Embed Size (px)
Citation preview
ထား၀ယေဒသ အထးျပသတငးစာေစာင
အမတ- ၉ ၂၀၁၀ ဇလင တြငစတငထတေ၀သည။ ၂၀၁၀ ေမ
ေရနကဆပကမး အလပအကငက အေၾကာငးျပ၍ ေပၚေပါကလာႏငေသာ
လကနကးမႈ သတထားရနလ
ေရနကဆပကမးႏငအတ အထးစးပြားေရးဇန မား ေပၚေပါကလာျခငးနင အတ လကနကးမႈမား ျဖစေပၚလာႏငေသာ
ေၾကာင အထးသတထားေစာငၾကညရနလအပေၾကာငး United Nations Inter- Agency Project on Human Trafficing
( UNIAP ) မ သတငးရရသည။
ေရနကဆပကမးမား ေပၚေပါက
လာပါက အလပသမား လအပ
ခကမား ရလာႏငသည အေပၚ
လပြစားမား၏ ကယက းစးပြားရာ
လမလညမႈမား ရလာႏငသညဟ
ဆသည။
“အလပအကငေတြ ေပၚေပါက လာရင
ေရႊ႕ေျပာငး လပသားေတြ ရလာမယ။
အဒအေပၚမာ လပြစားေတြက
အလပရမယ။ ေငြဘယေလာကရမယ။
ေနေရး စားေရး အားလးေကာငးမယေပါ ။ အမ းမ းေျပာမယ။ အလပ လခငတသေတြကေတာ လကသြားတာပ။ ျပးေတာ
ေခၚသြားေတာ သတ႕ေျပာတ ေနရာ မဟတဘး။ တျခားက ေရာငးလကတယ။ အဒ အလပက ဗနးျပသြားတယ။ ဒါမးေတြ
အမားၾကးျဖစဖးတယ။ အဒါေတြက သတထားရမ အခကပ ” UNIAP မ တာ၀နရသက ေျပာသည။
အတြငးတြင
ေဆာငးပါး - ထား၀ယ အထးစးပြားေရးဇန ႏင ေဒသခတ႕အတြက ေမာလငခကေရာငနေတာကပႏငမလား စာ - ၁၄
အငတာဗး - “ ထား၀ယလ႕ ေျပာႏငတာ ဘာမ ထးထးျခားျခား မေတြ႕ခဘး ” စာ - ၃၆
၀တတ - ေရဆန စာ - ၄၀ ၊ ကဗာ - ၾကယကမာၻေန႕မား စာ - ၃၂
သမတဖြယရာ - ထား၀ယႏင ေခတအဆကဆက သာသနာ စာ - ၃၁
Bahtoo Media Page 2
ယခကသ႕ လပငနးမား ေပၚေပါကလာပါက အဆပါ အလပက ဗနးျပေခၚယကာ လကနကးခရျခငးမား ၊ လပအား
ေခါငးပျဖတခရျခငးမား ျဖစေပၚလာႏငသည အတြက တနသၤာရတငးေဒသၾကး ရ လကနကးမႈ အဖြ႕မားႏင သကဆငရာ
ေဒသ အာဏာပငမားက ေစာငၾကညသြားရနလအပေၾကာငး သတငးရရသည။
“ တစခါတစေလ အလပလပျပး ျပနလာတ သေတြက လျပနေခၚေပးတာရတယ။ ေခၚေပးရင ဘယေလာကေပးမယဆ
ေျပာလကေတာ လေတြက ပပသာသာေလးန႕ ေျပာျပးေခၚတယ။ အဒါမးေတြကလညး လကနကမႈေျမာကေနတာက
မသတာေတြ ရတယ။ အဒ အလပေတြက တကယပ သတ႕ ေျပာေခၚေနတ ၀နေဆာငမႈေတြ ေပးႏငရ႕လား ဆတာ
ေသခာသထားသငတယ” ဟ အထကပါ ပဂလက ဆကလကေျပာၾကားသည။ အလပအကင အခြငအလမးမား
ေပၚေပါကမႈ အေပၚ လမလညေခၚေဆာငျခငးမားရသညအတြက အလပသမားမား ေခၚယမႈအေပၚ အလပသမား
၀နၾကးဌာနႏင လ၀ငမႈၾကးၾကပေရးႏင ျပညသ႕အငအားဥးစးဌာနတ႕ႏင ပးေပါငးေဆာငရြကသြားရမည ျဖစသည။
ဆဗငးေဒး ဂာနယပါ သဇငေထြး၏ သတငးက ကးယေဖာျပသည။
အေမခ ဆလ တငးရငးသားမား ေပာကကြယ မသြားေစေရး ၀ငး၀နး
လပေဆာငသြားရနလ
ျမနမာႏငငေတာငပငး တနသၤာရတငး ျမတကၽြနးစ အနးရ ကၽြနးအခ႕ တြငသာ လဥးေရ အားျဖင ေထာငဂဏနးသာသာ
ရေတာသည အေမခ ဆလ တငးရငးသားလမးမားမာ လဥးေရ တျဖညးျဖညး ကဆငးလာေနျပး ၎တ႕ ေပာကကြယ
မသြားေရး ၀ငး၀နး ထနးသမးရန လအပေနျပ ျဖစေၾကာငး Wildlife Conservation Society (WCS) မာ Marine
Program မ Coordinator ႏင လငးပငမား အေၾကာငး အထးေလလာေနသည ဥးေအာငမးခစက ဆလတငးရငးသားမား
အေၾကာငး (Life on a Boat) ေဟာေျပာပြ အစအစဥ တစခတြင ေျပာၾကားခသည။
“ ကၽြနေတာအေနန႕ ဆလတငးရငးသားလ႕ ေခၚတ ေမာကငး (Moken) ေတြအေၾကာငးက ၂၀၀၀-၂၀၀၁ ခႏစေလာကက
စျပး Research လပျပး ေလလာ ခတာပါ။ သတ႕ရ႕ ဓေလ စရကေတြ အျပအမေတြန႕ ဘယလရငသနေနၾကလ ဆတာက
၂ ႏစေလာက ေလလာျပး Documentary တစခ စရကခတာပါ ။ တစကမာၻလးကလညး ျပျပးပါျပ ။ ဒမာေတာ ျပဖ႕
ေပးထားတာ ၾကာပါျပ ”ဟ ၎ကဆသည။
ပငလယေပာ ( Sea Gypsy ) ဟ တငစား
ေခၚၾကသည ဆလတငးရငးသားမားမာ
ျမတကၽြနးစမ ၆နာရ ခန႕ သြားရသည
သေယာသဖနကၽြနး ( တနသၤာရကၽြနးဟ
လညး ေခၚ) ရ ဒးပလေအာရြာတြင လဥးေရ
၃၀၀ခန႕ ၊ sister Island သ႕ လငနး
ကၽြနးတြင ဥးေရ ၁၅၀ နင ၃၇ မငရညျပး ၉
မငခန႕ ကယ၀နးသည Lampi Marine
National Park ရရာ လနပကၽြနး
အနး၀နးကငတ႕တြင အနညးငယႏင
Bahtoo Media Page 3
ေကာေသာငးအနး ဂာလနးကၽြနးမားတြင ဥးေရ ၅၀၀ ခန႕သာ ကနရေတာေၾကာငး ၎က ဆကလကေျပာသည။
လကရတြင သတ႕အတြက အဓကလအပခကမာ မရးဖလာေလျဖစေၾကာငး သ႕ေသာ လႈဥးေရ နညးလာသျဖင
ေလလပရန အခကအခ ရလာသလ သစရားပါးလာမႈကလညး ေလလပရန အခကအချဖစေစေၾကာငး အထကပါ ပဂၢလက
ေျပာၾကားသည။
“ အခဆရင သတ႕ လဥးေရက တအားက ေလာေလာလာေနျပ ။ သတ႕ရ႕ Life Style ကလညး ေျပာငးလာျပ ။
အရကေတြ တအားေသာကတတလာၾကျပ။ အရငက ေလက အမလ လပေနခတ သေတြဟာ အခဆ အမေတြန႕
ေနလာၾကတယ။အမေတြမာ တဗန႕ ဆငကယေတြန႕ ျဖစလာျပး အခ႕ဆ ဘလယက ထးၾကတယ။ သတ႕ရ႕
ေနရာကလညး အျပငကလေတြ တအား ၀ငေရာကေရာေႏာလာေနတယ။ ဒါ သတ႕ရ႕ Life Style ေတြ ေျပာငးလာတာ”ဟ
ဥးေအာငမးခစက ဆကလကေျပာသည။
ဆလ တငးရငးသားမာ ငါးဖမးလပငနးက အဓက လပကငၾကျပး ေရကခနတြင ကမးေျခတြင ခရေကာကျခငး ၊
ေမာငပျခငးႏငကငးမြန(squid)မားျခငးကသ႕ ပငလယ သယဇာတမားက ရာေဖြၾကေၾကာငး အလပလပရာတြငလညး
အမ းသမးမားက အမးသားမားထက ပအလပလပၾကသညဟ ဆသည။ ထ႕အျပင ယငးလမးမားမာ အရကအေၾကာက
ၾကးျပး သစၥာရၾကေၾကာငး ေရႊႏင ပလမားက တနဖးထား စၾကေၾကာငး ေရေအာကငပရာတြငလညး အျခားလမားထက
အျမငအာရ ၃ ဆ ပေကာငးေၾကာငး ၎တ႕ ဖမးဆးရမသည ငါး ၊ ပစြန မားကလညး မဘ ၊ ဘးဘြားမား အဆကဆကက
အတတကြ ဆကဆအလပလပၾကသည ေဖာကသညမားကသာ ေရာငးျပး အျခားေဖာကသညတစဥးက က ေျပာငးလ
ေရာငးခ ဆကဆမႈ မျပ ၾကေၾကာငး ဥးေအာငမးခစက ေျပာသည။ ဆလမားသည နတကးကြယေလရသလ
ဘရားကလညး ကးကြယသညလညး ရသည။ ယခအခါ သစေတာေရးရာ ၀နၾကး ဌာနႏင အနဂအ တစခတ႕က
၎တ႕အား ထနးသမးရန စတငေနျပဟ ဆသည။
“ ဆလေတြ ရ႕ ဘ၀က အေတာသနားစရာပါ ။ သတ႕ဟာ ေခါငးပျဖတခရတယ ။ သတ႕ဆက အျပငက ၀ငေရာကလာတ
သေတြရ႕ အမ းမး အသးခတာ ခရတယ။ သတ႕ ေဆးျပားေတြ ခတတေနျပ။ ဘနးေတြ သးတတလာတယ။
အရကကလညး သမားထက ပေသာကတတလာတယ။ ဒါေတြဟာ သတ႕က ပကစးေစတ အရာေတြ ေပါ ။
ကၽြနေတာထငပါတယ။ ေနာက ၅ ႏစ ေလာကဆ ကၽြနေတာတ႕ ဆလေတြ ေပာကကြယေတာမယလ႕ေတာင
ေျပာရေတာမယ။ သတ႕ မေပာကကြယေအာငဆရင ကၽြနေတာတ႕ အားလး ၀ငးလပမ ရမယ။ ပထမဆး အေနန႕
သတ႕ရ႕ ေလေတြ ျပနတညေဆာကေပးဖ႕ လတယ။ ေလကလညး အပငအၾကးၾကးေတြက ထြငးရတာဆေတာ
ေတာေတာခကတယ။ ေနာကျပး သတ႕ရ႕ ဓေလစရကေတြ အမအကငေတြက ျပနထနးဖ႕ အားေပးရမယ။ ခကတာက
အခဆရင အျပငက လေတြပါ အကနေရာ ေထြးေနျပ။ ဒါေၾကာင ကၽြနေတာတ႕ ေသေသခာခာ ၀ငး၀နး ျပး ဘယလ
လပၾကမလ စဥးစားၾကဖ႕ လေနျပ ” ဟ ဥးေအာငမးခစက ၎ ေလလာခသမ ဆလ လမ းအေၾကာငး
ဆကလကေျပာျပသည။
ထ႕ျပင ယခငက ဆလ လမးမားအတြက သးသန႕ စာေပ ရခေသာလညး ယခ အခနတြင ေပာကကြယ သြားချပ
ျဖစေၾကာငး ၎တ႕၏ ေဆြမးမားမာ ထငးႏငငေတာငပငးတြင ရၾကျပး ၎တ႕ထ လာေရာကလညပတမႈမား ရေၾကာငး
ဥးေအာငမးခစက ဆကလကေျပာၾကားခသည။
ျပညသ႕ ေခတဂာနယပါ လမးေ၀၏ သတငးက ကးယေဖာျပသည။
Bahtoo Media Page 4
ထား၀ယတြင ေဆာကလပေရးလပငနးမားျပားလာ၍
သ၊ေကာကေစးႏႈနးမားျမငတက
တနသၤာရတငးေဒသၾကး၏ ျမ႕ေတာျဖစလာေသာ ထား၀ယျမ႕တြင ယခႏစအတြငး ေဆာကလပေရး လပငနးမား
ပမမားျပားလာမႈေၾကာင ျမ႕ေပၚရ သ ၊ ေကာကေရာငး၀ယေရး လပငနးမားအေနျဖင ပမအေရာငးသြကလကရျပး
ေစးႏႈနးမားလညး ျမငတကလကရေၾကာငး သရသည။
“ သ၊ ေကာကေစးက ဒႏစမာ ေဆာကလပေရး လပငနးေတြမားလာလ႕ ေစးတကလာပါတယ။ အရငႏစက
သတစကငးက ကပ ၈၀၀၀ န႕ ေကာကစရစတစကငးက ကပ ၂၅၀၀၀ ေပးရတယ။ ဒႏစမာေတာ သတစကငးက ကပ
၁၀၀၀၀ ကေန ကပ၁၅၀၀၀ အၾကားမာရျပး ေကာကစရစ တစကငးက ကပ ၃၀၀၀၀ မ ကပ ၄၀၀၀၀ အၾကား
အထရလာပါတယ။ ဒါေတာင အခနႏငအမ ေစးႏႈနးေျပာငးလႏငပါေသးတယ။ အတေစးလညး ဒလပါပ။ အတတစလးက
အရငက ကပ ၂၅ ကေန ဒႏစကေတာ ကပ ၄၀ ၊ ၅၀
ေလာကျဖစသြားတယ။ ထား၀ယျမ႕ကလညး ဒႏစမာ
တငးျမ႕ေတာ ျဖစလာျပး ေဆာကလပေရး
လပငနးေတြပမားလာလ႕ အေျခခေဆာက
လပေရးပစၥညးျဖစတ အတ ၊ သ ၊ ေကာကေတြ
ေစးတကလာတာပါ။ ဒလ ေစးတကလာလ႕
အေဆာကအဥး ေဆာကလပတ အရြယအစား
အလက ေဆာကလပမႈ စရတေတြ ပျပး
အကနအကမားလာပါတယ ” ဟ ထား၀ယျမ႕ေပၚမ
အမရာေဆာကလပေရး အငဂငနယာတစဥးက
ေျပာပါသည။
လကရ အခနတြင ထား၀ယျမ႕သည တနသၤာရတငး ေဒသၾကး၏ ျမ႕ေတာျဖစလာသညႏင အည လအပေသာ ရး၊
အေဆာကအဥးမားႏင အျခားေသာ စမကနးမားပါ တညေဆာကလကရေသာေၾကာင ေဆာကလပေရး လပငနး
ပစၥညးမား ပမ ေရာငးခ လာရေၾကာငး ေဆာကလပေရးသး ပစၥညး ေရာငးခသမားထမ သရရသည။
“ ကၽြနမတ႕က ဟတေလာက ေရနကဆပကမးကေန ကားၾကးေတြန႕လာျပး ေကာကစရစေတြ လာ၀ယၾကပါတယ။
သတ႕ကားေပၚက ကၽြနမတ႕ဆမာရတ ေကာကေလထကေန ေကာကစရစေတြက ပကန႕ စပတငေပးပါတယ။
ေကာကေလတစစငးက သတ႕ဆက ကားတစစးစာရပါတယ။ သတ႕ဆက ကားတစစးစာရပါတယ။ သတ႕က စာခပန႕
လာ၀ယတာမးမဟတဘ လသေလာကသာ လာ၀ယတာျဖစပါတယ။ ထား၀ယျမစရ႕ အေရ႕ဘကကမးမာေတာ
အရငတနးက သ၊ ေကာကေရာငး၀ယေရး ခနစခေလာကရေပမယ အခေတာ ၁၅ ခ အထတးလာပါတယ။
ကၽြနမတ႕ျမစအေနာကဘကမာေတာ သးေလးခေလာကရပါတယ။ သ၊ ေကာကေစးေကာငးလာေတာ ဒလပငနးက
လပတ သေတြတးလာတ သေဘာပါ ” ဟ ထား၀ယျမစအေနာကဘကကမးရ သ ၊ ေကာက
ေရာငး၀ယေရးလပငနးရငးတစဥးက ေျပာၾကားခပါသည။
Weekly Eleven ဂာနယပါ ျဖးဇငသရေအာင (ထား၀ယ) ၏ သတငးက ကးယေဖာျပသည။
Bahtoo Media Page 5
ျပညနယႏင တငးေဒသႀကးဆငရာ သတငးစာမား ထတေ၀မည
သမၼတ ဥးသနးစန အစးရက ျပညနယႏင တငးေဒသႀကးမားတြင ေဒသဆငရာ သတငးစာမား ထတေ၀ရန ျပညနယႏင
တငးေဒသႀကးဆငရာ အစးရအဖြ႔မားက ညႊနၾကား သြားမညျဖစေၾကာငး ျပနၾကားေရး ၀နႀကးဌာနမ လာေသာ
သတငးမားအရ သရသည။
“အဓက ကေတာ သမၼသစ ဥးသနးစနက ကေနာတ႔ ျပနၾကားေရး၀နႀကး ဥးေကာဆနးက ျပညနယန႔ တငးေဒသႀကး
ေတြမာ ေဒသဆငရာ သတငးစာေတြ ရသငေၾကာငး တငျပရာက သမၼတက သေဘာကၿပးျဖစလာတာပါ။ လအပတ
ျပငဆငမႈေတြကေတာ အမားႀကလပရဥးမယ” ဟ ျပနၾကားေရး၀နႀကးဌာနမ အဆငျမင အရာရတဥးက ေျပာသည။
ဥးသနးစန အစးရတြင ဥးေကာဆနးသည ျပနၾကားေရးဝနႀကးဌာနႏင ယဥေကးမႈ ဝနႀကးဌာန ႏစခတ႔၏ ဝနႀကး
ျဖစသည။
သ႔ေသာ ျပညနယႏင တငးေဒသႀကးဆငရာ သတငးစာမား ထတေ၀မညအခနက ေျပာရန ေစာေသးေၾကာငး၊ ထကသ႔
ထတေ၀ရာတြင သကဆငရာ ျပညနယႏင တငးေဒသႀကး အစးရမား၏ လပေဆာငခကမားက ၀ါဒျဖန႔ခေရး သေဘာျဖင
အသားေပး ေဖာျပသြားမညျဖစကာ သကဆငရာ ၿမ႕နယ၊ ျပညနယႏင တငးေဒသႀကး ျပန/ဆက ဥးစးဌာနမားႏင ပးေပါငး
ေဆာငရြကသြား မညျဖစ ေၾကာငး သရရသည။
အဆပါ အဆငျမင အရာရက “အဓက ကေတာ ၀နႀကးက မဒယာက မဒယာန႔ တနျပနမယေပါ။ အခ လကရသတငးစာ
ေတြက တႏငငလး လႊမးၿခႏငမႈ နညးေသးတယေပါ။ ေဒသဆငရာ သတငးစာေတြေပၚလာရင ဆငရာ ျပညနယန႔
တငးေဒသႀကး အစးရေတြရ႕ လပေဆာငခကေတြက ပၿပးေဖာျပႏငမယလ႔လညး ၀နႀကးက ယဆတယ” ဟ ဆသည။
ျပညတြငးရ ဂာနယတေစာငမ အႀကးတနး အယဒတာတဥးက
“ျပညသေတြအတြက ဖတစရာတးလာတာကေတာ
၀မးသာစရာပါ။ ဒါေပမယ ျပညသက အကးျပတ မဒယာေတြ၊
သတငးစာေတြ ျဖစမလာဘ အစးရရ႕ အာေဘာေတြခညး
ေဖာျပတ သတငးစာေတြ ထြကလာလ႔ကေတာ
သပမေကာငးပါဘး။ လြတလပတ သတငးမဒယာေတြကသာ
လ႔အဖြ႔အစညးအတြက ေကာငးကးေတြ
သယေဆာငလာႏငမာပါ” ဟ သးသပေျပာၾကားသည။
လကရ ျမနမာႏငငတြင တႏငငလးျဖန႔ခေနသည အစးရအာေဘာ သတငးစာမားျဖစသည ျမနမာဘာသာျဖင
ထတေဝေသာ ျမနမာအလငး၊ ေၾကးမႏင မၾကာမက ထတေ၀သည ျမ၀တသတငးစာ၊ အဂၤလပဘာသာျဖင ထတေ၀သည
The New Light of Myanmar တ႔ရၿပး ရနကနတြင ၿမ႕ေတာသတငးစာ၊ မႏေလးတြင ရတနာပေန႔စဥႏင မႏေလး
ေန႔စဥဟေသာ ေဒသဆငရာ သတငးစာမားရေၾကာငး သရရသည။
လဥးေရ သနး ၆၀ ေကာရေသာ ျမနမာႏငငတြင အစးရအာေဘာ သတငးစာမားက ေန႔စဥ ေစာငေရ ၃ သနးေကာ၊
တလလင ေစာငေရ ၉ သနးေကာ၊ တႏစလင ေစာငေရ ၁၀၈ သနးေကာ ျပနၾကားေရးဝနႀကးဌာနက ထတေဝေနေၾကာငး
ယခႏစ မတလ ၁၁ ရကေန႔ထတ ေၾကးမသတငးစာတြင ေဖာျပထားသည။
ဧရာ၀တမဒယာ၏ အငတာနက စာမကႏာမ စညသ၏ သတငးက ကးယေဖာျပသည။
Bahtoo Media Page 6
ထား၀ယအထးစးပြားေရးဇန အေထာကအကျပအဖြ႕ ဖြ႕စညး
တနသၤာရတငးေဒသႀကး အတြငး ထား၀ယၿမ႕တြင အေကာငအထည စတငေဖာေဆာငေနသည ထား၀ယ
အထးစးပြားေရးဇနစမကနးတြင ထငးႏငငရ အတာလထငး အမားပင ကမၸဏလမတကႏငအတ အစးရ ၀နႀကးဌာနမားမ
ကယစားလယမား ပးေပါငးပါ၀ငမည အေထာက အကျပ လပငနးအဖြ႕(ယာယ)က မတလ ၁၄ ရက ေန႔မ စတငခါ
လပငနးေဆာငရြကေနၿပ ျဖစေၾကာငး အဆပါအဖြ႕မဥက႒ ဦးရႏငေအာငက ျမနမာတငး(မ)က ေျပာသည။
ေရျဖၿမ႕နယ၊ နဘလယေဒသတြင တညရျပး ထား၀ယေရနက ဆပကမးဟ လသမားသည အထးစးပြားေရးဇန
စမကနးက စတင ႏငရန ႏငငေတာက ၿပးခသည ေဖေဖာ၀ါရလအတြငး ထား၀ယ အထးစးပြားေရးဇနဥပေဒက ၁၇/၂၀၁၁
ျဖင ျပ႒ာနးချပးေနာက ဥပေဒအရ လပငနးပငးက ထနးကြပ ေဆာငရြကရန ၎အဖြ႕က ယာယ
ဖြ႕စညးေဆာငရြကျခငးျဖစသည။
အဆပါအဖြ႕တြင ေၾကးတငႏငေျမ စာရငးဦးစးဌာန၊ လ၀ငမႈၾကးၾကပေရး ႏင ျပညသ႔အငအားဦးစးဌာန၊ ေရ႕ေန ခ ပ႐း၊
အေကာက ခြနဦးစးဌာန၊ ကနသြယေရးၫႊနၾကားမႈ ဦးစးဌာန၊ အလပသမား ၫႊနၾကားေရးဦးစးဌာန၊ ကနးလမးပ႔ေဆာငေရး
ဦးစးဌာန၊ ၿမ႕ရြာႏင အးအမဖြ႕ၿဖးေရးဦးစးဌာန၊ စညပငသာယာေရးဦးစးဌာန၊ ျမနမာ ႏငင ရတပဖြ႕ဌာနခပ၊ ႏငငျခားစးပြား
ဆကသြယေရး ဦးစးဌာန၊ တနသၤာရ တငးေဒသႀကး ေအးခမးသာယာေရး ႏင ဖြ႕ၿဖးေရးေကာငစ၊ အတာလထငး အမားပင
ကမၸဏလမတက၊ ေဒသခ ျမနမာကမၸဏမား၊ စမကနးတြင လပ ငနးပါ၀ငလပကငေနသ ကနထ႐က လပငနးမားမ
ကယစားလယတစဦးစ ပါ၀ငေၾကာငး သရသည။
"ဒ နဘလယစမကနးေဒသမာ မတ လ ၁၄ ရကေန႔က စၿပး ဒအဖြ႕က လပငနးစတငပါတယ။ ေလာေလာဆယ
ထနႀကးေကးရြာမာ ယာယ႐းဖြငထားတယ။ စမကနးက ရပမေနပါဘး။ ဒအဖြ႕န႔ အတာလထငး ပးေပါငးၿပး ဒဧရယာက
ကြငးဆငးတငးတာေရး လပငနးေတြ စတငလပေဆာငေနပါတယ"ဟ အေထြေထြအပခပေရး ဦးစး ဌာနမ
ဒတယၫႊနၾကားေရးမႉးတစဦး လညးျဖစေသာ ဦးရႏငေအာငက ေျပာသည။
အဆပါအဖြ႕၏ အတြငးေရးမႉးအျဖစ ျမနမာဆပကမးအာဏာပငမ ဒတယအငဂငနယာခ ပ ဦးစးသနးက ေဆာငရြကသည။
လကရတြင ထား၀ယစးပြားေရးဇန အေကာငအထညေဖာရန ဧရယာက စတရနးကလမတာ ၂၅၀ သတမတထားရာ
အဆပါ ဧရယာက ပမတကမႈ ရေစရန ကြငးဆငးတငးတာမႈမားက အတာလထငးကမၸဏႏင ပးေပါငး
ေဆာငရြကေနေသာေၾကာင လပငနး ရပတန႔ေနသညဆသညမာ မဟတေၾကာငး ဦးရႏငေအာငက ေျပာၾကားသည။
"ဒလ ကြငးဆငးေဆာငရြကေနတာက ပၿပးေသခာေအာငလပေနတာ ျဖစပါတယ။ ၿပးေတာလညး အခေဖာကလပေနတ
ထငး ႏငငကေရာကမယ လမးမၾကးကလညး ကြငးဆငးေလလာခတယ။ ဒလမးမႀကးက လမးအေၾကာငး ၿပးေနၿပ"ဟ
၎က ေျပာသည။
ထငးႏငငမ အတာလထငး အမားပငကမၸဏ၏ စမကနးမနေနဂာ မစၥတာဆရငးကလညး အဆပါအဖြ႕ႏင ပးေပါငး
ေဆာငရြကေနသညမာ မနကနေၾကာငးႏင အျခားသတငး အခကအလကမားကမ ေျပာဆရန ျငငးဆခသည။
Bahtoo Media Page 7
ထား၀ယ အထးစးပြားေရးဇနစမကနးက စတငရန ၂၀၀၈ ခႏစခန႔ကပင အတာလထငးကမၸဏက အခက အလကမား
ေကာကယမႈက စတငခၿပး ယမနႏစ ၂၀၁၀ ျပညႏစ၊ ႏ၀ငဘာလ ၂ ရကေန႔က ျမနမာဆပကမးအာဏာပငႏင
လပငနးေဆာငရြကရန သေဘာတ စာခပခပဆခသည။
စာခပအရ အတာလထငးကမၸဏက အဆပါစမကနးအတြက ကနေဒၚ လာ ၈ ဒသမ ၆ ဘလ ရငးႏးျမႇပႏမညျဖစၿပး
စမကနးကာလ ၁၀ ႏစခန႔ ၾကာျမငမညျဖစသည။
အဆပါစမကနးတြင ျမနမာႏငငမ ထငးႏငငသ႔ ေဖာကလပမည ကားလမး၊ ရထားလမးမား ပါ၀ငမညျဖစသကသ႔ ေရနက
ဆပကမးတြင တနခန ၂၀,၀၀၀ မ ၅၀,၀၀၀ ၾကား ကနသေဘၤာႀကး စစေပါငး၂၅ စငးခန႔ ရပနားႏငမည ဆပခတတား ၂၂
စငးပါ၀ငမည ျဖစသည။
ထသေဘာတစာခပ ခပဆၿပး ေနာက စးပြားေရးဇနအတြက လအပ သည အေျခခအေဆာကအအမားျဖစသည လမးမား၊
ေရ၊ မး ျပညစ ရန ေဆာကလပေရးလပငနးမားက စတငခရာ ထငးႏငငမအလပသမားမားသာမက
ျမနမာအလပသမားမားကပါ ငားရမး လပကငခသည။
ျမနမာအလပသမား တစဦးလင တစေန႔က ကပ ၃,၅၀၀ ႏႈနးေပးၿပး အနးအနားရရြာမားမ အလပသမားမားကမ အႀကအပ႔
စစဥေပး ခသညဟ နဘလယကမးေျခအနးတြင ေနထင သည အသက ၃၈ ႏစအရြယရ ေန႔စားအလပသမား
ကေလးေလးေယာက မခင မခငက ေျပာသည။
ထေဒသတစ၀ကရ ေဒသခအမားစ မာ ျခစက၊တငါလပငနးမားလပကငၿပး ေန႔စားအလပသမားတစဦးလင ပမနအားျဖင
ကပ ၄,၀၀၀ မ ၅,၀၀၀ ခန႔ ရရေၾကာငးလညး သရသည။
ယခစမကနးတြင ေန႔စားအလပ သမားအမားစသည ေဆာကလပေရး လပငနးအခ ႕တြင ၀ငေရာကလပကင ၾကသည။
ထသ႔လပကငရာတြင အလပသမား မားတြင အလပသမားမတပတငကတ ရရနလအပၿပး ထကတျပားရပါက
အလပသမားမားအတြက ရပငခြင၊ အက းခစားခြငမားက ဥပေဒႏငအည ေတာငးဆႏငမညျဖစေၾကာငးလညး သရသည။
ယခ ယာယဖြ႔စညးထားေသာ ထား၀ယ အထးစးပြားေရးစကမႈဇန အေထာကအကျပအဖြ႕တြင တစခ အပါအ၀ငျဖစေသာ
အလပသမား ၫႊနၾကားေရးဦးစးဌာနကလညး ထေဒသရ အလပသမားမားအတြက လအပသည အလပသမားကတမား
ထတေပးႏငရန ေဆာငရြကေပးမည ျဖစေၾကာငး အဖြ႕၀ငတစဦးက ေျပာသည။
အထးစးပြားေရးဇန ဥပေဒအရ အလပသမားမားအတြက ရပငခြငမား က အထးအေလးေပး ေရးဆြထားေသာေၾကာင
ထစမကနးတြင လပကငမည အလပသမားမားအတြက အကးခစား ခြငမား ရရလာႏငမညျဖစေၾကာငး သရသည။
ထ႔ျပင အဆပါစးပြားေရးဇနျပလပရန လာထားသည နဘလယေဒသတြင လမးပနးဆကသြယေရး ေကာငးေစရန
လမးမားက စတငေဖာကလပခရာ ေမာငးမကနရြာမ ေရနကဆပကမး လပရနလာထားသည ကမးေျခအထ မင၂၀ ခန႔က
လမးအေၾကာငး ေဖာက လပၿပးျဖစသည။
"အခလတတေလာ ေဆာငရြကေန တအပငးမာ အထကျမနမာျပညဘကက လမးေတြက ဒဇနန႔ ဆကသြယလ႔ရမယ
လငခေတြန႔လညး ခတဆကမာ ပါ၀ငပါတယ"ဟ ဦးရႏငေအာငက ေျပာသည။
Bahtoo Media Page 8
အဆပါလမးမားေဖာကလပမႈက အတာလထငးကမၸဏႏငအတ ျမနမာ ကမၸဏအခ႕လညး ပါ၀ငေဆာငရြက ေနရာ
မးမကမ အခ ႕လမးပငးမားၿပးစး ႏငရနလညးေဆာငရြကလကရသည။ ထ႔ျပင စမကနးဧရယာတြင ပါ၀ငမည
ေကးရြာမားက ထား၀ယ စးပြား ေရးဇနအေၾကာငးႏင ရြာသားမားက ျပနလညေနရာခထားေပးမည အစ အစဥမားႏင
၎တ႔ပငဆငသည ေျမ ေနရာမား အတြက ေလာေၾကးေပးမည အစအစဥမားကလညး ညႇႏႈငးေဆြးေႏြး ေပးေနေၾကာငး
သရသည။
"အခ ႏငငေတာကထတထားတ အထးစးပြားေရးစကမႈဇနအေၾကာငးကလညး ရငးလငးေျပာျပတယ။ ဌာန
အသးသးကလညး ဥပေဒဆငရာ လပထးလပနညးအသးသးက အေသး စတ ေျပာျပခတယ။ ကယႏငငမာ လာလပတာ
ျဖစတအတြက ကယႏငငသားေတြ မနစနာရေအာင လပေပးရမာပါ" ဟ ဦးရႏငေအာငက ျမနမာတငး(မ)ႏင
သးျခားေတြ႕ဆစဥ ေျပာသည။
ထနဘလယေဒသတြင စမကနး ဧရယာအတြငး ပါ၀ငႏငဖြယရသည ေကးရြာေပါငး ၁၉ ရြာခန႔ရၿပး အမား အားျဖင
ေရာဘာ၊ သဟဠျခမား စက ပးသညေကးရြာမားျဖစသည။
"အခဆလမးအေၾကာငး ေဖာက လကလ႔ ေနရာပါသြားတသေတြက ကမၸဏက ေလာေၾကးေပးတယ။
အကနလးပါတာမဟတေပမယ သဟဠပငတစပငက ငါးေသာငးေလာကအထ ေပးတာမး ရတယ။ ေနာငဆရငေတာ
ဒေနရာေတြမာ ဖြ႕ၿဖးလာမာ မနပါ တယ။ ေဒသခေတြ အခခနထေတာ နစနာမႈမရေသးဘး။ တခ႕ကမၸဏေတြ က
ဒဘကမာ ေျမေတြလာ၀ယေနၾက တယ။ အရငက တစဧကက ႏစသနး ၀နးကငေလာကကေန အခဆ ၁၀
သနးေကာေနျပ"ဟ နဘလယေဒသ၊ ထနႀကးေကးရြာမ ဥယာဥျခဧက ၅၀ ခန႔ပငေသာ အသက ၇၃ ႏစခန႔အရြယ ရ
ရြာသား ဦးဘၾကညက ေျပာသည။
အဆပါ စးပြားေရးဇနအတြငး၌ အဆငျမငနညးပညာ၊ သတငးအခက အလကႏင ဆကသြယေရးနညးပညာ၊ ပ႔ကနပစၥညး
ထတလပမႈ၊ ဆပကမး နယေျမ၊ ေထာကပေရးႏငသယယပ႔ ေဆာငေရး၊ သပၸႏငနညးပညာ သေတသနႏင
ဖြ႕ျဖးတးတကေရး၊ ၀နေဆာင မႈလပငနး၊ တစဆငခ ကနသြယမႈႏင အစးရအဖြ႕က အခါအားေလာစြာ
သတမတသညဇနမား ပါ၀ငေၾကာငး ၁၇/၂၀၁၁ ျဖင ထတျပနသည ထား၀ယအထးစးပြားေရးဇနဥပေဒ တြင
ေဖာျပထားသည။
ျမနမာတငးမဂာနယပါ ေကာဆမြန၏ သတငးက ကးယေဖာျပသည။
ျမတကၽြနးစ ေရျပငတြင သႏာေကာကတနး ပကစးမႈမား ျဖစေပၚေန
ျမနမာႏငင ေတာငဘကစြနးပငး ျမနမာ ပငလယျပငအတြငးရ ျမတကၽြနးစ ေရျပငတြင သႏာေကာကတနး ပကစးမႈမား
ျဖစေပၚေနေၾကာငး သရရပါသည။
“ ေနာကဆးသြားခတ ၂၀၁၁ ႏစစပငး သႏာေကာကတနးေလလာတ ခရးစဥမာ စျပး သတျပမခတာက
သႏာေကာကတနးေတြ အေရာငကၽြတေနတာကပါ။ သႏာေကာကတနးေတြက အေရာငေတြ ေဖြးေနတာက အၾသဖ႕
ေကာငးေအာင ေတြ႕ရပါတယ။ သႏာေကာကတနးေတြရ႕ မလ အေရာငက အညေရာင ၊ အစမးေရာငေတြရျပးေတာ
ကငၾကညမယဆရငလညး ခၽြေနပါတယး။ ေသသြားမသာ အျဖစေရာငျဖစျပး အေရာငေဖြးသြားတာပါ။ ျပးခတႏစကလညး
Bahtoo Media Page 9
ရာသဥတ ပလာတာေၾကာငလညးပါသလ လေတြရ႕ လပေဆာငခကေတြေၾကာငလညး ပကစးမႈေတြ ျဖစေနပါတယ” ဟ
အဆပါ ေဒသသ႕ သြားေရာကေလလာခသ အဏ၀ါ သပၸပညာရငတစဥးက ေျပာျပခပါသည။
“ သႏာေကာကတနး ပကစးမႈ အမားဆးကေတာ ဒငးနမကန႕ ေဖာကခြျပး ငါးဖမးတာေၾကာငပါ။ ဒငးနမကန႕ ေဖာကျပး
ငါးဖမးၾကတအတြက သတ႕ ဖမးတ Target Fish ေတြ တငမကဘး။ သႏာေကာကတနးေတြပါ အမႈန႕ျဖစျပး
ပကစးလာတာ ျဖစပါတယ။ ေကာကဆးခမႈေတြ ၊ ပငလယေရေမာစကပးဖ႕အတြက ေရေအာကၾကမးျပငက တငေတြ
ရကသြငးမႈေတြ ၊ လမေတာေတြ ခတတာေၾကာင ေရမထနးႏငေတာဘ ေရစးအျမနႏႈနး ေတြ ျမငလာတယ စတ
အေၾကာငးေတြေၾကာငလညး သႏာေကာကတနးေတြ ေတာေတာမားမား ပကစးကနၾကပါျပ” ဟ ၎က
ဆကလကေျပာျပခသည။
ျမတကၽြနးစတြင ကၽြနးစ ဧရယာ ၄၂၀၀၀ စတရနး ကလမတာ ကယ၀နးကာ ကၽြနးေပါငး ၈၀၀ ေကာ ရသည။
Weekly Eleven ဂာနယမ ကးယေဖာျပသည။
သဘာ၀ပတ၀နးကငႏင စးပြားေရး သေတသနစငတာ ထေထာငမည
သဘာ၀ပတ၀နးကငႏင စးပြားေရးဆငရာ သေတသနစငတာအား ျမနမာ ကြနပ တာ ကမၸဏလမတက(အမစစ)က ဦးစး၍
ရတနာပ ဆကဘာစးတးတြင မၾကာမဖြငလစရန စစဥထားေၾကာငး အမစစကမၸဏလမတကမ ဥက႒ ဦးတင၀ငးေမာငက
ေျပာသည။
ယငးစငတာအား ႏငငျခားအဖြ႕ အစညးမား၊ ထငးႏင ဂပနတကသလ မားမ ပညာရငမား အပါအ၀င ျပညတြငးရ သဘာ၀
ပတ၀နးကငထနး သမးေရးပညာရငမားပါ၀ငကာ ေကာမတဖြ႕စညး၍ အေကာငအထညေဖာ ႏငရန ႀကးပမးလကရသည။
"ႏငငတကာမာ ေခတစားေနတာက ေတာ စမးလနးေသာ ေရရညစးပြားေရး ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈေပါ။ စးပြားေရးလပတ
ေနရာမာ သဘာ၀ပတ၀နးကငကပ ဦးစားေပးေနရင တးတကဖ႔မလြယ သလ၊ စးပြားေရးကပ ဦးစားေပးလပမယ
ဆရငလညး သဘာ၀ ပတ၀နးကင က ပကစးေစတယ။ အခလမး ႏငငေရး၊ စးပြားေရး အခငးအကငးေတြ ေျပာငးလ
ေနတအခနမာ စးပြားေရး ဖြ႕ၿဖးတးတက ေအာငလညးလပရငး သဘာ၀ပတ၀နး ကငက ထနးသမးႏငေအာင အခလမး
သေတသနစငတာက ဖြငလစဖ႔ စစဥခတာပါ"ဟ ၎က ေျပာသည။
"ျဖစေစခငတာကေတာ သဘာ၀ ပတ၀နးကငေရးရာ၀နႀကးဌာန ျဖစ လာေစခငတာပါ။ ဒါေပမယ အခလမး
သေတသနစငတာ ထေထာငလကတ အတြက ဖြ႕ၿဖးေရးလပငနးေတြလပတ အခါ သဘာ၀ပတ၀နးကငထနးသမး
ေရးလပငနးေတြပါ ထညၿပး စဥးစားလာ တအတြက ေရရညအတြက အလြန ေကာငးတအရာတစခပါပ"ဟ အဆပါ
စငတာထေထာငေရးေကာမတအဖြ႕၀င ျဖစသ သစေတာသယဇာတပတ၀နး ကင ဖြ႕ၿဖးတးတကမႈထနးသမးေရး အသငးမ
ဒတယဥက႒ျဖစသ ဦးအနးက ေျပာသည။
ျမနမာတငးမဂာနယပါ အအတးလြင၏ သတငးက ကးယေဖာျပသည။
Bahtoo Media Page 10
ပတ၀နးကငဆငရာေလလာမႈတစရပ ျပလပရနစစဥ
ထား၀ယအထးစးပြားေရးဇန အေကာငအထညေဖာေဆာငရြကမည တနသၤာရ တငးေဒသႀကးအတြငး
သဘာ၀ပတ၀နးကငႏင လမႈေရး ဆငရာေလလာမႈ တစရပက မဂၤလာျမနမာအဖြ႔ႏင အျခားအငနဂအ အခ႕တ႔ ပးေပါငး
ေဆာငရြကရန စစဥေနေၾကာငး မဂၤလာ ျမနမာအဖြ႕မ ဒါ႐ကတာျဖစသ ေဒါကတာဖနး၀ငးက ေျပာသည။
"စမကနးကႀကးေတာ ေဒသဖြ႕ၿဖးမႈအေပၚ အကးသကေရာကမႈ ရလာမာ ျဖစတယ။ ဒါျပင သဘာ၀ပတ၀နးကငကလညး
မလလားအပတ သကေရာကမႈေတြလညး ျဖစလာႏငတယ။ ဒါေၾကာင ေဒသခ ေတြအေပၚ တတႏငသေလာက
ဆးကးေလာနညးေအာင လပရမာ ျဖစတယ"ဟ ၎ကဆသည။
စးပြားေရးလပငနး စမကနးမား ေဆာငရြကသည လပငနးရငအခ ႕သည ၎တ႔ႏင ဆကႏႊယပတသကသည အငနဂအ
အဖြ႕အစညးတစခခက သကဆငရာေဒသတြင ျဖစေပၚလာႏငသည သကေရာကမႈမားက ေလလာရနအတြက ငားရမး
ရာတြင ယငးအဖြ႕အစညးမားက ေငြေၾကးစကထတသမား၏အက းကၾကညၿပး လပေဆာငမညဆပါက ဘကလကမႈ
ျဖစႏငေၾကာငး ၎က သးသပေျပာသည။
အဆပါေလလာဆနးစစမႈက မဂၤလာ ျမနမာအဖြ႕အျပင အျခားအငနဂအ အဖြ႕၀ငမားလညး ပးေပါငးေဆာငရြကရန
အတြက ညႇႏႈငး ေနဆျဖစသည။
ထသ႔ေလလာမႈမားက ပညာရငမား၊ အငနဂအအဖြ႕မ ၀နထမးမားက သးသန႔ေဆာငရြကျခငး မဟတဘ ေဒသခ
ျပညသေတြက အေျချပေဆာငရြကသညနညးလမးက အသးျပသြားမညဟ ေဒါကတာဖနး၀ငးကဆသည။
"ဆနးစစေလလာမႈေတြလပရာမာ အမားအားျဖင ပညာရငန႔သကဆငတ အဖြ႕အစညးက ၀နထမးေတြပ ပါ၀ငေနတာ
ေတြ႕ေနရ တယ။ ကြ နေတာတ႔က ေဒသခေတြက လအပတသငတနးေတြေပးၿပး အတတကြ လပသြားမာျဖစတယ။
လပရငးန႔ သငၾကားေပး သြားမာ ျဖစတယ" ဟ ၎က ေျပာသည။
"ေလလာမႈလပတအဆငတငးမာ ေဒသချပညသေတြရ႕ ပးေပါငးမႈန႔ လပေဆာငရမာျဖစတယ။ ဒလပငနးက ေရရည
လပမာျဖစတ အတြက ဆနးစစမႈကလညး အဆကမျပတလပေဆာငသြားမာျဖစတယ"ဟ ၎ကဆသည။
ေဒသ၏ လမႈေရးႏင သဘာ၀ပတ
၀နးကငဆငရာ အေျခအေနမားက
အားလးျခငမေစသည ေလလာမႈမးက
ေဆာငရြကသြား မညျဖစသည။
"ပတ၀နးကငပကစးမႈျဖစရင တငးျပညရ႕
ဖြ႕ျဖးမႈက ထခကမႈျဖစေပၚႏငတယ။
ပတ၀နးကငထခကမႈမားရင အရငးအႏး
မားမား ေပးရတသေဘာ ျဖစတယ"ဟ
၎က ေျပာသည။
Bahtoo Media Page 11
ထား၀ယအထးစးပြားေရးဇနတြင ရငးႏးတညေဆာကသ၊ သ႔မဟတ ရငးႏးျမႇပႏသမားသည အထးစးပြားေရးဇနတြင
မမလပငနး ႏင စပလဥး၍ သဘာ၀ပတ၀နးကင ညစညမးမႈႏင ေလထညစညမးမႈမျဖစေစရန တာ၀န ယရမည
ဆသညအခကက သတမတ ျပ႒ာနးထားေၾကာငး သရသည။
၀နေဆာငမႈလပငနးလပကငေနသ လပငနးရငတစဦးက "ပတ၀နးကငေရးရာ ထနးသမးေရးက တစကမၻာလးမာ
လပေဆာငေန တာ ျဖစတအတြက စမကနးလပတသေတြလညး အဒအခကက ဂ႐စကၾကရမာ ျဖစတယ။ သဘာ၀
ပတ၀နးကငန႔ ပတသကၿပး ဥပေဒက သတမတထားတအတငး စညးကမးေတြက လကနာပါမယဆတ အခကက
တငျပရမာျဖစတအတြက ပတ၀နးကငန႔ ပတသကၿပး ထညသြငး လပေဆာငၾကမာျဖစတယ" ဟ သးသပေျပာၾကားသည။
ျမနမာတငးမဂာနယပါ ကကၾကး၏ သတငးက ကးယေဖာျပသည။
ရာသဥတ မမမနမႈမားႏင ငါးစားခရျခငးမားေၾကာင ျမတကၽြနးစအတြငးမ
ေရေမာစကခငးမားတြင အထြကႏႈနးနညးခ
ရာသဥတမမမနမႈႏင ငါးစားခရျခငးမားေၾကာင ျမတကၽြနးစအတြငး စကပ းလကရေသာ ေရေမာစကခငးမားတြင ေရေမာ
အေျခာကအထြကနႈနး နညးခေၾကာငး သရရသည။
“ ဒႏစမာလညး ေရေမာေတြက အထြကႏႈနးေနေသးတယ။ ရာသဥတက ေဖာကျပနေနေတာ ငါးေတြ အပစလက
၀ငလာျပး စကခငးေတြက ၀ငစားပစျပး ျပနမထြကေတာဘး။ အရင ရာသေတြက ရာသအလညေျပာငးေတြမာ ၀ငလာျပး
ျပနထြကသြားေလရတယ။ ဒါေပမယ ဒႏစမာေတာ ငါးအပေတြ ျပနမထြကေတာဘ ျဖစေနတအတြက
စကပ းသေတြမာလညး အခကေတြ႕ခရတယ။ ရာသဥတကလညး အခ ဧျပဆ ကနေတာမာ ဆေတာ အထြကႏႈနးလညး
ထပတးလာဖ႕ မရႏငေတာဘးလ႕ ထငတယ” ဟ ျမတကၽြနးစ ေဒသခ တစဥးက ေျပာၾကားခသည။
ေရေမာရာသမာ ႏစစဥ ပြငလငးကာလမားတြင စကပ းရေသာ လပငနးတစခ ျဖစျပး ပမနအားျဖင ေအာကတဘာလတြင
စျပး ဧျပလကနပငးတြင ရာသသမးေလရေၾကာငး သရသည။ ေရေမာမားက စားေသာကေလရေသာ မယေတာ
လကသညး ငါးမားမာ ရာသအလညအေျပာငးမားတြင ၀ငေလရျပး ရာသတစခတြငႏစၾကမမ ၀ငေရာကေလရေၾကာငး
သရသည။
“ ဒႏစေတာ မးရြာလက ေနပလက ေဆာငးတြငးလ ေအးလကန႕ တစလအတြငးမာ သးရာသၾကေတြ႕ေနရေတာ
ငါးေတြလညး ပမနအတငး ျပနမထြကေတာဘး။ စကခငးေတြနားမာ အျမရေနတတတယ။ မယေတာလကသညး
ငါးအပေတြ တစခါ၀ငရင ႏစရကအတြငးလငးတနးရာန႕ ချပး စားပစတတေတာ အေတာေလး အခကေတြ႕ရတယ” ဟ
ေရေမာ လပကငသတစဥးက ေျပာၾကားခသည။
ယခ လကရ ျမတကၽြနးစအတြငးမ ထြကရသည ေရေမာအေျခာကမားက ကးရးယား ကမၸဏတစခမ ေစးႏႈနး
သတမတကာ လာေရာက၀ယယလကရျပး ေရေမာအေျခာကတစတနလင ကပ ခႏစသနးခြျဖင ၀ယယလကရေၾကာငး
သရသည။
Bi Weekly ဂာနယမ ေဇာမးဥး ( ျမတ )၏ သတငးက ကးယေဖာျပသည။
ထား၀ယ အထးစးပြားေရးဇနအတြငး သးျခားကၽြမးကငရန မလသည လပငနးမား
တညေထာငရန ႏငငသား လပငနးရငမားကသာ ကနထရကေပးရမည
ထား၀ယအထးစးပြားေရးဇနတြင ျမပႏလပကငမည လပငနးမား အေကာငအထညေဖာရာတြင သးျခားကၽြမးကငရန
မလသည လပငနးမား ဆပါက ျမနမာႏငငသား စးပြားေရးလပငနးရင ၊ ကမၸဏမားကသာ အလပအပလပကငရန
သတမတ ထားေၾကာငး သတငးရရပါသည။
ထား၀ယ အထးစးပြားေရးဇန ဥပေဒ အခနး ၄ ၊ ပဒမ ၁၁ တြင “ စမခန႕ခြမႈေကာမတသည ထား၀ယ အထးစးပြားေရးဇန
အတြငး ရငးႏးတညေဆာကသ (သ႕မဟတ) ရငးႏးျမပႏသအား ယငးတ႕ ရငးႏးျမပႏသည လပငနးမားအနက သးျခား
ကၽြမးကငမႈလအပသည လပငနးမားမ အပ အျခား လပငနး မားက ႏငငသား စးပြားေရး လပငနးရင၊ ကမၸဏ သ႕မဟတ
အဖြ႕အစညး မားက ကနထရကအျဖစ
လပငနးအပႏေစေရး အတြက ေဆာငရြက
ေပးရမည” ဟ ေဖာျပသည။
“ထား၀ယ အထးစးပြားေရးဇနမာ ကယလပကင
မယ ၊ ကယတညေထာငမယလပငနးအတြက
ကၽြမးကငမႈလအပတ လပငနးက လြျပးကနတ
လပငနးအားလးက ႏငငသား ပငကမၸဏေတြကပ
စမခန႕ခြမႈ ေကာမတကတစဆင လပကငေစ
ရမယလ႕ သတမတထားတာပါ” ဟ ျမနမာႏငင
ကနသညမားႏင စကမႈလကမႈ လပငနးရငမား
အသငးခပ တာ၀နရသ တစဥးက ေျပာျပခသည။
ထ႕အတြက ႏငငသားပင ကမၸဏမားအေနျဖင ထား၀ယအထးစးပြားေရးဇန စမခန႕ခြမႈ ေကာမတထတြင တညေထာင
မည လပငနးအမးအစားမားက ေလလာကာ မမႏင သငေတာမည လပငနးမား လပကငရန စစဥသငေၾကာငး၊ စမခန႕ခြမႈ
ေကာမတ အေနျဖငလညး အေကာငအထညေဖာရန လပငနးမားရလာပါက လပငနးအမ းအစားမားက ထတျပန ေၾကညာ
ေပးျခငးျဖင ႏငငသားပင ကမၸဏမား အလပအကင ရရေရး ေဆာငရြကရနလအပေၾကာငး လပငနးရငမားက ဆသည။
Weekly Eleven ဂာနယမ မာနသရန၏ သတငးက ကးယေဖာျပသည။
သကဆငသမားသ႕
ဗထးမဒယာတြင ေဖာျပေသာ သတငး ၊ ေဆာငးပါး အေတာမားမားသည ျပညတြငး ၊ ျပညပ မဒယာ မားမ ထတေ၀
ေဖာျပျပးသညမားက ထပမစစညး ေဖာျပျခငး ျဖစသည။ အကးအျမတ အလ႕ငာ ထတေ၀ ျဖန႕ခေနျခငး မဟတသည
အတြက မလ သတငး ႏင ေဆာငးပါး ပငရငမား အေနျဖင ဗထး မဒယာက နားလညေပးပါရန ပနၾကားအပပါသည။
အေျခအေနအရပရပေၾကာင ေတေတဆငဆင ခြငေတာငးရနလညး မျဖစႏငေပ ။ အခလ ထား၀ယ ေဒသ သတငးမားက
စစလငလင ေဖာျပခြငရသညအတြက ၀မးသာပတျဖစရပါသည။ ေကးဇးလညး အထး တငပါသည။
ေမတာျဖင
ဗထးမဒယာ
Bahtoo Media Page 13
ျမနမာအထးစးပြားေရးဇန ဥပေဒသစျပ႒ာနးၿပးေနာက ရစႏငငမ စးပြားေရး
လပငနးရငမား လာေရာကေဆြးေႏြး
အထးစးပြားေရးဇန ဥပေဒသစတစရပ ထတျပနၿပးေနာက ရကေပါငး ၃၀ အတြငး ျပညပရစႏငငမ စးပြားေရး
လပငနးရငမားက ကနသြယမႈဆငရာ အခြငအလမးႏင စပလဥးၿပး ျမနမာႏငငသ႔ လာေရာကေဆြးေႏြးထားေၾကာငး
ကနသည/စကမႈအသငးခပမ တာ၀နရသတစဦးက ေျပာသည။
"ကြ နေတာတ႔ဆက ႏငငျခားသား စးပြားေရးလပငနးရငေတြ ေတာေတာမားဘ လာေရာကၿပး ကနသြယမႈဆငရာ
အခြငအလမး မားန႔ သကဆငတ အေၾကာငးကစၥေတြက လာေရာက ေဆြးေႏြးခပါတယ။ အဓက ေဆြးေႏြးၾကတ
အေၾကာငးအရာကေတာ ကနသြယမႈျမနဆနေစဖ႔အတြက one stop services န႔ သကဆငတကစၥေတြ၊ Banking System
ကစၥေတြ၊ အခြနန႔ဆငတ ကစၥ ေတြက ေဆြးေႏြးခၿပးေတာ ကနသြယမႈန႔ဆငတ လပငနးေတြအေပၚမာ ပၿပး စတ၀ငစားမႈ
ရၾကပါတယ။ ဒါေၾကာင ကြ နေတာတ႔ ဘကကလညး သတ႔လပငနး ေဆာငရြကႏငဖ႔ အတြက လႈပသာကငသာရေအာင
အခြငအေရးေတြ ဖနတးေပးထားရမာ ျဖစပါ တယ"ဟ ၎က ေျပာသည။
"ဒါေၾကာငလညး ႏငငျခားသား စးပြားေရးလပငနးရငေတြက ကြနေတာတ႔ႏငငမာ ရငးႏးျမႇပႏမယ အေရးကစၥက သတ႔
လပငနးရင အခငးခငး ျပနလညသးသပမႈေတြ ျပလပေနပါၿပ။ ဒါေပမယ အခနကာလအားျဖင ဘယအခနမာ လာေရာက
ရငးႏးျမႇပႏၾကမယဆတာကေတာ အတအက မေျပာႏငေသးပါဘး။ ကြနေတာတ႔ဆက လာေရာကေဆြးေႏြးခတ
ႏငငေတြကေတာ ထငး၊ ဗယကနမ၊ မေလးရား၊ စငကာပ၊ ေတာငကရးယား၊ ဂပန၊ ဩစႀတးယားန႔ တ႐တႏငငက
စးပြားေရး လပငနးရငေတြပါ။ ဒါျပင လာမယ ေမလထမာလညး တျခား စးပြားေရးလပငနးရငေတြ လာေရာကဖ႔ရပါတယ"
ဟ ၎က ေျပာၾကားသည။
"အထးစးပြားဇနဥပေဒအရ ႏငငျခားသား စးပြားေရးလပငနးရငေတြအေနန႔ ျပညတြငးမာ Manufacturing န႔ ဆငတ
လပငနးေတြ အေပၚမာ ရငးႏးျမႇပႏ လာဖ႔ရတယ။ ဒါေၾကာင Semi-Conductor လ လပငနးမးေတြန႔ Sub-Contract လ
လပငနးမ းေတြမာ ၀ငေရာက လပကငႏငတာေၾကာင ျပညတြငးမာရတ SMEလပငနးေလးေတြမာ နညးပညာပငးဆငရာ
ပမတးတကလာႏငတ အခြငအေရးေတြလညး ရႏငပါတယ" ဟ စးပြားေရးပညာရင ေဒါကတာ ေမာငေအာငက ဆသည။
အထးစးပြားေရးဇန ဥပေဒသစ တစရပက ဇနန၀ါရလ ၂၇ ရကေန႔က တရား၀ငျပ႒ာနးခၿပး ရငးႏးျမႇပႏသသည
ထတလပမႈ၊ သ႔မဟတ ၀နေဆာငမႈလပငနး စတငသညေန႔မ ပထမငါးႏစအတြက ျပညပေရာငးရေငြအေပၚ ၀ငေငြခြန
ကငးလြတခြင ေလာကထားႏငသည။
ထ႔ျပင ဒတယငါးႏစအတြက ျပညပ ေရာငးရေငြအေပၚ တညဆဥပေဒအရ သတမတသည ၀ငေငြခြနႏႈနးထား၏ ၅၀
ရာခငႏႈနး သကသာခြင ေလာကထားႏငေၾကာငး၊ တတယ ငါးႏစအတြက ျပညပတငပ႔ ေရာငးချခငးမ ရရသည
ျမတစြနးေငြက ျပနလည ရငးႏးျမႇပႏပါက ယငးရငးႏးျမႇပႏသည ျမတစြနးေငြအေပၚ တညဆဥပေဒအရ သတမတသည
၀ငေငြခြနႏႈနးထား၏ ၅၀ ရာခငႏႈနး သကသာခြင ေလာကထားႏငေၾကာငး ေဖာျပထားည။ျမနမာႏငငတြင ျပညပ
ရငးႏးျမႇပႏမႈ ပမာဏမာ ၂၀၀၉-၁၀ ဘ႑ာႏစတြင အေမရကနေဒၚလာ ၃၀၂ သနးေကာသာ ရခေသာလညး ၂၀၁၀-၁၁
ဘ႑ာႏစ၌ (ဇနန၀ါရလအထ) 'ကန' ေဒၚလာ ၃၅ ဘလေကာ ရလာသည။
ျမနမာတငးမဂာနယပါ သကဇင၏ သတငးက ကးယေဖာျပသည။
ေဆာငးပါး
ထား၀ယအထးစးပြားေရးဇနႏင ေဒသခတ႔အတြက ေမာလငခကေရာငနမား
ေတာကပလာ ႏငမလား ေကာဆမြန
ျမနမာႏငငတြင အထးစးပြားေရးဇနအျဖစ ပထမဆးေပၚထြကလာမည ထား၀ယအထးစးပြားေရးဇနႏင ပတသကၿပး
ထား၀ယၿမ႕ခမား၏ ခယခက အျမငသည အေကာငးအဆး ဒြနတြ လကရေနေသာလညး စးပြားေရးဖြ႕ၿဖးမႈ
ႏငဆကစပသညအျမငမာမ ပမ ပြငလနးလာေၾကာငး ၿမ႕ခမားက ျမနမာတငး(မ)ႏငေတြ႕ဆစဥ ေျပာသည။
တနသၤာရတငးေဒသႀကးၿမ႕ေတာ
ျဖစေသာ ထား၀ယၿမ႕သည
ရနကနၿမ႕မ မင ၃၈၀ ေကာ
ကြာေ၀းျပး ကပၸလ ပငလယျပငမ
၁၈ မငခန႔ ကြာသည ေနရာတြင
တညရသည။
ထား၀ယသည ယခတစႏစတာ
ကာလအတြငး၌
ေရနကဆပကမး
ျပလပမညဆသညသတငးေၾကာ
င အမား၏ အထးစတ၀ငစားမႈ တစမဟတျခငး ရရလာသညေဒသ လညးျဖစလာသည။
အမနမာ ေရနက ဆပကမးျပလပမညဟ လာထားသည ေနရာသည ထား၀ယၿမ႕တြင မဟတဘ ေရျဖၿမ႕နယ၊
နဘလယေဒသ တြငသာ ျဖစသည။
ေရနကဆပကမးစမကနးဆသည အမညထက ယခအခါ ထား၀ယ အထး စးပြားေရးဇနစမကနးအျဖစ သတမတကာ
ထငးႏငင အေျခစက အတာလ ထငးကမၸဏက ရငးႏးျမႇပႏ ေဆာငရြကမညျဖစၿပး ၎က ကညေထာကပရန
အစးရဌာနမား ပးေပါငး ပါ၀ငသည အေထာကအကျပ အဖြ႕ကလညး ယာယဖြ႕စညးထားရၿပး ျဖစသည။
သ႔ရာတြင နဘလယေဒသထက အမား သထား သည ထား၀ယၿမ႕သည စးပြားေရးလပငနးမား အေျခခရန ကနဦး
အဓကကေသာ ေနရာျဖစလာ သျဖင ေရရညအကးအတြက ေမာကးကာ အမျခေျမရငးႏးျမႇပႏမႈ အပငးတြင
ယခတစႏစတာအတြငး အေျပာငး အလႀကး ျဖစလာေတာသည။
ထအေျပာငးအလေနာကတြင ထား၀ယ၌ ယခငက မရခဖးေသာ အမျခ ေျမေဈးကြကတစခ ကမနးကတနး ျဖစေပၚ
လာသည။ အမျခေျမလပငနးမ လြၿပး အျခားစးပြားေရးလပငနးပငး တြငမ သသာထငရားသည အေျပာငး အလမား
ျဖစေပၚလာျခငးမေတြ႕ရ ေသးေခ။ သ႔ေသာ ကနစးပြားေရးႏင လေနမႈ အဆငမားလညး တစဆငၿပး တစဆင
Bahtoo Media Page 15
ေျပာငးလလာေတာမညဟ ၿမ႕ခမားက ေမာလင ေနၾကျပး အခနကာလ တေတာငးေသးေသာေၾကာင ျဖစေပၚ
လာႏငဖြယရသည အေနအထားကမ တစထစခေျပာဆ ႏငျခငး မရေခ။
"ေရနကဆပကမးဆတဟာက စတငၾကားတနးက ဘာမနး မသဘး။ ၿပးေတာ ဆပကမးဆေတာ ကယသသေလာက
ေဗာတတား ေတြ ဘာေတြ ေဆာကမယေပါ။ ဒါေပမယလညး အဒါလပမယဆတ နဘလယကမးေျခနားမာ ဘာမေတာင
မရဘး။ အခနတ အတြငးဆတာေတာ သတာေပါေနာ။ အခခနထေတာ ထးထးျခားျခား အေျပာငးအလဆတာ
မေတြ႕ဘး"ဟ ထား၀ယၿမ႕သား အသက ၂၅ ႏစအရြယ ကလငးရနက ဆသည။
သ႔ရာတြင ထား၀ယၿမ႕သ႔ တ႐တႏင ထငးလမးအ၀င အထြက မားျပား လာေၾကာငး၊ ယခငက ထား၀ယၿမ႕မ
ထငးႏငငသ႔ အလပ သြားေရာက လပကငသအခ႕လညး ျပနလည ေရာကရလာကာ ေရနကဆပကမးႏင ပတသကၿပး
အလပအကငအခြငအလမး ေကာငးမြနမႈရမရ ျပနလညစစမး လာၾက သညဟလညး ၿမ႕ခမားက ဆသည။
"ဧညသညအ၀ငအထြကမားလာေတာ တညးခခနးတ႔ ဟတယတ႔ အဆငေျပလာသလ ဆငကယကယရတ႔၊ သးဘး
တတတတ ေတြလညး အလပျဖစလာတယ။ တခ႕ဧညသည ေတြက နဘလယဘကက ပတျပတငားၾကတယ။
ေျမကြကေတြ သြားၾကည တာေပါ။ အလရရင တတတတဆြရတာ အဆငေျပတယ"ဟ သးဘး တတတတ ဆြေနသ
ကဇငေမာငဦး က ဆသည။
ထား၀ယၿမ႕၏ အဓကစးပြားေရးမာ ေရာဘာျခ၊ သဟဠျခ၊ ကြမးျခမား စကပးျခငးႏင ေရလပ ငနးမာ အဓကျဖစသည။
သ႔ရာတြင ထား၀ယၿမ႕ခ လငယအမားစမာ
ထငးႏငင ဘကတြင အေထြေထြ လပသားမား
အျဖစ အလပသြားေရာက လပကငၾကၿပး
ထား၀ယေရနကဆပကမးသတငးေၾကာင
အလပအကငအေျခအေန အေျပာငးအလ ရေကာငး
ႏးျဖင ျပနလညသတငးစစမးမႈ မားလညး
လပလာၾကေၾကာငး ေဒသခမားက ဆသည။
"ဟဘကမာ သြားလပရင တစေန႔က ကပ ၆,၀၀၀
ေလာက ရေတာ ဒကေန သြားလပၾကတယ။ ဒမာက
အေထြေထြ လပသား တစေယာက
ရတေန႔တြကခက အမားဆး ၄,၅၀၀
ေလာကပရတာေလ။ ဒါေပမယ ေရနကဆပကမးဆတ အသၾကားကတညးက ဒဘကကျပနလာၿပး လစာအေျခ အေန
ျပနလာေမးၾကတယ။ ၾကားရသေလာက ဒမာ အေထြ ေထြ လပသားေတြအတြကလစာက ကပ ၃,၅၀၀ ၀နးကင
ေလာကပရေတာ မလေနရာကပ ျပနသြားၾကတယ" ဟ ေျမာကရြာရပကြကမ အသက ၃၀ အရြယ မေမေသာ က ဆသည။
စမကနးသည ႏစရညေဆာငရြကမညျဖစေသာေၾကာင လညး အခ႕ေဒသခမားက ေဒသဖြ႕ၿဖးမႈႏငပတသကၿပး
ေကာကခကခရန ေစာေနေသးသညဟလညး ဆၾကသည။
Bahtoo Media Page 16
"ပထမၾကားတနးကေတာ ဒစမကနးစရင ေဒသခေတြက ဦးစားေပးၿပး အလပေပးမယ ဆၿပး ၾကားတယ။
လပငနးစကတညးက ဒရြာတစေလာကက အလပသမား ၄၀၊ ၅၀ ေလာကပ ငားတာပါ။ အခေတာ ခဏရပထားေတာ
အဒမာ ထငးေတြပရတယ"ဟ နဘလယေဒသ၊ ထနႀကးေကးရြာမ ရြာလႀကးတစဦးက ေျပာသည။
"ေရရညဆရငေတာ ဒေနရာက စးပြားေရးေကာငးလာမာပ။ တခ႕ကလညး ေရရညကေမာၿပး ကယျခကြကကေလးေတြက
မေရာငးဘထားၾကတယ။ ဒထကပၿပး ေကာငးလာမလား ဆၿပးေတာေပါ။ ဒမာ ျခပငတသေတြက အနညးဆး ငါးဧက
ေလာကေတာ ပငၾကတယ"ဟ ၎က ဆကေျပာသည။
၎အေနျဖင လကရအေနအထားကၾကညၿပး ထပမ ေကာငးမြနလာမႈ ရမရဆသညကမ ေျပာရနေစာေသးသည ဟလညး
ေျပာသည။
အေရ႕ေတာငအာရတြင ကနပစၥညး သယယပ႔ေဆာငေရးအတြက အခရာကလာမည အဆပါေရနကဆပကမးႏင ထား၀ယ
အထးစးပြားေရးစကမႈဇန စမကနးက အေကာင အထညေဖာရန ၂၀၀၈ ခႏစခန႔ကပင အတာလထငး ကမၸဏက
အခကအ လကမား ေကာကယခၿပးေနာက ၿပးခသညႏစ ႏ၀ငဘာလ ၂ ရကေန႔က ျမနမာဆပကမးအာဏာပငႏင
လပငနးသေဘာတစာခ ပ ခပဆခသည။
ထသ႔ခပဆၿပးေနာကတြင
ထား၀ယအထးစးပြားေရး ဇနဥပေဒ
ၿပးခသညေဖေဖာ၀ါရလအတြငးက
ထြကရလာရာ ထဇနအတြငး
အထးဇနႀကးကးဇန
ပါ၀ငမညျဖစေၾကာငး လညး
သရသည။ ယငးဇနအတြငး
ရငးႏးျမႇပႏမႈျပလပႏငသည
လပငနးမားတြင ဆပကမးလပငနး၊
စကမႈလပငနး၊ လပစစ ဓာတအားႏင
ဆကစပ၀နေဆာငမႈလပငနးမား၊ ေထာကပ ပ႔ေဆာငေရးလပငနးမား၊ ေမာေတာကားလမးမား၊
အေ၀းေျပးလမးမႀကးမားႏင ရထားလမးေဖာကလပျခငးလပငနးမား၊ ျပညတြငးျပညပသ႔ေရနႏင သဘာ၀ ဓာတေငြ႕
တငပ႔ျခငးႏင ေရနႏငသဘာ၀ဓာတေငြ႕တငပ႔သညပကလငး တညေဆာကျခငးလပငနးမား ပါ၀ငမညျဖစသည။
ထ႔အျပင ကနပစၥညး ထတလပမႈ လပငနး၊ အဆငျမငနညးပညာ ျဖင ထတလပမႈလပငနး၊ စကမႈလပငနးမား၊ စကပ းေရး၊
ေမြးျမ ေရးႏင ေရလပငနး၊ သတပစၥညးလပငနးႏငသစေတာထြကပစၥညး ထတလပမႈ လပငနးမား စသည ထတလပမႈ
မားက အေျခခ ေသာ လပငနး မား၊ ကနသြယေရး၊ ေထာကပ ေရးႏင သယယပ႔ေဆာငေရး၊ ကနသေလာငေရး၊ ဟတယ
ႏင ခရးသြားလာေရး၊ ပညာေရး၊ ကနးမာေရး၊ လေနရပကြကမား၊ အေျခခအေဆာကအအ ျဖညဆညး ေထာကပေရး
ဌာနမား၊ သဘာ၀ပတ၀နးကင ထနးသမး ကာကြယသည စမးလနးနယေျမမား၊ အနားယ အပနးေျဖစခနးမားစသည
၀နေဆာငမႈလပငနးမား၊ လမး၊ တတား၊ ေလဆပ၊ ဘတာ႐၊ ဆပကမး၊ လပစစ၊ ဆကသြယေရး၊ ေရရရေရး၊ ပတ၀နးကင
ထနးသမးေရး ႏင စြန႔ပစပစၥညးမား ထနးသမး ေရး စသည အေျခခအေဆာကအအ လပငနးမား၊ ဗဟအဖြ႕က အစးရ
အဖြ႕၏ သေဘာတညမႈျဖင သတမတသည အျခားလပငနး မားတြင လပကငႏငေၾကာငး သရ သည။
Bahtoo Media Page 17
ထဇနအတြငး ပါ၀ငမညလပငနးမားက ၾကညျခငးအားျဖင ၎ ေဒသတြင ေရရညဖြ႕ၿဖးလာမည စးပြားေရးလပငနးမားမာ
ေဒသခ မားအတြက အမနတကယအက းရလာမညလားဆသညကမ မညသမ တထစခ ေျပာဆႏငျခငး မရေသး
ေသာလညး ေဒသခမား၏ လပငနးဆငရာ စြမးေဆာငရညမားကမ ႀကတငျဖညတငးထား ရနလအပေၾကာငးလညး
အဆပါ ေရနကဆပကမးပတ၀နးကငမ ေဒသခအခ ႕က ေျပာသည။
"ဒမာက အဂၤလပစာက သငဖ႔လလာၿပဆတာလညး သလာၾကတယ။ အခဆ ႏငငျခားသားေတြလညး ၀ငလာၿပဆေတာ
ဒါေတြ လအပလာျပ။ ဒက ေဒသခေတြက ပညာရပပငးဆငရာလပငနးေတြ မာ ၀ငတးဖ႔ဆတာေတာ လေနေသးတယ။
အမားစကအေျခခ အလပေတြအတြကပ ၀ငတးႏငေသးတာ" ဟ ထား၀ယၿမ႕ခ ေရာဘာ ေရာငး၀ယေရး လပငနး
လပကငသ ကရ၀ငးေဇာက ေျပာသည။
ထား၀ယၿမ႕ခမားနညးတ အဆပါ စမကနးက စတပါ ၀ငစားေနသ ျပညပေရာက ျမနမာလမးမားစြာရေနၿပး အထးသျဖင
အငဂငနယာ လပငနးပငးတြင တာ၀န ထမးေဆာငလသမား၊ ေဆာကလပေရး လပငနးမား တြင လပလသ မားျပား
ေနေၾကာငး စငကာပေရာက ျမနမာအငဂငနယာတစဦးကလညး ေျပာသည။
"စငကာပမာရတ လစာေလာက ဒမာရႏငမလားလ႔ စစမးၾကညေနတာ။ ျဖစႏငရငေတာ ကယႏငငထမာပ ျပနလပခငတာ။
အခထ ေတာ ေစာငၾကညရဦးမယ"ဟ အဆပါအငဂငနယာက ဆသည။
လတတေလာအေနအထားတြငမ ထား၀ယၿမ႕၏ အမျခေျမ ေဈးမားသညသာ ကေမာကကမအေျခအေနျဖင ျမငတက
လကရကာ ထအေျပာငးအလ တစရပတြင ေဒသခပြစားမား ပမေပၚထြကလာသညဟ ထား၀ယၿမ႕ခမားက သးသပ
ေျပာဆသည။
ျမနမာတငးမဂာနယပါ ေကာဆမြန၏ ေဆာငးပါးက ကးယေဖာျပသည။
ခြျခားဖႏပေရး အကႌ
သနးထကဥး
ထငးႏငငေတာငပငး ဖနးငခ႐င၊ ခရဘရၿမ႕နယမာ ရတ နမမယြနး နယေျမမာ လာေရာက အလပလပကငေနတ ျမနမာ အလပသမားေတြက နယေျမခ ရေတြက ယခႏစ ႏစဆနးပငးမာ ဥပေဒအသစတခ ထတျပနလကပါတယ။ အဒါကေတာ အလပကေန အျပငကထြကတ အခါတငး လေမၼာေရာင အကႌလကျပတေတြက အေပၚက ထပၿပး ၀တဆငသြားလာၾကဖ႔ပါ။ ဒဥပေဒဟာ ထငးအာဏာပငေတြက ျမနမာအလပသမားေတြက ဖႏပခြျခားဆကဆတာ ျဖစတယလ႔ လ႔အခြငအေရး လႈပရားသေတြက ေဝဖနၾကပါတယ။ လေမၼာေရာင အကႌလကျပတေတြ ၀တဆငဖ႔ ဥပေဒထတထားတ အဒ နမမယြနးေဒသမာ ျမနမာႏငငသား ခန႔မနးေျခ လဥးေရ ၁ ေသာငးခန႔ ရပါတယ။ အဓက အလပေတြကေတာ ေရလပငနး၊ ေဆာကလပေရး၊ စားေသာကဆင စတာေတြမာ ျဖစပါတယ။
Bahtoo Media Page 18
ဒေနရာက အလပလာ လပၾကတ သေတြဟာ ထား၀ယ တငးရငးသား ေတြ အမားဆးျဖစၿပး ရနကနန႔ ေမာလၿမငၿမ႕က လာၾကတ သေတြ လညး ရပါတယ။ တကယက လေမၼာေရာငအျပင တျခားအေရာငေတြကလညး လပငနးအလက ခြၿပး ဝတခငး ပါေသးတယ။ ေရလပသား လပကင ေနသက လေမၼာေရာင၊ ေစးဆငေတြမာ ေစးေရာငးေနတ အမးသမးေတြက အျပာေရာင၊
ေဆာကလပေရး အလပသမား ေတြက အညေရာင ၀တဆငရမယဆၿပး ေဒသခရေတြက ထတျပနထားတယလ႔ သရပါတယ။ ဒလ အေရာငေတာကေတာကန႔ အကႌေတြ မ၀တမေနရ ဥပေဒက ထငးရေတြက ၂၀၁၁ ခႏစ ႏစဆနးပငးကတညးက စတငထတျပနခၿပး အကႌတထညက ဘတေငြ ၂၀၀ န႔ ျမနမာႏငငသားေတြက မ၀ယမေနရ ေရာငးခေပးခသလ၊ ထငးလပငနးရငေတြက တဆငလညး ေရာငးခငးပါတယ။ အကႌေနာကေကာမာလညး ထငးလပငနးရငရ႕နာမညန႔ လပငနးအမးအစားေတြက ထငးစာေတြန႔ ထငထငရားရား ေရးထားပါတယ။ အလပသမား လကမတန႔ ယာယ ပတစပ႔ေတြ ကငထားတ တရားဝင အလပသမားေတြျဖစေပမယ သတ႔ သတမတတ အတငး အကႌ မ၀တတလေတြက ေဒသခ ရေတြက လကဖမးတယလ႔ အဒမာ လကဖကရညဆငဖြငထားတ ကအလက ေျပာပါတယ။ ကအလက “တရား၀င အလပသမား လကမတလညး ရတယ၊ ယာယ ပတစပ႔လညး ရတယ။ အဒါေတာင လြတလြတ လပလပ သြားလ႔မရဘး။ သတ႔ သတမတေပးထားတအကႌ ၀တရတယ။ အကႌမ၀တတ လေတြဆရင ရကားလာၿပး ကားေပၚ အားလးေခၚတငသြားတယ” လ႔ ေျပာပါတယ။ အကႌဝတသညတင အျပစရာခရပကလညး ကအလက “အကႌၾကယသးတပတာ မားရငလညး ဖမးၿပး ဒဏေငြ႐ကတယ။ အကႌမေနရငလညး အကႌသန႔သန႔ ရငးရငး မ၀တဘးဆၿပးေတာ ဒဏေငြ႐ကတယ။ ဖမးတအခါမာ အလပသမား ကတျပားက ထတျပတယ။ ထတျပေတာ ရက မငးတ႔ဆက အလပသမားကတျပား ၾကညဖ႔ မဟတဘး၊ အကႌ ဘာေၾကာင မ၀တလ၊ မ၀တလ႔ ဖမးတယဆၿပး အဒလလပတယ” လ႔ ေျပာျပပါတယ။ အဖမးခရတ အလပသမားေတြဟာ လကမတ အေထာကအထားရရင ရက ဘတေငြ ၁၀၀ (၂၈၀၀ ကပ) ကေန ၅၀၀ (၁၄၀၀၀ ကပ) အထ ေပးေဆာငရၿပး လကမတမရတ သေတြဆရငေတာ အနညးဆး ဘတေငြ ၃၀၀၀ (ကပ ၈ ေသာငးခြ) ေလာကအထ ေပးရပါတယ။ ကအလက “ၿပးခတ ၂ လေလာကက အရမး ဖမးတယ။ အခ ဒလမာ မဖမးေတာဘး။ ဒါေပမယ အကႌကေတာ ၀တေနရ တနးပ။ ဘယအခန ဖမးမလဆတာမသေတာ ၀တေနရတယ” လ႔ ေျပာပါတယ။
Bahtoo Media Page 19
တခ႕အလပသမားေတြက အကႌေတြက ၀တဆငၿပး ေစး၀ယထြကတာရေပမယ အမားစကေတာ ရေတြ ဝတခငးတ အတငး အကႌေတြက မ၀တခငၾကဘးလ႔ သရပါတယ။ ေရလပသား ကကပၸလက “အလပသမားေတြ မ၀တခငဘး ဆတာက သြားသြားလာလာ ဆငေတြမာ ထငတအခါ ဒအကႌ အခႀကးန႔ ႐ႈးပကတယေပါေနာ၊ အဒါေၾကာင မ၀တခငၾကတာ” လ႔ ေျပာပါတယ။ အကႌမ၀တရင ဖမးတယဆေတာ ညစပတလ႔ ေလာလကျပနရငလညး ၀တစရာ မရေၾကာငး၊ အကႌေျခာကမပ ျပန၀တၿပး အျပငထြကရမယ ပစမးျဖစေနေၾကာငး ကကပၸလက ဆကေျပာပါတယ။ တခ႕အလပသမားေတြဆ တလမာ ၂ ႀကမေလာက အဖမးခရတာေတြလညး ရတယလ႔ သရပါတယ။ အသက ၄၀ ေကာ ေရလပသားတဥးရ႕ ဇနးက “ရက အကႌမ၀တလ႔ အမတနးလားမာ လကဖမးေတာ အမထက ၀ငေျပးတာ ျမနသြားလ႔။ အဒါ အမကလကညးထးၿပးေတာ ရကေျပာတယ၊ နငတ႔ ျမနမာေတြ ညထြကရငလညး အကႌ၀တတ၊ မ၀တရင ျမနမာျပညက ျပနပ႔မယလ႔ ေျပာတယ” လ႔ ဆပါတယ။ အဒေဒသမာ ဆငကယတကစ ေမာငးေနတ ထငးလမးေတြကလညး အလပသမားေတြ ၀တဆငရတ လေမၼာေရာငန႔ တေနလ႔ မၾကာေသးခငကမ အကႌအေရာငက အစမးႏေရာင ေျပာငးလကၾကတယလ႔ ေဒသခေတြက ေျပာပါတယ။ ရေတြကေတာ အကႌ၀တခငးတာဟာ ျမနမာအလပသမားေတြ မးယစၿပး ျပနာတကတအခါ ဘယအလပ႐မာ လပတယဆတာသေအာင အခလ တငးကပတာလ႔ အေၾကာငးျပပါတယ။ ထငးႏငင ေတာငပငး ဖနးငခ႐င အေျခစက Grassroots Human Rights Education and Development (GHRED) အဖြ႔ အမႈေဆာင ဒါ႐ကတာ ဥးထးခစက ဘယလ အေျခအေနေၾကာင အကႌ၀တခငးတာပျဖစျဖစ အေျခခ လ႔အခြငအေရးက ခးေဖာကတယလ႔ပ ျမငေၾကာငး ဧရာ၀တက ေျပာပါတယ။ “ဘာျဖစလ႔လ ဆေတာ သတ႔အေနန႔က လၿခေရးအရပ ျဖစေစ၊ ဘယအလပသမားက ဘယအလပရငရ႕ အလပသမားေတြ ျဖစေၾကာငး သတ႔က စစေဆးခငတာပျဖစေစ အဒါက တျခားနညးလမးေတြန႔ လပလ႔ရတာပ။ တရစာၦနေတြလ ဒါမမဟတ ပငဆငတ အရာေတြလ သတမတၿပး အကႌ၀တခငးတယဆတာက လ႔အခြငအေရးန႔ ၾကညမယဆရင ဒါလး၀ သဘာ၀ကတ လပရပတခ မဟတပါဘး” လ႔ ဥးထးခစက ဆပါတယ။ ထငးႏငင ေတာငပငးေဒသေတြမာ အာဏာပငေတြက လြနခတ ၄ ႏစေလာကက ျပညနယလၿခေရး ဥပေဒအရ ျမနမာအလပသမားေတြ ညဘက အျပငမထြကရ အမန႔အျပင လ ၅ ေယာကထက ပၿပး မစေဝးရ၊ မဘငးဖနး မကငရ စသညျဖင ထတျပနခဖးပါတယ။ ဥးထးခစကေတာ “ဒါဟာ ေဒသခ အာဏာပငေတြ တရား၀င အဂတ လကစားမႈေတြက လြယလြယကက လပႏငေအာင ျပဌာနးတ ဥပေဒပလ႔ ျမငတယ”လ႔ ေျပာပါတယ။ ။
ဧရာ၀တ မဒယာ၏ အငတာနကစာမကႏာမ ကးယေဖာျပသည။
Bahtoo Media Page 20
ကၽြႏပတ႕စကား
ေရခ ေျမခ
ထား၀ယေဒသခေတြၾကားမာ မစမးတ႕ ျဖစရပတစခရပါတယ။ ထငးက တရားမ၀င ေရႊ႕ေျပာငးအလပသမား ေတြက နယစပမာ ကားၾကးေတြန႕ လာသြနချပး ခဏေန ထငးက ျပနေရာကသြားတာကပါ။
ဒေနရာမာ စဥးစားမတာက ႏငငတစခ ေဒသတစခဟာ ဒႏငငသား ဒေဒသခေတြအတြက ျပနခငစရာ မဟတဘးဆတာကပင။ ျပညပမာ ျမနမာက ႏမေလရတာေၾကာင ျမနမာလ႕ မေျပာရေတာတာ၊ ဘယေလာကပ အႏမခရရ ၊ ဘယေလာကပ အခကအခၾက ကယေဒသက ကယ ျပနဖ႕ရန ဆႏၵမရတ စတေတြ ျဖစသြားတာ ။
တေန႕က ထငးမာ အလပလပတ မတေဆြ တစေယာကန႕ ေတြ႕ပါတယ။ သေျပာတာက “ ဟမာလညး စရတၾကးေတာ နညးနညးေလး လကဖြာတ သက လပလပစားစားပ ။ ဒါေပမယ စားရ ေသာကရ ေနရ ထငရတာ အစစအရာရာကြာတယ ” လ႕ ဆပါတယ။
သက ထငးမာ ဘယလ ေနထင စားေသာကရတ အေၾကာငးေတြက တကၾကြ ဂဏယစြာန႕ ေျပာပါတယ။ ေဆးရေဆးခနး ေရာကရငေတာငမ ေရႊ႕ေျပာငးအလပသမားတစေယာကက ဆကဆတာက ကၽြနေတာတ႕ ဆက ေဆးရေတြရ႕ ဆကဆမႈ ၀နေဆာငမႈတ႕ထက အမားၾကးသာတယလ႕ သကဆပါတယ။
ဒမာ စဥးစားမတာက အဒေဒသရ႕ ေရခေျမခပါ။
ႏငငတစခ ၊ ေဒသတစခဟာ ျပညသေတြ ေဒသခေတြ ဂဏယစရာ မဟတေတာဘးဆရင ၊ ေနေပာဖြယရာ မဟတေတာဘးဆရင ဒေဒသန႕ သကဆငသမားအေနန႕ ဘာလပသငသလ စဥးစားသငပါျပ။
မမႏငငသားေတြက ကယျဖစရတ ႏငငသား ဘ၀က ဂဏယႏငဖ႕ ၊ ဒႏငငမာပ ေနခငတယ။ ဒႏငငသားပ ျဖစခငတယ။ တျခား လး၀ပ ဆတာမးျဖစလာဖ႕ သကဆငရာ မ၀ါဒ ခမတႏငသေတြ ျပျပငေျပာငးလမႈက လပႏငစြမး ရသေတြအေနန႕ စလပသငေနပါျပ။
အခလကရ စနစတြင ေဒသဆငရာ ၀နၾကးဌာနမား ရလာတအခါမာ ေဒသအကးက ပလ႕ပင အေသးစတ လပႏငပါလမမယ။ လပခငစတ ရဖ႕ေတာ လပါတယ။
တနသာၤရအမတမားအေနန႕ တနသၤာရေဒသက ေဒသခေတြ ဂဏယစရာျဖစလာေအာင လပႏငမယလ႕ ယၾကညပါတယ။ ေစတနာရမယလ႕လညး ေမာလငမပါတယ။ ေစတနာျပငးထနတ အခါ အရာရာက ေကာလြားႏငပါလမမယ။ ႏစေပါငးမားစြာ ယယြငးခတ စနစတစခက ခကခငးၾကးျပငဖ႕ ဆတာ လကေတြ႕မာ မလြယကပါ။
ဇြစတ သနသန စတမနမနန႕ ျပလပရငေတာ ေရခေျမခေကာငးတစခ ၊ ေဒသခေတြ ျပနလာခငစရာ ၊ ေဒသခေတြ ဂဏယစရာ ျဖစလာမာ မလြပါဟ တငျပလရငး ျဖစပါတယ။
ဗထးမဒယာ
Bahtoo Media Page 21
ကနးမာေရး
သားအမျပငပ သေႏၶတညတာေတြ မားလာ
အခေနာကပငးမာ လငဆကဆမႈေတြ ရတငး ပြငလငးလာတေနာကဆကတြ ဆးကးတစခအေနန႕ အမးသမးေတြမာ
သားအမျပငပ သေႏၶတညတ ႏႈနးမားလာတယလ႕ အမ းသမး ေဆးရၾကးက မးယပသားဖြားအထးက ဆရာ၀နၾကး တြဖက
ပါေမာကၡ ေဒါကတာ စးလြငက ေျပာပါတယ။
ေဒါကတာစးလြငက “ အခ ေနာကပငး ဒႏငငမာတငမကဘ တစကမာၻလးအတငးအတာန႕ ပါ သားအမျပငပ
သေႏၶတညတ ႏႈနးျမငလာတယ။ အဒါက လငဆကဆမႈေတြမာ အရမးပြငလငးလြတလပလာတာေၾကာငလပါတယ။
တစေယာကတညးကေန အမားန႕ ဆကဆတအခါ လငကေနတဆင ကးစကေရာဂါပးေတြ ပါလာတယ” လ႕ ဆပါတယ။
ကလာမငးဒးယား၊ ဂႏးဒးယား စတ ကာလသားေရာဂါပးေတြက လငဆကဆဖကမားတ အမးသားေတြကတစဆင
လငဆကဆမျပး ကာလသားေရာဂါပး ကးစကခရတ အမ းသမးမာ ေနာကဆကတြ အေနန႕ သားဥျပြနက
ေရာငေနရာကေန သားဥျပြနမာ အနာျဖစျပး ပတသြားတယ။ သားဥျပြနက လး၀ ပတသြားတ အခါ အမးသမးမာ
ကေလးမရႏငေတာဘးလ႕ ေဒါကတာ စးလြငက ဆကေျပာျပတယ။
ေဒါကတာစးလြငက “ သားဥျပြနက လး၀ပတတာ မဟတဘ သားဥျပြနက ေသးျပး ကဥးသြားလ႕ ရရင သားအမျပငပ
သေႏၶတညႏငတာမးေတြ ျဖစလာတယ။ မနးကေလးမာအဒသားဥျပြနက ပမနဆရင သားဥေလးက သကေကာငန႕
ေတြ႕ျပး သေႏၶေအာငတယ။ သေႏၶေအာငတ သားဥကေလးက ဖြ႕ျဖးလာဖ႕ သားဥျပြနကေန တစဆင
သားအမထေရာကသြားတယ။ သားအမထေရာကမ ကေလးက ဖြ႕ျဖးလာတယ။ ပမနမဟတဘ သားဥျပြနေသးေနတ
အခါမးဆ သေႏၶေအာငတ သားဥကေလက သားအမထ မေရာကဘ ကဥးေနတ သားဥျပြနမာသားတစေနတယ။ အဒ
အခါ သားအမျပငပမာ သေႏၶတညတာပါ ” လ႕ ရငးျပတယ။
မားေသာအားျဖင သားဥျပြနမာ သေႏၶတညတကေလးက ၾကာၾကာ မၾကးထြားႏငဘး။ သားဥက ေပါကကြျပး
ကေလးေသဆးတ အျပင အခန႕ မသငရင မခငပါ အသကအႏရာယ ရႏငတယလ႕ သရတယ။ သားအမျပငပ
သေႏၶတညေနတ အမးသမးဆရင ရတတရက ပကေအာငတယ။ ဆးစပေတြ ေအာငလာတယ။ ရတတရက
သတလစတယ။ မးေမလသြားတာမ းဆ ဆရာ၀နဆ ခကခငးျပသငတယ လ႕ ဆတယ။
ေဒါကတာစးလြငက “ သားဥကေလးက သားဥျပြနမာ မကပညပ အျပငထြကသြားတာမ းလ ရတယ။တစခါတေလ
အျပငထြကသြားတ သားဥကေလးက အမာ ကပျပးၾကးလာတယ။အဒါကေန ကေလးေမြးျပး ကေလးက ရငတာမ းလ
ၾကဖးတယ။ ဒါေပမယ အလ အျဖစက အရမးရားတယ” လ႕ေျပာျပတယ။
ေမာဒနဂာနယမ သသ၏ သတငးက ကးယေဖာျပသည။
Bahtoo Media Page 22
ထငးေရာက ေမာကငး တျဖစလ ဆလမား
သနးထကဥး
ထငးႏငငေတာငပငး ရေနာငးၿမ႕မာရတ စဖနးပလာ ဆပကမးကေန ၂၅ မနစေလာက ေလစးၿပးသြားရင ေကာေလာငေနာ
ဆတ ရြာေလးတရြာ ရပါတယ။ အဒမာ ခ႐ေကာက၊ ေရငပၿပး အသကေမြး ဝမးေကာငးတ ပငလယေပာ ဂပပစ၊
ထငးအေခၚ “ေမာကငး”၊ ျမနမာအေခၚ “ဆလ” လမးေတြ ေနၾကပါတယ။
ထငးႏငင ေရပကနကထမာရတ ကြနးကေလး တခေပၚမာ ရြာတညထားတာ ျဖစပါတယ။ ဆလတငးရငးသားေတြဟာ
လြနခတ ႏစ ၃၀ ေကာကတညးက ျမနမာဘကကေန ပငလယျပငထမာ ရာေဖြစားေသာကရငး ဒကြ နးကေရာကလာၿပး
စတင အေျခခေနထငခၾကတယလ႔ ဆပါတယ။
ဆလေတြဟာ ျမနမာ၊ ထငးန႔ အေရ႕ေတာငအာရ ႏငငမားရ ကြ နးမားမာ လညလညသြားလာ ေနၾကၿပး သကကယ
ေပါငးမးပါ သစသားေလမားေပၚမာ ေနထငသမား၊ ပငလယေရငပ ကြမးကငသမားအျဖစ နာမည ေကာၾကားပါတယ။
အဒ ကြနးက ေရာကခါနးေတာ ဆလ အမးသမးေတြက ဟတစ ဒတစ ေဘးနားမာ ေရပးအမ ကေလးေတြ ကယစခ
ထားၿပး ကမးနားမာရတ သေသာငျပင ထမာ သေတြက ဖယရားကာ ခ႐ေကာကေန ၾကသလ ေကာကတးေလး ေတြမာ
တြယကပေနတ ခ႐ေတြကလညး ခြာယေနတာ ေတြ႔ရပါတယ။
သတ႔ ခ႐ေကာကေနတ အဒ သေသာငျပငမာ ခ႐ အခြကြေတြ၊ ပလငးကြ အစအနေတြ ျမငေတြ႔ရေပမယ ဆလအမ း
သမးတေယာကသာ ေဟာငးႏြမးေနတ ဖနပတရက စးထားၿပး ကနတသေတြက ဖနပစးမထားတာကလညး
သတျပမပါတယ။
ေကာကလ႔ရတ “ပင” ေခၚ ဂးခ႐ေတြက ဆလ တငးရငးသားေတြက ခကျပတ စားေသာကတအျပင တခ႕က ခ႐ေတြက
အခြခြာ၊ အသားက အေျခာကလမးၿပး ထငးေရလပသားေတြဆ တကလက ဘတ ၂၀၀ န႔ ျပနေရာငးစားၾကပါတယ။
ဆလ အမ းသားေတြကေတာ ေရငပ ကြ မးကငတာေၾကာင သတ႔ရ႕ အဓကလပငနးကေတာ ပငလယထမာ ပငလယ
ေမာေတြက ငပၿပး ဖမးရတ အလပကပ လပၾကတယလ႔ အသက ၄၀ ေကာအရြယ ထငးအမ းသမး န၀ါနစက
ေျပာပါတယ။
န၀ါနစဟာ အဒကြ နးေပၚမာပ မသားစတခက
ေမြးလာတာျဖစပါတယ။ ဆလ
တငးရငးသားေတြ ေရာကလာၿပးေနာကပငး
ဆလေတြန႔ ရငးႏးစြာ ေနထငခသလ
ဆလေတြက ကည ေစာငေရာက
ေပးေနသလညး ျဖစပါတယ။ ဆလေတြက
ထငးအေျခခစကားန႔ ယဥေကးမႈေတြလညး
သငျပမတဆကေပးသ ျဖစပါတယ။
၂၀၀၄ ခႏစမာ ဆနာမျဖစၿပးေနာက
Bahtoo Media Page 23
ထငးအစးရန႔ NGO ေတြက ဆလရြာက သတျပမသြားခပါတယ။ ေနာကပငးမာ ထငးအမးသမးျဖစတ နဝါနစဟာလညး
ေရာကရေနတ ဆလေတြန႔ ထငးအာဏာပငေတြအၾကား လအပရင ၾကားဝင ကညေပးရသ ျဖစလာတယလ႔ သရပါတယ။
နဝါနစက ဒကြနးက ျမနမာေတြ တခါမ လာတာ မေတြ႔ဖးဘး၊ ျမနမာဆလ႔ အခမပ ေတြ႔ဖးတယ၊ လမးမားၿပး ေရာကလာ
တာျဖစရမယလ႔ ရယေမာၿပး ေျပာျပေနပါတယ။
“ဆလတငးရငးသားရ႕ အဓက အသကေမြး၀မးေကာငးကေတာ ပငလယထမာ ေရငပၿပး ေမာဖမးတ အလပပ။ ျမနမာ၊
ထငး ေရပငနက အျပင အႏၵယ ေရပငနကအထ သြားငပၾကတယ” လ႔ န၀ါနစက ဆပါတယ။
အဒလ ေရအရမးနကတ ပငလယေအာကထမာ ေမာဖမးရင ေရဖအားေၾကာင ျပနတကလာတအခါ အသက ေသဆးသြား
တသေတြလညး ရတယလ႔ နဝါနစက ဆကေျပာပါတယ။
တခ႕ေရလပငနး ပငရင ထငးသေဌးေတြဟာ ဆလတငးရငးသားေတြက ပငလယထမာ ေရလပသား အျဖစန႔ လပေဆာင
ခငးတအျပင တခါတရမာ တျခားႏငင ေရပငနကေတြထမာ ငါးခးဖမးတ ေလေတြန႔ လကခငးတာမ း ရတယလ႔
သရပါတယ။
အဒ ကြနးကေလးမာ အမေျခ ၅၀ ရၿပး ဆလ အမ းသား၊ အမးသမး ၂၈၉ ေယာက၊ ကေလး ၁၁၉ ေယာက ရပါတယ။
ကေလးေတြဟာ မလတနးကေန အလယတနးအထ ထငးဘာသာန႔ သငတေကာငးက တကေရာကႏငပါတယ။
အသက ၂၇ ႏစအရြယ ဆလ အမးသမး မမးမးေအး (ေခၚ) ဆလမ က ျမနမာစကားသဝဝန႔ “အမ းသားေတြက
ပငလယထက သြားတအခါ အမ းသမးေတြက ကေလးေတြက ၾကညရတယ” လ႔ ေျပာျပပါတယ။
ဒကြ နးမာရတ ဆလလႀကး တခ႕ကေတာ မခင ဆလဘာသာစကားန႔ ျမနမာစကား နညးနညး ေျပာႏငၾကၿပး ငယရြယသ
အမားစကေတာ ထငးလ ေျပာၾကတာက ေတြ႔ရပါတယ။
မမးမးေအးဟာ တနသၤာရတငး၊ ကြနးစၿမ႕နယ၊ ကေမာႀကး ေကးရြာမာ ငယစဥက ျမနမာေကာငး စာက ေလးတနးအထ
ေနခဖးပါတယ။ ေကာငးတကတနးက အတနးေဖာေတြက “ဆလမ” လ႔ ေခၚရာကေန အမညတြင သြားတာလ႔
ရငးျပပါတယ။
“ျမနမာေတြက ကမက ေကာငးမာ ဆလမ၊ ဆလမ လ႔ ေခၚၾကတယ။ တခ႕ထငးန႔ ျမနမာေတြက ဆလေတြက
လ႐ငးေတြလ႔ေတာင ေခၚၾကတယ။ ေကာငးမာ တေယာကေယာကက ေရမခ းလာလ႔ရရင ဒေကာငက ေရလညး မခ းဘး၊
ညစပတလကတာ ဆလမ ကေနတာပလ႔ ေျပာတယ” လ႔ မမးမးေအးက ဆပါတယ။
ထငးႏငငမာ ေနရတာ ေပာတယ။ ျမနမာျပညထကစာရင ဒမာ ပလပစားလ႔ ေကာငးတယလ႔ မမးမေအးက ေျပာပါတယ။
ဆလရြာ ဆေပမယ ၆ ဧက ေကာရတ ေျမကြကထမာ သြပ သ႔မဟတ အပကြပမး၊ ပဥကာထားတ ေျခတရညအမ
ခပေသးေသးေလးေတြ ပးကပ ေဆာကထားတာျဖစပါတယ။
Bahtoo Media Page 24
ဟးအရင သတ႔႐းရာ ေဆာကထားတ အမေလးေတြကေတာ ၂၀၀၄ ခႏစ ဆနာမေၾကာင ပကဆးသြားခေၾကာငး၊
အခအမေတြက ဆနာမ ေနာကပငးမာ ထငး NGO န႔ အဖြ႔အစညးေတြက အခမလာေဆာက ေပးသြားတာျဖစေၾကာငး
ဆလတငးရငးသားေတြက ေျပာပါတယ။ အဒအဖြ႔အစညးေတြက အမားသးအမသာ ၄ ခကလညး
တညေဆာကေပးခပါတယ။
ေနာကပငးမာ ထငးစးပြားေရးသမားေတြက ေျမေနရာေတြ ဝယယလကတာေၾကာင ဆလမားဟာ ဒ ၆ ဧက အကယအဝနး
အတြငးမာပ အေျခခ ေနထငၾကရေတာေၾကာငး သရပါတယ။
အဒရြာေလးထက တခတညးေသာ ေစးဆင
ေလးမာ မန႔ဆေၾကာ၊ သၾကားလး၊ ဟငးသး
ဟငးရြက စတာေတြ ေရာငးပါတယ။
ဆလ တငးရငးသားေတြဟာ သာမနလေတြန႔
မတပ ငတမြတမႈဒဏကလညး ခႏငတယလ႔
သရပါတယ။
ထငးအမးသမး န၀ါနစကေတာ “လရ႕အသကဆတာ တနဖးရတယ။ ဖားတာနာတာ ေဆးကရမယ။ သတ႔က
ဘာန႔သြားၿပးေတာ ေဆးသြားကမလ။ မနက မးလငးတာန႔ ခ႐ေတြက ေကာကၿပးေတာ ျပနခကစားၾကတယ။ သတ႔မာ
ေငြေတြ ေထာငန႔ ေသာငးန႔ မရၾကဘး” လ႔ ေျပာပါတယ။ ။
ဧရာ၀တ မဒယာ၏ အငတာနကစာမကႏာမ သနးထကဥး၏ ေဆာငးပါးက ကးယေဖာျပသည။
ျမနမာ ေရလပသားမား လစာေလာခခရ၍ အခကႀက
ဘေစာတင
ထငးႏငငေတာငပငး ခေဖာ ပါနနး အရပေဒသရ ငါးဖမးေလမား၌ အလပလပေနၾကေသာ ျမနမာ ေရလပသားမားသည
၎တ႔၏ လပခလစာမားက ေလာခခရသျဖင အခကအခႀကေနၾကရေၾကာငး ေရလပသားမားက ေျပာဆၾကသည။
ယခငထငးဘတ ၄၀၀၀ မ ၆၀၀၀ ခန႔အထ ရရၾကသည ေလသားတဥးက ယခ ဘတ ၃၅၀၀ သ႔ လညးေကာငး၊ ယခင
ဘတ ၁၀၀၀၀ ခန႔ ရရသည ေရသး (ေရလပ သားမားက ဥးစးသ) တဥး က ယခ ဘတ ၈၀၀၀ သ႔ လညးေကာငး ေလာခ
လကေၾကာငး၊ ယငး လပခလစာသစမားက ၿပးခသည ဧၿပ ၁၆ ရကေန႔ တြင ေလရငမားက အစညး အေ၀းျပလပ၍
တေျပး ည သတမတလကျခငးျဖစေၾကာငး သရသည။
Bahtoo Media Page 25
ထသ႔ လပခလစာေလာခရျခငးမာ ေလရငမားက ေလသားမားက ေစးပေပးကာေခၚယၾကသျဖင ေလသား တဥးႏင တဥး
လပခေစးႏႈနး မညမျခငးေၾကာင ေလသားရရရနခကခလာျခငး၊ ေလာငစာဆ ေစးတကလာျခငး၊ ငါးအရ နညးလာျခငးတ႔
က အေၾကာငးျပကာ ေလရငမားက ယခကသ႔ ဆးျဖတလကၾကျခငး ျဖစေၾကာငး အဆပါ အစညးအေ၀းက
တကေရာကခသ ေရသ း ကသကေရႊက ဧရာ၀တသ႔ ေျပာသည။
“သေဌးေတြက ေလသားေတြဟာ ပကဆ ပေပးတ ေလမာပ လကၾကတယ။ ပကဆနညးတ ေလေတြမာ လကသမရဘး။
ဒါေၾကာင ပါနနးမာရတ ေလအားလး ေလသားေတြက လစာတေျပးည ေပးရမယလ႔ ဆးျဖတၾကတယ။ ေရသ းေတြက
လညး လစာေလာတယ။ ဒဆးျဖတခကက ပါနနးက ေလရငေတြ အားလး လကနာရမယေပါ”ဟ ကသကေရႊက ဆသည။
ျမနမာ အလပသမားမားက ကညေပးေနေသာ ခေဖာ အေျခစက World Vision အဖြ မ ကစးခငကလညး“ေလသားေတြ
ၾကားမာ ေတာေတာမေကမခမးျဖစေနၾကတယ။ ဒါေပမယ သတ႔အေနန႔ လပမလား၊ မလပဘးလား။ မလပရင အျခား
တေန ရာ ေျပာငးပ။ တကယေရ တကာယသမား
က ခခကခငးထၿပး တေနရာက ေျပာငးလ႔ရေပ
မယ မသားစန႔ ေနတ လေတြအတြက မလြယတ
အေနအထားပါ”ဟ ေျပာဆသည။
ပါနနးတြင မသားစႏင ေနပါက အမလခ ပမးမ
ဘတ ၂၀၀၀ ခန႔ရၿပး ေရဖး မးဖးႏင ဆလင
ေနထငစရတ သကသက မပင ဘတ၂၅၀၀
ခန႔ရသညဟ သရသည။
ဆနတအတလင ဘတ ၁၀၀၀ ေကာရရာ
ေလရငမားက ျပငဆငသတမတလကေသာ လပခမာ အလပသမားမား၏ စား ၀တေနေရးက မားစြာအခကအခ
ႀကေစႏငသညဟ အစညးအေ၀းတကေရာကခသ ေရသး ကခငေမာငၾကညကလညး ေျပာသည။
ေလသား ကသာေကာကမ“ ဒလခန႔ ဘယလလပမလဗာ၊ တခ ႕ကေတာ ဒါက လကမခဘး၊ ကေနာတ႔လညး လကမခ
ဘး၊ ၃၅၀၀ ဆ မလကဘး၊ တျခားမာ သြားလပစားမယ၊ ေလမလကဘ ေဂၚဆနး(ပနးရ)လပလညး ဒထကပရေသးတယ၊
ေလလကတယ ဆတာ အသကအႏရာယကလညး ရေသးတယ ” ဟ ဆသည။
အလားတ တခ ႕ေသာ ေရသးမားကလညး လပခလစာ ေလာခမႈအေပၚတြင မေကမနပျဖစကာ ေလထြကရန ျငငးဆန
ေနၾကသညဟလညး ၎က ဆကေျပာသည။
ျမနမာ ေရလပသားမားအေရး ကညေဆာငရြကေပးေနသာ ပငလယေပာမား သမဂၢမ အတြငးေရးမႉး ကတငက ကလညး
ယခလပရပက လကမခႏင၍ ထငး အာဏာပငမားႏင ပးေပါငး ေဆာင႐ြကသြားမညျဖစေၾကာငး ေျပာဆသည။
“ကေနာတ႔ ျမနမာ ေရလပသားေတြအေပၚမာ ထငးအလပရငေတြက အခလ ႏမၿပး လပခလစာ ေလာေပးတာက ကေနာ
တ႔ သမဂၢအေနန႔ ဘယလမ လကမခႏငပါဘး။ ထငးႏငငထမာ ေရ လပသားလာလပေနတာက ျမနမာႏငငသားေတြ
Bahtoo Media Page 26
မားတယ။ ဒလမး လပခက ႏမေပးတာ။ ခြျခား ေပးတာက ထငးအာဏာပငမား သရငလညး လကခမယမထငဘး။
ကေနာတ႔ အေနန႔လညး ေရလပသားေတြဘကက အခြငအေရးခ းေဖာကခရတာက ကာကြယႏငဖ႔ ထငးအဖြ
အစညးေတြန႔ ပးေပါငး လပေဆာငသြားပါမယ”ဟ ၎က ဆသည။
လပခလစာေလာခမႈေၾကာင ေလသားရားပါးလာႏငေၾကာငး၊ လေရာငးစားမႈ၊ လေမာငခမႈ စသည ဆးကးမားလညး
ေပၚလာႏငေၾကာငး ကတငကက ေထာကျပသည။
ခေဖာတြင ေလသားအလပ လပကငေနသမားမာ ၿမတ၊ ထား၀ယ၊ ရခင၊ ဗမာ၊ ကရငႏင မြန လမးအမားစျဖစၿပး ခန႔မနး
ေျခ ေသာငးႏငခ၍ ရေၾကာငး သရသည။
ထငးႏငငအတြငး လာေရာကအလပလပေနေသာ ေရႊ ေျပာငးျမနမာအလပသမားမားမာ၂ သနးခြမ ၄ သနး ၀နးကင ရႏင
ေၾကာငး အလပသမားအဖြ အစညးမားက ခန႔မနးေျပာဆၾကသည။
ဧရာ၀တ မဒယာ၏ အငတာနကစာမကႏာမ ဘေစာတင၏ ေဆာငးပါးက ကးယေဖာျပသည။
ဟာသ
ဘရတေပါဗာ
ထား၀ယျမ႕ ရးၾကးလမးဆတြင မးပြငတပျပးခါစ ျဖစပါသည။
ပထမဆး မးပြငတပျပးခါစ ျဖစသညအတြက ဆငကယမား ၊ ကားမား ၊ စကဘးမားက မးပြငရေၾကာငး သတေပးဖ႕ရာ ယာဥထနးရ မားက ၾကပမတေနသည။
မးပြင ကၽြသြားသမားက လကဖကရညဖးေလး ဘာေလး ေတာငးရငေတာငးသည။
စတလလကရ ရရင လႊတေပးလကသည။
မေျခမငျဖစရင နညးနညး တငးလာရင ဖမးလကသည။ ဆငကယသမးသည လပေနတအခန။
မနကဆယနာရေလာက စကဘး တစစငး အရနျပငးျပငးန႕ စးလာသည။
စးလာသမာ ကေလးတစေယာက ။
ယာဥထနးရ ။ ။ ေဟ ကေလး မးပြ င နေနတယ ။
ကေလးက စကဘးနငးရငးႏင ဖတခန ေပၚက ေမာၾကညျပး မရပဘ အရနအတငး ဆကစးသြားသည။
ယာဥထနးရ ။ ။ ေဟ မေအ ေပးေလး ငါမးပြငနးေနတာ ရပလ႕ ေျပာတာ မၾကားဘးလား။
ကေလးငယ ။ ။ ၾကားတယ ဆရာ။
ယာဥ ထနးရ ။ ။ ၾကားရင ဘာလ႕ မရပတာလ။
ထအခနတြင ကေလးငယေျပာလကသညက
“ အဟ ဘရတမရဘးဗ ”
Bahtoo Media Page 27
လၾကး သငယနာ
ေမာငသန႕
ကၽြႏပတ႕ ျမနမာလမးမားတြင ထငသာ ျမငသာေသာ ခ ႕ယြငး အားနညး ခကတစခ ရပါသည။ ဤအားနညးခကသညပင
ဖြ႕ျဖးမႈေနာကကရျခငး၏ အေၾကာငးရငးခတစခ ျဖစႏငသည။
ဤသ႕ေသာ ေပာကြကဟာကြကမးက ၊ အေမရကနေတြက “ လၾကးသငယနာ ေရာဂါ ” ဟ ေခၚၾကသည။ ကၽြႏပတ႕
ႏငငတြငလညး အသကၾကး အခနမစးသည ကေလးေပါၾကးေတြ ေပါမေပါ ျဖစေလရာ ၊ သတ႕ ေျပာေသာ ေရာဂါ
အမညႏင အဟပညမညထငပါသည။ သ႕ႏငတင အဆပါ အျပစအနာအဆာမာ စတႏင ကယတြင ကပညေနေသာေရာဂါ
ဆသညထက ၊ အသပညာအရာတြင ကေလက၀ႏငမႈႏင ပ၍ဆငပါလမမည။ မညသ႕ပင ရေစ ဤလေရာဂါမ း
ဖစးႏပစကခေနရသည ျမနမာလမးအေရအတြကသညကား ၊ ပ၍ ပ၍ မားလာဟနရပါသည။ ထားေတာ . . . ။
ဤခ႕ယြငးအားနညးခက ( ဆၾကပါစ႕ ေရာဂါ )ဆသညမာ ဘာကဆလပါသနညး။ ဤေရာဂါက ကၽြႏပတ႕ ျမနမာေတြက
ဘယေသာင ဘယကမး ဆကေစမညနညး . . .။
ကေလးတစေယာကက သ႕ကစားေဖာသငယခငးက ေျပာေလေျပာထရသညမား၊ ကၽြႏပတ႕ တစေတြ မၾကာခဏဆသလ
ၾကားရေလရသည။ ‘ ငါအမက မငးအမထက ၾကးသကြ’ ၊ ‘ ငါက မငးထက ပ အေျပးသနသကြ’ ၊ ‘ ငါ အေဖက မငးအေဖက
အသာေလးန႕ ေနာကေကာကခႏငတယ ေမာင’ စသညျဖင ။ ဤသ႕ ေသာ အၾကြားမ းက မဘျဖစသမားက
ဟန႕သေယာင ၊ တားသေယာင ေဆာငၾကေသာလညး ၊ စတထကေတာ ကတသေဘာကေနၾကသညက မားသည။
ဒလႏင ငယကငေတြမာ လၾကးဘ၀အထ ပါလာေတာသည။ ဥးေရႊက သ႕ဇနးအတြက ေရႊဘးတစေခာငး
လပေပးေသာအခါ၊ အမနးခငး ဥးေငြက အားကမခ သ႕ဇနးက စနဘးလပေပးသညမာ ၊ အဆပါ ေဖာျပခကမးျဖစပါသည။
ထထကတစဆင တကလာေသာအခါ ပဆးေလေတာသည။ ‘ ေဟ ငါတ႕ ျမနမာ ဘရငေတြက ယးဒယား ၊ အာသန႕
မဏပရက ႏငခတာကြ၊ ဘာမတေနလ. . .’ စသညျဖင။ မမေအာငျမငမႈအေပၚ ေသြးနားထငေရာကေနေသာ၊
အျခားႏငငႏင လမးမားအေပၚအဖတမတနသလ သေဘာထားေသာ(ဘ၀င)စတေၾကာငပင ျဖစပါသည။ ‘ ဟတ ၊
တ႕အတနးထမာ ငါအေတာဆး၊ ငါ အလမၼာဆးကြ’ ဆသည ကေလးစကားႏင ဘာကြာေတာမညနညး။
လဥးေရႏင ႏႈငးယဥၾကညလင ၊ ကၽြႏပတ႕ႏငငတြင ၀တျပကးကြယစရာ ဘရားေကာငးကနေတြ၊ အျခားမညသည
တငးျပညထကမဆ ပမားပါသည။ သ႕ႏငတင၊ ကၽြႏပတ႕တစေတြ၏ ဘာသာေရး အဆးအမမားအေပၚ ေစာငထနး
လကနာမႈမာ၊ အားနညးလသညဟ ဆခငသည။ ကၽြႏပတ႕ ဘာသာတရားက၊ ဘနးေတာၾကးမားက ေလာကေရးတြင
၀ငမစြကရန တားျမစထားသည။ သ႕ႏငတင အျငမပြ ၊ ဇာတပြေတြ သြားၾကညပါက၊ ၀ါ၀ါ၀ငးေရႊ မျမငခငမ အဆးျဖစ
ျဖစေတာသည။ ကၽြႏပတ႕ႏငငမာ သယဇာတေပါၾကြယသညဟ နာမညၾကးသည။ သ႕ႏငတင ကၽြႏပတ႕တစေတြကား
‘ဆးက ေရခး ၊ ေဆးရးမးလႈ’ ဟဆကာ ၊ ျဖနးတးမႈက အဟတၾကးထငေနၾကသည။ ဘာေၾကာင ဤသ႕ျဖစေနပါသနညး။
စတဓာတေရးရာအရ ႏ႕စ႕ကေလး ဘ၀မ မတကႏငေသာေၾကာင ျဖစပါသည။
ကၽြႏပတ႕ ျမနမာေတြမာ ၊ ကမာၻေပၚတြင အႏပညာ ပါရမ အသနဆး လမးတစမးျဖစသညမာ မနပါသည။ သ႕နငတင
အႏပညာသညမား ( ဇာတမငးသား ၊ ဇာတမငးသမး)မားႏင ပတသကလငမ၊ ေအာကတနးစား ဖကခြကစားဟ
သေဘာထားၾကသညကမားသည။ သတ႕ႏင ၾကမးတစေျပးတညး ထငးလငပင အရကရစရာ ၊ သမငယစရာဟ
ထငၾကသည။ ႏငငျခားသားတ႕၏ စဥးစားေတြးေခၚပ၊ လပကငေဆာငရြကပမားႏင ပတသကလငလညး ၊ အတယ
Bahtoo Media Page 28
နညးယစရာ ရာမၾကညတတ။ အထငေသး ရႈတခၾကသညက မားသည။ ေျပာရလင၊ အစစ အရာရာ ကၽြႏပတ႕
တစေတြမာ အရြယမေရာကေသးေသာ ကေလးစတႏင လၾကးကယေတြ ျဖစေနေတာသည။
ကၽြႏပတ႕ ႏငငေရာကလာၾကေသာ ႏငငျခားဧညသညမားက ၊ ကၽြႏပတ႕ကသေဘာကၾကပါသည။ “
နကျဖနခါအတြကပင ေတြးမပတတေသာ ၊ ေပာေပာေနေသခ လမး ” ဟလညး ၊ မၾကာခဏဆသလ ေျပာတတၾကသည။
ဤေကာကခကမးက ၊ ကၽြႏပတ႕က ဂဏယ မဆးျဖစေနၾကသည။ လၾကးတစေယာက၏ ေျမာကပငစကားက ၊
ေကနပပတျဖာေနေသာ ကေလးေလးတစေယာကႏငပင တေသးေတာသည။ ကၽြႏပတ႕ဟာသက ရးတာသည။ ကၽြႏပတ႕
စကားက ေပါျပကသည။ ကၽြႏပတ႕ အေတြးက တမသည။ သငမသင မနမမန ကယတငမစဥးစား။
စဥးစားဆးျဖတရမညအလပက ဆရာေတာမားႏင ဂဏသေရရလၾကးမားကသာ လႊထားသည။ ကေလးေတြႏင
ဘာကြာေတာမညနညး။
ကၽြႏပတ႕ လမးမာ စသတမတခကမားကလညး ၊အလြန ကးကြယေလရပါသည။ သ႕ေသာ “ စ” အတငးကား မကင။
ကငသေယာငေယာင ေဆာငၾကသည။ မမကယကယ ဆနးစစေ၀ဖနသညမး အလငးမရ။သမား အထငေသးမာ
ေၾကာကေသာ ေၾကာင ျဖစသည။ ဤအကငက ကၽြႏပတ႕ စာေပတြင ထငဟပလကရသည။ အကယ၍မား
အပ(ခ)ဂ၀(လ)တ႕၊ ဒအပ(ခ) ေလာရငတ႕ ၊ ဂဂ(လ)တ႕သာ ျမနမာျပညတြင လျဖစခလင၊ ကမာၻေကာ
စာေရးဆရာၾကးေတြ ျဖစလာလမမညမဟတ။ အပယခ မစာၦဒဌေတြ ျဖစဖ႕မားသည။ ဆငးဘတ မးစတပကာ စြပစြ
ပတခတခရဖ႕သာ ရလမမည။ ျမနမာႏငငေရးမာလညး ဤနညးႏငႏငပင ျဖစပါသည။ ကၽြႏပတ႕အကငက ႏငငေရး
သမားတစေယက၏ တနဖးက ၊ ၾကက၊မၾကကဆသညႏငသာ ဆးျဖတသည။ ကၽြႏပတ႕ ႏငငတြငသာ ခနဘာလနလ
အရညအခငးမ းရသည ႏငငေရးသမားမးရလင ၊ သ႕သကတမးမာ ေျခာကလထက ပမခ။ ျမနမာေတြက အရညအခငး
ထက ၊ သတ႕ဟာဒယက ထ ၊ မထသာ ၾကညတတသည။ ယေန႕ ျမနမာႏငငေရးေလာကက ၾကညလကလငလညး
သတငးစာမားအတြက သတငးျဖစရထက ဘာမမပ။ အခငးခငး ရနျဖစေနၾကသညက မားသည။ ပါတႏစခရလင
တစခႏငတစခ အျပနအလန တကခကမည။ အဆေကာငး ၊ အတကေကာငးလင နာမညၾကးမည။ အစးရက
နာနာဆႏငပါက ပလၾကကမားလမမည။ ျမနမာဓေလတြင အစးရ(မငး)က ရနသမ းငါးပါးထ ထညသြငးထားသည
မဟတပါေလာ။
ျမနမာေရခေျမခမာ ၊ ဒမကေရစစနစရငသနဖ႕ အေကာငးဆးဟ ဆၾကသညမား ရသည။ လတနးစား ကြာဟမႈ ေျပာပ
ေလာကေအာင မရေသာေၾကာငဟ ဆသည။ သ႕ျဖစလငကစား ၊ ကၽြႏပတ႕တစေတြမာ ကယသား ကယသမးေတြက
ယခလ ဆးမေလ ရၾကသည။ “ သားေရ ၊ သမးေရ ဟကေလးေတြန႕ မကစားန႕ေနာ။ ဒငးတ႕တေတြက အဆငအတနး
မရဘးကြ႕ ” ကၽြႏပတ႕ လၾကး အခငးခငးလညး ယခလ ေျပာေလရသည။ “ ဥးခမးသာန႕ ေဒၚပကဆက သသမ႕လား။
ဒလျမ႕ေလးမာသတ႕ ဘယေနႏငမလ ။ သတ႕ကေလးေတြအတြက ေပါငစရာ မရဘးတေလ။ သတ႕ အမနးနားခငး
ေတြက စာေရးစာခန႕ ေကာငးဆရာေတြကး ရင……စသျဖင ။
ဤသညတ႕မာ ၊ ျမနမာတစဥး၏ ျမနမာလမးအေပၚအျမငမား ျဖစပါသည။ စတပကဖ႕ေရးလကသည မဟတ ။
သမတလကချပး သကာလ ဘာေၾကာင ဤသ႕ျဖစရသညက ၊ အေၾကာငးရာ စစစၾကဖ႕ ျဖစသည။ ဤသ႕ျပလပလင
ေရာဂါတစ၀ကကျပး ျဖစႏငပါသည။
လြနခသည ႏစေပါငး ၇၀ ခန႕က ေဆာငးပါးရင ေမာငသန႕ (ဥးသန႕ ) ကလသမၼဂ အေထြေထြ အတြငးေရးမႈးခပ ျဖစခသ၏
ေဆာငးပါးျဖစသည။ ၂၀၁၁ ဧျပလထတ The Waves မဂၢဇငးမ ျပနလညေဖာျပသညက ေကာကႏႈတေဖာျပသည။
Bahtoo Media Page 29
ဆငျခငျခငးျဖင ခစေသာ
ၾကညထက
တစေယာကက တစေယာက ခစၾကတ အခါ ဘာမ မျမငေတာဘး ဆတ စကားတစရပရပါတယ။ သခငးေတြမားစြာ
ကဗာေတြမားစြာ အႏပညာေပါငးမားစြာန႕ ခစျခငး ေမတာက သဖြ႕ခ႕ၾကသည။
မရးႏင ။ မဆးႏင။
ဒေနရာမာ တစေယာကက တစေယာကခစတဟာကေန တစေယာကက အမားက ခစတာ၊ အမားက တစေယာကက
ခစတာေတြကလညး ေတြးမျပနသည။
ဥပမာ ဗလခ ပေအာငဆနး။ သဟာ တငးျပညကခစတယ။ လမးက ခစတယ။ သ႕က ျပညသေတြကလညး ခစတယ။
ျမနမာျပညအတြက ဘာေတြက လပေပးရမလ သအျမ
စဥးစားခသည။ သဟာ အယ၀ါဒ တစရပ အေပၚတြင
တညခကထားျပး ေနတယလ႕ မျမငမပါ။
အဂၤလပက တကဖ႕ ဂပနက ေခၚတယ။ ဂပနက တကဖ႕
အဂၤလပက ေခၚတယ။ ဒေနရာမာ စဥးစား ၾကညေတာ
သာမနအေတြးန႕ဆရင ေတာေတာက
အေတြးရကပတကနး။
အဒမာဆငျခငမတာက တငးျပညက ခစတယဆတာ
ႏလးသားန႕ သာမက ဥးေႏာကန႕ပါ ခစရမယ
ဆတာပါပ။ တနညးေျပာရရင တငးျပညက ဥာဏပညာန႕လညး ခစတတရမယေပါ။ လတစဥးတစေယာကကျဖစျဖစ ၊
လတစစတစဖြ႕ကျဖစျဖစ ၊ လ႕အဖြ႕အစညးတစရပက ျဖစျဖစ ခစတအခါ ႏလးသားန႕ ခညးပ ခစတအခါ ျဖစသင
ျဖစထကတာေတြက မျမငႏငေအာင ျဖစတတပါတယ။
အခစစတက ဆငျခငတတရားက ပါးလေစတယ မဟတလား။
အခစစတက ရငးေလ ဆငျခငတတရားက ပါးလေလေလ ပါပ။
ဥပမာ တစခ ေျပာပါရေစ။
ထား၀ယေရနကဆပကမးစမခကမာ လာေရာကလပေနတ ထငးေတြန႕ ဆပါေတာ။
လမးေဖာကတယ။ ျခေတြပါတယ။ ေဒသခေတြကလညး မေျပာဘး။ မတငပင မေဆြးေႏြး မညႏႈငးဘး။ သတ႕ လပခငရာ
လပလ႕ရတယဆတ ပစမးန႕ လပေနျပထားေတာ ။
ကၽြနေတာ ဘာလပမလ ။ ႏလးသားန႕ခညးပ ခစတတတယဆရငေတာ ပြၾကးပြေကာငးေပါ။ ဒေနရာမာ ဆငျခငတတရား
ပါ ထညလကမယဆရငေတာ ေသြးေအးေအးန႕ ေျခသလလန႕ အားလးတငတငပငပင ညညႏႈငးႏႈငးန႕ ဘာေတြ
လပၾကမယဆတာက နညးမန လမးမန စဥးစားႏငပါလမမယ။
Bahtoo Media Page 30
လသထငရား မျဖစသငသညက လသထငရား မျဖစဖ႕ ၊ ေအးေအးေဆးေဆးလပရမညက ေအးေအး ေဆးေဆး ညညႏႈငးႏႈငး လပဖ႕ ၊ ကယေဒသအတြက ကယလ႕အဖြ႕အစညးအတြက အကးမရႏင တအရာေတြက ေဒသခစစတ မခခငစတ တစခတညးန႕ ၀နးဒငးက မလပဖ႕ ။ အမားၾကးမ အမားၾကးပင။
အမယာ ေရႊ႕ေျပာငးခရမႈ ၊ ဥယာဥ ျခေျမ ၊ လယယာေတြ အသမးခရတာေတြ ၊ ေရႊ႕ေျပာငးေပးရတ ေနရာသစမာ အတညတကျဖစဖ႕ ၊ ရသင ရအပတ ေလာေၾကးေငြေတြ ရဖ႕ စသျဖင ျပနာ အရပရပန႕ ပတသကျပး ေဒသခ အရပဘက လအဖြ႕အစညးမားအေနျဖင မမေဒသအတြက ႏလးသားန႕ သာမက ဆငျခငျခငးျဖငပါ မဟာဗ ဟာ ကက အကးျပႏငဖ႕ လေပသည။
ခစားမႈက အေျခတညတ တငးျပညခစစတ လမ းခစစတဟာ လမးေၾကာငးလြျပး စစပြေတြ ၊ ပဋပကၡေတြဆက ဥးတညတတပါတယ။ အကးမရပ အကးဆတေစတတပါတယ။
ဆငျခငတတရား ပါးလတ အခစစတက ခၽြႊနးအပဖ႕ အလြနခကတအလပျဖစပါတယ။
ဥပမာ ဆႏၵျပၾကတယဆပါေတာ ။ ဆႏၵျပပြမာ ဆႏၵျပသေတြေတာေတာမားမားန႕ ဆႏၵျပျခငးဟာ ခစားမႈက အေျခတညတာပါပ။ သတ႕ရ႕ ခစားမႈက ထတေဖၚျပသတယ။ သတ႕ရ႕ ေ၀ဒနာေတြက ခ ျပတယ။
ဒါေပမယ အဒဆႏၵျပပြမာ ဆငျခငတတရားရရ ၊ မဟာဗဟာ ကက အကြကခ စစဥႏငတသ ဒါမမဟတ တစစ တစဖြ႕ မရဘးဆရင ဒါဏရာေတြ ၊ ေသြးစကေတြ တးလာတာပ အဖတတငကနပါလမမယ။
လတငးက ကယခစသက ျဖစျဖစ ၊ ေဒသက ျဖစျဖစ ၊ တငးျပညက ျဖစျဖစ ခစတာ ေကာငးတ အမႈကစၥ ျဖစပါတယ။ ဒါေပမယ ခစရာ မေရာက ႏစရာေရာကတ အျဖစေတြ အမားၾကးရပါတယ။
မဘန႕ သားသမး ၊ ေမာငန႕ ႏစမ ၊ ခစသအခငးခငး ၊ ေဆြမး အခငးခငး ၊ သငယခငး အခငးခငး ခစရာ မေရာကခသညအျဖစေတြ လတငးၾကဖးပါတယ။
အခစစတေၾကာင ျဖစတ လသတမႈေတြ ၊ရနပြေတြ ၊ ေသြးစကေတြ ၊ ပဋပကၡေတြ မေရမတြကႏငေအာငပင ။ မႈခငးဂာနယေတြမာ မႈခငးသတငးေတြမာ တစပတစေခါငးပင။
ခစသတစေယာကက ဆငျခငတတရားရရ၊ နားလညမႈရရ ၊ တညတညျငမျငမ ခစတတဖ႕မာ အငမတန ခကသလပင ၊ လ႕အဖြ႕အစညးတစရပ ၊ ေဒသတစခ ၊တငးျပညတစခက ဆငျခငတတရားန႕ ခစဖ႕မာလညး အေတာက ခကပါတယ။
လတစေယာကက ဆငျခငတတရားမစြာ ခစတအခါ ခစတသေရာ ၊ အခစခရသပါ ဆးရႈးနစနာၾကရ တတပါတယ။ ဆးရႈးနစနာႏငေျခမားပါတယ။
ထ႕အတပင တငးျပညတစရပ ၊ လမးတစရပ ၊ ေဒသတစခက ခစသညအခါမာလညး ဆငျခငတတရားရရ န႕ ခစတတဖ႕ အလြနက အေရးၾကးပါတယ။
အားလးက ဆငျခငတတရားရရ ခစတတလငေတာ အငမတန ေကာငးတ အခကျဖစပါတယ။
ဒါေပမယ လကေတြ႕တြင မျဖစႏငေပ။ ဒါေၾကာင ဆငျခငတတရားရသတ႕က ဥးေဆာင ဥးရြကျပ ျပး ထနးေကာငးလမးျပျပး၊ ႏလးသားရ႕ ေစရာအတငး လပတတသမားက မဟာဗ ဟာကက ခၽြနးအပျပး ေဒသအကးရေအာင ေသြးေအးေအး အသလလန႕ ခစၾကဖ႕ ၊ အကးျပ ၾကဖ႕ ကသာ ေမာလငေနမပါတယ။
ၾကညထက
သမတဖြယရာ
ထား၀ယႏင ေခတအဆကဆက သာသနာ
ထား၀ယႏင အငး၀ေခတ သာသနာ
ပငးယေခတတြင ထား၀ယသာသနာ၀ငႏင ပတသက၍ အေထာကအထား မေတြ႕ရေပ။
( အေထာကအထားရေကာငးရမည ။ စာေရးသ မေတြ႕ရျခငးသာ ျဖစသည။)
အငး၀ေခတ အေနာကဘကလြနမငး လကထကတြင ထား၀ယစားက ႏမႏငးေအာငျမငခသည သေပါေစာဘြားသည
သာဂရျမ႕ေဟာငးတြင စခနးခခသည။ သဃာေတာမားအတြက ေကာငးတကတစေဆာင ေဆာကလပလဒါနးသျဖင
သေပါတကဟ အမညတြငသည။ ယခတင သာဂရျမ႕ေဟာငးတြင သေပါတက ၊ ေျမတက ၊ အေနာကတက ဟ
ေကာငးတကမားရသည အျပင ရငဇလြနေစတ၊ ျမသပတေစတ ၊ ျမငထငေစတ အစရေသာ ေစတမား
တညထားပေဇာခၾကသည။
ထား၀ယႏင ဟသာ၀တေခတ သာသနာ
ဓမၼေစတမငးလကထက တြင ထား၀ယျမ႕စား မငးမားနင သာသနာျပ အရငျမတတ႕အား ထား၀ယေဒသ သာသ
နာေတာတညတရန အတြက သမေတာမား ေဒသအႏ႕အျပားတြင သမတေစေတာမခသည။
ဆငျဖရငမငးလကထက
တြင မဟာ၀ဇယေစတ
ေတာၾကး
ထးေတာတငလေသာ
အခါ ထား၀ယေဒသမ
ရဟနး ေတာမားက
ပငဖတေၾကာငး ၊
ပ႗ကတေတာမားက
လဒါန းျပးထား၀ယေဒသ
သာသနာ ေတာ တးတက
စညပငျပန႕ပြား
ေစေၾကာငး ေဆာငရြက
ေတာမခသညဟ ( ဥးကလား ) ရာဇ၀ငက ဆသည။
နႏၵဘရငလကထကတြင ထား၀ယသဃာေတာ အရငျမတတ႕၏ အၾကးအမးျဖစေသာ မဟာသာမမေထရျမတသည
ထား၀ယျမ႕စား သရယ ကမၼာ၏ အားေပးကညမႈ အေထာကအပ႕အျဖစ သာသနာအကး စးပြားတးတက စညပငေစရန
ေစာငေရာကေဆာငရြကေတာမခၾကသည။
ေမာငသနးေဆြ ( ထား၀ယ ) ျပစသည သာသန တခြန ထား၀ယေထရမြနမား စာအပမ ေကာကႏတေဖာျပသည။
ကဗာ
ၾကယကမာၻေန႕မား
ကြနးဂန
မနကခငးတခါးက သခငးေတြန႕ ဆြဖြငအျပး
အျမစမးေတာ အပေလးဟာ
ရႈပေထြးလာသမက ေျဖေျဖခ ငါျမငကြငးထ ပနးပြငေတြ ေၾကြေၾကြကလ႕
ျဖျဖစငစငပါပ ဥယာဥမး အပမကန႕ ဘ၀က ေမပစခအျပး
ထးအမသငရ႕ သခငးေတြ လကညညးခ
“ကမာၻေျမ စမးလနးပါေစ
ပနးပြငေတြ ဆေတာငးေန”
ၾကညႏႈးျခငး အေရာငစစ ေန႕ေတြေလ ။
ေမာလငခကေတြ မလငးပခေတာ
ေပါကကြခငစတန႕ ကယသြားကယၾကတတယ
အျပစမရတ ေခြးလညး ထကနခငစတမရဘး
သကျပငးေတြ မႈတထတလညး ေကာငးကငက အပမႈငးသြားရ
စတက ေပါပါး မသြားဘး
ငါေသာကေနတ ဘလကေကာဖခြကထက သပရာသးဖတေလးဟာ ငါျဖစတယ
ေ၀ဒနာေတြ ေရေႏြးန႕ ေမာခ
ဘ၀က အလ ပပေလာငေလာင ၾကးလား
“ အစမေရ အၾကမးတစအးေလာက ” ။
စာအပၾကးဖြငျပး စကားလးေတြ မျမငဘး
ငါမကပျငမႈန႕ ငါ ရြကလြငတအခါ
အခ သခငးဆေနတာ ငါျဖစတယ
လႈငးေတြန႕ ေဆာကစားရသလမး
တမေတြေပၚ တကအပရသလမး
သငယခငးေတြရ႕ ရယသက လႈပႏႈးတအခါ
ငါဟာ ျပကခတယ
လမးသလားတ ညေနၾကယေလးမားန႕
ညေနခငးဟာ မကလႊာခ ရ႕ရ႕ ေလးျပးလ႕
ဟမာ ရြကစမးလလေတြ လကျပေနျပ
အမျပနၾကစ႕ရ႕ ။
ထား၀ယ သနာျပ ေကာငး ၊ ပညာေရးေကာလပ အနးတြငရေသာ ၊ ၾကယကမာၻ ( STAR WORLD ) လကဖကရညဆငက ခစေသာ၊
ညေနၾကယေလးမားက ခစေသာ ၊ ပနးပြငေတြ ေၾကြေၾကြကေသာ ေနရာေလးက ခစေသာ
သငယခငးမား အတြက
Bahtoo Media Page 33
အထးစးပြားေရးဇနဥပေဒ အလပအကငမားသာမက အဆငျမငနညးပညာမား ေပၚေပါက လာေစမည
အထးစးပြားေရးဇန (အကစအးဇက) ဥပေဒသည အလပအကငအခြင အလမးသာမက အဆငျမငနညးပညာမား ေပၚေပါကလာရန အားေပးျခငးေၾကာင ႏငငသားမားအတြက အက းရမညျဖစေၾကာငး ျပညတြငးစးပြားေရး ပညာရငမားႏင လပငနးရငမားက သးသပ ေျပာၾကားသည။
"အကစအးဇက အေကာငအထည ေပၚလာမယဆရင ဖြ႕ၿဖးၿပး ႏငငေတြကေန အဆငျမငနညးပညာလပငနးေတြ ေပၚထြကလာမယ။ အလပသမားအခြင အေရးန႔ပတသကတာက ျမနမာႏငငမာ ျပ႒ာနး ထားတ ဥပေဒမားန႔အည ခစားခြငရလာမယ" ဟ ေငြေၾကးပညာရင ဦးဟနထြနး(အခြန)က ေျပာသည။
အဆပါဥပေဒတြင ရငးႏးျမႇပႏမႈ လပငနးမား၊ အထးသျဖင ကြမးကငမႈ မလအပေသာ လပငနးမားတြင ႏငငသားမားက ေခၚယခန႔ထားရမညဟ ပါရသည။
ထသ႔ခန႔ထားရာတြင ပထမငါးႏစတြင ႏငငသားခန႔ထားမႈ ၂၅ ရာခငႏႈနး၊ ဒတယငါးႏစတြင ၅၀ ရာခငႏႈနးႏင တတယငါးႏစတြင ၇၅ ရာခငႏႈနးအထ တးျမႇငခန႔ထားရမည ျဖစသည။
ထ႔အတြက ျမနမာႏငငတြင ႏငငတကာႏငခတဆကထားသည ဘဏလပငနးစနစမား၊ အျပညအ၀ၿပငဆငမႈရသည ရငးႏးျမႇပႏ မႈေစးကြကႏင စေတာေစးကြကမား လအပေၾကာငး ၎က ဆသည။
ကနစညပ႔ေဆာငေရး၀နေဆာငမႈလပငနးတြငလညး ျမနမာႏငငသည မေလးရားႏင စငကာပ၏ ၀နေဆာငမႈ လပငနးမားကပင ယဥၿပငလာႏငေလာကသည အေနအထားတြင ရလာမညဟ ၎က ေျပာသည။
"သ႔ေသာ လာေနကအတငး တ႐တန႔ ထငးေလာကကေတာ ေဒသတြငး ရငးႏး ျမႇပႏသေတြအေနန႔ ရဖ႔ သပမရဘး။ ဥေရာပန႔ အေမရကနက လာေစခငတယ။ ႏငငတကာေဈးကြကက ေမာမနးတအတြက ျပညပေဈးကြက၀ငတသေတြ လာမရမယ"ဟ ၎က ဆသည။
အကစအးဇကတြင လကရ ရငးႏးျမႇပႏရန ထငးအစးရက ရယယာအမားဆး ပငဆငထားေသာ ေရနဓာတ စြမးအငကမၸဏျဖစသည ပတတ၊ ဂပန နပြနစတးကမၸဏႏင ထငးဆငယမ ဘလပေျမကမၸဏတ႔ ျဖစသည။
အကစအးဇက အေကာငအထည ေပၚလာလင အေသးစား၊ အလတစား လပငနးမားအျပင အႀကးစားစကမႈ လပငနးမား အတြကပါ အေျပာငးအလ ျဖစလာႏငေၾကာငး ျမနမာႏငင စကမႈလပငနးရငမားအသငးဥက႒ ဦးေပါဟနးက ေျပာသည။
"စကမႈလပငနး အစအဖြ႕ေတြ၊ ကြ မးကငလပသားေတြ အမားႀကး ေပၚေပါကလာမာပါ။ တငးရငးသား စကမႈ လပငနးေတြအတြကေတာ စးရမရတာေပါ။ ေကာငးတ အေျပာငးအလပါပ"ဟ ၎က ဆသည။
အဆပါဥပေဒက လြနခေသာ ေလး၊ ငါးႏစကပင ျပညတြငးလပငနးရင အစအဖြ႕အသးသးက ႏငငတကာ အကစအးဇက ဥပေဒမား အတငး ေရးဆြချခငး ျဖစေၾကာငး သရသည။
"ရငးႏးျမႇပႏသေတြအေနန႔ ဒဥပေဒေပၚ မတညၿပး သတ႔ရ႕ ရငးႏးျမႇပႏမႈက ေရြးခယဖ႔ အခြငအေရးရတာေပါ"ဟ ျမနမာႏငင ငါးလပငနးအဖြ႕ခပမ တာ၀နရသတစဦးက ေျပာသည။
Bahtoo Media Page 34
အဆပါဥပေဒတြင ႏငငသားမားအတြက အကာအကြယႏင လပပငခြင ေပးထားၿပး ျမနမာကမၸဏမားက အကာအကြယ ေပးရနႏင လပငနးမားအတြက လအပသည ကြမးကငမႈမးက ျမနမာႏငငမာ မရႏငမသာ ႏငငျခားသားမားက ေခၚယခန႔ထားခြငရမညဟ ပါရသညအတြက ျမနမာကမၸဏမားမာ စြမးေဆာငႏငမႈႏင သငတငေသာ ေဈးႏႈနးရရန လအပေၾကာငး ၎က ေျပာၾကားသည။
ျမနမာတငးမဂာနယမ ေအးသတာေကာ၏ သတငးက ကးယေဖာျပသည။
ျပညနယႏငတငးေဒသႀကး ငါးခတြင ဒေရေတာပငမား တးခ႕စကပးမည
သစေတာသယဇာတ ပတ၀နးကငဖြ႕ၿဖးတးတကမႈ ထနးသမးေရးအသငး(FREDA)က ယခႏစအတြငး ျပညနယႏငတငးေဒသႀကး ငါးခတြင ဒေရေတာ ပငမား တ႔ခ႕စကပးရန စစဥလကရေၾကာငး သရသည။
ဒေရေတာပငမားက ရနကနတငးေဒသႀကး၊ တနသၤာရတငးေဒသႀကး၊ ဧရာ၀တတငးေဒသႀကး၊ ရခငျပညနယႏင မြနျပညနယ တ႔တြင ေမလမ စတင၍ စကပးသြားမညျဖစသည။
"အရငတနးကလညး စကေနတာပါပ။ တစႏစက ဧက ၃၀၀ ေလာကပ စကႏငပါတယ။ ဒႏစေတာ ဧက ၅၀၀ ေလာက စကႏငဖ႔ ရညရြယထားပါတယ။ စကရမယေနရာေတြက သကဆငရာေတြန႔
ညႇႏႈငးတငပငေနတနးပါပ။ "စကသငတေနရာေတြက အမားႀကးေပမယ အဓကက ေငြေၾကးအေထာကအပ လအပေနတာေပါ။ အခလတးခ႕စကပးဖ႔အတြက ႏငငျခား အငနဂအေတြ ဆကလညး အကအညေတြေတာငးခထားပါတယ" ဟ အဆပါအသငးဒတယဥက႒ ဦးအနးက ေျပာၾကားသည။
ျမနမာတငးမဂာနယမ အအတးလြင၏ သတငးက ကးယေဖာျပသည။
ဓာတပစၥညး စြန႔ပစမႈမား စကမႈဇနအလက စစေဆးမႈမား ျပလပသြားမည
ရနကနၿမ႕အတြငးရ စကမႈဇနမားတြင စြန႔ပစပစၥညးမား စညးကမးမစြန႔ပစမႈ မားႏငပတသက၍ ဇနအလက စစေဆးမႈမား စတငျပလပေနၿပျဖစ ေၾကာငး သရသည။
ယငးစစေဆးမႈမားက ရနကနၿမ႕ေတာ စညပင သာယာေရး ေကာမတႏင ျမနမာႏငင တာ၀နရ ေစာငေရာကေရးေကာငစ (အမအာရစစ)တ႔ ပးေပါငးေဆာငရြကျခငးျဖစသည။
"တခ႕စက႐ေတြရ႕ စညးကမးမ ေရဆးစြန႔ပစမႈေတြေၾကာင သားငါးရား
သြားတေနရာေတြရတယ။ ဓာတစြန႔ပစ ပစၥညးေတြက သတမတထားတေနရာ မာ စနစတက စြန႔ပစမႈမရရင လေတြရ႕ ကမးမာေရးန႔ သဘာ၀ပတ၀နးကငက ထခကလာႏငတယ။ ဒါေၾကာငလညး မတလေလာကကစၿပး စကမႈဇနေတြ မာ လကၿပးစစေဆးေနပါတယ"ဟ အမအာရစစဥက႒ ဦးေပါဟနးက ေျပာသည။
ျမနမာတငးမ ဂာနယမ အအတးလြင၏ သတငးက ကးယေဖာျပသည။
Bahtoo Media Page 35
ထား၀ယႏငေကာေသာငးၿမ႕မားသ႔ အမႏေလး တးခ႕ေျပးဆြေန
အမႏေလး ေလေၾကာငးလငးသည ရနကနၿမ႕မ ထား၀ယႏင ေကာေသာငး ၿမ႕သ႔ ခရးစဥမားက ေမလမစတငခါ တစပတ လင ေလးႀကမ တနလၤာ၊ ဗဒၶဟး၊ ေသာၾကာႏင တနဂၤေႏြေန႔မား တြင ပသနး ေျပးဆြမညျဖစသည။
အဆပါၿမ႕မားသ႔ အပတစဥေလ ေၾကာငးခရးစဥမားက ဧၿပလ ၁၁ ရကေန႔မ စတငပသနးချခငးျဖစကာ ထား၀ယႏင ေကာေသာငး ခရးစဥ စစေပါငး ကးႀကမအထက ဧၿပလကန အထ ေျပးဆြ ေပးမညျဖစသည။
ထခရးစဥမားက လြနခေသာ ေဖေဖာ၀ါရလမ စတငပသနးရန စစဥခေသာလညး ယခ စတငႏငချခငး ျဖစေၾကာငး ေလေၾကာငး လငး၏လပငနး ျမႇငတငေရး မနေနဂာျဖစသ Mr. Edwin Briels က ေျပာသည။
"ျမနမာႏငငေတာငပငးက ျပညတြငးခရးသညေတြ အသြားမားတ အတြက ပမနခရးစဥအျဖစ ထား၀ယန႔ ေကာေသာငးၿမ႕ ေတြက ပသနးေျပးဆြ ဖ႔ စစဥလကရတာပါ။ ေနာက ရနကန- ၿမတ-ေကာေသာငး ခရးစဥကလညး တစပတ သးႀကမ ပသနးေျပးဆြဦးမာ ျဖစမာပါ "ဟ ၎က ေျပာသည။
ျမနမာတငးဂာနယမ ေဇာ၀ငးသနး၏ သတငးက ကးယေဖာျပသည။
အလပသမားလကမတမား ထငးအစးရ ထပလပေပးမည
ထငးႏငငအတြငး အလပလပကင ေနထငခြငလကမတ မျပလပရေသးေသာ ျမနမာ၊ လာအႏင ကေမာၻဒးယားမ တရားမဝင အလပသမားမားအတြက အလပသမား မတပတင ထပမျပလပခြငေပးရန ယမနေန႔ နနကပငးတြင ကငးပသည ထငးအစးရ ၀နႀကးအဖြ အစညးအေ၀းက အတညျပလကသည။ ယခ ခြငျပခကတြင အလပသမားလကမတ ျပလပရန ေနာကဆးရက သတမတေပးစဥက ပကကြကခ သမားႏင လကမတလး၀ မျပလပရေသးသမားလညး အကး၀ငေၾကာငး သရသည။ ေရႊ႕ေျပာငးအလပသမားအေရး ကည ေဆာငရြကေပးေနသည ျမနမာႏငင ဒမကေရစရရေရး ထငးလႈပရားမႈ ေကာမတ (TACDB) အဖြ မ လကေထာက ဒါ႐ကတာ ဥးျမငေ၀က “မေန႔က ျပလပတ ထငး ကကဘနက အစညးအေ၀းက
အလပသမားမတပတင အသစလပဖ ခြငျပခကက အတညျပလကၿပ။ ဒါေပမယ ဘယေန စလပမယလ႔ေတာ မေၾကညာေသးဘး။ အဆငဆင ေဆာငရြကရမယ ဟာေတြကလညး မားတယေလ” ဟ ဧရာဝတသ႔ ေျပာသည။ လကမတျပလပထားသ မဘမားအေနျဖင အသက ၁၅ ႏစေအာက ကေလးမားက မခသအျဖစ ေခၚထားႏငၿပး ၁၅ ႏစအထက ကေလးမားအတြကမ သးျခားလကမတ ျပလပရမညျဖစေၾကာငး သရသည။
ဧရာ၀တ မဒယာမ ဘေစာတင၏ သတငးက ကးယေဖာျပသည။
တနသၤာရတငးေဒသႀကး၀နႀကးခပႏင၀နႀကးေနအမမားစတငေဆာက
တနသၤာရတငးေဒသႀကးအတြငးရ လႊတေတာ၀နၾကးခပႏင ဝနႀကးမား ေနထငရန ေနအမမားက ေအာရဂနယဂ႐ပ
ေဆာကလပ ေရးက ေဆာကလပ ေပးလကရရာ ယခႏစမးမကမ ၿပးစး ႏငမည ျဖစေၾကာငး သရသည။
၀နႀကးခပ၊ လႊတေတာဥက႒ႏင ၀နႀကး ၁၀ ဦးတ႔ ေနထငရန ေနအမမားက ထား၀ယၿမ႕၊ ကေမာကငးရပကြကတြင တညေဆာက လကရရာ စစေပါငး ၅၂ ဒသမ ၁၂ ဧက ကယ၀နးၿပး တစထပ အေဆာကအအ ၁၅ လးႏင ႏစခနးတြ သးထပတစလးပါ၀ငသည။
၎အေဆာကအအမား ေဆာကလပေရး စမကနးက ၿပးခသည ဒဇငဘာလက စတငချခငးျဖစကာ
လယေျမမား ျဖစေသာေၾကာင ေျမျပျပငမႈမားက အခနယ ေဆာငရြကခရေၾကာငး သရသည။
အဆပါ ေနအမမားအနးတြင လႊတေတာအေဆာကအအမား တညေဆာကရန ေျမ ၃၂ ဒသမ ၂၃ ဧကက လာထား တညေဆာကမညျဖစသည။
ျမနမာတငးမဂာနယမ ေကာဆမြန၏ သတငးက ကးယေဖာျပသည။
ေရႊထား၀ယဆင ၾကညျမငတငတြင ဖြငျပ
ထား၀ယေဒသမ ရနကနသ႕ေရာကသ ထား၀ယသ ၊ ထား၀ယသားမား အေနျဖင ေဒသအစာမားက အစအလငရသည ဆငအသစတစဆငက ဗလသရလမးႏင ရတနာပလမးေထာင၊ ၾကည႕ျမငတင ညေစးအနးတြင ဖြငလစလကျပျဖစသည။
ထား၀ယ မန႕လကသပ ၊ ထား၀ယ မန႕ဟငးခါး ၊ ထား၀ယ ထမငးသပ အျပင ၊ ထငးအစားအစာမားကလညး ရႏငပါေၾကာငး သတငးေကာငးပါ အပပါသည။
Bahtoo Media Page 37
အငတာဗး
“ ထား၀ယလ႕ ေျပာႏငတာမး ဘာမ ထးထးျခားျခား မေတြ႕ခရဘး ”
ထား၀ယ ေရနကဆပကမးသ႕ သးရကတာ သြားေရာက ေလလာခသည ဂာနယလစ တစဥးႏင ေတြ႕ဆျခငး
ေမး ။ ။ထား၀ယက သြားမယဆတအခနမာ ကယစတကးထမာ ျမငထားတ အျမငက ဘယလလ။
ေျဖ။ ။အငး။ မသြားခငမာ ဂာနယေတြမာ ေရးေနၾကတာရယ ၊ ဓာတပေတြရယ ေတြ႕ေနရေတာ ကၽြနမ စတအထင
ထား၀ယစမကနးက ေတာေတာလပေနျပလ႕ ထငတယ။ အေျခအေနေတြ ေတာေတာလေနျပလ႕ ထငထား တယ။ သြားရငလညး ေဖာငေဒးရငးေလး ဘာေလး ေလာကေတာ စေနျပလ႕ ထငထားတယ။
ေမး။ ။တကယေရာကသြားတ အခနမာ ကေတာေရာ။
ေျဖ။ ။တကယေရာကတ အခနကေတာ ….. ၊ ေလဆပက ၀ငလကတ အခါကေတာ ထား၀ယက အလပတအား
ျဖစေနတယလ႕ ထငတယ။ ဒါက ေတာ ကၽြနမ ရတတရကျဖစသြားလ႕လညး ျဖစမာပါ။ အားလးက
တကတကၾကြၾကြန႕ ။ ထား၀ယျမ႕ထ သြားေတာ အေျခအေနက စးပြားေရးကေကာငးတ အေနထားမ း
လႈပလႈပရားရားန႕ ။ ေမာငးမကနသြားေတာ လက ေတာေတာမရဘး။ ကၽြနမက လေတာေတာစညေလာကျပလ႕
ထငထားတာ။ စားစရာေတြ မာေတာလညး အၾကာၾကးေစာငရတယ ။ ဘာမ အဆငသင လပမထားဘး။ လေတြက
တအားနညးေတာေလ။
ေနာကေန႕ကေတာ နဘလယက သြားတယ။ တကယေရာကသြားေတာ ဘာမ ထးထးျခားျခား မေတြ႕လကဘး။
သတ႕ ရ႕ စမခကၾကးကလညး ဟနားမာ သေဘာငေလးခ ဒနားမာ သေဘာငေလးခပေတြ႕ေသးတယ။
ေဒသခေတြကေတာ လမးေတြက ေကာငးလာတယလ႕ ေျပာတယ။ ဖနေတြလညး တအားပ။
ေျမလမးဆေတာေလ ။ ကၽြနမက အရငလမးက မသခေတာ ဒလမးက မေျပာတတဘး။ ဒါေပမယ အဒလမးေတြက
မးတြငးကရင တအားသြားရခကမာ ။ျပးေတာ သေတြက ဟနားခ ဒနားခေပါ။ သတ႕ရ႕ အထနးအမတဆလ႕
သတ႕ရ႕ကားပ ေတြ႕ခတယ။ ဟနားတစစး ျဖတသြားလ႕ ။ ဟ အတာလ - ထငး ကမၸဏရ႕ နားေပါ။ ျပးေတာ
သတ႕ရ႕ ရးေလးဆလညး အေ၀းက လမးျမငရတယ။ အဒါနညးနညးေလးပ စစေလးပ။ အဒါပေတြ႕ရတယ။
ကနတာက လး၀ ကၽြနမ မေတြ႕ရဘး။ ေၾသာ ဟဟာေလး တစခေတြ႕ခေသးတယ။ အဒကေန ကနခနာပရက
သြားတ ကားလမးလား မသဘး။ အဒါေလးကပ ေတြ႕ခတယ။ အဒါလညး ေျမလမးပ။
ခာခမးကမးေျခေရာကေတာ ပငလယက ေတာေတာျပာတယ။ ေရာကဖးသမကမးေျခထမာ အလ
ပငလယျပာတာ တစခါပေတြ႕ဖးေသးတယ။ တကယလတယ။
ေမး။ ။ ေမာငးမကန စေရာကေတာ ထငထားသလ မဟတေတာ စတထမာ ဘယလေလးဆရငေကာငးမယလ႕
စတကးမလ။
ေျဖ။ ။ ကၽြနမ အရငတစေခါကေရာကတနးက ၂၀၀၄ ခႏစ။ လက အေလာကမေျခာကဘး။ ျပးေတာ ဒထက
နညးနညးသာယာသလားလ႕ ။ အခက ၂၀၁၂ ဆေတာ ေတာေတာစညေနလမမယလ႕ထငတားတာ။
ေရနကဆပကမးလညး လပမယၾကားေတာ လေတြ ေတာေတာစညလမမယ။ တျခားေဒသက လေတြလညး
Bahtoo Media Page 38
စတ၀ငတစား လာၾကညၾကလမမယလ႕ ထငထားတယ။ ေတြ႕လကေတာ ေမာငးမကနအတြက စတမေကာငးဘး။
အခေတာ ေမာငးမကနက ကမးေျခေပၚမာ တစရႈးစေတြန႕ ဘာေတြန႕ အမႈကေတြန႕ ။ အမႈကက
ေတာေတာမားလာတယ။ ဆငေတြကလညး ျဖစသလပ ။ ဆးတာက အေၾကာေတာငမရဘး။
တျခားကမးေျခေတြမာဆ ငါးေၾကာေလး ၊ ပစြနေၾကာေလးရေသးတယ။ ကမးေျခက လေပမယ နညးနညး
ေျခာကကပတယ။
ေမး။ ။ ထား၀ယမာ သးရကေနခတယလ႕ေျပာပါတယ။ ထား၀ယရ႕ အမတအသားအေနန႕ ဘာေတြ ေတြ႕ခလ။
ဆလတာက ထား၀ယဆတာ ျပႏငတာေပါ။
ေျဖ။ ။ ထား၀ယလ႕ ေျပာႏငတာမ း ဘာမ ထးထးျခားျခား မေတြ႕ခရဘး။ ဗထးေၾကးရပတစရပပ ေတြ႕ခတယ။ ျပးေတာ
တငးရငးသားလ႕ ျပႏငတာေပါ။ သတ႕ရ႕ ျဖစငမႈက ေတြ႕ခတယ။ အစားအေသာကကလညး ဘာမ
မစားျဖစလကဘးဆေတာ။
ေမး။ ။တကယလ႕စမကနးျဖစလာရင ေဒသခေတြက ဘယက ဘာေတြ ရပငခြငရျပး ဘာေတြ ထခက နစနာမႈရမယလ႕
ျမငလ။ ထငးက စကမႈဇက ေလလာခတာန႕ ခနျပး ေျပာျပပါလား။
ေျဖ။ ။ ကၽြနမအျမင အခကတညးကေတာင ထခကေနျပ။ ကၽြနမတ႕ စကားေျပာၾကညေတာ ေလာေၾကးရ မရ
မသေတာ ၊ သတ႕က သတ႕ သဟဠပငေတြက ခတပစတယ။ မးေသြးလပပစတယ၊ ဒါက ဘယလပ ျဖစျဖစ
ထခကမႈ တစမ းပ။ ျပးေတာ စတဓာတေရးရာအရလညး ထခကေနျပ ။ အခခနမာ သတ႕ဘယက သြားရမနး
မသဘး။ သတ႕ရ႕ အနာဂါတ ဘယလ ဆတာသတ႕ မသဘး။ ဘယမာ သြားေနရမာလ ၊ ဘာလပစားရမာလ
အဒါန႕ ပတသကျပး သတ႕မာ တကတအေျဖမရဘး။ ေလာေၾကးရလား မရလား မသဘး။ ဒါက စတဓာတပငး
ဆငရာ ရပပငးဆငရာ စျပး ထခကေနျပ။ တကယလ႕ ဒါၾကး ပပျပငျပငျဖစလာမယဆရင အရငဆး အဒေဒသက
လေတြက ဖယေပးရမာကး။ သတ႕ တျခားဘကမာ ဒလမးပ ကယျခန႕ ကယ၀ငးန႕ ေနရမာ လား။ မရဘးလား။
ျပးေတာ အဒအနးတ၀ကကလေတြ ကနးမာေရးန႕ ပတသကတ ဆးက းေတြ ခစားရမယထငတယ။ ဘာျဖစလ႕လ
ဆေတာ ကၽြနမတ႕ မတာပြတက သြားခတနးက ကၽြနမတ႕ သြားခတ အမက ေျခာကေယာကမာ ေလးေယာကက
ကငဆာျဖစေနျပ။ အစပ ။ သားအမေခါငးကငဆာ၊ အသကရႈလမးေၾကာငးဆငရာ ကငဆာေရာ ဘာေရာ ။
ျပးေတာ ထား၀ယရ ႕ သဘာ၀ ပတ၀နးကငအေနအထား ပကစးသြားမယ။ မတာပြတဆလညး အထက
၀ငလကတာန႕ ဘယလၾကးမနးက မသဘး။ ေလၾကးက ပလာတယ။ ဘနေကာကက ပတယဆတာ အဒက
ပတာန႕ မတဘး။ ပထမဆးျမငရတာက စကရေခါငးတငေတြက ထြကေနတ မးေတာကေတြ ။ မးခးမဟတဘး။
မးေတာကေတြ ။ အဒကေန ထတတ႕ ဓာတေငြ႕ေတြ ဘာေတြေပါ။ အဒေလၾကးက ရႈရတာ ကၽြနမ စတမသန႕ဘး။
ထား၀ယမာလညး အလ ျဖစလမမယ။ ေလထဆတ႕အတငး အမားၾကးျပန႕သြားမာ ။ ဆေတာ အဒနားတစ၀ကမာ
ေနတ လေတြက အသကရႈလမးေၾကာငးဆငရာ ေရာဂါေတြ ဘာေတြ ရလမမယ။
ေမး။ ။ ဒေရနကဆပကမးန႕ စကမႈဇန ျဖစလာရင ေဒသခေတြ တကယေရာ တးတကလာမာလား။
အလပအကငအခြငအလမး ေရာ တကယရလာၾကမာလား။ ထငးက မတာပြတ စကမႈဇနက ေလလာခတာန႕
ယဥျပး ေျပာပါဥး။
ေျဖ။ ။ ဒမာေတာ ကၽြနမ မသဘး။ မတာပြတန႕ ယဥလကရင အဒမာလညး အလပ။ စးပြားေရးသမားေတြက သတ႕
အဒေဒသမာလာလပမယ။ ေဒသခေတြတးတကလာမယ ဆျပးေတာ ေျပာတယ။ ေဒသခေတြကလညး အဒါက
Bahtoo Media Page 39
တးတကမယဆျပးေတာ လပခြငေပးလကတယ။ ေဒသခေတြက ပညာနမတယေလ။ ဒါေပမယ စမကနးက
အဆငျမငတယ။ အေတာ သတ႕လေတြပ အလပရသြားၾကျပးေတာ ေဒသခေတြက ဘာအလပမ မရလကၾကဘး။
အေၾကာင ေဒသခေတြရ႕ အလပအကင ရပငခြငဆတာ ခဏတျဖတပ ။ ဒစမကနးၾကးတညေဆာကေနတ
အခနမာပ ရမယ။ စမကနးၾကး တကယစျပဆရင ေဒသခေတြ အလပရလမမယလ႕ ကၽြနမ မထငဘး။
အထညစကရတ႕ ဘာတ႕ကေတာ တစမ းေပါေနာ။ မတာပြတမာက တကယေဒသခက ခန႕တာ မရသေလာကပ။
နညးနညးပ ကၽြနမတ႕ သသေလာက စကရေစာငတ႕ ဘာတ႕ေလာကပ ခန႕တာ။ ေဒသခေတြအတြက
သပေမာလငခကမရဘးလ႕ ထငတယ။ ကၽြနမတ႕ ဟမာ ေတြ႕ခတ အေျခအေနအရေပါေနာ။
ေမး။ ။ ဒါဆရင ေဒသခေတြက ဓားစာချဖစသြားတ သေဘာလား။
ေျဖ။ ။ ဟတတယ။ ႏငငရ႕ တးတကမႈအတြက ဒေဒသၾကးက ေပးဆပလကရမယသေဘာ ၊ စေတးေပးလကရတ
သေဘာျဖစသြားတယ။ အဒါန႕ ပတသကျပးေတာကလညး ေျပာရရင အထးစးပြားေရး စမကနးေတြက ႏငငရ႕
ဖြ႕ျဖးမႈအတြက အေရးပါတယလ႕ ေျပာေပမယလ႕ ကၽြနမသရသေလာက မတာပြတက ထငးရ႕ ဖြ႕ျဖးမႈက
သပအေထာကအပ႕ မေပးႏငဘး။သတ႕ ေမာလငတားတာေတြက ေတာ အမားၾကးကပ။ဒါေပမယ
တကယတကယ ဟဘကက လာရငးႏးတ သေတြပ အမားၾကး ျပနယသြားတယ။သတ႕ သပမရဘး။ တကယက
သတ႕ က အာရကားျဖစဖ႕
မတာပြတ စမကနးက
လပတာေလ။
ကၽြနမတ႕ဆမာမာေရာ အလပ
သယသြားၾကမာလား။
ကၽြနမတ႕က
စမကနးၾကးျဖစဖ႕အတြက
ကယဆက ေပးလကျပးေတာ
ေနာကဆး ကယဆ
ျပနေရာကတ အခနဆရင အမႈကေတြမားျဖစေနမလား မသဘး။ အခြၾကးပ ကနျပးေတာ ေပါေလ။ ကၽြနမ
စဥးစားၾကညတာေလ။ ဒါေပမယ အေပၚမာ သတ႕ ဘယလ စာခ ပခပထားသလ ဆတာ ကၽြနမတ႕လညး
မသဘးေပါေလ။
ေမး။ ။ အထးစးပြားေရးဇနေတြေၾကာင ျဖစလာႏငတ ပတ၀နးကင ပကစးမႈေတြကေရာ။ မတာပြတန႕ ယဥျပး ေျပာပါဥး။
ေျဖ။ ။ အငး………..။ စကရေတြက ထြကလာတ စြန႕ပစပစၥညးေတြက ျမစထ ပစေတာ အဒေဒသက လေတြ ငါးဖမးလ႕
မရေတာဘး။ တခ ႕ စြန႕ပစပစၥညးေတြက ေျမၾကးေအာကက ျမပတာရတယ။ ဒါေပမယ ဒါက လညး
လျခစတခရတာမး မဟတဘး။ ငလငတစခခမး လႈပလကရင အဒါေတြက တျခား ေရႊ႕သြားရင ေရႊ႕သြားမယ။
အရမးအႏရာယမားတယ။တေလာကေတာ မတာပြတေဒသခေတြက ဆႏၵျပၾကတယ။ ေကာငးတဟာ ရသလ
ဆးတဟာလညး ရမာေပါေလ။
ေမး။ ။ အထးစးပြားေရး ဇနေတြက ႏငငအတြက တကယေရာ လအပရ႕လား။
Bahtoo Media Page 40
ေျဖ။ ။ ႏငငန႕ ချပး ေျပာရမယဆရင ကၽြနမတ႕ ႏငငတးတကဖ႕အတြက ဒါၾကး လပေနစရာမလဘးလ႕
ကၽြနမထငတယ။တးတကဖ႕အတြကဆရင ေျပာငးလရမယအရာေတြ အမားၾကးရတယ။ စးပြားေရးန႕
ပတသကျပးေတာ ဖြငေပးလကတာပျဖစျဖစ၊ အမားၾကး လပလ႕ရတယ။ ကၽြနမတ႕မာ အရငးအျမစ ေတြလညး
အမားၾကးရတယ။ အဒါက မလပပန႕ဒါၾကး လပတာေတာ ဟတက မဟတဘး။ ကၽြနမက အလမ းျမငတယ။
ဒါၾကးလပမာ တးတကမယဆတာ မဟတဘး။ ဟးအရငက လေတြက သတ႕ မျဖစႏငလ႕ စြန႕စားခတာ
ထားလကေတာ ။ ကၽြနမတ႕က ေနာကကလကတ လေတြ အမားၾကး သာတယ။အရငလေတြ ဘာလပခတယ။
ဘာမားခတယဆတာက ၾကညျပးေတာ ကၽြနမတ႕က ေနာကကေန သေတာ ျပနျပငလ႕ရတာ ဘာညာရတယေလ။
အခ ေရ႕မာ စကမႈဇေတြ သဘာ၀ ပတ၀နးကငန႕ ပတသကျပးေတာ ဒလ ဒလေတြ ျပနာတကေနတာက
သရ႕သားန႕ ဒလလပတာ မလပသငဘးလ႕ ထငတယ။ ကယႏငငတးတကဖ႕က အျခား လပရမယဟာေတြ
အမားၾကးရတယ။ ဒ အထးစးပြားေရးဇနက ႏငငတးတကဖ႕အတြက မရမျဖစလအပတာမးေတာ မဟတဘး။
ေမး။ ။ ထား၀ယက ေရာကခတအခနအတြငးမာ ထား၀ယက တငးရငးသားလ႕ ေျပာႏငတဟာ အမတသေကၤတ ျဖစျဖစ
၊ ဘာသာစကား ၊ စာ အလတစခခက သတထားလကမလား။
ေျဖ။ ။ ကၽြနမ ေနခတ အခနအတြငးမာ ထား၀ယက တငးရငးသားလ႕ ေျပာႏငတ ရပပငးဆငရာ သေကၤတေတြအျဖစ
အထမးအမတေတြ ၊ အကၤ ေတြ ၊ ဘာေတြ မေတြ႕ခဘး။
အေပၚက ေျပာခသလပ ဗထးရပထ တစခပ ေတြ႕တယ။ ဒါေပမယ သတ႕က တငးရငးသားလ႕ ေျပာႏငတာ
တစခေတာ ေတြ႕ခတယ။ အဒါက အမ းခစတာပ။ သတ႕ေဒသက ခစတာ။ ကၽြနမတ႕ လကေလလာတ
ေတာကေလာက လကကညတာ ၊ လကျပတာ၊ ေျဖၾကတာက သတ႕ ေဒသက ပကစးမာ ေၾကာကလ႕ ။ သတ႕
ေဒသအတြက စးရမလ႕ ကၽြနမတ႕မား တစခခမား လပေပးႏငမလားဆျပးေတာ လကျပတာ ေျပာၾက
ေျဖၾကတယလ႕ ထငတယ။ ကယ အမ းအတြက စးရမတာေပါေနာ။ တငးရငးသားေတာေတာမားမားမာ
အဒစတရတယေလ။
ေမး။ ။ ထား၀ယစကားက ဘယလျမငလ။
ေျဖ။ ။ ထား၀ယစကားက အငး……………ေျပာရရင ကၽြနမက ထား၀ယေတြန႕ ေတာေတာ ထစပမႈရခတယ။ ဆေတာ
နားယဥေနျပ။ ကၽြနမအတြကေတာ ထား၀ယစကားက ျမနမာ စကားန႕ သပကြေနတာမး မဟတဘး။ တျခား
တငးရငးသား စကားေတြလ သးျခား ျဖစေနတာမ းမဟတဘး။
ဒါေပမယ ထား၀ယေတြအားလးက ထား၀ယစကားပ ေျပာေနေသးတာေတာ သတထားမတယ။ တျခား
တငးရငးသားေတြက ျမနမာစကား ေျပာၾကတာေတြရတယ။
မတေဆြမား ခငဗား
ဗထးမဒယာအေနျဖင ေဒသခမား၏ အျမင သေဘာထား ၊ ခစားခကမားက ေဖာျပရန ရညရြယခကျဖင ထား၀ယ ေရနကဆပကမးႏင
ပတသက၍ျဖစျဖစ ၊ ထား၀ယစာ ၊ ထား၀ယစကားႏငပတသက၍ျဖစျဖစ ၊ ထား၀ယေဒသ၏ မညသည အေရး ၊ မညသညကစၥက မဆ
မတေဆြမား၏ ခစားခက ၊ ထငျမငခက ၊ ခယခကမားက ေဖာျပရနရညရြယပါသည။
ထ႕ေၾကာင ေနာကလမားတြင “ ထား၀ယေျမမ သတငးစကား ” အစအစဥက စတငလကပါျပ ။ ထား၀ယေဒသႏင ပတသကျပး
မတေဆြမား၏ ရငထမ ေျပာခငသည စကားမားက ဗထးမဒယာသ႕ ေပးပ႕ႏငပါေၾကာငး သတငးေကာငးပါးအပပါသည။
ဗထးမဒယာ ( [email protected])
၀တတ
ေရဆန
ကြနးဂန
“ ကၽြနမ ဘာမ မလခငေတာဘး။ ကၽြနမကယကၽြနမလညး မလခငေတာဘး။ ဘာမတနဖးမရေတာတ ဘ၀မာ
ဘာကမလညး မတြယျငခငေနေတာဘး”
ျဖ႕ စကားၾကားေတာ ကၽြနေတာ တထတတလန႕န႕ ျဖ႕က ၾကညမပါတယ။
တကယက ေၾကေၾကကြကြန႕ ျဖက ေျပာလာေတာ ကၽြနေတာဘယလ ေျပာျပး ေျဖသမ ေပးရမနး မသပါဘး။
လတစေယာကရ႕ ပေလာငမႈက
လတစေယာကက ေျဖသမေပးတယဆတာ
ဘယလပါလမ။ လြယကတ အလပေတာ
မဟတေလာကဘး ထငပါရ႕။
ေသာငျပငကမးစပ တစေလာကက
ပငလယကဗြးပငေတြမာေတာ
ေလညငးန႕အတ ဟဒယမးထး ယငႏြ႕ ။
ညေနခငး ေန၀နးက မကလးေတြ နရလ႕။
ပငလယမာတစ၀ကနစေနတ ေန၀နးက
ေငးရငး ရငထမာ မြနးၾကပလကတာ။
ဟး ………။
ပငလယေလ တ၀း၀းန႕ အခေလာက
မြနးၾကပဖ႕ မေကာငးပါဘး။
ကမးေျခမာ ေဘာလးကနေနတ ကေလးတစသကကလြ ျပး လလသသရယလ႕ မားမားစားစားလညး မရ။
စေန ၊တနဂၤေႏြ မဟတဘးဆရင ထးစအတငး ေမာငးမကနကမးေျခက ေျခာကကပေနတတတာပ။
ေမာလငခကမေနတ ျဖ႕ ရငထမာ ဆယႏစရာသ ေျခာကကပေနေတာမာပ။ ဒအခနမာ အေလာက ေျခာကကပေနဖ႕
မေကာငးဘးေလ။ အပမကေတြန႕ စမးလနးေနရမယ အခနမဟတဘးလား။
ေလအေ၀႕မာ လြငေမာေနတ ျဖ႕ ဆႏြယစေလးေတြက ေငးရငး သကျပငးေတြ ၾကတခေနမပါတယ။
ကၽြနေတာတ႕ ႏစေယာကရ႕ ညေနခငးေတြဟာ ရငခန ရစမးဖြယ မဟတခတာဟာ အဆနးေတာလညး မဟတပါဘး။
“ ေကာငးဆရာမတစေယာကမာ ဆရာမတစေယာကရ႕ တနဖးန႕ ဂဏသကၡာကမ အသအမတ မျပၾကေတာဘးဆရင ဘာမားကနေသးလ႕လေမာင ”
“ အခက ျဖက ဆရာမ ပသ ေနတာပ ျဖရယ။ ေရစနမာ ေမာေနသေတြၾကားမာေတာ ျဖက တစေယာကတညး ျဖစေနမာေပါ။ ဒါကေတာ ျဖ ခႏငရညရရမယေလ”
“ ႏမးတစေစန႕ ဆျဖစတယဆတ စကားက အေျပာလြယသေလာက အလပခကတယ ေမာင ”
ျဖ႕နားသယစပက ဆပငေလးေတြက လကညးေလးန႕ သပေပးရငး အားမလ အားမရျဖစစြာန႕ ျဖ႕က ကၽြနေတာ
ေထြးေပြ႕လကပါတယ။
“ အေလာက ေမာပနးတယဆရငလညး ေရဆနမကးပါန႕လား ျဖရယ ဟင ”
ျဖ႕အသကရႈလႈငးေတြက ကၽြနေတာရငဘတက တ႕ထေနပါတယ။ ျဖလညး ကၽြနေတာရငခနသေတြက
အတငးသားၾကားေနမာေပါ။
ျဖ႕အတြက ရငခြငကယသတစေယာကျဖစေအာင အေတာၾကးစားရဥးမယ။ တ၀နး၀နးရကခတေနတ လႈငးေတြက
ကမးစပအေရာကမာ ၀ပစငး မာနခ ၊ တးလ းစြာပ ငပလးသြားၾကေလရ႕။
အမျပနေရာကေတာ ျဖေပးခသည စာမားက ျပနဖတၾကညမပါတယ။ ေကာငးဆရာမ မျဖစခင ရငခနသေတြ ႏစဥက
ထဆစခတ ေကာကစာေတြေပါေလ။ စာတစမကႏာမာ “ ေမာငက ခစတယ သလား ” “ ေမာငက အရမးခစတယ
သလား ” ဆတ ရငခန ညြတႏႈးဖြယ စကားေတြ တေလၾကးန႕ေလ။
အခေတာ ခစသႏစေယာက လြတလြတ
လပလပေတြ႕ရေအာငလ႕ ေမာငးမကန
ကမးေျခမာ ခနးေတြ႕ၾကတာေတာင လႈငးသန႕
ျဖ႕ရ႕ ရငဖြငသ အျပငၾကလ႕ ။ ခြနးခ
ခစစကားထက စနစတစခရ႕ ညဖငးမႈေၾကာင
ျဖစလာတ ကေမာကကမျဖစမႈေတြကပ
ၾကားေနရပါတယ။
ေကာငးအတြက သြပျပား တစရာခေပးတာက ပညာေရးမႈးက သ႕အတြက ခြတမးႏစဆယရမ လကမတ
ထးေပးမယဆတာမ း။ ေကာငးမာ စာသငခေတြ မေလာကမင ျဖစတာ၊ ေကာငးက ေဟာခနးပစျဖစလ႕
စာသငလ႕မေကာငးတာ ၊ အမသာ ေကာငးေကာငးလပဖ႕ ဆရာ ဆရာမေတြကယတငက စတမ၀ငစားတာ ၊ ေကာငးမ
စာေကာငးေကာငးမသငပ ၊ ကရငေရာကမ သငတာ အမးက စလ႕ပါပ။
“ ပညာေရး မသားစ အစညးအေ၀းေတြမာ ပညာေရးမႈးေတြက မာေနက စကားတစခြနး ရတယေမာင။ ကယအတြငးေရးက
အျပငလ မသေစန႕တ ။ ပညာေရးေလာက မပကစးပ ရေရာလား ”
စာေတြ ဖတရငးန႕ ျဖ႕ စကားသေတြက ျပနၾကားေယာငေနမပါတယ။
တခါတေလ ကယ ဘ၀ကယေတာင ဂဏယခငမရ႕ ။ ဘာမ မသေတာ ဘာမ ပစရာ မလဘးေလ။
ေကာငးဆရာမတစေယာကက ခစဖ႕အတြက စတကးထားတအထမာ အခလ စကားေတြက နားေထာင ေပးဖ႕ မပါခပါဘး။ ကၽြနေတာ နားလညစြာန႕ နားေထာငေပး ေနခပါတယ။ ဒါေပမယ ကၽြနေတာ မေျဖရငးေပးႏငခဘး။
Bahtoo Media Page 43
ခစသတစေယာကအေနန႕ ျဖ႕ေရ႕မာ မားမားမတမတရပေနႏငဖ႕ ေမာလငပါတယ။ ဒါေပမယ ကၽြနေတာက
တျခားအရာေတြအတြကပ ျဖညဆညးေပးႏငခပါတယ။ ျဖ႕ ယၾကညမႈေတြအတြကေတာ ကၽြနေတာက နားေထာငေပးရပ
တတႏငတသ။
ကၽြနေတာက အလယတနးအထပ ပညာသငဖးတသ။ ျဖ စကားေတြက စာနာစြာနားေထာငေပးဖ႕ပ တတႏငပါတယ။
ေကာငးမြန မနကနတ နညးလမးဆတာေတြက ကၽြနေတာမ မသတာ။
ကၽြနေတာသတာ ေရာဘာအေစးဘယလလးရမယ။ အေစးလးဓားက ဘယလကငရမယ။ အကစစန႕အေစး
ဘယလစပရမယ။ နပါတ တစ ဆရင ဘယေလာကပါးရမယ။ အမႈကစစဇကာက ဘယေလာက နပါတသး ရမယ။
ဒါေတြပေလ။
အငးေလ ….စာနာနားလညစြာ နားေထာင မေပးႏငတ သေတြထကစာရငေတာ ေတာေသးတာေပါ။
ဟး………. အပတာပ ေကာငးပါတယေလ။ မနက ၂ နာရက အေစးလး ထရအးမယ မဟတလား။ မးမတလကေတာ
၀ါးထရၾကားကေန လေရာငက စမ၀ငလာပါတယ။ ျငမျငမေလး တကေနတ ညေလညငးရ႕ ၾကညစယမႈေအာကမာ
သကျပငးေတြ ခရငး ဘယအခန အပေပာသြားမနး မသပါဘး။
“ျဖက စတထားေကာငးတ ဆရာမေလးကြ။ ျဖကမ တကယ ဆရာမ”
သငယခငးေတြက ျပးျပးနားေထာငေနၾကပါတယ။ ျဖ႕အေၾကာငးလညး သတ႕ သတာကး။ သငယခငးအားလးက
ျပငတမတခကျပတ စကားက -
“ ျဖက သပေကာငးလြနးေနတယကြ။ လေတြန႕ တဟဇာတျဖစဖ႕ မလြယဘး ”
သငယခငးေတြရ႕ စကားက နားေထာငရငး ျဖ႕အေၾကာငးေတြက ေတြးေနမပါတယ။ ကရင မသငေတာ ျဖက
စာအပအငားဆငေလးန႕ ဘ၀က ေထာငေထာကထားတယ။ ေကာကဆငရြာလ ဆငေလး ဆတာကလညး
ဘယေလာကမားေထာကထားႏငမာမ႕လ။ ရြာမာ လအမားစက ေရလပသားေတြ ။ တစလ မ တစခါ ကမးဆကတာ။
ေလထြကရကေတြဆရင ရြာထ ေယာကၤားသားက ရလ မဟတဘး။ ကၽြနေတာလ အမအလပ ျခအလပ လပတ
သေတြကေတာ ရတာေပါ။ အရငကေတာ တငါအလပက ေရႊထးေဆာငးခတာေပါ။ အခေတာ ငါးကရား ၊ စရတက ၾကးန႕
တရြာလးနးပါး အထညၾကးပက ျဖစမယ ကနးဆကေနတယ။ ေတာေသးတာေပါ ဒႏစ ေရာဘာေစးက ၂၀၀၈
ႏစကနပငးေလာကတနးကလ ဆးဆးရြားရြား မျဖစလ႕ ။ သားအမႏစေယာကတညးဆေတာလညး ေျပာငေျပာင
မဟတေပမယ ေရာငေရာငေတာ ရေသးရ႕ ဆတာမ းေပါ။
ျဖကျပနေတာ ညေနပငး ဖြငတ႕ စာအပဆငေလးက ရတာန႕ ေကာငးဆရာမ လစာေလးပ ရေတာ ၾကးခငေထြး
ေနမေကာငးတအခါ ၊ ဘၾကးျမ ပနးနာထတအခါ ျဖလညး ျပးျပးျပာျပာ ျဖစရတာပါပ။ မလတနးဆရာမတစေယာကရ႕
လစာ ၄၇၀၀ ကပဆတာ လတစေယာကတညးအတြကေတာင လလသသေနႏငတ လစာမဟတပါဘး။ ၾကာေတာလညး
မဘေတြ ရာႏငတနးက စထားေဆာငးထား တာေလးေတြလညး တျဖညးျဖညးပါးလလာတာေပါ။
“အေမတ႕ စထားတ စဗးေလး ဖြငလကရတအခါ ၊ အေဖေဆးဖးအတြက မေရမရာျဖစေနတအခါ ကယဘ၀ကယ
သသယျဖစမတယ ေမာင ”
သငယခငးေတြန႕ ေတြ႕ရင ကၽြနေတာ
ေပာပါတယ။ ဘ၀မာ ေထြေထြ ထးထး ဘာမ
မလခငတ သေတြန႕ ေတြ႕ရတာ တစမးေတာ
ေကာငးပါတယ။
ျဖ႕န႕ ေတြ႕လ႕ ေလးပငခရသမ သတ႕န႕
ေတြ႕ရင ေပါပါးခြငရတယ မဟတလား။
“ ဒါန႕ မငးရ႕ ေဘာဒါၾကး ကလတ
ျပနလာေတာမယ ၾကားတယ ”
သငယခငးရ႕စကားက ၾကားေတာ ကၽြနေတာ ရငထ ကငခန ျဖစသြားခပါတယ။
စစသားတစေယာကက အႏရာယက ၾကတင အာရခမသလမး နဂသစတက အသေပးေနပါတယ။
“ ကလတ ကလတ ”
အတတဆတာ အခနတနရင သ႕ဟာသမနေဖာသြားတယဆတ စကားက ဘယသေတြေျပာခပါလမ။
ကၽြနေတာအတြကေတာ အတတဆတာ ပစၥပၸနရ႕ ေလကားထစေတြပါပ။
ရငခနသ ႏႏေလးေတြျဖစျဖစ ၊ နာၾကညးဖြယ ေန႕ေတြျဖစျဖစ၊ အထးကနညေတြျဖစျဖစ အားလးက ကၽြနေတာတ႕
မနကေတြက ထဆစရာမာ ပါ၀င ပတသကၾကတာပ မဟတလား။
“ ကလတျပနလာေတာမယတ ျဖ ”
“ အငး ”
“ စတထေတာင တစမ းပ ”
“ ဘာလ ေမာငက စတပေနလ႕လား ။ ျဖ႕ကယစမးပါ ”
“ ျဖ႕က ယတာေပါ ။ အရမးယတာေပါ။ ဒါေပမယ ကနတာေတြက ကယမယႏငဘး ျဖ ”
ကၽြနေတာ စကားၾကားေတာ ျဖက သကျပငးအရညၾကးခ လကပါတယ။ ကၽြနေတာ စးရမစတက ျဖ သတာေပါ။
ကလတက စတၾကးတသ ။ ျဖစခငတာက မျဖစျဖစေအာင လပတတတသ။ ရြာက ထြကမသြားခငက ေျပာသြားခတ
စကားက အခထ ၾကားေနတနး။
“ ငါျပနလာတ တစေန႕ ျဖက ငါ ရေအာင လကထပယမယ ”
သငယခငးေတြဆေပမယ ျဖ႕က ျပငခစခရာမာ ကလတ နာကငခတယထငရ႕။ ငယငယကတညးက ေပါငးလာတာပ ။
သ႕စတက သတာေပါ။ သက လခငတာက ရေအာင ယတတတသ။
ဆယတနးေအာငျပးကတညးက ရြာကထြကသြားတာ အခဆရင ေရသး တစေယာက ျဖစလ႕။ ၀ငေငြေကာငးတယ
ေျပာရမာေပါ။ သတ႕ ပဥေထာင အမေလးလညး တကအမေလး ျဖစလာပါတယ။ တျခားလေတြ အမျပနလာတငး
သ႕သတငးေတြက ၾကားေနရတာပါပ။ အလပၾကးစားတာ ၊ ပကဆ စေနတာ ၊ အမျပနမလာဘ ရနကနမာပ
ကတကပေနေနတာ ။ ျဖ႕ သတငးေတြလညး သၾကားမာေပါ ။ ကၽြနေတာ သတငးေတြလညး သၾကားမာေပါ။
“ ဘာေတြ ေတြးေနလ ေမာင ”
“ကလတ အေၾကာငးပါ ”
“ ကလတ အေၾကာငး ”
“ အငး ……..”
ျဖလညး ကၽြနေတာ ေတြးပေနတ အတငးအဆက
ရပမသြားတယထငရ႕။ ကၽြနေတာက ဘာမ မေျပာေတာပ
ေသာငျပငသျဖလြလြေတြကပ ေျခဖားေလးန႕ တ႕ထ
ကစားေနပါတယ။ ကၽြနေတာလညး ပငလယ
ကဗြးရြကေလးရ႕ အဆစေတြက တစစစ ေျခြေနမပါတယ။
တတဆတမႈေၾကာင ထငရ႕ ။ လႈငးသက ကၽြနေတာတ႕ ႏစဥးသားက လမးေအာေခၚေနသလ ခစားရပါတယ။
“ မေန႕ကေတာင ကလတ အေမ အမလာသြားေသးတယ ”
“ ကယထငတအတငးပေပါ ”
“ အငး ……….။ အေဖန႕ အေမက ျဖ႕သေဘာပါတ။ ဒါေပမယ ကလတက လကခခငေနပပ ”
“ ျဖ႕သေဘာကေရာ ”
ကၽြနေတာက အလ ေမးေတာ ျဖက ျပးျပး အၾကာၾကး စကၾကညပါတယ။
“ ေမာငက ဘာေၾကာင ခစလ သလား ”
“ ဟငအငး ”
“ ေမာင အတ နညးလ႕ ၊ အဒ အတနညးတ႕ စတေလးေၾကာင ခစမတာ ”
“ ခနက ေမာငေမးတာက ျဖ မေျဖေသးဘး ”
ျဖက သျပငျဖလြလြထ နစေနတ ေျခဖမးေလးေပၚက သမႈနေလးေတြက ပငလယ ကဗြးခငေလးျဖင ဖယရငး
“ ကလတက အတၾကးတယ ေမာငရ႕ ”
ရငထ ရနးခနျဖစသြားျပး ခနက ေျခာကကပ အလညေနတ ကမးေျခၾကးက အခေတာ ခကခငးက စေျပသြားသလ
ခစားရပါတယ။ ျဖက ကၽြနေတာ ပခးေပၚ ေခါငးေလး မႏြ႕လကတ အခါမေတာ ညေနခငးဟာ အရာရာ ျပးျပညစလ႕ ။
ေနာကလ ဆကလကေဖာျပပါမည။
