PPOLITECHNIKAOLITECHNIKA K KRAKOWSKARAKOWSKAInstytut Inżynierii MateriałowejInstytut Inżynierii Materiałowej

Pracownia Zaawansowanych TechnologiiPracownia Zaawansowanych TechnologiiIIMIĘMIĘ N NAZWISKOAZWISKO

Grupa DDATAATA

Zespół OOCENACENA

Rok ak. PPODPISODPIS

ĆWICZENIE NR 36 *

BADANIE HARTOWNOŚCI STALI

Sprawozdanie winno zawierać:

Opracowanie wszystkich zagadnień zawartych w szablonie sprawozdania

Zakres wiedzy: • Hartowność – pojęcia podstawowe

• Czynniki wpływające na hartowność stali• Metody określania hartowności stali

• Techniczne znaczenie hartowności stali

Literatura: 1. Wielgosz R. O., Pytel S. M., Zajęcia laboratoryjne z metaloznawstwa. Pol. Krakowska; Kraków; 2003

2. Dobrzański L.: Metaloznawstwo i obróbka cieplna stopów metali; Wyd. Polit. Śl.; Gliwice; 1993

3. Polska Norma: PrPN-ENISO 642: 1999, Stal. Badanie hartowności metodą hartowania od czoła.

4. Rudnik S.: Metaloznawstwo; PWN 19865. Staub F.: Metaloznawstwo; Śl. Wyd. Techn.;

Katowice; 1994

* Opracowanie: dr inż. Dariusz Mierzwiński

1. Co to jest hartowność stali?

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

2. Co to jest i od czego zależy średnica krytyczna?

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

3. Jakie są kryteria hartownośći (50% M, Dk, Dki)

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

4. Jakie pierwiastki stopowe znacząco wpływają na hartowność stali?

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

5. Krótki opis metod badania hartowności stali.

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

6. Opis przebiegu ćwiczenia (kolejność badań)

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

Rys. 1 Zależność twardości krytycznej od zawartości węgla

Odległość od czoła próbki 1,5 3,0 5,0 7,0 9,0 11,0 13,0 15,0 20,0 25,0 30,0 50,0Stal C40 (40)Stal 38Cr4 (40H)

Rys. 2 Rozkład twardości dla stali gat. C40 (40) i 38Cr4 (40H)

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 500

10

20

30

40

50

60

70

Odległość od czoła próbki [mm]

Twar

dość

pró

bki [

HRC

]

Rys. 3 Zależność średnicy krytycznej Dk od odległości krytycznej lk dla oziębiania: w wodzie (W) i w oleju (O)

Stal gat. Twardość krytyczna (50% M) [HRC]

Odległości krytyczna lk [mm]

Średnica krytyczna Dk [mm]woda olej

C40 (40)38Cr4 (40H)

7. Wnioski: