Upload
tom-de-haas
View
260
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Citation preview
To be or not to be: zorgaanbieders en de
decentralisaties
Over de grenzen van gelegaliseerde solidariteit
3 juli 2013
Positie bepaling 1
• Sinds 1989 adviseur op de driehoek strategie, proces, organisatie
• Werkterrein: AWBZ-zorg, SW en re-integratie • Sinds 2009 zelfstandig adviseur en schrijver• Focus: de uitvoering van maatschappelijke taken in het
lokale publieke domein• Meest recente publicaties:
– De cliënt in regie (oktober 2012) – De zorgende gemeente (mei 2013)
Positie bepaling 2
• De 4 crises van Wijffels
• De eigen kracht van de krachtigen
• Individualisering en solidariteit– RvZ 2013:Te veel zorg funest voor
solidariteit
• Free rider en de overheid
• Regeerakkoord als begroting van een maatschappelijke instelling
Herman Wijffels: “We zijn toe aan de volgende release van het bestaan”
Herman Wijffels over de crisis
- 4 x crisis- De financiële crisis- Een ecologische crisis - Een sociaal organisatorische crisis:
- Ons menselijk bewustzijn is toe aan een volgende fase van organiseren; werk ik verder uit
- Een culturele crisis: - De waarden van onze samenleving passen niet
meer bij onze tijd; werk ik verder uit
De economische en de waarden crisis
• Als deze 2 tegelijkertijd optreden … • 1929: de waarde van de vrije markt economie is
schadelijk voor sociale stabiliteit• 2008/9: de waarde van de “legalisering van de
solidariteit” wordt contra productief• Zelfredzaamheid en de terugtredende overheid: yin en
yang • Sanering publieke domein: het regeer akkoord als
begroting van een non profit instelling
De culturele en sociaal organisatorische crisis
• Onze waarden sluiten niet meer aan bij deze tijd – Solidariteit als voorbeeld – Verworvenheid van de afgelopen 50 jaar:
• “De legalisering van de solidariteit”; alle solidariteit vertaald in landelijke wetgeving; tegelijkertijd distantiëren burgers zich steeds meer van de overheid
• Solidariteit als platform voor individualisering: de toenemende legalisering verschafte de basis van de individualisering
• En als springplank voor de midden en hogere klasse: verhoudingsgewijs hebben deze groepen meer voordeel gehad / getrokken van de legalisering en de individualisering
Over wie haij’t?
• Van wie is de overheid? Free rider; professor: Prof. Dr. Hans van den Doel; 2e kamerlid
PvdA, jaren ‘60: benoemde het Free rider principe– Basisprincipes van zorgverleners afgelopen 25 jaar: • Maximalisatie van het zorgbudget, leidt tot optimalisatie van de kwaliteit
van zorg
• Partnerschap aanbieder en cliënt; ten koste van de overheid: Free riders op de legale solidariteit
• Systeem aanpakken gericht op overnemen van de vraag sturen de ontwikkeling van zorgorganisaties
• Emancipatie en professionalisering van functies en disciplines meer leidend dan de klantvraag
• Overheid, overwij-t of over en uit? Samen verantwoordelijk zijn
De sociaal organisatorische crisis
• Het karakter van organisatie systemen frustreert klanten en medewerkers
• Organisatie en management vormen meer en meer hindermacht
• Aline Saers (Per Saldo): luister goed meneer de Haas …. Cliënten zijn burgers met een beperking. Het burgerschap en recht op eigen regie staan voorop.
De verzorgingsstaat wordt verzorgingsstad
Het antwoord op de sociaal-organisatorische crisis:
• De opkomst van: – Netwerk organisaties en nieuwe zelfstandigen
– Lokale coöperatieven: energie, voedsel, zorg
• De essentie van coöperatieven:– Directe invloed, participatie en solidariteit
– Het minimum aan structuur
– Zelf werken aan eigen idealen: waaronder solidariteit
– Kostenstructuur: vrijwilligers organisatie
Coöperatie als revitalisering van zeggenschap en zorg
Hoogeloon staat niet meer alleen model. In Brabantse dorpen, zoals Elsendorp, Laarbeek, en Schaijk zijn coöperaties opgericht,
See more at: http://skipr.nl/blogs
Consequenties voor zorgaanbieders
De fundamenten van de decentralisaties – Nieuwe waarden; praktische solidariteit– Focus op eigen kracht/zelfredzaamheid
is ook een aanspraak op eigen tijd en geld van de draagkrachtigen
– Terugtredende overheid is onvermijdelijk– De noodzaak tot dé systematiseren; dé
professionaliseren; démedicaliseren; op naar het sociale model
Naar een nieuwe waardepropositie: een nieuw bestaansrecht voor
zorgaanbieders • Het nieuwe programma van eisen voor zorgaanbieders
in het publieke domein: – Flexibele dienstverlening aan burgers, cliënten – Positie bepalen in de drieslag; beleidsregisseur,
uitvoeringsregisseur en onderaannemer – Flexibiliseren van de bedrijfsvoering– Maximale waarde leveren door een minimale eigen bijdrage – Duurzaamheid door vrijwilligheid– Te compenseren beperking als vertrekpunt – Geografie als markt – Populatiegebonden financiering
Uitwerken PvE 1
• Flexibele dienstverlening aan burgers, cliënten
– Leveren wat wordt gevraagd, wanneer het nodig is en hoe de burger het wil
– Ervaring: tot 30% lagere kosten; recent onderzoek Actiz
– Benchmarks: • Buurtzorg
• Zorgcoöperaties
• Gespecialiseerde PGB zorgaanbieders
Uitwerken PvE 2
• Positie bepalen in de chocolade fontein van beleidsregie
• Drie niveaus in regie; zie uitwerking in de volgende dia’s
- Onderaannemer- Specialistische partij
-Opdrachtnemer- Ketenmanager
Beleidsregie
Uitvoeringsregie
Uitvoering
- Doelen- Resultaten- Middelen- Voorwaarden
- Bepaalt aanpak- Schakelt ketenpartner in- Is eindverantwoordelijk/
resultaatverantwoordelijk- Stuurt op samenhang- Is gecommitteerd aan
het geheel- Levert specialistische bijdrage
- Resultaatverantwoordelijk voor eigen bijdrage.
Bepaalt:Opdrachtgever
Terugkoppeling
De chocolade fontein van beleidsregie
De gemeente als beleidsregisseur
– Uitgangspunt: geen uitvoerende taken– Ketenregisseurs voor samenhangende
taakvelden• Kind & gezin; begeleiding, zorg onderwijs• Welzijn en begeleiding in de wijk • Werken naar vermogen
– Beperkt aantal contractpartijen gemeente– Anderen: contract met ketenregisseur
Voorbeelden
Rotterdam: Consortium aanpak
Arnhem: hoofdaannemers per wijk
Alkmaar: WNK / focus2Move
Weert / Nederweert: WMO contract:• 2 aanbieders • Looptijd 8 jaar. • 25% kostendaling in 5 jaar
De gemeente als uitvoeringsregisseur
– Kanteling van de WMO; de gemeente doet alle huisbezoeken
– Gemeentes hebben frontlijn werkers in dienst van de gemeente
– Zorgaanbieders worden toegelaten tot “een mandje” maar krijgen geen omzetgarantie
– De gemeente indiceert, de burger kiest uit het mandje– Zie hier de noodzaak tot flexibilisering van de
bedrijfsvoering
De samenleving; mensen die een beroep doen op de gemeente
De case manager
Burgers met ‘n hulpvraag
Indicatie: Mate en wijze van compensatie
Op eigen kracht
Compensatie noodzakelijk
Aanbieders van betaalde diensten
contractbureau
c c c
De gemeente en private aanbieders
= gemeentelijk domein
De gemeente als uitvoeringsregisseur
Uitwerken PvE 3
• Minimaliseren eigen bijdrage; – Coachen en regisseren
• Duurzaamheid door vrijwilligheid– Lokale solidariteit als basis
• Van grondslag naar beperking• De markt: AWBZ of stadsdeel/dorpskern• De middelen: individu gekoppeld budget of voor een groep
beschikbare middelen
Pilot populatiegebonden financiering in regio Eindhoven zaterdag 15 september 2012
•
Stelling
Zorgaanbieders die van waarde willen zijn voor burgers en de lokale overheid moeten zich zelf opnieuw uitvinden.
Toelichting:
Er is creativiteit en ondernemerschap nodig om een nieuwe propositie om te zetten in een nieuw en werkend bedrijfsproces