Embed Size (px)
Citation preview
Alerxia a alimentose
alerxia ó látex
AEPNAAAsociación Española de Personas Alérgicas a Alimentos y
Látex
alerxia ó látexCEIP das Fontiñas- Novembro 2016
AEPNAA
Alerxia a alimentos e alerxia ó látex
• Alerxia a alimentos e alerxia ó látex.
• Alerxia, intolerancia, celiaquía.
• Síntomas, diagnóstico, e tratamento da alerxia.
• Prevención: Evitación do alerxeno.
• Protocolo de actuación en caso de reacción.
ALERXIA A ALIMENTOS E/OU Ó LÁTEX. SÍNTOMAS, DIAGNÓSTICO, TRATAMENTO
Qué é a alerxia?
É unha reacción anormal a un alimento orixinada polo sistema inmunitario do alérxico, que reacciona de maneira exaxerada ó entrar en contacto cunhasustancia (alérxeno) que considera dañina, pero que é inocua para a maioría da poboación.
AEPNAA
inocua para a maioría da poboación.
A batalla inmunitaria que se desencadea pode ter efectos moi dañinos para o alérxico.
Qué alimentos producen alerxia?
Calquera proteína que apareza
AEPNAA
Calquera proteína que apareza como ingrediente ou como “contamiñante”
Mecanismos de reacciónalérxica a alimentos
Inxestión
Contacto (beizos, pel)
Inhalación (vapores de cocción,...)
AEPNAA
Non fiarse de reaccións leves. Poden seguir reaccións graves se non cesa a exposición
Non relativizar o problema: “por un pouco non pasa nada”
QUÉ DIFERENCIAS HAI ENTRE ALERXIA A ALIMENTOS E INTOLERANCIA OU CELIAQUÍA?
Qué é a intolerancia á lactosa?
A lactosa é o azúcar do leite. Está presente no leite de todos os mamíferos.
AEPNAA
A lactasa é unha sustancia que xenera o intestino delgado, que rompe a lactosa e facilita a súa dixestión:
Un intolerante á lactosa é unha persoa que non produce suficiente lactasa. A lactosa que non se parte, chega o intestino grueso, as bacterias a descompoñen e xeneran sustancias de refugallo (sobre todo gases) que producen dor, hinchazón, gases e diarrea.
facilita a súa dixestión:
A lactosa non xenera reaccións alérxicasA lactosa engadida ós alimentos pode conter PROTEÍNAS do leite que desencadeen unna reacción alérxica
Qué é a enfermedade celíaca?
A celiaquía ou enfermidade celíaca é unha intolerancia permanente ó glute (enteropatía permanente ó glutemediada por anticuerpos específicos)
AEPNAA
O glute é un conxunto de O glute é un conxunto de proteínas presentes na fariña do trigo, cebada, centeo e probablemente avea.
Qué pasa se un celíaco come glute?
AEPNAA
Un celíaco que coma algún alimento con glute sufre unha reacción inflamatoria, de base inmune, pero só na mucosa do intestino delgado.
Os síntomas que sufre tras unhainxesta accidental son inxesta accidental son gastrointestinais: dor abdominal, nauseas, gases, hinchazón, vómitos, diarrea,…
Existe a alerxia ó glute: como proteína alimentaria que é, pode xenerar reaccións alérxicas en individuos alérxicos ó glute.
AEPNAA
Se un celíaco come habitualmente alimentos con glute, a reacción continuada destrúe as vellosidades intestinais polas que
Qué pasa se un celíaco come glute?
vellosidades intestinais polas que o noso corpo absorve os macro e micronutrintes:
A malnutrición a medio-largo prazo trae consigo como efecto complicacións con outrasenfermedades.
O sistema inmunitario do alérxico xenera uns anticorpos, para defenderse específicamente do “axente atacante”, o alérxeno.
Cando entra en contacto co dito axente, desencadea a
Qué pasa se un alérxico entra en contacto co seu alérxeno?
AEPNAA
Cando entra en contacto co dito axente, desencadea aliberación de sustancias químicas que participan nareacción alérxica.
Dependendo da sensibilidade do alérxico, do mecanismode contacto e da presencia de cofactores (asma,exercicio,…), a reacción pode ser leve ou grave, moirápida ou lenta (ata 2 horas despois)
As sustancias químicas liberadas polas células defensivas alteran os sistemas dixestivo, respiratorio e circulatorio:
Cales son os síntomas dunha reacción alérxica?
AEPNAA
Hinchazón das mucosas do sistema respiratorio: moqueo, tos, dificultade para respirar.
Normal
tos, dificultade para respirar.
Síntomas gastrointestinais
Hinchazón dos tecidos: urticaria, edema
Dilatación vasos sanguíneos: caída da tensión.
Urticaria / AEErupción pruriginosa
Dermatitis atópica
PIEL
S. alergia oralNauseas, vómitosDolor abdominal
GASTROINTESTINAL
RinitisEdema de glotis
Tos
RESPIRATORIO
NauseasDolor hipogastrio
Hipotensión, shock
OTROS
ALERGIA ALIMENTARIASignos e síntomas dunha reacción alérxica
AEPNAA
Dermatitis atópicaFlushing
Dolor abdominalDiarrea
TosAsma
Anafilaxia
Emerxencia que require atención médica inmediata
Látex: caucho ou goma natural (savia leitosa da árbore Hevea
brasiliensis)
E por que incluimos ó látex?
AEPNAA
• A similitude dalgunhas proteínas do látex con proteínas de alimentos provoca nalgúns casos reaccións cruzadas:
Un alérxico ó látex sofre reaccións ó comer certos
alimentos, ou á inversa, un alérxico a certos alimentos
sofre unha reacción ante comida manipulada con látex.
E por que incluimos a alerxia ó látex?
AEPNAA
sofre unha reacción ante comida manipulada con látex.
• Os riscos potenciais dunha reacción por látex ou por alimentos son idénticos.
• Un alérxico ó látex pode sufrir unha reacción alérxicacomendo alimentos manipulados con látex.
• O látex contén proteínas con alta capacidadealerxenizante: por exposición continuada poden inducir alerxia.
Alerxia ó látexÉ unha resposta esaxerada do organismo ó contactar coas proteínas que se encontran no látex de caucho natural.
AEPNAA
Parenteral
CONTACTO
Inhalación Inxestión Pel-Mucosas
¿Qué productos conteñen látex?
AEPNAA
Artículos de uso habitual e sanitario
Pó de látex
AEPNAA
Courtesy Kevin Kelly
Alfombra bañera Celo Juguetes
Alfombra mouse Conductos aire, calefacción Jeringa
Goma olla Colchón inflable Manteles
Compresas y pañales Colchón y almohada Mangueras
Asideros (bolis,cepillos, esquís) Colchón gimnasio Pasamanos escaleras
Alimentos manipulados guantes Empuñadura muleta Pegamento, pegatinas
¿Qué productos conteñen látex?
AEPNAA
Alimentos manipulados guantes Empuñadura muleta Pegamento, pegatinas
Aparato tensión Cuentagotas Pelotas y balones
Asfalto Chupete Preservativo y diafragma
Bañadores Dorso alfombra y moqueta Ruedas
Beber agua en manguera Tejidos elásticos Silla de ruedas
Besos “contaminados” Fuelles, gomas cierre puerta Suelas zapatos
Bicicleta Globos Tiendas deportes
Bolsa agua caliente Gorro y calcetines piscina Tirantes
Chicles Guantes médicos y domésticos Viales con tapón de goma
Recomendación para limitar o uso de luvas de látex na
empresa alimentaria
12/11/2007
AECOSAN: Agencia Española de Consumo, Seguridad alimentaria y Nutricion
AEPNAA
http://www.aesan.msc.es/AESAN/web/cadena_alimentaria/subdetalle/recomendacion_latex.shtmlhttp://www.aesan.msc.es/AESAN/docs/docs/cadena_alimentaria/gestion_riesgos_biologicos/Latex.pdfhttp://www.aesan.msc.es/AESAN/docs/docs/cadena_alimentaria/formacion/Doc_criterios_minimos_manipuladores_DEFINITIVO.pdf
“SE EVITARÁ LA UTILIZACION DE GUANTES DE LATEX”
En el caso de que el uso de guantes sea necesario para proteger la piel del trabajador, el Ministerio de Sanidad RECOMIENDA:- Que los guantes no sean de látex, utilizar un material que no produzca alergias.
LEY de SEGURIDADE ALIMENTARIA:
AEPNAA
produzca alergias.-Que sean de colores que no puedan confundirse con ningún alimento para distinguir cualquier fragmento que se haya desprendido durante su manipulación.-Lavar y secar las manos antes y después de usar guantes. Retirar anillos y relojes que puedan romperlos.-Cambiar de guantes cada vez que cambie de actividad.-Los guantes no desechables se lavarán por ambas caras tras su uso y se secaran del revés.
AEPNAA
Dous ou máis sistemas implicados: Anafilaxia
AEPNAA
Reacción en pelMareos
Desmayo
RESPIRATORIOGASTROINTESTINAL
Chamar ó 061 !!!!
AEPNAA
• A anafilaxia é unha urxencia vital
• Comezo brusco e rápida progresión
• Pódese desencadear por unha mínima inxesta do alimento
• Existe afectación de órganos internos (respiratorio, dixestivo,cardiovascular, sistema nervioso). Cutáneos case sempre.
Anafilaxia
cardiovascular, sistema nervioso). Cutáneos case sempre.
• Pode desencadear a morte por:
- Edema na zona de la larinxe (edema de glotis)
- Hipotensión con parada cardiaca (shock anafiláctico)
- Broncoespasmo severo
• A causa máis frecuente é a alerxia a alimentos
• Outras causas: picaduras, látex, medicamentos, exerciciodespois da inxesta de alimentos
Picor na boca, sarpullido, beizos inchados
Ronchas, picor, urticaria, inchazo (corpo)
Nauseas, dor abdominal, vómitos, diarreas
AEPNAA
Síntomas de anafilaxiaPerigo
Picor de ollos/nariz, estornudos, lagrimeo
Gorxa pechada, ronquera, tos repetitivaLingua/pálpebras/beizos/orellas inchados
Dificultade para respirar, tos seca, beizos ou pelazulada, esgotamento
Pulso débil, hipotensión, mareo, perda de coñecemento, palidez, beizos ou pel azulados
crecente
A anafilaxia debe ser considerada como unha emerxenciamédica que require tratamento urxente.A aplicación inmediata de adrenalina intramuscular (IM) é otratamiento de elección para as reaccións anafilácticas.
AEPNAA
AEPNAA
Academia Europea de Alerxia e
Inmunoloxía Clínica (EAACI)www.eaaci.org
No Documento de Posicionamento sobre a atención ó neno
alérxico na escola, emitido pola EAACI en 2010, estímase que:
• A alerxia afecta a unha cuarta parte dos escolares europeos,
reduce a súa calidade de vida e pode reducir o rendemento
escolar; existe risco de reaccións severas e, en casos infrecuentes,
de morte.
AEPNAA
• Un 20% das reaccións por alerxia alimentaria acontecen na escola. Algunha destas reaccións é a primeira, a que descobre a alerxia do escolar.
• Ata dous terzos das escolas europeas teñen como mínimo un neno con risco de anafilaxia. Pero moitas delas están insuficientemente preparadas para abordar a atención que precisa a seguridade dese neno.
AEPNAA
Toda persoa da que o médico sospeite unha posible alerxiaalimentaria debería ser enviado ó especialista en alerxia para oseu diagnóstico.
Alí realizaránselle as probas pertinentes para facer odiagnóstico:
Diagnóstico
diagnóstico:•Historia clínica detallada.•Test cutáneo (prick-test).•Análise de sangue (IgE específica en soro, RAST).•Probas de exposición controladas (provocación oral), en casonecesario.
A familia debe entregar no centro escolar o informe médico noque conste a alerxia do escolar, coas pautas de actuación etratamento prescritas (protocolo persoalizado).
AEPNAA
Tratamento
O único tratamento eficaz para previr as reaccións por alerxiaaos alimentos é a estrita eliminación do contacto co alimento implicado da súa dieta, e tamén en cosméticos, medicamentos, material escolar, etc.
PREVENCIÓN:EVITACIÓN DO ALERXENO
… ¿Podemos evitalo?
AEPNAA
• Retirada de elementos de risco
• Hixiene
• Protocolo de emerxencia: cómo actuar
Prevención:
AEPNAA
Onde están os famosos alimentos do material escolar?
AEPNAA
AEPNAA
Prevención: Comprobar a lista de ingredentes
Relación dos componentes do producto, de maior a menor proporción
AEPNAA
Debe incluir os aditivos, a súafunción (colorante, espesante,…), e o seu nome ou código de identificación (letra E seguida dun número).
AEPNAA
As etiquetas dos alimentos deben indicar craramente a presencia dos ingredentes clasificados como alérxenosde decraración obrigatoria, sexa cal sexa a cantidade.
O novo Regulamento Europeo de Información ó
Consumidor obriga a un tamaño mínimo de letra e a Consumidor obriga a un tamaño mínimo de letra e a indicar os alérxenos en negrita.
Gluten, mostaza, sulfitos,…
Exemplos de etiquetas comerciais:
AEPNAA
!!!
Lista de ingredientes ilegible: por usar letra minúscula
Fabricado en una empresa que procesa
derivados de soja y huevo !!!!!!
Listados de alerxenos dos fabricantes
AEPNAA
ATENCION a posibles confusións
C
C
AEPNAA
C
C
NORMA ETIQUETADOReglamento europeo sobre información de
alimentos ó consumidor
Dende o 13 de decembro de 2014, xa non é voluntario, senón queé obrigatorio que o consumidor teña acceso á información sobreos ingredientes de obrigada declaración en TODOS os alimentos,envasados ou non, incluídos os postos á súa disposición en bares e
AEPNAA
envasados ou non, incluídos os postos á súa disposición en bares erestaurantes, comedores escolares ou hospitais, e os vendidos agranel.
http://aesan.msssi.gob.es/AESAN/web/cadena_alimentaria/detalle/futura_legislacion.shtml
AEPNAA
http://aesan.msssi.gob.es/AESAN/docs/docs/notas_prensa/guia_aplicacion_informacion.pdf
�“Aplicarase aos operadores de empresas alimentarias entodas as fases da cadea alimentaria, no caso de que as súasactividades conciernan á información alimentaria facilitada aoconsumidor. Aplicarase a todos os alimentos destinados aoconsumidor final, incluídos os entregados polas colectividades
Responsabilidade dos operadores
AEPNAA
consumidor final, incluídos os entregados polas colectividadese os destinados á subministración das colectividades.”
SELECCIÓN DEL MENU: EVITACION / SUSTITUCION
• Revisar plato por plato.• Decidir minuciosamente que sustitucións ou adaptacións
vanse establecer no menú do alérxico.• En restauración colectiva é aconsellable acordar un menú
de rescate que sirva, en caso de dúbida, para solucionar a situación. Exemplo, o menú de réxime tipo arroz fervido
AEPNAA
situación. Exemplo, o menú de réxime tipo arroz fervidocon pito á prancha adoita servir.
Listados
AEPNAA
AEPNAA
Atención especial:FestasExcursiónsActividades extraescolares
As ANPAs dos centros educativos que teñen un papel esencial nas estratexias de inclusión das diferencias.A evitación de riscos por reacción alérxica require revisar as actividades planificadas en colaboración cos pais.
Cando nun grupo hai un escolar alérxico ás proteínas do leite, por exemplo, organizar unha excursión a unha fábrica de queixos… Non é unha boa opción.
AEPNAA
Se queremos invitar a un cumpreanos a un neno ou nena alérxicos a algún alimento, os seus pais poden axudarnos a identificar produtos aptos para todos e darnos indicacións para unha manipulación segura.Debemos ter en conta as súas indicacións de cómo proceder ante calquer signo de reacción , e manternos atentos durante a festa.
E aínda que precise E aínda que precise levar a súa comida especial, non xogar coa comida, e lavar as mans e a boca despois de comer , son o único que precisa para sentirse tranquilo e disfrutar.
• Ler con moita cautela e interpretar correctamente as etiquetas dos alimentos.
• Non utilizar produtos envasados que non estean etiquetados.
• Evitar o uso fariñas, legumes e froitos secos vendidos a granel,
Normas para a selección de materias primas aptas
AEPNAA
• Evitar o uso fariñas, legumes e froitos secos vendidos a granel, polo alto risco de contaminación cruzada.
• As etiquetas dos alimentos implicados deben estar sempre visibles.
• En caso de dúbida respecto de se un produto é apto ou nonpara algunha alerxia específica, non debe utilizarse.
• Hixiene:
1. Lavar mans antes e despois (mans e boca) das comidas
2. Mantener limpo o material: a mesa, os cubertos,
Prevención:
AEPNAA
2. Mantener limpo o material: a mesa, os cubertos, bandexas, os xoguetes, pinturas, tablet …
Con alérxicos por contacto: Atención a alerxenos nos cosméticos
Prevención: Cómo actuar? AEPNAA
Preparémonos para axudar a un alérxico en un alérxico en perigo:
PROTOCOLO DE ACTUACIÓN EN CASO DE REACCIÓN ALÉRXICA.
Ficha datos e Plan de Acción
Teléfonos pais
Quen
AEPNAA
Alérxico a…
Atención Galicia:Alerta
Escolar
Síntomas e Plan de actuación
Autoinxector
Autorización pais
Sinatura médico
pais
AEPNAA
Prevención:Todo alérxico debe levar sempre consigo a medicación necesaria para tratar unha posible reacción grave.E revisala periódicamente para comprobar a caducidade.
ou
Cómo actuar en caso de emerxencia?
AEPNAA
1.- Retirar a sustancia que causa a reacción
Intentar retirar rápidamente o aguixón trala picadura dunha abella.picadura dunha abella.
Nunca provocar o vómito, pero sí retirar restos do alimento da boca.
Limpar a pel se é reacción por contacto, ou ventilar se é reacción por inhalación.
Cómo actuar en caso de emerxencia?
AEPNAA
2.- Posición do pacente
Tumbad@, coas pernas elevadas para facilitar a circulación sanguínea.
Se ten náuseas, sensación de afogo ou vómitos, sentado.
Nunca deixalo só.
Evitar cambios posturais. Atención cando se incorpore, pode empeorar.
Cómo actuar en caso de emerxencia?
AEPNAA
3.- Plan de acción:
En Galicia: 061Programa Alerta EscolarDar o nome d@ nen@O médico dará instruccións a seguir
Cómo actuar en caso de emerxencia?
AEPNAA
4.- Administrar medicación de rescate: adrenalina autoinxectable
Administrar Administrar adrenalina
Solicitar axuda médica ou trasladar ó alérxico ó hospital
AEPNAA
Administrar adrenalina autoinxectable:
AEPNAA
AEPNAA
¿Qué es la anakilaxia? Guía para pacientes – SEAIChttp://www.seaic.org/pacientes
AEPNAA
AEPNAA
GRACIAS !!
Referencias• ¿QUÉ ES LA ANAFILAXIA? GUÍA PARA PACIENTES
Avalada por las sociedades médicas SEAIC, S.E.I.C.A.P, A.E.P. y Soc. Española
de Medicina de Urgencias y Emergencias
Descargable en http://www.seaic.org/pacientes
• https://www.youtube.com/watch?v=idfHWhGT1nU
Este video forma parte de la "Guía de atención a emergencias sanitarias
en los centros educativos", editada por la Consejería de Educación delGobierno de Canarias y el Servicio Canario de la Salud en el año 2011:http://www.gobcan.es/educacion/webdgo...
• GUIA PARA CENTROS EDUCATIVOS Y COMEDORES ESCOLARES – AEPNAAhttp://www.aepnaa.org/publicaciones/ver-guia-para-centros-educativos-y-comedores-
escolares-4
• Descargas de otros documentos en AEPNAA:http://www.aepnaa.org/publicaciones
Bo Nadal !!Bo Nadal !!Bo Nadal !!Bo Nadal !!
ASOCIACIÓNESPAÑOLA DE PERSONASALÉRGICaS AALIMENTOS YLÁTEX AEPNAALÁTEX AEPNAA
Av. Manzanares 62 - 28019 Madrid
Tel. 91-560-94-96
www.aepnaa.org
https://www.facebook.com/Aepnaa
Delegación de Galicia: [email protected]
