Degradacja gleb wywołana działalnością antropogeniczną- przekształcenia

chemiczne:

→Obniżenie zawartości przyswajalnych dla roślin składników pokarmowych (wyjałowienie gleby)→Naruszenie równowagi między składnikami pokarmowymi

Wykonał zespół nr 1 w składzie: Anna Łukasik, Małgorzata Ramus, Marcin Kawka

Naruszenie równowagi między składnikami

pokarmowymi

mikroelementyjony dostępne

dla roślinżelazo Fe Fe2+

mangan Mn Mn2+ , MnO4-

cynk Zn Zn2+

bor B B4O72- , BO3

3-

miedź Cu Cu2+

molibden

Mo MoO42-

chlor Cl Cl-

kobalt Co Co2+

makroelementyjony dostępne dla

roślin

azot N NH4+ , NO3

-

potas K K+

fosfor P H2PO4- , HPO4

2-

wapń Ca Ca2+

magnez Mg Mg2+

siarka S SO42-

Pierwiastki biogennejony dostępne dla

roślin

tlen Ow związkach z

innymi pierwiastkami

wodór H H+ , OH-

węgiel

C HCO3- , CO3

-

Naruszenie równowagi między składnikami pokarmowymi:

• Ubywające ze zbiorem plonów składniki odżywcze uzupełniane są w postaci nawozów ( gł. mineralnych);

• Stosowane często zaburzają pierwotny stosunek jonów występujących w glebie (nie uzupełnia się składników wyczerpywanych w mniejszym stopniu przez rośliny tylko te najsilniej);

• Stosowanie nawożenia NPK - niesłusznie nazywanego w praktyce nawożeniem pełnym;

• Najczęściej spotyka się niedobór przyswajalnego dla roślin Mg na glebach lekkich;

• Najostrzejsza forma- pojawienie się na zasiewach zbóż w postaci rozległych, żółtych plam w tych miejscach, gdzie Mg jest mało, gleba zakwaszona, a ilość nawozów mineralnych (zwłaszcza potasowych i amonowych) wysoka.

Zależności pomiędzy jonami

• Antagonizm– NH4+ hamuje pobieranie Mg2+, Cu2+

– K+ hamuje pobieranie Ca2+, Mg2+, Na+

– Ca2+ hamuje pobieranie Fe2+ , Mn2+ , Zn2+

– Mg2+ hamuje pobieranie Ca2+, Na+, Mn2+

– Mn2+ hamuje pobieranie Fe2+, Zn2+

– NO3- hamuje pobieranie Cl-

• Synergizm– K+ przyśpiesza pobieranie NO3-

wzajemna niechęć lub wrogość spowodowane sprzecznością interesów

lub różnicą poglądów;

współdziałanie kilku czynników, przy czym efekt ich wspólnego

działania jest większy niż suma efektów

działania pojedynczych czynników;

Skutki zaburzenia równowagi jonowej

• Zmniejszone plony,

• Choroby roślin np. chloroza:– przy nadmiarze Ca lub K w stosunku do Mg– przy nadmiarze Mg lub Ca w stosunku do Mn

Obniżenie zawartości przyswajalnych dla roślin składników pokarmowych

(wyjałowienie gleby)

Wyjałowienie• Jedna z form degradacji gleb• Jest to spadek zasobności gleb na skutek systematycznego pobierania

makroelementów przez rośliny oraz wypłukiwanie przyswajalnych form pierwiastków przez wody.

• Przyczyny:– Zużycie składników odżywczych z gleby wraz z każdym zebranym plonem

(zwłaszcza makroelementów)– Wymywanie jonów do głębszych warstw, potęgowane procesem bielicowania

(silniejsze wymywanie składników w glebach gruboziarnistych, przepuszczalnych oraz o silniej urzeźbionej powierzchni)

• Występuje zwłaszcza na glebach lekkich• Czynnikiem sprzyjającym jest także występowanie monokultur (wyjałowienie

zachodzi wówczas nawet na glebach żyznych oraz powoduje zmianę ich struktury).

Monokultura- system rolniczy lub leśny polegający na wieloletnim uprawianiu na tym samym obszarze roślin jednego gatunku, bądź o

podobnych wymaganiach glebowych np. świerku. Negatywne skutki monokultury: jednostronne wyczerpanie składników pokarmowych z

gleby, ciągłe pobieranie wody z tych samych warstw, nadmierny rozwój agrofagów.

Zapobieganie wyjałowieniu

• Umiejętne nawożenie

• Racjonalny dobór uprawianych roślin

Pytania:

Dziękujemy za uwagę!!!