BALI BEGOVA DŽAMIJA

Ovaj reprezentativni objekat koji se nalazi na centralnom platou tvrđave ostao je u celosti sačuvan i jedina je džamija koja je preživela od čak deset koje su postojale u tvrđavi. Bali begova džamija se prvi put pominje između 1521 i 1523 god. Kada i hamami i neki drugi objekti u tvrđavi u popisnom turskom defteru smederevskog sandžaka. Sama džamija je označena kao mesdžid što znači da je imala veću važnost i igrala važnu ulogu među muslimanskim stanovništvom. Oko 1710 god. Se tek pominje i upisana je u popisu kao džamija. Minaret je verovatno dograđen u XVII veku. U tvrđevi je pre Bali begove džamije izgrađeno četiri ovakva objekta:Hunkjar (carska) džamija nastala je 1428 god., zatim dva mesdžida Abdi Dede i Hadži Balabana koji su izgrađeni pre 1428 god. kao i džamija Hadži Durmuša oko 1516. precizni podaci o0 izgledu i tačnoj lokaciji ovih objeklata na žalost ne postoje o nima se samo govori u popisima i sporadičnim pominjanjima. Nakon što je izgrađena Bali begova džamija u tvrđavi koja tada naravno nije bila utvrđena zidinama kako se to vidi danas, izgrađeno je još pet džamija za koje se zna: Piri begova džamijapre 1528., Hamza begova izgrađena između 1565 i 1573 god., džamija poznata samo pod imenom ,,mesdžid crkva,, između 1574 1595, džamija kod Pašinog konaka pominje se oko 1710 i džamija kod Su (vodene kapije) izgrađena pri kraju Turske vladavine 1834 god. Bali begova dđžamije nosi ime po čoveku čija je bila zadužbina ali koji po svemu sudeći i nije bio neka poznata ličnost. On je koloko se zna imao titulu reisa odnosno zapovednika orizara i bio je lokalni niški spahija. O ovom objektu nalazimo nešto podataka tek u drugoj polovini XIX veka kada je u Nišu izlazilo zvanično glasilo Niškog pašaluka ,, Dunav,, ( tur. Tuna gazetsi). U njemu postoji podatak koji potvrđuje da je džamija u tvrđavi Bali begova. Iz broja koji je izašao januara 1868. nalazi se podatak da je u istoj ovoj džamiji Bali begovoj ili Risovoj, a koja se tada već naziva Burmali džamija ,, svečano otvorena biblioteka,, Prostorjie u kojima se nalazila biblioteka dograđene su uz severni zid koji sda u ovom stanju predstavlja neku vrstu trema. Ostaci ovih prostorija su locirani prilikom istraživanja ovog dela tvrđave godine 1962. čime je i potvrđeno da je reč o Bali begovoj džamiji. Prema nekim podacima taj deo tvrađave se i nazivao Bali begovom mahalom. Bali begova džamija je objekat koji ima osnovu u obliku kvadrata i zasvedena je polukalotom sa muhrabom okrenutim kako je to tipično za ovakve objekte prema Meki. Iznad ulaza je dvokupolni trem koji ima četiri luka i četiri stuba. Desno od ulaza u objekat nalazio se minare koji je porušen. Objekat je zidan tesanim kamenom koji je uokviren opekom a iznad prozorskih otvora su prelomljeni lukovi koji su takođe ozidani opekom.