BEBEK BESLENMES

BEBEK BESLENMESOKT. HATCE NTRKSaln temellerinin atld ilk yalarda beslenme, byme ve gelime asndan byk nem tamaktadr. Anne ve babalarn dikkat edecekleri nemli konularn banda ocuklarnn yeterli ve dengeli beslenmelerine zen gstermeleri gerekmektedir.Son yllarda salk uzmanlar st ocuuna anne st verilmesinin gereine dikkatleri ekmeye alrlarken baz annelerin zellikle emzirmede kamalar da dier dikkat eken bir durum olarak karmza kmaktadr.

ST OCUUNUN BESLENMESSt ocuunda Yeterli ve Dengeli Beslenmenin nemiYaamn ilk birka yl, saln temellerinin atld Son derece nemli bir dnemdir.lkemizde bebek (0-1 ya) ve 1-5 ya ocuk lmlerinin banda solunum yollar enfeksiyon hastalklar ile ishalli hastalklar gelmektedir. Doru ve salkl beslenme vcudun hastalklara yakalanma riskini azaltr, iyi beslenmeyen bir ocuun baklk sistemi yeterince geliemez ve mikroorganizmalarla savaamaz.

MalnutrisyonMalnutrisyonun kelime anlam kt beslenmedir. Yetersiz ve dengesiz beslenmenin grnr etkilerine verilen addr. ocuun fiziksel bymesinin yaa gre boy uzunluunda ve vcut arlnda duraklamalar ve/ veya azalmalarla birlikte vitamin ve mineral yetersizliklerinin birlikte grlmesidir.Malnutrisyon fetal (anne karnndaki bebein) byme gerilii, dk beden ktle indeksi, bodurluk (yaa gre boy uzunluu), zayflk (boy uzunluuna gre arl), dk kiloluluk(yaa gre vcut arl), ar protein enerji malnutrisyonu olan marasmus ve kuvaiorkor , vitamin ve mineral yetersizlikleri ile obesite gibi dengesiz beslenmeye bal sorunlarn tmn kapsayan bir kavramdr.St ocukluu: Doumdan itibaren ocuun bir yana dein olan dnem ve sretir. Bu dnemde ocuun ilk ve temel besini anne stdr.Anne st bebee ilk 6 ay iinde btn enerji ve besin gereksinimini karlayarak istenilen byme ve gelimeyi salar. Bebee 6. aydan sonra ek besin verilmeye balanr. Ancak, diyetin esas kayna yine anne stdr.

lkemizde anne st ile beslenme yaygn bir uygulama olsa da tek bana anne st ile beslenmenin sresi ksadr. St ocuunda Beslenmenin Temel lkeleriDoumdan itibaren balamak zere ocuklar ilk 6 ay tek bana anne st ile beslenmelidir. Anne st verilmesi 6 aydan sonra balanan ek besinlerle 2 yana kadar srdrlmelidir.

ocua verilecek besinler onun sindirim sistemi fonksiyonlarna ( emme, yutma ) uygun olmaldr.Yeni doann sindirim sistemi enzimleri belirli aylara kadar yeterli deildir. Bu nedenle verilecek besinler ocuun sindirim sistemine uygun olmaldr.

Besinlerin mideyi terk etme hz ocuktan ocua farkllk gsterir.

Gnlk toplam verilen besin miktar ocuun enerji ve besin eleri gereksinimini salamaldr.

ocua verilecek besinlerin, temizlik ve salk koullarna uygun olarak hazrlanmas gerekir.St ocukluu dneminde ocuklara verilecek besinlerin hazrlanmasna hijyenik adan ve besin eleri kayplar ynnden zen gsterilmelidir.Uzun sre piirme, piirilmi besinin suyunu dkme yiyecein besin deerini azaltrken; kavurma, kzartma, acl, baharatl ve tuzlu yiyecekler de ocuun sal asndan sakncaldr.

ocuunun Beslenmesindeki FarkllklarEnerji gereksinimindeki farkllklar

Protein gereksinimindeki farkllklar

Sindirim sistemindeki farkllklar

ocua verilen besin trlerindeki farkllklar olarak snflandrlr.St ocuunun Enerji ve Besin eleri Gereksinimi Enerji: Yetikin bir bireyin gnlk enerji gereksinimi ; harcad kadardr. St ocuunun gnlk enerji gereksinimi ise bazal metabolizma hz iin (% 55-60), fiziksel aktivite iin (%15-25), byme ve gelime iin (% 30-35) kadardr.Fazla Enerji Almnn SakncalarVcut ya dokusunun artmasna neden olur.Vcut ya dokusunun artmas vcut arln arttrr ve imanla neden olur.Bebeklikten itibaren imanlk ileriki yalarda koroner kalp hastalklar, diyabet oluumuna, hipertansiyon gibi hastalklarn ortaya kmasna sebep olur. ok ekerli, unlu ve yal besinler enerji almn artrmaktadr. Protein: Byme ve gelime yeni dokularn yapm ile gerekleir. Bu nedenle st ocuunun protein ihtiyac da dier ya gruplarndan fazladr.

Gnlk protein miktar ocuun ne ile beslendiine ve besinin kalitesine de baldr.Anne st proteini, sindirim kolayl ile aminoasit rnts ve miktar asndan vcut dokularna en hzl evrilebilen protein kayna olmas nedeniyle nemlidir. Bu nedenle anne st proteini yeni doann organizmasnda tam olarak (% 100) kullanlr.Dier st ( inek st vs) ve ek besinlerle verilen proteinin net kullanm % 70 e kadar dmektedir.Gereksinim altnda protein verildiinde, kan proteinlerinde azalma ve dem meydana gelmektedir.

Anne st ve hayvan stleri karlatrldnda bileim bakmndan anne stnn ok stn nitelikli olduu grlmektedir.Karbonhidrat: Karbonhidratlar enerji verir. Bu nedenle besinlerin emilme hz, kaslarn almas ve su dzenini salar.

Anne stnde bulunan karbonhidrat laktozdur.

Laktoz st ekeridir. Bu nedenle hazr mama ve hayvan stlerinde de bulunur.Hayvan stlerinde laktoz miktar anne stnden daha az olduundan inek stne %4-5 gr kadar eker eklenmelidir.

Bylece st ocuunun tkettii ilk karbonhidrat laktoz ve sukrozdur.Ya: Yalar byme ve geliflmeyi salamada balca enerji kaynadr. Yada eriyen vitaminlerin (ADEK) kullanm iin gereklidir.Ayrca beyin ve merkezi sinir sisteminin geliimi iin de nemlidir.Elzem ya asitlerinden omega- 3 ya asitleri anne stnde yeterince bulunur.Gnlk enerjinin %30-40 yalardan gelmelidir. Vitamiunun ve Mineraller: Vitamin ve mineraller st ocun salkl byme ve geliiminde dorudan etkileri olduu gibi metabolik ilevlerin salanmasnda da dolayl olarak grev alrlar.

Uzun sre inek st ve st rnleriyle beslenme, demir eksiklii anemisine (kanszlk) neden olur. St ve st rnleri ok sayda besin esini iermekle birlikte demirden yetersizdir. Demir, anne stnde de azdr. Ancak anne stnde var olan laktoferrin, demir emilimini artrr ve vcutta etkin kullanmn salar. Gerek ocuun karacierinde demir deposu ile domas, gerekse laktoferrin varl ile ilk 6 ay tek bana anne st ile beslenen bebeklerde demir yetersizlii anemisi grlmez.

Sv: Yeni doann vcut su yzdesi (%) fazla olduu iin vcut arl birim bana olan sv gereksinimi de yetikinden fazladr. Vcut suyu: Hcre yapsnn nemli bir bileflenidir. Vcutta kimyasal olaylar hzlandr.

Metabolik atklarn tanmas ve atlmasnda rol oynar.

yonik dengeyi salar.

Seici emilimi kolaylatrr.

Vcut ssn dzenler.Bu nedenlerle 0-1 ya grubu ocuklarn gnlk sv gereksinimi arlk birimi bana (150-175 mL/kg/gn)St ocuunun Sindirim Sistemi zellikleriAz; ineme ve tkrk iindeki enzimlerle kararak besinlerin sindiriminin balang yeridir.Oysa yeni doanda ilk 4 ay azda sadece emme ve yutma ilevi gelimitir.Bu nedenlerle yeni doanda ilk 4 ayda az sindiriminden sz edilemezErken aylarda verilen unlu besinlerin iindeki niastann sindirimi azda gerekleemez. ocuk bydke (4-6 ayda) azda hafif ptrl besinleri evirebilir, 6-12 ayda ise ineme ilevi geliir. Mide duvarnn besinleri kavrama hareketi zayftr.Yeni doanda protein sindirimi mide asidi (HCl) yerine labferment enzimi ile gerekleir.

Ya sindirimi iin gerekli olan pankreatik lipaz ve safra asitleri de yeni doanda nceleri az olup sonra yeterli aktivite gsterir. Laktaz, amilaz ve lipaz enzimlerini iermesi nedeniyle anne st yeni doann sindirim sistemine uygun bir besindir.ST COCUUNUN BESLENME EKLLERAnne St ile Beslenme Anne st hakknda unlar sylenebilir:

Anne st yeni doan bebek iin en ideal besindir.

Anne st en doal ve en taze besindir.

Anne st her zaman temiz ve mikropsuzdur.Anne st daima hazrdr, ekonomiktir, zel harcama gerektirmez.

Anne st tamamen ve kolaylkla sindirilir, vcut proteinlerine dnr.

Anne st yeni doan hastalktan koruyan baklk maddelerini ierir.Anne st bebekle anne arasnda zel sevgi ba kurulmasn salar.

Anne st bebei imanlatmaz.

Anne st ilk aylarda bebei anemiden korur.

Anne st zihinsel geliimi salayan elzem ya asitlerini ierir.Anne stnn en nemli zelliklerinden biri her annenin ocuunun durumuna, yana uygun bir bileim gstermesidir.

Doumdan sonra birka gn sre ile salglanan koyu ste az st (kolostrum) denir.indeki beta karoten nedeni ile daha sarms renktedir. Kolostrum; ya ve karbonhidrattan fakir, protein, potasyum, magnezyum ve kalsiyum gibi mineraller ile bebei enfeksiyon hastalklarndan koruyucu antikorlar ynnden zengindir.

Emzirme ile ilgili nemli noktalar: Bebek doumdan sonra ilk 1/2 saat iinde emzirilmeli, Kolostrum verilmeli,

Bebek her aladnda emzirilmeli,Gecede emzirilmeli,

6 ay tek bana anne st verilmeli,

6 aydan sonra uygun tamamlayc besinlerle emzirme 2 yana kadar srdrlmeli,Byme ve gelime izlenmeli

ocuk ishal olduunda da emzirme srdrlmeli

Anne, gebelik dneminde emzirme konusunda bilgilendirilmelidir. Emzirme TekniiEmzirme; annenin ve bebein iyi renmesi gereken bir sanattr.

Emzirmede dikkat edilecek ilkeler:Emzirmeden nce anne ellerini sabunlu su ile ykamaldr. Meme ularn temiz su ile temizlemelidir. Anne, srtn rahat bir yere yaslayacak ekilde oturmal, bebeini kolunun zerine rahat bir ekilde yatrmaldr.Bebekler i gdsel olarak meme emmeyi bilirler, ancak ilk gnler meme ucunu bulmakta glk ekebilirler. Bu nedenle meme ban bebeinin a- zna dokundurarak yardmc olunmaldr.Bebein meme emmesi, st retimini harekete geirir. Emme ile meme bandaki reseptrler (alclar) harekete geer ve beyinde hipotalamusun n ve arka loblarn uyararak st salnm ve retimini salayan hormonlarn salnm salanr. Bunun iin meme ba ve etrafndaki koyu renkli blgenin tm bebein azna yerletirilmelidir. Bylece meme bann acmas da nlenmi olur.Yeni doan bebekler ilk aylarda her aladnda emzirilmelidir. Emme skl, st salnmn artrr.Bebek, st gereksinmesinin nemli bir miktarn emzirmenin ilk birka dakikasnda alr. Fakat stn devamllnn salanabilmesi iin her iki memeyi de 10ar dakika emmesi nemlidir. Bu sre ierisinde bebekle anne arasnda psikolojik sevgi balar olur.St ocuunu Dier Stlerle Besleme Ticari Mama ve Hayvan Stleri ile BeslemeBaz anneler emzirdikleri halde stlerinin yetmediini, bebeklerinin a kaldn ve dayanamayp ticari mama evde hazrlanm mama veya st (hayvan st) verdiklerini belirtir.Oysa anne stnn yeterli olup olmad bebein bymesinden, arlk kazanmasndan anlalr. Ticari MamalarAnne stnn bebein yeterli bymesini salayamad (arlk kazanm 500 g/aydan az) ya da verilemedii durumlarda (hastalk, lm vb.) ticari ocuk mamalar yeni doana verilebilir.Hazr mama/formula kullanlrken dikkat edilmesi gereken hususlar unlardr:Mama kutular aldktan sonra az, kapa ile kapatlarak buzdolabnda saklanmaldr. ocuklarn yana (ayna) ve vcut arlna gre mama kutusu zerindeki tarifeye uygun hazrlanmaldr.Tarifede belirtilen miktarda su eklenmelidir. Eklenen su nceden kaynatlm, soutulmu olmaldr.Mama, su ilavesi yapldktan sonra atete kesinlikle kaynatlmamaldr.Ticari mamalar st ile sulandrlmamaldr. eker eklenmemelidir. Hayvan Stleri ile BeslemeTr ne olursa olsun hayvan st koyudur.Hayvan stn, anne st yerine kullanrken en pratik yol, uygun ekilde sulandrmaktr.nek stnn kullanlmas ile bebekte kanszlk olutuu ve bu nedenle bir yana kadar bebee inek stnn verilmemesinin gerektii ileri srlmektedir.Hayvan stnde, anne stne gre daha az olan eker ve hemen hemen ayn miktarda olan ya sulandrma ile daha da azalr. Bu nedenle sulandrlm ste eker ve ya (sv ya) ekleyerek bu eksiklik giderilir. St kullanlmadan nce u ilemlerden geirilir:Pastrizasyon: Stn belirli scaklk derecesinde belirli sre tutulduktan sonra soutulma srecidir. Bylece st baz mikroorganizmalardan arndrlr; bazlarnn da remeleri engellenir. St fabrikalarnda pastrizasyonda stler, 80-85C de 15-20 saniye tutulmaktadr. Pastrize edilen stler serin yerde (buzdolab) 24 saat kadar bekletilebilir. Pastrize edilen stler buzdolabnda 2-3 gn bozulmadan saklanabilir.Sterilizasyon: Tm mikroplardan arndrma illemidir. St ok yksek scaklkta (135-150C) 3-5 saniye tutularak tm mikroplar ldrlr. Tetrapak denilen kutularda hava girmeyecek ekilde kapatlp saklanr. Buna uzun mrl st denilmektedir ve 4 ay sre ile kapal olarak (kutu almadan) oda scaklnda saklanabilir.Pastrize ve sterilize kullanma olana yoksa, eldeki st szlmeli, szlen st kaynatlmaldr.. Ate zerine konulan st kabardktan sonra, kartrlarak 5 dakika sre ile kaynatlr. Kaynama sonrasnda hzla soutulmaldr. Cam kavanozlarda ve serin yerde (buzdolab) bir gn bekletilebilir. Bu stler, hastalklardan koruyucu zellikleri asndan kesinlikle anne st ile kyaslanamaz.Anne st ierdii bakllk maddeleri ile ocuun doal asdr denilebilir. Pastrize edilmi ve kaynatlm st oda scaklnda bekletilmemelidir. St stldnda, topaklamann (kesilmenin) olmas, stte mikroorganizmalarn rediini gsterir. Mikroorganizmalarn oluturduu asit, stn kesilmesine neden olur. Kesilmi stler kesinlikle kullanlmamaldr.Pastrizasyon ve stma illemi uygulanan stte hastalk yapmayan (saprofit) baz bakteriler lmez, ancak remeleri durmutur. Ortam (s) elverili olduunda reme yeniden balar. Bu nedenle kaynatlm ve pastrize edilmi stler birka gn iinde tketilmektedirocuklara verilecek hayvan stlerinin hazrlanmasnda bilinen baz yollar vardr. Bunlarn en bilinenleri; sulandrma, yar yarya sulandrma, eklenen suyun azaltlmas, sulandrlm st ve ayrca ticari mamalar balklarnda verilebilir.Sulandrma: ou besin elerinin younluunun fazla olmas nedeniyle inek st, anne st yerine kullanlrken sulandrlr. Sulandrma sonucu azalan besin eleri (karbonhidrat ve ya) azalan miktar kadar eklenir. Yar yarya sulandrma: ilk ayda inek st 1 ksm ste, 1 ksm su eklenerek yar yarya sulandrlr. Bylece, hayvan stnn protein miktar, ksmen anne stne yaklatrlr. Sulandrldnda azalan ya %1.8-2.0 sv ya eklenmesi, azalan karbonhidrat (st ekeri) da %4-5 eker eklenmesiyle giderilir. Yarm ay barda ste yarm ay barda su kartrlr, 1 silme tatl ka eker, 1 ay ka bitkisel sv ya eklenir. Eklenen suda kaynatlm olmaldr. Bebek bu dnemde gnde 6-8 kez beslenir. Her beslenmede bu stten 80-120 mL (1 ay barda) kadar verilir. St saklama olana yoksa yourt yaplr ve yourt da st gibi sulandrlarak verilir. Anne st alan bebee, anne st az olduu iin inek st veriliyorsa, bebek nce emzirilir, bir sre sonra inek st veya hazr mama verilir.Eklenen suyun azaltlmas: ikinci aydan itibaren ocuk byd iin yar yarya sulandrlm st, gnlk enerji ve besin eleri gereksinimini karlamaz. Bu nedenle 2. aydan itibaren inek st, 2 ksm st, 1 ksm su, % 4-5 eker, %1-2 sv ya eklemesi ile hazrlanr. Bebein gnde bu karmdan 750 mL (7-8 ay barda) Ald dnlrse 2 ay sonuna kadar enerji ve protein ihtiyac karlanr. Yine st saklama koullar elverili olmad durumlarda st yerine yourt, ayn ekilde sulandrlarak kullanlr.Sulandrlmam (tam) st: nc aydan balayarak hayvan stleri sulandrlmadan verilir. Ya ve eker eklenmesi yaplmasna da gerek yoktur. Eklenmesi gerektiinde eker %2-4 gememelidir. Anne st almayan bebein gnlk st ihtiyac 750 mL (7-8 ay barda) kadardr. Tamamlayc BesinlerGnde ortalama 700-800 mL kadar st emen bebek ilk 6 ay normal byme ve gelimesini salayabilmektedir. Ancak 6. aydan sonra anne st yan sra tamamlayc besinlerin verilmesinin gereklilii ortaya kmaktadr. Altnc aydan sonra aada belirtilen tamamlayc besinlere srasyla teker teker balanr ve tamamlayc besinlere altrma ilkelerine uyulur.Baz durumlarda da annenin st az olabilir. Anne, eitli nedenler (prematrelik, annenin hasta olmas, bebein hasta olmas ve anneden uzak olmas vb.) sonucu da bebeini emzirmeyebilir. Tamamlayc besinler ocuun bulunduu yaa (aya), sindirim sistemi zelliklerine ve gereksinimlerine uygun olmaldr.Anne st ile beslenen bebeklere, bymelerinde duraklama veya gerileme yoksa ilk 6 ay tamamlayc besin verilmez. Altnc aydan sonra tamamlayc besinlere besinlere balama zamanlar bebein durumuna gre deiir. lke olarak; 6. ayda ok az miktar besinle balanr ve miktar her gn arttrlr. Sk emzirme srdrlr.Ortalama anne st alm olan bebekler iin tamamlayc besinlerden enerji gereksinmesi (ortalama) 6-8 aylarda 200 kkal/gn; 9-11 aylarda 300 kkal/gn; 12-23 aylarda 550 kkal/gn olarak verilir. Verilen besinin enerji younluu: 0.8 kkal/g olmaldr.Ortalama n says 6-8. ayda 2-3 kez, 9-11 ayda ve 12-24 ayda 3-4 kezdir. Bunlara ek olarak gnde 1-2 kez besleyici attrmalklar (bir para meyve veya ekmek) istee gre verilmelidir. Attrmalk besin olarak; nler arasnda verilen ve genellikle ocuun kendisi tarafndan tketilen, uygun ve hazrlanmas kolay besinler anlalmaldr. Tamamlayc besinin enerji younluu veya miktar n bana az ise veya ocuk artk anne st almyor ise, nler daha sk olmaldr.Normal st veren bir anneden, bebek ortalama gnde 700-800 mL kadar st emmektedir.

Gnlk besin eleri gereksinmesinin karlanabilmesi iin eitli besinlerle beslenme salanmaldr. Krmz et, tavuk, balk veya yumurta her gn veya mmkn olduu kadar sk verilmelidir. A vitamininden zengin meyveler ve sebzeler her gn verilmelidir.Besinlere eklenen ya miktar yeterli olmaldr. Dk enerji deeri olan ay, kahve ve dier ekerli iecekler verilmemelidir. Meyve suyu miktar snrlanmal,daha besleyici besinlerin yerine gemesi engellenmelidir.Anne st yetersiz olduunda veya verilemediinde 2. ayda meyve sularna balanabilir. Drdnc aydan itibaren,meyve suyunun yerini meyve ezme ve preleri alr.

Sebze presi: Sebze prelerinin verilmesine anne st yeterli olduunda 6.aydan sonra balanabilir.orbalar: Kark sebze orbas, sebze, tahl (pirin vb.) orbalar, tarhana, yourtlu yayla orbas ve krmz mercimek orbalarna drdnc veya altnc aydan sonra balanabilir. Yourt: Stn saklama koullar iyi olmadnda ve gerektiinde stn yerine doumdan itibaren sulandrlarak verilir. Sulandrma nce yar yarya (1 l yourt, 1 l su) daha sonra iki l yourt, bir l su ile yaplr. Sulandrlmam yourt nc aydan itibaren verilir.

Muhallebi: Tahllarn iindeki niastay sindiren salglar drdnc aydan itibaren artar. Bu nedenle muhallebi (anne st yetersiz olduunda) 6. aydan sonra verilebilir. Gnde 1 kez yeterlidir. Et ve sakatat: Et, kyma ya da pre olarak beinci aydan itibaren orbalara eklenerek verilir. Tavuk ve klksz balk eti ocuklar iin tercih edilir. Karacier pre olarak 7. - 8. aylarda verilirse de karacierde kistlerin olabilecei dnlrse verilmesi art deildir. eitli hastalklarn etkeni olmas; ayrca, ok yal olmas nedeniyle beyin de bebekler iin nerilmez.Kuru baklagiller: Kuru fasulye, nohut, mercimek gibi besinler 6. aydan itibaren verilir. Kabuksuz krmz mercimek ise anne st verilmeyen ocuklara drdnc aydan itibaren verilebilir.Tamamlayc (Ek) Besinlerin Hazrlanmas Uygun besin hazrlama yntemleriocuun ve bakm veren kiinin ellerinin besin hazrlama ncesinde ve yemek yeme srasnda ykanmas,Besinlerin gvenli olarak saklanmas ve hazrlandktan sonra hemen servis edilmesiBesin hazrlama ve servisi srasnda temiz ara gere kullanlmasocuklar beslerken temiz kaplarn kullanlmasBiberon kullanlmamas gerekmektedir.Meyve Suyu ve Ezmesi Nasl Hazrlanrnce meyve iyice ykanr, kabuklar soyulur, cam rendede rendelenir, szlerek suyu elde edilir veya dorudan kat meyve suyu skma makinesinden geirilir.Yourt Nasl Hazrlanr

Pastrize veya sterilize edilmi st atee konur, parmak dayanr dayanmaz scakla gelince, 1 kilo st iin 1 yemek ka ezilmi yourt konup zeri kapatlarak 6saat kadar mayalandrlr. Yourt haline geldikten sonra buzdolabnda veya serin yerde bekletilir. Eer sokak st kullanlyorsa st szlr ve kabarnca kartrlarak, 5 dakika kadar kaynatlr. Yourt cam kavanozda yaplmaldr. Plastik kapta yourt yaplmaz. Hazr yourt verilecekse yourdun yzey ksm ayrlr, i ksmdan verilir.Sebze Ezmeleri ve orbalar Nasl HazrlanrMevsimine gre patates, havu, kabak, spanak uygun sebzelerdir. Sebzeler ayklanr, ykanr sonra kabuklar soyulur veya paralanr. Ocakta tencerede kaynayan az miktardaki suya atlr, kapa kapatlarak ezilme kvamna gelinceye kadar piirilir.Halama suyu dklmeden, sebzeler az suda piirilmelidir. Dier orbalar Nasl Hazrlanr?Bir silme orba ka tarhana kk bir tencereye konup 1 su barda su kartrlarak piirilir, 1 tatl ka ya eklenir. Bir yemek ka pirin, biraz su ile halandktan sonra 1 su barda yourtla kartrlarak tekrar kaynatlr, 1 tatl ka ya eklenir.Kuru Baklagil Ezme ve orbalar Nasl Hazrlanr?Kuru baklagiller nce ayklanr, sonra ykanr ve (krmz mercimek dnda) lk su ile 8-12 saat slatlr. Islatma suyu dklr. Bir tencereye zerini rtecek kadar su koyup, iyice halanr. Halama suyu dklmez. Kabuklar soyulur ve halama suyu iinde tahta kakla ezilir, 1 tatl ka ya eklenir. Yumurta Nasl Hazrlanr? Yumurta, ykanr ve 5-6 dakika halanr. ocua verilecek yumurta kat piirilir. Piirme sresi ok uzun olmamaldr. Yumurta sars verilmeye 5. ayda balanr. Ak ile birlikte tam yumurta ise 7.-8. aylarda verilir. Tamamlayc Besinlere AltrmaBir gnde birden fazla yeni besin verilmemelidir. Her yeni denenecek besinin miktar nce birka tatl ka olmaldr. Herhangi bir sorun olmadnda besinin miktar sonraki gnlerde arttrlmaldr. Yeni verilen besin, ocuk aken verilmelidir. ocuk istemediinde zorlanmamaldr.Lezzeti beenilmeyen, kusma ya da ishal gibi durumlara neden olan besinler birka gn bekletilip tekrar denenmelidir. Besinin kvam ve eitlilii bebein bymesini, gereksinmelerini ve yeteneklerini gz nne alarak yavalattrlmaldr. Bebekler pre yaplm, ezilmi ve yar kat besinleri 6. aydan balayarak yiyebilirler.Bebeklerin ounluu 8. ayda parmak besinleri (ocuklar tarafndan yalnz bana yenilebilen attrmalk besinler) yiyebilir.Boulma, tkanmaya neden olabilecek besinler (bunlar; ekil ve/veya kvam asndan boaza kaabilecek, rn; fndk, zm, i havu benzeri) verilmemelidirYemek suyu ve et suyu tek bana tamamlayc besin deildir. Bu nedenle gerek yemek suyuna gerekse et suyuna ekmek dorayp vermek yerine yemek, suyu iinde ezilmeli; et suyu lezzeti arttrd iin eitli orbalarn yapmnda kullanlabilir. ay, kolal iecekler, hazr orbalar bu ya grubu ocuklara verilmemelidir. Trkiyede Yrtlen ProgramlarAnne ve ocuk Beslenmesi ProgramEmzirmenin Desteklenmesi, Korunmas ve Bebek Dostu Hastanelerocukluk a Hastalklarna Btncl yaklam (IMCI)

Perinatal/Neonatal lmlerin nlenmesiBymenin izlenmesi ve Erken ocukluk Geliiminin Desteklenmesi ProgramBaklama ProgramAile Planlamas Hizmetleri Emzirmenin Desteklenmesi, Korunmas ve Bebek Dostu Hastaneler Program1991 ylndan itibaren uygulanan program emzirmeyi desteklemek ve korumak amacndadr. Bu program kapsamnda 1993 ylndan beri Bebek Dostu Hastaneler, Bebek Dostu il ve ileler uygulamalar gelitirilmitir. Ayrca bu program kapsamnda WHO/UNICEF bildirgesi olarak Baarl Emzirmede 10 Adm uygulanmaktadr.Baarl Emzirmenin 10 Admlk YoluEmzirmeye ilikin yazl bir politika hazrlanmal ve bu, dzenli aralklarla tm salk personelinin bilgisine sunulmaldr.Tm salk personeli bu politika dorultusunda eitilmelidir.Gebe kadnlar, emzirmenin yararlar ve yntemleri konusunda bilgilendirilmelidir.Doumu izleyen yarm saat iinde emzirmeye balamalar iin annelere yardmc olunmaldr.Annelere emzirmenin nasl olaca ve bebeklerin ayr kaldklar durumlarda stn salglanmasn nasl srdrebilecekleri gsterilmelidir.Tbben gerekli grlmedike, yeni doanlara anne stnden baka hibir besin ya da iece verilmemelidir.Anne ile bebein 24 saat bir arada kalmalarn salayacak bir uygulama benimsenmelidir.Bebein her isteyiinde emzirilmesi tevik edilmelidir.Emzirilen bebeklere yalanc meme veya emzik trnden herhangi bir ey verilmemelidir.Anneler taburcu olduktan sonra da emzirmeye devam edebilmeleri, karlaabilecekleri sorunlar zebilmeleri, bebeklerinin ve kendilerinin kontrollerini yaptrabilmeleri asndan bavurabilecekleri salk kurulular hakknda bilgilendirilmelidirler. TEEKKRLER