Botim i shoqatave mjedisore “Ekolëvizja” Nr. 95, viti i katërt i botimit, 22 DHJETOR 2008 Çmimi: 40 LEKË

CMYK

ZONAT E GJELBRA DHE PLANI RREGULLUES I TIRANES

www.ekolevizja.org

TELEFON I GJELBER04 2234 851

KUSH JANE SHKAKTARET ME TE MEDHEJ TE NDOTJESSE AJRIT NE TIRANE DHE ÇFARE DUHET BERE NE KETE

DREJTIM?Na informoni dhe kërkoni informacion në telefonin e gjelbër.

JU MIREPRESIM

PERGJEGJESIA SOCIALE E PUSHTETIT VENDOR, BIZNESIT TE NDERTIMIT DHE SHOQERISE CIVILE NE MBROJTJEN DHE SHTIMINE HAPËSIRAVE PUBLIKE NE PROCESIN E DISKUTIMIT TE PLANIT RREGULLUES TE TIRANES

Vendimi i Këshillit të Ministrave “Përcilësinë e lëndëve djegëse, benzinë dhediezel” pëson, për naftën D2, një shtyrjeprej një viti, pra në janar 2010. Qeveria e kashtyrë afatin e përdorimit të kësaj nafte përtu dhënë mundësi drejtuesve të ARMO-sqë të marrin masat e nevojshme në drejtimtë përmirësimit të teknologjisë, në mënyrëqë të ulin përqindjen e ndotjes së këtijprodhimi.

TAKIM I SHOQATAVE MJEDISORE TE GRUPIMIT “EKOLEVIZJA”, BASHKISE SETIRANES DHE SHOQATES SE NDERTUESVE TE SHQIPERISE

NJE VENDIM QE DO TELEJOJE NDOTJEN E AJRITNE SHQIPERI EDHE PER

NJE VIT

Lexo fq. 3

Me nismën e Grupimit të ShoqataveMjedisore “Ekolëvizja”, në 3 dhjetor uzhvillua një tryezë e rrumbullakët metemë:

Pergjegjesia sociale e pushtetitvendor, biznesit te ndertimit dheshoqerise civile ne mbrojtjen dheshtimin e hapësirave publike ne procesine diskutimit te Planit Rregullues teTiranes.

Lexo fq. 3

Ministria reagon pozitivisht ndaj kërkesavetë “Ekolëvizjes”

Ne 3 Nentor, Qendra e Grupimit EKOLEVIZJA i drejtoi nje leter MMPA , ku ikerkonte informacion mbi investimet me qymyr ne Porto Romano dhe i sugjeronteMinistrise t’i kerkonte Kompanise Enel zbatimin e disa detyrimeve ligjore ne teKompanise ne fushen e mjedisit...

Lexo fq. 2

NJOFTIM I SHOQATAVEMJEDISORE

Ne, 51 përfaqësues të shoqatavemjedisore të Shqipërisë të mbledhur sotmë datë 14 dhjetor në takimin tonë vjetorshprehim publikisht dhe me shqetësim tëmadh se politikat e investimeve në vitet efundit në vend, sidomos në energjitikënuk janë në përputhje me zhvillimin eqëndrueshëm, gjë që do të shkaktojëpasoja social-ekonomike dhe kundërshtime politikat mjedisore të BashkimitEuropian.

Kështu, janë miratuar dhe janë drejtfirmosjes së kontratës përfundimtare:

Lexo fq. 2

EUROPA MIRATON “20-20-20” PER MJEDISIN

U mbyll në Bruksel mbledhja e Këshillittë Europës ku, megjithë përpjekjet eshumicës së vendeve, u lejuan ato që uquajtën “konçesione” në objektivat 20-20-20. ...

Lexo fq. 8

OKB DHE KONFERENCAE POZNANIT

Negociatorë nga rreth 190 vende umblodhën në Poznan, Poloni, për tëdiskutuar e vendosur për strategjinëmjedisore pas Kyotos, që do të vendosetnë konferencën e Kopenhagenit, nëdhjetor 2009...

Lexo fq. 8

KARAKTERISTIKAT E CILESISE SEINFORMACIONIT MJEDISOR

Objektiv – 16 % ; jo për sensacion – 7 % ;i qartë – 21 %;që provokon veprim – 16 % ;i shumëfishtë – 13 % ;informativ - 14 %dhe tërheqës për publikun -13 %

NJE MODEL I RII KOMUNIKIMIT

Lexo fq. 7

Ministria e Mjedisiti drejtohet Enel-it

Lexo fq. 2

Në lidhje me kërkesën për leje mjedisitë paraqitur nga Shoqëria “EnelAlbania”sh.p.k për veprimtarinë endërtimit dhe funksionimit të TEC-it nëzonen e Porto Romanos, Durrës junjoftojmë si me poshtë...

2

Në lidhje me kërkesën për lejemjedisi të paraqitur nga Shoqëria “EnelAlbania”sh.p.k për veprimtarinë endërtimit dhe funksionimit të TEC-itnë zonen e Porto Romanos, Durrës junjoftojmë si me poshtë:

Në zbatim të ligjit nr. 8990 datë23.1.2003 “Për vleresimin e ndikimitnë mjedis” kërkesa juaj për leje mjedisiu shqyrtua nga specialistë të drejtoriveteknike të Ministrisë së Mjedisit,Pyjeve dhe Administrimit të Ujerave.Nga procesi i shqyrtimit rezultonse,meqënëse ndikimet e këtij aktivitetishtrihen përtej territorit të Komunës

Në vijim të shqyrtimit të kërkesespër leje mjedisi për veprimtarinë endërtimit dhe funksionimit të TEC-itnë zonen e Porto Romanos, Durrës,duhet të paraqisni pranë Ministrisesë Mjedisit, Pyjeve dheAdministrimit të Ujërave informacionpër çeshtjet e mëposhtme:

• Çfare lloje qymyresh do tëpërdoren nga kompania për TEC-in(cilësitë fiziko-kimike të materialitdjegës);

• Vlerësim për nivelet e ndotjes nëraste të perdorimit të lëndeve djegësealternative për funksionimin e TEC-it, si lënde organike, gaz, naftë, etj;

• Të paraqiten skenarë mbi ndotjenakumulative të ketij aktiviteti duke

Katund i Ri, dhe në zbatim të VKM-se Nr.994, datë 2.7.2008 “Për tërheqjene mendimit të publikut në vendim-marrje për mjedisin” kërkojme që:

1. Shoqëria “Enel Albania”sh.p.k, në bashkërendim mePrefekturën Durrës, Këshillin e QarkutDurrës, ARM-në Durrës, si dheorganet e qeverisjes vendore BashkiaDurrës, Komunat Sukth, Ishëm dheManëz,të realizojë konsultim të gjerëme publikun veçmas në seicilën nganjësite e qeverisjes vendore të siper-permendura.

Nëse dokumentacioni që provon

marrë parasysh edhe aktivitete të tjeraekzistuese industriale, si dheperspektivën e vendosjes së parkutindustrial Spitall;

• Të jepet vlerësim për zhvillimialternative të vendit të propozuarnëse nuk do të vendoset TEC-i;

• Cilat kanë qënë vendet alternativetë konsideruar për vendosjen e TEC-it në rajone të tjera të vendit;

• Informacion për sasitë eshkarkimit nga vepra të gazit CO2,ndikimet mjedisore të këtij gazi nëzonen e projektit si dhe masat teknikekonkrete që do të merren për zbutjenndikimeve negative të mundshme nëmjedisin e zonës;

Në zbatim të kerkeses të pikës 2

të nenit 20 të ligjit nr. 8990 datë23.1.2003 “Për vlerësimin e ndikimitnë mjedis dhe Vendimit të Këshillittë Ministrave Nr. 994 datë2.7.2008 ”Për tërheqjen e mendimittë publikut në vendimmarrje përmjedisin” kërkohet bashkëpunimijuaj me Bashkinë Durrës, BashkinëManëz, Bashkinë Sukth, KomunënIshëm si dhe Agjensinë Rajonale tëMjedisit, Durrës për lehtësimin ekonsultimit të projektit me publikune këtyre njësive vendore.

Duke ju falenderuar perbashkepunimin,

Gavrosh ZELA, Drejtor

REPUBLIKA E SHQIPËRISËMINISTRIA E MJEDISIT, PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TË UJËRAVE

Drejtoria e Vlerësimit të Ndikimit në Mjedis dhe LejevePër: ENEL Albania sh.p.k, Rruga: Dëshmoret e 4 Shkurtit P.O Box 8264, pranë Studios

Boga & Associates

Nga: Zoti Lufter XHUVELI, Ministër i Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të UjëraveLENDA: Kërkesë për organizimin e debatit publik për projektin e TEC –it të propozuar në zonen e Porto

Romanos.

Për dijeni: Prefekturës DurrësPër dijeni: Bashkisë së DurrësitPër dijeni: Komunes së Sukthit/DurrësPër dijeni: Komunës së Manzes/Durrës

Për dijeni: Komunës së Ishemit/DurrësPër dijeni: Agjensisë Rajonale të Mjedisit, DurrësPër dijeni: Ekolëvizjes

konsultimin me publikun në seicilënnga njësitë e qeverisjes vendore tësiperpermendura, nuk sillet nëMinistrinë e Mjedisit, Pyjeve dheAdministrimit të Ujerave brenda tremuajve, në baze të ligjit nr. 9890, datë20.3.2008 “Për disa shtesa endryshime” në ligjin nr.8934, datë5.9.2002 “Për mbrojtjen e mjedisit”,dosja arshivohet dhe duhet të filloninga fillimi procedurat për pajisje meleje mjedisi.

Duke ju falenderuar për bashkë-punimin,

M I N I S T R ILufter XHUVELI

REPUBLIKA E SHQIPËRISËMINISTRIA E MJEDISIT, PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TË UJËRAVE

Drejtoria e Vlerësimit të Ndikimit në Mjedis dhe Lejeve

Për: Enel Albania sh.p.k, Rruga: Deshmoret e 4 Shkurtit P.O Box 8264 prane Studios: Boga & Associates Nga: Gavrosh ZELA

Drejtor i Vlerësimit të Ndikimit në Mjedis dhe Lejeve Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave

LENDA: Për projektin e TEC –it të propozuar në zonën e Porto Romanos.

NJOFTIM I SHOQATAVE MJEDISORE

Ne 3 Nentor, Qendra e Grupimit EKOLEVIZJA i drejtoi nje leter MMPAU , ku i kerkonte informacion mbi investimet me qymyr ne Porto Romano dhe i sugjeronte Ministrise t’i kerkonte KompaniseEnel zbatimin e disa detyrimeve ligjore ne te Kompanise ne fushen emjedisit.

Ministria duke reaguar, megjithese me vonese, ka derguar dy letra zyrtare drejtuar ENEL , por dhe Prefektures Durres , Bashkisese Durresit, Komunes se Sukthit/Durres , Komunes se Manzes/Durres ,Komunes se Ishmit/Durres , Agjensise Rajonale te Mjedisit, Durres dhe Grupimit tone , ku jane pasqyruar kryesisht kerkesat qe shoqatat e Grupimit tone i diskutuan se bashku .

E pershendesim vleresimin dhe reagimin e MMPAU dhe le tavazhdojme debatin per investimet me qymyr ne nje formegjitheperfshirese.

Qendra e Grupimit EKOLEVIZJA

Ne, 51 përfaqësues të shoqatavemjedisore të Shqipërisë të mbledhursot më datë 14 dhjetor në takimintonë vjetor shprehim publikisht dheme shqetësim të madh se politikat einvestimeve në vitet e fundit në vend,sidomos në energjitikë nuk janë nëpërputhje me zhvillimin eqëndrueshëm, gjë që do të shkaktojëpasoja social-ekonomike dhe

kundërshti me politikat mjedisore tëBashkimit Europian.

Kështu, janë miratuar dhe janëdrejt firmosjes së kontratëspërfundimtare:

-TECi me biokarburant 150 MWnë zonën e mbrojtur të projektuarmidis lagunës së Knallës dheMerxharit;

-Terminali për transportimin eçimentos në Shëngjin;

-Fabrika e çimentos me kapacitetrreth 1 milion ton në Balldre tëLezhës;

-Super TECi me qymyr në PortoRomano me kapacitete të instaluaraqë deformojnë totalisht balancën esistemit tonë të pastër energjetik.

-Terminali i rigazifikimit të gazittë lëngët në Seman të Fierit mekapacitet 12 miliard m3;

- Parku eolik i Karaburunit, më imadhi në Europë, me kapacitet 500MW, i cili është projektuar tëndërtohet në një zonë të mbrojtur dhepjesërisht në parkun kombëtar tëLlogorasë, duke mos respektuar aspronën e vendasve në Karaburun;

-Naftësjellësi AMBO meterminalin e tij në gji të Vlorës mekapacitet 1 milion fuçi në ditë;

Gjithashtu ka informacion që potentohet të miratohet ndërtimi edhe i2 fabrikave të tjera çimentoje në aksinKrujë - Shkodër dhe se po hartohetbazë ligjore që të shitet Syri i Kaltërpër llogari të tregut Italian, e të tjeravepra ndotëse dhe me ndikim të fortë

në mjedis. Në tërë këtë, proçes vendim-

marrjeje nuk është respektuarKonventa e Aahrusit, që kërkongarantimin e informimit të publikutdhe pjesmarrjen e tij në vendimmarrje.

Për të shmangur vendimmarrjet eshpejtuara të mësipërme dhe për tërritur përgjegjësinë në këtovendimmarrje me rëndësi të madhekombëtare dhe ndikim të fortë nëmjedis kërkojmë:

1. Të pezullohet nënshkrimi ikontratave të veprave të klasifikuarame impakt të shkallës së lartë nëmjedis, përfshirë veprat esipërpërmenduara, gjatë 6 mujorit tëfundit të mandatit të Qeverisë aktualedhe ligjvënësit ta konsiderojnë këtësi çështje për tu konvertuar në ligj;

2. Të gjitha veprat e lart-përmendura ti nënshtrohen njëdiskutimi të gjërë me publi-kun,diskutim deri tash thuajsetërësisht i munguar;

3. Të kryhen vlerësime strategjikemjedisore në Lezhë, Krujë, Durrës,Fier e Vlorë, detyrim ky ligjor deritash plotësisht i pa zbatuar.

Është më mirë të debatosh një çështje ,ndoshta pa e zgjidhur atë,sesa të zgjidhësh një problem pa e debatuar.Jozef Joubert(1754-1824)

I nderuar z. Minister Ne, anëtarët e Grupimit të shoqatave mjedisore shqiptare

“Ekolëvizja” me qendër në Tirane, së bashku dhe me anëtarë të tjerë tëshoqërisë civile, duke ndjekur me vëmendje procesin e Informimit dhePjesëmarrjes Publike në lidhje me Projektin e propozuar nga Kompaniae ENEL për ndërtimin e një TEC-i me qymyrguri në Porto Romano, sidhe mbështetur në kuadrin ligjor shqiptar, konstatojmë që konsultimime publikun është përqendruar në mënyre të gabuar vetëm në zonënrurale rrethuese të Katundit të Ri (Durres), duke anashkaluar tërësinëe publikut të ndikuar nga aktiviteti (publiku i Durrësit, Sukthit, Manxës,Krujës dhe Tiranës).

Për investimet e shumta që do të bëhen në këtë zonë nuk pobëhet vlerësimi strategjik mjedisor duke vlerësuar veçantë ndikiminmjedisor kumulativ të tyre brenda zonës dhe përreth, shikuar dhe nëkuadër të detyrimeve të vendosura nga EU për çdo ton CO2.

Mbështetur në sa më lartë, si dhe nisur nga nevojat në rritje përinformimin, ndërgjegjësimin dhe pjesëmarrjen e publikut nëvendimmarrje për investimet e vazhdueshme të qeverisë shqiptare,dhe në përputhje me Ligjin Nr.8934, datë 5. 9.2002 “Per Mbrojtjen emjedisit”, LigjinNr.8990, datë 23.1.200 “Per Vleresimin e Ndikimit nëMjedis” si dhe Vendimin e Keshillit te Ministrave Nr. 994, datë02.07.2008 “Për tërheqjen e Mendimit të Publikut ne Vendimmarrjepër Mjedisin” kërkojmë:

• Të jepet një informacion i plotë mbi veprat energjitike tëplanifikuara në këtë zonë

• Të informohet dhe të vlerësohet si pjesëmarrës në vlerësiminmjedisor të TEC-it të Porto Romanos, Këshilli i Qarkut Durrës, KëshilliBashkiak dhe Bashkia Durrës, si dhe Këshillat e Komunave Sukth,Manxe dhe Ishëm

• Me kërkesë të MMPAU të kryhet dërgimi i dokumentacionit nëshqip (përmbledhje e projektit teknik dhe raportit të vlerësimit të ndikimitnë mjedis) tek të gjitha këto njesi për tu vënë në dispozicion të publikut,

• Me kërkesë te MMPAU të kryhet njoftimi i publikut nga ana eNjësive të Qeverisjes Vendore,

• Me kërkesë të MMPAU të organizohet diskutimi në këto njësinga Kryetari i Njësive të Qeverisjes Vendore.

•Nëpërmjet një takimi të veçantë, të informohet dhe të vlerësohetsi pjesëmarrës, Grupimi i shoqatave mjedisore shqiptare“EKOLEVIZJA” në vlerësimin mjedisor të TEC-it të Porto Romanos

• Te jepet akses ndaj publikut të gjerë për konsultimin me raportine Vlerësimit të Ndikimit në Mjedis dhe Vlerësimit Mjedisor Strategjikpërkatësisht për TEC-in me qymyrguri dhe për Parkun IndustrialEnergjetik nëpërmjet shqyrtimit të dosjeve në “hard copy” aponëpërmjet prezantimit të tyre “online”

Duke shpresuar në mirëkuptimin e shqetësimeve tona, dhe nëgatishmërinë për bashkëpunim, qëndrojmë në pritje të një përgjigje teshpejtë.

Anëtarët e Bordit të Grupimittë shoqatave mjedisore “Ekolëvizja”

Ministrit te Ministrisë së Mjedisit Pyjeve dhe Administrimit tëUjërave z.Lufter Xhuveli

Për dijeniKryetarit te Keshillit te Ministrave,

z. Sali Berisha

Lënda: Kërkesë për dhënieinformacioni mbi procesin e VNM nëndërtimin e TEC-it ne Porto Romano

më 27/10/2008

Ministria reagon pozitivishtndaj kërkesave të“Ekolëvizjes”

3

DISKUTIMETZj.Ariela KUSHI, Drejtore e

Planifikimit Urban në Bashkinë eTiranës: Tirana është një qytet iformuar dhe Plani Rregullues iTiranës nuk është ndërtuar mbi një“tabula rasa “. E rëndësishme ështësituata urbane dhe morfologjike kundodhet qyteti e ka një kurorëshumë të pasur që e konturon dhe errethon, duke krijuar limitin viziv dhefizik të tij.

Në Tiranë ka zhvillime të reja, kakualifikime urbane, por, aktualisht,kemi dhe situata të tilla të cilat lenëvend për tu përmirësuar. Plani i riRregullues synon që, përveç këtyresistemimeve të gjendjes aktuale, tësigurojë edhe edhe zhvillimin e aksittë qytetit, duke mirëpritur 400 mijëbanorë të rij, për të siguruar vendepune për këta banorë që do të vijnë.Jetesa në qytet nuk është vetëmbanesa apo puna, por ka nevojë

edhe për shërbime, për hapësira tëreja, për qendra të reja të qytetit, përspitale, klinika, shkolla, sigurishtedhe për gjelbërimin.

Plani Rregullues i Tiranësbazohet në disa ndërhyrje kryesore,siç është dendësimi para se tëzgjerohet prapë, ruajtja sa më tepëre tokave të lira, strukturimi dheristrukturimi i blloqeve të krijuara,krijimi rrugësh të reja, rehabilitim,ruajtje e pasurisë kulturore të qytetit,ruajtja e shimëllojshmërisë sëaktiviteteve, krijim polesh të reja dheshtrirje e urbanizimit vetëm në atoterritore, ku kushtet janë tëfavorshme. Në hartimin e Planit kemipatur parasysh që të ruhet sistemi ikodrave, ruajtja e hapësirave tëgjelbra, krijimin e fuqizimin e aksevelindje-perëndim, siç është lumi iLanës, që sot është një aks iurbanizuar, fuqizimi i lumit të Tiranëssi një aks i ri i gjelbar i qytetit, krijimi

i zonave shumëfunksionale përrethqendrës egzistuese të qytetit, poashtu i krijimit e fuqizimit të aksit veri-jug, i cili do të bëjë lidhjen e Parkuttë Liqenit me parkun potencial tëPaskuqanit në veri e me zhvilliminmë tej drejt aeroportit.

Sot kemi një dinamikë urbanetë shtrirë, tendenca urbane e të cilëstenton të gllabërojë çdo hapësirëtë lirë, duke mos patur asnjëmundësi për rezervim toke përzhvillimet e ardhëshme apo përhapësira të lira. Plani synon që,nëpërmjet një strategjie të bazuarnë orientimin dhe drejtimin ezhvillimit urban dhe të kontrollojëkëtë zhvillim. Zhvillimi është i lidhurdrejtpërdrejt edhe me ndërtimin eunazës. Është ndërtuar segmenti iparë i saj, sot bëhet fjalë për të krijuarsegmentin e dytë dhe më passegmenti i tretë në pjesën veriore tëqytetit dhe atë lindore, e cila ka

Pak më tepër se një muaj paraafatit të parashikuar nga qeveriapër tu vënë në zbatim, Vendimi iKëshillit të Ministrave “Përcilësinë e lëndëve djegëse,benzinë dhe diezel” pëson, përnaftën D2, një shtyrje prej një viti,pra në janar 2010. Qeveria e kashtyrë afatin e përdorimit të kësajnafte për tu dhënë mundësidrejtuesve të ARMO-s që tëmarrin masat e nevojshme nëdrejtim të përmirësimit tëteknologjisë, në mënyrë që të ulinpërqindjen e ndotjes së këtijprodhimi.

Zëvëndësministri i Mjedisit,Aleksander Garuli, në KomisioninParlamentar të VeprimtarisëProdhuese ka thënë se, “shtyrjae afatit lidhet me procesin eprivatizimit të kompanisëARMO”. Sipas tij, teknologjia e

impaktin më të lartë ambiental, e cilamendohet të jetë faza e katërt e këtijzhvillimi, që do të ndërtohet jo nëmënyrë të parakohëshme por, kurvërtet do të jetë e nevojshme përfunksionimin e qytetit si tillë. Kjo përimpaktin ambiental që krijon.Synohet që kjo unazë do tëpërmbledhë në vetvete edhezhvillimin urban. Gjithë qendrat e rejajanë brenda kësaj unaze.

Plani i ri Rregullues synon qëtë shkojë drejt një zhvillimi tëqëndrueshëm, qoftë në nivelinmetropolitan, me krijimin e parqevetë reja, siç janë parku i Farkës apoai i Paskuqanit, me ruajtjen ezhvillimit urban brenda kontureveaktuale të tokave të përdorura sotpër funksion dhe ruajtjen eresurseve natyrore siç është mali iDajtit apo kodrat e Saukut, Selitësapo më tej kodrat e Vaqarrit dhe,sigurisht, edhe në pjesën veriore,

NJE VENDIM QE DO TE LEJOJE NDOTJEN E AJRIT NE SHQIPERI EDHE PER NJE VIT

ARMO-s nuk mundësonte,brënda një afati të shkurtërpërmirësimin e naftës D2, dhe mbi

të gjitha kjo varet edhe ngaimportuesit. “Detyrimi që kemi”,spjegoi z.Garuli,” duke qënë sejemi anëtarë të Organizatës

Botërore të Tregtisë, lidhet mefaktin që nuk mund të kushtëzoshimportin ndryshe nga cilësia eprodhimit vendas “. Pra, për aqkohë sa nafta e vendit është mecilësi të dobët, jashtë standardittë pranuar nga BE-ja, strukturatshtetërore e kanë të ndaluar qëkëtë lloj nafte (me kapacitetsqufuri 2000 ppm) ta pengojnë të

hyjë në treg edhe nga importi. Perkëtë arsye, qeveria ka shtyrëafatet e bllokimit të naftës D2,edhe pse ndotja nga ky karburant

është tepër e larte. Një ndryshim tjetër në këtë ligj

u bë edhe në korrik të këtij viti përnaftën D1. Por problem nuk ështëvetëm nafta e prodhuar ngaARMO, sepse përbën vetëm 30% të të asaj që tregtohet, por egjithë sasia, ku shumica do tëvazhdojë të vijë nga importi me tënjëjtën cilësi e do të shkaktojë tënjëjtën ndotje, si deri më sot.

Përmbajtja e squfurit nëlëndën djegëse për motorat diezelpritej, siç u deklarua ditë më parënga MMPAU, të ulej pothuajse 6

herë (nga 2000 mg/kg që është sot,në 350 mg/kg). Ndërsa, nga Janari ivitit 2011, përmbajtja e squfurit nëlëndën djegëse për motorat diezelpritet të ulet 35 herë të tjera (nga350 mg/kg në 10 mg/kg), duke upërputhur me standardet eBashkimit Europian. Puna për

hartimin e vendimit ështëmbështetur në direktivën europiane98/70KE “Për cilësinë e lëndëvedjegëse, benzinë dhe diezel”, e cilapërcakton specifikime teknike nëlidhje me kushtet shëndetësore dhemjedisore për lendet djegëse.

Nga të dhënat rezulton se nëvendin tonë qarkullojnë çdo ditërreth 300 mijë automjete, 80% e tëcilave përdorin lëndë djegese diezel(pa harruar faktin se numri më imadh i tyre janë mjaft tëamortizuara). Cilësia e lëndëvedjegëse të përdorura deri tani, me

përmbajtje të lartë squfuri, ka sjellëshqetësimet që dihen e njihen tekqytetarët duke u bërë burimsëmundjesh dhe kërcënuar jetën etyre. Vetëm gjatë vitit të kaluar janëimportuar 289.253 ton lëndëdjegëse diezel dhe 54.734 tonbenzinë.

Shënim i redaksisë: Ka vite që flitet nga shtetarët për vendime e ligje që do të kufizonin ndotjen nga karburantët, duke vënë norma për to dhe përautomjetet. Në këtë numur të gazetës kishim përgatitur një artikull, sipas të dhënave nga MMPAU, për vënien në zbatim të ligjit “Për cilësinë e lëndëvedjegëse, benzinë dhe diezel”, që duhet të fillonte në 1 Janar 2009. Po e zëvëndësojmë me atë që do të ndodhë në të vërtetë, shtyrjen një vit për naftën D2.

ruajtja e hapësirës së lirë që shkonnë drejtim të rezervuarit të Bovillës.Zhvillimi i qëndrueshëm fillon mekontrollin e lëvizshmërisë etransportit. Plani ka një konceptshumë të fortë përsa i përketlëvizshmërisë dhe bëhet një ulje eshkallëzuar përsa i përketautomjeteve private, duke kaluarnga zonat hyrëse të qytetit ku kangarkesë të madhe, në zonat brendaunazës ku ne, mendojmë tëpromovohet përdorimi i transportitpublik, duke bërë që bashkë mepagesën e parkimit të merret dhebileta e transportit publik brendaqytetit. Kjo të bëjë që më pas, dukearritur në qëndrën aktuale të qytetit,në sheshin Skënderbaj, si zonëtotalisht këmbësore dhe tëpërshkohet vetëm nga transportipublik. Sigurisht që do të ketë dheparkime të shpërndara në qytet.

(vijon ne faqen 4 )

Nga të dhënat rezulton se në vendin tonëqarkullojnë çdo ditë rreth 300 mijë automjete,80% e të cilave përdorin lëndë djegese diezel

Vetëm gjatë vitit të kaluar janë importuar289.253 ton lëndë djegëse diezel dhe

54.734 ton benzinë

PERGJEGJESIA SOCIALE E PUSHTETIT VENDOR, BIZNESIT TE NDERTIMIT DHE SHOQERISE CIVILE NE MBROJTJEN DHE SHTIMIN E HAPËSIRAVEPUBLIKE NE PROCESIN E DISKUTIMIT TE PLANIT RREGULLUES TE TIRANES

TAKIM I SHOQATAVE MJEDISORE TE GRUPIMIT “EKOLEVIZJA”, BASHKISESE TIRANES DHE SHOQATES SE NDERTUESVE TE SHQIPERISE

Gjatë diskutimeve u bënë vërejtje e propozime nga pjesëmarrësit në drejtim të mbrojtjes e shtimit të hapësirave të gjelbra. Një vëmendje eveçantë ju kushtua betonizimit që ka filluar, jo vetëm brenda qytetit, por dhe në komunat periferike, të cilat në Plan janë parashikuar tëintegrohen si sipërfaqe të gjelbra. Nga Shoqata e Ndërtuesve u ngritën problemit të zbatimit të ligjeve në ruajtjen e raporteve të ndërtimeveme sipërfaqet e gjelbra etj. Në përfundim të takimit, nga të gjithë pjesëmarrësit u propozua t’i kërkohet institucioneve shtetërore përkatëse, një moratorium për ngrirjene ndërtimeve dhe tjetërsimit të destinacionit, për gjithë zonën e përfshirë në Planin Rregullues, deri në miratimin e tij.

4

DISKUTIMET Zj.Ariela KUSHI, Drejtore

e Planifikimit Urban nëBashkinë e Tiranës: Risia tjetërqë do të sillet është kategorizimi irrugëve dhe prania e korsive tëdedikuara pr transport publik dhepër biçikleta deri në rrugëtdytësore. Kjo është dhe baza estudimit të transportit publik që,mendojmë, se do të japë produktduke filluar që nga shkurti i vitittë ardhshëm.

Përsa i përket ruajtjes sëvlerave natyrore, në shkallëmetropoli, bëhet fjalë për tëruajtur gjithë zonën përreth, gjithëkodrat e parqet, duke përfshirëdhe zonën që quhet vija endërtimit, përfshirë dhe pakun eFarkës e të Paskuqanit. Paskuqanika dhe një risi tjetër se mendohettë krijohet një park i dedikuarsportit, për të shkuar drejt idesësë një kompleksi ose fshatiolimpik, si një mundësi e artë tëzhvillimit të rajonit të Tiranës.

Përveç gjelbërimit në shkallëtë madhe në parqet egzistuese,

parqet sportive brenda e jashtëqytetit, parashikohen të jenë edheparqet komunitare ose në blloqete banimit. Ky rrjet i gjelbër dheato 175 hektarë që u përmendën,parashikohen të jenë në zonatpolifunksionale ( ose mikse ) tëzonave të zëna nga industria osemagazinimi, të cilat tendenca esotme e zhvillimit i ka spostuarnë drejtimin Tiranë-Durrës. Këtoterritore sot janë të degraduara,pa cilësi jetese dhe Plani synont’i kthejë në qendra të reja shumëtë rëndësishme për qytetin, kuzhvillimi i qëndrueshëm do të ketëgjithë elementët e tij, duke filluarqë nga banimi, nga ekonomia, ngaaspekti social, shkollat, spitaletdhe, sigurisht, krijimi i parqeve.Parqe do të ketë edhe në gjithazonat e reja që do të zhvillohen.Këto territore, që sot janë boshdhe pa kritere destinacioni,

PERGJEGJESIA SOCIALE E PUSHTETIT VENDOR, BIZNESIT TE NDERTIMIT DHE SHOQERISE CIVILE NE MBROJTJEN DHE SHTIMIN E HAPËSIRAVEPUBLIKE NE PROCESIN E DISKUTIMIT TE PLANIT RREGULLUES TE TIRANES

TAKIM I SHOQATAVE MJEDISORE TE GRUPIMIT “EKOLEVIZJA”, BASHKISESE TIRANES DHE SHOQATES SE NDERTUESVE TE SHQIPERISE

mendohet të jenë parqet eardhshme. Edhe në zonat që kanëfilluar të zhvillohen do të ketëparqe të shoqëruara megjelbërim. Po ashtu edhe përqarkgjithë rrugëve të reja që pondërtohen mendohet të ketë brezagjelbërimi me idenë e bulebardevetë gjelbëruar dhe në zonat e zënanga objekte informale që, mePlanin e ri, do të rikualifikohen,duke krijuar hapësira publike.

Për të arritur këto ka disainstrumenta planifikimi, më irëndësishmi është masterplanipër zona të veçanta. Vlen tëtheksohet se Bashkia do të kalojënga një rol pasiv ose gjysëmaktiv,në një rol kryesues të zhvillimiturban. Masterplani do tëpërcaktojë se çfarë do të bëhetme zhvillimin e territorit,mënyrat e parcelizimit,fizibiliteti ekonomik dukepërcaktuar dhe fazat endërhyrjes. Më vonë do të ketënjë dokument tjetër zhvillimi përzona të veçanta, si mjet përstudime pjesore e do të hyjëdirekt në zbatim.

Përveç instrumenteve tëplanifikimit, Plani parashikon dheato të zbatimit, siç është sistemi itransferimit të të drejtave tëndërtimit ose bonusi në zhvillim.Bonusi ka dy lloje: i pari është ai“nga zona në zonë” për të ruajturvlerat historike apo për të liruarzonat brenda blloqeve që sot janëzënë dhe kanë një vlerë që ështëakoma në fazën e përcaktimit. Nëvarësi të rregullores lokale që dotë përcaktohet nga Bashkia, kjovlerë mund të blihet ngazhvilluesit për tu kaluar në zonate mëdha të zhvillimit që do tëurbanizohen. Bonusi i dytë jepetbrenda të njëjtës zonë e synonkrijimin e infrastrukturës publikedhe forcimin e programeve tëcaktuara, siç është programiekonomik apo social i zonës. Këtubëhet fjalë për zona

shumëfunksionale me banimin,elementin social, ekonominë eparqet: banimi i përket sektoritprivat, ekonomia gjithashtumund të menaxhohet nga kysektor, elementi social mund tësektori publik, ai privat ose PPP-partneriteti publik-privat. Parkusot është një element që i përketsektorit publik.

Në mënyrën se si zhvillohensot zonat ndodh shpesh qëzhvillohet banimi, ekonomia deridiku dhe ato që janë pjesë sociale( shkollat, spitalet, zyrat, parqetetj) e zhvillohen me fonde publikembeten të fundit edhe për shkaktë situatës ekonomike e tëfondeve të kufizuara që kemi nëdispozicion. Kështu që edhezona nuk merr vlerën reale tëparashikuar. Ajo që do të sjellëbonusi është që, në shkëmbim tëkrijimit të këtyre parqeve apoinvestimit në vepra publike tëndërtuara nga subjekte private, tëjepet një vlerë e shtuar përobjektet e banimit në metrakatror, por sigurisht brenda njëlimiti. Një bonus tjetër

parashikohet të jepet edhe përobjekte ekonomike apo sociale,të menaxhuara nga subjektetprivate. Kjo duhet kuptuar se,nëse nga banimi jepet njëpërqindje e caktuar për funksioneekonomike, tregëti, hotele,administratë,që krijojnë punësim,athere do të jepet bonusi, edhenë siparfaqe, për ti dhënë vlerëkalimit të destinacionit e shtuaredhe tërheqjen e promovimin ezonës. Sistemi i bonuseve, përveçse fut për herë të parë në Shqipërikonceptin e zhvilluesit, rrit nëmënyrë të menjëherëshme vlerëne investimit, sepse zona zhvillohetnë mënyrë komplete, dukekrijuar një lagje të re.

Sigurisht që banimi,ekonomia etj.. kanë forma tëndryshme, por Plani, përveçzonave mikse, parashikon një

zhvillim të qëndrueshëm në njëshkallë më të madhe, për tëkrijuar zona të veçanta përfunksione publike, si kampusiuniversitar,ku mendohet tëvendoset qendra kërkimore përbimët endemike. E njëjta mundtë thuhet për zonat spitalore,promovimin e shërbimeve sindihma e shpejtë, pika tëcaktuara për transportin,edukimin, administratën publikeetj, ku do të kërkohet edhepartneriteti publik-privat, pordhe zona të mëdha ekonomike.Këto do të krijojnë edhe pole tëreja siç është qyteti i Nxënësve,ai i autostradës etj..

Ky ishte një përshkrim ishkurtër i asaj që Bashkia synontë arrihet.

Prof. Arben PUTO:

Tek Parku i Liqenit, megjithërregullin e vënë për ndalimin elëvizjes së makinave, atje atokalojnë në çdo orë, bile edhenëpër pyll. Disa herë kamlajmëruar dhe policinëbashkiake, por më kanëpërcjellë me një “faleminderit “.Po ashtu, në park kullosonbagëtitë, stolat, ku disa janëvënë psrs dy vjetësh, po kalben,por ka dhe pemë që po kalben eduhen zëvëndësuar. Është njëgjë e vajtueshme që, varri i FaikKonicës, është shkulur e nukgjendet as emri, po ashtu janëdhe varret e vëllezërve Frashëri,në kontrast me varrezat eanglezëve që janë aty pranë.

Z. E. SHALSI, nënkryetari Bashkisë:

Ne kemi përpunuar, që nëvitin 2005, se si e konceptojmëndërhyrjen në Park, që ngarigjenerimi i bimësisë e deri tepërcaktimi i zonave sipasspecifikave të tyre. Kjo kërkonnjë shumë të madhe financiare,të cilën ne, jemi në negociata.

Për orarin e lëvizjes së mjeteveështë caktuar natën nga 24.00 derinë 2.00, dhe kjo më tepër për ataqë kanë banesa. Problem ngeletrruga që fillon te fakulteti fillologjikku, jemi të detyruar, për shkak tëshkollës së Magjistraturës e përqindra automjeteve të Presidencës.Ne arritëm në një masë ekstremedhe po ndërtojmë një mur te pjesae filologjikut. Ka patur reagimenegative për murin që fillon që ngaPresidenca, por ai mur e kashpëtuar atë pjesë të Parkut sepse,edhe sot, po luftojmë me lavazhet.Ne i përzejmë sot, ata vijnë prapëtë nesërmen. Me murin do tëmundësohet dhe largimi ibagëtive.

Por duhet të qartësojmë njëgjë: nuk mund të policojmë çdometër katror të Tiranës. Me njëgrup të Bashkisë kemi parë dhedisa parqe të huaja e i jemi referuarmënyrës se si ata i ruajnë, porhistoria e tyre shkon në 100 e 200vjet. Na kanë treguar, se dikur, potë prisje një degë peme, të prisninedhe krahun. Kjo tregon se sathellë ishte rrënjosur nëkomunitetet e drejta për të ruaturnjë park.

Ne po luftojmë për ta ruajturparkun, qoftë edhe me mur, sepsenuk u mundësua heqja e lavazheveme anë të zbatimit të ligjit. Por nukka edhe ligje apo instrumenteligjorë për të ndaluar ndërhyrjet.Ka pjesë të parkut ku janë prerëdhe pemë, qarkullojnë motorë,dëmtohen kazanët e plehrave,vidhet kablli, etj.. Ka mbaruartenderi dhe do të fillojë ndërtimi idy akseve rrugarë në Park, të cilëtmbarojnë në pranverë. Njeri aksniset nga diga e shkon deri teshkolla “Willson “dhe tjetri ngjitetnga kisha, te vëllezërit Frashëri ederi te Presidenca. Do të jenë medy korsi, 6 m të gjera dhe vetëmnjera ka 140 stola anash. Në parkgjatë këtij viti do të mbillen 3500pemë. Sa për varrin e FaikKonicës është rikonstruktuar mbigjashtë herë, por sdhemionumente të tjerë janë vjedhurpër bronxin. Këto ndodhin edhesepse nuk mun të vemë policëkudo.

Zj. Majlinda DHUKA,Drejtoreshë e politikave tëzhvillimit dhe planifikimit nëBashkinë e Tiranes: Eshtëpërgjegjësi publike që Plani tëpasqyrojë që ndërtimet egzistuesedhe pasuritë natyrore të qytetit tëndërtohen së bashku. Pasqyra qëju bë plani të ri, me që ka dhe njëkoncept të ri, ndofta dhe ështëshpejt për tu kuptuar plotësisht.Ky masterpla synon që tërealizohet nëpërmjet një sistemimenaxhimi, bonuse etj.., dhe mepartneritet me ndërtuesit apo mëmirë zhvilluesit privatë. Ka një rrjetparqesh, apo sipërfaqesh të

vijon nga faqja 3

5

Në datë 3 dhjetor 2008, Grupimi i Shoqatave Mjedisore“EKOLEVIZJA”, Bashkia e Tiranës dhe Shoqata e Ndërtuesve tëShqipërisë, zhvilluan një tryezë të rrumbullakët mbi përgjegjësinësociale të pushtetit vendor, biznesit të ndërtimit dhe shoqërisë civile,për mbrojtjen dhe shtimin e hapësirave publike në procesin ediskutimit të Planit Rregullues te Tiranes.

Mbas diskutimeve, palët pjesëmarrëse, vlerësuan PlaninRregullues si një moment shumë të rëndësishëm, ligjor e social, tëzhvillimit të mëtejshëm të Tiranës në shërbim të publikut.

Duke parë se, në zona të caktuara të qytetit dhe vijës së interesittë përbashkët, ku në Plan përfshihen edhe territore të komunave, përinteresa të ngushta kanë filluar e mund të jepen leje e vendime përndërtime apo tjetërsim destinacioni ne dëm të Planit Rregullues tëTiranës, kërkojmë:

Deri në miratimin e Planit Rregullues të Tiranës, të vendoset ngrirjae çdo vendimi për ndërtime dhe tjetërsim destinacioni për zonat eparashikuara në Plan.

Grupimi i Shoqatave Mjedisore “EKOLEVIZJA “Shoqata e Ndërtuesve të Shqipërisë

Kryetares së Kuvendit të Shqipërisë znj. Jozefina TopalliKryetarit të Këshillit të Ministrave z, Sali BerishaKRTRSHKomisionit të Mjedisit të Kuvendit të ShqipërisëMinistrit të Mjedisit, Pyjeve e Administrimit të Ujrave z. Lufter

Xhuveli 3 Dhjetor 2008

gjelbra që krijohen brenda qytetit,siç tregohet dhe në tabelat. Kyështë qëllimi, mendoj, edhe idiskutimit të sotëm. Ju pyetët seku janë këto zona. Të gjitha zonatkanë gjelbërim 30 deri në 50 %të sipërfaqes. Zhvillimi i zonavedo të ketë brenda edhe parkun etyre. Disa nuk dallohen në këtotabela sepse janë në studimeturbanistike që pasojnë PlaninRregullues dhe parashikojnësipërfaqet e gjelbra në secilinvend.

Z. Avenir KIKA, Shoqatae Ndërtuesve të Shqipërisë:

Mendoj se Plani Rregullues iTiranës është një arritje dhemundësia më e mirë për të ruajturhapësirat e gjelbra të qytetit.Tiranës i k a falë zoti, jo vetëmParkun e madh, por dhe kodrate Selitës, malin e Dajtit e gjithëkëto hapësira të gjelbra që kapërreth. Prandaj duhet të bëjmëlobing për zbatimin e Planit e përsipërfaqet e gjelbra që parashikonse nuk janë pak.

Plani është më i miri imundshëm i realizuar, megjithësenuk është në interesin tonë sindërtues sepse lartësia mesataree ndërtimeve ulet në mënyrëdrastike. Lartësia nuk është ajo edhjetë apo njëzetë viteve më parëe qyteti do të rrijë në nivelin ekatër apo gjashtë kateve dhe jomë tepër se 10-15 % e tij do tëjetë me 8-9 kate e jo më tepër se2 % e qytetit do të jetë mendërtime mbi 9 kate. Kjo tregonse është një plan për qytetarëtdhe ambientalitët më shumëse për ndërtuesit. Duke ju

bindur vullnetit të shumicës,jemi të detyruar tërespektojmë qytetarët, siçjemi dhe ne vetë, e të zbatojmëkëtë plan.

Unë kam kapur disa elementëshumë të vegjël, të cilët, ngapikpamja mjedisore duhenvlerësuar. Në tërësinë e vet, Plani,që koeficenti i gjelbërimit shkonnga 30 deri 50 %, çka do të thotëqë, çdo ndërtues pasi ka ndërtuarpallatin e ka bërë dhe rrugët,duhet të lerë 40 % të sipërfaqespër gjelbërim.

Në shoqatën tonë jemimunduar të marrim ndërtuesitmë seriozë, që janë 550, por nëShqipëri ka 2200 ndërtues që ngamë të pandërgjegjëshmit qërrëzojnë kodrat, e deri te ata qëmarrin leje në Bashkinë e Tiranës,kanë detyrimin e 40 % tëgjelbërimit e nuk e realizojnë.Këtë e bëjnë magazina, dyqane,garazhe. Në drejtim të zbatimittë rregullave, i jap të drejtë z.Shalsi për ruajtjen, sepse edhepara pallatit tim nuk ruajmë dotkapakun e pusetës, që vidhet çdotre muaj dhe kjo është kthyer nëbiznesin e 200 familjeve që rrojnëduke shitur këta kapakë.

Element tjetër që ka ky plan,është se çdo familje, në dondërtyim të ri, duhet të ketëgarazhin e vet nëntokë. Ky ështënjë element jashtëzakonisht irëndësishëm i këtij Plani ku, nëdisa zona ka dhe garazhe dy-trekate nëntokë.

Në aspektin e zbatimit të këtijplani, mendoj se, jo vetëm ne qëna preken interesat, por ju dheqytetarët më tepër se ne, duhettë bëjmë lobing. Ky lobing, nëfazë të parë duhet bërë në KRT eTiranës, faza e dytë në KëshillinBashkiak dhe e treta në KRTRSH.

U ngrit me të drejtë se farëdo të bëhet me ato zona që nukjanë pjesë e administrimit tëBashkisë e menaxhohen nga

komuna të tjera. Mendoj se mevendim të KRTRSH-së zonat tëshpallen të gjelbra e ku nukduhet të ndërtohet. Këtu kamparasysh liqenin e Farkës osePaskuqanin. Këtyre tucaktohen kufujtë e të shpallenme vendim të KRTRSH-së, bilete ne, ka patur mendimm qëplani të kalonte dhe nëParlament e në këto zona, për25 vjet, të mos ndërtonteaskush.

Ajo që, do të kërkoja siShoqatë nga Bashkia, është qëka ardhur koha tëkonsiderohen vetëm ato firmandërtimi që atë 40 % të gjelbëre realizojnë. Ndofta janë pak sifillim, por po shtohen përditë emë tepër dhe shembull janëkompleksi Kristal apo Kika, kugjelbërimi u realizua njëqindpërqind. Për këtë mendoj seBashkia duhet, siç bëhet dhep.sh. në SHBA, që për atëfirmë, e cila i jep më shumëtaksa shtetit, punohet me ritëmtjetër. Kjo do të thotë që nëseprocedura kërkon një muaj, për

atë firmë duhet ta bëjë për njëjavë. Dhe Bashkia e Tiranësmund e duhet ta realizojë.Kështu, edhe firmat e ndërtimitdo të seleksionohen dhe përparësido të kenë ato që realizojnë dheato oaze të gjelbra që kërkojmë.Të mos harrojmë se në materialinqë u paraqit, për gjelbëriminbëhet fjalë për parqe e jo për 40% të sipërfqes që i bën ndërtimidhe, si ahëmbëll as Nju Jorku nuki ka. Prandaj ne e kemi filluar eduhet ta respektojmë patjetër këtë40 % midis blloqeve se është dheshpëtimi i qytetit.

Parametrat e përgjithëshmepër blloqet e ndërtimit, në plan,me mesataren 40% gjelbërim (30deri në 50 %), janë më se tëkënaqëshme. Por të mosharrojmë atë që, mua më dhëmbkur i shoh, e janë ato pallatet qëpo ndërtohen në majë të kodravee nuk janë vepër e Bashkisë, porvepër e komunës Farkë. Krimimë i madh që po i bëhet qytetitështë shkatërrimi i kodrave tëSelitës që janë mushkritë ekryeqytetit me pyll natyralgështenjash.

Sa për Lanën që të shtohetsasia e ujit, ka një plan të miratuartashmë në KRTRSH, për katërdiga në Erzen, nga ura e Farkësderi te ura e Beshirit, e do tisugjeroja Bashkisë për ngritjen edigave të tilla edhe në lumin eTiranës.

Z. Shkelqim BUMÇI,Shoqata e Ndërtuesve tëShqipërisë:

Hartimi këtij Plani Rregullues

është një punë e madhe eBashkisë. E kemi kërkuar ka trekatër vjet e mendoj se duhet tëishte bërë më parë, por megjithatëjemi të kënaqur që vitin që vjendo të punojmë në bazë të tij.

Ne e kemi Planin dhe po estudjojmë në bordin e shoqatës.Brenda muajit të ardhshëm do tadiskutojmë, me vërejtjet tona, siçkemi rënë dakort, edhe meBashkinë.

Përfitoj nga rasti si ndërtuese inxhinjer i vjetër, të ngre dyprobleme, për lartësinë dhegjelbërimin. Për lartësinë endërtimeve, siç u tha, në bazën estudimit të parcelave tëpjesëshme do të jetë fizibiliteti dhebashkëpunimi privat-shtet, kuplani të jetë fleksibël përsa i përketlartësive, ku të shikohet edhegjelbërimi, hapësirat publike,sportive etj.. Kështu dhe pronarëtdhe ndërtuesit të marrin nëmënyrë të barabartë se, ndryshe,nuk ka zhvillim.

Na vjen mirë kur kavlerësime por na vjen shumë keqkur hidhet baltë nga lloj-llojnjerëzish jo kompetentë përndërtimet në Tiranë. Por këtaharrojnë që në vitet 92-96,komisionet e kthimit të pronave,me mungesë të plotë përgjegjësie,kanë shitur gjithë qytetin, dukekthyer edhe oborret e shkollavenë ndërtime. Sot tiranasit e vjetërjanë ata që kanë përfituar më pakse gjithë të tjerët nga zhvillimi iqytetit, sepse presin të zbatohetdrejtësia e ligjeve. Dhe ata që ibënë këto kanë ngelur anonimë enuk ka mbajtur askushpërgjegjësi. Kjo tregon se jemilarg shtetit të vërtetë ligjor. Kaakoma pronarë, që me kalimin eviteve edhe janë shtuar, tek kthimii pronës mbajnë shpresën, dhekëtu as Bashkia nuk mund tërezistojë sepse tokat i kanë marrëtë tjerët.Prandaj të mos flitet përndërtuesit si shkatërrues, sepsebrenda ligjeve ato po e ndërtojnëqytetin. Kam kënaqësinë ta themse, ndërtuesit, me teknologjinë qëkanë futur, po bëjnë ndërtime tënivelit europian. Shoqata endërtuesve italianë, korrikun qëkaloi, kur panë kantieret tonathanë se,” për banesa e objektesocial-kulturore, duhet t’jumarrim juve të na i ndërtoni,ndërsa për objekte të mëdha si

ura, tunele apo vepra hidrike, qënuk i keni bërë, duhet t’indërtojmë ne”.

Tirana është qyteti jonë. Nëkëto 20 vjet, Tirana ka ecur drejtnjë metropoli europian, porbrenda këtij zhvillimi ka dheshumë shkelje të cilat sëbashkuduhet t’i korigjojmë. Edhe përgjelbërimin, nuk duhet vetëmtë kërkojmë por dhe tëkontribuajmë, ne si ndërtues,ambjentalistët dhe vetëBashkia, duke e parë medhimbje, edhe si qytetarë epjestarë zhvillimin e qytetit.Shpreh bindjen dhe dëshirën që,vetëm duke forcuar shtetin ligjordhe zbatimin e normave tëgjelbërimit, do të arrijmë që kyzhvillim të jetë i plotë.

Z. Luigj ALEKSI, Kryetari Shoqatës së Ndërtuesve:

Duke ju falenderuar përftesën, do të them disa gjëra përPlanin Rregullues dheekomjedisin, që është dhe temae sotme e këtij takimi. Që nëfillim, dua të theksoj se, Shoqatae Ndërtuesve, e ka mbështetur,dhe e ka kërkuar me kohë Planin,si dispozita bazë ligjore e qytetitdhe e ndërtimeve në të. Kjo, jovetëm për Tiranën, po për gjithëqytetet e Shqipërisë sepse ështëpikënisja që ve në rregull gjithëaktorët që marrin pjesë. Ne sindërtues jemi vetëm një nga këtaaktorë dhe do të zbatojmë atë qëdo të miratohet. Pa hyrë nëprobleme konkrete, të cilat, nukja lejoj vetes ti them pa u thelluarmirë dhe, që brenda dy javëshdo tja paraqesim Bashkisë.

Në parim, dua të nënvizoj,që në krijimin e ekomjedisit, flassi ndërtues, se nuk ndikojnëvetëm parqet e sipërfaqet egjelbra, por të gjithë aktorët qëveprojnë në atë zonë. Janë dherrugët, rrugët ekologjike që u

vijon në faqen 6

6

përmendën këtu, është mbrotjanga zhurmat rrugore, janë ndotjetqë bëjmë ne ndërtuesit, janëmasterplanet që duhet të marrinparasysh densitetet, lartësitë egodinave, është krijimi iekoklimës së përshtatëshme,janë llogaritjet e humbjes sënxehtësisë, janë dhe të gjithamasat që merren për ndërtimet eveçanta industriale apo shoqëroredhe çlirimin e ndotësve në mjedis.

Pra duhet që, kontributi i tëgjithëve,dhe i joni,dhe iambientalistëve,dhe ispecialistëve të fushave duhet tëfillojë, për mendimin tim, ngathellimi në këtë material që uparaqit sot këtu. Ne e kemiparë,por nuk jemi në atë gjëndjeqë,një material aq voluminoz saçkanë bërë,të japim mendimesipërfaqësore, sepse do të fyenimdhe punën e tyre. Ne si shoqatë

përkrahim e kemi kërkuarhartimin e Planit Rregullues embështesim idenë që dhanënkryetari Shalsi dhe dokërkonim që, në takimin e rradhëstë ishte mundësia që ato sugjerimeose ato vlerësime që do jepen ngaspecialistët e shoqatës, përaspektin tonë,të kenë hapësirë përtu marrë parasysh nëse do tëgjejmë vlerësim nga grupi iautorëve.

Z. Lavdosh FERRUNIShoqata e Bujqësisë Organike:

Kam një bindje se po shkojmëdrejt një Tirane që do të përbëjë

PERGJEGJESIA SOCIALE E PUSHTETIT VENDOR, BIZNESIT TE NDERTIMIT DHE SHOQERISE CIVILE NE MBROJTJEN DHE SHTIMIN E HAPËSIRAVEPUBLIKE NE PROCESIN E DISKUTIMIT TE PLANIT RREGULLUES TE TIRANES

TAKIM I SHOQATAVE MJEDISORE TE GRUPIMIT “EKOLEVIZJA”, BASHKISESE TIRANES DHE SHOQATES SE NDERTUESVE TE SHQIPERISE

PYETJE E PERGJIGJE 1. Pyetje –Z.M. META: A ka

Bashkia plane për forume tëveçanta, apo forma të tjera përgjelbërimin e problemet e tij, mepjesëmarrjen, jo vetëm tëpublikur, por sidomos tëspecialistëve?

Përgjigje -Z. E. SHALSI: Nejemi në nja fazë të diskutimeve tëgjera deri në janar, që nga niveli iqytetarëve e deri te specialistët,që nga problemet e parqeve tëmëdha si tek liqeni, ndërhyrjet tekai dhe parku i qendrës,Paskuqanit, për mbjelljen e 6 mijëpemëve etj... Është e mundur tëorganizohet një diskutim, vetëmme specialistë për problemet egjelbërimit, mendoj në kopshtinbotanik, për llojet e pemëve,karakteristikat e tyre etj..

2. Pyetje - Z. S. GURI: -Si kadalë sipërfaqja 4.5 m² gjelbërim përbanor?

Përgjigje - Z. E. SHALSI:Ekipi i Bashkisë ka matursipërfaqet e gjelbra të qytetit.Mjaft të përmendim 180 mijë metrakatror në unazë ose Lanën qëishte beton dhe u bë e gjelbër.

3. Pyetje -Zj. V. BEKTESHI: -Si e sa janë organizuarkonsultimet me publikun për

Planin e Ri Rregullues të Tiranës? - A besoni në realizimin e këtij

plani?

Përgjigje - Z. E. SHALSI: -Janë bërë 5 dëgjesa me publikun eshoqatat mjedisore e do tëvazhdojnë të bëhen.

-Ne e kemi besimin të plotë dhepo mundohemi t’i realizojmë këtosi përgjegjësi publike e jona. Pabesim nuk mund të arrihet qëllimiqë i kemi vënë vetes.

4. Pyetje -Z. A. DELIU: - Saështë sipërfaqja e gjelbër brendaqytetit?

Pyetje - Zj. V. BEKTESHI: Siështë menduar sipërfaqja e gjelbërsepse po shikojmë që në Plan kazgjerim jashtë zonës së banuar?

Përgjigje –Zj.A. KUSHI: - Nëplan propozohet një sipërfaqe 175hektar gjelbërim, duke përfshirëParkun e Madh, lulishtet etj..Tirana e ka humbur konceptin e tëqënit qytet i mbyllur. Plani ka njëvijë të interesit të përbashkët mekomunat perreth, siç shprehetedhe në tabelë.

5. Pyetje – Z. H. MARKU: -Saështë numuri i banorëve të qytetitmbi të cilin llogaritetet dhesipërfaqja e gjelbër?

Përgjigje –Zj.A. KUSHI:Popullsia e marrë nga Zyra eGjendjes Civile, listat zgjedhore etjështë 630 mijë banorë në një

sipërfaqe 47 hektarë. Parashikohetqë, në vitin 2020 të shtohen dhe400 mijë të tjerë dhe mendohet që

vijon nga faqja 5një katastrofë mjedisore në tëardhmen. Kam parasysh njëstudim të Co-plan dhe një artikulltë Bësnik Aliajt, ardhur ngashoqëria civile, që parashikojnëse pas disa vitesh, do të duhendy deri tre orë të kalosh ngaqendra e Tiranës në periferi,sepse ka një zhvendosje të sotmenë periferi, por, në të ardhmen,për vështirësitë e lëvizjes, do tëkërkojnë përsëri kthim nëqendër. Kjo ka ndodhur edhe nëshumë qytete të botës.Problemet që janë krijuar nëTiranë i njohim, që nga mundësiae kufizuar e lëvizjes dheparkimit, etj. Këto vinë edhe ngandërtimet e mëdha që krijojnëkëto vështirësi si dhe mungesëne ujit,etj.

Në plan parashikohen 2%ndërtime të larta, por dhe ky, nënjë Tiranë ku është ndërtuar

ngjeshur, është përsëri i madh eunë mendoj që është epaparnueshme që qyteti të rritetnë lartësi. Në fakt, interesat tonasi ambientalistë dhe të ndërtuesvejanë e duhet të jenë të përbashkëtadhe duhet marrë parasysh shtimii qytetit me 400 mijë banorë tëtjerë. Rritje të tilla si kjo që ndodhie vazhdon në Tiranë, bota i kakaluar në dhjetra e qindra vjet,ndërsa ne në një periudhë shumëtë shkurtër dhe pa një sistemnëntokësor të transportit. Kjo,sëbashku me rritjen e mirëaqëniee shtimin e makinave do ta çojëTiranën në kolaps. Këtoprobleme, edhe ky plan, mendojse nuk i zgjidh dhe, sipas mejeduhet edhe ndërhyrja e qeverisëqëndrore, por që aktualisht duketse nuk do të ketë.

Me fluksin që pritet dhe nukdo të merren masa të ndalet,sinë qendër, por dhe në komunatpërreth, ato zona që në plan janëtë gjelbra, do të kthehen nëndërtime. Prandaj, edhe Bashkia,edhe ndërtuesit, duhet tashikojnë me vizion kombëtar. Për175 hektarë gjelbërim qëparashikohet të shtohet në plandhe me ata 400 mijë banorë tërinj, gjelbërimi do të shtohetvetëm me 4 m² për banor,parametër edhe ky ipapranueshëm.

Z. Sazan GURI, Gggroup:

Tirana po vuan. Termikatastrofë që u përmend është ipranueshëm dhe gjendja egjelbërimit është e tillë. E dimëse Bashkia ndodhet në vështirësi,për vetë problemet e mëdha qëka Tirana, që nga konceptet eurbanistikës së para viteve 90-të, nga migrimi i madh, mungesae këtij plani, ndërtimeve etj...

Unë kam mendimin që tëkrijojmë një konventë apo një

lëvizje qytetare, ku jo vetëmshoqëria civile por dhe Bashkia endërtuesit ta vemë në lëvizjeKRTRSH-në apo qeverinë përurbanizim ekologjik (greenurbanisation). Tirana është nëdëndësinë e saj maksimale,prandaj ndërtuesit të mosndërtojnë vetëm pallate, por tëhedhin sytë për ndërtime të tjerasi landfille etj, dhe këto të mos imarrin për ndërtim të huajt, gjëqë i takon qeverisë ta bëjë por,dhe një kohezion të shoqërisëcivile me ndërtuesit e pushtetinlokal. Kjo kërkon, siç e ngritiz.Xh.Mato, së pari krijimin ekonceptit për ndërtimeekologjike.

Një shembull nga studimet estudios tonë: para dy vjetëshshpejtësia mesatare e lëvizjesishte 12 km/orë,sot është 7 km/orë. Prandaj duhen ndërtuar dherrugët ekologjike për biçikletatetj, që të arrijmë si p.sh. Berlinipër t’i ndarë edhe lagjet me pylle jo me disa pemë.

Në plan, për periferinëparashikohen zona 100% tëgjelbra, por në fakt Farka ka60% ndërtime, Dajti- 65 %,Kashari-80%, kështu që edhesipërfaqja e gjelbër për banornuk del 4.5 m². Aktualish, kjosipërfaqe, brenda qytetit është0.5 m². Bullgaria e ka 35m² e tëmos matemi fare me Europënperëndimore. Por dhe veprimetkur hartohen VSM-të, që në planështë me të dhënat e 2004, duhettë mbështeten në specialistë,ndërkohë që për të dhëna siradioaktiviteti e të dhëna të tjera,Shqipëria në hartat e Europësështë bosh pa të dhëna, të cilatna i kërkojnë edhe specialistët ehuaj. Ne specialistët dhe ekspertëte mjedisit duhet të pyetemi mëshumë sepse jemi gati të punojmëedhe falas, sepse admistratorë paeksperiencë e kanë degraduar dhezonën e liqenit me ndërtime,ndërkohë që ka qënë dhe zonë embrojtur.

Vazhdoj t’i qëndroj idesë sëkohezionit apo lobingut tëpërbashkët për këto probleme qëu ngritën e të dalim dhe me njëdeklaratë.

sipërfaqja e Tiranës të shkojë në60 hektarë.

6. - Pyetje Z. R.SARAÇI:- Përlumin e Tiranës apo Lanën, çfarëështë menduar për shtimin apopastrimin e ujit?

Përgjigje –Zj.A. KUSHI: - Kadisa vjet që po punohet për këtënga një kompani japoneze dhekanë propozuar dy kolektorëparalel me Lanën, një në lumin eTiranës në veri të kombinatit e njënë Bërxullë. Edhe Lana, edhe lumii Tiranës po studjohen për tu bërëparqe e të pastrohen, duke filluarqë lart e deri në derdhje.

7. Pyetje – Z. A. DERVISHAJ– A është bashkërenduar puna mekomunat sepse realisht ka

përplasje me to për hapësirat qënuk i ka Bashkia në administrim siPaskuqani apo Farka ku do tëndërtohet, ndërsa ju thoni se dotë ngelen të gjelbra?

Përgjigje -Z. E. SHALSI: - Kaprobleme në këtë drejtim dhenganjëherë vemendja largihet ngazhurma që bëhet për parkimetnëntokësore, të cilat janë më se tënevojshme, dhe harrojmë qëburimet natyrore rreth Tiranës pobetonohen. Kemi kërkuar që paranjë viti e më tepër që, në zonën eFarkës të ngrijnë ndërtimet, pornuk kemi marrë përgjigje akoma.

8. Pyetje- Z. A. PUTO: Çfarëvëmendje ka nga Bashkia Parku iLiqenit?

7

( Vijon nga numuri i kaluar)

MEDIAT KRYESORE QEPERDOREN NGA

SHOQERIA PER TEMARRE INFORMACION

MJEDISOR

-Gazetat - 37 %-Televizioni - 37 %-Radio - 8 %-Revista e libra të specializuar

- 10 %-Biseda informale - 8 %-Konferenca në shkolla e

universitete -0 %

Shumica e volumit tëinformacionit mjedisor, që itransmetohet shoqërisë, ështënëpërmjet artIkujve të shkruar,përveç informacionit audiovizual( veçanërisht nëpërmjettelevizionit ), ka një ndikim tëmadh në popullatën europiane.Megjithatë, kur flitet për cilësinëe informacionit, perceptimindryshon. Megjithëse gazetatkonsiderohen si mjetitransmetues kryesor iinformacionit mjedisor, në tënjëjtën kohë, ato konsiderohenmë të këqijat përsa i përketcilësisë së informacionit.Sidoqoftë, studime dhevëzhgime të ndryshme kanëtreguar se ato po fitojnëkredibilitet mes qytetarëve, mëtepër se sa meritojnë në tëvërtetë, duke dhënë kështuinfluencën, por dhe kufizimet etyre.Nga ana tjetër, revistat especializuara, mendohet qëofrojnë informacionin mjedisormë të mirë dhe më tëbesueshëm.

MEDIA QE OFRONINFORMACIONIN ME TE

BESUESHEM Duket sikur gazetat kanë

limite serioze, që pengojnëtrajtimet optimale tëinformacionit të specializuar,dhe konkretisht, për çështjetmjedisore.Disa nga limitet janëmungesa e hapësirës që u lihetbrënda gazetës, ngurtësia përsai takon pjesëve të informacionitmjedisor (përgjithësisht ngashoqëria), reduktimi i teksteveqë bëhet nga botuesit dhekufizimet e përbashkëta ediversitetit të çështjevemjedisore në çdo botim përpjese të vogël lajmi.

Veç këtyre, ka gjithashtukufizime, që ndajnë gazetarinnga lajmi dhe lidhen me kohëndhe hapësirën.Si një pasojë e njëkufizimi të tillë kohë-hapësirë,gazetarët përfundojnë duke

ofruar një vizion të pjeshëm dhecoptuar të lajmit.Kjo nuk do tëndodhte sikur, mjetetkarakteristike të lajmit preçiz, tëpërdoreshin( CD-ROM apoaksesi për rrjetet), por vështirëse përdoren sot në praktikatgazetareske.Përdorimi iinternetit hap mundësinë ekrijimit të një forme horizontaletë gazetarisë, duke ofruar njënumër të madh burimesh dheduke garantuar fuqi në agjentëtimplikativë socialë në dinamikati n f o r m a t i v e . S i d o q o f t ë ,gazetarët, vështirë se janë tëvetëdijshëm për potencialin einternetit në punën e tyre.Njëshenjë e kësaj është se vetëm7% e votuesve të CEIA zgjedhininternetin si mjetin ekomunikimit kryesor për tëpromovuar ofertën përinformacion mjedisor.Shumicavazhdon të mendojë sepërpjekjet duhet të drejtohendrejt rritjes së numrit tëartikujve mjedisorë në shtypine përgjithshëm (29%), numrine diskutimeve me ekspertë nëmediat audiovizive, televizionapo radio (20%), apo numrin eprogrameve të specializuara(19%).

ÇFARE TIPI I MEDIASDUHET TE PROMOVOHETSI MJETI KRYESOR PER

INFORMACIONINMJEDISOR?

- Dokumentarë... 5 %- Debate me ekspertë në TV/

Radio... 20 %- Programe mjedisore të

specializuara... 19 %- Telefonata në TV/ Radio...

8%- Artikuj të botuar në shtypin

e përgjithshëm... 29 %- Artikuj të botuar në shtypin

e specializuar... 5 %- Internet... 7 %- Ekspozita mjedisore... 7 % Në kontrast me këto të

dhëna, statistikat e bëra ngaAgjencia Europiane e Mjedisit(EEA) në mjetin e zgjedhur përinformacionin, e kërkuar ngaaktorët europianë që tëvendoset interneti në vendin eparë.Nga numri total ikërkesave për informacioninmjedisor të marrë nga EEAmidis majit dhe gushtit 1998,32% ishin përmes internetit,27% përmes telefonit, 19%nëpërmjet letrave dhe 15%nëpërmjet faksit.Vetëm 6% ekërkesave ishin si rezultat i njëvizite, dhe 2% ishin tërekomanduara.

MJETET EINFORMACIONIT TË

KERKUARA NGA EEA NEPERIUDHEN MAJ-GUSHT

1998

- E-mail... 31 %- Letra... 19 %- Vizita... 6 %- Fax... 15 %- Telefonata... 27 %- Të tjera... 2 % Midis Majit dhe Gushtit

1998, EEA kërkoi përinformacion për çështjetmjedisore, nga grupe tëndryshme, shumica politikanë,të ndjekura nga kompani,kërkues dhe grupe akademike.Vetëm 4% e kërkesave ishin ngagazetaria.

RENIA E NUMURIT TEKLIENTEVE TE EEA NE

MAJ-GUSHT 1998

1 2 3 4 5 6 7 8 9

1. Librari... 2 %2. Kompanitë... 20 %3. Edukimi... 3 %4. Gazetarë... 4 %5. OJF... 10 %6. Politika... 29 %7. Kërkuesit... 18 %8. Akademikë... 8 %9. Të tjerë... 5 % Shumë kërkesa për

informacion, për EEA, të marranë periudhën Maj dhe Gusht1998 erdhën nga Danimarka, endjekur nga Britania e Madheme 16% të kërkesave, dheGjermania me 13%, në vendine tretë. Belgjika (10%), Franca(7%) dhe Spanja (6%) ishingjithashtu midis shteteve mëaktive përsa i përket kërkimit tëinformacionit mjedisor.Rezultatet janë të reflektuara nëmodelin 13.

ORIGJINA EPERGJIGJEVE TE MARRA

NGA EEA MAJ–GUSHT1998

- Austria 1 % Hollanda 3 %- Norvegjia 2 % Belgjika 10 %- Portugalia 1 % Danimarka 18 %- Spanja 6 % Finlanda 2 %- Suedia 3 % Franca 7 %- Zvicra 2 % Gjermania 13 %- Anglia 16 % Greqia 1 %- Italia 6 % BOTA 7 %

NJE MODEL I RI I KOMUNIKIMIT MJEDISOR PER EUROPEN-Përgatitur nga Qëndra e Studimeve për Informimit Mjedisor, Instituti Katalan i Teknologjisë ( Spanjë )

- Publikuar nga EEA (European Environment Agency) Agjensia Europiane e Mjedisit

Kur u pyetën të komunikuarite mjedisit, për vështirësitëkryesore me të cilat ata përballengjatë trajtimit të informacionitmjedsor, shumë prej tyre binindakort me të dyja bashkë, mepamjaftueshmërinë e hapësirëspër të publikuar dhe pamja-ftueshmërinë e trajnimeve tëspecilizuara për gazetarët.Pakprej tyre raportuan përpamjaftueshmërinë e njohuriveapo interesin e qytetarëve, apoekzistencën e e presionevepolitike apo ekonomike, sivështirësi për gazetarinëmjedisore.

VESHTIRESITEKRYESORE TE

PUBLICISTIKESMJEDISORE

- Mungesa e eventeve për turaportuar – 4 %

- Mungesa e vendit përpublikim ose reduktim ngaeditorët – 38 %

- Mungesa e opinionit tëekspertëve -

- Mungesa e këndvështrimittë ndryshëm -

- Mungesa e interesit tëqytetarëve për dijeni -

- Mungesa e trajnimit tëreporterëve -

- Mungesa e teknologjisë sësaktë të informacionit -

- Mungesa institucioneve tëpavarura për të ndihmuarreporterët -

- Presioni polit ik oseekonomik kundër tyre -

Përfundimisht vëzhgimi, ibërë midis komunikatorëve nëEuropë, shfaqi disa ngaperceptimet e gazetarëve në

karakteristikat e kualitetit tëinformacionit mjedisor dhe qëka shumë ndryshime nëkëndvështrimet e tyre.

KARAKTERISTIKAT ECILESISE SE

INFORMACIONITMJEDISOR

- Objektiv – 16 %- Jo për sensacion – 7 %- I qartë – 21 %- Që provokon veprim –16 %- I Shumëfishtë – 13 %- Informativ - 14 %- Tërheqës për publikun-13 %

Ka gjithashtu një perceptimmidis votuesve të CEIA qëinformacioni mjedisor ështëkryesisht i publikuar në mediatkombëtare (46%) ndërkohë qëe njëjta përqindje beson seinformacioni mjedisor duhet tëpublikohet në nvele lokale.

KUSH JANEPUBLIKUESIT KRYESORE

TE INFORMACIONITMJEDISOR?

- Media lokale 31 %- Media rajonale 15 %- Media kombëtare 46 %- Nuk ka opinion 8 %

KUSH DUHET TË JENËPUBLIKUESIT KRYESORË

TË INFORMACIONITMJEDISOR?

Gazetarë Organizata Organizata Industria Gazetat Profesionistë qeceritare Joqeveritare e komp. dhe TV private

Përgatiti Ana TOMORRI

8

Adresa e redaksisë: Ish- klinika qeveritare, shkalla 3, kati IV, TiranëTel.: 04 234 851, Cel.: 068 21 82081 e-mail: ekolevizja@yahoo. com

TIRAZHI: 600 KOPJE

EDITORI – Xhemal MATOKRYEREDAKTOR – Agim DALIPI

S T

A F

I

GRUPIMI “EKOLËVIZJA”• Shoqata e Ruajtjes dhe Mbrojtjes së Mjedisit Natyror,

Shkodër - Fatbardh Sokoli• Shoqata e Ruajtjes dhe Mbrojtjes së Mjedisit Natyror,

Tirane - Pranvera Bekteshi• Shoqata Kombëtare progresi pyjor – Tirane, Liljana Shehu• Albaforest, Tirane, Mehmet Meta• Qendra Eden, Tirane - Merita Mansaku• Klubi Ekologjik, Krujë - Muharrem Goci• Shoqata e Ruajtjes dhe Mbrojtjes së Mjedisit Natyror, Berat

- Genta Decolli• Lilium Albanicum, Librazhd- Ferit Hysa• Masmedia dhe Mjedisi - Xhemal Mato• Qendra për Komunikimin Elektronik, Tiranë – Ladi Balla• Qendra Kombëtare e Lëvizjes Ambjentaliste, Tiranë - Haziz

Marku

• Klubi Ekologjik, Elbasan - Ahmet Mehmeti• Instituti i Studimeve të Ambjentit, Tiranë - Agron Deliu• Laguna e Kaltër, Orikum - Skënder Mejdiaj• Klubi Ekologjik, Librazhd - Naim Disani• Forumi për integrimin social, ekonomik e kulturor,

Gjirokastër – Luan Pogaçi• Shoqata Pylli i Blertë - Buçimas, Pogradec - Ruzhdi

Hymetllari• Milieukontakt International, Tiranë – Valbona MAZREKU• Shoqata e Përmakulturës, Tiranë - Edlira Mulla• Klubi Ekologjik, Tiranë - Fatos Xhemalaj• G&G Group, Tiranë - Sazan Guri• AULEDA, Vlorë• Shoqata Mjedisi Ekologjik dhe Turistik Lura, Lurë -

Ismail Hysa

CMYK

KY NUMUR I GAZETES “EKOLEVIZJA “SPONSORIZOHET NGA RECQENDRA RAJONALE E MJEDISIT SHQIPERI DHE NGA PROGRAMI“FORCIMI I SHOQERISE CIVILE SHQIPTARE PER NJE MJEDIS METE MIRE “MBESHTETUR NGA MINISTRIA E JASHTEME EHOLLANDES.

• Federata e gjuetarëve sportivë të Shqipërisë, Tiranë –Themi Perri

• Qendra e konsulencës veterinare dhe sigurisë ushqimore,Tirane – Gani Moka

• Klubi Ekologjik, Maliq – Myzafer Gjiriti• Shoqata “Natyra për njeriun”, Durrës – Fali Ndreka• Instituti Kombëtar për Studime dhe Kërkime të Mjeksisë

dhe Mjedisit “Fillonid Durrachieni” – Flamur Tartari• Shoqata “Adriatiku”, Vlorë – Petrit Dërvishi• Shoqata “Miqtë e Thethit”, Shkodër– Dedë Nika• Shoqata "PASS”, Majlinda Lleshi• Shoqata “Nënujsat” Ened Mato• Shoqata “Vazhdon” Gazmend Koduzi• Shoqata "EKOLOGJISTI "- Durres, president Bashkim

Shyle.• EKOMJEDISI, Durres, Presidente Magda CARA

kryeministri i Anglise G.Brawn equajti paketën si një mbështetjeambicioze.

Në drejtim të financimit, u radakort që, në mbështetje tëmjedisit, të vihet në përdorim vlera1.5% e prodhimit të brendshëmbruto të Bashkimit Europian. Kyfond u quajt “Margherita”.

Diskutimet, që para fillimit tëmbledhjes, u quajtën të vështira,

Negociatorë nga rreth 190vende u mblodhën në Poznan,Poloni, për të diskutuar evendosur për strategjinëmjedisore pas Kyotos, që do tëvendoset në konferencën eKopenhagenit, në dhjetor 2009.

Duke hapur Konventën përNdryshimet Klimatike, Sekretari iPërgjithshëm i OKB-së BanKimoon, ju bëri thirrje SHBA dheBashkimit Europian të merrninrolin e liderit në atë që, ai e quajti,“katastrofë klimatike “dhe kërkoiqë të mos përsëriteshin arsyet.Këtu duhet shtuar se ai, prej disamuajsh, ka kërkuar nga shtetet emëdha që, të mos lejoninndikimin e krizës së funditfinanciare në objektivat emjedisit. Ai lavdëroi planet e rejamjedisore të Kinës dheadministrate e ardhëshme eSHBA-së nën drejtimin e B.Obama.

SHBA, të prezantuara, përherë të fundit, nga administrateBush, pavarësisht se përsëritënkërkesat e herëshme të përfshirjessë vendeve si Kina, India apoBrazili në fushën financiare, utreguan më të butë në qëndrimete tyre. Xhon Kerry, i stafitdemokrat amerikan, përfaqësoinë këtë takim administratën e retë SHBA dhe deklaroi se synimete tyre në reduktimin e gazraveserrë do të do të kenë rritje në

OKB DHE KONFERENCA E POZNANITkëtë administratë. Sipas tij“Kongresi amerikan dhepresidenti i zgjedhur Obama dotë venë objektiva të përparuaranë kohën sa më të shkurtër “.

Megjithë debatet, në takim ura në mirëkuptim për “roadmap”

të veprimtarive deri në dhjetorine ardhshëm në miratimin eTraktatit të Kopenhagenit. SipasKomisionerit Europian tëMjedisit, Stavros Dimas, i cilitheksoi angazhimet e Brukselit,në se vendet e industrializuara dotë merrnin angazhime tëngjashme, reduktimi në vitin2020, do të arrinte në 30 %.Ndërsa Ministri Gjerman iMjedisit, Sigmar Gabriel u shprehse po të nxitim dhe ministrant efinancës, mund të arrihet njëobjektiv prej reduktimi 40 % igazrave serrë, po në 2020.

Në angazhimet e marra, ra nësy ai i Brazilit që, përdhjetëvjeçarin e ardhshëm, do tëulte shpyllëzimet në masan 70 %Nga të dhënat e këtij viti, nëAmazonë, janë prerë e djegurrreth 12 mijë kilometra katrorëpyje. Por ra në sy dhe ajo qëdeklaroi përfaqësuesi kinez XieZhenhua, që, si vend në zhvillimnuk mund të merrte objektiva“numerikisht të sakta”, por vendii tij do të bënte përpjekje “pozitivenë marrjen e masave “për luftënkundër ngrohjes globale.

EUROPA MIRATON “20-20-20” PER MJEDISIN

OKB DYFISHONKERKESAT

Në fund të nëntorit, OKB kadeklaruar, dhe kërkuar donacionenga vendet anëtare, 7 miliardëdollarë për vitin 2009. Kjo ështëshifra më e madhe e kërkuarndonjëherë dhe do të jetë për tëmbuluar ndihmat për krizënushqimore, të ardhur ngakonfliktet, por dhe ngandryshimet klimatike. 2.1 miliardëdo të jenë për Sudanin, 0.9 miliardëpër Somalinë e kështu me radhë,ku shumica është në Afrikë. Përvitin 2008, kjo shifër ishte 3.8miliardë dollarë.

Në të dhënat e vitit që kaloi,rezultoi se, në botë, ka rreth 1miliardë njerëz që vuajnëvazhdimisht nga uria, një pjesë emadhe e të cilëve, nga mungesa eprodhimit ku, si shkak ështëngrohja globale. Për këtë ështëmarrë si shembull, migrimi ikafshëve në rrafshnaltën e

Serengetit, që, çdo vit e më tepër,po i largohet zonave tradicionale.

OBAMA CAKTON ÇMIMINNOBEL NE KRYE TE

ENERGJISE Presidenti i zgjedhur i SHBA,

B. Obama, ka caktuar Steven Chu

në krye të departamentit tëenergjisë. Chu, që ka marrë çmimin

Shkurt nga botaNobel për fizikën, njihet sistudiues, por dhe partizan ikërkimeve në fushën e energjisësë rinovueshme dhe alternative.

Në prezantimin e tij, Obama, ushpreh se për të kontrolluar tëardhmen e tyre, SHBA duhet tëzhvillojnë forma të reja të

energjisë, por dhe mënyra të rejatë konsumit të saj.

U mbyll në Bruksel mbledhja eKëshillit të Europës ku, megjithëpërpjekjet e shumicës së vendeve,u lejuan ato që u quajtën“konçesione” në objektivat 20-20-20. Këto objektiva, që duhet tëarrihen në vitin 2020 janëreduktimi i emetimeve të gazraveserrë me 20 % ; rritja, po me 20 %e efiçensës energjetike dhe rritjanë 20 % e burimeve alternative nëprodhimin e energjisë.

Nicolas Sarkozy, presidenti iradhës së Këshillit tha se kjombledhje e këshillit do të ngeletnë histori. “Nuk mund tëtërhiqeshim mbrapsht tani që dhepresidenti i zgjedhur në SHBA eka vënë mjedisin në prioritetet etij”, u shpreh ai, duke aluduarqëndrimin e presidentit Bush përmosnënëshkrimin e Protokollit tëKyotos. Ndërsa Barroso,presidenti i Komisionit Europiandeklaroi se me këtë marrëveshje“Europa kaloi një test tërëndësishëm besueshmërie “dhe

aq më tepër se Italia kërcënoi se,nëse nuk pranoheshin kërkesat esaj, do të vinte veton. Megjithatë

divergjencat u sheshuan melëshime nga të dy palët, ku vlen tëpërmendet revizioni i gjithëpaketës për në mars 2010 përItalinë dhe Poloninë, gjithashtudhe shmangja e industrisë sëletërs dhe siderurgjisë nga taksae karbonit.

Shkurt nga bota