BİR BALIKÇILIK

YÖNETİCİSİNİN ELKİTABI

Bölüm 9. Girdi ve Çıktı Kontrolleri: Sorumlu Balıkçılıkta Balıkçılık Çabası ve Av Yönetimi Uygulaması

KISIM III: Yönetim Önlemleri ve Araçları

2/48

9.1 Giriş

Balıkçılık kaynakları sınırlıdır.

Balıkçılıktaki av baskısı bir şekilde kontrol edilmez ise

en iyi ihtimalle ekonomik olarak azalır,

en kötüsü ise stok yeniden üreyemeyecek hale gelmesi nedeniyle çöker.

3/48

Başarılı yönetim, sorunun tüm yönlerine dikkat çekmeyi gerektirir.

Bu yönler ise şu 3 ana başlık altında toplanabilir:

1. Yönetim için Kurumsal, Ekonomik ve Sosyal Temeller

2. Teknik Düzenlemeler (Av araçları, Alan ve Zaman Yasakları)

3. Balıkçılıkta Girdi ve Çıktı Kontrol Yönetimi

9.1 Giriş

4/48

9.1 Giriş

Hangi koruma önleminin seçileceği çeşitli faktörlere bağlı olarak belirlenir. Bu faktörler şu şekildedir:

Yönetimin birincil amacının ekonomik veya sosyal hedeflere ulaşmak olması,

Yönetim rejiminin ulusal veya çok-uluslu olup iyi veya kötü uyumluluğa/yaptırıma sahip olması,

Balıkçılığın, büyük gemilere sahip küçük bir merkezi filo ile ya da birçok karaya çıkarma noktasına sahip küçük gemilerin oluşturduğu büyük bir filo ile gerçekleştirilmesi,

Balıkçılığın bir veya daha çok tür üzerine yoğunlaşması.

5/48

9.2 Girdi ve çıktı kontrolleri nelerdir?

6/48

Girdi kontrolleri balıkçıların balık yakalamak için kullandıkları av araçlarının kullanım yoğunluğuna koyulan kısıtlamalardır.

1) Balıkçı Teknelerinin Boyut ve Sayılarını(Balıkçılık Kapasite Kontrolleri)

9.2.1. Girdi kontrolleri veya balıkçılık çabası yönetimi

7/48

Girdi kontrolleri balıkçıların balık yakalamak için kullandıkları av araçlarının kullanım yoğunluğuna koyulan kısıtlamalardır.

2) Balıkçı Teknelerinin Avlanma Sürelerini(Tekne Kullanım Kontrolleri)

9.2.1. Girdi kontrolleri veya balıkçılık çabası yönetimi

8/48

Girdi kontrolleri balıkçıların balık yakalamak için kullandıkları av araçlarının kullanım yoğunluğuna koyulan kısıtlamalardır.

3) Hem Kapasite Hem de Kullanım Kontrolü(Balıkçılık Çabası Kontrolleri)

9.2.1. Girdi kontrolleri veya balıkçılık çabası yönetimi

9/48

Girdi kontrolleri balıkçıların balık yakalamak için kullandıkları av araçlarının kullanım yoğunluğuna koyulan kısıtlamalardır.

Bazı durumlarda Balıkçı teknelerinin ikmallerine getirilen kısıtlamalar olabilir.

(Yakıt vd.)

9.2.1. Girdi kontrolleri veya balıkçılık çabası yönetimi

10/48

Girdi kontrolleri balıkçıların balık yakalamak için kullandıkları av araçlarının kullanım yoğunluğuna koyulan kısıtlamalardır.Bazı durumlarda ise daha az mekanize olan balıkçılıkta kullanılan av araçlarının miktarları veya tayfa sayıları

9.2.1. Girdi kontrolleri veya balıkçılık çabası yönetimi

11/48

Çıktı kontrolleri avcılıktan gelen balık miktarının doğrudan sınırlandırılmasıdır.

1) Balıkçılıktan belirli bir dönem için yakalanacak balık tonajına veya adedine konulan kısıtlamaTAC (toplam izin verilebilir av), Genellikle toplam izin verilebilir karaya çıkarılan miktardır.

9.2.2. Çıktı kontrolleri veya av yönetimi

12/48

Çıktı kontrolleri avcılıktan gelen balık miktarının doğrudan sınırlandırılmasıdır.

2) Hedef dışı av miktarı kısıtlaması

Hedef dışı, avlanan miktarın önemli bir oranını teşkil edebilir.

9.2.2. Çıktı kontrolleri veya av yönetimi

13/48

Tüm balıkçılara uygulanmalı. Balıkçılık yöneticileri kendi yetki bölgelerindeki tüm balıkçı gemileri için önlemler almalıdır.

9.2.3 Genellikle uygulanacak olan balıkçılık çabası ve av yönetimi kontrolleri için gereksinim

14/48

9.3 Çaba veya av yönetimi kullanımı neden istenir?

15/48

Balıkçılık kaynakları sınırlıdır ve balıkçılık ölüm oranları kontrol edilmez ise ekonomik veya stok olarak çöküş söz konusu olur.

Çabanın veya av miktarının yönetimi, koruma önlemi olarak düşünülmelidir.

9.3.1 Balıkçılık yönetiminin hedefleri ile nasıl ilişkilendirilir?

16/48

Aşırı sömürülmeden dolayı balıklar üreme veya büyüme şansına sahip olmadan yakalanırlar.

Tek türe dayanan balıkçılıkta teknik koruma önlemlerinin uygulanması genç bireylere üreme ve büyüme şansı tanımaktadır.

9.3.1 Balıkçılık yönetiminin hedefleri ile nasıl ilişkilendirilir?

17/48

Balıkçılık gideri azaldığında balık fiyatları artarsa yönetim düzenlemeleri başarısız olmuş demektir.

9.3.1 Balıkçılık yönetiminin hedefleri ile nasıl ilişkilendirilir?

18/48

9.4 Balıkçılık çabası yönetimi ve av miktarı yönetimi nasıl uygulanır?

19/48

Balıkçı gemilerini lisanslamak birçok ülke için gerekliliktir. Birleşmiş Milletler Balık Stokları Anlaşmasının gereği olarak Devletler açık denizde avlanan kendi balıkçı gemisini lisans, özel izin veya hükümet izinleriyle kontrol etmek zorundadır.

9.4.1 Kısıtlayıcı lisans için gereksinim

20/48

Genellikle balıkçılık belgesi bir formu doldurarak ve gerekli ücreti ödeyerek alınabilmektedir.

Bu durum avcılık kapasitesinin artmasını engelleyemez.

9.4.1 Kısıtlayıcı lisans için gereksinim

21/48

Devlet lisans transferlerini eski ile yeni gemi arasında veya aileden çocuğa şeklinde sınırlandırmalıdır.

Bu sorunun üstesinden lisansların süresiz verilmesinden ziyade belirli sürelerce verilmesiyle gelinebilir.

9.4.1 Kısıtlayıcı lisans için gereksinim

22/48

Lisans planları aşırı avcılıktan sonra uygulanır. Bu durumda zaten tekne sayısı çoktur.

Önceden lisans almış teknelerde; tekne ve av aracındaki teknolojik gelişmeler, balık bulucu ve navigasyon cihazlarındaki iyileşmeler zamanla etkin balıkçılık kapasitesini arttırır.

9.4.1 Kısıtlayıcı lisans için gereksinim

23/48

Filo Kapasitesini azaltmak için; Filodan gemi çıkarmak Kısa süreliğine tüm gemilerin av sürelerini azaltmak Geminin taşıyabileceği av aracı sayısını ve boyutunu sınırlamak Balıkçılık çabasının verimliliğini azaltmak

gerekmektedir.

9.4.2 Filo kapasitesinin azaltılması

24/48

9.4.3 Avın Sınırlanması

25/48

Av üzerine kısıtlamaların birkaç şekli vardır. Bunlar;

TAC – Total Allowable Catch (toplam izin verilen av)

En çok kullanılan kısıtlama şeklidir.

BAG LIMITS – avlayıp yanınızda götürebileceğiniz miktar

(daha çok rekreasyonel balıkçılıkta)

BYCATCH – Hedef dışı av kısıtlamaları

9.4.3.1 Av yönetiminin farklı şekilleri

26/48

TAC Bu terim bazen avlanan balık sayısı olarak verilse de genelde

avın tonajını gösterir. Yönetimsel kolaylıktan dolayı av kısıtlamasından ziyade karaya

çıkarılan avın kısıtlanmasıdır. Amaç, hasat oranını sürdürülebilir seviyede kısıtlamaktır.

9.4.3.1 Av yönetiminin farklı şekilleri

27/48

BAG LIMITS Belirli bir balıkçılıkta belli kişi veya teknelere kısa

sürelerce getirilen kısıtlamalardır. Rekreasyonel balıkçılıkta, ilkel toplumların balıkçılığında

ve çok küçük ölçekli balıkçılıkta etkili olur.

9.4.3.1 Av yönetiminin farklı şekilleri

28/48

BYCATCH Toplam avın içindeki hedef dışı oranının azaltılmasını amaçlar. Amaç, tükenmiş türleri hedeflemekten veya belirli yasalar

altında korunan (deniz memelileri gibi) türlerden kaçınmaktır.

9.4.3.1 Av yönetiminin farklı şekilleri

29/48

BYCATCH Karides trollerinde hedefdışı çok yüksektir. Karides avcılığında izin verilen küçük gözlü ağların hedef dışı

mücadelesinde bu kısıtlamadan yararlanılabilir.

9.4.3.1 Av yönetiminin farklı şekilleri

30/48

Av sınırlamaları stok büyüklüğüne odaklanmış olmalıdır, genellikle yıllık olarak yapılması gerekmektedir.

Av sınırlamalarının tahmin edilmesi genelde fazladan bilgiye ve bilimsel yorumlamaya ihtiyaç duymaktadır. Bu yüzden pahalı olabilir.

9.4.3.2 Av sınırlamaları nasıl tahmin edilmektedir?

31/48

TAC’ın aşılmaması için yaklaşımlar;

Belirlenen TAC miktarına kadar balıkçılığı serbest bırakmak, TAC’a ulaşıldığında ise balıkçılığı kapatmak.

Avcılığı periyotlara ayırmak, yeterli pay avlanıldığında geri kalan her bir periyot için balıkçılığı kapatmak.

Farklı sektörler için TAC’ı orantılı olarak paylaştırmak ve kendi çıkarlarını yönetmek için onları serbest bırakmak.

TAC’ı bireylere veya bireysel gemilere orantılı olarak paylaştırmak.

9.4.3.3 Avın kontrol edilmesi ile balıkçılığı sınırlamanın yolları

32/48

9.5 Çaba ve av yönetimi için hangi yapılar gerekir?

33/48

Çaba ve av yönetimi tüm balıkçılığı kapsamalıdır. Küçük kaynaklar yerel bazda yönetilebilir fakat

büyük kaynaklar için merkezi yönetim gerekir.

9.5.1 Balıkçılık çabası yönetimi ve av yönetiminin merkezi yapısı

34/48

9.5.2 İzleme, yaptırım ve danışmanlık yapıları

35/48

Balıkçılığın iyi bir şekilde yönetilebilmesi için verilere ihtiyaç vardır.

Balıkçılara konulan kısıtlamalara uyulmasını sağlamak için balıkçılığın izlenmesi gerekmekte ve bu da veri toplayarak mümkün olmaktadır.

Balıkçılığı izlemek ve kontrol etmek için ulusal veri toplama ve denetim servisleri kurulmalıdır.

9.5.2 İzleme, yaptırım ve danışmanlık yapıları

36/48

9.5.2 İzleme, yaptırım ve danışmanlık yapıları

37/48

9.5.2 İzleme, yaptırım ve danışmanlık yapıları

38/48

Veri toplayacak kişiler, konusunda uzman olmalıdır.

Yaptırım servisleri ile izleme servisleri aynı verilere ihtiyaç duyduğundan birbiriyle bağlantılı olmalıdır.

9.5.2 İzleme, yaptırım ve danışmanlık yapıları

39/48

9.6 Çaba yönetimi ve av yönetimi uygulamasında hangi sorunlar ile karşılaşılır ve bunların üstesinden nasıl gelinir?

40/48

Balıkçılık çabasının makul bir kısıtlama biriminin tanımlanamaması temel sorundur.

Gemi tonajı, motor gücü, lisans alınması, aşırı avcılık, av baskısı vb. hangisinin birim olarak kullanılması gerektiği belirlenmelidir.

9.6.1 Çaba yönetimi ile ilgili sorunlar

41/48

9.6.1 Çaba yönetimi ile ilgili sorunlar

Çaba yönetiminde çok türlü balıkçılık bazı sorunlar oluşturmaktadır, bunlar: Balıkçılık çabası yönetimi genellikle dipte çekilen

araçlar için kullanışlıdır (trol, algarna, dreç vb.). Sürü oluşturan pelajik balık türlerinin avcılığı için

uygun değildir. Pasif av araçlarında etkili biçimde uygulanması çok zor

olabilir. Çaba yönetimi çok faydalı olduğunda bile, verimliliğin

zaman içinde daima artacağı tahmin edilmelidir.

42/48

Kurallara uyulmaması Iskarta Bilimsel av limitleri hakkında bilgi eksikliği

(üreme boyu, zamanı vb.)

9.6.2 Av miktarı yönetimi ile ilgili sorunlar

43/48

Çıktı kontrolleri sadece birkaç türün olduğu, avın toplu olarak yakalandığı balıkçılıkta başarılı olabilir.

Çok türe dayanan balıkçılıkta av sınırlamaları çok kullanışlı değildir.

Çok türe dayalı balıkçılıkta yönetim için, girdi kontrolleri ve teknik önlemlerin birleştirildiği bir yönetim uygulaması daha pratiktir.

9.6.3 Çok türlü balıkçılık kapsamında çaba ve av yönetimi

44/48

Sömürü düzeylerinin azaltılması balıkçılığın ekosisteme olan etkisini azaltacaktır.

Savunmasız (tehdite açık) canlıların veya habitatların bulunduğu balıkçılığa kapalı alanlar için önlemlerin desteğine ihtiyaç vardır.

9.6.4 Ekosistem yönetimi kapsamında çaba ve av yönetimi

45/48

TAC-Toplam izin verilebilir av

Kanada, ABD, Arjantin, Avustralya, Yeni Zelanda, Japonya.

9.7 Çaba yönetimi ve av yönetiminin örnekleri gerçekte nerede görülebilir?

46/48

Norveç ve Avrupa Birliği

Atlantik Balıkçılığı arasında

Kuzey Denizi’nde

Norveç ve Rusya arasında

Barents Denizi’nde

9.7 Çaba yönetimi ve av yönetiminin örnekleri gerçekte nerede görülebilir?

47/48

Mozambik derinsu karides balıkçılığı Endüstriyel trol balıkçılığı 1970’lerin

sonundan başlamış ve en değerli balıkçılık olmuştur.

İki ortak girişim filosu tarafından 1990’ların başında stoklar aşırı sömürülmüş hale gelmiştir.

TAC ve sınırlı giriş planlaması uygulanmıştır.

Aralık-Ocak-Şubat sezonu kapatılmış ve stoklar tekrar kendini yenileyebilmiştir.

9.7 Çaba yönetimi ve av yönetiminin örnekleri gerçekte nerede görülebilir?

48/48

Sorular