Upload
others
View
5
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
^maV‘mV©ÊS> npÊS>>V lrJQ²>Qw>bmbm ( {da{MV
doXmÝV{MÝVm‘{U…({hÝXr AZwdmX)
gpËgÕmÝV‘mV©ÊS>…(JwOamVr àíZmoÎma gmam§e)
àH$meH$ :lrd„^mMm¶© Q´>ñQ>, ‘m§S>dr-H$ÀN>
Or ‘mlrJmodY©Ze ©)
àH$meH$ :lrd„^mMm¶© Q´>ñQ>, H§$gmam ~Oma, ‘m§S>dr-H$ÀN>, JwOamV
Email: [email protected] Visit :
http://www.pushtimarg.nethttp:/vallabhacharyvidyapeeth.org/
doXm§VqMVm‘UrHo$ nyd© g§ñH$aUàW‘ g§ñH$aU : {d.g§. 1975, gZ² 1918
gånmXH$ : lra‘mZmW ^Å>{ÛVr¶ g§ñH$aU : {d.g§.2060, gZ² 2004
JwO.AZwdmXH$ : lrHo$.H$m.emórV¥Vr¶ g§ñH$aU : {d.g§.2065, gZ² 2009
{hÝXr AZwdmXH$ : lrg~b{H$emoa MVwd}XrMVwW© g§ñH$aU : {d.g§.2074, gZ² 2018 gßQ>oå~a
(‘yb‘mÌ) nwZ: àH$meH$: lrd„^mMm¶©{dÚmnrR>-lr{dÇ>boeà^wMaU Am.hmo.Q´>ñQ>, H$moëhmnwa, ‘hmamï´>
gpËgÕm§V‘mVªS>Ho$ nyd© g§ñH$aUàW‘ g§ñH$aU : {d.g§.1999, gZ² 1942
g§nmXH$ : lrh[aH¥$îU emór {ÛVr¶ g§ñH$aU : {d.g§.2059, gZ² 2002
""h[aH¥$îU emórOr ñ‘¥{VJ«§W - H$m¡ñVw^{H$aUmdbr''(gá‘àíZ n¶ªV JwOamVr gmam§e)
V¥Vr¶ g§ñH$aU : {d.g§.2074, gZ² 2018 gßQ>oå~a(‘yb‘mÌ) nwZ: àH$meH$: lrd„^mMm¶©{dÚmnrR>-lr{dÇ>boeà^wMaU Am.hmo.Q´>ñQ>, H$moëhmnwa, ‘hmamï´>
gånmXH$ : Jmoñdm‘r ‘¡Ìr àH$meZdf© : {d.g§.2075
à{V: 1000
‘wÐH$: nyduàog àm.br., amOH$moQ>.
îuhëgcpQpe® V²$õV$îuhëgcpQpe® rhÛp‘uW$, aºgpcpC ‘pL®$, lpgp¡g, rS>.‘„Qdlpg r‘“.389350.
ap¡“ : 9428514130, 02676-225171N°Þ\ âL$pi_klpe
‘yrô$dpN®“u âp’rdL$ kdS> dpV¡$1. âh¡riL$p g¡ML$ : Np¡õhpdu îuifv$¹Ly$dpÆ (NyS>fpsu) 10f. âh¡riL$p g¡ML$ : Np¡õhpdu îuifv$¹Ly$dpÆ (rlÞv$u) 103. Praveshika g¡ML$ : Np¡õhpdu îuifv$¹Ly$dpÆ (A„N°¡Æ) 10$4. `yrô$âh¡i 1-f g¡ML$ : Np¡õhpdu îuifv$¹Ly$dpÆ (NyS>fpsu) f0$5. `yrô$âh¡i 1-f g¡ML$ : Np¡õhpdu îuifv$¹Ly$dpÆ (rlÞv$u) f0$6. `yrô$`\ g¡ML$ : Np¡õhpdu îuifv$¹Ly$dpÆ (NyS>fpsu) 107. `yrô$`\ g¡ML$ : Np¡õhpdu îuifv$¹Ly$dpÆ (rlÞv$u) 108. âd¡efÐ_k„N°l g¡ML$ : Np¡õhpdu îuifv$¹Ly$dpÆ ( NyS>. ) f09. Manual of the devotionalpath of Pushti. g¡ML$ : D$‘fdyS>b 65
sÒhv$$i®_rhjeL$ fpô²$ue k¡rd_pfdp„ âõsys \e¡g rhrcÞ_ ip¡^`Óp¡ s\p QQp® _p¡ k„N°l
10. iåv$$M„X$uep rhÜÐ`qfQQp® (k„õL©s-A„N°¡Æ-rlÞv$u) f0011. AÞe¿eprshpv$uep rhÜÐk„Np¡›$u (k„õL©s -A„N°¡Æ-rlÞv$u) 1501f. L$pe®L$pfZcphdudp„kp rhÜÐk„Np¡›$u (k„õL©s -A„N°¡Æ-rlÞv$u) f0013. âÐenâdpZ rhÜÐk„Np¡›$u (k„õL©s -A„N°¡Æ-rlÞv$u) 15014. AÞ^L$pfhpv$$ rhÜÐk„Np¡¡›$u (k„õL©s -A„N°¡Æ-rlÞv$u) f0015. hëgch¡v$pÞs g¡ML$: Np¡.îuíepd d“p¡lfÆ(k„õL©s -A„N°¡Æ-rlÞv$u) r“:iyëL$
kpçâv$$preL$ rhQpfNp¡›$udp„ âõsys \e¡gp rhrcÞ_ ip¡^`Óp¡ s\p s¡_p E`f \e¡g QQp® _y„ k„L$g_
16. hpsp®‘qfQQp® 15 17. Ar^L$pf`qfQQp® 100 18. kp^“pâZpgu (Aâpàe) 50 19. ‘yrô$c[¼sdp„ L$\pkp^_p rhQpfNp¡›$u (Aâpàe) 50 f0. ifZpNrs rhQpfNp¡›$u 50f1. ifZpNrs rhQpfNp¡›$u (‘|fL$ âí“p¡Ñfu) (Aâpàe) r“:iyëL$ff. k¡hp-kd`®Z rhQpfNp¡›$ 50f3. ‘yrô$c[¼s A“¡ â‘rÑ kp^“pdp„ S>OÞepr^L$pf rhQpfNp¡›$u 80f4. ârsbÞ^ (‘yrô$c[¼s A“¡ â‘rÑ kp^“pdp„ ârsbÞ^) 100f5. ‘yrô$c[¼s A“¡ â‘rÑ kp^“pdp„ am 100
r_Ðeõsp¡Ó`pW$f6. `yrô$`pW$phgu (NyS>fpsu) ‘pLy„$ bpIqX„$N f0f7. `yrô$`pW$phgu (rlÞv$u) ‘pLy„$ bpIqX„$N f0
f8. `yrô$`pW$phgu (NyS>fpsu) L$pQy„$ bpIqX„$N f0f9. `yrô$`pW$phgu (NyS>fpsu) L$pQy„ bpIqX„$N 4''.3'' “p“u kpCT 1030. yfyjp¡Ñdklö_pd-rÓrh^gugp_pdphgu (A_yhpv$$ krls) f0
AÝee_p¡`ep¡Nu N°Þ\p¡31. îucpNhsdlp‘yfpZ (4 cpN- îudlpâcyÆ kçds A’®hpmy„) 4003f. jp¡X$iN°Þ’. (kfm NyS>fpsu cphp’®-rhh¡Q“ kp’¡. ‘¡S> k„. f30) Aâpàe33. rS>_ îuhëgcê$` _ ÅÞep¡, Np¡.îuíepd d_p¡lfÆ rgrMs
khp£Ñdõsp¡Ó_u rhõs©s c|rdL$p_p¡ NyS>fpsu A_yhpv$, îuhëgcpô$L$, kàsígp¡L$u,îuhëgcõsp¡Óp¡, `ÊQígp¡L$u,rinpígp¡L$u Apqv$$ N°Þ\p¡“y„ rhh¡Q_ 450\u h^y `p_pdp„ k„L$g_ 70
34. L©$óZpîe, îuL$ëepZfpeÆ rgrMs k„õL©$s V$uL$p_p¡ NyS> A_yhpv$$(Aâpàe) 70 35. cNh•usp, A_yhpv$L$ : îu_p_ygpg Np„^u. `v$$ÃR>¡v$$, AÞhe,
iåv$$`qfQe, h©rÑ`qfQe, iåv$$p\®, ígp¡L$p\®, rhh¡Q_,`pv$$p_y¾$drZL$p, NuspspÐ`e® s\p Þepkpv$¡irhhfZ NyS>fpsu A_yhpv$$ kp\¡. 50
36. ‘yrô$A[õdsp k„h^®L$ rirbf, fpô²$ue k„d¡g“-cê$Q (âí“p¡Ñfu) f537. jp¡X$iN°Þ’Ns D‘v$¡ip¡ A“¡ s¡d“u 64 hpsp®Ap¡, g¡. c|‘¡ÞÖcpC cpV$uep 50 38. jp¡X$iN°Þ’Ns D‘v$¡ip¡ A“¡ s¡d“u f8 hpsp®Ap¡, g¡. D‘f dyS>b(Aâpàe) 50 39. cNh•usp“p¡p c[¼sep¡N, bpfdp¡ AÝepe, g¡ML$ : Np¡.îuíep.d. r“:iyëL$40. cNh•usp“p¡ ‘yfyjp¡Ñdep¡N, ‘„v$fdp¡ AÝepe, g¡ML$ :Np¡.îuíep.d. r“:iyëL$41. ÖìeiyqÙ. A‘fk-k|sL$ bpbs“p¡ r“Z®e g¡ML$: Np¡.îu‘yfyjp¡ÑdÆ r“:iyëL$4f. cpNhs ip”-õL$Þ^-âL$fZ-AÝepe“p¡ A’®. g¡ML$: îu“p“ygpg Np„^u 1043. îucpNhsp’®âL$fZ.(îuhëgcpQpe® frQs sÒhp’®v$u‘r“bÞ^pÞsN®s“y„
âL$fZ. îud˜pNhs“p ip”-õL$Þ^-âL$fZ A“¡ AÝepe “p A’p£“y„ rhõs©s rhh¡Q“.) A“yhpv$L$ : Np¡.hp.îu“p“ygpg Np„^u. 150
44. ip”p’®âL$fZ (îuhëgcpQpe® rhfrQs sÒhp’®v$u‘r“bÞ^dp„“y„ â’d âL$fZ.îu‘yfyjp¡ÑdÆ“u AphfZc„N V$uL$p“p NyS>fpsu A“yhpv$ kp’¡) 30
45. ‘yfyjp¡Ñd ârs›$pâL$pf (îuNykp„CÆ frQs k¡ìe õhê$‘“¡ ‘yô$ L$fphhp“u rhr^“y„ rhõs©s NyS>fpsu rhh¡Q“)g¡:Np¡.îuíepdd“p¡lfÆ r“:iyëL$
46. N©lk¡hp A“¡ h°S>gugp, ìep¿epsp Np¡. îuíepd d“p¡lfÆ r“:iyëL$47. ‘yrô$âhpldep®v$pc¡v$, ìep¿epsp Np¡. îuíepd d“p¡lfÆ Aâpàe48. îuL©$óZQqfÓ (v$idõL$Þ^“p¡ kfm NyS>fpsu cphp“yhpv$)
A“yhpv$L$ : Np¡.hp.îu“p“ygpg Np„^u Aâpàe49. fk×rô$“u sfa¡Zdp„. g¡ML$ : Np¡. îuíepd d“p¡lfÆ Aâpàe50. rkÙpÞs“y„ ApQd“ âí“p¡Ñfu. DÑfv$psp : Np¡. îuíepd d“p¡lfÆ r“:iyëL$51. c[¼shr^®“u. ìep¿epsp : Np¡. îuíepd d“p¡lfÆ Aâpàe-r“:iyëL$5f. k¡hp : F>sy-DÐkh-d“p¡f’. ìep¿epsp : Np¡. îuíepd d“p¡lfÆ r“:iyëL$53. ldLy„$ Bs“u kdS> cgu (Ad©shQ“phgu)âpQu“ Ahp®Qu“ Ap^yr“L$
ApQpep£“p hQ“pd©sp¡ r“:iyëL$
54. sÒhp’v$u‘r“bÞ^pÞsN®s kp^“âL$fZ. d|m krls NyS>fpsu A“yhpv$ r“:iyëL$
55. ‘yfyjp’®ìehõ’p. âh¼sp : Np¡.îuíepd d“p¡lfÆ r“:iyëL$56.nw{ï>{dYmZ_²-f (ì`mH$aU_²) lrdëb^mMm`©-lrJmonrZmWOr-lrJwgm§B©Or
a{MV 26J«ÝWm|H$m nXÀN>oX-AÝd`-eãXn[aM`-d¥{Îmn[aM` 10057.nw{ï>{dYmZ_²-3(d«O^mfm) lrdëb^mMm`©-lrJmonrZmWOr-lrJwgm§B©Or
a{MV 26J«ÝWm|H$m eãXmW©-íbmoH$mW©-{ddoMZ-nmXmZwH«$_{UH$m 15058.VÎdmW©Xrn{Z~ÝYmÝVJ©V emómW©àH$aU_², (d«O^mfmQ>rH$m)
lrdëb^mMm`© {da{MV, nona~oH$/hmS>©~mC§S 50/7059.VÎdmW©Xrn{Z~ÝYmÝVJ©V gd©{ZU©`àH$aU_² (d«O^mfmQ>rH$m)
lrdëb^mMm`© {da{MV, nona~oH$/hmS>©~mC§S 80/10060.{ddoH$Ì`_², ànÄM-Ord-_ybê$n (g§ñH¥$V) 1061.lrnwéfmoÎm‘J«ÝWmdbr - 5 (v$iqv$NÞsrhS>eu Np¡.îu‘yfyjp¡ÑdÆ frQs
ÖìeiyqÙv$ur‘L$p, c[¼sdpN}e A‘fp^r“ê$‘Zrhh©rs s¡dS> DÐkhâsp“ d|m N°Þ’p¡ s¡dS> s¡“p¡ h°S>cpjp-rlÞv$u-NyS>fpsu A“yhpv$) 1006f.lrnwéfmoÎm‘J«ÝWmdbr-6(D‘r“jv$p¡, cNh•usp s’p Þepkpv$¡ispБe® “u
v$iqv$NÞs rhS>eu Np¡.îu‘yfyjp¡ÑdÆ frQs k„õL©$s V$uL$p$) f0063.J¥hgodm Am¡a d«Obrbm(d«O^mfm)ì`m»`mV: Jmo.lrí`m_ _ZmohaOr {ZŸ…ewëH$64.^JdÒrVmH$m ^p³V¶moJ. ì`m»`mV: Jmo.lrí`m_ _ZmohaOr {ZŸ…ewëH$65. godm : F$Vw-CËgd-_ZmoaW, {ddoMH$ : Jmo.lrí`m_ _ZmohaOr {Z…ewëH$66. godmH$m¡_wXr (ZdYm^pŠV), {hÝXr,boIH$ : lrbmby^Q²>Q>Or, ì`m»`mVm : Jmo.lrí`m_ _ZmohaOr Aàmß`-{Z…ewëH$67. ~«÷dmX ({hÝXr) boIH$ : Jmo.lrí`m_ _ZmohaOr {Z…ewëH$
B[slpk68. Ap^yr_L$ ÞepeâZpgu A_¡ `yrô$dpN}e kp^_pâZpgu _p¡ Ap`ku V$L$fph,
g¡. : Np¡. îuíepd d_p¡lfÆ (NyS>fpsu) q_:iyëL$69. Ap^yr_L$ ÞepeâZpgu A_¡ `yrô$dpN}e kp^_pâZpgu _p¡ Ap`ku V$L$fph, g¡. : Np¡. îuíepd d_p¡lfÆ (rlÞv$u) q_:iyëL$70. îuNp¡`u_p\âcyQfZ; îuNp¡`u_p\Æ_p rhjedp„ D`gå^ (rQÓÆ,
lõspnf, `v$$, Brslpk, fQ_p hN¡f¡) sdpd dprlqs_p¡ k„N°l. f5kÞv$c® N°Þ’p¡
71. ‘yrô$rh^p“d¹ ‘pv$p“y¾$drZL$p. îuhëgcpQpe®-îuN‘u“p’Æ-îuNykp„CÆ frQs f6 N°Þ’p¢“$u ‘pv$p“y¾$drZL$p 107f. ldLy„$ Bs“u kdS> cgu. A¡L$ hpf hp„Qhp S>¡hy„. âpQu“-Ahp®Qu“-Ap^yr“L$
ApQpep£“p dprd®L$ hQ“pd©sp¡“p¡ krQÓ k„N°l. r“:iyëL$73. Summary of Shuddhadvaita Vangmaya. boIH$ : Jmo.eaX²(dy„bC eyr“hrk®V$u“p¡ Aæepk N°Þ’) îudlpâcyÆ, îuNp¡‘u“p’Æ s’p
îuNykp„CÆ“p N°Þ’p¡“p¡ A„N°¡Ædp„ Vy„$L$ ‘qfQe. 15îucpNhskybp¡r^“u“y„ îu“p“ygpg Np„^uA¡ L$f¡g cpjpÞsf:
â’dõL$Þ^qÜsueõL$Þ^Np¥ipmp : drlgpbpN ‘pk¡, dp„X$hu-L$ÃR> s’p îuhëgcpQpe® rhÛp‘uW$dp„, lpgp¡g.ÆZp£Ùpf : îubpgL©$óZÆ“p b¡W$L$Æ. Npd : thÅZ, sp.AbX$pkp-L$ÃR>îuhëgcpQpe® rhÛp`uW$ :
îuhëgcpQpe® “Nf, f¡afg lp¡[õ‘V$g ‘pR>m, lpgp¡g, rS>. ‘„Qdlpg. AÝee_p¡`ep¡Nu N°Þ\pge, AÝee_L$n, r_hpk, cp¡S>_, AÝep`L$ hN¡f¡ AÐephíeL$ kyrh^pAp¡\u kykÄS>.
`yrô$õhpÝepe : AW$hpX$uep_p gNcN b^p qv$hk Apbpg-h©Ù b^p `yrô$dpN}Ap¡ dpV¡$ kçâv$pe_p d|m N°Þ\p¡_y„ AÝep`_ rhÜp_¹ ApQpe®h„iÅ¡ Üpfp V¡$rgap¡r_L$ L$p¡ÞafÞk¹ dpÝed\u L$fhpdp„ Aph¡ R>¡ : h^y dprlrs dpV¡$ ap¡_ kç`L®$ : 9426623565
Jmoñdm_r lrí`m_ _ZmohaOrÛmam gånm{XV-nwZ_w©{ÐVewÕmÛ¡V nw{ï>^pŠV gåàXm`Ho$
_yb g§ñH¥$V J«ÝW
g§`wŠVàH$meZ, Xwb©^1.Ÿgì`m»`fmoS>eJ«ÝW
I§S> 1.Ÿlr`_wZmï>H$_² go {gÕmÝVahñ`_²I§S> 2.ŸZdaËZ_² go pŠVd{Y©ZrI§S> 3.ŸOb^oX… go godm\$b_²
2.ŸàH$me-apí_ g{hV ~«÷gyÌmUw^mî`_²ZmWÛmam Q>oånb~moS>©, A{VXwb©^
I§S> 1.ŸàW_mÜ`m` ZmWÛmam Q>oånb~moS>©, A{VXwb©^I§S> 2.ŸàW_mÜ`m`
I§S> 3.Ÿ{ÛVr`mÜ`m`I§S> 4.ŸV¥Vr`mÜ`m`I§S> 5.ŸMVwWm©Ü`m`
3.Ÿlr_X²^mJdVgw~mo{YZrI§S> 1.ŸàW_-{ÛVr`ñH$ÝYI§S> 4.ŸOÝ_àH$aUI§S> 5.ŸVm_gà_mUàH$aUI§S> 6.ŸVm_gà_o`-gmYZàH$aUI§S> 7.ŸVm_g\$bàH$aUI§S> 8.ŸamOgà_mU-à_o`àH$aU
I§S> 9.amOggmYZ-’$bàH$aUI§S> 10.gmpÎdH$à‘o¶gmYZ’$bàH$aUI§S> 11. JwUàH$aU VWm ¶mdËàm߶ EH$mXeñH$ÝY
4.ŸVÎdmW©Xrn{Z~ÝY I§S> 1.ŸemómW©-gd©{ZU©`àH$aU I§S> 2.Ÿ^mJdVmW©àH$aU ñH$ÝY 1-5 I§S> 3.Ÿ^mJdVmW©àH$aU ñH$ÝY 6-12
g§`wŠVàH$meZ, Xwb^©5.Ÿgì`m»`fS²>J«ÝWm…6. doXmÝVm{YH$aU_mbm-^mdàH$m{eH$m7. {d{dY{ddaUmonoV nÌmdbå~Z_²8. àñWmZaËZmH$a9. {dÛÝ_ÊS>Z_²10. lr~mbH¥$îUJ«ÝWmdbr11. lrdëb^‘hmà^wñVmoÌm{U12. lrnwéfmoÎm_à{Vð>màH$ma…13. dëb^m»¶mZ (gáQ>rH$monoV)
JwOamVr, d«O VWm g§ñH¥$V g§ñH$aU14. nw{ï>{dYmZ_² 15. dmXmdbr
~«÷dmX, dmXH$Wm, {dJ«hdmX, àn§MdmX, àn§Mg§gma^oXdmX, ~«÷OrdVX¡³¶ñdê$n{Zê$nU‘², {déÕY‘m©l¶Ëd{ddoMZ‘², AmË‘dmX…, àíZmoÎmagmhòrn¶m©bmoMZ‘², àíZmoÎmagmhòrM{M©V àH¥$˶{YH$aU-g‘mbmoMZ‘², Ho$dbmÛ¡VdmXm{^‘Vm{dÚmñdê$n{d‘e©…, AjanwéfmoÎm‘-Û¡V{ZamgdmX…
16. AdVmadmXmdbrI§S> 2.Ÿ^oXm^oXdmX, g¥{ï>^oXdmX, Am{d^m©d{Vamo^mddmX, »`m{VdmX, à{V{~å~dmX,
AÝYH$madmX.
I§S> 3. ~«m÷UËdm{XXodVmdmX…, Ordì`mnH$ËdIÊS>ZdmX, Ordà{V{~å~Ëd-IÊS>ZdmX…, ^mJdVñdê$n{df`H$e§H$>m{ZamgdmX…,CnXoem{X{df`H$e§H$>m{ZamgdmX…,^JdËà{VH¥${VnyOZdmX…,D$Üd©nwÊS´>YmaUdmX…, Vwbgr_mbmYmaUdmX…, e§IMH«$YmaUdmX…,^pŠVagËddmX…, ^ŠË`wËH$f©dmX…, Zm_\$bm{XàH$madmX…,O`lrH¥$îUmoƒmaUdmX…, ñdd¥{ÎmdmXŸ…, dóm{XgodmdmX…, _y{V©nyOZdmX…,^mJdVnmR>mXo… e§H$m{ZamgdmX….
17. gpËgÕmÝV‘mV©ÊS>:. maV‘mV©ÊS>-nÄMZXr lrJmodY©Z(JÅx>bmb)e‘m© {da{MV.18. doXmÝV{MÝVm‘Ur. maV‘mV©ÊS>-nÄMZXr lrJmodY©Z(JÅx>bmb)e‘m© {da{MV.19.àm^ÄOZ…-‘méVep³V: maV‘mV©ÊS>-nÄMZXr lrJmodY©Z(JÅx>bmb)e‘m© {da{MV.
4H«$.1, f VWm 4/1, 4/f H$mo N>moS> H$a g^r J«ÝW lrdëb{dÚmnrR>-lr{dQ²R>boída-à^wMaU Am.hmo.Q´>ñQ (H$moëhmnwa) Ûmam àH$m{eV.
- dmëb^doXmÝV {Z~ÝYg§J«h ({hÝXr) - nw{ï>àdmh_`m©Xm^oX (JwOamVr)- {ddoH$ ({hÝXr) - {demoY{ZH$m (Mma I§S>) (JwO-{hÝXr)- nwéfmoÎm_`moJ (JwOamVr-{hÝXr)
- ZdaËZ_² (JwOamVr-{hÝXr)- lr`_wZmï>H$_² ({hÝXr) - {gÕmÝVZw§ AmM_Z (JwOamVr)- {gÕmÝVgypŠV (JwOamVr) - JdÒrVmgw {º$¶moJ- dmVm©Z²H$s g¡ÕmpÝVH$ g§J{V - nwéfmW©ì¶dñWm ({hÝXr-JwOamVr)- MVw…íbmoH$s({hÝXr) - agÑ{ï>Zr Va\o$U_m§ ({hÝXr-JwOamVr)- J¥hgodm Am¡a d«Obrbm (JwOamVr-{hÝXr) - ~«÷dmX (dmXmdbr gånmXH$s¶)- godmH$m¡‘wXr/ZdYm^p³V ({hÝXr) - {MaHw$Q> MMm© g‘rjm ({hÝXr-JwO)- nw{ï>‘mJu¶ nrR>mYre ñdê$n Am¡a H$V©ì¶ - AUw^mî¶(gmYZ’$bmܶm¶) y{‘H$m (JwO.)- ZdaËZmonXoeH$m _mZg{díbofU(JwO-{h§Xr) - lrdëb^mMm`©Ho$ Xe©ZH$m WmW© ñdê$n- eaUmJ{V{dMmaJmoð>r EH$ nyaH$ àíZmoÎmar (JwOamVr)- Y_©-AW©-H$m_-_mojH$s nw{ï>_mJu` {ddoMZm({hÝXr-JwOamVr)- JdËgodmZmo {gÕmÝVewÕ àH$maŸ: EH$ àíZmoÎmar (JwOamVr)- gmH$ma~«÷dmX (VÎd{MÝVZ p³V Am¡a g§ñH¥${V {d‘e©) ({hÝXr)- VÎdmW©Xrn{Z~ÝYmÝVJ©V emómW©àH$aUmonH«$‘(JwO.)-VÎdmW©Xrn{Z~ÝYmÝVJ©V g§{já emómW©-gd©{ZU©¶àH$aU VWm {ddoH$Y¡¶m©l¶, ZdaËZ,
{gÕmÝV‘wº$mdbr Ed§ {º$d{Y©Zr H$m JwOamVr AZwdmX-{ddoMZ(JwO.)- lrdëb^m»¶mZ : lr‘X²^mJdVH$mo àmê$n Am¡a lrdëb^m»¶mZ- gyp³V̶ : {gÕmÝV, CËgd, {º$.- nw{ï>^p³VH$m ì¶mnmarH$aU (Hw$e§H$m, {IbdmS>-g‘mYmZ)- ~«m{÷H$ ¶mWm϶© Am¡a ~«÷dmX H$s ZmZmdmXmZwamo{YVm (bKwJ«ÝWg§J«h-2)- nw{ï>‘mJ©H$s AmMm¶©Ì¶r- A‘¥VH$m AmM‘Z
gånH©$Ÿ:Ÿ Jmoñdm_r lrí`m_ _ZmohaOr, d«OH$_b, 63 ñdpñVH$ gmogm`²Q>r, 4ŸWm amñVm, Owhþ ñH$s_, {dbonmb}(npíM‘) _wå~B©, 400056
àmH²$H$WZ
&& lrh[a:&&
àmH¥$V Y‘m©Zml¶‘² AàmH¥$V{Z{IbY‘©ê$n{‘{V &
{ZJ‘à{VnmÚ§ ¶V² VÀN>wÕ§ gmH¥${VñVm¡{‘ &&
lrJmonrZmWOr gmYZXr{nH$m‘| ^{º$‘mJ©‘| àdoe H$aZodmboH$mo ^{º$Ho$ ñdê$nH$m CnXoe XoZoHo$ ~mX ‘mJ©‘| à{dï> hmoZoHo$ {bE àW‘ gmYZHo$ ê$n‘| JwéH$s Amdí¶H$VmH$m {ZX}e H$aVo h¡§. Amn Amkm H$aVo h¢ {H$ "^{º$'nXH$m AW© h¡, ‘hmËå¶kmZnyd©H$ gwÐT> gd©Vmo{YH$ ñZoh. lw{V VWm ñ‘¥{V¶m| ‘| AmÚmonm§V ^JdmZHo$ CZ Abm¡{H$H$, {ZY©‘©H$, {ZJw©U, AàmH¥$V VWm fS²>JwUm|go n[anyU© AmZ§XmË‘H$ An[apÀN>Þ ñdê$nH$m hr {Zê$nU {H$¶m J¶m h¡, {OgH$m kmZ àmá H$aZm {º$H$m àW‘ gmonmZ h¡. BZ emóm|Ho$ gå¶H²$ nR>Z-nmR>Z VWm qMVZmonam§V hr º$Ho$ õX¶‘| JdmZH$m ñdê$n pñWa hmoVm h¡, VWm VXþnam§V à^w‘| {dewÕ ñZoh CËnÞ hmo nmVm h¡.
BgHo$ {dnarV, emóHo$ VmËn¶©H$m kmZ gå¶H²$V¶m àmá Z H$aZogo AWdm {dnarV kmZ hmo OmZona à^wHo$ Abm¡{H$H$ ñdê$nH$mo Z OmZZoHo$ H$maU hr ‘mJu¶ ^º$ {dewÕ ^{º$‘mJ©go ^Q>H$H$a {gÕm§V {dnarV ‘mJm]H$m n{WH$ ~ZH$a AnZm AY:nVZ r H$a hr boVm h¡, {OgH$m à˶j {MÌ ewÕ {º$H$m dmaU H$aZodmbo e§H$amMm¶©OrH$o ‘m¶mdmXH$m AZwgaU H$aZodmbo Ordm|go boH$a AÚmd{Y nw{ï>‘mJ©‘| àd{V©V {gÕm§V{dnarV H¥$˶m|‘| OwS>o hþE ñd‘mJu¶m|H$mo XoIH$a ñnï> hmoVm hr h¡. ‘hmà^w VÎdmW©Xrn{Z~§Y‘| Amkm H$aVo h¢ : ""A¶‘od ‘hm‘mohmo hrX‘od àVmaU‘²& ¶V² H¥$îU§ Z ^OoV² àmk: emómä¶mgna: H¥${V…''.
Eogo ‘hm‘mohH$m {ZdmaU H$aZoHo$ hoVwgo VWm emóHo$ VmËn¶©H$m ~moY Aënk Ordm|H$mo H$admZoHo$ {bE g§àXm¶Ho$ àdV©H$mMm¶m]go boH$a nwéfmoÎm‘Or, bmby^Å>Or O¡go AmYw{ZH$ gm§àXm{¶H$ {dÛmZm|Zo àH$aUJ«§W VWm dmXJ«§Wmo§H$mo
àH$Q> {H$¶m h¡. JÅx>bmbmOr r, Bgr na§nam‘| à˶j ê$ngo AmMm¶© na§nam‘| Z hmoZona ^r, ‘hmà^wHo VWm g§àXm¶Ho$ g{Þð godH$ hþE. O¡go nydm©Mm¶m]Zo VËH$mbrZ nyd©njr¶ ‘Vmdb§{~¶m|H$m I§S>Z CZHo$ dmXJ«§Wm|‘| {H$¶m, Cgr àH$ma em§H$a‘Vmdb§~r, X¶mZ§X gañdVr VWm VËH$mbrZ npíM‘r Xe©Z Ed§ g§ñH¥${Vgo à^m{dV d¡îUd g§àXm¶H$o {eî¶m|H$mo VWm gZmVZY‘©H$s OZVmH$mo d¡{XH$ {gÕm§Vm|H$m ~moY H$admHo$ g§àXm¶H$s VWm emóH$s godm ^maV‘mV©ÊS> n§{S>V lrJÅx>bmbmOrZo H$s. àkmMjw hmoZoHo$ H$maU emar[aH$, gm‘m{OH$, nm[adm{aH$ VWm Am{W©H$ g‘ñ¶mAm|H$m gm‘Zm H$aVo hþE ^r gåàXm¶Ho$ à{V {Zð>mHo$ ~bna do AS>J aho VWm à˶jê$ngo AZoH$ g^mAm| VWm àdMZm| Ûmam g^r d¡{XH$ {gÕm§Vm|go à‘m{UV ‘hmà^wHo$ gåàXm¶H$m O¶Kmof nyd©n{j¶m| VWm Ûo[f¶m|Ho$ gå‘wI H$aVo aho. namojê$ngo ^r dmXr-n«{Vdm{X¶m|Ho$ Amjonm|H$m {ZamH$aU AZoH$ J«§Wm|H$s aMZm Ûmam {H$¶m, {OZ J«§Wmo§‘| doXm§V{MÝVm‘{U VWm gpËgÕm§V‘mVªS> CZHo$ Ûmam {da{MV dm§½‘¶Ho$ à‘wI J«§W h¡§.
doXm§VqMVm‘{U J«§WH$s aMZm CÝhm|Zo AnZo {nVm Ed§ {dÚmJwé
lrKZí¶m‘^Å>OroHo$ H$hZona ‘hmà^w Ûmam à{Vnm{XV VÎd{gÕm§VmoH$m gmam§eHo$ ê$n‘| {Zê$nU H$aZoHo$ {bE H$s Wr. Bg J«W‘| JÅx>bmbmOrZo OJV-Ord-~«÷Ho$ nañna g§~§Y {df¶H$ g^r dmXm|H$m à{VnmXZ nyd©nj Ûmam àñVwV$ {H$E JE dmXm|H$m I§S>Z H$aVo hþE {H$¶m h¡. Cgr àH$ma gpËgÕm§V‘mVªS> J«§WH$s
aMZm nw{ï>g§àXm¶Ho$ {dÛofr Ûmam oOo JE 64 àíZm|Ho$ à˶wÎmaHo$ ê$n‘| g§H${bV gåàXm¶Ho$ {gÕm§V VWm gmYZmMaUHo$ njm|H$o emó{gÕ hmoZoHo$ V϶H$m {Zê$nU H$aZoHo$ {bE H$s JB© Wr. BZ XmoZm| hr J«§Wmo§Ho$ Ûmam n§{S>VOrZo ^{º$‘mJ©Ho$ à‘mU-n«‘o¶-gmYZ VWm ’$bH$mo AZoH$ emóm|{º$¶m| Ûmam VWm ¶w{º$¶m| Ûmam {gÕ H$aHo$ VËH$mbrZ Amjonm|H$m X‘Z H$aVo hþE AmYw{ZH$ Ordm|H$mo ^r CnH¥$V {H$¶m h¡. BZ XmoZm| hr J«§Wmo§‘| ‘hmà^wHo$ {gÕm§VH$mo ñnï> H$aZoHo$ {bE CÕ¥V à‘mUdMZm|H$m g§H$bZ A^yVnyd© h¡. BVZr {dnwb ‘mÌm‘| à‘mU dMZm|H$m g§H$bZ g§^dV: {H$gr r g§àXm¶Ho$ J«§W‘o§ {‘b nmZm H${R>Z h¡!
àñVwV J«§W‘o§ doXm§VqMVm‘{UH$m JmobmoH$dmgr lrHo$edam‘ emór Ûmam {H$E JE JwOamVr AZwdmXH$m qhXr AZwdmX ‘¡Z| ‘oar ñdën‘{V AZwgma {H$¶m h¡. doXm§VqMVm‘UrHo$ A§{V‘ 15do àH$aUH$m eãXe: AZwdmX lrHo$.H$m.emór Ûmam {H$¶o JE AZwdmX‘| CnbãY Z hmo nmZogo JmobmoH$dmgr lrg~b{H$emoa MVwd}XrOr Ûmam {H$E JE AZwdmXH$m Am§{eH$ g§X^© boVo hþE AZwdmXH$mo g§nÞ H$aZoH$m à¶mg {H$¶m h¡, {Og‘| ny.Jmo.lrí¶m‘wH$mH$mOr Ed§ ‘oao {nV¥MaUH$m ‘mJ©Xe©Z Ed§ gh¶moJ A{dñ‘aUr¶ h¡.
Bgr J«ÝWHo$ n[a{eï>‘| gpËgÕm§§V‘mVªS> J«ÝW‘| M{M©V àíZmoÎmam|Ho$ JwOamVr gmam§e Omo {H$ JmobmoH$dmgr lrh[aH¥$îU emórOr Ûmam {da{MV h¡ Cgo ^r àH$m{eV {H$¶m Om ahm h¡. gmam§eHo$ emórOr Ûmam {H$E JE AZwdmX‘| Aï>‘ àíZH$m AZwdmX CnbãY Z hmoZogo ‘ybJ«§WHo$ Aï>‘ àíZH$m gmam§e Ed§ JwOamVr AZwdmX ^r ‘¡Z| {H$¶m hmoZogo, gwk dmMH$dJ© AZwdmX‘| j{V àVrV hmoZona Adí¶ {d{XV H$a|. J«§WHo$ boIH$ VWm g^r nyd©àH$meH$m|Ho$ à{V H¥$VkVmkmnZHo$ ê$n‘| g^r nw{ï>‘mJu¶ d¡îUd BZ J«§Wm|Ho$ Aܶ¶Z Ûmam ñdgoì¶ VWm gåàXm¶Ho$ {dewÕ ñdê$nH$m kmZ àmá H$aVo hþE AnZr gmåàXm{¶H$ {Zð>m‘| A{^d¥{Õ H$a| Eogr Aä¶W©Zm gh.......
&& lrH¥$îUmn©U‘ñVw &&
Jmoñdm‘r ‘¡Ìrew^ {‘{V. lmdU ew.11
(n{dÌm EH$mXer)
AZwH«$‘{UH$m
doXmÝV{MÝVm‘{U:1. ZmpñV³¶moÀN>oX: 12. à‘mU{Zê$nU‘² 133. g§{jáH$m¶©{Zê$nU‘² 224. àn#mg˶Ëd{Zê$nU‘² 285. Am{d^m©d{Vamo^md{Zê$nU‘² 386. A{dH¥$Vn[aUm‘{Zê$nU‘² 527. OrdmoÒ‘g§gma{Zê$nU‘² 648. OrdmÝV¶m©‘rewÕmÛ¡VmW©{Zê$nU‘² 759. ~«÷gmH$maËd{ddoH$: 8710. e{º$Y‘m©^oX{Zê$nUnyd©H$Û¡V‘V{ZamH$aU‘² 10111. {d{eï>mÛ¡V{dMma: 11512. e¡demº$‘V{dMma: 13913. ewÕmÛ¡V{deof{dMma: 15014. àH¥${Vnwéf{X½Xe©Znyd©H$^JdÕm‘moXmhaU‘² 16715. gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$: 183* {Q>ßnUrH$Vw©: n[aM¶: * lra‘mZmW^Å> Ûmam {b{IV àH$meH$s¶
1. â’d dy¿e âí“ : sdpfp¡ kçâv$pe ¼ep¡? s¡dp„ kçâv$pe iåv$“p¡ A’® iy„?
1/1 kçâv$pe“p„ L¡$V$gp c¡v$ R>¡?1/2 kçâv$pep¡ ip dpV¡$?1/3 s¡ kçâv$pep¡ L$ep L$ep h¥gnÎe’u kçds R>¡? 1/4 Ap c¡v$p¡dp„ sdpfu kçdrs R>¡ L¡$ “tl?1/5 Å¡ kçdrs R>¡ sp¡ s¡d ApQfZ L¡$d “tl? 1/6.1 Å¡ kçdrs “’u sp¡ c¡v$ ip dpV¡$ dp“p¡ R>p¡?1/6.2 iy„ A¡ c¡v$ hZ®r“›$ R>¡?1/7.1 Å¡ hZ®r“›$ lp¡e sp¡ kçâv$pe‘|h®L$ hZ® R>¡ L¡$
hZ®‘|h®L$ kçâv$pe?1/7.2 iy„ Apîdr“›$ R>¡? 1/8 Å¡ Apîdr“›$ lp¡e sp¡ Apîd‘|h®L$ kçâv$pe L¡$
kçâv$pe‘|h®L$ Apîd?
2. buÅ¡ dy¿e âí“ : (kçâv$pep¡) L¡$V$gp kde’u âh©Ñ R>¡?
2/1 OZp„ kde’u Å¡ kç‘°v$pep¡ âh©Ñ lp¡e sp¡ dÞhpqv$ N°Þ’p¡dp„ v$¡Mpsp “ lp¡hp’u A“¡ dÞhpqv$ N°Þ’p¡’u s¡ kçâv$pep¡dp„ h¥gnÎe lp¡hp’u L¡$d âdpZ lp¡B iL¡$?
2/2 Å¡ kçâv$pep¡ ’p¡X$p kde’u âhÐep® lp¡e, sp¡ ^dp®qv$r“Z®e, s¡“p¡ rhr^ A“¡ s¡“p„ agp¡, kh®Ó ip”p¡dp„ dmu Aphsp lp¡hp’u, (kçâv$pep¡) L¡$d âhÐep®?
2/3 hmu, h¡v$-‘yfpZ-Brslpkdp„ ‘yóL$mfus¡ ^d®r“Z®e A“¡ s¡“p„ agp¡“p¡ r“Z®e R>¡ S>¡, afu’u “hu fus¡ Aip”ue fus¡ (kçâv$pep¡“y„) iy„ âep¡S>“ R>¡?
2/4 ApQpe® L$p¡Z lp¡e?
&& gpËgÕm§V‘mV©ÊS>…&&
249257258258259259260260
261262
263
265
265
266
266267
2/5 s¡dp„ (Nyfy‘fç‘fpdp„) hZ®r“v$£i, v$¡ir“v$£i A“¡ h„i‘fç‘fpr“v$£i ‘Z S>Zphhp¡.
2/6.7.8 b°pûZ rkhpe AÞe hZ® ‘Z r“S >ApQpe®Ðh L$fu iL¡$ L¡$ “tl? Å¡ L$fu iL¡$ sp¡ s¡ ip”rhfyÙ R>¡. Å¡ “ L$fu iL¡$ sp¡ s¡“y„ ApQpe®Ðh L¡$d? s¡Z¡ (b°pûZ¡sf hZ®¡) D‘v$¡íep¡ ‘Z lu“ hZ®“p„ S> lp¡e, s¡Ap¡ L$ëepZcpNu L¡$d ’pe?
3. ÓuÅ¡ dy¿e âí“ : sdpfp D‘v$¡íe Qpf¡ hZ® R>¡, ÓZ R>¡ L¡$ b¡ R>¡?
3/1-2 ÓZ hZp£ qÜS> R>¡, s¡dp„ Ncp®^p“pqv$ k„õL$pf‘|h®L$ eop¡‘hus N°lZ A“¡ kprhÓuN°lZ dy¿e R>¡. s¡ rh“p qÜÅrsÐh“p„ Acphdp„ S>¡d h°pÐeÐh âpá ’pe R>¡, s¡d sdpfp D‘v$¡i“p„ Acph¡ h°pÐeÐh âpá ’pe L¡$? Å¡ s¡d lp¡e sp¡ sdpfp D‘v$¡i“p„ Acph¡ õ“p“pqv$L$ h©’p ’pe, ‘Z s¡d ip”“¡ kçds “’u. Å¡ h°pÐeÐh âpá “’u ’sy„ A¡d L$lp¡ sp¡ ‘R>u D‘v$¡i dpV¡$ rhi¡j ApN°l ip dpV¡$?
3/3 S>¡d hZp®îd^d®“y„ A“¡ s¡“p„ ag“y„ hZ®“ kh® N°Þ’p¡dp„ R>¡, s¡d sdpfp kçâv$pe“y„ A“¡ s¡“p„ ag“y„ hZ®“ L¡$d “’u?
3/4 sdpfp ApQpep£’u ‘|h®“p„ ApQpep£ ìepkpqv$L$ Þe|“ R>¡, kdp“ R>¡ L¡$ Ar^L$ R>¡?
3/5 Å¡ ìepkpqv$L$ sdpfp ApQpep£’u Þe|“ lp¡e sp¡ kh®^d®dpN®“p¡ rhàgh ’pe, Å¡ kdp“ lp¡e sp¡ sdpfp N°Þ’p¡“p¡ âQpf kh®Ó ’pe, s¡hy„ L¡$d “’u?
3/6 Å¡ ìepkpqv$L$’u Ar^L$ spdfp ApQpep£ lp¡e sp¡ s¡dp„ âdpZ?
3/7 Å¡ i|Öp¡ ‘Z D‘v$¡íe R>¡ sp¡ kÐi|Öp¡ S> L¡$ AkÐi|Öp¡ ‘Z? kp^pfZ i|Öp¡ S> D‘v$¡íe lp¡e sp¡ A^d L¡$d “tl? s¡ ‘Z D‘v$¡íe lp¡e sp¡ h¥óZhÐh¡ s¡d“u
267
267
268
270
270
271
272
273
275
kp’¡ syëesp R>¡ L¡$ Þe|“sp R>¡? Å¡ Þe|“sp R>¡ sp¡ sdpfu v$unp’u iy„? Å¡ syëesp R>¡ sp¡ s¡dZ¡ (i|Öp¡A¡) L$f¡gp ‘pL$pqv$L$“p¡ A„NuL$pf L¡$d “’u L$fsp? Å¡ i|Ö¡ L$f¡gp ‘pL$pqv$L$“p¡ A„NuL$pf L$fp¡ R>p¡ sp¡ kh®hZ®“u kdp“sp L$l¡“pf sd¡ Þe R>p¡..!!
3/8 Å¡ kÐi|Öp¡ S> D‘v$¡íe lp¡e sp¡ s¡hp kÐi|Öp¡ ¼ep? s¡d“y„ gnZ L$lp¡?
4. Qp¡’p¡ dy¿e âí“ : D‘v$¡idp„ fpdL©$óZpqv$“p„ dÞÓp¡ kdp“ R>¡ L¡$ s¡dp„ ‘ZÞe|“pr^L$sp R>¡?
4/1 Å¡ kdp“sp R>¡ sp¡ sd¡ AÞe dÞÓ“¡ N°lZ L$fhp“p¡ r“j¡^ L¡$d L$fp¡ R>p¡?
4/2 AÞe dÞÓ“y„ v$p“ sdpfp rióep¡“¡ L¡$d “’u L$fsp?4/3 AÞe dÞÓp¡ Å¡ Þe|“ lp¡e sp¡ kh® dÞÓp¡ dp¡n
Ap‘“pf R>¡, A¡ ip”kçds rkÙp„s lp¡hp’u Þe|“sp iu fus¡?
4/4 dÞÓp¡“u âi„kp D‘f’u Å¡ sd¡ sdpfp Bô$ dÞÓp¡“u Þe|“pr^L$sp“p¡ rhQpf L$fp¡ sp¡ âi„kp’u âpá ’su D‘‘rÑ AÞe dÞÓp¡ dpV¡$ ‘Z kdp“ S> R>¡?
4/5 i¥h, ip¼spqv$ dÞÓp¡“y„ dp¡nv$ps©Ðh õhuL$pfp¡ R>p¡ L¡$ “tl?
4/6 Å¡ AÞe dÞÓp¡“y„ dp¡nv$ps©Ðh õhuL$pfp¡ R>p¡ sp¡ s¡d“u t“v$p ip dpV¡$ L$fp¡ R>p¡?
4/7 Å¡ i¥hpqv$ dÞÓp¡ dp¡n Ap‘“pfp “’u, sp¡ s¡d ârs‘pv$“ L$fsp ip”“u k„Nrs iu fus¡ ’pe?
4/8 S>¡“¡ ‘Гu “’u, s¡hpAp¡“¡ v$unp Ap‘hp“p¡ Ar^L$pf R>¡ L¡$ “tl?
5. ‘p„Qdp¡ dy¿e âí“ : AÐephíeL$, sdpfp¡ ¼ep¡ ^d® R>¡?
275
276
277
275277
278
278
279
279
280
280
282
5/1 Å¡ lqfÝep“pqv$L$“¡ sd¡ AphíeL$ L$lp¡ Ðepf¡ sdpf¡ kÞÝepNpeÔepqv$“¡ A“phíeL$ L$l¡hy„ Å¡BA¡. Ðepf¡ sdpfp dsdp„ hZp®îd“u NZ“p R>¡ L¡$ “tl?
5/2 Å¡ kÞÝepqv$rhlu“ lp¡e s¡dp„ Ab°pûZÐh sd“¡ kçds R>¡ L¡$ “tl?
5/3 kÞÝephÞv$“pqv$ “ L$fhp’u âpá ’sy„ âpe[íQs sd“¡ kçds R>¡ L¡$ “tl?
5/4 N©lõ’pîduAp¡“¡ ‘†v$¡h“y„ ‘|S>“ AphíeL$ R>¡ L¡$ “tl?
5/5 ‘pr’®h‘|Å rh“p cp¡S>“ L$fhy„ DrQs R>¡ L¡$ “tl? 5/6 brg-h¥íhv$¡hpqv$ L$fhy„ L¡$ “tl?5/7 cNhrßh¡qv$s“p N°lZdp„ rhr^-r“j¡^“u k„Nrs
iu fus¡ ’pe?5/8 AÞev$¡hspAp¡“¡ r“h¡qv$s Aß cp¡Äe R>¡ L¡$ “tl?
6. R>Ì$p¡ dy¿e âí“ : sdpfp dpN®dp„ rsgL$ L¡$hy„ R>¡ A“¡ s¡ ip’u L$fhp“y„ R>¡?
6/1 sdpfp kçâv$pedp„ îuõhprd“uÆ“¡ L¡$hy„ rsgL$ L$fhp“y„ rh^p“ R>¡?
6/2 sdpfp rióep¡“¡ A“¡ s¡d“u ”uAp¡“¡ kdp“furs’u S> rsgL$ R>¡ L¡$ h¥gnÎe¡?
6/3 Öìec¡v$dp„ âdpZ iy„ R>¡? 6/4 rsgL$“p„ ApL$pfc¡v$dp„ âdpZ iy„? 6/5 cpfs-dÞhpqv$õd©rs-ApQpfpv$i® hN¡f¡ N°Þ’p¡dp„
rsgL$“y„ rh^p“ R>¡ L¡$ “tl?6/6 Ap’u S> rsgL$“u AphíeL$sp“y„ âep¡S>“ iy„?6/7 Sy>v$p âL$pf“p„ rsgL$“u t“v$pdp„ âdpZ iy„ R>¡?6/8 rhÅsue rsgL$“p¡ A„NuL$pf L$fhpdp„ v$p¡j R>¡, s¡dp„
âdpZ iy„?
7. kpsdp¡ dy¿e âí“ : kh® ip”p¡“¡ kçds rih-rhóÏ“p¡ Ac¡v$ sd“¡ kçds R>¡
L¡$ “tl?
282
283
283
284285
286286
287
287
288288288
288288289
289
291
7/1 s¡dp„ Å¡ Ac¡v$ kçds R>¡, sp¡ s¡hp¡ D‘v$¡i L¡$d L$fsp “’u? âÐeys rih‘|Åqv$“p¡ r“j¡^ L¡$d L$fp¡ R>p¡?
7/2 Å¡ (rih-rhóÏdp„) c¡v$ lp¡e sp¡ ip”p¡¼s v$p¡jcpNu ’pe?
7/3 hmu, ‘|h®“p„ ApQpep£A¡ S>¡d cpfspqv$“u V$uL$pdp„ rhfp¡^“p¡¡ ‘qflpf L$ep£ R>¡ s¡ âdpZ âdpZ R>¡ L¡$ “tl?
7/4 Å¡ (AÞe V$uL$pL$pfp¡“p¡ r“Z®e) âdpZ R>¡ sp¡ sdpfp N°„’p¡dp„ rhfyÙ fus¡ hZ®“ L¡$d L$ey¯ R>¡?
7/5 Å¡ (AÞe V$uL$pL$pfp¡) AâdpZ R>¡, sp¡ s¡Ap¡ rho R>¡ L¡$ Ao?
7/6 Å¡ rho lp¡e sp¡ s¡d“p¡ g¡M âdpZ S> R>¡. 7/7.1 Å¡ s¡Ap¡ Ao lp¡e sp¡ ApMp S>Ns’u rhfyÙ
L$l¡“pfp sd¡ L¡$hp? 7/7.2 ‘yrô$dpN}e h¥óZh L¡$hp¡ lp¡e?7/8 "S>¡ sdpfp¡ Ü¡j L$f¡ R>¡, s¡ dpfp¡ Ü¡j L$f¡ R>¡; S>¡ sd“¡
A“ykf¡ R>¡, s¡ d“¡ A“ykf¡ R>¡; S>¡ sdpfu D‘pk“p L$f¡ R>¡, s¡ dpfu D‘pk“p L$f¡ R>¡'', BÐepqv$ hp¼ep¡“p¡ A’® ‘Z L$B fus¡ ’pe, s¡“y„ rhh¡Q“ L$fp¡.
8. ApW$dp¡ dy¿e âí“ : sdpfp kçâv$pedp„ AprŒL$ (r“ÐeL$d®) iy„ lp¡e R>¡?
8/1 âps:L$pgdp„ bsph¡gp kÞÝephÞv$“pqv$ L$dp£ L$B îyrs s’p õd©rs A“ykpf L$fp¡ R>p¡?
8/2 rh^p“N°Þ’p¡ (dp„ L$ep N°Þ’p¡“p¡) L¡$hp? (õhuL$pf L$fp¡ R>p¡?)
8/3 NpeÓud„Ó“p„ S>‘“u AphíeL$sp R>¡ L¡$ A“phíeL$sp?
8/4 (L$dp¤dp„) cõd ^pfZ s’p fyÖpndpgp Üpfp (NpeÓu“p„) S>‘“u (sdpfp kçâv$pedp„) AphíeL$sp R>¡ L¡$ A“phíeL$sp?
291
292
292
293
294294
295295
296
297
298
299
299
301
8/5 cNhp““u ‘|Å L$fsu hMs¡ L$ep ‘pÓp¡“p¡ D‘ep¡N õhuL©$s R>¡?
8/6 N„NpS>g Üpfp cNhp““¡ õ“p“ L$fphhy„ ep¡Áe dp“p¡ R>p¡ L¡$ “tl?
8/7 cNhÐkçâv$pe frls rhÜÑp“p„ NyZp¡’u ey¼s b°pûZ Üpfp Å¡e¡gy„ Aß MpB iL$pe L¡$ “tl?
8/8 sdpfp kçâv$pehpmpAp¡ b^p hZ®“p„ gp¡L$p¡ Üpfp Å¡e¡gy„ (Aß) MpB iL¡$ L¡$ “tl? N°„’p¡‘k„lpfL$pqfL$p
305
305
307
307307
&& doXmÝV{MÝV_{U…&&ZmpñVŠ`moÀN>oXmo Zm_
1àW_§ àH$aU_²Ÿ&1.àUå` lr_XmMm`©MaUm§ VËgwVm{n&
Hw$d} ñdënr`gt àmMm§ {Q>ßnUt {deXme`m_²Ÿ&&AÌ àH$aUo ~«÷mpñVËdgmYZo AZw_mZ§ `wŠV`íM à_mUËdoZ CnÝ`ñVm….
VÎmw nañdrH¥$V_od ZmpñVŠ`moÀN>oXm` Z nwZ… dmñVd§ ~«÷{U à_mU‘² B{V ko`§, ~«÷Umo Abm¡{H$H$ËdmV²ŸdoX¡H$doÚËdmÀM.
ewÕmÛ¡V§ gd©epŠV¨ OS>Ordm{XH$maU_²Ÿ&
gmH$ma§ g{ƒXmZÝX§ dÝXo lrnwéfmoÎm__²Ÿ&&1&&
ewÕ AÛ¡V VÎdê$n, gd©e{³Vdmbo, OS>-Ordm|Ho$ H$maUê$n, gmH$ma VWm gV²-{MV²-AmZ§Xñdê$n lrnwéfmoÎm‘H$mo ‘| àUm‘ H$aVm hy§. (1)
_m`mdmXV_moZme ^pŠV_mJ©àH$me`mo…Ÿ&
gy`m©MÝÐ_gm¡ ñVm¡{_ lr_X²d„^-{dQ²R>bm¡Ÿ&&2&&
‘m¶mdmXê$nr A§YH$maH$m Zme H$aZodmbm gy¶© VWm ^{³V‘mJ©H$mo àH$m{eV H$aZodmbo M§Ð ñdê$n lrd„^mMm¶© ‘hmn«^wOr VWm {dÇ>bZmWOrH$m ‘| ñVdZ H$aVm hy§. (2)
^ŠVmo Jwélrd«Od„^ñ` {nVwK©Zí`m_V AmßV{dÚ…Ÿ&
JmodÕ©Zmo ~mb{Z~moYZm` doXmÝV{MÝVm_{U_² AmVZmo{VŸ&&3&&
Jwaw lrd«Od„^OrH$m ³V VWm {nVm lrKZí¶m‘^Å>Orgo {dÚm àmá H$aZodmbm ‘| JmodY©Z, ~mbH$mo§Ho$ g‘mZ ~w{Õdmbm|H$mo ~moY H$admZoHo$ {bE doXm§Vê$nr qMVm‘UrH$m {dñVma H$aVm hy§. (3)
AW EVX² {díd‘² A[Ib§ ZmZmê$n§ {Zarú`VoŸ&
AVrd {MÌ_² EVñ` H$maU§ n[a{MÝË`Vm_²Ÿ&&4&&
¶h {díd AZoH$ ê$nm|dmbm {XImB nS>Vm h¡, ¶h ~hmoV hr AmíM¶©OZH$ ~mV h¡, AV… Eogo OJVHo$ H$maUH$m {dMma H$aVo h¢. (4)
`V² nyd©d¥{Îm {Z`V§ `XwËnÎmmdnoú`VoŸ&
ZmpñV³¶moÀN>oXmo Zm‘ àW‘§ àH$aU‘² 1
VV² Vñ` H$maU§ àmoŠV§ H$m`©_² CËnmÚ_ñ` `V²Ÿ&&5&&
Omo nhbogo Wm hr VWm {OgH$m hmoZm CËn{ÎmHo$ g‘¶ Amdí¶H$ h¡ dhr {dídH$m H$maU h¡. dh CZ nXmWm]H$m H$maU h¡ {OÝh| dmo CËnÝZ H$aVm h¡ VWm Omo CËnÝZ hmoVm h¡ dh CgH$m H$m¶© hwAm. (5)
`Wm _¥Ëgm Hw$bmbü XÊS>m{X… KQ>H$maU_²Ÿ&
VWoX§ {H$‘² CnmXm` Ho$Z dm {Z{_©V§ ^doV²Ÿ&&6Ÿ&&
{Og àH$ma {‘Å>r, Hw$åhma, MH«$, X§S>, ^«‘r Am{X KQ>Ho$ à{V H$maU h¡, Cgr àH$ma {H$Z nXmWm]go {H$gZo Bg {dídH$mo CËnÝZ {H$¶m hmoJm? (6)
1 2MoVZñ` _Zwî`mXo… {nVam¡ VV² VWm{dYm¡Ÿ&3
OS>ñ`mß`W d¥jmXo… ~rOmÚ§ `Ú{n ñ\w$Q>_² &&7Ÿ&&1.H$maU_². Vƒ {Û{dY_². g_dm{`-VmXmËå`§ dm {Z{_Îm§ M. {dbjU
VmXmËå`gå~ÝYoZ `Xml`§ H$m`©_² CËnÚVo VV² g_dm{`H$maU_². VpX²^ÝZ§ Vw {Z{_Îm_². `Îmw J«ÝWH$Ìm© H$maU§ {Zê${nV§ VÎmw H$maUñdê$n_². Z bjU_². 2.H$m`m©Zwê$nm¡ H$m`©_od B{V AW©…. 3.H$maU‘² B{V eof….
MoVZê$n ‘Zwî¶m{XHo$ H$maU CZHo$ ‘mVm-{nVm h¡, Cgr àH$ma d¥jm{X OS> nXmWm]Ho$ ~rO Am{X CZHo$ ñnï> H$maUê$n nXmW© h¡. (7)
1{nÌmo… {nVm_hm¡ _mVm_hm¡ Vofm§ VWoVao &
Ed§ {dMmao H$mo dm@@Xm¡ {H$#m gJm}@pñV _¡WwZmV²Ÿ&&8Ÿ&&
{H$_² AmXm¡ nwéf… ór dmo^`§ doË`{n g§e`…&2 3
Ed§ OS>o@{n d¥jñ` ~rO§ VË\$bV… \$b_²Ÿ&&9Ÿ&&4d¥jmX² d¥jmL²Hw$a§ ~rOmV² Védm© ~rO_² Am{X__²Ÿ&
ZmÜ`dñ`{V Yr… {H${#mX² AÝVV… n[a{MÝVZoŸ&&10Ÿ&&1.H$maU‘² B{V eof…. 2.H$maU‘² B{V eof…. 3.~rO_². 4.Ed_² AÝVV…
n[a{MÝVZo "Vé~uO§ dm Am{X_‘²' B{V Yr… qH${MX² Z AÜ`dñ`{V.
‘mVm-{nVmHo$ H$maU XmXm-XmXr h¡ VWm CZHo$ r H$maU CZHo$ ‘mVm-{nVm h§¡. Eogm {dMma H$aZo na gd©àW‘ H$m¡Z Wm? ¶h g¥[ï> ¶{X {‘WwZY‘©go CËnÝZ hwB© h¡ Vmo gd©àW‘ nwéf Wm ¶m ñÌr Wr ¶m XmoZm| hr Wo? Bg {df¶‘| g§e¶ ahVm h¡. Bgr àH$ma OS> nXmWm]Ho$ {df¶‘| ^r d¥jH$m H$maU ~rO,
ZmpñV³¶moÀN>oXmo Zm‘ àW‘§ àH$aU‘²2
VXwnam§V Cg‘|go ’$b, d¥j‘|go d¥jHo$ A§Hw$a, AWdm ~rO‘|go hr d¥j ¶m ~rO hr Ama§^‘| Wm? Bg àH$ma {dMma H$aZona r ~w{Õ {H$gr {ZîH$f© VH$ nhm|M Zht nmVr h¡. (8-9-10)
Vñ_mV² gd©àn#mñ` {ZXmZ§ ~«÷ Ho$db_²Ÿ&1
Am{XËdmX² A{ÛVr`ËdmV² gd©ê$nËdepŠVV… &&11Ÿ&&1.gd©ê$nËd§ epŠV… ñ` g…. Vñ_mV².
AV… g§nyU© {dídH$o H$maU ‘mÌ ~«÷ hr h¡, ³¶m|{H$ do Am{X h¡§, CZgo nyd© VWm CZHo$ g‘mZ Am¡a H$moB Zht h¡, VWm gd©ê$n hmoZoH$s CZ‘| e{³V h¡. (11)
1gd©Y_©{d{eï>ËdmX² Eoœ`m©V² VV² à{g{ÕV… &
ñd`_od ñdoÀN>`oX§ ñdê$nmX² CXnmX`V²Ÿ&&12Ÿ&&1.gd©_Vofw VWmà{gÕo….
g^r Abm¡{H$H$ JwUm|H$mo YmaU H$aZodmbo hmoZogo, Bída hmoZogo VWm emóm|‘| CZH$s Eogr à{g{Õ hmoZogo Cg ~«÷Zo ñd¶§ hr ñdoÀN>¶m AnZo hr ê$n‘|go Bg {dídH$mo CËnÝZ {H$¶m. (12)
`WmoU©Zm{^… bmbmV Amb`§ g¥OVrÀN>`mŸ&
nmË`Î`od§ Ëdñ` g¥{ï> pñW{Vg§öV`ñVV…Ÿ&&13Ÿ&&
{Og n«H$ma ‘H$S>r AnZr bma go AnZr hr BÀN>mgo AnZm Omb ~wZVr h¡, Cgo gå^mbVr h¡ VWm nwZ… Cgo AnZo Amn‘| g‘m{hV H$a boVr h¡, Cgr àH$ma {dídH$m g¥OZ, pñW{V VWm Zme ~«÷go hmoVm h¡. (13)
1n#m^yVmË_H§$ gdª qH$ Z VmÝ`od H$maU_²Ÿ&
2 {ZamñnXËd§ Z¡fm§ Mmo[MVmo `moJ… ñdVmo `V…Ÿ&&14Ÿ&&
H$mbOrdmX`mo Z¡VX² _`mñVofm§ Hw$Vmo ^d…Ÿ&
{H$#m n#m¡d VmÝ`od§ ñd^mdmÝ`od dm Hw$V…Ÿ&&15Ÿ&&1.nyd©nj….2.CÎmanj….
e§H$m… ¶h g§nyU© OJV AmH$me, dm¶w, Ob, VoO VWm n¥Ïdrñdê$n h¡, Vmo ³¶m ¶hr n§M‘hm^yV OJVHo$ H$maU Zht h¡§?
g‘mYmZ… Zhr§. n§M‘hm^yV ñdV§Ì h¡§ Eogm Zhr§ h¡, VWm CZH$m EH$-
ZmpñV³¶moÀN>oXmo Zm‘ àW‘§ àH$aU‘² 3
XÿgaoHo$ gmW g§nH$© r ñdV§ÌV¶m Zht hmoVm h¡. VXwnam§V H$mb-Ordm{X n§M-‘hm^yVm|go {Z{‘©V Zht h¡; Vmo ¶{X n§M‘hm^yV hr H$maUê$n hm| Vmo BZH$s CËn{Îm H$hm§go hwB? AWdm do n§M‘hm^yV Eogo ñd^mddmbo H¡$go ~Zo? (14-15)
AVmo@dí`§ gd©~rO§ ñdVÝÌü¡H$ B©{eVmŸ&
àdV©H$mo {Z`ÝVm M `mo hoVw… pñW{VZme`mo…Ÿ&&16Ÿ&&
AV… g^rHo$ ~rOê$n ñdV§Ì do EH$ gÎmmYmar Bída hr h¡§, Omo àd¥{Îm H$admVo h¢, {Z¶‘Z r H$aVo h¡§ VWm Omo {dídH$s pñW{V VWm ZmeHo$ r hoVw h§¡. (16)
VX² ~«÷ ŠdmpñV gd©Ì ì`mßV§ ì`mo_od öÚ{nŸ&
H$ñ_mX² Z Ñí`Vo@ñ_m{^… {Vamo^y` `V… pñWV_²Ÿ&&17Ÿ&&
dh ~«÷ H$hm§ h¡? AmH$meHo$ g‘mZ gd©Ì h¡ VWm õX¶‘| ^r AdpñWV h¡, Vmo dh {XImB ³¶y§ Zht XoVm? ³¶m|{H$ dh {Vamo{hV hmoH$a pñWV hwAm h¡. (17)
Y_ª Z Zme`oX² dm¶w… gÝZß`méÕH$ÝXaoŸ&
ì`OZoZmZw^y`oV VWm kmZoZ Ñí`VoŸ&&18Ÿ&&
(àdm{hV hmoZoHo$ ñd^mddmbo dm¶wH$m) ~§Y Jw’$m‘| pñWV hmoZo na r CgHo$ Y‘©H$m Zme Zht hmoVm h¡, {H$ÝVw n§Im MbmZogo O¡go dm¶wH$m AZw^d hmoVm h¡, Cgr àH$ma ~«÷H$m AZw^d kmZ Ûmam hr {H$¶m Om gH$Vm h¡. (18)
KQ>m{X… Z {dbmoŠ`oV {VañH$a{UH$md¥V_²Ÿ&
_m`mOd{ZH$mÀN>ÝZ§ VWm ~«÷ Z bú`VoŸ&&19Ÿ&&
naXoHo$ nrN>o Nw>no hwE hmoZogo O¡go KQ> Am{X nXmWm]H$mo {dÚ‘mZ hmoZo na ^r XoIm Zht Om gH$Vm h¡, Cgr àH$ma (OrdHo$ Cna bJo hþE) ‘m¶mê$nr naXoHo$ nrN>o {N>no hþE hmoZogo ~«÷H$m AZw^d Zht {H$¶m Om gH$Vm h¡. (19)
AñË`od VV² {nH$m… H$mH$m… ewH$m h§gm… H$bm{nZ…Ÿ&
A{gVm h[aVm… œoVm… H¥$Vm `oZ M {M{ÌVm…Ÿ&&20Ÿ&&
nañna{déÕñ`m{V {d{MÌñdê${nU…Ÿ&1`X² {dœñ`moX²^do hoVw… {Z`_oZ `Wmo{MV_² &&21Ÿ&&
ZmpñV³¶moÀN>oXmo Zm‘ àW‘§ àH$aU‘²4
1.VX² ~«÷ Añ˶od B{V nyd}U AÝd`….
{OÝhmoZ| H$mo¶b, H$mH$, ewH$, h§g, ‘moa Am{X n{j¶m|H$mo H$mbo, nrbo, hao, g’o$X Am{X a§Jm|dmbo ~ZmE§ h¡, nañna {déÕ VWm {d{^ÝZ ñdê$ndmbo {dídHo$ Omo Zr¶‘nyd©H$ H$maU h¡§, do ~«÷ hr h¡§. (20-21)
gy`m©XrZm§ gwXwk}`-`mWmËå`mZm§ àH$meZ_²Ÿ&1 2
{ZamYmao pñW{V`m©{V… {Z`Vm {ZË`Vm `V… &&22Ÿ&&
Ed§{dY¡… lwV¡… Ñï>¡… àH$ma¡… ~hþ{^… ñ\w$Q>¡…Ÿ&
pñWaoU _Zgm ñnï>§ ~«÷ {Zür`Vm§ ÑT>_²Ÿ&&23Ÿ&&1.J{V…. 2.VW¡d nyd}U AÝd`….
{OZHo$ ñdê$nH$m kmZ àmá H$aZm A˶§V H${R>Z h¡ Eogo gy¶m©{X J«h {OZHo$ H$maU àH$m{eV hmo aho h¡§, {~Zm AmYmaHo$ pñW{V H$a aho h¡§, J‘Zerb ^r h¡§ VWm {OZH$m {Z˶Ëd r {gÕ hr h¡, Eogo AZoH$ ñnï> dU©Zm| Ûmam gwZZo‘| AmE hwE ~«÷H$m hr g‘w{MV àH$mago (H$maUV¶m){ZíM¶ H$aZm Mm{hE. (22-23)
Hw$gw_mÄO{b_w»`ofw J«ÝWoîdreo@Zw_meV_²Ÿ&
AXí`w©X`ZmMm`m©{X{^… VoZmo{XV§ `WmŸ&&24Ÿ&&1"H$m`m© `moOZY¥Ë`mXo… nXmV² àË``V… lwVo…&
dmŠ`mV² g§»`m{deofmV² M gmÜ`mo {dœ{dXì``…'Ÿ&&25Ÿ&&1.H$m`m©{Xä`mo hoVwä`…. VÌ H¥${VOÝ`§ H$m`©_². gJm©ÚH$mbrZ-
X²ì`UwH$maå^H$-na_mUwÛ-`g§`moOZH§$ H$_© Am`moOZ_². JwéËddVmo ~«÷mÊS>mXo… nVZm^mdmo Y¥{V…. "Am{X'nXmV² Vñ`¡d Zmemo@{n J«mø…. "KQ>m'{XnXà`moJ… nX_². doXOÝ`§ Y_m©{XkmZ§ àË``…. doXm… lw{V…. nXg_yhmo dmŠ`_². gJm©Xm¡ na_mUw{Zð-{ÛËdm{Xg§»`mOÝ`§ n[a_mU‘² BË`m{X g§»`m {deof…. à`moJmñVw "{jË`L²Hw$am{X OJX² ~w{Õ‘XoH$H$Îm¥©OÝ`§, H$m`©ËdmX² KQ>dX²' BË`mX` AmH$amXm¡ Ðï>ì`m….
CX¶ZmMm¶© Am{X {dÛmZmoZ| Hw$gw‘m§O{b J«§W‘| BídaH$mo {gÕ H$aZoHo$ {bE AZoH$ AZw‘mZ {X¶o h¡. CÝhm|Zo H$hm h¡ {H$ H$m¶©ê$n AUw Am{XH$m g§¶moOZ, CZH$mo YmaU H$aZm, eãX, kmZ, doX, dm³¶ VWm AUwAm|H$s g§»¶m Am{X Ûmam {dídHo$ kmZê$n A춶mË‘H$ (A{dZmer) B©ídaH$mo {gÕ H$aZm h¡. (24-25)
ZmpñV³¶moÀN>oXmo Zm‘ àW‘§ àH$aU‘² 5
1OS>§ ^yVm{XH§$ OrdmZ² g¥îQ²dmÝ`X{n ^yVV…Ÿ&2
Ý`yZm{YH$ËdVmo Xohm… {MÌm ZmZm{dYm… H¥$Vm…Ÿ&&26Ÿ&&3
Vofw Ordm{X g§ñWmß` _m``m_moh`V² ñd`mŸ&
_mo{hVm Z {dOmZr_mo ~«÷ qH$ H$sÑemo d`_²Ÿ&&27Ÿ&&1.AÝV`m©{_à^¥{V. 2.""nm{W©dmZm§ earamUm_² AÕ}Z n¥{Wdr _Vo''Ë`m{X-
dMZ¡… n#mrH$aUà{H«$`m Úmo{VVm. 3."Am{X'eãXoZ àmUopÝÐ`mXrZm§ gL²J«h….
n§M‘hm^yVê$n OS> nXmW© VWm OrdmË‘mAm|H$mo CËnÝZ H$aHo$, ‘hm^yVm|‘|go Aݶ nXmWm]H$mo r CËnÝZ H$aHo$ H$ht A{YH$ VWm H$ht ݶyZ, Eogo AZoH$ {d{dY àH$maHo$ Xoh CËnÝZ {H$¶o. CZ Xohm|‘| Ordm|H$s ñWmnZm H$aHo$ AnZr ‘m¶m Ûmam CÝh| ‘mo{hV {H$¶m. Eogo ‘m¶m Ûmam ‘mo{hV hþE Ord ~«÷ H$m¡Z VWm h‘mam ñdê$n ³¶m ¶h Zht OmZVo h¡. (26-27)
lw{Vîd{n nwamUofw ~«÷mXrZm§ ^dñVV…Ÿ&
~hþYm _mZdmXrZm§ gJm}@ñVrË`dYm`©Vm_²Ÿ&&28Ÿ&&
doXm|‘| VWm nwamUm|‘| ~«÷o‘|go ~«÷m Am{X H$s CËn{Îm VWm CZ‘|go ‘mZd Am{XH$s CËn{Îm ~VmB JB© h¡. BZ dU©Zm|H$mo ܶmZ‘| aIZm Mm{hE. (28)
Ed§ g¥îQ²dm àd¥Î`Wª _`m©Xm§ nmnnwÊ``mo…Ÿ&1gdm©Z² kmn{`Vw§ MmÝ`X² doXm Am{dîH¥$Vm… ñdV…Ÿ&&29Ÿ&&
1.ñdñdê$nH$_©kmZ^ŠË`m{XH$_².
Bg àH$ma g¥{ï>H$mo aMH$a bmJm|H$s H$‘©‘| àd¥{Îm Ho$ {bE Cg g~ bmoJm|H$mo nwʶ d nmnH$s ‘¶m©XmH$m kmZ H$admZoHo$ {bE d AnZo ñdê$H$m kmZ H$admZoHo$ {bE B©ídaZo AnZo ñdê$ngo doXm|H$mo àH$Q> {H$¶m. (29)
1gmonm`m g\$bm H$_© _`m©Xm VÌ ê${nVmŸ&
kmZmWª ñdñdê$n#m _wpŠV… ^pŠVíM X{e©VmŸ&&30Ÿ&&1.àm`píMÎmm{X… Cnm`….
CZ doXm|‘| JdmZZo àm¶píMÎm Am{X Cnm¶m|dmbr g’$b H$‘© ‘¶m©Xm {XImB, kmZHo$ {bE AnZo ñdê$nH$m kmZ H$adm¶m VWm {³V Ed§ ‘moj H$m r ~moY {X¶m. (30)
BX§ `… gwH¥$V§ Hw$`m©V² g BX§ gwI_² AmßZw`mV²Ÿ&
ZmpñV³¶moÀN>oXmo Zm‘ àW‘§ àH$aU‘²6
BX#m XwîH¥$V§ H¥$ËdoX§ ^wÄOrV g Xwî\$b_²Ÿ&&31Ÿ&&
Omo ¶h gËH$‘© H$aVm h¡ Cgo ¶h gwI {‘bVm h¡, Omo ¶h XwîH$‘© H$aVm h¡ Cgo Xwî’$b wJVZm nS>Vm h¡. (31)
doXofw {dÚ_mZofw {d{dÀ`mon{ZeËñd{nŸ&
`Wm-`Wm `… Hw$éVo XXmË`ñ_¡ VWm-VWmŸ&&32Ÿ&&
H$_m©ZwgmaVmo d§emo Xohmo {dÚm M d¡^d…Ÿ&
BË`m{X àmß`Vo gdª àmßVXohm{Xgå^d¡…Ÿ&&33Ÿ&&
H$_©{^íMmna§ gdª V‚m¡ñV¡íMm@Ý`Xmß`VoŸ&
~hþnmnmñVw ZaH§$ ~hþnwÊ`m… gwamb`_²Ÿ&&34Ÿ&&
JÀN>pÝV `mVZmXoh§ nwÊ`Xoh#m g§{lVm…Ÿ&
VÌ ^wŠËdm ^wd§ `mVm… àmßZwdpÝV VWm{Ib_²Ÿ&&35Ÿ&&1 2AIÊS>mo@ZÝV EVmÑH²$ àdmhmo@`§ àdÎm©VoŸ&
`Wm àmd¥S²Ob¡… ZÚm… àdmhmo ønamhV…Ÿ&&36Ÿ&&1.A{dpÀN>ÝZ…. 2.g_mpßVeyÝ`….
{ddoMZnyd©H$ CnXoe H$aZodmbo doXm|Ho$ hmoVo hþE ^r g§ñH$made Omo Xohr O¡gm O¡gm H$aVm h¡, d¡gm hr Cgo àmá hmoVm h¡. H$‘m©Zwgma d§e, Xoh, {dÚm, d¡^d B˶m{X g~Hw$N> àmá hmoVm h¡. àmá hþE CZ Xohm{XH$m|go hmoZodmbo H$‘m]go nwZ… Aݶ g~ d§e Xohm{X àmá hmoVo ahVo h¢. nmnmMaU H$aZodmbo bmoJ ZaH$‘| OmVo h¢ VWm nwʶembr OZ ñdJ© àmá H$aVo h¢. VÎmX² bmoH$m|‘| H«$‘e… ¶mVZm VWm gwImon^moJH$mo ^moJH$a nwZ… n¥ÏdrbmoH$H$mo àmá H$a, nyd©dV² d§e, Xoh Am{XH$mo àmá H$aVo h¢. Eogm {Za§Va MbZodmbm ¶h nwZ… nwZO©Ý‘m{Xê$n àdmh àd¥Îm ahVm h¡, O¡go dfm©Ho$ Obm|go ZXrH$m àdmh A~m{YVê$ngo ~hVm ahVm h¡. (32-36)
OJXreñ` brbm`§ àn#mmo {Z{Ibmo _V…Ÿ&
_¥ËnwÎmbofw amOmZ_² A_mË`‘² AZwJm{XH$_²Ÿ&&37Ÿ&&
`Wm ~mb… H$amoË`od‘² AÌoemo@{n {ZOoÀN>`mŸ&
Šd{MV² g»`§ Šd{MX² d¡a‘² BË`mÚ߶{Ib§ VWmŸ&&38Ÿ&&
¶h g§nyU© {díd ^JdmZH$s brbm h¡. {Og àH$ma ~mbH$ {‘Å>rHo$
ZmpñV³¶moÀN>oXmo Zm‘ àW‘§ àH$aU‘² 7
nwVbm|‘| ¶h amOm, ¶h Jwwbm‘ Eogo H$hH$a H«$sS>m H$aVm h¡, Cgr àH$ma JdmZ ^r AnZr BÀN>mgo H$ht {‘ÌVm Vmo H$ht eÌwVmH$m ì¶dhma H$aVo h¡§. (37-38)
1~hwàn#mm Ñí`ÝVo H«$sS>m ~w{Õ~bmX`…&
gmíM`m© A{n OrdmZm§ `Úën{df`m A{nŸ&&39Ÿ&&
{dœ§ ËdZÝV{df`_² B©eH«$sS>mË_H§$ VXmŸ&
AHw${#mVàn#m#m gmíM`ª Z Hw$Vmo ^doV²Ÿ&&40Ÿ&&1.eVa§O B{V mfm.
ì¶W© {H«$¶m hmoZo na ^r O¡go Ordm|H$mo eVa§OHo$ Iob‘| AZoH$ àn§M {XImB nS>Vo h¢ VWm ~hmoV AmíM¶©H$maH$ {H«$¶m r bJVr h¡, Vmo (^JdmZH$s H«$sS>m ñdê$n) OJVH$m Vmo H$moB© A§V hr Zht h¡. Eogo AZoH$ {df¶m|go nyU© VWm ^JdmZH$s brbmê$n OJVH$m ^r ~mohmoV {dñVma h¡, Vmo dh AmíM¶©H$maH$ ³¶m| Z hmo? (39-40)
Ho$fm{#mX² XméIÊS>mZm§ Zm_ ^ynm{X H$Ï`VoŸ&
{ZYm©[aVmíM JV`… VËfQ²H$ñ`¡d H$míMZŸ&&41Ÿ&&
AmYmamo@{n MVw…f{ï> {Zb`mo@H$m[a ZmJa¡…Ÿ&
{dYr`Vo `wÕ_m̧ `{X VÌm{n AZÝVVmŸ&&42Ÿ&&
VXmÌ {H$_w dŠVì`§ àn#mo ^JdËH¥$VoŸ&
VÛX² AÌm߶WmYmamo ~«÷mÊS>m{Z ~hÿ{Z VwŸ&&43Ÿ&&
H$mð>Ho$ ~Zo Hw$N> Qw>H$S>m|H$mo eVa§O‘| amOm Am{X ~Zm {X¶o OmVo h¡, CZ n¡Xm|H$s MmbH$m Zmn r {ZYm©[aV {H$¶m OmVm h¡, VWm ZJaOZm|H$s Cg H«$sS>m Ho$ {bE Mm¢gR> I§S>m|§H$s Mm¡nS> r aIr OmVr h¡ VWm CZHo$ Ûmam nañna ¶wÕ r {H$¶m OmVm h¡. Cg bm¡{H$H$ H«$sS>m H$m ^r H$moB nma Zht nm gH$Vm hmo, Vmo ^JdmZ Ûmam {Z[‘©V Bg {dídH$s Vmo ~mV hr ³¶m H$aZr? Cg eVa§O Ho$ g‘mZ Bg H«$sS>m‘| r AZoH$ ~«÷m§S> AmYmaê$n h¡. (41-43)
nm#m^m¡{VH${nÊS>mZm§ g§km ZmZm{dYm… H¥$Vm…Ÿ&
AZoHo$fm‘² B[ÝÐ`V… H¥$Vm ZmZm àd¥Îm`…Ÿ&&44Ÿ&&
n§M‘hm^yVm|Ho$ qnS>m|Ho$ AZoH$ Zm‘ {X¶o JE h¢ VWm CZ AZoH$ H$m¶©ê$nm|H$s AZoH$ àH$maH$s àd¥{Îm¶m§ B§pжm| Ûmam {ZpíMÎm H$s JB© h¡§. (44)
ZmpñV³¶moÀN>oXmo Zm‘ àW‘§ àH$aU‘²8
àd¥{ÎmOÝ`H$m`m©{U _mZgmÝ`{n ^y[ae…Ÿ&
gXgV² H$_©{^… ~ôì`mo JV`mo@{n {d{ZpíMVm…Ÿ&&45Ÿ&&
àd¥{Îm¶m|go CËnÝZ hmo gHo$ Eogo ‘mZ{gH$ H$m¶© r AZoH$ àH$maHo$ h¡. AÀN>o-~wao H$‘m] Ûmam AZoH$ àH$maH$s J{V¶m|H$m r {ZYm©aU hmoVm h¡. (45)
brbmW©_² B©ídaËdmW©_² A{MÝË`mZÝVepŠVZmŸ&
ñdê$nmV² ñdoÀN>`m VoZ àn#m… àH$Q>rH¥$V…Ÿ&&46Ÿ&&
gd©g‘W© hmoZoogo, {OZH$s e{³V¶m|H$mo OmZ nmZm VWm nma nmZm g§^d Zht h¡, Eogo à^wZo AnZr BÀN>mgo AnZo ñdê$n‘o§go brbmW© Bg OJVH$mo CËnÝZ {H$¶m h¡. (46)
AhÝVm__Vm~Õm _m``mÝY… V{XÀN>`mŸ&
gd©Ed àdÎm©ÝVo@Ì naåna`moŠV¶mŸ&&47Ÿ&&
Ah§Vm VWm ‘‘Vmgo ~§Yo hþE VWm ‘m¶m Ûmam A§Y ~Zo hþE Ord, ^JdmZH$s BÀN>mgo Cnamo³V na§namZwgma Bg OJV‘| àd¥Îm hmoVo ahVo h¢. (47)
VX§em A{Ibm Xodm… gH$m_m Aml`pÝV VmZ²Ÿ&
VÎmX² XXm{V VX²Ûmam Voä`mo _mhmËå`~wÕ`oŸ&&48Ÿ&&
g^r Xod à^w Ho$ A§e h¢. gH$m‘ Ord CZ Xodm|H$m Aml¶ H$aVo h¡. AnZm ‘hmËå¶ àH$Q> H$aZoHo$ {bE CZ XodVmAm| Ûmam VX²-VX² dñVw JdmZ hr Ordm|H$mo ’$b Ho$ ê$n‘| XoVo h¡. (48)
`ñVw gå`J² {dOmZr`mV² g g§gmamX² {d_wÀ`VoŸ&
gdm©Ë_Zm ^OoX² ¶mo@ñ` Z {H${#mX{n Xwb©^_²Ÿ&&49Ÿ&&
{Og OrdH$mo CÎm‘ kmZ àmá hþAm h¡ dh g§gmago ‘w³V hmo OmVm h¡. g§nyU© AmË‘mnyd©H$ Omo r Ord CZ à^wHo$ eaU‘| OmH$a CZH$s {³V H$aVm h¡, CgHo$ {bE Hw$N> r àmá H$aZm H${R>Z Zht h¡. (49)
J^}@dZmÝ_mV¥Xw½Ym{XZm MmonH¥$V§ ~hþŸ&
`oZoe… gX`må^mo{Y… h[a… H$ñ_mX² Z goì`VoŸ&&50Ÿ&&
{OZ à^wZo J^©‘| ajm H$aHo$, VXwnam§V ‘mVmHo$ XyY Ûmam Ordm|H$mo CnH¥$V {H$¶m h¡, CZ X¶mgmJa JdmZ h[aH$s godm ³¶m| Zht H$aZr? (50)
g M ñdënoZ gÝVwî`oV² ñdñ`m{n ñ`mV² gwI§ `V…Ÿ&
ZmpñV³¶moÀN>oXmo Zm‘ àW‘§ àH$aU‘² 9
Eo{hH$m_wpî_H§$ _moj… gwb^mo `{X dmÄN²çVoŸ&&51Ÿ&&
do à^w AëngmYZ Ûmam hr g§Vwï> hmo OmVo h¡, VWm OrdH$mo r gwIH$s AZw^y{V hmoVr h¡. Bg bmoH$Ho$ AWdm nabmoH$Ho$ nXmWm]H$s AWdm ‘mojH$s r BÀN>m hmo, Vmo dh r gabVmgo n[anyU© hmoVr h¡. (51)
`VÝVo _ZwOm bmoHo$ amkmo@{n {h g_mJ_oŸ&
g_mJ_o@[Iboeñ` `{VVì`§ Hw$Vmo Z dmŸ&&52Ÿ&&
bmoH$‘| ‘Zwî¶ amOmH$m g‘mJ‘ àmá H$aZoH$s BÀN>m H$aVm h¡, Vmo {’$a g§nyU© {dídHo$ {Z¶m‘H$ B©ídaHo$ g‘mJ‘H$mo àmá H$aZoHo$ {bE ¶ËZ ³¶m| Zht H$aZm? (52)
g_mJ_mo@ñ` kmZoZ VX² kmZ§ doXemóV…Ÿ&
g_rnñW{Jam amkmo@{n àH¥$Ë`m{X ~wX²Ü`VoŸ&&53Ÿ&&
Eogo à^wH$m g‘mJ‘ kmZgo hmoVm h¡. dh kmZ doXemóm| Ûmam àmá hmoVm h¡, O¡go amOmHo$ {ZH$Q> ahZodmbo AZwMam| H$s dmUr Ûmam hr amOmH$s àH¥${VH$m kmZ hmoVm h¡. (53)
doXñ` Xw{d©~moYËdmV² bmoH$mZwJ«hH$m[a{^…Ÿ&
B©ídamZwk`moŠVm{Z gÀN>móm{U _wZrída¡…Ÿ&&54Ÿ&&
doXm|H$m kmZ àmá H$aZm H${R>Z hmoZogo Ordm|H$mo CnH¥$V H$aZodmbo loð> ‘w{ZAmoZ| à^wH$s Amkmgo gV²-emó àH$Q> {H$¶o. (54)
doXmW©Ed ~moYmWª gÀN>móofw {d{dÀ`VoŸ&
_ÝVì`m gmdYmZ¡… dmJ² doXemó_`r{eVw…Ÿ&&55Ÿ&&
CZ gËemóm|‘|, doXà{Vnm{XV {df¶m|H$mo hr ñnï> {H$¶m J¶m h¡. AV… ^JdmZH$s doXemóê$nr dmUrH$m {dMma gmdYmZVmnyd©H$ H$aZm Mm{hE. (55)
F$Vo Jwé§ V`mo… AWm} _ZZmhm} Z ~wÜ`VoŸ&
naånamàmßV{dÚmo@V… H$píMV² gX²JwéJ©{V…Ÿ&&56Ÿ&&
‘ZZ H$aZo ¶mo½¶ emóm|H$m r JwéHo$ A^md‘| AW©~moY hmo Zht nmVm h¡, AV… {OÝh| na§nam Ûmam {dÚm àmá hþB h¡, Eogo gX²JwéH$m Aml¶ H$aZm Mm[hE. (56)
ZmpñV³¶moÀN>oXmo Zm‘ àW‘§ àH$aU‘²10
doXkmZmX² JwéàmßVmX² CnXoenwa…gamV²Ÿ&
Ho$dbmX² dmonXoemV² MoX² ^OoV² Vwî`oV² g ZmÝ`WmŸ&&57Ÿ&&
CnXoenyd©H$ Jwégo àmá doXHo$ kmZ Ûmam AWdm ‘mÌ CnXoe ‘mÌ‘| lÕm aIHo$ ¶{X à^wH$m Aml¶ {H$¶m OmE VWm à^wH$s {³V H$s OmE, Vmo hr à^w g§Vwï> hmoVo h¡, Aݶ {H$gr àH$ma go Zht. (57)
erK«VX² Xe©H$mZ² àmß` _hm_ÝÌmZ² gVmo Jwamo…Ÿ&
doXmW}@W n[almå`oV² eŠË`mgŠVmo h[a¨ ^OoV²Ÿ&&58Ÿ&&
Jwdm©k`m gmZwamJ§ glÕ§ nwéfmoÎm__²Ÿ&
ewÕ^mdmo ^OoV² {ZË`§ `WmeŠË`wnMmaV…Ÿ&&59Ÿ&&
Ëd[aV hr à^wH$m Xe©Z àmá hmo Eogo ‘§ÌH$mo àmá H$aHo$ doXHo$ AW©H$mo g‘PZoH$m à¶ËZ e{³Vnyd©H$ H$aZm Mm{hE VWm lÕmHo$ gmW ewÕ^md aIHo$ e{³V AZwgma Cnm¶ H$aHo$ nwéfmoÎm‘H$m {Z˶ OZ H$aZm Mm{hE(58-59)
bmoHo$@{n eaUm`mVmZ² gd©ñd{d{ZdoXH$mZ²Ÿ&
`{X VwÀN>mo@{n ~bdmZ² H$W{#mX{n Z Ë`OoV²Ÿ&&60&&
V{h© `… gX²JwéÛmam V_oH§$ eaU§ d«OoV²Ÿ&
gdª g_n©`oV² Vñ_¡ H$W§ Ë`ú`{V V§ à^w…Ÿ&&61Ÿ&&
bmoH$‘| eaUmJVH$m VWm gd©ñdH$m {ZdoXZ H$aZodmboH$m, VwÀN> hmoVo hþE r ~bdmZ ‘Zwî¶ Ë¶mJ Zht H$aVm h¡, Vmo {’$a gX²Jwé Ûmam EH$‘mÌ à^wHo$ eaUmJV hmoZona VWm CZ à^wH$mo gd©ñdH$m g‘n©U H$aZona CgH$m à^w ˶mJ H¡$go H$a gH$Vo h¢? (60-61)
`mo{JZm_{n XwX©e©… gmjmX² ¶mdX² Z Ñí`VoŸ&
ewÕê$nm{X ~wX²Ü¶Wª VmdV² VËà{V_mM©Z_²Ÿ&&62Ÿ&&
^r {OZ à^wHo$ Xe©Z Xwb©^ h¢, Eogo à^wHo$ gmjmV² Xe©Z Z hm| V~VH$ ewÕ ê$nH$s {g{Õ Ho$ {bE à^wH$s à{V‘mH$m AM©Z H$aZm Mm{hE (62)
1VÌm{dí` pñWVmo _ÝÌdemo J¥†m{V gmo@{n©V_²Ÿ&
^ŠVmZm§ ËdW VÌ¡d gmjX² AZw^dmo@{Ib…Ÿ&&63Ÿ&&1._`m©X`m BX_² CŠV_².
Cg à{V‘m‘| àdoe H$aHo$ AdpñWV VWm ‘§Ìgo de hþE ^JdmZ
ZmpñV³¶moÀN>oXmo Zm‘ àW‘§ àH$aU‘² 11
A{n©V nXmW©H$m ñdrH$ma H$aVo h¢ VWm ³Vm|H$mo Cgr à{V‘m‘| gmjmV² à^wH$m AZw^d hmoVm h¡. (63)
JmonrM§XZ_wÐm{^… Vwbgr_mb`m JboŸ&
Jwê$n{Xï>m… ewÕmoÜd©nwÊS´>m… Vñ`m{Vdëb^m…Ÿ&&64Ÿ&&
JmonrM§XZH$s ‘wÐm, H§$R>‘| VwbgrH$s ‘mbm VWm ‘pñVîH$‘| D$Üd©nwÊS´> {VbH$ H$aZodmbo, VWm JwéHo$ CnXoe H$mo àmá {H$E hþE ^³V à^wH$mo A˶§V {චhmoVo h¡. (64)
`Wmdí`H$dóm{X Z Y¥Ëdm Z¥n_pÝXa_²Ÿ&
VXr`m Z¡d `mÝË`od_² AÌm߶oVV² Ì`§ {dZmŸ&&65Ÿ&&
{Og àH$ma Cn¶w³V dñÌm{X YmaU {H$¶o {~Zm amOàmgmX‘| amOmHo$ godH$ H$Xm{n àdoe Zht H$aVo h¢, Cgr àH$ma à^w‘§{Xa‘o§ ^r Cnamo³V VrZ {M•m|Ho$ {~Zm OmZm Zht Mm{hE. (65)
d¡îUdmZm§ {M•_² D$Üd©-nwÊS´>§ _mbm M H$ÊR>JmŸ&
bmoH$mZm§ bjU§ {H${#mX² amOgå~pÝYZm‘² BdŸ&&66&&
amOmH$o g§~§Ydmbo bmoJm|H$r O¡go A«nZr H$moB© nhMmZ h¡, Cgr àH$ma d¡îUdm|Ho$ {M• {VbH$ VWm VwbgrH$s H§$R>r h¡. (66)
Jwê$nXoe_² AmXm` Vñ_mX² ^yËdm gwd¡îUdm…Ÿ&
Y¥Ëdm M ñdm{_{M•m{Z godÝVm§ gVV§ h[a_²Ÿ&&67Ÿ&&
AV… JwéH$m CnXoe àmá H$aHo$ VWm à^wHo$ {M•m|H$mo YmaU H$aHo$ ^JdmZ h[aH$s {Za§Va godm H$aZr Mm{hE. (67)
nyUm©ZÝX_`§ `X² ~«÷ na§ gd©X¡d godÜd_²Ÿ&
~wܶÜd§ pñWa_Zgm VX² doXm{X‘{ZaÝVamä`mgmV²Ÿ&&68Ÿ&&
AmZ§X‘¶ na~«÷H$s godm {Za§Va H$aZr Mm{hE VWm pñWa ‘Zgo doXm{XH$o {Za§Va Aä¶mg Ûmam kmZ àmá H$aZm Mm{hE. (68)
B{V lr_X²d„^mMæ`©_Vd{Îm© lrd«Od„^MaUmZwMa n#mZXrKZí`m_^Q²Q>mË_O
JmodÕ©ZerK«H${da{MVo doXmÝV{MÝVm_Um¡
ZmpñVŠ`moÀN>oXH$-emómW©gL²J«hm»`§ àW_§ àH$aU_²Ÿ&&1Ÿ&&
ZmpñV³¶moÀN>oXmo Zm‘ àW‘§ àH$aU‘²12
à_mU{Zê$nU§ Zm_
{ÛVr`§ àH$aU_²emãX_od à_mU§ ñ`mV² namoj~«÷{ZíM`oŸ&
Abm¡{H$H§$ ñdVÝ̧ M gmjmV² VËà{VnmXH$_²Ÿ&&1Ÿ&&
~«÷ namoj h¡ AV… CZHo$ ñdê$nH$m {ZU©¶ H$aZo‘| eãX hr EH$‘mÌ à‘mU h¡. doXê$n eãX Abm¡{H$H$ VWm ñdV§Ì h¡, VWm gmjmV² ~«÷H$m à{VnmXZ H$aVm h¡. (1)
doXm… lrH¥$îUdmŠ`m{Z ì`mggyÌm{U M¡d {hŸ&1g_m{Y^mfmì`mgñ` à_mU§ VÀMVwï>`_²Ÿ&&2Ÿ&&
CÎma§ nyd©gÝXohdmaH§$ n[aH$s{Îm©V_²Ÿ&
A{déÕ§ Vw `Îdñ` à_mU§ Vƒ ZmÝ`WmŸ&&3Ÿ&&
EVX² {déÕ§ `V² gdª Z VÝ_mZ§ H$W#mZŸ&
BË`wŠV‘² AmMm`©nmX¡… à_mUmZm§ {d{ZU©`oŸ&&4Ÿ&&1.g_m{Y^mfm lr^mJdV_².
~«m÷U, Cn{ZfXm{X g{hV Mmam| doX, JrVmOr‘o§ Amká JdX²dm³¶, ~mXam¶U ì¶mgHo$ ~«÷gyÌ VWm ^mJdV‘| àmá ì¶mgOrH$s g‘m{Y^mfm- ¶o MVwï>¶ à‘mU h¡. nyd©-nyd©Ho$ J«§Wm|‘| Ohm§ Ohm§ g§Xoh CËnÝZ hmo, CZH$m {ZdmaU CÎmamoÎma emóm| Ûmam hmoVm h¡. BZ Mmam|Ho$ AW©go Omo {déÕ AW© hmo dh Aà‘mU h¡ VWm Omo A{déÕ hmo dh à‘mUê$n h¡. Eogr à‘mU ì¶dñWm lr‘X²-d„^mMm¶©OrZo VÎdmW©Xrn{Z~§YHo$ emómW© àH$aUHo$ Ama§^‘| à‘mUH$m {ZU©¶ H$aVo hþE {ZpíMV H$s h¡. (2-4)
ñdñdê$n§ {h ~moYmWª doXofw Ed {Zê${nV_²Ÿ&
gJm©XrZm§ àH$mamíM ^pŠV… ‘wpŠVíM d{U©VmŸ&&5Ÿ&&
n«^wZo AnZo ñdê$nH$m ~moY H$admZoHo$ {bE doXm|H$m à{VnmXZ {H$¶m; g¥{ï>Ho$ {d{dY àH$ma VWm {³V VWm ‘mojH$m {Zê$nU {H$¶m h¡. (5)
1namojm{MÝË`ê$n§ `X² Añnï>§ gmYZ§ \$b_²Ÿ&
AV… V¡aod OmZr`w… _m`m_mo{hV~wÕ`…Ÿ&&6Ÿ&&
à‘mU{Zê$nU§ Zm‘ {ÛVr¶§ àH$aU‘² 13
1.`X² ñ_mV² H$maUmX² ~«÷ namojm{MÝË`ê$n§, gmYZ§ \$b§ M Añnï>§ AV BË`m{X AÝd`…. {dñnï>‘² BË`m{XnmR>… nwamVZ…. g M AW©~moYo gpÝX½YBd Agr{X{V _`m Ed§ n[ad{Îm©V…. b¾íMoV² VW¡d aú`….
~«÷ namoj hmoZogo CZHo$ ñdê$nH$m {dMma {H$¶m Zht Om gH$Vm h¡, VWm gmYZ Am¡a ’$bH$m ^r {ZU©¶ ñnï> Zht h¡, AV… ‘m¶m Ûmam ‘mo{hV ~w{Õdmbm|H$mo CZHo$ ñdê$nH$m kmZ doX Ûmam hr àmá H$aZm Mm{hE. (6)
doXm… Vo ñdmË_H$m… VoZmon{Xï>m ~«÷Uo nwamŸ&
VoZ{f©ä`… ñd{eî`oä`… V¡ñV¡… ñdoä`íM X{e©Vm…Ÿ&&7Ÿ&&
AmË‘ñdê$n Eogo CZ doXm|H$m n«^wZo nyd©‘| ~«÷mOrH$mo CnXoe {H$¶m Wm. CZ ~«÷mOrZo AnZo {eî¶ F${f¶m|H$mo doXH$m CnXoe {X¶m, VWm CZ F${fAm|Zo AnZo {eî¶m|H$mo CnXoe {X¶m. Eogo CÎmamoÎma CZ doXm|H$m kmZ àmá hþAm. (7)
Ed§ naånamàmßVm AmåZm`m ^JdÝ_`m…Ÿ&
""doXmo Zmam`U… gmjmV² ñd`§^y[a{V ewlw_''Ÿ&&8Ÿ&&
Bg n«H$ma na§na¶m àmá doX JdÙ¶ h¡§. ""doX gmjmV² Zmam¶Uñdê$n h¡ VWm ñd¶§ hr àH$Q> hþE h¢, Eogm h‘Zo gwZm h¡''(lr^mJ.6&1&40). (8)
""`mo ~«÷mU§ {dXYm{V nydª `mo d¡ doXm§íM à{hUmo{V Vñ_¡Ÿ&
V§ h Xod_mË_~w{ÕàH$me§ _w_wjwd£ eaU‘h§ ànÚo''Ÿ&&9Ÿ&&
""{OÝhm|Zo ~«÷mOrH$mo CËnÝZ {H$¶m VWm CÝh| doX àmá H$adm¶o, Eogr AmË‘~w{ÕH$m àH$me H$aZodmbo XodH$s ‘mojH$s BÀN>m YmaU H$aZodmbm ‘| eaU‘| OmVm hþ§'' (ídoVm.Cn.6&18). (9)
""H$mboZ Zï>m àb`o dmUr`§ doXg§{kVm&
_`mXm¡ ~«÷Uo àmoŠVm Y_m} `ñ`m§ _XmË_H$…''Ÿ&&10Ÿ&&
""doX Zm‘H$ Bg dmUrH$m H$mbZo àb¶Ho$ g‘¶ Zme {H$¶m Wm. Cg doXH$mo Ama§^‘| ‘¡§Zo ~«÷mH$mo H$hm. Bg doXdmUr‘| ‘oao ñdê$nmË‘H$ Y‘©H$mo H$hm J¶m h¡''(lr^mJ.11&14&3). (10)
lw{V^mJdVmXm¡ VV² ñnï>_odmdJå`VoŸ&
~hþàH$ma¡… ~moYmWª VÌ ~«÷¡d ê$ß`VoŸ&&11Ÿ&&
lw{V VWm ^mJdV‘| CZ doXm|H$s ^JdÝ‘¶Vm ñnï>V¶m kmV hmoVr hr
à‘mU{Zê$nU§ Zm‘ {ÛVr¶§ àH$aU‘²14
h¡. dhm§ AZoH$ àH$mago ~«÷H$m hr {Zê$nU {H$¶m J¶m h¡. (11)"Zmam`Unam doXm' B{V ^mJdVm{XfwŸ&
"doX¡íM gd£ah_od doÚ' B{V {h ñ_¥{V…Ÿ&&12Ÿ&&
doX Zmam¶UnaH$ h¡, Eogm mJdV Am{X‘| VWm g^r doXm| Ûmam ‘¢ hr doÚ hþ§, Eogm ñ‘¥{V(JrVm) ‘| H$hm J¶m h¡. (12)
VÌmd{eï>§ h[aUm {daŠVm`mOw©Zm` VV²Ÿ&
VWm VX{YH$maoU ñ_¥{Vê$noU ê${nV_²Ÿ&&13Ÿ&&
Omo Hw$N> ^r H$hZm ah J¶m Wm, Cg kmZ H$mo d¡amJr AOw©ZH$mo A{YH$mar OmZH$a ñ‘¥{VHo$ ê$n‘| JdmZZo H$h {X¶m h¡. (13)
1doXmo@{n ~«÷dmH²$ gmjmV² VÌ ñ`mXod doXVmŸ&2"JrVm gwJrVm H$Îm©ì`m {H$_Ý`¡… emó{dñVa¡…Ÿ&
`m ñd`§ nÙZm^ñ` _wInÙmX² {d{ZJ©Vm'Ÿ&&14Ÿ&&1.B©œadm{M. 2.nmÙo, JrVm_mhmËå`o.
JrVm ñ‘¥{Vê$n ^r h¡ VWm CgH$s doXê$nVm ^r h¡. AVEd JrVmH$m gwJrVrH$aU Amdí¶H$ h¡ Omo gmjmV² nÙZm^ JdmZ lrH¥$îUHo$ ‘wIH$‘bgo {ZH$br h¡, Aݶ emóm|Ho$ dm½OmbH$s ³¶m Amdí¶H$Vm? (14)
1 2gyÌoîdw^`ê$nËd§ dmŠ`eofËd_² CÀ`Vo &&15Ÿ&&1.lw{Vñ_¥{Vê$nËd_² 2.doXdmŠ`eofËd§ JrVm`m BË`W©….
doXmÝVgyÌm|‘| JrVmH$m doXê$ngo VWm ñ‘¥{Vê$ngo - XmoZm| ê$nm|go {ZX}e hþAm h¡ d JrVm doXdm³¶m|H$m eofê$n h¡, ³¶m|{H$ dh CZHo$ AW©H$mo nyU© H$aVr h¡. (15)
doXñ` Xwk}`mW©ËdmV² e>mó§ gÝXohdmaH$_²Ÿ&
ì`mgoZm{dîH¥$V§ gyÌ_² A`§ ~«÷{Zê$nH$_²Ÿ&&16Ÿ&&
doXm|H$m kmZ A˶§V H${R>ZmB©go hmo nmVm hmoZogo ì¶mgOrZo ~«÷H$m {Zê$nU H$aZodmbo gyÌm|Ho$ ñdê$nHo$ g§Xohm|H$mo Xÿa H$aZodmbm emó àH$Q> {H$¶m. (16)
VV² {eî`mo O¡{_{Za{n doX¡… Y_ª ì`Mma`V²Ÿ&
Ed§ H¥$ËñZmo {h doXmWm} _r_m§gmVmo@dgr`VoŸ&&17Ÿ&&
à‘mU{Zê$nU§ Zm‘ {ÛVr¶§ àH$aU‘² 15
ì¶mgOrHo$ {eî¶ O¡{‘{ZOrZo r doXm|H$s ghm¶Vmgo hr Y‘©H$m {dMma {H$¶m. Bg àH$ma g‘J« doXH$m AW© CÎma VWm nyd© ‘r‘m§gmHo$ g‘w{ƒV {ZîH$f©go nyU© hmoVm h¡. (17)
1 2 3ì`mgmo {ZUuVdmZ² ~«÷ñdê$n§ gmYZ§ \$b_² &4 5
lw{VV… ñ_¥{VV… emóo Ý`foYV² VX² Agå_V‘² &&18&&1.{ÛVr`o AÜ`m`o. 2.V¥Vr`o AÜ`m`o. 3.MVwW} AÜ`m`o. 4.{ÛVr`o
AÜ`m`o. 5.lw{Vñ_¥Ë`g§_V§ {Zarídagm§»``moJm{X_V_².
ì¶mgOrZo lw{V VWm ñ‘¥{VHo$ à‘mUm| Ûmam ~«÷Ho$ ñdê$nH$m VWm gmYZ Am¡a ’$bH$m {ZU©¶ {H$¶m, VWm lw{V VWm ñ‘¥{V‘| Omo AW© ñdrH¥$V Zht Wm Eogo AW©H$m AnZo emó‘| {ZfoY {H$¶m. (18)
"~«÷gyÌnXoîdod hoVw_pX²^{d©{ZpíMV¡…Ÿ'&
àm_mÊ`‘² B[V JrVmgw Vñ` ^mJdVo@{n MŸ&&19Ÿ&&
"{Okm{gV§ gwgånÝZ‘² A{n Vo _hX² AX²^wV_²'Ÿ&
H¥$VdmZ² ^maV§ `ñËd§ gdm©W©n[a~¥§{hV_²Ÿ&
"{Okm{gV_² AYrV§ M `V² VX² ~«÷ gZmVZ_²'Ÿ&&20Ÿ&&
""hoVwdmbo VWm g‘w{MVV¶m {ZpíMV {H$¶o hþE ~«÷gyÌHo$ eãXmo§go''- Eogm H$hH$a ~«÷gyÌm|H$s à‘mUê$nVm JrVm VWm mJdV‘| {Zê${nV h¡. ""{Ogo OmZZoH$s BÀN>m àH$Q> H$s, Eogr ‘hmZ dñVw Vwåh| àmá hþB©, ³¶m|{H$ g^r AWm}§go nyU© ‘hm^maVH$s AmnZo aMZm H$s''(lr^mJ.nw.1&5&3) ""AmnZo gZmVZ ~«÷H$s {Okmgm àH$Q> H$s VWm Aܶ¶Z r {H$¶m.'' (19-20)
AWm{n emoMñ` AmË_mZ_² AH¥$VmW© Bd à^moŸ&
^maVo@X{e© doXmW©… nwamU¡… A{n H¡$íMZŸ&
gyÌH$Îmw©… VWmß`mË_m ZmË`Vwî`X² ¶Xm VXmŸ&&21Ÿ&&
Vñ_¡ ZmaXdm½X²dmamon{Xï>m` g_m{YV…&
^JdmZ² Xe©`m_mg ê$n§ ^mJdVmË_H$_²Ÿ&&22&&
""VWm{n ‘mZmo H¥$VmW© Z hþE hm|, Eogo Amn emoH$ H$a aho hmo.'' gyÌH$ma ì¶mgOrZo ‘hm^maV‘| VWm Aݶ nwamUm| Ûmam doXHo$ AW©H$m {ZíM¶ {H$¶m VWm{n CZH$s AmË‘mH$mo O~ g§Vmof Zht hþAm, V~ ZmaXOrH$s dmUr Ûmam
à‘mU{Zê$nU§ Zm‘ {ÛVr¶§ àH$aU‘²16
CnXoe àmá H$aHo$ ì¶mgOrH$mo JdmZZo lr‘ØmJdVHo$ ê$n‘| AnZo ñdê$nH$m ~moY H$adm¶m. (21-22)
`Wmní`mV² VW¡dm{díMH$mamjaemo@{Ib_²&
"lr^mJdVê$n… Ëd§ àË`j… H¥$îU Ed {h'Ÿ&&23&&
B{V nmÙo ñ\w$Q>§ kmZmdVmamo ~mXam`U…Ÿ&1
g_Vwî`V² VXm H¥$îUXebrbm{XH$sV©ZmV²&&24Ÿ&&1.""AÌ gJm} {dgJ©íM ñWmZ§ nmofU_yV`…,Ÿ _ÝdÝVaoemZwH$Wm {ZamoYmo
_wpŠVaml`…''. "Am{X'eãXmX² A{YH$ma… gm“#m ldU_²Ÿ.
ì¶mgOrZo O¡gm g‘m{YH$s AdñWm‘| XoIm, d¡go hr Ajae… ^mJdVH$mo àH$Q> {H$¶m. ""lr‘X² ^mJdVHo$ ê$n‘| Amn gmjmV² H¥$îU hr h¡'' Eogm nÙ-nwamU‘| ñnï> hr h¡. kmZmdVma ~mXam¶U ì¶mgOrZo ^mJdVOrH$s aMZm H$s VWm Cg‘| ^JdmZH$s gJ© {dgJ© ñWmZ nmofU D${V ‘ÝdÝVa B©emZwH$Wm {ZamoY ‘w{³V VWm Aml¶ -Eogr Xe{dY brbmAm|H$m {Zê$nU {H$¶m.(23-24)
^JdmZ² ~«÷Uo Xodf©`o g _wZ`o M g…Ÿ&
àmH$me`X² BX§ ì`mg… àmXwíMH«o$ ewH$m{X{^…Ÿ&&25Ÿ&&
^JdmZZo ~«÷mOrH$mo, ~«÷mOrZo ZmaXOrH$mo, ZmaXOrZo ì¶mgOrH$mo ^mJdVH$m kmZ H$hm. A§VV… ì¶mgOrZo Bg lr‘X²^mJdVH$m àH$me {H$¶m VWm ewH$XodOr A«m{X Ûmam Bg emóH$mo àH$Q> {H$¶m. (25)
1"H$ñ_¡ `oZo'Ë`m{X VÌmZoH$Ì¡VV² àÑí`Vo&
AÝ`V² ñ_¥{VnwamUmÚß`mgrV² VmÑJ² harÀN>`mŸ&&26Ÿ&&1.lr^mJdVÛmXeñH$ÝYo naånam B`§ X{e©Vm AÝ`Ì M ~hþfw ñWbofw B{V
AW©…. (12&13&19)
"{OÝhmoZ| ~«÷mOrH$mo H$hm' Bg dm³¶mZwgma AZoH$ ñWmZm|‘| ^mJdVH$s CËn{ÎmH$m àg§J lr‘X²^mJdV‘| d{U©V hþAm h¡. Aݶ ñ‘¥{V-nwamUm{X r JdmZH$s H¥$nmgo Eogo hr àH$Q> hþE h¡§. (26)
Ed_² EVm{Z MËdm[a g§e`¿Zm{Z M H«$_mV²Ÿ&
àH$m{eVm{Z h[aUm OrdmZwJ«hH$m[aUmŸ&&27Ÿ&&
à‘mU{Zê$nU§ Zm‘ {ÛVr¶§ àH$aU‘² 17
Bg àH$ma doX, JrVm, ~«÷gyÌ VWm ^mJdV, H«$‘e… g§e¶m|H$m Zme H$aZodmbo emó h¡§, {OÝh| à^wZo Ordm| na AZwJ«h H$aHo$ àH$Q> {H$¶m. (27)
AZm{XËdmV² M ^JdÐÿnËdmV² gd©{ZU©`oŸ&
gd©W¡d à_mU§ ñ`mX² Efm_² Aja_² Aja_²Ÿ&&28Ÿ&&
¶o g^r emó AZm{X hmoZogo VWm ^JdÐÿn hmoZogo à˶oH$ dñVwH$m {ZU©¶ H$aZo‘| BZ J«§Wmo§H$m à˶oH$ Aja à‘mUñdê$n h¡. (28)
AÝ`X² Eä`mo ~hþVa_² A{déÕ§ à_mnH$_²Ÿ&
{damoYrÝ`à_mUm{Z _mohemóm{U g¥ï>`oŸ&&29Ÿ&&
BZ emóm|go {déÕ Z hmo Eogo Aݶ J«§W r à‘mU h¡. na§Vw BZ emóm|go {déÕ emó Aà‘mU h§¡. {déÕ hm| Eogo g^r ‘mohemó g¥{ï>H«$‘ (OÝ‘-‘¥Ë¶w) Ho$ {bE hr h¡§. (29)
1 2{déÕY_m©{MÝË`§ VV² namoj§ _hX² AX²^wV_²Ÿ&3
Abm¡{H$Ho$Z emãXoZ kmVw_² EVoZ eŠ`VoŸ&&30Ÿ&&1."AUmoaUr`mZ² _hVmo _hr`mZ²' "EH$… gZ² ~hþYm {dOm`Vo' BË`m{X
lw{V{^… "gd©V… nm{UnmX§ VV²' "AZoH$ ~mhÿXa dŠÌZo̧ ní`m{_ Ëdm§ gd©Vmo AZÝVê$n‘²' BË`m{Xñ_¥{V{^… "C^`ì`nXoemV² Ëd{hHw$ÊS>bdV²' "lwVoñVw eãX_ybËdmX²²' BË`m{XgyÌ¡íM {gÕmpÝVV_². 2.~«÷. 3."doXm… lrH¥$îU' BË`m{X-nydm}ŠVooZ B{V AW©….
EH$Xÿgaogo {déÕ Eogo AZoH$ Y‘©dmbo, {OZH$m {dMma Z {H$¶m Om gHo$ Eogo, namojñdê$n, ‘hmZ² VWm AØÝZV CZ ~«÷H$m kmZ Abm¡{H$H$ Eogo eãX à‘mUgo hr hmo gH$Vm h¡. (30)
`X²-¶{Xï>§ Vw VV² gdª `X² deo _¥Ë`waß`gm¡Ÿ&
Adí`_od kmVì`§ VX² Xw…Im{V{Zd¥Îm`oŸ&&31Ÿ&&
Omo Hw$N> r Bï> h¡ dmo g^r Hw$N> CÝht H$m h¡ {H$ {OZHo$ de ‘¥Ë¶w r h¡. ‘¥Ë¶wê$nr Xw…IHo$ gd©Wm Zme Ho$ {bE CZ ~«÷H$m kmZ Adí¶ àmá H$aZm Mm{hE. (31)
1 þbãYdm gwXwb©^‘² BX§ ~hgå^dmÝVo
_mZwî`‘² AW©X‘² A{ZË`_nrh Yra…&
à‘mU{Zê$nU§ Zm‘ {ÛVr¶§ àH$aU‘²18
VyUª VoV Z nVoX² AZw_¥Ë`w mdX²
{Z…lo`gm` {df`… Ibw gd©V… ñ`mV²Ÿ&&32Ÿ&&
""AZoH$ OÝ‘m|Ho$ A§V‘| A{V Xwb©^ Eogm AW© àm{á H$admZodmbm ¶h ‘Zwî¶-eara àmá H$aZoHo$ ~mX Yra nwéf Omo Ëd[aV hr à¶ËZ H$a boVm h¡, CgH$m ‘¥Ë¶w go ^r CgH$m nVZ Zht hmoVm h¡, ³¶m|{H$ Eogo Yranwéf H$mo à^w{df¶H$ {df¶ na‘ H$ë¶mU àmá H$aZoHo$ {bE hr g^r Amoago àmá hmoVo h¡§'' (^mJ.nwam.11&9&29). (32)
Z OÝ_Z… àmH²$ {nVam¡ ZmnË`§ _¥Ë`ZÝVa_²Ÿ&
Z ór ñdr`m {ddmhmV² àmH²$ Vñ_mV² VÝ__Vm d¥WmŸ&&33Ÿ&&
OÝ‘ hmoZogo nyd© H$moB©©©©©© ‘mVm-{nVm Zht Wo, ‘¥Ë¶wHo$ ~mX H$moB©©©©©© g§VmZ Zht ~M OmVo h¢, {ddmh hmoZogo nyd© H$moB©©©©©© nËZr Zht Wr, AV… BZ g^rHo$ à{V ‘‘Vm ì¶W© hr h¡. (33)
{dH«$sVo J¥h^yfmXm¡ Zï>o Xw…I§ Z Om`VoŸ&
A{dH«$sVo Vw Om`oV __Vm VÌ H$maU_²Ÿ&&34Ÿ&&
Ka, Am^yfU Am{X H$mo ~oM XooZoHo$ ~mX AWdm CZHo$ Zï> hmo OmZoHo$ ~mX CZH$m Xw…I Zht hmoVm h¡. ¶{X ~oMo Z hm| Vmo Xw…I hmoVm h¡, Cg‘| ^r H$maUñdê$n ‘‘Vm hr h¡. (34)
XodXÎmm{^Yo Xoho _Ü`o@h‘² B{V _Ý`VoŸ&
jUmÝVao _¥Vm¡ Xoh… Šd dm Ord… Šd JÀN>{VŸ&&35Ÿ&&
Xod Ûmam {XE JE Bg Xoh‘| "¶h ‘¢ hþ§' Eogm ‘mZm OmVm h¡. na§Vw EH$ jUHo$ ~mX hr ‘¥Ë¶w hmo OmZo na Xoh H$hm§ OmVm h¡ VWm Ord H$hm§ OmVm h¡, ¶h H$m¡Z OmZ nmVm h¡? (35)
1H$amoË`K§ Hw$Qw>å~mWª _¥Vo VX² amo{X{V jU_²Ÿ&
Z ghm`… VXm XyV¡… `Xm Zr`oV `mVZm_²Ÿ&&36&&1.Vpñ_Z² B{VÚmoVH$_² Aì``§ VV². VoZ Hw$Qw>å~o _¥V B{V AÝd`….
n[admaHo$ {bE ‘Zwî¶ nmn H$aVm h¡, na§Vw CgH$s ‘¥Ë¶w hmo OmZoHo$ ~mX n[adma Vmo jU‘mÌHo$ {bE {dbmn H$aVm h¡. O~ ¶‘Ho$ XÿV ¶mVZm H$s Amoa ItM OmVo h¢, V~ H$moB©©©©©© r ghm¶Vm H$aZo Zht AmVm h¡. (36)
à‘mU{Zê$nU§ Zm‘ {ÛVr¶§ àH$aU‘² 19
{à`m ór VZ`m Joh§ YZmÚÌ¡d {Vð>{VŸ&
Xohmo@{n {H$ÝVw `mË`oH$… nmnnwÊ`ghm`dmZ²Ÿ&&37Ÿ&&
{චnËZr, nwÌ, Ka VWm YZ Am{X g^r Hw$N> ¶ht ah OmVm h¡, Xoh r ¶ht ah OmVm h¡, nmn VWm nwʶH$s ghm¶Vmgo ‘Zwî¶ AHo$bm hr OmVm h¡. (37)
_w{Z{^… gd©J{V{^… IñWmZm§ J«hUm{XH$_²Ÿ&
`Wm VWmYmobmoH$ñ` JV`mo@{n {d{ZpíMVm…Ÿ&&38Ÿ&&
O¡go gd©Ì J{Vdmbo ‘w{ZAmoZ| ñdñWOZm|Ho$ {bE J«hU Am{XH$m {ZU©¶ {H$¶m h¡, Cgr àH$ma nmVmb bmoH$H$s J{VAm|H$m r {ZíM¶ {H$¶m h¡. (38)
Xoho@hÝVm M JohmXm¡ __Vm _m``m Vw `mŸ&
Vo g§gmamo d¥W¡V‚m§ amJ d¡am{XH§$ Ë`OŸ&&39Ÿ&&
‘m¶mHo$ H$maU Ordm|H$mo Xoh‘| Ah§Vm VWm J¥hm{X‘| ‘‘Vm hmoVr h¡. ¶h XmoZm| hr g§gmaê$n h¡§ VWm {‘϶m h¡§. CZgo CËnÝZ amJ, eÌwVm Am{XH$m ˶mJ H$amo. (39)
gXmgå~{YZ§ gd© Xw…I¿Z§ {ZË`‘² B©ída_²Ÿ&
ñZohmX² ^O _hmZÝXmo@_¥VXohmo ^{dî`{VŸ&&40Ÿ&&
{Z˶Vm g§~§Yr g^r Xw…Im|Ho$ ZmeH$ {Z˶ B©ídaH$m ñZohgo Aml¶ H$aZogo, (g§gm[aH$ gwIm|) Cggo r A{YH$ AmZ§X àmá hmoJm VWm A‘¥V Xoh ^r àmá hmoJm. (40)
AgodZo _hmZ² Xmof… nmÙo `‚mrdbjUoŸ&
"Xmg^yVmo haoaod ZmÝ`ñ`¡d H$XmMZ'Ÿ&&41&&
BË`gm¡ ghOmo Xmgmo Ord… g¥ï>… ñd^ŠV`oŸ&
A^O§ñV§ Vw VX²XÎm§ "`mo ^w§ŠVo ñVoZ Ed g…'Ÿ&&42Ÿ&&
à^wH$s godm Z H$s OmE Vmo ~S>m Xmof hmoVm h¡. nÙnwamU‘| Ordm|Ho$ bjU‘| H$hm h¡ ""^JdmZ h[aH$m hr Ord Xmg h¡, Aݶ {H$grH$m H$^r ^r Zht'' Bg dMZHo$ AZwgma Ord à^wH$m ghO Xmg hmoZogo n«^wH$s {³V H$aZoHo$ {bE hr CgH$m g¥OZ hþAm h¡. à^wH$m Aml¶ Zht H$aZodmbm à^w Ûmam H${WV JrVmdMZ-""Omo ‘Zwî¶ ImVm h¡ dh MmoarH$m ImVm h¡'' (AZwgma nmnr h¡.)
à‘mU{Zê$nU§ Zm‘ {ÛVr¶§ àH$aU‘²20
1""Z¥Xoh‘² AmÚ§ gwb^§ gwXwb©^§ ßbd§ gwH$ën§ JwéH$U©Yma_²Ÿ&
_`mZwHy$boZ Z^ñdVo[aV§ nw_mZ² ^dmpãY¨ Z VaoV² g AmË_hm''Ÿ&&43Ÿ&&
AVmo@dí`§ godZr`mo {ZanojmonH$maH¥$V²Ÿ&
kmVì`íM `WmWm© ñ`mX² ^pŠVkm©Z§ {dZm Z `V²Ÿ&&44Ÿ&&
""(^JdmZ-) g~b Jwéê$nr gwH$mZdmbo gwXwb©^ Bg AmÚ XohH$mo ‘¢ AZwHy$b ndZ ~ZH$a MbmVm hþ§. dh ‘Zwî¶ {’$a r ¶{X dgmJa H$mo nma Z H$ao Vmo dh AmË‘KmVr h¡'' (lr^mJ.nw.11&20&17). AV… {H$gr r àH$maH$s BÀN>mH$mo Z aIVo hþE CnH$ma H$aZodmbo JdmZH$m godZ H$aZm VWm kmZ àmá H$aZm, ³¶m|{H$ kmZ àmá {H$E {~Zm ¶Wm©W {³V Zht hmo nmVr h¡. (43-44)
doXm{X{Zð>m _wZ`mo ~hdmo kmZMjwf…Ÿ&
Aní`Z² ^pŠV`moJoZ gåàmnw… V§ nwam{dX…Ÿ&&45Ÿ&&
doXm{X‘| {Zð>mdmbo VWm kmZê$nr ZoÌdmbo n«mMrZ kmZr ‘w{ZAmo§Zo ^{³V¶moJ Ûmam JdmZHo$ Xe©Z {H$¶o VWm CZ à^wH$mo n«má {H$¶m. (45)
`V_mZmo {dXo doX¡… eŠË`m XrZmo ^OoX² aV…Ÿ&
_mhmËå`kmo@ñ` H¥$n`m gwb^§ ñ`mV² gwXwb©^_²Ÿ&&46Ÿ&&
kmZHo$ {bE doXm|H$s ghm¶Vmgo e{³Vnyd©©H$ ¶ËZ H$aVo hþE XrZ hmoH$a ào‘nyd©H$ à^wH$m ‘hmËå¶kmZnyd©H$ Aml¶ ¶{X {H$¶m OmE Vmo à^wH$s H¥$nmgo Omo A˶§V Xwb©^ h¡ dh r gwb^ hmo OmVm h¡. (46)
gd£… AZÝ`eaU¡… àdÊ`©_mZ§ à_mU~pÝXJU¡…Ÿ&
_hV… \$bmÝVa“§ ^Om{_ ~rO§ àn#mVamo…Ÿ&&47Ÿ&&
^JdmZHo$ A{V[a³V Aݶ {H$grH$m {Ogo Aml¶ Zht h¡ Eogo à‘mU-ê$nr ~§{XOZm|Ho$ g‘yhZo {OgH$m A˶{YH$ dU©Z {H$¶m h¡ Eogo, VWm ~«÷m§S>ê$nr ‘hmZ d¥jHo$ A§Xa ’$bdmbo ~rOê$n à^wH$m ‘¢ Aml¶ H$aVm hþ§. (47)
B{V lr_Û„^mMm`©_Vd{Îm© lrd«Od„^MaUmZwMa n#mZXrKZí`m_^Q²Q>mË_O
lrJmodÕ©ZerK«H${d {da{MVo doXmÝV{MÝVm_Um¡
à_mU{Zê$nU§ Zm_ {ÛVr`§ àH$aU_²&&2&&
à‘mU{Zê$nU§ Zm‘ {ÛVr¶§ àH$aU‘² 21
g§{jßVH$m`©{Zê$nU§ Zm_
V¥Vr`§ àH$aU_²ewÕmÛ¡V¡H$ê$nm` ewÕÛ¡VàX{e©ZoŸ&1eŠË`m gJm©{Xbrbm` Z_mo@ñËdX²^wVH$_©UoŸ&&1Ÿ&&
1.epŠVàgmag_`o àn#mmdñWm`m§ ewÕ§ Û¡V{‘d Xe©`{V B{V AW©….
ewÕ-AÛ¡V EH$ê$n ewÕ Û¡V ~VmZodmbo, VWm e{³Vgo gJm©{X brbm H$aZodmbo VWm AØÝZV H$‘©dmbo à^wH$mo Z‘Z hmo. (1)
g {díd§ brb`¡doX§ g¥OË`d{V hÝË`O…Ÿ&
VWm "`Vmo dm B_m{Z ^yVmZr'{V ànR²çVoŸ&&2Ÿ&&
V¡{Îmar`ofw "Vñ_mX² dm EVñ_mX²' B{V M ñ\w$Q>_²Ÿ&
VX² Añ` ~«÷ê$nËd§ ~«÷H$m`©ñ` `wÁ`VoŸ&&3Ÿ&&
CZ à^wH$r brbm Ûmam hr {dídH$m g¥OZ, nmbZ VWm b¶ hmoVm h¡. Bg {df¶‘| V¡Îmar¶ Cn{ZfX‘|, ""{OZgo BZ g^r n§M‘hm^yVm|H$m OÝ‘ hþAm h¡'' VWm ""CZ ~«÷go AmH$me CËnÝZ hþAm h¡'' ¶h ñnï> h¡. AV… ~«÷Ho$ H$m¶©ê$n ¶h {díd ~«÷ê$n h¡ ¶h ¶mo½¶ hr h¡. (2-3)
_¥XwX²^yVKQ>mXrZm§ _¥Ê_`Ëd§ {Zarú`VoŸ&
`V² "gdª IpëdX§ ~«÷ V‚mbm{Z'{V {h lw{V…Ÿ&&4Ÿ&&
{‘Å>rgo CËnÝZ hmoZodmbo KQ>m{X ‘¥Ê‘¶ h¡ ¶h XoIm OmVm h¡, Cgr àH$ma ""¶h g~Hw$N> ~«÷ h¡. CÝht§go {dídH$m OÝ‘ hþAm h¡, CÝht‘o§ pñWV h¡ VWm CÝht‘| b¶ r hmoVm h¡.'' ¶h lw{Và‘mU àmá h¡. (4)
"gdª nwéf EdoX§ ^yV§ ^ì`§ ^dƒ gV²'Ÿ&
B{V ^mJdVo gyŠV§ nm¡éf§ g_Zy{XV_²Ÿ&&5Ÿ&&
"^yV dV©‘mZ VWm {dî¶ g^r Hw$N> nwéfê$n hr h¡' Bg dMZmZwgma ^r g^r Hw$N> nwéfmoÎm‘‘|go hþAm h¡, Eogm nwéfgy³VH$o AZwgma H$hm J¶m h¡ (5)
`Wm KQ>eamdmÚmH¥${V_mÌoU {^ÚVoŸ&
Z {^ÚVo _¥Ê_`ËdmV² VW¡dmÌ MamMa_²Ÿ&&6Ÿ&&
O¡go KQ> {‘Å>rgo ~Zo Aݶ AmH$mam|go {^ÝZ h¡, na§Vw do r {‘Å>rgo hr
g§{jáH$m¶©{Zê$nU§ Zm‘ V¥Vr¶§ àH$aU‘²22
{Z{‘©V hmoZogo g^r ‘¥Ê‘¶ hr h¡, Cgr àH$ma ¶h OS>-MoVZmË‘H$ OJV h¡. (6)_¥X² ê$nm àW_mdñWm _Ü`o {^ÚoV H$maUmV²Ÿ&
KQ>mÚmH$ma^oXoZ _¥Ëgm Vø©{n dñVwV…Ÿ&&7Ÿ&&
àW‘ AdñWm {‘Å>r H$s h¡, ‘ܶmdñWm‘| H$maUgo {^ÝZVm Zht h¡. KQ>m{X AmH$ma^oX h¡, VWm{n dñVwpñW{V‘| Vmo g^r Hw$N> ‘¥Ê‘¶ hr h¡. (7)
b`o@{n eH$bm… gyú_m… gyú_m Om`ÝVEd {hŸ&
Vo _¥Úod àbr`ÝV B˶ÝVo@߶ñ` _¥{ÎmH$mŸ&&8Ÿ&&
O~ (‘¥Ê‘¶ nXmW©) Zï> hmoVm h¡, V~ N>moQ>o-N>moQ>o H$U ~Z OmVo h¡, CËnÝZ hmoVo g‘¶ r N>moQ>o-N>moQ>o H$U hr Wo. do g^r H$U {‘Å>r‘|§ brZ hmo OmVo h¢ VWm A§VV… {‘Å>r, {‘Å>r hr ah OmVr h¡. (8)
VWm ~«÷¡dmÌ nyd©_² AÝVo ~«÷¡d {eî`VoŸ&1
_Ü`o H«$sS>mW©^oXmWª ZmZm VoZoÀN>`m H¥$V_²Ÿ&&9Ÿ&&1."EH$mo Ah§ ~hþ ñ`m_²' BË`m{X lw{Và_m{UV`m.
Cgr àH$ma ¶hm§ ^r àW‘ ~«÷ h¢, A§V‘| ^r ~«÷ hr ~M OmVo h¢. ‘ܶ‘| r H«$sS>m {gÕ H$aZoHo$ {bE ~«÷ ñdoÀN>¶m hr AZoH$ oX CËnÝZ H$aVo h¢. (9)
gdm©H$ma§ gd©epŠV gd©Y_m©l`mo {h VV²Ÿ&
g{ƒXmZÝXê$n§ M Vñ_mX² Am{da^yX² OJV²Ÿ&&10Ÿ&&
CZ ~«÷‘| g^r AmH$ma g‘m{hV h¡, g^r e{³V¶m§ pñWV h¢, VWm g^r Y‘©-bjU Aml¶ H$aHo$ aho hþE h¢. dh gV², {MV² VWm AmZ§Xê$n h¡. Eogo ~«÷go OJVH$m A«m{d^m©d hþAm h¡. (10)
OS>OrdmÝVamË_mZ… nyd©_² Am{dîH¥$Vm B_oŸ&1EH§$ Û`§ Ì`§ VÌ ^oXm`mñWmn`X² {d^w…Ÿ&&11Ÿ&&
1.VoZ AÌ naofm_² Aàm_m{UH${deofUXmZ§ epŠVg§H$moMmo dmXwdm©a….
OS>, Ord VWm AÝV¶m©‘r H$mo gd©àW‘ àH$Q> {H$¶m. à^wZo ^oX {XImZoHo$ {bE EH$, Xmo, VrZ Eogr aMZm H$s. (11)
1OS>o gX§e… àH$Q>píMXmZÝXm¡ {Vamo{hVm¡Ÿ&
Ordo M g{ƒVmdÝV`m©{_Ê`oVV² Ì`§ ñ\w$Q>_²Ÿ&&12&&
g§{jáH$m¶©{Zê$nU§ Zm‘ V¥Vr¶§ àH$aU‘² 23
1.gXmÚ§e_².OS>‘| gX§e àH$Q> h¡§ VWm {MV² VWm AmZ§Xm§e Nw>no hþE h¡§. Ord‘| gV²
VWm {MV² A§e àH$Q> h¢ VWm AmZ§Xm§e Nw>nm hþAm h¡§. A§V¶m©‘r‘| VrZm| A§e àJQ> h¡§. (12)
gÝZm_ {dÚVo {MV² M M¡VÝ`oZ àH$meVoŸ&
AmZÝX… {à`VmVrdoË`ofm§ àË`jbjU_²Ÿ&&13Ÿ&&
gV² AWm©V² Omo ¶h Ðí¶ h¡ dh, {MV²H$m àH$me M¡Vݶgo hmoVm h¡, AmZ§X AW©mV² {à¶Vm. Bg àH$ma BZ VrZm|Ho$ à˶j bjU h¡. (13)
1OS>§ gdª _¥Xí_m{X {H«$`meyÝ`§ ñdVmo {h `V²Ÿ&
gÎmm_m̧ OS>ñ`mpñV Z àr{V… Z àH$meZ_²Ÿ&&14Ÿ&&1.ñd^mdV B{V AW©….
¶h g^r {‘Å>r, nËWa Am{X OS> h¢ VWm ñdoÀN>¶m H$moB©©©©©©© {H«$¶m H$anmZo‘| g‘W© Zht h¡§. OS>‘| ‘mÌ gX§e hmoZogo CZH$m ApñVËd h¡, CZ‘| MoVZ VWm AmZ§X Zht h¡. (14)
VZmo`©V² g§~§Y Ed ídmgm{XZ© edo@Ý`WmŸ&
gmo@Uw_mÌíd öËñWmZmo Ordmo OrdZH$maU_²Ÿ&&15Ÿ&&
eara‘| ídmgm{XH$m g§~§Y h¡ Omo ‘¥VXoh‘| Zht hmoVm h¡. AUw‘mÌ VWm õX¶‘| pñWV Ord hr OrdZH$m H$maU h¡. (15)
g {dÚVo@{Ibo Xoho M¡VÝ`oZ àH$meVoŸ&
OrdoZ {df`mZÝXmo `Úß`ofmo@Zw^y`VoŸ&&16Ÿ&&
Ý`yZm{YH$… g j{UH$mo Z nyUm©ZÝX CÀ`VoŸ&
"Vñ¶¡dmZÝXñ` _mÌm_² CnOrdpÝV' {h lw{V…Ÿ&&17Ÿ&&
dh h¡ VWm g‘J« Xoh‘| M¡Vݶ Ûmam àH$m{eV hmo ahm h¡. Bg {df¶H$m AmZ§X ¶Ú{n Ord àmá H$a ahm h¡, VWm{n dh AmZ§X ݶyZ VWm j{UH$ h¡; dh nyU© AmZ§X Zht h¡. Cn{ZfX‘| H$hm h¡ {H$-""do g^r ~«÷H$s AmZ§XH$s ‘mÌmHo$ AmYma na hr pñWV h¡.'' (16-17)
{^ÝZ… à{Veara§ `mo@Uwö©ËñWmZmo "h§g'eãX^mH²Ÿ &$
gmjr gmo@ÝV…pñWV… ñnï>§ VÌ VV² Ì`_od {h Ÿ&&18Ÿ&&
g§{jáH$m¶©{Zê$nU§ Zm‘ V¥Vr¶§ àH$aU‘²24
õX¶‘| pñWV, "h§g' Zm‘go à{gÕ AUwê$n Omo pñWV h¡, dh gmjr-ê$n A§V¶m©‘r h¡. AV… OS>, Ord VWm A§V¶m©‘r-¶o VrZm| ñnï> hr h¢. (18)
^yV¡… ZmZm VZy… g¥îQ²dm OrdmÝV`m©{_Um¡ C^m¡Ÿ&
àË`oH§$ g§ñWmß` OrdmÝ_m``m@_moh`V² à^w…Ÿ&&19Ÿ&&
n§M‘hm^yVm| Ûmam AZoH$ àH$maHo$ Xohm|H$s aMZm H$aHo$ CZ‘| Ord VWm A§V¶m©‘rH$mo pñWV H$aHo$ à^wZo AnZr ‘m¶m Ûmam Ordm|H$mo ‘mo{hV {H$¶m. (19)
OS>oîdnrÀN>`m Y_m©Z² {Vamo^mì`m{IbmZ² {ZOmZ²Ÿ&
Ho${MV² ¹${MV² ¹${MV² Ho${MV² eo{fVm^oX{gÕ`oŸ&&20Ÿ&&
OS> nXmWm]‘| ^r AnZo g^r Y‘m]H$m {VamoYmZ H$aHo$, ^oX {gÕ H$aZoHo$ {bE {H$gr‘| H$ht H$ht Hw$N> Hw$N> ݶyZ aIm. (20)
àamohmo _mX©d§ qH${MX² d¥jo H$m{R>Ý`_² Aí_gwŸ&
AàamohíMo{V ^oXmo@`§ _¥‚mmVoîd{n Jå`VoŸ&&21&&
A§Hw$[aV hmoZm VWm H$mo‘bVm Ho$ JwU O¡go d¥j‘| h¡§, VXZwgma d¥{Õ àmá Z H$aZm VWm H$R>moaVm - ¶o XmoZm| hr JwUm|Ho$ oX nm{W©d hmoZo na r d¥j VWm nËWa‘| nmE OmVo h¢. (21)
AZwîUmerVbñnem} ^ydmædmoaßgw erVb…Ÿ&
g VoOñ`wîU Edo{V Y_m©Um_² Aß`ZoH$VmŸ&&22&&
n¥Ïdr VWm dm¶w‘| g‘erVmoîU ñne© h¡, {H$ÝVw Ob‘| erVb ñne© h¡ VWm VoO‘| D$îU ñne© h¡. Eogo Y‘© AZoH$ h¢. (22)
{MXmÚ^mdVmo ê$no ~ˆmH$maàH$maV…Ÿ&
nañna§ {d{^ÝZmZm§ Y_m©Um_² A{n Xe©ZmV²Ÿ&&23Ÿ&&
gkmZmZm#m OrdmZm§ _m``m _mohZmX² ÑT>_²Ÿ&
_hmZ² àÑí`Vo ^oXmo ~«÷Ëd§ Z¡d bú`VoŸ&&24Ÿ&&
{MV² Am{XHo$ A^mdH$mo boH$a VWm AZoH$ àH$maHo$ AmH$mam|H$mo boH$a {^ÝZ-{^ÝZ Y‘m]H$m Xe©Z hmoVm h¡, Eogo kmZdmbo Ordm|H$mo ‘m¶mgo A˶{YH$ ‘moh hmoVm h¡. Bg àH$ma ^oX {XImB XoV| h¡ VWm BZ g^r‘| ahr hþB© ~«÷mË‘H$VmH$m ~moY Zht hmoVm h¡. (23-24)
`w½__²Ÿ&
g§{jáH$m¶©{Zê$nU§ Zm‘ V¥Vr¶§ àH$aU‘² 25
dñVwVñËd{Ib§ ~«÷ {ÌH$mbofw VWm ñ_¥{V…Ÿ&
"dmgwXod… gd©‘² B{V g _hmË_m gwXwb©^…Ÿ&&25&&
Ëdæ`J« AmgrV² Ëd{` _Ü` AmgrV² Ëdæ`ÝV AmgrX² BX_² AmË_VÝÌoŸ&
Ëd_² Am{XaÝVmo OJVmo@ñ` _Ü`§ KQ>ñ` _¥ËñZod na… nañ_mV²Ÿ&&26Ÿ&&
dmñV{dH$Vm‘| Vmo VrZm| H$mb‘| g^r Hw$N> ~«÷ hr h¡ VWm BgHo$ g‘W©Z‘| JrVmH$m dm³¶ h¡ - ""g^r Hw$N> dmgwXodmË‘H$ h¡ Eogm kmZ àmá H$aZodmbm ‘hmË‘m nwéf {‘bZm A˶§V Xþb©^ h¡.''(25)
""AmË‘V§Ìê$n Amn‘| hr ¶h g~Hw$N> Ama§^‘| Wm, ‘ܶ‘| Wm VWm A§V‘| ^r Wm. KQ>Ho$ Am{X, ‘ܶ VWm A§V‘| {‘Å>r h¡, Eogo Amn Bg OJVHo$ Am{X, A§V VWm ‘ܶ hmo, VWm na go r na hmo''(lr^mJ.nw.8&6&10). (26)
"^yVm{Z {dîUw^w©dZm{Z {dîUw…'Ÿ&
B{V ^mJdVo {dîUwnwamUo@Ý`Ì Mmo{XV_²Ÿ&
Vñ_mX² A[^ÝZ_odmpñV H$maUmX² ~«÷Umo OJV²Ÿ&&27&&
"‘hm^yV {dîUw h¢, g^r Ord ^r {dîUw h¡§'', Eogm ^mJdV‘|, {dîUwnwamU‘| VWm Aݶ ñWmZm|‘| H$hm J¶m h¡. AV… H$maUê$n ~«÷go H$m¶©ê$n OJV A{^ÝZ hr h¡. (27)
Am{d^m©do {MXmXrZm§ Y_m©Um‘² A{n gd©e…Ÿ&
~«÷¡d EH§$ VXm nyUª gdª ñ`mXod Ho$db_²Ÿ&&28&&
g^r ñWbm|‘| {MV² Am{X Y‘m]H$m Am{d^m©d hmo, Cg pñW{V‘| r nyU©, EH$‘mÌ ~«÷ hr h¡§. (28)
Ñí`oVmH$maVmo ^oXmo _w{ÐH$mH$Q>H$m{XfwŸ&
Am{X_Ü`mdgmZofw ñdU©_² Edo{V {ZíM`…Ÿ&&29Ÿ&&
A§JyR>r, MyS>r Am{X‘| AmH$mam|H$m ^oX {XImB© XoVm h¡. na§Vw Am{X, ‘ܶ VWm A§V‘| g^r Hw$N> ñdU© hr h¡, ¶h {ZpíMV h¡. (29)
OrdmZm§ ~«÷{dkmZmX² AmZÝXm§eàH$meZmV²Ÿ&
gd©Ì brb`m VmX¥H²$ ~«÷¡d¡H§$ àVr`VoŸ&&30Ÿ&&
~«÷H$m {deof kmZ hmoZogo VWm AmZ§Xm§eHo$ àH$Q> hmo OmZogo Ordmo§H$mo g^r ñWbm|‘| brbm hmoZogo ~«÷H$m hr ~moY hmoVm h¡. (30)
g§{jáH$m¶©{Zê$nU§ Zm‘ V¥Vr¶§ àH$aU‘²26
ZmZmËd‘² EopÀN>H§$ _Ü`o A{MÝË`ËdmX² Ñí`Vo _hV²Ÿ&
V_moZmeo ewÕÑï>o… "Zoh ZmZmpñV {H$#mZ'Ÿ&&31Ÿ&&
à^wH$s brbmH$m {dMma H$aZm ~w{ÕJå¶ hr Z hmoZogo pñW{VH$mb‘| à^wH$s BÀN>mgo hr {díd‘| AZoH$Vm {XImB Xo ahr h¡. AkmZH$m Zme hmoZogo ewÕ Xe©Z hmoZona, ""¶hm§ Hw$N> r AZoH$ Zht h¡.'' (Eogm ~moY hmoVm h¡.) (31)
~«÷ê$n… gXm gË`… àn#m… VËH¥$Vmo@{Ib…Ÿ&
{Zê$ß`Vo {h doXmXm¡ ewÕmÛ¡V_Vmo _V_²Ÿ&&32Ÿ&&
~«÷ê$n VWm gXm g˶ ¶h {dídmË‘H$ àn§M CÝhtH$m àH$Q> {H$¶m hþAm h¡. Bgr H$maU doXm{X emóm|‘| ewÕmÛ¡V ‘VH$m {Zê$nU {H$¶m J¶m h¡. (32)
gË`ñdê$n_² EVËñdñ_mX² Am{dîH¥$V§ ñd`§ `oZŸ&
H$Îmm©a§ ^Îmm©a§ hÎmm©a§ ^O gXm b{bVbrb_²Ÿ&&33Ÿ&&
{OZ à^wZo g˶ñdê$ndmbo Bg OJVH$mo AnZoAmn‘|go ñd¶§ hr Am{d^y©V {H$¶m h¡, Eogo H$Vm©-^Vm©-hVm©, b{bV brbmdmbo à^wH$m {Za§Va Aml¶ H$a. (33)
B{V lr_Û„^mMm`©_Vd{V© lrd«Od„^MaUmZwMa n§MZXrKZí`m_^Q²Q>mË_O
lrJmodÕ©ZerK«H${d {da{MVo doXmÝV{MÝVm_Um¡
g§jonV{ó{dYH$m`©{Zê$nU§ Zm_ V¥Vr`§ àH$aU_²Ÿ&&3Ÿ&&
d
g§{jáH$m¶©{Zê$nU§ Zm‘ V¥Vr¶§ àH$aU‘² 27
àn#mg˶Ëd{Zê$nU§ Zm‘ MVwWª àH$aU‘²
àn#mgË`Ëd{Zê$nU§ Zm_
MVwWª àH$aU_²^JdV² g_dm{`ËdmV² VmÐyß`mV² gË`Ed {hŸ&
àn#mmo, `mÑe§ ñdUª VmÑH²$ ñ`mXod Hw$ÊS>b_²Ÿ&&1Ÿ&&
^JdmZ OJVHo$ g‘dm{¶ H$maU hmoZogo VWm Bg àH$ma OJVê$n hmoZogo àn§M g˶ h¡. O¡gm ñdU© hmoVm h¡, Eogm hr H§w$S>b r hmoVm h¡. (1)
VÝVwH$m`ª nQ>… VÝËdmË_H$… ñ`w… VÝVdmo `WmŸ&
gyú_m… {gVmíM dóo@{n VV² VmÑjËd_rú`VoŸ&&2Ÿ&&
V§VwAm|Ho$ H$m¶©ê$n dñÌ V§Vwê$n h¡. V§Vw ¶{X gyú‘ VWm ídoV hm| Vmo dó r VW¡d hr hmoJm. (2)
"EoVXmËå`‘² BX§ gdª, VËgË`‘²'B{V nR²çVoŸ&
"`X² BX§ {H$#m VËgË`‘²'BË`mMjV BË`{nŸ&&3Ÿ&&
""¶h Omo Hw$N> r h¡, dh ~«÷ê$n h¡.'', ""¶h Omo Hw$N> r h¡ g~ g˶ h¡'', Eogm lw{V H$hVr h¡. ""¶h Omo Hw$N> r h¡ dh g˶ h¡'' Eogm r H$hm J¶m h¡. (3)
"gd©'eãXoZ {Z{X©í` Ñï>lwV_² AXmo@{Ib_²Ÿ&
EVñ` ~«÷ê$nËd§ gË`Ëd§ M {Zê$ß`VoŸ&&4Ÿ&&
"gd©' eãX Ûmam ¶h g^r Hw$N> Ðí¶ VWm lmì¶ OJV b{jV hmo J¶m hmoZogo OJV ~«÷ê$n h¡ VWm g˶ h¡ Eogm ñnï> H$hm J¶m h¡. (4)
H$mbÌ`o@ß`~mÜ`§ `V² gË`‘² BË`wÀ`Vo ~wY¡…Ÿ&
"Ëdæ`J« AmgrV²'nÚo@{n gXm gÎmm{^Yr`VoŸ&&5Ÿ&&
VrZm| H$mb- yV, {dî¶ VWm dV©‘mZ ‘| {OZH$m ~mY Zht hmoVm h¡, Eogo nXmW©H$mo ~w{Õ‘mZ ‘Zwî¶ g˶ H$hVo h¢. "¶h Ama§^‘| Amn‘| Wm', Bg íbmoH$‘| r gZmVZ ApñVËd H$hm J¶m h¡. (5)
Vñ_mV² gZmVZ‘² BX_² AIÊS>§ dÎm©Vo gXmŸ&1_Ü`o H$m`m©Ë_Zm nydm}Îma`mo… H$maUmË_ZmŸ&&6Ÿ&&1.dV©V B{V eof….
28
AV… pñW{VH$mb‘| H$m¶©ê$n‘| VWm Am{X VWm A§V‘| H$maUê$n‘|, ¶h OJV gZmVZ pñWV h¡ VWm AI§S> h¡. (6)
""{díd§ {h ~«÷ VÝ_m̧ g§pñWV§ {dîUw_m``mŸ&
`WoXmZt VWm MmJ«o níMmX߶oVX² B©Ñe‘²''Ÿ&&7Ÿ&&
CŠV§ V¥Vr`ñH$ÝYo@W gyÌH$ËÌm© lwVo~©bmV²Ÿ&
H$maUmZÝ`Vm_² Añ`moŠËdm gË`Ëd§ àn{#mV_²Ÿ&&8Ÿ&&
"¶h {díd ~«÷ê$n, CZ ~«÷H$s ‘mÌmê$n‘| {dîUwH$s ‘m¶mgo pñWV h¡. AV… A^r O¡gm h¡ Eogm hr Am{XH$mb‘| Wm VWm {d| r Eogm hr h¡.'- Bg dm³¶mZwgma ^mJdVHo$ V¥Vr¶ ñH§$Y‘| VWm gyÌH$ma ì¶mgOrZo lw{VHo$ ~bna Bg H$m¶©ê$n {dídH$s CgHo$ H$maUê$n ~«÷Ho$ gmW AZݶVm-EH$ê$nVm Omo {XImB h¡ dh g˶ hr h¡. (7-8)
14-VXZÝ`Ëd_maå^UeãXm{Xä`…&& ^mdo MmonbãYo…Ÿ&&
BZ Cn{ZfXdm³¶m|‘| "Amaå^U'eãX H$ho JE hmoZogo OJV VWm ~«÷ H$s AZݶVm {XImB h¡. hoVw h¡-"ApñVËdHo$ {df¶‘| {‘bVm hmoZogo.' (~«÷.gyÌ 2&1&14-19)
15-gËdmƒmdañ`Ÿ&&
"Am¡a OJVH$m ApñVËd hmoZoogo'.16-AgX²ì`nXoemX² Zo{V MoX² Z Y_m©ÝVaoU dmŠ`eofmV²Ÿ&
Eogm dm³¶ n«má hmoVm hmoZogo ~«÷go OJV AZݶ Zht h¡, Eogm ¶{X ‘mZm OmVm hmo, Vmo CÎma h¡ {H$ Aݶ Y‘m]H$mo boH$a A§{V‘ dm³¶ ^r Eogm hr à{VnmXZ H$aVo h¢.
17-`wŠVo… eãXmÝVamƒŸ&&
¶hr ~mV eãXH$s ¶w{³Vgo r ({gÕ) h¡.18-nQ>dƒŸ&&
¶hm§ CXmhaU dñÌH$m h¡. (A. 2. nm. 1. gy.)1~«÷mZÝ`mo@pñV gË`mo@`§ ^mdo gË`wnbä`VoŸ&
Adañ` àn#mñ` gËd_² CŠVlwVm¡ lwV_²Ÿ&&9Ÿ&&
1. B˶maä` ÛmXeíbmoH$n`©ÝV_² CŠVgyÌmUm‘² AW©….
àn#mg˶Ëd{Zê$nU§ Zm‘ MVwWª àH$aU‘² 29
"AgÛm BX‘²' B˶oVX² Aì`mH¥${Vna§ _V_²Ÿ&
"VXmË_mZ§ ñd`‘²'B{V dmŠ`eofñ` g“Vo…Ÿ&&10Ÿ&&
g_doV§ ^doV² H$m`ª `wpŠV~uOÐw_m{XdV²Ÿ&
dmŠ`mÝVam{U gË`Ëd~moYH$m{Z ~hÿ{Z {hŸ&&11Ÿ&&
nQ>mo@Zw^y`Vo gdm} {dñVrUm} ZmZw^y`VoŸ&
g§H$moMo@ënV`m VÛV² g¥{ï>àb``mo… OJV²Ÿ&&12Ÿ&&(Cnamo³V gyÌm|Ho$ AW©H$m {ddoMZ)
¶h àn§M ~«÷go AZݶ h¡ VWm g˶ h¡, ³¶m|{H$ OJVH$m ApñVËd {XImB XoVm hmoZogo. "dmMmaå^U' lw{V‘| àn§MH$s g˶Vm H$m hr {Zê$nU h¡. "AgX² dm' lw{V‘| Omo AgV² eãX h¡ dh Aì¶mH¥$V ê$ngo OJV ~«÷‘| Wm, Eogm H$hVm h¡. "CgZo AnZr AmË‘mH$mo hr OJVHo$ ê$n‘| ~Zm¶m' Eogo A§{V‘ dm³¶H$s r dhm§ g§J{V àmá hmoVr h¡. ~rO VWm d¥jH$s Vah Omo H$m¶© h¡ dh H$maUgo AmoVàmoV h¡-Eogr Bg {df¶‘| ¶w{³V r h¡. OJVH$m g˶Ëd {XImZoHo$ {bE AZoH$ dm³¶ ^r àmá hmo hr OmVo h¡§. dñÌH$mo ¶{X ’¡$bm {X¶m OmE Vmo CgH$m AZw^d hmoVm h¡, qH$Vw ¶{X CgH$m g§H$moM {H$¶m OmE Vmo CgH$m AZw^d Zht hmoVm h¡. Eogr hr pñW{V pñW{VH$mb‘| VWm àb¶H$mb‘| OJVH$s h¡. (9-12)
ì`m»`mV‘² BËW§ ^mî`o gËH$m`©dmXmo {d{dÀ`VoŸ&
Ed§ gd©Ì doXmXm¡ `wpŠV{^íMmZw^y`VoŸ&&13Ÿ&&
AUw^m| Bg àH$ma ì¶m»¶m H$s JB h¡, Ohm§ OJVê$nr H$m¶© g˶ h¡ Eogm {ddoMZ {H$¶m J¶m h¡. Bgr àH$ma doXm{X‘| VWm ¶w{³VAm|go r kmV hmoVm h¡. (13)
Am{d^m©d{Vamo^mdmä`m§ Z¡dmpñV ø{ZË`VmŸ&
Am{d^m©do àVr`oV {Vamo^mdo Vw ZoÀN>`mŸ&&14Ÿ&&
Am{d^m©d VWm {Vamo^md hmoVm hmoZoogo OJVH$s A{Z˶Vm {gÕ Zht hmoVr h¡. ^JdX² BÀN>mgo hr Am{d^md© hmoZogo dhm§ dñVwH$m ApñVËd {XImB XoVm h¡, VWm O~ {Vamo^md hmoVm h¡ V~ {XImB Zht XoVm h¡. (14)
1Am{dîH¥$Vm{Z ^yVoä`… earamUrÀN>`m ñd`_²Ÿ&
àn#mg˶Ëd{Zê$nU§ Zm‘ MVwWª àH$aU‘²30
B©ídamo Ord`wŠVm{Z {Z{_ÎmrH¥$Ë` Ho$db_²Ÿ&&15Ÿ&&1.ñd`§ ^JdVm BÀN>`m ^yVoä`… earam{U Am{dîH¥$Vm{Z B{V EH$mo
AÝd`…. {H$ÄM à^w… B©ídamo Ord`wŠVm{Z Vm{Z B{V eof… Ho$db§ {Z{_ÎmrH¥$Ë` yVoä`… (_mV¥{nV¥dr`©aOmo^yVoä`…) VmÑem{Z BVamÊ`{n Am{dîHw$éVo B{V Ana…. Vm{Z M H$_m©ZwgmaoU OrdmZ² àmn`{V.
^yVoä` Am{dîHw$éVo VmÑemZrVamú¶{nŸ&
Vm{Z H$_m©ZwgmaoU OrdmZ² àmn`{V à^w…Ÿ&&16Ÿ&&
n«^wZo AnZr BÀN>mgo ‘hm^yVm|‘|go earam|H$m Am{d^m©d {H$¶m h¡, Eogo eara‘| OrdmË‘mH$m àdoe H$admHo$, Cg OrdmË‘mH$mo {Z{‘Îm ~ZmH$a Aݶ earam|H$m n§M‘hm^yVm|‘o§go Am{d^m©d H$admVo h¡. à^w CZ earamo|H$s pñW{V H$‘m©Zwgma H$admVo h¢. (15-16)
`w½__²Ÿ&
Xohm… gŠË`od ^yVofw ^mJ¡… H$maUê$nV…&
_Ü`o H$m`m©Ë_Zm {^ÝZm br`ÝVo@ÝVo M H$maUoŸ&&17Ÿ&&
‘hm^yVm|‘| {^ÝZ-{^ÝZ àH$mago H$maUHo$ ê$n‘| aho hþE Xoh h¢ hr, pñW{VH$mb‘| H$m¶©Ho$ ê$n‘| {^ÝZ-{^ÝZ àH$Q> hmoVo h¢ VWm A§V‘| nwZ… H$maUê$n‘| g‘m{hV hmo OmVo h¢. (17)
OrdñVw {ZË`EdmpñV `moJmo ^Jd{XÀN>`mŸ&
Am{d^m©d{Vamo^mdem{b {ZË`_Vmo@{Ib_²Ÿ&&18Ÿ&&
Ord {Z˶ h¡. à^wH$s BÀN>mgo CZH$m ¶moJ hmoVm h¡. AV… Am{d^m©d-{Vamo^mddmbm ¶h g^rHw$N> {Z˶ h¡. (18)
ì`mgoZ ^maVo `moÕm `o hVm… Vo àX{e©Vm…Ÿ&
B{V {ZË`§ {Vamo^mdo@nrÀN>`m Ñí`Vo Šd{MV²Ÿ&&19Ÿ&&
‘hm^maVHo$ ¶wÕ‘| {OZ ¶moÕmAm|H$s ‘¥Ë¶w hþB© Wr, CÝh| ì¶mgOrZo {XIm¶m Wm. Eogo {Vamo^md‘| r JdmZH$s BÀN>mgo nXmW© {Z˶ (H$maUê$ngo) pñWV hmoVo hr h¢, Eogm XoIm OmVm h¡. (19)
1 þHo${MX² Amh… OJpÝ_Ï`m ^«_mX² ~«÷{U Ñí`VoŸ&
`Woh aOV§ ewŠVm¡ `Wm a‚mm¡ ^wO“_…Ÿ&&20Ÿ&&
àn#mg˶Ëd{Zê$nU§ Zm‘ MVwWª àH$aU‘² 31
e§H$m= Hw$N> bmoJ H$hVo h¢ {H$ OJV {‘϶m h¡ VWm ~«÷‘| «mpÝVde OJV {XImB XoVm h¡, O¡go grn‘| aOVH$m ^«‘ CËnÝZ hmoVm h¡ VWm añgr‘| gn©H$s «m§{V hmoVr h¡. (20)
2~«÷m@Ñí`§ gd©W¡d {ZamH$ma§ _Vo M VoŸ&
gmH$mao Ñí`Ed ñ`mX² Aml`o {ZpíMV§ ^«_…Ÿ&&21Ÿ&&
Z Yyë`mÀN>ÝZewŠVm¡ dm dm`m¡ dm ^«mpÝV[aî`VoŸ&
{H$#m gmYå`©_ybmo@`§ ewŠVm¡ `V² MmH$MŠ`V…Ÿ&&22Ÿ&&
qH$ ZmÝ`Wm JO^«mpÝV… _m{`H§$ gJwU§ OJV²Ÿ&
{ZY©_©H§$ {d_m`§ VV² gmå`JÝYmo@{n ZmZ`mo…Ÿ&&23Ÿ&&1.nyd©nj…. 2.CÎmanj….
g‘mYmZ= {‘϶mdmXrAm|Ho$ ‘VmZwgma ~«÷ AÑí¶ h¡ VWm {ZamH$ma h¡. Aml¶ gmH$ma hmoZoHo$ H$maU «‘ Adí¶ hmoVm h¡, na§Vw grnHo$ D$na ¶{X aO O‘ JB hmo Am¡a dm¶w‘| Yyb ’¡$br hþB© hmo Vmo aOVH$s AWdm ‘¥JObH$s «m§{V Zht hmoVr h¡. grn‘| r hmoVm aOVH$m «‘ M‘H$H$s gmå¶VmHo$ H$maU hmoVm h¡. ¶{X Eogm Z hmoVm Vmo hmWrH$s r «m§{V CËnÝZ hmo gH$Vr h¡. dmXrHo$ ‘VmZwgma OJV ‘m{¶H$ VWm gJwU h¡ Am¡a ~«÷ ‘m¶m{dhrZ VWm {ZY©‘©H$ {ZJ©wU h¡. AV… XmoZm|‘| {H$gr^r àH$maHo$ gmå¶H$s H$moB©©©©©© J§Y Zht h¡. (21-23)
hQ²Q>mXm¡ aOV§ gË`§ dë_rH$mXm¡ M nÝZJ…Ÿ&
Ñí`Vo V‚mg§ñH$mamV² H$ën`oX² Yr_¥©fml`oŸ&&24Ÿ&&
XþH$mZ‘| aOV g˶ h¡ VWm {~b‘| ahm hþAm gn© r g˶ hr h¡. AgV² Aml¶ àmá H$aZoHo$ H$maU nyd©Ho$ CZ-CZ nXmWm]H$mo CZ‘| XoIZoHo$ g§ñH$maHo$ H$maU ~w{Õ AgV²H$m Xe©Z H$aVr h¡. (24)
VWm {^ÝZ_² AV… gË`§ Ñï>§ MoX² B©Ñe§ Šd{MV²Ÿ&
VXm H$ëß`oV g§ñH$mam Ñí`Vo ly`Vo Z VV²Ÿ&&25Ÿ&&
{^ÝZ ñdê$n‘| g˶ nXmW© Vmo ahm hþAm h¡ hr. CgHo$ g‘mZ H$moB©©©©©© Xÿgam nXmW© XoIZo‘| AmE Vmo hr Cg nXmW©H$s H$ënZm CËnÝZ hmoVr h¡, ³¶m|{H$ CgHo$ Eogo g§ñH$ma hmoVo h¡. AݶWm Cg nXmW©‘| ^«mpÝVê$n Aݶ nXmW© {XImB© ¶m gwZmB© Zht XoVo h§¡. (25)
àn#mg˶Ëd{Zê$nU§ Zm‘ MVwWª àH$aU‘²32
ZÝdgË`mo `Wm ñdßZmo J¥h{dÎmm{X bä`VoŸ&1 2
{_Ï`m VÌ Z {ZÐmÝVo VX² AgË`‘² BX§ VWmŸ&&26Ÿ&&1.ñdßZo. 2.ñdmpßZH§$ dñVw.
e§H$m= ñdßZ Ag˶ hmoVm h¡. Cg‘| Ka, Ðì¶ Am{X Omo r àmá hmoVm h¡ dh g^rHw$N> {‘϶m h¡. {ZÐmHo$ A§V‘| dh g^r dñVw Ag˶ h¡; Eogm hr Bg OJVHo$ {df¶‘| r g‘PZm Mm{hE. (26)
B{V MoX² Z VXmoX²^yVo… nmn¡… nwÊ`¡… Z d¡ ^doV²Ÿ&
Xw…I§ gwI§ dm VV² gdª OJ‚mmä`m§ Vw Om`VoŸ&&27Ÿ&&
g‘mYmZ= ¶{X Eogm H$hm OmE Vmo C{MV Zht h¡, ³¶m|{H$ ñdßZ‘| OÝ‘ booZogo nmn VWm nwʶm| go Oݶ gwIXþ…I Zht hmoVo h¡, O~{H$ OJV‘| hmoVo nmn VWm nwʶgo gwI-Xþ…IH$s AZw^y{V hmoVr hr h¡. (27)
Ñï>§ OmJ«X² AdñWm`m§ `X² ¶X² KQ>nQ>m{XH$_²Ÿ&
g§ñH$mamV² H$ëß`Vo VV²-VX²² _mohZmX² _m``m _Vo…Ÿ&&28Ÿ&&
OmJ«V AdñWm‘| KQ>, dñÌ Am{X Omo Hw$N> ^r XoIZo‘| AmVm h¡ dh g^r Hw$N> ‘m¶mgo ‘mo{hV ~w{ÕHo$ g§ñH$maHo$ H$maU ñdßZ‘| H$mën{ZH$ ê$ngo XoIZo‘| AmVo h¢. (28)
Añ` OmJ«X² AdñWm Vw _moj… VÌ Z {H$ÄMZŸ&
ŠdË`§ gË`§ VXm ÑîQ²dm@ÌmgË`§ n[aH$pënV_²Ÿ&&29Ÿ&&
Bg OJV‘| OmJ«V AdñWm r h¡ Am¡a ‘moj r h¡, O~{H$ ñdßZ‘| Eogm Hw$N> r Zht hmoVm h¡. H$ht g˶ Wm, {Ogo XoIH$a ñdßZ‘| Cg g˶H$s H$ënZm H$s JB hmoVr h¡. (29)
ZÝdÑï>_{n ñdßZo Ñí`Vo e¥“dmÄN>e…Ÿ&
MbZ² d¥jmo JO… nrV BË`mÚÌm{Ib§ VWmŸ&&30Ÿ&&
B{V MoX² Z eemo d¥jmo hñVr e¥“J{V{H«$`mŸ&
nrVdU© B_o Ñï>m `moJ_m̧ Vw H$ëß`VoŸ&&31Ÿ&&
e§H$m= H$^r Z XoIo hm| Eogo nXmWm]H$m r ñdßZ Vmo AmVm hr h¡. O¡go gtJm|dmbm IaJmoe, MbVm hþAm noS>, nrbm hmWr; Eogr Xem‘| Bg OJVH$mo ^r g‘Pmo. g‘mYmZ= ¶{X Eogm H$hm OmE Vmo r C{MV Zht h¡. IaJmoe, d¥j,
àn#mg˶Ëd{Zê$nU§ Zm‘ MVwWª àH$aU‘² 33
hmWr, gtJ, J{V, {H«$¶m, nrbme ¶o g^r Ñí¶ nXmW© hr h¢. ñdßZ‘| {XImB XoVm CZH$m ¶moJ hr H$mën{ZH$ h¡ (nXmW© Zht). (30-31)
J¥h§ gË`§ ñd`§ gË`mo `moJmo __V`m _wYmŸ&1
Ord… gË`… VZw… gË`m@h§Vm amOËddX² d¥Wm&&32Ÿ&&1.ñdnZo ""{dàñ` amOm Ah‘²'' B{V ~w{Õ… Wm ì`Wm© VWm.
Ka g˶ h¡, ‘Zwî¶ ñd¶§ g˶ h¡, CZ XmoZm|Ho$ ~rMH$m ¶moJ hr ‘‘Vm Oݶ hmoZogo {‘϶m h¡. Ord r g˶ h¡, Xoh r g˶ hr h¡, Cg‘| pñWV amOm hmoZoH$s Ah§Vm hr {‘϶m h¡. (32)
{gÕmÝV B{V MoV² V{h© Ñï>mÝV CnnÚVoŸ&
nwamUoîd߶oVXWª ñdßZm^Ëd§ Šd{MV² H¥$V_²Ÿ&&33Ÿ&&
¶h {gÕm§V h¡, V^r Ñï>m§V {gÕ hmo nmV| h¢. Bgr{bE nwamUm|‘| {H$VZr ~ma ñdßZH$s Am^mH$m dU©Z àmá hmoVm h¡. (33)
1AV… gyÌofw "d¡Yå`m©V² M Z ñdßZm{XdËdV… &
{Z{fÜ`Vo A{YH$aUmX² AgË`Ëd§ Vw dñVwV…Ÿ&&34Ÿ&&1.AV…Añ_mX² A{YH$aUmX² B{V AÝd¶….
Bgr H$maU ~«÷gyÌ‘| "d¡Yå¶m©ƒ...' Bg gyÌ‘| XmoZm|Ho$ Y‘© {d{^ÝZ hmoZoHo$ H$maU ñdßZ O¡gr ^«m§{V Zht h¡'- Eogm H$hH$a AmYmañWmZ hmoZoHo$ H$maU Ag˶nZoH$m dñVwpñW{V‘| {ZfoY {H$¶m J¶m h¡. (34)
ñdßZo ^wŠË`å~wnmZmä`m§ jwÎm¥ÊZ¡d {ZdÎm©VoŸ&
VXm XohH¥$V¡… ~ÝYmV² H$W§ _wÀ`oV gmYZ¡…Ÿ&&35Ÿ&&
ñdßZ‘| ^moOZ H$aZogo Am¡a Ob nrZogo {H$grH$s ^yI-߶mg {‘Q>Vr Zht h¡; Cgr àH$ma (ñdßZ‘|) Xoh Ûmam {H$E JE gmYZm|go ~§YZgo H¡$go ‘w³V hþAm Om gH$Vm h¡? (35)
Vñ_mX² AgË`§ Z¡doX§ VmÐÿß`mV² {ZË`_od {hŸ&
lw{VîdZoH$Ì gË`Ëd_² CŠV§ ZmÝ`Wm Šd{MV²Ÿ&&36Ÿ&&
Bgr{bE ¶h OJV Ag˶ Zht h¡ Am¡a ~«÷ê$n hmoZogo {Z˶ hr h¡. lw{Vdm³¶m|‘| AZoH$ ñWmZm|‘| OJV g˶ hmoZoH$m H$hm J¶m h¡, Ag˶ h¡ Eogm H$ht Zht H$hm J¶m h¡. (36)
àn#mg˶Ëd{Zê$nU§ Zm‘ MVwWª àH$aU‘²34
EVV² Ho${MX² A{dÛm§gmo _m`mg§g¥{V_² AmË_Z…Ÿ&
AZmÚmd{Îm©V§ Z¥Um§ H$mXm{MËH§$ àMjVoŸ&&37Ÿ&&
""OJVHo$ g˶ hmoZoH$m {OÝh| kmZ Zht h¡, Eogo AkmZrOZ, "AmË‘m ‘m¶m Ûmam {Z{‘©V h¡, ‘Zwî¶ AZm{XH$mbgo {ddV©ê$ngo pñWV h¡', Eogm H$hm H$aVo h¢'' (^mJ.nwam.12&10&41) (37)
"AgË`_² Aà{Vð>§ Vo OJX² Amhþ… AZrída_²'Ÿ&
B˶mgwaofw J{UVm AgË`Ëdàdm{XZ…Ÿ&&38Ÿ&&
"do Amgwar àH¥${VHo$ bmoJ OJVH$mo Ag˶, à{Vð>ma{hV Am¡a BídahrZ H$hVo h¢.' Bg àH$ma JrVmOr‘| OJVH$mo Ag˶ H$hZodmbm|H$s AmgwarOrdm|‘o§ JUZm H$s JB© h¡. (38)
ÑT>mh§VmnX§ Xohmo Johm{X __VmñnX_²Ÿ&
`Xm gË`§ {dOmZr`mX² Z {daÁ`oV H$íMZŸ&&39Ÿ&&
Xoh Ah§VmH$m ñWmZ h¡ VWm J¥hm{X ‘‘VmHo$ ñWmZ h¡. BZ XmoZm|H$mo ¶{X g˶ ‘mZo OmE§ Vmo {H$grH$mo d¡am½¶ hmoJm hr Zht. (39)
1d¡am½`mW©‘² AgË`Ëd§ nwamUofw Šd{MV² Šd{MV²Ÿ&2A{^àoË` {Vamo^md§ Hw$Ì{MV² g§g¥qV VWmŸ&&40Ÿ&&
1.AV B{V eof…. 2._w»`m¡ AmÝVa^oXmX² AZoH$àH$mam g¥{ï>…. gd©àH$mam{n gm "àn#m'eãXoZ CÀ`Vo emóo. Vmñdod _m{`H$s g§gmam{Xê$nm{n g¥{ï>…. VVíM d¡am½`mWª Šd{MV² g§gma_od ö{XH¥$Ë` ""àn#mmo AgË`…'' B{V CÀ`Vo Z VoZ H$m`©ê$n… àn#m… VWm ko`…. Šd{MV² M H$m`© _Ü`n{VVmZm_² A{n nXmWm©Zm§ {Vamo^md§ ({dÚ_mZñ` dñVwZ… AZw^d{df`Ëd§) ÑîQ²dm V_od ö{X H¥$Ëdm "àn#m… AgË`…' B{V CÀ`Vo.
H«$sS>m_`o à^mo… Apñ_Z² g§`moJ{dJ_mñnXoŸ&
{Vamo^m{d{Z Zmo amJ… H$V©ì`… j{UHo$ d¥WmŸ&&41Ÿ&&
AV… d¡am½¶ hmoZoHo$ {bE nwamUm|‘| H$ht-H$ht OJVH$mo bú¶ ~ZmHo$ VWm {dÚ‘mZ dñVwH$m H$ht {Vamo^md hmoVm h¡, Eogm {XImHo$ dU©Z {H$¶m J¶m h¡. Eogo dU©Zm|‘| Ame¶ ¶h h¡ {H$ à^wH$s H«$sS>mHo$ ê$n‘| pñWV, g§¶moJ VWm {d¶moJ XoZodmbo, {Vamo^md àmá H$aZodmbo Bg OJV‘| {ZaW©H$ Amg{³V Zhr§
àn#mg˶Ëd{Zê$nU§ Zm‘ MVwWª àH$aU‘² 35
H$aZr Mm{hE. (40-41)eofoUm@ß`ñ` {ZË`Ëd§ {ZpíMV§ nñnem{•HoŸ &$
""{ZË`… H$m`m}@Wdm eãX'' BË`mH$ma{dMmaUoŸ&&42Ÿ&&
eofZmam¶UHo$ AdVmañdê$n ‘h{f© nV§O{bZo ^r nm{U{Z-ì¶mH$aU ‘hm^m| "nñnem{•H$'‘| OJV {Z˶ hmoZoH$m H$hm h¡, Ohm§ "{Z˶…..AWm©V² eãX {Z˶ h¡ Am¡a H$aZo bm¶H$ h¡' -Eogm {dMma {H$¶m h¡. (42)
""{ZË`o eãXmW©gå~ÝY'' B˶oVV² Vw {dd¥ÊdVmŸ&
eãXíMmW©íM g§~§Y… Ì`mo {ZË`m {Zê${nVm…Ÿ&&43Ÿ&&
"{Z˶o..' AWm©V² {Z˶‘| eãX VWm AW©H$m g§~§Y h¡, Eogm {ddaU H$aVo hþE CÝhm|Zo eãX, AW© VWm CZ XmoZm|Ho$ g§~§Y, BZ VrZm|H$mo {Z˶ H$hm h¡. (43)
Ed§ gd©Ì emóofw {ZË`_od {Zê${nV_²Ÿ&
Am{d^m©d{Vamo^mdmä`m§ {_Ï`m ^m˶{ZË`VmŸ&&44Ÿ&&
Bg àH$ma g^r emóm|‘| gd©Ì OJVH$mo {Z˶ H$hm h¡. Am{d^m©d VWm {Vamo^md Ho$ hmoZoogo Omo A{Z˶Vm h¡ dh Ag˶ h¡. (44)
AgÀN>móoîd{ZË`Ëd§ Ý`m`m{Xfw {d{dÀ`VoŸ&
gZmpñVŠ`ofw _mohm` ‘w{Z{^… {Z{_©VopîdhŸ&&45Ÿ&&
CÎmamoÎmagJm©Wª _mohZm` _Zr{fUm_²Ÿ&
éÐm{XX¡dV¡… H¡$píMX² _Vofw a{MVofw MŸ&&46Ÿ&&
‘w{ZAm|H$mo ‘mo{hV H$aZoHo$ {bE Zm{ñVH$Vmgo ^ao hþE ݶm¶ Am{X AgV² emómo§‘| VWm g¥{ï> {Za§Va MbVr aho Bg{bE ~w{Õembr nwéfm|H$mo ‘moh H$admZoHo$ {bE éÐm{X Hw$N> XodVmAm| Ûmam àH${Q>V ‘Vm|‘| OJVH$mo A{Z˶ ~Vm¶m J¶m h¡. (45-46)
VmÑH²$ emómä`gZVmo ^«mÝV{MÎmm… ñdH$_©{^…Ÿ&
AàmßVVËdm Om`ÝVo {_«`ÝVo M _whþ_w©hþ…Ÿ&&47Ÿ&&
Eogo emóm|H$m Aä¶mg H$aZogo {MÎm^«‘ hþE bmoJmo§H$mo Eogo H$‘m]go VÎdH$s àm{á Zht hmoVr h¡ VWm nwZ…nwZ… OÝ‘ VWm ‘¥Ë¶wHo$ MH«$‘| MbVo ahVo h¢. (47)
àn#mg˶Ëd{Zê$nU§ Zm‘ MVwWª àH$aU‘²36
"km{ZZm‘² A{n MoVm§{g Xodr ^JdVr {h gmŸ&
~bmX² AmH¥$î` _mohm` _hm_m`m à`ÀN>{V'Ÿ&&48Ÿ&&
"dh JdVr Xodr ‘hm‘m¶m kmZrAm|Ho$ {MÎmmo§H$mo ~bnyd©H$ ‘mo{hV H$a XoVr h¡.' AWm©V² kmZrOZ r ‘mo{hV hmo OmVo h¢''(_mHª$S>o`.nw. A.81). (48)
Ho${MX² Ed Vw doXmWª àgmXmV² gX²Jwamoh©ao…Ÿ&
{d{ZpíMË` ^OÝVñV§ _wÀ`ÝVo àmßZwdÝË`{nŸ&&49Ÿ&&
O~{H$ Hw$N> bmoJ Vmo Jwé VWm h[aH$s H¥$nmgo {ZíM¶nyd©H$ à^wH$m Aml¶ H$aHo$ ‘w³V Vmo hmoVo hr h¢, gmW hr gmW à^wH$mo àmá ^r H$a boVo h¢. (49)
{ZË`§ ñdê$n_² A{Ib_² Am{d^m©ì` ñd`§ {Vamo^mì`Ÿ&
a__mU_² A{dhVoÀN>§ öËnXHo$ hraH§$ {daM`mÀN>§Ÿ&&50Ÿ&&
AnZo g‘J« {Z˶ ñdê$nH$m ñd¶§ hr Am{d^m©d H$aHo$ ñd¶§ hr CgH$m {Vamo^md H$aHo$ H«$sS>mH$s AI§S> BÀN>mdmbo gw§Xa ‘{Uê$n JdmZH$mo õX¶ê$nr nXH$Ho$ D$na {~amO‘mZ H$a bmo. (50)
B{V lr_Û„^mM`©_Vd{Îm© lrd«Od„^MaUmZwMa n#mZXrKZí`m_^Q²Q>mË_O
JmodÕ©ZerK«H${d {da{MVo doXmÝV{MÝVm_Um¡
àn#mgË`Ëd{Zê$nU§ Zm_ Vwæ`ª àH$aU_²Ÿ&&4Ÿ&&
d
àn#mg˶Ëd{Zê$nU§ Zm‘ MVwWª àH$aU‘² 37
Am{d^m©d{Vamo^md{Zê$nU§ Zm‘ n#m‘§ àH$aU‘²
Am{d^m©d{Vamo^md{Zê$nU§ Zm_
n#m_§ àH$aU_²ZZyËn{Îm… KQ>ñ`mpñV Üd§gmo@ß`ñ` {dbmoŠ`VoŸ&
H$W§ dmÀ`m àn#mmÝV…nm{VZ… Vñ` {ZË`VmŸ&&1Ÿ&&
e§H$m= KQ> CËnÝZ hmoVm h¡ VWm CgH$m Zme r {XImB XoVm h¡, Vmo Bg àn§M‘| ahm hþAm KQ> {Z˶ h¡ Eogm H¡$go H$hm Om gH$Vm h¡? AZm{X nXmW© H$mo AZ§V hmoZogo {Z˶ H$hm Om gH$Vm h¡, na§Vw Zída H$mo {Z˶ H¡$go H$hm Om gH$Vm h¡? (1)
1AZÝV§ gË`Zm{XËdo {ZË`‘² BË`wÀ`Vo H$W_²Ÿ&
2Zída§ {ZË`‘² B{V MoX² ¶W¡VV² H$Ï`Vo VWmŸ&&2Ÿ&&
3KQ>o Zï>o Vw qH$ Zï>§ ZmH$mamo@Ý`Ì Ñí`VoŸ&
Z _¥{ÎmH$m àñW{_Vm M¡VmdË`od bä`VoŸ&&3Ÿ&&
Z Zï>m KQ>g§km@{n eãXmZm§ {ZË`Vm `V…Ÿ&
g¥îQ²çmaå^mX² AZoHo$ ñ`w… ÜdñVmñVo gm Vw {dÚVoŸ&&4Ÿ&&1.nyd©… nj…. 2.CÎma… nj…. 3.KQ>mÝVaofw.
CÎma ¶h h¡ {H$ KQ>H$m O~ Zme hmoVm h¡ V~ dh AmH$maê$n‘| Aݶ ñWmZ na Zht h¡, Ð{ï>JomMa Zht h¡, na§Vw {‘Å>rH$m Vmo Zme Zht hmoVm h¡. KQ>H$o n[a‘mUHo$ AZwê$n CVZr hr {‘Å>r dhm§ nS>r ahVr hr h¡, VWm KQ> Eogr g§km H$m ^r Zme Zht hmoVm h¡, ³¶m|{H$ eãX Vmo {Z˶ h¡. g¥{ï>Ho$ Ama§^go AÚmd{Y AZoH$ KQ> hþE VWm CZ g^rH$m Zme r hmo J¶m h¡ VWm{n KQ>H$s g§km Vmo ahr hþB© hr h¡. (2-3-4)
{H$ÝËdmH$ma_¥Xmo`mo© A^yV² g§km`m dmMH$ËdV…Ÿ&
VÌmH$ma {VamoYmZo g§`moJ… g Z dÎm©VoŸ&&5Ÿ&&
‘mÌ Cg g§kmH$mo H$hZodmboH$m VWm AmH$maH$m VWm {‘Å>rH$m Omo g§¶moJ hþAm Wm, Cg AmH$ma‘mÌH$m {VamoYmZ hþAm hmoZogo dh Zht h¡. (5)
gdm©H$mamo h[a… nyU© EH¡$H$mH$maV… n¥WH²Ÿ &$þ 1~hËd‘² BÀN>Z² ê$nm{U MH$ma {Û{dYmÝ`{n &&6Ÿ&&
38
1.MamMam{U.
g^r AmH$mam|dmbo JdmZ h[a nyU© h¡ VWm EH$-EH$ AmH$mago {^ÝZ ^r h¡§. à^wZo AZoH$ hmoZoH$s BÀN>m àH$Q> H$s Am¡a OS>-MoVZ (AWdm Am{d^m©d-{Vamo^mddmbo AmH$ma) Eogo Xmo ê$ndmbo hmoo JE. (6)
gd©dUm©ZwnyduH¡$… eãX¡… dmÀ`mo@W©V… ñd`_²Ÿ&
ì`dhmam` Zm_mݶß`oH¡$H$ñ`oÀN>`m ì`YmV²Ÿ&&7Ÿ&&
g^r Ajam|dmbo eãXm|go VWm AWm}§go dh ñd¶§ hr g§km àmá H$aVo h¡§ VWm OJVHo$ ì¶dhmaH$mo MbmZoHo$ {bE AnZr BÀN>mgo EH$-EH$ g§kmH$mo ñdV§Ì H$aVo h¡§. (7)
""gdm©{U ê$nm{U {d{MË` Yra… Zm_m{Z H¥$Ëdm@{^dXZ² `XmñVo''Ÿ&
"VÕoX§ Vô`©ì`mH¥$V_² AmgrV² VÝZm_ê$nmä`m§ ì`m{H«$`V'Ÿ&&
"Zm_ê$no ì`mH$admUr'Ë`mÚm… lwV`mo@dXZ²Ÿ&
VpÀMÎmm¡ ~¥hXmaÊ`o N>mÝXmo½`o@Ý`Ì M H«$_mV²Ÿ&&8Ÿ&&
"g^r ê$n {^ÝZ-{^ÝZ H$aHo$ CÝh| g§km XoH$a CZ Zm‘m|H$mo H$hVo hþE Yranwéf (à^w) {~amOVo h¡§.', "nyd©‘| Omo Hw$N> ^r Wm dh Aì¶mH¥$V Wm. CÝh| Zm‘ VWm ê$n XoH$a ì¶mH¥$V {H$¶m.' "Zm‘ VWm ê$nm|H$mo àH$Q> H$aVm hþ§' - BZ g^r lw{V¶m|‘| V{ƒ{V, ~¥hXmaʶH$ VWm N>m§Xmo½¶ VWm Aݶ emóm|‘| ^r Bg ~mVH$s ñnï>Vm H$s JB h¡. (8)
H$å~wJ«rdm{X_mZ² VoîdmH$mamo `mo {Z`V… nwamŸ&
`moJ… VmdZ² _¥X… Vñ` MmoËn{Îm[a{V H$Ï`VoŸ&&9Ÿ&&
KQ>‘| H$nmb, H$å~wJ«rd Am{X Omo AmH$ma Wo, CZH$m {‘Å>rHo$ gmW ¶moJ H$aZona h‘ CÝh| CËnÝZ hþAm H$hVo h¢. (9)
A`_² AW©… nXmX² Añ_mX² ~moÜ`oËW§ ñdZm_gwŸ&
ñdr`oîdoH¡$H$ê$nofw g§Ho$Vmo `… nwam H¥$V…Ÿ&&10Ÿ&&1
Vñ_mV² na§namàmßVmV² VWm ì`döVoñV`mo…Ÿ&
`moJ§ KQ>oË`mZwnydu dpŠV dmÀ`V`m VXmŸ&&11Ÿ&&
ì`dhmam ^dÝË`ñ_mV² Vo ObmZ`ZmX`…&
` AmH$mamZwgmamX² dm g¥îQ²dm {Z`{_Vm… nwamŸ&&12&&
Am{d^m©d{Vamo^md{Zê$nU§ Zm‘ n#m‘§ àH$aU‘² 39
1.ŸàmßVm… VWm B{V nwamVZ… nmR>….
"Bg eãX‘|go ¶o AW© ~VmAmo' Bg àH$mago AnZo hr EH$-EH$ ê$nH$mo AnZo CZ-CZ Zm‘m|H$mo XoH$a Omo g§Ho$V nhbo {H$¶m Wm, dh na§nam MbVr ahr VWm Zm‘-ê$nH$m ì¶dhma hwAm. Omo g§¶moJ hþAm, Cgo KQ> g§km Xr; dh CgH$m Zm‘ hþAm. Cg KQ>g§km¶w³V ê$nH$mo boH$a Ob aH$a bmZm Am{X AmH$maHo$ AZwgmar ì¶dhma {ZpíMV H$aZo‘| AmE Am¡a VXZwgma Cn¶moJ àma§^ hþAm. (10-11-12).
1 2AZÝVa§ VWoÀN>mVmo {Z{_ÎmrH¥$Ë` {H$ÄMZ &
{Vamo^mì`V AmH$ma… {H«$`Vo _¥ëb`mo _¥{XŸ&&13Ÿ&&3
KQ>eãXñ` dmÀ`ñËd Ñí`mo `moJmo {d`moJV…Ÿ&
VÌmàd¥Îmo… g§km`m ZîQ>mo KQ> BVraUmŸ&&14Ÿ&&1.ŸAÑîQ>mo ^dVw B{V _yboÀN>mV…. 2.ŸnVZXÊS>mKmVm{X. 3.ŸKQ>eãXñ`
dmÀ`mo moJñVw (ŸAmH$ma_¥Xmo moJEd KQ>dmÀ` B{VŸ) {d`moJV… AÑí`mo (Ÿ^d{VŸ). (ŸAVEdŸ) VÌ g§km`m Aàd¥Îmo… "KQ>mo ZîQ>' B{V B©aUm (Ÿ^d{VŸ). gd©Ì "Ñí`' BË`od nmR>…. VXm Vw "KQ>'eãXñ` dmÀ`ñVw Ñí`mo `moJ… {d`moJV… VÌ g§km`m Aàd¥Îmo… KQmo… ZîQ> B{V B©aUm B{V AÝd`….
VXþnam§V Cg nXmW©H$m {VamoYmZ H$aZoH$s BÀN>m hmoZona {H$gr àg§JH$mo {Z{‘Îm ~ZmH$a AmH$maH$mo {Vamo{hV {H$¶m J¶m VWm {‘Å>rH$m {‘Å>r‘| b¶ {H$¶m J¶m. {Og ¶moJHo$ H$maU Cg AmH$maH$mo KQ> H$hm J¶m Wm, dhr {d¶moJHo$ H$maU AÑí¶ hþAm Am¡a dhr KQ> g§km AZwn¶moJr ~ZZogo KQ>H$m Zme hþAm Eogm H$hm OmVm h¡. (13-14)
n¥WyXaËdmÚmH$ma… g_J«ñVw {Vamo{hV…Ÿ&
{^ÝZ{^ÝZm ` AmH$mam Ñí`ÝVo@d`dofw VoŸ&&15Ÿ&&
nydm©H$mame^yVm {h KQ>ñ` eH$bm BdŸ&
Vofm_{n {VamoYmZ§ `XmUwËd§ ^doV² VXmŸ&&16Ÿ&&
‘moQ>m noQ> Am{X g^r AmH$ma {Vamo{hV {H$¶o JE. A§Jm|‘| ^r {d{dY AmH$ma Wo, KQ>Ho$ Qw>H$S>o, CZHo$ nyd©Ho$ A§e Am{X g^r O~ AUwê$n hmo JE V~ CZ Q>wH$S>m|H$m r {VamoYmZ hmo J¶m. (15-16)
Am{d^m©d{Vamo^md{Zê$nU§ Zm‘ n#m‘§ àH$aU‘²40
dñVwZmo {dÚ_mZñ` OrdmZw^d`mo½`VmŸ&1
Am{d^m©d… [Vamo^md… AVmo@Ý`Wo{V {h bjU_²Ÿ&&17Ÿ&&1.Ÿ{dÚ_mZñ` dñVwZmo OrdmZw^d`mo½`Vm{Vamo^md… B{V md….
{Og dñVwH$m ApñVËd hmoVm h¡, CgH$m AZw^d H$aZoH$s OrdH$s Omo ¶mo½¶Vm hmoVr h¡, Cgo Am{d^m©d H$hm OmVm h¡, VWm Cg ¶mo½¶Vm H$m Z ah OmZm {Vamo^md H$hbmVm h¡. ¶h BZHo$ bjU hþE. (17)
Am{d^m©d{Vamo^mdm¡ CËn{ÎmZm©e BË`{nŸ&
emñÌ{dpX²^… {dH$ëß`oVo {dXw… ~«÷{dXñVw Vm¡Ÿ&&18Ÿ&&
emóH$mo OmZZodmbo Am{d^m©d VWm {Vamo^md H$mo AZwH«$‘go CËn{Îm VWm Zme ^r H$hVo h¢. {H$ÝVw ~«÷doÎmm Vmo Am{d^m©d-{Vamo^md hr H$hVo h¡. (18)
"VX² EVX² Aj`§ {ZË`§ OJZ² _w{Zdam{Ib_²Ÿ&
Am{d^m©d-{Vamo^md OÝ_Zme {dH$ëndV²'Ÿ&&19Ÿ&&1B{V {dîUwnwamUo@{n àW_m§eo {Zê${nV_²Ÿ&
CŠV§ ^mJdVo@߶oVX² Xe_o h[aUm ñd`_²Ÿ&&20Ÿ&&
"ho ‘w{Zda! ¶h Am{d^m©d VWm {Vamo^md AWdm OÝ‘ VWm Zmedmbm ¶h OJV Aj¶ VWm {Z˶ h¡'(lr^mJ.nw.10&Ÿ22&59) Eogm {dîUwnwamUHo$ àW‘ A§e‘| H$hm h¡ VWm ^mJdVHo$ Xe‘ñH$§Y‘| Vmo ^JdmZZo ñd¶§ H$hm h¡. (19-20)
"I§ dm`w… Á`mo{Vamnmo ^y… VËH¥$Vofw `Wme`_²Ÿ&
Am{dpñVamo@ënmo ^y`}H$mo ZmZmËd§ `mË`gm¡ A{n'Ÿ&&21Ÿ&&
AmH$me, dm¶w, VoO, Ob VWm n¥Ïdr- ¶o g^r à^w Ûmam {Z{‘©V h¡. CZ‘| H$ht Hw$N> A{YH$ VWm H$ht Hw$N> ݶyZ, Eogr {d{dYVm‘| Am{d^m©d-{Vamo^md¶w³V JdmZ hr {~amOVo h¡. (21)
1"Vñ`¡d§ {dOmZVEd§ _ÝdmZñ`o'Ë`wnH«$å`,Ÿ&
Am{d^m©d{Vamo^mdm¡ AmË_Zmo@ÝZ_mË_Z B{V ly`VoŸ&&22Ÿ&&1.ŸN>mÝXmo½`o.
"Bg àH$mago kmZH$mo YmaUH$aZodmbo Eogm ‘mZVo h¢" dMZgo Ama§^
Am{d^m©d{Vamo^md{Zê$nU§ Zm‘ n#m‘§ àH$aU‘² 41
H$aHo$ "Am{d^md© VWm {Vamo^md AnZo hr AÝZê$n h¡' Eogm N>m§Xmo½¶ Cn{ZfX‘| àmá hmoVm h¡. (22)
ñnîQ>§ lwË`ÝVao Ho$Z ~¥hXmaÊ`H$m{X_oŸ&
_mH©$ÊS>o`nwamUo@{n Vw`}@Ü`m`o {Zê$ß`VoŸ&&23Ÿ&&
Ho$Z, ~¥hXmaʶH$ Am{X Aݶ Cn{ZfXm|‘| VWm ‘mHª$S>o¶ nwamUHo$ Mm¡Wo Aܶm¶‘| r ¶hr V϶ {Zê${nV hþAm h¡. (23)
1Am{d^m©d{Vamo^md ÑîQ>mÑîQ>{dbjU_²&
dXpÝV `V² g¥îQ>‘² BX§ VW¡dmÝVo M g§öV_²Ÿ&&24Ÿ&&1.Ÿíbmo.39
Am{d^m©d VWm {Vamo^md, ¶h XoIm hþAm VWm ¶h Zht XoIm hþAm, Eogo bjUmo§dmbm ¶h OJV CËnÝZ hþAm h¡ VWm A§V‘| Cgo brZ H$a {b¶m OmEJm, Eogm H$hm J¶m h¡. (24)
1nwamUo ~÷d¡dÎm} IÊS>o lrH¥$îUOÝ_Z…Ÿ&
EH$qdeo VWmÜ`m`o ZÝXmXrZ² H¥$îU Amh VV²Ÿ&&25Ÿ&&1.ŸŸíbmo.Ÿ9Ÿ VWm íbmo.121Ÿ
~«÷d¡dV©nwamU‘| lrH¥$îUOÝ‘I§S>Ho$ 21do Aܶm¶‘| lrH¥$îUZo Z§Xam¶OrH$mo H$hm h¡… (25)
"ñWmZo ñWmZo n¥{Wì`m§ M H$mbo H$mbo `Wmo{MV_²Ÿ&
B©eoÀN>`m{d^y©V§ {h Z ^doV² à{V~ÝYH$_²Ÿ&&26Ÿ&&
~«÷mÊS>§ dm H${V{dY‘² Am{d^y©V§ {Vamo{hV_²Ÿ&
{dYo`m dm H${V{dYm… Vñ` ^«y^§Jbrb`m'Ÿ&&27Ÿ&&
n¥Ïdr‘| ñWmZ-ñWmZna VWm g‘¶-g‘¶‘| B©ídaH$s BÀN>mHo$ AZwê$n Am{d^m©d hþAm h¡; AV… Cg H$m¶©‘|§ H$moB©©©©©© ì¶dYmZê$n ~ZVm Zht h¡. {H$VZo hr ~«÷m§S>m|H$m Am{d^m©d VWm {H$VZm|H$m hr {VamoYmZ ^r; VWm à^wH$s ^«y^§Jm|H$mo MbmZo ‘mÌ go hr {H$VZr-{H$VZr Eogr (OJVê$nr) H«$sS>m hmo OmVr h¡. (26-27)
Xohmo@{n n§M^yVoä` Am{d^y©V… VX² BÀN>`mŸ&1 2
`moJmoÌ `mo½`^mJmZm§ Vofm§ VV² VmÑJ² AmH¥$Vo… &&28Ÿ&&
Am{d^m©d{Vamo^md{Zê$nU§ Zm‘ n#m‘§ àH$aU‘²42
1.Ÿn§M^yVmZm_². 2.Ÿgm M VmÑJ² AmH¥${VíM B{V.
à^wH$s BÀN>mgo n§M‘hm^yVm|‘|go Xohm|H$m Am{d^m©d hþAm h¡. Ohm§ O¡gm BpÀN>V hmo, Eogo A§Jmo§Ho$ g§¶moJgo CZ-CZ AmH$mamZwgma CËn{Îm hþB© h¡. (28)
H$_m©ZwgmaV… Ord… VmdV² H$mb§ ^wZpŠV V_²Ÿ&
ì`dhmam… VXm Vpñ_Z² ñ`w… _Zwî`JdmX`…Ÿ&&29Ÿ&&
H$‘m]Ho$ AZwgma Ord CVZo g‘¶Ho$ {bE VXZwgma Xohm|H$m moJ H$aVo h¡, V~-V~ Eogo Xoh‘| ¶h ‘Zwî¶ h¡, ¶h Jm¶ h¡, Bg àH$maHo$ ì¶dhma hmoVo h¡§. (29)
naVÝÌ… g Vm§ñË`ŠËdm `Xm XohmÝVa§ d«OoV²Ÿ&1{d`wÁ`ÝVo Xø_mZo Xoho VmݶmH¥${V… VWm&&30Ÿ&&
1.Ÿ^yVm{Z.
namYrZ dh Ord O~ Aݶ Xoh‘| OmVm h¡, V~ XohH$m Zme hmo OmZona nyd©Ho$ n§M‘hm^yVm|Ho$ AmH$ma EH$Xÿgaogo n¥WH²$ hmo OmVo h¢. (30)
AmH$ma… Vw {VamoYÎmo VoOmo br`oV VoO{gŸ&1ídmgm{Xê$nmo `mo dm`w… gmo@d{eîQ>ñVw V§ {deoV²Ÿ&&31Ÿ&&
1.Ÿ_hmÝV§ dm`w_².
AmH$maH$m {VamoYmZ hmoVm h¡, VoOH$m b¶ VoO‘| hmo OmVm h¡, ídmg Am{XHo$ ê$n‘| Omo dm¶w ~MVr h¡ dh r dm¶w‘| brZ hmo OmVr h¡. (31)
1AmH$ma~Õ AmH$me… VV² {VamoYmZVmo JV…Ÿ&
Ob§ VoO{g ^y_m¡ dm ^y{_… ^ñ_m{Xê$nV…Ÿ&&32Ÿ&&1.Ÿ_hmH$meo B{V eof….
AmH$meH$m Omo AmH$ma Xoh‘| ~§Y J¶m Wm, dh r {Vamo{hV hmo OmVm h¡, Ob r VoO‘| AWdm n¥Ïdr‘| VWm nm{W©d A§J ñ‘ hmoH$a n¥Ïdr‘| hr {‘b OmVm h¡. (32)
{d`wŠVmݶ{n {dÚÝVo g§km`m Aàd¥{ÎmV…Ÿ&1g§`moJñ`m{^Yo`ËdmV² ZîQ>mo@gm¡ B{V JÚVoŸ&&33Ÿ&&1.g§`moJñ` "KQ>'B{V A{^Yo`ËdmV² g§km`m Aàd¥Îmo… B˶Ýd`….
Am{d^m©d{Vamo^md{Zê$nU§ Zm‘ n#m‘§ àH$aU‘² 43
CZ g^r ‘hm^yVm|H$m VWm A§Jmo§H$m b¶ hmo OmZo na r CZ ‘hm^yVm|H$m ApñVËd Vmo ahVm hr h¡. {Og g§¶moJ {deofHo$ H$maU CÝh| dh g§km Xr JB© Wr, dh g§km ‘mÌ éH$ OmVr h¡ Am¡a CgH$s ‘¥Ë¶w hmo JB Eogm ì¶dhma XoIm OmVm h¡. (33)
_wŠVm{^… J«Ï`Vo _Ü`o {ZYm` nXH$mÝ`{nŸ&1JwU¡… Vofm§ g g§`moJmo hma BË`{^Yr`VoŸ&&34Ÿ&&1.Ÿ_wŠVmnXH$mXrZm_².
~rM‘| Jm§R> bJmH$a V§VwAm|§‘| ‘mo{V¶m|H$mo Jw§Wm OmVm h¡. BZ g^rH$m g§¶moJ hr Cgo "Am^yfU-hma' H$s g§km àXmZ H$aVm h¡. (34)
_wŠVmXrZm§ {d`moJo Z hmag§km àdÎm©VoŸ&1
g§`moJ{dJ_m¡ Ed Vm¡ Z¡H$ñ`m{n {h j`…Ÿ&&35Ÿ&&1.Ÿì`d{õ`_mUm¡ CËn{ÎmZmem¡ B{V AW©….
‘mo{V¶m|H$mo n¥WH²$ H$a XoZona CgH$s g§km hma Zht ah OmVr h¡. Bg‘| g§¶moJ VWm {d¶moJ, ¶h Xmo nXmW© hr h¡§, CZ‘|go oXH$m r j¶ Zht hmoVm h¡. (35)
"`Wm H«$sS>monñH$amUm§ g§`moJ{dJ_m{dhŸ&
BÀN>`m H«$s{S>Vw… ñ`mVm§ VW¡doeoÀN>`m Z¥Um_²'Ÿ&&36Ÿ&&
{Og àH$ma {IbmS>rH$s BÀN>mZwgma IobHo$ gmYZm|H$m g§¶moJ VWm {d¶moJ hmoVm h¡, Cgr àH$ma B©ídaH$s BÀN>mgo ‘Zwî¶m|H$m g§¶moJ Am¡a {d¶moJ hmoVm h¡. (36)
BË`wŠV§ àW_o ñH$ÝYo "V¥Vr`o@{n {ddo{MV_²Ÿ&
""VpÝZamoYmo@ñ` e`Z_² Am{d^m©dñVw gå^d…''Ÿ&&37Ÿ&&
Bg àH$ma ^mJdVHo$ àW‘ ñH§$Y‘| H$hm h¡ VWm V¥Vr¶ ñH§$Y‘| ñnï> H$hm J¶m h¡- ""Bg g¥{ï>H$s à{H«$¶mH$mo amoH$ XooZoH$s {H«$¶m à^wH$m e¶Z h¡ VWm Omo Am{d^m©d h¡, dh OmJaU h¡. (37)
H$m`ª H$maUê$noU {Vamo^mdo Vw {dÚVoŸ&
Am{d^m©do Vw VX² ê$n§ V{XÀN>mV… {d{^ÚVoŸ&&38Ÿ&&
{Vamo^mdH$s AdñWm‘| H$m¶© AnZo H$maUê$n‘| ahm hmoVm h¡, VWm O~
Am{d^m©d{Vamo^md{Zê$nU§ Zm‘ n#m‘§ àH$aU‘²44
Am{d^m©d hmoVm h¡ V~ à^wH$m hr ê$n à^wH$s BÀN>mZwgma {^ÝZVmH$mo YmaU H$aVm h¡. (38)
g Ed àmo`Vo hma… nwZ… àmoVw§ `Xrî`VoŸ&
Am{dîHw$`m©V² V_od¡d§ Xoh‘² BÀN>oX² ¶Xrída…Ÿ&&39Ÿ&&
O~ hmaH$mo nwZ… {namoZoH$s BÀN>m hmoVr h¡ V~ Cgr hmaH$mo {namo {b¶m OmVm h¡, Cgr àH$ma B©ída O~ BÀN>m àH$Q> H$aVo h¢ V~ Bgr Am{d^m©dH$s à{H«$¶mgo Cgr XohH$mo Am{d^y©V H$aVo h¢. (39)
_w{ÐH$mZ² BîQ>_m{UŠ`§ Hw$ÊS>bo O{Q>V§ VWmŸ&
nadmZ² B©{eVw… Ord… VZw§ `m{V VWoVam_²Ÿ&&40Ÿ&&
A§JyR>r‘| aho hþE ‘m{UH$H$mo O¡go dhm§go hQ>mH$a Hw§$S>b‘| OS> {X¶m OmVm h¡, Cgr àH$ma B©ída O~ BÀN>m H$aVo h¢ V~ Cgr XohH$m Am{d^m©d H$aVo h¢. (40)
1"" dmgm§{g OrUm©{Z `Wm {dhm` Zdm{Z J¥†m{V Zamo@nam{UŸ&
VWm earam{U {dhm` OrUm©Ý¶Ý`m{Z g§`m{V Zdm{Z Xohr''Ÿ&&41Ÿ&&
"{Og àH$ma ‘Zwî¶ nwamZo dóm|H$mo ˶mJH$a Xÿgao dóm|H$mo YmaU H$aVo h¢, Cgr àH$ma Ord nwamZo XohH$m ˶mJ H$aHo$ ZyVZ Xohm|go OwS> OmVm h¡'(Ÿ^J.
JrVm.2&22) (41)_w{ÐH$m`m‘² BÝÐ_{U… Vñ`m§ OS>çV BÀN>`mŸ&
naH$m`àdoemXm¡ Ordñ`mdpñW{V… VWmŸ&&42Ÿ&&
OS>V H$aZodmboH$s BÀN>mZwgma A§JyR>r‘| B§Ð‘{UH$mo OS>m Om gH$Vm h¡, Cgr àH$ma nam¶o Xoh‘| pñWV OrdmË‘mHo$ àdoeH$s r pñW{V h¡. (42)
Vñ`m VXod _m{UŠ`§ eŠ`Vo O{Q>Vw§ nwZ…Ÿ&
VWm{d^m©ì` VmZ² Ed Šd{MX² Xe©`{V à^w…Ÿ&&43Ÿ&&
Cg‘| pñWV ‘{UH$mo Cgr A§JyR>r‘| nwZ… OS>m Om gH$Vm h¡, Cgr àH$ma Am{d^y©V H$aHo$ à^w nwZ… CÝht Xohm|H$mo r {XImVo h¢. (43)
^maVo X{e©Vm… gd} àmXw^m©ì` VEd {hŸ&
ì`mg Ûmam Vw VV² ñnîQ>§ nd©Ê`ml_dm{gHo$Ÿ&&44Ÿ&&
‘hm^maVHo$ ¶wÕHo$ g‘má hmoZooHo$ ~mX ‘¥VH$m|H$mo àJQ> H$aHo$ nwZ… CÝh|
Am{d^m©d{Vamo^md{Zê$nU§ Zm‘ n#m‘§ àH$aU‘² 45
{XImE OmZoH$m àg§J "Aml‘dm{gH$ nd©'‘| ñnï>ê$ngo d{U©V hr h¡. (44)"gd} ^dÝVmo JÀN>ÝVw ZXt ^mJraWt à{VŸ&
VVmo Ðú`W gdm©Z² VmZ² `o hVm… ñ_ aUm{Oao'&&45Ÿ&&
"Vw‘ g~ J§Jm ZXrH$s Amoa OmAmo. Omo aUg§J«m‘‘| ‘¥Ë¶w àmá hþE Wo, CZ rH$mo dhm§ XoImoJo.' (45)
VV… gd} gXmam… VÌ JËdmdJmø amÌm¡ ì`mgml_§ O½_w…Ÿ&
"VVmo ì`mgmo _hmVoOm… nwÊ`§ ^mJraWrOb_²Ÿ&
AdJmøm@@OwhmdmW gdmªZ² bmoH$mZ² _hm_w{Z…Ÿ&&46Ÿ&&
nmÊS>dmZmÄM `o `moYm… H$m¡admUmÄM gd©e…&
amOmZíM _hm^mJm ZmZmXoe{Zdm{gZ…Ÿ&&47Ÿ&&
VV… gwVw_wb… eãX… ObmÝVo OZ_oO`Ÿ&
àmXwamgrX² ¶Wm nydª Hw$énmÊS>dgoZ`mo…Ÿ&&48Ÿ&&
VV… Vo nmÊS>dm… gd} ^rî_ÐmoUnwamoJ_m…Ÿ&
gg¡Ý`m… g{bbmV² Vñ_mV² g_wÎmñWw… ghòe…''Ÿ&&49Ÿ&&
V~ AnZr nËZrAm|Ho$ gmW do g^r J§JmOrHo$ {ZH$Q> JE, dhm§ ñZmZ {H$¶m VWm am{ÌH$mo ì¶mgOrHo$ Aml‘‘| JE. dhm§ ‘hmVoOñdr ‘hm‘w{Z ì¶mgOrZo J§JmHo$ Ob‘| ñZmZ H$aHo$ CZ g^r bmoJm|H$m Amhþ{V¶m| Ûmam AmˆmhZ {H$¶m. do H$m¡Z-H$m¡Z Wo? nm§S>dm| VWm H$m¡adm|Ho$ njHo$ Omo ¶moÕm, {d{^ÝZ Xoem|Ho$ ‘hm^m½¶embr amOm, V~ ho OZ‘oO¶! nmZr‘| ^¶mZH$ eãX àH$Q> hþAm, nyd©‘| nm§S>dmo§ VWm H$m¡adm|H$s goZm‘| hþAm Wm VËg‘mZ hr. Cg g‘¶ ^rî‘ VWm ÐmoU {OZHo$ AJ«^mJ‘| h¢, Eogo nm§S>d AnZo g¡Ý¶Ho$ gmW Ob‘|go hOmam|H$s g§§»¶m‘| IS>o hþE. (46-49)
BË`m{XZm àË`oH§$ ZmåZm {Zê$߶ CdmM ""EH$m§ amqÌ {döË`¡d§ Vo dram… VmíM mo{fV…Ÿ&
Am_ÝÍ`m@Ý`moÝ`_mpíbî` VVmo O½_w… ¶WmJV_²''&&50&&
AmJoHo$ íbmoH$m|‘| à˶oH$H$mo Zm‘go VWm dU© Ûmam ~wbmE ^r. "Cg am{Ì CZ nwéfm| VWm {ó¶m|Z| {dhma H$aHo$, O¡go AmE Wo Cgr àH$ma nwZ… bm¡Q> JE.
Am{d^m©d{Vamo^md{Zê$nU§ Zm‘ n#m‘§ àH$aU‘²46
EVX² AmH$Ê`© OZ_oO`mo AÝd`wL²ŠV
"H$WÄM Ë`ŠV XohmZm§ nwZ… VX² Xe©Z'{_{VŸ&
VXmZt d¡eånm`Z CdmM
"A{dàUme… gd}fm§ H$_©Um‘² B{V {ZíM`…Ÿ&&51Ÿ&&
¶h gwZH$a OZ‘oO¶Zo àíZ {H$¶m…- "{OÝhm|Zo XohH$m ˶mJ {H$¶m h¡ CZH$m nwZ… Xe©Z H¡$go hmo gH$Vm h¡?' V~ d¡eånm¶ZZo CÎma {X¶m {H$ "g^r H$‘m]H$m H$^r Zme Zht hmoVm h¡.' (51)
H$_©Om{Z earam{U VW¡dmH¥$V`mo Z¥n! &
_hm^yVm{Z {ZË`m{Z ^yVm{Yn{Vg§l`mV²'Ÿ&&52Ÿ&&
eara H$‘m]go {Z{‘©V h¡ Cg àH$ma, h¡ amOm! AmH¥${V¶m§ r H$‘©go hr {Z{‘©V h¡. yVm|Ho$ ñdm‘r à^wH$m Aml¶ {bE hþE ‘hm^yV {Z˶ h¢. (52)
BË`m{XŸ EVX² AJ«oŸ-Ÿ"A{dZmer VWm {ZË`… joÌk B{V {ZíM`…Ÿ&
^yVmZm_² AmË_^mdmo `mo Y«wdmo@gm¡ gåàOmZVm_²'&&53&&
joÌk Ord A{dZmer VWm {Z˶ h¡ ¶h g˶ h¡. {d{eï> kmZdmZ² ^yVm|H$m Omo AmË‘^md h¡ dh r AMb h¡. (53)
BË`m{X ^maVo àmoŠV_² AÝ`Ìm{n ñ\w$Q>pÝËdX_²Ÿ&
g§J«hrV‘² BX§ {dÛÝ_ÊS>Zo à^w{^… ñd`_²Ÿ&&54Ÿ&&
¶h V϶ ‘hm^maV‘| H$hm J¶m h¡ VWm Aݶ ñWbm|‘| ^r ñnï> h¡. lrJwgm§BOrZo {dÛÝ‘§S>Z‘| r BZ {df¶m|H$m g§J«h {H$¶m h¡. (54)
g§`moJ{dJ_m¡ Vñ_mX² XohmXo… ^mî`H¥$V² VV…Ÿ&
ì`YmV² ¹$[MV² M gXgV² ànÄMo JUZm_² A{nŸ&&55Ÿ&&
Bgr{bE mî¶H$ma lr‘hmà^wOrZo Xohm{XH$m g§¶moJ VWm {d¶moJ H$hm h¡; VWm H$ht gV² VWm AgV² àn§MH$mo boH$a {Zê$nU {H$¶m r h¡. (55)
H«$sS>mW©_² Am{d^©d{V ZmZmê$n¡… {ZOoÀN>`mŸ&
gd©Y_m©Z² pVamoYÎmo epŠV_mZ² ^JdmZ² ñd`_²Ÿ&&56Ÿ&&
""Am{d^m©d-{Vamo^mdm¡ eŠVr d¡ _wad¡[aU…''Ÿ&
B˶mMm`£… gL²J¥hrVmX² dMZmV² epŠVVm V`mo…Ÿ&&57Ÿ&&
Am{d^m©d{Vamo^md{Zê$nU§ Zm‘ n#m‘§ àH$aU‘² 47
e{³Vdmbo JdmZ H«$sS>m H$aZoHo$ {bE AnZr BÀN>mgo AZoH$ àH$maHo$ ê$nm|go Am{d^y©V hmoVo h¢ VWm AnZo Y‘m]H$m {VamoYmZ r H$aVo h¢. "Am{d^m©d VWm {Vamo^md ‘wam[aH$s e{³V h¢' Eogm AmMm¶©lr Ûmam g§J«hrV dMZm|go ^r ñnï> hmoVm h¡. (56-57)
""nam@ñ` epŠV… {d[dY¡d ly`V'' B{V lw{V…Ÿ&
"`… gd©k… gd©epŠV'[a{V gdm©pñd_mñd{nŸ&&58Ÿ&&
Cn{ZfXm|‘| H$hm h¡ {H$- à^wH$s name{³V AZoH$ àH$maH$s h¡. Omo gd©k h¡, gd© e{³VYmar h¡, Eogm Xÿgar lw{V¶m|‘| r H$hm J¶m h¡. (58)
Am{d^m©d`VrË`oH$m {Vamo^md`VrVamŸ&1VV² H$m`©_² Am{d^©dZ§ {Vamo^dZ_ß`WŸ&&59Ÿ&&1.ŸV`mo… Am{d^m©d{Vamo^md`mo… H$m`©_².
EH$ e{³Vgo Am{d^m©d hmoVm h¡, Xÿgar e{³V {Vamo^md H$aVr h¡. BZ Xmo e{³V¶m|Ho$ hr H$m¶© Am{d^m©d VWm {Vamo^md h¡. (59)
1`X²ê$nH$_©H$_`_² Am{d^©dZ‘² BÀN>{V &
V`m{d^m©d`{V VV² {Vamo^mdo@߶¶§ H«$_…Ÿ&&60Ÿ&&1.ŸZZw V`mo… {ZË`ËdmV² gd©Xm gËdmV² gd}fm§ nXmWm©Zm§ gd©Xm àË`j_²
AàË`j§ dm Hw$Vmo Z? B{V VH©$`Z² n[aha{V.
{OZ àH$maHo$ ê$n VWm H$‘©dmbr Am{d^m©d {H«$¶m H$aZoH$s à^w BÀN>m àH$Q> H$aVo h¢, Cggo CZH$m Am{d^m©d hmoVm h¡; {Vamo^md‘| ^r ¶hr H«$‘ h¡. (60)
{ZË`o Vo ^JdÀN>ŠVr Z H$m`ª `wJnV² V`mo…Ÿ&
gdm©Ë_m epŠV_mZ² [H$ÝVw `ÚV² H$_©H$‘² BÀN>{VŸ&&61Ÿ&&
J_ZmXmZeŠVr Vw dÎm}Vo MaUo H$aoŸ&
XohrÀN>`m V`mo… H$m`ª VX^mdo àgwßVVmŸ&&62Ÿ&&
¶h XmoZm| hr e{³V¶m§ {Z˶ h¡§, na§Vw XmoZm|Ho$ H$m¶© EH$ hr g‘¶ Zht hmoVo h¡§. g^rH$s AmË‘mê$n JdmZ gd©e{³V‘mZ² h¢, VWm{n dmo H$m¶© H$aZoH$s BÀN>m H$aVo h¡, V~ MaU, hñV Am{X‘| AZwH«$‘go J‘Z H$aZoH$s VWm J«hU H$aZoH$s e{³V hr àH$Q> hmoVr h¡. XohrH$s BÀN>mHo$ AZwgma BZ e{³V¶m|H$m
Am{d^m©d{Vamo^md{Zê$nU§ Zm‘ n#m‘§ àH$aU‘²48
Cn¶moJ {H$¶m OmVm h¡. O~ e{³VH$m Cn¶moJ Zht h¡, V~ dh Eogo hr nS>r ahVr h¡, Omo CgH$s gwfw{áH$s Xem h¡. (61-62)
~«÷{ZîR>‘² BX§ gdª Vñ`m{d^©dVrÀN>`mŸ&
OmV CËnÝZ BË`mÚm Vpñ_Z² ì`dö{V… VXmŸ&&63Ÿ&&
~«÷‘| {Zð>m-pñW{Vdmbm ¶h OJV CZH$s BÀN>m go hr Am{d^y©V hmoVm h¡, V~ dh OÝ‘m, CËnÝZ hþAm Am{X ì¶dhma {H$¶o OmVo h¢. (63)
1Am{d^m©dmo {h OZZ§ àmXw^m©do O{Z`©V…Ÿ&
CËnydm} dm nX JVm¡ YmVwéËn{ÎméX²J_…Ÿ&&64Ÿ&&1.ŸeãXemñÌoUm{n OÝ_moËn{Îm-Zme-_¥{VeãXm… g§`moJ{dJ_dmMH$m Ed
{gX²Ü`pÝV B{V d¡Zm{eH$mY©d¡Zm{eH$mZ² H$Q>mj`Z² Ammh.
Am{d^m©d-àmXþ^m©d AWm©V² OÝ‘. CËn{Îm eãX‘| nX² YmVw J{VdmMH$ h¡, Cgo CX² CngJ© bJH$a AW© CX²J‘ hmoVm h¡. (64)
Z Ñí`Vo {Vamo^yV§ dñVw ~«÷{U VÝ_`_²Ÿ&
`Wm Od{ZH$mÀN>ÝZ§ nQ>m{X Z {dbú`VoŸ&&65Ÿ&&
O¡go nX}Ho$ nrN>o aho hþE dóm{X {XImB Zht XoVo h¢, Cgr àH$ma
{Vamo{hV dñVw ~«÷‘o§ ~«÷ê$nVmgo pñWV hmoZogo àVr{VJmoMa Zht ~ZVr h¡. (65)
Zme_mßVmo Zme_mßV B{V ì`dö{V… VXmŸ&
dñVwVmo@Xe©Z§ Zmemo Ze²YmVwaXe©ZoŸ&&66Ÿ&&
Cg g‘¶ nXmW©H$m Zme hþAm h¡ Eogm ì¶dhma {H$¶m OmVm h¡. dñVwH$m {XImB Z XoZm CgH$m Zme H$hm OmVm h¡. g§ñH¥$V‘| Ze² YmVwH$m AW© h¡ {XImB Z XoZm. (66)
MoVZo ì`dhmañVw _¥V BË`{n Om`VoŸ&
àmUË`mJo {h _¥L²> àmU… g”mVñWmo {d`wÁ`VoŸ&&67Ÿ&&
MoVZ nXmW©Ho$ {df¶‘| ¶h ‘a J¶m, Eogm ì¶dhma {H$¶m OmVm h¡. g§ñH¥$V‘| ‘¥ YmVwH$m AW© ^r àmU˶mJ h¡, AWm©V² g§KmV (Xohm{XHo$ gmW pñW{V) ‘| aho hþE àmUH$m n¥WH²$ hmo OmZm. (67)
Ordmonm{Y… g g§KmVmo OrdoZ gh JÀN>{VŸ&
Am{d^m©d{Vamo^md{Zê$nU§ Zm‘ n#m‘§ àH$aU‘² 49
OrdXoh{d`moJmo@Vmo _¥{V… BË`{^Yr`VoŸ&&68Ÿ&&
OrdH$s Cnm{Ydmbm g§KmV OrdHo$ gmW hr Mbm OmVm h¡, AV… Ord Am¡a XohH$m {d¶moJ hr ‘aU H$hbmVm h¡. (68)
Vm¡ YmËdW©{dMmao Vw ì`dhmao@{n {gX²Ü`V…Ÿ&
ZmemoËn{Îm {dH$ënñVw An[a{ZîR>{Y`m_² A`_²Ÿ&&69Ÿ&&
YmVwAm|Ho$ AW©H$s Ð{ï>go ¶h pñW{V h¡, Eogr hr pñW{V ì¶dhma‘| r {gÕ h¡, 'BgH$m Zme' "BgH$s CËn{Îm' Eogo {dMma {OZH$s ~w{Õ pñWa Zht h¡, CÝh| AmVm h¡. (69)
ZmemoËn{Îm{dXm§ emoH$mo@߶{ZË`Ëd{Y`m ^doV²Ÿ&
{ZË`Ëdkm ~«÷{ZîR>m Z {d_wøpÝV H${h©{MV²Ÿ&&70Ÿ&&
Zme VWm CËn{ÎmH$m {dMma aIZodmbm|H$mo Omo emoH$ hmoVm h¡ dh "nXmW© A{Z˶ h¡' Eogo {dMmaHo$ H$maU hmoVm h¡. nXWm]H$m {Z˶Ëd OmZZodmbo ~«÷{Zð> nwéfm|H$mo H$^r r H$ht r ‘moh Zht hmoVm h¡. (70)
{ZË`Ëd§ ~mo{YV§ ñnîQ>§ JrVmgw h[aUm ñd`_²Ÿ&
AkmZñ` {dZmem` VVmo ZîQ>m@Ow©Zñ` ewH²$Ÿ&&71Ÿ&&
AkmZH$m {dZme H$aZoHo$ {bE JrVmOr‘| à^wZo ñd¶§ hr {Z˶ËdH$m CnXoe {H$¶m h¡, {OgHo$ H$maU AOw©ZH$m ‘moh Zï> hþAm. (71)
""Z Ëdodmh§ OmVw Zmg§ Z Ëd§ Zo_o OZm{Ynm…Ÿ&
Z M¡d Z ^{dî`m_… gd} d`_V… na_²''Ÿ&&72Ÿ&&
Z ‘¢ Wm Z Vw§, Am¡a Z hr ¶o g^r amOm Wo. h‘ g~ hm|Jo ¶m Zht, na§Vw Omo Hw$N> r h¡ dh BZ g^rgo na h¡, {Z˶ h¡. (72)
Ñí`_mZ ànÄMñ` {_Ï`mËd§ gwà_mUV…Ÿ&
_hV¡d ànÄMoZ ^mî`H$mamo {ZañVdmZ²Ÿ&&73Ÿ&&
¶h Omo Hw$N> ^r OJV‘| XoIZo‘| AmVm h¡, CgHo$ {‘϶mËdH$m {ZamH$aU ^mî¶H$ma lrd„^mMm¶©OrZo {dñVmanyd©H$ AZoH$ à‘mUm| Ûmam {gÕ {H$¶m hr h¡. (73)
{dñV¥V§ ê$n_² AZ`mo… AmMm`©MaUm{X{^…Ÿ&
~mb~moYmon`mo½`od g¬onoUoh d{U©V_²Ÿ&&74Ÿ&&
Am{d^m©d{Vamo^md{Zê$nU§ Zm‘ n#m‘§ àH$aU‘²50
lr‘hmà^wOrZo Am{d^m©d Am¡a {Vamo^mdHo$ ñdê$nH$m {dñVma {H$¶m h¡. ¶hm§ Vmo ~mb~w{Õdmbm|H$mo ~moY hmo Bg{bE g§{já‘| dU©Z {H$¶m h¡. (74)
Vñ_mV² H«$sS>mñnX§ {díd§ {ZË`§ ^JdXmË_H$_²Ÿ&
Am{d^m©d{Vamo^mdem{b doXm{Xfy{XV_²Ÿ&&75Ÿ&&
Bgr{bE H«$sS>mHo$ ñWmZê$n ¶h {díd {Z˶ h¡ VWm ^JdËñdê$n h¡ VWm Am{d^m©d {Vamo^md Y‘©dmbm h¡ Eogm doXm{X‘| H$hm J¶m h¡. (75)
VX²Ü`mZ_mZg… ñ`m EH$moß`{dH$maEd `mo ^d{VŸ&
a_UoÀN>`m ~hþ{dY… Hw$dªíM`mª _hmíM`m©_²Ÿ&&76Ÿ&&
Omo à^w EH$ VWm A{dH$mar hmoZo na r a‘U H$aZoH$s BÀN>mgo AZoH$ àH$maHo$ ~S>o-~S>o AmíM¶©H$mar M[aÌ H$aVo h¢, CZHo$ ܶmZ‘| {MÎmH$mo Amamo{nV H$a Xmo. (76)
B{V lr_Ûëb^mMm¶©_Vd{Îm© lrd«Odëb^MaUmZwMa nÄMZXrKZí`m_^Q²Q>mË_O
JmodÕ©ZerK«H${d {da{MVo doXmÝV{MÝVm_Um¡
Am{d^m©d{Vamo^md{Zê$nU§ Zm_ nÄM_§ àH$aU_²Ÿ&&5Ÿ&&
d
Am{d^m©d{Vamo^md{Zê$nU§ Zm‘ n#m‘§ àH$aU‘² 51
A{dH¥$Vn[aUm‘{Zê$nU§ Zm‘ fð>§ àH$aU‘²
A{dH¥$Vn[aUm_{Zê$nU§ Zm_
fîR>§ àH$aU_²` Am{d^m©d`Ë`{Îm ~mømÝVa aVrÀN>`mŸ&1g_dmæ`߶{dH¥$V… Vñ_¡ ^JdVo Z_…Ÿ&&1Ÿ&&
1.ŸVoZ Apñ_Z² àH$aUo àmYmÝ`oZ A{dH¥$Vn[aUm_dmX… à{VnmÚ B{V ÚmoË`Vo. AWm©V²Ÿ ~«÷ OJV… g_dm{`H$maU‘{n A{dH¥$V‘² B{V dmX…Ÿ-ŸemñÌmW©…. Z M `X² ¶V² H$maU§ VV² VX² {deofVûM g_dm{`H$maU§ {dH¥$V_od ÑîQ>§ `Wm _¥X² B{V H$W§ nwZ… ~«÷ g_dm{` Z {dH¥$V§ M B{V CÀ¶Vo B{V e§Š`_². wŠË`m VWm A{gÕo…. doXoZ¡d VWm{gÕoíM. VWm{h, Ÿñdê$nmÝVamn{Îm… V{h© {dH$ma… gmM _¥Xmo Z ÑîQ>m gwdU©ñ` dm. {gÕo@{n KQ>o H¥$îUdU©JwéËdJ§Ym{X_Vr gm VmdË`od bä`V B{V. g§ñWmZ{deofñVw Vñ`m Y_©… g M VÐynEd. n¥WJpñWVo…. gwdUª M g_dm{¶ A{n A{dH¥$V_od. AÝ`Wm ewÕgwdU©J«mhr ewÕgwdU©_wÐm§ VÝ_w{ÐH$m§ dm Z J¥†r`mV². "Vwî`Vw'Ý`m`oZ bä`Vo dm Šd{MX² bmoHo$ g_dm{` {dH¥$V_². Z VX² ÑîQ>mÝVoZ ~«÷{U {dH$ma AmnmX{`Vw§ eŠ`…. "AnhVnmß_Ëdm'{Xlw{V{^… Vñ` VWmËdo@{n {dH$ma-a{hVËdà{VnmXZmV². bmoH${dbjUËdmÀM. Z M bmoH${déÕ§ doXmo@{n H$W§ à{VnmX`oX² B{V AmmeL²Š`_². ~«÷Umo ì`mnH$Ëd{‘d A{dH¥$V‘{n bmoH${déÕ§ g_mZ‘² B{V J¥hmU. ZZw ì`mnH$Ëd‘² AmH$memXm¡ ÑîQ>‘² B{V Z {déÕ_². V{h© bmoHo$ gwdUm©XrZm§ g_dm{`Ëdo{n A{dH¥$VËd‘² A{n ÑîQ>Ma‘² B{V {MaÄOrd.
~mha VWm A§Xa a‘U H$aZoH$s BÀN>mgo Omo Am{d^y©V H$aVo h§¡ VWm Omo {Vamo{hV H$aVo h¢, Omo g‘dm{¶H$maU hmoVo hþE r A{dH$mar h¡§, CZ JdmZH$mo Z‘ñH$ma. (1)
gd©Ì dmX{ÌV`§ VX² AÌ g{dñVa§ emñÌJU¡ad{U©Ÿ&1 Amaå^dmXmo@W {ddV©dmXñVWm V¥Vr`…n[aUm_dmX…&&2&&
1.Ÿ{ddVm} «_…. {déÕ§ dV©Z§, VX^mdd{V VËàH$maH§$ kmZ{_{V mdV².
Bg OJV‘| gd©Ì emóm|Ho$ g‘yhmo‘| VrZ dmXm|H$m {dñVma {H$¶m J¶m h¡… Ama§^dmX, {ddV©dmX VWm n[aUm‘dmX.
1 VÌ {ZË`§ {d^w Z^mo dmædmXrZm§ {d{dÀ`VoŸ&2
MVwUmª `Ì na_mUwê$nmUm§ Vw {ZË`VmŸ&&3Ÿ&&
52
1.ŸdmXÌ`_Ü`o. 2.Ÿ`Ì MVwUmª na_mUwê$nmUm§ dmædmXrZm§ {ZË`Vm, H$m`©ê$nm{U A{ZË`m{Z (ŸdmædmXr{ZŸ) Vofm§ (ŸVËVËna_mUyZm§Ÿ) Amaå^Vmo@^dZ² BË`m{X, ""BË`m{Xê$n Amaå^dmX… Vm{H©$H$gå_V'' BË`ÝVmo AÝd`….
H$m`©ê$nmʶ{ZË`m{Z Vofm_² Amaå^Vmo@^dZ²Ÿ&
B©ídañVw {Z{_Îm§ dm ~«÷{^ÝZ‘² BX§ OJV²Ÿ&&4Ÿ&&
Z VX§emo {d^wOr©d… H$mbmo Ðì`mÝVa§ M g…Ÿ&1BË`m{Xê$n Amaå^dmX… Vm{H©$H$gå_V…&&5Ÿ&&
1.Ÿn¥{Wì`m{X na_mUyZm§ g§`moJmaå^mV… g¥pîQ>… B{V Z¡æ`m{`H$m _Ý`ÝVo.
BZ VrZ dmXm|‘| Ama§^dmX Vm{H©$H$m|H$mo VWm Z¡¶m{¶H$m|H$mo ‘mݶ ‘V h¡. Bg dmXH$m ñdê$n-""AmH$me {Z˶ h¡ Am¡a {d^w h¡. dm¶w, VoO, Ob VWm n¥Ïdr BZ Mmam| ^yVmo§H$s {Z˶VmH$m {Zê$nU {H$¶m J¶m h¡. CZHo$ Ama§^‘| Omo H$m¶©ê$n hþÝZE Wo do A{Z˶ h§¡. Bída H$m¶©ê$nm|Ho$ {Z{‘ÎmH$maU h¡§. ¶h OJV ~«÷go {^ÝZ h¡. BídaH$m A§eê$n Ord {d^w Zht h¡. H$mb EH$ Aݶ Ðì¶ h¡.'' (3-4-5)
VX² AÛ¡Vlw{VeV¡… IpÊS>V§ _mohZmË_H$_²Ÿ&
AmMm`£… àmŠVZ¡aÌ Z {dñVa{^`moÀ`VoŸ&&6Ÿ&&
‘moh CËnÝZ H$aZodmbo Bg dmXH$m nydm©mMm¶m]Zo AÛ¡V {Zê$nH$ AZoH$ lw{V à‘mUm| Ûmam I§S>Z {H$¶m h¡. {dñVma hmo OmZogo Cg {df¶‘| ¶hm§ Hw$N> r H$hm Zht Om ahm h¡. (6)
AgË`§ H$pënV§ {díd§ ^«mÝË`m aÁOw^wO“dV²Ÿ&
g em§H$amUm§ {ddV©dmX… àmJ² Bh Xy{fV…Ÿ&&7Ÿ&&
Ag˶ h¡; «‘go a‚mwH$mo gn© ‘mZ {b¶m OmE Cgr àH$ma {‘϶m h¡' - em§H$am|Ho$ Bg àH$maHo$ {ddV©dmXH$m {ZdmaU nyd©‘| hr H$a {X¶m J¶m h¡. (7)
1àmMrZmMm`©MaU-d{•dm½dm{Y©d{Õ©Vo &
IpÊS>Vmo ~hþYm ewÕmÛ¡VMÝÐmoX`o _`mŸ&&8Ÿ&&1.ŸgpÝX½Y… AW©….
àmMrZ AmMm¶m}§§Zo VWm A{¾ AdVma ‘hmà^wOrê$n dmUrgo, gmJaH$s bham|Ho$ g‘mZ d¥{Õ àmá ewÕ M§ÐmoX¶ Zm‘H$ ‘oao J«§W‘| ‘oar Va’$go AZoH$
A{dH¥$Vn[aUm‘{Zê$nU§ Zm‘ fð>§ àH$aU‘² 53
àH$mago Bg dmXH$m I§S>Z {H$¶m h¡. (8)gdª H$m`m©Ë_Zm `Ì H$maU§ _¥X²KQ>>m{XdV²Ÿ&
ZmZm n[aU_Ë`of n[aUm_… àH$s{V©V…Ÿ&&9Ÿ&&
{‘Å>r‘|go O¡go KQ> Am{XH$m {Z‘m©U hmoVm h¡, Cgr àH$ma Ohm§ g‘J« H$maU H$m¶©ê$n AZoH$ ñdê$nm|‘| n[aU{‘V hmoVm h¡ Cgo n[aUm‘dmX H$hm OmVm h¡ (9)
{dH¥$Vm{dH¥$VËdmä`m§ n[aUm_mo {ÛYm _V…Ÿ&
{dH¥$V§ gV² n[aU_oV² H$maU§ H$m`©ê$nV…Ÿ&&10Ÿ&&1
Z nwZ… H$maUmË_Ëd§ {dH¥$V… gmo@{^Yr`VoŸ&
Xw½YmX² X{Y `Wm OmV§ nwZ… Xþ½Y§ Z Om`VoŸ&&11Ÿ&&1.ŸàmßV B{V eof….
n{aUm‘Ho$ {dH¥$V VWm A{dH¥$V Eogo Xmo àH$ma h¢. {dH¥$V gV² H$maU VWm H$m¶©ê$n‘| n[aU{‘V hmoVm h¡ VWm nwZ… H$maUH$m ê$n àmá Zht H$aVm h¡, Eogo n[aUm‘H$mo {dH¥$V n[aUm‘ H$hm OmVm h¡; O¡go XÿY‘|go Xhr ~Z OmZoHo$ ~mX dh nwZ… XÿY Zht ~Z gH$Vm h¡. (10-11)
H$m`m©Ë_Zm n[aU_oV² H$maU§ Ëd{dH$m[a gV²Ÿ&1
nwZ… H$maUê$nËd‘² Efmo@{dH¥$V CÀ`VoŸ&&12Ÿ&&ZmZm^yfm{Xê$noU aOV§ n[aUm{_ {hŸ&
1_Ü`o VXod MmÝVo@{n VËnwZ… ñ`mX² {dbmnZoŸ&&13Ÿ&&1.ŸàmßV B{V eof…. 2.ŸaOV_².
A{dH¥$V Eogm gËH$maU O~ H$m¶©Ho$ ê$n‘| n[aUV hmoVm h¡ VWm nwZ… H$maUHo$ ê$nH$mo àmá H$a gH$Vm h¡, V~ Cgo A{dH¥$Vn[aUm‘ H$hm OmVm h¡. AZoH$ àH$maHo$ Am^yfUm|Ho$ ê$n‘| aOV n[aU{‘V hmoVm h¡, pñW{VH$mb‘| ^r dh aOV hr ahVm h¡, VWm A§V‘| Am^yfUm|H$m AmH$ma Zï> hmo OmZoHo$ ~mX r dh aOV hr ahVm h¡. (12-13)
Agm¡ doXmÝV{gÕmÝV… ewÕmÝV…H$aU{à`…Ÿ&
n[aUm_mo ø{dH¥$V… gmjmV² lwË`m{Xgå_V…Ÿ&&14Ÿ&&
Bg n«H$maH$m doXm§VH$m {gÕm§V ewÕm§V…H$aUdmbm|H$mo Bï> h¡. OJVê$nr
A{dH¥$Vn[aUm‘{Zê$nU§ Zm‘ fð>§ àH$aU‘²54
H$m¶© A{dH¥$Vn[aUm‘ h¡ VWm doXm{X emóm|H$mo gå‘V ‘V ¶hr h¡. (14)""VX² AmË_mZ§ ñd`_² AHw$éVo''{V n[aUm{_VmŸ&
1AV… gyÌo"ß`mË_H¥$Vo… n[aUm_mX²'BVraUm&&15Ÿ&&1.Ÿ"VXmË_mZ§ ñd`_² AHw$éV' BË`mXm¡ ñdñ`¡d H¥$Vo… ~«÷¡d OJËH$maU_².
AmË_ZEd H¥${V… H$W§ g§^d{V? B{V Ame§³¶ Amh Ÿ"n[aUm_mV²' gd©^dZ-g_W©ËdmX² ~«÷UEd n[aUm_mX² hoVmo…. (Ÿ1&4&23Ÿ).
"CgZo AnZr AmË‘mH$mo ñd¶§ hr n[aU{‘V {H$¶m.' Bgr{bE ì¶mggyÌ‘| "AmË‘mH$s H¥${Vê$n n[aUm‘ hmoZoHo$ H$maU ¶h n[aUm‘ ~«÷ê$n hr h¡', Eogm H$hm J¶m h¡. (15)
gwdU©_² A{dH$m`}d ZmZm n[aU_Ë`X…Ÿ&
{eî`Vo ñd`_odmÝVo _Ü`o ì`dö{V… namŸ&&16Ÿ&&
ñdU© A{dH¥$V hr h¡ VWm dh AZoH$ ê$nm|‘| n[aUV hmoVm h¡; Am^yfUm|Ho$ Zï> hmoZo na ^r ñdU© {ñWV hr ahVm h¡; ‘ܶH$s AdñWm‘| Zm‘‘mÌHo$ {bE ì¶dhma‘| nmW©³V¶ AmVm h¡. (16)
gdm©H$ma¡~©«÷ VW¡d¡H§$ n[aU_Ë`V…Ÿ&
{dH$mamo {Z{d©H$mañ` H$W{#mV² Z¡d Om`VoŸ&&17Ÿ&&
Bgr àH$ma ~«÷ AHo$bo hr g^r AmH$mam|Ho$ ê$n‘| n[aUV hmoVo h¢, VWm Bgr{bE {Z{d©H$maH$ Eogo CZ ~«÷‘| {H$gr r àH$maH$m H$moB©©©©©© {dH$ma Zht AmVm h¡. (17)
""`Wm gwdUª gwH¥$V§ nwañVmV² níMmV² M gd©ñ` {haÊ_`ñ`Ÿ&
_Ü`o VXod ì`dhm`©_mU§ ZmZmnXoe¡ah_² Añ` VÛV²''Ÿ&&18Ÿ&&
{Og àH$ma Ama§^‘| ewÕ ñdU© h¡, A§V‘| r g^r Hw$N> ñdU©‘¶ h¡; ‘ܶmdñWm‘| r AZoH$ Am^yfUm|Ho$ AmH$ma‘| AZoH$ Zm‘ n«má H$aHo$ ì¶dhma {gÕ H$aVo h¢§, (à^w Amkm H$aVo h¢ {H$) ‘¡§ r ñdU©Ho$ hr g‘mZ AdpñWV hþ§. (18)
BËW§ ^JdVm ñdñ`m{dH$m[aËd§ g_Ýd`oŸ&
CŠV§ gÑîQ>mÝV‘² BX_² AÝ`Ìm{n ~hþ ñ\w$Q>_²Ÿ&&19Ÿ&&
Bg n«H$ma g‘Ýd¶ gmYVo hþE ^JdmZZo, ñd¶§ A{dH$mar h¢ Eogm
A{dH¥$Vn[aUm‘{Zê$nU§ Zm‘ fð>§ àH$aU‘² 55
Ðï>m§Vm|Ho$ gmW H$hm h¡. Aݶ ñWmZm|‘| ^r ñnï>Vmnyd©H$ Bg V϶H$m {ddoMZ {H$¶m h¡(19)
1""C^` ì`nXoemÎd{ôHw$ÊS>bdX²' BË`V…&
ì`mgmo@{YH$aU§ àmhm{dH$mam` g_Ýd`oŸ&&20&&1.ŸVw nyd©njì`md¥Î`W©H$…. AWm©V²Ÿ Z {h ~«÷ñdê$n{ZU©`mo `wŠË`m H$Vwª
eŠ`…. eãX¡H$Jå`ñ` ~«÷U… ñdê$n{ZU©`… eãXoZ¡d ^d{V. doXo M {ZJw©UËdoZ AZÝVJwUËdoZ C^`ê$noU H$WZmX² C^`ê$n§ ~«÷ B{V _ÝVì`_². ZZw EH$… H$W_² AZoH$Ym d{V, VÌ AmhŸŸ"A{h Hw$ÊS>bdV²'. Wm {h EH$Ed gn© F$ÁdmÚZoH$m-H$ma… Hw$ÊS>bmH$maíM d{V VWm. (~«÷gyÌ 3&2&27Ÿ).
g {ZJw©Umo AZÝVJwU… n[aUmå¶{dH$madmZ²Ÿ&
{déÕ‘² BË`mÚw^`§ doXo `X² ì`n{Xí`VoŸ&&21&&
AV… ì¶mgOrZo ^r Cnamo³V doXm§VgyÌH$m A{YH$aU ~«÷H$s {Z{d©H$maVm Ho${bE H$hm h¡ ³¶mo§{H$ JdmZ {ZJw©U r h¡ VWm AZ§VJwUê$n r h¢. bm¡{H$H$-JwU a{hV VWm{n AZoH$ Abm¡{H$H$ JwUmodmbo B©ída n[aU{‘V hmoVo hþE r A{dH$mar h¢; Eogo {déÕ ñd^mddmbo B©ídaH$m {Zê$nU doX‘| àmá hmoVm h¡. (20-21)
Vñ_mX² ~«÷m{IbmH$ma§ gabmH¥${Vaß`{h…Ÿ&
ñdoÀN>`m Hw$ÊS>bmH$mamo A{dH$mæ`}d àOm`VoŸ&&22&&
Bgr{bE ~«÷ hr g^r AmH$ma YmaU H$aVo h¢ VWm{n A{dH$mar h¡. gab AmH$madmbm gn© AnZr BÀN>mgo hr Hw§$S>bmH$ma YmaU H$aVm h¡, VWm{n Cg‘| {H$gr r àH$maH$m {dH$ma Zht AmVm h¡. (22)
V¡OgmZm§ Vw gd}fm§ ^mî`o ^mî`{dH$m[aVmŸ&
ÑîQ>mÝVm ~hd… ñnîQ>m… gw~mo{YÝ`m{Xfy{XVm…Ÿ&&23&&
g^r V¡Og ^mdm|H$m AUw^mo§ A{dH$marnZm H$hm J¶m h¡. lr‘X²^mJdV, gw~mo{YZr Am{X‘| r AZoH$ Ñï>m§V {XE JE h¢. (23)
{MÝVm_Uo… H$ënVamo… H$m_YoZmo… g_wpËWVm…Ÿ&
nXmWm©… n[aÑí`ÝVo {d{H«$`ÝVo Z Vo Šd{MV²&&24Ÿ&&
qMVm‘{U, H$ënVé VWm H$m‘YoZw ‘|go AZoH$ nXmW© CËnÝZ hmoVo XoIo
A{dH¥$Vn[aUm‘{Zê$nU§ Zm‘ fð>§ àH$aU‘²56
OmV| h¡§, VWm{n BZ VrZm|‘| {H$gr r àH$maH$m {dH$ma XoIZo‘| Zht AmVm h¡(24{dH¥$V… n[aUm_ñVw Z g ~«÷{U `wÁ`VoŸ&
1doXmÚZwnXmoŠVñ`m{dH$m[aËdñ` ~mYZmV²Ÿ&&25Ÿ&&1.doXm{X{^… AZwnX§ {H$pÄMV² nyd©‘od CŠVñ` B{V.
doXHo$ nX-nX‘| {Zê${nV A{dH¥$VnZoH$m ~mY hmoVm hmoZogo {dH¥$V n[aUm‘H$s ~mV ¶{X H$moB©©©©©© H$ao Vmo ¶mo½¶ Zht bJVm h¡. (25)
1 "VWm{n ^y_Z² _{h_m@JwUñ` Vo {d~moÕw_² Ah©Ë`_bmÝVamË_{^…Ÿ&
A{d{H«$`mV² ñdmZw^dmX² Aê$nVmo øZÝ`~moX²YmË_V`m Z MmÝ`Wm'Ÿ&&26&&1.Ÿho gd©Ì{dÚ_mZ Xw~w©{Û{^… AkmVJwUñ`m@{n!! Vo _{h_m (ŸVËd§Ÿ)
Vn…àdMZmZwJ«hm{X{^… {ZJ©VdmgZmXmof¡aod AÝV…H$aUd¥{Îm{^… ~moÕw_² Ah©{V (Ÿ`mo½` BË`W©…Ÿ). Hw$V? B{V MoX² AÝ`¡… BpÝÐ`m{X{^… Z ~moÜ` AmË_m ñ` g…. Vñ` ^md… VÎmm V`m. AÝ`Wm Z. VÌ Ì`mo hoVd…, ŸOÝ_m{X{dH$maa{hVËdmV². ñd`§ àH$meËdmV². ê$na{hVËdmV². (Ÿlr^mJ.10&14&6)
"ho gd©Ì {dÚ‘mZ à^w! {Z‘©b A§VamË‘mdmbo gmYwnwéf {ZJw©U Ego AmnHo$ JwUm|H$m kmZ àmá H$aZo ¶mo½¶ h¢. ³¶m|? ³¶m|{H$ AmnHo$ ñdê$nH$m ~moY B§{жm| Ûmam hmo nmZm g§^d Zht h¡. H$maU? ³¶m|{H$ Amn‘| OÝ‘m{X H$moB©©©©©© {dH$ma Zht h¡, ñd^mdZwê$n h¡§ VWm AmnH$m H$moB©©©©©© ê$n r Zht h¡. (26)
"~«÷ Á`mo{V{Z©Jw©U§ {Z{d©H$ma‘²'B{V MmpÝV_oŸ&
AZoH$Ìm{n JrVm`m_² A{d{H«$`‘² CXr`©VoŸ&&27Ÿ&&
VoOmo‘¶ ~«÷ {ZJw©U VWm {Z{d©H$ma h¡, Eogm H$hH$a JrVm‘| ^r {Z{d©H$maVmH$m {Zê$nU {H$¶m J¶m h¡. (27)
àb`… {H$ÄM gd}fm§ Z ñ`mV² VÌ VWm g{VŸ&1
H$m`m©Um§ H$maUmË_Ëdm gå^dmX² {dH¥$Vm¡ nwZ…Ÿ&&28Ÿ&&1.ŸH$m`ª `{X {dH$ma… ñ`mV², V{h© b`o gd©H$m`m©Um§ H$maUmË_H$Ëd^dZ_²
Agå^m{d ñ`mX² B{V AW©….
"VÁObmZ²' "`V² à`ÝVr'Ë`m{XlwVm¡ g Vw ê${nV…Ÿ&
ñdpñ_Z² {dbm{nVo {dído ~«÷¡H$_² Ad{eî`VoŸ&&29Ÿ&&
{dH¥$V n[aUm‘ h¡ Eogm ¶{X ‘mZm OmE Vmo H$m¶m©|H$s H$maUê$nVm
A{dH¥$Vn[aUm‘{Zê$nU§ Zm‘ fð>§ àH$aU‘² 57
Ag§^{dV hmo OmZoogo CZ g^rH$m àb¶ g§^d hr Zht ah Om¶oJm. na§Vw "Cg‘|‘| CËnÝZ hþAm h¡, Cgr‘| Zï> hmoJm, VWm Cgr‘| pñWV ahoJm, VWm Cgr‘| brZ hmo OmEJm", BZ g^r Cn{ZfÛm³¶m|‘| àb¶ H$hm J¶m h¡, dh g˶ hr h¡. "AnZo‘| O~ {dídH$m b¶ H$adm XoVo h¢ V~ ‘mÌ ~«÷ hr ~M OmVo h¢.' (28-29)
1" ZîQ>o bmoHo$ {ÛnamÕm©dgmZo _hm^yVoîdm{X^yV§ JVofwŸ&
ì`ŠVo@ì`ŠV§ H$mbdoJoZ `mVo ^dmZ² EH$… {eî`Vo@eofg§k…'Ÿ&&30Ÿ&&1.ŸH$mbdoJoZ {haÊ`J^m©`w… AdgmZo bmoHo$ OJ{V _hm^yVm{Xfw brZo,
_hm^yVm{Xfw M VÝ_mÌmgw brZofw, ì`ŠVo VÝ_mÌm{XOJ{V M Ajao JdX§eo VX²YmpåZ dm brZo, dmZ² Aeofg§km{YîR>mZ^yV… Ad{eîQ>mo d{V. (^mJ.10&3&25)
"Xmo namY© H$mbHo$ A§V‘| bmoH$H$m Zme hmoZona ‘hm^yVm|H$m Am{X yV‘| b¶ hmo OmVm h¡ VWm H$mbHo$ doJHo$ H$maU 춳V OJV A춳V‘| brZ hmo OmVm h¡. "Aeof' {OZH$m Zm‘ h¡ Eogo Amn hr pñWV ah OmVo hmo.' (30)
H«$sS>mW©_² Am{dîH¥$VdmZ² ~hþËdoÀNw>… ñdê$nV…Ÿ&
D$U©Zm{^`©Wm VÝVyZ² V¡J}h_² A{dH$madmZ²Ÿ&&31Ÿ&&
{Og àH$ma ‘H$S>r AnZr bmago {Z{‘©V V§VwAm| Ûmam ñd¶§ A{dH¥$V ahH$a Omb ~wZVr h¡, Cgr àH$ma AZoH$ hmoZoH$s BÀN>mdmbo à^wZo H«$sS>mHo$ {bE AnZo ñdê$ngo AZoH${dY mdm|H$mo àH$Q> {H$¶m h¡. (31)
Am{d^m©do aVrÀN>¡d hoVw… lwË`m{Xgå_V…Ÿ&
`Wm H$mÊdlwVm¡ nydª a_Um@^md CÀ`VoŸ&&32Ÿ&&
"g d¡ Z¡d ao_o' "Vñ_mX² EH$mH$s Z a_Vo'
"g {ÛVr`_² EoÀN>V²' "g h¡VmdmZmg'Ÿ&
EH$m{H$Zmo aË`^mdmX² {ÛVr`oÀN>m {d^moa^yV²Ÿ&
dñVwVmo Z {ÛVr`§ Vw ewÕmÛ¡Vñ` dÎm©VoŸ&&33Ÿ&&
OJVH$mo Am{d^y©V H$aZo‘| a‘U H$aZoH$s BÀN>m hr hoVwê$n h¡ Eogm doXm{X dm³¶m|H$m A{^àm¶ h¡. O¡go Ñï>m§VV¶m H$mÊdlw{V‘| àW‘ a‘UH$m A^md H$hm J¶m h¡; "CÝhm|Z H$^r a‘U Zht {H$¶m Wm, AV… do AHo$bo hr hmooZogo a‘U Zht H$a nmVo Wo, CÝhm|Zo XÿgaoH$s BÀN>m H$s, Am¡a do Bg OJVHo$ ê$n‘| hmo JE.' EH$mH$s ahZona a‘U g§^d Z hmoZogo CZ {d^wZo (~«÷Zo) XÿgaoH$s
A{dH¥$Vn[aUm‘{Zê$nU§ Zm‘ fð>§ àH$aU‘²58
BÀN>m àH$Q> H$s. ewÕ AÛ¡V Ho$ gmW dñVw{ñW{V‘| Aݶ H$moB©©©©©© {dÚ‘mZ h¡ hr Zht (32-33)
B{V g ñd`‘² Edmg ê$nZm_{d^oXV…Ÿ&1
AZoH$YmW d¡{MÍ`§ VV²-VX² Y_© {Vamo^dmV² &&34Ÿ&&1.ŸVËVX²Y_m©Um§ {Vamo^dZmX² B{V AW©….
Bg àH$ma à^w ñd¶§ hr Zm‘ VWm ê$nHo$ oXgo AZoH$ àH$mago hþE h¢. OJV‘| Omo {MÌ{d{MÌVm h¡ dh CZ H$m¶m]‘| (^JdX² BÀN>mgo) CZ CZ JwUY‘m]H$m {Vamo^md hwAm hmoZoHo$ H$maU hþB© h¡. (34)
gd©Y_©{VamoYmZmV² VX²Y_©ñ`¡d Xe©Z_²Ÿ&1AÝ`ÌmÝ`ñ` Y_©ñ` Mo{V ^oXmo _hmZ² Bh&&35&&
1.Ÿ~«÷ê$nËdmX² ¶Ú{n gdª gd©_`§, VWm{n KQ>m{Xfw ObmZ`Zm{XY_©ñ`¡d Xe©Z§ VX² BVaofm§ Vw V{XÀN>`m {VamoYmZ‘² B{V _hmZ² oX BË`mÚÝd¶….
Aݶ g^r JwUY‘m]H$m {VamoYmZ H$aHo$, Amdí¶H$ Y‘m]H$m hr Am{dîH$ma {H$¶m OmVm h¡, VWm Amdí¶H$VmZwgma Aݶ nXmWmo©‘| Xÿgao Y‘m]H$m Am{dîH$ma {H$¶m OmVm h¡. Bg àH$ma nXmWm]Ho$ Y‘m]‘| nañna ‘hmZ ^oX Bg OJV‘| {XImB© XoVm h¡. (35)
Ed§{dYànÄMoZ ñdmË_Zm H«$sS>{V à^w…&
"H«$sS>mW©_² AmË_Z BX§ {ÌOJV²' Vo H¥$V§ `V…Ÿ&&36Ÿ&&
Eogo OJËñdê$n AnZr AmË‘mHo$ gmW hr à^w H«$sS>m H$a aho h¢, ³¶m|{H$ "ho à^w! AmnH$s H«$sS>mHo$ {bE BZ VrZm| bmoH$m|H$s AmnZo aMZm H$s h¡.' (36)
"H«$sS>m^mÊS>‘² BX§ {díd'{_Ë`m{XpîdX_² CÀ`VoŸ&
D$U©Zm{^{h© a_Vo VÝVw{^… JohVmo@WdmŸ&&37Ÿ&&
"¶h {díd à^wH$s H«$sS>mH$m nmÌ h¡' Am{X dm³¶m|‘| r ¶hr H$hm J¶m h¡ {H$ O¡go ‘H$S>r AnZr bmago Omb ~wZVr h¡, Cgr àH$ma ¶h OJV h¡. (37)
gd©eŠVoñVWoÀN>mVmo _yT>¡Zm©Zod Ñí`VoŸ&
~«÷¡d¡H$‘² BX§ gdª dñVwVñVw {dMmaUoŸ&&38Ÿ&&
gd©e{³V‘mZ à^wH$s Bg àH$maH$s BÀN>mHo$ H$maU ‘yT>nwéfmo§H$mo OJV‘| AZoH$ê$nVm {XImB Xo ahr h¡. ¶Wm©Wê$ngo {dMma {H$¶m OmE Vmo Omo
A{dH¥$Vn[aUm‘{Zê$nU§ Zm‘ fð>§ àH$aU‘² 59
Hw$N> r h¡ dh ‘mÌ ~«÷ hr h¡. (38)"`Ì `oZ `Vmo `ñ` `ñ_¡ `X² ¶X² ¶Wm `XmŸ&
1ñ`mX² BX§ ^JdmZ² gmjmV² àYmZnwê$foída…' Ÿ&&39Ÿ&&
"Ohm§, {OgHo$ Ûmam, {Oggo, {OgH$m, {OgHo$ {bE, Omo Hw$N> ^r, O~-O~ Ohm§-Ohm§ hmoVm h¡, dmo g^r Hw$N> àYmZ nwéfoída ~«÷, Amn hr h¡§' (^mJ.10&85&4) (39)
BË`m{XZm ^mJdVo@{Ibñ` ~«÷Vm _VmŸ&
"Ed§ MmË_m H$mËñÝ`©‘²'B{V gyÌo@ß`oVZ² {Zê$ß`VoŸ&&40Ÿ&&
Bg ^mJdVHo$ dMZ‘| g^r Hw$N> ~«÷ê$n h¡ Eogm H$hm J¶m h¡. "¶h AmË‘m hr g~Hw$N> h¡' Eogm ì¶mggyÌ‘| r {Zê${nV h¡. (40)
H$Q>H§$ _w{ÐH$m§ hoåZ… Hw$ÊS>b§ IÊS>H$mZ² A{nŸ&
ho_ËdoZ¡d J¥†m{V `Wm ~w{ÕñVX{W©Z…Ÿ&&41Ÿ&&
VWm ~«÷{dXmo ~w{Õ… `pËd`X² ^oXXe©Z_²Ÿ&
EH$ñ`moŠV§ ^mJdVo VWm OmZpÝV VX² ÑT>_²Ÿ&&42Ÿ&&
{Og n«H$ma Amdí¶H$Vm AZwgma ‘Zwî¶H$s ~w{Õ hma, MyS>r, A§JyR>r, Hw§$S>b Am{X g^r Am^yfUm|H$mo ñdU© {Z{‘©V hmoZogo ñdU© Ho$ ê$n‘| hr ñdrH$ma boVr h¡, Cgr àH$ma ~«÷doÎmmH$s r ~w{Õ hmoVr h¡. Omo r oX {XImB Xo aho h¢, CZ g^rH$mo lr‘X²^mJdV‘| CZ EH$ ~«÷Ho$ hr ^oX ~VmE JE h¡§, ¶h V϶ ÑT>Vmnyd©H$ {dÛmZ OmZVo hr h¢. (41-42)
1`Wm {haÊ`§ ~hwYm g_r`Vo
Z¥{^… {H«$`m{^… ì`dhmadË_©gwŸ&
Ed§ dMmo{^^©JdmZ² AYmojOmo
ì`m»`m`Vo bm¡{H$H$d¡{XH¡$O©Z¡…Ÿ&&43Ÿ&&
ì¶dhma‘| O¡go {d{dY {H«$¶mAm| Ûmam ‘Zwî¶ ñdU©H$mo AZoH$ àH$mago àmá H$aVo h¢, Cgr àH$ma AYmojO JdmZH$mo r {dÛmZ bm¡{H$H$-d¡{XH$ Eogo AZoH$ dm³¶m| Ûmam {Zê${nV H$aVo h¢(^mJ.12&4&30). (43)
Ed§ H«$sS>Z² ànÄMmË_m `XmÝVm a{V‘² BÀN>{V &
VXmË_{Z {dbmß`oX§ a_Vo H$maUo derŸ&&44Ÿ&&
A{dH¥$Vn[aUm‘{Zê$nU§ Zm‘ fð>§ àH$aU‘²60
Bg àH$ma n«n§Mê$n ~Zo JdmZ O~ Am§Vaa‘U H$aZoH$s BÀN>m H$aVo h¢ V~ BZ g^rH$mo AnZo ñdê$n‘| brZ H$aHo$ ñdmYrZ ~ZmH$a à^w H$maUê$n‘| pñWV ahH$a a‘U H$aVo h¢. (44)
gwImWª gd©OrdmZm§ H$amo{V b`_² AmË_{ZŸ&
ì`YmX² ¶Woh jUXm§ gw»`ÝË`mË_aVm¡ {h VoŸ&&45Ÿ&&
à^w gwIHo$ {bE AnZr AmË‘m‘| g^r Ordm|H$m b¶ H$aVo h¢. à^wZo Bg àH$ma am{ÌH$m Am{dîH$ma {H$¶m h¡ VWm Ord Bg àH$ma ~«÷H$s AmË‘a{V‘| gwI àmá H$aVo h¢. (45)
Amhþ… doXm {h "`Ì¡VV² nwéf… ñd{nVr'Ë`V…Ÿ&
{M{V brZmñVXm Ordm Z {dXpÝV Vw {H$ÄMZŸ&&46Ÿ&&
Xw…ImË``mo `Wm nw§gm gwfwßVmdZw^y`VoŸ&1
ZmZÝXmZw^dñVÌ g Vw _mojo àdú`VoŸ&&47Ÿ&&1.Ÿñd_Và{gÕo _moj BË`W©…. gd} {h _moj§ Xw…Im^md_m̧ _Ý`ÝVo.
Xw…Im^mdíM {MX²ê$n AmË_{Z kmVo ^d{V. Z Vw gwImZw^d… g Vw ^JdËgmjmËH$maoU ^d{V gEd M dñVwVmo _moj…. Z M Xw…ImË``Ed gwImZw^dmo AñVw…, Û`mo… oXoZ¡d bmoHo$ àVrVo….
gwfwáOrdH$s AmË‘a{VH$mo doX ~VbmVo h¢, "¶Ì¡VËnwéf…' B˶m{X ~¥hXmaʶH$‘| "ñd‘nrVmo d{V' B˶m{X g§X^©go ñnï> hmoVm h¡ {H$ gwfw{á Xem‘| Ord [MÐÿn ~«÷‘| brZ hmo OmVo h¢ VWm Cg AdñWm‘| do Hw$N> r OmZVo Zht h¢. gwfw{á‘| nwéf Xþ…Im^mdH$m AZw^d H$aVm h¡, AmZ§XH$m Zht. AmZ§XH$m AZw^d ‘mojH$s AdñWm‘| hmoVm h¡. Bg V϶H$m ¶WmdV² {Zê$nU AmJo {H$¶m OmEJm. (46-47)
"AÝZo àbr`Vo _Ë`©' BË`mÚwŠVàH$maV…Ÿ&
OS>mZm§ àb`ñVÌ gd}fm§ gd©H$maUoŸ&&48&&
"OrdH$m AÝZ‘| àdoe hmoVm h¡', Am{X dm³¶m|‘| {Zê${nV {df¶ AZwgma g^r OS> nXmWm]H$m gd©H$maUê$n à^w‘| b¶ hmoVm h¡. (48)
AmZÝXm§emÝVamË_mZ AmZÝXo {M{V MoVZm…Ÿ&
OS>m… gX§eo dÎm©ÝVo {dbrZm… gwßVeŠV`…Ÿ&&49Ÿ&&
A{dH¥$Vn[aUm‘{Zê$nU§ Zm‘ fð>§ àH$aU‘² 61
{OZH$s A§VamË‘m AmZ§XHo$ A§eê$n h¡ CZH$m AmZ§X‘|, MoVZ nXmWm]H$m {MV²‘| VWm OS> nXmWm]H$m gX§e‘| b¶ hmoVm h¡, Ohm§ CgH$s g^r e{³V gwfwá AdñWm‘| pñWV hmo OmVr h¡. (49)
CX²JÀN>pÝV V{XÀN>mV… nwZñVo VV²-VX² A§eV…Ÿ&
VV²-VX² A§eofw br`ÝV CU©Zmä`mñ`VÝVwdV²Ÿ&&50Ÿ&&
do g^r A§e nwZ… CZH$s BÀN>mgo àH$Q> hmoVo h¢ VWm ‘H$S>rHo$ bmaHo$ V§VwAm|Ho$ g‘mZ nwZ… do g^r A§e brZ r hmo OmVo h¢. (50)
"`WmoU©Zm{^… g¥OVo J¥†Vo M `Wm
n¥{Wì`m_² AmofY`… gå^dpÝVŸ&
`Wm gV… nwéfmV² Ho$ebmo_m{Z
VWm@jamV² gå^dVrh {díd_²'Ÿ&&51&&
O¡go ‘H$S>r OmboH$mo ~wZVr h¡ VWm nwZ… Cgo {ZJb OmVr h¡, Cgr àH$ma n¥Ïdr‘| dZñn{V CËnÝZ hmoVr h¡. {Og àH$ma gËnwéf‘|go ~mb VWm amo‘md{b¶m§ CËnÝZ hmoVr h¡§, Cgr àH$ma Aja~«÷go ¶h g§nyU© {díd CËnÝZ hþAm h¡. (51)
_wÊS>H$mon{ZfÚoVX² ~¥hXmaÊ`H$m{XfwŸ&
lwV§ ^mJdVo MoX§ ñH$ÝY EH$mXeo ñ\w$Q>_²Ÿ&&52Ÿ&&
‘w§S>H$mon{ZfX²‘|, ~¥hXmaʶH$m{X Cn{ZfXm|‘| VWm lr‘X²^mJdVHo$ 11 ñH§$Y‘| ¶h ñnï>ê$ngo {Zê${nV hþAm h¡. (52)
"`WmoU©Zm{^ö©X`mX² D$Umª gÝVË` dŠÌV…Ÿ&
V`m {döË` ^y`ñVm§ J«gË`od_² AYrída…'Ÿ&&53Ÿ&&
{Og àH$ma ‘H$S>r Ombo‘|go V§VwAm|H$mo AnZo ‘y§h‘| {ZJb OmVr h¡, Cg Ombo‘| pñWV hmoH$a H«$sS>m H$aHo$ Cgo {ZJb OmVr h¡, Cgr àH$ma JdmZ {dídH$mo AnZr AmË‘m‘|go CËnÝZ H$aHo$, CgH$m nmbZ H$aHo$ nwZ… Cgo brZ H$a boVo h¢. (53)
Vñ_mV² gd©b`ñWmZ§ gdm©{d^m©dH$maU_²Ÿ&
{MÎmo pñWa§ na§~«÷mñËd{MÝË`mZÝVepŠV_V²Ÿ&&54Ÿ&&
Bgr{bE g^r b¶m|Ho$ ñWmZê$n, g^r àH$maHo$ Am{d^m©dm|Ho$
A{dH¥$Vn[aUm‘{Zê$nU§ Zm‘ fð>§ àH$aU‘²62
H$maUê$n; AqM˶ VWm AZ§Ve{³V dmbo na~«÷ {MÎm‘| pñWa hm|. (54)`ñ_mV² Ordm… ñdm§em AUdmo@ÝV`m©{_Umo OS>míM AmgZ²Ÿ&
gmH$ma§ lw{Vgma§ dma§ dma§ ñ_am{IbmYma_²Ÿ&&55Ÿ&&
{OZ‘|go A§eê$n OrdmË‘mE§, AUw, A§V¶m©‘r VWm OS> nXmW© CËnÝZ hþE h¡, CZ g^rHo$ AmYmaê$n VWm lw{VHo$ gmaê$n gmH$ma~«÷H$m ‘| nwZ… nwZ… ñ‘aU H$aVm hþ§. (55)
B{V lr_Ûëb^mMm`©_Vd{Îm© lrd«Odëb^MaUmZwMa nÄMZXrKZí`m_^Q²Q>mË_O
JmodÕ©ZerK«H${d {da{MVo doXmÝV{MÝVm_Um¡
A{dH¥$Vn[aUm_{Zê$nU§ Zm_ fîR>§ àH$aU_²Ÿ&&6Ÿ&&
d
A{dH¥$Vn[aUm‘{Zê$nU§ Zm‘ fð>§ àH$aU‘² 63
OrdmoÒ‘g§gma{Zê$nU§ Zm‘ gᑧ àH$aU‘²
OrdmoX²J_g§gma{Zê$nU§ Zm_
gßV_àH$aU_²1A§em Ordm `Vmo d•o… {dñ\w$qbJdX² CX²JVm…Ÿ&
g§gapÝV M _wÀ`ÝVo Z_mo@ñ_¡ gd©eŠV`oŸ&&1Ÿ&&1.Ÿñdm§em… H$anXm{XdV². ZVw {d{^ÝZm§em… nwÌm{XdV². {d{^ÝZm§eËdo
EH${dkmZoZ gd©{dkmZ§ lwË`wŠV§ Z ñ`mV². ZZw {Zad`dñ` ~«÷Umo A§em Ordm B{V Vw {déÕ{‘d CÀ`Vo. ñ`mX² {déÕ{‘d `{X lwË`m Z CÀ`oV. CÀ`VoVw V`m ~«÷Umo {Zad`dËd§ {dñ\w$qbJdX² CX²J_Z§ M OrdmZm_². VV² lw{Vàm_mÊ`dm{XZm VW¡d _ÝVì`_². AVEd CŠV§ gyÌH$ËÌm© "lwVoñVw eãX_ybËdmV²'. oVw AÌ nydª doXmZwamoYmX² {déÕY_m©l`§ ~«÷ B{V ñdrH¥$Ë`m{n níMmX² bmoH$mZwamoYoZ "ZZw eãXoZm'nrË`m{XZm ñdH$m¡eb§ Xe©`pÝV Vofm§ _Vo `wŠVZwamoYoZ ñnîQ>§ doXmàm_mÊ`§ ñdrH¥$V§ ^d{V. ZZw "J«mdmU… ßbdÝVo' BË`mXrZm_² Agå~ÕmZm§ doXmoŠVmZm_{n AWm©Zm§ H$W{‘d àm_mÊ`§ ñdrH¥$V§ ñ`mV²? Z Ef Xmof…. àm_mÊ`§ Zm_ bmoH$mZ{YJVmWm©dJm{hËdo g{V ñd~w{ÕH$mí`©hoVwH$H$mXm{MËH$m`mo½`VmkmZmZ² AnZmoÚmo md B{V.
{OZ‘|go {dñ’w$q„JH$s Vah A§eê$n OrdmË‘mE§ CËnÝZ hþB© h¡§, {OZ‘| g§Mma H$a ahr h¡ VWm {OZ‘| ‘moj àmá H$a|Jr, do gd©e{³V‘mZ ~«÷H$mo Z‘ñH$ma. (1)
ì`mo_od ì`mnH§$ ~«÷ gd©Ì¡H$ag§ gXmŸ&Ÿ
gpÀMXmZÝXê$nÄM nyUª {Z~m©Y_² Aj`_²Ÿ&&2Ÿ&&
AmH$meH$s Vah gd©Ì ì¶mnH$ ~«÷ h‘|em EH$ag, gV²-{MV²-AmZ§Xê$n, nyU©, ì¶dYmZa{hV VWm j¶a{hV h¡. (2)
"`ÀM qH${MV² OJV² gdª Ñí`Vo ly`Vo@{n dmŸ&
AÝV~©{híM VV² gdª ì`mß` Zmam`U… pñWV…'Ÿ&&3Ÿ&&
{OVZm r OJV A§Xa VWm ~mha {XImB XoVm h¡ VWm gwZmB XoVm h¡, CVZo g~H$mo ì¶má H$aHo$ Zmam¶U AdpñWV h¡. (3)
"gË`§ {dkmZ_² AmZÝX§ ~«÷' "nyU©_X…' lwVoŸ&
gd©{H«$`m{^… gd©Ì {ZË`¡Y©_£ñVWm{Ib¡…Ÿ&&4Ÿ&&
"gd©V… nm{UnmX§ VV² gd©Vmo@{j{eamo_wI_²Ÿ&
64
gd©V…lw{V_„moHo$ gd©_² Amd¥Ë` {VîR>{V'Ÿ&&5&&
_m``m gd©V… gm§e§ ñdeŠË`m{MÝË`ê$nY¥V²Ÿ&
Vñ`mà{VhVoÀN>ñ` ~hþËdoÀN>mo{XVm^dV²Ÿ&&6Ÿ&&
"g˶, {dkmZê$n VWm AmZ§XmË‘H$ ~«÷', "dh nyU© h¡' BZ lw{V-dm³¶m|Ho$ AZwgma gd©Ì, g^r {H«$¶mAm|go VWm g^r {Z˶ Y‘m]go "gd©Ì hñV VWm MaUdmbo, gd©Ì ZoÌ, ‘ñVH$ VWm ‘wIdmbo, gd©Ì H$mZm|dmbo, bmoH$‘| gd©Ì g^rH$mo ì¶má H$aHo$ AdpñWV h¡§'(Ÿ^J.JrVm.13&13); ‘m¶m Zm‘H$ ñde{³V Ûmam gd©Ì A§em|Ho$ gmW pñWV h¡ VWm AnZr e{³Vgo AqM˶ ê$nm|H$mo YmaU {H$¶o hþE h¢. {OZH$s BÀN>m‘| H$moB©©©©©© ì¶dYmZê$n Zht ~Z gH$Vm h¡ Eogo ~«÷H$mo AZoH$ hmoZoH$s BÀN>m hþB. (4-5-6)
gm "~hþñ`m§ àOm`o`o'Ë`m{X lwË`m{Xgå_VmŸ&
VXoÀN>`m àXoeo VX² CX²J_mWª {VamoXYoŸ&&7Ÿ&&
"‘| AZoH$ hmo OmC§, àOZZ H$é§', BZ lw{Vdm³¶m|H$m Bg BÀN>mH$mo g‘W©Z h¡, V~ ñdoÀN>¶m OJVH$m CÒ‘ H$aZoHo$ {bE AnZo ñdê$nH$m {VamoYmZ {H$¶m. (7)
g¥pîQ>H$mbo V EdmÝVm… n[aÀN>oXm {Zê${nVm…Ÿ&
VWm "hÝV {VamogmZr'Ë`m{XdmŠ`¡{Z©ê${nV_²Ÿ&&8&&
g¥{ï> H$mo CËnÝZ H$aVo g‘¶ BZ A§{V‘ n[aÀN>oXm|H$m dU©Z {H$¶m J¶m h¡ "‘| {Vamo{hV hmo OmC§', Am{X dm³¶m| Ûmam H$hm J¶m h¡. (8)
H$mÊdmÚwn{ZfËñdoVV² VWm ñ_¥{VnwamU`mo…Ÿ&
"{d^pŠVaàVŠ`©ñ`m{d^ŠVñ`m{n `wÁ`Vo'Ÿ&&9&&1
"A{d^ŠV§ {d^ŠVofw {d^ŠV‘² Bd M pñWV_²'Ÿ&
{MËàYmZm n[apÀN>ÝZm A§em ì`wXMa§ñVV…Ÿ&&10&&
Ordm… jwÐm {dñ\w$qbJm… gwXrßVmV² nmdH$mX² ¶WmŸ&
_wÊS>H$mon{ZfËñdof ÑîQ>mÝVmo@Ý`Ì Mmo{XV…Ÿ&&11&&
H$mÊdHo$ ~¥hXmaʶH$ Cn{ZfX‘| VWm ñ‘¥{V nwamUm|‘| r ¶h ~mV H$hr JB h¡. "{OZHo$ {df¶‘| VH©$ r Z hmo nmVm hmo Eogo CZ A{d^³VZo AnZo‘| hr {d^mJ àH$Q> {H$¶o. "A{d^³V Eogo do ~«÷ {d^³V nXmWm]‘| ‘mZm| {d^³V
OrdmoÒ‘g§gma{Zê$nU§ Zm‘ gᑧ àH$aU‘² 65
hmoH$a pñWV h¢'(^J.JrVm.18&20) V~ {MV² {OZ‘| ‘w»¶ h¡ Eogo n[aÀN>oXdmbo A§eê$n Ord gå¶H²$ àH$mago à‚d{bV A{¾‘|go N>moQ>o-N>moQ>o {VZH$m|H$s Vah ~mha Am JE. ‘w§S>H$mon{ZfX‘| VWm Aݶ emóm|‘| r ¶hr Ñï>m§V àmá hmoVm h¡. (9-10-11)
1VX² EVV² gË`§ `Wm gwXrßVmV² nmdH$mX²
{dñ\w$qëbJm… ghñÌe… à^dÝVo gê$nm…&
VWm@jamX² {d{dYm… gmoå` ^mdm…
àOm`ÝVo VÌ M¡dm{n ¶pÝVŸ&&12Ÿ&&
"¶h ~mV g˶ h¡ {H$ O¡go gå¶H²$ àH$mago à‚d{bV A{¾‘|go EH$g‘mZ ê$ndmbo {VZIo hOmam|H$s g§»¶m‘| {ZH$bVo h¡§, Cgr àH$ma ho gm¡å¶! Aja~«÷‘|go AZoH$ àH$maHo$ ^mdm|H$m OÝ‘ hmoVm h¡ VWm CÝhr‘| CZ g^rH$m b¶ r hmo OmVm h¡' ({Û._wÊS>Ho$ 1 IÊS>….)(12)
1"`Wm gwXrßVmV² nmdH$mV² jwÐm {dñ\w$qbJm ì`wÀMaÝË`od§ Vñ_mX² AmË_Z… gd} àmUm… gd} bmoH$m… gd©Ed AmË_ZmoŸì`wÀMapÝV 2 3a_Ur`MaUm… Hw$ny`MaUm B{V'Ÿ&&13Ÿ&&1.Ÿ‘wÊS>Ho$.2&1&1. 2.ŸnwÊ`M[aÌm…. 3.ŸnmnM[aÌm….
{Og àH$ma gå¶H²$ àH$mgo à‚d{bV A{¾‘|go N>moQ>-N>moQ>o {VZIo {ZH$bVo h¢, Cgr àH$ma Cg AmË‘m‘|go g^r àmU, g^r bmoH$ VWm CÎm‘ AmMaUdmbr Am¡a Xþï> AmMaUdmbr AmË‘mE§ àH$Q> hþB. (13)
gd}@ÝV`m©{_Umo OmVm AmZÝXm§eñdê$nV…Ÿ&1gX§eoZ OS>m `oä`… H¥$Vm Xohm AZoH$YmŸ&&14Ÿ&&
1.ŸnÄMVÝ_mÌm^yVà^¥V`….
AmZ§Xm§e‘|go g^r A§V¶m©{‘Am|H$m VWm gV² A§e‘|go g^r OS> nXmWm]H$m OÝ‘ hþAm h¡ {OZ‘|go AZoH$ àH$maHo$ Xoh àH$Q> {H$¶o JE h¡. (14)
1 2Ÿ{Vamo^md`X² AmZÝX§ Ordo V§ M {MV§ OS>o &
3AmZÝXm§e{VamoYmZmV² {ZamH$mamdw^md{n &&15Ÿ&&1.ŸAmZÝXm§e_². ZmZmËdm` B{V gd©Ì eof…. 2.Ÿ{MX§e_². 3.ŸOS>Ordm¡
OrdmoÒ‘g§gma{Zê$nU§ Zm‘ gᑧ àH$aU‘²66
^JdXmH$maa{hVm¡ B{V AW©…. AmZÝXEd AmH$mag_n©H$… Vñ` M {Vamo^mdmV².
Ord‘| AmZ§Xm§eH$m VWm OS>‘| {MX§e Am¡a AmZ§Xm§eH$mo {Vamo{hV {H$¶m h¡. XmoZm|‘|go AmZ§Xm§eH$m {Vamo^md hmoZoHo$ H$maU Ord VWm OS> XmoZm| {ZamH$ma (AmZ§XmH$ma a{hV) hþE. (15)
MVw^w©Om{XZ© V`moñVmѽ^JdXmH¥${V…Ÿ&
AmZÝXê$n_odm@ñ` hñVnmXm{XH§$ `V…Ÿ&&16Ÿ&&
¶o Xm|Zm| Mma ^wOm Am{Xdmbo ^JdmZH$s O¡gr AmH¥${Vdmbo Zht h¡. à^wHo$ hñV-MaUm{X Vmo AmZX§ê$n hr h¡§. (16)
"àOm`o`' àH¥$îQ>mo@h§ Om`o`oVrîQ>dm§ñVw `V²Ÿ&1
Eoíd`m©Xo… g{df`Ëdm` Y_mªñVWm@H$amoV² &&17Ÿ&&1.Ÿ{Vamo@^md`V².
"‘| àH¥$ï> hþ§, OÝ‘ àmá H$é§', Bg àH$ma à^wZo BÀN>m àH$Q> H$s Am¡a Eoíd¶m©{X Y‘© g{df¶ hmoZoHo$ H$maU g¥{ï>H$mo CËnÝZ H$aZoHo$ hoVwgo CZ Y‘m]H$m {VamoYmZ {H$¶m. (17)
fQ²Y_m© "^J'eãXoZ Eoíd`ª dr`ª `eñVWmŸ&
lrkm©ZÄM {damJíM {ZË`m ^JdVmo@{Ibm…Ÿ&&18&&
"^J' eãXgo Eoíd¶©, dr¶©, ¶e, lr, kmZ, d¡am½¶ - ¶o 6 Y‘© ^JdmZHo$ {Z˶ Y‘© h¢. (18)
1"Eoíd`©ñ` g_J«ñ` dr`©ñ` `eg… {l`…Ÿ&
kmZd¡am½``moíM¡d fÊUm§ "^J' BVraUm'Ÿ&&19Ÿ&&1.ŸAn[apÀN>ÝZñ`. Eoíd`m©Xm¡ BX_² AÝdo{V. {dîUwnwamUñW§ nÚ_².
Eoíd¶©, dr¶©, ¶e, lr, kmZ, d¡am½¶ - BZ 6 JwUm|H$mo "^J' H$hm OmVm h¡. (19)
Eoíd`m©{X {Vamo^mdmX² OrdmZm§ XrZVm{XH$_²Ÿ&1 2
{Vamo{hV§ VVmo øñ` gyÌo ~ÝY-{dn`©`m¡ &&20Ÿ&&1.ŸEoíd`m©X² B{V eof…. 2.ŸCŠVm¡ B{V eof….
Eoíd¶m©{X JwUY‘m}ªH$m {VamoYmZ hmo OmZoHo$ H$maU Ordmo‘| X¡Ý¶ Am{X JwU AmVo h¢, OrdH$m Eoíd¶© {Vamo{hV hmo OmZoHo$ H$maU ì¶mggyÌ‘| OrdH$mo ~§Y
OrdmoÒ‘g§gma{Zê$nU§ Zm‘ gᑧ àH$aU‘² 67
VWm {dnarV kmZ hmoVm h¡, Eogm H$hm J¶m h¡. (20)1 2~ÝYûMVwîQ>`m^mdmX² Û¶m^mdmX² {dn`©`… &
3"nam{^Ü`mZmV² Vw {Vamo{hV§ VVmo øñ` ~ÝY{dn`©`m¡'Ÿ&
AÌË`o lr_XmMm¶¡©… ^mî`o VV² gwànpÄMV_²Ÿ&&21Ÿ&&1.ŸEoíd`m©{XMVwîQ¶>_². 2.ŸkmZd¡am½`Û`{Vamo^mdmV² "ñWybmo Ah‘²'
BË`m{X XohmÜ`mgm{X {dn`©`…. 3.ŸH$W_² Añ` Xw…{IËd‘² B{V Ame§Š` n[aha{V, Vw eãX…. Añ` Ordñ` Eoíd`m©{X {Vamo{hV_². VÌ hoVw…Ÿ nam{^Ü`mZmV². nañ` JdVmo A{^Ü`mZ§ Vñ_mV². VV… ~ÝY{dn`©`m¡ dV….(Ÿ3&2&5Ÿ)
àW‘Ho$ Mma JwUm|Ho$ {VamoYmZHo$ H$maU ~§Y VWm A§{V‘ Xmo JwUm|Ho$ {VamoYmZHo$ H$maU {dnarVkmZ hmoVm h¡. "g¥{ï> CËnÝZ H$aZoHo$ {bE na~«÷Zo ܶmZ {H$¶m, n[aUm‘ñdê$n Eoíd¶© {Vamo{hV hþAm VWm n[aUm‘ñdê$n OrdH$mo ~§Y VWm {dnarV kmZ hþAm' - Bg {df¶H$m lr‘hmà^wOrZo {dñV¥V {ddoMZ {H$¶m h¡. (21)
_m``m {Z{_©Vo {dÚm{dÚo eŠVr à^mo… ñd`_²Ÿ&
Ordñ`¡d VVmo ~ÝYmo _mojmo Zm§emÝVañ` g…Ÿ&&22Ÿ&&
à^wH$s {dÚm VWm A{dÚm XmoZm| hr e{³V¶m§ à^w Ûmam ñdoÀN>¶m {Z{‘©V h¡. CÝhtHo$ H$maU OrdH$mo ~§Y hmoVm h¡; VWm dh n«^wHo$ A§e hmoZona r Cgo ‘moj àmá Zht hmoVm h¡. (22)
1"{dÚm{dÚo __ VZy {dÚwÕd! ear[aUm_²Ÿ&
_moj~ÝYH$ar AmÚo _m``m _o {d{Z{_©Vo'Ÿ&&23Ÿ&&
ho CÕd! {dÚm Am¡a A{dÚm ‘oao Xoh h¢. ‘Zwî¶m|H$mo ¶o XmoZm| hr ‘moj VWm ~§Y H$admZodmbr h¡ {OÝh| ‘oar ‘m¶mZo ~Zm¶m h¡(^mJ.11&11&34). (23)
1" EH$ñ`¡d __m§eñ` Ordñ`¡d _hm_VoŸ&
~ÝYmoñ`m{dÚ`m Zm{X{d©Ú`m M VWoVa…'&&24Ÿ&&
ho ‘hm~w{Õ‘mZ²! ‘oao A§eê$n Bg EH$ OrdH$mo A{dÚmgo ~§Y hmoVm h¡, {dÚmgo Zht. {dÚmgo Vmo ‘moj hmoVm h¡(^mJ. 11&11&4). (24)
gwIXw…ImÚZw^dmo@{n Ordñ`¡d Ho$db_²Ÿ&
OrdmoÒ‘g§gma{Zê$nU§ Zm‘ gᑧ àH$aU‘²68
{MX² A^mdmX² OS>o@ÝV¶m©{_ʶmZÝXm{Vamo^dmV²Ÿ&&25Ÿ&&
{MV²Ho$ A^mdHo$ H$maU OS>‘| VWm AmZ§XHo$ {VamoYmZHo$ H$maU A§V¶m©{‘H$mo N>moS>H$a ‘mÌ OrdH$mo hr gwI-Xþ…IH$m AZw^d hmoVm h¡. (25)
ñdê$nmkmZ‘² EH§$ {h nd© XohopÝÐ`mgd…Ÿ&
AÝV…H$aU_² Efm§ {h MVwÕm©@Ü`mg CÀ`VoŸ&&26Ÿ&&
nÄMndm© Ëd{dÚo`§ `X² ~Õmo `m{V g§g¥{V_²Ÿ&
B˶ñ`m… nÄMndm©Ê¶mMm`©nmXm Ý`ê$n`Z²Ÿ&&27Ÿ&&
ñdê$nH$m AkmZ, Xohmܶmg, B§[жmܶmg, àmUmܶmg VWm A§V…H$aUmܶmg - Eogo A{dÚmHo$ nm§M nd© h¡§, {OZHo$ H$maU OrdH$mo OÝ‘-‘¥Ë¶w hmoVo h¡§. A{dÚmHo$ BZ nm§M ndm]H$m {Zê$nU AmMm¶©MaUZo (emómW©àH$aU) {H$¶m h¡. (26-27)
AhÝVm__Vmê$n… g§gmamo `mo _¥fmo{XV…Ÿ&
A{dÚmonm{YVmo {_Ï`m _¥JV¥îUod Ñí`VoŸ&&28Ÿ&&
Ah§Vm-‘‘Vmê$n {Og g§gmaH$mo {‘϶m H$hm J¶m h¡. dh A{dÚmê$n Cnm{YHo$ H$maU ‘¥JObHo$ O¡gm {XIVm h¡. (28)
1{dnarV H«$_oUmoŠV_² AÜ`mgmZm§ MVwîQ>`_²Ÿ&
Ed§ nd©gw {gÕofw Xoho@h§^md Bî`VoŸ&&29Ÿ&&1.ŸAÝV…H$aUmÜ`mg… àW_…. gd©Vmo ~bdmZ² B{V Xe©Zm`¡d Vw MVwW©
CŠV…. Ed§ {dnarV H«$_oU CŠV_².
Cnamo³V Mmam| Aܶmg {dnarV H«$‘‘| {Zê${nV hþE h¢, CZH$m ¶mo½¶ H«$‘ A§V…H$aUmܶmg, àmUmܶmg, B§pжmܶmg VWm Xohmܶmg h¡. BZ nm§M ndm]Ho$ {gÕ hmoZona Xoh‘| Ah§^md hmoVm h¡. (29)
VV² gå~pÝY{Z JohmXm¡ __Vm{n VVmo _VmŸ&1
g g§gmamo ^«_… ñdßZmo _m`oË`mXrh H$Ï`VoŸ&&30Ÿ&&1.ŸdoXnwamUmXm¡.
XohHo$ g§~§Y‘| AmVo hr J¥hm{X‘| ‘‘Vm r hmo OmVr h¡. Bgr ‘‘ËdH$mo g§gma, «‘, ñdßZ, ‘m¶m Am{X Zm‘m|go OJV‘| H$hm OmVm h¡. (30)
A{dÚmonm{YVmo øofmo@kmZmË_oh àVr`VoŸ&
OrdmoÒ‘g§gma{Zê$nU§ Zm‘ gᑧ àH$aU‘² 69
1H$m_bmon{hVmjñ` e§Io nrVËddZ² _¥fmŸ&&31&&1.ŸamoJ{deofmo d¡ÚHo$ à{gÕ….
A{dÚmH$s Cnm{YHo$ H$maU ¶h Ord AkmZmË‘H$ àVrV hmoVm h¡. nr{b¶oHo$ amoJgo J«ñV ‘Zwî¶H$mo O¡go e§I‘| ^r nrbm a§J {XImB XoVm h¡, Omo ^«mpÝV‘mÌ h¡. (31)
CnmYo… gmYZ¡Zm©eo `WmdpñWV‘² B©ú`VoŸ&
~«÷Ëd§ H«$sS>ZmW©Ëd§ VWm{dÚm{ZdÎm©ZoŸ&&32Ÿ&&
gmYZm| Ûmam O~ BZ Cnm{Y¶m|H$m Zme hmoVm h¡, V~ ¶WmW© kmZ àmá hmoVm h¡. A{dÚmHo$ Zï> hmo OmZona g^r nXmWm]H$s ~«÷mË‘H$Vm VWm à^wZo H«$sS>mHo$ {bE OJVH$s aMZm H$s h¡, Eogr àVr[V ñnï> hmo OmVr h¡. (32)
1"`Wmå^gm àMbVm Vadmo@{n Mbm BdŸ&
Mjwfm ^«må`_mUoZ Ñí`Vo MbVrd ^y…'Ÿ&&33Ÿ&&
"àdm{hV ObHo$ gmW ‘mZm| à{Vq~{~V hmoVo d¥j r àdm{hV hmoVo hm| VWm Ky‘Vr Am§Im|Ho$ gmW n¥Ïdr ^r ‘mZm| Ky‘ ahr hmo, Eogm {XImB XoVm h¡' (lr^mJ.7&2&23). (33)
1XohmXrZm§ {damJmWª gÑîQ>mÝV_² AgË`VmŸ&
g§gma‘² Ed VpÝZð>>_² A{^àoË` H¥$Vm Šd{MV²Ÿ&&34Ÿ&&1.ŸZZw ànÄM{_Ï`mËdà{VnmXH$mZm§ nwamUm{XdmŠ`mZm§ H$W§ g“{V…? VÌ
AmhŸ "{damJmW©‘²' BË`m{X. dñVwVñVw Xohm{XànÄMmo ~«÷H$m`©ËdmV² gË`Ed, VWm{n OZ… VWm OmZr`mZ² Z {daŠV… ñ`mV² VXWª VWm{dY_{n d¡am½`mW©_² AgË`‘² B{V CŠV§ Šd{MV². ZZw gd©ñ` ~«÷mË_H$Ëdo XohmXm¡ A{n apŠV… Ed Anoú`Vm§ Z nwZ… {dapŠV…. Z EVV² gma_². ""EH${dkmZoZ gd©{dkmZ§'' à{VkmV‘² B{V XohmXm¡ ~«÷ËdoZ `{X apŠV… ñ`mV² H$mo dma`{V. ZVw VWm. bmoHo$ {h gd}fm§ m¡{VH$… A¶§ __ Xoh B{V Ed AgpŠV… d{V Z Vw ~«÷ËdoZ B{V VÌ {damJVm Ano{jVm Ed.
Xohm{X‘| {damJ hmoZoHo$ CÔoí¶go, Xoh Am{X‘| ahr hþB gm§gm[aH$VmH$mo bú¶‘| aIHo$, H$ht Ñï>m§Vnyd©H$ Xohm{XH$s Ag˶VmH$m {Zê$nU {H$¶m J¶m h¡. (34)
{dàmo@{n _m``m ñdßZo amOm@h_² B{V _Ý`VoŸ&
VÎmX² XohJVmo Z¡d§ ~«÷m§eËd§ ñ_aË`gm¡Ÿ&&35Ÿ&&
OrdmoÒ‘g§gma{Zê$nU§ Zm‘ gᑧ àH$aU‘²70
~«m÷U hmoZona ^r ¶{X dh AnZoAmnH$mo ñdßZ‘| O¡go "‘¢ amOm hþ§', Eogm ‘mZVm h¡; Cgr àH$ma VX²-VX² Xoh‘| ahm hþAm Ord ñd¶§ ~«÷H$m A§e h¡, Eogr ñ‘¥{V Zht aI nmVm h¡. (35)
1" ñdßZo `Wm ní`{V Xoh‘² B©Ñe§ _ZmoaWoZm{^{Z{dîQ>MoVZ…Ÿ&
ÑîQ>lwVmä`m§ _Zgm@Zw{MÝV`Z² ànÚVo VV² pH$_{n ønñ_¥{V…'Ÿ&&36Ÿ&&
{MÎm‘| ‘ZmoaW ^ao hþE hm|, Eogr pñW{V‘| Omo Hw$N> ^r XoIm-gwZm hmo CgH$m {dMma H$aVo hþE ‘Zwî¶ {dñ‘aU hmo OmZogo ñdßZ‘| CZ CZ àH$maHo$ Xohm|H$mo XoIVm h¡(^mJ.11&1&41). (36)
BË`h§^md_² AmnÝZmo Xoho {_Ï`m{d`mo{J{ZŸ&
Ade… H$m`©Vo gd©‘² B©ídaoU {d_yT>Yr…Ÿ&&37&&
Bg àH$ma {‘϶m {d¶moJdmbo Xoh‘| Ah§^md àmá {H$¶m hþAm Ord, à^wZo CgH$s ~w{ÕH$mo ‘mo{hV {H$¶m hþAm hmoZogo, nade hmoH$a g^r H$m¶m]H$mo H$aVm h¡. (37)
XohmË_^mdmo XohoZoeooÀN>`m H¥$VH$_©gwŸ&
"Ah§H$ma{d_yT>mË_m H$Îmm©h‘² B{V _Ý`Vo'Ÿ&&38Ÿ&&
{H$¶o hþE H$‘m}§Ho$ ~mao‘| JdmZH$s BÀN>mgo XohmË‘^md hmoZona XohH$s ghm¶Vmgo,"Ah§H$mago {deofê$ngo ‘yT> hþAm AmË‘mdmbm (Xoh) ‘| H$Vm© hþ§, Eogm ‘mZ boVm h¡.' (38)
dñVwVñËdrídaoUoh VV² VX² ÛmaoÀN>`m{Ib_²Ÿ&
H$m`©Vo H«$sS>`m VÌmh§H$Îm}{V _{V_¥©fmŸ&&39Ÿ&&
¶WmW©V¶m Vmo Bg OJV‘| à^w CZ CZ Ordm| Ûmam a‘UmW© hr g~Hw$N> H$admVo h¢. AV… "‘| H$Vm© hþ§', Eogr OrdH$s ~w{Õ h¡ dh {‘϶m h¡. (39)
\$bgmYZ`mo… àmoŠV… "H$Îmm© H$ma{`Vm h[a…'Ÿ&
"Ah§ gd©ñ` à^dmo _Îm… gdª àdÎm©Vo'Ÿ&&40Ÿ&&1
"`Wm Xmé_`r `mofm `Wm `ÝÌ_`mo _¥J…Ÿ&
Ed§ ^yVm{Z _KdZ² B©eVÝÌm{U {d{Õ ^mo…'Ÿ&&41&&
`Wm ^«_[aH$mÑîQ²çm ^«må`Vrd _hr`VoŸ&
{MVo H$Îm©[a VÌmË_m H$Îm}dmh§{Y`m ñ_¥V…Ÿ&&42&&
OrdmoÒ‘g§gma{Zê$nU§ Zm‘ gᑧ àH$aU‘² 71
’$b VWm gmYZHo$ {df¶‘|, ""H$aZodmbo VWm H$admZodmbo ^JdmZ' Eogm H$hm OmVm h¡. "‘¢ g^rH$m CËn{ÎmñWmZ hþ§, ‘wPgo hr g^r Hw$N> àd{V©V hmo ahm h¡.' ""O¡go H$R>nwVbr, O¡go ¶ÝÌ‘¶ ‘¥J, Cgr àH$ma ho B§Ð! BZ g^r yV-àm{U¶m|H$mo à^wHo$ V§Ì‘| aho hþE OmZZm''(^mJ.nwam.6&12&10). {Og àH$ma ^«‘arH$s X¥{ï>go n¥Ïdr ‘mZmo Ky‘Vr hmo Eogm {XImB XoVm h¡, Cgr àH$ma {MÎm H$Vm© hmo, Eogo H$m¶m]‘| r OrdmË‘m,"‘¢ H$a ahm hþ§', Eogm Ah§^md aIVm h¡. (40-42)
CpXX²í` g§g¥{VnX_² AhÝVm__Vo A{nŸ&
gd©Ì VZ² [Zd¥Î`¡d _wpŠVZ¡©dmÝ`WmoÀ`VoŸ&&43Ÿ&&
¶hm§ g§gmaH$mo VWm Ah§Vm-‘‘VmH$mo bú¶‘| aIH$a gd©Ì BZ VrZm|Ho$ {Zd¥Îm hmoZona hr ‘w{³V H$hr JB h¡, Aݶ {H$gr àH$mago Zht. (43)
1" EVX² Ûmamo {h g§gmamo JwUH$_©{Z~ÝYZ…Ÿ&
AkmZ_ybmo@nmWm}@{n nw§g… ñdßZ Bdo`Vo'Ÿ&&44Ÿ&&
Bg A{dÚmHo$ H$maU JwUH$‘©Ho$ ~§YZdmbm, AkmZ‘ybH$ VWm AW©hrZ g§gma hmoZo na ^r ‘Zwî¶H$mo ñdßZH$s Vah àmá hmoVm h¡. (^mJ.nwam.
7&7&17). (44)1 V EVX² A{YJÀN>pÝV {dîUmo`©V² na_§ nX_²Ÿ&
Ah§__o{V Xm¡amËå`§ Z `ofm§ XohJoh`mo…Ÿ&&45&&
{OÝh| Xoh‘| "‘¢' Am¡a Ka‘| "‘oam', Eogr Xþï> ~w{Õ Zht h¡, do Ord hr {dîUwHo$ na‘nXH$mo àmá H$aVo h¡§(^mJ.nw.12&6&32). (45)
1BË`m{X dMZ¡… VmÑL² _wYmàË`` Ed g… &
VpÝZd¥Ë`m _Vm _wpŠV… Xohm{XñVw Z g§g¥{V…Ÿ&&46Ÿ&&
1.ŸXohmË_^mdmo AÜ`mg… B{V mdV².Eogo AZoH$ dMZm|‘| Xoh‘| Aܶmg‘ybH$ AmË‘^md H$mo {‘϶m ~Vm¶m
J¶m h¡. Eogr ~w{ÕHo$ {Zd¥Îm hmoZo na hr ‘moj hmoVm h¡. Xohm{X {‘϶m-g§gmê$n Zht h¡. (g˶ h¡). (46)
1Z¡dmË_Zmo Z Xohñ` g§g¥{V… gw{d{dŠV`mo…&
A{ddoH$ñV`mo… ¶mogmdW Vñ`¡d g§g¥{V…Ÿ&&47Ÿ&&
OrdmoÒ‘g§gma{Zê$nU§ Zm‘ gᑧ àH$aU‘²72
1.ŸAhÝVm__V`mo… g§g¥{VËdmV² Vñ`míM {MË`wnbä`_mZËdmV² Vñ` MoVZñ` Vw ~«÷ê$nËdmVV² gm Z g§^d{V. Z M Xohñ`¡d gm dmÀ`m B{V dmÀ`§, OS>ËdmV². AV… n¥WH²$-n¥WH²$ {dÚ_mZ`mo… XohmË_Zmo… A{ddoH$dVmo AWm©X² XohmË_^mddV… AmË_{Z M Xoh^mddVEd g§gma… BË`W©….
A˶§V {^ÝZ Eogo AmË‘mH$mo àmá hþAm Xoh g§gmaê$n Zht h¡. na§Vw BZHo$ g§¶moJ‘| ahr hþB A{ddoH$ ~w{Õ (n¥WH²$ hmoZoHo$ ~moY {~ZmH$s) h¡, Cgo g§gma H$hVo h¡. (47)
EH$mXeñ` AîQ>mqde B{V ^oXoZ ê$nUmV²Ÿ&
XohmXo… g§g¥{VËdo Vw OrdÝ_wpŠVZ© `wÁ`VoŸ&&48Ÿ&&
lr‘X²^mJdVHo$ Xe‘ñH§$YHo$ 28d| Aܶm¶‘| ñnï> ^oXH$m {Zê$nU {H$¶m J¶m h¡. ³¶m|{H$ ¶{X Xohm{XH$ {‘϶m (^«m§{Vê$n) g§gma‘ybH$ hm|, Vmo OrdÝ‘w{³V hr g§^d Zht ahoJr. (48)
àË`j Ed Xohm{X… ‘wŠVñ`m{n Vw OrdV…Ÿ&
g{V g§gaUo _wpŠV… Hw$V… emñÌ{damo{YZrŸ&&49Ÿ&&
‘w³V hmo Eogo OrdH$mo r Xohm{X à˶j h¢ hr§, ¶{X do g§gmaê$n hmoVo Vmo ‘w{³V H$s AdñWm‘| r H¡$go pñWV hmoVo? Eogr ‘w{³V Vmo emóm|‘| H$ht r H$hr Zht JB h¡. (49)
1Vñ_mX² Ah§Vm XohmXm¡ AÜ`mgm^mdVmo Z {hŸ&
__VmhÝËd_ybm Vw VpÝZd¥Î`m {ZdÎm©VoŸ&&50Ÿ&&1.ŸZí`{V B{V AW©….
AV… Xohm{X‘|go AܶmgH$m A^md hmoZona Ah§VmH$m Zme hmo OmVm h¡, VWm Ah§§VmH$m Zme hmo OmZona Ah§Vm‘ybH$ ‘‘VmH$m r Zme hmo OmVm h¡. (50)
"AmË_bm^o Vw {dÚmVmo _wŠVmo OrdZ² ^{dî`{V'Ÿ&
Xohg§gma^oXmo@V… {gÕmÝV… lw{Vgå_V…Ÿ&&51Ÿ&&
"{dÚm Ûmam AmË‘mH$s àm{á hmoZona Ord OrdÝ‘w³V hmo Om¶oJm'. Bg àH$ma Xoh VWm g§gmaH$m oX à{Vnm{XV H$aZodmbm {gÕm§V doXgå‘V h¡. (51)
gå`H²$ àH$ma§ gaU§ ñdê$nmV² À`dZ§ ÑT>_²Ÿ&
OrdmoÒ‘g§gma{Zê$nU§ Zm‘ gᑧ àH$aU‘² 73
~«÷m§eñ`mÝ`Wm^md… VV² g§gaU‘² CÀ`VoŸ&&52Ÿ&&
gå¶H²$ àH$mago g§gma‘| MbVo ahZm, AnZo ñdê$ngo ^«ï> hmo OmZm, ñd¶§ ~«÷H$m A§e h¡ Cggo {dnarV kmZ àmá H$aZm, BÝh| g§gma H$hm OmVm h¡. (52)
AgË`m g§g¥{V… gË`… àn§M B{V {ZU©`…Ÿ&
E|ÐOm{bH$dV² ñnîQ>§ gm@gË`m@{n àVr`VoŸ&&53Ÿ&&
g§gma Ag˶ h¡, àn§M g˶ h¡ ¶h {ZîH$f© h¡. B§ÐOmbH$s Vah Ag˶ hmoZona r g§gmaH$s àVr{V hmoVr h¡. (53)
Ordm `ñ` ñdm§em Z à{V{~å~m Z Mm^mgm…&
`ËH¥$Vg§gaUmñVV² MaU§ eaU§ d«Om{_ ^dVaU_²Ÿ&&54Ÿ&&
{OZ à^wHo$ Ord A§e h¡§, à{Vq~~ AWdm Am^mg Zht h¡§ VWm à^wH$s BÀN>mgo hr Ord g§gma àmá H$aVo h¢, Eogo à^wHo$ dVmaH$ MaUm|H$s eaU‘| ‘¢ OmVm hþ§. (54)
B{V lr_Ûëb^mMm`©_Vd{Îm© lrd«Odëb^MaUmZwMa nÄMZXrKZí`m_^Q²Q>mË_O
JmodÕ©ZerK«H${d {da{MVo doXmÝV{MÝVm_Um¡
OrdmoX²J_g§gma{Zê$nU§ Zm_ gßV_§ àH$aU_²Ÿ&&7Ÿ&&
d
OrdmoÒ‘g§gma{Zê$nU§ Zm‘ gᑧ àH$aU‘²74
OrdmÝV¶m©‘rewÕmÛ¡VmW©{Zê$nU§ Zm‘ Aï>‘§ àH$aU‘²
OrdmÝV¶m©{‘ewÕmÛ¡VmW©{Zê$nU§ Zm‘
Aï>‘§ àH$aU‘²OrdmÝV¶m©{‘Um¡ ñdm§em¡ AUwH$m¡ ^moº¥$gm{jUm¡ &
¶oZmÝV…ñWm{nVm¡ kmkm¡ Z‘ñVñ‘¡ H¥$nmbdo&&1&&
AnZo A§eê$n, AUwê$n, ^mo³Vm VWm gmjrê$n‘| pñWV "k' Am¡a "Ak' ê$n Ord VWm A§V¶m©‘rH$mo {OÝhmoZ| AnZo‘| ñWm{nV {H$¶m h¡, CZ na‘ H¥$nmbw à^wH$mo Z‘ñH$ma. (1)
"Ûm gwnUm© g¶wOm gIm¶m g‘mZ§ d¥j§ n[afñdOmVo &
EH$ñVV¶mo… {nßnb§ ñdmÛ{Îm AZíZZ² Aݶmo A{^MmH$er{V'&&2&&
Xmo OwS>dm njr EH$ hr d¥jHo$ Cna ~¡R>o hþE Wo. CZ XmoZm|‘|go EH$ ñdm{Xï> ’$b Im ahm h¡, VWm Xÿgam {~Zm ImE Cgo XoI ahm h¡(‘wÊS>H$mon 3&1&1). (2)
"gwnUm©doVm¡ ghOm¡ gIm¶m¡ ¶ÑÀN>¶m H¥$VZrS>m¡ M d¥jo &
EH$ñV¶mo… ImX{V {nßnbmÝZ‘² Aݶmo {ZaÝZmo@{n ~boZ ^y¶mZ²&' &&3&&
EH$gmW OÝ‘o hþE ¶o XmoZm| hr njr {H$gr AqM˶H$mo àmá H$aZoH$s BÀN>mgo EH$ hr d¥jHo$ D$na AnZm Km|gbm ~Zm aho h¢. CZ‘|go EH$ ’$b Im ahm h¡, VWm Xÿgam {~Zm ImE r ~bdmZ h¡(^mJ. 11&11&6). (3)
"h§gmdh§ M Ëd§ M Am¶© gIm¶m¡ ‘mZgm¶Zm¡ &
Jwhm§ à{dï>mdmË‘mZm¡ gyÌo@߶ooVX² Jwhm Vw öV²'&&5&&
"ho Am¶©! ‘mZg‘| aho hþE Vy Am¡a ‘¢, XmoZm| {‘Ì h¡§. "Jwhm‘| à{dï> Xmo AmË‘m', Bg ì¶mggyÌ‘| à¶w³V JwhmnXH$m AW© öX¶ h¡(^mJ.4&28&54). (5)
"¶Wm d«r{hdm© ¶dmo dm í¶m‘mH$mo dm í¶m‘mH$-
VÊSw>bmo dm Ed‘² A¶‘² AÝVamË‘Z² nwéfmo {haÊ‘¶…'&&6&&
O¡go Mmdb, Om¡, gm§d Am{XHo$ XmZo ~mhar AmdaUHo$ A§Xa aho hþE h¢, Cgr àH$ma dh {haÊ‘¶ nwéf A§VamË‘m‘| ahm hþAm h¡(dmOgZo{¶emIm¶m‘²). (6)
B˶m{Xlw{V^r(?) ê$n§ Vñ¶moº§$ ñ‘¥{V{^ñVWm &
75
"B©ída… gd©^yVmZm§ öX²Xoeo@Ow©Z! {Vð>{V'&&7&&
ö{X ö{X {Y{ð>V‘² AmË‘H${ënVmZm‘²'&
g {dÚ‘mZmZÝXËdmX² Eoíd¶m©X² kmZVñVWm &
Z Xþ…IgwI^moº¡$fm§ gmjr Ðï>¡d qH$ Vw g…&&8&&
BZ Cn{ZfÛm³¶m|‘| VWm ñ‘¥{Vdm³¶m|‘| ^r Bgr ê$nH$m dU©Z {H$¶m J¶m h¡. JrVm‘| O¡go - ho AOw©Z! B©ída g^r yVm|Ho$ õX¶‘| {~amO‘mZ h¡§'. "à^w Ûmam àH$Q> {H$¶o JE g^r Ordm|Ho$ õX¶‘| à^w {~amO‘mZ h¡§'(^mJ.nw.1&9&42). Cg A§V¶m©‘r‘| AmZ§X JwUY‘© hmoZoogo, Eoíd¶© VWm kmZHo$ H$maU Cgo gwI-Xþ…IH$m ^moJ Zht H$aZm nS>Vm h¡; dh ‘mÌ OrdH$s {H«$¶mAmo§H$m gmjrdV² Xe©H$ h¡. (7-8)
VX² doXdm³¶o "ÛmdremZrem¡ kmkm'{d{V ñ’w$Q>‘² &1"gå^moJàm{ßV[a{V MoX² Z d¡eoî¶mV² M gyÌV…&&9&&
1.ZZw OrddX² ¶{X ^JdmZ{n ö{X {Vð>oV² V{h© Vñ¶¡d Añ¶m{n gwI-Xþ…Im{X^moJ… àmpßV… B{V MoX² Z BX‘² C{MV‘². B©ída AmZÝXm{XY‘©ñ¶ {deof B{V Vñ¶ Z moJ… (~«÷gyÌ 1&2&8).
lw{Vdm³¶m|‘| "EH$ B©ek VWm Xÿgam AZrek' VWm "Cgo ^r gwI-Xþ…IH$m AZw^d hmoVm h¡', Eogm ¶{X H$hVo hmo Vmo Zht; Cg A§V¶m©‘r‘| pñWV {deofHo$ H$maU dh gwI-Xþ…IH$m ^moJ Zht H$aVm h¡.' Eogm ì¶mggyÌ‘| ñnï> H$hm J¶m h¡. (9)
1d¡eo OrdVñVÌmZÝXY‘m©{dbmonZmV² &
Û¡V§ g¥ï>m¡ V¶moaod Z Ord~«÷Umo… ¹${MV²&&10&&1.AmZÝXíM Eoíd¶m©{XY‘m©íM Vofm‘² A{dbmonZ‘² A{Vamo^md B{V
¶mdV². Vñ‘mV².
Ordgo A{YH$ à^w‘| {deofVm ¶h h¡ {H$ AmZ§X JwUY‘©Ho$ {Vamo^md-A^mdHo$ H$maU g¥{ï>‘| Omo Û¡V h¡, dh Ord VWm A§V¶m©‘rH$m h¡. Ord VWm ~«÷H$m Zht. (10)
AÝV¶m©{‘~«m÷Uo@ÝV¶m©{‘nmXo M {dñV¥V‘² &
ê$n§ Vñ¶ VV… ñnï>§ ^mî¶mXoadYm¶©Vm‘²&&11&&
OrdmÝV¶m©‘rewÕmÛ¡VmW©{Zê$nU§ Zm‘ Aï>‘§ àH$aU‘²76
A§V¶m©‘r~«m÷UHo$ A§V¶m©‘rnmX‘| CgHo$ ñdê$nH$m {ddoMZ {dñVmago {H$¶m J¶m h¡. AUw^mî¶ Am{X‘| ^r Bg {df¶H$s ñnï>Vm h¡, AV… {deof {Zê$nU dhm§ Ñï>ì¶ h¡. (11)
g{ƒÝ‘mÌpíMËàYmZmo ~«÷ñdm§emo ö{X pñWV…&1{dg{n©M¡VݶJwUmo@UwOr©dmo {dÚ¶m {gV… &&12&&
1.~Õ…&
gX§e VWm {MX§e‘|, {MV² {Og‘o§ ‘w»¶ h¡ Eogm, õX¶‘| pñWV ~«÷Ho$ A§eê$n, {Og‘| M¡Vݶ JwUH$m àdmh MbVm ahVm h¡, Eogm AUw Ord A{dÚmgo ~§Ym hþAm h¡. (12)
1" Efmo@UwamË‘m MoVgm do{XVì¶mo ¶pñ‘Z² àmU… n§MYm g§{ddoe'&
B˶m{Xlw{V{^… Vñ¶mUw‘mÌËd§ {Zê$߶Vo&&13&&
"Bg AUwñdê$n AmË‘mH$mo {MÎm Ûmam OmZ boZm Mm{hE, {H$ {Og‘| àmU nm§M àH$mago àdoe H$aHo$ ahm hþAm h¡'(‘wÊS>H$mon.3&1&9) BZ lw{Vdm³¶m|go OrdH$m AUwËd Úmo{VV hmoVm h¡. (13)
1 ÝZ" Zm@UwaVÀN®>Vo[a{V Mo oVam{YH$mamV²' &
B˶m{XgyÌVmo ì¶mgMaU¡{Z©aUm{¶ VV² &
"g Ef AmË‘m ö{Xhr˶m{X{^… lw{V{^ar[aV‘²&&14&&1. ZZw Ordmo AUw… Z AUwËd{déÕm "Ef ‘hmZ² AO AmË‘m' B{V
ì¶mnH$Ëdlw{V… {‘bVr{V MoX², Z, gm ì¶mnH$Ëdlw{V… ~«÷àH$aUo n{R>Vo{V Z OrdmUwËd~m{YH$m.
lw{V‘| AUw n[a‘mU H$ht H$hm Zht J¶m h¡, AV… Ord AUw Zht h¡, Eogm ¶{X H$hVo hmo, Vmo Eogm Zht h¡. Ohm§ "‘hmZ AO' Am{X H$hm J¶m h¡, dhm§ Vmo na~«÷H$s ~mV h¡. BZ ì¶mggyÌmo‘| r ~mXam¶U ì¶mgOrZo {ZU©¶ {H$¶m h¡. "¶h AmË‘m õX¶‘|' Am{X lw{VdMZm|go r ¶h {gÕm§V gy{MV hmoVm h¡. (14)
1" AdpñW{V d¡eoî¶mX² B{V MoÝZmä¶wnJ‘mX² ö{X {h'&
ì¶mgmo@߶gy̶{X{V Vñ‘mX²Y¥Úod g§pñW{V…&&15&&1.ZZw MÝXZmXo… AdpñW{V… EH$Ì {ZpíMVm Z nwZ… Ordñ¶ B{V Ðï>mÝV
d¡få¶mV² Z AUw… g B{V MoX², Z, doXo Ordñ¶ pñW{Va{n ö{X ñdrH¥$Vm B{V.
OrdmÝV¶m©‘rewÕmÛ¡VmW©{Zê$nU§ Zm‘ Aï>‘§ àH$aU‘² 77
"OrdH$s pñW{V gmW hr hmoZogo, dh {deof hmoZogo AUw Zht h¡ Eogm ¶{X H$hVo hmo, Vmo Zht Eogm Zht h¡. doX‘| OrdH$s pñW{V r õX¶‘| ñdrH$mar JB h¡, Eogm ì¶mgOrZo gyÌ‘| H$hm h¡. AV… OrdH$s õX¶‘| ghpñW{V h¡. (15)
1öËñWmo JwUmV² g M¡Vݶm§ gånyUmª VZwVo VZw‘² &
H$moUpñWVmo ¶Wm Xrnmo@{Ibo Joho àH$meVo &&16&&1.MoVZdVr‘² B{V AW©…. {dYo¶{deofU‘² EVV².
O¡go EH$ ñWmZ‘| aIm hþAm XrnH$, nyao Amb¶‘| àH$me ’¡$bmVm h¡, Cgr àH$ma õX¶‘| pñWV OrdmË‘m AnZo M¡¡VݶJwUgo g§nyU© XohH$mo M¡VݶdmZ² ~ZmVm h¡. (16)
H$ñVy[aH$m pñWV¡H$Ìm{^ì¶mßZmo{V ñdJÝYV… &
Xoe§ ‘hmÝV§, Xoh§ g M¡VݶoZ VWm{Ib‘²&&17&&
EH$ hr ñWmZ{deof ‘o§ ahr hþB H$ñVwar AnZr J§Ygo O¡go ~S>o {dñVmaH$mo ì¶má H$aVr h¡, Cgr àH$ma M¡VݶJwUgo AmË‘m g§nyU© Xoh‘| ì¶má h¡. (17)
1 ì¶mgmo {dg{n©JwUVm§ "JwUmX² dmbmoH$dV²' VWm &2
"ì¶{VaoH$mo JÝYdƒo'˶m{X Ðï>mÝVVmo@dXV²&&18&&1.Xrnà^m{XdV² ñdJwUoZ Ord… gd©Xoho M¡Vݶ§ H$[aî¶{V B˶W©… (~«÷-
gyÌ2&3&25). 2.{deofU A{VaoH$mo A{YH$Xoe{dg{n©Ëd‘² B{V ¶mdV². ¶Wm nwîn-bewZm{XgJÝYnXmWm©Zm§ JwUmo A{YH$XoedVu VWm Ordñ¶m{n B{V Z Xmof…. (~«÷gyÌ 2&3&26)
"JwU XrnH$H$s Vah', VWm "J§Y O¡go ì¶{VaoH$ ñdê$n', BZ Ñï>m§Vm|‘| ì¶mgOrZo r OrdHo$ JwUH$m Xohì¶mnr hmoZm {Zê${nV {H$¶m h¡. (18)
em§H$amñVm{H©$H$m Ord‘² EH§$ ì¶mnH$‘² AmbnZ² &
Ord¡H$Ëdo gd©‘w{³VaoH$‘² C³Ë¶m ^{dî¶{V&&19&&
lre§H$amMm¶©Or VWm Z¡¶m{¶H$, EH$ hr OrdH$mo ì¶mnH$ H$h aho h¢. na§Vw EH$ hr OrdH$s ì¶mnH$Vm ñdrH$maZo go EH$ OrdH$s ‘w{³Vgo g^rH$s ‘w{³V hmo OmZoH$s AmnÎmr IS>r hmoJr. (19)
g{V ~ÝYo Z¡d ‘mojmo ¶m˶oH$… nwʶVmo {Xd‘² &
OrdmÝV¶m©‘rewÕmÛ¡VmW©{Zê$nU§ Zm‘ Aï>‘§ àH$aU‘²78
Aݶ… nmnoZ ZaH$‘² B{V lm¡V§ Z ¶wÁ¶Vo&&20&&
(A{dÚmgo) ~§Yo hþE hmoZoHo$ H$maU ‘w{³V hmo Zht gH$Vr h¡. "nwʶgo EH$ ñdJ©‘| OmVm h¡ VWm Xÿgam nmngo ZH©$‘| OmVm h¡'- ¶h doX{gÕ ì¶dñWm ^r ì¶W© hmo Om¶oJr. (20)
1 þ"gd} Ordm' ~hdM… lw˶wº§$ M {déܶVo &2ì¶mnH$ñ¶moX²J‘mo Z¡d, ZmonmYoOr©dH$ënZmV² &&21&&
1.gd} Ordm ì¶wƒapÝV B˶m{X ~hþdMZ‘² B{V ¶mdV². 2.àmUmÚwnmYooaod CÒ‘… B{V Vw Z dºw§$ e³¶‘². ËdÝ‘Vo Vñ¶ Ord^«mpÝVH$pënVËdmX² B{V AW©….
"gd} Ordm…' Am{X lw{VHo$ eãXm|‘| ~hþdMZ H$hm h¡, CgH$m r {damoY hmoJm. Omo ì¶mnH$ hmo CgH$s CËn{Îm Zht hmoVr h¡. Amn H$hmoJo {H$ "Cnm{Y ì¶mnH$ h¡', Vmo Eogm r g§^d Zht h¡, ³¶m|{H$ OrdHo$ CÒ‘H$s ~mV Vmo ñnï> hr h¡. (21)
"¶V² à¶pÝV' B{V OrdmZm§ àb¶mo Zoh gå^doV² &
kmZmV² VÌ àdoemo@{n {deVo VXZÝVa‘²&&22&&
"{OZ‘| à{dï> hmo OmVm h¡', - Bg dMZ‘| Omo OrdH$m àb¶ H$hm h¡, dh ^r g§^d Zht ah OmEJm. kmZgo à^w‘| àdoe hmoVm h¡, kmZ hmoZooHo$ ~mX àdoe hmoVm h¡. (22)
{H$ÄM Ord… ñdVÝÌmo dm ~«h¡dmon{hV§ VWm &1AmÚo Û¡V§ ~ÝY‘mojm¡ Zm{n ~«÷mË‘Vm ^doV²&&23&&
1.Xohbr XrnH$ݶm¶oZ nydm}ÎmanX¶mo… BX‘² C^¶mo… AÝdo{V&
Ord ñdV§Ì h¡ ¶m ~«÷H$m CnYmZ h¡? ¶{X ñdV§Ì h¡ Eogm H$h|Jo Vmo Û¡V hmo OmEJm Am¡a Eogm hmoZogo ~§Y, ‘moj VWm ~«÷mË‘H$VmH$m {gÕm§V r ì¶W© hmo OmEJm. (23)
1Z ñ¶mV² H$ñ¶m{n ‘aU§ ì¶máoOr©dñ¶ VmÑe…&2 3
{ÛVr¶o Vw Z VX²ì¶m{á… {H$ÝVw ñ¶mX² ~«÷Umo {h gm&&24&&1.fîR>çÝV‘². 2.Cn{hV§ ~«÷¡d Ord… B{V njo. 3.Vñ¶ Ordñ¶ ì¶m{á…
B{V md…&
ì¶mnH$ H$hZogo {H$gr ^r OrdH$s ‘¥Ë¶w ^r Zht hmoJr. ~«÷Ho$
OrdmÝV¶m©‘rewÕmÛ¡VmW©{Zê$nU§ Zm‘ Aï>‘§ àH$aU‘² 79
CnYmZdmbm Ord h¡ Eogo nj‘| OrdH$s ì¶mnH$Vm hr g§^d Zht ah OmEJr ³¶m|{H$ dh ì¶mnH$Vm Vmo ~«÷H$s ‘mZr OmEJr. (24)
AmH$me§ ì¶mnH§$ ì¶m{á… KQ>mH$meñ¶ Z ¹${MV² &1Cnm{YZmemo ‘mojûMoV² OrdZme… g H$϶Vm‘²&&25&&
1.Cnm{Y¶w³Vñ¶¡d OrdËdmV².
AmH$me ì¶mnH$ h¡, na§Vw KQ> ì¶mnH$ h¡, Eogm Vmo H$^r gwZm Zht h¡. "O¡go hr Cnm{YH$m Zme hmoJm, Ëd[aV hr ‘moj hmoJm' Eogm ñdrH$maZona, Ord Cnm{Y¶w³V hmoZoogo OrdH$m Zme hr ‘mZZm hmoJm. (25)
gd©k§ {ZJw©U§ nyUª ~«÷ ~Õ‘² Cnm{YZm &
VXodmonm{YVmo ‘wº§$ gmYZ¡{d©ßbdmo ‘hmZ²&&26&&
"gd©k, {ZJw©U, nyU© ~«÷ Cnm{Ygo ~§Ym hþAm Wm VWm dhr gmYZ~bgo ‘w³V hþAm, Eogm H$hZo go Vmo ~hwV {dßbd hmo OmEJm. (26)
CËH«$mpÝVJ˶mJV¶mo doXgyÌm{Xgå‘Vm… &1ì¶mnH$ñ¶ Z ¶wÁ¶oaZ² MoX² CnmYo… àd{j Vm…&&27&&
"V§ àmUmo@ZyËH«$m‘Vr'{Vlw{VñV{h© {déX²Ü¶Vo &2lwVo… ñ‘¥VoíM gyÌmUm§ Z ì¶m{á… Vñ¶ gå‘Vm&&28&&
1.dX{g. 2.Ordñ¶.
doX, ì¶mggyÌ Am{X‘| OrdH$m CËH«$‘U, J{V VWm AJ{V H$ho JE h¢. ¶o g^r {H«$¶m ì¶mnH$ Ord‘| Vmo hmo Zht gH$Vr h¡. ¶{X H$h| {H$ Cnm{Y¶w³V Ord‘| ¶o g^r {H«$¶mE§ h¢ Vmo "CgH$m A{VH«$‘U àmU Zht H$aVm h¡', Bg Cn{ZfÛm³¶‘| {damoY Am¶oJm. lw{V, ñ‘¥{V VWm gyÌm|‘| OrdH$s ì¶mnH$Vm ‘mݶ Zht h¡. (27-28)
"{Z˶… gd©JVñWmUw'~«©÷ gd©Ì ¶X² JV‘² &1
gh {Vð>{V VoZmUwaMb¡H$mW©VmݶWm &&29&&1."{Z˶… gd©JVñWmUw…' B{V JrVmíbmoHo$ Vw gd©JV§ ~«÷ VoZ gh öX¶o
{Vð>{V B{V AW©… ko¶…. AݶWm (ñWmUw[a{V {^ÝZo nXo ñdrH¥$Vo Vw) AMb B{V nXoZ EH$mW©Vm VoZ nm¡Zé³Ë¶§ ñ¶mX² B{V AW©….
"{Z˶ñdê$n, g^r‘| pñWV, AUwñdê$n ~«÷ g^r‘| AdpñWV hmoZoogo
OrdmÝV¶m©‘rewÕmÛ¡VmW©{Zê$nU§ Zm‘ Aï>‘§ àH$aU‘²80
dh OrdHo$ gmW ahm hþAm h¡.' Bg JrVmdm³¶‘| "AUw' eãXH$m ñdrH$ma Z {H$¶m OmE Vmo ñdV§Ì "ñWmUw' eãX boZogo Vmo "AMb' AW© hmoVm h¡, na§Vw Eogm H$aZogo "gd©JV' nXgo {damoY Am¶oJm. (29)
earao JwUVmo ì¶máo… ¹${MX² ì¶mnH$Vmo{XVm &
~«÷dX² ì¶mnH$Ëdo Vy³Vmݶlw˶m{X~mYZ‘²&&30&&
hm§! Ord Xoh‘| CgHo$ CZ JwUm|Ho$ gmW ì¶mnH$ h¡, Eogr ì¶mnH$Vm H$ht ^r H$hr Zht JB h¡. ¶{X ~«÷H$s Vah Ord ì¶mnH$ h¡, Eogm H$hm OmE Vmo Xÿgar AZoH$ lw{V¶m|Ho$ gmW {damoY hmoJm VWm lw{VdMZm|go ~mY àH$Q> hmoJm. (30)
emL²>H$amUm§ ‘Vo H$V¥© Z àn#mñ¶ ^moº¥$ M &
Y‘m©H$ma{H«$¶m˶ÝVm ^mddX² ~«÷ H$϶Vo&&31&&
‘m¶m¶m§ à{V{~å~mo@ñ¶ VËH$Vm© e~bm{^Y… &
à{V{~å~ñËd{dÚm¶m§ Vñ¶ Ordmo@{^Yr¶Vo&&32&&
lre§H$amMm¶©OrHo$ ‘VmZwgma ~«÷ OJVHo$ H$Vm© VWm ^mo³Vm Zht h¡. CZH$m H$moB AmH$ma, Y‘©, {H«$¶m Am{X ^r Zht h¡. ~«÷H$m {Og ‘m¶m‘| à{Vq~~ nS>Vm h¡, Eogo "‘m¶me~{bV ~«÷' Ho$ A{dÚm‘| nS>Vo à{Vq~~H$mo Ord H$hm OmVm h¡. (31-32)
1 ÝZVÐÿnmonmܶdpÀN> o M¡Vݶo ~«÷ê${n{U &
AWdm Vm¡ KQ>‘R>mon{hVmH$medV² H¥$Vm¡&&33&&
gËdo Vw ewÕ‘{bZo ‘m¶m{dÚo AZm{X‘o &
VÌmdpÀN>ÝZnjñVw g§jonoU {ZamH¥$V…&&34&&1.‘m¶m{dÚmê$nmonm{Y¶wº§$ ¶X² ~«÷ê$n§ M¡Vݶ§ Vpñ‘ÝZod Ordoem¡ B{V
H¥$Vm¡. ¶Wm AmH$me EH${ñ‘ÝZod KQ>‘R>monm{Y¶wºo$ KQ>mH$me‘R>mH$mem¡ B{V ì¶dhma… B{V dm nj… B˶W©….
‘m¶m VWm A{dÚmH$s Cnm{Ygo ¶w³V M¡Vݶ ~«÷ê$nr h¡ VWm KQ>mH$me Am¡a ‘R>mH$meHo$ gmW O¡go ì¶dhma hmoVm h¡, Cgr àH$ma Bg ~«÷‘| ¶h Ord h¡ VWm ¶h B©e h¡ Eogr ‘mݶVm h¡. Eogr n[apñW{V‘| ewÕ Am¡a ‘brZ Eogr ‘m¶m Am¡a A{dÚmH$mo AZm{X ‘mZm J¶m h¡. Bg‘| Cnm{Y¶w³V hmoZoH$m Omo nj h¡, CgH$m nyd©‘| g§jon‘| {ZamH$aU H$a {X¶m J¶m h¡. (33-34)
OrdmÝV¶m©‘rewÕmÛ¡VmW©{Zê$nU§ Zm‘ Aï>‘§ àH$aU‘² 81
1Ñí¶Vo à{V{~å~ñVw Z dmædmXo{Z©amH¥$Vo… &
Z Ðï>mo ‘{bZo@߶of ‘¥XmXmdݶWm ^doV²&&35&&1.ê$nmH$maà¶moOH$Ed à{V{~å~mo Ðï>… B{V.
à{Vq~~ ^r {ZamH$ma dm¶w O¡go nXmWm]H$m {XImB Zht XoVm h¡. {‘Å>r Am{X ‘brZ nXmW© h¢, CZ‘| r à{Vq~~ Zht {XIVm h¡, ³¶m|{H$ ‘brZ nXmW©‘| à{Vq~~ nS>Vm h¡, ¶h ‘V ñdrH$maZogo {‘Å>r O¡go nXmW©‘| ^r à{Vq~~ nS>Zm Mm{hE, V^r ¶h nj {gÕ hmo nmEJm. (35)
MoV² VmÑJ² ~«÷UñVÌ qH$ Z ñ¶mX² dm¶wXmê$Umo… &
AbrH§$ à{V{~å~§ Z Ordñ¶mbrH$Vm ¹${MV²&&36&&1
lm¡Vmo Jwhm¶m§ Z¡H$ñ¶m§ àdoemo ¶wÁ¶Vo Û¶mo…&
B˶m{X VÎdXrno Mmoº§$ {dÛÝ‘ÊS>Zo ~hþ&&37&&1."ÛmgwnU}'˶m{Xlw˶w³V…&
¶{X H$hmoJo {H$ Eogo ~«÷H$m dhm§ à{Vq~~ nS>Vm h¡, Vmo dm¶w VWm bH$S>rH$m AbrH$à{Vq~~ ³¶m| Zht nS>Vm h¡? ¶h Vmo ñnï> hr h¡ {H$ OrdH$m {‘϶mËd H$ht ^r H$hm Zht J¶m h¡, ³¶m|{H$ EH$ Jwhm‘| XmoZm|H$m àdoe Cn{ZfX‘| H$hm J¶m h¡, ¶h r A{gÕ hmo OmEJm. BÝht VH$m]H$mo VÎdmW©Xrn-{Z~§Y‘| Am¡a {dÛÝ‘§S>Z‘| {Zê${nV {H$¶m J¶m h¡. (36-37)
A{dÚmonm{Ya{hV§ OrdËd‘² B{V Vo OJw…&
nmaVÝͶ§ ^JdVmo Û¡Vmn{ÎmíM VÝ‘Vo&&38&&
CZ bmoJm|Zo OrdËd A{dÚmê$n Cnm{Ygo hmoZm ‘mݶ {H$¶m h¡. Eogo ‘V‘| JdmZH$s naV§ÌVm VWm Û¡V {gÕ hmoVm h¡. (38)
A§emZm§ Ord^mdñËdreoÀN>¶mo³VàH$ma¶m &
e³Ë¶m@{dÚmonm{YZm Vw g§gma B{V d¡{XH$‘²&&39&&
d¡{XH$ {gÕm§V Vmo ¶h h¡ {H$ ~¥hXmaʶH$m{X‘| H$ho JE {gÕm§VmZwgma ^JdmZH$s BÀN>mgo A§eê$nr Ordm|‘| OrdËd hmoVm h¡; A{dÚmê$n Cnm{Ydmbr e{³Vgo hmoVr «m§{Vgo Vmo OrdH$mo g§gma hmoVm h¡. (39)
Vñ‘mX² EdmoX²J‘ñVpñ‘Z² b¶mo ‘ܶo M Ñí¶Vo &
H$m¶m©Ë‘ZoÀN>¶m ^oXmo OS>OrdmÝVamË‘Zm‘²&&40&&
OrdmÝV¶m©‘rewÕmÛ¡VmW©{Zê$nU§ Zm‘ Aï>‘§ àH$aU‘²82
CÝht ~«÷‘| CÒ‘ hmoVm h¡ VWm b¶ ^r VWm ‘ܶmdñWm‘| pñW{VH$mb‘| H$m¶©ê$n‘| ñdoÀN>¶m àH$Q> OS>-Ord VWm A§V¶m©‘rH$m oX XoIZo {‘bVm h¡. (40)
1ewÕmÛ¡V‘V… {gÕ§ lw{Vñ‘¥Ë¶m{Xgå‘V‘² &
2 3ÛrV§ V¶mo[aV§ (?) kmZ§ VX²Û¡V§ ÛrV‘od ¶V²&&41&&1.ewÕñ¶ ‘m¶mgå~ÝYa{hVñ¶ H$m¶©ñ¶ H$maUoZ ~«÷Um gh AÛ¡V§ Eo³¶‘²
B{V AW©…. 2.A¶Z§ BV§ mdo ³V…& 3."¶o J˶W©H$m… Vo kmZmW©H$m' B{V ñdrH$mamV² kmZ‘² B˶W©…&
Bg àH$ma {gÕ {H$¶m J¶m ewÕmÛ¡V‘V lw{V-ñ‘¥{V g§‘V h¡. ÛrV AW©mV² Xmo H$m kmZ. Omo ÛrV h¡ dhr Û¡V h¡. (41)
H$m¶©H$maUê$n§ VX² B©eOrdmË‘H§$ VWm &
Zm‘ê$nmË‘H§$ Mo{V {Ì{dY§ g‘wXmöV‘²&&42&&
¶h Û¡V H$m¶©H$maU Ho$ ê$n‘|, Ord-B©eHo$ ê$n‘| VWm Zm‘-ê$nHo$ ê$n‘|, Eogo VrZmo§ àH$mago H$h J¶m h¡. (42)
{Û{dY§ Xÿ{fV§ VÌm߶J«o VX² Xÿf{¶î¶Vo &
Zm‘ê$nmË‘H§$ Û¡V§ emL²>H$amUm§ ¶Wmo{XV‘²&&43&&
BZ‘|go àW‘ Xmo Ho$ Xmof Vmo nyd©‘| ~Vm {XE JE h¡§. em§H$am| Ûmam H${WV Vrgao Zm‘-ê$nHo$ Û¡V‘| Xmof A~ {XIm aho h¢. (43)
1ApñV ^m{V {ට ê$n§ Zm‘ Mo˶W©n#mH$‘² &
AmÚ§ ̶§ ~«÷ê$n§ ‘m¶mê$n§ VV… na‘²&&44&&
ApñV^m{V{à¶Ëd§ Vw OmV§ H$m¶m©Ë‘ZoÀN>¶m &
g{ƒXmZÝXê$nñ¶ ì¶mH¥${VZm©‘ê$n¶mo…&&45&&1.{gÕmÝVo Vw n#mm{n H$m¶©H$maU¶mo… A§en#mH$‘².
ApñV AWm©V² h¡, m{V AWm©V² {XImB XoVm h¡, {à¶, ê$n VWm Zm‘ - Eogo AW©Ho$ nm§M àH$ma h¢. BZ‘|go n«W‘ VrZ ~«÷ê$n h¡, A§{V‘ XmoZm| ‘m¶mê$n h¡§. g{ƒXmZ§Xê$n‘|§go ñdoÀN>¶m H$m¶©Ho$ ê$n‘| A{ñV, m{V VWm {චàH$Q> hþE VWm Zm‘ Am¡a ê$nHo$ AmH$ma hþE. (44-45)
"g gd©Zm‘m g M gd©ê$n' B{V H$s˶©Vo &
OrdmÝV¶m©‘rewÕmÛ¡VmW©{Zê$nU§ Zm‘ Aï>‘§ àH$aU‘² 83
"Zm‘ê$no ì¶mH$admUr'VrÀN>m@ñ¶m^dV² nwam &&46&&
"dh gd©Zm‘ VWm gd©ê$n h¡', Eogm H$hm J¶m h¡. "‘¢ Zm‘ VWm ê$nm|H$mo ì¶mH¥$V H$é§', Eogr nyd©‘| à^wH$mo BÀN>m hþB©. (46)
{d{^Ú ê$n‘² EH¡$H§$ eãXOmbmV² ñddmMH$mV² &
VV² VX² dmMr{Z Zm‘m{Z ì¶dhmam¶ {Z‘©‘o &&47&&
AnZo AnZo dmMH$ eãXg‘yhm|‘|go CZ-CZ ê$nm|Ho$ ^oX n¥WH²$ H$aHo$ ì¶dhmamW© VÎmX² Zm‘ CZHo$ dmMH$ ~Zo. (47)
"gdm©{U ê$nm{U {d{M˶ Yra' B{V nm¡ê$f‘² &
gyº§$ lw˶ÝVamʶod§ VËH$m¡‘©o Mmon~¥§{hV‘²&&48&&
"Yranwéf g^r ê$nm|H$mo EH$Ì H$aHo$.....' Eogm nwéfgy³VH$m dm³¶ VWm Aݶ Cn{ZfX² Ho$ dm³¶ ^r ¶hr {dYmZ H$aVo h¡, {OgH$m g‘W©Z Hy$‘©nwamU‘ {H$¶m J¶m h¡. (48)
1gd}fm§ VXYrZËdmV² VÎmÀN>ãXm{^Yo¶Vm &
Aݶofm§ ì¶dhmamW©‘² Bî¶Vo ì¶dhV¥©{^…&&49&&1.àW‘V… gd}fm§ (nXmWm©Zm§ VX²ì¶dhmamUm§ dm) ^JdËH¥$Vì¶mH$aUm-
YrZËdmV² KQ>nQ>m{X eãXdmÀ¶Vm OmVm. VX² Adm©MrZoVw H$mbo ¶Wm~w{Õì¶dhV¥©{^aod VÎmÝZm‘{Z¶‘Z§ H¥$V‘² B{V AW©…. ¶Wm "aob' B{V&
g^r à^wHo$ AYrZ hmooZoHo$ H$maU Xÿgam|Ho$ gmW ì¶dhma H$aZodmbo AnZo ì¶dhmamW© VÎmX² eãXm|go VÎmX² Zm‘m|H$mo MmhVo h¢. (49)
1AZm‘ê$nVm Vñ¶mbm¡{H$H$Ëdm¶ d{U©Vm &
‘mhmËå¶~moYZm¶¡d, bm¡{H$H$mo@pñV KQ>mo ¶Wm &&50&&
ê$n§ {Z¶V‘² Edmñ¶ VV² {Vamo^mdem{b M &2{ÛÌmʶod M Zm‘m{Z Z VWmñ¶o{V {ZíM¶…&&51&&
1.ZZw ~«÷Vw Aê$nZm{‘ ly¶Vo H$W{‘d CÀ¶Vo Vñ¶¡d gdm©{U Zm‘m{Z? B{V VÌ Amh AZm‘ê$nVm B{V. 2.~«÷U…&
Ohm§ H$ht ^r ~«÷H$mo AZm‘ VWm {Zê$n H$hm h¡, dhm§ gd©Ì CZH$s Abm¡{H$H$Vm d{U©V hþB h¡. CÔoí¶ ^JdmZHo$ ‘hmËå¶H$m dU©Z H$aZm h¡. CXmhaUV¶m O¡go KQ> bm¡{H$H$ hmoZogo CgH$m ê$n {ZpíMV h¡. Cg AmH$maH$m
OrdmÝV¶m©‘rewÕmÛ¡VmW©{Zê$nU§ Zm‘ Aï>‘§ àH$aU‘²84
{Vamo^md hmo; Eogm KQ>H$m ñd^md ^r h¡ AV… CgHo$ Xmo-VrZ Zm‘ h¡§. ~«÷‘| Eogm Hw$N> r Zht h¡, ¶h {ZíM¶ h¡. (50-51)
ì¶mH¥${V… g¥{ï>H$mbo@V… nyd©‘² Aì¶mH¥${VñV¶mo…&
Û¶mo~©«÷¡H${Zð>Ëd§ ~¥hXmaʶHo$ ñ’w$Q>‘²&&52&&
g¥{ï> CËnÝZ H$aVo g‘¶ AmH$ma CËnÝZ hþE, g§km CËnÝZ hþB©. Cggo nyd© Vmo Zm‘-ê$n ñnï>V¶m ì¶mH¥$V Zht Wo. "Zm‘ VWm ê$n ~«÷‘| hr pñWV h¡§', ¶h Vmo ~¥hXmaʶH$ Cn{ZfX‘| ñ’w$Q> hr h¡. (52)
"VX² doX§ Vø©ì¶mH¥$V‘² AmgrV² VZ² Zm‘ê$nmä¶m‘² &
ì¶m{H«$¶Vo Agm¡ Zm‘m¶‘² BX§ê$nmo@¶‘² B{V &1EVÝ‘Vo gw {ZînÝZ§ gm§H$¶ª H$m¶©H$maUo &
VpÝZd¥Î¶W©‘² AmMm¶£… nX§ ewÕ§ {deo{fV‘²&&53&&1.em§H$a‘Vo&
{Og g‘¶ g~ Hw$N> Aì¶mH¥$V Wm V~, "BgH$m ¶h Zm‘ h¡, ¶h ê$n h¡', Eogr ~«÷H$s BÀN>mgo Zm‘ VWm ê$nH$s AmH¥${V àH$Q> hþB©. lre§H$amMm¶©OrHo$ ‘V‘| H$m¶© VWm H$maUHo$ {df¶‘| Omo gm§H$¶© Am J¶m h¡ Cgo Xÿa H$aZoHo$ {bE lr‘hmà^wOrZo ewÕ nX AÛ¡VHo$ {deofU Ho$ ê$n‘| {X¶m h¡.(53)
"ewÕmÛ¡V'nXo ko¶… g‘mg… H$‘©Yma¶… &
AÛ¡V§ ewÕ¶mo… àmhþ… fð>rVËnwéf§ ~wYm…&&54&&
‘m¶mgå~ÝYa{hV§ ewÕ‘² B˶wÀ¶Vo ~wY¡… &
H$m¶©H$maUê$n§ {h ewÕ§ ~«÷ Z ‘m{¶H$‘² &&55&&
B{V íbmoH$ ̶oUmÌmÛ¡Vo ewÕ{deofU‘² &1
Jmoñdm{‘{J©[aYa¡‘m©V©ÊS>o {dd¥V§ ñdHo$&&56&&1.ewÕmÛ¡V‘mV©ÊS> B{V J«ÝWo&
ewÕmÛ¡V nX‘| H$‘©Yma¶ g‘mg h¡. ~w{Õ‘mZ nwéfm|Zo ¶hm§ fð>r VËnwéf g‘mg r H$hm h¡. ewÕ H$m¶© VWm H$maUH$m AÛ¡V hr ewÕmÛ¡V h¡. ‘Zrfr nwéf H$hVo h¢ {H$ ‘m¶mHo$ g§~§Ya{hV Omo h¡ dh ewÕ h¡. ¶h AW© VrZ íbmoH$m| Ûmam H$merdmbo lr{J[aYaOrZo AnZo "ewÕmÛ¡V‘mV©ÊS>' Zm‘Ho$ J«§W‘| ewÕ {deofU
OrdmÝV¶m©‘rewÕmÛ¡VmW©{Zê$nU§ Zm‘ Aï>‘§ àH$aU‘² 85
Ho$ [ddaU‘| {X¶o h¡. (54-55-56)AÛ¡Vo ewÕVm lr‘X² d„^mMm¶©ê${nVo &
‘VmÝVaofw gd©Ì Ñí¶Vo Û¡V‘od ¶V²&&57&&
lrd„^mMm¶©Or Ûmam H${WV AÛ¡V‘| ewÕVm h¡, Aݶ ‘Vm|‘| Û¡V hr XoIZo {‘bVm h¡. (57)
Xþ‘©V{ZamgH¥${VZm‘² AmMmæ¶m©Um§ hþVmeZm»¶mZm‘² &1 2 3
AÝV…H$aU{d^yfUgwan{VaËZ§ V‘… g ‘o hÝVw &&58&&1.Zrb‘{U…. 2.AkmZmÝYH$ma‘². 3.lrH¥$îU….
XmofXþï> ‘Vm|H$m {ZamH$U H$aZodmbo, "A{¾' Zm‘H$ AmMm¶© lrd„^mMm¶©OrHo$ A§V…H$aUHo$ ^yfUê$n Zrb‘{U lrH¥$îU ‘oao AkmZê$nr A§YH$maH$mo ZîQ> H$amo. (58)
B{V lr‘Û„^mMm¶©‘VmZwd{V© lrd«Od„^MaUmZwMa n#mZXrKZí¶m‘^Å>mË‘O
lrJmodY©ZerK«H${d {da{MVo doXmÝV{MÝVm‘Um¡
OrdmÝV¶m©{‘ñdê$n{ddoH$nyd©H$ewÕmÛ¡VmW©{Zê$nU§ Zm‘ Aï>‘§ àH$aU‘²&&8&&
d
OrdmÝV¶m©‘rewÕmÛ¡VmW©{Zê$nU§ Zm‘ Aï>‘§ àH$aU‘²86
~«÷gmH$maËd{ddoH$moZm‘ Zd‘§ àH$aU‘²
~«÷gmH$maËd{ddoH$mo Zm‘1Zd‘§ àH$aU‘²
1.Apñ‘Z² àH$aUo na~«÷U… gmH$maËd{Zê$nU‘². {ZamH$maËdmo{³VñVw VÝ‘mhmËå¶~moYm¶Ed B{V H$϶Vo. AmZÝXEd ~«÷{U ê$nñWmZr¶…. AVEd Cº§$ gyÌH$Ìm© "Aê$ndXod {h VËàYmZËdmX²' B{V. ê$nd{ØÝZ§ VX² ~«÷«o{V VÌ AW©…. Aê${n ~«÷ B{V {dd{jV§ MoX² "Aê$n‘od {h' B˶m{X gy̧ Hw$¶m©V². Z Vw VWm. Vñ‘mV² gmH$ma‘od na§~«÷ gyÌH$Vw©… A{^‘V‘². JrVm¶m§ Vw gd©Ì¡d n«m¶mo ~«÷U… gmH$ma-ì¶mnH$Ëd‘² A{^{hV‘². BX§ gdª ö{XH¥$Ëdm Amh ^JdVr lw{V… "AmZÝX§ ~«÷Umo {dÛmZ²' "AmZÝX§ ~«÷Umoê$n‘²' B˶m{X.
ñdm{^ÝZm@àmH¥$V¡Y©‘£… {lV§ gd¡©{d©amo{Y{^… &1e³Vs{^ñVmÐ er{^ñV§ dÝXo {ZXmo©f‘² AÛ¶‘²&&1&&
1.ñdm{^ÝZm{^aàmH¥$Vr{^…&
ñd¶§go A{^ÝZ VWm nañna {déÕ Eogo AZoH$ AàmH¥$V Y‘m] Am¡a e{³V¶m| Ho$ Aml¶, {ZXm}f VWm A{ÛVr¶ à^wH$mo ‘| d§XZ H$aVm hþ§. (1)
AàmH¥$Vm{IbmH$ma… lw{V{^… à{VnmÚVo &1‘mhmËå¶m¶ ñ’w$Q>§ ^³Ë¶¡ àmH¥$V§ Vw {Z{fܶVo&&2&&
1.‘mhmËå¶kmZnyd©H$gwÑT>ñZohñ¶¡d {³VËdmV².
‘hmËå¶kmZHo$ {bE VWm ^{³VHo$ {bE lw{V AàmH¥$V AmH$maê$n à^wH$m à{VnmXZ H$aVr h¡, VWm CZH$s àmH¥$VVmH$m {ZfoY H$aVr h¡. (2)
1 ¶V² nm#m^m¡{VH§$ Vñ¶oÀN>¶m fS²>^mdXe©Z‘² &
2{‘V§ {Z¶VH$m¶ª M VV² àmH¥$V‘² CXmöV‘² &&3&&1.Om¶Vo ApñV dY©Vo Anjr¶Vo {dn[aU‘Vo Zí¶{V B˶od‘².
2.n[apÀN>ÝZ‘².
Omo n§M‘hm^yVm|go CËnÝZ h¡§, OÝ‘, ApñV, d¥{Õ, j¶, {dn[aUm‘ Am¡a Zme -Eogo 6 md{dH$mam|go J«ñV h¡§, Omo n[apÀN>ÝZ h¡§ VWm {OgH$s {H«$¶m ^r n[a{ÀN>ÝZ h¡, Cgo àmH¥$V H$hm OmVm h¡. (3)
¶Wm Xohmo@ñ‘XmXrZm§ n#m^yVoä¶ CpËWV… &
Apñ‘Z² Om¶V B˶mÚm Ðï>m {dH¥$V¶mo@{n fQ²>&&4&&
87
O¡go h‘ g^rH$m Xoh n§M‘hm^yVm|go ~Zm h¡, VWm Cg Xoh‘| "¶h CËnÝZ hþAm' Am{X fS²>^md{dH$ma r {XImB© XoVo h¡§. (4)
‘{bZmo@å¶{Z¶å¶íM {‘V… gá{dVpñV{^…&
ldgm ly¶Vo ‘m̧ Ðí¶Vo ‘mÌ‘rj¶m &&5&&
dh ‘brZ h¡, Aݶm|go CgH$m {Z¶‘Z hmoVm h¡, Zmnm Om gH$Vm h¡, H$U© Ûmam gwZm Om gH$Vm h¡, Am§Im|go XoIm r Om gH$Vm h¡. (5)
{Z˶m Y‘m© {ZOm@{^ÝZm… gd} gd©Ì Vñ¶ Vw &
"gd©H$m‘… gd©ag' B{V N>mÝXmo½¶ê$nUmV²&&6&&
"dh g‘ñV BÀN>mAm|dmbm, g‘ñV agdmbm h¡.' - Eogo dm³¶mZwgma N>m§Xmo½¶ Cn{ZfX‘| H$hm J¶m h¡ {H$ à^wHo$ Y‘© {Z˶ Am¡a A{^ÝZ h¡. (6)
"{dœVíMjwéV {dídVmo ‘wImo {dídVmo ~mhþéV {dídVñnmV²'&1 þgå~mhä¶m§ Y‘{V gånVÌ¡… Úmdm^y‘r OZ¶Z² Xod EH$…&&7&&1.Am~«÷V¥UñVå~mÝVmZm§ Mjy§{f Añ¶ B{V {dídV… Mjw…. AݶX{n
CÝZo¶‘². CV A{n. gd}pÝжmonbjU‘² EVV². Ed§ {dKmof… Úmdm^y‘r OZ¶Z². nVZgmYZ¡… nmX¡dm©. g§Y‘{V g§¶moO¶Vr˶W©…&
CZH$s Am§Io§ gd©Ì h¢, gd©Ì ‘wI, gd©Ì ~mhþ, gd©Ì MaU h¡§. do EH$ hr Xod AmH$me VWm n¥ÏdrH$mo CËnÝZ H$aVo hþE XmoZm| ~mhþAm| Ûmam VWm MaUm| Ûmam g§wXa eãX H$aVo h¡§. (7)
ghòerfm© nwéf… ghòmj… ghònmV² &
gd©V… nm{UnmXmÝV‘² B{V lw˶mX¶mo@dXZ²&&8&&
Cg nwwéfH$mo hOmamo ‘ñVH$, hOmamo Am§I|, hOmam| MaU h¡§.' "Cg nwéfHo$ gd©Ì hñV VWm MaU h¢', Eogm lw{V VWm ñ‘¥{V‘| H$hm J¶m h¡. (8)
1gd©Ì gd}pÝжmUm§ Vñ¶ VËH$m¶©‘² B©¶©Vo &
2 3 gd©kñ¶m{Ib§ kmZ§ gd©H$Vw©… {H«$¶m{Ibm…&&9&&1.Xe©Zm{XH$‘²& 2.Mmjwfm{X& 3.J‘ZmXmZm{XH$m&
CZH$s gd©Ì g^r BpÝжm|‘| Xe©Zm{X H$m¶© aho hþE h¢. gd©k Eogo CZ‘| g§nyU© kmZ, gd©H$V¥©Ëd VWm g^r {H«$¶m Am{X ahr hþB h¢. (9)
1 2Z nm§M^m¡{VH§$ Vm{Z gJm©Wª g ñdVmo ì¶YmV² &
~«÷gmH$maËd{ddoH$moZm‘ Zd‘§ àH$aU‘²88
AOËdmX² A‘¥VËdmƒm{dH$m[aËdmX² Z {d{H«$¶m…&&10&&1.BpÝжm{X B{V eof…& 2.ñdê$nñVm{Z BpÝжmXr{Z ì¶Ym{X˶W©…&
do g^r B§{ж n§M‘hm^yVmË‘H$ Zht h¡; g¥{ï> CËnÝZ H$aZoHo$ {bE Eogr B§{жm|H$mo ^JdmZZo AnZo‘| ~Zm¶m h¡. à^w AOÝ‘m, A‘¥V, VWm A{dH$mar hmoZogo CZ‘| H$ht r H$moB {dH$ma Zht h¡. (10)
Ëd§ ~«÷ nyU©‘‘¥V§ {dJwU§ {demoH$‘² AmZÝX‘mÌ‘{dH$ma‘ZݶXݶV² &
{dídñ¶ hoVwéX¶pñW{Vg§¶‘mZm‘mË‘oídaíM VXnojV¶mZnoj… &&11&&
Amn nyU©, A‘¥V, {ZJw©U, emoH$a{hV, AmZ§X‘mÌ, A{dH$mar, AZݶ hmoVo hþE r n¥WH²$ Eogo ~«÷ hmo. Amn {dídHo$ H$maUñdê$n, CX¶, pñW{V VWm b¶ê$n {H«$¶mAmo§H$s AmË‘m, B©ída VWm {dídHo$ g¥OZH$s AmnH$s BÀN>m hmoVo hþE r Amn Anojma{hV hmo. (11)
AV Ed Z ‘m{bݶ‘² Eoíd¶m©X² Z {Z¶å¶Vm &1ì¶máo… n[a{‘{V… Z¡d‘² EVX² AàmH¥$VmH¥${V&&12&&
1.bmoH$dV² n[aÀN>oX…&
Bgr{bE Amn‘| ‘m{bݶ Zht h¡, Amn Eoíd¶©dmbo hmoZoHo$ H$maU AmnHo$ D$na {H$grH$m {Z¶‘Z Zht h¡. AmnH$s ì¶mnH$VmH$s H$moB gr‘m Zht h¡. BÝht JwUmo§Ho$ Ho$ H$maU AmnH$m AàmH¥$V AmH$ma h¡. (12)
1gdm©H$maml¶Ëd§ M lwV¶mo@dU©¶Z² "g‘…&
‘eHo$Z g‘mo ZmJoZo'˶mÚmñV{Û^wËdV…&&13&&1."g‘mo ‘eHo$Z g‘mo ZmJoZ'~¥hXmaʶH$lw{V…. gm嶧 M VÎmpÝZð>m-
H$madÎdoZ&
"Amn ‘ÀN>aHo$ {OVZo hmo, hmWrHo$ {OVZo hmo', Bg Cn{ZfÛm³¶‘| AmnHo$ {d^wËdnZoHo$ H$maU hr g^r AmH$mam|H$m Aml¶ {bE hþE Amn h¢ Eogm dU©Z {H$¶m J¶m h¡. (13)
àmH¥$V§ n[a‘mUm{X nm§M^m¡{VH$Vm{XH$‘² &
Vñ¶m"@ñWyb‘ZÊdm'{Xlw{V{^… à{V{fܶVo&&14&&
""ñWybVma{hV, AUwËda{hV'' Am{X lw{VdMZ n§M‘hm^yVm|Ho$ g§~§Yr àmH¥$Vn{a‘mUm{XH$m Amn‘| {ZfoY H$aVo h¢. (14)
~«÷gmH$maËd{ddoH$moZm‘ Zd‘§ àH$aU‘² 89
{H«$¶mgw ’$bgÝXohmo Xoho@{^‘{VakVm &1D$‘©¶mo bmoH${Zð>mZm§ Xmofm B˶mX¶mo ‘Vm…&&15&&1.H$m‘H«$moYmX¶…&
{H«$¶mAm|‘| ’$bH$m g§Xoh, Xoh‘| A{^‘mZ, AkVm, bmoH$‘| Am{dï>m|H$mo H$m‘, H«$moY Am{XHo$ AmdoJê$n Xmof ~VmE JE h¢. (15)
"{ZîH$b§ {ZpîH«$¶§ emÝV§ {ZadÚ§ {ZaÄOZ‘²' &1B˶m{XlwV¶… gdª ݶfoY§ñVV² gXÿfU‘²&&16&&
1.~«÷{U {H«$¶m{XH$‘²&
H$bma{hV, {H«$¶ma{hV, em§V, AH$WZr¶ Am¡a {Za§OZ - ¶o lw{VdMZ Eogr Xmof¶w³V {H«$¶mAm|H$m à^w‘| {ZfoY H$aVo h¡§. (16)
Vñ¶ àmH¥$VeyݶËd§ VWm ^mJdVm{Xfw &1"J¥÷‘mU¡ñËd‘² AJ«mømo {dH$ma¡… àmH¥$V¡Jw©U¡…'&&17&&
1.AÝ¶Ì Ëd{¶ dm Ñí¶‘mZ¡… {dH$ma¡… àmH¥$V¡… JwU¡íM Ëd‘² AJ«mømo A{g B{V AW©…. ñd~wX²Ü¶m Ñí¶ÝVo VWm{n bm¡{H$H$m XohopÝжmX¶mo JwUm… Ëd{¶ Z gÝVr{V ^md…. qH$dm bmoHo$ ¶o Ñí¶ÝVo AVEd àmH¥$Vm… V¡… JwU¡… Ëd§ J¥hrVw§ Z e³¶go. VoZ lw˶wº¡$… AàmH¥$V¡… ËdÒþU¡… Vw Ëd§ J«møEd B˶W©…. (lr^mJ.10&10&32)
"J¥hrV {dH$ma VWm àmH¥$V JwUm|dmbo AmnH$mo J«hU Zht H$a nmVo h¢', - Bg lr‘X²^mJdVHo$ dm³¶‘| à^w‘| àmH¥$VVm Zht h¡, Eogm H$hm J¶m h¡. (17)
1"Anm{UnmXmo OdZmo J«hrVm ní¶Ë¶Mjw… g lwUmo˶H$U©… &
"g do{Îm doÚ§ Z M Vñ¶ doÎmm V‘mhþa½¶«§ nwéf§ ‘hmÝV‘²'&&18&&1.JÝVm. (œoVmídVamXm¡&)
"hmW-n¡a Z hmoZo na r J[V H$aVm h¡, ZoÌ Z hmoZo na r XoIVm h¡, H$U© Z hmoZo na ^r gwZVm h¡. OmZZo ¶mo½¶ nXmW©H$mo dh OmZVm h¡, na§Vw CÝh| OmZZodmbm H$moB Zht h¡. Eogo Am{X nwéfH$mo ‘hmnwwéf H$hVo h¢.' (18)
nm{UnmX{ZfoYo@{n J‘ZJ«hUmo{³VV…&1Añ‘Xm{Xg‘§ ݶyZ§ àmH¥$V§ à{V{fܶ VV²&&19&&
{dYr¶ÝVo lwVm¡ gdm©… gd©eºo$… {H«$¶m Y«wdm…&
~«÷gmH$maËd{ddoH$moZm‘ Zd‘§ àH$aU‘²90
gd©Ìm~m{YV§ kmZ§ M¡d§ gd©{dXmo@{Ib‘²&&20&&1.nmʶm{XH$‘²&
Bg dm³¶‘| hñV-MaUH$m {ZfoY hmoZo na r J{V VWm J¥hU H$ho JE hmoZogo h‘mao O¡go AnyU© àmH¥$VnZoH$m {ZfoY H$aHo$ lw{VAmo§‘| gd©e{³V‘mZH$s g^r {H«$¶mAm|H$mo Y«wdñdê$n ~VmB JB h¡. Eogo gd©doÎmm CZ à^wH$m kmZ gd©Ì ~mYa{hV h¡. (19-20)
{ZXmo©fnyU©JwU{dJ«h AmË‘VÝÌmo {ZíMoVZmË‘H$earaJwU¡íM hrZ…&1
AmZÝX‘mÌH$anmX‘wImoXam{X… gd©Ì M {Ì{dY^oX{dd{O©VmË‘m&&21&&2 {Z¶VmH$maH$m¶©Ëdmݶmoݶ~mYj¶mX¶… &
3 Xmofm JwUofw Xohofw àmH¥$Vofw V{XÀN>¶m &&22&&
1.n#mamÌñW§ dMZ‘². gOmVr¶{dOmVr¶ñdJV^oXa{hV AmË‘m ñdê$n§ ¶ñ¶. 2.{Z¶Vo AmH$maH$m¶} ¶ñ¶ VØmd… g M Aݶmoݶ~mYíM j¶íM Vo. Vo Am{X¶}fm§ Vo VXmX¶…. 3."~hþñ¶m‘²' B{V Jd{XÀN>¶m.
Xmofa{hV, nyU©JwU Xohdmbo, ñdmYrZ V§Ìdmbo, MoVZma{hV earaHo$ JwU {~ZmHo$, {OZHo$ hñV, MaU-‘wI-CXa g^r Hw$N> AmZ§X‘mÌ h¡, VWm gOmVr¶-{dOmVr¶ Am¡a ñdJV, Eogo VrZ oXm|go a{hV gd©Ì {OZH$m AmË‘m h¡ Eogo {ZpíMV AmH$ma VWm H$m¶©, nañna ~mY, j¶ H$aZm Am{X Xmof à^wH$s BÀN>mgo àmH¥$V JwUm|‘| VWm Xohm|‘| aho hþE h¢. (21-22)
AmZÝX‘mÌmH$ma… g {ZXÿ©fUJwUml¶… &
{ZXmo©f{dJ«h… ñ¶mX² {ZíMoVZm àH¥${VO©S>m&&23&&
CZ à^wH$m AmH$ma AmZ§X‘mÌ h¡. {ZXm}f JwU CZH$m Aml¶ H$aHo$ aho hþE h¢, AV… CZH$m Xoh r {ZXm}f h¡. MoVZm hrZ àH¥${V OS> h¡. (23)
1Z àmH¥$Vm JwUm… Vñ¶ Z earaopÝжm{XH$‘² &2
B˶wº§$ ^JdÀN>móo ¶mkd볶ñ‘¥Vmd{n&&24&&1.EVX² A{n Z àmH¥$V‘² B˶W©…& 2."{ZXmo©fnyU}'{V n#mamÌdMZo&
à^wHo$ JwU àmH¥$V Zht h¡§, XohopÝжm{X r àmH¥$V Zht h¡§. Eogm {ZU©¶ ^JdËemó, ZmaXn§MamÌ Am¡a ¶mkd볶ñ‘¥{V‘| {H$¶m J¶m h¡. (24)
"AWdm na‘mË‘mZ§ na‘mZÝX{dJ«h‘²&
~«÷gmH$maËd{ddoH$moZm‘ Zd‘§ àH$aU‘² 91
B˶mZÝX‘¶mH$ma… gd©ÌmàmH¥$Vm{Ib… &&25&&
"na‘mË‘m na‘ AmZ§X‘¶ Xohdmbo h¢' Bg àH$ma CZH$m AmH$ma AmZ§X‘¶ h¡ VWm AàmH¥$V h¡. (25)
1{Z{fܶ àmH¥$V§ VÌ {dYÎmo@àmH¥$V§ lw{V… &2
gmd©{ÌH$ËdH$WZmV² Vmñ¶màmH¥$VVm ñ’w$Q>m &&26&&1."Anm{UnmXmo'B˶m{XlwVm¡& 2.^JdVíMjwamXo…&
doX àmH¥$VVmH$m {ZfoY H$aHo$ AàmH¥$V hñV-MaUm{XH$m {dYmZ H$aVo h¡§. Eogo gd©Ì hmoZoHo$ {Zê$nU Ûmam à^wH$s B§{жm|H$s AàmH¥$VVm ñnï> H$s JB h¡. (26)
1gm‘mݶmoºo$ {Z©foYofw bmoH${gÕm§egoYZ‘² &
2 3{Z{fܶ Y‘m©Z² gd©Ì àm¶mo Y‘m©Z² {h d{³V gm &&27&&
1.bmoH$Vwë¶md¶dH$aUm{X{ZfoY…. ¶wº§$ M EVV², àVrV‘od {ZfoÕw§ e³¶Vo, Z AàVrV‘². Z{h "ee{dfmUmo ZmpñV' B{V Ho$Zm{n CÀ¶‘mZ§ àm‘m{UH§$ d{V. Vñ¶ AdñVwËdmV². Z M lw˶wº§$ {ZfoÕw§ e³¶Vo à‘mUmÝVaoU lw˶¡d dm, gd©à‘mU-~{bð>ËdmV². VX²^mJñ¶ Aàm‘m{UH$ËdmnmVmV². Vñ‘mX² ^Jd{V àmH¥$VY‘m©Um‘od {ZfoY…. 2.Cn{ZfËgw. 3.lw{V….
gm‘mݶ dMZm|go Ohm§ {ZfoY {H$¶m J¶m h¡ dhm§ bmoH$g‘mZ B§{жm|H$m {ZfoY {H$¶m J¶m h¡. Cn{ZfXm|‘| (n«mH¥$V) Y‘m]H$m {ZfoY H$aHo$ doX Abm¡{H$H$ Y‘m]H$s ~mV H$aVm h¡. (27)
ZÝdmZÝX‘¶§ ~«÷màmH¥$V§ àmH¥$V§ OJV² &
{ZamZÝX§ H$W§ ~«÷H$m¶ª VÐÿn‘² AÛ¶‘²&&28&&
AmZ§X‘¶ ~«÷ AàmH¥$V h¡§ VWm OJV àmH¥$V h¡. Vmo ~«÷ê$n VWm ~«÷goo A{^ÝZ, ~«÷Ho$ H$m¶©ê$n ¶h OJV AmZ§Xa{hV H¡$go hmo gH$Vm h¡? (28)
B{V MoX² C³V‘² Ed¡VX² ~hþËdm¶m{Ib§ H¥$V‘² &
AmZÝXm§emo@{Ibm Y‘m©… Vo {Vamo^m{dVm Bh&&29&&
¶{X Eogm nyN>Vo hmo Vmo CÎma ¶h h¡ {H$, "‘¢ EH$ AZoH$ hmo OmC§' Eogr AZoH$ hmoZoH$s BÀN>m Ho$ H$maU hr g¥{ï>H$s aMZm H$s JB h¡, ¶h H$hm hr J¶m h¡.
~«÷gmH$maËd{ddoH$moZm‘ Zd‘§ àH$aU‘²92
AmZ§Xm§§e¶w³V g^r Y‘m]H$m OJV‘| {VamoYmZ {H$¶m J¶m h¡. (29)~«÷Y‘©{Vamo^mdmX² Aݶmoݶm^mdXe©ZmV² &
1Am{d^m©d{Vamo^mdmä¶m‘² BX§ Ñí¶XÿfU‘²&&30&&1.EVX² hoVwä¶mo Ðí¶o OJ{V XÿfU§ oX Ed&
~«÷Ho$ Y‘m]H$m {VamoYmZ hmo OmZoHo$ H$maU EH$Xÿgao‘| A^md {XImZoHo$ {bE Am¡a Am{d^m©d {Vamo^mdH$s à{H«$¶mAm|Ho$ H$maU OJV‘| Xmof XoIZo {‘bVo h¢. (30)
amJ‘m̧ KQ>o ‘¥ËñZm gd©dUm© {dbjUm &
Ðí¶mo Z dmñVdmo ^oXñVWmÌm߶dYm¶©Vm‘²&&31&&
"KQ>' eãX‘| à¶moJ H$aZodmboH$s AmH$m§jm h¡. Omo {‘Å>r h¡ CgHo$ AZoH$ àH$maHo$ a§J h¡§ VWm Eogo dh {dbjU r h¡. KQ> VWm {‘Å>r‘| {’$a^r Eogm H$moB© dmñV{dH$ ^oX Zht h¡. Cgr àH$ma OJVHo$ {df¶‘| ^r g‘PZm Mm{hE. (31)
OJV² Vw ~«÷Umo {^ÝZ§ Z ~«÷ OJV… n¥WH²$&
g¥{ï>H$mbo@{n {h KQ>mo ‘¥Xmo {^ÝZmo Z ‘¥X² KQ>mV²&&32&&
OJV ~«÷go {^ÝZ h¡, na§Vw ~«÷ OJVgo {^ÝZ Zht h¡. O~ g¥OZ {H$¶m OmVm h¡ V~ KQ> {‘Å>rgo n¥WH²$ hmoH$a ~ZVm h¡, VWm[n {‘Å>r KQ>go {^ÝZ Zht hmoVr h¡. (32)
1 H$añËdd¶dËdoZ earamX² {^ÚV|@eH$… &
eara§ Z H$amV² {^ÝZ§ Vñ¶md¶{dVm§@{eVm&&33&&1.hoVwJ^ª {deofU‘². A§eH$ B{V hoVmo…&
hmW earaH$m EH$ A§J hmoZoHo$ H$maU A§eHo$ ê$n‘o§ dh earago n¥WH²$ hmoVm h¡, na§Vw eara hmWgo {^ÝZ Zht h¡; ³¶m|{H$ hmWH$m A§JËd A§emË‘H$ h¡. (33)
1 2H$m¶m©{U {^ÝZm{^ÝZm{Z VWmËdmV² Vñ¶ drj¶m &
3àmH¥$Vm{Z {d~wX²Ü¶ÝVm§ ¶Wmgm‘mݶXe©Z‘² &&34&&1.{Vamo{hV{MXmZÝXËdmV². 2."~hþñ¶m‘²' B{V BÀN>¶m. 3.gm‘mݶmZm§
Xe©Z‘² AZ{VH«$å¶. gm‘mݶOZmEd OJËàmH¥$V§ ní¶{ÝV {deofX{e©ZñVw ~«÷doÎmma…
~«÷gmH$maËd{ddoH$moZm‘ Zd‘§ àH$aU‘² 93
V{XX§ ~«÷mË‘H$‘² B˶W©…&
{MV² VWm AmZ§XH$m {VamoYmZ hþAm hmoZogo Am¡a à^wH$s EH$go AZoH$ hmoZoH$s BÀN>mHo$ H$maU à^wHo$ {^ÝZ-{^ÝZ H$m¶m]H$mo gm‘mݶ bmoJm|Ho$ Xe©ZHo$ g‘mZ àmH¥$V OmZZo. (34)
gdm©Ë‘H$‘² AZwñ¶yV§ gd©Ì ~«÷ H$maU‘² &1
gd©Y‘m©l¶ËdoZmVWmËdmV² VX² Abm¡{H$H$‘² &&35&&1.àmH¥$V{^ÝZËdmV².
H$maUê$n gdm©Ë‘H$ ~«÷ g^r ñWmZm|‘| AmoVàmoV h¡. ~«÷‘|§ g^r Y‘© Aml¶ H$aHo$ pñWV hmoZogo VWm ñd¶§ AàmH¥$V hmoZogo ~«÷ Abm¡{H$H$ VWm AàmH¥$V h¡. (35)
1C³Vdm³¶o@߶Vmo ê$n§ {Zê$߶m@e§³¶ {^ÝZVm‘² &
gd©Ì M ñdJV^oX {dd{O©VVmoÀ¶Vo&&36&&1."{ZXm}fo'{V n#mamÌdm³¶o.
"{ZXm}fËd...'- Bg Cnamo³V n§MamÌHo$ dm³¶‘| ê$nH$m {Zê$nU H$aHo$ {^ÝZËdH$s e§H$m H$aHo$, VXwnam§V ì¶mnH$VmHo$ H$maU ñdJV oX Zht h¡, Eogm H$hm J¶m h¡. (36)
1 2 3ì¶máoX©e‘ dm³¶o@{n JwUmZm§ J¥ø‘mUVm &
4{Zê$n¶pÝV lwV¶… Vñ‘mX² C³Vì¶dñW¶m &&37&&1.BX§ nX§ nyd©pñ‘Z² íbmoHo$ AÝdo{V. 2."J¥ø‘mU¡ñËd‘J«mø' B˶pñ‘Z².
3.JwUmZm‘od J¥ø‘mUVm CÀ¶Vo Z Vw JwU¡… hoVw{^… ~«÷Umo J¥ø‘mUVm. qH$dm JwU¡… H$V¥©[^a{n ~«÷Umo J¥ø‘mUVm ZmoÀ¶Vo. JwUmEd ~«÷ J¥hrVw§ Z e³ZwdpÝV H$W§ nwZ… Ed§{dY¡… V¡O©Zmo ~«÷ J¥hrVw§ e³Zw¶mX² B˶W©…. 4.Vñ‘mV² àmH¥$VmàmH¥$VJwUì¶dñW¶m g{deof{Z{d©eofmo^¶dm{Xݶ… lwV¶mo ~«÷ {Zê$n¶{ÝV B{V AW©…&
"J¥ø‘mU¡…...' Bg mJdVXe‘ñH§$YHo$ dm³¶‘| r "lw{V¶m|‘| àmH¥$V VWm AàmH¥$V JwUm|H$s ì¶dñWmgo JwUm|H$m J«hU {H$¶m J¶m h¡', Eogm ~«÷Ho$ {df¶‘| H$hm J¶m h¡. (37)
AÌmhþ… e§H$amMmæ¶m© {ZamH$ma§ na§ ^doV² &
JwU{H«$¶m{deofmUm‘² A˶ÝVm^mddX² ‘V‘²&&38&&
~«÷gmH$maËd{ddoH$moZm‘ Zd‘§ àH$aU‘²94
lre§H$mMm¶©Or ¶hm§ H$hVo h¢ {H$ - na~«÷ {ZamH$ma h¡, ³¶m|{H$ CZ‘| {d{eï>JwU Am¡a {H«$¶mAm|H$m A˶§V A^md h¡. (38)
VÝ‘m¶mon{hV§ gV² ñ¶mX² B©ída… e~bm{^Y… &
‘m¶mgå~ÝYV… H$Îmm© ^mo³Vm@ñ¶ lw{V{^… H¥$V…&&39&&
gV² OJV ‘m¶mH$s Cnm{Ydmbm h¡. Bg OJVHo$ H$Vm© B©ída ‘m¶m e~{bV h¡§. Bg OJVHo$ H$Vm©-^mo³Vm B©ída h¡§, Eogm Omo lw{V¶m|‘| H$hm J¶m h¡, dh r ‘m¶mHo$ g§~§Ydmbo hmoZoHo$ H$maU hr H$hm J¶m h¡. (39)
VXþnm{YJV§ Y‘m©X² ¶Ìmܶmamon¶{ÝV Vm…&
dñVwVmo@ndXÝ˶oVm {Z{d©eofo {ZfoYH$m…&&40&&
‘m¶m e~{bV ~«÷ ‘m¶mH$s Cnm{Ydmbo h¢. lw{V¶m§ CZ Y‘m]H$m ~«÷‘| Aܶmamon H$aVr h¡. ¶WmW© Vmo ¶h h¡ {H$ lw{V¶m§ {Z{d©eof ~«÷‘| CZ Y‘m]H$m {ZfoY H$aVr h¡. (40)
1AܶmamonmndmXmä¶m§ lw˶mo… ñ¶mV² g§J{VÛ©¶mo… &
bmoH$àXe©Zm¶oÝXmo¶©Wm emIm@{n Xí¶©Vo &&41&&1.CnmgZm{gX²Ü¶W©‘² AÝ¶Ì Ðï>mZm§ Y‘m©Um§ ~«÷{U Amamonmo A{YH$Ëdm¶
(‘mhmËå¶m¶). dñVwVñVw CnmgZ¶m {MÎmewX²Ü¶ZÝVa§, ~«÷Umo {ZY©‘©H$ËdmV² VmZ² Y‘m©Z² {ZfoYÝ˶od B{V AW©….
(CnmgZmH$s {g{ÕHo$ {bE Aݶ Y‘m]H$m ‘hmËå¶kmZHo$ {bE ~«÷‘| Amamon {H$¶m OmVm h¡. CnmgZm Ûmam {MÎmH$s ew{Õ hmo OmZoHo$ ~mX ~«÷ {ZY©‘©H$ hmoZogo nyd©³V Y‘m]H$m lw{V {ZfoY H$aVr h¡.) Aܶmamon Am¡a AndmXgo Y‘©g‘W©H$ VWm Y‘©{ZfoYH$ lw{VAm|H$m g‘Ýd¶ {gÕ hmo OmVm h¡. CXmhaUV¶m, Cg S>mbr na M§Ð‘m XoIm? Eogm {XImH$a emIm Ûmam M§Ð‘m {XIm¶m OmVm h¡. dñVwpñW{V‘| Vmo emImHo$ Cna M§Ð Zht h¡. (41)
1kmZmW©-{MÎmewX²Ü¶Wm}nmñV¶o àW‘§ VWm &
{Zê$߶Vo gY‘©Ëd§ OmVo kmZo {Z{fܶVo&&42&&1.{ZY©‘©H$mË‘kmZmWª ¶m {MÎmew{Õ… Vñ¶¡ M ¶m CnmgZm Vñ¶¡ B˶W©…&
{ZY©‘©H$ kmZ hmoZoHo$ {bE {MÎmH$s ew{Õ VWm CnmgZmHo$ {bE àW‘ ~«÷H$mo gY‘©H$ H$hm J¶m h¡. kmZ hmo OmZoHo$ ~mX CgH$m {ZfoY H$a {X¶m OmVm
~«÷gmH$maËd{ddoH$moZm‘ Zd‘§ àH$aU‘² 95
h¡. (42)B{V MoV² lyy¶Vm§ ‘m¶m gm{X… gmZm{Xaod dm &
1 2AmÚo H$Vm© Vw H$mo ~«÷m{V[a³Vm^mdV… na‘² &&43&&3
H$Îm¥©Ëd§ {Z{d©eofñ¶ nwZ… àm᧠{ÛVr¶Vo &4 5Û¡Vmn{Îm… gXodo{V à^¥qV lw{V~mYZ‘² &&44&&
1.gm{XËdo njo. 2.na§ ‘w»¶‘od ~«÷ H$V¥© ñ¶mX² B{V AW©…. 3.AZm{X… ‘m¶m B{V nj… B{V AW©…. 4.‘m¶m AZm{X… B{V njo Vw gm M Vƒo{V Û¡V‘² B{V AW©…. 5."gXod ñmm¡å¶ BX‘² AJ« AmgrX²' B˶m{Xlw{V{damoY B˶W©….
¶{X Eogm H$hVo hmo Vmo gwZmo : ‘m¶m gm{X h¡ ¶m AZm{X? gm{X nj‘| ~«÷go A{V[a³V H$moB Zht hmoZooHo$ H$maU Eogr ‘m¶mH$m H$Vm© H$m¡Z? H$Vm© ‘w»¶ ~«÷ hr hmoZoogo {Z{d©eof ~«÷H$s H$V¥©Vm hmo JB. AZm{X nj‘| ‘m¶m Am¡a ~«÷ XmoZm|H$m Û¡V ‘mZm OmEJm, {OgHo$ H$maU, "ho gm¡å¶! Ama§^‘| EH$‘mÌ gV² hr Wm' Am{X AZoH$ lw{VdMZm|H$m ~mY hmo OmEJm. (43-44)
~«÷m߶ZmÚZm{X… gmon{hVñ¶m߶Zm{XVm &
gJm}@{daV‘od ñ¶mX² Z OmVw àb¶mo ^doV²&&45&&
{Z˶~Õ§ ^doX² ~«÷ ‘w{³VñVÝZmeZo ¶{X &
ly¶oV ¹$m{n Vñ¶m{n OrddX² ‘w{³VgmYZ‘² &&46&&
~«÷ ^r AZm{X, g¥{ï> ^r A{daV hmoVr hr ahVr h¡, àb¶ H$^r ^r hmoVm hr Zht h¡, ~«÷ {Z˶~Õ hmo Om¶oJm Am¡a ~«÷Ho$ Zï> hmoZo na hr ‘w{³V hmoJr; VWm OrdHo$ g‘mZ ~«÷H$mo ^r H$ht ‘w{³VH$m gmYZ ~Vm¶m J¶m h¡. (45-46)
ì¶mgmMm¶£… à{Vkm¶ {ZJ©wUñ¶ {dMmaU‘² &
"AWmVmo ~«÷{Okmgo'˶̡Vñ¶¡d bjU‘²&&47&&
"OÝ‘mÚñ¶ ¶V… emó¶mo{ZËdmX²'B{V H$϶Vo &1
à{VkmonH«$‘m¡ ^¾m¡ ñ’w$Q>§ ì¶mgñ¶ Vo ‘Vo &&48&&1.àW‘gyÌo {ZJw©Uñ¶ à{Vkm Anapñ‘ÝZod M gJwUñ¶ Aà{VkmVñ¶
bjU‘² C³V‘² B{V à{Vkm^“…. AVEd CnH«$‘ñ¶ nyd©àH«$mÝVñ¶ {ZJ©wUgå~pÝYZmo ^“íM.
~«÷gmH$maËd{ddoH$moZm‘ Zd‘§ àH$aU‘²96
ì¶mgOrZo "AWmVmo ~«÷{Okmgm' Bg gyÌ‘| {ZJw©UHo$ {dMmaH$s Omo à{Vkm H$aHo$ ~«÷H$m hr bjU "OÝ‘mÚñ¶ ¶V… emó¶mo{ZËdmV²' Bg Xÿgao gyÌ‘| ~Vm¶m h¡. lre§H$amMm¶©OrHo$ ‘VmZwgma ¶hm§ ì¶mgOrH$s à{Vkm VWm CnH«$‘‘| g§J{V Zht h¡, ³¶m|{H$ nhbo gyÌ‘| {ZJw©U ~«÷H$s {Okmgm H$s JB h¡ VWm Xÿgao gyÌ‘| gJwU ~«÷Ho$ {Zê$nUH$m CnH«$‘ {H$¶m J¶m h¡. (47-48)
1{ZfoY˶od H$Îm¥©Ëd§ àH¥$˶wn{hVñ¶ Vw &
Jm¡UíMoX² AmË‘eãXmX² B˶m{XZm§ gyÌH¥$V² ñd¶‘²&&49&&1.ZZw ‘m¶mon{hV§ Jm¡U‘od ~«÷ OJËH$V¥©… dVw VÌ Amh {ZfoY˶od B{V.
gyÌH$ma "¶h Vmo Jm¡U h¡' Eogm ¶{X H$ho§ Vmo dh Jm¡U Zht h¡. ³¶m|{H$ "AmË‘Z²' eãXH$m à¶moJ {H$¶m J¶m h¡- BZ gyÌm|go àH¥${V-‘m¶mH$s Cnm{Ydmbo BídaHo$ H$V¥©ËdH$m {ZfoY {H$¶m J¶m h¡. (49)
Z "gmo@H$m‘¶Vo'˶m{Xê${nVm… H$m‘ZmX¶… &1
gå^dpÝV OS>m¶m {ZÕ©‘©ËdmX² ~«÷Umo Z Vo&&50&&1.Cnm{Y^yVm¶m ‘m¶m¶m Z gå^d{ÝV B{V AÝd¶…&
lre§H$amMm¶©OrHo$ ‘VmZwgma "gmo@H$m‘¶V-CÝhm|Zo H$m‘Zm H$s' Am{X dm³¶m|‘| {Zê${nV H$m‘Zm ~«÷ {ZY©‘©H$ hmoZogo CZ‘| g§^d Z hmoZogo OS> ‘m¶m‘| hr hmoZr Mm{hE. (50)
1Vñ¶monm{YdemV² VÎdo {Z{d©eof{dH$ënVm‘² &
~«÷Umo ~mYVo ¶m gm Zí¶oV² VÁkmZV… H$W‘²&&51&&1.H$m‘m{X‘Îdo. ~«÷ ñdVmo Z H$V©¥ {H$ÝVw ‘m¶mdeV… B{V Cºo$ Vw
{Z{d©eofËdhd«r(?) gm {Z{d©eofkmZV… H$W§ Zí¶oX² B{V CÀ¶Vm‘² B{V AW©….
~«÷ ñd¶§ H$Vm© Zht h¡, qH$Vw ‘m¶mHo$ H$maU H$Vm© h¡, Eogm ¶{X ‘mZ| Vmo CÝh| ‘m¶mHo$ H$maU CËnÝZ hmoVr H$m‘Zm ¶{X hmo Vmo Cgr ‘m¶mH$m Zme ~«÷kmZ Ûmam H¡$go hmo gH$Vm h¡? (51)
ݶm¶mV² "àjmbZmX²Yr'{V øܶmamonmndmXV… &
Y‘m©Um§ bmoH${gÕmZm‘² AndmXmo@ñVw Ho$db‘²&&52&&
"bJo hþE H$sMS>H$mo YmoZogo AÀN>m h¡ {H$ H$sMS>H$m ñne© Z H$a|'- Bg ݶm¶Ho$ AZwgma Aܶmamon Am¡a AndmX H$aZogo AÀN>m h¡ {H$ bm¡{H$H$ Y‘m]H$m
~«÷gmH$maËd{ddoH$moZm‘ Zd‘§ àH$aU‘² 97
hr AndmX {H$¶m OmE. (52)‘m¶mJwUmonmgZmV² MoX² ‘w{³V… ñ¶mX² ho¶Vm Hw$V… &
kmZmoX²^do@namÕ§ dm qH$ ‘m¶mê$n¶m {ó¶m &&53&&
‘m¶mHo$ JwUm|H$s CnmgZmgo ¶{X ‘w{³V àmá hmoVr hmo Vmo {’$a ‘m¶mH$m ˶mJ H$aZoH$s hr ³¶m Amdí¶H$Vm h¡? kmZH$m CØd hmo OmVm hmo Vmo ‘m¶mê$nr órH$m Cg‘| ³¶m Xmof? (53)
B˶m{X XÿfUJU¡… VÝ‘V§ lw˶gå‘V‘² &
AmMm¶£… à^w{^íMmݶ¡… {dñVaoU {ZamH¥$V‘²&&54&&
Eogo AZoH$ Xmofm|Ho$ H$maU e§H$amMm¶©OrHo$ ‘V‘| Cn{ZfXm|H$s Ag§‘{V h¡ VWm lrd„^mMm¶©Or, lr{dÇ>bZmWOr VWm Aݶ {dÛmZm|Zo r CZHo$ ‘VH$m {dñVmanyd©H$ {ZamH$aU {H$¶m h¡. (54)
Vñ‘mX² aVrÀN>¶m gd©e{³Varída AmË‘Z… &
gd©‘² Am{díMH$maoX‘² B˶od lwV¶mo@dXZ² &&55&&
lw˶moé^¶dm{Xݶmo{Z©U©¶o n«mh gyÌH¥$V² &
VX²ì¶dñWm‘² B‘m‘² Ed lw{V{^… g¡d {gX²Ü¶{V&&56&&
lw{V¶m|‘| H$hm h¡ {H$ a‘U H$aZoH$s BÀN>mgo gd©e{³V‘mZ BídaZo AnZo‘|go g^rH$m Am{dîH$ma {H$¶m h¡. {ZY©‘©H$Vm VWm gY‘©H$VmH$m à{VnmXZ H$aZodmbr lw{V¶m|H$m {ZU©¶ H$aVo hþE gyÌH$ma ~mXam¶Uì¶mgZo CZ lw{V¶m|H$s Eogr ì¶dñWm H$s h¡ VWm g^r Cn{ZfÛm³¶m|H$s Cg nj‘| g§‘{V r h¡. O¡go- (55-56)
1"àH¥$V¡VmdÎd§ {h à{VfoY{V VVmo ~«dr{V M ^y¶…' &
H$Vm© ^Vm© M ^mo³Vm M {ZhÝVm{n g Ed {h &
"Ah§ gd©ñ¶' "g B‘m§„moH$mZ² Ag¥OV' B{V&&57&&1.bmoHo$ Ñí¶‘mZ§ JwUdÎd§ VËH¥$Vn[aÀN>oX§ dm lw{V… {ZfoY{V VXZÝVa§
~hþemo JwUdÎd§ dX{V M. Vñ‘mX² AàmH¥$VJwUdÎd§ ~«÷U… lw{Vg§‘V‘² B{V km¶Vo B˶W©… (~«.gy.3&2&33).
"gd©H$Vm©' "gd©^mo³Vm' "^Vm© ^mo³Vm ‘hoída…'&
"^Îmm© gZ² {^«¶‘mUmo {~^Vu'˶m{XdMmo^a¡…&&58&&
~«÷gmH$maËd{ddoH$moZm‘ Zd‘§ àH$aU‘²98
bmoH$‘| n«VrV hmoVr gY‘©H$VmH$m lw{V EH$ ~ma {ZfoY H$aVr h¡ VWm nwZ… Cgr gY‘©H$VmH$m g‘W©Z r H$aVr h¡. "dhr H$Vm© h¡§, Vm© h¡§ VWm Zme H$aZodmbo h¡§.' "‘¢ g^rH$m CËn{ÎmñWmZ hþ§', "CÝhm|Zo Bg bmoH$H$m g¥OZ {H$¶m', "‘hoída, g^rHo$ H$Vm©, g^rHo$ ^mo³Vm, ^aUnmofU H$aZodmbo VWm ^moJ H$aZodmbo h¢', "^aUnmofU H$aVo hþE ñd¶§ r nmo{fV hmoVo h¢ VWm g^rH$m nmofU H$aVo r h¢.' (57-58)
ñdmVÝͶ§ ¶wÁ¶Vo H$Îmw©… g¥ï>m¡ ñdmVÝͶ‘² B©{eVw… &
‘m¶m¶mñVñ¶ e{³VËdmV² H$aUËd§ nwamUV…&&59&&
Y‘m©{d^m©dV… ñdñ¶màmH¥$VmË‘Ëd{gÕ¶o &
nydª g goì¶Vo OmVo VmѳËdo {ZpíMb§ nwZ…&&60&&
H$Vm©H$mo ñdV§ÌVm hmoZm Mm{hE. g¥{ï>H$s aMZm H$aZo‘| B©ída ñdV§Ì h¡. ‘m¶m Vmo ~«÷H$s e{³V hmoZogo nwamUm|‘| Cgo Y‘m]Ho$ Am{d^m©d Ûmam AnZr AàmH¥$VVm {gÕ H$aZoHo$ hoVwHo$ ê$n‘| ~VmB© JB h¡. gd©àW‘ dh n«^wH$s godm H$aVr h¡. Eogm H$aVo hþE VmX¥eVm àmá hmoVr h¡ V~ {ZíMbVm àmá hmoVr h¡. (59-60)
AOmZ§ñVñ¶ ‘mhmË嶧 Z¡d godoV H$íMZ &
B{V ‘mhmËå¶~moYm¶ àd¥Îmm… lwV¶mo@{Ibm…&&61&&
¶{X CZ à^wHo$ ‘hmËå¶H$mo H$moB OmZVm Z hmo Vmo CZH$s godm dh H$aoJm hr Zhr§. Bgr{bE ‘hmËå¶H$m ~moY H$admZoHo$ {bE g^r lw{V¶m§ àd¥Îm hþB h¡§. (61)
"{Xì¶mo ø‘yÎm©… nwéf… g ~mømä¶ÝVamo øO…&
AàmUmo ø‘Zm… ew^«' B{V {Xì¶ñËdbm¡{H$H$…&&62&&
dh ‘y{V©a{hV {Xì¶ AO, ~mha VWm A§Xa pñWV, àmUa{hV, ‘Za{hV VWm C‚db h¡.' Bg lw{V‘| Omo {Xì¶Vm H$hr JB© h¡ dh Abm¡{H$H$ Ho$ AW©‘| h¡. (62)
1AOÝ‘m@àmH¥$VVZw… ewÕ… àmUrVamo@‘Zm…&
àm{U{^… àmH¥$V¡… goì¶mo@ewաݶy©Z¡‘©Zmode¡…&&63&&1."{Xì¶' B˶m{XlwVo… AWª {dd¥UwVo.
~«÷gmH$maËd{ddoH$moZm‘ Zd‘§ àH$aU‘² 99
AOÝ‘m, AàmH¥$V Xohdmbm, ewÕ àmUYm{a¶m|go gd©Wm {^ÝZ hr, ‘Za{hV Eogo à^wH$s AewÕ, hrZ VWm ‘ZHo$ de‘| ahZodmbo àmH¥$V àm{U¶m| Ûmam godm H$s OmVr h¡. (63)
¶ñ¶màmH¥$VY‘m© AmË‘m{^ÝZmíM e³V¶… gdm©…&
gdmªe^oXhrZ§ bú‘rZ§ ^O ‘Zmo ^dX² XrZ‘²&&64&&
{OZH$s g^r e{³V¶m§ AàmH¥$V Y‘m]dmbr Am¡a AmË‘mgo A{^ÝZ h¡, Eogo g^r A§e^oX {~ZmHo$ do bú‘rHo$ n{VH$m, ho ‘Z! XrZ hmoH$a Aml¶ H$a. (64)
B{V lr‘X²d„^mMm¶©‘Vd{V© lrd«Od„^MaUmZwMa n§MZXrKZí¶m‘^Å>mË‘O
lrJmodY©Z erK«H${d{da{MVo doXmÝV{MÝVm‘Um¡
~«÷gmH$maËd{ddoH$mo Zm‘ Zd‘§ àH$aU‘²&&9&&
d
~«÷gmH$maËd{ddoH$moZm‘ Zd‘§ àH$aU‘²100
e{º$Y‘m©^oX{Zê$nU§ Zm‘ Xe‘§ àH$aU‘²
e{³VY‘m©^oX{Zê$nUnyd©H$Û¡V‘V{ZamH$aU§ Zm‘
Xe‘§ àH$aU‘²1. Apñ‘Z² àH$aUo e{³VY‘m©^oX{Zê$nUnyd©H§$ dmñVd§ Û¡V§ {Zam{H«$¶Vo.
ewÕmÛ¡V§ dñVwVñVw ZmZm^oX§ {ZOoÀN>¶m &
ñdm{^ÝZe{³VY‘m©Um§ Zw‘mo ZmZm‘VñVwV‘² &&1&&
dñVwpñW{V‘| ewÕ AÛ¡Vê$n, AnZr BÀN>mgo AZoH$ àH$maHo$ {^ÝZ-{^ÝZ ê$n VWm A{^ÝZ Eogo Y‘moªdmbo, AZooH$ dmXm| Ûmam ñVw˶ ~«÷H$m ‘¢ ñVdZ H$aVm hþ§. (1)
~«÷¡d¡H§$ àn#mñ¶ {Z{‘Îm§ g‘dm{¶ M &
nwamUo H$aU§ ‘m¶m VÀN>{³VXªS>dÝ‘Vm&&2&&
~«÷H$mo hr OJVHo$ {Z{‘Îm VWm g‘dm{¶H$maU H$ho JE h¢. nwamUm|‘| Ohm§ ‘m¶mH$mo gmYZê$n H$hr JB© h¡ dhm§ ‘m¶mH$mo X§S>H$s Vah JdmZH$s e{³V Ho$ g‘mZ H$hm J¶m h¡. (~«÷go {^ÝZ ñdV§Ì nXmW©V¶m Zht) (2)
A{MÝ˶m {d{dYm {Z˶m… ñdm^m{d³¶mo@ñ¶ e³V¶…&
kmZ{H«$¶m{X^oXoZ ñdm{^ÝZm… ñddem {d^mo…&&3&&
CZ à^wH$s e{³V¶m§ AqM˶, {d{dY, {Z˶ Am¡a ñdm^m{dH$ h¡§. do e{³V¶m§ kmZe{³V Am¡a {H«$¶me{³V Eogr Xmo à^wgo A{^ÝZ VWm ñdmYrZ h¢. (3)
1"Z Vñ¶ H$m¶ª H$aU§ M {dÚVo Z VV² g‘íMmä¶{YH$íM Ñí¶Vo&
namñ¶ e{³V{d©{dY¡d ly¶Vo ñdm^m{dH$s kmZ~b{H«$¶m M'&&4&&
CZH$m Zmqh H$moB H$m¶© h¡, Zmqh H$moB gmYZ h¡. CZHo$ g‘mZ VWm CZgo A{YH$ ^r H$moB Zht h¡. Eogo à^wH$s kmZe{³V, ~be{³V Am¡a {H«$¶me{³V Am{X {d{^ÝZ àH$maH$s ñdm^m{dH$ e{³V¶m§ h¡§(ídoVm.Cn. 2&12). (4)
"¶… gd©k… gd©e{³V'[a˶m{Xlw{V{^… lwVm…&
Vmgw ‘m¶m߶K{Q>V-KQ>Zm¶m§ nQ>r¶gr&&5&&
"Omo gd©k h¢, gd©e{³Vdmbo h¢'- BZ lw{Vdm³¶m|go CZ e{³V¶m|H$m ~moY hmoVm h¡. BZ e{³V¶m|‘|go EH$ e{³V ‘m¶m AK{Q>V KQ>Zm H$aZo‘| Hw$eb
101
h¡. (5)1"{l¶m nwîQ>çm {Jam H$mÝ˶m H$s˶m© VwîQ>çob¶moO©¶m &
{dÚ¶m@{dÚ¶m e³Ë¶m ‘m¶¶m M {Zfo{dV‘²'&&6&&
B{V ^mJdVmo³Vmgw ‘w»¶mgw ÛmXepñd¶‘² &
J{UVm H$aUËdoZ nwamUo n[ad{U©Vm&&7&&
"lr, nw{ï>, {Jam, H$m§{V, H$s{V©, Vw{ï>, Bbm, COm©, {dÚm, A{dÚm VWm ‘m¶m Ûmam à^w go{dV h¡§.' Bg àH$ma (lr^mJ.nw.10&39&55) lr‘X²-^mJdV‘| ^JdmZH$s e{³V¶m|Ho$ dU©Z‘| ‘m¶m e{³VH$mo {JZm¶m J¶m h¡ VWm nwamUm|‘| CgH$m dU©Z gmYZV¶m àmá hmoVm h¡. (6-7)
1"g EdoX§ ggOm©J«o ^JdmZ² AmË‘‘m¶¶m &
gXgÐÿn¶m Mmgm¡ JwU‘æ¶m@JwUmo {d^w…&&8&&
CZ JwUa{hV g‘W© ^JdmZZo hr gV²-AgV² ê$n JwU‘¶ AmË‘‘m¶m Ûmam Bg OJVH$m g¥OZ {H$¶m(^mJ.nw.1&2&30). (8)
gm‘϶ª gd©^dZo Vñ¶ ‘m¶o{V H$϶Vo&
e{³VËdmV² VX{^ÝZm gm {d{MÌn[aUm‘H¥$V²&&9&&
AZoH$ hmoZoHo$ à^wHo$ gm‘϶©H$mo hr ‘m¶m H$hm OmVm h¡. {d{MÌ n{aUm‘m|H$mo CËnÝZ H$aZodmbr dh à^wH$s e{³V à^wgo A{^ÝZ h¡. (9)
¹${MV² g§‘mo{hH$m ‘m¶m A{dÚ¡d ì¶n{Xí¶Vo&1~hdmo@Wm© {h ‘m¶m¶m JrVm^mî¶o àX{e©Vm…&&10&&
1.VÎdXr{nH$m»¶o. "AOmo@{n gZ² A춶mË‘m'B˶ñ¶ ì¶m»¶mZo.
H$ht gå‘mohZH$mar ‘m¶mH$mo A{dÚm ^r H$hm h¡. JrVmOrH$s "VÎdXr{nH$m' Q>rH$m‘| (d„^OrH¥$V) ‘m¶mHo$ AZoH$ AW© (AOmo@{n gZ² A춶mË‘m..íbmoH$Ho$ {Zê$nU‘|) {H$¶o JE h¡§. (10)
"‘m¶m'eãX… ¹${MV² emóo h[agm‘϶©dmMH$…&
¹$m߶{dÚm ‘¥fmdmMr H¥$nmH$nQ>{dÎmdmH²$&&11&&
emñÌ‘| H$ht ‘m¶m eãXH$m AW© à^wH$m gm‘϶© {X¶m J¶m h¡, H$ht CgH$m AW© A{dÚm h¡, H$hr§ {‘϶m, H$ht H¥$nm, H$ht H$nQ>, H$ht g§n{Îm- Eogo {d{dY AW© {H$¶o JE h¢. (11)
e{º$Y‘m©^oX{Zê$nU§ Zm‘ Xe‘§ àH$aU‘²102
e{³Ve{³V‘Vmo^}Xmo dñVw~moYm¶ Ho$db‘² &
A^oXmo dñVwVmo ZmúUmo Ð{ï>e{³V… n¥W½^doV²&&12&&
e{³V VWm e{³V‘mZH$m oX CZ-CZ nXmWm]Ho$ oXH$mo OmZZo ‘mÌHo$ {bE h¡. dmñV{dH$ê$n‘| Vmo CZ XmoZm|‘| A^oX h¡. ZoÌ‘| VWm CgHo$ XoIZoHo$ gm‘϶©‘| H$moB oX Zht h¡. (12)
Z Y‘©Y{‘©UmoÛ¡©V‘² A߶ñ¶màmH¥$Vñ¶ Vw &1"àH$meml¶dX² dm VoOñËdmX²'B{V {h gy{ÌV‘²&&13&&
1. àH$me… VXml¶íM gy¶©… VXw^¶§ ¶Wm VoO…nXmW©ËdmX² EH$… nXmW©… VWm Y‘©Y{‘©Umo… A^oX… B˶W©….
BZ AàmH¥$V ~«÷‘| Y‘© VWm Y‘uH$m Û¡V ^r Zht h¡. Bgr{bE "àH$ml¶dÛm...' àH$me VWm CgHo$ Aml¶ê$n gy¶©, ¶o XmoZm| VoOê$n nXmW©H$mo boH$a EH$ hr nXmW© h¡. Cgr àH$ma Y‘© VWm Y‘v‘| A^oX h¡ - Eogm gyÌH$maZo H$hm h¡. (13)
VoO…àH$me¶mo^}Xmo Z VoOñËdmX² ¶Wm VWm &
~«÷U… e{³VY‘m©Um§ ~«÷ËdoZ {^Xm Z {h&&14&&
VoOê$n nXmW©H$mo boH$a O¡go VoO Am¡a àH$meHo$ ~rM oX Zht h¢, Cgr àH$ma ~«÷H$s e{³V VWm Y‘m]Ho$ ~«÷Ëd‘| H$moB oX Zht h¡. (14)
Z ^y{‘J©ÝYVmo {^ÝZm Z JÝYmo ^y{‘V… n¥WH²$&
VX² dñVw VmÑJ² Edo{V Z Û¡V§ Y‘©Y{‘©Umo…&&15&&
^y{‘ VWm J§YJwU‘| oX Zht h¡, VWm J§Y r y{‘go {^ÝZ Zht h¡. dh dñVw d¡gr hr h¡, Bgr{bE Y‘© VWm Y‘uH$m Û¡V Zht h¡. (15)
A{ñ‘§ñËdbm¡{H$Ho$@{MÝ˶o@Û¶o ^oXmo Z gd©Wm &
gw{dñV¥V‘² BX§ ^mî¶o lr{dÛÝ‘ÊS>Zo VWm&&16&&
BZ Abm¡{H$H$, AqM˶, AÛ¶ ~«÷‘| {H$gr ^r àH$maH$m H$moB ^oX Zht h¡. AUw^mî¶ Am¡a {dÛÝ‘§S>Z‘| Bg {df¶H$m {Zê$nU {dñVmago {H$¶m J¶m h¡. (16)
‘mÜdmMm¶m© Bh àmhþ… OJËH$Vm© Hw$bmbdV²&
{^ÝZmo {Z{‘Îm‘² Edoemo {dH$mamV² g‘dm{¶Z…&&17&&
e{º$Y‘m©^oX{Zê$nU§ Zm‘ Xe‘§ àH$aU‘² 103
(nyd©njr) lr‘ÜdmMm¶©Zo OJVHo$ H$Vm©H$mo Hw$åhmaH$s Vah {^ÝZ H$hm h¡. "g‘dm¶r H$maU‘| {dH$ma AmOmVm hmoZogo ~«÷ ‘mÌ {Z{‘Îm H$maU hr h¡.' (17)
1 2àH¥${V… ñ¶mX² CnmXmZ§ VV² VÝÌmñ¶ OS>ñ¶ Vw &3
"àH¥${Vø©ñ¶monmXmZ‘² B{V' ^mJdVmo{³VV…&&18&&1. JdËnaVÝÌm. 2. H$maUgmYå¶m©X² OS>Ëd‘². 3. OJV….
(nyd©njr) "Bg OJVH$s CnmXmZH$maU n«H¥${V ho¡' - Bg ^mJdVHo$ dMZmZwgma àH¥${V OJVHo$ à{V CnmXmZ H$maU h¡ VWm ¶h OS> OJV JdmZHo$ à{V naV§Ì h¡. (18)
~«÷Umo OS>OrdmZm§ Û¡V‘odm@pñV dmñVd‘² &1Ord~«÷{^Xm§ d{³V "Ûm gwnUm©' lw{V¶©V…&&19&&
1. ‘wÊS>Ho$ n¡{“ahñ¶~«m÷Uo.
(nyd©njr) "Ûm gwnUm©....' ¶h lw{V Ord VWm ~«÷H$o ^oXH$m à{VnmXZ H$aVr h¡; Bg{bE ~«÷ OS> VWm Ordm|H$m Û¡V dmñV{dH$ h¡. (19)
B{V MoV² l«y¶Vm‘² C³Ëdm gyÌH¥$X² ~«÷ H$maU‘² &
"OÝ‘mÚñ¶o{V'gyÌoU Ho$db§ Z {Z{‘ÎmVm&&20&&
g‘dm{¶Ëd‘² A߶ñ¶o˶mh "VÎmw g‘Ýd¶mV²' &
a˶^mdmo Z ¶wÁ¶oV Z¡d ao‘o lwVr[aV…&&21&&
¶{X Eogm H$hVo hmo Vmo gwZmo…- ({gÕm§V) gyÌH$maZo "OÝ‘mÚñ¶ ¶V…&' Bg gyÌ Ûmam ~«÷H$mo H$maU H$hH$a ‘mÌ {Z{‘ÎmH$maUVm H$m à[VnmXZ Z H$aVo hþE "VÎmw g‘Ýd¶mV²&' gyÌ Ûmam dh ~«÷ hr h§¡, ³¶m|{H$ CnmXmZ H$maUHo$ ê$n‘| AmoVàmoV h¡.' - Bg gyÌ‘| g‘dm¶r H$maU r ~«÷ h¡ Eogm H$hm h¡. "Z¡d ao‘o - CgZo H$^r a‘U Zht {H$¶m'- Bg lw{V‘| {Zê${nV àH$ma AZwgma ~«÷H$mo g‘dm¶rH$maU Z ‘mZZona a‘UH$m A^md hmoZm ^r g§^d Zht ah OmZogo, Cnamo³V lw{VdMZ ì¶W© hmo OmEJm. (20-21)
Añ¶¡dmJ«o "gh¡VmdmZmgo'{V g‘dm{¶Vm &
nR>çVo g‘dm{¶Ëd§ V¡{Îmar¶m{Xfw ñ’w$Q>‘²&&22&&
"^JdmZ Bg OJVHo$ ê$n‘| hþE' - Bg dMZ‘| ^r g‘dm¶rH$maU
e{º$Y‘m©^oX{Zê$nU§ Zm‘ Xe‘§ àH$aU‘²104
hmoZm H$hm J¶m h¡. V¡{Îmar¶ Cn{ZfX Am{X‘| r ~«÷Ho$ g‘dm¶rH$maU hmoZoH$m ñnï> {Zê$nU {H$¶m J¶m h¡. (22)
"AgX² dm BX‘² AJ« AmgrV² & VVmo d¡ gX² AOm¶V'&
VXmË‘mZ§ ñd¶‘² AHw$éV, Vñ‘mV² VV² gwH¥$V‘² B{V'& 1AmË‘mZ‘² B˶wnmXmZ§ {Z{‘Îm‘² AH$amoX² B{V &
A^mdmo@ݶ{Z{‘Îmñ¶ ñd¶‘² B˶{^Yr¶Vo&&23&&1. "VXmË‘mZ' B˶m{XlwVoaW©….
"nhbo dh A춳V Wm, CZ‘|go gV² (춳V) CËnÝZ hþAm. CgZo ñd¶§ hr AnZoAmnH$mo CËnÝZ {H$¶m, Bgr{bE dh gwH¥$V h¡.' AmË‘mZ‘² eãXgo CnmXmZ VWm {Z{‘Îm, BZ XmoZm| hr àH$maH$s H$maUVm {Zê${nV hþB© h¡ VWm ñd¶‘² eãXgo Aݶ H$moB r {Z{‘ÎmH$maU Zht h¡, Eogm r H$hm J¶m h¡. (23)
1"EoVXmËå¶{‘X§ gdª' "AmË‘¡doX§ gd©‘²'
"gdª IpëdX§ ~«÷'2"nwéf EdoX§ gdª. ¶ØÿV§ ¶ƒ ^m춑²'
lw{V{^… ñ‘¥{V{^… àmo³Vm OJVmo ~«÷ê$nVm &
~mܶVo, àH¥${VñËdm{damgmñ¶m§e… gXmË‘H$…&&24&&1. N>mÝXmo½¶.Cn 6&8&7& 2. nwéfgyºo$.
"¶h g~H$wN> AmË‘ê$n h¡', "¶h g^r Hw$N> AmË‘m hr h¡', "g^r Hw$N> ~«÷ h¡', "Omo hmo MwH$m h¡ dh VWm Omo hmoZodmbm h¡ dh g^r Hw$N> ~«÷ hr h¡'.- BZ lw{Vdm³¶m|‘| VWm Aݶ ñ‘¥{Vdm³¶m| Ûmam OJVH$mo ~«÷mË‘H$ H$hm J¶m hmoZogo Cnamo³V ‘VH$m (‘ÜdmMm¶©) r ~mY hmoVm h¡. àH¥${V Vmo ~«÷Ho$ gX§ego Oݶ h¡. (24)
þ 1 2AVñËdX³Vdm³¶o@{n "~«÷ VV² {ÌV¶§ Ëdh‘²' &
àH¥$Vo… nwéfñ¶m{n H$mbñ¶ h[aê$nVm&&25&&1."àH¥${Vø©ñ¶monmXmZ‘²' B{Vdm³¶o& 2.VXwÎmamÕ} àH¥${VnwéfH$mbm….
Bgr{bE "àH¥${V Bg OJVH$s CnmXmZH$maU h¡', Bg ‘ÜdmMm¶©H$mo ‘mݶ dm³¶‘| ^r CÎmadm³¶V¶m {X¶o JE dMZ-"àH¥${V, nwéf VWm H$mb, ¶o VrZm| ‘¢ ~«÷ hr hþ§'- ‘| BZ VrZm|H$mo h[aê$n hr ~Vm¶m J¶m h¡. (25)
e{º$Y‘m©^oX{Zê$nU§ Zm‘ Xe‘§ àH$aU‘² 105
1"¶Ì ¶oZo'{V nÚmo³VmJ«o߶oVX² Xe©{¶î¶Vo &
2 gJm©ÝVao VWmËdo@{n {ZXmZ§ Vw VXod {h &&26&&
1."¶Ì ¶oZ ¶Vmo ¶ñ¶' B{V lr^mJdVdMZì¶m»¶mZo {Z~ÝYo. 2."H$Xm{MV² nwéfÛmam' B{V{Z~ÝYmoºo$… àH¥$Vo… H$maUËdo@{n gd©H$maUH$maU§ Vw ~«÷¡d B{V nÚmYmW©….
"¶Ì ¶oZ....' Bg íbmoH$‘| ~VmE JE {df¶H$m {Zê$nU A~ AmJo r OmEJm. Bg à{H«$¶mgo A{V{a³V Aݶ àH$maH$s g¥{ï> à{H«$¶mAm|Ho$ {df¶‘| àH¥${VH$r H$maUê$nVm ~VmB© JB© h¡. dhm§ r g^r H$maUm|H$o H$maU ~«÷ hr h¡, Eogm hr {Zê$nU h¡. (26)
1AÌmoU©Zm{^Ðï>mÝVmo@߶ZoH$Ì {ZXí¶©Vo &
g‘dm¶o@߶{dH¥${V… nyd©‘od àX{e©Vm&&27&&1. A{^ÝZ{Z{‘ÎmmonmXmZo.
Bg {df¶‘| ‘H$S>rH$m Ðï>m§V ^r AZoH$ ñWbm|‘| {X¶m J¶m h¡. g‘dm¶ê$nVm‘| r A{dH¥${V ahVr h¡ ¶h nhbo hr {Zê${nV H$a {X¶m h¡.(27)
gd©ÌmÛ¡V‘odmoƒ¡… dXpÝV lwV¶mo@{Ibm…&
nw‘mZ² H$W{#mX² A{n {h Û¡VkmZo@{n Xþî¶{V&&28&&
g^r lw{V¶m§ AÛ¡VH$m hr {Zê$nU H$aVr h¡. Û¡VH$m ñdrH$ma H$aZogo {H$gr Z {H$gr àH$mago XÿfU Adí¶ àmá hmoVm hr h¡. (28)
1"Ûm gwnUm©' lwVm¡ g¥ï>m¡ OrdmÝV¶m©{‘Umo{^©Xm &
d¥jml¶ËdghOËdm{X Z¡d nañ¶ ¶V²&&29&&1. ZZw "Ûm gwnU}'{V lwVm¡ Û¡V§ ly¶Vo H$W§ nwZ… AÛ¡V§ gmܶV B{V Ame§³¶
íbmoH¡$Ho$Z CÎma¶{V. Añ¶m§ lwVm¡ g¥îQ>m¡ Ed, qH$M OrdmË‘Zmoo… Ed, Û¡V‘² CÀ¶Vo Z Vw nañ¶ ^oX… H$϶Vo. ¶V² (hoVmo…) d¥jml¶Ëd§ (Xoho pñWËd§) ghOËdm{X M {deofU§ Xr¶Vo. VÎmw g¥ï>m¡ OrdmÝV¶m©{‘Umo… Ed ¶wÁ¶Vo Z nañ¶ B{V AW©…&
"Ûm gwnUm©...' lw{V‘| g¥{ï>Xem‘| hr Ord VWm AÝV¶m©{‘¶m|H$m ^oX H$hm J¶m h¡, qH$Vw Ord ~«÷H$m oX Zht H$hm J¶m h¡. ³¶m|{H$ XohmË‘H$ d¥jH$m Am{lV hmoZm VWm ghOmV hmoZm Am{X Y‘© C³V lw{V‘| H$ho JE h¢, {OÝh| na~«÷‘| ‘mZo Zht Om gH$Vo. (29)
e{º$Y‘m©^oX{Zê$nU§ Zm‘ Xe‘§ àH$aU‘²106
"VÎd‘ñ¶m'{Xdm³¶m{Z VX^oX§ dXpÝV M &1A^oXmo§@em§{e^mdoZ ~«÷ñdm§e… g ¶Ý‘V…&&30&&
1. Ord…&
"VÎd‘{g' Am{X dm³¶ Cgr A^oXH$m à{VnmXZ H$aVo h¢. A§e VWm A§erHo$ mdgo A^oX h¡ ³¶mo§{H$ Ord ~«÷H$m A§e h¡. (30)
1 2ñdm§eËd‘² "A§emo ZmZmì¶nXoemX² B˶wnH«$‘mV² &
ì¶mgoZ ~mo{YV§ gyÌo, VWm ñ‘¥{VnwamU¶mo…&&31&&1. Ordmo ~«÷Umo§ AeEd, ZmZmËdoZ (¹${MX² B©{eVì¶oZ ¹${MX² MoVZËdoZ
¹${MX² AUwËdoZ ì¶mnH$ËdoZ B{V) ì¶nXoemV². lwVm¡ ldUmV². Z{h ~«÷VX§em-{V[a³Ë¶mݶñ¶ {déÕY‘m©l¶Ëd§ ¶w³V‘² B{V (2&3&43) 2. CnH«$‘§ {dYm¶o{V ë¶~²bmono n§M‘r.
OrdH$s ~«÷ñdm§eVmH$m {Zê$nU ì¶mgZo ~«÷gyÌHo$ "A§emo ZmZm-ì¶nXoemV²' gyÌ‘| {H$¶m h¡ VWm ñ‘¥{V¶m|‘| Am¡a nwamUm|‘| r OrdH$mo A§e H$hm h¡. (31)
1"‘‘¡dm§emo OrdbmoHo$ Ord^yV… gZmVZ…&
‘Z…fð>mZr§{жm{U àH¥${VñWm{Z H$f©{V'&&32&&
"‘‘¡dm§emo...' Bg JrVmdMZ‘| JdmZZo OrdbmoH$‘| ‘oam hr gZmVZ A§§e Ord mdmnÝZ hþAm h¡, Omo àH¥${V pñWV ‘Z g[hV kmZopÝжm|H$mo Ir§MVm h¡''(^J.JrVm.15&7) Eogm H$hm h¡. (32)
1"ñdH¥$Vnwaoîd‘rîd~{haÝVag§daU§
Vd nwéf§ dXÝ˶{Ibe{³VY¥Vm|@eH¥$V‘²&
B{V Z¥JqV {d{dÀ¶ H$d¶mo {ZJ‘mdnZ§
^dV CnmgVo§@{K«‘^d§ ^w{d {díd{gVm…&&33&&1. Xohm{Xê$nofw A‘rfw (pñWV‘² B{V ¶mdV²) ~mømä¶ÝVa§ ñdê$noU {ZXm}f§
nwéf§ Ord§ A{Ibe{³VY¥V… Vd A§eH¥$V§ dXpÝV. {Zad¶dËd ~mYH$n[ahmam¶ H¥$V‘² B{V C³V‘². B˶od§ àH$maoU Ordñ¶ ‘ybñWmZ§ {dMm¶© H$d¶mo {díd{gVm… gÝVmo {ZJ‘mdnZ§ H$‘©g‘n©UñWmZ‘² AVEd A^¶§ ^dV… MaUma{dÝX§ ^wì¶wnmgV B˶W©….
e{º$Y‘m©^oX{Zê$nU§ Zm‘ Xe‘§ àH$aU‘² 107
^mJdV‘| doXñVw{VHo$ àg§J‘| "ñdH¥$Vnaofw' B˶m{X dMZm|‘| H$hm J¶m h¡ {H$ AmnHo$ ñd¶§ aMo hþE BZ Xohê$n nwam|‘| pñWV VWm ñdê$nV… ~mømä¶ÝVa ì¶m{Y, Am{Y à^¥{V Xmofm|H$mo ñdrH¥$V Z H$aZodmbm Omo nwéf (Ord) h¡ CgH$mo A{Ib e{³VYmar AmnHo$ g{ƒX§ego CËnÝZ hþAm H$hm OmVm h¡. Eogr {Vamo{hV AmZ§Xm§edmbr ZaH$s XemH$m {ddoMZ H$a {dÛmZ² bmoJ ^yVbna {dídmgnyd©H$ AmZ§XHo$ Am{d^m©dHo$ hoVw, Eogo AmnHo$ {ZJ‘mo³V H$‘©m{X g‘n©U ñWmZ VWm d {ZdV©H$ MaUm|H$s CnmgZm H$aVo h¢. (33)
^oXm^oX§ ~«wdmVo AmMm`m£ {Zå~mH©$^mñH$am¡Ÿ&
{Zå~mH$m©Um§ _Vo ^oXmo dmñVdmo _mÜddX² _V…Ÿ&&34Ÿ&&
nwÌmX`mo {d{^ÝZm§em… ñdm§em… H$anXmX`…Ÿ&
{d{^ÝZm§em B_o Ordm B{V ^oXmo {d{ZpíMV…Ÿ&&35Ÿ&&
qZ~mH$m©Mm¶© Am¡a ^mñH$amMm¶©Zo ^oXm^oX H$hm h¡. {Z§~mH$m©Mm¶©Ho$ ‘V‘| ‘ÜdmMm¶©H$s Vah oX dmñV{dH$ h¡. "nwÌ Am{X {d{^ÝZ A§e h¢, hmW, n¡a Am{X h‘mao hr A§e h¡§. Ord h¡ dh {d{^ÝZ A§e h¡.' Eogm oX CZHo$ ‘V‘| ‘mZm J¶m h¡. (34-35)
Efm§ {MÎdoZ gmYå`m©X² A^oXmo@{n {Zê$ß`VoŸ&
_wIñ`m‡mXH$ËdoZ gmÑí`mV² MÝÐVm `WmŸ&&36&&
Ord {MÐÿn hmoZogo ~«÷Ho$ gmW CgH$m g‘mZ Y‘©Ëd hmoZogo A^oX r H$hm OmVm h¡. CXmhaUV¶m ‘wI àgÝZ hmoZona g‘mZ JwUm|Ho$ H$maU M§Ð‘mH$s Cn‘m Xr OmVr h¡, Cgr àH$ma. (36)
A§eËd§ _mÜddV² Vofm§ ^oXm^oXm¡ ì`dñW`mŸ&
{gÕmÝVdX² AUwËdm{X VÌß`d{hV… e¥UwŸ&&37Ÿ&&
‘ÜdmMm¶©OrHo$ AZwgma OrdH$m A§eËd h¡. Bg ì¶dñWmZwgma ^oXm^oX ñdrH$mam J¶m h¡. OrdH$m A§eËd ewÕmÛ¡V {gÕm§V‘| h¡ Cgr àH$ma ‘mZm h¡. Bg {df¶‘| Omo CÎma h¡ dh gwZmo. (37)
ñdm§eËd‘² Ed OrdmZm§ "__¡do'Ë`odH$maV…Ÿ&
• hoVw… g“ÀN>Vo ZmZm ì`nXoemo Z Vo _VoŸ&&38Ÿ&&
"‘‘¡dm§emo..' Bg JrVmdm³¶‘| "Ed' eãX ñnï>ê$ngo Ord à^wHo$ A§e
e{º$Y‘m©^oX{Zê$nU§ Zm‘ Xe‘§ àH$aU‘²108
hr h¡§, Eogm {Zê${nV H$aVm h¡. qZ~mH©$Ho$ ‘V‘| hoVwH$s g§J{V h¡, na§Vw AZoH$ËdH$m ì¶dhma Zht h¡. (38)
"nmXmo@ñ` {dídm^yVmZr'{V nmXËdoZ Mm§eVm_²Ÿ&1"_ÝÌdUm©X²' B{V ì`mg… ñdm§eV¡d VWm g{VŸ&&39Ÿ&&
1.Ÿ"nmXmo Añ` {dídm yVm{Z' B{V _ÝÌdU} Ordñ` JdX§eËd§ d{U©V‘² B{V hoVmo….
"nmXmo Añ¶ {dídm ^yVm{Z' g^r ‘hm^yV Bg nwéfHo$ MaU h¡' Bg dm³¶Ho$ AZwgma MaU nXgo A§eËdH$s g§J{V hmoVr h¡. Bg dm³¶‘| VXZwgma hr {dñVma h¡. Eogm hmoZogo g^r Ord à^wHo$ AnZo hr A§e h¡§ ¶h ñnï> hmo OmVm h¡. (39)
d{•ñdm§emo {dñ\w${b“mo@Vmo ÑîQ>mÝVrH¥$V… lwVm¡Ÿ&
Añ`md`d^yV¡ñVw ì`mßV§ H¥$ËñZ‘² BX§ OJV²Ÿ&&40Ÿ&&
Bgr{bE Cn{ZfX²‘| A{¾Ho$ A§eê$n {dñ’w$q„Jm|H$m CXmhaU {X¶m J¶m h¡. CZ à^wHo$ Ad¶dê$n Ordm|go hr ¶h g‘J« OJV ì¶má h¡. (40)
BË`m{Xlw{V{^Oudm… ñdm§em@d`dmopŠVV…Ÿ&1Šdmß`lwV§ {d{^ÝZm§eËd§ gd©Ìm{^Xm@Z`mo… &&41Ÿ&&
1. ŸOrd~«÷Umo….
Cnamo³V AZoH$ Cn{ZfX²dm³¶m|go, Ad¶dê$n H$ho JE hmoZogo Ord à^wHo$ AnZo A§e h¡§. Ord {d{^ÝZ àH$maHo$ A§e h¡§, Eogm H$ht ^r d¡{XH$ gm{h˶‘| XoIm Zht OmVm h¡. Ord VWm ~«÷Ho$ ~rM A^oX hr H$hm J¶m h¡. (41)
1`Îdmh _mÜdmo dZ_m{bXmgmo amí`oH$Xoem|@e BhmñVw MÝÐmV²Ÿ&
`Wm eVm§emo Jwé_ÊS>b§ ñ`mX² BËW§ _`m@Ý`Ì VXß`Xy{fŸ&&42Ÿ&&1. Ÿ`Îmw _mÜdmo dZ_m{bXmg, "Bh (Ÿlw{VgyÌmXm¡Ÿ) ameo… (Ÿg_yhñ`Ÿ)
EH$Xoe… A§e… ^dVw `Wm MÝÐmV² eVm§e… Jwé_ÊS>b‘² B{V CÀ`Vo VWm' BË`mh, VX{n _`m AÝ`Ì (ŸewÕmÛ¡VMÝÐmoX`mXm¡Ÿ) BËW§ AXy{f.
¶hm§ lw{VgyÌm|‘| O¡go M§ÐHo$ eV^mJH$m EH$ ‘§S>b H$hm OmVm h¡, Eogo hr g‘yhH$m EH$ I§S A§e H$hm OmVm h¡. Eogm ‘ÜdmZw¶m¶r dZ‘m{bXmg H$hVo
e{º$Y‘m©^oX{Zê$nU§ Zm‘ Xe‘§ àH$aU‘² 109
h¡. Bg ‘VH$m "ewÕmÛ¡VM§ÐmoX¶' Am{X J«§Wm|‘| ‘¡Z| {ZamH$aU {H$¶m h¡. (42)1"`Wm gm¡å`o'{V _¥pËnÊS>ÑîQ>mÝVmo@Ì namhV… &
2à{Vk¡H${dkmZmV² gd©{dkmZ‘² BË`{nŸ&&43Ÿ&&
1.Ÿ^oXo oXm@^oXo M. 2.Ÿ"A{n dm V_mXoe_² Aàmjmo oZ AlwV§ lwV§ d{V A_V§ _V_² A{dkmV§ {dkmV‘² B{V N>mÝXmo½`o.
"ho gm¡å¶! O¡go {‘Å>rHo$ EH$ qnS>H$mo OmZ boZogo ‘¥Xmê$nr nXmW©H$m kmZ hmo OmVm h¡.' ¶hm§ {‘Å>rHo$ Ñï>m§Vgo oX VWm oXm^oXH$m {ZamH$aU H$a {X¶m J¶m h¡. (43)
A^oX Ed lw{Vfw VÎd_ñ`m{Xfy{XV…Ÿ&
~ÝYo Û¡V^«_mo, _mojo VpÝZd¥{Îm{Z©JÚVo&&44Ÿ&&
N>m§Xmo½¶mon{ZfX‘| {Zê${nV EH$Ho$ {dkmZgo gd© {dkmZH$s à{Vkmgo gd©{dkmZ hmo OmVm h¡, ¶h dMZ ^r bú¶‘| boZm Mm{hE. "VÎd‘{g' Am{X Cn{ZfÛm³¶m|‘| Ord-~«÷H$m A^oX hr ~Vm¶m J¶m h¡. OrdH$mo ~§Y hmoVm h¡ Eogr pñW{V‘| Û¡VH$m «‘ h¡; ‘moj hmoZona Û¡VH$s {Zd¥{Îm hmo OmVr h¡. (44)
1"`Ûm øod¡f EVpñ_Z² CXa_² AÝVa§ Hw$éVoŸ& AW
Vñ` `§ d{VŸ& Ì {h Û¡V{_d d{V V{XVa BVa§ ní`{V'
BË`mÚwŠËdm "`Ì Ëdñ` gd©_² AmË_¡d A^yV² VV² Ho$Z H§$
ní`oX²' BË`m{XŸ& VWm "`mo AÝ`m§ XodVm_² CnmñVo AÝ`mo
AgmdÝ`mo Ah_² Apñ_ Z g doX Wm new…''Ÿ&&45Ÿ&&1.ŸCV² Aß`W©…. Aa§Ÿ-ŸAën_² A{n AÝVa§ oX_². V¡{Var`o.
AWdm "Ef EVpñ‘Z²...' AWm©V² ¶h CgHo$ gmW WmoS>o ^r ^oXH$s H$ënZm H$aVm h¡ Vmo Cgo ^¶ hmoVm h¡. Ohm§ Û¡VH$m ~moY hmoVm hmo dhm§ Xÿgam XÿgaoH$mo XoIVm h¡.' Bg dMZmZwgma VWm "Ohm§ g^r Hw$N> AmË‘mê$n hr hþAm h¡, dhm§ H$m¡Z {H$go XoIo?' VWm "Omo Aݶ XodH$s CnmgZm H$aVm h¡, dh ¶h Aݶ h¡, ¶h Aݶ h¡, Eogm gmoMZodmbo new H$s Vah Hw$N> r OmZVm Zht h¡.' (45)
{ZÝXpÝV lwV`mo Û¡V§, Xmofmo kmZo VWm _hmZ²Ÿ&
lm¡V§ ~«÷ànÄM¡Š`§ KQ>Vo Z _Vo M VoŸ&&46Ÿ&&
e{º$Y‘m©^oX{Zê$nU§ Zm‘ Xe‘§ àH$aU‘²110
d¡{XH$ g§nyU© gm{h˶ Û¡VH$s {Z§Xm H$aVm h¡. Eogo Û¡VH$m kmZ hmoZo na ^r Xmof hmoVm h¡. d¡{XH$ gm{h˶‘| {Zê${nV ~«÷ VWm OJVH$m A^oX qZ~mH©$Ho$ ‘V‘| ‘mݶ Zht hmo nmVm h¡. (46)
1`pñ_Z² `Vmo `{h© M `oZ `ñ`
`ñ_mX² ¶Wm `XwV `ñËdna… namo dmŸ&
^md… H$amo{V {dH$amo{V n¥WH²$ ñd^md…
gÄMmo{XV… VX{Ib§ ^dV… ñdê$n_²&&47&&1.Ÿ`ñVw Anamo AnH¥$îQ>… {nÌm{X… `íM na CËH¥$îQ>mo ~«÷m{X^m©d… H$V}{V
`mdV². ÚËH$amo{V, {dH$amo{V ê$nmÝVa§ Z`{V dm VV² gdª dV… ñdê$n_od Z n¥WH²$. H$maH$mXrZm§ VËñdê$nËd_² Amh `pñ_Z² A{YH$aUo, `Vmo {Z{_ÎmmV², `{h© `pñ_Z² H$mbo, `oZ H$aUoZ hoVwH$ËÌm©, M gÄMmo{XV… ào[aV…. `ñ` gå~pÝY, `ñ_mX² AnmXmZmV², `ñ_¡ gåàXmZm`, `X² B©pßgVV_§ H$_©, `Wm `oZ àH$maoU B{V gdm}@{n dmÀ`dmMH$ê$n… nXmWm} JdËñdê$n‘od B{V AW©…. (Ÿlr^mJ.7Ÿ&9&20)
à‡mX JdmZgo H$hVo h¢- ho JdZ²! {d{^ÝZ ñd^mddmbm Omo H$moB© N>moQ>m ¶m ~S>m ^md(H$Vm©) {Og {H$grgo ào{aV hþAm Omo Hw$N> H$aVm h¡ ¶m ê$nmÝVaH$mo àmá H$aVm h¡, VWm {Og AmYma‘| Ed§ {Og H$mb‘| {Og hoVw ¶m gmYZgo {OgHo$ g§~§Y ¶m CÔoí¶go {Og {H$gr àH$mgo Omo Hw$N> r H$aVm h¡, dh g~ H$Vm©, H$aU, A{YaH$U, AnmXmZ, g§~§Y, gåàXmZ, H$‘© VWm àH$mam{X AmnHo$ hr ñdê$n h¢, Amngo {^ÝZ Zht h¡§. (47)
^mñH$amUm§ _Vo ^oX Am¡nm{YH$ CXr[aV…Ÿ&1 2A^oXñËdÝVVmo Ordmo ì`mnH$mo {b“Vmo@UwVm &&48Ÿ&&
1.ŸCnm{YZmeo. 2.ŸAUwËdlw{V… {b“Xohm{^àm`oU Z OrdmUwËd~moYH$ B{V AW©….
^mñH$amMm¶©OrHo$ ‘V‘| ^oX Cnm{Ygo Oݶ ‘mZm J¶m h¡. A§V‘| Vmo A^oX hr h¡; Ord ì¶mnH$ h¡ Am¡a {b§JXohHo$ gmW hr AUw h¡. (48)
Bhm{n ì`m{nVm OrdV`m ~«÷V`mWdmŸ&1 AmÚo Z¡`m{`Ho$ doemo {ÛVr`o em§H$ao VWmŸ&&49Ÿ&&
1.Ÿàdoe….
e{º$Y‘m©^oX{Zê$nU§ Zm‘ Xe‘§ àH$aU‘² 111
Cg‘| ^r ì¶mnH$Vm OrdnZo go h¡ ¶m ~«÷nZogo? ¶{X Ord hmoZogo ì¶mnH$Vm hmo Vmo Z¡¶m{¶H$m|Ho$ ‘VmZwgma hr {dMma hþAm VWm ¶{X ~«÷nZogo ì¶mnH$Vm hmo Vmo em§H$a‘VmZwgmar hr ‘V hþAm. (49)
1nwam {ZamH¥$Vm ì`mpßV… {ÛYmonm{YH¥$Vm@UwVm &
{ZË`ñdm^m{dH¡$íd`©kmZmXo`©{X amoYH$…Ÿ&&50Ÿ&&
KQ>oVmonm{Y… EdmÝ`mo Zm@~mYm@{IbY{_©U…Ÿ&3AÛ`ñ` ñdVÝÌñ` Xyao VÝ_y{bH$m {^XmŸ&&51Ÿ&&
1.ŸOrdËdoZ ~«÷ËdoZ M. 2.Ÿ`{X A~mYm{IbY_©Umo ~«÷Umo {ZË`-ñdm^m{dH$ Eoíd`©kmZmXo amoYH$moÝ` Cnm{Y… Ed Z KQ>oV (ŸV{h©Ÿ) AÛ`ñ` ñdVÝÌñ` (ŸVñ`Ÿ) VÝ_y{bH$m{^Xm Vw Xya B{V gmY£H$ñ` AÝd`….
Bg àg§Jgo nyd© hr Eogr ì¶mnH$VmH$m {ZamH$aU H$a {X¶m J¶m h¡, {Og‘| Cnm{YOݶ XmoZm| àH$maHo$ AUwËdH$m {ZamH$aU hþAm h¡. ~mYma{hV g‘J« Y‘©dmbo ~«÷Ho$ {Z˶-ñdm^m{dH$ Eoíd¶©Ho$ kmZH$mo ì¶d{hV H$aZodmbr H$moB© Cnm{Y K{Q>V hmoVr hr Zht h¡, Vmo AÛ¶ê$n ñdV§Ì ~«÷H$mo Cnm{YOݶ oX H¡$go bJ gH$Vm h¡? (50-51)
1""d«OZ² {VîR>Z² nX¡Ho$Z `W¡d¡Ho$Z JÀN>{VŸ&
`Wm V¥UObm¡H¡$d§ Xohr H$_©JqV JV…''Ÿ&&52Ÿ&&
O¡go {Vq‘Jb EH$ hr n¡ago MbVr h¡, d¡go EH$ n¡ago MbVm Am¡a EH$ n¡ago pñWa ahVm Xoh H$‘©J{VH$mo àmá H$aVm h¡. (^mJ.10&1&Ÿ4Ÿ). (52)
BË`m{XZm dpŠV ZmZm Vñ` ^mJdV§ JVr…&1
"AÝ`m{Z g§`m{V Zdm{Z Xohr'Ë`m{XH$m ñ_¥{V… &&53Ÿ&&
^JdÒrVm‘| ^r AZoH$ J{V¶m|H$m dU©Z {H$¶m J¶m h¡. "Ord Xÿgao eara‘| àdoe H$aVm h¡', Eogm JrVm‘| H$hm J¶m h¡(^J.JrVm.2&22). (53)
nyd©Ë`mJmo J{V… XohmÝVao ì`mßVñ` Zmo{MVmŸ&1BX§ {b“ñ` MoX² ~«y`mX² Xoh… H$_©JqV JV…Ÿ&&54Ÿ&&
1.Ÿ{b“Xohñ` J_Z§ H$W`oV² V{h© "Xoh' B{V doXmÝZ Vw VWoË`W©….
Xÿgao Xoh‘| ì¶má OrdH$m nyd©XohH$m ˶mJ VWm J‘Z C{MV Zht h¡. ¶{X Eogm H$hm OmE Vmo nyd©XohH$m ˶mJ VWm J{V qbJ XohH$s hr hmoVr h¡, Vmo
e{º$Y‘m©^oX{Zê$nU§ Zm‘ Xe‘§ àH$aU‘²112
Eogr n[apñW{V‘| XohZo H$‘©J{V àmá H$s, Eogm H¡$go H$hm Om gH$Vm h¡? (54)AÌ Xohr{V g§KmVmo XohdmZ² {^ÝZ CÀ`VoŸ&
Ë`mÁ`àmß`ËdH$WZmV² ñWybXohñ` Zoh g…Ÿ&&55Ÿ&&
¶hm§ Xohr Eogm g§KmVdmbm XohdmZ² Xÿgam H$hm J¶m h¡. "EH$H$m ˶mJ H$aVm h¡, VWm XÿgaoH$mo àmá H$aVm h¡'- Eogm Omo H$hm J¶m h¡ dh {Zê$nU ñWyb XohH$o ¶mo½¶ Vmo Zht h¡. (55)
BË`m{XlwË`m{X_yb¡… _VmݶoVm{Z XyfU¡…&Ÿ
àmMm_² AmMaVmo dmMm_² Adm©Mm_{n gwñ\w$Q>¡…Ÿ&&56Ÿ&&
g_ZyÚ n¥WL²>_mÜd-{H$aUm{Xfw {dñVamV²Ÿ&
{ZañVm{Z _`m ewÕmÛ¡VMÝÐmoX`m{XfwŸ&&57Ÿ&&
"ewÕmÛ¡VM§ÐmoX¶' J«§WHo$ "‘mÜd{H$aU' Am{X àH$aUm|‘| àmMrZ VWm Adm©MrZ dm³¶m|Ho$ AdVaUm|H$mo {d{Ynyd©H$ XoH$a g^r Xmof n¥WH²$-n¥WH²$ {XImVo hþE {dñVmanyd©H$ Eogo ‘Vm|H$m {ZamH$aU ‘¡Z| {H$¶m h¡. (56-57)
A^oXmo dmñVdmo ~«÷ OJVmoa¡pÀN>H$s {^XmŸ&1Ordm… ñdm§em… àdoem{X-{gÕmÝV… lw{Vgå_V…Ÿ&&58Ÿ&&
1.Ÿg¡ÝYd{Ië`dX²~«÷{U Ordàdoe…. Am{XeãXmX² {dñ\w${b“dV² V Ed {ZJ©_….
~«÷ VWm OJVH$m ^oX dmñV{dH$ h¡. ^oX ‘mÌ EopÀN>H$ h¡. Ord à^wH$m A§e h¡, Ord {d{^ÝZ Xohm|‘| àdoe H$aVo h¢. ¶o g^r {gÕm§V doX‘mݶ h¢. (58)
"gOmVr`-{dOmVr`-ñdJVÛ¡Vd{O©V_²'Ÿ&
~«÷moŠV§ lr_XmMm`£… Û¡VJÝYmo@{n ZmpñV Z…Ÿ&&59&&
lr‘hmà^wOr Amkm H$aVo h¢ {H$ ~«÷‘| "gOmVr¶....' - gOmVr¶, {dOmVr¶ Am¡a ñdJV, Eogo oXm|H$s J§Y‘mÌ r Zht h¡. (59)
VÌ Ordm… gOmVr`m {dOmVr`m OS>m _Vm…Ÿ&
ñdJVmÝVamË_mZmo {^ÝZm KQ>eamddV²Ÿ&&60Ÿ&&
A{^ÝZm ~«÷Umo _¥ÎdmX² KQ>mXoa{^Xm `WmŸ&1
gOmVr`m{X^oXmZm§ ñdê$n§ M `Wmo{XV_² &&61Ÿ&&
e{º$Y‘m©^oX{Zê$nU§ Zm‘ Xe‘§ àH$aU‘² 113
1.Ÿ{dÚmaÊ`m{X{^… B[V eof….
BZ‘| Ord gOmVr¶, OS> nXmW© {dOmVr¶ VWm A§V¶m©‘r ñdJV h¡. ¶o VrZm| hr O¡go KQ>m{X {^ÝZ hmoVo hþE r ~«÷go A{^ÝZ h¡§, O¡go KQ> Am{X {‘Å>rgo Cgr àH$ma. gOmVr¶m{X oXm|H$o bjU {dÚmaʶñdm‘r Zo H$ho h¡§ - (60-61)
1d¥jñ` ñdJVmo ^oX… nÌnwîn\$bm{X{^…Ÿ&
d¥jmÝVamV² gOmVr`mo {dOmVr`… {ebm{XV…Ÿ&&62&&1.ŸnÄMXerH$m[aHo$`_².
d¥j‘| ñdJV ^oX nÎmo, nwîn, ’$b Am{Xgo hmoVm h¡. Xÿga| d¥jmo§go gOmVr¶ oX h¡ VWm nËWago {dOmVr¶ oX h¡. (62)
1 2ewÕmÛ`Z¶ O H¥$X²X``m ^`öX²^dà^d^mOm_²Ÿ&
3 4 5H$maU_² Amh `‘oH§$ V_² AZwËgoH§$ ^Oñd g{ddoH$_²Ÿ&&63Ÿ&&1.{gÕmÝV…. 2.Ÿlr_XmMm`m© BË`W©…. 3.Ÿ_VmÝVamoŠVH$maUmÝVaì`md-
V©Zm` EH$_². 4.ŸnwéfmoÎm__². 5.Ÿ{H«$`m{deofU_².
ewÕmÛ¡V {gÕm§VH$mo {dO¶r ~ZmZodmbo lr‘hmà^wOrH$s X¶mgo, OÝ‘ VWm {dOÝ‘ àmá H$aZodmbo Ordm|Ho$ ^¶H$mo Xÿa H$aZodmbo EH$‘mÌ {OZ nwafmoÎm‘H$mo H$maU H$hm h¡, CZH$m em§{Vnyd©H$ VWm {ddoH$Ho$ gmW Aml¶ H$a. (63)
B{V lr_Ûëb^mMm`©_Vd{V© lrd«Odëb^MaUmZwMa nÄMZXrKZí`m_^Q²Q>mË_O
lrJmodÕ©ZerK«H${d{da{MVo doXmÝV{MÝV_mUm¡
epŠVY_m©^oX{Zê$nUnyd©H$Û¡V_V{ZamH$aU§ Zm_ Xe_§ àH$aU_²Ÿ&&10Ÿ&&
d
e{º$Y‘m©^oX{Zê$nU§ Zm‘ Xe‘§ àH$aU‘²114
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘²
{d{eîQ>mÛ¡V{dMmamo Zm_
EH$mXe§ àH$aU_²1.ŸApñ_Z² àH$aUo àg“àmßV§ lram_mZwO_V§ g_mbmoÀ`Vo.
1`ÐÿnpíMX{MËgJ©… ñn¥îQ>… g¥îQ>m¡ Z VoZ `…Ÿ&
2gd©Ì gÝZ{dkmVmo@ñ_¡ Z_mo@Zwàdo{eZo Ÿ&&1Ÿ&&1.Ÿg¥îQ>m{dË`wŠVo… H$m`m©dñWm`m_od JdV… {MX{MÀN>>araËd§ Z dmñVd‘²
B{V VÝ_Vñ` EH$Xo{eËd_² A{n gyÀ`VoŸ& 2.ŸVmä`m§ {MX{MV² e>aramä`m‘² B{V eof….
{MV² VWm A{MV² g¥{ï>Ho$ ê$nm|H$mo YmaU {H$E hmoZo na ^r CZgo Añn¥í¶ h¢, g^r ñWmZm|‘| {dÚ‘mZ hmoZo na r {OÝh| H$moB OmZVm Zht h¢, Eogo n¥ð>^mJgo àdoe H$aZodmbo ~«÷H$mo Z‘ñH$ma. (1)
`… gd©Ì¡d gpÝVîRZ² A>ÝVa… g§ñn¥eoX² Z VV²Ÿ&
eara§ VÝZ doXoËW§ `mo@Zw{dí` àH$meVoŸ&&2Ÿ&&þ 1BË`mh… lr_XmMm`m©… emñÌmW} ~«÷ê$nUo &
g§J¥ø H$Ï`Vo@ÌmWm} "`… n¥{Wì`m‘²'B{V lwVo…Ÿ&&3Ÿ&&1.ŸemñÌmW©àH$aUñ` ~«÷{Zê$nUàñVmdo.
"Omo gd©Ì {dÚ‘mZ hmoZo na ^r A§Xago earaH$m ñne© Zht H$aVo h¢, Eogo Omo nrN>o go à{dï> hmoH$a àH$m{eV hmo aho h¢.'Bg àH$ma lr‘XmMm¶©OrZo VÎdmW©Xrn{Z~§YHo$ emómW©àH$aU‘| ~«÷Ho$ {Zê$nUHo$ àg§J‘| H$hm h¡. Bgr AW©H$m g§J«h H$aHo$ ¶hm§ "¶… n¥{Wì¶m‘²...' lw{VH$m AW© {H$¶m J¶m h¡.(2-3)
~¥hmXmaÊ`Ho$@Ü`m`o nÄM_o VÀM gßV_oŸ&
~«m÷Uo nR²çVo dmŠ`_² AÝV`m©{_{Zê$nHo$Ÿ&&4Ÿ&&1
"`… n¥{Wì`m§ {VîR>Z² n¥{Wì`m AÝVamo § n¥{Wdr Z doX
`ñ` n¥{Wdr eara§ `… n¥{Wdr_² AÝVamo `_`Ë`of V
AmË_m AÝV`m©å`_¥V' BË`m{XŸ&
am_mZwOm dXÝVrh {d{eîQ>mÛ¡VdmXV…&
lwVmdñ`m§ n¥{Wì`m{X gßVå`mYmaê$nUmV²Ÿ&&5&&1.Ÿ`mo ^JdmZ² n¥{Wì`m§ JÝYdX² Ðì`o {VîR>Z². AmYmaËdo gË`{n VÕ‘£… Z
115
gå~Ü`V BË`mhŸ-Ÿn¥{Wì`m AÝVamo {^ÝZ…. VpX²^ÝZñVw VX{^_m{Z B{V VVmo@{n oX ~moYZm` AmhŸ-Ÿ`o n¥{WdrVX{^_mZt Z doX, `{X OmZr`mX² _wŠV… ñ`mV². VX{^_m{ZY_£a{n Z gå~Ü`V BË`W©… `ñ` n¥{Wdr Ðì`_² A{^_mZr M eara‘² AmYmam{Xbrbm{gX²Ü`W©_². brbm_² Amh `… n¥{Wdr‘² C^`ê$nm§ AÝVa… AÝV…-ñWmn{`Ëdm B{V AW©… ñdñdH$m`} àdV©`{V. A_¥V AmZÝXê$n BË`W©….
~¥hXmaʶH$ Cn{ZfXHo$ nm§Mdo Aܶ¶m‘| A§Vam¶H$m {Zê$nU H$aZo dmbo gmVd| ~«m÷U‘| ¶h dm³¶ H$hm J¶m h¡. Omo n¥Ïdr‘| {~amO‘mZ h¡, Omo n¥Ïdr‘| h¡, {Ogo n¥Ïdr OmZVr Zht h¡, Omo A§V…à{dï> hmoH$a n¥ÏdrH$m {Z¶‘Z H$a aho h¢, dh AmË‘m A§V¶m©‘r A‘¥V h¡'. Bg lw{VdMZ‘| "n¥{Wì¶m§' ‘| gá‘r {d^{³Vgo "AmYmaê$nVm-Aml¶ê$nVm'H$m {Zê$nU {H$¶m J¶m hmoZoHo$ H$maU am‘mZwOmoZo "{d{eï>mÛ¡V'H$m {ZîH$f© àñVwV {H$¶m h¡. (4-5)
1AV… Vñ`moÀ`Vo ^oXmo `Wm@ñVo ^yVbo KQ>…Ÿ&B{V dmŠ`o ^y{_VbmX² KQ>^oX… àVr`VoŸ&&6Ÿ&&1.Ÿn¥{Wì`mXo….
AV… Bg {gÕm§V‘| Omo Xmof h¡ dh H$hm Om ahm h¡ ³¶m|{H$ "^yVb na ¶h KQ> h¡', Bg dm³¶‘| y{‘Ho$ Vbgo KQ>H$m oX {XImB XoVm h¡. (6)
1AV… n¥Ïì`m{XH§$ ì`mß`§ {^ÝZ_odm{Ib§ namV² &
2~«÷Umo {h earao Ûo {ZË`o {MX{MVr _VoŸ&&7Ÿ&&1.Ÿna_mË_Z…. 2.ŸfîR²`ÝV_².
(nyd©nj) AV… n¥ÏdrH$mo ì¶má H$aHo$ Omo ahm hþAm h¡, dh g^r Hw$N> na~«÷go {^ÝZ h¡. ~«÷Ho$ Xmo eara {Z˶ h§¡… (1) {MV² VWm (2) A{MV². (7)
gyú_o H$maUê$no Vo `mä`m§ ñWyb_² A^yX² OJV²Ÿ&{MÀN>aramV² Vw {MËH$m`©_² A{MV² Mm{MÀN>araV…Ÿ&&8Ÿ&&
gyú‘ ê$n‘| ¶h XmoZm| hr H$maUê$n h¡ - {OZ‘|go ¶h ñWyb OJV CËnÝZ hþAm h¡. {MV² eara‘o§go {MV² H$m¶© VWm A{MV² eara‘|go A{MV² H$m¶©H$s CËn{Îm hmoVr h¡. (8)
{d^mJmZmh©Vm Zm_ê$n`mo… gyú_Vm _VmŸ&1
Zm_ê$nì`mH$aU§ Vñ`¡d ñWm¡ë`_² CÀ`VoŸ&&9Ÿ&&1.Ÿgyú_ñ` H$maUê$nñ`.
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘²116
Zm‘ VWm ê$n BVZo gyú‘ h¢ {H$ CZH$m {d^mJ H$aZm C{MV Zht h¡. gyú‘ H$maUê$n Zm‘ VWm ê$nH$mo 춳V {H$¶o JE h¢. ¶hr CZH$s ñWybVm h¡. (9)
1~«÷¡d§ gyú_{MX{MX² {d{eîQ>§ H$maU§ lwVo…&
H$m`ª M ñWyb{MX{MX² {d{eîQ>‘² B{V {ZU©`…Ÿ&&10Ÿ&&2 3{d{eîQ>mÛ¡V_² AZ`mo… AÛ¡V§ VX² {d{eîQ>`mo… &
{deofUo {MX{MVr ~«÷U… H$maUmË_Ho$Ÿ&&11Ÿ&&
gyú_o ñWybo Vw Vo H$m`m©Ë_Ho$ H$m`©{deofUoŸ&
OrdñVw ñWyb{MËñWyb_² A{MV² n¥Ïì`m{XH§$ _V_²Ÿ&&12Ÿ&&1.Ÿ"`…n¥{Wì`m‘²' BË`m{XlwVo…. 2.ŸAÝV`m©{_~«÷Umo…. 3.ŸñWybgyú_{MX-
{MXwŠV`mo….
Cnamo³V lw{VdMZmZwgma ~«÷ gyú‘ {MV² VWm A{MV²Ho$ {deofdmbm H$maU Am¡a ñWyb {MV² Am¡a A{MV²Ho$ {deofdmbm H$m¶© h¡. A§V¶m©‘r VWm ~«÷H$m {d{eï>-{deof àH$maH$m AÛ¡V h¡. ñWyb Am¡a gyú‘ {MV² Am¡a A{MV²H$m AÛ¡V h¡. BZ‘| {MV² Am¡a A{MV² ¶o Xmo {deofU ~«÷Ho$ gyú‘ H$maUê$n h¢, CZHo$ H$m¶©Ho$ ñWyb {deofU H$m¶©ê$n h¡§. Ord Vmo ñWyb {MV² h¡ VWm n¥Ïdr Am{X ñWyb A{MV² h¡§. (10-11-12)
1AÝV…pñWVmo {Z`ÝVohm @Zwà{dîQ>mo {d^mJH¥$V²Ÿ&
CŠVlwVm¡ n¥{Wì`mXo… OS>ñ`mÝV…pñWV… lwV…Ÿ&&13Ÿ&&1.ŸBh ñWyb{MX{MVmo… _Ü`o.
CZ XmoZm|Ho$ ^rVa pñWV {Z¶m‘H$ nrN>ogo CZ‘| à{dï> hmoH$a XmoZm|Ho$ {d^mJ H$aVm h¡. Cnamo³V lw{Vdm³¶‘| n¥Ïdr Am{X OS>Ho$ A§Xa CZH$s {Z¶m‘H$Vm H$hr JB© h¡. (13)
1 2Ordñ`m{n VWm H$mÊd¡…"`mo {dkmZ' BVraUmV²Ÿ&
3"` AmË_Zr'{V VV² nmR>^oXmV² _mÜ`pÝXZo lwV_²Ÿ&&14Ÿ&&4
earaËd§ M VÌ¡d lwV§ Vñ`¡V`moÛ©`mo…Ÿ&
Ordmo OS>mo@ÝVamË_o{V moŠV¥^mo½`{Z`m_H$m…Ÿ&&15Ÿ&&1.ŸAÝV…pñWVmo dV©Vo BË`W©…. 2.Ÿ~¥hXmaÊ`Ho$ H$mÊdmZm§ nmR>…. {dkmZo
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘² 117
{M{V Ord BË`W©…. 3.Ÿ_mÜ`pÝXZ~¥hXmaÊ`Ho$. 4.Ÿ"n¥{Wì`m‘²' BË`m{XZm OS>ñ` "` AmË_{Z' B{V Ordñ` M JdÀN>araËd_² CŠV‘² B{V AW©….
H$mÊdm|Ho$ nmR>m§Va AZwgma "¶mo {dkmZo...' VWm ‘mܶ§{XZm|Ho$ nmR>m§Va AZwgma "¶ AmË‘{Z...' BZ XmoZm| àH$mam|go {Z¶m‘H$H$m OrdHo$ A§V…à{dï> hmoZm H$hm J¶m h¡. Bg àH$ma OS> VWm OrdH$mo ^JdmZHo$ earaHo$ ê$n‘| H$ho JE h¡. Ord, OS> VWm A§VamË‘m H«$‘e… ^mo½¶, ^mo³Vm VWm {Z¶m‘H$ h¡§. (14-15)
1H«$‘mV² ̶… nXmWm©ñV¡‘©VmñVËH$m[aH$m ¶Wm &
""B©ídapíMX{MÀMo{V nXmW©{ÌV`§ h[a…Ÿ&
B©ídapíMV BË`wŠVmo Ordmo Ñí`_² A{MV² nwZ…''&&16Ÿ&&1.Ÿ{Vòmo dú`_mUm….
B©ída, {MV² VWm A{MV² - ¶o VrZ nXmW© h¢, CZ‘| h[a Bída h¡, Ord {MV² h¡ Am¡a OJV A{MV² h¡. (16)
1 þ…Ðì`mÐì`à^oXmZ² {‘V_w^`{dY§ V{ÛX… VÎd_² Amh
Ðì`§ ÛoYm {d^ŠV§ OS>_² AOS>‘² B{V àmÀ`‘²
Aì`ŠVH$mbm¡ŸAÝË`§ àË`H²$ namH²$ M
àW__² C^`Wm VÌ Ordoe^oXmV²
pZË`m y{V_©{VíMo˶na‘² Bh OS>m_² Am{X_m§ Ho$@{MX² Amhþ…Ÿ&&17Ÿ&&1.ŸVÎddoÎmma… à_mU¡… Ðì`_² AÐì`§ M B{V {gÕ§ {ÛàH$maH§$ VÎd§
H$W`pÝV. VÌ {H$pÄMX² Ðì`§ OS>§ {H$pÄMX² M AOS>‘² B{V {ÛYm {d^ŠV_². VÌm{n àW_§ OS>§ Ðì`§, àH¥${V… H$mbíM B{V {Û{dY_². AÝË`§ {ÛVr`‘² AOS>§ Ðì`§, à˶H²$ namH²$ M CÀ`Vo. VÀM Ord B©ídaíM B{V oXm{d{V {Û{dY§ àË`H²$. Ana§ namH²$ Ðì`§ Vw {ZË`m^y{V_©{VíM. Bh AZ`mo… _Ü`o yqV Ho${MV² OS>m_² Amhþ… B{V AÝd`…. Ðì`§ ZmZmXemdV² àH¥${V… Bh JwU¡… gËdnyd£… CnoVm H$mbmoãXmÚmH¥${V… ñ`mX² AUwadJ{V_mZ² Ord B©emo@Ý` AmË_m.
VÎddoÎmmAmo§Zo "Ðì¶', "AÐì¶' Eogo ^oXgo Xmo àH$maHo$ VÎd H$ho h¢. BZ‘| Ðì¶Ho$ "OS>" Am¡a "AOS>' Eogo Xmo oX h¢. BZ‘| OS> Ðì¶, "àH¥${V" Am¡a "H$mb' h¡; "à˶H²$' Am¡a "namH²$' Eogo Xmo oX h¡. BZ‘| "Ord' Am¡a "B©ída' Eogo à˶oH$Ho$ Xmo ^oX h¢; Xÿgam "namH²$' dh "{Z˶{d^y{V' Am¡a "‘{V' h¡. BZ‘|
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘²118
"^y{V'H$mo Hw$N>bmoJ OS> H$hVo h¢. (17)Ð춧 ZmZmXemdV² àH¥${V[ah JwU¡… gËdnyd£énoVm &
H$mbmo eãXmÚmH¥${V… ñ¶mX² AUwadJ{V‘mZ² Ord… B©emoݶ AmË‘m &&
gåàmoŠVm {ZË`^y{VpñÌJwUg_{YH$m gËd`wŠVm VW¡d &
kmVwk}`md^mgm _{V[a{V H${WV§ g§J«hmX²Ðì`bú_Ÿ&&18&&
"Ðì¶' AZoH$ AdñWmdmbm h¡. "àH¥${V' gËd, aOg² Am¡a V‘g² Eogo VrZ JwUm|dmbr h¡. "H$mb' df© Am{X AmH$madmZ² h¡, AdJ{V(AkmZ) dmbm "Ord' AUw h¡, "B©ída' Xÿgar AmË‘m h¡, "{Z˶{d^y{V' gÎdmbo VrZ JwUm|go ¶w³V h¡, "‘{V' kmVmH$mo ko¶H$m kmZ Zht hmoZo XoVr h¡. ¶o g§{já‘| Ðì¶Ho$ bjU h¡§. (18)
BËW§ doL²>H$Q>ZmWmÚm {dñVamV² lw>{V`wpŠV{^…Ÿ&
VËò½YamghòmXm¡ nXmWª ì`^OÝV VoŸ&&19Ÿ&&
Bg àH$ma d|H$Q>ZmW Am{XZo lw{VdMZm| VWm ¶w{³VAmo§go "ò½Yamghó' A«m{X J«§Wm|‘| nXmWm]H$m {d^mJ g‘Pm¶m h¡. (19)
b`o H«$_mV² OrdOS>m¡ earao {MË`{MË`{nŸ&1
{dbr`oVo Zm_ê$nm{d^mJoZ àdoeV… &&20Ÿ&&1.ŸZm_ê$nmoÀN>oXH$mV² àdoemV².
àb¶Ho$ g‘¶ Ord VWm OS> H«$‘e… {MV² Am¡a A{MV² eara‘| àdoe H$aZogo Zm‘ VWm ê$nH$s A{^ÝZVm‘| {dbrZ hmo OmVo h¡§. (20)
1 2dñVwVmo {^ÝZ_² Ed¡VX² ~«÷UpíMX{MV² gXm &3 4
ñdê$nV… ñd^mdmÚ¡… earaËdmX² A^oXdmH²$ &&21Ÿ&&
gyú_o {MX{MVr ~«÷ VÎdm{Z Ìr{U H$maUoŸ&5
ñWybo Vo M VXÝVñW… H$m`} VÎdÌ`§ _V_²Ÿ&&22Ÿ&&1.ŸnÄM_r`_². 2.Ÿg¥îQ>o… nydm}ÎmaH$mb`moa{n Zm^oX B{V ^md…. 3.Ÿ^oXo
hoVd…. 4.Ÿ~«÷m^oXmoñVr{V lwË`m{XdmUr V`mo… earaËdm{^àm`mX² Am¡nMm[aH$s. 5.Ÿ{MX{MVr.
dñVwV… {MV² VWm A{MV² ñdê$nV… VWm ñd^mdV… ~«÷go {^ÝZ hr h¡. do ~«÷Ho$ eara hmoZogo hr Cn{ZfXm|‘| A^oX à{Vnm{XV {H$¶m OmVm h¡. gyú‘
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘² 119
{MV², gyú‘ A{MV² Am¡a ~«÷, ¶o VrZ VÎd h¢. ñWyb {MV², ñWyb A{MV², VWm CZ‘| pñWV A§V¶m©‘r; Eogo H$m¶©‘| VrZ VÎd h¡. (21-22)
VV² ñWybgyú_{MX{MX² {d{eîQ>o H$m`©H$maUoŸ&
H«$_mV² V`moa^oXñVw {d{eîQ>mÛ¡V_² B©`©VoŸ&&23Ÿ&&
H$m¶© VWm H$maU, ¶h ñWyb Am¡a gyú‘; {MV² VWm A{MV²go {deofVm àmá {H$¶o hþE h¡§. H«$‘e… BZ XmoZm| àH$maHo$ {MV² VWm A{MV²Ho$ A^oXH$mo hr {d{eï>mÛ¡V H$hm OmVm h¡. (23)
{MÀN>araoU {MËH$m`©ñ`m{MVmo@{MÀN>araV…Ÿ&
AÝV…ñWoZ nañ`¡Š`§ Z Ì`mUm§ nañna_²Ÿ&&24Ÿ&&
{MV² earago {MV² H$m¶©H$s, A{MV² earago A{MV² H$m¶©H$s VWm A§V¶m©‘rgo ~«÷H$s EH$Vm h¡. na§Vw BZ VrZm|H$s nañna H$moB© EH$Vm Zht h¡. (24)
1Añ_Ý_Vo@{n ^oXíMoX² OS>OrdmÝVamË_Zm_²Ÿ&
{Z~ÝYo VÝ_V§ VÎdÌ`§ ñ`mX² B{V MoX² Z{hŸ&&25&&1.Ÿñd_Vo@{n Ì`… nXmWm© BË`mÚmeL²Š` "H$m`©_od {ÌYm'B{V naíbmoHo$Z
g_mXYm{V.
e§H$m = ewÕmÛ¡V {gÕm§V‘| ^r OS>, Ord VWm A§V¶m©‘rH$m ^oX VÎdmW©Xrn{Z~§Y‘| H$hm J¶m h¡. dhm§ à{Vnm{XV ¶o VrZ {d{eï>mÛ¡Vdmbm|Ho$ VrZ VÎd ³¶m| Z{h§? (25)
OS>mo OrdmÝVamË_o{V H$m`©_od {ÌYm _V_²Ÿ&
H$maU§ ËdoH$‘odoX_² AÛ¡V¡H$ag§ na_²Ÿ&&26Ÿ&&
g‘mYmZ = ¶{X Eogm H$hVo hmo Vmo CÎma ¶h h¡ {H$ - OS>, Ord VWm A§V¶m©‘r- ¶o VrZ Vmo H$m¶© h¡§. H$maU Vmo AÛ¡V, EH$agmË‘H$ na~«÷ hr h¡. (26)
g ~hþñ`m§ àOm`o`oVrÀN>m_yb… nañna_²Ÿ&1H$m`©_mÌËdVmo ^oX… Vofm§ KQ>eamddV²Ÿ&&27Ÿ&&
1.ŸOS>OrdmZm§ H$m`©ËdoZ nañna§ oXmo Z nwZ… H$maUoZ gh.
Eogm H$m¶©JV oX "EH$mo@h§ ~hþñ¶m§..' dMZmZwgma ~«÷H$s BÀN>mgo CZ
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘²120
OS>m{XH$m|H$m nañna H$m¶©ê$ngo hr KQ> eamdm|Ho$ oXH$s Vah ñdrH¥$V h¡. (27)Z {ZË`mo dmñVdñËdofm§ ^oX… Hw$S²çHw$gybdV²Ÿ&
1 2 3_¥ÎdoZm^oXdV² Vofm‘² A^oXmoÌmpñV dmñVd… &&28&&1.ŸKQ>mXrZm_². 2.ŸOS>m{Xfw. 3.ŸAZm¡nMm[aH$….
BZ VrZm|‘| nañna Xrdmb VWm H$‘aoH$s Vah {Z˶ AWdm dmñV{dH$ ^oX Zht h¡. KQ> VWm ߶mbo‘| O¡go {‘Å>rgo {Z{‘©V hmoZoHo$ H$maU ‘¥XmË‘H$ hmoZogo A^oX h¡, Cgr àH$ma BZ VrZm|H$m r dñVwV… A^oX hr h¡. (28)
"gdª nwéf EdoX§' "Zoh ZmZmpñV {H$ÄMZ' &
"_¥Ë`mo… g _¥Ë`w_² AmßZmo{V ` Bh ZmZod ní`{V'Ÿ&&29&&
"¶h g~ Hw$N> nwéf hr ~Zm h¡', "¶hm§ Aݶ Hw$N> r Zht h¡', "Omo H$moB ^r ¶hm§ AZoH$Vm XoIVm h¡, dh ‘¥Ë¶wgo ‘¥Ë¶w àmá H$aVm h¡.' (29)
Û¡VÑîQ>o… "{ÛVr`mX² d¡ ^`§ ^d{V' gd©WmŸ&1"AmË_o{VVynJÀN>pÝV J«mh`pÝV M' VX² {dX…Ÿ&&30Ÿ&&
1.Ÿkm{ZZ… na§ ~«÷ AmË_ËdoZ àË`jrHw$d©pÝV VXZÝVa§ VV² à{depÝV M. nam§íMmon{XepÝV M.
{OgH$s Û¡V Ñ{ï> h¡ Cgo g^r àH$mago "{ÛVr¶mX² d¡ ^¶§ ^d{V'- Aݶm|go ^¶ hmoVm h¡'. Cg AÛ¡VH$mo AmË‘doÎmm ì¶{³V ~«÷gyÌ‘| à{Vnm{XV àH$mamZwgma, "AmË‘ê$ngo ñd¶§ Cgo àmá H$aVm h¡ VWm Aݶ A{YH$m[a¶m|H$mo ^r AmË‘ê$ngo kmV H$admVm h¡.' (~«÷.gy.4&1&3) (30)
""VX² ¶mo `mo XodmZm§ àË`~wX²Ü`V gEd VX² A^dV²
VWm F$frUm§ VWm _Zwî`mUm§ VÕ¡VV² ní`Z² F${f…
dm_Xod… à{VnoXo Ah§ _Zw… A^d§ gy`©íM B{V''&
"AV… Xodm|‘|go Omo Omo Hw$N> r OmJ«V hþAm, dh ~«÷ê$n hþAm. Bgr àH$ma F${fAm|H$m ^r VWm ‘Zwî¶m|H$m ^r. Eogm Xe©Z àmá H$aZona F${f dm‘XodH$mo Eogm àVrV hþAm {H$ ‘¢ ‘Zw hþAm-‘| g^r Hw$N> hþAm' (Ÿ~¥hXm. Cn.1&4&10)
""VX² BX_{n EV{h© ` Ed§ doX Ah§~«÷mpñ‘ B{V g
BXJw§ gdª ^d{V Vñ` h Z XodmíM Zm^yË`m B©eV
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘² 121
AmË_m øofm§ g ^d{V AW `mo@Ý`m§ XodVm‘² CnmñVo
AÝ`mo Agm¡ AÝ`mo Ah_² Apñ‘ B{V Z g doX `Wm
new… Ed§ g XodmZm‘²'' BË`m{XŸ&
"Eogm Bg{bE hþAm ³¶m|{H$ Omo "‘| ~«÷ hþ§' Eogm OmZVm h¡, dh gd©ê$n ~Z OmVm h¡. Eogo Ord na A^y˶ XodmVmAm|H$m H$moB A{YH$ma Zht h¡. dh CZH$m AmË‘m ~ZH$a ahVm h¡. Omo Aݶ Xodm|H$s CnmgZm H$aVm h¡, "¶h Aݶ h¡', "‘¢ Aݶ hþ§' Eogm dh newH$r Vah Hw$N> ^r OmZVm Zht h¡, dh Xodm|H$m ^r'.....B˶m{X.
"~«÷{dX² ~«÷¡d ^dVr'Ë`m{Xlw{Vfw ñ\w$Q>_²Ÿ&
H$m`}@{n {^ÝZ{MX² A{MX² d¡{eîQ²ç§ VoZ dm[aV_²Ÿ&&31Ÿ&&
"~«÷H$m kmVm ~«÷ê$n hr hmo OmVm h¡.' - BZ lw{V¶m|‘| {^ÝZ {MV²-A{MV²H$s {deofVmdmbm H$m¶© Zht h¡, Eogm ñnï> hmoVm h¡. (31)
1AW ~«÷m{V[aŠVñ` H$maUËd§ {Zdma`oŸ&
"EH$_odm{ÛVr`§' VX² doXo ~«÷¡d H$maU_²Ÿ&&32Ÿ&&1.Ÿ{^ÝZàH«$_oU. ~«÷¡d ñdê$noU gd©H$maU§ Z Vw earad¡{eîQ²`oZ B{V
CÀ`V B{V AW©….
A~ ~«÷m{V[a³V {H$grHo$ Aݶ nXmW©Ho$ H$maU hmoZoH$s e§H$mH$m {Zamg {H$¶m OmVm h¡. "EH$ hr A{ÛVr¶' - Eogo ~«÷ hr doXm{XemñÌm|‘| H$maUHo$ ê$n‘| H$ho JE h¢. (32)
"ZmgXmgrX² Zmo gXmgrX²' "ZmÝ`V² {H$pÄMpÝ_fV²' VXmŸ&
ñd{^ÝZ{MX{MËgÎdo "ËdoH$mo@h‘²' B{V ~mÜ`VoŸ&&33Ÿ&&
"Z AgV² Wm, Zm hr gV² Wm', "XoIZodmbm Aݶ H$moB© Zht Wm', "‘¢ EH$ hr hþ§'. ¶o g^r dm³¶ à^wgo {^ÝZ {MV² Am¡a A{MV²Ho$ hmoZoH$m ~mY H$aVo h¡. (33)
1 "AmË_¡d BX_² AJ« AmgrV² nwéf{dY… gmo
AZwdrú` Z AÝ`X² AmË_Zmo Aní`V²Ÿ' ŸVÌ¡dŸ&
"nyd©‘| nwéfê$n AmË‘m hr Wm, {OgZo XoIZoH$m à¶ËZ {H$¶m, na§Vw AnZogo na Hw$N> r XoIm Zht(Ÿ~¥hXm.Cn$.1&4&1,17).
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘²122
1 "~«÷ dm BX_² AJ« AmgrV² VX² AmË_Z_od Ad¡X²
Ah§ ~«÷mñ_r{V Vñ_mV² VV² gd©_² A^dV²Ÿ' ŸVÌ¡dŸ&
nyd©‘| ¶h ~«÷ hr Wm. CÝhm|Zo AnZr AmË‘mH$mo OmZm {H$, "‘¡ ~«÷ hþ§.' CÝhtgo ¶h g~ CËnÝZ hmo J¶m(~¥hXm.Cn.1&4&10).
"AmË_¡d BX_² AJ« AmgrX²' EH$Ed "gmo AH$m_`V' BË`m{XŸ&
"gXod gm¡å`! BX_² AJ« AmgrX² EH$_od A{ÛVr`§ ~«÷Ÿ'&
""nyd©‘o§ EH$ hr AmË‘m Wr, CgZo H$m‘Zm H$s''(~¥hXm.Cn. 1&4&1, 17). ""ho gm¡å¶! gV² ‘mÌ Wm. dh EH$ A{ÛVr¶ hr Wm''(N>mÝXmo.Cn. 6&2&1).
gÎdod gmoå`! BX_² AJ« AmgrX² EH$_od A{ÛVr`§ VX² þ 1EojV ~hñ`m§ àOm`oo¶ B{VŸ& VV² VoOmo Ag¥OVŸ& AmË_m
dm BX_² EH$ Ed AJ« AmgrV² ZmÝ`V² {H$ÄMZ {_fV² g 2EojV bmoH$mÝZwg¥Om B{V g B_mZ² bmoH$mZ² Ag¥OVo{V &&
1.Ÿ~ôd¥MmZm‘² EoVao`mon{Zf{X 1&1. 2.ŸbmoH$m Aå^…à^¥V`… nXmWm©… VÌ à{gÕm….
"EH$ hr A{ÛVr¶ gV² ‘mÌ nyd© Wm. ho gm¡å¶! CgZo B©jU {H$¶m. ‘¡§ AZoH$ hmo OmC§, àOZZ H$é§, CgZo VoOH$m g¥OZ {H$¶m.' "nyd©‘| ¶h EH$ AmË‘m hr Wm, Aݶ H$moB XoIZodmbm Zht Wm. "‘| bmoH$H$m g¥OZ H$é§', Eogr CgZo BÀN>m àH$Q> H$s. CÝhm|Zo Bg OJVH$m g¥OZ {H$¶m.
1 "" Vñ_mX² dm EVñ_mX² AmË_Z AmH$me… gå^yV''
BË`m{XŸ& þ ""gmo AH$m_`V ~hwñ`m§ àOm`o¶ B{V& g Vnmo
AV߶V& g VnñVßËdmŸ& BX§ gd©_² Ag¥OVŸ&
VXmË_mZ§ ñd`_Hw$éVŸ& Vñ_mV² VËgwH¥$V_² CÀ`V
B{VŸ&
"Cg AmË‘mgo AmH$me CËnÝZ hþAm.' "CgZo H$m‘Zm H$s {H$ ‘¢ AZoH$ hmo OmC§, àOZZ H$é§.' "CÝhm|Zo Vn {H$¶m.' "CÝhm|Zo Vn H$aHo$ g^rH$m g¥OZ {H$¶m.' "CgZo AnZr AmË‘mH$mo ñd¶§ hr àH$Q> {H$¶m, AV… dh CËn{Îm gwH¥$V
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘² 123
hþB©'(V¡{Îm. Cn. 2&1&1).1
ñd`§ n`©U_X² ~«÷ OJÐÿnoU Ho$db_² &
~«÷Umo@Ý`o earao Vw `wÁ`Vo Z¡d OrddV²Ÿ&&34Ÿ&&1.Ÿ{Z{_Îmm{X{Zanoj…. AVEd ""Cng§hamXe©ZmX² B{V MoX² Z jrad{Õ.''
VXW©ñVwŸ-Ÿ`Wm KQ>moËnÎ`mXm¡ _¥{ÎmH$m`m {Z{_Îmm{Xg_mJ«r AnojVo VWm ~«÷Umo@{n B{V MoX², Z, Wm Xw½Y§ {Zanoj_od X{Y d{V VWm ~«÷m@{n.
{H$gr r {Z{‘ÎmH$s Anoojmgo a{hV hmoH$a ~«÷ ñd¶§ hr OJVHo$ ê$n‘| n[aU{‘V hþE. OrdH$mo O¡go ñWyb-gyú‘ earaH$s Amdí¶H$Vm h¡, Eogo ~«÷H$mo Aݶ Xmo earam|H$s Anojm Zht h¡. (34)
""Aeara§ earaofw øZdñWoîddpñWV_² &
_hmÝV§ {d^w_mË_mZ§ _Ëdm Yramo Z emoM{V''Ÿ&&35Ÿ&&
Yra nwéf earam|Ho$ ~rM Aearar VWm pñW{VhrZm|Ho$ ~rM pñW{V {H$E hþE {d^w AmË‘mH$mo g‘PZoHo$ ~mX emoH$ Zht H$aVo h§¡. (35)
earam^md_oVñ` `V² nR>pÝV H$R>mX`…Ÿ&
ZoX§ Ordna§ dmŠ`§ ~«÷àíZmoÎmao pñWV_²Ÿ&&36Ÿ&&
H$R> Am{X Cn{ZfXm|‘| "BÝh| eara Zht h¡', Eogm H$hm J¶m h¡. dhm§ {X¶m J¶m ¶h dm³¶ OrdH$mo CÔoe ~ZmH$a Zht {X¶m J¶m h¡, {H$ÝVw ~«÷ {df¶H$ àíZHo$ CÎma‘| H$hm J¶m dm³¶ h¡. (36)
""Ì`mUmÄM¡d_wnÝ`mg… àíZíM''Ÿ&1
B{V gyÌo ñ\w$Q>‘² BX§, {d^wËd§ Moh ~mYH$_²Ÿ&2AmZÝX_mÌH$anmX_wImoXa Ed g… Ÿ&&37&&
1.Ÿ"g Ëd_p½Z‘²' BË`m{XZm A½Zo… àíZ… VXwÎmaÄM. ""`§ àoVo {d{M{H$Ëgm'' BË`m{XZm OrdàíZ… VXwÎmaÄM. "AÝ`Ì Y_m©X²'BË`m{XZm Vw ~«÷àíZ…. "gd} doXm V² nX‘²' BË`m{XZm VXwÎma_². VoZ ~«÷àH$aU‘² BX§ Z Ordñ`. 2. ŸBh Ordnjo. {d^wËd§ ~mYH$_². dÝ_Vo VX² AUwËdñdrH$mamV².
1gmH$ma… ly`Vo OrddX²² [^ÝZmd`dmo Z g…Ÿ&
gyÌo VXVEdm"@@h M VÝ_mÌ‘²' B{V ñ\w$Q>_²Ÿ&&38Ÿ&&1.Ÿ{H$ÝVw B{V eof….
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘²124
"A{¾, Ord VWm CnݶmgHo$ {df¶‘| ¶h àíZ h¡', Eogm A§{V‘ ~«÷ àH$aU‘| r H$hm J¶m h¡. ~«÷gyÌ‘| r ñnï> hr h¡. ¶hm§ Omo {d^w H$hm h¡, dh Ord nj‘| ~mYH$ h¡ (³¶m|{H$ am‘mZwOm|Zo r OrdH$mo AUw n[a‘mUdmbm ‘mZm h¡). à^w Vmo AmZ§X‘mÌ hñV-MaU-‘wI-CXadmbo gmH$ma h¡; Ordm|H$s Vah {^ÝZ A§Jm|dmbo Zht h¡. "Amh M VÝ‘mÌ‘²'- Bg gyÌ‘| ^r ¶hr {df¶ ñnï> {H$¶m J¶m h¡. (37-38)
1earaopîdË`wpŠVVñVo H$ëß`oVo MoX² ~hÿpŠVV…Ÿ&
AZdñWËdmopŠVVmo Ûo Ed {ZË`o M Vo Hw$V…Ÿ&&39Ÿ&&1.Ÿ"Aeara‘²' BË`m{XlwVm¡ "earaofw' B{V nXmonmXmZmV² Vñ`m{n eara§
H$ën`m_ B{V MoV² Vñ`m‘od lwVm¡ Vpñ_ÝZod nXo ~hþdMZ§, nXmÝVao M AZdñWËdmopŠV… V{h© VXZwamoYmX² ~hÿ{Z earam{U, Z Ûo, A{ZË`m{Z M, Z {ZË`o, BË`{n ñdrH$V©ì`‘² B{V AW©….
"(35do§ íbmoHo$ ‘§Ì‘|) "earaofw' - Bg eãXgo Xmo earam|H$s H$ënZm H$s JB© h¡. dhm§ ~hþdMZ H$hm J¶m hmoZoogo "AZdñWofw' H$hm J¶m hmoZogo dhr {Z˶ eara H¡$go {gÕ hmo gH$Vm h¡? (39)
1 2qH$ M Vo qH$ n[apÀN>ÝZo Z dmÚo n[a_mVw H$mŸ&3
AUwdm© _Ü`_m Z¡d gm à{gÕm V`mo… Šd{MV² &&40Ÿ&&1.Ÿ"n[apÀN>ÝZo earao' B{V njo. 2.Ÿn[a_mU_². 3.ŸlwË`mXm¡.
do XmoZm| eara n{apÀN>ÝZ h¢ {H$ An[apÀN>ÝZ? ¶{X n[apÀN>ÝZ h¢ Eogm H$h| Vmo n[a‘mU ³¶m? AUw ¶m ‘ܶ‘ n{a‘mU? Eogr H$moB© ^r à{g{Õ BZ XmoZm|Ho$ ~mao‘| H$ht r Zht h¡. (40)
n[apÀN>ÝZV`mZÝV{dídmoËnÎmm¡ j`mo@Z`mo…&1 2
qH$ M¡V`moa{YîR>mZ§ dmÀ`§ ~«÷¡d MoV² ñd`mo… &&41Ÿ&&
eara`moa{YîR>mZ§ earar{V Z g“V_²Ÿ&3
An[apÀN>ÝZnjo Vw gm§H$¶ª Z Hw$Vmo ^doV²Ÿ&&42Ÿ&&1.ŸdmÀ`‘² BË`ÝV§ n¥W½dmŠ`_². 2.ŸBX_² CÎmamÝd{`. 3.Ÿ{MX{MÀN>>ara`mo…
ì`mnH$Ëdnjo Vw gm§H$>`ª (Ÿnañn¡aH$s^md…Ÿ) Hw$Vmo Z. `V…Ÿ-ŸC^`mo… ì`mnH$ËdmX² AÝ`moÝ`pñ_Z² AÝ`moÝ`§ ^doV². AÝ`Wm ì`mnH$Ëdhm{Z…. VXmZt XoeH$mbmXrZm_²
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘² 125
A^mdmX² Û`mo… {d^mOH§$ {d^mJXe©H§$ gd©Xm ZmpñV.
n[apÀN>ÝZVm H$m ñdrH$ma H$aZogo AZ§V {dídH$s CËn{Îm‘| BZ XmoZm|H$m j¶ hmoJm VWm ¶{X BZ XmoZm| hr earam|H$m A{Yð>mZ ~«÷ hr hmo, Vmo AnZo XmoZm| earam|H$m A{Yð>mZ eararH$m hmoZm ¶mo½¶ Zht h¡. An[apÀN>ÝZ h¡, Eogm ¶{X H$hm OmE Vmo gm§H$¶© ³¶m| Zht hmoJm? (41-42)
AÝ`moÝ`pñ_Z² `Vmo@Ý`moÝ`§ {d^wËdo ZmpñV gd©XmŸ&
AVmo {d^mOH§$ qH$ ñ`mX² XoeH$mbmÚgå^dmV²Ÿ&&43Ÿ&&
{d^wnZo‘| XmoZm|H$mo ì¶mnH$ H$hZogo Vmo Hw$N> ^r {gÕ Zht hmoJm. ¶{X Eogm Z H$h| Vmo ì¶mnH$VmH$s hm{Z hmoJr. CËn{Îmgo nyd©Ho$ g‘¶‘| Xoe VWm H$mbHo$ A^mdH$mo boH$a XmoZm|H$m {d^mJ H$aZodmbm r H$m¡Z VWm ³¶m hmoJm? (43)
Xoem^oXo@ß`gm§H$>`ª {d^wËd§ M Z _yV©`mo…Ÿ&1 2Ñí`Vo@WmoX²J_mWª Mmgm§>H$`m©Wª OS>mË_Zmo… 'Ÿ&&44Ÿ&&
1."ì`wÀMaÝVr'{VlwVo… ~{h…{Z…gaUm{XH$m`m©` Xoemnojm B{V AW©…. 2.ŸOS>Ordê$n`mo… V`mo… nañnañ` oXXe©Zm`m{n H$mbXoemÚnojoË`W©….
1{Vamo^mdm{X dŠVì`§ VV² à{gÕ§ Z Vo _VoŸ&
BË`m{X XyfU¡d©ŠVw§ Z eŠ`o {MX{MV² VZyŸ&&45Ÿ&&1.Ÿ{MËàmXw^m©dXoeH$mb`mo… A{MV… pVamo^mdmo Anoú`Vo. A{MV²
àmXw^m©dXoeo M {MV… pVamo^mdmo Anoú`Vo. VWm ËdÝ_Vo AñdrH$mamV² V`mo… ì`mnH$Ëd§ Z wpŠVgh‘² BË`W©….
1Zm{n eŠ`m V`mo… gÎmm g¥îQ>o… àmH²$ ~«÷{^ÝZ`mo…Ÿ&
XoeH$m A^oX H$hZona ^r CZ XmoZm| ‘yV© earam|H$m Agm§H$¶© Am¡a {d^wËd Zht ahoJm. CÒ‘H$mo {gÕ H$aZoHo$ {bE VWm gm§H$¶©Ho$ {ZdmaUHo$ {bE OS> VWm OrdH$m {Vamo^md H$hZm Mm{hE, Eogm am‘mZwOmo§Ho$ ‘V‘| ^r Zht h¡. Eogo AZoH$ Xmofm|H$s g§^mdZmHo$ H$maU {MV² VWm A{MV² eara h¢, Eogm H$hZm g§^d Zht h¡ VWm ~«÷go {^ÝZ BZ XmoZm| earamo§H$s pñW{V g¥{ï>go nyd© hmoZm r g§^d Zht h¡. (44-45)
"AmË_¡doX_² AJ« AmgrV²' "gXodo'Ë`odH$maV…Ÿ&&46Ÿ&&
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘²126
"AmË‘¡d...' Am{X lw{Vdm³¶m|‘| EdH$ma H$m à¶moJ {H$¶m J¶m h¡."EH$_odm{ÛVr`§' VX² BË`m{X lw{VH$monZmV²Ÿ&
1Bh gV² VÎd_ñ`mXm¡ VÀM ~«÷¡d Jr`VoŸ&&47Ÿ&&
1. ŸBh "gXod gm¡å`' B{V lwVm¡ gV² e>ãXoZ², VËd_ñ`m{XlwVm¡ M VV² e>ãXoZ ~«÷¡d Jr`V BË`W©….
"AHo$bm ~«÷ hr Wm' BZ lw{Vdm³¶m|‘| Omo gV² eãX h¡ VWm "dh Vw h¡'- Bg dm³¶‘| 'VX²' eãX h¡ dh ~«÷H$m hr [Zê$nU H$aVm h¡. (46-47)
1"› VV² gX² B{V {ZX}emo ~«÷U… {Ì{dY… ñ_¥V…'Ÿ&"Ah_odmg_² EdmJ«o ZmÝ`X² ¶V² gXgËna_²Ÿ&&48Ÿ&&1.ŸVXod JrVm à_mU`{V.
"›, VX² VWm gV² - Eogo ~«÷Ho$ VrZ àH$maHo$ {ZXo©e h¡.' "nyd©‘| ‘¢ AHo$bm hr Wm, Aݶ Hw$N> r gV²-AgV² Zht Wm.' (48)
níMmX² Ah§ `X² EVÀM `mo@d{eî`oV gmo@ñå`h_²Ÿ'&1
ly`Vo "gmoZw drú`mÝ`X² AmË_Zmo@ní`X²'' BË`{nŸ&&49Ÿ&&1.ŸAm{W©H$mo AZwdmX… nX{dn`m©gmíM N>ÝXmoZwamoYmV².
"n«b¶Ho$ ~mX ‘¢ VWm ¶h Omo Hw$N> r h¡, Omo ~M OmVm h¡ dh r ‘¢ hr hþ§', "CÝhm|Zo drjm H$s$, CgZo AmË‘m‘|go AݶH$mo XoIm' Eogm r lw{Vdm³¶ h¡. (49)
1 2gVr ñdmÝ`o {MX{MVr ÑîQ>o ZmÝdrj`m@{n MoV²Ÿ&
gd©kËd§ ì`mnH$Ëd‘² B©eËd§ Vñ` ^Á`VoŸ&&50Ÿ&&1.Ÿ{dÚ_mZo. 2.Ÿñdà{V`mo{JH$VmpËdH$^oXdVr.
drjm H$aZona r AnZogo {^ÝZ {MV² Am¡a A{MV² eara O~ XoIo Zht V~ "à^w gd©k h¡§, ì¶mnH$ h¢ Am¡a Bída h¡§' ¶h ~mV hr Ag§JV {gÕ hmo JB©. (50)
1 2{ÛVr`oÀN>m aË`^md_y{bH¡$H$m{H$Z… lwVm &3
EH$m{H$Ëd§ aË`^mdmo {ÛVr`oÀN>m M ~m{YVmŸ&&51Ÿ&&1.Ÿ""g Z¡d ao_o Vñ_mX² EH$mH$s Z a_Vo, gh¡VmdmZmg'' ~¥hXmaÊ`Ho$.
2.Ÿ{MX{MV² gËdmX² EH$m{H$Ëdñ`, Vmä`m§ gh¡d a{Vgå^dmX² aË`^mdñ`, VVEd M
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘² 127
{ÛVr`oÀN>m`míM ~mY…. 3.ŸMH$mamV² gd©ê$noU dZ_{n ~m{YV_².
"Z¡d ao‘o' - Bg dm³¶‘| a‘UH$m A^md H$hZoHo$ ~mX a‘UH$s Omo BÀN>m hþB©, dh BÀN>m AHo$bo ~«÷H$mo hr hþB©. Eogr pñW{V hmoZoHo$ H$maU "EH$mH$snZm', "a‘UH$m A^md' Am¡a '{ÛVr¶ H$s BÀN>m', BZ VrZm|H$m ({MV² VWm A{MV² eara ‘mZZona) ~mY hmo OmVm h¡. (51)
1ZÝdoH$Edmh_² Amg‘² BË`mXm¡ XohOrd`mo…Ÿ&
Û`mo… gËdo@ß`oH$nX§ VX^oXml`mX² ¶WmŸ&&52&&2 3VWm {ÛXoh`wJ² ~«÷m@ÌmË_eãXoZ J¥øVoŸ&
4VW¡H$mo@h§ ñWbo@VmoÝ`X² ZmgrV² {H$pÄMÎmXo{V MoV²Ÿ&&53&&
1.Ÿbm¡{H$H$à`moJo. 2.Ÿbm¡{H$H$ dmŠ` Bd. 3.Ÿ""gmo AZwdrú` Z AÝ`X² AmË_Z'' BË`Ì. 4.ŸAVmo doXo "EH$mo Ah‘²' B{V gË`{n {MX{MXm{X{H$pÄMX{n VXm Z AmgrX² B[V Z, {H$ÝVw AmgrX² Ed B{V AW©….
"e§H$m = "‘| AHo$bm hr Wm', Eogo dm³¶m|‘| Xoh VWm Ord, XmoZm| hmooZo na ^r XmoZm|H$m A^oXml¶Ho$ ~moYHo$ H$maU EH$ eãXH$m CƒmaU {H$¶m OmVm h¡. Cgr àH$ma Xmo Xohm|dmbo ~«÷H$m "AmË‘Z²' eãXgo ¶hm§ ñdrH$ma {H$¶m J¶m h¡ AV… "‘¢ EH$ hr hþ§', Bg dm³¶‘o§ "Aݶ H$moB© Zht Wm', Eogm H$hm h¡, na§Vw {MV²-A{MV² eara Vmo h¡§ hr. ¶{X Eogm H$hm OmE Vmo? (52-53)
_¡d§, Ordñ` Xoho@h§àË``mo@Ü`mgOmo _¥fmŸ&1 2A{dÚ`oeoÀN>`mñVrË`oH$Ëd§ à`wZpŠV g… &&54Ÿ&&
1.ŸA{dÚmH$aUH$~ÝY B`§ hoVw…. 2.Ÿbm¡{H$H$dmŠ`mXm¡ g Ord… à`wZ{³V B{V AW©….
Zht, Eogm Zht h¡. Xoh‘| Omo Ah§Vm h¡ dh AܶmgOݶ hmoZoHo$ H$maU {‘϶m h¡. dh A{dÚm à^wH$s BÀN>mgo Oݶ hmoZoHo$ H$maU "ApñV-h¡' - Eogm Ord EH$dMZH$m à¶moJ H$aVm h¡. (54)
1Z VWm ~«÷Umo {_Ï`m@Ü`mgmo@kmZ¡H$hoVwH$…Ÿ&
pñWamZdÜ`gL²»`o`-H$ë`mUJwUem{bZ…Ÿ&&55Ÿ&&
gd©kñ`m{d{bßVñ` ñdVÝÌñ` {Z`m{_Z…Ÿ&
ñdmYrZm{dÚm{XeŠVo… {ZË`_wŠVñ` `wÁ`VoŸ&&56Ÿ&&
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘²128
1.ŸVWm ~«÷Umo {_Ï`mÜ`mgmo Z wÁ`V BË`mÚÝd`….
g‘mYmZ= Eogm {‘϶m Aܶmg AkmZHo$ {bE hr H$maUê$n h¡. dh pñWa, Ad{YhrZ, Ag§»¶ H$ë¶mUJwUembr, gd©k, A{bá, ñdV§Ì, {Z¶m‘H$, A{dÚm{X e{³V {OZHo$ AmYrZ h¡, Eogo {Z˶‘w³V ~«÷go CgH$m g§~§Y Zht hmo gH$Vm h¡. (55-56)
Ÿ`w½__²ŸAWm"Ë_¡doX‘²'BË`mXm¡ gd©ñ`mß`mË_ê$nVmŸ&àmŠgJm©V² ly>`Vo ZmÝ`{MX{MÐÿnVm Šd{MV²Ÿ&&57Ÿ&&1{déÕm ~«÷{^ÝZËdmX² dñVwVmo OS>Ord`mo…Ÿ&
2"AmË_'eãXñ` {MX{MV² naËdÝVw Z eŠ`Vo&&58Ÿ&&1.ŸOS>Ord`mo… ~«÷mË_H$Vm B{V eof…. 2.ŸdŠVw‘² B{V eof….
"AmË‘¡doX‘²" Am{X lw{Vdm³¶m|‘| g¥{ï>go nyd© g^rH$s AmË‘ê$nVm H$hr JB h¡. AV… Ord-OS>H$s {MV²-A{MV²ê$nVmH$m ~mY Zht hmoVm h¡. VWm dñVwV… Ord VWm OS> ~«÷go A{^ÝZ hmoZoHo$ H$maU AmË‘Z² eãXH$mo {MV²-A{MV²naH$ H$hZm r ¶mo½¶ Zht h¡. (57-58)
1{ZJ©wU… na Ed¡H$… VXW© B{V {ZU©`mV²Ÿ&"Jm¡UíMoX² ZmË_eãXmX²'BË`mXm¡ VV² gd©gå_V_²Ÿ&&59Ÿ&&1.ŸAmË_eãXmW©….
"AmË‘Z²' eãXH$m AW© "{ZJw©UnaH$ h¡' Eogm Jm¡UíMoÝZmË‘eãXmV²&' - Jm¡U h¢, Eogm hmo Vmo Z{h, AmË‘Z² eãXHo$ H$maU dh àYmZ ~«÷ h¡', Bg gyÌ‘| {H$gr^r àH$maHo$ ‘V^oXHo$ {~Zm ¶h {gÕm§V ñnï>ê$ngo {gÕ hr h¡. (59)
1CnmXmZ§ "gh¡VmdmZmgo'Ë`wŠËdm VXod {hŸ&2VWm{^ÝZ{Z{_ÎmmonmXmZÑîQ>mÝVnyd©H$_² Ÿ&&60Ÿ&&
3gd}fm§ OS>OrdmZm§ VVEd¡H$V… lwV…Ÿ&CX²J_mo ZVw V{ØÝZ {MX{MX² XohV… Šd{MV²Ÿ&&61Ÿ&&
1.Ÿ~«÷¡d. 2.ŸA{^ÝZ{Z{_ÎmmonmXmZo ÑîQ>mÝV... g nydª pñ_Z² H$_©{U B{V {H«$`m{deofU_². 3.ŸEH$ñ_mX² ~«÷U Ed B{V AW©....
"g h¡VmdmZmg' - dh BVZo hmo JE' Eogm H$hH$a CnmXmZ H$maU
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘² 129
hmoZoH$s ~mV H$hr JB h¡. dhm§ {Z{‘Îm VWm CnmXmZ H$maU A{^ÝZ h¢, Eogm H$hm J¶m h¡. g^r OS> VWm Ordm|H$m CZ AHo$bo ~«÷go hr CÒ‘ lw{V‘| ~Vm¶m J¶m h¡, Zqh {H$ CZgo {^ÝZ {MV²-A{MV² earam|go. (60-61)
`w½__²1"g `WmoU©Zm{^ñVÝVwZmoÀMaoX² ¶Wm½Zo… jwÐm
{dñ\w${b“m ì`wÀMapÝV Ed_od Amñ_mX² AmË_Z…
gd} àmUm… gd} bmoH$m… gd} Xodm… gdm©{U yVm{Z
ì`wÀMapÝV' B{VŸ&
AZoH$mon{ZfÕwîQ>_² EVV² qH$ ~hþ{dñVamV²Ÿ&
Z M OrdàH$aUmX² dmŠ`§ OrdnapÝËdX_²Ÿ&&62Ÿ&&
O¡go ‘H$S>r V§VwAm|H$m {dñVma H$aVr h¡, O¡go A{¾go N>moQ>-N>moQ>o ì¶wñ’${„§J àH$Q> hmoVo h¢, Cgr àH$ma Bg AmË‘mgo g^r àmU, g^r bmoH$, g^r Xod, g^r ^yVm|H$m CÒ‘ hmoVm h¡.' (~¥hXm.Cn.2&1) Cnamo³V g^r {gÕm§V Cn{ZfXm|Ho$ AZoH$ dm³¶m|‘| à{gÕ hr h¡§. {dñVma ³¶m H$aZm? ¶h àH$aU OrdHo$ g§X^©‘| hmoZogo ¶h dm³¶ OrdnaH$ h¡ Eogm Zht h¡. (61-62)
1AUw_mÌmV² VV… gdm©Z² CX²J_mX² {b“~mYZmV²Ÿ&
2^doX² {b“§ àH$aUmX² ~{bîR>§ nyd©VÝÌV… &&63Ÿ&&1.ŸOrdmV². gdm}X²J_ê$n{b“ñ` ~mYmX² BË`W©…. Z {h na_mË_mZ_² AÝVam
gdm}X²J_… Hw$Vmo@{n gå^d{V BË`W©…. 2.Ÿlw{V{b“dmŠ`àH$aUñWmZg_m»`mZm§ g_dm`o nmaXm¡~©ë`_² AW©{dàH$fm©X² B{V _r_m§gmgyÌmV²Ÿ&
AUw‘mÌ, Eogo Ordgo g^rH$m CÒ‘ hmoVm Z hmoZogo VWm g^rHo$ CÒ‘ê$n qbJH$m ~mY hmoVm hmoZogo nyd©‘r‘m§gmHo$ àH$aUmZwgma r qbJ ~{bð> h¡. (63)
1gwfwßVm¡ ~«÷brZñ` VV CX²J_~wÕ`oŸ&
gd}fm‘² CX²J_… Vñ_mV² nR²çVo na_mË_Z…Ÿ&&64Ÿ&&1.ŸOrdñ¶ B[V eof….
gwfw{á‘| ~«÷‘| brZ hmo MwHo$ OrdH$m ~«÷go CÒ‘ hwAm {XImZoHo$ {bE na‘mË‘mgo g^r Ordm|Ho$ CÒ‘H$s ~mV H$hr JB© h¡. (64)
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘²130
AWmoËnÎ`ß``mYma§ V_odmoŠËdm VXmË_Vm &
lmì`Vo V¡{Îmar`mXm¡ gd}fm§ ^yV^m{dZm_²Ÿ&&65Ÿ&&
CËn{Îm, Zme VWm pñW{V H$m {Zê$nU ~«÷naH$ H$aHo$ Cn{ZfXm|‘| CËnÝZm|H$s VWm CËnÚ‘mZm|H$s ~«÷ê$nVm {gÕ H$s JB© h¡. (65)
1 2`pñ_Z² BXJw§ g§ M{dM¡{V gdª
`pñ_Z² Xodm A{Y{dído {ZfoXw…Ÿ&
VXod ^yV§ VXw^ì`_m BX§ VXjao na_o ì`mo_Z²Ÿ&3"àH¥${VíM à{VkmÑîQ>mÝVmZwnamoYmX²'BË`m{XŸ&
Vñ` A{^ÝZ{Z{_ÎmmonmXmZVm§ àmh gyÌH¥$V²Ÿ &
A^oXlwV`… gdm©… g“ÀN>ÝVo Z MmÝ`WmŸ&&66Ÿ&&1.Ÿ_hmZmam`Umon{Zf{X. 2.Ÿg§M{dM¡Vr{V {Xì`à`moJoU CËn{Îmb`m¡
~moÜ`m¡. 3.ŸOJV… àH¥${V… CnmXmZH$maU§, MmX² {Z{_ÎmH$maU§ M ~«÷¡d. Ed§ g{V Ed¡H${dkmZoZ gd©{dkmZà{Vkm, "`Wm gm¡å`¡Ho$Z _¥pËnÊS>oZ' BË`m{X ÑîQ>mÝVíM ZmonéX²Ü`oV. (Ÿ1&Ÿ4&23Ÿ)
"{OZ‘|go ¶h CËnÝZ hmoVm h¡ VWm {OZ‘| brZ hmoVm h¡, {OZ‘| g^r Xod {dídHo$ D$na {~amO‘mZ h¢, dhr hþAm h¡ VWm hmoZodmbm h¡. ¶h g^r Hw$N> AjamË‘H$ na‘ AmH$me‘| pñWV h¡.' "EH$ {dkmZ Ûmam gd©{dkmZ hmoZoH$s n«{VkmHo$ Ñï>m§VH$m AZwgaU H$aHo$ OJVHo$ CnmXmZH$maU VWm {Z{‘ÎmH$maU ~«÷ hr h¡§' Eogo {Zê$nU‘| gyÌH$ma ì¶mgOrZo OJVHo$ CnmXmZ VWm {Z{‘Îm H$maUH$mo EH$ hr H$hm h¡. ¶{X Eogm AW© Z hmoVm Vmo A^oXH$m ~moY H$admZodmbo g^r lw{Vdm³¶m|H$s g§J{V Zht hmo nmVr. (66)
nw_m§íM àH¥${V… gyú_VZy BË`{n Zmo{MV_²Ÿ&
`X² dú`Vo ~«÷ V`moénmXmZ§ b`mñnX_²Ÿ&&67&&
KQ>Vo VoZ {MX{MX² d¡{eîQ²ç§ Z¡d H$maUoŸ& 1AÝV`m©{_~«m÷U§ Z gyú_ VX²XohgmYH$_² &&68&&
1.Ÿ~«÷Xoh`mo… gmYH$_².
nwéf VWm àH¥${VH$mo gyú‘eara ‘mZZm r AZw{MV hr h¡, ³¶m|{H$ CZ XmoZm|H$m CnmXmZ VWm b¶ñWmZ ~«÷ hr ‘mZo OmE§Jo. C³V hoVwgo H$maUXem‘|
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘² 131
~«÷H$m {MV² {M{Û{eï> hmoZm g§JV Zht h¡. AÝV¶m©{‘ ~«m÷U r gyú‘ {MX²-A{MX²H$m gmYH$ Zht h¡. (67-68)
1AmåZm`Vo@Ì d¥ÎmmÝV… gJm©X² CÎmaH$m{bH$…Ÿ&2{VîR>Z² `_`VrË`od§ dÎm©_mZo eVm M bQ²>&&69&&
1.Ÿ"`… n¥{Wì`m‘² BË`m{X lw{Vfw. 2.ŸeV¥eãXñ` àW_¡H$dMZ_².
"¶… n¥{Wì¶m‘²....' Bg lw[Vdm³¶‘| g¥{ï>H$s CËn{Îm hmoZoHo$ ~mXH$m d¥Îmm§V H$hm J¶m h¡. '{Vð>Z² ¶‘¶{V - pñWV hmoH$a {Z¶‘Z H$aVm h¡', Bg dMZ‘| dV©‘mZ H¥$X§VHo$ gmW dV©‘mZH$mbHo$ ê$nH$m à¶moJ {H$¶m J¶m h¡. (69)
1H$mbmÝVao {d^mo{^©ÝZ§ {H$pÄMX² ì`mß`§ Z {dÚVoŸ&
2gd©ñ` nyU©~«÷ËdmV² n[aÀN>oXmÚ^mdV… &&70Ÿ&&
1.ŸànÄMñ` ì`mH¥$VZm_ê$nV`m pñWË`{YH$aUH$mbm{V[aŠVo. 2.Ÿ"Am{X' eãXmX² AmZÝXm§e{Vamo^mdmXrZm§ gL²J«h….
g^rHw$N> nyU© ~«÷ê$n hmoZogo VWm n[aÀN>oX Am¡a AmZ§Xm§eH$m {Vamo^mdm{X Z hmoZogo, Zm‘-ê$nH$s CËn{ÎmHo$ AbmdmHo$ g‘¶‘| {d^w à^wgo n¥WH²$ H$moB r nXmW© ì¶mnH$ Zht ahVm h¡. (70)
1n¥Ïì`m{XZm_mZhª M VmÑJ²ê$nmZ² Cnml`mV² &
2`ÝVì`m^mdV… VÌ {Z`_mo@{n Z `wÁ`VoŸ&&71Ÿ&&1.Ÿg¥îQ>o… àmH²$ {d^ŠVZm_ê$noU n[aUm_m^mdmX² BË`W©…. 2.Ÿ~«÷H$V¥©H$….
g¥{ï>H$s CËn{Îmgo nyd© 춳V Zm‘-ê$nm|H$m Aml¶ H$moB© r Z hmoZogo n¥Ïdr Am{X Zm‘ hmoZoH$s H$moB© g§^mdZm hr Zht Wr. Eogr n[apñW{V‘| {H$grH$m {Z¶‘Z H$aZoH$m ^r H$moB àíZ Zht CR>Vm. AV… ~«÷ Ûmam hmoVo {Z¶‘ZH$m {Zê$nU r ¶mo½¶ Zht h¡. (71)
g¥pîQ>H$mbo g_wX²^yV§ ^yVàmUopÝÐ`m{XH$_²&Ÿ1 2OrdmíM VVEdm@Ì `o earaV`mo{XVm…Ÿ&&72Ÿ&&
1.Ÿg_wX²^yVm B{V eof…. 2.ŸAÝV`m©{_~«m÷Uo. "`mo {dkmZo {VîR>Z²' BË`mXm¡.
g¥{ï>H$s CËn{ÎmHo$ g‘¶ ^yV-àmU-B§{ж Am{X CËnÝZ hþE Am¡a (A§V¶m©{‘ ~«m÷U‘|) ¶hm§ "¶mo {dkmZo {Vð>Z²" Am{X dMZm|‘| earaê$n H$ho JE
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘²132
h¢ do Ord r CÝhtgo CËnÝZ hwE. (72)1"Vñ_mÛm EVñ_mX² AmË_Z AmH$me… gå^yV…. AmH$memX² dm`w'[aË`m{XŸ&
Cg AmË‘m‘|go AmH$me CËnÝZ hþAm, AmH$mego dm¶w...Am{X. (ŸV¡{Îm.Cn. 2&1)
1""EVñ_mX² Om`Vo àmUmo _Z… gd}pÝÐ`m{U MŸ&
I§ dm`w… Á`mo{Vamn… n¥{Wdr {dídñ` Ym[aUr'Ë`m{XfwŸ &
"CZgo àmU, ‘Z, g^r B§{жm§, AmH$me, dm¶w, VoO, Ob VWm {dídH$mo YmaU H$aZodmbr n¥Ïdr CËnÝZ hmoVr h¡'(Ÿ_wÊS>H$mon 2&1).
1AZoH$Ì ñ\w$Q>‘² BX§ emñÌo _r_m§{gV§ VWmŸ&2 3AmMm`}UmÝË``mo… gå`J² {ÛVr`mÜ`m`nmX`mo…Ÿ&&73Ÿ&&1.Ÿ~«÷gyÌofw. 2.Ÿì`mgoZ. 3.ŸV¥Vr`MVwW©`mo….
Eogo AZoH$ emó dMZm|‘| ¶h ñnï> h¡ VWm ì¶mgOrHo$ ~«÷‘r‘m§gm emóHo$ Xÿgao Aܶm¶Ho$ V¥Vr¶ VWm MVwW© nmX‘| r ¶hr {dMma {H$¶m J¶m h¡. (73)
1BXmZr‘² EopÀN>H$mX² ^oXmX² ê$nZm_{d^mJV… &
2ñdmË_H$ñ` n¥{Wì`mXo… gßVå`m@@YmaVmo{MVm &&74Ÿ&&1.ŸZZw {X AÝV`m©{_~«m÷Uñ` gyú_VX²XohgmYH$Ëd§ ZmpñV V{h© H$mo AW©…
Vñ`? B{V ñd`_² AmeL²Š` {gÕmÝVo VX²~«m÷Uñ` EopÀN>H$^oXXe©H$Ëd§ Z dmñVd^oXXe©H$Ëd‘² B{V VXme`§ {dd¥Umo{V. 2.Ÿ"`…n¥{Wì`m‘²' BË`m{Xê$n`m.
Bgr g‘¶ EopÀN>H$ ^oX àH$Q> H$aHo$ ê$n VWm Zm‘H$m {d^mJ H$aHo$ ñdmË‘ê$n n¥Ïdr Am{XH$s "n¥pWì¶m§...' Bg dMZ‘| gá‘r {d^{³VHo$ à¶moJ Ûmam Aml¶ê$nVm {XImB h¡. (74)
1VÌ ì`mß`o pñWV… H¥$ËñZo àmUZmWª {Z`m_H$…Ÿ&
AZwà{dîQ>… g¥îQ²doX§ ^aUm` Z {bß`VoŸ&&75Ÿ&&1.ŸOrdZmW©_². "H$mo øodmÝ`mV² H$… àmÊ`mX² ¶Xof AmH$me AmZÝXmo Z
ñ`mX²' B{V lwVo….
CËn{ÎmHo$ ~mX Bg ì¶mnH$ OJVH$mo OrdZ àXmZ H$aZoHo$ {bE {Z¶m‘H$Zo àdoe {H$¶m VWm CËnÝZ H$aZoHo$ ~mX CZH$m do nmbZ H$aVo h¢, na§Vw
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘² 133
Eogr {H«$¶mgo à^w ñd¶§ Bg OJV‘| {bá Zht hmoVo h¢. (75)1
VËg¥îQ²dm VXodmZwàm{deV² lw>{VV… ñ_¥Vo… &
"`mo bmoH$Ì_m{dí` {~^Ë`©ì`` B©ída…'&&76Ÿ&&
"OJVH$m g¥OZ H$aHo$ ñd¶§ Cg‘| à{dï> hmoVo h¢.' ¶h {gÕm§§V lw{V VWm JrVmHo$ "Omo A춶 Bída VrZm| bmoH$m|‘| àdoe H$aHo$ CgH$m ^aUnmofU H$aVo h¡' (^J.ŸJrVm.15&17)dMZ Ûmam {gÕ h¡. (76)
1AV… g_wÐm {Ja`íM gd}@ñ_mV² ñ`ÝXÝVo {gÝYd… gd©ê$nm…&2
AVíM {dídm AmofY`mo agmÀM `oZ¡f ^yV… pVîR>Ë`ÝVamË_mŸ&&1.ŸV¡{Îmar`o Zmam`UàíZo. 2.ŸàW_mW} nÄM_r. H$R>o agmíMo{V nmR>mV².
Cg‘|go g^r g‘wÐ, nd©V, VWm gd©ê$n g^r Z{X¶m§ àdm{hV hmoVr h¢. CÝhtgo g^r dZñn{VAmo‘| ag AmVm h¡, {OZgo CËnÝZ ¶h A§V¶m©‘r pñWV ahVm h¡.
1AmZÝXm{X{Vamo^mdmV² H«$sS>ZmWª n¥WŠH¥$Vm…Ÿ&
2OS>m OrdmíM {Z…g“§ ñdmÝV…pñWV_² AYmojO_² &&77Ÿ&&3V{XÀN>`m Z OmZÝVr{V "Z doXo'{V Ê`VoŸ&
4 eara‘² B{V ^oXñVw g¥pîQ>H$mbo@{n bwß`VoŸ&&78Ÿ&&1.ŸAm{XeãXmX² Eoíd`m©Xo…. OS>o {MX§eñ` M {VamoYmZ_². 2.ŸAYñVmX²
AjO§ `ñ_mV² V_². BpÝÐ`OÝ`kmZm{df`‘² BË`W©…. 3.Ÿ~«÷oÀN>`m. 4.ŸV`mo… earaËdH$WZmV².
`w½__²Ÿ1
n¥Ïì`mXrZm§ ËdÝ_Vo@{n ñWybmZm_od dÊ`©VoŸ&2 3earaVmÌo{V VoZ Z gyú‘o {gX²Ü`VñVZyŸ&&79Ÿ&&
1.ŸËd`m ñWybËdoZ A{^_VmZm§ n¥{Wì`p½Zà^¥VrZm_². 2.ŸAÝV`m©{_-~«m÷Uo. 3.Ÿ{ÛdMZ_². VZy{deofU_². ñWybmZm_od n¥{Wì`m{XeãXdmÀ`ËdmV² e>araVm Z {gX²Ü`{V B{V AW©….
g{ƒXmZ§X na‘oídaZo AnZr H«$sS>mHo$ {bE AmZ§X VWm {MXmZ§XHo$ {Vamo^md Ûmam n¥WH²$ {H$¶o JE OS> VWm Ord AnZo A§V…pñWV B{ÝжmJmoMa
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘²134
AÝV¶m©‘rH$mo CgH$s BÀN>mgo Zht OmZVo. AV… "¶§ n¥{Wdr Z doX', Eogm H$hm J¶m h¡. ¶hm§ AÝV¶m©‘r ~«m÷U‘| Amn am‘mZwO ‘VñWm|Ho$ ‘V‘| ^r ñWyb hr n¥{Wdr Am{XH$s earaê$nVm d[U©V h¡. AV… gyú‘ {MV²-A{MV² earam|H$s {g{Õ Zht hmoVr h¡. (77-79)
1^mdËH$m¡ gyú_Xohm¡ MoX² doXm{Xàm`JmoMam¡Ÿ&
2VXm "`píM{V {VîR>Z² `mo@{M{V {VîR>Z²' B{V Û`_² Ÿ&&80Ÿ&&3Ed§ ~«y`mV² VÎmw ZmoŠV§ Vñ_mV² Vm¡ lwË`gå_Vm¡Ÿ&
4H$maUo VoZ OrdmZm_² AVÝ̧ ËdÝ_V§ Ì`_²Ÿ&&81Ÿ&&
1. Ÿ^dX² A{^_Vm¡. 2.ŸdmŠ`Û`_od ~«y`mX² ZVw "`… n¥{Wì`m‘²' BË`m{X-dmŠ`m{Z. 3.ŸVmÑe§ dmŠ`§ Vw Z CŠV‘² B{V AÝd`…. 4. lwVo… A{dd{jV_²Ÿ&
am‘mZwOr¶ ‘V‘| {Zê${nV XmoZm| gyú‘ {MV²-A{MV² Xoh ¶{X doXm{Xemóm| Ûmam {Zê${nV hmoVo Vmo "¶… n¥{Wì¶m‘²..." Am{X‘| "¶píM[V {Vð>Z² ¶mo A{M{V {Vð>Z²...' Omo {MV²‘| ahVm h¡ VWm A{MV²‘| ahVm h¡' Eogo Omo Xmo dm³¶ H$ho J¶o h¢ CZ‘| CZ dm³¶m|H$m VmËn¶© H$maUmdñWm‘| Xmo earam|H$m {Zê$nU H$aZm Zht h¡. AV… VrZ àH$maHo$ Ordm|H$m {Zê$nU H$aHo$ VrZ VÎdm|H$m {Zê$nU H$aZodmbm am‘mZwOr¶ ‘V lw{Vdm³¶m|H$mo A^rï> Zht h¡. (80-81)
`m@@YmaËd{Z`å`Ëd-ì`mß`Ëd¡… X{e©Vm {^XmŸ&
CnH«$_mong§hma {dMmao gm Z dmñVdrŸ&&82&&
AmYmaê$nVm, {Z¶å¶ê$nVm VWm ì¶mnH$Vm - Eogo Omo oX ~VmE JE h¢ do lw{VdMZm|Ho$ CnH«$‘ VWm Cng§hmaH$m {dMma H$aZona ¶mo½¶ Zht bJVo h¢. (82)
"gmo@~«drV² nVÄOb§ H$mß`§ `m{kH$m§íM `mo d¡
VËH$mß` gy̧ {dÚmV² V§ M AÝV`m©{_U‘² B{V g ~«÷{dV²
g bmoH${dV² g Xod{dV² g ^yV{dV² g AmË_{dV² g
gd©{dX² B{V Voä`mo A~«drV² VX² Ah§ doX'Ÿ&&
"CZ nV§Ob, H$m߶ VWm ¶m{kH$moZo H$hm… ho H$m߶, Omo Bg gyÌH$mo OmZVm h¡ VWm CZ A§V¶m©‘rH$mo OmZVm h¡ dh ~«÷doÎmm, bmoH$doÎmm, ^yVdoÎmm,
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘² 135
AmË‘doÎmm VWm gd©doÎmm h¡. Eogm Omo ‘wPo H$hm, dh ‘¢ OmZVm hþ§.'B˶oH$ñ`¡d {dkmZmV² gd©{dkmZ_² B©`©VoŸ&
gd©ñ` VXwnmXmZH$Ëdo gË`od gå^doV²Ÿ&&83Ÿ&&
Bg àH$ma EH$Ho$ {dkmZgo g^rH$m {dkmZ H$hm J¶m h¡. ~«÷ hr BZ g^rHo$ CnmXmZ H$maU hmoZona hr Eogm gd©{dkmZ g§^d h¡. ({MV²-A{MV² earam|H$mo ~«÷go {^ÝZ ‘mZZona Zht) (83)
EH$_¥pËnÊS>{dkmZmX² {dkmV§ ñ`mV² Vw _¥Ý_`_²Ÿ&
EHo$Z bmoh_{UZm gdª bmoh_`§ `WmŸ&&84Ÿ&&
µµO¡go {‘Å>rHo$ EH$ qnS>Ho$ {dkmZgo {‘Å>r nXmW©H$mo OmZ {b¶m OmVm h¡, EH$ bmoh ‘{UHo$ kmZgo g^r bmoh‘¶ nXmW© OmZ {bE OmVo h¢. (84)
""AÑîQ>mo ÐîQ>m AlwV… lmoVm A_Vmo _ÝVm A{dkmVmo
{dkmVm ZmÝ`mo AVmo ApñV ÐîQ>m ZmÝ`mo AVmo ApñV
lmoVm ZmÝ`moVmo ApñV _ÝVm ZmÝ`mo AVmo@pñV {dkmVm
Ef V AmË_m AÝV`m©å¶_¥V B{V''Ÿ&&
Z XoIo hþE H$mo XoIZodmbm, Z gwZo hþE H$mo gwZZodmbm, Z gmoMm Om gHo$ Eogo nXmWm]H$mo gmoMZodmbm, Z OmZm Om gHo$ Cgo OmZZodmbm, CgHo$ Abmdm H$moB {dMmadmZ² Zht h¡, CgHo$ Abmdm H$moB OmZZodmbm Zht h¡, dh Voam AmË‘m AmË‘m A§V¶m©‘r A‘¥V h¡.
H$Îmm©amo Xe©ZmXrZm§ Ordm… ñdm§eV`m@{Ibm…Ÿ&
~«÷m{^ÝZm {dñ\w${b“dX² BË`odoh ~moX²Ü`VoŸ&&85Ÿ&&
XoIZo, gwZZo, gmoMZo Am{Xdmbo g^r Ord ^JdmZHo$ A§e hmoZogo A{¾H$s qMJm{a¶m§ O¡go A{¾go A{^ÝZ h¢, Cgr àH$ma do r ~«÷go A{^ÝZ h¡§, Eogm g‘Pm Om gH$Vm h¡. (85)
1Z MoV² VmѽOrdgËdmV² ZmonnXÚoV Vm{ÎdH$… &2goYmo ÐîQ´>ÝVamXrZm§ Vñ_mV² gdª VXmË_H$_²Ÿ&&86Ÿ&&
1.ŸAZm¡nMm[aH$…. 2.Ÿ{ZfoY…. "ZmÝ`mo@Vmo@ñVr'{V lwVm{d{V eof….¶{X Eogm Zqh hmoVm Vmo Eogm Ord hmoZoHo$ H$maU XoIZodmboH$m VmpÎdH$
{ZfoY ¶mo½¶ Zht§ hmoVm. AV… g^r Hw$N> ~«÷mË‘H$ h¡. (86)
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘²136
g¥pîQ>H$mbo n[aÀN>oXmo ^oXmo@{MÎd§ {d^ŠVVmŸ&AZwàdoemo {Z`_mo Z nydm©naH$mb`mo…Ÿ&&87&&
g¥{ï>Ho$ pñW{VH$mb‘| n{aÀN>oX, ^oX, A{MV²nZm, {d^mJ, AZwàdoe VWm {Z¶‘Z Am{X hmoVo h¢. g¥{ï>go nyd©Ho$ VWm g¥{ï>Ho$ A§VHo ~mXHo$ H$mb‘| do Zht hmoVo h¡. (AI§S> H¥$îU hr pñWV ahVo h¡§.) (87)
BXmZr_² EdoX_² AV EH$Xoí`od VÝ_V_²Ÿ&1VXmdaU^“o@{n X{e©Vm@ñ`¡H$Xo{eVmŸ&&88Ÿ&&
1.Ÿ"`… gd©Ì gpÝVîR>Z²' B{V {Z~ÝYíbmoH$ì`m»`mZì`m»`mZo.
AV… am‘mZwO‘V ewÕmÛ¡VH$m EH$Xoer¶ ‘V h¡. VÎdmW©Xrn{Z~§YH$s AmdaU^§JQ>rH$m‘| Bg àH$maH$s EH$Xoer¶VmH$m {dMma {H$¶m J¶m h¡. (88)
ZZw gd©_VmÝ`od§ Xyf`Z² ÛofH¥$X²^dmZ²Ÿ&1B{V MoX² Z {dZmoXmo@`§ {dXwfm§ VÎd{ZU©`o &&89Ÿ&&
1.Ÿ{ZU©`{Z{_Îm_².
¶{X H$moB© h‘| Eogm H$ho {H$ "Bg àH$ma Amn g^r ‘Vm|‘| Xmof {XIm aho h¡, Bg{bE Ûofr hmo", Eogm ¶{X Amn H$hVo hmo Vmo Zqh. VÎdH$m {ZU©¶ H$aZodmbo {dÛmZm|H$m Vmo ¶h {dZmoX h¡. (89)
^pŠVkmZo `Ì {dîUmo… `Ì doX… nam à_mŸ&
_Vm{Z Vm{Z gdm©{U OrdmoÕmañ` hoVd…Ÿ&&90Ÿ&&
Ohm§ {dîUwH$s {³V VWm kmZ h¡, Ohm§ doX na‘ à‘mU h¡, Eogo g^r ‘V Ordm|Ho$ CÕmaHo$ H$maU h¡§. (90)
gÎdm{X^oXVmo Ordm… pMÌàH¥$V`mo@{IbmZ²Ÿ&
CÕVwª à^wUm ZmZm gåàXm`m… àH$m{eVm…Ÿ&&91Ÿ&&
gÎdm{X ^oXm|go Ord {MÌ-[d{MÌ àH$maHo$ h¢. CZ g^rH$m CÕma H$aZoHo$ {bE à^wZo AZoH$ g§àXm¶ àH$Q> {H$E h¢. (91)
1`Wm{YH$ma§ VoîdoVo àdÎm©ÝVo VV… \$b_²Ÿ&
Eo{hH$m_wpî_H§$ _mojmo {d{dYíM `Wm`W_²Ÿ&&92Ÿ&&1.ŸgåàXm`ofw.
g^r Ord A{YH$mamZwgma CZ g§àXm¶m|‘| àd¥[Îm H$aVo h¡§, VWm CÝht
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘² 137
g§àXm¶m|go bmoH$ VWm nabmoH$ g§~§Yr ’$bm|H$mo àmá ^r H$aVo h¡§. {d{dY àH$maHo$ ‘moj r Amdí¶H$VmZwgma àmá hmoVo h¢. (92)
~«÷Ê`bm¡{H$Ho$@{MÝË`o ñdm{^ÝZmZÝVepŠV{ZŸ&1
VÐÿnñ` ì`dñWmZ_² A^oXmV² lw>{Vfy{XV_²Ÿ&&93Ÿ&&1.ŸVX{^ÝZñ` ~«÷mË_H$ñ` B{V AW©….
Abm¡{H$H$, AqM˶, AnZogo A{^ÝZ AZoH$ e{³V¶m|dmbo ~«÷Ho$ {df¶‘| A{^ÝZ-~«÷mË‘H$ OJVH$s A^oXmË‘H$ ì¶dñWm lw{Vdm³¶m|‘| H$hr JB© h¡. (93)
{dVa{V `V² ñd`_² AJwU§ {d{dYoä`… H$m_Zm ZmZmŸ&1gJwU¡… {edm{Xê$n¡… VX§{e^yV§ ^Oo na§~«÷Ÿ&&94Ÿ&&
1.ŸVoZ A{J«_o àH$aUo JwUmdVmam{XXodmZm§ ñdê$nm{X dú`V BË`{n gy{MV_².
{ZJw©U ~«÷ Omo gJwU {ed Am{X ê$nm|‘| AZoH$ ñdê$nm| Ûmam AZoH$ àH$maH$s H$m‘ZmAm|H$mo nyU© H$aVo h¢, Eogo A§erê$n na~«÷H$m ‘¢ Aml¶ H$aVm hþ§. (94)
B{V lr_Ûëb^mMmæ`©_Vd{Îm© lrd«Odëb^MaUmZwMa nÄMZXrKZí`m_^Q²Q>mË_O
lrJmodÕ©ZerK«H$do… H¥$Vm¡ doXmÝV{MÝVm_Um¡
{d{eîQ>mÛ¡V{dMmamo Zm_ EH$mXe§ àH$aU_²Ÿ&&11Ÿ&&
d
{d{eï>mÛ¡V{dMmamo Zm‘ EH$mXe§ àH$aU‘²138
AW e¡demŠV_V{dMmamo Zm_
ÛmXe§ àH$aU_²brbm`¡ {edeŠË`mÚm… H¥$Vm `oZ {d^yV`…Ÿ&
Z¡J©wÊ`hoVw§ ^ŠVmZm§ Z_m_mo {ZJw©U§ na_²Ÿ&&1Ÿ&&
{OÝhmoZ| brbmW© [ed-e{³V Am{X {d^y{V¶m|H$mo àH$Q> {H$¶m h¡ VWm Omo ³Vm|H$s {ZJw©UVmHo$ hoVw h¢, Eogo {ZJw©U ~«÷H$mo Z‘ñH$ma. (1)
1e¡dm am_mZwO_VVñH$am… gd©dmL²>‘`_²Ÿ&2
`moO{`Ëdm {edna§ {d{eîQ>mÛ¡V_¡a`Z²Ÿ&&2Ÿ&&1.ZrbH$ÊR>mX`… ñ_mVm© {ÛYm à{gÕm Xm{jUmË`bmoHo$. e¡dñ‘mVm©…
^mJdVñ_mVm©íM. VÌ ñ_{ÌnwÊS´>Ym[aUmo AÛ¡V{gÕmÝVm{^_m{ZZ AmÚm…. {ÛVr`m… Vw D$Üd©nwÊS´>m{XYm[aUmo AÛ¡{VZ…. AÌmoŠVm… e¡dmñVw nmewnVm ko`m…. 2.Ÿ~«÷gyÌ-^mî` {edVÎd{ddoH${b“mM©ZMpÝÐH$m{Xfw.
am‘mZwO‘VH$mo AnZm H$hZodmbo nmewnV e¡dm|Zo g§nyU© gm{h˶ {ednaH$ {XImH$a "{d{eï>mÛ¡V" ‘V H$hm h¡. (2)
1{ZJw©U§ ñ`mV² na~«÷ lwVo… {ZJw©U_wpŠVH¥$V² &2
eå^moñV…‘àYmZñ` ~«÷Îd§ Z VWmo{MV_² &&3Ÿ&&1.Ÿlw{VV…. 2.Ÿ{d^y{VËdoZ Ma_H$mo{Q>H§$ ~«÷Ëd§ gy{MV‘² Ed B{V md….
lm¡VemómZwgma {ZJw©U na~«÷ {ZJw©U ‘w{³V XoZodmbo h¡. Eogm ~«÷Ëd V‘…àYmZ e§^w‘| hmoZm ¶mo½¶ Zht h¡. (3)
{ZJw©U… ñ`mV² na{edmo ì`yhm{XñWmo JwUr{V MoV²Ÿ&
Z, gyVg§{hVmXm¡ d… gJwU… gmo@{n H$Ï`VoŸ&&4Ÿ&&
na{ed {ZJw©U h¢ VWm ì¶yh Am{X‘|§ aho hwE {ed gJwU h§¡. ¶{X Eogm hmo Vmo Z{h§. gyVg§{hVm Am{X‘| na{ed gJwU r H$ho JE h¢. (4)
1""C_mÕ©{dJ«h… lr_mZ² gmo_mÕ©H¥$VeoIa…&
~«÷{dîUw_hoemZ¡… Cnmñ`… na_oída…Ÿ&&5Ÿ&&2
F$V§ gË`§ na~«÷ nwéf§ gmå~_² B©ída_²''Ÿ&
AîQ>_o Zd_o@Ü`m`o VÝ_VmonH«$_mV² ñ\w$Q>_²Ÿ&&6Ÿ&&
e¡demº$‘V{dMmamo Zm‘ ÛmXe§ àH$aU‘² 139
1.ŸAîQ>_mÜ`m`ñW‘² BX_². 2.ŸZd_mÜ`m`ñW‘² BX_².
"AmYo Xoh‘| C‘m h¡, ‘ñVH$‘| AY© M§Ð h¡ VWm ~«÷m, {dîUw {OZH$s CnmgZm H$Vo h¢, Eogo na‘oída F$V, g˶, na~«÷ê$n nwéf gm§~ BídaH$mo' - AmR>d| VWm Zd‘| Aܶm¶‘| {H$¶o JE e¡d‘VHo$ CnH«$‘go ¶h ñnï> h¡. (5-6)
_hoemZmonmñ`{b“mX² dmŠ`o na{ed… ñ\w$Q>…&Ÿ
gm{hË`mV² gd©Xm eŠVo… gJwUËd§ ÑT>rH¥$V_²Ÿ&&7Ÿ&&
"CZ na‘oídaH$s CnmgZm ‘hmXod H$aVo h¡§' Eogm H$hm J¶m hmoZogo Bg dm³¶‘| {Zê$nU na{ed H$m hr h¡. e{³VHo$ gm{h˶‘| e{³VH$s gJwUVm ÐT>Vmnyd©H$ {Zê${nV hþB© h¡. (7)
1 2eŠVo… nañdê$no@{n VÐhñ`o {Zê${nV_² &
""gd©ñ`mÚm _hmbú_rpñÌJwUm na_oídar''Ÿ&&8Ÿ&&1.ŸVmpÝÌH$mo A`§ ahñ`^mJ… gßVeVrnmR>moÎma§ nR²`_mZ…. 2.Ÿ{ÌJwUmË_H-
$Ëd_² CŠV_².
e{³VHo$ naê$n hmoZona r "XþJm©gáeVr'Ho$ ahñ¶‘| e{³VH$s {ÌJwUVm H$hr JB h¡. "g^rHo$ Ama§^‘| ahr hþB© na‘oídar ‘hmbú‘r {ÌJwUmË‘H$ h¡.' (8)
1""{ed… epŠV`wŠV… eíd{ËÌ{b“mo JwUg§d¥V…Ÿ&
d¡H$m[aH$… V¡OgíM Vm_gíMoË`h§ {ÌYmŸ&&9Ÿ&&2
VVmo {dH$mam A^dZ² fmoS>em_rfw H$ÄMZŸ&3CnmYmdZ² {d^yVrZm§ gdm©gm_² AíZwVo \$b_²Ÿ&&10Ÿ&&
h[a{h© {ZJw©U… gmjmV² nwéf… àH¥$Vo… na…Ÿ&
g gd©ÑJ² CnÐîQ>m V§ ^OZ² pZJw©Umo ^doV²''Ÿ&&11Ÿ&&1.Ÿ^mJ.10&88&3 2.Ÿ_hm^yVopÝÐ`_Zm§{g. 3.Ÿ{X½dmVmH$m©{XVXm{Y-
X¡{dH$ê$n{d^yVrZm§ _Ü` BË`W©….
‘¢ e{³VHo$ gmW ahm hþAm, h‘|em VrZ qbJmodmbm, JwUm|go {bá d¡H$m[aH$ V¡Og VWm Vm‘g, Eogo VrZ àH$maH$m hþ§. {’$a BZ VrZm|‘| ‘hm^yV, B§{ж, ‘Z VWm gmobh {dH$ma hþE. {d^y{VAm|‘o§go à˶oH$ EH$H$s Amoa J{V H$aZodmbm g^r {d^y{V¶m|Ho$ ’$bH$m ^moJ H$aVm h¡. ^JdmZ h[a {ZJw©U Am¡a
e¡demº$‘V{dMmamo Zm‘ ÛmXe§ àH$aU‘²140
àH¥${Vgo na nwéf h¡. do g^rHo$ Ðï>m VWm CnÐï>m h¢. CZH$m Aml¶ H$aZodmbm Ord {ZJw©UVm àmá H$aVm h¡. (9-10-11)
lr_X²^mJdVo@ß`wŠV§ gJwUËd§ {edñ` VwŸ&1"d¡îUdmZm§ `Wm e§^w…' ^ŠV… na{ed… na_²Ÿ&&12Ÿ&&
ì`yhdVu Vw g§hmaepŠVH$m`} {Zê${nV…Ÿ&VV² nmÙ~«÷d¡dV©nÄMamÌm{XdmŠ`V…Ÿ&&13Ÿ&&AZoH¡$… doX^mJ¡íM _`mÝ`Ì ànpÄMV_²Ÿ&H¥$îU Ed na§~«÷ gXmZÝXñVWm lw{V…Ÿ&&14Ÿ&&
lr‘X²^mJdV‘| r {edH$mo gJwU H$hm J¶m h¡. "d¡îUdm|‘| O¡go eå^w h¢' (^mJ.nw.12&13&19) dm³¶mZwgma na{ed ^³V h¢. ì¶yh‘| pñWV {edH$mo g§hmaH$s e{³VHo$ H$m¶©ê$n H$ho JE h¢. Bgr V϶H$mo nÙnwamU, ~«÷d¡dV©nwamU, n§MamÌ Am{XHo$ dm³¶m|go VWm doXHo$ AZoH$ dMZm| Ûmam ‘¡Z| Aݶ ñWmZm|‘| {gÕ {H$¶m h¡. lw{Vdm³¶ H$hVo h¢ {H$ H¥$îU hr na~«÷ h¡§ VWm gXmZ§X h¡. (12-13-14)
1""H¥${f^y©dmMH$… eãXmo UíM {Zd¥©{VdmMH$…Ÿ&Û`mo… EoŠ`§ na§ ~«÷ "H¥$îU' BË`{^Yr`Vo''Ÿ&&15Ÿ&&
"H¥$f²' YmVwH$m AW© gÎmm h¡, "U'H$m AW© AmZ§X h¡. BZ XmoZm|H$s EH$Vmdmbo na~«÷ lrH¥$îU H$ho JE h¢. (1.ŸVmnZr`ñWm)(15)
{edm{Xê$n¡… gJwU¡… H$m_mZ² nya`{V à^w…Ÿ&ñd`ÝVw {ZJw©Umo Xodmo ^ŠVmZm§ {ZJw©UËdH¥$V²Ÿ&&16Ÿ&&
{ed Am{X gJwUê$nm| Ûmam JdmZ (Ordm|H$s bm¡{H$H$-nmabm¡{H$H$) BÀN>mAm|H$mo nyar H$aVo h¢; ñd¶§ {ZJw©U Xod h¢ VWm ³Vm|H$mo {ZJw©U H$aZodmbo h¢. (16)
1`ñ`mpL²K« n§>H$OaOmo@{IbbmoH$nmb¡…
_m¡ë`wÎm_¡… Y¥V_² Cnm{gVVrW©VrW©_²Ÿ&~«÷m ^dmo@h_{n `ñ` H$bm… H$bm`m…
lríMmoX²dho_ {Ma_ñ` Z¥nmgZ§ ŠdŸ&&17Ÿ&&
VrWm]Ho$ VrW©ê$n Cnmñ¶, {OZHo$ MaUH$‘bm|H$s aOH$mo g^r
e¡demº$‘V{dMmamo Zm‘ ÛmXe§ àH$aU‘² 141
bmoH$nmbm|Zo loð> ‘wHw$Q>m|go YmaU {H$¶m h¡, ~«÷ VWm ‘¢ ‘hmXod r VWm bú‘r {OZH$s H$bmH$s H$bmH$mo b§~o g‘¶go YmaU {H$¶o hþE h¡, CÝh| amOmHo$ AmgZH$s ³¶m Anojm h¡! (^mJ.nw.10&68&37)(17)
1"Ëdm_odmÝ`o {edmoŠVoZ _mJ}U {edê${nU_²'Ÿ&
lr_X²^mJdVo@ñ`o{V ^JdÐÿnVm _VmŸ&&18Ÿ&&
"AݶbmoJ {ed Ûmam à{Vnm{XV ‘mJ© AZwgma {edê$n AmnH$s CnmgZm H$aVo h¡', Bg ^mJdVHo$ dMZ‘| ^r {edH$mo ^JdÐÿn H$hm J¶m h¡. (^mJ.nw.10&40&8)(18)
"`o@ß`Ý`XodVm ^ŠVm' B{V JrVmgw Mmo{XV_²Ÿ&nmÙo H$m{Îm©H$ _mhmËå`o àW_mÜ`m` B©`©VoŸ&&19Ÿ&&
1"gm¡am… e¡dmíM JmUoem d¡îUdm… epŠVnyOH$m…Ÿ&_m_od àmßZwdÝVrh dfm©å^… gmJa§ `WmŸ&&20Ÿ&&EH$mo@h§ nÄMYm OmV… H«$sS>`m Zm_{^… {H$b &XodXÎmmo `Wm H$píMV² nwÌmÚmˆmZZm_{^…''Ÿ&&21Ÿ&&
"Omo Aݶ Xodm|Ho$ ³V h¢...do r ‘wPo hr àmá H$aVo h¡' Eogm JrVmOr‘| ^r H$hm h¡. nÙnwamU‘| H$m{V©H$‘hmË嶑| H$hm h¡… ""dfm©H$m Ob O¡go g‘wБ| {‘b OmVm h¡, Cgr àH$ma gy¶m}nmgH$, {edmonmgH$, JUoemonmgH$, d¡îUd VWm e{³VnyOH$ ‘wPo hr àmá H$aVo h¡§. H$moB© EH$ ~mbH$ nwÌm{X {^ÝZ-{^ÝZ Zm‘m|H$mo àmá H$aVm h¡, Eogo ‘| a‘UHo$ {bE Zm‘^oXgo nm§M àH$maH$m hþAm hþ§''(1.nÙnwam.íbmoH$ 26Ÿ-Ÿ27). (19-21)
BËW§ ^JdVm àmoŠVm {edmXrZm§ {ZOm§eVmŸ&1
{edm{Xê$n§ e¡dmÚm ^OÝV… àmßZwdpÝV V_²&&22&&1. H«$_oU JdÝV_² Ed àmßZwdpÝV B{V AW©….
Bg àH$ma ^JdmZZo {ed Am{X XodVmAm|H$mo AnZm A§e H$hm h¡. {ed VWm Aݶ XodVmAm|H$m Aml¶ H$aZodmbo r A§VV… CÝht JdmZH$mo àmá H$aVo h¡. (22)
1{dîUw… gËdJwUmonm{Y… VX²^ŠVm Bh d¡îUdm…Ÿ&2 3eå^moénmgZ§ MH«$ AmgwamZ² _moh`Z² Šd{MV²Ÿ&&23Ÿ&&
e¡demº$‘V{dMmamo Zm‘ ÛmXe§ àH$aU‘²142
1.Ÿ"gm¡am' BË`m{XnmÙdmŠ`o. Bh d¡îUdm A{n gm¡amXrZm§ gmhM`m©X² JwUmdVma{dîUmo… CnmgH$mEd J«møm ZVw nwéfmoÎm_godH$m…. 2.ŸZZw am_mÚdVmaofw {dîUmo… {ed^pŠVH$aUmV² goì`godH$^md{dn`©`Ed Hw$Vmo Z? B{V AmeL²Š` Amh e§^mo… B{V. VoZ lrH¥$îUMÝÐmä`wX`mXm¡ e§H$a>bmbH${d… VQ²Q>rH$mH¥$X² hmWr^mB©e_m© M Ûmd{n VWm{dYnwamUm{XdmŠ`mZm§ VmËn`m©Z² Ad~mo{YZmd{n namñVm¡ B{V ko`_². 3.Ÿ^JdmZ² H¥$VdmZ² B{V AW©….
1CÎmamoÎmagJm©Wª, VËnmÙo ñnîQ>_² CÀ`VoŸ&{dîUmoZm©_ghñÌo Vw {edoZ {J[aOm§ à{VŸ&&24&&
1.Ÿnydm©Ýd{`. `{X ^JdmZ² ñdñ` gdm}ËH¥$îQ>Ëd§ gdm©Z² à{V A{deof§ Xe©`oV² gd}@{n _wŠVm… ñ`w…. g¥pîQ>… AdéÕm ^doV² VËg¥pîQ>d¥X²Ü`Wª VWm H$amo{V BË`W©….
{dîUw gÎdJwUdmbo h¢. CZHo$ ^³V d¡îUd h¡. à^wZo ^{dî¶H$s g¥{ï> H$aZoHo$ hoVwgo Amgwam|H$mo ‘moh H$aVo hþE H$^r e§^wH$s CnmgZm H$s Wr, ¶h ~mV nÙnwamU‘| H$hr JB© h¡. (23-24)
àmoÀ`Vo nÄMamÌo M `V² ñdñ_¡ h[aUmo{XV_²Ÿ&1"" Ëdm_mamÜ` VWm eå^mo J«hrî`m{_ da§ gXmŸ&&25Ÿ&&
1.Ÿ{edoZ nmd©Vr§ à{V {dîUwghñÌZmåÝ`wŠV§ VXod Ajae… ZmaX-nÄMamÌo{n Cnbä`Vo VÌ C^`Ì BX§ JdXZwdmXê$n§ {eddMZ_² ApñV.
{dîUwghóZm‘‘| {edOrZo nmd©VrOrHo$ à{V VWm n§MamÌ‘| h[aZo AnZo {bE H$hm h¡… "h| e§^w! AmnH$m AmamYZ H$aHo$ ‘| h§‘oem daXmZ àmá H$é§Jm.' (25)
1ñdmJ_¡… H$pënV¡… Ëd§ M OZmZ² _X² {d_wImZ² Hw$éŸ&_m§ M Jmon` `oZ ñ`mV² g¥pîQ>… EfmoÎmamoÎmam''Ÿ&&26Ÿ&&1.Ÿe¡dm{XemñÌ¡….
"AmnHo$ Ûmam àH$Q> {H$¶o JE AmJ‘emóm| Ûmam ‘Zwî¶m|H$mo ‘wPgo {d‘wI H$amo VWm ‘wPo Nw>nm Xmo, {Oggo {H ¶h g¥{ï> CÎmamoÎma MbVr aho.' (26)
IpÊS>V… npÊS>VH$a{^pÝXnmbo àhñVV…Ÿ&
^mî`àH$meo VX²dmXmo {dñVamV² nwéfmoÎm_¡…Ÿ&&27Ÿ&&
e¡demº$‘V{dMmamo Zm‘ ÛmXe§ àH$aU‘² 143
lrnwéfmoÎm‘OrZo "n§{S>VH$aq^{Xnmb' VWm "àhñVdmX'‘| VWm "AUw^mî¶'Ho$ àH$me‘| C³VdmXH$m {dñVmanyd©H$ I§S>Z {H$¶m h¡. (27)
emŠVm OJX² CnmXmZ§ OënÝË`ënlwVm h[a_²Ÿ&
H$ën`pÝV {Z{_Îm§ M epŠV¨ Vm§ naV… nam_²Ÿ&&28Ÿ&&1
XodrgyŠVm{XZm lwË`m _mH©$ÊS>o`m{Xfy{XV_² &2{deofVíM VÝÌofw VËñdê$n§ {Zê$ß`VoŸ&&29Ÿ&&
1.ŸnwamU^mJofw…. 2.ŸepŠVñdê$n_².
WmoS>r {dÛÎmmdmbo em³Vm|Zo h[aH$mo OJVHo$ CnmXmZ VWm namËna e{³VH$mo {Z{‘ÎmH$maU H$hm h¡. F$½doXr¶ Xodrgy³V dJoao‘| VWm "namñ¶ e{³V…' Bg lw{Vdm³¶Ho$ AZwgma "‘mHª$S>o¶nwamU' Am{X‘| Bg {df¶H$m {Zê$nU {H$¶m J¶m h¡ VWm {deofê$ngo Vm§{ÌH$ J«§Wmo§‘| e{³VHo$ ñdê$nH$m {Zê$nU {H$¶m J¶m h¡. (28-29)
Vm§ nam§ H$maU§ àmh gßVeË`m§ ñVwdpÝd{Y…Ÿ&
""namnamUm§ na_m Ëd_od na_oídarŸ&&30Ÿ&&
Ëd`¡VX² dm`©Vo {díd§ Ëd`¡VV² g¥Á`Vo OJV²Ÿ&
Ëd`¡VV² nmë`Vo Xo{d Ëd_Ëñ`ÝVo M gd©Xm''Ÿ&&31Ÿ&&
ñVw{V H$aVo hþE ~«÷mOrZo "gáeVr'‘| name{³VH$mo H$maUê$nm H$hr h¡… "ho Xodr!, Amn nago naH$s ^r na‘ na‘oídar hmo. Bg {dídH$mo AmnZo YmaU {H$¶m h¡, CËnÝZ H$a ahr hmo VWm nmbZ ^r H$a ahr hmo VWm A§VV… gd©Xm Amn hr Bgo brZ r H$ao§Jr.' (30-31)
B{V MoV² ly`Vm§ _yT> eŠV`mo ~«÷UñVw `m…Ÿ&1 2VX{^ÝZmíM VÐÿnm…, lwË`m nydª {Zê${nV_² &&32Ÿ&&
1.Ÿ"namñ` epŠV'[aË`m{Xê$n`m. 2.ŸB{V B{V eof….
¶{X ¶h VH©$ {X¶m OmE Vmo H$hVo h¢ {H$ ~«÷H$s Omo e{³V¶m§ h¡ do ~«÷go A{^ÝZ VWm ~«÷ê$n h¡. Cn{ZfÛm³¶mZwgma Bg V϶H$m {Zê$nU nyd©‘| {H$¶m J¶m h¡. (32)
1JwUmË_H$_² A{MX² ê$n§ àH¥${V… g¥pîQ>H$m{bH$_²Ÿ&
epŠVàH¥$Ë`mo… XwJm© Vw {d^y{V… H$m`©{_î`VoŸ&&33Ÿ&&
e¡demº$‘V{dMmamo Zm‘ ÛmXe§ àH$aU‘²144
1.ŸgËdm{Xê$n_².
g¥{ï> H$aZoHo$ g‘¶H$m JwUmË‘H$ A{MV²ê$n dh àH¥${Ve{³V VWm àH¥${VH$m H$m¶© dh {d^y{Vê$n XþJm© h¡. (33)
1aË`¡ {~{^ËgwZmgdm©… pVamo^mì`m{n VoZ Vm…Ÿ&
VX§em… ñd{d^y{Vä`mo XÎmm… Ho$MZ Ho$MZŸ&&34Ÿ&&1.Ÿa_UmWª ^oX§ {MH$sfw©Uo{V `mdV². VoZ ~«m÷Um Vm… gdm© A{n
ñdmbm¡{H$H$eŠVr… H$m`}fw {Vamo^mì`m{n VX§em… eVm§em… Ho$MZ Ho$MZ ñd{d^y{Vä`mo XwJm©{Xä`mo XÎmm B{V AÝd`mWm£.
a‘UmW© ^oX àH$Q> H$aZoH$s BÀN>mdmbo à^wZo BZ g^r e{³V¶m|H$m {Vamo^md H$aHo$ e{³VAm|Ho$ Hw$N> A§e {d^y{V¶m|H$mo àXmZ {H$E. (34)
1AmXm`m_aeŠVrZm_² A§emZ² gm {Z{_©Vm nwamŸ&
_{hfmgwaZmem`oË`ñ`m… VÀN>>pŠVH$m`©VmŸ&&35Ÿ&&1.ŸXwJm©.
A‘a e{³V¶m|Ho$ A§em|H$mo boH$a ‘{hfmgwaH$m {dZme H$aZoHo$ {bE CZ e{³V¶m|H$m g¥OZ {H$¶m J¶m. AV… dh à^wH$s e{³VH$m H$m¶© h¡. (35)
_w»`ËdoZ JwUmíMmem… {ÌJwUmonm{YYm[aUm_²Ÿ&1 2Ì`mUm_² AmJVm VÌoË`ñ`m… àH¥${VH$m`©VmŸ&&36Ÿ&&
1.ŸJwUmdVmamUm§ ~«÷{dîUw_hoídamUm_². 2.ŸXwJm©`m_² AmJVm BË`W©….
‘w»¶V¶m VrZ JwU-gËd, aOg² VWm V‘g²H$s Cnm{YH$mo YmaU H$aHo$ ~«÷m-{dîUw VWm ‘hoeHo$ Ae³¶ JwU e{³V‘| Am JE; Eogo dh e{³V àH¥${VH$m H$m¶© h¡. (36)
H$m`m©{U H$m`©ê$nm`m§ eŠVrZm§ àH¥$Vo… A{nŸ&
VVmo@ñ`m_² CnM`©ÝVo _mhmËå`»`mV`o Šd{MV²Ÿ&&37Ÿ&&
H$^r ‘hmËå¶ àH$Q> H$aZoHo$ hoVwgo e{³V VWm àH¥${VHo$ H$m¶m]Ho$ H$m¶©ê$nm|H$m Bg e{³V‘| CnMma {H$¶m OmVm h¡. (37)
1CŠV§ {ÛVr`o@Ü`m`o VV² gßVeË`m… g_m{hV… &
àW_mÜ`m`d¥ÎmmÝV… VQ²Q>rH$m`m§ _`m nwZ…Ÿ&&38&&1.ŸBX_² CÎmaoU AÝdo{V.
e¡demº$‘V{dMmamo Zm‘ ÛmXe§ àH$aU‘² 145
¶hr ~mV "gáeVr'Ho$ Xygao Aܶm¶‘| H$hr JB© h¡ VWm Cg J«§WH$s Q>rH$mHo$ nhbo Aܶm¶Ho$ d¥Îmm§V‘| ‘¡Z| g‘mYmZ r H$a {X¶m h¡. (38)
1 2XodrgyŠVo ñd_mhmËå`§ Xoì`¡dmoŠËdm VVmo __Ÿ&
`mo{ZaßñdÝV…g_wÐ BË`wŠVm h[aH$m`©VmŸ&&39Ÿ&&1.ŸF$½doXà{gÕo. 2.Ÿ""Ah_od ñd`{_X§ dXm{_ OwîQ>§ Xodo{^éV _mZwfo{^…''
BË`m{XZm Xoì`¡d ñd_mhmËå`§ (Ÿ~«÷éÐmoËnmXH$Ëdm{Xê$n_²Ÿ) CŠËdm VV… ""__ mo{Z… AÝV…g_wÐo Aßgw'' B{V ñdñ` h[aH$m`©Vm CŠVoZ AÝd`mWm£.
XodrZo F$½doXr¶ Xodrgy³V‘| AnZm ‘hmËå¶ ~Vm¶m h¡ "‘‘ ¶mo{Z' AWm©V² ‘oam OÝ‘ g‘wÐHo$ Obgo hþAm h¡' Bg dm³¶ Ûmam dh h[aH$s H$m¶©ê$n h¡, Eogm H$hm h¡. (39)
Vñ_mV² g¥Á`V`m Z¡d KQ>Vo@ñ`m {Z{_ÎmVmŸ&
epŠV_V² nmaVÝͶ§ M epŠVËdmX² ~hþYmo{XV_²Ÿ&&40Ÿ&&
AV… dh ñd¶§ g¥Á¶ hmoZogo OJVH$m {Z{‘ÎmH$maU Zht ~Z gH$Vr h¡. e{³Vê$n hmoZoHo$ H$maU dh e{³V‘mZ à^wgo naV§Ì h¡ Eogm AZoH$ ñWmZm|‘| H$hm J¶m h¡. (40)
VÝZmÌ {dñ_`… H$m`m} `moJ{ZÐm OJËnVo…Ÿ&
_hm_m`m haoíM¡fm V`m gå_moøVo OJV²''Ÿ&&41Ÿ&&
Bg‘| Hw$N> AmíM¶© H$aZo O¡gm Zht h¡ {H$ OJVHo$ n{V lrh{aH$s ¶moJ{ZÐm hr ‘hm‘m¶m h¡ VWm Cg ‘m¶m Ûmam OJVH$mo ‘mo{hV {H$¶m OmVm h¡. (41)
BË`wŠV§ àW_mÜ`m`o, VWm Zmam`UrñVdoŸ&
""`m Xodr gd©^yVofw {dîUw_m`o{V epãXVm''Ÿ&&42Ÿ&&
Bg àH$ma "gáeVr'Ho$ nhbo Aܶm¶‘| H$hm J¶m h¡ Eogo hr Zmam¶Ur ñVd‘| "¶m Xodr...' g^r yVàmUrAmo‘| ahr hþB© XodrH$mo hr {dîUwH$s ‘m¶m H$hm J¶m h¡. (42)
naËd§ VÌ epŠVËdm{^àm`oU {Zê${nV_²Ÿ&1Ëd`o{V H$aU§ ko`§, eŠVoZmo© H$V¥©Vmo{MVmŸ&&43Ÿ&&
1.Ÿ"Ëd`m EVX² Ym`©Vo' BË`m{XdmŠ`o.
e¡demº$‘V{dMmamo Zm‘ ÛmXe§ àH$aU‘²146
ñd¶§ e{³V h¡ Eogm H$hZoHo$ Ame¶go hr "Ëd¶m EVX² Ym¶©Vo' Am{X dMZm|‘| naê$nVm e{³VH$s H$hr JB h¡; dh gmYZ h¡. e{³V H$Vm© h¡, ¶h H$WZ C{MV Zht h¡. (43)
{dg¥îQ>m¡ g¥pîQ>ê$nm Ëd§ pñW{Vê$nm M nmbZoŸ&1
VWm g§ö{Vê$nmÝVo OJVmo@ñ` OJÝ_`o&&44&&1.ŸgßVå`ÝV_².
"g¥{ï> O~ Zht hmoVr h¡, Eogr pñW{V‘| OJVH$s g¥{ï>ê$nm, nmbZ‘| pñW{Vê$nm VWm A§V‘| g§hmaê$nm Vw hr h¡'. (44)
OJÝ_`o ^JdVr {ÌYm epŠVñVw `m pñWVmŸ&
VÐÿnm Ëd‘² B{V ñVwË`m Ëd`o{V H$aU§ Y«wd_²Ÿ&&45Ÿ&&
"OJÐÿn‘| JdmZH$s Omo VrZ e{³V¶m§ ahr hþB© h¡§, CZ ê$nm|‘| Vw hr h¡.' BZ dMZm| Ûmam ñVw{VHoo$ ê$n‘| 'Ëd¶m EVX² Ym¶©Vo' Am{X eãXm|go {ZpíMV hr gmYZê$nVmH$m {Zê$nU {H$¶m J¶m h¡. (45)
g_dm{` {Z{_Îm§ M ~«÷¡d lw{Vgå_V_²Ÿ&
{d^yVrZm§ M _mhmËå`§ ~«÷_mhmËå`~moYH$_²Ÿ&&46&&
~«÷ hr OJVHo$ CnmXmZ Am¡a {Z{‘Îm H$maU h¡§ ¶h {gÕm§V doXgå‘V h¡. {d^y{V¶m|H$s ‘hÎmm r ~«÷Ho$ hr ‘hmËå¶H$m ~moY H$admVr h¡. (46)
amk… ñVwVmd_mË`m{Xàe§gm n`©dñ`{VŸ&
ñVwV… Šd{MV² nwamUofw VÎmÐÿn… VVmo h[a…Ÿ&&47Ÿ&&
amOmH$s ñVw{V‘| àYmZm|H$s ñVw{VH$m r g‘mdoe hmo hr OmVm h¡. H$^r H$^r nwamUm|‘| CZ-CZ {d^y{V¶m|§Ho$ ê$n‘| à^wH$s ñVw{V r H$s OmVr h¡. (47)
""AmH$memV² n{VV§ Vmo`§ `Wm JÀN>{V gmJa_²Ÿ&
gd©XodZ_ñH$ma… Ho$ed§ à{V JÀN>{V''Ÿ&&48Ÿ&&
AmH$mego ~agm hþAm nmZr O¡go gmJaH$s Amoa OmVm h¡, Cgr àH$ma g^r Xodm|H$mo {H$¶m hþAm Z‘ñH$ma JdmZ Ho$edHo$ à{V OmVm h¡. (48)
""`o `Wm _m§ ànÚÝVo Vm§ñVW¡d ^Omå`h_²''Ÿ&1
BË`mXm¡ \$bX… nyÁ`… VÎmX§er g Ed {hŸ&&49Ÿ&&1.Ÿ"_`¡d {d{hVmpÝhVmZ²' BË`m{X JdX² CŠVo….
e¡demº$‘V{dMmamo Zm‘ ÛmXe§ àH$aU‘² 147
"Omo Omo ³V, {Og {Og àH$mago ‘oar eaU‘| AmVo h¢, CZH$m OZ ‘¢ Cgr àH$ma H$aVm hþ§.' BZ dm³¶m|Ho$ AZwgma ’$b XoZodmbo, nyÁ¶ VWm g^r Ordm|Ho$ A§er JdmZ hr h¢. (49)
1nydm}ŠVnmÙdmŠ`o@{n ñ\w$Q>m ^JdX§eVmŸ&VÝÌemñÌmʶ`wŠVm{Z _mohZm` H¥$Vm{Z `V²Ÿ&&50Ÿ&&1.Ÿ"e¡dm… gm¡am'B{VdmŠ`o.
nÙnwamU‘|§ "e¡dm… gm¡am…...", Bg Cnamo³V dMZ‘|§ JdmZHo$ ¶o g^r A§e h¢, ¶h ñnï>V¶m H$hm J¶m h¡. V§Ìemó Vmo A¶w³V h¢ VWm ‘mÌ ‘moh H$aZoHo$ {bE CZH$s aMZm hþB© h¡. (50)
AVñVXZwgmaoU _Ú§ _m§g§ M _¡WwZ_²Ÿ&_ÝdmZm CÎm_§ H$m¡bmÚm`mpÝV `_`mVZm…Ÿ&&51Ÿ&&
AV… Eogo V§Ìemóm|H$m AZwgaU H$aHo$ ‘Ú, ‘m§g VWm ‘¡WwZH$mo CÎm‘ ‘mZZodmbo H$m¡b Am{X ‘mJu ¶‘¶mVZm hr àmá H$aVo h¡§. (51)
VV² emŠV{H$aUo VÝÌ{H$aUo@Ý`Ì Xw_©V_²Ÿ&XwJm©nmR>{dd¥Ë`mXm¡ {dñVamX² Xy{fV§ _`mŸ&&52Ÿ&&
‘oar Amoago "em³V{H$aU', "V§Ì{H$aU' VWm "XwJm©nmR>'H$s Q>rH$mAm|‘| ^r CZ A{gÕ ‘Vm|Ho$ Xmof g{dñVma {XImE JE h¢. (52)
Vñ_mV² VXÛ`§ ~«÷ brbm`¡ ^m{dVÛ`_²Ÿ&{d_mohemñÌgå^«mÝV¡… AeŠ`§ kmVw_² Amgwa¡…Ÿ&&53Ÿ&&
brbmW©, CZ Xm| ñdê$nm|‘| àH$Q> ~«÷H$mo Bgr{bE Eogo {d‘mohmË‘H$ emóm|go g§^«m§V hþE Amgwar àH¥$[Vdmbo Ord OmZ Zht nmVo h¢. (53)
X¡dm ^OÝVw VV² ñdmMm`m}ŠV^ŠË`m namËna_²Ÿ&gXmZÝX§ doXarË`m Z ^«_ÝVw M _mohH¡$…Ÿ&&54Ÿ&&
Omo X¡dr Ord h¢, do AnZo AmMm¶© Ûmam H$hr JB ^{³Vgo, doXH$s ar{Vgo namËna gXmZ§XH$m Aml¶ H$aHo$ ahmo VWm ‘mohH$ emóm| Ûmam ^«{‘V Z hmo. (54)
1 2 3ê$no@jao nXo `mo@Ü`mËå`o H«$sS>{V gXm ñdê$noUŸ&
4A{Y^yVjaH$Îmm© nwéfmoÎm__² Am{YX¡{dH§$ dÝXoŸ&&55Ÿ&&
e¡demº$‘V{dMmamo Zm‘ ÛmXe§ àH$aU‘²148
1.Ÿñdê$nV^yV BË`W©…. 2.ŸAjam»`o. 3.ŸñdYmpåZ. 4.ŸVoZ A{J«_àH$aU AmÜ`mpË_H$m{X JdËñdê$nÌ`{dMmamo dV©V BË`{n gyÀ`Vo.
ñdê$nmË‘H$ Aja~«÷mË‘H$ Amܶm{Ë‘H$ {ZOYm‘‘| h‘|em Omo A{Y^yV-jaHo$ H$Vm© AnZo ñdê$n‘| H«$rS>m H$a aho h¢, Eogo Am{YX¡{dH$ nwéfmoÎm‘H$mo ‘| d§XZ H$aVm hþ§. (55)
B{V lr_Ûëb^mMm`©_Vd{V© lr~«Odëb^MaUmZwMa nÄMZXrKZí`m_^Q²Q>mË_O
lrJmodÕ©ZerK«H${d{da{MVo doXmÝV{MÝVm_Um¡
e¡demŠV_V{dMmamo Zm_ ÛmXe§ àH$aU_²Ÿ&&
d
e¡demº$‘V{dMmamo Zm‘ ÛmXe§ àH$aU‘² 149
AW ewÕmÛ¡V{deof{dMmamo Zm‘
Ì`moXe§ àH$aU_²1 2~ëbdrdëb^mo ZmZm Ym_Ý`jaZm_{ZŸ&
3H$b`§ëb{bVm brbm… gXm gñVmX² AZwJ«hrŸ&&1Ÿ&&1.ŸlrJmonr{à`…. 2.Ÿ{d{dYm…. BX§ brbm{deofU_². 3.ŸgX² B{Vn¥WŠnX_².
qH$ dm Xmg¡… g{hV B{V g_ñV_². VÌ "In©ao ear{V' {dgJ©bmon….
Aja Zm‘H$ {ZOYm‘‘| gXm AZoH$ b{bV brbmAm|H$mo H$aVo hþE Jmonm§JZmAm|Ho$ {චà^w AZwJ«h H$aZodmbo hm|. (1)
A{YX¡dm{X^oXoZ ~«÷Umo@pñV {Ìê$nVm &
jamo@ja B{V ÛoYm VWm@Ú… nwéfmoÎm_…Ÿ&&2&&
A{YXod, AܶmË‘ VWm A{Y^yV Eogo oXm|go ~«÷Ho$ VrZ ê$n h¡§. CZ‘| nhbo A{YXod nwéfmoÎm‘ h¡, Aja AܶmË‘ h¡ VWm ja A{Y^yV h¡. (2)
1nyUm©ZÝX_`mH$ma… gdm©H$mamZw^mdZ…Ÿ&
gpÀMXmZÝXê$nmo@gV² nXmWm©ñn¥îQ>{dJ«h…Ÿ&&3Ÿ&&
Abm¡{H$H$s{^… ñdm{^ÝZm{^{Z©Ë`mZÝVepŠV{^…Ÿ&
ñdm^m{dH$s{^anamhVH$m`m©{^am{lV…Ÿ&&4Ÿ&&
{déÕgd©Y_m©Um_² EH$mYmamo@{damoYV…Ÿ&2
AàmH¥$Vm{IbJwUmo {ZJw©Umo@{dH¥$Vmo {d^w…Ÿ&&5Ÿ&&
{ZË`… nyUm}@ì``mo ì`mßV EH$ EH$ag… gXmŸ&3
ko`… H¥$îU… na§~«÷ à_mgw nwéfmoÎm_…Ÿ&&6Ÿ&&1.ŸnyU©Ëd§ JUZmeyÝ`Ëd_² AmZÝXo. 2.ŸgËdm{XJwUÌ`a{hV…. 3.ŸdoXm{X-
à_mUofw BË`W©….
à^w nyUm©Z§X AmH$madmbo, g^r AmH$mam|H$m AZw^d H$aZodmbo, gV²-{MV²-AmZ§Xê$n, {OZHo$ XohH$mo AgV² nXmWm]H$m ñne© Zht h¡ Eogo, Abm¡{H$H$, AnZogo A{^ÝZ ñdm^m{dH$, {OZHo$ H$m¶© {H$gr AݶHoo$ Ûmam I§{S>V Zht hþE h¢ Eogr AZ§V e{³V¶m§ {OZH$m Aml¶ H$aHo$ pñWV h¢, A{damoYoZ g^r {dawÕ Y‘m]Ho$ Aml¶ê$n, AàmH¥$V JwUm|go nyU©, {ZJw©U, A{dH$mar, g‘W©, {Z˶,
ewÕmÛ¡V{deof{dMmamoZm‘ ̶moXe§ àH$aU‘²150
nyU©, A춶¶, ì¶má, EH$ê$n, h§‘oem EH$ag na~«÷ nwéfmoÎm‘ H¥$îUH$m doXm{X à‘mUm| Ûmam kmZ àmá H$aZm h¡. (3-6)
1 2AÝ`V² Vñ`mja§ ê$n§ gpÀMXmZÝX_mÌH$_²Ÿ&3VÐÿn§ J{UVmZÝX§ nyUm©ZÝXmo h[a… ñd`_²Ÿ&&7&&
1.ŸnwéfmoÎm_ñ`. 2.ŸAjam»`_². 3.Ÿemaram{X gd©gwImonoVMH«$dË`m©ZÝXm-noj`m ghòJw{UVnamY©JwUmZÝX_².
Xÿgam gV²-{MV²-AmZ§Xê$n CZH$m Aja ê$n h¡, CZH$m dh J{UVmZ§Xdmbm ê$n h¡, O~[H$ h[a ñd¶§ nyU© AmZ§Xdmbo (AJ{UVmZ§X) h¢. (7)
1"g¡fmZÝXñ` _r_m§gm ^dVr'Ë`m{XZm lwVm¡ &2
{dÜ`m ZÝXmV² >eVJwUmo@jamZÝXmo {h JÊ`VoŸ&&8&&1.ŸÎm¡{Var`~«÷dëë`m_². 2.ŸàmOmnË`mZÝXmV².
"g¡fmZÝXñ¶ ‘r‘m§gm...' B˶m{X gÝX^m]Ho$ Ûmam ~«÷mHo$ AmZ§Xgo eVJw{UV AmZ§X AjaH$m AmZ§X {JZm J¶m h¡. (8)
1AmZÝX_mÌH$anmX_wImoXaVm hao… &2VXm ZÝX_`mo@ä`mgmX² B{V gyÌo g_{W©V_²Ÿ&&9&&
1.ŸnwéfmoÎm_ñ`. 2.Ÿdmp½df`JUZmam{hË`_². VoZ ""`Vmo dmMmo {ZdV©ÝVo'' B{V VÌñWlwË`W©… gy{MVmo d{V.
^JdmZHo$ hñV, MaU, ‘wI, CXa Am{X AmZ§X‘¶ h¡. ¶h ~mV "AmZ§X‘¶mo Aä¶mgmV²' (~«÷.gy.1&1&11) nwZ…-nwZ… dU©Z hmoZogo à^w AmZ§XmH$ma h¢' Bg gyÌ‘|§ ~bnyd©H$ {Zê${nV hþB© h¡. (9)
1AÝ`o Vw ^JdX² Y_m©… gd} VÌ harÀN>`mŸ&
Am{d^m©d{Vamo^mdem{bZ… H«$sS>ZmñnXoŸ&&10Ÿ&&1.ŸAjao. A`_² Ame`…, lrH¥$îU-nwéfmoÎm_m{XZm_dmÀ`ñ` na~«÷U…
"EH$mo Ah§ ~hþñ`m§' "hÝV {VamogmZr'Ë`m{XlwVo… ~{h…H«$sS>ZoÀN>m`m§ {Vamo{hVY_©ê$nm-ZÝX{_d gpÀMXmZÝXmË_H§$ {H$pÄMX² ê$nmÝVa_² Am{d^©d{V VXod àW_§ H$m`©_{n gd©H$maUH$maU_². H$m`©Ëd§ M AÌ gd©^dZgm_Ï`©ê$n_m`mdopîQ>VËdê$n- ê$nmÝVaJ«hU_od Z {dH$m[aËd_². gd©H$maUH$maUê$n-na_mhmËå`ê$nËdmXod "~«÷
ewÕmÛ¡V{deof{dMmamoZm‘ ̶moXe§ àH$aU‘² 151
nwÀN>§ à{VîR>m' BË`m{Xlw{Vfw à{VîR>oË`wŠV_².
H«$sS>mHo$ ñWmZê$n CZ Aja~«÷‘| Am{d^m©d VWm {Vamo^md àH$maHo$ ^oXgo g^r JdÕ‘© à^wH$s BÀN>mgo hþE h¢. (10)
ì`mßVmo@ja… ñd`§ ì`mßVmo ì`mpßV… Xw½Ymå~wdX²Û`mo…Ÿ&
C^o A{n `W¡H$pñ_Z² H$beo ì`mß` {VîR>V…Ÿ&&11Ÿ&&1`Wojwag`mo… g{n©… XÜZmoíM {VbV¡b`mo…Ÿ&
2 3AbmoH$mo ì`m{nd¡Hw$ÊR>… Šd{MX² JmobmoH$ BË`{n Ÿ&&12Ÿ&&
1.ŸAÌ ""{Vbofw V¡b§ XYZrd g{n©…'' BË`m{Xlw{Va{n AZwgÝYo`m. 2.Ÿ""ní`Vm§ gd©bmoH$mZm_² AbmoH§$ g‘nÚV''. 3.Ÿ~¥hX²dm_ZnÄMamÌm{Xfw.
Aja~«÷ ì¶mnH$ h¢, à^w ñd¶§ r ì¶mnH$ h¢. XmoZm|H$s ¶h ì¶mnH$Vm XÿY Am¡a ObH$s Vah h¡; XÿY VWm Ob O¡go EH$ hr nmÌ‘| ì¶má h¡, O¡go JÝZoH$m ag, Kr Am¡a Xht, {Vb Am¡a Vob Am{XH$s ì¶m{á hmoVr h¡, Cgr àH$ma CZ XmoZm|H$s ì¶m{á h¡. AjaH$mo AbmoH$, ì¶m{n d¡Hw$ÊR>, H$ht JmobmoH$ r H$hm J¶m h¡. (11-12)
1VXod na_§ ì`mo_ na§ Ym_ na§ nX_²Ÿ&
2 3Aja§ ~¥hXì`ŠV§ n`m©`¡… n[aH$sË`©VoŸ &&13&&1.ŸAja~«÷¡d. 2.Ÿ""VXjao na_o ì`mo_Z²'' ""F$Mmo Ajao na‘o ì`mo_Z²''
""na_o ì`mo_Z² à{VpîR>Vm'' BË`m{X lw{Vfw. 3.Ÿ""Aì`ŠVmo Aja BË`wŠV'' B{V JrVmXm¡.
CÝht Aja~«÷H$mo na‘ ì¶mo‘, na‘ Ym‘, na‘ nX, ~¥hV² VWm A춳V Am{X n¶m©¶dmMr eãXm|go H$hm OmVm h¡. (13)
1na_mË_m na§ ~«÷oË`m{X{^… nwéfmoÎm_…Ÿ&
2 þ 3 4~hw ñ\w$Q>rH¥$V§ doXmXm¡ VÐÿn§ VWm ñ_¥{V… &&14Ÿ&&1.Ÿ"V`mo… EoŠ`§ na§~«÷' "CÎm_…nwéfñËdÝ`… na_mË_oË`wXmöV…' "~«÷o{V
na_mË_o{V' BË`m{Xlw{Vñ_¥{VnwamUofw. 2.Ÿn`m©`¡… B{Veof…. 3.Ÿ_wÊS>H$mÚwn{ZfËgw. 4.ŸlrJrVmdmŠ`_².
na‘mË‘m, na~«÷ Am{X n¶m©¶dmMr eãXm|go nwéfmoÎm‘H$m {dYmZ {H$¶m OmVm h¡. doX‘| à^wHo$ Cg ñdê$nH$m {Zê$nU ñnï>Vmnyd©H$ {H$¶m J¶m h¡.
ewÕmÛ¡V{deof{dMmamoZm‘ ̶moXe§ àH$aU‘²152
ñ‘¥{V(JrVm)‘| r- (14)""Aì`ŠVmo@ja BË`wŠV… V_mhþ… na_m§ J{V_²Ÿ&
`X² JËdm Z {ZdV©ÝVo VÕm_ na_§ __''Ÿ&&15Ÿ&&
A춳VH$mo Aja H$hm h¡. CÝh| na‘ J{V H$hm J¶m h¡; Ohm§ nhm|MH$a bm¡Q>Zm Zht nS>Vm h¡, dh ‘oam na‘ Ym‘ h¡. (15)
""nwéf… g na… nmW©! ^ŠË`m bä`ñËdZÝ`¶m''Ÿ&
BË`wŠVmo ^ŠË`¡H$bä`mo@J«o na… nwéfmoÎm_…Ÿ&&16Ÿ&&
ho AOw©Z! CZ nanwéfH$mo ‘mÌ AZݶ ^{³V Ûmam àmá {H$¶m OmV gH$Vm h¡. Bgr n«H$ma nwê$fmoÎm‘H$s ³Ë¶¡H$bä¶Vm H$m {Zê$nU r {H$¶m J¶m h¡. (16)
1VXmñWm` {ZO§ Ym_oÀN>mZwê$n{dYm`H$_²Ÿ&
2brbm {ZË`m… ñd`§ ewÕm A{ZéÕm XYm{V g… &&17Ÿ&&1.ŸAja_². 2.ŸnwéfmoÎm_…
BÀN>mZwgma ñdê$n YmaU H$aZodmbo CZ Ajaê$n {ZOYm‘‘| {~amOH$a à^w ñd¶§ {H$grHo$ Ûmam amoH$s Z Om gHo$ Eogr ewÕ {Z˶brbmAm|H$m ñdrH$ma H$aVo h¢. (17)
AZmJÝVwH$Y_©ËdmV² Vëbrbmñd{Ibmñd{nŸ&
Z ewÕmÛ¡V~mY… ñ`mX² A^oXmX² Y_©Y{_©Umo…Ÿ&&18Ÿ&&
CZ‘| AmJ§VwH$ Y‘© Zht h§¡. AV… CZ g^r brbmAm|‘| Y‘© VWm Y‘uH$s A{^ÝZVm hmoZoH$o H$maU ewÕmÛ¡VH$m H$ht r ~mY Zhr§ hmoVm h¡. (18)
ZZw MoX² Aja§ {ZË`§ {ZË`íM nwéfmoÎm_…Ÿ&
^oX… ñ`mX² dmñVdmo Û¡V§ Z MoX² Ý`yZmo@ja… H$W_²Ÿ&&19Ÿ&&1
B{V MoX² Z, h[a`©Ì {à`_moXà_moXdmZ²Ÿ&2AmZÝXmË_m n{jê$n… V¡{Îmar`ofw nR²çVoŸ&&20Ÿ&&
~«÷nwÀN>§ à{VîR>o{V nwÀN>§ VÌmja§ lwV_² &
Z nwÀN>§ n{jVmo {^ÝZ§ Zmja§ nwéfmoÎm_mV²Ÿ&&21&&1.ŸAmZÝX~«÷dëë`m_². 2.Ÿ""AÝ`moÝVa AmË_m AmZÝX_`…. Vñ` {à`_od
{ea…'' BË`m{XlwVm¡.
ewÕmÛ¡V{deof{dMmamoZm‘ ̶moXe§ àH$aU‘² 153
e§H$m= Aja~«÷ {Z˶ h¡§ VWm nwéfmoÎm‘ r {Z˶ h¡§, Vmo dñVwV… oX Vmo ahoJm hr. Amn H$hmoJo {H$ Û¡V Zht h¡, Vmo {’$a Aja‘| ݶyZVm ³¶m|?
g‘mYmZ= ¶{X Eogm H$hVo hmo Vmo ¶mo½¶ Zht h¡. dhm§ à^w {චAmZ§X Am¡a AmZ§Xdmbo h¢. V¡Îmar¶ Cn{ZfX‘| CZ AmZ§XmË‘mH$mo njrê$n H$hm J¶m h¡. "~«÷ nwÀN>§§ à{Vð>m(V¡.2&5)- ~«÷ nwÀN> h¡, à{Vð>m h¡', - ¶hm§ Aja H$mo nwÀN> H$hm h¡. ny§N> {H$gr njrgo {^ÝZ Zht hmoVr h¡, Cgr àH$ma Aja~«÷ nwwéfmoÎm‘go {^ÝZ Zht h¡. (19-20-21)
gdm©d`ddmZ² njr ñdVÝÌ… nwÀN>Vmo@{YH$…Ÿ&
nwÀN>ÝËd`dËdoZ Ý`yZ§ ^oXmo Z dñVwV…Ÿ&&22Ÿ&&
g^r A§Jmo§dmbm njr ñdV§Ì h¡ VWm ny§N>go A{YH$ h¡. ny§N> Vmo CgH$m EH$ A§J hmoZogo CVZm ݶyZ h¡; dñVwV… Vmo XmoZm|‘| H$moB© oX Zht h¡. (22)
AënY_©H$_² EH$m§e^yV§ Ý`yZ§ VWmja_²Ÿ&
gd©Y_m©l`… gmo@ñ_mX² A§{e^yVmo@{YH$… lwV…Ÿ&&23Ÿ&&
Bg àH$ma ݶyZ Y‘©dmbm, EH$ A§eê$ngo pñWV Aja ݶyZ h¡. g^r Y‘m]Ho$ Aml¶ê$n aho hþE A§erê$n JdmZ Bg Ajago A{YH$ h¡§. (23)
Z ^oXmo ^JdV² gpÀMXmZÝXmË_mjamo@{n `V²Ÿ&
nwÀN>§ n{jnXmWm©X² Z {d^ŠV{_h VV² VWmŸ&&24Ÿ&&
Aja~«÷ ^JdmZHo$ gV²-{MV²-AmZ§Xê$n h¡. ny§§N> O¡go njrê$n nXmW©go {^ÝZ Zht h¡, Cgr àH$ma Aja~«÷ nwwéfmoÎm‘go {^ÝZ Zht h¡. (24)
1AVmo@jañ` MaUËd_² A{n Šd{MX² CÀ`Vo &
à{VîR>o{V nXmV² Vñ` àmoŠV¡dmoÎm_Ym_VmŸ&&25&&1.Ÿ""öXmonJwøm@h©nX§ nXo nXo'' 2&2&18 B{V lr^mJdVmXm¡.
Bgr{bE mJdV Am{X‘| AjaH$mo MaUê$n r H$hm J¶m h¡. V¡{Var¶ Cn{ZfX‘| "nwÀN>§ à{Vð>m' - Bg dm³¶‘| à{Vð>m eãXgo Aja CÎm‘Ym‘ h¡, Eogm ^r H$hm J¶m h¡. (25)
ñdm{^ÝZ EH$m§e^yVo gpÀMXmZÝXYm_{ZŸ&
AmË_VÝÌ… gd©Y_m© gd©Xm a_Vo {d^w…Ÿ&&26Ÿ&&
AnZogo A{^ÝZ Eogo EH$ A§eê$n, gV²-{MV²-AmZ§XHo$ Ym‘ê$n
ewÕmÛ¡V{deof{dMmamoZm‘ ̶moXe§ àH$aU‘²154
Aja~«÷‘| ñdm¶Îm-gÎmmYmar gd©Y‘©dmbo ^JdmZ h§‘oem H«$sS>m H$aVo h¡§. (26)
1 þZ_mo Z_ñVo@ñËd¥f^m` gmËdVm§ {dXyaH$mîR>m` _wh… Hw$`mo{JZm_²Ÿ&
{ZañVgmå`m{Ve`oZ amYgm ñdYm_{Z ~«÷{U a§ñ`Vo Z_…Ÿ&&27Ÿ&&
¶mXdm|‘| loð>, Hw$¶mo{J¶m|Ho$ {bE {OZH$m ñWmZ A{V Xÿa h¡ Eogo Amn ^JdmZH$mo nwZ… nwZ… Z‘ñH$ma hmo. {OZgo g‘mZVm VWm A{Ve¶Vm, XmoZm| Xÿa Om MwH$s h¡ Eogo VoO Ûmam AnZo Ym‘ê$n Aja~«÷‘| a‘U H$aVo AmnH$mo Z‘ñH$ma. (1.^mJ.nw.Ÿ2&4&14). (27)
`Xm ~hr [aa§gw… ñ`mV² ñdê$nmX² AjamË_H$mV²Ÿ&
{Vamo^mdoZ Y_m©Um§ ànÄM§ g¥O{V ja_²Ÿ&&28Ÿ&&
O~ Aja~«÷ê$n ñdê$ngo ~mha H«$sS>m H$aZoH$s BÀN>m hmoVr h¡ V~ Y‘©-bjUm|H$m Am{d^m©d H$aHo$ jañdê$n OJVH$m à^w g¥OZ H$aVo h¡§. (28)
ZÝdja_² CnmXmZ§ {Z{_Îm§ nwéfmoÎm_…Ÿ&
VXm{^ÝZ{Z{_ÎmmonmXmZdmX… H$W§ ^doV²Ÿ&&29Ÿ&&
e§H$m: Aja~«÷ CnmXmZ-g‘dm¶rH$maU h¡ VWm nwéfmoÎm‘ {Z{‘Îm H$maU h¡, Vmo {’$a CnmXmZ VWm {Z{‘ÎmH$maU A{^ÝZ h¡, Eogm (A{^ÝZ {Z{‘ÎmmonmXmZ-H$maUVmdmX) dmX H¡$go hmo gH$Vm h¡? (29)
Ed§ MoV² e¥>Uw MoX² ho_Hy$Q>mV² VpËnÊS> CÕ¥V…Ÿ&1 2g¥Á`oV H$Q>H$mÚñ_mÝZ Hy$Q>… g_dm{` {H$_²Ÿ&&30Ÿ&&
1.ŸgwdU©{nÊS>mV². 2.ŸgwdU©e¡b… VÐm{edm©. g {h H$Q>H$mXo… g_dm{¶ ^dË`od.
g‘mYmZ= ¶{X Eogm H$hVo hmo, Vmo gwZmo - gmoZoHo$ ~S>o Qw>H$S>o‘|go N>moQ>m Qw>H$S>m n¥WH²$ H$aHo$ ¶{X Cggo MyS>r ~ZmB OmVr hmo, Vmo ³¶m ~S>m gmoZoH$m Qw>H$S>m CgH$m CnmXmZ H$maU Zht ah OmEJm? (30)
D$U©Zm{^… g¥OZ² Omb§ bmb`m ñdm§e^yV`mŸ&1
brb`míZÝZ qH$ Vñ`monmXmZ§ g ^{dî`{VŸ&&31&&1.ŸOmbñ`. Ed§M D$U©Zm{^dV² na§~«÷ brbmdX² Ajamo OmbdV² ànÄM….
AnZr A§eê$n bmago ‘H$S>r Omb ~wZVr h¡ VWm H«$sS>mH$s hr Vah
ewÕmÛ¡V{deof{dMmamoZm‘ ̶moXe§ àH$aU‘² 155
Cgo nwZ… {ZJb r OmVr h¡. Vmo Cg OmboH$m CnmXmZ H$maU ³¶m ‘H$S>r Zht h¡? (31)
CnH«$å`mja§ ~«÷ _wÊS>Ho$îdmÚ_wÊS>Ho$Ÿ&
"VX²^yV`moqZ n[aní`pÝV Yram' BVr`©VoŸ&&32Ÿ&&
‘w§S>H$mon{ZfXHo$ nhbo ‘w§S>H$‘| "VXja{YJå¶Vo' Aja~«÷H$s àm{á hmoVr h¡ Cgr àH$ma' Bg dMZgo Aja~«÷Ho$ {Zê$nUH$m CnH«$‘ H$aHo$ "VØÿV¶moqZ...' g^r ^yVm|H$s ¶mo{Zê$n dh Aja~«÷H$m Xe©Z H$aVm h¡', B˶m{Xgo AjaH$mo g~H$r CËn{Îm, pñW{V VWm b¶H$m ñWmZ H$hm h¡. (32)
""VWmjamV² gå^dVrh {díd''{_{V MmoÀ`VoŸ&
VWmjam{Û{dYm… gmoå` ^mdm… àOm`ÝVo VÌ M¡dm{n `pÝVŸ&&33Ÿ&&
dhm§ "VWmjamV²...' Cg Ajago {díd àH$Q> hmoVm h¡', Eogm r H$hm J¶m h¡. "VWm@jam{Û{dYm…...' O¡go AÀN>r Vah àH$Q>r hþB A{¾go g‘mZ ê$ngo {VZHo$ {ZH$bVo h¢, Cgr àH$ma Aja~«÷‘|go XmoZm| àH$maHo$ ^md àH$Q> hmoVo h¢ VWm CÝht‘| g‘m{hV hmo OmVo h¢.' (33)
1{ÛVr`_wÊS>Ho$@ß`wŠV§ Vñ_mV² gdª namË_H$_²Ÿ&2
AV… "nwéfEdoX§ {díd§' VÌ¡d nR²çVoŸ&&34Ÿ&&1.ŸAjañ` nwéfmoÎm_m{^ÝZËdoZ ànÄMo nwéfmoÎm_monmXmZH$ËdmZnm`mV².
2.Ÿ{ÛVr`_wÊS>H$àW_IÊS>g_mßVm¡.
Bgr Vah {ÛVr¶ ‘wÊS>H$‘| H$hm J¶m h¡; Bgr{bE g~ Hw$N> na~«÷mË‘H$ h¡. Bgr{bE dht "nwéf EdoX Jw§ gd©‘²' ¶h {díd nwéfmoÎm‘mË‘H$ h¡' Eogm H$hm J¶m h¡. (34)
1"VXmhþaja§ ~«÷ gd©H$maUH$maU_² &
{dîUmoYm©_ na§ gmjmV² nwéfñ` _hmË_Z…'Ÿ&&35Ÿ&&1.Ÿgd©ñ` OJV… H$maUmZm§ nÄM_hm^yVmXrZm§ H$maU‘² B{V AW©….
g^r H$maUm|Ho$ H$maUê$n CZ Aja~«÷H$mo gmjmV² ‘hmË‘m {dîUw-ì¶mnH$ nwéfmoÎm‘H$m Ym‘ H$hVo h¢. (35)
V¥Vr`ñH$ÝY EH$mXemÜ`m` B{V, H$maU_²Ÿ&1 2 3VXod OJVmo Ym_ñ` MmoŠV§ h[aUm VWmŸ&&36Ÿ&&
ewÕmÛ¡V{deof{dMmamoZm‘ ̶moXe§ àH$aU‘²156
1.Ÿ"H$maU‘²' B{VnXoZ AÝdo{V. 2.ŸJrVm`m‘² B{V eof…. 3.ŸnwéfmoÎm_oZ
V¥Vr¶ ñH§$YHo$ 11do Aܶm¶‘| CZ Aja~«÷H$mo hr OJVHo$ H$maU VWm CÝh| hr à^wHo$ Ym‘ê$n H$ho JE h¢. JrVm‘| r à^wZo - (36)
1"Aì`ŠVmXr{Z ^yVm{Z ì`ŠV_Ü`m{Z ^maV!Ÿ&
Aì`ŠV{ZYZmÝ`od VÌ H$m n[aXodZmŸ&&37Ÿ&&
Aì`ŠVmX² ì`ŠV`… gdm©… à^dÝË`hamJ_oŸ&
amÍ`mJ_o àbr`ÝVo VÌ¡dmì`ŠVg§kHo$'Ÿ&&38Ÿ&&1.Ÿ""Aì`ŠVmo Aja BË`wŠV…'' B{V ^JdX²dmŠ`mX² Ajamo J«mømo ZVw
àYmZ_².
n§M‘hm^yV Ama§^‘| A춳V Wo. ‘ܶmdñWm‘| 춳V hmoVo h¡, A§V‘| A춳V‘| brZ hmo OmVo h¢. V~ H¡$gr qMVm? g¥{ï>Ho$ Ama§^‘| A춳V‘|go g^r àH$Q> hmoVo h¡, àb¶Ho$ g‘¶ CÝht A춳V‘| brZ hmo OmVo h¢. (37-38)
Vñ_mX² {díd§ ja‘² BX_² Am{d^m©{dV_² AjamV²Ÿ&1 2
jaUÝVw {Vamo^md… jaË`ÝVo VV… ja_²Ÿ&&39Ÿ&&1.Ÿb`o. 2.ŸjaUmX² hoVmo….
¶h ja OJV CZ Aja~«÷go hr Am{d^y©V hþAm h¡. "jaU' AWm©V² {Vamo^md. A§V‘| {Vamo{hV hmoVm hmoZogo hr {díd "ja' H$hbmVm h¡. (39)
Z YmåZmo@pñV {Vamo^md… H$Xm{MX² B{V gmo@ja…Ÿ&
EVmdVrV… nwéfmoÎm_mo JrVmgw ê${nV…Ÿ&&40Ÿ&&
H$^r r JdÕm‘ H$m {VamoYmZ Zht hmoVm h¡. AV… Cgo "Aja' H$hm OmVm h¡. BZ ja VWm Ajago na nwéfmoÎm‘ JrVmOr‘| {Zê${nVV h¢. (40)
""Ûm{d_m¡ nwéfm¡ bmoHo$ jaíMmja Ed MŸ&
ja… gdm©{U ^yVm{Z Hy$Q>ñWmo@ja CÀ`VoŸ&&41&&1CÎm_… nwéfñËdÝ`… na_mË_oË`wXmöV…Ÿ&
`mo bmoH$Ì`_² Am{dí` {~^Ë`©ì`` B©ída…Ÿ&&42Ÿ&&
`ñ_mV² ja_² AVrVmo@h_² AjamX² A{n MmoÎm_…Ÿ&2
AVmo@pñ_ bmoHo$ doXo M à{WV… nwéfmoÎm_…''Ÿ&&43Ÿ&&1.ŸEopÀN>H$mXod ^oXmX² {^ÝZ…. 2.ŸjamVrVËdoZ bmoHo$ nmVÄObXe©ZmXm¡
ewÕmÛ¡V{deof{dMmamoZm‘ ̶moXe§ àH$aU‘² 157
à{gÕ…. AjamX² CÎm_ËdoZ Vw "AjamËnaV… na' B{V lwVm¡ à{gÕ….
Bg bmoH$‘| Xmo nwéf h¢; (1)ja VWm (2)Aja. g^r n§M‘hm^yVm-Ë‘H$ nXmWm]H$mo ja H$hm OmVm h¡ VWm Hy$Q>ñW Aja H$hbmVm h¡. CÎm‘ nwéf Vmo H$moB© Aݶ hr h¡. ‘¢ ja go na VWm Ajago CÎm‘ hþ§, Bgr{bE bmoH$ VWm doX‘| nwéfmoÎm‘Ho$ Zm‘go OmZm OmVm hþ§. (41-42-43)
jamjam¡ Vm¡ nwéfm¡ Vmä`m_² Ef `XwÎm_…Ÿ&
bmoHo$ doXo H«$_mV² Vñ_mV² "nwéfmoÎm_' CÀ`VoŸ&&44Ÿ&&
ja VWm Aja, Eogo Xmo nwéfm|go CÎm‘ hmoZoHo$ H$maU (lrH¥$îU) H«$‘go bmoH$ VWm doX‘| nwéfmoÎm‘ H$ho JE h¢. (44)
1"Z Vñ` H$mbmd`d¡… n[aUm_mX`mo JwUm…Ÿ&
AZmÚZÝV_ì`ŠV§ {ZË`§ H$maU_² Aì``_²Ÿ&&45Ÿ&&
H$mbHo$ A§Jê$n hmoZogo n[aUm‘ Am{X JwU à^w‘o§ Zht h¡. do AZm{X, AZ§V, A춳V, {Z˶ H$maUê$n A춶 h¡(^mJ.nw.12&Ÿ4&18). (45)
Z `Ì dmMmo Z _Zmo Z gËd§ V_mo aOmo dm _hXmX`mo@_rŸ&1
Z àmU~wÕrpÝÐ`XodVm dm Z gpÝZdoe… Ibw bmoH$ H$ën…&&46Ÿ&&1.ŸAjañ` {h ÛoYm ñ\y${V©… d{V. ŠVmZm§ nwéfmoÎm_Ym_ËdoZ ewÕmÛ¡V-
km{ZZm§ M {ZY©_©kmZËdoZ. VÌ EVXwÎmaíbmoHo$ km{Zñ\y${V©àmßV… pVamo^yV-gd©Y_m©jamo dÊ`©Vo. Apñ_¨íM JdX²Ymm_ê$nmo Ajamo dÊ`©Vo. AVEd "bmoH$H$ën' B{V nX_². VoZ AàmmH¥${VH$… gpÝZdoeñVw VÌ AñËdod B{V gyÀ`Vo. VWmM A`_² AW©… Añ` Ÿ`Õm_dU©Z{Z{_Îm§ _Zmo dmMíM Z gmhg§ H$Vwª eŠZwdpÝV VV² {ÌJwUmË_H§$ M ZmpñV. VÌË`Xohm{Xfw _hÎmËdàmUmX`mo bm¡{H$H$m Z gpÝV. Z M VV² {eIaàmH$ma{^{ÎmHw$pQ²Q>_mXrZm§ bmoH$H$ën… gpÝZdoe… B{V. AVEd gßV_o `w{YpîR>aoU n¥îQ>_². ""XohopÝÐ`mgw hrZmZm§ d¡Hw$ÊR>nwadm{gZm_². Xohgå~ÝYgå~Õ_² EVX² Am»`mVw_² Ah©{g''. AÌ AàmH¥$VXohm{X_Îd_².
Z ñdßZ OmJ«ÝZ M VV² gwfwßV§ Z I§ Ob§ ^ya{Zbmo@p½ZaH©$…Ÿ&
g§gwßVdV² ey>Ý`dX² AàVŠ`ª VÝ_yb^yV§ nX_m_ZpÝVŸ&&47Ÿ&&
Ohm§ dmUr, ‘Z, gËd, aOg², V‘g², ‘hXm{X, àmU, ~w{Õ, B§{жm|Ho$ XodVm Am{X O¡gm {dñVma Zht h¡, dh ñdßZ Zht h¡, OJVm Zht h¡, gwfwá Zht h¡, AmH$me Zht h¡, AWdm Ob, n¥Ïdr, ndZ, A{¾ ¶m gy¶© Zht h¡, Eogm eyݶ
ewÕmÛ¡V{deof{dMmamoZm‘ ̶moXe§ àH$aU‘²158
O¡gm, VH$m©VrV VWm ‘yb^yV nX hmoZm emó‘| H$hm J¶m h¡. (46-47)B{V ^mJdVo ñH$ÝYo ÛmXeo dÊ`©Vo@ja_²Ÿ&
VXod na_§ Ym_ JrVmgw ~hþê${nV_²Ÿ&&48Ÿ&&
Bg àH$ma lr^mJdVHo$ 12do ñH§$Y‘| Aja~«÷H$m dU©Z H$aVo hþE H$hm J¶m h¡. Bgr na‘Ym‘H$m {Zê$nU JrVm‘| r {H$¶m J¶m h¡. (48)
""`X² Aja§ doX{dXmo dXpÝV {depÝV `X² ¶V`mo drVamJm…Ÿ&
`{XÀN>ÝVmo ~«÷M`ª MapÝV VÎmo nX§ gL²J«hoU àdú`o''Ÿ&&49Ÿ&&
doXdoÎmm {OÝh| Aja H$hVo h¢, {OZ‘| amJa{hV ¶{V¶m|H$m àdoe hmoVm h¡, {OÝh| àmá H$aZoH$s BÀN>m H$aVo hþE ~«÷M¶©H$m AmMaU H$aVo h¢, Eogm nX ‘¢ VwPo g§jon‘| H$hÿ§Jm. (49)
BË`m{XZmh àUdm{^Yo`§ ñdnX§ h[a…Ÿ&
`Xja§ VXod¡VV² H$R>dëbrfw nR²çVoŸ&&50Ÿ&&
BZ dm³¶m|go ^JdmZZo ›H$maê$n {ZOñWmZ H$hm h¡, Omo Aja~«÷ h¡. CgHo$ {df¶‘| r H$R>mon{ZfX(1&2&15) ‘| H$hm J¶m h¡. (50)
1 2""gd} doXm `V² nX_m_ZpÝV Vnm§{g gdm©{U M `X² dXpÝV Ÿ&&
3 4 5`{XÀN>ÝVmo ~«÷M`ª MapÝV VÎmo nX§ g§J«hoU ~«drå`mo{_Ë`oVV² ''&&51Ÿ&&1.ŸnX§ nXZr`§ àmß`‘² B{V mdV². 2.Ÿ`X²-`ËàmßË`Wm©{Z. Vnm§{g BË`W©….
3.ŸVwä`§ Z{MHo$Vgo. 4.Ÿ^JdÕm_. 5.Ÿ^JdÕmåZ… àUddmÀ`Ëd§ ^mJdVÛmXe-ñH$ÝYo@{n ""ñdYmåZmo ~«÷U… gmjmX² dmMH$… na_mË_Z…'' B{V.
g^r doX {Og nXH$m {Zê$nU H$aVo h¢, g^r Vn {OZHo$ ~mao‘| H$hVo h¢, {OZH$s BÀN>m H$aVo hþE ~«÷M¶©H$m AmMaU H$aVo h¢, Eogo nX H$mo ‘¢ Vwåh| g§jon‘| H$hÿ§Jm - dh ›H$maê$n h¡. (51)
1 2EVX²Ü`odmja§ ~«÷ EVXodmja§ na_² &
EVX²Ü`odmja§ kmËdm `mo `{XÀN>{V Vñ` VV²Ÿ&&52Ÿ&&3
EVXmbå~Z§ loîR>_² EVXmbå~Z§ na_²Ÿ&4 EVXmbå~Z§ kmËdm ~«÷bmoHo$ _hr`VoŸ&&53Ÿ&&
1.Ÿ›H$madmÀ`_². 2.ŸjaOJXnoj`m loîR>_². 3.Ÿ^JdXmb`…. 4.Ÿ^JdV² VËdkOZofw. Ûm ~«÷m»`o bmoHo$. {H$§dm na~«÷Umo bmoHo$.
ewÕmÛ¡V{deof{dMmamoZm‘ ̶moXe§ àH$aU‘² 159
B{V dëë`m§ {ÛVr`ñ`m§ V¥Vr`ñ`m M ^Ê`VoŸ&
"`… goVwarOmZmZm_² Aja§ ~«÷ `V² na_²'Ÿ&&54Ÿ&&
¶h ›H$ma hr Aja~«÷ h¡ VWm dhr naê$n h¡. Bgr AjaH$m kmZ àmá H$aHo$ Omo CZH$s BÀN>m H$aVm h¡, Cgo do {‘bVo h¢. ¶hr loð> AmYma h¡, ¶hr na‘ AmYma h¡. Bg AmYmaH$mo OmZH$a hr ~«÷bmoH$‘| ‘hÎmm àmá hmoVr h¡. (H$R>.1-2-16-17) Eogm H$R>mon{ZfXH$s {ÛVr¶ d„r‘| H$hm J¶m h¡. V¥Vr¶ d„r‘| ^r "¶… goVwarOmZm...' AWm©V² Omo ¶k H$aZodmbm|H$m goVwê$n na Eogm Aja~«÷ h¡.' (52-53-54)
1BË`ja§ {Zê$ß`m@ñ` àmßË`àmßË`moíM H$maUo&
gmo@ÜdZ… nma_mßZmo{V VX²{dîUmo… na_§ nX_²Ÿ&&55&&1.Ÿ{dkmZm@{dkmZm{Xê$no.
Bg àH$ma Aja~«÷H$m {Zê$nU H$aHo$ CZH$s àm{á VWm Aàm{áH$m H$maU ~VmVo hþE "gmo@ÜdZ…...' AWm©V² {dkmZ {OZH$m gmaWr h¡, ‘Z {OZH$s bJm‘ h¡, Eogm nwéf ‘mJ©H$mo nma H$a boVm h¡, dhr {dîUwH$m na‘ nX-Ym‘ h¡.' H$hm J¶m h¡. (55)
1BË`ÝVoZmo{XVo Vñ_mX² CÎm_mo@J«o na… lwV…Ÿ&
2_hV… na_² Aì`ŠV_² Aì`ŠVmV² nwéf… na…Ÿ&&56Ÿ&&
nwéfmÝZ na§ {H$pÄMV² gm H$mîR>m gm nam J{V…Ÿ&
B{V lwË`w{XVmo Xodmo JrVmgw ~hþd{U©V…Ÿ&&57Ÿ&&1.ŸH${WVo. 2.ŸAjamV².
Eogm H$hH$a CZgo r CÎm‘ nwéfHo$ {df¶‘| H$hm J¶m h¡…-"‘hV…...' AWm©V² ‘hV² VÎdgo na A춳V h¡, A춳Vgo nwéf na h¡. nwwéfgo na Hw$N> r Zht h¡. dh A§{V‘ H$mo{Q> h¡, dhr na‘ J{V h¡.' Bg àH$ma Cn{ZfX Ûmam d{U©V XodH$m JrVmOr‘| dU©Z {H$¶m J¶m h¡. (56-57)
1_wÊS>H$mon{ZfX² CŠËdmja§ àmoŠV… na… nw_mZ²Ÿ&&58Ÿ&&1.Ÿ"AjamËnaV… na' BË`mXm¡. Îmw àYmZ_² AjadmÀ`§ dXpÝV Ho${MV² VX²
Z, "Aja_å~amÝVY¥Vo'[a{V gyÌo gyÌH$maoU VÝ_Vñ` {ZañVËdmV².
‘w§S>H$mon{ZfX‘| ^r AjaH$m {Zê$nU H$aHo$ CZgo nwéfmoÎm‘ na h¡,
ewÕmÛ¡V{deof{dMmamoZm‘ ̶moXe§ àH$aU‘²160
Eogm H$hm J¶m h¡. (58)""nwéf… g na… nmW© ^ŠË`m bä`ñËdZÝ``m''Ÿ&
""{Xì`mo ø_yÎm©… nwéf… g ~møm@ä`ÝVamo øO…Ÿ&1AàmUmo ø_Zm… ew^«mo øjamV² naV… na…''Ÿ&&59Ÿ&&
1.ŸjamV² nañ_mV².
"ho AOw©Z! CZ na‘ nwéfH$mo AZݶ {³V Ûmam àmá {H$¶m Om gH$Vm h¡.'(JrVm) "ho {Xì¶, ‘y{V©{dhrZ nwéf! {OZHo$ ~mha VWm A§Xa h¡ Eogm, AOÝ‘m, AàmU, ‘Za{hV, C‚db Eogo CZ Aja~«÷go r do na h¡§. (‘w§S>H$-2&2) (59)
1BË`m{XZm {d{dÀ`moŠVm¡ ñnîQ>§ VÌ namjam¡Ÿ&
EH$ñ`¡d¡pÀN>H$mX² ^oXmV² ew>ÕmÛ¡V§ M X{e©V_²Ÿ&&60&&
Bg àH$ma ñnï>Vmnyd©H$ dhm§ na~«÷ Am¡a Aja~«÷Ho$ {df¶‘| H$hm J¶m h¡. Eo{ÀN>H$ ^oXHo$ H$maU CZ EH$H$m hr ewÕmÛ¡V dhm§ {XIm¶m J¶m h¡(Ÿ_wÊS>Ho$). (60)
namja{ddoH$mo@`§ H$m`m©Xo… VmaVå`V…Ÿ&
H$R>_wÊS>H$_mÊSy>Š`~¥hXmaÊ`H$m{Xfw…Ÿ&&61Ÿ&&
N>mÝXmo½`H$m¡frVH$semdmñ`{V{Îm[afw ñ\w$Q>…Ÿ&
AmåZm`Vo V¡{Îmar`o àíZo Zmam`Um{^YoŸ&&62Ÿ&&
H$R>-‘w§S>H$-‘m§Sy>³¶-~¥hXmaʶH$-N>m§Xmo½¶-H$m¡frVH$s-B©emdmñ¶-V¡{Îmar¶ Am{X Cn{ZfXm|‘| àH$Q> H$m¶m]oHo$ VaV‘^mdH$m {Zê$nU H$aVo hþE na~«÷ VWm Aja~«÷H$m {ddoH$ ñnï> {H$¶m J¶m h¡, {Og {df¶‘| V¡{Îmar¶ Cn{ZfX‘| ñnï>ê$ngo H$hm J¶m h¡. Zmam¶Umon{ZfX‘| r -(61-62)
""g ~«÷m g {ed… g h[a… goÝÐ… gmo@ja… na_… ñdamQ²>''&1 2na§~«÷ na§Ym_ n{ḑ na_§ ^dmZ²Ÿ&
3nwéf§ emídV§ {Xì`_² Am{XXod_² AO§ {d^w_²Ÿ&&63Ÿ&&1.ŸnwéfmoÎm__². 2.ŸAja§ M...^dmZ² Ed BË`W©…. 3.ŸAÝV`m©å`m{X….
na~«÷, na‘Ym‘ê$n, na‘ n{dÌ Amn hmo. Amn nwê$fH$mo g^r F$frJU XodVm g^r gZmVZ {Xì¶ Am[XXod AOÝ‘m Am¡a {d^w H$hVo h¢. (63)
ewÕmÛ¡V{deof{dMmamoZm‘ ̶moXe§ àH$aU‘² 161
AmhþñËdm_² F$f`… gd} Xod{f©… ZmaXñVWmŸ&
Ëd_ja§ na_§ do{XVì`§ Ëd_ñ` {dídñ` na§ {ZYmZ_²Ÿ&
Ëd_ì``… emídVY_©JmoßVm gZmVZñËd§ nwéfmo _Vmo _oŸ&&64Ÿ&&
Amn Bg {dídHo$ na‘ñWmZê$n hmo, Amn A춶 hmo, gZmVZ Y‘©Ho$ ajH$ hmo, AmnH$mo ‘| gZmVZ nwéf ‘mZVm hþ§. (64)
1VWmŸ-ŸËd_ja§ gXgV² VV² na§ `V²Ÿ&2
Ed§ doX¡a^oXmo@ñ` ewÕ… H¥$îUoZ H$Ï`VoŸ&3 4
g Edmjag§kmo@V EH$m§eo à{Vnm{XV… &&65Ÿ&&1.ŸgXgV², ja§, Aja§, VËna§ M Ëd‘od BË`W©…. 2.ŸAjañ` nwéfmoÎm_oZ
gh A^oX BË`W©…. 3.ŸnwéfmoÎm_…. 4.Ÿ{dîUwnwamUmXm¡.
Cgr àH$ma "gV² Am¡a AgV² Aja Amn hmo, CZgo na Amn hmo'. Bg àH$ma doXdm³¶m|Zo Omo A^oX H$hm h¡, dh ewÕ A^oX h¡, Eogm JdmZ lrH¥$îUZo H$hm h¡. do à^w Aja g§kmH$mo àmá hþE, dhm§ do EH$ A§eHo$ ê$n‘| aho Eogm {ZíM¶ {H$¶m J¶m h¡. (65)
Vñ_mX² EH$mo@h{_Ë`m{X Z¡d {H$ÄMZ ~mÜ`VoŸ&þ 1~hwËdÝVw {Vamo^mdmX² BîQ>§ ZmgrV² nwam {h VV² &&66Ÿ&&
1.ŸZZw ^dVw V`mo… Û`mo… EoŠ`§ VWm{n Vw nwéfmoÎm_mo AjaíMo{V ^oXmo@{n ñdrH¥$VEd. VWm M ^oXm^oXmdod, Z ewÕmÛ¡V‘². VÌ AmhŸŸ"~hþËd§ Vw {Vamo^mdmX²' BË`m{X. VX²ŸŸ~hþËd_². A`_² Ame`…. ^oXmo {h Zm_m@Ý`moÝ`pñ_ÝZ² AÝ`moÝ`m^md…. ñdê$nn[adV©Z§ dm. V{Xh V`mo… Û`moa{n Z dV©Vo. Û`mo… gpÀMXmZÝXê$nËdmV². ËnwZ…
~hþËd§ VÎmw qH${MX² AmZÝXm§e{Vamo^mdmX² BîQ>_od. ""EH$mo@h§ ~hþñ`m{_{V'' lwVo….AV… "EH$mo Ah§ - ‘¢ EH$ hþ§', BZ dMZm|H$m H$moB ~mY Zht hmoVm h¡.
{Vamo^md XemH$o H$maU nyd©‘| ~hþËd Bï> Zht Wm. (66)1 2VÌm{YX¡{dH§$ ê$n§ gXmZÝX… na… nw_mZ²Ÿ&
3AÜ`mË__² Aja§ Ym_ ànÄMñËdm{Y^m¡{VH$_² &&67Ÿ&&1.Ÿ{Ì{dYê$nofw. 2.ŸH¥$îUeãXmWª dŠVw§ Û`mo… Ed CpŠV…. 3.Ÿê$n{deofU-
ËdmV² Znw§ñËd_².VrZ ê$nm|‘| Am{YX¡{dH$ ê$n gXmZ§X na‘ nwéf h¡, AܶmË‘ ê$n
ewÕmÛ¡V{deof{dMmamoZm‘ ̶moXe§ àH$aU‘²162
Aja~«÷ h¡ VWm Am{Y^m¡{VH$ ê$n OJV h¡. (67)1
ê$nÌ`{ddoH$m` ÑîQ>mÝV… g[aVmo {Xd…Ÿ&lr_X² hþVmeZmMm`£ _wŠVmdë`m§ {ZX{e©V…Ÿ&&68Ÿ&&1.Ÿ{Xd… g[aVmo J“m`m….
BZ VrZ ê$nm|H$s ñnï>Vm H$aZoHo$ {bE lr‘hmà^wOrZo "{gÕm§V ‘w³Vmdbr' ‘| J§JmOrH$m Ðï>m§V {X¶m h¡. (68)
1 2àW_§ dm[a gm_mÝ`§ VWm VrWm©Ë_H§$ na_² &3
Xoì`m»`§ M V¥Vr`§ ñ`mX² A{Y^yVm{X VËH«$_mV²Ÿ&&69Ÿ&&1.ŸAm{Y^m¡{VH$_². 2.ŸAmÜ`mpË_H$_². 3.ŸAm{YX¡{dH$_².
àW‘ gm‘mݶ Ob, Xÿgam VrW©ê$n VWm Vrgam Xodrê$n. ¶o VrZ H«$‘e… Am{Y^m¡{VH$, AmܶmpË‘H$ VWm Am{YX¡{dH$ ê$n h¡§. (69)
d¥îQ²çmVnofw `X²d¥{Õj``wH²$ Mmon`wÁ`VoŸ&ì`dhmaofw gd}fw VX² ^m¡{VH$Ob§ _V_²Ÿ&&70&&1`ÀM _mhmËå`g§`wŠV§ ñZmZñnem©{XH$_©gwŸ&
2`X² {dhmamñnX§ Xoì`m… VÐyn§ M {Zê$ß`VoŸ&&71&&3`m{ÌH¡$… nyÁ`Vo Xoì`^oX~wX²Ü`m \$boßgw{^…Ÿ&
4_m`m©{XHo$Z {d{YZm `Îmoä`mo ^moJ_mojX_²Ÿ&&72&&ê$n§ VrWm©Ë_H§$ Vñ`m… VX² AmÜ`mpË_H$_² CÀ`VoŸ&
5VÌ pñWVm _y{Îm©_Vr Xodr ñ`mX² Am{YX¡{dH$sŸ&&73Ÿ&&1.ŸgmY©Û`nÚ`mo… EH$mo@Ýd`…. 2.ŸXodrê$n_². 3.Ÿ`Ì VrW©ê$n B{V eof….
bmoH$emñÌmä`m§ Ñí`Vo dÊ`©Vo M. 4.Ÿ{Za{Ve`ào_eyÝ`oZ VrWm©“nyOmàH$maoU. 5.ŸVrW}.
dfm©F$Vw‘| VWm Yyn‘| O¡go H«$‘e… Omo KQ>Vm VWm ~T>Vm h¡ VWm g^r ì¶dhmam|‘| Omo Cn¶moJ‘| {b¶m OmVm h¡, Cgo ^m¡{VH$ Ob H$hm J¶m h¡. Omo ñZmZ, ñne© Am{X H$m¶m]‘| Cn¶moJ‘| AmVm h¡, Eogm ‘hmËå¶dmbm XodrHo$ {dhmaHo$ ñWmZê$n AmܶmpË‘H$ ñdê$n h¡. ¶mÌrOZ ’$bH$s BÀN>mgo Xodrgo A^oX ~w{Õ aIH$a ‘¶m©Xm‘mJ©H$s {d{Ygo {OZH$m nyOZ H$aVo h¢ VWm Omo CÝh| ^moJ VWm ‘moj XoZodmbm h¡, Eogm VrWm©Ë‘H$ ê$n h¡, Cg‘| Omo Xodr gmjmV² ahVr
ewÕmÛ¡V{deof{dMmamoZm‘ ̶moXe§ àH$aU‘² 163
h¡, dh ‘y{V©‘mZ ñdê$n Am{YX¡{dH$ h¡. (70-71-72-73){gV_H$a{ZfÊUm§ ew^«dUmª {ÌZoÌm§ H$beObhñVm§ _m¡pŠVH¡$^y©{fVm§Jr_²Ÿ&
A^`daXnmqU goÝXwH$moQ>raOyQ>m§ d{gV{gVXwHy$bm§ Om•dr Vm§ Z_m{_Ÿ&&74Ÿ&&
ídoV ‘Ja‘ÀN>Ho$ Cna AmgrZ, C‚db dU©dmbo, VrZ ZoÌm|dmbo, {OZHo$ hñV‘| H$be VWm e§I h¢ Eogo, ‘mo{V¶m|go {OZHo$ A§JH$mo gwg{‚mV {H$¶m J¶m h¡ Eogo, {OZH$m hñV A^¶ VWm daXmZ Xo ahm h¡, ‘ñVH$Ho$ Cna M§Ð g{hV Ho$e ~§Yo hþE h¢ VWm {OÝhm|Zo g’o$X dó YmaU {H$¶o h¢, Eogo J§JmOrH$mo ‘| Z‘Z H$aVm hþ§. (74)
1 2eaÀMÝÐídoVm§ e{eeH$bídoVmb_wHw$Q>m§
H$a¡… Hw$å^må^moOo da^`{Zamgm¡ M XYVr_²Ÿ&
gwYmYmamH$mam^aUdgZm§ ew^«_H$a-
pñWVm§ Ëdm§ o Ü`m`ÝË`wX`{V Z Vofm§ n[a^d…&75&1.ŸJ“mbh`m©_². 2.ŸN>ÝXmo^“{^`m "emo^mbo'{V n[aîH$m`©_².
eaXF$VwHo$ M§ÐHo$ g‘mZ C‚db, M§ÐH$s aoIm H$o g‘mZ g’o$X ‘wHw$Q>dmbo, hñVm|go Hw§$^ VWm H$‘b VWm daXmZ Am¡a A^¶‘wÐm YmaU {H$¶o hþE, A‘¥VH$s YmamHo$ g‘mZ C‚db Ab§H$ma VWm dódmbo, ídoV ‘Ja‘ÀN>Ho$ Cna AmgrZ Eogo Amn J§JmOrH$m Omo ܶmZ H$aVo h¢, CZH$s H$^r r hma Zht hmoVr h¡. (75)
1BË`mÚwŠVñdê$nm `m Šd{MX²^ŠË`¡d Ñí`VoŸ&
gwb^m Zm{IbmZm§ gm B{V\$b§ VrW©ê$nV…Ÿ&&76Ÿ&&1.Ÿàdmh{deof Ed.
BZ g^r íbmoH$m|‘| {Zê${nV ñdê$ndmbr XodrH$o {³Vgo Xe©Z hmoVo h¢. na§Vw Eogo Xe©Z g^rH$mo gwb^ Zht h¡§. Omo r ’$b hmoVm h¡ dh VrW©ê$ngo hmoVm h¡. (76)
Am{d^m©dr {Vamo^mdr emoH$_mohm{Xfy{XV…Ÿ&
fS²^mddmZ² ànÄMñVw ê$n§ ñ`mX² Am{Y^m¡{VH$_²Ÿ&&77Ÿ&&
Am{d^m©d-{Vamo^md¶w³V, emoH$ ‘moh Am{X 6 {dH$mam|dmbm Omo àn§M-OJVê$n h¡, dh Am{Y^m¡{VH$ ê$n h¡. (77)
ewÕmÛ¡V{deof{dMmamoZm‘ ̶moXe§ àH$aU‘²164
`mo JrV~hþ_mhmËå`… gH$m_¡… _mojH$m_wH¡$…Ÿ&
goì`_mZíM \$bXmo Ym_mÜ`mpË_H$_² Aja…Ÿ&&78Ÿ&&
‘moj àmá H$aZoH$s BÀN>mgo gH$m‘ ^³Vmo§Zo {OZHo$ ‘hmËå¶H$m ~hþV JmZ {H$¶m h¡, {OZH$s godm H$aZogo ’$b XoZodmbm hmoVm h¡, Eogm Ym‘ê$n Aja~«÷ AmܶmpË‘H$ ê$n h¡. (78)
nwéfmoÎm_mZÝXmH$ma… ñ`mX² Am{YX¡{dH$…Ÿ&1^pŠV_mÌoU bä`… g ^moJ_mojm¡ VVmo@jamV²Ÿ&&79Ÿ&&
1.Ÿ""^ŠË`m bä`ñËdZÝ``o''Ë`m{XdmŠ`¡….
AmZ§XmH$ma nwéfmoÎm‘ Am{YX¡{dH$ h¡§ VWm CZH$s àm{á ‘mÌ ^{³V Ûmam hr g§^d h¡. moJ VWm ‘moj Aja~«÷go àmá hmoVo h¡§. (79)
lÕmbw… g{bb§ VrWª ní`Z² H$ë`mUdmZ² ^doV²Ÿ&
VWmjamË_H§$ ní`Z² {díd§ kmZr {d_wÀ`VoŸ&&80Ÿ&&
lÕmdmbm ‘Zwî¶ Obê$n VrW©Ho$ Xe©Z H$aHo$ hr H$ë¶mU àmá H$aVm h¡, Cgr àH$ma kmZr Ajaê$n {dídHo$ Xe©Z H$aVm hþAm kmZ VWm ‘moj àmá H$aVm h¡. (80)
1na§ nX§ d¡îUd_m_ZpÝV VÚÝZo{V ZoVrË`VXwpËgg¥jd…&
2 3 4{dg¥Á` Xm¡amËå`_² AZÝ`gm¡öXm öXmonJwømd{gV§ g_m{hV¡…Ÿ&&81Ÿ&&1.ŸVX² ~«÷ VVmo AÝ`XVV². 2.ŸAZÝ`_² EoH$mpÝVH§$ ào_ ofm§ Vo. 3.Ÿ"`mo doX
{Z{hV§ Jwhm`m‘²' B{VlwVo… AVwë`mW©‘² BX_². 4.Ÿ{ZpíMV_². Ad~Õ_² AmË_V`m J¥hrV§ dm.
B{V ^mJdVo, {dîUwnwamUo àW_m§eHo$Ÿ&1"AjamË_H$_oVÕr'Ë`wŠV_² AÝ`Ì M ñ\w$Q>_²Ÿ&&82Ÿ&&
Aݶ nXmWm]H$m ˶mJ H$a XoZoH$s BÀN>mdmbo VWm AZݶ ào‘dmbo ‘h{f©JU XþamË‘VmH$m ˶mJ H$aHo$, g‘m{Ydmbo nwéfm|Zo AmË‘ê$ngo ñdrH¥$V nXH$m õX¶nyd©H$ Am{b§JZ H$aHo$ "Z B{V' "Z B{V' - Eogm {Og nXHo$ {df¶‘| H$hVo h¢.' Bgr àH$ma ^mJdV‘| Am¡a {dîUwnwamUHo$ àW‘ A§e‘| "AjamË‘H$‘oV{Õ - ¶h AjamË‘H$ h¡', Eogm Omo H$hm h¡, Eogm Aja~«÷H$m ñdê$n Aݶ emódMZm|‘| r ñnï> h¡. (81-82)
ewÕmÛ¡V{deof{dMmamoZm‘ ̶moXe§ àH$aU‘² 165
A{Y^yVm{X^mdmo@`‘² BËW§ JrVmgw ê$ß`VoŸ&
Aja§ ~«÷ na_§ ñd^mdmo@Ü`mË__wÀ`VoŸ&&83Ÿ&&
^yV^mdmoX²^dH$amo {dgJ©… H$_©g§{kV…Ÿ&
A{Y^yV§ jamo ^md… nwéfíMm{YX¡dV_²Ÿ&&84Ÿ&&
Bgr àH$ma A{Y^yVm{X ^mdm|Ho$ {df¶‘| JrVmOr‘| H$hm J¶m h¡…- "AjaH$mo na‘~«÷, ñd^mdH$mo AܶmË‘, n§M ‘hm^yVm|H$m CØd H$aZodmbo {dgJ©H$mo H$‘©, ja ^mdH$mo A{Y^yV VWm nwéfH$mo A{YX¡dV H$hm OmVm h¡.' (83-84)
`mo {ZJw©Umo@{n {ZJw©UYm_m@{n OJV² ggO© gJwU‘² BX_²Ÿ&1 2~¥hXmË_¡Š`mXJwUmÝHw$dm©Umo {dO`Vo daUgwb^… &&85Ÿ&&1.ŸAja~«÷Um gh Ord¡Š`gånmXZmV². 2.Ÿ^JdVm Ordñ` ñdr`ËdoZ
A“rH$mamo daU_². gmYZmÝVambä`ËdmopŠVnyd©H§$ "`_od¡f d¥UwVo' B{V daUbä`Ëd-ldUmV².
{OÝhm|Zo ñd¶§ {ZJw©U hmoZona ^r, {ZJ©wUHo$ Ym‘ hmoZo na ^r gJwU OJVH$m Am{d^m©d {H$¶m, Aja~«÷Ho$ gmW OrdH$s EH$mË‘H$Vm H$admZona do {ZJw©U H$Vm© daUH$s {H«$¶m Ho$ Ûmam ñd¶§ Aݶm|H$m M¶Z H$aZogo àmá H$aZoHo$ {bE gwJ‘ ~Z| h¢, Eogo à^w {dO¶r hm|. (85)
B{V lr_Ûëb^mMm`©_Vd{V© lrd«Odëb^MaUmZwMa nÄMZXrKZí`m_^Q²Q>mË_O
lrJmodÕ©ZerK«H$do… H¥$Vm¡ doXmÝV{MÝVm_Um¡
ewÕmÛ¡V{deof{dMmamo Zm_ Ì`moXe§ àH$aU_²Ÿ&&13Ÿ&&
d
ewÕmÛ¡V{deof{dMmamoZm‘ ̶moXe§ àH$aU‘²166
AW àH¥${Vnwéf{X½Xe©Znyd©H$^JdÕm_moXmhaU§ Zm_
MVwX©e§ àH$aU_²1 2
Z_mo@ñVw kmZbä`m` ^ŠË`oH$gwb^m` `…Ÿ&
àH¥$qV nwéf§ H¥$Ëdm {Z_m©{V gJwU§ OJV²Ÿ&&1Ÿ&&1.Ÿ""A{dkmV§ {dOmZVm§'' ""pŠbí`pÝV `o Ho$db~moYbãY`o' BË`m{X
lw{VnwamUdmŠ`¡… pŠV a{hVewîH$km{Z{^… nwéfmoÎm_mo Z bä`… Vofm_² AjaEd b`…. 2.Ÿ""^ŠË`m Ah_² EH$`m J«mø'' BË`m{XdmŠ`¡….
Omo àH¥${V VWm nwéfH$m g¥OZ H$aHo$ gJwU OJVH$m {Z‘m©U H$aVo h¢, kmZ Ûmam n«m߶ VWm {³Vgo gwb^ Eogo JdmZH$mo Z‘ñH$ma. (1)
gËd§ aOñV_ B{V {Ì{^ì`m©ßV§ OJX²JwU¡…Ÿ&1OrdmíM {Ì{dYm Xodm… Ì`ñVÎmpÝZ`m_H$m… &&2Ÿ&&
1.Ÿ~«÷{dîUw{edm….gËd, aOg² VWm V‘g² BZ VrZ JwUm|go OJV ì¶má h¡ VWm Ord ^r
Cgr àH$ma VrZ àH$maHo$ ñd^mddmb| h¢ VWm CZHo$ {Z¶m‘H$ Xod ^r VrZ h¡§. (2)
ZZw ñ`mX² {ZJw©U§ ~«÷ ñd`§ Ym_mË_H§$ VWmŸ&~«÷m{^ÝZmo ~«÷H$m`©… ànÄM… gJwU… Hw$V…Ÿ&&3Ÿ&&
e§H$m= na~«÷ ñd¶§ {ZJw©U hmo§ VWm Ym‘ê$n Aja~«÷ r {ZJw©U hm|, Vmo ~«÷go n¥WH²$ VWm ~«÷Ho$ H$m¶©ê$n àn§M gJwU H¡$go? (3)
AÌmoÀ`Vo JwUm _m`mH$m`m© ì`m_mo{hH$m {h gmŸ&1
OrdmZm§ VmÑerd¥©Îmr… AmË_H$m`£… H$amo{V V¡… &&4Ÿ&&1.ŸJwU¡….
g‘mYmZ= ¶hm§ H$hm OmVm h¡ {H$ JwU ‘m¶mHo$ H$m¶©ê$n h¡§. dh ‘m¶m ì¶m‘moh H$admZodmbr h¡. dh ‘m¶m AnZo Ûmam {Z{‘©V JwUm|go Ordmo§H$r Eogr d¥{Îm ~ZmVr h¡. (4)
_m`m`m§ Vo {dbr`ÝVo H$m`©ËdmV² àb`o JwUm…&1 2emÝVm{daVH$m`©ËdmV² gwßVdV² VÌ {VîR>{V &&5Ÿ&&
1.Ÿ~«÷{U. 2.Ÿgm _m`o{V eof….
àH¥${Vnwéf{X½Xe©Znyd©H$^JdÕm‘moXmhaU§ Zm‘ MVwX©e§ àH$aU‘² 167
do g^r JwU ‘m¶mHo$ H$m¶©ê$n hmoZogo àb¶Ho$ g‘¶ ‘m¶m‘| brZ hmo OmVo h¡§. ‘m¶mH$m H$m¶© em§V VWm A{daV MbVm ahVm hmoZogo dh ~«÷Ho$ rVa gwfwá ahVr h¡. (5)
gJ©‘² BÀN>{V MoX² Xod… nwéf§ Hw$éVo@jamV²Ÿ&
{MÐÿn§ Vø©{MÐÿnm§ OS>m§ M àH¥$qV nwZ…Ÿ&&6Ÿ&&
O~ à^w g¥{ï> àH$Q> H$aZoH$s BÀN>m H$aVo h¢, V~ Aja ~«÷‘|go {MX²ê$n nwéf VWm A{MX²ê$n OS> àH¥${VH$m Am{d^m©d H$aVo h¡§. (6)
lr‘X² ^mJdVo-1"AmgrX² kmZ_² AWmo øW© EH$_odm{dH$pënV_²Ÿ&
`Xm {ddoH${ZnwUm AmXm¡ H¥$V`wJo@`wJo&&7Ÿ&&1.ŸA`§ H¥$ËñZmo@{n ÐîQ¥>Ñí`m{Xê$n… nXmW©… ànÄM B{V `mdV². AmXm¡
gd©V… nydª wJoä`… nyd©_². qH$dm Xm {ddoH${ZnwUm OZm dpÝV VXm{n Zm_ê$nm{X-{dH$ëna{hV_² EH§$ kmZ_od AmgrV². Ajaê$n‘² BË`W©…. VXod AjakmZ§ dmL²>‘ZgmVrV§ {Z{d©H$pënV_{n àH¥${Vnwéfê$noU Ho$db§ (Ÿñdê$noU¡d BË`W©…Ÿ) {ÛàH$maH$_² A^yV². VoZ _m`m`mA{n ~«÷mË_H$Ëd_² CŠV§ ^d{V Z Vw {_Ï`mËd_². V`mo… EH$Va… nXmW©… àH¥${V… H$m`©H$maU_`r H$Ï`Vo. AÝ`íM mJ… nwéf CÀ`Vo.
VÝ_m`m\$bê$noU Ho$db§ {Z{d©H$pënV_²Ÿ&
dmL²_ZmoJmoMamVrV§ {ÛYm g_^dX² ~¥hV²Ÿ&&8&&
V`mo… EH$Vamo øW©… àH¥${V… gmo^`mpË_H$mŸ&
kmZ§ ËdÝ`V_mo ^md… nwéf… gmo@{^Yr`Vo'Ÿ&&9&&
g¥{ï>Ho$ Ama§^‘| ¶wJm|go r nyd© VWm O~ {ddoH$‘| {ZnwU àOm Wr, V~ ^r Zm‘-ê$n Am{X {dH$ën {~ZmH$m EH$‘mÌ Ajaê$n kmZ Wm VWm Eogm hr AW© Wm. dhr Aja kmZ, dmUr VWm ‘Zgo AVrV Am¡a {dH$ëna{hV Wm. VWm{n ‘m¶mHo$ H$m¶©ê$n VWm nwéfê$n- Eogo Xmo ê$nm|‘| dh hmo J¶m. CZ‘|go EH$ àH¥${V H$m¶©H$maU‘¶r H$hr OmVr h¡ VWm kmZ dh Xÿgam ^md h¡, Omo nwéf H$hbmVm h¡. (7-8-9)
B{V ^mJdVo àmh VXod ^JdmZ² ñd`_²Ÿ&
{Vamo{hV{MXmZÝXm gX§emV² àH¥${VO©S>mŸ&&10Ÿ&&
àH¥${Vnwéf{X½Xe©Znyd©H$^JdÕm‘moXmhaU§ Zm‘ MVwX©e§ àH$aU‘²168
lr‘ØmJdV‘| Bgr {df¶H$m {Zê$nU ^JdmZZo {H$¶m h¡. àH¥${V‘| {MV² Am¡a AmZ§X {Vamo{hV h¢ VWm gV² A§e‘mÌ h¡, AV… dh OS> h¡. (10)
1""gËd§ aOñV_ B{V àH¥$VoZm©Ë_Zmo JwUm…'' &
2 "àH¥${VJw©Ugmå`§ ñ`mX²' B{V ^mJdVmopŠVV…Ÿ&&11Ÿ&&
g_J«mUm§ g_mZmZm§ {ÌJwUmZm_² A~mYV…Ÿ&
EoŠ`§ VV² e>pŠV_m`mË_m OS>m àH¥${VéÀ`VoŸ&&12&&1.Ÿlr^mJ.11&22&12 2.Ÿlr^mJ.nw.11&22&12
"gËd, aOg² VWm V‘g² ¶o n«H¥${VHo$ JwU h¡§, AmË‘mHo$ Zht.' "àH¥${V JwUm|H$s gmå¶mdñWm h¡' Eogm ^mJdV‘| H$hm J¶m h¡. Cnamo³V H$WZmZwgma g‘mZ VWm CZ VrZm| JwUmoHo$ {H$gr ^r àH$maHo$ ì¶dYmZ {~ZmH$s EH$VmnÝZ VWm à^wH$s e{³V ‘m¶mHo$ ñdê$ndmbr OS> àH¥${V h¡. (11-12)
""àH¥${Vø©ñ`monmXmZ_² AmYma… nwéf… na…Ÿ&1 2gVmo@{^ì`ÄOH$… H$mbmo ~«÷ VV² {ÌV`ÝËdh_²''Ÿ&&13Ÿ&&
1.ŸgVmo {ZË`ñ`¡d Am{d^m©dH$… (Ÿnwéfñ`¡d Ana§ ê$n§Ÿ) g¥pîQ>H$mb…. 2.ŸVV² {ÌV`§ H$mbàH¥${Vnwéfm… Ì`mo{n Ah§ ~«÷. JdÐynmEd BË`W©…. VoZ ~«÷Umo OJX{^ÝZ{Z{_ÎmmonmXmZVm Z hrZo{V^md….
àH¥${V OJVH$r CnmXmZ h¡ VWm nwéf AmYma h¡. Cg gV²H$mo ñnï> H$aZodmbm H$mb h¡. BZ VrZm| ê$nm|‘| ‘¢ ~«÷ hr hþ§. (13)
1 2VX²X²dmam{dîH¥$V§ ^yVm{XH§$ VËgJwU§ _V_²Ÿ&3 4
VVmo _hX² Ah§ Vñ_mX² B{V gm§»`o H«$_… ñ_¥V… &&14&&1.ŸàH¥${VÛmam. 2.Ÿ^yVm{XH$_². XohopÝÐ`VÝ_mÌm{XH$‘² BË`W©….
AmH$mem{XH§$ M. 3.ŸàH¥$Vo… _hÎmËd§ (Ÿg_pîQ>~w{Õ…Ÿ) VV… Ì`mo@{n Ah§H$mam… Voä`íM H«$_mV² XodopÝÐ`^yVm{Z B{V H«$_mo ko`…. 4.ŸVoZ ñ_mVm}@`§ H«$_mo Z Vw lm¡V…. "BVaofmÄM AZwnbãYo'[aË`Ì VpÝZfoYmV². (~«÷gyÌŸ2&Ÿ1&Ÿ2Ÿ)
àH¥${V Ûmam Am{d^y©V {H$¶m J¶m n§M‘hm^yVmo|dmbm OJV gJwU h¡. Cggo ‘hÎmËd, Cggo Ah§H$ma - Eogm CËn{ÎmH$m H«$‘ ({Zarída) gm§»¶ {gÕm§V‘| ~Vm¶m J¶m h¡. (14)
àH¥$Ë`m {Z{_©VËdoZ àmH¥$VËdmX² JwUmÝd`mV²Ÿ&
àH¥${Vnwéf{X½Xe©Znyd©H$^JdÕm‘moXmhaU§ Zm‘ MVwX©e§ àH$aU‘² 169
Y_m©ÝVa{Vamo^mdmX² OS>_² A~«÷ ^mgVoŸ&&15Ÿ&&
àH¥${V Ûmam {Z{‘©V hmoZogo gÎdm{X JwUm|Ho$ g§~§YHo$ H$maU OS> nXmW© àmH¥$V H$hbmVm h¡. Cg‘| {MV² VWm AmZ§Xm§e Ed§ E¡íd¶m©{X Y‘m]H$m {Vamo^md hþAm h¡. A~ dh ~«÷go {^ÝZ àVrV hmoVm h¡. (15)
Vñ`m߶§e^yVËdmV² OS>o ~«÷g_Ýd`_²Ÿ&1VÝ_ybHo$ gX§eoZ dpŠV "VÎmw g_Ýd`mV²'Ÿ&&16&&
1.ŸàH¥${V_ybHo$ OS>_mÌo. gX§eoZ ApñV B{Vê$noU ~«÷U… gd©Ì AÝd`… ApñV B{V kmß`Vo.
dh àH¥${V ^r A§eê$nm hmoZoogo "VÎmw g‘Ýd¶mV²' "¶h OJX² ~«÷ h¡, ³¶m|{H$ ~«÷ OJV‘|§ AmoVàmoV CnmXmZê$ngo pñWV h¡' Bg gyÌ‘| àH¥${V‘ybH$ OS> OJV‘| ~«÷H$m gX§eÛmam g‘Ýd¶-CXmnmXZËd H$hm J¶m h¡. (16)
OrdmñVw {ZJw©Um… ñdm§em Amd¥Vm… àmH¥$V¡Jw©U¡…Ÿ&g¥îQ²çmaå^o ZmaXr`o nÄMamÌo ñ\w$Q>§ VWmŸ&&17Ÿ&&
1""{Ì{dYm Ordg”mñVw Xod_mZwfXmZdm…Ÿ&VÌ Xodm _wpŠV`mo½`m _mZdofyÎm_m A{nŸ&&18&&
2_Ü`_m _mZwfm `o Vw g¥{V`mo½`m… gX¡d {hŸ&AY_m {Za`m`¡d XmZdmñVw V_mob`m…Ÿ&&19&&
1.ŸgmpËdH$amOgVm_gm…. Vo M H«$_oU Xod_Zwî`mgwam…. X¡Ë`XmZd-amjgmíM Agwa^oXm…. 2.Ÿ_Ü`bmoH$^«_UY_m©U….
Ord Vmo {ZJw©U h¢ VWm ~«÷Ho$ A§e h¢, na§Vw àmH¥$VJwUm|go Amd¥Îm h¢. g¥{ï>Ho$ Ama§^‘| Ordm|H$s JwUmd¥ÎmXemH$m ZmaX n#mamÌ‘| {Zê$nU H$aVo hþE H$hm J¶m h¡ {H$ Ordm|Ho$ g‘yh VrZ àH$maHo$ hmoVo h¢, Xod, XmZd VWm ‘mZd. CZ‘| Xod VWm CÎm‘ ‘mZd ‘w{³V ¶mo½¶ h¢. gm‘mݶ ‘mZd Omo ‘mZdm|‘| ‘ܶ‘ h¢, do OÝ‘-‘¥Ë¶wHo$ MH«$‘| bmoH$‘| ^«‘U H$aZoHo$ ¶mo½¶ hmoVo h¢ VWm AY‘‘mZd ZaH$bmoH$ àmá H$aZo ¶mo½¶ hr hmoVo h¢. XmZd Vmo A§YH$ma‘| hr brZ hmoVo h¢.(18-19)
1lwVmd{n "Ì`… àmOmnË`m' B{V VXwÀ`VoŸ&2
VXÝV…H$aUmXr{Z VmÑem{Z ^dpÝV {hŸ&&20Ÿ&&
àH¥${Vnwéf{X½Xe©Znyd©H$^JdÕm‘moXmhaU§ Zm‘ MVwX©e§ àH$aU‘²170
1.Ÿgd©{ZU©`mdaU^“moŠVm`m_². 2.ŸgmpËdH$mXr{Z Wm`mo½`mZ² B{V AW©….
doX‘| r "̶… àmOmn˶m…' "VrZ àOmn{V' Bg dMZ Ûmam BÝht VrZ àH$mam|H$m {Zê$nU {H$¶m J¶m h¡. CZHo$ A§V…H$aUm{X r VrZ àH$maHo$ hmoVo h¡§. (20)
Ordm… H$_m©{U Hw$d©pÝV ñd^mdmZwJwUmÝ`V…Ÿ&1
\$b§ dmÄN>pÝV VmÑj§ àmß` gw»`pÝV VÌ VoŸ&&21Ÿ&&1.ŸñdJwUH$_m©Zwê$n\$bofw.
ñd^mdmZwê$n Ord H$‘© H$aVo h¢. ’$b r Cgr àH$maHo$ MmhVo h¢ VWm CÝh| àmá H$aHo$ gwI àmá H$aVo h¡§. (21)
gËdmÚwnm{Y_² AmXm` {dîUw~«©÷m {edñVWmŸ&1VÎmpÝZ`_Zm`m@^yV² pñWË`m{XH¥$V`o n¥WH²$Ÿ&&22&&
1.ŸgmpËdH$m{Xn¥WH²$-n¥WH²$ñd^mdñ` Ordg§Kñ` VÎmXZwê$n\$bm{X XmZm` B{V mdV².
gËdm{X Cnm{Y¶m|H$m ñdrH$ma H$aHo$ pñW{V, nmbZ VWm g§hma H$s {H«$¶mAm|H$m {Z¶‘Z H$aZoHo$ {bE H«$‘e… {dîUw, ~«÷m VWm {ed n¥WH²$-n¥WH²$ hþE. (22)
1gËd§ aOñV_ B{V àH¥$VoJw©UmñV¡`w©ŠV… na… nwéf EH$ Bhmñ` YÎmoŸ&
pñWË`mX`o h[a-{dapÄM-hao{V g§km…
lo`m§{g VÌ Ibw gËdVZmoZ¥©Um§ ñ`w…Ÿ&&23&&
gËd, aOg² VWm V‘g² àH¥${VHo$ JwU h¡§. CZ JwUm|go ¶w³V hmoH$a EH$ hr nanwéf OJVH$s pñW{V Am{XHo$ {bE h{a, ~«÷m Am¡a ha; Eogr VrZ g§kmAm|H$mo YmaU H$aVo h¢. CZ‘|go ‘Zwî¶H$m H$ë¶mU Vmo gÎdXohdmbo h[aHo$ Aml¶go hr hmoVm h¡(1.^mJ.nw.1&2&23). (23)
{MÀN>>pŠV… nwéfmo Zmam`Umo ~«÷m VVmo@^dV²Ÿ&
~«÷m{XÛmaH$… gJ©… nwamUmXm¡ n[añ\w$Q>…Ÿ&&24Ÿ&&
{MV²-e{³V nwéf Zmam¶Ugo ~«÷m àH$Q> hþE. nwamUm|‘| ~«÷m Ûmam g¥{ï>Ho$ CËnÝZ hmoZoH$m {Zê$nU ñnï>V¶m d[U©V h¡. (24)
1""OJ¥ho nm¡éf§ ê$n§ ^JdmZ² _hXm{X{^…Ÿ&
àH¥${Vnwéf{X½Xe©Znyd©H$^JdÕm‘moXmhaU§ Zm‘ MVwX©e§ àH$aU‘² 171
gå^yV§ fmoS>eH$b_² AmXm¡ bmoH${gg¥j`mŸ&&25Ÿ&&
`ñ`må^{g e`mZñ` `moJ{ZÐm§ {dVÝdV…Ÿ&
Zm{^õXmå~wOmX² AmgrX² ~«÷m {dídg¥Om§ n{V…Ÿ&&26Ÿ&&
^JdmZZo nwéfg§~§Yr ê$nH$mo YmaU {H$¶m Omo ê$n ‘hÎmËdm{X {ZînÝZ Ed§ ^yVopÝжm{X fmoS>eH$bmAm|dmbm Wm. àma§^‘| bmoH$m|H$s aMZm H$aZoH$s BÀN>mgo dh nwéfmdVma hþAm. dh ¶moJ{ZÐmH$m {dñVma H$aVm hþAm Ob‘| e¶Z H$aVm Wm. CgH$s Zm{^gamoOgo {díd g¥îQ>mAm|Ho$ n{V ~«÷m hþE(^mJ.nwam.
1&3&1). (25-26)JwUm {dbr` Om`ÝVo eyÝ`dV² àH¥$Vm¡ b`oŸ&
1àH¥${V… br`Vo@ì`ŠVo nwéfíM VWm ñ_¥{V…Ÿ&&27Ÿ&&1.ŸAjao
àb¶Ho$ g‘¶ g^r JwU àH¥${V‘| brZ hmoH$a eyݶdV² hmo OmVo h¢. àH¥${V Am¡a nwê$f Aja‘| brZ hmo OmVo h¡, Eogm ñ‘¥{V‘| H$hm J¶m h¡. (27)
""àH¥${V… nwéfíMmo^m¡ br`Vo na_mË_{Z''Ÿ&1""H$Xm{MV² nwéfÛmao''Ë`wŠV… gJm}@`_² B©[aV…Ÿ&&28&&
1.Ÿ{Z~ÝYñW A`§ íbmoH$nmX…. VÌ {h fmoT>m X{e©V… gJ©…. Vofw àH¥${V-nwéfÛmamo{n EH$….
"n«H¥${V VWm nwéf XmoZm| na‘mË‘m‘| brZ hmoVo h¢.' "H$^r nwéf Ûmam g¥{ï> hmoVr h¡'. Bg dm³¶‘| Omo g¥{ï> H$hr JB© h¡, dh ¶hr g¥{ï> h¡. (28)
1ZZw brZm JwUm `Ì br`Vo àH¥${V`©{XŸ&
2gmjao gJwU§ Ym_ ^doXodo{V MoX² Z {hŸ&&29Ÿ&&1.Ÿ`ñ`m§ àH¥$Vm¡. 2.ŸàH¥$Vo… JwUmË_H$ËdmV² Vñ`míMmjaobrZËdmX² Ajao
YmpåZ A{n gJwUËd§ Xw{Z©dma‘² B{V AmeL²Š`Ÿ-ŸZ {h B{V AZoZ dma`{V.
e§H$m= {OZ‘| JwUm|H$m b¶ hmoVm h¡, dh àH¥${V ¶{X Aja~«÷‘| brZ hmo OmVr hmo, Vmo ³¶m dh Ym‘ r gJwU Zht hmo OmEJm? Vmo H$hVo h¢. (29)
OJV… gJwUËd§ Vw JwU~ÝYmo@Zw^y`VoŸ&1Z Vñ` dí`_m`ñ` ~ÝYJÝY… ñdepŠVO¡… &&30Ÿ&&
1.ŸJwU¡[a{V eof….
àH¥${Vnwéf{X½Xe©Znyd©H$^JdÕm‘moXmhaU§ Zm‘ MVwX©e§ àH$aU‘²172
g‘mYmZ= OJV gJwU hmoZogo JwUm|H$m ~§YZ àVrV hmoVm h¡. ‘m¶m {OZHo$ de‘| h¡, Eogo CZ Aja‘| CZH$s hr e{³V¶m|go CËnÝZ hþE JwUm|Ho$ {H$gr ^r àH$maHo$ ~§YZH$s J§Y ‘mÌ r Zhr§ h¡. (30)
1"~Õmo _wŠV B{V ì`m»`m JwUVmo _o Z dñVwV…Ÿ&
JwUñ` _m`m_ybËdmX² Z _o _mojmo Z ~ÝYZ_²'Ÿ&&31&&1.Ÿlr^mJ.nw.11&11&1. A`_me`Ÿ…Ÿ ì`m»`m Zm_ {deofoU g¥pîQ>ê$noU
hoVwZm@@»`m. VoZ g¥îQ>m¡ Ed JwUh¡VwH$s~Õ_wŠVm@@»`m Z nwZ… g¥îQ>o… AmmÚÝV`mo… B{V AW©…. {H$ÄM b`o {h {dn`©`oU VÎmËñdê$nmnÎ`m VV² OZZr àH¥${V… Ed Ajaê$nVm_² AmßZmo{V Hw$VñVam§ VXm JwUmZm_² AmË_ê$noU ApñVËd_². Hw$V… VËH¥$V§ M Ajao gJwUËd_².
"‘wPo ~§Y VWm ‘moj JwUgo h¡§, dñVwV… Zht h¡. JwUm|H$m ‘yb Vmo ‘m¶m h¡, AV… ‘wPo Z ‘moj h¡, Z ~§Y h¡.' (30)
1g¥îQ>mdodmoX²^dÝË`oVo àmH¥$Vm… g{V gëb`mV²Ÿ&
2 gm@ß`ZwX²^yVê$nm MoV² VËH$m`m©{U Hw$VñVam_²Ÿ&&32&&1.ŸgX§eo OS>dmÀ`ñ` gVmo b`mV². 2.ŸJwUmXr{Z.
gX§e‘| gX²ê$n OS>H$m b¶ hmoZogo g¥{ï>Ho$ gmW hr do àmH¥$VJwU CËnÝZ hmoVo h¡§. ¶{X dmo CØÿV ê$ndmbr Z hmoVr, Vmo g¥{ï>Ho$ H$m¶© ^r H¡$go hmo nmVo? (32)
{H$ÄM VÎmX²d¥{Îmê$nm… gå^dÝ˶YwZ¡d VoŸ&1 2Ordoîdod {d_yT>ofw H«$sS>mWª {b“dËgw MŸ&&33&&
1.ŸH«$sS>mW©^oXmW©‘² BË`W©…. 2.ŸBpÝÐ`_Z… VÝ_mÌmê$n§ {b“eara§, VÛËgw.
qbJearadmbo {deof ‘yT> Ordm|‘| H«$sS>mW© do g^r d¥{Îmê$n JwU g¥{ï>H$s CËn{ÎmHo$ ~mX hr CËnÝZ hmoVo h¢. (33)
Z {h kmZKZo ZmZm `wÁ`ÝVo d¥Îm`… naoŸ&
JwUmZm§ d¥{Îmê$nËd§ gm§»`{dpX²^… {d{dÀ`VoŸ&&34Ÿ&&
kmZKZ na~«÷‘| AZoH$ àH$maH$s d¥{Îm¶m|H$m ¶moJ Zht hmoVm h¡. JwUm|‘| d¥{Îm hmoZoH$m {gÕm§V gm§»¶‘Vmdbpå~¶m|H$m h¡. (34)
1 2"àrË` àr{V{dfmXmË_H$m… àH$meàd¥{Îm{Z`_mWm©… &
àH¥${Vnwéf{X½Xe©Znyd©H$^JdÕm‘moXmhaU§ Zm‘ MVwX©e§ àH$aU‘² 173
3AÝ`moÝ`m{^^dml`OZZ{_WwZd¥Îm`íM JwUm…Ÿ&&35Ÿ&&
1.ŸB©ídaH¥$îU{da{MVm`m©Um§ _Ü`o VX²Û`‘² BX_². 2.ŸAmÀN>mXZ_². 3.ŸV¡bdË`m©XrZm§ nÄM_hm^yVmZmÄM nañna{déÕmZm_² A{n `Wm XrnXohmÚoH$-H$m`©H$m[aËd§ VW¡d EVofm§ gËdm{XJwUmZm‘² A{n A{damoY B{V AÝ`Ì y_m {dñVa….
gËd§ bKw àH$meH$‘² BîQ>_² CnîQ>å^H§$ Mb§ M aO…Ÿ&1JwédaUH$_od V_… àXrndÀMmW©Vmo d¥{Îm''Ÿ&&36Ÿ&&
1.ŸAmÀN>mXH$_².
JwU àr{V, Aàr{V VWm {dfmXê$n àH$meH$s d¥{ÎmH$mo {Z¶‘‘| aIZodmbo, nañnaHo$ A{^^dH$m Aml¶ H$aHo$ OÝ‘ VWm ‘¥Ë¶wHo$ Û§Ûdmbo h¢. gÎdJwU H$mo‘b, àH$meH$ VWm Bï> h¡. aOmoJwU amoYH$ VWm Mb h¡, O~{H$ V‘moJwU {dñV¥V AmÀN>mXZ H$aZodmbm h¡. ¶o g^r d¥{Îm¶m§ {df¶Ho$ gmW XrnH$Ho$ g‘mZ hmoVr h¡. (AWm©V² {df¶m|H$mo àH$m{eV H$aZodmbr h¢.) (36)
Vñ_mX² A{MÝË`_{h_m ^JdmZ² nwéfmoÎm_…Ÿ&1
{déÕY_m©Ymao@pñ_Z² `wŠV§ gd©_² Abm¡{H$Ho$Ÿ&&37Ÿ&&1.ŸnwéfmoÎm_o.
AV… JdmZ nwéfmoÎm‘H$s ‘{h‘mH$m {dMma r H$aZm g§^d Zht h¡. nañna {déÕY‘m|©Ho$ AmYmaê$n CZ Abm¡{H$H$ à^w‘| g^r Hw$N> ¶mo½¶ hr h¡. (37)
1""gEdoX§ ggOm©J«o ^JdmZ² AmË__m``mŸ&
gXgÐÿn`m Mmgm¡ JwU_æ`m@JwUmo {d^w…Ÿ&&38Ÿ&&
V`m {db{gVoîdofw JwUofw JwUdmZ² BdŸ&
AÝV… à{dîQ> Am^m{V {dkmZod {dO¥på^V…Ÿ&&39Ÿ&&
`Wm ød{hVmo d{•… XméîdoH$… ñd`mo{ZfwŸ&
ZmZod ^m{V {dídmË_m ^yVofw M VWm nw_mZ²Ÿ&&40Ÿ&&
Agm¡ JwU_`¡^m©d¡… ^yVgyú_opÝÐ`mË_{^…Ÿ&
ñd{Z{_©Vofw {Z{d©îQ>mo ^wL²ŠVo ^yVofw VX²JwUmZ²Ÿ&&41&&
^md`Ë`of gËdoZ bmoH$mZ² d¡ bmoH$^mdZ…Ÿ&
brbmdVmamZwaVmo Xod-{V`©L²-Zam{XfwŸ''&&42Ÿ&&
àH¥${Vnwéf{X½Xe©Znyd©H$^JdÕm‘moXmhaU§ Zm‘ MVwX©e§ àH$aU‘²174
Bg n«H$ma AnZr gX²-AgX²ê$n JwU‘¶ ‘m¶m Ûmam Bg OJVH$m Ama§^‘| {ZJw©U JdmZZo Am{d^m©d {H$¶m. O~ do JwU {dH${gV hmoZo bJo, V~ {dkmZgo {dH${gV do ^JdmZ ‘mZm| JwUdmbo hm|, Eogo CZ‘| à{dï> hþE {XImB© XoVo h¡§. {Og àH$ma AnZo ‘ybñWmZ‘| H$mð>‘| ahr hþB© A{¾ AZoH$ hmo, Eogr àVrV hmoVr h¡, Cgr àH$ma {dídmË‘m ¶h nwéf n§M‘hm^yVm|‘| {XIbmB© XoVo h¡§. àm{U¶m|Ho$ gyú‘ B§[жê$n JwU‘¶ ^mdm|go dh nwéf AnZo‘| {Z{‘©V àm{U¶m|‘| à{dï> hmoH$a, CZ‘| pñW{V H$aHo$ CZ àm{U¶m|Ho$ JwUm|H$m ^moJ H$aVo h¡§. ¶o na‘mË‘m gd©bmoH$m|Ho$ nmbH$ h¢. AV… gÎdJwU Ûmam g^r bmoH$m|H$s ajm H$aVo h¢ VWm VXW© hr Xod-new-njr-‘Zwî¶ Am{X ê$nmo§‘| brbmW© AdV[aV hmoZo‘| é{M ^r aIVo h¢ (1.Ÿlr^mJ.nw.1&2&30-34. Ed§ nÄMíbmoH$s lr^mJdVñWm
B`_²). (38-42)BË`wŠV§ gd©_w{XV§ lr_X²^mJdVm{XfwŸ&
lw{Và{gÕ§ VpËgÕ§ ewÕ_² AÛ¡V_² CÁÁdb_²Ÿ&&43Ÿ&&
Bg àH$ma nyd© {Zê${nV g^r {gÕm§V lr‘X²^mJdV Am{X emóm|‘| {Zê${nV h¡§. lw{Vdm³¶m|‘| à{gÕ Eogm dh ewÕ C‚db AÛ¡V Bg àH$ma {gÕ h¡. (43)
MVwîQ`o à_mUmZm_² A{damoYmX² {dMm[aVoŸ&
lr_XmMm`©{gÕmÝVmV² Z dUm}@ß`Ý`Wm ^doV²Ÿ&&44Ÿ&&
nañna {H$gr ^r àH$maHo$ {damoYHo$ {~Zm {dMm[aV Mmam| à‘mUm|- (doX, JrVm, ~«÷gyÌ VWm mJdV)‘| lr‘hmà^wOrHo$ {gÕm§Vm|go Aja‘mÌ r {damoY Zht h¡. (44)
gd©à_mUm{df`… gd©epŠV… ñd`§ à^w…Ÿ&1
nyUm©ZÝXmo agmË_mgm¡ H«$sS>Ë`Ü`mË_Ym_{ZŸ&&45Ÿ&&1.Ÿ"agmo d¡ g…' ~«÷dëbrlw{V….
g^r à‘mUm|Ho$ r Omo {df¶ Zht h¡, gd©e{³V¶w³V, nyUm©Z§X agmË‘m do à^w AܶmË‘ Ym‘ê$n Aja‘| H«$sS>m H$a aho h¡§. (45)
`mÑe§ Ym_ VV² VÌ `Wm H«$sS>m `Wm h[a…Ÿ&
brbmWª Vñ` ê$nm{U `Wm ZmZm VWm{Ib_²Ÿ&&46Ÿ&&
àH¥${Vnwéf{X½Xe©Znyd©H$^JdÕm‘moXmhaU§ Zm‘ MVwX©e§ àH$aU‘² 175
~¥hX²dm_Zg§ko VV² nwamUo {Ië` CÎmaoŸ&1
~«÷^¥½dm{Xg§dmXo ñnîQ>§ V{Xh {b»`VoŸ&&47Ÿ&&1.ŸnwamUñW_² Am»`mZ§ à_mUËdoZ Xr`V BË`W©….
dh Ym‘ O¡gm h¡, dhm§ O¡gr brbm VWm O¡go brbm H$aZodmbo h[a h¢ VWm brbmW© CZHo$ ZmZmê$n h¡§, CZH$m Eogm {Zê$nU ~¥hÛm‘ZnwamUHo$ CÎmaIÊS>‘| ~«÷m VWm ¥JwHo$ g§dmX‘| ñnï> h¡. CgrH$m {Zê$nU ¶hm§ {H$¶m Om ahm h¡. (46-47)
fpîR>df©ghòm{U _`m VßV§ Vn… nwamŸ&
ZÝXJmond«OñÌrUm§ nmXaoUynbãY`oŸ&&48Ÿ&&
VWm{n Z _`m àmßVm… Vmgm§ d¡ nmXaoUd…Ÿ&
lwËd¡VX² ~«÷Umo dmŠ`§ ^¥Jw… àmhmW gmXa_²Ÿ&&49Ÿ&&
d¡îUdmZm§ nmXaOmo J¥øVo VpX²dY¡a{nŸ&
gpÝV Vo ~hdmo bmoHo$ d¡îUdm ZmaXmX`…Ÿ&&50Ÿ&&
Vofm§ {dhm` JmonrZm§ nmXaoUwñËd`m{n `V²Ÿ&
J¥øVo g§e`mo _o@Ì H$mo hoVw… VX²dX à^moŸ&&51Ÿ&&
^¥JwF${fZo ~«÷mOrHo$ Bg H$WZH$mo gwZm {H$ ‘¡Z| hOmadf© VH$ Z§XJmonHo$ d«OH$s Jmo{n¶m|H$s MaUaOH$mo àmá H$aZoHo$ {bE Vn {H$¶m VWm{n ‘¢ Cg MaUaOH$mo àmá Z H$a nm¶m. ¶h gwZH$a ¥JwF${fZo AmXanyd©H$ nyN>m {H$ Amn O¡go r d¡îUdm|Ho$ MaUaOHo$ J«mhH$ h¢! d¡îUd Vmo bmoH$‘| ZmaXm{X ~hþV h¢ VWm{n CÝh| N>moS>H$a Jmo{n¶m|Ho$ MaUaOH$mo J«hU H$aZo {df¶H$ AmnHo$ dMZ‘| ‘wPo g§Xoh h¡. ho à^mo! AmnHo$ Bg H$m¶©‘| ³¶m hoVw h¡, Cgo ñnï> H$a|. (48-51)
VVmo ~«÷m ^¥Jw§ àmh {MÝV{`Ëdm nwamVZr_²Ÿ&
H$Wm§ gd©lwVrZm§ M ahñ`§ na_mX²^wV_²Ÿ&&52Ÿ&&
V~ ~«÷mZo ^¥Jwgo g^r lw{V¶m|H$s àmMrZ H$WmH$m {dMma H$aVo hþE CÝh| H$hm Omo {H$ na‘ AØÝZV ahñ¶ h¡. (52)
(~«÷modmM)1Z pñÌ`mo d«OgwÝX`©… nwÌ Vm… lwV`… {H$bŸ&
àH¥${Vnwéf{X½Xe©Znyd©H$^JdÕm‘moXmhaU§ Zm‘ MVwX©e§ àH$aU‘²176
Zmh§ {edíM eofíM lríM Vm{^ñg_m… Šd{MV²Ÿ&&53&&2 3 4àmH¥$Vo àb` àmßVo ì`ŠVo@ì`ŠV§ JVo nwamŸ&
4 6{eîQ>o ~«÷{U {MÝ_mÌo H$mb_m`mÚ JmoMao &&54Ÿ&&
~«÷mZÝX_`mo bmoH$mo ì`m{nd¡Hw$ÊR>g§kH$…Ÿ&
{ZJw©Umo@ZmÚZÝVíM dÎm©Vo Ho$dbo@jaoŸ&&55&&
Aja§ ~«÷ na_§ doXmZm§ ñWmZ_² CÎm__²Ÿ&7 8
JmobmoH$dmgr VÌñW¡… ñVwVmo doXmV² namËna… &&56&&1.Ÿ`Wm bm¡{H$H$m… pñÌ`… VWm d«OgwÝX`m} Zo{V bm¡{H$H$Ëd{ZfoY Ed
VmËn`©_². Z Vw ñÌrËdñ`. 2.Ÿ~«÷m@@`w…g_mpßVê$no. 3.ŸAm{d^m©d§ JVo OJ{V. 4.ŸAja_². 5.Ÿà{dîQ>o. 6.Ÿ{VJo@ja B{V dm nmR>…. 7.ŸAjao pñWV¡…. 8.ŸOJX² Anoj`m AmÜ`mpË_H$mjaê$nmËna…. Am{YX¡{dH$… nwéfmoÎm_… lrH¥$îU BË`W©….
~«÷m ~mobo {H$ ho nwÌ! d«OgwÝXar Jmo{n¶m§ bm¡{H$H$ ór Zht h¡§. do gmjmV² lw{Vê$nm h¢. ‘¢, {ed, eof, bú‘r Am{X H$moB© r H$^r r CZHo$ g‘mZ Zht hmo gH$Vo. àmH¥$V àb¶Ho$ (‘oao Am¶wHo$ g‘m{ábH$mb)g‘¶ 춳V OJV O~ A춳V Aja‘| brZ hmo J¶m Wm VWm Ho$db kmZê$n d H$mb Ed§ ‘m¶mgo na Aja~«÷ hr eof ah J¶m Wm. V~ Cg nyd©H$mb‘| Ad{eï> Aja‘| ~«÷mZ§X‘¶ ì¶m{nd¡Hw$ÊR> Zm‘H$ {ZJw©U, AZm{X d AZ§VbmoH$ dV©‘mZ ahVm h¡. Aja~«÷ doXm|H$m na‘ CÎm‘ ñWmZ h¡. dhm§ pñWV ahZodmbo ‘y{V©‘mZ doXm|Zo JmobmoH$dmgr namËna H¥$îUH$s ñVw{V H$s. (53-56)
{Ma§ ñVwË`m VV… VwîQ>… namoj§ àmh VmZ² {JamŸ&
VwîQ>mo@pñ_ ~«yV ^mo àmkm da§ `Ý_ZgrpßgV_²Ÿ&&57Ÿ&&
{MaH$mb VH$ H$s JB© ñVw{Vgo gÝVwï> hmoH$a ^JdmZZo Aà˶jê$ngo dmUr Ûmam H$hm {H$, ho àmk doXJU! ‘¢ àgÝZ hw§. Vwåhmao ‘Z‘| Omo A^rï> hmo, Cgo H$hmo. (57)
Zmam`Um{Xê$nm{U kmVmÝ`ñ_m{^aÀ`wVŸ&1 2gJwU§ ~«÷ gd}fm§ dñVw~w{ÕZ© Vofw Z…Ÿ&&58Ÿ&&
~«÷o{V nmR²çVo@ñ_m{^… `X² aÿn§ {ZJw©U§ na_²Ÿ&
dmL²_ZmoJmoMamVrV§ VVmo Z km`Vo Vw VV²Ÿ&&59Ÿ&&
àH¥${Vnwéf{X½Xe©Znyd©H$^JdÕm‘moXmhaU§ Zm‘ MVwX©e§ àH$aU‘² 177
AmZÝX_mÌ‘² B{V `X² dXÝVrh nwam{dX…Ÿ&
VÐÿn§ Xe©`mñ_mH§$ `{X Xo`mo damo {h Z…Ÿ&&60Ÿ&&1.ŸAeofmUm§ Zmo@ñ_mH${_Ë`Ýd`…. 2.Ÿ{ZJ©{bVdñVwËd~w{Õ….
doXm|Zo H$hm {H$ h‘Zo Zmam¶Um{X ê$nm|H$mo OmZm h¡. ho AÀ¶wV! h‘mar CZ ê$nm|‘| g~ hr H$s na‘mW©dñVwê$n ~w{Õ Zht h¡, ³¶m|{H$ do Vmo g^r gJwUê$n h¢. h‘ {OZ na‘ {ZJw©Uê$nH$mo nT>Vo h¢, Omo dmUr, ‘Z Am{XH$m {df¶ Zht h¡, dh ê$n Vmo h‘| kmV hr Zht h¡. AV… ¶{X Amn h‘| daXmZ XoZm MmhVo hm|, Vmo {Og ê$nH$mo nwamd¥Vkm|Zo AmZ§X‘mÌ H$hm h¡, Eogo Cg ê$nH$mo {XIbmBE. (58-60)
lwËd¡VX² Xe©`m_mg ñd§ bmoH§$ àH¥$Vo… na_²Ÿ&Ho$dbmZw^dmZÝX_mÌ_² Aja_Ü`J_²Ÿ&&61Ÿ&&`Ì d¥ÝXmdZ§ Zm_ dZ§ H$m_XwK¡Ðw©_¡…Ÿ&_Zmoa_{ZHw$ÄOmT²`§ gd©Vw©gwIg§`wV_²Ÿ&&62Ÿ&&
1 2`Ì JmodÕ©Zmo Zm_ gw{ZP©aXar`wV &aËZYmVw_`… lr_mZ² gwn{jJUgL²Hw$b…Ÿ&&63Ÿ&&`Ì {Z_©bnmZr`m H$m{bÝXr g[aVm§ damŸ&aËZ~Õmo^`VQ>r h§gnÙm{XgL²Hw$bmŸ&&64Ÿ&&3 4eídX² amgagmoÝ_Îm§ `Ì JmonrH$Xå~H$_² &
5bgËH$Xå~_Ü`ñW… {H$emoamH¥${VaÀ`wV…Ÿ&&65Ÿ&&Xe©{`Ëdo{V M àmh ~«yV qH$ H$adm{U d…&ÑîQ>mo _Xr`mo bmoH$mo@`§ `Vmo ZmpñV na§ da_²Ÿ&&66Ÿ&&
1.Ÿ{J[a… B{V eof…. 2.ŸgwnX§ H$mH$no`Ëdm{X{Zd¥Îm`o. 3.ŸZmZoË`{n nmR>…. 4.ŸH$Xå~… g_yh…. 5.ŸVËH$Xå~H$_Ü`o{V nmR>mo dm. VoZ Jmonrg_yhpñWV BË`W©….
¶h gwZH$a ^JdmZ lrH¥$îUZo Aja‘ܶdVu AZw^d¡H$bä¶ AmZ§X‘mÌ VWm àH¥${Vgo na AnZo bmoH$H$mo {XIbm¶m. Ohm§ A^rï>nyaH$ d¥jm|go ¶w³V VWm ‘Zmoha {ZHw$ÄOm|go ¶w³V, g^r F$VwAmo§Ho$ gwIm|go g§nÝZ d¥§XmdZ Zm‘H$ dZ h¡, Ohm§ gw§Xa PaZo VWm Jw’$mAm|go ¶w³V, gw§Xa njrJUmo§go ì¶má, aËZYmVw‘¶ lrJmodY©Znd©V h¡, Ohm§ {Z‘©b ObnyU© CÎm‘ g[aVmê$n
àH¥${Vnwéf{X½Xe©Znyd©H$^JdÕm‘moXmhaU§ Zm‘ MVwX©e§ àH$aU‘²178
aËZO{Q>V C^¶VQ>dmbr Ed§ h§g VWm H$‘bm|go ì¶mßV lr¶‘wZm h¡, Ohm§ {Za§Va amgHo$ aggo CÝ‘w³V Jmo{n¶m|H$m g‘yh h¡, VWm Cg gw§Xa Jmo{nH$mAm|Ho$ g‘yhHo$ ‘ܶ‘| {H$emoa AmH¥${Vdmbo AÀ¶wV lrH¥$îU h¢. Eogm Ym‘ {XIbmH$a JdmZZo H$hm {H$, ~mobmo A~ Vwåhmao {bE ‘¢ ³¶m H$ê§$. {Oggo CÎm‘ Hw$N> r Zht h¡, Eogm ‘oam bmoH$ Vw‘Zo XoIm. (61-66)
H$mo{Q>H$ÝXn©bmdÊ`o Ëd{` ÑîQ>o _Zm§{g Z…Ÿ&
H$m{_Zr^md_² AmgmÚ ñ_ajwãYmÝ`g§e`_²Ÿ&&67Ÿ&&
doXm|Zo H$hm {H$ H$mo{Q>e… H$m‘Xodm|go A{YH$ bmdʶdmbo AmnHo$ Xe©Z hmoVo hr h‘mao ‘Z H$m{‘Zr^mdH$mo àmá hmoH$a H$m‘go M§Mb hmo JE h¢, Bg‘| H$moB© g§Xoh Zht h¡. (67)
`Wm ËdëbmoH$dm{gÝ`… H$m_§ VËdoZ Jmo{nH$m…Ÿ&
^OpÝV a_U§ _Ëdm {MH$sfm©@O{ZZñVWmŸ&&68Ÿ&&
O¡go AmnHo$ bmoH$‘| ahZodmbr Jmo{nH$mE§, AmnH$mo a‘U H$admZodmbo OmZH$a AmnZr H$m‘^mdgo godm H$aVr h¢, Cgr àH$ma AmnH$s godm H$aZoH$s BÀN>m h‘mao ‘Z‘| r àH$Q> hþB© h¡. (68)
Xwb©^mo XwK©Q>íM¡d `wî_mH§$ gw_ZmoaW…Ÿ&
_`mZw_mo{XV… gå`H²$ gË`mo ^{dVw_h©{VŸ&&69Ÿ&&
V~ lrH¥$îUZo H$hm {H$ Vwåhmam ¶h gw§Xa ‘ZmoaW A{VXþîH$a h¡. qH$Vw ³¶m|{H$ ‘¡Z| Vwåhmar àmW©ZmH$m AZw‘moXZ {H$¶m h¡, AV… Vwåhmam ¶h ‘ZmoaW Adí¶ hr nyU© hmoJm. (69)
AmJm{_{Z {daÄMm¡ Vw OmVo g¥îQ²çW©_² CÚVoŸ&
H$ën§ gmañdV§ àmß` d«Oo Jmoß`mo ^{dî`WŸ&&70Ÿ&&
n¥{Wì`m ^maVo joÌo _mWwao __ _ÊS>boŸ&
d¥ÝXmdZo ^{dî`m{_ ào`mZ² dmo amg_ÊS>boŸ&&71Ÿ&&1OmaY_}U gwñZoh§ gwÑT>§ gd©Vmo@{YH$_²Ÿ&
_{` gåàmß` gd}@{n H¥$VH¥$Ë`m ^{dî`WŸ&&72Ÿ&&1.ŸgwñZohm{XnX¡… "_mhmËå`kmZnyd©ñVw gwÑT>… gd©Vmo@{YH$… ñZohmo ^pŠV'
[aË`m{X nÄMamÌdMZ§ ñ_m`©Vo.
àH¥${Vnwéf{X½Xe©Znyd©H$^JdÕm‘moXmhaU§ Zm‘ MVwX©e§ àH$aU‘² 179
O~ AmJm‘r ~«÷m Ûmam g¥{ï> CËnÝZ H$aZoH$m CÚ‘ hmoJm, V~ gmañdVH$ënH$mo àmá hmoH$a, d«O‘| Jmo{n¶m|Ho$ ê$n‘| Vwåhmam àmH$Q>ç hmoJm. ^yVb‘| maVXoeHo$ AÝVJ©V ‘Wwam‘ÊS>bpñWV d¥ÝXmdZ‘| amg‘ÊS>b‘| Vwåhmam na‘{ච‘¢ ~Zy§Jm. Vw‘ g^r OmaY‘©go ‘wP‘| gdm©{YH$ d gwÐT>ñZohH$mo àmá H$aHo$ H¥$VH¥$˶ hmo OmAmoJo. (70-72)
~«÷modmMŸ&
lwËd¡VV² pMÝV`ÝË`ñVm ê$n§ ^JdVpíMa_²Ÿ&
CŠVH$mb§ g_mgmÚ Jmoß`mo ^yËdm h[a¨ JVm…Ÿ&&73&&
pñÌ`mo dm nwéfmíMm{n VX²^mdoZ¡d Ho$ed_²Ÿ&1
ö{X H¥$Ëdm JqV `mpÝV lwVrZm§ ZmÌ g§e`…Ÿ&&74&&1.Ÿlw{Vê$nm{XJmonrZm_²
~«÷mOrZo H$hm {H$ ho F${fJU! Eogm gwZH$a ñÌr^mdmnÝZ do lw{V¶m§ ^JdmZHo$ gm¡ÝX¶©H$m {MaH$mb VH$ {MÝVZ H$aVr hþB© C³VH$mb gmañdV H$ën‘| Jmonrê$nH$mo àmá H$aVo hþE lrh[ago {‘bt. ór hmo ¶m nwéf hmo, Omo Jmonr^mdgo õX¶‘| Ho$edH$mo pñWV H$aVo h¢, do lw{V¶m|H$s Cg CÎm‘ J{VH$mo àmá H$aVo h¢, Bg‘| H$moB© g§Xoh Zht h¡. (73-74)
Vmgm§ nmXaO… ñVwË`§ {ZË`§ d¥ÝXmdZo ^w{dŸ&1VËàmß` VËH$m_Z`m `mÝË`hmo Jmo{nH$mJ{V_²Ÿ&&75Ÿ&&
ZÝXJmond«OñÌrUm_² AV… nmXaOmo _`mŸ&
dmpÄN>V§ nwÌH$m… gå`H²$ `{Õ Vm… lwV`mo _Vm…Ÿ&&76&&
lwËd¡X² F$f`mo dmŠ`§ ~«÷U… na_opîR>Z…Ÿ&
gdm©Ë_Zm ànÝZmñVo lrJmonrOZdëb^_²Ÿ&&77&&1.ŸnwéfmoÎm_àmpßVH$m_Z`m.
CZ Jmo{n¶m|H$s MaUaO d§XZr¶ h¡. do ^yVbna d¥§XmdZ‘| gXm hr {dÚ‘mZ h¢. lrH¥$îUH$mo àmá H$aZoH$s H$m‘Zmgo Jmo{n¶m|H$s MaUaOH$mo YmaU H$aVo hþE, Ahmo! gm‘mݶOZ r Jmo{nH$mAm|H$s J{VH$mo àmá H$aVm h¡. AV… ho {චnwÌm|! ‘¡§Zo Z§XJmonHo$ d«OH$s Jmo{n¶m|Ho$ MaUaOH$s bmbgm H$s, Eogm hr H$aZm ¶mo½¶ h¡, ³¶m|{H$ do lw{Vê$nm h¢. F${f¶m|Zo na‘oð>r ~«÷mOrHo$ gdm}ƒ
àH¥${Vnwéf{X½Xe©Znyd©H$^JdÕm‘moXmhaU§ Zm‘ MVwX©e§ àH$aU‘²180
nXm{YH$mar g§~§Yr dm³¶m|H$mo gwZH$a lrJmonrOZd„^H¥$îUH$s gdm©Ë‘^mdgo eaUmJ{V àmá H$s. (75-77)
B˶wŠV_² CÎmao {Ië`o ~¥hX²dm_Zg§kHo$Ÿ&1à^wnmXm{X{^[aX§ gL²J¥hrV§ g{ZU©`_²Ÿ&&78Ÿ&&
1.ŸA`§ ~¥hX²dm_Z^mJmo {dÛÝ_ÊS>Zo lrà^wMaU¡… gL²J¥hrV…. Am{XnXoZ M ~{h_w©I-Üd§go Jmonmb^Q²Q>¡íM B{V ÚmoË`Vo.
Bg àH$ma ~¥hÛm‘Z nwamUHo$ CÎma {I붑| Omo H$hm J¶m h¡, CgH$m g§J«h lrJwgm§B©OrZo {dÛÝ‘§S>Z‘| {ZU©¶Ho$ gmW g§J«hrV {H$¶m h¡. (78)
F$Jm{XZm_² Cn{ZfËgw n¥WL²>Zm_nyd©H$_²Ÿ&1 2
VÌË`§ dÊ`©Vo gdª VmÐÿß`mX² A{^Xmo{XVm &&79Ÿ&&1.Ÿ^JdÕm_ñWd¥Îm‘² BË`W©…. 2.ŸVÌË`dñVyZm§ JdÐynËdmV².
F$½doXm{XHo$ Cn{ZfXm|‘| {^ÝZ-{^ÝZ Zm‘m|go à^wHo$ Cg Ym‘H$m dU©Z {H$¶m J¶m h¡. dmo JdX²yn hmoZogo A^oXnyd©H$ H$hm J¶m h¡. (79)
^mî`mXm¡ lr_XmMm`£… X{e©V§ à^w{^ñVWmŸ&
VpÝZË`brbmdmXmXmdÝ`ÌmÝ`¡ñVXrú`Vm_²Ÿ&&80Ÿ&&
AUw^m| lr‘hmà^wOrZo VWm "{Z˶brbmdmX'‘| lrJwgm§§B©OrZo VWm Aݶ {dÛmZmo§Zo AnZo J«§Wmo§‘| Omo {ZU©¶ {X¶m h¡ Cgo r XoIm boZm Mm{hE. (80)
VX² {dîUmo… na_§ nX§ gXm ní`pÝV gya`…Ÿ&
{Xdrd MjwamVV_²Ÿ&
F$p½^{Z©ê${nVo YmåݶmË_m{^ÝZo@{MÝË`Y_©dmZ²Ÿ&
gdm©Ë_H$… gd©brbmo {ZË`^ŠV¡{Z©OmË_{^…Ÿ&&81&&
AIÊS>… nyU© Edmgm¡ a_Vo g g_§ gXmŸ&
^ŠË`oH$bä`mo ^JdmZ² ZmÝ`Wm Ñí`Vo na…Ÿ&&82&&
"AmH$me‘| {dñV¥V ZoÌ H$s Vah {dÚ‘mZ ^JdmZ {dîUwHo$ Cg na‘Ym‘H$m gXm Xe©Z H$aVo h¡§.' - Bg àH$ma F$½doX‘| {Zê${nV ^JdmZ AnZogo A{^ÝZ Ym‘‘| gd©ê$n, gd©brbmdmbo, AI§S> VWm nyU© hr AnZr AmË‘mê$n {ZO ³Vm|Ho$ gmW gXm a‘U H$a aho h¡§. ³Ë¶¡H$bä¶ Eogo namËna
àH¥${Vnwéf{X½Xe©Znyd©H$^JdÕm‘moXmhaU§ Zm‘ MVwX©e§ àH$aU‘² 181
^JdmZH$m Aݶ {H$gr r àH$mago Xe©Z àmá H$aZm g§^d Zht h¡. (81-82)BË`dí`§ godZr`… na_mZÝX{gÕ`oŸ&
ñdm^m{dH$H¥$nmepŠV… Ord¡… godmW©{Z{_©V¡…Ÿ&&83&&
AV… na‘ AmZ§XH$s {g{ÕHo$ {bE, godmHo$ {bE {OZH$s CËn{Îm hþB© h¡, Eogo Ordmo§H$mo ñdm^m{dH$ H¥$nme{³Vdmbo ^JdmZH$s godm H$aZr Mm{hE. (83)
`V² VoZmoX²J{_Vm X¡dm… godZm`¡d MoVZm…Ÿ&
"Xmg^yVmo haoaodo'{V nmÙo `ÁOrdbjU_²Ÿ&&84&&
Ordm… ñdm§em `V… g¥îQ>m _mojo@ß`jaê${nU…Ÿ&
AVmo@{n ^OZ§ `wŠV§ ""`mo `X§e… g V§ ^OoV²''Ÿ&&85&&
n«^wZo godmHo$ {bE hr MoVZ Ordm|H$mo àH$Q> {H$¶m h¡. "Xmg^yVmo...' AWm©V² à^wH$m hr Xmgê$n Ord h¡' - Eogm nÙnwamU‘| OrdH$m bjU {X¶m J¶m h¡. AV… AnZo A§eê$n VWm ‘moj‘| r Aja~«÷ê$n Ordm|H$mo à^wZo àH$Q> {H$E h¢. AV… à^wH$m OZ H$aZm hr ¶mo½¶ h¡. "¶mo ¶X§e…....' - Omo {OgH$m A§e h¡, dh Cgo Oo.' (84-85)
epŠVJU¡a__mU§ VZw{dÎmO^OZOmVna^ŠË`mŸ&
godÜd§ g§gma§ {^Îdm ~«÷¡Š`^mdZm ^y`…Ÿ&&86&&
VZwOm(VZ Ûmam) VWm {dÎmOm({dÎm Ûmam)godm Ûmam {gÕ hmoVo Aml¶go àmá nam‘mZgr ^{³Vgo, gd©Ì EH$ hr ~«÷ h¡ Eogr ^mdZmH$mo {gÕ H$aHo$ g§gmaH$m oXZ H$aHo$ e{³V¶m|Ho$ g‘yhm|Ho$ gmW H«$sS>m H$aVo à^wH$s {Za§Va godm H$amo. (83)
B{V lr_Ûëb^mMmæ`©_Vd{Îm© lrd«Odëb^MaUmZwMa nÄMZXrKZí`m_^Q²Q>mË_O
lrJmodÕ©ZerK«H$do… H¥$Vm¡ doXmÝV{MÝVm_Um¡
àH¥${Vnwéf{X½Xe©Znyd©H$^JdÕm_moXmhaU§ Zm_ MVwX©e§ àH$aU_²Ÿ&&14Ÿ&&
d
àH¥${Vnwéf{X½Xe©Znyd©H$^JdÕm‘moXmhaU§ Zm‘ MVwX©e§ àH$aU‘²182
AW gmYZ\$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm_
nÄMXe§ àH$aU_²gdm©Ë_mn©UV… godmag¡… _wŠË`{YH¡$… H¥$V…Ÿ&ñdmMm`£… gwb^mo `… g lrH¥$îU… eaU§ __&&1&&
gdm©Ë‘g‘n©UHo$ {gÕm§VH$m à{VnmXZ H$aHo$ AnZo AmMm¶©Zo godm‘| g§nyU© ag boH$a ‘w{³Vgo ^r A{YH$ Omo à^w h¢, CÝh| gwb^ ~Zm {X¶o h¡§. Eogo ^³Ë¶¡H$bä¶ lrH¥$îU ‘oao Aml¶ h¡§. (1)
1ZZw Vm Jmo{nH$m {ZË`m {ZË`§ H«$sS>m{XH§$ `{XŸ&ewÕ§ Û¡V‘² BX§ OmV§ ewÕmÛ¡V§ Hw$V… nwZ…Ÿ&&2&&1.Ÿ~¥hÛm_ZmÚwŠVm….
e§H$m= do JmonrOZ {Z˶ hmoZogo, à^wH$s CZHo$ gmWH$s H«$sS>m r {Z˶ hmoZogo ewÕ-Û¡V hmo J¶m, ewÕmÛ¡V H¡$go hþAm? (2)
1Z e§H$Zr`‘² BË`od§ epŠVepŠV_Vmoh©V… &
2gyÌofw lw{VVmo ^oX… gw~mo{YÝ`m§ Ý`ê$n`Z²Ÿ&&3&&1.Ÿ{ZañV…. 2.ŸdoUwJrVm{Xì`m»`mZo. nmXmo@`_² CÎmaÌmÝd`r.
g‘mYmZ= Eogr e§H$m H$aZoH$s Amdí¶H$Vm Zht h¡. e{³V Am¡a e{³V‘mZHo$ ~rMHo$ oXH$m ~«÷gyÌ, lw{V VWm lr^mJdVH$s gw~mo{YZrQ>rH$m‘| {ZagZ {H$¶m J¶m h¡. (3)
Am{YX¡{dH$epŠVËd§ Vmgm§ H¥$îU_wIm½Z`…&Ÿ1dmgwXodmon{Zf{X ly`Vo epŠVê$nVmŸ&&4Ÿ&&
1.ŸAmWd©Ur`o`_² Cn{ZfV². JmonrMÝXZmon{Zf{XË`{n H$Ï`Vo. › Z_ñH¥$Ë` JdÝV§ ZmaX… gd}ída§ dmgwXod§ nàÀN>oË`m{X. B`§ e§H$amMm`m©ÚZwgm[a{^… ~hþ{^… ì`m»`mVm mJdV VÎd^mñH$am{Xfw gd©gmYmaU J«ÝWofw CXmöVm M.
lr‘hmà^wOrZo gw~mo{YZrOr‘| CZ Jmonm§JZmAm|H$mo H¥$îUH$s ‘wIm{¾ê$n hmoZogo CZH$m Am{YX¡{dH$e{³VËd H$hm h¡. AV… do ^JdmZH$s Am{YX¡{dH$ e{³V¶m§ h¡§. (4)
Jmoß`mo Zm_ {dîUwnËÝ`… Vmgm§ MÝXZ_m‡mXZ_²& H$íMm‡mX Ef ~«÷mZÝXê$n…Ÿ& H$míM {dîUwnËÝ`mo
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 183
Jmoß`mo Zm_, OJËg¥pîQ>pñWË`ÝVH$m[aÊ`… àH¥${V-_hXh_mÚm _hm_m`m…& H$íM {dîUw… na~«÷¡d {dîUw[a{V&
VÌ¡dmJ«o& Amnmo h dm AJ«o "AmgZ²'BË`wnH«$å`. VmíM
Cn{ZfX² d¡dñdVo AÝVao gJwU§ ~«÷ {d{YZm AmZÝX¡H$ê$n§ nwéfmoÎm_-ê$noU _Wwam`m§ dgwXod-gÙ{Z Am{d^©{dî`{V VÌ^dË`… gd©bmoH$moËH¥$îQ->gm¡ÝX`©H«$sS>m^moJ§ Jmo{nH$m… ñdê$n¡… na~«÷mZÝX¡H$-ê$n§ H¥$îU§ {Oî`W.
dmgwXodmon{ZfX² VWm JmonrM§XZmon{ZfX²‘| Jmo{nH$mAm|H$mo {dîUwH$s e{³Vê$nm H$hr JB© h¢. CÝh| àmá hmoVm Am‡mX ~«÷mZ§XdV² h¡. {dîUwnËZrê$nm Jmo{nH$mE§ H$m¡Z h¡§? do OJV² H$s g¥{ï>, {ñW{V VWm b¶ H$aZodmbr àH¥${V, ‘hXm{X¶m|H$s Am{X, ‘hm‘m¶m h¡. {dîUw H$m¡Z h¡§? {dîUw na~«÷ h¡§. dht dmgwXodmon{ZfX²‘| AmJo H$hm J¶m h¡ {H$ "Amnmo h dm AJ« AmgZ²&' ¶hm§ go CnH«$‘ H$aVo hþE CËn{ÎmH$m dU©Z {H$¶m J¶m h¡. dhm§ Cn{ZfX²‘| {Zê${nV h¡ {H$ d¡dñdV‘ÝdÝVa‘| AmZ§Xê$n nwéfmoÎm‘H$m Am{d^m©d gJwUVmH$mo YmaU H$aVo hþE dgwXodHo$ ‘hb‘| hmoJm. Cg brbm‘| bmoH$moËH¥$îQ> CÎm‘ gm¢X¶© àmá H$aHo$ CËH¥$ï> H«$sS>mH$m ^moJ Jmo{nH$mAm|Ho$ ê$n‘| na~«÷ AmZ§Xñdê$n ^JdmZ lrH¥$îUHo$ gmW H$amoJo.
VÌ íbmoH$m¡Ÿ&
B{V ~«÷da§ bãÜdm lwV`mo ~«÷bmoH$Jm…&
H¥$îU_² AmamY`m_mgw… JmoHw$bo Y_©g§Hw$boŸ&&
(dhm§ Xmo íbmoH$ h¢.) ~«÷bmoH$‘| pñWV lw{V¶m|Zo ~«÷mOrgo Eogm da àmá H$aHo$ JmoHw$bê$nr Y‘©g§Hw$b‘| H¥$îUH$m AmamYZ {H$¶m.
lrH¥$îUm»`§ na~«÷ Jmo{nH$m… lwV`mo@^dZ²Ÿ&
EVV² gå^moJgå^yV§ MÝXZ§ Jmo{nMÝXZ‘² B{VŸ&&
na~«÷ lrH¥$îUê$n hþE, lw{V¶m§ Jmo{nH$mE§ hþBª. BZHo$ g§^moJgo hþAm
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²184
M§XZ JmonrM§XZ hþAm.1
"" Vm{^{d©YyVemoH$m{^a² ^JdmZ² AÀ`wVmo d¥V…Ÿ&
ì`amoMVm{YH§$ VmV nwéf… epŠV{^`©Wm''&&5Ÿ&&
{OZH$m emoH$ {Zd¥Îm hþAm h¡, Eogo JmonrOZm|go JdmZ Amd¥Îm h¡§. V~ nwéf O¡go AnZr e{³V¶m|go emo^m¶‘mZ hmoVm h¡, Eogo ^JdmZ JmonrOZm|Ho$ g‘wXm¶Ho$ ~rM A{YH$ emo^m XoZo bJo(1.Ÿ^mJ.nwam.Ÿ10&32&10). (5)
B{V nw§epŠVdëbrbm epŠV{^… gh e§{gVm…&Ÿ
_y{V©_Îd§ Vw eŠVrZm_² AàmH¥$VV`oÀN>`mŸ&&6Ÿ&&
Eogr nwéf VWm e{³VHo$ g‘mZ JdmZ H$s brbm h¡, Ohm§ (^JdmZHo$ gmW) do AàmH¥$V e{³V¶m§ ‘y{V©‘§V hþB©.
`Wm _y{Îm©Z© dUm©Zm§ bm¡{H$H$mZm_² Abm¡{H$Ho$Ÿ&1 2"doXm `Wm _y{Îm©Yam… pÌn¥îR>o' VX² BX§ VWmŸ&&7&&
1.Ÿlr^mJdVñWmo@`‘² BÝÐdO« MaU…. (^mJ.nw. 1&19&23) 2.ŸgË`bmoH$mXm¡.
(^mJdVOr‘| ^r Jmo{n¶m|Ho$ Am{YX¡{dH$ËdH$m {Zê$nU Bg àH$ma {H$¶m J¶m h¡-) "Amn g^r ñWbm|go O¡go g˶bmoH$‘|go doX gmjmV² Xoh YmaU H$aHo$ AmE hm| Eogo Am¶o hmo. Eogo AmnH$mo Aݶm|na AZwJ«h H$aZoHo$ Abmdm H$moB© à¶moOZ Zht h¡. Bg bmoH$‘| VWm nabmoH$‘| Am¡a H$moB© H$V©ì¶ r Zht h¡." (7)
_yÎm©`mo@H«y$aÑîQ>mZm§ eŠVrZm_{n d{U©Vm…Ÿ&1
Vøm©{YX¡{dH$sZm§ Vw VWmËdo H$mo Zw g§e`…Ÿ&&8Ÿ&&1.Ÿ_y{V©_Ëdo.
AH«y$aH$s ¶‘wZmObHo$ A§Xa ^JdÔe©ZHo$ g‘¶ XoIr hþB© lr, H$s[V© à^¥{V e{³V¶m|H$s ‘y{V©¶m|H$m O~ dU©Z hþAm h¡, V~ Am{YX¡{dH$ e{³V¶m|Ho$ Jmo{n¶m|Ho$ ê$n‘| ‘y{V©‘mZ² hmoZo‘| ³¶m g§Xoh hmo gH$Vm h¡!
Ed§ n[aîd“H$am{^_e©pñZ½YojUmoÔm_{dbmghmg¡…&
ao_o a_oemo d«OgwÝXar{^a² `Wm@^©H$… ñdà{V{~å~{d^«_…Ÿ&&9Ÿ&&
^JdmZ a‘mn{V hmoZo na ^r d«OgwÝX[a¶m|Ho$ gmW ~mbH$ O¡go AnZo
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 185
à{Vq~~Ho$ gmW IobVm h¡, Cgr àH$ma AmqbJZ, H$añne©, ñZohnyd©H$ XoIZm, {Z‘©¶m©X {dbmg VWm hmñ¶m{X Ûmam brbm H$aVo h¢ (^mJ.nw.10&33&17). (9)
Vo Vo ^ŠVmñVXmË_Zmo Z {^Xm@Êd{n dÎm©VoŸ&1BË`^oXo H«$sS>Zo M ÑîQ>mÝV§ ewH$ CŠVdmZ²Ÿ&&10&&
1.Ÿ{eewà{V{~å~ÑîQ>mÝV_².
do g^r ^³V ^JdmZHo$ ñdmË‘ àH${Q>V ñdê$n hmoZogo AUw‘mÌ ^r CZgo {^ÝZ Zht h¡§. Bgr A^oXH$mo g‘PmZoHo$ {bE a‘UH$m ({eewH$m à{Vq~~ Ho$ gmW IobZoH$m) CXmhaU lrewH$XodOrZo {X¶m h¡. (10)
brbm_mÌ¡Y©_©^yVo… H$m_m{X{^abm¡{H$H¡$…Ÿ&
A~Õñ` ñdVÝÌñ` ~mY… gdm©l`ñ` V¡…Ÿ&&11Ÿ&&
CZH$s Cg brbm‘| Y‘©^yV H$m‘m{X JwU ^r Abm¡{H$H$ hr h¡§. CZHo$ D$na H$moB© ~§YZ Z hmoZogo VWm do ñdV§Ì hmoZogo Bg brbm‘| H$moB© ~mY Zht h¡. (11)
Zm{MÝË`ñ`mà_o`ñ` ewÕmÛ¡Vñ` H$íMZŸ&
AVmo ^mJdVo@ß`wŠV‘² "AmË_mam_mo@ß`ara_V²'Ÿ&&12Ÿ&&
do A{MÝ˶ VWm Aà‘o¶ê$n hmoZogo ^r CZH$o gmW (JmonrOZm|Ho$) AÛ¡V‘| H$moB© ~mY Zht h¡. AV… mJdV‘| r H$hm J¶m h¡ {H$ "‘¢ ‘oar AmË‘mHo$ gmW hr a‘U H$aVm hþ§.' (12)
"agmo d¡ g' B{V lwË`m ê${nVm@ñ` agmË_VmŸ&1
"gd©H$m_… gd©ag' B{V Y_©Ëd_² B©`©VoŸ&&13Ÿ&&1.Ÿgd©H$m_… gd©JÝY… gd©ag B{V N>mÝXmo½`o nÄM_ànmR>Ho$ (ŸI§. 18.Ÿ)
empÊS>ë`-{dÚm`m§ {Ûdma_måZmV_².
"à^w agê$n h¡§' Bg lw{Vdm³¶‘| ^JdmZH$s agmË‘H$VmH$m {Zê$nU {H$¶m J¶m h¡. "gd©H$m‘Zmê$n VWm gd©agê$n' - Bg àH$ma JdmZHo$ Y‘m]H$m {Zê$nU r lw{VdMZ‘| {H$¶m J¶m h¡. (13)
{déÕY_m©YmaËd§ ~«÷Ëd‘² B{V bjUmV²Ÿ&
H$m_mX`mo kmZKZo ^yfU§ Z Vw XyfU_²Ÿ&&14Ÿ&&
~«÷ g^r {déÕ Y‘m]Ho$ Aml¶ h¡§. AV… kmZKZ ^JdmZ‘| H$m‘m{X
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²186
^yfUê$n h¡§, XÿfUê$n Zht. (14)1 2epŠVepŠV_Vmo^}Xmo Z¡d ewÕ§ VXÛ`_² &
3 4VÌË`ofw {Vamo^mdmo Z Y_m©Um§ Vw dñVwfwŸ&&15&&
1.Ÿ^oXñ` A`§ {ZfoY…. 2.ŸVñ_mX² ^oXm^mdmX² hoVmo… ewÕmÛ¡V§ {gX²Ü`{V. 3.ŸnaYm_ñWofw brbmon`mo{Jfw. 4.ŸVÌË`dñVwfw B{V AÝd`mV² bm¡{H$H$dñVw-ì`md¥{Îm….
e{³V VWm e[³V‘mZ²‘| H$moB© ^oX Zht h¡. BZ‘| ewÕmÛ¡V hr h¡. na‘Ym‘Ho$ brbmon¶moJr nXmWm]‘| à^wHo$ Y‘m]H$m {Vamo^md Zht hmoVm h¡. (15)
AZrídamZ² AàH¥$îQ>mZ² {Vamo{hVJwUmZ² ~hÿZ²Ÿ&
`XoÀN>{V àOm`o`o{V VXm Hw$éVo OJV²Ÿ&&16&&
B©ídaVmhrZ, ݶyZ H$mo{Q>Ho$ VWm {OZHo$ JwU {Vamo{hV hþE h¢ Eogo AZoH$m| {df¶m|‘| "‘¢ àOZZ H$é§', Eogr ^JdmZ BÀN>m H$aVo h¢, V~ OJV CËnÝZ hmoVm h¡. (16)
1Vo {Vamo{hV VX² Y_m© ~Õm… g§gma_m``m &
ÑT>m@h§ËdmV² e>araoÌm{MamßVo jU^§JwaoŸ&&17&&
Zmì`oH$ñ`m‘² BdmamohmV² ànm`m‘² Bd g“_mV²Ÿ&
{d`moú`_mUoîd{MamX² {‘{bVoîdYwZ¡d MŸ&&18Ÿ&&2 3 4VoZ ñÍ`m{Xfw gå~ÝY§ H$ën{`Ëdm M nÊ`dV² &
JVmJoVfw {dÎmofw __ËdmV² pMÝV`mHw$bm…Ÿ&&19&&1.Ÿg§gmahoVw^yV`m. 2.Ÿgå~ÝYÛma^yVearaoU. 3.ŸnËZrËdnwÌËdm{X-
bjU_². 4.ŸH«$æ`dñVwfw Bd JVmJVofw.
dh Ord AnZo‘| ^JdÕ‘m]Ho$ {Vamo{hV hmo OmZoHo$ H$maU g§gmaH$s hoVwê$nm ‘m¶mgo ~Õ hmo OmVo h¢. do Bg Aën g‘¶go àmá hþE jU^§Jwa eara‘| ÐT> Ah§H$made ~§Yo h¢. do Ord A{dÚmJ«ñV hmoZoHo$ H$maU Xohm{^‘mZde ór Am{X‘| g§~§YH$s H$ënZm H$aVo h¢, Omo erK« hr AbJ hmoZodmbo h¢ VWm A^r {‘bo h¢. CZgo hþAm g§J Cgr àH$ma jU^§Jwa h¡, O¡go EH$ Zm¡H$m‘| bmoJ MT>Vo h¢, ¶m O¡go Ob nrZoH$s ànm‘| bmoJ EH${ÌV hmoVo h¢. {dH«$¶hoVw àmá dñVw O¡go H$htgo AmVr h¡ VWm H$ht Am¡a Mbr ^r OmVr h¡, Cgr àH$ma (AkmZde)
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 187
AmZoOmZodmbo YZ‘| ‘‘Vm aIZoHo$ H$maU Ord qMVmgo ì¶mHw$b hmo OmVm h¡. (17-19)
g§gŠVm XohJohmXm¡ AH¥$VmWm© AVn©Um…Ÿ&1
~boZm _¥Ë`wZm ZrVm… àm{nVm… nmadí`V…Ÿ&&20Ÿ&&1.ŸnwZO©Ý_ àm{nVm B{V A{J«_oU AÝd`….
Ah§Vm-‘‘Vm Ûmam J¥h VWm Xoh‘| Amg³V AH¥¥$VmW© Eogo Ord ~bnyd©H$ ‘¥Ë¶w VWm nwZO©Ý‘ H$s Amoa nhm|MmE OmVo h¢. (20)
1nwZO©Ý_ nwZ… gÎmmñVÌË`ofw J¥hm{XfwŸ&
2 Zr`_mZm… nwZñVoZ nmnnwÊ`mZwamoYV…Ÿ&&21Ÿ&&
1.ŸVÁOÝ_^dofw. 2.Ÿ_¥Ë`wZm.
nmn VWm nwʶHo$ AZwamoYde A{dÚmg§g³V Ord ~ma~ma J¥hm{XHo$ ~§YZ‘| Amg³V hmoH$a nwZO©Ý‘H$s Amoa bo OmE OmVo h¡§. (21)
AmnÝZm ZaH§$ ñdJª ZmZmo{Û½Zm d¥Wm _whþ…Ÿ&1Šd{MËgwI§ Šd{MX² Xw…I§ Šd{MX² _moh_wnmJVm…&&22&&
1.ŸgwImXr{Z gËdaOñV_mo OÝ`m{Z, H«$_mV² Vofm§ gwIXw…I_mohñd^mdËd§ gm§»`-VÎdH$m¡_w{X Am{Xfw à{gÕ_².
do Ord ñdJ©, ZaH$H$mo ~ma~ma àmá H$aHo$ r C{Û¾ Zht hmoVo h¡§. H$^r gwI H$^r Xþ…I VWm H$^r ‘mohm{XH$mo àmá H$aVo ahVo h¡§. (22)
Ed§ nadem… àmßVm OÝ__¥Ë`wnaånam_²Ÿ&
ì`yø_mZm Bdm¡KoZ KQ>r`ÝÌ‘² Bd {lVm…Ÿ&&23&&
H«$‘e… nade hmoH$a OÝ‘‘¥Ë¶wH$s naånam‘| do Ord Eogo Ky‘Vo ahVo h¢, ‘mZm| ZhZXrHo$ doJgo ~hm¶o hþE hm| ¶m ZrMo-D$na Ky‘Zodmbo Hy$ngo Ob {ZH$mbZoHo$ {bE Cn¶moJ‘| AmVo KQ>r¶§Ì na MT>o hþE hm|. (23)
1Ordm… pŠbí`pÝV Xw…Iñ` Zmeo nwZaZwX²^doŸ&
VX²^pŠVaod na_§ H$maU§ h[aVmo{fUrŸ&&24&&1.ŸZmeo@ZwX²^do M H$maU‘² B{V CÎmaoU AÝdo{V. bm¡{H$H$m Cnm`¡… Zmeo@{n
Xw…Iñ` nwZ… CX²^dmo ÑîQ> B{V C^`J«hU_².
Bg àH$ma Ord ³boe àmá H$aVo h¡§. Xþ…IHo$ gd©Wm ZmeHo$ {bE VWm
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²188
OrdH$mo Xþ…I nwZ… àmá hmo hr Zht Cg hoVwgo ^JdmZH$s ^{³V hr ^JdmZHo$ na‘ g§VmofH$m H$maU ~Z gH$Vr h¡. (24)
1""Z H«$moYmo Z M _mËg`ª Z bmo^mo Zmew^m _{V…Ÿ&
^dpÝV H¥$VnwÊ`mZm§ ^ŠVmZm§ nwéfmoÎm_o''Ÿ&&25&&
1.Ÿ_hm^maVo {dîUwZm_ghñÌo.(^JdmZHo$ ^³Vm|H$mo àmá hmoVr AàmH¥$VVmH$m {Zê$nU emóm|‘| Bg
àH$ma {H$¶m J¶m h¡-) nwʶH$‘©dmbo ^JdmZ nwéfmoÎm‘Ho$ ^³Vm|H$mo H«$moY, ‘mËg¶©, bmo^, Aew^ ‘{V Am{X Zht hmoVo h¡§. (25)
nwéfmoÎm__² AmnÝZmo Z nwZ… Xw…I_² AmßZw`mV²Ÿ&
àmß`mo ^ŠË`¡d g VWm JrVm^mJdVm{XfwŸ&&26&&
nwéfmoÎm‘H$s {³V Omo àmá H$a boVo h¢, CÝh| H$^r Xþ…I n«má Zht hmoVm h¡. JrVm-^mJdVm{X‘| Bg {gÕm§VHo$ g‘W©Z‘| dMZ àmá hmoVo h¢. (CZ‘|go H${Vn¶ dMZm|H$mo J«§WH$maZo CÕ¥V {H$E h¢, {OZH$m {Zê$nU A~ {H$¶m Om ahm h¡.) (26)
""Zmh§ doX¡Z© Vngm Z XmZoZ Z MoÁ``mŸ&
eŠ` Ed§{dYmo ÐîQw>§ ÑîQ>dmZ² A{g _m§ `WmŸ&&27Ÿ&&
^ŠË`m ËdZÝ``m eŠ` Ah_² Ed§{dYmo@Ow©ZŸ&
kmVw§ ÐîQw>§ M VÎdoZ àdoîQw>§ M na§Vn''&&28Ÿ&&
doX, Vn, XmZ, ¶k Am{X {H$gr ^r gmYZgo ‘oao Eogo Xe©Z hmo nmZo g§^d Zht h¡, O¡go Xe©Z VyZo {H$E h¢. na§Vw ho AOw©Z! ho na§Vn! AZݶ {³Vgo hr ‘oam Eogm kmZ, Xe©Z VWm VÎdgo ‘wP‘| àdoe H$a nmZm g§^d h¡. (27-28)
"^ŠË`mh_oH$`m J«mømo' "^ŠË`m bä`ñËdZÝ`¶m'&
"^ŠË`¡d VwpîQ>_² Aä`o{V {dîUw… ZmÝ`oZ Ho$Z{MV²'Ÿ&&29&&
"‘mÌ ^{³V Ûmam hr ‘| J«mø hþ§,' "AZݶ ^{³Vgo hr ‘| bä¶ hþ§", "{dîUw ‘mÌ {³Vgo hr g§Vwï> hmoVo h¡§, Aݶ {H$gr gmYZ go Zht.' (29)
"Z XmZ§ Z Vnmo ZoÁ`m Z em¡M§ Z d«Vm{Z MŸ&
àr`Vo@_b`m ^ŠË`m h[aaÝ`X² {dS>å~Z_²'Ÿ&&30Ÿ&&
^JdmZH$s A‘b {³VHo$ Abmdm XmZ, Vn, ¶k, n{dÌVm, d«Vm{X
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 189
H$moB© r gmYZ JdmZH$s àgÝZVmH$m H$maU Zht ~Z gH$Vo. (30)"^ŠË`m VwVmof ^JdmZ² JO`yWnm`'Ÿ&
BË`mXm¡ ^pŠVaodmñ` nwéfmW©… namo _V…Ÿ&1g嶳Ëd{gÕ`o kmZ§ gmYZ§ ^pŠVgyÌV…Ÿ&&31Ÿ&&1.^ŠVo… XmT²`m©{X{gÕ`o.
"^JdmZH$mo ^{³V Ûmam g§Vwï> H$amo.' BZ g^r dMZm|‘| ^{³VH$s na‘nwéfmW©ê$nVm {³VgyÌm|‘| {Zê${nV hþB© h¡. Cg {³VH$mo ÐT> H$aZoHo$ {bE (‘hmËå¶kmZ) kmZ gmYZ h¡. (31)
1VV² gm _w»`oVamno{jVËdmX² BËW_² CnH«$_mV²Ÿ&2~«÷H$mÊS>ÝVw ^ŠVm¡ "Vñ`mZwkmZm` gm_mÝ`mX²'BË`ÝV_²Ÿ&
3^ŠVokm©Zm{Xeo{fËd§ dpŠV gånyU©_² Amp•H$_² &&32&&
1.Ÿ(ŸA. 1 gy. 10Ÿ) gm _w»`o{V ^pŠV… Ed _w»`m. BVa¡… kmZm{X{^… ñdm[“V`m Vñ`m Ed Ano{jVËdmV². 2.ŸkmZH$mÊS>… Vw ŠVm¡ JdËñdê$nmZwkmnH$-V`mon`wÁ`Vo. `mJ B{V H$Îm©ì`Vm{X AZwkmnH$V`m nyd©H$mÊS>{_d. 3.Ÿ^pŠV_r_m§gm àW_mÜ`m¶ñ` {ÛVr`_² AmpÝhH$_².
dh {³V hr ‘w»¶ nwwéfmW© h¡. Aݶ kmZ Am{X A§JV¶m Ano{jV h¡§, ‘w»¶V¶m Zht. doXHo$ kmZH$mÊS>H$m Cn¶moJ ³V JdmZHo$ ñdê$nkmZH$mo àmá H$aZoHo$ {bE H$aVm h¡ VWm ¶km{X g^r nyd©H$mÊS>àmo³V H$V©ì¶m{X AZwkmnH$ h¡§. {³V‘| kmZm{X g^r eofr h¡§ Eogm {³V‘r‘m§gm‘| H$hm J¶m h¡. (32)
nXmW© Ed Z kmVmo `… goì`… g H$W§ ^doV²Ÿ&
^ŠË`gånmXH§$ kmZ§ Ho$db§ Vw {d{ZpÝXV_²Ÿ&&33Ÿ&&1""lo`… òwqV ^pŠV_wXñ` Vo {d^mo pŠbí`pÝV `o Ho$db~moYbãY`o &
Vofm_² Agm¡ ŠboeEd {eî`Vo ZmÝ`X² ¶Wm ñWybVwfmdKm{VZm_²''&&34&&
{OZHo$ ñdê$nH$m kmZ hr Z hmo, CZH$m godZ H¡$go {H$¶m Om gH$Vm h¡? AV… {³VH$m g§nmXZ H$aZo‘| hr kmZH$m Cn¶moJ h¡, ñdV§Ì hmoZona Vmo dh gmYZ ì¶W© l‘ hr h¡ Eogm ^mJdV‘| H$hm J¶m h¡. "ho {d^w! AmnH$s ^{³V g^r àH$maHo$ H$ë¶mUm|H$m ‘yb h¡. Omo bmoJ Cg {³VH$mo N>moS>H$a ‘mÌ kmZHo$ {bE à¶ËZerb hmoVo h¢ do Xþ…I àmá H$aVo h¡§. CÝh| Vmo ’$bHo$ ê$n‘| ‘mÌ ³boe
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²190
hr àmá hmoVm h¡, Am¡a Hw$N> r Zht. O¡go MmdbHo$ XmZm|H$mo {ZH$mb boZoHo$ ~mX Ad{eï> {N>bHo$ ‘ohZV VWm Xþ…IHo$ A{V[a³V H$moB© bm^ Zht XoVo h¢.' (AWm©V² A~ CZ {N>bH$m|‘|go MmdbHo$ XmZ| Zht {‘bVo h¡.(^mJ.nw.10&14&4) (33-34)
1""Z¡îH$å`©_߶À`wV^mdd{O©V§ Z emo^Vo kmZ_b§ {ZaÄOZ_²Ÿ&
Hw$V… nwZ… eídX^Бrídao Z Mm{n©V§ H$_© `Xß`H$maU_²''Ÿ&&35Ÿ&&
"‘mojH$s àm{áH$m gmjmV² gmYZ Eogm {Z‘©b kmZ r ¶{X JdmZH$s ^{³Va{hV hmo Vmo emo^m Zht XoVm h¡, Vmo {’$a Omo H$‘© JdmZH$mo A{n©V Z {H$¶m OmVm hmo, dh {H$VZm r loð> hmo, Vmo r gd©Xm A‘§Jbê$n VWm Xþ…IXm¶H$ hr h¡, Vmo dh emo^mñnX H¡$go ~Z gH$Vm h¡?' AV… H$‘© VWm kmZ Vmo ^{³VHo$ ghm¶H$ h¡§. ñdV§ÌV¶m Vmo do H$Xm{n ‘w»¶ ’$bH$s àm{á H$admZodmbo Zht hmo gH$Vo h¡§(^mJ.nw.12&12&52). (35)
1""Vnpñdä`mo@{YH$mo `moJr km{Zä`mo@{n _Vmo@{YH$…Ÿ&
H${_©ä`íMm{YH$mo `moJr Vñ_mX² ¶moJr ^dmOw©ZŸ&&36Ÿ&&
`mo{JZm_² A{n gd}fm§ _X²JVoZmÝVamË_ZmŸ&
lÕmdmZ² ^OVo `mo _m§ g _o `wŠVV_mo _V…''Ÿ&&37Ÿ&&
ho AOw©Z! ¶moJr Vnñdrgo A{YH$ h¡, km{Z¶m|go r A{YH$ ‘mZm J¶m h¡, H$‘©‘mJu¶m|go ^r ¶moJr A{YH$ h¡. AV… Vw ¶moJr ~Z. g^r ¶mo{J¶m|‘| ^r ‘oao‘| AnZr A§VamË‘mH$mo pñWV H$aZodmbm, lÕmerb hmoH$a Omo ‘wPo OVm h¡, Cgo ‘¢ CÎm‘ ¶moJr OmZVm hþ§(^J.JrVm.6&46-47). (36-37)
1 2VXod H${_©km{Z`mo{Jä` Am{YŠ`eãXmV² &3
àíZ{Zê$nUmä`m_² Am{YŠ`{gÕo… &²4B{V ñ_¥Ë`ZwgmaoU empÊS>ë`_w{ZZmo{XV_ &
_mhmËå`~moYHo$ kmZo ^pŠVgmYZVmo{MVmŸ&&38&&1.Ÿ^ŠVo… `moJm{X Anoj`m _w»`Ëd_². 2.ŸeãX… Vw CŠVJrVmdmŠ`ê$n….
3.ŸAOw©Z-^JdËH$Îm©¥H$mä`m_². 4.Ÿ^pŠV_r_m§gm àW_mÜ`m` CŠV_².
BZ JrVm‘| {Zê${nV dm³¶m|go H$‘©¶moJr VWm kmZ¶mo{J¶m|go ^³VH$m ñdê$n CÎm‘ {gÕ hmoVm h¡. ñ‘¥{Vdm³¶m|Ho$ AZwgma hr em{ÊS>ë¶F${fZo ^r
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 191
^JdmZHo$ ‘hmËå¶H$m ~moY H$admZoHo$ hoVwê$n hr ^{³VHo$ gmYZV¶m kmZH$m ñdrH$ma {H$¶m h¡. (37-38)
""_mhmËå`kmZnyd©ñVw gwÑT>… gd©Vmo@{YH$…Ÿ&
ñZohmo ^pŠV[a{V àmoŠV… V`m _wpŠVZ© MmÝ`Wm''&&39&&1ZmaXr`o nÄMamÌo Vñ`m bjU_² B©[aV_²Ÿ&
2 3""gm namZwapŠV… B©ídao''Ÿ &
BË`wŠV§ ^pŠVgyÌofw lr_X²^mJdVo VWmŸ&&40&&1.Ÿ_w»`^ŠVo…. 2.ŸnwéfmoÎm_o `m nam (ŸkmZmZÝVa§ ñZoh…Ÿ) gm nam^pŠV…
B{V ñdßZoídamX`mo ì`m»`mVma…. 3.ŸCÎm_§ ào_.
‘hmËå¶kmZnyd©H$ gwÐT>, gd©Vmo{YH$ ñZohH$mo hr ^{³V H$hVo h¡. Cgrgo ‘w{³V hmoVr h¡, Aݶ {H$gr gmYZgo Zht. ZmaXn§MamÌ‘| {³VH$m ¶hr bjU ~Vm¶m J¶m h¡. "B©ída‘| namZwa{³V' hr {³V h¡, Eogm {³VgyÌ‘| VWm lr‘ØmJdV‘| r H$hm J¶m h¡. (39-40)
1""XodmZm§ JwU{b“mZm_² AmZwl{dH$H$_©Um_²Ÿ&
gËdEd¡H$_Zgmo d¥{Îm… ñdm^m{dH$s Vw `m''&&41Ÿ&&1.Ÿlr^mJ.nw.3&25&32. JwU¡… {df`¡ê$nagm{X{^… km`ÝV B{V Vofm_².
AZwldmo doX… VX² C{XVmZr H$_m©{U ofm§ Vo Xodm… Vofm‘² BpÝÐ`mUm‘² BË`W©…. m gËdo {dîUm¡ ^JdË`od EH$m ñd^mdàd¥Îmm d¥{Îm… ñZoh B{V `mdV². g Mm@{n {Zh}VwH$… g Ed mJdVr pŠV… H$Ï`Vo. gm M {gÕo… gmbmoŠ`mXo… loîR>o{V íbmoH$Û`mW©….
""{Oggo nXmWm]Ho$ JwU Am{X OmZo Om gH|$, Eogr X¡dr gån{Îmdmbr VWm {Oggo doX{d{hV H$‘© H$aZodmbr BpÝжm§ {ZJw©U ^JdmZ‘| ñdm^m{dH$-ê$ngo àd¥{Îm H$adm gHo$, Eogr ‘ZH$s ñdm^m{dH$s {Zð>m hr {³V h¡.' (41)
A{Z{_Îmm ^mJdVr ^pŠV… pgÕoJ©ar`gr'Ÿ&
B{V {ZîH$m_Z… ñZohmo ^pŠVamWd©Uo VWmŸ&&42&&
{Z{‘Îma{hV ^mJdVr ^{³V {ZíM¶ hr {g{Õ àmá H$admZodmbr h¡. Eogm {ZîH$m‘ ñZoh hr {³V H$hbmVm h¡. (42)
""^pŠV… Añ` ^OZ§ VX² Bhm_wÌmonm{YZ¡amí`oZ
_Z…H$ënZ‘²'' B{VŸ&
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²192
1""MVw{d©Ym ^OÝVo _m§'' MVwY}˶{YH$m[afwŸ&2
Z gå_VmoWm©Ï`m©Îm©íM kmZr {OkmgwéÎm_…Ÿ&&43&&1.ŸJrVm`m§ ""MVw{d©Ym ^OÝVo _m§ OZm… gwH¥${VZmo@Ow©Z. AmÎmm} {Okmgw…
AWm©Wu kmZr M aVf©^ B{V.''7&16 2.ŸCÎm_V`m Z A{^àoV… gH$m_ËdmV².
"^{³V AWm©V² nËZr, J¥hm{XZo AZmg³V hmoH$a BZH$m (H¥$îUH$m) ^OZ.' JrVm‘| Mma àH$maHo$ ^³Vm|H$m {Zê$nU ^JdmZZo {H$¶m h¡. - (1)AmV©, (2){Okmgw, (3)AWm©Wu VWm (4)kmZr. BZ Mmam|H$mo A{YH$mar ~VmVo hþE ^r BZH$r CÎm‘VmH$m ñdrH$ma Z H$aVo hþE {ZîH$m‘ ^{³VH$s hr ^JdmZZo àe§gm H$s h¡. (43)
1"^ŠË`m gÄOmV`m ^ŠË`o'˶oH$m ^pŠVñVw gmYZ_²Ÿ&
\$bmpË_H$m nam^pŠV_m©Zgr ào_bjUmŸ&&44&&1.Ÿlr^mJ.nw.11&3&31. ^ŠË`m gÄOmV`m ^ŠË`m {d^«Ë`wËnwbH$m§ VZw‘²
B{V.
"Bg àH$ma gmYZ H$aVo hþE ào‘bjUm ^{³VH$m CX¶ hmoVm h¡.' Bg dMZ‘| ^{³VH$m hr gmYZV¶m {Zê$nU {H$¶m J¶m h¡. AV… ’$bmpË‘H$m nam^{³V ‘mZgr, ào‘bjUm {³V hr h¡. (44)
1 2VZwOm {dÎmOm godm Vñ`m… gmYZ_² CÀ`Vo &3
gd}pÝÐ`¡… ewÕ^mdmV² VËna¡… godZm{X_m &&45Ÿ&&1.Ÿ_mZñ`m…. 2.Ÿlr^mJdVm{Xfw. 3.ŸVZwOm.
VZw{dÎmOmgodmH$mo Cg ào‘bjUm ^{³VHo$ gmYZê$nm H$hr JB© h¡. g^r BpÝжm| Ûmam ewÕ^mdgo godm‘| VËna ahZm hr VZwOm godm h¡. (45)
1 2V{XÀN>mßV¡… ñdgd©ñdmoËW¡… godmd¡^d¡… nam &
C^o A{n à_mUmoŠVo àW_§ VZwOm `WmŸ&&46Ÿ&&1.Ÿ^Jd{XÀN>`m bãY¡…. 2.Ÿ{dÎmOm.
^JdmZH$s BÀN>mgo àmá gmYZ-gm‘J«r VWm d¡^d Ûmam godm H$aZm {dÎmOm godm h¡. XmoZm| hr godm à‘mU{gÕ h¡. VZwOm àW‘ à‘m{UV H$s OmVr h¡, O¡go {H$ F$½doX‘| dMZ h¡.- (46)
1""V_w ñVmoVma… nyì`ª `Wm {Xd({dX!) F$Vñ` J^ª OZwfm {nnÎm©ZŸ&
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 193
Amñ` OmZÝVmo Zm_ {M{ÛdŠVZ _hñVo {dîUmo gw_qV ^Om_ho''&2""H$am¡ hao… _pÝXa _mO©Zm{Xfw''Ÿ&
""emdm¡ H$am¡ Zmo Hw$éV… gn`m©_²''Ÿ&
""dmUr JwUmZwH$WZo ldUm¡ H$Wm`m_²''&&
""H$am¡ M VËH$_©H$am¡ _ZíM''Ÿ&
""J¥hewlyfU§ _ø§ XmgdX² ¶X² A_m`m''Ÿ&
""AmXa… n[aMæ`m©`m_²''Ÿ&1.ŸF$½doXo. 1&156&3 2.Ÿlr^mJ.nw.9&4&18
"ho ñVw{VH$aZodmbm|! ¶kHo$ Ho$ÝÐ, A˶§V àmMrZ Cg {dîUwH$mo O¡gm ^r Vw‘ OmZVo hmo, Cgr ar{Vgo ñVw{V¶m|go V¥á H$amo. BgHo$ ¶e ¶m namH«$‘H$mo OmZVo hþE Vw‘ CgH$m dU©Z H$amo. ho ì¶mnH$ Xod! ‘hmZ² Vwåhmar CÎm‘ ~w{ÕH$mo h‘ àmá H$ao§.' ^mJdVHo$ dMZm|‘| ^r VZwOmgodm H$m {Zê$nU {H$¶m J¶m h¡, ¶Wm- "^JdmZHo$ ‘§{XaHo$ ‘mO©Zm{X‘| hmWm|H$m {d{Z¶moJ hmo, ^JdmZH$s n[aM¶m© Z H$aZodmbo hmW ‘wX}Ho$ hmW h¢, JdÒÝZUmZwdmX‘| dmUr VWm CZH$s H$Wm‘| H$U© bJo ah|, hmW JdmZH$s Q>hb H$aVo ah| VWm ‘Z JdmZH$m ñ‘aU H$aVm aho, {ZîH$nQ>^mdgo XmgHo$ g‘mZ ‘oao {bE J¥hgodm H$ao, JdËn[aM¶m©‘| AmXa hmo....' B˶m{X dMZm|‘| VZwOmgodmH$m {Zê$nU hþAm h¡.
1 2BË`mXm¡ àW_m àmoŠVm {ÛVr`mß`wÀ`Vo `WmŸ&
3 4"gd©bm^monhaU§ '"ņ nwîn§ \$b§' VWm&&47&&1.ŸVZwOm, 2.Ÿ{dÎmOm. 3.Ÿlr^mJ.nw.11&11&35. 4.Ÿ""ņ nwîn§ \$b§
Vmo`§ mo _o ŠË`m à`ÀN>Vr''{V JÛmŠ`_².
BZ g^r dMZm|‘| VZwOmgodm H$m {Zê$nU {H$¶m J¶m h¡ VWm {dÎmOm godm r {Zê${nV hr h¡. "Omo Hw$N> r n«má hmo OmE Cgo ‘wP‘| g‘{n©V H$a Xo VWm Xmñ¶^mdgo ‘wP‘| AmË‘{ZdoXZ H$a', "nÌ, nwîn, ’$b,’y$b Omo ^r ‘wPo ào‘nyd©H$ g‘{n©V H$aVo h¡§.....' - BZ dMZm|‘| {dÎmOmgodmH$m {Zê$nU {H$¶m J¶m h¡. (47)
""VÁOÝ_ Vm{Z H$_m©{U VXm`w… VÝ_Zmo dM…&Ÿ
Z¥Um§ `oZ {h {dídmË_m àr`Vo h[aarída''Ÿ&&48Ÿ&&
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²194
""_wHw$ÝXgodm¡n{`H§$ ñn¥hm {h Z…''Ÿ&1""^Îmm© gZ² {^«`_mUmo {~^{V©''Ÿ&
2""`moJjo_§ dhmå`h_²''Ÿ&
3BË`mXmdnamoŠV¡Vo EH$s^y` gwXwb©^m_²Ÿ&4 5AH¥$Ë`eofm§ Hw$dm©Vo Xe_t ào_bjUm_²Ÿ&&49Ÿ&&
gdm©n©UmV² àd¥Îmñ` godZo ào_ {Z_©b_²&
^doX² Ed JwUmå^moYm¡ ham¡ ñ`mX² _mZgr VV…&&50Ÿ&&1.ŸV¡{Îmar`lw{V….14&1 2.ŸJrVm.9&22 3.ŸVZwO{dÎmOmgodm. àW_m
{ÛdMZ§. 4.ŸZmpñV H$Îm©ì`eofmo ñ`m§ Vm_². 5.ŸldUm{X Zd{dY pŠVä`… nam_².
XodVm H$hVo h¢ {H$, "^JdmZ ‘wHw$ÝXH$s godm‘| Cn¶w³V hmoZodmbm OÝ‘ Yݶ h¡. h‘mar BÀN>m h¡ {H$ Eogm OÝ‘ h‘| {‘bo.' B˶m{X dMZm|go {dÎmOm godm H$hr h¡. ¶h VZwOm Ed§ {dÎmOm godm, XmoZm| {‘bH$a na‘ Xwb©^, {Ogo àmá H$aboZona H$moB© H$V©ì¶ eof Zht ahVm, Eogr ào‘bjUm ldUm{X ZdYm^{³Vgo AmJo Xe‘r ‘mZgrgodmH$mo {gÕ H$aVr h¡. Omo g~Hw$N> JdXmn©U H$a CZH$s godm‘| àd¥Îm hmo OmVm h¡, CgH$m JwU{ZYmZ ^JdmZ‘| ào‘ hmoZm hr Mm{hE. ào‘go ‘mZgr {gÕ hmoVr h¡. (49-50)
1""Ed§ àd¥Îmñ` {dewÕMoVg… VÕ_©EdmË_é{M… àOm`Vo'' B{VŸ&2
""BË`À`wVm§qK« ^OVmo@Zwd¥Ë`m ^pŠV{d©apŠV… ^JdËà~moY…'' B{VŸ&1.Ÿlr^mJ.nw.1&5&25 2. lr^mJ. ñH§$Y.11&2&43
^mJdV‘| Eogo JdXr¶ Ed§ godm‘| àd¥Îm ZmaXHo$ {MÎmH$s {dew{Õ hmo OmZoH$m {Zê$nU Bg àH$ma J¶m h¡ - "O~ Xmofm|H$m Zme hþAm V~ JdÕ‘©‘| é{M CËnÝZ hþB©". "Bg àH$ma EH$-EH$ d¥{Îm Ûmam JdmZHo$ MaUH$‘bm|H$s Omo ^{³V H$aVo h¢, Cg ^³VH$mo d¡am½¶ VWm ^JdËñdê$nH$m kmZ Adí¶ àmá hmoVm h¡.' Eogm r mJdVHo$ EH$mXeñH$§Y‘| H$hm J¶m h¡.
1 2AdmÝVao \$bo Ûo ñV… àmL²_w»`\$b VmoZ`mo… &
3g§gmaXw…I{db`mo ~¥hXmË_¡Š`~moYZ_² &&51Ÿ&&1.Ÿ_mZgrV…. 2.ŸCŠVgod`mo…. 3.ŸAja~«÷Um gh Ordm@^oXkmZ_².
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 195
‘mZgrgodmHo$ Xmo Adm§Va ’$b h¡. (1) g§gmaXþ…IH$s {Zd¥{Îm VWm (2) Aja~«÷ VWm OrdmË‘mHo$ Eo³¶H$m ~moY. (51)
1""Z {h ^JdÝZK{Q>V‘² BX§ ËdX²Xe©ZmV² Z¥Um_² A{Ibnmnj`…&
`ÝZm_ gH¥$X²J«hUmV² nwëgH$mo@{n {d_wÀ`Vo g§gmamV²''Ÿ&&52&&
""Ah¡VwŠ`ì`d{hVm `m ^pŠV… nwéfmoÎm_oŸ&
OZ`Ë`mew d¡am½`§ kmZ§ `V² VX² Ah¡VwH$_²''Ÿ&&53&&
(BZ XmoZm| Adm§Va’$bm|H$s àm{á‘| à‘mU h¢-) {MÌHo$Vw H$hVo h¢- ""¶h Ag§JV Zht {H$, AmnHo$ Xe©Zgo ‘Zwî¶Ho$ g^r nmnm|H$m j¶ hmo OmVm h¡. ¶h H$moB© AK{Q>V KQ>Zm Zht h¡. ¶{X H$moB© EH$~ma r AmnHo$ Zm‘H$m ldU r H$abo, dh ZrM, Mm§S>mb hmo Vmo r g§gmago ‘w³V hmo OmVm h¡''(^mJ.6&16&44
.{MÌHo$Vw…). Ah¡VwH$s VWm Aì¶d{hV Omo ^{³V nwwawfmoÎm‘‘| h¡, Cggo d¡am½¶ VWm kmZ Ëd[aV hr CËnÝZ hmoVo h¡§.' (52-53)
""_m§ M `mo@ì`{^MmaoU ^pŠV`moJoZ godVoŸ&
g JwUmZ² g_VrË`¡VmZ² ~«÷^y`m` H$ënVo''Ÿ&&54&&
^JdmZ r JrVm‘| Amkm H$aVo h¢, "Omo Aì¶{^M{aV {³V¶moJ Ûmam ‘oam godZ H$aVo h¢, do àH¥${VHo$ g^r JwUm|H$m C„§KZ H$aHo$ ~«÷ê$n hmo OmVo h¡§.' (54)
1BË`wŠVmo ^pŠVVmo ~ÝYZmemo ~«÷mË_~moYZ_² &
2 3g§gmamo@{dÚ`m eŠË`m H¥$V… nydª àd¥Îm`o &&55&&3 4ñdê$n§ {dñ_aZ² _yT>moÝV… àmUo[îdpÝÐ`o VZm¡Ÿ&
H«$_mX² AÜ`mgVmo do{Îm XodXÎmmo@h‘² BË`gm¡Ÿ&&56Ÿ&&
Xohgå~pÝYJohmXm¡ __ËdoZmZwfÁOVoŸ&
Ah§-__mË_H$ñV{h© g§gma B{V ~wÜ`VoŸ&&57Ÿ&&1.Ÿ{Û{dYgodmV…. 2.Ÿg¥îQ²`maå^o. 3.ŸAÝ`Wm ~«÷m§emZm‘² BËW§ àd¥Î`-
gå^dmV² B{V^md…. 3.Ÿñdê$nmkmZ_² AÜ`mgMVwîQ>`ÄM B{V nÄMm{dÚmndm©{U. 4.ŸAÝV…H$aUo.
^JdmZZo g¥{ï>Ho$ CËn{ÎmH$mb‘o§ AnZr A{dÚme{³Vgo Ordm|H$s {df¶m|‘| àd¥{Îm H$admZoHo$ {bE g§gma ~Zm¶m h¡, {Oggo Ord AnZo ñdê$nH$mo
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²196
^ybVm hþAm, ‘mohJ«ñV hþAm H«$‘e… A§V…H$aU, àmU, B{Ýж VWm Xoh‘| Aܶmggo A§V…H$aUm{Xê$n‘| hr Bg ^«‘go ‘¢ XodXÎmm{X Zm‘dmbm hþ§, Eogm OmZVm h¡ VWm XohHo$ g§~§Yr J¥hm{X‘| ‘‘Vmgo Amg³V hmo J¶m h¡. AV… Ord Ûmam A{dÚmgo H${ënV g§gma Ah§Vm-‘‘Vmê$n h¡, Eogm g‘Pm OmVm h¡. (55-57)
gdm©Ë_Zm àd¥Îmñ` godZm`m§ {ZaÝVa_²Ÿ&1XohmXrZm§ VXr`Ëd^mdZmX² Ah_mo h{V…Ÿ&&58Ÿ&&
1.ŸAhÝVm`m….
à^wH$r godm‘| g§nyU© AmË‘mgo àd¥Îm hmoZodmbo Xoh‘| ^JdXr¶nZoH$s ^mdZm hmoZogo Ah§Vm Zï> hmo OmVr h¡. (58)
VÝ_y{bH$m Vw __Vm {dhVm@h§H¥$Voh©Vo…Ÿ&1""_m_od `o ànÚÝVo _m`m_² EVm§ VapÝV Vo''Ÿ&&59Ÿ&&
Ah§Vm‘ybH$‘‘Vm r Ah§VmHo$ Zï> hmoZona Zï> hmo OmVr h¡. O¡gm {H$ ^JdmZZo JrVm‘| H$hm h¡-"Omo ‘oar eaU‘| AmVo h¢, do ‘oar ‘m¶mH$mo nma H$a OmVo h¡§'(^J.JrVm.7&14) (59)
1A{dÚmZme BË`wŠVmo ^ŠVmZm§ ñdàn{ÎmV… &2 3
g§gmaH$maUb¶mX² Z Vñ` nwZéX²^d…Ÿ&&60Ÿ&&1.ŸeaUmJ{VV…. 2.ŸA{dÚmZmemV². 3.ŸVñ` g§gmañ`.
^³VHo$ ànÝZ hmoZona A{dÚmH$m Zme hmoZm JdmZZo H$hm h¡. A{dÚm hr g§gmaH$mo CËnÝZ H$aZo‘| H$maUê$nm h¡. CgH$m Zme hmo OmZogo g§gma nwZ… CËnÝZ hmoVm hr Zht h¡. (60)
1A{dÚm H$mbH$_m©{X Z¡d eŠZmo{V ~m{YVw_²Ÿ&
2EH$mÝV^ŠË`oH${ZîR>§ OZ_oVX² B{V ñ\w$Q>_²Ÿ&&61&&1.ŸH$V¥©nX‘² BX_². Am{XeãXoZ Xoe{deofmX`…. 2.ŸEH$mo@ÝVmo {ZíM`mo AÌ
B{V.
A{dÚm, H$mb, H$‘© Am{X ^JdmZH$s EoH$mpÝVH$ ^{³V‘| {Zð> ^³VH$mo H$moB© ~mYm Zht nhm|Mm nmVo h¡§, ¶h {ZíM¶ h¡. (61)
g§gmamo _m``m {_Ï`m ^«_mo _Ü`o@ÝVam`H¥$V²Ÿ&
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 197
~«÷kmZo Od{ZH$m VÝZmeo ~«÷{dX² ^doV²Ÿ&&62&&
‘m¶m O{ZV g§gma, {‘϶m VWm ~«÷kmZ‘| A§Vam¶ê$n h¡. ~«÷kmZ Ûmam Cg g§gmaê$nr A§Vam¶Ho$ Zï> hmoZona Ord ~«÷doÎmm ~Z OmVm h¡. (62)
1gn©kmZo hVo aÁOw kmZ§ ñ`mV² VËH¥$V§ ^`_²Ÿ&2
Zí`oX² Ed VW¡doX§ lr^mJdV B©`©VoŸ&&63Ÿ&&1.ŸZí`oX² Ed§ B{V CÎmaoU BX‘² AÝdo{V. 2.Ÿgn©ñWmZo AhÝVm aÁOwñWmZo
AjamË_m Ord…. g§gma^«_Zmeo ñdmË_{Z ànÄMo M Aja~«÷mË_H$Vm àVr{V….
O¡go a‚mwH$m kmZ hmo OmZona gn©H$s «m§{V Zï> hmo OmZogo «mpÝVOݶ ¶ ^r Zï> hmo OmVm h¡, Cgr àH$ma ^mJdV Ûmam ^JdmZH$s ^{³VHo$ {gÕ hmo OmZona gn©H$s Vah ^«m§{V‘ybH$ Ah§VmHo$ Zï> hmo OmZona VWm a‚mwHo$ g‘mZ AjamË‘H$ OrdH$m ~moY hmo OmZona g§gmaê$nr «‘H$m Zme VWm AnZoAmn‘| AjamË‘H$VmH$s àVr{V OrdH$mo hmo OmVr h¡. Bg AdñWmH$m {Zê$nU H$aVo hþE ^mJdV‘| H$hm J¶m h¡- (63)
1 2 3""`Wm KZmo@H©$à^dmo@H©$X{e©Vmo øH$mªe^yVñ` M Mjwf… V_… &
4 5 6Ed§ Ëdh§ ~«÷JwUñVXr{jVmo ~«÷m§eH$ñ`mË_Z AmË_~ÝYZ…''&&64Ÿ&&1.Ÿlr^mJ.n w.12&4&32-33-34 2.Ÿgy`m © {Y^m ¡{VH$ê$nñ`.
3.Ÿgy`©Xe©Z-à{V~ÝYH$…. 4.ŸAh§H$ma…. 5.Ÿ^JdËH¥$V…. 6.ŸOrdñ`.
""XoImo gy¶©Ho$ {H$aU n¥Ïdrgo ObH$mo ItMVo h¢ Am¡a do ‘oKê$n AmH$me‘| ahVo h¡§. dhr ‘oK {OZH$m gy¶© A{YXod h¡, Eogo ZoÌm|H$mo gy¶©Ho$ Xe©Z‘| à{V~§YH$ ~ZVo h¢, Eogm Vmo g^rH$m AZw^d h¡. Bgr Vah Ah§H$ma r ~«÷H$m JwU h¡, AWm©V² CZH$m H$m¶©^yV h¡ VWm{n ~«÷ ^r àH$m{eV Eoogo OrdHo$ ~«÷Xe©Z‘| à{V~§YH$ ~ZVm h¡'' (64)
1""KZmo `XmH©$à^dmo {dXr`©Vo Mjw… ñdê$n§ a{d_² B©jVo VXmŸ&2
`Xm øh§H$ma Cnm{YamË_Zmo {Okmg`m Zí`{V V{h© AZwñ_aoV²''Ÿ&&65Ÿ&&1.ŸH$V©¥. 2.Ÿ^JdV….
O~ gy¶©go CËnÝZ hþAm ‘oK {dXrU© hmoVm h¡, V~ ZoÌ AnZo A§erê$n gy¶©H$mo XoI nmVm h¡. Cgr àH$ma O~ OrdH$s Cnm{Yê$n Ah§H$ma ~«÷{Okmgm Ûmam Zï> hmoVm h¡, V~ OrdH$mo AnZo A§er ~«÷H$m AZwñ‘aU hmo OmVm h¡.
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²198
(65) ""`X¡d_² EVoZ {ddoH$ho{VZm _m`m_`m@h§H$aUmË_~ÝYZ_²Ÿ&
1 {N>ÎdmÀ`wVmË_mZw^dmo@d{VîR>Vo V_mhþamË`pÝVH$_² A“ gåßbd_² &&66Ÿ&&1.ŸAmË`pÝVH$gåßbdmo _moj….Cnamo³V {ddoH$ê$nr eóÛmam AmË‘mH$mo ~§YZ H$aZodmbm VWm Amd¥Îm
H$aZodmbm ‘m¶m‘¶ Ah§H$maH$m N>oXZ H$aHo$ n[anyU© Eogo JdmZH$mo àmá H$aHo$ Ord JdÐÿn hmoH$a ahVm h¡, V~ ho {චamOm! Eogr AdñWmH$mo Am˶pÝVH$ àb¶ê$n ‘moj H$hVo h¡. (66)
Ym_mpßV… g§g¥VoZm©eo ~«÷Ëd§ ËdjamË_VmŸ&VV² fîR>o nÄM_o@Ü`m`o ÛmXeñH$ÝY CÀ`VoŸ&&67Ÿ&&
~«÷ËdH$m AW© ¶hm§ AjamË‘H$Vm n«má H$aZm h¡ VWm g§gmaHo$ Zï> hmoZona Cg Ym‘H$s àm{á hmoVr h¡. ¶h {Zê$nU ÛmXeñH$§YHo$ nm§Mdo VWm N>R>o Aܶm¶m|‘| àmá hmoVm h¡. (67)
1""V EVX² A{YJÀN>pÝV {dîUmo`©V² na_§ nX_²Ÿ&Ah§__o{V Xm¡amËå`§ Z `ofm§ XohJoh`mo…''&&68Ÿ&&
{dîUw JdmZH$m ¶hr dmñV{dH$ ñdê$n h¡. ¶hr AmnH$m na‘ nX h¡. {OZHo$ A§V…H$aU‘| earaHo$ à{V Ah§^md Zht h¡ AWdm VËg§~§Yr J¥hm{X nXmWm]‘| ‘‘Vm r Zht h¡, Eogo bmoJm|H$mo dh na‘nX àmá hmoVm h¡(1.Ÿ^mJ.nw.
12&6&33). (68)1
""Ah§ ~«÷ na§ Ym_ ~«÷m@h§ na_§ nX_²Ÿ&Ed§ g_rjZ² AË_mZ_² AmË_Ý`mYm` {ZîH$bo''Ÿ&&69Ÿ&&
Amn Bg àH$ma qMVZ H$amo; "‘¡§ hr gdm©{Yð>mZ na~«÷ hþ§, gd©{Yð>mZ ~«÷ ‘¢ hr hþ§.' Bg àH$ma Amn AnZoAmnH$mo dmñV{dH$ EH$ag AZ§V AI§S> ñdê$n‘| pñWV H$a bmo(^mJ.nw.12&5&11). (69)
1""Cnm{YZmeo {dkmZo ~«÷mË_Ëdmd~moYZoŸ&2 3 4J“mVrapñWVmo `ÛX² XodVm§ VÌ ní`{V&&70Ÿ&&
1.ŸgmY©íbmoH$mo@`§ {gÕmÝV_wŠVmdbrñW…. 2.ŸJ“m`m… na_^ŠV….
3.Ÿ_y{V©_Vt J“m_². 4.ŸàdmhmXm¡.
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 199
lr‘hmà^wOr {gÕm§V‘w³VmdbrJ«§W‘| Amkm H$aVo h¢- "J§JmVra‘| pñWV Ord A^oX~w{Õ H$aZona O¡go J§JmXodrH$mo dhm§ XoI nmVm h¡, Cgr àH$ma A{dÚmê$nr Cnm{YH$m Zme hmoZona Ord ~«÷H$m AmË‘ËdoZ ~moY àmá H$a boVm h¡.' (70)
""VWm H¥$îU§ na§ ~«÷ ñdpñ_Z² kmZr àní`{VŸ''&
B˶wŠV§ lr_XmMm`£… OrdÝ_wpŠV[a¶§ namŸ&&71Ÿ&&
"Cgr àH$ma kmZr AnZoAmn‘|§ na~«÷ lrH¥$îUH$mo XoI boVm h¡' - BZ dMZm| Ûmam AmMm¶©MaUZo CÎm‘moÎm‘ OrdÝ‘w{³VH$m {Zê$nU {H$¶m h¡. (71)
1Aja§ OmZV… gdª ^doX² Ajaê$nVmŸ&
""~«÷{dX² ~«÷¡d ^dVr''{V lwË`m VWmo{XV_²Ÿ&&72&&1.ŸànÄM_².
gd© OJVH$mo Aja~«÷V¶m OmZZodmbm Aja~«÷ê$n hr hmo OmVm h¡. lw{VZo ~«÷doÎmm ~«÷ hr hmo OmVm h¡, Eogm H$hm h¡. (72)
AmZÝXm{X{Vamo^mdmX² Ord^mdmo {dMm[aV…&
^y`mo ^ŠË`mZÝXbm^mX² Eoíd`m©XoíM gå^dmV²Ÿ&&73Ÿ&&
AmZ§Xm§eHo$ {VamoYmZgo hr Ord^md àmá hmoVm h¡. ^{³V Ûmam AmZ§XH$s àm{á hmo OmZona Eoíd¶m©{X fS²>JwU ^r erK« hr {gÕ hmo OmVo h¡§. (73)
1 2lwVo ""ag§ øodm`§ bãÜdmZÝXr ^d''Ë`V…Ÿ&3
""A{n dm V_mXoe_² Aàmjmo oZmlwV§ lwV§
dË`_V§ _V_² A{dkmV§ {dkmV_²Ÿ''&
B{V ñ`mX ²~«÷Vm Ym_ËdmV² H¥$îUñ\y${V©éÁdbmŸ&&74Ÿ&&1.Ÿ~«÷dëbrlwVo…. 2.ŸA`§ {Vamo{hVmZÝXmo@{n Ordmo ag§ AmZÝXê$n§ na§
bãÜdm nwZ… AmZÝXm§edmZ² d{V. 3.ŸN>mÝXmo½` AîQ>_mÜ`m`lw{V….
lw{V‘| "Bg agH$mo àmá H$aHo$ ~«÷mZ§Xr hmo OmAmo', "CZH$m kmZ àmá H$aHo$ AlwV ^r lwV hmo OmVm h¡, AkmV ^r kmV hmo OmVm h¡', - BZ dMZmo§ Ûmam {Vamo{hV AmZ§XagH$m Ord‘| Am{d^m©d hmo OmZogo dh AmZ§Xm§edmZ² ~Z OmVm h¡ Eogm {Zê$nU {H$¶m J¶m h¡. ¶hm§ Aja~«÷ JdmZHo$ Ym‘ê$n hmoZogo
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²200
Ym‘r na~«÷ lrH¥$îUH$s ñ’y$[V© OrdH$mo hmo OmVr h¡. (74)1 2ñd`§ VXmË_Zm VoZ ànÄMmo@߶jamË_H$…&
gdm}@{n eŠ`Vo ÐîQw>_² A~mÜ`kmZMjwfm&&75Ÿ&&1.ŸAjaê$noU. 2.ŸOrdÝ_wŠVoZ.
Ord ñd¶§ AjamË‘H$ hmoZoogo VWm àn§M r AjamË‘H$ hmoZogo g§nyU© OJVH$mo A~m{YV kmZMjwAm| Ûmam AjamË‘H$ XoInmZm AmZ§Xm§eHo$ àH$Q> hmo OmZona OrdHo$ {bE g§§^d hmo nmVm h¡. (75)
1gdª ~«÷mË_H§$ ní`Z² gd©Ìm{dhVm hao…Ÿ&
brbm {dbmoH$`Z² VmñVm Z {H$pÄMX{n H$m¬{VŸ&&76&&1.Ÿ{dKmVeyÝ`m….
dh g~H$mo ~«÷mË‘H$ XoIVm hþAm VWm gd©Ì h{aH$s A~m{YV brbmAm|H$mo XoIVm hþAm, Hw$N> r Zht MmhVm h¡. (76)
1 2 3""AmË_mam_míM _wZ`mo {ZJ«©ÝWm A߶wéH«$_oŸ&
Hw$d©ÝË`h¡VwH$s¨ ^pŠV‘² BËWå^yVJwUmo h[a…''Ÿ&&77&&1.Ÿlr^mJ.1&7&10. 2.Ÿ_wZ`mo _ZZerbm ^JdX²^OZ`wŠVmíM.
àW_ñH$ÝYo gyVmopŠV… B`_². 3.ŸA{dÚmJ«pÝWa{hVm….
lr‘ØmJdV‘| ^r OrdH$s Eogr AdñWmH$m {Zê$nU H$aVo hþE H$hm J¶m h¡ {H$ "AmË‘a‘U H$aZodmbo, ‘ZZ H$aZodmbo VWm Ah§Vm-‘‘VmH$s J«§{Wa{hV ^³V Cê$H«$‘ ^JdmZH$s Abm¡{H$H$ {ZîH$m‘ ^{³V H$aVo ahVo h¡. ³¶m|{H$ do h[a Eogo JwUm|dmbo h¡ {H$ Omo JwU àd¥{Îm VWm {Zd¥{Îm ñd^mddmbo g^rH$mo AmZ§X XoVo hþE AnZr Amoa ItM boVo h¡§.' (77)
VÎmëbrbmna§ ní`Z² gd©Ì nwéfmoÎm__² &1eãXmZ² VÛmMH$mZ² e¥>ÊdZ² gXm Ma{V {Z…ñn¥h…&&78&&
1.Ÿ{déÕm§en[ahma_mÌoU eãX_m̧ VÎmV² brbm{d{eîQ>^JdX² A{^Ym`H$_² AdJÀN>Z².
^JdmZ nwéfmoÎm‘H$mo hr CZ CZ ê$nm|‘| brbm H$aVo hþE XoIH$a VWm CZ CZ Zm‘m| Ûmam JdmZH$m hr ldU H$aVm hþAm {Z…ñn¥h ì¶{³V gXm {dMaU H$aVm ahVm h¡. (78)
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 201
1 2H¥$îUào_m_¥Vmñdm XmX² Amaä`¡{hH$d¡^d_² &
V¥Uàm`m{U JU`Z² _mojmÝVm{Z gwImÝ`{nŸ&&79&&
{dH$bmo@`§ Xmpå^H$mo@`§ _hmË_m`§ haoO©Z…Ÿ&
B{V ZmZm OZmopŠVä`mo Z emoM{V Z öî`{VŸ&&80&&1.ŸhoVmo…. 2.ŸEo{hH$d¡^d§ _mZwfmZÝX_² Amaä`.
H¥$îUà‘o‘m‘¥VH$m AmñdmXZ H$aVm hþAm, ‘mZwfmZ§XHo$ hoVwê$n Eo{hH$ d¡^dm|go boH$a ‘mojn¶©ÝVHo$ g^r gwIm|H$mo VwÀN> ‘mZVm hþAm ³V, ¶h nmJb h¡, Ah§H$mar h¡, Eogr AZoH$ bmoJm| Ûmam ~mobr OmVr ~mVm|H$m emoH$ VWm hf© Zht H$aVm h¡. (79-80)
g»`m ñdñdm{_Zm ñdm{V {à`oU h[aUm gXmŸ&1"^JdVm gh g§ëbmn' BË`mÚwŠVXem§ JV…Ÿ&&81&&
1.ŸdoUwJrVgw~mo{YZrñWJmWmoŠVXem_².
dh ^³V ^JdmZHo$ gmW g§bmn, g»¶^md Am{XH$mo n«má H$aHo$ (^mJdV‘| H${WV) C³VXem H$mo àmá H$aVm h¡. (81)
""Šd{MX² éXÝ˶À`wV{MÝV`m Šd{MX²
hgpÝV ZÝXpÝV dXÝ˶bm¡{H$H$m…&Ÿ
Z¥Ë`pÝV Jm`Ý˶Zwerb`ÝË`O§
^dpÝV VyîUt na_oË` {Zd¥©Vm…''&&82Ÿ&&1""e¥ÊdZ² gw^Ðm{U aWm“nmUo… OÝ_m{Z H$_m©{U M `m{Z bmoHo$&
JrVm{Z Zm_m{Z VXW©H$m{Z Jm`Z² pdbÁOmo {dMaoX² Ag“…&&83Ÿ&&1.Ÿlr^mJ.nw.11&2&39-41. EVoÌ`mo@ß`Ì ko`m….
^³VH$mo àmá hmoVr Eogr AdñWmH$m {Zê$nU mJdVHo$ doUwJrV‘| Bg àH$ma {H$¶m J¶m h¡ - "H$^r dh qMVm H$aVm h¡ {H$ A^r VH$ ^JdmZ Zht {‘bo. A~ ³¶m H$é§? H$hm§ OmC§? {H$ggo nyNw>§? ‘wPo AmnH$s àm{á H$m¡Z H$adm¶oJm? Eogm {dMma H$aVo hþE dh amoZo bJVm h¡. Vmo H$^r gm‘Zo hr à^w {~amO aho h¢, Eogr ñ’y${V© hmoZona, ‘| Vmo ì¶W© hr amo ahm hþ§, n«^w Vmo ¶hm§ hr h¡§, Eogm gmoMH$a h§gZo bJVm h¡. H$^r à^w ñdmYrZ h¢, Eogm gmoMH$a AmZ§X‘¾ hmo OmVm h¡ Vmo H$^r bmoH$mVrV^mdm|‘| pñWV hmoH$a ^JdmZHo$ gmW ~mV| H$aZo
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²202
bJVm h¡. H$^r ‘mZm| JdmZH$mo gwZmVm h¡, Eogo CZHo$ JwUm|H$m JmZ H$aZo bJVm h¡, Vmo H$^r CÝh| àgÝZ H$aZoHo$ {bE ZmMZo-JmZo bJ OmVm h¡. H$^r AmnHo$ Xe©Z Z hmoZona AmnH$mo T>y§T>Zo bJ OmVm h¡. Vmo H$^r-H$^r AmnHo$ gmW EH$mH$ma hmoH$a AmnH$s g{ÝZ{Y‘| pñWV hmoH$a na‘ em§{VH$m AZw^d H$aVm hþAm Mwn hmo OmVm h¡.''(Ÿlr^mJ.nw.11&3&32)
""MH«$nm{U à^wHo$ Omo bmoH$‘| JmE JE OÝ‘ d M[aÌ h¢, CZH$mo gwZVm hþAm VWm OÝ‘, à^wHo$ M{aÌ Am{Xgo g§~§{YV AW©dmbo Z§XZ§XZ JmodY©ZYa Am{X Zm‘m|H$m JmZ H$aVm hþAm b‚mma{hV VWm g§Ja{hV hmoH$a dh {dMaU H$aVm aho.' (82-83)
Ed§d«V… ñd{à`Zm_H$sË`m© OmVmZwamJmo ÐwV{MÎm CÀM¡…&
hgË`Wmo amo{X{V am¡{V Jm`{V CÝ_mXdZ² Z¥Ë`{V bmoH$~mø…Ÿ&&84&&
Omo Eogm d«V bo boVm h¡, CgHo$ õX¶‘| AnZo na‘ {à¶V‘ à^wHo$ Zm‘m|Ho$ H$sV©Zgo ào‘H$m A§Hw$a A§Hw$[aV hmoZona CgH$m {MÎm Ð{dV hmo OmVm h¡. A~ dh gmYmaU bmoJm|H$s pñW{Vgo, ‘mݶVmAm|go, YmaUmAm|go na hmo OmVm h¡ VWm X§^go Zqh A{nVw ñd^mdgo hr ‘mZm| ‘Vdmbm hmoH$a h§gZo bJVm h¡, Vmo H$^r amoZo bJVm h¡. H$^r D§$Mr AmdmOgo {M„mH$a JdmZH$mo ~wbmZo bJVm h¡ Vmo H$^r ‘Ywa ñdam|go CZHo$ JwUm|H$m JmZ H$aZo bJ OmVm h¡. H$^r Z¥Ë¶ r H$aZo bJVm h¡. (84)
I§ dm`w_p½Z¨ g{bb§ _ht M Á`moVt{f gËdm{Z {Xemo Ðw_mXrZ² &1
g[aV² g_wÐm§íM hao… eara§ `pËH$ÄM ^yV§ àU_oX² AZÝ`… ''&&85Ÿ&&1.Ÿ^JdX²ì`{V[aŠV _mZeyÝ`…. Z {dÚVo AÝ`mo `ñ` g… AZÝ`…,
lrH¥$îUMaU{ZîR> BË`W©….
ho amOZ²! ¶h AmH$me, dm¶w, A{¾, Ob, n¥Ïdr, J«h-ZjÌ, àmUr, {XemE§, d¥j-dZñn{V, ZXr, g‘wÐ g^r ^JdmZHo$ eara h¡§. g^r ê$nm|‘| ^JdmZ hr àH$Q> h¡§ Eogm g‘PH$a Omo Hw$N> ^r CËnÝZ hþAm h¡, CÝh| AZݶ^mdgo-^JdØmdgo àUm‘ H$aVm h¡. (85)
"J¥hrËdmnrpÝÐ`¡aWm©Z²' B{V Amaä`
"g ^d{V ^mJdVàYmZ CŠV' B{V AÝV_²Ÿ&
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 203
"H¥$îUJ«hJ¥hrVmË_m Z doX OJX² B©Ñe_²'&
B`_od nam ^pŠV… _mZgr˶{^Yr`VoŸ&&86Ÿ&&
"BpÝжm| Ûmam AW©H$mo J«hU H$aHo$ r" go Ama§^ H$aHo$ "dhr ³Vm|‘| àYmZ h¢' VWm "H¥$îUHo$ Aml¶H$m J«hU H$aboZodmbm ^³V Bg OmJVH$mo OmZVm hr Zht h¡' - BZ dMZm|‘| H${WV {³V hr nam {³Vê$nm ‘mZgr {³V H$hbmVr h¡. (86)
EVV² pgÕm¡ nwZ… {H$pÄMV² H$V©ì`§ Zmd{eî`VoŸ&1 2""MoVñVËàdU§ godo''Ë`mMm`£… bjU§ H¥$V_²&&87Ÿ&&
1.ŸMoVg… Vpñ_Z² ^Jd{V àdU§ (ŸàdUËd§Ÿ) gyÀ`m{_d gyÌñ`. ^JdËàdU§ MoV Ed godoË`nao. 2.Ÿ{gÕmÝV_wŠVmdë`m§ H¥$V_².
AV… {gÕ hmoVm h¡ {H$ OrdH$m Aݶ H$moB ^r H$V©ì¶ Ad{eï> ah Zht OmVm h¡. Bgr{bE AmMm¶©MaUZo "{MÎmH$m H¥$îU‘| àdU hmo OmZm hr godm h¡.' Eogm nam^{³VH$m bjU H$hm h¡. (87)
1 2{dQ²R>boe¡… gL²J¥hrV§ dŠVw§ VëbjU§ `WmŸ&
Vm‘od Amh d«OñWmZm§ lrJmonrOZdëb^…Ÿ&&88Ÿ&&1.ŸVm Zm{dXpÝZ{V dMZ_². 2.Ÿ_mZgrbjU_².
lrJwgm§B©OrZo ^r AmMm¶©MaU Ûmam g§J¥hrV ‘mZgrHo$ bjUH$m {ddaU H$aVo hþE {gÕm§Vw‘w³Vmdbr J«§WH$s Q>rH$m‘| Bg àH$ma H$hm h¡ {H$ CZ d«O‘| pñWV lrJmonrOZd„^‘| hr {MÎmH$m pñWa hmo OmZm ‘mZgr h¡, {OgH$m {ddaU H$aVo hþE AmnZo mJdVHo$ AYmo{b{IV íbm|H$m|‘| {Zê${nV ì¶m»¶mH$mo ^r CÕ¥V {H$¶m h¡. (88)
1""Vm Zm{dXZ² _æ`Zwf“~Õ{Y`… ñd_mË_mZ_XñVWoX_²Ÿ&
`Wm g_mYm¡ _wZ`mo@pãYVmo`o ZÚ… à{dîQ>m Bd Zm_ê$no''Ÿ&&89&&1. lr^mJ.nw.11&12&12. ŸJmoß`….
"O¡go loð> ‘w{ZJU g‘m{Y‘| VWm J§Jm Am{X Z{X¶m§ g‘wБ| {‘b OmZona Zm‘ê$n{dhrZ hmo OmVr h¢, Cgr àH$ma do JmonrOZ na‘ ào‘ Ûmam ‘wP‘| BVZr VÝ‘¶ hmo JB© h¢ {H$ CÝh| Bg bmoH$-nabmoH$, eara VWm AnZo gm§gm{aH$ n{V, nwÌ Am{XH$s r gwY~wY Zht ahr.' (89)
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²204
1 2EVV² àH$mam ~hdmo@Xí`©ÝVm@àmH¥$Vmp½Z{^… &
ñdmZw^yË`oH$doÚm gm dŠVw§ eŠ`oV qH$ _`mŸ&&90Ÿ&&
1.Ÿ\$bê$n^pŠVàH$mam…. 2.Ÿlr_XmMm`£…. Eogo ^{³VHo$ AZoH$ àH$ma AàmH¥$V A{¾ñdê$n
lr‘hmà^wOrZo {XImE h¡. Eogr {³VH$m AZw^d Vmo ‘mÌ ñdmZw^d go hr {H$¶m Om gH$Vm hmoZogo A{YH$ ‘¢ ³¶m H$hþ§? (90)
1Ed§ {dhaVmo Xoh… nVoV² ¶{X V{XÀN>`mŸ&
na_mZwJ¥hrVñ` Xohmo@{nñ`mX² Abm¡{H$H$…Ÿ&&91&&
AmË_m@{^ÝZmo _hmZÝXmo hao… MaUaoUwO…Ÿ&2 3Xoh_² Amhm{X_ñH$ÝYo {Û{dY§ {d{YZÝXZ… &&92&&
1.Ÿ_mZgr gånÝZñ`. 2.ŸàmH¥$V AàmH¥$V^oXoZ. 3.ŸZmaX….
Bg àH$ma {dMaVo hþE na‘ H¥$nmñnX ^³VHo$ XohH$m ¶{X ^JdX² BÀN>mgo {db¶ hmo ^r OmE, Vmo Cgo Abm¡{H$H$ XohH$s àm{á hmoVr h¡, Omo AmË‘mgo A{^ÝZ ‘hmZ², AmZ§Xê$n Ed§ ^JdƒaUaOgo {ZînÝZ hmoVm h¡. (91-92)
""à`wÁ`_mZo _{` Vm§ ewÕm§ ^mJdVt VZw_²Ÿ&
àmaãYH$_©{Zdm©Umo Ý`nVV² nmÄM^m¡{VH$…''Ÿ&&93Ÿ&&1{ZJwU©… àmH¥$V… gmo@ñ_mV² ey>Ý`… nwÊ`¡íM nmVH¡$…Ÿ&
gJwUmV² H$_©~ÕmÝZ… earamX² ì¶{V[aÀ`VoŸ&&94Ÿ&&1.Ÿ""EVL²>h dmd Z Vn{V {H$_² Ah§ gmYw ZmH$ad§ {H$_² Ah§ nmn_H$ad‘²''
BË`m{Xlw{Vä`….
ZmaXOrZo Eogo {Û{dY Xohm|H$m {Zê$nU H$aVo hþE H$hm h¡- "~«÷mOrH$m {XZ O~ g‘má hmoVm h¡, V~ Bg OJVH$mo {Vamo{hV H$aHo$ ^JdmZ g‘wÐHo$ Ob‘| e¶Z H$aVo h¢. Cg g‘¶ CZHo$ õX¶m|‘| e¶Z H$aZoH$s BÀN>mgo Bg g‘J« g¥{ï>H$mo {Vamo{hV H$aHo$ ~«÷mOr O~ àdoe H$aZo bJo V~ CZHo$ ídmg Ûmam ‘¡§ r CZHo$ õX¶‘| à{dï> hmo J¶m.' (^mJ.nw.1&6&29) Cnamo³V {ddaU VWm VXþnam§V {H$E JE {Zê$nU‘| ZmaXOr H$hm h¡ {H$ ewÕ ^JdXr¶ Xoh nwʶ-nmna{hV VWm Bg àmH¥$V, gJwU Ed§ H$‘©~Õ Xohgo {^ÝZ hr hmoVm h¡. (94)
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 205
þ 1 2""OhJ©wU_`§ Xoh§ gÚ… àjrU~ÝYZm…'' &BË`wŠVm {ZJw©UàmpßV… Vmgm§ gwì`Á`Vo `V…Ÿ&&95Ÿ&&
1. lr^mJ.nw.10&29&12. 2.ŸamgnÄMmÜ`mæ`m_² AÝVJ©¥hJVm Jmoß`….AÝVJ¥hJVm Jmo{n¶m| Ûmam JwU‘¶XohHo$ ˶mJH$m d¥Îmm§V ^r ^mJdV‘|
Bg àH$ma {Zê${nV h¡- "ho ‘w{Z! ¶o AÝVJ¥©hJVm JmonrOZ H¥$îUH$mo ~«÷ê$n Zht OmZVr Wr, na§Vw CÝh| AnZo n{VHo$ ê$n‘| hr OmZVr Wr, Vmo {’$a JwU~w{Õdmbr hmoZona r JwUm|go {Zd¥Îm hmoH$a CZHo$ g§gmaH$m Zme H¡$go hþAm?" - Bg dMZ‘| ñZoh Ûmam CÝh| {ZJ©wUVmH$s àm{á hmoZoH$m {Zê$nU {H$¶m J¶m h¡. (95)
1 2gyÌoîdoVV² \$bmÜ`m`o ñnîQ>ËdoZ ànpÄMV_²Ÿ&3""{dd{jVJwUmonnÎmoíM''&
4BË`mÚÜ`m`mÝVao@{n VX² {d{ZUu`Vo lwVo… &&96Ÿ&&
1.Ÿ~«÷gyÌofw. 2.ŸVw`m©Ü`m`o MVwW©nmXo. 3. ~«÷.gyÌ.1&2&1. {dd{jVm bmoH$mÝVao VmÑeê$nàmpßV…, gm àH¥$Vo… CnnÚV BË`W©…. 4.ŸEd{_V… àoË`m{^gå^{dVm-ñ_rË`m{Xä`mo {df`dmŠ`ê$nmä`… lw{Vä`… BË`W©….
~«÷gyÌHo$ ’$bmܶm¶mÝVJ©V gyÌm|‘| ñnï>V¶m {ZJw©U Xohbm^ hmoZoH$m {Zê$nU {dñVmago {H$¶m J¶m h¡ VWm àW‘mܶm¶Ho$ {ÛVr¶nmXHo$ "{dd{jVJwUmonnÎmoíM' gyÌ‘| ^r {ZJw©U Xohbm^ hmoZm H$hm J¶m h¡ VWm bmoH$mÝVar¶ Xoh^mo½¶’$b àm{áê$n Omo {dd{jV JwU h¡, CgH$s àmH¥$V ^JdXr¶ eara‘| r g§J{V H$hr JB© h¡. (96)
1""na§~«÷¡VX² Ü`m`{V ag{V ^O{V gmo A_¥Vmo ^d{V''Ÿ&
2""~«÷g§ñWmo A_¥VËd_² E{V''&3 4VËg§ñWñ` A_¥VËdmonXoemV²'' &
5""_{` ^pŠV{h© ^yVmZm_² A_¥VËdm` H$ënVo''Ÿ& BË`mXmd_¥VËd§ ËdàmH¥$VmH$ma CÀ`VoŸ&&97Ÿ&&
1.ŸAmWd©Ulw{V…. 2.ŸN>mÝXmo½`lw{V…. 3.Ÿg§ñWm ^pŠV…. 4.Ÿ^pŠV-_r_m§gmgyÌ_².1&3. 5.Ÿlr^mJ.nw.10&82&45 Hw$éjoÌg_mJ_àg“o.
"na~«÷H$m Omo ܶmZ H$aVm h¡, ag boVm h¡, OZ H$aVm h¡, dh A‘¥V hmo OmVm h¡', "~«÷‘| pñW{V hmoZona A‘¥V hmo OmVm h¡', "A‘¥VHo$ CnXoego dh
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²206
dhm§ pñWV hmo OmVm h¡', "‘oar ^{³V hr Ordm|H$mo A‘¥VËdH$s àm{á H$adm XoZodmbr h¡'- "VËg§ñWñ¶' B˶m{X ^{³V‘r‘m§gmgyÌ‘| ^³VHo$ A‘¥VËdHo$ CnXoeH$mo H$hm J¶m h¡, Ed§ ^mJdV‘| ^JdmZ Jmo{n¶m|go H$hVo h¢ {H$ àm{U¶m|H$s ‘wP‘| ^{³V A‘¥VËdHo$ {bE {gÕ hmoVr h¡. BZ g^r dMZm|‘| A‘¥VËdH$mo AàmH¥$VmH$ma H$hm J¶m h¡. (97)
Xw…I¡O©Ý_Oam_¥Ë`w_mohg§XmohXmohX¡…Ÿ&
a{hVo _{hVo@ÝdWm©@_¥VËd‘² B[V VÌ dmH²$Ÿ&&98Ÿ&&
OÝ‘, Oam, ‘¥Ë¶w, ‘mohm|H$s am{e, {d{dY V¥îUmê$n Xþ…Im|go a{hV ‘hËdnyU© Cg AàmH¥$V Xoh‘o§ A‘¥VËdH$s C{³V gmW©H$ h¡. (98)
1H${h©{MX² Z ^doX² ^y`… n`m©dÎmm}@ñ` g§g¥Vo… &2 3Am_«o{S>V§ "Z g nwZamdÎm©V' B{V lwVm¡ &&99Ÿ&&
1.ŸEo{hH$OÝ_m{XH$_² Ed {Z{fÕ§ Z Vw AdVmadX² EopÀN>H§$ VX² B{V md…. 2.Ÿ{ÛéŠV_². 3.ŸN>mÝXmo½`mÝVo.
^JdmZHo$ Eogo ^³VHo$ g§gmaH$s nwZ… Amd¥{Îm Zht hmoVr h¡, Bgr {gÕm§VH$m à{VnmXZ H$aZoHo$ hoVwgo N>mÝXmo½¶mon{ZfX²Ho$ AÝVH$s "Z g nwZamdV©Vo' lw{V‘| {Ûé{³V hþB© h¡. (99)
1""Am~«÷^wdZmX² bmoH$m… nwZamd{V©Zmo@Ow©Z &
_m_wnoË` Vw H$m¡ÝVo` nwZO©Ý_ Z {dÚVo''Ÿ&&100&&
^JdmZZo ^r ^³VH$s nwZamd¥{Îm Zht hmoVr h¡, ¶h H$hVo hþE JrVm‘| H$hm h¡ {H$- "ho AOw©Z! ~«÷bmoH$ n¶©ÝV g^r bmoH$mogo nwZamd¥{Îm hmoVr h¡, na§Vw ho H$m¡ÝVo¶! ‘wPo àmá H$aZoHo$ ~mX nwZO©Ý‘ Zht hmoVm h¡'(1.ŸJrVm.8&16) (100)
1VËgod¡H$mh©`mZÝX_æ`m {ZXm}f`m V`m &
^JdX² ê$n`m VÝdm godm {gX²Ü`{V gm gXmŸ&&101Ÿ&&2
{ZJw©Um na_m _wpŠV… B`_² Edm{Ibm{YH$mŸ&
`W¡VX² AmZÝXdëë`m V¡{Îmar`o VWmoÀ`VoŸ&&102Ÿ&&1.ŸAbm¡{H$Š`m ~«÷ê$n`m. 2.ŸlwVm¡ ""Añ_mZ² bmoH$mV² àoË`o{V''
OrdÝ_wpŠV-ì`mdV©ZmV², nam.
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 207
^JdËgodm ¶mo½¶ AmZ§X‘¶ {ZXmo©f Ed§ ^JdÐÿn Cg Xohgo gXm ^JdËgodm {gÕ hmoVr h¡. ¶hr na‘ ‘w{³V VWm gdm}ËH¥$ï> ’$b h¡. V¡Îmar¶Ho$ AmZ§Xd„r àH$aU‘| r ¶hr H$hm J¶m h¡. (102)
1 2 3""~«÷{dX² AmßZmo{V na_²Ÿ& VX² Efmä`wŠVm & gË`§
kmZ_² AZÝV§ ~«÷Ÿ& `mo doX {Z{hV§ Jwhm`m§ na_o ì`mo_Z²Ÿ& gmo
AíZwVo gdm©Z² H$m_mZ² gh ~«÷Um {dnpíMVm B{V''Ÿ&&1.ŸAjanwéfmoÎm_`mo… kmVm nwéfmoÎm__² AmßZmo{V. 2.Ÿnydm}ŠV{^ _wIrH¥$Ë`
ì`m»`mZê$n¡fm gË`§ kmZ‘² B{V F$JwŠVm. 3.ŸgpÀMËnyUª J{UVmZÝX§ XoeH$mbm-n[apÀN>ÝZ_² Aja§ VÌ {Z{hV§ na§ M `mo doX g Jwhm`m§ ö{X Am{d^y©Vo AjaYmpåZ nwéfmoÎm_oZ gh H$m_mZ² Cn^wL²ŠVo.
"~«÷H$mo OmZZodmbm ~«÷H$mo àmá H$aVm h¡.' nydmo©³V dMZHo$ ì¶m»¶mZHo$ ê$n‘| ~«÷H$m bjU r {X¶m J¶m h¡ {H$ g˶, kmZ VWm AZ§VH$mo ~«÷ H$hVo h¡. g{ƒV² ê$ngo J{UVmZ§X Aja‘| {Z{hV Omo na~«÷ h¢, Cg õX¶ê$nr Jwhm‘| Am{d^y©V nwéfmoÎm‘Ho$ gmW CÎm‘ {³V Ûmam ‘w{³V àmá Ord g^r H$m‘m|H$m moJ H$aVo h¡§.
B{V _ÝÌoU g[¬ß` d{U©V§ {dñVamV² nwZ…&
g_J«mon{ZfV² àmh ~hþZmoŠVoZ qH$ __Ÿ&&103Ÿ&&
Bg ‘§Ì‘| g§{já‘| dU©Z {H$¶m h¡ VWm g‘J« Cn{ZfX²Zo {dñVmanyd©H$ Bg {df¶H$m dU©Z {H$¶m h¡. Bggo A{YH$ A~ ‘¢ ³¶m H$hÿ§? (103)
`ÀMaUmãO{ZeaUmñVËH$éUm_ÝX_H$aÝXmV²Ÿ&
_mÚpÝV X¡d_Ywnm… ñdr`o H¥$n`ÝVw _{` {ZOmMm`m©…&&104&&1 2
{ZJw©U_{n JwUnyUª VyUª daUm{ÛYm` eaUmßV_²Ÿ&3VËnadÝV§ VZwVo ^JdÝV§ ^mdX… g _o ^y`mV²Ÿ&&105&&
1.ŸgËdm{X àmH¥$Va{hV§ Eoíd`m©{X {ZOJwUnyU©_²Ÿ& 2.ŸA“rH$mamV². 3.Ÿ{ZJ©wUrH¥$V ŠVñ` AmYrZ_².
{OZHo$ MaUH$‘bm|Ho$ Am{lV X¡drOZê$nr ^«‘a H$éUmHo$ A‘ÝX ‘Ywgo ‘Îm ahVo h¢, do {ZOmMm¶© AnZo godH$na H¥$nm H$aVo ah|. Omo eaUmJVH$mo JwUhrZ hmoVo hþE ^r erK« A§JrH$ma ‘mÌgo JwUnyU© ~ZmH$a ^JdmZH$mo CgHo$
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²208
AmYrZ H$a XoVo h¢, Eogo {ZOmMm¶© ‘wPo mdH$m XmZ H$a|. (104-105){gX²Ü`Ë`oVX² haoaodmZwJ«hmXod Ho$db_² &
Z gmYZmÝVa§ H$Îmwª {H$pÄMX² OrdoZ eŠ`VoŸ&&106&&
^JdmZH$s Eogr ^³VmYrZVm ‘mÌ CZHo$ AZwJ«hgo hr {gÕ hmo nmVr h¡. {H$gr r Aݶ gmYZm| Ûmam Ord JdmZH$s {³V àmá Zht H$a gH$Vm. (106)
1""Zm`_mË_m àdMZoZ bä`mo Z _oY`m Z ~hþZm lwVoZŸ&2
`_od¡f d¥UwVo VoZ bä`ñVñ`¡f AmË_m {dd¥UwVo VZw§ ñdm_²''&&1.ŸH$R>_wÊS>H$`mo… 3&2&3. 2.Ÿñdr`V`m A“rH$amo{V.
lw{V¶m|‘| H$hm J¶m h¡, "Bg AmË‘mH$mo àdMZ, ‘oYm, AZoH$ kmZHo$ dMZm|H$mo gwZZogo ^r àmá Zht {H$¶m Om gH$Vm. ¶h AmË‘m {OgH$m daU H$aVm h¡, dhr Cgo àmá H$a gH$Vm h¡. AV… ¶h AmË‘m ñd¶§ AnZr àm{á H$aZodmboH$m daU H$aVm h¡.'
1`ñ_m_V§ Vñ` _V§ _V§ `ñ` Z doX g…''Ÿ&
2""Zmh§ doX¡a² Z Vngm''3""Z amoY`{V _m§ `moJmo Z gmL²»`§ Y_© CÕd''Ÿ&
BË`gmYZVm_² Amh gmYZmZm§ h[a… ñd`_²Ÿ&&107&&1.ŸVbdH$mamon{Zf{X. 2.ŸJrVm.11&53. 3.Ÿlr^mJ.nw.10&12&1.
"{OZHo$ ñdê$nH$m kmZ H$moB© àmá Zht H$a nmVm h¡, CZH$m kmZ CZH$s BÀN>m hmoZona hr n«má hmoVm h¡', "‘wPo doX, kmZ, ¶k, Vn Am{X Ûmam OmZm VWm XoIm Zht Om gH$Vm h¡', "‘wP‘| {MÎmH$mo ñWm{nV H$aZm ¶moJ, gm§»¶, Vn Am{X {H$gr^r gmYZ Ûmam g§^d Zht h¡'. BZ g^r dMZm|‘| ñd¶§ JdmZZo hr Aݶ g^r gmYZm|H$s {Zî’$bVmH$m {Zê$nU {H$¶m h¡. AV… ^JdX²AZwJ«h hr EH$‘mÌ gmYZ h¡. (107)
godm Vw gmYZ§ VÝdm@ñ_m{^`©pËH${#mX² A{n©V_²Ÿ&
bm¡{H$H§$ H¥$n`m godmËdoZ gmo@“rH$amo{V MoV²Ÿ&&108Ÿ&&
Xoh Ûmam H$s JB© godm ^r V~ gmYZê$n ~ZVr h¡, O~ Ordm| Ûmam A{n©V bm¡{H$H$ nXmWm]H$m ^JdmZ² H¥$nm H$aHo$ A§JrH$ma H$aVo h¢. ^JdX²
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 209
A§JrH$maHo$ A^md‘| Vmo dh r {Zî’$b hr hmoJr. (108)1""{H$_² AmgZ§ Vo JéS>mgZm` qH$ ^yfU§ H$m¡ñVw^^yfUm`Ÿ&
bú_rH$bÌm` {H$_² ApñV Xo`§ dmJre qH$ Vo dMZr`_² ApñV''&&109&&1.Ÿ_mZgnyOmñW§ dMZ‘² BX§ {Z~ÝYo Y¥V_².
AZoH$ emór¶ dMZm|‘| JdX²àm{á VWm JdmZHo$ bm¡{H$H$ gmYZm|go Jå¶ hmoZoHo$ {df¶‘| dU©Z {H$¶m J¶m h¡, ¶Wm- "Jê$S> O¡gm AmgZ {OZH$m hmo, CÝh| H$m¡Zgm AmgZ {X¶m Om gH$Vm h¡? H$m¡ñVw^‘{U YmaU H$aZodmbo ^JdmZH$mo H$m¡Zgo Am^yfU YamE Om gH$Vo h¡? bú‘r {OZH$s nËZr hmo CÝho ³¶m A{n©V {H$¶m Om gH$Vm h¡? Omo ñd¶§ dmUrHo$ n{V h¢, CZHo$ {bE {H$Z dMZm|H$m à¶moJ {H$¶m Om gH$Vm h¡?' (109)
1{d^yV`o `V CngoXwarídat Z _Ý`Vo ñd`_² AZwd{Îm©Zt ^dmZ² &
`mo{JZm_ß`bä`ñ` gd}eñ` nañ` {hŸ&
AmË_nyU©ñ` bm^m` XrZmZwJ«m{hU… lwVm¡Ÿ&&110&&
"F${f¶m|Zo ñVw{V H$s… ho ^JdmZ²! AmnH$s brbm {Zambr h¡. Aݶ bmoJ d¡^dHo$ {bE VagVo hþE {OZ bú‘rOrH$m OZ H$aVo h¢, do ñd¶§ AmnH$s godm H$aVo h¡§; VWm{n AmnH$m CZHo$ à{V H$moB AmJ«h Zht h¡' "¶mo{J¶m|H$mo r Omo gd}ída JdmZ bä¶ Zht h¡, do X¡Ý¶nyd©H$ AmË‘g‘n©U H$aZodmbm|H$mo n«má hmoVo h¡, Eogm gwZm h¡'(1.Ÿ^mJ.nwam.4&7&34) (110)
gwJ_§ gmYZ§ àmoŠV§ gd©Wm eaUmJ{V…Ÿ&1Vñ`¡dmH¡$Vdmonm{Y ñdgd©ñd{ZdoXZ_²Ÿ&&111&&
2""`mo ~«÷mU§ {dXYm{V nydª `mo {dÚmñVñ_¡ Jmonm`{V H¥$îU…Ÿ&
`ñV§ Xod_² AmË_d¥{ÎmàH$me§ _w_wjwd£ eaU_² AZwd«OoV²''Ÿ&&112Ÿ&&1.Ÿ^JdV Ed eaUmJ{V…. 2.ŸJmonmbnyd©VmnZr`o.
gd}ída, gd©na, ñdVñV¥á ¶mo{J¶m|Ho$ {bE Xþb©^, XrZX¶mb à^wH$s àm{áH$m gwJ‘ gmYZ lw{V‘| gd©Ì eaUmJ{VH$mo hr H$hm h¡. CÝht ^JdmZH$mo {ZîH$nQ> {ZîH$m‘^mdgo AnZo gd©ñdH$m {ZdoXZ H$ao§. JmonmbVmnZr Ed§ ídoVmídVa Cn{ZfX‘| ^r H$hm h¡ {H$, '{OÝhm|Zo AnZo Jmo߶ñdê$nH$mo {dÚm XoH$a ~«÷mOrHo$ gm‘Zo àH$Q> {H$¶m, Omo Xod ñd¶§ AmË‘d¥{Îmgo hr àH$m{eV hmoVo
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²210
h¡, ‘mojH$s H$m‘Zmdmbo CÝhtH$s eaU‘| OmVo h¡.' (112)1
" lrH¥$îUmo d¡ na_§ X¡dV_²' 2"‘w_wjwd£ eaU_² Ah§ ànÚo'Ÿ&
3"gd©Y_m©Z² n[aË`Á` _m_oH§$ eaU§ d«OŸ&
Ah§ Ëdm gd©nmnoä`mo _moj{`î`m{_ _m ewM…'Ÿ&&113&&1.ŸAmaå^o@{n. 2.ŸídoVmídamXm¡. 3.Ÿlr_X² JdVX²JrVm`m_².
Ama§^‘| H$hm h¡ {H$, "lrH¥$îU na‘ Xod h¡§. ‘mojH$s BÀN>mdmbm ‘¢ CÝhtH$s eaU‘| OmVm hþ§.' ^JdmZ ñd¶§ ^r eaUmJV OrdHo$ à{V AnZo ^mdm|H$m H$WZ H$aVo hþE Amkm H$aVo h¢ - "g^r Y‘m]H$m ˶mJ H$aHo$ Vw ‘oar eaU‘| AmOm. ‘¢ VwPo g^r nmnm|go ‘w³V H$aHo$ VwPo ‘w³V H$a Xÿ§Jm. (113)
"Vñ_mV² Ëd_² CÕdmoËg¥Á` MmoXZm§ à{VMmoXZm_²Ÿ&àd¥qÎm M {Zd¥qÎm M lmoVì`§ lwV_od MŸ&&114Ÿ&&_m_oH$_od eaU_² AmË_mZ§ gd©Xo{hZm_²Ÿ&`m{h gdm©Ë_^mdoZ `mñ`go øHw$Vmo^`_²'&&115&&
"AV… ho CÕd! Amn lw{V-ñ‘¥{V, {d{Y-{ZfoY, àd¥{Îm-{Zd¥{Îm VWm ldU H$aZo ¶mo½¶ VWm ldU {H$¶o hþE {df¶m|H$m r n[a˶mJ H$aHo$, gd©Ì ‘oar hr ^mdZm H$aVo hþE, g^r àm{U¶m|H$s AmË‘m ‘¢ hr hþ§ Eogm g‘PVo hþE ‘oar AZݶ eaUmJ{V J«hU H$a bmo. ³¶m|{H$ ‘oar eaU‘o§ Am OmZogo Amn {Z^©¶ hmo OmAmoJo'(lr^mJ.11&12&14-15) (114-115).
""`mo XmamJmanwÌmßVmZ² àmUmZ² {dÎm‘² B_§ na_²Ÿ&1{hËdm _m§ eaU§ `mVm… H$W§ VmZ² Ë`ŠVw‘wËgho''&&116&&1.Ÿ_ø§ g_ß`©. XmZ{df`o@{n Ë`mJmW©H$YmVwà`moJmV².
^JdmZ CÕdOrgo H$hVo h¢, "{OgH$m ˶mJ H$aZm A˶§V H${R>V h¡, Eogr n¥Ïdr, nwÌ, ñdOZ, gån{Îm VWm ór¶m§ Am¡a XodVm ^r {OÝh| ‘m§JVo h¢, Eogr H¥$nmÑ{ï> MmhVr bú‘rH$s r aVOrH$mo BÀN>m Zht Wr. ¶h ~mV ‘hmË‘m nwéfm| na K{Q>V hmoVr h¡, ³¶m|{H$ {OZH$m {MÎm ^JdmZH$s godm‘| AZwa³V hmo J¶m h¡, do ‘mojH$mo r VwÀN> OmZVo h¡§'.(lr^mJ.nw.5&14&44) (116)
1""BîQ>§ XÎm§ Vnmo OßV§ d¥Îm§ `ÀMmË_Z… {à`_²Ÿ&
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 211
XmamZ² gwVmZ² J¥hmZ² àmUmZ² `V² nañ_¡ {ZdoXZ_²Ÿ&&117&&1.^mJ.nw.11&3&28.ŸZd`moJrídaàg“o.
Xþdm©gmgo H$hm h¡ {H$- "¶k, XmZ, Vn, On, gXmMmaH$m nmbZ VWm ór, nwÌ, Ka, àmU VWm Omo Hw$N> r {චbJVm hmo, CZ g^r nXmWm]H$mo N>moS>, do ‘wP‘| eaUmJV hmoVo h¢. ‘¢ CÝh| N>moS>ZoH$m CËgmh H¡$go H$a gH$Vm hw§?' Zd¶moJrídam|Ho$ àg§J‘| H$hm h¡ {H$ ¶k, On, XmZ, Omo Hw$N> {H$¶m hmo VWm Omo ^r AnZm {චhmo, CZ g^rH$m {ZdoXZ H$aZm Mm{hE.' (117)
1""g dm A`_² AmË_m gd}fm§ ^yVmZm_² A{Yn{V…
gd}fm§ ^yVmZm§ amOmŸ&
""VX² ¶Wm aWZm^m¡ aWZo_m¡ Mmam… g_{n©Vm…''&&1.Ÿ~¥hXmaÊ`Ho$ _Yw{dÚm`m_².
~¥hXmaʶH$‘| H$hm h¡ {H$, "¶h AmË‘m g^r ^yVm|H$m A{Yn{V h¡, g^rH$m {Z¶m‘H$ h¡. Eogo O¡go aWHo$ n{h¶o, qghmgZ, KmoS>m, MmbH$ Am{X g^r aWrHo$ AYrZ hmoVo h§¡'.
BË`m{Xfy{XV§ VÌ àW_§ eaUmJ{V…&1
VV… g_n©U§ `oZmß`©_mUm“rH¥${V^©doV²Ÿ&&118Ÿ&&1.ŸH«$_{Z`_o hoVw…. eaUmJË`mdñVyZm§ JdX² A“rH$mamh©Ëd{gÕo….
BZ g^r dMZm|‘| àW‘ eaUmJ{VH$m CnXoe {X¶m J¶m h¡. Bg àH$ma ^JdmZHo$ à{V AZݶ^mdgo eaUmJV hþE OrdH$o g^r nXmWm]H$m A§JrH$ma g‘n©U H$aZogo hmoVm h¡. (118)
EVV² gdª haoñVmofm{X Z {gX²Ü``oÑVo Jwé_²Ÿ&1 2AVñVX²~w{ÕamMm`ª VmÑj§ gVV§ d«OoV²Ÿ&&119Ÿ&&1.ŸJwam¡ h[a~w{Õ…. 2.ŸemñÌmoŠVbjUH$_².
^JdËàgÝZVm Am{X JwéHo$ {~Zm {gÕ Zht hmo gH$Vr h¡. AV… C³V V϶H$mo g‘PVm hwAm Ord, Eogo JdËH¥$nmH$s àm{á H$admZo‘| ghm¶H$ JwéH$mo àmá H$aZoHo$ {bE {Za§Va Moï>m H$ao. (119)
""VX² {dkmZmWª g Jw鑲 Ed A{^JÀN>oV²Ÿ&
g{_Ënm{U… lmo{Ì`§ ~«÷{ZpîR>_²Ÿ'' (Ÿ_wÊS>.Cn.1&2&12)
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²212
""AmMm`©dmZ² nwéfmo doX''Ÿ ŸídoVHo$Vw{dÚm`m_².
""AmMm`©M¡Ë`dnwfm ñdJqV ì`ZpŠV''(^mJ.nwam11&17&27) 1""AmMm`ª _m§ {dOmZr`mV²'' 2
""`ñ` Xodo nam ^pŠV… `Wm Xodo VWm Jwam¡Ÿ& Vñ`¡Vo H${WVm øWm©… àH$meÝVo _hmË_Z…''Ÿ&&120Ÿ&&1.ŸídoVmídVao. VoZ "doXo Hw$Ìm{n ^pŠVZm_ Zo'{V dm{XZmo@{n {ZañVm….
2.ŸnwéfmoÎm_o.
JwéH$s Amdí¶H$VmH$m {Zê$nU AZoH$ emódMZm|‘| {H$¶m J¶m h¡. O¡go {H$ "CgH$m kmZ n«má H$aZoHo$ {bE dmo Jwê$Ho$ nmg J¶m. hmWm|‘| g{‘V² boH$a ~«÷{Zð> ~ZH$a'. "AmMm¶©dmZ² nwéf hr OmZVm h¡'. "AmMm¶©ê$nr Zm¡H$mgo Ord AnZr J{V àmá H$aVm h¡'. "‘wPo AmMm¶© OmZmo'. "{OZ Xod‘| nam^{³V h¡, d¡gr hr {³V Jwé‘| r hmo. Eogm AW© OmZZodmboHo$ õX¶‘| AW© àH$m{eV hmoVm h¡'. (120)
1 2""^`§ {ÛVr`m{^{ZdoeV… ñ`mX² B©emX² AnoVñ` {dn`©`mo@ñ_¥{V… &
VÝ_m``m@Vmo ~wY Am^OoV² V§ ^ŠV¡H$`oe§ JwéXodVmË_m''Ÿ&&121Ÿ&&1. lr^mJ.nw.11&2&37 `moJrídaàg“o. 2.Ÿgd©eŠVo… ~«÷U… gH$memX²
CX²JVñ` AÜ`mg MVwîH$ê$nr {dn`©`… ñdê$nmñ_aUÄM, VÝ_m``m d{V.
Zd¶moJoídam|Ho$ àg§J‘| H$hm J¶m h¡ {H$ "B©ídago {d‘wI nwéfH$mo ^JdmZH$s ‘m¶mgo AnZo ñdê$nH$s {dñ‘¥{V hmoVr h¡ Am¡a Bgr{bE ¶h Xoh hr ‘¢ hþ§ Eogm {‘϶m kmZ hmoVm h¡. moJm|‘| Amg{³V hmoZogo ¶ hmoVm h¡. AmË‘mgo, Jwé VWm XodHo$ A^oXHo$ AZwg§YmZnyd©H$ ^JdmZ‘| AZݶào‘ H$aZm Mm{hE {H$ {Oggo ‘m¶m VWm ‘mohH$m {ZdmaU hmo.' (121)
1JwamdVwîQ>o@VwîQ>m… ñ`w… gd} Xodm {ÛOmoÎm_m…&
VwîQ>o VwîQ>m `VñVñ_mV² gd©Xod_`mo Jwé…Ÿ&&122&&
lo`moWu `{X Jwdm©km§ _Zgm{n Z b”`oV²Ÿ&
Jwdm©kmnmbH$mo `ñ_mV² kmZgån{Îm_² AíZwVoŸ&&123&&1.Ÿnamea_mYdr` àW_mÜ`m`o nwamUgmao.
namea ‘mYdr¶ nwamUgmaHo$ àW‘mܶm¶‘| H$hVo h¢ {H$ "ho {ÛOmoÎm‘!
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 213
Jwê$Ho$ Ag§Vwï> ahZona g^r XodVm Ag§Vwï> ahVo h¢, VWm JwéHo$ g§Vwï> hmoZona g§Vwï>, ³¶m|{H$ Jwé hr gd©Xod‘¶ h¡. lo¶H$s BÀN>m aIZodmbm ‘Zgo r JwéH$s AmkmH$m C„§KZ Z H$ao, Vmo JwwéH$s AmkmH$m nmbZ H$aZodmbm kmZê$nr g§n{ÎmH$mo àmá H$aVm h¡.' (122-123)
""nmÙo éîQ>o hañÌmVm hao éîQ>o h[añVWm &
ham¡ éîQ>o JwéñÌmVm Jwam¡ éîQ>o Z H$íMZ''&&124Ÿ&&
'~«÷mOrHo$ ê$ï> hmoZona {ed ajm H$aVo h¡§. {edHo$ éï> hmoZona h[a ajm H$aVo h¡§. h{aHo$ éï> hmoZona Jwé ajm H$aVo h¡§, na§Vw JwéHo$ éï> hmoZona H$moB© ajH$ Zht h¡.' (124)
B˶dí`§ d«OoV² emñÌ{dkd¡îUdgX²Jwé_²Ÿ&
{ZU}Vì`§ _`mÝ`ÌoX§ {H$pÄM{Xh Xí`©VoŸ&&125&&
AV… emóH$s {Okmgm aIZodmbo d¡îUdH$mo Adí¶ hr gÒÝZéH$s eaU‘o§ OmZm Mm{hE. Bg {df¶H$m [ZU©¶ ‘¡Z| AÝ¶Ì {H$¶m hmoZogo ¶hm§ WmoS>m hr {Zê$nU {H$¶m h¡. (125)
""Ad¡îUdmon{XîQ>oZ _ÝÌoU {Za`§ d«OoV²Ÿ&
nwZíM {d{YZm gå`J² J«mh`oX² d¡îUdmX²Jwamo…''&&126&&
Ad¡îUd Ûmam Cn{Xï> ‘§Ìgo A{Zï> hmoVm h¡. AV… nwZ… {d{Ynyd©H$ gå¶H²${d{Ygo d¡îUdJwégo ‘§Ì àmá H$aZm Mm{hE. n#mamÌ‘| Eogm dMZ àmá h¡. (126)
1""_hmHw$bo àgyVmo@{n gd©emñÌofw Xr{jV…&
ghòemImÜ`m`r M Z Jwé… ñ`mX² Ad¡îUd…''&&127&&1.ŸAm{XË`nwamUo.
CÎm‘Hw$b‘| OÝ‘o hmoZona r, g^r emóm|‘| Xr{jV hmoZona r, hOmam| doXH$s emImH$m kmVm hmoZo na ^r Ad¡îUd H$^r Jwé Zht hmo gH$Vm h¡. (127)
1""fQ²>emñÌkmo ^doX² {dn«mo doXdoXmÝVnmaJ…Ÿ&2
Ad¡îUdmo JwéZ© ñ`mX² d¡îUd… ídnMmo Jwé…''&&128&& 1.ŸgpËgÕmÝV_mV©ÊS>m{Xfw. 2.Ÿd¡îUd ~«m÷UmX² Ed eaUm{X_ÝÌm J«møm
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²214
B{V Ed‘² VmËn`©H$mo AW©dmXmo A`_².
"{ejm, H$ën, ì¶mH$aU, N>§X, Á¶mo{Vf, {Zê$³Vm{X fQ²>emóm|H$m kmZ hmoZogo {dà doXdoXmÝVH$m nmaJ ~Z OmVm h¡. VWm{n Eogm ì¶{³V Ad¡îUd hmo Vmo dh gÒwé Zht h¡. d¡îUd ¶{X hmo Vmo dh hrZ Om{VH$m hmo, Vmo ^r dh CÎm‘ h¡.' (128)
1BË`m{XdMZ¡ñVmÑJ² Jwé§ g“å` Vo C^o &
Hw$duV H¥$îU_ÝÌmä`m§ ZmÝ`Wm Vo ^{dî`V…Ÿ&&129&&1.Ÿ^JdV… eaUJ_Z_² AmË_{ZdoXZÄM.
Eogo JwéH$s eaU‘| OmH$a eaU VWm AmË‘{ZdoXZXrjm ‘§Ìnyd©H$ àmá H$aZr Mm{hE. Aݶ {H$gr r àH$mago eaU VWm AmË‘{ZdoXZXrjm {gÕ Zht hmoVr h¡. (129)
1""JmUnË`ofw e¡dofw VWm emŠVofw gwd«V &
gd}fw _ÝÌd½J}fw d¡îUd§ loîR>_² CÀ`VoŸ&
d¡îUdofw M _ÝÌofw H¥$îU_ÝÌm… \$bm{YH$m…''Ÿ&&130&&1.ŸnwZ… Jm¡V_r`VÝÌo àW_mÜ`m`o.
Jm¡V‘r¶VÝÌ‘| H$hm J¶m h¡ {H$,"JmUn˶, e¡d, em³V VWm g^r CÎm‘ d«Vm| VWm ‘ÝÌm|‘| d¡îUd hr loð> ‘mZm OmVm h¡. d¡îUdm|‘| VWm g^r ‘ÝÌm|‘| H¥$îUH$m ‘ÝÌ gd©loð> h¡.' (130)
1""H¥$îU_ÝÌ{dhrZñ` nm{nîR>ñ` XwamË_Z…Ÿ&
ídmZ{dîR>mg_§ MmÝZ§ Ob§ M _{Xamg__²''Ÿ&&131Ÿ&&1.ŸAÝ`Ìm{n.
H¥$îU‘ÝÌgo {dhrZ ì¶{³V nm{nð> VWm XwamË‘m h¡. CgH$m AÝZ ídmZH$s {dð>mHo$ g‘mZ h¡ VWm CgH$m Ob ‘{Xam Vwë¶ h¡. (131)
1AîQ>moÎmaoU eaU§ nÄMmjæ`m© gnyd©`m &2
JÀN>oV² g_n©`oV² gdª lw{Vñ_¥Ë`wÕ¥Vm{d^m¡Ÿ &&132&&1.ŸJÚg{hV`m. 2.Ÿ_ÝÌm¡.
Aï>mja ‘ÝÌ VWm JÚg{hV n§Mmja ‘§Ì Ûmam gd©ñdH$m g‘n©U H$aZm Mm{hE. ¶o g^r ‘§Ì lw{V VWm ñ‘¥{Vgo CÕ¥V VWm à‘mUê$n h¡§. (132)
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 215
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²
CÕmamÚZ`moíMH«o$ Jmoñdm{_nwéfmoÎm_¡…Ÿ&
CnXoem{X{df`e§H$m{ZagZo ñ\w$Q>_²Ÿ&&133Ÿ&&
BZ XmoZm| ‘ÝÌm|Ho$ CnXoego hmoVo CÕma g§~§Yr g^r e§H$mAm|H$m {ZagZ Jmoñdm‘r lrnwéfmoÎm‘OrZo {H$¶m h¡. (133)
A{Y{H«$`oV godm`m§ gX²Jwamo… H¥$îU_ÝÌV…&1
d¡îUd… gZ² `Wm lm¡Vo Jm`ͶÜ``Zo {ÛO… &&134&&1.Ÿ`Wm OÝ_Zm eyÐàm`mo@{n Jm`ÌrJ«hUoZ {ÛO… gZ² doXmÜ``ZmXm¡
A{Y{H«$`Vo.
O¡go Jm¶Ìr‘ÝÌ àmá H$aZogo {ÛOH$mo doXmܶ¶ZH$m A{YH$ma àmá hmoVm h¡, Cgr àH$ma godm H$aZoH$m A{YH$ma gÒÝZégo H¥$îU‘ÝÌ àmá H$aZona hr d¡îUdH$mo àmá hmoVm h¡. (134)
1 2""Ed§ Y_£… _Zwî`mUm_² CÕmdmË_{Zdo{XZm_² Ÿ&
_{` gÄOm`Vo ^pŠV… H$moÝ`moWm}ñ`md{eî`Vo''&&135&&1.ŸEH$mXeo. 2.ŸH¥$V AmË_{ZdoXZmZm_² Ed ldUH$sÎm©Zm{XY_£… ^pŠV…
CX²^d{V.
^JdmZZo CÕdOrgo H$hm h¡, "ho CÕd! Omo ‘Zwî¶ BZ Y‘m]H$m nmbZ H$aVm h¡ VWm ‘wPo AmË‘{ZdoXZ H$aVm h¡, CZHo$ õX¶‘| ‘oar ào‘‘¶r {³VH$m CX¶ hmoVm h¡ VWm {OÝh| ‘oar ^{³V àmá hmo JB h¡ CÝh| Am¡a ³¶m àmá H$aZm Ad[eï> ah J¶m h¡?" (135)
1 2""_m§ {h nmW© ì`nm{lË` `o@{n ñ`w… nmn`moZ`…Ÿ&
pñÌ`mo d¡í`mñVWm eyÐm… Vo@{n `mpÝV nam§ J{V_²''Ÿ&&136&&
qH$ nwZ~«m©÷Um… nwÊ`m ^ŠVm amOf©`mo@_bm…Ÿ&
A{ZË`_gwI§ bmoH$‘² B_§ àmß` ^Oñd _m_²''Ÿ&&137&&
""A{n MoV² gwXwamMmamo ^OVo _m_² AZÝ`^mH²$Ÿ&
gmYwaod g _ÝVì`… gå`J² ì`d{gVmo {h g…''Ÿ&&138Ÿ&&
{jৠ^d{V Y_m©Ë_m eídV² empÝV¨ {ZJÀN>{VŸ&
H$m¡ÝVo` à{VOmZr{h Z _o ^ŠV… àUí`{VŸ&&139&&1.ŸJrVm.9&32-33 2.Ÿì`nml`… eaUmJ{V….
216
^JdmZ JrVm‘| AOw©ZH$mo Amkm H$aVo h¢, '³¶m|{H$ ho nmW©! ¶{X H$moB© nmnr, ór, d¡í¶ VWm eyÐ hmo, Vmo r ¶{X dmo ‘oam Aml¶ H$ao Vmo na‘ J{V àmá H$aVm h¡. Vmo {’$a nwʶdmZ² ~«m÷U VWm amOfr© ³Vm|H$m Vmo H$hZm hr ³¶m? do A{Z˶ gwIa{hV Bg bmoH$H$mo n«má H$aHo$ r ‘oam OZ H$aVo h¡§.' ¶{X A˶§V Xþï> AmMaUdmbm ^r ‘oam AZݶVmnyd©H$ ^OZ H$aVm h¡ Vmo Cgo ‘| gËnwéf OmZVm hþ§, ³¶m|{H$ dh CÎm‘ {ZíM¶dmbm h¡. dh erK« hr Y‘m©Ë‘m ~Z OmVm h¡ VWm gXm empÝVH$mo àmá H$aVm h¡. ho H$m¡ÝVo¶! ‘oao ³VH$m Zme Zht hmoVm h¡, Eogm {ZíM¶ OmZ.' (136-139)
1B{V gd}@{n ^JdËgodm`m‘² A{YH$m[aU… &VVmo Jwdm©k`m Xod§ ewÕ… godoV epŠVV…Ÿ&&140&&1.ŸMmVwd©{U©H$m….
Bg àH$ma g^rH$m ^JdËgodm‘| A{YH$ma h¡. AV… Jwé Amkm àmá H$aVo ewÕ hmoH$a e{³V AZwgma JdËgodm H$aZr Mm{hE. (140)
1""àmV… _Ü`pÝXZo gm`§ {dîUwnyOm§ g_mMaoV²Ÿ& `Wm gÝÜ`m VWm {ZË`m {dîUwnyOm ñ_¥Vm ~wY¡…''&&141&&
1.ŸH$mb{ZU©`Xr{nH$m`m§ ZmaXr`o. ZmaXnwamU AÝVJ©V H$mb{ZU©¶ Xr{nH$m‘| H$hm J¶m h¡ {H$, "O¡go
àmV…, ‘ܶm• VWm gm¶§H$mb‘| gÝܶmd§XZ {H$¶m OmVm h¡, Cgr àH$ma {Z˶ {dîUwnyOm r ܶmZnyd©H$ H$aZr Mm{hE.' (141)
_ÝÌ¡… gX²JwéUm gå`L²> _yVm©dm{dîH¥$V§ h[a_²Ÿ&^OoV² àoåUm gXm VÎmXþnMma¡_©hmoËgd¡…Ÿ&&142Ÿ&&
gÒwé Ûmam àmá ‘ÝÌgo ‘y{V©‘| Am{dîH¥$V h[aH$s ào‘ nyd©H$ godm H$aZr Mm{hE VWm ‘hmoËgdm|‘| CZ-CZ CnMmam| Ûmam h[aH$m godZ H$aZm Mm{hE. (142)
1""nyOZ§ à{V_m`m§ Vw CÎm_§ n[aH$s{V©V_²''Ÿ&
2 3""_pëbL²J- ‘X²^ŠVOZ-Xe©Z-ñne©ZmM©Z¡…''&4B{V àH«$å` h[aUm {ZaUm`rh godZmŸ&&143&&
1.ŸH$mb{ZU©`Xr{nH$m m § àmV…H$mb o B{V {dîUwY_m}ÎmamV². 2.Ÿ^mJ.nw.11&
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 217
11&34 3.Ÿà{V_m em{bJ«m_ Jmo_VrMH«$mXr{Z. 4.Ÿà{V_mXm¡.
^mJdV‘| H$hm J¶m h¡ CÎm‘ àH$mago à{V‘m‘| XodH$m nyOZ H$aZm Mm{hE. "ho {චCÕd! ‘oam ³V ‘oar ‘y{V© VWm ‘oao ³VOZm|Ho$ Xe©Z, ñne©, nyOm, godm, ewlyfm, ñVw{V VWm àUm‘ H$aVm h¡ VWm ‘oao JwU VWm H$‘m]H$m H$sV©Z H$aVm h¡.' (143)
""__mMm©ñWmnZo lÕm… ñdV… g§hË` MmoÚ_''&
Jwdm©kmoŠVàH$maoU gXm godoV g§ñ_aoV²Ÿ&1 2H$sV©`oV² VX²^ŠVJrV¡… gÀN>mñÌ¡… e¥Uw`mV² na_²&&144&&
1.Ÿg§ñH¥$V¡… àmH¥$V¡íM H$sÎm©`oV². 2.ŸdoX-~«÷gyÌ-^mJdVm{XemñÌ¡… nwéfmoÎm_ e¥Uw`mV².
"‘oao AM©Z‘| lÕm ñdV… Cg Ord‘| CÚ‘m|H$mo àH$Q> H$aVr h¡. Bg àH$ma Jwwé Ûmam Xr JB© AmkmZwgma à^wH$s godm gXm H$aZr. ³Vm| Ûmam Jm¶o JE H$sV©Zm|go H$sV©Z H$aZo Mm{hE VWm gV² emóm|H$m ldU H$aZm Mm{hE.' (144)
`Wm{YH$ma§ brbmñVm… H«$_emo ^md`Z² ÑT>_²Ÿ&
{Z…gmYZmo@{n©VmË_m{X… X¡Ý`mV² àmUoída§ {lV…Ÿ&&145Ÿ&&
gd©Xm XohJohmXm¡ VXoH$mW©Ëd^mdZ…Ÿ&
"`ñV Am{ef AmemñVo Z g ^¥Ë`… g d¡ d{UH²$'&&146&&
"àmUoídaHo$ à{V Am{lV hmoZoH$s ^mdZmgo ¶Wm{YH$ma CZH$s brbmAm|H$m ÑT>Vmnyd©H$ mdZ H$aZm Mm{hE VWm {Z…gmYZ hmoZoH$s mdZmgo X¡Ý¶nyd©H$ gd©ñdH$m g‘n©U H$aZm Mm{hE. gd©Xm Xoh, J¥h Am{X‘| CZHo$ EH$mW©ËdH$s mdZm H$aZr Mm{hE. Amngo Omo godH$ AnZr H$m‘ZmAm|H$mo nyU© H$aZm MmhVm h¡, dh godH$ Z{h§ d{UH$ h¡'(^mJ.nw.7&10&4) (145-146)
BË`mÚwŠË`m gw{ZîH$m_mo ^¥Ë`^mdmX² AH¡$Vd…Ÿ&
gd©bm¡{H$H$H$_m©{U VmQ>ñÏ`oZ¡d ZmQ>`Z²Ÿ&&147&&
Bg à‡mXOrHo$ C{³VHo$ AZwgma C³V àH$mamZwgma {H$gr r H$m‘Zm VWm BÀN>mAm|go a{hV hmoH$a ^JdmZ OrdHo$ nmofH$ h¢ Eogr ^mdZm H$aZr Mm{hE. g^r bm¡{H$H$ H$m¶m]H$m VQ>ñW^mdgo ZmQ>çdV² {Zdm©h H$aZm Mm{hE. (147)
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²218
bm^mbm^m¡ g_m¡ Hw$d©Z² _ÝdmZ… VX²de§ OJV²Ÿ&1{ddoH$Y¡`m©l`m{X`wH²$ gpÀMÝVZVËna…Ÿ&&148&&
1."Ÿ{ddoH$ñVw h[a… gdª {ZOoÀN>mV… H$[aî`{V' BË`m{XZm lr_XmMm`m}ŠVmo ko`….
bm^-Abm^H$mo g‘mZ ‘mZH$a JdmZHo$ hr de ¶h g§nyU© OJV h¡ Eogm {ddoH$-Y¡¶© VWm Aml¶go ¶w³V {M§VZ nam¶U ahZm Mm{hE. (148)
nwÌo H¥$îU{à`o àrVmo Z àrV… VËnamL²_wIoŸ&
CXmgrZo ñd`§ Hw$d©Z² à{VHy$bo J¥h§ Ë`OZ²Ÿ&&149Ÿ&&
nwÌ‘| H¥$îUHo$ ³V hmooZona ào‘ aIZm Mm{hE, H¥$îUgo ~{h‘w©I hmoZona Zht. CXmgrZ hmoZona H¥$îUgodm ñd¶§ H$aZr Mm{hE VWm à{VHy$b hmoZona KaH$m ˶mJ H$aZm Mm{hE. (149)
dV}V d¡îUdmMma¡… lr_XmMm`©X{e©V¡…&1gà_mU¡Jw©amo^©ŠVmo {Okmgw… VÝ_wImV² lw>Vo… &&150Ÿ&&
1.ŸJwé_wImV² lw>Vo… gH$memV² M.
lr‘XmMm¶© Ûmam {Z{X©ï> d¡îUdmMma nyd©H$ ì¶dhma H$aZm Mm[hE VWm {Okmgw ³VH$mo gà‘mU Jwé VWm ³Vgo kmZ àmá H$aZm Mm{hE. (150)
1J¥hm{X~mYH§$ `V² VV² VËnaËdoZ `wÄOV…Ÿ&
gdm©Ë_Zm M ^OVmo ^doV² àË`wV gmYH$_²Ÿ&&151Ÿ&&1.Ÿ^JdÝ_ÝÌmon`mo{JËdoZ.
J¥hm{X ~mYH$ hmoZona ^r CÝh| ^JdmZHo$ à{V ¶mo{OV H$aZo Mm[hE. gdm©Ë‘Zm OZ H$aZona do g^r bm¡{H$H$ nXmW© r gmYH$ hmo OmVo h§¡. (151)
1""^`§ à_Îmñ` dZoîd{n ñ`mX² ¶V… g AmñVo gh fQ²>gnËZ…Ÿ&
2-3{OVopÝÐ`ñ`mË_aVo~w©Yñ` J¥hml_… qH$ Zw H$amoË`dÚ_²''Ÿ&&152Ÿ&&1. lr^mJ.nw.5&1&17 2.Ÿ^Jd{V_pŠV_V…. 3.ŸAnamojkm{ZZ….
~«÷mOr H$hVo h¢ {H$, KaH$m ˶mJ H$aHo$ dZ‘| OmZogo ‘moj hmoVm h¡, Eogm ^r Z g‘PZm. {OgZo B§{жm|H$m X‘Z Zht {H$¶m h¡ Eogm ‘Zwî¶ dZ‘| ^Q>H$ZoHo$ ~mdOyX ^r B§{жê$nr eÌwAm|Ho$ gmW hmoZoHo$ H$maU {df¶m|Ho$ g§Jgo ‘w³V Zht hmo nmVm h¡. CgH$o ~Om¶, {dÛmZ² ‘Zwî¶ {OVopÝж VWm AmË‘mam‘
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 219
~ZH$a Ka‘| aho Vmo J¥hñWml‘ r Cgo H$m¡Zgr hm{Z nhm|Mm gH$Vm h¡! (152)1""d¡îUdmZm§ haoaMm© Vnñ`m M lwVm¡ lwVmŸ&
2d¡îUdñËd§ J¥ho {VîR> Hw$é H¥$îUnXmM©Z_² &&153Ÿ&&
1.ŸlrH¥$îUMÝÐgodmnamUm_² B{V AW©…. 2.ŸCnXoedmXo ~«÷X¡dV ~«÷IÊS>r`o ÛmXemÜ`m`o.
AÝV~m©øo h[a`©ñ` qH$ Vñ` Vngm gwV!
ZmÝV~m©øo h[a`©ñ` qH$ Vñ` Vngm d¥WmŸ&&154Ÿ&&
Vngm h[aamamÜ`mo ZmÝ`… H$íMZ {dÚVoŸ&
`Ì VÌ H¥$V§ H¥$îUgodZ§ na_§ Vn…''&&155Ÿ&&
"Vngm ~«÷ {d{Okmgñd' Am{X lw{V¶m|‘| H$hr JB© Vnñ¶m d¡îUdm|Ho$ {bE CZH$s h[agodm hr h¡. ~«÷X¡dV IÊS>.12do Aܶm¶‘| H$hm J¶m h¡ {H$, d¡îUd! Vy J¥h‘| ahH$a H¥$îUH$s godm H$a. {OgHo$ rVa VWm ~mha h[a h¢, Cgo Vngo ³¶m bm^! VWm {OgHo$ rVa-~mha h[a Zht h¢, CgH$m Vn r ì¶W© hr h¡. Vngo Amamܶ Vmo lrh[a hr h¢, Aݶ H$moB© Zht.' AV… Ohm§ H$ht ^r H¥$îUgodm H$s JB© hr hmo, dhr gd©loð> Vn h¡. (153-155)
1""{Zdo{X{^… g_ß`£d gdª Hw$`m©X² B{V pñW{V…''Ÿ&
B{V {Zdm©h AmMm`¡©… C³V AmhoX_² CÕd…Ÿ&&156Ÿ&&1.ŸH¥$V AmË_{ZdoXZ¡… gh gdª Hw$`m©V².
{Zdo{XVH$mo g‘n©U H$aHo$ hr g~Hw$N> H$aZm Mm{hE, Bg àH$maH$m OrdZ{Zdm©h AmMm¶©MaUZo r ~Vm¶m h¡ VWm CÕdHo$ à{V JdmZZo r ¶hr H$hm h¡. (156)
1""Ëd`mon^wŠVò½JÝYdmgmo@b§H$maM{M©Vm…Ÿ&
2CpÀN>îQ>^mo{OZmo Xmgm… Vd _m`m§ O`o_{h''Ÿ&&157Ÿ&&1. lr^mJ.nw.11&6&46 2.Ÿ^JdËàgmX….
""AmnHo$ gmW h‘ AmnH$s àgmXr ‘mbm, M§XZ, dñÌ, Ab§H$ma VWm Am^yfUm|H$mo YmaU H$aVo h¡§ VWm AmnHo$ C{ÀN>ï> moOZgo hr h‘ h‘mam {Zdm©h H$aVo h¡§. Bg{bE h‘ AmnH$s ‘m¶mHo$ D$na Adí¶ {dO¶ àmá H$a bo§Jo.' (157)
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²220
1""EH$Ed Zmam`U AmgrX² Z ~«÷m Z
Úmdmn¥{Wdr gd} Xodm… gd} {nVa… gd} _Zwî`m {dîUwZm A{eV_² AíZpÝV, {dîUwZm AmK«mV§ {OK«pÝV, {dîUwZm nrV§ {n~pÝV, {dîUwZm a{gV§ ag`pÝV, Vñ_mX² {dÛm§gmo {dîUynöV§ j`o`w… B{V''&&158&&1.Ÿ_hmon{Zf{X ly`Vo.
‘hmon{ZfX² lw{V‘| H$hm J¶m h¡ {H$, "EH$‘mÌ Zmam¶U hr Wo, Z ~«÷m, Z n¥Ïdr, g^r Xod, g^r {nVa, g^r ‘Zwî¶ {dîUw Ûmam Cn^w³V hr ImVo h¢, {dîUw Ûmam {O{K«V hr gy§KVo h¡, {dîUw Ûmam nr¶m hþAm hr nrVo h¡, {dîUw Ûmam {bE JE agH$m hr ag boVo h¢, AV… {dÛmZm|H$mo {dîUw Ûmam Cn^w³V hr ImZm Mm{hE.' (158)
H¥$îUmàgmX^yV§ ¶X² AÝZ§ Xwï>ñ¶ g§J{V…&AݶXodml¶íMo{V gd©W¡VV² ̶‘² ˶OoV²&&158&&
H¥$îU Ûmam w³V Z hmo Eogm AÝZ, Xwï>m|H$s g§J{Vdmbm AÝZ VWm Aݶ {H$gr Xod Ûmam w³V hmo Eogm AÝZ ˶mÁ¶ ‘mZm OmVm h¡. (158)
1""ņ nwîn§ \$b§ Vmo`_² AÝZ§ nmZr`_² Am¡fY_² &
A{ZdoÚ Z ^wÄOrV `Xmhmam` H$pënV_²''&&159Ÿ&&1.ŸAmMmaàH$meo JdËnyOm{Zê$nUo ~«÷mÊS>o.
nÌ, nwîn, ’$b, Ob, AÝZ, Am¡f{Y Am{X {OVZo r AmhmaHo$ nXmW© h¡§, CZH$m A{Zdo{XV hmoZona Cn^moJ Zht H$aZm Mm{hE. (159)
1""AZn©{`Ëdm Jmo{dÝXo `¡^w©ŠV§ Y_©d{O©V_²Ÿ& ewZmo {dîR>mg_§ MmÝZ§ Zra§ M gwa`m g__²''Ÿ&&160Ÿ&&1.ŸVÌ¡d H$m¡_}.
JmoqdXH$mo A{n©V {H$E {~Zm {Og {H$gr nXmW©H$m Cn^moJ {H$¶m OmVm h¡, do g^r nXmW© Y‘©d{O©V h¡. Eogm AÝZ {dð>mHo$ g‘mZ h¡, VWm Eogm Ob ‘{XamHo$ g‘mZ h¡. (160)
1B˶ÝZ§ qZÚVo VmÑH²$ g“… gd©Ì d{O©V…&2
CŠV_² Añ_X²Jwé lr_X²d«Odëb^e_©{^…Ÿ&&161&&
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 221
1.ŸA{Zdo{XV‘² AÝZm{X XwîQ>mZm§ g“íM. 2.Ÿg_n©U_ÝÌmonXoîQ>mamo Añ` H$do… _mVm_hm Jmoñdm{_{deofm….
Ap½ZdX² JdX²^mdmo Xw…g“mo Ob_od {hŸ&
gËg“ì`dYmZoZ Zme`oV² Vw Z MmÝ`WmŸ&&162&&
A{Zdo{XV AÝZH$s O¡go qZXm H$s JB© h¡, Cgr àH$ma Eogo g§JH$m ^r ˶mJ H$aZm Mm{hE. ‘oao Jwé lr‘X²d«Od„^OrH$s ^r Amkm H$aVo h¢ {H$- "A{¾Ho$ g‘mZ JdX²^md h¡, VWm Xþ…g§J ObHo$ g‘mZ h¡. gËg§J‘| Xþï>g§JH$m ì¶dYmZ hmoZogo O¡go Ob Ûmam A{¾ ~wP OmVr h¡, Cgr àH$ma JdØmdH$m r Zme hmo OmVm h¡." (161-162)
1""àg“_² AOa§ nme_² AmË_Z… H$d`mo {dXw…Ÿ&
g Ed gmYwfw H¥$Vmo {Z…g“Ëdm` H$ënVo''&&163&&
^mJdV‘o§ ^r H$hm J¶m h¡ {H$, "{dÛmZm|Zo bmoJm|Ho$ g§JH$mo ~§YZê$n ‘mZm h¡. na§Vw ¶{X dhr g§J gËnwéfm|Ho$ gmW {H$¶m OmE, Vmo Cgo Iwbm hþAm ‘mojH$m Ûma hr OmZZm Mm{hE'(1.Ÿlr^mJ.nw.3&25&20) (163)
""ahÿJU¡VV² Vngm Z `m{V Z MoÁ``m {Zd©nUmX²J¥hmX² dmŸ&
Z N>ÝXgm Z¡d Obmp½Zgmo_¡… {dZm _hËnmXaOmo@{^foH$_²''&&164&&
""jUmÕ}Zm{n Vwb`o Z ñdJª ZmnwZ^©d_²Ÿ&
^JdËg[“g“ñ` _Ë`m©Zm§ {H$_wVm{ef…''Ÿ&&165Ÿ&&
{edOr ^r H$hVo h¢ {H$, "ho ahÿJU! Bg na‘mË‘kmZH$s àm{á Vn H$aZogo Zht hmoVr h¡, doXmo³V H$m¶© H$aZogo ^r Zht hmoVr h¡, àm{U¶m|H$mo AÝZm{XH$H$m XmZ H$aZogo ^r Zht hmoVr h¡, A{V{W godm, XrZgodm Am{X J¥hñWmo{MV Y‘m]H$m nmbZ H$aZogo r Zht hmoVr h¡, doXm|H$m Aä¶mg H$aZogo r Zht hmoVr h¡. Ob, A{¾ VWm gy¶©H$s CnmgZm Am{X gmYZm| Ûmam r Zht hmoVr h¡; ‘mÌ ‘hmË‘m nwéfHo$ MaUH$s aOgo AnZoAmnH$mo ÝhmbmZo XoZogo hr hmoVr h¡.(lr^mJ.nw.5&12&12) "Ego ^JdmZHo$ ào‘r ^³Vm|H$m g§J ¶{X jU‘mÌHo$ {bE r hmo OmE Vmo CgHo$ AmJo ‘¢ ñdJ© VWm ‘mojH$mo r VwÀN> ‘mZVm hþ§. Vmo {’$a ‘¥Ë¶wbmoH$Ho$ VwÀN> moJm|H$s Vmo ~mV hr ³¶m h¡..!!' (lr^mJ.nw.4&24&57)
(164-165)
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²222
B{V gd©Ì gËg“… gmYZ§ na_§ _V_²Ÿ&1Xodm… VX²XÎmgm_Ï`m©X² EH¡$H$m{_VH$m_Xm…&&166Ÿ&&1.Ÿ^JdÔÎmeŠVo….
Bg àH$ma gd©Ì gËg§JH$mo CÎm‘moÎm‘ gmYZ ‘mZm J¶m h¡. ^JdmZ Ûmam {XE JE Cg gm‘϶©dmbo ³VH$s g^r XodVm r H$m‘Zm aIVo h¡§. (166)
1XmVw§ eŠVm Z ^pŠV¨ M _wpŠV‘² B©emo@{n ^moJX…Ÿ&
IQ²dm“-_wMwHw$ÝXm{Xä`mo Z _wpŠV¨ XXwñVV…Ÿ&&167&&1.Ÿ{ed….
g^r n«H$maHo$ moJm|H$mo XoZoHo$ gm‘϶©dmbo {ed r ‘w{³V VWm {³V XoZoH$mo g‘W© Zht§ h¡. Bgr{bE CÝhm|Zo amOm ‘wMwHw$ÝXH$mo ‘w{³V Zht Xr. (167)
Abm¡{H$H$… H$ënVé… ñdm^m{dH$H¥$nmå~w{Y…Ÿ&
àmd¥foÊ`mo Zdmo _oK… gd©H$m_må~wdf©UoŸ&&168Ÿ&&
O¡go Z¶m ~mXb g^rH$mo dfm©H$m Ob àXmZ H$aVm h¡, VWm Abm¡{H$H$ H$ënVéH$m d¥j g^r H$m‘ZmAm|H$mo nyar H$aVm h¡, Cgr àH$ma ñdm^m{dH$ê$ngo H¥$nmHo$ gmJa JdmZ h¡§. (168)
1goì`… gXm g Ed¡H$mo @gmå`m{YŠ`mo@{Iboída…Ÿ&
_wHw$ÝXEd eŠZmo{V XmVw§ _wpŠV¨ ñdgodZ_²Ÿ&&169Ÿ&&1.""ŸZ VËg_íM Aä`{YH$íM Ñí`VoŸ''.
AV… {OZHo$ g‘mZ VWm {OZgo A{YH$ r H$moB© Zht h¡, Eogo JdmZ ‘wHw§$X H$s godm H$aZr Mm{hE. ³¶m|{H$ do hr CZHo$ godZ H$aZodmbm ^³VH$mo ‘w{³V XoZo‘| gj‘ h¡§. (169)
d¡îUdmZm§ H¥$îUEd ñdX¡d§ VX{VH«$_oŸ&1 2
Xmof… H$mÊS>o {ÛVr`pñ_Z² g§{hVm`m§ lwVmo {h Z… &&170Ÿ&&1.Ÿ""Vr`ñ`{L>ËgyngL²»``mZ_²'' B{Vdm{Îm©H$mV² gmYw…. 2.ŸAñ_mH§$
V¡{Îmar`mUm_².
""`mo d¡ ñdm§ XodVm‘² A{V`OVo àñdm`¡ X¡dVm`¡ À`dVo&
Z nam§ àmßZmo{V B{VŸ& nmnr`mZ² ^d{V B{VŸ&&170Ÿ&&
d¡îUdm|Ho$ {bE Vmo CZHo$ Xod EH$‘mÌ lrH¥$îU hr h¡§. Bg {gÕm§VH$m
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 223
C„§KZ H$aZogo àmá hmoVo XmofH$m {Zê$nU h‘mar V¡Îmar¶ emImܶm{¶¶m|H$s g§{hVmHo$ AÝVJ©V {ÛVr¶I§S>‘| gwZm J¶m h¡ {H$, "Omo AnZo AmamܶXodVmH$m A{VH«$‘ H$aHo$ Aݶ {H$gr XodVmH$m AmamYZ H$aVm h¡ dh AnZo XodVmH$mo àmá H$aZoHo$ A{YH$mago À¶wV hmo OmVm h¡. dh namJ{V àmá Zht H$aVm. dh nmnr ~ZVm h¡.' (170)
ñdënXmZ² gwb^H«$moYmZ² Xw…IgmÜ`m§ VX§eH$mZ²Ÿ&
Ë`ŠËdm gd©n«X§ ñdënXmof§ godÜd_² A§{eZ_²''Ÿ&&171Ÿ&&
"WmoS>m XoZodmbo, erK« H«$moY H$aZodmbo, H$ï> H$aZogo AmamYZHo$ Ûmam AZwHy$b hmoZodmbo CZ JdmZHo$ A§e^yV XodmÝVam|H$mo N>moS>H$a gd©gwI XoZodmbo gd©Xmofa{hV JdmZH$s godmH$mo {ZaÝVa H$aVo ahmo.' (171)
1""dmgwXod§ n[aË`Á` `o@Ý`§ Xod_² CnmgVoŸ&
V¥{fVmo Om•drVrao Hy$n§ IZ{V Xw_©{V…''&&172Ÿ&&1.ŸnmÊS>dJrVm`m_².
nmÊS>dJrVm‘| H$hm J¶m h¡ {H$, "dmgwXodH$mo N>moS>H$a Omo Aݶ Xodm|H$m CnmgZ H$aVm h¡, dh J§JmZXrHo$ Vra na IS>m hmoZona r ߶mgm hmooZona Hy$nH$m IZZ H$aZo O¡gm ‘yI© ‘Zwî¶ h¡.' (172)
1""AH$m_… gd©H$m_mo dm _mojH$m_ CXmaYr…Ÿ&
Vrd«oU ^pŠV`moJoZ `OoV nwéf§ na_²''Ÿ&&173Ÿ&&
^mJdV‘| H$hm J¶m h¡ {H$, "AH$m‘ hmo gd©H$m‘ hmo ¶m ‘mojH$m‘ hmo, CXma ~w{Õdmbm ‘Zwî¶ Vrd« ^{³V¶moJHo$ Ûmam na‘nwéfH$m ^OZ H$aVm h¡'(1.Ÿlr^mJ.nw.2&3&10) (173)
1{ZîH$m_mo@{n VX“Ëd§ ‘Îdm godoV MoX² d¥WmŸ&2""`Wm Vamo_y©b{ZfoMZoZo''{V JVmW©VmŸ&&174Ÿ&&
1.ŸXodmZm§ ^JdX² Ad`dê$nËd_². 2.Ÿ""`Wm Vamo_y©b{ZfoMZoZ V¥ß`pÝV VËñH$ÝY-^wOmonemIm…. àmUmonhmam M `Wm BpÝÐ`mUm§ VW¡d gdm©h©U_² AÀ`wVoÁ`m'' B{V mJdVmÚwŠVÝ`m`mV². (^mJ.nw.4&31&14)
{ZîH$m‘ hmoZona ^r dh g^r XodVmAm|H$mo ^JdmZH$m A§J ‘mZH$a CZH$m godZ H$aVm h¡, Vmo ^r dh godZ d¥Wm h¡. d¥jHo$ ‘yb‘| ObH$m qgMZ
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²224
H$aZogo O¡go g^r S>m{b¶m|H$mo Ob {‘b OmVm h¡, Cgr àH$ma JdmZH$m OZ H$a boZo‘| g^rH$m nyOZ JVmW© hr h¡. (174)
1Vñ_mX² AZÝ`^mdoZ V_od¡H§$ ` Am{lV…Ÿ&2X¡Ý`mX² [Z…gmYZ§ H¥$îU… g§gmamV² qH$ Z _moM`oV²Ÿ&
3A^oXmX² ^OVmo _yÎmm©¡ Ed§ gå^mfUm{XH$…Ÿ&
gmjmËH$mamo ^doV² Vñ` ^JdmZ² nadmZ² Bd&&176&&1.ŸlrH¥$îUMÝÐ_². 2.ŸOrd_². 3.ŸgmjmX² JdmZ² Ed A`‘² B{V ~wX²Ü`m.AV… AZݶ~w{Õgo CZ EH$ na~«÷ lrH¥$îUH$m hr Aml¶ H$aZogo
CZHo$ à{V XrZVm VWm {Z…gmYZVmH$m ^mdZ H$aZogo H¥$îU ³¶m| OrdH$mo g§gmago ‘w³V Zht H$a|Jo? ‘y{V©‘| ¶h H¥$îU hr h¡§, Eogr A^oX~w{Õ aIVo hþE ^OZ H$aZogo g§^mfUm{X Ûmam ^JdmZH$m gmjmËH$ma hmoVm h¡, ³¶m|{H$ Cg ê$n‘| ñd¶§ JdmZ hr h¡§. (176)
1`Wm _wam[aXmgmÚm… ñdmMm`©H¥$n`m@J_Z²Ÿ&EVX² ahñ`§ na_² AZw^y`¡d ~wX²Ü`VoŸ&&177Ÿ&&
1.ŸEfm_² Am»`m{`H$m… M[aÌJ«ÝWoä`mo ko`m….AnZo AmMm¶©H$s H¥$nmgo lr{dÇ>bZmWOrHo$ godH$ ‘wam[aXmg Am{X
hþE h¢, {OÝhm|Zo Bg ahñ¶H$mo OmZm VWm CgH$m AZw^d ^r {H$¶m. ¶h ahñ¶ Ho$db ñdmZw^ddoÚ h¡. (177)
Z Vo MVw{d©Ym§ _wpŠV¨ dmÄN>pÝV _Zgm Šd{MV²Ÿ&VXwŠV§ h[aUm godm agk¡[aVa¡a{nŸ&&178&&
h[aH$s godmê$nr agH$mo OmZZodmbo Mmam| àH$maH$s ‘w{³VH$s ‘Zgo r BÀN>m Zht aIVo h¡§. AV… h[aH$s godmH$mo agê$n ^JdmZZo ñd¶§ VWm Aݶ kmVmAm|Zo r H$hm h¡. (178)
""gmbmoŠ`-gmpîQ>©-gm_rß`-gm`wÁ`¡H$Ëd_² Aß`wVŸ& Xr`_mZ§ Z J¥†pÝV {dZm _ËgodZ§ OZm…''Ÿ&&179Ÿ&&
^JdmZ H${nbZo H$hm h¡ {H$, "gmbmo³¶-gm{ï>©-gm‘r߶ VWm gm¶wÁ¶m{X ‘w{³V¶m|H$mo XoZona r ‘oam ³V CZ ‘w{³V¶m|H$m ñdrH$ma Zht H$aVm h¡'(^mJ.nw.3&29&13). (179)
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 225
_Yw{ÛQ²>godmZwaŠV_Zgm_² A^dmo@{n \$ëJw…&
""Z `moJ{g{Õ… AnwZ^©d§ dm''Ÿ&
""ZoÀN>pÝV god`m nyUm©… {H$_Ý`V² H$mb{dÐþV_²''Ÿ
B{V _mojo@߶ZmH$m¬m bm¡{H$Ho$ Vw Hw$VñVam_²Ÿ&&180&&
d¥ÌmgwaZo r H$hm h¡ {H$, "à^w godmZwa³V Ord ¶moJgo àmá {g{Õ¶m|H$s VWm ‘mojH$s ^r H$m‘Zm Zht aIVo h¡§.' - BZ dMZm| Ûmam ‘mojH$s ^r AZmH$m§jmH$m dU©Z {H$¶m J¶m h¡. Omo ‘moj ^r Z MmhVm hmo, Eogm ^³VH$mo bm¡{H$H$ nXmWm]H$mo àmá H$aZoH$s BÀN>m H¡$go hmo gH$Vr h¡? (180)
gdª ~«÷mË_H§$ VÌ gbrb§ nwéfmoÎm__²Ÿ&1
ní`Z² A{VÑT>ñZohmo@ß`bú` M[aVmo@^doV²Ÿ&&181&&1.Ÿní`ÝZ{n {d{jßVdX²^mg_mZ….
OJV‘| g~Hw$N> ~«÷ê$n VWm brbmdmbo nwéfmoÎm‘H$mo XoIZodmbm A{V ñZohdmbm ³V, XoIVo hþE r Hw$N> Zht XoIVm hmo, Eogo AmMaUdmbm hmo OmVm h¡. (181)
1VZwOmV… nam§ ^pŠV_² Ahmo `mpÝV J¥ho pñWVm…&
lr_XmMm`©H¥$n`m ZmÝ`Wm Vngm dZoŸ&&182Ÿ&&1.ŸearagodmV….
AnZo eara Ûmam hmoVr VZwOm godmgo Ka‘| ahVo hþE hr Ord ^{³V àmá H$a boVm h¡. lr‘XmMm¶©H$s H¥$nmHo$ {~Zm Eogr {g{Õ Vmo dZ‘| Vnñ¶m H$aHo$ r àmá Zht H$s Om gH$Vr. (182)
1""AUmoaUr`mZ² _hVmo _hr`mZ² AmË_m Jwhm`m§ {Z{hVmo@ñ` OÝVmo…Ÿ&2
V‘² AH«$Vw§ ní`{V drVemoH$mo YmVw… àgmXmV² _{h_mZ‘² B©e_²''Ÿ&&183Ÿ&&1.ŸV¡{Îmar`o Zmam`Umon{Zf{X {H$pÄMV² nmR>^oXoZ H$R>dëbrfw M nR²`Vo.
2.Ÿ^JdVmo AZwJ«hmV².doX‘| H$hm J¶m h¡ {H$, "AUwgo ^r AUw, ‘hmZ² go ^r ‘hmZ², Jwhm‘|
{Z{hV CZ AH«$VwH$mo g^r emoH$m|go nma hmo OmZona CZHo$ AZwJ«hgo hr àmá {H$¶m Om gH$Vm h¡.' (183)
1 2 3à^dmo ^pŠVhoVm¡ VV² {g{Õ_² AmhwaZwJ«hmV²&
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²226
4Z gmYZ¡Or©dH¥$V¡… VZwOmÚ߶ZwJ«hmV²Ÿ &&184Ÿ&&
1.Ÿà^d… lr{dR²R>bmMm`m©…. 2.ŸJ«ÝW{deofo. 3.Ÿ^pŠV{g[Õ_². 4.ŸZZw {Û{dYgodmV… VpËg{Õ… nyd©_² CŠVm B{V MoV², gË`§ na§ V`moa{n AZwJ«hgmÜ`ËdmX² AZwJ«h¡H$-{ZXmZH$Ëd§ ŠVo… AjV‘² B{V md….
lrJw§gmB©OrZo "^{³VhoVw{ZU©¶' Zm‘H$ J«§W‘| H$hm h¡ {H$ ^{³V ‘mÌ à^wHo$ AZwJ«hgo hr àmá hmoVr h¡, Ord Ûmam {H$E JE Aݶ gmYZm|go Zht. VZwOm Am{X r à^wHo$ AZwJ«hgo hr àmá hmoVo h¡§. (184)
1_w»`§ {h Vñ` H$méÊ`§ ^pŠVgyÌo@{n d{U©V_²Ÿ&
2 3nwpîQ>_mJm}@`_od ñ`mV² nmofU§ VX² AZwJ«h…Ÿ&&185&&1.Ÿ2&49.em§{S>ë`gy̧ _w»`§ {ZXmZ_². 2.ŸnwpîQ>… AZwJ«h… VËàYmZmo _mJ©….
3.Ÿ{ÛVr`ñH$ÝYdMZ‘² BX_².
^{³V àmá H$aZoHo$ {bE ‘w»¶ hoVw ^JdmZH$m AZwJ«h hr h¡, Eogm ^{³VgyÌ‘o§ ^r d{U©V hþAm h¡. ^JdmZ Ûmam hmoVm nmofU hr AZwJ«h h¡, ¶hr nw{ï>‘mJ© h¡. (185)
EVmÑeñ` ^JdX² AË`ÝVH¥$n`m `{XŸ&1J¥hñWmñVmÑem… gd} VXm Z Ë`mJ Bî`VoŸ&&186Ÿ&&1.ŸñÌrnwÌmX`….
Eogr ^JdmZH$s A˶ÝVH¥$nm ¶{X Ord Ho$ Cna hmo OmE Vmo Cg J¥hñWH$mo {H$gr^r àH$maH$m ˶mJ H$aZoH$s Amdí¶H$Vm Zht h¡. (186)
1""{Z`V§ Hw$é H$_©Ëd§'' ""g“§ Ë`ŠËdm g_mMaZ²''Ÿ&2
B{V JrVmgw {ZUuV§ d¥Ìmo _moj_² B_§ OJm¡Ÿ&&187Ÿ&&1.Ÿ{^ÝZdmŠ`ñW§ nmXÛ`_². 2.ŸñdJ¥ho ào_nyU©gd©{MÎm¡H$m½`«oU ^JdX
²JwUJmZm{Xê$n_².
JrVm‘| r JdmZZo H$hm h¡ {H$, "{Z¶V H$‘© H$aVo hþE,' VWm "g§JH$m ˶mJ H$aHo$ gå¶H²$ AmMaU H$aVo hwE" - BZ XmoZm| dm³¶m|go AnZo Ka‘| hr ào‘¶w³V godm Ûmam {MÎmH$s EH$mJ«VmH$mo JdmZHo$ JwUJmZm{X Ûmam {gÕ H$aZogo hr ‘moj àmá hmoVm h¡, Eogm H$hm J¶m h¡. (187)
1""__moÎm_íbmoH$OZofw g»`§ g§gmaMH«o$ ^«_V… ñdH$_©{^…Ÿ&
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 227
ËdÝ_m``mË_mË_OXmaJohoîdmgŠV{MÎmñ` Z ZmW ^y`mV²''Ÿ&&188&&1Z MoX² Ed§ Ë`OoX² Joh§ ^OooX² EH$mo {ZOoída_²Ÿ&
2d«OoX² ¶Wmé{MñWmZ§ d«Oo àm`mo dgpÝV VoŸ&&189&&
1.Ÿgdm©ZwHy$ë`§ Z MoV². 2.Ÿna_ ŠVm ~hþemo d«OXoeo {dMapÝV B{V AW©.
d¥ÌmgwaZo r H$hm h¡, "ho ZmW! AnZo H$‘m]H$mo boH$a Bg g§gmaMH«$‘| ^«‘U H$aZodmbo ‘wPo H$s{V©dmbo ^JdسVm|H$s {‘ÌVm hr àmá hmo; na§Vw Omo AnZr ‘m¶mgo eara, nwÌ, ór VWm J¥h‘| hr Amg{³Vdmb| h¢, CZHo$ gmW ‘oam g§~§Y H$Xm{n Z hmo''(1.^mJ.nwam.6&11&27). AV… ¶{X g~Hw$N> AZwHy$b hmo Vmo Eogo KaH$m ˶mJ Zht H$aZm Mm{hE VWm AnZo {ZO goì¶H$m ^OZ H$aZm Mm{hE. ¶Wmé{M d«O Am{X (^JdX² Ym‘m|) ‘| {dMaU H$aZm Mm{hE.' (188-189)
gd©Ì dm ^«_oX² ^y_m¡ g“§ Hw$duV VmÑem_²Ÿ&1
bmoH$ÑîQ²`m gwI§ Xw…I§ {_ÌdX² ha`o dXoV²Ÿ&&190Ÿ&&1.Ÿ‘wŠVñ` dñVwV… gwIXw…Im{X ÛÝÛm^mdmV².
^y{‘‘| gd©Ì g‘mZ^mddmbo ^³Vm|H$m g§J H$aVo hþE {dMaU H$aVo ahZm Mm{hE. dñVwV… ‘w³Vm|H$mo gwI-Xw…Im{X ÛÝÛ Zht hmoVo h¡, na§Vw bmoH$Ñpï>go hmo§ Vmo r {‘ÌH$s Vah JdmZgo H$hZo Mm{hE. (190)
nmaVÝͶ§ ^JdV… ñdmVÝÍ`§ Vñ` Om`VoŸ&
VmÑemZm§ Xem_² Amh ñd`§ Xwdm©gg§ h[a…Ÿ&&191Ÿ&&
ñdV§Ì ^JdmZ ^r Eogo ^³VHo$ à{V naV§Ì hmo OmVo h¡§. Eogo ^³VH$s AdñWmH$m dU©Z JdmZZo Xwdm©gm F${fHo$ à{V ñd¶§ hr {H$¶m h¡. (191)
1""Ah§ ^ŠVnamYrZmo øñdVÝÌ Bd {ÛOŸ&
gmYw{^J«©ñVöX`mo ^ŠV¡… ^ŠVOZ{à`…Ÿ&&192Ÿ&&
""Zmh_² AmË_mZ_memgo _X²^ŠV¡… gmYw{^{d©ZmŸ&
{l`§ M AmË`pÝVH$s¨ ~«÷Z² `ofm§ J{Vah§ namŸ&&193&&
`o XmamJmanwÌmßVmZ² àmUmZ² {dÎm‘² B_§ na_²Ÿ&
{hËdm _m§ eaU§ `mVm… H$W§ VmZ² Ë`ŠVw‘² CËghoŸ&&194Ÿ&&
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²228
_{` {Z~©ÕöX`m… gmYd… g_Xe©Zm…Ÿ&
deo Hw$d©pÝV _m§ ^ŠË`m gpËó`… gËnqV `Wm''Ÿ&&195Ÿ&&
""_Ëgod`m àVrV§ M gmbmoŠ`m{XMVwîQ>`_²Ÿ&
ZoÀN>pÝV god`m nyUm©… Hw$Vmo@Ý`V² H$mb{dÐwV_²''Ÿ&&196Ÿ&&
""gmYdmo öX`§ _ø§ gmYyZm§ öX`ÝËdh_²Ÿ&
_XÝ`V² Vo Z OmZpÝV Zmh§ Voä`mo _ZmJ² A{n''Ÿ&&197Ÿ&&1.Ÿlr^mJ.nwam 9&4&63-68. fS>oVo VÌË`m ko`m….
lr^JdmZZo H$hm…- ‘¡§ ³Vm|Ho$ AYrZ hþ§. ho ~«m÷U! ‘o§ CZHo$ gm‘Zo ñdV§Ì Zht hþ§. gmYw Eogo ^³Vnwéf ‘oao õX¶Ho$ {Z¶m‘H$ ~Z JE h¡§. ‘¡§ ^r ^³Vm|H$mo XoIH$a àgÝZ hmoVm hþ§. gËnwéf Eogo ‘oao ^³Vm|Ho$ {~Zm ‘¢ ‘oar AmË‘mH$mo ^r MmhVm Zht hþ§, VWm ‘wPgo A{^ÝZ bú‘r, {Ogo ‘oao Abmdm {H$grH$s ^r BÀN>m Zht h¡, Cgo ^r ‘¢ ‘oao ^³Vm|H$s Anojm Jm¡U ‘mZVm hþ§. ³¶m|{H$ Omo ³V ór, Ka, nwÌ, {‘Ì, àmU, YZ, AmbmoH$-nabmoH$H$mo N>moS>H$a ‘wPo hr ajH$ ‘mZVo h¢, Eogo ^³Vm|H$mo ‘¢ H¡$go N>moS> gH$Vm hþ§? CÝhm|Zo ‘wP‘| CZHo$ õX¶H$mo ~m§Y {X¶m h¡. do OJVH$mo g‘mZ Ð{ï>go XoIZodmbo hmoVo h§¡ VWm O¡go AÀN>r ór AnZo n{VH$mo de H$a boVr h¡, Eogo CZ ³Vm|Zo ào‘nyd©H$ ‘wPo de H$a {b¶m h¡. CÝh| gmbmo³¶m{X Mma àH$maH$s ‘w{³V Xr OmVr h¡, Vmo r do CgH$m ñdrH$ma Zht H$aVo h¡§. do Ho$db godm go hr H¥$VmW© h¢. nyU© hmoZogo do H$mb Ûmam Zï> Zht hmoVo h¡§, Vmo ñdJ© Am{XH$s BÀN>m Vmo H¡$go H$a gH$Vo h¢? ³V ‘oam õX¶ h¡. ‘oao Abmdm do Hw$N> r OmZVo Zht h¡§. CZHo$ Abmdm ‘¢ Hw$N> r OmZVm Zht hþ§. (192-197)
_hmZw^mdm ^mfÝVo OrdÝ_wpŠV‘² B_m§ nam_²Ÿ&
A_¥VËd§ nam _wpŠV… g AmH$mañËdbm¡{H$H$…Ÿ&&198Ÿ&&
‘hmZw^mdOZ Bgo hr OrdÝ‘w{³Vê$n nam‘w{³V H$hVo h¡§. A‘¥VËd hr nam‘w{³V h¡. OrdÝ‘w³Vm|H$m dh AmH$ma Abm¡{H$H$ hmo OmVm h¡. (198)
AmZÝXm§e{VamoYmZo {ZamH$maËd‘² B©[aV_²Ÿ&
nwZñVXm{d^©dZo ^doX² AàmH¥$VmH¥${V…Ÿ&&199Ÿ&&
AmZ§Xm§eH$m {Vamo^md hmoZona {ZamH$maVm H$hr OmVr h¡. nwZ…
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 229
AmZ§Xm§eH$m Am{d^m©d hmo OmZona Abm¡{H$H$ AmH$mago gmH$maVm hmo OmVr h¡. (199)
1VoZ Zmñ` n[aÀN>oXmo Z ^oXmo h`hpñVdV²&2Z VmdÝ_mÌVm@@H$mao OamXrZm§ Šd gå^d…Ÿ&&200Ÿ&&
^mî`mXm¡ ñnîQ>_² Ed¡VV² VoZ ZmÌ ànÄÀ`VoŸ&1.Ÿh`mXrZm_² AÝ`moÝ`§ oXdX² B©ídamX² oXmo OrdXoh{d^mJíM. 2.ŸH$m_mV²
ZrH$m_ê$ß`ZwgÄMaZ² BË`mXm¡ H$m_ê$nËd ldUmX² AmH$mao {Z`VËd_².Cg Abm¡{H$H$ AmH$mago Bg OrdH$s n[apÀN>ÝZVm Zï> hmo OmVr h¡.
AV… hmWr VWm KmoS>o O¡gm H$moB© AmH$ma^oX ^r Zht ah OmVm h¡. AàmH¥$V AmH$ma‘| {Z¶Vê$nVm Zht ah OmVr h¡ {H$ dh CVZm hr aho. dh ~T> r gH$Vm h¡, ê$nmÝVa r àmá H$a gH$Vm h¡, Oam-‘¥Ë¶w, amoJ Am{X Cg‘| Zht ah OmVo h¢. AUw^mî¶ Am{X‘| ¶h {df¶ ñnï> hr hmoZogo ¶hm§ Bg {df¶H$m {dñVma Zht {H$¶m h¡. (200)
1 2Y_m©{d^m©dVmo OmVo AjaËdo VÌ br`VoŸ&&201Ÿ&&3A§emo ~¥h{V VÕmpåZ Obo g¡ÝYd {Ië`dV² &
4 5VXmoÕ¥Ë` H¥$nmå^mo{Y… gm`wÁ`oZmZw^md`oV² &&202Ÿ&&
1.ŸAmZÝXñ` Eoíd`m©{X Y_m©UmÄM. 2.ŸAjao A§emo Ord…. 3.ŸbdU-eH$bdV². Wm g¡ÝYd{Ië` CXHo$ àmñV CXH$_od AZw{dbr`Vo BË`m{X-lw{Vä`…. 4.ŸAjamV² n¥W³H¥$Ë`. 5.Ÿgmo AíZwVo gdm©Z² H$m_mZ² gh B{V lwË`wŠVoZ.
AmZ§Xm§eH$m Am{d^m©d hmo OmZona OrdmË‘mH$mo Ajaê$nVm àmá hmo OmZona ~«÷m§e Ord ^JdÕm‘ê$n Aja~«÷‘| Ob‘| bdUHo$ Qw>H$S>oH$s Vah brZ hmo OmV h¡. V~ na‘ X¶mbw à^w Cg brZ hþE OrdH$mo ~mha {ZH$mbH$a AnZo gm¶wÁ¶go Cgo g^r brbmAm|H$m AZw^d H$admVo h¢, O¡go d«O‘| Jmo{n¶m|H$mo H$adm¶m Wm. (201-202)
1brbm… gdm©… gXm Xodmo JmonmZ² CXYaX² ¶WmŸ&
2""Xe©`m_mg bmoH§$ ñd§ JmonmZm§ V_g… na_²''Ÿ&&203Ÿ&&3""gË`§ kmZ_² AZÝV§ `X² ~«÷ Á`mo{V… gZmVZ_²''Ÿ&
""`{X²Y ní`pÝV _wZ`mo JwUmnm`o g_m{hVm…&&204Ÿ&&
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²230
4Vo Vw ~«÷õX§ ZrVm _½Zm… H¥$îUoZ MmoX²Y¥Vm…Ÿ&1.Ÿ{ZË`H«$sS>m{d{eîQ>… na…. 2.Ÿlr^mJ.ñH§$.10 amgnÄMmÜ`m`r. 3.ŸgË`§
kmZ_² AZÝV§ ~«÷ BË`m{XlwË`wŠV_² Aja_². 4.ŸAjaê$n_² AJmYñWmZ_².
^mJdV‘| H$hm h¡ {H$ Jmon Vmo ~«÷mË‘H$ gamodaHo$ {ZH$Q> nhm|Mo Am¡a Sy>~ JE. Jmonm|H$mo H¥$îUZo AnZm àH¥${Vgo r na Omo bmoH$ h¡, dh {XIbm¶m, Omo {H$ g˶, kmZ, AZ§V, gZmVZ Á¶mo{Vê$n ~«÷ h¡. Bg bmoH$H$mo ‘w{ZJU àmH¥$VJwUm|Ho$ {Zd¥Îm hmo OmZona g‘m{YñW AdñWm‘| XoIVo h¢. VËníMmV² ^JdmZZo nwZ… Jmonm|H$mo Cg ~«÷gamodago {ZH$mb {b¶m. (203-204)
Jmoñdm{_{^… {J[aYa¡ ê${nVm ar{VéX²Y¥Vo…Ÿ&&205Ÿ&&""CX²Y¥Vm¡ na_… Šboemo {dahmZbgå^d…Ÿ&`Xm Xohm{XZmem` g_Wm} Om`Vo VXmŸ&&206Ÿ&&{ZO§ lr_ËH¥$îUMÝÐ… ñdm{YH$mamZwgmaV…Ÿ&
1na_mZÝXbrbm§ ñdm_² AZw^md`{V à^w…''Ÿ&&207Ÿ&&ewÕmÛ¡V{dMmamH©$ BX§ íbmoH$Û`§ pñWV_²Ÿ&1.Ÿ"`Vmo dmM…' B{V CŠVmo AJ{UVmZÝX….
Jmoñdm‘r lr{J{aYrOrZo ewÕmÛ¡V‘mV©ÊS>J«§W‘| {Zê${nV àH$mamZwgma ^JdmZ Ûmam CÕma {H$¶o JE do Ord Ajaê$nr AJmYñWmZ‘| bo OmE OmVo h¢, VWm dhm§ do (^JdmZHo$ ñdê$n VWm brbm‘|) ‘¾ hmo OmVo h¡. O~ JdmZH$mo àmá H$aZoH$s {dahm{¾Ho$ H$maU ³V ³boe nmVm h¡, V~ CgHo$ Xohm{XH$m Zme H$aZoHo$ {bE dh g‘W© ~ZVm h¡ VWm CgH$m CÕma hmo OmVm h¡. Eogo {ZO ^³VH$mo JdmZ lrH¥$îU A{YH$mamZwgma AnZr na‘mZ§Xê$n brbmH$m AZw^d H$admVo h¡§. (205-207)
1""gå‘mZ~hþ_mZ-àr{V-{dahoVa{d{M{H$Ëgm-_{h_»`m{V-VXW ©àmUñWmZ-VXr`Vm-gd©VX²^mdmàm{V-Hy$ë`mXr{Z M ñ_aUoä`mo ~mhþë`mV²''&
2{dahmo ^pŠVgyÌmoŠV… VWm AVßV VZwlwVo… &&208Ÿ&&
1.Ÿ2&44. empÊS>ë`gyÌ_². 2.ŸAVßVZyZ©VXm_mo AíZwV BË`m{X.
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 231
ewÕmÛ¡V {gÕm§VHo$ {ZîH$f©ê$n ¶o Xmo íbmoH$ h¢- "AOw©ZH$s ^m§{V ^JdmZHo$ à{V gå‘mZH$s ~w{Õ, BúdmHw$H$s ^m§{V ^JdËgÑe Zm‘ ¶m dU©Ho$ à{V A{YH$ AmXa, {dXwa Am{XH$s ^m§{V ^JdmZ ¶m ^JdسVHo$ Xe©Zgo àr{V, JmonrOZm|H$s ^m§{V ^JdmZHo$ {dahH$s AZw^y{V, Cn‘ݶw VWm ídoVÛrndm{g¶m|Ho$ g‘mZ JdX²{^ÝZ dñVwAm|go ñd^mdV… Aé{M hmoZm, rî‘ Ed§ ì¶mg Am{XH$s Vah {Za§Va JdmZH$s ‘{h‘mH$m dU©Z, d«Odm{g¶m| VWm hZw‘mZOrH$s m§{V JdmZHo$ {bE hr OrdZ YmaU H$aZm, ~{b Am{XH$s m§{V ‘¢ VWm ‘oam g~Hw$N> JdmZH$m hr h¡ Eogm md aIZm, à‡mXOrH$s Vah g~‘| ^JdØmd hmoZm, rî‘, ¶w{Y{ð>am{XH$s m§{V H$^r JdmZHo$ à{VHy$b AmMaU Z H$aZm Am{X ~hþVgo {³VgyMH$ {M• ñ‘¥{V¶m|go r àm¶… b{jV hmoVo h¡. - Bg àH$ma empÊS>ë¶ ^{³VgyÌ‘| {dahH$m ^{³VHo$ bjUV¶m {Zê$nU {H$¶m J¶m h¡ VWm "AVáZyZ©VXm‘mo AíZwVmo' Bg lw{V‘| r AVá nX Ûmam {dahH$m {Zê$nU {H$¶m J¶m h¡. (208)
VmnŠboem¡ àOm`oVm§ VVmo@gøm¡ `Xm VXmŸ&1H«$_mXÝZ_`mX² AmË_m {deoX² Xohm{XnÄMH$_² &&209Ÿ&&
1.ŸXoh_² AÝZ_`… àmU§ àmU_`mo _Z BpÝÐ`m{U M _Zmo_`… VoZ Vofm§ VV² VX² AmË_H$Ëd§ Ordmo@jamË_H$ËdmX² {dkmZ_` AmZÝX_`… na… ghm{eVm nwéfmoÎm_… ñdVÝÌ….
Vmn³boe O~ Agø ~Z OmVo h¡§, V~ H«$‘go Xoh Omo AÝZ‘¶ h¡, àmU àmU‘¶ h¡, ‘Z-BpÝжm{X ‘Zmo‘¶ h¡. BZ g^rHo$ H$‘«e… AmË‘ñdê$n OrdmË‘m AjamË‘H$ h¡ VWm {dkmZ‘¶ AmZ§X‘¶ H$moem|Ho$ A§Xa nwéfmoÎm‘ h¡. (¶h Xohm{Xg§KmVHo$ b¶H$m H«$‘ h¡.) (209)
""gånÚm{d^m©d… ñdoZeãXmV²''
BË`m{XZm gyÌH¥$VmjagånÎ`ZÝVa_²Ÿ&
Am{d^m©d… naoÀN>mV… H«$sS>m MmoŠVm lwVm¡ _VmŸ&&210Ÿ&&
"gånÚm{d^m©d…...'( ~«÷gyÌ.4&4&1). AWm©V² ~«÷H$mo àmá H$aZoHo$ ~mX AnZo‘|go Am{d^m©d hmoVm h¡, eãXHo$ H$maU.' Bg gyÌ‘| Ajaê$nr Ym‘H$mo àmá H$a boZoHo$ ~mX ^JdmZH$s ñdV§Ì BÀN>mgo OrdH$m Cg Ym‘‘| nwZ… Am{d^m©d hmoVm h¡, ¶h lw{Vgå‘V h¡ Eogm H$hm J¶m h¡. (210)
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²232
Añ_mX² bmoH$mV² àoË` brZmo@jao@V… nwZéX²Y¥V…&VZy§ MaUaoUyËWm§ bãÜdm {dahVm{nV…Ÿ&CngL²H«$å`mÝZ_`mXrZmZÝX_`§ na_²Ÿ&
1H$m_^moJr H$m_ê$nr H$m_mZ² ^wL²ŠVo naoU g…Ÿ&&211Ÿ&&1.Ÿ^JdVm.
à^wH$mo àmá H$aZoH$m A˶§V {dahmZw^d hmoZona OrdH$m CÕma ^JdmZH$s H¥$nmgo hmoVm h¡, VWm dh Bg bmoH$H$mo N>moS>H$a ^JdmZH$s MaUaoUyHo$ {ZH$Q> AjamË‘H$ ^JdÕm‘H$mo àmá H$aVm h¡. CZ AmZ§X‘¶ ^JdmZH$mo àmá H$aHo$ CgH$m nwZamJ‘Z Vmo Zht hmoVm h¡, {H$§Vw dhm§ JdmZ Cgo An«mH¥$V XohH$s àm{á H$admHo$ (V¡Îmar¶lw{Vàmo³V dMZmZwgma) AnZo gmW g^r H$m‘m|H$m moJ H$admVo h§¡. (211)
V¡{Îmar`o ~«÷^¥Jwdëë`mo… gyÌofw M ñ\w$Q>_²Ÿ&
gdm}n{ZfXíMmhþ… eŠVmo dŠVw§ Z _mÑe…Ÿ&&212Ÿ&&
V¡Îmar¶H$s ^¥Jwd„r‘| VWm ~«÷gyÌ‘| ¶h ñnï>V¶m ñ’w$Q> hr h¡. g^r Cn{ZfXm|‘| r ¶hr {gÕm§V H$hm J¶m hmoZogo ¶hm§ ‘wPo Hw$N> r A{YH$ H$hZoH$s Amdí¶H$Vm Zht h¡. (212)
ZmV… naVa§ {H$pÄMX² Zmd¥{ÎmZ© JwUmoX²^d…Ÿ&1BX§ lrdëb^mMm`©H¥$n`¡dmÝ`Wm Z{hŸ&&213&&
X¡dmoÕmaà`ËZmË_m ^JdX² dXZmZb…&
Vñ`mk`m àmXwamgrX² dñVwV… H¥$îUEd g…&&214&&1.ŸH$Wmnyd©H$_².
Bg ’$bgo CÎm‘ Hw$N> r Zht h¡, {Ogo àmá H$a boZoHo$ ~mX nwZamd¥{Îm VWm JwUm|H$m CØd H$^r hmoVm hr Zht h¡. Eogm ’$b lr‘hmà^wOrH$s H¥$nmgo hr bä¶ h¡, Aݶ {H$gr^r àH$mago Zht. X¡drOrdm|H$m CÕma H$aZoHo$ {bE ^JdmZH$s hr Xohm{¾ê$n ^JdmX²Amkmgo Am{d^y©V do dñVwV… H¥$îU hr h¡§. (213-214)
M[aÌ {MÝVm_Ê`mXm¡ nmÙm{XdMZ¡Ñ©T>_²Ÿ&1""gdm©Mm`©H$Wmnydª {ZUuV§ MmZw^y`Vo'' &&215Ÿ&&
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 233
1.ŸAÚm{n VÝZm_Onm{Xä`mo WmoŠV\$bmV².
"à^wM[aÌ[M§Vm‘{U Am{X J«§Wm|‘| nÙnwamUm{XHo$ dMZm|go ¶h {gÕm§V ñnï> hmo OmVm h¡. Cg J«§W‘| AmMm¶©g§~§Yr H$WmHo$ H$WZnyd©H$ {ZU©¶ {H$¶m J¶m h¡. AmO r gdm}Îm‘ñVmoÌmÝVJ©V lrd„^Ho$ Zm‘m|Ho$ On Ûmam H¥$îUmYam-‘¥VmñdmX {g{Õê$n’$bgo Eogm hr AZw^d r OrdH$mo hmoV h¡. (215)
""Z_mo ~«÷Uo Z_mo@ñËd½Z`o Z_… n¥{Wì`¡ Z_ Am¡fYrä`…Ÿ&
Z_mo dmMo Z_mo dmMñnV`o Z_mo ~«÷Uo ~¥hVo H$amo{_''Ÿ&&216Ÿ&&1
~«wdÝVrË`mX`mo doXm… VËñdê$n§ gZmVZ_²Ÿ&2B{V lw{Vahñ`o VËàH$mem{Xfw {ZíM`…Ÿ&&217Ÿ&&
1.Ÿlr_XmMm`©ñdê$n_². 2.ŸJmoñdm{_lr{J[aYa¡… H$mí`¡… H¥$Vo J«ÝWo.
'~«÷H$mo Z‘Z, A{¾H$mo Z‘Z, n¥ÏdrH$mo Z‘Z, Am¡f{Y¶m|H$mo Z‘Z. dmUrH$mo Z‘Z, dmMñn{VH$mo Z‘Z, ~«÷H$mo Z‘Z, ‘wPo ~¥hV² H$s{OE', B˶m{X lw[V¶m§ lrd„^Ho$ gZmVZ, {Z˶ñdê$nH$m dU©Z H$aVr h¢; Eogm H$merñW lr{J[aYaOr ‘hmamOH¥$V "lw{Vahñ¶' J«§W‘o§ Ed§ CgH$s àH$mem{X Q>rH$mAm|‘| {ZíM¶ {H$¶m J¶m h¡. (216-217)
(d¡îUdmMma{Zê$nU‘²)àg“mX² d¡îUdmMmam {d{dÀ`ÝVo@Ì Ho$MZŸ&
1Yma`oV² gd©Xm _mbm_² Am_ÝÌJ«hUmX² Jwamo… &&218Ÿ&&1.Ÿ_ÝÌJ«hU_² Amaä`.
àg§Jde ¶hm§ Hw$N> d¡îUdmMmam|H$s {ddoMZm H$aVo h¡. Jwégo ‘ÝÌJ«hU H$aboZoHo$ ~mX Vwbgr‘mbm {Z˶ YmaU H$aZr Mm{hE. (218)
VwbgrH$mîR>Om§ H$ÊR>o jUmYª Z Ë`oOV² VWmŸ&
VÝ_mJ©erf©_mhmËå`o ñH$mÝXo àmdmoMX² AÀ`wV…Ÿ&&219Ÿ&&1
""VwbgrH$mîR>Om§ _mbm§ H$ÊR>ñWm§ dhVo Vw `…Ÿ&
Aß`em¡Mmo@ß`ZmMmamo _m_od¡{V Z g§e`…Ÿ&&220&&
Yma`pÝV Z o _mbm§ h¡VwH$m… nmn~wÕ`…&
ZaH$mX² Z {ZdÎm©ÝVo X½Ym… H$monmp½ZZm __''Ÿ&&221Ÿ&&1.ŸgX¡d H$ÊR>o pñWVm§. AÝ`Wm H$ÊR>o dhV BË`od dXoV². dMZ‘² BX§
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²234
{dîUwY_m}Îmao{n ApñV.
VwbgrH$mîR>H$s ‘mbmH$mo {Z˶ YmaU H$aZm Mm{hE, jU‘mÌHo$ {bE ^r CgH$m ˶mJ Zht H$aZm Mm{hE. ñH$ÝXnwamUHo$ ‘mJ©erf© ‘hmË嶑| JdmZ AÀ¶wV(lrH¥$îU)Zo ñd¶§ H$hm h¡ {H$- "{OgHo$ H$ÊR>‘| {Z˶ VwbgrH$mð>H$s ‘mbm YmaU H$s hþB© hmoVr h¡, dh An{dÌ VWm AZmMmar hmoZona ^r ‘wPo hr àmá H$aVm h¡, Bg‘| H$moB g§e¶ Zht h¡. Omo nmn~w{ÕHo$ hoVwdmbo Bg ‘mbmH$mo YmaU Zht H$aVo h¡§, do ‘oar H$monm{¾go X½Y hmoH$a ZH©$H$s J{V àmá H$aVo h¢, VWm dhm§go bm¡Q>Vo Zht h¡.' (219-221)
BË`dYmaUV… àË`dm`mX² [ZË`Ëd_² B©[aV_²Ÿ&
_aUmdgao@ß`ofm Z Ë`mÁ`m _mojXm{`ZrŸ&&222Ÿ&&
Bg àH$ma YmaU Z H$aZogo à˶dm¶ hmoZoH$m {Zê$nU {H$¶m h¡. AV… ‘aUmgÝZ hmoZona r Bg ‘mojXm{¶Zr VwbgrH$mð>H$s ‘mbmH$m ˶mJ Zht H$aZm Mm{hE. (222)
1""h[aZm_mja_wI§ ^mbo Jmonr_¥Xm[L²>H$V_²Ÿ&
Vwbgr_m{bH$moañH§$ Z ñn¥eo`w… `‘moX²^Q>m…''Ÿ&&223Ÿ&&1.ŸlrH$merIÊS>o EH$moZqdemÜ`m`o.
{OgHo$ ‘wI‘| h{aHo$ Zm‘m|Ho$ Aja hmo§, ‘ñVH$na JmonrM§XZ A§{H$V hmo, Jbo‘| VwbgrH$s ‘mbm YmaU H$s hþB© hmo, CgH$m ñne© ¶‘XÿV H$^r Zht H$aVo h¡§. (223)
1""{ZdoÚ Ho$edo _mbm§ VwbgrH$mîR>gå^dm_²Ÿ&
dhpÝV `o Zam ^ŠË`m Vofm§ d¡ ZmpñV nmVH$_²''&&224Ÿ&&
""VXm àrV_Zm… Vpñ_Z² H¥$îUmo Xod{H$ZÝXZ…Ÿ&
VwbgrH$mîR>gå^yV§ {eamo~mhþ{d^yfU_²''Ÿ&&225Ÿ&&1.ŸJméS>o _mH©$ÊS>o`….
à^wHo$ à{V {Zdo{XV hmoH$a Omo VwbgrH$s ‘mbmH$mo YmaU H$aVo h¢ CZH$m H$^r nVZ Zht hmoVm. O~ VwbgrH$mð> {Z{‘©V ‘mbm Am¡a ‘ñVH$ Ed§ ~mhþHo$ ^yfU ({VbH$) Omo YmaU H$aVm h¡, V~ Cg YmaU H$aZodmbona XodH$sZ§XZ lrH¥$îUH$m ‘Z àgÝZ hmo OmVm h¡. (224-225)
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 235
VwbgrH$mîR>_mbm§ Vw àoVamOñ` XyVH$m…&
ÑîQ²dm Zí`pÝV XyaoU dmVmoÕyV§ `Wm aO…Ÿ&&226Ÿ&&
àoVamO ¶‘Ho$ XÿVm|H$m H§$R>‘| VwbgrH$mð>H$s ‘mbm XoI boZogo Cgr àH$ma Zme hmo OmVm h¡, O¡go dm¶wHo$ ~hZona aO Xya hmo OmVr h¡. (226)
VwbgrH$mîR>gå^yVo _mbo H¥$îUOZ{à`oŸ&
{~^{_© Ëdm_h§ H$ÊR>o Hw$é _m§ H¥$îUdëb^_²Ÿ&&227&&
ho H¥$îU^³Vm|H$s {චVwbr‘mbm! ‘¢ AmnH$mo H$ÊR>‘| YmaU H$aVm hþ§. Amn ‘wPo H¥$îUH$m {ච~Zm X|. (227)
1VwbgrXbOm _mbm {Z{fÕm H$mbnÄMHo$ &2 3hmarVoZ {ed… nmÙo {dYÎmo VX²Y¥qV gXmŸ&&228&&
ñZmZH$mbo Vw ñ`m“o Ñí`Vo Vwbgr ew^mŸ&
J“m{X gd©VrW}fw ñZmV§ VoZ Z g§e`…Ÿ&&229Ÿ&&
Vwbgr_m{bH$m§ Y¥Ëdm `mo ^wL²ŠVo {J[aZpÝX{ZŸ&
{gŠWo {gŠWo g b^Vo dmOno`\$b§ ew^_²Ÿ&&230Ÿ&&
~hþZm {H$‘² BhmoŠVoZ e¥Uw Ëd§ dad{U©{ZŸ&4{dSw>ËgJm©{XH$mbo@{n Z Ë`mÁ`m H$ÊR>_m{bH$mŸ&&231Ÿ&&
1.ŸñZmZ-^moOZ-_¡WwZ-_b_yÌ{dgO©ZH$mbofw. 2.Ÿñdñ_¥Vm¡. 3.ŸñZmZ^moOZm{X-H$mbofw A{n VËH$mîR>_mbm Y¥{V_². 4.ŸAm{XnXmV² _¡WwZ_yÌmoËgJm©{XgL²J«h….
VwbgrH$mîR>H$s ‘mbmH$mo ñZmZ-^moOZ-‘¡WwZ VWm ‘b‘yÌHo$ {dgO©ZHo$ H$mb‘| YmaU Zht H$aZm Mm{hE, Eogm hmarVZo AnZr ñ‘¥{V‘| H$hm h¡. {H$ÝVw nÙnwamU‘| ñd¶§ {edOrZo ñZmZ-^moOZm{X g^r H$mbm|‘| Cgo YmaU H$aZoH$m {dYmZ {H$¶m J¶m h¡. "ñZmZHo$ g‘¶ {OgHo$ A§J‘| ew^ VwbgrH$s ‘mbm {XImB XoVr h¡, J§Jm Am{X g^r VrWm]Ho$ Obgo CgZo ñZmZ {H$¶m h¡, Cg‘| H$moB g§e¶ Zht h¡. ho nmd©Vr! Vwbgr‘mbmH$mo YmaU H$aVo hþE Omo moOZ H$aVm h¡, dh à˶oH$ J«mg‘| ew^ dmOno¶¶kH$m ’$b àmá H$aVm h¡. ho gwÝX[a! A{YH$ H$WZgo ³¶m? gwZmo! ‘b‘yÌm{XHo$ ˶mJHo$ H$mb‘| r H$ÊR>rH$m ˶mJ Zhr§ H$aZm Mm{hE. (228-231)
1`V² H$ÊR>o Vwbgr ZmpñV Vo Zam _yT>_mZgm…Ÿ&
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²236
AÝZ§ {dîR>m Ob§ _y̧ nr`yf§ é{Ya§ ^doV²Ÿ&&232Ÿ&&
VV… gd}fw H$mbofw Z Ë`mÁ`m H$ÊR>_m{bH$mŸ&
jUmX²Yª VX² {dhrZmo@{n {dîUwÐmohr Z g§e`…Ÿ&&233&&1.ŸVWm.
{OZHo$ H§$R>‘| VwbgrH$s ‘mbm Zht h¡, do Za ‘yT> ‘ZHo$ h¡§. CZH$m AÝZ d Ob {dð>m VWm ‘yÌ-é{Yam{XdV² hmoVm h¡. AV… g^r H$mbm|‘| H§$R>‘m{bH$mH$m ˶mJ Zht H$aZm Mm{hE. AY©jUHo$ {bE ^r Vwbgr‘mbmgo {dhrZ ì¶{³V {dîUwÐmohr h¡, Cg‘| H$moB© g§e¶ Zht h¡. (232-233)
""VwbgrH$mîR>_mbm§ `mo Y¥Ëdm ^wL²ŠVo {ÛOmoÎm_…Ÿ&
{gŠWo {gŠWo g b^Vo dmOno`\$b§ _wZo''Ÿ&&234Ÿ&&
VwbgrH$mîR>H$s ‘mbmH$mo YmaU H$aHo$ Omo {ÛOm|‘| CÎm‘ nwéf ^moOZ J«hU H$aVm h¡, dh à˶oH$ {Zdmbo‘| dmOno¶¶kHo$ ’$bH$mo àmá H$aVm h¡. (234)
1""VwbgrH$mîR>_mbm§ `mo Y¥Ëdm ñZmZ§ gm_MaoV²Ÿ&
nwîH$ao M à`moJo M ñZmV§ VoZ _wZrída!!''&&235Ÿ&&
ho ‘wZrída! VwbgrH$mð>H$s ‘mbmH$mo YmaU H$aHo$ Omo ñZmZ H$aVm h¡, dh nwîH$a VWm à¶mJ O¡go VrWm]‘| ñZmZ H$a MwH$m ‘mZm OmVm h¡ (1.ŸlrñH$mÝXnwamUo) (235)
1""`kmondrVdX² Ym`m© H$ÊR>o Vwb{g_m{bH$mŸ&
Zmem¡M§ YmaUo Vñ`m `V… gm ~«÷ê${nUr''Ÿ&&236Ÿ&&
¶kmondrVH$s hr Vah H$ÊR>‘| Vwbgr‘mbmH$mo YmaU H$aZr Mm{hE. dh ~«÷ê${nUr hmoZogo Cgo YmaU H$aZogo H$moB© An{dÌVm Zht AmVr h¡ (1.ŸlrñH$mÝXnwamUo). (236)
nyOm“§ e§IMH«$m{X JmonrMÝXZ_¥ËñZ`mŸ&
Hw$`m©X² [ZfoYñVV² àm`… nyOmeyÝ`o Šd{MX² _¥X…&&237Ÿ&&
Hw$N> bmoJ JmonrM§XZH$s {‘Å>rgo YmaU {H$¶o OmE e§IMH«$m{X {M•m|H$mo nyOm§J ‘mZH$a nyOm Z hmo Eogo H$mb‘| CÝh| YmaU H$aZoH$m {ZfoY H$aVo h¡. ¶h {ZfoY àm¶… nyOm Z H$aZodmbm|Ho$ {df¶‘| h¡. (237)
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 237
1""JmonrMÝXZ_wÐm§ M H¥$Ëdm ^«_{V ^yVboŸ&
gmo@{n Xoemo ^doV² nyV… qH$ nwZ… `Ì g§pñWV…''Ÿ&&238Ÿ&&1.ŸAmMmaàH$meo D$Üd©nwÊS´>{dYm¡ hbm`wYr`o.
JmonrM§XZ Ûmam ‘wÐmAm|H$mo A§{H$V H$aHo$ Omo Bg yVbHo$ D$na «‘U H$aVm h¡, dh Ohm§ r OmVm h¡ dh ñWmZ n{dÌ hmo OmVm h¡. Vmo {’$a Ohm§ dh {Zdmg H$aVm h¡, Cg ñWmZHo$ ~mao‘| Vmo ³¶m H$hZm? (238)
1""H¥$îUZm_mja¡… JmÌ_² A§H$¶oV² MÝXZm{XZmŸ&
g bmoH$nmdZmo ^yËdm Vñ` bmoH$_² AdmßZw`mV²''Ÿ&&239Ÿ&&1.ŸnmÙnwamUo.
H¥$îUHo$ Zm‘mjam|H$mo {Oˆmno aIH$a MÝXZ Ûmam ‘wÐmAm|H$mo A§{H$V H$aZm Mm{hE. dh bmoH$nmdZ hmoH$a CZ ^JdmZHo$ bmoH$H$mo àmá H$aVm h¡. (239)
1""__mdVma{M•m{Z Ñí`ÝVo `ñ` {dJ«hoŸ&
_Ë`m} _Ë`m} Z {dko`… g ZyZ§ _m_H$s VZw…''Ÿ&&240&&1.ŸVWm lr_X²^JdÛM….
‘oao AdVmaHo$ {M•m|H$mo Omo AnZo earaHo$ D$na YmaU H$aVm h¡, CgHo$ XohH$mo ‘˶© ‘V g‘Pmo. dh ‘oao O¡gm ñdê$nmË‘H$ hr eara h¡. (nÙnwamU‘| {Zê${nV JdÛMZ.) (240)
1""H¥$îUm`wYm[L²>H$Vo Xoho Vmo`MÝÐZ_¥ËñZ`mŸ&
à`mJm{Xfw VrW}fw g JËdm qH$ H$[aî`{V''Ÿ&&241Ÿ&&1.ŸZrbH$ÊR>m{•Ho$ M gZËHw$_ma….
H¥$îUHo$ Am¶wYm|H$mo {OgZo JmonrMÝXZgo Ab§H¥$V {H$¶m h¡ dh à¶mJm{X VrWm]‘| OmH$a ³¶m H$aoJm! (241)
""`Xm `Xm àní`oV Xoh§ e§Im{X{Mp•V_²Ÿ&
VXm VXm OJËñdm_r VwîQ>mo ha{V nmVH$_²''Ÿ&&242Ÿ&&
O~ O~ ^JdmZ e§Im{X Am¶wYm|go {M{•V ^³VHo$ XohH$mo XoIVo h¢, V~-V~ do g§Vwï> hmoH$a CgHo$ g^r nmnm|H$mo ha boVo h¡§. (242)
1""JmonrMÝXZ_¥ËñZm`m {b{IV§ `ñ` {dJ«hoŸ&
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²238
e§IMH«$JXmnÙ§ Vñ` Xoho ^dmå`h_²''Ÿ&&243&&1.ŸnmÙo lr^JdmZ².
JmonrM§XZH$s {‘Å>rgo {OgHo$ eara‘| e§I-MH«$-JXm-nÙ A§{H$V hmoVo h¡§, CZHo$ Xoh‘| ‘¢ {Zdmg H$aVm hþ§. (243)
gm¡dUª amOV§ Vm_«§ H$m§ñ`§ _¥Ê_`_od dmŸ&
MH«§$ H¥$Ëdm Vw _oYmdr Yma`oV {dMjU…Ÿ&&244Ÿ&&
‘oYmdr MVwa nwéfHo$ {bE C{MV h¡ {H$ gwd©U ¶m aOV, Vm‘«, H$m§ñ¶ Am{XH$m AWdm ‘¥{ÎmH$mH$m hr MH«$ bJmH$a YmaU H$ao. (244)
CndrVm{XdX² Ym`m©… e§IMH«$JXmX`…Ÿ&
~«m÷Uñ` {deofoU d¡îUdñ` {deofV…Ÿ&&245Ÿ&&
¶kmondrVm{X H$s Vah e§I-MH«$-JXm Am{XH$mo YmaU H$aZo Mm{hE. O¡go ¶kmondrVm{X ~«m÷UHo$ {deof {M• h¡, Cgr àH$ma ¶o Mmam| Am¶wY d¡îUdHo$ {deof {M• h¡§. (245)
BËW§ {dYr`Vo _wÐm _¥Ê_`r YmVwMH«$V…Ÿ&
{ÛOmZm_² A{n Y_m}@`‘² CndrVm{VXoeV…Ÿ&&246Ÿ&&
CndrVm{XHo$ g‘mZ {ÛOm|H$m ¶h r Y‘© h¡ {H$ do ‘¥Ê‘¶ YmVwMH«$m|go BZ ‘wÐmAm|H$mo r YmaU H$ao§. (246)
1""MH«$bmÄN>ZhrZ`ñ` {dàñ` {d\$b§ ^doV²Ÿ&
{H«$`_mU§ M `V² H$_© d¡îUdmZm§ {deofV…''Ÿ&&247Ÿ&&1.Ÿ_mJ©erf© _mhmËå`o V¥Vr`mÜ`m`o.
MH«$m{X {M•m|go a{hV {dà Ûmam {H$E JE g^r H$‘© {d’$b hmo OmVo h¡§. d¡îUdHo$ H$‘m]H$s {d’$bVm {deofê$ngo hmoVr h¡. (247)
B˶mdí`H$Vm ñH$mÝXo d{U©Vm {dàY_©VmŸ&
àñVwË` _¥Ê_`t _wÐm§ nyOm“Ëd§ `Wmo{XV_²Ÿ&&248Ÿ&&
Bg Vah ñH$ÝXnwamU‘| {dàHo$ Y‘©Ho$ ê$n‘| BÝh| YmaU H$aZoH$s Amdí¶H$VmH$m {Zê$nU {H$¶m J¶m h¡. nyOmHo$ A§Jê$n BZ ‘¥Ê‘¶r ‘wÐmAm|H$mo YmaU H$aZm H$hm J¶m h¡. (248)
e§IMH«$m{Xa{hV… nyOm§ `ñVw g_mMaoV²Ÿ&
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 239
{Zî\$b§ nyOZ§ Vñ` h[aíMm{n Z Vwî`{VŸ&&249Ÿ&&
e§IMH«$m{X {M•m|Ho$ a{hV {OÝhm|Zo nyOm hr h¡, CZH$m nyOZ {Zî’$b h¡ VWm h[a r CZgo g§Vwï> Zht hmoVo h¡§. (249)
`ñVw gÝVßVe§Im{X-{b“m§[H$VVZwZ©a…Ÿ&
g gd©`mVZm^moJr MmÊS>mbmo OÝ_H$mo{Q>fwŸ&&250Ÿ&&
BX§ ~¥hÝZmaXr`§ n¥ÏdrMÝÐmoX`o pñWV_²Ÿ&
Omo e§Im{X ‘wÐmAm|H$mo Vá‘wÐm ~ZmH$a earaHo$ Cna YmaU H$aVm h¡, dh g^r ¶mVZmAm|H$m moJr ~ZH$a H$mo{Q> OÝ‘m| VH$ MmÊS>mb h¡. ¶h {dYmZ d¥hþmaXr¶Ho$ n¥ÏdrMÝÐmoX¶ J«§W‘| {H$¶m J¶m h¡. Vá‘wÐH$mo YmaU H$aZogo dh eyÐ VWm Vm§{ÌH$ hmo OmVm h¡. (250)
1A§H$Z§ VßV_wÐm ñ`mV² eyÐVm§{ÌH$`moíM gmŸ&&251Ÿ&&
D$Üd©nwÊS´>ÝVw JdËàgmXÐì`Vmo _V_²Ÿ&
d¡îUdmZm§ M e¡dmZm§ {ÛOmZm§ {ZË`_² CÀ`VoŸ&&252Ÿ&&1.ŸZm§H$Z§ {dÙho doX nÝWmZ_² Am{lV BË`mXm¡ d¥fmoËgJm©Xm¡ VWm à{gÕo….
AV… Vá‘wÐmH$mo YmaU Zht H$aZm Mm{hE. Vá‘wÐm eyÐ Ed§ VmpÝÌH$m|Ho$ {bE h¡. à^wHo$ àgmXr Hw$§Hw$‘go CÜd©nwÊS´> {Z˶ YmaU H$aZm {d{hV h¡. d¡îUd VWm e¡d {ÛOm|Ho$ {bE ¶h gÝܶmonmgZm{XdV² {Z˶ H$V©ì¶ h¡. (252)
1""`mJmo XmZ§ Vnmo hmo_… ñdmÜ`m`… {nV¥Vn©U_²Ÿ&
^ñ_r ^d{V VV² gd©‘² D$Üd©nwÊS´>§ {dZm H¥$V_²''Ÿ&&253Ÿ&&1.Ÿ_XZnm[aOmVo M ~«m÷o.
¶k, XmZ, Vnñ¶m, hmo‘, ñdmܶm¶, {nV¥Vn©U Am{X g^r H$‘© CÜd©nwÊS´>H$mo YmaU {H$¶o {~Zm H$aZona ñ‘ ({Zî’$b) hmo OmVo h¡§. (253)
1""bbmQ>o {VbH§$ H¥$Ëdm Hw$`w©… e¡dmíM d¡îUdm…Ÿ&
Vn©U§ Mm{n d¡ lmÕ_² AÝ`Wm {Zî\$b§ ^doV²''Ÿ&&254Ÿ&&1.ŸñH$mÝXo. CÜd©nwÊS´>{dqY àH«$å`.
bbmQ>‘| {VbH$ YmaU H$aHo$ hr e¡dm| VWm d¡îUdm|H$mo Vn©U-lmÕm{X H$‘© H$aZo Mm{hE, AݶWm do g^r {Zî’$b hmo OmVo h¡§. (254)
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²240
1""D$Üd©nwÊS´>§ {edñ`¡d§ {dîUmo… Hw$`w©íM dm ~wYm…&Ÿ
_ypÜZ© _yboZ _ÝÌoU eof§ ÛmXeZm_{^…''Ÿ&&255Ÿ&&1.ŸAmMma_`yIo M em¡ZH$….
AmMma‘¶yI J«§W‘| H$hm J¶m h¡ {H$ d¡îUd VWm e¡dmo§H$mo D$Üd©nwÊT´> ‘yÜZm©‘| ‘yb‘ÝÌHo$ CÀMmaU Ûmam VWm Aݶ ñWmZm|‘| ÛmXeZm‘m| H$m CƒmaU H$aVo hþE YmaU H$aZm Mm{hE. (255)
1""D$Üd©nwÊS´>§ {ÛOmVrZm_² Ap½ZhmoÌg_mo {d{Y…&
BË`mdí`H$Vm {gÕm gd©Wm gmÝVa§ Vw VV²''Ÿ&&256Ÿ&&1.ŸY_©àd¥Îmm¡ ñ_¥{Vgma g_wÀM`o.
D$Üd©nwÊS´> YmaU H$aZm {ÛOm|Ho$ {bE A{¾hmoÌHo$ g‘mZ {Z˶H$V©ì¶ê$n {d{Y h¡. Bgo YmaU H$aZoH$s Amdí¶H$Vm gd©Wm {gÕ h¡. D$Üd©nwÊS´> gmÝVamb hmoZm Mm{h¶o.(256)
1""EH$mpÝVZmo _hm^mJm… gd©^yV{hVo aVm…Ÿ&
gmÝVamb§ àHw$d©pÝV nwÊS´>§ h[anXmH¥${V_²''Ÿ&&257Ÿ&&1.ŸBË`m{X nmÙo D$Üd©nwÊS´>mÜ`m`o.
gd© àm{U¶m|Ho$ {hV‘| VËna AZݶ CnmgH$ ‘hm^mJ Ord h[aMaUHo$ AmH$madmbo D$Üd©nwÊS´>H$mo ‘ܶ‘| AdH$meg{hV YmaU H$aVo h¢. (257)
""D$Üd©nwÊS´>ÝVw gd}fm§ Z {Z{fÕ§ H$XmMZŸ&
Yma`o`w… j{Ì`mÚm {dîUw^ŠVm ^dpÝV `o''Ÿ&&258Ÿ&&
CÜd©nwÊS´>H$mo YmaU H$aZoH$m {ZfoY {H$grHo$ r {bE Zhr§ h¡. j{̶m{X ^r ¶{X {dîUw^³V hm|, Vmo do r YmaU H$a|. (258)
B{V gd}fw dU}fw d¡îUdmZm§ VXr[aV_²Ÿ&
{Z{fÜ`Vo {edoZ¡d nmÙo ^ñ_{ÌnwÊS´>H$_²Ÿ&&259Ÿ&&
Bg àH$ma g^r dUm]Ho$ d¡îUdm|Ho$ {bE CÜd©nwÊS´>H$m {dYmZ {H$¶m J¶m h¡. ^ñ‘{ÌnwÊS´>H$mo YmaU H$aZoH$m {ZfoY {edZ|§ ñd¶§ hr nÙnwamU‘| {H$¶m h¡. (259)
""{dàmUm§ Z¡d Ym`ª ñ`mV² {V`©H²$nwÊS´>m{XYmaU_²Ÿ&
Zmam`UmV² na~«÷mX² AÝ`ofm_² AM©Z§ Z {hŸ&&260Ÿ&&
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 241
"{dàm|H$mo {ÌnwÊS´> H$^r YmaU Zht H$aZm Mm{hE. na~«÷ Zmam¶UHo$ Abmdm {H$grH$m AM©Z r CÝh| Zht H$aZm Mm{hE.' (260)
~«m÷U… Hw$bOmo {dÛmZ² ^ñ_Ymar ^doX² ¶{XŸ&
dO©`oV² VmÑe§ Xo{d! _ÚmopÀN>îQ>§ KQ>§ `WmŸ&&
{ÌnwÊS´>§ eyÐH$ënmZm§ ewÐmUm§ M {dYr`VoŸ&
{ÌnwÊS´>YmaUmX² {dà… n{VV… ñ`mX² Z g§e`…''Ÿ&&261Ÿ&&
ho Xodr! ¶[X ~«m÷UHw$b‘| CËnÝZ {dÛmZ ñ‘YmaU H$aVm hmoo Vmo O¡go ‘Úgo CpÀN>ï> KQ>H$m ˶mJ {H$¶m OmVm h¡, Cgr àH$ma CgH$m r ˶mJ H$amo. {ÌnwÊS´> eyÐm|H$m H$ën h¡, VWm CÝhtHo$ {bE {ÌnwÊS´> YmaU H$aZoH$m {dYmZ {H$¶m J¶m h¡. {ÌnwÊS´> YmaU H$aZogo {dàH$m nVZ hmoVm h¡, Cg‘| H$moB© g§e¶ Zht h¡. (261)
1 2{ÌnwÊS´>ñ` {d{Y… e¡do {ZfoY… gd©d¡îUdo&3 4
Ad¡{XHo$ Vw e¡do dm Vm{Z ÛmXeZm_{^… &&262Ÿ&&1.ŸC^`Ì d¡f{`H$_² A{YH$aU§ OmË`{^àm`mX² $EH$dMZ§ gd}
d¡{XH$m…(Ÿ?Ÿ). 2.Ÿ{ednyOm{XH$_©^oXmX² BÀN>mVíM {V`©J² D$Üd©nwÊS´>`mo… {dH$ën…. 3.ŸD$Üd©nwÊS´>m{U. 4.Ÿ""bbmQ>o Ho$ed§ {dÚmX² Zmam`U_² AWmoXao'' BË`m{XZm CŠV¡… ~hþJ«ÝWà{gÕ¡….
{ÌnwÊS´>H$m {dYmZ e¡d {df¶H$ h¡¡ ¶m Vmo dh Ad¡{XH$ e¡d {df¶H$ h¡. CgH$m {ZfoY d¡{XH$-Ad¡{XH$ gd© d¡îUd {df¶H$ h¡. CZ nwÊS´>m|H$mo ÛmXe Zm‘m|Ho$ CƒmaUnyd©H$ ÛmXe A§Jm|‘| YmaU H$aZm Mm{hE. (262)
AV Amdí`H§$ _mbm _wÐmdV² {VbH§$ ew^_²Ÿ&
VËnmÙ CÎmao IÊS>o EH$sH¥$Ë` àe§{gV_²Ÿ&&263Ÿ&&
AV… ‘mbm VWm ‘wÐm H$s Vah {VbH$ YmaU H$aZm Amdí¶H$ h¡. nÙnwamUHo$ CÎma IÊS>‘| BZ g^r {M•m|H$mo YmaU H$aZodmboH$s àe§gm H$aVo hþE H$hm J¶m h¡ {H$- (263)
1""`o H$ÊR>b½ZVwbgrZ{bZmj_mbm
`o ~mhw_ybn[aemo{^Ve§IMH«$m…Ÿ&
`o dm bbmQ>\$bHo$ bgXyÜd©nwÊS´>m…
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²242
Vo d¡îUdm wdZ_mew n{dÌ`pÝV''Ÿ&&264Ÿ&&
"Omo AnZo H$ÊR>‘| VwbgrH$s ‘mbm YmaU H$aVo h¢, Omo AnZr ^wOmAm|‘| e§I-MH«$m{X ‘wÐAm|H$mo YmaU H$aVo h¡§, Omo bbmQ>‘| D$Üd©nwÊS´> YmaU H$aVo h¢, Eogo d¡îUd g‘ñV bmoH$H$mo Ëd[aV hr n{dÌ H$a XoVo h¢ (1.ŸnÙ.nw.AÜ`m`… 10). (264)
Ì`_² EH¡$H$dmXoZ {Z~ÝYñ`mZwgmaV…Ÿ&
nwéfmoÎm_nmX¡… gà_mUm¡K§ ÑT>rH¥$V_²Ÿ&&265Ÿ&&
VÎdmW©Xrn{Z~§YH$m AZwgaU H$aVo hþE lrnwéfmoÎm‘OrZo ^r VrZ {^ÝZ-{^ÝZ dmXJ«§Wm|‘| BZ VrZm| {M•m|H$mo YmaU H$aZoH$m {gÕm§V AZoH$ à‘mUm| Ûmam nwï> {H$¶m h¡. (265)
1VWm lw{Vahñ`mXm¡ _`m߶Ý`Ì dm[aV…Ÿ&
g§e`… pVbH$Ðì`o éÐmjñ`mß`YmaUoŸ&&266&&1.ŸJ«ÝWmÝVaofw. BXmZt gpËgÕmÝV_mV©ÊS>o@{n A`§ {df`mo AZoZ H${dZm
gå`H²$ >{ZUuV….
¶hm§ ^r nwamUm|Ho$ AZoH$ à‘mU dMZm| Ûmam {gÕ {H$¶m h¡. lw{Vahñ¶J«§W‘| ^r aMZmH$maZo Ed§ gpËgÕm§V‘mªS>‘| ^r ‘¡§Zo Bg {df¶H$m {Zê$nU {H$¶m h¡. ê$ÐmjH$mo YmaU H$aZoHo$ {df¶‘| VWm {VbH$ YmaU H$aZoHo$ Ðì¶m{XHo$ {df¶‘| r dhm§ {ZU©¶ {X¶o JE h¡§. (266)
AmMma¡… B©Ñe¡… ewÕ¡… lm¡V¡… ñ_mV£… nwamUO¡…Ÿ&
gXmMmamJV¡… ewÕ… godoVmoŠVàH$maV…Ÿ&&267Ÿ&&
Bg àH$ma lm¡V, ñ‘mV© VWm nm¡am{UH$ ewÕ AmMmam|go gXmMmaH$m nmbZ H$aVo hþE C³V àH$mago godmnam¶U ahZm Mm{hE. (267)
brbmñdmXmoZw^yË`oH$doÚmoñ` ñ`mX² AZwJ«hmV²Ÿ&
~«÷m{X{^… àmÏ`©_mZmo@߶ofm_² AË`ÝVXwb©^…Ÿ&&268Ÿ&&
à^wH$s H¥$nmgo CZH$s Eogr brbmAm|H$m AmñdmXZ boZoH$m bm^ C³V godm H$aZodmboH$mo {‘bVm h¡; {Ogo àmá H$aZm àmW©Zm H$aZona ^r ~«÷m{X XodVmAm|Ho$ {bE Xþb©^ h¡. (268)
Z ñdßZo@߶jaOwfm§ Ho$dbkm{ZZm_² A`_²Ÿ&
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 243
_ÝdVo na_§ _moj§ ~«÷m@h§^mZ_od VoŸ&&269Ÿ&&
Eogm AmñdmXZ Aja~«÷H$m godZ H$aZodmbo Ho$db kmZrAm|H$mo ñdßZ‘| r àmá Zht hmoVm. do kmZrOZ Vmo "‘¢ ~«÷ hþ§', Eogo kmZdmbr pñW[VH$mo hr ‘moj ‘mZVo h¡§. (269)
Ah§ ~«÷o{V g§{gÕm¡ AjaËd§ ^{dî`{VŸ&
Z Vo@jamV² na§ [H$pÄMX² OmZpÝV nwéfmoÎm__²Ÿ&&270Ÿ&&
"‘¢ ~«÷ hþ§', Eogm kmZ {gÕ hmo OmZona Aja~«÷Vm {gÕ hmoVr h¡. Eogo km{Z¶m|H$mo Aja~«÷go na Eogo nwéfmoÎm‘H$m kmZ‘mÌ r Zht hmoVm h¡. (270)
1B˶mË_bm^gÝVwîQ>m… gmpËdH$m ^pŠVd{O©Vm…&Ÿ
2br`ÝVo Vo@jao kmZKZo gd} {MX§eH$m… &&271&&
ZmdÎm©ÝVo nwZ_©½Zm… gwIo g§gwßVdV² VV…&
XXm{V ^JdmZ² àm`mo ^wpŠV¨ ^pŠV… gwXwb©^mŸ&&272Ÿ&&1.ŸZ Vw {ZJw©Um… ""gËdmV² gÄOm`Vo kmZ§'' ""H¡$dë`§ gmpËdH§$ kmZ‘²''
BË`m{XdMmoä`…. 2.ŸOrdm….
Bg àH$ma AmË‘bm^‘| g§Vwï>, {³V {~ZmHo$ gm{ËdH$ {MX§e kmZKZ kmZrOZ Aja~«÷‘| brZ hmo OmVo h¡§. gwI‘| ‘¾ do bmoJ gwfwá bmoJm|H$s Vah OÝ‘ J«hU Zht H$aVo h¡§. JdmZ àm¶… ‘moj àXmZ H$aVo h¡§; {³V àmá H$aZm Vmo Xþb©^ h¡. (271-272)
"^JdmZ² ^OVm§ _wHw$ÝXmo
_wpŠV¨ XXm{V H${h©{MV² ñ_ Z ^pŠV`moJ_²'&
"A{ZÀN>Vmo J{V_² AÊdt à`wL²ŠVo'Ÿ&1
^ŠVñ` H¥$îUgm`wÁ`mX² agnmZ§ VQ>ñWdV²&2 3^JdÁkm{ZZm§ Z¡VV² VmnempÝV… Û`mo… \$b_²Ÿ&&273Ÿ&&
1.ŸOb§ {n~V… VrañWñ`od. 2.ŸagmñdmXZ_². 3.Ÿ^ŠVkm{ZZmo… g§gmaVmnñ` VQ>ñW{Z_½Z`mo… J«rî_Vmnñ` M empÝV….
"^JdmZ ‘wHw$§XH$s {³V H$aZodmbm|H$mo do H$^r ‘w{³V Xo XoVo h¢, na§Vw ^{³V¶moJ Zht XoVo h¡§.' "A{ZÀN>¶m r AÊdrJ{V àXmZ H$aVo h¡§.' "^JdmZH$m gm¶wÁ¶ àmá H$aZodmboH$mo Vrana ~¡R>o hþE ì¶{³VH$s Vah agnmZ àmá hmoVm h¡.'
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²244
"à^w {df¶H$ ‘mÌ kmZ àmá H$aZodmboH$mo Eogm agnmZ àmá Zht hmoVm h¡.' BZ XmoZm| pñW{V¶m|‘| BZ XmoZm| àH$maHo$ Vmnmo§H$s em§[VH$s pñW{V g‘mZ hr h¡. (273)
B{V lrdëb^mMm`©Mmé^mñdX²{dH$m{gV_²Ÿ&1{gÕmÝVmãO§ ^OÜd§ ^mo X¡d^¥“m agm{W©Z… &&274Ÿ&&
1.Ÿagmo pŠV… nwéfmoÎm_mo dm njo _H$aÝX….
Bg àH$ma ‘hmà^w lrd„^mMm¶© ê$n gw§Xa gy¶© Ûmam {dH$m{gV {gÕm§Vê$nr H$‘bH$m Amn g^r X¡drOrdê$nr ^«‘a Aml¶ H$aHo$ pñWV hmo§. (274)
~mbmZm§ ~moYZm`oh {XL²>‘m̧ X{e©V§ _`mŸ&
àmŠVZofw à~ÝYofw {dñVañVw {dbmoŠ`mVm_²Ÿ&&275Ÿ&&
VX² CpÀN>îQ>mon^moJoZ ewÕ~wÕo_©_m{n `oŸ&
MÝÐmoX`mX`mo J«ÝWm AZwJ¥ÊhrV VmZ{nŸ&&276Ÿ&&
Aënk ~mbH$m|Ho$ g‘mZ bmoJm|H$mo ~moY H$admZoHo$ {bE ‘¡Z| Bg J«§W‘| {Xem{ZX}e ‘mÌ {H$¶m h¡. BZ {df¶m|H$m {dñVma nyd©Ho$ J«§Wm|‘| XoI boZm Mm{hE. CZHo$ CpÀN>ï>Ho$ Cn^moJgo ewÕ ~w{Õdmbo ‘oao r Omo MÝÐmoX¶m{XJ«§W h¢, CÝh| r AZwJ«hrV H$ao§. (275-276)
àW_o àH$aUo `V² àmoŠV§ g[¬ß` VV² nwZ…Ÿ&
ànpÄMV§ àH$aU¡… MVwX©e{^éÁdb_²Ÿ&&277Ÿ&&
àW‘ àH$aU‘| Omo g§jon‘| H$hm J¶m h¡, Cgr {df¶H$m {dMma Aݶ Mm¡Xh àH$aUm|‘| {dñVmago {H$¶m J¶m h¡. (277)
1 2nrZn`moYaH$mÝVm¡ gX²d¥ÝXmdZ{dbmgéMm¡Ÿ&3 4
amYm`m§ lrH¥$îUo aM` aqV Xn©H$mon_mZnXo &&278Ÿ&&1.ŸHw$Mm¡ _oKmíM. 2.Ÿg_rMrZ§ d¥ÝXmdZ§ gVm§ d¥ÝXñ` AmdZ§ ajUÄM.
3.Ÿ^pŠV_². 4.Ÿê$nm{X Jd©-amof-àU`-H$bhmZm§ Xn©H$ñ` H$m_ñ¶ Cn_m`míM.
nwï> ñVZm|go H$‘Zr¶ Ed§ gw§Xa d¥ÝXmdZ‘| {dbmgH$s é{M aIZodmbr CZ Jd©, H$mon VWm ‘mZm|H$s ñWmZ lramYm‘| d nwï> ‘oKgÑe H$mpÝVdmbo VWm gËnwéfm|Ho$ d¥ÝXm|H$s ajmHo$ Iob‘| é{M aIZodmbo Ed§ H$m‘XodHo$ Cn‘mZHo$
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 245
AmñnX lrH¥$îU‘| ào‘^{³VH$mo Vy H$a. (Bg íbmoH$‘| AmewH${d J«§WH$maZo píbï>{deofUm|H$m à¶moJ H$aVo hþE AnZo ‘Zgo H$hm h¡ {H$ Vy na‘ gwÝXa ¶wJbñdê$n‘| {³V H$a.) (278)
1Zmoëbm{gVo Z XrZo
2H¥$Vo@{n ^“o Z dm[aOmVmZm_²&
3{ÛOamOeãX^mOmo 4
Z_m{_ g{XZmoX`mX² {ZOmMm`m©Z²Ÿ&&279Ÿ&&1.ŸZXrnVm¡ g_wÐo dñVwVñVw X¡Ý`dmZ² Ed Cëbm{gVmo Z Vw AXrZ….
2.ŸH$_bmZm§ dñVwVñVw Adm©MrZ Xwdm©Xê$nd¡[ag_yhmZm_². 3.ŸMÝÐmo ~«m÷UloîR>íM. 4.Ÿ{Xdgo ` CX`… VËg{hVm{Z BV {damoYmo dñVwVñVw gVm§ doXmZm{‘Zñ` hao… CX`… H$bm¡ àH$memo oä`… VmZ². ""AmÌo`JmoÌo OmVoZ JmonrZmWm“OÝ_Zm. XodH$sZÝXZm»`oZ JmodÕ©ZJwamo_w©ImV²Ÿ&& AYrË` VËH¥$V§ J«ÝW§ ñdñ`¡d ñ_¥V`o _`m. ÐwV§ H¥$V§ ñ\w$Q>§ gyú_§ gab§ {Q>ßnU§ ew^_²Ÿ&&'' lr… AñVw.
ZXr¶m|Ho$ à^w g‘wÐH$mo CÛo{bV Zht {H$¶m VWm H$‘bm|H$m ‘wHw$br^mdê$n §J r Zht {H$¶m, Vmo r {ÛOamO eãXHo$ mOZ hþE d {XZ‘| CX¶Ho$ g{hV AWm©V² àH$Q> hmoZodmbo {ZOmMm¶©H$mo ‘¢ Z‘Z H$aVm hþ§. ("{ÛOamO' eãX MÝÐdmMH$ ^r h¡. AV… H${dZo {damoYm^mg Ab§H$ma {XIbmZoHo$ {bE Eogo eãXm|H$m à¶moJ {H$¶m h¡, {Oggo {déÕ àVr{V hmo VWm CgH$m n[ahma ^r hmo Om¶o. MÝÐ g‘wÐH$mo C„m{gV H$aVm h¡, H$‘bm|H$m ^§J H$aVm h¡ VWm {XZ‘| CgH$m CX¶ Zht hmoVm. AV… "{ÛOamO' MÝÐH$m Eogo H$m¶m]Ho$ Z H$aZogo {damoY àVrV H$adm¶m J¶m h¡. {ÛOm{V {eamo‘{U AmMm¶©nj‘o§ AWm©ÝVago {damoYH$m n[ahma {H$¶m h¡ {H$ AmMm¶©Zo XrZm|H$mo hr C„{gV {H$¶m h¡. Omo XrZ Zht h¡, Cgo C„m{gV Zht {H$¶m Ed§ ewÕmÛ¡VHo$ {damoYr eÌwê$n Z¶o dmXm|H$mo CnpñWV H$aZodmbm|H$m ^§J {H$¶m h¡. àmMrZ lm¡V{gÕm§VH$s ajm H$s h¡, VWm AmMm¶©H$m AmO r "CX¶', AWm©V² ³Vm|Ho$ {bE àmH$Q>ç hmoVm h¡. Eogo AmMm¶©H$mo J«§WH$maZo Z‘Z {H$¶m h¡.)
lr_X²^pŠVgwYmpãYdY©Z{dYm¡ gånyU©MÝÐm{`V§
Xwdm©XmoËH$Q>Hw$på^Xå^XbZo emXy©bbrbm{`V_²Ÿ&
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘²246
nmXmãO§ ^OVm_² Aeof{dXwfm§ _ñVofw _mbm{`V§
`¡dm©Mmo {dgam O`pÝV é{Mam… Vo {dQ²R>boeà^mo…Ÿ&&280Ÿ&&
^{³Vê$n A‘¥VHo$ ‘hmgmJaH$s d¥{Õ H$aZoHo$ H$m¶©‘| Omo g§nyU©ê$ngo M§Ðê$n ~Zo hþE h¡§, Xþï>dmXm|go CËH$Q> ~Zo hþE hmWrê$n dmXrAm|Ho$ X§^H$mo Zï> H$aZo‘| Omo {g§hê$n ~Zo hþE h¢, MaUH$‘bm|H$m Aml¶ H$aHo$ aho hþE g^r {dÛmZm|Ho$ ‘ñVH$m|Ho$ {bE Omo ‘mbmê$n ~Zo hþE h¡§, CZ na‘H¥$nmbw lr{dÇ>bZmW-Jwgm§BOr à^wMaUH$s gw§Xa àg{aV dmUr {dO¶r ~Zo. (280)
`… lr_X²d«Odëb^m{^YJwamo… ñn¥îQ>… H¥$nmÑpîQ>{^…
~më`o@JmpÝZ{IbmJ_m§íM {ZnwU§ VmVmX² KZí`m_V…&
VyUª dU©`Vo ~hÿ{Z `wJnV² lmo{ÌîQ>dñVy{Z `mo
ZmZmH$mì`{Z~ÝYH¥$V² g g_^yX² JmodÕ©Zm»¶… H${d…Ÿ&&281Ÿ&&
{OZ JwéXod lrd«Od„^OrH$s H¥$nmX¥{ï>Zo ~më¶H$mb‘| ñne© {H$¶m, VWm {nVm lrKZí¶m‘^Å>H$s {ZnwUVmHo$ H$maU g^r emóm|Ho$ {dÚmä¶mgH$m bm^ àmá hþAm, VWm {OgZo lmoVmAm|H$o AZoH$ {df¶m|H$mo Ëd[aV hr d{U©V H$a {X¶m h¡, Eogm AZoH$ H$mì¶ VWm {Z~§Ym|H$mo {bIZodmbm H${d JmodY©Z hþAm. (281)
nÄMZXmÝd`OZwfm VoZmÝYoZm{n gËH¥$n¡H$ÑemŸ&1^yÑ{eXwJm©e{e{_V{dH«$_df} ì`Ym{` nÄMXer &&282Ÿ&&
1.Ÿ1921V_o dfo© BË`Wª.
n§MZXrHw$b‘| CËnÝZ, A§Y hmoZona ^r gËnwéfm|H$s H¥$nmê$n EH$‘mÌ ZoÌdmbo BgZo Bg n§MXerH$s g§.1921Ho$ {dH«$‘df©‘| aMZm H$s. (282)
`mo JmodÕ©ZdmH²$gwYmoX{Y^d… gÛmpÄN>VmW©àX…
ñdmÝVÜdmÝV{ZdmaH$mo JwéKZí`m_mopŠVemUmoÁdb…Ÿ&
{dÛpX²^… H$éUmna¡ö©{X Y¥V… gmo@`§ _hr_ÊS>bo
`mdÀMÝÐ{XdmH$a§ {dO`Vm§ doXmÝV{MÝVm_{U…Ÿ&&283Ÿ&&
JmodY©ZH$s dmUrê$n A‘¥VgmJago àH$Q>, g{XÀN>mH$mo XoZodmbm, õX¶Ho$ A§YH$maH$mo {‘Q>mZodmbm, Jwé KZí¶m‘Ho$ dMZm|ê$nr Zm¡H$mgo C‚dbVm àmá H$aZodmbm, VWm H$éUmnam¶U {dÛmZmoZo {Ogo öX¶‘| YmaU {H$¶m h¡, Eogm
gmYZ’$bm{Xgd©{ddoH$mo Zm‘ n#mXe§ àH$aU‘² 247
¶h doXmÝV{M§Vm‘Ur J«§W ¶mdV² M§Ð{XdmH$a {dO¶r ~Zm aho. (283)
B{V lr_X² doXì`mg{dîUwñdm{__VnwÊS>arH$_ÊS>b_ÊS>Z_mÎm©ÊS
>lr_Ûdëb^mMm`©MaUmãOMÄMarH${MÎmoZ
_mojJwé ñd_mVm_h Jmoñdm{_lrd«Odëb^MaU¡H$VmZoZ
V¡b“doëbZmQ>rkmVr` {V{ÎmaremIr` AmnñVå~dmYybgJmoÌmoX²^d
nÄMZÚwnZm_H $KZí`m_^Q²Q>mË_OoZ ñd{nV¥gH$memV² bãY{dYoZ
lrJmodÕ©Zm@@ewH${dZm H¥$Vo doXmÝV{MÝVm_Um¡
gmYZ\$bm{X{ddoH$mo Zm_ nÄMXe§ àH$aU§ gånyU©_²Ÿ&&
g_mßVíMm@`§ doXmÝV{MÝVm_{U…Ÿ&&
d
248
{Q>ßnUH$Vw©… n[aM`…Ÿ&AmgÝZm[“agm`mñ` Jm¡V_àdamÝd`oŸ&
V¡{Îmar`m§ H¥$îU`Ow Vamo… emIm_² AYr{VZ…Ÿ&&1Ÿ&&Xod{f©H${damOm{XnXdrg_bL²H¥$Vm…Ÿ&
lrH¥$îUà_wIm {dàm Am_oaoídago{dVm…Ÿ&&2Ÿ&&Vofm§ d§í`mo O`nwar dmñVì`mo ^Q²Q>gÎm_…ÑŸ
lr_§ëbú_rZmW B{V à{WVmo Jwé{^ JwU¡…Ÿ&&3Ÿ&&VXmË_O… lrÛmaH$mZmW… erb{Z{Y… gwYr…Ÿ&
H¥$îUmpL²K«_YwnñVñ` a_mZmW… H${d… gwV…Ÿ&&4Ÿ&&Jmoñdm{_lrJmoHw$boÝXmo… H¥$nmnm“g_m{lV…Ÿ&
VoZ {MÝVm_Uo… àmMm§ {Q>ßnU§ {deXrH¥$V_²Ÿ&&5Ÿ&&
d
&&lrh[a:&&
ApñV {H$p#mÛº$춑²&àmXþamgpÝH$b ^JdV: na‘nwéfñ¶ Amk¶m X{jUmnWo nmIÊS>‘V-
IÊS>ZnpÊS>VnwÊS>arH$m ^JdX² dXZnam@dVmam: lr‘Û„^mMm¶©Xo{eHo$ÝÐm B˶{Vamo{hV‘² BXmZt {dnpíMX² ^maVr¶mZm‘²& VX² Amk¶m Ed V‚mmVr¶m ~hdmo {dÛX² AJ«ogam ¶OwaYr{VZmo do„ZmQ>r~«m÷Um {d‘wÀ¶ VÔoe§ gJ¥hm BhmoÎmam{X {X½Xoeofw g‘mJ˶ ݶdgZ²& Bhm˶mñVw Vofm‘² A{IbmZm§ ‘{V‘hX² d¡Xþ² Adbmo³¶ gdm©Z² A{n VmZ² ^Å> B˶wnnXoZ g§H$s˶© ‘hVm gå‘mZoZ nwamoOJ¥hþ:& gm“Xe©Z{ZJ‘nmaÐídZm‘{n EVX² CnnX§ ^Å> B{V AYwZm H$mbdemV² n«{g{Õ demX² dm Om{VVm‘² A{Y{Vð>{V& hÝV EVV²& ly¶Vo Ì¡Jwʶñdm^dmX² Ed EVofm§ OmVmo Û¶oZ {d^mJ: JmoHw$bñWmo ‘WwamñW B{V& ¶Ú{n gpÝV H${Vn¶o VWm A{n Å>m ¶o lr‘Û„^mMm¶}ä¶mo@{n nydª d¥{Îm demV² H$m¶©demÛm Xoeofw Efw AmJ˶ dgpÝV ñ‘ VWm{n V EV BXmZt mJÛ¶ EdmÝV: {H«$¶ÝVo à{gÕ¶m& d¡Xþî¶{nÌo à˶h§ {ZdmgmÄOqb XXËgw A{n EVofw ^dpÝV ¶ÐÀN>¶m H${Vn¶o VWm{dYm A{n ‘hmË‘mZmo ¶¡: AmË‘d¡Xþhm‘{håZm nwZa߶dXmVr{H«$¶Vo d§emo Zm‘ Om{VíM& Ed§{dYofw Ed ‘hm^mJofw {Z{Ib-^maV^maVrd¡^dmo {dÛËàH$mÊS>mo ^maV‘mV©ÊS>: n§MZXr lr‘mZ² JmodY©Ze‘m© AmgrV²& ñZohZmåZm Vw à{gÕ: npÊS>V JÅx>bmb B{V&
A¶§ {h d¡H«$‘ EH$m{YH$ EH$mooZqdeo ea{X H$ÀN>n«Xoeo bãYOÝ‘m& d¡¶mH$aUYwarUm JmoHw$bñWmo ^Å>lrKZí¶m‘e‘m© Añ¶ OZH$:& OZZr M Jmo.lrd«Od„^‘hmamOmZm§ nwÌr lr‘Vr bmSy>~oQ>r& ~më¶ Ed Añ¶ à{V^m ‘oYm M bmoH$míM¶©H$mar ly¶Vo& ly¶Vo M EVoZ ‘hm‘{VZm Aï>dfu¶oU ~Qw>Z¡d ép³‘UrMåny: {Z{‘©Vm& ì¶mH$aU-ݶm¶-‘r‘m§gm-doXmÝV-H$mì¶m{Xfw {dñ‘¶H$a: npÊS>VàH$mÊS> AmgrX² B{V Añ¶ ‘méVe{º$-doXmÝV-{MÝVm‘ʶm{XJ«ÝWmZ² {dbmo³¶ ‘{V{Z©píMVm d{V& d¡H«$‘gmY£H$moZqdeVH$mV² nyd©‘² Ed Añ¶ eVmdYmZ-emómW©-H${dVm{X{^: ¶emo{dVmZ§ ì¶Vm{Z g‘J«o@{n ^maVo& H$merH${bH$mVm{XZJaofw g§g{X ‘hm‘hmonmܶm¶‘hoeMÝÐ-
{dedHw$‘maJ“mYam{X {dnpíMX-npíM‘mÝñdd¡Xþî¶oU g§Vmoî¶ doXmÝV-^Å>mMm¶©^maV‘mV©ÊS>erK«H${d-à^¥Vr{Z CnnXm{ZgmXa‘² Cnbo^o, amkm§ M ^y¶gm§ gå‘mZ‘² Admn& H¥$îUJT>ZaoeoZ g§Vwî¶ ñdU©do̧ ì¶Vm¶©ñ‘¡& àm¶: gd}îd{n emóoîdZoZ {Z~ÝYm ì¶aÀ¶ÝV& {H$ÝVw {Z:gÝVmZV¶m à~ÝYH$m^mdoZ ~hþemo {db¶§ JVm:& y¶m§g Ed Añ¶ AÝVodm{gZmo {dÛÕþarUm AmgÝg{ÝV M& VÝ‘wIoZ kmVmñËdñ¶¡Vo J«ÝWm:&
1. Cn{ZfXmZm§ mî¶m{U 4.ép³‘UrMåny2. lr‘ØJdÒrVmQ>rH$m 5. AUw^mï>{Q>ßnU‘²3. ewÕmÛ¡VMÝÐmoX¶
Añ‘X²Ñ{ï>JmoMa§ JVmñVw Ed‘²&
1.‘méV² e{º$: 5. H¥$XÝVì¶yh:2. g{ËgÕmÝV‘mV©ÊS>: 6. {Z~ÝYàH$memdaU^“Q>rH$m3. doXmÝV{MÝVm‘{U: gËñZoh^mOZ‘²4. H¥$îUm{^gma: VÌ Añ‘Ý‘wÐm{nVmo@¶§ doXmÝV{MÝVm‘{U: Añ¶ ‘hVt H${dVmeqº$
{Z{IbXe©Z à{V{ð>V nmpÊS>˶§ M gab§ ~moY¶{V& {dÚmaʶñdm{‘ {Z{‘©Vm§ n§MXet {dbmo³¶ VËgÐemo@¶§ VoZ n§MXe‘àH$aUmË‘H$: à~ÝYmo {da{MV B{V ‘ݶo& Apñ‘pÝh àW‘o àH$aUo ApñV H$íMZ gd©Y‘©{d{eï>: na‘mË‘m gd©H$V}{V ¶wº$¶m@Zw‘mZ¡íM {d{dY¡Zm©pñVH$moÀN>oXm¶ gm{YV‘²&
{ÛVr¶o lr‘Û„^mMm¶©àmXþ^m©{dVo Añ‘V² ewÕmÛ¡VdoXmÝVo Vw ~«÷mÚ-bm¡{H$H${df¶ofw doX-JrVm-~«÷gyÌ-lr^mJdV§ VX² AZwgmar{U M Aݶm{Z A{n emóm{U à‘mUm{Z B{V Ed‘² EH§$ emãX‘od à‘mU{‘{V ‘hVm {ddoHo$Z gabm{^íM ¶w{º${^{d©do{MV‘²& g§gmaJ{V{Zê$nUíM&
V¥Vr¶o g{ƒXmZÝXm§emZm§ OS>Ordm@ÝV¶m©{‘Um§ {d{dÀ¶ àXe©Z‘²& Vofm§ ~«÷Um gh¡³¶íM&
MVwW} àn#mg˶Ëd{Zê$nU‘²& VÌ¡d lw{VgyÌJrVmlr^mJdVmݶ-nwamUm{Xn«‘mUmZm‘wnݶmg:& V{Ûf¶o nanj{Zê$nU§ VËnamh{VíM&
nÄM‘o ¶w³Ë¶m nydm}º$g‘W©Z‘²& VÌ¡d M CXmhaUàXe©Z‘²&
Am{d^m©d{Vamo^md¶mo: Zm‘ê$nì¶mH$aUàXe©Znyd©H§§$ {Zê$nU‘²&fð>o - {dH¥$Vn[aUm‘dmXmXrZm§ IÊS>Z‘² A{dH¥$Vn[aUm‘dmXñ¶ M
lw{V¶w{º${^: g‘W©Z‘²&gßV‘o OrdmZm‘² CÒ‘mo ^Jd{XÀN>¶m M A{dÚ¶m Ed
Ah§Vm‘‘Vmê$n: g§gmamo b¾ B{V {d{dÀ¶ dU©Z‘²&Aï>‘àH$aUo OrdmÝV¶m©{‘{Zê$nU‘²& VÌ Ordmo ^JdVmo§@e:& AUw:
àgm[aM¡VݶJwU¶wº$: naVÝÌ: H$Vm©& ^Jd{XÀN>¶m A{dÚ¶m ~Õ:& Z à{Vq~~: {H$ÝVw ^JdX§emo@jaê$n:& AÝV¶m©‘r Vw gd©k: gd©àoaH$: gdm©@{dkmV AmZÝXê$n: H$Vm© {Z{d©H$ma B˶m{X{df¶: lw{V-ñ‘¥{V-gyÌ-JrVm-lr^mJdV¶w{º${^‘©hVm àH$maoU bKwZm M g‘{W©V:&
Zd‘o à{V{~å~Ëdm{Xnam{^‘VmZm§ ^mî¶{dÛ‘ÊS>Zm{X AmH$aJ«ÝWm-Zwgm[a à‘mU¶w{º${^: IÊS>Z§ {d{hV‘²&
Xe‘o ~«÷ gY‘©H$‘² B{V, VVíM VX² Y‘m©Um§ VV² e>º$sZm§ M {Z˶Ëd§ ~«÷ê$nËd§ {^Þm{^ÞËd§ M V¡: Ed à‘mU¡: {ddo{MV‘²& VÎmX² {df¶o M naVÎdmÝdofU§ VX² Anh{VíM&
EH$mXeo àg“mJV§ oXdm{Xlram‘mZwO‘V§ g‘mbmo{MV‘²& BX‘nyd©‘ZoZ H¥$V{‘{V ‘o ‘V‘²& Añ‘X² Ñï>ofw ^mî¶mÚmH$aJ«ÝWofw Z Ðí¶V EVÝ‘V-g‘mbmoMZ‘² Ed‘²&
ÛmXeo e¡demº$‘VIÊS>ZH$aU‘²&̶moXeo OJXjamÝV¶m©{‘nwéfmoÎm‘m{Xê$n^oXo@{n ewÕ§ ~«÷ AÛ¡V‘² B{V
J“m{XÐï>mÝV¡: à‘mU¡íM lw˶mXrZm§ gm{YV‘²&MVwX©eo àH¥${Vnwéf{ddoH${X½Xe©Z§ ^JdÕm‘mË‘H$ Aja~«÷Umo
{dñV¥V§ dU©Z‘²&n§MXeo nydm}º$àH$aU{df¶mUm§ g‘wƒ¶:& VÌ nydª ^JdVmo brbm
brbmn[aH$aíM ^JdXmË‘H$ B{V g‘W©Z‘²& VÌ doXmXrZm§ à‘mU‘²& OrdmZm§ g§gmaJ{V:& g§gmamV² ‘wº$m¡ ºo$aod gmYZËd‘²& ºo$: ñdê$n‘²&
‘w{º$ñdê$n‘²& ñdVÝÌ^º$mZm§ ‘w³Vo: A{n A{YH§$ ’$b‘²&na‘mZwJ¥hrV^º$ñ¶ AmZÝX‘¶mo {Z˶mo Xoh:& JdV² àopåU AZwJ«h Ed
na‘§ gmYZ‘²& eaUmË‘{ZdoXZ¶mo: {Zê$nU‘²& AmMm¶©MaUo doXm{Xà‘mU‘²& godmgmYZm{XdU©Z‘²& d¡îUdmMma:& B˶m{X ~hÿZm§ {df¶mUm‘² Cnݶmg:&
{deofVmo Ðï>춑²&
^maV‘mV©ÊS>{da{MVm: n«m¶: gd}@{n J«ÝWm ~¥hÝ‘pÝXamYrída¡: lrOrdZbmbJmoñdm{‘MaU¡: Ed ‘wÐm{nVm:& A¶§ doXmÝV{MÝVm‘{UíM VWm& AÌ JmoHw$bñW^Å>lrXodH$sZÝXZ‘hmoX¶oZ {dXþfm {Q>ßnU§ {da{MV§ {dÚVo {H$ÝVw VX² {dab‘² B{V ^y¶:ñWbofw VXnojm@{Ve{¶Vm@@grËg§{X½Y#m B{V ‘¶m nwZ: EVm{ÛeXrH¥$˶ àd{Õ©V{‘{V {dXm§Hw$d©ÝVw {dÛm§g:&
lr‘ÛmbH¥$îU{dÚmb¶ÀN>mÌmUm‘² Aܶ¶Zm¶ M {dÚ¡H$OrdZ-Jmoñdm{‘Hw$bH$m¡ñVw^lr 108 lrJmoHw$bZmWMaUmZm§ {ZX}eoZ Mm@ñ¶ nwZ: ‘wÐU§ OmV{‘{V&
^Å>lra‘mZmW:
cpfsdps®ÎX$ ApiyL$rh ‘„qX$s îuNp¡h^®“idp® rhfrQs
k[ÐkÙp„sdps®ÎX$(NyS>fpsu kpfp„i)
kpfp„iL$pf…â’d kps âí“- îulqfL©$óZ Ap¡dL$pfÆ ip”u
Aô$d âí“- Np¡õhpdu d¥Óu
&&lrH¥$îUm¶ Z‘…&&&&lr‘X²dëb^mMm¶©-lr{dQ²>R>boídaMaUH$‘boä¶mo Z‘…&&
gd©{dÚm{ZYmZ-AmewH$drída-eVmdYm{Z-doXmÝV^Q²>Q>Mm¶©-^maV‘mV©ÊS>-lrJmodY©Ze‘© (lJQ²>Qy>bmbmOr){da{MV…
gpËgÕmÝV‘mV©ÊS>…
lr‘X²~mb‘wHw$ÝXp‘ÝXþdXZ§ d¥ÝXmdZmZpÝXZ‘²
dÝXo gwÝXa‘oH$‘od Z nampÝZÝXm{‘ d¥ÝXmaH$mZ²&
dV©ÝVm‘{MaÝVZmX{dfXmo@ZÝVm AZÝVmVbo
‘ÝVw§ Vo JU¶ÝVw ‘m@¶{‘VamÝ‘yYm© Z ZÝVw§ j‘…&&1&&
QÞÖ kdp“ dyMhpmp, h©Þv$ph““¡; A¡V$g¡ Ðep„ fl¡“pf õ’phf-S>P¹$NdpÐdL$ A“Þe c¼sp¡“¡ Ap“Þv$ v$¡“pf A¡hp, kyÞv$f (d“p¡lf) A¡L $S> îudv¹$bpgdyLy$Þv$ ‘fdpÐdp“¡ S> lº„ hþvy$ Ry>„. (‘fÞsy vy$fpN°lu S>“p¡“u ‘¡W¡$) lº„ buÅ v$¡hspAp¡“u r“Þv$p L$fsp¡ “’u. c|sg D‘f ArQfÞs“ (‘yfpZ‘yfyj ‘fdpÐdp“u A‘¡np’u Ahp®Qu“) A¡hp A“Þs v$¡hspAp¡ cg¡ rbfpÅ¡. s¡Ap¡ dpfp¡ A‘fp^ NZ¡ “rl„, L¡$dL¡$ Ap dpfy„ dõsL$ A¡L$ ‘fpБf ‘fdpÐdp îuL©$óZ“¡ “dhp dpV¡$ A‘®Z L$fu Qy¼ep¡ Ry>„, dpV¡$ s¡ dõsL$ buÅ v$¡h“¡ “dhp“¡ Ai¼s R>¡. (Ap “d“pÐdL$ dP¹$NgpQfZ L$f“pf Nuspdp„ L$l¡gp ""A“Þep[íQÞseÞsp¡ dp„ e¡ S>“p: ‘ey®‘pks¡, s¡jp„ r“Ðeprcey¼sp“p„ ep¡Nn¡d„ hlpçeld¹.'' A¡ ígp¡L$ âdpZ¡ A“Þe c[¼s L$f“pf R>¡, s¡hp c¼sp¡ buÅ v$¡hsp“p ‘|S>“ âkP¹$N¡ ‘p¡sp“p BóV$“¡ AÞsep®rdê$‘¡ ÅZu“¡ S> “d“ CÐepqv$ L$f¡ R>¡.) (1)
dv$p¡ÞdÑ v$¥Ðep¡“p dv$’u S>¡ vy$óV$L$d® b“¡ R>¡, s¡’u vy$:Mu ’“pf S>¡ ‘©Õhu, s¡“¡ ’“pfp¡ cpf v|$f L$fhp dpV¡$ gugp’u Ahspf ^f“pf, r“ó‘n c¼s“y„ fnZ L$fhp dpV¡$ v$unp ^pfZ L$f“pf A¡hy„ kyv$i®“ (kyv$i®“ Q¾$“¡ ‘fdpÐdp“u A¡hu Apop R>¡ L¡$, Äepf¡ dpfp Lp¡C ‘Z A“Þe c¼s D‘f Ap‘rÑ Aph¡, Ðepf¡ spf¡ S>B“¡ s¡“y„ fnZ L$fhy„. S>¡d Açbfuj fpÅ“¡ dpfhp“¡ vy$hp®kpA¡ dp¡V$u L©$Ðep dp¡L$gu lsu, s¡ kde¡ kyv$i®“ Q¾$’u S> Açbfuj fpÅ“y„ fnZ ’ey„ lsy„.) Q¾$ A“pqv$ L$pm’u S>¡Z¡ lp’dp„ ^ey¯ R>¡,
A¡hp îud’yf¡iÆ Adpfy„ fnZ L$fp¡. (2)S>¡dZ¡ ‘p¡sp“p ùv$edp„ ‘yÎX$fuL$pn ‘fdpÐdp“¡ ^pfZ L$fu“¡,
h¡v$pÐdL$ qL$fZp¡’u c¼sp¡“p ùv$eê$‘u L$dgp¡ âaº[ëgs L$ep® A“¡ DÑd fpS>dpN® v$¡M$pX$u lrj®s b“pìep, s’p ‘fdl„k ‘fdpÐdp“y„ v$i®“ ’hpdp„ ârsbÞ^L$ s’p Ly$dpN£ v$p¡fu S>“pf A¡hp vy$óV$hpv$p¡ “óV$ L$ep®, A“¡ kБyfyjp¡“p„ DÑd L$dp£ iê$ L$ep®, A¡hp¡ Ap îudv¹$hëgcpQpe®ê$‘ k|e® (S>Ns¹“y„) fnZ L$fp¡. (3)
DÑdp¡Ñd fk’u k¡hpegy„, îyrs(L$p“)dp„ ‘l¡fhp ep¡Áe R>¡ NyZ(LyÎX$g) S>¡“p, AÐeÞs L$p[Þsey¼s dÎX$mhpmy„, DÑd b°ûk|Ó (S>“p¡B) ^pfZ L$f¡gy„ A¡hp r“S> ApQp®eÆ (îudlpâcyÆ) “p îuAP¹$N“¡ lº„ cSy>„ R>y„. (4) (Ap ígp¡L$“p¡ buÅ¡ A’®- DÑd S>¡ â¡dfk, s¡’u k¡hpA¡g„y A¡hy„ îyrs (h¡v$) dp„ L$l¡gp (idv$dpqv$) NyZp¡ ’u ey¼s, ‘fâcphge (buÅ Ac¼sp¡“p Ly$sL®$“p âcph“p¡ “pi L$f“pfp) A¡hp kv¹$b°ûk|Ó (DÑf dudp„kp) “p cpóeê$‘ r“ÅQpe®Æ“p„ hQ“p¡“¡ lº„ dp“y„ R>„y. A’p®s¹ îuApQpep®Æ“u L$pep s’p hpQp bß¡ qv$ìe lp¡hp’u bß¡“¡ gpNy ‘X¡$ A¡hu fQ“p Ap ígp¡L$dp„ L$fu, ‘p¡sp“u Dces:— Nyfyc[¼s v$ip®hu R>¡.)
r“fÞsf c°df¡ k¡h¡gy„, ‘fpN’u î¡óW$ L$p¡dg L$dg“u L$p[Þs“¡ lf“pf, A¡hp îurhÌ$g¡iÆ (Nykp„BÆ) “p b¡ QfZ“¡ lº„ hþvy$ Ry>„. (5)
d
D‘p¡v¹$Ops
Ap cfsMÎX$“p hpeìe âpÞsdp„ Yy$ÎY$pf “pd“p¡ v$¡i R>¡. s¡ v$¡idp„ îuk|e®h„iu fpdQÞÖ Ly$gp¡v¹$ch lp¡hp’u ‘fç‘fpâpàs AÐeÞs h¥óZh ^dp®“ykpf D‘pk“pdp„ sБf flu“¡, kh® kÐL$pe®dp„ Å“L$u“p’ îufpdQÞÖ“p¡ S> Apv$f L$f“pf, kL$g L$gpr“q^ lp¡hp’u, ‘p¡sp“y„ fpÅ‘Ï„ S>¡dZ¡ kp’®L$ L$ey¯ R>¡, A¡hp fpÅ’u fnZ ‘pd¡gy„ S>e‘yf “pd“y„ “Nf R>¡. Ðep„ ldZp„ DÑd ^d®^yfuZ fpS>‘v cp¡Nh“pf fpdtkl “pdL$ fpÅ fpS> L$f¡ R>¡. s¡d“u ‘pk¡ L$p¡B A¡L$ i¥hdsphgçbu rQŒ pfZ L$f“pf gÿdZ“p’ “pd“p¡ v$ÎX$u fl¡ R>¡. s¡Z¡ ‘p¡sp“p cpjZ’u kБyfyjp¡dp„ dp¡V$p¡ L$gl DБޓ L$fu“¡ kç‘|Z® âÅS>“p¡dp„ L$p¡gplg Dcp¡ L$ep®¡ R>¡.
s¡Z¡ fpÅ“p Ars r“d®g d““¡ kde Å¡B“¡ bmpÐL$pf’u dgu“ L$ey¯ R>¡. s¡ ‘p¡s¡ bpm‘Z’u S> v$ÎX$u lp¡hp’u ""“pfpeZ'' “pd“y„ kP¹$L$us®“ L$f“pf, s¡’u gÿdu‘rs“u k¡hp“p¡ Ar^L$pfu NZpe R>sp„, ldZp„ v$¥Ðe kç‘rÑ’u eyL$s A¡V$g¡ Ü¡ju bÞep¡ R>¡.
ldZp s¡Z¡, dp¡V$p¡ fpÅîe dmhp’u, ^©óV$-‘yóV$ dv$p¡ÞdÑ ’B, õhÃR>„v$‘Z¡, L¡$hg ‘p¡sp“u BÃR>p dpÓ’u S> 64 âí“p¡ s¥epf L$fu“¡, c|sg‘f kh® W¡$L$pZ¡ s¡ âí“p¡ Qpf¡ dy¿e h¥óZhkçâv$pe“p„ âhs®L$p¡ D‘f dp¡L$gu Apàep R>¡, A¡hu hps DÑf Apip’u (DÑf Apip A¡V$g¡ DÑfqv$ip (S>e‘yf) ’u A“¡ buÅ¡ A’®, DÑf dmhp“u Apip’u.) gp„bp hMs’u h¥îhZ“¡ (h¥îhZ¡ A¡V$g¡ DÑf qv$ipdp„ fl¡“pf Ly$b¡f“¡, buÅ¡ A’® Ly$b¡f S>¡hp “pY$¹e Np¡õhudu îuÆh“gpgÆ dlpfpÅ“¡ L$p“¡.) ‘X$u lsu.A’p®s¹ s¡ dyçbp‘yf r“hpku, kL$g NyZNZ’u õsyÐe, îudv¹$hëgcpQpe®“p h„idp„ dZuf|‘ Np¡õhpdu îuÆh“gpgÆ dplpfpS>“¡ L$p“¡ ‘X$u.
kç‘|Z® vy$óV$hpv$ê$‘u AÞ^pL$f“¡ “óV$ L$f“pf A“¡ kyhZ®v$p“’u ‘p¡sp“p Aprîs“¡ S>¡dZ¡ ky‘pÓ L$ep® R>¡, A¡hp AM|V$ õ“¡l’u ‘qf‘|Z® îuhëgcLy$g‘°v$u‘, ‘p¡sp“p qL$fZ âcph’u âL$pidp“¹ A“¡ Aprîsp¡“u v$qfÖv$ip v$l“pf ks¹ A“¡ Aks¹ dpN®“p¡ rhQpf L$f“pf (Np¡.îuÆh“gpgÆ dlpfpS> dy„bCdp„ v$fdpk¡ Npd‘fNpd“p rhÜp“p¡“¡ c¡mp L$fu A¡L$ kcp L$fsp lsp A“¡ s¡dp„ kh®ipõÓ“p¡ Elp‘p¡l L$fphu kh®“p¡ kÐL$pf L$fsp lsp. lpg“p
ApQpep£dp„ s¡hu ipõÓQQ®p s’p rhÛprh“p¡v$“u ArcfyrQ“p¡ Acph ’hp’u s¡hu ^d®kcp“y„ õhà“dp„ ‘Z v$i®“ vy$g®c ’ey„ R>¡.) î¡óW$ Np¡õhpdu îuÆh“gpgÆ dlpfpS> rbfpS>¡ R>¡.
S>¡d“u ‘pk¡ h¡v$pÞsipõÓ, kprlÐeipõÓ, BÐepqv$L$ DÑd rhÛp A“¡ gÿdu kp’¡ hk¡ R>¡, s¡ gÿdu-kfõhsu“p¡ kp‘ÐÞe cph R>¡. dpV¡$ S> L¡$ iy„? âÐe¡L$ nZ¡ s¡Ap¡ A¡L$ buÅ’u ‘p¡sp“p NyZp¡“p¡ DÐL$j® v$¡MpX¡$ R>¡.
r“fÞsf kyfk cph“p (DÑd fkp¡“p¡ õhuL$pf), A’hp kyf (v$¡h) “u kcp“y„ Ah“ (fnZ) L$f“pf, A¡hp Æh“ A“¡ Æh A¡ b¡dp„ “ L$pf“p¡ S> dpÓ c¡v$ R>¡. ‘fÞsy Æh“y„ kh® L$d® Æh“ (‘pZu) L$f¡ R>¡. A’p®s¹$ b^p Æhp¡ (c¼sp¡)“y„ Æh“ (Æhhp“y„ kp^“) s¡ îuÆh“gpgÆ dlpfpS> R>¡.
hmu, S>¡dZ¡ “hu“ ígp¡Lp¡ L$fhp“u õaºrs®’u qL$rs®® kç‘pv$“ L$fu R>¡, A“¡ S>¡d“u “hu“ L$pìe QdÐL©$rs OZu õsyÐe R>¡ A“¡ h¡v$pÞsipõÓf|‘u h“dp„ L¡$kfutkl“u dpaL$ NS>®“p L$f¡ R>¡, A¡hp î¡óW$ îuNp¡Ly$gp^uiÆ dlpfpS> ârkÙ R>¡.
s¡dS> buÅ vy$S>®“p¡“¡ rinp L$fhp dpV¡$ v$unp g¡“pf A“¡ byqÙ kdyv$pe“p cÎX$pfê$‘, A¡hp (evy$“p’Æ dlpfpS> kyfshpmp) rbfpS>¡ R>¡. A¡ rkhpe buÅ ‘Z îu‘fdpÐdp“u A“Þe k¡hp L$f“pf (Np¡õhpdu bpgL$p¡) R>¡.
s¡ kh£A¡ vy$ê$l 64 âí“p¡“u ‘rÓL$p L$p¡BL$ õ’m¡’u d¡mhu“¡ îuÆh“gpgÆ dlpfpS>“u dp¡V$u lh¡gu“p bNuQpdp„ dmu, Ahgp¡L$“ L$fu. s¡ ‘R>u A¡ kh® âí“p¡ Arsie Ak„Ns R>¡ A¡d Å¡B“¡, s¡“¡ DÑf Ap‘hp“u DÐkyL$sp “óV$ ’sp„ A¡L$ nZ rhQpf L$fhp gpÁep.
‘R>u, ‘v$, hp¼e, âdpZ“¡ ÅZ“pf îuÆh“pQpe®Æ dlpfpS>¡, ApNm Dc¡gp d“¡ A¡hu Apop L$fu L¡$-
Ap âí“p¡ rhrQÓ A’®“p A“¡ rhrQÓ k„õL©$scpjpdp„ gMpegp R>¡ dpV¡$ A¡“p¡ DÑf ApQpep£“p dyM’u Ap‘hp¡ DrQs “’u. lp’u“p NÎX$õ’g“u M„S>hpm“¡ v|$f L$fhp“y„ S>¡“y„ ‘p[ÎX$Ðe R>¡, A¡hp L¡$kfutkl“p “M “p“u D„v$fX$u D‘f ‘X$sp “’u. dpV¡$, Adpfu Apop’u sd¡ OZp¡ rhõspf “ L$fsp, Ap âí“p¡“p¡ V|„$L$p¡ DÑf h¡v$pqv$ipõÓp¡’u cf‘|f A¡hp âdpZp¡’u Ap‘p¡. OÏ„ L$fu“¡ s¡ kh® DÑfp¡“p¡ A’® kybp¡^ Å¡BA¡, s¡dp„ sL®$-L$L®$i L$g¡i “ lp¡e. Ap kp„cmu“¡ buÅ b^p Np¡õhpdu bpgL$p¡A¡ îuÆh“gpgÆ dlpfpS>“p
â’d âí“ 249
rhQpf“¡ A“ydp¡v$“ Apàey„.Ap s¡Ap¡“u NyZhsu (dp^yep®qv$ NyZp¡hpmu A“¡ NyZ A¡V$g¡
v$p¡fphpmu) Apdp¡v $kç‘v$pl¡sy (Ap“Þv$ê$‘ kd©qÙ“p L$pfZhpZu s’p kyNÞ^ kd©qÙ“p L$pfZ hpmu) kyd“p¡“[Þv$sp DÑd d“’u Ap“[Þv$s L$f¡gu s’p Ly$gp¡’u ip¡cpedp“) A¡hu D[¼s“¡ ‘yó‘dpmp“u ‘¡W¡$ dp’¡ QY$ph“pf, ‘p¡sp“p r‘s©QfZ rhÜÞdZu îuO“íepdcË$Æ’u ipõÓ×[óV$ kç‘pv$“ L$f“pf, lº„ Np¡h^®“ idp® (îuNËw$gpgpÆ) e’pdrs Ap g¡M“p¡ âpfçc L$f|„ R>y„.
l„k kБn‘psu lp¡e R>¡, s¡d rhÜp“p¡ “½$u kБn (kpQp‘n) “p¡ õhuL$pf L$f“pf lp¡e R>¡. s¡ “pguL$hëgcp (L$dgsÞsy“¡ Mp“pf A’hp S>¡“¡ L$‘V$ hlpgy„ “’u) A¡hp rhÜp“p¡ fpS>l„k“u ‘¡W¡$ “uf-nuf“p¡ rhh¡L$ L$f“pf lp¡e R>¡, dpV¡$ s¡hp rhÜp“p¡ Ap dpfu L©$rsdp„’u NyZdpÓ“y„ N°lZ L$fp¡, v$p¡j“p¡ õhuL$pfp¡ “ L$fp¡ A¡d lº„ BÃRy> Ry>„.
N°Þ’‘qfcpjpdy¿e âí“p¡ 8 R>¡ ‘Z âÐe¡L$ âí“dp„ AhpÞsf ApW$-ApW$ âí“p¡
lp¡hp’u Ly$g 64 âí“p¡ ’pe R>¡. s¡ kh® âí“p¡“¡ kP¹$¿ep‘|h®L$ gMu“¡ A¡L¡$L$“p¡ ¾$d’u DÑf AÓ v$ip®ìep¡ R>¡. L$pqfL$p (ígp¡L$) dp„ k[P¹$nàs DÑf â’d Apàep¡ R>¡ A“¡ s¡“p S> rhhfZ“p¡ afu’u âdpZ‘|h®L$ rhõsf L$ep£ R>¡ A“¡ DÑf“¡ AÞs¡ s¡“p¡ AÐeÞs V|„$L$p¡ kpf ‘Z ígp¡L$ê$‘¡ v$ip®ìep¡ R>¡. Aphp¡ ¾$d kh® DÑfp¡dp„ A¡L$ kfMp¡ fpM¡gp¡ R>¡. L$p¡B-L$p¡B õ’g¡ s¡dZ¡ “rl ‘|R>¡gu A¡hu L¡$V$guL$ âpk„rNL$ bpbsp¡ ‘Z ‘p¡sp“p rkÙpÞs“u A“yL|$gsp dpV¡$ s’p crhóedp„ buÅ âí“p¡ DW$sp„ AVL¡$ s¡ dpV¡$ DÑfdp„ r“ê$r‘s L$fu R>¡.
Ap N°Þ’ OZp¡ dp¡V$p¡ R>¡ dpV¡$ r“f’®L$ R>¡, A¡hu byqÙ’u s¡“p¡ ÐepN “ L$fhp¡ L¡$dL¡$ kÄS>“p¡ ld¡ip buÅ“p îd“u r“f’®L$sp “óV$ L$fhp“u BÃR>p fpM“pf v$epmy lp¡e R>¡. dpV¡$ s¡Ap¡“¡ dpfu âp’®“p R>¡ L¡$ Ap N°Þ’ A¡L$hpf ‘Z ×[óV$Np¡Qf L$fhp¡. ‘R>u s¡“p¡ rhQpf L$fhp¡, S>¡’u s¡dp„ NyZ L¡$ v$p¡j S>¡ li¡, s¡ Ap‘p¡Ap‘ v$¡MpB ‘X$i¡. L¡$dL¡$, lp’“p L„$L$Z“u ‘funp dpV¡$ Apfku“u iu S>f|f?
â’d âí“250
â’d âí“
(1) sdpfp¡ kçâv$pe L$ep¡? s¡dp„ kçâv$pe iåv$“p¡ A’® ip¡?DÑf-
A’ (A’ iåv$ Apfçcdp„ A“¡ Brs kdp[àsdp„ d|L$hp“p¡ h¥qv$L$ r“ed R>¡. s¡ A’“p A’p£ AdfL$p¡jdp„ ""dP¹$Ngp“Þsfpçcâí“L$pÐõÞe£óh’p¡ A’'' A’p®s¹ dP¹$NgpQfZ, A“Þsf Apfçc, ‘°í“ A“¡ L$pÐõÞe® (kç‘|Z®sp) A¡d bspìep R>¡. Ap W¡$L$pZ¡ s¡dp„“p OZp Mfp gpNy ‘X$sp lp¡hp’u A’ iåv$ hp‘ep£ R>¡.) îulqf“p c¼s, b°ûp, ê$Ö hN¡f¡ v$¡hp¡A¡ h¡v$dp„’u c¡v$, Ac¡v$ BÐepqv$ c¡v$ ‘|h®L$ S>¡ blpf L$pY¡$gy„, DÑd ‘fç‘fp’u âpàs ’e¡gy„, kh® âL$pf“p¡ DÐL$j® S>¡dp„ kdpA¡gp¡ R>¡ A¡hy„, îulqfdÞÓpqv$L$“y S>¡ v$p“, s¡“¡ S> Ad¡ kçâv$pe L$rlA¡ R>uA¡.
s¡“p¡ õ‘óV$p’® A¡hp¡ L¡$, "kd¹' A“¡ "â' b¡ D‘kN®“u ApNm "v$p' ^psy“¡ "OU'¹ âÐee gpNsp„ ""Apsp¡ eyL¹$ rQZ¹L©$sp¡:—'' A¡ k|Ó’u "eyL¹$' âÐee L$fsp„ kçâv$pe iåv$ rkÙ ’ep¡ R>¡. s¡dp„ v$p ^psy“p¡ A’® v$p“ A“¡ kd¹ A¡ D‘kN®“p¡ A’® kçeL¹$ fus¡ A¡V$g¡ cNhp“¹“u Apop’u, s¡d“p b°ûfÖpqv$ c¼sp¡A¡, Æhp¡ D‘f v$epÖ® AÞs:L$fZ‘|h®L$, Ap“pqv$ rkÙ h¡v$dp„’u blpf L$pY$u“¡ âh©Ñ L$f¡gy„ A“¡ rióe ‘fç‘fp’u Aph¡gy„ dÞÓ“y„ S>¡ v$p“ s¡ kçâv$pe iåv$“p¡ A’® R>¡. b°ûpqv$L$p¡A¡ kçâv$pep¡ âh©Ñ L$ep® R>¡. A¡ îui„$L$fpQpe®dspbgçbu sdp¡“¡ ‘Z kçds R>¡. L$pfZ L¡$ îuds¹ i„$L$fpQpe®ÆA¡ ‘p¡sp“p b©lv$pfÎeL$pqvL$ D‘r“jv¹$“p cpóe“p Apfçcdp„, b°ûrhÛp“p kçâv$pe“¡ âh©Ñ L$f“pf b°ûpqv$L$“¡ “dõL$pf A“¡ h„i‘fç‘fpNs F>rjAp¡“¡ âZpd L$fu“¡ ‘R>u kv¹$Nyfy“¡ “d“ L$ey¯ R>¡. Ap kh® rhQpf rhi¡j¡ L$fu“¡ "qL$eÐL$pgpÐâh©Ñ—:' ¼epf’u iê$ ’ep¡ R>¡? A¡ âí““p DÑfdp„ rhõspf’u L$luiy„. ‘° D‘kN®“p¡ A’® âL$j® R>¡. lh¡ v$p““p¡ âL$j® A¡V$gp dpV¡$ S> R>¡ L¡$ s¡ v$p“ h¡v$dp„’u S> “uL$m¡gy„ R>¡, s¡“p¡ S> õ‘óV$p’® A¡hp¡ R>¡ L¡$ kh® h¡v$p¡“p¡ âd¡ep’® b¡ L$pÎX$’u L$üp¡ R>¡. 1-^d®, 2-b°û. L$pfZ L¡$ ^d® A“¡ b°ûA¡ b„“¡“y„ ârs‘pv$“ L$f“pf S>¡ A‘p¥fyj¡e hp¼e s¡“¡ S> h¡v$ L$l¡ R>¡. s¡ h¡v$dp„ L$l¡gp kçâv$pep¡dp„ rióep¡“¡ D‘v$¡i Üpfp d®“y„ âv$p“ L$ey¯ R>¡. L$pfZ L¡$ S>¡ ‘p¡sp“p¡ ^d® ÅZsp¡ “’u, ‘Z ÅZhp“u BÃR>p fpM¡ R>¡ s¡dZ¡ dyr“ A¡hp
â’d âí“ 251
Nyfy ‘pk¡ S>hy„. s¡ dpV¡$ kçâv$peâhs®L$ Nyfy ‘pk¡ S>hp“y„ h¡v$dp„ rh^p“ R>¡. ^d®v$p“ kh® v$p“p¡d„p î¡óW$ R>¡, A¡d îyrs, õd©rs A“¡ ‘yfpZp¡dp„ W¡$f W¡$f hpf„hpf L$l¡gy„ R>¡.
lh¡ b°ûv$p“ ‘Z s¡ s¡ h¡v$p¡L$s dlpdÞÓ“p D‘v$¡i’u îhZ, d““, r“qv$Ýepk“ dpV¡$ D‘ep¡Nu R>¡. s¡ A’h®Z h¡v$“p L¥$hëep¡‘r“jv$dp„ cNhp“¹ ‘fd¡óW$u (b°ûp) ‘pk¡ S>B“¡ Apíhgpe“ F>rj bp¡ëep - dlpfpS>! kБyfyjp¡A¡ r“fÞsf k¡h¡gu, AÐeÞs Nyàs A¡hu, A“¡ S>¡“p ep¡N’u kh® ‘p‘ “óV$ ’B“¡, op“u ’B“¡ ‘fpБf ‘yfyjp¡Ñd“u ‘pk¡ S>hpe R>¡, A¡hu b°ûrhÛp Ap‘ d“¡ cZphp¡. s¡ Apíhgpe““¡ b°ûpA¡ Lüy„, îÙp, c[¼s A“¡ Ýep“ A¡“p’u sd¡ ÅZp¡. L$pfZL¡$ b°ûop“ L$d® L$fhp’u, kÞsrs’u, L¡$ Öìe’u, dmsy„ “’u. ‘fÞsy s¡ kh®“p¡ ÐepN L$fu“¡ A“Þe c[¼s’u S> Ad©sf|‘ b°ûop“ dm¡ R>¡. Nuspdp„ L$üy„ R>¡ L¡$-
A“Þe c[¼s’u lº„ dmy„ R>y„. A“Þe c[¼s ’u S> lº„ dmhp¡ i¼e Ry>„. îucpNhsdp„ L$üy„ R>¡ L¡$, r“d®gc[¼s’u îulqf âkÞ“ ’pe R>¡, buÅ L$p¡B ‘Z kp^“’u âpàs ’sp “’u. BÐepqv$ îyrs, õd©rs A“¡ ‘yfpZ“p„ hQ“p¡’u, ‘fd¡íhf“u A“Þe c[¼s L$f“pf“¡ S> s¡ dm¡ R>¡, A¡d k„cmpe R>¡.
c¼s‘Ï„ L$p¡“¡ âpàs ’pe R>¡? A¡ âí““p DÑfdp„ L$üy„ R>¡ L¡$, l¡ DÙh! ApÐdr“h¡v$“ L$f“pf d“yóe“¡, d¢ L$l¡gp d®’u dpfp‘f c[¼s DБޓ ’pe R¡. h¥óZh^d® rkhpe, kv¹$Nyfy“u L©$‘p rkhpe, îuh¥óZhu v$unp gu^p qh“p, cNhv¹$c¼s L¡$d ’hpe? BÐepqv$ îucpNhs, ‘Ú‘yfpZpqv$L$“p„ hQ“p¡’u h¥óZhdÞÓp¡‘v$¡i’u S> kpÝe A¡hu c[¼s L$f“pf c¼s b“¡ R>¡. dÞÓ“p¡ rhQpf ‘Ú‘yfpZ s’p Np¥sdusÞÓ hN¡f¡dp„ L$l¡gp¡ R>¡. s¡ A¡hp¡ L¡$ S>¡ dÞÓ kçâv$pe’u frls R>¡, s¡ kh®dÞÓ r“óag R>¡. A¡d kh® âL$pf¡ kçâv$pe’u S> kpÝe S>¡ dÞÓN°lZ, s¡ Üpfp S> b°ûop“ âpàs ’pe R>¡.
rhrh^ D‘r“jv$p¡, k|Óp¡, Nusp hN¡f¡ îhZ L$fhp’u, b°ûop“ âpàs ’pe R>¡. s¡ b°ûop“ ’hp dpV¡$ Nyfy ‘pk¡ S> S>hy„ Å¡BA¡, A¡hp¡ r“ed L$üp¡ R>¡. dpV¡$ ‘fç‘fp âpàs kv¹$Nyfy ‘pk¡ S>B“¡ h¡v$pÞsop“ kp„cmhy„ Å¡BA¡. îhZ L$fhp’u, d““ ’pe R>¡, A“¡ d““ ’hp’u r“qv$Ýepk“ (r“fÞsf Ýep“) ’pe R>¡, s¡hp Ýep“’u kdpr^ ’sp„ b°û“p¡ kpnpÐL$pf ’pe¡ R>¡. A¡ hps kБyfyjp¡“p fpS>dpN®dp„ A“¡L$ D‘r“jv$p¡A¡ v$p„X$u ‘uV$u“¡ lÅfp¡ hMs k„cmphu R>¡.,
â’d âí“252
A¡S> ‘|fsy„ R>¡. A¡ fus¡ b°ûkpnpÐL$pf ’hp“y„ L$pfZ kçâv$pe R>¡ A“¡ s¡ kçâv$pe iåv$“p¡ A’® kh®v$p“ L$fsp„ DÑd v$p“ A¡ S> R>¡. dpV¡$ epohë¼e dyr“A¡ ‘p¡sp“u õd©rs“p â’d AÝepe“p v$p“âL$fZdp„ “p“p âL$pf“p„ v$p“p¡“y„ r“ê$‘Z L$fu“¡, R>¡hV¡$ Nyfy‘fç‘fp“p D‘v$¡i’u Aph¡gy„, S>¡“¡ kçâv$pe A¡hy„ buÅy„ “pd R>¡, A¡hy„ ‘fb°ûkçbÞ^u op““y„ âv$p“, A¡ kh® v$p“’u AÐeÞs î¡óW$ v$p“ R>¡ A¡d L$üy„ R>¡.
kh®v$p“ L$fsp„ Ar^L$, kh® d®de b°ûop“ R>¡, s¡ Ap‘“pf kv¹$Nyfy ‘p¡s¡ Ane b°ûgp¡L$“¡ ‘pd¡ R>¡. Ap ígp¡L$dp„ b°û iåv$ R>¡, dpV¡$ s¡“p¡ A’® h¡v$ (iåv$b°û) dpÓ g¡hp¡, A¡hu i„L$p L$p¡BA¡ DW$phhu “rl L¡$dL¡$ õd©rs N°Þ’p¡dp„ ‘fdpÐd$hpQL$ b°ûiåv$’u hpf„hpf ìehlpf L$f¡gp¡ R>¡. s¡“u S> ApNm îpÙâL$fZdp„ îpÙ“¡ ep¡Áe b°pûZ L$p¡Z? s¡“p¡ rhQpf Qpgsp„, h¡v$ ÅZ“pfp b°pûZ L$fsp„, b°ûh¡Ñp, sfyZ îp¡rÓe b°pûZ Sy>v$p¡ L$üp¡ R>¡. dpV¡$ ‘fdpÐdp“y„ op“ kç‘pv$“ L$f“pf“¡ b°ûrhs¹ L$l¡ R>¡, s¡d S> Ap W¡$L$pZ¡ ‘Z b°û iåv$’u ‘fdpÐdp“y„ S> N°lZ ’pe R>¡. dpV¡ $S> d“yõd©rs“p buÅ AÝepe“p 140 dp ígp¡L$dp„ L$üy R>¡ L¡$-
S>¡ qÜS>Nyfy S>“p¡B Ap‘u“¡, s¡“¡ h¡v$ cZph¡, A¡d L$lu“¡, kç‘|Z® h¡v$ A’hp s¡“u A¡L$ ipMp iuMh“pf“¡ Nyfy L$lu“¡, R>¡hV¡$ ígp¡L$ 44 dp ígp¡L$dp„ b°ûop“’u Ap‘Zp b¡D L$p““¡ S>¡ cf¡ R>¡ s¡, b°ûop“v$psp Nyfy s¡ S> dpsp A“¡ s¡ S> r‘sp ÅZhp¡. s¡“p¡ L$v$u ‘Z Öp¡l L$fhp¡ “rl. A¡hu fus¡ kh® L$fsp„ b°ûop“v$psp Nyfy“p¡ DÐL$j® L$üp¡ R>¡. dpV¡$ b°ûop““y„ v$p“ A¡ S> kçâv$pe iåv$“p¡ Mfp¡ A’® dlrj® d“yA¡ ‘Z v$ip®ìep¡ R>¡.
kpdhv$¡“u L$p¥’yduipMp“p kp„rlsu D‘r“jv¹$“p ÓuÅ MÎX$dp„ A¡ A’® õ‘óV$ R>¡. dpV¡$ epohë¼e õd©rsdp„ b°ûiåv$’u ‘fdpÐdp“„y„ N°lZ R>¡. A’hp b°ûiåv$’u h¡v$“y„ ‘Z N°lZ sÞÓN°Þ’’u rkÙ R>¡ A“¡ D‘r“jv$pqv$ê$‘ h¡v$“p D‘v$¡i Üpfp ‘fdpÐdp“y„ op“ ’pe R>¡. s¡d S> kçhs®õd©rsdp„ ‘Z L$üy„ R>¡.
‘p¡sp“p„ ‘p‘ “óV$ L$fhp dpV$¡ “p“p âL$pf“p„ iyc v$p“p¡ L$fhp„. A¡d v$p“ âL$fZ“p¡ D‘¾$d L$fu“¡ L¡$V$gp„L$ v$p“p¡ L$lu“¡ c|sp¡“¡ (âpZuAp¡“¡) Ace âv$p“ L$fhp’u kh® BÃR>p ‘|Z® ’pe R>¡. Ap D‘f’u kh® v$p“ L$fsp„ Acev$p““p¡ DÐL$j® L$üp¡ R>¡. s¡ DÐL$j®hpmy„ Acev$p“ L$ey„? ‘fb°û“u âp[às
â’d âí“ 253
L$fphu Ap‘¡ s¡ S>. L¡$dL¡$, kh®âL$pf“p ce“p¡ Acph b°ûop“’u S> kpÝe R>¡, A¡hp¡ h¡v$“p¡ rkÙpÞs R>¡. dpV¡$ S> îucpNhs“p ÓuÅ õL$Þ^“p 7dp AÝepe“p 40 dp„ ígp¡L$dp„ L$üy„ R>¡ L¡$ kh® h¡v$, eo, s‘, v$p“, A¡ kh®’u Æh“¡ Acev$p““u A¡L$ L$gp ‘Z âpàs ’su “’u, A¡d d¥Ó¡e¡ sÒhop““u BÃR>p L$f“pf rhvy$f¡ L$f¡gp âí““p DÑfdp„ L$üy„ R>¡ A“¡ s¡“p DÑfdp„ b°ûâp[às L$fphu Ap‘“pf S>¡ D‘v$¡i, s¡’u Æh“¡ Acev$p“ dm¡ R>¡, A¡hy„ îu^fõhpduA¡ ìep¿ep“ ‘Z L$$ey¯ R>¡. A¡hu S> fus¡ ‘pZu“y„ v$p“ L$f“pf s©[às ‘pd¡ R>¡, AÞ“ v$¡“pf AnekyM ‘pd¡ R>¡. A¡hu fus¡ v$f¡L$ v$p“dp„ S>¡ S>¡ Ap‘h“pu hõsy s¡“p v$p““y„ rhi¡j ag L$lu“¡, R>¡hV¡$ d“ydlpfpS> b°ûop““y„ v$p“ L$f“pf“¡ ipíhs b°û“u âp[às ’pe R>¡ A¡d L$l¡ R>¡. dpV¡$ Ap D‘f’u kh® v$p“ L$fsp„ b°ûop“v$p“ î¡óW$ R>¡. dpV¡$ s¡hy„ v$p“ A¡ S> kçâv$pe iåv$“p¡ Mfp¡ A’® R>¡. ‘fpifõd©rs“p â’dpÝepe“p ígp¡L$ 37“u dp^hL©$s ìep¿epdp„ crhóep¡Ñf ‘yfpZ“y„ hQ“ R>¡, L¡$ Aps®“¡ AÞ“v$p“ L$fhy„ A¡hp¡ D‘¾$d L$fu, epS>L$“¡ kyhZ®v$p“ Ap‘hp’u, b°ûQpfu“¡ rhÛpv$p“ Ap‘hp’u A“¡ A“‘Ðe (‘yÓ ‘yÓu rh“p“p ‘yfyj) “¡ ¼Þepv$p“ Ap‘hp’u î¡óW Nqs dm¡ R>¡.
Ap W¡$L$pZ¡ rhÛp A¡V$g¡ b°ûâp[às S>¡“p’u ’pe R>¡ s¡ D‘r“jv¹$ dlpdÞÓõhfy‘u b°ûrhÛp ÅZhu. L$pfZ b°ûQpfu, hp“âõ’ A“¡ k„Þepku Ap ÓZ Apîdu“¡ S>¡ rhÛpv$p“ L$fhp“y„ R>¡, s¡ rhÛp iåv$“p¡ A’® ""ev$¡h rhÛep L$fp¡rs'' BÐepqv$ h¡v$hp¼edp„ b°ûrhÛp S>¡ gu^u R>¡ s¡ S> rhÛp ÅZhp“u R>¡. A¡ ârkÙ R>¡. dpV$¡ Ap D‘f A¡hu iP¹$L$p ’pe R>¡ L¡$, N©lõ’pîdu“¡ kçâv$pe A¡V$g¡ dlpdÞÓ“p¡ Ar^L$pf S> “’u L¡$ i„y? ‘f„sy EÂh®f¡sk¹ A¡V$g¡ b°ûQpfu, hp“âõ’ A“¡ k„Þepku, A¡ ÓZ“¡ rhÛpv$p“ L$fhp’u s¡“¡ buÆ L„$B rhi¡j âh©rÑ “ lp¡hp’u dp¡nf|‘ agkç‘rÑ S>ëv$u âpàs ’pe R>¡, dpV$¡ s¡“¡ rhÛpv$p“ L$fhp’u Ar^L ag dm¡ R>¡, A¡hy„ s¡ hQ““y„ spБe® R>¡. A¡ E‘f’u N©lõ’“¡ dlpdÞÓ v$p“ L$fhp“p¡ r“j¡^ ’sp¡ “’u. L$pfZL¡$ Qpf¡ Apîdu“¡ kçâv$pe“u AphíeL$sp R>¡, A¡hp¡ A’® "qL$dpîdr“óW$', A¡ âí“p DÑfdp„ rhõspf’u r“ê$‘Z L$fuiy„. s¡ S> âdpZ¡ Aps® (‘uqX$s) hN¡f¡“¡ AÞ“v$p“ L$fhp“u AphíeL$sp L$l¡gu R>¡, L$pfZ s¡dp„ agpr^¼e R>¡, A¡ D‘f’u Aps® “ lp¡e, s¡hp“¡ AÞ“v$p“ L$fhp“p¡ r“j¡^ “’u. A¡hu S> fus¡ ArÓõd©rsdp„ ígp¡L$ 316 L$üy„ R>¡ L¡$-
â’d âí“254
f¡idu hõÓ“y„ v$p“, k|sf¡g hõÓ“y„ v$p“ A¡hu fus¡ kh® v$p““y„ r“ê$‘Z L$fu“¡ R>¡hV¡$, ígp¡L$ 328 dp„ kh®v$p“ L$fsp rhÛpv$p“ A¡ Arsî¡óW$ R>¡, s¡ v$p“ ‘yÓ BÐepqv$L$ ‘p¡sp“p õhS>“p¡“¡ A“¡ r“óL$‘V$u b°ppûZ“¡ Ap‘hy„. s¡ Ap‘“pf Å¡ kL$pd lp¡e sp¡ s¡“¡ õhN®âp[às ’pe R>¡ A“¡ r“óL$pd lp¡e sp¡ s¡“¡ dp¡n dm¡ R>¡. A¡ fus¡ b°ûrhÛp“p am“p¡ DÐL$j® L$lu“¡ s¡“p¡ S> ‘ep®ehpQu iåv$ kçâv$pe R>¡, A¡d v$¡MpX$ey„ R>¡. dpV¡$ kçâv$pe A¡V$g¡ dlpdÞÓê$‘ b°ûrhÛp“y„ v$p“, A¡ kh®’u î¡óW$ R>¡. A¡ dÞÓ“u S>¡ îyrs R>p„v$p¡Áe D‘r“jv¹$dp„ AÝepe 3 MÎX$ 11 d^yrhÛp“¡ R>¡X¡$ R>¡. Ðep„ L$üy„ R>¡, L¡$ s¡ Ap b°ûrhÛp b°ûv$¡h¡ (v$npqv$) âÅ‘rs“¡ L$lu R>¡. âÅ‘rsA¡ d“y“¡ L$lu, d“yA¡ âÅ“¡ L$lu, s¡ Ap b°ûrhÛp íh¡sL¡sy “pd“p Äe¡óW$ ‘yÓ“¡ s¡“p r‘spA¡ L$lu. s¡ Ap b°ûrhÛp r‘spA¡ Äe¡óW$ ‘yÓ“¡ r“fÞsf L$l¡hu. dpÓ s¡ ‘yÓ rh“eu A“¡ AÞs¡hpku (‘pk¡ fl¡“pfp¡ rióe) lp¡hp¡ Å¡BA¡. buÅ L$p¡B“¡ A¡ rhÛp Ap‘hu “rl. rh“eu L¡$ AÞs¡hpku “ lp¡e s¡hp¡ buÅ¡ L$p¡B Nd¡ s¡V$g„y Ar^L$ Öìe Ap‘¡ sp¡ ‘Z s¡“¡ A¡ b°ûrhÛp Ap‘hu “rl. Ap hp¼e’u ‘Z kçâv$pe iåv$dp„ fl¡gp kd¹ D‘kN®“p¡ A’® ‘fç‘fp’u Aph¡gy„ b°ûrhÛp“y„ v$p“ A¡ õ‘óV$ L$lu“¡, â iåv$’u S>¡ Apr^¼eê$‘u A’® A¡V$g¡ kh®v$p“dp„ î¡óW$ A¡ L$üy„ R>¡.
s¡ rhÛp î¡óW$ L¡$d R>¡? s¡ v$ip®hhp L$üy„ R>¡ L¡$ Öìe’u kç‘|Z® cf¡gu kdyÖhgep„qL$$s ‘©Õhuv$p“ L$fsp„ ‘Z, Ap rhÛp dp¡V$u R>¡. b©lõ‘rs õd©rsdp„ fpÅA¡ 100 Aíhd¡^eo L$ep® ‘R>u, ‘p¡sp“p î¡óW$Nyfy S>¡ cNhp“ b©lõ‘rs s¡“¡ S>B“¡ âí“ L$ep£ L¡$ l¡ dlpfpS>! L$ey„ v$p“ L$fhp’u kh® âL$pf“y„ kyM âpàs ’pe R>¡? A¡hy„ Ane A“¡ dp¡V$p¡ A’® Ap‘“pf A¡hy„ S>¡ dp¡Vy„$ s‘ lp¡e s¡ d“¡ L$lp¡. A¡hu fus¡ Ane fl¡“pf, S>¡ dlp’® s¡“p v$p“ rhj¡ BÞÖ¡ ‘p¡sp“p Nyfy S>¡ b©lõ‘rs s¡“¡ âí“ L$fsp„, s¡“p DÑfdp„ dlpbyqÙdp“ hpL¹$‘rs b©lõ‘rs ‘©Õhu BÐepqv$L$ v$p““u âk„ip L$fu“¡ L$üy„ L¡$ dy¿e Arsv$p“ ÓZ L$üp„ R>¡ - Npe, ‘©Õhu A“¡ kfõhsu. A¡ ÓZ v$p“p¡ A“y¾$d¡ S>‘, hp‘“ A“¡ v$p¡l“ A¡ ÓZ“p ep¡N’u v$¡“pf“¡ spf¡ R>¡. A¡ ÓZdp„ ‘Z kfõhsuv$p“ DÑd L$üy„ R>¡. Ap W$¡L$pZ¡$ kfõhsuv$p“ A¡V$g¡ ‘fç‘fp’u Aph¡gy„ DÑd ipõÓrhjeL$ b°ûop“ A¡ S> kçâv$pe iåv$“p¡ hpÃe A’® R>¡. A¡“p d|gc|s L$p¥’ydueipMp“p„ kprlÐe D‘r“jv¹$“p 3-4 MÎX$dp„ rhQpf‘|h®L$ A¡ hps õ‘óV$ L$fu R>¡, A“¡ A¡ S> hp¼e s¡ W¡$L$pZ¡ Qp¡’p MÎX$dp„ S>‘, hp‘“ A“¡ v$p¡l“ BÐepqv$L$“y„ v$p“
â’d âí“ 255
L$f“pfpAp¡“p¡ “fL$’u DÙpf ’pe R>¡ A¡hp¡ ígp¡L$“p DÑfp^®“p¡ ‘pW$ R>¡, A¡d v$¡Mpe R>¡. A¡hu S> fus¡, A’®’u kçâv$pe“p DÐL$j® bp¡^L$ hQ“p¡ õd©rs A“¡ ‘yfpZp¡dp„ W¡$L$W$¡L$pZ¡ OZp„ dm¡ R>¡ s¡ Å¡hp„. dsgb L¡$ ‘fç‘fp’u âpàs ’A¡gy„ î¡óW$ cNhþdÞÓpqv$L$“y„ S>¡ v$p“ A¡ S> dp¡n“y„ kp^“ R>¡. dpV¡$ kh® L$fsp„ âL©$óV$ (î¡óW$) D‘v$¡iê$‘u S>¡ kÞdÞÓv$p“ A¡ S> kçâv$pe iåv$“p¡ A’® R>¡.
lh¡, A¡hu i„L$p ’pe R>¡ L¡$ dÞÓv$p“ L$fhy„ A¡ v$p“ ’sy„ “’u, L$pfZ v$p““y„ gnZ, ‘p¡sp“p õhprdÐh“u r“h©rÑ‘|h®L$ buÅ“y„ S>¡ õhprdÐh DБޓ L$fhy„ s¡ R>¡. A¡ W¡$L$pZ¡ rióe“¡ NyfyA¡ dÞÓpqv$L$“p¡ D‘v$¡i L$fhp’u, Nyfy ‘pk¡’u dm¡gp s¡ dÞÓ“u kÑp “uL$msu “’u. Å¡ Nyfy“u dÞÓ D‘f“u ‘p¡sp“u kÑp “óV$ ’pe R>¡, A¡d dp“uA¡ sp¡, s¡ NyfyA¡ L$f¡gp S>‘“y„ ag Nyfy“¡ dmi¡ “rl, A“¡ buÅ rióe“¡ s¡ dÞÓ“y„ v$p“ ‘Z L$fu i¼i¡ “rl L$pfZ dÞÓ BÐepqv$L$ R>¡ s¡ kyhZ® hN¡f¡ ‘v$p’®“u ‘¡W¡$ lp’dp„ Ap‘hp Ai¼e R>¡.
A¡hu i„L$p bfpbf “’u. ^d®ipõÓdp„ ‘p¡sp“u L$‘p¡gL$[ë‘s ey[¼s R>p¡X$u“¡, dpÓ ipõÓ“¡ A“ykfu“¡ ìehõ’p L$fhu ep¡Áe R>¡. L$pfZL¡$ ipõÓdp„ dÞÓp¡‘v$¡i“¡ v$p“ê$‘¡ ‘|h£ L$l¡gp„ hQ“p¡dp„ õ‘óV$ NZ¡gy„ R>¡. dpV¡$ Nyfy ‘pk¡’u S>¡ dÞÓpqv$L$ rióe“¡ dm¡ R>¡, s¡ dÞÓ‘f“y„ Nyfy“y„ õhprdÐh Å¡L¡$ S>sy„ “’u s’pr‘ s¡ dÞÓ D‘f D‘v$¡i Üpfp rióe“u kÑp DБޓ ’pe R>¡, A“¡ A¡ S> âL$pf“y„ v$p“ d®ipõÓdp„ dÞÓ rhj¡ L$üy„ R>¡, dpV¡$ s¡“p¡ Apv$f L$fhp¡ ep¡Áe R>¡. $dpV¡$ S> epohë¼e¡ ApQpfpÝepe“p v$p“ âL$fZ“p ígp¡L$ 15 dp„ L$üy„ R>¡ L¡$:-
""kh® v$p“ L$fsp„ b°ûop“ OÏ„ î¡óW$ R>¡, L¡$dL¡$ s¡dp„ kh® ^d®“p¡ kdph¡i ’pe R>¡'' s¡ D‘f rhop“¡íhf¡ V$uL$p“p„ ìep¿ep“dp„ L$üy„ R>¡ L¡$ b°ûop““p v$p“dp„ buÅ“y„ õhÐh DБޓ L$fhy„ A¡V$gy„ S> v$p“ R>¡, L$pfZL¡$ Ðep„ D‘v$¡i L$f“pf Nyfy“u õhÒhr“h©rÑ L$fhu Ai¼e R>¡.
buÆ A¡hu iP¹$L$p L$fu R>¡ L¡$ kp¡“p“u ‘¡W¡$ lp’dp„ Ap‘u i¼psy„ “’u dpV¡$ dÞÓp¡‘v$¡i A¡ v$p“ “’u. s¡“p¡ DÑf Ðep„ S> ígp¡L$ 14 dp„ hpl“, h©n, ièep A“¡ râe A¡hp ¾$d’u râe iåv“y„ ìep¿ep“ L$fsp„, s¡“p¡ A’® ""^d®' A¡ S> L$üp¡ R>¡. s¡“y„ ‘Z v$p“ L$fhp“¡ L$üy„ R>¡. lh¡ kp¡“p hN¡f¡ ‘v$p’®“u ‘¡W¡$ d®“y„ v$p“ lp’dp„ Ap‘hy„ Ai¼e R>¡, dpV¡$ ^d®v$p“ Akçch R>¡, s¡d S> c|rdv$p“ ‘Z lp’dp„ Ap‘hy„ Ai¼e R>¡. buÆ õd©rsdp„ ‘Z ^d®v$p“ L$üy„ R>¡. dpV¡$ ‘fç‘fp’u Aph¡gy„ DÑd dp¡n v$¡“pf A“¡ ‘°L©$óV$ dÞÓpqv$L$“y„ S>¡ v$p“ A¡ S>
â’d âí“256
kçâv$pe iåv$“p¡ A’® R>¡. Alu L$p¡B ‘Z Ås“u i„L$p“¡ AhL$pi S> fl¡sp¡ “’u.
kçâv$pe iåv$“u i[¼s DÑd ‘°L©$óV$v$p“ A¡V$gp¡ A’® g¡hp’u, kçâv$pe iåv$“u âh©rÑ ’hpdp„ L„$B lfL$s “’u, A¡d R>sp, s¡dp„ ‘fç‘fp’u Aph¡gp¡ dÞÓpqv$L$ D‘v$¡i‘|h®L$ DÑd âL©$óV$v$p“ A¡hp¡ L$fhp“u iu S>ê$f R>¡? L$pfZL¡$ s¡d L$fhp’u i[¼s“p¡ k„$L$p¡Q ’pe R>¡. s¡hp¡ k„$L$p¡Q L$fhp“¡ rhi¡j âdpZ “ lp¡hp’u, s¡d L$fhy„ ep¡Áe “’u. A¡hu L$p¡B i„L$p L$f¡ sp¡ s¡ W$uL$ “’u. L¡$dL¡$ AdfL$p¡j“p ÓuÅ L$pÎX$dp„, hN® 2 ígp¡L$ 7 dp„ "Apç“pe' A¡ iåv$ kçâv$pe“p ‘ep®edp„ Apàep¡ R>¡. Ðep„ S> ""fpdpîdu'' ""Adfrhh¡L$'' V$uL$pdp„, ‘fç‘fpNs Nyfy’u dm¡gp¡ S>¡ kvy$‘v$¡i s¡“p S> Apç“pe A“¡ kçâv$pe A¡ “pd R>¡, A¡hy„ ìep¿ep“ L$ey¯ R>¡. AdyL$ iåv$“u i[¼s AdyL$ A’®dp„ R>¡, A¡ rhj¡ i[¼sN°plL$ âdpZ ìepL$fZ, L$p¡j, Apàshp¼e A“¡ ìehlpf A“¡ hp¼e“p¡ i¡j A“¡ V$uL$p BÐepqv$L$ R>¡. s¡dp„ ìepL$fZ kçbÞ^u rhQpf ‘|h®¡ S>Zpìep¡. L$p¡j“y„ ‘°dpZ ldZp„ S> L$üy„. lh¡ Apàshp¼e“p¡ rhQpf “uQ¡ âdpZ¡ R>¡.
dyÎX$L$ D‘r“jv¹$“p cpóe D‘f cphp’®v$ur‘L$p “pd“u V$uL$p hN¡f¡ N°Þ’dp„ rhÛp“p¡ kçâv$pe Qgph“pf“u ‘fç‘fp“p¡ kçbÞ^ ANpD’u S> gB“¡ A¡d L$üy„ R>¡ L¡$:- kçâv$pe“¡ A“ykfu“¡, A“¡ ‘|h® A“¡ ‘f iy„ R>¡ s¡“p kçbÞ^“p¡ rhQpf L$fu“¡, îui„$L$fpQpe®, îu^fõhpdu hN¡f¡A¡ ‘p¡sp“p N°Þ’dp„ s¡hp„ s¡hp„ hQ“p¡“p¡ Dëg¡M L$ep£ R>¡, A“¡ s¡ ârkÙ S> R>¡. A“¡ ìehlpf ‘Z A¡hp¡ R>¡ L¡$ Ap ""kçâv$pe'' rhóÏõhpdu kçâv$pe R>¡. S>¡d fpdp“yS> kçâv$pe kh® gp¡L$ârkÙ R>¡, s¡hp¡S> Ap ‘Z R>¡. ‘|h£ L$l¡gp õ’m“u ìep¿ep L$fsp„, ""ky^pâc©rs'' A“¡L$ N°Þ’“u V$uL$pdp„ A¡ õ‘óV$ L$üy„ R>¡. dpV¡$ kçâv$pe iåv$“u i[¼s Ad¡ L$l¡gp A’® rhj¡ R>¡, A¡ rhj¡ k„ie g¡i ‘Z füp¡ “’u, dpV¡$ Ap kçâv$pe iåv$ ep¡Nê$Y$ l$p¡B“¡ k„ophpQL$ R>¡. lh¡ Ad¡ L$l¡gp A’®“¡ A“ykfu“¡ S> "" ìep¿epky^p'' hN¡f¡ NÞ’p¡dp„ cp“yv$urns hN¡f¡ ‘[ÎX$sp¡A¡ ""kçâv$pe'' iåv$“y„ ìep¿ep“ cphp’® "OUÞs âÐee' gB“¡ L$ey¯ R>¡. buÅ L¡$V$gpL$ ‘rÎX$sp¡, DÑd fus¡ S>¡“y„ v$p“ L$fpe R>¡, A¡hu ìeyБrÑ L$fu“¡ L$d®rZ OUÞs R>¡, A¡d ìep¿ep“ L$f¡ R>¡. L¡$V$gpL$ DÑdv$p“ L$fu iL$pe R>¡, S>¡“p ep¡N’u A¡hu L$fZ ìeyБrÑ L$f¡ R>¡. ‘fÞsy s¡d L$fhp’u kçâv$pe iåv$ rkÙ ’sp¡ “’u. L$pfZL¡$ s¡hp¡ L$fZp’} ëeyV¹$ âÐee ’B“¡ kçâv$pe iåv$ rkÙ ’sp¡
â’d âí“ 257
“’u. ìepL$fZ ipõÓdp„ blºg N°lZ R>¡ dpV¡$ L$v$prQv¹$ OU¹ âÐee L$fu“¡ L$fZp’® L$ped fpMu“¡ kçâv$pe iåv$ s¥epf L$fhp¡, A¡ ANrsL$ Nrs R>¡. dpV¡$ s¡hp A’®“u ‘°pQu“ rhÜp“p¡A¡ D‘¡np L$fu R>¡. buSpy„„ A¡ L¡$ ""Ap‘u iL$pe R>¡ S>¡'' A¡hp¡ A’® L$ep£ A¡V$g¡ ""Ap‘u i¼psp¡'' dÞÓ S> R>¡, dpV¡$ kçâv$pe iåv$’u dÞÓ S> Aphi¡. A¡d ’pe sp¡, kçâv$pe rkhpe Ap‘¡gp dÞÓp¡ ìe’® R>¡, A¡ hQ“p¡“p¡ rhfp¡^ Aphi¡. A“¡ b°ûp, fyÖ BÐepqv$L$ s¡-s¡ kçâv$pe“p âhs®L$ ApQpe® R>¡ A¡hp¡ S>¡ ìehlpf R>¡, s¡“¡ rhfp¡^ Aphi¡. lh¡ L$p¡BL$p¡B õ’m¡ D‘v$¡i rhjeL$ S>¡ hõsy s¡ hpQL$ ‘Z kçâv$pe iåv$ hp‘ep£ R>¡. ‘fÞsy s¡ iåv$, kçâv$pe iåv$“p¡ S> dy¿e A’® kp’¡ kçbÞ^ Ofph“pf lp¡hp’u s¡ dÞÓ“¡ ‘Z gnZp’u kçâv$pe Lüp¡ R>¡, S>¡d Npe, ‘©Õhu, kfõhsu A¡ Arsv$p“ L$üp„ R>¡. dpV¡$ Ad¡ L$l¡gp¡ S> kçâv$pe iåv$“p¡ A’® DÑd fus¡ kh®kçds R>¡, A¡d rkÙ ’ey„. L$fZL¡$ ìeyБrÑ BÐepqv$L$“y„ MÎX$“ L$fhp rhj¡ Adpfp¡ ApN°l “’u.
lh¡ A¡hu iP¹$L$p Aphi¡ L¡$ kçâv$pe iåv$p“p A’®“p¡ âk„N Qpgsp„ hQdp„ L$pqfL$pdp„ ""lqfdÞÓpqv$ L$d®L$'' A¡d L$l¡hy„ Aep¡Áe R>¡. i¥h hN¡f¡ kçâv$pedp„ ‘Z, kçâv$pe iåv$“p¡ ìehlpf R>¡. s¡dp„ sd¡ L$üp âdpZ¡ kçâv$pe iåv$“p¡ A’® “’u, dpV¡$ sdpfp¡ A’® v|$rjs R>¡.
A¡d L$p¡B“y„ L$l¡h„y ìepS>bu “’u. L$pfZL¡$ âí“ L$fsu hMs¡ sdpfp¡ kçâv$pe L$ep¡? A“¡ sdpfp kçâv$pe iåv$“p¡ A’® iy„? A¡hp¡ âí“ R>¡. dpV¡$ s¡dp„ sdpfp¡ kçâv$pe A¡hy„ ‘v$ d|¼ey„ R>¡ dpV¡$, kh®“pd’u ‘fpdi® (kçbÞ^) ’sp¡ lp¡hp’u, h¥óZh kçâv$pe S> g¡hp¡ key[¼sL$ R>¡, dpV¡$ s¡“y„ gnZ L$l¡hy„ ep¡Áe R>¡. buÅ L¡$V$gpL$ i¥h hN¡f¡ dsdp„ kçâv$pe A¡ iåv$ Ap¥‘QpqfL$ (gpnrZL$) R>¡. L$pfZL¡$ ‘fç‘fp’u i¥h kçâv$pe“y„ ApQfZ L$fhy„ A¡ h¥óZh kçâv$pedp„ âh¡i ’hp“p L$pfZê$‘ R>¡. s¡ S> hps b°û‘yfpZ“u kdp[àsdp„ ""dpep“yL$us®“'' AÝepedp„ îuh¡v$ìepk¡ L$lu R>¡:-
""l¡ qÜÅ¡Ñd ! Ap gp¡L$dp„ d“yóep¡“u L$d®, d“, hQ“, A“¡ AÞsep®du“u â¡fZp’u buÅ v$¡hp¡ D‘f S>¡ c[¼s D‘S>¡ R>¡, s¡’u L$fu“¡ l¡ dyr“Ap¡! eo L$fhp“u BÃR>p D‘S>¡ R>¡. ‘R>u s¡ kp^“‘|h®L$ gÿdu“u âp[às dpV¡$ A[Á“dp„„ v$¡hur“rdÑ¡ lp¡dlh“ L$f¡ R>¡. lp¡d’u A[Á“ âkÞ“ ’pe R>¡. A[Á“ âkÞ“ ’e¡’u îuk|e®“pfpeZ’u c[¼s L$fhp“y„ d“ ’pe R>¡, s¡’u s¡ r“fÞsf k|e®“y„ Apfp^“ L$f¡ R>¡. k|e® âkÞ“ ’sp„, îurihÆ“u ‘|Å L$fhp“u
â’d âí“258
BÃR>p ’pe R>¡. âeГ A“¡ rhr^‘|h®L$ rih‘|S>“’u rih âkÞ“ ’pe R>¡. rih âkÞ“ ’sp„, Aìee, S>NÞ“p’, îuhpkyv$¡h “pdL$ L¡$ih ‘fdpÐdp“u k¡hp L$fhp“u BÃR>p ’pe R>¡ A“¡ s¡ k¡hp’u cp¡N A“¡ dp¡n b„“¡ dm¡ R>¡.
dpV¡$ dy¿eÐh¡ L$fu“¡ h¥óZh kçâv$pe D‘f S> kçâv$pe iåv$“u âh©rÑ R>¡, A¡d L$üy„ R>¡. dpV¡$ kçeL¹$ (DÑd) âL©$óV$ (î¡óW$) v$p“ ""s¡ dÞÓpqv$L$“y„ îyrsd|gL$ v$p“'' A¡hp¡ kçâv$pe iåv$“p¡ A’®, âpQu“ rhÜp“p¡A¡ L$üp¡ R>¡.
(*1 ’u 64 âí“p¡dp„ ipõÓp’®“¡ S> dy¿e dp“¡gp¡ lp¡hp’u L¡$hm NyS>fpsu hp„Q“pf“¡ s¡“p¡ D‘ep¡N “’u dpV¡$ Ad¡ L¡$hg âí“ A“¡ R>¡hV$“p¡ S>hpb A¡V$gp“p¡ S> k„n¡‘ L$fu“¡ h¥óZhp¡“u ÅZ“¡ dpV¡$ NyS>fpsudp„ spБe®dpÓ g¿ey„ R>¡.)
-lqfi„L$f ipõÓu
(1/1)kçâv$pe“p L¡$V$gp c¡v$ R>¡?DÑf -
iy„ sdpfp¡ Ap âí“ kh® S> kçâv$pep¡“u k„¿ep rhj¡ R>¡ L¡$ h¥óZhkçâv$pep¡“u k„¿ep rhj¡ âí“ R>¡? Å¡, kh® S> kçâv$pep¡“u k„¿ep“p¡ Ap âí“ lp¡e sp¡ h¥óZh, l¥fÎeNc®, i¥h âc©rs A“Þs kçâv$pep¡ R>¡. s¡ ipõÓdp„ A“¡ gp¡L$dp„ s¡ s¡ õ’m¡ ârkÙ R>¡.
Å¡ L¡$hg h¥óZhkçâv$pep¡“u k„¿ep rhj¡ âí“ lp¡e sp¡-Qsycy®S> A¡hp rhóÏ cNhp““u cyÅ“u R>pepdp„ [õ’rs L$fhp’u
kyr“c®e A¡hp Qpf kçâv$pep¡, dlpdpep“p ce“¡ v|$f L$f“pfp R>¡. 1- fyÖ 2- gÿduÆ, 3- b°ûpÆ, A“¡ 4- k“L$pqv$L$. Ap Qpf S>Ns¹“p¡ DÙpf L$f“pfp ApQpep£A¡, nufkpNfdp„ ‘p¡Y$sp A¡hp A“¡ v$ep“p kpNf“¡ S>¡dZ¡ r“S> õhê$‘dp„ gu“ L$f¡gp¡ R>¡ A¡hp âcy“u ‘pk¡’u s¡ d¡mhu ârkÙ (âL$pi) L$f¡gp R>¡. Üp‘feyN“p AÞs¡ cNhqv$ÃR>p’u L$p‘prgL$pqv$L$, bp¥Ù A“¡ b°ûhpv$ BÐepqv$ hX¡$ v$¡hp¡A¡ s¡ kçâv$pep¡“¡ rir’g L$ep®: îurhóÏõhpdu, fpdp“yS>, dÝh A“¡ r“çbpL£$ Ahspf fu afu’u s¡d“y„ kd’®“ L$ey®„. Ap Qpf kçâv$pep¡ dy¿e R>¡. buÅ s¡ s¡ kçâv$pep¡ ‘f S> Ap^pf fpM“pfp lp¡hp’u Np¥Z R>¡ L¡$ S>¡ âL$pip“Þv$ hN¡f¡ A“„s kçâv$pep¡ R>¡. A¡ kÐkçâv$pep¡ S>Ns¹dp„ S>e ‘pd¡ R>¡.
â’d âí“ 259
s¡’u, kÐkçâv$pe“p c¡v$ Qsy—…kdyÖê$‘u L$p„su“¡ pfZ L$fsu qfÓu D‘f ârkÙ R>¡, s¡Ap¡ Qpf¡ ‘yfyjp’p£“y v$p“ L$fhp kd’® R>¡ S>¡dp„ Qpf¡ h¡v$“u îyrs âdpZ R>¡.
(1/2) ip dpV¡$? (kçâv$pep¡ ip dpV¡$ R>¡?)DÑf -
b°ûop““p îhZ’u kh® L$d®“u kd©qÙ ’pe R>¡. R>¡hV¡$ ag-kp^“f|‘p c[¼s A“¡ dy[¼s âpàs ’pe R>¡. Ap A¡L$ S> AN®gp rh“p“y„ (l„d¡$i DOpXy„$) dp¡n“y„ Üpf R>¡. h¥óZhÐh“p¡ Dv¹$ch dÞÓp¡‘v$¡j’u ’pe R>¡. ApQpe®“p ipk“’u (D‘v$¡i’u) h¡v$“p kh® d® r“es ’pe R>¡. (A¡L$ buÅ“p¡ bp^ L$fsp “’u). s¡’u kh® S>Ns¹“y„ õh^d®s: (õh^d®L$s©®L$) fnZ ’pe R>¡. Ap âL$pf“p„ âep¡S>“p¡’u âcyA¡ kçâv$pe âL$V$ L$ep® R>¡. buÅ„ ‘Z Np¥Z âep¡S>“p¡ lS>pfp¡ R>¡. kçâv$pe“¡ âL$V$ L$fhpdp„ âcy“p A“Þs âep¡S>“p¡ R>¡. kh® âLpf“p kÐagp¡“u ‘fç‘fphpmp kçâv$pep¡“p kÞsp““¡-rhõspf“¡ dpf¡ L¡$V$gp¡ hZ®hhp¡?
rhÜ¡juAp¡“p fp¡j“p ‘p¡jZ dpV¡$, kpfp rhÜp“p¡“p kÞsp¡j dpV¡$, Aop“uAp¡“p¡ dp¡l v|$f L$fhp dpV¡ ’p¡Xp„L$ d¢ bspìep R>¡ S>.
(1/3) s¡ kçâv$pep¡ L$ep L$ep h¥gnÎe’u kçds R>¡?DÑf-
Ap sdpfp¡ âí“ S> Aey¼s R>¡. sd¡ Al] rS>opkp bp¡^L$ qL$d¹ iåv$ hp‘ep£ R>¡, s¡“p¡ h¥gnÎedp„ kpdpÞepr^L$fÎe¡ AÞhe ’pe. Äepf¡ h¥gnÎe, Akp^pfZ d® R>¡. L¡$“ iåv ÓuÆ rhc[¼s“p¡ lp¡hp’u âep¡S>L$Ðh s©suep“p¡ A’® R>¡. s¡dp„ âL©$rs qL$d¹ iåv$“p A’®“p¡ Ap^¡esp kçbÞ^¡ AÞhe ’pe. âÐeep’® S>¡ âep¡S>L$sp, s¡“p¡ kçds iåv$“p¡ A¡L$v$¡i S>¡ kçdrs s¡dp„ r“fy‘L$sp kçbÞ^¡ AÞhe ’pe. lh¡ L$ep âL$pf“u kçdrs dpV¡$ sd¡ ‘©ÃR>p L$fu R>¡ s¡“p¡ õ‘óV$‘Z¡ bp¡^ ’sp¡ “ lp¡hp R>sp„ âL$fZ“¡ A“ykfu“¡ kdÅe R>¡ L¡$ s¡ s¡ kçâv$pe“¡ A“yep¡Nu A“¡ ‘fõ‘f ârsep¡Nu c¡v$rhrióV$ kçdrs dpV¡$ sd¡ ‘©ÃR>p L$f¡gu li¡. ‘|h®hp¼edp„ sd¡ c¡v$iåv$ N°lZ L$ep£ R>¡. s¡’u c¡v$iåv$’u N°lZ L$fpe¡gp s¡ s¡ kçâv$pe rhi¡j“p rhjehpmu, sp×i kçdrs âep¡rS>L$p,
â’d âí“260
kp^pfZ d®rhjreZu, sdpfu bycyÐkp R>¡. Ðepf¡ kp„cmp¡ kçâv$pep¡dp„ OZp„ âL$pf“y„ h¥gnÎe„ R>¡.
ApQpfdp„, rQŒdp„, kp^“dp„, agdp„, c¼Ðepqv$L$“p ‘°L$pfp¡dp„ A“¡ rkÙpÞsp¡dp„ rhõspf kp’¡ h¥gnÎe R>¡. S>¡d L¡$ sygkuL$póW$“u dpgp L¡$V$gpL$ kv$p L„$W$dp„ pfZ Lf¡ R>¡, Äepf¡ buÅ$ L¡$hg ‘|Åqv$L$ Ahkf¡ S> f¡ R>¡. s¡ S> fus¡ EÝh®‘yÎX²$, dyÖp A“¡ k¡hp“p âL$pfp¡dp„ OZp âL$pfc¡v$p¡ R>¡, S>¡ s¡-s¡ N°Þ’p¡dp„ v$¡MpX$ép R>¡. iyÙpÜ¥s, Ü¥s, rhrióV$pÜ¥s, Ü¥spÜ¥s A¡ fus¡ rkÙpÞsp¡dp„ ‘Z h¡v$“u îyrsAp¡“p r“Z®e’u ‘fõ‘f rhgnZsp, OZp rhõspf kp’¡ s¡-s¡ kçâv$pe“p N°Þ’p¡dp„ R>¡. Aphp c¡v$p¡ A“Þs R>¡., AÐeÞs rhõspf“p ce’u s¡ kh® Alu„ hZ®hu iL$pe “lu. Å¡ sdpfu blº S> DÐL$V$ rS>opkp lp¡e sp¡ ‘Z s¡ kh®“y„ h¥gnÎe A¡L$ õ’m¡ “ S> hZ®hu iL$pe. s¡ dpV¡$ sdpf¡ s¡-s¡ kçâv$pe“p ApQpep£ ‘pk¡ ifZ¡ S>B rióeÐh âpàs L$fu“¡ s¡-s¡ N°Þ’p¡“p¡ kpfp¡ Aæepk L$fhp¡ A“¡ h¥gnÎe ÅZu g¡hy„. kp[ÒhL$pqv$L$ c¡v$’u “p“p âL©$rs“p Æh R>¡-s¡ kh®“p¡ DÙpf s¡-s¡ âL$pf“p ep¡Áe D‘v$¡i’u ’pe R>¡. A¡ fus¡ kh® kçâv$pep¡“p¡ Arhfp¡^ ‘Z ’pe.
(Ap õ’m¡ eÛr‘ âí“L$pf L¡$hg s¡-s¡ kçâv$pe dpV¡$ h¥^çe®rh^ep âí“ L$f¡ R>¡, s’pr‘ cpfsdps®ÎX¡$ h¥^çe® D‘fp„s kp^çe® ‘Z v$¡MpX$u Appàey„, A¡ S> cpfsds®ÎX$“u dlÑp R>¡. rh‘nu Ü¡jbyqÙhpmp¡ R>¡ Äepf¡ rkÙpÞsu“¡ s¡“p¡ õ‘i® ‘Z “’u. Ap ‘Ùrs“¡ hpv$u“¡ r“N°lõ’p“dp„ gphhp dpV¡$ kpfp ‘[ÎX$sp¡ õhuL$pf¡ R>¡.)
(1/4) Ap c¡v$p¡dp„ sdpfu kçdrs R>¡ L¡$ “rl?DÑf-
h¡v$ipõÓ’u rhfyÙ “ lp¡e s¡hp c¡v$p¡dp„ kçdrs R>¡ S>. ‘Z h¡v$ipõÓ’u rhfyÙdp„ L$p¡B ‘Z Ap[õsL$“u kçdrs “ S> lp¡B iL¡$. gp¡L$p¡“p M¡v$ê$‘u AfÎep¡“p v$php“m A¡hp h¡v$d|gL$ dpN®c¡v$dp„ kçdrs R>¡ S>.
(1/5) Å¡ kçdrs R>¡ sp¡ s¡d ApQpfZ L¡$d “rl?DÑf-
h¡v$“¡ A“ykfsp c¡v$p¡dp„ Adpfu kçdrs R>¡, sp¡ ‘Z Ad“¡ Adpfp
â’d âí“ 261
^d®’u Sy>v$p ^d®“y„ ApQfZ BóV$ “’u. S>¡d L$d®“p rhr^r“j¡^p¡’u kh® S> Ap[õsL$p¡“p õh A“¡ Bsf ^d® ‘fõ‘f rcÞ“ R>¡. s¡-s¡ ipMp“p ‘pW$p¡ A“¡ s¡-s¡ L$ë‘k|Óp¡dp„ L$l¡gp L$dp£ lp¡hp R>sp„ A“¡ s¡dp„ kh®“u kçdrs lp¡hp R>sp„ S>¡d õhipMp‘|h®L$ AÝee“ A“¡ õhipMue L$d® S> D¼s R>¡, s¡d Adpf¡ dpV¡$ ‘Z Adpfp kçâv$pe“p¡ ApQpf S> BóV$ R>¡.
A¡ furs kçdrs lp¡hp R>sp„ AÞe kçâv$pe L¡$ AÞe ^d®“u L©$rs âpàs “’u. sd¡ S>¡ âí“ ‘|R>ep¡ R>¡ s¡ sdpfu QsyfpB R>¡.
(1/6) Å¡ kçdrs “’u sp¡ c¡v$ ip dpV¡$ dp“p¡ R>p¡? (R>Ì$p âí“p¡ ‘l¡gp¡ cpN)DÑf-
h¥qv$L$ kçâv$pep¡dp„ kçdrs S>Zphu R>¡, lh¡ Ap Ah¥qv$L$ kçâv$pep¡ dpV¡$ L¡sy“y ‘e®“yep¡N (byqÙ‘|h®L$ MÎX$“ L$fhp dpV¡$ S> L$f¡gp¡ âí“) kh®’p h©’p R>¡. L$pfZ L¡$ Adpfu kçdrs h¥qv$L$ kçâv$pep¡dp„ sp¡ R>¡ S>. Å¡ sd¡ rhL$ë‘hpmp bÞ“¡ âí“dp„ l¡sy ÅZhp BÃR>p¡ R>p¡ sp¡ s¡hp¡ l¡sy h¡v$ipõÓrhfp¡^ê$‘ S>Zpìep¡ R>¡. s¡’u Ap âí“ DÑf“¡ ep¡Áe “’u.
Ap âí“ dpN®Ly$gdp„ L$glpLy$gsp ÅZhp dpV¡$ L$gp’u (ey[¼s’u) fQhpdp„ Apìep¡ R>¡, ‘Z s¡’u kpfp dpZkp¡ h©’p L$gl ip dpV¡$ L$f¡? (A’p®s¹ Adpf¡ L$p¡B kçâv$pe“¡ Ah¥qv$L$ L$lu“¡ h©’p L$gl ip dpV¡$ ìlp¡fu g¡hp¡? S>¡dp„ h¡v$ipõÓ“p¡ rhfp¡^ lp¡e s¡ Ah¥qv$L$ kçâv$pe R>¡ ApV$gy„ L$l¡hy„ S> bk R>¡.)
(1/6) iy„ A¡ c¡v$ hZ®r“óW$ R>¡?(âí““p¡ buÅ¡ cpN)DÑf-
Ap âí“dp„ qL$d¹ iåv$ ‘©’L$ ‘v$ R>¡ L¡$ kdõs? ‘©’L¹$ ‘v dp“u“¡ kçâv$pe hZ®r“óW$ R>¡ L¡$ “rl A¡hu rS>opkp R>¡ L¡$ kpdpkpÞs A¡L$ ‘v$ dp“u“¡ L$ep hZ®dp„ r“óW$p R>¡ A¡hp¡ A’® L$fu kçâv$peL©$s hZ®rhi¡j L$ep¡ R>¡ A¡d ‘©ÃR>p R>¡?
Å¡ qL$d¹ ‘v$“¡ ‘©’L¹$ dp“u“¡ ‘©ÃR>p L$fu lp¡e sp¡, hZ®rhrióV$ d“yóep¡dp„ kçâv$pe“u âh©rÑ lp¡hp’u S>¡ hõsy âÐenrkÙ R>¡ s¡“p¡, k„ie“y„ õhê$‘ OX$sp„ AcphL$p¡qV$dp„ Dv$e “ ’sp¡ lp¡hp’u A“¡ k„ie A¡ A¡L$ rd®L$-
â’d âí“262
rhfyÙL$p¡qV$ÜephNprlop“ê$‘ lp¡hp’u k„ie S> DБޓ ’sp¡ “’u, Ðepf¡ Ap âí“ ìe’® R>¡. lh¡, ArN°dhp¼e (qL$dpîdr“óW:) “p A“ykÞ^p“’u A¡d S>Zpe R>¡ L¡$ d® b¡ âL$pf“p âí“L$sp®“¡ Arcds R>¡, (1) hZ®^d® A“¡ (2) Apîd^d®. Ðepf¡ cNhþdÞÓN°lZ A“¡ cNhÐk¡hpqv$ kçâv$pe ^dp£ hZ®^d® R>¡ L¡$ Apîd^dp£ R>¡, A¡ ÅZhp dpV¡$ âí“ R>¡, Å¡ A¡d lp¡e sp¡ L$luA¡ R>uA¡.
^dp£“y„ Ü¥rhÝe A¡ fus¡ ipõÓ“¡ kçds “’u. L$pfZ L¡$ hZ®^d® L¡$ Apîd^d® D‘fp„s ‘Z Års^d®, Ly$g^d®, v$¡i^d® BÐepqv$ dp£“y„ hZ®“ ‘Z s¡ s¡ õ’m¡ ipõÓp¡dp„ dm¡ R>¡. hmu,""hZ®, Apîd A“¡ Bsf“p S>¡¡ dp£ R>¡, s¡ Ad“¡ kh® S> L$lp¡.'' Ap epohë¼eõd©rs“p âí“hp¼edp„ rdspnfpL$pf rhop“¡íhf R> âL$pf“p dp£ S>Zph¡ R>¡. (1) hZ®^d®, (2) Apîd^d®, (3) hZp®îd^d®, (4) NyZ^d®, (5) r“rdÑ^d® A“¡ (6) kp^pfZ^d®. s¡dp„ kçâv$pe^dp£ A¡ kp^pfZ^d® R>¡. L$pfZ L¡$ kçâv$pe“¡ kçds A¡hp sygkuL$póW$dpgp^pfZpqv$L$ ApQpfp¡ OÏ„ L$fu“¡ kh®hZp¡®dp„ kp^pfZ R>¡. rhop“¡íhf¡ ‘Z Atlkp-ip¥Q-ApQpfpqv$L$“¡ kp^pfZ^d®dp„ L$lu“¡ s¡“y„ ApQfZ ApQpe®L$fZ‘|h®L$ S> L$üy„ R>¡. Ap ApQpe®L$fZ kpçâv$preL$ Nyfy“¡ ifZ¡ S>hpê$‘ R>¡. Å¡ D‘“e“L$prgL$ ApQpe®“y„ N°lZ L$fpe sp¡ s¡hp ApQpe®“u D‘krÑ õÓui|Öpqv$L$ L$fu iL¡$ “rl, s¡’u Atlkpqv$ kp^pfZ^d® “ ’B iL¡$. hmu, bpü A“¡ ApÞsf A¡d bÞ“¡ ‘°L$pf“y„ ip¥Q L¡$hg kçâv$pe’u S> gæe R>¡.
A¡ fus¡ õh^d®“p rinZp’£, cNhv¹$c[¼s“u rkqÙ A’£, ‘p¡s‘p¡sp“p Ar^L$pf“¡ A“ykfu b°ûop“ A’£ A“¡ dy[¼s A’£, A“¡ s¡“p„ d|gc|s-cNhþdÞÓN°lZ“¡ A’£ ‘Z Qpf¡ hZp£A¡ kçâv$pe“y„ k¡h“ L$fhy„. Ap’u S> âcy“u cyÅ“u R>pep’u r“c®e A¡hp kh®hZ®r“óW$ kçâv$pep¡ b°ûrj®Ap¡A¡ ipõÓp¡dp„ hZ®ìep R>¡.
(1/7) Å¡ hZ®r“óW$ lp¡e sp¡ kçâv$pe ‘|h®L$ hZ® R>¡ L¡$ hZ®‘|h®L$ kçâv$pe R>¡?DÑf-
sd¡ kçâv$pe‘|h®L$ A“¡ hZ®‘|h®L$ iåv$p¡ hp‘ep® R>¡, sp¡ s¡ sdpê$„
â’d âí“ 263
‘|h®Ðh iy„? (1)Ahíe-frQs-r“es-h©rÑÐh, L¡$ (2) ‘|h®L$prgL$ÐhdpÓ? Å¡ â’d ‘n BóV$ lp¡e sp¡ ""h¡v$pÞsL©$s¹ A“¡ h¡v$rhv¹$ lº„ Ry>„'' A¡d cNhp“¹ îudyM¡ L$l¡sp lp¡hp’u kçâv$pe cNhÐLs®©L$ lp¡hp’u, A“¡ hZp£ ‘Z ""b°pûZ Ap rhfpV¹$‘yfyj“y„ dyM R>¡, bplº nrÓe R>¡'',""dyM, bplº Efy A“¡ ‘N’u b°pûZ, nrÓe, h¥íe, i|Ö DБޓ ’ep'' BÐepqv$ îyrsõd©rs’u cNhÐL©$s hZ® ‘Z lp¡hp’u, k©[óV$“p Apfçcdp„ hZ® A“¡ kçâv$pe cNhÐL©$s lp¡hp’u A¡ b¡dp„’u A¡L$, b¡dp„’u A¡L$“y„ L$pfZ li¡ A¡d i„$L$p bpgL$“¡ ‘Z ’su “’u. s¡’u Ap âí“ AÐeÞs Aey¼s R>¡.
lh¡ Å¡ kh®hZ®“¡ ‘Z AphíeL$ A¡hp h¥óZh kçâv$pe sd“¡ kçâv$pe iåv$’u BóV$ R>¡ sp¡, kçâv$pe“p N°lZ’u S> s¡d“¡ s¡-s¡ hZ®h¥rióV¹$e R>¡ L¡$ â’ds: s¡-s¡ hZ®h¥rióV¹$e A“¡ ‘R>u kçâv$pe A¡d sdpfp âí“p¡ A’® ’pe. Ðepf¡ Aphp¡ S> âí“ sdpf¡ dpV¡$ L¡$d âh©Ñ “ ’pe? qÜS>dpÓpr^L$pfL$ A¡hp NpeÓudÞÓ“p D‘v$¡i’u S> qÜS>ÐhrkqÙ L¡$ qÜS>Ðh‘|h®L$ D‘v$¡i? s¡d S> kh® S> hZ®“¡ bgpÐL$pf¡ cõdfyÖpnpqv$^pfZê$‘ rihv$unp“p rQŒ^pfZ“p¡ ApN°l L$f“pf A¡hp sdpfp ‘Z dsdp„ s¡“p ^pfZ‘|h®L$ hZ® L¡$ hZ®‘|h®L$ pfZ A¡hp¡ kpdp¡ âí“ ’pe S>. dpV¡$ sdpf¡ Ås¡ S>¡“p¡ S>hpb Ap‘hp“p¡ R>¡, A¡hp syëeep¡Nn¡dhpmp âí““p sdpfp ‘p¡sp“p S> DÑf’u kÞsp¡j ‘pdp¡, A¡ S> ‘|fsy„ R>¡.
A¡ S> fus¡ qÜsue âí“ (‘|h®L$prgL$ÐhdpÓ)“p¡ ‘Z S>hpb R>¡.âcy r“Ðe lp¡hp’u, âcyA¡ âÐe¡L$ b°ûp“¡ A“¡ âÐe¡L$ L$ë‘ L¡$
k©[óV$L$pgdp„ S> kÄep® R>¡, s¡’u L$p„B s¡ A¡L$ buÅ“y„ L$pfZ ’B iL¡ “rl. R>sp„ s¡d L$l¡“pf“y„ L$’“ ApL$pi‘yó‘“p kyNÞ^ kdp“ R>¡. Ap’u hZp£ ‘Z kçâv$pe‘|h®L$ “’u A“¡ kçâv$pep¡ ‘Z hZ®‘|h®L$ “’u.
(1/7) iy„ Apîdr“óW$ R>¡? (kpsdp âí““p¡ buÅ¡ cpN)DÑf-
Ap âí“dp„ ‘Z ‘l¡gp“u ‘¡W¡$ qL$d¹ A¡ bycyÐkpbp¡^L$ ‘v$“¡ Sy>vy$„ dp“u“¡ kçâv$pe’u D‘grns s¡-s¡ ^dp£ Apîd^d® R>¡ L¡$ “lu? A¡hu rS>opkp R>¡ L¡$ kçâv$pe“u L$ep Apîddp„ r“óW$p R>¡ A¡d blºh°url kdpk dp“u“¡ kçâv$peL©$s Apîd rhi¡j L$ep¡ R>¡? A¡hu ‘©ÃR>p R>¡? Al] ‘Z â’d
â’d âí“264
L$ë‘dp„ "qL„$ hZ®r“óW$:' A¡ âí““p S>¡hp¡ S> kdp“ ep¡Nn¡d âí“ lp¡hp’u, s¡“p DÑf’u S> Ap âí“ ‘Z v$Ñp¡Ñf R>¡. Å¡ qÜsue L$ë‘ lp¡e sp¡ â’d L$ë‘dp„ S>Zpìey„ s¡d kpdpÞe ^d® lp¡hp’u Ap“p¡ ‘Z S>hpb dmu S> Åe R>¡. s’pr‘ L$luA¡ R>uA¡ L¡$-
cNhþdÞÓN°lZ, cNhБ|S>“, h¡v$rQÞs“, A¡L$ ‘n“p Ahgçb“’u As©óZp-id-v$d hN¡f¡, b°ûop“, ‘R>u dy[¼s A“¡ kyr“d®g L©$óZc[¼s A¡ kh® S> Apîdp¡dp„ R>¡. s¡’u Ap dp®¡“u khp®îdr“óW$sp s¡-s¡ kçâv$pep¡dp„ dlrj®Ap¡A¡ õ‘óV$‘Z¡ S>Zphu R>¡ A“¡ s¡ S> fus¡ kh® S> ks¹ ipõÓ’u lrj®s ’“pfp ÅZ¡ R>¡.
A¡ fus¡ d¢ ‘Z kh® kÐkçâv$pep¡dp„ fl¡“pfp h¥óZhp¡“u kh® Apîdp¡dp„ AÐephíeL$sp L$lu R>¡.
(1/8) Å¡ Apîdr“óW$ lp¡e sp¡ Apîd‘|h®L$ kçâv$pe L¡$ kçâv$pe‘|h®L$ Apîd?DÑf-
Alu„ ‘Z ‘|h®Ðh A¡V$g¡ L$pfZÐh rhhrns R>¡ L¡$ ‘|h®L$prg¼ÐhdpÓ? â’d ‘n (L$pfZÐh) ep¡Áe “’u. D‘f L$üy„ s¡d A“¡ lh¡ L$l¡hpi¡ s¡d ""h¡v$pÞsL$©s A“¡ h¡v$rhv¹$ lº„ R>„y'', ""â’d h¡v$“p iåv$p¡’u S> ‘©’L¹$ k„õ’p b“phu'' BÐepqv$ Nusp A“¡ d“yõd©rs S>¡d âdpZd|^®Þe A¡hp N°Þ’p¡“p k¢L$X$p¡ hQ“p¡’u kçâv$pep¡ Bíhf¡ S> âL$V$ L$ep® R>¡ A¡d rkÙ ’sy„ lp¡hp’u A“¡ A¡ S> fus¡ Apîdp¡“y„ ‘Z cNhÐL©$sÐh lp¡hp’u, S>¡d“¡ âÅ “’u A¡hp Apîdp¡ (b°ûQe®, hp“âõ’ A“¡ kÞepk) A¡ ÓZ âcy“p ÓZ QfZ rÓgp¡L$u’u blpf R>¡ A“¡ A¡L$ QfZ S>¡ N©lõ’pîd s¡ ÓZ¡ gp¡L$dp„ R>¡, A¡d qÜsue õL$Þ^dp„ L$üy„ R>¡. A¡L$pv$i õL$Þ^dp„ ‘Z- ""dpfp (âcy“p) S>O“dp„’u N©lõ’pîd, ùv$edp„’u b°ûQep®îd, hn:õ’gdp„’u hp“âõ’pîd A“¡ dõsL$dp„’u k„Þepkpîd âL$V$ ’ep R>¡'', A¡d Ll¡gy„ lp¡hp’u A¡ Apîdp¡ âcyA¡ S> âL$V$ L$ep® R>¡ A¡d r“íQe ’sp¡ lp¡hp’u, s¡d S> A¡L$dp„ buÅ“¡ L$pfZ dp“u iL$psy„ “ lp¡hp’u Ap sdpfp¡ âí“ Aõ’p“¡ R>¡.
qÜsue ‘n õhuL$pfsp lp¡ sp¡, kçâv$pe A“¡ Apîd A¡ b„“¡ ‘Z âcyA¡ k©[óV$“p ApfçcL$pgdp„ S> âL$V$ L$f¡$gp lp¡hp’u s¡Ap¡ kdL$prgL$ rkÙ
qÜsue âí“ 265
’pe R>¡. s¡’u s¡dp„’u A¡L$“¡ ‘|h®L$prgL$ L$l¡hy„ ep¡Áe “’u.A’hp Apîd“y„ N°lZ L$ep® ‘R>u kçâv$pe“y„ N°lZ ’pe L¡$
kç‘°v$pe“y„ N°lZ L$ep® ‘R>u Apîd“y„ N°lZ ’pe? A¡hu S> Å¡ rhrQqL$Ðkp lp¡e sp¡ Ad¡ b„“¡“p¡ õhuL$pf L$fuA¡ R>uA¡. L$pfZ L¡$ s¡ A“ychrkÙ R>¡. N©lõ’pîddp„, b°ûQep®îddp„ A“y[óW$s kçâv$pe^d®“y„ DÑfL$prgL$Ðh R>¡ A“¡ N©lõ’pîd“y„ hp“âõ’pîddp„ A“yóW¡$e kçâv$pe^d®“y„ ‘|h®L$prgL$Ðh R>¡ S>. A¡hu fus¡ b^y„ kdÆ g¡hy„. Å¡ A¡d dp“p¡ sp¡ b°ûQep®îddp„ kç‘°v$pe“y„ ‘|h®L$prgL$Ðh Aphsy„ “ lp¡hp’u v$p¡j âpàs ’pe. ‘Z Ap v$p¡j “’u. ""bpëephõ’p’u S> lqfc[¼s'' BÐepqv$ hp¼ep¡’u kh® rióV$p¡dp„ S>Þdâc©rs lqfc[¼s“p¡ õhuL$pf lp¡hp’u A“¡ ^°yh, âŠpv$pqv$dp„ AÐeÞs bpëephõ’p’u S> kçâv$peN°lZ‘|h®L$ cNhv¹$c[¼s ‘yfpZp¡dp„ ârkÙ lp¡hp’u v$p¡j Aphu iL¡$ “rl. Mfu fus¡ sp¡ âí“L$sp®A¡ ‘[ÎX$ssp v$¡MpX$hp ‘|fsu S> |s®sp hp‘fu R>¡.
D‘f S>Zph¡gp Ap ApW¡$ âí“p¡ Aop“uAp¡“¡ L$óV$ v$¡“pfp A“¡ rióV$p¡“¡ D‘lpk v$¡“pfp R>¡. Ap ‘l¡gp¡ âí“ Ar“óV$ R>¡. s¡“p¡ S>hpb Apàep¡ R>¡.
â’dpóV$L kdpàs.
d
qÜsue âí“266
qÜsue âí“
(2) (kçâv$pe) L¡$V$gp kde’u âh©Ñ R>¡—?DÑf-
Alu„ L$pgps¹ ‘v$ ’u S>Zpsp âc©rs ‘v$“p ep¡N¡ ‘ÊQdu rhc[¼s R>¡. A‘pv$p“¡ ‘ÊQdu Ap k|Ó dp„ "L$prs®¼ep: âh©rs' A¡d dlpcpóe“p¡ âep¡N lp¡hp’u âh©rÑ-Apfæe-hN¡f¡ ‘v$“p¡ ep¡N lp¡e sp¡ ‘ÊQdu ’pe A¡d õhuL$pey¯ R>¡, s¡’u Ahr^Ðh ‘ÊQdu“p¡ A’® ’ep¡. lh¡ rS>opkpbp¡^L$ qLd¹ ’u O âÐeer“ó‘Þ“ ‘qfdpZhpQL$ hsy‘¹’u qL$es¹ iåv$ rkÙ ’ep¡ R¡. s¡“p¡ kpdp“pq^L$fÎe¡ L$pgdp„ AÞhe ’pe. s¡’u kçâv$pe-âh©rÑ-Ahr^c|s-L$pg’u Apfçcu-hs®dp“-L$pg‘e®Þs-L$pgr“óW$ -$‘qfdpZ (k„$¿eprhi¡j-rhrióV$-k„hÐkfeyNpqv$ê$‘ (L$pgNZ“p) âí“L$pf“¡ rS>oprks R>¡ A¡d S>Zpe R>¡. s¡“p DÑfdp„ Ad¡ S>ZphuA¡ R>uA¡ L¡$-
Ap“pqv$rkÙ A¡hp h¡v$p¡¼s kçâv$pep¡ A“pqv$ R>¡. s¡’u L$pg“u âh©rÑ“p¡ âí“, A“pqv$ hõsy“¡ dpV¡$“p¡ Ðep„ DrQs “’u. kçâv$pep¡ L$ë‘¡ L$ë‘¡ lqf“u BÃR>p’u S>Ns¹“u k©[óV$ kp’¡ S> âhs£ R>¡. s¡ (kçâv$pep¡) h¡v$“u ‘¡W¡$ rkÙ S> R>¡. Äepf¡ S>Ns¹“p¡ ge ’pe cNhÐõhê$‘dp„ rsfp¡cph ’pe, Ðepf¡ s¡ (kçâv$pep¡) ‘Z rsfp¡^p“ ‘pd¡. s¡’u h¥óZh kçâv$pep¡ A“pqv$L$prgL$ R>¡, A¡hy„ A“pqv$rkÙ A¡hp h¡v$dp„ L$l¡gp R>¡ s’p L$ë‘¡ L$ë‘¡ âhs£ R>¡. b°û-fyÖpqv$ v$¡hp¡A¡, “pfv$pqv$ h¥óZhp¡A¡ A“¡ ‘|h£ ’A¡gp AÞe âp¼s“ dlrj®Ap¡A¡ s¡d“y„ k¡h“ L$ey¯ R>¡.
(2/1) OZp„ kde’u Å¡ (kçâv$pe) âh©Ñ lp¡e, sp¡ dÞhpqv$L$ N°Þ’p¡dp„ (kçâv$pep¡) dÞhpqv$ N°Þ’p¡dp„ v$¡Mpsp “ lp¡hp’u A“¡ dÞhpqv$ N°Þ’p¡’u s¡ (kçâv$pep¡) rhgnZ lp¡hp’u L¡$d âdpZ lp¡B iL¡?DÑf-
Mf¡Mf s¡„ d“yõd©rs S> Å¡B R>¡, buSy>„ L$p„B Å¡ey„ “’u. L$pfZ L¡$ sy„ h¡v$p¡¼skçâv$pep¡dp„ dÞhpqv$-A×óV$sp L$l¡ R>¡. Ap âí“dp„ õhê$‘prkÙ b¡ l¡Ðhpcpkp¡ s¢ L$üp R>¡, s¡’u spfp¡ Ap âí“ v$Ñp¡Ñf R>¡. kçâv$pep¡, âdpZd|^®Þe A¡hp h¡v$pqv$dp„ hrZ®s R>¡, lqfA¡ s¡ âhsp®ìep R>¡, s¡Ap¡ A“pqv$
qÜsue âí“ 267
R>¡. ""L¡$d âdpZ lp¡B® iL¡$'' Alu b¡ l¡Ðhpcpk“¡ Apîe lp¡hp’u spfp¡ Ap âí“ ipõÓp¡ Å¡ep “ lp¡hp’u L¡$ Ü¡j’u R>¡ A¡d Ad“¡ S>Zpe R>¡.
(2/2) Å¡ kçâv$pep¡ ’p¡X$p kde’u âhÐep® lp¡e, sp¡ ^dp®qv$r“Z®e, s¡“u rhr^ A“¡ s¡“p„ agp¡ kh®Ó (ipõÓp¡dp„) dmu Aphsp lp¡hp’u (kçâv$pe) L¡$d âhÐep®?DÑf-
Al] eqv$ “p A’®hpmp Q¡s¹ Aìee’u, ’p¡X$p kde’u âh©rÑ‘nhpmp¡ S> Ap âí“ sd“¡ BóV$ R>¡ A¡d S>Zpe R>¡. Ad¡ sp¡ OZp kde’u kçâv$pep¡ âhÐep® R>¡ A¡d (kçâv$pep¡) h¡v$rkÙ lp¡hp’u õhuL$pfuA¡ R>uA¡. âí““p b¡ ‘n ’ep. s¡dp„ â’d ‘n“y„ h¡v$pqv$’u kd’®“ ’sp„ DÑf dmu Åe R>¡. Ap âí“dp„ D‘gæedp“Ðhps¹¹ Ap ‘v$ kp’¡ A[Þhs ’sp dp®qv$ r“Z®e, s¡“u rhr^ A“¡ s¡“p„ agp¡ Ap ‘v$p¡dp„ jóW$u rhc[¼s“p¡ ‘°ep¡N Å¡BA¡, s¡ W¡$L$pZ¡ â’dp hp‘fu R>¡, s¡ L$v$pQ sd¡ OZp Apj® N°Þ’p¡ hp„Ãep R>¡ s¡’u Apj® âep¡N li¡! cg¡ lp¡, Aphp„ k„õL©$s cpjp“p„ sdpfp„ L$p¥iëep¡ (?) Ap âí“p¡dp„ OZu S>ÁepA¡ R>¡ S>. s¡Ap¡ “S>f¡ ‘X$sp S> rhÜp“p¡“¡ õhs… kdÅB Åe R>¡, s¡’u Ad¡ ‘pfL$p rR>Öp¡“y„ Dv¹$OpV$“ L$fsp “’u.
^dp®qv$r“Z®e, s¡“u rhr^ A“¡ h¡v$dp„ S>Zph¡gp„ s¡“p„ ag gp¡L$p¡“¡ S>Zphu“¡ S> A“¡ gp¡L$p¡“¡ op“ A“¡ c[¼sdp„ âh©Ñ L$fhp dpV$¡ S> âcyA¡ ^fp“p¡ DÙpf L$fhp yfÞ^f A¡hp kçâv$pep¡ âL$V$ L$ep® R>¡.
(2/3) hmu, h¡v$-‘yfpZ-Brslpkdp„ ‘yóL$m âdpZdp„ ^d®r“Z®e A“¡ s¡“p¡ ag r“Z®e R>¡ S>. afu’u “hu fus¡ AipõÓue fus¡ (kçâv$pe“y„) iy„ âep¡S>“ R>¡?DÑf-
A¡L$ A¡L$ fSy> L$f¡gp âí“p¡’u S> Ap âí““u Nsp’®sp ’B S>su lp¡hp’u, dpÓ ‘p¡s¡ Lë‘¡gu âí“k„¿ep“u ‘|rs®“¡ dpV¡$ S> Ap âí“ R>¡. D‘f“p âí“p¡dp„ A“¡ Ap âí“dp„ R>¡ L$p„B rhgnZsp L¡$ S>¡’u kpçâv$preL$ fursdp„ “hu“Ðh A“¡ AipõÓueÐh“p¡ D‘n¡‘ L$ep£ ? kçâv$pep¡ A“pqv$ A¡hp h¡v$’u rkÙ R>¡, DÙpf L$f“pfp âcyA¡ îyrs’u âhsp®ìep R>¡, s¡dp„ “hu“Ðh A“¡
qÜsue âí“268
AipõÓueÐh L$l¡“pf sy„ ‘fb°ûpqv$’u ‘Z ‘p¡sp“u Ås“¡ âp¼s“ dp““pfp¡ S>Zpe R>¡. iy„ s“¡ h¡v$pqv$dp„ ipõÓÐh dpÞe “’u? Å¡ A¡d “ lp¡e sp¡ h¡v$ S>Zph¡gpdp„ sy„ AipõÓueÐh L¡$d L$lu iL¡$.
(2/4) ApQpe® L$p¡Z lp¡e?DÑf-
iy„ Al] kçâv$peâhs®L$-ApQpe®gnZ BóV$ R>¡ L¡$ sv¹$ìe[¼srhi¡j? Å¡ kçâv$pe âhs®L$ ApQpe®gnZ rhhrns R>¡ sp¡-kpfk„N°ldp„ ‘Ú‘yfpZ“y„ hQ“ R>¡ L¡$- Ak„¿eipMpAp¡“y„ AÝee“ L$f“pf A“¡ kh® eop¡dp„ v$urns lp¡e L¡$ dp¡V$p Ly$gdp„ DБޓ ’ep¡ lp¡e sp¡ ‘Z Ah¥óZh lp¡e sp¡ s¡ Nyyfy “ ’B iL¡$. S>¡ h¥óZh A¡ dÞÓp¡ Ap‘¡ s¡ chbÞ^“p¡ rh“piL$ ApQpe® R>¡ A¡d ÅZhy„. Adpfu ApQpe®‘fç‘fp-
AmXm¡ lrnwwéfmoÎm‘§ nwaha§ lrZmaXm»¶§ ‘w{Z§
H¥$îU§ ì¶mgJwé§ ewH§$ VXZw {dîUwñdm{‘Z§ Ðm{dS>‘²&
VpÀN> {H$b {~ëd‘L²>Jb‘h§ dÝXo ‘hm¶mo{JZ§
lr‘X²dëb^Zm‘ Ym‘ M ^Oo@ñ‘ËgåàXm¶m{Yn‘²&&
(1) îu‘yfyjp¡Ñd, (2) dlpv$¡hÆ, (3) “pfv$dyr“, (4) L©óZ, (5) Nyfyìepk, (6) iyL$v$¡hÆ, (7) rhóÏõhpdu, (8) s¡d“p rióe dlpep¡Nu rbëhd„Ng, A“¡ (9) îudv¹$hëgcpQpe®Æ A¡ fus¡ ipqX$ëe k„rlspdp„ ‘Z S>Zph¡gu R>¡. Ap ‘fç‘fp ‘fdpÐd ‘yfyjp¡Ñ‘yf:kf R>¡, rQfL$pg’u Qpgu Aphu R>¡. QfpQf“¡ AcuóV$, ‘©Õhu‘f c[¼sdp„ sБf R>¡. îuNp¡‘u‘rs’u iê$ ’pe R>¡, rhóÏõhpdu s¡“u (‘fç‘fp“y„) dÝe R>¡ A“¡ s¡ R>¡L$ îudv$pQpe®QfZ îudv¹$hëgcpQpe®Æ ‘e®Þs R>¡.
(2/5) s¡dp„ (Nyfy‘fç‘fpdp„) hZ®r“v$£i, v$¡ir“v$£i A“¡ h„i‘fç‘fp r“v$¡®i ‘Z S>Zphhp¡.DÑf-
‘|h®hs¹ Alu„ ‘Z L$ep hZ®dp„, v$¡idp„, h„idp„ ApQpe® DБޓ ’B iL¡$ A¡d ‘|R>p¡ R>p¡? L¡$ sdpfp kçâv$pe“p âhs®L$ AppQpep£ L$ep v$¡i-hZ® h„idp„ DБޓ ’ep s¡ ‘|R>p¡ R>p¡?
qÜsue âí“ 269
Å¡ â’d‘n lp¡e sp¡ v$¡irhi¡j L¡$ h„irhi¡j“p¡ ipõÓrkÙ r“ed ApQpe®Ðhâep¡S>L$ “’u. s’pr‘ b°pûZhZp®¡Ð‘Þ“, dÞhpqv$A¡ S>¡“u ‘°i„kp L$fu R>¡ s¡hp, Ó¥hrZ®L$“¡ fl¡hp dpV¡$ ep¡Áe ApQp®ehs®dp„ DБޓ ’e¡gp¡ A“¡ dps©Ly$g s’p r‘s©Ly$g S>¡“p iyÙ lp¡e s¡hp¡ S> ApQpe® ’B iL¡$. Ap blºrióV$kçds rkÙpÞs R>¡. s¡ b°pûZhZ®dp„ S> DБޓ ’e¡gp¡ lp¡hp¡ Å¡BA¡, “rl L¡$ AÞe hZ®dp„. dp¡®‘v$¡idp„ b°pûZ“¡ S> Aq^L$pf R>¡. d“yA¡ â’dpÝepedp„ b°pûZ“¡ S> Apq^L$pfu dpÞep¡ R>¡. d“yA¡ â’dpÝepedp„ Lüy„ R>¡ L¡$- b°pûZ“u DБrÑ S> d|rs®dp“ ^d® R>¡. s¡ (b°pûZ) ^d®“¡ dpV¡$ S> DБޓ ’ep¡ R¡ . s¡ (b°pûZ) dy[¼s d¡mh¡ R>¡. d®ê$‘u MÅ“p“y„ fnZ L$fhp dpV¡, kh® c|s“p¡ Bíhf S> ‘©Õhu‘f b°pûZê$‘¡ Ahsf¡ R>¡.
Å¡ qÜsue‘n lp¡e sp¡ kp¥’u â’d ApQpe® L¡$ S>¡ kh®“y L$pfZ R>¡, kh£íhf R>¡ s¡“p hZ®“p¡ r“v$¡£i iu fus¡ lp¡e? rih, “pfv$, ìepkpqv$L$ õhh„i krls îudv¹$hëgpcpQpe® ky^u kh® S> b°pûZ R>¡. lh¡ v$¡i r“v$£i ‘Z kp„cZp¡. kp¥’u â’d ApQpe®“p sp¡ ‘p¡sp“p S> fp¡ddÎX$gdp„ A“¡L$ b°ûpÎX$ lp¡hp’u Ad¡ s¡“p¡ v$¡ir“v$£i “ L$fu iL$uA¡. rih“p¡ v$¡i cNhÙpd A’hp L$¥gpipqv$ R>¡. “pfv$Æ“¡ sp¡ v$n“p¡ ip‘ lp¡hp’u s¡ cdsp S> R>¡ A¡V$g¡ s¡d“p v$¡i“p¡ r“ed “’u, qL$Þsy ‘e®V$“ S> s¡d“p¡ v$¡i R>¡. ìepkÆ edy“psufdp„ âL$V$ ’ep A“¡ bv$fuL$pîddp„ füp. iyL$v$¡hÆ ìepkÆ“¡ Ðep„ âL$V$ ’sp„ S> Qpgu q“L$X$ép s¡’u s¡d“u [õ’rs“p¡ r“ed “’u. Ap kh® L$p„B ‘yfpZp¡dp„ s¡ s¡ õ’g¡ ârkÙ S> R>¡. AÞe ApQpep£ âp^pÞe¡ ÖprhX$ v$¡idp„ S> âL$V$ ’ep R>¡. Adpfp ApQpe®QfZ“p¡ âpvy$cp®h A[Á“Ly$ÎX$dp„’u lp¡hp’u A[Á“Ly$ÎX$ v$¡i R>¡, s’pr‘ Qç‘pfpÎe R>¡, A¡d ip[ÎX$gek„rlspdp„ S>Zpìey„ R>¡.
(2/6-7-8) b°pûZ rkhpe AÞe hZ® ‘Z r“S>ApQpe®Ðh L$fu iL¡$ L¡$ “rl? Å¡ L$fu iL¡$ sp¡ s¡ ipõÓrhfyÙ R>¡, “ L$fu iL¡$ sp¡ s¡“y„ ApQpe®Ðh L¡$d? s¡Z¡ (b°pûZ¡sfhZ£®) D‘v$¡íep¡ ‘Z lu“ hZ®“p S> lp¡e, s¡Ap¡ L$ëepZcpNu L¡$d ’pe?DÑf-
Adpfp kç‘°v$pedp„ îudlpv$¡hpQpe®’u iyê$ L$fu õhê$‘¡ A“¡ AÐepf¡ õhh„iê$‘¡ õhkçâv$pe“y„ A“yipk“ L$f“pf îudv¹$hëgcpQpe® ‘e®Þs L$p¡B
ÓuÅ¡ âí“270
‘Z b°pûZprsqf¼s ApQpe® ’ep¡ “’u. Ap âZprgL$p ipõÓrkÙ R>¡. kh® hZ®“p¡ Nyfy b°pûZ R>¡. BÐepqv$ hQ“p¡ ipõÓdp„ dmu Aph¡ R>¡. ApV$gp’u S> ÓZ¡ âí“p¡“p¡ DÑf Aphu Åe R>¡. S>¡$d“p kçâv$pedp„ õh¡ÃR>p’u L¡$ ip‘“¡ gu^¡ nrÓepqv$ hZ®dp„ DБޓ ’B“¡ ‘Z dlp“ycphp¡ cNhv$¹ Apop’u c[¼s^dp£‘v$¡i L$f¡ R>¡, s¡hp ‘yfyjp¡“¡ S> sdpfp¡ Ap âí“ dp¥“ ^pfZ L$fph¡. Ad“¡ Ap âí“ kp’¡ L$„pB gpNsy„ hmNsy„ “’u.
A¡ fus¡ kçâv$pe“u DБrÑ“p kde’u ApQpe®‘[P¹$L$$s ky^u“p¡ buÅ¡ âí“-ApW$ âí“p¡ kp’¡ v$Ñp¡Ñf R>¡.
qÜsuepóV$L$ kdpàs.
d
ÓuÅ¡ âí“ 271
ÓuÅ¡ âí“
(3) sdpfp D‘v$¡íe Qpf¡ hZ® R>¡, ÓZ R>¡ L¡$ b¡ R>¡?DÑf-
S>Ns¹“p¡ DÙpf L$fhpdp„ Qsyf A¡hp âcyA¡ Qpf¡ hZp®¡“p¡ DÙpf L$fhp dpV¡$ r“S> kçâv$pe“p¡ D‘v$¡i kp¥’u â’d dlpv$¡hÆ“¡ L$ep£. cNhÞdÞÓ“y„ N°lZ L$fhpdp„, âcy“u r“Ðe k¡hpdp„, Ar^L$pf“¡ A“ykfu NyfyA¡ v$¡MpX¡$gp op“dp„, dy[¼sdp„ A“¡ c[¼sdp„ Qpf¡ hZ®“¡ Ar^L$pf R>¡, s¡’u Qpf¡ hZ® D‘v$¡íe R>¡.
Ap kh® ""hZ®r“óW$'' âí“dp„ Aphu Åe R>¡. R>sp„ Sy>v$p¡ âí“ L$fhp“y„ L$pfZ Qp¡kW$“u k„¿ep“u ‘|rs® rh“p AÞe v$¡Mpsy„ “’u.
(3/1-2) ÓZ hZp£ qÜS> R>¡, s¡dp„ Ncp®^p“pqv$k„õL$pf ‘|h®L$ eop¡‘hus N°lZ A“¡ kprhÓuN°lZ dy¿e R>¡. s¡ rh“p qÜÅrsÐh“p Acphdp„ S>¡d h°pÐeÐh âpàs ’pe R>¡, s¡d sdpfp D‘v$¡i“p Acph¡ ‘Z h°pÐeÐh âpàs ’pe L¡$? Å¡ s¡d lp¡e sp¡ sdpfp D‘v$¡i“p Acph¡ õ“p“pqv$L$ h©’p ’pe, ‘Z s¡d ipõÓ“¡ kçds “’u. Å¡ h°pÐeÐh âpàs “’u ’sy„ A¡d L$lp¡ sp¡ ‘R>u D‘v$¡i dpV¡$ rhi¡j ApN°l ip dpV¡$?DÑf-
Ap âí““p ‘Z b¡ cpN R>¡. ‘l¡gp cpNdp„ rS>opkp bp¡^L$ qLd¹ iåv$“p Acph¡ âóV$ìep„i õaºV$ ’sp¡ “’u. Å¡ Ó¥hrZ®L$“¡ A¡ dy¿e R>¡ L¡$ “rl A¡d sdpfp¡ cph lp¡e sp b¡ L$p¡qV$dp„’u L$p¡B ‘Z A¡L$“p¡ r“^p®f ’B iL¡$ s¡hp L$p¡qV$Üe“u Dv¹$cph“p dpV¡$ "“' "hp' BÐepqv$ rhL$ë‘bp¡^L$ ‘v$“p¡ Dëg¡M A‘¡rns R>¡. (Ap sp¡ ’ey„ âí“L$pf“u cpjp“y„ v|$jZ)
lh¡ DÑf ‘Z kp„cZp¡ - Ó¥hrZ®L$“¡ NpeÓuN°lZ dy¿e R>¡ s¡dp„ L$ep¡ âpdprZL$ ‘yfyj “p ‘pX¡$? ‘Z ApV$gy„ S> dy¿e R>¡ s¡’u rhi¡j L$p„B S> “’u A¡d âpdprZL$ ‘Z¡ “ L$lu iL$pe.
Å¡ âí““p¡ buÅ¡ cpN A¡ S> ‘l¡gp¡ R>¡ A¡d L$lp¡ sp¡ A„L$g¡M“ âdpv$’u R>¡.
ÓuÅ¡ âí“272
A’hp S>¡d Ó¥hrZ®L$“¡ NpeÓuN°lZ rh“p qÜS>Ðh rkÙ ’sy„ “’u A“¡ h°pÐeÐh âpàs ’pe R>¡, s¡ Ar“óV$ R>¡ s¡’u NpeÓu N°lZ AphíeL$ R>¡. s¡d sdpfp h¥óZkpçâv$preL$ dÞÓp¡“p N°lZ rh“p s¡hy„ Ar“óV$ iy„ R>¡ L¡$ S>¡’u D‘v$¡i“y„ N°lZ AphíheL$ R>¡ A¡d rkÙ ’pe? A¡hp¡ Å¡ A’® lp¡e sp¡ Ad¡ L$luA¡ R>uA¡-
îuL©$óZ“p dÞÓp¡“p¡ h¥óZh kçâv$pe’u D‘v$¡i “ ’ep¡ lp¡e sp¡ h¥óZhÐh rkÙ ’sy„ “’u. h¥óZhÐh rkÙ “ ’pe sp¡ c[¼s A“¡ op“ AÐeÞs vy$g®c R>¡. Äepf¡ c[¼s A“¡ op““p¡ S> Acph lp¡e Ðepf¡ âcy“u L©$‘p iu fus¡ ’pe? S>¡“¡ cNhÐâkpv$ S> âpàs “’u s¡“ dy[¼s ‘Z L$ep„’u lp¡e A“¡ kyM ‘Z L¡$d lp¡e? s¡’u dp¡npqv$“u rkqÜ dpV¡$ D‘v$¡i AphíeL$ R>¡.
hmu, sd¡ S> L$üy„ “¡ L¡$ Ó¥hrZ®L$“¡ NpeÓu AphíeL$ R>¡. ‘Z NpeÓu“p¡ D‘v$¡i ’ep ‘R>u ‘Z NpeÓu“p A’®“u A‘¡np sp¡ fl¡ S> L¡$ S>¡“p S>‘’u agrkqÙ ’pe. A¡ NpeÓu“p¡ A’® sp¡ õhe„ lqf S> R>¡. NpeÓu Üpfp byqÙ L©$óZ“¡ A‘®hp“u R>¡. Ap âL$pf¡ kdÞhepÝepedp„ (b°ûk|Ó“p â’dpÝepedp„), A“¡ AÞeÓ ‘Z r“Z®e L$f¡gp¡ R>¡. s¡’u NpeÓu“y„ ‘Z ag d¡mhhp dpV¡ h¥¥óZhÐhâp‘L$ v$unp“u S>ê$f R>¡. s¡ rh“p k¡hpdp„ Ar^L$pf “’u. k¡hp Qpf¡ ‘yfyjp’® dpV¡$ R>¡. Ap D‘fp„s buÅ ‘Z Þe A“¡ rhdg agp¡ OZp„ R>¡. A¡ kh®“p¡ r“Z®e âpQu“ F>rjAp¡A¡ L$ep®¡ R>¡. s¡ sdpf¡ ùv$e“p Üpf DOpX$u Å¡B g¡hp¡. A¡ fus¡ h¥óZhdÞÓp¡“p¡ D‘v$¡i AÐeÞs AphíeL$ R>¡. S>Ns¹“p “p’, b°ûfyÖpqv$L$“p ‘Z Bíhf A¡hp îulqf âkÞ“ ’pe s¡’u rhi¡j Adpfp rQÑ“y„ buSy>„ L©$Ðe iy„ lp¡B iL¡$?
(3/3) S>¡d hZp®îd^d®“y„ A“¡ s¡“p ag“y„ hZ®“ kh® N°Þ’p¡dp„ R>¡, s¡d sdpfp kçâv$pe“y„ A“¡ s¡“p ag“y„ hZ®“ L¡$d “’u?DÑf-
kh® N°Þ’p¡dp„ hZp®îd“y„ hZ®“ R>¡ A¡ g¡M âdpv$’u R>¡. L$pfZ L¡$ rinp, ìepL$fZ, q“fy¼s, R>Þv$, rhN¡f¡ A„$N N°Þ’p¢dp„ A“¡ ârsip¿e, r“OÎVy$ hN¡f¡ D‘p„$N N°Þ’p¡dp„, s¡dS> Apeyh£v$, “yh£v$, NpÞ^h®h¡v$, õ’p‘Ðeh¡v$ hN¡f¡ D‘h¡v$ N°Þ’p¡dp„ A“¡ s¡ D‘f gMpe¡gp Ak„¿e N°Þ’p¡dp„ hZp®îd“y„ hZ®“ “’u. hmu L$pìeipõÓ, “pV$éipõÓ hN¡f¡dp„ ‘Z r“ed’u s¡“y„ hZ®“ “’u.
ÓuÅ¡ âí“ 273
kh®® N°Þ’p¡dp„ hZp®îdr“ê$‘L$Ðh¡ ìep[às rkÙ ’su “’u. D¼s kh® N°Þ’p¡dp„ N°Þ’Ðh“p¡ kh®h¡ÑpAp¡ Üpfp ìehlpf R>¡ S>.
Å¡ N°Þ’ iåv$’u õd©rs‘yfpZpqv$“y„ S> N°lZ L$fp¡ sp¡ s¡dp„ Adpfp h¥óZhkçâv$pe“y„ A“¡ s¡“¡ Arcds A¡hp rkÙpÞs“y„ - crL$s, op“, cNhÐk¡hp, EÝh®‘yÎX²$, sygkuL$póW$dpgp, iP¹$MQ¾$pqv$^pfZ hN¡f¡ ^dp£“y A“¡ cNhÐâkpv$ A“¡ ‘fd‘v$âp[às hN¡f¡ kçâv$pe“p„ ag R>¡ s¡d“p hZ®“p¡“p dlpL$ëgp¡gp¡ s¡ s¡ õ’m¡ hpf„hpf v$¡Mpe R>¡ S>. ‘Z s¡ sp¡ s¡S> Å¡B iL¡$ L¡$ S>¡Ap¡ blº N°Þ’ê$‘u kpNf“p„ L$Z®^pf lp¡B kБyfyj lp¡e. dpV¡$ L$p„B v$p¡j “’u.
kh® S> âdpZp¡ A¡L$ W¡$L$pZ¡ gMu iL$pe “rl. s¡’u sdpfp kÞsp¡j“u Mpsf rv$„ÁdpÓ v$¡MpX$ey„ R>¡. kh® N°Þ’p¡“y„ blp“y„ L$lu ‘p¡sp“¡ dp¡Y¡$ S> kh®o lp¡hp“p¡ v$php¡ L$f¡ s¡hp bp¥Ù-h¥chi|Þe“¡ (byqÙ“p h¥ch frls“¡, A’hp bp¥Ù ds“p rQŒ frls“¡) DÑf iy„ lp¡e?
(3/4) sdpfp ApQpep£’u ‘|h®“p ApQpep£ ìepkpqv$L$ Þe|“ R>¡, kdp“ R>¡ L¡$ Ar^L$ R>¡?DÑf-
ìepkpqv$L$’u Adpfp ApQpep„£ L$p¡BL$ A„i¡ Þe|“ R>¡, L$p¡BL$ A„i syëe R>¡ A“¡ L$p¡BL$ A„i Ar^L$ ‘Z R>¡. Adpfp ‘|hp®Qpep£A¡ ìepkpqv$L$“¡ A“ykfu“¡ ^d® A“¡ b°û“p¡ r“Z®e L$fu“¡ Æh“p DÙpf dpV¡$ âÐe¡L$ ipõÓp¡“p A’p£-âd¡ep¡ âhsp®ìep, s¡d S> OZp„ õ’mp¡dp„ s¡dZ¡ ‘p¡sp“p NyfyÐh¡ ‘Z ìepkpqv$L$“¡ õhuL$pep®, s¡’u Adpfp ApQpep£ ìepkpqv$L$’u Þe|“ R>¡. hmu S>¡d ‘|hp®Qpep£A¡ kpP¹$¿e-‘psÊS>g, sL®$ A“¡ qv$Nçbfpqv$ Ahp®Qu“ Ah¥qv$L$ rkÙpÞsp¡“p r“fpk‘|h®L$ Qsyg®nqZ hN¡f¡“y„ âZe“ L$ey¯, s¡d Adpfp ApQpep£A¡ s¡“¡ dpV¡$ cpóe, kybp¡r^“u, sÒhv$u‘r“bÞ^ hN¡f¡ OZp dp¡V$p N°Þ’p¡, A“¡L$ Ahp®Qu“ dpephpqv$L©$s Ly$rkÙpÞsp¡“p r“fpk dpV¡$ âL$V$ L$ep®, s¡’u hpZu A“¡ d““¡ ANp¡Qf A¡hp A’p£-‘v$p’p£-âd¡ep¢“y r“ê$‘Z L$f¡gy„ lp¡hp’u Adpfp ApQpep£“y„ ìepkpqvL$$“u ‘¡W¡$ kh®oÐh ‘Z r“d®Ðkf ùv$ehpmp kùv$e ‘yfyjp¡ õhuL$pf¡ R>¡. hmu ìepkpqv$L$“u ‘¡W¡$ s¡Ap¡ AÐepf¡ kh®“¡ v$¡Mpsp “ lp¡hp R>sp„ ìepkpqv$hs¹ blºS>“dpÞe ‘Z s¡Ap¡ R>¡ S> A¡d kh®“p¡ A“ych
ÓuÅ¡ âí“274
sd¡ ÅZp¡ R>p¡. Ap’u Adpfp ApQpep£“y„ ìepkpqv$syëeÐh„ kyõ’ S> R>¡. s¡d S> ìepkpqv$L$“p A“¡L$ N°Þ’p¡ lp¡hp R>sp Qsyg®nrZ“p A’®dp„ âh¡i L$fhp“u ndsp “ lp¡hp’u, A“¡ s¡’u kyNd ‘yfpZpqv$L$dp„ rhrh^ rhqQÓ v$¡hpqv$L$“p hZ®“p¡ Å¡B“¡ c°ddp„ ‘X$sp Aë‘drshpmpAp¡“¡, L$rgL$pg’u L$gyrjs L$gl¡ kÐL$d® A“¡ op“pqv$L$“p¡ “pi L$ep£ lp¡e s¡hp kdedp„ Adpfp S>¡hpAp¡“p DÙpf dpV¡$ cpóe, kybp¡r^Þepqv $Üpfp lp’ gçbph“pfp A“¡ îu“Þv$“Þv$““p QfZL$dgdp„ õ’p‘“pfp ApQpep£ ìepkpqv$L$’u î¡óW$ ‘Z R>¡ S>.
(3/5) Å¡ ìepkpqv$L$ sdpfp ApQpep®¡’u Þe|“ lp¡e sp¡ kh® ^d®dpN®“p¡ rhàgh ’pe, Å¡ kdp“ lp¡e sp¡ sdpfp N°Þ’p¡“p¡ âQpf kh®Ó ’pe s¡hy„$ L¡$d “’u?â’d L$p¡qV$“y„ DÑf:
â’d L$p¡qV$“p¡ A’® A¡hp¡ lp¡B iL¡$ L¡$ Å¡ sdpfp ApQpep£’u ìepkpqv$L$ Þe|“ lp¡e sp¡ s¡d“p dplpÐçe“y„ ârs‘pv$“ L$f“pfp ipõÓp¡“p¡ rhfp¡^ âpàs ’pe. kL$g^d®dpN®“p ìepkpqv$L$ L$sp® R>¡, Ðepf¡ s¡ Å¡ Þe|“ lp¡e sp¡ rhàgh ’pe. Ap“p¡ S>hpb “uQ¡ dyS>b R>¡-
ApÝep[ÐdL$op“ A“¡ kÞdÞÓ“p v$p“’u âcy“¡ ‘dpX$“pfp ApQpep®¡ kh®’u î¡óW$ R>¡, ApQpep£ kpnps ‘fb°ûê$‘ R>¡, s¡’u s¡Ap¡ kh®’u î¡óW$ R>¡ A¡d dp“hy„ A¡hp¡ r“Z®e ìepkpqv$L¡$ S> ^d®dpN®dp„ L$ep£ R>¡. s¡’u ìepkpqv$L$ S> Å¡ ApQpep£“¡ î¡óW$ dp“hp dpV¡$ L$l¡sp lp¡e sp¡ rhàgh“p¡ NÞ^ ‘Z d®dpN®dp„ “ S> lp¡e.lh¡ qÜsue L$p¡qV$-
kdp“ lp¡e sp¡....BÐeqv$“p¡ A’® A¡hp¡ lp¡B iL¡$ L¡$ ìepkpqv$L©$s dlpcpfspqv$“u ‘¡W¡$ sdpfp ApQpep£“p N°Þ’p¡“p¡ kh®Ó âQpf “’u s¡“y„ iy„ L$pfZ?
kp×íedp„ ìepkpqv$Ns kh®^d®, D‘d¡e Aõdv$pQpe®dp„ “ kçch¡ L¡$dL¡$ kp×íe“y„ fnZ-s¡’u rcÞ“ lp¡hp R>sp„ s¡dp„ fl¡gp dp£ ‘¥L$u L¡$V$gpL$ dp£ s¡dp„ lp¡hp A¡ R>¡. s¡’u N°Þ’âQpfê$‘ ^d® “ lp¡e sp¡ ‘Z nrs “’u. N°Þ’âQpf lp¡hp R>sp„ syëespdp„ lpr“ “’u. Å¡ s¡d “ dp“p¡ sp¡ ìepk¡ S> Ås¡ ‘p¡sp“p S>¡hp S>¡ ApQpep£“p„ “pd ‘p¡sp“p N°Þ’dp„ S>Zpìep„ R>¡¡ S>¡dL¡$
ÓuÅ¡ âí“ 275
ApídfÕe, Ap¥Xy$gp¡rd, L$piL©$Ðõ“ Apqv$. s¡d“p N°Þ’p¡“p¡ AÐepf¡ âL$pi “ lp¡hp’u s¡Ap¡ A^d Wf¡. Äepf¡ s¡Ap¡ h¡v$pÞs“p ApQpep£ lsp A¡d gNcN b^p S> ApQpep£ õhuL$pf¡ R>¡. lh¡ âQpf iåv$’u sdpf¡ iy„ s¡d“p âpdpÎe“p õhuL$pf‘|h®L$ s¡d“p N°Þ’p¡“y„ AÝee“ BóV$ R>¡ L¡$ s¡hp N°Þ’p¡“y„ ‘ep®gp¡Q“dpÓ? Å¡ â’d kh®Ó BóV$ lp¡e sp¡ ìepk“p ‘Z N°Þ’p¡“p¡ s¡hp¡ âQpf kh®Ó L$ep„e¡ “’u. Å¡ A¡d L$lp¡ L¡$ h¡v$“y„ âpdpÎe dp““pfpAp¡dp„ s¡d“p¡ âQpf R>¡, sp¡ s¡ ‘Z ep¡Áe “’u, L$pfZ L¡$ h¡v$“y„ âpdpÎe õhuL$pf“pfp ‘|h®dudp„kL$p¡, spqL®$L$p¡ hN¡f¡ buÅ v$i®“p¡“¡ A“yfk“pfp ìepk“p h¡v$pÞsv$i®““y„ âpdpÎe õhuL$pfsp “’u.
S>¡d S>¥rdr“A¡ “hdp AÝepedp„, L$d® S> ag A‘£ R>¡ “rl L¡$ Bíhf A¡d r“Z®e L$ep£ R>¡. s¡d S> spqL®$L$p¡ Bíhf“¡ r“rdÑL$pfZ dp“¡ R>¡ “rl L¡$ D‘pv$p“L$pfZ. A¡V$gy„ S> “rl ‘Z àH$¥{VíM à{VkmÑîQ>mÝVmZwnamoYmV BÐepqv$ A“¡L$ k|Ódp„ ìepk¡ Bíhf“y„ D‘v$p“L$pfZÐh v$¡MpX$éy„, R>sp„ s¡Ap¡ õhuL$pfsp “’u. Å¡ A¡d L$lp¡ L¡$ ìepkv$i®““p A“yepeuAp¡dp„ s¡“p¡ âQpf R>¡, sp¡ ìepkv$i®“pÞs:‘prs Adpfp kçâv$pedp„ Adpfp ApQpep£“p N°Þ’p¡“p¡ âQpf R>¡ S>. lh¡ Å¡ qÜsue L$p¡qV$“p¡ Apîe g¡sp lp¡ sp¡, L¡$V$gpL$ sV$õ’h©rÑ’u, L¡$V$gpL $râeh©rÑ’u A“¡ sdpfp S>¡hp L¡$V$gpL$ Ü¡jh©rÑ’u ‘Z Adpfp ApQpep£“p N°Þ’p¡“y„ ‘ep®gp¡Q“ L$f¡ R>¡ S>. Ap’u S> sd¡ ‘Z kpsdp âí“dp„ g¿ey„ R>¡ L¡$ âdpZ lp¡e sp¡ L¡$d sdpfp S> N°Þ’p¡dp„ rhfyÙ fus¡ hZ®ìey„ R>¡ BÐepqv$, s¡d S> sdpfp NyfyÐh¡ ÅZdp„ Aph¡gp k[ÃQv$p“Þv$rNqfA¡ klöpn “pd“p N°Þ’pdp„ Adpfp dsê$‘u k|e®‘f ^|rgân¡‘ L$fhp“y iyfy L$ey¯ R>¡, A¡d qL$çhv$Þsu k„cmpe R>¡, Ap’u Adpfp N°Þ’p¡“p¡ âQpf R>¡, s¡dp„ Ap sdpfp¡ âí“ S> âdpZ R>¡. Å¡ s¡d “ lp¡e sp¡ sd¡ cpfs A“¡ cpNhs“u V$uL$pAp¡’u rhfyÙ Adpfp¡ ds R>¡ A¡hp¡ Apn¡‘ iu fus¡ L$fu iL$p¡? Å¡ sd¡ Adpfp N°Þ’p¡“p ‘ep®gp¡Q“ rh“p S> g¿ey„ lp¡e sp¡ A¡ sdpfu ©óV$sp R>¡ dpV¡$ Aphp âí“p¡ bk L$fp¡.
b©lБfpifõd©rsdp„ S>Zpìey„ R>¡ L¡$ âÐe¡L$ Lë‘dp„ L¡$ L$ë‘p¡“p dÝedp„ ^d®“¡ F>rjAp¡ õdf¡ R>¡. kÐeeyN“p¡ ^d® Ó¡spdp„ A“¡ Ó¡sp“p¡ Üp‘fdp„ afu afu“¡ F>rjAp¡ õdf¡ R>¡. A¡ fus¡ eyN¡ eyN¡ d®dp„ h¥gnÎe lp¡hp’u s¡ s¡ eyNdp„ s¡hu s¡hu ‘°h©rÑ“¡ dpV¡$ ApQpep£“p¡ Aprhcp®h ’pe R>¡. eyN¡ eyNdp„ S>¡ ^dp£
ÓuÅ¡ âí“276
lp¡e A“¡ s¡ s¡ dp£dp„ S>¡ b°pûZp¡ lp¡e s¡d“u r“Þv$p L$fhu “rl. s¡d S> s¡ s¡ eyN“p rkÙp¡“u, h°suAp¡“u L¡$ ersAp¡“u ‘Z r“Þv$p L$fhu “rl.
(3/6) Å¡ ìepkpqv$L$’u Ar^L$ sdpfp ApQpep£ lp¡e sp¡ s¡dp„ âdpZ Ap‘p¡.DÑf:
Å¡ Al] ìepkpqv$L$“u A‘¡npA¡ Adpfp ApQpep£“p DÐL$j®dp„ âdpZ“u rS>opkp lp¡e sp¡, sdpfu kpd¡ ‘Z A¡ S> âí“ fSy> L$fu iL$pe. sdpfp ApQpep£’u ìepkpqv$L$ Þe|“ R>¡, kdp“ R>¡ L¡$ Ar^L$ R>¡? s¡dp„ Ad¡ S>¡ â’d L$p¡qV$dp„ DÑf Apàey„ R>¡ s¡’u S> sdpf¡ kÞsp¡j dp“hp¡ OV¡$ R>¡. buÅ L$p¡qV$ dyÄb S> ApXy„$ Qpghy„ lp¡e sp¡ ‘|hp®Qpep£“p DÐL$j®dp„ sdpf¡ õd©rs‘yfpZpqv$“u Akçdrs v$¡MpX$hu flu. dpV¡$ Aphp¡ Ly$[Ðks âepk “ S> L$fhp¡.
Ad¡ ìepkpqv$L$’u Adpfp ApQpep£“u Þe|“sp syëesp A“¡ Ar^L$sp v$¡MpX$$u Ap‘u R>¡, dpÞe lp¡e L¡$ “ lp¡e. sdpfp c°d“y„ r“hpfZ AÞe fus¡ “ S> ’pe.
(3/7) Å¡ i|Öp¡ ‘Z D‘v$¡íe R>¡ sp¡ kÐi|Öp¡ S> L¡$ AkÐi|Öp¡ ‘Z? kp^pfZ i|Ö°p¡ S> D‘v$¡íe lp¡e sp¡ A^d L¡$d “rl? s¡ ‘Z D‘v$¡íe lp¡e sp¡ h¥óZhÐh¡ s¡d“u kp’¡ syëesp R>¡ L¡$ Þe|“sp? Å¡ Þe|“sp R>¡ sp¡ sdpfu v$unp’u iy? Å¡ syëesp R>¡ sp¡ s¡dZ¡ (i|Öp¡A¡) L$f¡gp ‘pL$pqv$L$“p¡ A„NuL$pf L¡$d L$fsp “’u? Å¡ i|Ö¡ L$f¡gp ‘pL$“p¡ A„NuL$pf L$fp¡ R>p¡ sp¡ kh®hZ®“u kdp“sp L$l¡“pfp sd¡ ^Þe R>p¡..!!DÑf:
D‘v$¡íe i|ÖkpdpÞe R>¡ A¡d Ad¡ ‘l¡gp„ L$üy„ R>¡. c[¼sipõÓdp„ kpdpÞe fus¡ i|Ö“¡ ‘Z Ar^L$pf R>¡. Ap hõsy qH$ dU©{ZîR>: Ap âí““p DÑfdp„ Aphu Åe R>¡. R>sp„ Äepf¡ sd¡ Ahkf S> Ap‘p¡ R>p¡ sp¡ L$p„B L$l¡hy„ S>ê$fu gpN¡ R>¡. lh¡, sd¡ S>¡ âí“hp¼edp„ S>Zpìey„ L¡$ i|Ö D‘v$¡íe S> R>¡ sp¡ s¡d“u kp’¡ h¥óZhÐh¡ syëesp R>¡ L¡$ Þe|“sp? Å¡ Þe|“sp R>¡ sp¡ sdpfu v$unp’u iy„? syëeÐh R>¡ sp¡ s¡d“y„ fp„^¡gy„ L¡$d Mpsp “’u? Ap“p¡ S>hpb kp„cmp¡. Ad¡ QpÎX$gpqv$L$“¡ D‘v$¡íe dpÞep “’u. Å¡ i|Öp¡“¡ D‘v$¡íe dp“sp S> Ap âí““¡
Qp¡’p¡ âí“ 277
Ahkf R>¡ A¡d L$lp¡ sp¡ h¥óZÐh¡ syëesp lp¡hp R>sp„ Års’u ‘pL$pqv$L$dp„ Aep¡Áesp R>¡, s¡’u Ad¡ s¡d“y„ fp„^¡gy„ Mpsp “’u. v$unp’u S>¡ DÐL$j® ’pe R>¡, s¡“y„, kdp“fus¡ dp¡npq^L$pfdp„ ‘e®hkp“ R>¡. s¡’u L$p„B Årsdp„ DÐL$j® ’sp¡ “’u. hkÞsF>sydp„ kh® h©np¡ ‘yó‘hpmp„ b“¡, “hp„ ‘p„v$X$p„ ^pfZ L$f¡, ‘Z g]bX$p“u L$X$hpi“p¡ “pi ’sp¡ “’u. dÞÓ’u ey¼s ifuf âcy“p QfZdp„ kdp“fus¡ âpàs ’pe R>¡ Ap rkÙpÞs kh® dyr“Ap¡“¡ dpÞe R>¡.
(3/8) Å¡ kÐi|Öp¡ S> D‘v$¡íe lp¡e sp¡ s¡hp kÐi|Öp¡ L$ep? s¡d“y„ gnZ L$lp¡?DÑf:
Ad¡ sp¡ kpdpÞefus¡ ks¹ i|Ö A“¡ Aks¹ i|Ö“¡ D‘v$¡íe dp“uA¡ R>uA¡ s¡’u Adpf¡ Ap âí““p¡ rhQpf L$fhp“y„ âep¡S>“ “’u.
s©suepóV$L$ kdpàs.
d
Qp¡’p¡ âí“278
Qp¡’p¡ âí“
(4) D‘v$¡idp„ fpdL©$óZpqv$“p dÞÓp¡ kdp“ R>¡ L¡$ s¡dp„ ‘Z Þe|“pr^L$sp R>¡?DÑf-
sd¡ sL®$bÞ^y R>p¡. fpdL©$óZpqv$“p dÞÓp¡dp„ kdp“sp R>¡, Þe|“sp ‘Z R>¡ A“¡ Ar^L$sp ‘Z R>¡. A¡ Þe|“pq^¼e s¡ s¡ âL$pf“u A‘¡np D‘f Ap^pf fpM¡ R>¡.
(4/1) Å¡ kdp“sp R>¡ sp¡ sd¡ AÞe dÞÓ“¡ N°lZ L$fhp“p¡ r“j¡^ L¡$d L$fp¡ R>p¡?DÑf-
Al] r“j¡^ iåv$’u L$p¡B ‘Z Aq^L$pfuA¡ AdyL$ dÞÓ N°lZ “ L$fhp¡ A¡d L$l¡hp BÃR>p¡ R>p¡ L¡$ Adpfp kçâv$pedp„ Adpê$„ BóV$ ag S>¡ ‘yfyjp¡Ñd kpeyÄe s¡ Ap‘“pf Adpfu ApQpe®‘fç‘fp’u âpàs ’sp dÞÓ rh“p AÞe dÞÓ N°lZ L$fhp“p¡ r“j¡^ L$lp¡ R>p¡? â’d ‘n Aep¡Áe R>¡. L$pfZ L¡$ Adpfp ApQpep®¡A¡ s¡hp¡ r“j¡^ ¼ep„e L$ep£ “’u. Å¡ qÜsue ‘n BóV$ lp¡e sp¡ Ap âí“ lh¡ Aph“pf âí“’u Sy>v$p¡ “’u. s¡’u s¡“p¡ S>hpb ‘Z Ðep„ S> dmi¡. sd¡ dpÓ 64 “u k„¿ep‘|rs® dpV¡$ S> Aphp AkçbÙ âí“p¡ Dd¡ep® R>¡.
DÑf-Adpfy„ AcuóV$ ag ‘yfyjp¡Ñd kpeyÄe R>¡, s¡ Adpfu
ApQpe®‘fç‘fp’u D‘v$¡ipsp L©$óZdÞÓp¡’u S> rkÙ ’pe R>¡. s¡’u AÞe dÞÓN°lZ“y„ âep¡S>“ fl¡sy„ “’u. s¡d s¡hp¡ kv$pQpf ‘Z “’u. s¡’u Ad¡ Np¡‘pgpqv$Óe dÞÓp¡ rh“p AÞe dÞÓp¡ N°lZ L$fsp “’u. Adpfp kçâv$pedp„ õhuL$pf¡gp L©$óZdÞÓ“y„ DÐL$j® OZp âdpZp¡’u rkÙ S> R>¡. s¡’u Adpfp kçâv$pedp„ õhuL$pf¡gp Np¡‘pgdÞÓpqv$$ ÓZ dÞÓp¡ S> Adpfu ApQpe®‘fç‘fpA¡ ‘p¡sp“p rióep¡“¡ D‘v$¡íep R>¡. Adpfy„ AcuóV$ s¡V$gp’u S>
(4/2) AÞe dÞÓ“y„ v$p“ sdpfp rióe“¡ L¡$d L$fsp “’u?
Qp¡’p¡ âí“ 279
rkÙ ’B Åe R>¡. AÞe dÞÓp¡“y„ âep¡S>“ bpL$u fl¡sy„ “’u. R>sp„ AÞe dÞÓp¡ Å¡ D‘v$¡ipe sp¡ Adpfp kçâv$pe“u dep®v$p“y„ Dëg„O“ ’pe R>¡ A“¡ kv$pQpf“p¡ ‘Z rhfp¡^ âpàs ’pe R>¡. Adpfp kçâv$pedp„ ‘yfyjp¡Ñd’u Apfçcu AÐepf ky^u“p ApQpep£A¡ kpç‘v$peqv$L$ L$p¡B ‘Z rióe“¡ Bsf dÞÓ“p¡ D‘v$¡i L$ep£ “’u. Ap’u kpçâv$preL$ dÞÓ S> ‘p¡sp“p rióe“¡ A‘pe R>¡.
(4/3) AÞe dÞÓp¡ Å¡ Þe|“ lp¡e sp¡ kh® dÞÓp¡ dp¡n Ap‘“pf R>¡, A¡ ipõÓkçds rkÙpÞs lp¡hp’u Þe|“sp iu fus¡ ?DÑf-
Ad¡ fpdL©$óZ Apqv“p dÞÓp¡“u Þe|“sp L¡$ Aq^L$sp ‘pR>gp âí““p DÑfdp„ S>Zphu v$u^u R>¡. cNhÞdÞÓp¡dp„ s¡ s¡ dÞÓp¡“y„ dp¡nv$ps©Ðh ipõÓp¡dp„ hZ®h¡gy„ lp¡hp R>sp„ ‘Z s¡ dÞÓ“p kpdÕe®’u dp¡nv$ps©Ðh “’u, qL$Þsy s¡“u Ar^óW$psp v$¡hsp“p kpdÕe®’u R>¡. Äepf¡ fpdL©$óZpqv$“p dÞÓp¡“p¡ A¡ fus¡ rhQpf L$fuA¡ Ðepf¡ s¡ s¡ dÞÓp¡’u s¡ s¡ cNhv$¹ Ahspf kp’¡ kpeyÄeê$‘u dp¡n ’pe. Ap hõsy s¥Ñfue D‘q“jv¹$dp„ S>Zphu R>¡ S>. s¡’u s¡ s¡ Ahspfp¡ kp’¡ kpeyÄe“u BÃR>phpmpAp¡A¡ s¡ s¡ dÞÓp¡“y„ D‘pk“ L$fhy ep¡Áe R>¡. ‘Z cNhv$hspfp¡dp„ ‘Z ‘|Z®Ðh, A„iÐh, L$gpÐh“y„ spfsçe ipõÓrkÙ R>¡. s¡ fus¡¡ s¡hp v$¡hsp“p dÞÓp¡ dpV¡$ ‘Z kdS>hy„. Ap’u Ad¡ ‘|Z®‘yfyjp¡Ñd“p S> dÞÓp¡“y„ D‘pk“ L$fuA¡ R>uA¡. Ap“y„ spfsçe k|ÿddrshpmpAp¡A¡ Ås¡ kdÆ g¡hy„.
(4/4) dÞÓp¡“u âi„kp D‘f’u Å¡ sd¡ sdpfp BóV$ dÞÓp¡“u Þe|“pq^L$sp“p¡ rhQpf L$fp¡ sp¡ âi„kp’u âpàs ’su D‘‘rÑ AÞe dÞÓp¡ dpV¡$ ‘Z kdp“ S> R>¡? DÑf-
Ap âí““p¡ A¡hp¡ A’® ’pe L¡$ Å¡ sd¡ sdpfp BóV$ dÞÓ dpV¡$ S> ipõÓrkÙ dp¡nv$ps©Ðhê$‘u âi„kp“¡ hpõsrhL$ dp“p¡ A“¡ s¡hp S> AÞe hp¼ep¡ “¡ A’®hpv$ dp“p¡ sp¡ AÞe dÞÓp¡“¡ ‘p¡sp“p BóV$dÞÓÐh¡ õhuL$pf“pf“¡ ‘Z sdpfp dÞÓp¡ dpV¡$“u âi„kp“¡ A’®hpv$ L$l¡hp“p¡ lL$ R>¡. s¡’u A¡L$“¡ hp[õsL$
Qp¡’p¡ âí“280
A“¡ AÞe“¡ AhpõsrhL$ L$l¡hpe “rl. ‘Z Ad¡ L$ep„ kh®dÞÓp¡“¡ dpV¡$ sd¡ L$lp¡ R>p¡ s¡ fus¡ A’®hpv$fuÐep õhuL$pfuA¡ S> R>uA¡. Ad¡ sp¡ dÞÓr“óW $v$¡hsp“p spfsçe’u s¡“p¡ r“Z®e L$fuA¡ R>uA¡. s¡’u sd¡ L$f¡gp âí““y„ d|g S> rhiuZ® ’B Åe R>¡.
(4/5) i¥h, ip¼spqv$ dÞÓp¡“y„ dp¡npv$ps©Ðh õhuL$pfp¡ R>p¡ L¡$ “ql? DÑf-
dÞÓp¡dp„ dp¡nv$ps©Ðh v$¡hsp“p âkpv$’u S> âpàs ’pe R>¡. dp¡n“¡ Ap‘“pf sp¡ kh®h[Þv$s dyLy$Þv$ S> R>¡. s¡ S> âcy“p A„ip¡ kh® v$¡hp¡ R>¡. kL$pd‘yfyjp¡ S> s¡d“p¡ Apîe L$f¡ R>¡. âcy S> kL$pd ‘yfyjp¡“¡ s¡ s¡ v$¡hspAp¡ Üpfp, dplpÐçebyqÙ’u ag A‘£ R>¡. Ap’u L¡$hg h¥óZhu dÞÓ S> dp¡n“¡ Ap‘“pf R>¡. AÞe c¼spp¡“¡ L$pd“p A‘£ R>¡. AÞe v$¡hspAp¡“p dÞÓp¡ kpnps¹ dp¡n Ap‘“pfp “’u. s¡d“¡ âcy“p s¡ s¡ õhê$‘p¡ Üpfp Ó¥hrN®L$ ag S> dm¡ R>¡. Ap’u, dp¡n“¡ Ap‘“pf L¡$hg îuL©$óZ“u k¡hp S> R>¡. A¡ S> L©$óZ, v$¡hp¡“¡ Ap“Þv$ ‘dpX$“pf R>¡. rihc¼Ðepqv$ dy[¼s“¡ Ap‘“pf “’u. s¡’u s¡ rh“p Adpfy„ AÞe v$¥hs “’u. s¡’u h¥óZhdÞÓp¡ S> dy[¼s“¡ Ap‘“pfp R>¡ A¡d ipõÓp¡ kpfu ‘¡W¡$ L$l¡ R>¡, “rl L¡$ i¥hip¼spqv$ dÞÓp¡.
(4/6) Å¡ AÞe dÞÓp¡“y„ dp¡nv$ps©Ðh õhuL$pfp¡ R>p¡ sp¡ s¡d“u r“Þv$p ip dpV¡$ L$fp¡ R>p¡? DÑf-
Ap âí“dp„ A[õs A“¡ Q¡s¹ iåv$p¡’u i¥hip¼spqv$ dÞÓp¡“p dp¡nv$ps©Ðh“p ‘n“y„ S> AhsfZ ’pe R>¡. s¡’u Ap âí“ D‘f“p âí““p DÑf- s¡ dÞÓp¡ dp¡n v$¡“pfp “’u- s¡’u S> v$Ñp¡Ñf R>¡.
lh¡ sd¡ r“Þv$p“¡ dpV¡$ ‘|R>p¡ R>p¡, sp¡ r“Þv$p iåv$’u iy ArhÛdp“ v$p¡j“y„ L$us®“ sd“¡ rhhrns R>¡ L¡$ rhÛdp“ v$p¡j“y„ L$us®“? A’hp Ad¡ s¡ dÞÓp¡“y„ N°lZ A“¡ S>‘pqv$L$ L¡$d L$fsp “’u s¡ rhhrns R>¡?
â’d ‘n - ArhÛdp“v$p¡jL$us®“ ep¡Áe “’u. L$pfZ L¡$ Adpfp b°ûhpv$dp„ kh® S> b°ûê$‘¡ R>¡. “v$u, kdyÖ hN¡f¡ kh® S> âcy“y„ ifuf R>¡, s¡’u kh®“¡ A“Þe fus¡ âZd¡, BÐepqv$ hp¼ep¡’u kh®“¡ âZpd L$fhp“y„ S>Zph¡gy„
Qp¡’p¡ âí“ 281
lp¡hp’u Adpfp kçâv$pdp„ L$p¡B“u r“Þv$p“¡ AhL$pi S> “’u.qÜsue ‘n - rhÛdp“v$p¡j“y„ L$us®“ ‘Z ep¡Áe “’u. L$pfZ L¡$ Å¡ L$p¡B
rhÛdp“v$p¡j L$l¡ sp¡ s¡ r“Þv$p ’su “’u. Å¡ s¡d “ lp¡e sp¡ kh® hõsyAp¡dp„ sp[ÒhL $fus¡ S>¡ NyZv$p¡j R>¡ s¡“y„ hZ®“ L$f“pfp Äep¡qsj A“¡ Apeyh£v$pqv$ ipõÓp¡ ‘Z r“Þv$p L$f“pfp lp¡hp’u AN°pü W$f¡. ÓuÅ¡ ‘n - Ad¡ s¡ dÞÓp¡“y„ L¡$d N°lZ L$fsp “’u, ‘Z ep¡Áe “’u. L$pfZ L¡$ ‘f^d®“y„ ApQpfZ “ L$fhy„ A¡ sp¡ ipõÓrkÙ S> R>¡. Ap’u S> epohë¼e õd©rs“p s©suepÝepedp„ Ap‘rÑ“¡ kde¡ ‘Z b°pûZ lu“-lu“sf-lu“sd’u ‘Z ârsN°l L$fhp¡ î¡óW$ R>¡ ‘Z npÓh©rÑê$‘ ‘f^d® k¡hhp¡ “rl A¡d S>Zpìey„ R>¡. Ap’u îu“Þv“Þv$“ A¡hp âcy“p QfZ“¡ kp“Þv$ AdÞv$fus¡ “duA¡ R>uA¡. AÞe v$¡hp¡ âcy kp’¡ iyÙ AÜ¥shpmp lp¡hp’u Ad¡ s¡d“¡ r“Þv$sp “’u.
(4/7) Å¡ i¥hpqv$ dÞÓp¡ dp¡n Ap‘“pfp “’u, sp¡ s¡d ârs‘pv$“ L$fsp ipõÓ“u k„Nrs iu fus¡ ’pe?DÑf-
sd¡ S>Zphp¡ R>p¡ s¡hy„ ipõÓhQ“ S> vy$g®c R>¡. L$v$prQs¹ s¡hy„ hp¼e kçch¡, sp¡ s¡ hp¼e spdkÆh ‘fÐh¡ R>¡, A¡ fus¡ s¡hp ipõÓp’®“u k„Nrs ’pe R>¡. byyqÙdp“ ‘yfyjp¡“u âurs Np¡‘u‘rs A¡hp âcy“p QfZdp„ S> lp¡e R>¡.
(4/8) S>¡“¡ ‘Гu “’u, s¡hpAp¡“¡ v$unp Ap‘hp“p¡ Ar^L$pf R>¡ L¡$ “ql?DÑf
Nyfy ‘Гuey¼s lp¡e L¡$ A‘ГuL$ lp¡e, Æhp¡“p DÙpf dpV¡$ eГhpmp¡ S> lp¡e R>¡. v$ep’u s¡ Å¡ v$unp Ap‘¡ sp¡ s¡“¡ v$p¡j “’u. S>¡ l„d¡i S> b°ûQe®h°s ^pfZ L$f“pfp R>¡, A¡hp k“L$pqv$“¡ ‘Z v$unpv$p“dp„ Ar^L$pf R>¡. DÛp¡N‘h® dlpcpfsdp„ s¡dZ¡ rhvy$fÆ“¡ v$unp Ap‘u A¡d S>Zpìey„ R>¡. hmu s¡dZ¡ S> ^©sfpóV²$“¡ qhop““p¡ D‘v$¡i L$ep£ R>¡ A¡ sp¡ ârkÙ S> R>¡. s¡d S> cpNhs“p Qsy’®õL$Þ^dp„ ‘©’yfpÅ“¡ k“L$pqv$L¡$ D‘v$¡i L$ep£ A¡d S>Zpìey„ R>¡. “pfv$‘ÊQfpÓdp„ ‘Z “pfv$Æ“¡ k“L$pqv$L¡$ cNhÞdÞÓ-L$hQpqv$“p¡ D‘v$¡i L$ep£ A¡d S>Zpìey„ R>¡. “pfv$ÆA¡ ‘Z L¡$ S>¡ ApS>Þd b°ûQpfu R>¡, ìepkÆ“¡
‘p„Qdp¡ âí“282
cNhÞdÞÓ“u v$unp Ap‘u A¡d “pfv$‘ÊQfpÓ A“¡ b°ûh¥hsp®qv$dp„ ârkÙ R>¡. hmu cpNhs A“¡ Np¥sdusÞÓdp„ ‘Z “pfv$¡ ^°yh“¡ Üpv$ipnf dÞÓ“p¡ D‘v$¡i L$ep£ A¡d S>Zpìey„ R>¡. hmu ìepkpqv$“¡ “pfv$¡ op“p¡‘v$¡i L$ep®“p¡ Dëg¡M ‘Z cpNhs, hN¡f¡dp„ õ‘óV$ R>¡. A¡ fus¡ A‘ГuL$ “pfpeZ dlrj®A¡ tkl’u gu^¡gp b°pûZ bpgL$“¡ cNhÞdÞÓ“p¡ D‘v$¡i L$ep£ s¡ ‘Z “pfv$‘ÊQfpÓdp„ R>¡. A¡ S> fus¡ ‘yfpZp¡dp„ AÞeÓ ‘Z s¡hp Brslpkp¡ Ap„M DOpX$u“¡ Å¡B g¡hp.
hmu, S>¡ qv$hk¡ h¥fpÁe ’pe s¡ S> qv$hk¡ k„Þepk N°lZ L$fhp¡. Arhàgys b°ûQe® S>¡ Apîddp„ Qpl¡ s¡dp„ âh¡i L$f¡ BÐepqv$ îyrs-õd©rshp¼ep¡’u ApîdkdyÃQe ‘n õhuL$pfu k„Þepkpîd N°lZ L$f“pf“¡ ‘Z v$unpv$p““p¡ Ar^L$pf R>¡. S>¡d i„L$pfpQpe®“¡ v$rnZpd|rs®“u v$unp“p¡ Ar^L$pf R>¡. Ap’u S> epohë¼e õd©rs“p âpe[íQÑpÝepe“p hp“âõ’âLfZdp„ ""gwVݶñVnËZrH$'' BÐepqv$$ hp¼e“u rdspnfpdp„ hp“âõ’pîdu“¡ h¥sp“p[Á“ kpÝeL$d®dp„ Ar^L$pf âpàs ’pe R>¡. v$unp ‘Z v$p“ S> R>¡. v$p“, Npe, ‘©Õhu A“¡ kfõhsu c¡v$¡ ÓZ âL$pf¡ kpdh¡v$“p kp„rlÐe D‘r“jv¹$dp„ A“¡ b©lõ‘rsõd©rsdp„ S>Zpìey„ R>¡. Ap’u Adpfp kçâv$pedp„ ‘fç‘fp’u “pfv$-iyL$-A“¡ v$¡hpqv$ ApQpep£ ‘Гu frls lp¡hp R>sp„ v$unp Ap‘¡ R>¡, s¡dp„ ipõÓ“p¡ ‘Z rhfp¡^ “’u s¡’u ‘Гu frls“¡ ‘Z v$unpv$p““p¡ Ar^L$pf R>¡.
Qsy’p®ô$L$ kdpá.
d
‘p„Qdp¡ âí“ 283
‘p„Qdp¡ âí“
(5) AÐephíeL$, sdpfp¡ L$ep¡ d® R>¡?DÑf-
õhNyfy“p dyM’u îuL©$óZ“p dÞÓp¡“y„ N°lZ, âcy“y„ îhZ, L$us®“, õdfZ, ‘pv$k¡h“, AQ®“, hÞv$“, v$põe, k¿e A“¡ ApÐdr“h¡v$“, õhpQpe®v$ri®sfuÐep A“y[óW$rs Ap ^d® Adpfp¡ AphíeL$^d® R>¡, L¡$ S>¡ h¡v$h¡v$pÞsdp„„ L$üp¡ R>¡. Ap ^d® h¥óZhÐhâey¼s R>¡. s¡d S AÝep‘“pqv$, âÅfnZpqv$L$, ìep‘pfpqv$L$ A“¡ qÜS>k¡hpqv$L$ hZ®âey¼s d® R>¡. s¡ S> fus¡ s¡ s¡ Apîdâey¼s dp£ ‘Z R>¡. s¡ kh® S> AphíeL$ R>¡. s¡d“y„ A“yóW$p“ e’p’® fus¡ ’pe R>¡ S>. s¡dp„ hZp®îd’u âpàs ^d® âÐehpe“u r“h©rÑ dpV¡$ L$fuA¡ R>uA¡. op“dp„ Ar^L$pf âpàs ’hp dpV¡$ s¡d“u S ê$f R>¡, s¡’u s¡hp DÄÄhg ^dp®¡“y„ A“yóW$p“ L$fuA¡ R>uA¡. s¡d“p hX¡$ rQÑ“¡ iyÙ L$fu“¡ s¡ hZp®îd^dp£“y„ A“yóW$p“ op“c¼Ðepqv$“u rkqÙ dpV¡$ R>¡. âcy“u k¡hpqv$L$ dp£ kpnps dp¡n“¡ dpV¡$ ApQfuA¡ R>uA¡. Ap’u S> Adpfp ApQpe®QfZ¡ ‘Z s¡ bÞ“¡ ^dp£ S>Zpìep R>¡. hZp®îdpqv$L$ S>¡ dp£ h¥óZhÐhâey¼s R>¡ s¡ S> ApQfuA¡ R>uA¡. AÞe v$¡hsp“p dÞÓp¡ L¡$ s¡d“u D‘pk“p A’hp ‘yÓ¡óV¹$epqv$ L$pçe lp¡hp’u s¡d“¡ hÄe® dp“uA¡ R>uA¡. s¡ AphíeL$ “’u. AÞe v$¡hspAp¡“u D‘pk“p L$fsp “’u s¡dp„ l¡sy eo d¡ ñdm§ XodmVm§ BÐepqv$ îyrs’u âpàs ’sp¡ r“j¡^ S> R>¡. s¡d S> dm¶ì¶§ ídoV‘mb^oV y{VH$m‘… BÐepqv$ L¡$hg L$pçeL$dp£ ‘Z L$fsp “’u. L$pfZ L¡$ L$pd“p S> “’u. Ap b^y„ Ad¡ h¡v$pÞsrQÞspdrZdp„ hZ®ìey„ R>¡ S>.
(5/1) Å¡ lqfÝep“pqv$L$“¡ sd¡ AphíeL$ Llp¡ Ðepf¡ sdpf¡ kÞÝepNpeÔepqv$“¡ A“phíeL$ L$l¡h„y Å¡BA¡. Ðepf¡ sdpfp dsdp„ hZp®îd“u NZ“p R>¡ L¡$ “rl?DÑf-
A„Np„rNÐh¡ Dcedp„ rhfp¡^ L$l¡hp“¡ L$p¡B ‘Z îyrsey[¼s“¡ ÅZ“pf i¼s “’u. Ðepf¡ Ýep“pqv$L$“u AphíeL$sp“p rh^p“dp„ kÞÝepqv$L$“u A“phíeL$sp iu fus¡ lp¡e? ‘fõ‘f rhfyÙdp„’u L$p¡B ‘Z A¡L$“p¡ õhuL$pf
‘p„Qdp¡ âí“284
L$fsp„ AÞe“y„ A“phíeL$Ðh âpàs ’pe. Al] kÞÝephÞv$“, NpeÓuS>‘pqv$L$ L$p„B âcy“p Ýep“dp„ rhfyÙ “’u, âÐeys A„Np„rNcph¡ lp¡hp’u A“yL$|g S> R>¡. s¡’u Ad¡ Dce“¡ AphíeL$Ðh¡ õhuL$pfuA¡ R>uA¡ Ðepf¡ sdpfp¡ Ap âí“ ArhQpf¡ S> L$fpegp¡ R>¡.
S>¡d S>¡d ipõÓL$’p rhQpfpe R>¡ s¡d s¡d ep¡Áe hQ“p¡ dmsp S> Aph¡ R>¡. blº gMhp’u ’p¼ep¡ R>y dpV¡$ âcy“p dpN®dp„ “L$pdp¡ hpv$ “ L$fp¡ . Nrs Ap‘“pfp kçâv$pedp„ hZp®îd“y„ hZ®“ âcydp„ frs“p kyÞv$f rhQpf“p kÊQep¡’u L$fhpdp„ Apìey„ R>¡, s¡ S> kÐkçâv$pe R>¡ AÞe “rl, A¡d kdÅ¡.
(5/2) S>¡ kÞÝepqv$rhlu“ lp¡e s¡dp„ Ab°pûZÐh sd“¡ kçds R>¡ L¡$ “tl?DÑf-
k|sL$pqv$ ârsbÞ^ rh“p, r“Ðe kÞÝepqv$“p¡ gp¡‘ ’sp„ b°pûÎe rsfp¡^p“ ‘pd¡ R>¡. s¡d S>¡ v$¡h“p v$¡h A¡hp fdp‘qs âcy“u k¡hpqv$dp„ S>¡ fp¡L$pegp¡ “’u s¡hp“y„ b°pûÎe gp¡‘pe R>¡ A“¡ S>¡ h©’p L$d®gp¡‘ L$f¡ R>¡ s¡“y„ ‘Z b°pûÎe “óV$ ’pe R>¡ A¡d ipõÓ’u kykçds R>¡.
Al] b°pûÎe A¡V$g¡ ~«÷mZÝX§ jÌ^wOmo ‘hmË‘m Ap qÜsueõL$Þ^ ígp¡L$“p kybp¡r^“uÆdp„ îudvpQpe®QfZ¡ v$¡MpX$u R>¡ s¡ qv$ipA¡ b°pûZbuS>’u ‘qfZus b°pûZn¡Ódp„ DБޓ ’e¡gp ifufdp„ Ncp®^p“pqv$ k„õL$pfp¡ hX¡$ DБޓ ’“pfp v$¡hsp R>¡. kÞÝephÞv$“pqv$“p gp¡‘’u, çg¡ÃR>pÞ“-cnZ’u, ârsL|$g ApQfZ’u âpe[íQÑ “ L$f¡ sp¡ s¡“y„ rsfp¡^p“ ’pe R>¡. afu’u s¡“p âpvy$cp®h dpV¡$ õhë‘ h¥NyÎe¡ õhë‘ A“¡ Nyfy h¥NyÎe¡ ‘y“—:k„õL$pfpqv$ê$‘ Nyfy âpe[íQÑp¡ R>¡. S>¡d ipõÓp¡[¼srhr^A¡ ârsdpdp„„ ârsóW$p L$fhp’u v$¡hsp“p¡ Aprhcp®h ’pe A“¡ L$p¡B L$pfZ¡ v$¡hsp“y„ qsfp¡^p“ ’sp„ õhë‘ h¥NyÎe¡ âp¡nZ, ‘ÊQpd©sõ“p“pqv$L$’u ‘y“: âpvy$cp®h ’pe R>¡. Å¡ çg¡ÃR>pqv$“p k„kN®’u Arsie A“pQpf ’sp„ ‘y“: ârsóW$p L$fsp„ v$¡hsp“p¡ âpvy$cp®h ’pe. s¡’u Äep„ ks¹ ipõÓp¡“p rhQpf’u õhÃR>pQpfhpmp¡ kБyfyj“p¡ dpN® R>¡, Ðep„ Aks¹ sL®$“p kç‘L®$’u L$L®$i AL$õdps¹ ip’u Aphp¡ âí“ ’pe?
(5/3) kÞÂephÞv$“pqv$ “ L$fhp’u âpàs ’sy„ âpe[íQÑ sd“¡ kçds R>¡ L¡$
‘p„Qdp¡ âí“ 285
“rl? DÑf-
sd¡ bgpÐL$pf¡ v$¡MpX¡$gy„ âpe[íQÑ kçds “’u L$pfZ L¡$ sd¡ bpmL$“u ‘¡W¡$ Aphp kh®kçds rhjedp„ âí“ L$fp¡ R>p¡. D‘f“p âí“dp„ kÞÝep “p L$fhp’u b°pûÎe“p¡ Acph ’pe R>¡ A¡d ârs‘pv$“ L$ey¯ R>¡. lh¡ kÞÝep “ L$fhp’u L¡$hg ‘p‘ S> ’pe A¡d ‘|R>“pf“u Ap ‘|hp®‘fp“ykÞ^p““u Qsyfsp R>¡. Aõsy. kÞÝep“p¡ gp¡‘ kL©$s¹ L¡$ Aæepk’u ’sp„ Sy>v$p Sy>v$p âL$pf“p âpe[íQÑp¡ ipõÓrkÙ R>¡. s¡ s¡ Aq^L$pfuA¡ ‘p‘“p¡ “pi L$fhp dpV¡$ s¡hp„ âpe[íQÑp¡ L$fhp„. Aphp kh®kçds rhjedp„ L$ep Ap[õsL$“u kçdrs “ lp¡e? kÞÝepqv$ r“d®g L$d® r“Ðe L$f“pf A¡hp Ad“¡ âpe[íQÑ“p¡ âk„$N S> “’u. L$pfZ L¡$ Adpfp rQÑdp„ l„d¡i lqf [õ’rs L$f¡ R>¡.
(5/4) N©lõ’pîduAp¡“¡ ‘ÊQv$¡h“y„ ‘|S>“ AphíeL$ R>¡ L¡$ “ql?DÑf-
kh® S> N©lõ’pîduAp¡“¡ ‘ÊQv$¡h“y„ ‘|S>“ AphíeL$ “’u. s¡hp¡ rióV$pQpf ‘Z “’u. ‘p¡sp“¡ S>¡ BóV$ lp¡e s¡ S> v$¡h“y„ l„d¡i ‘|S>“ L$fhy„, A¡d âpdprZL$ OZp r“bÞv$p¡dp„ r“Z®e L$ep£ R>¡. S>¡d“¡ ‘ÊQv$¡h“u v$unp lp¡e s¡d“¡ S> r“Ðe ‘ÊQv$¡h“p AQ®““u rhr^ R>¡. S>¡ kçâv$pep¡dp„ A¡L¡$L$ S> v$¡h“y„ ‘|S>“ R>¡, s¡ kçâv$pe“p A“yepeuAp¡A¡ s¡“y„ Dëg„O“ kh®’p “ S> L$fhy„. l„d¡i v$¡hp®Q“ L$fhy„. ‘Z blº v$¡h“u c[¼s r“[Þv$s R>¡. b©lv$pfÎeL$ D‘r“jv¹$dp„ ‘Z A¡L$ S> v$¡h“y„ AQ®“ ‘yÎeê$‘ R>¡ A¡d S>Zpìey„ R>¡. s¡ S> fus¡ kpeZdp^hâc©rsA¡ ‘fpifõd©rs“u ìep¿epdp„ r“Z®e L$ep£ R>¡. rL$Þsy L$rgeyNdp„ rhóÏ L¡$ rih A¡ b¡dp„’u A¡L$“y„ AQ®“ S> dy¿e R>¡. s¡d“y„ S> L$us®“ L$fhp’u L$rg“p dg“p¡ “pi ’pe R>¡. hmu kÞÝephÞv$“pqv$“u ‘¡W¡$ r“ÐeÐh lp¡hp’u A“¡ kh® h¥qv$L$ L$dp£ v$¡h‘|S>pd|gL$ lp¡hp’u v$f¡L¡¡$ s¡ Ahíe L$s®ìe R>¡ S>. s¡’u b^pA¡ ipqgN°pdrigp A“¡ Üpfhsu Q¾$“y„ ‘|S>“ L$fhy„. A’hp ârsdp kp’¡ s¡d“y„ ‘|S>“ L$fhy„. ârsdp“y„ ‘|S>“ L$fhp“p¡ kh®“¡ Ar^L$pf R>¡. Ðepf¡ ipqgN°pd“y„ ‘|S>“ L$fhp“p¡ Ar^L$pf õÓuAp¡“¡ A“¡ i|Öp¡“¡ “’u. dpV¡$ s¡dZ¡ b°pûZ Üpfp ‘|S>“ L$fhy„. S>¡ r“Ðe AQ®“ L$fsp¡ “’u s¡ âÐehpeu ’pe R>¡. v$¡hpQ®“ rh“p dpZk “fL$“p¡ Ar^L$pfu b“¡ R>¡, ‘Z S>¡ ipqgN°pdpqv$L$“y„
‘p„Qdp¡ âí“286
AQ®“ L$f¡ R>¡ s¡ “rl. ipqgN°pd“p¡ drldp hZ®hu i¼psp¡ “’u. k|sL$pqv$dp„ ‘Z r“Ðe v$¡hpQ®““p¡ gp¡‘ “’u. NyfyA¡ ‘^fphu Ap‘¡g õhê$‘“u k¡hp r“Ðe L$fhu. A¡ S> kh® v$¡h“p¡ v$¡h R>¡. d|rs®“p¡ DÐL$j® cpfshj®dp„ R>¡. s¡’u îuL©$óZd|rs®“y„ k¡h“ L$fhy„, “rl L¡$ vy$Np®qv$ DN° v$¡hp¡“y„ L¡$ S>¡ dp¡n Ap‘u i¼sp “’u.
AÞe v$¡hp¡“u k¡hp L$pçe R>¡ A“¡ kpÞs ag R>¡, Ar“Ðe R>¡. s¡ Ah¥^epNê$‘p lp¡hp’u h¥óZhp¡“¡ dpV¡$ r“rjÙ R>¡. Ap’u S> ipõÓk¡syê$‘ l¡syAp¡hX¡$ rhÜp“p¡dp„ ‘spL$ê$‘ ‘[ÎX$sp¡A¡ îu‘rs ‘yfyjp¡Ñd“u k¡hp L$fhp S>Zpìey„ R>¡.
(5/5) ‘pr’®h ‘|Å rh“p cp¡S>“ L$fhy„ DrQs R>¡ L¡$ “rl?DÑf-
Ap âí““p¡ S>hpb D‘f“p âí“dp„ S> Aphu Åe R>¡. s’pr‘ sÕe A“¡ d“yóep¡“¡ ‘Õe ’pe s¡d L$luA¡ R>uA¡. L$p¡C ‘Z W¡$L$pZ¡ ‘pr’®h ‘|Å“¡ r“Ðe L$lu “’u, L$pçe S> L$lu R>¡. s¡’u ‘pr’®h ‘|Å rh“p ‘Z cp¡S>“ L$fhp“p¡ N©lõ’“¡ v$p¡j “’u, Ðepf¡ âcy“p A“Þe v$pk A¡hp h¥óZhp¡“¡ sp¡ v$p¡j lp¡e S> L$ep„’u? i¥h“¡ ‘pr’®h ‘|Å AphíeL$ R>¡. AÞe“¡ L$pçe R>¡. s¡ rh“p Å¡ N©lõ’pîdu cp¡S>“ L$f¡ sp¡ v$p¡j “’u.
(5/6) brg h¥íhv$¡hpqv$ L$fhy„ L¡$ “rl?DÑf-
â’d sp¡ õ’gc¡v$¡ A“phíeL$ S> R>¡. R>sp„ ipõÓp¡¼s fus¡ L$fhp“y„ R>¡. L$pfZ L¡$ “ L$fhp’u âÐehpe ’pe R>¡ A“¡ L$fhp’u kÐag“u âp[às R>¡. kÐag dp¡np¡‘ep¡Nu lp¡hp’u âcy“p âkpv$’u h¥óZh¡ h¥íhv$¡hpqv$L$ L$fhp. Ar^L$pf“¡ A“ykfu“¡ dpZkp¡A¡ h¥íhv$¡hpqv$L$ L$fhp L$pfZ L¡$ r“Ðe-“¥rdrÑL$ L$dp£ AphíeL$ R>¡. op“r“óW$ qÜÅ¡ Å¡ h¥íhv$¡hpqv$L$ “ L$f¡ sp¡ ‘Z âÐehpe “’u A¡d dÞhpqv$L$“p hQ“’u rkÙ ’pe R>¡. s¡’u s¡hp¡ Ar^L$pfu “ L$f¡ sp¡ ‘Z nrs “’u. L$pe® A“¡ AL$pe®“p¡ rhQpf sp¡ A¡L$ âcy S> ÅZ¡ R>¡¡. ‘Z ‘p¡sp“p ApQpf“¡ A“ykfu, Ly$g^d®“¡ A“ykfu e’pirL$s A“¡ e’pbyqÙ L$d® L$fhy„. r“d®g kÐL$d® r“fpLy$g fus¡ S> b^pA¡ L$fhy„. Ap’u S> âcyA¡ ‘Z Lüy„ L¡$ H$‘©Umo JhZm J{V….
R>Ì$p¡ âí“ 287
(5/7) cNh[Þ“h¡qv$s“p N°lZdp„ rhr^r“j¡^“u k„Nrs iu fus¡ ’pe?DÑf-
âcyA¡ r“h¡v$“ L$f¡gu hõsy âkpv$ê$‘¡ âpàs ’pe s¡ dplpcpÁe R>¡. kh®“¡ s¡ AÐeÞs vy$g®c R>¡. s¡“p¡ ÐepN L$f¡ s¡ Ac¼s L$l¡hpe. Ac¼s“¡ s¡ A‘pe ‘Z “rl. r“dp®ëepqv$“p¡ r“j¡^ AÞe v$¡hsp‘fL$ R>¡. rihr“dp®ëe“y„ N°lZ “’u. r“j¡^c°d L$fsp„ hp¼ep¡“p¡ r“Z®e rihr“dp®ëe‘fÐh¡ L$ep£ R>¡. s¡’u, r“Ðe cNhv¹$c¼sp¡A¡ sp¡ âcy“p¡ âkpv$ S> g¡hp“p¡ R>¡. r“h¡v$“ L$ep® rh“p L$p¡C hõsy“y„ N°lZ “’u. cNh[Þ“h¡qv$s hõsy“y„ cp¡S>“ L$fhp dpV¡$ îyrs, õd©rs A“¡ ‘yfpZp¡dp„ rh^p“ R>¡. q“h¡qv$s ‘v$p’®“p N°lZ’u ‘yÎeprsie ’pe R>¡ s¡ rQÑiyÙ L$f¡ R>¡. ‘p‘“p¡ “pi L$f¡ R>¡. s¡’u âcy“p¡ âkpv$ S> g¡hp¡, L¡$ S>¡ A“¡L$ kÐagp¡“p¡ kp^L$ R>¡. r“h¡v$“ L$ep® rh“p L$p„B ‘Z Mhpe S> “rl. r“h¡v$“ L$ep® rh“p g¡hp’u AÐeÞs v$p¡j âpàs ’pe R>¡. kh®kp^pfZ N°Þ’p¡dp„ ‘Z s¡“y„ hZ®“ rhõspf kp’¡ dm¡ R>¡. âcy“¡ A‘®Z Lf¡gu hõsyAp¢“y N°lZ L$fhp“p S>¡ rhr^hp¼ep¡ R>¡ s¡“u ìehõ’p ‘Z L$lu R>¡. Ap’u âcy“p¡ âkpv$ N°lZ L$fu“¡ âkÞ“sp d¡mhhu.
(5/8) AÞev$¡hpsAp¡“¡ r“h¡qv$s AÞ“ cp¡Äe R>¡ L¡$ “rl?DÑf-
AÞe v$¡hspAp¡“¡ r“h¡qv$s AÞ““p cp¡S>““p¡ r“j¡^ R>¡. kp¥fip¼spqv$“p„ “¥h¡Û“p cp¡S>““y„ âpe[íQÑ r“bÞ^ N°Þ’p¡dp„ S>Zpìey„ R>¡. s¡dp„e rihr“dp®ëe“p¡ k„kN® “ S> L$fhp¡. rih“¡ r“h¡qv$s AÞ““p cnZ“p¡ ‘Z L$p¡BL$ W¡$L$pZ¡ rhr^ R>¡ s¡ ‘Z ‘ÊQv$¡hpQ®““p A„NÐh¡ R>¡, L$pfZ L¡$ ‘ÊQv$¡hdp„ ipqgN°pd lp¡hp’u v$p¡j“y„ ip¡^“ ’C Åe R>¡. h¥óZhp¡A¡ s¡ g¡hp“y„ “’u. L$pfZ L¡$ h¥óZhp¡A¡ A“Þeh°s N°lZ L$fhp“y„ R>¡. h¥óZhp¡“u s¡hu ‘fç‘fp ‘Z “’u. s¡’u Adpf¡ AÞe L$p¡C ‘Z v$¡h“¡ kd‘£gy„ AÞ“ g¡hpe “rl. fdp‘rs âcy“u A^fky^p’u rdrîs AÞ“ S> Adpf¡ N°pü R>¡. Adpf¡ sp¡ L$Þv$‘®“p v$‘®“y„ lfZ L$f“pf, Ap“Þv$“p kÞv$p¡l“y„ d[Þv$f A¡hp âcy“p¡ S> âkpv$ g¡hp“p¡ R>¡.
‘ÊQdpóV$L$ kdpàs.
R>Ì$p¡ âí“288
R>Ì$p¡ âí°“
(6) sdpfp dpN®dp„ rsgL$ L¡$hy„ R>¡ A“¡ s¡ ip’u L$fhp“y„ R>¡?DÑf-
Ad¡ r“v$p£j A¡hy„ EÝh®‘yÎX²$ rsgL$ S> L$fuA¡ R>uA¡. s¡ Np¡‘uQÞv$“’u rdrîs cNhÐâkpv$u Ly$„$Ly$dpqv$ Öìe’u L$fpe R>¡. Ap h¥óZh“y„ rQŒ lp¡hp’u, ‘ph“ lp¡hp’u, ‘p‘“p¡ “pi L$f“pf lp¡hp’u, AphíeL$ lp¡hp’u A“¡ âcy“¡ ‘dpX$“pf lp¡hp’u L$fpe R>¡.
(6/1) sdpfp kçâv$pedp„ îuõhprd“uÆ“¡ L¡$hy„ rsgL$ L$fhp“y„ rh^p“ R>¡?DÑf-
Cíhf L$p„B h¡v$“p hp¼ep¡’u r“ep¡Äe “’u. âcy“¡ A“¡ îuõhpqd“uÆ“¡ S>¡hy„ fyrQf gpN¡ s¡hy„ S> rsgL$ L$fhy„. s¡dp„ ‘fç‘fp S> âdpZ R>¡. d©Ndv$pqv$ Öìep¡’u s¡ ’pe R>¡. âcy“¡ S>¡ Öìep¡’u rsgL$ ’pe, s¡S> Öìep¡’u îuõhpqd“uÆ“¡ ‘Z rsgL$ ’pe, s¡ õÓu“¡ ep¡Áe ApL$pfhpmy„ lp¡e.
ipõÓdp„ ‘Z bmoH$dÎmw brbmH¡$d붑² BÐepqv$ k|Ódp„ gp¡L$hs¹ kh® L$fhp“y„ S>Zpìey„ R>¡. rsgL$ A¡ ‘|Å“y„ A„$N lp¡hp’u âcy“¡ EÂh®‘yÎX²$ gL$ L$p¡B ‘Z D¼s A“¡ kyÞv$f Öìe’u L$fhy„. Ap‘Zp¡ S>¡hp¡ ‘f„‘fpNs ApQpf lp¡e s¡d L$fhy„. îuõhprd“uÆ“¡ õÓu“¡ ep¡Áe gpN¡ s¡hy„ S> c¼sp¡A¡ rsgL$ L$fhy„.
(6/2) sdpfp rióep¡“¡ A“¡ s¡d“u õÓuAp¡“¡ kdp“ furs’u S> rsgL$ R>¡ L¡$ h¥gnÎe¡?DÑf-
‘yfyjp¡A¡ EÝh®‘yÎX²$ ^pfZ L$fhp“u rhq^ R>¡. õÓuAp¡“¡ EÝh®‘yÎX²$“u ^pfZ L$fhp“y„ L$l¡hpe¡gy„ “’u. rsgL$ h¥qv$L$ lp¡hp’u ‘rsA¡ L$ey¯ A¡V$g¡ s¡“y„ ag õÓuAp¡“¡ âpàs S> R>¡.
Alu„ "h¥qv$L$Ðh„' A¡V$g¡ h¡v$dÞÓ“p DÃQpfZ‘|h®L$ L$fhp“p¡ b^p¡ âL$pf A¡d kdS>hy„„. õÓuAp¡A¡ EÝh®‘yÎX²$ L$fhy„ “rl. kyÞv$f A“¡ õ‘óV$ rbÞvy$ê$‘ S> Qp„v$gp¡ L$fhp¡ .
rs
R>Ì$p¡ âí“ 289
(6/3) Öìec¡v$dp„ âdpZ iy„ R>¡?DÑf-
EÝh®‘yÎX²$rsgL$“¡ dpV¡$ âcy“„y âkpv$u Np¡‘uQÞv$“pqv$L$“y„ S> N°lZ R>¡. A’hp âcy“y„ âkpv$u QÞv$“ g¡hy„ s¡ dpV¡$ ipõÓp¡dp„ OZp¡ rhõs©s rhQpf L$ep£ R>¡.
(6/4) qsgL$“p ApL$pfc¡v$ dp„ âdpZ iy„?DÑf-
dp^hpqv$L¡$ rsgL$“p ApL$pf dpV¡$ OZp rhõspf kp’¡ hZ®“ L$ey¯ R>¡. s¡dp„’u spБe®ê$‘¡ õh‘f„‘fp’u âpàs ApL$pf S> N°pü R>¡.
(6/5) cpfs-dÞhpqv$õd©rs-ApQpfpv$i® hN¡f¡ N°Þ’p¡dp„ rsgL$“y„ rh^p“ R>¡ L¡$ “rl?DÑf-
îyrsdp„, ‘yfpZdp„ A“¡ b^pS> AprŒL$ N°Þ’p¡dp„ EÝh®‘yÎX²$“y rh^p“ R>¡ A“¡ s¡ kh®“¡ dpÞe R>¡. s’pr‘, R>¡ L¡$ “rl? A¡hp¡ k„ie S> L¡$d Dv¹$ch¡ R>¡? i„L$pê$‘u L$pv$hdp„ sdpfy„„ rQÑ v|$rjs ’e¡gy„ R>¡ s¡“¡ îyrsõd©rsÐepqv$ê$‘ r“d®g S>g’u iyÙ L$fhy„ Å¡CA¡.
(6/6) Ap’u S> rsgL$“u AphíeL$sp“y„ âep¡S>“ iy„?DÑf-
âí“L$pf“p¡ Apie A¡hp¡ lp¡hp¡ Å¡CA¡, AsA¡h Ap srkg¹ âÐeepÞs kh®“pd’u A¡d kdÅe R>¡ L¡$ ‘|hp£¼s cpfspqv$N°Þ’p¡dp„ rsgL$ D¼s “’u, sp¡ s¡“u S>ê$f iu? Å¡ S>ê$f lp¡s sp¡ cpfspqv$ N°Þ’p¡dp„ S>Zpìey„ lp¡s. Äepf¡ s¡dp„ S>Zpìey„ “’u, Ðepf¡ s¡“u S>ê$f “’u, A¡d kdÅe R>¡.
sdpfp Ap âí““p¡ S>hpb ‘l¡gp„ S> A‘pC Nep¡ R>¡. sd¡ Llp¡ Rp¡ L¡$ rsgL$“y„ rh^p“ “’u, Äepf¡ Ad¡ s¡“y„ ârs‘pv$“ kh® N°Þ’p¡dp„ R>¡ A¡d L$ey¯ R>¡. s¡’u lh¡ Ap âí“ l¡sy“p Acph¡ Aphu iL¡$ “rl. s’pr‘ S>¡d sd¡ âí“ ‘|R>hp“u DÐky¼sp k¡hp¡ R>p¡, sd¡ Ad¡ ‘Z DÑf Ap‘hp“u DÐky¼sp k¡huA¡ R>uA¡. L$pfZ L¡$ h¥óZhp¡“¡ L$p¡B ‘|R>“pf “’u s¡’u s¡d“p ùv$edp„ AkÞsp¡j fl¡
R>Ì$p¡ âí“290
R>¡. kh® S> AprŒL$“p N°Þ’p¡dp„ kÞÝephÞv$“pqv$“u ‘¡W¡$ qsgL$“u r“Ðesp S>Zphu R>¡. rsgL$ rh“p L$f¡gy„ kh® L$d® r“óag ’pe R>¡. A[Á“lp¡Ó“u kp’¡ s¡“u syg“p“p¡ Arsv$¡i lp¡hp’u ‘Z r“Ðe R>¡. rsgL$ pfZ “ L$f¡ sp¡ v$p¡j R>¡. s¡’u kh®“¡ EÝh®‘yÎX²$ AphíeL$ R>¡. s¡“u AphíeL$sp kh®kp^pfZ N°Þ’p¡dp„ R>¡. EÝh®‘yÎX²$ S> i¥hp¡A¡ A“¡ h¥óZhp¡A¡ kv$p L$fhy„ A¡d Ad¡ V$p„L¡$gp hp¼ep¡dp„ dmu Aph¡ R>¡. dpV¡$ Dv$pf qv$g’u kh®L$p¡CA¡ EÝh®‘yÎX²$ S> ^pfZ L$fhy„ A¡d kdÆ g¡hy„.
(6/7) Sy>v$p âL$pf“p rsgL$“u r“Þv$pdp„ âdpZ iy„ R>¡?DÑf-
Ad¡ L$dg“e“ A¡hp âcy“p QfZL$dg“p c°df R>uA¡, s¡’u Ad¡ L$p¡C‘Z rhÅsue rsgL$pqv$“u r“Þv$p L$fsp S> “’u. S>¡ Mfp AÜ¥shpv$u rióV$‘yfyjp¡ R>¡, s¡ r“ÞÛ hõsy“u ‘Z r“Þv$p L$fsp “’u. Ðepf¡ S>¡ ipõÓdp„ S>Zpìey„ lp¡e s¡“u s¡Ap¡ r“Þv$p iu fus¡ L$f¡? ew{Z M¡d ídnmHo$ M npÊS>Vm… g‘X{e©Z… Ly$sfp¡ A“¡ QÎX$pm âÐe¡ ‘Z ‘[ÎX$sp¡ kdv$i} lp¡e R>¡.
*( kdv$ri®Ðh¡, Cíhfp„iÐh¡ h¡Û R>¡, “rl L¡$ ìehlpe®Ðh¡. ìehlpf sp¡ ss¹ sv¹$ hõsyNs R>¡. OX$p¡ A“¡ iL$p¡fy„ bÞ“¡ d©ÐL$pfZÐh¡ h¡Û R>¡, “rl L¡$ ss¹ sv¹$ ìehlpe®Ðh¡ ìehlpf ss¹ sv¹$ hõsyr“es R>¡.) h¡Ûsp L$pe®L$pfZcphr“es R>¡. Ap flõe kdÆ“¡ hs®hy„. A¡ Þepe¡ ApQpep£A¡ L$ip“u S> r“Þv$p L$fu “’u. dpÓ Ad¡ AÞe^d®Ðh¡ AÞe“y„ cS>“ “$ L$fuA¡. L$pfZ L¡$ õh^d®dp„ dfZ ‘Z î¡eõL$f R>¡ A“¡ ‘f^d® cephl R>¡.
sd¡ AÞe rsgL$^pfZ L$fsp “’u dpV¡$ A^pfZÐh¡ r“Þv$p ’C A¡d Å¡ L$lp¡ sp¡ õhipMue L$d® L$fsp„ ‘fipMue L$d®“u ‘Z r“Þv$p âpàs ’pe. dpV$¡ L$lº„ Ry>„ L¡$ v$‘®Zdp„ dyM Å¡Cgp¡. kyê$‘-Ly$ê$‘“y„ cp“ sd“¡ d¡m¡ S> ’i¡.
b°pûZp¡A¡ EÝh®‘yÎX²$ S> ^pfZ L$fhy„, L$pfZ L¡$ b°pûZ“¡ dpV¡$ s¡“u rhr^ R>¡. EÝh®‘yÎX²$ A¡ rhóÏrS>Œ R>¡ A“¡ b°pûZp¡A¡ rhóÏrQŒ S> ^pfZ L$fhy„ Å¡CA¡ A¡d ipõÓp¡ L$l¡ R>¡. s¡’u b°pûZpA¡ EÝh®‘yZÎX²$ rh“p rÓ‘yÎX²$pqv$^pfZ “ L$fhy„ b°pûZ¡ rÓ‘yÎX²$^pfZ L$fhp“u r“Þv$p ipõÓdp„ R>¡. Ad¡ rhÅsuedp„ ‘Z r“Þv$p L$fhp“y„ ÅZsp “’u. (Ad¡ r“Þv$p d¡mhu S> “’u) dpV$¡ Adpf¡ r“Þv$p“p âdpZ“u ip¡^ L$fhp“y„ âep¡S>“ “’u.
kpsdp¡ âí“ 291
(6/8) rhÅsue rsgL$“p¡ A„NuL$pf L$fhpdp„ v$p¡j R>¡, s¡dp„ âdpZ i„y?DÑf-
rsgL$“u AphíeL$sp“y„ âep¡S>“ iy„, A¡d sd¡ ‘|R>¡gy„ s¡“p S>hpbdp„ Ad¡ b^y„ L$lu v$u^y„ R>¡. s¡dp„ Ap âí“ Nsp’® R>¡. R>sp„ L$luA¡ R>uA¡ L¡$ rhrls AphíeL$“¡ pfZ “ L$fhy„ A¡ S> v$p¡j R>¡. EÝh®‘yÎX²$ rh“p“p dpZk“¡ Å¡C “¡ k|e®“y„ v$i®“ A¡ âpe[íQÑ ‘Z bspìey„ R>¡. Äepf¡ EÝh®‘yÎX²$ frls“y„ dp¡Yy„$ Å¡hpdp„ ‘Z ipõÓL$pf âpe[íQÑ L$l¡ Ðepf¡ rhÅsue rsgL$“p¡ AP¹$NuL$pf L$fhpdp„ v$p¡j R>¡ A¡d õl¡S>¡ kdÆ iL$pe s¡d R>¡. EÝh®‘yÎX²$ frls“p¡ îuL©$óZ ÐepN L$f¡ R>¡, s¡’u lh¡ Ap’u rhi¡j buÅ¡ L$ep¡ v$p¡j L$l¡hp¡?
ipõÓdp„ k„$Ns A¡hp EÝh®‘yÎX²$“¡ dpV¡$ ApW¡$ âí“ kp’¡ Ap âí““p¡ c„N L$ep£¡. DÑf Ap‘“pf“y„ d„$Ng ’pAp¡.
jóW$póV$L$ kdpàs.
d
kpsdp¡ âí“292
kpsdp¡ âí“
(7) kh® ipõÓ“¡ kçds rih-rhóÏ“p¡ Ac¡v$ sd“¡ kçds R>¡ L¡$ “rl?DÑf-
nf A“¡ Anf’u ‘f cNhp“ ‘yfyjp¡Ñd R>¡. s¡ r“Ny®Z, A“ÞsNyZ, ArQÞÐe A“¡ A“Þsi[¼sdp“¹, r“Ðe, A“Þs, r“S>-AqcÞ“ A¡hp ArQÞÐe ^d®“p Apîe R>¡, dlp“ R>¡. s¡ S> ks¹-rQs¹-NrZps“Þv$ A¡hp¡ Anf R>¡. dyÎX$L$, b©lv$pfÎeL$ A“¡ L$W$hëgu D‘r“jv$p¡dp„ A¡d õaºV$ ârs‘pv$“ Ley¯ R>¡. kÒhpqv$L$ âL©$rs“p NyZp¡ Anf“¡ D‘^p“ L$f¡ R>¡. kÒh’u D‘rls rhóÏ, fS>k¹’u D‘rls b°ûp A“¡ sdk¹’u D‘rls dlpv$¡hÆ R>¡ A¡d A¡L$ S> b°û rÓ^p R>¡. D‘pr^c¡v¡$ s¡Ap¡ rcÞ“ R>¡ A“¡ b°ûcph¡ ArcÞ“ R>¡. s¡’u ‘Z AÞe DÑd ‘yfyj R>¡, L¡$ S>¡ ‘fdpÐdp L$l¡hpe R>¡. A¡ cNhp“¹ A¡L$dpÓ c[¼s’u S> gæe R>¡, r“Ny®Z R>¡ A“¡ kh®“y„ L$pfZ R>¡. v$põehpmp A¡hp Adpf¡ h©’pîd v|$f L$fu A¡d“u S> k¡hp L$fhp“u R>¡. h¡v$pqv$dp„ s¡“p c¡v$-Ac¡v$ hZ®ìep R>¡. ‘Z c¼sp¡“p vy$:Mp¡“y„ R>¡v$“ L$fhp dpV¡$ ‘ydp“¹-‘yfyjp¡Ñd ‘©’L$ R>¡. kh®’u ‘f R>¡.
(7/1) s¡dp„ Å¡ Ac¡v$ kçds R>¡, sp¡ s¡hp¡ D‘v$¡i L¡$d L$fsp “’u? âÐeys qih ‘|Åqv$“p¡ r“j¡^ L¡$d L$fp¡ R>p¡?DÑf-
iy„ Al] Ac¡v$ iåv$’u Ac¡v$“p¡ D‘v$¡i S> rhhrns R>¡ L¡$ dÞÓp¡‘v$¡i? Å¡ L¡$hg Ac¡v$p¡‘v$¡i rhhrns lp¡e sp¡ Adpfp ApQpep£A¡ cpóe, kybp¡r^“u hN¡f¡dp„ D‘v$¡i¡gp¡ R>¡ S>.(r“Z}s R>¡ S>.) s¡ s¡ N°Þ’p¡“p AÝee“ kde¡ rióep¡“¡ ‘Z D‘v$¡i L$f¡ R>¡, dpV¡$ sdpfp¡ Ap âí“ ìe’® R>¡. Å¡ dÞÓp¡‘v$¡i dpV¡$ L$lp¡ sp¡ Qp¡’p â^p“ âí“dp„ ‘„Qdpqv$ âí“p¡“p DÑfdp„ s¡“p¡ S>hpb Å¡C g¡hp¡. rih‘|Åqv$L$“p¡ r“j¡^ L¡$d L$fp¡ R>p¡ A¡d S>¡ ‘|R>ey„, s¡ kÐe R>¡, Ad¡ s¡“p¡ r“j¡^ L$fuA¡ R>uA¡. sd¡ A¡d S> L$l¡hp dpNp¡ R>p¡ “¡ L¡$ Äepf¡ rih-rhóÏ“p¡ Ac¡v$ õhuL$pfp¡ R>p¡ Ðepf¡ S>¡d rhóÏ“p fpd-L©$óZpqv$ ê$‘p¡“y„ D‘pk“ L$fp¡ R>p¡ s¡d rih“y„ ‘Z D‘pk“ sdpf¡ L$fhy„ Å¡CA¡, L$pfZ L¡$ s¡ rhóÏ’u ArcÞ“ R>¡? Ap“p¡ S>hpb A¡ R>¡ L¡$ spv$pÐçeê$‘ Ac¡v$ NyZphspfp¡
kpsdp¡ âí“ 293
S> rih-rhóÏ“p R>¡. Å¡ Ad¡ NyZphspf A¡hp rhóÏ“p D‘pkL$ lp¡CA¡ sp¡ sd¡ L$lp¡ R>p¡ s¡d rihp¡‘pk“p ‘Z âpàs ’pe. Å¡ Ad¡ NyZphspf“p D‘pkL$ “ lp¡CA¡ sp¡ ‘°pàs “ ’pe. Ad¡ sp¡ kh®L$pfZê$|‘ A¡hp kh£íhf ‘yfyjp¡Ñd“u k¡hp L$fuA¡ R>uA¡. s¡’u s¡d“u k¡hpdp„ S> kh®v$¡hp¡“u D‘pk“p Nsp’® R>¡. Adpf¡ sp¡ kL$g“p¡ v$¡h, v$¡hpr^v$¡h, gÿdurâe A¡hp ‘yfjp¡Ñd ‘|Äe R>¡. s¡’u âep¡S>““p Acph¡ hpdv$¡hpqv$L$ AÞe ‘|Äe “ lp¡C iL¡$. AÞe v$¡hp¡“p¡ Ü¡j Ad¡ L$fsp S> “’u. ipMpr^L$fZÞepe¡ L¡$hg õh^d®“y„ ApQfZ dpÓ Ad¡ L$fuA¡ R>uA¡. Ad“¡ Adpfp Nyfy rih¡ S>¡ kçâv$pe v$¡MpX$ep¡ R>¡ s¡“¡ Ad¡ A“ykfuA¡ R>uA¡.
(7/2) Å¡ (rih-rhóZydp„) c¡v$ lp¡e sp¡ ipõÓp¡¼s v$p¡jcpNu ’pe?DÑf-
S>¡ gp¡L$p¡ rih A“¡ rhóÏdp„ c¡v$ R>¡ A¡d Ll¡ s¡Ap¡ cg¡ v$p¡jcpNu ’pe. (Ad¡ L$l¡sp “’u, A¡V$g¡ Ad“¡ s¡ v$p¡j âpàs “’u). Ad¡ sp¡ s¡d“p spv$pÐçe¡ Ac¡v$ S> hZ®ìep¡ R>¡. A’hp, s¡d“p¡ Ac¡v$ R>¡ A¡d L$l¡hy„ A¡ ‘Z Þe|“sp v$¡MpXep S>¡hy„ R>¡. L$pfZ L¡$ S>¡Ap¡ ""Ap kh® S> b°û R>¡'', ""Al] “p“p-A“¡L$ L$p„C ‘Z “’u'', ""Ap kh® ApÐdcph¡ S> R>¡'' BÐepqv îyrsAp¡“¡ Å¡“pfp R>¡, s¡Ap¡ sp¡ kh® iyÙ AÜ¥sê$‘¡ S> SpyA¡ R>¡. s¡d“¡ rhj¡ v$p¡j âpàs L¡$d ’pe? A’p®s “ S> ’pe.
(7/3) hmu, ‘|h®“p ApQpep£A¡ S>¡d cpfspqv$“u V$uL$pdp„ rhfp¡^“p¡ ‘qflpf L$ep£ R>¡ s¡ âdpZ R>¡ L¡$ “rl?DÑf-
â’d sp¡ cpfspqv$“p V$uL$pL$pfp¡ îu^f, Qsy^®f hN¡f¡ ApQpe® ‘v$huA¡ ‘lp¢Q¡gp “ lp¡hp’u s¡d“y„ ApQpe®Ðh S> õhê$‘’u ArkÙ R>¡. â’d S>¡ ApQpe®“y„ gnZ v$¡MpX$éy„ R>¡ s¡“p¡ s¡Ap¡dp„ kdÞhe ’sp¡ “’u. L¡$hg ‘|h®Ðh’u S> ‘|hp®Qpe®Ðh L$l¡hpe “rl. Å¡ s¡d ’pe sp¡ rhi¡óecph D‘ey¼s rhrióV$pcph v$yó‘qflpe® ’pe. Å¡ A¡d L$l¡hp BÃR>sp lp¡ L¡$ ‘|hp®Qpe® i„$L$pfpqv$L$ A“¡ V$uL$pL$pf îu^fpqv$L¡$ L$f¡gp r“Z®ep¡dp„’u L$ep“y„ âpdpÎe R>¡? sp¡ Ðep„ kdyÃQpeL$ Q iåv$ Å¡CA¡.
kpsdp¡ âí“294
lh¡ DÑf ‘Z kp„cmp¡. ‘l¡gp„ S> ""c¡v$dp„ kçdrs R>¡ L¡$ “rl'' Ap âí“dp„ S> Ad¡ S>Zpìey„ R>¡ L¡$ Adpfp ApQpe®“¡ h¡v$prv$QsyóVe âdpZ BóV$ lp¡hp’u h¡v$pqv$“¡ A“yL|$g S>¡ L$p„C lp¡e s¡ âdpZ R>¡ A“¡ rhê$Ù lp¡e s¡ AâdpZ R>¡. Ap’u S> cpfs-cpNhspqv$ V$uL$põ’ rhfp¡^ ‘qflpf“y„ âpdpÎe L¡$ AâpdpÎe îyÐepqv$“p rhfp¡^ Arhfp¡^¡ sdpf¡ kdÆ g¡hy„ Å¡CA¡. Adpfp kçâv$pedp„ îudv$pQpe®QfZ, îurhÌ$gpQpe®, îu‘yfyjp¡ÑdÆ, îurNqf^fÆ BÐepqv$A¡ kybp¡r^“u, qV$à‘Zu, âL$pi, bpgâbp¡r^“u hN¡f¡ cpNhs“u V$uL$pAp¡ L$fu R>¡. kpçâv$preL$ rióep¡A¡ ‘Z Np¡‘pgcË$, bpgL©$óZcË$, h°S>“p’cË$ hN¡f¡ A¡ V$uL$pAp¡ qgMu R>¡. s¡dp„ îyÐepqv$L$“¡ A“ykfu“¡ rhfp¡^‘qflpf L$ep£ R>¡. s¡ Adpf¡ dpV¡$ âdpZ R>¡. Å¡ V$uL$pÐh¡ kh® S> V$uL$pAp¡“y âpdpÎe L$l¡sp lp¡, sp¡ V$uL$pÐh¡ Adpfp kçâv$pe“u V$uL$pAp¡„“y ‘Z âpdpÎe sd¡ L¡$d õhuL$pfsp “’u? V$uL$pÐh¡ Arhi¡j sp¡ s¡dp„ ‘Z R>¡ S>. Å¡ A¡d L$l¡ip¡ L¡$ rcÞ“ kçâv$pe lp¡hp’u Ad¡ s¡d“y„ âpdpÎe õhuL$pfsp “’u Ðepf¡ A¡ S> Adpfp¡ ‘Z S>hpb R>¡. Vd nwéf§ dXÝ˶{Ibep³VY¥Vm|@eH$‘² BÐepqv$$ õ’gdp„ A§e… Bd A§e… H¥$V Bd A¡ fus¡ ìep¿ep“ L$f“pf“¡ A“¡ Nuspdp„ Amgwa§ nmW© ‘o e¥Uw ’u ify L$fu Ag˶‘à{VîR>ÝVo OJXmhþaZrída‘² BÐepqv$dp„ S>Zpìep dyS>b S>Ns¹“p AkÐeÐhhpv$“p¡ ârsj¡^ L$f“pfp hp¼ep¡“p¡ Ag˶‘² B{V ZmpñV g˶§ doXnwamUm{Xà‘mU§ ¶pñ‘Z² VmÑe§ OJXmhþ… A¡ fus¡ rhrQÓ ìep¿ep“ L$f“pf“¡ iu fus¡ âdpZÐh¡ õhuL$pfuA¡? s¡’u Adpfp ApQpep£A¡ îyÐepqv$“p rhfp¡^“p¡ S>¡ ‘qflpf L$ep£ R>¡ s¡ S> khp¯i¡ âdpZ R>¡. Bsf ìep¿ep“L$pfp¡A¡ L$f¡gp ìep¿ep“p¡ îyÐepqv$’u ArhfyÙ lp¡e s¡ S> âdpZ R>¡.
(7/4) Å¡ (AÞe V$uL$pL$pfp¡ “p¡ r“Z®e) âdpZ R>¡ sp¡ sdpfp N°Þ’p¡dp„ rhfyÙ fus¡ hZ®“ L¡$d L$ey¯ R>¡?DÑf-
Ad¡ kç‘|Z® fus¡ AÞe V$uL$pL$pfp¡“y„ â°pdpÎe S> õhuL$pey„® “’u, Ðepf¡ s¡“u õhuL$©rshpmp¡ Ap âí“ S> D‘[õ’s ’C i¼sp¡ “’u. Adpfp kçâv$pe“p¡ rkÙpÞs A“pqv$ R>¡ A“¡ îyrs-õd©Ðepqv$“¡ kçds R>¡. L¡$V$gpL$ h¡v$ ‘yfpZpqv$“p ìep¿epspAp¡A¡ s¡’u rhfyÙ ìep¿ep“ Le¯y, Ðepf¡ s¡“y„ MÎX$“ L$fu“¡
kpsdp¡ âí“ 295
k[ÐkÙpÞs“u âh©rÑ“¡ A’£ Cíhfpop’u Adpfp ApQpe®“p¡ Ahspf ’ep¡. s¡dZ¡ âdpZ ey[¼sê$‘u v$php“m’u vy$hp®v$ê$‘u L$p“““¡ v$ÁO L$fu“¡ îyrsõd©rs“¡ A“ykfu“¡ r“Z®e L$ep£ R>¡. s¡’u âpQu“ îyrsõd©rs kp’¡ Adpfp¡ rhfp¡^ “’u. Ahp®Qu“p¡“u hpZu kp’¡ rhfp¡^ lp¡e sp¡ s¡’u nrs ‘Z “’u.
(7/5) Å¡ (AÞe V$uL$pL$pfp¡) AâdpZ R>¡, sp¡ s¡Ap¡ rho R>¡ L¡$ Ao? DÑf-
s¡Ap¡ A’®rhi¡jdp„ rho S> R>¡. s¡dZ¡ L$f¡gp V$uL$pqv$ N°Þ’p¡dp„ ‘p¡s‘p¡sp“p Arcâpe’u h¡v$pqv$“y„ gp¡‘ L$fhp“y„ Qpsye® Ley¯ R>¡, rhfp¡^‘qflpf dpV¡$ rhrh^ âL$pf“u eyrL$sAp¡ S>Zphu R>¡ A“¡ ‘p¡s¡ Aæepk L$f¡gp rhjep¡“y„ ‘p[ÎX$Ðe ‘Z âv$ri®s L$ey¯ R>¡ A¡d âÐen‘Z¡ A“ychpe R>¡. ‘Z s¡Ap¡ khp®’®o sp¡ “’u S>. L$pfZ L¡$ s¡d“p ‘Z N°Þ’p¡dp„ A’®rhi¡jdp„ s¡d“p L$fsp„ h^pf¡ rhop¡A¡ s¡d“p v|$jZp¡ ‘Z v$¡MpX¡$gp dmu Aph¡ R>¡ S>.
(7/6) Å¡ rho lp¡e sp¡ s¡d“p¡ g¡M âdpZ S> R>¡.DÑf-
s¡Ap¡ rho S> R>¡. kh®o “’u. Å¡ kh®o lp¡s sp¡ s¡d“p S> hp¼ep¡dp„ ‘fõ‘f rhfp¡^ “ lp¡s. Äepf¡ ‘fõ‘f rhfp¡^ sp¡ v$¡Mpe R>¡ S>. sdpfp Arcds N°Þ’L$pfp¡“p fГâcp, cpdsu, L$ë‘sfy hN¡f¡ cpóe“p„ ìep¿ep“p¡dp„ ‘fõ‘f rhfyÙ A“¡ ‘p¡s‘p¡sp“p Arcâpe dyS>b cpóe“p A’®“¡ ep¡S>¡gp¡ v$¡Mpe R>¡. hmu L¡$V$gpL$ sdpfp S> ‘nhpmpAp¡A¡ õhuL$pf¡gp ârsrbçbhpv$“¡ sdpfp S> buÅAp¡ Ah[ÃR>Þ“hpv$“p¡ Apîe gC“¡ v|$óe W$$fph¡ R>¡. A¡ S> fus¡ Þepe-ìepL$fZdp„ ‘Z v$¡Mpe R>¡. Ðep„ ‘Z âpQu“ A“¡ Ahp®Qu““p¡ dsc¡v$ R>¡.
^d®ipõÓpqv$dp„ ‘Z s¡hp¡ S> rhfp¡^ R>¡. dp^h A“¡ rhop“¡íhfdp„ s¡hp rhfp¡^p¡ õ‘óV$ S>ZpB® Aph¡ R>¡. s¡’u Å¡ s¡Ap¡ kh®o lp¡s sp¡ s¡d“u AÞv$f ‘fõ‘f rhfp¡^ L¡$d ’ps? A¡L$ kh®o“p hQ““¡ buS>p¡ kh®o L¡$d v|$óe dp“¡? Ap’u S> s¡Ap¡ rho lp¡hp R>sp„ kh®o “ lp¡hp’u s¡d“p g¡M“y„ kh®fus¡ âpdpÎe L$p¡C ‘Z “ S> õhuL$pf¡. s¡Ap¡ Ao ‘Z “’u “¡ kh®o ‘Z “’u. L¡$hg rho R>¡. s¡’u s¡d“p g¡M“y„ âpdpÎe khp¯i¡ “’u.
kpsdp¡ âí“296
(7/7) Å¡ s¡Ap¡ Ao lp¡e sp¡ ApMp S>Ns¹’u rhfyÙ L$l¡“pfp sd¡ L¡$hp?DÑf-
Ad¡ s¡d“¡ rhj¡ kh®’p AoÐh“y„ D‘‘pv$“ L$ey¯ “’u. s¡d Ad¡ ApMp S>Ns¹’u rhfyÙ bp¡g“pfp ‘Z “’u. Adpfp S>¡hp S> S>Nsdp„ OZp R>¡. Å¡ L¡$V$gpL$ A“rcdshpv$uAp¡“¡ kh® S>Ns rhfyÙ L$lu iL$psy„ lp¡e sp¡ A“pqv$rkÙ A¡hp h¥óZhdsp¡ sd¡ sdpfp N°Þ’p¡“p¡ A“yhpv$L$‘|h®L$ Dëg¡M L$fu s¡d“y„ MÎX$“ L$fp¡ R>p¡, Ðepf¡ sdpf¡ rhj¡ ‘Z kh®S>Nv$rhfyÙhpqv$Ðh âkf¡ S>. hmu, S>Ns“¡ fÄSy> cyS>„$N“u ‘¡W¡$ AkÐe, Aârs[óWs A“¡ A“uíhf L$l¡“pfp S> Mfu fus¡ S>NvrhfyÙhpv$u R>¡. “rl L¡$ S>Ns“¡ CíhfL$d®Ðh¡ spÖŸàe¡ õhuL$pf“pfp Ad¡.
(7/7) ‘y[óV$dpN}e h¥óZh L¡$hp¡ lp¡e ?DÑf-
lh¡ sd¡ S>¡ Apn¡‘ L$ep£ L¡$ sd¡ L¡$hp? s¡ ‘Z kp„cmp¡-kh®h¡v$ipõÓdp„ ârkÙ A¡hp kçâv$pe“p A“yepeu Ad¡ R>uA¡. Äep„
ky^u c|dÎX$gdp„ h¡v$rhcpN R>¡, Äep„ ky^u hZ®rhcpN R>¡, Ðep„ ky^u Qpf¡ hZ®“p Ards rióep¡’u kç‘Þ“, rihpqv$ kh® h©Þv$pLf$h©Þv$¡ S>¡“p ‘v$pfrhÞv$“¡ hÞv$“ L$f¡gy„ R>¡ A¡hp “Þv$“Þv$“p QfZ“rg““p rdrgÞv$, h¡v$ìepk, rhóÏõhpdu, îudv¹$hëgcpe®QfZ“p A“yQf, s¡d“u L©$‘p’u h¡v$pqv$“p âdpZ“p Op¡jhpmp ‘n“p ‘ps’u sÞd|gL$ (h¡v$d|gL$) kv¹$ey[¼s“p kd|l“u Ap„QhX¡$ rhrh^-rhj’u dlp“¹ A¡hp v$yhp®qv$ k‘®“p cp¡N“y„ rhv$g“ L$fhp“u kp’®qL$s R>¡ qÜS>fpS> õhcph R>¡ S>¡d“p¡ A¡hp AÐepf“p ‘Z Adpfp ApQpe®QfZp¡ s¡ hëgcpQpe®“p QfZfS>“¡ S> “ dp““pfp lp¡hp’u s¡d“u A“yL$ç‘p’u hpv$eyÙdp„ ArhL$ç‘ A¡hp Ad¡ iy„ spfp AÅÎep R>uA¡, L¡$ A¡ fus¡ L$l¡ R>¡? A’hp lqfcL$sp¡‘f L$rgL$pg“¡ A“yL|$g A¡hp¡ Ap spfp¡ Apn¡‘ ey¼s S> R>¡. dp^hue ApQpfL$pÎX$“p â’dpÝepe“p ìep¿ep“dp„ rhóÏ‘yfpZ“y„ hp¼e R>¡ L¡$-
Äepf¡ Äepf¡ h¡v$dpN®“¡ A“ykf“pfp kБyfyjp¡“u lpr“ ’pe, Ðepf¡ Ðepf¡ kpfp b°pûZp¡A¡ L$rg“u h©qÙ“y„ A“ydp“ L$fu g¡hy„. h¡v$hp¼ep¡‘f âurs “ fl¡ A“¡ ‘pjÎX$dp„ frs ’pe, Ðepf¡ Ðepf¡ L$rg“u h©qÙ“y„ A“ydp“ DÑd
ApW$dp¡ âí“ 297
b°pûZp¡A¡ L$fhy„.A¡, cg¡ lp¡. s’pr‘ Adpf¡ A¡hp AL$ëepZhpv$p¡ “ S> L$l¡hp. s¡d
rhsÎX$p’u iyóL$ h¥f ‘Z DБޓ “ L$fhy„. ipsps‘õd©rsdp„ L$üy„ R>¡ L¡$ l„d¡ip cÖ S> bp¡ghy„ iyóL h¥f A“¡ rhhpv$ L$p¡C“u kp’¡ L$v$u ‘Z L$fhp¡ “rl.
(7/8) "" S>¡ sdpfp¡ Ü¡j L$f¡ R>¡, s¡ dpfp¡ Ü¡j L$f¡ R>¡, S>¡ sd“¡ A“ykf¡ R>¡, s¡ d“¡ A“ykf¡ R>¡, S>¡ sdpfu D‘pk“p L$f¡ R>¡ s¡ dpfu D‘pk“p L$f¡ R>¡'' BÐepqv$ hp¼ep¡“p¡ A’® ‘Z L$B fus¡ ’pe s¡“y„y„ rhh¡Q“ L$fp¡.DÑf-
s‘ A“¡ h°spqv $krls c[¼s’u c¼sp¡“¡ hi ’e¡gp c¼shÐkg cNhp“¹ rihpv$u“¡ L¡$ S>¡Ap¡ ‘fdc¼s R>¡, Aphp hp¼ep¡ L$l¡ sp¡ s¡dp„ ApíQe® iy„? ASy>®“pqv$ c¼sp¡“¡ ‘Z A¡d S> L$üy„ R>¡. rkÑp¡Ñ¡f “pqX$ep¡“u AÞv$f ùv$edp„ fl¡“pf âcy“u L©$‘p’u Ap kpsdp¡ âí“ ‘Z ApW¡$ A„Np¡ kp’¡ kÛ: dpfp’u DÑqfs R>¡.
kàsdpóV$L$ kdpàs.
d
ApW$dp¡ âí“298
Aô$d âí“
(8) sdpfp kçâv$pedp„ AprŒL$ (r“ÐeL$d®) iy„ lp¡e R>¡?DÑf-
h¡v$-õd©rsdp„ S>¡ AprŒL$“y„ rh^p“ L$fhpdp„ Apìey„ R>¡, h¡v$“u ipMp“p„ c¡v$p¡ Üpfp dlrj®Ap¡A¡ S>¡ L$p„B ‘Z L$üy„ R>¡, ‘yfps“ A¡hp ‘yfpZp¡dp„ S>¡ r“Z®e ìepk¡ L$üp¡ R>¡, kçâv$pe“p„ c¡v$’u dlpr“bÞ^L$pf¡ S>¡ r“Z®e L$üp¡ R>¡ s¡, s’p ‘|h®‘yfyjp¡“p„ kv$pQpf Üpfp S>¡ q¾$epAp¡ âdprZs ’e¡gu R>¡, s¡hy„ AprŒL$ S> ‘p¡sp“u i[¼s A“ykpf v$¡i A“¡ L$pg “¡ A“yê$‘, hZp®îd^dp®“ykpf L$fhy„ Å¡BA¡. ‘p¡sp“p„ kçâv$pe“¡ A“yL|$g ’B“¡ âps:L$pg’u fprÓ ‘e¯s s¡ v$f¡L$ L$s®ìe“y„ e’pi[¼s ApQfZ îÙp‘|h®L$ L$fh„y Å¡BA¡.
rhõspf“p„ ce’u âÐe¡L$ ip”dp„ bsph¡gp AprŒL$p¡“y„ r“ê$‘Z ’B iL¡$ s¡d “’u. s¡’u D‘fp¡¼s ip”p¡dp„’u s¡-s¡ L$s®ìe“¡ ÅZu g¡hy„. L$ë‘k|Ó, õd©rsN°Þ’p¡ Apqv$ Üpfp eqv$ bp¡^ “ ’pe sp¡ "ApQpfrQÞspdrZ', "AprŒL$pQpfâL$pi', "^dp®[å^kpf' Apqv$ kp^pfZN°Þ’p¡ s’p õhdpN}e N°Þ’p¡“y„ r“funZ L$fhy„ Å¡BA¡.
eqv$ i„L$p ’pe L¡$ iy„ D‘fp¡¼s ip”p¡ Üpfp ârs‘pqv$s b^p S> L$s®ìep¡ r“Ðep“y›¡$e S> R>¡? eqv$ b^p S> L$dp£dp„’u ’p¡Xy„$-’p¡Xy„$ L$fhpdp„ Aph¡ sp¡ v$p¡j L$l¡hpe. õhi[¼s A“ykpf L$dp£ L$fhpdp„ Aph¡ sp¡ A^|fy„ L$ey¯ lp¡hp’u agâprá ’B iL¡$ “rl sp¡ s¡ L$d® ìe’® Ney„ L$l¡hpe. sdpfp L$’“dp„ Ap b^u Ap‘rÑAp¡ Aphsu lp¡hp’u D¼sN°Þ’p“ykpfu sdpfy„ AprŒL$ R>¡, A¡hy„ L¡$hu fus¡ L$lu iL$pe? DÑf L$l¡ R>¡-
i[¼s lp¡hp R>sp„ L$d®“p¡ ÐepN L$fhpdp„ Aph¡ sp¡ v$p¡j ’pe, ‘f„sy L$pg“p„ ‘qfhs®““¡ L$pfZ¡ Ai¼e“p„ ÐepNdp„ v$p¡j“p¡ rhQpf L$fhpdp„ Aphsp¡ “’u. ‘fpifdp^h¡ ‘Z L$üy„ R>¡ L¡$ âÐe¡L$ eyNdp„ d“yóe“u i[¼s AgN-AgN lp¡e R>¡. s¡’u L$dp®“y›$p“dp„ ‘Z h¥jçe õhpcprhL$ S> R>¡. s¡’u S>¡V$gy„ ’B iL¡$ s¡V$gy„ L$fhy„ A¡hp¡ r“Z®e R>¡. As: ""ephÄÆhd¹ Ar‚lp¡Ó„ Sy>lyeps¹'' Apqv$dp„ r“Ðe Ar‚lp¡Ó“y„ rh^p“ lp¡hp R>sp ‘Z L$pg ‘qfhs®““¡ L$pfZ¡ Ai¼e“p„ ÐepNdp„ v$p¡j “’u L¡$dL¡$ A“r^L$pfQ¡ô$p ‘Z v$p¡j R>¡. ipbfcpóedp„ rhõs©s rhhfZ L$f¡gy„ lp¡hp’u Ðep„ Å¡B g¡hy„. bp¥^pe“¡ ‘Z L$d®“p„ r“Z®e“p„ âk„N¡
ApW$dp¡ âí“ 299
e’pi[¼s r“Ðep“y›$p““y„ S> r“Z®e L$f¡gy„ lp¡hp’u L$p¡B‘Z âL$pf“p„„ v$p¡j“p¡ Al] rhQpf L$fhp¡ ep¡Áe “’u. L$pçeL$d®dp„ agâprá dpV¡$ L$dp®“y›$p““p„ õhê$‘dp„ kpaëe s’p “¥óaëe “p¡ rhQpf L$fhpdp„ Aph¡ R>¡, qL$Þsy Adpfp kç‘°v$pedp„ sp¡ dpÓ r“óL$pd L$dp£“y„ S> rh^p“ lp¡hp’u õhi[¼s A“ykpf L$fhpdp„ L$p¡B v$p¡j “’u. As: ‘p¡s‘p¡sp“u h¡v$“u ipMpdp„ bsphhpdp„ Aph¡gp L$dp£“y„ A“y›$p“ L$fhy„ Å¡BA¡, AÞe ipMp âp¡¼s L$dp£“y„ “rl. ^d®rkÞ^y“p„ s©sue‘qfÃR>¡v$“p„ ‘|hp®^®dp„ Aphp¡ S> r“Z®e L$fhpdp„ Aph¡gp¡ R>¡. A¡ S> âL$pf¡ DÝh®‘yÎX²$ rsgL$“p„ c¡v$ s’p õhkçâv$pe A“ykpf s¡“¡ ^pfZ L$fhy„ Apqv$ rhjep¡ ‘Z r“Z}s lp¡hp’u kpçâv$preL$ dep®v$pdp„ S> îyrs-õd©rsâp¡¼s dp£“y„ ‘pg“ A‘¡rns R>¡. h^pf¡ rhõspf Al] L$fhpdp„ Aphsp¡ “’u.
(8/1) âps:L$pgdp„ bsph¡gp kÞÝephÞv$“pqv$ L$dp£ L$B îyrs s’p õd©rs A“ykpf L$fp¡ R>p¡?DÑf : Aphp Ak„Ns âí“p¡“p¡ DÑf Ap‘hp ìe’® gpN¡ R>¡. R>sp ‘Z kp„cmp¡. Ap âí“ dpÓ Adpfp “l] Ar‘sy b^p S> h¥óZh k„âv$pep¡“¡ dpV¡$ âh©Ñ ’pe R>¡. h¥óZh k„âv$pep¡dp„ OZu b^u ipMpAp¡ AÞsN®s Aphsp h¥óZhp¡ R>¡. eqv$ bl¹h©Q h¥óZhp¡ lp¡e sp¡ s¡dZ¡ F>Áh¡v$“u ipMp“y„ A“ykfZ L$fhy„ s’p Apíhgpe“pqv$ k|Óp¡ A“ykpf L$dp£ L$fhp. eqv$ eSy>h£v$“u ipMp AÞsN®s“p„ h¥óZh lp¡e sp¡ s¡dZ¡ s¥Ñfue“u dpÝe[Þv$“ipMp s’p Ap‘õsçb k|Óp¡“y„ A“ykfZ L$fhy„. As: A¡L$ S> ipMp“y„ A“ykfZ L$fhphpmp b^p h¥óZhp¡ “ lp¡hp’u ipMpc¡v$p“ykpf L$dp£ âpá ’pe R>¡, kdp“ L$dp£ “l]. s¡’u sdpfp âí“p“ykpf L$B ipMp“y„ A“ykfZ L$fu“¡ L$dp£ L$fhp Å¡BA¡, s¡“y„ DÑf Ap‘u iL$hy„ i¼e “’u. AÞe kçâv$pep¡“u S>¡d Adpfp kçâv$pedp„ ‘Z ‘p¡s‘p¡sp“u ipMp s’p ‘p¡s‘p¡sp“p„ N©ük|Óp¡ A“ykpf S> r“Ðe-“¥rdrÑL$ L$dp£ L$fhp“y„ rh^p“ R>¡. ‘p¡sp“u ipMp s’p k|Ó A“ykpf S> îp¥s s’p õdps® L$dp¡® L$fhp“y„ rh^p“ R>¡, s¡hy„ “ L$fhp’u v$p¡j ’pe R>¡, s¡ hps ip”rkÙ S> R>¡.
õd©rsâL$pi“p„ ApQpf‘n“p„ r“ê$‘Zdp„ b¥S>hp‘pe“¡, gp¥NprnA¡, ‘fpif dyr“A¡ s’p hrk›$pqv$ F>rjAp¡A¡ ‘Z L$dp£“p„ r“ê$‘Zdp„ õhipMp“ykpf L$dp£“y„ rh^p“ L$ey¯ R>¡, s’p AÞe ipMp Üpfp âp¡¼s L$dp£“p¡
ApW$dp¡ âí“300
r“j¡^“¡ ‘Z L$üp¡ R>¡.Ar‚lp¡Ó“p„ L$d®“y„ rh^p“ sp¡ b^p dpV¡$ âpá ’sy„ lp¡hp’u s¡dp„
ipMpc¡v$’u L$d®c¡v$“u L$ë‘“p “ L$fhu, L¡$dL¡$ S>¡hu fus¡ ""b°pûZ“¡ dpfhp¡ “l]'' Ap A¡L$ kpdpÞe r“v$£i R>¡, s¡ S> fus¡ Ar‚lp¡Ó“p„ L$d®“y„ rh^p“ ‘Z kh®kpdpÞe R>¡, L¡$dL¡$ L$p¡B ‘Z ipMp“y„ A“ykfZ L$f“pfp lp¡e sp¡ ‘Z v$f¡L$ ipMpdp„ D‘qv$ô$ Ar‚lp¡Ó L$d®dp„ L$p¡B rhriô$sp (c¡v$) Å¡hp dmsy„ “ lp¡hp’u, Dv$L$hp¼e Üpfp S> Ap L$d® b^p“¡ âpá R>¡, s¡d kdThy„. eqv$ A¡hu i„L$p ’pe L¡$ L$p¡B dlÒh‘|Z® L$d®“y„ rh^p“ S> ‘p¡sp“u ipMpdp„ L$fhpdp„ “ Apìey„ lp¡e sp¡ iy„ L$fhy„, S>¡d kpdh¡v$“u ipMp“y„ A“ykfZ L$f“pfpAp¡“¡ Ðep„ Ar‚lp¡Ó“y„ rh^p“ “ dmsy„ lp¡e sp¡ AÞe ipMp“y„ A“ykfZ L$fu“¡ ‘Z s¡ L$d® L$fhy„. Ap rhje“y„ rhõspf ""A¡L„$ hp k„ep¡Nê$‘Qp¡v$“p¿eprhi¡jps¹'' “p ipMpÞsfpr^L$fZ cpóe’u kdTu g¡hy„. S>¡hu fus¡ AÞe qÜÅ¡ ‘p¡sp“p„ L$s®ìe“y„ r“^p®fZ ipMp s’p k|Óp¡“p„ Ap^pf¡ L$f¡ R>¡, s¡hp¡ S> âL$pf Adpfp kçâv$pedp„ dpÞe R>¡.
(8/2) rh^p“N°Þ’p¡ (dp„ L$ep N°Þ’p¡“p¡) L¡$hp? (õhuL$pf L$fp¡ R>p¡?)DÑf-
Ap âí““y„ kdp^p“ D‘fp¡¼s âí““p„ DÑfdp„ ’B S> Åe R>¡. ipMpc¡v$’u rh^p“N°Þ’p¡dp„ c¡v$ lp¡hp’u s¡d“y„ r“ê$‘Z k„ch “’u. Al] âí“hp¼edp„ "L$:' (L$ep) “p„ bv$g¡ "L$uÖi:' (L¡$hp) ‘v$“p¡ D‘ep¡N Arsie Qpsye®’u L$ep£ R>¡. dudp„kpk|Óp¡ (h¡v$“p„ ‘|h®L$pÎX$r“ê$‘L$ k|Ó) “¡ A“ykpfu h¡v$“p„ L$d®r“ê$‘L$ cpN“p¡ r“Z®e DrQs R>¡. s¡ rkhpe L$pÐepe“L$ë‘k|Ó s’p s¡“y„ cpóe, sv$“ykpfu b‹©Q s¥Ñfue Apqv$, k„õL$pfL$p¥õsyc-rhíhâL$pi S>¡hp bp¡à‘ZcË$u Apqv$ Üpfp L$f¡gp îp¥s-õdps® L$dp£“p„ rh^p“N°Þ’p¡, s’p ApQpfâL$pi, “pNv$¡h Apqv$ Üpfp âL$qV$s N°Þ’p¡ hN¡f¡ AprŒL$ N°Þ’p¡ OZp b^p R>¡. îurhÌ$g“p’Æ Apqv$ ‘|hp®Qpep£ L©$s ‘yrô$dpN}e r“ÐeL$s®ìep¡“p„ r“ê$‘L$ Adpfp kpçâv$preL$ N°Þ’p¡ hN¡f¡ rh^p“N°Þ’p¡ R>¡. Ap“p„’u rhi¡j r“ê$‘Z AobpmL$“p„ ‘|R>¡gp âí“p¡“y„ L$fh„y AphíeL$ “’u.
(8/3) NpeÓudÞÓ“p„ S>‘“u AphíeL$sp R>¡ L¡$ A“phíeL$sp?
ApW$dp¡ âí“ 301
DÑf-‘yfyjp¡Ñd“p„ N|Y$$sÒh“y„ r“ê$‘Z L$f“pfu, b^p S> k„Opsp¡“p¡ “pi
L$fu“¡ dp¡n âpá L$fph“pfu, b^p S> h¡v$p¡“u S>““u, ‘fb°ûê$r‘Zu, S>‘ “ L$f“pf“¡ h°pÐesp âpá L$fph“pfu, b°pûÎe ‘°pá L$fph“pfu, ANqZs ‘yÎeõhê$‘p S>¡ NpeÓu R>¡, s¡“p„ S>‘“u AphíeL$sp L$l¡“pfp¡ qÜS> L$p¡Z “ lp¡e? ApQpfdp^h N°Þ’“p„ â’d AÝepedp„ dyr“ ìepk¡ õhe„ NpeÓu S>‘“u drldp bsphu R>¡, s¡ rkhpe ed, d“y, Np¥sd, v$nõd©rsdp„, ArÓõd©rsdp„, gÂhrÓdp„, kçhs®õd©rsdp„ kh®Ó NpeÓu“p„ S>‘ Üpfp rÜS>Ðh“u âprá, ‘p‘“pi, h¡v$dp„ âh¡i, dp¡nâprá, kh®L$dp£“u amê$‘sp Apqv$ rkqÙê$‘ amp¡“y„ r“ê$‘Z ’e¡gy„ S> R>¡.
r“Ðe-“¥rdrÑL$pqv$ L$dp£“p„ âk„Np¡ rkhpe ‘°pZpepd L$fsu hMs¡, âpe[íQÑê$‘¡ NpeÓu“y„ S>‘, Apqv$ rh^p“p¡ âpá ’pe S> R>¡. L©$ÃR²>QpÞÖeZpqv$ âpe[íQÑ L$dp£dp„ ‘Z NpeÓu“p„ S>‘ Üpfp âpe[íQÑ L$d®“u k„‘|Z®sp“y„ rh^p“ L$fhpdp„ Apìey„ S> R>¡. 10 NpeÓu S>‘’u gB“¡ 1 gpM NpeÓu S>‘ ky^u“p„ rh^p“p¡ L$dp£“p„ c¡v$’u r“ê$r‘s ’e¡gp R>¡.
s¡ rkhpe NpeÓu“y„ S>‘ “ L$fhp’u b°pûÎe“y„ gp¡‘ ’pe R>¡, L$¡dL¡$ s¡“p„ rh“p sp¡ b°pûÎe âpá S> ’sy„ “’u. S>¡hy„ L¡$ NpeÓur“ê$‘Z âL$fZdp„ b©lБfpif L$l¡ R>¡ (ígp¡L$ 12)-
""S>¡ NpeÓu ÅZsp¡ “’u, ÅÎep R>sp S>¡ qÜS> s¡“u D‘pk“p “’u L$fsp¡, s¡ dpÓ “pd^pfL$ rÜS> R>¡, s¡ rhâ “’u, s¡ i|Ö R>¡. Brslpk ‘yfpZ krls h¡v$ cZ¡gp¡ lp¡hp R>sp ‘Z NpeÓu“u D‘pk“p “ L$f“pf“¡ rhâÐh âpá ’B iL$sy„ “’u. NpeÓu“¡ ÅZu“¡ S>¡ kpfu fus¡ s¡“p¡ Aæepk L$f¡ R>¡, Ap gp¡L$ s’p ‘fgp¡L$dp„ s¡ ‘|S>“ue b“¡ R>¡, s’p b°ûgp¡L$“¡ âpá L$f¡ R>¡. h¡v$“p„ R> A„Np¡“y„ AÝee“ NpeÓu krls L$fhy„ Arsie DÐL©$ô$ NZpe R>¡''.
b°û s’p NpeÓu“p„ Ac¡v$“y„ r“ê$‘Z ‘Z ApQpfdp^h“p„ â’dpÝepedp„ L$fhpdp„ Apìey„ R>¡. (ígp¡L$ 39)-
""lº„ S> NpeÓu Üpfp D‘prks Ry>„, A¡hu rhr^ lp¡hp’u NpeÓu“¡ b°û’u rcß ÅZhu “tl.''
NpeÓu S> ‘f„sÒh R>¡ A¡hy„ r“ê$‘Z b©lБfpif dyr“A¡ NpeÓuâL$fZ“p„ qÜsue AÝepedp„ L$f¡gy„ R>¡. ""S>ÞdpÛõe esp¡@Þheps¹''
ApW$dp¡ âí“302
b°ûk|Ódp„ ìepk¡ ‘Z ‘yfyjp¡Ñdârs‘pqv$L$p NpeÓu“y„ r“ê$‘Z L$ey¯ R>¡. A¡ S> ‘°L$pf¡ îud܉cpQpe®ÆA¡ NpeÓucpóedp„, îurhÌ$gpQpe®ÆA¡ s¡“u L$pqfL$pdp„ i„L$fpQpe®Æ, rhÛpfÎe Apqv$ Üpfp rhfrQs cpóedp„ ‘Z ‘fb°ûê$‘¡ NpeÓu “y„ ìep¿ep“ R>¡ A¡hy„ L$l¡gy„ lp¡hp’u NpeÓu S>‘“u AphíeL$sp kh®Ó õhuL©$s R>¡ S>.
(8/4) (L$dp£dp„) cõd^pfZ s’p fyÖpndpgp Üpfp (NpeÓu“p„) S>‘“u (sdpfp kçâv$pedp„) AphíeL$sp R>¡ L¡$ A“phíeL$sp?DÑf-
cõd^pfZ“u L$p¡B AphíeL$sp “’u s’p ê$Öpndpgp Üpfp NpeÓu“p„ S>‘“u ‘Z L$p¡B AphíeL$sp “’u. b°pûZpqv$ dpV¡$ cõd^pfZ“p¡ r“j¡^ ‘Z âpá ’pe R>¡. ""rhâp¡A¡¡ ¼epf¡ ‘Z rÓ‘yÎX²$ pfZ L$fhy„ “rl, L¡$dL¡$ “pfpeZ S> ‘fb°û lp¡hp’u s¡d“p„’u Arsqf¼s L$p¡B“y„ ‘Z cS>“ L$fhy„ “rl. b°pûZ Ly$gdp„ S>Þd¡gp¡ rhÜp“¹ eqv$ cõd^pfu b“¡ sp¡ S>¡hu fus¡ dÛ’u D[ÃR>›$ OV$“p¡ ÐepN L$fhpdp„ Aph¡ R>¡, s¡ fus¡ s¡“p¡ ÐepN L$fhp¡. rÓ‘yÎX²$“y„ rh^p“ i|Ö dpV¡$ L$fhpdp„ Apìey„ R>¡. eqv$ rhâ rÓ‘yÎX²$ pfZ L$f¡ sp¡ s¡ ‘qss ’pe R>¡, s¡dp„ L$p¡B i„L$p “’u.''
D‘fp¡¼s ‘Úp¡ÑfMÎX$ue DÝh®‘yÎX²$pÝepe“p„ hQ“p¡dp„ h¥óZh dpV¡$ rÓ‘yÎX²$ pfZ“p¡ r“j¡^ âpá ’pe R>¡. s¡ rhr^Ap¡“y„ ìehõ’p‘|h®L$ i¥h‘fL$ s’p h¥óZh‘fL$ s’p õdps®v$unpey¼s i¥h-h¥óZh Dce ‘fL$ L$dp£“y„ r“ê$‘Z s’p s¡dp„ bß¡ âL$pf“p„ rsgL$ s’p rÓ‘yÎX²$“¡ ^pfZ L$fhp“u rhr^ e’pep¡Áe hZ®h¡gu S> R>¡. i¥hky^pL$f“p„ rihflõedp„ - ""cõd^pfZ L$ep® rh“p L$f¡gy„ L$d® r“óag ’pe R>¡'',""h¥qv$L$p¡A¡ cõd^pfZ L$fhu AphíeL$ R>¡'', Apqv$ hQ“p¡dp„ cõd^pfZ“u AphíeL$sp L$l¡hpe¡gu R>¡. rihNusp“u V$uL$pdp„ hrk›$ L$l¡ R>¡ L¡$ - ""rÓ‘yÎX²$ pfZ L$ep® rh“p L$f¡gp Ýep“, op“, v$p“, s‘ Apqv$ ìe’® S> ’pe R>¡.'' v$¡hucpNhsdp„ ‘Z L$l¡hpey„ R>¡ L¡$ - ""cõd^pfZ L$ep® rh“p“¡ NpeÓu“y„ D‘v$¡i L$fhy„ “ql''. s¡’u cõd^pfZ s’p rÓ‘yÎX²$ ^pfZ rhjeL$ i„L$p ’pe sp¡ s¡“y„ r“fpL$fZ L$f¡ R>¡.
Ap b^p hQ“p¡ kpdpÞe r“v$¡®iê$‘¡ “ lp¡B“¡ i¥h dpV¡$ L$l¡hpe¡gp R>¡. hpõshdp„ rihflõe N°Þ’ âdpZê$‘ “’u, L¡$dL¡$ h¡v$, ‘yfpZ, õd©rs s’p
ApW$dp¡ âí“ 303
BrslpkN°„’p¡dp„ Ap“u NZ“p L$fhpdp„ “’u Aphu. A“¡L$ vy$fpN°lu i¥hp¡A¡ S> rihflõe“p„ “pd’u Ap N°„’ fÃey„ R>¡. v$¡hu‘yfpZ“y„ hQ“ NpeÓuS>‘“u AphíeL$sp bsphhp dpV¡$ L$l¡gy„ R>¡, ‘f„sy N°„’“p„ D‘k„lpf“¡ brg›$ dp“hp“u fus lp¡hp’u ârná lp¡e s¡hy„ gpN¡ R>¡. NpeÓuS>‘ âL$fZdp„ l¡dpqÖdp^h, rhop“¡íhf Apqv$ Üpfp L©$s dlpr“bÞ^ brg›$ NZpe R>¡, ‘f„sy s¡dZ¡ cõd^pfZ“u AphíeL$sp“y„ r“ê$‘Z L$f¡gy„ “’u. s¡’u S> cõd^pfZ L$ep® rh“p NpeÓu“y„ S>‘ L$fhy„ S> “rl s¡ ‘Z Aep¡Áe rh^p“ R>¡. L¡$dL¡$ NpeÓu“p„ D‘v$¡iL$pgdp„ D‘“us s’p D‘“e“ dpV¡$ Aph¡gp¡ rióe bß¡ dpV¡$ cõd^pfZ“p¡ riô$pQpf ¼ep„e ‘Z D‘gå^ “’u. s¡’u Ap r“v$¡®i kpdpÞe NpeÓuS>‘ dpV¡$ “ lp¡B“¡ ê$ÖNpeÓu ‘fL$ lp¡hy„ Å¡BA¡. b©lˆ>pbpgp¡‘r“jv$“u kdprá“p„ Qp¡’p MÎX$dp„ ""kÛp¡Åspe rhÚl¡ dlpv$¡hpe udrl sÞ“p¡@^pf: âQp¡v$eps¹'' - Ap ‘°L$pf¡ cõdNpeÓu“y„ rh^p“ R>¡. s¡’u cõd^pfZ s’p rÓ‘yÎX²$“y„ rh^p“ ‘pfç‘rfL$ i¥hp¡ dpV¡$ R>¡, kpdpÞe NpeÓu“p„ S>‘ dpV¡$ “rl. As: r“Ðe rÓ‘yÎX²$ pfZ“y„ rh^p“ ‘Z i¥hp¡ dpV¡$ R>¡, AÞep¡ dpV¡$ “rl. eqv$ Aphy„ “ lp¡s sp¡ d“y, epohë¼e, ‘fpif Apqv$ dlp“ õd©rsL$pfp¡A¡ NpeÓuS>‘“p„ r“ê$‘Z“p„ Ahkf D‘f s¡“y„ rh^p“ L$ey¯ lp¡s. s¡’u D‘fp¡¼s i¥hrQŒp¡ pfZ L$fhp rhjeL$ hQ“p¡ dpÓ ê$ÖNpeÓu ‘fL rh^p“p¡ R>¡ kpdpÞe NpeÓu“p„ S>‘ dpV¡$ “rl.$
kh®kp^pfZ S>‘ Apqv$“p„ âk„Np¡dp„ sp¡ EÝh®‘yÎX²$“¡ ^pfZ L$fhp“y„ S> rh^p“ L$f¡gy„ R>¡. ApQpfdp^h“p„ â’dpÝepedp„ L$üy„ R>¡ L¡$-
""‘|ÅL$pgdp„, S>‘“p„ kde¡, kpe„ s’p âps: lp¡d hMs¡, “pd“p„ DÃQpfZ“u rhr^ Üpfp EÝh®‘yÎX²$ pfZ L$fhy„.''
dv$“‘pqfÅs“p„ s©sue õsçbL$dp„ ‘Z L$üy„ R>¡ L¡$-""eo, v$p“, s‘, lp¡d, õhpÝepe, r‘s©s‘®Z b^y„ S> EÝh®‘yÎX²$
^pfZ L$ep® rh“p L$ey¯ lp¡e sp¡ s¡ b^y„ S> cõd ’B Åe R>¡.''Ap âL$pf¡ A“¡L$ îyrs-õd©rs“p„ hQ“p¡’u EÝh®‘yÎX²$ pfZ L$fhy„ rkÙ
’pe R>¡. EÝh®‘yÎX²$ ^pfZ L$fhp“y„ rh^p“ l¡dpqÖdp^h L©$s r“Z®erkÞ^ydp„, dv$“‘pqfÅsdp„, ^d®rkÞ^y“p„ ApQpf‘ndp„, ‘fdp“Þv$, dÞv$pfpqv$ L©$s r“bÞ^p¡dp„ âpá ’pe R>¡. hpkyv$¡hp¡‘r“jv$dp„ ‘Z L$l¡hpey„ R>¡ L¡$-
""±L$pf“p„ DÃQpfZ Üpfp “dõL$pf L$fu“¡ “pfv$dyr“A¡ hpkyv$¡h“¡
ApW$dp¡ âí“304
‘|R¹>ey„ L¡$ EÝh®‘yÎX²$“¡ ^pfZ L$fhp“u rhr^, Öìe, dÞÓ“p„ k„õ’p“pqv$ krls d“¡ L$lp¡.'' Ap îyrsdp„ ‘Z EÝh®‘yÎX²$“¡ pfZ L$fhp“y„ rh^p“ R>¡.
hZ®c¡v$’u rQŒ“p¡“¡ ^pfZ L$fhp“y„ rh^p“ b°ûpÎX$‘yfpZdp„ âpá ’pe R>¡-
""EÝh®‘yÎX²$ qÜS>¡ ^pfZ L$fhy„, nrÓe lp¡e sp¡ rÓ‘yÎX²$ ^pfZ L$fhy„, h¥íep¡A¡ A^®QÞÖ pfZ L$fhy„ s’p i|Öp¡A¡ hsy®m pfZ L$fhy„.''
‘Ú‘yfpZdp„ L$üy„ R>¡ L¡$-""EÝh®‘yÎX²$ ^pfZ“p¡ r“j¡^ L$p¡B“p„ dpV¡$ “’u. eqv$ nrÓepqv$ ‘Z
rhóÏc¼s lp¡e sp¡ s¡dZ¡ ‘Z pfZ L$fhy„.''Ap b^p S> âdpZpqL$ N°Þ’p¡dp„ s’p r“bÞ^L$pfp¡A¡ ‘Z b^p S>
hZp£ dpV¡$ EÝh®‘yÎX²$“¡ pfZ L$fhp“y„ rh^p“ L$ey¯ S> R>¡. eqv$ A¡hu i„L$p L$f¡¡ L¡$ eyN“p„ A„sdp„ EÝh®‘yÎX²$“¡ ^pfZ L$fhp“u rhr^“p¡ âpvy$cp®h ’ep¡ R>¡ sp¡ kdThy„ L¡$ A“¡L$ âpQu“ îyrs-õd©rs hQ“p¡dp„ s’p s¡“p„ r“bÞ^L$pfp¡A¡ s¡“¡ ^pfZ L$fhp“y„ rh^p“ L$f¡gy„ lp¡hp’u Ap hv$sp¡ìepOps ’i¡.
s¡ rkhpe îyrskpfkdyÃQe“p„ EÝh®‘yÎX²$^pfZ rhr^dp„ h¥qv$L$ s’p Ah¥qv$L$ i¥hp¡A¡ ‘Z EÝh®‘yÎX²$ ^pfZ L$fhp“y„ L$l¡hpe¡gy„ R>¡. s¡’u kÞÝep-hÞv$“pqv$ L$d® hMs¡ s’p NpeÓu“p„ S>‘ âk„N¡ i¥hqQŒp¡“¡ ^pfZ L$fhp“y„ rh^p“ kh®kpdpÞe R>¡ A“¡ AphíeL$ R>¡ s¡ i„L$p q“fõs ’B. õdps® ‘„Qv$¡hp¡‘pkL$ lp¡e sp¡ s¡d“p„ dpV¡$ rÓ‘yÎX²$ pfZ“u rhr^ NyZphspf rhóÏ“p„ D‘pkL$ dpV¡$ bsph¡gu lp¡B iL¡$, ‘fb°û“u D‘pk“p L$fhphpmpAp¡ dpV¡$ “rl.
(8/5) cNhp““u ‘|Å L$fsu hMs¡ L$ep ‘pÓp¡“p¡ D‘ep¡N õhuL©$s R>¡?DÑf-
‘yfpZp¡dp„ s’p “pfv$‘†fpÓdp„ ‘|Ådp„ D‘ep¡N L$fhp dpV¡$ âcyA¡ S>¡ ‘pÓp¡“p¡ D‘ep¡N L$üp¡ R>¡, s¡hp ‘rhÓ ‘pÓp¡“p¡ D‘ep¡N S> Bô$ R>¡. Adpfp kç‘°v$pedp„ ‘Z s¡d“p¡ S> D‘ep¡N DrQs dp“hpdp„ Apìep¡ R>¡. kyhZ®, sp„by, L$p„ky„ Apqv$ iyÙ^psyAp¡ “p¡ D‘ep¡N L$fu iL$pe R>¡. s¡ rkhpe L$pgp“ykpf, L$dp®“ykpf, i[¼s A“ykpf, ip”pQpf’u ArhfyÙ lp¡e s¡hp kdõs âiõs ‘pÓp¡“p¡ D‘ep¡N dpÞe R>¡. “pfv$‘†fpÓ Apqv$ N°Þ’p¡dp„ rhõspf’u ‘pÓ“p„ D‘ep¡N rhjeL$ r“Z®e L$l¡hpdp„ Apìey„ R>¡. rcß-rcß ip”hQ“p¡dp„
ApW$dp¡ âí“ 305
âep¡N“p„ Ap^pf¡ ApQd“ dpV¡$, “¥h¡Û A‘®Z L$fhp dpV¡$ s’p S>g‘p“ dpV¡$ qÜdyMu ‘pÓ, cp¡S>“ dpV¡$, v$p“pqv$ dpV¡$ rcß-rcß âL$pf“p„ ‘pÓp¡ s’p ^psyAp¡“p„ rh^p“ âpá ’pe R>¡. ip”r“ê$r‘s Ap S> b^p âL$pfp¡ Adpfp kçâv$pedp„ ‘Z dpÞe R>¡.
(8/6) N„NpS>g Üpfp cNhp““¡ õ“p“ L$fphhy„ ep¡Áe dp“p¡ R>p¡ L¡$ “rl?DÑf-
i„L$pL$pf sL®$ Ap‘¡ R>¡ L¡$ rhóÏ‘yfpZpqv$dp„ cNhp““p„ QfZp¡v$L$“p„ ê$‘dp„ N„NpÆ“y„ r“ê$‘Z ’e¡gy„ R>¡. s¡’u iy„ cNhp““p„ S> QfZp¡v$L$ Üpfp s¡d“¡ õ“p“ L$fphhy„ Aep¡Áe “’u?
DÑf Ap‘¡ R>¡ L¡$ cNhp“dp„ Aheh s’p Aherhcph A¥[ÃR>L$ R>¡, L¡$dL¡$ s¡ kh®s: QfZpfthv$hpmp s’p îulõshpmp R>¡(A’p®s¹ ìep‘L$ R>¡). s¡’u cNhp““p„ Ahehp¡ k[ÃQv$p“„v$õhê$‘, A“p¥‘pr^L$ s’p âpL©$s dy“óe“p„ Ahehp¡“p„ S>¡hp “ lp¡hp’u QfZ“u S>¡d Dv$L$prv$ A„Np¡“u ‘Z Apr^v$¥rhL$sp lp¡hp’u s¡d“p„ AQ®“dp„ L$p¡B v$p¡j “’u. A¡ S> âL$pf¡ hV$‘Ó D‘f ‘p¡Y¡$gp cNhp“ ‘p¡sp“p„ dyMpfqh„v$dp„ A„Ny›$ fp¿ey„ R>¡ s¡ hZ®“ ‘yfpZp¡dp„ ârkÙ R>¡. AÞe’p DÑd Ahehdp„ âpL©$s ×rô$’u A^d A¡hp Aheh“¡ “pMhy„ ep¡Áe NZpsy„ “’u. s¡hu S> fus¡ N„NpÆ“p„ ‘Z Apr^cp¥rsL$, ApÝeprÐdL$ s’p Apr^v$¥hqL$ A¡hp ÓZ ê$‘ R>¡. cp¥rsL$õhê$‘dp„ QdrZ® Apqv$ “qv$Ap¡“p„ S>g“p¡ âh¡i ’pe R>¡. qL$Þsy N„Np “v$u“u Apr^v$¥rhL$sp“¡ L$pfZ¡ s¡dp„ Ar‘hÓsp“p¡ L$p¡B rhQpf ’B iL$sp¡ “’u. s¡’u s¡hp ‘rhÓsd ApÝep[ÐdL$ k„kN®hpmp Apr^cp¥rsL$ S>g Üpfp cNhp““u ‘|Å Apqv$ L$fhpdp„ L$p¡B v$p¡¡j “’u, ip”dp„ b°ûÐh ‘Z L$l¡gy„ lp¡hp’u. s¡’u S> ‘yfpZpqv$dp„ cNhБ|Å dpV¡$ s¡ S>g“y„ DÐL$j® L$l¡hpe¡gy„ R>¡.
ApQpfâv$u‘, “pfv$‘†fpÓ, õL$Þv$‘yfpZ Aprv$ kh®Ó N„NpS>g“p„ âep¡N“¡ DÐL©$ô$ bsph¡gy„ S> R>¡. kp^pfZ S>gdp„ ‘Z N„Np-edy“p Apqv$ “v$uAp¡“p¡ dÞÓ Üpfp Aph¡i L$fhp’u s¡ S>g ‘Z cNhÐk¡hpdp„ D‘ep¡Nu ’pe R>¡ s¡hy„ rh^p“ ‘Z R>¡. eqv$ cNhp““p„ QfZp¡v$L$ sfuL¡$ S> s¡“p¡ õhuL$pf lp¡s sp¡ s¡“p„ Üpfp s‘®Zpqv$ L$fhp“p„ rh^p“p¡ ‘Z lp¡hp Þlp¡sp Å¡Bsp. s¡ S> fus¡ QfZ“p„ õ‘i® dpÓ’u eqv$ AN°pü b“u S>sp lp¡e ‘v$p’® sp¡ sp¡ c|rd“y„
ApW$dp¡ âí“306
r“ê$‘Z ‘Z cNhp““p„ QfZdp„’u DÐ‘ß ’B lp¡hp“y„ Aph¡ R>¡. erv$ AN°pü lp¡e sp¡ Ap c|rd s’p s¡“p„ b^p S> ‘v$p’p£ k¡hpdp„ A“y‘ep¡Nu rkÙ ’pe. s¡’u Apr^v$¥rhL$ ê$‘hpmp lp¡hp’u N„NpÆ Üpfp cNhp““u k¡hpdp„ L$p¡B ‘Z âL$pf“p¡ v$p¡j Å¡hpdp„ Aphsp¡ “’u.
s¡’u DÑd s’p A^dpqv$ âpL$©scphp¡“p¡ lqfdp„ Acph lp¡hp’u, ‘yfpZpqv$dp„ ‘Z cNhp““p„ ‘|S>“dp„ D‘ep¡N“u âi„kp lp¡hp’u, Apr^v$¥rhL$pqvL$$ ÓZ õhê$‘p¡’u âL$V$ N„NpÆ lp¡hp’u dyfpqf A¡hp cNhp““p„ õ“p“dp„ s¡ S>g ‘yÎeL$pqf dp“hpdp„ Aph¡ R>¡.
(8/7) cNhÐkçâv$pe frls rhÜÑp“p„ NyZp¡’u ey¼s b°pûZ Üpfp Å¡e¡gy„ Aß MpB iL$pe L¡$ “rl?DÑf-
AplpfN°lZ ApÃR>pqv$s$ õ’mdp„ L$fhy„ s’p L$s®ìek„b„^u rh^p“ A¡ R>¡ L¡$ kdp“h°shpmp kp’¡ S> L$fhy„. s¡ S> âL$pf¡ Adpfp Ly$gpQpf A“ykpf ‘Z gp¡L$Üpfp Å¡e¡gy„ õhuL$pfpsy„ “’u, s¡’u S> ApÃR>pv$“ Üpfp ‘pL$-v$¡hpQ®“pqv$ ApÐdk„sp¡j dpV¡$ L$fhp“y„ ‘Z rh^p“ L$f¡gy„ R>¡. AÞe L$p¡B kçâv$pedp„ [õ’s lp¡e L¡$ “ lp¡e, rhÜp“ lp¡e L¡$ “ lp¡e, L$p¡B“p„ ‘Z Üpfp Å¡e¡gy„ Aß N°lZ L$fhy„ ep¡Áe “’u. Aphy„ S> Ly$gpQpf îpÙpqv$ hMs¡ cp¡S>“ L$fphhp“p„ k„b„^dp„ ‘Z R>¡. ip” Üpfp âp¡¼s, Ly$g^d®, Års^d®, ifuf^d®, Ap‘rÑL$pg“p¡ ^d® Apqv$ b^p d®“p„ âL$pfp¡“¡ âdpZsep õhuL$pf L$fhpdp„ Apìep R>¡. s¡ S> fus¡ gp¡L$^d®“¡ ‘Z âdpZ dp“hpdp„ Aph¡ R>¡. Ap b^p S> dp£ A“ykpf D‘fp¡¼s “ued S> ep¡Áe dp“hpdp„ Apìey„ R>¡, s¡’u ‘°dpZê$‘ R>¡.
(8/8) sdpfp kçâv$pehpmpAp¡ b^p hZ®“p„ gp¡L$p¡ Üpfp Å¡e¡gy„ (Aß) MpB iL¡$ L¡$ “rl?DÑf-
‘|h® âí““p„ DÑfdp„ Ap âí““p¡ DÑf Aphu S> Nep¡ R>¡. L$p¡B“u ‘Z Örô$ ‘X¡$gy„ Adpfp Üpfp MpB iL$pe “rl. R>sp ‘Z sdpfp âí““p„ DÑfõhê$‘¡ sÕe L$luA¡ R>uA¡. h¥óZh lp¡hp’u i|Öpqv$ Åqsc¡v$p¡ “ô$ ’sp “’u. s¡’u s¡d“u Örô$ ‘X¡$gy„ L$„B ‘Z Mphy„ “l]. i|Ö Üpfp Å¡e¡gp Aß“u A‘rhÓsp“y„
307ApW$dp¡ âí“
r“ê$‘Z r“Z®eqkÞ^ydp„ L$fhpdp„ Apìey„ R>¡, s’p s¡“u ×rô$ ‘X¡$gy„ Aß lp¡e ‘Z sp¡ s¡“u iyqÙ dpV¡$ âp¡nZpqv“y„ rh^p“ L$fhpdp„ Apìey„ R>¡. s¡ S> fus¡ ^d®rkÞ^y“p„ s©sue ‘qfÃR>¡v$“p„ ‘|hp®^®dp„ ‘Z L$l¡hpey„ R>¡ L¡$ -
""i|Ö“y„ Aß, i|Ö Üpfp b°pûZ“¡ Ap‘¡gy„ Aß, fprÓdp„ ‘X$u fl¡gy„ Aß, fS>õhgp ”u Qp„X$pg ‘rss Apqv$ Üpfp Å¡e¡gy„ Aß s’p L$pNX$p Apqv$ ‘nuAp¡“y„ D[ÃR>ô$ Aß AMpÛ dp“hpdp„ Aph¡ R>¡''.
s¡hu S> fus¡ L$rgL$pgdp„ b¡ hZp£ R>¡ - BÐepqv$ hp¼ep¡ Üpfp nrÓe s’p h¥íep¡ “¡ ‘Z i|Ö S>¡hp S> dp“u gu^¡gp lp¡hp’u s¡d“p„ Üpfp Å¡e¡gy„ Aß ‘Z Mphy„ “rl. s¡ S> fus¡ ‘p¡sp“p„ S> kçâv$pe“p„ b°pûZ hZ®“p„ ìeq¼s“¡ ‘Z dpÓ h¥óZh“p„ bpürQŒp¡“¡ pfZ L$fu g¡hp dpÓ’u s’p L$rgL$pgdp„ sp¡ b^p gp¡L$p¡“p„ AÞs:L$fZp¡ |s® lp¡hp’u s¡ ìer¼s“¡ Ap¡mMhp¡ ‘Z k„ch “ lp¡hp’u s¡ ìe[¼s“¡ kç‘°v$pe“p„ r“›$ A“yepre sfuL¡$ ‘Z Ap¡mMu iL$psp¡ “’u. s¡’u S> L$p¡BA¡ L$üy„ R>¡ L¡$-
""A„v$f’u ip¼s, bplf’u i¥h s’p kcp hÃQ¡ h¥óZh b“u“¡ dlp^|s® gp¡L$p¡ L$rgL$pgdp„ A“¡L$ ê$‘p¡“¡ ^pfZ L$fu“¡ rhQfZ L$f¡ R>¡.'' s¡’u bpü rQŒp¡ ^pfZ L$f“pf ìe[¼s ‘Z r“›$p’u h¥óZh R>¡ L¡$ “rl, s¡ ÅZhy„ k„ch “ lp¡hp’u kpçâv$preL$ A¡hp b°pûZ Üpfp Å¡e¡gy„ A’hp õ‘i£gy„ Aß ‘Z g¡hy„ “rl. L¡$dL¡$ r“›$ “ lp¡e A¡hp ìe[¼s“p„ lp’“y„ A’hp Örô$ ‘X¡$gy„ Aß Mphp’u L$v$pQ dp“rkL$ fus¡ brldy®M ’B S>hp“u s’p A“ÞeÐh“p„ c„N ’hp“u ‘Z k„cph“p fl¡ R>¡, L¡$dL¡$ Aß Üpfp S> d“ b“¡ R>¡.
s¡’u r“Z®e A¡ S> R>¡ L¡ îufp^pÆ“p„ dyMpfthv$“y„ QL$p¡f dpaL$ Apõhpv$“ g¡“pf dyLy„$v$ îuL©$óZ“¡ r“h¡qv$s L$f¡gy„ kv¹$ Aß S> N°lZ L$fhp ep¡Áe R>¡.
Ap âL$pf¡ dy¿e ApW$ âí“p¡ s’p s¡“p„ AÞsN®s“p„ ApW¡$ âí“p¡ krls b^p S> âí“p¡“p„ DÑf h¥qv$L$ kyey[¼sep¡ krls d¢ Apàep R>¡.
Aô$dpô$L$ k„‘|Z®
d
ApW$dp¡ âí“308
*Ap âí“p¡“p„ AÞs¡ gMhpdp„ Aph¡ R>¡ L¡$- âí“L$sp®A¡ âí“p¡“p„ A„s¡ g¿ey„ lsy„ L¡$ ‘|R>¡gp âí“p¡“p„ DÑf kâdpZ
Ap‘p¡. âdpZ “uQ¡ dyS>b R>¡-eßp[õs h¡v$¡ “ Q es¹ ‘yfpZ¡ fpdpeZ¡ cpfskpNf¡ hp,
dÞhprv$ip”¡jy Q eß hp¡¼s„ sßp[õs “põsurs “ s¡“ L$pe®d¹.A’®-""S>¡“y„ D‰¡M h¡v$, ‘yfpZ, fpdpeZ, dlpcpfs,
dÞhpqv$ip”p¡dp„ “’u s¡ âdpZê$‘ “’u s’p s¡hy„ “ S> L$fhy„.''
*DÑfev$[õs h¡v$¡@[õs Q es¹ ‘yfpZ¡ fpdpeZ¡ cpfskpNf¡ es¹,dÞhprv$ip”¡jy Q ev¹$ blŸ¼s„ sv$¡h kh¯ rhdg„ ìeg¡rM.A’®- ""h¡v$, ‘yfpZ, fpdpeZ, dlpcpfs, dÞhpqv$ip”p¡dp„ S>¡
L$l¡gy„ R>¡ s¡hp S> iyÙ rkÙp„sp¡ d¢ Al] g¿ep R>¡.''‘f„sy sdpfp Üpfp gM¡gp D‘fp¡¼s ígp¡L$dp„ b^p S> ip”p¡dp„ dy¿e
A¡hp b°ûk|Ó s’p dudp„kpk|Óp¡“¡ NZhpdp„ Apìep “’u, Aphy„ A“æepk “¡ L$pfZ¡ S> ’e¡gy„ R>¡. AÞe’p Ap âL$pf“p„ âí“p¡ h¡v$p„spQpep£ ârs L¡$hu fus¡ ‘|R¹>ep L¡$ S>¡ âí“p¡dp„ L$p¡B‘Z h¡v$pÞsNrc®s ‘°í“ S> “’u. ‘p¡sp“p„ Üpfp NZph¡gp âdpZp¡ rkhpe AÞe ip”p¡dp„ D¼s L$’““¡ âdpZê$‘ “tl dp“hpdp„ Aph¡, Ap L$’“ ‘Z âdpv$hi S> L$l¡gy„ R>¡. L¡$dL¡$ b°ûk|Ó s’p dudp„kpk|Óp¡ dp„ L$l¡gp sÕe“¡ L$p¡B ‘Z kv¹$ Ap[õsL$ “L$pfu iL$sp¡ “’u. "h¡v'$ ‘v$’u s¡“p„ A„Np¡ krls h¡v$“y„ N°lZ L$fp¡ R>p¡ L¡$ “rl. L¡$dL¡$ ApNm sp¡ ‘|h® s’p DÑf dudp„kpAp¡“¡ NÎep “’u S>¡ D‘p„N R>¡. s¡’u âdpZp¡“u NZ“p S> sdpfu ep¡Áe “’u. s¡’u sd¡ L$p¡B ‘Z âL$pf¡ Adpfp rkÙp„s“p„ âpdpÎe“p„ rhjedp„ i„L$p L$fip¡ S> “rl, L¡$dL¡$ h¡v$, h¡v$“p„ A„Np¡, õd©rsAp¡, ‘yfpZp¡ s’p AÞe F>rjAp¡ Üpfp L$l¡gp ds“¡ S> Ad¡ õhuL$pqfA¡ R>uA¡ s’p s¡“p„ Ap^pf¡ S> rkÙp„sp¡“y„ ârs‘pv$“ ’e¡gy„ R>¡.
k[ÐkÙp„sdps¯X$“y„ NyS>fpsu kpfp„i k„‘|Z®.