Ba diem tinh yeu cua duong tu giac ngo -Ribur Rinpoche

8/9/2019 Ba diem tinh yeu cua duong tu giac ngo -Ribur Rinpoche

1/96

i S Ribur Rinpoche

Ba im Tinh YuCa ng Tu Gic Ng

The Three Principles of the Path

ThVin NalandaVietnamese Nalanda Library

Online Tibetan Buddhist Ressourcesn Bn in T - 2008


2/96

2

ThVin Nalanda - Vietnamese Nalanda Libraryhttp://nalanda.batnha.org

N BN IN TSCH N TNG KHNG BN

copyright Ribur Rinpoche

Vietnamese translation Hng Nh Thubten Munsel 2004Hnh Ba Lama Tng Khch Ba, dng vi s chp thun ca FPMT.

Ty nghi ph binvi iu kin gi nguyn ni dung v khng bn.

Mun in sch n tng, xin vui lng lin lc [email protected]

Nguyn bn Anh ng : The Three Principles of the PathRibur Rinpoche thuyt ging, Fabrizio Palloti phin dch Anh nghttp://website.lineone.net/~rootinstitute/teachings/teachings.html

Hng Nh Thubten Munsel chuyn Vit ng.


3/96

3

Bi ging dnh cho i chng,khng cn nhn mt php, mi

ngiu c thc v hnh tr.


4/96

4

Mc Lc

Chnh Vn................................................................................5

Lun Gii.................................................................................9

Phn 1 - sng ngy 01.01.1998..............................................9Phn 2 - chiu ngy 01.01.1998 ..........................................19Phn 3 - sng ngy 02.01.1998............................................33Phn 4 - chiu ngy 02.01.1998 ..........................................44Phn 5 - sng ngy 03.01.1998............................................57

Phn 6 - chiu ngy 03.01.1998 ..........................................72

Tiu s Lama Tng Khch Ba.............................................87

Tiu s i S Ribur Rinpoche...........................................93


5/96

5

Chnh Vn

Ba im Tinh Yu ca ng Tu Gic NgTc gi: Lama Tsong Khapa (Tng Khch Ba)

Bi ging ca Ribur Rinpoche da theo chnh vn ny.

Knh l ng tn s [Jetsun Lama]

[1] Nay thy xin tn sc gii thch v

ngha tinh ty ca gio php ca ch Th Tn;

Con ng m cc ng con Pht u tn dng;Cnh ca m ra cho k thin duyn kht khao gii thot.

[2] Xin hy lng nghe vi tm trong sng

Hi nhng ngi may mn, khng tham cu lc th ci th gian,

Bit tn dng thn ngi thong dong thun tin,

Hng v con ng lm p d ng Th tn.[3] Nu thiu tm bung x lun hi

S khng th dt tm tm cu lc th trong bin sinh t

Lng tham cu s sng li l dy tri,

Buc tht chng sinh vo ci lun hi

Vy vic u tin phi lm, l pht tm bung x.


6/96

6Ba im Tinh Yu Ca ng Tu Gic Ng

- 6 -

[4] Thn ngi thong dong thun tin,

Kh tm m d mt

Phi thng xuyn nh ngh nh vy,Tm s thi khng m chuyn i ny.

Lun nh rng nhn qu vn khng sai,

Ton b lun hi vn khng ngoi kh no.

Phi thng xuyn nh ngh nh vy,

Tm s thi khng m chuyn i sau.[5] Qun nim nh th cho n khi

Tm tuyt khng cn ui theo chuyn phn vinh th tc,

Ngy cng nh m lun hng v gii thot,

l lc thnh tu tm bung x lun hi.

[6] Nhng d c tm bung x m thiu tm b ,Cng khng th thnh tu i lc

Ca v thng chnh ng gic.

V vy bc i tr lun gng cng pht khi tm b .

[7] Ngh n chng sinh b bn dng nc xoy cun phng i,

Nghip c rng buc kh lng tho g,Kt trong ci st chp ng,

Ngt trong bng ti v minh,

[8] Tri ln theo vng ti sinh khng gin on

Chu ba loi kh, bc bch khng ngng

Tt c chng sinh sng nh th , v u tng l m ca ta.Hy nh ngh nh vy, pht tm b .


7/96

Ba im Tinh Yu Ca ng Tu Gic Ng 7

- 7 -

[9] Nhng d tm bung x v tm b c

Nu thiu i tr tu chng chn tng thc ti

Vn khng th cht t gc r lun hi.

Vy phi bng mi cch gic ng l duyn sinh.

[10] Ngi khi bc vo con ng khin ch Pht hoan h

L ngi thy mi s, d lun hi hay nit bn

u thun theo nhn qu khng sai

V hon ton r tan mi vng cnh [c t tnh]

[11] Tng hin l duyn sinh khng th khc,

Tnh khng vt mi khng nh, bt kh t ngh

Nu chng tng hin v chng tnh khng cn ring l tch la,

Th vn cha thy c tht ca Pht.

[12] Bao gi tng hin v tnh khng ng lot khng xen k,

Cng chng duyn sinh cng r tan vng chp,

l lc chnh kin vn ton.

[13] Hn na,

V hin, nn khng thngV khng, nn khng on


8/96


- 8 -

Nu t gia tnh khng m thy c nhn qu

Th thot c hai u cc oan.

[14] Bao gi c c ci thy ng nh s tht

V ba im tinh yu ca ng tu,

Khi y, con i, hy tm ni thanh tnh,

Tinh tn tu hnh

Mau chng thnh tu mc tiu cu cnh.


9/96

9

Lun Gii

Phn 1 - sng ngy 01.01.1998

Hm nay ngy u nm 1998, chng ta cng gp nhau ni y,

ti B o trng, l vng t linh thing nhim mu. Chng taphi hiu r s may mn ca mnh. Ngi y ch li cho vic tu

hnh hn l nh cng gia nh cho n nm mi. Qu v cn

hiu nh vy, ng ngh ti tic tng nh m, ng ngh mnh

nn i chi u, cng khng nn ngh mnh ang mt th gi

y, l ra nn lm vic g khc. V tht s l qu v ang v cng

may mn. Ngi cha ny mi xy, tht p trang nghim. yl thi im l tng chng ta cng cu nguyn.

Ln thuyt ging ny, ti s ni v gio php do cc i s

dng Kadampa truyn li lin tc khng gin on, cho n i

ca v s ph yu knh ca ti, truyn th li cho ti. Trc khi

bt u bi ging, ti xin nhc li hai vic rt quan trng cn lu

, l pht nguyn v hi hng. Trc khi lm mt vic g,chng ta phi pht nguyn iu chnh ng c hnh ng ca

mnh. Khi lm xong, phi nh hi hng cng c. Hai iu ny

cc k quan trng, l yu t xc nh vic lm ca mnh c thun

theo Pht php hay khng. Vy trc khi nghe php, qu v nn

ngh nh vy: "v li ch ca tt c chng sinh, l m hin y

khp khng gian v tn, con nguyn thnh tu v thng b .


10/96


- 10 -

V mun thnh tu v thng b , con xin nghe php, nghe ri

n lc thc hnh". Phi nn pht nguyn su rng nh vy.

Trong s nhng ngi ngi y, chc cng c nhiu v khngn tu m ch m rng kin thc. Trong trng hp nh

vy nn lm g? Xin c ngi nghe, khng sao c.

Ln thuyt php ny ti s ging v Ba im Tinh Yu ca

ng Tu Gic Ng. Ba im ny l 1. tm cu gii thot

[bung x lun hi, cu gii thot] ; 2. tm b ; 3. tu gic tnh

Khng.Tm cu gii thot cha c th lm g cng cha phi l Pht

Php; tm b cha c th tu g cng cha phi l tu theo i

tha; tu gic tnh Khng cha c th cha th ph b lun hi.

D l tu theo hin tng, mt tng, hay c hai, cn bn ca ng

tu gic ng vn nm ba im tinh yu ny.

V vy Ba im Tinh Yu ca ng Tu Gic Ng l ct tyca mi cng phu tu hnh. Qu v phi bng trn tm lng thnh

tht, thng xuyn t xt xem ba im tinh yu ny c thm

nhun trong tm tr ca mnh hay cha, nht l tm cu gii

thot. c im phi thng ca phng php tu ca Lama Tng

Khch Ba l ly tm cu gii thot pht tm b , v cha c

c tm cu gii thot th khng th pht tm b .Lama Tng Khch Ba trong Li Nguyn Khng La Chnh

Php dy rng tm b l ngc qu ; mun pht tm b , phi

mau chng thnh tu tm cu gii thot, x b mi c vng cho

kip sng hin tin v mi kip ti sinh v sau.

Ni cho tht n gin, qu v th suy ngh xem sc tng ca

i sng ny l nh th no. S thy ci gi l sc tng ca i


11/96


- 11 -

sng, tht ra ch l mt trng thi tm l c bit, mong cu

thnh cng s nghip, mong cu tin ti danh vng, mong nhng

g ngi i gi l mt cuc sng thnh cng tt p. Phi bity chnh l tm l ct cht chng ta vo ci lun hi. Sc tng

ca i sng (ni cch khc, mu cu ca chng ta trong cuc

sng), l i tng cn bung x. Lm sao bung x? Phng

php bung x c gii thch trong bi tng Ba im Tinh Yu

ca ng Tu Gic Ng, nh sau: Trc ht, cn thy r thn

ngi him hoi kh c nh th no, c nhng tim nng g,qu gi v trn y ngha ra sao. Bit thn ngi l qu him

ri, cn phi bit v ngha v thng. Ci cht c th n bt c

lc no; mt khi la i, mi s u tan bay, ch nhng tin b c

c khi tu theo Pht Php mi tht s hu dng. Vy c hai

iu cn phi thy r: mt l thn ngi qu him, hai l i sng

v thng. Ly hai iu ny o ngc li sc tng ca isng.

Ni tm tt l nh vy. u tin qun v thn ngi qu him

v i sng v thng, da vo pht tm cu gii thot,

o ngc sc tng ca i sng lun hi. Th nhn li i

sng, trong bao nhiu t ngi, hi c my ai hiu c tn

tng v i sng ca mnh, bit i sng ny t u m ra, thnngi do u m c, c kh nng lm c nhng g... Khng

my ai thc mc, li cng khng my ai thu hiu. Ngi trong

ci sng phn ln u chp nhn s vic nh mt l ng

nhin. th vy, ti l ngi, ch vy thi. Cuc sng a y

th no, ti xui theo th y.


12/96


- 12 -

Vy bc u tin l phi hiu r tnh cht t ti v hon

cnh thun tin ca kip lm ngi. iu ny qu v nn t nhn

vo chnh mnh chim nghim cho tn tng. Con ngi thts c nhng kh nng g? Cuc sng ny, thn ngi ny, chng

ta c th gt hi c nhng g ni ? Chim nghim cho tht

su. u l kh nng ti a con ngi c th pht huy, nh u

m c c c hi qu him nh vy, v.v...

Trc tin, qu v cn thy r thn ngi v khng vng tm

cnh rng buc nn c c tm s t ti. Ngoi ra, thn ngicn c thm mi cnh thun tin.

Ni v tm s t ti, nn hiu rng khng phi lc no cng

c sinh ra lm ngi. S tht l chng ta c th sinh vo bt

c mt ci no trong lun hi. Bn ci khc vi ci ngi v qu

sng hay qu kh nn kh gp Pht php, li cng kh tu theo

Pht php. Loi ngi sng kh va phi, khng thuc bn cini trn. Sinh ra lm ngi l thot c bn cnh ti sinh bt

li, nn gi l c c bn s t ti.

Trong bn cnh ti sinh bt li ni trn, c ba ci a ngc,

qu i v sc sinh, v qu kh nn kh lng bit ti Pht php.

Khi qun v cc ci ti sinh, qu v ng t ngoi nhn vo, m

phi tng tng nu chnh mnh sinh ra ni , v d nh cisc sinh, th s ra sao? C kh nng tu theo Pht Php hay

khng? Sc sinh m mui, kh nng gii hn, vn khng th t

ch i sng, ch bit sng cho mnh, lun phi chu ci gi l

kh au ca v minh.

Loi qu i tuy khng th thy trc tip, nhng cng c th

bit loi ny lun chu kh au v i kht, n ni tm tr ngoi


13/96


- 13 -

ni kht khao n ung ra khng th ngh n iu g khc. Chng

sinh ci a ngc th lun kh au v nng hay v lnh.

Cnh ti sinh bt li th t l cc tng tri. Xt v lc th thci tri hn xa ci ngi. Nhng chnh v qu nhiu lc th nn

chng sinh ci tri mt ht nhu cu tu theo Pht Php. Tng t

nh khi qu v xem mt cun phim hay, tm tr ht vo truyn

phim, ming h to chng cn nh g n vic tng ch hay ngi

thin. Nhng lc yn n thoi mi nh vy, tm tr thng d b

lc th cun tri i.Vy nu sinh nhm vo bn cnh ni trn, c l trn i s

khng c c hi chuyn tm, tu theo Pht php. Lm ngi thot

c bn cnh rng buc ny, l bn s t ti u tin.

Bn s t ti tip theo l thot bn cnh rng buc trong ci

lm ngi. T nht l lm ngi m vng t kin, kin th vi

kin thc sai lm, nht l kin thc sai lm v Pht Php. y lcnh lm ngi t hi nht, v d c lm ngi, c c tim

nng ln lao ngoi sc tng tng, nhng li khng th tu

pht huy tim nng y.

Cnh rng buc tip theo l sinh lm ngi nhng li gp

thi k khng c Pht Php. Nh vy d mun tu cng khng

th. Cnh rng buc tip theo l sinh lm ngi nhng u c ckhuyt tt, khng kh nng chuyn ha tm thc.

Qu v nn xt tng im mt, qun chiu chim nghim cho

tn tng, xem th nu mnh sinh vo cnh nh vy, th s ra

sao. Chim nghim xong ri, phi cm thy may mn l thot

c nhng cnh rng buc ni trn, kh nng v tim nng u

gi c trn vn, sn sng tr mm kt tri. Cn qun chiu


14/96


- 14 -

nh vy, thng xuyn nh ngh. Mi ln ngi thin, chn mt

cnh qun, cho n khi trong tim ny sinh cm gic mnh lit

thy mnh cc k may mn khng phi sinh vo hon cnhbt li.

Nhng by nhiu cha . Bit tm s t ti ri, cn phi

bit thm mi cnh thun tin ca kip ngi, trong c nm

cnh lin quan n bn thn, nm cnh lin quan n mi trng

xung quanh. Cnh thun tin trc tin l c lm ngi. Lm

ngi c g hay? Khc vi tt c mi loi khc, loi ngi cc mt loi tr tu cc k sc bn, c th dng tu theo Pht

Php. Ni vy khng c ngha cc loi chng sinh khc khng c

kh nng tu theo Pht Php, nhng kh nng tu ca loi ngi

c bit sc bn hn rt nhiu.

Cnh thun tin th hai l sinh vo min t trung tm. C

nhiu cch gii thch cu ny. Min t trung tm c th hiu lni c Pht php. Ni c Pht Php l ni c c mt tng

on, tp hp t nht bn v xut gia tr ln, nh vy tr thnh

min t trung tm thch hp cho Pht Php pht trin. Chng ta

nm trong trng hp ny.

Tip theo, gic quan c y , khng b khim khuyt tr

ngi vic tu hnh. Mun thy nh Pht th phi c mt thy c,mun nghe gio php th phi c tai nghe c, v.v...

Th nm l c c nhng iu trn, li khng phm nm

nghip v gin, nh git cha m, ph ha hp tng v.v... Nm

nghip v gin ny nu l phm s nng tm thc, v sau d

gp Pht Php, mun tu theo Pht Php cng gp nhiu chng

ngi rt kh tu.


15/96


- 15 -

Vy qu v ni chung c nhiu s t ti, li c kh nng

nghe, hiu v tin vo ba kho kinh tng Lut, Lun, Kinh. y l

nhng hon cnh thun tin sn c. Qu v nn qun chiu tngim mt, thy ra mnh c c cnh thun tin no th phi bit

vui mng vi s may mn ca mnh.

Tip theo l nm cnh thun tin lin quan n mi trng

xung quanh, bt u bng s may mn c sinh ra trong i

kip c c Pht xut th (c nhiu i kip Pht khng xut

th). Khng nhng c Pht, li cn c Pht khai m ton bPht o (c nhng i kip Pht xut th nhng v nghip

chng ca chng sinh, Pht khng gio ha). Cnh thun tin

th ba l gio php Pht dy vn cn lin tc cho n ngy nay.

V cnh thun tin th t l hin ti vn cn nhiu ngi tu

hnh, hong dng Pht Php.

Cnh thun tin th nm l c s ng tnh gip cangi xung quanh. x hi Ty phng Pht Php tng i

mi, khi tu theo Pht php qu v c th gp nhiu vn n t

s thiu thng cm ca cha m hay v chng. Mi u c th qu

v khng c s nng ca nhng ngi xung quanh, nhng

dn dn hon cnh ny vn c th thay i. Vy ni chung nm

cnh thun tin lin quan n mi trng xung quanh vn c .Chng ta cn thy r tim nng khng th tng tng nm

trong mi cnh thun tin. Bao gi thy c nh vy ri, phi

nn vui mng.

Ni tm li, i sng ca qu v, i sng lm ngi ny, cc

k qu gi. C mi cnh thun tin, tm s t ti, i sng

ny t cn bn vn khng c g tr ngi cho vic tu tp, li gom


16/96


- 16 -

mi yu t thun li cho php qu v tin nhanh trn ng tu

gic ng. Phi hiu rng c c tt c nhng iu ni trn l

vic cc k him hoi, a s chng sinh khng c nh vy. Quv nn qun nim su xa v iu ny, tht thng xuyn, cho n

khi cm gic hnh phc vui mng m chi ta r su rng trong

tm thc.

c bit cho hm nay, ngy u tin ca nm mi, chng ta

khng nn tic nui ngh rng mnh ng l nn nh vi gia

nh bn b, nn vui v tic tng cho n nm mi. Phi nnqun v thn ngi qu him, thy mnh c ngi y hm

nay tht s l mt hnh phc ln lao

Bit thn ngi qu him ri, tip theo phi bit thn ngi

qu him nh vy c th dng lm vic g. y c nhiu iu

ng ni. Trc ht, nh tim nng sn c ca con ngi, qu v

c th ch ng toan tnh, c kh nng trnh cnh bt li xy ratrong nhng kip tng lai. Qu v cng c kh nng t gii thot

chnh mnh ra khi lun hi, ph v gc r kh au, thnh tu

nit bn. Khng nhng vy, qu v li cn c kh nng thnh tu

v thng b , hon thnh mi tnh c, bung x mi khuyt

im. y l iu c th thnh tu c ngay trong kip sng

ny, c th lm c trong mi pht giy ca cuc sng.Bit c mnh c th thc hin c nhng g vi tim

nng con ngi ri, bc tip theo qu v phi bit mnh vn c

tt c mi chc nng him hoi ny, v phi bit c c

nh vy khng phi l chuyn d. Cc k kim, l v thn ngi

ang c, i sng ang sng, vn l kt qu ca nhng hnh

ng lm trong qu kh. Nghip gieo trong qu kh, by gi


17/96


- 17 -

thnh qu, l thn ngi t ti y thun tin ny. Khng nhn

th khng th c qu. Qu v nhn lun tng ng vi nhau, v

vy nu qu l thn ngi vi mi chc nng qu him thnhn chc chn cng phi qu him. Phi gi gii nghim mt, t

b mi vic c. Phi nghim chnh gii hnh, tu su hnh ton

ho. Li phi kho hi hng cng c khng b tht thot.

Kho to nhn qu him nh vy mi t c qu qu him l

thn ngi ny y.

Mun bit mnh n t u, ch cn nhn vo thn mng vhon cnh hin ti. Mun bit mnh s v u, ch cn nhn vo

tm mnh trong hin ti. C nhiu ngi tm thy bi hi xem

kip trc mnh l ai, kip sau mnh v u. Tht l vic lm v

ch. Cn g phi hi. Ch cn thy hin gi mnh ang c thn

ngi qu him, by nhiu cng chng minh trong qu kh

mnh tng dy cng gom gp nhn lnh duyn lnh, nh vymi c c qu lnh ny. Nu mun bit kip sau mnh i u,

ch cn nhn xem tm mnh hin gi c ang gom gp nhn

duyn dn n mc tiu mnh mun n hay khng. C vic

gi gii cng l iu kh lm, hng c qu lnh ca vic gi

gii l iu him c. V vy m bit c c nhng g mnh ang

c y, tht khng phi vic tm thng.Thn ngi t ti khng d c. Bt c mi kinh nghim xy

ra trong i sng u n t nghip gieo trong qu kh ch

khng phi chuyn tnh c. V vy c c thn ngi nh hm

nay c th ni l vic cc k kh khn.

Chng ta cn tn dng kip ngi ny, tn dng tim nng

mnh ang c, v chc chn l chng ta s cht, s phi t b i


18/96


- 18 -

sng hin ti. y l iu s xy n cho tt c mi ngi, ti

khng cn phi gii thch dng di lm g. Ci cht l iu ng

nhin s n. Vn ch l khng th bit chc khi no mnh scht. y l chuyn hin nhin. Khi ci cht n, iu duy nht

ng ni l Pht php tu c bao nhiu, tm tin b c

bao nhiu. Ngoi ra khng c g c th mang theo.

Hy qun nim nh vy. Thy r hon cnh t ti v thun

tin ca kip lm ngi, nh hiu c gi tr v i ca i

sng mnh ang c. Li bit i sng ny khng ko di vnhvin, sn sng chm dt bt c lc no. Khi chm dt ri, vic

duy nht ng k ch l nhng tin b tm thc. C qun nh

vy, s thy mi c m kht vng, mi dng xy mong i,

tht ra ch l sc tng ca i sng ny. Sc tng ca i sng

l iu u tin cn bung x, v bung x c l nh noi theo

phng php ni trn.Sc tng ca i sng tng lai c ngha l mong cu mt

kip tng lai thnh cng m mn, c sinh lm ngi, khi

a c o. Ngang y, qu v cn chim nghim v mi tng

quan gia hnh ng v nghip qu, thy rng hnh ng mt

khi lm, s mang n hu qu cho chnh mnh trong tng lai,

c khi l trong tng lai rt xa. Pht Php dnh hn mt phn gii thch v nhn qu, v ci thng gi l nghip.

Ngoi ra cng cn hiu v cc ni kh trong lun hi, nh

kh au ca loi ngi, hay ca nhng loi khng phi ngi.

Sinh, gi, bnh, cht, l kh. Bt lun sinh vo ci no trong lun

hi, h t nghip v phin no m sinh ra, i sng ny ngay

t cn bn phi l kh. Suy ngh nh vy ri phi khi


19/96


- 19 -

mun gii thot chnh mnh ra khi lun hi. y l ci gi l

tm cu gii thot, l tm bung x.

Phi suy ngh cho tn tng v cc ni kh trong lun hi, vni bt hnh khi phi tri ln trong sinh t, hiu su xa rng

mi iu gi l hnh phc trn gian tht ra vn mang tnh cht

ca kh au, v loi hnh phc ny khng bn. T m khi

tm mnh lit mun bung x cnh lun hi, thi thc trong tim

nim khao kht mun tc th vt thot sinh t.

Bao gi mi ngy lin tc 24 ting ng h tm tr ca qu vch hng v gii thot sinh t, khng t tm bt c vic g

khc, khi y c th ni l c c tm cu gii thot. Phi lin

tc t duy qun nim v vn ny, cn hiu rng d ta thy

lun hi tt lnh ton ho n u chng na, tnh cht tht s

ca lun hi vn l kh au. y l iu cn mang ht sc lc

kh nng ca mnh ra t duy qun nim, cho n khi chuync tm vui sinh t thnh tm cu gii thot.

Phn 2 - chiu ngy 01.01.1998

Khi sng ti ging v nhn duyn dn ti tm cu gii thot.

Trc ht phi bit thn ngi l qu, ng thi bit l v thng

v ci cht. c nh vy s c kh nng x b mi c vng,

mi sc tng ca kip sng hin ti v tng lai. Ni v nhn

duyn ri, by gi ti s ging tip v phng php thin qun.

Ch "thin", ting Ty tng gi l "gom", c ngha l "lm

quen", l "tu", l "hun tp". Vy thin l tp sao cho tm tr nn


20/96


- 20 -

cc k quen thuc vi mc c chn. Thin nh vy mang

nhiu li ch cho tm thc hn bt c iu g khc. Chng ta

thng thch nghe ging php, thy no ging php g cngmun nghe, nghe t nm nay qua thng n khng chn. Lc ngi

nghe thng sing nng ghi chp, nhng xong bui ging bc

ra th u li hon , nhng g va nghe xong u qun sch,

thi quen c vn cn. Lm nh vy chng ch g cho tm thc,

hon ton khng th ph b phin no.

iu cn phi lm, l phi c cho c cht kinh nghim tmthc to n tng su m trong tm. Nh khi sng ti c ni,

lc kinh nghim bt u khi trong tm, tm bt u tan ha vo

mc thin, y cha phi l thnh tu m ch l im khi

hnh. Qu v cn thin qun lin tc khng ngng ngh, ng

qun mt hai ngy ri qun i vi thng, ri li ngi qun thm t

hm. Phi t duy qun nim lin tc v mc thin cho n khid khng ngh ti mc vn li trong tm, kinh nghim sn

sng hin ra bt c lc no mnh mun. l nhng du hiu

kh quan, c th gi l "nm c cht mi v", l con ng

dn n mi chng ng.

Chng ta u l ngi khi bc trn con ng tu chng, v

vy phi bt u bng bc u tin. Con ng chng ta angtheo, ang c gng tm hiu, l mt h thng tng kt cc gio

php Pht dy, gi l "Con ng tun t gic ng", cng gi l

"Ba im Tinh Yu ca ng Tu Gic Ng". H thng ny

hng dn tng bc tun t, t im khi u cho n qu v

Pht. Vy phi bt u t bc u tin, thin qun min mt

cho n khi ny sinh kinh nghim ri mi bc sang bc th


21/96


- 21 -

hai. C nh vy tun t tng bc mt. Tu theo cch ny s

c rt nhiu li lc.

Khi sng ti c ni, Ba im Tinh Yu ca ng Tu Gic Ng ny, cn gi l Con ng tun t gic ng (tng ng l

Lam Rim), phi tr thnh mch sng ca trn con ng tu,

on u, on gia v on cui. y l iu quan trng cn

lu . Cng nh xy nh, trc ht phi t mng cho vng. Bt

k l nh hai tng hay su tng, nn mng phi vng mi c th

xy ln. Nn mng khng vng sm mun g nh cng nghing. Tu hc cng vy, cn t nn mng cho tht vng.

Gio php ny l ct ty, l mch sng ca ng tu, lc no

qu v cng nn ghi nh iu ny. Khi tu, qu v phi gng sao

cho tm c c cht kinh nghim trc chng. D cha phi loi

kinh nghim trc chng khng dng cng, t ra cng phi l loi

kinh nghim trc chng c dng cng. Kinh nghim d c dngcng cng c th m ca cho qu v bc vo nhng php tu cao

hn, nh hai giai on ca mt tng ti thng du gi. Khi tu c

n c nhng thnh tu ngoi tm ngh bn ny hay khng,

hy cn ty vo nn mng lc ban u c vng hay khng. Vy

i vi nhng bc i cn bn, qu v khng nn hp tp, t nht

phi gng c cho c loi kinh nghim trc chng c dngcng.

Nh ti va ni, chng ta phi da trn ba im tinh yu ny

gy dng nn tng vng chc cho ng tu ca mnh. Nu qu

v nhiu nm theo Pht Php, tu theo nhng php mn cao siu

ca Mt tng ti thng du gi nh ba ng Php ch

Guyasamaja v.v..., c gng mi m vn khng thy c thnh


22/96


- 22 -

tu nh trong kinh in din t, th y l bng chng hin nhin

l qu v thiu mt nn tng, thiu mt ba im tinh yu ny.

Cha khi c tm b [l tm nguyn cu thnh Pht cu chng sinh], th bt lun ang tu g cng khng phi l tu

i tha. Tm b pht khi t nhn t quan trng nht l tm

"i bi". Tm i bi pht khi t tm cu gii thot. Qu v vn

phi quay tr li im khi hnh, phi bc bc u tin, phi

xy dng nn mng cho tht vng.

Hn na, khi tu theo Mt tng ti thng du gi, v d nhkhi hin thn Pht trong giai on pht khi, (phng php tu

ny c hai giai on: pht khi v thnh tu). Ct ty ca giai

on pht khi l vn dng tam ba thn Pht tu. Mun trc

chng Php thn qua ci cht, phi hiu tht r v tnh Khng, l

im th ba trong Ba im Tinh Yu ca ng Tu Gic Ng.

Bng khng, hng ngy c ngi tng kinh, tng ch OmSvabhava (ngha l php v ng u trong sng v u l khng)

v.v., ri nhm mt qun chiu, nhng nu khng hiu tnh

Khng l g, th qun chiu ci g y? Lm nh vy chng qua

ch l ly ming c sung nhng dng ch kh khan v ngha.

Ngi nhm mt tng mnh ang qun chiu, nhng tht s

chng c g xy ra c. Cha hiu c Khng tnh th d tu gcng vn khng phi l php tu ca giai on pht khi [trong

Mt tng ti thng du gi].

Hn na, thiu tm b th c php tu i tha cng khng

phi, ni g Mt tng ti thng du gi. Vy ngay t u qu v

phi n lc kin tr tu theo Ba im Tinh Yu ca ng Tu

Gic Ng, cho n khi t c kinh nghim trc chng, hoc c


23/96


- 23 -

dng cng, hoc khng dng cng. C c nn tng ny ri

mi c th vng vng bc ln nhng php tu cao hn.

By gi ti gii thch v phng php qun chiu. Bt ubng nhng cng phu gi l "cng phu s khi". u tin, chn

trong nh mt ch ngi thanh tnh, nh mt cn phng nh, hay

mt ch ngi nh, dnh lm ni ngi thin. Sng sm thc dy,

vic u tin phi lm l qut dn ch ngi. Ngay t u, ng

ngh mnh cm chi, m phi thy y tht ra l tu gic trc

chng tnh Khng; ng ngh l bi, m phi thy l phinno trong tm thc, ca mnh v ca mi loi chng sinh; ng

ngh mnh qut nh, m phi thy mnh ang qut sch mi phin

no trong tm, ca mnh v ca mi loi chng sinh. y khng

phi ch l ang qut nh. Phi thy bi l chng ngi phin no

v chi l tu gic tnh Khng.

Vic th hai phi lm l by biu tng ca thn ming caPht. V chng ta tu theo Pht php, nn nh tng Pht l mn

iu u tin nn c. V v chng ta ang tu theo con ng tun

t gic ng, do v i hin thnh n- tn A-ti-sa [Atisha]

truyn dy, sau c Lama Tng Khch Ba tip ni, v vy

nn c nh tng ca hai v ny. Phi thy Pht v cc thy ang

tht s hin din ni qu v ngi thin.Vi lng knh ngng nh vy, trc mt hai thy [ngi A-ti-

sa v Lama Tng Khch Ba] v c Pht, qu v nn by bin

phm vt cng dng. Quan trng nht cng phm phi thanh

tnh. Ni thanh tnh l ni v ngun gc v ng c. Ngun gc

thanh tnh c ngha l cng phm khng n t vic lm bt

chnh, v d nh n cp khng th mang cng Pht. Cn ng


24/96


- 24 -

c thanh tnh c ngha l v khng cng Pht vi mc tiu thiu

trong sng. Nu ngh rng "ti by bin bn th p sang

trng, ngi khc thy c chc chn s phc lm", ngh nhvy l ly tm chp ng m cng Pht ; th ng cng g ht tt

hn. Qu v phi t m t xt tm mnh, d ch cng mt ming

tri cy nh, cng phi l ming tri cy c c nh vic lm

lng thin, cng ln Pht vi trn tm lng v tha trong sng.

Sau qu v xp gi ngi thin. Di gi sp ch Vn theo

chiu bn phi, trn xp c kusha [c ct tng] v c rampa[?]. Nhng biu tng ny u c ngha su xa, y ti

khng th gi gii thch. Qu v c l cng bit ri. Qu

v nn c mt chic gi ngi thin cho thoi mi, pha sau cao

hn pha trc mt cht, d ngi xp bng. Tt nht nn ngi

theo t th kit gi, tay phi t trong lng bn tay tri, thp di

rn, hai u ngn ci chm nhau, lng thng, mt th xui theosng mi. Phn ln qu v y chc quen thuc vi nhng

iu ny, ti khng i su vo chi tit.

Khi ngi xung, qu v ng vi qun ngay tc khc. Trc

ht phi kim sot tm mnh nh ti va gii thch. Lc bt u

quan trng nht l ng c. Nu quen thuc vi con ng

tun t gic ng, qu v c th n li nhng im then cht, tunt tng bc mt khi dy tm b . Nu lm nh vy qu

kh, hoc khng th gi, hoc khng bit cch, th qu v c

th n gin ngh nh sau: "Hm nay ti cn sng y, nhng

i sng ny s khng ko di vnh vin. Mi ngi, k c ti,

ri s c lc phi cht, v khng ai c th bit chc khi no. Vy

by gi c c c hi him hoi ny tu hnh, ti s khng


25/96


- 25 -

tm mnh xao lng vng kt trong lc th lun hi. V li ch

ca ton th chng sinh, u l m ca ti, ti s c gng thnh

tu v thng b . lm c nh vy, ti s thin qun vcon ng tun t gic ng."

Qu v c ngh nh vy nhiu ln, cho n khi ngh ny

chan ha trong tm mt cch t nhin.

Trc khi bt u qun chiu, nu qu v thy tm b xo

trn, qu kch thch hay tr tr bun ng, th bit y l v chng

ngi phin no qu mnh. Trong trng hp ny cn iu phctm mnh trc, bng cch ch tm vo hi th. C nhiu

phng php qun hi th. n gin nht l tp trung vo hi

th, th vo, th ra, m t mt n by hay mi bn, gng gi

tm mnh ni hi th cho n khi tm lng vo trng thi trung

tnh, chng ngi phin no tm thi dp yn. Nu mun c th

qun phc tp hn mt cht, nht l nu ang tu theo phngphp chuyn ha tm thc, vn dng hi th rt nhiu, rt nn

qun mnh ang th ra tt c mi phin no di dng khi en,

v ht vo nng lc h tr di dng khi trng. Nu thy qun

nh vy qu phc tp, th ch cn di tm theo hi th, ri tm t

nhin s lng nh, phin no s tm yn.

By gi qu v c th ch tm qun chiu theo li hng dnca ti. Mt khi tm an nh, qu v khi tm b , ngh rng

v chng sinh, l m ca mnh, m nguyn thnh tu v thng

b , nguyn tu theo con ng tun t gic ng. V vy by

gi ti s qun chiu v thn ngi qu him, v tm s t ti".

Qu v sinh ra lm ngi l thot c tm cnh rng buc cn

tr vic tu hc theo Pht php. Bn cnh rng buc u l khng


26/96


- 26 -

c sinh ra lm ngi m phi sinh vo nhng ci khc nh a

ngc hay qu i [ng qu]. Hai ci ny tuy khng th trc tip

thy, nhng nu thy li ca Pht ni ng tin vy, th c thhiu c r hn v nhng ci ny. Ni tm li, qu v phi qun

chiu nh sau:

"V nh ti sinh vo a ngc, kh no nng lnh bc bch,

tm ch c th ngh n ni kh ln lao mnh ang phi chu,

sinh vo cnh nh vy liu c cn bit ngh n Pht php hay

khng? V nh sinh ra lm qu i, i kht n ton thn khkit, tm ch bit ti ni i kht ang phi chu, kht khoi

mong c c cht g du bt cn i kht, nhng c gng

my cng th tm ra."

Thy mnh l qu i chu mi cnh kh nh vy ri, khi

ra khi cnh ang qun chiu, s thy "ti ang lm ngi,

khng phi chu cnh kh au cng cc kia, ti c th tu theoPht php, tht qu may mn."

Tip theo li qun chiu cnh sc sinh. "Nu ti sinh ra lm

sc sinh th sao? Nu ti sinh ra lm con ch, con rn, hay con

heo, con chim? u c s m mui n ni ngoi chuyn sn

ming n ra, chng th hc c g nhiu. May qu, ti cng

khng ri vo cnh nh vy. Ti c lm ngi, c th thinqun, tu hc, y kh nng lm nhng vic tht s c

ngha".

Sau li qun chiu cnh tri. "Nu ti sinh vo ci tri, s

c hng i sng di lu, trn y an lc, ri khi cht, kh

au khng th ni ht. V ch thin thy c i sau mnh s

a vo ci thp, nn pht sinh phin mun, chu kh no ln


27/96


- 27 -

lao. Khi sng trn ci tri, v qu an lc nn khng th nh ti

Pht php, tht qu ph ung. Nhng ti khng phi chu cnh

chng ngi ny, ti sinh ra lm ngi, c th thin qun, tuhc".

Qu v phi qun chiu nh vy nhiu ln. T t mnh vo

tng cnh sng, khi tr ra hiu c mnh khng kt trong cnh

chng ngi, t nhin s c cm gic mng vui cng cc. Cn

nu sinh ra lm ngi m vng kin thc sai lm th sao? Lm

ngi m tin thuyt duy vt, tch la khi Pht Php, th cng chph ung m thi. S khng tu c cht g, khng hc c mt

cu ch, mt ln thin, khng c g c.

"Ti khng gp cnh chng ngi nh vy, li c mi

gic quan, c mt thy c thy ti, thy c nh tng ca

Pht. Ti c th c kinh sch, c th ghi nh tng nim, c th

t duy, c th nghe gio php ca Pht, gic quan ti c . Nugic quan khim khuyt, d tm khng b rng buc bi kin

thc sai lm, vn khng th nghe ging php, khng th hng

li lc, khng th th nhn gio php t v thy no c, cng

khng th c kinh sch. Ti khng gp cnh chng ngi nh

vy. Ti y t do t ti tu theo Pht php, tm ti hon

ton t ti". Ngh v im ny, qun nh vy nhiu ln, khi tr ras thy mng l mnh mi t do t ti, c nhiu kh nng tht

ln lao.

Lc ny ti qun ni vi qu v rng khi bt u ngi thin,

qu v cn qun chiu vi tm qui y thun tnh ni v o s v

vi hiu bit v hon cnh t ti v thun tin ca thn ngi.


28/96


- 28 -

Ni tm li, ngay by gi ng tu gic ng ang m ra trn

vn di chn qu v. Phn ln mi ngi ngi y u gp

c mt v thy dn o xng ng. Qu v c th th nhn giophp, c th mang gio php ny v nui dng trong tm. Cnh

ca a vo ng tu gic ng hon ton rng m, thc mc

iu g cng u c th tm ra cu tr li. y l iu qu v phi

c gng hiu cho tht r, phi cm nhn su xa s may mn ca

mnh. Tt c mi tim nng, mi hon cnh thun tin tu theo

Pht php, qu v u c .Qun chiu vy ri, qu v chuyn mc, qun v ngha

ca i sng mnh ang c. "Thn ngi qu him ny, ti c th

dng vo vic g?" C th thc hin nhiu vic ngoi tm ngh

bn, t nhng chng ng ngoi sc tng tng. V d nh ti

c th ngng khng sinh vo ba ci ti sinh thp km, l iu

ti c th lm c, c th bt u toan tnh ngay t by gi, nhthn ngi ti ang c y. Ti c kh nng ch ng, v cng

c kh nng t gii thot mnh ra khi lun hi. kh nng

on dit mi kh au. Khng nhng vy, nu bit xy dng nn

tng tu hnh cho vng chc, ti cn c kh nng sinh vo cc ci

tnh ca cc ng K Ni [Dakinis]. Hn na, ti li c kh

nng tch t nhn duyn thnh Pht. Tt c nhng vic ln laonh vy ti u c kh nng thc hin ni trong khonh kht

ngn ngi ca cuc i ny, c khi cn nhanh hn vy, c khi

ch vi nm. Ti c th t ti trnh chng ng khng th ngh

bn, thnh tu a v Pht Kim cang tt o. Kh nng ca ti

ln lao nh vy. Tt c mi thnh tu ni trn ti u c th lm.


29/96


- 29 -

"Thn ngi trn y ngha nh vy, tht kh m c c.

C khi khng tr li hai ln, m li v cng ngn ngi, v vy

ngay by gi gp c s may mn ln lao nh vy, ti khngth ph phm thi gian ngn ngi ca kip lm ngi. Thn

ngi ny sm mun g cng s mt, khi mt ri, ch Pht php

l cn li, mi th khc u s tan bay".

"V vy ti phi cc k thn trng vi thi gian v cuc sng.

Phi tn dng mi kh nng mnh ang c, v khng nhng l ti

s phi cht, li khng bit l s cht lc no".im ny tht r rng, rt d qun. V vy khi qun nn c

bit ch tm n im ny, v nn ch tm n nhng g xy ra

khi cht. "Bt k quanh mnh c nhng ai, khi cht, tin ti hay

ngi thn u khng th mang theo, u khng th gip ch

c g. Ngay chnh tm thn ny, tm thn m ti cng chu

trau chuc bit bao nhiu, cng s phi b li pha sau. Tm thcs la thn, tt c nhng g gp nht c trong i sng u phi

b li pha sau lng. iu duy nht cn li, l cng phu tu hnh."

y l phng php qun pht tm cu gii thot. Bc

th nht l o ngc sc tng ca kip sng hin ti, bc tip

theo l o ngc sc tng ca nhng kip tng lai. iu quan

trng nht cn phi hiu, l tht tng ca Pht, l trng thi siuvit mi phin no chng ngi, thnh tu mi tnh c. Da

trn nn tng ny bit rng li Pht dy lun chn tht, nh

c th bit chc mnh c kh nng thnh Pht. Sau , qun v

nghip qu. Bt c hnh ng no, d thin d bt thin, u s

mang li hnh phc hay kh au trong tng lai.


30/96


- 30 -

Nu hnh ng khng phm, nghip khng gieo, th qu s

khng n. V vy h c c tm qui y thun tnh ni Tam bo,

l ng c ba cnh ca m vo ba ci ti sinh thp km. Tuyvy d khng sinh vo cc ci thp km, nu vn cn trong lun

hi th vn phi chu s rng buc ca nghip v phin no. D

sinh ra u, tnh cht cn bn ca i sng lun hi cng vn l

kh au.

V d nh ci ngi. Kh au ca sinh, lo, bnh, t vn

thuc v kip ngi. Sinh ra lm ngi ai cng phi chu bn cikh ny. Ngoi ra, cn thm nhiu loi kh khc nh phi xa la

ngi mnh thng. C ngi v phi la xa ngi thn m au

kh nhiu nm, gn nh pht in. Li c loi kh au phi gn

ngi mnh ght. l tnh cht ca kip ngi. Cng c khi v

khng tha mn m kh. Bt k lc th c no, h cng c th

li cng thiu tha mn. Nu ni v ba loi kh, c loi kh n t thay i [hoi

kh], ca nhng iu ban u l lc th nhng v khng bn nn

dn chuyn thnh kh au tinh thn th xc [kh kh]. Li c

loi kh au gi l kh au ca hp th nhim, ca nhn duyn

[hnh kh]. Loi kh ny cho thy khng cn bit sinh ra u,

c h cn chu s chi phi ca nghip v phin no l cn kh, vgc r ca kh au chnh l phin no. Thy nh vy th hiu

rng ng cnh ca vo ba ci ti sinh thp km vn cha . H

cn loanh quanh trong lun vng th vn cha th t ti nim an

lc chn chnh lu bn.

Ngay c chn an lc nht trong lun hi l ci tri, lc th v

quyn nng ca chng sinh ni vt qu sc tng tng ca


31/96


- 31 -

chng ta, nhng rt li, cnh sng tt lnh ny cng khng bn,

n khi cht vn phi b li pha sau lng. Ni tm li, trong

ton su ci lun hi, d sinh vo ci no th cng ch l kh. Vvy phi t gii thot, t ko mnh ra khi lun hi. quan

st t tn y tim, xem bao gi cm gic ny ny sinh trong tm,

bao gi thy rng "ti phi gii thot chnh mnh ra khi lun

hi, v d c sinh vo ci no, d i sng c yn n hnh phc

n u chng na, hnh phc ngay t bn cht l h

vng, khng th trng cy c. V l do ny ti phi gii thotchnh mnh, phi cht t gc r lun hi. Bt lun l nh th

no ti nht nh phi gii thot mnh ra khi lun hi".

Lm sao bit tm cu gii thot c hay cha? Trc ht

qu v phi cm nhn su xa rng tt c nhng g mnh ng l tt

p, tt c nhng hnh phc mnh mong cu, u khng c gi

tr g c. Th gii ny tht ph du, bin chuyn theo tng phtgiy. Bn cht ca s vt trong i sng ny l chuyn bin lin

tc. V chnh v bin chuyn lin tc, nn ta khng th trng i

g ni c. S vt trong i sng ngay t cn bn vn khng c

cht g c th trng cy c. Ngay chnh bn cht ca hnh

phc trong ci sng, tht ra vn l kh au. Cnh sng ni y

ch ton l o vng. Thy hnh phc, nhng tht s l v thng.Ri tt c s thay i. S vt ri s hin tng kh au, qu v s

cm thy mnh b di gt. y s l tnh trng chung, bt k l

ang u trong lun hi.

Khi iu ny hin ra r rng trong tm tr, n qu v

khng pht giy no cn ham loi hnh phc th tc m xa nay

qu v vn hng bn rn mu cu, v by gi qu v thy r tt


32/96


- 32 -

c ch l h vng. Bao gi trong tm lin tc ngh n chuyn

vt thot cnh rng buc lun hi, ngh n mt cch t nhin,

mnh lit, khng gin on, th khi y c th ni l tm cu giithot pht khi. Tm ny t n l mt thnh tu ng k.

D cha pht tm b hay chng tnh Khng, ch cn pht

c tm cu gii thot l c th thy c s bin chuyn ln

lao trong tm mnh. Qu v s tr nn cc k can m, tm s c

c nng lc v y, s c kh nng dng tin trn con ng tu

Gii, nh, Tu.Bao gi cm nhn c su xa tnh cht kh au ca lun

hi, qu v chc chn s khi tm khao kht mun vt thot.

iu ny s n rt t nhin. Khi xy ra ri, qu v s ro rit truy

tm nguyn nhn ca kh au. "L ci g? Ci g rng buc ti

trong lun hi? u l chng ngi ca i ti? Ti phi dit b

ci g? Phi i theo con ng no t gii thot? Ni giithot, tht ra l ngha g?" y l mt cuc truy tm ro rit v

sc bn. Sc bn ta nh cuc tm ti nghin cu khoa hc. Cn

n nh hin tng ang nghin cu, ri vn dng mi

phng php tm cho ra tt c mi iu lin quan n hin

tng ny.

Khi hiu r lun hi l kh, qu v s mun vt thot, tm trs ht vo vic gii thot lun hi. Mt ngy hai mi bn

ting ng h lin tc, qu v lun truy tm phng php vt

thot lun hi, v nh ro rit truy tm nh vy, qu v s t t

hiu c tnh cht ca i sng ny l g, hiu c mnh cn

bung x nhng g, cn tu theo phng php no, v tu nh vy

l t n ci g. Tt c nhng iu ny khi s n vi qu v


33/96


- 33 -

mnh nh sm st, nh qu v s nng lc tu theo ci gi l

Gii, nh, Tu. Bt u vi Gii v nh, da vo Gii v nh

tu Tu, v Tu chnh l iu s bng sch gc r lun hi.Nu thnh tu c tm cu gii thot, th d khng ti c vi

tm b , qu v c th an tr trong chnh php. ng tu s

m ra trong tm, qu v bc vo mt cch t nhin. y l iu

cc k tt lnh. Khng cn ngh n chuyn xa xi, tm cu gii

thot t n l mt thnh tu cc k mnh lit.

Ngoi ra, tm cu gii thot cn l nhn t chnh yu a ntm i bi. Khi qu v phn tch, cm nhn c tm vc ni kh

ca chnh mnh trong lun hi, l tm cu gii thot [chn kh

sinh t]. M rng cm nhn ny ra vi ni kh ca ngi khc,

vi mi loi chng sinh, chnh l tm i bi.

Phn 3 - sng ngy 02.01.1998

Thu xa c ln Geshe Chekawa, mt v i hnh gi Ty tng,

nghe mt cu tng trong "Tm bi k chuyn ha tm" ca

Geshe Langri Tangpa. Cu tng y ni: "Con nguyn nhn phn

thua, nhng i mi phn thng". Nghe xong cu ny GesheChekawa cc k xc ng, c gng truy tm ngun gc ca bi

tng. V Geshe Langri Tangpa va mi qua i, nn Geshe

Chekawa th nhn t Geshe Sharawa gio php By im nhn

qu, v Hon chuyn mnh v ngi.

Vo thi y hai gio php ni trn c gi gn kn mt, mi

ln ch truyn cho mt hoc hai t, khng bao gi truyn cho


34/96


- 34 -

i chng. Geshe Chekawa ngh nu tip tc nh vy sm mun

g gio php ny cng s tht truyn. V vy Geshe ghi chp hai

gio php ny li, bt u truyn cho nhiu ngi hn. T vsau hai gio php ny c qung b rng ri.

Vi th k sau, Lama Tng Khch Ba xut hin Ty tng,

lm c nhiu iu phi thng. Lama kt hp hai php tu ny

li thnh mt php tu duy nht, bao gm mi mt giai on

pht tm b . Cho n nay, phng php pht b tm ny

vn l c im ca dng truyn tha ca Lama Tng Khch Ba.Lama Dorje Chang c vit mt li nguyn, gi l li nguyn

khng la xa gio php ca Lama Tng Khch Ba, trong c

cu "Thy l ngi dy phng php pht b tm, kt hp

By im nhn qu v Hon chuyn ng tha, thnh mi mt

giai on pht tm b . Nguyn thy lun h tr cho phng

php chuyn ha tm ny, nguyn con khng bao gi la xa lidy ca thy". Cu tng ny nu r c im ca gio php

Lama Tng Khch Ba dy, khc vi mi phng php tu khc.

Khi tu pht tm b , qu v bc theo mi mt giai on

nh Lama Tng Khch Ba dy, tuy vy khi th nhn gio php,

vn phi nhn thnh hai gio php ring l. u tin l By im

nhn qu, sau l Hon chuyn ng tha.By gi chng ta bt u vi phng php By im nhn

qu. Phng php ny phi da trn nn tng ca tm i x. i

x khng thuc v By im nhn qu, nhng li l nn tng,

nu m chung vo th thnh tm im. Trc ht qu v phi

khi c tm i x, ri [1] bit rng tt c chng sinh u l

m ca mnh, [2] nh li tnh thng yu mnh nhn c t


35/96


- 35 -

m, [3] cm thy mun n p n ln ny. Nh qun nh vy

m c c [4] lng i t thy ci p ca chng sinh, [5] lng

i bi mun mi ngi thot kh, v [6] khi i nguyn mungnh vc chng sinh, t [7] pht khi tm b .

Mi lin h nhn-qu ca by im ny nh sau: Tm b

l nguyn t qu v Pht pht trin ti a kh nng ca mnh,

mang li li lc ti a cho chng sinh. Tm b nh vy, mun

pht th phi c tm nguyn phi thng mun gnh vc chng

sinh, gii thot kh au v mang hnh phc n cho tt c. yl mt tm nguyn cc k dng mnh.

Mun c c tm nguyn dng mnh ny, nht thit phi c

c lng i bi i vi chng sinh. V i bi nn thy chng

sinh gp ni kh nh no mnh cng xt xa khng chu ni. i

bi l qu, nhn l i t, thy ci p ca chng sinh, thng yu

tha thit tt c chng sinh khng st mt ai. Hin gi chng tatuy bit thng yu ngi thn, nhng li khng bit quan tm

n nhng ngi xa l. V vy tnh thng gii hn ny cn

c m rng ra, bnh ng vi tt c. Cn quan tm n s an

nguy ca tt c chng sinh khng st mt ai.

Bnh thng ngi thn yu nht trong i l ai? L m. V

vy m c ba im nhn qu l bit chng sinh l m ca mnh,nh li tnh thng ca m, v mun n p tnh thng ny.

Nh ba im ny m pht c tm i t.

i t sinh ra i bi, khng th chu c ni kh ca chng

sinh. i bi sinh ra i nguyn, mun gnh ly trch nhim mang

li lc li cho chng sinh. i nguyn sinh tm b . l qu

trnh lun chuyn t nhin ca nhn qu.


36/96


- 36 -

Trc tin cn phi gi tm a cho tht bnh ng, ly

lm nn tng vn chuyn tng bc nhn qu cho n khi

pht c tm b . Cng tng t nh khi v mt bc tranh,trc tin cn xt xem mt vi c bng phng sch s hay khng,

y tm a phi tht bnh ng i vi tt c chng sinh. Cho

d khng tu theo phng php pht tm b va ni, i x

cng vn l iu rt cn thit. Nu c c tm i x, s c

nhiu li lc, d l li lc nht thi hay li lc rt ro, v y l

yu t cn bn ca tm an lc. Nu qu v thy tm mnh thiu anlc, ch v ang thiu i x, v khng c c tinh thn bnh

ng i vi tt c chng sinh. i vi ngi ny qu v thy lu

luyn thng yu, i vi ngi kia, thy on ght hn th, i

vi ngi n, li cm thy dng dng.

Khi qun tm i x, qu v ngh ti ngi no qu v cm

thy thng yu nht, khng mun ri xa d ch trong pht giy.Ri qu v ngh ti ngi qu v on ght, n ni ch nhn thi

thy kh chu cc k. gia l mt ngi hon ton xa l, qu v

chng mng oi hoi n. Ri qu v bt u suy ngh th xem

ti sao mnh li quyn luyn ngi mnh thng n nh vy. C

ng cho mnh quyn luyn rng buc n ni mt giy cng

khng mun xa? y phi nh n tm cu gii thot, nh nkhuyt im ca i sng lun hi. Bn hay th l vic kh bit,

v bt c lc no bn cng c th thnh th, th bin thnh bn.

Nh li iu ny, t duy qun nim nh sau:

"Ngi ny tt vi ti v vy ti cm thy quyn luyn

thng yu, nhng bn khng phi lc no cng l bn, s i

thay i lun lun, thay i lin lin, thay i rt nhiu ln, v


37/96


- 37 -

vy quyn luyn thng yu v h tt, ang tt, hay s tt vi

mnh l iu v ngha, v iu ngc li cng tng xy ra rt

nhiu ln".Qun chiu nh vy s lm gim bt mc quyn luyn i

vi ngi mnh yu. Tip theo, hy ngh ti ngi mnh on

ght, v h , ang, hay s hi mnh. Th ngh xem on ght

nh vy c ng khng. Khng ng. Khng hp l cht no.

Trong qu kh k th cng tng l bn, tng gip mnh

rt nhiu, v trong tng lai cng s nhiu ln nh vy. V vykhng l do g li i on ght ngi y.

Tip theo, hy ngh n ngi xa l. Suy ngh v cm gic

dng dng ca mnh i vi ngi y. "Ngi ny chng lin

quan g n ti, trong qu kh khng quen, trong hin ti khng

quen, trong tng lai cng khng quen, vy vic g ti phi quan

tm n ngi y?" Ngh nh vy l lm. Trong qu kh tngquen nhau rt thn thit, rt nhiu ln. tng c rt nhiu lin

h vi nhau, qua nghip on hn, nghip thng yu, nghip xa

cch, nghip gn gi, v.v... Khng l do g li dng dng vi

ngi ny, ch v mnh tng h l xa l.

C nh vy, dn dn cm gic bn nhn i vi k th, vi

bng hu, hay vi ngi xa l s mn bt, cho n khi tm itrc c ba u hon ton bnh ng. Qu v phi an tr trong tm

bnh ng, tm i x, y l iu rt quan trng. Chng ta tu

theo Pht php, thng vn c tng cu ny: "nguyn tt c

chng sinh cng thot khi kh au v mm kh au, nguyn tt

c chng sinh cng c hnh phc v mm hnh phc". Nu

khng c tm bnh ng i x, c nh vy tht khng c


38/96


- 38 -

ngha g c, ch nh con vt khng phi l li chn thnh pht t

y lng. Ni nguyn chng sinh thot kh au, c hnh phc,

nhng ngi mnh khng thch th loi b khng l ti. Thiutm i x, cu tng ny mt ht ngha. Nu qu v c th san

bng c lng lu luyn hay on ght i vi ngi thn k

th, th nh vy tm s c an tr thanh tnh.

Ni bn hay th tht ra khng th bit chc, l iu chng

ta c th nhn vo kinh nghim bn thn m thy c. Chng ta

c khi c nhng ngi bn, thn n ni khng th ngh nchuyn xa cch. Ri v mt l do no phi xa nhau, kh au

trin min khng th ni. Ti tng gp rt nhiu ngi, rt c

kh nng, nhng li khng tng ngh qua mnh s phi ri xa

ngi bn i ca mnh, tng hai ngi l mt, xa nhau l

iu v l khng th xy ra. n khi phi chia cch, h kh au

nm ny thng n khng th ngui. Ti xin qu v nn gim bt quyn luyn, hiu rng i sng ny khng c g l chc chn

c, khng cn phi m m tnh cm ni mt ngi. c nh

vy, s khng phi ri vo cnh n au tuyt vng. Kh au

ny, thc trng ny, l iu chng ta c th nhn vo kinh

nghim bn thn m hiu c.

Hm qua v khng gi, ti khng th ni ht v nhng nikh trong cnh lun hi, v d nh kh v khng th bit bn hay

th, v kh v mun m khng tha mn, kh v khng c s

bn vng, ln n nh ri li ri tr xung, ri chm y ri li

phi tri ln v.v... l nhng loi kh no ln lao trong cuc

sng, chng ta u tri qua, u c th hiu c. Phn ln

nhng kh nh vy ch n t lng thiu t ch, khng ch ng


39/96


- 39 -

c lng quyn luyn i vi ngi ny, hay on ght i vi

ngi kia.

y l iu cc k quan trng, pht sinh ra bit bao nhiutrng thi phin no hn lon. Chng ta ai cng mun tm mnh

c an vui, nhng cha ch ng c hai ngun nng lc cun

vo v y ra ca s quyn luyn hay on ght, ni cch khc

nng lc ca tm tham i v sn hn, th tm s khng bao gi c

th an lc. Qu v thy , d giu hay ngho, d c a v hay

khng a v, d nam hay n, tr hay gi, ai cng mun tm mnhan lc. Khng cn ni chi n tm b , ch ring tm i x

ny thi nu c c th cng thnh tu c cht bnh yn

hnh phc trong i sng hng ngy.

Khng iu phc c tm mnh th mt cht bnh yn cng

khng th c. Ni chung, ngun gc ca tm phin no tht ra

pht sinh t s cch bit gia tng hin v chn tnh. Ngy maiti s gii thch v iu ny, khi ging n phn tu gic tnh

Khng. Ngay by gi, iu quan trng nht l phi bit m rng

tm bnh ng, gim bt nng lc ca tham i v sn hn. L

ngui tu theo Pht Php, chng ta khng nn hnh x nh mi

ngi mi ni. Chng ta c c cht hiu bit, v vy cn

c gng kim sot iu phc tm mnh.im tip theo l nhn nhn tt c chng sinh u tng l

m ca mnh. y l im kh nht trong phng php tu by

im nhn qu. Tuy kh, nhng khng phi l khng th lm

c. D mi nhn thy kh, nhng vi sc kin tr, khng c

vic g l tm khng th thc hin c. Tm l mt php hu

vi, [l mt hin tng do yu t kt hp m c]. V mi yu t


40/96


- 40 -

kt hp u thay i trong tng st na, nn khng c php hu vi

no l c nh, khng c g l khng th thay i. Tm c th

hun tp ung c ty theo mnh mun. Qu v c th luyn tm,chuyn ha tm, d kh n u vn c th lm c nu

kin tr. Khng c iu g l khng th thnh tu c.

Ni cho tht n gin, mun thy tt c chng sinh u

tng l m ca mnh, qu v cn phi vn dng tr thng minh

qun chiu hot ng ca tm thc. Trc ht cn hiu tm

khng c khi im. y l lun l c gii thch trong NhnMinh Lun [Treatises of Valid Cognition]. Qu v cn qun chiu

s lin tc ca tm thc. Tm thc trong thi im "hin ti" l

qu, sinh ra t nhn l tm thc ca thi im i trc, c nh

vy thnh mt chui lin tc. Qu v c th theo truy ln v

qu kh, khi cn tr, truy ngc xa hn na, n thi im lc

cho i.Tm thc ca a tr s sinh cng phi c mt thi im tm

thc i trc. l tnh cht lin tc ca tm thc. C nh vy

truy ln n khi mi nhp thai m. im tm thc ny cng vy,

cng cn mt thi im i trc lm nhn, do i ngc v

thi im ngay trc khi nhp thai m. Nhn vo dng lin tc

ca tm thc, s khng th tm ra im tm thc u tin, vchnh im cng cn c mt im tm thc i trc mi c

th hin hu. V vy m ni tm thc khng c khi im.

Qu v phi c gng hiu cho r phng php suy lun ny.

C th hi kh chp nhn, kh nghe cho lt l tai. Kh nh vy

l ch v thi quen n t vn ha gio dc. Qu v sng

phng Ty, tr tu pht trin theo mt nn tng lun l v quan


41/96


- 41 -

st khc, lc ban u c th khng quen vi loi lun l ni

y. C l phn ln qu v ngi y u hiu, c ngi tin c

kip trc kip sau. Nu tin c kip trc kip sau th s thy slin tc ca tm thc khng c g kh hiu lm.

Qu v qun chiu nh vy thy tm thc, hay thc hay

tnh thc, hon ton khng c khi im hay chung im. V

sao? Khng c mt thi im tm thc no c th vch ra, ni

l im khi u, l thi im u tin. Thy tm thc vn

khng c khi u, s thy ti sinh cng khng c khi u.Chng ta ti sinh quanh qun trong lun hi ny t v lng

thi gian, khng c khi thy, khng th m bit, nhiu hn c

s lng chng sinh. C rt nhiu ng ti sinh, sinh bng hi

nng, bng kh m, bng thai... Sinh bng thai l ging nh loi

ngi, loi th, mi khi sinh ra phi c mt ngi m. Ni vy

cng c ngha l qu v v lng ln sinh ra bng thai, mi lnnh vy li c mt ngi m, l mt chng sinh trong ci lun

hi. Nhn vo s lng chng sinh khng th m bit, mi

chng sinh u tng l m ca qu v rt nhiu ln, nhiu

khng th m bit. Vy d qu v c i u chng na, hng

ng ty bc hay nam, tt c chng sinh chc chn u tng l

m ca qu v, v lng ln. Qu v khng th tm ra c aicha tng l m ca qu v. Qu v tng c quan h m con

vi tt c chng sinh, hng v lng ln ri.

l phng php suy lun v s v thy ca tm thc

trc nhn chng sinh l m ca mnh, do cc ngi Nguyt Xng

[Chandrakirti], Nguyt Cung [Chandragomin] v ngi Thin Hi

Tch H [Shantarakshita], ging dy. Nhng v ny khng phi


42/96


- 42 -

ngi bnh thng, m l nhng bc i thnh tng n , t

nhiu kh nng phi thng. V d nh ngi Nguyt Xng c kh

nng vt sa t con b t trong tranh v. Nu hiu rng ba v is ny khng phi l nhng ng thy i lng vng ging php,

tin c nh vy, n khi tu gp phi iu g kh khn khng th

t l gii, qu v c th nh n thnh tu ln lao ca ba v ny.

Ngi Nguyt Xng chnh tht l mt trong tm mi v thnh n

, chng ng cc k cao. Nhng v ny khng th khng bit

chuyn tng lai. Ngi Nguyt Cung thng trc tip gp cQuan Th m [Chenrezig], hin thn t bi ca ch Pht. Ngi

Thin Hi Tch H tng gnh vc vic to dng tng on

Ty tng (ngi l vin trng hc vin Na lan ngy xa). H

u khng phi ngi tm thng.

Ti nhc nh vy, v nh ti iu ny c th gip qu v rt

nhiu. Nu hiu c s lin tc ca tm thc, hiu tm thc vnkhng c khi im, th s c th hiu c tt c chng sinh

u tng l m ca mnh. V tm thc lin tc khng khi

im, nn nhng kip ti sinh cng lin tc khng khi im. V

nhng kip ti sinh lin tc khng khi im, nn s lng kip

ti sinh cng nhiu khng th m bit, vt xa hn c s lng

chng sinh trong lun hi. V v vy mi chng sinh trong lunhi u tng nhiu ln l m ca mnh.

Sau khi thy r tt c chng sinh u tng l m ca

mnh, bc tip theo l nh li tnh thng ca m dnh cho

mnh ngay t khi mi nhp thai. Bt k l i ng nm ngi, n

ung ng ngh, lc no m cng ngh n con. Khi n cng ngh

n con, khi ng cng ngh n con, sut chn thng cu mang


43/96


- 43 -

khng k g kh nhc. n khi ra i, chng ta hon ton khng

c kh nng t chm lo cho mnh, nu khng c m chm sc

cho, chc chn khng th sng. C sng c cng l nh m.M nui con ln, nhng phn cho con n. Ln ln lo cho con i

hc. C nhiu bc cha m phi chu nhiu kh khn cho con

c c c hi n hc. By gi chng ta c c tr thng minh

ny, c kh nng suy ngh, hc hi v Pht php, tt c u nh

n ca m. Khng c n ln ny, chng ta khng th c mt

ni y.iu ny c bit ng cho x hi Ty phng. Lc qu v

cn nh, mun ci g cha m mua cho ci ny, ch mong con

mnh c vui. Nhng con ci x hi ny li t ngh n cha

m, khng k g n tnh thng yu ca cha m. Ti c bit

nhn mnh im ny, qu v phi bit ngh n tnh thng yu

ca cha m, nht l ca m. Nu qu v tu theo Pht Php, iuny tr thnh im trng yu. Cha m l rung phc, l ni

gip mnh tch t rt nhiu cng c. Cho d cha m khng phi

l bc gic ng, cha chng c tnh Khng, nhng i vi con

ci, cha m li c chc nng tng t bc gic ng, v c th

gip cng tch t cng c, thanh tnh nghip chng. V vy qu

v phi ti cha m ca mnh, nht nh phi trn trng tnhthng ca cha m.

Bi ging sng hm nay n y l ht.


44/96


- 44 -

Phn 4 - chiu ngy 02.01.1998

By gi chng ta tip tc vi phng php pht tm b , gi lby im nhn qu. Chng ta thy, nn tng ca by im ny

l tm i x, l tm bnh ng i vi ht thy chng sinh. Sau

, chng ta ni v ba im nhn qu u tin, l 1, tt c

chng sinh u tng l m ca mnh; 2, nh li tnh thng

ca m; 3, khi nguyn mun n p n ln ca m.

Ngang y, qu v phi qun chiu su xa tnh thng cam, t nguyn vng n p n m s khi sinh mt cch t

nhin. Thy c n ln ca chng sinh i vi mnh s t nhin

pht sinh cm gic mun n p. n p c khi l tng n

thc ung cho ngi i, tng o qun cho ngi lnh, tng

thuc men cho ngi bnh, nhng by nhiu cha . y, n

p n ln ca chng sinh phi l mt tm nguyn su rng hnvy nhiu. Phi nhn thy iu m ci chng sinh tht s cn l

thot khi ton din mi kh au, c c mi ngun hnh phc.

Vy tm nguyn mun n tr y l ngh "ti phi mang li

tt c mi ngun hnh phc m chng sinh mong mi, xa i tt

c mi kh au". C nh vy tm nguyn mun bo p mi tht

s su rng.Bc tip theo, l i t, l tnh thng thy c ci p

ca chng sinh. Ngang y qu v hy ngh ti bt c chng sinh

no, nhn vo ci p ca chng sinh y. Sc tng p , v

vy m qu v cm thy thng yu dt do, ch mun mang

hnh phc li cho chng sinh y. Bt c gp ai, ngh n ai, cng

thy p, cng cm thy thng yu. Ni mt cch n gin,ngang y qu v ang tu ci gi l t v lng tm, v i t, i


45/96


- 45 -

bi, i h, i x, l tm a rng ln mun tt c chng sinh

thot khi kh au v c c hnh phc.

Qu v bi p cho vng chc c nguyn ca mnh: "nguyntt c chng sinh tm c hnh phc v mm hnh phc, ri xa

thn gn ngi ny, cch xa ngi n. Nguyn cho tt c u

c c ngun an lc trong sng". Thm vo , qu v cm thy

mnh c trch nhim: "Nguyn con sc lm nn tt c nhng

vic ny". Ri qu v xin ng o s gi gn h nim cho mnh

sc lm c nh vy.Sau i t l i bi. i bi l ngha "nguyn tt c chng

sinh thot mi kh au". Ty tng c mt tng phi khi t tu

pht tm b , thng n nhng ni m b m g, tn mt

chng kin ni kh ca sc vt khi b m tht. Sc vt s b ct

c, mu chy cho n cht. C khi b bp b, b cht ra tng

phn. C rt nhiu cch m tht. Chng kin cnh tng nh vys khin tm rung chuyn mnh lit, nng lc pht khi tm

i bi, nhng i tng ca lng i bi phi l tt c chng sinh,

khng phi ch l con th trc mt. Tt c chng sinh t v

lng thi gian phi chu ba loi kh au lun hi, l kh kh,

hoi kh v hnh kh. Ngh nh vy cm thy xt xa mun tt

c chng sinh thot kh, l tm i bi.Mun bit mnh c tm i bi hay cha, c xt th xem

mnh i vi chng sinh nh th no. Tm i bi mt khi

pht, qu v s ging nh ngi m trn tr khi a con c nht

ca mnh ang bnh nng. Mi nng lc, tm tr, u dn ht ni

con, lm tt c nhng g c th lm c a con yu qu ca

mnh c khi bnh. M s khng bao gi thy th th, cho n


46/96


- 46 -

khi con ht bnh. Tng t nh vy, kh au ca tt c chng

sinh ch khng ch mt hai ngi, c lin tc kht khoi trong

tm tr, nng n n ni qu v c lin tc ngh cch lm sao gip chng sinh thot khi kh au ny. Ngay c khi n, tm tr

ca qu v cng dn ht vo kh no ca chng sinh. Mt cch

rt t nhin v lin tc, hai mi bn gi mt ngy, tm tr ca

qu v c lin tc ngh cch lm sao gii thot chng sinh khi

kh no. l lc qu v c c tm i bi.

Sau i bi l thi phi thng, l i nguyn. Gi phithng l v khng c trong Pht gio nguyn thy. Pht gio

nguyn thy c tu tm i bi, l c nguyn mun chng sinh

thot kh, nhng khng c i nguyn. i nguyn l tinh thn

trch nhim mnh lit, pht sinh nh tu nhng bc trc, l

thy ra tnh thng ca cha m, nguyn mun bo p, khi tm

i t. Nh nng lc c c t ba bc tu ny m qu v khngnhng mun chng sinh thot kh m cn thy mnh c trch

nhim phi lm nn vic ny. Thy y l trch nhim ca mnh,

v t v lng thi gian chng sinh qu tt i vi qu v, v

vy mt mnh mnh phi gnh ly trch nhim gii thot tt c ra

khi kh au. i khi ci gi l i nguyn l nh vy.

Ngang y qu v s thy nh vy: "ngay by gi ti khngc kh nng gip ai c, mt ngi thi cng khng c kh

nng gip, ng ni g n tt c chng sinh". V vy qu v nhn

quanh tm xem nh th no mi l kh nng cu chng

sinh. C nhng bc A la hn thot khi kh au sinh t lun

hi, thnh tu nit bn gii thot, cng khng lm c iu ny.

C ch thin thin thn, thin Phn vng cng cn kt trong


47/96


- 47 -

lun hi. Vy ai mi l ngi c kh nng cu chng sinh?

Ch c Pht, ngi t n tr gic ton ho, tch la mi phin

no nhim, mi sc lm vic ny. Nu thy c khi thnh Pht mnh s kh nng gip

chng sinh, khi y qu v s t nhin pht c vng mnh lit, v

li ch chng sinh, ti phi thnh tu qu v Pht. y chnh l

tm b . c im ca tm b l bao gm c hai phng

din t li li tha, mang li lc li cho ngi v ng thi cng

chu ton mi nguyn vng ca mnh.By gi ti s ni v phng php "hon chuyn ng tha".

Trc ht qu v phi thy r u im ca lng v tha v khuyt

im ca lng v k, nh c c tm bnh ng gia mnh v

ngi. Thy mnh v ngi l bnh ng ri, lc y khi tm i

bi v i t, ri iu phc tm mnh bng nhng phng php

thin qun da trn hi th. H hp theo php tu "cho v nhn",cn gi l tonglen, qu v ly tm i t cho ht hnh phc, v

ly tm i bi nhn ht kh au. Lm nh vy cng vi nhiu

loi qun tng khc lin quan n hi th.

Thng thng chng ta lun t nhin lo cho mnh nhiu hn

lo cho ngi khc, l v chng ta thy mnh quan trng. Mt cch

rt t nhin chng ta quan tm n bnh an hnh phc ca chnhmnh nhiu hn ca ngi khc, lun lo lng cho mnh trc,

phn mnh sung s ri mi ngh ti ngi khc. l v thi

quen thy mnh quan trng hn ngi.

T v lng kip chng ta quen nh vy. Thi quen thy

mnh quan trng hn ngi n su vo tm thc, ai cng vy.

y chng ta phi c gng loi b thi quen ny, v y l mt


48/96


- 48 -

thi quen rt tai hi. Nu qu v thy hnh phc ca mnh l

chuyn quan trng nh vy, th ngh li xem, mnh ch c mt,

cn ngi khc li nhiu v lng. Qu v ch l mt chng sinh,ngi khc nhiu hn bit bao nhiu m k. Thy mnh quan

trng hn ngi l iu v l, ti ch c mt, ngi khc li

nhiu v hn. Khng nhng vy, mong c yn vui, thot kh

au, l iu ai cng mun. Khng ai mun kh bao gi. Ti

mun hnh phc, ngi khc cng vy. V vy d thy mnh hn

ngi l thi quen t nhin, y cng vn l iu sai lm, rt nnb.

Ni tm li, qu v phi rng thy mnh v ngi hon ton

bnh ng, phi thy mnh khng quan trng g hn ngi khc.

Ngang y, qu v hy ngh v khuyt im ca lng v k ch

bit quan tm cho mnh, v li im ca lng v tha bit quan

tm n ngi khc. Tt c au n, kh no, chng ngi,nhng vic bt nh nh bnh tt, tht bi trong i, tt c u

n t lng v k. Lng v k l nguyn nhn ca tt c nhng

vic bt tng, ngun gc ca mi kh au. Cn tt c mi tt

lnh xy ra trong i u n t lng v tha.

V d hon cnh ti chnh ca qu v, nu c thiu ht mt

mt, tt c u v trong qu kh phm mi c nghip, stsinh trm cp v.v... Phm mi c nghip l v sao? V lng v

k. V v k m git, cp, di lo v.v..., v nghip y l nhn, s

mang li qu l nhng vic bt nh trong i. Tt c nhng

vic bt thin nh st sinh, di lo, trm cp, t dm, c ng

v.v..., u b tc ng bi tm v k, thy ngi khc khng quan

trng bng mnh. Chng ta xm phm gia nh ngi khc v cho


49/96


- 49 -

rng hnh phc ca mnh l quan trng hn, n ni chng cn

cht quan tm n ngi khc.

Chng ta lm chuyn i loi, v vy m t mang v chomnh chuyn bt nh . Nu qu v xt li li n ting ni ca

mnh, bao nhiu li ni di, ni th c, ni chia r, ngi l i

mch, tt c u n t cng mt gc: thy mnh quan trng hn

ngi khc. Ni tm li l v lng v k. em tm dm ng ti

sn ca ngi khc, mun hi ngi khc, tt c nhng vic lm

bt thin u n t mt gc l lng v k. Ngi Chopa tngni nh sau, "ni tm li lng v k l cnh ca l gc r ca mi

iu bt nh ". C bnh ung th cng pht t lng v k [ c

trong qu kh, kip ny hay kip trc]. Chng ta lun qu xem

trng chnh mnh, lun xem trng hnh phc ca mnh hn tt

c, nn mang vo trong mnh bit bao nhiu th bt li cho sc

khe v lu v di, c khi dn n chng ung th.Mt iu khc cng rt r rng, qu v sm mun g cng

phi hiu, l tm vc tai hi ngoi sc tng tng ca lng

v k. Tc dng ca tng loi phin no nh tham lam, gin d,

m mui, kiu mn hay tt , tt c u khi ngui t tm a v

k. Chng ta khng th gi gii thch tng im mt,

nhng qu v phi c gng tm hiu cho tht tn tng, thyng i nc bc ca mi vic bt thin. V quan tm n

mnh nn h c ai hn mnh l ganh ghen, h thy ai bng mnh

th sanh thi cnh tranh, h thy ai thp hn mnh th sanh thi

khinh mn.

Ni tm li, mi phin no, mi khuyt im, mi lm ln

chng ta phm phi, u bt r t tm a v k, lo cho mnh hn


50/96


- 50 -

lo cho ngi. L do v sao t v lng thi gian chng ta khng

th iu phc tm thc, khng tng tm c an lc, ch v

lng v k. Liu thuc hay nht iu phc tm thc, l mangtt c mi chin thng li lc tng ht cho ngi khc, v nhn

v phn mnh tt c mi mt mt thua thit. l phng php

hu hiu nht bnh tm.

By gi phi ni ti li im ca tm a v tha. Ngi Chopa

cng tng ni rng cnh ca ca mi iu tt lnh l lng v

tha, lo cho ngi khc hn c chnh mnh. V ngi m qunmnh, y r rng l mt iu tht ng ngc nhin. Thnh

thong i ln c ngi bit qun mnh v ngi l c th gii

ni ti, ngi khen v knh trng. V sao? V lng v tha rt him

v rt qu.

Chng ta phi hiu r iu ny, tht s phi c gng hiu

cho tht r gi tr ca lng v tha, v s tai hi ca lng v k.Ngang y c th bc vo phng php tu ny, hon chuyn

ng tha. Hon chuyn ng tha khng c ngha l qu v ly ch

ca ngi khc v t ngi khc vo ch ca mnh. Qu v phi

chuyn ha tm, phi thay i thi hnh x ca mnh. Cho

n by gi qu v lun lo lng cho mnh nhiu hn cho ngi

khc, vy by gi qu v c gng thy ngi khc quan trng hnchnh mnh. Thy ni nh vy qu v thy r cha?

Ni ti hon chuyn ng tha l ni ti mt trng thi tm

thc, quan tm lo lng cho ngi khc nh hin gi qu v vn

quen quan tm lo lng cho chnh mnh. y, luyn tm i

bi qu v nguyn nhn v tt c kh au ca ngi khc, v


51/96


- 51 -

luyn tm i t, qu v nguyn cho i tt c mi iu tt lnh

mnh ang c.

Khi tu theo phng php cho v nhn, cn gi l Tonglen,qu v qun v lng i bi i vi tt c chng sinh, ngh ti kh

no ca chng sinh, qun tng kh au ny tr qu ni qu v.

Qu v nhn kh au v phn mnh, sao cho kh au ht v

ni qu v. Tip theo qu v qun tm i t, mang ht mi cng

c, ti sn, tt c mi iu bnh an tt lnh mnh ang hng,

mang ra cho ht. Ngi mi tu hc s khng kh nng nhnkh au ca ngi khc v phn mnh, v vy cn phi bt u

vi phng php By im nhn qu chuyn ha tm nh ni

trong phn trn. Cn phi chuyn ha tm t t.

u tin, qu v ht vo, qun tng n au kh no mnh

ang phi chu hin thnh lung khi en. Ht lung khi en

ny vo l mi bn tri, vo tn gia tim. Mt khi quen nhnv n au kh no ca chnh mnh, m rng ra mt cht, nhn

v kh au chng ngi mnh s gp trong nhng nm sp ti.

C nh vy, tp cho tm quen t t.

Mt khi quen, li m rng ra vi nhng kip v sau. Cho

n khi quen nhn vo ton b kh no, bnh tt, vic bt nh

ca chnh mnh, khi y c th t t chuyn qua nhng ngithn gn, nh cha m, bn b, v chng con ci v.v... Ri tht

chm, tht tht chm, qu v m rng t t n ngi l, ngi

khng quen, ri dn dn m ra n tt c mi loi chng sinh

trong cuc sng. Nu trc y qu v tu tm i t c kt qu,

th y s thy khng my kh khn.


52/96


- 52 -

M rng c ra vi mi loi chng sinh ri, qu v c th

bt u qun thm chi tit. Ngh n mt loi kh au no

trong su ci ti sinh trong lun hi. Bt u bng a ngc. Nghti ci kh v la ha ngc ca chng sinh ni , nhn v

phn mnh ni kh au tt ny, cng vi mi nguyn nhn to

kh au. Lm nh vy vi a ngc lnh. Ri vi ni kh ca qu

i [ng qu], i kht ngoi sc tng tng. Ri vi sc sinh,

vi con ngi, vi ch thin. Ln lt nhn vo tt c mi kh

au, cng vi nguyn nhn to kh au.Nu qu v tu c nh vy, li ch tht khng th ngh bn.

Tm li qu v m rng lng ra vi ton th chng sinh. M ra

vi ngi tu theo Tiu tha, hy cn ngh n an lc gii thot

ca chnh mnh. M ra vi nhng v b tt trn khp mi a,

trc khi t qu v Pht hy cn chng ngi nh nhim. M ra

nh vy cho n b tt tn cng a v, ch ngoi tr Pht vng o s ca qu v, v khng c kh au no y nhn

v c. Nu qu v c th tu theo nh vy, li ch tht khng th

ni ht.

Mt khi qu v tu theo phng php ny thnh thc, tm

quen nhn v kh au ca tt c chng sinh, t v sau, bt

c chuyn g xy ra cho mnh d bnh tt chng ngi kh khnn u chng na, tm ca qu v cng rt khc. Qu v s

thy vui v chu ng kh khn, v ni dung tu hnh ca qu v l

nhn v kh khn ca ngi khc, qu v s thy nhng g mnh

ang phi tri qua l rt tt. Qu v s vn cm thy hnh phc d

c phi chu nhiu kh khn.


53/96


- 53 -

Qu v s c c sc mnh t ti. Tm ca qu v s v cng

dng mnh, v qu v bit kh khn tht ra ch l qu ca

nghip mnh gieo trong qu kh. Mt khi nghip gieo,chnh mnh s lnh qu, khng ai khc c th lnh dm, ngi

khc khng th, hn ngoi kia cng khng th, mi trng

xung quanh cng khng th. Ch chnh mnh phi lnh chu tt c

mi kinh nghim n t nghip gieo trong qu kh, vy kh

khn ny s xa sch nghip c. V vy qu v khng ngi m

cn mong kh khn xy n nhiu hn cho nghip chng mauchng thanh tnh. Tm qu v nh vy rt t ti dng mnh. Cng

gp vic kh khn, qu v li cng an lc. C nhiu chuyn trong

i ti c th chng minh cho iu ny.

Tip theo, qu v th ra lung nh sng trng, l tt c mi

cn lnh cng c tch t c, tt c mi iu tt lnh, mi

ti sn, c c ci g tt qu v cho i tt c. Qun tng nhngiu ny khi th ra, cho i tt c, ngh rng nhng thin nghip

tt lnh ny hon ton tch la khi mnh, qu v cho ngi khc.

Nu c th qun tng chi tit c li cng tt. u tin qu v

qun cnh chng sinh ci a ngc, nh a ngc nng. Qu v

th ra tt c mi gc r iu lnh ca mnh, thnh sui ma tm

mt tt c mi c nghip phin no, gc r ca kh au ci angc. Vi a ngc lnh, qu v th i gc r iu lnh ca mnh,

thnh nh sng m p, thnh nh mt tri, hay rt nhiu mt tri,

si m chng sinh ci a ngc, lm chy tan bng kh au,

chy tan kh au phin no v tan ht gc r ca kh au.

Cho loi qu i [ng qu], qu v th ra gc r iu lnh ca

mnh thnh thc n, nc ung, phong cnh ti p v.v..., mang


54/96


- 54 -

li bnh an tha mn cho chng sinh ci ny. Cho loi sc sinh,

qu v th ra tr tu ph tan my m m mui trong tr chng sinh

ci ny, nh chng thi khng phi u tranh nhai nut lnnhau, lin tc sng trong s hi. Cho loi tri v a tu la, qu v

cho i tt c nhng g chng sinh ci ny mun v d nh o

gip. Cho loi ngi, qu v th ra tt c nhng g chng sinh ci

ny cn, nh ca, ti sn, tt c. Th ra gc r iu lnh ca

mnh, bin thnh sc tng ca tt c nhng g chng sinh cn v

mong cu, thanh tnh ht thy mi nghip chng phin notrong tm tr chng sinh, v mi gc r ca kh au.

Tu nh vy cng tng t nh khi cng Chod [mt nghi thc

cng dng theo mt tng Ty tng], qu v tng cho chng sinh

tt c nhng g chng sinh cn v mong cu. Tng thc phm

cho ngi cn thc phm, tng ca nh cho ngi cn ni c tr,

tng phong cnh p cho ngi cn phong cnh p, v.v... Qu vchuyn gc r iu lnh ca mnh thnh tt c nhng g chng

sinh cn.

l phng php tu by im nhn qu v phng php

hon chuyn ng tha. Hai phng php ny phi gii thch ring

ra, nhng khi tu, khi tht s ngi xung qun chiu, th li phi

kt hp thnh mt php tu mi mt giai on pht tm b .Ti hm qua c ni khi ngi xung tu qun, trc ht qu v

phi thu xp ch ngi. Qut dn lau chi cho sch s, va qut

va ngh rng tm mnh ang qut sch nghip chng phin no

ca mnh v ca ngi khc, t gi ngi, by biu tng thn

ming thanh tnh ca Pht. Tip theo ngi xung trong t th

thoi mi, tt nht l t th kit gi, ri sot li tm mnh. Pht


55/96


- 55 -

khi tm nguyn trong sng, ri bt u thin qun. Mun tu

pht tm b th bc u tin phi pht tm i x, sau

nhn nhn tt c chng sinh u tng l m ca mnh, ri nhli tnh thng ca m.

Ngang y c th thm vo s nh ngh n tnh thng ca

tt c chng sinh. Hiu c chng sinh no cng tng l m

ca mnh ri, li thy tt c chng sinh u tt vi mnh, khng

nht thit phi l m. Ngh rng chng sinh bao gi cng c bit

tt. Trong cun Hnh B Tt o, ngi Tch thin c cu "Ngitu thng rt knh ngng sng bi Pht, l ngi vch ra con

ng gic ng, vy ti sao li khng bit cm n chng sinh,

chng sinh cng nh vy, cng cho ngi tu c hi thnh tu

gic ng."

im khc nhau ch ch Pht tt l v Pht ch cho qu v

con ng gic ng, ri ch cho phng php tu gic ng. Nhngnu khng c chng sinh, lm sao c th tu? Phng php dn

n gic ng m qu v phi theo, thiu chng sinh th khng cn

hiu qu na. Thiu tm b , s khng cch g c th bc n

qu v Pht. Tm b l mt thi hnh x rt c bit, pht

sinh t tm i t i bi. i tng ca i t i bi l chng

sinh. Nu khng c chng sinh, lm sao c th c lng i bi?Khng nhng vy, tt c nhng cng phu v sau cng u

da trn cn bn ca tm b . Su hnh ton ho, trong c

hnh th. tu hnh th, phi c chng sinh tp san s b th.

Gii cng vy. Nhn cng vy, u ly chng sinh lm i

tng. Nhn nh vy c th khng nh chng sinh v Pht c

tm quan trng ngang nhau, u gip chng ta thnh tu qu v


56/96


- 56 -

Pht. Vy chng sinh khng nhng rt tt v u l m ca mnh,

m cn cc k tt l v u tng cho mnh c d t gic ng.

Ngay c trn phng din th tc thng thng, bt c iug chng ta c c, thc phm, nh ca, o qun, u c nh

ngi khc. Chng ta c th ngh mnh c c nh cao ca

rng, phong cnh hu tnh, ch l nh vo sc lc kh nng ca

mnh m thi. "V ti gii nn ti mi c nh p nh vy, ton

l nh kh nng ca ti". Ngh nh vy l lm. Bt c ci g c

c cng u nh lng tt ca ngi khc. Nh ngi o tp ct, nh ngi nung gch, nh ngi v nh, nh ngi xy,

nh ngi p h, nh ngi sn qut, nh ngi t h thng

in v.v... Tt c nhng iu ny khng t nhin xy ra ch v

chng ta c . Tt c u n t cng sc ca ngi khc.

Ngay nh ba cm mnh n, o qun mnh mc, u n t

ngi khc. Nu xt li vt t u m ra, s thy sut qutrnh ch to u phi nh vo cng lao ca ngi khc. Khng

c ngi khc qu v s khng th mua v nhng mn y c.

V d nu l o dt bng vi gn, qu v th qun tng trn qu

trnh sn xut chic o, tng tng li t u ch cui. u l

nh ngi khc mi n c kt qu l tm o p khot ln

ngi.Qu v c th ngh rng "ni vy, nhng ti l ngi lm vic

cc nhc c tin mua chic o ny v. u phi v ai tt lnh

g u, ch nh cng lao ti lm vic kh nhc kim tin mua

thi". D l vy, c tin c cng phi nh ngi khc. Ngi

khc cho qu v vic lm, d kh nng cao n u cng phi ph

thuc vo ngi khc. Phi c ngi khc mi c th kim tin


57/96


- 57 -

v tiu tin, chng phi c t mnh cho mnh m c. Nu chu

kh qun xt cho tht k, s tht tt c nhng g mnh c c

u nh ngi khc. Th nhn li ngi lm vic trn rung qu v c c ht cm n, ngh ti sc vt b git, hay ngi

phi git sc vt, qu v c c ming tht trong ba cm.

Tt c nhng g qu v hng, ti sn o qun lng thc, u

c nh ngi khc. Phi nhn cho k, ri qu v phi c cm gic

bit n chng sinh. Ngang y, kt hp lng bit n chng sinh

vi tm i t i bi. Ri li kt hp vi phng php cho vnhn, ly i t cho i hnh phc, ly i bi nhn v kh au.

Kt qu s l tm b . Nh vy phng php c bit ny phi

hp c hai phng php by im nhn qu v hon chuyn ng

tha thnh trong cng mt bui ngi qun.

Vy l chng ta va xem qua hai yu t chnh ca con ng

tu chng, l tm bung x [tm cu gii thot] v tm b .

Phn 5 - sng ngy 03.01.1998

Kh kinh c ni, "Thiu tu gic thm su th d c pht c

tm bung x v tm b cng vn khng th ph v gc rlun hi. Vy hy n lc thnh tu tu gic ton ho thm su."

Theo , d pht khi c tm bung x v tm b , vn

cn phi chng ng tnh Khng vi tu gic thm su.

thnh tu mc ch ti thng ny, qu v cn phi hp

phng tin v tr tu. Phng tin y l tm b , cn tr tu

l Tu gic trc nhn tnh Khng. V trc chng tnh Khng l


58/96


- 58 -

iu khng th thiu. Ti qun ni vi qu v mt vic. Khi qun

chiu, qu v cn vn dng loi tu gic thy c s hp nht

gia duyn khi v tnh Khng, v vy qu v cn c cht kinthc cn bn, cn hiu r Pht php c lu truyn nh th no.

Bng khng, s xy ra nhiu hiu lm ng tic nh hin nay

Ty phng ang xy ra, ch v khng hiu c gio php ny

pht xut t c Thch Ca Mu Ni, truyn li cho nhng bc

thnh tng thnh mt dng truyn tha khng gin on. Vy ci

m ngi Ty phng thng gi l o Lama (Lamaism), thtra khng c. y ch l mt s hiu lm ng tic, ch v thiu

hiu bit v cc dng truyn tha trong Pht gio.

Bt u l c Pht Thch Ca Mu Ni, l v i o s v

lng t bi m thuyt ging su rng v ci gi l gio php rng

ln [qung] v gio php thm su [thm]. Thm su l Tr tu,

do v i b tt Mn th s li gi gn, truyn li cho nhiu v ithnh tng nh ngi Long th, Thnh thin, Nguyt xng v.v...

c bit l gio php thm su a ra nhiu quan im trit l

ph hp vi nhiu trnh tip cp chn tnh ca th gii hin

tng. Trong tt c nhng quan im ni trn, cao nht l quan

im do ngi Long th nu ra. Long th l v i thnh tng

ngi n, ging tnh Khng qua b "Trung Qun lun". Kingii ca ngi Long th l kin gii chnh xc nht v s hp nht

ca nh [hai chn l], l tc [chn l qui c], v chn

[chn l rt ro].

Qu v phi c c chng ng ton ho nh vy mi c th

bng sch gc r lun hi. Nu khng da theo kin gii phi

hp tc v chn , s khng bao gi dit b c kh au


59/96


- 59 -

lun hi. V vy nht thit phi tu theo tnh Khng Trung qun

do ngi Long th truyn li.

Ngi Long th c nhiu v i t chng ng rt cao, tipni dng truyn tha v tnh Khng Trung qun. Sau ngi Long

th, Trung qun chia thnh hai b phi chnh l phi Trung qun

Y t khi [Svatantrika], v phi Trung qun C duyn

[Prasangika]. Phi Trung Qun C duyn l phi gi c kin

gii thm su chnh xc nht ca tnh Khng Trung qun, nm

c ngha cu cnh ca tnh Khng.Ni v kin gii ca phi Trung qun C duyn, ngi Long

th c hai v i t i thnh tng tn Nguyt xng

[Chanrdrakirti] v Pht h [Buddhapalita]. Hai v ny ng u

hai b phi Trung qun nh ni. Gia hai b phi ny, ngha

rt ro nm kin gii ca phi C duyn, v vy gia ngi Pht

h v Nguyt xng, ngi Nguyt xng c tn dng l caohn. Kin gii tnh Khng m ngi A-ti-sa [Atisha] mang vo

Ty tng chnh l kin gii ca ngi Nguyt Xng. Ngi A-ti-sa

c tn dng ngi Nguyt xng, ni rng "tu theo tnh Khng

ca ngi Nguyt xng th c Pht, khng tu theo tnh Khng ca

ngi Nguyt xng th khng c Pht". Cu ny c ngha l khng

chng c tnh Khng nh ngi Nguyt xng thuyt ging thkhng th thnh Pht.

Vo bui ban u khi Pht gio mi truyn sang Ty tng,

lc y cha c Lama Tng Khch Ba sng lp dng Gelugpa

[Cch l] nn Pht gio Ty tng thi y c ba dng chnh. u

tin l Nyingma [Ninh m], l dng tu c nht, vi

Shantarakshita v Guru Rinpoche cng hai mi lm v i


60/96


- 60 -

t. Thi tnh Khng ca phi Nyingma hy cn thun ty l

tnh Khng Trung qun ca ngi Long th. Qua giai on k

tip, Pht Php c hong dng rng ri, hng thnh nht ldng Kagyu vi cc v i thnh tng Marpa, Milarepa, v y s

Dagpo v v i hnh gi Palma Drupa v.v... Nhng v ny sng

vo u thi k hng thnh, u c c kin gii thm su ca

Trung qun. Tip theo l dng Sakya, vi nhng v thnh tng

nh Sonya Gyatso v nhiu v i hnh gi, tt c u dy, tu, v

hong dng tnh Khng Trung qun. Cng c nhng dng nhnh dng Buton ca ngi Jo Nampa. Bt c l tng phi no

cng u tu theo tnh Khng Trung qun.

Vi th k sau, v tnh Khng Trung qun cc k tinh t

thm su nn kin gii sai lm bt u xut hin. Gio php v

Tnh Khng Trung qun cng lc cng tht thot, cho n thi

ca Lama Tng Khch Ba. Lc y cha c dng Gelugpa. LamaTng Khch Ba nghin cu c ba dng, nht l dng Sakya. Mt

trong bn v o s chnh ca Lama Tng Khch Ba l thy Ren

Dawa. V ny l mt cao tng chng ng tnh Khng. Nhng

v thi y kin gii sai lm c qu nhiu, Lama Tng Khch Ba

khng th no l gii c tnh Khng thy dy.

Ngi hc rt nhiu, nhng cng hc li cng sinh nghi hoc,truy tm cch no cng khng th gii ta c mi thc mc

ca mnh. S ph l ngi Ren Dawa tuy chng tnh Khng

nhng ngn ng li khng hng bin nn khng th gii thch

c cho Lama Tng Khch Ba hiu. Ngi Tng Khch Ba rt lo

lng, tm khp Ty tng, tm ti hc hi rt nhiu, nhng vn

khng t c ci nhn chnh xc v tnh Khng. Ngi quyt


61/96


- 61 -

nh phi sang n tm o. Vo lc y bn n c hai v i thnh

tng vn cn ti th, l ngi Maitrippa v mt ngi khc ti qun

mt tn. Hai v ny khng nhng chng c tnh Khng mcn c kh nng gii thch v tnh Khng.

Cng nm trm v t rt mc cn mn, Lama Tng Khch

Ba bt u cuc hnh trnh sang n. Khi n bin gii Ty tng,

ngng mt ni tn Wolka, c mt v thy cao trng n gp

Lama Tng Khch Ba, khn xin ng tip tc cuc du hnh ny.

Vo thi ng x him tr v cng. Thi nay, ng i khng my an ton, hung chi thi xa. Li cn nhiu thay i

v kh hu v m thc, v.v... Ngoi ra, dn theo by nhiu t,

Ty tng s khng cn thy hng dn Pht t. V vy v thy

ny khn cu Lama Tng Khch Ba ng i m nguy hi n

mng sng, khn thit n Lama Tng Khch Ba t b nh

sang n.V thy kia cng c ni rng thi Ty tng khng c ai

kh nng ging v tnh Khng, v vy Lama Tng Khch

Ba phi n lc sm hi thanh tnh nghip chng v tch t

cng c, c nh vy mi c th trc tip chng c tu gic

ca mi phng Pht , v c th c B tt Mn th ch

thn hng dn.Theo li khuyn ny, Lama Tng Khch Ba v nhp tht

cng vi tm v i t. Bn ngi t trung tm Ty tng, bn

ngi t x Kham. H n mt ni gi l Olga. Ni ny vn hy

cn Ty tng, ngi tng sng c th din t phong

cnh ni cho qu v nghe. Hin nay vn cn c th thy c

di tch ca cng phu sm hi ca Lama Tng Khch Ba. Khng


62/96


- 62 -

phi sn mn la bng ng nh by gi chng ta dng, m l

mt tng vung v i di t. H sng rt m bc kht

kh, ch mang theo cng phu tu hnh ca mnh m thi. H cngdng hng trm ngn mn la, ly hng my trm ngn ly.

Ngi Tng Khch Ba ly sm hi nhiu n ni trn mt to

ln hy cn hn su du vt ca trn thn hnh ngi. V sau

ngi ta o tng y ra khi mt t, th trong lng king.

Qu v c th thy nguyn thn hnh ca Lama Tng Khch Ba

hn vt trn .Nh kh cng sm hi nh vy, Lama Tng Khch Ba gi

c linh nh ca ba mi lm v Pht r rng trong nhiu thng.

Khi cng dng mn la, ngi cng thy nhiu v Php ch,

thy cc ng th ngi ca cc dng truyn tha. Ni tm li, c

nhiu du hiu cho thy cng phu sm hi v tch t cng c

bt u c kt qu. Cui giai on ny, ngi c th ni chuyntrc tip vi b tt Mn th cng ging nh gp v ni chuyn

vi mt ngi bnh thng. Nh mi vng mc lin quan

n tnh Khng u c gii ta. c Mn th cn dn Lama

Tng Khch Ba phi cn c theo lun gii ca hai ngi Nguyt

xng v Pht h.

Cui cng, trn nh ni, nh lun gii ca ngi Pht h,Lama Tng Khch Ba trc chng tnh Khng. T v sau gio

php ca Lama Tng Khch Ba li ch mang ngha ton ho v

tnh Khng. Ngi Tng Khch Ba cng cc v t ln ni n c

nhp tht mt nhiu nm. Trong thi gian ny, h khng mang

theo lng thc, mi ngy ch c mt t thc n. Tt c u

phi nh vo cng phu "gn lc tinh ty" sng. Gn lc tinh


63/96


- 63 -

ty l mt phng php thin nh, ngi tu khng cn thc n

thng thng, m nhp nh ri gn ly tinh ty ca hoa c,

nc, hay ca mt loi c bit. Trong cc t ca LamaTng Khch Ba c mt v thnh tng tn Jampa Gyatso, ni ting

l ch gn ly tinh ty ca mt loi c di sng. Ngi ta gi

v thnh tng ny l "Lama hoa n", v y l thc n chnh ca

ngi.

Khng phi nh thi nay Pht t nhp tht, ci g cng phi

tht thoi mi. Phi c thc n ngon, ti nu thc n khng ngonchng ta khng th li. Cc v thy ngy xa nhp tht l tu.

Khi chng c tnh Khng, Lama Tng Khch Ba dt do tin

tng ni ng i o s l Pht Thch Ca Mu Ni, ngay t u

kho gii thch v thuyt duyn khi, ca tt c cc php, v

ca tnh Khng. Da trn lng tin khng th ngh bn ny, Lama

Tng Khch Ba vit mt bi th tn dng, tn l "tn dngduyn khi", v "tinh ty ca ting li tuyt ho", u l nhng

bi php tuyt ho ging v duyn khi v tnh khng, da trn

nhng tnh c tuyt ho ca Pht Thch Ca Mu Ni. Nu ngy

nay chng ta cn c th bc vo Pht php, c th hiu v tu

chng tnh Khng, tt c u nh vo tm lng cu mang ca

Lama Tng Khch Ba.Lama Tng Khch Ba ng thi cn l mt nh th, mt tc

gi, sng tc rt nhiu. Ngi son mi tm b sch, trong

c th tm c gio php v tnh Khng, v phng php tu

hnh, ton l nhng tc phm khng th ngh bn. Chnh c

alai Lama cng tng ni, nu mun bit Lama Tng Khch

Ba l ngi nh th no, c hy nhn vo tc phm ca thy


64/96


- 64 -

li. Nhng php tu nh b nh cu thn linh luyn thn thng

v.v..., ch chim phn thiu s. Cn li phn ln u l nhng

kin gii v nhng phng php tu hnh rt su rng. iu nycho thy Lama Tng Khch Ba qu l mt v i hnh gi.

Lama Tng Khch Ba c nhiu t. V t quan trng

nht l ngi Gyelsup Rinpoche v Kedrup Rinpoche. Chng ng

ca hai v ny khng km g s ph. Trc khi gp Lama Tng

Khch Ba, hai v ny tng nhng v thy cao trng trong dng

Sakya. H n tm Lama Tng Khch Ba khng phi cuphp m l thch u. Cu chuyn rt hay nhng y chng

ta khng c nhiu th gi. Gyelsup Rinpoche n gp Lama Tng

Khch Ba thch u, nhng sau li tr thnh t ca lt

ma Tng Khch Ba. V sau ngi Gyelsup Ripoche c vit rng

trc khi gp Lama Tng Khch Ba, ngi hon ton ng rng c

mt con ng ton ho ca tu gic tnh Khng c kh nngbng sch gc r lun hi.

Pht xut t Lama Tng Khch Ba l c mt dng truyn

tha, vi nhng v chn tu thc chng, li nhiu lun gii v

tnh Khng. V d nh ngi Kedrup Rinpoche li b "i

lun v tiu lun v Tnh Khng" ["Great and Small dose of

Emptiness"]. Tm li, ca ti l nh lng t bi rng ln caLama Tng Khch Ba m mi s ch cn ty chng ta c mun

c, hc v tu theo gio php ny hay khng. Nu mun, s

khng c ci g v tnh Khng m chng ta khng th hiu. Tt

c u c gi gn trn vn, nh lng t bi v hn ca cc thy.

Ch cn ch chng ta chu kh ra sc tm ti hc hi, v tu theo

l c.


65/96


- 65 -

Ni v phng php tu tu gic ton ho, qu v cn vn dng

lun l ton ho. C nhiu phng php lun l c th gip

chng ta tip cn tnh Khng, nh "by thnh phn lun l","bn im trng yu", hay "lun l duyn khi", v.v... Trong

gio php "Ba im Tinh Yu ca ng Tu Gic Ng" ny,

lun l tip cn tnh Khng l lun l duyn khi. Bi tng gc,

ngang phn tnh Khng, c ni r nu mun "cht t gc r

lun hi", th phi "hiu l duyn sinh". Bi tng khng ni phi

hiu tnh Khng, m ni ti l duyn sinh. Vy y l phngphp lun l c p dng trong bi ny.

Nu qu v da theo bi tng ny tu, ngang phn qun

chiu tnh Khng qu v phi tin tng ni s tht khng h

vng ca thuyt duyn khi. Ti s c gng gii thch tnh

Khng qua duyn khi. y ch c th ni s qua. Tht s m

ni gii thch tnh Khng v Duyn khi cho t mi tu hckhng phi l chuyn d. D qu v c hiu c nhiu hay t,

y vn l vic rt kh. Gip mt t mi tu hc hiu v tnh

Khng l iu cc k kh khn.

Trc ht, qu v phi da vo lun l thy r rng s vt,

bt k l ni tm hay ngoi cnh, bao gm c chnh mnh, u

khng c t tnh. iu ny c din t nh sau "tt c mi hintng u khng c t tnh". l iu c khng nh, v

cng l iu cn phi trc chng. V sao khng c t tnh? V l

duyn sinh. Ni cch khc, v ty duyn m c. C xt theo l th

thy h ty duyn m c th khng th c t tnh.

ngha ca duyn sinh l nh th no? Ty duyn m c, c

ngha l mt hin tng nht nh ch c th hin hu ty vo

Documents

Ba diem tinh yeu cua duong tu giac ngo -Ribur Rinpoche