจนประสบความสำเรจนน

แตละคนมกลเมดเคลดลบอะไรบาง เรมกนทอาจารยหทยทพยกน

เลยครบ”

พมพชนกจำไดวา ปทแลวเธอไดรบบทเรยนมากมายจากอาจารย

หทยทพยกลบไปเปนแนวทางในการทำงานวจย R2R ของตวเอง ตอนน

พมพชนกจงรสกเหมอนไดกลบมาพบครทเคยสงสอนวชาใหอกครง

หญงสาวกางสมดบนทกเลมเลกคใจพรอมบนทกความรจากคร

ประจำวชา R2R ทานนลงไปในหนากระดาษทวางเปลาอกหน...

“ขอบคณมากคะ ดใจทวนนไดเปนนางเอก” อาจารยหทยทพย

หยอดมกเรยกรอยยมและเสยงหวเราะจากทกคน รวมทงพมพชนก

“ตอนทเรยนจบแพทยเวชศาสตรครอบครว ดฉนเคยทำงานวจยฉบบหนง

รวมกบ Primary Care ซงตองบรหารอะไรหลายอยาง รวมทงทำสถตดวย

พอทำแลวกรสกวาตวเองยงเขาไมถงงานวจย เรยนยงไงกไมเขาใจ เพราะ

มนยาก พอมโอกาสไดทนไปเรยนตอทประเทศองกฤษกเลยเลอกเรยน

วจยเพอตอยอดในสงทเราไมร”

“ปรากฏวารสกสนกกบการเรยนวจยมาก อยากไปเรยนทกวน

ตอนเรยนกคดวา เอะ ทำไมฝรงสอนวจยแลวสนก กนงเปรยบเทยบและ

หาขอแตกตางระหวางการเรยนวจยของไทยและของฝรง เพราะกลบมา

เมองไทยดฉนกตองมาสอนนกศกษาแพทย อยากสอนใหเขารสกสนกและ

อยากเรยนทกวนเหมอนเรา”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 278

“ตอนกลบมาใหมๆ กสอนนกศกษาแพทย ควบคกบงานอนๆ

ซงชวตกมความสขและราบรนดนะคะ จนกระทงอาจารยไพโรจน

[ผชวยศาสตราจารย (พเศษ) นายแพทยไพโรจน บญลกษณศร] กมา

ชกชวนใหไปอบรม R2R ทศรราช ตอนนนกสงสย และตงคำถามกบตวเองวา

ทำไมฝรงไมเคยสอน R2R นะ แลว R2R มนคออะไรเหรอ” เมอพดถง

ตอนน อาจารยหทยทพยกหวเราะสนก พลอยทำใหหองสมมนาองม

ไปดวยเสยงสรวลเสเฮฮา

“กเลยไปคนขอมลในกเกล (www.google.com) ด โดยพมพคำวา

R2R ลงไป พอศกษาดกรสกวา R2R นาสนใจด กเลยไปอบรมกบอาจารย

ไพโรจนและอาจารยเจรญจากแผนกอายรกรรม ตอนแรกกกะไปดงาน

เฉยๆ ยงไมอยากทำ แตพอไดรแนวคดของ R2R วาเปนการนำปญหา

จากงานประจำมาทำวจยเพอกลบไปพฒนางานประจำอกท กเลยรสกสนใจ

จงคยกบอาจารยไพโรจนวา เรากลบไปทำ R2R ทโรงพยาบาลหาดใหญ

กนเถอะ ซงอาจารยไพโรจนกใจด บอกวาจะตงคลนกให เราจงกลบมารวม

ทมตง คลนก R2R ขน กถอเปนจดเรมตนทดของเราคะ”

“สงทเราไดเรยนรจากทม R2R ศรราชกคอ ถาเราจะทำงานวจย

R2R ใหราบรน คงไมขนอยกบคณอำนวยเทานน เราจงมองไปทกลมคณเออ

(ผบรหาร) ดวย ซงเราโชคดมากทมคณเออทดมากคอยชวยมอง

เชงระบบใหเสรจสรรพเลย มระบบสนบสนนงบประมาณมาให เราชงเรอง

ขนไปถงผบรหารวาใหผลกดนเปนกลยทธหนงของโรงพยาบาล เมอ R2R

เปนนโยบายของโรงพยาบาลกทำใหเราทำงานงายขน มคนสนใจทำ R2R

มากขนเรอยๆ เรากยงอยากทำทกวน อยางหนงทไดเรยนรจากการทำ

คลนก R2R คอ ไมงายเลยทจะทำใหเรองยากเปนเรองเขาใจงาย แตกไมใช

งานยากจนเกนขดความสามารถของคน วธหนงทชวยไดคอทองไววา

‘มนงาย’ เมอเราบอกตวเองวางายแลว เรากจะรสกวาไมเหลอบากวาแรง

79ฟนเฟองขบเคลอน R2R

ทกวนนดฉนหายใจเขาออกเปนงานวจย นอนหลบกฝนเหนแต R2R คะ”

อาจารยหทยทพยกลาวตดตลก

“แตละคนทเขามาปรกษาทคลนก R2R มกจะมปญหาเหมอนกนคอ

ไมรจะตงคำถามวจยยงไง เราจงจด Workshop เรองการตงคำถามขนมา

เพอใหเขารวาคำถามทดกบไมดมนตางกนยงไง และเพอเปนการเปด

ชองทางใหคนหนางานทำ R2R ได อาจารยไพโรจนจงเสนอใหทำ ระบาด

R2R เพอใหเปนเหมอนโรคระบาดทระบาดไปทวทกหนวยงานใน

โรงพยาบาลหาดใหญ ซงการทำระบาด R2R มเคลดลบวาไมควรสอนคน

ทแผนกของเรา แตตองไปเผยแพรทแผนกอนๆ เชน ดฉนไปพดทแผนก

อายรกรรมของอาจารยไพโรจน สวนอาจารยไพโรจนกมาพดทแผนก

เวชกรรมของดฉนและแผนกอนๆ ในโรงพยาบาล ซงกลยทธนกใชไดผล

นะคะ เพราะเวลาเดนไปไหนมาไหนกจะมคนยมใหเรา ทกทายเรา หรอ

เดนเขามาหา มาพดคยกนเกยวกบเรอง R2R”

“มอยครงหนง ดฉนกำลงยนอยหนาลฟต อยๆ กมคนเดนเขามา

ปรกษางานวจย ซงถอวาประสบความสำเรจในระดบหนง แตกมบางทแรกๆ

เดนเขามาปรกษา ตอมากจะออกตววายงทำไมถงไหนเลย หลงๆ กใช

วธหลบหนา” อาจารยหทยทพยเลาไปหวเราะไปอยางอารมณดขณะยก

ตวอยาง “กถอวาเปนอาการปกตของคนทำวจย R2R หลงๆ แคมองตา

กนกพอเขาใจแลวคะวา งานวจยบางชนยงไมถงไหน ซงเรากเขาใจวา

แตละคนกมอปสรรค เชน อาจจะตดภาระหนาทจากงานประจำ หรอ

เหตสดวสยอนๆ เรากตองใหโอกาสเขาดวย เมอเขาเคลยรงานตางๆ

ไดแลว เขากคงจะกลบมาสานตองานวจยอกครง”

“นอกจากการทำคลนก R2R และระบาด R2R แลว เรายงทำ

Success Story Telling ดวย ซงเรมแรกเราเหนตรงกนวา แคสามารถ

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 280

ตงคำถามวจยไดกถอวา Success แลว นอกจากน เรากพยายามหา

โอกาสมาพดคยแลกเปลยนความคดเหนกนเปนระยะ หรอถาชวงไหนเราม

เวลาวางไมตรงกน เรากจะใชวธอเมลสอสารกนแทน แตสวนใหญกจะม

โอกาสเจอกนเปนระยะคะ”

“หนาตาอาจารยดเหมอนไมคอยทกขเลย เคยทอมยครบ”

อาจารยอครนทรหยอดคำถามกบอาจารยหทยทพย ราวกบรใจพมพชนก

และเพอนๆ ในหองสมมนาวากำลงอยากรประเดนนอยเหมอนกน

“ความจรงแลวสงทเหนเปนภาพลวงตานะคะ” พดแซวตวเองเสรจ

อาจารยหทยทพยหวเราะเสยงใส “โดยสวนตวแลวเปนคนทองาย

แตกทอแคแปบเดยว ในแตละวนมเรองใหทอมากมายไปหมด เชน เรอง

เวลา เนองจากดฉนสวมหมวกหลายใบ ทงทำ R2R ทงสอนนกศกษาแพทย

และยงตองทำหนาทแพทยรกษาคนไขอก รสกวาเวลา 24 ชวโมงตอวน

มนนอยมาก หลงๆ กมเวลานอนนอยลง จงตองบรหารเวลาดๆ วาอะไร

ควรทำกอนหลง”

“เมอรสกเหนอย ดฉนจะกลบมาสำรวจตวเอง จะไมฝนคดตอคะ

เพราะนอกจากจะคดไมออกแลว อาจจะเหนอยและเครยดมากกวาเดม

ทางทดคอวางไวกอน แลวไปทำกจกรรมทชอบ เมอหายเครยดแลวคอย

กลบมาเรมตนใหม”

“เรองของอารมณกสำคญ อยาลมวาคณอำนวยเปนผใหหรอ

ผกระตนนกวจย ถาเรากำลงมอารมณพลงพลาน โมโห เหนอยเหลอเกน

แนะนำวาอยานดคยงานกบนกวจย เพราะเราอาจจะเผลอถายทอดอารมณ

ใหเขา จะเปนการบนทอนกำลงใจกนเปลาๆ เลยงไดกควรเลยงคะ”

81ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“นอกจากน ไมควรมองขาม ‘ความไมร’ นะคะ คณอำนวยไม

จำเปนตองรทกอยาง ขนอยกบวาเราอยในฐานะอะไร ซงถาเราไมรกไมใช

เรองผด เพราะคณอำนวยอาจจะไมไดเปนนกสอน (Educator) แตอาจ

เปนคนชกชวนและกระตนใหคนอยากทำวจย คนทเราชวนมานนเขาอาจ

จะไมรยงกวาคณอำนวยอก บางคนอยากทำวจยมาก มใจเตมรอย แตตด

ปญหาบางอยาง เรากตองใหเวลากบเขาเพอทเขาจะไดมโอกาสใน

การเรยนร บางครงพวกเราชอบตกหลมพรางของระเบยบวธวจย คอ

มปญหา มวธวจยเรยบรอยแลว แตตงคำถามไมเปน เพราะฉะนนเราตอง

เคาะคำถามมากอน ตอมากคอเรองสถต”

“จำไดวาตอนทดฉนเรยนวจยทประเทศองกฤษ กบนกบอาจารยท

ปรกษาซงเปนนกสถตวา ทำไมสถตมนยากจงเลย ทานกเลยบอกวา

ทำไมพวกหมอถงชอบยดตดกบสถตนกนะ สถตมไวเพอชวยตอบคำถาม

สงทตองมาเปนอนดบแรกคอ หมอวนจฉยการรกษาวาอยางไร แลวหมอ

คอยนำสถตไปชวยในการตดสนใจ แตถาหมอนำเอาสถตนมาขนกอน

อยางอน หมอกำลงเดนทางผดนะ ดฉนกเลยไดคดวาจรงๆ แลวตองใช

แนวทางของวชาชพทเราเรยนมามากกวา แลวกคอยใชสถตมาวดอกท”

“การทจะเปนคณอำนวยทดตองคอยชวยเหลอนกวจยได ควรม

คณสมบตหลายๆ อยาง ซงโดยสวนตวดฉนเปนคนชอบคำวา RESEARCH

กเลยใสตวยอ ซงไดขอสรปวา”

“R-Respect คอ เคารพผอน คนทเดนเขามาหาเราคงคดวา

สามารถพงพาเราได ไมอยางนนคงไมเดนมาหาเราหรอก ดงนน เราตอง

เคารพเขา ถาเราเคารพเขาแลว เขากจะอยากคยกบเรา และเราตองเปด

ใจดวยใบหนาทยมแยม”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 282

“E-Empathy คอ เหนอกเหนใจ ชวนเขาคย ชวนเปดใจถงแรงจงใจ

ในการทำงาน ถามไถถงงานทเขารบผดชอบ แลวเราจะไดรบขอมลดๆ

จากเขา”

“S-Spirit คอ มนำใจ เชอวาทกคนทนงอยในหองนตองมสปรต

อยางแนนอน คณอำนวยตองมนำใจ บางทเราตองเขาใจคนทมาปรกษา

เราเขามามอเปลา แตเขามใจ บางคนเดนเขามาบอกวาอยากทำ แตไมร

วาจะทำเรองอะไร เปนหนาทของคณอำนวยทตองชวยใหคำแนะนำเขา

พยายามตโจทยใหแตกแลวกลบมาถายทอดใหเขาฟง”

“E-Educate คอ เปนนกสอน คณอำนวยตองมความเปน Educator

ในตว ตองรวาควรสอนใครอยางไร อยางนอยตองมเทคนคในการสอนให

เขาใจ งาย เพอใหเขาสามารถเรยนรเรองนนๆ ไดโดยไมรสกวา R2R เปน

เรองยาก”

“A-Appreciate คอ ชนชมยนด เราตองรจกแสดงความชนชม

ยนด อยางทอาจารยอครนทรใหกำลงใจกบคนทำ R2R อยเสมอวา

เยยมมาก ดมาก เพอใหคนทำงานรสกหวใจพองโต และมกำลงใจ

ในการทำงานวจย”

“R-Routine คอ ทำใหเปนงานประจำ พยายามทำใหงานวจย

เปนงานประจำ ใหอยภายใน 8 ชวโมงในแตละวน อยาใหงานวจยตาม

ไปเบยดเบยนชวตสวนตวทบาน ตองม Deadline ใหคนทำงานวจยสงงาน

หรอคณอำนวยเปนคนนดเองกได”

83ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“C-Continue คอ ตอเนอง ตองทำใหเกดความตอเนอง ตงแต

ตนจนจบ”

“และเคลดลบขอสดทาย H-Happiness คอ มความสข

ในระหวางททำ R2R ตองมความสข”

“อยากจะฝากคณอำนวยทกคนไวซก 3 ขอคะวา 1) ใหพดกนตรงๆ

เรองระเบยบวธวจย มปญหาอะไรสงสยกถามกนใหเขาใจ 2) ใหลด

ความเปน Perfectionist ของตวเองลงสกหนอย อยาคดวางานวจยทเรา

ทำอยนนจะตองออกมาดเลศประเสรฐศรหาทตไมได แคคดเปนและรสก

อยากทำกเปนจดเรมตนทดแลวคะ และ 3) คณอำนวยมหนาทกระตน

คนทำวจยใหคดเปน อยาใสความคดของตวเองลงไป ไมอยางนนอาจจะ

เกดกรณอางองชอกนขนมา และอาจมปญหาตามมาได ดฉนขอฝากไว

เทานคะ” เสยงปรบมอดงไปทวหองสมมนาหลงจากทอาจารยหทยทพย

กลาวจบ

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 284

คณ อำนวยทดตองไมมคำวา “บงคบ” ในพจนานกรมการทำงาน

วทยากรในชวงตอไปคอ เสาวนย เนาวพาณช พยาบาลประจำการ

CCU หออภบาลผปวยโรคหวใจ คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

เสาวนยเปนอกหนงคนทเคยมารวมงานเมอปทแลว

และแนนอนวาปนเธอกลบมาอกครงในบทบาทของ

คณอำนวยทเกงและแกรงขน พมพชนกเตรยมรบกบ

ความรใหมทพยาบาลสาวผนจะมาถายทอดใหฟง

“กอนจะมารจกกบ R2R ดฉนเปนพยาบาลประจำ

อย CCU เขาเวรเชา ดก และตอดวยบาย วนอยอยางนทกวน

เปน routine ไมคอยไดออกมาดโลกภายนอก แตจบพลดจบผล

ไดไปรวมอบรม Workshop กบทม R2R ศรราช เพราะหวหนา

สงไปพรอมกบเพอนอกหนงคน”

85ฟนเฟองขบเคลอน R2R

เสาวนย เนาวพาณช

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 286

87ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“ตอนเขาไปฟงกไมไดคดอะไร หวหนาใหไปกไป แตทางทม R2R

ศรราชบอกวาใหเราไปคดมาวาอยากทำงานวจยเรองอะไร คลายๆ

ใหคดเปนงานพฒนาคณภาพ แตตอนนนกยงไมเขาใจ ยงนกวาเปนงาน

QI (Quality Improvement) และ CQI (Continuous Quality Improvement)

ธรรมดา จากนนกกลบมาเขยนโครงรางการวจย แตยงไมประสบความสำเรจ

นะคะ”

“พอพนมาสกปสองป Ward ขางเคยงมงาน R2R แลวไดรบการชนชม

มการยกยอง มประกวดโครงการตดดาว เรากกลบมาท Ward แลวคยกบ

นองๆ วา เอะ! Ward เราทำงานกหนก แตทำไมไมมใครเหนผลงาน

กเลยคยกบอาจารย อาจารยกใหคำแนะนำทดวา คดดกแลวกนวา

เรามปญหาอะไร จากทเราดแลคนไข กใหทำเปนลกษณะเหมอน CQI

เขยนเปนโครงการวาเรามปญหา มทมา และความสำคญเปนอยางไร”

“หลงจากททำงานวจยเรองแรกสำเรจ ตอนนนอาจารยอครนทร

ชวนเขาไปรวมงานดวย กคอยๆ เขาไปเรยนร ตอนนนรสกดใจทอาจารย

เหนความสำคญของเรา เพราะเราไมเคยทำงานวจยมากอน ไมเหมอน

พวกแพทยหรอพวกทจบปรญญาโท ปรญญาเอกททำงานวจยเปนเรอง

ปกต เปนการเรมตนจากศนยเลยกวาได คอตองเรยนรใหมหมดทกอยาง

แตวาเรอง Sample Size เรองสถต ซงถอวาเปนเรองใหมและยากสำหรบ

เรา แตโชคดทไดอาจารยอครนทรคอยใหคำปรกษาตลอด”

“เมอเรมคนเคยกบ R2R แลว กตองมาทำความเขาใจกบโจทย

ใหม นนคอ การเปน Facilitator หรอคณอำนวย ตอนแรกทไดยนคำนกงงๆ

วาคออะไร พอไดรวาคณอำนวยมหนาทยงไงบางกยงงง เพราะดฉนยงไม

เคยใหกำลงใจหรอเขาไปกระตนทมวจยเลยซกครง มแตทำหนาท

ของตวเองเทานน อกอยางดฉนกเปนผดแลเรองงานพฒนาคณภาพของ

Ward ทตองขนเวรเชา บาย ดก จงไมคอยมเวลา”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 288

“แตหลงจากทเขามาทำหนาทคณอำนวยเตมตวแลว ดฉนกจะมา

นงทบทวนวาเรามงานอะไรบางทตองพฒนาใน Ward ซงนองๆ ในทม

กมพนฐาน CQI กนและคดเกงอยแลว แตดฉนอยากกระตนใหนองๆ ไดใช

ความคดในทางสรางสรรคเพอนำมาพฒนางานประจำ ทสำคญอยากให

นองๆ ใน Ward มความสขในการทำงาน ไมใชทำงานเชาชามเยนชาม

ทำงานเสรจกลบหอเอาขาพาดเตยงเพราะเมอยมากจากการเดนทงวน

เหมอนทครงหนงดฉนเองกเคยเปน กอนทจะมารจก R2R”

คำกลาวทวา “คาของคน อยทผลของงาน” ดจะเปนวลทเหมาะกบ

เสาวนยในสถานการณแบบนอยางปฏเสธไมได เพราะหลงจากทผลงาน

วจยของเธอประสบความสำเรจ ทงตวเธอและผลงานตางกไดรบ

การยอมรบอยางกวางขวาง ทงในและนอกหนวยงาน แถมยงเปนทรจก

ในระดบนานาชาตดวย

และแนนอนวาความฝนทเธออยากใหนองๆ ใน Ward ทำงาน

อยางมความสข และสนกกบการคดสรางสรรคนนกเปนจรงตามไปดวย

นนเปนเพราะทกคนยอมรบในผลงานของเธอ ตวเธอจงไดรบการยอมรบ

ไปโดยปรยาย

เสาวนยจงเปรยบเสมอนตนแบบในการทำงานวจย R2R ประจำ

หอผปวย

“หลงจากทไดรบรางวลกมนองๆ ใน Ward สนใจทำวจย R2R

มากขน กลาเดนเขามาปรกษา รจกคดอยางเปนระบบ สวนดฉนเองกรสก

วาตวเองมคณคา จากทเคยทำงานแบบเชาชามเยนชาม กมแรงบนดาลใจ

ในการทำงาน เพราะมเรองใหคด ใหพฒนาอยเรอยๆ นอกจากน ดฉน

ยงทำหนาทเปนตว ‘เชอม’ คอยประสานงานใหนองๆ นดกบอาจารยได

89ฟนเฟองขบเคลอน R2R

สะดวกขน บางครงกเขาไปนงฟงประเดนปญหาดวยวาเขาจะทำอยางไรบาง

ซงกคอยๆ ปรบ และคอยๆ ดขนคะ”

“แตกวาทงานวจยชนแรกจะประสบความสำเรจจนเปนทยอมรบ

กตองผานอปสรรคมาเยอะเหมอนกนคะ อปสรรคของดฉนกคอ

‘ความไมร’ คอไมรอะไรเกยวกบ R2R เลย ตองเรมจากศนย และทำงาน

หนกมาก อปสรรคอกอยางหนงคอ ‘แรงตาน’ จากเพอนรวมงาน”

“มคนอยสองกลม คอกลมทเหนดวยวาเราทำงานวจยแลวจะทำ

ใหหนวยงานไดรบประโยชนและเปนทยอมรบ กบกลมทตอตานซงคดวา

เราเอาเวลางานไปทำวจย และไดผลงานคนเดยว ซงกทำใหรสกหวนไหว

อยเหมอนกนนะคะ แตโชคดทหวหนาหนวยงาน (คณเออ) เขาใจ

และใหความรวมมอในการทำวจย ทงเรองของเวลาและการขอเวรไป

อบรมตางๆ”

“เมอผลงานประสบความสำเรจ มนจะเปนสงทพดแทนเราเองคะ

ทกวนนคนทเคยตอตานเรา กเขามาทำงานวจยดวยกน และยงคงอย

เคยงขางกนไมไปไหน เพราะเขาไดเหนแลววางานวจยทเราทำนน

มประโยชนมากแคไหน คนไขไดรบการดแลทดขน งานของเราไดรบ

การพฒนา สวนหนวยงานกไดรบการยอมรบมากขน”

“โดยสวนตวดฉนเชอวาคนทเขามาทำหนาทคณอำนวยสวนใหญ

ทกคนม ‘ใจ’ ทอยากทำกนอยแลว แตกอาจจะมบางทรสกทอ เหนอย

กใหกำลงใจกนไป สวนตวแลวเวลาทรสกทอหรอเวลาโดนตมากๆ กจะหา

คนทเปนเหมอนกระถางทคอยพรวนดนหรอชนชมเรา ใหกำลงใจเรา

เพราะบางครงเราเองกตองการกำลงใจบาง”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 290

“หรอเวลาเหนอยมากๆ กจะหยดงานตรงหนาเอาไวกอน ไปทำ

อะไรทชอบใหผอนคลาย เมอรสกสบายใจคอยกลบมาทำใหม หรอบางครง

มคนพดไมดเกยวกบเรา เชน หาวาเราทำงานเพอเอาหนา หรอเพอลารางวล

กไมตองไปใสใจ ไมตองเกบเอามาคดใหรกสมอง ถาคดวาเราทำดทสดแลว

กจงตงใจทำตอไป อยาทอ”

“ทสำคญ ตองมความอดทนในการทำงาน เพราะมนตองมอยแลว

ทเราจะเจอเรองบนทอนจตใจ ทงเรองคำพดคน และความหนกหนวง

จากเนองาน อดทนในทนคอ ตองอดทนอยางสมำเสมอดวยนะคะ ดฉน

คดวานาจะเปนคณสมบตทดทคนทำงานทกคนควรจะม และเปนนสยทด

ในการทำงานดวย”

“ในฐานะคณอำนวยคนหนง ดฉนอยากจะแลกเปลยนประสบการณ

กบทกทานวา อยาไปบงคบคนทำวจย ใหคดถงใจเขาใจเรา ถายอนกลบ

มาทตวเราเอง เวลาทถกบงคบใหทำอะไรซกอยาง มนจะไมอยากทำ

หรอถาทำกไมทน ทำแปบเดยวเดยวกเลก แบบนเสยเวลาทงสองฝาย

แนะนำใหเอาเวลาไปใสใจกบคนทมใจอยากจะทำดกวา”

“สำหรบคนทไมอยากทำในตอนแรก ตองปลอยเขาไปกอน ไมแน

วาผลงานทปรากฏอาจจะดงดดเขาใหเดนเขามาหาเราเองในภายหลง

กได เพราะเทคนคในการเขาหาแตละคนนนยอมแตกตางกนเปนธรรมดา

อาจจะใชวธสรางสถานการณนดๆ หนอยๆ เชน เอารปของคนทได

รบรางวลไปตดโชวตามบอรดประจำ Ward เอาไปคยใหอาจารยฟงวาคนไหน

ไดรบรางวลอะไร อาจารยกจะชนชมคนทไดรบรางวล ชนชมตอหนาคน

ทไมอยากเขารวมกบเรานนแหละ อาจจะเปนการกระตนใหเขารสกอยาก

ทำบาง อยากไดรบคำชนชมบาง”

91ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“ตองเขาใจวาธรรมชาตของแตละคนไมเหมอนกน บางคนแคเรา

แนะนำเขา เขากอยากทำแลว เพราะเขามใจตงแตตน แตกบบางคน

ตงกำแพงบงตงแตแรกเหมอนกน ไมเปดใจรบทาเดยว เรากตองใชเทคนค

ในการตะลอมเขาเขามา ทำใหเขาเหนวาสงทเราชวนเขานนมนเปนสง

ทด สงทถกตอง และมประโยชนทงตอตวของเขาเองและสวนรวม แต

อยาลมนะคะวา อยาใชวธบงคบเดดขาด เพราะมนเปนวธทไมยงยน”

“การทำหนาทเปนคณอำนวย เวลาเจอแรงกระทบบอยๆ เขากรสก

ทอแทและไฟมอดเหมอนกนคะ ถาจะรอใหคนอนเขามากระตนเรา

ตลอดคงเปนไปไมได บางครงเรากตองเตมเชอไฟใหตวเองดวย อยางตว

ดฉนเองจะกระตนตวเองบอยๆ วา อยาคดวากำลงเสยสละ อยาคดวาทำงาน

เพอสวนรวม แตเราทำหนาทเพอหนาท และทำงานดวยใจรก ถาหากเรา

ไมรกงานทอยตรงหนา เรากจะไมมความสข และเมอไมมความสข

งานกจะไมสำเรจ ตรงกนขาม ถาเราทำงานดวยใจรก เราจะอยากทำงาน

ทกวน และทำดวยความสขทกนาทคะ” เสาวนยกลาวทงทายไวได

อยางนาคด

พมพชนกเงยหนาจากสมดบนทกคใจมองไปยงเวทขนาดยอม

ทเสาวนยนงอยดวยความชนชมระคนทงใน “หวจตหวใจ” ของคณอำนวย

ตนแบบ หญงสาวปรบมอเพอเปนการสงสญญาณใหเจาตวสมผสและ

รบรวามคนชนชมเธออยอกหนงคน

เสยงปรบมอดงกกกองยาวนาน จนเสาวนยยมแกมปร กอนจะกลาว

ขอบคณ และคนไมโครโฟน คนเวทใหกบอาจารยอครนทรอกครง

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 292

เสยงอาจารยอครนทรประกาศผานไมโครโฟนวาวทยากร

คนตอไปคอ ผองใส เจนศภการ อดตพยาบาลวชาชพจากโรงพยาบาลสตหบ

จงหวดชลบร ปจจบนเธอยายมาเปนพยาบาลวชาชพอยทโรงพยาบาล

วงนำเขยว

พมพชนกตงใจฟงเชนเคย ตากลมสวยคเดมจบจองไปยงวทยากร

มอเลกเรยวกระชบปากกาเพอเตรยมจดบนทกประสบการณใหมๆ

ลงไปบนหนากระดาษขาว หญงสาวอยากรวาในฐานะคณอำนวย ผองใส

จะมาแลกเปลยนเรยนรประสบการณในการทำงานอะไรให

ฟงบาง จะสนกสนาน โหด มน ฮา หรอนำตาทวมขนาดไหน

อกไมกอดใจเธอกจะไดฟงแลว

ณ หนาเวท ผองใสเรมตนเลายอนไปใน

ยคทเธอทำงานอยทโรงพยาบาลสตหบวา แรกเรม

เดมทเธอไมรเลยวา Facilitator คออะไร และโดย

“ความทมเทและมงมน” ของ คณอำนวยชวยใหทมถง ฝงฝน

93ฟนเฟองขบเคลอน R2R

ผองใส เจนศภการ

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 294

95ฟนเฟองขบเคลอน R2R

สวนตวกไมไดคดทจะขวนขวายหรอคนควาใหกระจาง ดวยเพราะวา

ณ ตอนนนเธอไมไดมความสนใจเปนพนฐาน

จนกระทงมเรองราวตางๆ เกดขน เธอจงเลนบท “ตามนำ”

“ดฉนรจก R2R ดวยความบงเอญ จำไดวาตอนนนมการทำ MOU

(Memorandum of Understanding) ระหวางโรงพยาบาลในสงกด

กระทรวงสาธารณสข มการสงหนงสอไปยงโรงพยาบาลตางๆ ซง

โรงพยาบาลสตหบกเปนหนงในนน”

“โรงพยาบาลสตหบเปนโรงพยาบาลชมชนขนาด 60 เตยง ไมม

หนวยงานรบผดชอบในเรองของวชาการหรองานวจย ถาไมไดเรยนจบ

ปรญญาโทหรอปรญญาเอกกไมมใครรจกงานวจย พอดดฉนเปนประธาน

ศนยคณภาพ และหนงสอเลมนนกถกสงไปทศนยคณภาพ เพราะมคำวา

‘พฒนางานประจำ’ ตดอยหนาปก” ผองใสหวเราะเสยงสดใสกบเหตการณ

ในอดตทยงแจมชดอยในความทรงจำ

“ถอวาเปนงานสมหลนกวาได และดวยนสยของคนททำงาน

คณภาพ เมอไดรบมอบหมายงานมา กตองรบผดชอบใหดทสด จงเปน

จดเรมตนทไดทำความรจกกบ R2R และ Facilitator”

“ดฉนจบปรญญาโทมา จงพอมพนฐานการทำวจยอยบาง แตเปน

งานวจยขนหงทนองในหนวยงานเคยแซววา ‘อานไมเหนรเรองเลย’ ”

ผองใสหวเราะเสยงแจมใสอกครง

“แมวาดฉนจะมพนฐานเรองการทำงานวจยมาบาง แตพอเหน

R2R กยงงงๆ มนๆ อย จงไปเชญอาจารยจากมหาวทยาลยบรพามา

อธบายใหฟงวาคออะไร เรากเชญบคลากรทงโรงพยาบาลมาฟงดวย

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 296

ตอนทฟงอาจารยอธบายจบ เกดปรากฏการณ ‘ไฟลกโชน’ เตมโรงพยาบาล

สตหบเลยคะ บางคนมไอเดยอยากทำงานวจย R2R ประมาณ 20

เรองเหนจะได แตพอผานไปสองอาทตย เหลอคนละเรองสองเรอง

บางคนไมเหลอเลย” เสยงฮาครนดงขนในหองประชมอกครง มกตลก

แบบไมตงใจของผองใสเรยกความสดใสใหเพอนสมาชกในหองประชมได

เปนอยางด เธอเลาตออยางออกรสวา

“เมอเหนวาทกคนไฟมอดกอนทจะทนไดเรมตนทำ R2R ดฉนก

เลยคดวาตองเรมทตวเองกอน ทำใหคนอนเหนวามนดยงไง เมอเขาเหน

ผลทออกมา เขากนาจะสนใจมาทำกบเราบาง และพอดดฉนเปนหวหนา

หองคลอดดวย กเลยเรมตนทหองคลอดกอน รวบรวมทมงานรวมตวเอง

ดวยก 4 คน”

“งานวจย R2R เรองแรกททำคอเรองนมแม เราเกบขอมลจากคน

ทมาคลอดกบเรานแหละ ตอนนนไดงบประมาณมา 2 หมนบาท แตพอ

ลงมอทำจรงๆ เราไมไดใชเงนงบประมาณกอนนนเลย พอทำวจยสำเรจ

เรากเอาผลงานไปนำเสนอในงานประชมวชาการของจงหวด ซง สสจ.ชลบร

จดขนเปนประจำทกป”

“จดประสงคสวนหนงของการเอาผลงานไปนำเสนอคอเราอยาก

ทำใหคนทยงไมเคยทำ หรอไมกลาทำไดเหนวา พอทำสำเรจแลวมนม

ความภาคภมใจยงไง และมประโยชนยงไงบาง เวลามงานประชม

วชาการประจำป โรงพยาบาลจะใหโควตาพยาบาลททำงานวจย R2R

ไปรวมงาน คนทไมไดอยในทมกจะรสกอจฉา และอยากไปบาง กถอเปน

การกระตนความอยากของคนในหนวยงานทยงไมไดทำใหรสกอยาก

เขามาทำงานวจย R2R กบเรา”

97ฟนเฟองขบเคลอน R2R

เมออาจารยอครนทรโยนคำถามใหผองใสไดแสดงทศนะวา

อะไรคออปสรรคในการทำหนาทคณอำนวยของเธอ รวมทงปญหาใน

การทำวจย R2R ของโรงพยาบาลสตหบคออะไร ผองใสเลาใหฟง

เสยงใสวา

“เมอ R2R เรมเปนทรจก เรากเปดหลกสตรเพอสอนกระบวนการ

วจย ซงดฉนเปนคนสอนเอง เพราะตอนนนมดฉนเปน Facilitator

เพยงคนเดยวในโรงพยาบาลสตหบ กมคนสนใจเขามาสมครเรยน

มากขนเรอยๆ เปนหลกสตรทงป สอนอาทตยละ 3 วน วนละ 2 ชวโมง

จากบาย 3-5 โมงเยน สอนตงแตการคดหวขอในการตงคำถามใหเกด

งานวจยขนมาใหได และพองานวจยสำเรจเรากเอาไปนำเสนอในงาน

ประชมวชาการอก มนกจะเกดกระบวนการแบบนเรอยๆ ปตอมา

ทาง สสจ.ชลบร กเขามาสนบสนนงบประมาณ เพอทจะใหเรานำมาพฒนา

คนและพฒนางานตอไป”

“บรรยากาศการทำวจย R2R ในโรงพยาบาลสตหบแรกๆ กม

ปญหามากเหมอนกนคะ โดยเฉพาะการตโจทย R2R ไมแตก

นกวจยบางคนคดการใหญมาก ใชสถตสงมาก คอยดตดกบงานวจยแบบ

ทวไปมาก ตวดฉนเองกถามเพอนทเรยนจบการประมวลผลและการวจย

วาตองทำอยางไร ถามเยอะจนตวเองกสบสน จนกระทงมาเจอ

อาจารยกะปม ซงถอวาโชคดมาก ทานกแนะนำวา อยาไปยดสถตมากเกนไป

จะทำใหสบสน งานวจย R2R ไมไดยากขนาดนน แครวาปญหาหนางาน

คออะไร แลวเอามาตงเปนคำถามวจยใหได เดยวกจะเปนไปตาม

กระบวนการของ R2R โดยอตโนมตเอง”

“สำหรบอปสรรคตอการทำหนาทคณอำนวยและการทำงานวจย

R2R ของโรงพยาบาลสตหบทดฉนคดวาทำใหเสยเวลาและเสยพลงมาก

ทสดคอ ‘ความทอแท’ ของนกวจยคะ โดยเฉพาะหลงจากทเกบขอมล

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 298

เพอนำมาวเคราะหและเขยนสรป นกวจยหลายคนเรมทอเพราะไมร

จะเขยนอะไร ไมอยากเขยน ซงทำใหเสยเวลาในการทำงานวจยมาก”

“สงทดฉนใชแกไขปญหาความทอแทของนกวจยในตอนนนคอ

‘ความทมเทและความมงมน’ รวมทงเสยสละเวลาดวย หลายครงทดฉน

ตองกลบบานสองสามทมเพอทจะอยชวยนกวจยเขยนสรปขอมล กรสก

เหนอยและทอแทเหมอนกนนะคะ เคยถามตวเองวาทำไมตองมาเหนอย

มากมายขนาดน แตพอคดวาถาเราชวยนกวจยทำงานไดสำเรจ แลวเขา

ไดนำเสนอผลงาน เขากคงรสกภมใจ กพอจะทำใหรสกดและมกำลงใจ

ในการทำงานขนมาไดเยอะคะ”

“ในฐานะทดฉนเปนทงนกวจยและคณอำนวย อยากจะฝากถง

เพอนๆ สมาชก R2R และคณอำนวยทวประเทศทกคนวา R2R ถอเปน

โอกาสในการพฒนาตวเองและพฒนางานของเรา ไมอยากใหทกคนทง

โอกาสดๆ แบบนไปคะ ถาคณเขาถงปรชญาของ R2R แลว การเปน

คณอำนวยจะนำพาความสขมาใหคณ และถาคณมนกวจยอยในมอ

อยาปลอยใหเขาหลดมอไปนะคะ ดแลและเอาใจใสเขาใหด เพราะสวนหนง

ของความภมใจในการทำหนาทคณอำนวยคอนกวจยนแหละคะ” ผองใส

กลาวสรปไวเปนแงคดดๆ ใหเพอนสมาชกไดฉกคดและใครครวญ

เมอวทยากรทกทานแลกเปลยนเรยนรจนครบหมดแลว อาจารย

อครนทรกกลาวเสรมและสรปในตอนทายวา...

“หลงจากทนงฟงทงสามทานจบแลว ผมพอจะเหนทมาทไปของ

การตดสนใจกระโดดเขามาทำงานวจย R2R จนกระทงพฒนามาเปน

Facilitator ของแตละทานแลวนะครบ แบบอาจารยหทยทพยกเกด

จากการเรยนร อยากพฒนาหนวยงานดวยงานวจย และอยากทำใหงาน

99ฟนเฟองขบเคลอน R2R

วจยเปนเรองทสนก เขาถงไดงาย สวนคณเสาวนยเปนนกวจยมอรางวล

และอยากแสดงสปรตใหคนอนเหนวาหนวยงานของเธอกทำ R2R และ

มงมนตงใจทำจนประสบความสำเรจ สวนคณผองใสคลายๆ จะเกดจาก

การตกกระไดพลอยโจน แตสดทายกทำหนาทของตวเองอยางเตมท

และทำไดอยางดทสด”

“นอกจากน เรายงไดเหนเทคนคในการทำงานของแตละทานดวย

วาเปนอยางไร ผมขอยนยนอกหนงเสยงวา การทำวจย R2R นน เราใช

สถตและระเบยบวธวจยเปนตวชวยในการตอบคำถามวจย แตอยาไป

ยดตดกบมนมากจนทำใหเราอดอด แทนทจะเปนตวชวยเรา มนอาจกลาย

เปนตวขดขวางเราแทน”

“อยางปญหาการจดไฟนเปนปญหาคลาสสกของการเปนคณอำนวย

เลยนะครบ สำหรบคนทมประสบการณเยอะแลว การจดไฟกคงไมใชเรองยาก

อยางเชนอาจารยกะปม หรอแมแตการเชญผเชยวชาญมาบรรยายถง

Success Story Telling กนาจะเปนอกวธหนงในการจดไฟ”

“แตสงทยากกวาการจดไฟคอ จะทำอยางไรใหไฟลกอยตลอด

อยางทเราเหนตวอยางจากคณผองใสแลววา จากเรมแรกมคนอยากทำวจย

R2R เกอบ 20 เรอง แตเวลาผานไปเพยงแคสองอาทตยเหลออย

ไมกเรอง ซงคณผองใสกมวธเตมเชอไฟใหคนทำงานดวยการแสดงให

คนทำงานเหนคณคาในตวเอง ยำเตอนใหทกคนรวาเขากทำได สวนคณเสาวนย

กใชเทคนคการเปนโมเดลทดใหเขาเหน ถาอยากไปกระตนใครใหทำอะไร

เรากตองเรมตนทเรากอน ทำใหเขาเหนวาเรากทำได แลวเขากจะอยากทำ

ตามเราเอง”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2100

“หรออยางเทคนคของอาจารยหทยทพยกนาสนใจ ทใหกำลงใจ

นกวจยดวยการบอกวา แคตงปญหาการวจยเปนกถอวาสำเรจไปแลว

หนงขน ทำใหผมนกถงคำพดของ ศาสตราจารยคลนก นายแพทยปยะสกล

สกลสตยาทร อธการบดมหาวทยาลยมหดล ททานเคยสอนพวกเราวา

Think big, act small คดใหใหญแลวแยกมาทำสวนเลกๆ และ Find small

success along the way มองหาความสำเรจระหวางทาง”

“สวนคณเสาวนยกมเทคนคในการทำงานทชดเจน ทงเรอง

การจดไฟใหตวเอง และการเปนนกเชอม ผมคดวาคณสมบตทดขอหนง

ของคณอำนวย คอการเปนนกเชอม สามารถเชอมผบรหารกบคนทำงาน

เชอมอาจารยแพทยกบคนทำงาน หรอแมแตเชอมสวนอนๆ เขาดวยกน

และอกประเดนหนงทลมไมไดคอ การแบงปนความสำเรจใหทกคน

ในหนวยงานไดภมใจไปพรอมกบเรา”

“นอกจากนคณอำนวยทด ตองใชหลกการ ‘5 ช. ชาง’ เรมจาก

ช. ชวน ใหเขามาเปนแนวรวม จากนนกใช ช. เชอม ตอเลยนะครบ

เชอมในทนคอ เชอมคนทไมมความรกบคนทมความรเขาหากน เชอมคน

ทเกยวของเขาหากน และเชอมนกวจยกบผบรหาร”

“ช. ตอไปคอ เชยร ใหกำลงใจเมอเขาเกดความทอ และตอดวย

ช. ชม หมนรดนำทพยชโลมใจกนบอยๆ เพอใหคนทำงานรสกมคณคา

วาเขากทำได สดทายคอ ช. ช ใหเขาเหนวาประเดนทจะทำงานวจยคอ

อะไร คำถามทดควรเปนอะไร ไมใชตงคำถามอยางไรกได แลวบอกเขา

ดวยวาระเบยบวธวจยจะใชอะไร ไมอยางนนพอทำไปสกพกเราจะรสกเบอ

เราอาจจะแคทำถก (Something Right) แตไมไดทำในสงทควรจะตองทำ

(Do the Right Thing) ในทสดแลวการทำงานวจยจะถกนำไปใชงานจรง”

101ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“ในเรองอารมณของคนทำงาน อยาลมนะครบวาคณอำนวย

กเปนคนโกรธได หงดหงดได เพราะไมใชพระอฐพระปน แตเราตองมวธ

จดการกบอารมณเหลานนดวยนะครบ ทานอาจารยธาดา ยบอนซอย

เคยสอนพวกเราเสมอวา ‘ทพวกคณทำงานหนก อยานกวาพวกคณกำลง

เสยสละนะ ถาคณคดวาคณทำดวยความเสยสละซกวนคณจะหมดแรง

แตถาคณทำเพราะใจรก คณจะทำมนไปไดตลอดชวตเลย’ ซงพวกเรา

กจำมาจนถงทกวนน เหมอนทคณเสาวนยเองกบอกตวเองแบบนเหมอนกน”

“เวลาทเราทำหนาทคณอำนวยกเหมอนการขจกรยานเหมอนกน

นะครบ ถาเราไมลองฝกปนเอง ลองลมเอง เจบเอง เราจะไมมวนเขาใจ

ความรสกของคณอำนวยไดเลย เพราะฉะนนตองลองเขามาสมผส”

อาจารยอครนทรกลาวปดทายชวงนไดอยางกระชบ เขาใจงาย และ

สมบรณแบบในความคดเหนของพมพชนก

จากทนงฟง นงจด นงใครครวญตามวทยากรทกทาน ทำใหพมพชนก

ตระหนกรวา คณสมบตทดและเปนสวนสำคญมากของการเปน

คณอำนวยคอ...

การม “จตสาธารณะ” และม “หวใจ” แหงความเปนนกบกเบก

บางครงในบางสถานการณอาจตองมความบาบนเขามาดวย รวมทงยงตอง

มความทมเท และเสยสละอยเปนนจ

หญงสาวนงนงๆ เพอฟงเสยงหวใจของตวเองวา ณ ขณะนเธอพรอม

แคไหน คำตอบทผดขนมาขางในมนดงเบาๆ แตหนกแนนวา

เธอพรอมแลว!

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2102

พธกรประกาศวาไดเวลาพกรบประทานอาหารวางพอด ทกคนเรม

ทยอยลกออกจากหองสมมนาเพอยายไปยงหองรบประทานอาหาร

“กำลงนงคดตามเพลนๆ ไมนาหมดเวลากอนเลย” นงนชหนมา

พดกบพมพชนกขณะกำลงรบประทานอาหารวาง “การเปนคณอำนวยน

ตองทมเทมากๆ เลยเนอะ ฟงดแลวกรสกวาเปนงานททาทายแตนาภมใจ

มากเอาการ พชกอยากจะรบๆ กลบไปประกาศตววาเปนคณอำนวยใน

โรงพยาบาลของเราเรวๆ เสยแลวส” นงนชพดพรอมทำทาขงขงมงมน

“อย แมคณ...ทำเปนขงขงไฟลกทวมตว ใหจบหลกสตรกอนเถอะยะ

เหลอเวลาอกตงวนกวาๆ กบอกหนงคน ระวงเถอะ พรงนไฟจะมอด

ไมเหลอแมแตกองขเถา ฉนจะหวเราะใหดงไปถงโรงพยาบาลของเราเลย”

รสาหยกแกมหยอกแกลงแหยใหไฟฝนของนงนชทกำลงกระพอโหม

แผวกำลงลง สงผลใหคนถกแซวหนางำ บนกระปอดกระแปดเปนหมกนผง

“แหมๆ คนยงไมทนลมอยาเพงขามนะจะ ไมไดยนทวทยากร

พดเหรอวา คนเราตองหดสรางแรงจงใจและจดไฟ

ใหตวเองบาง ไมใชรอใหคนอนมากระตน

ฝายเดยว คอยดนะ ฉนจะเปนคณอำนวย

ทดและเกงใหเธอด”

พดจบนงนชกทำทามงมน

จนทกคนอดขำในทาทของเธอไมได

103ฟนเฟองขบเคลอน R2R

Walk RallyWalk Rally สานภารกจ

พชตความสำเรจ

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2104

• รองศาสตราจารย นายแพทยพฤหส จนทรประภาพ • แพทยหญงหทยทพย ธรรมวรยะกล• นายแพทยเอกรฐ จนทรวนเพญ

105ฟนเฟองขบเคลอน R2R

หลงจากรบประทานอาหารวางเสรจแลว เจาหนาทกประกาศวา

กจกรรมชวงตอไปคอ Walk Rally ซงแบงออกทงหมดเปน 4 ฐาน และ

แตละฐานจะมวทยากรหลกประจำฐานละ 3 ทาน หลงจากฟงกตกากน

เรยบรอยแลว ทกคนกแยกยายไปประจำฐานตางๆ

ฐาน 1 คอ ฐานแจกอาวธใหคณอำนวย: เทคนคเหลาคำถาม

วจยใหคมกรบ วทยากรประกอบดวย รองศาสตราจารย นายแพทยพฤหส

จนทรประภาพ จากคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล นายแพทยเอกรฐ

จนทรวนเพญ จากโรงพยาบาลสชล และ แพทยหญงหทยทพย ธรรมวรยะกล

จากโรงพยาบาลหาดใหญ

“ฐานเราจะมาเหลาคำถามวจยใหคม

นะครบ เราทงสามคนจะทำหนาท

เหมอนกบเหลาดนสอสามเครอง

ซงตอนนเราจำเปนตองมตวอยาง

เทคนคเหลาคำถาม วจย ใหคมกรบ

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2106

ทนตแพทยหญงศรประภา ภรธนสาร

107ฟนเฟองขบเคลอน R2R

คำถาม ใครอยากลองเสนอคำถาม กถามมาไดเลยนะครบ แลวเราจะมา

ชวยกนวเคราะหวาจะสามารถตอยอด หรอพฒนาเปนคำถามวจยได

หรอไม” อาจารยพฤหสกลาวเปดฐาน

สนเสยงของอาจารยพฤหส รอบตวพมพชนกกเงยบไปชวอดใจ

กอนท ทนตแพทยหญงศรประภา ภรธนสาร ทนตแพทยสาวไฟแรงจาก

โรงพยาบาลบางปลามาจะเปนคนยกมอรบอาสาเลาถงทมาของปญหา

หนางาน และการตงคำถามงานวจยของเธอใหวทยากรและเพอนสมาชกฟง

“งานวจยทดฉนทำอยคลายๆ Continuous Quality Improvement

(CQI) คะ ดฉนทำงานดานทนตกรรมมา 4 ปแลว พอทำงานเขาสปท 3

กเรมสงสยเรองภาวะแทรกซอน (Complication) หลงการรกษาทาง

ทนตกรรม เชน คนไขทมาตดไหม คนไขผาฟนคด คนไขทไดรบการผาตด

คนไขถอนฟน คนไขแคะรากนานๆ รวมทงคนไขอนๆ ทเพมขน จงอยาก

รวาตองทำยงไงเราจงจะสามารถลดภาวะแทรกซอนตรงนลงได กมคน

แนะนำวานาจะมระบบเชงรกในการตดตามคนไข เพราะวาคนไขบางเคส

ทมภาวะแทรกซอนอาจจะไมกลบมาหาเรากได และอยากรวาภาวะ

แทรกซอนเพมขนจรงหรอเปลา”

“เราจงจดระบบการตดตามผลคนไขโดยเพมการตดตาม

ทางโทรศพทหลงการรกษาประมาณ 7 วน เพอดการหายของแผลและ

อาการปวด ถาเปนเคสทเสยงตอเลอดออกไมหยด (Bleed) คอคนไข

ท On Wafarin และใหเจาะเลอดเพอดผล Off ยา แลวตอ INR

(International Normalized Ratio) กอนถอน หรอเปนเคสทเลอดออก

ไมหยดหลงจากทำไปแลว 2 ชวโมง เราโทร.ตดตามอาการแควนแรก

หลงการรกษา”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2108

“ตดตามขอมลมาประมาณ 9 เดอนแลวคะ พบวาภาวะแทรกซอน

ไมไดลดลง แตเราคนพบไดมากขน ซงหากไมตดตามจะมบางเคสหลดไป

เชน คนไขทมอาการปวดแผลหลงถอนฟน คนไขทมเลอดออกไมหยด

พอถงวนท 7 เราโทร.ตาม ถาแผลเขายงไมหาย กจะใหคนไขเขามาพบ

ซงการตดตามนทำใหเราตามคนไขไดมากขน”

“ดฉนตงคำถามวจยวา ‘การปองกนภาวะแทรกซอนในคนไข

ทนตกรรมความเสยงสง’ แตรสกวายงไมคอยชดเจน และไมใชประเดนทเรา

กำลงทำซะทเดยว อยากปรบคำถามใหมใหคมมากขน เพราะอยากนำผลงาน

ชนนไปนำเสนอในระดบจงหวดคะ” ทนตแพทยหญงศรประภากลาว

“เทาทผมนงฟงรสกวา เหมอนชวงแรกยงอยในชวงหาขอมลวา

งานมปญหา แตสเกลใหญหรอเลกกยงไมร การตามผลกยงไมคอยด

ไมรดวยวาใครจะมาชวย คนสนบสนนกยงไมม เลยตงหวขนมากวางๆ

ถามวาเปนงานวจยไดมย กไดนะครบ แตยงไมไดเจาะจงลงไปอยางชดเจน

และยงไมมขอมลพนฐานกอนหนานวาเปนยงไง แตเดยวเราจะชวยกน

สรปให ไมตองกงวลนะครบ” อาจารยพฤหสกลาวแสดงความคดเหน

พรอมทงใหความมนใจกบทนตแพทยหญงศรประภาไดอนใจวา คำถาม

วจยของเธอจะไดรบการเกลาใหคมขนอยางแนนอน

ดานอาจารยหทยทพยซงนงอยถดไปอกมมหนงของโตะ หนไป

สบตากบทนตแพทยหญงศรประภาอยางจรงใจและยมเปดเผย กอนจะ

แสดงความคดเหนดวยนำเสยงนมเนบนาฟง

“ถาดจากหวขอแลวเปนงานประจำจรงๆ 100% เลยนะคะ แต

ปญหากคอเราเกบขอมลไปแลวเรยบรอย แตยงไมไดวางแผนเลย

วาจะทำยงไงด ตอนแรกทตงคำถามกยงไมรดวยซำ กเหมอนกบเรากำลงคด

คำถามวจยขนมาจากขอมลทเรามอย”

109ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“ดฉนพอจะจบประเดนไดวา คณหมอศรประภามคนไข แลวตาม

คนไขทางโทรศพท แตปรากฏวาภาวะแทรกซอนไมไดลดลง ไมไดลดปญหา

ของคนไขเลย พอตงคำถามวจยแบบนน หากลองวเคราะหขอมลด กอาจ

ไมพบความเปลยนแปลงทมผลตอภาวะแทรกซอนเพราะเรายงไมไดใส

Intervention ลงไป เปนเพยงการเกบขอมลเฉยๆ ถาวเคราะห (Analyze)

ออกมาจรงๆ อาจจะไดคาเปนศนย”

“คณหมอศรประภาคงมสมมตฐานวาการตดตามนนเปน

Intervention อยางหนง ทจะชวยใหเขาลด Complication เพยงแตวา

ตว Intervention มนไมชด เพราะเราไมไดไปเนนตรงนน ถาเราตงตนคำถาม

จากเครองมอ PICO ดนะคะ นนคอ P-Population ใหเราตรวจสอบด

กอนวาประชากรทเราสนใจคอใคร I-Intervention คอสงทจะให

กบประชากรนนๆ สวน C-Comparison คอกลมทจะเปรยบเทยบ

ซงอาจจะมหรอไมมกแลวแต และ O-Outcome คอผลลพธทสำคญทจะ

บอกวา Intervention นนไดผล”

“ซงถาใช PICO ในงานวจยของคณหมอศรประภาจะออกมาเปน

แบบน P คอ คนไขทนตกรรมความเสยงสง I คอ ระบบตดตามเชงรก

C ไมม และ O คอภาวะแทรกซอน พอตงคำถามเสรจมนเหมอนเปน

สมมตฐานของเราทจะกลบมาตอบเราวา ตกลงการตดตามมนจะลดภาวะ

แทรกซอนของเราจรงหรอเปลา สวน Outcome อาจจะตองปรบอกท”

หลงจากฟงแพทยหญงหทยทพยพดแสดงความคดเหนแลว

อาจารยพฤหสกกลาวเสรมวา

“สำหรบกลมทจะเปรยบเทยบถาคดอกมมอาจจะเปน Before and

After Study กไดนะครบ ถาคำถามของเราคอ การตดตามจะชวย

ลดภาวะแทรกซอนไดหรอเปลา เรากตองมขอมลกอนวา กอนทจะไปตดตาม

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2110

คนไขนน ในกลมนภาวะแทรกซอนมเทาไหร และหลงจากทตดตามไป

แลวมนลดลงหรอเปลา ถาเราตงคำถามไมด คำตอบกจะไมด”

“คำถามกคอวา การไปตดตามอยางเดยวชวยลดจรงเหรอ ถาเปน

แคการโทร.มาถามสารทกขสกดบ แตไมไดมการปองกนความเสยง เชน

ตองมการประเมนคนไขกอนทจะมาทำทนตกรรม ถาคนไหนมความเสยงสง

เราจะมขนตอนใดทเหมาะสมกบคนไขกลมน ซงแบบนนาจะใชกวามย

ซงผมคดวานาจะเปนประเดนทควรพจารณานะครบ”

อาจารยเอกรฐซ งน งฟงมาโดยตลอดแสดงทศนะในฐานะ

คณอำนวยรนพวา...

“ผมเองกเคยทำ CQI คลายๆ คณหมอศรประภาเหมอนกน

ผมเชอวาคนทอยโรงพยาบาลชมชนสวนใหญจะคนเคยคำวา CQI

กนมากอน เพราะเปนพนฐานของเรองงานคณภาพในโรงพยาบาล คำถาม

คอวา CQI จะมาแปลงเปน R2R ไดยงไง”

“ขนตอนทหนง ตองรจกกระบวนการ CQI ใหชดเจนกอน

วามนเปนกระบวนการคณภาพ PTCA (Plan-Target-Check-Act) แตถา

จะทำ CQI ตวแรกทตองทำคอตว C ตวแรกทยอมาจาก Check กคอตอง

ตรวจสอบสภาพปจจบนดกอนวาเปนอยางไร ตองมขอมลใหชดเจนกอน

วา Population คออะไร แลวปจจบนสภาพปญหาคออะไร เพราะฉะนน

ภาวะแทรกซอนจากการทำหตถการทำฟนทคณหมอศรประภาอยากลด

ตองใหชดเจนกอนวามจำนวนคนไขกลมนมากเทาไหร”

“ขนตอนทสอง ของกระบวนการ PTCA กคอ T หรอ Target

คอตงเปาวาคณจะทำไปเพออะไร ตองม Target ทชดเจน คณหมอศรประภา

ควรกำหนดใหชดเจนวาตองการทำไปเพอลดภาวะแทรกซอนเรองไหน

111ฟนเฟองขบเคลอน R2R

แลวมนจะตอเนองไปทการเลอกตวชวดหรอผลลพธ เชน ลดอตรา

การตดเชอในชองปาก หรอลดอตรา Bleeding”

“เมอตรวจสอบ (Check) แลว ตงเปาหมายแลว มนกจะเขาส

กระบวนการ PDCA (Plan-Do-Check-Act) ตอไป P หรอ Plan และ D

หรอ Do เปนขนตอนของ intervention ซงจะตรงกบ PICO plan กคอวา

คณจะใหใครทำอะไร ทไหน เมอไหร อยางไร ตงเปาไวใหชดเจนวา เรา

จะทำอะไรในประเดนทเราตงเปา แลวกปฏบต ซง Plan กบ Do จะกลาย

เปน Intervention ในงานวจยตอไป”

“มนจะเปนตวเปรยบเทยบในขนตอนตอไปนนคอตว C ตวทสอง

Check ครงทสอง คอ ตรวจสอบสภาพหลงทำ ซงมนจะเปนตวเปรยบเทยบ

หรอ Comparator ไดดวย พอตรวจสอบสภาพเสรจคณหมอศรประภา

อาจจะเจอวาวธการ Intervention ทคณหมอทำไดผลดจรงๆ สามารถลด

อตราภาวะแทรกซอนไดจรง นาจะสามารถนำมาเปนวธปฏบตใชในงาน

ประจำตอไป มนกจะกลายเปน A หรอ Action ไปสมาตรฐานในการทำงาน

ประจำตอไปไดครบ”

“จากประสบการณการทำงานวจยของผม กรณนสามารถใชหลก

PTCA ใน CQI ได แตวาเราตองมารวมกบหลกของงานวจยดวย ขนแรกสด

คณหมอตองชดเจนวาจะทำเรองอะไร ตรวจสอบสภาพใหชดเจน ตงเปาหมาย

ใหชด แลวมาดหลกของงานวจย PICO มนกจะไปดวยกนได” อาจารยเอกรฐ

กลาว

“ผมอยากถามคณหมอศรประภานดหนงครบวา ระหวาง 9 เดอน

ทเกบขอมลนนทำยงไงครบ” อาจารยพฤหสตงคำถามกบทนตแพทยหญง

ศรประภาอกครง

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2112

“ดฉนตรวจสอบโดยทำอยสองทางคอ การตดตามคลนกเดม

แบบเชงรบ คนไขเขามาตดไหม มาดแผล ตดกระดก หรอตดตามผลทเรา

ตดตามอยแลว สวนอกทางหนงคอ เชงรก เปนคนไขทโทร.ตามเพอสอบถาม

ภาวะแทรกซอน” ทนตแพทยหญงศรประภาตอบคำถาม กอนจะอธบาย

เพมเตมอยางกระตอรอรน

“การนยามคนไขทมความเสยงสงเรากกำหนดกนเองทโรงพยาบาล

ชมชน ไมไดไปสบคนการกำหนดจาก Journal ใหชดเจน เรมแรกกจะเปน

คนไขทมารบการแตงกระดก ผาฟนคด ซงแนนอนอยแลว เพราะหตถการน

มการบาดเจบสง และเปนงานยาก อกกลมหนงทเพมมาคอกลมคนไขท

ตองรบการถอนฟนนานมากกวา 30 นาท แคะรากนาน และกลมคนไข

ทเสยงตอการเลอดออกไมหยด ซงกจะแบงลงไปอกเปน 2 กลมยอยคอ

คนไขทมภาวะเสยงตดเชอ หรอเลอดออกไมหยด คอ ถอนฟนทม

การตดเชออยกอน เชน หนาบวมมาแลวตดสนใจวาจะถอน เรากจะตดตาม

และอาจจะเปนพวกใชยาทมความเสยงทจะเลอดออกไมหยดอยแลว

หรอวาถอนไป 2 ชวโมง ซงจรงๆ แลวเลอดตองหยดไหลแลว แตคนไข

กลบมาดวยอาการเลอดออกไมหยด”

“ถาฟงอยางนแลวกนาจะทำใหชดเจนไดเหมอนกนนะครบ

หมายความวาควรกำหนดให Population ชดขน ไมอยางนนคณหมอ

จะเหนอยเองวาจะตองไปตามกคน การกำหนดใหชดจะลดภาระงาน

ของเราลงไป เชน เราบอกวา หนง ลกษณะของการทำหตถการ สอง

ระยะเวลาในการผาตดตองนานกชวโมง เชน เกนครงชวโมงนกสญญาณ

ไมดแลว หรอเกน 45 นาทกควรจะกำหนด เพอตดสวนทไมเกยวของ

ออกไป และ สาม คอกลมคนไขทมภาวะบางอยางหรอโรครวมอยเดม

(Underlying Diseases) กพอจะจดกลมได”

113ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“แตตรงนถามขอมลเดมอย เรากสามารถทจะไปทวนขอมลเดมได

งายๆ อยางทอาจารยเอกรฐวาไว เหมอนกบตรวจสอบดกอนวาสภาพ

ตอนนเปนอยางไรคลายๆ กำหนดเกณฑคดเลอกคนไขทตองการศกษา

(Inclusion Criteria) ถากำหนดแลวพบวามคนไขทตองการศกษาบางสวน

หลดลอดออกไปกตองไปปรบเพมใหครอบคลมคนไขทตองการศกษา

เพราะหากไมปรบเกณฑคดเลอกจะทำใหไดขอมลไมจรงตามทเราตองการ

เมอไดขอมลตรงนเรากจะรขนาดปญหา คอยไปดกนตอวาปญหานน

ยงขาดขอมลอะไรทจะมาปองกนและแกไขปญหาไดอก นอกจากตงรบและ

โทร.ไปตามแลว เราจะตดตามดวยชองทางไหนไดอกบาง เชน อเมล หรอ

เฟซบค” อาจารยพฤหสแนะนำพรอมกบตงคำถามในตว

“บางครงโทร.ไปกตดตอไมไดคะ เพราะคนไขสวนใหญจะเปน

ผสงอาย กเลยคดวาจะเปลยนเปนสงไปรษณยแทน” ทนตแพทยหญง

ศรประภาตอบ

“เรองอายคนไขกเปนอกประเดนหนงนะครบ อายในกลมนจะม

ความเสยงสงในการทำหตถการ ซงกนาจะกำหนดเปนเกณฑหนงใน

การคดเลอกคนไขเขามาศกษา ซงจะชวยตดคนไขบางกลมในสวนทไมได

เปนเนอเดยวกนออกไป เหลอทจำเพาะกบปญหาทเรามงหวงจรงๆ”

“แลวคนไขกลมน ถาพบวามการเกดภาวะแทรกซอนมากๆ

จะกระทบกบการทำงานของเรายงไงเหรอครบ” อาจารยพฤหสตงคำถามตอ

ทนตแพทยหญงศรประภานงเรยบเรยงขอมลชวครกอนจะตอบ

คำถามอาจารยพฤหสอยางชดถอยชดคำ ไมมแววของความประหมาใหเหน

แมแตนอย มแตความมงมนในแววตา จนพมพชนกอดทงไมได หญงสาว

แอบคดในใจวา นถาเธอถกตงคำถามตอหนาคนเยอะๆ แบบนบาง คงทำตว

ไมถกเปนแน พมพชนกจงรสกชนชมทนตแพทยสาวตรงหนาอยเงยบๆ

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2114

“คนไขกลมนจะเปนตวชวดหลกถงคณภาพในการทำงานของทาง

ทนตกรรมเลยคะ กลาวคอภาวะแทรกซอนหลงการรกษาจะตองไมเยอะ

เพราะวาถาคนไขเปนอะไรปบมนกจะมผลกระทบเยอะ และมโอกาส

ในการฟองรองเยอะ ซงไมเคยมขอมลทคนอนทำไวเลย มเฉพาะเคส

ทผาฟนคด ซงไดขอมลมาจากการทบทวนอบตการณการเกดภาวะ

แทรกซอนนของฝรง ของประเทศไทยยงไมมการรวบรวมขอมลและยงไมม

การกำหนดนยามของภาวะแทรกซอนเพอทำเปนตวชวด รวมทงไมม

รายงานทางวชาการจากสถานบรการตางๆ เพอใหสามารถเทยบเคยงกน

วาการพบภาวะแทรกซอนไมควรเกนเทาใด ดฉนกเลยไมรวาควรจะใช

ตวไหน”

“เปาหมายทเราตองการคอลดภาวะแทรกซอนไดนอยกวา 10%

โดยอาศยการดจากสถตเกาและปรบเอา กเลยไมรวาเปาหมายทเราตงนน

ดองจากวชาการไดหรอเปลา” ทนตแพทยหญงศรประภาอธบาย

ดานอาจารยหทยทพยกลาวเสรมวา...

“คณหมอศรประภาคดวาตวเลขหรอสถตของอบตการณการเกด

ภาวะแทรกซอนนอาจจะยงไมมใชมยคะ ถาอยางนนอาจมองขามไปอก

ขนตอนหนงคอวา คำถามวจยนจะมประโยชนยงไง สมมตวาผลวจยออกมา

แลวพบวามภาวะแทรกซอนกเปอรเซนตของคนไขกลมทตองการศกษา

นน เชน 50% หรอ 60% กอาจจะกลบมาเปลยนวธการทำงาน การดแล

รกษาคนไขของเราเหมอนกน ดงนน เวลาตงคำถามวจยอาจจะตองมอง

วาผลทไดนาจะเปนยงไง เชน ถาเปนไปตามสมมตฐานทตงเอาไวแลว

จะนำผลการวจยทไดกลบไปใชประโยชนไดอยางไรตอไป”

115ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“แตทดฉนยงตดใจอยนดหนงกคอ เรองเทคนคการตดตามคนไข

ทางโทรศพท หรอไปรษณย ทคณหมอศรประภาบอกวานาจะปองกน

ภาวะแทรกซอนได ซงเรากไมรวาการตดตามเพยงเทานนจะไดผลด

หรอเปลา เพราะการตดตามสอบถามเพยงอยางเดยวไมนาจะสงผล

กบการลดลง หรอการปองกนภาวะแทรกซอนได จงตองถามวาเทคนค

การตดตามคนไขทวานคออะไร”

ทนตแพทยหญงศรประภาตอบคำถามของอาจารยหทยทพย

ดวยนำเสยงฉะฉานชดถอยชดคำ อนเปนเอกลกษณเฉพาะตววา

“คำวา ‘ปองกน’ ถาแกไขเปน ‘แกไขไดทนทวงท’ นาจะดเขาทากวา

แตคำคอนขางยาว ถาโทรศพทไปสอบถามแลวพบวาเขามปญหา

เราจะใหเขากลบมา แตมนนอยมากเลยคะ ประมาณ 1-2 เคสเทานน

ทเขากลบมาแลวไดรบการแกไขอยางทนทวงท ซงกคอคนไขทเปน

โรคเบาหวาน และมอาการกระดกเบาฟนแหง (Dry Socket) แตสำหรบ

คนไขทมอาการกระดกเบาฟนแหงเราไมไดเยบ ไมไดทำอะไร เราโทร.ตาม

ใหเขามาทำแผลในกรณทยงไมหายปวด”

“และอกเคสหนงคอคนไขเลอดไหลไมหยดเกนจากคาปกตทควร

จะเปน แตยงไมแสดงชดในวนแรก พอวนทสองเขากลบมาเอง เรากรสก

วาการตดตามแควนแรกไมพอ แตเราควรจะโทร.อกกวนกยงไมทราบ

เพราะถาใหโทร.ทกวนกคงเอากลบมาทำในงานประจำไมไดจรงๆ

แลวการทเราหวานโทร.ไปหลายๆ คน ประมาณสบกวาคนตอเดอนนน

กเกดเปนคำถามขนมาอกวา คาโทรศพททเราเสยไปกบผลทไดรบวา

‘แกไขไดทนทวงท’ มนคมพอหรอเปลา”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2116

“ดฉนคดวาการตดตามผลดวยการโทรศพทตามคนไขจะชวยให

เกดการแกไขไดทนทวงท แตไมไดไปชวยลดปรมาณการ Loss follow up

ซงเคสเหลานเรารอยแลววาจะมปญหา เรากดงเขากลบมาหาเรา แทนท

เขาจะไปหาทอน หรอเขาเสยงเกดภาวะแทรกซอนทรนแรงมากขน

ถาเราสามารถพบแตเนนๆ กจะรกษาไดกอนหรอถาเราเหนวาไมไหวจรงๆ

เรากสงไปรบการรกษาตอไดทน”

เมอไดฟงคำอธบายของทนตแพทยหญงศรประภาแลว อาจารย

พฤหสกแลกเปลยนความคดเหนวา

“ผมขอวกกลบไปยงคำถามทวาเราจะเหลาคำถามยงไงใหคมนะครบ

แทนทเราจะบอกวา ‘ปองกน’ เราอาจจะเปลยนคำถามใหมวา ‘อะไรเปน

ปจจยเสยงทจะทำใหเกดภาวะแทรกซอนขนในคนไขในกลมน’ เชน อาย

ลกษณะการผาตด ระยะเวลาการผาตด เรองของภาวะหรอโรครวม

เปรยบเทยบดวาสงเหลานเกยวของกบการเกดภาวะแทรกซอนตางๆ หรอไม

ตอนแรกอาจจะไมไดเปนงานวจยทสวยหร แตนาจะสามารถพฒนาตอไป

เปนงานวจยทสองวา ในกลมนเราเคยเจอขนาดปญหาเทาน และพบปจจย

ททำใหเกดภาวะแทรกซอนตางๆ เราจะมการดแลกลมคนเหลานอยางไร

โดยใชวธการทยงไมมใครทำมากอน ซงจรงๆ แลวกคอเรองท

คณหมอตงใจนนแหละ แตเนองจากยงไมมขอมลสวนแรก (ขนาดของ

ปญหา-จำนวนอบตการณ และปจจยเสยง) กเลยยงดเบลอๆ อย”

ในฐานะทมประสบการณในการทำงานวจยควบคกบทำหนาท

คณอำนวยดวย อาจารยเอกรฐแสดงความคดเหนวา…

“ผมเคยทำเรองแผลกดทบหรอ Bed Sore ซงกอนหนานนผมเคยทำ

CQI มากอน ตอนแรกตองการหาคำตอบวา วธปองกนแผลกดทบทด

117ฟนเฟองขบเคลอน R2R

ทสดจะทำไดอยางไร ผมเรมจากคำถามทวา ‘ปจจบน แผลกดทบพบมาก

แคไหน’ ผมตองสำรวจวาสถตการเกดแผลกดทบของโรงพยาบาลสชล

เปนเทาไหร กลมไหนมโอกาสทจะเกดแผลกดทบมากทสด ปจจยเสยง

มอะไรบาง ซงกคอขนตอน Check ครงทหนง แลวผมกคนหาขอมลยอนหลง

ไปซกสองปวาพบแผลกดทบในคนไขกลมไหนบาง เพอเปนขอมลพนฐาน

วาคนไขกลมใดมลกษณะอยางไรทมโอกาสเกดแผลกดทบได เพอกำหนด

เปน Population ทชดเจนเพอจะไดรบ Intervention ตอไป”

“พอผมวางเปาทชดเจนแลว ผมกมากำหนดเปนเปาหมาย (Target)

ใหชด แลวขนตอไปจงเปนการวางแผนและปฏบตตาม คอ Plan และ Do

จากนนกตองมการคนควา เชน ทบทวนวรรณกรรมวาในประเทศไทย

มทไหนททำเรองแผลกดทบบาง ปรากฏวามนกมหลายๆ ทใชลกโปงบาง

หมอนรองบาง ใชใยมะพราวบาง เรากเอามาเปรยบเทยบกบคนไขของเรา

วาเหมาะสมหรอเปลา แลวกทดลองด ระหวางนนกเกบขอมลไปดวย

นคอการทำ Intervention เปนการนำ CQI ทเราทำอยประจำมาปรบเขากบ

R2R ถาคณหมอศรประภา Check ครงแรกแลวกจะไดขอมลพนฐาน

มากอน จากนนถงจะเขาสกระบวนการ PDCA ไดตอไปครบ” อาจารยเอกรฐ

กลาว

อาจารยหทยทพยลองตงคำถามวจยเปนตวอยางใหทนตแพทยหญง

ศรประภาเหนไดอยางชดเจนวา

“ถาจะตงเปนคำถามวจยอาจจะได 2 เรอง แตคงตองมาทละเรอง

กอน เรองแรกแทนทจะเปน ‘การปองกนภาวะแทรกซอนในคนไข

ทนตกรรมทมความเสยงสง’ กลดระดบลงมาหนอย อาจจะยงไมตองปองกน

กคอ ‘ภาวะแทรกซอนในคนไขทนตกรรมทมความเสยงสงในการทำงาน

ปจจบนททำอย’ เปนอยางไรบาง อบตการณหรอความชกเปนอยางไร

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2118

ซงกจะไดขนาดของปญหา เมอรขนาดของปญหากนำประสบการณทผานมา

รวมกบทบทวนวธปองกนวาวธตดตามแบบไหนนาจะดทสด เทคนค

ตดตามบอยแคไหนจงจะดทสด กจะคอยๆ นำไปส Intervention ถาอยาก

พสจนวา Intervention นนดจรง ซง Intervention นนตองทำเหมอนกน

ทกครงนะคะ ถาเราโทร.ไป บางทก 2 วนครง หรอบางทก 3 วนครง

คนนโทร.บอย คนนนโทร.ไมบอย ไมเทากน กประเมนผลไดไมแมนอก”

“เรองท 2 จะใชชอเดมกได แตเปลยนตวผลลพธซกนดหนง

เพราะเรายงไมรวาเทคนคตดตามของเราจะลด หรอปองกนภาวะแทรกซอน

ไดจรงหรอเปลา แตถาคดวาเทคนคตดตามทกำลงจะคดขนใหมสามารถ

ปองกนภาวะแทรกซอนได จะใชเหมอนเดมกได แตถาคดวาเทคนค

ตดตามนนจะแคชวยลดระดบความรนแรงของคนไข ชอเรองกจะปรบเปน

‘การลดระดบความรนแรงของภาวะแทรกซอนในคนไขทมความเสยงสง

ทางทนตกรรม’”

อาจารยพฤหสกลาวเสรมแพทยหญงหทยทพยวา…

“แตถาเปนชอท 2 นแสดงวาเราตองกำหนดนยามของความรนแรง

ดวยนะครบวา กอนให Intervention มกพบระดบไหน หลงให Intervention

แลวเปลยนแปลงเปนระดบไหน คอชอโครงการวจยมผลตอผลลพธทเรา

ควรวด จะตงยงไงกได แตตองสอดคลองกบวธการทำวจย ถาจะเอาแบบ

ชอนจรงๆ กตองบอกอยางชดเจนวา Intervention ทเราจะใหคนไข

ตอไปคออะไรบาง ตงแตกอนทำหตถการเลยหรอเปลา ระหวางทำ

หตถการม Intervention ดวยหรอไม และหลงจากทำหตถการเสรจแลว

อยในหอคนไขจะตองใหพยาบาลหรอคนไขทำอะไร ผมคดวาทำไมยาก

ไมนามปญหา แตทนากงวลใจคอการตดตามมนไมงาย ซงหลายคนกจะ

เจอปญหานเวลาเกบขอมล พอเราจะตงใจทำ มขอมลทกอยางชดเจน

119ฟนเฟองขบเคลอน R2R

Intervention ระบไปเรยบรอย มการกำหนดผลลพธทตองการประเมน

เรยบรอยแตถงเวลาไมสามารถตดตามผลลพธคนไขได”

“เหนคณหมอศรประภาบอกวาตงใจจะกำหนดใหอตราสวนคนไข

ทไมมภาวะแทรกซอนทถอวา Intervention ไดผลด ตดท 80% ดงนน

การขาดการตดตาม (Lost follow up) กตองไมเกน 20% เรากตอง

พยายามใหอตราทสามารถนดตดตามไดสงกวา 80% ถาเรารธรรมชาต

ของคนไขวาหายไปเทาไหร เรากจะไดไปบวกถก สมมตวาการวจยน

เราตองการ 100 คน แตยอมรบการทคนไขขาดการตดตามไดไมเกน 20 คน

กตองคดเผอไววาควรจะเกบจำนวนคนไขเทาไหรเพอใหสามารถวเคราะห

ผลการวจยไดอยางมนใจ แตถาทมงานของเราสดยอดเลย อยทไหน

กบกปาฝาดงไปดงคนไขกลบมาได อนนมการจดระบบการตดตาม

ตรงนดวย เพอจะใหงานเสรจทนกำหนดระยะเวลาทเราตงไว”

“จรงๆ แลวหลกสำคญของการคำนวณขนาดกลมตวอยาง

(Sample Size) คอ ในกรณทเราตรวจไมไดทงหมด พดงายๆ กคอเราไม

สามารถเกบขอมลจากคนไขไดทกเคส แตเราตองการคนไขจำนวนท

เหมาะสมและนอยทสดเทาทสามารถวเคราะหผลการวจยททำใหคนอน

เชอเราวา ผลการวเคราะหทางสถตของเรานาเชอถอ หลกการมนมแคนน

เอง นอกนนไมมอะไร ถาสามารถศกษาในคนไขไดทงหมด เรากศกษา

ทงหมด ถาไมไดทงหมดเนองจากขอจำกดทางเวลาและงบประมาณ

เรากศกษาเทาทเรามแรงจะทำได และมหลกวชาทางสถตยนยนวา

เหมาะสม” อาจารยพฤหสอธบาย

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2120

ดานอาจารยเอกรฐอธบายเสรมวา...

“คำถามทผมเคยเจอบอยๆ เวลาทำงานใน PCU คอ มคนไขกลมหนง

ทมาดวยอาการชอกจากพวกแมลงสตวกดตอย และกนยาหรอแพอะไรมา

(Anaphylaxis Shock) ผมจงอยากรวาอบตการณของการเกดภาวะน

คออะไร แคนกเปนคำถามวจยไดแลว สวนการเกบขอมลไมตองคำนวณ

Sample Size กพอไดครบ เพราะวาเราเกบไดหมดเลย อาจจะตองดใน

เรองของประเภทของคำถามงานวจยของเราดวย ถาเปนงานวจยทเรา

ตองเปรยบเทยบหรอมการคดเลอกกลมประชากร กตองคำนวณออกมา

แตถาบางประเภททตองเกบไปขางหนาเรอยๆ อาจไมตองกได”

เมอถกปญหาในการตงคำถามวจยและแลกเปลยนเรยนร

ถงเทคนคเหลาคำถามวจยใหคมกรบจนครบเวลาทกำหนดแลว อาจารย

หทยทพยกกลาวสรป Walk Rally ในฐานทหนง

“ดฉนขอสรปฐานเหลาคำถามยงไงใหคมกรบเปนตว PICO นะคะ

ปญหาคอเรามกจะตงคำถามวจยแลวตว I-Intervention กบ O-Outcome

ไมไปดวยกน ลองตรวจสอบดๆ นะคะ ตว P-Population สำคญตรงท

ตองบอกใหไดวาจะศกษาเกบขอมลในคนไขกลมไหน ซงจะเปนตวบอกวา

กลมนนมความหมายกบเราขนาดไหน และจะบอกวาเราจะไปทบทวน

วรรณกรรมการศกษาทเคยมมากอนในคนไขกลมไหนด สวนตว I-Intervention

เปนตวบงชวาตว O-Outcome ควรกำหนดเปนอะไร เพราะฉะนนถา

I หรอ Intervention เปนอยางหนง Outcome ไปวดอกอยางหนง

มนกเลยจบลงดวยกนไมได สวนตว C-Comparison จะมหรอไมม

ขนอยกบเรา” แพทยหญงหทยทพยกลาวสรป

121ฟนเฟองขบเคลอน R2R

อาจารยเชดชย ซงนงฟงอยดานหลงไดแสดงความคดเหนเสรม

จากวทยากรทงสามทานวา

“จรงๆ แลวเปนงานวจยทนาสนใจนะครบ ดเหมอนกบวาถาเรา

สามารถกาวไปสการพฒนา แลวรสาเหตททำใหคนไขเกดปญหาเหลานน

แลว จากนนเรากมาวางแผนตอไดวา สาเหตทเกดเปนอะไร แลวเรา

จะวางแผนเตรยมคนไขกอนยงไงบาง และมคำแนะนำอะไรบาง สดทาย

กดวาคนไขเกดภาวะแทรกซอนลดลงหรอเปลา ผมวานาจะทำใหงาน

ของเรามเปาหมาย และตวเปรยบเทยบของเรากจะชดขน กลบไปทบทวน

ดกไดวาในคนไขคนเดยวกน มอะไรทตางกนบาง แลวจงมาปรบตาม

บรบทเรา”

“ตองยอมรบวาฝรงทำได แตทำไมเราทำไมได เพราะเราไมม

เครองมอแบบเขา เพราะเราไมมทรพยากรแบบเขา แตเรากเอามาประยกต

และกลายเปน Intervention ของเราได และ Intervention ตวนกจะ

ชดขนเรอยๆ วาหมายถงอะไร ในคนไขกลมไหน ทำแลวเราจะไดอะไร

แตกลมประชากรทเราเลอกควรจะเปนแบบทเราเจอบอยๆ เปนปญหา

ทเราพบบอย กลายเปนวาจะทำใหงานเราเดนหนาได และเรากปดงานได

พอเจอปญหาแบบนเรากเอาไปแกไขปรบปรงได ผมคดวากรอบตรงน

นาจะทำใหคำถามของเราคมขน”

“ทายทสดกจะรวา คำถามวจยนสำคญมาก เพราะจะตามมา

ดวยขนตอนอกมากมาย คำถามเราชดเจน ประเภทของคำถามจะถกบงคบ

วาระเบยบวธวจยควรจะเปนอะไร เชน ถาคำถามบอกวาอยากรแคขนาด

ของปญหา กจะเปนรปแบบวธวจยแบบหนง แตถาคำถามเราคอ อยากรวา

ดกวาหรอเปลา รปแบบวธวจยกจะเปนอกแบบ และถาเราอยากร

วาดกวามย ขนาดเปนเทาไหร ตวชวดหรอผลลพธ (Outcome) ตองชด

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2122

ตามมาอก ดงนน คำถามจงเปนเหตผลทสำคญ คอตองชดและไมกวาง

เกนไป”

“และวตถประสงคของคำถามวจย อนดบแรกตองไมเยอะเกนไป

อยาโลภมาก คำถามวจยหลกตองมคำถามเดยว แตคำถามรองจะมกขอกได

หมายความวา ไดกได ไมไดกไมเสยดายมาก เพราะวาวตถประสงค

จะตามมาดวย Outcome วาจะวดยงไง เราตองเอาตวแรกทสำคญทสด

เพอคำนวณขนาดตวอยางใหมนเหมาะสม บางครงไมตองคำนวณกได

แตบางครงตองคำนวณเพอใหเหมาะสม เราจะเหนวามกระบวนการตอเนอง

ตามมาเปนลำดบ และแตละขนตอนไมไดอยอยางโดดๆ แตเปนจดเรมตน

ททำใหเกดขนตอนตางๆ ตามมา”

“แนนอนวากระบวนการนเปนกระบวนการเรยนร แตสงทสำคญ

ของ R2R คอถามคำถามทถกตองกบปญหางานของเรา ถาเราแกปญหานได

งานเราจะดขน และคนไขไดประโยชน แตทสำคญคอตองหาวา

คำถามนนอยตรงไหน สวนทเหลอตามมานน ทมคณอำนวยกจะชวยกน

ถาเราถามคำถามไมด แมวธวจยดมาก สถตสวยหร แตไดมากไมไดชวย

อะไรเราเลย ในขณะทหลายเรองถกตพมพ คนสนใจ เพราะคำถามมนโดนใจ

บางชนวธวจยพนๆ มากเลย แตไดตพมพไปตางประเทศ มนนาอจฉานะ

แตจรงๆ แลวเปนเพราะวาคำถามของเขาโดนใจ ดงนน เราตองมานงคย

กนวาปญหาของเราคออะไร ยงไมเคยมคนทำ นนแหละควรทำ”

“งานวจยทกชนตองคำนวณขนาดกลมตวอยางหมดแหละครบ

ยกเวนบางเรอง เชน เราศกษาทงหมดของกลมเรา แบบนกไมตองคำนวณ

แลวเพราะเราเอาหมด เพยงแตวาทเราเอาหมดมนมากหรอนอย เรากตอง

มาพจารณากนอกท” อาจารยเชดชยกลาวสรปทงทายใหทกคนกลบ

ไปขบคด

123ฟนเฟองขบเคลอน R2R

พมพชนกเงยหนาจากสมดบนทกคใจ พรอมกบวางปากกาในมอลง

เพอปรบมอแสดงความชนชมและขอบคณวทยากรทกทานในฐานนท

กรณาใหความรอยางไมหวงวชา

ไดเวลาเวยนไปยงฐานท 2 แลว หญงสาวอยากรเหลอเกนวาใน

ฐานท 2 จะมอะไรใหเธอไดเรยนรและตกตวงเตมลงไปในแกวเปลาท

เธอพกพามาดวย

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2124

• แพทยหญงพชร ยมรตนบวร• ผชวยศาสตราจารย (พเศษ) นายแพทยไพโรจน บญลกษณศร• รองศาสตราจารย นายแพทยอนรธ ภทรกาญจน

125ฟนเฟองขบเคลอน R2R

บรรยากาศรอบตวของพมพชนกตอนนคกคกและคอนไปทาง

อลหมานเลกนอย เพราะทกคนกำลงเดนเปลยนฐาน มองเผนๆ เหมอน

เปนการเดนสวนสนามยอมๆ ทำใหพมพชนกพลอยรสกกระฉบกระเฉง

ไปกบภาพความกระตอรอรนของเพอนๆ สมาชกนนดวย

ความอลหมานเมอครสงบลงแลว เพราะทกคนเขาประจำฐาน

เรยบรอย ตอนนพมพชนกอยใน ฐาน 2 แจกอาวธใหคณอำนวย: ลบคม

ปญญาดวยระเบยบวธวจยงายๆ สไตล R2R ซงฐานนไดรบเกยรตจาก

วทยากร 3 ทานคอ รองศาสตราจารย นายแพทยอนรธ ภทรากาญจน

จากคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล ผชวยศาสตราจารย (พเศษ)

นายแพทยไพโรจน บญลกษณศร

จากโรงพยาบาล หาดใหญ และ

แพทยหญงพชร ยมรตนบวร

จากโรงพยาบาลบรรมย

ลบคม ปญญาดวยระเบยบวธวจย งายๆ สไตล R2R

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2126

วทยากรทานแรกทเรมใหความรเกยวกบระเบยบวธวจยคอ

อาจารยไพโรจน ซงชาว R2R ขาประจำตางกคนหนาคนตากนด ดวย

แพทยหนมใหญทานนเปนกรดานการทำวจย R2R มานานป อกทงยง

เปนคนอารมณดและมองโลกในแงบวกเสมอ

“สวสดครบ ผานฐานท 1 กนมาแลว เปนยงไงกนบางครบ ยากมย”

อาจารยไพโรจนทกทายสมาชกสนๆ พรอมทงกวาดสายตาและสงยม

ทกทายทกคนดวยความเปนมตร กอนจะเรมพดคยถงหวขอการเสวนา

ดวยทาททเปนธรรมชาต หากคนนอกมองเขามาในฐานท 2 เพยงผวเผน

อาจจะรสกวาเพอนกำลงนงเลาประสบการณชวตใหเพอนฟง ทงทเนอหา

ในการพดคยเปนเรองงานวจยทอดแนนไปดวยเรองวชาการ นกระมง

เสนหของนายแพทยไพโรจนทอาจารยกะปมแซวในชวง BAR เพราะเขา

สามารถเปลยนเรองเครยดใหเปนเรองสนกได

พมพชนกอมยมกบภาพกอนหนานทผดขนในหว กอนจะดงสต

ใหกลบมาอยกบภาพและเนอหาตรงหนาทนายแพทยไพโรจนกำลง

บรรยายอย

“เราอาจจะบอกไมไดวาระเบยบวธวจยอนไหนเปนแบบงายหรอ

ยาก ซบซอนหรอไมซบซอน มนขนอยกบฐานท 1 ทเราผานมา นนคอ

คำถามวจยของเราเปนแบบไหน ระเบยบวธวจยกจะขนกบคำถามนนๆ”

“กอนอนตองทำความเขาใจใหตรงกนกอนวา วธวจย กบ ระเบยบ

วธวจย ไมเหมอนกนนะครบ วธวจย คอ ขนตอนการทำ เราทำอะไรเรา

กเขยนไป ถกผดเรากไมร สวนระเบยบวธวจยตองมขนตอนหรอหลกการ

ทเปนมาตรฐาน ซงคนทคดวธมาตรฐานเหลานคอนกวจยทวโลก

แลวมาลงความเหนและตกลงกนวา ถาคณจะศกษาแบบนควรมระเบยบ

วธวจยแบบนนะ”

127ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“สาเหตทกำหนดระเบยบวธวจยใหเปนมาตรฐานเดยวกนเพอให

ขอสรปผลวจยถกตองแมนยำปราศจากอคตมากทสด หากผวจยแตละคน

ทำเหมอนกนผลกควรจะออกมาตรงกน และสามารถเทยบเคยงได

ผลการวจยจะไดมความนาเชอถอ เพราะฉะนนระเบยบวธวจยเปนตวชวย

สนบสนนใหคำถามวจยของเรานาเชอถอ เราตองมองในแงดนะครบวา

ระเบยบวธวจยชวยเรา”

อาจารยไพโรจนอธบายวา ระเบยบวธวจยประกอบไปดวย

รปแบบการวจย (Study Design) การเลอกตวอยาง รวมทงสถตวเคราะห

ทเหมาะสมกบระเบยบวธวจยนนๆ กอนจะขยายความใหทกคนฟง

เพมเตมวา

“รปแบบการวจยประกอบดวยเชงพรรณา เชงทดลอง เชงคณภาพ

และเชงปฏบตการ ซงในแตละรปแบบกจะมมาตรฐานวาตองทำอยางไร

บาง คำวา Case-Control เปนลกษณะของการศกษายอนหลง รวมกบ

การถกเปรยบเทยบระหวางกลม สวนคำวา Cohort Study เปนรปแบบ

การตดตามกลมคนไขไปขางหนา เปนไดทงตดตามไปขางหนาในอนาคต

(Prospective Cohort) และตดตามไปขางหนาโดยเรมจากอดตสปจจบน

(Retrospective Cohort) กได โดยการเกบขอมลจะเรมตนจากจดหนงไป

ยงอกจดหนงแตละวธกจะมรปแบบของตวเอง” อาจารยไพโรจนอธบาย

อาจารยอนรธกลาวเสรมวา การทำงานวจยทมหลกการและหา

คำตอบใหไดจะตองใชระเบยบวธวจย (Methodology) เพอทจะชวย

ควบคมงานวจยชนนนๆ ใหได

“สงทเราตองการคอความจรงทไมมความคลาดเคลอน แตถาจะ

ใหไดความจรงถง 100% คงยากทเราทำไดคอตองพยายามทำให

คลาดเคลอนนอยทสด ซงตามทฤษฎม 2 แบบ คอ ความคลาดเคลอน

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2128

เชงระบบ (Bias หรอ อคต) และความคลาดเคลอนแบบสม (Random

Error) ซงแบบหลงเกดขนโดยธรรมชาตของมนเอง เราไมตองไปยงกบมน

เพราะควบคมไมได ใหใชวธทางสถตทเหมาะสมเขาไปเพอควบคม แตสงท

เราตองทำกคอควบคม Bias ใหได ดวยการออกแบบระเบยบวจยท

เหมาะกบปญหา เพอปองกนอคตทอาจเกดขน ดงนน ระเบยบวธวจยท

เหมาะสมจงเปนสงจำเปน”

“อกอยางหนงทเราตองคำนงถงกคอความเหมาะสมทางดาน

จรยธรรม หรอ Ethical Consideration เพราะบางครงระเบยบวธวจย

ทเราตงใจทำอาจลวงเกนสทธของคนไขได แตละประเดนทเราตองนกถง

เมอรางโครงการวจยคอ เรองของระเบยบวธวจยแลวเราจะศกษาใน

ประชากรกลมไหนทจะเหมาะสมเพอตอบคำถามเราไดกคอ ประชากรกลม

ทเปนตวแทน เพราะเราจะเอามาทงหมดกไมได ตองเอามาบางสวน

ตอใหเขยนดหรอสวยหรยงไง แตถาสมมตวาทำจรงไมเปนไปตามโครงราง

ของเรากเสยหายเหมอนกน และอนดบสดทายเปนการวดผลการวจย

กคอตววดทเราประเมน ตองใชเครองมอวดซงจำเปนตองเชอถอได

เชนกน”

“เกณฑการแบงระเบยบวธวจย ( Study Design) ใช 3 หลกเกณฑ

งายๆ คอ หลกเกณฑแรก ถาสมมตวาไมมการเปรยบเทยบระหวาง

กลมคนไขใดๆ เลยเรากพดกนวาเชงพรรณนา (Descriptive Study)

ซงเปนวธทเราใชสวนใหญ แตถาถามวานำหนกความนาเชอถอมมาก

หรอเปลา เนองจากไมไดเทยบกบใครเลย จงอาจมความคลาดเคลอน

เชงระบบ มอคต (Bias) สงมาก เชน ผลการวจยพบอบตการณ ผลลพธทด

หรอไมดมกเปอรเซนต ตวเลขสง ตวเลขตำ แตพอเอาไปเทยบกบคนอนหรอ

ผลการวจยในคนไขกลมอนๆ อาจจะสงจรง หรอไมสงจรงกได ถาสมมตวา

มการเปรยบเทยบ 2-4 กลมกเรยกวา เปนการศกษาเชงวเคราะห

(Analytical Study)”

129ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“หลกเกณฑทสอง ถาโครงการวจยมการประเมนผลลพธและ

วเคราะหเปรยบเทยบระหวางกลม ถามการทำอะไรกบกลมประชากร

ดวย เชน มการรกษา มการใหคำปรกษา หรอมมาตรการใดๆ ทเปน

Intervention เรยกวามการให Intervention ในกลมการทดลองกจะเรยก

วาเปนการศกษาเชงทดลอง (Experimental Study) แตถาไมมการให

อะไรกบกลมประชากรกจะเรยกเปนการศกษาเชงสงเกต (Observational

Study) ซงอาจจะมคนไขกลมเดยวหรอสองกลมกได”

“ใน Observational Study ยงแบงยอยไปไดอกเปนการศกษา

Case-Control เปนการศกษายอนหลงไป หลงจากทเราเจอวามโรคหรอ

ไมมโรค มภาวะหรอไมมภาวะทตองการศกษาในคนไขรายนนๆ แลว

ทำการวจยโดยคนขอมลยอนกลบไปวาคนไขรายนนๆ มปจจยเสยงทเรา

ตองการศกษาหรอเปลา และมการเปรยบเทยบการมหรอไมมปจจยเสยง

ระหวางกลมทเปนโรคและกลมไมเปนโรค สวนการศกษาแบบ Cohort

เปนการศกษาโดยเรมตนจากกลมคนไขทมและไมมปจจยเสยง แลวตาม

ไปดวามโรคหรอภาวะทตองการศกษาเกดขนหรอเปลาแคนนเอง แตถา

สมมตวาศกษาคนไข ณ เวลาจดใดจดหนง ไมวาจะเปนอดต ปจจบน

อนาคต คนไขเดนเขามา ณ วนนนกเอาขอมลวนนนวนเดยวกถอเปน

การศกษาภาคตดขวาง (Cross-Sectional Study)”

“หลกเกณฑทสาม ถาแบงการศกษาตามชวงเวลาในการเกบขอมล

(Timeline) สมมตวาเราตองการศกษาขอมลยอนหลง โดยเกบขอมล

ณ ปจจบนแลวยอนไปถงอดตกเรยกวาการศกษายอนหลงหรอ Retrospective

Study ถาสมมตวาเกบขอมล ณ เวลาไดเวลาหนง แลวเกบตอไปขางหนา

กเรยกการศกษาไปขางหนา หรอ Prospective Study หรออาจจะเรยกวา

Cohort Study กได แตคำวา Cohort Study อาจจะเรมตน ณ อดตกไดนะครบ

ไมจำเปนตองเรม ณ ปจจบนเทานน แบบนเรยกวา Retrospective

Cohort”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2130

“สมมตวาเรากบคนไขแลวไปศกษา 1 ปขางหนากเรยกวา Prospective

Study ถาผมเปรยบเทยบสองกลมคอ Analytical Study ม Intervention

ลงไปกเปน Experimental Study ถาทงสองอนเอามารวมกน กจะเปน

Experimental Analytical Study ตวอยางเชน กลมหนงมยารกษา

อกกลมหนงไมมยารกษา แบบนกถอวาเปน Experimental Analytical

Study ”

“อกตวอยางหนงคอเปนกลมเดยว แตตองการศกษาแบบกอน

และหลง (Before and After Study) หลงจากทให Intervention ไปแลว

อกประมาณ 2-3 เดอนขางหนามการประเมนผลวาเปนอยางไร กถอเปน

Analytical Study เหมอนกน และถาม Intervention ดวยกเปน

Experimental Study เหมอนกน เพยงแตอนนเปนกลมเดยว นแคเปน

ตวอยางนะครบ ไมตองไปสนใจมากวาคำทใชคออะไร มนเปนรปแบบ

เทานนเอง”

“ทสำคญ ทกๆ โครงการวจยควรตองมการคำนวณขนาดกลมตวอยาง

(Sample Size) นะครบ สมมตวามจำนวนคนไขทงหมดประมาณ

5,000 คน ถาจะไปเกบขอมลทงหมดกอาจไมคม ถาจรงๆ เกบแค 500

คนกสามารถตอบคำถามไดแลว เราเกบแคนกได จดประสงคของ

การคำนวณ Sample Size กเพอลดความเสยงวาผลลพธทไดจะไมแมน

ดงนน ไมวาโครงการวจยใดๆ กตาม ควรมการคำนวณ Sample Size ไม

ตองไปนงทองสตรนะครบวาจะเอาสตรไหนคำนวณ แคบอกประโยคแรก

กบนกสถตไปวา ขนาดของผลการวจยทเราคาดหวงไวควรเปนเทานถง

จะตอบคำถามไดวา Intervention ทเราใหมความสมพนธกบ Outcome

ทเราตองการ เชน ออกกำลงกายอยางเขมขนวธหนง ตองทำใหดชน

มวลกาย (BMI) ลดจาก 30 เปน 25 จงจะถอวาการออกกำลงกายวธน

มประโยชนจรง มนยสำคญทางคลนก (Clinical Signifif icant)”

131ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“ตวเลข BMI ตางกน 5 เราถอวามความสำคญ ซงเรากเอาเลข 5

เปนตวเลขทบอกความสำคญของขนาดของผลการวจยทเราคดวามากพอ

ทจะบอกวาการรกษานนดแลว แตวาการกำหนดคาความแตกตางนก

ตองอางองการศกษาดวยนะครบ ไมใชคดไปเองวาเลข 5 มความสำคญ

หามนงเทยน เพราะฉะนนกตองไปเอารายงานมาดดวยวาทเขาเคยเขยน

ไวนนเปนอยางไร”

นอกจากน อาจารยอนรธยงอธบายดวยวา ระหวางการดำเนนการ

ศกษาไปเรอยๆ นนมสงทตองพงระวงอย 3 ประเภท นนคอ Compliance,

Contamination และ Co-intervention เมอถงตรงนพมพชนกใชปากกา

เนนขอความเพอใหเดนและจำไดเมอเวลานำไปปฏบตงานจรง

“การปฏบตอยางเครงครดตามขอกำหนดของการวจย (Compliance)

คอ สมมตวาเราจดใหคนไขอยในกลมไหน เราตองทำใหมนใจทสดวา

คนไขจะไดรบการรกษาทวางแผนไวใหสำหรบกลมนนจรงๆ อยาไป

พดกบคนไขในแบบออกคำสง อยาเขยนในกระดาษอยางเดยว ตองมวธ

ทจะคยกนในกลมทมงานวาจะใชกลยทธยงไงใหงานวจยบรรลผล เชน

ทำใหคนไขกนยาหรอปฏบตตวตามทเรากำหนด เพอใหการวดผลม

ความคลาดเคลอนนอยทสด เพราะไมอยางนนจะเสยเวลา ถาเราไมม

การวางแผนแลวสมมตวาม Compliance ทไมด กจะเปนอยางนนไปเรอยๆ

จนถงปลายทาง แลวผลการวจยของเรากอาจไมบรรลตามเปาหมาย”

“การปนเปอนของปจจยทตองการศกษา (Contamination) คอ

การทคนไขกนยาหรอไดรบการรกษาทจรงๆ แลวจดไวสำหรบคนไข

กลมอนในการวจยของเรา ถอวาเปน Contamination เพราะมผลทำให

ความแตกตางระหวางยาหรอการรกษาททดสอบลดลงดวย”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2132

“การไดรบปจจยอนนอกจากปจจยทนกวจยกำหนด (Co-intervention)

คอ กลมประชากรของเรากนยาหรอไดรบการรกษาอนๆ นอกเหนอ

จากทเราจดให อาจจะกนดวยความรหรอไมรกได ยาทกนจะไดผล

หรอเปลากไมร แตขอกนไวกอน กอาจทำใหผลการรกษาคลาดเคลอนได”

“คำ 3 คำนเราจะตองนกถงเสมอขณะดำเนนการวจย เพอไมให

เกดปญหาระหวางทาง สงทจะตองทำกคอวา การเตรยมผเกบขอมลหรอ

ผวดผล โดยผวดผลตองไดรบการฝกใหสามารถปฏบตไดตามมาตรฐาน

ทเราตงเอาไว ไมอยางนนอาจจะผดพลาดได คอวดผดวธ วดไมเปน

มาตรฐาน ผลลพธทออกมากอาจจะผดพลาดได ยงการประเมนผลท

ซบซอนจะยงแย ยงยาก”

“อกหนงเรองทอยากบอกคอ เรองของเครองมอวดผลทใชเปน

แบบสอบถาม (Questionnaire) สมมตวาเปน Questionnaire ทสรางขน

มาใหมยงไมถกวดวาใชงานได มความเทยงตรง แมนยำ กไมสามารถ

นำไปใชได แบบสอบถามจะตองไดรบการทดสอบวาสามารถวดแลว

นำผลไปใชได จงจะสามารถกำหนดใหผลลพธทไดจากแบบสอบถามนน

เปนผลลพธหรอตวแปรหลกได เพราะฉะนนเวลานำแบบสอบถามของ

ใครมาใชเราตองระมดระวงดวย” อาจารยอนรธอธบาย

“หลายคนอาจจะกำลงคดในใจวา ฟงดไมเหนงายเหมอนทคดเลย

ใชมยครบ”

อาจารยไพโรจนซงนงอยตดกบอาจารยอนรธพดตดตลก ทำให

บรรยากาศดผอนคลายลงอยางเหนไดชด หลงจากททกคนตงใจฟงอยาง

จดจอและจดบนทกใจความสำคญอยางขะมกเขมน

133ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“เมอซกครอาจารยอนรธไดทบทวนศพทวชาการทเกยวกบการทำ

วจยใหฟง ซงเปนเรองระเบยบวธวจย และกฎเกณฑตามมาตรฐานทเขา

ตงไว เวลาทเราจะเขยนระเบยบวธวจยเรากตองเขยนชอไปตามมาตรฐาน

นนแหละครบ อยาไปเขยนวาระเบยบวธวจยคอระเบยบวธวจยแบบ R2R

นะครบ เพราะวาไมม แต R2R เปนเครองมอทเราใชในการพฒนางาน

โดยจะวจยในเรองทเปนปญหาของงานประจำของเรา”

ดานอาจารยอนรธกลาววา...

“ถาสมมตวาเราทำไมไดตรงตามทเลามา เราจะทำวจยไดมย

หรอวาเราจะตองโยนมนทงไป หลายๆ ครงเรากทำไมไดครบตามนทงหมด

ยกตวอยางเชน ปญหาทอาจจะเจอบอยเวลามนกวจยมาขอคำปรกษาคอ

อาจารยขา/ครบ เราทำแคปเดยวไดมย Sample Size แคนพอมย

มแรงทำแคน ผมขอตอบวา ทำไปเถอะ หามพดคำวา อยา เดดขาด

ตองพดในเชงบวก เอาไวกอน เชน ดมาก เยยมมาก ทำตอไป แตวา...

ตองมแตเสมอนะครบ ถาไมมคำวาแต เหมอนเราปลอยเขาทางใครทางมน

เหมอนเราไมใสใจ ไมสนใจ เมอเขามาบอกปญหากบเรา สงทเราตองทำ

กคอถามถงตนเหตของปญหา ตงใจรบฟง และใหคำแนะนำเขา”

“อนดบแรกตองเรมตนดวยคำถามคออะไร ตองมคอนเซปตของ

คำถามจรงๆ คำถามนนตองทำใหเรารสกวามนบบคนเราเหลอเกน เรา

ตองการคำตอบแนๆ และถากลมตวอยางเราไมพอ เชน นกสถตอาจจะ

คำนวณมาใหเรา 120 ราย แตเรามประมาณ 10 ราย เรากเกบไปเรอยๆ

จนถง 120 ราย แตกรณทเราตองเกบขอมลนานไปจะทำใหแปลผลยาก

เพราะวาปจจบนกบอนาคตอาจจะมปจจยแวดลอมไมเหมอนกนนะ

ถาถามผมวาควรทำวจยมย ผมขอตอบวา ทำไปเลย เพราะมนเปนชวต

และปญหาจรง แลวมนมแคนเรากตองทำแคน แตระเบยบวธวจยเราก

ตองมานงคยกนอกทนะครบวาอะไรทเหมาะสมทสด”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2134

“ถาขนาดกลมตวอยางไมเปนไปตามทเราตองการ เชน คำนวณ

มาพบวามากเกนไป กอนทจะหมดหวง กมวธวาเราจะทำยงไงใหไดคนไข

เยอะมากทสดเทาทจะทำได ตรงนตองมคนเกยวของ หรอรวมมอกบ

เราเยอะ งานวจยชนนนอาจตองทำใหเปนลกษณะสหสถาบน (Multi

Center) หลายๆ ตก หรอหลายสถาบน/หนวยงาน ซงกจะวนวายมากขน

ไปอกระดบหนงในการบรหารจดการแคนนเองครบ”

“อกลกษณะหนงเปนการนำเอาขอมลเดมทเรามสะสมมาแลว

ตงแตอดตมาใช แตตองยอมรบอยางหนง นนคอเราไปเกบขอมลเกา ซง

เราไมไดวาดหวงหรอวางแผนวาจะไปเกบ เพราะฉะนนโอกาสทจะได

ขอมลครบถวนกนอย โอกาสทจะเกดการคลาดเคลอน หรอ Bias สงกวา

เพราะเราไมรวาประชากรทเกดขนเมอประมาณ 10 ปกอน ถกควบคม

หรอมปจจยแวดลอมเหมอนหรอตางกบปจจบนทกำลงคดถงอยหรอเปลา

ซงคงไมเหมอนกน แตกยอมรบไดในระดบหนงหากเราพบคนไขท

ตองการศกษานนนอยมากๆ กไป Retrospective อาจจะทำเปนรปแบบ

Historical Cohort หรอ Case-Control กได” นายแพทยอนรธกลาว

ดานอาจารยพชรไดแสดงความคดเหนในฐานะคณอำนวยรนพ

วา...

“เวลาเราเลอกใชระเบยบวธวจย คำถามเดยวกนเรามกมหลายวธ

ใหเลอกได แตเราจะตองอธบายใหผวจยเขาใจวาแตละวธมขอดขอเสย

ยงไง เรามกจะเลอกวธทงายกวา แตกตองพจารณาตอดวยวาวธงายของ

เรามขอดขอเสยอยางไร สามารถตอบคำถามไดขอสรปทแมนยำหรอไม

เชน หากเราจะเลอกใชระเบยบวธวจยชนดทศกษาขอมลยอนหลง

(Retrospective) มขอดอยางไร และมโอกาสเกดอคตมากเพยงใด และคำตอบ

ทไดสามารถนำไปใชประโยชนไดงายหรอไม เพราะหากเราเลอกคำถาม

135ฟนเฟองขบเคลอน R2R

หรอเลอกวธวจยทไมด กจะมปญหาตอนนำผลการวจยไปสการใชประโยชน

จรง (Implementation) โรงพยาบาลอนกไมอยากเอาไปใช หอผปวยอนจะเอา

ไปใชกไมกลา เพราะเปนคำถามทตอบไดไมหมด แกปญหาไดไมหมด”

“เพราะฉะนนถาเราเลอกวธวจยทด นอกจากจะเชญชวนคนอน

เขาเปนทมทำงานได และตอบคำถามไดทงหมดแลว ยงสามารถนำผล

การวจยมาสการปฏบตงานไดงาย ในฐานะคณอำนวย สงทคณอำนวย

จะชวยผวจยใหมกคอเรอง Co-intervention, Compliance และ Contamination

ซงบางทนกวจยอาจไมไดคำนงถง เรากตองคอยๆ ตะลอมถามวาถาเปน

หมอคนอนเขาจะทำแบบนมย เพอทจะใหเขาระวงวา ถามโอกาสเกด

Contamination ขนมา เขาจะมวธปองกนแกไขยงไง เราอาจไมตองใชศพท

แบบนกได แตเราเปนคนคอยถามเพอทจะหาวาในระเบยบวธวจยทผวจย

วางแผนไวมโอกาสอะไรบางทจะทำใหผลการวจยเกดอคตได” อาจารย

พชรกลาว

เมอวทยากรทงสามทานไดอธบายถงระเบยบวธวจยงายๆ สไตล

R2R ในมมมองของตวเองจบแลว ทนตแพทยหญงศรประภากยกมอถาม

ตอยอดจากฐานท 1 ในประเดนทเธอยงสงสย เพราะอยากไดความกระจาง

ใหกบงานวจยทเธอกำลงเพยรทำอยตอนน

“อยากถามเกยวกบเครองมอวดคะ ตอนนกำลงทำการวจยเกยวกบ

เครองครอบเครองปนปรอท เพอปองกนไมใหไอปรอทออกมาปนเปอน

บคลากร และผลการวจยพบวาเครองครอบนปองกนไมไดรอยเปอรเซนต

พอผลออกมาเรากไมสามารถรไดวาปรอทออกมาเทาไหร กอนทำและ

หลงทำตางกนแคไหน คอเราตองการวดไอปรอท อยากรวาประเดนนจะ

ทำเปนงานวจยไดมยคะ” ทนตแพทยศรประภาตงคำถาม

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2136

อาจารยอนรธนงฟงคำถามของทนตแพทยหญงศรประภาอยาง

ตงใจ กอนจะคอยๆ เรยบเรยงขอมลวชาการใหออกมาเปนคำอธบายท

เขาใจงาย เพอเปนวทยาทานใหกบสมาชกคนอนๆ รวมทงพมพชนกท

นงฟงอยดวยวา...

“ถาสมมตวาทำเครองมอปองกนอะไรบางอยาง นำมาศกษาวจย

แลววดผลลพธ สงทเราตองการรคอปญหาทเกดขนกบมนษยใชมยครบ

เพราะฉะนนผลลพธสดทาย (F ifinal Outcome) ตองเปนระดบทเราวดได

ในเลอดของคน เพราะในทสดเราตองศกษาเกยวกบการประยกตใชทาง

คลนกทเราทำอยปจจบน (Clinical Practice) ถาสมมตวามเครองวด

ไอปรอทในสภาวะแวดลอม ซงผมไมรวามหรอเปลา กควรจะตองมขอมล

การศกษาความสมพนธของปรมาณไอปรอททวดไดจากเครองนกบ

ปรมาณสารปรอทในเลอดของผปฏบต ซงในการวจยนไอปรอทในสภาวะ

แวดลอมทวดไดจากเครองวดนเรยกวาเปนผลลพธกลางทาง (Intermediate

Outcome) กอน อนนตองไปหาขอมล เพราะผมคดวามนเปนเรองของ

การจดระบบการวจยวา เราจะไปวด ณ ระยะเทาไหรจากทเราวางอย อาจ

เปน 1 เมตร 2 เมตร 3 เมตร ”

“แตคงตองไปศกษาขอมลของไอปรอทกอนโดยเฉพาะคณสมบต

ทางกายภาพดวยวามการกระจายอยางไร แลวจะคางอยในอากาศนาน

เทาไหร คอตองศกษาโดยเรมตนจากคำถามวจย แลวกไปทบทวนคนควา

ความรกอนวางแผนออกแบบระเบยบวธวจย”

“นอกจากน ตองไปศกษา Eff icacy คอ การศกษาแบบควบคม

สงแวดลอมอนๆ ใหอยในสภาพอดมคตทเราตองการ แตความจรงเราไม

อยากไดแบบนน เพราะเราคงตองการศกษาในสภาพแวดลอมทเปนจรง

นนคอ นงทำงานจรงในอณหภมจรง ซงแบบนไมเรยกวา Effif icacy แตเปน

137ฟนเฟองขบเคลอน R2R

Effectiveness แตถาถามวา Eff icacy ตองทำหรอเปลา ขอบอกวา

ตองทำนะครบ คอทำแบบควบคมสงแวดลอมทกอยางใหไดขอมลกอน

แตถามนซบซอนมากๆ กตองเลอกควบคมสงแวดลอมอนใดอนหนงทคด

วาคมคาทจะทำการศกษาใหคนเหนกอน”

“แตผลลพธสดทายจรงๆ ทเราตองการ (F ifinal Target Outcome)

เปนเรองทเกดในสถานทจรง การทำงานจรง ชวงเวลาททำงานจรงๆ

(แบบ Effectiveness) วาไอปรอททเหลออยจากเครองปองกนนยงเปน

อนตรายตอคนหรอเปลา แตการศกษาแบบ Effif icacy ทควบคมสงแวดลอม

ทกอยาง กตองทำเหมอนกน”

“ผมขอแนะนำวา ถางานวจยชนไหนกตามทใชงบไมมาก (เงนและ

แรงงาน) ทำไปเลย แตใหทบทวนคนควาความรกอนนะครบ หรออาจ

ปรกษาคนทมความชำนาญเฉพาะทาง ดกวาทจะตองมานงทบทวนเอง

และทกงานวจย R2R ททำ นอกจากนำผลการวจยกลบมาใชประโยชน

ในการทำงานประจำแลว ผมจะไมโยนรายงานการวจยทงเดดขาด ยงไงผม

กจะขอตพมพ แลวแตวากรรมการผประเมนจะยอมรบ หรอวจารณ

กลบมา มนอาจจะไมเลศเลอจนถงขนนำไปเสนอระดบนานาชาต แต

ระดบทองถน หรอระดบประเทศกถอวาโอเคแลว”

“งานทกอยางของเรามคณคาอยในตวเองเสมอ ผลงานททำถาตาม

หลกการวธวจยทดแลวยอมนาเชอถอ แคเรองของขนาดกลมตวอยางไมพอ

ไมไดหมายความวาเราไมควรจะตพมพผลงานของเรา แตวาสงนจะเปน

ขอจำกด เปนอปสรรคเทานน เราควรคดในแงดวาชาวโลกตองเอาขอมล

ของเราไปใชตอ” อาจารยอนรธกลาวกลวหวเราะ กอนจะสรปสนๆ วา

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2138

“ถามองในแงดคออยางนอยขอมลของเรากสามารถชวยงานวจยท

จะเกดขนตอไปใหคำนวณขนาดกลมตวอยางไดโดยไมตองไปเสยเวลาทำ

วจยนำรองกได ทสำคญ อยาพยายามสรางขอจำกดตวเองใหอยแควา

‘ดแลวมนไมด งานออกมาไมนาจะดนะ’ ทงทเราเองกยงไมให ใครเขาดเลย

เราตองใหเขาดกอน” อาจารยอนรธแนะนำ

หลงจากทนงฟงเงยบๆ มาไดซกพก อาจารยพชรกกลาวเสรมวา...

“ในกรณท เรานำแบบสอบถามของคนอนมาใช ถาเจาของ

แบบสอบถามมการทดสอบคณสมบตมาแลวกสามารถใชไดเลย เพยงแต

เวลาเรานำมาใชเรากตองขออนญาตเจาของแบบสอบถามกอน บางครง

อาจมคาใชจายดวย และอยาลมอางถงตวรายงานการวจยผลการสราง

และทดสอบแบบสอบถามของเขาดวยนะคะ จงจะสามารถใชได”

“ตองใหแนใจดวยนะคะวา เขาใชแบบสอบถามนในคนไขแบบ

เดยวกบของเรา ไมใชเขาใชกบคนไขประเภทหนง แตเราเอามาใชกบ

คนไขอกประเภทหนง แบบนนไมได เพราะแบบสอบถามนนตองมกลม

ประชากรทเหมอนกน เหมอนกบเวลาทเราจะนำผลการวจยอนมาใชกบ

คนไขเรา เรากตองดวากลมประชากรทรายงานผลการวจยนนเหมอนกบ

คนไขทเราจะนำไปใชหรอเปลา”

“สมมตวาแบบสอบถามออกแบบเอาไปใชกบคนไขทมความรสก

ซมเศรากบชวต แตเราเอาไปใชกบคนไขทเปน Bipolar Disorder

บางทเฮฮาปารต บางทเศรา บางทกใชไมไดสำหรบกลมคนประเภทนน

หรอชวงอายกมผล สมมตวาเขาใชแบบสอบถามสำหรบวยรน เชน 18-20 ป

แตเราไปใชกบเดก 9 ขวบ มนกไมเหมาะอยด เพราะฉะนนเราตอง

ประเมนขอจำกดของเครองมอวดดวยวาคออะไร” อาจารยพชรกลาว

139ฟนเฟองขบเคลอน R2R

กอนหนานพมพชนกเคยกงวลและสงสยในบางประเดน โดยเฉพาะ

เรองระเบยบวธวจย แตเมอไดมานงฟงผเชยวชาญอธบายใหฟงดวยภาษา

เขาใจงายและเหนภาพ ทำใหพมพชนกไดรบความกระจางและคลาย

ความกงวลลงไปไดมากโข เพราะขอมลทกอยางททานวทยากรอธบาย

ลวนแตมคณคาและมความสำคญในการทำวจย R2R

หญงสาวปรบมอแสดงความชนชมและขอบคณวทยากรใจดทง

3 ทาน กอนจะยายไปยงฐานท 3

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2140

• คณลดาทพย สวรรณ• ดร.นภาพร ลครวงศ

141ฟนเฟองขบเคลอน R2R

การเวยนไปยงแตละฐาน การไดนงฟงวทยากรแตละทานแลกเปลยน

เรยนรประสบการณในมมมองของพมพชนก เหมอนเปนการนำจกซอวมา

ตอกนใหเปนภาพทสมบรณ และตอนนภาพของการทำหนาทคณอำนวย

กปะตดปะตอมาไดรวมครงภาพแลว

ดร.นภาพร ลครวงศ หรอ อาจารยกะปม จากโรงพยาบาลยโสธร

และ ลดาทพย สวรรณ จากคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล นงรอ

อยกอนแลวใน ฐาน 3 เครองราง R2R สำหรบ Facilitator: เทคนค

การตดตามอยางสรางสรรคในงาน R2R

อาจารยกะปมสงยมมาแตไกล

พรอมกบทกทายเสยงใสตามสไตลสาว

อารมณด สวนลดาทพยแมจาก

ภาพภายนอกจะเปนคนนงๆ และ

พดนอย ทวาเมอไดมานงพดคยกน

เทคนคการตดตามอยางสรางสรรคในงาน R2R

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2142

ในบรรยากาศทเปนกนเองแบบนแลว พมพชนกสมผสไดวา เธอเปนคนท

ยมงาย คยเกง และรวยอารมณขนคนหนงเลยทเดยว

“กะปมคดวาการทเรามา 2 วนน เราไมไดมารบอยางเดยว เรา

มาเรยนรการใหดวย” อาจารยกะปมเกรน กอนจะเรมแลกเปลยน

ประสบการณในฐานะวทยากร

“เราจะมาฝกในเรองของการใหกอน อยากใหทกทานบอกเลา

หนอยวาทผานมาการทเราขบเคลอน R2R เรามวธการตดตามนกวจย

R2R หรอตดตามกระบวนการ R2R ในบรบทของโครงการหรอในหนวย

งานของเราอยางไร”

อาจารยกะปมโยนไมให วจตรา สงหอาภรณ

จากโรงพยาบาลตราดเปนคนแรก ซงเจาตวกรบไม

ตออยางไมเคอะเขน ดวยเพราะคนเคยกนเปนอยางด

อยแลว วจตราเลาใหฟงวามวธตดตามงานวจย R2R

ในเชงบวก (Positive) แบบไมใหนกวจยรตว โดยเธอ

ใหเหตผลวา วธนไมทำใหนกวจยรสกกดดนและอดอด

“เราใชวธแจงขอไปทางหวหนาพยาบาลเพอขอเวลาทำวจย โดยขอ

เดอนละ 2 วน คอศกรเวนศกร ซงไมวานองททำวจยจะตดเวร หรอตด

ภารกจงานประจำอนๆ วนนจะเปนวนฟรเดยของเขา ซงคำวาฟรเดยจะ

ทำใหเขารสกไมอดอดหรอลำบากใจกบการมาทำงานวจยในชวงเวลา

งานประจำ เพราะเราขอหวหนาหนวยงานของเขาแลว”

“บรรยากาศการตดตามงานของเรากคอ การนงพดคยแลกเปลยน

ความคดเหนระหวางคนททำ R2R ดวยกน ไถถามสารทกขสกดบวา

เปนยงไงบาง ทำไปถงไหนแลว มปญหาอะไร ตดขดตรงไหนกใหเขาเลามา

143ฟนเฟองขบเคลอน R2R

ถาเขามปญหาอะไรในการทำวจยเขากสามารถถามคณอำนวยไดเลย

หรอใครมความกาวหนาในการทำวจยยงไงกเลาสเพอนๆ ฟง เปนการแชร

และหาทางออกรวมกนคะ”

“หลกๆ คอเราใชพลงในทางบวกมาเปนตวดงดดและเปนตวเชอม

จะทำใหเราตดตามงานไดด และโชคดทเราเรมตนจากผทสมครใจจรงๆ

และมการตดตอประสานงานกนโดยตรง จงไมมปญหาเรองนกวจย

หลนหายระหวางทาง”

“ถอเปนความโชคดของเรากวาได ทชมรมโรงพยาบาลชมชนให

โควตาในการสง Proposal ตอนนนทกคนกกงวลวาเขยนแลวจะผาน

การพจารณาไหม จงไมกลาเขยน ดฉนกยงไมเกง เลยไมมนใจวาจะด

Proposal ทกเรองใหผานการพจารณาไดหมดหรอเปลา โชคดทได

คณอนธกา ดะระวานช ซงกำลงเรยนปรญญาเอกมาชวยดให กชวยกน

เขยนไปแกไปคะ พอเขยนผาน กมกำลงใจมากขน” วจตรากลาว

สำห รบ ปญหาในการ ตดตามงานของ

แพทยหญงจตอมพร เฟองแกว จากโรงพยาบาล

โพธาราม คอ การกระตนใหคนอยากทำ R2R

เนองจากภาระงานประจำทมเยอะจงใชวธกงเชญชวน

กงบงคบโดยการจดประกวด ซงเธอชแจงวาไมใช

การบงคบแบบ ‘ตองสง’ แตเปนไปในทศทางทวา

ใครเสรจกสงมา ใครไมเสรจกไมเปนไร หากใครทำ

เสรจกจะไดรบการพจารณาสงเขาประกวด โดยจะมวทยากรมาชวยให

ขอคดและเสนอแนะใหอกท

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2144

“ตอนแรกเรากกงวลวาจะไมมใครกลาสง แตผลปรากฏวามคน

สงเขามา 30 กวาเรอง ซงถอวาเยอะเมอเทยบกบโรงพยาบาลโพธาราม

ซงเปนโรงพยาบาลทวไป มประมาณ 300 กวาเตยง บคลากรไมเยอะ

ซงตอนททกคนนำเสนอ กทำใหเรารวานกวจยของเรามศกยภาพแคไหน

เขาใจ R2R หรอเปลา แลวเขาใจในระดบไหน”

“ดฉนสงเกตไดอยางหนงคอ ตอนทเราใกลประกาศผลคะแนน

ทกคนกระตอรอรนมากและอยากรวาของตวเองไดคะแนนเทาไร และ

ตอนทวทยากรชวยใหขอคดและเสนอแนะงานกลบไปนน ผลลพธคอทกคน

ภมใจ การทเขาไดรถงขอดขอดอยของงานวจยตวเอง จะทำใหเขาสามารถ

กลบไปปรบปรงงานของเขาไดถกจด สวนคนทไมไดรางวลกสนกขำๆ ไป

ไมเปนไร แตทเหนอความคาดหมายคอ ทกคนกลามาฟง กลาเรยนร

และกลาเปดใจรบ R2R มากขน”

ดาน ดร.วลยาภรณ ทงสภต จากสำนกงาน

สาธารณสขจงหวดแพร แลกเปลยนประสบการณให

เพอนๆ ฟงวา ไดทำงานพฒนาคณภาพเพอแกไข

ปญหาหนางานมากอนทจะไดรจก R2R

“เราไมรวาสงทเราทำอยนนเปนงานวจย

หรอเปลา แตเราบอกคนทอยากพฒนางานประจำของ

ตวเองวา ถาอยากทำกสงมาเลย จะเปนงานวชาการหรอไมใชวชาการ

กได สงมากอน เดยวคอยมาชวยกนด ครงแรกทเราจดเวทประกวด เปาหมาย

ของเราคออยากเปดเวทไวสำหรบแลกเปลยนเรยนร แตใจหนงเรากกลว

วาจะไมมใครสนใจ จงใชเทคนคหลอกลอนดหนอย คอเอาใบประกาศ

มาเปนรางวลจงใจ ซงคนทไดรบใบประกาศกจะรสกภมใจ ปตอมาเราก

เปลยนเปนเงนรางวลซงถอวาเปนเงนรางวลเลกๆ นอยๆ คนกเรมสงมา

เยอะขนเรอยๆ ไมใชเพราะเงนรางวล แตเปนเพราะความงายของการเขาถง

145ฟนเฟองขบเคลอน R2R

เวทประกวดงานวชาการ และยงไดรบคำชนชมจากทมงานและผบรหาร

ทกระดบ ยงทำใหคนทสงผลงานประกวดมความภาคภมใจ และอยาก

พฒนาผลงาน”

“หลงจากนนเรากเรมมการวพากษผลงาน และสงเขาประกวดระดบ

กระทรวง ปรากฏวาคนของเราโดนวพากษเยอะมาก ทำใหเขารสกแย

แตเรากฮดสใหม กลบมาเรมตนจดประกวดวจยภายในจงหวด โดยเชญ

คณะกรรมการวพากษภายในจงหวด นกวจยกโดนวพากษจนรสกทอ

และหงอยไปหลายคนเลย แตเรากกลบมาตงหลกใหมอกครง โดยปรบ

วธการพฒนานกวจยเปนแบบเชงรก โดยใชเทคนคพสอนนองหรอ

เพอนชวยเพอน พอเรารวากระทรวงเปดรบสมครอกเรากอยากสงเขา

ประกวดเพอแกมอ วธการของเราคอจะโทร.ตามนองๆ วาสนใจอยากสง

เขาประกวดทกระทรวงไหม เขากบอกวาไมทำแลว เพราะเคยโดน

คณะกรรมการวพากษกลบมาแลวเสยกำลงใจ เรากปลอบเขากลบไปวา

คณะกรรมการเขากวจารณไปตามหลกวชาการ ไมมอะไรหรอก สงมาเถอะ

เดยวเราจะชวยปรบแกไขใหเอง กพยายามใหกำลงใจเขา และทำใหเขารสกมนใจ”

“พอเขาสงมาปบเรากชวยปรบแกไข โดยประสานทมงานทม

ความเชยวชาญดานตางๆ ซงกจะมทมงานชวยดระเบยบวธวจย สวนคนท

เชยวชาญดานงานคณภาพกดเนอหาวชาการไป แกไขแบบตวตอตว

แกแลวแกอก ครงแลวครงเลา สงทเราเจอคอนกวจยไมรสกเบอหนาย

มกำลงใจ แมกระทงวนหยดและหลงเลกงานกจะเขามาพบเพอขอคำปรกษา

เสมอ เมอเอกสารพรอมเรากจะซอมการนำเสนอ จำลองเหตการณเหมอน

เวทจรงเลย แตงตวใหเหมอน จดหองใหเหมอน ซงทกคนกตงใจเตมรอย

เมอสงเขาประกวดจรงในเวทประชมวชาการกระทรวงสาธารณสข ตองไป

นำเสนอตอหนาคณะกรรมการจรง เขากทำไดด และไมประหมาเมอโดน

วพากษกลบมา ทำใหเราไดรบรางวลผลงานวชาการดเดนมาแลวถง

4 รางวล และยงทำใหนกวจยไดมโอกาสไดพฒนาผลงานดเดนเปนผลงาน

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2146

ยอดเยยมของกระทรวงสาธารณสข ซงมคำพดของนกวจยทานหนงวา ‘พ

มโอกาสดทไดไปพฒนาผลงานวจยระดบยอดเยยม ถงแมจะไมไดรางวล

ยอดเยยม พกไดความรอะไรเยอะแยะ แลวอาจารยทานพดเหมอนท

ปยแนะนำพเลย ปหนาพคดจะพฒนาเรองนตอใหมคณภาพมากขน ขยาย

พนทในการศกษา และจะขอความรวมมอกบทองถนเพอกำหนดเปน

นโยบาย แลวพจะมาปรกษานะ’ ไดฟงแบบนเรากภมใจ”

“การทำงานของเราเปนไปแบบเพอนชวยเพอน กเลยทำใหรสก

ผกพนกนและอยากทำวจย ผลงานทไดรางวล นกวจยกไดรบการชนชม

จากผบรหาร เพอนๆ ใหการยอมรบในผลงาน ไดเงนเดอนเพม ไดเลอนขน

ซงทำใหเขารสกภมใจ และมกำลงใจทอยากจะทำงานมากขน สวนผลงาน

ทไมไดรบรางวล นกวจยกมความรสกยนดทไดรบการพฒนา มความผกพน

กบทมทใหคำปรกษางานวจย มความภมใจทไดรบคำชนชมจากผบรหาร

และทมนกวจยดวยกนเอง และจะไดรบการพฒนาตอไปเปนทมทปรกษา

งานวจยของอำเภอ ทำใหเราไดกำเนดเปนครอบครวนกวจยของจงหวดแพร”

หลงจากนงฟงตวแทนของแตละโรงพยาบาลเลาประสบการณใน

การตดตามงาน R2R จบแลว อาจารยกะปมกระบายยมทมมปาก กอน

จะแสดงทศนะใหทกคนฟงอยางเปนกนเอง

“จากทฟงคณหมอกง (แพทยหญงจตอมพร เฟองแกว) เลามา

ทำใหเราเหนภาพวาโรงพยาบาลโพธารามใชเวทแลกเปลยนเรยนรเปน

ตวตดตามงาน ใชการสงเกตเวลาทคนขนมานำเสนองาน ทำใหเหน

ความลกซง ไดเขาใจถงงานแตละชน ของแตละคนวาเปนอยางไร เราจะ

เตมอะไรใหเขา และงานของเขาจะตอยอดอะไรไดบาง เพมเขาไปอก ซงเปน

อกเทคนคหนงวา เวลาทเราจดงานเราอยามองแควาใหเขาไดแลกเปลยน

เรยนร แตเราสามารถใชเปนโอกาสในการกำกบหรอตดตามงานไดดวย

ซงถอเปนเรองของการเรยนรเลยนะคะ เรยกวา ฐานแหงการเรยนร คอ

147ฟนเฟองขบเคลอน R2R

เราจะใสการเรยนรเพมตรงไหน ประเดนไหน จะปอนอะไรเขาไป เวทแบบน

แหละทจะทำใหเรามองเหนภาพชดเจนขน”

“มหลายแหงใชแผนยทธศาสตรเปนตวกำกบตดตามกม อนนกจะ

เปนภาพของจงหวด เชน ทปตตานม 3 เทคนค Meeting, One Page และ

R2R Round ซง Meeting กคอการพบปะสงสรรคกน สวน One Page คอ

การเอาขอมลไปแปะทกทในโรงพยาบาล เพอเตอนหรอเพมองคความร

เขาไป สำหรบ R2R Round คอการเดน เดนไปในแตละหอผปวยวา

ทำอะไรถงไหน แลวกสงเกตดวามใครอยากใหชวยมย เปนการสนอง

ความตองการตามบคลกลกษณะของ R2R”

“ในขณะทบางแหงกอาจจะใชวธจบเขาคย นกเปนอกเทคนคหนง

ซงอาจารยเชดชยใชกบทมศรราชอย คอ อยาไปสรางความกดดนใหเขา

เชนถามวา ทำเสรจหรอยง ทำไดถงไหนแลว แตควรถามเขาวา วนนเขา

ไดเรยนรอะไรบาง ขาดอะไรทยงไมไดเรยนร มอะไรทเราจะเพมและเสรม

เขาไป และอกเทคนคทอาจารยเชดชยใชกคอ อาจารยไมไดเปนคณอำนวย

ใหเพยงทมเดยว แตอาจารยเอาทมวจยอกกลมหนงมาเรยนรจากอก

กลมหนง ซงจะชวยใหเกดการกระตนกนและกนไปในตว หรอจะเรยกวา

เทคนคเพอนชวยเพอนกได”

“ขออนญาตยกตวอยางใหเหนภาพนะคะ อยางเวลาทแลกเปลยน

เรยนรกนในกลม อนดบแรกเลยตองใหนกวจยถามกนเอง ตดขดตรงไหน

ใหเขาอธบายกนเอง การฟงและพดภาษาเดยวกน จะทำใหบรรยากาศ

ในการแลกเปลยนเรยนรเปนไปอยางราบรน เพราะบางครงนกวจยเขา

อาจจะเกรงเวลาตองมานงฟงภาษาวจยหรอศพทเทคนคเฉพาะ จากนน

คณอำนวยกคอยเสรมในสวนทตกหลน วธนจะลดความกดดนระหวาง

คณอำนวยกบนกวจยดวย เปนอกเทคนคหนงทดฉนเคยใช ซงเทคนคเพอน

ชวยเพอน หรอพชวยนองจะทำใหเกดความยงยน”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2148

“เทคนคนนาสนใจนะพมพ พวานาจะเวรคนะ ถาเรานำไปใชใน

โรงพยาบาลของเรา”

นงนชซงนงฟงอยขางๆ พมพชนกกระซบกระซาบพอใหไดยนกน

สองคน ดวยเกรงวาจะรบกวนสมาธเพอนคนอนๆ และวทยากร พมพชนก

พยกหนารบและระบายยมนอยๆ ใหกบพยาบาลรนพ กอนจะใชปากกา

ไฮไลตปายลงไปบนเนอหาสำคญทเพงจดไปเมอคร ระหวางนนอาจารย

กะปมยงคงบรรยายเสยงใส

“วกกลบมาในสวนของ สสจ.แพรกนบาง กะปมคดวามนเปนขนตอน

ในการพฒนาของมนษยอยางหนง ความงดงามของทมคณอำนวย สสจ.

แพรคอ การทำงานเปนทม เปนเทคนคตดตามอยางสรางสรรค รวมทกข

รวมสข และมหวอกเดยวกน ไมวาเราจะทำงานกบทมไหน เราตองทำตว

ใหกลมกลนกบทมนนๆ นคอความเปนหนงเดยว ซงเปนหวใจสำคญของ

การกำกบตดตามงาน”

“ถาจะพดใหเหนภาพกคอ เปนหนงเดยวกนตงแตตนเลย เหมอน

เลยงลกหนงคน เรมตงแตอมทอง คลอด ฟมฟกดแล โตขนหนอยกพา

ไปเขาโรงเรยน แตงตว เตรยมสมดดนสอและจดกระเปานกเรยนให

จากนนกจงมอพาไปฝากใหครชวยดแล ระหวางนนพอแมกนงอยหลงหอง

สงเกตดวาลกเรยนอะไร กลบมาตอนเยนกชวยเสรมในสวนทยงตกหลน

ใหลก พอใกลสอบกตองตวหนงสอใหลก แลวพาเขาไปสอบ พอลกสอบ

ไดกใหรางวลหนอยเพอใหเขามกำลงใจ” อาจารยกะปมกลาว

พมพชนกพอทราบขอมลมาบางวา ขณะนแนวคด R2R ไดแพรหลาย

และมเครอขายไปทวประเทศซงเกดจากความสำเรจของศรราช และหลายๆ

องคกรกมองวาศรราชเปนตนแบบ ขณะนพมพชนกรสกวาตวเองโชคด

149ฟนเฟองขบเคลอน R2R

มากทไดมโอกาสรบฟงแนวคดของวทยากรของทมศรราชหลายๆ ทาน

ซงฐานนกไดรบเกยรตจากลดาทพย หนงในทม R2R ศรราชมาแลกเปลยน

เรยนรประสบการณในการทำงาน R2R ตลอดจนการตดตามงานนกวจย

บคลกภายนอกของลดาทพยยงคงนง แตเมอเอยปากบอกเลาถง

ประสบการณการทำงาน R2R นำเสยงของเธอกลบดมชวตชวาและนาฟง

พมพชนกตงขอสงเกตวา ยงลดาทพยบรรยาย ประกายในดวงตาของ

เธอยงเตนระรก บงบอกถงความกระตอรอรนในการถายทอดเรองราว

สเหลาสมาชกทกำลงตงอกตงใจฟง

“ศรราชเปนองคกรใหญ มงานวจยคอนขางเยอะ” ลดาทพยพด

และทงชวงครหนง กอนจะอธบายตอ

“เรามนกวจยเกอบทกหนวยงาน รวมทง Back Off ice ทงมอใหมและ

มอเกา ซงมประสบการณในการทำวจยตางกน และอกทง R2R ศรราช

ยงเปนหนวยงานทใหทนทำวจยดวย ดงนน เราจงจำเปนตองมการตดตาม

งานเพอใหงานวจยเสรจตามกำหนดทผวจยทำสญญากบ R2R และม

คณภาพ เปนทยอมรบระดบสากล ซงเรากมเทคนคการตดตามทงทเปน

ทางการ และไมเปนทางการ”

“แบบเปนทางการ คอ จะมการทำหนงสอแจงเตอนใหสงรายงาน

ความกาวหนา การดำเนนงาน รายงานการเงน รายงานเลมจบหรอ

รายงานฉบบสมบรณ สวน แบบไมเปนทางการ คอ บางครงเราพยายาม

หาเรองโทร.ถามสารทกขสกดบ ถามเรองอนๆ เลยบๆ เคยงๆ เรองงาน

และสงเกต กพอจะทราบความเคลอนไหวของงานวจยทเขาทำได”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2150

“เรามการตดตามงาน 3 ระยะ คอ ระยะพฒนาหรอเขยนโครงการ

วจย ระยะพจารณาโครงการวจยและทน และระยะดำเนนการวจย โดยม

ผประสานงานวจยแบงหนาทรบผดชอบในการตดตามแตละระยะ”

“ระยะพฒนาโครงรางวจยหรอระยะเรมตน เปนชวงเขยนโครงการ

วจยเพอสงขอรบทน R2R โดยคณอำนวยจะมการนดคยกบทมวจยเปน

ระยะ โดยผประสานงานจะเปนคนคอยประสานนดและโทร.แจงเตอน”

“ระยะพจารณาทน จะเปนการตดตามการปรบแกไขตามขอเสนอ

แนะของผประเมนโครงการวจย และการตดตามเอกสารเพอทำสญญา

รบทน”

“สวน ระยะดำเนนการวจย จะเปนการตดตามความกาวหนา

ของการดำเนนงานวจย และใหความชวยเหลอในประเดนทตดขดหรอม

ปญหาในระหวางทำวจย โดยเรามโครงการ ‘สานสมพนธ ชวยเหลอกน

ฉนพนอง’ ซงจะลงไปเยยมถงท”

“เราใช เทคนคเชงรก ในการตดตามงาน คอตดตามทางโทรศพท

และออกจดหมายแจงใหทราบกอนลวงหนาวามนดกบอาจารยวนไหน

จะครบกำหนดสงรายงานตางๆ เมอไหร และลงไปเยยม”

แมการประสานโทร.นดควลวงหนาสวนใหญจะดราบรน แตกม

บางบางครงทมปญหาในการตามงาน ลดาทพยเลาใหฟงวา

“มเหมอนกนคะทตามงานนกวจยไมได เพราะภาระงานประจำ

เขาบบรด เวลาผประสานงานโทร.ไปนด เขากมบายเบยงไมอยากคย

หรอบางคนกตอบกลบมาเสยงออยๆ วายงทำไมเสรจเลย ซงจดนเรากเขาใจ

151ฟนเฟองขบเคลอน R2R

ลดาทพย สวรรณ

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2152

153ฟนเฟองขบเคลอน R2R

นะคะวา เขาอาจจะกลวและไมกลามาหา แตเรากจะยำกบเขาเสมอวา

ทำไดแคไหนแคนน ไมตองเครยดมปญหาตรงไหนกเขามาคยกน ทาง

ทม R2R ยนดใหการชวยเหลอ การนดคยกนมขอดตรงทวา สามารถชแนะ

หรอชวยกนหาแนวทางแกปญหาทตดขดไดเลย ดกวาเขาไปนงเครยด

คนเดยว”

“อกวธทเราใชคอ เราจะไปเยยมเขาในพนทจรงขณะทเขากำลง

ทำวจย (ระยะดำเนนการวจย) แตตองไมทำใหเขารสกวาเราไปตามงาน

เพราะเขาจะอดอด กดดน และเครยดได เราใชวธคลายๆ ทำกจกรรม

ไปเยยมไปทวร ตามททานอาจารยวจารณเคยกลาวไววา กจกรรมทกอยาง

ทเราทำเปนการเรยนรรวมกน ไมไดไปตรวจสอบ ไมไดไปจบผด หรอไป

ตดตามเขาอยางเปนทางการมาก พดงายๆ กคอ ตามงานแบบไมตามงาน

ตามหลกแลวเราเปนแหลงทน เราตองคอยตดตามงานอยแลว เพอใหงาน

สำเรจและมคณภาพ แตเรากตองใชเทคนคทนมนวล และวธทไมเปน

ทางการกบเขา จะไดรสกสบายใจทงสองฝาย ทงเราและเขา”

“ชวงแรกๆ ทไปเยยมทมวจยกพบปญหาคอนขางเยอะเหมอนกน

คะ ทงในเรองของการคดเลอกอาสาสมครเขาการวจย เรองการสมตวอยาง

ทมงาน R2R จงมาคยกนและหาทางปองกนเพอไมใหเกดขนกบทมอนๆ

ตงแตเรมดำเนนการวจย โดยใหทมนองใหมทเขยนโครงการวจยเสรจ

เรยบรอยแลวแตอยในระหวางรออนมตจากคณะกรรมการจรยธรรมการ

วจยในคนไปเรยนรกบเราดวย เพอปองกนการผดพลาดทอาจจะเกดได

ไวแตเนนๆ ดกวาผดพลาดไปแลวมาตามแกไขทหลง เพราะบางครงอาจ

สายไปจนแกไขไมทน”

“กอนไปเยยมทมนองใหมเขากเครยดนะคะ เพราะยงไมรวาตอง

ทำอะไร แตเรากบอกวาเราไปเรยนรดวยกน เพอทวาเมอถงเวลาทเขาทำ

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2154

เองแลวจะไดรวาสงไหนททำแลวถกตอง หรอสงไหนไมควรทำ เพอไมให

เกดปญหาซำอก พอเราอธบายไปแบบนนเขากเขาใจและผอนคลายขน

ระหวางลงไปเยยมตดตามเรากบอกกบทมวจยทเราไปเยยมวาเราไป

ชวยเหลอ ใครมประเดนไหนตดขดกปรกษาไดเลย จะไดรวมกน

หาวธแกไข เรายนดใหคำแนะนำและชวยเหลอ”

“นอกจากน เนองจากโครงการวจยมจำนวนมาก เรากจะมตาราง

กำหนดเวลา (Timeline) ในการตดตามการรายงานความกาวหนาและ

การสงรายงานของทม โดยโทร.ตดตาม รวมทงออกหนงสอแจงใหทราบ

กอนลวงหนาประมาณ 1 เดอนวา เขาตองสงรายงานมาใหเราเมอไหร

คอเราจะใหเวลาเขาไดตงหลกบาง ไมใชตามกะทนหน เพราะเขาเตรยมตว

ไมทน จะกลายเปนวาเราไปกดดนเขา ทำใหเขารสกเครยดได เมอเขา

สงมาแลวเรากตองตรวจสอบวาดำเนนงานไดตามเปาทวางไวหรอเปลา

ถาไมเปนไปตามแผนทวางไว เรากตองโทร.ไปถามวาเขามประเดนไหนมย

ทอยากใหเราชวยเหลอ”

“เวลาโทร.ไปสอบถามกตองมเทคนคในการพดคยดวยนะคะ อาจ

จะพดตะลอมถามไถเรองสวนตววาเปนอยางไรบาง อยามงไปทเรองงาน

อยางเดยว ถามสารทกขสกดบเขาบาง เขาอาจจะมภาระงานทหนกอยแลว

เพราะฉะนนการตามงานทจะใหไดผลเราตองรจกเอาใจเขามาใสใจเรา

ดวยคะ จะทำใหบรรยากาศการตดตามงานเปนไปอยางผอนคลายมากขน”

“ถาเขากงวลเรองระเบยบวธวจยเรากตองใหความมนใจกบเขาวา

ไมร หรอรไมลกกไมเปนไร ไมตองกลว เดยวเราจะประสานกบอาจารยให

แลวกมาคยกน มปญหาสงสยตรงไหนถามอาจารยไดเลย ใหกำลงใจและ

ยดหยนได ชานดหนอยไมเปนไร ถาไมสะดวกหรอตดขดอะไร อยางนอย

กใหโทร.มาแจงเราหนอยกแลวกน เขากจะรสกวาเราไมไดไปบบบงคบ

อะไรมาก งานกจะไปไดราบรน”

155ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“ทสำคญ เราตองมความจรงใจกบเขานะคะ แสดงใหเขาเหนวา

เราอยากชวยเหลอเขาจรงๆ ซงเราอาจจะตามทงเชงรก และใชเทคนค

สวนตว เพอดวาจะเขาถงตวเขาไดอยางไร ชวงไหนเหมาะสม ตองยดหยน

ไมอยางนนเขาจะถอย เชน โทร.ไปอาจจะไมรบสายเลย ถารวาโทร.จาก

R2R เขากจะบอกไมอยเลย” เมอพดถงตรงนลดาทพยกหวเราะสนก

ทำใหพมพชนกและคนอนๆ พลอยนกขนตามไปดวย

“นคอปญหาทเราเคยเจอ เพราะฉะนนเราตองเขาใจและเหนใจ

เขาดวย อยาตงมาก เดยวมนจะขาด หยอนไดกหยอนคะ” ลดาทพย

กลาวทงทาย

“จากทฟงเทคนคของศรราชเขาใจไดวา หนาทของคณอำนวย

คอ ตดตามและชวยเหลออยางตอเนองไมหยด ซงกลยทธนสามารถ

ปรบเปลยนไปตามสถานการณ” อาจารยกะปมกลาว กอนจะแสดงมมมอง

ของตวเองเพมเตม

“สวนตวแลวกะปมคดวาการเขาไปตามงาน กอนอนตองใชใจกอน

ใจของคณอำนวย คณอำนวยในความหมายของกะปมไมใชอยากใหเขา

ทำวจยเสรจ แตอยากใหเขาไมหยดนงทจะทำ เพราะเรามองเหนแลววา

คณคาทเขาไดนนคอเกดการเรยนร คณอำนวยตองถามตวเองกอนวาเรา

มทศนคตตอ R2R ในแงมมไหน ถาในแงทวาการวจยตองไดเรองหนง

เรองนะ การตดตามของเรากอาจจะซเรยสหนอย แตถาเปนแงมมอยาก

ใหเขาไดเรยนรและมความสขกบการทำงาน การตดตามกจะใหบรรยากาศ

ทไมคอยกดดน คณอำนวยกไมตองกดดน นกวจยกไมรสกวาถกกดดน”

“สำหรบเทคนคสวนตวเวลาไปตดตามงาน เทคนคแรกกคอ ‘ยม’ คะ

เขาวาคนทยมไดคอคนทเปนนายของตวเอง การตดตามอยางสรางสรรค

คณอำนวยกตองไปฝกยมนะคะ คอธรรมชาตของคนทำงาน พอเหนหนา

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2156

เราเขากจะรสกเหมอนกำลงจะถกตามงาน เรากตองรบบอกออกไปกอนเลยวา

‘ไมไดมาตาม R2R คะ’ แลวกคยเรองอน แตความจรงเรามาตาม R2R”

อาจารยกะปมหวเราะสนก เมอพดถงเทคนคของคณอำนวยในแบบทเธอใชอย

“สำหรบคนทกำลงทำอยเรากพยายามไมไปแตะเขา เราเชอวาโดย

ธรรมชาตของคน เมอเขาเหนหนาเราเขาจะตระหนกรอยแลว แตพอชวง

เทศกาลปลายปกจะเรมนำเสนอผลงาน เขาจะเดนเขามา นคอธรรมชาต

ของยโสธรนะคะ คนนนทำถงตรงน คนนตดตรงนน ใครมปญหาอะไร

กชวยๆ กน ของยโสธรแตกตางจากของศรราชหนอยหนงคอ ไมถกบงคบ

ดวยทน เลยใชแบบ Informal ไดคอนขางสบายใจทงคณอำนวยและนกวจย”

“อยาลมนะคะวา การจะเปนคณอำนวยทดได ตองพยายามสราง

อารมณและใจของเราใหมองทกอยางเปน R2R ใหได เมอถงเวลาทเรา

ไปตดตามงานกบนกวจย มนจะเปนธรรมชาต เหมอนเราเดนไปถามเขาวา

‘วนนทานขาวหรอยงคะ’ กะปมเชอวา เทคนคสำคญอยางหนงของ

การตดตามอยางสรางสรรค คอตองทำใหเปนธรรมชาต ทำดวยใจ ทำดวย

ความเกอกลกน จะทำใหคณอำนวยและนกวจยเปนหนงเดยวกน และ

ทำใหการทำงานยงยนคะ” อาจารยกะปมสรปทงทายฝากไวใหขบคด

พมพชนกเดนออกจากฐานนดวยความรสกเตมตนในหวใจ เพราะ

ทงเพอนสมาชก ทงอาจารยกะปมและคณลดาทพยตางกแลกเปลยน

เรยนรประสบการณกนอยางถอยทถอยอาศยกน

ทำใหเธอและเพอนๆ ตางกไดมมมองใหมๆ ในการเปนคณอำนวย

ทดวาตองทำอยางไรบาง

157ฟนเฟองขบเคลอน R2R

พมพชนกและเพอนสมาชกภายในกลมเวยนมายงฐาน 4 ซงเปน

ฐานสดทายในกจกรรม Walk Rally

ฐานนมชอวา เครองราง R2R สำหรบ Facilitator: เขยนบทคดยอ

อยางไรใหไดรางวล โดยม รองศาสตราจารย นายแพทยสมพนธ ทศนยม

จากคณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน นายแพทยวศษฎ สงวนวงศวาน

จากโรงพยาบาลสรรพสทธประสงค จ.อบลราชธาน และ นายแพทยกลธร

เทพมงคล จากคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล รวมเปนวทยากร

จะวาไปแลว พมพชนกเคยอานคอลมน

เคลดลบรบรางวล (Prize of Hawk) ของ

อาจารยสมพนธ ทตพมพลงใน R2R

Newsletter มาบางแลว ซงเนอหาในคอลมน

ดงกลาวเปนการบอกเลาถงเทคนคการเขยน

บทคดยอทดใหโดนใจกรรมการ แตกเปน

เขยน บทคดยออยางไรใหไดรางวล

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2158

• นายแพทยวศษฎ สงวนวงศวาน • รองศาสตราจารย นายแพทยสมพนธ ทศนยม • นายแพทยกลธร เทพมงคล

159ฟนเฟองขบเคลอน R2R

การตดตามผลงานผานตวอกษร การไดมานงฟงเองกบห ไดเหน

หนาคาตากนแบบนทำใหเกดความรสกเปนกนเอง หญงสาวจงตงใจฟง

และเตรยมตวจดบนทก เพราะไมอยากพลาดขอมลสำคญ

“ทเราตองเขยนบทคดยอ เพราะคนไมอยากอานอะไรยาวๆ เขา

อยากรแคประเดนหลกๆ เทานนเอง” อาจารยสมพนธเปนคนเรม

ตดรบบนในวงเสวนา

“การเขยนบทคดยอ เรยกอกอยางหนงวา ยอความ เปนการเขยน

ใหไดใจความสนๆ และครบถวน ซงถาใครเคยสงเกตในวารสารตางๆ จะ

เหนวาแตละเลมนนมรปแบบการเขยนบทคดยอทเราเรยกวา แกผา

แตสำหรบการเขยนบทคดยอของ R2R จะแตกตางจากเลมอนตรงทมการ

นงผา”

อาจารยสมพนธเวนชวงนดหนง และกอนทเหลาสมาชกในกลมจะ

ฉงนงงงวยมากไปกวาน เขากรบขยายความของคำวา “นงผา” ตอ

ทนท

“อาจารยวจารณ พานช ใหคำจำกดความของการเขยนบทคดยอ

แบบนงผาเอาไววา เปนการเขยนเพอใหทราบวาทานทำสำเรจไดอยางไร

ผอนทจะนำผลงานของทานไปใชจะไดเขาใจ เพราะแตละหนวยงานม

บรบทไมเหมอนกน ซงบรบทในทนคอ ผบรหาร เพอนรวมงาน คนไข

ลกษณะของพนทและสภาพการทำงานเปนอยางไร เออใหทานทำได

หรอไม”

“บทคดยอแบบแกผาอาจจะตองการทราบเฉพาะผลสำเรจ แต

บทคดยอแบบนงผาของ R2R ไมตองการแคนน แตเราตองการทราบอก

4 เรอง คอ 1) การนำผลงานวจยไปใชประโยชนในงานประจำ เพราะ

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2160

งานวจย R2R ตองตอบโจทยปญหาหนางานของคณได กลาวคอ ปญหา

ในงานประจำไดรบการแกไข คณมความสขและสนกกบการทำงานประจำ

มากขน คนไขไดรบการบรการทดขน และองคกรไดรบการพฒนา

2) บทเรยนทไดรบ ระหวางทคณทำงานวจยแตละชน คณไดเรยนรอะไรบาง

ทงการแกปญหาและอปสรรคเฉพาะหนา ทงความสขและความเศรา

แลวคนทจะมาศกษางานวจยของคณเขาจะไดเรยนรอะไรเพมขนบาง

3) ปจจยแหงผลสำเรจ กวาทงานวจยของคณจะประสบความสำเรจนน

ประกอบไปดวยอะไรบาง เชน ทมงาน การสนบสนนจากผบงคบบญชา ทน

แหลงขอมล และอนๆ 4) การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน

ไมวาจะเปนเรองของเวลาและทน ตลอดจนการใหกำลงใจในรปแบบตางๆ”

“สำหรบการเขยนชอเรองของบทคดยอนน ตองสน กระชบ

ไดใจความ ดงดด ถกตองตามความเปนจรง และไมควรมคำยอ หรอ

คำทสอความหมายกำกวมไมชดเจน ใหเขยนคำเตมเอาไวกอน ถาจำเปน

ตองใชคำยอจรงๆ คอยไปใชในเนอเรองกได โดยใหเขยนคำเตมและ

วงเลบดวยคำยอในครงแรกทเอยถงในเนอเรอง จากนนกใชคำยอตอไป

ไดเลย นอกจากไมควรมคำยอแลว ชอเรองทเหมาะสมควรมคณลกษณะ

เดนอก 3 ประการ คอ 1) ระบโรคหรอประเดนททำวจย 2) บอกสงท

เรากระทำตอโรคหรอประเดนททำวจยนน 3) ควรมความชดเจน เฉพาะ

เจาะจง และสมบรณในตวเอง”

“นอกจากน การเขยนเนอเรองบทคดยอตองชวนใหนาอาน หาก

ผวจยตองการบอกถงเทคนคงายๆ ในการเฝาระวง ถาเพมคำวา ‘งายๆ’

เขาไปดวย จะทำใหนาสนใจและชวนใหคนอยากอานมากขน เชน เทคนค

งายๆ ในการเฝาระวงโรคไขเลอดออก เปนตน อกวธหนงคอ ลองเขยน

ไปกอนตามทเราคดขนมาได แลวใหผอนชวยอานและแสดงความคดเหน

หากมการเสนอทางเลอกในการปรบปรงหลากหลายวธ ใหเราเปนคน

161ฟนเฟองขบเคลอน R2R

ตดสนใจเลอกวธทเหมาะกบเรามากทสด และอยาลมวา บทคดยอทด

นนตองมทมาทไปของวตถประสงคของการวจยคราวๆ ดวย เขยนซก

ประมาณ 3-4 บรรทดกพอ”

“ทสำคญ หากทางบรรณาธการอานตนฉบบบทคดยอแลวขอให

เราแกไข ไมวาจะแกไขกรอบ ผมขอแนะนำวาใหแกเถอะครบ นเปน

สญญาณทดวาบรรณาธการตองการจะตพมพงานของคณ เพราะถาเขา

ไมสนใจ เขาไมแกหรอกครบ อยางมากกโยนลงถงขยะ เพราะฉะนนถาม

การขอใหแกไขใหคณ Always say yes! ไปเลยครบ” อาจารยสมพนธ

กลาวแนะนำ

นอกจากขอแนะนำขางตนแลว อาจารยสมพนธยงยำดวยวา

การเขยนบทคดยอทดตองไมลมระบดวยวา งานวจยชนนนๆ เกบขอมล

ทไหน และแหลงขอมลคอใคร ตองเขยนใหละเอยด

“สมมตวาคณจะไปใหความรเกยวกบการควบคมลกนำยงลาย

คณกตองบอกวา intervention หรอสงทเราทำหรอใหกบกลมศกษาคอ

อะไร เชน การใหความร เราจะวดความรนนยงไง เคยมขอมลการวด

ความรนมากอนหรอเปลา ใชแบบสอบถามอะไรในการวด ถามดวยวธไหน

ใครเปนผกรอกแบบสอบถาม ในกรณของเราจะเปนการวดแบบกอนให

ความรและหลงใหความร และเปรยบเทยบผลของ Dichotomous Data

ดานสถต T-test หรอ Chi-square Test”

“สำหรบผลการศกษา ใหเลอกเอาเรองหลกๆ มาซกหนงหรอ

สองเรองกพอ และใหระบมาเลยวามการเปลยนแปลงกเปอรเซนต เชน

สมมตวาเดมทคาเฉลยวดได 8 แลวหลงวดได 8.5 แตปญหาทเราพบบอยคอ

บางคนเขยนมาแคคา p แลวกมานงชนชมกบคา p<0.00005 ยงได 0

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2162

เยอะยงภมใจ ซงแบบนมนเปนการเขาใจผด ดงนน เวลาเขยนใหระบผล

การศกษาทเปนรอยละดวย และไมจำเปนตองเขยนเปนตารางรปภาพ

แคเขยนบรรยายใหเหนภาพการเปลยนแปลงของ p อยางมนยสำคญทาง

สถตกพอ”

“สวนสดทายของการเขยนบทคดยอคอการสรปผล (Conclusion)

นนคอ ผลการศกษาทไดเปนยงไง การใหความรเรองการควบคมลกนำ

ยงลายนทำใหชาวบานมความรเพมขนมย หรอตองทำวจยตอ ซงปญหาท

เราเจอบอยมากคอ การสรปผลไมสอดคลองกบงานวจยททำมาเลย เชน

ทำวจยหาอบตการณ แตกลบไปพดถงเรองการรกษาพยาบาลเสยเปน

สวนใหญ ซงมนเปนคนละเรอง อยากใหทกทานระวงประเดนนใหมาก

นะครบ”

“ในการประกวดผลงาน R2R ดเดนของทกป ความยาวของ

บทคดยอกำหนดเอาไววาไมเกน 2 หนากระดาษ A4 Font Angsana New

ขนาด 16 Single Space ซงเรามแบบฟอรมใหอยแลววากนหนากนหลง

ยงไง ทสำคญ อยากใหสงบทคดยอมาแตเนนๆ เพอทคณะกรรมการจะ

ไดมเวลาในการอานตนฉบบ ตดสน และแจงผล กอนจะสงคนใหคณไป

ซอมนำเสนอภายในกลางเดอนมถนายน เพราะเราประกวดกนประมาณ

กลางเดอนกรกฎาคมของทกป และถาเรองไหนทไมผาน เราจะเขยนเหตผล

อธบายใหหมด เพอททานจะไดกลบไปแกไขปรบปรงไดถกจด ขอฝากไว

แคนแหละครบ” อาจารยสมพนธกลาว กอนจะคนเวทใหอาจารย

กลธรตอ

163ฟนเฟองขบเคลอน R2R

เทาทพมพชนกรบทราบมา อาจารยสมพนธถอเปนผเชยวชาญ

ดานการคดเลอกบทคดยอ ถอเปนเดยวมอหนงของวงการ R2R เลยกวาได

ซง นายแพทยกลธร เทพมงคล จากคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

ยนยนขอนไดเปนอยางด

“วนนพวกเราโชคดมากครบทไดรบเกยรตจากอาจารยสมพนธ

คณะกรรมการประกวดผลงาน R2R ทมาใหความรกบเราดวยตวเอง ซง

ทานตองทำงานหนกมากในการรวบรวมบทคดยอในแตละป และทาน

ตองใชพลงและสมาธอยางมากในการแกไขบทคดยอใหมความสมบรณ

มากขน กอนทจะสงใหกบคณะกรรมการทกทานไดรวมกนพจารณา”

อาจารยกลธรเกรนกอนจะแสดงมมมองในฐานะทเปนหนงในคณะกรรมการ

คดกรองบทคดยอ

“ผมจะมาบอกกลเมดเคลดลบของกรรมการในการใหคะแนน

บทคดยอแตละชนนะครบ ประเดนแรก ทคณะกรรมการจะพจารณาเปน

พเศษกคอวา Theme งานในปนนๆ คออะไร ตรงนม 20 คะแนน

ถาทานสงบทคดยอมาไมตรงกบ Theme โอกาสททานจะไดคะแนน

หรอไดรบรางวลกนอยลง อยางเชนปทแลว เปนเรองของการนำผลวจย

ไปใชประโยชนตรงๆ เลย ถาทานสงบทคดยอมา ทกสวนดหมด แตผลงาน

กลบไมมการนำไปใชประโยชนเลย โอกาสททานจะไดรบรางวลกนอยมาก”

“ประเดนทสอง คอ มาตรฐานในการใหคะแนน คลายๆ เปน Check

List ของคณะกรรมการทจะใหคะแนนตรงกน ซงจดทจะทำใหไดคะแนน

คอนขางเยอะและมความสำคญคอ วธคดคำถามวจยและประเดนท

สอดคลองกบงานประจำททานกำลงทำอย จดน 20 คะแนน เพราะฉะนนทาน

ตองอธบายใหชดเจน เพอทจะดงคะแนนจากคณะกรรมการใหเตมท”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2164

“ประเดนทสาม คอ การทบทวนองคความรบวกกบระเบยบวธวจย

ประมาณ 10 คะแนน เปนจดทไมเนนมากนก แตทานกตองทบทวน

องคความรใหชดเจน ซงประเดนทคณะกรรมการจะสอบถามคอนขาง

บอยคอ งานวจยชนนเปนของเกาหรอใหม ทอนเคยทำมาแลวหรอยง

หรอทานทำเปนคนแรก ตองอธบายใหชดเจนดวยนะครบ”

“ประเดนทส คอ ผลการศกษา 10 คะแนน ตามทอาจารยสมพนธ

ไดบอกไปแลวตงแตตนวาตองระบคา p กบคาเปอรเซนตมาใหครบ

บางคนบอกเฉพาะคา p มากจะเสยคะแนนในสวนนไป”

“ประเดนทหา คอ การเปลยนแปลงทเกดขนกบผปฏบตงาน

หนวยงาน และองคกรวาม Impact อะไรบาง 10 คะแนน”

“ประเดนทหก คอ บทเรยนทไดรบ ปจจยแหงความสำเรจ และ

การสนบสนนทไดรบหรอประเดนนงผาทอาจารยสมพนธไดอธบายไป

แลว 10 คะแนน”

“ผมอยากใหทกทานสงเกตตรงนไวเลยนะครบวา ประเดน Theme

หลกในการนำไปใชประโยชน 20 คะแนน ระดบการนำไปใชประโยชนอก

10 คะแนน ดงนน Theme หลกของปนนๆ ทานจะไดคะแนนไปทงหมด

30 คะแนน เปนประเดนหลกททานตองพจารณาใหด และทสำคญมาก

อกขอหนงคอ ความคดรเรมสรางสรรค ทานเปนคนแรกททำ หรอคดลอก

ทอนมาทำ แลวถาทานคดลอกมาไดตอยอดอะไรจากตนฉบบหรอเปลา

ถาทานตดอยในกลมทมโอกาสไดรบรางวล คณะกรรมการจะถามเรองน

มากเปนพเศษ ตองเตรยมตวใหดนะครบ” อาจารยกลธรกลาว

165ฟนเฟองขบเคลอน R2R

สำหรบวทยากรทานสดทายในฐานนคอ นายแพทยวศษฎ

สงวนวงศวาน จากโรงพยาบาลสรรพสทธประสงค จ.อบลราชธาน ซง

เปนหนงในคณะกรรมการอกทานหนงทตองทำหนาทในการคดเลอก

ตนฉบบบทคดยอ

“สวสดครบทกทาน” อาจารยวศษฎเรมพดคยทกทายกบเหลา

สมาชกดวยทาททเปนกนเอง

“กอนอนผมอยากจะบอกทกทานใหเขาใจตรงกนกอนนะครบวา

เจตนาในการจดประชมของ สวรส. ไมใชการแขงขนแบบเอาเปนเอาตาย

แตเราตองการสรรหาเรองราวดๆ มประโยชนเพอนำมาเผยแพรตอ และ

เราตองการใหรางวลเพอเปนขวญและกำลงใจใหกบคนทำงาน”

“จะเหนไดวาอาจารยสมพนธทานทำงานหนกมากในการอานตนฉบบ

บทคดยอ ทงน อาจารยพยายามทจะตดใหนอยทสด และดวาชนไหน

จะสามารถแกไขตรงไหนไดบาง ซงเปนงานทหนก เพราะตองอานตนฉบบ

เปนรอยๆ ชน ตอนนเรากหวงวาทางคณอำนวยจะชวยคดกรองเบองตน

ใหกอน เพราะฉะนนเราอยากฝากใหคณอำนวยเขาไปศกษารายละเอยด

ในอนเทอรเนตวากตกาของแตละปเปนอยางไร และทสำคญ อยากใหด

จดมงหมายของ R2R ทผานมาวาคออะไร”

“อนดบแรกใหคดกรองเบองตนกอนวาเปนงาน R2R จรงหรอเปลา

R2R หมายถงงานทเราทำประจำ และคนทำจะตองเปนเจาของงาน

นอกจากน ใหดวางานทสงเขามาเปน Policy มย อยางในปทผานมากม

การแกปญหาดวยการสง Case Management เขามา ถงแมวาผลจะออกมาด

แตเราถอวาไมใชเรองทเจาของเรองคดวธแกปญหาเอง ซงถาเปนแบบน

กจะไมไดรางวล เพราะไมไดคดขนมาใหม”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2166

167ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“อกวธหนงคอ การทบทคดยอจะดหรอไมด วธดงายๆ คอ เมอ

ไดเรองมาแลวใหคณอำนวยชวยอานซก 2-3 คน ถาอานแลวไมเขาใจ

ในจดไหน แสดงวายงเขยนไมด ยงถาไดคนทอยนอกวงการมาชวยอานก

จะยงด จะไดมมมองทหลากหลาย เราคดวาทงคณอำนวย สวรส. และ

ผทเกยวของจะชวยกนคดกรองบทคดยอ R2R ดๆ เพอนำไปเผยแพรให

เกดประโยชนตอไป”

“อกเรองทผมอยากจะฝากไวคอ R2R เปนเรองทเราแกไขปญหา

แลวนำมาใชประโยชน จงยงมหลายเรองทยงไมถงขนตอนการแกไข

ปญหาแตผเขยนใจรอนรบสง เชน ไมยอมเขยนปจจยของการเกดปญหา

นนๆ ทำใหขอมลในสวนของการนำไปใชประโยชนขาดไป แบบนโอกาส

ทจะไดรบรางวลกนอยหรอไมมเลย ซงเมอเปนเชนนกอาจจะทำใหผทำ

เสยกำลงใจ ไมทำวจยชนนนตอ เปลยนเรองใหมเลย อยากแนะนำใหผทำ

ใจเยนๆ ใหหาวธแกไขกอน เมอสมบรณแลวคอยสง เพราะการประชมวชาการ

R2R ยงจดเรอยๆ ทกป ยงเปดโอกาสใหคณไดแสดงผลงานอกนานครบ”

อาจารยวศษฎกลาว

กจกรรม Walk Rally ปดฉากลงอยางชนมน ซงกเปนเวลาคำแลว

เสยงประกาศจากพธกรสาวคนเดมดงผานลำโพงมาวา ใหทกคนพกผอน

ตามอธยาศยได แลวประมาณหกโมงเยนคอยมารบประทานอาหารคำ

กนทหองอาหาร

พมพชนกชวนนงนชและชาวคณะทกำลงยนบดขเกยจนอยๆ เพอ

คลายความเมอยขบอยมมหองใหออกไปสดอากาศขางนอก ทง 5 สาว

เดนลดเลาะไปตามรมนำ กอนจะไปหยดอยทศาลารมนำ รบเอาความเยน

ของยามคำ และความชมฉำของละอองนำจากนำพกลางสระนำ

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2168

“แปบๆ กจะหมดวนแลว เวลาคณภาพนชางผานไปไวจรงๆ เลยเนอะ”

นงนชสาวชางพดเอยเสยงเจอยแจวทำลายความเงยบ

“อม พมพอยากใหสองวนนมวนละ 48 ชวโมงจงเลยคะพนช

อยากไดความรกลบไปตนไวเพอเปนคมอในการเปนคณอำนวยเยอะๆ”

พมพชนกวา

“พเหนพมพจดยกๆ ใหญเลย เดยวคนนพขอลอกหนอยนะ พจด

ไมทน จดไมเกงอะ” เภสชกรหญงศรนทรเปรยขนมาเสยงออน ขณะท

รสากบแพทยหญงฝนทพยกพยกเพยดเชงขอรวมวงดวย

“ไดเลยคะพรนทร” พมพชนกพดพลางยมดวงตาเปนประกาย

ระหวางท 5 สาวกำลงพดคยกนอยางสนกสนานอยนน กมเพอน

สมาชกซงเปนพยาบาลวชาชพจากโรงพยาบาลจากภาคใตเขามารวม

พดคยดวย ทำใหบรรยากาศในวงสนทนาครกครนขนอกเทาตว

บทสนทนาสวนใหญคอประเดนในการแลกเปลยนเรยนรในวนน

นอกนนกเปนการทกทายไถถามสารทกขสกดบตามประสาเพอนใหมท

เพงไดรจกกน ยงคยกยงรสกถกคอ กอนสาวๆ จะชวนกนเขาไปรบประทาน

อาหารเยน

เปนอกหนงปทพมพชนกรสกอนใจและไมโดดเดยว...

169ฟนเฟองขบเคลอน R2R

แลกเปลยนแลกเปลยนเรยนรสการนำสรปบทเรยน

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2170

171ฟนเฟองขบเคลอน R2R

เชาวนอาทตยท 30 ตลาคม 2553

เสยงพดคยหยอกลอกนของเหลาสมาชก R2R ระหวางรบประทาน

อาหารเชา ชวยขบใหบรรยากาศดคกคกกระปรกระเปรา

“ฮาววว...อปส!” เสยงหาวของนงนชขาดหายเขาไปในลำคอ

เมอมอของรสายนเขามาตบเบาๆ เปนเชงแกลงทปากของสาวชางจอ

“อะไรของเธอยะ ตะวนโดงจนแสงจะ

แยงกนอยแลว ยงจะหาวอก ไดขาววาเมอ

คนหลบกอนใครเพอนเลย” รสาเยา

“ฮาววว...” นงนชยงหาวตอ งวงก

สวนหนง แตใจนกอยากแกลงยวรสา

มากกวา “ฉนตองรบเขานอนในเวลาท

ลอมวงจบเขาเมาทเรองทำสวน R2R

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2172

เหมาะสม ไมดกเกนไป ไมงน หนาจะมน สวจะขน เดยวหมดสวยกนพอด”

นงนชเจอยแจวเอาคนบาง ทำใหพมพชนก แพทยหญงฝนทพย และ

เภสชกรหญงศรนทรพลอยหวเราะคกคกไปกบการหยอกเยากระเซาแหย

ของสองสาวรนพในกลม

พมพชนกกวาดสายตามองบรรยากาศโดยรวมภายในหองอาหาร

แลวภาพความสนกสนานของการรองคาราโอเกะของเหลาสมาชก R2R

เมอคนกหวนกลบเขามาในหวงคำนงของหญงสาว

เมอวานนแมบางชวงการบรรยายของวทยากรจะเนนเนอหาดาน

วชาการไปบาง แตเมอถงเวลาผอนคลายในตอนคำ บรรดาอาจารย

ผใหญหลายทานกพรอมใจกนออกมาสนกสนานกนอยางเตมทและ

ไมถอตว จงไมแปลกเลยทเชานทกคนจะตนขนมาแลวอารมณด พดคย

ทกทายกนอยางถกคอและรสกคนเคยกนมากขน

ราวแปดโมง หลงรบประทานอาหารเชาเสรจเรยบรอยแลว อาจารย

กะปมกเรมนำสรปบทเรยนทไดเขารวมกจกรรมไปแลวหนงวนหนงคน

“เมอคนเปนอยางไรกนบางคะ สนกมย ถาใครไมไดอยในเหตการณ

ถอวามาไมถงบานผหวานนะคะ” อาจารยกะปมกลาวทกทายเพอน

สมาชก “เปนอกปทมาแลวมความสข โดยเฉพาะไดฟงอาจารยเชดชย

รองเพลงอสน-วสนต ตองหลบตาฟงแลวจนตนาการเอา เพราะถาลมตาจะ

เหนอาจารยยนนง เหมอนบรรยายวชาการ” อาจารยกะปมพดแซวอาจารย

เชดชย เรยกเสยงหวเราะครนเครงจากทกคน พมพชนกพลอยหวเราะไป

ดวย เพราะภาพทอาจารยเชดชยยนรองเพลงนน เปนอยางทอาจารย

กะปมแซวจรงๆ ดานอาจารยเชดชยไดแตนงอมยมกบการหยกแกมหยอก

ของอาจารยกะปม

173ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“เมอวานอาจารยทนงพดถงทมาทไปของการเขามาเปนประธาน

เครอขาย R2R ภาคตะวนออกใหฟงวา ครงแรก ‘จำยอม’ เพราะวาถก

เพอนเสนอชอตอนทอาจารยไปเขาหองนำ จวนตวแลวจะไมรบกไมได

จากนนก ‘ยนยอม’ และเมอเขามาแลวก ‘สมยอม’ รบตำแหนง” มกของ

อาจารยกะปมเรยกเสยงหวเราะอกครนใหญ

“จากวนนนถงวนน สงท เราไดเรยนรจากเครอขาย R2R

ภาคตะวนออกกคอวา เครอขายนเปนตนแบบในเรองการจบมอกน

จงมอกน เพอรวมมอกนทำสงดๆ ซงจากการทกะปมไดมโอกาสไปเรยนร

จากทนกรสกประทบใจ เพราะไมมใครเปนนายใคร ไมมการเกยงงอน

วางานนเปนของฉน งานนนเปนของคณ แตทกคนตางเปนกลยาณมตร

ของกนและกน มความรสกรวมกนเปนหนงเดยว เพอขบเคลอนการทำงาน

ของเครอขายใหกาวไปขางหนา”

“สงหนงทเปนแรงผลกดนใหอาจารยทนงและคณอำนวยของ

เครอขาย R2R ภาคตะวนออกลกขนมาทำคอ การทไดเหนวาทกคนมใจ

อยากชวยกน อาจารยทนงยกตวอยางโรงพยาบาลพระปกเกลาจนทบร

วา นองบางคนแลกเวรกนแลวจายเงนคาลงทะเบยนเพอเขารวมกจกรรม

เอง พอเหนอยางนนจะไมชวยกทนไมได ชวยอะไรไดกชวย และกผานมน

ไปดวยกน”

“บอยครงทกะปมไดยนไดฟงมาวา เมอคณอำนวยทำงานไปถง

จดหนงแลวจะรสกเหนอยและคดวาทำไมทกอยางมาคางอยทเราหมด เลย

จะทำยงไงใหผานชวงเวลานนไปไดดวยด ‘ชวงกาวขาม’ ตรงนแหละท

เปนจดทาทายวาจะผานไปไดยงไง ความเหนอย ความทอเปนเรอง

ปกตทตองเจอ ซงคาถาของการกาวขามอปสรรคของคณอำนวยคอ

‘อดทน’ พอเราผานปญหาและอปสรรคตางๆ ไปไดแลว กจะเปนชวง

‘รบรางวล’ ซงมนจะมาในรปของความอมอกอมใจ หรอทเรยกวา ‘ปตสข’”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2174

“ถาใครยงไมรจะเรมตนยงไง ใหลองนกภาพวากำลงทำสวน

ปลกตนไม จะชวยใหไมทอ พอปลกตนนตาย แตยงเหลอเมลดพนธอย

กลองบมเพาะใหม คณอำนวยกเปรยบเหมอนชาวสวน ตองเรมจาก

ขนตอนมองหาพนดน เตรยมดน คณอำนวยบางคนอาจจะโชคดไปเจอ

ดนรวนซย หวานเมลดอะไรลงไปกเจรญงอกงาม บางคนโชครายหนอยก

อาจจะไปเจอดนเหนยว บางคนกไปเจอดนแตกระแหงเหมอนทงกลารองไห

ใหทองคาถานไวนะคะ ‘อดทน’ ถาอดทนซกนดคณจะไดผลผลตทม

คณภาพ อยางทงกลารองไหตอนนสามารถปลกขาวหอมมะลสงออกนอก

ไดแลวนะคะ ไมธรรมดาเลย หลายคนอาจจะเจอดนลกรงเหมอน

อาจารยทนง” อาจารยกะปมหนไปแซวนายแพทยทนงซงนงอยไมไกล

เรยกเสยงหวเราะอกครง

“ถาเจอแบบนกตองออกแรงกนหนกหนอย กวาจะพรวนดน กวาจะ

รดนำ กวาเมลดจะงอก บางคนอาจจะยงหาพนดนไมเจอ แตกยงพยายาม

หาตอไปโดยไมทอ บางคนเจอพนดนแลว แตโหมรดนำพรวนดนมากไป

เมลดพนธกอาจจะตายเอาไดงายๆ เพราะฉะนนตองรจกธรรมชาตของ

เมลดพนธทเราเพาะดวยนะคะ นคอขบวนการของคณอำนวย”

“เอาละคะ หลงจากผานไปหนงวนหนงคน กะปมอยากรวาชาวสวน

แตละทานไดเรยนรอะไรจากการทำสวน R2R ทเรามาแลกเปลยน

เรยนรกนเมอวานบาง มใครอยากทบทวนความจำบางคะ” อาจารยกะปม

โยนคำถามไปยงทกคน

นภาพร เฉลมพรพงศ จากโรงพยาบาลพระปกเกลา คอคนแรกทเผย

ความรสก เธอรบไมโครโฟนจากอาจารยกะปม แลวสงยมเปนใบเบกทาง

เพอลดความประหมา

175ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“กอนอนตองยอมรบนะคะวาสวนตวแลวเปนคนอานหนงสอนอย

บางทเวลาคนเจอขอมลบางอยาง กไมแนใจวาใชหรอเปลา แตพอไดเขาฐาน

แตละฐาน เมอวานทำใหไดความรมากมายทไมเคยรมากอน ทพอรอยแลว

กทำใหเรามความมนใจมากขน ทสำคญการเขาฐานทำใหไดฝกแลกเปลยน

เรยนรกนโดยไมตองกลววาจะผด เพราะทนเปดกวางเรองการแสดง

ความคดเหน ทำใหเรากลาทจะพด กลาทจะเสนอความคดเหน โดยไมตอง

กลววาใครจะมาจบผด เพราะไมมผด ไมมถก ทกอยางยอมรบไดหมด

การมความคดเหนทแตกตางทำใหเรามองมมอนทกวางและหลากหลาย

นอกเหนอจากมมของเราเอง สดทายกอยทเราวาจะเลอกสงไหนทเหมาะ

กบเรามากทสด”

คนตอไปทลกขนแสดงความคดเหน คอ กรกฏ

เจรญสข จากโรงพยาบาลชลบร ซงถอวาเปนคณอำนวย

นองใหมไฟแรง

“การไดเขารวมฐานเมอวานเหมอนไดมา

เตมเตมในสวนทเราทำตกหลนไประหวางการทำงาน

ไดเรยนรวธการทำงานจากวทยากร ไดเปดมมมอง

ใหมๆ ในการทำหนาทคณอำนวย โดยเฉพาะประเดนของระเบยบวธวจย

ทวทยากรบอกวาใหทำไปเถอะ ไมตองกงวลวามนจะเปนระเบยบวธวจย

แบบไหน ซงมนตรงใจเรา เพราะทผานมาเราจะกงวลสารพด กลววามน

จะไมใช มนจะไมถก หรออยางฐานทสเรองการเขยนบทคดยออยางไรให

โดนใจคณะกรรมการ กไดเกรดความรเยอะมาก ทำใหไดรวาการเขยน

บทคดยอแบบนงผากบไมนงผาตางกนอยางไร”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2176

“ชอบทอาจารยเชดชยบอกวา ทกกจกรรมทเราทำคอการเรยนร

ทงสน ไมมสญเปลา อยางเชน การลงไปตดตามงานกบผวจย ถาเปนไปได

กควรพาทมใหมๆ ลงไปเรยนรดวย ถอเปนการเรยนรจากการปฏบตจรง

หรอ Learning by doing ซงเปนวธทยงยน เพราะการลงมอทำเองจะทำ

ใหเราเขาใจ และประทบใจมากททานอาจารยวจารณบอกวา เปาหมายของ

การทำงาน R2R คอคนไขตองไดรบบรการทด สวนเจาของผลงานกจะ

รสกอมเอมใจ และมความสขกบการทำงาน”

สำหรบ สายทพย อานโพธทอง จากโรงพยาบาล

สมเดจพระบรมราชเทว ณ ศรราชา จงหวดชลบร

กลาววา

“จำไดวามาครงแรกเมอปทแลวจะรสกงงๆ

วาเราจะมาเอาเคลดลบคณอำนวยไดยงไง พอมาปนเรมจบทศทางถกเพราะ

มพนฐานจากปทแลว การเขาฐานเมอวานสวนตวคดวาเปนการดงเอา

ความร หรอประเดนปญหาจากผเขารวมอบรมโดยตรงแลวถอดออกมา

เปนบทเรยนทเขาใจงายและเหนภาพจรงๆ ทำใหเหนวาถาเราเจอปญหา

แบบนบาง เราจะแกไขอยางไร อยางเชนการเขยนบทคดยอ มหลายคน

ยงไมรวามาตรฐานท สวรส. กำหนดไวเปนอยางไร พอไดฟงทานวทยากร

อธบายใหฟงกมองเหนภาพวาตอไป เราตองปฏบตอยางไรในการเขยน

บทคดยอแตละครง อยางนอยเรากไดไอเดยทจะกลบไปทำงานคะ”

ดาน สญญา แพทยจะเกรง จากโรงพยาบาล

สมเดจพระยพราช สายบร จงหวดปตตาน กลาววา

“ผมเพงรจก R2R เมอปทแลวจากเครอขาย

R2R ภาคใตของอาจารยไพโรจน ยงถอวาอยในชวง

เตาะแตะ การมาครงนทำใหผมไดแงคดอยางหนง

177ฟนเฟองขบเคลอน R2R

ซงผมประทบใจมากนนคอ ถาจะรอใหพรอมกอนแลวคอยทำ R2R

มนไมมวนพรอมหรอก ถาอยากทำใหลงมอทำเลย ทำไปเรอยๆ เดยวก

พรอมเอง ผมกคดวา เออ จรงนะ ผมรอใหตวเองพรอมตงนานแลว

แตไมเคยพรอมซกท ผมกะวากลบไปคราวนจะลงมอทำเลย ไมรอ

ใหพรอมแลวครบ”

สวน แพทยหญงพชร ยมรตนบวร จาก

โรงพยาบาลบรรมยกลาวสนๆ วา

“สงหนงทไดเรยนรจากการเขาฐานเมอวาน

คอ นอกจากทมงาน และบรรยากาศทดในการทำงาน

แลว ทมผสนบสนนกมสวนสำคญมากในการทำงาน

R2R คะ”

อาจารยกะปมกลาวขอบคณทกคนทแลกเปลยนมมมองทมคณคา

ตอการถอดบทเรยนคณอำนวย พรอมแสดงความคดเหนของตวเองดวยวา

“เมอวานน ในแตละฐานเปนทงศาสตรและศลป บางฐานกเปน

ศาสตรทนาปวดหว แตอาจารยประจำฐานกพยายามใสศลปะเขาไปเพอ

ใหเขาใจงาย ไดทงวชาการและความบนเทงไปพรอมกน พอตกเยนกเปน

การแลกเปลยนเรยนรกนในอกรปแบบหนง คอการไดเรยนรผานบรรยากาศ

บนโตะอาหาร จรงๆ แลว KM (Knowledge Management) ไมตองมา

ตงทาหรอกคะวาจะทำเมอไหร หรอทไหน สามารถ K ไดทกทนนแหละ

กระทงหนาหองนำเรากยง K กนไดเลย เพราะหเราไดยน ตาเรามองเหน

กายเราสมผสและรสก ลนรบรส ใจรบรสงตางๆ รอบตว กระบวนการเรยนร

กจะเกดขนตลอดเวลา แลวกไมตองกงวลนะคะวาตวเองไมใชคณอำนวย

ตอนนยงไมใชกไมเปนไร แตใหสมมตวาเราเปนคณอำนวยไปกอน คอยๆ

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2178

เรยนรไปเรอยๆ แลวเรากจะรเทคนคการเปนคณอำนวย จากนนเรากกลบ

ไปลงมอปฏบต ตอนนนแหละเราถงจะเปนคณอำนวยอยางเตมตว”

“กะปมอยากใหสมมตตออกวา คณอำนวยทดกเปรยบเหมอน

ชาวสวนทชวยกนบมเพาะและปลกเมลดพนธ แลววนหนงตน R2R ของ

ประเทศไทยกจะเกดขน ดไมดมนอาจจะหวานไปแถวลาว พมา เวยดนาม กได

นะคะ เปน R2R เพอนบาน” อาจารยกะปมเรยกเสยงหวเราะครนใหญอกครง

“วนนเรากจะไดเรยนรกนอกประมาณครงวน จากนนจะแยกยาย

กนเพอนำพลงทเราไดแลกเปลยนเรยนรในวนนไปชวยกนเพาะปลกกลา

R2R ในพนดนของเราตอไป ดวยใจทปรารถนาด อดทน และมงมน

ตงใจจรงนะคะ” อาจารยกะปมกลาวทงทาย

เสยงปรบมอดงเกรยวกราวเมออาจารยกะปมกลาวจบ พมพชนก

นกชนชมอาจารยกะปมอยในใจวาสามารถสรปเรองตางๆ ใหเขาใจงาย

ทงยงมมกตลกแพรวพราวชวนหวเราะตามสไตลสาวอารมณด

จะวาไปแลวเธอประทบใจอาจารยกะปมมาตงแตปทแลว โดยเฉพาะ

การเปนคนมองโลกในแงดทสามารถเปลยนวกฤตเปนโอกาสได แมจะเจอ

อปสรรคอะไรกสามารถยมไดเสมอ

นกระมง คณสมบตอนดบตนๆ ทคณอำนวยทดพงม หญงสาว

นกในใจ

179ฟนเฟองขบเคลอน R2R

R2RR2R กบเคลดวชาสำหรบ

คณอำนวย

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2180

นายแพทยอครนทร นมมานนตย

181ฟนเฟองขบเคลอน R2R

การนำสรปบทเรยนดำเนนไปราว 30 นาท อาจารยกะปมก

สงไมโครโฟนคนเวทใหกบ นายแพทยอครนทร นมมานนตย ผจดการ

โครงการพฒนางานประจำสงานวจย คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

ซงรบหนาทดำเนนรายการในชวง เคลดวชาสำหรบคณอำนวย ตอ

“จากกจกรรม Walk Rally เมอวาน ผมสงเกตเหน

หลายทานอาจจะงงๆ หนอย แตหลงจากทไดฟง

ความรสกของทกทานในเชาน ทำใหผมอนใจ เพราะ

หลายๆ ทานสามารถถายทอดความรสกและสรป

ประเดนสำคญทไดฟงเมอวานออกมาไดด และม

ใจความสำคญ นคอคณลกษณะของคณอำนวยทด ซง

ตวผมเองกไดเรยนรอะไรจากทกทานเยอะเหมอนกน”

อาจารยอครนทรกลาว กอนทจะพาทกคนเขาสกจกรรม

ชวงตอไป

ระดม สมอง ตอจกซอว R2R

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2182

“หนาทสวนหนงของคณอำนวยคอการประสานและปฏสมพนธ

กบคนหลายๆ ฝาย ถอเปนเคลดลบในการขบเคลอนงาน R2R ในแตละ

องคกรเลยกวาได กจกรรมชวงตอไปเปนการแลกเปลยนเรยนรในการ

บรหารคนทมสวนรวมขบเคลอน R2R ซงเราใชชอกจกรรมวา ‘เคลดวชา

สำหรบคณอำนวย’ โดยเราจะแบงเปน 4 กลม 4 หวขอ เพอใหแตละกลม

รวมกนระดมสมองและแลกเปลยนประสบการณกนประมาณหนงชวโมง”

“กลมแรก ไดรบโจทย เคลดวชาจบหวใจฝายบรหาร คอจะทำ

อยางไรใหผบรหารเหนดวยและใหการสนบสนนเรา โดยมพเลยงประจำ

กลมสองทานคอ นายแพทยทนง ประสานพานช จากโรงพยาบาลพระปกเกลา

และ ดร.วลยาภรณ ทงสภต จากสำนกงานสาธารณสขจงหวดแพร”

“สวนโจทยของ กลมทสอง คอ เคลดวชาสรรหาจอมยทธชวย

เรองระเบยบวธวจย จะทำอยางไรเพอทจะสรรหาคนมาชวยเราเรอง

ระเบยบวธวจย เพราะเปนไปไมไดทเราจะรเรองระเบยบวธวจยดวยตวเอง

แลวจะสามารถไปใหคำปรกษาทงหมด คณอำนวยตอง ‘ยอมไมร’ ดวย

เหมอนกนนะครบ เพราะความไมรเปนบอเกดในการสรางปญญาของเราได

กลมนมพเลยงประจำกลมสองทานคอ คณสายทพย อานโพธทอง จาก

โรงพยาบาลสมเดจพระบรมราชเทว ณ ศรราชา และ คณมาล งามประเสรฐ

จากโรงพยาบาลศรราช”

“สำหรบโจทยท กลมทสาม ไดรบคอ เคลดวชานำพาผลงานวจย

ไปสการปฏบต ถอเปนเคลดลบทสำคญมากอกเรองหนง คอถาเรากระตน

ใหเกดงานวจยขนมาแลวมแคงานวจยแตไมมการนำไปสการปฏบตจรงก

คงเกดประโยชนนอย คณอำนวยเองกจะรสกเหนอยลา สวนกลมคนททำ

งานวจยกอาจจะรสกวางานวจยทเขาทำขนมามประโยชนจรงหรอเปลา

แตในทางกลบกนถาเขาเหนวาผลงานวจยของเขาถกนำไปใชไดจรง

เปลยนแปลงการทำงานของเขาใหดขน ทำใหคนไขไดรบการบรการทดขน

183ฟนเฟองขบเคลอน R2R

ลองนกดวาคนทำงานจะคกและฮกเหมแคไหน โดยม คณเอองพร

พทกษสงข และ คณเสาวนย เนาวพาณช จากโรงพยาบาลศรราช

เปนพเลยงกลม”

“และโจทยของ กลมท 4 คอ เคลดวชาพาคก กระตกตอมฮกเหม

คณอำนวยและนกวจย นกเปนอกเรองหนงทสำคญมากๆ ระหวางทำงาน

คณอำนวยหลายทานอาจจะเคยรสกทอและเหนอยลา แลวเราจะมวธ

กระตกใหคณอำนวยรสกคกและฮกเหมไดอยางไร กลมนม ผชวย

ศาสตราจารย (พเศษ) นายแพทยไพโรจน บญลกษณศร จากโรงพยาบาล

หาดใหญ และ นายแพทยเอกรฐ จนทรวนเพญ จากโรงพยาบาลสชล

เปนพเลยงประจำกลม”

“ผมขออนญาตปลอยใหทกทานไดไประดมสมองกนกอน โดย

แตละกลมจะมเวลาประมาณหนงชวโมง แลวหลงจากนนเราจะมา

แลกเปลยนเรยนรและเลาสกนฟงนะครบ” เมออธบายรายละเอยดจบแลว

อาจารยอครนทรกปลอยใหทกกลมแยกยายกนไป

เจาหนาทจดโตะสำหรบกลมยอยเตรยมพรอมไวรอทาอยแลว

โดยไมไดวางกรอบกตกาไวเครงครดมากนก หากกลมไหนอยากออกไป

นงรบลมเยนๆ ดานนอกหองสมมนากได สมาชกบางกลมจงเปลยน

บรรยากาศออกไปตงวงสนทนาอยใตทวไมรมสระนำดานนอก

บรรยากาศการแลกเปลยนเรยนรในแตละกลมแมจะดจรงจงแต

กไมเครงเครยด ทกกลม ทกคนตางกระดมสมองกนอยางขมขมนและ

ผอนคลายไปในตว มเสยงหวเราะดงใหไดยนเปนระยะ จนกระทงครบกำหนด

เวลาหนงชวโมง

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2184

วจตรา สงหอาภรณ

185ฟนเฟองขบเคลอน R2R

เคลดวชาในการจบ หวใจ ฝายบรหาร

หนงชวโมงสำหรบการระดมสมองผานไปแลว ตอนนทกคนตางก

มานงรวมกนในหองสมมนา เพอเตรยมนำเสนอหนาเวทในชวง แบงปน

เคลดวชาแจกอาวธ โดยม นายแพทยกลธร เทพมงคล จากคณะแพทยศาสตร

ศรราชพยาบาลรบหนาทผดำเนนรายการ

“หลงจากทแตละกลมไดระดมสมองแลกเปลยนกนในกลมแลว

ชวงนเราจะใหตวแทนของแตละกลมออกมาแลกเปลยนใหเพอนๆ

อกสามกลมฟงดวยนะครบวา เราไดพดคยอะไรกนบาง โดยเราจะใหเวลา

ในการนำเสนอกลมละ 10 นาท ระหวางนนวทยากรทานไหนอยากจะ

เพมเตมในประเดนไหนกสามารถเสรมไดเลย เชญกลมแรก

ครบ” อาจารยกลธรกลาวเปดเวทในชวงน

ตวแทนของกลมแรกทจะออกมาแลกเปลยน

เรยนรในหวขอ เคลดวชาในการจบหวใจฝาย

บรหาร คอ วจตรา สงหอาภรณ จากโรงพยาบาล

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2186

ตราด แมวาครงนจะเปนครงแรกในการเขารวมแลกเปลยนเรยนรในเวท

R2R แตลลาการนำเสนอของเธอกลนไหล นำเสยงชดถอยชดคำ ไมตนเวท

ไมตระหนกเมอตองอยตอหนาคนจำนวนมาก ธรรมชาตมากจนไมนาเชอ

วาเธอคอนองใหมบนเวท R2R ณ บานผหวานแหงน

“เราเชอวาผบรหารสวนใหญใหการสนบสนนการทำ R2R ใน

องคกร แตประเดนทนาเปนหวงคอเรองความยงยนมากกวา” วจตรา

เกรนนำดวยเสยงดงฉะฉาน กวาดสายตาไปทวหองดวยทาทมนใจ

“สำหรบองคกรไหนทผบรหารยงไม เหนความสำคญหรอ

ใหการสนบสนน R2R เรามเทคนคงายๆ ในการโนมนาวใจผบรหารคอ

ใหใชหลกธรรมชาตของมนษย หมายความวา มนษยทกคนจะม

ความสนใจในสงทตวเองไดรบประโยชน เพราะฉะนนเราตองเปดประเดน

เพอโนมนาวผบรหารกอนวา ถาใหการสนบสนน R2R แลวผบรหาร

จะไดอะไร จากนนคอยอธบายรายละเอยด อยาเรมตนดวยการพด

ถงสงทผบรหารจะเสยประโยชนเดดขาด เชน การทำ R2R ตองใช

งบประมาณเทาไหร เสยเวลาแคไหน ถาเรมตนแบบนไมวาผบรหารคนไหน

กไมอยากฟง”

“สำหรบโรงพยาบาลททำงานพฒนาคณภาพ กสามารถอธบาย

ใหผบรหารเหนภาพไดวานำเอา R2R ไปตอยอดไดเลย R2R เปนเครองมอ

ในการชวยพฒนางานคณภาพของโรงพยาบาลใหมประสทธภาพยงขน

แตถาโรงพยาบาลของเราไมไดทำงานพฒนาคณภาพ ผบรหารกอาจจะ

ไมเหนดวย เพราะมองวาไมเหนจำเปนตองทำวจยกอยได ทกวนนกดอยแลว

ถาเปนแบบนเรากตองไปดวาองคกรอนทำไหม แลวยกตวอยางมานำเสนอ

โดยพยายามชใหผบรหารเหนวาองคกรอนๆ ทำแลวผลเปนอยางไร ถา

องคกรของเราไมทำจะลาหลงกวาหนวยงานอน เชน เวลา สสจ. จดงาน

187ฟนเฟองขบเคลอน R2R

ประกวดองคกรอนๆ นำเสนอผลงานกนมากมาย แตองคกรของเราไมม

ผลงานเลย ถาหยบประเดนนมากระตน รบรองวาผบรหารจะตองสนใจ”

“เปนททราบกนดวา ถาใครอยในกรรมการ HR ตองทำรายงาน

ตวชวดผลงาน มบางองคกรออกนโยบายมาบงคบเลยวา หนวยงานหนง

จะตองมงานวจยหนงเรอง กถอวาเปนอกหนงกลยทธ แตถาจะใหดตอง

ทำเปนเฉพาะตวไปเลย จะทำใหไดงานวจยเยอะขน แตตองดบรบทกอน

แลวกนำเสนอผลงานเชงประจกษ ซงกอาจจะพบปญหาอกวา โรงพยาบาล

บางแหงไมคอยมทน ถาเจอกรณแบบนตองเปลยนกลยทธ ไมวาผบรหาร

คนไหนกชอบการลงทนนอยแตไดผลประโยชนเยอะ (Cost-Effective)

ถาคณยกประเดนนขนมานำเสนอแลวผบรหารจะรบฟง”

“ถาผบรหารไมสนใจ อาจจะใหคณอำนวยไปชวยผลกดนอกแรง

นอกจากนน ยงมชองทางอนอกคอ องคกรของคณกำลงมปญหาอะไรบาง

แลวใหเลอกปญหาทตรงใจผบรหารมานำเสนอ โดยเฉพาะปญหาท

ผบรหารอยากแกแตยงแกไมได กใหยกตวอยางใหเหนภาพไปเลยวา ปญหา

แบบนตองแกดวยงานวจย เพราะงานวจยเปนเหตผลทางวทยาศาสตร

ซงใครกคานไมได ลงทนหนอยสกเรองหนง พยายามยำวางานวจย R2R

จะชวยแกไขปญหาในองคกรไดอยางไรบาง”

“อกวธหนงคอการลอบบในแนวราบ อาจรายงานผบรหารไปวา

จรงๆ แลวคณมงานอยในมอแลวนะ งานชนนใกลจะเสรจแลว แตยงขาด

เงนสนบสนนอกนดหนอย และจำเปนตองไดรบการสนบสนนจากผบรหาร

เรองโอกาสในการออกไปเปดหเปดตาแลกเปลยนเรยนรกบองคกร

ภายนอกบาง เพอเปดโลกทศนและมมมมองใหมๆ ในการพฒนางานตอไป

ถอเปนอกเคลดลบในการจบหวใจผบรหาร”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2188

“นอกจากน การเรยนรลกษณะของผบรหารวาชอบหรอไมชอบ

อะไรเปนเรองทสำคญอยางยงคะ ถาเราจะเขาหาผบรหาร เราตองจบทาง

ของผบรหารไดถกตอง บางครงอาจตองยกเครดตใหทานกอน เหมอนท

อาจารยสมพนธยกตวอยางใหฟงในกจกรรม Walk Rally ในฐานท 4 วา

เวลาเขยนบทคดยอใหระบชอผบรหารเปนคนแรก เวลาคณะกรรมการ

โทร.มาแจงใหผบรหารแกไขบทคดยอ ตอนนนแหละผบรหารจะรเองวา

เรากำลงสรางผลงานใหองคกร ในกรณทผบรหารชอบอยเบองหลง

เรากเปนคนนำเสนอเอง แตอยาลมใหเครดตทานเปนอนดบหนงนะคะ

พดในเชงชนชมวา งานนจะสำเรจไมไดเลยถาขาดการสนบสนนจาก

ผบรหาร และตองพดอยางนในทกเวททเราไปนำเสนอ”

“และสงสำคญทสด คอเรองของ Cost-Effective ครงแรกๆ อาจ

พจารณางานทลดคาใชจายกอน ถาเปนไปไดใหทำออกมาเปนตวเลขให

เหนเลยวาลดคาใชจายแคไหน ตอใหผบรหารใจแขงอยางไรกตองยอมคะ”

“สวนขอสดทาย เราจะทำอยางไรใหผบรหารสนบสนนอยางตอเนอง

เพราะถาไมไดรบการสนบสนน เมอทำไปเรอยๆ คนทำจะลาและออนแรง

ได ถาผบรหารไมเขาใจจะไมรหรอกวาการทำวจยหนงเรองไมใชเรองงาย

ไมใชวาสนบสนนเงนเพอใหไปอบรมแลววจยจะเสรจ งานวจยจะออกมาด

เราตองวางแผนในแตละขนตอนเปนอยางด เชน การลงพนท เราตองหา

ขอมล เราตองหากลมตวอยาง เราตองคดทกอยาง และอาจจะตองทำ

นอกเหนอเวลางานประจำ”

189ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“ถาจะใหยงยนตองทำใหผบรหารเหนความสำคญ พยายามผลกดน

ใหไดรบการกำหนดใหเปนแผนระยะสนและระยะยาวขององคกรใหได

เมอเรากำหนดแผนแลว ในระยะยาวตองตดตามผลวา แตละเรองดำเนนการ

ไปถงไหนแลว แลวผลงานจะออกมาเมอไร วเคราะหปญหาและอปสรรค

ใหเหนเปนหลกฐานเชงประจกษออกมาทกขนตอน ถาเปนไปไดควร

ผลกดนใหเปนนโยบายขององคกรเพอเปนตวชวดผลงานไปเลยวา อยางนอย

ในแตละปจะกำหนดใหแตละหนวยงานทำงานวจยกเรอง จะไดเกด

ความยงยน แตตองเรมแตนอย อยาใหเกนกำลง”

“เมอกำหนดแผนไดแลวจงคอยขยายผลใหเกดเปนรปธรรม จากนน

กทำการประเมนผลความกาวหนา ทสำคญ เราตองรจกสไตลของ

ผบรหารดวยวาเปนอยางไร ผบรหารบางทานอาจชอบใหเรารายงาน

บอยๆ เรากตองพยายามนำเสนออยางตอเนอง แตผบรหารบางทาน

อาจจะภารกจรดตว ไมคอยมเวลาพจารณารายละเอยดเรากเนนรายงาน

ผลลพธทเกดขนใหไดตามกำหนด เมอผบรหารเหนผลงาน การสนบสนน

จากผบรหารกจะมางายขน” วจตรากลาวทงทาย

ดาน อาจารยทนง ประสานพานช จากโรงพยาบาลพระปกเกลา

แสดงความคดเหนเพมเตมจากวจตรา ในฐานะพเลยงกลมทหนง

“ผมอยากเสนอความคดเหนเพมเตมนดหนงครบวา การผลกดน

ใหงานวจยไปอยในนโยบายขององคกรเพอเปนตวชวดผลงาน หรอเปน

ตวกำหนดการเลอนขนหรอขนเงนเดอนอาจจะทำใหเกดผลเสยได

เชน เกดความกดดน ทงตวคนททำวจยและคนทไมไดทำวจย เมอเกด

ความกดดนกจะทำใหหมดสนกในการทำงาน ไมมความสข อาจขดกบ

แนวคดของการทำ R2R ได ซงคงตองทำใหเกดความสมดล อยากฝากไวให

ระวงจดนกนดวยนะครบ” อาจารยทนงกลาว

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2190

“ขอบคณคณวจตราและอาจารยทนงครบ” อาจารยกลธรกลาว

กอนจะแสดงความคดเหนเพมเตมวา

“การทเรามาแลกเปลยนความคดเหนกนแบบน ผมวามประโยชน

มากๆ เลยนะครบ ผมขอแชรเพมนดหนงวา จรงๆ แลวนยามคำวา

กาวหนา คงไมไดแปลวาตองไดเลอนสองขน หรอไดเลอนเงนเดอน แต

ความกาวหนามนเกดขนทนททเราทำงานวจยเสรจ การทเราไดทำอะไร

ใหมๆ แลวนำเสนอใหผบรหารทราบนนแหละ ผมคดวาตำแหนงเรากาวหนา

และมความสขแลว”

“สวนประเดนอนๆ ผมวามนอยนอกเหนอการควบคมของเรา ซง

เราตองมวธบรหารจดการใหด สกวนหนงเบองบนอาจมองเหนความตงใจ

จรงของเรา โดยมผลงานเปนตวพสจน”

อาจารยกลธรกลาวใหทงทายใหทกคนไปขบคด กอนจะสงไมโครโฟน

ใหกบกลมตอไป ซงตอนนพรอมอยแลว

191ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“เชญตวแทนกลมทสองตอเลยครบ”

หลงจากอาจารยกลธรกลาวจบ แสวง ขาวแกว ตวแทนกลมทสอง

กออกมานำเสนอในหวขอ เคลดวชาสรรหาจอมยทธชวยเรองระเบยบวธวจย

พมพชนกคอยๆ ใชนวมอเลกเรยวพลกเปดสมดบนทกคใจหนา

ตอไป เพอเตรยมจดขอมล โดยมนงนชแกลงชะโงกหนามาดหนากระดาษ

ของพมพชนกอยใกลๆ โดยไมวายแซวตามประสาคนอารมณดวา

“โอโห! ดสมดบนทกของพมพส จดไดเยอะเลย”

พดจบเจาตวกยมกรมกอนจะหนไปทางดานหนา

เวทเพอฟงตวแทนกลมทสองออกมาสรปดวย

ทาทขงขง พมพชนกไดแตยมมมปากเพราะขำใน

กรยาทาทางของนงนช

เคลด วชาสรรหาจอมยทธ ชวยเรองระเบยบวธวจย

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2192

แสวง ขาวแกว

193ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“ตามบทบาทหนาทของเราคอการเปนคณอำนวย” แสวงเกรนนำ

กอนจะขยายความวา

“คำวา ‘คณอำนวย’ กบอกในตวอยแลวนะครบวา ‘เปนผอำนวย

ความสะดวก’ ซงคณอำนวยไมจำเปนตองเกงทกเรอง บางคนอาจจะมภาระ

หลายๆ อยางใหรบผดชอบในเวลาเดยวกน อาจจะทำใหรสกวาสามารถ

รบมอกบทกปญหาได แตอยาลมวาเราไมใชทศกณฐ เราตองสรรหาผท

จะมาชวยเราได ซงคนทจะเขามาชวยเรานนตองไมถกบงคบมา อยางนอย

เขากควรเขามาดวยความเตมใจ หรอมใจรกทจะทำ”

“โดยมเราคอย ชวน เชยร ช ชม เชอม เขาเปนระยะ โดยเฉพาะ

การเชอมนกวจยกบผบรหาร ซงเปนสงทสำคญมาก เพราะอยางนอย

ผบรหาร หรอ ‘คณเออ’ จะเปนผเปดไฟเขยวใหเกดยทธศาสตรในการ

ทำงาน เมอนกวจยไดรบการสนบสนนเตมทจากผบรหารแลว เขากจะม

กำลงใจในการทำงานวจยดๆ ออกมา สงทตามมานน นอกจากตวผลงาน

ทเปนประโยชนตอผมารบบรการ องคกรไดประโยชน ตวเขามความสข

และสนกกบการทำงานแลว เขาอาจจะไดรบผลพลอยไดอนๆ เชน รางวล

จากเวทประกวดตางๆ หรอกำลงใจจากผบรหารดวย”

“นอกจากน การทำงานวจย R2R ยงเปนการทำงานจตอาสา ซง

เปนการทำบญในอกรปแบบหนงนะครบ เพราะเปนการหาแนวทางใน

การแกปญหาการทำงาน เพอทำใหงานบรการดขน ทงคนใหบรการและ

คนทมารบบรการตางกไดรบประโยชนดวยกน สขใจไปคนละแบบ”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2194

“ในฐานะทคณอำนวยเปนผอยเบองหลงความสำเรจของงานวจย

กจะพลอยไดรบอานสงสไปดวย ทเหนไดอยางชดเจนเลยคอ มความสขใจ

อยลกๆ เหมอนทอาจารยผใหญหลายๆ ทานไดเคยพดเอาไววา การเปน

คณอำนวย เปนการทำงานแบบปดทองหลงพระ แมไมมผลงานใหคนอน

เหน แมไมมใครรวาเราอยเบองหลง แตเรารวาเราทำอะไร อมใจและภมใจ

อยลกๆ นแหละครบทเรยกวา ‘ปตสข’ ใครไมร แตเราร”

“เมองานวจยประสบความสำเรจ คณอำนวยตองพยายาม

แลกเปลยนเรยนรใหเกดการขยายผลในวงกวางดวย งายๆ เลยคอ การจด

เวทแลกเปลยนเรยนรระหวางหนวยงาน คณอำนวยตองคอยทำหนาท

อำนวยความสะดวกอยางสมำเสมอ ไมใชวาพอผลงานสำเรจไปหนงชน

แลวเลกเลยนะครบ ทำอยางตอเนองดวย เพอใหเกดการขยายผล และ

เกดความยงยน”

“ทสำคญคอ คณอำนวยตองเปนโคชดวย คอยขดเกลา หรอแกไข

เวลามคนในทมมาขอคำปรกษา โดยเฉพาะการประสานงาน หรอ

การสรรหาทรพยากรตางๆ ทนกวจยตองการ เรากตองมองหาทรพยากร

ในหนวยงานของเราวามอะไรบาง ในหนวยงานมหองสมดไหม หรอตอง

ขอความชวยเหลอจากหนวยงานไหน ใครบางทมความรดานวจย และ

พอจะชวยเหลอเราได เวลามคำถามดานสถต เรารหรอไมวาจะตอง

ไปถามใคร”

“แหลงคนควาขอมลกสำคญ เชน หองสมด หรออนเทอรเนต

ยงถามเครอขายในการแลกเปลยนเรยนรกนผานเวบบอรด เวบไซต อเมล

ตลอดจนสอออนไลนอนๆ กจะยงดมาก ถอเปนการสอสารททำใหเกด

ความยงยนอกรปแบบหนง เพราะในยคปจจบนไมวาสถาบนไหนกจะม

เวบบอรดเพอแลกเปลยนมมมองกนอยแลว เราตองใชสอออนไลนใหเปน

ประโยชนครบ”

195ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“ถาเปนไปไดเราตองรวาหนวยงานของเรามคนจบปรญญาตร

ปรญญาโท หรอปรญญาเอกมากนอยแคไหน ถาเราสามารถดงคนเหลาน

เขามารวมทมไดกจะเปนเรองด เพราะอยางนอยกมพนฐานการทำวจย

มาบางแลว จะทำใหสามารถตอยอดการทำงานวจย R2R ไดงาย เรยกได

วา การมทมงานดมชยไปกวาครง”

“นอกจากน เราคงตองทำหนาทเชอมกบหนวยงานภายนอกดวย

เชน สำนกงานสาธารณสขจงหวด สำนกงานสาธารณสขอำเภอ หรอ

แมแตในพนท เชน โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำบล หรอสถานอนามย

ซงคนเกงๆ บางคนอาจจะไปอยในพนททไมใชในเขตเมองกได อาจจะอย

ในชนบทททรกนดาร แตมความเชยวชาญมาก สามารถเปนแหลงขอมล

ชนดใหกบงานวจยของเราได จะเหนไดวาคนเกงไมจำเปนตองอยใน

สถาบนใหญๆ เทานน”

“อยางไรกตาม เบองตนเราตองพงพาตวเองกอน อยางนอยเรา

ตองมความรพนฐานเกยวกบระเบยบวธวจยอยบาง คณอำนวยไมตอง

เกงมาก แตอยางนอยตองสามารถเชอมตอกบหนวยงานตางๆ ได ทงใน

และนอกองคกร ในขณะทไปขอความชวยเหลอจากหนวยอนๆ เรากตอง

พรอมทจะใหความรวมมอกบหนวยงานอนๆ ดวย แลกเปลยนเรยนรกน

เปนลกษณะ Win-Win ทงสองฝาย” แสวงกลาว

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2196

หลงจากแสวงกลาวจบ อาจารยเชดชยไดแสดงความคดเหน

เพมเตมวา...

“ผมขอเสรมเรองระเบยบวธวจยซกเลกนอยนะครบวา เราอยาไป

หวงวาคนในหนวยงานของเราจะรทกอยาง เราอาจจะตดตอนเรอง

กระบวนการทำวจย เชน การคนหา การตงคำถาม และเราตองหาคนท

ถนดทางดานนดวย เพอรวมกนทำงานเปนทม แตอยาไปหวงวาในหนง

โครงการคนใดคนหนงจะตองทำตงแตตนจนจบ เพราะเขาเองกคงไมไหว

เหมอนกน อยางนอยๆ การคนหาวาใครเคยทำงานวจยมาบางกนาจะไม

ยากเกนไปนก”

“เมอไดคนเหลานมารวมทมแลวเรากสงไมตอ ใครถนดดานไหน

กมอบหมายใหเขาทำ แลวเรากชวยกนทำเปนทม จนกระทงมเรองของ

สถตเขามาเกยวของ ซงเราอาจจะไมถนด กอาจจะตดตอภายนอก ซงการ

มเครอขายกจะสามารถเชอมโยงใหเราไปหาผทรเรองของเทคนคเหลาน

ไดงายขน แตอยางไรกตาม พยายามพงทมของเราใหไดมากทสดกอน

เพราะจะทำใหเกดกระบวนการเรยนรของคนของเราดวย และทมของเรา

กจะมความชำนาญมากขนเรอยๆ และเกดความยงยนมากกวา ขอฝากไว

แคนครบ” อาจารยเชดชยกลาว

เนองจากมเวลาคอนขางจำกด อาจารยกลธรกลาวขอบคณและรบ

ไมโครโฟนจากอาจารยเชดชย กอนทจะมอบเวทใหกบกลมทสามตอไป

197ฟนเฟองขบเคลอน R2R

สำหรบตวแทนของกลมทสามทออกมานำเสนอในหวขอ เคลดวชา

นำพาผลงานวจยไปสการปฏบต คอ ธวชชย เขอนแกว จากสำนกงาน

สาธารณสขจงหวดแพร

“สวสดครบ ผมเปนตวแทนของกลมทสาม”

ธวชชยกลาวทกทายทกคนพรอมรอยยม นำเสยงทกลาวทกทาย

ในตอนแรกตดจะประหมาเลกนอย แตเมอเขาคอยๆ กวาดสายตาไป

ประสานกบทกคนจนทวทงหองแลว อาการประหมาของเขากดขน จน

คอยๆ เปนปกตและเปนธรรมชาตในทสด

“กลมเราไดขอสรปวา การทจะนำงานวจย

R2R ไปสการปฏบตไดดนน ตองวางแผนไว

ตงแตกอนดำเนนการ และตองดดวยนะครบวา

แตละโครงการทเราวางแผนจะทำนนเหมาะสม

เคลดวชานำพาผลงาน วจย ไปสการปฏบต

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2198

ธวชชย เขอนแกว

199ฟนเฟองขบเคลอน R2R

กบสภาพปญหาหนางานประจำทเราทำอยหรอเปลา บางปญหากคอนขาง

ยงยากซบซอน ไมเหมาะตอการนำมาทำงานวจย”

“ทสำคญ จะตอง งาย ตอการปฏบตจรงดวย ไมใชทำใหเขารสกวา

มภาระเพม อยางเชนบางหนวยงานมหนาทรบผดชอบทยงยากอยแลว

ถาเอาอะไรทคอนขางยงยากซบซอนไปเพมเตมให แนนอนวาเขาตองม

ปฏกรยาในเชงตอตานเปนธรรมดา”

“เรองของ งบประมาณ กสำคญ คอกอนอนตองทำความเขาใจกอน

นะครบวา งานวจยบางชนแทบจะไมตองใชงบประมาณเลย แตงานวจย

บางชนกใชงบประมาณคอนขางเยอะ หรอใชทรพยากรตางๆ คอนขางมาก

จงจำเปนตองจดสรรทรพยากรใหด และตองเชญทกภาคสวนทเกยวของ

เขามาประชมหรอรบรรวมกน จะทำใหงานขบเคลอนไปได”

“นอกจากน ควรมการเชญผททำงานวจย R2R สำเรจมาทำ กจกรรม

Success story telling ใหนกวจยดเพอเปนแนวทางและสรางแรงบนดาลใจ

ดวย หรอจะจดเวทเพอแลกเปลยนเรยนรกนกได และอกอยางทขาดไมไดคอ

การนำเอาผลงานวจยชนใดชนหนงมาขยายผลตอ นโยบายทชดเจนกเปน

สงสำคญ เพราะคนทำงานจะไมหลงทาง และทำงานไดอยางเตมท”

“การนำเสนอผลงานเขาสทประชมผบรหารระดบจงหวด หรอ

นายแพทยสาธารณสขจงหวด กจะชวยผลกดนใหขยายผลตอในระดบ

พนทอนๆ ได รวมทงการประชาสมพนธและเผยแพรผลงาน เชน แผนพบ

กมสวนสำคญ เพราะจะทำใหผทสนใจสามารถตดตอประสานงานเพอ

ดำเนนการตอได เมอดำเนนการไดสกระยะแลวตองมการตดตามผล

ตอเนองดวยนะครบ อาจจะสามเดอน หรอหกเดอนกไดวา ทำไปแลวได

ผลสำเรจตามทผลงานวจยเขาระบหรอไม”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2200

“ในกรณทเกดปญหาระหวางการทำงาน การมทมทเปนสหสาขา

จะชวยไดมาก เพราะงานวจย R2R ตองทำเปนทม ยงมความหลากหลาย

ในทมงานกยงสงผลดมากเทานน หลงจากการดำเนนการของการวจยไป

สการปฏบตแลว ถาเรามการขยายผลตอในเครอขายทเกยวของมาก

เทาไร ผลงานวจยชนนนกจะมความสำเรจมากขนเทานน และในทายทสด

เรากจะไดรบรางวลเปน ส.ป.ก. (ส. คอ ความสข ความสนกในการทำงาน

ป. คอ ประเทองปญญา เกงขน ฉลาดขน เขาใจและเชอมโยงสงตางๆ

ไดดขน สวน ก. คอ เกดความกาวหนา เกดผลงานวชาการ) ตามทอาจารย

วจารณเคยกลาวเอาไวครบ” ธวชชยกลาว

พมพชนกเงยหนาขนจากสมดบนทก วางปากกา แลวปรบมอใหกบ

ธวชชยยาวนาน กอนจะหนไปทางนงนชซงตอนนกำลงยมกวาง ดวงตา

เปนประกาย และม “ไฟ” เตนระรกอยในดวงตาคนน ทำใหพมพชนก

รสกมนใจอยลกๆ วา กลบบานไปคราวนเธอไมโดดเดยวแนนอน

อยางนอยกมนงนช พยาบาลรนพคนนนแหละทจะยนเคยงบาเคยงไหล

เธอไมหางบนเสนทาง R2R

เพอแผวถางพนทรกเรอรวมมอรวมใจกนทำสวน R2R ในพนทของ

พวกเธอเอง

201ฟนเฟองขบเคลอน R2R

เคลด วชาพาคกกระตกตอมฮกเหม คณอำนวยและนกวจย

“ผมขอยกเวทใหกบกลมทสเลยนะครบ กลมนอาจจะเรยกวาสำคญ

ทสดกวาได เพราะวากำลงใจจากคณอำนวยเปนสงทจะผลกดนใหเกด

การกระทำในสามขอแรก” อาจารยกลธรกลาว

กลมทสคอกลมสดทายทจะออกมานำเสนอในหวขอ เคลดวชา

พาคกกระตกตอมฮกเหมคณอำนวยและนกวจย โดย พรทพย คนงบตร

จากโรงพยาบาลปทมธาน

“เคลดลบในการกระตนใหตวเองใหฮกเหมนน

คณอำนวยตองสำรวจตวเองทกวนวา วนนยงหายใจ

เขาสบาย หายใจออกตนรหรอเปลา ไมใชวาวนนหายใจ

เขากจะตาย หายใจออกทกขระทม แบบนไมไดนะคะ

สำรวจตวเองวาเราพรอมทจะทำงานหรอยง”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2202

พรทพย คนงบตร

203ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“อาจารยอครนทรเคยบอกวา ในการทำงานตองหา 3 ก. ใหเจอ

ขออนญาตอาจารยนำมาบอกตอนะคะ คอถาวนไหนรสกวาตวเองยงไม

พรอมใหหา ก. กระโถน เลยนะคะ กระโถนในทนคอคนทเราสามารถ

ระบายความอดอดขดของใจได มไวหลายๆ คนยงด เพราะการไดระบาย

ความอดอดออกไปบางจะทำใหเรารสกปลอดโปรงโลงใจขน กระโถนไม

จำเปนตองใหคำแนะนำปรกษาได แคเตมใจรบฟงเรากพอ”

“เมอระบายใสกระโถนเสรจแลวกใหไปหาคนทเปน ก. กระถาง

ซงหมายถงคนทเปนแนวรวมและคอยสนบสนนเรา เพอใหเขาชวยรดนำ

พรวนดนใหใจเรา ทำใหจตใจเราผองแผว และมกำลงใจในการทำงาน

บางทแคเขาบอกวาไมตองกงวลใจ R2R มนกเปนอยางนแหละ อยาไป

คาดหวง แตทำใหดทสด แมวางานวจยยงไมเกด แตไดหวขอวจยมากอน

กถอวาเรมตนไดดแลว แคนกสามารถกระตกตอมฮกเหมของเราใหกลบ

มาคกไดแลว”

“จากนนกหา ก. กระจก คอคนทสามารถสะทอนตวตนของเราได

อยางชดเจน สามารถวจารณเราตรงๆ ไดวาควรรกษาอะไรไว หรอควร

ปรบปรงตรงไหน เราทำด หรอไมด”

“คณอำนวยตองสรางทศนคตทด และสรางศรทธาใหกบตวเอง

ทกวน วาสงทเราทำนนไดประโยชนมากมาย คนไขไดประโยชน สวนเรา

ซงเปนคนทำงานกมความสข การคดแบบนจะทำใหเรารสกฮกเหมอย

ตลอดเวลา คดบวกเขาไว ทกปญหามทางออก ถาเราคดวาทกทางออกมแต

ปญหา เราจะไปไมรอด ปญหามไวเพอแก ไมไดมไวแบก อปสรรคตางๆ

มนจะทำใหเราไดเรยนร เพมพนทกษะไปเรอยๆ และหลอหลอมใหเรา

เขมแขง”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2204

“นอกจากน คณอำนวยตองหาโมเดลทด สมมตวาคณอำนวย

คนนทำหนาทไดดมากเลย เราควรดเปนตวอยางวาทำไมเขาถงทำไดด

ทำไมไปทไหนกมแตคนตอนรบ แลวเขาเปนคณอำนวยทดไดอยางไร

ไปเรยนรรวมกบเขาดซวา การเปนคณอำนวยทดเรมอยางไร ตวอยางท

เหนไดชดเจนคออาจารยหทยทพยทแคยนอยหนาลฟตกมคนเขามาหา

มาปรกษาวาอยากทำ R2R เมอไปเรยนรรวมกบเขาแลว กใหเกบโมเดล

ของเขาไว เผอวนขางหนาเราจะไดเปนโมเดลของคณอำนวยบาง”

“คณอำนวยตองพยายามกระตนทมดวยวา อยาหยดยงการเรยนร

ไมตองกลว ใหเรยนรไปดวยกน เพราะคณอำนวยเองกไมไดเกงไปกวา

คนอน ทสำคญ ตองบอกตวเองเสมอวา ความสำเรจไมใชหนทางของ

ความสข แตความสขตางหากทเปนหนทางไปสความสำเรจ จะทำใหเรา

รสกชนใจ ถาเวลาเจอปญหาหนกๆ อยาหน ใหเผชญหนากบมนไปเลย

ใหทองไวเลยวา คนดชอบแกไข แลวบนปลายของความมงมนพยายามก

จะสงผลอนหอมหวานมาใหเราเอง เพยงแคใหเราอดทนไว”

“เมอทำแบบนบอยๆ ทกวนๆ คณอำนวยกจะไมหมดไฟ และเมอ

ครบหนงปคณอำนวยกมาเจอกน เพอแลกเปลยนเรยนรวาสขของ

คณอำนวยในแตละแหงนนเปนอยางไร แลวแตละแหงมวธเพมสข ลดทกข

กนอยางไร นกจะเปนการกระตกตอมฮกเหมอก”

“ไมเพยงแตตองคอยกระตนตวเองเทานน แตคณอำนวยทดตอง

คอยกระตนนกวจยดวย ในกรณททมวจยรสกทอแท เหนอยหนายกบ

การทำวจย เราตองคอยปลอบเขา ถาเราเหนรอยรว หรอชองโหวททำให

ทมรสกทอ เรากหาวธอดซะ แตตองหาคำตอบใหไดกอนวา ทำไมนกวจย

ถงทอแท เปนเพราะเขาขาดความรหรอเปลา เราตองมองเขาอยางเขาใจ

เอาใจเขามาใสใจเรา เพราะกอนทเราจะมาเปนคณอำนวย ตวเราเอง

205ฟนเฟองขบเคลอน R2R

กไมเกง หรอแมแตบางคนทจบปรญญาโทมา กเหนอยและทอแทกบการทำ

วจยเหมอนกน”

“ดงนน เมอเขาไมร เรากตองสรางความรใหกบเขา อาจจะจด

ฝกอบรมหรอจดเวทแลกเปลยนเรยนรเพอเปนการกระตนใหเขามไฟ

ซงถาเปนไปไดอยาอบรมแบบวชาการเกนไป ตองมผอนหนกผอนเบา

วชาการดวย บนเทงดวย จะไดไมเครยด ถาไดวทยากรอยางอาจารยกะปม

ไปชวยกจะดมากเลย คนทำงานจะไดรวา สามารถทำ R2R อยางมความสข

และสนกได”

“เรองการใหกำลงใจกนกเปนเรองสำคญเชนเดยวกน บาง

หนวยงานมโครงการทำวจยเยอะมาก ประมาณยสบเรองตอป แคไดยน

บางคนกทอแลว ยงถาทำไปไดซกระยะหนงแลว แตยงไมไดผลงานไป

รายงานผบรหาร กจะยงทอ คราวนแหละเปนหนาทของคณอำนวยทจะ

ตองใหกำลงใจ คอการจะทำงานอะไรซกอยางใหคดใหญได แตคณอำนวย

ตองเขาไปกระตนเขาวาใหเรมทำเลกๆ กอน โดยจดทละประเดน แลว

หาความสำเรจของแตละจดทเขาทำไดเพอไปชนชมใหกำลงใจเขา เมอเขา

มกำลงใจ กจะสามารถไปตอได และเมอทำจนสำเรจเขากจะรสกภมใจ

ในตวเอง อยาลมนะคะวา ความสำเรจทละเลกละนอยจะนำไปสความสำเรจ

ทยงใหญได”

“สวนใหญนกวจยจะทอแทมากทสดเวลาทสงงานไปแลวคณอำนวย

ไมมเวลาดให เพราะฉะนนคณอำนวยเองกตองพยายามใหเวลากบ

นกวจยดวย ซงเปนสงสำคญมาก พยายามดงานใหเขาใหเรวทสดเทาท

จะทำได การรอคอยนานๆ อาจจะทำใหเขาเสยกำลงใจ และเผลอๆ อาจทำ

ใหเขาหมดไฟได ดงนน คณอำนวยตองตดตามอยางตอเนองนะคะ อยา

ทงชวงไปนานๆ”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2206

“อกวธหนงทจะกระตนใหนกวจยมแรงฮกเหมคอ การรายงานให

ผบรหารทราบความกาวหนาในการดำเนนงานของนกวจย ถอเปนจตวทยา

อยางหนงนะคะ เพราะการไดรบการยอมรบจากผบรหารจะชวยกระตน

ใหเกดกำลงใจทจะทำตอไปคะ”

“สดทาย สงทขาดไมไดและถอวาสำคญมากคอ การจดเวท

แลกเปลยนเรยนรเพอชนชมความสำเรจซงกนและกนระหวางหนวยงาน

จะทำใหนกวจยมความสขและมความรสกภมใจทไดนำเสนอผลงานของ

ตวเอง ทสำคญ คณอำนวยเองตองเปนกลยาณมตร คอ มตรทไมหวง

ผลประโยชนตอบแทน แตทำเพราะอยากชวย และเมอผลงานประสบ

ความสำเรจกมความยนดอยางจรงใจ แลวงานกจะเดนหนาตอไปได

อยางราบรนและยงยนคะ” พรทพยกลาวสรป

หลงจากตวแทนของแตละกลมสรปแลว อาจารยเชดชยซงนงฟง

และสงเกตการณมาตลอดไดแสดงทศนะเพอแลกเปลยนความคดเหน

“จากทสงเกตการเขาฐานเมอวาน ผมรสกวาเราอาจกงวลใน

บางเรองมากเกนไป เชน เรองระเบยบวธวจย เพราะเปนเรองทเราไมถนด

จงทำใหเรากลว และทำใหเราพงความสนใจไปอยตรงนน แตผมวาสงท

ผวจยควรจะกงวลมากทสดกคอการตงคำถามวจยนะครบวา คำถามของ

เราชดหรอยง สอดคลองกบปญหาของเรามย เมอรแลวเหลาใหคม

เพราะถาคำถามไมชด ไมคม ทกอยางจะสะเปะสะปะไปหมด ไมมใคร

ชวยทานไดนะครบ สวนเรองระเบยบวธวจย ถามปญหาเราสามารถปรกษา

ผรหรอผทมประสบการณในการทำ R2R เพราะงานวจยหลายๆ เรองก

ไมตองใชระเบยบวธวจยทซบซอน ขอฝากไวนะครบ” อาจารยเชดชย

กลาว

207ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“กะปมขอแลกเปลยนเพมเตมนดหนงนะคะ” ดานอาจารยกะปม

กขอแสดงความคดเหนเพมเตมบาง

“ตอนนเหมอนเรากำลงกลวโรคทยงไมเกดขน และกงวลไปวาถา

เราปวยเปนโรคนเราจะไปหาหมอเกงๆ ไดทไหน ซงเราถกสอนใหคด

แบบนมาตลอด ถงเวลาแลวคะทเราตองเปลยนกระบวนการคดใหมโดย

ใหคดวาหมอทเกงทสดคอตวเรา เราจะรอาการเจบปวยของเราดทสด

เพราะฉะนนคณอำนวยคอคนทจะไปดงศกยภาพของคนทำงานใหรเรอง

ระเบยบวธวจย ไมตองวงไปหาหรอกคะวาคนไหนเกงทสด แตใหมองวา

เราจะสรางความเปนหมอในตวเราไดยงไง”

“กอนทเราจะใหนกวจยหรอคนหนางานไดเรยนรระเบยบวธวจย

เราตองทำใหเขาลดความหวาดกลวลงไปกอน แลวคอยๆ เรยนร สำหรบคน

ทเคยเรยนปรญญาโทและเอกจะรเลยวาอาจารยมหาวทยาลยกอาจไมได

รทกเรองเชนกน แตเราผานงานวจยในตอนนนมาไดเพราะเราเรยนรดวย

ตวเอง สวนอาจารยเปนคนดงศกยภาพของเรา ดงนน หนาทของคณอำนวย

คอใหกำลงใจเขา ใหเขาคอยๆ เรยนรและถอดรหสความหวาดกลว

ความสงสย และความไมรดวยตวของเขาเอง แลวเขาจะมความชำนาญ

ในเรองนนๆ สมมตวาทำวจย 4 เรอง กจะชำนาญระเบยบวธวจย ให

นกวจยฝกเปนจอมยทธดวยตวของเขาเอง ขอบคณคะ”

อาจารยอครนทรเปนอกทานหนงทแสดงความคดเหน...

“จรงๆ ตองบอกวาเรองแบบนเปนความหวาดกลวทคลาสสกมาก

เพราะคนทจะเรมตนทำงานวจยหรอเปนคณอำนวยมกจะกลวระเบยบวธ

วจย ผมคดวาทอาจารยเชดชยและอาจารยกะปมบอกเมอสกครนน

ชดเจนแลวนะครบ จรงๆ แลวระเบยบวธวจยคอสวนเสรมเขามา แตท

สำคญมากทสดคอ คำถามวจยนะครบ เราตองมองใหออกวา คำถาม

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2208

แบบไหนทนาตอบ คำถามแบบไหนทมประโยชน คำถามแบบไหนท

ตอบไดแลวจะเกดผลกระทบ (Impact) ทำใหเกดการเปลยนแปลงใหชวต

เราดขน ทำใหการบรการของเราดขนดวย”

“ทศรราชกเปนนะครบ ไมวาจะเปน พเออง-เอองพร พทกษสงข

ฝายการพยาบาล พหนง-เสาวนย เนาวพาณช พยาบาลประจำการ CCU

หออภบาลคนไขโรคหวใจ และ พอา-มาล งามประเสรฐ งานการพยาบาล

สตศาสตร-นรเวชวทยา จะเดนเขามาปรกษาดวยเรองสถต เรองระเบยบ-

วธวจยทงนน ซงผมคดวาเรองนไมนากงวลอะไรเลย ถาเราหาทมมา

ชวยเหลอแลวทำวจยไดซกหนงเรอง ทกคนจะรเรองระเบยบวธวจยขนมา

อกระดบหนง จนถงตอนนกจะเรมคนเคยแลว เรากสามารถชวนพๆ

ทเปนนกวจยใหเปลยนมาเปนคณอำนวยได ซงผมคดวานเปนกลยทธใน

การแตกตวเลยกวาได”

“ผมชอบคำวา ‘ทาบกง’ มากเลย คอหาคนมาทาบกงเพอเอาความร

ออกมา ถาอยากไดคณอำนวยรนใหมทเกง คณอำนวยคนเกากตอง

เสนอตวใหเขาทาบกงดวยนะครบ เปนการดงเอาความรออกมาใชโดย

เรวทสด”

“ผมขอยกตวอยางทอาจารยของผมเคยเปรยบเทยบไวใหฟงวา

การฟงความสำเรจทคนอนเลามาอยางเดยวมนไมพอ ตองลงมอทำดวย

พอลองลงมอเรากจะรวาเราถนดแบบไหน ถาเปรยบกบการวายนำเราก

จะรวาวายทาไหนถงจะเหมาะกบเรา แตจะเปนทาไหนไมสำคญ ขอใหวาย

ไปถงฝง เพราะฉะนนการจะเปนนกวจย หรอคณอำนวย ตองลงมอทำเลย

นะครบ ทงหมดคอการเรยนร ชวตของเราไมไดยนยาวมากมาย อยาง

มากรอยปนกถอวาเกงมากแลว ถาเรามความทกขซก 1 ป นกเทากบ

หนงเปอรเซนตของชวตเราแลว ผมขอใหกำลงใจทกทาน ใหหาความสข

ในชวตการทำงานไดทกวนนะครบ”

209ฟนเฟองขบเคลอน R2R

ดานอาจารยวศษฎกลาวใหแงคดกบทกคนเพยงสนๆ วา…

“ถาอยากให R2R เกดความยงยน ตองกลบมามองวาทมเรายง

ขาดอะไรแลวเสรมสงนนเขาไป อาจจะอานหนงสอเพมเตม หรอเรยนตอ

กได จะชวยทำใหเรามความมนใจในการทำงานมากขนครบ”

“ขอบคณวทยากรทกทานมากครบ กอนจะปดเบรกชวงน ผมอยาก

จะฝากไวสนๆ วา ถายามใดททอใจ ขอใหนกถงกำลงใจทเกดจากวนน

อยาลมวาทกอยางเปนบทเรยนไดทงหมด ปญหาทกเรองมทางออก

คณไมไดอยคนเดยว แตเรามซงกนและกน ขอบคณครบ” อาจารยกลธร

มอบเวทคนใหกบพธกรสาวจากทมศรราช เพอเขาสชวงตอไป

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2210

R2RNetwork

211ฟนเฟองขบเคลอน R2R

ฝนใหไกล ไปใหถงฝงฝน

ฝนใหไกล ไปใหถงฝงฝน การดำเนนงานตอไป

ของโครงการ R2R สวรส.

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2212

รองศาสตราจารย นายแพทยเชดชย นพมณจำรสเลศ

213ฟนเฟองขบเคลอน R2R

การสมมนาชวงเชาดำเนนไปอยางเขมขนและลนไหล แมวาเวลา

จะผานไปครงคอนวนแลว ทวาทกคนยงคงตงอกตงใจรบฟงองคความร

ทวทยากรแตละทานไดนำมาแลกเปลยนเรยนร จนลมไปเลยวาขณะน

เขมนาฬกาเดนไปใกลถงเวลารบประทานอาหารกลางวนแลว

หวขอสดทายสำหรบการสมมนาในครงนคอ “ฝนใหไกล ไปใหถง

ฝงฝน การดำเนนงานตอไปของโครงการ R2R สวรส.” ซงถอวามสำคญมาก

เพราะเปนการพดคยถงอนาคตของ R2R วาจะกาวเดนไปใน

ทศทางไหน โดยมอาจารยเชดชยรบหนาทดำเนนรายการ

“ผมคงไมรบกวนเวลารบประทานอาหารกลางวน

ของทกทานมากนกนะครบ” อาจารยเชดชยกลาวทกทาย

ทกคนอกครง

บนถนนสาย R2R ไมมคำวาเปนไปไมได

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2214

“สำหรบชวงนถอวามความสำคญมาก เราจงเชญ นายแพทยพงษพสทธ

จงอดมสข ผอำนวยการ สวรส. มารวมแลกเปลยนเรยนรกน ทานจะมาพด

ถงทศทางการสนบสนนของ สวรส. ทมตอ R2R วาจะเปนอยางไร สวน

ผมกจะพดถงโครงการทไดรบมอบหมายจากการลงนามความรวมมอทาง

วชาการรวมกนของ สวรส. สปสช. คณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล

และกระทรวงสาธารณสขวาการสนบสนนใหเกดเครอขาย ในรอบปท

ผานมาเปนอยางไร แลวปหนาจะเนนตรงไหนบาง”

“กอนอนผมขออนญาตยกลายพระหตถของสมเดจพระบรม-

ราชชนกมาอานใหฟงวา True success is not in the learning, but in

its application to the benef ifit of mankind. คอรอยางเดยวไมพอ ตอง

เอาไปใชใหเกดประโยชนอยางสงสด R2R กเหมอนกน ทำวจยอยางเดยว

ไมพอ หากไดแตความร (Knowledge) แตถาไมนำไปสการปฏบต (Practice)

กไมเกดประโยชนสงสด และสบเนองจากลงนามความรวมมอทางวชาการ

เมอวนท 19 สงหาคม 2551 จงเกดโครงการสนบสนนการพฒนางาน

ประจำสงานวจยขนมา”

“โดยมความเหนตรงกนวา R2R เปนเครองมอพฒนาคน (Human

Resource Development) พฒนากระบวนทศน (Mental Media) เกด

วฏจกรการเรยนรของบคลากร (Deep Learning Cycle) เพอพฒนา

งานประจำ (Service Policy Development) พฒนาองคกร (Organization

Development) เกดเปนองคกรแหงการเรยนร ดงนน เปาหมายของ R2R

จงไมไดมงเนนทจำนวนผลงานวจย แตเนนทรากฐานของการพฒนาคน”

“ตอนทำ Routine to Research สงทไดคอความร (Knowledge)

หลงจากนน Research to Routine กคอ การนำผลวจยไปใชพฒนางาน

การบรการทดขน (Implement) แตถาไมทำใหเกดการเรยนร (Learning)

องคกรกจะไมยงยน เพราะฉะนนตองสรางใหบคลากรในองคกรมการเรยนร

215ฟนเฟองขบเคลอน R2R

ตลอดเวลา เวลาทำงานกสงเกตและมองหาจดทจะพฒนางานอยางตอเนอง

จดไหนทตองปรบปรงกมองหาโอกาสพฒนา อาจทำเปนงานวจยกได

ตรงนบคลากรจะตองเกดการเรยนร ถามคนมาทำใหเราอยางเดยว

เราจะไมเกดการเรยนร และไมยงยน อยางไรกตาม การเรยนรตองอาศย

KM เปนหนงในเครองมอสำคญดวย”

“หลกในการสรางเครอขายเราใช Starfish Model กคอ ใช

ความสมพนธแนวราบ ไมใชลกษณะสายบงคบบญชา แตเราทำงาน

เชอมโยงกน เพราะฉะนนในแตละจดจะมอสระในการทำงานอยางเตมท

ไมมใครสงใคร ทกคนมาแลกเปลยนเรยนรรวมกน”

“อาจารยวจารณไดใหแนวคด INN Model แกพวกเรา ซง I กคอ

Individual เปนการรวมตวกนระหวางหนวยงานหรอองคกรตางๆ เชน

โรงพยาบาล สสจ. จากนนหา Individual ในพนทของเราทพรอมทสด

ใหเปน Node แลว Individual และ Node กมารวมตวกนเปนเครอขาย

(Network)”

“ยกตวอยางเครอขายภาคตะวนออก ม Individual คอ โรงพยาบาล

ชลบร สสจ.ชลบร โรงพยาบาลระยอง และโรงพยาบาลตราด โดยมมตรวมกน

วาเลอกโรงพยาบาลพระปกเกลาใหเปน Node แลว Node กรวมตวกบ

Individual ทงหลายเปนเครอขาย ซงโครงการ R2R สวรส. กจะไปสนบสนน

โดยตรงทเครอขายนแหละครบ”

“ขณะนมเครอขายเกดขนแลว 3 เครอขาย คอ เครอขาย

ภาคตะวนออก เครอขายนครชยบรนทร และเครอขายภาคใต เรายงขาดอยอก

2 ท คอ ภาคเหนอและภาคกลาง ซงตอนนกมแนวโนมทด เพราะวาเรา

เรมไปผกมตรกบทง 2 ภาค และภาคกลางกเรมมการเคลอนไหวแลว

ทายทสดกหวงวาเราจะม R2R ทงแผนดน”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2216

“สำหรบแผนในอนาคต เราจะพยายามจดกจกรรม Link, Share,

Learn เราจะทำ Knowledge Capture จดเวทแลกเปลยนเรยนรผสานกบ

ภาคเครอขายในการจดกจกรรมตางๆ พฒนา Website R2R สวรส. ให

เปนแหลงเผยแพรองคความรตางๆ รวมทงเปนเวทใหสมาชกไดเขามา

แลกเปลยนเรยนรกนดวย”

“ถาเรามองในภาพใหญ INN Network เราจะมเครอขายในภาคเหนอ

ภาคกลาง ภาคตะวนออก ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคใต ในอนาคต

แตละเครอขายคงจะตองเชอมโยงไปถงระดบปฐมภม ทตยภม และตตยภม

ทงน ในแตละจงหวดควรมเครอขายระดบจงหวดดวย เพอทจะสามารถ

เชอมโยงกบเครอขายในภมภาคได อะไรทเราขาดเรากไปขอเชอมกบ

เครอขายใกลบานเรา และถาเครอขายใกลบานเราไมพรอมเรากสามารถ

มาเชอมกบสวนกลางได นนคอโมเดลทเราคดวาจะทำใหเกดกระบวนการ

เรยนรไปในทกๆ จด โดยมการเชอมประสานกนเปนเครอขาย INN”

“สวนโครงการ Link, Share, Learn ในระดบภมภาค โครงการฯ

กจะสนบสนนงบประมาณสวนหนงในระยะแรกเพอใหเครอขายตงตวได

ในการจดกจกรรมระดบภมภาค เชน Success Story Telling ใหสมาชก

มาแลกเปลยนเรยนรรวมกน เพอปลกนกวจย ปลกคณอำนวยทงหลาย

อาจจะจดอบรมเรองระเบยบวธวจยอยางทอาจารยวศษฎแนะนำ ซงจะ

เปนการประสานกนทงระยะสนและระยะยาว ดงทไดจด Workshop พฒนา

คณอำนวยไปแลว โดยเรากสนบสนนงบประมาณไปสวนหนง และเชญ

วทยากรหลายๆ ทานไปรวมแลกเปลยนเรยนร”

“การรวมตวเปนเครอขายเพอเปนกลมของการชวยเหลอซงกน

และกน เชน หากตองการทปรกษา (Consultant) เครอขายจะชวยกนอยางไร

หรอถามปญหาในเรองการขออนมตการทำวจยจากคณะกรรมการ

จรยธรรมการวจยในคนจะแกอยางไร ตวอยางของการรวมกลมเพอชวยเหลอ

217ฟนเฟองขบเคลอน R2R

กนนคอ ภาคตะวนออก จดอบรมเพอสราง Ethic Committee ในเครอขาย

เรากสนบสนนงบสวนหนงสำหรบเครอขาย ไมไดสนบสนนทโรงพยาบาล

ใดโรงพยาบาลหนง เพราะฉะนนถาทานสามารถรวมเครอขายได จะชวย

ทำใหทานไดสรางชมชน R2R ของทานขนมา”

“สำหรบการประชมแลกเปลยนเรยนรจากงานประจำสงานวจย

(R2R Forum) ทจดปละครง พวกเรากจะพยายามสนบสนนใหเครอขาย

มบทบาทในการรวมกจกรรมมากขน ทานจะมเวทในระดบชาตมากขน

และจากการเดนสายพบปะกบผบรหารโรงพยาบาลตางๆ ตอนนผมเชอวา

ถาทานพดกบหวหนาหรอผอำนวยการ เรอง R2R หลายทานกจะรจก

แตถาไมรจก กถอเปนโอกาสในการสอสารใหทานทราบวาใครๆ กทำ R2R

กน เวลาคยกบผบรหารกจะงายขน”

“สวนบทบาทของภาคตางๆ เชน สรพ. กนำ R2R เปนเกณฑ

(Criteria) ขอหนงในการประเมนโรงพยาบาลวา ถาจะไดคะแนนระดบ

4-5 ตองมการทำงาน R2R ดวย สำหรบ สสส. สวรส. สปสช. กมสวน

ชวยกระตน และเปนตวขบเคลอนทสำคญ ในการทำใหทงหมดเชอมโยง

กนจนเกดบรณาการในการขบเคลอน R2R ทงประเทศ สำหรบกจกรรม

ตางๆ เรากเกบภาพรวบรวมไวเพอทำเปนหนงสอ เปน R2R Newsletter

หรอรวบรวมทำเปนบทเรยนในรปแบบตางๆ เชน Multimedia ขนเวบไซต

เปนตน เราจะเนนตรงนมากขน”

“และเราจะพฒนาฐานขอมลนกวจยและคณอำนวยโดยจะทำ

การสำรวจขอมลจากนกวจยและคณอำนวยในแตละภมภาคทมารวม

กจกรรม Workshop เพอประโยชนในการเชอมโยงและแลกเปลยนเรยนร

รวมกน นอกจากน องคความรทงหลายเรากจะรวบรวมไวในเวบไซต เชน

องคความรเกยวกบระเบยบวธวจย เพอใหทานดวาระเบยบวธวจยทำยงไง

ตวอยางเปนยงไง กจะเปนแหลงขอมลใหคนหาขอมลได”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2218

“นอกจากน แผนการทำงานของ R2R ในอนาคตเราอาจจะทำ

E-journal ของเราเองกได เพอเปนแหลงขอมลในการเผยแพรผลงาน R2R

สวนในดานการนำผลงานวจยไปใชใหแพรหลายนน ตอนนเราพยายาม

ทจะมองดวางาน R2R ทผานมา 3-4 ป มอะไรบางทจะทำเปน R2R2P

คอ จาก R2R ส Policy ซง สวรส. ไดรวมมอกบ สปสช. ในการคดเลอก

ผลงาน R2R ทโดดเดนมาขยายผลในวงกวางมากขน ซงขณะนกอยใน

ขนตอนการดำเนนการ”

“นกเปนภาพรวมทงหมดของการขบเคลอน R2R ประเทศไทยใหเกด

ความยงยน และออกดอกออกผลทงดงาม หลายทานอาจรสกวาตวเอง

เปนคนทำงานตวเลกๆ จบพลดจบผลมาทน สดทายมภาระอนหนกอง

มากมาย แตไมมอะไรเปนไปไมไดนะครบ”

ระหวางนอาจารยเชดชยเปดภาพสไลดหอยทากทกำลงจะขามไป

อกฝงใหทกคนด ซงระยะหางของทงสองฝงคอนขางกวาง

“ทานคดวาหอยทากตวนจะขามไปไดไหมครบ ตวมนเองกไมแนใจ

วาตวเองจะทำไดหรอไม มนมองซายมองขวา หาทางหลกเลยง แตยงไง

กตองเดนขามไปใหได เจาหอยทากกเลยพยายามขาม ตอนแรกหวมนทม

จนเกอบตก แตสดทายกขามไดจรงๆ เหมอนกบพวกเราทตองกาวผาน

ปญหาจากงานประจำทไมมใครแกแทนเราไดนอกจากตวเราเองไปใหได

เหนมยครบวา Nothing Impossible ไมมอะไรเปนไปไมได”

“หลายทานจะเหนวา ตอนแรกทเราเจอปญหาภาพในหวจะ

มวมาก แตถาเราแกปญหาได ภาพนนกจะสวางและสวยงาม มคนบอกวา

ปญหาคอของขวญทพระเจามอบใหกบพวกเราทกคนอยางเทาเทยมกน

219ฟนเฟองขบเคลอน R2R

คนทมปญญาเทานนทจะแกะกลองของขวญออกได ถาเราอยกบปญหา

ไปนานๆ เราอาจไมรสกวาปญหาเปนของขวญ จนกระทงเราแกปญหานนได

โอโห! เปนอะไรททำใหเรามความสข ทำใหเรามความสำคญ และตรงนน

แหละถงจะบอกไดวานนคอของขวญ เราหลงผดไปนานวามนคอปญหา”

“ผมชอบภาพนมาก” อาจารยเชดชยชไปทภาพในสไลด ซง

เปนภาพของทหารคนหนงถอดาบทำสงครามดวยใบหนาเครงเครยด

อาจารยเชดชยอธบายดวยนำเสยงเนบชานาฟงตามสไตล

“ทกทานเหนภาพนมยครบ เมอซกครมหลายคนพดวา งานประจำ

กยงอยแลว จะเอาเวลาทไหนมาทำงาน R2R ภาพนทหารกำลงรบกนอย

ดวยการใชดาบ แลวมคนมาเสนอปนกลให แตทหารปฏเสธวา ฉนไมม

เวลามาคยดวยหรอกนะ ฉนกำลงยงกบการรบอย เหมอนกบเราทชอบอางวา

ไมมเวลา เมอมใครมาเสนออะไรใหมๆ ให กจะอางวาฉนกำลงรบอยกบงาน

ประจำ” คำบรรยายภาพของอาจารยเชดชยเรยกเสยงหวเราะครนใหญ

“โอย! ฉนยงจะตายอยแลว งานประจำกเยอะแลวยงจะมาเรยกให

ฉนทำ R2R อก เปนไงครบ ทานวาคลายกนมย มนคลายกนมากเลยนะครบ

มคนมาเสนอปนกลใหสงครามครงนสงบเรวขน กเหมอนเรามงานประจำ

มากมาย แลวมคนมาเสนอวามาทำ R2R เถอะ มนจะแกปญหางานประจำ

ไดนะ แตเราบอกไปวาไมมเวลา อยามายงกบฉน ผมคดวาภาพนนาสนใจ

และอยากจะฝากเอาไวใหทกคนไปคดตอดวยนะครบวา จะสนใจปนกล

หรอยงอยากจบดาบทำสงครามตอ ขอบคณครบ”

อาจารยเชดชยกลาว แลวมอบไมโครโฟนใหอาจารยพงษพสทธตอ

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2220

นายแพทยพงษพสทธ จงอดมสข

221ฟนเฟองขบเคลอน R2R

R2R ความหวงของ ระบบสาธารณสขไทย

“ขอบคณอาจารยเชดชยครบ” นายแพทยพงษพสทธ จงอดมสข

ผอำนวยการ สวรส. รบชวงตอจากอาจารยเชดชย

“ธรรมดาทานจะเปนคนเงยบๆ ไมคอยไดฟงทานพดอะไรทเปน

เชงปรชญาเทาไหร วนนมาฟงแลวรสกวาไดความรเยอะมาก จรงๆ แลว

อาจารยเชดชยเปนผทอยเบองหลงความสำเรจทงหลายทงปวง นบวา

เปนปรมาจารยอยางแทจรง”

“สวรส. เขามาสนบสนนทม R2R ระดบประเทศปนเปนปท 3 กำลง

จะเขาปท 4 แลว อาจารยผใหญตงคำถามกบผมอยบอยครง

วา ‘สวรส. อยากเหนอะไร’ แลวเรองนตรงกบภารกจของ

สวรส. หรอเปลา เมออาทตยทแลวผมเพงไป

เปนวทยากรทกรงกวลาลมเปอร ประเทศ

มาเลเซย เขากำลงจะทำแผนปฏรปสขภาพ

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2222

ครงใหญ เพราะวานายกรฐมนตรของเขาประกาศวา ตอนนรายไดเฉลย

ของประชากรตอคนตอปของเขา ตกอยท 7,000 ดอลลารสหรฐฯ สวน

ของไทยตกอยทประมาณ 3,000 ดอลลารสหรฐฯ เราจนกวาเขาอยประมาณ

ครงหนง”

“เขาตงเปาไววาในป 2020 หรออก 10 ปขางหนา เขาจะเปน

ประเทศพฒนาแลว คอรายไดเฉลยตอประชากรตอคนตอปจะอยท

15,000 ดอลลารสหรฐฯ ผมคดวาเขาทำไดนะครบ เพราะเขาไมคอยม

ปญหาดานการเมองระดบประเทศเหมอนเรา”

“เขาตงคำถามกบตวเองวา แลวระบบสขภาพของเขาเมอไปอย

ในฐานะทเปนประเทศทพฒนาแลว ตองปรบปรงอะไรกนบาง ตอนนเขา

กำลงจะทำพมพเขยวสำหรบปฏรประบบสขภาพ โดยเชญผเชยวชาญ

มาประมาณ 150 คน ในจำนวนนนมผเชยวชาญจากประเทศไทย เกาหล

ฮองกง สงคโปร และฟลปปนส ซงผมเปนตวแทนประเทศไทย”

“ตอนทผมเลาถงการพฒนาระบบของเราใหฟง เขาทงนะครบ

กอนหนานนผมไปอนโดนเซย ระหวางกนขาวบนโตะอาหารรวมกนผมก

เลาเหมอนกนวาเรามงาน R2R แบบไหน ซงเขากทงมากเชนกน

และบอกวาเราคดไดยงไงกบวธ Approach แบบน หลายครงเขากถามวา

เคลดลบความสำเรจ (Key of Success) ของประเทศไทยในเรองของ

ระบบสขภาพคออะไร”

“ผมมองวาบางครงบางคราวเรากมความกลมอกกลมใจกบ

ปญหาเฉพาะหนาอยเยอะนะครบ การไดออกไปดโลกทกวางขนเราจะ

เหนวา สงทเราเผชญหนาอยมนเลกนอยมากเลย เมอเทยบกบสงท

คนอนเขากำลงเผชญหนาอย”

223ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“ยอนกลบมาถงตรงน เขากถามวา Key of Success คออะไร ผม

กบอกวาการยอมทจะลงทนพฒนาใหคนเรามศกยภาพและมคณภาพ

มากยงขน และการลงทนพวกนตองใชเวลา ผมขอเรยนตามตรงวาตอนท

เราเลอกทำงานรวมกบศรราช เรามองเรองนเปนการลงทน ซงทนท

สำคญทจะเกดขนคอผคนทเขามารวมขบวนการ R2R ตรงน ทำใหผมนกถง

การประชมทผานๆ มาวา คนทมารวมขบวนการ R2R มความชดเจนใน

เรองความคด ซงผมคดวาเปนเรองทดมาก”

“ผมรสกวาถาผมทำอะไรแลวไดใชความร จะมความสขอยางมาก

แทนทจะเปนใครซกคนเปนคนมาสงใหผมทำ เพราะนนเทากบมาดถกวา

เราคดเองไมเปน ไมมศกยภาพในการจดการกบปญหา เพราะฉะนน

ผมจงยดหลกวา ถาทำงานแลวรสกวาไดทำตามความรทไดเรยนมา มน

จะทำใหผมรสกวาตวเองมคณคามากขน และผมกจะสงเสรมลกนองอย

ตลอดวา จงทำในสงทควรจะทำ แตลกนองผมกจะคานวา ไมไดหรอก

เดยว สสจ. จะมาตรวจ กลวสารพดวาจะทำอยางนนอยางนไดมย ผมก

บอกวาทำไมเราไมดปญหาของเราละ และแกปญหาของเรา แทนทจะไปแก

ปญหาของ สสจ. ในเรองของตวชวดตางๆ”

“โดยรวมผมรสกชนใจทขบวนการเคลอนตวของ R2R จนถง

ปจจบนทำใหคนของเรามศกยภาพ มทกษะในการบรหารจดการกบ

ผบรหารดวย ซงผมเรยนตามตรงวาทกษะเหลานเปนเรองทสำคญ เพราะ

ทกคนจะตองผานขนตอนทผบรหารเขามาเกยวของอยตลอด และเรอง

เหลานเปนเรองของการบรหารจดการ ซงถาใครสามารถจดการไดด กจะ

ไมถกแรงกดดนมากนก และไมเปนทกขกบมนเกนไป และมนกเปน

เชนนนเอง”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2224

“ผบรหารทกคนมาเดยวกไป ถาเขามาแลวไมคอยใหการสนบสนน

เทาไหร อยางมากเรากทำกนในหมเลกๆ ของเรานแหละ ทสำคญอยางท

อาจารยวศษฎกลาวไววา พวกเราเหนยวแนนกบสงทพวกเราอยากจะ

ทำมากนอยแคไหน เรามความสขกบมนมากนอยแคไหน ผบรหารเขา

เปนคนอน ถาเขามาแลวสงผลในเชงบวกเรากทำมากขน ถาเขามาแลว

ไมมอะไรเกยวของกบเรา เรากทำของเราไปตามอตภาพ อยาไปใสใจ

ใหมากนก”

“เวลาผมเหนการรวมกลมกนของคนทำงาน ผมคดวานแหละคอ

ความหวงของระบบสาธารณสขไทย ผบรหารเปนปจจยเออ หรออาจจะ

เปนปจจยทเปนอปสรรคบางในบางครงบางคราว แตอยาใหตรงนนเปน

ตวชอนาคตของเราทงหมด”

“ผมเองอย สวรส. กมวาระ ตอนนผมเปนผอำนวยการ สวรส.

ไปหนงวาระแลว ทานอาจารยวจารณในฐานะบอรดผบรหารกกรณา

ประเมนวาใหอยตอไปอก 3 ป ตอนนผานไปแลวครงป กยงเหลออก 2

ปครง ผมเรยนตามตรงเลยวาผมยงมความสขทจะสนบสนนใหขบวนการน

ขบเคลอนตอไป เพราะการขบเคลอนตรงนเปนอนาคตในระยะยาว

อยางทบอกวาการสรางคนจะเนรมตใหเกดขนมาในชวงเวลาสนๆ ไมได

เรายงมเวลาอก 2 ปในวาระของผม ทผมจะสนบสนนตอไป”

“ปญหาของเรากคอวาถาผมไป คนใหมมาจะเปนอปสรรคมย

อนนผมคาดการณไมได แตผมคดถงความยงยนในระยะยาว ถาตอไปเรา

สามารถทำให R2R เปนขบวนการทไมองอยแคการม สวรส. และ สปสช.

สนบสนน ผมวาพวกเราทกคนมศกยภาพ มพลง เราจะทำใหขบวนการ

ตรงนไมยดตดอยกบองคกรหรอบคคล เราตองทำใหกลายเปน Capital

Asset หรอเปนทนทางสงคมของประเทศ แนนอนวาตองขนอยกบ

ขบวนการ ซงผมคดวาวธคดสำคญมาก”

225ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“ฝากไวใหพวกเราชวยกนคดตอไปดวยนะครบวา เราเหนการเตบโต

ของ พรพ. ทตอนนกลายเปน สรพ. เมอผานไประยะหนงเขากสามารถ

ยนอยบนขาของตวเองได คนทเขามารวมขบวนอาจจะตองชวยกนทำให

R2R เดนตอไปได โดยไมใหเหมอนกบวามใครเขามาเปนผสนบสนน

ตลอดเวลา สรพ. เองเขากใชระบบวาใครจะเขาไปตองเสยคาใชจาย ซง

ผมคดวาเราอาจตองใชเวลาอกระยะหนงในการพฒนา”

“เราอยากทำให R2R กลายเปนสวนหนงททกคนมาชวยกน

แบกรบทนของสวนรวม เวลาตองการให R2R เกดขนในทกพนท เรากมา

ชวยกนลงขนทำใหเกด แตในชวงแรกทพยายามจะทำให R2R ตงหลก

ปกฐานได สวรส. กเขามาชวย ผมขอฝากใหพวกเราคดในระยะยาว

ดวยนะครบวา เราควรจะทำยงไงตอไป”

“อกประเดนหนงกคอ ในอนาคตเราจะตองขยบไปอกขนหนงของ

การสรางนกวจยและการพฒนาคณภาพของระบบวธคดในการทำงาน

ไปสการทำงานในเชงมหภาคมากขนสำหรบคนทมความสนใจ ซงเปน

ลกษณะความสนใจเฉพาะราย”

“ผมชอบยกตวอยางกรณ คณหมอยศ (ดร. นพ.ยศ ตระวฒนานนท)

ซงเปนสวนหนงของการทำ Action Research ในระดบพนท ซงผมเอง

รบผดชอบโครงการอยตงแตป 2539 สมยผมเพงเขามาทำงานทกระทรวง-

สาธารณสขครงแรก เราทำโครงการปฏรประบบสขภาพกบ คณหมอสงวน

(นพ.สงวน นตยารมภพงศ) ซงตอนนทานเสยชวตไปแลว เรากทำใน 4-5

จงหวด รวมกนพฒนาระบบบรการขนมา โดยใหองกบปญหาของแตละ

พนท ตอนนนเราบอกวา Free Style ใครเหนปญหาอะไร อยากจะทำก

ทำไปเลย แตในแตละปใหมาแชรกนนะ”

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2226

“ตอนนนคณหมอยศบอกวา ‘พ ผมไมอยากเปนหมอโรงพยาบาล

อกแลว ผมอยากทำงานวชาการเตมท’ แลวทานกเรมตดสนใจเปลยนวถ

ชวตมาเปนนกวจย พอเปนนกวจยแลวทานอยากไปเรยน เรากหาทนสง

ไปเรยน ในทสดกกลบมาตงหนวยงาน มนกศกษาปรญญาโท ปรญญาเอก

ทำงานดวยตง 60-70 คน อกคนหนงคอ คณหมอเลก (พญ.ศรวรรณ

ทพยรงสฤษฏ) ซงอยขอนแกน นคอตวอยางของคนจำนวนหนงทรสกวา

สนกกบการทำวจย และอยากจะเปลยนตวเองเปนนกวจยมออาชพ ไมใช

ทำงานบรการแลวเอากระบวนการวจยมาพฒนางานตวเองตอไป”

“ผมขอฝากพวกเราไวทกคนนะครบวา ถาทำงาน R2R ไประยะหนง

แลว เกดอยากเปนแบบคณหมอยศ หรอคณหมอเลก และทานอนๆ ซง

ตอนนเปลยนจากการทำงานในระบบบรการมาเปนนกวจยมออาชพแลว

ประตบานนเปดกวางเสมอ”

“ผมไมไดบอกวาคนทำ R2R ทงหมดตองมาเปน Professional

Researcher นะครบ แตถาใครอยากจะเปน ตรงนกเปนอกชองทางหนง

ทเรากำลงจะจดการกนอยางเปนระบบ เพอสรางอนาคตของประเทศเรา

เพราะทกคนรอยแลววาการตอสในเชงของการแกไขปญหาสขภาพของประเทศ

ในอนาคตนน ตองการความรอยางมาก เพราะระบบมความซบซอนขนเยอะ”

“นคอสวนท R2R จะตอยอดไปสการพฒนาระบบโดยรวม ซง

สวรส. และหนวยงานตางๆ กชวยกนอย แตอยางทบอกวาถาพวกเรายง

มความสขทจะขบเคลอนระบบทเราดแลอยในปจจบนใหสามารถดแล

ประชาชนใหดขน นำไปสการบรการททำใหคนไขพงพอใจ ไมไดหมายความวา

คณคาของสงนจะนอยไปกวาความเปนนกวจยมออาชพ แตคณคาของ

งานทเราทำอยนนมนเหนเปนตวตนชดๆ เลยนะครบ นนคอ คนไขมความสข

มากขน สขภาพดขน ดงนน อยาไปดแคลนวาแคทำในโรงพยาบาลของเรา

ทจงหวดของเราจะไมมคณคา มนมครบ ขนอยกบวาเราชอบแบบไหน”

227ฟนเฟองขบเคลอน R2R

“เพราะฉะนนผมกบทกทาน และทมศรราชจะไดทำงานรวมกน

ตอไป ผมคดวาการทเราเดนมาถงจดนกถอวาประสบความสำเรจพอ

สมควร เรามเปาหมายทยงใหญรวมกนในอนาคต ผมคดวามนคงจะไมไกล

เกนไป เราคงจะไปถงในสกวน ขอบคณครบ” อาจารยพงษพสทธ

กลาวปดทายเพอเปนกำลงใจใหกบทกคน

การสมมนาในชวงเชาปดฉากลงดวยความชนมน ผเขารวมงาน

มารวมตวกนทหองรบประทานอาหาร ระหวางนนอาจารยเชดชย

กทำหนาทดำเนนรายการในชวง ลงอาคม...คณอำนวย หรอ After Action

Review (AAR) บนโตะอาหารไปดวย

ถอเปนการแลกเปลยนเรยนรหลงจากเขารวมกจกรรม กอนแยกยายกน

เดนทางกลบภมลำเนา ซงบรรยากาศเปนไปดวยความสนกสนานและ

เปนกนเอง

เมอถงเวลาเดนทางกลบ ทกคนตางรำลากนดวยรอยยมแหง

มตรภาพ ทวากแฝงไวดวยความอาลยอาวรณ ปนเปนอกครงทตอกยำให

พมพชนกรสกวา เธอและเพอนๆ ชาว R2R จะไมมวนโดดเดยว จากปท

แลวเธอเปนนองใหมทมพนฐาน R2R เปนศนย เธอพกแกวเปลามา

ตกตวงเอาความรเพอกลบไปตอยอดการทำงานของเธอ

ปนแมเธอจะมพนฐาน R2R มาบาง ทวาการทเธอทำตวเปน

นำครงแกว เพอตกตวงเอาเคลดวชาในการเปนคณอำนวยทดจากเหลา

วทยากร และเพอนรวมงานทกคน ยงทำใหเธอรสกมนใจทจะกาวเดน

ตอไปบนเสนทางสาย R2R หญงสาวยมในหนาใหกบตวเอง กอนจะ

โบกมออำลาเพอนๆ ลากกระเปาเดนทางขนรถต

เคลดไมลบคณอำนวย เลม 2228

“ใจหายเหมอนกนเนอะ เวลาผานไปเรวเรว...” เสยงของนงนช

ชวยดงใหพมพชนกตนจากภวงค

“นนสคะพนช นกระมงทเคาวา ชวงเวลาดๆ มกจะผานไปไวเหมอน

โกหก” นำเสยงของพมพชนกแผวเบา

“ถาปหนาศรราชกบ สวรส. จดงานนอก พจะแลกเวรมาอก

คอยดเถอะ” นงนชทำทาหมายมน พรอมเชดหนานอยๆ ทำใหรสาคปรบ

เจาเกาอดหมนเขยวไมได ใชมอบจมกของนงนชจนเจาตวโวยวายวา

หายใจไมออก รสาหวเราะคกคก พลอยทำใหพมพชนก แพทยหญงฝนทพย

และเภสชกรหญงศรนทรอดหวเราะสนกไปกบการหยอกเยากระเซาแหย

ของสองสาวไมได

รถตคอยๆ เคลอนตวออกจากบานผหวานสถนนใหญมงหนาพา

หาสาวกลบบาน แดดบายลามเลยไลหลงรถตคลายตองการสงลา

ครงสดทาย พมพชนกหนไปมองประตทางเขาบานผหวานเพอเปนการอำลา

พลางบอกตวเองวา หากมโอกาสกลบมาทนอกครง เธอหวงใจเหลอเกนวา

จะมเรองสนกๆ จากการทำหนาทคณอำนวยมาเลาสเพอนๆ ชาว R2R ฟงบาง

หญงสาวทงความอาลยไวเบองหลง กอนจะมองตรงไป

ยงเสนทางขางหนาดวยแววตามงมน พรอมกระซบ

บอกตวเองในใจวา เธอจะไมปลอยใหไฟท

กำลงลกโชนมอดดบไปโดยไมไดกระพอตอ

เธอจะไมมวนใหการมาอบรมครงนสญเปลา

เธอจะเปนคณอำนวยทดใหได...

229ฟนเฟองขบเคลอน R2R

คณะกรรมการกำกบทศทางแผนงาน (Steering Committee) ประกอบดวย

1. ศาสตราจารย นายแพทยวจารณ พาณช ทปรกษา

2. นายแพทยสมศกด ขณหรศม ประธานกรรมการ

3. ผอำนวยการสถาบนวจยระบบสาธารณสข กรรมการ

4. คณบดคณะแพทยศาสตรศรราชพยาบาล กรรมการ

5. เลขาธการสำนกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต กรรมการ

6. ผจดการกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ กรรมการ

7. ผอำนวยการสถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล กรรมการ

(องคการมหาชน)

8. ผอำนวยการสำนกงานวจยสงคมและสขภาพ กรรมการ

9. หวหนาสำนกวชาการสาธารณสข กรรมการ

กระทรวงสาธารณสข

10. ประธานชมรมพยาบาลชมชนแหงประเทศไทย กรรมการ

11. ประธานชมรมผบรหารการพยาบาล กรรมการ

12. ผอำนวยการสถาบนวจยและพฒนา กรรมการ

ระบบสขภาพชมชน

13. ประธานชมรมโรงพยาบาลศนย/โรงพยาบาลทวไป กรรมการ

14. ประธานชมรมนายแพทยสาธารณสขจงหวด กรรมการ

15. ประธานชมรมแพทยชนบท กรรมการ

16. นายกสภาการพยาบาล กรรมการ

17. หวหนาผตรวจราชการกระทรวงสาธารณสข กรรมการ

18. ผอำนวยการสำนกตรวจและประเมนผล กรรมการ

กระทรวงสาธารณสข

19. ประธานชมรมสาธารณสขแหงประเทศไทย กรรมการ

20. ประธานเครอขาย R2R ภาคเหนอ กรรมการ

21. ประธานเครอขาย R2R ภาคกลาง กรรมการ

22. ประธานเครอขาย R2R ภาคตะวนออก กรรมการ

23. ประธานเครอขาย R2R อบลศรโสธรเจรญ กรรมการ

24. ประธานเครอขาย R2R นครชยบรนทร กรรมการ

25. ประธานเครอขาย R2R ภาคใต กรรมการ

26. ประธานเครอขาย R2R ภาคตะวนตก กรรมการ

27. รองศาสตราจารย นายแพทยสมพนธ ทศนยม กรรมการ

28. แพทยหญงสมสร สกลสตยาทร กรรมการ

29. พนเอก นายแพทยทวศกด นพเกสร กรรมการ

30. นายแพทยสมเกยรต วสวฏฏกล กรรมการ

31. นายแพทยสรเชษฐ สถตนรามย กรรมการ

32. นายแพทยนทศน รายวา กรรมการ

33. นายแพทยสรยะ วงศคงคาเทพ กรรมการ

34. นายแพทยอครนทร นมมานนตย กรรมการ

35. นายแพทยคณตสรณ สมฤทธเดชขจร กรรมการ

36. รองศาสตราจารย นายแพทยเชดชย นพมณจำรสเลศ กรรมการและเลขานการ

คณะกรรมการดำเนนงานแผนงาน ประกอบดวย1. ศาสตราจารย นายแพทยวจารณ พานช ทปรกษา

2. นายแพทยสมศกด ขณหรศม ทปรกษา

3. ผอำนวยการสถาบนวจยระบบสาธารณสข ประธานกรรมการ

4. นายแพทยเฉลมชย ชเมอง กรรมการ

5. นางพนต มโนการ กรรมการ

6. ดอกเตอร นายแพทยโกมาตร จงเสถยรทรพย กรรมการ

7. ศาสตราจารย นายแพทยสมบรณ เทยนทอง กรรมการ

8. รองศาสตราจารย นายแพทยสมพนธ ทศนยม กรรมการ

9. นางจรรยาวฒน ทบจนทร กรรมการ

10. นายแพทยคณตสรณ สมฤทธเดชขจร กรรมการ

11. นายแพทยอครนทร นมมานนตย กรรมการ

12. ดอกเตอรนภาพร ลครวงศ กรรมการ

13. นางทศนย ญาณะ กรรมการ

14. ประธานเครอขาย R2R ภาคเหนอ กรรมการ

15. ประธานเครอขาย R2R ภาคกลาง กรรมการ

16. ประธานเครอขาย R2R ภาคตะวนออก กรรมการ

17. ประธานเครอขาย R2R อบลศรโสธรเจรญ กรรมการ

18. ประธานเครอขาย R2R นครชยบรนทร กรรมการ

19. ประธานเครอขาย R2R ภาคใต กรรมการ

20. ประธานเครอขาย R2R ภาคตะวนตก กรรมการ

21. รองศาสตราจารย นายแพทยเชดชย นพมณจำรสเลศ กรรมการและเลขานการ

คณอำนวยเคลด ไมลบ

ฟนเฟองขบเคลอน R2R

เลม 2

.

เคลดไมลบคณอำนวย

ฟนเฟองขบเคลอน R2Rเลม 2

.

แผนงานพฒนาเครอขายวจยในรปแบบงานวจยจากงานประจำ (R2R) สถาบนวจยระบบสาธารณสข (สวรส.)ชน 4 อาคารสขภาพแหงชาต กระทรวงสาธารณสข เลขท 88/39 ถ.ตวานนท 14 ต.ตลาดขวญ อ.เมอง จ.นนทบร 11000โทรศพท : 0-2832-9200 โทรสาร : 0-2832-9201http://r2r.hsri.or.th

“คณคาของ R2R นน

สามารถทำไดในทกสายงาน ซง R2R

จะทำใหระบบสขภาพของประเทศไทย

เกดการเรยนรเพมขน เปนระบบทเรยนร

องคกรทเราอยกจะเปน องคกรแหง

การเรยนร (Learning Organization)

สวนคนทเขามารวมกระบวนการดวย

กจะเปน บคคลเรยนร

(Learning Person)

”ศาสตราจารย นายแพทยวจารณ พานช

กรรมการผทรงคณวฒ สถาบนวจยระบบสาธารณสข

ราคา 300 บาท