BROŃ CHEMICZNA I ATOMOWA NA

ŚWIECIE

Broń Chemiczna1. Historia broni chemicznej.2. Działanie rażące broni chemicznej.3. Charakterystyka bojowych środków trujących.4. Sposoby ochrony przed bojowymi środkami

trującymi.5. Środki zapalające.6. Ochrona przed środkami zapalającymi.

Historia broni chemicznej. Broń chemiczna stosowana była od zawsze, w

zależności od pomysłowości dowódców. Przykładem zastosowania środków bojowych może być np. użycie przez Spartan w czasie trwania wojny peloponeskiej, /431-404 rok p.n.e./, dymów trujących na bazie siarki i mokrego drewna.

Jednak za skuteczny napad chemiczny czasów nowożytnych przyjęto zastosowanie chloru przez Niemców w 1915 r., pod Ypres w dniu 22 kwietnia. Napad polegał na opróżnieniu 6000 butli stalowych /ok. 180 ton/ w czasie 5 min na odcinku 6-km frontu. Dzięki sprzyjającym warunkom atmosferycznym wiatr 2-3 m/s zatruciu uległo ok. 20 000 żołnierzy przeciwnika. Zmusiło to wojska francuskie do wycofanie się na znacznym odcinku frontu. Napadu tego dokonano gwałcąc międzynarodowe umowy zawarte w Hadze w 1899 r. ratyfikowanego w 1907 r.

• Po sukcesach niemieckich, po BST sięgnęły inne kraje ogółem w czasie I wojny wyprodukowano ok.150.000 ton. Zatruciu uległo 1.009.038 osób, w tym śmiertelnych zatruć było 78.390, co stanowi 7,7 % śmiertelności.

• W czasie II wojny światowej Niemcy były przygotowane do wojny chemicznej. G.Schra”dera opracował szereg nowych, wysoko toksycznych związków z grupy tzw.. Trylonów /związków fosforoorganicznych/.

• W latach powojennych od 1945 do 1958 na rozwój broni chemicznej w USA wydano sumę ok. 60 milionów dolarów, jednak nie użyto ich na szeroką skalę.

• Współcześnie nieustannie trwają badania nad bojowymi środkami trującymi.

Udokumentowane przypadki użycia broni chemicznej po I wojnie światowej.

• 1920-1926 – Francuzi i Hiszpanie użyli gazów bojowych przeciw powstańcom w Maroku.• 1921 – użycie gazów bojowych na rozkaz marszałka Tuchaczewskiego podczas

tłumienia antybolszewickiego powstania tambowskiego.• 1936 – agresja Włoch na Etiopię i użycie iperytu przeciwko oddziałom etiopskim. Z

ogólnej liczby 50 tys. poległych Etiopczyków, aż 15 tys. zginęło od gazów bojowych.• 1937 – Japończycy kilkakrotnie użyli iperytu i fosgenu przeciwko Chińczykom. W

niektórych walkach 10% strat chińskich spowodowanych było gazami bojowymi.• 1936-1939 – wojna domowa w Hiszpanii. Kilkakrotne, nieudokumentowane użycie

pocisków z gazem duszącym przez wojska gen. Franco• 1957-1975 – wojna wietnamska. Wojska amerykańskie używały różnych substancji

chemicznych (defoliantów służących do niszczenia roślinności – głównie "Agent Orange"; gazów łzawiących i duszących wtłaczanych do tuneli).

• 1987 – wojna iracko-irańska. Saddam Hussain rozkazał zrzucić na Teheran bomby wypełnione mieszanką sarinu i iperytu.

• 1988 – użycie przez armię iracką broni chemicznej przeciwko Kurdom w 1988 roku (najbardziej znanym przypadkiem był atak gazowy w Halabdży).

• 20 marca 1995 – użycie sarinu przez członków sekty Najwyższa Prawda do zamachu w tokijskim metrze. Zginęło 12 osób, a ponad 5 500 zostało rannych lub hospitalizowanych.

Działanie rażące broni chemicznejGłównymi właściwościami BST są:• Zdolność masowego rażenia na dużych

obszarach.• Zdolność przenikania do nieszczelnych

pomieszczeń.• Zachowanie zdolności rażenia w powietrzu, w

terenie, i skażonych przedmiotach przez określony czas w zależności od użytego środka chemicznego.

• Wadą BST jest znikoma odporność na warunki meteorologiczne, zwłaszcza wiatr i deszcz

Co to są bojowe środki trujące BST ?

Są to substancje chemiczne, które mają na celu : • Nagłe zahamowanie funkcjonowania lub

sparaliżowania organizmów żywych;• Porażenie wzroku, układu oddechowego,

pokarmowego;• Środki niszczenia roślin stosowane są głównie

w celu wyeliminowania kryjówek przeciwnika

Porażenie BST następuje wskutek:• działanie skażonego powietrza na drogi

oddechowe, oczy i skórę;• Spożywanie skażonych produktów i picia

skażonej wody (oddziaływanie na układ pokarmowy);

• Zetknięcie się ze środkami znajdującego się na przedmiotach.

Charakterystykę toksyczności „k „oblicza się na podstawie iloczynu stężenia środka trującego „c” i czasu ekspozycji „t”

K= c X t

Charakterystyka BST. • Trwałe środki trujące /TST/ to:- V- gazy,- Sarin, - Soman,- Tabun,- iperyt,- luizyt,• Nietrwałe środki trujące /NST/to:- Kwas pruski,- Fosgen,- Chlorocyjan.

Z e względu na sposób działania BST podzielono na 6 grup.

1. Paraliżująco-drgawkowe (związki fosforoorganiczne). Przenikają

błyskawicznie przez skórę, błony śluzowe, drogi oddechowe.

Obawy pojawiają się po 30s a po 1min następuje utrata

przytomności.

• V-gazy• Sarin• Soman• Tabun

Objawy:

• Zwężenie źrenic, znieruchomienie oczu;• Zwolnienie akcji serca;• Gwałtowne drgawki;• Skurcze kręgosłupa z odchyleniem głowy do tyłu;• Utrata przytomności;• Zatrzymanie oddechu.

2. Parzące. Przenikają przez skórę, drogi oddechowe, błony śluzowe lub przewód pokarmowy.

• Iperyt• LuizytObjawy:• Na skórze: rumień, pęcherze wypełnione płynem surowiczym, głębokie

owrzodzenia;• Na oczach i w oczach: gwałtowne łzawienie, światłowstręt, zapalenie

spojówek, owrzodzenie wewnątrz oczu;• W układzie oddechowym: kaszel, chrypa, bezgłos, zapalenie dróg

oddechowych, ropień płuc, uduszenie.• W przewodzie pokarmowym: owrzodzenie, bóle, nudności, wymioty,

krwawienie, biegunka. 3. Duszące. Zatrucie następuje przez drogi oddechowe po kilku godzinnym

utajnieniu.• Fosgen;• Dwufosgen;• Chlor;Objawy:• Porażenie dróg oddechowych, narastająca duszność, sinica skóry, jednolite

słabe tętno, śmierć.

4. Ogólnotrujące. Zatrucie następu przez drogi oddechowe lub błony śluzowe, układ pokarmowy i wilgotna skórę.

• Kwas pruski (cyjanowodór)• Chlorocyjany;Objawy:• Porażenie gardła;• Zawroty głowy;• Duszności;• Utrata przytomności;• Drgawki oraz porażenie centralnego układu nerwowego i oddechowego.5. Psychochemiczne. Do zatrucia dochodzi po przez układ pokarmowy lub

oddechowy.• LSD-25• SernylObjawy:• Halucynacje, przewidzenia, złudzenia;• Uczucie strachu,• Zaburzenia ruchowe, zobojętnienie, zniechęcenie.

6. Drażniące. Zatrucia z reguły następują przez układ pokarmowy lub oddechowy (zatrucia wodą).

• Chloroacetofenon;• Adamsyt.Objawy:• Łzawienie,• Kichanie,• Kaszel,• Nieżyt oskrzeli i tchawicy,• Obrzęk płuc.

Sposoby ochrony przed bojowymi środkami trującymi.

Pod pojęciem ochrony chemicznej należy rozumieć wszystkie przedsięwzięcia mające na celu:

• Zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa ludności;

• Likwidacje skutków napadu powietrznego;Zadania te mogą być zrealizowane po przez

organizacje sprawnych systemów:• Powiadamiania;• Obrony biernej;• Obrony czynnej.

System Powiadamiania.System powiadamiania obejmuje:• Wykrycie napadu;• Rozpoznanie rodzaju środka BST;• Powiadomienie o napadzie.Środki obrony biernej stanowią:• Indywidualne środki ochrony : maska przeciw gazowa,

odzież ochronna, narzutki z folii itp..• Zbiorowe środki ochrony : schrony i ukryciaW skład obrony czynnej wchodzą:• Przedsięwzięcia organizacyjno – szkoleniowe;• Pierwsza pomoc oraz leczenie zatrutych

i rannych;• Likwidacja skutków napadu chemicznego.

Środki zapalające.

Środki zapalające także wchodzą w skład broni chemicznej.

Służą do rażenia:• Ludzi• Infrastruktury• Urządzeń obronnych• Zapasów;• Zasiewów • Lasów itp..

Do przenoszenia środków zapalających mogą służyć:

• Bomby lotnicze;• Pociski artyleryjskie;• Fugasy;• Granaty;• Miotacze ognia;• Inne środki przenoszenia ładunków bojowych.

Najczęściej stosowane środki zapalające.

• Napalm /800-1200°C/ bomby, pociski artyleryjskie, miotacze ognia, zbiorniki zapalające, fugasy;

• Pirożel /1200-1600°C/ bomby lotnicze;• Magnez /1100-1200°C/ bomby lotnicze, pociski

artyleryjskie miny, granaty;• Termit /3000°C/ bomby lotnicze, pociski artyleryjskie,

granaty;• Fosfor biały /1000-1200°C/bomby lotnicze, pociski

artyleryjskie, miny.

Ochrona przed środkami zapalającymi

Bojowe środki zapalające wytwarzają bardzo wysoką temperaturę, są trudne do ugaszenia ze względu na swój skład. Z reguły gasi się je odcinając dopływ tlenu lub dużą ilością wody (z wyjątkiem termitu i fosforu - których nie wolno gasić wodą), piaskiem i za pomocą gaśnic.

• Do ochrony ludzi stosuje się :

- polowe ukrycia terenowe (transzeje, szczeliny przeciwlotnicze)- schrony, podpiwniczenia, stacje metra oraz inne ukrycia;- Naturalne ukrycia terenowe (wąwozy, jaskinie, jary itp..)- Indywidualne środki ochrony przed skażeniami i specjalne ubiory.

• Do ochrony sprzętu stosuje się:

- Przykryte okopy i ukrycia;- Naturalne wąwozy i jary;- Płótno brezentowe oraz inne dostępne materiały;- Środki ppoż. (piasek, wodę, gaśnice itp..)

Broń Jądrowa1. Historia broni jądrowej.2. Rodzaje Broni Jądrowej3. Rodzaje wybuchów jądrowych 4. Czynniki rażenia broni jądrowej.5. Grzyb atomowy6. Ochrona przed skutkami broni jądrowej.7. Państwa przeprowadzające próby jądrowe.8. Mocarstwa nuklearne.

Historia broni jądrowej. Broń jądrowa to rodzaj broni masowego rażenia

wykorzystującej wewnątrz jądrową energię wydzielaną podczas łańcuchowej reakcji rozszczepienia jąder ciężkich pierwiastków (uranu i plutonu - broń atomowa) lub reakcji termojądrowej syntezy lekkich pierwiastków z wodoru - bomba wodorowa – o sile wybuchu znacznie większej niż broni atomowej. Dzięki istnieniu tej broni powstało przekonanie o możliwości pokonania przeciwnika bez użycia ogromnych armii, do zadania dużych zniszczeń na obszarze przeciwnika wystarczy samolot bombowy, pocisk artyleryjski lub rakieta przenosząca atomowe głowice bojowe.

Siła rażenia jest daleko większa niż w przypadku konwencjonalnego materiału wybuchowego -- największe bomby są zdolne zniszczyć całe miasta. Na Konwencji Genewskiej w 1977 roku ustalono zakaz używania technicznych środków oddziaływania na środowisko w celach militarnych lub jakichkolwiek innych celach wrogich. Celem Konwencji było ustanowienie skutecznego zakazu wykorzystania technicznych środków oddziaływania na środowisko w celach militarnych lub w jakichkolwiek innych celach wrogich dla wyeliminowania niebezpieczeństwa dla ludzkości, a także uzyskanie rzeczywistego postępu w kierunku podjęcia kroków w dziedzinie rozbrojenia. Bomby atomowe zostały zastosowane dwukrotnie w celach wojennych przez armię Stanów Zjednoczonych przeciwko japońskim miastom Hirosima i Nagasaki, w trakcie II wojny światowej. Od tego czasu użyto ich około 2000 razy, jedynie w ramach testów, przeprowadzanych przez dziesięć państw.

• Eksplozja próbna: 16 lipca 1945 – pustynia w stanie Nowy Meksyk (USA), miejsce

próby nazywano nieoficjalnie Jornada del Muerto (Podróż Umarłego);

• Użycie bojowe: 6 sierpnia 1945 – Hiroszima (bomba Little Boy); 9 sierpnia 1945 – Nagasaki (bomba Fat Man).

Rodzaje Broni Jądrowej• Broń atomowa Cała energia wybuchu wyzwala się podczas reakcji rozczepienia ciężkich jąder atomowych

takich pierwiastków jak: Uranu 233, uranu 235, Plutonu 239, Bombardowane neutronami jądra tych pierwiastków ulegają rozczepieniu na dwie części. Stałe bombardowanie doprowadza do reakcji łańcuchowej, w trakcie której wydziela się

ogromna ilość energii. • Broń termojądrowa (wodorowa) Wykorzystujcie reakcję syntezy w której jądra izotopu wodoru (np. deuter i trytu) łączą się

w wysokiej temperaturze w jądra helu (He) wydzielając duże ilości energii. Wysoką temp. uzyskujcie się inicjując wybuch atomowy.

• Broń neutronowa Jest to stosunkowy nowy rodzaj broni mający na celu ograniczenie fali uderzeniowej na rzecz

promieniowania przenikliwego.• Brudna bomba To określenie rodzaju broni radiologicznej, której działanie polega na rozrzucaniu materiału

radioaktywnego na dużej przestrzeni za pomocą konwencjonalnej eksplozji. Powoduje to skażenie promieniotwórcze terenu.

Rodzaje wybuchów jądrowych• Powietrzny- Na dużych wysokościach, jego celem jest niszczenie środków

napadu powietrznego, rakiet balistycznych, statków kosmicznych.

- Cechą charakterystyczna tego wybuchu jest to, że kula ognista nie styka się z powierzchnią ziemi.

• Naziemny - Kula ognista styka się z powierzchnią ziemi, celem takiego

wybuchu jest niszczenie trwałych umocnień obronnych.• Podziemny• Podwodny- Wybuchy te charakteryzują się tym, że kula ognista z reguły

jest nie widoczna, służy do niszczenia obiektów ukrytych.

Czynnikami rażenia broni jądrowej.

• fala uderzeniowa, • promieniowanie przenikliwe, • promieniowanie cieplne (świetlne), • skażenie promieniotwórcze, • impuls elektromagnetyczny.

Grzyb atomowy Grzyb po wybuchu bomby atomowej tworzy się po

naziemnym, powietrznym lub płytkim podziemnym wybuchu jądrowym. Jest to chmura w kształcie ogromnego grzyba składająca się z drobnych pyłów i aerozoli (w tym promieniotwórczych), powstała po wybuchu atomowym w wyniku unoszenia się nagrzanego eksplozją powietrza, wraz ze stopionymi, odparowanymi i rozproszonymi drobinami gleby i resztkami bomby powodującymi promieniotwórcze skażenie terenu. Źródłem skażenia są też izotopy promieniotwórcze powstałe w czasie rozszczepienia jądra atomowego. Grzyb może powstać po każdej silnej eksplozji, nie tylko jądrowej, a także po upadku meteoru.

Ochrona przed skutkami broni jądrowej.

• Schrony• Schrony przeciwatomowe teoretycznie całkowicie chronią przed skutkami broni atomowej.

• Umocnione podpiwniczenia budynków• Chronią całkowicie przed falą uderzeniową i promieniowaniem cieplnym,• Częściowo przed skutkami promieniowania przenikliwego i skażenia promieniotwórczego.

• Szczeliny przeciwlotnicze• Chronią całkowicie przed falą uderzeniową i promieniowaniem cieplnym,• Częściowo przed skutkami promieniowania przenikliwego i skażenia promieniotwórczego.

• Budowle komunikacyjne (stacje metra, garaże podziemne, tunele, przejścia podziemne) • Chronią całkowicie przed falą uderzeniową, promieniowaniem cieplnym i skażeniem promieniotwórczym,• Częściowo przed skutkami promieniowania przenikliwego.

• Rowy i wykopy• Chronią częściowo przed falą uderzeniową, promieniowaniem cieplnym, promieniowaniem przenikliwym,• Nie chronią wcale przed promieniotwórczym skażeniem terenu.

• Indywidualne środki ochrony przed skażeniami i maski przeciw gazowe• Całkowicie chronią przed skażeniem promieniotwórczym,• Częściowo przed promieniowaniem cieplnym,• Nie zapewniają ochrony przed falą uderzeniowa i promieniowaniem przenikliwym.

Państwa przeprowadzające próby jądrowe.

• USA,• Związek Radziecki, • Wielka Brytania, • Francja, • Chińska Republika Ludowa, • Indie, • Pakistan i Korea Północna, • RPA • Izrael

Mocarstwa nuklearne.• Stany Zjednoczone, • Rosja, • Wielka Brytania, • Francja, • Chińska Republika Ludowa, • Indie, Pakistan,• Korea Północna i Izrael, którego władze nie

potwierdzają ani nie zaprzeczają tym podejrzeniom. • RPA wyprodukowała 4 bomby atomowe, lecz po

upadku apartheidu jej arsenał nuklearny został zdeponowany w Izraelu.

Najpotężniejszą bombą atomową była Bomba Cara. Eksplozji dokonał Związek Radziecki 30 października 1961 r. na wyspie Nowa Ziemia położonej na Morzu Arktycznym, na północnych krańcach obecnej Rosji.

Była to jednostopniowa bomba termojądrowa, czyli oparta na pojedynczej fazie syntezy lekkich jąder atomowych, zainicjowanej detonacją jądrową. Miała moc 57 megaton czyli w przybliżeniu 4000 bomb zrzuconych na Hiroszimę. Mimo że zmniejszono jej moc ze względów bezpieczeństwa (Bomba Cara zaprojektowana została jako broń trójfazowa i mogła ona osiągnąć nawet 150 megaton, ale wówczas obszar objęty zniszczeniami, mimo dużego odosobnienia, objąłby kilka większych miast północnej Rosji, a opad radioaktywny zagroziłby całej Europie, toteż zrezygnowano z trzeciej fazy rozszczepiania), część skalistych wysepek, w otoczeniu których dokonano detonacji wyparowała, a sam wybuch był odczuwalny nawet na Alasce. Bomba ta nazywana była także złowieszczo "Zabójcą Miast". Bomba mogłaby zniszczyć miasto wielkości Londynu.

Symbol Broni Chemicznej

Atak gazowy z użyciem chloru przeprowadzony podczas I wojny

światowej.

Schemat Prostej Bomby Atomowej i Reakcji Łańcuchowej.

Składniki Bomby AtomowejPluton i Uran.