Upload
ali-kayaturan
View
245
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
1/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJKAZANIMI VE RNEK BR
JENERATR TASARIMI
zge AraratOktay ErbekAykut YapalAli KayaturanEren TreGkhan AlaRdvan KmrHasan Arif UlusCafer Tufan akr
Doc. Dr. Ergn KELEOLU23.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
2/91
SUNUM ER
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 2
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
3/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 323.01.2012
GR
Enerji tketimi, ekonomik ve sosyal kalknmann en nemli gstergelerinden birisidir.Nfus art ,sanayileme, teknolojinin yaygnlamas ve refah seviyesimim ykselmesi ile doru orantl olarakenerji tketiminde de art gzlenmektedir. Trkiye gibi gelimekte olan lkeler, gelimi lkelerdzeyine ulaabilmek iin daha fazla retim yapmak zorundadrlar ,bu durum daha fazla enerjiihtiyacn da beraberinde getirmektedir. Fakat daha fazla enerji tketebilmek gelimilik asndan
tek lt deildir.Bunun yannda, enerjinin stratejik kaynaklar kullanlarak retilmesi verimlikullanlmas da n plana kmtr.
Bu almada gelimekte olan lkelerin ihtiya duyduklar byk miktarlardaki enerjiyi kendi zkaynaklarndan salamasnn nemi vurgulanmaya allarak yenilenebilir enerji kaynaklarnnkullanmnn lkemiz enerji politikasn belirlemede ta nem zerinde durulmutur. Kullanlmaktaolan konvensiyonel enerji kaynaklarnn toplumsal maliyet ve evresel etkilerine deinilipyenilenebilir enerji kaynaklar da eitli ynleriyle deerlendirmeye alnmtr. .
Bu erevede , hazrlanan tasarm almasnda lkemiz koullarna en uygun den yenilenebilirkaynaklar arasndan dalgadan enerji retimi seilerek detayl bir ekilde incelenmi, lkemizdeuygulanmas iin gerekli olan uygun art ve koullar teorik olarak belirlenerek , optimumkoullarda dalga jenaratr kurulum ve kullanmn iin yaplm olan n deerlendirmeleranlatlmtr.
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
4/91
423.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
Enerji
Haraketin olumas ve bir iin yaplabilmesi enerjinin varlna baldr.lkel alardan itibaren, insanlar, i yapabilmek, doaya egemen olmakana amac ile ; suyun potansiyel enerjisinin kinetik enerjiye dnmnden verzgar enerjisinden yararlanmak amacyla kurulan deirmenler, ulam ve tarmaralar ile enerji kullanm gerekletirmilerdir. Bilinmeyenlerin ortaya karlmas
ile bilmek renmek arzusunun iddetlenmesi, insanlarn farkl istek ve ihtiyalarnolumas, deiim ve geliimi zorunlu klarak yeni teknolojiler ve buna bal yenienerjiler ve enerji kaynaklarn ortaya karmtr
Enerji Kaynaklar ve nemi
Tarih boyunca enerji kaynaklar, siyasal ve stratejik adan bir ok dengeyi
degistirmis ve gnmzde de ogu trajedilerin esas nedeni olmulardr. Olumlu veyaolumsuz kullanlmasna gre iyi veya kt sonular alnmasna neden olan enerji ,her trl gcn olumasnda temel kaynak tekil eder. Enerjinin gnmztoplumlarnda nemli bir yere sahip oluu, ekonomik gelimiliin ve sosyal refahnnc gstergelerinden biri olarak kabul grmektedir.
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
5/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 5
Enerji Kaynaklarnn Snflandrlmas
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
6/91
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
7/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
Yenilenebilir Enerji Kavram
Birincil enerji kaynaklarnn ; maliyet fazlal , gelecek zamanda tkenebilirligi vesebep olduklar evre kirlilikleri de gz nnde bulunduruldugunda alternatif enerjikaynaklarna ynelim kanlmaz olacaktr. ste bu balamda, alternatif enerjikaynaklar olarak yenilenebilir enerji kaynaklar nem kazanmaktadr.
Yeryznde hep varolan, ancak nimetlerinden yeterince yararlanlmayan enerjikaynaklarn yenilenebilir olarak ifade etmek icin, birtakm elerin mevcutolmas gerekmektedir.
Bu elere gre;
* Kaynak, doal ortamda srdrlebilir veya tekrarlanabilir olmal,
* Kaynakta, birim zamanda retilen enerji, birim zamanda kaynaktan cekilenenerjiye eit olmal,
* Enerjinin kayna; Gne, Dnyann dn ve yer ekimi olmaldr.
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 7
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
8/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
Bu aklamalarn ardndan, yenilenebilir enerji kaynaklarnn uluslararas kurulularnalmalarnda ve resmi belgelerde ne ekilde yer aldn belirtmek, kaynaklar velkeler arasnda salkl bir karlastrmann yaplabilmesi asndan yararl olacaktr.
AB: Birliin, Eyll 2001de hazrlad 2001/77/EC sayl Ynergenin 2. maddesinde; Yenilenebilirenerji kaynaklar, yenilenebilir ve fosil olmayan (rzgar,gne, jeotermal, dalga, gelgit,hidroelektrik, biyoktle, biyogaz, pis su artmatesisleri gaz ve biyogaz) enerji kaynaklardr ifadesi
yer almaktadr.
IEA: A jans, yenilenebilir enerjiyi; Srekli olarak yenilenen doal srelerden elde edilen enerjiolarak tanmlamaktadr. Yenilenebilir enerji kaynaklar arasnda ise, yaygn olarak kullanlanhidroelektrik, gne ve rzgar enerjilerinin yan sra, biyoktle ve jeotermal enerjiyi debelirtmektedir.
BM: Kresel iklim deisikliine ynelik etkili calsmalaryla bilinen rgt, yenilenebilir enerjikaynaklarn; rzgar, gnes, jeotermal, hidroelektrik, biyoktle, dalga ve gelgit enerjileri olarak
ifade etmektedir.
Trkiye: 2005 ylnda ckartlan 5346 Sayl Yenilenebilir Enerji Kaynaklarnn Elektrik Enerjisiretimi Amal Kullanmna likin Kanunda yer ald grlmektedir. Buna gre yenilenebilirenerji kaynaklar ; hidrolik, rzgar, gne, jeotermal, biyoktle, biyogaz, dalga, aknt ve gelgitgibi fosil olmayan enerji kaynaklardr. Bunun yan sra, kanal veya nehir tipi santraller ilerezervuar alan 15 kilometrekarenin (km2) altnda olan hidroelektrik tesisler de, yenilenebilirenerji kaynaklar arasna dahil edilmistir.
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 8
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
9/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
Yenilenebilir Enerji Kaynaklarnn Snflandrlmas
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
10/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
Neden Bu kadar nemli ?
Hzla artan nfusun ve gelien sanayinin enerji gereksinimleri kstl kaynaklarla karlanamamakta,enerji retimi ve tketimi arasndaki ak giderek artmaktadr.
Kresel enerji tketiminin, 2035 ylna gelindiinde 2003 ylnda tketilen enerji miktarnn iki kat,2055 ylnda ise kat olaca tahmin edilmektedir. te yandan, petrol, doalgaz, kmr ve
nkleer enerji gibi "yenilenemeyen", geleneksel enerji kaynaklar evreyi ve insan saln giderekdaha fazla tehdit eder hale gelmitir.
Geleneksel enerji kaynaklarnn, bata ulatrma olmak zere, konut ve sanayi sektrnde yaygnolarak kullanlmas, sorunu daha da karmak bir hale getirmektedir. Dnya Enerji Konseyi 2010raporuna gre, ulatrma sektrndeki enerji tketiminin %95'i petrolden karlanmaktadr. Buorann gelecek be yl iinde, gelimi lkelerde ylda % 1.5 gelimekte olan lkelerde ise %3.6dzeyinde artmas beklenmektedir, bu durum bize geleneksel enerji kaynaklarna olan bamllngiderek artacan gstermektedir.
Fosil yaktlarn yanmas sonucu ortaya kan karbondioksit (CO2) miktar ormanlarn azalmasylagiderek artmakta, bu nedenle atmosferdeki dier gazlarla birlikte gne nlarnn yansmasnengellemektedir. Bu suretle, "sera etkisi" olumakta ve iklim deiikliklerine neden olmaktadr.Kresel snmann bu ekilde artmaya devam etmesi durumunda, 2040 ylna kadar, denizseviyesinin bir metreye kadar ykselecei, bu durumda dnyann en byk kentlerinin sular altndakalaca yolunda grler ileri srlmektedir.
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 10
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
11/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
Fosil yaktlarn yanmas sonucu ortaya kan gazlardan biri olan karbon monoksit (CO) vcuttakioksijen orann azaltarak lmlere yol aarken, kkrt dioksit (S02) kansere sebep olmaktadr.Doalgazn yanmasyla ortaya kan kokusuz ve gzle grlemeyen azot oksit (NO) ise atmosferdedier gazlarla etkileime girerek vcudun baklk sistemini kertmektedir.
Atmosferin kirlenmesinin nlenmesine ynelik tedbirler, 1970'li yllarda sanayilemi birok lketarafndan alnmaya balanm olmakla birlikte, kirleticilerin hava olaylaryla birlikte tanmasnn vesnr tesi etkiler yaratmasnn engellenmesi mmkn olamamtr. Uzun mesafelere tanankirleticiler, insan salna zarar vermi, toprakta ve su kaynaklarnda asit orannn artmasnaneden olarak baz canl trlerinin yok olmasna sebep olmu, ayrca metal yzeyleri, binalarolumsuz ynde etkilemitir.
Dier taraftan, kinci Dnya Sava sonrasnda barl amalarla kullanlmaya balanan nkleer
enerjiye duyulan gven, bugn dnyadaki elektrik enerjisinin % 17sini retse de, "ernobil NkleerKazas" sonucu azalmaya balamtr. Gnmzde 1000'i akn ticari, askeri ve aratrma amalnkleer reaktr iletilmekte, ancak yeni tesisler almas youn tartmalara neden olmaktadr.
Tm bu bilgiler erevesinde , fosil yaktlarn tketiminin azaltlarak ; hidrolik, gne, rzgar, jeotermal ve dalga enerjisi gibi temiz , yerli ve yenilenebilir kaynaklara ynelecek enerjipolitikalar oluturulms kanlmaz olacaktr.
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 11
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
12/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
Bu enerji kaynaklarndan bazlarnn eldesi ok kolay bazlarnn ki ise ok gtr. Bir blgeyeenerji salanmas istendiinde n hazrlnn ok iyi yaplmas , blgenin enerji kaynaklarnn iyiaratrlp varolan en uygun enerjinin seilmesi ve seilen en uygun enerjinin maliyet ve verimhesab yaplarak en doru yntemle retimi gercekletirilmelidir.
Dalgadan enerji retimi , dier yenilenebilir enerji trleriyle kyaslandnda en nde gelenuygulanabilir yenilenebilir enerji trlerinden biridir. Bu durum erevesinde yenilenebilir enerjitrleri iin Trkiye leinde uygunluk asndan bir kyaslama yapmak gerekirse dalgadan enerji
retiminin bir ok ynyle en uygun yenilenebilir enerji kaynaklarndan biri olduu grlr.
Rzgardan elde edilebilecek enerji, rzgar trbin kanatlarnn kapsama alan ile snrl olup,Trkiyede rzgar potansiyelinin yeterince yksek olmamas nedeni ile fosil kkenli yaktlarlayarabilecek seviyede olamayacaktr. Ancak bu dnce, rzgar enerjisinden yararlanlmamasveya teknolojilerin takip edilmeyerek gerekli almalarn yaplmamas seklinde alglanmamaldr.
Gne enerji sistemlerinin ilk yatrm maliyetlerinin yksek olmas ise, hem mali adan hem dedaha kullanlabilir hale getirilmesi iin uzun bir sreye ihtiya duyulmasna neden olacaktr.
Tm bu unsurlarla beraber 3 taraf denizlerle evrili lkemizin jeolojik artlar ile dalga enerjisinindk kurulum ve iletme maliyeti gz nne alndnda, uygun koullarda , uygun yer seimiyaplmas ve uygun teknoloji seilmesi artlar salanarak dalga enerjisi santralleri kurulmasen azndan fosil kkenli yaktlarn daha az tketilmesinde azmsanmayacak bir aba olacaktr.
Bu erevede , hazrlanan tasarm almasnda dalgadan enerji retimi detayl bir ekilde incelenecek, teorik olarak uygun art vekoullar belirlenerek , optimum koullarda dalga jenaratr kurulum v e k ullanmn iin yaplm olan n deerlendirmeleranlatlacaktr
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 12
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
13/91
SUNUM ER
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 14
DENZ DALGASI OLUUMU VE KARAKTERSTKLER
DENZ DALGASININ TAIDII ENERJNN HESAPLANMASI
DENZ DALGASI MEKANZMALARI VE DALGAJENARATRLER
Ky eridi Uygulamalar Kyaya Yakn Uygulamalar Kydan Uzak Uygulamalar
TRKYEDEK DENZ DALGASI KAYNAKLARI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
14/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 1523.01.2012
o Yzeyden derinlere inildike dalga yksekliinin drtte birine kadarolan blmde dalgann barndr enerjinin %80 i bulunur. rnein;
100 metrelik bir derinlikte bu 25 metreye tekabul eder.
o Su partiklleri ekilde de grld zere dairesel yrnge izlerler.
o Derin sularda bir yzey dalgas ele alalm ve dalga hznda hareketeden bir referans sistemi seip buna cdiyelim. Serbest basn yaniatmosferik basn da sabit alnarak Bernouilli eitliinden;
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
15/91
1623.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
uc
2u
t
22gh=0
uc
ut
uc
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
16/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 17
Yzey dalgalarndan enerji tretilmesi
o Aslnda yzey dalgalar pratikte deniz yzeyinde dalga profili ,dalgalarn eitli gerinimlerinin , hzlarnn ve dalga boylarnn farklynlere hareket etmesiyle bir sperpozisyondur. Bu yer deitirme bunedenledir ki basit bir sins dalgasndan daha dzensiz bir yapdr. Bu
yzden bu i iin tasarlanm aletlerin dalgalardan verimli bir ekildeenerji retebilmesi iin dalga profilindeki bu geliigzel dalgalanmahareketlerinin de kesinlikle gz nnde bulundurulmas gerekir.
o Fakat teorik hesaplamalar bir sns dalgasndan yola klarakoluturulan integralle zlr. Burada enerji erini altnda kalanblmn hacminin hesabyla bulunabilir.
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
17/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 18
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
18/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 19
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
19/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 20
0.49Hs2Te
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
20/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o Deniz Dalgas Mekanizmalar ve Dalga Jeneratrleri:
o Oluan dalga ykseklii ve periyodu o blgede elde edilecek
dalga enerjisinin ana unsurlardr. .
o Dalgay kullanarak enerji elde ettiimiz jeneratrleri
snflandrmak gerekirse kurulduu yere gre ve kullanld
teknoloji olmak zere 2 ayr snflandrma karmza
kmaktadr.
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 2023.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
21/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o Ky eridi Uygulamalar :
o Bu tr uygulamalarda enerji retim yaplar kyda sabitlenmi veya
gml halde bulunurlar.
o Bakm ve inaas kolaydr.o Salnml su sistemleri (OWC), Daralan kanal (Tapchan), Pendular
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 2123.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
22/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o Salnml su sistemleri (OWC)
o Bu sistemlerde su kolonu ve onun zerinde bir hava kolonu vardr.
o Dalgalarn sisteme arpmas, su stununun ykselip alalmasna
dolaysyla hava stununun sktrlmas veya basncnn
drlmesine neden olur .
o Sktrlm havann, elektrik jeneratrn altran Wells trbinine
doru hareketi salanr.
o Bu yolla sistemden enerji elde edilir.
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 2223.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
23/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o Daralan kanal (Tapchan)
o Bu sistemler su seviyesinin 3-5 m zerinde duvar yksekliine sahip,
uurumun kenarna ina edilmi hazneyi besleyen, gittike daralan
bir kanaldan olumaktadr.
o Kanaln daralmas dalga yksekliinin artmasna neden olur ve
ykselen dalgalar kanal duvarlarndan haznenin iine boalr.
o Su haznede depoland iin hareketli dalgann kinetik enerjisi
potansiyel enerjiye dnr.
o Depolanan su trbine verilir , elektrik retimi salanr.
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 2323.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
24/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o Daralan kanal (Tapchan)
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 2423.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
25/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o Pendular
o Bir taraf denize alan dikdrtgen bir kutu eklindedir.
o Bu aklk zerine sarka bir kapak menteelenmitir.
o Kapak dalga hareketiyle ileri-geri hareket etmektedir. Bu hareket
jeneratrn ve hidrolik pompann almas iin kullanlr.
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 2523.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
26/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o Kyya Yakn Uygulamalar :
o Kyya yakn uygulamalar, 10-25 m su derinliklerinde
gerekletirilmektedir. Bu tr sistemlerde OWCnin deiik
tasarmlar uygulanmtr. (Osprey, Wosp 3500)
o Osprey
o Wavegen L.t.d tarafndan gelitirilen OSPREYin gc . 1,5 MWlk
rzgar trbininin dahil edilmesiyle 2 MWa karlmtr
o zellikle ina maliyetinin drlmesi amacyla almalar zerine
younlalmtr.
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 2623.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
27/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o Wosp 3500
o Rzgar ve Okyanus Salnm Enerjisi kyya yakn dalga ve rzgar
enerji istasyonun birletirilmi halidir.
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 2723.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
28/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o Kydan Uzak Uygulamalar :
o 40 mden daha derin sularda kydan uzak uygulanan cihazlar
kullanlmaktadr.
o McCabe Dalga Pompas
o Birbirine menteeli, dzenli bir ekilde sralanm ve birbirlerine bal
hareket eden 3 adet dikdrtgen elik (4 m geniliinde) duba
iermektedir.
o Enerji ise merkez duba ile dier dubalar arasna monte edilen
hidrolik tulumba vastasyla mentee noktalarndaki hareketten
salanmaktadr.
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 2823.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
29/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o McCabe Dalga Pompas
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 2923.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
30/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o OPT Dalga Enerjisi Dntrcs
o 2-5 m apl st kapal taban denize ak
silindirik bir yap ierir.
o Yapnn tepesi ile yap ierisinde yzen
elik yzc arasna hidrolik pompa
yerletirilmitir.
o Yapnn yzcye gre hareketinden
elektrik retilir.
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 3023.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
31/91
o Wave Dragon
o Bu sistem yzer bir yap zerinde oluturulan rezervuara, gelen
dalgalarn en ucundaki, bu yapdan yksek su ktlesinin rezervuara
dolmas ve bir orifisten akarken orifise yerletirilen trbini evirmesi
esasna dayanmaktadr.
3123.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
32/91
o Pelamis
o Bu yap ksmi olarak su iinde yer alan, menteeli noktalarla birbirine
bal silindirik blmlerden oluan eklemli bir yapdr.
o Dalga ile birleim noktalar hareket eder ve bu hareketle hidrolik
pompalar elektrik jeneratrlerini altrr.
3223.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
33/91
o Archimedes Dalga Salnm
o Bu sistem 10-20 m apnda
silindirik, ii hava dolu bir yzc
iermektedir. Sistemin zerinden
geen dalga, yzc iindeki
havann basncn ykseltir veya
drr.
o Bylelikle yzcnn zemine
gre ykselip alalma hareketi
enerji retimine neden olur .
3323.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
34/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o Trkiye Deniz Dalgas Kaynaklar:
o Akdeniz, Ege denizi ve Karadenizde yaplan almalar
sonucunda Trkiyenin dalga potansiyeli atlas karlmtr.
o Hesaplar iin WAM modeli
o WAMDI (Wave Model Development and Implementation)
o Elde edilen verilerle Dalga Gl izilir.
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 3423.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
35/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o Dalga Glleri :
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 3523.01.2012
o Yllk Dalga Gl
o Belirgin dalga yksekliini(Hs)
gsterir.o 8 yl sreli ve 3 saat aralkl
tahminler ile oluturulmutur.
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
36/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o Mevsimsel Dalga Glleri : K-lkbahar
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 3623.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
37/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o Mevsimsel Dalga Glleri : Yaz-Sonbahar
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 3723.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
38/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o Belirgin dalga yksekliiortalama dalga dnemi serpimesi
izimi:
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 3823.01.2012
o Belirgin dalga ykseklii (Hs)
o Ortalama dalga dnemi (Tm)
o Youn blge deniz durumudur.
o Daha az youn blge l deniz
durumudur.
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
39/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o Aylk ortalama dalga ykseklikleri
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 3923.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
40/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o Trkiye Dalga Potansiyeli haritas
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 4023.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
41/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o Dalga Enerji Seviyeleri: Asgari Dalga Enerji Seviyeleri
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 4123.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
42/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o Dalga Enerji Seviyeleri: Azami Dalga Enerji Seviyeleri
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 4223.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
43/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o Blgelere Gre Dalga G Seviyeleri:
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 4323.01.2012
Blge G
Karadeniz 1.96-4.22 kWh/m
Marmara Denizi 0.31-0.69 kWh/m
Ege Denizi 2.86-8.75 kWh/m
Akdeniz 2.59-8.26 kWh/m
zmir-Antalya 3.91-12.05 kWh/m
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
44/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o Jeneratr in En Uygun YerSeimi:
o Yllk 4 ile 17 kW/m dalga gc arasnda teknik olarak
ortalama kaynak yaklak 10TWh/yl tahmin edilmektedir.
o Bu potansiyel, mevcut Trk hidroelektrik enerjipotansiyelinin ekonomik olarak %7.8sidir.
o stanbul Boaz kuzeyi Bat Karadeniz blgesi ve Ege
Denizi'nin gneybat kylarnda Marmaris ve Finike
arasndaki blgeler, dalga enerjisinden koum iin en iyi
mevkiler olarak nerilmitir
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 4423.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
45/91
4523.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
Reflektr
Ayarlanabilir
ykseklik
Jeopolitikkonum
Uzak KySistem
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
46/91
4623.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
DERNLK+25metre (minimum)+40 metre nerilen
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
47/91
4723.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
48/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o Tanm:
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 4823.01.2012
Reflektrler
Su Depolama Rezervuar
Trbinler
4-10Mw
4-10Mw
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
49/91
4923.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
1980lerErik Friis
1998DanimarkaMaritimeEnstits
2006 lkprototip
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
50/91
5023.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
Sifon Trbin
KaplanTrbin
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
51/91
5123.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
52/91
5223.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
53/91
5323.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
54/91
5423.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
55/91
5523.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
56/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o Trkiye ortalama dalga gc iin teorik tasarm verileri:
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 5623.01.2012
Ortalama dalgaenerjisi younluukW/m
Prototip
0.4 kw/m
14 kw/m
(Trkiye ort.Dalga gc)
24
kW/m
36
kW/m
48
kW/m
Arlk (ton) 237 14990 22000 33000 54000
Toplam genilik (m) 58 214 260 300 390
Toplam uzunluk (m) 33 125 150 170 220
Dalga reflektr
uzunluu(m)
28 104 126 145 190
Ykseklik (m) 3,6 13 16 17,5 19
Hazne hacmi (m) 55 3333 5000 8000 14000
Trbin says 7 14 16 16-20 16-24
Jeneratr anma gc
(kW)
2,3 140 250 350-440 460-700
Yllk enerji
retimi(GWh/yl)
- 7,6 12 20 35
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
57/91
Arlk tasarm grafii:
5723.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
58/91
Toplam genilik tasarm grafii:
5823.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
59/91
Toplam uzunluk tasarm grafii:
5923.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
60/91
Reflektr uzunluk tasarm grafii:
6023.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
61/91
Ykseklik tasarm grafii:
6123.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
62/91
Hazne hacmi tasarm grafii:
6223.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
63/91
Trbin says tasarm grafii:
6323.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
64/91
Jeneratr anma gc tasarm grafii:
6423.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
65/91
Yllk enerji retimi tasarm grafii:
6523.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
66/91
6623.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
67/91
6723.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
68/91
6823.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
69/91
6923.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
70/91
7023.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
71/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
Kaplan trbinin ana paralar yledir:
ark Trbin Kanatlar Salyangoz Ayar Kanatlar aft Emme Borusu
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 71
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
72/91
Kaplan Trbinin alma Prensibi:evre boyunca yerletirilmi ynlendirici kanatlardan geen su trbin
arkna gnderilir. Trbin ark kanatlarnn aralarnda suyun giri
basncnda bir dme meydana gelir ve su basncnda meydana gelen bu
dme suyun hzlanmasna neden olur. Trbin ark emme borusununazna yerletirilmitir. Salyangozdaki su, yneltici (sabit) kanatlar ve ayar
kanatlardan geerek trbin arknn st ksmna dklr; bylece rotoru
evirir. gren su, emme borusundan dar atlr.
23.01.2012 72DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
73/91
Trbin Paralar iin Kullanlan Malzemeler
Trbin ark:
Bak AzPaslanmaz elik16Cr5Ni13Cr4Ni13Cr1Ni
Dili GbeiKarbon eliiHSMA (yksek dayanml mikro alam)Scak i eliiPaslanmaz elik
73
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI23.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
74/91
Trbin Kanatlar:
Yap eliiKarbon eliiHSMA (yksek dayanml mikro alam)
rnek:
S355 (DIN) St52 (EN)
74
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI23.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
75/91
Spiral Kaplama(Salyangoz):
Yap eliiKarbon eliiHSMA (yksek dayanml mikro alam)
Scak i elii Beton
75
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI23.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
76/91
Yneltici(Ayar) Kanatlar:
Yap eliiKarbon elii
HSMA (yksek dayanml mikro alam)Scak i eliiPaslanmaz elik
rnek:
16Cr5Ni
13Cr4Ni
13Cr1Ni
S355 (DIN)
76
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
77/91
Trbin aft:
Yap eliiHSMAScak i elii
rnek:
S355 (DIN) St52 (EN)
77
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI23.01.2012
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
78/91
Emme Borusu:
Yap eliiPaslanmaz elik
Karbon eliiHSMAScak i elii
rnek:
S355 (DIN) St52 (EN)
78
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
79/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI23.01.2012
Deniz suyunun ierik ve kompozisyonua-) Doal deniz suyundaki inorganik trlerin tipik ieriib-) ASTM D 1141 normuna gre yapay deniz suyu kompozisyonu
79
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
80/91
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o Deniz suyu bilindii gibi en korozif ortamlardan biridir. pH derecesiyaklak olarak 8 8,3 arasnda deimektedir. Bnyesindebulundurduu NaCl sayesinde elektrolitik sv olarak davranan denizsuyunun iletkenliinin ykselmesi, dier halojenlerin de az miktarda
da olmas korozyon iin uygun bir zemin oluturur
o Deniz yaplarnda sklkla karlalan korozyon tipleri ; aralk korozyonu, ukurcuk korozyonu , gerilmeli korozyon , homojen dalml korozyon ,taneler aras korozyon , hidrojen gevreklemesi , korozyonlu yorulma ,seii korozyon , erozyonlu korozyon ve biyolojik korozyondur. Ayrcapaslanmaz elik balant elemanlarnn oluturduu galvanik korozyon danemli yer tutmaktadr
80
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
81/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
o Oluturulacak Wave Dragon sistemimizin ana yaps beton veelikten meydana gelmektedir. Deniz suyunun elik yaplara sonderece saldrgan olduu bilinmektedir. Bunun iin eitli korozyondan
korunma yollar sisteme entegre edilerek veya uygulanmaldr.
o Oluturacamz sistem statik bir yapda olduu iin ve bulunduuortamn tuzluluk oran ok fazla deiiklik gstermediinden
korozyona urama zaman ve nasl bir korunma uygulanacabelirlenebilir.
81
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
82/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
Deniz suyunda elikte meydana gelen korozyon derinlii
o Aratrmalar gstermektedir ki srama blgesinde deniz suyu veerozyon etkisinden dolay korozyon oran ok daha yksektir. Bublgede katodik koruma etkinlik gstermez. zellikle bu blge iin UNS04400 bakr-nikel alam kullanlmaktadr. Veya uygulamadan %90bakr %10 nikel ieren UNS C70600 malzemesi de kullanlr.
82
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
83/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI
Deniz suyunda ak hznn korozyon hzna gre deiimi
o Grafikten anlalaca gibi korozyon hz ,ak hz 7 m/s yekadar parabolik olarak artmaktadr. Daha yksek hzlardakorozyon hz sabittir.
o Sistemin elik ksmna boya uygulanarak korozyon hzazaltlabilir fakat deniz suyu ve zellikle fouling etkisi ile enuygun boyalar bile birka yldan fazla dayanmaz. Bunun iinpratikte hem koruyucu boya kaplamas hem de katodik korumayoluna gidilir.
83
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
84/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI ..
o Uygulanacak olan katodik koruma akmnn iddeti korunacak metalin yzeyalanna ve metalin bulunduu ortamn koroziflik derecesine baldr. Katodik
koruma uygulamalarnda en nemli konu , korunacak yapnn katodik korumaakm ihtiyacnn belirlenmesidir. Metali tam olarak korumak iin gerekli olanminimum akm idddeti , katot ve anot reaksiyonlarnn polarizasyon erileriizilerek teorik olarak belirlenebilir.
o Deniz ii yaplarda Gm-Kurun-Antimuan tipi anotlar kullanlmaktadr.
D Akm Kaynakl Katodik Koruma
84
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
85/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
Galvanik Anotlu Katodik Koruma
o Balangta deniz ii uygulamalarda galvanik anot olarak magnezyum anotkullanlmtr. Magnezyum anotlarn hem akm kapasitesi , hem deverimleri dktr. Bu nedenle ancak ksa mrl katodik korumalardakullanlabilir. Dier taraftan magnezyum anotlarn potansiyelleri yksektir.
o Bu durum deniz yaplarna balanan anotlarn evresinde ar korumaya vekaplamann soyulmasna neden olabilir. Bu sebeplerden tr deniz iiyaplarda anot olarak Alminyum veya inko kullanlmas uygungrlmtr.
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 85
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
86/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o
Katodik koruma uygulamas sistemin denize kurulma aamasnda dierproseslerle beraber ayn anda yaplr. Katodik koruma mr de bu sradabelirlenir. Bu mr yaklak olarak 1,5 2 yldr.
o elik ksmlarda hem galvanik anotlu hem de d akm kaynakl katodikkoruma sistemi uygulanabilir. Seim ekonomik faktrler gz nnealnarak yaplr. Kk bir tesis planlamas yaplyorsa burada galvanikanotlu katodik koruma sistemi kullanlabilir. Kuracamz sistem arkaolduka fazla olduu iin d akm kaynakl katodik korumayla korunmasgereklidir.
o Anotlar sistemin gvdesine balanabilecei gibi sistem sabit bir yapolduu iin anotlar deniz tabanna gmlerek de anot balama ilemiyaplabilir. Fakat deniz tabannn derinlii , kullanlacak elektriksel balantaparatnn da deniz suyuna dayankl olmas gereklilii , deniz ierisindeki
canllar gibi nedenlerden tr bu sistem pratikte uygulanmaz. Ekonomikdeildiro Anotlar sistem gvdesine yapk haldedir. Bu durum anot evresinde ar
voltaj olumasna ve boya tabakasnn soyulmasna neden olabilir. zellikled akm kaynakl katodik koruma uygulamasnda ar voltajn zararletkilerini gidermek zere zel nlemler alnmas gerekir.
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 86
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
87/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
o
Sisteme d akm kaynakl katodik koruma yaparken nemli bir mevzu akmihtiyacnn iyi belirlenmesidir. Denizin tuzluluk oran,dalga ak hz gibifaktrlerin etkisiyle bu ihtiya farkllk gsterebilir. Ayrca rnein; trbinlerdednme-trbilans hareketi olaca iin bu blgede suyun iindeki znmoksijen oran artar ve bu oksijen olduka korozif bir ortam oluturur. Busebepledir ki bu ekilde korozyona fazlasyla maruz kalabilecek sistemparalarna , dier paralara nazaran daha fazla akm verilmesi sz konusudur.
o Anotlar omurgann iki yanna ve su kotunun yaklak 1 m altna her iki yanasimetrik olacak ekilde yerletiriliro Galvanik anotlar sisteme kaynak edilerek balanr. Anodun yzeye yapan alt
taban uygun bir boya ile kaln bir ekilde boyanarak izole edilir. Kaynak yerlerive anot balant pabular da ayn ekilde boyanr. Ancak burada nemli olannokta anotlarn st yzeyleri kesinlikle boyanmamaldr. nk anotlarn yzeyidevreyi tamamlamak iin kesinlikle suyla birebir temas halinde olmaldr. Deniz
suyu iinde galvanik anotlarla ok geni bir alan koruyabilmek mmkn olmaz.Deniz suyu rezivitesi kk olduundan anottan uygulanan akmn potansiyeliksa mesafeler iinde der. Bu durumda anotlar arasndaki mesafe ok fazlaarttrlamaz. Pratikte genelde anotlar 5-6 metre aralklarla yerletirilir. Korozyonhznn yksek olaca dnlen blgelere anotlar daha sk konularak bublgelerden geen akm da arttrlarak korunma salanm olur.
23.01.2012 DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI 87
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
88/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI Son23.01.2012
Sonu
Gelecekte, zamandan daha hzl gelien teknolojinin, dalga enerji kaynan dnyannen nemli enerji kaynaklar arasna tayaca aikardr.
Trkiyede orta ve uzun vadeli yenilenebilir enerji politikalar iersinde dalga enerjisi
salam bir ekilde konumlandrlmas gererklilii bu alma sonucu grlmektedir.
Trk yatrmclar iin en uygun dalga dntrc teknolojisi, enerji retim srecinindevam boyunca periyodik olarak suyu depolayabilecek bir rezervuar ve dalgannyetersiz olduu dnemlerde ikili bir yapyla ayn zamanda rzgar gcn dekullanarak verimlilii artrabilecek bir sistemi iermelidir. Dier lkelerde dk dalgaikliminde etkili olarak alabilecek dntrcler halen gelitirilmektedir. Buprojelere katlmak veya yeni bir ikili tasarma balamak iin ok ge deildir.
Tm bu unsurlarla beraber 3 taraf denizlerle evrili lkemizin jeolojik artlar iledalga enerjisinin dk kurulum ve iletme maliyeti gz nne alndnda, uygunkoullarda, uygun yer seimi yaplmas ve uygun teknoloji seilmesi artlarsalanarak dalga enerjisi santralleri kurulmas en azndan fosil kkenliyaktlarn daha az tketilmesinde azmsanmayacak bir aba olacaktr.
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
89/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
KAYNAKA
Ersoy E.,Kkbayrak S., 21. yzylda btn ynleri ile enerji, Enerji evre likisi SempozyumuBildiriler Kitab, s. 124-127, 1994
Kadolu S., Telliolu Z., Enerji kaynaklarnn kullanm ve evreye etkileri, TMMOB Trkiye EnerjiSempozyumu, s. 55-67, 1996
BLR, ., Alternatif Enerji Sistemleri, Mimar ve Mhendis Dergisi, Say:33, Nisan-Mays-Haziran, s. 56-58, 2004
alar, M., Dnya ve Trkiyede Yenilenebilir Enerji Kaynaklar (YEK) , Trkiye 10.EnerjiKongresi , 2006
WAMDI Group "The WAM model - A third generation ocean wave prediction model." Journal ofPhysical Oceanography, 18, 1775-1810. (1988).
zhan, E.; Abdalla S.; Wind and Deep Water Wave Atlas of the Turkish Coast, Middle EastTechnical University, (2002)
zhan, E. ve Abdalla, S. " Wind and Wave Climatology of the Turkish Coast and the Black Sea:AnOverview of the NATO TU-WAVES Project", Proc.
Intl. MEDCOAST Conf. on Windand Wave Climate of the Mediterranean andthe Black Sea, S. Abdalla and E. zhan (eds.), MEDCOAST Yaynlar, Ankara, Trkiye,1-20.(1999).
Teknodan Teknoloji Danmanl Proje retim AR-GE San.Tic.Ltd.ti Trkiye Yenilenebilir EnerjiPotansiyeli almalar Rportaj Bilgilerihttp://www.teknodan.com.tr/download/roportaj.pdf,(2005).
01.01.08 89
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
90/91
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI
Salam, M.; Uyar, T. Dalga Enerjisi ve Trkiyenin Dalga Enerjisi Teknik Potansiyeli Marmaraniversitesi, (2010) Kofoed JP,Figaard P, Madsen FE,Sorensen HC, Prototype TestingOf The Wave Energy Converter
Wave Dragon,s.182-187,(2006) Demirhan A., Kk Hidroelektrik Tesislerinde Trbin Tasarm, Yldz Teknik niversitesi Fen
Bilimleri Enstits Yksek Lisans Tezi, s.13,75 ,2006 PEKMEZC E., Hidrolik Trbinler, Akdeniz niversitesi Fen Bilimleri Enstits Seminer devi, s.4-
6, 2008 The Choice of Materials for Turbines, Norwegian University of Science and Technology Hydraulic
and Environmental Engineering, s.2-8, 2006
90DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE RNEK BR JENERATR TASARIMI23.01.2012
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VE
8/3/2019 Dalga jeneratr sunum
91/91
Dinlediiniz in Teekkr Ederiz
DENZ DALGALARINDAN ENERJ KAZANIMI VERNEK BR JENERATR TASARIMI