T. C. T. C. ANKARA VALİLİĞİ ANKARA VALİLİĞİ

İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜİL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜEğitim Şube MüdürlüğüEğitim Şube Müdürlüğü

www.asm.gov.tr www.asm.gov.tr

T. C. ANKARA VALİLİĞİ

İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜEğitim Şube Müdürlüğü

www.asm.gov.tr

ALKOL VE MADDE ALKOL VE MADDE BAĞIMLILIĞIBAĞIMLILIĞI

AMAÇ:AMAÇ:

Alkol ve madde bağımlılığının zararları ve tedavisi konusunda bilgi ve tutum kazanmak.

ÖĞRENİM HEDEFLERİ-IÖĞRENİM HEDEFLERİ-I

Bağımlılığın tanımını yapabilmeli,Bağımlılığın özelliklerini sayabilmeli,Bağımlılık ile ilgili kavramları

açıklayabilmeli,Bağımlılık yapıcı maddeleri sayabilmeli,Bağımlılık sürecini açıklayabilmeli,Madde kullanımının nedenlerini

açıklayabilmeli,Madde kullanımı ile ilgili risk faktörlerini

sayabilmeli,

Madde bağımlılığının zararlarını açıklayabilmeli,Alkol bağımlılığını tanıyabilmeli,Alkol bağımlılarında görülen bazı sorunları

açıklayabilmeli,Gebelikte alkol kullanımının zararlarını

açıklayabilmeli,Bağımlılık yapıcı maddeler hakkında halk

arasında bilinen yanlış inanışların neler olduğunu açıklayabilmeli,

Alkol kullanımını önlemede gençle aile arasındaki iletişiminin önemini

kavrayabilmeli,Madde bağımlılığı tedavisinde başvurulabilecek

kurumları söyleyebilmelidir.

ÖĞRENİM HEDEFLERİ-ÖĞRENİM HEDEFLERİ-IIII

MADDE BAĞIMLILIĞIMADDE BAĞIMLILIĞI  Bir maddenin belirgin bir etkiyi elde etmek için Bir maddenin belirgin bir etkiyi elde etmek için alınması sürecinde ortaya çıkan bedensel, alınması sürecinde ortaya çıkan bedensel, ruhsal ya da sosyal sorunlara rağmen madde ruhsal ya da sosyal sorunlara rağmen madde alımının devam etmesi; bırakma isteğine alımının devam etmesi; bırakma isteğine rağmen bırakılamaması, aynı etkiyi elde rağmen bırakılamaması, aynı etkiyi elde edebilmek için giderek madde miktarının edebilmek için giderek madde miktarının artırılması ve maddeyi alma isteğinin artırılması ve maddeyi alma isteğinin durdurulamaması durumudur.durdurulamaması durumudur.

BAĞIMLILIĞIN ÖZELLİKLERİ

Hastalıktır.Hayat boyu sürer.Sosyal hayatı bozar.Çevre ve arkadaşlar kaybedilir.Ailevi sorunlar yaşanır.Ekonomik kayıplar olur.Sağlık bozulur.Hayat artık bu maddenin etrafında

döner.

BAĞIMLILIK İLE İLGİLİ KAVRAMLAR

 Maddenin zararlı (kötüye)

kullanımıZehirlenme (Entoksikasyon)Tolerans:Yoksunluk

Bağımlılık Yapıcı Maddeler 

Tütün/Sigara Alkol Esrar Uçucu maddeler Ekstazi Eroin Kokain Halusinojenler Sedatif ilaçlar Kafein(çay, kahve, kolalı ve enerji içecekleri) Kumar (loto, iddia, at yarışları, internet

oyunları vb.) Diğer maddeler

BAĞIMLILIK BİR SÜREÇTİR  Bağımlılık birden başlayıp birden

bitmez. Başladığı zaman bir ömür boyu sürer. Kiminde kısa sürede, kiminde ise uzun zaman içinde gelişir. İnsanlar, bu sürecin hangi noktasında olduklarını çoğu zaman kestiremezler.

MADDE KULLANIMININ NEDENLERİ

Bağımlılık çok etkenli bir hastalıktır.Arkadaş grubuna bağlı nedenler,Ebeveyne bağlı nedenler,Kişiye bağlı nedenler,Biyolojik nedenler,Toplumsal, kültürel, sosyal

nedenlerdir.

MADDE KULLANIMI İLE İLGİLİ RİSK FAKTÖRLERİ

ErgenlikAile yapısına bağlı risklerSosyal risk faktörleri

MADDE BAĞIMLILIĞININ ZARARLARI

 Madde bağımlılarının genel olarak

karşılaşabilecekleri problemler şunlardır:

1. Bedensel Sorunlar 2. Ruhsal Sorunlar 3. Sosyal Sorunlar

MADDE KULLANAN KİŞİLERDE İPUCU OLABİLECEK BELİRTİLER:

Giysilerde ve nefeste maddenin kokusu,El, yüz ve giysilerde boya ve lekeler,Kendisine gösterdiği özenin azalması,Yeme alışkanlığının bozulması, zayıflama,Bulantı, kusma, terleme, gözlerde

kanlanmaKas ve eklem ağrıları, kramplar,Ciltte renk değişiklikleri, iğne izleri,Hâlsizlik, yorgunluk, dikkat eksikliği,

MADDE KULLANAN KİŞİLERDE İPUCU OLABİLECEK BELİRTİLER:

Huzursuzluk, sıkıntı hissi, depresyon,Odasında yalnız kalmayı tercih etme,Evde daha az vakit geçirme,Arkadaş çevresinin değişmesi,Daha fazla para harcama,Okul ve iş yaşamında başarısızlık,Bazen neşeli, sakin, bazen öfkeli

olma,Sinirlilik,Aile ile ilişkilerinin azalması,Yasa dışı davranışlarda bulunmadır.

ALKOL BAĞIMLILIĞI

ALKOL BAĞIMLILIĞI  Bireyin beden ve ruh sağlığını, aile

içi ilişkilerini, sosyal durumunu ve iş uyumunu bozacak derecede sık ve fazla alkol alması, aynı etkiyi elde edebilmek için gittikçe artan miktarlarda alkol alma ve alkol alma isteğini durduramamasıdır.

ALKOL BAĞIMLILARINDA GÖRÜLEN BAZI SORUNLAR

Eğitim ve öğretim hayatında başarısızlıklar, Aile sorunları, Çocuklarla iletişimin bozulması, Fiziksel sağlık sorunları, Ruhsal sağlık sorunları, Cinsel sorunlar; uyku sorunları, İş hayatında sorunlar, Ekonomik sorunlar, Yasal sorunlar vb. dir.

GEBELİKTE ALKOL KULLANIMI

Annenin aldığı alkol, direkt bebeğin kanına da geçer.

Düşüklere, anne karnında bebek ölümlerine ve ölü doğumlara neden olur.

Bebeğin organlarında hasar ve zekâ geriliğine neden olur.

MADDE KULLANIMI İLE İLGİLİ YANLIŞ İNANÇLAR

  “Ben bağımlı olmam.” “Bir kere denemekle bir şey olmaz.” “Esrar bir ottur, zararı yoktur.” “Esrar hafif bir maddedir.” “Ara sıra kullanmakla bir şey olmaz.” “Esrar, alkolden daha tehlikeli değildir.” “Madde hakkında konuşabilmek için onu denemelidir. ’’ “Herkes kullanıyor; bir şey olmuyor”. “Ben kontrol edebilirim”. “Madde, yaratıcılığı geliştirir; konsantrasyon ve bilinci

artırır.” “Benim iradem güçlüdür”.

AİLELERE ÖNERİLER Dinleyin, konuşun. Yargılamayın. Tehdit etmeyin. Sorgulamayın. Öğüt ve emir vermeyin. Örnek olun. Açık olun. Öğrenmesine yardım edin. Arkadaşlarını tanıyın. Hayır demesini öğretin. Sevin ve sayın.

Madde Bağımlılığı Tedavisinin Genel İlkeleri

  Koruma ve önleme, Danışma hizmetleri (1. basamak sağlık

hizmetleri), Tıbbi tedavi (detoks, idame), Sağlık Bakanlığı-AMATEM’ler (Alkol ve Madde

Bağımlılığı Tedavi Merkezi), Üniversitelere bağlı Bağımlılık Merkezleri, Özel Bağımlılık Merkezleri

Rehabilitasyon: - Tıbbi - Sosyal

Sonuç Olarak: Alkol ve madde bağımlılığı fiziksel, ruhsal

ve sosyal zararları ile bireye,hastalıklar nedeniyle topluma, ekonomiye ve ülke kalkınmasına olumsuz etkileri olan önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bu nedenle alkol ve maddeye başlamadan alınacak koruyucu önlemler, kişisel ve toplumsal sorumluluklarımız arasındadır. Hepimiz üzerimize düşeni yapmalıyız.