BAN VE QUAN DIÉM GIAO TIÉP VOI VIÉC BIÉN SOAN GIÀO TRÌNH DAY VA HOC KY NÀNG DOC CHO SINH VIÉN Ò GIAI DOAN CO SO

N g u y é n Thi M i n h H a n g Khoa NN&VH Nga, DHNN, DHQGHN

l. MÒ DAU

1. Dat v a n d e

Két qua cùa mot món hpc phu thuóc rà't nhiéu vào chà't ludng cùa

bp giào trình món dò. Ky nàng dpc là ky nàng mang tinh thu dóng, khó

phàt buy dUdc tinh tich cUc va sàng tao cùa ngUdi hpc, song dò lai là

ky nàng co tinh ed so, ky nàng co tinh nén móng de tao diéu kien phàt

trién càc ky nàng khàc. Dac biet, ò giai doan ed so, néu ngUdi hpc chua

co ky thua t dpc tòt , chUa co ky nàng dpc bièu nhanh, bp sé gap rà't

nhiéu khó khan khi rèn luyén càc ky nàng nói, nghe va vié't, tu dò

dàn dén viec ngUÒi dpc thiéu tu tin khi giao tiép bang tiéng nude

ngoài.

Qua thUc tién nhiéu nàm day ky nàng dpc ò giai doan ed so, chùng

tói nban thà'y: khi tinh tich cUc cùa sinh vièn dUdc phàt huy, hieu qua

cùa giò hpc sé rà't cao, sinh vièn se phàt huy rà't tdt khà nàng sàng tao

va hp rà't chù dpng, tu tin khi giao tiép. Song, de kich thich tinh boat

dóng tich cUc cùa sinh vièn thì ngoài vièc giào vièn co nhiéu phUdng

phàp bay, pbài ké dén vai trò quan trpng cùa giào trình: dò là he thdng

bài tap rèn luyén hdp ly, dò là noi dung ngù lieu phù hdp tàm sinh ly

lùa tuoi va co tinh cap nhat cao.

Xuàt phàt tu thUc té là: Ò khoa Nga rat thié'u giào trình day va hpc ky nàng dpc dàp ùng trình dò va nhu càu biéu bié't cùa ngUÒi hpc

343

Viét Nam, xuà't phàt tu tinh Uu viét cùa quan diém giao tiép dòi vói viéc day va hpc ngoai ngù nói chung, viéc day va hpc ky nàng dpc nói rièng, chùng tói manh dan van dung mot so'nguyén tàc cùa quan diém giao tiè'p vào viéc bién soan giào trình day va hpc ky nàng dpc cho sinh vièn ò giai doan ed sd nhàm phàn nào giùp ngUdi hpc dat dUdc hieu qua cao khi rèn luyén ky nàng này.

Trong khuòn khd cùa bào cào này , chùng tòi xinh manh dan dUa

ra mot so' diéu càn bàn sau day :

1. Nhùng nguyén tàc cùa phUdng phàp giao tiè'p dUdc su dung khi

bién soan giào trình day va hpc ky nàng dpc.

2. Nhùng yéu càu dat ra khi day va hpc theo giào trình mdi bién

soan.

3. Nhùng giai phàp cu thè khi bién soan giào trình day va hpc ky

nàng dpc cho sinh vièn d giai doan ed sd.

4. Mot so'de nghi.

2, P h i i d n g p h à p n g h i è n cvfu

Trong qua trình bién soan bp giào trình day va hpc ky nàng dpc, chùng tói su dung phUdng phàp quan sàt va phàn tich thUc té hpc tap cùa sinh vièn d giai doan ed sd, dong thdi ddi chiéu vói kinh nghiem giàng day cùa bàn thàn va cùa ddng nghiép de rùt ra nhùng két luàn sàt vdi thUc té day va hpc nhàm tim ra giài phàp tò'i Uu cho viéc bién soan mot bp giào trình co thè dàp ùng tó't nhà't cho viéc day va hpc ky nàng dpc cho sinh vièn ò giai doan ed sd.

n. NOI DUNG

1. NhiJng n g u y é n t à c c ù a phufofng p h à p g i a o tiè'p c à n difpfc v a n d u n g k h i b i é n s o a n g i à o t r i n h d a y v a h o c k y n à n g d o c c h o s i n h v i è n ò g ia i d o a n e d sa

1.1. Nguyén tàc diCa ngù lieu tu de dén khó

Bp giào trinh day va hpc ky nàng dpc d nàm thù nhà't dUdc chia làm 2 tap. Trong 5 bài dàu cùa tap 1, muc dich chù yéu là ón tàp va

344

khàc sau nhùng diéu ngUdi dpc dà dUdc hpc ò phó thòng két hdp luyén tap lai toàn bp càch phàt àm cùa he thdng ngù àm tiéng Nga. Cu the là : luyén càch phàt àm tùng àm ddn le (dac biet là nhùng àm khó), càch dpc àm tié't mang trpng àm, càch dpc tiè't tà'u tu, càch dpc càc dang ngù diéu, càch dpc trpnng àm càu va càch dpc 1 van bàn.

ThUc té' cho thà'y : dat dUdc muc dich trèn là rat khó dò'i vói sinh vièn trong nhùng ngày dàu bude chàn vào dai hpc bòi hp dà co thói quen dpc sai bau hè't càc quy tàc cà'u àm cùa he thò'ng ngù àm tiéng Nga. Do dò, ngù liéu dUa ra pbài tu tu, di tu d i dén khd de ngUdi hpc bàt chudc va khàc sau dàn dàn càc quy luat ve càch dpc he thò'ng ngù àm tiéng Nga.

Q nhUng bài tiép sau, ngù lieu cùng phai dUa dàn tu de dén khó bòi vó'n tu vUng cùa sinh vièn giai doan này chua nhiéu, càc và'n de ve ngù phàp hp nàm cùng chUa that hoàn bào, do vày khóng nèn de ngUÒi hpc co tàm ly choàng boàc lo sd khóng hpc dUdc. Hày de hp vùng tin ràng : hp sé dpc dUdc dièn càm va se dpc hieu nhanh. Tà't nhièn lue này giào vièn càn hé't sue kién tri giùp sinh vièn vUdt qua giai doan khó khan này.

1.2. Nguyén tàc ve khòì lUiMg ngù lieu

De co dUdc chuàn ve khò'i lUdng ngù liéu cho tùng bài rà't khó. Song, theo chùng tòi, trong mòi ddn vi day hpc (ypok) co thè co nhiéu bài khoà, nhUng trong mòi bài khóng nén co qua nhiéu tu mdi va khóng nén co qua 300 tu. Do lón cùa bài khoà cùng nhU lUdng tu mdi di gay nèn tàm ly thié'u tu tin cùa ngUdi hpc, tu do dàn dén sU ùc che b ngUdi hpc, hieu qua cùa viéc day va hpc sé khóng thè cao dUdc.

1.3. Nguyén tàc ve chù diem day va hoc ky nàng dgc va viéc tinh dèh tinh cap nhat cùa ngù lieu

Ò giai doan ed sd, sinh vièn chù yéu d lùa tuoi 18 - 20. Nèn dUa vào bp giào trình nhùng chù diém gàn gùi vdi cupe song sinh vièn, phù hdp vdi lùa tuoi nhUng lai khóng xa vdi cupe sò'ng thUdng ngày cùa xà bòi. Dò co the là nhùng chù diem nhU : già dinh, thành phd, trUdng dai hpc, tinh ban va tinh yéu, nghé nghiép, con ngUdi va thièn nhièn,...

345

Nhùng thòng tin dUa vào bài khoà vùa pbài dàm bào bàm sàt chù diém, vùa pbài dàm bào tinh cap nhat nhàm gay hùng thù, góp phàn phàt huy tinh tich cUc cùa ngUdi hpc. Nhùng thòng tin này co the dUdc lày tu tài liéu bàn xù hoàc tu internet.

1.4. Nguyén tàc chù y dén tinh tich cUc hoà hoat dóng hoc tap cùa ngitdi hoc, de cao tinh chù dóng sàng tao cùa ngUòi hoc

Day là nguyén tàc ed bàn cùa phUdng phà giao tiép. Nguyén tàc này dòi bòi he thdng bài tap cùa mòi bài hpc (ypok) pbài da dang, bao gdm e a càc dang bài tap ngón ngù, càc dang bài tap Idi nói va càc dang bài tap giao tiè'p. Càn luu y: he thòng bài tap cùa bài dpc pbài dàp ùng dUdc 2 yéu càu: vùa de day va hpc, vùa de kièm tra mùc dò dpc bièu. Do dò, càc càu bòi dUa ra d he thò'ng bài tap cùa bài dpc vùa dUdc dùng de khàc sau kié'n thùc cho ngUòi hpc vùa dUdc dùng de phàt huy tinh chù dóng sàng tao va tinh tich cUc cùa ngUdi hpc. Thùc té' day va hpc ky nàng dpc cho thà'y : khi giào vièn khéo de cho sinh vièn làm chù giò hpc thì tinh tich cùc cùa bp dUdc phàt huy rà't tò't, bièu qua giò hpc cao bdi ngUdi hpc nhu dUdc trò ve mòi trUdng giao tiè'p gàn nhU thUc, tU duy cùa hp nhanh hdn va co logie, sue bàt khi giao tiép bang tiéng nUdc ngoài nhanh hdn, càc Idi cùng giàm di nhiéu.

2. NhiJng y é u c à u ed b à n dat ra kh i d a y v a h o c t h e o g iào t r ì n h m ò i b i é n s o a n

2.1. Yèu càu so' mot dat ra là : phai doi mdi phUOng phàp day uà hoc ky nàng dgc theo huàng tich citc hoà hoat dóng hoc tap cùa ngUdi hoc. Nghla là: trèn Idp giào vièn phài tao mpi diéu kién va ed bòi de giùp sinh vièn tham già tich cùc vào boat dòn grèn luyén ky nàng dpc, gay hùng thù cho ngUdi hpc, tao niém vui de ngUdi hpc de phàt huy tinh tich CUC, chù dóng cùa minh. Trèn lóp, sinh vièn là chù the boat dpng, giào vièn chi nèn dóng vai trò hudng dàn.

2.2. Trong qua trình day va hpc ky nàng dpc, két qua hoc tap cùa ngìXài hoc phài ditóc dành già bang nàn lite giao tiép va ùng xù bang tiéng nitóc ngoài thòng qua càc tinh huóhg giao tiép cu the dUOc dUa

346

ra trong mòi bài dgc. Két qua này phài dUdc bình thành dàn dàn, ngay tu nhùng bài dàu va diéu này phài dUdc coi là muc dich cuòi cùng cùa viéc day va hpc ky nàng dpc. Mpi viéc làm cùa giào vièn va hpc sinh cùng chi nhàm dat cho dUdc yèu càu này.

2.3. Day va hpc ky nàng dpc phài nàm trong mó'i hèn quan chat

che vdi viéc day va hpc càc ky nàng viét, nói va nghe. Nghia là kié'n

thùc cùa ky nàng dpc phài dUa trèn nén tàng kié'n thùc cùa càc ky

nàng khàc, ddng thdi, ky nàng dpc lai là nén móng de bàt trién càc ky

nàng khàc. Khóng the day va hpc ky nàng dpc tàch rdi vdi viéc cung

cap kién thùc ve ngù phàp cùng nhU viéc dUa ra càc chuàn mUc Idi noi

co lién quan trong bài dpc. Bó'n ky nàng nói, nghe, dpc, viét phài dan

xen nbau, khóng tàch rdi nhau, nhùng vàn phài chù y dat muc dich

Idn nhà't cùa giò rèn luyén ky nàng dpc - dò là sinh vién phài biét dpc

dièn càm bài khoà va phài biéu dUdc nhanh diéu minh dpc.

3. Nhùfng giài phàp cu the khi bién soan giào trinh day va hoc ky nàng doc ò giai doan co sa

3.1. Xuà't phàt tu thùc té' day va hpc ky nàng dpc d nàm thù nhà't,

mòi tuàn chi co 2 giò day va hpc dpc, mòi ddn vi day va hpc ky nàng

dpc 0 tam thdi dUdc bó' cuc nhu sau: cà bp giào trinh day va hpc ky

nàng dpc ò nàm thù nhà't khoa Nga gdm 30 bài, mdi tuàn hpc 1 bài

(ypok). Bp giào tr ình gdm 2 tàp:

Tàp 1 : gdm 15 bài

Tàp 2 : gdm 15 bài

Mòi bài (ypok) gdm 5 hoàc 6 phàn lón.

Phàn I: Gòm nhùng bài tàp luyén trUdc bài khoà (càc dang bài tàp cùa phàn này chù yéu là càc bài tap ngón ngù).

Phàn II: Gdm bài khoà chinh va nhùng bài tàp luyén sau bài khoà (d phàn này bao gdm càc bài tàp ngón ngù, lòi nói va giao tiép).

Phàn III: Gdm 1 bài khoà tUdng dò'i dai hoàc vài bài khoà nhò (phàn này chù yé'u de sinh vièn tu dpc ò nhà).

Phàn IV: Gdm nhùng bài khoà, truyen ngàn, càc bài bào là'y tu

347

càc bào cùa Nga hoàc càc thòng tin là'y tu internet co nói dung gàn va tUdng dò'i gàn vdi chù diém dang hpc hoàc ddn giàn chi là cung càp kién thùc ve dà't nUdc, vàn hoà cùa nude Nga, cung cà'p càc thòng tin cap nhat.

Phàn V: Mot sd truyén vui cUdi

Yéu càu: Hoat dpng trèn Idp chù yéu gdm phàn I, IL Phàn III, IV, V sinh vièn thUc bién d nhà. Muc dich cùa nhùng phàn này là cung cà'p vó'n tu vUng va tri thùc ve dà't nUdc, vàn hoà Nga. Nhùng truyen vui giùp sinh vién vùa dpc biéu nhanh mot vàn bàn ngàn, vùa giùp hp giài tri, nhàm tàng thém hieu qua hpc tàp.

3.2. Xuà't phàt tu yéu càu cùa phUdng phàp giao tié'p, khi bién soan giào trinh day va hpc ky nàng dpc ò giai doan ed sd, mòi ddn vi day hpc (ypok) déu co he thdng bài tap luyén (tu de dé'n khó) dang ngón ngù nhU: tim tu ddng nghia (tu trai nghia), két thùc càu, dién giài tu thich hdp, khdp tu, khdp càu,... va càc dang bài tàp Idi nói va giao tiép nhU: càc bài tàp trac nghiem tim càu tra Idi dùng nhà't, tra lòi càu bòi theo bài khoà, dang bài tàp yéu càu ngUdi hpc nèu quan diém hoàc suy nghi cùa minh ve mot và'n de nào dò dUdc néu ra trong bài, ... Nhùng bài tàp Idi nói va giao tiép vdi sU hUdng dàn linh boat cùa giào vién sé giùp ngUdi hpc phàt huy tó't khà nàng ùng xù bang tiéng nude ngoài, nhu vày, tinh sàng tao sé dUdc phàt huy tò'i da.

4. Mot so' de nghi ve phifofng phàp day v a h o c ngoa i n g ù nói chung, day va h o c ky n à n g doc b a n g t i e n g N g a nói rièng

Qua nhiéu nàm trUc tiép giàng day ky nàng dpc ò nàm thù nhà't khoa Nga, chùng tói manh dan dUa ra mot so' de nghi sau:

4.1. Càn phài doi mài phUOng phàp day va hoc ngoai ngù, trong dò co ky nàng dgc.

Hien nay ò bàc phd thòng cùng nhU ò bà'c dai hpc, nhiéu giào vién

chù yé'u vàn giàng va nói nhiéu, hpc sinh chù yéu là nghe mot càch thu

dpng, it dUdc nói, tham chi khòng dUdc nói trong suó't 45 phùt cùa giò

hpc. Nhu vày co nghia là tinh tich cUc cùa ngUdi hpc khóng dUdc phàt

348

huy, ngUdi hpc khóng tham già hoàc it tham già vào càc tinh huó'ng

giao tié'p, dàn dèn viéc lùng tùng, thié'u tu tin sue y Idn. Do dd, theo

chùng tòi, càn phài ngay làp tue ddi mdi phUdng phà day va hpc, khòng

con phù hdp trUòc day, hày coi ngUÒi hpc là chù the cùa giò hpc, bay

de hp dUdc nói va nói nhieu, hày de tinh tich cUc cùa hp dUdc phàt huy

bòi day là giò hpc ngoai ngù chù khòng phài giò hpc toàn hoàc vàn.

4.2. Càn dòi mài càch xdy dung quy trình day va hgc ky nàng dgc de dat hieu qua cao.

Càc bude cu thè cùa quy trình day va hpc ky nàng dpc - cùng nhU

day va hpc càc ky nàng khàc bao gdm :

a. Chuàn hi giào àn

. b. Hoat dpng day va hpc trèn Idp

Khi soan bài, giào vièn càn hé't sue luu y dé'n viéc phàn bó' thdi

gian cho mot ddn vi day hpc (ypok). Néu muc dich cùa giò hpc nghiéng

ve rèn ky thuat dpc thì hày dành cho viéc rèn ky thuat dpc mot nùa

thòi lUdng day va hpc. Con néu muc dich cùa giò hpc nghiéng ve rèn

ky nàng dpc biéu thì viéc rèn ky thuat dpc chi nén chié'm 1/5 thdi lUdng

day va hpc. Nghia là thdi lUdng dành de luyén tàp càc bài tàp lòi nói

va giao tié'p phài nhiéu hdn rà't nhiéu so vói thdi lUdng dành de luyén

tap càc bài tàp ngón ngù.

Phài xày dUng dUde muc tièu càn dat dUdc sau mòi bài (ypok) de

co ké boach huóng viéc tò chùc tién trình day va hpc sao cho dat dUdc

muc tièu de ra. Giào vién bao giò cùng phài biéu rò minh dang làm gì

va làm nhu vày sé dat dUdc gì? Giào vién càn hé't sue lUu y nói it nhUng

chinh xàc tùng càu bòi, tùng càu gdi y de sinh vién tU phàt huy tinh

sàng tao cùa minh, nhàm dat nhanh muc tiéu de ra.

Tom lai: Khi giào vièn dà chuàn hi ky bài giàng thì tién trinh bài

giàng sé dién ra dùng vdi muc tiéu de ra. Khi giào vién dà coi sinh vién

là chù thè' cùa càc hpat dpng trèn lóp thì chàc chàn hieu qua day va

hpc se dat ò mite dò cao.

349

ni. KÉT LUAN

Viéc xày dUng mot bp giào trình dàp ùng dUdc tbue tién day va hpc ngoai ngù ò giai doan ed sd là viéc khòng de dàng, dòi bòi nhùng ngUdi bién soan phài biét két hdp linh boat càc nguyén tàc cùa phUdng phàp giao tié'p trong viéc day va hpc ngoai ngù vdi thUc tién giàng day tùng ky nàng cu the de co thè co dUdc nhùng kinh nghiem rùt ra tu thUc té' giàng day cùa bàn thàn va cùa ddng nghiép. Tuy nhièn, càn phài nhà'n manh ràng, dù giào trình ed bay bao nhiéu thì két qua cùa viec day va hpc vàn phu thuóc rat nhiéu vào càch tó chùc giò day va hpc cùa ngUÒi thày. NgUdi thày phài ddng vai trò quyè't dinh trong viec giùp sinh vièn bién lUdng tri thùc Knh bòi dUdc thành còng cu giao tié'p bang ngày. Cd nghia là ngUdi thày phài biét linh boat giùp sinh vién phàt huy tò'i da tinh tich cUc cùa minh, tao ra nhiéu tinh huó'ng giao tié'p (thòng qua càch néu và'n de cùa giào vièn) de ngUÒi hpc trUc tié'p tham già giao tiép, ùng xù.

Viéc xày dUng bp giào trinh day va hpc ky nàng dpc dUdc xem nhU su dóng góp nhò vào viec xày dUng phUdng phàp day va hpc ngoai ngù theo phUdng phàp giao tié'p nhàm giùp ngUdi hpc su dung dUde ngoai ngù nhu mot còng cu giao tié'p.

Chàc chàn bàn bào cào cùa chùng tòi khóng trành khói nhiéu thiéu sót. Chùng tói rà't mong nhàn dUdc y kién ddng góp cùa càc thày co va càc ban ddng nghiép. Chùng tòi xin chàn thành càm dn,

350