Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Blz
Inhoud
Inleiding 02
Inhoud 03
Marktmonitor Gaming 04
De gamebranche 06
Functies en opleidingsbeleid 08
Ontwikkelingen: groei verwacht 10
Afsluitende conclusie 12
H. Koen & G. Willems
Stoas Hogeschool | Ede, februari 2008
02
De gamebranche is een specifieke branche binnen de brede mediasector die bestaat uit meer dan honderd bedrijven
die zich bezighouden met de ontwikkeling, productie en uitgifte van games.
Kenniscentrum GOC is verantwoordelijk voor het op peil houden van de beroepsopleidingen voor de mediasector
en daarmee ook de gamebranche. Om grip te krijgen op de ontwikkelingen en de vraag naar gekwalificeerde
beroepsbeoefenaren in de mediasector heeft Kenniscentrum GOC sinds 2000 diverse onderzoeken laten uitvoeren.
Een van de uitgevoerde onderzoeken is de marktmonitor Gaming die voor het eerst plaatsvond in het najaar van 2007.
De resultaten van de marktmonitor Gaming schetsten allereerst een beeld van de ontwikkelingen en tendensen in
de gamebranche. Daarnaast moet de monitor inzicht geven in het werk- en denkniveau van de medewerkers in de
gamebedrijven. Met de gevonden gegevens wil Kenniscentrum GOC ervoor zorgen dat het beroepsonderwijs voor de
branche up-to-date blijft.
Deze publicatie beschrijft in het kort de resultaten van de marktmonitor Gaming die zijn gebaseerd op de uitspraken van
de deelnemende bedrijven.
Meer informatie
De tekst van deze publicatie is gebaseerd op het rapport van de marktmonitor ‘De Gamebranche in beeld’ (2008).
Wilt u het hele rapport nalezen? Neem contact op met Conny Mackenzie, e-mail: [email protected].
Inleiding
03
Een marktmonitor loopt over een langere periode met meestal eens in de drie jaar een toetsmoment. Het
onderzoek naar de gamebranche is gestart met een beperkte proefenquête. Vervolgens was er een belronde naar
alle adressen uit het bestand. Daarna heeft de definitieve enquête plaatsgevonden.
Games zijn - voor dit onderzoek - games die gebruikers spelen op een digitaal platform (computer, console, handheld).
Tabel 4 uit het rapport: Platforms games
Marktmonitor Gaming
Voor welk platform ontwikkelt u? Aantal bedrijven (Nmax= 45) %
Console 5 11,1
PC 23 51,1
Online 32 71,1
Mobile 7 15,6
Handheld 6 13,3
Onderdeel mediaconcept 16 35,5
Anders 10 22,2
Beurs
Bordspellen
Business to business entertainment
(Race simulatie, hard/software)
Digitale TV
Klassieke spelsimulatie zonder computers
Over het algemeen vinden games plaats in een groep waarbij
communicatie en samenwerking een belangrijk element is
Schoolboeken op CD rom
Uitbreiding van bordspellen
Wij ontwikkelen samen met onze klanten nieuwe game
platforms en ervaringen
Totaal 99 220
Voor de marktmonitor zijn 160 bedrijven telefonisch
benaderd, waarvan 126 bedrijven zich daadwerkelijk
met games bezighouden. Zij reageerden met veel
belangstelling op het onderzoek. 92 mensen uit het
management van de bedrijven hebben een vragenlijst
ontvangen; 45 daarvan hebben de lijst ingevuld
teruggestuurd. Op hun informatie zijn de resultaten
van dit onderzoek gebaseerd. Deze hoge respons van de
beoogde doelgroep (leidinggevenden) betekent dat de
informatie een goede basis vormt voor verdere analyse.
Er is voldoende spreiding naar regio en type bedrijven.
04
Onderzoeksvragen
Centraal in de marktmonitor staat de vraag: Welke
ontwikkelingen zijn er in de gamebedrijven en wat
zijn de competenties van de beroepsbeoefenaren
daarbinnen?
Deze vraag is uitgewerkt in een aantal algemene vragen
over het bedrijf, het opleidingsniveau van medewerkers,
over ontwikkelingen in het bedrijf, de functie-inhoud
van medewerkers en een aantal stellingen voor de
toekomst.
05
08
De gamebranche
De omzet van de Nederlandse gamebranche wordt op dit moment geschat op 1 miljard euro per jaar
(600 miljoen Education en 400 miljoen Entertainment). In Nederland werken volgens hun eigen zeggen
126 bedrijven aan het ontwikkelen, produceren of uitgeven van games.
De onderstaande informatie is gebaseerd op 45
ingevulde vragenlijsten en aanvullende informatie.
Omdat het de eerste keer is dat de marktmonitor
Gaming plaatsvindt, is het nog niet mogelijk de gegevens
in een voortschrijdende context te plaatsen.
Education en Entertainment games
Globaal ontwikkelt de gamebranche twee typen spelen:
de Education games en de Entertainment games.
Education games worden ook serious games genoemd.
Voor dit onderzoek hebben we gekozen voor de term
Education. Het primaire doel van Education games is het
verkrijgen van vooraf geplande vaardigheden, inzichten
etcetera. Van Entertainment games is het primaire
doel juist (ont)spanning hoewel gebruikers ook hier
vaardigheden leren.
Education games zijn vooral bedoeld voor de
Nederlandse afzetmarkt. Bedrijven die Entertainment
games ontwikkelen, werken voornamelijk voor
buitenlandse markten.
Als platforms scoren online en PC duidelijk het hoogst.
Console, mobile, handheld en anderen volgen op
afstand.
Omvang en business bedrijven
De gamebranche blijkt een branche van kleinere
bedrijven die vooral in de Randstad zijn gevestigd.
62% van de bedrijven die hebben meegewerkt aan het
onderzoek heeft minder dan 10 medewerkers.
Er zijn enkele grotere bedrijven met meer dan
50 medewerkers; één daarvan telt 150 medewerkers.
Het overgrote deel van de bedrijven (75,6%) maakt
voor een heel scala aan werkzaamheden gebruik van
freelancers en inhuurkrachten.
Iets minder dan de helft van de bedrijven heeft het
ontwikkelen van games als hoofdactiviteit. Voor
de anderen zijn games een nevenactiviteit binnen
marketing-/communicatiebureaus, uitgevers en andere
(zie overzicht tabel op de volgende pagina).
06
09
Tabel 6 uit het rapport: Hoofdactiviteit versus afzetmarkt
Ontwikkelbedrijf entertainment games 2 1 4
Ontwikkelbedrijf education games 9 2
Marketing/communicatiebureau 3
Uitgeverijen 1 3
Anders 8 6 5
Educatie & entertainment
Interactieve narratieve media
Muziekcompositie, sounddesign
Ontwerpbureau, bureau spellen, speelgoed algemeen
Ontwikkelbedrijf adver-, serious en educational games
Ontwikkelbedrijf voor met name beleidssimulaties
Simulatie
Websiteontwikkeling
E-learning
Interactieve TV
Ontwerp & trainingsbureau
Ontwerpbureau
Outsourcing
Quest3D software waarmee games worden gemaakt
Consultant
Industrieel ontwerp
Interaction design
Producent tv, media, games
• Producer en publisher entertainment en education games
Totaal 22 8 14
Wat is uw hoofdactiviteit? Wat is uw afzetmarkt?
Nederlandse Europese Wereldijd markt markt
07
De werkgelegenheid in de Nederlandse gamebranche blijft toenemen, met name voor creatieve en technische
hbo-ers met een specifieke gameopleiding. Momenteel kan de gamebranche redelijk goed aan nieuw personeel
komen. Gamebedrijven vullen veel vacatures binnen 10 weken in. De marktmonitor Gaming geeft inzicht in de
beroepsopleidingen en scholingen die in de (nabije) toekomst nodig zijn om voldoende en competente professionals
voor de branche op te leiden. De onderstaande informatie gaat over functies, activiteiten en opleidingsbeleid.
Functies en opleidingsbeleid
Beroepen en functies in de gamebranche
De gamebranche blijkt een branche waar vooral hbo-ers
werken en in mindere mate mbo-ers. Voor vmbo-ers
bestaan nauwelijks werkzaamheden. In sommige
bedrijven werken zelfs alleen maar hbo-ers. Voor het
hbo springt de creatieve richting eruit. De technische
richting neemt in belang toe. Hetzelfde geldt voor de
mbo-functies.
De genoemde functies zijn ingedikt tot zes groepen
verwante functies: Algemeen, Audio, Design,
Gametechnologie, Production en Visual Arts.
Alleen van de groep ‘Algemeen’ geldt dat daar weinig
competenties nodig zijn op het gebied van Gaming.
Opleidingsniveau Aantal medew. Verwacht in Groei in % Aantal keer Aantal
2007 2010 genoemd
hbo 145 298 106 31 26
mbo 39 89 128 20 16
vmbo 2 2 0 2 2
anders 7 12 71 3 3
wo
geen opleiding
Tabel 9 uit het rapport: Opleidingsniveau medewerkers
08
Functie-inhoud
Binnen het productieproces spelen de volgende
activiteiten een rol. Voor de meeste activiteiten
moet aandacht zijn in het kwalificatiedossier van de
medewerkers Gaming:
verzamelen marktgegevens
bepalen doelgroep games
ontwikkelen gameconcept
bepalen technische gamespecificaties
schrijven game designdocument
creëren gamesetting
ontwikkelen gameplay
ontwikkelen educatieve goals
ontwikkelen grafische gameonderdelen
animeren van characters, assets en/of
cameravoering
creëren audio
maken teksten
coderen (onderdelen van) game
scripten (onderdelen van) game
integreren onderdelen game met game-engine
optimaliseren game-engine
testen game
overleggen met het ontwikkelteam
overleggen met opdrachtgever/klant
bewaken projectvoortgang
leidinggeven aan ontwikkelteam
zakendoen met afnemer en/of uitgever
communiceren in het Engels
Aandacht voor competente medewerkers
Ondanks het feit dat de gamebranche veel kleine
bedrijven kent, besteden ze in verhouding veel
aandacht aan loopbaanplanning. Het in kaart brengen
van de competenties van medewerkers gebeurt, maar
staat in de kinderschoenen. Medewerkers volgen
regelmatig aanvullende cursussen en trainingen (vooral
gameontwikkeling). De reden is dat medewerkers met
allerlei hard- en software (incl. engines) werken die
continue veranderen. Bedrijven en medewerkers moeten
de ontwikkelingen op de voet volgen om goed te kunnen
(blijven) functioneren in hun dynamische markt.
De leidinggevenden geven aan dat de meer gangbare
cursussen zoals action scripting en ontwikkeling van een
gameconcept in de beroepsopleiding moeten. Dat geldt
niet voor specifieke cursussen en trainingen.
Verantwoordelijkheden en arbeidsomstandigheden
In veel bedrijven zijn de medewerkers betrokken bij het
totale bedrijfsproces en worden zij geacht kwaliteits-
en kostenbewust te werken. De (eind) verantwoorde-
lijkheden in de bedrijven liggen vooral bij het
management.
De bedrijven hechten belang aan arbeidsomstandigheden
zoals ergonomie, veiligheid en/of milieu en werkdruk.
Ze beseffen dat zij daarmee een bijdrage kunnen
leveren aan het voorkomen van ziekteverzuim.
09
10
De meeste leidinggevenden gebruiken allerlei bronnen om de ontwikkelingen bij te houden. Internet scoort het
hoogst, maar eigen onderzoek, de vakbladen, seminars, congressen en externe netwerken zijn ook meer dan twintig
keer genoemd. Hieronder volgen de resultaten over de verwachte ontwikkelingen in de branche.
Ontwikkelingen: groei verwacht
Afname Gelijk Toename Totaal
Bedrijfsorganisatorische ontwikkelingen N % N % N % N
Behoefte aan creativiteit 12 32,4 25 67,6 37
Behoefte gametechnische know how 4 11,1 32 88,9 36
Marktkennis 1 2,9 9 25,7 25 71,4 35
Klantcontact 1 2,7 9 24,3 27 73,0 37
Verschuiving verantwoordelijk naar medewerkers 22 61,1 14 38,9 36
Verhoging productiviteit 21 56,8 16 43,2 37
Kwaliteitsbewust werken 12 34,3 23 65,7 35
Kostenbewust werken 15 41,7 21 58,3 36
Functieverbreding 5 14,3 18 51,4 12 34,3 35
Specialisatie 1 2,8 12 33,3 23 63,9 36
Uitbesteden gameontwikkel werkzaamheden 3 8,8 15 44,1 16 47,1 34
Betrokken medewerkers bij totale ontwikkelproces 6 16,7 14 38,9 16 44,4 36
Anders 1 100 1
Marktontwikkelingen
Gamebedrijven hebben de afgelopen periode een
behoorlijke groei doorgemaakt. De respondenten van het
onderzoek verwachten dat die groei ook in de komende
drie jaren zal doorzetten. Zowel op de nationale als op
de internationale afzetmarkt.
De verwachte groei zit vooral in kleine games als
onderdeel van een totaal mediaconcept en in Education
games. Daarnaast verwachten de bedrijven dat de
vraag naar nog interactiever en realistischer games zal
toenemen. Een beperkt deel van de respondenten denkt
dat het verschil tussen Education en Entertainment
games zal afnemen. Mogelijk baseren zij hun mening
op de bundeling van krachten van wetenschaps- en
researchinstellingen en belangenorganisaties zoals
Upgaer, AGS, Gate, Saganet en BGIn. Deze instituten
kunnen een krachtige impuls geven om de inzet
van games te bevorderen in alle facetten van de
ontwikkeling van mensen.
Bedrijfsorganisatorische ontwikkelingen
De respondenten geven aan dat zij in de toekomst
met name behoefte hebben aan gametechnische know
how, creativiteit en marktkennis. Klantcontact en het
kwaliteits- en kostenbewust werken zullen toenemen.
Daarnaast groeit volgens hen de specialisatie en zullen
ze om die reden soms een deel van het werk aan externe
specialisten uitbesteden.
Functieverbreding en het verschuiven van
verantwoordelijkheden naar de medewerkers scoren
nauwelijks. De aandacht voor de arbeidsomstandigheden
zal gelijk blijven of toenemen.
Tabel 19 uit het rapport: Bedrijfsorganisatorische ontwikkelingen
11
Afname Gelijk Toename Totaal
Functie-inhoud N % N % N % N
Verzamelen marktgegevens 13 40,6 19 59,4 32
Bepalen doelgroep van de game 13 39,4 20 60,6 33
Ontwikkelen gameconcept 9 27,3 24 72,7 33
Bepalen technische gamespecificaties 1 3,3 15 50,0 14 46,7 30
Schrijven gamedesigndocument 13 44,8 16 55,2 29
Creëren gamesetting 1 3,6 15 53,6 12 42,9 28
Ontwikkelen gameplay 10 34,5 19 65,5 29
Ontwikkelen educatieve goals 1 3,4 12 41,4 16 55,2 29
Ontwikkelen grafische gameonderdelen 1 3,4 15 51,7 13 44,8 29
Animeren characters, assets en/of scènes 1 3,6 13 46,4 14 50,0 28
Creëren belichting en/of cameravoering 2 7,7 16 61,5 8 30,8 26
Creëren audio 2 6,9 15 51,7 12 41,4 29
Maken teksten 13 44,8 16 55,2 29
Coderen (onderdelen) van de game 1 3,8 15 57,7 10 38,5 26
Scripten (onderdelen) van de game 1 3,4 18 62,1 10 34,5 29
Integreren onderdelen met game-engine 2 7,4 14 51,9 11 40,7 27
Optimaliseren game-engine 14 53,8 12 46,2 26
Testen game 9 32,1 19 67,9 28
Overleg met het ontwikkelteam 17 54,8 14 45,2 31
Overleg met de opdrachtgever/klant 13 40,6 19 59,4 32
Bewaken projectvoortgang 13 40,6 19 59,4 32
Leidinggeven aan het ontwikkelteam 16 50,0 16 50,0 32
Zakendoen met afnemer en/of uitgever 1 3,7 10 37,0 16 59,3 27
Communiceren in het Engels 10 34,5 19 65,5 29
Andere functie-inhoud 0
Internationale ontwikkelingen
De belangstelling voor internationalisering neemt
toe onder tweederde van de respondenten. Afname
scoort nauwelijks. De toename geldt met name de
internationale contacten, orders en concurrentie.
Internationale uitbestedingen en standaardisatie
zullen voor het grootste deel gelijk blijven. Deze
ontwikkelingen verklaren ook de behoefte aan
medewerkers die kunnen communiceren in de Engelse
taal.
Technologische ontwikkelingen
Het is regel binnen de gamebranche dat hard- en
software (incl. engines) continu veranderen. Hardware
blijft het meest stabiel. De respondenten verwachten
niet dat dat in de toekomst zal veranderen.
Ontwikkelingen functies en activiteiten
De groei en dynamiek van de branche zorgt voor veel
beweging in functies en functie-inhoud. Vooral functies
op het vlak van design, gametechnologie en visual arts
zullen toenemen, net als algemene functies. Het aantal
functies op het vlak van audio en production blijft
nagenoeg gelijk. Alle activiteiten in de gamebranche
zullen naar verwachting 30 tot ruim 70% toenemen.
Activiteiten als ‘ontwikkelen gameconcept’, ontwikkelen
gameplay’, ‘testen game’ en ‘communiceren in het
Engels’ springen eruit.
Tabel 22 uit het rapport: Functie-inhoud van medewerkers
De nationale en internationale gamebranche groeit, zowel in aantal medewerkers als in omzet. Ze ontwikkelt
steeds meer Education games of kleinere games als onderdeel van een totaal mediaconcept. De bedrijven zoeken
qua medewerkers vooral naar goed opgeleide mensen met een opleiding die specifiek op de gamebranche is
toegesneden. De voorkeur gaat daarbij uit naar hbo-ers, maar ook voor technische en creatieve mbo-ers is er een
toekomst in de branche.
Tabel 24 uit rapport: Werkgelegenheid in gamebranche
Afsluitende conclusie
neemt snel af 0
neemt langzaam af 1
blijft gelijk 5
neemt langzaam toe 19
neemt snel toe 12
De werkgelegenheid bij Nederlandse gameontwikkelbedrijven Aantal