Solidariteit Tydskrif uitgawe 4 van 2012

0 4 • 2 0 1 2

www.solidariteit.co.za

R16,95 (BTW ingesluit)Gratis aan lede

veranderingSolidariteitBeweging

VRY,voorspoedig enveilig ondanks

Só bou, skep, herstel die Solidariteit Beweging HOOP

!!&

Meer as

111100 mmaanniieerreewaarop ons

OPLEI, ophef ONTHOU

SolidariteitFinansiële Dienste

SolidariteitBeweging

Motor- en huisinhoudversekering deur Solidariteit is ’n produk van Auto & General.Auto & General is ’n gemagtigde finansiëlediensteverskaffer (FSP-nommer: 16354).

i nhoud0

42

01

2

Gereeld

Bedryfsnuus

In Beweging6 Met die intrapslag

Koersvas ondanks verandering7 Seepkis

Ons lede sê hul sê op Facebook8 SpreekBuys

Saam in die voorste linies vir ons mense42 Jy & die reg

Ongeskiktheid: Wat is werkgewer se plig?73 In retrospek

Halleluja vir vandag se vreugdetjies

10

42

54

68

28 Platinumbedryf al meer onder druk29 10 mynwerkers sterf per maand in SA30 How do I protect my job

in times of change?30 Eskom se stryd teen stygende skuld

en skaars steenkool31 Só woeker vakbond regdeur die land31 ‘No whites!’ Nokia Siemens says

with employee share scheme32 Victory in fight against affirmative action33 Kortliks34 Be a ‘Handy Andy’ with these must-haves35 Why you should plan for retirement36 Verstaan jou kleurvolle kollega beter37 Werkplekforums is nie ’n bedreiging40 Ensuring safety in chemical industry44 Behou vaardighede ondanks verandering45 Consider career you’ve never considered46 Word ’n plettervat-beroepsportman

48 Kosblikkieprojek bewaarheid ma se droom48 Só help ons oud en jonk om hul

volle potensiaal te verwesenlik50 Jonges beleef opwindende

wêreld van werk50 Kuns van boer tot lyfkuns op

splinternuwe loopbaanwebtuiste52 Sing in jou taal met nuwe FAK-Sangbundel52 Stichting voor Afrikaans trap

nou ook FAK-spore53 Nakomelinge laat geskiedenis herleef54 Dié planne sal ekotoerisme en

erfenis skaad, sê AfriForum55 SABC3 weier video oor ANC55 AfriForum Jeug maak sy stem dik

oor plaasaanvalle56 Afrikaans – van werk tot web en woef58 Sol-Tech-studente wys omgee-hart58 Só belê kollege in studente, dosente

se lewenslange leer60 Stem vir beste kiekies en wen!61 Neem deel aan opname oor opleiding62 Koerante: Kliek-kliek, koebaai64 Op die Maroela-boekrak65 Beskerm gesin teen booswigte, boewe68 Die koeterwaals van IT en web ontsyfer69 Solidariteit koester in veranderende wêreld70 Buckets full of benefits for our members72 Solidariteit-dienskantore:

Diens op jou voorstoep

Nuuswaardig10 Omgee soos dié vat die (verjaarsdag)koek12 Spoggerige nuwe baadjie vir spogskool14 Protecting through change16 Basta met koue afleggingstrategie18 Vreemde name om van te Proes20 Verander, maar ter wille van verbetering21 Afleggings gaan nog toeneem – vakbond22 Retrenchment: To break an inspirational figure23 Driepuntplan om jongmense te help26 ‘Verklaar SAPD-regstelplan ongeldig’

14

12

met die

Koersvas ondanks veranderingerandering gebeur rondom ons en inons – elke dag. Vir sommige mense isdit steurend, sommige mense vreesdit. Ander geniet weer die adrenalien

wat daarmee saamgaan. Die gegewe is egter datverandering een van die mees konstante reali-teite van ons moderne leefstyl geword het.

In Suid-Afrika manifesteer hierdie veranderingnie net in die politiek nie, maarook in die sosio-ekonomieseomstandighede waarin onsmense hulself bevind. Plakkers-kampe het nou wit én swartinwoners, straatname van wel-eer verander, en selfs die Kerk,wat voorheen bestendigheidgebring het, word geskud deurpolitiek en menseregte. Hoehanteer ons hierdie verandering,en waarin soek ons ons be-stendigheid en standvastigheidin tye van verandering? Kyk onsvas teen mense en veroordeeldie organisasie daarvoor, ofaanvaar ons dat mens maar mens bly, sondig vanaard is en geneig is om verkeerd te doen? Waarvind ons lig as dinge donker voel en lyk?

In alle omstandighede is God die Rigtingwyser.Soos Lukas 12:31 sê:“Soek eers die koninkrykvan God en al hierdie dinge sal vir julle bygevoegword.” Dit is iets waarvan ons as die SolidariteitBeweging met opregte dank kan getuig. Dieseëninge wat ons ervaar in groei en welslae, isnet uit genade – ’n genade wat ons ook metalmal wil deel.

Blaai saam met ons deur nog ’n propvol uit-

gawe van Solidariteit Tydskrif en sien hoe dieSolidariteit Beweging deur 110 jaar se verande-ring steeds vas staan as die beskermer vanwerknemers se regte binne en buite die werk-plek en hoe ons pleks van partytjie hou moueoprol en terugploeg deur meer as 110 projekteaan te pak. Lees ook hoe ons saam teen ge-weldsmisdaad in Suid-Afrika opstaan, nog welslae

teen regstellende aksie behaal,nog ’n loonseisoen deurveg,gehalteopleiding in Afrikaansdeur Sol-Tech en Akademiabied, op kultuurvlak deurbreekna die internasionale gehooren die internet en sosialemedia betekenisvol verruim.

Wat ’n voorreg is dit nieom die toekoms ná 110 jaarsteeds koersvas in te kan stapen in geloof ons hoop vir môreop die Enigste Onveranderlikete kan bou! Kom ons pak alleswat ons doen met dieselfdegeloof, durf en deursettings-

vermoë wat ons voorouers oor die afgelope viereeue geopenbaar het, en laat so ook vir onskinders en hul kinders ’n trotse erfenis na.

Soli Deo Gloria!

Chris du PlessisRedakteur

V

Solidariteit Tydskrif is lid van die Ouditburo van Sirkulasieen word uitgegee deur die Solidariteit Beweging, Posbus 11760,

Centurion 0046. Geen deel van die inhoud mag sonder die toestemmingvan die redakteur elders gebruik word nie. Solidariteit of die tydskrifaanvaar geen verantwoordelikheid of aanspreeklikheid vir enige

aansprake wat deur adverteerders gemaak word nie.

SolidariteitSolidarity

SOLIDARITEIT-HOOFKANTOORSOLIDARITY HEAD OFFICE

H.v. D.F. Malan- & Eendrachtstraat, Kloofsig

Tel: 012 644 4300

www.solidariteit.co.za0861 25 24 23

REDAKTEUR EDITORChris du Plessis

KOPIEREDAKTEUR COPY EDITORMoira-Marie Kloppers

NUUSREDAKTEUR NEWS EDITORCilleste van der Walt

WEBREDAKTEUR WEB EDITORDaleen de Jager

ADVERTENSIES ADVERTISEMENTSDenise Viljoen, tel: 082 352 7147Adrie van Dyk, tel: 082 850 6784

ADVERTENSIE-ONTWERP �

ADVERTISEMENT DESIGNMartie Maree

TAALVERSORGING � LANGUAGE EDITINGAksent Media

INTEKENARE SUBSCRIPTIONSHeleen Robbertse

REKENINGE ACCOUNTSElna Botes

MEDEWERKERS CONTRIBUTORSFlip Buys, dr. Dirk Hermann, Ernst Roets, Alana Bailey,

Ilze Nieuwoudt, Reint Dykema, Daleen de Jager,Juanita du Preez, Johan Roos, Nico Strydom,

Suné van Heerden, dr. Danie Brink, Marietha Malan,Paul Joubert, Inge Strydom en Karin Venter

UITLEG,ONTWERP, REPRODUKSIE

Tel: 082 445 4513 [email protected]

DRUKWERK PRINTINGPaarl Media Gauteng

VERSPREIDING DISTRIBUTIONPrestige Bulk Mailers, Pretoria

intrapslag

04/2012 • www.solidariteit.co.za6

Foto

’s:C

illes

teva

nde

rWal

t;iS

tock

phot

o.co

m

www.solidariteit.co.za • 04/2012 7

Word deel van die gesprek by www.soldariteitblog.co.za of op een van die sosiale netwerke.Of skryf aan Seepkis, Posbus 11760, Centurion 0046; of stuur ’n e-pos na [email protected]

Jy kan aansluit deur ’n SMS te stuur. Soli-dariteit se dienssentrum sal jou terugskakelen jou vinnig en maklik help aansluit. Alwat jy hoef te doen, is om die woord “Lid”na 34388 te stuur. SMS’e kos R2.• Vir adresverandering stuur e-pos na

[email protected]

Kom beweeg saam!

A. Ek aanvaar dat dingesal verander.

B. Ek glo ’n mens moet bou opverandering en die beste daaruit haal.

C. Ek skop vas teen verandering, want ditbring te veel onsekerheid mee.

• Sê jou sê deur“TydskrifA”,“Tydskrif B”of “Tydskrif C” na 34388 te SMS. SMS’ekos R2. Jy kan ook by www.solidariteit-tydskrif.co.za deelneem.

Pas jy aan of vlugjy weg uit vreesvir verandering?

SÊJOUSÊ!

Seepkis

Die hersiening van openbare vakansiedae– veral Christelike vakansiedae – komeersdaags in Gauteng en drie anderprovinsies onder die loep.

André Naude: Solank hulle Kersdag enGoeie Vrydag los, kan hulle verander netwat hulle wil. Ons het reeds Hemelvaart-dag verloor en tog word dit steeds geviersonder dat dit ’n openbare vakansiedag is.

Corrie Craukamp: Los die Christelike daeuit.

Louise Jacobs: Die helfte van ons Chris-telike vakansiedae is reeds weggeneem ofverander, laat hulle maar ’n paar ekstravakansiedae gee, sal lekker wees en onssal steeds die dae vier soos wat dit vir onsbelangrik is. Ongeag of die ANC nogname wil verander of nie.

Jean-Pierre Bester:Om dit makliker temaak, laat alle gelowe vakansiedae hê,maar laat almal dan daaraan deelneem.

(Vakansie)dae dalk getel

Jackie Oosthuizen: Wie kan nou negatief weesoor ons toekoms met mense soos julle? Ekwens ek het nog in Pretoria gebly om vir julleiets te bring om te eet. Mag julle geseënd wees.Baie dankie vir al julle harde werk!

Charl Marais: As ons almal só feesvier, gaan dieland baie vinnig, baie beter wees. Dis baie meersinvol as seremonies en feestelikhede wat mil-joene rande kos, en geen blywende verskilmaak nie. Dan is dit bloot net goedvoel-by-eenkomste. Pragtig Solidariteit!

Natasha Smit Ayres: Baie geluk met jul 110

jaartjies. Dankie vir wat julle vir ons mense, ge-meenskap, ons kinders en ons as werkers doen.

Chris Sealie: Baie trots op al julle omgee virsoveel kinders! Seënwense en baie dankie.

Joma van der Merwe:Ai, julle laat ons hartelekker klop.

Carel-Johann De Bruin: Baie trots op julle!Veels geluk!

Mariki Nel: En dít is hoe dit werk om ’n verskilte maak.Trots Afrikaans.Welgedaan.

Ons verjaar en dan werk ons sóDie Solidariteit Beweging het op 22 Junie vanjaar sy 110de verjaarsdagby die Hoërskool Hercules in Pretoria gevier deur 53 opknappingspro-jekte by dié skool aan te pak. (Nog foto’s, artikels op bladsy 10 tot 12.)

Gideon du Plessis,adjunk uitvoerendehoof van Solidariteit(regs bo), was eenvan die meer as 500mense wat verjaarsdag-koek vir ’n verfkwasverruil het om Hoër-skool Herculusop te knap.

Foto

’s:Re

int

Dyk

ema

&iS

tock

phot

o.co

m


spreekdeur Flip Buys

Flip Buys is uitvoerende hoofvan die Solidariteit Beweging.Buys

Saam in die voorste linies vir ons menseIn die antieke tyd het ’n soldaat ’n skild en ’n swaard gedra. Die skild het hom teen aanvalle beskerm, terwylhy sy teenstanders met die swaard laat boet het. Al het tye verander, het die Solidariteit Beweging ná110 jaar steeds dieselfde wapenrusting nodig.

ie Solidariteit Beweging se doel is omons lede en hul gemeenskappe tebeskerm, en daarom het ons ’n helespektrum metodes ontwikkel om

mense te verdedig – ’n skildstrategie. Maar somsis die beste vorm van verdediging om self aan teval, en daarom is ’n swaard by tye ook nodig.

Ons beskermingsrol begin by die verdedigingvan ons lede se werk. Mense se werk is sentraalin hul lewens, want werk sorg vir kos op die tafelen ’n dak oor ons kop. Soos Tannenbaum dit stelin sy werk A Philosophy of Labour: “We have be-come a nation of employees. We are dependentupon others for our means of liveli-hood, andmost of our people have become completely de-pendent upon wages. If they lose their jobs, theylose every resource. For them the substance oflife is in another man’s hands”.

Jou werk is ook ons werkDaarom is die werksekerheid van ons lede dievakbond Solidariteit se belangrikste taak. Daaromsluit ons ooreenkomste met maatskappye, on-derhandel ons, maak ons hofsake aanhangig,handhaaf ons goeie verhoudings met alle rol-spelers, verkies ons vakbondverteenwoordigersin die werkplek, doen ons navorsing, plaas onsdruk deur die media, en bedryf ons ’n landwyenetwerk van dienskantore wat na ons lede sewerk omsien.

Lidmaatskap kan met ’n korttermynverseke-ringspolis vergelyk word. Almal moet versekeringhê vir as jou motor gesteel of gestamp word.Vakbondlidmaatskap is ’n soort “werkverseke-ring”, want ondervinding het gewys dat selfs diebeste werknemer se werk nie altyd veilig is nie.

Maar lidmaatskap is baie belangriker asmotor- of huisinhoudversekering. As jy jou werkverloor, bestaan die gevaar dat jy alles wat jy hetkan verloor! Daarby is vakbondlidmaatskap ge-lukkig báie goedkoper as versekering. Boonop krylede as hulle kwalifiseer nog ’n gratis begrafnis-plan en talle ander voordele by – juis om hulgesinne te help beskerm.

Die wêreldekonomie gaan deur ’n moeiliketyd en werksekerheid verkeer onder groot druk.Daarom word verwag dat Solidariteit se rol nogbelangriker gaan word. By Solidariteit is jou werkook ons werk. Uit die groot aantal mense wat bySolidariteit aansluit, is dit is duidelik dat al meermense die waarde van Solidariteit se besker-mingsrol in die werkplek besef.

Beskerming wyer as werkplekOns lede se werkomstandighede, beroepsge-sondheid en -veiligheid, gehalte van werklewe,

diensvoorwaardes en werknemervoordele is ookhoog op die agenda. Daarom het Solidariteit ’nhele klomp afdelings in die vakbond wat dié be-skermingsdienste bied. Dit strek van ons ervarespan organiseerders tot by ons beroepsveilig-heidspesialiste wat oor lede se beroepsgesond-heid en -veiligheid waak. Ons het ook ’n afdelingwat lede help om vergoeding vir beroepsbese-rings en -siektes te eis, en wat jaarliks meer asR200 miljoen vir ons lede beding. Hierdie bedragalleen is baie meer as die totale ledegeld wat aldie lede gesamentlik jaarliks betaal.

Die omstandighede in die land het ons ge-noodsaak om ons skildstrategie baie wyer as netdie werkplek uit te brei – om ook ons lede sekinders en gemeenskappe te beskerm. Daaromkoester Solidariteit Helpende Hand duisendekinders met talle projekte, daarom help Afri-Forum om ons lede se burgerregte te beskerm,en daarom help Sol-Tech en Akademia omgehalte-leergeleenthede in Afrikaans aan onslede en hul kinders te bied om hulself verderte bekwaam in vaardighede wat ons landbroodnodig het.

’n Groeiende wapenarsenaalMaar as ons aangeval word, kan ons nie netverdedig nie. Soms moet ons op die aanval wees.Ons wapenarsenaal sluit dalk nie meer dieswaarde van ouds in nie, maar wel instellings watbewys dat doen veel beter as praat is. Die wa-penarsenaal sluit in regsaksies, mediadruk, aan-vallende onderhandelings, en selfs nywer-heidsaksie wanneer geen ander uitweggevind kan word nie. Ons doelwit is om ’nsterk maar verantwoordelike organisasiete wees. Daarom is ons pro-besigheid, maar,wanneer nodig, ook anti-bestuur.

Alle aanduidings is daar dat die ekonomie, diearbeidsmark en die toestand in die land vorentoeeerder moeiliker as makliker gaan word. Daaromwerk ons voortdurend daaraan om die Solidari-teit Beweging se skild en swaard verder teversterk en die wapenarsenaal te vergroot.

Dankie dat jy in die voorste linies saam metons stry en bou aan ’n hoopvolle toekoms virons kinders en hul kinders. Saam is ons soveelsterker! S

spreekBuys

D Ons wapenarsenaal sluit dalk nie meer dieswaarde van ouds in nie, maar wel instellings wat

bewys dat doen veel beter as net praat is.XX

“”

Foto

’s:iS

tock

phot

o.co

m


nuus

waa

rdig

ltesame 110 jaar van konstante engetroue diens in ’n wêreld vanverandering is vanjaar tydens dieSolidariteit Beweging se 110de

verjaarsdagpartytjie in die week van 18 tot 22Junie gevier. Moet egter nie dat die woord“verjaarsdagpartytjie” jou flous nie, want dieSolidariteit Beweging vier sy verjaarsdag soosdit hom betaam: Deur nie aan die ontvangkantte wees nie, maar aan die gee-kant deur

minstens 110 Doen Goed-projekte regoor dieland aan te pak. Uiteindelik is meer as 180projekte in die Beweging se verjaarsdagweekvoltooi.

Die Hercules-projek is die grootste projekwat die Solidariteit Beweging as deel van syverjaarsdagviering aangepak het, en dié projekgaan vir die volgende vyf jaar voortgesit word.Hoërskool Hercules is ’n voormalige Model C-skool en kwalifiseer daarom nie vir die

maksimum subsidie van die regering soos watbehoeftige skole in ander gemeenskappe welontvang nie. Die R500 per kind per jaar watdeur die staat gesubsidieer word, dek nie eersdie skool se elektrisiteitsrekening nie.

Die skool se handboeke word ook nie deurdie regering gesubsidieer nie omdat die skool“akademies goed presteer”. Lees op bladsy 12meer oor dié projek. Doen goed, voel goed,wees goed! S

Omgee soos dié vat die (verjaarsdag)koek

A

Foto

’s:Re

int

Dyk

ema

&ve

rska

f

Flip Buys, uitvoerende hoof van dieSolidariteit Beweging, het by

Hoërskool Hercules ingespringen bygedra tot die 53 opknappings-

projekte wat hier aagepak is.Links onder: Die Beweging sekommunikasie-afdeling het

Alma-skool, ’n skool vir gestremdes,se kleuterspeelgrond opgeknap.

nuuswaardig

Van links bo: Die FAK het Hoërskool Hercules se personeel op ’n uitstappie na dieVoortrekkermonumentgeneem en ook ’n kultuurtrofee aan die skool geskenk. LaerskoolWarmbad het verskeie Doen Goed-projekte self aangepak. Hulle het onder meer vir ’n dag lank pienk gedra vir kankerlyers omdat een vanhul onderwysers, Jan van derWalt, ’n kankerlyer is. Die skool het ook geld ingesamel deur middel vanBlou Bul Bokse waarin leerlinge donasies vir minderbevoorregtes kon maak. Die Solidariteit Beweging sePolokwane-dienskantoor het gaan bloed skenk. Dié kantoor het ook diere teen hondsdolheid laatimmuniseer en gehelp om kos vir behoeftiges in te samel. Akura Manufacturing Engineering Companyhet gedeel in die Beweging se 110 Doen Goed-projekte deur uit te help by die Rusthod-tehuis virbejaardes.Vrywilligers het vir Francko de Kock geld ingesamel vir skoolgeld by Pathways, ’n skool virgestremde kinders. Hierdie skool ontvang geen subsidie van die staat nie.

11www.solidariteit.co.za • 04/2012

erknemers van die SolidariteitBeweging het op 22 Junie, diedag waarop die vakbond sy110de bestaansjaar gevier het,

hul kantoordrag vir oorpakke verruil en, saammet ander organisasies en vrywilligers, sowat 53opknapprojekte by die Hoërskool Hercules inPretoria-Wes aangepak.

Afriforum se personeel het die skool se tuinereggeruk, terwyl Sol-Tech die verhoog in dieskoolsaal restoureer het. Solidariteit HelpendeHand het ’n besonderse bydrae gemaak deuronder meer vir die matriekmeisies sowat 20haarstiliste en grimeerkunstenaars te reël enboonop vir hulle uitrustings te huur sodat hulleop hul mooiste kon lyk en voel by hul matriekaf-skeid wat dieselfde aand plaasgevind het. Dit isslegs enkele voorbeelde wat illustreer hoe dieSolidariteit Beweging hand in eie boesem gesteekhet om dié behoeftige maar trotse skool te help.

Die skool, wat vanjaar sy 71ste bestaansjaarvier, is die oudste Afrikaanse hoërskool inPretoria en spog die afgelope 10 jaar met ’nslaagsyfer van tussen 90 en 100%. Hoewel dieskool se akademie van uitstaande gehalte is, krydie skool en sy leerlinge swaar omdat die skoolnie voldoende bystand van die regering ontvangnie – juis vanweë die feit dat die skool akademiesvooruitstrewend is. Daarbenewens kom diemeeste van die skool se leerders uit huise waardit finansieel swaar gaan. As gevolg hiervan kantwee derdes van die leerlinge se ouers nie

skoolgeld betaal nie.Die leerlinge van die skool vaar boonop so

goed in wiskunde dat hulle onder die top 10 indie wêreld geklassifiseer word. Volgens dr. DanieBrink, uitvoerende hoof van Helpende Hand, voelSolidariteit genoop om akademie van hierdiegehalte te ondersteun. Dit is ook presies watSolidariteit doen: Die Solidariteit Beweging kondaarin slaag om borgskappe van R2,1 miljoen virdie skool in te samel. Die Beweging het ooklangtermynprojekte wat hy in die toekoms by dieskool gaan aanpak. Afriforum gaan byvoorbeeldvir die skool gratis regsadvies bied, onder meerom ’n ooreenkoms met die regering te bereikoor die skool se munisipale rekening wat tanssowat R50 000 per maand beloop. Daar sal ookmet die staat onderhandel word vir diemoontlike subsidiëring van handboeke.

Daarbenewens het Helpende Hand ’ntraumasentrum help oprig en sal hulle op ’nweeklikse grondslag een van hul maatskaplikewerkers na die skool stuur om leerlinge met

emosionele en ander kwessies by te staan.Flip Buys, uitvoerende hoof van die Solidariteit

Beweging, en die vakbond se adjunk uitvoerendehoof, dr. Dirk Hermann, sal gereeld strategiesebeplanningsessies met die hoof van die skool,Hannes Enslin, hou.

Tydens sy bedankingstoespraak op dieopknapdag het Enslin die Solidariteit Beweging enlede van die publiek bedank vir hul besondersebydrae tot die skool. “Dis wonderlik om te sienhoe mense hul hande in hul sakke steek en hultyd en arbeid opoffer. Dis sowaar genade uit Godse hand,” het hy gesê. Hy het ook na Solidariteitas die skool se “vriend” verwys.

Volgens Surika van Schalkwyk, projekorgani-seerder by Helpende Hand, hoop die Bewegingom deur dié inisiatief die skool se selfvertroue entrots te versterk.“Dit is prysenswaardig om tesien hoe goed die skool presteer ten spyte vanteëspoed en swaarkry. Die projek was ons ma-nier om dankie te sê vir die voorbeeld wat dieskool vir ander skole stel wat swaarkry.” S


nuus

waa

rdig

Spoggerige nuwe baadjie vir spogskoolDeur Inge Strydom

W

Al die verskillende entiteite van die Solidariteit Beweging, tesame met vrywilligers, het op dié dag by Hoërskool Hercules geskuur, geverf en reggeruk.

Vinnige verfkwas-feite• Die Solidariteit Beweging het 340 m staalreëlings by die skool

afgeskuur en geverf.• 430 m vensterbanke is afgeskuur en geverf.• 556 mense het op dié dag by die skool gewerk.• ’n Muur van 75 m is geverf.

Foto

’s:Re

int

Dyk

ema

&iS

tock

phot

o.co

m


newsw

orth

y

olidarity’s origins 110 years ago can betraced to a time of extreme change –political revolution followed the AngloBoer War and economic change was

the order of the day after the industrial revolu-tion also reached South African shores. Just asthe MWU originated more than a century agofrom a political and economic revolution, soSolidarity also finds itself in the midst of a politi-cal and economic revolution today.The post-1994 period has caused widespreaddespondency among our people and the chal-lenges that Solidarity now faces may be evenbigger than 110 years ago.

The keyword to describe Solidarity is “pro-tection”, hence our slogan:“We protect ourpeople”.

Solidarity protects by changing realitiesThere are two ways to protect our people.Thefirst is by creating legal (de jure) realities andthe second is by creating de facto realities.

De jure realities are legal realities.The rightsentrenched in the Constitution are only wordson paper if they are not claimed.

We must actively claim for ourselves thelegal realities that are provided for in the Con-stitution and other legislation. Solidarity dealswith approximately 1 300 legal cases on behalfof its members at any given stage and winsabout 85% of its cases.This means Solidaritysuccessfully stands up for its members’ rights inmost cases.

It is also possible to create political realitiesby means of practical or de facto realities. Inthis way, we create a future for our people andbring hope in disheartening circumstances.

Sol-Tech, Akademia, Solidarity Helping Handand AfriForum are all good examples of de factorealities that have been created. About 800youngsters are currently being trained at Sol-Tech. Akademia will train members and theirchildren countrywide by way of telematic in-struction.

We also fight with all our might to combatsocial discrimination against our people, but wecreate our own social institutions like SolidarityHelping Hand to empower our people. Part ofthe membership fees paid by Solidarity’s mem-bers are used to create a bursary fund that willpay out as much as R100 million over the next10 years to our youth. And when we felt

politically disempowered andthat our democratic rightswere not being realised, wecreated AfriForum to lay claimto our civil rights.

Creating democratic realitiesThere are two traditions of trade unionism in-ternationally. The first is the socialist traditionand the second the Christian tradition.World-wide, about 55 million workers belong to tradeunions in the Christian democratic tradition.

The socialist tradition has a strong externallocus of control. Power and means are cen-tralised with a view to redistributing them. So-cialist unions’ ultimate goal is equality. Becausecentral power is so important, it means thatgovernment or employers are responsible forthe interests of the employee.

The socialist tradition causes employeesto be dependent on the state oremployer and can therefore alsobe described with the word‘dependence’.

The Christian democratictradition of trade unionism onthe other hand does not advocatedependence on the government to dothings for workers, but believes in inde-pendence and self-reliance.This traditionof trade unionism has a strong internal locusof control, which means that employees as-sume responsibility for their vocation.

Solidarity has rediscovered the Christian tra-dition of trade unionism and is looking to findanswers for its people by ensuring their inde-pendence. The trade union model that Soli-darity supports is aimed at addressing theeconomic revolution through sound collectivebargaining and protection, individual labourprotection, establishing a place in the labourmarket and particularly through training.But Solidarity not only wants to providean economic solution to itsmembers, it also wants tocreate democratic realitiesin which its members andtheir communities canlive. Solidarity’s mis-sion is to enablepeople to fulfil theirChristian calling. S

Protecting through changeBy Dr Dirk Hermann & Moira-Marie Kloppers

S

Phot

ogra

phs:

iSto

ckph

oto.

com

promosie

s jy bekommerd dat jou kinders of klein-kinders in die toekoms nie meer in Afrikaanssal kan studeer nie? Stem jy saam met diemenigte studies wat toon dat mense die

beste in hul studies vaar wanneer hulle in hulmoedertaal onderrig word?

Dan het ons uitstekende nuus. Die SolidariteitBeweging sien die nood en aanvraag raak vir ge-halte hoër onderwys in Afrikaans. Omdat ons uit’n Christelike grondslag funksioneer, glo ons daar-in om in ons toekoms te belê: In ons lede en hulkinders. Ons praat nie net nie, ons doen.

Dit is hoe Akademia tot stand gekom het.Byna vyf jaar se navorsing en proefnemings hetop 5 Januarie 2012 ’n hoogtepunt bereik. Diedepartement van onderwys se finale handte-kening vir ’n nuwe Afrikaanse hoëronderwys-instelling wat programme met gelyke universi-teitsvlakerkenning aanbied, maak vir ons asBeweging die deure oop om ons naskoolseopleidingsdroom verder ’n werklikheid te maak.

Akademia, wat reeds ’n toetslopie in 2012begin het deur drie hoërsertifikaatprogramme eneen diplomaprogram in ses verskillende sen-trums in die land aan te bied, gaan van krag totkrag. Die bestaande hoërsertifikaatprogrammebehels een in kantoorbestuur, een in gemeen-skapsontwikkeling en een in rekeningkunde. Diediploma in kleinsakebestuur en entrepreneurskapis ook ’n noodsaaklike hulpmiddel vir diegenewat hul eie onderneming wil begin, of selfs reedseen bedryf.

Soos afgelei kan word uit hierdie programme,is Akademia nie net op skoolverlaters gemik nie.Flip Buys, uitvoerende hoof van die SolidariteitBeweging, het dit mooi verwoord: “Daar is neteen antwoord vir lewenslange verandering, en ditis lewenslange leer. Die eerste stap van lewens-lange leer is om ’n goeie kwalifikasie te verwerf.Matriek is dus nie die einde van ’n mens se stu-dies nie, maar net die begin. Dit is juis hoekomons,ons lede en selfs nie-lede aanmoedig om hulverder in hul werkplek te bekwaam, ekstra vaar-dighede te bekom, en hulle so onmisbaar moont-lik te maak in hulle posisie.”

Volgens Buys is ’n werknemer wat homselfvoortdurend verbeter nie net ’n aanwins vir symaatskappy nie, maar maak hy homself ook meerindiensneembaar vir ander geleenthede. “In ’ntydperk waar afleggings, regstellende aksie en on-regmatige afdankings hoogty vier, kan werkne-mers nie bekostig om te stagneer en in hul werkof ná basiese opleiding op 25 ‘af te tree’ nie. Dieswaartepunt van opleiding is besig om te verskuif

– opleiding is nie meer net vir jongmense nie,maar word ’n lewenslange leerproses vir ouermense ook,” sê Buys.

Buiten dat Akademia Afrikaans as onderrig-medium gebruik, is sy onderrigleermodel uniek inSuid-Afrika. Akademia maak van moderne tele-konferensietegnologie gebruik en skep ’n modelwaardeur studente in sentrums naby hul woon-plek interaktiewe lesings kan bywoon.

Volgens Marthinus Visser, besturende direk-teur van Akademia, is die Akademia-model dieperfekte kombinasie van tradisionele selfleermo-delle (die telematiese Unisa-model) en

begeleideleermodelle (bestaande universiteits-klasmodelle).

“Akademia kombineer die voordele van self-leermodelle met die voordele van tradisionelekontaksessies om sodoende die studente sekanse om suksesvol te wees, te optimaliseer. Stu-dente word bemagtig deur begeleide klassituasieswaar hulle die geleentheid kry om vrae inter-aktief aan die dosent te stel en selfs met mede-studente in ander leersentrums in die land tegesels,” verduidelik Visser.

Die Akademia-model kan dus gesien word asdie post-residensiële oplossing vir tradisioneleuniversiteitswese – wat universiteitsvlakopleidingin jou taal na jou omgewing kan bring.• Lees meer oor ons opwindende planne vir 2013

by www.akademia.ac.za. Stuur enige navrae [email protected] of skakel die Akademia-inbelsentrum by 0861 222 888. Registrasie virstudie in 2013 open in September 2012.

Akademia: Jou toekoms in Afrikaans!


Ij o u o o p , a f r i k a a n s e l e e r t u i s t e

a k a d e m i a

Foto

:iSt

ockp

hoto

.com

nuus

waa

rdig


uid-Afrika word opnuut deur ’n vlaagafleggings getref en Solidariteit verwagdat dit gaan toeneem. Volgens dr. DirkHermann, adjunk uitvoerende hoof van

Solidariteit, is dit egter die nuwe tendens bygroot Suid-Afrikaanse maatskappye, naamlik ’nkoue, kliniese benadering tot afleggings, wat meerkommerwekkend is.

“Werknemers word gesien as produksie-faktore en die mens word uit die werknemergehaal. In die Absa-geval het afgedankte werk-nemers houers ontvang en hulle is versoek omonmiddellik hul persoonlike besittings daarin tepak en die gebou dan onder begeleiding teverlaat. Die ‘produksiefaktor’ wat uit die geboubegelei is, is egter ’n mens met emosie.”

Hermann sê hierdie koue benadering totafleggings is vreemd vir Suid-Afrika. Hy sê Suid-Afrika is ’n “mens”-land waar ons déúr andermense leef en vir mekaar omgee.

“Ons kan eenvoudig nie hierdie koue bena-dering tot afleggings toelaat nie. Die trauma van’n aflegging kan met die trauma van die dood van’n geliefde vergelyk word.” Volgens Hermann isdie probleem dat die ondersteuningstrukture byafleggings meestal swak is.“Die element vanvernedering, ’n gevoel van mislukking, wanhoop,rigtingloosheid, bitterheid, skande, leegheid envrees is ook verswarend in die trauma wat byafleggings beleef word.”

Volgens Hermann beleef mense die verliesaan werk so traumaties aangesien dit deel is vandie mens se eie en sy sosiale identiteit.

“Die hoofbepaler van ’n persoon se sosialestatus is sy beroep. Deur verlies van werk verloordie persoon iets van homself en van sy plek indie gemeenskap.

“Werk is ook ’n belangrike bepaler van ’npersoon se selfagting. Om oortollig verklaar teword, kan ’n negatiewe uitwerking op selfagtinghê en gevoelens van verwerping ontketen.Werkis ook ’n bron van sekuriteit vir die persoon ensy gesin.”

Hermann sê enige ekonomie gaan soms deuronsekere tye wat tot herstrukturering kan lei.“Groot maatskappye moet egter baie meerverantwoordelik met afleggings omgaan. Mensemag nie goedsmoeds geoffer word bloot virgroter wins en bonusse nie. In gevalle waar afleg-gings wel onvermydelik is, moet werknemers asmense met emosie hanteer word.

“Werkgewers moet die proses met ’n be-

hoorlike maatskaplike plan aanpak met die doelom die individu deur die hele proses te onder-steun en sover moontlik te lei om in die eko-nomie teruggeplaas te word.”

Solidariteit het intussen ook aangekondig dathy sal voortgaan om sy uitgebreide maatskaplikeplan aan groot maatskappye voor te lê. Dit is ’nvierstap-aksieplan bestaande uit riglyne en me-todes om afleggings te minimaliseer asook om

alle moontlikhede te ondersoek om dit af teweer. Dit is ook daarop gemik om die uitwerkingvan afleggings op werknemers te minimaliseer.Solidariteit se maatskaplike plan is op die kon-sultasieproses gerig en stel ook ’n wetlike raam-werk en voorstelle vir doeltreffende kommuni-kasie tydens die proses voor om arbeidsverhou-dinge te bevorder.• Lees ook die artikels op bladsy 21 en 22. S

Basta met koue afleggingstrategieDeur Nico Strydom

S Die hoofbepaler van ’n persoon se sosiale status issy beroep. Deur verlies van werk verloor die persooniets van homself en van sy plek in die gemeenskap.“

”

Foto

:Rei

ntD

ykem

a

y suid in E’skia Mphahlele, rydan oor W.F. Nkomo tot byNana Sita en draai links. Rydan tot by Kgosi Mampuru.”

Hierdie aanwysings sou Pretorianers ’n paarmaande gelede van D.F. Malanrylaan oor Kerk-straat tot by Skinner en dan tot by Potgieter-straat geneem het, maar dié straatname is nousaam met meer as 20 ander prominente strate indie stad verander en sorg reeds vir ’n Babelseverwarring en woede onder die stad se inwo-ners. Wie was hierdie mense aan wie se nage-dagtenis Pretorianers so vasklou en wie is dienuwe “helde” wat hulle plek ingeneem het?Solidariteit Tydskrif het gaan uitvind na wie ’n paarvan die strate vernoem is.

Leeu van die Noorde verloor brulJohannes Gerhardus Strijdom, oftewel J.G. Strij-dom, was ook bekend as die Leeu van die Noor-de om dat hy so ’n geharde politieke teenstanderwas. Gedurende sy termyn (1954 tot 1958) aseersteminister van die Unie van Suid-Afrika hethy onder meer hard geveg vir die totstandko-ming van die Republiek van Suid-Afrika.

Hans Strijdomrylaan, een van die prominent-ste roetes in die ooste van Pretoria, is na J.GStrijdom vernoem, maar die naam moes nouplek maak vir Solomon Mahlangurylaan. Mahlan-gu is gebore midde-in Strijdom se termyn in1956. In 1976 sluit hy by die ANC aan en verlaatdie land om as ’n Umkhonto weSizwe-vegter(MK-vegter) opgelei te word. In 1977 is hy entwee makkers betrokke in ’n skietgeveg met diepolisie en twee burgerlikes is in die skieterydood. Vir dié moorde en terrorisme is Mahlanguverhoor, ter dood veroordeel en op 6 April 1979word hy die eerste ANC-aktivis wat vir sy mis-dade gehang word.

Dié Vrede iets van verledeLouis Botha word in 1910 die eerste eerste-minister van die Unie van Suid-Afrika, maar hetreeds sy merk tydens die Anglo-Boereoorlog indie slagtings van Colenso en Spioenkop gemaak.Hy het ook tydens die oorlog saam met Koos dela Rey en Christiaan de Wet die guerrillaveldtoggevoer. Hy was later by die ondertekening vandie Vrede van Vereeniging betrokke en het ’nprominente rol in die heropbouing van die landná die oorlog gespeel.

Generaal Louis Botharylaan, wat onder meer

Lynnwoodweg met Atterbury- en Hans Strij-domrylaan in die ooste van Pretoria verbind, isnou na January Masilela hernoem. Masilela wasgedurende die apartheidsjare ’n uitgewekene inonder meer Angola en Kuba. Hy het in 1975 bydie ANC aangesluit en is as ’n MK-vegter opgelei.Hy is later as kommissaris van die MK-hoofkwar-tier in Angola aangestel. Hy was tot en met sydood in 2008 die sekretaris van verdediging.

Koeël is deur die Kerk(straat)As hoofstraat is Kerkstraat waarskynlik dieprominentste straat in Pretoria. Nie net is dit een

van die langste paaie in die land nie (wat strekvan Atteridgeville in die weste tot Colbyn in dieooste), dit is die vertoonvenster vir verskeiehistoriese geboue en was getuie van ’n hele paarvoorvalle soos die Kerkstraat-bomontploffing vanMei 1983 waarin 19 mense dood is. Hierdiehistoriese straat word nou as vier afsonderlikestrate beskou en sal voortaan bekendstaan asStanza Bopapestraat (van Nelson Mandelarylaanooswaarts), Helen Josephstraat (van NelsonMandelarylaan tot by Kerkplein),W.F. Nkomo-straat (van Kerkplein tot by die R511) en EliasMotsoaledistraat (van die R511 naby


nuus

waa

rdig

Vreemde name om van teDeur Ilze Nieuwoudt

“R

PROES

Foto

’s:C

illest

eva

nde

rWal

t&

iSto

ckph

oto.

com


nuuswaardig

Hartbeespoort weswaarts).Stanza Bopapestraat is vernoem na Johannes Maisha (Stanza)

Bopape. Hy was ’n lid van die Suid-Afrikaanse Studente-organisasie,ANC-lid en politieke aktivis wat in die 1980’s deur die veiligheidspolisieaangekeer is, aangesien hulle hom as ’n sekuriteitsrisiko beskou het. Hy isuiteindelik in Junie 1988 aangekeer en is in polisie-aanhouding dood.

Helen Josephstraat is vernoem na Helen Beatrice May Fennel. Sy is in1905 gebore en het in 1930 van Engeland na Suid-Afrika verhuis. Sy wasonder meer die stigter van die Congress of Democrats en was een vandie organiseerders van die optog van vroue na die Uniegebou inAugustus 1956. Sy is dieselfde jaar aangekla van hoogverraad en isuiteindelik in 1962 onder huisarres geplaas.

W.F. Nkomostraat is vernoem na William Frederick Nkomo watonder meer ’n dokter, onderwyser, president van die Suid-AfrikaanseInstituut vir Rasseverhoudinge en voorsitter van die ANC-Jeugliga seuitvoerende komitee was.

Nkomo het vroeg in sy loopbaan by die ANC aangesluit, maar isgeskors weens sy militante oortuigings in ’n tyd waarin die ANC niegeweld voorgestaan het nie.

Elias Motsoaledi, na wie ’n deel van wat voorheen as Kerkstraatbekendgestaan het nou vernoem is, was deel van die ANC-groep wat indie Rivonia-verhoor aangekla is.

Hy is tydens die verhoor skuldig bevind en het 26 jaar tronkstraf opRobbeneiland uitgedien. Hy was lid van die Suid-Afrikaanse Kommu-nisteparty en die ANC en het ook vir MK gewerk.

Welkom in... Babel!• Beatrix-, Mears- en Voortrekkerweg Steve Biko• Charles- en Walkerstraat Justice Mohammed• D.F. Malanrylaan E’skia Mhahlele• Duncanstraat Jan Shoba• Esselenstraat Robert Sobukwe• Hendrik Verwoerdrylaan Johan Heyns• Jacob Marestraat Jeff Masemola• Leah Mangopestraat Peter Magano• Lucas Mangopestraat Molefe Makinta• Micheal Brinkstraat Nico Smith• Mitchellstraat Charlotte Maxeke• Potgieterstraat Kgosi Mampuru• Prinsloostraat Sisulu• Proesstraat Johannes Ramokhoase• Koningin Wilhelminastraat Florence Ribeiro• Schoemanstraat Francis Baard• Schubartstraat Sophie de Bruyn• Skinnerstraat Nana Sita• Van der Waltstraat Lilian Ngoyi• Vermeulenstraat Madiba• Zambesirylaan Sefako Makgatho. S

Voorbeeld hiervan is die gereeldeomstrede straatnaamveranderingswat deur verskillende ANC- en selfsDA-beheerde stede aangepak word.

Die ANC-beheerde Tshwane Metroraad se be-sluit vroeër vanjaar om 25 straatname in Pretoriate verander, was veral omstrede. Die proses isdeur ’n lang, uitgerekte stryd voorafgegaan waar-tydens openbare deelnamevergaderings watgedurende 2008 gehou is, plek-plek ontwrig is. Byeen so ’n vergadering in Pretoria-Noord hetdeelnemers mekaar selfs met stoele bygedam.Uiteindelik is die straatnaamveranderings onver-poosd deurgevoer ondanks 109 000 beswarewat daarteen ingedien is.

Straatnaam is meer as letters op bordeTwee straatname wat darem gespaar is, is PaulKrugerstraat en Pretoriusstraat, maar een van dievreemdste besluite wat geneem is, is dat Kerk-straat – wat wêreldwyd bekend is as Afrika selangste reguit straat – opgedeel sou word in vierkorter dele, elk met ’n eie naam, wat die straatnatuurlik dié status sou kos.

Daar is egter meer in ’n naam as bloot lettersop borde. Name sê iets van die identiteit van ’nplek; dit verklap iets van die geskiedenis van ’nplek of ’n straat. Daarom is die blatanteverandering van ’n naam nie maar net ’n nood-wendige verandering wat met tyd moet komnie, maar ’n daad van aggressie, dikwels teen ’nminderheid.

SA volg reeds in Zimbabwe se sporeIn Zimbabwe was die verandering van soge-naamde koloniale name 32 jaar gelede sonderslag of stoot deurgevoer. Fort Victoria in die suidevan Zimbabwe se naam is na Masvingo veranderterwyl Enkeldoorn se naam met Chivhu vervangis. Intussen is Salisbury, die hoofstad, se naam naHarare verander.

Destyds het die minderheidsgemeenskappevan Zimbabwe nie beswaar gemaak teen dienaamsveranderings nie omdat dit as ’n gegeween noodwendige deel van die verandering gesienis. Ernstiger vergrype het egter op die naams-veranderings gevolg en uiteindelik het dit uitge-loop op die tot niet gaan van eiendomsreg.

Ons moet nooit vergeet dat die ANC se

transformasie-agenda veel dieper strek as net dieverandering van name nie. Roekelose uitsprakedeur Julius Malema en Ronald Lamola van dieANC-Jeugliga oor die terugneem van grond watin wit besit is, is nie uit die lug gegryp nie. Dit isalles deel van ’n goed deurdagte strategie watdoelgerig en planmatig deur die ANC en sy koa-lisievennote tot uitvoer gebring word.

Loopgraaf wat vurig verdedig moet wordIndien ons die stryd teen naamsveranderingbloot laat vaar, is dit soos om ’n loopgraaf in ’noorlogsituasie sonder enige stryd prys te gee. Ditgaan nie die stryd makliker maak nie, maar ver-

skuif net eenvoudig die aanslag na ’n volgendeloopgraaf wat dan met meer aggressie aangevalword. Juis daarom sal AfriForum sterk bly staanen elke denkbare loopgraaf namens dieminderheidsgemeenskappe van Suid-Afrikabeskerm.

Suid-Afrikaanse minderhede moet huleiendomsreg ten opsigte van die name vandorpe en stede beskerm net soos wat enigeander reg van minderhede wat bedreig word,beskerm moet word. Hierdie stryd is ’n voort-durende stryd en sal ons nog jare neem, maar ditis in belang van ons toekoms dat ons nie loop-grawe sonder slag of stoot prysgee nie. S


nuus

waa

rdig

Verander, maar ter wille van verbetering

’n

Konstante verandering is inderdaad een van die enigste konstantes. Maar verandering is moeiliker om teverwerk as dit gemaak word ter wille van verandering en nie ter wille van verbetering nie, skryfWillie Spies,AfriForum se regsverteenwoordiger.

Daar is egtermeer in ’n naamas bloot lettersop borde. Name sêiets van die identiteitvan ’n plek; ditverklap iets van diegeskiedenis van ’nplek of ’n straat.

“

”

Foto

:Rei

ntD

ykem

a


nuuswaardig

ie vlaag afleggings wat die Suid-Afrikaanse arbeidsmark dieafgelope paar maande kenmerk, gaan toeneem, reken dievakbond Solidariteit. Van die vernaamste afleggingsgevalledie afgelope tyd is die omstrede afleggings by Absa en die

tragiese geval by Cell C waar ’n werknemer selfmoord gepleeg hetnadat hy ’n kennisgewing oor sy moontlike aflegging ontvang het.

Toe nie altyd saamIn Maart vanjaar het Solidariteit die StopAbsa-veldtog van stapel gestuur – ’nveldtog wat daarop gemik was om dieomvang van die huidige afleggingsproses byAbsa te bepaal en om toe te sien dat ’ndriejaarmoratorium op afleggings by diébank ingestel word. Sowat twee maandelater, in Mei, het Solidariteit ’n dringendebrief aan Absa geskryf waarin hy aange-dring het dat die bank die afleggingsken-nisgewings asook die vorms wat werk-nemers moes voltooi om uit die maatskappy te bedank, terugtrek. Korthierna het Absa afleggingskennisgewings wat aan sowat 140 van syinligtingstegnologiewerknemers gestuur is, teruggetrek.

Dié verbinding breek opIn Mei vanjaar, kort nadat die Absa-debakel ’n hoogtepunt bereik het,het Cell C bekend gemaak dat sowat 150 van sy 1 288 werknemersafgelê gaan word as deel van ’n herstruktureringsprogram om diemaatskappy se doeltreffendheid te verbeter. Kort hierna pleeg AndréAnkiewicz, een van die persone wat ’n kennisgewing ontvang het dat hymoontlik afgelê gaan word, selfmoord. In reaksie hierop het SolidariteitCell C daarvan beskuldig dat hulle nie die korrekte prosedures vir dieafleggings volg nie en die proses deur middel van intimidasie probeerdeurdruk. (Lees ook die artikel op bladsy 22.)

Kundiges se krag bly in die slagBeplande afleggings by die Suid-Afrikaanse Kernenergiekorporasie(Necsa) kan moontlik nadelige gevolge vir die land se kernkragprograminhou. Necsa beplan om nagenoeg 250 van sy werknemers af te lê.Solidariteit meen Necsa moet eerder sy vermoë uitbrei, in ag genomedie land se kernkragprogram wat voorsiening maak vir die bou vanminstens ses kernkragstasies teen 2030.

IT-maatskappye loop ook deurDie IT-maatskappy Gijima het sedert Desember reeds sowat 200 werk-nemers afgelê en het aanvanklik beplan om teen middel Augustus van-jaar ’n verdere 200 personeellede af te lê. Gesprekke oor dié afleggings isgevoer en Solidariteit kon daarin slaag om te keer dat enige lede onderdwang afgelê word. Intussen is Nokia Siemens Networks ook besig metgrootskaalse afleggings in Suid-Afrika, Nigerië en Duitsland. Nagenoeg160 Suid-Afrikaanse werknemers kan hierdeur geraak word. S

Afleggings gaan nogtoeneem – vakbondDeur Nico Strydom

D

Foto

:iSto

ckph

oto.

com


newsw

orth

y

is last words to his wife were:“Mygesiggie-pop, los my laat ek met diestress deal.” Shortly thereafter, afterspeaking to his manager and the pay-

roll officer at Cell C, he put down the phone,walked a couple of metres, and shot himself.

André Ankiewicz, a loving husband and a de-dicated father was not only a devoted familyman, but was also an exemplary employee.“Myfather is what many people would call an inspira-tional figure. His relationship with my mother wasalways based on honesty, trust, respect and love.They were going to celebrate their 30th weddinganniversary in December 2012.To lose someoneso close, and so loved, and so devoted to hisfamily on every level is incomprehensible. Itleaves a void that can never be filled,” his son,Anthony, wrote in a statement about his fatherin June.

According to Anthony, André always tookgreat pride in his work but was always humbleabout his achievements. His devotion to his posi-tion and responsibilities at the companies heworked for was exceptional; he would alwaysstrive for perfection.“My dad always had otherpeople’s plights, struggles and needs on his mindand would always try to help out where hecould.”

Work ethics change.Work environmentschange.Workloads and targets change… in linewith management’s goals and strategies. André’sfamily noticed a change in André in January thisyear.

“We, as a family, experienced this change inmy father as he would come home late, or go into the office at odd hours, or work on his PClong into the night.We all noticed how he suf-fered under this pressure. Over the past fewmonths he also did something out of the ordi-nary for a man of his character and nature. Heregularly spoke about the stress that he experi-enced at work and the frustration he felt.Withregard to the possible retrenchment communica-tion, he asked us on that last Friday night:‘Whywould anyone send this kind of message on a Fri-day afternoon just before the weekend and onpayday? How demotivated can you make peoplejust before a weekend and on payday?’”

What transpired on Monday and Tuesday ofthe next week remains a mystery. The manner inwhich the possible retrenchments were commu-nicated to the employees of Cell C was highlyupsetting, especially to André.

The family said that it was disappointing thatmost companies are not as committed to theirworkers as their workers are to them.“We, as afamily, are now living through the things my fatherpondered about.We now understand what itfeels like to lose someone that meant everythingto us.We can tell of the devastating effects thateven just a threat of the possibility of retrench-ment can have on a 50-year-old man, who wasactually supposed to be an asset to his employ-ers in terms of experience and wisdom. He wassupposed to be preparing for the retirement he’dbeen working for all his adult life. But in the endhe stood to lose everything he had worked forand provided for his family.” S

What does it take to break down a man with strong values, ethics, a family bond, a drive for life and a passionfor detail and perfection to the point where he can’t see any way forward but to take his own life? These aresome of the questions that the family of André Ankiewicz, a Cell C employee who committed suicide afterreceiving notice that he could be retrenched, have to deal with after his death, writes Moira-Marie Kloppers.

Retrenchment:To break an inspirational figure

H

More and morepeople retrenched• Murray & Roberts Cementation –

1 190• Vesuvius – 31• Samancor Meyerton – 15• Alert Steel – 40• Ernst Oppenheimer Hospital – 222• Formex Eng – 45• Ceres Fruit Juice – 4• Creditworx – 130• Goodyear – 104• Grinaker LTA – 350• Evraz Higveld Steel – 400• Assmang Machadodorp – 300• Asmmang Cato Ridge – 150• Scaw Metals – 400. S

Anthony Ankiewicz and his motherBets at a press conference.

Phot

ogra

ph:R

eint

Dyk

ema

1 2

nuuswaardig

n die lig van Jeugdag, wat in Junie gevier is, hetdie Solidariteit Beweging ’n driepuntplanaangekondig om jongmense te bemagtigdeur opleiding. Dit sluit in die bou van ’n

kampus van R150 miljoen, die vergroting van dieBeweging se beursplatform en omvattendeberoepsleidingsdienste. Hierdie opleidingsplannegaan duisende jongmense in staat stel om virhulself ’n toekoms te skep.

Volgens Flip Buys, hoof van die SolidariteitBeweging, moet jongmense in staat gestel wordom vir hulself ’n toekoms te skep.“Opleidinggaan toenemend ’n lewenslange proses word.Mense moet self ’n leeringesteldheid kweek enhulself voortdurend ontwikkel.”

OpleidingsinstellingsDie Solidariteit Beweging se reeds bestaande

opleidingsinisiatiewe, Sol-Tech en Akademia, het’n goed ingerigte sentrum nodig om in hulgroeiende behoeftes te voorsien. Dié sentrum salas Die Kampus bekend staan en is ’n projek vanR150 miljoen waarvoor die grond reeds aange-koop is. Die Kampus word gebou as ’n moderne,lewende monument vir onderrig in Afrikaans engaan een van die belangrikste produksie-instru-mente vir Afrikaanse opleiding in Suid-Afrikaword. Jy kan bydra om Die Kampus-droom tebewaarheid – besoek www.diekampus.co.za.

BeurseDit is voorts noodsaaklik dat jongmense watverder wil studeer, toegang tot opleiding moetkry deur middel van beurse. Solidariteit Hel-pende Hand het ’n beursplatform ontwikkel watreeds meer as sestig beurse administreer. Daar

word ook beplan om die beursplatform nogverder uit te brei.

BeroepsleidingJongmense kan nie net toegang kry totbeurse sonder hulp om seker te maak dathulle die regte beroepskeuses uitoefen nie.Solidariteit Helpende Hand het ook ’nomvattende beroepsleidingsprogramontwikkel. Dié program help om jong-mense se belangstellings, aanleg enroeping met tekorte in die arbeidsmarkte belyn. Wanneer hierdie elemente belynis, is ’n jongmens bykans verseker daarvan omwerk te kry. ’n Loopbaangids en -webtuiste on-dersteun studente verder in hul beroepskeuses.• Lees meer by www.loopbaan.co.za of

www.helpendehand.co.za S

Driepuntplan om jongmense te helpDeur Nico Strydom

I 3

olidariteit het stukke by die arbeidshofin Johannesburg ingedien waarin diehof gevra word om die Suid-Afri-kaanse Polisiediens (SAPD) se reg-

stellendeaksie-plan in sy geheel as ongeldig teverklaar omdat dit strydig is met die Wet opGelyke Indiensneming en die Grondwet vanSuid-Afrika. In sy stukke fokus Solidariteit veralop die SAPD se toepassing van kwotas volgensdie nasionale rassedemografie.

Indien Solidariteit se aansoek suksesvol is,kan dit verreikende implikasies vir die helestaatsdiens hê, aangesien ander staatsdeparte-mente se regstellendeaksie-beleide op dieselfdebasis as dié van die SAPD gegrond is. ’n Suk-sesvolle uitspraak sal ook ’n maatstaf skepwaaraan die privaat sektor gebonde sal wees.

Dit is die eerste keer dat die hof gevraword om die hele plan van die SAPD as on-geldig te verklaar. Dit volg nadat Solidariteit dieSAPD reeds in 14 afsonderlike sake hof toegevat het.

Volgens dr. Dirk Hermann, adjunk uitvoeren-

de hoof van Solidariteit, is die kern van dieprobleem nie individue teen wie die SAPDverkeerd opgetree het nie, maar die plan self.“Ons kan nie aanhou om individuele sake hoftoe te neem nie. Ons gaan vir die eerste keerdie wortel van die probleem, naamlik absoluterasseverteenwoordiging, hof toe neem.”

Luidens Solidariteit se hofstukke kom dieSAPD se regstellendeaksie-plan neer op maat-skaplike manipulasie wat op blatante ras- engeslagkwotas gegrond is. “Die plan neem niedie vaardighede van polisielede in ag nie enoffer dienslewering ten gunste van rassever-teenwoordiging op. Die primêre verantwoor-delikheid van die SAPD is nie rassetrans-formasie nie, maar die veiligheid van Suid-Afrikaanse burgers,” het Hermann gesê.

Die SAPD-saak volg op ’n soortgelyke hof-saak wat Solidariteit namens vyf lede teen diedepartement van korrektiewe dienste (DKD)gebring het. Die DKD het die ideologie vanrasseverteenwoordiging so streng toegepas datnasionale rassesyfers in die Wes-Kaap toegepas

is. Daar is sowat 9% bruin Suid-Afrikanersnasionaal en 53% woon in die Wes-Kaap. Diegevolg is dat bevordering vir bruin werknemersin die DKD byna onmoontlik is, aangesien hullevan 53% na 9% “afbestuur” moet word.

“Die probleem is dat hierdie idee van abso-lute rasseverteenwoordiging al so algemeen indie praktyk toegepas word dat werkgewersbegin glo dit is reg.

“Solidariteit wil die hof vra om uitspraak telewer oor of hierdie praktyk deur die Wet opGelyke Indiensneming en die Grondwet vanSuid-Afrika toegelaat word.

“Die ironie is dat die mense wat die hardstedeur hierdie rasse-ideologie getref word ge-wone Suid-Afrikaners is wat op verskillendeterreine slagoffers is van swakker diens, inslui-tende ’n swakker polisiediens. Die meeste vandie slagoffers is swart Suid-Afrikaners wateintlik bevoordeel moes word deur regstellen-de aksie,” sê Hermann.

Daar word nog gewag vir hofdatums viralbei sake. S


nuus

waa

rdig

‘Verklaar SAPD-regstelplan ongeldig’Deur Moira-Marie Kloppers

S

Foto

:iSto

ckph

oto.

com

quarius Platinum het in Junie sy Mari-kana-skag in Kroondal en sy Everest-myn naby Lydenburg onverwagsgesluit. Dit beteken dat twee mynge-

meenskappe, oftewel sowat 2 700 broodwin-ners, sonder ’n inkomste sit. Everest se nagenoeg1 500 werknemers sit sonder werk aangesienEmgodini, hoofmynkontrakteur by die Everest-myn, slegs by dié myn bedrywig is en daar dusgeen alternatiewe vir die werkers beskikbaar isnie, terwyl minstens 1 200 werknemers by Mari-kana ook die trekpas gekry het.Intussen is Solidariteit bekommerd dat dit dalk

net die begin is van ’n string mynsluitings en afleg-gings in die platinumbedryf in Suid-Afrika aange-sien dié bedryf worstel met lae pryse, stygendekoste en arbeidsprobleme.Volgens Paul Joubert, ekonomiese navorser

van die Solidariteit Navorsingsinstituut (SNI), isplatinummynmaatskappye onder druk weens dieprys van hierdie metaal.“Die prys van platinumhet sedert die begin van 2010 feitlik bestendiggebly teen naastenby R12 000 per ons.Afhang-ende van ’n mynmaatskappy se winsmarge in

daardie stadium, plaas dit verskillende mates vandruk op die maatskappye se huidige winsge-wendheid. Indien ’n maatskappy aan die beginvan 2010 byvoorbeeld R10 000 se uitgawesgehad het om een ons platinum te myn, was diemaatskappy se winsmarge toe dus sowat 20%.Indien die maatskappy se uitgawes per eenheidplatinum geproduseer egter slegs met 10% perjaar toegeneem het, kom die maatskappy sedertdie begin van 2012 kwalik sonder verlies uit. Metdie skerp jaarlikse stygings in die prys van elektri-siteit en ander insette verkeer talle produsentetans onder druk.”Suid-Afrika produseer die meeste platinum

van enige land ter wêreld. Die ontginning van diemetaal skep baie waarde in die ekonomie en ver-skaf ook werk aan derduisende werkers. Solida-riteit het derhalwe Susan Shabangu, minister vanminerale bronne, se aankondiging dat ’n taakspanop die been gebring sal word in ’n poging omwerkgeleenthede in die platinumbedryf te red,verwelkom.Die vakbond het egter gemaan datdie proses spoedig en met die nodige deursigtig-heid uitgevoer moet word.

Joubert sê daar is egter ook ’n langertermyn-proses in die pyplyn wat die platinumprodusenteietwat bekommer.“Daar is ’n moontlikheid datdie vraag na platinum kan daal indien die huidigekatalitiese omsetters in motors met ’n andertegnologie vervang word. Motors se katalitieseomsetters, toestelle wat uitlaatgasse skoner maak,gebruik ongeveer 60% van die wêreld seplatinum.Daar is egter ander maniere waaropmotors se uitlaatgasse skoongemaak kan word,en elektriese motors benodig uiteraard ook niekatalitiese omsetters nie.“Platinummaatskappye druk nou egter vir

vinniger grootskaalse kommersialisering vanwaterstofsel-tegnologie.Waterstofselle is toe-stelle waarin waterstof met suurstof reageer omelektrisiteit te lewer, met waterdamp as die enig-ste uitlaatgas. Een vorm van ’n waterstofsel ge-bruik platinum as die katalisator vir hierdiereaksie. Indien hierdie tegnologie oor die langtermyn die voorkeurmetode word vir gelokali-seerde kragopwekking en meer in gewone mo-tors gebruik word, sal die platinumbedryf setoekoms verseker wees.” S


snuus Nuus oor die bedrywe waarin die vakbond Solidariteit funksioneerasook kwessies wat jou in die wêreld van werk regstreeks raak.Bedryf

Platinumbedryf al meer onder drukDeur Nico Strydom

A

van die wêreldse platinum word

in katalitieseomsetters in

motors gebruik.Suid-Afrika isdie wêreld se

grootsteplatinum-produsent.

60%

Foto:iStockphoto.com


bedryfsnuus

ie totale aantal sterftes weens mynongelukke het in dieeerste vyf maande van die jaar op 48 te staan gekom,vermoedelik as gevolg van ’n 29%-toename in sterftes inplatinummyne.

Luidens statistiek van die departement van minerale en energie hetnagenoeg 10 mynwerkers per maand tussen Januarie en Mei vanjaar inSuid-Afrikaanse myne omgekom.Volgens advokaat Paul Mardon, hoof van Solidariteit se afdeling vir

beroepsgesondheid en -veiligheid, is 46 mynwerkers in die ooreen-stemmende tydperk in 2011 dood.“Hoewel dit goeie nuus is dat die aantal mynsterftes in goud- en

steenkoolmyne met onderskeidelik 32% en 14% in die eerste vyfmaande van die jaar afgeneem het, is dit kommerwekkend dat die getalsterftes in platinummyne in dié tydperk met 29% toegeneem het,” sêMardon. Mynsterftes in ander myne – chroom, magnesium en diamante– het onveranderd gebly.Meer as 75% van die noodlottige ongelukke in die eerste vyf maan-

de van 2012 het in Noordwes, Gauteng en Limpopo voorgekom.“InNoordwes het 13 mynwerkers reeds vanjaar gesterf, terwyl daar inGauteng en Limpopo onderskeidelik 11 en 10 noodlottige ongelukkewas,” verduidelik Mardon.In Mpumalanga het agt mynwerkers hul lewens verloor terwyl vier

mynwerkers in dieVrystaat gesterf het.Tydens Mei is geen sterftesaangemeld in die Noord-Kaap, Oos-Kaap, KwaZulu-Natal, Gauteng ofdie Klerksdorp-area in Noordwes nie.Grondstortings het bygedra tot 29% van die afgelope vyf maande

se mynsterftes.Algemene ongelukke, wat onder meer vallende voor-werpe en gasontploffings insluit, het tot 11 (23%) van die totale aantalsterftes bygedra.Ongelukke wat met masjinerie verband hou, het tot 13% van alle

sterfgevalle bygedra met twee sterfgevalle in Mei.Die departement het intussen ook in sy statistiek bekendgemaak

om watter redes artikel 54-sluitingsbevele, ingevolge waarvan die myn-inspektoraat ’n myn tydelik ná ’n mynsterfte of -ongeluk kan sluit, gedu-rende Mei uitgereik is.Volgens die departement se inligting is onvoldoende ondergrondse

ondersteuningsmeganismes, masjinerie en algemene veiligheid die ver-naamste redes vir die opskortings. Solidariteit het reeds vroeër be-klemtoon dat die belange van werkgewers asook werknemers in aggeneem moet word by die uitreiking van artikel 54-sluitingsbevele.Volgens Mardon is dit belangrik dat die toepassing van dieWet op

Beroepsgesondheid en -veiligheid in die mynbedryf deur middel vanartikel 54-bevele aangepak moet word.Hy het egter beklemtoon dat die verslapping van die vasgestelde

maatreëls wat die uitreiking van ’n artikel 54-bevel bepaal, uiters onver-antwoordelik sal wees.“Danksy die streng toepassing van artikel 54 het mynsterftes die af-

gelope paar jaar drasties afgeneem. Dit is egter wel waar dat die on-billike uitreiking van ’n artikel 54-bevel tot niemand se voordeel is nie,aangesien myne se volhoubaarheid en mynwerkers se werksekerheiddaardeur beïnvloed kan word.“Die klem moet dus op die korrekte uitvoering van artikel 54 ge-

plaas word,” het Mardon gesê. S

10 mynwerkers sterf per maand in SADeur Nico Strydom

D



indu

strynews

etrenchments are fast becoming aworldwide scourge that is ruiningpeople’s lives. In South Africa, this iscompounded by an already high un-

employment rate. One of the main reasons forunemployment in South Africa is the lack ofqualified workers. If we consider the fact that95% of the unemployed in South Africa receiveno tertiary education, it clearly shows the im-portance of having a tertiary qualification.In the current information age, a lack of

qualifications is increasingly becoming an obsta-cle for jobseekers.Throughout history, the differ-ent industrial revolutions have severely impac-ted the labour environment. For example, in the18th century the industrial revolution led to asharp increase in production and signalled theend of the agricultural age. It also resulted in theestablishment of modern cities, towns, ideolo-gies, schools, workers, technologies and so on.We are currently experiencing another such

sociological shift that has already had a largeimpact on the workplace.The information agecan broadly be defined as a new industrialrevolution that followed the advent of the in-ternet. It has resulted in the fast distribution of

and easy access to information.According to Flip Buys, General Secretary of

Solidarity, the information age’s impact on theworkplace is vaster than the impact of the pre-vious revolutions, since the new technologyavailable in this age can replace human beings’power of mind.“It is so sophisticated that itonly provides work to a small group of highlyeducated and specialised people,” says Buys.Buys therefore emphasises the importance

of lifelong learning, but adds that this does notnecessarily mean you have to acquire a rangeof degrees or diplomas. It simply means youhave to continue broadening your knowledgeby enrolling in short courses, reading books,the newspaper and specifically reading up onnew trends and developments in your line ofwork. It is also important to stay up to datewith the latest technology.“Adults have to takeresponsibility for their own knowledge,” saysBuys.This way, you can be better assured of al-ways having a job.Basically, it boils down to one of the most

important life lessons: If you are not willing toadapt to change, you will stagnate and eventu-ally come to a fall. S

How do I protect myjob in times of change?By Inge Strydom

R

Photographs:iStockphoto.com

Eskom se stryd teenstygende skuld enskaars steenkoolEskom gaan sy skuld in die volgende vyf jaarbyna verdubbel van R182 miljard tot R350miljard. Die skuld sal hoofsaaklik aangegaanword om die bouwerk aan Eskom se tweenuwe kragstasies te voltooi.Volgens Paul O’Flaherty, finansiële direk-

teur van Eskom, gaan Eskom na verwagtingoor die volgende vyf jaar jaarliks R65 mil-jard bestee, wat die organisasie se rente-betalings tot R23 miljard per jaar gaanopjaag. Daarbenewens het Eskom die afge-lope vyf maande R1,8 miljard bestee omelektrisiteit van groot chroomsmeltersterug te koop.Eskom voer tans ’n opdraande stryd

met die aankoop van steenkool, aangesienhy sukkel om die regte hoeveelheid steen-kool van die regte graad teen die regteprys te kry. Die prys van steenkool het dieafgelope twee jaar met 17% per jaartoegeneem. Daarbenewens het die grootvraag na steenkool in China en Indië totgevolg dat plaaslike steenkoolprodusentehulle steenkool teen stewige pryse in diebuiteland kan verkoop.Eskom ly hieronder omdat sy beding-

ingsmag in die proses verminder het. Dit kandie regering uiteindelik dwing om kwotasteen die uitvoer van steenkool in te stel. S


bedryfsnuus

• Solidariteit het op 23 Mei ’n erkenningsoor-eenkoms met die Zuid-Afrikaans Hospitaal(ZAH) in Pretoria gesluit.

• Op 24 Mei het die vakbond ’n loongeskil indie petroleumsektor van die NBCCI ver-klaar, nadat loononderhandelings met werk-gewers in dié sektor ná twee rondtes totstilstand gekom het. Solidariteit het vir ’n15%-loonverhoging oor ’n tydperk van eenjaar onderhandel, terwyl die werkgewers vir’n driejaarooreenkoms onderhandel het. Diegeskilrondtes in die bedryf was teen druktydnog nie afgehandel nie. Solidariteit verteen-woordig nagenoeg 6 500 lede in die petro-leumsektor.

• Solidariteit kon vroeër vanjaar daarin slaagom te verhinder dat 12 van sy lede by

Vesuvius inVanderbijlpark hul werk verloor.Die vakbond is op 19 Maart in kennis gesteldat dié maatskappy met afleggings gaan be-gin nadat ’n artikel 189-kennisgewing ont-vang is.Twee werknemers het vrywilligeskeidingspakkette aanvaar en die maatskap-py verlaat. Geen van Solidariteit se lede bydié maatskappy is onder dwang afgelê nie.

• Die eerste loononderhandelings by GelitaSA in Krugersdorp het op 23 Mei plaas-gevind. Solidariteit het aanvanklik ’n loon-verhoging van 10% geëis, waarna diewerkgewer 5,5% aangebied het. Solidariteithet hierna sy eis na 8,5% verlaag, wat diewerkgewer ook verwerp het.Teen druktydwas onderhandelings steeds aan die gang.

• Solidariteit het op 17 Mei met die eersteloononderhandelings by Riverside Mica inVanderbijlpark begin.Teen druktyd hetSolidariteit ’n loonverhoging van 10% geëisterwyl die werkgewer ’n verhoging van 5%aangebied het.

• Die tweede rondte van vanjaar se loon-onderhandelings in die nywerheidschemi-

kalieësektor van die Nasionale Be-dingingsraad vir die Chemiese Bedryf(NBCCI) het op 21 Mei afgesluit en ’nloongeskil is verklaar. Die werkgewers seaanbod aan Solidariteit en Sacwu was teendruktyd 6% terwyl dié vakbonde ’n verho-ging van 9,5% gevra het.

• Solidariteit en SasolWax in Sasolburg het op24 Mei ’n erkenningsooreenkoms onderteken.Die ooreenkoms is op werknemers in dieMSP- en SP-kategorie van toepassing.

• Solidariteit het ’n loonverhoging van 8% vir149 van sy lede by Afrimat in dieWes-Kaapbeding. Die vakbond het aanvanklik ’nverhoging van 10% geëis terwyl die werk-nemer slegs 6% aangebied het. Ná onder-handelings wat sowat drie maande geduurhet, het die werknemer besluit om sy aan-bod met 2% te verhoog. Die ooreenkoms isvir een jaar geldig. S

Só woeker vakbond regdeur die landDeur Inge Strydom

Hoofkantoor

Vaaldriehoek

Wes-Kaap

Nokia Siemens Networks (NSN) was re-cently in a pickle about its new employeeshare ownership scheme.The ownershipscheme amounts to both unfair labour prac-tice and discrimination on the basis of race,according to Solidarity.This comes after NSN’s announcement

that it has transferred 13% of its shares to anewly established NSN employee black eco-nomic empowerment trust.The company’scriteria are that only black employees whohave been working for the company formore than 24 months, who are employedon post grade 11 or higher and whose per-formance assessment is on an adequate levelare eligible for shares.Solidarity wasted no time in lodging a

grievance concerning the matter with thecompany in June.Dirk Groenewald, head of Solidarity’s

Labour Court Division, said that in terms ofthe Labour Relations Act, these conditionsrepresented unfair labour practice with re-spect to the provision of benefits as well asunfair discrimination on the basis of race interms of the Employment Equity Act (EEA).Groenewald said employees on all job

grades should be eligible for the same bene-fits. “NSN’s actions are disadvantaging all em-ployees on post grades 10 and lower andamount to unfair labour practice regardingthe provision of benefits in terms of theLabour Relations Act.”Despite the disadvantages of this move

for all employees on post grade 10 andlower, Rufus Andrew, Managing Director ofNokia Siemens Networks South Africa, saidin recent reports that the company lookedforward to welcoming more and more em-ployees to the trust.

“This announcement demonstrates ourcommitment to our employees and SouthAfrica”, he added.Furthermore, the company’s actions also

constitute unfair discrimination on thegrounds of race in terms of the EEA.The aimof the EEA is the implementation of effective‘affirmative action measures’. NSN’s em-ployee share ownership scheme is clearly notan affirmative action measure as intended bythe EEA, as it is not aimed at promoting em-ployment equity opportunities or equitablerepresentation.The share ownership schemeis nothing but an instrument to secure finan-cial benefits for a certain section of the com-pany’s labour force. Because only blackpeople may acquire shares, it means thatwhite people, who are already disadvantagedby affirmative action, will now be financiallydisadvantaged as well. S

“No whites!” Nokia Siemens says with employee share schemeBy Nico Strydom & Cilleste van der Walt

he Labour Court ruled in Solidarity’sfavour by ordering Denel Dynamicsto permanently appoint a memberof the union retroactively as of

10 February 2011 following 24 months of ser-vice as a contract worker. Solidarity cautionedcompanies to stop denying white employees per-manent positions while they are waiting to ap-point affirmative action candidates.Ansie van Niekerk was appointed seven

times in continuous fixed-term contracts overthe period 9 February 2009 to 28 February2011.After 24 months’ employment as a con-tract worker in the position of senior secretary,she applied for permanent positions on three oc-casions. She was overlooked each time owing toaffirmative action. She was not even invited to aninterview after her third application, even thoughshe met all of the job requirements.Denel breached its own employment policy

in the process, according to Solidarity. The posi-tion involved supporting three electronic engi-neering departments with some 40 engineersand technicians as well as three line heads.“Denel Dynamics’s conditions of service

clearly state that employees appointed on a

contractual basis for more than 24 monthsshould, after this period, be appointed perma-nently,” said Dirk Groenewald, Head of Soli-darity’s Labour Court Division.Between 9 February 2009 and 28 February

2011, Van Niekerk was appointed seven times inconsecutive fixed-term contracts: 9 February2009 to 9 May 2009; 10 May 2009 to 30August2009; 1 September 2009 to 31 December 2009;1 January 2010 to 30April 2010; 1 May 2010 to

31August 2010; 1 September 2010 to 31 January2011; 1 February 2011 to 28 February 2011 – butnever permanently.Meanwhile an external candi-date, a black woman,was appointed to the posi-tion although, according to the company’s policy,internal candidates were to be given preference.“Even thoughVan Niekerk matched the require-ments for the position she was not appointed,solely on the grounds of her skin colour.”Groenewald said that appointing white em-

ployees on a contractual basis in order to waitfor affirmative action candidates amounts to un-fair discrimination and, moreover, the white em-ployees ultimately have to be appointedpermanently, as in this case.“Judge André van Niekerk ordered Denel

Dynamics to adhere to its conditions of serviceconcerning temporary hourly employees andto appointVan Niekerk retroactively as a seniorsecretary, or in a similar position. Denel Dy-namics was also ordered to pay the costs ofthe proceedings.”This case is one of more than 20 cases that

Solidarity has instituted against government de-partments and parastatals regarding the unfairimplementation of affirmative action. S


indu

strynews

Victory in fight against affirmative actionBy Nico Strydom

T

DirkGroenewald

Denel Dynamics in a nutshellDenel Dynamics is a division within the Denel Group and is a leader in systems technology. The core business

covers tactical missiles, precision-guided weapons and unmanned aerial vehicles.The business is situated in Irene,near Pretoria and employs approximately 800 people (70% of its employees are technically highly qualified).Denel Dynamics has successfully developed, produced, integrated and supported electronic and mechanical

engineering systems since 1963, establishing a sound technology base and infrastructure along the way.

Photographs:ReintDykema&iStockphoto.com

bedryfsnuus

SA het hoogste OTM-kosteLuidens ’n opname deur die konsultasiemaat-skappy Accenture is Suid-Afrika se bankkoste diehoogste uit 27 lande. Suid-Afrika se kontantont-trekkingskoste, wat gemiddeld R38,44 per tran-saksie beloop, is die hoogste van al die lande wataan die opname deelgeneem het. Uit die 27lande hef 18 lande geen fooi vir onttrekkings bykitsbanke nie, terwyl 14 van die lande se bankegratis onttrekkings by takke aanbied. Ten spytevan ons land se hoë bankkoste is 38% van Suid-Afrikaners egter tevrede met hul banke.

Al meer gesinne huur nouLuidens die Payprop-huurindeks vir Junie besit alminder Suid-Afrikaanse gesinne hul eie huise.Tansbesit 62% van alle Suid-Afrikaners huise, teenoor70% ’n paar jaar gelede. Luidens dié indeks hetdie toename in die aantal huurders huurinkomsteegter nie beduidend verhoog nie, aangesien ditdie afgelope jaar met slegs 4,5% toegeneem het.Volgens Louw Liebenberg, uitvoerende hoof vanPayprop, kan verhuurders nie hul huurgeld metmeer as die inflasiesyfer verhoog nie, aangesienverbruikers reeds finansieel noustrop trek.

RFD se syferstruikeling skokDie Raad op Finansiële Dienste (RFD) het ’nopskudding veroorsaak met die bekendmakingvan foutiewe statistiek oor die aantal finansiëleraadgewers en makelaars wat die verpligte eksa-men vir die finansiëledienstebedryf moet aflê. DieRFD het aanvanklik in April gesê dat 63 368 vandie ongeveer 107 000 verteenwoordigers vanfinansiëlediensteverskaffers reeds die eksamenafgelê het. Intussen het die RFD dié syfers aan-gepas – slegs 51 790 verteenwoordigers hetteen einde April reeds die eksamen afgelê.

KORTLIKS

Foto’s:iStockphoto.com


indu

strynews

Be a ‘Handy Andy’ with these must-haves

By Inge Strydom

Engineers are often expected to be able to fix anything that breaks or needs to be serviced, only to be caughtoff-guard without the necessary equipment to help friends and family when their toaster breaks or their carwon’t start.The good news is that there are many different gadgets on the market that can provide you withthe basic equipment you need to maintain your reputation as a handy, well-equipped engineering genius!

3Small and sharp!The CardSharp is an impressive,super sharp utility knife that is the

size of a credit card.The knife weighsonly 13 g and can be used as a DIYtool, as a kitchen utensil, and even onfishing and hunting trips. Impress yourboss, wife and friends. Price: R169.

LIGHT in the tunnel – and it’s Leatherman!Engineers often need to crawl into dark spaces to repair or service something. Make it

easier for yourself by keeping a good flashlight on your person.There are a wide variety of in-teresting flashlights available on the market.The MONARCH LED LIGHTS BY LEATHERMAN

feature an impressive output and steady exterior. Prices range from R199 to R489.

No moreloose endsThe Picquic is a multi-screwdriverwith storage space for extra bits that can besubstituted for the existing one. It is a very useful toolthat can be carried along everywhere you go and offers you theluxury of having a variety of different screwdrivers all in one. Perfectfor any engineer! Price: R159.

4The writing is on (any) wallAs an engineer, you may often be required to work inharsh conditions outdoors.Therefore, you’ll need a penthat works in all types of weather without any hassle.The Inka Pen is ideal for engineers, since it is designedto write under water, at any altitude, in extremetemperatures and at any angle. Price: R245.

21

t is difficult to make it a priority to save foryour retirement when you have to scrapeby and struggle to make ends meet everymonth.That’s when you tend to ignore the

fact that it is imperative to save for your future.It may feel like a lifetime away, but when youconsider that you could be retired for a thirdof your life if you live to be 90 years old andcombine that with the fact that you would onlyhave started earning money from your mid 20sit doesn’t leave a lot of time to save money inbetween.A properly structured retirement savings

plan is very important and there are plenty ofspecialists out there to help you get themost from what you are earning now.The problem lies in the fact that

most people still don’t believe in savingfor their old age. Here are five reasonswhy you should have a retirement plan:• We live longer.Most of us will live longpast our retirement age thanks to ad-vances in medical science over the pastfew years. Statistics show that there was a20% increase in the number of people livingpast the age of 65 from 1985 to 2010.

• The sooner you start the better. For ex-ample, if you start saving in your 20s, youneed to put aside about 10% of your annualsalary; if you start in your early 40s, the per-centage goes up to 30%. Some experts esti-mate that you need 75% of your currentsalary to maintain your present lifestyle afterretirement.

• Rising cost of living. If you live for at least25 more years after you have retired andwant to retain the same purchasing power,your income must keep up with inflationand make provision for expected highermedical expenses.

• Emergencies.What if something goeswrong?This may be the last thing you wantto consider, but unexpected home or carrepairs, for example, can be very expensive.By planning for this type of event you willbe prepared should the unthinkable happen.

• Enjoying your retirement. You are retiredand have all the time in the world on yourhands.You may want to start a new hobbyor travel the world, but these things costmoney and will only be possible if you planahead.


industrynews

You are old at age 65Turning 65 no longer means you are officiallyold; instead, it is now only considered to bethe beginning of middle age. It is thereforecritical to keep your mind active so you willstay young.

Leisure activities more fulfilling than workMany people who go from 100 to 0 afterthey retire become physically and psycho-logically ill. If you truly enjoy working, don’tstop altogether but rather continue workingfor a few hours per week and pursuemeaningful interests outside of work.

Space needed for young generation at workWith fewer skilled employees entering theworkplace in the place of those who retire,there is a danger of losing essential knowledgeif everyone who reaches retirement ageshould actually choose to stop working.

Younger people are better employeesEmployees with more work experience aremore productive and less likely to be absentthen their younger counterparts.The moreexperienced employees also make fewer mis-takes and they have the necessary wisdom todeal with the challenges of the workplace. S

Why you should plan for retirementBy Cilleste van der Walt

I

Retirement myths quashed

Photograph:iStockphoto.com


bedr

yfsnuus

et jy al ooit heimlik gewonder of ’nkollega dalk van ’n ander planeet afkom? Kollegas wat jy eenvoudig niekan verstaan nie. Jy verstaan nie

hoekom die persoon optree soos hy optree nie,en jy verstaan ook nie hoekom sy dink wat sydink nie.Volgens Lynette Beer, ’n motiveringspreker

met ’n sterk korporatiewe agtergrond, gebeurdit meer gereeld as wat mense dink.“Ons almalweet dat ons verskil, dat elkeen uniek is, maar asons mekaar net daardie titseltjie beter kon ver-staan, kan dit ’n deur na ’n nuwe lewe ontsluit,”verduidelik sy.Beer hou vol dat die wegspringplek van ’n

beter verstaan van ander die regte verstaan vandie verskille tussen temperament, karakter enpersoonlikheid is.“Temperament is die genetiesekombinasie van eienskappe waarmee jy geboreword. Dit is die manier waarop mense reageerwanneer hulle skrik – dit is ’n outomatiese eningeboude manier van optree. Karakter is ons‘beskaafde’ temperament – wanneer jy jou swakeienskappe in jou aangebore temperamentonder beheer begin kry – en persoonlikheid isdie beeld wat ons aan ander mense voorhou;daardie iemand wat jy graag wil hê ander moetdink jy is – jou masker,” sê Beer.Baie mense word moedeloos wanneer hulle

hoor dat temperament ingebou en ingebore is.“Net omdat jy met ’n sekere temperamentgebore is, beteken nie dat jy vir ewig met jouminder goeie eienskappe opgeskeep gaan sit nie.Ons mag nooit agter ons temperament skuil of,erger nog, ons kollegas afskryf as iemand metwie ons nooit oor die weg sal kom nie. God hetdie mens wonderlik gemaak – met die vermoëom te kies om te verander.”As jy egter kan agterkom met watter tem-

perament jou kollega gebore is, sal jy baie beterverstaan hoekom hy dinge doen soos hy ditdoen en waarom sy optree soos sy optree.Mense se temperament kan in vier hoof-

groepe (rooi, blou, groen en geel) verdeel word,maar Beer beklemtoon dat niemand se tempe-rament 100% net in een van dié groepe val nie.Ons is almal ’n kombinasie van dié vier kleure,maar een kleur neig maar altyd om dominant tewees.As jy weet watter kleur jy is, kan jy beginwerk aan daardie minder goeie eienskappe watdalk in die pad van ’n goeie verhouding met joukollega staan.

Verstaan jou kleurvolle kollegas beterDeur Cilleste van der Walt

H (Perfekte) BlouBlou mense wil dinge graagreg doen. Hulle is georga-niseerd, stel duidelike doel-witte, handhaaf hoëstandaarde, is analities engesteld op prestasie. Hulle isegter geneig om maklik de-pressief te raak, bestee baietyd aan voorbereiding, is somsté gefokus op detail, onthoueerder negatiewe gebeure enis soms agterdogtig oormense. Blou mense moetdaarop let om nie die lewe téernstig op te neem nie enmoet versigtig wees om nievan ander te verwag om ookperfeksionisties te wees nie.Blou mense kan gewoonlikuitgeken word aan hulle ern-stige en sensitiewe natuur,goedgemanierde benadering,self-minagtende aanmerkings,noukeurigheid en goedver-sorgde voorkoms.

(Populêre) GeelGeel mense wil graag pret hê.Hulle het gewoonlik borrelen-de persoonlikhede, is optimisties, het ’n sinvir humor en praat maklik met mense. Hulleis egter dikwels ongeorganiseerd, kan niedetail of name onthou nie, is geneig om teoordryf en vertrou dat ander die werk saldoen as hulle nie daarby uitkom nie. Hulle isbaie kreatief en optimisties, praat hard enhou van geselsies. Geel mense moet let ophulle organisasievermoë en ander ook kansgee om saam te gesels.

(Magtige) RooiRooi mense wil graag in beheer wees. Hullehet baie selfvertroue en kan vinnig en kor-rek oordeel maar is dikwels baasspelerig,dominerend, outokraties, onsensitief enongeduldig. Hulle gee ook nie maklik aan

ander krediet nie. Rooi mense het ’n onge-looflike vermoë om in ’n kort tyd baie dingete verrig. Hulle moet daarop let om anderook toe te laat om besluite te neem enmeer geduldig te wees.

(Vredevolle) GroenGroen mense se grootste begeerte is omkonflik te vermy en die vrede te bewaar.Hulle het gewoonlik ’n aangename persoon-likheid, is gebalanseerd en kalm en het ’ndroë sin vir humor. Groen mense is egternie baie beslis nie, kom nie baie geesdriftigen energiek voor nie en het ’n wil van staal.Hulle is uitstekende mediators en goeieprobleemoplossers. Groen mense moetdaarop let om duidelike doelwitte te stel enmeer selfgemotiveerd te word. S


bedryfsnuus

erkplekforums, soos geregu-leer deur hoofstuk 5 van dieWet op Arbeidsverhoudinge,is enersyds die magtigste wa-

pen vir vakbonde in die wet maar andersyds dieinstrument wat die minste benut word. ’nWerk-plekforum verplig die werkgewer tot ’n lang lysvan verpligte konsultasie waaronder herstruk-turering in die werkplek en ’n korter lys vanverpligte gesamentlike besluitneming waaronderdissiplinêre kodes. Ondanks die waarde hiervanis daar minder as 20 werkplekforums in die land.Die doel van ’n werkplekforum is om kollek-

tiewe bedinging aan te vul deur die gemeen-skaplike oplossing van probleme. Die werk-plekforum verteenwoordig nie slegs vakbond-lede nie, maar die totale werkmag. Dit gee aanwerknemers die geleentheid om met die

werkgewer te konsulteer en deel van die be-sluitnemingproses te wees.Volgens Zirk Gous, ’n organiseerder by

Solidariteit, is werkgewers dikwels gekant teenwerkplekforums aangesien hulle bekommerd isoor die moontlike vertraging in besluitnemingwat dit tot gevolg kan hê.“Bestuur beskou werkplekforums dikwels

ook as ’n bedreiging vir sy ‘bestuursdiskresie’. Ditis ’n magtige wapen in die hande van vakbonde,maar daar word tans nie genoeg daarvan ge-bruik gemaak nie.”Solidariteit het onlangs ’n ooreenkoms bereik

met ATNS, wat verantwoordelik is vir lugver-keersdienste in Suid-Afrika, vir die implemen-tering van ’n werkplekforum.’nWerkplekforum kan gestig word by ’n

maatskappy waar daar 100 of meer werknemers

is en deur ’n vakbond wat die volstrekte meer-derheid van personeel in ’n maatskappy verteen-woordig. ’n Aansoek om die instelling van ’nforum word aan die Kommissie virVersoening,Bemiddeling en Arbitrasie (KVBA) gerig. DieKVBA sal dan ’n kommissaris aanstel om dievakbond en werkgewer te help om ’n forum bywyse van ’n kollektiewe ooreenkoms of inge-volge wetgewing in te stel.’nWerkplekforum kan egter nie onderhandel

rakende lone en loonverwante kwessies nie enkan ook nie staak nie: Hierdie funksies bly diévan die vakbond ingevolge ’n erkenningsoor-eenkoms. Die erkenningsooreenkoms en diewerkplekforum is twee afsonderlike strukture,maar sal mekaar uitstekend aanvul in diebeskerming van die belange van lede in diewerkplek. S

Werkplekforums is nie ’n bedreigingDeur Nico Strydom

W

ie reuse-taak om meer as ’n miljoenuitbetalings aan meer as 400 000voormalige lede van die metaal- eningenieursbedryf se aftreefondse, die

Ingenieursindustrieë Pensioenfonds (EIPF) en dieMetaalindustrieëVoorsorgfonds (MIPF) te doen,is goed op dreef. Meer as 2,5 miljoen mense salwaarskynlik kan voordeel trek uit dié surplusver-deling se uitbetaling van ongeveer R35 miljard.

Ek dink ek moet ’n uitbetaling ontvang!As jy wonder of jy wel voordeel uit hierdie sur-plusverdeling kan trek, moet jy die MIBFA-na-vraaglyn by 0861 50 44 55 skakel. Indien jy vir dieuitbetaling in aanmerking kom,moet jy registreer.

Watter inligting het ek nodig om te registreer?• Identiteitsdokument• Pos- en woonadres• Kontaknommers• Voordeleverklaring• Lidmaatskapkaart of salarisstrokie• Besonderhede van vorige werkgewers enwerktermyne.

Watter inligting is nodig vir my uitbetaling?• ’n Gewaarmerkte identiteitsdokument• ’n Oorspronklike brief van die bank wat dielid se bankbesonderhede bevestig

• Pos die dokumentasie aan MIBFA byPrivaatsak X11,Marshalltown, 2107 (slegsoorspronklike dokumente is aanvaarbaar).

Elke lid is self daarvoor verantwoordelik omseker te maak dat die korrekte inligting vir dieuitbetaling aan MIBFA verskaf word.Veranderingsin bankbesonderhede wat nie aan MIBFA deur-gegee word nie, sal uitbetalings vertraag.

Wanneer kan ek my uitbetaling verwag?Pensioenarisse wat op 31 Maart 2008 lede vandie EIPF was en die surplusregistrasieproses ge-volg het, se verhogings is goedgekeur en hullelompsomuitbetalings is reeds voltooi. Voormaligelede van die MIPF en EIPF sal binnekort skriftelikin kennis gestel word van die uitbetalings wathulle kan verwag. Dié betalings sal na verwagtingreeds voor die einde van 2012 afgehandel word.Intussen word huidige lede skriftelik van hul sur-plusse in kennis gestel en dit sal by hul huidigepensioen- of voorsorgfondse gevoeg word.Vanweë die groot aantal uitbetalings wat gedoenmoet word, is dit nie moontlik om vir elke lid ’npresiese uitbetalingsdatum te gee nie.• Vir meer inligting, besoek www.mibfa.co.za of

skakel MIBFA by 0861 50 44 55.


prom

osie


DBetaaldag wink vir 2,5 miljoen mense

Are you one of the 2.5 million people?MIBFA, a non-profit organisation, was established in 1994 with the sole purpose of managingthe metal and engineering industry’s benefit funds. More than 2.5 million people stand to be-nefit from the surplus apportionment of R35 billion of the Engineering Industries PensionFund (EIPF) and the Metal Industries Provident Fund (MIPF).

Who can benefit?• Former members who were members of the MIPF from 1 May 1991 to 31 March 2008• Former members who were members of the EIPF from 1 January 1980 to 31 March 2008• Those persons who were active members on 31 March 2008• Pensioners who were EIPF members on 31 March 2008• Members who still had benefits in the fund on 31 March 2008 and who have not yet beenpaid out.

Surplus Apportionment& DataVerification Exercise

Due to amendments to the Pension Funds Act in 2007, you may be eligible for a payment. MIBFA wouldlike anyone who is a member, a pensioner or a former member of the funds (or their predecessor funds)to contact them to ensure that they have on record the correct contact details of all members. MIBFA isalso taking this opportunity to find and pay any former members who did not take their benefits which

were entitled to them upon leaving the industry.

HAVEYOU WORKED IN THE METAL INDUSTRIES?

ARE YOU OR WERE YOU A MEMBER OF THE:• Metal Industries Provident Fund (MIPF)• Engineering Industries Pension Fund (EIPF)

Then you need to contact MIBFA!

Have the following on hand when contacting MIBFA:• Identity number (new and old);• Postal and home address;• Contact telephone number and/or cellphone number; and• Documents such as a benefit statement, a membership card or a salary slip.

There is no registration fee to contact MIBFA.You are advised not to pay any third parties to assist you in replying to the funds.The entire process is expected to take at least 18 months to complete.Membership or former membership of one of these funds

does not necessarily mean you will be entitled to benefit from the funds.

0861 50 44 55www.mibfasurplus.co.za


indu

strynews

roduct stewardship covers all stages ofa product’s lifecycle – initial concept,design, research and development, thesourcing of raw materials, manufac-

turing, storage, distribution, applications, rea-sonably foreseeable uses, recycling and disposal.The safe use of chemicals in every stage of

the value chain extends across the countryborders; this is a result of the ongoing safetyconcerns associated with the manufacturingand use of chemicals.The chemical industry de-veloped an initiative known as ResponsibleCare, which has become the ethical basis forthis global industry.The aim of Responsible Care is to continu-

ously improve health, safety and environmentalstandards in the chemical industry. To this endthe South African operation, run by the Chemicaland Allied Industries’Association (CAIA), hostedtwo Product Stewardship workshops.Theseworkshops respectively took place in Johannes-burg on 7 June and in Durban on 8 June.“Companies of all sizes can play their part

in protecting people and the environment frompotential harm,” says Responsible Care Mana-ger, Louise Lindeque.“Although companies aretechnically liable only for that part of the supplychain that they themselves manage, they needto be concerned with everything that happensto their products from start to finish.”“Product stewardship helps the industry to

identify potential risks at an early stage so thatit can be managed along the supply chain. Italso helps us to anticipate and meet newdemands for innovative, environmentally-sus-tainable products,” says Lindeque.She urges professionals of companies who

are in management and operations to getequipped to ensure the safety of all SouthAfricans.“Through adequate information onthe safety conditions for the use of chemicals,understandable communication along the valuechain and innovation and transparency on thefuture of our products after use, we will buildtrust and contribute to the sustainable de-velopment of our planet.”Solidarity has a seat on the board of Re-

sponsible Care’sVoluntary Advisory Forum(VAF), which facilitates dialogue between vari-ous organisations and interest groups in South

Africa. CAIA communicates public concerns onhealth, safety and environmental issues to theAssociation directly, in order to promote con-tinuous improvement in the health, safety andenvironmental performance of the SouthAfrican chemical industry.The Forum com-prises a maximum of 16 permanent represen-tatives drawn from organisations outside thechemical industry e.g. academic institutions,NGOs and unions like Solidarity.TheVAF meets twice per annum and con-

veys the views of the Forum members and

their organisations about the way they perceivethe chemical industry.They provide input onpublic concerns regarding the association andon member company communication with thepublic.The Forum brings regional problems tothe CAIA’s attention and encourages Commu-nity Awareness and Emergency Response(CAER) committees to liaise with CAIA/Forummembers and raises issues of internationalstandards and best practices that may impacton health, safety and the environment as wellas any other related issues. S

Ensuring safety in chemical industry

POur chemical industry is the largest of its kind in Africa and also a key driver of economic growth.This putsgreat emphasis on implementing responsible Product Stewardship programmes,writes Cilleste van derWalt.

Companiesof all sizes canplay their partin protectingpeople and theenvironmentfrom potentialharm.~ Responsible Care Manager,Louise Lindeque ~

“

”


inbeweging


jy & diedeur Johan Roos

Stuur jou regsvrae na: Jy & die reg, Posbus 11760, Centurion 0046;stuur ’n e-pos na [email protected]; of ’n faks na 012 664 1102.Reg

VRAAGEk kan moontlik op grond van ongeskiktheidontslaan word. Wat is my werkgewer se ver-pligting teenoor my?

ANTWOORDOm dié vraag te beantwoord moet ons kyk watbylae 8 van dieWet op Arbeidsverhoudinge(Wet 66 van 1995) sê.Ongeskiktheid op grond van swak gesond-

heid of besering kan tydelik of permanent wees.Waar ’n werknemer tydelik nie daartoe in

staat is om in hierdie omstandighede te werk nie,moet die werkgewer die omvang van die onge-skiktheid of besering ondersoek.Indien die werknemer waarskynlik afwesig sal

wees vir ’n tydperk wat in die omstandighedeonredelik lank is, moet die werkgewer allemoontlike alternatiewe buiten ontslag ondersoek.Wanneer alternatiewe oorweeg word, sou as

tersaaklike faktore in ag geneem kon word: dieaard van die werk; die tydperk van afwesigheid;die erns van die siekte of besering; en die moont-likheid om ’n tydelike plaasvervanger vir die siekof beseerde werknemer te kry. In gevalle van

permanente ongeskiktheid moet die werkgewerdie moontlikheid van alternatiewe diens of dieaanpassing van die pligte of werkomstandighedevan die werknemer ondersoek ten einde diewerknemer se ongeskiktheid te akkommodeer.In die proses van die ondersoek bedoel in

subartikel (1) behoort die werknemer die ge-leentheid gebied te word om aangehoor en deur’n vakbondverteenwoordiger of medewerkne-mer bygestaan te word.Die graad van ongeskiktheid is tersaaklik ter

bepaling van die billikheid van enige ontslag. Dieoorsaak van die ongeskiktheid kan ook tersaaklikwees. In die geval van sekere soorte ongeskikt-heid, byvoorbeeld alkoholisme of dwelmmisbruik,sou berading en rehabilitasie toepaslike stappekon wees wat ’n werkgewer kan oorweeg.Besondere oorweging moet gegee word aan

werknemers wat by die werk beseer word ofwat as gevolg van werkverwante siektes ongeskikvir diens word. Die howe het aangedui dat diewerkgewer se plig om die ongeskiktheid van diewerknemer te akkommodeer, in hierdieomstandighede swaarder weeg.Ingevolge bylae 8 van dieWet op Arbeids-

verhoudinge (Wet 66 van 1995) moet die vol-gende stappe gevolg word om ontslag prosedu-reel regverdig te maak.

Riglyne in gevalle van ontslag weens swakgesondheid of besering(1) Iemand wat moet bepaal of ’n ontslag

weens swak gesondheid of beseringonbillik is, moet in ag neem –(b) of die werknemer daartoe in staat is

om die werk te verrig, al dan nie; en(c) waar die werknemer nie daartoe in

staat is nie –(i) die mate waarin die werknemerwel in staat is om die werk teverrig;

(ii) die mate waarin die werknemerse werkomstandighede aangepaskan word ten einde die onge-skiktheid te akkommodeer of,waar dit nie moontlik is nie, diemate waarin die werknemer sepligte aangepas kan word; en

(iii) die beskikbaarheid van enigegeskikte alternatiewe werk. S

Ongeskiktheid: Wat is werkgewer se plig?


• Telefoniese regshulp – 24 uur per dag

• Regsverteenwoordiging ter waarde van R40 000 per jaar

• Onbeperkte toegang tot regsdokumentasie

Skakel ons vandag nog by

0861 765 734

Geadministreer deur Legal X, ’n gemagtigde verskaffervan finansiële dienste (FSP-nommer: 5277)

REGSHULPVERSEKERING

kry die krag vandie WETX

aan jou kant –24 uur per dag

UNIEKE KENMERKE*

’n Prokureur totjou diens teenslegs R77per maand!*

* Bepalings envoorwaardes geld

aksentmedia

•082

4454513

SolidariteitFinansiële Dienste’n Gemagtigde verskaffer van finansiële dienste • FSP-nommer: 15556Solidariteit

Beweging

Solidariteit


bedr

yfsnuus

migrasie is ’n onderwerp wat met toe-nemende kommer bespreek word.Aandie een kant skep die moontlikheid vanemigrasie rusteloosheid onder Suid-

Afrikaners; aan die ander kant is die vaardig-heidstekort en inheemse werkloosheid ofonderindiensneming in Suid-Afrika ’n wesenlikeprobleem.Daar is tans meer mense wat uit Suid-Afrika

emigreer as mense wat vanuit ander lande hier-heen immigreer.Van die algemeenste bestem-mings waarheen Suid-Afrikaners emigreer, is dieVSA, dieVerenigde Koninkryk, Kanada enAustralië. Hierdie lande het ’n konstante invloeivan Suid-Afrikaners met tersiêre opleiding enuitstekende entrepreneuriese vaardighede. DiéSuid-Afrikaners se ekonomiese doeltreffendheiden mededingendheid het die potensiaal om ’nkardinale rol in die land se vooruitgang te speel.Wat dryf mense om uiteindelik te emigreer?

In die afgelope paar jaar het dit duidelik geworddat daar toenemende onsekerheid is oor

veiligheid in die land, asook oor die rigting watdie land besig is om in te slaan.Volgens die Suid-Afrikaanse Instituut vir Rasseverhoudings(SAIRV) het meer as ’n miljoen wit Suid-Afri-kaners tussen 1995 en 2005 die land verlaat. Diemeeste van dié mense is onderwysers, verpleeg-sters en rekenaartegnici wat ’n tuiste in Europaen Australasië gaan soek het.In tye van verandering soos die afgelope paar

jaar wat gekenmerk word deur onder meer diehoë emigrasiesyfer, is daar steeds groepe watdaarna streef om Suid-Afrika ’n vooruitstrewen-de land te hou. Die bekendstelling van die Soli-dariteit Beweging is ’n bewys hiervan. Instellingssoos die Solidariteit Beweging maak daadwerk-like planne vir die leemtes wat emigrante in onsland laat en opleiding van ons jongmense is boaan die lys.Een van die grootste kommernisse is die

gehalte van onderwys in Suid-Afrika. Die ROF(Rapport Onderwysfonds), deel van die Soli-dariteit Helpende Hand Beursfonds, is ’n projek

wat help met die finansiering van onderwysstu-dente sodat die beste onderwysers opgelei kanword om gehalteonderrig te verseker.Dan is daar ook Sol-Tech wat jongmense in

verskeie ambagte oplei en Akademia watverdere studies in verskeie rigtings aanmoedig.“Ons glo dat ons deur die Solidariteit

Beweging-bouplan die burgerlike samelewing inSuid-Afrika sal versterk. Ons wil deur ’n netwerkvan kragtige instellings vir ons lede en hul ge-meenskappe ’n toekoms skep sodat hulle bly-wend, vry, veilig en voorspoedig in Suid-Afrikakan leef. Die Solidariteit Beweging gaan ookaktief uitreik na ander burgerlike instellings omsodoende kulturele vryheid, die regsorde, de-mokrasie en die Grondwet te beskerm,” het FlipBuys, uitvoerende hoof van die Solidariteit Be-weging, gesê.Selfdoenprojekte soos dié word onderneem

om Suid-Afrika se toekoms blink te maak enstadig maar seker die vertroue in ons land terugte wen. S

Behou vaardighede ondanks veranderingDeur Cilleste van der Walt

E


industrynews

ver had one of those never-endingdays at work where you catch yourselfimagining what it would be like to havesomeone else’s job – the type of job

that offers lots of challenges, an adrenalin rushand something new every five minutes?Some careers are definitely not for the

faint-hearted, like a job as a smokejumper. Ifparachuting down to the centre of a raging firedoesn’t sound challenging enough, smoke-jumpers, who combat wild fires in remote loca-tions, must also travel over risky terrain, carryheavy supplies on their backs, and be self-suffi-cient for days on end while they combat bla-zing fires. Unsurprisingly, the job requirementsinclude a high level of fitness, mental stability,and extensive safety and technical training.Then there are jobs that most people sim-

ply don’t have the stomach for, like a podiatrist.

Podiatrists treat people’s feet by fixing toenailsgone wrong, banishing plantar warts and cut-ting off bunions, amongst others.If your dream is to be a chef but with a twist,

why not become a submarine chef? A seniorsub-sea chef with more than six years’ experi-ence earns the same salary as a junior admiral inthe army. They prepare three hearty “comfort”meals a day for up to 58 people in the bowels ofa steel pressure tube deep under the sea andonly see daylight when the skipper decides thatthe ocean’s surface is calm enough and suffi-ciently “enemy-free“ for a barbecue on deck.During one six-month deployment on board theHMAS Rankin, the cooks prepared 22,000 mealsin their small, steamy galleys. Other odd jobs toconsider include being a full-time guinea pig,dog walker, hand model, mystery shopper, amagician’s assistant or an apology writer. S

Consider a career you’ve never consideredBy Cilleste van der Walt

E



bedr

yfsnuus

Word ’n plettervat-beroepsportman

Moenie moed opgee nieFranco van der Merwe, slot van die Goue Leeusen nuwe toevoeging tot die Springbokspan,droom al sedert sy kinderjare van rugby en toedie geleentheid om ernstig te speel op univer-siteit oor sy pad kom, het hy dit met albei handeaangegryp.“’n Mens moet geduldig wees enhard werk om ’n geleentheid te kry, en natuurliktalent hê. Baie keer gee talentvolle spelers net tegou moed op,” sê Franco. Hy is in 2004 verkiesvir Suid-Afrika se o.21-span. Jy kan nie besluit omskielik ’n sportster te word nie, meen Franco.

Skep geleenthede waar daar nie is nieDr. Org Strauss, spandokter van die Blou Bulle,meen ook dat geleenthede soms onverwags op-duik. Hy het op universiteit reeds as mediesedokter betrokke geraak by rugbyspanne vanweësy groot belangstelling in dié sportsoort. Later ishy deur ’n voormalige kollega genader om by dieBulle betrokke te raak. Hy is ’n voorbeeld van

hoe ’n mens jou passie vir sport met jou aanlegen beroep kan kombineer.“As daar nie geleent-hede is waar jy wil werk nie, maak geleenthede.Met jou natuurlike aanleg en goeie mensever-houdings kan jy altyd geleenthede skep.”

Moenie al jou eiers in een mandjie pak nieDie bekende Suid-Afrikaanse swemmer LyndonFerns was deel van die aflosspan wat in 2004 ’ngoue medalje by die Olimpiese Spele verowerhet. Hy was ook ’n lid van die swemspan wat in2006 ’n goue medalje by die Statebondspeleverower en boonop die rekord laat spat het.Lyndon het die geleenthede wat sport homgebied het, met albei hande aangegryp om vansy lewe ’n sukses te maak. Hoewel hy in diebuiteland aan sy swemloopbaan gaan werk het,het hy steeds tyd gemaak om te studeer. Sykwalifikasie gee hom die gemoedsrus en ver-sekering dat hy in die toekoms iets sal hê om opterug te val as hy nie meer professioneel kan

swem nie, sê Lyndon.“’n Mens moet nooit al joueiers in een mandjie pak nie,” reken hy. “Sporthet sy plek, maar jy moet tog studeer om sekerte wees van ’n inkomste die dag wanneer jy jouswemkappie of rugbystewels ophang.”

Wees bereid om opofferings te maakHierdie mening word gedeel deur Franco vander Merwe,‘n professionele rugbyspeler wat syhonneursgraad in menslike hulpbronne verwerfhet voor hy sy rugbyloopbaan afgeskop het.Nog iets wat beroepsportlui se loopbane onder-skei van dié van hul eweknieë in ander beroepe,is die feit dat hul grootste werkdag gewoonlikop ‘n Saterdag is – die dag waarop die res vanSuid-Afrika luilekker voor die televisie lê en ont-span. “Naweke is nooit weer jou eie nie. Profes-sionele sport gaan gepaard met baie opoffe-rings,” sê hy.“Dit is egter alles die moeite werd. ’nPassie en liefde vir sport gaan in dié beroepsaam soos pap en wors.” S

Beroepsport in ons land het min bekendstelling nodig. Benewens die gedurige rondreis om aan kompetisiesen wedstryde deel te neem, kry beroepsportmanne en -vroue baie geleenthede om nasionaal eninternasionaal met belangrike netwerke te doene te kry en unieke kontakte op te bou.Vir baie klink dit soos’n droom, maar beroepsport is nie iets wat sommer oornag in jou skoot val nie, skryf Karin Venter vanSolidariteit Helpende Hand se Beroepsleidingsdiens.


’n Passie en liefde virsport gaan in dié beroepsaam soos pap en wors.~ Beroepsrugbyspeler Franco van der Merwe ~

“”


in Nuus oor al die organisasies wat deelvan die Solidariteit Beweging vorm.Beweging

ucy Bouwer (30) het nog altyd daarvangedroom om ’n kleuterskoolonderwy-seres te word. Maar haar omstandig-hede het in die pad van hierdie droom

gestaan. Totdat sy van Solidariteit HelpendeHand se dagmoederopleiding, wat deel van dieKosblikkieprojek is, gehoor het.In 2010 het Helpende Hand die eerste keer

dagmoederopleiding aangebied vir vroue in dieweste van Pretoria. Met dié opleiding het Lucygeleer hoe om kinders te hanteer as hulle bakleiof seerkry en hoe om speelgoed uit amper nikste maak. Dié opleiding was vir haar groot pret enbaie stimlerend. Lucy het ook geleer hoe om tewerk te gaan om haar eie dagsorgsentrum oopte maak.Sedert sy die skool verlaat het, het sy gereeld

tydelike werk gedoen om haar seuntjie (nou 5

jaar oud) te onderhou. Maar haar droom ommet kinders te werk, het gebly en toe sy diegeleentheid kry om die dagmoederopleiding teondergaan, was sy in ekstase. Ná die opleidinghet Lucy gereeld begin uithelp by die BeyersBytjies-kleuterskool waar haar seuntjie ingeskryfis. Sedert Februarie is sy permanent by die kleu-terskool as ’n kleuterskoolassistent aangestel.“Ek het baie hard en lank vir hierdie geleent-

heid gebid,” sê Lucy. “Die lewe is nou nienoodwendig makliker nie, maar ek kan iets doenwaarvoor ek lief is. Dis nie ’n werk nie, maar ’nroeping.”Hoewel Lucy steeds sukkel, is sy “op pad

boontoe”. Haar nuwe droom is om die beste virhaar seuntjie en ander kinders te kan gee.“Disbelangrik om altyd dáár te wees vir die kinders,sodat hulle weet daar is iemand wat omgee.” S

Kosblikkieprojek bewaarheid ma se droomDeur Juanita du Preez

L

Wanneer ek by ’n biblioteek se inligtingstoon-bank ’n bestelling probeer plaas vir ’n hambur-ger en skyfies, gaan ek teleurgesteld wees oordie resultaat – selfs al herhaal ek my bestellingin ’n fluisterstem nadat die bibliotekaresse mystreng daarop gewys het dat hierdie ’n biblio-teek is. Net so kan ’n mens teleurstelling tewagte wees wanneer jy met ’n spesifieke be-hoefte by ’n organisasie aanklop terwyl jyonder ’n wanindruk verkeer oor wat daardieorganisasie vir jou kan doen.By Solidariteit Helpende Hand is sulke

wanindrukke oor wat die organisasie doen enwat ons vir mense kan beteken, ongelukkig nieongewoon nie.Wat ís dit dan wat ons doen? Helpende

Hand poog om die armoedesiklus in mense selewe te verbreek en om te voorkom datjongmense in armoede verval deur hulle by testaan met opleiding – van voorskool totnaskool. Daar word veral gefokus op opleidingin skaars en kritieke vaardighede.Ons glo datmense ’n voordeel geniet indien hulle goeieopleiding en volgehoue professionele ont-wikkeling in die werkplek ontvang.

Met die oog op die bepaling van toekom-stige skaars en kritieke vaardighede wat vir onsmense ’n mededingende voordeel kan bied,stuur Helpende Hand, in samewerking metSol-Tech en Akademia, eersdaags omvattendenavorsing onder Afrikaanse leerlinge van stapel.Die resultate van hierdie studie sal vir ons ’nduideliker prentjie skets van die skaarsheid vanfinansiële ondersteuning vir tersiêre studies,tersiêre studiebehoeftes en die belangstellings-velde van Afrikaanse leerlinge. Hierdie inligtingsal Helpende Hand se beroepsleidingsafdelingin staat stel om leerlinge van goeie raad oorstudierigtings te voorsien. Die AfrikaanseBeursinstituut sal op sy beurt kan fokus opfinansiering en op ’n toename in beurse. Hel-pende Hand se 115 landwye takke sal ingeligtebesluite kan neem oor die borg van talentvolle,behoeftige leerlinge in hul omgewing.Ophierdie manier sal ons bydra tot die SolidariteitBeweging se strewe tot lewenslange leer endie daarstel van instellings om dit moontlikte maak.• Dr.Danie Brink is uitvoerende hoof van Soli-

dariteit Helpende Hand. S

Só help ons oud en jonk om hul volle potensiaal te verwesenlikDeur Dr. Danie Brink

Lucy Bouwer leef nou haar droom uit as kleuterskool-assistent by die Beyers Bytjies-kleuterskool.

Foto’s:JuanitaduPreez&iStockphoto.com

promosie

Navrae en raad • Berto Ahlers – 083 463 4054 • Monica Poolman – 083 419 7598 • Ronell Kruger – 082 414 4688

As Neels maar net gapingsdekking gehad het!n Mei 2012 het Ronell Kruger by NeelsRabie, ’n werknemer en lid van Solidariteit,besoek afgelê om hom oor die Stratum-produk te adviseer. Die belangrikheid van

gapingsdekking saam met goeie medieseskema-dekking is deeglik aan hom verduidelik. Neels hetaltyd geglo sy mediese skema dek alle medieseuitgawes ten volle en het voorlopig besluit omdie aanbod van die hand te wys.In Junie het Neels se verloofde, wat saam met

Neels op sy mediese skema is, se blindedermgebars en sy moes ’n noodoperasie ondergaan.Alles het goed afgeloop totdat die rekenings indie pos begin kom het. Neels was reg: Symediese skema betaal 100% van die tariewe,maar dokters en spesialiste in hospitale kanvandag enige tariewe hef – in die meeste gevalletussen 250% en 350% van die standaardtariewe.Tydens Ronell se voorlegging was die onder-

skrywingsreël van geen wagtydperk (gewysigvanaf 1 Julie 2012) van toepassing. Indien Neelsdie produk toe uitgeneem het, sou hy nie nouduisende rande se rekenings hoef te betaal nie.Neels skryf soos volg in ’n e-pos:“Hierdie is

skoolgeld wat ek nou moet betaal. Geen huis-houding kan bekostig om sonder die Stratum-produk te wees nie.”

I Lesse uit Neels se verhaal• Moenie ’n statistiek soos Neels word nie.• Moenie wag tot môre om gapingsdekkingvir mediese uitgawes uit te neem nie.

• Mediese uitgawes kan jou finansieel uitroei.• Corporate Supreme is deur Stratum in same-

werking met CMAC Gesondheidsorgkonsul-tante vir Solidariteit-lede ontwerp.Die premieen voordele is slegs vir Solidariteit-lede.

n November2011 hetSolidariteitbegin om die

nuwe Stratum-pro-duk aan sy lede tebied. JohanVenter,organiseerder in die metaal- en ingenieurs-bedryf, het die waarde van die produk in-gesien en dadelik by Stratum aangesluit.Teen einde November het Johan ernstig siekgeword en hy moes mediese behandelingontvang. Hy moes ’n bybetaling van R2 000vir ’n prosedure maak voordat dit gedoenkon word. Ná verskeie mediese ondersoekemoes Johan eindelik R4 000 uit sy sak betaal.Hy het sy eisbedrag dadelik by Stratum inge-dien en op 15 Desember die geld in sybankrekening ontvang.“Stratum het my baiegehelp. Sonder Stratum sou ek waarskynlik’n maagseer ook gekry het,” vertel Johan.

I

Gegrondop’nwaregebeurtenis.

Oplossings vir medieseskematekorte

Kontak vir Monica Poolman by 083 419 7598, faks: 086 632 5017 of stuur e-pos na [email protected] vir meerinligting oor hierdie noodsaaklike medieseskema-aanvuller.

Solidariteit, in samewerking met CMAC Gesondheidsorgkonsultante, het Stratum Benefits genadermet die versoek om ’n unieke produk te ontwikkel wat u, die medieseskemalid, kan dek vir byna allein-hospitaalkoste wat nie ten volle deur u skema gedek word nie. Vir minder as R100* per familieper maand hoef onvoorsiene mediese uitgawes nie meer ’n bekommernis te wees nie.

Die volgende onderskrywingsbesluit geld vanaf 1 Julie 2012 vir alle nuwe Stratum-gapingsaanvullerpolisse:

• Algemene wagtydperk van drie maande

• Uitsluiting van bestaande toestande van voordele vir twaalf maande.


inbe

weg

ing

Solidariteit Helpende Hand se Beroepsleidings-diens het sy eie, vars webtuiste gemik op jong-mense. Op www.loopbaan.co.za kan enigebelangstellende persoon nuttige inligting oorberoepe en studies vind. Die webtuiste krybinnekort ’n nuwe voorkoms en sal selfs meerinligting oor ’n wye reeks beroepe en studierig-tings bied. Van wat ’n boer moet weet omsuksesvol te wees tot hoe ’n mens kan studeerom ’n tatoeëerkunstenaar te word, is op diewebtuiste beskikbaar.Die werksoekersplatformWerkNet is ook

hier beskikbaar.WerkNet gee werksoekers enwerkgewers die geleentheid om van mekaar enbeskikbare poste bewus gemaak te word.Helpende Hand bied ook die dienste van ’n

geregistreerde en professionele psigometris asdeel van die Beroepsleidingsdiens. Die psigo-metris bied hierdie toetse, wat ’n goeie aan-duiding gee van ’n persoon se aanleg en ver-standige keuses vir die toekoms, teen ’n heelwatgoedkoper tarief as ander instellings. Die koste

van hierdie toetse wissel van R400 tot R660.Indien ’n groep van agt leerlinge in ’n dorp by-

een kom vir die toetse, sal die psigometris sereis- en verblyfkoste deur Helpende Hand gedekword. Die aflê van die toetse en terugvoer wordook in dié dorp gedoen. S

elpende Hand se Beroepsleidings-diens het sakeondernemings regoordie land genooi om op 25 Mei huldeure vir hoërskoolleerlinge oop te

gooi. Tydens die Neem ’n kind werk toe-projekkon leerlinge dié ondernemings besoek om ’nbeter idee te vorm van die beroep wat hullemoontlik wil volg.Daar is soveel jongmense wat nie voldoende

inligting het oor die loopbaan wat hulle in dievisier het nie en eers duisende rande en ure laterbesef dat dit waarvoor hulle gekwalifiseer hetglad nie is wat hulle wou gedoen het nie. Metskaduwerk kry jongmense die geleentheid omeerstehands te ervaar wat ’n spesifieke beroepbehels en vereis.Sowat 60 kinders het landwyd aan die projek

deelgeneem. Bykans die helfte het aangedui datdie besoek hulle gehelp het om ’n beter idee tevorm van wat hul beoogde beroep behels enwatter soort werkplek hulle sal pas.Die Solidariteit Beweging het ook deelge-

neem en 22 kinders van drie verskillende skolehet die hoofkantoor in Kloofsig, Centurion

besoek. Chris du Plessis, hoof van bemarking enkommunikasie van Solidariteit, het die leerlingeaan die Beweging bekendgestel en Ernst Roets,adjunk uitvoerende hoof van AfriForum, het methulle oor leierskap gesels. Die leerlinge is volgenshul belangstellingsvelde ingedeel en het daarna

die onderskeie afdelings saam met die verteen-woordigers besoek.“Die terugvoer was baie positief,” sê Karin

Venter, die projekorganiseerder. “Die leerlingehet voorgestel dat die projek ook in die vakansieaangebied word.” S

Jonges beleef opwindende wêreld van werkDeur Juanita du Preez

H

Leerlinge wat die Neem ’n kind werk toe-dag by die Solidariteit Beweging se hoofkantoor in Pretoria bygewoon het.

Kuns van boer tot lyfkuns op splinternuwe loopbaanwebtuisteDeur Juanita du Preez

Foto’s:JuanitaduPreez&iStockphoto.com

Lees meer bywww.loopbaan.co.za*

ie nuwe FAK-Sangbundel word bin-nekort vrygestel en die FAK werksaam met talle kundiges om diébundel te finaliseer. Die FAK het die

voorreg om saam met Jannie duToit, Johan vanRensburg, prof. Bertha Spies, Katrien Holm enverskeie ander bekendes aan hierdie geskied-kundige projek te werk.Die FAK-SangbundelVolume II gaan propvol

liedjies uit die Afrikaanse skatkis van die afgelo-pe 40 jaar wees en die publiek kan verwag omal hul gunstelinge daar te kry. Nuwe liedjiessoos Ballade vir ’n enkeling deur Richard van derWesthuizen, Die onverkrygbare van Chris Cha-meleon, Drie uur in die môre van Jannie duToiten vele meer is ingesluit.Nuwe koorwerke deur bekendes soos Niel

van derWatt, Chris Lamprecht en Danie Hy-man sal ook in die nuwe bundel opgeneemword. Mimi Coertse was saam metWessel van

Wyk van die Universiteit van Pretoria in be-heer van die samestelling van die kunsliedereen hulle het gesorg dat al die ou gunstelingesoos My siel is siek van heimwee deur P.J. Lem-mer, O Boereplaas en Wit duiwe deur S. le RouxMarais ook weer deel van die versameling is.Vir die jongklomp is daar lekker saamsing-

liedjies van Elizabeth Fourie,Anna Rudolph envele meer opgeneem.Om seker te maak dat jy jou nuwe FAK-

SangbundelVolume II kry, SMS “FAK” na 34388gevolg deur jou naam, van en kontaknommer.• Besoek www.fak.org.za of volg die FAK op

Facebook enTwitter. S

inbeweging


Stichting voor Afrikaans trap nou ook FAK-sporeDie Stichting voor Afrikaans het vanjaar deelvan die FAK geword. Die Stichting, wat die FAKse internasionale been is, se doel is om die ver-houding met die Lae Lande te versterk en omAfrikaanse kultuur- en taalbelange te bevorder.Naas samewerking en die uitbouing van

vriendskaplike kontakte met Suid-Afrikaanseorganisasies wat se doelstellings by die Stichtings’n aansluit, word daar ook goeie bandegesmee met amptelike organisasies soos dieNederlandse ambassade.Die Stichting voor Afrikaans se visie noem

dat toegang tot kennis ’n wesenlike rol in dieuitbouing van die verhouding met die LaeLande speel. Om dit te help bewerkstellig,word ’n Nederlandstalige nuusbrief maandeliksuitgegee.Buiten die nuusbrief fokus die Stichting ook

op die Jongeren Project (JP). Hierdie jare langeuitruilprogram tussen die Lae Lande, Suid-Afrika en Namibië word van vanjaar af met dieStichting voor Afrikaans se ondersteuninggeorganiseer. Suid-Afrika sal vanjaar ’n groepNederlandse enVlaamse studente as deel vandié projek ontvang. Die studente word op ’nmaand lange toer deur die land geneem.Hul

verblyf by gasheerouers, die skakeling met Suid-Afrikaanse studente en besoeke aan organisa-sies en instellings soos die parlement, skole endie Solidariteit Beweging voeg groot waardetoe tot die toer.• Vir navrae, kontak die Stichting voor

Afrikaans se internasionale skakelbeampte,Natasja le Roux, by [email protected] S

Sing in jou taal met nuwe FAK-SangbundelDeur Lindie van Zyl

D Stem vir gunsteling voorbladen wen jou eie Sangbundel!Stem vir jou gunsteling voorblad en staan diekans om ’n eksemplaar van die nuwe FAK-Sangbundel te wen. SMS die woord “FAK” en joukeuse (A, B of C) asook jou naam na 34388.Elke SMS kos R2. Skakel die FAK-kantoor by012 301 1764 vir meer inligting oor die projek.Die FAK is deel van die Solidariteit Beweging.

A

B

C


inbeweging

it is 110 jaar en minstens drie gene-rasies sedert die Anglo-Boereoorlog(ABO) in 1902 tot ’n einde gekomhet, maar die wonde van hierdie

oorlog lê nog vlak in die geheue van Suid-Afri-kaners. Dit was duidelik uit die projek vir nasatevan aangehoudenes in die konsentrasiekampevan die ABO wat Kraal-Uitgewers in samewer-king met Maroela Media en Packed HouseProductions in Junie en Julie aangebied het.Nakomelinge is vroeg in Junie uitgenooi om

deel te neem aan ’n herdenkingsbyeenkoms ty-dens die openingsaand van die derde en laastespeelvak van Deon Opperman se toneelstuk Onsvir Jou. Belangstellendes kon op Maroela Media sewebtuiste hul voorouers op ’n databasis opsoeken ook kaartjies vir die openingsgeleentheid wen.As deel van die projek is nakomelinge ook gevra

om boodskappe oor hulvoorouers te skryf en uitdie boodskappe is dit dui-delik dat die verhale vanmense wat self in die kampewas, steeds in duisende ge-sinne se huise herleef word:• Willem Hendrik LateganHeckroodt skryf oor syouma,Anna MariaHeckroodt: “Die Engelse hetOuma en tannie Johannamet agt kinders, die oudstewas omtrent tien, uit Philippolis ontvoer enmet net beddegoed en die allernodigstekookgoed na Springfontein ontvoer. Goed isop die wa gelaai. Hulle moes al die pad loop,my ouma met ’n eenjarige seuntjie op haar

rug. Die seuntjie is op 15 maande indie Springfonteinkamp oorlede.”• Gerde Fourie skryf oor haar ou-magrootjie, Anna Martha ElizabethJacobs: “Hierdie moeder was mettwee dogtertjies in die kamp enhet gesterf. Die kinders het nie dievoorreg gehad om te weet waarsy begrawe is nie.Toe my oumain 1979 sterf, in die ouderdomvan 88, was dit nog altyd iets

wat haar gehinder het. Die seunsen pa het veilig teruggekeer ná die oorlog.”

• Kraal-Uitgewers se nuutste boek,Onthou!Kronieke van vroue- en kinderlyding deurAWG Raath en ElriaWessels, is beskikbaar teenR520 (R60 posgeld uitgesluit). SMS “Onthou”na 34388 om jou bestelling te plaas. S

Nakomelinge laat geskiedenis herleefDeur Ilze Nieuwoudt

D


inbeweging

friForum het die kommersialiseringvan die Nasionale Krugerwildtuin enander bewaringsgebiede veroordeelnadat die minister van waterwese en

omgewingsake, Edna Molewa, ’n kontroversiëleontwikkelingsone op die randgebied van dieKrugerwildtuin goedgekeur het.Volgens Julius Kleynhans, hoof van omgewing-

sake by AfriForum, sal kommersialisering in enom die wildtuin ’n geweldige uitwerking opekotoerisme hê.“Ekotoerismebestemmings, wildtuine en

natuurreservate behoort so ongerep moontlik tebly. As besoekers ’n temapark wil besoek, kanhulle altyd na Sun City gaan,” het Kleynhans gesê.AfriForum bevraagteken ook die openbare

konsultasieproses.“Die Krugerwildtuin is die land se grootste

erfenispark en is deel van elke Suid-Afrikaner seerfenis. Om ingeligte besluite te neem, verg

behoorlike openbare deelname. Daar is duidelikgroot verdeeldheid oor dié saak met natuur-bewaarders wat sterk teen die ontwikkelinggekant is terwyl die bestuur van die Parkeraadverandering aanmoedig.”Kleynhans het voorts bevraagteken of die

besluitnemers werklik omgee oor die natuur enekotoerisme en of die besluit bloot polities was.“Dit wil blyk of diegene wat die besluite neem,nie omgewingsbewaring op die hart dra nie, aan-gesien ’n besluit soos dié ’n presedent sal skep virsoortgelyke ontwikkelings in al die land se nasio-nale parke.“Suid-Afrika is uniek ten opsigte van sy diver-

siteit, en ’n proses soos die huidige kommersia-liseringsplan kan kommersiële ontwikkelings inander bewarings- en erfenisgebiede tot gevolghê, iets wat teengestaan moet word om te ver-seker dat hierdie hulpbronne ongeskonde bly,”het Kleynhans gesê.

Dié planne salekotoerisme en

erfenis skaad,sê AfriForum

A Wat is ekotoerisme?Ekotoerisme is ’n vorm van toerisme watbesoeke aan ekologies sensitiewe en onge-repte gebiede, wat gewoonlik beskermdegebiede is, behels. Volgens Kleynhans is ditveronderstel om ’n lae-impak- en hoof-saaklik kleinskaalse alternatief vir massa-toerisme te bied. Ekotoerisme is ’n mark indie Suid-Afrikaanse ekonomie wat sterkgroei toon. Dit bevorder die volhoubaar-heid van ekonomiese, sosiale en omge-wingsgroei en is ’n onontbeerlike bate virtoekomstige geslagte.“Hierdie bestem-mings kan binnekort dalk al wees watoorbly van ons natuurerfenisgebiede, endie bewaringsbehoeftes van dié gebiedemoet die hoogste prioriteit geniet.”• Lees meer oor AfriForum Omgewingsake

by www.groenforum.co.za. S

Foto’s:iStockphoto.com


inbeweging

ABC3 het AfriForum onlangs meege-deel dat ’n video van dié burgerregte-organisasie nie as betaalde advertensieop die kanaal uitgesaai mag word nie,

omdat dit “die ANC in ’n swak lig stel”.In reaksie hierop het AfriForum besluit om

hom na syYouTube-kanaal en die sosiale mediate wend om die sensorskap deur die SABC3teen te staan. Die organisasie moedig sy ledeook aan om die video deur middel van dieelektroniese en sosiale media te versprei. In syantwoord aan AfriForum het SABC3 laat weetdat die video te negatief teenoor die ANC isen dat hy nie materiaal mag uitsaai wat enigepolitieke party in ’n slegte lig stel nie. Die be-staan van dié beleid kon nie bevestig word nie.Die video, getiteld ANC, the Conmen, handel

oor die gerugte dat die ANC fundamentelewysigings aan die Grondwet wil aanbring sodatdie party deur middel van die Nasionale De-mokratiese Revolusie (NDR) ’n “tweede oor-gangsfase” in Suid-Afrika kan teweegbring. Daaris veral sprake dat die reg op privaat besit vaneiendom (artikel 25 van die Grondwet) ge-skrap of drasties gewysig moet word om so-doende ’n “aggressiewe” program van grond-onteiening in te stel. Luidens die ANC sebeleidsdokumente moet die NDR deur die

uitoefening van staatsmag van stapelgestuur word.Die video bevat verskeie

uittreksels uit onlangse ANC-besprekingsdokumente enmoedig Suid-Afrikaners aan om’n petisie teen die beoogdeplanne te teken. Die video ligonder meer uit dat die ANC sebeleidsdokumente die onder-handelings wat tot die nasionaleverkiesing in 1994 gelei het, as ’nblote taktiese oorwinning beskouwat behaal moes word sodat dieANC beheer oor die regering kon kry,en dat hierdie ooreenkoms nou veront-agsaam kan word sodat die NDR metstaatsmag geïmplementeer kan word.Die video is vervaardig om die publiek be-

wus te maak van die inhoud van die ANC sebeleidsdokumente. Diegene wat hul beswaarteen die ANC se regeringstyl op skrif wil stel,kan aan ’n elektroniese petisie op AfriForum sewebtuiste deelneem.Volgens AfriForum is die organisasie teleur-

gesteld met SABC3 se besluit, maar dit sal homnie verhinder om met sy bewusmakingsveldtogoor die implikasies van die NDR voort te gaan

nie. AfriForum het ook aangedui dat hySABC3 nie hieroor sal aanvat nie, maar syenergie eerder sal aanwend om sy bewus-makingsveldtog oor die NDR te verskerp.• Die video kan op al AfriForum se kanale op

Facebook,Twitter enYouTube gekyk word. Dievideo en die petisie is ook op www.afrifo-rum.co.za/ancpetition beskikbaar. S

SABC3 weier video oor ANCDeur Ernst Roets

S

AfriForum Jeug maak sy stem dik oor plaasaanvalleDeur Charl Oberholzer

Enkele dae nadat AfriForum Jeug sy “10 daevan treur oor geweldsmisdaad in landelikegebiede”-veldtog aangekondig het, het dieadjunkpresident van die ANC-Jeugliga, RonaldLamola, boere tydens ’n mediakonferensiegedreig met die boodskap dat hulle geweld-dadige grondbesetting in die gesig staarindien hulle nie hul samewerking met dieANC se grondhervormingsplanne gee nie.Lamola het na die “VanTonders” en die

“Van Der Merwes” op plase verwys en hullegewaarsku dat hul veiligheid nie gewaarborgkan word nie.AfriForum Jeug het heftig hier-op gereageer en ’n klag van intimidasie enaanstigting tot geweld teen Lamola gelê, ter-wyl AfriForum ’n klag van haatspraak by die

Gelykheidshof ingedien het.Die jeugorganisasie sê misdaad en veral

geweldsmisdaad wat met erge brutaliteit ge-paard gaan, is een van die grootste kwessieswat jongmense uit Suid-Afrika dryf.AfriForumJeug het ook in aanloop tot Jeugdag op 16Junie op verskeie maniere in gemeenskappeprobeer hoop skep deur slagoffers van plaas-aanvalle se families te besoek en dieWitkruis-monument in Limpopo, opgerig vir slagoffersvan plaasmoorde, te help restoureer.AfriFo-rum Jeug begin ook binnekort universiteits-kampusse regoor die land besoek ombewusmaking oor geweldsmisdaad in landelikegebiede te skep en die dokumentêre rolprent“War of the Flea” aan jongmense te wys.

Die Solidariteit Beweging het onlangs ’nomvattende veldtog van stapel gestuur omplaasmoorde tot ’n prioriteitsmisdaad te laatklassifiseer. Elke aksie wat deel van die veldtogis, steun die Beweging se eis om spesialis-eenhede in landelike gebiede te ontplooi. Eenvan dié aksies is ’n tweede, meer volledigeuitgawe van die boek Treurgrond. AfriForumJeug moedig alle Suid-Afrikaners wat reg-streeks deur plaasaanvalle geraak is aan omhul storie in die boek te laat dokumenteer.• Besoek treurgrond.co.za en vul die inligtings-

vorm in, SMS die woord “Plaas” na 34388,stuur ’n e-pos na [email protected] of skakel Kraal-Uitgewers by012 644 4329. S


4

7

aar verskyn byna daagliks berigteoor hoe die status van Afrikaans ashoëfunksietaal onder dwang kom.Met hoëfunksietaal word bedoel ’n

taal wat nie net geskryf, gelees en gepraat wordnie, maar gebruik kan word om enige weten-skap tot op die hoogste vlak te bedryf. Dit isbelangrik dat Afrikaans in skole, universiteite en

die regs- en sakewêreld in stand gehou moetword, anders gaan dit hierdie status verloor enlater weer bloot ’n gesels- of kombuistaal word,soos dit in die negentiende eeu was.In skole doen organisasies soos Fedsas (die

federasie vir ouerbeheerliggame) en die SAOU(Suid-Afrikaanse Onderwysunie) puik werk omAfrikaanse onderrig te help beskerm. In die

regswêreld sorg die Vereniging van Regslui virAfrikaans vir ons taalregte deur byvoorbeeldop eie koste nuwe wette in Afrikaans te vertaal.Rekenmeesters vir Afrikaans en Geneeshere virAfrikaans is nog twee beroepsverenigings watskitterende diens lewer. Elke individu kan Afri-kaans egter op maklike en kreatiewe manierebevorder. Probeer gerus een van dié maniere:


inbeweging

Afrikaans – van werk tot web en woefDie toekoms van Afrikaans is nie in ’n organisasie of politieke party se hande nie, maar in die hande vanelkeen van ons deur wie se are die taal trots bruis, skryf Alana Bailey, adjunk uitvoerende hoof vanAfriForum.

D

31Ondersteun organisasies wat Afrikaansbevorder, soos bogenoemde, die FAK,Kraal-Uitgewers, die ATKV en dieAfrikaanseTaalraad – en natuurlikAfriForum!

Stuur jou kinders na ’nAfrikaanse speelgroepie,kleuterskool, laerskool en

hoërskool, en kies ’nuniversiteit waar Afrikaans

nog gebruik word.

Gee jou huis, onderneming, boot of selfsjou hond ’n Afrikaanse naam – wat saldie werf dan nou sonderWagter enVleislus wees?Versier sommer ook jouhele huis met Afrikaanse woorde. 2

6Skryf in Afrikaans –of dit nou joudoktorstesis, kort-verhaal, liefdesbrief,inkopielysie ofkommentaar op’n blog is.

Begin ’n Afrikaanse LEESKRING– LAPA Uitgewers gee wenke oorhoe jy dit kan doen, selfs al is jynog op skool. Leer interessanteAfrikaanse WOORDE soos kwis-pedoor en paskewil se betekenissaam met jou leesvriende.

5 Ondersteun die skep van Afrikaansewoordeboeke – besoek www.wat.co.za

vir meer inligting en besoek gereeldAfrikaanse internetkuierplekke soos

Maroela Media en LitNet.

NUUS

NUUS

ek praat afrikaans!

147

Gebruik ’n Afrikaanse speltoetser enskryf bydraes vir die AfrikaanseWikipedia – besoek die webtuistehttp://af.wikipedia.org/

Gee erkenning aan ondernemingswat goeie diens in Afrikaans lewer– ’n brief in die plaaslike media enaan die onderneming se eienaar ofuitvoerende hoof is altyd welkom.

8Doen moeite omsuiwer Afrikaans tepraat – ons taal isvol opwindendewoorde en uitdrukkings.Suiwer taal hoef nie saai enstokoud te klink nie.

KoopAfrikaanse produkte.Solank ons Afrikaanse tydskrifte,koerante, sosiale media, musiek,toneelstukke, kabarette, flieks enletterkunde ondersteun, salmense aanhou om dit te skepen beskikbaar te maak.10

11Borg die vertaling van dokumente in Afrikaans –byvoorbeeld enige kontrak wat jy aangaan.

12Vra ondernemings wat nie Afrikaanse dienslewer nie, om dit wel te doen, maar vra beleefd,

nie met dreigemente nie. Ons wil vriende wen virons taal, nie mense boelie om dit te gebruik nie.

Besoek besienswaardighede met’n Afrikaanse tema, soos dieTaalmuseum

en dieTaalmonument in die Paarl.

Leer iemand omAfrikaans te praat en moenieverskoning vra omdat jy Afrikaans praat nie.13

9Foto’s:iStockphoto.com

Blink voorportaal en opgeknaptesaal, beveiligde en geverfde reëlingsop die tweede verdieping, geute enafvoerpype wat nie meer soos siw-

we lek nie, maar fluks water wegvoer en ’nverhoog waarop daar weer konsert gehou kanword. Dít was die reuse-bydrae wat Sol-Techse studente as deel van die Solidariteit Bewe-ging se 110de verjaarsdagprojek by HoërskoolHercules gelewer het. ’n Belegging in die hedewat ’n blink toekoms verseker.Dié hoërskool en die Solidariteit Beweging

se tegniese kollege, Sol-Tech, het lank reeds ’nuitstekende verhouding. Volgens Phillip Minnaar,Sol-Tech se waarnemende hoof, het die ver-

jaarsdagprojek by die skool dit nie net vir Sol-Tech se studente moontlik gemaak om hul teg-niese vaardighede prakties toe te pas nie, maarboonop verseker dat Sol-Tech se studente eenvan die belangrikste lesse wat hulle aan hulstudente probeer oordra, die belangrikheid vangemeenskapsdiens, kon leer.“Hoewel dit belangrik is om uiteindelik met

’n sertifikaat in die hand by Sol-Tech uit te stap,wil ons seker maak dat die jongmense wat bySol-Tech studeer ook die beginsels van diens-lewering, gemeenskapsdiens en selfdoen onderdie knie het voordat hulle die wêreld van werkaandurf. Van Sol-Tech se studente het selfbehoeftig grootgeword en besef die waarde

van ’n belegging soos dié in ’n spogskool soosHercules,” meen Minnaar.“Jongmense het iets nodig waarop hulle

trots kan wees. Hulle het ook ’n plek nodigwaar hulle geborge kan voel sodat hulle opti-maal kan leer. Hoërskool Hercules is só ’n plekvir honderde jongmense in die weste vanPretoria en nou, met sy nuwe baadjie, weer ’nplek waarop leerlinge trots kan wees,” sê hy.• Sol-Tech se rugbyspan spog met ses oorwin-

nings uit agt wedstryde en is goed op pad omdie semifinaal te haal. “Die spelers doen baiemoeite om by oefeninge uit te kom, werk harden pluk die vrugte. Ons sien uit om hulle in diefinaal te sien,” het Minnaar gesê. S


inbeweging

Sol-Tech-studente wys omgee-hartDeur Moira-Marie Kloppers

’n

Foto’s:Verskaf

Só belê kollege in studente, dosente se lewenslange leerSol-Tech se studenteraad is onlangs by ’nspanbousessie, wat spesifiek op leierskaps-ontwikkeling gefokus het, touwys gemaak.Benewens probleemoplossing en konflikhan-tering, het die studente ook beginsels oortydsbestuur, spanwerk, dissipline en kommuni-kasie geleer terwyl daar deurlopend op ver-skillende persoonlikheidstipes gefokus is.Mense is dikwels verbaas oor die byko-

mende moeite wat met studente by dié kol-lege gedoen word – nie net om hulle sukses asambagslui in Suid-Afrika te verseker nie, maarook as leiers. “Daar is ’n wanpersepsie dat

ambagslui net doen-mense is en nie leiers hoefte wees nie. Dit is egter ver van die waarheid!Talle Sol-Tech-studente oorweeg dit om hul eieondernemings te begin en dit verg juis sterkleierseienskappe,” verduidelik Paul van Deven-ter, besturende direkteur van Sol-Tech.Sol-Tech belê ook in sy dosente se leiers-

eienskappe.Twee van Sol-Tech se dosente het’n assesorkursus voltooi terwyl nóg vier ’n ge-vorderde kursus in opleidingsmetodiek voltooihet.“Ons wil graag ’n kultuur van lewenslangeleer by ons studente kweek en ons dosentestel hierin vir hulle ’n voorbeeld.” S

staalkom wys jou

Sol-TechBesoek ons webtuiste vandag nog by

www.sol-tech.co.zaSolidariteitBeweging

aksentmedia

•082

4454513

Wat kan ek by Sol-Tech studeer?• Elektries• Meulmakery• Pas-en-draaiwerk• Gereedskapmaak• Dieselwerktuigkunde

Hoe lyk Sol-Tech se opleidingsmodel?As deel van Sol-Tech se opleidingsmodel, voltooi Sol-Tech-studente hullevolle institusionele opleiding asook hul N1- en N2-kwalifikasie voordathulle praktiese indiensopleiding by gekeurde werkgewers ontvang. Daarnaword hulle bygestaan met die finale voorbereiding vir die rooiseël-eksamen.

Voorkeur vir Solidariteit-ledeSol-Tech het sy bestaan aan die bydraes van Solidariteit-lede te danke.Daarom kry Solidariteit-lede en hulle kinders altyd voorkeurbehandelingvir toelating om by die instelling te studeer en wanneer hulle omstudiehulp aansoek doen.

Woon ons opedag by!Sol-Tech se opedag is op Saterdag, 20 Oktober. Vir die spesifiekeinnamedatums, die kursusse wat gevolg kan word en inligting oorbeurslenings, besoek die webtuiste www.sol-tech.co.za of skakel012 755 5687.

Op soek na ’n leertuiste waar jy jou in ’nskaars tegniese vaardigheid in Afrikaans kanbekwaam? Dan is Sol-Tech die plek vir jou!


inbeweging

Stem vir beste kiekies en wen!

WEN!

Deur Cilleste van derWalt

uid-Afrika, ons mooiste land sonder gelyke, komtot sy reg in die honderde inskrywings wat virdie Solidariteit Tydskrif Fotokompetisie ontvang is.Die sluitingsdatum van die fotokompetisie het

aangebreek en jy het nou die geleentheid om vir jougunsteling foto te gaan stem – daardie een foto wathart jou laat uitroep: My huis is hier!’n Lesersgunsteling sal aangewys word op grond van

die foto wat die meeste stemme ontvang. Besoekwww.solidariteittydskrif.co.za om jou gunsteling eg Suid-Afrikaanse foto te kies.Al wat jy moet doen om te stem,is om jou gunsteling se naam en kategorie te e-pos [email protected] die lesersgunsteling sal ’n bekwame pa-

neel fotograwe al die foto’s beoordeel en ’n finalis inelke kategorie aanwys. Die drie paneellede wat diemoeilike taak het om die finaliste te kies, is Gerhard Uys,Gerrit Pitout en Reint Dykema.

Gerhard UysGerhard Uys is ’n vryskutfotograaf en joernalis watmeestal in die leefstyltydskrifbedryf werk. Hy gee deel-tyds klas in fotografie en joernalistiek en het al vir GQ,De Kat,Wegbreek, Beeld, Oppikoppi en verskeie andertydskrifte en advertensiemaatskappye foto’s geneem.Sy voorkeur is portrette en landskapfoto’s.

Gerrit PitoutGerrit Pitout het by die Universiteit van Pretoria ge-studeer en tydens sy nagraadse studies by Unisa syhonneursgraad in kunsgeskiedenis verwerf. Hy het ooksy merk gelaat in die Suid-Afrikaanse fotografiebedryfmet foto-uitstallings wat hy en sy vrou Alida Pitout in dieVSA, Israel, Johannesburg, Pretoria en die Laeveld aan-gebied het. Gerrit en Alida is ’n gedugte span en baie

van hul kunswerke en foto’s het ’n oorsprong in dieNamib-woestyn, Etosha-wildtuin en die Kalahari.

Reint DykemaReint Dykema hou hom al sedert sy studentejare metalgemene en troufotografie besig. Sy passie vir fotografiehet nuwe lewe gekry toe hy die eerste keer as dieredakteur van die voormalige Puk se studentekoerant,DieWapad, verkies is. Sy natuurlike aanleg is in 1992beloon toe hy as wenner in die fotografiekategorie vandie Puk se Kampustalentfees aangewys is. Sy mediafoto’sverskyn gereeld in Solidariteit Tydskrif en in dagblaaie.Gedurende die afgelope paar jaar het sy troufotografievan stokperdjie tot onderneming ontwikkel. Hy en syvrou, Ila, vorm ’n gedugte span wanneer hulle troufoto’sneem. Ila hanteer die administrasie, doen stilering op dietroudag en is verantwoordelik vir die afronding vanmateriaal asook die saamstel van fotoboeke.• Besoek www.solidariteittydskrif.co.za. ’n Lesersgunste-

ling, wenner in elke ouderdoms- en fotokategorie en ’nalgehele wenner sal ná afloop van die stem- en beoor-delingsproses aangewys word. S

S Wen groot pryse!• ’nVakansie vir vier persone by ’n ATKV-oord.• ’n Ateljee-fotosessie by GeeLady Photography,insluitend haarstilering en grimering, terwaarde van R600.

• ’n Buitelugfotosessie vir jou of jou gesin deurReint Dykema.

• Groot kontantpryse.• Een van drie gedrukte skilderdoeke van jou foto.


inbeweging

ie aanbod van Afrikaanse hoër on-derwys in Suid-Afrika het die afge-lope 20 jaar drasties gekrimp. Vandie sowat 10 Afrikaanse technikons

en 150 Afrikaanse beroepskolleges wat voor1990 bestaan het, het daar nie ’n enkele Afri-kaanse technikon of Afrikaanse enkelmedium-kollege oorgebly nie. Akademia, ’n instelling vandie Solidariteit Beweging, stel hom ten doel omweer aan Afrikaanse studente toegang tot hoëronderwys van goeie gehalte in hulle moedertaalte gee. Hierdie instelling funksioneer op die vlakvan universiteite.In die lig van Solidariteit se grootskaalse

uitbreiding van Afrikaanse naskoolse onderrig,voer die Solidariteit Navorsingsinstituut (SNI) ’nlandwye opname uit om te bepaal wat Solida-riteit-lede se behoeftes ten opsigte van voort-gesette volwasse-onderrig is, asook wat graad10- en 11-leerders in die algemeen se opleidings-

behoeftes ná skool is. Die opname geskied toteinde September. Solidariteit-lede is by hierdiesteekproef ingesluit en word versoek om deel teneem indien hulle genader word.Akademia is die Solidariteit Beweging se Afri-

kaanse hoëronderwysinstelling en bied tans vieronderrigprogramme (drie sertifikaatkursusse en’n diplomakursus) aan. Daar word beoog omreeds in 2013 die eerste graadkursus aan te bied.Programme is op dieselfde vlak as dié van uni-versiteite. Nuwe tegnologie maak interaktieweklasse by verskeie leersentrums regoor Suid-Afrika moontlik. Dié instelling beplan om binne

vyf jaar 10 000 ingeskrewe studente oor ’n wyespektrum van studierigtings in vele studie-sentrums in die land te hê. (Lees ook die artikelop bladsy 11.) Sol-Tech is Solidariteit se tegnieseopleidingskollege wat vakleerlingskapkursusse virelektrisiëns, meulmakers, passer-en-draaiers endiesel- werktuigkundiges aanbied. Sol-Tech beoogom die kursuspakket uit te brei na meer skaarsvaardighede wanneer Die Kampus voltooi is.Die uitslag van die opname sal Solidariteit in

staat stel om kursusse aan te bied wat aan diebehoeftes van sy lede en Afrikaanse jongmenselandwyd voldoen. S

Neem deel aan opname oor opleiding

D



Laat weet ons wat is jou toekomsplanne,sodat ons jou kan verryk!

Projek KompasProjek Kompas

it ’n bevolking van sowat 308 miljoen mensein dieVSA, het Facebook in 2011 sowat 133miljoen gebruikers gehad, met 24 miljoenTwitter-gebruikers. Twitter se gebruik neem

steeds teen ’n koers van meer as 30% per jaar toe,terwyl Facebook blykbaar ’n plafon nader.In Mei is berig dat internettoegang in Suid-Afrika met

sowat 25% toegeneem het, hoofsaaklik weens die impakvan slimfone. Na verwagting sal ongeveer 10 miljoenmense teen die einde van 2012 in Suid-Afrika die inter-net gebruik. Sowat 6 miljoen Suid-Afrikaners gebruikrekenaars vir internettoegang, waarvan 90% ook hulselfone inspan.Luidens syfers van die Ouditburo van Sirkulasie

(ABC) het Afrikaanse dagblaaie se verkope in die vierdekwartaal van 2011 met 9,3% afgeneem, terwyl Engels-talige koerante se syfers met 6,7% afgeneem het. Ge-drukte koerante vorm bykans altyd ook ’n aanlyn-weergawe van hul koerant wat deurlopend opgedateerword, en van hierdie webkoerante herlei hul nuusoutomaties na Twitter, terwyl nuusbriewe ook gereeldna mense op ’n adreslys gestuur word.

Trouw, ’n dagblad in Nederland, plaas net ’n versa-meling van sy berigte op die webtuiste, hoewel alles watin die gedrukte weergawe verskyn het, in die elektro-niese argief geplaas word. ’n Betaling word vir onttrek-

kings op die elektroniese argief verlang. Die NewYorkTimes het enkele jare gelede sy webtoegang beperk totintekenaars op hierdie weergawe.

Kreatiewe vernietigingJoseph Schumpeter het in sy werk Capitalism, Socialismand Democracy melding gemaak van “kreatiewe vernie-tiging”. Dié proses verwys na ’n proses van nywerheids-metamorfose wat aanhoudend die ekonomiese struk-tuur van binne verander, aanhoudend die oue vernietigen aanhoudend ’n nuwe een skep. Een voorbeeld ispersoonlike rekenaars. Dié bedryf het talle hoofraam-rekenaarmaatskappye tot ’n val gebring, maar op sybeurt talle entrepreneurs geïnspireer om van die be-langrikste ontdekkings van die eeu te maak.

Solidariteit Beweging bied ’n alternatiefEen van die Solidariteit Beweging se inisiatiewe,MaroelaMedia, bied midde hierdie veranderende tye vir jou ’naanlyn-nuusdiens, om seker te maak dat jy op die hoog-te van sake bly. Besoek www.maroelamedia.co.za.• Statistiek verskaf deur HermanToerien. S


inbeweging

Deur Suné van Heerden

Koerante: Kliek-kliek, koebaai

U


Die medialandskap is internasionaal besig om drasties te verander. Gedruktemedia maak stadig maar seker plek vir elektroniese media. En terwyl die gedruktemedia skarrel om omsetsyfers te verhoog en ander kreatiewe metodes aanwendom ’n inkomste te genereer, krap aanlynmedia nog kop oor hoe nuusdienste opdie internet, waar mense verwag om alles gratis te kry, hul boeke kan laat klop.

mar elamedia

Gekroon tot diens –Bybelse beginsels enriglyne vir bestuurMN Hermann

Die meeste mense is opdie een of ander manierby bestuur betrokke. Inhierdie boek probeer dieskrywer vasstel watterbeginsels en riglyne oorbestuur in die Bybel ge-vind word. Gekroon tot

diens (R165*) word uitgegee deur Griffel en kan aan-lyn by www.boeklik.co.za bestel word. Dit kan ook pere-pos bestel word by [email protected] of telefoniesby 021 465 0025/6.

Eerste 100 syfersJaco Jacobs

Leer jou kind omte tel en syfer-vaardighede teontwikkel methierdie fantastiesevolkleurboek. Dieboek stimuleersyfervaardighede,praatvaardighedeen eerste woor-

de. Eerste 100 syfers (R90*) word uitgegee deurLAPA Uitgewers en is by toonaangewende boekhan-delaars of by www.lapa.co.za beskikbaar.* Pryse is onderhewig aan verandering.


inbeweging

Wen dié lekkerleesboek van LAPA!Om Eerste 100 syfers deur Jaco Jacobs te wen, stuur ’n e-pos [email protected] en gee die naam van een ander boekwat ook in die Eerste-reeks beskikbaar is. Besoek www.maroelame-dia.co.za vir die antwoord.

Op die Maroela-boekrakDeur Suné van Heerden


Mmm-melkosBESTANDDELE170 g koekmeel

1 ml sout40 g koue Clover Mooi River botter, in blokkies gesny

1 liter Clover Mmmilk1 kaneelstokkie1 lourierblaarkaneelsuiker

METODEMeng die meel en sout saam en vryf die botterblokkiesmet die vingerpunte in totdat dit soos broodkrummels

lyk.Verhit die melk, kaneelstokkie en lourierblaarsaam tot kookpunt. Verlaag die hitte en verwyderdie kaneelstokkie en lourierblaar. Roer die meel-

mengsel geleidelik by die warm melk met ’ndraadklitser. Prut vir 8 tot 10 minute en roer

aanhoudend. Sit warm voor met kaneelsuiker. S

inbeweging

l meer gesinne loop onder huis-rooftogte, inbrake en brande deur.Luidens die 2010/2011-misdaad-verslag wat deur die Suid-Afrikaan-

se Polisiediens vrygestel is, is daar gedurende2010/2011 altesame 16 889 huisrooftogteaangemeld. Dit gaan dikwels gepaard metgeweld en in baie gevalle word gesinsledekoelbloedig vermoor.In die eerste twee weke van Junie het nege

kinders in Gauteng in huisbrande omgekom. Ineen spesifieke geval het twee kleuters doodge-brand omdat hulle tydens die brand in ’n kasweggekruip het wat tot gevolg gehad het dathul ouers nie betyds by hulle kon uitkom nie.Volgens Nantes Kelder, hoof van AfriForum

se ondersoekeenheid, moet elke gesin ’n nood-plan hê. “Verduidelik aan jou kinders waarom dit

vir julle as gesin nodig is om ’n noodplan te hê.Elke gesin moet ook by ’n gemeenskapsbeveili-gingstruktuur inskakel. Ongelukkig kan ’n mensnie meer slegs op die blitspatrollie of polisiestaatmaak nie. Bure en die lede in die gemeen-

skap kan mekaar in tye van nood bystaan.”Hou ook die volgende in gedagte:

• Plak die nommers van julle bure, familie envriende, die brandweer, ambulans en ge-meenskapsbeveiligingstruktuur teen ’n muurop waar dit maklik vir almal leesbaar is.

• Maak seker jou kinders is bewus van al dienooduitgange in die huis sodat hulle weetwaar om te ontsnap indien daar ’n brand is.

• Hou jou honde snags in die huis sodat hullejou kan wakker blaf indien daar iemand in ofom die huis is. Dit sal ook verhinder dat jouhonde deur kwaaddoeners vergif word.

• Wag in die straat voor jou huis terwyl diehek of motorhuisdeur oopmaak pleks daar-van om in die oprit stil te hou. Dit sal jou instaat stel om vinniger weg te jaag as ’nbooswig jou wil kaap of aanval. S

Beskerm gesin teen booswigte, boeweDeur Inge Strydom

A


Finansiële adviesdiens

SolidariteitFinansiële Dienste

Skakel ons vandag nog by

0861 101 005’n Gemagtigde verskaffer van finansiële dienste • FSP-nommer: 15556

gee jouDROMEvan môrevlerke

VANDAG

Korttermynlenings

Aftreeplan

Regshulpversekering

Motor- en huisinhoudversekering

aksentmedia•0824454513



promosie

Versekering jou noodsaaklike vriendiemand hou daarvan om iets wathulle nie gesien het nie, te koop.Die rede hiervoor is dat ’n mensmoeilik ’n waarde kan koppel aan

iets wat jy nie eers kan sien nie. Enige verseke-ringspolis val in die kategorie van produkte watjy koop sonder dat jy dit gesien het. Vanweë dieonsigbare aard van versekeringsprodukte sukkelmense om ’n definitiewe waarde daaraan te hegen word hierdie uitgawe dikwels een waaraandaar nie noodwendig ’n positiewe gevoel ge-koppel word nie.Die “vriendelikheid” van ’n versekeringspolis

is dat die produk, hoewel onsigbaar, onmiddellikbaie onderliggende waarde vir die polishouerinhou. Dink só daaroor: Indien jou motorR150 000 werd is en jou versekering daaropR550 per maand kos, kry jy onmiddellik dekkingvir die volle R150 000. Indien jou motor beska-dig word en die herstelwerk kos R20 000, het jyonmiddellike versekeringsdekking en die skadewat deur die versekering betaal word, is gelykaan 36 maande se premies wat jy sou moesspaar om vir die herstelwerk te betaal. Dierealiteit is dat niemand seker kan wees dat hullevir 36 maande sonder enige skade sal wees nie.

Solidariteit se motor- en huisinhoudver-sekering deurAuto & General vergoed daardiemense wat wel vir ’n aaneenlopende tydperkgeen versekeringseise ingedien het nie. Polis-houers wat vir vier jaar geen eise gehad het nie,ontvang ’n hele jaar se premies terug. Dit wordbereken op die eerste jaar se premies tot enmet ’n maksimum van 25% van die totale pre-mies wat in die vier jaar betaal is. Dié skema hetin die 12 maande tot einde November 2011 na-genoeg R900 000 aan polishouers terugbetaal.Versekering is dus wel ’n vriend in nood en

die hand van vriendskap word ook uitgesteekindien daar nie ’n noodgeval was nie.Dit is egter ook nodig om albei kante van die

munt te bekyk. Die “vyandelike” vraag oor ver-sekering is: Word ek werklik vir my skade ver-goed? Die gronde vir dié bespreking word in dievolgende stelling duidelik: Versekering het tendoel om die persoon wat skade gely het, in die-selfde posisie te plaas as wat die geval was voordie skade gely is. Dit beteken eenvoudig datwanneer jy byvoorbeeld ’n eis indien vir vleiswat in jou vrieskas sleg geword het toe jy metvakansie was, jy nie R15 000 kan eis indien daarslegs R5 000 se vleis in die vrieskas was nie.Wat sal die rede wees dat kliënte nie vol-

doende, of glad nie, vir hul skade vergoed word

nie? Solidariteit Finansiële Dienste het dievolgende gevind:• Mense het nie ’n bygewerkte lys van hulbates en items wat hulle wil verseker nie.Baie mense het nie eers ’n idee watter vanhul bates verseker is en watter nie, en weetook nie wat die waarde daarvan is nie. Baiemense loop ’n groot risiko op die hals deurdie waarde van hul huisinhoud eenvoudig teprobeer raai. Verder hou mense nie tred metwat die waarde van hul besittings werklik isnie, wat daartoe lei dat hul huisinhoud in baiegevalle onderverseker is.

• Items word nie reg verseker nie. Items wat jygereeld uit jou huis neem, dra ’n groter risiko,aangesien dit byvoorbeeld makliker gesteelkan word as daar by jou motor ingebreekword, of dit gesteel kan word by ’n plek watnie dieselfde sekuriteit as jou woonhuis hetnie. Hierdie goedere moet in jou polis ge-spesifiseer word. Dit sluit items soos kameras,selfone, skootrekenaars en tabletrekenaars in.

• Voertuie se risiko word nie reg verseker nie.Elke mens weet of hy sy voertuig gebruik omnet werk toe en huis toe te ry, en of hy dievoertuig gebruik om ’n inkomste te genereer.Elke mens weet ook of hy die gereelde be-stuurder van sy voertuig is. Die risiko vir ’n pavan 48 en ’n jong man van 19 jaar is totaalverskillend en daar word ook verskillendepremies betaal.

• Dit is noodsaaklik om die versekeraar tenvolle in te lig van die risiko wat versekerword. Dit gebeur ongelukkig dat mense kan-se vat en hoop om daarmee weg te kom, endit veroorsaak dat versekering in ’n vyandontaard. Doen moeite met jou eie batelys envind uit wat die artikels werd is. Neem foto’sdaarvan indien nodig.

Die goeie nuus is dat jy beheer het oor die fak-tore wat vyandigheid tot gevolg mag hê.• Skakel Solidariteit Finansiële Dienste vandag

nog by 0861 101 005 om versekering propvolgemoedsrus te kry.

N Was ek maar net by Solidariteit

verseker!

Illustrasie: iStockphoto.com


inbeweging

Wat doen ’n webblaaier (web browser)? ’n Webblaaier is ’n program wat gebruik wordom webbladsye op die internet te besigtig.Voor beelde is Internet Explorer, GoogleChrome, Safari en Firefox.

Wat is ’n webbediener (web server)? ’n Webbediener is ’n rekenaar wat jou data opdie internet beskikbaar stel.

Wat beteken oopbron (open source)? Oopbron verwys na kode wat vrylik en gratisbeskikbaar is vir verandering, kopiëring en aan -passing op enige vlak, solank dit nie verkoopword nie (volgens die lisensie waaronder ditval). Enige tipe kode is van toepassing, soosprogramme, funksies, ensovoorts.

Wat is ’n algoritme (algorithm)?’n Algoritme is ’n reeks stappe wat definieerhoe ’n taak deur ’n rekenaar verrig word.Algoritmes word in ’n programmeringstaalomgesit om ’n program te skep wat nuttigetake verrig, byvoorbeeld ’n soekenjin watbepaal watter resultate ’n gebruiker op sysoekkriteria moet sien.

Wat beteken vertaal (compile)?Vertaling is ’n proses wat tydens die ontwik -keling van programmatuur plaasvind. Die kodewat die programmeerder geskryf het, word in’n formaat verwerk wat deur die rekenaargeïnter preteer en uitgevoer kan word.

Wat beteken dit as daar ’n fout (bug) geïden -tifiseer word?Wanneer ’n program getoets word, en ’n fout(bug) word geïdentifiseer, beteken dit dieprogram werk nie soos dit moet nie.

Wat beteken ontfout (debug)? Dit is die verwydering of regstelling van ’n foutin die programkode.

Wat beteken dit as iets inisieer (initialise)? Dit is die proses wat die rekenaar se bedryf -stelsel volg om ’n program, en al die hulp -bronne wat dit benodig, vanaf die stoormedia(gewoonlik ’n hardeskyf) te laai.

Wat beteken CSS (Cascading Style Sheets)?CSS stel webontwikkelaars in staat om vastestyle soos lettertipes, kleure, groottes, kantlyn -groottes ensovoorts aan HTML-dokumente tekoppel. Dit werk soos ’n templaat wat ’n web -ontwikkelaar toelaat om style vir ’n HTML-element te spesifiseer en te verfyn, en dit danop webbladsye toe te pas. Style word ook ge -bruik om verskillende elemente vir verskil lendemedia te vertoon, byvoorbeeld op skerm of virdrukkers. CSS vergemaklik webbladonderhouden vertoon ook die inhoud van ’n webblad be -ter via soekenjins op die internet.

Wat is bladuitleg (page layout)?Bladuitleg is die afmetings en vloerplan van ’nwebblad. Tydens bladuitleg besluit ’n webont -werper oor elemente soos hoe die bladsye van’n webtuiste visueel georganiseer gaan word.

Wat is ’n modelblad (protosite)?’n Modelblad is elektroniese vooraftekening vanhoe jou webtuiste gaan lyk. Dit help jou en dieontwerper om die blad se ont werp te definieer.

Elemente soos bladuitleg, kleure, posi sio neringvan items en navigasie word op ’n modelbladgetoets en goed gekeur om die ontwerpproses tebespoedig. As daar ver anderings aan elementemoet plaas vind, kan dit dan aangebring wordvoordat die ontwikkeling begin. Die webtuisteword dan gekodeer met die model blad as basis.

Wat beteken dit as gesê word iets worddinamies (dynamic) gedoen? Dit dui aan dat dinge intyds gebeur. Dit wil sêalle veranderings, opdaterings, verstellingsensovoorts word gedoen terwyl die gebruikermet die webblad of program besig is.

Wat beteken die gebruikersvriendelikheid(user-friendliness) van ’n webblad?Gebruikersvriendelikheid verwys na die gemakwaarmee gebruikers die elemente op ’n web -blad kan gebruik. Dit moet vir ’n gebruiker ’npositiewe ervaring wees om enige webtuiste tegebruik. Hou elemente op ’n webblad een vou -dig en maak seker alle inligting is maklik envinnig bereikbaar. S

Die koeterwaals van IT en web ontsyferCompile; debug; protosite. Woorde soos dié is pure koeterwaals vir die oningewydes in die kringe vaninligtingstegnologie en webontwikkeling. Maar hou moed – Daleen de Jager en John-Henry Ross het ’npaar van dié terme vir jou in eenvoudige taal omskryf.

Foto: iStockphoto.com

inbeweging

n tye van verandering en onsekerheid het ’nmens die behoefte om deel van iets te weeswat jou geborge laat voel en hoop gee. Ditis presies waar Solidariteit van hulp is. Die

vakbond lewer reeds vir die afgelope 110 jaaruitmuntende diens aan sy lede en wil graagaanhou om sy lede getrou by te staan. Die vakbond Solidariteit het die afgelope paar

jaar enorme groei getoon. Solidariteit is nie netmeer ’n vakbond nie en maak nou deel uit vandie groter Solidariteit Beweging. ’n Solidariteit-lidis egter nie net ’n nommer nie. Solidariteit bied

spesifiek ook aan individuele lede, dus nie netkollektiewe lede by maatskappye nie, werk be -skerming. Sodra ’n persoon by Solidariteit aan -sluit, het hy of sy onmiddellik toegang tottele foniese arbeidsregsadvies.Daarbenewens is Solidariteit een van die

enig ste vakbonde in Suid-Afrika wat die internetgebruik om toeganklike ledediens te lewer.“Solidariteit is een van die min Suid-Afrikaansevakbonde wat die mag van sosiale media inspanom veldtogte woema te gee en om inligtingvinnig aan lede te kommunikeer,” sê Jahni Cowley,

organiseerder in Solidariteit se finansiële bedryf.Kan jy dit bekostig dat jou vriende en familie

nog nie lede van Solidariteit is nie? Help hullevandag nog om by die vakbond Solidariteit aan tesluit! Sodoende sal jou geliefdes ook die werk be -skerming wat Solidariteit bied, kan geniet. Stuurdie naam en kontakbesonderhede van die vriendof familielid na [email protected], of vul diestrokie onder in en faks dit na 012 349 8665. OfSMS die woord “lid”, gevolg deur ’n spasie en dieper soon se naam en kontak besonderhede na34388. Elke SMS kos R2. S

Solidariteit koester in veranderende wêreldDeur Inge Strydom

I

VERWYSING 1

Naam van lid: ___________________________________________

Naam van familielid of vriend: ______________________________

Tel: ________________________ Sel: _______________________

E-posadres: _____________________________________________

VERWYSING 2

Naam van lid: ___________________________________________

Naam van familielid of vriend: ______________________________

Tel: ________________________ Sel: _______________________

E-posadres: _____________________________________________

Knip uit en faks na 012 349 8665Verwys ’n familielid of vriend en maak ons hande sterk!



inbeweging

Buckets full of benefits for our membersThis is a summary of the benefits attached to Solidarity membership. The benefits are subject to the constitutionand policies of the union, as well as the rules as contained in the rule book and may be amended by theExecutive Council of Solidarity without prior notice. New members who can provide proof that they belongedto another trade union in a collective company immediately prior to joining Solidarity will immediately be en-titled to benefits, on the understanding that in instances where such members are, upon acceptance by Soli-darity, engaged in litigation or a dispute, benefit limits may be imposed by the Executive Council at its discretion.

Labour mattersFree legal aid with labour casesMembers are advised by experts on alllabour matters, e.g. disciplinary investigations,injuries on duty and labour pro blems. Freelegal re-presentation is provided for labourmatters referred to the CCMA or theLabour Court.

Assistance with investigationsAssistance is provided in connection with in-vestigations by the Medical Bureau for Occu-pational Diseases and benefits enquiries ofthe Com pensation Commissioner and RandMutual, as well as work-related disabilityclaims.

Collective bargainingCompetent and experienced Solidarity staffmembers undertake collective bargaining tonegotiate better conditions of employmentand salaries for members.

Death benefit (Doves)*Funeral benefit• A dignified funeral is provided for memberswho qualify and his/her spouse. This in-cludes a coffin and the funeral services.

• For cremations a coffin and the usual un-dertaking services are provided.

• A funeral of the same standard as that ofadults is provided for a member’s depen-dent children under the age of 21 years. The undertaking services are providedsolely by Doves funeral services.

• The spouse may apply to continue as amember after the death of main member.

• The burden of funeral arrangements is al-leviated by the fact that Solidarity andDoves will make the arrangements.

Additional cash disbursements• At the death of paid-up members a cashamount of R3 000 is paid to the survivingspouse or dependent children.

• At the death of the spouse of a paid-upmember who pays full membership anamount of R2 000 is paid to the member.

• Cash payments to full members at thedeath of children are:* Children aged between 14 and under 21 years – R1 500

* Children younger than 14 years – R1 000

• Cash payments vary when both husbandand wife are members of Solidarity.

Rebate on headstonesA 10% rebate on headstones has been nego-tiated with Doves.

Permanent medical disability*Members with 12 months’ uninterruptedmem bership, who provide specialist reportsand proof from their employers that theyare permanently unfit for any work in thelabour market, receive a once-off amountof R1 500.

Maternity benefit*A maternity benefit of R1 250 is paid foreach confinement to female members with12 months’ uninterrupted membership ofSolidarity. Applications must be submittedwithin 6 months after the confinement.

Solidarity MagazineMembers receive 6 copies of Solidarity Maga-zine per year in which topical issues from theworkplace as well as the Solidarity Move-ment’s activities are published.

Don’t delay, joinSolidarity today!• Phone 0861 25 24 23; visit our website at

www.solidarity.co.za; SMS the word “member”and your name to 34388; or visit one of ourlocal offices (see page 72). Membership costsR85 per month for individual members andR83 per month for collective members.

Car and household insuranceThis group scheme offers members excellentpremiums at Auto & General. Phone 0860 34 62 53 for a free no-obligation quote.

Solidarity Legal Aid PackageMembers and their dependants can enjoy fulllegal cover outside the labour context for an additional premium of only R77 per month.This package provides access to civil and criminallaw advice; 24-hour legal advice over the tele-phone; legal representation to the value ofR40 000 per year (limited to R15 000 per case);access to legal documentation; and discount on,among other things, the transfer of deeds. • Call 0861 SOL REG (0861 765 734).

Solidarity Retirement PlanSolidarity Financial Services handle the mar-keting of the Solidarity Retirement Plan. Thisproduct was developed as a result of the fewpeople that are able to retire independently.The Solidarity Retirement Plan is offered inconjunction with Allan Gray.• Call 0861 101 005.

Wills and estate administrationEvery member is entitled to the free drawingup of a will. The administration of the member’sestate can also be done at a market-related fee. • Call 012 644 4300.

We are on your side, come what mayAdditional services

Photograph: iStockphoto.com

inbeweging

With three membership categories Solidarityoffers a home for everybody!

Collective membersCollective members are employed by a companywith which Solidarity has a recognition agreement,or at a workplace that is incorpora ted by Solidar-ity in the collective division. Most mem bers belongto this category. Collective mem bers qualify for allbenefits, regardless of their age.

Individual members Individual members of Solidarity are memberswho are younger then 50 years at the date ofjoining and who are employed at a workplacewhere there is no recognition agreement andthat is not considered by Solidarity to be col-lective. An individual member who turns fiftyafter joining remains an individual member ofSolidarity. Individual members qualify for allSolidarity benefits.

Supporting membersThis membership category was introduced inresponse to requests from people who sup-port Solidarity’s vision, but who do not qualifyfor one of the other categories, i.e. individualmembers who are over the age of 50 years atthe date of joining. Supporting members enjoycertain benefits, excluding benefits such as col-lective bargaining, permanent disability, mater-nity benefits and the death benefit. S

Solidarity offers a home for everybody


Solidarity Helping HandSolidarity Helping Hand supports needy children,pensioners and widows. Every application is con-sidered on merit. Applications may be addressedto: Solidarity Hel ping Hand, PO Box 11760, Cen-turion, 0046. Or phone 0861 25 24 23.

BursariesSolidarity Helping Hand manages and adminis-trates various bursary funds and annually spendmore than R5 million to assist deserving stu-dents for whom it would otherwise not havebeen possible to further their education. These

students are either members of trade unionSolidarity or monthly contributors to SolidarityHelping Hand and their children. For more infor-mation, contact Melani Gerber or Dinah Theronat 012 644 4428 or send e-mail to melani@hel -pende hand.co.za or [email protected].

This is how we create hope for our members!

* Terms and conditions apply. Call 0861 25 24 23.


inbeweging

Solidariteit-kantore: Diens op jou voorstoepBellvilleEttienne Pio, Raymond Holland-Chapman, Anton Gerretsen, Bennie Harmse, Jan du PlessisAdministratiewe beampte: Nicole HarmseTel: 021 946 4440/4418Faks: 021 949 4259E-pos: [email protected]: Du Toitstraat 18, Bellville

BloemfonteinPieter BurgerTel: 051 430 6152/3Faks: 051 430 6163E-pos: [email protected]: Kellnerstraat 58C,Westdene, Bloemfontein

BoksburgFrancois van Heerden, Zirk Gous, Hennie Vosloo,Amanda Hattingh, Fanie Vosloo, Derek Mans,Coenie Rheeder (litigant) • Administratiewebeamptes: Marlindie Booyens, Natasha van HeerdenTel: 011 913 0783/1101 • Faks: 011 913 3850E-pos: [email protected]: Rondebultweg 232, Libradene, Boksburg

CarletonvilleDana ViljoenAdministratiewe beampte: Petro WatsonTel: 018 788 4861/018 786 2785Faks: 011 788 5102/011 388 9854E-pos: [email protected]:Van Zyl Smitstraat 74, Oberholzer, Carletonville

DespatchPiet Veldtman, Wynand StrydomAdministratiewe beampte:Yvette StroebelTel: 041 933 5144/5145Faks: 041 933 5539E-pos: [email protected]: Hoofstraat 91, Despatch

EllisrasJan Pretorius, Deon ViviersTel: 083 651 5760 (Jan) of 078 802 0343 (Deon)Faks: 014 763 9511E-pos: [email protected]

KlerksdorpManie Lourens, Willie MaraisAdministratiewe beampte: Nicoline CraffordTel: 018 468 8533Faks: 018 468 8563E-pos: [email protected]: Buffeldoornweg 48, Eenheid 2, Buffelparksentrum, Klerksdorp

KathuGert van Wyk, Adéle Liebenberg Administratiewe beampte: Jaatjé ShermanTel: 053 723 1604Faks: 053 723 1407E-pos: [email protected]: Rietbokstraat, Theque Gebou, Winkel 7, Kathu

LydenburgQuintus SliepAdministratiewe beampte: Mariëtt BarnardTel: 013 235 3698 / 013 235 4985Faks: 013 235 1814E-pos: [email protected]:Versekeringsforumgebou,h.v. Viljoen- en Maasdorpstraat, Lydenburg

NewcastleJohan BothaAdministratiewe beampte: Elize BronkhorstTel: 034 312 9711/9917Faks: 034 312 5170E-pos: [email protected]: Hardingstraat 79, Sanlampark, Blok B, Newcastle

PietersburgEric SchoemanAdministratiewe beampte:Arlene LourensTel: 015 297 0287Faks: 015 297 1589E-pos: polokwane@ solidariteit.co.zaStraatadres: Biccardstraat 79 (3A), Pietersburg

PretoriaJack Loggenberg, Chris Roodt, Schalk de Bruin,Willie Venter, Connie Badenhorst, Johan BothaAdministratiewe beamptes:Christa Louw, Anke CloeteTel: 012 335 9051/2 • Faks: 012 335 9002E-pos: pretoria@ solidariteit.co.zaStraatadres: H.v. Lambert Lee- & Van Rensburg straat, Mayville

RichardsbaaiChristo HattinghAdministratiewe beampte: Chantelle vd MerweTel: 035 753 1935 of 035 753 1936Faks: 035 753 1937E-pos: [email protected]: Angler Rodstraat 12, Meerensee,Richardsbaai

RustenburgConnie Prinsloo en Johan NellAdministratiewe beamptes: Christelle Grobler,Charisma BreetTel: 014 592 4336 • Faks: 014 592 4371E-pos: [email protected]: H.v. Heystek- en Thabo Mbekistraat,Heystek Ontwikkelaars, Kantoor 4, Total Garage

SecundaKobie de VilliersAdministratiewe beampte: Sandra ScheepersTel: 017 634 5296Faks: 017 634 5297E-pos: [email protected]: Eerste Vloer, h.v. Joe Slovo- en Moore-straat, Uitbreiding 22, Secunda

VaaldriehoekJaco van den Berg, Johan Venter, Francois Calldo, GerhardCloete, JJ Fernandes, Lee Coetzee, Le Roy Fritz (litigant)Administratiewe beamptes: Nadia Coetzee, Rika CronjeTel: 016 931 3160/2/4 • Faks: 016 931 3171E-pos: [email protected]: Rossini-boulevard 130

WelkomHennie KommerAdministratiewe beamptes: Sue NelTel: 057 352 6839Faks: 057 357 2072E-pos: [email protected]:Winkel nr. 5, Eerste vloer, The Strip,Metro Village, Stateway 312, Welkom

WitbankCornelius van Leeuwen, Jo-Anne CoetzerAdministratiewe beamptes: Irma Oberholzer,Sonja Bekker Tel: 013 656 3871 • Faks: 013 656 6846 E-pos: [email protected]: Bureau de Paul 2B, Corridor singel, Route N4 Business Park, Ben Fleur X11Blaai na bladsy 6 vir Solidariteit-

hoofkantoor se kontakbesonderhede.*

inDeur Marietha Malan

Halleluja vir vandag se vreugdetjies

i Teacher,” groet sy my elkedag, al van die begin van diejaar af. “Is it your birthdaytoday?” En elke dag moet ek

antwoord dat dit nog nie my verjaarsdag is nie. “Oh,” sê sy dan, ’n bietjie afgehaal. Dan, elke

liewe dag, helder haar gesig weer op: “Tomor-row is my birthday!” sê sy. En weer moet ekhaar elke dag geduldig vertel dat sy nog nieverjaar nie, eers in Oktober. En toe, een blye dag, is dit op ’n mooi win-

tersoggend sowaar my verjaarsdag. Die vorigedag besef ek dat ek Khanita darem sleg salteleurstel as ek sonder ’n koek daar aankom. Ekkoop dus ’n lekker ongesonde roomkoek, ’npaar pakke skyfies en mooi versierde kolwyn-tjies. Gewapen met dit alles, stoot ek op hierdiespesiale dag my klasdeur oop, waar Khanita alvir my wag. “Hi Khanita,” spring ek haar voor. “Guess

what? It is my birthday today!” Die yslike koppie draai in my rigting, en haar

oë rek. Sy kyk na al die lekkernye wat ekvashou. “HAA-LE-LUJA!” roep sy, en vergeetskoon om te vertel van haar verjaarsdag dievolgende dag.En wat ’n verjaarsdag was dit nie! Ons het

gesing, geklap, geëet, en almal het help kersiesdoodblaas. Elf roomgesiggies het wittand ge -glimlag. Ja-nee, halleluja! Wat ’n fees! Uiteindelikis dit Juffrou se verjaardag!Ons is maar almal Khanita’s voor die Here,

dink ek die middag op pad terug huis toe. Onsweet nie regtig wat die volgende dag wag nie.Boonop vergeet ons om in die hede te leef,omdat ons die hele tyd moet regmaak vir ’nverjaarsdag, ’n troue, ’n funksie, ’n vergadering,’n sperdatum van dinge wat moet klaar wees. Kyk maar om jou op straat, of in die gange

by die werk: Almal is vreeslik haastig en doel-gerig op pad na ’n Baie Belangrike Ding toe.Daar is amper nie tyd om te groet of te glimlagnie, want Iets Moet Nou Gedoen Word. Gaanjy oor ’n maand, of selfs ’n week, onthou wat jyop daardie spesifieke dag en tyd as so belang rik

geag het? Hoeveel van jou allerbelangrike tydspandeer jy aan jou geliefdes en medemense –hulle wat wel sal onthou dat jy vir hulleomgegee het? Presies dit leer die Here vir die flukse Marta,

Lasarus se suster. Terwyl Hy by hulle aan huis is,draf Marta rond om alles klaar te maak, terwylMaria by Sy voete kom sit. Marta kom kla toe:“Here, hinder dit U nie dat my suster my alleenlaat bedien nie? Sê sy moet my komhelp!” Rustig antwoorddie Here Jesustoe: “Marta,Marta, jy isbesorg enbekommerdoor baie dinge,maar net eending is nodig.Maria het diebeste deel ge kies, endit sal nie van haarweggeneem word nie.”Vind jy vreugde in die

klein en vanselfsprekendedaaglikse vreugdetjies? As dit virjou moeilik is, dink vir ’n oomblikaan Khanita wat nie eers haar eiekoppie kan regop hou nie. Watnooit sal loop of selfs regop sitnie. Khanita, wat twee ontwrigteheupe het, wat baie pynlik is as’n mens haar doek ruil. Maar wattog on ein dige vreugde vind in Juf-frou se verjaarsdag en die room -koek al singende vir haarself met haareen funksionele handjie voer. Die dag ná my verjaarsdag stoot ek

weer my klasdeur oop. “Hi Teacher!” roepKhanita. “Is it your birthday again today?” “No, Khanita,” lag ek. “Yesterday was my

birthday.” “Oh,” sê sy, effens afgehaal. Tot haar gesig-

gie weer, soos gewoonlik, ophelder: “You know,tomorrow is my birthday...” S

“H

Khanita is mal oor verjaarsdae. Sy is ’n bekkige waterhofie in my klas. Haar grootkop is so swaar dat haar nek dit nie kan regop hou nie. Die rolstoel het ’n spe-siale kopstuk en moes agteroor gestel word sodat sy gemaklik daarin kan lê.

Marietha Malan is ’n onderwyser by Alma-skool,’n skool vir gestremdes, en is ’n ma van vyf. Retrospek



Wat is die verskil tussen die skema- en gekontrakteerde tarief?Die gekontrakteerde tarief is die tarief wat deurjou mediese skema goedgekeur en kontraktueelmet spesifieke gesondheidsorgverskaffers oor -een gekom is. Hierdie tarief word gehef deurgesondheidsorgverskaffergroepe vir verskillendegesondheidsorgdienste soos ooreengekom metjou skema.Die skematarief is die tarief wat jou mediese

skema betaal vir dienste gelewer deur gesond-heid sorgverskaffers in die algemeen, maar dit kanooreenkom met die gekontrakteerde tarief watbetref dienste deur byvoorbeeld spesialiste en inhospitale gelewer. Normaalweg geld die skema -tarief egter vir dienste uitgesluit dié van gesond-heidsorgverskaffers waarmee ’n gekontrakteerdetarief ooreengekom is. Die skematarief verskil vanskema tot skema.

Vir watter dienste kan ek ’n eis indien?Jou voordele-opsie bepaal vir watter gesondheid-sorgdienste en -uitgawes jy kan eis. Sommige

dienste kan ingevolge die reëls van jou voordele-opsie van voordele uitgesluit of aan ’n maksimumvoordelebedrag onderhewig wees. Voorafgoed-keuring of -registrasie mag ook vir sekere dienstevereis word voordat dit betaal kan word. Indienhierdie dienste nie vooraf goedgekeur word nie,kan ’n bybetaling geld.Die maklikste manier om uit te vind vir watter

dienste geëis kan word, is om jou voordelebros -jure te raadpleeg. Dit verskaf volledige besonder-hede oor die mediese voordele waartoe jy toe -gang het. In Medihelp se geval kan ons kliënte-sorgsentrum ook geskakel word, of lede kan onskliëntedienstoonbank persoonlik besoek. Nog ’nbron van inligting is jou makelaar.

Hoeveel tyd het ek om ’n eis in te dien?Die indieningstydperk verskil van skema totskema en is iets wat jy dus by jou eie skemamoet uitvind. In Medihelp se geval moet eiseingedien word voor of op die laaste werkdag vandie vierde kalendermaand wat volg op diemaand waarin die diens gelewer is.

Eise kan terugverwys word weens foutiewe ofontbrekende inligting wat die uitbetalingsproseskan vertraag. Dit is belangrik om te onthou datdit die lid van ’n mediese skema se verantwoor -delikheid bly om toe te sien dat sy of haar eisebinne die indieningstydperk ingedien word, selfsal dien die diensverskaffer die rekenings direk bydie mediese skema in.

Wie dien my eise in?Enige gesondheidsorgverskaffer kan sy of haareise direk by ’n mediese skema indien. Diemeeste verskaffers dien hulle eise deesdae direkin elektroniese formaat in. In sulke gevalle is ditnie nodig dat jy ook ’n rekening indien nie. Ont -hou wel om jou rekeningstate wat jy van jou me-diese skema ontvang gereeld na te gaan om teverseker dat alle rekenings wel ingedien word.Die rede hiervoor is dat die tydige betaling vaneise jou verantwoordelikheid bly.Soms stuur ’n gesondheidsorgverskaffer vir

jou ’n afskrif van die rekening wat hy elektroniesingedien het. Hierdie duplikaatrekening dien blootom jou van die eis in te lig en jy hoef dit nie weerby jou mediese skema in te dien nie.Indien jy self vir ’n diens betaal het en van jou

skema wil eis, moet jy die bewys van betaling byjou eis aanheg. Indien die eis vir voordele kwali-fiseer, sal jou mediese skema jou direk betaal.

Hoe gemaak met buitelandse eise?As jy en jou gesin of een van jou afhanklikes indie buiteland wil reis, moet jy gewoonlik jou me-diese skema van die voorgenome besoek in ken-nis stel. Dit is om te verseker dat buitelandsemediese eise doeltreffend verwerk kan word. Maak presies seker vir watter toestande jou

mediese skema jou in die buiteland dekking salverleen en wat die prosedure is. In Medihelp segeval geniet lede byvoorbeeld voordele vir me-diese noodtoestande vir 90 dae ná hul vertrekuit Suid-Afrika. Buitelandse eise moet Medihelpsteeds binne die voorgeskrewe indieningstydperkbereik. Medihelp kan egter nie die buitelandseverskaffer direk betaal nie en alle eise-uitbetalingssal dus aan die lid gemaak word.

prom

osie

74 04/2012 • www.solidariteit.co.za

Nog nie ’n Medihelp-lid?SMS “Kontak my” na 32291 as jy meer inligting oor Medihelp se

uitstekende voordele-opsies verlang.

Eis só sonder sukkel van jou mediese skema
