Upload
others
View
7
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Timor-Leste 2016 Avaliasaun Desportu iha Timor-Leste
& Oportunidade ba Kolaborasaun
suporta kolaborasaun
SEJD, 09 Setembru 2014
Ita hotu iha ne'ebe?
Ita hotu hakarak baa ne'ebe?
Ita hotu to’o ne’eba oinsaa?
Diagnostiku Situasaun Desportu nian iha Timor-Leste
Prioridade ba Dezenvolvimentu Desportu nian iha Timor-Leste
Oportunidade ba Kolaborasaun
Rezumu Ezekutivu
• Desportu iha Timor-Leste presiza formaliza & dezenvolve
o Prezensa iha distritu hotu, ho asosiasaun no klubu
o Aumenta atleta (feto liu-liu)
o Forma treinador
• Iha finansiamentu disponivel, maibee tenki uza ba prioridade estratejiku Situasaun
Prioridade
Oportunidade
• Kolaborasaun ho organizasaun hotu-hotu hodi define politika & planu nasional ba dezenvolvimentu desportu
o Rekursus umanus & estrutura nasional ba desportu
o Infraestrutura
o Kompetisaun & desportu ba hotu
o Etc.
• SportImpact bele kolabora ho SEJD iha projetu oi-oin, ezemplu:
o Defini Politika & Planu Nasional ba Desportu
o Dezenvolve kapital umanu
o Desportu ba hotu
Ita hotu iha ne'ebe?
Ita hotu hakarak baa ne'ebe?
Ita hotu to’o ne’eba oinsaa?
Diagnostiku Situasaun Desportu nian iha Timor-Leste
Prioridade ba Dezenvolvimentu Desportu nian iha Timor-Leste
Oportunidade ba Kolaborasaun
Fernando La Sama
CONTL1 CNPTL2 Special Olympics CDTL3 FDA-TL4
Francisco Kalbuadi Julião da Silva Sebastião Soares Higino António Zeferino Tilman
Intervista ho stakeholder xavi
Organizasaun sumbrinya
Federasaun seluk
Governu
Federasaun Olimpiku
Klubu no asosiasaun
Secretaria de Estado da Juventude e do Desporto
Atletismo Badminton Basquetebol Boxe Canoagem
Ciclismo Futebol Ténis de Mesa
Taekwondo
Natação
Voleibol Halterofilismo Ténis
Aikido Auto Sports Karate Kempo Motorcross
Silat Takraw Wushu
S. D. Benfica
1 CONTL = Comité Olímpico Nacional de Timor-Leste; 2 CNPTL = Comité Nacional Paralímpico de Timor-Leste; 3 CDTL = Confederação do Desporto de Timor-Leste; 4 FDA-TL = Federação do Desporto Académico de Timor-Leste *Iha interese hodi hahuu federasaun nasional
Reconhesimentu husi organizasaun internasional
Seidauk iha reconhesimentu
Miguel Manetelu
Afrânio Amaral Francisco Young Alberto Carlos Tito da Costa Lourenço de Oliveira
Ângelo Henriques Francisco Kalbuadi Laurentino Guterres Julião da Silva
Luís Lemos João dos Mártires Inocêncio Araujo Vicente Carvalho
Francisco Barreto --- Higino António ---
Noe Gaspar --- Domingos Mesquita
Fernando Encarnação
Tiro
Domingos Raul
Ski
Hélder Encarnação
Cavalos* Judo*
Fernando Encarnação José Rocha
Intervista tiha ona organizasaun nia dirijente
Ciclismo 1 1 1 2012 1 1 1 1
Atletismo 1 1 1 2014 1 1 0.5 0.5
Taekwondo 1 1 1 2011 0.5 0.5 0.5 0.5
Karate 1 1 1 2012 0.5 0.5 0.5 0.5
Ski 1 1 1 2013 0.5 0.5 0.5 0.5
Voleibol 1 1 1 2011 0 0.5 0.5 0.5
Futebol 1 1 1 2010 0.5 0.5 0 0
Kempo 1 1 2012 0 0.5 0.5 0.5
Badminton 1 1 1 2013 0 0.5 0 0
Boxe 0 1 2014 0.5 0.5 0.5 0.5
Aikido 1 0 0 2014 0.5 0.5 0.5 0.5
Basquetebol 0 1 1 2012 0.5 0.5 0 0
Ténis 1 1 0 2010 0.5 0.5 0 0
Halterofilismo 1 1 2012 0.5 0 0 0
Silat 0 0 0 2014 0.5 0.5 0 0
Wushu 0 1 0 2014 0 0 0 0
Tiro 0 1 2012 0 0 0 0
Natação 0 1 2012 0 0 0 0
Ténis de Mesa 0 1 1 2003 0 0.5 0 0
Canoagem 0 1 1 2004 0 0 0 0
Tenki aumenta formalizasaun
Nota: Konforme deklarasaun husi federasaun ida-idak; federasaun ruma deit fo’o dokumentu
A MELHORAR
Ofisiu/sede Rekonhesimentu
internasional Eleisaun Planu 2014
Orsamentu 2014
Relatoriu 2013
Finansas 2013
Rejistu SEJD
Bele aumenta formalizasaun no
institusionalizasaun iha desportu iha Timor-Leste
Federasaun ne'ebé fo’o dokumentu tiha ona
Federasaun ne'ebé seidauk fo’o dokumentu
Prezensa iha distritu bele aumenta
*Konforme deklarasaun husi federasaun ida-idak; baibain, iha Dili la iha asosiasaun distrital – federasaun mak organiza atividade iha Dili
17
8
8
8
12 9
7
6 5
6
12 10
9
Númeru asosiasaun iha kada distritu*
Distritu iha Sul (Covalima, Ainaro, Manufahi no Viqueque) iha menus
dezenvolvimentu
Dili, Lautem no Bobonaro deit iha
prezensa husi maioria federasaun sira
ESTIMATIVA
Karate
77
Atletis
mo
30
Box
e
22
Ciclis
mo
21
Voleibol
19
TénisMes
a
18
Haltero
filismo
10
Taek
won
do
8
Badm
into
n
4
Ténis
4
Aikido
3
Bas
queteb
ol
2
Can
oage
m
Futebo
lTiro Sk
i
Nat
ação
Kempo
1.4 1.1 4.03.2 10.0 1.05.9 3.0 0.33.1 3.5clubes/distrito
3.3 105.1 70.011.8 9.5 86.01.6 17.6 25.0 252.07.6 6.6atletas/clube
Númeru klubu iha kada federasaun (estimativa*)
*Konforme deklarasaun husi federasaun ida-idak (ami simu dadus husi Voleibol no Siklismu deit)
Potensial ba dezenvolvimentu: númeru klubu ituan
Poucas federações têm registos/bases de dados de agentes desportivos => crítico para bom planeamento
Federasaun ne'ebé fo’o dadus
ESTIMATIVA
Futebo
l
Taek
won
do
841
Atletis
mo
527
Bas
quet
ebol
504
Ténis
280
Aikido
258
Voleibol
225
Kempo
200
Box
e
167
Ciclis
mo
139
Karate
125
Badm
inton
100
Haltero
filismo
95
TénisMes
a
60
Tiro
20
Ski
2
Can
oage
m
Nataç
ão
Númeru atleta husi kada federasaun (estimativa*)
Nota: La inklui Silat no Wushu (ami la simu informasaun husi federasaun rua ne’e); Badminton la informa númeru atleta feto & mane *Konforme deklarasaun husi federasaun ida-idak (ami simu dadus husi Voleibol no Siklismu deit)
Potensial ba dezenvolvimentu: aumenta atleta, feto liu-liu
Tenki aumenta partisipasaun feto nian
3000
Mane
Feto
Federasaun ne'ebé fo’o dadus
ESTIMATIVA
Futebo
l
Kara
te
82
Box
e
44
Bas
quet
ebol
34
Ciclis
mo
31
Voleibol
31
Atletis
mo
26
Halterofilismo
25
Taek
won
do
20
TénisMes
a
15
Kempo
13
Ténis
6
Tiro
5
Nataç
ão
5
Ski
3
Aikido
2
Badm
inton
Can
oage
m
0.70.04.042.1 46.77.3 3.8 1291.5 15.420.314.83.8 4.510.5 4.0atletas/treinador
Númeru treinador husi kada federasaun (estimativa*)
Nota: La inklui Silat no Wushu (ami la simu informasaun husi federasaun rua ne’e) *Konforme deklarasaun husi federasaun ida-idak (baibain estimativa; ami simu dadus husi Voleibol deit)
Potensial ba dezenvolvimentu: formasaun treinador nian
Prioridade ba kursu treinador: Aikido, Tenis, Taekwondo, Atletismu no Badminton
∞
ESTIMATIVA
Federasaun ne'ebé fo’o dadus
287
Futebo
l
100
Bas
queteb
ol
72
Voleibol
20
Karate
20
Atletis
mo
18
TénisMes
a
15
Box
e
14
Ténis
6
Tiro
5
Haltero
filismo
1
Kempo
1
Badm
inton
Can
oage
m
Ciclis
mo
Ski
Nataç
ão
Taek
won
do
Aikido
Númeru arbitu husi kada federasaun (estimativa*)
Nota: La inklui Silat no Wushu (ami la simu informasaun husi federasaun rua ne’e) *Konforme deklarasaun husi federasaun ida-idak (baibain estimativa; ami simu dadus husi Voleibol deit)
Potensial ba dezenvolvimentu: formasaun arbitu nian
Oinsaa mak federasaun bele organiza kompetisaun diak se la iha arbitu kualifikadu?
ESTIMATIVA
Federasaun ne'ebé fo’o dadus
Ciclis
mo
8
Futebo
l
4
Box
e
3
Ténis
3
Bad
minto
n
2
Atle
tism
o
1
Bas
quet
ebol
1
Taek
won
do
1
Kar
ate
1
Kem
po
1
Can
oage
mTiro S
ki
Nataç
ão
TableTe
nnis
Voleibo
l
Haltero
filis
mo
Aikido
Sila
t
Wus
hu
Númeru kompetisaun ne'ebé kada federasaun organiza iha 2013*
*Konforme deklarasaun husi federasaun ida-idak
Potensial ba dezenvolvimentu: kompetisaun beibeik iha desportu hotu ESTIMATIVA
Se la iha kompetisaun beibeik, atleta lakon motivasaun no
disiplina hodi treinu loro-loron
Africa
America
Asia
Europe
Oceania
Orsamentu total ne’ebe kada NOC simu husi Olympic Solidarity (USD milhaun, 2009-12)
Timor-Leste la aproveita programa hotu husi Olympic Solidarity
2.5m
2.0m
1.5m
1.0m
0.5m
$476,513
Fonte: Olympic Solidarity (inklui Programa Mundial no Programa Kontinental); analize SportImpact
0
20
40
60
80
100%
Africa
America
Asia
Europe
Oceania
Timor-Leste la aproveita programa hotu husi Olympic Solidarity (cont.)
Programa 7 husi total 26 (27%)
Fonte: Olympic Solidarity (inklui Programa Mundial no Programa Kontinental); analize SportImpact
Programa husi Olympic Solidarity ne’ebe kada NOC aproveita (% husi total, 2009-12)
2008
0.6
2009
2.4
2010
2.7
2011
3.0
2012
1.2
2013
1.8
2014
4.7
Orsamentu SEJD – Diresaun Edukasaun Fizica no Desportu (USD milhaun)
Orsamentu husi Governu ba desportu aumenta duni husi 2008
Nota: La inklui Fundu Kapital Umanu no Fundu Infraestrutura Fonte: Timor-Leste Budget Transparency Portal
0
20
40
60
80
100%
Desporto para Todos
Festival Nacional do Desporto350,000
Jogos Comunitarios 1,300,000
Dados sobre Desporto Tradicional 65,000
Equipamento Desportivo para Escolas 100,000
1,815,000
Desenvolvimentodo Futebol
Formação de
Treinadores75,000
Real MadridFoundation
School200,000
YouthTrainingCenter
150,000
Autocarro75,000
Treinadores
internacionais
100,000
Formação deÁrbitros 50,000
650,000
CD
TL
139,0
00
Fora de TLS
JogosEscolares CPLP
250,000
Futebol350,000
Asian Games90,000
Jogos
Universitários
100,000
790,000
Em TLS
Atletismo100,000
Ciclismo200,000
Cavalos50,000
Jogos daFronteira75,000
Timor Sea
Cup
60,000
485,000
EventosNacionais
Voleibol 25,000
Basquetebol 30,000
Ciclismo20,000
Futebol400,000
Silat 30,000Atletismo 20,000
CSOTL 50,000
CNPTL 50,000
757,000
FundoCapitalHumano
Dirigentes
e
Treinadores
50,000
Funcio
narios
SEJD
240,0
00
Bolsas
Estudo
45,000
335,000
Organizações
SEJD nia orsamentu = eventu + futebol
Futebol kuase 40% SEJD nia orsamentu
<3% orsamentu deit hodi dezenvolve federasaun sira nian
(la inklui suporta ba eventu) Nota: La inklui Fundu Infraestrutura Fonte: Orsamentu SEJD; Timor-Leste – Orsamentu Jeral Estadu 2014; analize SportImpact
Orsamentu SEJD – Diresaun Edukasaun Fizica no Desportu + Fundu Kapital Umanu (USD, 2014)
Eventos internacionais
Fute
bol
1,716
Ciclis
mo
226
Atle
tismo
126
Basq
uetebo
l
36
Silat
36
Voleibol
31
Boxe
26
Kempo
26
Kara
te
22
Taek
won
do
22
Badm
into
n
21
Halte
rofilismo
21
Ténis
21
Ténisde
Mes
a
21
Aikido
6
Cano
agem
6
Nat
ação
6
Ski
6
Tiro
6
Wus
hu
6Administrasaun
Eventu nasional
Eventu intl iha
TLS
Eventu liur
Formasaun
Treinador
internasional
Projetu
Seluk
Futebol simu orsamentu boot (inklui FFTL no projetu seluk)
Nota: La inklui Fundu Infraestrutura no Fundu Kapital Umanu; “Projetu” inklui Youth Training Center no Eskola Fundasaun Real Madrid Fonte: Orsamentu SEJD; Timor-Leste – Orsamentu Jeral Estadu 2014; analize SportImpact
Orsamentu SEJD – Diresaun Edukasaun Fizica no Desportu (USD ‘000, 2014)
226
126 Admininstrasaun
Eventu nasional
Eventu internasional
0
10
20
30
40%
Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec
2012
2013
2014
Ezekusaun orsamentu SEJD – Diresaun Edukasaun Fizica no Desportu (% fulan-fulan)
SEJD nia orsamentu distribui la diak: tenki aumenta koordenasaun ho federasaun sira
Fonte: Timor-Leste Budget Transparency Portal
Janeiru to’o Abril orsamentu “la iha”
Ezekusaun orsamentu nian dezafiu husi Outubru to’o
tinan remata (karik kualidade ezekusaun nian la diak)
2014
45,000
240,000
50,000
335,000
2015
45,000
200,000
50,000
295,000
2016
45,000
200,000
50,000
295,000
2017
45,000
240,000
150,000
435,000
2018
45,000
240,000
150,000
435,000
Bolsas de Estudo
Formacao Tecnicafuncionarios SEJD
Gestores RH, Diretores
e Treinadores
Fundu Kapital Umanu ba SEJD (USD)
Orsamentu husi Fundu Kapital Umanu
Fonte: Timor-Leste – Orsamentu Jeral Estadu 2014
Tinan-tinan, SEJD bele investe iha formasaun rekursus
umanus ba desportu
2014
1.8
2015
Ermera
Baucau
Manatuto
Maliana
Estadio
Nacional
Pavilhao
Multi-Usos
6.0
2016
8.1
2017
6.0
2018
1.1
Fundu Infraestrutura – orsamentu Sektor Juventude no Desportu (USD milhaun)
Orsamentu husi Fundu Infraestrutura
Fonte: Timor-Leste – Orsamentu Jeral Estadu 2014
Estadiu Futebol
Fundu Infraestrutura inklui projetu boot neen deit
hodi dezenvolve desportu durante tinan liman oin
Futebol reprezenta 50% husi orsamentu infraestrutura
80% investimentu iha infraestrutura desportu nian sentraliza iha Dili
Fundu Infraestrutura – orsamentu Sektor Juventude no Desportu 2014-2018 (USD milhaun) PRELIMINAR
Baucau
Ermera
Maliana
Manatuto
Pavilhao Multi-Usos
18,7
0,9
1,1
1,1
1,1
Fonte: Timor-Leste – Orsamentu Jeral Estadu 2014; SEJD
Kuandu distritu/suku ida husu suporta, SEJD bele foo orsamento
kiik hodi hadia estrutura lokal (kampu voleibol, basketbol, etc.)
Estadio Nacional
Ita hotu iha ne'ebe?
Ita hotu hakarak baa ne'ebe?
Ita hotu to’o ne’eba oinsaa?
Diagnostiku Situasaun Desportu nian iha Timor-Leste
Prioridade ba Dezenvolvimentu Desportu nian iha Timor-Leste
Oportunidade ba Kolaborasaun
Federasaun nia prioridade sira
1. Konsensu nasional kona ba politika ba desportu, no kolaborasaun/servisu hamutuk (federasaun sira, Governu, CDTL, CONTL, ...)
2. Organizasaun/estrutura diak liu: institusionalizasaun, kapital umanu, etc.
3. Finansiamentu & organizasaun finansas
4. Infraestrutura (kampu, jinaziu, etc.)
5. Organizasaun eventu no liga nasional
6. Programa ba labarik (no seluk)
Fonte: Workshop ho dirijente husi federasaun oi-oin
Vizaun/mehi ba futuru
Desportu hotu iha nasaun tomak ho kualidade diak
Alta Kompetisaun: rezultadu diak iha
eventu internasional sira
Desportu ba Hotu: iha aldeia no eskola hotu
iha nasaun tomak
Feto & Mane Idade hotu
Buka talentu Preparasaun
diak
Kompetisaun: eventu beibeik ho
kualidade & participasaun
Suku, sub-distritu, distritu, nasional
Idade & sexo hotu
Organizasaun profisional
Nasional & internasional
Infraestrutura diak ba desportu hotu iha nasaun tomak
Institusionalizasaun: organizasaun forti ho rezultado diak
Formalizasaun: klubu, asosiasaun,
federasaun, etc.
Rejistu nasional & internasional
Asembleia Jeral & Eleisaun
Rejistu & Baze Dadus: atleta, treinador, etc.
Planu & Relatoriu
Finansas
Timor-Leste saudavel, produtivu,
capaz, haksolok
Dezenvolve treinador
Suporta ba atleta
Kultura desportu Halimar &
Kompetisaun
Desportu Komunitariu
Desportu Eskolar
Rekursu barak, ho kualidade no sustentavel
Dirijente Rasik
Administrasaun Publiku
Treinador Privadu
Arbitu Internasional
Seluk Seluk
Rekursu Finanseiru
Rekursu Umanu
Desportu Lazer & Komunitariu Animador/monitor
Desportu Eskolar Mestri Edukasaun Fizika
Desportu Kompetisaun
Treinador
Desportu Elite
Treinador Nasional
Desportu iha kada nivel suporta desportu iha nivel seluk
Nesesidade & oportunidade xavi
• Kursu ba treinador, arbitu no dirijente desportivu, hodi forma formador nasional sira ba kursu nivel bazico no ema iha distritu sira
• Kursu organizasaun eventu no suporta ba organiza kompetisaun lokal/rejional hodi promosaun no expansaun desportu hotu nian iha nasaun tomak
Kapital Umanu
• Komunikasaun beibeik no diak entre SEJD, CDTL, CONTL, IOC, federasaun nasional no internasional sira, patrosinador, etc., hodi harii relasaun diak, ba kordenasaun diak liu, suporta malu no dezenvolvimentu desportu
Relasaun Externa
Governance & Lideransa
• Politika Nasional ba Desportu, bazeia husi proceso Dialogu Nasional kona ba Desportu ho partisipasaun husi organizasaun sira xavi iha Timor-Leste
• Planu Estratejiku iha organizasaun desportu ida-idak (CONTL, CDTL, SEJD, federasaun nasional sira, etc.) ba futuru, ne'ebé defini vizaun ba dezenvolvimentu no funsaun organizasaun nian iha area aktividade hotu (administrasaun, formasaun, dezenvolvimentu, eventu, etc.)
• Institusionalizasaun: Estatutu, Asembleia Jeral tinan-tinan, planu, orsamentu no relatoriu tinan-tinan, registu (atleta, treinador, arbitu, klubu, asosiasaun), etc.
• Definisaun responsabilidade sira ba membru ezekutivu, staff, etc., no enkontru regular (ezemplu, loro-loron, semana-semana, fulan-fulan) hodi dezisaun no asaun xavi
• Desentraliza desportu, kria klubu, asosiasaun no eventu iha distritu Dili liur
• Eventu halimar (la iha kompetisaun) ba hotu, hodi aumenta pratika desportu, liu-liu ba labarik ho idade eskola no komunidade jeral
Desportu ba Hotu
• Kalendariu kompetisaun ba idade hotu, feto no mane, iha disiplina hotu, iha distritu hotu
• Federasaun nasional mak organiza eventu boot (ezemplu: Xanana 10k, International Mountain Bike Challenge, Dili Marathon, Tour de Timor), hodi aselera dezenvolvimentu desportu mos iha baze, mos alta kompetisaun
Eventu
• Programa voluntariu nian hodi rekruta, forma no motiva rekursus umanus ho talentu ba jestaun desportu, treinu, etc. – liu-liu promove partisipasaun husi joven sira ho talentu ne’ebe mak sai jerasaun foun lider desportu iha Timor-Leste
• Dezenvolve fonte rekursu rasik, ezemplu: taxa husi membru, partisipasaun iha eventu
• Aumenta vizibilidade iha meius komunikasaun ba desportu iha Timor-Leste (TV, jornal, etc.) hodi aumenta konhesimentu no oportunidade ba patrosiniu husi empreza
• Kontatu beibeik no husu suporta husi Olympic Solidarity, OCA, federasaun internasional no husi Ázia, komite olimpiku no federasaun sira husi nasaun seluk, etc.
Rekursus
• Kompetisaun beibeik iha desportu hotu hodi buka talentu no motiva atleta ba treinu loro-loron no kompetisaun
• Sesaun treinu loro-loron ba atleta sira iha selesaun nasional ho treinador kualificadu
• Programa ba suporta atleta sira iha selesaun hodi bele konsentra iha treinu
• Partisipasaun iha kompetisaun internasional boot, depois de selesaun ekipa nasional nian nanis, ho kriteriu klaru, no planu ba preparasaun diak
Alta Kompetisaun
Nesesidade & oportunidade xavi (cont.)
Ita hotu iha ne'ebe?
Ita hotu hakarak baa ne'ebe?
Ita hotu to’o ne’eba oinsaa?
Diagnostiku Situasaun Desportu nian iha Timor-Leste
Prioridade ba Dezenvolvimentu Desportu nian iha Timor-Leste
Oportunidade ba Kolaborasaun
SportImpact nia prioridade estratejiku S
eto
r
Servisu
Pu
bli
ku
D
es
po
rtu
O
NG
E
mp
reza
Konhesimentu Treinamentu Konsultoria Implementasaun
Politika Desportu & Planu Fomentu
Desportu nian
1
Desportu ba Hotu
3
Peace Run
Assessment of Sport in Timor-Leste
IFs Development Programmes
Sport Management Handbook
Educational Publications
Impact Assessment Framework
Sponsorship ROI Framework
SportImpact Club
Sponsorship ROI Optimization
MegaSprinter
SEJD MoU
TBD
Dezenvolvimentu Kapital Umanu
2
NF Consulting Pilot
Clubs: SDB, CDM, Bebonuk
CDTL
SportImpact nia prioridade estratejiku S
eto
r
Servisu
Pu
bli
ku
D
es
po
rtu
O
NG
E
mp
reza
Konhesimentu Treinamentu Konsultoria Implementasaun
Politika Desportu & Planu Fomentu
Desportu nian
1
Desportu ba Hotu
3
Peace Run
Assessment of Sport in Timor-Leste
IFs Development Programmes
Sport Management Handbook
Educational Publications
Impact Assessment Framework
Sponsorship ROI Framework
SportImpact Club
Sponsorship ROI Optimization
MegaSprinter
SEJD MoU
TBD
Dezenvolvimentu Kapital Umanu
2
NF Consulting Pilot
Clubs: SDB, CDM, Bebonuk
CDTL
Kria Dialogu Nasional kona ba Desportu
Organizasaun sumbrinya sira
Organizasaun lokal sira
Governu
Organizasaun nasional sira
Organizasaun distrital sira
Setor privadu
Sekretaria Estadu Juventude no Desportu
Federasaun Nasional husi desportu ida-idak
CONTL CDTL CPNTL
Asosiasaun Distritu husi desportu ida-idak
CDTL Distrital
Klubu
Patrosinador Fornese servisu nian:
organizasaun eventu, marketing, etc.
ONG kona ba desportu, dezenvolvimentu, komunidade,
dame, etc.
Special Olympics
Ministeriu Edukasaun
Ministeriu Administrasaun
Estatal
Fed. Desportu Akademiku Timor-Leste
Eskola Universidade
Administrasaun Distritu no
Sub-Distritu
Administrasaun Lokal: Suku,
Aldeia
Ministeriu Saude
Implementa Komisaun Nasional Desportu
Defini Politika & Planu Nasional hodi Dezenvolve Desportu
Desportu Eskola nian
Desportu Komunidade nian
Alta Prestasaun Ita hotu iha
ne’ebe? Situasaun atual
Ita hotu hakarak baa ne’ebe? Objetivu sira
Ita hotu to’o ne’eba oinsaa? Estratejia & Planu
Institusiona-lizasaun
Kapital Umanu Infraestrutura
Politika Nasional ba Desportu & Planu Fomentu Desportu Nian
1
2
3
Relasaun Institusional sira
Eventu sira Orsamentu no
planu tinan-tinan
Estratejia & planu iha organizasaun ida-idak konforme politika nasional
Politika Nasional
Masterplan
Estratejia ba tinan 5 oin
Planu tinan-tinan
Projetu ida-idak
Politika Nasional ba Desportu
Planu Fomentu Desportu Nian: 2014-2030
Estratejia 2020 CDTL
Estratejia 2020 CONTL
Estratejia 2020 FATL
Estratejia 2020 SEJD
Estratejia 2020 SD Benfica
Planu 2015 CDTL
Planu 2015 CONTL
Planu 2015 FATL
Planu 2015 SEJD
Planu 2015 SD Benfica
... ...
... ...
...
...
Jogus Komunitarius
Treinador internasional
Formasaun Treinador
Konstrusaun Infrastrutura
Eventu ...
SportImpact nia prioridade estratejiku S
eto
r
Servisu
Pu
bli
ku
D
es
po
rtu
O
NG
E
mp
reza
Konhesimentu Treinamentu Konsultoria Implementasaun
Politika Desportu & Planu Fomentu
Desportu nian
1
Desportu ba Hotu
3
Peace Run
Assessment of Sport in Timor-Leste
IFs Development Programmes
Sport Management Handbook
Educational Publications
Impact Assessment Framework
Sponsorship ROI Framework
SportImpact Club
Sponsorship ROI Optimization
MegaSprinter
SEJD MoU
TBD
Dezenvolvimentu Kapital Umanu
2
NF Consulting Pilot
Clubs: SDB, CDM, Bebonuk
CDTL
Modulu 3, sesaun 24
Estratejia & Lideransa Jestaun Desportu Jestaun Administrasaun
• Aprezentasaun inisial projetu
1. Visaun & Estratejia
2. Planu & Olympic Solidarity
3. Dezenvolvimentu Desportu nian
4. Desportu Alta Kompetisaun
5. Finansiamentu/Olympic Solidarity
6. Estratejia CDTL
7. Estratejia Nasional ba desportu
1. Intro & Organizasaun Eventu
2. Marketing Desportu
3. Media & Komunikasaun
4. Finansiamentu
5. Operasaun Eventu
6. Jestaun Projetu
7. Avaliasaun Projetu
8. Rezumu & Konkluzaun
1. Intro & Komunicasaun
2. Jestaun Finansa
3. Rekursus Umanus
4. Rejistu & Baze Dadus
5. Formalizasaun
6. Planu no Orsamentu
7. Relatoriu Tinan-tinan
8. Rezumu & Konkluzaun
Coaching konforme nesesidade
1 2 3
Formasaun iha tetum &
portugés
Material iha tetum, adapta ba realidade
iha Timor-Leste
Lider sira Jestor Projetu Staf Administrasaun
2014: Formasaun iha Dili ba grupu tolu
• Update & Planu ba 2015
01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31
February 1
March 1 2 1
April 2 2
May 3 3 3
June 4 4 4
July 5 5 6
August 5 6
September 6 7 7 7
October 8 8
November 8
Sabadu, iha Fundação Oriente (Dili)
Estratejia & Lideransa: 9h to’o 13h
Jestaun Desportu & Administrasaun: 9h to’o 16h
Estratejia & Lideransa
Jestaun Desportu
Jestaun Administrasaun
Desportu Elite
Vizaun & Estratejia
Planu & Solidariedade Olimpiku
Dezenvolvimentu Desportu
Introdusaun & Komunikasaun
Finansas
Rekursus Umanus
Rejistu & Baze Dadus
Formalizasaun
Planu & Orsamentu
Introdusaun & Organizasaun Eventu
Marketing Desportu
Media & Komunikasaun
Finansiamentu
Operasaun Eventu
Jestaun Projetu
Avaliasaun Projetu
Aprezentasaun Projetu
Olympic Solidarity
Kalendariu formasaun 2014
Estratejia CDTL
Relatoriu Tinan-tinan
Update Projetu & Planu 2015
Rezumu & Konklusaun
Rezumu & Konklusaun
Estratejia Nasional ba Desportu
Planu 2015: Formasaun iha distritu
BA DISKUSAUN
20-25/Jul
23-28/Mar
25-30/Ago
20-25/Out
23-28/Fev 20-25/Abr 25-30/Maio
24-29/Nov 26-31/Jan
08-13/Dez
22-27/Set 22-27/Jun
Organizasaun
Desportu Planu no
Orsamentu Finansas Lideransa
Organizasaun
Eventu
Planu ba Futuru
& Aprezentasaun
Publiku objetivu
• Asosiasaun distrital husi federasaun ida-idak
• CDTL distrital
• Klubu lokal/regional
• Mestri Edukasaun Fizika
• Seluk
Ezemplu: kursu intensivu durante semana ida (loron 6):
Kapasitasaun kona ba Jestaun Desportu
Segunda Tersa Kuarta Kinta Sesta Sabadu
Estratejia ba
Dezenvolvimentu Relatoriu
& Kontas Administrasaun
Rezolusaun
Konflitu Finansiamentu
Rezumu &
Konklusaun
Formalizasaun
Rejistu &
Baze Dadus
SportImpact nia prioridade estratejiku S
eto
r
Servisu
Pu
bli
ku
D
es
po
rtu
O
NG
E
mp
reza
Konhesimentu Treinamentu Konsultoria Implementasaun
Politika Desportu & Planu Fomentu
Desportu nian
1
Desportu ba Hotu
3
Peace Run
Assessment of Sport in Timor-Leste
IFs Development Programmes
Sport Management Handbook
Educational Publications
Impact Assessment Framework
Sponsorship ROI Framework
SportImpact Club
Sponsorship ROI Optimization
MegaSprinter
SEJD MoU
TBD
Dezenvolvimentu Kapital Umanu
2
NF Consulting Pilot
Clubs: SDB, CDM, Bebonuk
CDTL
Projetu MegaSprinter, ho Clube Desportivo Maubara
• Dezenvolve desportu iha distritu – eskola no komunidade
• Dezenvolve klubu lokal no aumenta atividade
• Hasae kapasidade ema neebe servisu iha desportu (treinador, arbitu, organiza eventu, dirijente)
• Aumenta labarik nia atividade fizika
• Dezenvolve infraestrutura foun ba desportu iha distritu
• Pilotu iha distritu Liquiçá: Maubara, Bazartete, Liquiçá
Objetivu
Tinan 2014
Tinan 2015+
• Repete atividade iha distritu seluk: Dili, Ermera, Aileu, Manatuto, etc.
2014: pilotu iha Liquiçá (Maubara, Bazartete, Liquiçá)
2015
2016
2017
2018
Potensial planu hodi implementasaun
To’o implementa iha distritu hotu, sub-distritu hotu, suku hotu no aldeia hotu
Fonte: Federação Portuguesa de Atletismo
Naide Gomes Nelson Évora Rui Silva Francis Obikwelu
Fonte: Federação Portuguesa de Atletismo
Fonte: Federação Portuguesa de Atletismo
Klase
Eskola
Distritu
Final Nasional
Eskola hotu, klase hotu, alunu hotu Organiza: Mestri Edukasaun Fizika Objetivu: 1.100 eskola 800.000 alunu
Alunu diak liu husi klase ida-idak Kada eskola hili prova konforme infrastrutura iha eskola
Regra sira hanesan iha distritu hotu Organizasaun: FPA / Desportu Eskolar (Ministeriu Edukasaun) Max. 32 atleta husi eskola ida-idak (16.000 partisipante sira)
Alunu diak liu husi distritu ida-idak Organizasaun: FPA / Desportu Eskolar (Ministeriu Edukasaun) Atleta famozu prezente
Iha nasaun tomak
Fonte: Federação Portuguesa de Atletismo
Sprint
Fonte: Federação Portuguesa de Atletismo
Estafeta
Fonte: Federação Portuguesa de Atletismo
Saltu Fonte: Federação Portuguesa de Atletismo
1 km
Fonte: Federação Portuguesa de Atletismo
12532 12441 1228910760
11468 11954
1357614772
15998
0
4000
8000
12000
16000
20000
01/02 02/03 03/04 04/05 05/06 06/07 07/08 08/09 09/10
Partisipante sira iha MegaSprinter iha faze distritu
Atleta federadu iha Federasaun Atletismu nian
Fonte: Federação Portuguesa de Atletismo
Youth Olympic Games 2010
Final B 100m
Iha Maubara
Pista simples: uza bambu & pregu deit
(material lokal)
Atleta la presiza ekipamentu espesial
Bele adapta desportu no buka solusaun lokal
ba nesesidade hotu
Uza ekipamentu simples – ezemplu: ai
Proposta ba kolaborasaun
Memorandum of Understanding SEJD-SportImpact hodi kolaborasaun kona ba SEJD nia prioridade. Ezemplu:
Politika Desportu nian Kapital Umanu Desportu ba Hotu
Fasilita implementasaun hodi Komisaun Nasional Desportu no definisaun Politika Nasional no Planu Fomentu Desportu
Foo treinamentu iha distritu, no mos iha Dili, kona ba asuntu prioridade ba dezenvolvimentu desportu iha Tomor-Leste
Koordena implementasaun MegaSprinter iha Timor-Leste, liu husi ligasaun ho entidade seluk (klubu, eskola, suku, etc.)
Summer Projects Saerom Choi, from Korea
(INSEAD MBA graduate)
• Impact Assessment system for sport for development
Michiel Mussies, from the Netherlands
(INSEAD MBA)
• SportImpact Strategic Planning
• CDTL Strategic Planning
Clarissa Leong, from Singapore
(Yale-NUS College)
• Potential projects with intl. NGOs
• IFs Development Programmes
• SportImpact’s social media
Jaume Massons, from Spain
Project Manager (January to July)
Dircia Pimentel, from Timor-Leste
Admin & Finance Manager
• SportImpact trainer in sport administration and management
Nuno Delicado, from Portugal
SportImpact Director
• Project Manager since July
• Lead trainer & consultant
Human Development through Sport
www.sportimpact.org
Nuno Delicado
+670 7794 7797
Dircia Pimentel
+670 7781 1119