ระบบงบประมาณและการจดเกบภาษขององคกรปกครองสวนทองถนของฝรงเศส (Budget and Taxation of French Local Administration)

Mr. Benoit Sablayrolles*

ภาพรวมโดยทวไปของ “ระบบงบประมาณและระบบการจดเกบภาษขององคกรปกครองสวนทองถนของฝรงเศส” ทจะบรรยาย แบงออกเปน ๓ ขอ ไดแก

๑. โครงสรางทวไปขององคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) ของฝรงเศส (Organisation of the French Local Administration)

๒. กรอบและกระบวนการงบประมาณของ อปท. ของฝรงเศส (The Local Authorities Budget Framework and Procedure)

๓. การจดเกบรายไดหลกของทองถนฝรงเศส ไดแก ภาษทองถน การใหเงนสนบสนนของรฐบาลกลาง เงนก และรายไดอน ๆ (The Main Local Revenues)

๑. โครงสรางทวไปขององคกรปกครองสวนทองถน (อปท.) ของฝรงเศส ประเทศฝรงเศสมการปกครองสวนทองถน ๓ รปแบบ ไดแก ๑.๑ เทศบาล (Communes) มทงหมด ๓๖,๖๘๒ แหง ทงน ประเทศฝรงเศสมการรวมกลม

เทศบาล รวม ๒,๖๐๐ กลมเทศบาล โดยรอยละ ๘๐ ของเทศบาลเปนสมาชกของกลมเทศบาล ๑.๒ องคการบรหารสวนจงหวด (อบจ.) (Departments) ทงหมด ๑๐๑ แหง ๑.๓ ภาค (Regions) ทงหมด ๒๖ ภาค นอกจาก อปท. ทง ๓ ประเภททกลาวมา ฝรงเศสยงมการปกครองสวนทองถนในดนแดนโพน

ทะเล ซงมทตงทอยนอกแผนดนประเทศฝรงเศส และอยในแถบทะเลอาณาเขตตดกบตวประเทศฝรงเศส (ดภาพท ๑)

* บรรยายโดย Benoit Sablayrolles, Head of the centralization and the valuation of the accounts of the

local collectives Public finance general directorate of the ministry of budget, French, (ดร.ไกลกงวล บญปลก ผแปลความ, นางสาวนภาพร ลอราช ผเรยบเรยง), ใน การสมมนาแลกเปลยนเรยนรดานการปกครองทองถนของประเทศสาธารณรฐฝรงเศสและประเทศไทย, ณ โรงแรมอมพเรยล ควนสปารค กรงเทพฯ, วนท ๒๖ เมษายน ๒๕๕๔.

๒ ภาพท ๑ องคกรปกครองสวนทองถนของประเทศสาธารณรฐฝรงเศสในดนแดนโพนทะเล

เทศบาลเปน อปท. ทเกาแกทสดของฝรงเศส สวน อบจ. เกดขนในสมยปฏวตฝรงเศส ชวงปลายศตวรรษ ท ๑๘ การกอตง อบจ. ขนมากเพอใหอ านาจแก อบจ. มากขนในการปกครองสวนทองถน การแบงเปน อบจ. ยอย ๆ ท าใหรฐสามารถเขาไปควบคม อปท. ไดมากขน สวนภาคไดกอตงขนตงแต ป ๑๙๖๐ เปนตนมา (ส าหรบประเทศฝรงเศสและประเทศไทยมความใกลเคยงกนในเรองจ านวนประชากร โดยประเทศฝรงเศสมประชากรประมาณ ๖๕ ลานคน)

ในระดบภาค มลกษณะคลายสวนภมภาคของประเทศไทย ภาคทใหญทสด คอ มหานครปารส (Paris) มจ านวนประชากรประมาณ ๑๑ ลานคน และมรายไดหลกรอยละ ๓๐ ของผลตภณฑมวลรวมประชาชาต (GDP) ของประเทศฝรงเศส (เทยบไดกบกรงเทพมหานคร ทมจ านวนประชากรใกลเคยงกบปารส) ส าหรบภาคทมจ านวนประชากรหนาแนนรองลงมา คอ Ile de France, Rhone-Alpes, Provence และ Nord ซงม รอยละ ๔๑ ของประชากรของฝรงเศส ชใหเหนวา จ านวนประชากรของฝรงเศสไมไดมการจดแบงในจ านวนทเทาๆ กนในแตละภาค โดยภาคทมขนาดเลกทสด คอ Guyane (Cayenne) มประชากรประมาณ ๒๒๐,๐๐๐ คน สวน อบจ. มทงขนาดใหญและขนาดเลก และในระดบเทศบาล ซงถอเปนรปแบบเฉพาะของ อปท. ในฝรงเศส โดยเทศบาลทมขนาดใหญทสด คอ ปารส รองลงมา คอ Marseille Lyon และ Toulouse โดยมเทศบาลประมาณ ๓๑,๙๒๗ แหง ทมประชากรอาศยอยนอยกวา ๒,๐๐๐ คน และ ๑๐,๐๐๐ แหง ทมนอยกวา ๒๐๐ คน ตอมามการรวมเทศบาลหลายเทศบาลในต าบลเดยวกนเปนกลมเทศบาล แตโครงการดงกลาวไดตกไป ไมมผลบงคบใช ส าหรบในเมองลยง (Lyon) มประชากรประมาณ ๑.๓ ลานคน รอบๆ เมองลยง กจะมเทศบาลเลกๆ ทอยในวงแหวนรอบๆ เมองดวย

๓

การกระจายอ านาจของ อปท. เรมมาตงแต ป ๑๙๘๒ โดยหลกการปกครองตนเองของ อปท. ตามรฐธรรมนญแหงสาธารณรฐฝรงเศส ซงหลกการปกครองดงกลาว กอใหเกดผล ๒ ประการ คอ

ประการแรก แตละ อปท. จะมสภาของตนเอง ไดแก สภาเทศบาล สภา อบจ. และสภาภาค ซงสภาทง ๓ ประเภท จะมการเลอกตงโดยตรง โดยอาศยเสยงขางมาก และมวาระในการด ารงต าแหนง ๖ ป

ประการทสอง มอ านาจทางการคลงทเปนอสระในการใชจายงบประมาณ โดย อปท. แตละประเภทมอสระในการ ใชจายงบประมาณ และมอ านาจในการจดเกบงบประมาณดวยตนเอง

กฎหมายการกระจายอ านาจฉบบแรก ในป ๑๙๘๒ สงผลใหการควบคมของรฐ ตอ อปท. ลดลง เชน การยกเลกระบบการใหฝายปกครองมอ านาจในการออกค าสง ซงเปนระบบทก าหนดวา ฝายปกครองตอง ขออนญาตจากรฐเพอออกค าสงทางปกครอง ดงนน กฎหมายกระจายอ านาจป ๑๙๘๒ จงเปนการเพมอ านาจและ ถายโอนอ านาจจากรฐใหแก อปท. มากขน ทงน กฎหมายหลายฉบบทประกาศใชหลงป ค.ศ. ๑๙๘๒ บญญตอ านาจหนาทของ อปท. แตละประเภทไวอยางชดเจน

อ านาจหนาทของ อปท. จะก าหนดไวโดยกฎหมาย คอ เทศบาลและสหการ (การรวมตวของหลายๆ เทศบาลเขาดวยกน) มอ านาจหนาททตองรบผดชอบ เชน โรงเรยนประถม การบรการสาธารณะของทองถน การจดแบงน า การจดเกบขยะ การคมนาคมในเขตชมชน ทงน เทศบาลอาจจะถายโอนอ านาจในการจดแบงน า การจดเกบขยะ และการคมนาคมในเขตชมชน ใหแกสหการ

ในสวนของ อบจ. มอ านาจหนาททตองรบผดชอบ เชน การศกษาระดบมธยมตน การสรางถนนในเขต อบจ. การชวยเหลอดานสงคม อาท ผสงอาย เดก บคคลทพลภาพ รวมทงบคคลทมรายไดนอย เปนตน

ในสวนของภาค จะมอ านาจหนาททตองรบผดชอบในการจดการศกษาระดบมธยมตอนปลาย การคมนาคม การรถไฟ การทองเทยว และการพฒนาทางเศรษฐกจ โดยแตละประเภทของ อปท. ทอยในระดบเดยวกน จะมอ านาจหนาทเหมอนกน เชน ภาค Picardie จะมอ านาจเชนเดยวกบภาค Provence แตแตกตางจากดนแดนโพนทะเลในเขตมหาสมทรแอตแลนตค ซงจะมอ านาจทเฉพาะเจาะจงมากขนและถกก าหนดโดยกฎหมาย

การปฏรปทองถนครงลาสด คอ การออกกฎหมายการปกครองสวนทองถนในป ๒๐๑๐ (วนท ๑๖ ธนวาคม ๒๐๑๐) มวตถประสงค เพอจดหรอปรบโครงสรางของ อปท. และเพอท าให อปท. แตละประเภทมความทนสมยมากขน โดยพระราชบญญตกอนหนาน คอ ฉบบป ๑๙๘๒ ฉบบป ๑๙๙๒ ฉบบป ๑๙๙๙ และฉบบ ป ๒๐๐๔ จะเกยวของกบการถายโอนอ านาจใหแก อปท. ยกเวนในสวนของสหการ ซงไมมการปรบเปลยนโครงสรางของสหการ แตการปรบเปลยนในครงนมวตถประสงค เพอใหมการจดระบบพนทการปกครองใหงายขน ซงในทสดแลว จะมเทศบาลทถกแยกออกมาโดยเฉพาะ โดยแตละเทศบาลจะเปนสมาชกของสหการ ซงปจจบน มเทศบาลนอยกวา รอยละ ๑๐ ทไมใชสมาชกของสหการ ดงนน ในป ๒๐๑๔ จะมกฎหมายวาดวยการปกครอง สวนทองถนออกมาบงคบใช มผลเปนการจดใหม อปท. เพยง ๒ ระดบ ไดแก สหการและภาคเทานน

๔

บรบทดานการเงนการคลงของ อปท. (The Financial Context) ตงแต ๑๙๘๐ เปนตนมา งบประมาณรายจายสวนใหญของ อปท. มถงรอยละ ๘ ของ GDP โดย

งบประมาณรายจายสาธารณะ (Public Expenditure Budget) ของประเทศฝรงเศสมทงหมด ๑,๐๒๗ พนลานยโร คดเปนรอยละ ๕๒ ของ GDP ทงน สามารถแบงงบประมาณรายจายสาธารณะของฝรงเศสออกเปน ๓ ประเภท ไดแก

ประเภทท ๑ งบประมาณรายจายของรฐ (Central Government) ประมาณ ๓๕๓ พนลานยโร คดเปนอตราสวนรอยละ ๓๔.๓ ของงบประมาณรายจายสาธารณะ

ประเภทท ๒ งบประมาณรายจายดานสวสดการสงคม (National Welfare) ประมาณ ๔๖๑ พนลานยโร คดเปนอตราสวนรอยละ ๔๔.๙ ของงบประมาณรายจายสาธารณะ

ประเภทท ๓ งบประมาณรายจายทให อปท. (Local Authorities) ประมาณ ๒๑๓ พนลานยโร คดเปนอตราสวนรอยละ ๒๐.๗ ของงบประมาณรายจายสาธารณะ

ภาพท ๒ เปรยบเทยบงบประมาณรายจายขององคกรปกครองสวนทองถน ป ๑๙๘๐ - ๒๐๐๘

จากกราฟ ในชวงแรกงบประมาณรายจายของ อปท. มอตราสวนใกลเคยงกน แตหลงจากป ๑๙๘๔ มการแบงอ านาจใหแก อปท. มากขน ท าใหงบประมาณเพมสงขนดวย จะเหนไดวาเทศบาลมงบประมาณรายจายมากทสด คอ รอยละ ๕๔ ของงบประมาณรายจายสาธารณะ รองลงมา คอ อบจ. รอยละ ๓๕ และภาค รอยละ ๑๑ ของงบประมาณรายจายสาธารณะ โดยงบประมาณรายจายทมากขนของเทศบาล เนองมาจาก เทศบาลถอเปน อปท. ทมมานานแลว จงไดรบการจดสรรมากกวา ภาค และ อบจ.

ส าหรบงบประมาณรายจายทสงใหแกทองถน สวนใหญจะเปนงบประมาณรายจายเพอการลงทน ซงเทศบาลจะไดรบสวนแบงมากทสด โดยม อบจ. และภาคไดรบการจดสรรในอตราทลดหลนลงมา เนองจาก ทองถนมหนาทรบผดชอบในดานการจดการบรการสาธารณะใหกบทองถน เชน ดานการศกษา และการคมนาคม จงเปนเรองธรรมดาททองถนจะไดรบงบประมาณรายจายเพอการลงทนมาก

๕

๒. กรอบงบประมาณและกระบวนการจดเกบ งบ ป ร ะ ม า ณ (The Local Authorities Budget Framework and Procedures)

๒.๑ กรอบงบประมาณของ อปท. แบงเปน ๒ สวน ไดแก ๒.๑.๑ งบประมาณเพอการด าเนนงาน ของ อปท. สามารถแบงออกเปน ๒ สวน ดงน

สวนแรก คอ งบประมาณรายจายเพอการด าเนนงาน (Operating Expenditure) ไดแก เงนเดอน คาจางของบคลากร คาครภณฑ คาประกนสงคม รายจายเพอการศกษา หรอเงนอดหนนททองถนจาย เพอทจะสามารถใชจายงบประมาณเพอการด าเนนงานได สวนท ๒ คอ งบประมาณรายรบเพอการด าเนนงาน (Operating Revenue) ไดแก ภาษทองถน เงนชวยเหลอของรฐ รายรบทมาจากการบรหารจดการการจดบรการสาธารณะของ อปท. เชน ใบแจงหนคาน า คาธรรมเนยมการใชสระวายน า คาธรรมเนยมในการเขาเยยมชมพพธภณฑตางๆ หรอคปองคาอาหารโรงเรยน

๒.๑.๒ งบประมาณเพอการลงทน มลกษณะเดยวกบงบเพอการด าเนนงาน คอ แบงเปน ๒ สวน ไดแก

สวนแรก คอ งบประมาณรายจายเพอการลงทน (Capital Expenditure) ไดแก เงนทเปนรายจายจรงจากการลงทน ทงการซอสงปลกสราง ทดน วสดอปกรณกอสราง เงนก หรอเงนชวยเหลอ เพอการลงทนทจาย ใหกบ อปท. สวนท ๒ คอ งบประมาณรายรบเพอการลงทน (Capital Revenue) ไดแก เงนก เงนชวยเหลอดานการลงทนทรฐให หรอเงนชวยเหลอทไดจาก อปท. อน

๒.๒ หลกการงบประมาณทส าคญ ไดแก ๒.๒.๑ หลกความสมดลระหวางรายรบ – รายจาย (Equilibrium Rule) ใชไดกบระดบ

อปท. แตไมสามารถใชไดกบระดบรฐบาลกลางหรอ การประกนสงคม เนองจาก ในระดบรฐบาลกลางหรอการประกนสงคม เปนลกษณะของงบเกนดลหรอขาดดลหรอเทาดล ผลของหลกความสมดล คอ หามจดท าหรออนมตงบประมาณทมลกษณะเกนดล รวมทง แตละสวนของงบประมาณจะตองมลกษณะเฉพาะหรอมอสระตอกน เชน กรณการหามกยมเงนเพอน าไปใชในการใหเงนชวยเหลอในสวนของการลงทนอนๆ ในลกษณะทเปน เงนคาจาง หรอคาตอบแทนของบคลากร

ขอยกเวน คอ สามารถอนมตงบประมาณเพอการด าเนนงานในลกษณะเกนดล เพอน าไปใชเปนงบประมาณเพอการลงทนกอสรางสาธารณปโภค

หลกการเฉพาะ คอ หลกการจดการดานการเงนดวยตนเอง เปนลกษณะการใหอ านาจแก อปท. น าเงนภาษไปลงทนใน อปท. ประเภทอนๆ ได กลาวไดวา หลกความสมดลระหวางรายรบ – รายจาย ถอเปนหลกการส าคญของหลกการจดท างบประมาณ

๖ ๒.๒ .๒ หล กการทองค า (The Golden Rule) คอ หามก เงนใหมมาใชคนเงนก เกา

เปนหลกการทน าไปใชคอนขางเครงครด ไมอนญาตให อปท. น าเงนทกยมมาไปลงทนในระบบสาธารณปโภค อปท. ตองคนเงนทกมา โดยจะตองมรายรบเฉพาะทถกก าหนดไว แลวน าเงนนไปใชคน ไมใชไปกเงนใหม ซงถอวาไมชอบดวยกฎหมาย

นอกจากน ทง ๒ หลกการ ยงเปนหลกการพนฐานของการท างบประมาณแผนดน เชน การจดแบงหรอการจดสรรประเภทของรายจายการด าเนนงานของเทศบาลดวย

ภาพท ๓ งบประมาณรายจายและรายรบเพอการด าเนนงานของเทศบาล ป ๒๐๐๙

จากภาพท ๓ จะเหนไดวา งบประมาณรายจายเพอการด าเนนงานของเทศบาลในป ๒๐๐๙ ประกอบดวย รายจายของบคลากร ซงคดเปนอตราสวนรอยละ ๔๐ ของรายจายเพอการด าเนนงาน รองลงมา คอเงนชวยเหลอทางสงคม คดเปนอตราสวนรอยละ ๑๕ รายจายอน ๆ คดเปนรอยละ ๒๙ และรายจายในสวนทเปนการลงทน คดเปนรอยละ ๑๖ ของงบประมาณรายจายเพอการด าเนนงาน

งบประมาณรายรบเพอการด าเนนงาน ประกอบดวย ภาษทเทศบาลจดเกบโดยตรง รอยละ ๔๖ ภาษอนๆ รอยละ ๑๑ เงนชวยเหลอของรฐ รอยละ ๒๙ และรายรบอนๆ รอยละ ๑๔ ของงบประมาณรายรบเพอการด าเนนงาน

OPERATING EXPENDITURE OPERATING REVENUES

Staff Expenditure: 40% Local Taxes: 46%

Social Payment and Subsidies: 15% Others taxes: 11%

Others Operating Expenditure: 29% Central Government Subsidies: 29%

Financing of the Capital Section: 16% Others Revenues: 14%

๗ ภาพท ๔ งบประมาณรายจายและรายรบเพอการลงทนของเทศบาล ป ๒๐๐๙

จากภาพท ๔ จะเหนไดวา ในสวนของการงบประมาณรายจายเพอการลงทน สวนใหญเปนรายจายทเกดขนจรงจากการลงทน ซงคดเปนอตรารอยละ ๗๐ ของงบประมาณรายจายเพอการลงทน รองลงมา คอ การใชคนเงนก รอยละ ๑๘ เงนชวยเหลอเพอการลงทน รอยละ ๖ และรายจายอนๆ รอยละ ๖ ของงบประมาณรายจายเพอการลงทน

สวนงบประมาณรายรบเพอการลงทน จะเหนไดวา การใหเงนชวยเหลอในสวนของการด าเนนงานเพมขน คดเปนรอยละ ๓๖ รองลงมาเปนใหความชวยเหลอจากการลงทนของรฐและตวแทนของรฐ รอยละ ๓๒ การกยมเงน รอยละ ๒๓ และรายรบอน รอยละ ๙ ของงบประมาณรายรบเพอการลงทน

๒.๓ กระบวนการจดท างบประมาณ (Budget Procedure) กระบวนการจดท างบประมาณ มหลกส าคญ คอ หลกระยะเวลา ๑ ปงบประมาณ หลกน

มขอพจารณา คอ แตละปงบประมาณจะตองถกจดเตรยมและถกเสนอโดยฝายบรหาร เชน นายกเทศมนตร หรอประธาน อบจ. งบประมาณจ าเปนตองไดรบอนมตจากสภาของทองถนเพอจดเกบภาษ กอนวนท ๓๑ มนาคม ของทกป เชน ในปงบประมาณ ๒๐๑๑ กจะตองไดรบการอนมตกอนวนท ๓๑ มนาคม ๒๐๑๑

การก าหนดวาปฏทนงบประมาณของ อปท. จะตองเปนกอนวนท ๓๑ มนาคม ของทกป เนองมาจาก อปท. จ าเปนตองไดรบขอมล ขาวสารจากรฐ เพอจะไดเตรยมการจดท างบประมาณ จงไมสามารถก าหนดใหเปนชวงตนปหรอปลายปได เชน ในกรณของงบประมาณ ป ๒๐๑๑ ของรฐบาลกลางจะไดรบการอนมตจากรฐสภา ในวนท ๒๙ ธนวาคม ๒๐๑๐ เพอเปนการจดเกบรวบรวมขอมลทจะน าไปใชในการจดเตรยมงบประมาณของ อปท. ซงมการอนมตกอนวนท ๓๑ มนาคม ๒๐๑๑ เปนตน

CAPITAL EXPENDITURE

Loan Payments: 18%

Investment Subsidies: 6%

Investment Expenditure: 70%

Others Capital Expenditure: 16%

CAPITAL REVENUES

Central Government and Other Authorithies Subsidies: 32%

Others taxes: 11%

Loan : 23%

Financing from the Operating Section: 36%

๘ งบประมาณของ อปท. จะไมไดรบอนมตจากสภา อปท. ทงหมดในครงเดยว แตจะแบงออก

เปน ๒ ขนตอน ไดแก ขนตอนท ๑ การอนมตในรายละเอยด คอ อนมตแตละเภทของงบประมาณรายจาย ขนตอนท ๒ การอนมตในหมวดรายจาย ซงเปนงบประมาณทมนขนาดใหญกวา โดยอนมต

เปนหมวดๆ ไป เชน งบประมาณรายจายเพอการด าเนนงาน เชน จะมหมวด ๐๑๑ ทเปนเรองเกยวของกบ คาจาง เงนเดอนของบคลากร เปนตน

๒.๔ การบรหารงบประมาณ การบรหารงบประมาณถอเปนความเฉพาะของประเทศฝรงเศสในการจดการกบงบประมาณ

ทไดรบ การบรหารงบประมาณ ในนตบคคลตามกฎหมายมหาชน เชน รฐ อปท. ตวแทนของมหาชน จ าเปนตองด าเนนการตามหลกการแบงแยกอ านาจหนาทระหวางผมอ านาจสงจายเงน และสมหบญช ผมหนาทจายเงน ตองมการแบงแยกหนาท ไมอยางนนจะเกดความไมเปนกลางในการท าหนาท

เราเขาใจกนแลววาผมอ านาจจายเงน คอ ผตดสนใจสงจายเงน แตกตางจากผจายเงน คอ สมหบญชสาธารณะ มอ านาจเพยงผเดยวในการจายเงน ซงเปนขาราชการของกระทรวงงบประมาณ เหนไดชดวา มการแบงแยกอ านาจหนาทชดเจนระหวางผมอ านาจในการสงจายเงนและผมอ านาจในการจายเงน

ในสวนของผมอ านาจในการสงจายเงน กมาดตามแตละประเภทของ อปท. จะเหนไดวา ในระดบรฐ กจะเปนรฐมนตรทมอ านาจสงจาย ในหนวยงานทองถน กจะเปนผวาราชการจงหวด หรอตวแทนของรฐในระดบทองถน ในสวนของ อปท. ในระดบเทศบาลกจะเปนนายกเทศมนตร ในเขตสหการ เปนประธาน ในสวนของ อบจ. เปนประธาน ภาคกเปนประธานเชนกน ในสวนของตวแทนบรษทมหาชนเปนผอ านวยการทมอ านาจสงจาย

เงนของ อปท. เปนเงนทไดมาจาก เงนชวยเหลอ และรายไดท อปท. เกบได สมหบญช เปน ผจายเงนจะเปนขาราชการ สงกดกระทรวงงบประมาณ นคอ อกสวนหนงทพจารณาวา การควบคมงบประมาณ มทงภายนอกและภายใน กรณประเทศไทยการควบคมภายในจะควบคมโดยส านกงบประมาณ หรอโดยกรมบญชกลาง สวนการควบคมภายนอก จะควบคมโดย สตง. แตทพดถงทองถน ในสวนของทองถน คอ สมหบญช เปนผมอ านาจจายเงนแตไมไดเปนผควบคม

๓. การจดเกบรายไดหลกของทองถนฝรงเศส (The Main Local Revenues) ๓.๑ ภาพรวมการจดโครงสรางภาษหลกของฝรงเศส รายไดหลกหรอภาษหลกของฝรงเศส ไดแก

ภาษรายจาย และภาษรายได โดยภาษรายจาย ทส าคญ คอ ภาษมลคาเพม ซงรฐเกบไดมากกวารอยละ ๕๐ สวนภาษรายได คอ ภาษเงนไดนตบคคล และภาษเงนไดบคคลธรรมดา ส าหรบภาษทจดเกบระหวางรฐบาลกลางกบ อปท. คอ ภาษมรดก ไดแก คาธรรมเนยมการจดทะเบยน และภาษทเกบจากรายจายทส าคญ ไดแก ภาษน ามน ในสวนของภาษทองถน แบงไดเปน ๒ ประเภท ประเภทแรกคอ ภาษทองถนโดยตรง ไดแก ภาษโรงเรอนและทดน ภาษทอยอาศย และภาษธรกจ และประเภททสอง คอ ภาษทองถนอนๆ ไดแก ภาษทจดเกบจากการก าจดขยะ ภาษทองเทยว ภาษจากการกอสราง เปนตน

๙

๓.๑.๑ ภาษทองถนทจดเกบโดยตรง (Local Direct Taxes) เปนภาษทมมานาน ส าหรบการจดเกบ เชน ภาษโรงเรอนและทดน ภาษบ ารงทองท ภาษเพอการอยอาศย โดยภาษโรงเรอนและภาษเพอการ อยอาศย เปนภาษทเรยกเกบจากเจาของโรงเรอนหรอส งปลกสราง โดยค านวณจากคาเชาเฉลยของโรงเรอนหรอ สงปลกสรางนนๆ อกสวนหนงกเปนภาษมลคาเพม อตราการจดเกบภาษของทองถนก าหนดโดยสภาของแตละทองถน (เวนแตภาษมลคาเพมจากบรษท) แตอตราภาษตองไมเกนทกฎหมายก าหนด ทงน ภาษทองถนจะถกจดเกบโดยสมหบญชทมาจากรฐบาลกลาง

การจดสรรภาษโดยตรงของทองถนทใหแกเทศบาลหรอสหการ คดเปน ๔๓.๓ พนลานยโร หรอรอยละ ๔๖ ของรายรบในการด าเนนงาน ไดแก ภาษโรงเรอนและทดน ภาษบ ารงทองถน ภาษทอยอาศย นอกจากนยงมภาษธรกจ คอ ภาษโรงเรอนของบรษท หางราน ซงคดเปนรอยละ ๒๖.๕ ของภาษมลคาเพม ในระดบ อบจ. เกบได ๒๒.๒ พนลานยโร คดเปนรอยละ ๓๙ ของรายไดในการด าเนนงาน ซงไดมาจาก ภาษโรงเรอนและทดน ภาษการคา ซงมถงรอยละ ๔๘.๕ ของภาษมลคาเพมของบรษท และในระดบภาค เกบไดถง ๕ พนลานยโร คดเปนรอยละ ๒๓ ของรายไดในการด าเนนงาน สวนใหญเปนภาษการคาซงมมลคาประมาณ รอยละ ๒๕ ของภาษมลคาเพมของบรษท

๓.๑.๒ การจดเกบภาษทองถน อนๆ (Other Taxes) เทศบาลและสหการ จดเกบไดประมาณ ๙.๖ พนลานยโร คดเปนอตราสวนรอยละ ๑๑ ของรายไดเพอการด าเนนงาน ในเขต อบจ. เกบได ๑๕.๔ พนลานยโร คดเปนรอยละ ๒๗ ของรายไดเพอการด าเนนงาน ในสวนของภาค เกบได ๗.๓ พนลานยโร คดเปนรอยละ ๓๔ ของรายไดเพอการด าเนนงาน โดยภาษทองถนหลกๆ ของเทศบาลและสหการ ไดแก ภาษ ทจดเกบจากการจดเกบขยะ คดเปน ๕ พนลานยโร ภาษจากการพฒนาพเศษ คดเปน ๐.๖ พนลานยโร ภาษจดเกบจากคาไฟ คดเปน ๑.๕ พนลานยโร สวนภาษทรฐจดเกบมากอน เชน คาธรรมเนยมในการจดทะเบยนของ อบจ. ๙.๓ พนลานยโร ภาษทเรยกเกบจากสญญาประกนส าหรบ อบจ. ๓ พนลานยโร

๓.๒ การใหเงนชวยเหลอของรฐทจดสรรให อปท. (Central Government Subsidies) เงนชวยเหลอของรฐสวนใหญใหแกเทศบาลและสหการ ประมาณ ๒๖.๕ พนลานยโร คดเปน

รอยละ ๒๙ ของรายรบในการด าเนนงาน อบจ. ไดรบ ๑๓.๔ พนลานยโร คดเปนรอยละ ๒๓ ของรายรบเพอการด าเนนงาน สวนภาค ไดรบ ๘.๕ พนลานยโร คดเปนรอยละ ๓๙ ของรายรบเพอการด าเนนงาน เงนชวยเหลอ หลก ๆ ของรฐ สวนใหญเปนเงนอดหนนเพอการด าเนนงาน ค านวณโดยใชองคประกอบหลายอยาง เชน จ านวนประชากร ขนาดของพนท รายรบทางภาษ หรอรายไดบคคลธรรมดา หรอจ านวนของทอยอาศย

เงนชวยเหลออนของรฐ ทเปนเงนอดหนนเพอการลงทน ไดแก เงนอดหนนเพอการลงทน ๐.๗ พนลาน ยโร กองทนชดเชยภาษมลคาเพม ๖ พนลานยโร รฐจะคนสวนหนงของภาษมลคาเพมทจายโดย อปท. เพอน าไปใชในงบประมาณรายจายเพอการลงทน จะเหนไดวา การใหเงนชวยเหลอของรฐดานการลงทน มสดสวนรองจากการใหความชวยเหลอดานการศกษา ทงน อปท. สามารถกยมเงนได ไมวาจากธนาคารใดกตาม อาจเปนการกยมภายนอกหรอภายในประเทศกได

๑๐

๓.๓ รายไดอนๆ (Other Revenue) ไดมาจากการจดท าบรการสาธารณะของทองถน เชน การแบงสรรน าในโรงเรยน อปกรณ

ทเกยวกบวฒนธรรม การกฬา การคมนาคมในเขตชมชน รายไดอกสวนหนงมาจาก เงนชวยเหลอจาก อปท. อนๆ เชน ในกรณของ เทศบาลหรอ อบจ. ทจะใชจายเงนส าหรบโครงการทลงทนในเขตเทศบาลหรอสหการ กจะใชจายเงนสวนนมากขน กลาวโดยสรป อปท. ของฝรงเศส เปนรปแบบการปกครองแบบการกระจายอ านาจทมลกษณะ ดงน

๓.๓.๑ มการเจาะจงวา อปท. มอ านาจหนาทอะไรบาง ๓.๓.๒ มหลกประกนความเปนอสระในการปกครองของ อปท. แตละ อปท. มความสามารถท

จะอนมตงบประมาณ ๓.๓.๓ สมาชกทไดรบเลอกตงมาถอวาเปนการเลอกตงแบบประชาธปไตย ๓.๓.๔ แตละ อปท. มความสามารถทจะอนมตงบประมาณเฉพาะของตนเอง และมอ านาจใน

การก าหนดอตราภาษของทองถนได อยางไรกตาม รฐบาลกลางไดเขามามสวนในการด าเนนงานของ อปท. เชน อ านาจของ

ผวาราชการในการควบคมตรวจสอบงบประมาณ และตรวจสอบความชอบดวยกฎหมาย นอกจากนยงมสมหบญช ทมอ านาจหนาท ในการควบคมและตรวจสอบ ตลอดจนหลกการหรอกฎระเบยบท รฐก าหนดเกยวกบการงบประมาณหรอการภาษ ซงจะตองมกฎหมายใหอ านาจในการจดเกบ และสวนส าคญอกประการ คอ รายรบของ อปท. ทไดรบมาจากรฐบาลกลาง

๑๑

การแลกเปลยนความคดเหนของผเขารวมสมมนา

ค าถาม : กอนป ๑๙๘๒ มกฎหมายทองถนและมการปกครองสวนทองถนหรอไม

ค าตอบ : กอนป ๑๙๘๒ ไมมกฎหมายกระจายอ านาจโดยเฉพาะ เปนแตเพยงวา อปท. ของฝรงเศส มอ านาจในการปกครองดวยตนเอง โดยมรฐเปนผควบคม เชน กอนป ๑๙๘๒ อปท. จะจดการหรอด าเนนงานใด ๆ ตองขออนญาตจากรฐกอน แตหลง ป ๑๙๘๒ อปท. ของฝรงเศสสามารถจดการไดดวยตนเอง ในแตละประเภท ทมอ านาจหนาททถกก าหนดโดยกฎหมาย

ค าถาม : กอน ป ๑๙๘๒ มภมภาคและจงหวดหรอไม หรอมการปกครองแบบประเทศไทยทมผวาราชการจงหวดไดรบการแตงตงจากสวนกลางหรอไม

ค าตอบ : กอนหนาน ม อปท. ๓ ประเภท ไดแก เทศบาล อบจ. และภาค แตกอน ป ๑๙๘๒ ผวาราชการจงหวดมอ านาจมากในการควบคม อปท. ทง ๓ ประเภท แตหลง ป ๑๙๘๒ อ านาจตางๆ เบาบางลง เปนแตเพยงการก ากบดแล อปท. และค าสงของผวาราชการจงหวดสามารถฟองตอศาลปกครองในกรณทออกค าสงโดยมชอบดวยกฎหมาย

ค าถาม : กระบวนการในการกเงนทใหทองถนสามารถด าเนนการได ถาตองการหาแหลงเงนกในระดบทองถน เพราะสมพนธกบตวโครงสราง ความเปนอสระขององคกรและผทไดรบ ดงนนความยากงายเปนอยางไร

ค าตอบ : ไมยากเลยท อปท. จะหาเงนก จะยนกธนาคารไหนกได ยนกประเภทไหนกได ในการหาเงนกใหกบ อปท.

ค าถาม : หมายความวา มความเปนอสระในการไปก แตมเงอนไข คอ หามกเอาใชในลกษณะการจายดอกเบย หรอไปกมาเพอไปลงทนในเงนกอนๆ และไมตองไปแยงชงเงนสนบสนนจากสวนกลางใชหรอไม

ค าตอบ : ในขนแรก อปท. ม ๒ หลกการทส าคญ คอ ๑. หลกความสมดลระหวางรายรบ – รายจาย ซง อปท. สามารถหาเงนมาคนเงนกได

ทนเวลา ไมยากเกนไปทจะหาเงนมาใชคน ๒. การค าประกน อปท. มอ านาจผานมาตรการทางภาษ หากเกดหนขน อปท. สามารถหา

เงน มาสนบสนนได โดยใชมาตรการทางภาษ

ค าถาม : ขอเรยนถามเรองการจดสรรเงนใหกบ อปท. ในภาพรวม ส าหรบประเทศไทยกฎหมายเขยนวาใหจดสรรเปนการตอยอดรายไดของประเทศ รอยละ ๓๕ แตวาเราจดสรรใหเพยงรอยละ ๒๖ แตของฝรงเศส น ารอยละ ๒๐ ของรายไดของทองถน ไปเทยบกบ GDP ถามวาการจดสรรใหเปนยอด GDP หรอยอดรายจาย แบบไหนนาจะเปนยอดทจ าเปนหรอเหมาะสมมากกวา สรปค าถามคอ ภาพรวมของทองถนทงหมดจะมรายไดเทาไ ร กฎหมายของไทยเขยนวา ใหจดสรรรอยละ ๓๕ โดยดจากยอดรายจายของประเทศ ประมาณ ๓ – ๔ แสนลานบาท

๑๒ แตของฝรงเศสใหรอยละ ๒๐ โดยเทยบกบ GDP จงขอเรยนถามวา การจดสรรโดยเทยบกบยอด GDP กบยอดรายจายแบบไหนดกวา

ค าตอบ : จากการวเคราะหการจดสรรงบประมาณรายจายของฝรงเศสนน พบวา งบประมาณรายจาย เมอเทยบกบ GDP มความมนคงมากกวาทจะมาเทยบกบงบประมาณรายจายของประเทศ สวนทส าคญสวนหนงซงเปนลกษณะเฉพาะ คอ สวนทเปนการจดสรรงบประมาณรายจายใหกบ อปท. ในกลมประเทศสหภาพยโรป เชน การใชเงนยโรในกลมสหภาพยโรป แตละประเทศตองเทยบอตราเงนยโรกบ GDP ไมใชเทยบกบรายจาย ในกลม สหภาพยโรปเปนกลมเฉพาะ เราไมสามารถน ารายจายมาเปรยบเทยบในสวนนเพราะไมสามารถเทยบกนได

ค าถาม : เปนค าถามตอเนอง คอ อยากทราบวา รฐบาลฝรงเศสมวธแบงเงน ไมวาจะเปนภาษหรอเงนอดหนน ให อปท. อยางไร

ค าตอบ : ในสวนทเปนอ านาจของรฐบาลกลาง คอ อปท. จะมสวนหนงทเปนงบประมาณรายรบซงสามารถจดเกบไดเฉพาะ รฐไมสามารถไปจดเกบแทน สวนเงนอดหนนให อปท. นนจะค านวณโดยดปจจยอนๆ เปนองคประกอบ เชน จ านวนประชากร ขนาดของ อปท. แตละประเภท

ค าถาม : กรณของฝรงเศสทมการสงเสรมเรองการลงทนของ อปท. อยากทราบวามการสนบสนนอยางไรบาง และมสดสวนทเกยวกบ Net Service จากการช าระหนอยางไร

ค าตอบ : ไมมขอจ ากด แลวแตนโยบายทางการเมอง ซงมความเปนอสระอยางมากในการลงทน หรอให อปท. มาจดเกบ นอกจากน ยงกลาวไดวาฝรงเศสจดรปแบบการบรหารแบบอสระ ทองถนตองพจารณาใหเกดสมดลระหวางรายรบ - รายจาย และมอสระในการขนภาษ เชน การกจากภายนอกมเงอนไขเดยว คอ หามกมา ใชหน และทองถนเองตองค านวณคาใชจายของตนเอง และสามารถสรางกลไกในการขนภาษ ซงตองผาน สภาทองถน โดยมประชาชนเปนผตดสนใจวาจะรบหรอไมรบ และประชาชนจะไดประโยชนมากนอยแคไหน อกประการหนง ในสวนของการด าเนนการเกยวกบภาษทองถน จะคนกลบส ทองถนทงหมด ทองถนตองฉลาด ในการบรหารจดการเพอสรางรายไดใหตนเอง เปนกลไกทชใหเหนวาการกระจายอ านาจมอสระจรงๆ

ค าถาม : ระบบการปกครองทองถนของฝรงเศสในเรองการใชจายงบประมาณ หลกใหญของทงประเทศ คอ ผทมอ านาจสง ไมสามารถจบเงนได ผทจะจบเงนไดหรอผทมหนาทจบเงนโดยตรง ไมมอ านาจสงจาย เรองนตองแยกกนทกระดบลงไป ดงนน ในสวนของทองถน ถาจะตองใชงบประมาณใดๆ กตาม กจะมเจาหนาทในการจาย ถอเปนเรองทส าคญ ใครอยากท าอะไรกบอกมาวาจะท าอะไร สงเปนการตดสนใจออกมา ไมใชมาตามงบประมาณ ไมมสทธ

ค าตอบ : หาก อปท. ไมมเงนหรอรายรบ กสามารถขอจากรฐหรอขอจาก อปท. อนๆ เพอน ามาใชจาย ในองคกรของตน กเปนไปตามทกลาวมา โดยมขอพจารณา ๒ ประการ ส าหรบหลกการในการแบงแยกอ านาจหนาทระหวางผมอ านาจสงจาย กบผมอ านาจจายเงน กลาวคอ สมหบญช เปนขาราชการของรฐ ในขณะท อปท.

๑๓ ไมมสทธจบเงนของตนเอง ซงเงนนนตองถกจดการหรอด าเนนการโดยสมหบญช หนาทของสมหบญช คอ กอน สงจายกตรวจสอบความถกตองของรายจาย ขนอยกบปจจยหลายๆ อยาง เชน เอกสารหลกฐานในการจายเงน มเงนในบญชเพยงพอหรอไม หากการสงจายเงนท าไมถกตอง สมหบญชกจะไมจายเงน ถอเปนขอก าหนดทตองปฏบตอยางเครงครด ทงน สมหบญช ท าหนาทจายเงน จดเกบภาษ และเปนผจดท าบญช

ค าถาม : มขอสงสยวา ทองถนฝรงเศสมกฎ คอ ไมใหฝายบรหารจบเงน ยอมหมายถง รายรบของโครงการตางๆ นนดวย รวมทงรายไดและภาษนนดวย เพราะฉะนน หนาทของสมหบญช อาจไปซ าซอนกบ Tax Collector หรอไม และ Tax Collector ของทองถนมอกตางหากหรอไม

ค าตอบ : รวมรายรบทกประเภท ไมวาจะเปนวธการจายประเภทไหน เชน เงนสด เชค บตรเครดต ในทางตรงกนขาม นายกเทศมนตร ไมมสทธจบเงนไดโดยตรง ท งน สมหบญช ถอเปนขาราชการของกระทรวงการคลง ทสงไปยงทองถน สงไปตามความสามารถและความเหมาะสมของทองถน โดยไมมอายหรอวาระการด ารงต าแหนง ยกเวนมเรองรองเรยนโดยมชอบ ถอเปนความโปรงใส (Transparency) ดจากการท างาน เปนระบบ แตไมขนกบผวาราชการจงหวด หรอผมอ านาจในทองถน ซงจะไมมการเลอกตวสมหบญชทองถน

ในกรณททองถนไมอาจจดเกบภาษเอง ผมอ านาจสงจดเกบภาษ ยอมตองสงจดเกบภาษ โดยสมหบญชจะเปนผเกบเงน ไมใชใหผมอ านาจสงเปนผไปจดเกบ และจะเปนรายรบของทองถน ซงผบรหารไมสามารถเขาไปกาวกายได การด าเนนการโดยวธดงกลาว ท าใหสามารถเกบไดเตมเมดเตมหนวย เพราะเจาหนาท ทจดเกบไมได เปนคนของทองถน สามารถเกบไดทกบาน กอใหเกดผลสมฤทธ (Performance) ดงนน ทองถนตองจายคาจางใหสมหบญชไปเกบ ถาทจรตกจะมกระบวนการจดการ

นอกจากน ในกรณการจดเกบภาษ เชน ภาษโรงเรอน จะมเกณฑขนต าอย ถาจะขนภาษกตองผานสภา ซงตองประกาศใหประชาชนรบทราบ และเปนมาตรฐานเดยวกน ประชาชนมหนาทจาย สวนสมหบญช มหนาท เกบ อยางเดยว สงทไดคอ ตวเลขในบญช แตไมไดแตะเงน กรณมการทจรตสามารถรองเรยนและตรวจสอบได

ค าถาม : ขออนญาตเรยนถาม เรองสมหบญช ท าหนาทในการจดเกบภาษของ อปท. หรอของประเทศดวย ในสวนของประเทศไทยทองถนกด าเนนการดวยตนเอง

ค าตอบ : สมหบญช ท าหนาทดานการเงนการคลงใหกบทองถนของฝรงเศสโดยตรง โดยม ๒ สวน คอ ๑. เทศบาลทอยโดดเดยว สมหบญช จะถกสงจากรฐบาลกลางตามความสามารถและศกยภาพ ๒. กลมเทศบาล เชน กรณของอารกาชง ซงเปนการรวม ๔ เมองเขาดวยกน พนทความ

รบผดชอบและวงเงนงบประมาณจะมมากขน จะมบคคลหนงทสามารถจะดแลก ากบ กหมายความวามโครงสรางเดยวกน แตบคลากรอาจเปลยนไปตามประสบการณ แลวกแจงยอดใหรฐบาลเพอใหจดสรรเงนคนสทองถน

๑๔ ค าถาม : หมายความวา ท าหนาทดแลเรองรายไดของทองถน ในสวนทเปนรายไดของรฐบาลยงม

หนวยงานอนทจดเกบให ใชหรอไม

ค าถาม : ขออนญาตเรยนถามวา ในลกษณะความสมพนธของตวแทนของสวนกลางทเขาไปดแลเรองบญชใหกบทองถนกบตวผบรหารทองถนของฝรงเศส สวนใหญความสมพนธเปนอยางไร มลกษณะของความขดแยงกนหรอไม ในสภาพความเปนจรงในปจจบน

ค าตอบ : ตอบค าถามแรก สมหบญชของจงหวดขนอยกบขนาดและรายไดของจงหวด เชน Bordeaux เปนจงหวดทมขนาดใหญ มรายไดสง กจะมสมหบญช ๒ คน

สวนค าถามท ๒ เรองความสมพนธระหวางผแทนของสวนกลางกบผบรหารทองถนกมความขดแยงกน อยบาง โดยหลกการแลวทง ๒ ฝายตองท างานประสานกน มระเบยบก าหนดอย ตองท าใหถกตอง มเอกสารยนยนใหชดเจน และยงท าหนาทเปนทปรกษาดานการเงนการคลงใหกบจงหวด แตกอาจมความขดแยงกนบางเลกนอย ในสวนของ ผวาราชการจงหวดไมไดอยในภาพนเลย เวนแตมความขดแยงกน ผวาราชการจงหวดจงจะเขามานงตรงกลาง ตดสนใหวาจะหาทางออกอยางไร

ค าถาม : สมหบญช เดนทางไปตรวจสอบดแลอยในทกสวนหรอไม

ค าตอบ : สมหบญชเดนทางทวโลก ส าหรบค าถามทวา ดนแดนในการปกครองของฝรงเศสนอกทวปนนรวมดวยหรอไม ค าตอบ คอ รวมดวย ซงขนอยกบความส าคญของพนทน นๆ แมกระทงสถานทตฝรงเศส กมสมหบญชมาตรวจสอบ ดแลงบประมาณของสถานทตดวย

ทงน หลกการแบงแยกอ านาจหนาท ไดถกน ามาใชอยางเครงครดและเขมงวดตงแตการปฏวตฝรงเศส เพอปองกนและปราบปรามการคอรปชนทเกดขน ส าหรบผวาราชการจงหวด ตางจากหวหนาในระดบอนๆ อยางนายกเทศมนตร โดยผวาราชการจงหวดเปนขาราชการ แตนายกเทศมนตรมาจากการเลอกตง มวาระในการด ารงต าแหนง โดยเรองนจะอภปรายในวนพฤหสบด ท ๒๘ เมษายน น

ค าถาม : การกเงนธนาคารเปนเรองทนาสนใจ เพราะมโครงการตองไปก จงมขอสงสยวา ทองถนมาจากการเลอกตง มระยะเวลาในการด ารงต าแหนง ดงนน ทองถนผมอ านาจตดสนใจท าแลวไปเลอกธนาคาร มเทคนค ในการดแลอยางไร เราทราบวา ฝายการเงนถกควบคมโดยการเมอง แตมภาระเรองภาษ ดอกเบย คาใชจาย เพราะพอกครงหนง กไปท าอยางอนไมได มกลไกในการบรหารเรองนอยางไร

ค าตอบ : การกยมเงนระยะ ๔ ป หากนายกเทศมนตรคนเกาออกไป คนใหมกตองรบผดชอบแทน เพราะมการก าหนดระยะเวลาไว บอยครงทนายกเทศมนตรคนใหมจะตองมารบผดชอบภาระหนทเกดขนจากคนเกา จะมมาตรการก ากบดแลโดยสภา ซงมาจากการเลอกตง และมวาระการด ารงต าแหนง ๖ ป ดงนนการตดสนใจ ในโครงการใดกตาม สภาตองรวมรบผดชอบดวย ในกรณทมโครงการขนาดใหญ (Mega Project) เกดขน จะท าอะไรทสอดคลองกบความตองการของทองถน และจะเปนการกยมทไมมาก อยในก าลงทสามารถจะสงคนได

๑๕ แตถาเปนโครงการใหญๆ จะไมม ดงนน บทบาทในการก ากบ จะม ๒ ระดบ คอ ระดบสภา และสมหบญช ของเทศบาล

ค าถาม : โครงการใหญๆ ไมนาเปนหวง เพราะสถาบนการเงนวเคราะหความสามารถในการจายเงนคนได แตทนาเปนหวง คอ โครงการเลกๆ ของไทยทกมากขน แตประเดนปญหาอยทวา ในฐานะผก ากบหรอผบรหารทองถน จะไปกเงนเหมอนของฝรงเศส มการพจารณาเงอนไขฐานะการเงนของทองถนอยางไรบาง มมาตรฐานอยางไร

ค าตอบ : มขอพจารณา ไดแก ๑. การกยมเงน ธนาคารมอสระวาจะใหหรอไม ธนาคารจะดวา อปท. นนมความมนคง

ทางการเงนหรอไม ๒. สงทส าคญในระดบของรฐ คอ หลกหามกเงนเพอมาใชหน เงนกเดม เปนขอจ ากด

อยางเดยวทตองน ามาใช กลาวคอ คอนขางเขมงวดในการน ามาใชเวลากเงน นอกจากน นโยบายทรฐพยายามผลกดนใหเกดขน คอ การจดกลมพนทรวม เสมอนการ

หาผใชหนรวม เชน จดท าโครงสรางพนฐานทสามารถใชรวมกน ๔ จงหวด ซงจะท าใหมลกหน ๔ ราย ไมมพนทใดพนทหนงแบกรบภาระไวเพยงพนทเดยว สวนธนาคารกมเกณฑในการตรวจสอบแตละทองถนอยแลววาการบรหารจดการทางการเงนดมากนอยแคไหน ประวตทผานมามการก มการไหลเขา – ออก ของเงนคลองมากนอยแคไหน โดยมหลกเดยวทตองพจารณาเพม คอ หามกมาใชหนเกา

และในสวนทเกยวกบความเปนไปไดในการกยมเงน ในกรณทมวกฤตการณทางการเงน อปท. จะใชวธกยมเงนเปนจ านวนมาก ซงบางองคกรจะขอใหรฐบาลกลางชวย ซงรฐบาลกลางจะดวา แตละองคกรทขอความชวยเหลอมา มความจ าเปนมากนอยแคไหนทจะใหความชวยเหลอ

ค าถาม : จากระบบทกลาวมา อยากใหประเมนโดยมมมองของฝรงเศสเอง วาระบบทใชในปจจบน ยงมปญหาอะไรทส าคญๆ ทสด เพอเปนบทเรยน (Lesson Learn) ใหกบประเทศไทย

ค าตอบ : ในเชงบวก ประการแรก เปนผลจากลกษณะการกระจายอ านาจเขาถงความตองการของทองถนมากกวา ซงรฐบาลกลางไมสามารถลงไปดแลไดอยางละเอยด เพราะไมมใครลงไปบอกถงรายละเอยดไดดเทากบผบรหารของทองถน โดยตองขนอยกบทองถน ซงทองถนสามารถบอกไดวาตองการอะไร ประการทสอง คอ นโยบายการสนบสนนการศกษาเปนนโยบายทตองค านงถงเปนอนดบแรก มความส าคญมาก เชน การ เรยนฟร การสนบสนนดานอปกรณการศกษา ใหงบไปลงทนสงปลกสราง ทองถนสามารถขอได แตในเชงลบกยงม เพราะปจจบน การพฒนาเปนพลวตร เคลอนตวไปเรอยๆ ไมมขดจ ากด การจะหาบคคลไปท างาน เชน สมหบญช ตองมขดความสามารถคอนขางสง เนองจากบคคลเหลาน ไมไดเปนเพยงแคชเชยร ตองเปนทปรกษาดานการเงนแกทองถนดวย เปนเรองละเอยดออน ตองหาใหเหมาะสมกบทองถน ทงน โดยสรปแลว เหนวาเปนสงทดและเปนสงททองถนตองการ

๑๖ ค าถาม : ขอเรยนถาม ๒ ค าถาม คอ

๑. เรองกระบวนการมสวนรวมในการจดท างบประมาณ เทาทฟงจากการบรรยายเขาใจวา ในการจดท าโครงการลงทนอะไรกตามตองผานกระบวนการมสวนรวม เพอโหวตออกมาเปนงบประมาณ อยากใหทานวทยากรไดกลาวถงกระบวนการมสวนรวมในการจดท างบประมาณ

๒. กตกาในการรกษาวนยในการลงทนมคอนขางนอยมาก อาจเปนเพราะฝรงเศสมวฒนธรรมทางการคลงคอนขางอนรกษนยม ขอเรยนถามวา มกรณของเทศบาลหรอจงหวดขนาดใหญทจะมการท าโครงการลงทนขนาดใหญและมแนวโนมวาจะขาดวนยในการกเงน และถาม จะมมาตรการในการจดการอยางไร

ค าตอบ : กระบวนการจดท างบประมาณประจ าปของทองถน จะผานกระบวนการตดสนใจโดยสภา ซงในการพจารณาแตละครง ประชาชนมสทธเขารบฟงได แตไมมสทธลงคะแนนเสยง เพราะถอวามตวแทนอยในสภาเรยบรอยแลว และในสภายงมอกกลมทเรยกวา เปนทปรกษาทเลอกโดยตรงจากประชาชนทเขาม าดแลใน เรองน ทงการตรวจสอบ ก ากบดแลระเบยบการเงนการคลง ดงนน ถอวามกระบวนการทคอนขางรดกมอยแลว

กรณค าถามวารฐมเกณฑคอนขางหลวม ในการก ากบการตดสนใจเรองงบประมาณ ตรงนกมเกณฑ คอ มสภาท าหนาทแทนรฐบาล และหากมกรณทเหนวามความเสยงสงจะมผตรวจการแผนดน ขอใหทบทวนหรอสรางมาตรการทรดกมมากกวาน ไมปลอยผาน จนกวาจะเหนวาโครงการดงกลาวไปไดแนนอน ในกรณทยงเคลอบแคลงใจอย ดแลววาอตราเสยงคอนขางสง ซงทองถนไมสามารถใหค าตอบไดชดเจน ไมสามารถรบประกน ไดวา โครงการส าเรจแนนอน ผตรวจการแผนดนกจะก าหนดเงอนไขขนมาเอง ถารบไดกอาจผานแตถารบไมไดกตองถอดโครงการ ถามวามโครงการทถกถอดหรอไม ค าตอบ คอ ม แตนอยมาก เพราะโดยหลกการแลวรฐจะไม เขาไปยงเกยว ไมกาวไปเปนผแบกรบภาระหนสน ใหทองถนรบผดชอบเอง เปนการบบใหทองถนมวนยการเงน การคลงดวยตนเอง โดยการไตรตรองใหรอบคอบ

ค าถาม : ๑. โครงการตางๆ ทมผลกระทบตอชวตความเปนอยของประชาชนมการท าประชาพจารณ (Public Hearing) หรอไม

๒. รฐบาลกลางค าประกนเงนกของทองถนหรอไม ๓. เงนกของทองถน นบรวมเปนหนสาธารณะ (Public Debt) ของประเทศหรอไม ๔. มหลกเกณฑหรอไมวา หนสาธารณะ (Public Debt) ของประเทศไมควรเกนรอยละเทาไร

ของ GDP

ค าตอบ : ในกรณการท าประชาพจารณ โดยปกตม ๒ ประเภท คอ ท าโดยอตโนมต หรอเลอกท าขนอยกบประเภทของโครงการ สวนใหญแลวถาเกยวกบความเปนอยของประชาชนจะตองท า แตสวนใหญนโยบายหรอโครงการตางๆ นายกเทศมนตรประกาศเปนนโยบายแลววาจะขนมาท า เมอผลออกมาวาไดรบการสนบสนน กเหมอนเปนการไดรบความเหนชอบจากประชาชนไปโดยปรยาย แตการท าประชาพจารณไมไดเปนเรองตายตว

ส าหรบค าถามท ๒ ทวารฐจะเขาไปรบผดชอบแบกภาระหนรวมหรอไม ค าตอบคอ การกระจายอ านาจ ใหทองถน คอ การกระจายภาระใหทองถนดวย ตองรบผดชอบเอง

๑๗ จากค าถามท ๓ ทถามวาหนทเกดขนเปนหนทองถนหรอหนสาธารณะของประเทศ จากการ

กระจายอ านาจ หนเปนของทองถน ทองถนตองบรหารจดการ ถาหาเงนไมได กมอ านาจทจะขนภาษทองถน สวนทเหลออาจตองหาเงนมาเสรม รฐไมรบผดชอบ

ในสวนค าถามขอสดทายทวา มหลกเกณฑหรอมเพดานหนสาธารณะตอหวหรอไมนน ปกตสหภาพยโรป ก าหนดใหไมเกน รอยละ ๓ แตความเปนจรงแลวปจจบนขนไปทรอยละ ๖ แลว ซงทวกนหมดทงยโรป เนองจากภาวะทางเศรษฐกจ และเงนเฟอ ชใหเหนวาเกณฑนใชไมได ในขณะเดยวกน หนสาธารณะของประเทศจะแบงออกเปนสวนๆ คอ ของประชากรโดยรวมของประเทศและของทองถน ในสวนนกพยายามผลกดนใหทองถนพยายามรกษาสมดลไว อยาใหมากจนเกนไป ดงนน จงยงไมสามารถก าหนดใหตายตวได เพราะปจจบนฝรงเศสกเปนสวนหนงของสหภาพยโรป จงขนอยกบกระแสเศรษฐกจของสหภาพยโรปดวย