B R E S L O - G R A P H I A . 25

C A P V T Q_V A R T V M. i_sfduerfa vrhi ab aqua,pe/ie, igne,antionte ch&ritnte ,bellk & hofte

externo, ab hojte denique domcfiico &fediliombu$.

T > R ^ E C I I ' V A fatafiuecalamitatesmemorabilioresvrbiac--»• cidcrunt.

I. Ab aquis multoties: cum rarus fit annus, quo non Odera fl.imbribus nimijsaut folutis derepente hybemis niuibus in-tumefcens npasq; egrediens

opfojitas emncat gurgite moles: & pontibus, molis, sedificijs, aggeribus, agris denique detri-mentum adferat.

II. A pefte item haud raro, prxcipueque patrum noftrorum «etate A. C . C I D I D X L I 1.quo mtra x x 11.hebdomadarum ipacium quinquies miile nongentos homincs mala illa Diua iuftulit: ircmqj A . C . c n i 3 L x n x . quo peftifera lues adeo fajuit,vtextingueretferniedecemmilliahominura,n6vcnien-tibus in numerum, qui a partibus Poiitificiorum perierunt» Cuius quidem pefbis atrocitas V. Cl. M. Helwigio Epigram-matis, quodfequitur,materiampra:buit,in *»£*>'«$'{iueveftibu-lo xdisElifabethan^emarmori á Bon. Koslero incifi.

Qu# fxtrios intra murosgrajfatur &extra.' Quo ruat infaujlofidere dira lues,

(Jttirnris fceleri indulgens ? Non iujlafiquatur £>ux mda, compejcat vindicis ira. Dei ?

Ofcekri iampone modum, tu^ oftime mundi i^sirbiter 0 trepidumfac tueare gregem.

Et iterum anno C I D I D L X X X V . peftis contagio magnam tota. regione ftragem dedit, cum primis vero Vratislauia?: vbi quamplurimi quotidie extinfti efFerebantur, in quibus autfor-tunaaliqua aut dignitas certatim relida vrbealio commigran-tibus. 8431. funerum omnis generis in rationem Libitinaz eo anno venifle fcribuntur.

D I I I . Ab

z6 N I C O L A I H E N E L I I I I I . t^ibigne: primum quidem anno cio c C-Tcpio vrbeira

totam fortuito ineendio abfumptamfuiffcpriuilcgiaqae^ta-bulana&monumcntaReipiibi. cxufta annalcs refhmcur:qui &:hocaddunt,curaanno CIDCCXLI.Tatarorum aduencan-tiummetuexuftafuiiret^aliquotexindeaiinisjannonaiiirum c n c c L X X i i . die S. Stanislai pro maiori parte conflagrafler iterumqy quadricnnio pofl, &c rur/uro anno c n c c c x m . flammis fimilicer vniuerfam penc abflimpcam. Inijciunt & mentionemincendiorum,exquibusCIDCCC Lir..&;nx.KaU Auguft.an.cio ccc Lxvn.poftexad"osvrbelud^osmagnami clademacceperit. Atque h^c fcceprxcipuaab Vulcanoillan damna reperio:exquibus nihilominus hoc confccutum cft, quodipia iaiuria maiorem foctunx locum fecerity & inhoe fo-lum vrbs cecidifle vi(a fuerit,vt anguftior multo.&; lcndidior, tanquam poft bufta Phosnix funeri foparftes fuo, rdkrgeret; Quamuis autemexinde fepiusigni3a:deshincindeinuarerit, inira tamcn ciuium atque opcrarum ieduiitateraut felicitatc potius dieam, abfque notabilivrbis clade, repreflus fuit: non parum eararem adiuuantibusvrbans politiaelegibus,quiede incendijs fcriptac runtjaccuratiffimis.

I V. K^ib annonx. cantatcjiueraritate, qvtx vrbem & vicina loca uon femel afflixit x nominatim anno CJDcccxv. &c ciocccc xxxvn. quibus cumtanrafuerit cota. Polonii & Silcfia fames: vthocherbas Ssgraminapopukrspaflimvorarct; illo vero pa-renres aproprijs filijs,reliquiaeadaueribus8^:immundifriinis cibis non abftinuerint.-calamitatum iilarum minime expcrrcm fuifle Vratislauiamcrcdibileeft. Noftra mcmGria annociDio XGIX,& feq.fimilishac cegione .caritas fuir,qua & pcricrcraulti, &: non.pauci ada&jVt in v/lim ciborum quxrereRtjVcrte! enrq$ foedorumanimalium cadauera.Eaq; pJagaraulto adhuc fui&ht i4itolerabilioi;,nifi6rill'iiftriffimorum Prindpum inh- c pro-uincia & ampliffiniiE inprimis Reipub. Vratislauienfis fingulari quadarnficpcrpetuaprouidentia apcrtis commodiffinio tea»-

porc

B R E S L O - G R A P H I A . tj

porc invfam pauperum gianarijs, & legibus immodiciE xfti-mationi pofitisprxfentibusmcomodis raature obuiam icura faifTet.

V. o ^ hellis cr hofie externo Vratisiaui«E male fuit, cum anno c 13xxx i ix. Bretislaus siue Prædislaus Boiemiæ Dux cum valido exercitu ferro & lgni Si!efiam3 qua? pofterius iic ciicta eft,&ma-iorem Poloniam quam Iongiflimcdcpopulacus Vratislauiam, Gnesuam, Posnaniam aliaq; oppida complura dkipuit &in-cendic,nulli neque fexui neque setati horainum parcens. A-nno deinde cio CCXLI. cam Tartari i iue Tatari (iic enim potius fcri-bcndum, tum quod ita di£li funt a Tataro flumine, tum ex au-dtoritate Saxonum, eiq; vicinorurn, qui Tataros appelianc, & Grcecorum quorundani librorum manufcriptorum, ceftimo-nio denique veteris Epigrammatis Ottocaro Boiemiæ Regi pofiti.j

O Rex Ottocare quonda-m pugnaftis honefte Nunc (las inftmnk deficius cum Tateranis.

in Pand. hiftoria» Turc. notat Iohan. Leonclauius) cum immenfa multitudine fedibusfuisprogrefll inftar cuiufdam eataclyfmi fcudiluuij aut torrcntis in Hungaiiam, Poloniain &Silefiam irrucrunt,omniaq; fccdum in modum deuaftarunt. Ec Silefiam quidem ingrefli , quum difiedos Oderæ pontes rcperifTent, compa£tis exteiiipore ratibus apud Rariboriam flumen traie-ccrimt: mox quanra potucre celeritate ad Vratislauiam £eki-narunt. Qupnuncioacceptoac<lefcnfJone vrbis parum mu-nita: defperata Vratislauienfes fuppelledile fua &: commeatu in. arcem cditiori infulas loco, qui S.Crucis olim, nunc D.Martini adpellatur,fitam comportato,vrbem reliquerunwnilites vero, qui inprastidioarcis erant,nehoftibusprxdxvelreceptaculo •efTetjincenderunt. Indignati ergo Tatari arcem obf idionc, fed fruftra cinxerunt: diuino, vt compertum eft, oltento (flammis quippe de coelo cadentibus &late inter ordines ipforum dif-currantibus)itaperccrriti ,ytnihil cundati obfidionem/olue-

D a rintj

i8 N I C O L A I H E N E L I I

rinr, fugientibusq; fimiles abierint. Quodautem intcrea duces Silefia^quorum caput erat Henricius Pius,coa6lis quam maximis potuere copijs ad Lignicium vrbem fiibfiftere intellexiflcnt, fuas &ipiicopias propcreeo deduxerunc&adlocumvno mil-liari a Lignitio diilitum , qui Walstat etiamnum appcllatur, quinto idus Aprilispradium commiferunt: in quo quanquam diu ancipiti Marte dcpugnatum cffct, tandem tamen Silefij multitudine hoftium iuperati>acf:atifcentes continuitate, ac pertinacia prxlij ccflerunt.

J2MS cUdem illiut folis, quis funerttfxndo Explicet ?

Nequc enim tantum in eo pralio prartcr principem ipfiim Beleslaus Marchio Moraiuæ Henrici amitinus, Pompo, Fratrumfiue fbdalium Teuthonicorum piam contra barbaros militiam fub titulo S. Maria: profedbrum in Boruffica Magifter, alijqj pluri-mi viri fbrtes cecidcrunt: Scd & tantus interfc6torum Chriftia-norumnumerusfuille (cribitur,vt iingulisfingulaJ auriculaza Tataris pvxciCx, nouem fngcntes iaccos explerent. Cadauer Henrici inter cxforamcorporarepertum5 &cura caputaTa-taris effet abfcilTum > ab vxore Anna ex fexto {iniftri pedis digito agnitum Vratislauix in ccenobio, quod tunc D. Iacobo, nunc S. Vincentio dicatum eft, inhumatum fuit: vbi &: Pompo Magister cum pluribus eiufdem ordinis fratribus fepultus.

Ab ea clade vix rcfpirans Vratislauia paucis annis poft non modo trimeftrem Boleslai Lignicensis, qui Henricum fratrem du-catu excutere conabatur,obfidionem {uftinuir, fed & cum ma-ioribus copijs (ecunda tertiaq; vice redeuntem re infedta difce-dere coegit: non parum fiementem 5 quod expeditionibus illis fumptuofis nullum tantis (umptibus dignum operaprecium fccinet.

Nequeveroparumnegotij Vratislauienfibus fuit cura Huf fitis, qui cum A . C . c i s c c c c x x v i . torrentis inftar magnam Silcf i«e partem peruagati no tara religionis feruore, quam bar-

bari-

B R E S L O - G R A P H I A . 2iJ

barico furore ferro&igne inquicquid facrum profanumque, (ieuirent, Vratis!auicn{ium quoque fuburbia fpoliata inflam-mariuit: ab ijfdem tamcnmagnis exindc cladibus non femel adfe&i: quippe cum Vratislauienfes potiflimum Suidnicenfi-bus iun£ti in reliquorum Principum aut ignauia aut imbecilli-tate pro patria in excubijs effent, fuaq; vigilantia totius prouin-cixruinam auerterent.

Amplins grande malum Vratislauia fenfit Georgio Podiebradio reruminBoiemia potiente: cui quam pertinaciter grauitercj} aduerfata,tanras ipfa viciflTimdimcultatcs arque incommoda perpcti coa6ta fuit: quarum vberiorem narrationem abhifto-ricis petere licebit.

Denique a Casimiro Polono & Vladislao Hungariæ atqucBo-iemix Rcge fruftra Silefix ducatum contra Matthiam Panno-niae regem (ibi vindicante obfefla, fed MatthU virtute &c ciuium conftantia periculo fubtra£ta. Sed tanti eft,vt fumma bclli illius minimetralaticijcapitarecenfeamus. Poft Georgij Boiemiæ re-gis excefllim de Silefiae Morauiarq^ impcrio reges modo cora-mcmoratitamgrauitcr decertabant, vt A. C. ciocccc LXXIV. resadarmaveniret. Et Matthias cpiide cderitate reliquosduos anteuertens cum exiguis quidem fed lcftifllmis copijs Silefiam ingrefTus a. d. x 111. Sq)t.VratisIauiamperuenit:adqnam et-lam vrbem Ernestus Saxoniæ Elector, cum Ioanne Electore Bran-denburgio de pace inter Regesafturus venir, ibidemque prid. Kal. O£tob. Matthiæ Regi propter ducatum Saganensem, quem a Joctnne emerac, clientela? iure fe deuinxit. Casimirus ingentem addnccns exercitum, & in quo vel vno ad fragendas Turcarum viresfatis effer^adfexagintaquippemillia armatorum,inqui-bus Lithuani quoque & Tartari erant, ftib initium Oftobris in Ducatum Oppoliensem proceffitj Cruciburgum & Bicinam oppi-da nullis pene mnnitionibusfirmata primoincurfu ac labore ccpit agros populationibus quoquo verfus pcrmiflis vaftauit, Viadrum proptcr iiccitatem tum vadabilem prope Crapicium

D 3 tran£

30 N I C O L A I H E K E L I I

tr anfmifit, omifTaq; O p p o l i æ oppugnationc Vratislauiam, vbf a Matthia expe&ari (c accepcrat,contendit, &c propc Olauiam caftrafixit. Occurrerunt autem ci yrxtcr Vrigaros & Bo iemos de inducijs follicitantes, Ernefti quoqu e Elciftoris legati de pa -cis compofitione inter rcges tra^tantesjquamquidemPoIo-nus minime recufarc vidcbatur. DumautcnicaufTaadhuc du-bia hinc indc commcaiulcgati: Matthias impi-ouiib aggredi caftra Polonica,<^u£ea{uisx^uacujor rantum milliaribus aberat, ftatuit: nam &regem improuidum lcntumq; cflc noucrat, & difciplinamineiusexercitu liccntiam corruptam fciebat: Iti-ncreiUo noftupropcraiater confecto ftationes Polonicas inua-dit j pabulantes excipit,&infligamvertit. Qjjibus quum opi-tulatumTatari &c Lithuani Polono militantcs cum aulico eiuf -dem comitatu accurrerent svt numero ita vi fiiperiores, tumul-tuajria pugna Vngaros perfecutores in fugam viciflim agunc, &: cum clade invrbemrepellunt.

Admilleomnino deliderati feruntur; capti pr^ter gregarios rnilites /exaginta nobiliores3 inquibustribuniregij Guilielmus Bernstenius Boiemus, & Petrus Haugvvicius Silesius: quos tamen tunc interfe&os Fabricius memons prodidic.

Poft hoc prxliumduodecimadieO&obriscomnxifllim, o-ratores Eleftoris non diu in caftris Poloniciscommorati, cum tprbatas viderent a£biones pacificas, rebus infetlis, & hoc vno a Casimiro impetrato,ne Saganense terricorium a fuis infeftari permitteret; Vratislauiam rcdeunt. Saxonc interim & Bran-denburgico non ccflanribus, vt pax vtrimquc conciliarctur.

Quar tadec imademum Octobris die Vladislaus Boiemiæ rex viginti circiter millia Boiemorumj maiorc ex parte peditum in exercitu habens aduenit: cum prius in itinere Francosteinum ob damnanonexiguaa Matthiæ; miliribus ad Monsterbergam fibi illata exiilTiflct. Salutanonc&gratulationemutua peradla,v-traque caftra ab Olauia flint Vratislauiam ver&s promota,non camexi mcenibus coniuncta, quoniam Matthias tormentis Sf

machi-

B k £ S L O - G R AP H I A . JP

aiacli inis longe fuperabat: qui & ip(e caftra fua ad vrbem com-rnunierat apud monafterium D. Vincentij, vt e re nata pofTet eonfiiium caperc. Inde tacitus, quid reges inceptarent, fpecu-labatur : Polonorum &: Boiemorum agmine confpe&o eum fufpirijs & fremitu dicens, fe totius orbis imperio porit- irum, ii tanti exercitus Irnperator eflet. Casterum ijdelides&inertcs tetnpus tercre,nihil in medium confolere3 eaflra non fofla non valio nce diligentibtis vigilijs munirc,irnperiaducum contem-ncre 1 iccntcrquc ab ordinibus &: {ignis pcr agros prxdae caufTa vagari. Ideoq;rarus dies interceflit, quin eomplurcscxillis in^ tereiperentur: adco quidemvtplenx efTenrcaptiuorum turres & ergaftula Vratislauienfia.Suadebant nonnulli,vt alueus Via-dri, aqua paucorum dierum labore alio deriuata ficcaretur, tra-du£taq;copiarumpartevrbsvndiq;oWideretur. Sed nec huic nec alijs falutaribus confilijs attendebatnr. Accedebat ex^illis &; molcftrinis improuide exuftis dup!cx aliud in caftris ma-lum,^oii*lt «tfjA/jnsfpeftis&frumcfiti pcnuria. Subuehebancur quidemeBoiemiapanis &cereuifia: Sednon finediificukate> Sc permagno veniebanc. Poloniea aurem itinera ab ipfis etiam Polonis,qui Matthiæ contra rcgem &populares fuos merc-bant, mfeflaerant. Incendio prxterca a. d. x 11 x. O£bob. for-tuito non modo magna caftrorum pars, tum homincs & equi plurirni,fed&quingenti currusvi£tu&armis onufti cremaci fuerarit. Matthias vbi animaducrtit tantam hoftium iuorum ignauiam paritcr & infeitiam, defpiecrcquos ante forfnidaue-rat, ceepit: miflbq; in Poloniam maiorem Stephano de Zapo-lia, cui se Fridericus Lignicensium Dux Glogouiæ aflbciauitj fii3cc|; Bobilitatis equitatumfubimperio Casp. Nosticij coniunxit Hen-ricus Freistadtensis, omncm eam oram fpolijs3atque incendijs ve-hementcr afflixit,arcemq;ijsinlocismagni nominis Mefcri-ciam fiue Mcdirceiam in foi poteftarem redegitmonmiiws interim in altera Oricnrali ora Nicolao Oppoliensium Duce d\ris in PolorMampopulationibus grafTante* H*ec cum ita fierent,&:

jjeftis.

jl NlCOLAI HENELII peftis famesquc in caftris Boicmorum & Polonorum ingrauc-fceret, de pace interreges ferio agi coeptum eft. Congreffi bis in. paccnti campo, primum quidem a.d. xix. Nouemb. Casimi-rus & Matthias foli vbiridicula quadam ambitione inter reges certatumjCumMatthias nudo capite,rutaceo tancum ferto co-ronatus,obuiam Casimiro pi odirct,ne capite illum de te&o ia-lutare cogeretur, Casimirus autem multis pellibus tedtus, eas de induftriacolloiic obuinciret, vt honorem Matthiæ haberc non pofTevideretur,annales noftritradunt,quanquamaliter rem narret Dubrauius: Deinde verd a. d. x x t. Nouembr. vna cum Vladislao: nequc quidquamtamentaminter regcs con-ftitutum, quamvtdefignarenturafingulis confiliarij quaterni ad tra&andumVratislauiae: negotium. Qupd cutn fa6tun> effet, re inter dclegatos agitata, pax quidemiolida &c perpetua tunc non conutnit, impedita. Elisabethæ reginæ faftu & odio perti-nace: qux belluni adiiniritate finire Matthiā capientem, quod neque rcgio, neque ducali genere natus eflct, generum aiper-nabatur: & quod patrui fui fratrisq; inimicus fuiifet, auerfaba-tur. Indulgcbat autcm ei pluiculum maritus ywonKOK&.Txpiv®'. C^terum inducis triginta menfium conftituts: captiui &c mu-nitionesinterceptajvtrinqueredditse. Prutenos qaoqueeoin fcEdcrc Matthias cum fua caufla coiiiunxit. Saxonis nomine confultando affuifle Guilielmum Comitem Hennebergium, Hugol-dum Sleinicium, Ditericum Schonbergum, Ioannem Scheibam Lipfi-enfem Iureconfultum Fabricius tcftatur.Hunc in modum bel-lo finito Casimirus in Poloniam, Vladislaus in Boiemiam haud fine clade & dedecore, feptem millibus e fuorum numero deii-deratis, 8c plerifque impedimentis amirtiSjreroigrarunt.

Ceterum dici non poteft, quam grauis ifto tempore Silcdx hofpes Matthias fuerit: quippe quam non folum grandibus ex-a&ionibus exhaufit, fed &: mihtum libidini nimium induliit; qui pene minus qnam hoftes tolerabiles nonmodo exagris fo-

ciorum

B R E S L O G R A P H I A . 3J

cioru late prxdas egerunt: fed &: in Vratislauienfiu facukates graflati, vxoresquorundam &liberos fecumabduxerunt. V I . Ab hofte domejhco & feditionibus, fu b VVenceslai X. Boje-miæ Regis imperio. Legeratisanno c b . c c c c i v . n o u u m e patriciis (in quorum nuniero tunc fuiflele^uncur Dominici, Hornigii, Banckii, Reichelii, Ienckvvicij) )renatum:fed quem plebs vrbana,qua:frequcntia&:opibus adukior , aclibeftatisdul-cedinepra;cepsau(a exuere officium ,& retincndi -fiii iuris imperataregnius facere vel prorfus abnuere , inredlores & opcimatesfubiride infurgebat, abrogauit, fuaq; prolibidinc Remp. formauit.Abeoq> tempore invrbeglilcerecceperut fadiones&fimultatestquxlicetfemel iterumque pacedata accepcaq;compofitx, tamenrecruduerunt, &;ingrauiflima tandem leditionem de(ierunt,ab impotente plebe anno cl o. cccc.xnx.ij.Kal.Vltil.quihodieqjcadecaullapro nefafto habetur,concitam. incuTiamfeabdiderant fenatores trepi-di,nequeadre(iflendumpares:cumeccefeditiofi.ca:co&po-pularimotuforibus effrattis impecurnfaciunt, eodemq>fa-roreSenatores aggrefll manus & vinculainiiciunt3plerofquc aut fuis manibus auc per carnificerrvtrucidant,vnum etiam e turri pnecipitem (horreo diccrejdeiiciut: quem plebs infer-nelanceislpiculifqueexceptumlaniauit. Tuunferas& clau-ftraciftis,armariis, &archiuis fenatus defringunt, pecunias inibirepercasauferunt,priuilegiadilacerant,&vfuifuo quod eratjtollunt. Indiciumnefariiillis facinoris eciamnum prx-betianual'igneaprxcorii,Tnirisi£libusattritafurioforumho-minum,qusenuncclauditfacellumS. Materni in coemiterio D. Elisabethæ. Nequetamen impune id ipfis fuifTe creden-dum. Sigismundus quippelmperatoran.no c l o . C C C C X X . menfeIanuarioVratislauiamveniensprid.Non.Martiinon. modo patriciis honorem priftinum & magiftratum reftituit, fed&iram ac vindi&am fuam in turbatores oftendit: e quibus

. XXlLmagnam parcem opificum tribuni gladio, plures exfi-E lio

54 NICOIAI HENEIII

lio pcenas dederunt,bonis eorumSenatus jerario adiudicatis. Infticuto contra illosiudieioaRegeadhibiti Svvidnicen-

ses, Iavvrienses, Leobergēses, Boleslavienses, Reichenbachē-ses, Hirsbergenses, Namislauienses, Nouoforenses: tū Hen-ricus de Lippa regni Boiemiæ Marescalcus, Albertus de Col-ditz eiusdemregniCamerarius , Henricus de Lasan Capita-neus Vratislauiensis Nicolaus de Lobcovvitz, Ioannes de Co-stelitz, Henricus de Lasan prarfectus Svidnicensis Georgius Zettros fubpra?fe£tus Vratisl. &: Ioannes Wiltberg. Atq; hxc quidem fat iunto de vrbe, eius operibus &: cakmitatibus.

C A P V T QJT I N T V M.

Dominorum Fratislauu cum mi veteris tum recentis enumeratia. •pRoximumnunccftciuicatem Sc Retrfp. infpiccre, acqur -*• circaeam/uncadremauthonorem vrbisbreuiterenucle-are:&quodinfaciefronti,inacieDuci,hocinrcriptioneno-ftraatq;adeoRepub.r»tfw//?^relargiri,vtpriniasteneant.Fue-re illiantiquitus Poloni& PrincipesReges^ quibus longocempo-re fubditam fui/Te Vratislauiam, & iam tum, atque ex co prar-fertimtemporej quo Casimirus fedem&collegium Epifcopi SilefiaJjquodprius Sinegrouiæ & postea Bicinæ fuerat, Vra^ tislauiamtranftulit&pluribusreditibusdonauitjfupracazte-ras Polonix vrbes caput extollere atq; adfurgere non nihil vifam.notiuseftquamvtprobationcegeat. Solebant vero tunc Principes Poloni pnma: nobilitatis prijfechim huc alle-gare.Cuiusgcnerisfuit fubannumChrifti CID.XCVU. Vla-dislao I. Impcrante Magnus Comesilluftris &fpe£tatx probita-ris: quiquodSbigneumPrincipisnothumin arcemrecepif-fet,aprzfefturaamotus Vtislaum Boleslai Vladislai F. praece-ptorem fuccefTorem inuenic.

C^terumexquo Vladislai II. Poloniæ Principis filii Boles-laus, Micislaus, & Conradus, cui Lasconogo propter gracilicatem

crurum

B R E S L O GR APHiA. jf crurum cognomen fuit,opera Friderici Barbarossæ Imp.Silesiam oranem eontiacntibus fyluis areliqua Polonia dirempcam adBoiemorum vfqueSaxonumq; fines in ditionem fuam,vel-uti in crientesinrer fediuifam, acceperunt:propriorumDu-cum fiuePrincipum dominatum diutimVratislauiaperculit: quorum indulgenda ac fauore maxima cepit incrementa, & immunitates(fidei ciuium crga dominos prxmia^confccuta eftamphifimas.

Primus exiisfuit BoLESLAVS, quemdixi, cognomenco Altus siue Procerus, idemquc fracre Conrado mortuo Dux Glogouieniis, aPia&ohuius familia; exarcho in reda linea profapi<£ deicendentis Xl.vir belhcofus & iultus.In monafte-riutn Leubense ad Oderam amncm nouis cunc cx<Edihcac€ munsproBenedictmtsmonachis,quoseocoiiocaracCasimi-rus Rex Poloniæ,Ciftercienfes(qundtemporis fa«6ticatevi-tseac quocidianis religio/re pktatis exercitiis prxaliis com-mendabantur,Bernhardini iidema Bernhardo primum Ci-ftercienfi dcinde Clarevallensi Abbate adpelktij de Porten-ii ccenobio euocatos collocauit A.C.i 17 8. vbi & pofl: morte, jquam annoiioi.a.d.b.Deccmb.oppeciit3tumulatus fuit.

Eumfecutus H E N R I C V S Barbatus filius, Princeps bonus acviituteprxftans,quiq;inlS'ilefia conditislegibus, vrbibus ac teplis excolenda patris pietatemad^quauit. Vxorem IS ha-buit HEDvVIGIM Bertholdi Ducis Meraniæ, Carinthi^,& I-ftrix filiam,cxCaroliM.poftcritate oriunda religiofam ac pia feminam:cuius rogatuinftinduq; Trebnicēse inter aliamo-nafterium,tcrtioa Vratislauia milliario, puellis Ciftcrcienfis fe&je ex Ccenobio Bambergenfi huc translatis ftruxit inftru-xitque: addixitque eidem Hedvvigis indulgente marito o-pidum Trebniciam & complures pagos dotales.

Quin ipfa quoq; monafteriumingrefTa totam fefe Deo co-fecrauit:&: licct ardentiflime maritum dilexifTet, nec mortui Kamenfunusduxic,autobuiaproceffit, nec ccteris viris iuxta

E t ac mu-

\6 N I C O L A I H E N E L T I

ac mulieribus plangentibus & lamentantibus fleiiit, impium efle fignificatione lu&us diuin^ voluncati aduerfari di&itans. Quinnc viuentem quidem illumfajpeadiicnifi forte,vtpro calamitofis&iniuriaadfe&isdeprecaretur. Cutnenim poft {ufceptam fobolem mutuo confenfu perpetuam vouiflent caftitatem(cuiufmodivotumvouifTequoq5 accepimus Hen-ricum II. Imper. quifan&i nomenmeruit, eiufque coningem, auguftam Kunigundim, quorum cineres Bamberga (eruatj to-tosferetrigincaannosdifiun£tivixere:exeoqjtempore Hen-ricus barbam promifkatque inde barbaci cognomentumia-deptuseft.ObiitaucemCrosnæ annoparta; falutisclD. CC-XXXIlX.a.dXlX.Martii. Hedvvigis AnnoclD.CGXLIII a.d.XV; O<Stob.fanftitatis opinione inillo feraciflimoian-&.orum fcculo admiraculiim vfqueclara, ac tertio & vigefi-moannopofta Clemente P.R..diuarumjnimero adfcripta.

Natus exeomatrimoiiio inceralios vtrjufquefexusliberos HENRICvs Pivs, ditionumpatrisin Silefia,Lufatia&maio-rePoloniaheres.quicumTartacis ann0cI3.CCXLI.in Sile-fiamirruennbasfefeopponeret,fortiterproaris atque focis & pro populofuo dimicans occubuitquidcj verum per glori-am inperpetuumviuit:vtquod Tirtæus Poe.cain Elegiis de. mortuoin aciepro patria.

AAA' VTnt yvif tsfe ituv yiyyeitil .ei%lvx.'n&

Huktjuoquefabterris vita,vt\in>Ante>manet;, idemiuremcritiflimo de Henrico noftro vfurpare queamus^

Excepitipfumin ducatu Vrariflauienfi. primum quidem: BOLESLAVS cogn, Galuus &: Rotgacca, mox commutata cum fratre ditione Lignicensi HENRICUS III. Princeps Cm-gularibenignitate, infuosgratiofusj &quicumin portione fiia cocordiflime.vixit VLADISLAVS Archiepifcxipus Salis-burgenfis,infignianimicorporifq;,caftimonia& integritate. inclytus: de quo pofteris hoc continentia; traditum exem-plii.!CuminPatauino Gymnafio liter^l operanauaretjapaupc-

repa..

B R E S L O G R AP HIA. $J rc patrefiliavfqueabvnguicuload capillum furamum fefti-uiffima oblataeifuit, vtcorpore dotemqusrerec.Idcognof-cens Vladislaus adolefcentulamnonretinuic, atque ia deli-ciis & amoribus habuit>fed inuiolatam patri reftituit, addita mediocri dote,qua?honeftas ipfinupcias conciliauit. Ab Hen-rico zMtcm Vratislauia &iureTcutonico ciuibus e Germania paffimconfluennbusdonata, & aedificiis pluribusauda } &C mocnibuscommunitaperhibetur, quxetiamnuin parte C\x-perfunt: Sedquibus haud dum abfolutis fiue veneno, vt cre-ditum eft, iiue febri maligna,vti Cura?o videcur extin&us vi-uendifinemfecicad.V.Decembr. A..C.clo.CCXLXVI.re-lid:is Henrico IV. filio & Hedvvigi illia impuberibus : quorum tutelam Vladislaus patruus Archiepifcopus Salisburgenfis paucisaaniSjquibusfuperfuitjgeflir.FamamanetPrincipem persEtatemreipubl.capeiTendas imparem curatores aliquot habuifle ex pra^cipuis ciuibus qui & bene gubernarint ditio-nem,&: Principi ingetem pecuni x vim collegerint. Qui qui-demvbiintutelamfuamvenit, &principatusperfeadmini-ftrationem fufcepit,vrbis gubernationem totatn ciuibus co-mifitj&adfefta a patre potius quam perfedta vrbis moenia ab-foluit , annoChriftiano CID. CCLXX.tali edido publice propofito. Adtot'tusterr&vtHiMem,profefium,commodum^ho-norem volumns^ex maturoproborum emJilio-jUtuimus, rvtomnesi

quiwtra mwrosV rAtUhui&domos velcuriasjiue aliaspojjejjfoneshabe-anty cuiuscunque conditionis exijtant,Jtue[mt militesjiue CanoniciJiue Regttkres omnes vnmerfiliter iuxta taxcitionem Aduocati drfeabwo-rum ciuitatis eiufdem colleEiAmiidmu,ro$intra.fo$at<tibidem erigendos, omnioccafionepoftpojitaintegraliterperJoluant:JcientesprQ certo, quod nullum exils ab bacfolutione liberumvalumustoermancre.! dem Rem-pub.Vratislauienfem ampliffimis,ornanspriuilegiis idlefa-ccre tcftaturhabitofitper eomatiiro &fcinocQnfilio (iiorum Bnvonum fer aliquotdies, conjiderantem & ammaduertentem, ipfirum vtilitate,-ittcrementUt&profiffJiinomMbforeJuumJitorumfypAriterfficceJforii.

E 5 His

3$ N x c o t A I H E M E L I I His enirnpropemodum verbis Princeps optimus, cui co-

munielogio Probicognomepofteatributurn,vtitur: quibu-s le&oremdefraudandum nonputaui» Vxorfllifuit Mechtildis Ottonis Longi Marchionis Brandenburgici &: rcgni Boie-mi£tuncGubernatorisfilia:cum qua concordker quidem, fedfru&usmatrimonii,ideft,liberorum exforsvixit. Itaque cumfinefiliismoriturumfeprouidcret, Vratisl.iuiamij?(am cum omni territorio Eccleii^ &c Epifcopo Vratislauienli ob-tulit. Quamcutnilledonacionem , Principumodia veritus, tefutairet Henricus teftarnentoconditoheredem (ibi mduca-tu Vtatislanienfi Conradum patruum Glogouię Ducemdefti-r>auit, Primislao autem Posnaniensi Cracouiensem &• Sendo-mirienfeminPoloniadition,eral.qga,uit.ItaPolonici fcripto-res&noftriannales. At Ioannes Dubrauius hift.Boicm.lib.i8. audor eft, Ottocarum Boiemi^ Rcgem cutn Henrico fterili ad hunc modum trafegifl*e,vt fi priori$ decederet, ipfe ei in bo-nisfuccc4eret.Sitialitercaderet , vt Ottocarus Glacense pr^-terea terricorium Henrico, quoad fuperftes efTet,fruendum ad-deret,deinde Wenceslaus Ottocari F.yt infolidum heres om-nium bonorum Bptct.At Henricum male in Wenceslaum anima-tum,vtVratis]auiaeumfraudaT.et,refuaq5fub itnpecium Ru-dolphi Cęsaris CubiecifCc, apudquemtamen pluscaufla VVen-ceslai qna,mfr3Ms Henrici yaXvtetit. H^c Dubrauius: qu^ non vanaomninoeffevetuftorumdiplomatum, quaein Archiuo Carbsteinensi exftant,fideliquet.Vtvtautemfit,illudcertu, Henrici fiue ex yeneno fubminiftrato fiue ex lenta tabe (nam hic quoq; duplexfama eft) A. C. c Io. C C X C. a. d. X X 11. Aug. mortuihxreditatemnon Wenceslaum Boiernum creuif-fe,fed HENRICVM V. yentricofum Lignicensium Princi-pem def un£ti patruelem,a Yratislauicnfibus Conradum, wt ho-minem turbulentum & rixofum repudiantibus, accitum: qui cum vrbe arceque ac dominatu denique omni,ciuium & procer^mac aobiliumfauore, facilepotirecur Conradus per

fugatn

B R E S L O G R A P H I A . ' 59

fugam elapfus fremens domum rediit.Qjiam quidemVratis* lauienfium erga fe fidem Henricus ipfe in diplomate qucdam, quo antecefTorum fuorum priuilegia Vratislauienfib.indulia atqjilludprxcipue. VtnuUasccimeraimercatorum, nulloscramos, nullospi(lores,nullos/iitores,nullos carmfices,nullas tnbernas, nullos me-chanicos infra vniutjj>atium milliarls infrtjudkium Vratiskuienfis ci-uitAtisconftituereliceret',his verbis teftatam pofteris reliquit.//»-manngeftAfimultranfeunt cum tempore,mjiferif>tisdrte(iibusperenrie-tur.Hinceji,quodNos Henricus, Dei^rith DuxSlefa & Dominus V-ratisbtute & Legnic. tamfrxfentibm qutimfuturis volumus ejje notum> quodpoflfilum DEFMperjideles&charijpmos ciues noftros Frxrish-' Hienfispariterdrperterrigenai Vmtiskuknfes fumus dncatum & do-minhm conjecuti. Vnde dignumfore dignofcitur, t>/ beneficiA beneficiis recompenfemusdrc. Neque tamen quieta diu ea illi dominatus pofleffio fuit: quippe qui a Conrado patruo per infidias in bal-neoflumentaneo haud longe abarce Vratislauienfi captus, atqjintctrum carcerem conieftus nonnifi triginta millium aureorum (lue marcarum *«>?• perfoluto, &: ccilione infuper Namslauiensis, Bernstadiensis, Olsnensis, Cruciburgensis, Bicinensis, Constadiensis, Rosenbergensis, Hanouiensis, & Boleslauiensis territorioru libertatem reciperare poruit: ne-que itamultopoftmorbo incarcere patrui contrafto rebus humanisereptuseftllX.Kal.MartiiA.C.clD.CCXCVI.eo mamsfuidefideriumVratislauienfibusrelinques,quod Hen-rici, Boleslai, &: Vladislai filiorum^tatem, neeaimpenon5-dummaturarebusnouanxiislocu prxbcret,vercbancur. De-deratpateriis tutorem Boleslaum frztrcm Svvidnicensiū Dii-cem,fed qui rutelam impuberum agnatorum non prius fufci-pere voluit,quam arx Zottenberga fibi data eflet: cxteru pu-pillispraeclarepratfuit.Eadefundo Henricus de VVirbna Epii-copus Vratislauienfis Principibustutordatustqui cumluxu-hx fe totum mancipairet,&: morumipfius redituu, & thefau-ri , quem Boleslaus ad Texaginta millia marcarum pupilHs

fiiis-

4o N I C O L A I H E N E L M fuiscollegerat,deco£tor:a Ducibus pubertatisannosegref-fis multis pbftea incommodis affe&us f uic. Fa£ta autem inter illoshereditatispaterns diuifione HENRICO VI. Ducatus Vratislavtienfis obuenit:qui a fratre Boleslao bello oppreflus fe principatumq; Vladislai Loctici Poloniæ Regis ddcicommifit: quem poftea ab ipforecepramjblanditiiSjiibercate, &: ingcn-tibuspromiflisindu&usyniuerfum IOANNI Boiemiæ Regi ceffit,eundemq;abillovnacum Glocensi ditione,quoadvi-uerct,vtendum fruendum, fidem padus,rccepit: adiuuanti-bus eam rem cum Henrici ipfius confiliariis,tum ciuibus ma-ximeVladiflauienfibus.quiPrincipem fuum , vtBoiemo fc fubiicerec,enixehorcabantur,nonfolum quod Germanus is efTet,verum etiam quod natus patre Cæsare Henrico, eoque viro valde laudato,& talia ipfe virtutis l ux daret documenta, vtviderecurfaturusvtilis Pdnceps&protedor Silefismul-timodis afflidx. Sic enim Curæus nofter fcriptum reliquit: etfi corruptos pecunia fuifle Cromerus narret.Sed haud fcia, anfidemiiliarbitrariaufim : i&prxgrauat hac quideminre Curæi apud me au£toritas.

Fuiffe id anno c lo. GC G CXXVll.ex diplomate fuper ea reconfe6loadparet.Necitamultopoft Ioannes 6modo Hai-nouiense & Goldbergense territoria,qua^Vratislauienfes hy-potheca: nomine a Boleslao duce pomdebant,redcmit,fed&: adreliquosSilefiasPrincipesanimum adiccit: equibusifto ipfoanno Boleslaum Oppoliensem, Vladislaum Coslensm, Ca-simirum Teschensem, Ioannem Osuencimensem Duces, an-noautem clo.CCCXXXI. Ioannem Glogouiensem, Boleslaū Lignicensem cum filiis Wenceslao & Ludovico fidem Ioanni de-diffe, & fe fuaq> in clienteJam illius folemni ,more tradidiflc annalesteftahtur.

Hoc ergo,quo dixi.modo cum fine mafculi fexuis liberis A. C. cIo.CGCXXXVI. Henricus deceflifretadlo IoANNEM (qui cum paulopoft VracislauiamvenifTctj magnaordinum \xxi-

-ch

B R E S L O G K A P H I A . 41 ciainipfius viyrbaiuratumefl:) &rfuccefforesBoiemi«Regcs deuolutaVratislauia,mirandumin modum exinde au&ori-tate.opibus 8ipotentiaaugeri,atq-,ineum,quifenunc oculis .offcrt,fplendorem acq* magnificentiamprouehi ccepit. Ae Ioannes quidemnonmodogratiasjirnrnunitates &c priuile-gia omniaa DucibusSUeiig vrbi conceflafirrnararaqj haben-da decreuit/ed &: nouis augenda cenfuit. Cumqj a collefta & concributione publica5qua^ Berna. vocabatur ( ibrtafTe ^quod in fingula capita vnatn bernam h. e.folidum vel denariuni ve-teremGermanorximexigcret) liberos atq;immunes Vratis-lauieriies prommciafTettius Polonicum,quad.CrW<* diceba-tur,cuiusq; in nonnullis SileCix locis eciamnum vfus,penitus

XuftulifTetnus Magdeburgense, quo nepoti vel nepti inauia-uia2ucbona,quaindiuillisfupcrilitesadhuclilnfili£Eueeflent, fucce(fionondabacur,tanquamerroneum ius&deuium co-fuetudinemcorr.exifre£,multaq;idg£nusaliaipfisindulfiflet:

, quatuor profe&o coftituit meoiudicio maximememorabilia I. Vt ciuitas ciuefq; V ratislauicnfesnecnon.vniuerii ditio-niseiufdemincolsabomnibus teloniis.& ve£tigalibus tota Boiemiaaliisqveiconnexisprouinciisimmuneshaberentur. II. Ne Vratislauierifis ciuitas eiusque terntorium ab regni BoiemicEvnione vllis vnquam temponbus auclleretur, aut quocunqstitaloabalienatetur : neue prasfe&o cuiquamfab annua penfione locarctur. III. Ne praefeduraVratislauicnfisalii quamindigenajcora-mitteretur. IV. Deniquequidquid deinceps terrarum Polonis adimi contingeret,idomnedicioni Vratislauienfi fempiterno iure conmngeretur.Neq; vero filemio omittere debeo,cum anno ij42-7-Sept.&:bieiiniopofticerumrrbstocaconflagraflec,rc-gialiberalitate ad eamformara, qux nunc exftat & ob quaia

,pc3EcaeterisGermaniaevrbibuscelebriseft, ordinefingulari plateis difpofitis conilitucam fuiiTe&; xdificatara.

F Vixit

4 i N I C O L A I H E N E L I I

Vixit autem Ioan. adannu vfq;Chnfti clcr. CCCXLVI-quo Philippo Francorum regi affini fuo fupperias contraAn-glosferens^etfioculiscaptus , in Crefciacenfi prxlio a. d. XXVII. Auguft.quidies D. Ruffo kcer, Boiemis obid ne-faftuSjquodduosregeshoftiligladioabftulerit,occubuit.De cuiusbellicavirtute Petrarcha lib.z.deremediisfortunxj Io-annesBoiemtts>\n(\mx.,duorumjinemedioRomanorum Trincipum d-tmmfiliuSydteriwpaHr^ocuiUfemperinfirmtismHltosadextremuan-nos cacut-,bello boc,quodinter Gallum cui illefauit}ac Britttnnum Regem Jex iam lujiris agitur,durHpugna illa. omnium afperrima, cui ambo reges intererant,mclwarefortunarn intelhgeret>duces fiios clara •voce compcl-lans,Dirigiteme,mquit,ocyusm eampartemjvbi Rexhoftium et1,atque emne robur exercitutfui. Qupdcum mcejli ac trepidifecijjent, ille ecjuo

jlimulisadatieeofepr&cipitemdedit, quoJpeBare alii c&cumque oculis profequi vix audebant:vbicumfortijjima hoftium ack nonfortiter mo-dofedhorrijicepugntms ruit,ipjis mirantibm & landantibm, qui •vime-bant.Remnarronotamommbti47JedniJimandataJit Uteris , oblimone ferituram: dr quidoroglorUvirifortis obftrit vifu caruijje,mjivt que <virtw drnatura mirabilemfecerunt,Jlupendum c*citasfaceret? H a -dtcnus Petrarcha.

Ioanni ad gubernacula CAROLVS filius fucceffithuius no-minis Quartus Imperat.RornanorumPrinceps cumvniucr-ibBoiemixfuaeregnojtuminprimis Silefise falutaris &pm-<lentixlaudemvelcxeorneritus>quoddeftatu Reip. delibe-ransquietem & robur eiusvel maxime in vrbium felicitate conftarecenfuerit. VratisJauiamequidem, quamA, C. clo. CCCXLVIII.a.d.VII.Nov.regiapompaingreffuseft,adufq; deliciasvideturadamafTermonftranturquelitcr^Caroliipfi-us manu ad fenatum Vratislauienfem fcript£e,quibus nunci-ari fibi petit,ecquid adhuc valeant,feq; valdc de iis follicitum cfTc teftatur.Cum autem multa cius in hanc vrbem beneficia cxtiterint:tumveroincer eximia hxcnumerojquod cumci-wtatemppibus virifqueflvfere aeinulttEudine indiesaugeri

vidcret,

B R E S L O G R A P H I A . 4$

videretj pomeriumeius dilatauitproduxitq;,ac ripa vlterid-re Olauæ fluuiivibiadie&avaftumliuc anibitu, quemvide-musincluiit;quodin(igni&fumptuofoJD.D^//'^tciTip]oe-andemcxornauit.-quodpiseclaraindcampliflimi ordinisSe-natoniprudentiaopinionemhabens>touus ducatus Vratis-lauienfisprasfeduramillicommendauitiqualicetpofteaali-quoties fe abdicarit>tande tfi recuperauit, & iam vltra feculu {ine vlla incerruptione cotinuauitrdeniq; quod eidem ius cu-dcd$oegenusmonetse,qjfupremi imperiifummum femper fnitindiciumindulfit. Repenoetia Carol Imp. ordinis Ec-clefiaftici infolencia addudu vecux/Tc,necuiclericoardcs vel /

cenfusabfqjpermiflfHConfenfuq; RegisBoiemiarexpreflo e-mere Vratislauiajliceret. Cuiufmodiquide prohibitiones ia aliisetiamGermani3J,Icalix,Gallia:locisfad:x, &inhacipfa. vrbe a Vladislao Rege renouata:,dici no poteft,quam ingentes t

& odii atqj inuidia: plenas difputationes pepererint: cum 110 ' obfcure libertas facri ordinis,&Cxfaru atq; Pontificu refcri-ptaoppugnari&violarihocmodo videantur.EtTane,qu^ ex- ^ orca ante paucos annos interPontif. Roman. & Venetos con-troueriia,nonaliacaufamhabuit.Neqjvidentur tn hqc pro-hibitiones carere ratione: cumReip. inter{it,ne fubditorum J bonainEcclefiafticos acMonachos qui reru omnium immu- / nes efTevoiunt deuolutainidredigatur,vt nullu Principiaut Reip.commodupr^ftare,neq;exigentereru ncceffitate pu-blicisfun£tionib.grauanpofllnt: neue in ar£kii hocmodore- ;

da6tis ciuiu numero cenfuq;,familiaru infuper dignitas, q ex patrimonii quoq; amplitudine ftimatur,& Carolo noftro p- / cipue haut dubie cura? fuit,vt effePrincipib. omnib.debet,ea/

rationediminuatur.Neq; dubitandu,quinEcclefiaftici ordi-nis in coemedis prazdiis &Ciurisdiftionis fux finib. profei edis , &amplificadi^ lnfatiabiliscupidita^^iuilBodicdittis pccafi-one dederic, quaviri Principes & Refp. xquo animo diutius fcrre no potueriitjne non cenfu modo fed&:imperio ac iuiis- j didioe diminuta eiusdc ordinis poteftati obnoxii rcdderecur

S i Jntet

44 N I C O L A I H E N E L I I

InterviuosefTedefiitlaudatiffimusIrnp.mKal. Decembr ann. c I D.CCCLXXIIX.fuccefTote nadtus WENCESLAVM fil.Romanor. &:BoiemiasRcgem Principem noilluquidem a natura prorfus inerte aut ftolidum, fed qui indulgens cupi-ditatib. immodice,Iuxuria^ potiflimum, Hbidinu tte. iracudia?, cjuibus vitiis omnia naturx in illo bona obruebatur, incredi-biliinertia& focordia.no modoremp.penepefTundedit,fed &xternasfibiinfamixnotasinuflit.Exceperunthuiusimpe-riumgrauiflim^interSenatu&plebem Vratisl.concercatio-nesjquxnonparuilliexhibueruntnegocii. Apoplexiarepe-tefuffocatusinteriitXVII.KaLO£tob.an.clD.CCCCXlX. cuiinBoiemi«Eregnofubrogatus rerurenuirinhis locis gu-bernacula SIGISMVNDVS f rater Romanor.Imp idemq; Rex Hungariae a.d.Vl.Ian.aianifeq.Vratislauiaingrefius, vbipoft fubicdionisiuramentumfibiprxfticumde feditiofis ciuibus fuppliciumfumfifneqjrolumveteravrbispnuilegiaafuren-teplebepleraqjdiicerpta rcnouatis diplomatib. integrauit, veru noua ecia largitus eft ampliffima.ldq; eum no fruftra fe-cifle vel inde liquet,quod ipfemet Vratislauiam dternmjede& captttregmnuncupa.ty&exemplumvirtutu, quodalix omnesintue-4»/«r,praedicat.Apponamipiius/mperat.verba,'nefentencia: eius praeuaricatus vi(iz2X.VratislaMenJem,mquit,ciuitatemnofira, qud velut alterajedes & caput eiufderegni ejl -fonj^ kgalitatis irriguus affluentiApr&larg&derwtmsindias-.Jine qua etiamhnmfmodi ciuitates velut acephnUforent: Cuiutfy c£tut ciuium ttmqunm rcguU morum ex-empUr&JteculumortaUtatishumm&vit&jubArfcJplendidumwtcra-Uasquaslibetciuitateseminet,2>cc.Vtohi& Sigismundo etiamlm-

Eeratori non parum Vratislauia debeat. Eius porro tempori-us/yt hoc obiter &: Tm^yu; addere liceat) incer Vratislauic-

fes&ordinem Ecclefiafticugrauis controuerfiaexortapro-pter annuos reditus: quos foluere nonnulli, quod diccrent contradu efle vfurarium & prohibitum,detre£babant. Ea co-trouerfia ad Martin. V. P. R,delata cotradum licitum Pont.

pronun-

B R E S L O G R A P H I A , 45

prQnunciauirconftitunone,quxextatinextravag.c.i.empt. 6c vendedica: in cuiuslmx«<pn pro Almicensi lcgendum Olomu-censi, m ipfb autem contextu «.TIT» nttmmiPolomxinumeriFoloni-«:quomodof#piufculeinvett. Silefixinftrumentis Sijfaitfc tttymifttyrQtOfcbm^QlmfctytQttyI addifterentiam nimiru marcarum Silefiarum,quaj $z.$c Polonicaru qux o&o & qua-dragintagroflisacftimabantur. Quod finon ignorallet ma-gnusille Marq. Freherus, haudquaquam refcnbcndumpro-nunciafler,nummi Empolxi,id eft,forenfis & confueti.

Mortalitatem expleuit optimus&liceratoruminprimis a-mantiflimuslmp. Znoimæ Morauiæ opido v i.Eid. Decemb. A.C.clD.CCCCXXXVII.iamfeptuagenarius,filiamrelin-quensvnicamElifabetham coniundam. ALBERTO Archi-duci Austriæ Rudolphi I. Imp. qui fupremum iftud honoris & glorix faftigium domui (\xxprincepsintulit,&gentem fcep-tristegnisq;fatalcmpropagauit,atnepoti:quiannofcquenti Cal.Ian.Hungari^rcxproclamatus,paulopoftaSeptcmuiris Eledonbus Cacfaiis qvioqs dignicatem,& infignia Aquis-gra-ni accepit, i ftoq; ipfo anno Boiemix infuper regni diadema, quanquam non linearmis,obtinuit. Vratislauiam venic. a. d. X I I X.Nov.vbi cum principio anni fequetis ftatumReipub. correxifTet, non ita multopoft e gradu forteprolapfuscrus fregic.quodtumnonnullifuturxruinx prxfagium &• omen funt interpretati.Digreflus inde dieS. Stanislai5ad bellum. fe-fe Tarcicum contulic, reuertensq; cx Hungaaia & Viennam verfusiterinftiruens,dumferuentis Augufti calorem pepo-nibus fedare elaborat,in dyfenteriam incidit,cumqj de vi? la-boribus nihil remitteret, haud procul Pofonio in pago quo-dam ignobili, qui Lōgus dicitur. v i. Cal. Nov. extin6tus eft, Elisabetha, coniugegrauidareli£ta&duabus exeafiliab. Prin-cepsomnibusvirtutibus heroicis pr^ftansrcuiuseoacerbior mors vifajquod in ipfo ^tatis flore, quum Tummade virtutib. eius eflet expe«aatio,repcnte deceffit: no parum cius defidc-

F } rium

4<* N I C O L A I H E N E L I I

riumangent augente regnorumherede incerto, reputanti-bus cundis quantum malorum fubditis perfcrendum com-petitoribusinterfcdimicantibus. Peperitautem Elisabetha ann.c i o c c c c xL.odau.Cal.Marc.filiumpofthumum La-dislaum rcui cum Boiemias regnum tanquam legitimo heredi poft longaslicetconcertationesdecretum, lsvero per asta-tcm rebus gerendis minime idoneus eflct,regni interea, dum adolefceret&gubernaculisfufficeret, Gubernatoresconfti-tuti Magnardus á Noua Domo, & Ptasco: quo per mortem |fublato i^Magnardui folus rerum in Boiemia potiricoepic, fed cui ab Hutlitisoppofitus Georgius Baro á Cunstadt & Podiebradt Eccle-{iarum Huffiticajumfautor & patronus, neque minus rei mi-litaris peritia rebufque ftrenue gertis infignis. InSilcfia ad ne-minem vnumfummaimperii rediit:fed feparatim fuas fingu-liditionesad arbitfium luumadmimllrarunt. Educauicante Ladislaū Fridericus Impe. agnatus, ncque c fiia illum tutela,vrge-tibusliceccum Hungaiis(qui & ipli Vladislao Polono, quem dereginx grauida? partn incertiaccerfiucrant,mircrabilitcr ad Varnam cxfo, Ladislaum quinqueannorumpuemmre-gemelegcrant)cumBoiem!S,SilcfiiKacque Auftriacis.dimic-terenoluicninpoftquameovfqueadoleuiUct, vt £tas capcf-fendo regno eilecidonea. Regnicuramcum iuicepiflecado-lefcens,VratislauiamvcnitannoCID CCCCLIv.a.d.VI.De-cembr.qui D. Nicolaofacer:cumq;ineiusverbaiuratume£ fct,pr$fe£tum vrbi Henricum Rosenbergium d.td.it Iodoci Episco-pifratrem.Die nataliChrifti accidit, quod ab' Ænea Syluio Boem cap.61. m liceras relatum inuemmus. Ladislaus Rex Vra-tUlamam,inquitlnobilem vrbem& Silefia caputinuifet':ibicumfacris interefletin&de Pontificalhfrequentefque Principes conuemjjent,<& Po-diebracius Regiproximut aflaretfnma, ejl, ChilUnum quendamparafi-tum, cx hU cjui fttdtitiamJimuUntes aMosfiultosfnciunty Podiebracium htiverbiscompelhjfe: £ltio vultufacra nojtrarejpicias, pkne aduerto: animum non mtueor.Fare3ob(ecro,no>t»efitui nitida. ttbi videtur nojha,

reU-

BRESLOGRAJHIA. 47

religio?videfhe quamulti dr magni Principes & ipJeRexnofter vnurit» fequantm?Cur nonhispotius quam Rochefcna HuJJitico cojfentishnplus japere paucos Boemos cenfesyquareliquaChrifti EccUJiam? Quin reli&* inconditaplcbe nobilitati te tungas. At Podiebracitti:Jitua h&cjitnt %>er-ba,inquit,non es, quernjimulas, & tibi tanquaprudenti rejpodeo:jin ali~ entifunt rverba,fiitisfaceremeillisoportet,qui tefobmiferunt. Audiergo. Ecclejiajlkasceremoniasfukquis^profidegerit. SacrificmeAfacimus, qua credimm Deograta. Ne^. noftriarbitriieft, crederequidvelimns. Fifl amagni* ratiomb. meus humana^volens nolenstfccapitur:vttLnatu-ra inftitutA ejiydterafaak trahitur, altera ekbitur. Mihiperfuafa, ejl meorumjkctrdoium religio. Si tHamJequar,homwesfortAj?efallam,ani-m& me& contranus:Deum,qui corda. wjpicit,nequcofallere. Ne%, me ttu

Jimikm effedecet.K^iliudhiftrionhaliudvere nobili conmnit. Hac vel tibi babeto,fifapis, velhisreferto^qui tefubmifere. Digrefliis Vratis-uia Ladislaus prid.Kal.Febr.ann.cl3.CCCCLV.bienniopoft dracdresinGalliacumrplendidifTimocomitatua Carolo VII. Francorum Rege Magdalenæ filia; nuptias petitum mifit:fed quibushauddumreuerfis, dum pa&am (ibi ac fponfamope-ritur, IX. Kalendar. Decembr. duodeviccfimo.-etatisanno inopine defuruStus non fine maximo fubditorum mcerore planduque pro thalamo tumulum accepit. O imbecillem (li-ceat hic cum Syluio exclamarej humana naturx conditiomm i O intinem mortdium glonam ! 0 cacas hominum mentes\ Quidia-£lamur? ^uid extollimur ? ^uid ejl, quod dignitates , opes , po-tentiam tantopere flagitamw ? Ferpetuo hisfrui cui datum ? Ladis-Uus nobilijjimus adokfcens, duo de viginti nattts annos, in ipfi <*-tntisflore , in ipfo gloru culmine, tot regnis , tot gentibtts impe-rans, tot delkiis atque opibiu affluens , inter tot xuxiliamium ma-mu, tntrajex & triginta horas postquam agrotare captt exttnttns cH.

Post Ladislai exceflum, cotnplures Principum potentiifi-morumBoiemia:regnum,fuisquifque titulis competcbant. Casimirus Rex Poloniae & Guilielmus Dux Saxoniæ ab vxoribus

vtrique

4$ N ICOLAI H E N I I I I

Ytriq; enim Ladislai fororesnx\px.'&Sigismundus & Alberus Au-striaci exvetufto foedere &c conuentione inter BoiemixRe-ges &c Auftrias Principes initas. Fridericus Imp.ob non peticam iufto tempore inueftituram fcudum apertum contenden-s. Galliaedeniq;Rex Carolus magni&cis promittis regnu ambies, Sedquibusomnibus pofthabitisBoiemiefua nobilitate Ge-orgium Podiebradium Baronem exanriqua Conftadiorumgcn-te, qui Regni Gubernatorfuerat, magnae audoritatis virum adfceptri rublimitatemeuchuat,Boicmiarque Rcgem anno clo. CCCC, LIIX.Non. Martij falurant,Nonis Maij abEpi-fcopis Hungaris Augistino Iaurinensi & Vincentio Vaciensi sole-mnibus ceremoniispera&is Pragx inauguracum. Atenim-uero5ile(lapene vnmerfahanc Georgii eledlionem aegerri-metulit: ob idquefceduscontraipfum a. d. XX. Marcii Li-gnici fa£tum: Pofteaque Vratislauiae a.d. X IX. Aprilisre-nouatum, fruftra Georgii legatis, vcincius verba iucarent, poftulantibus. Tametfi vero & Calixtus P. R. Fridericus Im-perat. Georgio reconciliatiRegemeumagnofcerent : Prin-cipes etitjm imperij,quia Boiemia:regno feudarecogno-fcunt, homagium , quod vocant fiue hominium ipfi ta.ce-rent: Lufetia prazterea & Morauia paucis exceptis eum rc-cipevct: Iodocus infuperEpifcopusVratislauien. glifcens ince-dium veritusinterq; initia reftinguendum ratus, vtidem Si-lefia faceret, tranquillitatis publicar caufa fuaderet: nec deniquc alieni eflent a ftudio pacis praecipuorum Sileilx principumanimi : Vratislauienfis tamen ciuitas, quodc-diAa Pontificia pe-r fraudemextorra crederctjpercinaciili-me Georgioaduerfata,bellum quamimpexiuipfius paci ma-luit: inftigataprazfertim á Pio II. P. R.qui Æneas Syluius prius di&us Calixto perid tempus fucceflerat, &c Vratislauien-fes atque Namslauienses palam in iliam tucelam& protedio-nem lufcipicns ab fidei Facramento regi debito eos abfol-uit, &C ne quiscontra illos arma cum hxreticis Ferrec,

quiK-

B R E S L O - G R A P H I A . 49

quinimo eis tanquam Catholicis &c fanftae matri Romanx Ec-cldlx obedientiflimis omni confilio.fauore ac potentia aflifte-ret, edixk, diplomatis publicatione Cretenfi adregnum Polo nix tcrramq; Silefia: ac Pruffix nuncio & oratcri fedis Apofto-licse, & Gnesnensi Archicpifcopis per literas iniunila: quarum exempium inter Syluij epiftolas vidcrceit. Secutacft non mul-to poft Pauli II. P. R. folemnis detcftatio: qua Georgio hanre-ieos &: perfidia; in EccleUam Rornanam damnato &C a commu-oione Chriftianafcparaco regium honorem acdignicatcm ab-rogauit, fubditos (acramenco (bluit, & ad Matthiam Pannoniae regem titulum Regis Boiemia: tranftulit. Ad cuius ob id fidcra & imperium non Vratislauienfes modojfed pleriq-, Principum Atquc alij, qui Georgio prius adhxferant, paulatim lefe appli-cuerunt.Cumq;Matthias AnnoChr.cio ccccLxix.aquibuf^ dain Boiemix oL-dinibus Rex proclamatus, & in Morauia: op-pido Brunna infigni coronse non quidem Regi&, fcd detrate de efiigie forte praefentc S. M AR I & Virginis ornatus efTet: in Silefiam nulla interpolka mora iter furccpit,Vratislauiam a. d. x x v i.Maijinmedio duorumiedis Apoftolica:legatoruni Laurentij Ferrariensis, & Rudolphi Vratislauiensis Epifcopo-rum ingreflus, cum equitatu quinque millium, in quo magni nominis Principes. Dedu&us cft a nobilitate , & populo ad pontem vfque Viadri, vbi ab Epifcopo & Collegij fbdalibus fa-lutatus cft. Cumq; cqiro defcendjffct, rcliquias fanftorum a.f<\-cerdote oblatas dc more deo/culatus tandcm in D. Ioannis templum intrauit: peradtisq; iliic facris cantionibus, in pala-tium inderegiumconceflit. Kaiendislumj Vratislauienfis ci-uitasomnium prima(quodmeitis ipfius erga regem&con-ftantix datum fuit) in verba Matthiæ iurauit, quam deinde fe-cuti Principes &alij ordines cum Sileilx tumLufatix, Conrado Nigro Olsnicensi & Ioanne Pribusiensi cxcvpzis, qui etiamnum Ge-orgij partes ifedabantur. Immunitates&priuilegia ab Alberto inprimis & Ladislao concefla Vratislauiensibus bcnigne Mat-

G thias

50 N I C O L A I H E N E L I I

thias confirmauit: pra?fectumq; ipfls dedit Stenconem Baronem Sternbergensem, {ubpiicfetlum Ioannem de Heide, fenatu vrbis vl-tro prxfedhiram. cedente,fed quam paulo poft rccuperauit. Die quinto Iulij Vratislauia digreffus in Morauiam remigra-uit.

Tam conftanter autem in fide atque obfequio Matthiæ. Vra-tislauienses perfeucraiunt, vt Georgio etiam rebus humanis ex-empto nouum, illi Sacramcntum dixerint, neque vt Vladislaum Polonorum Casimiri regis filium, licctis amaiori Boiemorum parte Rcx electus effet, & de manuCaefaris vexillaregniPro uinciarumq-,adrcgnumpertincntium forcmni Gercmonia re-cepifTct,quarndiu in viuis eflet Matthias agnofcercnt,vllis ratio-nibus adduci potuerint. Qua* tamen Vratislauienfium erga Matthiam, fidcs efficere non potuit,quinis ad extremum Georgij Stenij,vx probabile cft,& aliorum criminationibus finiftre per-fuafus inrenfior Vratislaaiendbus ficret: qnos vbi adueniflet (iter quippe in Sileliam parabat, iamq; prxmiflb Ioanne Varadi-ensi Episcopo, vt dixtam prouincialibus indiceret>VratislauieJi-fibus,ne ante aduentum fuummagiftratumvrbanumimmu^ taret, denunciauerat) raale muftaturus fuifle eredebatur.Quia; res non immerito mulrum illos fbllicitos habuit. Sed iecuta. paulo pofti Matthiæ morsCquam apoplexia correptus, fuae qui-dem aztatis regurrcpotentifllmusaG fbrtiflimus, obijt Viennæ a.d. vi. Aprilisanni CIDCCCCXC.)&metu&periculo Vratisla-uienfes liberauit. Cumqj Henricus Dominicus vrbis &Ducatus Vratisl. prxfe&usvirmagnsealioquidignitatis cum Stenio ad ©pprimendampatriae hbertatemcollufilTe diceretur, Senatus iuflu cdmprchen{us,& in vincula coniedus fuit:ex quibus cau-fam dicere iuilus, cum de obiettis criminibus fe purgare vfque-quaque non poiTet, gladio in foro perGiiflias eft.

Nee ira raulto poft Vratislauia cum refiqua Silefia in VLA-DISLAI Regis, cui cx pa£to debebatur iuccefllo, poteftatem venit: qui quidem pacis &: religionis ftudijs quam belli artibus

clador

B R E S L O - G R A P H I A . 51

clarior ad annum vfquc fuperioris fcculi x vr. rcrum tcnuitgu-bernacula. Sub eo autem florentiflTimas fuifle in hac vrbe mer-caturas ac negotiaciones per totam fcre Europam patentes at-que diffufas, earumq; beneficio Vratislauiam ad fummas opes fummamq; efflaruiilc magnitudinem annalcs teftantur. Quip-pc cum haberct illo tempore ius cmporij, mercesqj (Iftcndi ac ftabulandi priuilegium, quod Vladislaus Rex auno c n n x i . .ciim Vratislauiam addudo fecum filio Ludouico quinquenni veniiTctjrcnouauif.puta ne quis Polonus aut Germanus nego-ciandi caufa Vratislauiatn prasteriret, fed vtraquegens Vratis-lauiae merces fuas deponere ac veaundare cogeretur.Vcrum cum Sigismundus Poloniæ rex S C t o fuis cum Vratislauienfibus Gommercia prohiberet, nec Vratislauienfibus in Polonia ne-gotiandi potcitatcrn faceret: quadriennio pofl in celebri illo Maximiliani I. Imp. &Hungaria;,Polonia^, Boiemixq; Regum iConucntu Viennx habito, in quo tradatis hinc inde matritno-nijsadacquireda ampliffimaHungaria:&Boicmix regnalm-•peratorvjamnepotibtisitns ftrauic, abolitis eraporij Vratisla-uienHs priuilegijs in. priftinumftacum coma\erciaillarumgea-tium reitituta funt.

Facis funfto Vladislao LvDOVICVS filius fucccffit: qui cura viuente patre bimulus Rex Hungariae coronatus elTet (in cuius rei mcmofiam etiam multispoftannisdefun£toiamtuncLu-douico numi aurei cufi, in quorum anticaparreregis pucri co-ronati &cculcitrxinfidetis effigics viiiturcuminfcriptione cir-culo addita: LVDOVICVS FILIVS R. V N G A R , ET B O H E M . 1508. in pofticahoc difticlion legitur:

Buda potem, (jr Pmnonijgens Martia regni Quodfuit, ejfet,fiviueret iflepuer)

anno fequenti, qui fuitA. QciDioix.Boiemixquoqueregni diadema Pragæ fufcepit: Vratislauiam a patre adduftus A. C CID 13 xi. menfe IanuariojVtfides atquc obcdientiailli aPrinci-

:pib.us dc ordinibus Sikllx prseftaretur. Verum cum regni Hun-G z gariar

$i N I C O L A I H E N E L I I

garis Senatores iufiurandura Ludouico, tanquam Hungariar RcgijBoietni contra fuo regno,cuius membrum antiquitus Sileila fuiffet, dandum efle concenderent,- ncutri tum quidem Silciij iurarunt: Regis Vladislai & filij Ludouici imperio nihiK ominus fe obtemperacuros, faluis priuilegijs, teftari. Inciditin huius gubcrnacioncm eorum, qua? in religionem pcrperam m-ue<£ta eraiit,reformatio:in qnam Senatus Vratisl.magno ftudio &c animo incubuit ,.finceramque Euangelij do£lrinam ac ritus puuiorcs Ambr. Moibani, & Ioan. Hessi Theologorum clariflimo-tum operaeam adrcmvlusinEcclefias introduxit. Idcmcpia aljsquoqucSiledxlocis, etfiintermagnasdifficultatcs,annis continuo flibfequentibus fa&um. Vixit autem Ludouicus ad an-numvfque C D D XXVI. quoCum Solimannus Turcarum Impi Chriftianis inter fe digladiantibus, cum potentifTn-no cxcrcita ia Pannoniamdcfcendiflet, ingenti prarlio ad Mohaczium dic xxix. Sextilis, quiloannisBaptillxdecollarioHismcmorijgdi-catus, commiflbproftratisquevndiquc ChrirtianoruiTi copijsr

in&lixiuuenis pradio femct cripiens in paludes incidir: & dum enititur, equo iuper euni corrucntejobtritus aut fiiffocatus in-terijt,cumvigefimumprimuma:tatis annum ageret: a Georgio

Logo, viro illo vt geirere-nobili,icado£trinarainimevulgari,hu-iufmodi Epitaphium raeritus:

Crudele ah nimium,nimtum, Rex tnagne; luiffi Suppliaum, antedum quvdfepereredc&: '

Immitktjg ttbi &mmwm Mars fwta in armvs, Tairit emm diris hojlibm ille mmis.

Bxcujfum quadrupes te namcfe paluftribw vndu-Heuiferusinttoliut > in tttafita ruens.

Aeternum atiuuenern Ludoukwn hxcfamamanebitr Propatna in patrii non timuifft mori.

Spe&atornecis Ludouici suit Cetericius quidam Silefius regius-cubicularius:quicurnantcrcgemin vlrenorem tipam euaii£ £ex, nec domino fiio openxferrepofTetj locum norauit: cx cuias

dciadc

B R E S L O - G R A P H I A . 53

deindeindicio corpusRegisrepernun, &in Alba Regalitcrrae mandacum fait. Dubrauius in hcc Regc tria pccitUaria adnotata fuiflc icribit, cun&a nimis pracocia atque infehcis ominis lo-co habita: quod cito adoleucrit: antetcmpus barbam cmife-rit;&\ixannumdecimumo&auum ingrcfllis canos oflende-ric.

Qiiibus non immerito prxcox cius natiuiras addi poteft: nullarn quippe partem corporis cute intcgenteinlucemcdi-ti , quam nato iammedicivnguentis & emplaftris induxenmt. Ncque hoc loco filentio prxtermittendum, quod non miilto antc Ludouici intcritum accidiffe Ioan. Leonclauius in Vaxui. hift. Turc &cxeo Iust. Lipsius inmonit. &excmp!. policicis memo-tix prodiderunt. PrandebatRexinareeBudx^mireTe aurcm illum vi^irafle defraudatum &: contemptnm habirum a procc-ribus Hungaris regiointerimluxu difflucntibusde «uTo4»«fua Herberstainus Baro teftatur,fbribustuncrcgia:dc morc claufis. Aftat adportam quifpiam, humana fpccie, fcd claudus^diftor-tus, &: habitu cetero, cukiique foedo: qui acri &ftridula voce clamat,porcitquecolloqiuum Rcgis. Ncgligicur,.&rputabanr mendicabulum homints : cura magis magifque inclamat. &T opus conuento rege, nec alio, cffe. Rc ad Rcgem dclata, niit-tit e fplendidioribusauliciSjiufliimnomenSjpcrfonam fuam prjeferre, Sc hocquidquid eiTct3 clicere. V.Ciiit,& appeRar claudum de arcano,qui infpcfto,abnuit bimc Regcm dTe : Et quoniamjinquir, audirc afpernatur, abi, nuncia brcni Sr certo periturum. Et cuxn did:o ex oeulis adftantium eua-nuit.

Ccterum eum nullos cx Annâ Austriacâ Ludouicuis rcli-quifTet liberos, FERDINANDVS InfansHifpaniarum, Arehi-dux Auftria:,idemq-, poftea Romanorum Imperator, ex padtis connubialibus maiorumq; fuorum conuentionibus regnoratriL atqj prouinciarum reli£taram hcreditatem adijt. QliiquiclenY, <tumfceptrarcnuir,tcrVratislati'a«Ti rnuific. Primum qviidem

G \ obe-

54 N I C O L A I H E N E L I I

obedientiae facramento Principes atq; ordinos Silefix fibide-uin&urus , circa MaijinitiumAnno c n n x x v 11.folenni pompacumReginairtgreflusj&fingulari magnatum populiq; itudio atq; immensagratulatione exceptus,pro Principibus at-qucordinibuspatrisvcrbafacicnte Iacobo Episcopo, Vratisla-uienfium autem nornine Achatio Haunoldo Praefecto: deinde IV. Cal.Iunij Anno C L S I D XXXIIX PondficisSc Vcnctorumlc-gatis comitatuSjfubftititq; Vratislauiac ad tcrtiam vfq; hcbdo-mademinaula3quainvocant. Ca:(area,Principes &ftarus pro-uincix de auxliis contra Turca prcdlandis intet pellans .Tra£ta-tum & dc nuptiis inter Elisabetham Regis filiam, & Sigismun-dum Augusum Poloniae Regem.TandemaiinoCIDIDXLVI. quo ipfo corani Regegrauis &arduafuic Siiefiis cum Boiemis difceptatio: qui libertatem huius prouincix apertc oppugna-bantjin priniis vero priuilcgium,quod commuae adpeilatur,a Vladislao Rege Principibus acq; ordnubus concefiuni omm-bus modis labefaftarc conabantur. Cura autem Ferdinandus ipfchacvrbemirificcdele£batusmagnis eandera adfecit bene-ficiis, dignitatem fenatus finguiaircm in modum. amplificando, cair.qj.illi tribuendo , in nobilitatis commendationeprimas obtinet: tumfuxetiamintcrccffioncafratrcCAROLO. V. Im-peratore glorioiiJllmo impctrauit : vtis non modopriuilcgia omnia,quaz ab Imperatoribus.Boiemia^ Regibus, Silelixq; du-cibus antiquitus habuerunr,proptcr fidem dominis fuis pra:fti-tam, propterobfequia, quxbello &paceineofdemcontule-runtjVratislauicniibusconfirmarct: fcd &c ornatioraipfis,qui-bus in hunc diem vtuntur, iiifjgnia (clypeum vidclicetquadri-fidumbiniscoloribusaureo rubroqj variegatum, incuiusme-dio D. Ioannis Baptistæ caput a ceruicereuulfum3in primaqua-dra fiue areola leo candidus bifurcata: cauda: coronaredimi-tus,in altera aquilanigraaliscxpanfis imagincm Luna: falca-tampcdore geftans, in rertia litera. "W fundatoris nomen ex-primens, in quartaD. Ioannis Euangcliflarcaput collotenus

aure e

B R . E S L O - G R . A P H I A . JJ

aureasinfertumcoronx, galeam vero cancellato ore,tegumen-tis rubri &c albi coloris ornatam, & in ea corona? aureae ltnpofi-tumD. Ioannis Euangeliftse caput inter bina vexilla totidcm iifdemq-, coloribus diftin£ta,&:haftilibus fuluis appenfa)conce-deret3aliasq; gratias quam plurimas benigne largiretur: qux m ipfodiplomatemaximacumciuitatislaude patent , longnm autemnimisiithoclococommemorare. Neqjenira vclhifto-riam integram vel annales huius vrbis texcre noftri nunc eft prop.ofiti. Mclius &t iuftius hoc aliquis in ea natus prxftiterit: cuiquidemlatifrimuspatet campus ad bene de patriameren-dum : quanquam nec alios impedierim, fiquifortcineodem circo currant ad palmam.

Vitam cum morte commutauit Princeps prudentia,iufticia, libcralitate,manfuctudinc,affiduitate, vigilantia, tumpiGtatis & pacis in domo Dci conftituedx ftudio nulli fecundus,die Iulij vicefimoquintodrcavefperam A. C. CID ID LXIV. Viennæ, cum LX. annos ix.menfesvixifTet,&exAnnaconiugeLudoui-ci forore x v. liberosjchara coniugalis amicitixpignora,fufce-piflctriniifqv MAXIMILIANVM. II. fuuminauguftadignita-tefacceflbrem. QmquidemA.C. aoio LXII. inipfapatris praefentia inq; illuftri multorum impery , vt & Silefue, Princi-pumBoiemiasqiprocerura &ftatuumc5uenturegni Boiemix coronam Pragæ aceepit: nec icamulro pofla.d.xxiv.Noueb. magno Principum omnium confcnfu RomanorumRex Frart-cofurri crcatus,& fcqucntis anni menfc fepccmbri Vngarico diademateredimitus,acq; ita iitrra vrtumfclis curfum terinun-&us;,p"oftpatris obicura pie aclaudabiriter impcrium tenuit.

Vratislauiamcelebricumpompa aduentu exoptatiiTimo in grefTus eft A. C. c 13• 13• L X I I I. die fexto Sepremb. qui D. Ni-colao facer: vbi cuma Principibus &c ftatibus prouincix in eius verbaiuratumdTet,a.d. x n i . Decemb. infublimecabulatum fiue thcatrum ad idin foro exftrudtum variifq; inftracum aufsis a<dfcendi4;,& a ciuibus VratislauienlibHS, Namslauienfiumq;,&

Nouo-

54 N I C O L A I H E N E L I I

Nouoforensium legatis fidelitatis ac fubie&ionis debitaj itira-mencum more folico accepit. Adinifll ad abiturientcm v i.Cal. Ianuar. miniflriEuangcIij in Ecclefia Vratisiauicnfl debitum Maicil. Regia:pix:gratulationisdetanta felicitaccqua niliilin humanis rebus maius & cel/Ius efle potcll > officium peregc-runt: dodnnjeqriua:rationereddita,auguftumi[ibi,Ecclefiis 8c fcholisVratisl.cotique adeo Reipub.patrociniumfubmifTaora-tione flagitarunt &vt Euangeliczedodrinx & facramencorum, dcut ea diuinitus inftituta luntj& omnmm piorum miniftroru proted:or effet humiliter petieriit. Quibus a D. Zasio Vice-*Can-cellario Regis iuiTu acnomineinhxc verba rciponfum : Stcra. llomanorum,Hungttrid, BoiemU Regia. Maiejl.has veftrasgratulationes, &preces,qii£publicefiuntpro fux R. M. & augujlijjimaconmge , S* iU lujlrijfimls liberis Ubenterfufiipit &acceptat, necnon narrationem de

Jlatu EcdcfiXydoclrina, & moderatiane veftrarfuam R. CM. antea probe nouih dr ex 've/fra ontione mtelUxit,appro baf, hortatur^ : z>t deinceps exdem moderatione vtamini,cjua hatfenus in docendo vji ejlis, ac perga-tisojfidovejlrofldeliterpr<eejje,ficut R.S.M.Jperat, &non addubitat. yialJim R. M.vos & zvjiras Ecdejias vultfibi haberccommendatas,& infuAM defenjionemfiijcipit,c!r vult vos tueri. Decetero caueatis-,neh<t-refeSi&pr&fertim Scbwe»ckfeldmna,qua,m in hispartibus R.CM. audit gra/Jari,id% R.CM. vehementer dolet,drdix detejlandx fettdi, irrum-fant.

Solimanno anno CID \o LXVI. Hungariaz vicinisque pro-uinciisimminentimagna&celebri expeditione ipfe occurrit, progrefTumqiinhibuit.Annodeinde CID ID Lxxv.a.d.xux. O£tobr. in vicem elapfi Henrici Valesij, c[ucm in rcditu adfe veni-entem nulla a:mulationis,qua£ prius intercefierstt, habita ratio-ne fic humanitcr habuit,vt non modo incolumcm , led etiam muneribus&omnigenerehofpitalitatis honeftatum, Roma-norum etiam ipfo Rege & Archiduce Ernesto longius eundem comitantibus, ad fuosliberepermiferitproficifci} cumq; ali-quando interrbgarctur , an tantum tamq; paucis comitatum

hofpitem

B R E S L O - G K A P H I A . yy

hofpitcmdomi Cux viderc fperauifTet, magnifica. voce. Etvidi, inquitj&co quo par crat,honoredignatus fum,qu:mdoquuiem ctiamille mesefcconcredidcratpoteitati: Inhuiuscrgo viccm aprxcipuisPoloniceDynaftis Warfauise Rcx Poloniaj ele&us cit Sc proclamatus, Andr. Dudithio ipflus oratore cu collegis Re-uerendii! Epifcopo Vratisl. Martino Gerstmanno, Matt. á Logavv Ducatt. Svvidnic. & Saur. Capitaneo, &Marefcalco Moraui^ Domino á Leip: eius rci caufla fplcndidiflimalegatio a Polonis Viennam miffa. Sed cu diuturniormora & alia quxdi impedi-mcnta interccfliflent,aducrlafatl:ioiuflu Turcarum Principis Stephanum Bathorium Palatinum Tranfyluania? interim attraxit, qui &regno citius opinioncpotitus cft.Contra quc iuris ftii tu-endi cau(Ta,vt &de auxlliis aduerfos Turca expediendis,Comi-tia Ratisbonam fequenti anno Cazfar indixit: quibus ad fihe fc -re perdu&isjCum dccrcta comitiorum,pro;fcnti filio Rudolfo, in palatio publicarentur,deiideratifllm«s patrix & huic imprimis vrbi Impcrator mceroreaccuris confedus prarclaros inter co-natus &: quafi ordinum impenj manus iv . Id. Odob. quiin Faftis Maximiliani eft,paulo antc horam 9 matut. optime me-ritam dc Repub. Chrifliana animam Deo reddidit,cum x L I X. annosvixiflet: Princcpsprasterpropriumgeneri chara<Sterem, humanitatemputa,prudentia&iufticiainrignis, &inquoad fummamfortunamnihilmeritodeliderares, niii ipfamfortu-nam & firmiorem valetudinem.

Maximilianum nobiliilimaferie cx eadem fereniffima gcnte Auftria(ecutus R V D O L F V S II. filius quicelebriilloobnouum fidus in via cceli ladea ad oram aftcrifmi Cafliopara: confpe-ftumannoM. D. Lxxn.d ic x x v . meniis Septemb. Pofonij RexHungarix,annoautcm Lxxv.die x x n.menfiseiufctem Rex Boiemiæ Pragæ in iiimma bafiiica creatus,& nc qua in par-tcfilioparensdeefTetjCodemprocurantej illo ipfo anno, con-fentientibus vtriufq; Ordinis Principnm luffragiis RcxRoma-noxum die x x v u . Oitob. eleftus, & Kalendis Nouembris Ra-

H tisbonæ

]6 NlCOLAI H E N E L I I

tisbonæ annumastatisquartum ac vice{imuuiagens,corona-tuseft. Vratislauiam venit magno &fblemni apparatu anno C I 3 I 3 L X X V . circaPentecoflesFeftum. Queminpatentica-po cum Silefia? Principibus atq^ Ordinibus Epiicopus Vratis-hmienfisC Martinus, vclut {upremus Silefiarum ptsefe&us, Ger-manica lingua excepit: per vrbem autem & arcum in platea D. Adaibcrti magnifice extra£tu.m,&: (imukcris atqj defcriptioni-busornatumdedudlo 3 cuminfulxappropinquaret , habitu Pontificalicum (acro canonicorumcollegiojtanquam Epifbo-pus, obuiam progreflus eft : deq; fclidilimo acq; augaffiflimo aduentu gratulatus in templum Cathcdrale D. Ioannis dcdu-xit. A6lisautemillicDeogratiis, & a Symphoniacisrecitata B B. Ambrofij &c Auguftini cantu in hofpitium a (enatu Via-tislauienfi in fbro inftrudum CXCM furrexit. Subie&ionis iura-mentoa Sileiiaeftatibus cxigendo , priuilegiis eomndcm (ne quid laudabilis & amaioribusiam ab aliquotfcculisvfiirpatje confuerudinis prxtcrmitterecj renouandis,confirmandi{qj, & negocijs alijs ad Rempub. pertincntibus expediendis , totum Vratislauix menfem exegir,indeq; inMorauiamperrexit.Cum multa autem Rudolphi Cæsaris n o n m i n u s i n h a n c v r b e m quam invniuerfam gentem Sildiam (cuius in bellis potiffimumTur-cicis cum Amurathe, Mahumete &Achomate potentiflimis €XordineTurcarumImpcratoribus non minus rcrtiterquam felidter geftis,pra?claram fidamq; opcram,qua in milicc mitte-do , qua in pecunia & fumptibus liberalirer contribuendis, fi quisaliusCs&rumjabundeexpertuseflOmerita eximium pla-necenfeo: quodexperientiaedodusfapicntiffimus Princeps, religionem imperari,autinuitosad eam cogi nonpofle , & quodadeo Maximilianus pater Henrico Valesio in Galliam rcde-wnti dixifle fertur, cjuiimperiumfibi in confcientias fiimunt, dnmfe ccebhccz,ebpotiturosjf>erant-,fefe,cju<eintcrrishabent, amittere, Pa-cem Religionis in Silefia,non obftantibus contranjs aliorum eonlilys &ftudijs, a. d. xxix. Auguft. A. C. c 13 i o c i x. &*•

lema

B R E S I O - € R A P H I A . 57

lemni decreto fanxir. Qiip nominc xi.O&obr. VratislauiiE atq> alibi Deo opr. max. folemnibus verbis gratise t\icz\mtailx,&c hymni in feruacoris laudem incrcdibili hominum Ixtitia de-cantati.

Viribus corporis & animi iam inclinandbus ad mctam om-nibus mortalibus conftitutam decurrita.d. xx. Ianuar. A. C. c i ) 13 X I I . cum annos quinquaginta nouem& fex mcnfes vixiflct: ciq;etiamnumviuenti, vti priusinHungaria:,itaia Boiemia?regno A. C cia n x i. quod ab Ordinibus expetc-retur,{uccenturiatus efTct MATTHIAS frater, Romanorum idcm Imperator anno exadto , pro glorix crefcentis facilius quam inchoantis more,poil vnanimem Elc£torum fuffragatio-ncm,non finc priEfentc Numinc ele&us.Qui quidcm cum Pra-gæ fccunda. 7revT6)w?»f fcria. diadcmaregium folemnitatecapici fuo Cardinalis Ditrichsteinij manuimpo£itumaccepifTet,feptcm-brimcnre Vratislauiamvenit, tanro jfplcndore apparatuq; ex-ceptus,vc Sileiia noftra magnificcntius aliquid vix viderit.

Cum primum cnim rebus in Boiemia conftitutis aduqntunv fiium Silefiis Rcx indixiflet, Principes atqj Ordines ad haben-dos Maieft. ipfius honores animum appulcre , eamq; in rcra multa eura,pro fc quifq;,ante omniaincubuere.Tum ipfa Vra-tislauia haud dici potcft, quanra cum lxtitia &c alacritacc Rc-gem opericbatur: ob id non fumptibus , non laboribus vllis parceadum rata: quo Maieftas Regiacum ea, qua: tanti nomi-nis,tamq; augufbe & velut fato quodam ad imperium orbis ter-rarum natx tlmilix Principcm decerer, excipcrctur rcucreria. Et in viam quidetn Rex fc dedit magno comitatu a. d. x x 11 x. Augufti>iter faciens per Lufatiam: vbi cumfideliratisiuramen-to obftringendis (ibi Lufetiis aliquot dics exegiflet, continuato itinerc a.d.. x v. Scptcmb.Li<rnitM?n ven it,ab illuftrifllmo Ioanne Christiano Lignicensium & Brigensium Duce cum robilitatc fuaobuiamprogrefibmagnifice & omni \xtit\x fignificationc «xceptus. Digrcflus inde poftridic cum du catus Vratislauicn-

H z i\s

58 NlCGLAI HENEiri

fis limitem haud ionge- Nouo-foro attigifTet, obuios habuit (ena-tus Vratislauicniis lcgatos. Danielem Heslerum, Ioannem Haunol-dum senatores & Christophorum Henscherum IC. Synuicum R-eip. &ducatus pro-Carxcliarium: quimoxequis ddccndentcs rc-gem curru vedlni demilifTime pro niorcGonfaiutarunt.Idemt]; a Nouo-forensibus faftum : apud quos cum Rex pranfus efletj ful> vefperamciusdiei Lissam, vno abvrbemilliari abiun6tam,ac (*» tis magnifica & elcganti arce prxdttam peruenk. Ibi fumma cu obfcruantia & infigni liberalitate a Nobiiiflimo Henrico Hor-nigk eius vici domino cum iuis habitus in tertiam vftp diem o£> €auflas,quas dieere non eft,fubftiiit.

Indido porroad XVII. Septemb. Regis in vrbcm Vratisl. aduentu,Principes,Baroncs, ceteriq; prouincia: iftius ordines copiasfuas iufti excrcitus fpecie > fcdvtad publiGamla?cieiam ornatiores & orruii gcneris cultu ijnftru6l:iilima.s cxcra vrbetn maturecduxerunc&ftatimatq; peracto prandioRegem Lissa mouere cognouerunt,obuiam ei, cum.magnaproccrum turba aduentanti,procefl*erunt. Vt in confpedum venit, Principes ab equis de/ilientes,adRcgem pcditcsaccedunt & cum ea,qua par eftjreuerentia2fignificatione,fufcipiunt, mm illuftrillimus Carolus Dux Monsterberensis (\x^zx\\\xs vcnufq; Silc(Ia:pra:fe£tus i^reuiiedapta&appoiitaorationeafFarur T Deoinprimisopr^ wiax. gratias agens , quodMaieft. RegiafelixacEuiiiaeotan-dem perueniflct,vbi vniucrfcram votis diu exoptatii'; gentis Si-• teliaca' fidcm,ob(equium,& fingularem erga Regesiuos obier-uantiam experiretmveamq; ipf i felicitatern gratulans, &: ad ex~ tremumrogans &optans,vtfauftisomnibusacfclicibus aufpi-ciis regnuminiret. Annuitdicenti Rex lsto acfereno vultu, 8c pcrfuprcmumregniBokmiae Cancellarium pluribus refpon-dic.Cumq; curru defccndens in equum egregie fuftruftum in-£liifTet,(ingulanoftrorumagmina cum voluptatc firnul &ad-miratione oculis perluftrauit: non tam mligncmillorumoi'-natum & difcolorem vcftitum,quam viros, arma5 £c eq uos ob-

icruaus-

B R E S I O - G R A ? H I A . 39

/eruans.Advibcmpergentiintcr Kosel & Gande villas fenatus Vratis!auicn{islegaticum cccequi t ibus obuiamvcnere, cie fcliciflimo auguftiflimeq; aduentu Maieft. Regia: gratulantes, & vrbis claues in fcbfequy iignum hmrtilitcr ofrerentes. Ncc vl-laampliusmorainterpolitaadvrbemreiiaproccditur.Viccdu-ces erant tres Vratislauicnfium ciucs: poftquos primaincede-batmagnificeornata illuftriffimi Caroli Monsterbergensium Ducis nobilitas curnequis 448. hanc Marchionis Brandenburgensis cutn equis 14y.di.1ce Ioanne Georgio Comite ab Hohen-zollern, Vnx\c\^\im. &ordinum Silciix Gencraliacfupremo Ducis bellilocum te-nente: tum Lignicensis Ducis cum cquis 6>o. &: poftremo Teschi-nensis cwm. 28y. equisillapolitiflimojiftapotentiflimojhaJGbel' licofiflimo adparatufequebatur. Prfncipum copiasBaronut^i t\ir:mx Abrahami Burggrauÿ Donensis, dynaRx Wartenbergensis <{\.ucmruvchcns Carolum Anntbalem filiuni incomitatuhabe-bat3cumcquis 108. Ioachimi Malzanÿ dynaftx Milicensis cum equis 87. Weighardi Promnicij diticnis Trachenbergensis Adminiflratons cum cquis 54. Abraham deniq; Promnicij dynafte Plessensis cum totidem cquis excipiebant. liiqj Svvid-nicensis & Iavoriensis nohilkas , cuius praefedtus Caspar á Rechen-berg. L. B. in Klitschdorff, &c.&ipiecurruvehebatjCumecpis 3<?7. deinde Glogouiensis cnm equis i^tf.moxcum equis 188. Op-poliensis & Ratibouiensis, in qua duo Barones Georgius Rederus & Io-annes Kochtizky: twm Saganensis, Monsterbergensis & Francosteinensis, cum equis <Ss>.deniq; Vrattslauiensis, Q^.m. ducebat ducatus prs-fe£tus Adamus á Dobschitz, cum. equis 311. cukiflimo omnes or-natufuccedebant. Secuti Vratislauienfium 319. cquites orna-tiflimi duccntibus Ioanne Puchero, Leonhardo Olhasio, Adamo Se-bischio Reipub. Vratisl. fenaroribus: eorumq; veftigiis inftiterc reliquarum vrbium in ducatibus,quosvocant, haereditariis le-gaticumcquis IOJ. Proxinius fmt Camerac Sileiiacae Prxddis & Confiliorum eqinratus 65». equis conftans. Hinc regiorum equitum agmenfefc inferebat: quod fecuti proccres, confilia-

H 3 v*

Co N I C O L A I H E N E L I I

rij 5t officiales Rcgix Maieft. complures,&: intcrcos pritno lo-c o Eusebius Kuhn Baro á Gelassi Præfectus Comorrensis, Gundackerus

Baro Polhemius, Adamus Baro VValsteinius, VVenceslaus Budouicius, Georgius de Landavv Baro in Haus & Rappelstein. Secundumhos fenatus Vratislauicnfis legati Daniel Heslerus, Ioannes Haunoldus, Iosephus Furst. Senatores & D. Christophorus Henscherus, Syndicus: deinde Prxfes & con/iiiarij Camerx Silcliaca: Sigismundus Zed-

licius & Georgius Schonaichius Barones, VVenceslaus Zedlicius, Baltha-sar Bafor, Io. Georgius Schonaichius. Elias Hartelius, pexm.\x\tii^, alij pr i -marisenobilitatisviriitumexquatuorillis Silefix Dynaftis Io-

ach. Malzanius, Abrahamus & VVeighardus Promnicÿ & poftcos quatuor Sildix Principesilluftriflimi,fimuleo ordincinceden-tcs,vt Caroli Monsterbergensium Ducis dextrum latus Ioannes Chri-stianus Lignicensium & Brigensium Dux, fimftrum Ioannis Georgÿ Marchionis Brandenburgici Ducis Carnouiensis Adamus VVenceslaus Teschinensium Dux zAitcv.tznAcm VVolfgangus Sigismundus in Lo-senstein, supremus aulx regise Marefchalcus dillridtum Rcgi (in-ftar prsefe£ti pra:torio,cui fitniles apud Byzantinos Spatary & Protofpatarij,qui & Spataferij alicubi dicutur)gladiu prxfevcs, Atque poft hunc demum Sereniffimus ac potentiflimns Hun-gariar&BoiemiarRex MATTHIAS II. Vngarico habitu prae-ciose vcftitusj &c cquo nobili, cuius habenje argentcaz, clitellsp inauratx & phalcrx auro gemmifque lucentibus diftinnSta:, vc-d:\is incedebat. Latera fclopctarij quinquaginta totidemque cum longis fecuribus,qu£e Alebardx vocantur,cingebant. A tcrgo Regem iniccuti Melchior Closelius Epifcopus Viennensis, Leonhardus Helfridus á Meggau in Creutzing RegixMajeft. Ca-mcrarius flipremus, Sdenco Adalbertus Poppelius iupremus rcgni Boicmix Cancellarius, Georgius Andreas ab Hofkirchen Barones: Georgius Fridericus Comes Hardeccius, Vlricus á Krenberg, S. C xf. & Rcg. Majeft. afecrctioribus confilijs, &: Vicc Cancellarius au-licus, Bruno Comes Mansfeldius, Henricus Duvval Comes de Tampier, Albertus Comes Furstenbergius, Gaspar Iliashasi de Sadera Comes Co-

mit.

B R E S L O - G R A P H I A . 6\ mit. Trintzin. & Libuni. S. R. M. cubkulariiis , compluresq; alij Boicmia:, Morauix, Auftriae dynaftx, aulxq; priraorcs & minti-ftri.Poftremas partes habuere ducenti equites,quos vulgo cor-rupta voceWalones nuncupamus: &c aliquammulti equites Germanircgij: quos fecuta Rhedaregia, opcrc ferico fex iuga-hbus concoloribus deue&a,&48. pra>tereacavpenta,pleraqi fex,pauca quatuorcquisiunda. Huncin modum Maj. Regia hora poftmeridicm tertia tubis inde,buccinis3tympanis,orga-nis, muficis cantionibus, campanis denique pcrfbnantibus, & indc machinis maioribus, quaeexvrbis propugnaculis vndiqj difplodebantur, crepantibus, pcr ciuium pedcftres vexillatio-nes ex vtraque parte ordinatas Vratislauiam ingrefla eft: effufa ad nouum fpedaculum omnis fexus atquc astacis multitudine, quaividendi Regis cupiditate accenfa non tantum vicos &vr-bis regiones, (ca&c feneftras, meniana, podia, teda deniq; ipfa rcpleuit. Extrudus erat a S. P. Q^VratisI. in ipfb D. Addberti plateaEveftibulo,inftarport3E,arcustriumphalis columnis, fi-mulacris,piduris, titulis, elogijs alijfqueornamentis ab imo ad vcirticemcxvtraqueparteconfpicuus: inquoproficifcente rc-ge dulcis harmoniaz Muficaj concentus cditus. Vifebatur intcr aliain eius fummo firaulacrum GUrid,c^ax expanfa vtraquc ma-nu laurum geftans,vbi Rcx tranfiret, fe conucrtit, Maj. Regix coronamimpofiturae fimilis. Pcrhunc arcum Rex dedu&us in infulam D. Ioannis pro veteri more contendi t,vbi a collegij fb-dalibus, Abbatibus infiilatiSj ceterisq; Eccleliafticis cum cruci-bus vexillifque diualibus obuiam venientibus morc maiorum exceptus eft, cumq; equo defiliens ia puluinar fericum fe dc-miliffct, Georgius Episcopus Lidanus, fiiffraganeus Vratislauienfis & Abbas D. Vincentij crucem argenteam reliquijs infignem deofculandam Regi porrexit. Inde in pedcs cre&o orationc Latina Franciscus Vrsinus Theol. D. Canonicus gratulatus cft: cui cumperCancellariumcademlingua relpondifTet,ad pri-mariam B. Ioannis xdempcrrexit: in cuius veftibulo ab Epifco-

po agna-

<?i N I C O L A I H E N E L I I

po agnato falutatus,&: in intimum templum ad maiorem aram argcnteam deduftus m folio ad ld parato coniedit: cumB. B. Ambrofij &c Auguilinihymnoaphonafcis inter tympatioruni &buccinarum clangores dccantato vota&preces pro falutc Rcgis pcra£he. Quibusfinicis templo egreillis ibnipcdcm Rex coniccndir,6c a Principibus atqueordinibus,qua via quove or-dine venerat, ijidemq} cercmonijs &: ouationibus in vrbem rc-du<3:us,in xdcs rcgio diuerforio in vrbis foro pnmano iam olim deltinatas inclinata iam die adccenam&quietcm conceffit: moxq-, & campanx itcrum pulfiitie,& iterata e machinis maio-ribus tonitrua. Subfiftit autem RegiaM. Vratislauix ad xv 11. viquc Odobris: quo temporcquas propterrcgiminis emenda-tionem & Canceliarix; Silefiacx conftitucioncm difputationes motar,qu3ehabitxdclibcrationcs,quibus folemnitatibus ho-magiumatqueobedientiiE iacramentum a Principibus atquc ordinibus prouincia: & Vrarislauienfibus adco iplis prsftitum, qux a quo quove apparatu inftru£ta conuiuia,qux ludicra fpe-ftaculaq; inrtituta, diftinde commemorare aliam fcriptionem poftulet. Feiicioribus mgenijs totum hunc campum relinquo: tnihi iatis fit cxarafle hanc glebam. Ncque quidquam porro hic loci reftat aliud, nifi vt codem plane voto, quod Chriftiani quondam pro falute Principum etia non Chriftiaiiorum nun-cupare foliti, Imperatori &c Regi noftro Chriftiano vitam pro-lixdm,impenumiecurum, domum tutamjcxercitus fbrtcs, Se-natum fidclem,populnm probum,orbem quietum a Dco Opt. Max.compreccmur. Sed quid prohibet, quo minus coronidis loco magni cuiufdam viri votiuam in publica Sileiix lstitia ac-clamationem fubijciam,&:hanc velut purpuram burfo meo (quod cum bona eius gratialiceat) inferam.

M A T T H I A A V S T R I A D V M REX editefingftmeRzGVM) Quo nilSoltoto claritu orbe videt.

2(uncquoque SLESIACOSfofitotdicukmntnfcifces K^iccife, quosfai dtfiimt ordc tibi,

SLESIA

B R E S L O - G R A P H I A . 65

S L E s 1A te Dommum Regem^ Ducem^, Jklutat; 0 vtwam& Patrute vocet tlla Patrem.

Et vocat. Av STRIAC^E proprix b/cc eji gloritt Gentls, Subieffos propria proli* hnbere loco.

Hanc etiam exjpectat nuncahs te S L E s 1 A laudentt A v S T R I A C ^ ctdtrixreliigiofa. D O M V S .

ReddeVATHK PATRI^E nobiipofinubiUSelem, Rcdde focis parem,iufl!tiam^, foro.

Pejptce R E x iiidua^^pupiilorum^. qnercUs, rJMoilte^ affli&isfini tuafc^ptrarets.

TuzieterumREGVM paffa&conttcnlt tuere, Tut/ufe pr&(idiofim-Jacra nojlra tuo. >

De quibm vt varians bene 'velmatejentixt orbis, <^At certeC. H R I S T I nos qttcque membrafumm.

Etpr&ter C H R I S T V M niUUm^pditm^ docemus: Vitx nec a noftra. hac efl aliencijide.

Pro/fetutfacimuiKzx MAXIME votafilutey

EtpknaeJlLutdisconcionoftra, tux. Nec quifqu&m inter nos, qai nonfitferreparatus

Pro C H R I S T o-^pro TK,pro Patria^necem. Ergo patrocwium deuoti fufcipe catus,

Necferi innocnis vimpatiare S A C R I S . A R E G v M arbitrio &mtu reliqu&omma pendent,

Relligio at JolicB obfequioft D.E o. NilUU exilium, nilferrum & vulnera curat,

Et trahttexipfovitam animxmefe rogo. Afpicelc-EK-a ANDVMREX , ^ ^ , M A X I M I L I A N V M ,

Queh nihilin totomitim orbefuit. Jlle Atitu,ijle Pater,populis docuereregendis

ExemptamhumanislegibtiSfJfe F I D E M. ^upstufifequeris,noniamK'£.^.tnagne SEC VND V S,

Verum if& inuidia iudice P R I M V S ens.

I CA-