12
#317 (376) 26 maisi _ 2 ivnisi 2015 saxalxo moZraoba „samegrelos“ organo 30 TeTri E-mail: [email protected] tjsdywjmj!jt!lj!bs!bsjt-!spn!nfhsvmbe!mbqbsblpcfo-!bsbnfe!jtbb-!spn!ebobsDfonb!rbsUwfmfcnb!bs!wjdjU!nfhsvmj!fob`!blblj!Tboj[f mamanti ZaZamia daibada 1940 wlis 29 maiss walenjixis raionis sofel ew- erSi. man warCinebiT daamTavra: 1958 wels _ walenjixis saSualo skola, 1965 wels _ saqarTvelos subtropikuli meurneobis institutis subtropikuli fakulteti, 1984 wels _ saqarTvelos saxalxo meurneobis ekonomikis marTvis instituti, 1989 wels _ saqarTvelos soflis meurneobis ekonomikis marTvis samecniero-kvleviTi institutis aspi- rantura. aqve moamzada sadisertacio naSromi Temaze _ ,,soflis meurneobis ekonomikuri efeqtianoba saqarTvelos subtropikuli meurneobis pirobebSi~, magram qveynad Seqmnili garemoebebis gamo dacvaze ver gavida. igi sxvadasxva dros muSaobda mSobliuri soflis kolmeurneobaSi fizikurad, komkavSiris raikomis in- struqtorad, pirvel mdivnad, kolmeur- neobis Tavmjdomared, raionis soflis meurneobis sammarTvelos ufrosis moadgiled, partiis raikomis saerTo ganyofilebis gamged, raionis agrosam- rewvelo gaerTianebis Tavmjdomaris pirvel moadgiled, partiis raikomis soflis meurneobis ganyofilebis gamged, soflis meurneobis muSakTa profkavSiris raionuli sabWos mdivnad, Tavmjdomaris moadgiled, profkavSire- bis raionuli gaerTianebis Tavmjdo- maris moadgiled. mravaljer iyo arCeuli partiis raikomisa da biuros wevrad, mSromelTa deputatebis raionuli da saqalaqo sabWoebis deputatad. yvelgan, sadac mas umuSavia, iCenda maRal niWierebas, uzado patiosnebas, samarTlianobas, principulobas da im- saxurebda adamianTa siyvarulsa da pativiscemas. imxanad, cxadia, swamda socializmis, samarTliani sazogadoe- bis mSeneblobis ideebisa, rasac zo- gierTebiviT, arc axla malavs, magram droTa viTarebaSi, dakarga ra rwmena sabWoTa kavSiris kompartiisadmi, da- tova jer Tanamdeboba da mere partiac, Semdegi gancxadebiT: ,,vinaidan skkp-m uRalata Tavis programasa da wesdebas da xalxis warmmarTveli Zalis nacvlad iqca wminda wylis mafiad, dRidan amis Secnobisa, me misi rigebidan Tavs gasulad vTvli. gibrunebT Cemi yofili partiulobis damadasturebel dokuments _ partbileTs~. aseTi nabiji maSin metad sarisko da uprecedentoc iyo. man kargad ico- da, rom amiT igi xazs usvamda mTel Tavis biografias, ar tovebda, Tavis droze misi nekrologis sadme gamo- qveynebis saSualebasac ki, uaresi Sedegic Tu ar moyveboda mas. magram maSindeli xelisuflebis cdis mi- uxedavad, gadawyvetileba ver Seacvlevines. SemdgomSi, qveynis masStabiT, sul sxva viTareba Seiqmna da mamanti ZaZamia aqtiurad Caeba erovnul-ganmaTavisu- flebel moZraobaSi, riTac sakuTari da ojaxis wevrTa sicocxlec araerTx- el aRmoCnda xifaTSi. Znelbedobis pe- riodi mainc qedmouxrelad da opti- misturad gaiara. mamanti ZaZamia jer kidev adreuli asakidan dainteresebuli iyo mecniere- bis sxvadasxva dargiT. amitomac gaaCnda maRaltitulovani specialistebis mier sadisertacio doneze momzadebulad Sefasebuli naSromebi: agroqimiaSi (xelmZRv. prof. g. goleTiani), soflis meurneobis ekonomikaSi (xelmZRv. prof. o. vaSakiZe), istoriasa da eTnografiaSi (xelmZRvanelebi da recenzent-redaq- torebi: v. iToniSvili, k. Selia), magram sabolood misi yvelaze metad gatace- bis sagani gaxda enaTmecniereba. am dargSi gasaocar warmatebebsac miaRwia, misive Tanaavtor qaliSvil cira ZaZa- miasTan erTad. man, jer kidev 1991 wels gamosca pirveli saenaTmecniero naSromi, or wignad, saxelwodebiT _ ,,megruli di- aleqti”, rac enaTmecnierebis insti- tutis docentma, megrul-Wanuris cno- bilma specialistma irine asaTianma Seafasa rogorc ,,axali kolorituli sityva enaTmecnierebaSi”. 1997 wels gamoica mamanti ZaZamiasa da misi qaliSvilis cira ZaZamias TanaavtorobiT Sedgenili wigni sax- elwodebiT: ,,enis warmoSobis saidum- loeba~. am naSromiT, pirvelad enaTmecniere- bis istoriaSi, warmoCenil iqna enis warmoSobis WeSmariti safuZvlebi. es maSin, rodesac msoflio enaTmecniere- baSi TiTqmis ori saukunis gan- mavlobaSi gabatonebuli iyo mosazreba, rom enis warmoSobis sakiTxis Seswavla saerTod SeuZlebelia da igi samu- damod dakargulia kacobriobisTviso. mamanti da cira ZaZamiebma, aRniSnuli naSromiT aRiares da daasabuTes enis warmoSobis xmabaZviTobis Teoria, rac jer kidev antikuri periodidan mo- midinareobda, magram SemdgomSi uary- ofili da tabuirebulic ki iyo. kidev ufro srulad daasabuTes Ta- vianTi aRmoCena, maT, morigi naSromebiT: ,,sityvaTwarmomavloba _ enis warmoSo- bis safuZveli~ (zugdidi, 2003) da ,,megruli enis leqsika da sityvaTwar- momavloba” (Svidtomeuli, Tb. 2007). absoluturad sruli sabuTianobiT: gamokvlevis obieqtis _ megruli enis mTeli leqsikis sityvaTwarmomavlobis anu etimologiis srulad SeswavliT warmoaCines maT enis (mocemuli enis, zogadad, anu saerTod enis da sx- vadasxva enis warmoSobisa da gan- viTarebis mTeli istoria octomeuliT ,,megruli ena _ enis warmoSobisa da ganviTarebis istoriis cocxali ma- tiane” (kompiuteruli versia da amon- abeWdi, 2013) maT Sorisaa: 11 erTomeuli, 2 ortomeuli, 1 samtomeuli, 1 Svid- tomeuli, 1 octomeuli. 200-ze meti recenzia-Sefaseba aqvT miRebuli mamanti ZaZamiasa da mis Tanaavtorebs maTi erToblivi saenaT- mecniero naSromebis Sesaxeb. amasTan, miRebuli aqvT gamoxmaurebani 23 qveynidan, maT Soris, 7 qveyanaSi miwvevac aqvT miRebuli. Sin stumrobdnen av- torebs _ daintersebul pirebs ucx- oeTis 7 qveynidan. 2008 wlis 29 seqtembers, mamanti Za- Zamias dabadebis dRes, qalaq TbilisSi, oTxma mecnierebaTa akademiam erTo- blivad moawyo zemoaRniSnuli Svid- tomeulis ganxilva, raSic 300-mde pro- fesori da akademikosi Rebulobda monawileobas. sityviT gamovida 32 maT- gani. naSromi erTsulovnad iqna mowonebuli. ,,sakacobrio mniSvnelobis naSromi”, ,,msoflio mniSvnelobis naSromi”, ,,ga- datrialeba enaTmecnierebaSi~, ,,tita- nuri naSromi~, ,,zetitanuri naSromi~, ,,wigni giganti~, ,,genialuri naSromi~, ,,unikaluri naSromi~, ,,samagido wigni”, `uebro naSromi~, ,,wigni romelzedac disertaciebi daiwereba, romelzedac Taobebi aRizrdebian~, `fantastikuric da saocaric~, ,,didi qarTuli saqme~, ,,wminda qarTuli saqme~... _ aseTia am naSromebis mokle Sefasebebi. mamanti ZaZamia, sworedac misi sae- naTmecniero naSromebis safuZvelze arCeulia 5 universitetis sapatio pro- fesorad, 8 mecnierebaTa akademiis namdvil wevrad, akademikosad, maT Soris, erT-erTi maTganis _ saqarTvelos mec- nierebaTa akademia ,,aia~-s prezidentad (Tumca, am ukanasknelad man, moucle- lobis gamo, es movaleoba gadaakisra vice-prezidents cira ZaZamias da Tvi- Ton ki darCa sapatio prezidentad), da kolxuri kulturuli memkvidreobis Seswavlisa da dacvis asociaciis prezidentad. batoni mamanti ZaZamia muSaobis ukanaskneli 15 wlis manZilze student axalgazrdobas aswavlida enaTmecniere- bis sagnebs, maT Soris, `sityvaTwarmo- mavlobis safuZvlebs~, rac man da cira ZaZamiam erToblivad SesTavazes enaT- mecnierebas, rogorc axali da saWiro dargi. imdenad didia baton mamantis roli megruli enis simdidreTa gamomziure- bis saqmeSi, rom, saxalxo moZraoba ,,samegrelos” zugdidis raionuli or- ganizaciis (xelmZRvaneli _ z. kvaracx- elia) gadawyvetilebiT am ramodenime wlis win, mamanti ZaZamias dabadebis dRe _ 29 maisi dawesda megruli enis saiubileo dRed. es movlena wels, samegrelos regionSi meoTxed aRiniS- neba, sazeimo RonisZiebiT. ,,oqros kaci”, _ aseTi metsaxeli Searqva jer kidev me-5 klasis moswavle mamanti ZaZamias klasis xelmZRvanelma maswavlebelma SoTa zarquam, da es metsaxeli mas mTeli moswavleobis periodSi Tan gahyva. `cocxali encik- lopedia~, ,,kaci-legenda~, ,,samegrelos patriarqi~, ,,megruli da sxva qarTveluri enebis didi Wirisufali~, ,,sicocxleSive ukvdavebad da legendad qceuli”_ aseTia batoni mamanti ZaZamias Semdgomdroindeli metsaxelebi Tu Se- fasebebi, sazogadoebasa Tu samecniero wreebSi, rac misi cxovrebisa da moR- vaweobis amsaxveli realoba gaxlavT. moculobiTac da SinaarsiTac grandiozuli da fasdaudebelia baton mamantisa da misi Tanaavtorebis enaT- mecnieruli memkvid- reoba, rasac isini kvlav da kvlav amdidreben. 2015 wlis 29 maiss sruldeba am gasaocari niWisa da erudiciis mqone adamianis batoni mamanti ZaZamias dabadebis 75-e da sazogadoebrivi da samecniero moRvaweobis 55-e wlisTavi. guliTadad vulocavT WeSmaritad did mecniers am did saiubileo TariRebs, vusurvebT gamarjvebebs da vimedovnebT, rom igi kvlavac didxans gaagrZelebs nayofierad moRvaweobas da bednier cxovrebas. gazeTi “ilori” nbnbouj![b[bnjb!`!86 batono mamanti! arasamTavrobo organizacia “istoriuli memkvidreoba”, gazeTebi “ilori” da “saqarTvelo da msoflio”, “saqinformi”, “evraziis instituti”, Tqveni megobrebi da TanamebrZolebi guliTadad gilocaven dabadebidan 75 da samecniero moRvaweobis 55 wlis iubiles, gisurveben janmrTelobas, bednierebas da kvlavac medgrad dgomas megruli enis sadarajoze! Rrma pativiscemiT, aleqsandre WaWia, roland jalaRania, zaur gaxaria, daviT qobalia, tariel gagniZe, viqtor caava, oTar WiTanava, oTar facacia, bondo jiqia, irakli Todua, Tengiz kublaSvili, napo mesxia, irakli ubilava, gulbaaT rcxilaZe, arno xidirbegiSvili, zuri kvaracxelia, givi somxiSvili, kukuri fifia, gio gobeCia

`!blblj!Tboj[f nbnbouj![b[bnjb!`!86dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/118291/1/Ilori_2015_N317.pdf · CabaZis, S. inalifas, a. papaskiris da sxvaTa da sxvaTa fundamenturi daskvnebi

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: `!blblj!Tboj[f nbnbouj![b[bnjb!`!86dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/118291/1/Ilori_2015_N317.pdf · CabaZis, S. inalifas, a. papaskiris da sxvaTa da sxvaTa fundamenturi daskvnebi

#317 (376) 26 maisi _ 2 ivnisi 2015 saxalxo moZraoba „samegrelos“ organo 30 TeTri

E-mail: [email protected]

“tjsdywjmj!jt!lj!bs!bsjt-!spn!nfhsvmbe!mbqbsblpcfo-!bsbnfe!jtbb-!spn!ebobsDfonb!rbsUwfmfcnb!bs!wjdjU!nfhsvmj!fob” `!blblj!Tboj[f

mamanti ZaZamia daibada 1940 wlis 29

maiss walenjixis raionis sofel ew-

erSi.

man warCinebiT daamTavra: 1958 wels

_ walenjixis saSualo skola, 1965

wels _ saqarTvelos subtropikuli

meurneobis institutis subtropikuli

fakulteti, 1984 wels _ saqarTvelos

saxalxo meurneobis ekonomikis marTvis

instituti, 1989 wels _ saqarTvelos

soflis meurneobis ekonomikis marTvis

samecniero-kvleviTi institutis aspi-

rantura. aqve moamzada sadisertacio

naSromi Temaze _ ,,soflis meurneobis

ekonomikuri efeqtianoba saqarTvelos

subtropikuli meurneobis pirobebSi~,

magram qveynad Seqmnili garemoebebis

gamo dacvaze ver gavida.

igi sxvadasxva dros muSaobda

mSobliuri soflis kolmeurneobaSi

fizikurad, komkavSiris raikomis in-

struqtorad, pirvel mdivnad, kolmeur-

neobis Tavmjdomared, raionis soflis

meurneobis sammarTvelos ufrosis

moadgiled, partiis raikomis saerTo

ganyofilebis gamged, raionis agrosam-

rewvelo gaerTianebis Tavmjdomaris

pirvel moadgiled, partiis raikomis

soflis meurneobis ganyofilebis

gamged, soflis meurneobis muSakTa

profkavSiris raionuli sabWos mdivnad,

Tavmjdomaris moadgiled, profkavSire-

bis raionuli gaerTianebis Tavmjdo-

maris moadgiled.

mravaljer iyo arCeuli partiis

raikomisa da biuros wevrad, mSromelTa

deputatebis raionuli da saqalaqo

sabWoebis deputatad.

yvelgan, sadac mas umuSavia, iCenda

maRal niWierebas, uzado patiosnebas,

samarTlianobas, principulobas da im-

saxurebda adamianTa siyvarulsa da

pativiscemas. imxanad, cxadia, swamda

socializmis, samarTliani sazogadoe-

bis mSeneblobis ideebisa, rasac zo-

gierTebiviT, arc axla malavs, magramdroTa viTarebaSi, dakarga ra rwmenasabWoTa kavSiris kompartiisadmi, da-

tova jer Tanamdeboba da mere partiac,

Semdegi gancxadebiT: ,,vinaidan skkp-m

uRalata Tavis programasa da wesdebas

da xalxis warmmarTveli Zalis

nacvlad iqca wminda wylis mafiad,

dRidan amis Secnobisa, me misi rigebidan

Tavs gasulad vTvli. gibrunebT Cemi

yofili partiulobis damadasturebel

dokuments _ partbileTs~.

aseTi nabiji maSin metad sarisko

da uprecedentoc iyo. man kargad ico-

da, rom amiT igi xazs usvamda mTel

Tavis biografias, ar tovebda, Tavis

droze misi nekrologis sadme gamo-

qveynebis saSualebasac ki, uaresi

Sedegic Tu ar moyveboda mas. magram

maSindeli xelisuflebis cdis mi-

uxedavad, gadawyvetileba ver

Seacvlevines.

SemdgomSi, qveynis masStabiT, sul

sxva viTareba Seiqmna da mamanti ZaZamia

aqtiurad Caeba erovnul-ganmaTavisu-

flebel moZraobaSi, riTac sakuTari

da ojaxis wevrTa sicocxlec araerTx-

el aRmoCnda xifaTSi. Znelbedobis pe-

riodi mainc qedmouxrelad da opti-

misturad gaiara.

mamanti ZaZamia jer kidev adreuli

asakidan dainteresebuli iyo mecniere-

bis sxvadasxva dargiT. amitomac gaaCnda

maRaltitulovani specialistebis mier

sadisertacio doneze momzadebulad

Sefasebuli naSromebi: agroqimiaSi

(xelmZRv. prof. g. goleTiani), soflis

meurneobis ekonomikaSi (xelmZRv. prof.

o. vaSakiZe), istoriasa da eTnografiaSi

(xelmZRvanelebi da recenzent-redaq-

torebi: v. iToniSvili, k. Selia), magram

sabolood misi yvelaze metad gatace-

bis sagani gaxda enaTmecniereba. am

dargSi gasaocar warmatebebsac miaRwia,

misive Tanaavtor qaliSvil cira ZaZa-

miasTan erTad.

man, jer kidev 1991 wels gamosca

pirveli saenaTmecniero naSromi, or

wignad, saxelwodebiT _ ,,megruli di-

aleqti”, rac enaTmecnierebis insti-

tutis docentma, megrul-Wanuris cno-

bilma specialistma irine asaTianma

Seafasa rogorc ,,axali kolorituli

sityva enaTmecnierebaSi”.

1997 wels gamoica mamanti ZaZamiasa

da misi qaliSvilis cira ZaZamias

TanaavtorobiT Sedgenili wigni sax-

elwodebiT: ,,enis warmoSobis saidum-

loeba~.

am naSromiT, pirvelad enaTmecniere-

bis istoriaSi, warmoCenil iqna enis

warmoSobis WeSmariti safuZvlebi. es

maSin, rodesac msoflio enaTmecniere-

baSi TiTqmis ori saukunis gan-

mavlobaSi gabatonebuli iyo mosazreba,

rom enis warmoSobis sakiTxis Seswavla

saerTod SeuZlebelia da igi samu-

damod dakargulia kacobriobisTviso.

mamanti da cira ZaZamiebma, aRniSnuli

naSromiT aRiares da daasabuTes enis

warmoSobis xmabaZviTobis Teoria, rac

jer kidev antikuri periodidan mo-

midinareobda, magram SemdgomSi uary-

ofili da tabuirebulic ki iyo.

kidev ufro srulad daasabuTes Ta-

vianTi aRmoCena, maT, morigi naSromebiT:

,,sityvaTwarmomavloba _ enis warmoSo-

bis safuZveli~ (zugdidi, 2003) da

,,megruli enis leqsika da sityvaTwar-

momavloba” (Svidtomeuli, Tb. 2007).

absoluturad sruli sabuTianobiT:

gamokvlevis obieqtis _ megruli enis

mTeli leqsikis sityvaTwarmomavlobis

anu etimologiis srulad SeswavliT

warmoaCines maT enis (mocemuli enis,

zogadad, anu saerTod enis da sx-

vadasxva enis warmoSobisa da gan-

viTarebis mTeli istoria octomeuliT

,,megruli ena _ enis warmoSobisa da

ganviTarebis istoriis cocxali ma-

tiane” (kompiuteruli versia da amon-

abeWdi, 2013) maT Sorisaa: 11 erTomeuli,

2 ortomeuli, 1 samtomeuli, 1 Svid-

tomeuli, 1 octomeuli.

200-ze meti recenzia-Sefaseba aqvT

miRebuli mamanti ZaZamiasa da mis

Tanaavtorebs maTi erToblivi saenaT-

mecniero naSromebis Sesaxeb. amasTan,

miRebuli aqvT gamoxmaurebani 23

qveynidan, maT Soris, 7 qveyanaSi miwvevac

aqvT miRebuli. Sin stumrobdnen av-

torebs _ daintersebul pirebs ucx-

oeTis 7 qveynidan.

2008 wlis 29 seqtembers, mamanti Za-

Zamias dabadebis dRes, qalaq TbilisSi,

oTxma mecnierebaTa akademiam erTo-

blivad moawyo zemoaRniSnuli Svid-

tomeulis ganxilva, raSic 300-mde pro-

fesori da akademikosi Rebulobda

monawileobas. sityviT gamovida 32 maT-

gani. naSromi erTsulovnad iqna

mowonebuli.

,,sakacobrio mniSvnelobis naSromi”,

,,msoflio mniSvnelobis naSromi”, ,,ga-

datrialeba enaTmecnierebaSi~, ,,tita-

nuri naSromi~, ,,zetitanuri naSromi~,

,,wigni giganti~, ,,genialuri naSromi~,

,,unikaluri naSromi~, ,,samagido wigni”,

`uebro naSromi~, ,,wigni romelzedac

disertaciebi daiwereba, romelzedac

Taobebi aRizrdebian~, `fantastikuric

da saocaric~, ,,didi qarTuli saqme~,

,,wminda qarTuli saqme~... _ aseTia am

naSromebis mokle Sefasebebi.

mamanti ZaZamia, sworedac misi sae-

naTmecniero naSromebis safuZvelze

arCeulia 5 universitetis sapatio pro-

fesorad, 8 mecnierebaTa akademiis

namdvil wevrad, akademikosad, maT Soris,

erT-erTi maTganis _ saqarTvelos mec-

nierebaTa akademia ,,aia~-s prezidentad

(Tumca, am ukanasknelad man, moucle-

lobis gamo, es movaleoba gadaakisra

vice-prezidents cira ZaZamias da Tvi-

Ton ki darCa sapatio prezidentad), da

kolxuri kulturuli memkvidreobis

Seswavlisa da dacvis asociaciis

prezidentad.

batoni mamanti ZaZamia muSaobis

ukanaskneli 15 wlis manZilze student

axalgazrdobas aswavlida enaTmecniere-

bis sagnebs, maT Soris, `sityvaTwarmo-

mavlobis safuZvlebs~, rac man da cira

ZaZamiam erToblivad SesTavazes enaT-

mecnierebas, rogorc axali da saWiro

dargi.

imdenad didia baton mamantis roli

megruli enis simdidreTa gamomziure-

bis saqmeSi, rom, saxalxo moZraoba

,,samegrelos” zugdidis raionuli or-

ganizaciis (xelmZRvaneli _ z. kvaracx-

elia) gadawyvetilebiT am ramodenime

wlis win, mamanti ZaZamias dabadebis

dRe _ 29 maisi dawesda megruli enis

saiubileo dRed. es movlena wels,

samegrelos regionSi meoTxed aRiniS-

neba, sazeimo RonisZiebiT.

,,oqros kaci”, _ aseTi metsaxeli

Searqva jer kidev me-5 klasis moswavle

mamanti ZaZamias klasis xelmZRvanelma

maswavlebelma SoTa zarquam, da es

metsaxeli mas mTeli moswavleobis

periodSi Tan gahyva. `cocxali encik-

lopedia~, ,,kaci-legenda~, ,,samegrelos

patriarqi~, ,,megruli da sxva

qarTveluri enebis didi Wirisufali~,

,,sicocxleSive ukvdavebad da legendad

qceuli”_ aseTia batoni mamanti ZaZamias

Semdgomdroindeli metsaxelebi Tu Se-

fasebebi, sazogadoebasa Tu samecniero

wreebSi, rac misi cxovrebisa da moR-

vaweobis amsaxveli realoba gaxlavT.

moculobiTac da SinaarsiTac

grandiozuli da fasdaudebelia baton

mamantisa da misi Tanaavtorebis enaT-

mecnieruli memkvid- reoba, rasac isini

kvlav da kvlav amdidreben.

2015 wlis 29 maiss sruldeba am

gasaocari niWisa da erudiciis mqone

adamianis batoni mamanti ZaZamias

dabadebis 75-e da sazogadoebrivi da

samecniero moRvaweobis 55-e wlisTavi.

guliTadad vulocavT WeSmaritad

did mecniers am did saiubileo

TariRebs, vusurvebT gamarjvebebs da

vimedovnebT, rom igi kvlavac didxans

gaagrZelebs nayofierad moRvaweobas

da bednier cxovrebas.

gazeTi “ilori”

nbnbouj![b[bnjb!`!86

batono mamanti!arasamTavrobo organizacia “istoriuli memkvidreoba”, gazeTebi

“ilori” da “saqarTvelo da msoflio”, “saqinformi”, “evraziis

instituti”, Tqveni megobrebi da TanamebrZolebi guliTadad gilocavendabadebidan 75 da samecniero moRvaweobis 55 wlis iubiles, gisurvebenjanmrTelobas, bednierebas da kvlavac medgrad dgomas megruli enissadarajoze!Rrma pativiscemiT,

aleqsandre WaWia, roland jalaRania, zaur gaxaria, daviT qobalia,

tariel gagniZe, viqtor caava, oTar WiTanava, oTar facacia,

bondo jiqia, irakli Todua, Tengiz kublaSvili, napo mesxia,

irakli ubilava, gulbaaT rcxilaZe, arno xidirbegiSvili, zuri

kvaracxelia, givi somxiSvili, kukuri fifia, gio gobeCia

Page 2: `!blblj!Tboj[f nbnbouj![b[bnjb!`!86dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/118291/1/Ilori_2015_N317.pdf · CabaZis, S. inalifas, a. papaskiris da sxvaTa da sxvaTa fundamenturi daskvnebi

ilori2 26 maisi _ 2 ivnisi 2015

recenzia igor kekelias sadisertacio naSromze `samegrelosa (odiSis) da afxazeTis istoriuli geografia vaxuSti bagrationis naazrevSi da Tanamedrove istoriografia~naSromi wardgenilia istoriis

akademiuri doqtoris samecnieroxarisxis mosapoveblad. dargi/spe-cialoba _ 10.04. istoria. samecnieroxelmZRvaneli _ istoriis mecnierebaTadoqtori, sruli profesori giorgimWedliZe. naSromis moculoba _ gv. 2-260; wyaroebi da literatura _ gv. 261-296.sadisertacio naSromi iwyeba mokle

winasityvaobiT (`naSromis zogadi dax-asiaTeba~, gv. 4-8), romelSic Camoyal-ibebulia ramdenime zogadi debuleba:1. saqarTveloSi saistorio geografiisfuZemdeblis _ vaxuSti bagrationis(1696-1757 ww.) naazrevi mniSvnelovanisaganZuria qarTuli kulturisa damecnierebis istoriaSi; 2. vaxuSti ba-toniSvilma _ istorikosma, eTnologma,geograf-kartografma Seqmna piraddakvirvebebsa da saistorio wyaroebisSeswavlaze dafuZnebuli saistorio-geografiuli da eTnologiuri xasi-aTis monumenturi naSromi `aRwerasamefosa saqarTvelosa~... aseve fas-daudebelia misive kartografiulimemkvidreoba; 3. vaxuStim saqarTvelosistoriis Seswavlis TvalsazrisiTyvela xelmisawvdomi da mniSvnelovanisaistorio wyaro (`qarTlis cxovreba~,sxvadasxva epoqis sigel-gujrebi) daa-muSava ruseTSi gadaxvewamde (1724 w.).maSasadame, misi `aRwera~ sageografio-saistorio gamokvlevaa; 4. vaxuStiTavisi drois uTvalsaCinoesi geograf-istorikosi da kartografia. disertanti sagangebod aRniSnavs,

rom odiS-afxazeTis saistorio ge -ografiis mravali sakvanZo sakiTxikeTilsindisierebiT da kompetentur-obiT aqvT ganxiluli qarTvelmkvlevrebs. aqedan gamomdinare, naSromisavtori mimarTavs: 1. sakvlev sakiTxTandakavSirebuli samecniero litera-turis kritikul analizs; 2. vaxuStismier geografiuli Tu politikur-ad-minis traciuli obieqtebislokalizaciisas daSvebul uzustobaTagasworebasa da dazustebas. saamisodganxilulia saarqivo da samuzeumomasalebi, axle buradaa gaazrebulizogi toponimis lokalizaciisa dasaxeldebis motiva ciis sakiTxebi. miRe-bul daskvnebs, garda samecniero Rire-bulebisa, aqvs po li ti kuri Sedegic:

TiToeuli afxazi istoriul warsulsdainaxavs ara `mrude sarkeSi~, aramedrealisturad.disertants ase aqvs gansazRvruli

Tavisi mizani: ori konkretuli istori -ul-eTnografiuli regionis _ odiSisa(samegrelo) da afxazeTis _ istori -uli warsulisa da masTan mWidroddakavSirebuli saistorio geografiissakiTxebze monografiuli gamokvlevisSeqmna, rac warmatebiT aqvs ganxor -ciele buli. winamdebare sakvalifika-cio naSromis guldasmiT gacnoba amisidasturia.sadisertacio naSromis pirveli Tavi

`sakiTxis istoriografia~ warmoaCens,erTi mxriv, Tu rogoraa asaxuli odiS-afxazeTis saistorio geografia vaxuS -tis naazrevSi da, meore mxriv, aanal-izebs qarTvel Tu ucxoel mecnierTamosazrebebs am sakiTxebTandakavSirebiT. avtors Tavisi meTodiase aqvs Camoyalibebuli: `winamdebaresakvalifikacio naSromis SesabamisTavebSi ama Tu im sakiTxze msjelo-bisas vimowmebT da vaanalizebT arse-bul wyaroTmcod neobiTs bazas da asevcdilobT zogierTi bundovani Tusadao sakiTxebisa da calkeuli faqte-bis dazustebas~. vinc guldasmiT gaec-noba warmodgenil naSroms, darwmundeba,rom disertants Tavisi mizani war-matebiT ganuxor cielebia.dasaxul miznebTan dakavSirebiT

sadisertacio naSromis pirvel TavSiganxilulia mxolod is gamokvlevebi`romlebSic metwilad asaxuliaswored odiS-afxazeTis saistorio ge-ografiisa da toponimiis calkeulisakiTxebi~ (gv. 14), gaTvaliswinebuliaqarTuli samecniero skolis warmo-madgenlebis _ iv. javaxiSvilis, s.janaSias, p. ingoroyvas, n. berZeniSvilis,v. gabaSvilis, l. marua Svilis, b. lom-inaZis, o. soselias, T. beraZis, z. an-CabaZis, S. inalifas, a. papaskiris dasxvaTa da sxvaTa fundamenturidaskvnebi Tu hipoTezebi. am cnobilmkvlevarTa garda, amave TavSi dasax-elebulia 80-mde avtori, romelTadaskvnebi gamoyenebulia calkeuli sak-iTxebis kvlevisas. aqve isic undaaRiniSnos, rom gamoyenebul literat-uraSi dasaxelebulia 50-mde saistoriowyaro da 300-mde samecniero naSromi

qarTul Tu araqarTul enebze. sakvalifikacio naSromis meore Tavi

(`vaxuSti bagrationi samegrelos (odi-Sis) teritoriisa da sazRvrebisSesaxeb~, gv. 26-56) eZRvneba odiSissazRvrebTan da etimologiasTandakavSirebul zog problemur sakiTxs.vambobT `problemurs~, radganacqarTveli da araqarTveli avtorebisSexedu lebani araerTgvarovania.vaxuSti batoniSvili Tavisi gamokvle-vis am mona kveTs ase asaTaurebs: `aRweraegrisis samefosa, anu afxazeTisa, anuimereTisa~ da saTanado adgilas kidecaRniSnavs `queyanisa amis saxelni ariansaerTod sami: pirvelad egrisi, meoredafxazeTi, mesamed imereTi~ (gv. 26). raTqma unda, avtori mimarTavs istoriulsinamdviles: egrisi eTnikur-poli-tikuri erTe ulia, xolo afxazeTi daimereTi _ mxolod politikuri er-Teulebi (SeniSvna: qoronimi `samegre-lo~ vaxuStis erTxelac ar dausax-elebia).vaxuStis naSromSi odiSis aR-

mosavleT sazRvrad dasaxelebuliaerTgan unagira, meoregan _ cxeniswyali(amasTan dakavSirebiT mkvlevarTaSoris azrTa sxvadasxvaobaa: unagira,texuri, rioni Tu cxeniswyali). es sak-iTxi, rogorc disertanti aRniSnavs,dawvrilebiT aqvs Seswavlili TamazberaZes Tavis naSromSi `odiSis poli-tikuri geografia~. vaxuStisTan odiSisCrdilo-dasavleTi sazRvaria anakofia(dRevandeli axali aToni), e.i. md. fsir-cxa... T. beraZe am monacemebis sisworesucxoel avtorTa cnobebiTac adas-turebs... Tumca disertanti aqve xaz-gasmiT aRniSnavs: `T. beraZis mier XII-XVIII ss. odiSis saerisTavos aR-mosavleT sazRvarTan dakavSirebiTdamowmebuli cnobebisadmi sruli ndo-bis gamocxadeba Zalian Wirs, radganmsjeloba faqtobrivi argumentaciiTgamyarebuli ar aris~ (gv. 33). saerTod,odiS-afxazeTis sazRvrebi xSiradicvleboda. levan meore dadianisdros saz Rvari gadis md. kodorze,romlis marcxena napirs mihyveba e. w.`didi kedeli~, Tumca XVIII s-isdamdegisaTvis afxazeTisa da odiSissazRvari gadmoweulia md. enguramde. rogorc disertanti aRniSnavs, dasax-

elebuli sazRvrebidan zogi pirobiTi

da droebiTi iyo, zogic – politikur-eTnikuri. meore Tavis meore qveTavSi (gv. 48-

57) ganxilulia leCxumis, qvemo svaneTi-sa da saWilaos safeodalo er-Teulebis mimarTebis sakiTxi qvemosvaneTisa da samegrelos samTavrosad-mi.rogorc cnobilia, saqarTvelos same-

fos dacemis Semdeg leCxumi imereTissamefos SemadgenlobaSi Sevida, magramXVII s-is 70-90-iani wlebidan odiSismTavarTa mflobelobaSia. amave peri-odidan qvemo svaneTi odiSis gavlenisqveS moeqca da ewoda sadadiano svaneTi.rac Seexeba saWilaos, anu WilaZeTasaTavados (samflobelos), erT erTeu-lad misi Camoyalibeba XV s-Si moxdada Zlierebas miaRwia XVI s-is pirvelnaxevarSi. igi moicavda sajavaxos(guria) da samegrelos soflebs banZa-mde. magram aqac sazRvari xSiradicvleboda. vaxuStis aRweriT, XV s-ismeore naxevarSi saWilaod iwodebodateritoria texursa da WaniswyalsSua.disertantis mier mis mierve mopove-

bul (da dabeWdil) samuzeumo wer-ilobiT wyaroebze dayrdnobiT gaanal-izebulia am sami safeodalosa damaTSi Sema vali soflebis sazRvrebi.ara erT da or SemTxvevaSi i. kekeliaTavisi mosazrebis gansamtkicebladiyenebs mis mierve mopovebul toponimurmonacemebsac. kerZod, saWilaos sazRvre-bis dasadgenad pirveladaa gamoyene -buli toponimebi da mikrotoponimebi,rogoricaa: naWilau, WilaiaS noxori,Wiluri, WilaiaS naSaru, WilefiS na-doxoru, saWilao (igive marani), naWiu,WilaiaS naRu, WilaiaS mamuli, eWeie//saW-ilao da sxv. maSasadame, rogorc zemoTukve aRiniSna, ama Tu im mosazrebisgansamtkiceblad disertanti xSiradiyenebs mis mierve Caweril toponimebsada istoriul-eTnografiul muzeumebSimopovebul saarqivo masalebs.

patiko cxadaia,filologiis mecnierebaTa doqtori,profesori, Tsu qarTuli enis insti-tutTan arsebuli qarTveluri ono-mastikis s/k centris xelmZRvaneli

(gagrZeleba Semdeg nomerSi)

didi moqalaqe da didi mecnieriyovel adamians, romelsac RvTis

gangebiT am cisqveSeTSi wilad xvdawuTisoflis stumroba, sakuTari misiada movaleoba akisria. ufunqcio kaciar arsebobs dedamiwis zurgze, magramyvela rodi acnobierebs am misias,yvela rodi poulobs sakuTar Tavs amdasazRvrul sivrceSi da axdens Rv-TivboZebuli unaris Tu niWis real-izebas. arian RvTis rCeuli adamianebic,romlebsac RmerTma uxvad daabertyasaidumloTa Secnobis gansakuTrebuliZala da mxolod maT eZlevaT nebaSeaRon kari idumalebiT mocul sam-yaroSi. gadaWarbebuli ar iqneba imisTqma, rom erT-erTi aseTi RvTis rCeul-Tagania didi enaTmecnieri, didi sazo-gado moRvawe, batoni mamanti ZaZamia.didebul pirovnebas dRes dabadebidan75 weli Seusrulda. bunebrivia, aseTdros, am mniSvnelovani TariRis gamowina planze iwevs sazeimo ganwyobilebada molocvis survili, magram gardaam yvelafrisa, Cndeba fiqri imaze, Tura saqmianobas Sealia aRniSnuli dadaTvlili wlebi iubilarma, TavisiTCairbina drom da zereled momrgvaldawlebi, rogorc Cveulebriv mokvdavTacxovrebaSi xdeba, Tu drosTan WidilSiRmerTTan „mebrZoli“ iakobis sijiutiTgadiodnen isini; gadiodnen mtkivneu-lad, Zalze mgrZnobiared, did saidm-loebaSi SeRwevis dauokebeliltolviT.mamanti ZaZamia Tavis qaliSvilTan

_ cira ZaZamiasTan erTad udidesimecnieruli aRmoCenis avtorebad mo-evlinen qarTul da zogadad mecnierul

samyaros. maT SeZles megruli enissaiduloebebis axsna da kacobriobsdaubrunes TiTqmis miviwyebuli mil-ionobiT sityvis mflobeli, samyarosametyvelebis uZvelesi xanis xsovnismatarebeli enis srulyofilileqsikoni. megruli enis zmnis usas-rulo SesaZleblobebis Sedegebze da,aqedan gamomdinare, sityvaTa maragissiuxveze aqamde arcerT enaTmecniersSeuqmnia raime mniSvnelovani naSromi.aravin misula im daskvnamde, rommegruli eniT gamoiTqmeba da sityvebadgansxeuldeba adamianis yovelnairifiqri, azrTa naperwklebi Tu instiqti-dan mosxletili idumali gancda.erTxel, keTilad ganwyobilma, magram

megruli enis ase ganuzomel sim-didreSi daeWvebulma mecnierma ganacx-ada: megrulSi milionobiT sityva Tua,rogor imaxsovrebT, an rogor iyenebTamden sityvaso. Cemis azriT bunebriviSekiTxva gauCnda oponents. is mecniericocxali aRar aris, magram dasmuliSekiTxva cocxlobs da me SemiZliavupasuxo Semdegnairad: megrulsityvebs saWiroebisda mixedviT momen-talurad warmoSobs misi zmniswini.magaliTad: qarTulSi TiTqmis sagnisyvela mdgomareobaSi ixmareba zmna _dgas. (kaci dgas saxuravze, ferdobze,ormoSi, aivanze da a.S) am SemTxvevaSi„dgas“ aris erTi sityva da is arsaWiroebs gardaiqmnas meore an mesamesityvad. megrulSi es aucilebelia,vinaidan megruli zmna moiTxovs ar-sebiTi saxelis moqmedebis zusti md-gomareobis gadmocemas. magaliTad:

koCi orTvals gimare (kaci saxuravzedgas), koCi sukis mukore (kaci ferdobzedgas), koCi tyas miTore (kaci tyeSidgas), koCi Txorils enore (kaciTxrilSi dgas) da a.S. megruli enisTavisebureba marto zmniswinebissiuxviT miRebuli sityvaTa maragiTrodi xasiTTeba. aris iseTi zmnebi,romlebic zmiswinebis zemoqmedebas arganicdian da TavisTavad mravldebianadamianis xasiaTis, manerebis, warmosade-gobis da sxva maxasiaTeblebis mixedviT.magaliTad, kaci modis (koCi mours).zmna „modis“ samasze meti sxvadasxvasityviT SeiZleba Seicvalos imisdamixedviT, Tu ranairi adamiani modis...swored, es mdgomareoba ver gaiTval-iswina im cxonebulma mecnierma, romel-mac Tqva: milionobiT sityvas rogorimaxsovrebT, an rogor xmarobTo. saku-Tar magaliTze SemiZlia vTqva: arafersvimaxsovrebT d arc arafersvizepirebT. megruli enis zmniswiniaris Cveni sufliori da mokarnaxe,romelic albaT kodirebulia am enismatarebeli adamianebis tvinis ujre-debSi. es xdeba momentalurad, sponta-nurad, oRond logikuri SesatyvisobiTda arsebuli viTarebis aRqmis saocarisizustiT. am patara, saibileo mosalocwerilSi SeuZlebelia am fenomenisaxsna, ubralod im gaocebuli oponentissityvebi momagonda da am mogonebamgamityua sxvagan, Torem Cemi werilismizani batoni mamantis dabadebis dRismosaloci werilia da ara megrulienis TaviseburebaTa axsna. Tu vinmesainteresebs (unda ainteresebdes) raSia

megruli enis gansakuTrebuloba, is

unda CauRrmavdes am didebuli mkvle-

varis naSromebs, sadac msurveli povebs

amomwurav pasuxs yvela kiTxvaze. yovel

did saqmes, samwuxarod, Suri da mtroba

mosdevs. baton mamantis Tavisi fas-

daudebeli naSromis gamo zogierTi

kolega ki ar unda mtrobdes, aramed

mWidro mecnieruli TanamSromloba

unda hqondeT masTan, magram, Cvenda

samwuxarod, samoTxidan gamoZevebul

demons, etyoba, Cvens miwaze ufro metad

mimoebna Surisa da RvarZlis Tesli.

ra simdidresac mamanti da cira ZaZa-

miebma megrul enaSi miagnes, es ara

marto megrul enas, aramed mTlianad

qarTul metyvelebas ekuTvnis, rameTu

kolxur-zanuris fuZezea dayrdnobili

da dafesvebuli qarTuli ena. im fes-

vebidan gaxlavT amonaylorti qarTuli

enis sami Sto, romelsac zogadad

mainc ar uaryofen qarTveli mecniere-

bi.

mamanti ZaZamia 75 wlisaa!

batono mamanti, Tqven saocari adami-

ani brZandebiT. Tqven aramarto Tqveni

niWiT brwyinavT, aramed anaTebT

ubraloebiT, TavmdablobiT, uangaro-

biTa da WeSmariti qarTvelobiT.

gilocavT dabadebis 75-e wlisTavs,

gisurvebT jamrTelobasa da didxans

sicocxles.

jer kidev bevri gaqvT gasakeTebeli

da imedia, ufali kidev karga xans da-

gayovnebT am warmaval wuTisofelSi.

giorgi siWinava,mwerali

Page 3: `!blblj!Tboj[f nbnbouj![b[bnjb!`!86dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/118291/1/Ilori_2015_N317.pdf · CabaZis, S. inalifas, a. papaskiris da sxvaTa da sxvaTa fundamenturi daskvnebi

ilori 326 maisi _ 2 ivnisi 2015

`pativi ec deda enas Sensa... daiswavlide maT da Zma enaTa misTa

da keTil geyos Sen~

n. mariqarTul da msoflio enaTmecniere-

baSi aRiarebulia, rom saukuneebismanZilze arseboben qarTveluri enebi:_ megruli, lazuri (Wanuri), svanurida sakuTriv qarTuli. amaTgan, sakuTrivqarTul enas qarTlur (qarTebis)enasac eZaxian. avtorTa erTi nawilierT-erT qarTvelur enad miiCnevsbaskur enasac.amasTan, qarTvelur enebs iberiul

enebsac uwodeben.iberiul enebTan monaTesaveebad mi-

iCneven kavkasiur enebs (Tumca, ammosazrebas yvelani ar iziareben).aqedanaa saxelwodebac ̀ iberiul-kavka-siuri enebi~.iberiul-kavkasiur enebs, mTlianobaSi,

iafetur enebad miiCneven.genetikuri klasifikaciis mixedviT

msoflios enebs yofen semitur, qamiturda iafetur enebad. igi emyareba miTiurgadmocemas, romlis mixedviTac msofliowarRvnas gadarCenil noes hyavda samiSvili: _ semi, qami da iafeti. amaTiSTamomavlobis enebs uwodeben semitur,qamitur da iafetur enebs.semitur enebs ganakuTvneben arabul,

aisorul, aqadur, arameul, ZvelberZnulda sxva enebs., qamitur enebs _Zvelegviptur, koptur da sxva enebs,iafetur enebs ki, rogorc iTqva,qarTvelur enebs da maTTanave, kavkasiurenebs.avstrieli enaTmecnieris g. deeter-

sis sqemis mixedviT, Tavdapirveladarsebobda erTi saerTo qarTvelurifuZe ena, romlis dayofiTac pirveletapze miRebul iqna erTi mxriv sva-nuri, meore mxriv qarTul-zanuri (er-Tad). meore etapze qarTul-zanurisdayofiT miRebul iqna qarTuli dazanuri enebi. SemdgomSi ki zanurisanu kolxuris dayofiT miRebul iqnamegruli da lazuri anu Wanuri enebi(S. ZiZiguri, qarTuli enisTavgadasavali, 1990, gv. 78-79).eneTmacnierebaSi arsebuli

mosazrebiT, winareqarTuli (proto-qarTuli) enidan Zv. w. III aTaswleulSigamoiyo erT-erTi dasavluri dialeqti,romelmac SemdegSi dasabami misca sva-nur enas. daaxloebiT 800 wlis Semdeggamoiyo meore dasavluri dialeqti,romelic iqca kolxur enad, igivemegrul-lazur enad. am ukanasknelis-agan ki, mogvianebiT, Seiqmna megrulida lazuri (Wanuri) enebi.n. maris mosazrebiT, svanuri ena

warmoadgens kolxurisa da adiReurienebis naerT enas, rasac sxva enaTmec-nierebic iziareben.cxadia, n. maris aRniSnuli mosazreba,

praqtikulad, abaTilebs g. deetersismosazrebas, winareqarTuli enidanTavdapirvelad svanuri enis SeqmnisSesaxeb, radganac jerac ararsebulikolxuri enisa da adiReuri enisagansvanuri enis Seqmna SeuZlebeli iqne-boda. sxvagvarad rom vTqvaT, n. marisaRniSnuli mosazrebis mixedviT, racsaerTod gaziarebulia enaTmecnierebismier, kolxuri ena arsebula jer kidevmanamde, vidre svanuri ena Seiqmneboda.msoflio enaTmecnierebaSi aqamde

damkvidrebuli mosazrebis mixedviT,zogadad anu saerTod enis asakssazRvraven 1 milioni wliT, vinaidanadamianis asaki, aqamde, aseveagansazRvruli; Tanamedrove enebis asaksdaaxloebiT 10.000 wliT, xoloqarTveluri enebis asaks daaxloebiT4.000 wliT sazRvraven. es ukanasknelimosazrebani ukavSirdeba imas, rom at-lantikis okeaneSi odesRac arsebulikontinentis Tu didi kunZulis _ at-lantidis dangrevas (meteoritisdacemis Tu Zlieri miwisZvris Sedegad)da msoflio warRvnis movlenas miiCn-even 10.000 wlis winaT momxdar faq-tad.Cveni gamokvlevebis Sedegebi enebis

aRniSnul asaks ar eTanxmeba (amazeqvemoT).

qarTveluri enebis _ kolxuris,megrulis, svanuris, lazuris (Wanuris)da sakuTriv qarTulis mravali sauku-nis manZilze arsebobas aRiarebdnencnobili qarTveli da ucxoeli mec-nierebi: al. cagareli, n. mari, v, hum-bolti, mari brose, g. deetersi, i. yif-SiZe, a. SaniZe, a. kiziria, da sxvani.cxadia, qarTveluri enebis saerTod

arsebobaze am ukanasknel dromde eWvicki aravis Seutania; aseTi ram war-moudgenelic iyo. magram meoce saukunis90-iani wlebis bolos gamoCndnencalkeuli enaTmecnierebi, rogoric ar-ian profesorebi: tariel futkaraZe,Teimuraz gvancelaZe, manana tabiZe, mit-ropoliti anania (jafariZe) da maTierTeuli Tanamzraxvelebi, romelTacwamoayenes mosazreba, rom ar arsebobenaraviTari qarTveluri enebi. rac Se-exeba megruls, svanursa da lazurs(Wanurs), amaT isini Tvlian qarTulienis iseTive dialeqtebad, rogorsackaxuri, imeruli, guruli, fSavuri, xev-suruli da sxvebi warmoadgenen. 2002wlis 11-12 maiss, maT, qalaq quTaisSiCaatares ra e. w. `qarTvelologTasimpoziumi~, amave qalaqSi t. futkaraZisredaqtorobiT gamomavali politikurigazeT `qujis~ 38-e nomerSiNgamoaqveynesstatia `qarTvelologTa IX simpoziumi.memorandumi~, sadac zemoaRniSnulimosazreba saqveynod gaaxmianes da TanaRniSnes, rom megrulis, svanurisa dalazuris qarTvelur enebad gamocx-adeba xels uSlis qarTvelTa er-Tianobaso da a. S.am gancxadebas, Cvenis mxriv, sa-

Tanadod vupasuxeT gazeT ,,fartazissamrekloSi” (#1, oqtomberi, 2002) gamo-qveynebuli statiiT: _ ,,qarTvelologTaIX simpoziumis memorandumi _qarTveluri enebis ugulebelyofiscda”.t. futkaraZe da misi

Tanamzraxvelebi amis Semdeg erTxansdumdnen, magram, raki sxvaTagan gamox-maurebas adgili ar hqonia, kvlav gana-grZes TavianTi Sexedulebis aqtiuripropaganda. roca maTs mosazrebasmxari aravin dauWira, daiwyes SetevaenaTmecnierebis mimarT, maTdami sepa-ratizmisaTvis xelSewyobisa da krem-lis agentobis dabralebiT; amasTan,megrulenovani mosaxleobis daSanta-JebiT, da, yovelgvari xerxis gamoyenebiTgaagrZeles megruli. lazuri da sva-nuri enebis diskreditacia. sabolood, rogorc iqna, 2007 wlis

ivlisSi saqarTvelos mecnierebaTaakademiis enaTmecnierebis institutmaspecialurad ganixila es sakiTxi. misiSedegebis Sesaxeb male gamoica am in-stitutis krebuli saxelwodebiT: `qar-Tuli da qarTveluri enebi (erTi ̀ enaT-mecnieruli polemikis~ gamo)~. krebulSicalsaxad aRniSnulia, rom `sameulisaxali Teoria~ qarTveluri enebisararsebobisa da maTi dialeqtebadgamocxadebis Sesaxeb `moklebuliayovelgvar lingvistur safuZvels dawarmoadgens ideurad saSiS Teorias~. miuxedavad mravali avtoris mier

gamoxatuli analogiuri Sexedulebe-bisa da sagazeTo Tu saJurnalo wer-ilebisa, aseve, respublikis xelmZR-vaneli organoebis winaSe araerTxeldayenebuli moTxovnisa, maTi amgvariqmedebis aRkveTis Sesaxeb, viTareba arSecvlila: tariel futkaraZe da misiTanamzraxvelebi TavgamodebiTagrZeleben brZolas megruli, svanurida lazuri enebis diskreditaciisa daam enebis matarebeli xalxebis diskrim-inaciisaTvis.mizani naTelia: isini, eswrafvian ra

qveynis patriotis mantiis mosxmas, viT-omda separatizmis saSiSroebis sababiTcdiloben megruli, svanuri da lazurienebis aRiarebas dialeqtebad, riTacam enebs emuqreba, evrosabWos konven-ciebiT gaTvaliswinebuli dacvisgareSe darCena da gadaSeneba, vinaidandialeqtebis dacvis valdebulebasevrosabWos konvenciebi ar iTval-iswinebs (Tumca, magaliTad, somxeTisxelisuflebam somxuri enis diale-

qtebis dacvac ivaldebula). aseT viTarebaSi, savsebiT bunebrivad,

daismis kiTxva: yvelanairi samecnierotitulebis mqone zemoaRniSnul enaT-mecnierebs yovelgvari oboeqturi sa-fuZvlis gareSe, SeiZleba ki hyofnideTmecnieruli sindisi, TvalSi nacariSeayaron qarTvel da msoflio enaT-mecnierebsac da xalxebsac, da da-JinebiT amtkicon, rom megruli, lazurida svanuri dialeqtebia, kerZod, _ qar-Tuli enis dialeqtebi da ara calkeenebi, qarTveluri enebi? asec rom iyos,raki sakiTxi agrerigad wamoWriliada mecnier-mkvlevarTa da sxvaTa mxri-vac sxvadasxvagvar SexedulebaTa gamov-linebas aqvs adgili, ibadeba aseTikiTxvac: iqneb, marTlac arsebobs raimekonkretuli safuZveli, rac saeWvosxdis qarTveluri enebis (rogorcaseTebis) arsebobas? imis gaTvaliswinebiTac, rom yvela

adamiani enaTmecnieri anu dargis spe-cialisti ar aris, da, SeiZleba, zo-gierTebma irwmunon kidec maTi ze-moaRniSnuli `mtkicebulebani~, saWiroa,erTxel da samudamod yovelmxrivSeswavlil iqnas es sakiTxi da moixsnasproblema, rac saxezea. saamisod, mokledmivmarToT saTanado mecnierul kvle-va-Zieba-dasabuTebas.arsebuli realobis sworad

Sesafaseblad da jerovnad warmosaCe-nad, uwinares yovlisa, saWiroa naTladda yvelasaTvis advilad gasagebaddadgena-dasabuTeba imisa, Tu ras war-moadgenen, sinamdvileSi, megruli, sva-nuri, lazuri (Wanuri) da sakuTrivqarTuli (qarTluri) metyvelebani: _enebs Tu dialeqtebs anu kiloebs.Semdgom amisa, saWiroa warmoCena imisa,warmoadgenen Tu ara isini, sinamdvile-Si, sworedac qarTvelur enebs.rogorc wyaroebi metyveleben, jer

kidev Zv. w. XVII_VII saukuneebSi arse-bobda uZlieresi saxelmwifo, _ kolx-eTi, mefis xeldasxmiT, da arsebobdnenkolxebi; aseve arsebobda kolxuriena. sxvaTa Soris, amis dasturia Semdegifaqtic: wyaroebis mixedviT, homerosi,romelic brma iyo da cxovrobda damoRvaweobda Zv. w. XIII Tu XIV saukune-Si, leqsebs Txzavda zepirad (damwer-lobis ararsebobis gamoc), Tavis poe-maSi `odisea~, odisevsis laSqrobasadarebs argonavtebis laSqrobas kolx-eTSi, _ oqros sawmisis mosapoveblad.es imas niSnavs, rom legenda arg-onavtebis mier kolxeTSi laSqrobisSesaxeb jer kidev homerosamdelia. msoflio istoriis `mamad~ wodebuli

herodote (V s. Zv. w.) wers: `kolxebs,aias, aions Zvel dros mTeli msoflioepyra~; `odesRac kolxebs damwerlobahqondaT~.apolonios rodoselis (IV. s. Zv. w.)

`argonavtikaSi~ vkiTxulobT: `kolxebsSenaxuli aqvT~ mamaTagan naweri kvir-bebi, romlebzec irgvliv mogzaur-TaTvis gamosaxulia zRvisa daxmeleTis yvela gza da sazRvari~; 2) saberZneTis kunZul kretas

mbrZanebeli minosis meuRle pasifae,romelic kolxeTis mefe ietis da iyo,kolxeTSi salaSqrod myofi argonavte-bis kunZul kretaSi misvlisas, sul-mouTqmelad moeloda, rom iazonismier motacebuli aietis asulimedeasagan moesmina kolxur (anu, saku-Tar mSobliur) enaze, ambavi argonavte-bis laSqrobis Sesaxeb. pasifaem Seiy-vana ra igi oTaxSi, TavisTan, ambismosayolad, misma ZmisSvilma medeamacsulmouTqmelad moaxsena mas yovelivekolxur enazeo, _ wers rodoseli~.movuxmoT sxva faqtebsac:jer kidev III-V saukuneebSi (zogi

mosazrebis mixedviT, VII saukunemdec)arsebobda kolxeTis (fazisis) akademia,romlis cnobili ukanaskneli mohikaniiyo ioane lazi.saxeli `megreli~ dokumenturad mo-

cemulia atenis 835 wlis warweraSi(`aResrula kurTxeuli mamfali ste-fanoz, RmrTisa mier qarTvelTa damegrelTa erisTav-erisTavTa ufali~). araerTgan aqvs moxsenebuli cnebebi

`megruli ena~ da `megrelebi~ vaxuStibatoniSvils.arCil mefe (poeti), Tavis `arCilian-

Si~, Teimuraz meores (mefesa da poets)apaeqrebs ra poet SoTa rusTavelTan,aTqmevinebs: `yvela ena mogixmia somxurida megrulico~.maSasadame, wyaroebis mixedviT anu

dokumenturad, kolxebisa da kolxurienis arseboba dadasturebulia jerkidev Zveli welTaRricxvis V sauku-nidan (gadmocemebis mixedviT ki _XVII saukunidanac), xolo megrelebisada megruli enis arseboba, dokumentu-rad, _ axali welTaRricxvis IX sauku-nidan, kerZod, 835 wlidan, xolo gadmo-cemebiT, _ IV saukunidan. es maSin, rodesac cnebebi: `qarTveli~,

`qarTuli ena~, `saqarTvelo~ wyaroebSimoxseniebulia mxolod Cveni welTaaR-ricxvis Suasaukuneebis meore naxevridan.amrigad, savsebiT naTelia kolxuri

da megruli enebis, aseve sakuTriv qar-Tuli enis mravali saukunis gan-mavlobaSi arsebobis realobac daisic, rom kolxurica da TviTmegrulic (romelic mogvianebiT kolx-uris ganayofia, lazurTan anu WanurTanerTad) bevrad ufro adre arsebulanqarTul (sakuTriv qarTul anuqarTlur) enasTan SedarebiT.cxadia, aRniSnuli faqtebis gaTval-

iswinebasTan erTad, qarTveluri enebisarsebobis aRiarebas zemoT dasaxele-buli da sxva enaTmecnierebi mimar-Tavdnen am enebis mecnieruladSeswavlis safuZvelzedac.enaTmecnierebaSi aRiarebulia kri-

teriumebi, romlis mixedviTac dgindeba,esa Tu is metyveleba enas warmoadgensTu dialeqts anu kilos, anda, sulackilo-kavs (Tqmas).enis gansazRvris enaTmecnieruli

kriteriumebia: 1) bgeraTSesatyvisoba(Sesatyvisi bgerebis arseboba); 2)fonetikuri gansxvaveba; 3) mor-fologiuri gansxvaveba; 4) leqsikurigansxvaveba (m. S. gansxvaveba leqsikebissimdidreTa mixedviT).vnaxoT, ra mdgomareoba am kriteri-

umebis mixedviT Tanamedrove megrulda qarTul (saerTo qarTul) enebsSoris.1. bgeraTSesatyvisobaTa mixedviT

megrul-qarTulSi, mokled, aseTi viTare-baa: aq xSirad cvlian erTmaneTs bgerebi:1) ჸ da y, j da Z, s da S, W da w da sxva.magaliTad: 1) ჸioni || yivili, ჸvali ||yveli, ჸorofa || siyvaruli, ჸude ||sayudeli. 2) Zixvi || jixvi, joRori ||ZaRli, jima || Zma, jiki || Zirkvi... 3) WiTa|| wiTeli, Wyala || wyevla, Wyori || mwyeri,Wuburi || wabli, Wuala || wva... 4) si || Sen,sqani || Seni, S)||Soliri || sveli, Sxu ||msxvili da sxva.amrigad, bgeraTSesatyvisobaTa mixed-

viT megruli da qarTuli sxvadasxvaenebs warmoadgenen.2. fonetikuri gansxvavebani megrulsa

da qarTuls Soris aseTia: megrulSigvaqvs 37 bgera, qarTulSi 33. qar-Tulisgan gansxvavebiT megrulSi gvaqvs:ჸ ), Î da Õ bgerebi da maTi aRmniSvnelies aso-niSnebic.amrigad, fonetikuri gansxvavebis

mixedviT megruli da qarTuli sx-vadasxva enebia.3. morfologiuri gansxvaveba

megrulsa da qarTuls Soris aseTia:megrulSi (Cveni saboloo monacemebismixedviT) gvaqvs 94 zmniswini, 76 pirve-ladi sawyisiseuli sufiqsi, 336 meo-reuli (mesameuli da a. S.) warmoebissufiqsi, 10 prefiqsi da 6 infiqsi (a, e, i,o. u, )), sul 525 derivati anumniSvnelobamcvleli sagramatikosaSualeba.qarTulSi ki gvaqvs 16 zmniswini, 20-

mde sufiqsi, prefiqsi da infiqsi; sul40-mde sagramatiko saSualeba (sakiTxiaqac exeba derivat afiqsebs).amrigad, morfologiuri gansxvavebis

mixedviT megruli da qarTuli sx-vadasxva enebia.

mamanti ZaZamia,profesori, akademikosi

(gagrZeleba Semdeg nomerSi)

iafeturi Tu qarTveluri, anu ratom gaxda saeWvo qarTveluri enebis arseboba da marTlac arseboben Tu ara isini

Page 4: `!blblj!Tboj[f nbnbouj![b[bnjb!`!86dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/118291/1/Ilori_2015_N317.pdf · CabaZis, S. inalifas, a. papaskiris da sxvaTa da sxvaTa fundamenturi daskvnebi

ilori4 26 maisi _ 2 ivnisi 2015

(saqarTvelos SeiaraRebuli

Zalebis winxedi, gverdxedi

da ukanaxedi)

xjoyfejvladimer putins rom gaugia

saqarTvelos Tavdacvis ministrad TinaxidaSeli daniSneso, ukivlia “daviRu-peTo” da guli wasvlia. roca grZnobazemosula saCqarod konfidencialuribrZaneba gamoucia da ruseTis jariiatakqveSa mdgomareobaSi gadauyvania_ iqneb ase mainc gveSvelos rameo.es xumrobiT, seriozulad ki, mimd-

inare wlis maisis TveSi vazianis samxe-dro bazaze qarTul-amerikuli erTo-blivi swavleba “Rirseuli partniori”gaixsna. gaxsnis oficialur ceremoni-als daeswrnen: premier-ministri irakliRaribaSvili, Tavdacvis ministri TinaxidaSeli, mTavrobis wevrebi, aSS-iselCis moadgile. Tavdacvis axali ministri jariskace-

bis winaSe Wrel kostumsa da kostumzemocmuli samxedro formiT warsdga.movlenis amsaxvelma fotom socialurqselebSi didi vnebaTaRelva gamoiwvia. xidaSels protokoli dauwuna

Tavdacvis yofilma ministrma daviTTevzaZem da Tqva, rom mwyobris winamgvarad dgoma, jaris Seuracxyofaa.rogorc Cans, qalbaton Tinas maSin

acnobes erToblivi swavlebis Taobaze,roca samzareuloSi sadils amzadebda.amitom dayara yvelaferi da saSinao“CustebiTa” da winsafriT gamoecxadageneralitets.ise, Tu saojaxo samzareulosa da

samxedro arsenalis hibridis gamoyvanagvqonda gegmaSi, xom ar jobdaTavdacvis ministrad nacionali daviTbaqraZe dagveniSna, romelsac samzareu-los WurWeli saomari iaraRi hgonia.gana is ar uxmobda saqarTvelosmosaxleobas 2008 wlis agvistoSi:“aiReT qvabebi, taStebi, qvasanayebi, dana-Cangali da am aiaraRiT gaumklavdiTmowinaaRmdegeso?!”

hwfseyfejarc mTlad xumrobiT vaqveynebT

baton elizbar javeliZis reaqcias

aRniSnul daniSvnaze:

“rogor iqneba saqme, samxedroebi

fexze mdgomi moSardaven, Tu

dajdomiT” _ elizbar javeliZe

Tina xidaSelis daniSvniT

Seuracxyofilia

jer kidev ar cxreba vnebaTaRelva

qalbaton Tina xidaSelis saqarTvelos

Tavdacvis ministrad daniSvnis Taobaze.

dRes ukve akademikosi elizbar

javeliZe Tavdacvis ministris postze

Tina xidaSelis daniSvnis faqts

aprotestebs. javeliZis TqmiT, xi-

daSelis aRniSnul postze daniSvnis

gamo, igi Tavs Seuracxyofilad grZnobs:

“me, erTi kaci, elizbar javeliZe,

Seuracxyofili var imitom, rom

Tavdacvis ministrad Tina xidaSeli

dasaxelda. istoriulad sul brZolaSi

viyaviT, brwyinvale mTavarsardlebi

gvyavdnen da dRes am sferos ministrad

gviniSnaven Tina xidaSels. minda am

qalbatons vkiTxo _ ukacravad da

axla rogor iqneba, samxedroebi fexze

mdgomi moSardaven, Tu dajdomiT?

axla fizikuri da sulieri genocidi

mimdinareobs amerikelebis mxridan, is

rac ruseTma dagvaklo, amerikelebi

gvinazRaureben”, _ ambobs javeliZe.

SegaxsenebT, rom Tina xidaSelma

ganaxlebul mTavrobaSi Tavdacvis min-

istris posti daikava. premier-ministrma

RaribaSvilma misi daniSvnis brZaneba

ukve gamosca,mTavrobis ganaxlebul

Semadgenlobas ki saqarTvelos par-

lamentma ndoba gamoucxada. rac Seexeba

Tavdacvis yofil ministrs, mindia

janeliZes, is kvlav usafrTxoebisa da

krizisebis marTvis sabWos xelmZR-

vanelobs.

xidaSelis daniSvnas Tavdacvis min-

istris postze aseve gamoexmaura poeti

rezo amaSukelic, weriliT „nina wkri-

alaSvili samxedro flotis admi-

ralad daniSnes“ .

“exla ar mcalia me, baTumSi mivdivar,

samxedro flotis admiralad aris

daniSnuli nina wkrialaSvili da aR-

lums unda daveswro. xom iciT rasac

gipasuxebT, raRas mekiTxebiT. me da-

vanebe Tavi yvelafers, kargad iyos

didic da patarac, sul yvela. ase uq-

niaT amerikis SeerTebuli Statebis

erT-erT Statad gamoucxadebiaT

saqarTvelo. me davamTavre magaTTan

yvelasTan laparaki”, _ ganacxada rezo

amaSukelma.

vlbobyfejsaqinformi _ saqarTvelos

Tavdacvis ministrad Tina xidaSelis

daniSvnis Sedegebze

ufro seriozulad Tu mivudgebiTsakiTxs, guldasmiT unda gavecnoT,qarTveli mkiTxvelebisa da ucxourimediis SekiTxvebze pasuxisas, saqarTve-los respublikuri partiis lideris,evrointegraciis saparlamentokomitetis Tavmjdomarisa da parla-mentis Tavmjdomaris meuRle Tina xi-daSelis Tavdacvis ministrad daniSvnisTaobaze, saqinformis analizs: 1. xidaSelis daniSvnam gaaerTiana

yvela qarTveli, politikuri da re-ligiuri kuTvnilebis miuxedavad,radgan nulovani reitingis mqone re-spublikelebi saqarTveloSi aravisuyvars;2. xidaSelis daniSvnam mTlianad

moaxdina nino burjanaZis reabilita-cia, romelsac misi parlamentis Tavmj-domareobisas mkacrad akritikebdnennepotizmisaTvis _ misi meuRlis, gen-eral badri biwaZis gamo, romelicmaSin sazRvris dacvis deparatamentisufrosi iyo;3. xidaSelis daniSvnam afxazebisa

da osebisTvis moaxdina imis demon-strireba, rom saqarTvelo maTzeTavdasxmas ar apirebs, radgan Tavdacvisaxali ministri pistolets _ re-volverisgan, xolo javSantraspor-tiors (БТР) saxmeleTo sabrZolo man-qanisgan (БМП) ver arCevs:4. xidaSelis daniSvnam 10 wevrisa

da ojaxuri wyvilebisgan _ ZmebiberZeniSvilebisa da usufaSvili-xi-daSelisgan _ Semdgari respublikuripartiisTvis xelisuflebis saboloogadacema aRniSna saqarTveloSi, racsaqarTvelos kvlav gadaaqcevs respub-likad. saakaSvilis wyalobiT xom sax-elmwifo mowyobis forma saqarTveloSidamyarebuli ar aris, xolo konsti-tuciis debulebebi erTmaneTs ewinaaR-mdegeba. saqarTveloSi didi xani arcxreboda kamaTi _ iyo Tu ara xi-daSeli Tavdacvis ministri premier-ministris mier misi daniSvnisTanave,Tu Tanamdebobas daikavebda mxolodparlamentis mier misi damtkicebisSemdeg, manamde ki parlamentarad daevrointegraciis saparlamentokomitetis Tavmjdomared rCeboda;5. xidaSelis daniSvna _ aSS-isa da

ruseTis erToblivi gadawyvetilebismagaliTia, vinaidan, erTi mxriv, saqarTve-los respublikuri partia warmoadgensaSS-is respublikuri partiis filials(Sesabamisad, Tina xidaSeli _saqarTveloSi jon makkeinis mudmivi

warmomadgenelia), meore mxriv ki, xi-daSeli-usufaSvilis wyvils, rogorcamboben, didi xnis faruli kavSirebiaqvs kremlTan;6. xidaSelis daniSvnam wertili

dausva saqarTveloSi saxelisuflebostruqturebis dakompleqtebis meTods_ premier RaribaSvils SeuZlia TaviaRar stkiodes sityva „nepotizmze“,radgan amieridan oficialurad daSve-bulia kadrebis SerCeva ojaxuri danaTesauri, an/da respublikuri partiiskavSirebis gaTvaliswinebiT;7. xidaSelis daniSvnam kidev erTxel

daamtkica, rom saqarTvelom SeZloiseTi armiis Seqmna, romlis marTvasac„nebismieri mzareuli“ SeZlebs.saqarTvelos xom arc erTi mezobeliqveyana ar hyavs, romelTanac unari arSeswevs araTu moigos, aramed sam dRezemetxans awarmoos omi! amitom saqarTve-los Tavdacvis saministros mTelifunqcia eraySi, avRaneTsa da cen-tralur amerikaSi _ natosa daevrokavSiris swrafi reagirebis Za-lebis operaciebSi _ rigrigobiT mon-awileobisaTvis ori batalionismomzadebaSi mdgomareobs;8. xidaSelis daniSvnam mTlianad

moaxdina ivaniSvilisa da RaribaSvilisreabilitacia qarTveli xalxis Tval-Si, daamtkica ra, rom yvela uwindel„marcxian“ daniSvnaSi maTi xeli arurevia da isini, rogorc kvlavac damt-kicda, aSS-is karnaxiT xorcieldeboda.magaliTad, gana SeeZlo RaribaSvils,romelsac ukiduresad negatiuridamokidebuleba aqvs xidaSelis mimarT,nebayoflobiT daeniSna igi Tavdacvisminitrad?!9. xidaSelis daniSvna Zalian xel-

sayrelia saakaSvilisTvis, radgandaadastura kievSi massa da usu-faSvili-xidaSelis wyvilTan miRweuliamaswinandeli SeTanxmeba dasaqarTvelosa da qarTul politikaSimisi dabrunebis garantiad iqca;10. xidaSelis daniSvnam gaaxara ara

marto misi universiteteliTanakurseli _ Tavdacvis eqsministriirakli alasania, aramed prezidentimargvelaSvilica da amJamindelixelisuflebis yvela arakeTilmosurne,romlebic mzad arian, saWiro momentSierTiani frontiT gamovidnen;11. xidaSelis daniSvna aSS-sTvis

imis garantias warmoadgens, romsaqarTvelo ar apirebs koreqtivebisSetanas qveynis sagareo-politikurkursSi da uaxloes xanebSi Tavis ter-itoriaze namdvilad gaxnis natos„saswavlo centrs“ (bazas).

saqinformis redaqcia

gilocavT, xalxno! gveSvela, gadavrCiT!

me vTvli, rom cvlilebebi sazogadoebis dawoliTunda moxdes, radgan vxedav, rom zemo eSelonebSiamis politikuri neba ar arsebobs _ acxadebs

saakaSvilirogorc iqna, darwmunda es ujiSo

daSnaki, rom magis mier SemoTavazebulireformebi aravis sWirdeba, radgandasavleTis mieraa nakarnaxevidamoukidebeli saxelmwifoebis dasan-grev-dasamorCileblad.misi azriT, ukrainis saxelisuflebo

struqturebi, romelic ganusazRvreliuflebebis mqone biurokratiadaa Camoy-alibebuli, arasodes dasTanxmdeba imreformebis gatarebas, rac misi keTil-dReobis saziano iqneba. ukrainulmasazogadoebam ki ukve igumana, romsaakaSvilis mier gatarebuli reforme-bi maT iseve ver moutans sikeTes, ro-gorc qarTvelebs ver moutana.rac Seexeba nacionalebisa da maTi

Seuracxadi beladis saakaSvilis miersaqarTveloSi Catarebul “reformebs“,igi qarTveli xalxis nebis winaaRmdegtardeboda Zaladobrivi meTodebiT,Zvlebis mtvreviT, Zalovanebis uxeSiCareviT, ramac araerTi udanaSaulo

adamianis sicocxle imsxverpla.ukrainaSi ki amis uflebas mas aravinmiscems da amitomacaa ganwiruli ume-cari saakaSvilis mier SemoTavazebuli“cvlilebebi”. swored saakaSviliskraxis winapiroba gaxlavT is ambavi,rom ukrainelma parlamentarebma ukvedaayenes aleqsandre kvitaSvilis ukrai-nis janmrTelobis ministris postzeyofnis mizanSeuwonlobis sakiTxi.“problemis arsi imaSi mdgomarobs,

rom biurokrati darwmunebulia misxelSeuxeblobaSi, miuxedavad “maidanis”Sedegebisa. gayoyoCebul biurokratsver warmoudgenia, rom igi xalxs undaemsaxuros, da ara piriqiT. aq mental-itetic did rols TamaSobs _ rogoridamokidebulebac gagaCnia sakuTarixalxisadmi, ise asruleb mindobilsaqmes”, _ acxadebs saakaSvili.saqarTvelos eqsprezidenti aucile-

blad miiCnevs ukrainis deregulacias.“magaliTad, nebismieri mSeneblobis

dasawyebad 30-mde instanciaSi undamixvide nebarTvisaTvis da yovel maT-

gans SeuZlia dausabuTeblad giTxras

uari nebarTvis gacemaze. amitom,damoukideblobis gamocxadebis dRidan

ukrainaSi araferi aSenebula iseTi,

romelic msoflio katalogSi daikaveb-da adgils. mizezi aRviraxsnili ko-

rufciaa”.

SeiZleba es TavqarqaSa Serekili

bevr rameSi marTalic iyos, magram misi

daufaravi kritika sruliad ukrainaSi

arsebul qaosze imaze mianiSnebs, rom

saakaSvili male ukrainidanac Tavqud-

moglejili gaiqceva (Tu, ra Tqma unda

_ gaaswro).

sainteresoa, “ukrainuli warmatebis”

Semdeg romeli qveynis “asaSenebel-dasamSveneblad” gauSveben amerikeli

mfarvelebi am gakotrebul poli-

tikoss?!

sak. inf.

faSizmze gamarjvebisadmimiZRvnili sazeimo RonisZiebagermaniaSi ruseTis diplomatiuri

misiis da dsT-s qveynebis xelmZR-vanelebma, aseve saelCoTa samxedroataSeebma, antihitleruli koaliciixqveynebis warmomadgenlebma yvavilebisgvirgvinebiT Seamkes germaniaSi, trep-tov-parksa da tirgartenSi didi sama-mulo omis monawileTa Zeglebi, _ wersafxazuri saagento.gamocemis TqmiT, „afxazeTis respub-

likis saxeliT orive memorialTanyavilebis gvirgvini miitana germaniisfederaciul respublikaSi afxazeTise. w. sagareo saqmeTa saministros war-momadgenelma xibla amiCbam, romelmacRonisZiebaSi monawileoba miiRo ger-maniaSi afxazuri diasporis, ruseTissaelCos da samxreT oseTisa damTiani yarabaxis warmomadgenlebTanerTad“.„germaniis federaciis respublikaSi

ruseTis elCis v. grininis da yofilisabWoTa kavSiris respublikebis sael-Cos miwveviT amiCbam aseve monawileobamiiRo ruseTis saelCos mier orga-nizebul did samamulo omSi gamar-jvebis 70 wlisTavisadmi miZRvnilsazeimo miRebaSi“. _ wers afxazurisaagento.

Page 5: `!blblj!Tboj[f nbnbouj![b[bnjb!`!86dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/118291/1/Ilori_2015_N317.pdf · CabaZis, S. inalifas, a. papaskiris da sxvaTa da sxvaTa fundamenturi daskvnebi

ilori 526 maisi _ 2 ivnisi 2015

poeziis kuTxe

margalefi muS yeburs

axavai, voi, nana!

margals ninas midmuRana,

gur mixorcჷ, Sur eSmolჷvegnmaRine aTe wana...

irfelq TaSi geginZorda

derumebu bJa do Cxana,

margalefi muS yebursჷmalas daCxirs vekarzana...

lazona do margalona

odabade, dobadona,

odabade, dobadona,

lazona do margalona...

lazona do margalona...

Cqi ჸorofaS, jumalobaSmet muTuni vamokona...

miTaJamSe woro vordiT,

ase zoxo, xvale-xvale,

muSen gofrTes, jimalefi

olaze do omargale...

ibsarjeluq JirxoloSen

(Suro Suri vamibakSe)

ukunefiS kinoxian

egrisSe do lazikaSen...

odabade, dobadona,

odabade, dobadona,

lazona do margalona...

lazona do margalona...

RoronT rTxule, sqan

sanTelo!

wakindaq muT momiResჷamar woxle awomZuna,

wimi wircalo qiჸudaCqi farsaki vamobZuna,

waeR andaq do Wkoro ginirT,

wawams urCqilenan fero,

SurwaulirS Wyalkaq gerTu

kerZ-monjgireq ginirT ntero...

ir dRa uCaT miTandჷna,dorTaS imend vare Suro,

voeT wumocumilefi

qesato do uminjuro...

rulaiaT, malas-malas,

moTxoz, geჸuns wamas-wana,aoiSax oko enobdiraT

SxvaS ozes do SxvaSi ჸvanas...

neq ginomil, Rvalef mafu

qinjilojiS maჸvinTela,Cqin ჸudeSa dumorTineTRoronT rTxule, sqan sanTelo!

1998 wana, mancxvarkari

dixas, cindaS mafarTas...

kolxi koCi Cqin ninaSa

ibird nikofsiaS Zgas,

meniSoli pontoS zRuas,

toronji _ trapzoniSi cas...

margalefi givoxoranT

dixas, cindaS mafarTas,

mivojineT omargaleS

foronji, merekela cas...

mi ore?kolxeTiSi jveS dixefsჷ Wie-WieT gimiCans,

arTis Tquans, maJras firqens,

masmas orTჷ ,iZicans...

qÁanaas ჸvilჷnsSqireniT,

Ce kibiref uZiZgans...

ramaz kupra

obJaTes qirse nobodeniSejgiro bJaS doTana, qversemafado gomorZgua Cqin ninaS gur-moWve qirinjems kolxiS aSabaniSgamnaWyua kaTas miSi SuriSrRiaSzRiarÁT dirxu Te ninaSskvaskvaliS dRaxuquni. margalurninaS matrica miTaJamiS tkutkararalRals re giTuliri mar-galur ninaS sqibaniS arsimafarZa Cqin TuriSi Sumi saqme re.akareni (universumi) gorCqinuS

xeSxera re. nina Te xeSxeraSZafeZia goxolჷna. ninas iriaToniminjala oko. ninaS gomursafaumanganc koCiS rinaS gomursafas.koC koc ninaT emursuaf. irfeliSgenawonc skani obadeSi do skanionweS nina re dudo dudSeripriveli mukaJinali. ninaS warTu-ma do dinafa Cqin dodiefiSSurefiS giToCama re. ninaqvawamirTani do vemvoჷoTaTჷni,verdem xanda re saxvilafu. CqinninaS kiladani do menorsivamofrCqჷnani, Tena Telo Rurare. brels TolSa vanwaluafmargalurini, Tenef mazakvalsrena SuriT meჷidireli. CqinoRals Cqi qaTvantilaT do oqim-inali geklabdanaT. erTi-gerTiSkaTaq WraT novelefi do TeTmerulafir-kinoWyoladiri ninagamwakurcxineT, ganTxis qigior-ineT. dodiefiS kinnoCemi `skaninina skan xes moxujuro gikebu-das~, _ iro bSჷdan.miTaJamiSe mofTxozჷna

zisxiriS ჷioni Cqin miremurido muremuriS gox. nobodeniSmemorTiT moÂurTu do emorTiSSvanc oWiSgoTinilefi vordaTCqini ewmoxonwkჷma. qiana muT

dorcxuafeni, okoCkaTe nter-moubadeS problemefiS aTurTiSgoruaT miburjanc.margalur ninas ujoxobue

vaTanZaremq tabu qigedves. brelsTolSa vanwaluaf Te nina. TenefsTe ninaS eSakvikvilua, eSaCxvinxuaokona. irCqiliT do irCqiniTkolxuri nina sabizmaS do kino-muS borjiS civilizaciefiSkulturaS mu sarko elementefiTre doxinZoliri dodokarkuteli. kinomuS Roron-TefiS kilarzamefi miSaWonT, miS-asorg, miSatork do miSajorgTe ninas. skualems, moTalems Wi-WanobaSe oko veCiaT Tinil bonasxinwil wuwele margaluriT. Ten-emas oko inurCaT do miluCaTmargaluri ninaS sqibaniS gox.uTurebiS naragadaT dud vedef-CafanaT. SqviT wanaSa iordaniaSmarenji CeCenefi munefiSsqualefs amar oSsumeneC wanaqore munefiS uragadჷna do sqo-laS miSulas ukuli guraflenaarabul do inglisur ninems. an-degi xes ukebuna, arZas jgirouCquna nanaSnina.margalur ninas Ticali andi

do muSoburebefi apaluu, namuTiTe ninas unikalur ninefiS bumasmiSarinuanc. margalurimelodiefi baR Te ninaS giSaxo-lafiri andiS miriko. didaSqvaraS almaxvenj amSv TuTerCqiCquems orCqilafes anda kaTaSmelodiefi specialuri marCqi-lafari aparatiT andaneri naciaSqvaraS almaxvenjefq xvale mar-galuri melodiefiT irner dor-Cqalafiri RalamaTi gimiorC-qines. Te farsaki miriki faqti

margalur ninaS metris oZirans.margalur ninaS raჷanTiS SuSa-bandi raჷanTi xvale JinoxoniჷoniS do orTaS geniaS nar-Tumeli re. Cqini pioni re ukme-laSe geklepჷuniT Cqini nina, na-muTi miTaJamiS borjiSe CqinSvaniSa re moWirinafilini. Cqikandraxo oko gepWofaT Te ninaSgomormidoSa do muS xvalamirabaniSa gerinafa. tefiaSewyuwyutiSa Tes oko ginafulen-das Te ninaS minje. arZas rza-lafulenT aTeS aginas.midga-midga iro mudga-mudgas

gamwobordiSanc margalur nina-Sei, mara Tenefi JRebiS Jvabuefirena do JrebiS viSo mu+renivarwyena do varCqilena.orsa gamkmakaTuunani gur

geÂurCaT oqჷs do Tinili arC-qiniT wimowurafilo qawibraჷaTmuTi orTumali reni. JinoxoniჷoniS umSo muTun vercxuaf, TeSarsimafa iro miRudani. arZasmiCqჷdani do RuraSa brsudanmiS noquriT murTuni. Cqinikvirkvici do xvirxvic mus mogi-nafuanani, TiS agina bSჷdani.ikvikvitiq vegmeriani. arZa CqinTurq doCamaT dofCaT aietiSkolxur ninaS genZe ninaS mar-galuriS ganTxiSa gernafa. uba-doS moragades ჷrჷtჷ qinvosofaT.Cqini xvamil ninaS giTmaCamalefidRamuSiS Wyeli iჷuafuna. mar-galur do Sonur ninefiSmukoluafa-gomersifa saqorTuoSoWiSiS goTinua re, saqorTuosgomorZgua re andax kolxur ni-naT dudi gedgero makebuafuna.

murTaz janjRava

margalur ninaS qirinjebsf[Swofcb!nfhsvmj!fojt!eSft

uniWieresi, uCveulod Sromismoyvare...Zvel kolxeTSi arsebuli akademiisa

da kolxTa wignierebis madli kvlavgadmovida samegreloze, roca walenjixisraionis sofel ewerSi daarsda saqarTve-los mecnierebaTa akademia „aia“. mk-iTxvelma sazogadoebam icis, rom esakademia karga xania nayofier, didm-niSvnelovan saqmianobas eweva enaTmec-nierebis ganviTarebisaTvis, wlebismanZilze „aia“-s akademikosTa mier gamo-cemulia iseTi STambeWdavi wignebi,romlebmac sakvlevi masalebis sa-fuZvliani damuSavebiT, mecnieruladsrulyofili daskvnebiT warmoaCinesenis warmoSobis istoriuli kanon-zomierebani, kolxuri anu megruli(lazuri) enis umdidresi leqsika daunikaluroba.„aia“-s prezidentis, batoni mamanti

ZaZamias TavkacobiT, gamosuli Svid-tomeuli _ „megruli enis leqsika dasityvaTwarmomavloba“, 2008 wlis maisSi,TbilisSi Catarebul prezentaciaze,saqarTvelos samecniero wreebis war-momadgenlobisa da kulturis moRvawee-bis mier erTxmad iqna aRiarebuli, romes aris msoflio mniSvnelobis Sroma,romelic axleburad aSuqebs enis war-moSobasa da ganviTarebas.dRes, sofel ewerSi mdebare, mamanti

ZaZamias saxli enaTmecnierebis epicentrswarmoadgens. mamam da Svilma, mamanti dacira ZaZamiebma, ojaxis sxva wevrebTanerTad, SesZles unikialuri mniSvnelobisnaSromebis Seqmna – ukve gamoaqveynesmegruli da sxva qarTveluri enebisSesaxeb gaweuli Sromis amsaxveli wigni:„WeSmariteba da mxolod WeSmariteba“da amJamad intensiurad Sromobenmravalmxriv saintereso octomeulze:„megruli ena – enis warmoSobisa daganviTarebis cocxali mematiane“.

yovelive zemoTaRniSnuls myari sa-fuZveli Seuqmna mamanti ZaZamias am uni-Wieresi, uCveulod Sromismoyvare, didadmizanswrafuli mamuliSvilis gulmod-ginebam. dRes igi kolxuri memkvidreobisSeswavlisa da dacvis asociaciis prezi-dentic aris, 7 samecniero akademiiswevric da mravali universitetis pro-fesoric.batoni mamanti leqsebiTac

gvanebivrebs xolme: mis leqsSi „miTa-JamiSinina“ aseTi striqonebia: „margaluri uliu zRvarze, ma voreq

Te zRvaSi minje“ (megruli zRva ulevia,me var am zRvisa patroni).diaxac, igi patronad gamouCnda

megrul enas, romelic, misive ganmartebiT,msoflios nomer pirveli saocrebaa dawarmoadgens adamis enas. adamis enisasaki ki, daaxloebiT 2 milioni wlisaa!vulocav baton mamantis dabadebis

75-e da sazogadoebriv-samecniero moR-vaweobis 55-e wlisTavs! vusurveb janissimrTeles, axalaxali miRwevebs mec-nierul saqmianobaSi.gvsurs am milocvas davurTo misadmi

miZRvnili leqsi, romelic eqspromtadwavukiTxe 2013 wlis 29 maiss, megrulienis dRis (misive dabadebis 73-e wlis-Tavze), q. zugdidSi, saxalxo moZraoba„samegrelos“ ofisSi.

saocari realoba!

vuZRvni baton mamanti ZaZamias,saqarTvelos mecnierebaTa akademia “aia“-s prezidents:“mesmis: ukmexi aris kaxeli,_ sityvagvianobs mZime raWveli,_ gauTlelia zanti qarTleli,_ winamaswarobs laRi guruli, imereli ki Tavbrus gvaxvevs cru-

TavaziTa,svanni? apa-pa! saSiSni da pirquSebia...

megrelni? – didad eSmakobiT

gamorCeulni

da amis gamo gankicxulni, xSirad eu-

lni!

me megreli var! „eSmakobiT“ SevniSne

yvelas:

megrels da kaxels, raWvels da

qarTlels,

guruls, imerels, svans,

rom Worebia rac xmebi dadis....

es ase erTi SexedviT Cans....

erTad, cal-calke, uflis nebiT

Cven varT qarTvelni,

marad erTguli mSvenieri am zRvis –

mTa-velis;

da Tu simarTle mogesurvoT ufro

frTiani,

sinamdvilis Tqma gasagebad ars up-

riani:

me megreli var! mzis Svil kolxTa

STamomavali,

warsulis msgavsi sasaxelo mwams mo-

mavali,

miT ufro, roca umdidresi enis mSo-

beli,

aseulobiT milioni sityvis mflo-

beli,

vqmni erTaSoriss gasaocar mwyobr

realobas,

RvTiTkurTxeuli xatovnebiT rom

mewyaloba!”

29.05.2013 w.

megruli enis dRe

Tamaz fifia,

mwerali

Page 6: `!blblj!Tboj[f nbnbouj![b[bnjb!`!86dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/118291/1/Ilori_2015_N317.pdf · CabaZis, S. inalifas, a. papaskiris da sxvaTa da sxvaTa fundamenturi daskvnebi

ilori6 26 maisi _ 2 ivnisi 2015

9 maiss, gorSi, „stalinis formaSi“gamocxadebiT, kidev erTxel daadasturaduta sxirtlaZem, rom saqarTvelodidi xania gaunaTlebelma da ugunurmawvrilfexobam Caigdo xelSi da yvelasfero, samsaxiobodan dawyebuli, umaR-lesi samTavrobo eSelonebiT damTav-rebuli, maT xelSia moqceuli!Tu Cemi ar gjeraT, axlave warmo-

gidgenT im msaxiobebs, romlebsacaTwleulebis manZilze ganusaxierebiaTstalini, SeadareT isini Tanamedrove„evro-amerikul“ skolagavlilebs:mixeil gelovani, buxuti zaqariaZe,

daviT giorgobiani... mkrexelobaa maT gverdiT dutas

xseneba, iseve, rogorc Tanamedrove po-litikosebisa... amitom, jobia gorisquCebSi davbrundeT isev.ramdenjerme vnaxe „dRis videod“

gamotanili dutas „Sedevri“ da mar-Tali giTxraT Semecoda duta RvTisglaxa, ise kulturulad gaamasxaravaviRaca ojaxaSenebulma gamvlelma, vi-sac verc ganaTlebiT, verc qarTvelo-biT (rogorc gamigia dutas amisi pre-tenzia arc unda hqondes), verc kacobiT(arc amisi pretenzia unda hqondes du-tas, imden kacoba da qaloba areulTanCans xolme ekranze da cxovrebaSi)wvivamdec ki ver miswvdeba duta mas-xara!bodiSs vixdi yvela „masxaras“ wina-

Se, romelsac uxsovari droidan, mxo-lod xalxis, sazogadoebis gasarTobadda keTili ganwyobisTvis gamouyenebiaTavisi unikaluri niWi!„masxara“ sxva konteqstSic ixmareba,

roca adamiani araadeqvaturi saqcie-liT Tavs gaimasxrebs, swored es vigu-lisxme, roca duta RvTis glaxa, viTomstalinis saxiT gamoecxada gorelebs!maSinve vifiqre, _ am, adamianis formiT

gamocxadebul sicarieles ra aqvs sa-erTo „vards gaefurCqna kokoris“ dam-werTan?_ an kidev, faSizmis damarcxebis

Semdeg, „amerikelebis, ingliselebis,frangebis mier gasawirad gametebuligermaneli eris“ gadamrCen ioseb sta-linTan, romelmac, potsdamis konfe-renciaze, mokled da konkretulad,sul ramdenime fraziT, _ “arafer Sua-Sia germaneli xalxi, hitlerebi modianda midian, germaneli eri ki iq rCeba,sadac igi daibada da Camoyalibda!”

xeli aaRebina zemoTxsenebul ga-rewrebs antiadamianur germanofobia-ze!cota xniT SeveSvaT duta „masxara“-

s da seriozulad CavufiqrdeT, vis darisTvis sWirdeba da ratom aqtiurde-bian sagangebod, yoveli 9 maisis (bolodros ara marto 9 maisis) moaxloebisas„stalinis magineblebi“?aravin gabedos Cemi statiebis gamo

vinmem „stalinistoba“ momaweros, ro-gorc es ician xolme xelmocarulmada daqiravebulma naZiralebma, me ara-visti ar var, magram aravis vapatiebistoriis xelyofas, romelic Crdilsayenebs Cems samSoblos da misi Tavi-suflebisaTvis Sewirul asi aTasobiTqarTvels! aqve imasac vityvi, _ me arc „stali-

nistobas“ vuwuneb vinmes, es yvelas pi-raduli saqmea, magram, roca faSizmisdamarcxebis upirveles Semoqmeds, swo-red faSizmis damarcxebis gamo amty-uneben da yvelanairad cdiloben fa-Sizmis damarcxeba „neofaSizmi“-s am-RorZinebel, msoflio batonobisTvisTavgadagebul qveynebs miaweron, CemssaTqmels yovelTvis vityvi da mware-dac!_ unda gvaxsovdes, _ roca, faSizmis

dammarcxeblis saxels da Rirsebasamasxaraveb, igi „neofaSizmis“ waxali-sebaa!amitomac, didi sifrTxile gvmarTebs,

aseT SemTxvevebTan mimarTebaSi, radgandutasnair ugunurTa wamxaliseblebi,

roca dasWirdebaT, Cven, qarTvelebsmogvaweren maT mier waxalisebulTanamoqmedars da „neofaSizmSi“ dagva-danaSauleben!didi xania saqarTvelos misamarTiT

„sagangebo yuradRebas“ iCenen dasav-leTis qveynebi, magram ara yovelTviskeTilganwyobils!maxsendeba, 1990 wlis zafxuls ger-

maniis federaciul respublikaSi mo-miwia yofnam. wasvlis win baton zviadgamsaxurdias vestumre „kolxur koSkSi“

da movuyevi Cemi gegmis Sesaxeb. uamravsaintereso da mniSvnelovan sakiTxebTanerTad, isic vkiTxe, ras isurvebda ger-maniidan rom Camometana.misTvis CveuladCaiRima da miTxra, _ „presa wamoiRe,sainteresoa ras weren Cvenze, qarTulganmaTavisuflebel moZraobazeo!“germaniidan dabrunebulma, sakmaod

mozrdili gazeTebis dasta Camovitaneda baton zviads vestumre „kolxurkoSkSi“. Cvens Sexvedras, batonebi daTomerkvilaZe da avTandil rcxilaZeeswrebodnen. karga xans vaTvaliereTe.w. „dasavleTis presaSi“ komunisturiimperiidan TavdaRwevisTvis, Tavdauzo-gavad mebrZoli qarTveli eris Sesaxebgamoqveynebuli statiebi, romelTa didiumravlesoba negatiurad ganixilavdaam process!..Tvalwin midgas batoni zviadis da-

Ronebuli saxe da misi Cumi, germanuladnaTqvami komentari, _ „isedac vicodi,rom evropis imedi ar unda gvqonodao!“samwuxarod, es damokidebuleba dRem-

de ar Secvlila Cveni samSoblos mi-marT! igi uamravjer gaxmovanda, maT Soris

mexsierebaSi mwared CamrCa, germaniissagareo saqmeTa ministr, hans ditrixgenSeris naTqvami missave 80 wlis iu-bileze Casuli SevardnaZisadmi mi-marTvaSi, _ „ssrk-s sagareo saqmeTa mi-nistris postidan wasvlis Semdeg, Cvenmudam ganvixilavdiT baton SevardnaZessaqarTvelos prezidentad da davexma-reT mas miznis miRwevaSio!“

am sityvebiT, erT-erTma uTvalsaCi-noesma evropelma, sruliad mouride-blad, saqarTveloSi putCis monawile-obac gaamJRavna.mas Semdeg, rac SevardnaZem saqarT-

veloSi sisxliani putCis mowyobiTsaxelmwifo gadatrialeba moaxdina,qveynis mosaxleoba orad gayo da erT-maneTs daupirispira, „mizans miaRwia“da saqarTvelos prezidenti gaxda, af-xazeTSi omis provocirebiT, samSoblosmisi uZvelesi nawili moswyvita, 30.000,omis msxverpliT da 300.000 sikvdilsTavdaRweuli, usaxlkarod darCenilimosaxleobiT xeldamSvenebuli pirveligermanias estumra da iqidan namaTxov-rali 20 milioni markis produqtebimiiRo, rac, lamis meored mosvladCauTvala misma kagebesa da komunis-turma agenturam, romelmac muxlic kimoayrevina, sakuTar samSobloSi gaCa-Rebuli omebiTa da udanaSaulo ada-mianebis xocviT daSinebul mosaxleo-bas.esec araferi, im evropaSi, romelmac

araerTgzis gvaqcia zurgi da rom-liskenac Cemi samSoblo „miiswrafis“,saqarTvelos SidaganadgurebasTan er-Tad vrceldeboda uaRresad damamci-rebeli informaciebi saqarTvelosada qarTveli xalxis Sesaxeb, rom, _„isini (Cven) sakuTar Tavze gadamete-buli warmodgenis, sakuTaris ar mqoneda sxvisi istoriis mimTvisebeli, daum-saxurebeli didebisa da fufunebismomTxovni varT, riTac problemebsvuqmniT garesamyaros!“

imasac ver uaryofdnen, rom, _ „saamayoda Tavmosawonic bevri aqvT qarTve-lebs, magram amas moevleba...“ da masTanbrZolis ubinZuresi meTodebi aamoqme-des.uneburad genialuri filmis „daTa

TuTaSxia“-s finali maxsendeba, roca

kefaSi tyviadaxlili daTa sakuTarSvils miubrundeba da eldanacemi sa-xiT mimarTavs, _ „ra qeni, guduna, es!“samwuxarod aseTi uamravi „guduna“

gamouzardes eduard-uxsenebelma damiSa-Seuracxadma saqarTvelos. sworedisini ebrZvian istorias, romelicdidi xania daiwera, magram dRemdexels uSlis evro-amerikuli globa-lizaciis proeqtis ganxorcielebasda usastikesi ganaCeni gamogvitanesqarTvelebs, romelic ase SeiZlebaCamovayaliboT:_sanam qarTvelebs Tavmosawonad da

saamayod istoria da warsuli eqnebaTda aswleulebgamovlili, erovnulisaxeebi eyolebaT _ daviT aRmaSeneblis,Tamar mefis, SoTa rusTavelis, giorgisaakaZis, ilia WavWavaZis, ioseb stalinis,eqvTime TayaiSvilis, galaktion tabiZisda uamrav sxvaTa saxiT!_sanam mcxeTis jvari, atenis sioni,

sveticxoveli, alaverdi, daviT gareji,varZia da kidev sxva uTvalavi, qarT-velTa Tavmosawoni iqneba!_sanam asi aTasi mowamis Tavdadebisa

sjeraT!_sanam „festosis diskos“ gaSifvriT

msoflio civilizaciis karibWis gasa-Rebs myarad daiWerdnen xelSi! _sanam msoflioSi uZveles oqros

sabados, sruli brwyinvalebiT warud-gendnen kacobriobas!zemoTxsenebuli „gudunebi“ unda

amuSavdnen, rom saxeli SeubRalonwmindanebad da legendebad qceulCvens did winaprebs, gagvisxvison dadagvingrion is, riTac ganvsxvavdebiTgaresamyaros binadarTagan!erT-erTi „guduna“-Tagani, _ duta

masxaraa, romelsac „goliaTTan“ Sebmadaakisres „evro-amerikuli“ proeqtisfarglebSi.

cota xani Tavi davaneboT am ara-raobas, romelic, rogorc gavige tele-

viziebidan gamoagdes da axla indivi-dualurad cdilobs kiseri moitexos!yvelas Tavisi gza da arCevani aqvs,

_ xels nu SevuSliT!

ar vici, meramdened vnaxe ekranze„jariskacis mama“, magram, roca igi ga-sul kviras, vidre didi rezo CxeiZejer kidev cocxali iyo da masTan Se-meZlo ukanasknelad mesaubra, saswauliram aRmovaCine, _ omSi Svilis saZebne-lad wasuli da uSedego ZebniT daR-lili mama, roca mas hkiTxaven, _ raginda omSi, ras daeZebo!_ pasuxs SekiTxvis damsmels ki ar

scems, TiTqos zecaSi mTel samyaroselaparakeba, _ „Svili minda vnaxo, ommaxom ar Secvala xom ar gaaborotao!“didi rezo CxeiZe cocxali ar gvyavs,

igi cota xnis win mivabareT qarTulmiwas, romlis oxSivari evropissazRvramde misul giorgi maxaraSvilsSvils apovninebs, magram gangeba (amSemTxvevaSi filmis reJisori), missavexelebSi daalevinebs suls!es SemTxveviTi kadri ar aris, mis

genialobas unda mivawvdinoT Cvenigonierebac (rac, arc ise iolia!), _giorgi maxaraSvili marto Tavisi Svi-lis saZebnelad ki ar wasula frontze,igi, yvela mamis Svilis saZebneladiyo gzas gamdgari da samasi aTasmaqarTvelma Svilma dalia mis xelebSisuli!amitomac aRiares igi dedamiwis

zurgze, _ „frontze wasuli, yvela ja-

riskacis mamad!“

bodiSs gixdiT, Temam gamitaca, me

ubralod mindoda meTqva, vin arian da

ra davalebas asruleben „duta-gudu-

nebi“ dRes, _ evro-amerikuli demokra-

tizaciis yvavilobis xanaSi saqaTve-

loSi!

kacma rom Tqvas, „duta-gudunebis“

momravleba ratom gvikvirs, adre vTqvi

da axlac vimeoreb, roca, _ qveynis pre-

zidenti, premieri da wvril-wvrili

ministrebi siamayiT acxadeben, da „Wkua-

ze ar arian“ rom, isini, aSS-Si Cavidnen

da maTi saqcieli moiwona, aSS-s sa-

xelmwifo ministris mrCevlis, ufrosi

referentis, pirveli moadgilis, pir-

velma TanaSemwem!..

_ dameTanxmebiT albaT, rom, amaze

qveviT dacema namdvilad Znelia, radgan

qveviT miwaa da aseT „gudunebs“,

sircxvilisgan miwa ar uskdebaT!

darwmunebuli var, nacnaZiralebi, Tu

am statias waikiTxaven, aucileblad

aitaceben, _ “naxeT ra xdeba am mTav-

robis xelSio!“

ara batonebo, am daskvnisTvis ar wa-

momiwyia es saubari da, arc magis

uflebas mogcemT, _ Tqveni, aw ukve

gamJRavnebuli, „evro-amerikeli“ uti-

fari mfarvelebis gamosamzeureblad

movkide kalams xeli, rom, ukanasknelma

idiotmac gaigos da gaiTavisos, _ sa-

qarTvelosTvis ar arsebobs arcerTi

sxva gza, garda qarTulisa!

...amaswinaT, rusTavelze, erTi Sar-

valSemofleTili gogona gamoeyo, mis-

nairad SemosilTa jgufs da jiqur

momvarda, _ „batono daviT, Tqven rom,

Cvens mier arCeuli, arcerTi gza ar

mogwonT, ras gvirCevdiT?“

fotoaparati da xmis Camweri, dRes

yvelas xelSi uWiravs, yvela Jurna-

listia da ar gamkvirvebia, misi siTamame,

arc Cemi saxelis codna, radgan 1992

wlidan moyolebuli, wlebis manZilze,

krwanisis quCaze, mxolod saxeli da

gvaris CvenebiTac modioda werilebi

ucxoeTidan!

_ qarTuli gza-meTqi! _ rom vupasuxe,

moulodnelobisgan, ise Secba es Sar-

valSemobdRvnili bavSvi, xma Caikminda!

bavSvs ra unda movkiTxoT, ise waxda

saqme, _ sxvis karze dageSili, bolo

sami mTavrobis Semxedvare mosaxleobas

arc ki axsovs, saqarTvelosTvis erT-

aderTi, _ qarTuli gzis arseboba!

daviT qobalia

P.S. am statiaze vmuSaobdi, roca me-gobarma „linki“ gamomigzavna TxovniT,

_ „naxe da Semomexmianeo!“

naxviT ki vnaxe, magram survilic ga-

miqra wakiTxulze da nanaxze saubari

gamegrZelebina.

_ ori, qaladwodebuli bunebis

Secdoma, Tea TuTberiZe da ninia kaka-

baZe, uSveri sityvebiT lanZRavdnen sa-

qarTvelos kaTalikos patriarqs, uwmin-

dess da unetaress ilia meores!

esec saqarTvelos sawinaaRmdego

„evro-amerikuli“ proeqtis nawilia,

romelic ase ikiTxeba:

_ warsulis da istoriis warTmeviT

jer kidev ar aris mizani miRweuli, _

qarTvelebs gausvreli cocxali Tana-

medrove ar unda hyavdeT, visac eri

daujerebs da gahyveba!

statiis dasawyisSi stalinis rolis

Semsruleblebi vaxsene. movusminoT

erTßerT maTgans, Cvens Tanamedroves:

daviT giorgobiani: „Semircxvenia

yvela is qarTveli, visac qriste ar

uyvars, vinc patriarqs ebrZvis da vinc

sakuTari keTildReobis misaRwevad

jojoxeTSic Cava Svilebianad da sa-

qarTvelosac miwas miayris.

dReidan maTi saxeli iyos yarTve-

li.“

tubmjojt!gpsnbTj!Dbdnvmj!lbdjtpefob!tjdbsjfmf!hpsjt!rvDfcTj"

Uwbmxjo!njehbt!cbupoj

{wjbejt! ebSpofcvmj

tbyf!eb!njtj!Dvnj-!!hfs.

nbovmbe! obUrwbnj! lp.

nfoubsj-!`! „jtfebd!wj.

dpej-!spn!fwspqjt!jnf.

ej!bs!voeb!hwrpopebp"“

Page 7: `!blblj!Tboj[f nbnbouj![b[bnjb!`!86dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/118291/1/Ilori_2015_N317.pdf · CabaZis, S. inalifas, a. papaskiris da sxvaTa da sxvaTa fundamenturi daskvnebi

ilori 726 maisi _ 2 ivnisi 2015

stumrad vaxtang javaxaZesTan damis wignebTan

(gagrZeleba 315-e nomridan)wignad „ucnobi“ pirvelad 1988 wels

40 aTas egzemplarad daibeWda da dauy-ovnebliv gaiyida. igi pirvelad da-suraTxatda galaktionis kaligrafiiT,avtografebiTa da CanaxatebiT.mas Semdeg es wigni axali epizodeb-

iT Seivso, kidev oTxjer gamoica dasaboloo srulyofas 2013 wels das-tambul erTtomeulSi miaRwia.2012 wels mkiTxvelma miiRo vaxtang

javaxaZis rCeuli – „vaxtanguri“. wignis grafikuli saxe kompiuteriT

Tavad avtorma Seqmna, amasTan misgarekanze wignis grafikis gamorCeulididostatis – lado grigolias mierxelTqmnili Tavisi portreti ganaTavsa.

* * *Cemo vaxtang! antibiografiaSi Tav-

dayira dayenebuli „samkuTxedis“ zedagverdi logikurad rom Seivsos, oriumniSvnelovanesi movlena aklia.es bunebrivicaa.orive mas Semdeg moxda, mkiTxveli

galaktionis apologiis mexuTe gamo-cemasa da Sens erTtomeuls rom gaec-no.ras gvetyvi gamorCeul jildoe-

bze??vaxtang javaxaZe: rusTavelisa da

sabas premiebi qarTuli poeziisa dagalaktionologiis ganviTarebaSi Se-tanili gansakuTrebuli wvlilisaTvismomaniWes... rusTavelis premia CemTvisgansakuTrebiT sasiamovno aRmoCndaimis gamoc, rom premiis oqros medali2012 wels prezidentma gadmomca CemsmSobliur quTaisSi, sadac 61 wliTadre mcire oqros medali movipove,saSualo skolis oqro.axla, oTxmocs rom gadavabije, ufro

xSirad mesizmreba quTaisuri sizmrebida xSirad da xSirad maxsendeba CemiTerTmeti striqoni:sadac Semxvdeba quTaisis matarebe-

li,roca Semxvdeba quTaisis matarebe-

li,Tuki Semxvdeba quTaisis matarebe-

li,vervin gamaswrebs quTaisis matareb-

lisken,vervin mimaswrebs quTaisis matare-

belTan,vervin amaswrebs quTaisis matare-

belze,vervin Semaswrebs quTaisis

matarebelSi,verc Camomiyvans quTaisis matare-

blidan,–Tuki Semxvdeba quTaisis matarebe-

li,roca Semxvdeba quTaisis matarebeli, sadac Semxvdeba quTaisis matarebe-

li.* * *

da mainc vin aris vaxtang javaxaZe?isev vimeoreb: bavSvobidan vicnob,

rogorc uaRresad mokrZalebuls daradgan darwmunebuli var, rom am kiTx-vaze misgan saTanado pasuxs vermiviReb, daxmarebas imaT vTxov, romelTaazrs yovelTvis gansakuTrebulimniSvneloba hqonda da aqvs poeziisada, saerTod, eris sulieri cxovrebisSefasebisas.– igi CemTvis erTi imaTTagania, visac

xSirad vurekav, veTaTbirebi da romlisrCevasac uyoymanod viReb da viziareb!– ambobda ana kalandaZe, romelicmudam keTilad ixseniebda Tavisimravali wignis redaqtors.– meore dRea, vkiTxulob, Zmao vax-

tang, meramdened Sens did wigns – erTgrZlad gabmul fiqrs sikeTesa daborotebaze... aseTia, Zmao, Seni poezia,poezia inteleqtiTa da sibrZniT, sul-grZelobiT aRbeWdili. – werda vaxtangjavaxaZis pirveli wignis redaqtorimurman lebaniZe.– vaxtang javaxaZis bolodroindeli

eqsperimentebi uTuod originaluria,–aRniSnavda guram asaTiani, – ubralod,uxmaurod, zedmeti garTulebebis gareSemiRweulia is, rasac poeziaSi ukiduresinovaciebis momxreebi Txouloben.– martivad vityvi: vaxtang javaxaZe

kargi poetia. amiT yvelaferia naTqvami.

– ase afasebs mas tariel Wanturia.– vaxtang javaxaZis poeziidan iumori

moCqefs. igi, rogorc unda, ise abrunebsfrTian gamoTqmebs, TiTqos axal frTasSesZens – amas rostom CxeiZe ambobs.–me piradad Zveli Tayvanismcemeli

var vaxtang javaxaZis leqsisa da mi-maCnia, rom man bevri siaxle SemoitanaqarTul leqsTwyobaSi. – askvnida mix-eil qvliviZe.– vaxtang javaxaZis pirveli poeturi

krebuli im wels daistamba, rodesacgalaktioni „Tavis ZegliviT daakldamiwas“. am SemTxveviT faqtSi iyo raRacsimboluri“. – xazs usvams TeimurazdoiaSvili. SeuZlebelia, ar daveTanxmo, radgan

TviTonac guSindel dResaviT vixseneb,ra akavSirebda jer kidev yrmas poezi-is udides geniasTan da vxedavdi,bavSvobisdroindel mis ocnebas ro-gor Seesxa xorci, roca 1958 welsgalaktioni piradad gaicno da daiwyomisi rCeulis Sedgena, bolos ki 30–wliani ra titanuri Sromis sazRau-rad Seqmna „ucnobi“ – „moulodneliwigni“, romelSic „galaktionis sulisbiografma“ sakuTari suli Cado. esimas niSnavda, rom TviTon gaxda galak-tionis is oreuli, romelmac Seicnoda yovelgvari orWofobis gareSeRirseulad Seafasa sicocxleSi sa-Tanadod daufasebeli, umadurTa dauRirsTa mier araerTxel abuCad agde-buli da devnili, coldaxvretili,daxeul da dakemsil samosiani, Zlier-Ta ama qveynisaTa mier usaxsrobisaTvisganwiruli meoce saukunis udidesigenia. amitom misgan, vinc zedmiwevniTicnobs Tavis saTayvano gmirTandakavSirebul yvela faqtsa da movle-nas, istoriuli samarTlianoba moiTx-ovs, movisminoT, gamorCeulad riTdaaxsomda 1959-is 17 marti, rocagalaktionis rCeulze muSaobisdaskvniT wuTebSi Seityo Tavzardam-cemi ambavi usayvarles poetze, romel-mac Tavisi udidesi protesti imiTgamoxata, rom „miwas miugdo sxeulida zeca moimsaxura“.Cemo vaxtang! iqneb aRadgino im da

momdevno dReebis aqamde ucnobi de-talebi?!Cemi mxriv, gulSi wewkad maqvs da

Tavs uflebas ver mivcem, ar gavixseno,saocrad samarcxvino ambavi. maSingazeT „Tbilisis“ redaqciaSi vmuSaob-di da dResac rom vaTvaliereb im-droindel presas, gakvirvebas vervmalav: meoce saukunis udidesi genio-sis gardacvalebasTan dakavSirebiTsamZimars mxolod ramdenime organi-zacia da uaxloesi naTesavebi gamoTq-vamdnen, erT-erT partiul muSaks ki,romelsac imave dReebSi sidedri gar-daecvala, uamravi „TanaugrZnobda“.vaxtang javaxaZe: ukanasknelad

galaktioni 1959 wlis 6 Tebervalsmestumra – Tavisi dagvianebulirCeulis gamo. direqtorTan SevediT da direqtorma

stambaSi dareka... kvlavac velodi dauceb moulodneli elda! am dros magidaze „rCeulis“ anabe-

Wdebi mewyo da 1 aprils movawerexeli dasabeWdad.panaSvidebsa da dakrZalvas ormagi

sinanuliT veswrebodi... poetisTviTmkvlelobam Cemi ukanasknelisixarulic gamoricxa, meoTxe „rCeulis“sixaruli... cxadia, maSin ver warmovid-gendi, rom galaktionis fenomeni Cemicxovrebis mTel meore naxevars moicav-da da amden sixarulsa da sinanulsmomitanda.

* * *al.Sengelia: Sengan moZRvnili „uc-

nobis“ mexuTe gamocemis Tavfurcelzeorginaluri warweraa: „quTaiselTbilisels, Tbiliseli quTaiselis-agan“.es, albaT, CemTvis im leqsis

Sexsenebaa, romelic galaktionma xum-robiT miswera Tavis meuRles – oliaokujavas, romelmac eqimis mier gamow-erili „kiseli“ daugviana: „oRond Senmodi, olia, kisels moemtvres kiseri,vwer amas galaktioni, Tbilisel-quTaiseli“.vaxtang javaxaZe: galaktioniseuli

sityvebis perifrazia, magram amjerad

SenTvis – „quTaisel-TbiliselisaTvis“im dRis Sexsenebaa, universitetTanrom Sexvdi galaktions, eqspromti Sebe-de da adresatis TxovniT leqsi ubiswignakSi Cauwere. Segaxseneb, ai, isic:qarTuli leqsis ZarRvo magaro,sanam aisi Tavis frTas gaSlis,bavSviviT wmindas da uangarosmravaljer minda dagikra taSi.veTayvanebi mag Sens ideas, leqsiT iwvode, leqsiT iomo,dido ostato, sityvis fidias, dideba Senda, galaktiono!– gaxsovda?– rom Sevxvdi, ra damaviwyebs? is ki

arada, rogorc ki mis binaSi Semovdgifexi, ise garkveviT Camesmoda miseuli„Zamiko“, TiTqos gacocxlda damesaubreboda... Tavad leqsisa ra mo-gaxseno, mxolod misi bolo sityvebimaxsovda.. didi madloba am sasiamovnosiurprizisaTvis.– daxede, Sens xelnawers ai, ra miaw-

era galaktionma: „studenti, Jurnal-istikis fakulteti. 1953 wlis 29 se-qtemberi, universitetis Senobis win“...leqsis merve striqonze kidev erTiminaweria: „dideba Senda, o, galaktion!“– es, albaT, am usaTauro eqspromtis

miseuli dasaTaurebaa...an am striqonisgalaktioniseuli varianti, „o,galak-tion“ da ara „galaktiono“... isev daisev madloba am sasiamovno informa-ciisaTvis.– jer sad xar? albaT, dRemde ar

ginaxavs: galaktionis me-300 ubis wig-nakis me-14 gverdze Cawerili Senileqsi misi ocdaxuTtomeulis me-18wignis 376-e gverdzea dabeWdili.

* * *galaktioni imdenad momcveli Temaa

vaxtang javaxaZis SemoqmedebaSi, romdidi galaktionologis „ucnobi“ rombolomde Seicno. mxolod am 860-gver-diani wignis gacnoba da TundacgamowvlilviT Seswavla ar aris sak-marisi, rameTu mTeli misi poeturisamyaro isev da isev galaktioniTsunTqavs. amis dasturia Tundac esuaRresad STambeWdavi sityvebi: „mze pirs ibans da maviwyebs aTasgvar

wiko-makosa, me pirs ar viban, me erTxelgalaktionma makoca“. „vaxtanguri“ uamravjer ubrundeba

galaktions, magram maSinac ki, rocapoeti misTvis usayvarles adamians armoixseniebs, leqsiT gadmocemulimiseuli ganwyoba isev da isev misrCeul zekacs gvagonebs.modiT, gulisyuriT mivadevnoT

Tvali Tundac am leqss: „veRar vcnobkaris mezobels, veRarc vendobi karamde,imedis WurWutanebi uecrad dapatar-avdnen. ver gaveride veras gziT macdurfiqrebs da zmanebebs, SemiCnda eWvispatara Wia da Tavs ar manebebs. bevriki araferia, arc ara gamigia ra, guSinwinsami nabijiT salami damigviana“.kiTxulob am sityvebs da gaxsendeba

„ucnobSi“ ubis wignakebidan ga-datanili gulistkivili imasTandakavSirebiT, Tu misi poeturi simaRlisgamo SuriT dabrmavebulTagan, rogorugvianebda xolme salams xan erTi daxan meore mwerlukana.

* * *al. Sengelia: Cemo vaxtang! Cveni

cxovreba goleografiul firfitasahgavs, mis namsxvrevebSi yovelTvissruli saxiT meordeba is mTeli,romelsac namsxvrevi ekuTvnoda. akiwer kidec: „me amqveynad adrec gaxldiT,geaxlebiT mesamedac, jer meore wve-vamdelTa legioni mesalmeba“ daSeneuli iumoriT winaswarmetyveleb:„mesamedac vadRegrZeleb uflis saxlsda uflis ofiss, erTxel mainc damar-wyulebs jami sami wuTisoflis“.msgavsi ganwyoba SenTan araerTxel

warmoCinda, ai, Tundac am leqsSi:„bevri gadidgvarianda,me ver gav-

didgvariandi, me var Cemi papis-papisuaresi varianti. javaxeTis exo mesmisvarazTan da varianTan, vici, unda gami-marTlos romelime variantma. iwurebadekemberi,WaRebs ianvari anTebs,axarisxebs Semodgomis uaryofiT vari-antebs. moemzade,iqneb droa,saTqmelssatkivari ando, iqneb Seni jeri dgeba,Svilo, anu varianto!“maxarebs, rom am mxriv namdvilad

gagimarTla da dRes ukve dadga jeriSvilis, anu variantis!

* * *modi axla isev „vaxtangurs“

mivubrundeT, raTa asakiT wignis av-toris Tanatolma bolomde gavisi-grZegano, Tu ras fiqrobs da raze oc-nebobs mecxre aTeulSi gadamdgaripoeti.„ar minda, Cemi tiraJi ascildes

aTiaTasebs, maqebdnen palestinaSi, maRi-arebdnen maltaze. me mirCevnia, did-goris aRmarTze gavyve megobars dagzaze Cemi striqoni SviliviT Semo-megebos da Svilze metad momendos mi-wis yoveli mtkaveli; ar daujero, po-eto, ar iTargmneba tkivili“.ras ganicdis, Tu medroveTa da

mliqvnelTa qeba-didebas ismens? „qebaTanamedroveTa – saxifaTo ankesia, Tutyviebi ar gesroles, ise vardebs argesvrian“.ras SesTxovs mamazeciers da ratom

emadliereba Tavis cxovrebiseul xve-drs?„Cemi cxovrebis ganmkiTxvelo, Cemo

msajulo, me mainc minda, mainc undaSevinarCuno Tokze gasuli muSaiTiswonasworoba da ar CavTvalo CemiTavi Wkuis kolofad, – aramed Sensxmas movusmino, Cemze Zliero, da ara-sodes moviTxovo samagiero. me mxoloddidma sixarulma gamaTamama; kargi aravar, magram kargi Svilis mama var“.riT xsnis im movlenas, rom

msoflios mosaxleoba miliardobiTizrdeba?„mSoblebi da axloblebi Tvals

amaod aceceben, biWma gogo daiWira,akoca da ase Semdeg... da gamravlda esqveyana alJiridan a-Se-Semde, kubamdeda Cilemde da kongomde da ase Semdeg“... aseve gamorCeulad, mxolod misTvis

damaxasiaTebeli iumoristuli monasmiTxatavs kavkasiis maRali qedidan Camoy-vanil da televizorze mijaWvul ami-ransac, romelsac urCevs, rom amsaSineli tyveobidan Tavi aiSvas. dResac ocnebobs Tavis yofil

saxlze, romlis saZirkvels rioni ela-muneba, amitom „moiTxovs amnistias damoiTxovs qveynis gasaRebs, quTaiseli,romelic TbilisSi gadaasaxles“. dakidev mraval sadReiso kiTxvazea pa-suxi „vaxtangurSi“, romelsac amjeradvaxtangurad gadavdivar mkiTxvelTanim imediT, rom misi gacnobis Semdegufro srulyofilad gaisigrZeganebsvaxtang javaxaZis WeSmaritad sasiqadu-lo Semoqmedebas, maT Soris poetis Za-lze Tamam, magram arc Tu usafuZvlogancxadebas, rom is leqsebs xatavs.es rom litoni gancxadeba ar

gaxlavT, amis dasturia mravalTaganleqsebi: „piramida“, „raketa“, „xidi“, „av-toportreti“ da Tundac „katastro-fa“.gansakuTrebiT sayuradReboa, amasTan

araCveulebrivad mdidrulic miseulinaxati palindromebi da berZnuli war-moSobis am terminisaTvis zedmiwevniTisizustiT aris morgebuli misivemoZiebuli qarTuli Sesatyvisi –„acabaca“ – TvalnaTlivi dasturiimisa, rom poezia ver Zlebs ucnaurobisgareSe (guram asaTianis logosi).

* * *gamomSvidobebisas vaxtangs misive

sityvebi Sevaxsene: „Sevifere saTvaleda WaRarasac vifereb, vaxoc myavs damariamic, ras miqvia sibere?“ara, wlebma namdvilad ver daaSina

da verc daaSinebs. es im axalSeqmnili leqsebiTac

TvalnaTlivia, romlebic „vaxtanguris“gamosvlis Semdegac sakmaod xSiradqveyndeba, maT Soris misi vaJis –irakli javaxaZis redaqtorobiT gamo-maval „literaturul gazeTSi“.hoda, marTlac ras miqvian sibere,

roca yoveldRiurad ibadeba leqsida TiToeul sityvas sakuTari Sviliv-iT eloliaveba WeSmariti poeziisapologeti?!

aleqsandre Sengelia,gadmobeWdilia mweralTa, xelovanTa

da mecnierTa erovnuli akademiis Jurnal „mermisis“ wlevandeli

pirveli nomridan, mTavari redaq-toris, mweral Teimuraz lanCavas

Tavaziani TanxmobiT

„sadac Semxvdeba quTaisis matarebeli!“

Page 8: `!blblj!Tboj[f nbnbouj![b[bnjb!`!86dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/118291/1/Ilori_2015_N317.pdf · CabaZis, S. inalifas, a. papaskiris da sxvaTa da sxvaTa fundamenturi daskvnebi

ilori8 26 maisi _ 2 ivnisi 2015

“bolo periodSi bunebrivikatastrofebi gaxSirebulia.stiqiuri ubedurebebis saSiS-roeba saqarTveloSi 3.000-ze metwertilSi arsebobs, amitom ametapze prevenciuli zomebisgatareba Zalian mniSvnelovania”,_ acxadebs JurnalistebTansaubrisas ekologi nino CxobaZebolo dReebSi mdinareebSiwylis donis klebasTandakavSirebiT.

“foTSi, paliastomis tbaze,mdinare kaparWinisa da SavRelisarxSi mkvdari Tevzebis gamor-iyvis faqtebi dafiqsirda.dadginda, rom gamoriyulTevzebs daavadeba wiTura aR-moaCndaT, rac, specialistebisinformaciiT, paliastomis tbiswylis donis mkveTr dawevasTanaris dakavSirebuli. ramdenimedRis win msgavsi faqtidafiqsirda TbilisSic zahesisada orTaWalhesis gawmendis gamomtkvarSi wylis donem daiwia,aman ki mdinaridan mkvdariTevzebis gamoriyva da mimdebarequCebSi mZafri arasasiamovnosuni gamoiwvia.“saqarTvelos mwvaneTa

moZraoba _ dedamiwis megobre-bis” Tavmjdomaris nino CxobaZisgancxadebiT, ara martosaqarTveloSi, aramed TiTqmisyvela kontinentze katastro-fuli movlenebi viTardeba, racglobalurad klimatis cvlile-bebTan aris dakavSirebuli. “er-TaderTi, rac SeiZleba gakeTdes,is aris, rom yvela faqtibolomde Seiswavlon daSesabamisi analizic gakeTdes.

cvlilebebi, ra Tqma unda, xdebada bolo periodSi bunebrivikatastrofebic gaxSirebulia.Cven mudmivad molodinSi varT.garemos dacvis saministroSigaremos dacvis saagentos 3.000-ze meti wertili aqvs aR-niSnuli, sadac stiqiuri katas-trofis saSiSroeba arsebobs.es ZiriTadad maRalmTian re-gionebs, duSeTs, yazbegs, aWaras,zemo raWas, svaneTs da a.S. exeba. CvenTan seriozuli problemaa

dabinZurebac. proeqtiT “dava-sufTaoT saqarTvelo” 1.357 wer-tilia aRmoCenili, romelic ar-alegaluri nagavsayrelia.zedapirul wylebSi momatebu-lia rogorc baqteriebiT, asevemZime metalebiT dabinZureba. ma-galiTisTvis, kaspSi, sagarejoSi,dasavleT saqarTvelos ramden-ime mdinareSi. safrTxeebi Zaliandidi gvaqvs. yvelaferi es kiflorisa da faunis Zalian mZimemdgomareobas iwvevs. amasTan, eswylebi araa usafrTxo banao-bisTvis da xSirad adamianebskanis daavadebebi emarTebaT.bolo periodSi mdinareSi leSisCagdebis faqtebic gaxSirda, racyovlad dauSvebelia. axla yve-laze mTavari prevenciuli Ro-nisZiebebis gatarebaa. garemosdacvis saagentos yvela monacemiadgilobriv TviTmarTvelobeb-Sia dagzavnili. TiToeulskonkretuli gegma unda hqondesSemuSavebuli, raTa meti dacviTiRonisZieba gatardes regionSi”,_ aRniSna CxobaZem.garemos dacvis komitetis

wevris gia gaCeCilaZis SefasebiTki, bunebrivi procesebi mimd-inareobs da gansakuTrebulisafrTxeebi ar arsebobs. Tumca,deputati mdinareebze, wyalzemonitoringis sistemis aRdgenisaucileblobaze saubrobs. misiTqmiT, dRes wylis xarisxisTvalsazrisiT mosaxleoba arcise daculia. paliastomis tbakolxeTis erovnul parkSiSedis, romelic daculia, amitomdabinZureba an sxva mizezi aqgamoricxulia. rogorc Cans, iqraRac daavadeba aris, romelictbis donis klebasTan aris

dakavSirebuli, rac uaryofiTadmoqmedebs Tevzebis mdgomare-obaze. amitom, vfiqrob, cotaxniT paliastomis tbaSi Tevza-oba unda SeizRudos, raTagairkves, daavadebis gamo Tevziadamianis janmrTelobisTvismavne xom ar aris. mtkvars racSeexeba, cnobilia, rom es or-TaWalis hidrosadgurSi mimd-inare samuSaoebis gamo moxda.Tumca, es signali iyo imubedurebasTan dakavSirebiT, racmtkvarze SeiZleba moxdes. saubaria TurqeTis terito-

riaze, ardaganis olqSi beSiqx-aias wyalsacavis mSeneblobaze,rac gamoiwvevda imas, rom mtk-vari faqtobrivad saqarTveloSiaRar Semovidoda. es ki katas-trofuli Sedegis momtani iqne-boda. igive Sedegi dadgeboda,rac ramdenime xnis win iyo dazafxulSi wylis deficitisgamo kanalizaciis arxadgadaiqceoda. Tumca, bolo in-formaciiT ki, energetikis min-istris gancxadebiT, msgavsisaSiSroebis arsebobis gamoTurqeTTan molaparakebebi mim-dinareobs da dadebiTi Sedgebicgvaqvs. sasurvelia, monitoringissitema aRdges, romelic adrearsebobda da 114 Tu 116 md-inareze sistematuri dakvirvebamimdinareobda. dRes mdinareebisqimiuri Seswavla faqtobrivadaRar xorcieldeba da ZnelisaTqmelia, saqarTvelosmasStabiT zedapirul wylebSira mdgomareobaa. magaliTad, Zalian mZime md-

gomareobaSia zestafonSi md-inare yvirila. saerTod, aseTmsxvil samrewvelo centrebSigamavali mdinareebi katastro-ful mdgomareobaSia. amas yve-lafers mudmivi dakvirvebasWirdeba im adgilebSi mainc,sadac es cxeli wertilebi ar-sebobs, _ aRniSna gia gaCeCilaZem.stiqiuri ubedurebis mauwye-

beli isic aris, rom Tbilisiscaze ukve TiTqmis aRar mosCananvarskvlavebi, rac smogis bralia,qalaqis Tavze iyris Tavs daaRar niavdeba..

saqarTvelo stiqiuri ubedurebebis molodinSia

adamianis uflebaTa evropulmasasamarTlom “identoba da sxvebisaqarTvelos winaaRmdeg”gadawyvetileba miiRo da sax-elmwifos ganmcxadeblebis mi-marT zaralis anazRaureba daak-isra.kerZod, sasamarTlom gadawyvi-

ta, rom saqarTvelom 13 gamcx-adebels, romelic 17 maisisdemonstraciaSi monawileobda,TiToeuls _ 2.000-4.000 evro undagadauxados, xolo organizacia“identobas” 1.500 evro moralurizianisTvis.sasamarTlom daadgina, rom um-

ravlesobis mier dairRva adami-anis uflebebis evropuli kon-venciis mesame muxli (araadami-anuri da damamcirebeli mopy-roba) meToTxmete muxlTan erTad(diskriminaciis akrZalva), aseve,dairRva meTerTmete muxli(Sekrebisa da manifestaciisufleba) meToTxmete muxlTan mi-marTebaSi.“sasamarTlom miiCnia, rom

xelisuflebas unda scodnodaim riskebis Sesaxeb, romelicmSvidobiani demonstrantebis mi-marT arsebobda, Sesabamisad, maThqondaT valdebuleba aqciis mon-awileebi adekvaturi dacvauzrunveleyoT”, _ naTqvamiagadawyvetilebaSi.Jurnalisti aRniSnul sak-

iTxze lgbt pirTa uflebebisdamcveli organizaciis, “iden-tobis” xelmZRvanels, qveynismTavar pederasts irakli

vaWaraZes esaubra.

_ adamianis uflebaTaevropulma sasamarTlom sax-elmwifos 13 piris mimarT zar-alis anazRaureba daakisra, sain-teresoa Tqveni Sefaseba aR-niSnul sakiTxze..._ am TemasTan dakavSirebiT

“identobis“ ofisSi gaimarTebapreskonferencia, sadac detalu-rad getyviT yvela detals. _ preskonferenciamde, dRes

SegvifaseT sasamarTlosgadawyvetileba..._ ara, mobrZandiT „identobaSi“

xval._ 17 maiss raime saxis aqcia

xom ar igegmeba? _ rogor fiqrobT, dagegmili

rom iyos raime saxis aqcia, xomsajaro iqneboda? aseT kiTxvebsratom svamT Jurnalistebi,romelzec pasuxi iciT?_ internet sivrceSi daiwera,

Sesabamisad, Cven informaciisgadamowmebas vcdilobT... _ mec Jurnalisti var, „iden-

tobis“ redaqtori. informacia,romelic ar gavrcelebula, ro-gor unda dagidasturoT.

d. jabaSvili“iloris” komentari _ mokled,

evropelebisaTvis mTavariagaryvnilebis gamavrcelebel ho-moseqsualTa uflebebi ar dair-Rves, Torem qarTuli mosaxleo-bis jansaRi nawili wyalsac kiwauRia _ arad vedardebiT, mTladSimSiliT rom amovwydeT!sxvebis ar vici, magram nor-

malur qarTvelebs namdviladar gvinda aseTi evropa...

pederastebma saqarTvelo daajarimessuramelis blogi

“feisbuqis” oficialuri gverdi TiTqmisyvela moqmed politikoss aqvs, bunebrivia,gamonakliss arc saqarTvelos eqsprezidentimixeil saakaSvili warmoadgens, romelic am“feisbuqgverdis” saSualebiT saqarTveloSimimdinare movlenebs xSirad exmianeba, maTSoris samZimris gancxadebebsac avrcelebs.kargad maxsovs, rodesac didi qarTveli

msaxiobi oTar koberiZe gardaicvala, misigardacvalebis gamo eqsprezidentma didimwuxareba gamoTqva, rac namdvilad sworigadawyvetileba iyo, radgan oTar koberiZisdari msaxiobi marTlac iSviaTia. samwuxarod,mixeil saakaSvilis gverdze aravis unaxavsdidi qarTveli msaxiobis oTar meRvineTux-ucesis gardacvalebis gamo gamoTqmulimwuxareba, mgoni, arc guram fircxalavazedawyvetia guli da yvelaze ucnauri racaris, arc geniosi rezo CxeiZis gardacvalebamiutania gulTan. am yvelafridan gamomdinaremiCndeba erTi kiTxva: TqvenTvis mxolod isxalxia qveynisTvis danaklisi, vinc “na-

cionalur moZraobas” aqebda da adidebda?!Tu logikur jaWvs gavyvebiT, egre gamodis,maSin sad gaqra is miSa, romelic winasaarCevn-od glexTan muxlebze daCoqili tiroda damaT tkivils iziarebda, miSa, romlic qveyniserTianobasa da mis momavalze “zrunvas”dResac ar anebebs Tavs.batono eqsprezidento, SeiZleba gamogrCaT

da ar gagigiaT am adamianebis gardacvaleba,magram ucnauria, rom “profilSi” Tqvenigamosvlis piari arc gamogrCaT da arcdagviwydaT, rogorc Tqveni gverdidan vigebT,irakli RaribaSvilis gamosvlac ginaxavT,radgan didi ambiT gvamcnobT, rom tyuilSigamoiWireT... SeiZleba bevrma Tqvas, vis raSi sWirdeba

magis samZimrebio da principSi marTaliciqneba, magram imaze mtkiva guli, rom miSasmadideblebic, swored ise azrovneben, rogorcmaTi beladi. samwuxarod, xelisuflebaSiyofnisasac baton miSas mxolod imaTze Ses-tkioda guli, vinc an xuTiani Semoxaza ankidev visac wiTeli maisuri ecva warweriT_ me miyvars saqarTvelo (?!).“nacionaluri moZraobis” momxreTa nawili

didi mondomebiT lanZRavda rezo CxeiZes _ruseTi uyvardao. jer iqneb, imaze dafiqre-buliyaviT, TiToeul Tqvengans ra aqvs gakeTe-buli am qveynisTvis batoni rezos Semo-qmedebis tolfasi da mere gabedeT da ila-parakeT did reJisorze. Tqve kai xalxo,“jariskacis mamis” an “Rimilis biWebis”yurebisas erTi cremli mainc arasdrosCamogvardniaT? qarTvelobis gamo siamaye argigrZvniaT?! Tumca Tqvenma beladma ar SeimCniamisi garadacvaleba da Tqven Tavze xom argadaaxtebodiT...

p.s. Tu eqsprezidentis samZimari gamomrCa,maSin yvela sityva, rac zemoT davwere, ukanmimaqvs.

samarcxvino eqsprezidenti da politikuri niSniT gamocxadebuli samZimari

anakliaSi saqarTvelosTxilis dargis mesveurTa

forumi gaimarTa

evropis samezoblo pro-gramis (ENPARD) farglebSi,didi britaneTis saqvelmo-qmedo organizacia “oqsfam”-is organizebiT daevrokavSiris dafinansebiT16 maiss, anakliaSi, sastumro“palm biC”-is sakonferenciodarbazSi saqarTvelos Tx-ilis dargis mesveurTa fo-rumi Catarda. RonisZiebis organiza-

torebis informaciiT, fo-rumSi monawileoba miiRessaqarTvelos soflis meur-neobis ministrma oTardaneliam da saministrossxva xelmZRvanelma pirebma;aseve, evrokavSiris, amerikisSeerTebuli Statebis saer-TaSoriso ganviTarebis saa-gentos (USAID), gaero-s gan-viTarebis programis (UNDP),ENPARD-is ganmaxorciele-beli konsorciumebisa dabeneficiari sasoflo-sameurneo kooperativebiswarmomadgenlebma; TxilisdargSi moRvawe wamyvanmaspecialistebma da mecniereb-ma, agreTve Sps “agrijor-jia”-s (korporacia“ferero”-s Svilobili kom-pania) da TxilisgadammuSavebeli sxva adg-ilobrivi da ucxouri sawar-moebis, eqsportiori organi-zaciebis, adgilobrivixelisuflebisa da samo-qalaqo sazogadoebis war-momadgenlebma.maTive informaciiT,

saqarTvelosTvis Txili um-sxvilesi da strategiuladumniSvnelovanesi saeqsporto

dargia. SarSandeli monace-mebiT, saqarTvelodan Tx-ilis eqsportis jamurmaRirebulebam 183 milioni aSSdolari Seadgina, riTac Rvi-nis eqsports gadaaWarba dasaqarTvelos saeqsportosasoflo-sameurneo pro-duqtebs Soris pirvel adg-ilze gadainacvla.saqarTvelo Txilis mwar-moebeli da eqsportiori um-sxvilesi qveynebis pirvelaTeulSi Sedis da Txiliswarmoeba saqarTveloSi mcx-ovrebi 50.000-mde saojaxofermeruli meurneobisTvisSemosavlebis umTavreswyaros warmoadgens. amdenad,makroekonomikuri maCve-neblebis gaumjobesebis gar-da, am dargs saqarTveloSisoflad mcxovrebi mosax-leobisTvis social-ekono-mikuri keTildReobis motanaSeuZlia. rogorc RonisZiebis or-

ganizatorebma ganacxades,forumi warmoadgens sako-ordinacio platformassaqarTveloSi Txilis dar-gisa da biznesis gan-viTarebiT dainteresebulinebismieri mxarisTvis, risfarglebSic dagegmiliasazogadoebasa da mTavrobasSoris aRniSnuli dargisganviTarebis xelSemwyobipolitikis erToblivadgamomuSaveba da misi koor-dinirebulad da gamWvir-valed ganxorcielebisuzrunvelyofa.forumis monawile mxaree-

bi gaecvnen saqarTvelosmTavrobis gegmebsa da pro-gramebs Txilis dargTan mi-marTebaSi da agreTve war-moadgines TavianTi xedvebi,programebsa da dargSi ar-sebuli problematika.gaimarTa sazogadoebrividiskusia, rac sazogadoe-brivi dialogis mudmivmo-qmedi meqanizmis Camoyal-ibebisa da ganviTarebis sa-fuZvels Seqmnis.

Page 9: `!blblj!Tboj[f nbnbouj![b[bnjb!`!86dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/118291/1/Ilori_2015_N317.pdf · CabaZis, S. inalifas, a. papaskiris da sxvaTa da sxvaTa fundamenturi daskvnebi

ilori 926 maisi _ 2 ivnisi 2015

sbt!wf[fcejU!eb!wf[fcU!rbsUwfmfcj!vdypfUTj@gasuli saukunis miwuruls, roca

msoflios mravali qveyana areulobamda urTierTdapirispirebam moicva, rocamsoflio sazogadoeba gamosavals eZeb-da da ver poulobda, roca solidurisaerTaSoriso organizaciebi ZlierTaama qveynisanTa zegavleniT daujerebelsisuleleebs gvTavazobdnen, davwereleqsi:dRe vulkaniviT borgavs,sicxian kacis borgviT;msoflio SeSlils mohgavsaTasnairi bodviTda suli kacTa modgmasdamZimebia codviT!... diax, diax, namdvilad codviT!gadioda dro. daiSala sabWoTa

kavSiri. veRirseT nanatr damoukide-blobas...vfiqrobdiT, axla mainc gveRirseboda

mSvidoba, qveynis aRorZineba, mamuls,enas da sarwmunoebas safrTxe arasodesdaemuqreboda, qarTvels saqarTveloSidagvedgomeboda da stumarsac tradi-ciulad Rirseulad miviRebdiT....samwuxarod, es ver SevZeliT. ar

dagvacales. arc Cven gveyo windaxed-uleba, sibrZne, nebisyofa. verc emociebimovTokeT. mezoblebmac kacurad vergvimezobles da ver davalageT qveyana,Cveni cxovreba.damoukideblobis Znel gzaze ax-

alfexadgmulebma srulad ver gavac-nobiereT Cveni memkvidreoba, winaprebisnamuSakar-naamagari, eris mentaliteti,Rirseba, erovnulobis da sulierebissasicocxlo mniSvneloba da qveyanaufskrulisaken davaqaneT.mere daviwyeT saSvelis da xsnis

Zebna. axalgamoCekili „axaliqarTvelebi“ ki daJinebiT gvTavazoben:„rac SeiZleba swrafad unda wavideTevropuli civilizaciisaken, dasavluridemokratiisaken da iq, ucxoeTSiviswavloT demokratiac, erovnul um-ciresobaTa pativiscemac, qalTa ufle-bebis dacvac, religiuri Semwynare-blobac da sxva“-o....da am „swrafad unda wavideT!“

lozungiT gaurkveveli mimarTulebiTsrbolas gadavayoleT diplomatiac,pragmatulobac, movlenebis gaanalize-bis unaric da politikuri sibrZnec,Cveni saxelmwifoebrivi usafrTxoebac,saxelmwifoebrivi Rirsebac da re-aluri, sruli damoukideblobac.arada, gvarwmunebdnen, Cveni winaprebi

dasavleTSi swored evropuli civi-lizaciisaken miiltvodneno da amisklasikur magaliTad mohyavT sulxan-saba orbelianis mogzauroba evropaSi,misi viziti ludoviko XIV-sTan, sadac„alodines da... meTxuTmete kacad Sev-ida“.„magram amiT araferi gamovida ra...rac Seitana, iseve is gamoitanaim saxelganTqmul versalidan elCman

qarTlisam“.brZanebs muxran maWavariani da

dasZens:„safrangeTs vTxovoT: gviSveliso, _

sasaciloa!Seni vaxtangi ludovikos fexze

hkidia;...ase fiqrobda sulxan-saba xeljox-

iani!“arada, arc evropis, arc amerikis da

arc ruseTisagan qarTvels araferisWirdeboda, garda mfarvelobisa, raTafizikurad ar gavnadgurebuliyaviT.samwuxarod, Cven TviTonve srulad

ver gagvicnobierebia Cveni erovnuliRirebulebebi, qarTuli sakacobriofaseulobebi, saqarTvelos roli daadgili msoflio civilizaciaSi.iqneb vinmes SemTxveviTi hgonia arg-

onavtebis da oqros sawmisis miTi.dRes sakamaTo araa, rom saqarTveloSi,rogorc ZvelTaZveli kulturisqveyanaSi, Cvens welTaRricxvamdemravali saukunis win ganviTarebuliiyo oqros mopoveba da hqondaT feradiliTonebis damuSavebis teqnologiac.dasturdeba isic, rom swored

saqarTvelodan gadioda gadamuSavebu-li oqro da oqros nakeTobani axloaRmosavleTsa da evropaSic ki.

vfiqrob, saydrisi swored zemoaR-niSnulis dasturia, magram arcdasavleT saqarTveloa am Tval-sazrisiT naklebmniSvnelovani da aqackargad flobdnen oqros mopovebis dagadamuSavebis teqnologias.sakmarisia Tundac vanis samarxebis

gaxsenebac.maSasadame, qarTuli civilizacia

msoflioSi erT-erTi uZvelesia dasaocrad mdidaria sakacobrio Rire-bulebebiT, romelic dResac sasic-ocxlod faseulia kacobriobisaTvis,rac ucilobels xdis Cvens urTier-Tobas da gamocdilebis gaziarebassxva qveynebTan Tu civilizaciebTan,magram mtkiceba imisa, TiTqos Cvenxamebi varT da xsnas sxva civiliza-ciebSi unda veZebdeT, mcdaricaa dasamarcxvinoc.diax, gamosaCeni, saamayo da sxvaTaTvis

saCvenebel-gasaziarebeli Cvenc bevrigvaqvs.Tundac qarTuli damwerloba. is

xom erT-erTi uZvelesi da gamorCeuliamsoflioSi dRemde cnobili sul ram-denime damwerlobaTa Soris, radganasoebis moxazuloba umaRlesi sruly-ofilobiT da TavisTavadobiTaa war-modgenili, aso bgeraTa raodenobacoptimalur minimumamdea dayvanili (dResmxolod ocdacametia), bgeraTa rigi-TobaSic warmoudgenlad bevri iseTisaidumloebaa kodirebuli, romelicsamyaros agebulebis mecnierulprincipebs gamosaxavs. garda amisa, ro-gorc iwereba, ise ikiTxeba da damwer-lobis es Rirsebac saSualebas iZlevanebismieri azri sakvirveli sizustiTda siRrmiT gadmovceT. gramatikaSi araris arc artiklebi, sqesi da a.S.aseTi srulyofili ena da damwer-

loba utyuari dasturia maRali qar-Tuli kulturisa, uZvelesi civilizaci-isa da misi analogi msoflioSi iSvi-aTia.amasTan, qarTuli ena asaxavs eris

mentalitets, tradiciebs, erovnulfaseulobebs da Rirebulebebs.maSin, roca msoflios zogierT

xalxebs da qveynebs jer damwerlobac

ar hqondaT, saqarTveloSi iwerebodasakacobrio civilizaciis istori-isaTvis friad sayuradRebo liter-aturuli nawarmoebebi. Tundac radRirs TxuTmeti saukunis winandeliqarTuli literaturuli Zegli iakobcurtavelis „wameba� wmidisa SuSanikisidedoflisa�“, rac cariel niadagzever aRmocendeboda. maSasadame, mas winuZRoda qarTuli kulturis da lit-eraturis aRorZinebis epoqebi.... da, aha, XII saukuneSi, roca bevri

qveyana jer kidev sakmaod Sors iyocivilizaciis ganTiadisagan,saqarTveloSi Seiqmna msoflio lit-eraturis, filosofiis da mecnierebisgvirgvini SoTa rusTavelis „vefx-istyaosani“.manamdec bevri literaturuli Zegli

Seiqmna. didi SoTa aki brZanebs:

„amiran darejanis Ze moses uqiaxonelsa,abdul-mesia-SavTelsa, leqsi mas uqes

romelsa,dilargeT _ sargis Tmogvelsa, mas

ena-dauSromelsa“.

„SuSanikis wamebis“, „vefxistyaosnis“da sxva Sedevrebis Semqmnel xalxssxvagan saZebari ra unda hqondes!qarTul enaSi, rogorc sarkeSi, naT-

lad aisaxeba eris mentaliteti, tradi-ciebi, Cveni bedi da ubedoba!qarTveli kaci yovelTvis miwaTmo-

qmedi iyo da arasdros eWira TvalisxvaTa miwebisaken. arc nebiT arasdrosdautovebiaT mamuli da sxva qveyanaSiar gadasaxlebulan. amitom CvenTvis,rogorc patara erisaTvis, yovelTvis-sanatreli iyo mSvidoba, ramacdaamkvidra misalmebis formebi: „dilamSvidobisa“, „saRamo mSvidobisa“, „gamar-jveba“ da a.S.miwaTmoqmedis Sroma ar iyo msubuqi

da qarTveli kaci rasac moiwevda,„Wirnaxuls“ uwodebda. saocari sity-vaa!.. sasargeblo sagans Tu saqmes„saWiros“ e.i. WirSi gamosayenebelsvuwodebT. aki, rusTavelma brZana:gansacdelSi, ubedurebaSi anu „WirsaSigan gamagreba, asre unda viT qvTkir-sa!“-o.qarTvelma icoda Tavisuflebis fasi

da igi mTeli siRrmiT hqonda gaSi-naarsebuli _ sityva „Tavisufalis“qveS gulisxmobda „Tavis ufals“, e.i.„sakuTari Tavis ufals“, sakuTariTavis patrons.me ar vici am terminis analogi

moiZebneba Tu ara sxva enebSi.sityvebic „xelisufleba“, „xelmwife“

da sxva Rrma Sinaarsis matarebelia.qarTvelis Rirsebis, mentalitetis

da tolerantobis amsaxvelad kideverT sityvas mogaxsenebT: „dakrZalva“.mteri iyo Tu moyvare, qarTveli

kaci pativiT miabarebda miwas da amasdakrZalvas uwodebdnen, radganqarTvelisaTvis saflavis Seuracxyofa,Tundac is mtrisa yofiliyo, sakuTariRirsebis Selaxvad iyo miCneuli. e.i.tabudadebuli iyo. mSvidobas da mSvidobian Sromas

danatrebuli qarTvelisaTvis yvelaucxo megobrad da moyvrad mosuliRvTis wyalobad iyo miCneuli da am-bobda „stumari RvTisaao“. amasTan,gamaspinZlebisas Tavs ar zogavda da

riTac SeeZlo pativs miagebda. uTuodesaa safuZveli imisa, rom yovelivesaukeTesos „saucxoos“ uwodebsqarTveli. amasTan erTad qarTvelsstumari arasdros gaurCevia erovnebisTu religiuri mrwamsis mixedviT.Cveni eris am unikaluri tradiciis

gamo qarTul miwaze sacxovrebladmodiodnen da mravali saukunis gan-mavlobaSi qarTvelebTan erTad Zmuradiyofdnen Wirsa da lxins ebraelebi,berZnebi, somxebi, azerbaijanelebi, ruse-bi, qurTebi, asirielebi da a.S.qristes kvarTic xom ebraelebma

Camoitanes mcxeTaSi!..ar unda gagvikvirdes, Tu msoflioSi

bevrisaTvis dResac gaugebaria qar-Tuli stumar-maspinZloba.ar vici, rogor unda gavagebinoT

msoflios sxva erebis warmomadgen-lebs, vinc unda iyvnen isini _ rusi,frangi, espaneli, germaneli, ingliseliTu sxva, ra xdeba moklemetraJian mx-atvrul film-komediaSi „Rvinis qur-debi“. SuaRamisas sakuTar maranSielibom Seuswro Rvinis qurdebs _Tanasoflel mwyemsebs, romlebic Cumad

maranSi Seiparnen, mohxades qvevri, dai-

wyes Rvinis sma, rasac simRerac miay-

oles.

ras izamda am dros ganzogadebuli

maspinZeli? cxadia, policias gamoiZa-

xebda da sxvisi qonebis xelmyof „saz-

izRar“ Rvinis qurdebs cixeSi ukravda

Tavs, rac kanonSesabamisi qmedeba iqne-

boda.

...magram qarTveli kacis mentalitet-

sa da bunebaSi keTili guliT mosuli

adamianebis saCivari an dabezReba ar

zis da eliboc „qurdebTan“ erTad mi-

ujdeba sufras, guluxvad maspinZlobs,

Rvinos asmevs da maTTan erTad ilxens,

Tumca es qurdobis Semwynarebloba

araa! qurdobaze metad samarcxvino

qarTvelisTvis ara iyo ra!

gaigebs amas sxva eris warmomad-

geneli?

arada, es aris qarTveli kacis sulis

unikaluri Tviseba da simaRle!

am fonze iqneb upriania iTqvas, rom

SemTxveviTi aramc da aramc ar Sei-

Zleba iyos, RvTismSoblis wilxvedri

romaa Cveni madliani miwa da SemTxvevi-

Ti arc isaa, CvenSi wminda nino rom

SemobrZanda qristianobis gasavrcele-

blad.

kacTmoyvareoba, religiuri da eT-

nikuri tolerantoba, sxvaTa Rirsebisa

da uflebis pativiscema, sakuTari da

sxvaTa tradiciebis erTguleba, adami-

anuri urTierTobis siTbo, zrdiloba

ganaTlebiT da codnis dauflebiT

Znelad SeiZineba, Tu is adamianis genSi

ar aris kodirebuli.

bevri CvenTagani, romlebsac

ganaTlebiT da mecnieruli xarisxebiT

mogvaqvs Tavi, sofelSi sufrasTan er-

Tad uTuod Sexvedria glexs, „ganaTle-

ba rom arasodes miuRia“. am glexs

arc sityva-pasuxi eSleba, arc taqti

da manerebi, arc sufris sxva wevre-

bisadmi pativiscema da siyvaruli, Tanac

lamazad enamzeobs da lazaTianad

maxvilsityvaobs, dakoJrili xeliT

aswevs sasmiss da acremlebuli

TvalebiT ambobs mamulis sadRegrZe-

los da a.S.

saidan Caibuda am „gaunaTlebel“

adamianSi am saocari simaRlis sul-

ma?

es qarTuli genia, romelic saukuneeb-

ma gaaCines qarTvelSi.

piradad me da, albaT, bevri CemisTana,

swored aseT glexs vuwodebdiT

ganaTlebuls, xolo Cven, institut-

universitet gamovlil xarisxianebs

da ganaTlebulebs, mxolod „mcodne“-

s davarqmevdi... da Tu aseTi „mcod-

neni“-c im glexis donemde avmaRldebiT,

es qveynis bedniereba iqneba.

qarTuli damwerloba, rogorc zemoT

aRvniSne, da qarTuli sityvebic in-

formaciis matarebelia, romlis kodi

qarTvelobam, qarTulma sulma da qar-

Tulma miwam Seqmna da Cado.

magaliTad, svanurad kacs „mare“

hqvia. vfiqrob, am termins unda

ukavSirdebodes qarTuli sityva

„samare“, e.i. kacis dasakrZalavi ormo,

anu saflavi. anda, „wyaltubo“, xom

sufTa megrulia da Tbils _ „tibu“,

wyals _ „wyari“ e.i. Tbil wyals niS-

navs.

cxadia, uamravi aseTi magaliTis moy-

vana SeiZleba.

benia Txilava,mecnier-specialistTa da

JurnalistTa samecniero-

SemoqmedebiTi kavSir „inteleqtis“

prezidenti, saqarTvelos

JurnalistTa SemoqmedebiTi

kavSiris wevri

(gagrZeleba Semdeg nomerSi)

maSin, roca msoflios zogierT xalxebs

da qveynebs jer damwerlobac ar ahqondaT,

saqarTveloSi iwereboda sakacobrio civi-

lizaciis istoriisaTvis friad sayuradRebo

literaturuli nawarmoebebi. Tundac rad

Rirs TxuTmeti saukunis winandeli qarTuli

literaturuli Zegli iakob curtavelis

„wameba� wmidisa SuSanikisi dedoflisa“, rac

cariel niadagze ver aRmocendeboda.

maSasadame, mas win uZRoda qarTuli kulturis

da literaturis aRorZinebis epoqebi.

Page 10: `!blblj!Tboj[f nbnbouj![b[bnjb!`!86dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/118291/1/Ilori_2015_N317.pdf · CabaZis, S. inalifas, a. papaskiris da sxvaTa da sxvaTa fundamenturi daskvnebi

ilori10 26 maisi _ 2 ivnisi 2015

egviptis da monRoleTis Semdeg,saqarTvelo msoflioSi mesame qveyanaa,sadac ase farTodaa gavrcelebuli Chepatiti. xolo, Tu ratom awuxebs yov-el meore adamians RviZli, amis pasuxs,maRaziaSi sursaTis sayidlad rom Se-valT, daxlze davinaxavT!rogorc yvelam viciT, dRes

saqarTveloSi C hepatitiT daavadebuladamianebs ufasod mkurnaloben. „eserT-erTi warmatebuli proeqtia, romel-ic ivaniSvilis mTavrobam ganaxor-ciela“, – iuwyebian televiziebi daxelisuflebis warmomadgenlebi.gainteresebT, ratom aris es

„grandiozuli“ da aseTi „masStaburi“proeqti „warmatebuli“ da, amav-droulad, ufaso? „aqamde wamlebs cxovelebze cdidnen,

radgan aravin icis, Tu ra gavlenasmoaxdens esa Tu is axali wamaliadamianze. axla ki, qarTvelebzeCaatareben zustad igive cdebs, ro-gorsac aqamde cxovelebze atarebdnen.maTi xelisufleba ki, arafers akeTebsamis aRsakveTad – sakuTari mosaxleo-bis ndobiT borotad sargebloba arisswored is safasuri, risi gadaxdiTacsaqarTvelos mTavroba dasavleTismxardaWeras miiRebs!“ – wers gamocemae.w. Eastern Outlook.iqve vkiTxulobT: „ama wlis 22

aprils, kompania Gilead Sciences-ma ofi-cialurad ganacxada, rom is saqarTve-los gamoiyenebs rogorc ufaso lab-oratorias, C hepatitis gansakurnadSeqmnili, Tavisi, axali wamlebisgamosacdelad“.am yvelafris Sesaxeb saagento „roi-

teric“ wers: „amerikuli biologiurikompania „Gilead Sciences“ cdilobsdaarwmunos aSS-is mTavroba, rom miswamlebs SeuZlia gankurnos C hepatiti.amisTvis mas ganzraxuli aqvs ganax-orcielos proeqti saqarTveloSi, rom-lis farglebSic daavadebulmosaxleobas ufasod daurigebs Taviswamlebs. es uprecedento programasaqarTvelos aqcevs sacdel qveynad,sadac gamoyenebuli iqneba rogorcZviradRirebul wamal Sovaldi-s abebi,aseve kompaniis axalTaxali produqtiarvoni“. (roiteris saitze gamoqveyneb-uli statia SegiZliaT ixiloTbmulze). am cdebis warmatebiT Catare-bis SemTxvevaSi, kompaniis mesveurniimedovneben, rom wamals aSS-is xelisu-fleba daamtkicebs.is, rasac zemoT aRniSnuli avtorite-

tuli saitebi weren, vfiqrob, komentarsar saWiroebs...axla Tavad amerikuli kompania Gilead

Sciences-is aRmasrulebel vice-prezi-dent greg altons (Gregg Alton) movus-minoT, romlis sityvebsac igive saa-gento „roiteri“ moiSveliebs:„saqarTvelo Tavis patara teritoriiTda masze mcxovrebi xuTiode milionimosaxleobiT aris idealuri qveyanasamecniero kvlevebis Casatareblad.saqarTvelodan miRebul monacemebsCven gavacnobT msoflios sxva qveyneb-sac, raTa didi xniT davasustoT esavadmyofoba“.„sqema, romelsac mxars uWers „aSS-

is daavadebaTa kontrolis da profi-laqtikis centri“, 2015 wels moicavs 5aTas pacients. meore faza ki (romelicSeiZleba arc Catardes), – 20 aTas pa-cients erT weliwadSi“, – iuwyeba„roiteri“.cnobisaTvis: wamali Sovaldi aSS-Si

2013 wels damtkicda da 1.000 dolariRirs. iseTi gaWirvebuli qveynebisTvis,rogoric saqarTveloa, erTi flakonis(28 abi) fasi 300 dolaria da saWiroebssaerTaSoriso donori organizaciebismier dafinansebas.gainteresebT, kidev ra wamals awar-

moebs amerikuli kompania Gilead Sci-ences? – saqveynod cnobil „tamiflus“!es is „tamiflua“, romelic 2009 welsmsoflioSi „Roris gripTan“ (H1N1)sabrZolvelad gaavrceles. franguli

gazeTi Le Figaro Riad werda: „tami-flus“ skandali: Roris gripze far-macevtebma 2,6 miliardi gaakeTes!“evropelma mecnierebma jandacvismsoflio organizacias antivirusulimedikamentebis mwarmoebel kompaniebTanSeTqmuleba dasdes bralad da eWviSeitanes „tamiflus“ efeqtianobaSi.„aravin idardebs, Tuki ramdenime

qarTveli Seewireba dasavleTis qveyneb-Si mcxovreb adamianTa janmrTelobazezrunvas“, – wers gamocema New EasternOutlook.Cveni qveynis xelisufleba, ganzrax

ar gvawvdis informacias sacdelimedikamentebis Sesaxeb da gvimalavs„ufaso mkurnalobis“ namdvil miznebs!es arc poliklinikebis rigiTma eqimebmaician. Cven, xalxma, ar unda vicodeTamis Sesaxeb!„saqarTvelos iyeneben sxva wamlebis

gamosacdeladac. ramdenime wlis win,aSS-is Tavdacvis (!) departamentma daa-finansa 75 aTasi saswrafo vaqcinaciasaqarTveloSi wiTelas epidemiis aR-mosafxvrelad“, – wers gamocema daiqve dasZens – „qarTvelebs gamoiyenebenrogorc TeTr virTxebs da es arisadamianebze eqsperimentebis Catarebisim programis gagrZeleba, romelicnacistebis eqimma iozef mengelma dai-wyo osvencimis sakoncentracio banakSi.msgavsi eqsperimentebi tardeba wlobiTda iniRbeba sxvadasxva programis sax-eliT“.cnobili amerikeli Jurnalisti je-

fri silvermani ki acxadebs:„saqarTveloSi xorcieldeba iseTisaSiSi infeqciuri daavadebebis labo-ratoriuli kvlevebi, rogorica „kur-dRlis cxeleba“ da jilexi. amerikisSeerTebuli Statebi saqarTveloSiSavi Wiris saidumlo Stams inaxavsmisi Seswavlis mizniT. lugaris lab-oratorias SeerTebuli StatebisTavdacvis (!) departamenti marTavs,sadac cdian biologiur iaraRs sx-vadasxva qveynis mosaxleobaze, maTSoris – saqarTvelos mosaxleobaze.amerikis Tavdacvis departamentisaqarTveloSi swavlobs iseTi baq-teriebis axal Stamebs, rogoricaa„cimbiris wyluli“, maT zemoqmedebaspirutyvze – sayofacxovrebo pirobebSi!ase cdian axal vaqcinebs. garda amisa,qobuleTis maxloblad arsebobs lab-oratoria, romelic samxedro daniS-nulebiT muSaobs da mas didi bri-taneTis Tavdacvis departamenti mar-Tavs“, – dasZens cnobili Jurnalisti.„saxelmwifos susti regulaciebi

da mosaxleobis gaunaTlebloba arismizezi imisa, rom gaWirvebuli xalxisakuTar sicocxles swiravs“, – wersgamocema New Eastern Outlook da gulisx-mobs Cvens qveyanas. „saqarTvelo arisswored is adgili, sadac msgavsi faqte-bi xSiria, radgan iq, privatizaciisSedegad, bevri saavadmyofo da klinikakerZo farmacevtul kompaniebs gadae-caT“. gamocema iqve ganmartavs, romSeiZleba swored esecaa mizezi, Turatom Semcirda saqarTvelosmosaxleoba 4.371.535-dan (2002 wlismonacemebiT) 3.729.635-mde (2014 wlismonacemebiT) – rac minus 14.7 procentsSeadgens!aseTia Cveni „amerikeli megobrebis“

da „mTavari strategiuli partnioris“mzrunvelobis Sedegi. Tumca, aravindafiqrebula, Tu raoden sasacilod JR-ers, roca amxela, Zlevamosil qveyanas„Cvens (!) partniorad“ moviazrebT –gamodis, rom isini Cven gviweven part-niorobas msoflio globaluri prob-lemebis mogvarebaSi. Tumca, es sxva Temaa.…

New Eastern Outlook-is Jurnalistifaqtebze dayrdnobiT ityobineba, romabasTumnis tubdispanserSi aseve far-Tod gamoiyeneba sacdeli wamlebi iqmyof pacientebze. aRniSnavs, romsaakaSvilis mmarTvelobis periodSi,tuberkuloziT daavadebuli patimrebiiq ganagrZobdnen sacdeli wamlebiT

„mkurnalobas“ sasikvdilod! xolo maTsicocxleze, rogorc yofil patimre-bze, arc aravin dardobda…yvelaze cudi ki, is aris, rom am yve-

lafers xels uwyoben Cveni qveynis,qarTuli gvar-saxelis matarebeli, pir-dapiri mniSvnelobiT, nagavi adamianebi,romlebic simdidris sanacvlod, aradagdeben arc sakuTari xalxis, arc, zo-gadad, adamianebis sicocxles! Cven ki,maT pativs vcemT, metic – isini„Rirseul“ adamianebad migvaCnia…gamocema iqve mcire istoriul

eqskurss gvTavazobs da aRniSnavs, rom1997 wels, bil klintonma, rogorcaSS-is prezidentma, amerikelebis winaSesajarod bodiSi moixada „tuskigiseqsperimentis“ gamo (Tuskegee syphilisexperiment). es eqsperimenti Zaliandidxans, 1932 wlidan 1972 wlamdegrZeldeboda da gulisxmobda alabamasStatSi, qalaq tuskigiSi, afro-amerikelimosaxleobis sifilisiT ganzraxdaavadebas am daavadebis stadiebisSemdgomi Seswavlis mizniT. miuxedavadimisa, rom 1947 wlidan peniciliniiTvleba am daavadebis samkurnalosaSualebad, mosaxleobas araferiuTxres mis Sesaxeb, – mecnierebma, aSS-is xelisuflebis miTiTebiT, gaagrZeleskvlevebi da pacientebs penicilinisSesaxeb informacia daumales. amav-droulad, mkacrad akontrolebdnen,raTa kvlevebSi ZaladmonawileT,SemTxveviT ar miemarTaT sxva saavad-myofoebSi samkurnalod. Sedegad bevriadamiani daiRupa, bevrma gadasdo TavismeuRles, gaCndnen bavSvebi Tandayo-lili mwvave avadmyofobiT. eqsperimentimxolod 1972 wels dasrulda, rocapresaSi SemTxveviT gaJona informaciamda ambavma skandali gamoiwvia. Tavadamerikelebi am eqsperiments aSS-is is-toriaSi yvelaze samarcxvinosuwodeben.es, rac Seexeba adamianis uflebebs,

Tavisuflebas da demokratias Tavadamerikis SeerTebul StatebSi.oriode dRis win, TbilisSi, gamar-

jvebis parkSi ramdenime Zaladpatriotiorganizebulad mivida, raTatelekamerebis win, faSizmze gamarjvebisaRsaniSnavad misulTaTvis (maT Soris,xandazmuli adamianebisTvis), mkerdidangeorgievskis lentebi CamoeglijaT, –is lentebi, romelTa tarebac saqarTve-los kanonmdeblobiT akrZaluli araris. telekompania „rusTavi-2“ siuJetssiuJetze uZRvnida maT, vinc wesrigisdarRvevisTvis daakaves. Tumca, arc kiufiqria, sasxvaTaSorisod mainc, ekiTxa,ra ufleba aqvs vinmes dauSalos qvey-nis srulfasovan moqalaqes atarosis, rac kanoniT akrZaluli ar aris.aqve unda aRvniSnoT, rom yovlad ab-surdulia, roca xsenebul lents „oku-paciis simbolod“ ganixilaven, – amlents aranairi kavSiri ara aqvs arcsamaCablosTan, arc afxazeTTan! miTufro gaugebaria, roca mas sabWoTasimbolosTan aigiveben, radgan sabWoTakavSiris dros, komunisturi xelisu-fleba am lents arasdros aRiarebdada arc raime datvirTvas aZlevda!..SeiZleba vifiqroT, rom bevri axal-

gazrda Secdenilia. albaT, ar undaSevitanoT eWvi maT patriotizmSi, sam-Soblos siyvarulSi… magram, Tavad ki,ician, ra aris samSoblo, samSoblossiyvaruli, patriotizmi?..roca vinme pirSi giRimis da, amav-

droulad, Sens xalxs, Sens sisxlsada xorcs, Seni qveynis mosaxleobas,rogorc TeTr virTxebs, sacdeladiyenebs, eqsperimentebs utarebs, – masmteri hqvia yvela enaze! xolo, Tu Senmas megobrad moixsenieb da masTanmegobrob – an didi briyvi xar, an, Za-launeburad, – Seni eris moRalate!sainteresoa, ra reaqcia eqnebaT

swored im adamianebs, Tuki zemoT moy-vanil informacias gaigeben? mivarde-bian aSS-is saelCos, an jandacvissaministros „samSoblos siyvaruliT“

aRgznebulebi? Tu darCebian ase, „mtrisarmcnobi, moyvris mgmobi“, Zaladpatri-otebi?! SemTxveviT, didma iliaWavWavaZem isini xom ar igulisxa amsityvebSi?Tumca, roca adamiani ganaTlebas

„rusTavi 2“-is eTeris saSualebiT Re-bulobs, Sedegad, meti arc moeTxoveba,garda imisa, iyos „lentebTan mebrZoli“.dRes uniWo „komedi Sous“ unda uyuros,xval – uxmo momRerlebis konkurss...gaagzavnos SMS-i Tavisi „rCeulis“mxardasaWerad, – realurad ki, mobilurkompanias gadauricxos Tavisi danazogi,nacvlad imisa, gaWirvebuli adamian-isTvis mieca igive 50 TeTri, raTaamaRam Sin upurod ar dabrunebuliyo...marTalia, 9 maiss, faSizmze gamar-

jvebis aRsaniSnavad, TbilisSi, vakisparkSi xalxi lentebiT mivida, sam-agierod, gorSi, gorelebi sabWoTakavSiris wiTeli droSebis frialiTgamovidnen, – swored is gorelebi, rom-lebmac yvelaze mZimed gadaitanes 2008wlis omis tragedia!zemoT naxsenebi Zaladpatriotebi

xom ar dainteresdebian, gorelebisTvisekiTxaT, yvelafris miuxedavad, ratomeWiraT wiTeli droSebi?!viRac zedmetad demokrati, an lib-

erali ityvis, rom stalinis epoqacudi iyo, radgan adamianebs „xalxismtrebad“ naTlavdnen da xvretdneno.SeiZleba gadaWarbebiT gamomivides

qvemore naTqvami, magram... erTi wuTiT,warmoidgineT, rom msgavsi mkurnalobaTqven, an Tqvens sayvarel adamianssWirdeba. midixarT eqimTan, saavadmy-ofoSi. iq ki, sixaruliT geubnebian,rom samkurnalod aTasobiT dolarisgadaxda ar dagWirdebaT, saqarTveloSimkurnaloba sruliad ufasoa – raRaclamazi sityvebis kombinaciis „pro-gramis farglebSi“. oRond aravin geub-nebaT, rom sityva „ufaso“ gulisxmobsamerikuli kompaniis axali wamlisTqvenze gamocdas, ris Sedegad SeiZlebaver gadarCeT da gacilebiT malegagacilon imqveynad, vidre amas Tavadavadmyofoba mogiswrafebdaT. war-moidgineT, rom Tqven yvelafers „postfaqtum“ igebT, bolo Jams. sainteresoa,Tqven ras usurvebdiT maT, vinc eqsper-imenti CagitaraT? gaiziarebdiT stal-inis midgomas „xalxis mtrebTan“dakavSirebiT?farmacevtuli kompaniebis patronebi

ki, mdidrdebian Cvens xarjze, rigiTiadamianebis xarjze! cxovroben feS-enebelur vilebSi, floben sakuTariaxtebs, TviTmfrinavebs – imitom, romromelime gaWirvebul qveyanaSi, am qvey-nis mTavrobis mxardaWeris sanacvlod,adamianebze axal wamals cdian...esaa swored is „kapitalisturi

demokratia“, romelic ase mogvaxviesTavs Tavad am demokratiis „patronebma“da Cvenc, briyvi xalxi, gulmodginedvicavT am wyobas!

P.S. dRes, amerikuli (da ara martoamerikuli) farmacevtuli korporaciebiCven, qarTvel xalxs, gviyeneben bi-ologiuri eqsperimentebis Casatare-blad. Tu gadavrCiT, albaT, plakatzedagvxataven – sareklamod. xolo, TusaqarTveloSi C hepatiti ise gaqra,rom Cvenc gagviyola, maSin darCebianplakatis gareSe da eg aris... metad,Cven, ar vuRirvarT!droa gamovfxizldeT! nu davrCebiT

ase „arris mqoned, arris mcodned,uzrunveli da mSieri”!

saqinformi

“iloris” komentari: Cven araerTgzisgagvicxadebia mkiTxvelebisaTvis, romsaxalxo mkurnal biWiko (domenti)gagniZis preparati 100-procentianigarantiiT arCens C hepatits. mkurnalis koordinatebi miTiTebu-

lia gazeTis bolo gverdze. visacsicocxle raimed giRirT, mimarTeTsaxalxo mkurnals, visac ara _ darCiTevroamerikelTa mier Catarebulieqsperimentis imedad!

levan zanguraSvili: “sikvdili receptiT!”

Page 11: `!blblj!Tboj[f nbnbouj![b[bnjb!`!86dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/118291/1/Ilori_2015_N317.pdf · CabaZis, S. inalifas, a. papaskiris da sxvaTa da sxvaTa fundamenturi daskvnebi

ilori 1126 maisi _ 2 ivnisi 2015

Ubwjtvgbmj!tbrbsUwfmpt!nfdjypwofojqarTvelno! maRla aswieT merab

kostavas mier aRmarTuli samSoblos Tavisuflebis

samferovani alami...26 maisi saqarTvelos istoriis um-

niSvnelovanesi dRea. 1918 wlis 26saqarTvelos pirveli respublikisdabadebis dRea. gvinda aseve xazi gausvaTim faqts, rom dRevandel saqarTveloSi26 maisi gamocxadda saqarTvelosdamoukideblobis dRed, rac istoriisgayalbebas niSnavs, rameTu 1991 wlis 9aprilia Tanamedrove saqarTvelos miergamocxadebuli damoukideblobis dRe.26 maiss saqarTvelos mravalsaukuno-

van istoriaSi pirvelad, 1991 wlis 31martis referendumisa da 9 aprilsgamocxadebuli damoukideblobis sa-fuZvelze, demokratiulad da say-ovelTao, samarTliani legitimuri,saprezidento arCevnebi Caatarda, risSedegadac mosaxleobis absoluturmaumravlesobam pirvelad da jer-jero-biT erTaderTi legitimuri prezidentizviad konstantines Ze gamsaxurdiaairCia.es dRe xom erovnuli gmiris merab

kostavas dabadebis dRea. man Tavisicxovreba, TiTqmis bavSobidan qris-tesmier ZmasTan, zviad gamsaxurdiasTanerTad Cveni qveynis TavisuflebisTvisbrZolas miuZRvna. misi cxovreba mo-mavali TaobebisaTvis zogadkacobruliazrovnebis, WeSmariti Rirebulebis daqarTuli erovnuli RirsebisaTvis me-brZoli raindis ganumeorebeli maga-liTia. arada rogor esaWiroeba dRevan-del Cvens sulierad gaRaribebul mo-maval Taobas aseTi magaliTi.saqarTveloSi gabatonebuliantierovnuli reJimebi yvela Ronesxmaroben, rom epoqaluri gmirobis ma-

galiTebi, rogoric zviadisa da merabiscxovreba gaxlavT, ar gaxdes saqarTve-los axalgazrdobisa da erisaTvissicocxlis Zalis mimcemi. maT mierdanergili ideologiuri manqana, dRevan-deli, sulierad, moralurad daknineb-uli sazogadoebisaTvis, cru da fsev-dogmirebis aRzevebas eweva. merab kostavam, „Tavisi Tavganwiruli

suliskveTebiT – misive sityvebiTverom vTqvaT, romelic man guramrCeuliSvls miuZRvna – haerSiuzarmazar simaRleze moxaza golgo-Tis suraTi da ase darCa igi CvenswarmodgenaSi...“misi SemoqmedebiTi Rirebulebebis

naTeli magaliTia misi saxli, romelic1991 wlis 1 ianvars prezidentma zviadgamsaxurdiam saxelmwifo muzeumadgamoacxada. misi es muzeumi, dRidandaarsebisa, emsaxureba erovnuli gmiriscxovrebisa da Semoqmedebis kvlevasada analizs, sistematurad axdens merabkostavas ideaTa popularizebas. sag-ulisxmoa isic, rom muzeumis daarse-bidan, sicocxlis bolomde, q-ni olRademuria-kostava muzeumis ucvlelidireqtori gaxldaT. erovnuli gmirismSobeli deda didi moTminebiT, qar-Tuli sazogadoebis Seuwuxeblad,Svilis muxanaTuri mkvlelobis Semdeg,usayvedurod emsaxureboda misi ideebismomavali TaobebisaTvis Senaxvas. TviTmagaliTi gmiri Svilis didi dedisa,romelsac wels 100 weli Seusrulde-boda, samSoblosaTvis mebrZol Svils,Tavisi SeupovrobiT, yvelanairadaZlierebda borotebasTan uTanasworobrZolaSi da arasdros ucdia, Tavisioblad gamozrdili, erTaderTi SviliCamoeSorebina misi sicocxlisaTvissaxifaTo erovnul-gamaTavisuflebelierovnuli brZolisaTvis.

muzeumi erTgvarad me20 saukunis me-2 naxevris erovnul-gamaTavisuflebelimoZraobis istoriis mematianes war-moadgens, radganac aq daculi mdidarifotomasala, periodika. publicisturiTu politikuri naSromebi asaxavs Cveniqveynis uaxlesi istoriis qartexilebiTaRsavse im periods. muzeumis yvelaTanamSromeli didi rudunebiTa dasiyvaruliT emsaxureba am did erovnulsaqmes, isini, yvelani, merab kostavasideebis Tanamoazreni arian. muzeumimerab kostavas warmoaCens ara marto,rogorc erovnul-gamaTavisuflebelimoZraobis liders, aramed rogorc ni-Wieri musikoss, musikaTmcodnes, pub-licists, poets, filosofoss, mTargm-nelsa da didi humanists. mis kalamsekuTvnis filosofiuri naSromi „fiqre-bi saqarTvelos sulier misiaze“,leqsebi, eseebi, kritikuli werilebiTeatrisa Tu musikis dargSi, Targmanebi,igavebi. mas erovnuli xelisuflebisperiodSi, gardacvalebis Semdeg, miRe-buli aqvs mweralTa kavSiris – daviTaRmaSeneblis – premia. CvenTvis isicaRsaniSnavia, rom 1993 wlis seqtemberSi,q. zugdidSi, respublikis uzenaesi sab-Wos me-3 mowvevis me-2 sesiam merabkostavas erovnuli gmiris wodeba mi-aniWa. manamde ki zviad gamsaxurdiasiniciativiT, qarTvelma jansaRma sazo-gadoebam misi cxedari mTawmindis„saSviliSvilo samares“ miabara.nuravis daaviwydeba, rom saqarTve-

los mzakvar mtrebs, dResac aqvT mcde-loba am ori bumberazi qarTvelis da-Sorebisa da im qristesmieri ZmobisgaTiSvisa, romlis unari ver ZaluZsveranair borot Zalas, da miTumetesim Zalas, romelic dRes saqarTveloSidaTareSobs da cdilobs sikeTisborotebad, xolo borotebis sikeTed

warmoCenas, rac gamiznulia sam-SoblosaTvis TavSewiruli am oriraindis saxelis SesabRalad. saqarTvelos respublikis prezident

zviad gamsaxurdias kanonieri, konsti-tuciuri, legitimuri xelisuflebis –uzenaesi sabWos aRdgenis erovnuli

komitetis saxeliT:

giorgi kavkasieli (kervaliSvili),

komitetis mTavari koordinatori,sruliad saqarTvelos adamianis

uflebaTa asociaciis prezidenti;

beso (besarion) miqava,iberiul-kavkasiuri moZraobis

Tavmjdomare;

nana kaxiani,iberiul-kavkasiuri moZraobis

pres-mdivani;

daviT berZeniSvili,iuristi, advokati;

zurab qobalia,Jurnalisti;

manana jijeiSvili,iberiul-kavkasiuri moZraobis

wevri;

guliko kilaZe,adamiani uflebadamcveli;

valter oCigava,yofili politpatimari;

nugzar kobaxiZe,adamianis uflebadamcveli;

naro kolxeli,mwerali;

guram gabisonia,uxucesi disidenti;

giorgi bogveraZe,„Zlevai sakvirvelis“

damfuZnebeli

riCard norlandi homofobiasa da transfobiasTan brZolis dRes miesalmebaaSS-s elCma riCard norlandma 17

maisTan dakavSirebiT gancxadebagaavrcela:_ “xval homofobiasa da transfobi-

asTan brZolis saerTaSoriso dRisme-11 wlisTavi aRiniSneba. am dRes,kidev erTxel, mxars vuWerT yvelaadamianis Tanasworobasa da Rirsebasda vadasturebT, rom adamianis ufle-bebi universaluria. yvela adamiansunda hqondes ufleba, rom misi poten-ciali srulad iyos realizebuli. ar-avin unda iyos Zaladobis an diskrim-inaciis msxverpli, miuxedavad maTi se-qsualuri orientaciisa Tu genderuliidentobisa. vuerTdebiT yvelas, vincsaqarTveloSi am dRis mSvidobiani aR-niSvnisaTvis Sromobs” _ acxadebs aSS-s elCi saqarTveloSi.

Tqveno aRmatebulebav, batonoriCard norland,

kacma rom Tqvas, araferi gvaqvsTqvens mier SemoTavazebuli winadade-bis sawinaaRmdego, magram, aq, arc iwyebada arc mTavrdeba TqvenTan SekiTxvebi,romelic qarTvel erTan erTad mecdamigrovda.sadRac radioSi movkari erT aseT

reklamas (?!) yuri, _ „sabWoTa adamianebsseqsi ar hqondaT!“-o._ amas, gadamwyveti mniSvneloba ar

aqvs axla!me TqvenTan maqvs, batono norland,

SekiTxva:_ Tqven marTla gjeraT, rom ssrk-

Si seqsi ar hqondaT?rogorc vici, Tqven ssrk-Si da

mis memkvidre ruseTSi didxansgimuSaviaT da kargad unda icodeT,rom, Tu sadme icodnen ra iyo seqsi,_ swored ssrk-Si da mis memkvidreruseTSi icodnen, radgan iq kacikacTan da qali qalTan ki ar wveboda(rogorc es Tqvens qveyanaSi xdeba),aramed qali da kaci wyvildebodnenda, rom ityvian, Ziris gavadnamdebuqnaobdnen, sanam orive bolomdear amowuravda siamovnebis miRebis

survils!Tqven, seqsis Tavisuflebas da

„demokratias“ qadagebT, rac arcCvenTvis aris miuRebeli, magram sain-teresoa, Tqven an Tqveni meuRle rogorTanxmdebodiT seqsualuri „demokrati-is“ sakiTxebSi, roca, rogorc diplo-mats xSirad gixdebodaT grZelvadianmivlinebebSi yofna da, Tu gyoliaTsxva seqspartniori Tqven an TqvensmeuRles? _ esec sainteresoa CvenTvis, Tqveni

piridan mosmenili! ar aris gamoricxuli, am sferoSic

dainergos, axali, Tqvengan SemoTavaze-buli, novatoruli idea, maRali donisamerikeli diplomatis col-qmruligamocdilebidan!karga xania, batono norland, Tqven

saqarTveloSi imyofebiT da,rasakvirvelia, SeamCnevdiT, romqarTvelebi saxeliT mivmarTavT erT-maneTs da ara gvariT, magaliTisTvis, _batono „zviad“ da ara batono „gam-saxurdia“!amitom, neba miboZeT, mogmarToT qar-

Tulad (minimum xuTiaTaswlianitradiciiT), rac ase JRers, _ batonoriCard!sanam saqarTveloSi elCad mogavlen-

daT aSS-s prezidenti, batoni obama,(bodiSs vixdi, saxeli ar maxsendeba),darwmunebuli var Tqvenebur, mcire„treningebs“ mainc gaivlidiT, _ sadda visTan midiodiT, vin arianqarTvelebi da ra prioritetebiT Sei-Zleba maTi moxiblva!daufiqreblad SemiZlia gipasuxoT,

Tqven es yvelaferi gaiareT, magramyvelgan da yovelTvis damaxinjebuliformiT, radgan eduard SevardnaZismier „gapiarebuli“ saqarTvelo, yvelganda yvelas winaSe warmodgenili iyo,rogorc erT-erTi is qveyana da xalx-Tagani, romelic amZimebs „dedamiwas“(daukvirdiT saxels, _ „deda-miwa“,sadac TqvenTan, aSS-sTan erTad vcx-ovrobT da rogor movixseniebT mas!),

amitomac daudginda mas „ganviTarebadiqveynis“ statusi!ra gelaparakoT, yovelive es, Tqven,

Cemgan naxsenebi „deda-miwis“ axaligadanawilebis flagmani qveynis sru-luflebian elCs, yvelaze kargad mo-gexsenebaT!amaze ar vkamaTob, magram gzad kidev

axali kiTxva gamiCnda:_ Tqven xom, aSS-Si gamozrdili

kadrebis (romlebic yvelafersikadreben, oRond Tqveni davalebaSeasrulon) saqcielidan da sakuTariqveynisadmi maTi damokidebulebiTmsjelobdiT, roca pirvelad CamoxvediTsaqarTveloSi?_ karga xania aq brZandebiT, batono

riCard, xom ar SegecvalaT warmodgena,Tqvens samSobloSi gamozrdilikadrebis saqcielis gamo, qarTvele-bze?Cven, qarTvelebs, uamravi mefisnacvali

gvinaxavs saqarTveloSi, dawyebuliuxsovari droidan, damTavrebuli ko-munisturi 70-wliani diqtaturiT, magramarcerT maTgans ar ukadrebiaqarTvelebisTvis, _ kacis kacTan daqalis qalTan wola, seqsualur Tanas-worobad miiReTo!_ batono riCard, Cven kargad gvesmis,

rom, Tqvens ojaxSi miRebuli wesi Cven-Tan SeiZleba ucxo iyos, magram, _rogor mimarTavT, mcirewlovan bavSvs(biWs eZaxiT Tu gogos), sanam igi gaac-nobierebdes, sasqeso organo martomosaSardad ar hqonia, da mas, sxva,ufro mniSvnelovani daniSnuleba ak-isria?_ me ar damakmayofilebs Tqveni mos-

alodneli pasuxi, _ „romelsac TviTonairCevs!“batono riCard, piradad me da CemTan

erTad qarTveli eris didi nawili(bodiSs vixdi, saqarTveloSi mcxovrebsxva erovnebis macxovreblebTan, radganmaT ar emuqrebaT, Tqveneuli, gadaSenebisproeqti!), mowiwebiT da moridebiT gag-ibedavT kidev erTi SekiTxva dagisvaT:

_ Tqven rom saqarTveloSi mogavli-naT aSS-s prezidentma, teritorieb-Camoglejili saqarTvelos gaerTianebadagisaxaT upirveles miznad, Tu lo-ginSi SemZvrali ori kacis da oriqalis uflebebis dacva???me aq vamTavreb TqvenTan dialogs,

romelsac Rrmad da seriozulad, mog-vianebiT mivubrundebi! Tu survili geqnebaT, SegxvdebiT! ...ramdenime kviraa, bevrs spekulireben

qarTuli erovnuli valutis, _ „laris“kursis dacemaze!_ daimaxsovreT, miuxedavad mZime ga-

saWirisa, _ fuliT saqarTvelos veravinSeisyidis!didi pativiscemiT

daviT qobalia

gazeT “iloris” komentari: amerikiselCs baton riCard norlands erTimisTvis friad sasixarulo ambavi gvin-da vauwyoT _ ramdenime dRis win in-ternetsivrceSi gavrcelda informaciaimis Taobaze, rom monakos premier-min-istrma kacze iqorwina. gasaocari amaSiaraferi iqneboda, siZec da misi gulisrCeulic mamakacebi rom ar iyvnen! ma-gram verasgziT ver davadgineT, amqorwinebis Semdeg vin iqneba “bednieri”ojaxis diasaxlisi da vin _ ma-masaxlisi. Tumca aseTi wyvilebisaTvisamas arsebiTi mniSvneloba ara aqvs, im-itom, rom Tu orive aqtiuri homoseq-suali iqneba, isini morigeobiT daik-isreben diasaxlis-mamasaxlisis funq-cias!tfu!sainteresoa, batonma norlandma mi-

uloca Tu ara am wyvils “gabedniereba”.amave dros, vurCevT, rom Tavisi sim-paTiebis realizacia homoseq-sualebisadmi man sworedac romevropis qveynebSi moaxdinos. imqarTvelebs ki, romelTac aRniSnulihomoseqsualuri wiaRsvlebi RvTisg-mobad da garyvnilebad migvaCnia, Tavigagvanebos!ase ajobebs misTvisac da CvenTvisac!

Page 12: `!blblj!Tboj[f nbnbouj![b[bnjb!`!86dspace.nplg.gov.ge/bitstream/1234/118291/1/Ilori_2015_N317.pdf · CabaZis, S. inalifas, a. papaskiris da sxvaTa da sxvaTa fundamenturi daskvnebi

12 26 maisi _ 2 ivnisi 2015

sportuli kuTxe mihyavs Jurnalist giorgi jalaRanias

ISSN 1987-8966 �ilori� redaqciis misamarTi:

Ucjmjtj-!

cbrsb[jt!rvDb!$7!

tbsfh/!$12129113:41

234-32-95

gazeT “iloris”gacnoba SegiZliaT “saqinformis”

vebgverdze

WWW.saqinform.ge

mTavari redaqtori: roland jalaRaniateqnikuri redaqtori: mixeil CodriSviligazeTis menejeri: zurab qobalia 599-34-37-27

saredaqcio sabWo: zaur gaxaria, zurab jamburia,

Tengiz kublaSvili, zviad mirgatia,

givi somxiSvili, viqtor caava,

giorgi siWinava, nugzar salayaia (gali)

ilori

avtorebs ekisrebaT pasuxismgebloba

faqtebisa da monacemebis sizusteze.xelnawerebi avtorebs ar ubrundebaT.

ukve gamovida I, II,III da IVtomebi sergei kremlioviswignisa “beria _ XX saukunissaukeTeso menejeri” (redaq-tori aleqsandre Sengelia).gamocema ganxorcielda sax-alxo moZraoba “samegrelos”mxardaWeriT. wignebis SeZenaSeiZleba zugdidSi, rus-Tavelis q.#68-Si, saxalxomoZraoba “samegrelos” ofis-Si. tel. 599.209.624TbilisSi wignis realiza-

cia moxdeba yovel oTxSabaTdRes, dilis 9 saaTze, baqraZisq.#6-Si (didube), an, yoveldRe,metro “marjaniSvilis”amosasvlelSi, gazeTebisgamyidvel paatasTan.cnobisaTvis darekeT _

557.324.374.

ori Tabaxis furcelzemeti moculobis teqsti

redaqcias unda gaegzavnosel.fostiT (an lazeris

diskiT).

hbnpwjeb!tfshfj!lsfnmjpwjtxjho “mbwsfouj!cfsjb!`!YY

tbvlvojt!tbvlfUftp!nfofkfsj”-t!Ubshnbojt!nfpUyf

upnj- sjUbd!ebtsvmeb!pUyupnfvmjt!hbnpdfnb

masTan sicocxleze xelCaqneulebi midian da

janmrTelebi brundebian

tbybmyp!nlvsobmnb!npvhp!pnj!kfs

ljefw!n[mbws!“obdjpobmvs”!

gbsnblpnbgjbt-!spnfmjd!njt

eb[jswbt!dejmpceb!eb!lwmbw!Dbehb

ybmyjt!kbonsUfmpcjt!tbntbyvsTj

domenti gagniZis mier Seqmnili preparati arCens avTvise-bian simsivnur daavadebebs, kuW-nawlavis gauvalobas, kolits,fistulas, prostatits, buasils, nervis anTebas, nevrozs,fsiqikurad daavadebulebs, hkurnavs gafantuli sklerozsda Sidss, Svelis cerebralur damblas, yurebidan Cirqdenas,botulizms, tuberkulozs, cerozs I da II stadiebSi, c-hepatits, naRvlis buStis daavadebebs, anTebiT procesebs,saxsrebis daavadebebs, amyarebs imunitets, da sxva mravaldaavadebas.mkurnalis koordinatebia: Telavi, sofeli Salauri, gag-niZe biWiko (domenti). tel: 893-22-66-51

Tbilisi, awyuris quCa #70 (metro “isanTan”), yoveldRe _SabaT-kviris garda, 10-dan 16 saaTamde.

filip lami bolo wlebis erT-erTi saukeTeso mcvelia. masze sta-bilurad maRal doneze moTamaSeukanaxazelis gamorCeva Zalian Znelia. _ germanias meoTxe msoflios Cemion-

atis mopovebisas kapitnobdiT. romelmomentSi gaiazreT, rom msoflio Cem-pionatis mogeba SegeZloT?_ saboloo jamSi zustad mxolod

maSin ici, rodesac es moxdeba da sa-finalo sastvenis xma gaismeba. iqamdeki, 2012 wlis evropis Cempionatis fi-nalis mere erT-erTi interviusas vTqvi,rom Cveni mizani mundialis mogebagaxldaT, rodesac gamarjvebasTan ram-denjerme ase axlos xar da titulifaqtobrivad Sens xelSia, sxvagvaradarc SeiZleba iyos. Tumca cxadia,arafris garantia ar gaqvs._ iseTi momenti ar iyo, rodesac

igrZeniT, rom Tqveni gvari titulzeamoitvifreboda?_ ara, konkretuli momenti ar yofi-

la. warmateba wlebis muSaobam gamoi-wvia, Cven ganviTarebas vagrZelebdiT.magaliTad 2006 wlis Cempionatze nax-evafinalSi italiasTan davmarcxdiTda igrZnoboda, rom italia msofliosCempioni gaxdeboda. Semdeg, espaneTTandavTmeT matCebi da isic Canda, rom es-panelebi evropisa da msoflios Cempi-onebi gaxdebodnen. Cvenc mogvividadro da Secdomebzec viswavleT.gamocdileba gamoviyeneT da sakuTariSesaZleblobebis gvjeroda._ italias hqonda Sno da Sesabamisi

Tvisebebi, rom Zlieri mxareebi maqsi-malurad kargad warmoeCina. espaneTsTavisi gegma da stili hqonda, rac

Semdeg epoqaSi gadazarda. ra iyo ger-maniis ganmasxvavebeli niSani da isgansakuTrebuli ram, ramac nakrebistriumfi gamoiwvia?_ yvelaferze metad Cveni erTianoba

da gunduroba dagvexmara. gundSi mx-olod 23 moTamaSes ar vgulisxmob,mxedvelobaSi nakrebTan dakavSirebuliyvela adamianis erTianoba maqvs.vfiqrob, es isedac yvelam SeniSna.cxadia, aseve imoqmeda saTamaSo klasma.Cemi azriT, yvela fexburTeli, pirvelinomridan dawyebuli 23-iT damTavre-buli, bolomde daixarja nakrebisTvisda aseT masStabur turnirebze es Za-lian mniSvnelovania xolme. _ rogorc kapitans, fexburTelebis

erT muStad Sekvra da ramdenime kvirisganmavlobaSi garemoze zrunva gevale-bodaT. am procesisgan Tu iRebdiTsiamovnebas?_ diax, namdvilad _ aseTi ram

yovelTvis saxalisoa. vfiqrob, Tu amasxalisiT da iumoriT ar akeTeb, kapitnissamklavuri unda moixsna. unda Tqva _didi madloba, magram rame sxvasgavakeTeb! _ me marTlac didsiamovnebas viRebdi am procesiT, Tumcapasuxismgeblobac Zalian didia dayovelTvis advili ar aris yvelafer-Tan gamklaveba. mindorze uSualomovaleobebis garda, am saqmesac diddrosa da yuradRebas vuTmobdi darodesac msoflios CempionobiT am-Tavreb, ormagad kmayofili da nasi-amovnebi xar._ iyo SemTxvevebi, rodesac vinme am

saqmianobaSi Careula an Tqven migiciaTmkacri gafrTxileba?_ ara! pirvel rigSi, Cven kargad

organizebuli, gamarTuli gundi gvyav-da da yvelam icoda Tavisi saqme.maxsovs pirveli dRe, rodesac Se-vikribeT, ucbad magidis garSemo aR-movCndiT da magidis CogburTis TamaSidaviwyeT, yvela Cvengani ar iyo, magram15 moTamaSe mainc viqnebodiT. es Cemiorganizebuli ar gaxldaT rogorckapitani bevr sxva patar-patara saqmesakeTeb, magaliTad, amxneveb vinmes anexmarebi romelime konkretuli kom-ponentis daxvewaSi.

_ alJirTan mervedfinalisas cen-traluri naxevarmcvelis poziciidanmajvena mcvelis ampluas daubrundiTda amave poziciaze darCiT turnirisbolomde. es rTuli iyo?_ aranairad. mTelma turnirma ide-

alurad Caiara CemTvis da vfiqrob,TiToeulma Cvenganma yvela epizodSiswori gadawyvetileba miviReT. ram-denime Cvengani turniris dasawyisidanvear iyo bolomde janmrTeli da meTavidanve vTqvi, rom im poziciaze up-roblemod viTamaSebdi romelic gundsdasWirdeboda da imas gavakeTebdi,rasac mwvrTneli saWirod CaTvlida,viTamaSebdi iq, sadac misi azriT, maqsi-malurad sasargeblo viqnebodi nakre-bisTvis. igive vrceldeba zogadad Cemskarieraze. Sedegi aCvenebs, rom sworigadawyvetilebebi miviReT. _ gansakuTrebuli momenti iyo rode-

sac pirvelma aRmarTeT Tasi“marakanaze” da albaT gaiazreT, romam dros mTeli msoflio Tqven gic-qerdaT._ mTlad asec ar aris, rogorc

Tasis istoria aRwereT. safinalosastveni, gunduri aRniSvna, kibeebzeasvla tribunaze, medlis miReba damere Tasis aRmarTva, ukan dabrunebada gunduri aRniSvna. es yvelaferiunikaluri gaxldaT, erTobliobaSi.saukeTeso daaxloebiT erT-saaTianiperiodi._ maleve sanakrebo karieris das-

rulebis Sesaxeb gaakeTeT gancxadeba.aris konkretuli momentebi, rodesacgenatrebaT nakrebSi TamaSi?_ ara. erTi, rac menatreba biWebis

naxva da maTTan erTad drois gatarebaa.fexburTelebis ara, Stabis wevrebis.es samwuxaroa, radgan iazreb, romrodesac nakrebidan waxval ramdenimemaTgans Zalian iSviaTad naxav, xolozogs saerTod veRarasdros Sexvdebi. es ki samwuxaroa, radgan yovelTvis

siamovnebiT vurTierTobdi maTTan, Za-lian kargi da Tbili urTierTobamqonda, nakrebSi 10 weli gavatare dayovelTTvis komfortulad vgrZnobdiTavs. brwyinvale Stabi gvyavs, romelicmudam mxarSi medga. es menatreba da

momenatreba. sxva mxriv ki Tavs kargadvgrZnob da kmayofili var am situaci-iT, swori gadawyvetileba miviRe._ axla SedarebiT meti dro gaqvT _

ras akeTebT iseTs, rasac aqamde verakeTebdiT?_ martivia, Cem ojaxTan erTad

vatareb met dros. myavs meuRle daCven gvyavs vaJi. ase rom, marTlacsasiamovnoa saxlSi ufro xSirad yof-na. es gansakuTrebulad sezonis pirvelnaxevarSi SeimCneva, rodesac samisanakrebo pauzaa, TiToeuli aTi dRegrZeldeba. Tumca rasakvirvelia, yve-lafers Tavisi dro aqvs, nakrebSi 10weli gavatare da es dauviwyaria. _ SegviZlia warmovidginoT, rogor

xarT xolme axla divanze komfortu-lad da modunebuli wamowolili dagermaniis nakrebis matCs uyurebT?_ (icinis) divani da komforti kar-

gia, magram me ar var im tipis adamiani,romelic fexburTs aseT garemoSi mar-to uyurebs xolme. miyvars sxvebTanerTad yureba da asec viqcevi. sasimovnosaRamo televizoris win, megobrebTanerTad nakrebis TamaSis yureba da bi-Webis gulSematkivroba, marTlac maga-ria!_ Tqven bevri tituli gaqvT mogebu-

li, rogorc sanakrebo, aseve saklubodoneze. ramdenad rTulia Zveleburadmotivirebulad darCena da axalimiznebis dasaxva da ra aris Tqvenimiznebi?_ CemTvis es Zalian advilia. Tundac

am sezonSi, “baiernTan” erTad tit-ulebis mogeba Zalian minda, iseve ro-gorc, es undaT “baiernis” rigebSisxva germanel msoflios Cempionebsda danarCenebs. Cven elituri aTletebivarT da motivaciis problema argvaqvs. SesaZloa, bevr warmatebas mi-vaRwioT, magram am gamarjvebebis game-oreba da miRwevebis gaumjobeseba gv-surs xolme. “baiernSi” Cempionatis da Tasis mo-

geba avtomaturi mizania da yvelazedidi gamowveva da survili CempionTaligaze triumfia. Tu Cven amas isevSevZlebT, yvelasTvis axdenili ocnebaiqneba.

Dwfo!fmjuvsj!bUmfufcj!wbsU"!`!joufswjv!gjmjq!mbnUbo

saxalxo moZraoba “samegrelos” xelSewyobiT, qarTul enaze, gamovida didi rusi publicistis,

saqarTveloSi me-19 saukunis TvalsaCino sazogadoebrivi moRvawis vasil veliCkos wigni

“kavkasia”, romelic adre srulad daibeWda Cvens gazeTSi.

winasityvaobis avtorebi da Semdgenelebi arian roland jalaRania da nugzar gogua.

TbilisSi wignis realizacia moxdeba yovel oTxSabaT dRes, dilis 9 saaTze, baqraZis q.#6-Si

(didube), an, yoveldRe, metro “marjaniSvilis” amosasvlelSi, gazeTebis gamyidvel paatasTan.

cnobisaTvis darekeT _ 557.324.374

popularuli „Facebook“-

ze: Zegli evropaSi. aso-

cirebulo evroqarTvele-

bo! egeb rusTavelze _

daviT aRmaSeneblis Zeglis

adgilas dagedgaT?!