Corris, probably named after Corus a 7thCentury monk, nestles in the Dulas Valleyjust south of Cader Idris, the most prominentpeak in southern Snowdonia. A mixture ofconifer and broadleaved woodland coversthe slopes of the valleys with a rich varietyof mosses, flowers, birds and mammals.Amongst the wooded slopes are obvious signsof the area’s industrial past.

The Corris quarries are the most southerlyof the North Wales slate quarries. At theirpeak they employed 800, but today only ahandful remain. Quarrying started in theCorris area in 1810 though there is someevidence that it began in Aberllefenni in1500. The numerous quarries were at theirmost productive between 1850 and 1900.Initially the slate was carried by horse andcart to Derwenlas, then transported by boatto Aberdyfi. The Corris Railway was builtin the 1850s and from then on slate wastransported to Machynlleth. The railwayclosed in 1948, but today a short section hasbeen re-opened for tourists. The area has anexcellent choice of tourist attractions as wellas a system of paths and picnic sites.

Eistedda Corris yn nyffryn yr afon Dulas, hebfod yn bell o lethrau Cader Idris yn ne Eryri.Mae’r dyffryn yn goediog gyda chymysgeddo goed pin a choed llydanddail. Mae nifer oawgrymiadau am darddiad yr enw Corris; ycyntaf yw ei fod wedi ei enwi ar ôl mynacho’r enw Corus a oedd yn yr ardal yn y 7fedganrif, neu ei fod wedi enwi ar ôl ‘Korus’, uno feibion Cunedda, a chynnig arall yw maicor-ris yw’r tarddiad, sy’n golygu grisiau defaid.Credir rhan amlaf mai tarddiad yr enw Corris,ydy enw y mynach Corus.

Dechreuodd y cloddio yn yr ardal tua 1810,ond ceir sôn am chwarel Aberllefenni tua1500! Yn y blynyddoedd rhwng 1850 a 1900roedd y diwydiant yn ffynnu. Cyflogwyd tua800 yn y chwareli, ond yn erbyn heddiwychydig iawn sydd yn gweithio ynddynt. Yny cychwyn, roedd y llechi yn cael eu cludogan geffylau ar hyd y ffordd i ymyl Derwenlas,ac yna mewn cychod i Aberdyfi. Yn yr 1850auadeiladwyd y rheilffordd, ar ôl hynny roeddy llechi yn cael eu cludo i Fachynlleth. Cafoddy rheilffordd ei gau yn 1948. Erbyn heddiwmae darn o’r rheilffordd wedi ail-agor i gludoymwelwyr. Ceir amryw o atyniadau gwychargyfer twristiaid, yn ogystal â system olwybrau a mannau picnic.

12

Pulpit in Corris Church - an exampleof the slate enamelling process, whichwas pioneered in the area

.

BRO CORRIS

Pulpud yn eglwys y Plwyf, Corris- enghraifft o broses enamlo llechia oedd wedi ei harloesi yn yr ardal

ChwarelBraichcoch

Quarry

Afon

Dul

as

Nant Cwmeiddaw

Fron Fawr

medraumetres

llathyards

1 km

1/2 miltir/mile

500

500

G N

Hen-gae

Plas-llwyn-gwern

MynyddFfynnonbadarn

Canolfan CrefftCraft Centre King Arthur’s

Labyrinth

R hei

lffor

ddC

orris

Railw

ay

ChwarelCymerauQuarry

ChwarelAberllefenniSlate Quarry

Cwm

Ratg

oed

ABERLLEFENNI

FronhelenHall

Mynydd Cambergi

ChwarelAbercorris

(Cwm Odin)Quarry M

ynyd

d Abe

rcorri

s

CORRIS

Myn

ydd F

ron-

felen

Pantperthog

MynyddCwmeiddew

MynyddHen-gae

Afon

Dula

s

PlasRatgoed

Hall

RatgoedCottages

Ffynnon-Badarn

PlasLlwydarth

Hall

Canolfan y Dechnoleg AmgenCentre for Alternative

Technology

Coed Esgair-foel-airin

NurseryCottage

Coed Pant perthog

Bryn CoedwigCanolfan Gwaith MaesField Studies Centre

Bluemaris

CorrisUchaf

CeiswynDolgoed

Ffridd NewyddCrach Fynydd

Cwm Bychan

Hengau

ChwarelAbercwmeiddaw

Quarry

Ffridd Maes-mawr

CoedMaes-mawr

CoedCaccenau

Fron-wen

Tan-y-coed

Garneddwen

Tan-yr-alltPen-rhos

Penrhiw

Pantperthog

Foel Eirin

Braich Garw

CoedCwmcadian

Coed Fron-felen

AfonLefenni

BlueCottages

PontEvans

Rheilffordd y ClogwynCliff Railway

Dolgellau

Amgueddfa RheilfforddRailway Museum

A48

7

Machynlleth

A487

EsgaergeiliogCeinws

P

P

P

PP

Naddu’r llechen o wyneb y graig

Extracting rock from the quarry face

12

3

PELLTER/DISTANCE1 Ardal Cwm Ratgoed Area3.9 milltir/miles (6.2 km)2 Ardal Afon Lefenni Area3.7 milltir/miles (5.9 km)3 Ardal Corris Uchaf Area2.2 milltir/miles (3.5 km)

MAP OS/OS MAPTaflen/Sheet OL23

13