Decision Support Systems, (DSS)

Α Λ Ε Ξ Α Ν Δ Ρ Ε Ι Ο Τ Ε Χ Ν Ο Λ Ο Γ Ι Κ Ο Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Τ Ι Κ Ο Ι Δ Ρ Υ Μ Α Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Σ

Σ Χ Ο Λ Η Δ Ι Ο Ι Κ Η Σ Η Σ & Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Α ΣΤ Μ Η Μ Α Λ Ο Γ Ι Σ Τ Ι Κ Η Σ

Εργασία στο Εργαστηριακό μάθημα:«ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ»

με θέμα: «Decision Support Systems, (DSS)»

Επιμέλεια: Γεωργιτσόπουλος ΝικόλαοςE-mail: [email protected]

Α κ α δ η μ α ϊ κ ό έ τ ο ς 2 0 1 1 - 1 2Χ ε ι μ ε ρ ι ν ό Ε ξ ά μ η ν ο , Δ ε κ έ μ β ρ ι ο ς 2 0 1 1

mailto:[email protected]

Στον αδερφό μου, για την πολύτιμη βοήθεια του

Π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν αΕισαγωγή.............................................................................................................................................. 4Κεφάλαιο 1ο: Μάνατζερ και λήψη αποφάσεων........................................................................................5Κεφάλαιο 2ο: Λήψη αποφάσεων στη σύγχρονη επιχείρηση....................................................................6

2.1. Ταξινόμηση των λαμβανόμενων αποφάσεων ως προς το ιεραρχικό τους επίπεδο...............72.2. Ταξινόμηση των λαμβανόμενων αποφάσεων ως προς το βαθμό δόμησης τους..................72.3. Διαδικασία Λήψης των Αποφάσεων......................................................................................8

1. Προσδιορισμός του προβλήματος και των αιτιών του............................................................82. Καθορισμός κριτηρίων απόφασης και εκχώρησης συντελεστών βαρύτητας σε αυτά.............83. Δημιουργία εναλλακτικών λύσεων.........................................................................................94. Ανάλυση των εναλλακτικών προτάσεων................................................................................95. Επιλογή της καλύτερης πρότασης.......................................................................................106. Εφαρμογή της πρότασης.....................................................................................................107. «Αναπληροφόρηση» (Επανατροφοδότηση-Feedback) και Προσαρμογή............................10

Κεφάλαιο 3ο: Λήψη Διοικητικών Αποφάσεων και Πληροφοριακά Συστήματα.......................................113.1. Διοίκηση Πληροφοριακών Συστημάτων (Management Information Systems).....................113.2. Ανάγκη για υποστήριξη στη λήψη των αποφάσεων με Η/Υ.................................................123.3. Ένταξη των Συστημάτων Υποστήριξης Αποφάσεων (DSS) στη Διοικητική Θεωρία...........133.4. Τρόπος Λειτουργίας των Πληροφοριακών Συστημάτων.........................14_Toc310894044

Κεφάλαιο 4ο: Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων – (Decision Support Systems)............................154.1. Η έννοια των DSS (Decision Support Systems)..................................................................154.2. Ιστορικό των Συστημάτων Υποστήριξης Αποφάσεων (DSS)..............................................164.3. Βασικά συστατικά μέρη ενός DSS είναι συνήθως τα ακόλουθα:.........................................174.4. Λειτουργικά στοιχεία που απαρτίζουν ένα DSS:..................................................................174.5. Χαρακτηριστικά στοιχεία ενός DSS.....................................................................................184.6. Ικανότητες DSS................................................................................................................... 204.7. H Δομή ενός DSS................................................................................................................214.8. Χρησιμοποίηση των DSS, στη διαδικασία λήψης αποφάσεων............................................254.9. Ταξινόμηση των DSS..........................................................................................................254.10. Τύποι Συστημάτων Υποστήριξης Αποφάσεων- DSS......................................................27

Διακρίσεις ανάμεσα στα DSS και στα MIS....................................................................................294.11. Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων και Διοικητικά Στελέχη.........................................304.12. Πλεονεκτήματα και Οφέλη από τη χρήση των DSS........................................................32

Οφέλη στην Υποστήριξη των αποφάσεων...................................................................................32Οφέλη της Επιχείρησης ή του Οργανισμού..................................................................................32Οφέλη για το διοικητικό στέλεχος.................................................................................................33Οφέλη όσον αφορά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων...........................................................33

4.13. Εφαρμογές των DSS ανάλογα με το πεδίο χρήσης τους................................................34Λειτουργίες εταιρικής διοίκησης....................................................................................................34Μάρκετινγκ, μεταφορές και logistics.............................................................................................34Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης-MIS...................................................................................34Συστήματα πολλαπλών λειτουργιών.............................................................................................35Χρηματοοικονομική Διοίκηση.......................................................................................................35Στρατηγικός σχεδιασμός και διοίκηση..........................................................................................35Ανθρώπινοι Πόροι........................................................................................................................ 35Άλλα Πεδία................................................................................................................................... 36Αστικός/κοινοτικός σχεδιασμός....................................................................................................36Στρατιωτικός τομέας.....................................................................................................................36Διαχείριση φυσικών πόρων..........................................................................................................36Τομέας υγείας.............................................................................................................................. 36Κυβερνητικός τομέας....................................................................................................................37Τομέας εκπαίδευσης.................................................................................................................... 37

4.14. Τα DSS στην ελληνική πραγματικότητα..........................................................................39Επίλογος και Συμπεράσματα................................................................................................................40Βιβλιογραφία........................................................................................................................................ 41

Εισαγωγή

ΕισαγωγήΣτην σημερινή πραγματικότητα όλοι καλούμαστε να πάρουμε αποφάσεις. Οι

αποφάσεις αυτές μπορεί να είναι είτε μικρής είτε μεγάλης σημασίας, άλλοτε να μας αφορούν

σημαντικά και άλλοτε όχι. Αποφάσεις όμως δεν παίρνουν μόνο τα μεμονωμένα άτομα στην

σύγχρονη κοινωνία μας άλλα και οντότητες όπως επιχειρήσεις ή οργανισμούς. Και πάλι

όμως αποφάσεις γι’ αυτές τις οντότητες λαμβάνουν τα πρόσωπα και οι άνθρωποι που τις

αποτελούν. Επειδή θα πρέπει οι αποφάσεις που λαμβάνουν να είναι ακριβείς θα πρέπει να

έχουν στο δύσκολο αυτό έργο τους και μια μορφής υποστήριξης.

Άλλωστε η αλματώδης και συνεχώς εξελισσόμενη ανάπτυξη της τεχνολογίας τα

τελευταία έχει δώσει αυτή τη δυνατότητα της υποστήριξης, που ούτως ή άλλως θα ήταν

απαραίτητη κάποια στιγμή λόγω του μεγάλου όγκου δεδομένων και πληροφοριών που θα

πρέπει να διαχειριστεί κάποιος για να λάβει μια απόφαση ορισμένες φορές σύμφωνα με

κάποια βήματα που θα παρουσιαστούν παρακάτω.

Έτσι λοιπόν δημιουργήθηκαν στη θεωρία του Μανατζμεντ τα Πληροφοριακά

Συστήματα για να υποστηρίξουν τις επιχειρηματικές λειτουργίες και ανάμεσα σε αυτά

ανήκουν και τα Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων (Decision Support Systems-DSS) για

να δώσουν βοήθεια και να υποστηρίξουν τα στελέχη των επιχειρήσεων και των οργανισμών

στη λήψη αποφάσεων.

- 4 -

Μάνατζερ και λήψη αποφάσεων

1. Κεφάλαιο 1ο: Μάνατζερ και λήψη αποφάσεωνΗ σύγχρονή διοίκηση επιχειρήσεων και οργανισμών απαιτεί συνεχώς τη λήψη

αποφάσεων από την μεριά των στελεχών της επιχείρησης ή του οργανισμού για την

καλύτερη λειτουργία τους. Για να λαμβάνουν αποφάσεις όμως οι μανατζερς θα πρέπει να

έχουν στη διάθεση τους τις απαραίτητες πληροφορίες για να τη διοικητική λήψη των

διάφορών αποφάσεων που απαιτούνται για την αποτελεσματικότερη και εύρυθμη λειτουργία

της σύγχρονης επιχείρησης ή του οργανισμού.

Έτσι οι μανατζερς θα πρέπει να έχουν στη διάθεση τους συνέχεια τις απαραίτητες

πληροφορίες για να λαμβάνουν αποφάσεις. Η αξιοπιστία των πληροφοριών που έχουν στη

διάθεση του και πιο συγκεκριμένα ο βαθμός αξιοπιστίας των πληροφοριών αυτών

προσδιορίζουν και την ορθότητα των αποφάσεων που θα λάβουν οι μανατζερς.

Η απόκτηση αξιόπιστων πληροφοριών δεν είναι πάντα εύκολη. Η απόκτηση

πληροφοριών ενέχει κάποιο κόστος. Το κόστος αυτό μπορεί είτε να αποτιμηθεί σε κόστος

χρημάτων (χρηματικό κόστος) είτε σε κόστος χρόνου (χρονικό κόστος). Το κόστος αυτό δε

θα πρέπει να υποτιμάται και να περικόπτεται εύκολα διότι αργότερα η μη ορθή λήψη

αποφάσεων μπορεί να έχει ως απορία, αποτελέσματα με αρνητικές επιπτώσεις μεγαλύτερες

από το κόστος που παραλείφθηκε.

Ωστόσο πολλοί μανατζερς υποτιμούν τις πληροφορίες και δεν μεριμνούν για την

απόκτηση αυτών. Συνεπώς μη έχοντας αξιόπιστες και έγκαιρά επίκαιρες πληροφορίες κατά

τη διαδικασία λήψης των αποφάσεων είναι πολύ πιθανό να οδηγηθούν σε λάθος αποφάσεις

και μπορεί να κοστίσουν ακριβά και συνακόλουθα να υπάρχουν αρνητικές επιπτώσεις σε όλο

το φάσμα της επιχείρησης ή του οργανισμού.

Συνεπώς οι μανατζερς θα πρέπει να έχουν στη διάθεση τους όλα εκείνα τα

απαραίτητα εργαλεία προκειμένου να βοηθούνται στην ορθή λήψη των αποφάσεων.

Χρειάζονται λοιπόν υποστήριξη στο έργο τους εξαιτίας του αυξημένου ανταγωνισμού και

ταχύτητας με την οποία εξελίσσονται τα διάφορα γεγονότα που επηρεάζουν τη λειτουργία της

επιχείρησης ή του οργανισμού.

Εξάλλου οι Μάνατζερ είναι πάντα υπεύθυνοι για τη λήψη των αποφάσεων.

- 5 -

Λήψη αποφάσεων στη σύγχρονη επιχείρηση

2. Κεφάλαιο 2ο: Λήψη αποφάσεων στη σύγχρονη επιχείρηση Καθημερινά όλοι μας στη ζωή μας και στην καθημερινότητα μας λαμβάνουμε

αποφάσεις. Οι αποφάσεις που παίρνει ο καθένας γίνεται σε συνδυασμό με διάφορα

γεγονότα που καλείται να ανταποκριθεί. Το ίδιο συμβαίνει και σε μια επιχείρηση ή σε έναν

οργανισμό.

Συχνά στην σύγχρονη επιχείρηση ή σε έναν οργανισμό μπορούν να παρουσιάζονται

αρνητικά γεγονότα ή εξελίξεις που δημιουργούν προβλήματα ή απειλές (π.χ. πτώση

πωλήσεων, υποκατάσταση τοπικού προϊόντος και κλείσιμο επιχειρήσεων, κλπ.), και εάν δεν

αντιμετωπισθούν τότε αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα αρνητικά αποτελέσματα και επιπτώσεις

(π.χ. σοβαρή μείωση εσόδων, αύξηση εξόδων, μείωση κερδών, αύξηση ανεργίας, κλπ.). Αν

λάβει κανείς υπόψη του και το δυσμενές οικονομικό εξωτερικό περιβάλλον που επικρατεί το

τελευταίο καιρό στη χώρας μας είναι πολύ εύκολο να το καταλάβει.

Ωστόσο δε λείπουν και τα θετικά γεγονότα ή εξελίξεις που δημιουργούν ευκαιρίες

(π.χ. νέες τεχνολογίες παραγωγής, νέες αγορές, νέες ανάγκες προϊόντων/υπηρεσιών σε

κάποια άτομα ή επιχειρήσεις, νέες τεχνολογίες συναλλαγών πολιτών/επιχειρήσεων με τις

επιχειρήσεις και το δημόσιο, κλπ.), και εάν αξιοποιηθούν κατάλληλα τότε απόρροια αυτών θα

είναι θετικά αποτελέσματα και επιπτώσεις (π.χ. αύξηση εσόδων, μείωση εξόδων, αύξηση

κερδών, μείωση ανεργίας, αύξηση εισοδήματος, βελτίωση περιβάλλοντος, κ.λ.π.),

Κάποιες φορές απλώς παρουσιάζονται κάποιες καταστάσεις όπου πρέπει να

επιλέξουμε τον βέλτιστο τρόπο επίτευξης ενός επιθυμητού αποτελέσματος (π.χ. αποφάσεις

‘make or buy’, επιλογή βέλτιστου τρόπου μεταφοράς κάποιων εμπορευμάτων από ένα

σημείο Α σε ένα σημείο Β, κλπ.).

Στις περιπτώσεις αυτές είναι απαραίτητο να ληφθούν οι ορθές αποφάσεις όσο το

δυνατόν ταχύτερα.

Η λήψη όλων αυτών των αποφάσεων περιλαμβάνει τέσσερα βασικά στάδια:

διάγνωση προβλήματος, απειλής ή ευκαιρίας (Business Intelligence),

προσδιορισμός εναλλακτικών επιλογών λύσεων (Design of Alternatives),

αξιολόγησή τους (ως προς την αποτελεσματικότητα, με βάση κάποια κριτήρια),

και τελικά επιλογή βέλτιστης εναλλακτικής επιλογής (Choice/Selection)

- 6 -


2.1.Ταξινόμηση των λαμβανόμενων αποφάσεων ως προς το ιεραρχικό τους επίπεδο.

Οι λαμβανόμενες σε μία επιχείρηση ή δημόσιο οργανισμό αποφάσεις διαιρούνται ως

προς το ιεραρχικό τους επίπεδο σε τρεις κατηγορίες:

Οι πιο συχνές αποφάσεις που λαμβάνονται σε μια επιχείρηση ή σε έναν οργανισμό

είναι αποφάσεις Καθημερινής λειτουργίας, ή Καθημερινών εργασιών. Αυτές οι αποφάσεις

παίρνονται συνήθως από κατώτερα διοικητικά στελέχη και συνήθως σε επιπέδου υπαλλήλου

(Operational) της επιχείρησης ή του οργανισμού, όπως για παράδειγμα αποφάσεις

παραγγελίας πρώτων υλών και εμπορευμάτων, αποφάσεις χορήγησης δανείων, αποφάσεις

τιμής προσφοράς προς έναν πελάτη, αποφάσεις ενός διευθυντή πωλήσεων για τον αριθμό

των επισκέψεων που θα πρέπει να κάνει ένας πωλητής μια συγκεκριμένη ημέρα κλπ.

Ακόμα λαμβάνονται αποφάσεις Τακτικές. Αυτές οι οποίες λαμβάνονται από διοικητικά

στελέχη επιπέδου Διευθυντή (Tactical – Managerial), όπως για παράδειγμα η αγορά νέου

μηχανήματος, εξωτερική προμήθεια ή εσωτερική κατασκευή (make or buy), άνοιγμα νέου

υποκαταστήματος, κλπ.

Επίσης σπανιότερα λαμβάνονται αποφάσεις στρατηγικές. Αυτές οι αποφάσεις

λαμβάνονται από διοικητικά στελέχη επιπέδου ανωτάτων στελεχών – διοίκησης (Strategic),

όπως για παράδειγμα δημιουργία νέων προϊόντων, νέα εργοστάσια, επέκταση σε άλλες

χώρες, εισαγωγή ενός προϊόντος σε μια νέα αγορά κλπ.

2.2.Ταξινόμηση των λαμβανόμενων αποφάσεων ως προς το βαθμό δόμησης τους.

Οι λαμβανόμενες αποφάσεις ως προς τον βαθμό δόμησής τους διαιρούνται σε τρεις

κατηγορίες:

Δομημένες (Structured): Είναι οι συνηθισμένες ή οι επαναλαμβανόμενες αποφάσεις,

συνεπώς υπάρχει σχετική εμπειρία (ή και τυποποιημένες διαδικασίες) όσον αφορά την λήψη

των αποφάσεων αυτών, για παράδειγμα η απόφαση παραγγελίας μιας πρώτης ύλης. Για τις

δομημένες αποφάσεις υπάρχει δυνατότητα πλήρους αυτοματοποίησης από ηλεκτρονικό

υπολογιστή (ενδεχομένως με τελική επιβεβαίωση χρήστη).

Μη Δομημένες (Unstructured): αποφάσεις που δεν είναι συνηθισμένες και

επαναλαμβανόμενες (συνήθως πολύπλοκες και κρίσιμες), για τις οποίες δεν υπάρχει

εμπειρία όσον αφορά την λήψη τους, δηλαδή για κάθε στάδιο ποια δεδομένα πρέπει να

ληφθούν υπ’ όψιν μου και ποιες επεξεργασίες να πραγματοποιηθούν σε αυτά, αλλά τα

παραπάνω είναι στην κρίση του αποφασίζοντος, ο οποίος:

- 7 -


1. βλέπει κάποια πρώτα δεδομένα

2. πραγματοποιεί κάποιες πρώτες επεξεργασίες του κύκλου της απόφασης

3. εξάγει κάποια πρώτα συμπεράσματα

4. βάσει αυτών: πηγαίνει στο 1 – επανάληψη του κύκλου και επανατροφοδότηση

π.χ. αποφάσεις για νέα προϊόντα, νέες (όχι πλήρως δοκιμασμένες) τεχνολογίες

παραγωγής, κλπ. Οι μη δομημένες αποφάσεις δεν είναι μεν δυνατό να αυτοματοποιηθούν

πλήρως από ηλεκτρονικό υπολογιστή, είναι όμως δυνατόν να υποβοηθηθούν -

υποστηριχθούν αποτελεσματικά από ηλεκτρονικό υπολογιστή (decision support), όσον

αφορά τόσο στην πρόσβαση στα αναγκαία δεδομένα όσο και στην επεξεργασία τους.

Ημιδομημένες (Semistructured): μία τρίτη κατηγορία αποφάσεων, που βρίσκεται

μεταξύ των δύο παραπάνω κατηγοριών, είναι αυτή των ημιδομημένων αποφάσεων και

περιλαμβάνει αποφάσεις για τις οποίες υπάρχει κάποια χονδρικού επιπέδου εμπειρία, όχι

όμως και συγκεκριμένα και λεπτομερή βήματα π.χ. προγραμματισμός παραγωγής

Οι αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν σε μία επιχείρηση μπορούν επίσης να

κατηγοριοποιηθούν και ως προς την επιχειρησιακή λειτουργία την οποία αφορούν, π.χ.

αποφάσεις εμπορικές, οικονομικές, τεχνολογικές, παραγωγής, προμηθειών, κλπ..

2.3.Διαδικασία Λήψης των ΑποφάσεωνΗ λήψη μιας απόφασης δεν πάντοτε εύκολη υπόθεση. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η

λήψη των αποφάσεων αρκείτε στην επιλογή μεταξύ διάφορων εναλλακτικών λύσεων.

Ωστόσο ορθότερο θεωρείται ότι η διαδικασία λήψης μιας απόφασης δεν θα πρέπει να

αντιμετωπίζεται ως μια επιλογή αλλά ως μια διαδικασία. Πάντως η διαδικασία λήψης των

αποφάσεων είναι διαδικασία επίλυσης ενός προβλήματος. Σχηματικά θα μπορούσε να

αναπαρασταθεί στο σχήμα 1 παρακάτω.

1. Προσδιορισμός του προβλήματος και των αιτιών του

Αυτό είναι το πρώτο βήμα της διαδικασίας λήψης μιας απόφασης. Σε αυτό το βήμα

χρειάζεται προσοχή για να βρεθεί το πραγματικό πρόβλημα ή προβλήματα για να

διαχωριστεί από τα οποία συμπτώματα προκύπτουν από αυτό το πρόβλημα. Μετά από αυτό

θα πρέπει να αναζητηθούν οι αιτίες δημιουργίας του.

- 8 -


2. Καθορισμός κριτηρίων απόφασης και εκχώρησης συντελεστών βαρύτητας σε αυτά

Είναι σημαντικό να προσδιοριστούν τα κριτήρια με βάση τα οποία θα αξιολογηθούν οι

προτεινόμενες λύσεις στη συνέχεια και θα επιλεγεί μια συγκεκριμένη λύση. Είναι επίσης

σωστό να εκχωρηθούν συντελεστές βαρύτητας στα διάφορα κριτήρια (για παράδειγμα σε μια

κλίμακα από το 1 έως το 10) που προφανώς σημαίνει ότι με βάση αυτή τη κλίμακα

προσδίδουμε διαφορετικό βαθμό σπουδαιότητας σ’ αυτά και ανάλογα έτσι αξιολογούμε τις

εναλλακτικές προτάσεις στη συνέχεια. Το στάδιο αυτό αποτελεί βασικό σημείο ιδιαιτέρα στη

δημιουργία «μοντέλων σκέψης» στα συστήματα υποστήριξης αποφάσεων όπως θα δούμε

παρακάτω.

Σχ. 1: Βήματα της διαδικασίας λήψης αποφάσεων

3. Δημιουργία εναλλακτικών λύσεων

Στο στάδιο αυτό απλώς προτείνονται λύσεις χωρίς να αναλύονται η ρεαλιστικότητας

τους ή δυνατότητα εφαρμογής τους σε περίπτωση που επιλεγούν διότι αυτό γίνεται

παρακάτω με την ανάλυση των εναλλακτικών προτάσεων. Αυτό το βήμα έχει ιδιαίτερη

σημασία περισσότερο στις μη δομημένες και απρογραμμάτιστες αποφάσεις και όχι στις

δομημένες και ημιδομημένες.

- 9 -

1. Προσδιορισμός του προβλήματος

2. Καθορισμός κριτηρίων απόφασης και εκχώρησης συντελεστών βαρύτητας σε αυτά

4. Ανάλυση εναλλακτικών προτάσεων

5. Επιλογή της καλύτερης πρότασης

3. Δημιουργία εναλλακτικών προτάσεων

6. Εφαρμογή της επιλεγείσας πρότασης

«Αναπληροφορήση» και Προσαρμογή (Feedback)


4. Ανάλυση των εναλλακτικών προτάσεων

Μετά τη διατύπωση των εναλλακτικών προτάσεων πρέπει να γίνει κριτική ανάλυση

της καθεμίας. Για κάθε μια εναλλακτική λύση αναζητούνται τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία

της. Κάθε πρόταση εξετάζεται και αναλύεται με βάση τα κριτήρια που είχαμε καθορίσει στο

δεύτερο βήμα της διαδικασίας.

5. Επιλογή της καλύτερης πρότασης

Σε αυτό το βήμα εμφανώς επιλέγεται εκείνη η λύση που συγκεντρώνει τα

περισσότερα δυνατά σημεία και τα λιγότερα αδύνατα. Αν όμως ακολουθήσουμε τη λύση με

βάση τους συντελεστές βαρύτητας που καθορίσαμε στο δεύτερο βήμα τότε επιλέγουμε εκείνη

με το μεγαλύτερο βαθμό κριτηρίων.

6. Εφαρμογή της πρότασης.

Η λήψη μιας απόφασης μπορεί να ολοκληρωθεί και στο επόμενο στάδιο άλλα θα

μείνει μετέωρη. Θα πρέπει να εφαρμοστεί κιόλας ακολουθώντας πιστά του ποιος θα κάνει τι,

πότε, πως και που. Θα πρέπει να σημειωθεί πως πολλές φορές λαμβάνονται αποφάσεις

«κολλάνε» όμως στο στάδιο της εφαρμογής τους.

7. «Αναπληροφόρηση» (Επανατροφοδότηση-Feedback) και Προσαρμογή

Μετά την υλοποίηση της απόφασης θα πρέπει να υπάρξει μια ανατροφοδότηση για

τη πορεία της εφαρμογής της απόφασης. Αυτό είναι απαραίτητο για να διαπιστωθεί αν η

απόφαση εφαρμόστηκε από την αρχή σωστά ή χρειάζονται διορθωτικές κινήσεις. Αυτές οι

διορθωτικές κινήσεις γίνονται με την επαναφορά σε κάποιο από τα προηγούμενα στάδια για

ανακαλύψουμε το προβληματικό σημείο σε κάποιο από τα προηγούμενα στάδια, για την μη

εφαρμογή της απόφασης ή ακόμα και να αλλάξουμε και την ίδια την απόφαση.

Σήμερα η λήψη αποφάσεων τείνει να αποκεντρωθεί (λόγω του μεγάλου αριθμού και

της υψηλής πολυπλοκότητάς τους), συνεπώς όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι πρέπει να

λαμβάνουν αποφάσεις. Επίσης η σημασία των αποφάσεων αυτών συνεχώς αυξάνει, λόγω

του υψηλού ανταγωνισμού– διεθνοποίησης έτσι μπορεί να δημιουργούνται πολλές ευκαιρίες

και απειλές, ή ακόμα και λόγω των πολλών και συνεχώς εξελισσόμενων εναλλακτικών

τεχνολογιών, προμηθευτών, αγορών, προϊόντων – υπηρεσιών, κλπ. Επί πλέον λόγω των

ταχύτατων αλλαγών δεν υπάρχουν χρονικά περιθώρια απόκτησης εμπειρίας στην λήψη

πολλών κατηγοριών αποφάσεων. Συνεπώς τα ο λήπτης αποφάσεων χρειάζεται υποστήριξη

για να τιθασεύσει τον μεγάλο όγκο αυτών των πληροφοριών και να τις θέσει σε μια σειρά για

να λάβει μια απόφαση. Για τους παραπάνω λόγους η χρήση πληροφοριακών συστημάτων

- 10 -


(ΠΣ) για την υποστήριξη της λήψης αποφάσεων στην σύγχρονη επιχείρηση ή στον

οργανισμό είναι κρίσιμης σημασίας για την αποτελεσματικότητα και την όλη επιτυχία τους.

- 11 -

Λήψη Διοικητικών Αποφάσεων και Πληροφοριακά Συστήματα

3. Κεφάλαιο 3ο: Λήψη Διοικητικών Αποφάσεων και Πληροφοριακά Συστήματα

Το επίπεδο της παραγωγικότητας (η επιτυχία του μάνατζμεντ) και η

αποτελεσματικότητα (η δυνατότητα επίτευξης των στόχων) της επιχείρησης ή του

οργανισμού βασίζεται στην εκτέλεση διοικητικών λειτουργιών από τη πλευρά των διοικητικών

στελεχών και των μανατζερς.

Οι λειτουργίες αυτές περιλαμβάνουν:

τον σχεδιασμό,

τον προγραμματισμό,

την οργάνωση,

την διεύθυνση και τον

έλεγχο.

Για την πραγματοποίηση όλων αυτών των λειτουργιών, οι μάνατζερ είναι δεσμευμένοι

σε μια συνεχή διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Έτσι όλες οι διοικητικές δραστηριότητες περιστρέφονται γύρω από την λήψη

αποφάσεων.

3.1.Διοίκηση Πληροφοριακών Συστημάτων (Management Information Systems)

Η Διοίκηση Πληροφοριακών Συστημάτων αναφέρεται στη θεωρία του «Μανατζμεντ»

που βασίζει κυρίως τη λήψη των αποφάσεων των επιχειρήσεων και των οργανισμών στη

επεξεργασία δεδομένων και πληροφοριών με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών και

κατάλληλα ειδικού λογισμικού. Στο σύγχρονο ευμετάβλητο και διαρκώς εξελισσόμενο

επιχειρηματικό περιβάλλον δημιουργείται η ανάγκη της σωστής λήψης αποφάσεων. Οι

αποφάσεις στο εσωτερικό των επιχειρήσεων και των οργανισμών λαμβάνεται από τα κάθε

είδους και βαθμίδας διοικητικά στελέχη.

Οι άνθρωποι αυτοί λαμβάνουν μικρής ή μεγάλης σημασίας για την ολότητα της

επιχείρησης ή του οργανισμού αποφάσεις κάθε είδους. Αποφάσεις από την έναρξη της

γραμμής παραγωγής κάθε μέρα ή την αγορά πρώτων υλών λόγω μείωσης των

αποθηκεμένων αποθεμάτων μέχρι την δημιουργία ενός νέου προϊόντος ή ακόμα και την

είσοδο των προϊόντων ή των υπηρεσιών που τυχόν παράγει ή προσφέρει η επιχείρηση ή ο

οργανισμός. Για τη λήψη όλων αυτών των αποφάσεων απαιτούνται οι σωστές πληροφορίες.

- 12 -


Για τη λήψη όμως των σωστών αποφάσεων χρειάζονται τα διοικητικά στελέχη να

έχουν στη διάθεση τους σωστές, πλήρεις, έγκυρες και χρονικά επίκαιρες πληροφορίες.

Τυχόν λάθος ή εσφαλμένες χρονικά πληροφορίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη λήψη μη

ορθών αποφάσεων και κατ’ επέκταση στην αύξηση του κόστους από την μεριά της

επιχείρησης ή του οργανισμού.

Η ανάγκη αυτή των διοικητικών στελεχών κατέστησε απαραίτητο, το προγραμματισμό

των συστημάτων και των διαδικασιών συλλογής και επεξεργασίας αυτών των πληροφοριών.

Τα εργαλεία που δημιουργήθηκαν για το σκοπό αυτό, δηλαδή για την ορθή λήψη

αποφάσεων είναι τα Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης.

Η εξέλιξη των τελευταίων έχει διευκολυνθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια από την

αλματώδη ανάπτυξη της τεχνολογία και των ηλεκτρονικών υπολογιστών το σε επίπεδο υλικό

(hardware) όσο και αυλό (softare).

Τα συστήματα αυτά μετατρέπουν τα διάφορα στοιχεία και δεδομένα (data) σε

πληροφορίες χρήσιμες για κάθε επίπεδο διοικητικών στελεχών. Με βάση αυτές τις

πληροφορίες τις περισσότερες φορές τα διοικητικά στελέχη καλούνται να πάρουν τις σωστές

αποφάσεις.

3.2.Ανάγκη για υποστήριξη στη λήψη των αποφάσεων με Η/ΥΗ πολυπλοκότητα και το πλήθος των αποφάσεων που καλούνται να πάρουν τα

διοικητικά στελέχη στη σύγχρονη εποχή δημιουργούν την ανάγκη για υποστήριξη των

αποφάσεων από του ηλεκτρονικούς υπολογιστές διότι με τη βοήθεια τους εκτελούνται

γρήγοροι υπολογισμοί με χαμηλό κόστος για τη λήψη γρήγορων και έγκαιρων αποφάσεων.

Με τη χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών στη λήψη των αποφάσεων

ξεπέρνιουνται τα ανθρώπινα όρια σε δυνατότητες αποθήκευσης και επεξεργασίας.

Τα γνωστικά όρια περιορίζουν την δυνατότητα ενός ατόμου να επιλύει προβλήματα.

Σε αυτό που μειονεκτεί έρχεται ο ηλεκτρονικός υπολογιστής για να τον υποστηρίξει, σε

αντιδιαστολή με τη συγκέντρωση πολλών ατόμων σε ομάδες εργασίας που πολλές φορές

μπορεί να δημιουργεί προβλήματα συντονισμού και επικοινωνίας.

Με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών στην υποστήριξη αποφάσεων μειώνεται το

οποιοδήποτε κόστος.

Η χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών στην υποστήριξη των αποφάσεων δίνει τη

δυνατότητα στο χρήστη να του παρασχεθεί τεχνική υποστήριξη όποτε αυτός τη χρειαστεί

- 13 -


Η επιχείρηση ή ο οργανισμός αποκτά ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των

υπολοίπων.

3.3.Ένταξη των Συστημάτων Υποστήριξης Αποφάσεων (DSS) στη Διοικητική Θεωρία

Τα Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων (Decision Support Systems-DSS) εντάσσονται κυρίως στη περιοχή του «Μάνατζμεντ» που ονομάζεται Διοίκηση

Πληροφοριακών Συστημάτων που βασίζει κυρίως τη λήψη των αποφάσεων των

επιχειρήσεων και των οργανισμών στη επεξεργασία δεδομένων και πληροφοριών με τη

χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών και κατάλληλα ειδικού λογισμικού. Η Διοίκηση

Πληροφοριακών συστημάτων αποτελεί υποκατηγορία της θεωρίας της Ποσοτικής

Προσέγγισης του «Μάνατζμεντ».

«Η ποσοτική προσέγγιση του «Μάνατζμεντ» χρησιμοποιεί τα Μαθηματικά τη Στατιστική, την Πληροφορική και την Επιχειρησιακή έρευνα για να υποστηρίξει τις επιχειρηματικές αποφάσεις και τη αποτελεσματικότητα των Οργανισμών». [1]

Η ποσοτική προσέγγιση στη συνέχει κατατάσσεται σε τρεις ομάδες: την Επιστήμη του

«Μανατζμεντ» (Management Science), την Επιχειρησιακή Διοίκηση (Operations

Management) κα τη Διοίκηση Πληροφοριακών συστημάτων (Management Information

Systems).

Στη θεωρία του Μανατζμεντ αναπτύχθηκαν διάφορες θεωρίες και σκέψεις γύρω από

το φαινόμενο της διοίκησης πέρα από την ποσοτική προσέγγιση. Έτσι η όλη θεωρία του

διοικητικού φαινομένου μπορεί να ταξινομηθεί σε διάφορες σχολές σκέψης. Οι σχολές

σκέψης που αναπτύχθηκαν με την πάροδο του χρόνου αποτελούν όχι μόνο χρονική εξέλιξη

η μία της άλλης άλλα και ουσιαστική προέκταση και βελτίωση των προηγούμενων θεωριών.

Έτσι έχουμε πέρα από τη ποσοτική προσέγγιση και:

Την Κλασική προσέγγιση, η οποία είναι περισσότερο προσανατολισμένη στη

ανάλυση της εργασίας και του οργανισμού.

Την προσέγγιση της Ανθρώπινης Συμπεριφοράς, η οποία είναι

προσανατολισμένη στη κατανόηση του ανθρώπου, της συμπεριφοράς και των

αναγκών του κατά την εργασία.

Η Σύγχρονή προσέγγιση, η οποία αντιλαμβάνεται την όλη θεωρία της διοίκησης

και του Μάνατζμεντ ως ένα σύστημα, το οποίο δέχεται εισροές, εκτελεί

επεξεργασίες με τη χρήση προκαθορισμένων μεθόδων και παράγει εκροές,

- 14 -


αλληλεπιδρά με το περιβάλλον και επηρεάζεται από τα διάφορα υποσυστήματα

που τυχόν υπάρχουν. Επίσης χρήσιμη είναι η λειτουργία της ανατροφοδότησης.

3.4.Τρόπος Λειτουργίας των Πληροφοριακών Συστημάτων. Τα Πληροφορικά συστήματα δέχονται ως εισροές (input) στοιχεία, δεδομένα,

διάφορους πόρους από το περιβάλλον τους που μπορεί να είναι μια βάση δεδομένων ή

τυχόν πληροφορίες που έχουν παραχθεί και επανεισάγονται ως δεδομένα με τη λειτουργία

της επανατροφοδότησης (feedback). Στη συνέχεια οι διάφορες εισροές μετασχηματίζονται σε

εκροές μέσω της επεξεργασίας των δεδομένων σύμφωνα με ένα προκαθορισμένο τρόπο

που περιλαμβάνει λογικές και διοικητικές διαδικασίες. Η διαδικασία αυτή είναι ονομάζεται

μετασχηματισμός (transformation processes). Οι εκροές (output) αποτελούν τις πληροφορίες

που είναι το αποτέλεσμα της επεξεργασίας των εισροών. Οι εκροές αυτές είτε θα

χρησιμοποιηθούν αυτούσιες για τη λήψη αποφάσεων είτε θα μεταφερθούν ξανά για να

χρησιμοποιηθούν ως εισροές για την εξαγωγή νέων πληροφοριών μέσω της διαδικασίας της

επανατροφοδότησης.

Σχηματικά θα μπορούσε να αναπαρασταθεί ως εξής:

Σχ. 2: Σχηματική Απεικόνιση του τρόπου Λειτουργίας ενός Πληροφοριακού Συστήματος

- 15 -

Είσοδοι

ΥλικάΚόστηΠόροι

Επεξεργασία και λειτουργίες

ΔιαδικασίεςΠρογράμματαΕργαλείαΔρστηριότητες Αποφάσεις

Έξοδοι

ΕπιδόσειςΣυνέπειεςΠροίονταΥπηρεσίες

Κοινή βάση Δεδομένων

Λήπτης Αποφάσεων

Κοινή βάση Δεδομένων

Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων –(Decision Support Systems)

4. Κεφάλαιο 4ο: Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων – (Decision Support Systems)

4.1.Η έννοια των DSS (Decision Support Systems)Κατά καιρούς έχουν δοθεί διάφοροι ορισμοί για την έννοια των Συστημάτων

Υποστήριξης Αποφάσεων. Μερικοί από αυτούς είναι οι εξής:

Τα συστήματα υποστήριξης αποφάσεων είναι διαδραστικά συστήματα βασιζόμενα σε

υπολογιστές, τα οποία δίδουν τη δυνατότητα στους αποφασίζοντες να χρησιμοποιούν

δεδομένα και μοντέλα προκειμένου να επιλύουν ημιδομημένα προβλήματα (Scott

Morton, 1971).

Τα συστήματα υποστήριξης αποφάσεων συνδυάζουν τους διανοητικούς πόρους των

ατόμων με τις δυνατότητες των Η/Υ προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα των

λαμβανομένων αποφάσεων. Είναι συστήματα βασιζόμενα σε Η/Υ και προορίζονται

για αποφασίζοντες που αντιμετωπίζουν ημιδομημένα προβλήματα (Keen & Scott

Morton, 1978).

Τα συστήματα υποστήριξης αποφάσεων είναι ένα σύνολο διαδικασιών, οι οποίες με

τη βοήθεια Η/Υ έχουν σαν στόχο τη διεύρυνση του γνωστικού πεδίου του

αποφασίζοντος στον τομέα του προβλήματος που αντιμετωπίζει (Sprague και

Carlson, 1982).

Ένα "Σύστημα Υποστήριξης Αποφάσεων (DSS)" είναι ένα είδος πληροφοριακού

συστήματος (που περιλαμβάνεται αλλά δεν περιορίζεται σε υπολογιστικά συστήματα), το

οποίο υποστηρίζει τη λήψη αποφάσεων σε επιχειρήσεις και οργανισμούς. Ένα σωστά

σχεδιασμένο DSS είναι ένα διαπροσωπικό σύστημα λογισμικού, το οποίο έχει σκοπό να

βοηθήσουν τους αποφασίζοντες να συγκεντρώσουν χρήσιμες πληροφορίες μέσα από ένα

συνδυασμό δεδομένων, εγγράφων, προσωπικής γνώσης, ή να βοηθήσει τα επιχειρηματικά

μοντέλα να αναγνωρίσουν και να λύσουν προβλήματα και να πάρουν αποφάσεις.

Οι τυπικές πληροφορίες που μπορεί για παράδειγμα να συγκεντρώνει και να

παρουσιάζει μια εφαρμογή υποστήριξης αποφάσεων είναι:

Περιεχόμενα όλων των τωρινών πληροφοριών (συμπεριλαμβανομένων

σχετικών πηγών πληροφόρησης, cubes, αποθήκες δεδομένων, και marts δεδομένα),

Συγκριτικά στοιχεία πωλήσεων μεταξύ μιας εβδομάδας και της επόμενης,

Προβλεπόμενα ποσά εσόδων βασισμένα σε προβλέψεις πωλήσεων του νέου

προϊόντος.

- 16 -


Γενικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων είναι

Πληροφοριακά Συστήματα βασιζόμενα όχι μόνο σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές άλλα και στην

ανθρώπινη σκέψη, τα οποία με τη βοήθεια προγραμμάτων και εργαλείων ειδικού λογισμικού,

επιτρέπουν τη λήψη των απαραιτήτων δεδομένων και στοιχειών και αποδίδουν όλες εκείνες

τις απαραίτητες πληροφορίες (μέσω της χρήσης μοντέλων επεξεργασίας από τον χρήστη),

που απαιτούνται ώστε να υποστηρίζουν τα διοικητικά στελέχη και τους μανατζερς κατά τη

διαδικασία λήψης των αποφάσεων στην επίλυση προβλημάτων και στη λήψη ημιδομημένων

και αδόμητων αποφάσεων μέσα σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας.

4.2. Ιστορικό των Συστημάτων Υποστήριξης Αποφάσεων (DSS).Η έννοια της υποστήριξης αποφάσεων έχει εξελιχθεί χάρη σε δύο κύριους τομείς

έρευνας: τη θεωρητική μελέτη της οργανωτικής λήψης αποφάσεων που έγινε στο Ινστιτούτο

Τεχνολογίας Carnegie στο τέλος της δεκαετίας του 1950 και στις αρχές του 1960, και των

τεχνικών εργασιών σε διαδραστικά συστήματα υπολογιστών, που έγιναν κυρίως στο MIT τη

δεκαετία του 1960. Θεωρείται ότι η έννοια των DSS έγινε τομέας ξεχωριστής έρευνας στα

μέσα της δεκαετίας του 1970, πριν να κερδίσει σε ένταση τη δεκαετία του 1980. Στα μέσα και

προς το τέλος της δεκαετίας του 1980, εκτελεστικά πληροφοριακά συστήματα (EIS),

συστήματα υποστήριξης ομαδικών αποφάσεων (GDSS) και οργανωτικά συστήματα

υποστήριξης αποφάσεων (ODSS) εξελίχθηκαν από το μεμονωμένο χρήστη σε μοντέλα με

προσανατολισμό Συστημάτων Υποστήριξης Αποφάσεων. [Kenn ,1978]

Ακόμα και ο ορισμός και η σκοπιά των DSS άλλαζε συνεχώς με την πάροδο του

χρόνου. Στη δεκαετία του 1970 τα DSS περιγράφονταν ως ένα σύστημα βασιζόμενο σε

υπολογιστή που βοηθά τη λήψη αποφάσεων. Στο τέλος της δεκαετίας το κίνημα των DSS

άρχισε να επικεντρώνεται σε ένα είδους "διαδραστικό υπολογιστικό σύστημα το οποίο βοηθά

τον αποφασίζοντα να χρησιμοποιεί βάσεις δεδομένων και μοντέλα για να λύσει κακώς

δομημένα προβλήματα". Δηλαδή εισήλθε στο σύστημα η έννοια του υποσυστήματος της

Διεπαφής με το χρήστη, όπως θα αναφέρουμε παρακάτω. Την δεκαετία του 1980s τα DSS

παρέχουν συστήματα "χρησιμοποιώντας κατάλληλη και διαθέσιμη τεχνολογία για να

βελτιώσουν την αποτελεσματικότητα των διευθυντικών και προσωπικών δραστηριοτήτων",

και στο τέλος της δεκαετίας τα DSS αντιμετώπισαν μια νέα πρόκληση στην σχεδίαση ευφυών

θέσεων εργασίας. Χαρακτηριστικό αυτών αποτελούν τα EIS (Executive/Expert Information

Systems) και ES (Expert Systems), όπως θα δούμε παρακάτω. [Sol, 1987]

Η αλματώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας τα τελευταία χρόνια έδωσε τη δυνατότατα

στα DSS να αναδειχθούν σε όλο και πιο σημαντικό παράγονται και συστατικό στοιχείο της

θεωρίας του Management και της υποστήριξης της διοίκησης στη λήψη αποφάσεων.

- 17 -


4.3.Βασικά συστατικά μέρη ενός DSS είναι συνήθως τα ακόλουθα:1. Η ύπαρξη μιας ή περισσότερων βάσεων δεδομένων εντός της επιχείρησης. Οι

βάσεις δεδομένων δημιουργούνται εξ’ αρχής κατά την ίδρυση της επιχείρησης ή του

οργανισμού και περιέχουν σημαντικά δεδομένα, πληροφορίες και γεγονότα που επηρεάζουν

όλες τις επιχειρησιακές λειτουργίες της επιχείρησης ή του οργανισμού.

2. Η ύπαρξη μια η περισσότερων βάσεων δεδομένων του χρήστη. Ο χρήστης

ενός DSS έχει τη δυνατότητα να δημιουργεί βάσεις δεδομένων εξατομικευμένες στις εργασίες

που επιτελεί ανάλογα με το είδος των πληροφοριών που χειρίζεται. Δημιουργούνται χωριστά

από το κάθε ένα διοικητικό στέλεχος σε θέματα ειδικά με τις δραστηριότητες και τις ανάγκες

των στελεχών.

3. Η ύπαρξη ποσοτικών εργαλείων με τη μορφή ενός μοντέλου. Ένα μοντέλο

αναφέρεται στη συλλογή ποσοτικών προγραμμάτων του υπολογιστή που βοηθούν το

διοικητικό στέλεχος στην ανάλυση δεδομένων που υπάρχουν στην ήδη διασυνδεμένη βάση

δεδομένων της επιχείρησης ή του οργανισμού. Τα μοντέλα είναι αυτά που βοηθούν στην

ανάλυση των δυναμικών καταστάσεων με μια προσέγγιση «ενδεχομενική». Για παράδειγμα

ένας διευθυντής βρίσκει το επίπεδο της παραγωγικότητας μιας επιχείρησης υπό τις

παρούσες συνθήκες. Στη συνέχεια μπορεί να θέλει να τη βρει την παραγωγικότητα αν

μειωθούν οι ποσότητες τω υλικών κατά ένα συγκεκριμένο ποσοστό (%).

4. Η δυνατότητα διαλόγου με το σύστημα. Τυπικά αυτή είναι η αλληλεπίδραση

του χρήστη με το σύστημα και σημαίνει λήψη στοιχειών από τη βάση δεδομένων,

χρησιμοποίηση των δεδομένων αυτών σε ένα μοντέλο και αποθήκευση των πληροφοριών

και των αποτελεσμάτων της ανάλυσης των δεδομένων από την επεξεργασία τους με το

συγκεκριμένο μοντέλο σε ένα αρχείο για μελλοντική ενδεχομένως χρήση.

4.4.Λειτουργικά στοιχεία που απαρτίζουν ένα DSS:Ένα από τα χαρακτηριστικά που έχει ένα Σύστημα Υποστήριξης Αποφάσεων (DSS)

είναι η ευκολία με την οποία ένας χρήστης χωρίς μια ολοκληρωμένη γνώση των συστημάτων

πληροφορικής, μπορεί να αναπτύξει τα δικά του μοντέλα απόφασής. Έτσι η βοήθεια που

παίρνει ο χρήστης στη λήψη των αποφάσεων ταιριάζει με τον ορθό τρόπο σκέψης που

δημιουργεί και λειτουργεί με το μοντέλο σκέψης που δημιούργησε υποβοηθούμενος από τη

τεχνολογία. Τα μοντέλα αυτά έχουν κατασκευαστεί με τη βοήθεια των εργαλείων, τα οποία

μπορούν γενικά να ταξινομηθούν σε hardware και software.

Τα πρώτα από τα εργαλεία αυτά (hardware) αποτελούνται από όλα τα στοιχεία του

υλικού, συμπεριλαμβανομένων των μικροϋπολογιστών, υψηλής ανάλυσης οθόνες,

- 18 -


εκτυπωτές, κλπ. Τα δευτέρα από τα εργαλεία αυτά (software) αποτελούνται από όλα τα

στοιχεία του λογισμικού. Είναι αυτά που επιτρέπουν στους χρήστες να δημιουργήσουν τις

δικές τους εφαρμογές, το χειρισμό ιδιαίτερα των πληροφοριών τους και γενικά δίνουν τη

δυνατότητα στους χρήστες να αλληλεπιδρούν με το DSS.

4.5.Χαρακτηριστικά στοιχεία ενός DSSΈνα σύστημα υποστήριξης αποφάσεων υποβοηθά τους αποφασίζοντες (χωρίς να

τους υποκαθιστά) «επεκτείνοντας τις δυνατότητές τους (extending their capabilities)», και

συγκεκριμένα:

επιταχύνοντας την αναζήτηση δεδομένων.

επιταχύνοντας την επεξεργασία δεδομένων.

ενισχύοντας την εξαγωγή συμπερασμάτων.

ενισχύοντας τη μνήμη του αποφασίζοντος.

ενισχύοντας τις γνώσεις του αποφασίζοντος (π.χ. μέσω παροχής πρόσβασης

σε σχετικές γνώσεις άλλων).

Τα συστήματα υποστήριξης αποφάσεων είναι φτιαγμένα για να υποστηρίζουν, χωρίς

να αποφασίζουν αυτά, άτομα και ομάδες, χωρίς όμως να τους υποκαθιστά, επεκτείνοντας τις

δυνατότητες τους.

Ένα σύστημα υποστήριξης αποφάσεων θα πρέπει να είναι προσανατολίζεται στην

υποστήριξη του χρήστη για τη λήψη αποφάσεων ειδικά για ημιδομημένα ή μη –δομημένα

προβλήματα συνδυάζοντας την ανθρώπινη κρίση και σκέψη με τις δυνατότητες ενός

ηλεκτρονικού υπολογιστή.

Θα πρέπει επίσης να παρέχει υπηρεσίες υποστήριξης στη λήψη των αποφάσεων σε

διάφορα στελέχη ανάλογα με το ιεραρχικό τους επίπεδο μέσα στην επιχείρηση ή στον

οργανισμό. Δηλαδή παρέχουν υποστήριξη για διαφορά διοικητικά επίπεδα (κατώτερα,

μεσαία, ανώτατα) ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του καθ’ ενός. Η χρήση τους από τα στελέχη

στις σύγχρονές επιχειρήσεις ή οργανισμούς είναι ιδιαίτερα εκτεταμένη.

Τα στελέχη της επιχείρησης που χρησιμοποιούν τέτοια συστήματα μπορούν να μην

προέρχονται αποκλειστικά από ένα ορισμένο τομέα της επιχείρησης ή του οργανισμού όπως

οι πωλήσεις άλλα μπορεί να προέρχονται και από τον τομέα της παραγωγής του

ανθρώπινου δυναμικού, τη διοίκηση, το λογιστήριο και άλλα.

- 19 -


Θα πρέπει να υποστηρίζει αλληλοεπηρεαζόμενες ή διαδοχικές αποφάσεις, όπως για

παράδειγμα μείωση του κόστους παραγωγής και διατήρηση της παραγωγής στο ίδιο

επίπεδο χωρίς μείωση του αριθμού των μονάδων προϊόντος που παράγονται.

Τα συστήματα υποστήριξης αποφάσεων θα πρέπει να παρέχουν υποστήριξη καθ’

όλη τη διαδικασία λήψης των αποφάσεων και συγκεκριμένα ο χρηστής του συστήματος έχει

τον πλήρη έλεγχο όλων των σταδίων λήψης της απόφασης. Έτσι υπάρχει μια ποικιλία

χρηστών όσο αφορά τη χρήση των συστημάτων υποστήριξης αποφάσεων.

Η διαδραστικότητα ενός τέτοιου συστήματος είναι πολύ σημαντική καθώς δίνεται η

δυνατότητα στο χρήση να αλληλεπιδρά με ένα σύστημα ηλεκτρονικών υπολογιστών και να

λαμβάνει δεδομένα σε πραγματικό χρόνο.

Η ευελιξία είναι θα πρέπει να είναι ένα χαρακτηριστικό των συστημάτων υποστήριξης

αποφάσεων, διότι επιτρέπει τον χρήση να συνδέεται με μια συγκεκριμένη ποικιλία μορφών

διαχείρισης των όπως για παράδειγμα αυταρχική, συμμετοχική και ούτω καθ’ εξής.

Τα σύγχρονα συστήματα υποστήριξης αποφάσεων (DSS) επιτρέπουν τον χρήση να

δημιουργεί ο ίδιος τα δικά του «μοντέλα σκέψης» του συστήματος άμεσα και πολύ γρήγορα

χωρίς να είναι απαραίτητη η συμβολή επαγγελματιών του είδους των υπολογιστών.

Ουσιαστικά με αυτό τον τρόπο ο χρηστής μπορεί να μεταδώσει το δικό του τρόπο σκέψης

επάνω σε ένα πρόβλημα στον υπολογιστή. Τα μοντέλα σκέψης μπορούν να

προσαρμόζονται στις αξίες του τελικού χρήστη, στις γνώσεις του, την διάθεση του απέναντι

στον κίνδυνο. Ακόμα μπορεί να ενσωματώνει και το ίδιο γνώσεις του αποφασίζοντος. Καθ’

ένα μοντέλο σκέψης μπορεί να δημιουργηθεί και να αποθηκευτεί ως αυτούσιο για να

χρησιμοποιηθεί κάποια επόμενη φορά με διαφορετικά δεδομένα.

Τα συστήματα υποστήριξης αποφάσεων αντλούν δεδομένα από μια κοινή βάση

δεδομένων μέσα στη επιχείρηση ή στον οργανισμό. Έτσι η πρόσβαση τους σε πληροφορίες

είναι γρήγορη και άμεση. Επίσης η ίδια βάση δεδομένων μπορεί να χρησιμοποιείται και από

άλλα πληροφοριακά συστήματα μέσα στην επιχείρηση ή στον οργανισμό (κοινή βάση

δεδομένων).

Ακόμα δίνεται η δυνατότητα στο χρηστή μέσω του συστήματος υποστήριξης

αποφάσεων να δημιουργεί και ο ίδιος τη δίκη του βάση δεδομένων, ανάλογα με τις

πληροφορίες και τα δεδομένα που χειρίζεται.

Επίσης τα συστήματα υποστήριξης αποφάσεων έχουν την δυνατότητα να

αλληλεπιδρούν με εξωτερική πληροφόρηση εκτός του περιβάλλοντος της επιχείρησης

- 20 -


(Internet-Web) ή του οργανισμού για την καλύτερη υποστήριξη στη λήψη των αποφάσεων.

Συνήθως αυτό αποτελεί μέρος κάποιου μοντέλου σκέψης του συστήματος.

Ακόμα είναι εύκολα και φιλικά προς το χρήστη αυτού (συνήθως παρέχουν γραφική

διεπαφή χρήστη –GUI) προσαρμόσιμο στις ανάγκες, με δυνατότητες αλληλεπίδρασης με το

χρήστη με μηνύματα διαλόγου και άλλα.

Τα συστήματα υποστήριξης αποφάσεων παρέχουν τη δυνατότητα διεπιχειρησιακής

επικοινωνίας. Διευκολύνουν την επικοινωνία των σχετικών πληροφοριών από τα υψηλά και

μεσαία επίπεδα στελεχών σε επιχειρησιακό επίπεδο κατώτερων στελεχών και το αντίστροφο,

μέσα από γραφήματα, γραφικές παραστάσεις, διαγράμματα και άλλα. Έτσι με αυτό τον

τρόπο διευκολύνεται κατά πολύ η ενδοεπιχειρησιακή επικοινωνία μεταξύ των στελεχών της

επιχείρησης ή του οργανισμού όταν πρόκειται να λάβουν αποφάσεις, άλλα δημιουργούν και

μια κοινή «γλώσσα» επικοινωνίας μεταξύ των στελεχών.

Επιπλέον προσαρμόζονται με ένα δυναμικό τρόπο με το πέρασμα του χρόνου μέσα

στο περιβάλλον της επιχείρησης ή του οργανισμού καθιστώντας δυνατή την έγκαιρη και

άμεση ανάλυση δεδομένων, οποτεδήποτε χρειαστεί να παρθεί μια σημαντική απόφαση από

πλευράς στελεχών.

Η εκμάθηση και η χρήση των συστημάτων υποστήριξης αποφάσεων είναι σχετικά

εύκολη και γρήγορη από τον τελικό χρήστη.

Η διαδικασία κατασκευής ενός συστήματος υποστήριξης αποφάσεων είναι σχετικά

εύκολη.

4.6. Ικανότητες DSS Ένα DSS περιέχει μία βάση γνώσεων, οι οποίες θεωρούνται απαραίτητες για τη

λήψη αποφάσεων, καθορίζει το πως επιτυγχάνονται διάφορες εργασίες, δείχνει πια

συμπεράσματα είναι έγκυρα σε διάφορες περιπτώσεις κτλ.

Ένα DSS έχει την ικανότητα να αποκτά και να διατηρεί περιγραφική γνώση (πχ

διατήρηση καταγραφών, διαδικασιών, κανόνων) μέσω της δημιουργίας μοντέλων

από το χρήστη ή μοναχό του.

Ένα DSS έχει την ικανότητα να παρουσιάζει τη γνώση με διάφορους κατά

παραγγελία τρόπους καθώς και με τυποποιημένες αναφορές, διαγράμματα κτλ.

Ένα DSS έχει την ικανότητα να επιλέξει οποιοδήποτε επιθυμητό υποσύνολο

αποθηκευμένης γνώσης είτε για την παρουσίαση είτε για την παραγωγή καινούργιας

και να την αποθήκευση ως νέα γνώση ακόμα και σε μια ξεχωριστή βάση δεδομένων.

- 21 -


4.7.H Δομή ενός DSSΈνα σύστημα υποστήριξης αποφάσεων έχει περίπου την εξής δομή:

Πρώτον αποτελείται από μια ή περισσότερες βάσεις δεδομένων που μπορεί να είναι

βάσεις δεδομένων που χρησιμοποιούν και άλλα πληροφοριακά συστήματα μέσα στην

επιχείρηση ή στον οργανισμό.

Δεύτερον αποτελετείται από ένα υποσύστημα διαχείρισης δεδομένων (Database

Management System-DBMS).

Τρίτον περιλαμβάνει ένα υποσύστημα διαχείρισης των μοντέλων.

Τετάρτον μια βάση δεδομένων των μοντέλων που χρησιμοποιεί το σύστημα.

Πέμπτον ένα υποσύστημα διαχείρισης γνώσης

Και έκτον και το πιο σημαντικό το υποσύστημα της διεπαφής του χρήστη.

Όλα τα αποστήματα τελούν σε σχέση διασύνδεση μεταξύ τους και αλληλοεξαρτώνται

το ένα από το άλλο όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα 3:

Σχ. 3: Σχηματική απεικόνιση της Δομής ενός DSS

Το υποσύστημα διαχείρισης δεδομένων (DBMS) είναι αυτό που είναι υπεύθυνο για

την επιλογή, την αναζήτηση, και την ανάκτηση των δεδομένων που προέρχονται από την

κοινή συνήθως βάση δεδομένων της επιχείρησης ή του οργανισμού. Tο DBMS επιλέγει ποιες

πληροφορίες θα χρειαστούν και αφού τις συλλέξει, τις αποθηκεύει με μια βάση δεδομένων

- 22 -

Εξωτερικά δεδομένα

Εσωτερικά δεδομένα

Άλλα δεδομένα

Χρήστης

Διεπαφή Χρήστη Μοντέλα

Υποσύστημα Διαχείρισης Μοντέλων

(MBMS)

Υποσύστημα Διαχείρισης

Δεδομένων (DBMS)

Διαχείριση Γνώσης

Άλλα computer-Based Συστήματα


του DSS. Ακόμα υπάρχει ο μηχανισμός ερωτήσεων που διαλέγει τις πληροφορίες αυτές και

το ευρετήριο δεδομένων που ευερετηριάζει το πλήθος των δεδομένων για την καλύτερη

αναζήτηση τους. Ένα υποσύστημα διαχείρισης δεδομένων σχηματικά μπορεί να

αναπαρασταθεί στο παρακάτω σχήμα 4.

Σχ. 4: Σχηματική απεικόνιση του Υποσυστήματος Διαχείρισης Δεδομένων (DBMS)

To υποσύστημα διαχείρισης μοντέλων μαζί με τη βάση μοντέλων, περικλείουν τον

τρόπο με τον οποίο το DSS θα επεξεργαστεί τα δεδομένα. Η βάση των μοντέλων περιέχει

όλα εκείνα τα στρατηγικά, τακτικά, επιχειρησιακά, στατιστικά, οικονομετρικά, λογιστικά

μοντέλα που μπορεί να έχει ο χρήστης στη διάθεση του. Ακόμα μπορεί να υπάρχει η

δυνατότητα της ύπαρξης ενός εργαλείου που να επιτρέπει το χρήστη να αναπτύξει αυτός ο

ίδιος το δικό του μοντέλο βασιζόμενος στα ήδη υπάρχοντα ή να είναι τελείως ανεξάρτητο και

να το υποθηκεύσει στην ήδη υπάρχουσα βάση μοντέλων του DSS. Τα μοντέλα αυτά για την

καλύτερη αναζήτηση τους και την ευκολότερη εύρεση τους θα πρέπει να περιέχονται σε

κάποιο ευρετήριο. Το υποσύστημα διαχείρισης μοντέλων αναλαμβάνει τη διαδικασία

μοντελοποίησης των δεδομένων που προέρχονται από το υποσύστημα διαχείρισης

δεδομένων με τις κατάλληλες εντολές. Σχηματικά ένα υποσύστημα διαχείρισης μοντέλων θα

μπορούσε να αναπαρασταθεί στο παρακάτω σχήμα 5.

- 23 -

Διεπαφή Χρήστη

MBMS

Διαχείριση Γνώσης

Επιλογή/Απόσπαση

DSS DB

DBMSΑνάκτησηΑναζήτησηΑνανέωσηΠαραγωγή αναφορώνΔιαγραφή

Μηχανισμός Ερωτήσεων

Ευρετήριο Δεδομένων

Κοινή βάση Εσωτερικών Δεδομένων

Εξωτερικά Δεδομένα


Σχ. 5: Σχηματική απεικόνιση του Υποσυστήματος Διαχειρίσης Μοντέλων (MBMS)

Το υποσύστημα διαχείρισης γνώσης παρέχει όλες εκείνες τις απαραίτητες διαδικασίες

και διεργασίες όπως ακριβώς θα επάρατε και ένας ειδικός επί του ζητήματος που θέλουμε να

αναλύσουμε και να πάρουμε την τελική απόφαση. Διαφορετικά παρέχει μια

πραγματογνωμοσύνη στη επίλυση πολύπλοκών και αδόμητων ή ημιδομημένων

προβλημάτων. Η πραγματογνωμοσύνη αυτή προσφέρεται συνήθως από κάποιο έμπειρο

σύστημα ή κάποιο άλλο «ευφυές» σύστημα. Συνήθως το υποσύστημα διαχείρισης γνώσης

διατίθεται στα έμπειρα και ευφυή DSS.

Το υποσύστημα διεπαφής του χρήστη περιλαμβάνει όλες εκείνες τις διαδικασίες και

εντολές που είναι απαραίτητες για την επικοινωνία του χρήστη και του DSS. Για παράδειγμα

σε αυτό οφείλεται ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά που θα έπρεπε να έχει ένα DSS όπως η

φιλικότητα προς το χρήστη. Ακόμα αυτό είναι υπεύθυνο για τους διαλόγους που μπορεί να

αναπτύσσει το DSS με το χρήστη. Περιλαμβάνει την είσοδο και την έξοδο πληροφοριών από

το χρήστη στο σύστημα. Συνήθως αυτό που συμβαίνει είναι οι χρήστες να αντιλαμβάνονται

ότι επικοινωνούν μόνο με τη διεπαφή και ότι αυτή αποτελεί το ίδιο το σύστημα. Σχηματικά το

υποσύστημα διεπαφής με το χρηστή μπορεί να αναπαρασταθεί στο παρακάτω σχήμα 6

- 24 -

Ευρετήριο Μοντέλων

Διεπαφή Χρήστη DBMS Διαχείριση Γνώσης

Βάση ΜοντέλωνΣτρατηγικά, Τακτικά, Επιχειρησιακά.Στατιστικά, Οικονομετρικά, μάρκετινγκΕργαλεία δημιουργίας Μοντέλων

MBMSΕντολές Μοντελοποίησης-Γλώσσα ΜοντελοποίησηςΔιεπαφή με MBMS

Εκτέλεση Μοντέλων και επεξεργαστής

εντολών


Σχ. 6: Σχηματική απεικόνιση του Υποσυστήματος Διεπαφής Χρήστη

Ακόμα ο ίδιος ο χρήστης αποτελεί μέρος της δομής ενός DSS καθώς αυτός μπορεί να είναι ο

μάνατζερ ή κάποια άλλα στελέχη που χειρίζονται ένα DSS.

Μια συνολική εικόνα της θέσης που κατέχουν τα DSS μέσα στη ολότητα των πληροφοριακών

συστημάτων της επιχείρησης μπορεί να μας δώσει το παρακάτω σχήμα 7.

Σχ. 7: Σχηματική απεικόνιση της θέσης των DSS μέσα στην επιχείρηση.

- 25 -

Επεξεργαστής φυσικής γλώσσας

MBMS DBMS Διαχείριση Γνώσης

Χρήστης

Σύστημα διαχείρισης διεπαφής χρήστη

Είσοδος Έξοδος


4.8.Χρησιμοποίηση των DSS, στη διαδικασία λήψης αποφάσεων Τα DSS έχουν τη δυνατότητα να υποστηρίξουν τα στάδια της διαδικασίας λήψης

αποφάσεων όπως αυτά τα είδαμε στο κεφάλαιο 2.3. Διαδικασία Λήψης των Αποφάσεων.

Έτσι βρίσκουν αποτελεσματική εφαρμογή α) στο στάδιο ένα αυτό του προσδιορισμού του

προβλήματος, β) στο δεύτερο στάδιο αυτό του καθορισμού των κριτηρίων απόφασης και

εκχώρησης συντελεστών βαρύτητας σε αυτά και γ) στο πέμπτο στάδιο αυτό της επιλογής της

καλύτερης πρότασης για την εφαρμογή της απόφασης Έτσι, τα DSS περιορίζουν σημαντικά

την μονότονη και χρονοβόρα διαδικασία συγκέντρωσης και ανάλυσης των δεδομένων.

Ορισμένα DSS έχουν τη δυνατότητα να κατατάσσουν, χωρίς την παρέμβαση του χρήστη,

εναλλακτικά σχέδια δράσης με βάση κριτήρια, τα οποία ο λήπτης της απόφασης έχει θέσει εκ

των προτέρων. Επίσης, ένα DSS μπορεί να βοηθήσει αυτόν που λαμβάνει την απόφαση να

επιλέξει το καταλληλότερο εναλλακτικό σχέδιο δράσης.

Η χρησιμοποίηση των DSS βοηθάει τους χρήστες να κατανοήσουν καλύτερα το

πρόβλημα και τα αντίστοιχα εναλλακτικά σχέδια δράσης. Πιο συγκεκριμένα, οι χρήστες ενός

DSS πρέπει να κατανοήσουν και να εξετάσουν τις σχέσεις μεταξύ των μεταβλητών, των

περιορισμών του προβλήματος και των αποτελεσμάτων. Για αυτό το λόγο, εκτελούν μια

ανάλυση ευαισθησίας για να προσδιορίσουν τους κρίσιμους παράγοντες για τη λήψη της

απόφασης. Όμως, η ανάλυση αυτή, ενώ είναι κατάλληλη για τα δομημένα και τα ημιδομημένα

προβλήματα, δεν μπορεί να γίνει για τα αδόμητα προβλήματα. Εν κατακλείδι, τα στελέχη των

επιχειρήσεων και των οργανισμών πρέπει να χρησιμοποιούν τα DSS ως εργαλείο για τη

λήψη των αποφάσεων και όχι ως ”γυάλινη σφαίρα” όπου μέσα από αυτά θα βρουν την

καλύτερη δυνατή λύση για τη λήψη της απόφασης. Εξ’ άλλου όπως αναφέραμε και σε

προηγούμενα κεφάλαια ο άνθρωπος είναι ο πιο σημαντικός παράγοντας για τη διαμόρφωση

της απόφασης και για τη λήψη της ενώ τα DSS τον υποστηρίζουν και τον βοηθούν

επικουρικά.

4.9.Ταξινόμηση των DSSΌσον αφορά τον ορισμό, δεν υπάρχει μια κοινή αποδεκτή ταξινόμηση των

Συστημάτων Υποστήριξης Αποφάσεων μεταξύ των επιστημόνων του είδους που κατά

καιρούς έχουν αναπτυχθεί. Διάφοροι συγγραφείς και επιστήμονες του είδους προτείνουν και

διαφορετικές διατάξεις.

Χρησιμοποιώντας ως ένα πρώτο κριτήριο τη σχέση με το χρήστη, τα DSS

διαφοροποιούνται σε ενεργητικά, παθητικά και συνεργατικά.

- 26 -


Το παθητικό DSS είναι ένα σύστημα που βοηθάει τη λήψη αποφάσεων, αλλά

δεν μπορεί να αναδείξει μια σαφή πρόταση απόφασης ή λύσης.

Το ενεργητικό DSS μπορεί να αναδείξει μια τέτοια σαφή πρόταση απόφασης

ή λύσης.

Το συνεργατικό DSS επιτρέπει στον αποφασίζοντα (ή στον σύμβουλό του) να

τροποποιήσει, να ολοκληρώσει, ή να τελειοποιήσει τις προτάσεις αποφάσεων

που παρέχει το σύστημα, πριν να σταλούν πίσω στο σύστημα για επικύρωση.

Το σύστημα πάλι τροποποιεί, ολοκληρώνει, και τελειοποιεί τις προτάσεις του

αποφασίζοντα και τις στέλνει πίσω σε αυτή για επικύρωση. Όλη η διαδικασία

ξεκινάει από την αρχή, μέχρι να παραχθεί μια πιο ενοποιημένη λύση.

Μια άλλη μια ταξινόμηση των DSS έχει γίνει από χρησιμοποιώντας ως κριτήριο τον

τρόπο βοήθειας. Έτσι διαφοροποιούνται τα συστήματα σε: οδηγούμενα από την

επικοινωνία DSS, οδηγούμενα από τα δεδομένα DSS, οδηγούμενα από τα έγγραφα DSS,

οδηγούμενα από τη γνώση DSS, και οδηγούμενα από το μοντέλο DSS.

Ένα οδηγούμενο από την επικοινωνία DSS υποστηρίζει περισσότερα από ένα

άτομα να εργάζονται πάνω σε ένα ξεχωριστό έργο. Παραδείγματα τέτοιων

DSS είναι τα ολοκληρωμένα εργαλεία όπως το Netmeeting της Microsoft.

Ένα οδηγούμενο από τα δεδομένα DSS ή προσανατολισμένο στα δεδομένα

DSS δίνει έμφαση και στο χειρισμό χρονοσειρών εσωτερικών δεδομένων και,

μερικές φορές, εξωτερικών δεδομένων.

Ένα οδηγούμενο από τα έγγραφα DSS διαχειρίζεται, ανακτά, και χειρίζεται

αδόμητες πληροφορίες από μια ποικιλία ηλεκτρονικών φορμών.

Ένα οδηγούμενο από τη γνώση DSS παρέχει εξειδικευμένη τεχνική πείρα

επίλυσης προβλημάτων, την οποία αποθηκεύει ως γεγονότα, κανόνες,

διαδικασίες, ή σε παρόμοιες δομές.

Ένα οδηγούμενο από το μοντέλο DSS τονίζει την πρόσβαση σε και το

χειρισμό ενός μοντέλου στατιστικού, οικονομικού, βελτιστοποίησης, ή

προσομοίωσης. Το οδηγούμενο από το μοντέλο DSS χρησιμοποιεί δεδομένα

και παραμέτρους που παρέχει ο χρήστης για να βοηθήσει τον αποφασίζοντα

να αναλύσει μια κατάσταση. Δεν είναι απαραίτητα ευαίσθητα στα δεδομένα.

Το Dicodess είναι ένα παράδειγμα παραγωγής ανοιχτού κώδικα από το

οδηγούμενο από το μοντέλο DSS.

- 27 -


Χρησιμοποιώντας την έκταση ως κριτήριο, τα DSS διαφοροποιούνται σε ευρείας

επιχείρησης DSS και σε desktop DSS.

Ένα ευρείας επιχείρησης DSS συνδέεται με μεγάλη αποθήκευση δεδομένων

και βοηθά πολλούς μάνατζερ στην εταιρία.

Μια επιφάνεια εργασίας ενός απλού χρήστη DSS, είναι ένα μικρό σύστημα το

οποίο τρέχει ξεχωριστά στον προσωπικό υπολογιστή κάθε μάνατζερ.

Χρησιμοποιώντας την τεχνολογία ως κριτήριο, τα DSS διαφοροποιούνται σε τρία

επίπεδα τεχνολογίας. Σε εξειδικευμένα DSS, σε γεννήτριες DSS και σε εργαλεία DSS.

Τα εξειδικευμένα συστήματα υποστήριξης αποφάσεων (DSS)

χρησιμοποιούνται για την υποστήριξη μιας συγκεκριμένης απόφασης.

Οι γεννήτριες των DSS είναι πακέτα τα οποία επιτρέπουν την σύντομη και

εύκολη ανάπτυξη λογισμικού. Για παράδειγμα μια γεννήτρια DSS παρέχει

ευκολίες για την ανάπτυξη των προτύπων και των μοντέλων σκέψης, την

δημιουργία αναφορών και γραφικών.

Τα εργαλεία των DSS διευκολύνουν την ανάπτυξη είτε εξειδικευμένων DSS

είτε γεννητριών DSS και πρόκειται για την χαμηλότερη ταξινόμηση όσον

αφορά αυτή τη κατηγορία.

4.10. Τύποι Συστημάτων Υποστήριξης Αποφάσεων- DSSΤα συστήματα υποστήριξης αποφάσεων μπορεί να είναι διαφορών τύπων ανάλογα

με το πεδίο που χρησιμοποιούνται και δεν αρκούνται απλά και μόνο σε DSS. Οι σύγχρονες

τάσεις απαιτούν την ανάπτυξη ολοκληρωμένων συστημάτων που δεν έχουν ρόλο μόνο την

υποστήριξη αποφάσεων άλλα και τη συλλογή δεδομένων. Καλύτερα θα μπορούσαμε να

πούμε πως τα αρχικά συστήματα υποστήριξης της διοίκησης (Management Support

Systems-MSS και Management Information Systems-MIS) έχουν ενσωματώσει και στη

λειτουργία τους και συστήματα υποστήριξης αποφάσεων (Decision Support Systems-DSS).

Τα DSS αποτελούν εξέλιξη των MIS. Εδώ παραθέτουμε ορισμένα πληροφοριακά συστήματα

υποστήριξης της διοίκησης που άλλα αποτελούν από μόνα τους συστήματα υποστήριξης

αποφάσεων (DSS) και άλλα εμπεριέχουν τέτοια συστήματα (EIS-EDSS), όπως:

Decision Support Systems-(DSS): Υποστήριξη Συστήματος για Λήψη Αποφάσεων.

Η υποστήριξη λήψης των αποφάσεων γίνεται με τη δημιουργία και τη συστηματική

αξιολόγηση των διαφόρων εναλλακτικών λύσεων ή σεναρίων που υπάρχουν για αυτήν

απόφασή. Τα DSS xχρησιμοποιούν συνήθως υπολογιστικά μοντέλα και εργαλεία.

- 28 -


Group Decision Support Systems-(GDSS): Ομαδικά Συστήματα Υποστήριξης

Αποφάσεων. Τα συστήματα αυτά χρησιμοποιούνται συνήθως για τη λήψη αποφάσεων σε

ομάδα. Ο στόχος είναι η συμμετοχή μιας ομάδας ανθρώπων για τη λήψη αποφάσεων σε ένα

περιβάλλον της ανωνυμίας και της συναίνεσης. Τα ομαδικά συστήματα βοηθούν τα στελέχη

να κατανοούν καλύτερα τα προβλήματά τους και να λαμβάνουν τις καταλληλότερες

αποφάσεις σε σύντομο χρόνο. Αρχικά, αναπτύχθηκαν από συζητήσεις ατόμων στον ίδιο

χώρο και χρόνο, όμως με την εξέλιξη της τεχνολογίας κατάφεραν να λαμβάνουν αποφάσεις

και να επικοινωνούν οποιαδήποτε χρονική στιγμή, όπου και αν βρίσκονται.

Τα GDSS, είναι αποτελεσματικότερα στις επιχειρήσεις και οργανισμούς, των οποίων:

α) το οργανόγραμμα τους, επιτρέπει τη ροή των πληροφοριών, β) η εξουσία και η

υπευθυνότητα των στελεχών κατανέμεται σε όλη την επιχείρηση, γ) η λήψη των αποφάσεων

έπεται των συσκέψεων και δεν προηγείται αυτών, δ) η επιχείρηση διερευνά τα εναλλακτικά

σχέδια δράσης και δε λαμβάνει μια απόφαση εκ των προτέρων.

Τέλος, για να είναι αποτελεσματικό ένα GDSS θα πρέπει να είναι συνεπές, δηλαδή να

βασίζεται στο θεωρητικό υπόβαθρο του προβλήματος, να έχει εμφανή τρόπο λειτουργίας, να

αντιμετωπίζει τις ιδιορρυθμίες των μελών της ομάδας και να επικεντρώνεται στο πρόβλημα.

Expert Information Systems-(EIS): Executive Σύστημα Πληροφοριών. Τα EIS

προορίζονται για τη στήριξη της διαδικασίας λήψης αποφάσεων των ανώτατων στελεχών

ενός οργανισμού. Χρησιμοποιούν τις σχετικές πληροφορίες και οπτικές πηγές που είναι

εύκολο να ερμηνεύσει, προκειμένου να το ενημερώσουν για την οργανωτική και

επιχειρησιακή κατάσταση της επιχείρησης ή του οργανισμού. Τα συστήματα καλύπτουν

περισσότερο πληροφοριακές ανάγκες στελεχών και μάνατζερ. Η διεπαφή τους με το χρήστη

είναι πολύ φιλική. Παρέχουν εγκαιρη και αποτελεσματική παρακολούθηση και κάνουν το

έλεγχο ευκολότερο. Επίσης παρέχουν τη δυνατότητα πρόσβασης και ελέγχου σε κρίσιμα

δεδομένα και υψηλού επιπέδου πληροφορίες. Μπορούν και αναγνωρίζουν προβλήματα και

ευκαιρίες που θα δημιουργηθούν ή έχουν δημιουργηθεί.

Expert Decision Support Systems-(EDSS): Εξειδικευμένη Υποστήριξη Συστημάτων

αποφάσεων που επιτρέπουν τον χρήστη να ανεβάζει βάσεις γνώσης που είναι

ενσωματωμένες σε μια σειρά κοινών κανόνων. Τα EDSS έχουν μεγαλύτερο νόημα όταν

χρησιμοποιούνται από διαφορετικούς χρήστες για να το συμβουλεύονται και έτσι ο καθένας

μπορεί να ενσωματώνει τη γνώση του σ’ αυτό μέσω των «μοντέλων σκέψης». Έτσι

δημιουργούνται μοντέλα σκέψης διαφορετικά ή και συνδυασμένα μαζί δίνοντας εκπληκτικές

δυνατότητες και διαστάσεις στο όλο εγχείρημα.

- 29 -


Διακρίσεις ανάμεσα στα DSS και στα MIS

Τα DSS θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η χρονική εξέλιξη των MIS. Τα MIS

(Management Information Systems) είναι πληροφοριακά συστήματα που αρκούνται μόνο στη

συλλογή, στην επεξεργασία, στην αποθήκευση και στην επανάκτηση δεδομένων. Αφού

αποτελούν εξέλιξη αυτών υφίστανται και σημαντικές ομοιότητες μεταξύ τους. Αμφότερα και

τα δυο στηρίζουν την ύπαρξη τους σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές και λογισμικά

προγράμματα. Επίσης και τα δυο προορίζονται για να προμηθεύουν με πληροφορίες τα

στελέχη της επιχείρησης ή του οργανισμού.

Από τη άλλη πλευρά τα DSS είναι περισσότερο προσανατολισμένα στην ανάλυση και

κατάλληλη διαχείριση των πληροφοριών και όχι μονό στην αποθήκευση και στην

επανάκτηση τους, μόνο όπως τα MIS. Μια άλλη διαφορά είναι ότι τα DSS βοηθούν τα

στελέχη της επιχείρησης ή του οργανισμού να λάβουν «μη τυποποιημένες» αποφάσεις σε μη

δομημένες καταστάσεις. Αντίθετα τα MIS επικεντρώνονται σε τυποποιημένες περιοδικές

αναφορές και δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε μη τυποποιημένες, μη δομημένες ή σε

ορισμένες ειδικού σκοπού (ad hoc) καταστάσεις.

- 30 -

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ & ΔΕΔΟΜΕΝΑ

ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ

MIS

DSS


4.11. Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων και Διοικητικά Στελέχη.Τα διοικητικά στελέχη μέσα σε μια επιχείρηση ή σε έναν οργανισμό ιεραρχούνται με

τη μορφή πυραμίδας.

Στη βάση αυτής της πυραμίδας υπάρχουν τα κατώτατα διοικητικά στελέχη τα

ασχολούνται με καθημερινές δραστηριότητες, ανιαρές τις περισσότερες φορές άλλα

χρήσιμες για την λειτουργία της επιχείρησης όπως για παράδειγμα δοσοληψίες και

έλεγχος αποθεμάτων αποθήκης. Γενικότερα ασχολούνται με δομημένες και

τυποποιημένες εργασίες. Οι πιο πολλές από αυτές επιλύονται με τη χρήση

ηλεκτρονικών υπολογιστών αν και όχι όλες. Τα στελέχη αυτά εστιάζουν σε

βραχυπρόθεσμες λειτουργικές αποφάσεις. Τα DSS δεν παρέχουν κάποια ιδιαίτερη

βοήθεια στις εργασίες των στελεχών, καθώς οι εργασίες που επιτελούν συνήθως δεν

ενέχουν κίνδυνους.

Στο μεσαίο επίπεδο της πυραμίδας, τοποθετούνται τα μεσαίου επιπέδου διοικητικά

στελέχη τα οποία ασχολούνται με αποφάσεις όπως για παράδειγμα αύξησης της

παραγωγής λόγω των αυξημένων πωλήσεων του προϊόντος. Γενικότερα ασχολούνται

με μερικώς τυποποιημένες εργασίες. Οι εργασίες αυτές επίλυσης προβλημάτων

επιλύονται συνήθως με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών σε συνδυασμό με την

ανθρώπινη ικανότητα της σκέψης. Τα στελέχη αυτά εστιάζουν σε ενδιάμεσης

κλίμακας αποφάσεις. Τα DSS παρέχουν ιδιαίτερη και σημαντική βοήθεια στις

εργασίες αυτών των στελεχών και γι’ αυτό το λογο χρησιμοποιούνται ευρέως και

συχνότερα από τα μεσαίου επιπέδου στελέχη καθ’ ότι με τις λαμβάνουν σημαντικές

αποφάσεις για τη λειτουργία της επιχείρησης ή του οργανισμού.

Στο ανώτερο επίπεδο διοικητικών στελεχών τοποθετούνται τα ανώτερου επιπέδου

διοικητικά στελέχη τα οποία ασχολούνται με αποφάσεις στρατηγικού μάνατζμεντ και

επέκτασης της επιχείρησης ή του οργανισμού. Τα στελέχη αυτά καλούνται να

επιλύσουν κακώς δομημένες εργασίες μέσα σε ένα ελάχιστο κατανοητό πεδίο

προβλημάτων. Οι αποφάσεις των ανώτερων στελεχών εστιάζουν σε μακροχρόνιας

κλίμακας αποφάσεις. Τα DSS παρέχουν ιδιαίτερη και σημαντική βοήθεια στις

εργασίες αυτών των στελεχών. Τις περισσότερες φορές οι αποφάσεις αυτών των

στελεχών βασίζονται σε πολύ μεγάλο βαθμό στα Συστήματα Υποστήριξης

Αποφάσεων καθ’ ότι οι αποφάσεις που καλούνται να λάβουν θα επηρεάσουν σε

μεγάλο βαθμό την λειτουργία της επιχείρησης ή του οργανισμού. Αν και τις

περισσότερες φορές χρησιμοποιούνται από αυτά τα στελέχη εξειδικευμένα και πιο

- 31 -


προηγμένα DSS που παρέχουν πληροφορίες για αποφάσεις στρατηγικού μάνατζμεντ

(ESS-Executive Support Systems και ES- Expert Systems).

Σχηματικά θα μπορούσε να αναπαρασταθεί ως στο παρακάτω σχήμα 7.

Σχ. 7: Σχηματική απεικόνιση επιπέδου στελεχών και Πληροφοριάκων συστημάτων.

- 32 -

Κατώτερα

Μεσαία

Ανώτερα

MIS

DSS

ES-ESS


4.12. Πλεονεκτήματα και Οφέλη από τη χρήση των DSS.Μερικά από τα οφέλη και τα πλεονεκτήματα των DSS σε έναν οργανισμό είναι τα

εξής:

Οφέλη στην Υποστήριξη των αποφάσεων

Μείωση του χρόνου να οδηγήσει στη διαδικασία της συλλογής δεδομένων.

Δυνατότητα στήριξης και επίλυσης περίπλοκων προβλημάτων και

υποστήριξης των αντιστοίχων αποφάσεων.

Αποκαλύπτει νέες προσεγγίσεις σκέψης σχετικά με το πρόβλημα και το κενό

που δημιουργεί.

Οφέλη της Επιχείρησης ή του Οργανισμού

Επίσπευση της λύσης του προβλήματος (επιτάχυνση της προόδου της λύσης

του προβλήματος μέσα σε ένα οργανισμό).

Ανάλογα με το συγκεκριμένο σύστημα υποστήριξης το οποίο η εταιρεία ή ο

οργανισμός επιθυμεί να εφαρμόσει, θα έχει απτά οφέλη όσον αφορά τη

βελτιστοποιημένη του χρόνου, τη μείωση του κόστους και την αύξηση των

κερδών σε αυτές τις επιχειρηματικές διαδικασίες στις οποίες εφαρμόζεται.

Βοηθάει στην αυτοματοποίηση των διαχειριστικών διαδικασιών.

Διευκολύνει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων και ως εκ τούτου τη

παραγωγικότητα της οργάνωσης της επιχείρησης ή του οργανισμού.

Αύξηση του επιχειρησιακού ελέγχου.

Βελτιωμένος διοικητικός έλεγχος - βελτίωση της αποτελεσματικότητας της

διοίκησης- μείωση του κόστους μέσω της ελαχιστοποίησης των αρνητικών

αποτελεσμάτων που θα προέκυπταν από λανθασμένες αποφάσεις.

Αποκτά ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα όσον αφορά άλλες επιχειρήσεις και

οργανισμούς.

Βελτιώνεται η παραγωγικότητα της επιχείρησης ή του οργανισμού.

Δημιουργούνται νέοι και πιο αποτελεσματικοί τρόποι μάνατζμεντ και

διοίκησης.

- 33 -


Έχει τη δυνατότητα να μπορεί να προσφέρει νέα προϊόντα και υπηρεσίες

προς του καταναλωτές.

Οφέλη για το διοικητικό στέλεχος

Προάγει την μάθηση και την εκπαίδευση

Βελτίωση της προσωπικής αποδοτικότητας

Διευκόλυνση της επικοινωνίας μεταξύ του προσωπικού

Ενθαρρύνει την εξερεύνηση και την ανακάλυψη από μέρους του λήπτη των

αποφάσεων

Κατάργηση των μεσαζόντων στη διαδικασία απόκτησης πληροφοριών.

Οφέλη όσον αφορά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων

Προσαρμοσμένες αναφορές, προσαρμοσμένες στην εκτελεστική εξουσία.

Οι πληροφορίες που παρουσιάζονται σε επιχειρηματικούς όρους.

Γραφική απεικόνιση των βασικών δεικτών για τις διάφορες επιχειρηματικές

διαδικασίες.

Ανάλυση των εναλλακτικών ενεργειών σε ελεγχόμενα περιβάλλοντα.

Γρήγορη ανταπόκριση σε απροσδόκητες καταστάσεις που προκύπτουν από

την αλλαγή των δεδομένων.

Δυνατότητα πιλοτικής εφαρμογής διαφορετικών στρατηγικών και

αποτελεσματική ανάλυση σεναρίων.

Δημιουργία καινούργιων αποδείξεων για την στήριξη μιας απόφασης.

- 34 -


4.13. Εφαρμογές των DSS ανάλογα με το πεδίο χρήσης τουςΑνάλογα με το πεδίο χρήσης τα DSS μπορούν να βρούν πληθώρα εφαρμογών. Εξ’

άλλου σε ποιον τομέα δε χρειάζεται να παρθούν αποφάσεις και να υποστηριχτούν; Έτσι τα

DSS βρίσκουν εφαρμογή στα εξής πεδία:

Λειτουργίες εταιρικής διοίκησης

Διοίκηση παραγωγής και διεργασιών

Σχεδιασμός συνολικής ζήτησης και σχεδιασμός προϊόντων

Προγραμματισμός παραγωγής

Χρονοπρογραμματισμός διεργασιών και έλεγχος

Διαχείριση αποθεμάτων

Διαχείριση πόρων

Μάρκετινγκ, μεταφορές και logistics

Ανάπτυξη στρατηγικής μάρκετινγκ(προϊόν, τιμή, διαφήμιση, δίκτυο διανομής)

Ενημέρωση καταναλωτή μέσω ταχυδρομείου

Προφίλ καταναλωτή

Τιμολόγηση και τακτική πωλήσεων

Σχεδιασμός δικτύων διανομής-κανάλια μεταφοράς

Επιλογή μεταφορικών μέσων-δρομολόγηση

Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης-MIS

Συστήματα υποστήριξης διαπραγματεύσεων

Γεννήτριες DSS

Κέλυφος για GDSS (shell)

Σχεδιασμός δικτύου επικοινωνίας δεδομένων

Σχεδιασμός DSS με πράκτορες(agent enabled DSS design)

Πληροφοριακό σύστημα σχεδιασμού χαρτοφυλακίου έργου και

βελτιστοποίηση επιχειρηματικών διεργασιών

Αποτελεσματικός σχεδιασμός δικτύων οπτικών ινών

- 35 -


Σχεδιασμός αρχιτεκτονικής σύγχρονων ψηφιακών δικτύων

Σχεδιασμός δικτύων υπηρεσιών μεταξύ γραφείων

Σχεδιασμός τοπικών– περιφερειακών δικτύων τηλεπικοινωνιών

Συστήματα πολλαπλών λειτουργιών

Σχεδιασμός παραγωγής και διανομής

Στρατηγική και επιχειρησιακή διοίκηση με χρήση μοντέλων βελτιστοποίησης

Δρομολόγηση αεροσκαφών με προγραμματισμό πληρώματος και ανάθεση

εργασιών

Διαχείριση στόλου μισθωμένων οχημάτων (car rental), σχεδιασμός και

τιμολόγηση υπηρεσιών

Χρηματοοικονομική Διοίκηση

Εκτίμηση και διαχείριση πιστοληπτικής δυνατότητας

Επιλογή χαρτοφυλακίου

Διοίκηση πιστωτικού κινδύνου

Βέλτιστες πολιτικές επενδύσεων

Στρατηγικός σχεδιασμός και διοίκηση

Στρατηγικός σχεδιασμός logistics

Αξιολόγηση εναλλακτικών στρατηγικών

Κατασκευήστρατηγικούπλάνουεντοπισμόςξένουκατασκευαστικούεξοπλισμού

Ανθρώπινοι Πόροι

Επιλογή ανθρώπινου δυναμικού

Ανάθεση εργασιών

Σχεδιασμός σεμιναρίων εκπαίδευσης

Επιλογή ιατροφαρμακευτικής ασφάλισης

Δια–επιχειρησιακές αποφάσεις

Συνεργατικός σχεδιασμός και πρόβλεψη

- 36 -


Σχεδιασμός δια-επιχειρησιακών DSS

Σχεδιασμός εφοδιαστικής αλυσίδας

Άλλα Πεδία

Αγροτικός σχεδιασμός

Σχεδιασμός αγροτικών δραστηριοτήτων

Κατανομή πόρων για την προστασία της σοδειάς και για έργα έρευνας και

ανάπτυξης βιοτεχνολογίας

Αστικός/κοινοτικός σχεδιασμός

Διαχείριση αστικών αποβλήτων

Σχεδιασμός αστικών συγκοινωνιών

Σχεδιασμός έκτακτης εκκένωσης και απομάκρυνσης πληθυσμού

Στρατιωτικός τομέας

Διαχείριση αποθηκών εξοπλισμού

Διαχείριση διεργασιών συντήρησης πλωτών μέσων ακτοφυλακής

Διαχείριση φυσικών πόρων

Διαχείριση δασικών οικοσυστημάτων

Διαχείριση λιμνών και ταμιευτήρων νερού

Στρατηγικός σχεδιασμός και διαχείριση υδάτινων πόρων

Τομέας υγείας

Υποδοχή ασθενών

Έξοδος και χρέωση ασθενών

Διαμοίραση πληροφοριών και γνώσης μεταξύ νοσοκόμων, θεραπευτών και

διοίκησης

Συνεργατική λήψη ιατρικών αποφάσεων

Προγραμματισμός κατ’ οίκον νοσηλείας

Βελτίωση της διαδικασίας διαχείρισης νοσοκομειακού υλικού

- 37 -


Κυβερνητικός τομέας

Διαδικασία απόκτησης-επεξεργασίας δεδομένων

Διαχείριση κρίσεων

Μεσοπρόθεσμος οικονομικός σχεδιασμός

Σχεδιασμός ενεργειακών δικτύων

Τομέας εκπαίδευσης

Προγραμματισμός μαθημάτων-εξετάσεων-επιτηρήσεων

Πανεπιστημιακά χρονοδιαγράμματα

Σχεδιασμός εγγραφών

Χωροθέτηση νέων σχολικών μονάδων

Στο τομέα της Υγείας για παράδειγμα τα Κλινικά Συστήματα Υποστήριξης

Αποφάσεων για βοηθούν ιατρικό προσωπικό για τη καλύτερη ιατρική διάγνωση.

Στο χρηματοοικονομικό τομέα για παράδειγμα ένας υπάλληλος τράπεζας υπεύθυνος

για δάνεια, επιβεβαιώνει την πίστωση κάποιου που ζητά ένα δάνειο ή ελέγχει την

πιστοληπτική του ικανότητα (μέσω των 5Cs of Credit) κάποιου μέσω ενός συστήματος

υποστήριξης αποφάσεων.

Επιπρόσθετα στο Χρηματιστηριακό τομέα, ένα DSS μπορεί να σχεδιαστεί για να

βοηθήσει την λήψη αποφάσεων στην χρηματιστηριακή αγορά ή να αποφασίσει σε ποιο

κομμάτι ή τμήμα της αγοράς θα προωθηθεί ένα προϊόν.

Τα DSS χρησιμοποιούνται εκτεταμένα στις επιχειρήσεις και σε θέματα διοίκησης. Ο

Διοικητικός πίνακας οργάνωσης και άλλα επιχειρηματικά λογισμικά απόδοσης επιτρέπουν τη

γρηγορότερη λήψη αποφάσεων, την αναγνώριση αρνητικών τάσεων και την καλύτερη

διανομή των επιχειρηματικών πόρων. Ακόμα στο τομέα των επιχειρήσεων θα μπορούσε για

παράδειγμα μια μηχανική εταιρία που έχει προτάσεις για διάφορα σχέδια κατασκευών και

θέλει να ξέρει αν μπορούν να είναι ανταγωνιστικές οι τιμές πωλήσεις τους στο τέλος της

κατασκευής σε σχέση με τα κόστη τους.

Στο τομέα της Διαχείρισης Φυσικών Πόρων τα DSS μπορούν να βρουν ευρεία

εφαρμογή. Σε αυτές τι περιπτώσεις τις διαχείρισης δασικών πόρων και δασών το χρονικό

πλαίσιο της μεγάλης φύτευσης απαιτεί συγκεκριμένες ενέργειες. Όλες οι πτυχές της

Διαχείρισης δασών από την δενδροφύτευση έως και τον προγραμματισμένο θερισμό για να

- 38 -


διατηρηθεί η αειφορία και η προστασία του οικοσυστήματος έχουν συσταθεί από μοντέρνα

DSS ειδικά για αυτό το σκοπό.

Ακόμα στο τομέα των Αερομεταφορών μεγάλες αεροπορικές εταιρίες

προσλαμβάνουν αναλυτές που χρησιμοποιούν DSS για να εκπληρώσουν διάφορες εργασίες

όπως την τιμολόγηση και την επιλογή διαδρομών πτήσεων.

Ένας ακόμα τομέας εφαρμογής είναι στις μεταφορές και στα Logistics, αφού οι

περισσότερες μεταφορικές εταιρίες όπως η Fedex χρησιμοποιούν DSS για να

προγραμματίζουν φορτηγά και πλοία. Στο παγκόσμιο ιστό μπορεί κανείς να βρει DSS που

βοηθούν τον εντοπισμό και τη διαχείριση εγγράφων μετοχών, την επιλογή μετοχών και των

προγραμματισμό ταξιδιών. Τα DSS επίσης υποστηρίζουν κατανεμημένες δραστηριότητες

λήψης αποφάσεων.

Εφαρμογή βρίσκουν τα DSS και στις online δημοπρασίες οι οποίες ανήκουν στις

αποτελεσματικότερες ηλεκτρονικές αλλαγές. Πάνω από δέκα εκατομμύρια αντικείμενα

μπορούν καθημερινά να βρεθούν σε online δημοπρασίες όπως το eBay το Amazon. Οι

software agents έχουν την δυνατότητα να αυξήσουν το κέρδος τόσο για τους αγοραστές όσο

και για τους πωλητές που συμμετέχουν σε online δημοπρασίες. Μπορούν να παρέχουν

ιστορικό τιμών, να οργανώσουν δημοπρασίες και να βρουν συγκεκριμένα αντικείμενα.

- 39 -


4.14. Τα DSS στην ελληνική πραγματικότηταΑπ’ όλα που έχουμε αναφέρει μέχρι τώρα γεννιέται βεβαίως-μεταξύ άλλων- και το

ερώτημα αν τα Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων (DSS) αφορούν την ελληνική

πραγματικότητα. Οι ελληνικές επιχειρήσεις και οργανισμοί που δεν είναι εκσυγχρονισμένοι σε

θέματα πληροφοριακών συστημάτων θα πρέπει να διδάσκονται και να αρχίσουν να

ακολουθούν σιγά σιγά, την πορεία μεγάλων και συγχρόνων επιχειρήσεων της πατρίδας μας

ή ακόμα και του εξωτερικού επάνω σε τέτοια θέματα. Βεβαία όσον αφορά το παράδειγμα

ξένων επιχειρήσεων και οργανισμών που εφαρμόζουν τέτοια πληροφοριακά συστήματα και

συστήματα υποστήριξης αποφάσεων (DSS) θα πρέπει να υπάρχει μια προσαρμογή στις

ιδιαιτερότητες της Ελλάδας όσον αφορά την εφαρμογή τους. Όσον αφορά λοιπόν το

συγκεκριμένο θέμα τα DSS θα πρέπει να εγκαθίστανται και να λειτουργούν παράλληλα και

σε συνδυασμό με άλλα πληροφοριακά συστήματα όπως αυτά των MIS και να

χρησιμοποιούνται σωστά από τις μεγάλες επιχειρήσεις και οργανισμούς της πατρίδας μας.

Βέβαια σε συνδυασμό πάντα με τις κατάλληλες προσαρμογές όπου αυτές απαιτούνται και

κρίνονται απαραίτητες.

Την σήμερον μάλιστά πολλές σύγχρονες ελληνικές επιχειρήσεις και οργανισμοί έχουν

συστήματα υποστήριξης αποφάσεων (DSS) και άλλα συστήματα υποστήριξης της διοίκησης

(MIS) άλλοτε σε μικρότερο και άλλοτε σε μεγαλύτερο βαθμό. Οι μικρότερες επιχειρήσεις

ακολουθώντας τα βήματα των μεγάλων εντάσσουν και αυτές σιγά σιγά, στον τρόπο

λειτουργίας τους αρκετές διαστάσεις των συστημάτων υποστήριξης αποφάσεων (DSS) και

συστημάτων υποστήριξης της διοίκησης (MIS).

Τα τελευταία χρόνια μάλιστα και ορισμένες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο

τομέα της κατασκευής πληροφοριακών συστημάτων έχουν ως στόχο τους (targeting ή focus

strategy)1 μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις παρέχοντας τους ολοκληρωμένα πακέτα

πληροφοριακών συστημάτων που περιλαμβάνουν εκτός των άλλων και σε ένα βαθμό και

συστήματα υποστήριξης αποφάσεων (DSS).

Αυτό όμως είναι μόνο η αρχή καθ’ ότι, διότι σιγά σιγά θα φανούν και τα πρακτικά και

θετικά αποτελέσματα από την ύπαρξη, τη λειτουργία και τη χρήση αυτών των

πληροφοριακών συστημάτων DSS και MIS οποιοδήποτε και αν είναι το μέγεθος τους.

1 Το μοντέλο του M. Porter της Στρατηγικής Επιχειρησιακής Μονάδας ή της Μεμονωμένης Επιχείρησης.

- 40 -

Επίλογος και Συμπεράσματα

5. Επίλογος και ΣυμπεράσματαΤα Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων (DSS) είναι μια τυπική μέθοδος που κάνει

διαθέσιμες στη διοίκηση της σύγχρονης επιχείρησης ή του οργανισμού όλες εκείνες τις

ακριβείς και επίκαιρες πληροφορίες που είναι απαραίτητες για τη διευκόλυνση της λήψης των

αποφάσεων από τα διοικητικά στελέχη και για την άσκηση με αποτελεσματικό τρόπο του

σχεδιασμού, του ελέγχου και των παραγωγικών δραστηριοτήτων της επιχείρησης ή του

οργανισμού.

Για την ορθή εκτέλεση των διοικητικών λειτουργιών του προγραμματισμού, του

σχεδιασμού, της οργάνωσης, της διεύθυνσης και του ελέγχου ή σε όποιο άλλο στάδιο είναι

απαραίτητη η λήψη αποφάσεων στη σύγχρονη επιχείρηση και οργανισμό τα Συστήματα

Υποστήριξης Αποφάσεων καθίστανται διαχρονικά.

Ωστόσο πέρα από τα πλεονεκτήματα και οφέλη των Συστημάτων Υποστήριξης

Αποφάσεων που αναφέρθηκαν σε προηγούμενες ενότητες, αυτά δεν υπολογίζουν τον

ανθρώπινο παράγοντα και τις σχέσεις του ανθρώπου με τη λειτουργία της σύγχρονης

επιχείρησης ή του οργανισμού, που εισχωρεί σε κάθε κομμάτι της λειτουργίας τους και το

πως αυτή η μεταβλητή αντανακλάται στον τρόπο λειτουργίας της σύγχρονης επιχείρησης ή

του οργανισμού. Άλλωστε γι’ αυτό το λόγο τα συστήματα αυτά θα πρέπει να παραμείνουν

υποστηρικτικά όπως αυτό περιλαμβάνεται και στον ορισμό τους.

- 41 -

Βιβλιογραφία

6. Βιβλιογραφίαi

ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗΒιβλία

1. Sauter, Lynn, V. (1997). Decision support systems: an applied managerial approach. New York: John Wiley & Sons.

Άρθρα1. Power, D. (10 Μαρτίου 2010). A Brief History of Decision Support

Systems. DSSResources.COMversion 4.0. Διαθέσιμο σε: http://dssresources.com/history/dsshistory.html (Ανακτήθηκε 30 Νοεμβρίου 2011).

2. Power, D. (18/11/2009.). Decision Support Systems Glossary. Διαθέσιμο σε:http://DSSResources.COM/glossary/ (Ανακτήθηκε 29 Νοεμβρίου, 2011).

3. Power, D. (21/10/1997). What is a DSS?. Διαθέσιμο σε: http://dssresources.com/papers/whatisadss/index.html (Ανακτήθηκε 29 Νοεμβρίου, 2011).

4. Demarest, M. (Αύγουστος 2005). Technology and Policy in Decision Support Systems. Decision Support Systems Resources. Διαθέσιμο σε: http://dssresources.com/ (Ανακτήθηκε 29 Νοεμβρίου, 2011).

Συνεντεύξεις1. Power, D. (30 Ιανουαρίου 2004). Interview: Jerry Wagner comments on DSS past, present

and future. DSSResources.COM. Διαθέσιμο σε: http://dssresources.com/ (Ανακτήθηκε 29 Νοεμβρίου 2011).

Ηλεκτρονικές σελίδες1. Barrett, J.R. and C.H. Castore, (1989), Decision Support Systems. Διαθέσιμο σε:

https://engineering.purdue.edu/~engelb/abe565/decision.htm (Ανακτήθηκε 30 Νοεμβρίου, 2011).

2. DSS - SISTEMA DE SOPORTE DE DECISIONES. Διαθέσιμο σε: http://dss11t1is.blogspot.com/2009/07/dss-sistema-de-soporte-de-decisiones.html(Ανακτήθηκε 30 Νοεμβρίου, 2011).

3. Decision Support System (DSS). Διαθέσιμο σε: http://searchcio.techtarget.com/definition/decision-support-system (Ανακτήθηκε 30 Νοεμβρίου, 2011).

4. Decision Support Systems – DSS. Διαθέσιμο σε: http://www.informationbuilders.com/decision-support-systems-dss (Ανακτήθηκε 30 Νοεμβρίου, 2011).

5. Vicki L. S. Decision Support Systems. Διαθέσιμο σε: http://www.wiley.com/college/Sauter/Home.html (Ανακτήθηκε 30 Νοεμβρίου, 2011).

ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΗ

Σημειώσεις Μαθημάτων1. Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Μηχανικών Πληροφοριακών & Επικοινωνιακών συστημάτων.

Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων-Πανεπιστημιακές παραδόσεις, Τευχος Ι. (Φυλλάδιο). Επικ. Καθηγητής Ευριπίδης N. Λουκής.

2. Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης, Τμήμα Λογιστικής. (Χειμερινό Εξάμηνο 2010-11). Σημειώσεις Διοίκησης Επιχειρήσεων. (Φυλλάδιο). Θεσσαλονίκη: Καθ. ΒΟΓΙΑΤΖΗ Νικολέτα.

- 42 -

Βιβλιογραφία

Βιβλία1. Σαρμανιώτης, Χ. (2005). Μανατζμεντ. Αθήνα: Β. Γκιουρδας.

2. Ματσατσίνης, Ν. (2010). Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων. Αθήνα: Νέες Τεχνολογίες.

3. Πετρίδου, Ε. (2006). ΔΙΟΙΚΗΣΗ-Μανατζμεντ. Θεσσαλονίκη: ΖΥΓΟΣ.

Ηλεκτρονικές σελίδες1. Βικιπαίδεια, (29 Ιουνίου 2011). Συστήματα υποστήριξης αποφάσεων. Διαθέσιμο σε:

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%85%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1_%CF%85%CF%80%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B9%CE%BE%CE%B7%CF%82_%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%86%CE%AC%CF%83%CE%B5%CF%89%CE%BD(Ανακτήθηκε 30 Νοεμβρίου, 2011).

2. Βικιπαίδεια, (17 Απριλίου 2011). Σύστημα υποστήριξης λήψης αποφάσεων. Διαθέσιμο σε: http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A3%CF%8D%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1_%CF%85%CF%80%CE%BF%CF%83%CF%84%CE%AE%CF%81%CE%B9%CE%BE%CE%B7%CF%82_%CE%BB%CE%AE%CF%88%CE%B7%CF%82_%CE%B1%CF%80%CE%BF%CF%86%CE%AC%CF%83%CE%B5%CF%89%CE%BD(Ανακτήθηκε 30 Νοεμβρίου, 2011).

3. ΒΙΚΗΕΠΙΣΤΗΜΙΟ, (16 Ιουνίου 2010). Decision Support System (DSS). Διαθέσιμο σε: http://el.wikiversity.org/wiki/Decision_Support_System(DSS) (Ανακτήθηκε 29 Νοεμβρίου, 2011).

4. Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων. Διαθέσιμο σε: http://www.cs.unipi.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=51&Itemid=69&lang=el (Ανακτήθηκε 30 Νοεμβρίου, 2011).

5. Despotis, D. Professor Dimitris K. Despotis, PhD. Διαθέσιμο σε: https://sites.google.com/site/dimitrisdespotis/ (Ανακτήθηκε 30 Νοεμβρίου, 2011).

6. Fotis Georgiakodis, PhD. DSS LAB UNIVERSITY OF PEIRAEUS. Διαθέσιμο σε: http://dsslab.cs.unipi.gr/index.php/people/27-people/academic-staff/66-georgiakodis(Ανακτήθηκε 30 Νοεμβρίου, 2011).

Επιστημονικές Εργασίες και Μελέτες1. Μαραγκός, Σ. Ανάπτυξη Διαδικτυακού Συστήματος Υποστήριξης Αποφάσεων με τη Μέθοδο

AHP. Μεταπτυχιακή Διατριβή (ΜΠΣΠ 06071), Επιβλέπων: Δημήτρης Αποστόλου. Διαθέσιμο σε: http://dsslab.cs.unipi.gr/attachments/article/92/Stefanos_Maragkos_Thesis_Presentation.pdf (Ανακτήθηκε 30 Νοεμβρίου 2011).

i Η σύνταξη της Βιβλιογραφίας έγινε με τη χρήση του Εργαλείου σύνταξης βιβλιογραφικών παραπομπών του προγράμματος ΩΡΙΩΝ της Βιβλιοθήκης του Αλεξάνδρειου Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Θεσσαλονίκης, χρησιμοποιώντας το πρότυπο “Harvard”. Διαθέσιμο σε: http://orion.lib.teithe.gr/index.php?page=additional-references

- 43 -

http://dsslab.cs.unipi.gr/attachments/article/92/Stefanos_Maragkos_Thesis_Presentation.pdf

http://orion.lib.teithe.gr/index.php?page=additional-references

Documents

Decision Support Systems, (DSS)