ส า ข า ว ช า น เ ท ศ ศ า ส ต ร บ ร ณ า ก า ร

ค ณ ะ ศ ล ป ศ า ส ต ร

ม ห า ว ท ย า ล ย แ ม โ จ

บทน า ความหมายและความส าคญของสอวทยโทรทศน

บทบาทหนาทของสอวทยโทรทศน

องคประกอบของวทยโทรทศน ลกษณะและขอจ ากดของวทยโทรทศน

นศ 351

การผลตรายการวดทศน 1 [CA 351 Video Program Production 1]

รวมรวม/เรยบเรยง โดย อาจารยณฏฐพงษ สายพณ

ความหมายและความส าคญของสอวทยและโทรทศน | 2

วทยกระจายเสยงและวทยโทรทศนเปนสอมวลชน (Mass media) ทเกดขนในยคปฏวตอตสาหกรรมในทวปยโรป

หลงจากทเกดหนงสอพมพประมาณ 300 ป และหลงจากทคดคนเทคโนโลยการสอสารดวยวทยกระจายเสยงในยโรปไดส าเรจประมาณ 20 ป มการน าเทคโนโลยดงกลาวเขามาใชในประเทศไทย ตามมาดวยการน าเขาเทคโนโลยการสอสารดวยวทยโทรทศน ดงนน ค าศพททใชเรยกขานรวมถงนยามความหมายตางๆ ทเกยวของกบเทคโนโลยการสอสารดงกลาว จงเพงถกบญญตขนใชในประเทศไทยประมาณสมยพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว รชกาลท 6 จวบจนถงปจจบน โดยสอวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศนซงเปนเทคโนโลยตางประเทศทถกน าเขามาใชในประเทศไทยนนมคณลกษณะทแตกตางกนท าใหมความเหมาะสมกบการสอสารทแตกตางกนไปดวย

ความหมายและความส าคญของสอวทยโทรทศน

ส าหรบความหมายและความส าคญของสอวทยและโทรทศน รวมถงค าศพททใชเฉพาะดานวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศนนน มทงใชภาษาไทยหรอบางครงใชทบศพทภาษาองกฤษอยหลายค า โดยจะยกตวอยางมาอธบายดงน

วดทศน

วดทศน (Video) เปนการเลาเรองดวยภาพ ภาพท าหนาทหลกในการน าเสนอ เสยงจะเขามาชวยเสรมในสวนของภาพเพอใหเขาใจเนอเรองมากยงขน วดทศนเปนสอในลกษณะทน าเสนอเปนภาพเคลอนไหว และสรางความตอเนองของการกระท าของวตถจากเรองราวตางๆ สรางความรสกใกลชดกบผ ชม เปนสอทเขาถงงาย มความรวดเรวสามารถเสนอเหตการณไดทนท ถาเสนอรายการผานระบบโทรทศน กจะเปนรายการโทรทศน

คณะกรรมการบญญตศพทวทยาศาสตร ไดพจารณาเหนวา Video เปนเครองใชไฟฟาประเภทเดยวกบ Television ซงมค าไทยใชวา โทรทศน แลว สมควรคดหาค าไทยใชกบ Video ดวยโดยค าทจะคดขนนควรจะมค าวา “ทศน” ประกอบอยดวย เพอใหเขาชดกน และควรหาค าทจะมเสยงใกลเคยงกบ ค าทบศพททนยมใชกนอยแลวซงจะท าใหมการยอมรบศพททคดขนไดงาย (วกพเดย. สารานกรมเสร)

จากความหมายทกลาวมาขางตนสรปได คอ วดทศน หมายถง แถบวสดอปกรณ ซงเปนแถบเคลอบแมเหลกสามารถเกบบนทกขอมลไดหลายมต เชน ภาพ และเสยง ในรปแบบของคลนแมเหลกไฟฟา สามารถตดตอ เพ มเตม ลบขอมลภาพและเสยงออกได โดยมอปกรณทสามารถอานขอมลสญญาณภาพและเสยง ทเรยกวา เครองเลนวดทศน โทรทศน

ค าวา “โทรทศน ” เปนค าเรยกทใชเขาใจกนโดยทวไปวาหมายถง สอทใหทงภาพและเสยง แตค าทสอความหมายไดถกตองสมบรณกวาคอค าวา “วทยโทรทศน (Television)” ซงเหตผลทตองมค าวาวทยน าหนาเนองจากการสงและรบภาพและเสยงโดยเครองสงและเครองรบอเลกทรอนกสนน จ าเปนตองออกอากาศดวยกระแสคลนวทยเพอใหสามารถสงภาพและเสยงไปยงเครองรบทหางไกลได (นภาภรณ อจฉรยะกล, 2547)

ความหมายและความส าคญของสอวทยและโทรทศน | 3

วทยโทรทศน วทยโทรทศน (Television) มรากศพทมาจากภาษากรกและภาษาลาตน 2 ค า คอ ค าวา Tele มาจากภาษากรก แปลวา

ไกล และค าวา Vision มาจากภาษาลาตนวา Videre แปลวา การเหน โดยเมอรวมค าแลวจะแปลไดวา “การเหนไดไกล (Far seeing)” ซงวทยโทรทศนนนเปนสอมวลชนทมความส าคญและไดรบความนยมจากประชาชนอยางแพรหลายมากทสดในปจจบน ทงนเนองมาจากระบบโทรทศนไดรบการพฒนาขนอยางมาก ทงในดานคณภาพของภาพและเสยง รปแบบรายการ ตลอดจนระบบสงสญญาณในรปแบบตางๆ

จากความหมายดงกลาวขางตนสรปไดวา วทยโทรทศน (Television) คอ การใชคลนแมเหลกไฟฟาในการสงและรบภาพนง ภาพเคลอนไหว และเสยง โดยสญญาณภาพและเสยงเหลานนจะถกแพรภาพและกระจายเสยงไปไดไกลและรวดเรว ประชาชนทตองการรบสารจะตองมเครองรบวทยโทรทศน เพอท าหนาทเปลยนคลนแมเหลกไฟฟาใหกลบเปนภาพและเสยงทสามารถรบสารได การแพรภาพและการกระจายเสยง สารานกรมวกพเดยใหความหมายไวสนๆ วา หมายถงการแพรกระจายสญญาณเสยงและภาพไปสผ รบสารจ านวนมากซงเรยกวา ผ ฟงหรอผชม (Broadcasting, 2005) สารานกรมโคลมเบยใหความหมายวา หมายถง การแพรกระจายเสยงหรอภาพไปยงผ รบสารจ านวนมากโดยใชวทยและโทรทศน (Broadcasting, 2008) จากความหมายดงกลาวขางตนสรปไดวา บรอดคาสตง (Broadcasting) หมายถง การกระจายเสยงและการแพรภาพรายการวทยกระจายเสยงหรอรายการวทยโทรทศนไปสประชาชนผ รบสารจ านวนมาก ทงนหากตองการกลาวถงการแพรกระจายเสยงหรอภาพเฉพาะดานรายการวทยกระจายเสยงหรอรายการวทยโทรทศน การกระจายเสยง ใหใชค าวา เรดโอบรอดคาสตง (Radio broadcasting) และหากตองการกลาวถงเพยงการแพรภาพ ใหใชค าวาเทเลวชนบรอดคาสตง (Television Broadcasting) จะสามารถเฉพาะเจาะจงในการบรอดคาสตงไดชดเจนมากยงขน อยางไรกตาม ในปจจบนนหากเปนการแพรภาพและการกระจายเสยงไปสกลมผ รบสารเฉพาะกลม เชน โทรทศนระบบบอกรบสมาชก (Pay TV) ซงผทจายเงนคาสมาชกเทานนจงจะรบสารได

Pay TV

ความหมายและความส าคญของสอวทยและโทรทศน | 4

บทบาทหนาทของสอวทยโทรทศน ค าวา “บทบาท” มความหมายวา การท าตามหนาททก าหนดไว (ราชบณฑตยสถาน, 2542) ตรงกบภาษาองกฤษวา Role หรอ Function ค าวา บทบาทหนาทของสอวทยโทรทศน จงมความหมายถง การท าหนาทของสอวทยและโทรทศนตามความตองการของปจเจกบคคลหรอสงคม ดวยเหตนการศกษาถงบทบาทหนาทจะท าใหเราเขาใจความสมพนธทไมอาจแยกขาดจากกนของสอวทยโทรทศน ปจเจกบคคล และสงคม ดงภาพ

ภาพแสดงความสมพนธของสอมวลชนตอปจเจกบคคลและสงคม บทบาทหนาทของสอวทยโทรทศน สามารถอธบายไดดวยทฤษฎทางสอสารมวลชนของนกวชาการตะวนตกหลายคน อาท ฮาโรลด ลาสเวลล (Harrold Lasswell) ทเสนอแนวคดสายหนาทนยม (Functionalism) ของสอมวลชนตอสงคม หรอ เดนส แมคเควล (Denis MaQuail) ทไดอธบายเรอง บทบาทหนาทของสอ วาบทบาทของสอมวลชนเปนไปเพอความเปนระเบยบและกาวหนาของสงคม ในขณะท ชารลส อาร.ไรท (Charles R. Wright) ไดอธบายถงบทบาททไมเปนไปตามประสงค (Dysfunction) ของสอมวลชนตางๆ

ฮาโรลด ลาสเวลล (Harrold Lasswell, 1948 อางใน อษณย ศรสนทรไพบลย, 2552) นกรฐศาสตรทสนใจศกษาการสอสารมวลชนไดกลาวถงหนาทส าคญของนกสอสารมวลชนวาม 3 ประการ ไดแก

ประการทหนง สงเกตการณสภาพแวดลอม (Surveillance of the environment) ประการทสอง สานสมพนธสวนตางๆ ในสงคมเพอแสดงปฏกรยาตอบสนองตอสงแวดลอม (Correlation of the parts of

society in responding to the environment) ประการทสาม ท าหนาทถายทอดมรดกทางวฒนธรรมและสงคมจากคนรนหนงไปยงคนรนหลง (Transmission of the

social heritage from one generation to the next) ตอมา ไรท (Wright, 1960) นกสงคมวทยาชาวอเมรกนไดขยายความเพมเตมหนาทขอทสามจนกลายเปนขอทสวาท าหนาทการถายทอดมรดกทางสงคม ซงหมายรวมถงศลปวฒนธรรมและความบนเทงรปแบบตางๆ ทท าใหปจเจกบคคลไดรบความพงพอใจไดผนคลายความเครยดจากปญหาชวตประจ าวน

ปรมะ สตะเวทน (2541 : 134-139) ไดสรปหนาทของสอมวลชนจากแนวคดของลาสเวลลและไรทวา สอมวลชนมบทบาทหนาทส าคญ 4 ประการแก

ความหมายและความส าคญของสอวทยและโทรทศน | 5

ประการทหนง คอท าหนาทสอดสองระวงระไวเกยวกบสงแวดลอม เพอคอยตรวจตราตดตามเหตการณทเกดขนในสงคม หมายถงหนาทแสวงหาและเผยแพรขาวสาร

ประการทสอง คอท าหนาทประสานสวนตางๆ ในสงคม หมายถงการทสอมวลชนแสดงความคดเหนเกยวกบสงทเกดเปนขาว การวเคราะห พรอมเสนอแนะแนวทางแกไข (Correlation of the parts of society in responding to the environment)

ประการทสาม คอท าหนาทถายทอดมรดกทางสงคม หมายถงการเผยแพรความร คานยม และบรรทดฐานของสงคมแกสมาชกรนใหมของสงคม เพอใหวทยาการและวฒนธรรมของสงคมนนๆ คงอยตอไป ซงนคอ หนาทในการใหการศกษา (transmission of the social heritage from one generation to the next)

และประการทส คอการเผยแพรการแสดง ดนตร และศลปะ เพอสรางความจรรโลงใจแกประชาชน ซงกคอ หนาทในการใหความบนเทง

ดงนน การกลาวถงบทบาทหนาทของสอวทยโทรทศนในทน จงแบงเปน 4 ประการ ไดแก 1. บทบาทหนาทใหขาวสาร

เชน การเสนอขาวสารเหตการณปจจบน กจกรรมบานเมอง กจกรรมสาธารณะ รายการสารคดพเศษ และรายงานขาวพเศษ ซงเรองทจะเปนขาวไดตองเปนเรองราวทประชาชนมความสนใจใครร ไดแก สถานการณสงคม สถานการณโลก เรองราวเกยวกบบคคล สภาพแวดลอม ภยพบต วทยาศาสตรและเทคโนโลย ห รอเหตการณแปลกประหลาด เปนตน

รายการเสนอขาวสารเหตการณปจจบนของสถานโทรทศนตางๆ

2. บทบาทหนาทใหความคดเหน

เชน รายการวจารณ รายการสมภาษณ รายการสนทนา รายการวเคราะหขาว รายงานสถานการณและประเดนปญหา เปนตน ส าหรบสงคมไทยทเปนสงคมเสรนยมทใหความส าคญกบการแสดงความคดเหน ปจจยทก าหนดบทบาทหนาทสอเพอแสดงความคดเหนของประชาชนไดแก ลกษณะการเปนเจาของสอ ทมาของคาใชจายในการบรหารสอ และบทบาทของรฐบาล เชน หากเจาของสถานเปนบรษทเอกชน หรอบรษทมหาชน บรหารงานโดยไมพงพางบประมาณจากรฐบาล ผด าเนนรายการสามารถเสนอความคดเหนอยางเตมท การถกควบคมเนอหาจากรฐบาลจะมนอย หรอหากแหลงทนมาจากการโฆษณา ผ ใหโฆษณายอมพจารณาความสนใจของผ รบสารเปนหลก ซงโดยสวนใหญแลวมกจะใหความสนใจตอรายการบนเทงมากกวารายการประเภทความคดเหน นอกจากนจะพบวาปจจบนการโฆษณาสวนใหญนยมใชสอวทยโทรทศนเปนชองทางในการโฆษณาสนคามากเปนอนดบตนๆ จากรายงานของบรษท นลเสน มเดย รเสรช

ความหมายและความส าคญของสอวทยและโทรทศน | 6

(ประเทศไทย) จ ากด สรปวา ในรอบป พ.ศ. 2549 มการใชงบประมาณโฆษณาผานวทยโทรทศนมากทสดเปนเงน 53296 ลานบาท

รายการประเดนขาวสาร สถานการณ และวเคราะหขาว ของสถานโทรทศนตางๆ

ตารางท 1 แสดงจ านวนและรอยละของงบโฆษณาผานสอประเภทตางๆ ป พ.ศ. 2549

ประเภท งบโฆษณา (ลานบาท) รอยละ วทยโทรทศน 53296 59.32 หนงสอพมพ 15432 17.18 วทยกระจายเสยง 6588 7.33 นตยสาร 6140 6.83 สอกลางแจง 4692 5.22 โรงภาพยนตร 2404 2.68 สอเคลอนท 981 1.09 ในหางสรรพสนคาและตวอาคาร 307 0.35 รวม 89840 100 ทมา : AcNileson Thailand (2000) . อางใน ใน อษณย ศรสนทรไพบลย, 2552 : 294.

3. บทบาทหนาทใหการศกษา

ถอเปนบทบาทหนาทส าคญของสอวทยโทรทศนและสอวทยกระจายเสยง เนองจากการศกษาเปนรากฐานเบองตนของการพฒนาประเทศ สอทงสองประเภทนมศกยภาพในการน าความรกระจายไปสประชาชนไดอยางทวถงและรวดเรว ทงนอาจแบงไดเปน 2 ประเภทคอ

3.1 รายการความรทวไป หมายถง รายการทมงใหความรโดยมวตถประสงคเพอใหผชมผ ฟงไดรบความรทเปน

ประโยชนในทางตรงหรอทางออม รายการเหลานไมจ าเปนตองมรปแบบการสอนเหมอนการสอนในหองเรยน ผผลตรายการจะใชศลปะในการผลตรายการเพอสรางสรรคใหเกดรายการสาระความรทท าใหผ รบสารไดรบความรและเกดความเพลดเพลนดวย เชน ทางชองโมเดรนไนน ไดแก รายการคณพระชวย ผลตโดย บรษท เวรคพอยท เอนเทอรเทนเมนท จ ากด (มหาชน) มรปแบบเปนรายการนตยสารศลปวฒนธรรมไทย และรายการกบนอกกะลา ผลตโดย บรษททว

ความหมายและความส าคญของสอวทยและโทรทศน | 7

บรพา จ ากด เปนรายการสารคดทางโทรทศนทมงใหความรเกยวกบทมาของสงตางๆ ทเราพบเหนในชวตประจ าวน ซงมค าขวญของรายการวา “รายการความรดสนก” เปนตน

รายการคณพระชวย ผลตโดย บรษท เวรคพอยท เอนเทอรเทนเมนท จ ากด (มหาชน)

รายการกบนอกกะลา ผลตโดย บรษททวบรพา จ ากด

3.2 รายการเพอการสอน มวตถประสงคเพอใชในการสอนโดยตรง เนอหารายการตองสอดคลองกบหลกสตร จดขนเพอกลมทสนใจเฉพาะเรองหรอผ เรยน เชน ใหบรการรายการความรตามหลกสตรการศกษาในระบบโรงเรยน นอกระบบโรงเรยน และการศกษาตามอธยาศย ลกษณะดงกลาวจะเหนไดชดในรายการทางสถานโทรทศนเพอการศกษา (ETV) โดยออกอากาศ 2 ระบบ คอ ผานดาวเทยมไทยคม และทางอนเทอรเนตท www.nfe.go.th/etv แพรภาพทกวนตงแตเวลา 7.00-22.00 น. รายการประเภทนแยกยอยไดอก 3 ประเภท คอ รายการท าหนาทสอนทงหมด รายการท าหนาทสอนเนอหาหลก และรายการท าหนาทเสรมการสอน ซงจะกลาวถงรายละเอยดในบทตอไป

ความหมายและความส าคญของสอวทยและโทรทศน | 8

รายการ Student Channel เปลยนชอรายการใหมเปน ETV ตวเขมเตมเตมความร

4. บทบาทหนาทใหความบนเทง ตงแตแรกเรมจนถงปจจบน วทยกระจายเสยงและวทยโทรทศนเปนสอทประชาชนทวไปนยมใชเพอเปดรบความ

บนเทง เพอผอนคลายความเครยด รปแบบรายการประเภทนจงเปนสงทขาดไมได และมอยหลากหลายรปแบบ เชน ละคร ภาพยนตร เพลง ทอลกโชว เกมโชว เรยลลตโชว วาไรต ฯลฯ ซงเมอพจารณาแลวจะพบวามจ านวนรายการบนเทงมากกวาเนอหารายการอนๆ รายการบนเทงบางรายการท าหนาทใหความบนเทงโดยแฝงความรไวใหผ รบสาร กลาวคอ นอกจากจะไดรบความสนกสนานแลวยงไดรบความรหรอคตชวนคดอกดวย เชน ละครเรองแรงเงา เปนบทประพนธชอดงของ นนทนา วระชน ผลตโดย บรษท บรอดคาซท ไทย เทเลวชน เมอป พ.ศ.2555 น มเปลอกนอกเปนเรองราวของพสาวผ เปนเหมอนเงาสะทอนมาแกแคนใหนองสาวฝาแฝด เปนละครจตวทยาและสะทอนสงคมถงเงามดในใจคนทเกดจากการเลยงดอนผดพลาด มเนอแทแตมเนอแทเปนเรองของกรรม กรรมอนเปนเหมอนเงาทตดตามตวมนษยทกผคน

ละครเรอง แรงเงา ผลตโดย บรษท บรอดคาซท ไทย เทเลวชน

ความหมายและความส าคญของสอวทยและโทรทศน | 9

องคประกอบของวทยโทรทศน วทยโทรทศนเปนสอทมธรรมชาตทสมผสดวยการด สวนวทยกระจายเสยงนนสมผสไดดวยการฟง จากธรรมชาตของสอทงสอง หากเปรยบเทยบประสทธภาพของวทยกระจายเสยงจะพบวาอาจไมเทาวทยโทรทศนทสามารถรบฟงเสยงและรบชมภาพไดพรอมๆกน ทงนสอวทยโทรทศนจงจ าเปนตองเสนอสาระความบนเทงทหลากหลายกวาวทยกระจายเสยงเพอตอบสนองความตองการของผ รบสารทสมผสไดทงการฟงและการชม

องคประกอบของวทยโทรทศนและวทยกระจายเสยง มดงน 1. กระบวนการสอสารทางวทยโทรทศนและวทยกระจายเสยง

หลกการสอสารทวไป

หลกการสอสารทางวทยโทรทศนและวทยกระจายเสยง จากภาพหลกการสอสารทวไปทประกอบดวย ผสงสาร(Sender) สาร(Message) ชองทางการสอสาร(Channel) ผ รบสาร(Reciever) ผลของการสอสาร(Destination) และปฏกรยาตอบกลบ(Feedback) ในขณะทภาพหลกการสอสารของวทยโทรทศนและวทยกระจายเสยง อธบายไดวากระบวนการเรมตนโดยผด าเนนรายการเปรยบเสมอนผ สงสาร มเนอหาสาระขาวสาร ออกอากาศผานชองทางสอวทยหรอโทรทศน เพอใหผ ฟงหรอผชมไดรบความรความบนเทงตางๆ ทงน หากเกดพฤตกรรมหลงจากรบชมรบฟงอยางไร จงจะสามารถแสดงปฏกรยาตอบกลบไปยงผด าเนนรายการไดตอไป

2. ผลของการสอสารทางวทยโทรทศนและวทยกระจายเสยง เปาหมายของการสอสารทางวทยโทรทศนและวทยกระจายเสยงคอ เกดผลอยางไรตอผชมหรอผ ฟงหลงจากไดรบสอนน

แลว ผด าเนนรายการจะท าหนาทเลอกสาระรายการใหมคณภาพกอนแพรภาพหรอกระจายเสยงออกอากาศ โดยมเปาหมายเพอกระตนและจงใจใหผ รบฟงรบชม คดตาม คลอยตาม ซงสงเกตหรอวดผลไดจากพฤตกรรมทเปลยนไปแสดงไดจากภาพตอไปน

feedback

ขอมลยอนกลบ

ความหมายและความส าคญของสอวทยและโทรทศน | 10

แสดงพฤตกรรมในการรบชมรบฟงวทยโทรทศนและวทยกระจายเสยง

จากภาพดงกลาว อธบายไดวา พฤตกรรมท เปลยนแปลงของผ ฟง ผ ชม หลงจากทได รบสอวทยโทรทศนและ

วทยกระจายเสยงอาจเกดแนวคดหรอแนวปฏบตใหมๆ หรอการกระท าตาม เชน มความสข ความเพลดเพลนเมอฟงรายการเพลงสบายๆ หรอไดรบแนวปฏบตจากการรบชมสปอตประชาสมพนธอนรกษสงแวดลอม เปนตน ผลทเกดขนดงกลาวนบไดวาการสอสารทางวทยโทรทศนและวทยกระจายเสยงบรรลตามเปาหมายทตงไว

3. สวนประกอบของรายการวทยโทรทศนและวทยกระจายเสยง ไมวาจะเปนรายการขาว รายการเพลง ละคร สารคด หรอสปอตโฆษณาตางๆ พบวามสวนประกอบส าคญคอ ภาษาทใช

เนอหาสาระ และลลา ซงการเสนอรายการทง 3 สวน ตองประสมกลมกลนกนอยางเหมาะสม เพอใหผ รบสารเขาใจไดงาย ภาษาทใช ตองเปนประโยคสนๆ สอความหมายชดเจนตรรงไปตรงมาเพอใหกลมเปาหมายเขาใจไดทนท และกอใหเกด

จนตนาการตอได เนองจากธรรมชาตของสอวทยโทรทศนและวทยกระจายเสยง ผ รบสารอาจไมสามารถกลบมาฟงซ าหรอรบชมไดอก

เนอหา ควรเลอกเนอหาสาระทมประโยชนตอผชม ผ ฟง เปนส าคญ นอกจากน ควรล าดบเรองราวทเกดขนใหเขาใจงายไมสบสน เชนรายการละครทางโทรทศนทตองด าเนนเรองอยางตอเนองสมพนธกนตงแตตนจนจบ

ลลา การเสนอรายการ หมายถง การเลอกรปแบบวธการน าเสนอทมความหลากหลาย ไมซ าซากจ าเจ เชน ลลาการน าเสนอรายการสารคดเชงขาวทางโทรทศนมการรายงานเชงสอบสวน เจาะลกจากแหลงขอมลขาวมาน าเสนอแกผชม หรอลลาการน าเสนอรายการของผด าเนนรายการทมไหวพรบและใชน าเสยงถายทอดเรองราวไดอยางนาตดตาม เปนตน

4. ผฟงหรอผชม นบเปนบคคลทผ ผลตรายการจะตองค านงถงและใหความส าคญ เปนพเศษ เนองจากสอวทยโทรทศนและ

วทยกระจายเสยงนน มอทธพลในระดบบคคลและสงคม ผผลตรายการจงตองตระหนกวาการเสนอเนอหาใดผานทางรายการควรมวตถประสงคทชดเจน เชน เพอใหขาวสาร ใหความร สรางความบนเทง หรอตองการโนมนาวชกจงใจ อย างไรกตามการผลตรายการนนกควรเปนประโยชนแกผ ฟงและผชม แมจะเปนรายการทเนอหายงยากซบซอนทตองพยายามปรงแตงใหรายการมคณภาพด มความหลากหลายในวธเสนอรายการเพอใหผ ฟงหรอผชมไดรบประโยชนมากทสด

ความหมายและความส าคญของสอวทยและโทรทศน | 11

ลกษณะและขอจ ากดของวทยโทรทศน

ลกษณะของวทยโทรทศน มลกษณะเฉพาะดงตอไปน (นภาภรณ อจฉรยะกล, 2541 : 27-33 อางใน อษณย ศรสนทรไพบลย, 2552)

1. ประสทธภาพในการรบร เปนสอมวลชนทนอกจากใชเสยงในการสอสารเชนเดยวกบวทยกระจายเสยงแลวยงมภาพสงออกอากาศควบค

ไปดวย ซงโดยทวไปการสอสารโดยอาศยสอวทยโทรทศนจะใชภาพเปนหลก และเสยงเปนสวนเสรมในการสอสาร เปนสอมวลชนทมประสทธภาพมาก สามารถสงขาวเพอความร สงรายการวาไรตเพอความบนเทง แกประชาชนได เปนตน

2. ประสทธภาพในการเขาถงผรบสาร วทยโทรทศนเปนสอทสงสารไดเรวและกวางไกลเชนเดยวกบวทยกระจายเสยง แตเดมมจ านวนผ รบสารนอย

กวาสอวทยกระจายเสยงเนองจากเครองรบวทยโทรทศนมราคาสงกวา ไมสะดวกในการรบสารในสถานทตางๆ เทากบวทยกระจายเสยง แตในปจจบนเครองรบโทรทศนมราคาทลดต าสง มรายการทนาสนใจเพมขน ท าใหจ านวนผ รบสารจากวทยโทรทศนมมากกวาวทยกระจายเสยงทงในเขตเมองและชนบท จากการส ารวจการบรโภคสอตางๆ ของประชาชนไทยเมอในป พ.ศ. 2544 พบวาคนไทยทวประเทศทงทอยในเขตเมองและชนบทใชสอวทยโทรทศนสงสด ในขณะทใชวทยกระจายเสยงมากเปนอนดบทสอง

3. ขอจ ากดของวทยโทรทศน มลกษณะเชนเดยวกบวทยกระจายเสยงกลาวคอ สารไมมความคงทน ผ รบสารไมสามารถยอนไปรบสารทผาน

ไปแลวได เปนการสอสารทผสงสารมโอกาสไดรบปฏกรยาตอบกลบนอย นอกจากนยงจดวาเปนสอทมราคาสง ตารางท 2 แสดงรอยละของครวเรอนทมเครองรบวทยโทรทศน ป พ.ศ. 2540-2542

ประเภท พ.ศ. 2540 พ.ศ. 2541 พ.ศ. 2542 วทยกระจายเสยง 66 70 69 วทยโทรทศน 94 94 94

ทมา : AcNileson Thailand (2000) อางใน ใน อษณย ศรสนทรไพบลย, 2552 : 15. ตารางท 3 แสดงอตราการเขาถงสอโทรทศน ป พ.ศ. 2544

ประเภท เขตเมอง (รอยละ) เขตชนบท (รอยละ) รวม (รอยละ) กรงเทพฯ 85 - 95 ภาคกลาง 97 95 96 ภาคเหนอ 93 94 94

ภาคาตะวนออกเฉยงเหนอ 92 92 92 ภาคใต 97 92 93 รวม 95 93 94

ทมา : AcNileson Telescope (2001) อางใน ใน อษณย ศรสนทรไพบลย, 2552 : 15.

ความหมายและความส าคญของสอวทยและโทรทศน | 12

บรรณานกรม ศภางค นนตา. (2552). หลกการวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศน. พมพครงท 1. มหาสารคาม : ส านกพมพ

มหาวทยาลยมหาสารคาม. สมสข หนวมาน และคณะ. (2554). ความรเบองตนทางวทยและโทรทศน. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร. สกญญา สมไพบลย และ ปอรรชม ยอดเณร. (2550). ออกทวใหดด TV Performance การปรากฏตวทางโทรทศนใน

หลากหลายรายการ. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร : จรลสนทวงศการพมพ. สโขทยธรรมาธราช, มหาวทยาลย, สาขาวชานเทศศาสตร . (2550). เอกสารการสอนชดวชาการสรางสรรครายการ

โทรทศน หนวยท 1-5. พมพครงท 2. นนทบร : โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. สโขทยธรรมาธราช, มหาวทยาลย, สาขาวชานเทศศาสตร . (2550). เอกสารการสอนชดวชาการสรางสรรครายการ

โทรทศน หนวยท 6-10. พมพครงท 2. นนทบร : โรงพมพมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. สโขทยธรรมาธราช, มหาวทยาลย, สาขาวชานเทศศาสตร. (2539). เอกสารการสอนชดวชาการสรางสรรคและการผลต

ภาพยนตรเบองตน. พมพครงท 3. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชวนพมพ. สโขทยธรรมาธราช, มหาวทยาลย, สาขาวชานเทศศาสตร. (2552). เอกสารการสอนชดวชาประสบการณวชาชพนเทศ

ศาสตร. พมพครงท 8. กรงเทพมหานคร : อรณการพมพ. สทต ขตตยะ. (2555). หลกการทางวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศน. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร : บรษท ประยร

วงศพรนทตง จ ากด. อรนช เลศจรรยารกษ. (2544). หลกการเขยนบทโทรทศน . พมพครงท 2. กรงเทพมหานคร : ส านกพมพ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร. อษณย ศรสนทรไพบลย. (2552). หลกการวทยกระจายเสยงและวทยโทรทศน. พมพครงท 1. กรงเทพมหานคร :

ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ภาพประกอบบางสวนจาก http://www.satfocus.de/Unsere-Pay-TV-Kunden:_:63.html http://www.tvshow.tlcthai.com http://th.wikipedia.org