7/12/2017

1

Ciliophora เปนกลมท� มซเลยในการเคล�อนท� มกเรยกวา ซลเอท (ciliate) นวเคลยสขนาดใหญควบคมกจกรรมตาง ๆ ของเซลล นวเคลยสขนาดเลกเก�ยวของกบการสบพนธ เคล�อนท�ไดเรวมาก มท�งขนาดเลก (3-4 ไมโครเมตร) ถงขนาดใหญ (2 มลลเมตร) แบงออกเปน 3 Subphylum ไดแก Postciliodesmatophora, Rhabdophora และ Cyrtophora

1. Subphylum Postciliodesmatophoraเปนซลเอตท�มขนบนเพลลเคล พบกระจายในน�าจด น�ากรอย

และน�าทะเล มสกลท�นาสนใจไดแก

1.1 Trachelocerca ปากอยสวนปลายดานหนา ซเลยรอบปากยาวกวาซเลยรอบลาตว

Trachelocerca

1.2 Loxodes เซลลแบนดานขาง ปลายดานหนางอโคงทางดานทองคลายตะขอ เหนไดดวยตาเปลา อาหารเปนสาหราย ซากอนทรย พบในแหลงน�าจด

Loxodes

1.3 Metopus เซลลยาวแบบบด พบในแหลงน�าท�ขาดออกซเจนและมไฮโดรเจนซลไฟดสง

Metopus

1.4 Epalxella ตวเปนสามเหล�ยมคอนขางกลม อยในน�าเนาเสย

Epalxella

1.5 Saprodinium คลายกบ Epalxella แตฟนดานทายตวมหนาม

Saprodinium

7/12/2017

2

1.6 Stentor เซลลยาวคลายแตร หดตวไดด ดารงชวตอยในแหลงน�าจด

Stentor

1.7 Blepharisma เซลลรปไข ดานหนาเรยวแคบ ตวแบนดานขาง

Blepharisma

1.8 Spirostomum เซลลยาวทรงกระบอก พบตามแหลงน�าน�งท�มพชเนาเป� อยอย เปนซลเอทท�มขนาดใหญ

Spirostomum

1.9 Condylostoma เซลลรปไข ดานหนาตรง ดานทายกลม

Condylostoma

1.10 Urostyla เซลลรปไข ดานทายกลม พบไดท�งในน�าจดและน�าเคม

Urostyla

1.11 Uroleptus เซลลเรยวยาวสวนทายเรยวเลกลงเปนหาง

Uroleptus

7/12/2017

3

1.12 Stichotricha เซลลรปไขยาว หวทายเรยว ดานหนาเรยวเลก แตไมยดหยน ดารงชวตอยในแหลงน�าจด

Stichotricha

1.13 Stylonychia เซลลรปไขยาว ดานหลงนน ดานทองแบน มกพบสบพนธแบบไมอาศยเพศโดยการแบงเซลลตามขวาง ดารงชวตอยในแหลงน�าจด

Stylonychia

2. Subphylum Rhabdophoraเปนซลเอตท�มขนบนเพลลเคล พบกระจายในน�าจด น�ากรอย

และน�าทะเล มสกลท�นาสนใจไดแก2.1 Holophrya เซลลรปไข คอนแทรกไทลแวควโอล อยทาย

เซลล เอนโดพลาสซมเปนสน�าตาล กนสาหรายเปนอาหาร พบในแหลงน�าจด

Holophrya

2.2 Coleps เซลลคลายถงเหลา เพลลเคลหนา เกดจากการสะสมของหนปน ซเลยย�นออกมาจากรบนแผนเพลลเคล อาหารเปนพวกซลเอทอ�น ๆ ท�ตาย ทนอยในสภาพขาดออกซเจนไดนาน 16-30 วนพบในแหลงน�าจด และในน�าเคม

Coleps

2.3 Prorodon เซลลรปไขกนแบคทเรยเปนอาหาร พบในแหลงน�าจด และในน�าเคม

Prorodon

2.4 Litonotus เซลลแบนสวนคอยาว ดานทายแหลม

Litonotus

7/12/2017

4

2.5 Paradileptus ลาตวกวาง อยในน�าจด

Paradileptus

2.6 Didinium เซลลรปไข ดานหนาแบนมแขนงรปโดมย�นออกมา ลกษณะคลายงวง กนพารามเซยมเปนอาหาร พบในแหลงน�าจด

Didinium

2.7 Monodinium มซเลยวงหนาวงเดยวอยท�ขอบดานหนา

Monodinium

2.8 Mesodinium เซลลรปไข สวนหนาเปนกรวย ดานทายกลม มรองกลางแบงตวเซลลออกเปน 2 สวน

Mesodinium

3. Subphylum Cyrtophoraเปนซลเอตท�มขนบนเพลลเคล พบกระจายในน�าจด น�า

กรอยและน�าทะเล มสกลท�นาสนใจไดแก3.1 Chilodonella เซลลรปไขดานหลงนน ดานหนาแบน

แบนดานขาง พบในแหลงน�าจด

Chilodonella

3.2 Metacineta ลอกการปกรวย ปลายยาวออกยดเกาะ เทนเทเคลเปนกลม อยดานหนาของเซลล

Metacineta

7/12/2017

5

3.3 Podophrya มกานในการยดเกาะ ตวเซลลมเทนเทเคลท�ปลายเปนตม ใชจบซลเอทอ�น ๆ เปนอาหาร

Podophrya

3.4 Sphaerophrya เซลลกลม ไมมกานตวเซลลมเทนเทเคลท�ปลายเปนตม ใชจบซลเอทอ�น ๆ เปนอาหาร

Sphaerophrya

3.5 Acineta เซลลมลอรกาหม มกานในการยดเกาะ พบในแหลงน�าจด โดยจะยดเกาะกบ สาหราย พชน�า หรอสตวน�า

Acineta

3.6 Tokophrya ตวเซลลยาวและเรยวลงมาทางดานทายเซลลมลกษณะคลายกาน

Tokophrya

3.7 Chilodontopsis ตวแบนมซเลยท�ง 2 ดาน ปลายดานหนาโคงงอเหมอนปากนก

Chilodontopsis

3.8 Nassula เซลลรปไข ดานทองแบน ดานหลงนน สสดใส เกดจากสาหรายสเขยวแกมน�าเงนท�กนเขาไป พบในแหลงน�าจด และน�ากรอย

Nassula

7/12/2017

6

3.9 Microthorax เซลลขนาดเลก ตวแบน ดานหนาเรยว ดานทายกลม อยในน�าจด

Microthorax

3.10 Frontonia เซลลรปไข รองปากคอนไปขางหนา กนสาหรายท�เปนเสนสายเปนอาหาร

Frontonia

3.11 Urocentrum เซลลทรงกระบอกส�น กลางเซลลคอดเวาเขามาโดยรอบ พบในน�าท�มสารอนทรยสง

Urocentrum

3.12 Paramecium เซลลยาว ดานหนากลม ดานทายเรยว ผวเซลลดานหนาบมลกลงไปเปนรองปาก เย�อหมเซลลทาหนาท�เปนเพลลเคบ ใตเพลลเคลมทรโคซสตเรยงตวต�งฉากกบเหย�อ จะพงเขมออกมาเม�อถกรบกวน

Paramecium

3.12 Aspidisca เซลลเลกรปไข ดานขวาและดานหลงโคงนน ดานทองแบน

Aspidisca

3.13 Euplotes เซลลรปไขยาว ดานหลงกลม ดานทองแบน มกพบในแหลงน�าท�มพชเนาเป� อย ดารงชวตอยในแหลงน�าจด

Euplotes

7/12/2017

7

3.14 Tetrahymena เซลลรปไขยาว ดานทายกลม ดานหนาแหลม กนแบคทเรยเปนอาหาร อยในน�าจด

Tetrahymena

3.15 Hastatella ตวเซลลมแขนงไซโตพลาสซมย�นออกมา 2-4 วง

Hastatella

3.16 Ophrydium ตวเซลลรปขวดคอยาว สวนคอยดหดได ดานทายแหลมหรอกลม อยในน�าจด

Ophrydium

3.17 Vaginicola ตวเซลลมปลอกหม ตวเซลลย�นออกมาประมาณ 1 ใน 3 ของตวเซลลท�งหมด

Vaginicola

3.18 Pyxicola ตวเซลลมปลอกหม ปลอกมกานในการยดกบพชน�า

Pyxicola

3.19 Vorticella เซลลรปกระด�ง มกานสาหรบยดเกาะ พบในแหลงน�าจด

Vorticella

7/12/2017

8

3.20 Zoothamnium เซลลรปกระด�ง เซลลเปนโคโลนเรยงตอเน�องกน

Zoothamnium

3.21 Carchesium เซลลรปกระด�ง กานไมตอเน�องตลอดโคโลน

Carchesium

3.22 Epistylis เซลลรปกระด�ง กานส�น ใชเกาะกบสตวน�าขนาดเลก หรอพชน�า

Epistylis

3.23 Colpoda เซลลคลายเมลดถ�ว พบไดท�วไปในดนแฉะ และในแหลงน�าจด

Colpoda

3.24 Tillina เซลลคลาย Colpoda แตมทอไซโทฟารงซโคงข�นตอนตนและยาวลงมาเปนมมฉาก อยในน�าน�ง

Tillina

3.25 Bresslaua เซลลคลาย Colpoda แตมทอไซโทฟารงซขนาดใหญมากเกอบเตมสวนหนาของเซลล

Bresslaua

7/12/2017

9

2.26 Bursaria ดานหนาตดตรง ทายเซลลปาน ดานซายของเซลลจะเหนรองปาก พบในแหลงน�าจด

Bursaria

Trachelophyllum เซลลแบน สวนดานหนายาวเปนสวนคอ ปลายมน กนแบคทเรยเปนอาหาร พบในแหลงน�าจด

Lacrymaria ทายเซลลเรยวแหลม ดานหนายาว เรยวเปนสวนคอ กนแบคทเรยเปนอาหาร พบในแหลงน�าจด

Spathidium เซลลรปแจกน ดานหนาแบนและคอดเขาเปนสวนคอ พบในแหลงน�าจด

Amphileptus เซลลแบน สวนทายเซลลแหลม ดานหนายาวเรยวเปนคอ พบในแหลงน�าจด

Trachelius เซลลรปไข มงวงยาวประมาณ 1 ใน 4 สวน พบในแหลงน�าจด

7/12/2017

10

Dileptus เซลลยาวมาก สวนหนาเรยวยาวเปนงวง อยในแหลงน�าน�ง กนแฟลเจลเลท ซลเอท โรตเฟอร สารอนทรยเปนอาหาร พบมากในแหลงน�าจดท�เหนเปนฝาสแดงตามผวน�า ตองการออกซเจนสงในการดารงชวต

Caenomorpha เซลลรประฆง สวนทายย�นยาวแหลมพบในแหลงน�าท�มออกซเจนต�า