Burcu ORTAKCIBurcu ORTAKCIEğitim Şube MüdürlüğüEğitim Şube Müdürlüğü

20072007Sağlık SlaytlarıSağlık Slaytları http://hastaneciyiz.blogspot.com

Dünyanın her yerinde her 4 Dünyanın her yerinde her 4 kişiden biri yaşamının bir kişiden biri yaşamının bir

döneminde KANSER olacakdöneminde KANSER olacak

1/41/4

ERKEN TANIERKEN TANI HAYATA ZAMAN TANI HAYATA ZAMAN TANI

Bugünkü tanı ve tedavi olanakları ile kanser Bugünkü tanı ve tedavi olanakları ile kanser TEDAVİ EDİLEBİLİR BİR HASTALIKTIRTEDAVİ EDİLEBİLİR BİR HASTALIKTIR

SANILDIĞI GİBİ KANSER MUTLAK SANILDIĞI GİBİ KANSER MUTLAK ÖLÜMCÜL BİR HASTALIK DEĞİLDİRÖLÜMCÜL BİR HASTALIK DEĞİLDİR

JİNEKOLOJİK KANSERLERJİNEKOLOJİK KANSERLER

RAHİM KANSERİRAHİM KANSERİ

Rahim kanseri her yaşta görülmekle beraber Rahim kanseri her yaşta görülmekle beraber 40-50 yaşlarda daha sıktır.40-50 yaşlarda daha sıktır.

Düzenli muayene ve testler ile rahim Düzenli muayene ve testler ile rahim kanserinden ölümler giderek azalmaktadır.kanserinden ölümler giderek azalmaktadır.

RAHİM KANSERİ RİSKİRAHİM KANSERİ RİSKİ

Erken evlenmek, Erken evlenmek,

20 yaştan önce cinsel ilişkiye başlamak,20 yaştan önce cinsel ilişkiye başlamak,

birden fazla kişiyle cinsel ilişki,birden fazla kişiyle cinsel ilişki,

gebelik sayısının fazla olması gebelik sayısının fazla olması

rahim boynu kanserine yakalanma riskini rahim boynu kanserine yakalanma riskini arttırır.arttırır.

RAHİM KANSERİNİN BELİRTİLERİ RAHİM KANSERİNİN BELİRTİLERİ

Eğer;Eğer;Anormal vaginal akıntıAnormal vaginal akıntıAnormal kanamaAnormal kanamaCinsel ilişki sonrası kanamaCinsel ilişki sonrası kanamaMenapoz sonrası kanlı akıntıMenapoz sonrası kanlı akıntıKarında şişlikKarında şişlik

Rahim Kanserinde erken tanı için her yıl Rahim Kanserinde erken tanı için her yıl Pap-Smear Pap-Smear Testi yaptırılmalı.Testi yaptırılmalı.

Kadınlarımıza testin kolaylığı ve erken Kadınlarımıza testin kolaylığı ve erken teşhis için önemi konusunda ikna edici teşhis için önemi konusunda ikna edici eğitimler yapılmalı.eğitimler yapılmalı.

Over (yumurtalık)KanserleriOver (yumurtalık)KanserleriRisk FaktörleriRisk Faktörleri

40-70 yaş arası en sık görülür40-70 yaş arası en sık görülür Yaş ilerledikçe risk artarYaş ilerledikçe risk artar Çocuksuz kadınlarÇocuksuz kadınlar Erken menopozErken menopoz Yağdan zengin diyetYağdan zengin diyet Uzun adet görenlerUzun adet görenler Ailede over kanseri hikayesiAilede over kanseri hikayesi Gebelik, doğum kontrol hapları Gebelik, doğum kontrol hapları

ve emzirme koruyucudur.ve emzirme koruyucudur.

Over Ca BelirtileriOver Ca Belirtileri

Erken evre bulguları yok, erken tanısı zordurErken evre bulguları yok, erken tanısı zordur

Abdominal rahatsızlık, hazımsızlık, erken Abdominal rahatsızlık, hazımsızlık, erken

tokluk, iştahsızlık gibi bulguları olan 40 yaş tokluk, iştahsızlık gibi bulguları olan 40 yaş

üzeri kadınlarda şüphelenilmeliüzeri kadınlarda şüphelenilmeli

Sıklıkla ileri evrede tanı konuluyor.Sıklıkla ileri evrede tanı konuluyor.

Geç evrede, asit toplanması, ağrı, pelvik kitleGeç evrede, asit toplanması, ağrı, pelvik kitle

Over Ca- tanıOver Ca- tanı

Kabul gören tarama testi yokKabul gören tarama testi yok

Rutin yıllık pelvik muayeneRutin yıllık pelvik muayene

Riskli hastalarda: ultrasonografi, Riskli hastalarda: ultrasonografi,

Kan tetkikiKan tetkiki

Serviks KanseriServiks Kanseri Dünyada her yıl %80’i gelişmekte olan Dünyada her yıl %80’i gelişmekte olan

ülkelerde, 500 bin serviks kanseri geliştiği ülkelerde, 500 bin serviks kanseri geliştiği tahmin edilmektedir.tahmin edilmektedir.

Avrupa Topluluğunda kadınlarda 8.en sık Avrupa Topluluğunda kadınlarda 8.en sık rastlanan kanser, dünyada Meme CA rastlanan kanser, dünyada Meme CA ardından 2. sıklıkta görülmektedir.ardından 2. sıklıkta görülmektedir.

Latin Amerika’da yaygın, Yahudi ve Latin Amerika’da yaygın, Yahudi ve Avrupa’lı kadınlarda daha az görülmektedir.Avrupa’lı kadınlarda daha az görülmektedir.

Türkiye Kadın Kanserleri DağılımıTürkiye Kadın Kanserleri DağılımıSAĞLIK BAKANLIĞI 2003SAĞLIK BAKANLIĞI 2003

Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı 2003 yılı verilerine göre serviks kanseri, 2003 yılı verilerine göre serviks kanseri, tüm kadın kanserleri arasında 10 . sırada, tüm kadın kanserleri arasında 10 . sırada, jinekolojik kanserler arasında over ve jinekolojik kanserler arasında over ve endometrium kanserinin ardından 3. endometrium kanserinin ardından 3. sırada gelmektedir. International Agency sırada gelmektedir. International Agency for Research on Cancer’in 2002 verilerine for Research on Cancer’in 2002 verilerine göre ise Türkiye’deki serviks kanseri göre ise Türkiye’deki serviks kanseri insidansı yüzbinde 4,5’tir insidansı yüzbinde 4,5’tir

Serviks KanseriServiks KanseriEtkeni: Etkeni: Human Papilloma Human Papilloma

Virüstür.(HPV)Virüstür.(HPV)

Hem erkekte hem Hem erkekte hem kadında cinsel yolla kadında cinsel yolla bulaşan en yaygın bulaşan en yaygın hastalıktır.hastalıktır.

Serviks KanseriServiks Kanseri

Cinsel yönden aktif herkese Cinsel yönden aktif herkese bulaşabilir.Özellikle çok sayıda cinsel bulaşabilir.Özellikle çok sayıda cinsel partnerleri olan kişiler ve eşlerinde partnerleri olan kişiler ve eşlerinde yaygındır.yaygındır.

HPV’nin 80 kadar farklı tipi vardır.Kanser HPV’nin 80 kadar farklı tipi vardır.Kanser oluşumunda bazılarının riski daha fazladır oluşumunda bazılarının riski daha fazladır ve bunlar kodlanmıştır.(16-18-31-33)ve bunlar kodlanmıştır.(16-18-31-33)

Serviks KanseriServiks Kanseri HPV virüsü alındığında enfekte olan bölge HPV virüsü alındığında enfekte olan bölge

%60 oranında tamamen normal kalabilir, %60 oranında tamamen normal kalabilir, vücut enfeksiyonu kontrol edebilir veya vücut enfeksiyonu kontrol edebilir veya kondilom dediğimiz siğiller oluşabilir.kondilom dediğimiz siğiller oluşabilir.

Serviks KanseriServiks Kanseri HPV ile bulaştan sonra kanser HPV ile bulaştan sonra kanser

oluşumuna kadar geçen kuluçka oluşumuna kadar geçen kuluçka evresi ortalama 10 yıldır.evresi ortalama 10 yıldır.

Bu 10 yıl içerisinde 1 kere bile yapılan Bu 10 yıl içerisinde 1 kere bile yapılan Smear testi Smear testi HAYAT KURTARABİLİR.HAYAT KURTARABİLİR.

Servikal kanserli hastaların %50’den Servikal kanserli hastaların %50’den fazlasında Kanser tanısı öncesi fazlasında Kanser tanısı öncesi PAP-PAP-SMEARSMEAR testi yapılmamıştır testi yapılmamıştır..

Serviks Ca Risk FaktörleriServiks Ca Risk Faktörleri HPV varlığıHPV varlığı

Cinsel yaşama başlama yaşının erken olmasıCinsel yaşama başlama yaşının erken olması

Çok eşlilikÇok eşlilik

Eşinin çok eşli olmasıEşinin çok eşli olması

Sigara kullanımıSigara kullanımı

Cinsel Fanteziler (Oral –Anal Seks- Sürtünme Cinsel Fanteziler (Oral –Anal Seks- Sürtünme

tarzı seks)tarzı seks)

HPV ve KANSERHPV ve KANSER HPV,tek başına enfekte dokuyu kansere HPV,tek başına enfekte dokuyu kansere dönüştürmez.dönüştürmez.Hazırlayıcı faktörler gereklidir...Hazırlayıcı faktörler gereklidir... Tütün kullanımı,Tütün kullanımı, Ultraviyole radyasyon,Ultraviyole radyasyon, Gebelik, Gebelik, Folat eksikliği, Folat eksikliği, A vitamini eksikliğiA vitamini eksikliği İmmün süpresyon gibi kofaktörler malignite İmmün süpresyon gibi kofaktörler malignite

gelişimini tetikler.gelişimini tetikler.

Serviks Ca-klinik bulgularServiks Ca-klinik bulgular

Genelde ilerlemiş evrede bulgu verirGenelde ilerlemiş evrede bulgu verir

Ağrılı cinsel ilişkiAğrılı cinsel ilişki

Post koital, koital veya inter menstural Post koital, koital veya inter menstural

kanamakanama

Sulu, kötü kokulu akıntıSulu, kötü kokulu akıntı

Mevcut Mevcut Model: Model: SServiervikkal al kkaanser oluşumunun doğal sürecinser oluşumunun doğal süreci

Normal serviks

İnfeksiyon HPV ile enfekte

serviks

Progression Pre-kanser

CIN1CIN2

CIN3Ilımlı sitolojik Anormallikler ve/veya

Serokonversiyon

Kanser

temizlenme Regression

İnvazyon

SServiervikkal al kkaanser oluşumunun doğal nser oluşumunun doğal sürecisüreci

Erken TanıErken Tanı

Pap smearPap smear testitesti ile tarama ile tarama erken servikal kanser teşhisi erken servikal kanser teşhisi için iyi bir markerdır.için iyi bir markerdır.

Serviks Ca-taramanın yararlarıServiks Ca-taramanın yararları

Serviks CA erken dönemde bulgu Serviks CA erken dönemde bulgu

göstermeyebileceğinden kanserin erken göstermeyebileceğinden kanserin erken

tanısında PAP smear önemli bir testtir.tanısında PAP smear önemli bir testtir.

Başarılı tarama çalışması yapılan her Başarılı tarama çalışması yapılan her

ülkede serviks CA mortalite oranı ülkede serviks CA mortalite oranı

azalmıştır.azalmıştır.

Pap-Smear Testi ne zaman Pap-Smear Testi ne zaman yapılmalı ?yapılmalı ?

En uygun zaman mensturual En uygun zaman mensturual siklus ortasındaki günlerdir.siklus ortasındaki günlerdir.

Testten 48 saat önce koitus Testten 48 saat önce koitus hikayesi olmamalı, vajinal hikayesi olmamalı, vajinal tablet, fitil vs. kullanılmamalıdır.tablet, fitil vs. kullanılmamalıdır.

Vajinit, mantar v.b enfeksiyon Vajinit, mantar v.b enfeksiyon yada tedavi sürecinde yada tedavi sürecinde olmamalıdır.olmamalıdır.

SMEAR PATOLOJİ SONUCUSMEAR PATOLOJİ SONUCU ASC (Atypical Squamous Cells)ASC (Atypical Squamous Cells) LSIL (Low Grade Squamous Intraepithelial LSIL (Low Grade Squamous Intraepithelial

Lesion)Lesion) HSIL (Hıgh Grade Squamous Intraepithelial HSIL (Hıgh Grade Squamous Intraepithelial

Lesion)Lesion) AGC (Atypical Glandular Cells)AGC (Atypical Glandular Cells)

Patoloji raporunda yukarıdaki tanımlardan Patoloji raporunda yukarıdaki tanımlardan herhangi biri olursa bir üst tetkik ve takip herhangi biri olursa bir üst tetkik ve takip gereklidir.gereklidir.

AşıAşı 6, 11, 16, 18 tiplerine karşı quadrivalan aşı 6, 11, 16, 18 tiplerine karşı quadrivalan aşı

geliştirilmiştir.geliştirilmiştir. Aşının hedef kitlesi henüz HPV ile Aşının hedef kitlesi henüz HPV ile

karşılaşmamış genç nüfus kesimidir.(9-26 yaş)karşılaşmamış genç nüfus kesimidir.(9-26 yaş) 26-50 yaş arası aşı için çalışmalar devam 26-50 yaş arası aşı için çalışmalar devam

etmektedir.etmektedir. FDA(ABD Sağlık Dairesi) onayı vardır.FDA(ABD Sağlık Dairesi) onayı vardır. Türkiye’de kullanıma sunulmuştur. Türkiye’de kullanıma sunulmuştur. Uygulama: 0, 2, 6. ay olmak üzere 3 kez .Uygulama: 0, 2, 6. ay olmak üzere 3 kez .

Sağlık SlaytlarıSağlık Slaytları http://hastaneciyiz.blogspot.com