Deniz Ticareti HukukuDeniz Ticareti Hukuku

18-19/2/201318-19/2/2013

..

Bekleme SüreleriBekleme Süreleri

Ç/S: Hazırlık ihbarı Ç/S: Hazırlık ihbarı (notice of readiness);(notice of readiness); Starya Starya (laytime(laytime); Sürastarya süresi ); Sürastarya süresi (kararlaştırılması şart); Sürastarya parası (kararlaştırılması şart); Sürastarya parası (demurrage(demurrage); hızlandırma primi (); hızlandırma primi (dispatch dispatch moneymoney = navlun iadesi) (TTK m. 1152- = navlun iadesi) (TTK m. 1152-1157, 1168-1173)1157, 1168-1173)

K/A: davet üzerine gecikmeden teslim / K/A: davet üzerine gecikmeden teslim / tesellüm (TTK m. 1163, 1176)tesellüm (TTK m. 1163, 1176)

Konişmento – 1/14Konişmento – 1/14

Konişmento = Bill of Lading (“B/L”)Konişmento = Bill of Lading (“B/L”)1. Kanunlar ihtilâfı kuralları1. Kanunlar ihtilâfı kurallarıa) a) MSMS: 25/8/1924 tarihinde Brüksel’de kabul : 25/8/1924 tarihinde Brüksel’de kabul edilen “edilen “KKonişmentoya Mütaallik Bazı Kaidelerin onişmentoya Mütaallik Bazı Kaidelerin TTevhidi Hakkındaki evhidi Hakkındaki MMilletlerarası illetlerarası SSözleşme” özleşme” (“1924 KTMS”) + 1968/1979 Protokolleri(“1924 KTMS”) + 1968/1979 Protokollerib) b) ŞekilŞekil: düzenleme yeri (MÖHUK m. 7 f. 1): düzenleme yeri (MÖHUK m. 7 f. 1)TTK ek hüküm: Düzenleme yeri hukuku uyarınca TTK ek hüküm: Düzenleme yeri hukuku uyarınca e-B/L mümkün (m. 1526 f. 2 c. 2);e-B/L mümkün (m. 1526 f. 2 c. 2);c) c) HükümlerHükümler: varma yeri (MÖHUK m. 21 f. 2).: varma yeri (MÖHUK m. 21 f. 2).

Konişmento – 2/14Konişmento – 2/14

2. Nedir?2. Nedir?

TTK m. 1228-1245TTK m. 1228-1245

Kıymetli evrak: TTK m. 645Kıymetli evrak: TTK m. 645

Emtia senedi (Dikkat: TMK m. 957 ve m. Emtia senedi (Dikkat: TMK m. 957 ve m. 980; ayrıca: E-TTK 3. Kitap 6. Fasıl 980; ayrıca: E-TTK 3. Kitap 6. Fasıl başlığı; Y-TTK m. 832 öncesinde bu başlık başlığı; Y-TTK m. 832 öncesinde bu başlık yok, ancak sonuç değişmedi.)yok, ancak sonuç değişmedi.)

Konişmento – 3/14Konişmento – 3/14

3. Tamamlayıcı hükümler3. Tamamlayıcı hükümler

Poliçeler (TTK m. 831 f. 2)Poliçeler (TTK m. 831 f. 2)

Dikkat: “müracaat”a ilişkin hükümler Dikkat: “müracaat”a ilişkin hükümler uygulanmaz (E-TTK m. 743 f. 2; Y-TTK m. uygulanmaz (E-TTK m. 743 f. 2; Y-TTK m. 831 f. 3 [atıf yanlış: f. 2 olmalı!])831 f. 3 [atıf yanlış: f. 2 olmalı!])

Konişmento – 4/14Konişmento – 4/14

4. Ne zaman düzenlenir?4. Ne zaman düzenlenir?

a) (“Karada”:) Tesellüm (TTK m. 1228 f. 2 a) (“Karada”:) Tesellüm (TTK m. 1228 f. 2 c. 1)c. 1)

b) (“Gemide”:) Yükleme (TTK m. 1228 f. 2 b) (“Gemide”:) Yükleme (TTK m. 1228 f. 2 c. 2)c. 2)

Konişmento – 5/14Konişmento – 5/14

5. Zorunlu mu?5. Zorunlu mu?

Kanunen hayır; TTK m. 1228 f. 2 c. 2 = Kanunen hayır; TTK m. 1228 f. 2 c. 2 = “istediği kadar” = istem üzerine evet!“istediği kadar” = istem üzerine evet!

6. Kim ister?6. Kim ister?

Yükleten (TTK m. 1228 f. 2 c. 2)Yükleten (TTK m. 1228 f. 2 c. 2)

7. Kim düzenler?7. Kim düzenler?

Taşıyan (Kaptan / Acente) (TTK m. 1228 f. Taşıyan (Kaptan / Acente) (TTK m. 1228 f. 2 c. 4)2 c. 4)

Konişmento – 6/14Konişmento – 6/14

8. Ne yazılır?8. Ne yazılır?a) TTK m. 1229a) TTK m. 1229b) “Borçlu”b) “Borçlu”““Taşıyan, yoksa Donatan = Taşıyan” (TTK m. Taşıyan, yoksa Donatan = Taşıyan” (TTK m. 1238 f. 2 c. 1)1238 f. 2 c. 1)c) Yükc) YükYüke ilişkin kayıtlar → Yükleten yazılı bildirir Yüke ilişkin kayıtlar → Yükleten yazılı bildirir (TTK m. 1229 f. 1 b. [a])(TTK m. 1229 f. 1 b. [a])meğerki doğruluğundan şüphe edilsin → şerh meğerki doğruluğundan şüphe edilsin → şerh verilebilir (“verilebilir (“unknownunknown”) (TTK m. 1239 f. 1).”) (TTK m. 1239 f. 1).

Konişmento – 7/14Konişmento – 7/14

9. Lehtar kim?9. Lehtar kim?

““Gönderilen” emrine veya “emre” = Gönderilen” emrine veya “emre” = Yükleten (TTK m. 1228 f. 3 c. 2-3)Yükleten (TTK m. 1228 f. 3 c. 2-3)

Nâma veya hâmiline de olabilir.Nâma veya hâmiline de olabilir.

10. Tedavül?10. Tedavül?

Ciro + teslim (TTK m. 1230 f. 1 ve m. 1235 Ciro + teslim (TTK m. 1230 f. 1 ve m. 1235 f. 1 c. 1).f. 1 c. 1).

Konişmento – 8/14Konişmento – 8/14

11. İşlevleri?11. İşlevleri?a) Makbuza) MakbuzEşyanın, B/L’de tanımlanan şekilde Eşyanın, B/L’de tanımlanan şekilde yüklendiğine ilişkin bir makbuz (TTK m. yüklendiğine ilişkin bir makbuz (TTK m. 1239 f. 3 c. 1);1239 f. 3 c. 1);““Karine”; aksi ispat edilebilir (E-TTK m. Karine”; aksi ispat edilebilir (E-TTK m. 1110 f. 2 c. 1)1110 f. 2 c. 1)Dikkat: 3. kişiye karşı edilemezDikkat: 3. kişiye karşı edilemez (TTK m. (TTK m. 1239 f. 3 c. 2)!1239 f. 3 c. 2)!

Konişmento – 9/14Konişmento – 9/14

b) Borç senedib) Borç senedi

Boşaltma limanında,Boşaltma limanında,

Meşru hâmileMeşru hâmile

B/L iadesi karşılığındaB/L iadesi karşılığında

Yükü teslim etme taahhüdüYükü teslim etme taahhüdü

(TTK m. 1230 ve m. 1236).(TTK m. 1230 ve m. 1236).

Konişmento – 10/14Konişmento – 10/14

c) Emtia senedic) Emtia senedi

TTK m. 1234TTK m. 1234

→ → TMK m. 980: zilyetliğin devri yoluyla TMK m. 980: zilyetliğin devri yoluyla mülkiyetin geçişimülkiyetin geçişi

→ → TMK m. 957 f. 1: rehin cirosu (TTK m. TMK m. 957 f. 1: rehin cirosu (TTK m. 689) yoluyla taşınır rehni kurulması.689) yoluyla taşınır rehni kurulması.

Konişmento – 11/14Konişmento – 11/14

12. Hukuksal ilişkilere etkisi12. Hukuksal ilişkilere etkisi

Taşıyan – 3. Kişi Gönderilen: B/L [TTK m. Taşıyan – 3. Kişi Gönderilen: B/L [TTK m. 1237 f. 1]1237 f. 1]

Taşıyan – Taşıtan: Navlun Sözleşmesi Taşıyan – Taşıtan: Navlun Sözleşmesi [TTK m. 1237 f. 2][TTK m. 1237 f. 2]

B/L’den atıf = “B/L’den atıf = “incorporation clauseincorporation clause””

Çözüm: TTK m. 1237 f. 3.Çözüm: TTK m. 1237 f. 3.

Konişmento – 12/14Konişmento – 12/14

13. Kime Teslim?13. Kime Teslim?

a) a) Tek B/L hâmili: iade karşılığında [TTK Tek B/L hâmili: iade karşılığında [TTK m. 1230 ve m. 1236]m. 1230 ve m. 1236]

b) b) Birden çok meşru B/L hâmili:Birden çok meşru B/L hâmili:

aa) aa) Farklı tarihlerde başvuru: ilk hâmile Farklı tarihlerde başvuru: ilk hâmile teslim ile borçtan kurtuluş [TTK m. 1230 f. teslim ile borçtan kurtuluş [TTK m. 1230 f. 2, m. 1235 f. 1]2, m. 1235 f. 1]

Konişmento – 13/14Konişmento – 13/14

bb) bb) Aynı anda “teslim” isteyerek başvuru: Aynı anda “teslim” isteyerek başvuru: ambara tevdi [TTK m. 1231] (Hangi ambara tevdi [TTK m. 1231] (Hangi Borçlar Hukuku hükmü bu?)Borçlar Hukuku hükmü bu?)

cc) cc) Aynı anda zıt istemlerle (örn. teslim, Aynı anda zıt istemlerle (örn. teslim, rehin vs.) başvuru: müşterek cirantadan rehin vs.) başvuru: müşterek cirantadan “ilk teslim cirosu” tercih edilir (TTK m. 1235 “ilk teslim cirosu” tercih edilir (TTK m. 1235 f. 2)f. 2)

Konişmento – 14/14Konişmento – 14/14

14. Yükleten tarafından verilen garantiler14. Yükleten tarafından verilen garantiler

Sorun: B/L düzenlenirken, kayıtların doğruluğu Sorun: B/L düzenlenirken, kayıtların doğruluğu konusunda tereddütlerkonusunda tereddütler

Uygulama: YT tarafından verilen garanti (örn. Uygulama: YT tarafından verilen garanti (örn. para, altın, garanti mektubu)para, altın, garanti mektubu)

Çözüm TTK m. 1241:Çözüm TTK m. 1241:

3. kişi gönderilene karşı geçersiz3. kişi gönderilene karşı geçersiz

““Aldatma kasdı” yoksa yükletene karşı geçerli.Aldatma kasdı” yoksa yükletene karşı geçerli.

Denizaşırı Satış – 1/11Denizaşırı Satış – 1/11

1. Tanım ve kaynaklar1. Tanım ve kaynaklar Satılan eşyanın, deniz yoluyla taşınıp Satılan eşyanın, deniz yoluyla taşınıp teslim edilmesine ilişkin satış sözleşmeleriteslim edilmesine ilişkin satış sözleşmeleriE-TTK m. 1133-1158E-TTK m. 1133-1158TTK: Yok çünkü uygulamada:TTK: Yok çünkü uygulamada:ININternational ternational COCOmmercial mmercial TERMSTERMSKaynak: Aslıhan Sevinç Kuyucu, Kaynak: Aslıhan Sevinç Kuyucu, INCOTERMS (Uluslararası Ticari INCOTERMS (Uluslararası Ticari Terimler), Filiz Kitabevi, İstanbul 2011Terimler), Filiz Kitabevi, İstanbul 2011

Denizaşırı Satış – 2/11Denizaşırı Satış – 2/11

2. CIF (Sif) Satış (E-TTK m. 1139-1158)2. CIF (Sif) Satış (E-TTK m. 1139-1158)

1. Tanım1. Tanım (E-TTK m. 1139 f. 1) (E-TTK m. 1139 f. 1)

Bir eşyanın belli bir yere taşınması için gemiye Bir eşyanın belli bir yere taşınması için gemiye yükletilmesi şartıylayükletilmesi şartıyla

(a) eşya bedelinden ve(a) eşya bedelinden ve

(b) satıcı tarafından ödenecek sigorta ücretiyle(b) satıcı tarafından ödenecek sigorta ücretiyle

(c) navlundan(c) navlundan

Oluşan, maktu bir bedel karşılığında yapılan Oluşan, maktu bir bedel karşılığında yapılan satışa “Sif” satış denir.satışa “Sif” satış denir.

Denizaşırı Satış – 3/11Denizaşırı Satış – 3/11

CCost: semen (satış bedeli): “ost: semen (satış bedeli): “C tipi satışC tipi satış””

Insurance (premium): sigorta primiInsurance (premium): sigorta primi

Freight: navlunFreight: navlun

Türkçe okunuş: “sif” = E-TTK m. 1139Türkçe okunuş: “sif” = E-TTK m. 1139

INCOTERMS: aynı ilkeler, ancak daha INCOTERMS: aynı ilkeler, ancak daha çağdaş kurallar.çağdaş kurallar.

Yaygın türev: CFR = cost, freight (sigorta Yaygın türev: CFR = cost, freight (sigorta sözleşmesi yapma borcu yok).sözleşmesi yapma borcu yok).

Denizaşırı Satış – 4/11Denizaşırı Satış – 4/11

2. Satıcının Borçları2. Satıcının Borçları

a) Eşyanı Teslimia) Eşyanı Teslimi

Sözleşme veya teamüle uygun şekilde ve Sözleşme veya teamüle uygun şekilde ve zamanda ve ambalaj içinde gemiye zamanda ve ambalaj içinde gemiye yükletilme (E-TTK m. 1140 f. 1)yükletilme (E-TTK m. 1140 f. 1)

Yüklemenin ispatı: yükleme konişmentosu Yüklemenin ispatı: yükleme konişmentosu (E-TTK m. 1141 f. 2 c. 1)(E-TTK m. 1141 f. 2 c. 1)

Denizaşırı Satış – 5/11Denizaşırı Satış – 5/11

Yarar ve hasarın geçişi: geminin Yarar ve hasarın geçişi: geminin küpeştesini (bordasını) geçme anında (E-küpeştesini (bordasını) geçme anında (E-TTK m. 1143 f. 1 c. 1)TTK m. 1143 f. 1 c. 1)

Dikkat:Dikkat: “Satıcıya düşen teslim borcunun ifa “Satıcıya düşen teslim borcunun ifa yeri malın yüklendiği yerdir. Şu kadar ki; yeri malın yüklendiği yerdir. Şu kadar ki; malın mülkiyetinin alıcıya geçmesi onu malın mülkiyetinin alıcıya geçmesi onu temsil eden temsil eden konişmentonunkonişmentonun ciro ve teslimi ciro ve teslimi ile olur.” (f. 4).ile olur.” (f. 4).

Denizaşırı Satış – 6/11Denizaşırı Satış – 6/11

b) Navlun Sözleşmesi ve Konişmentob) Navlun Sözleşmesi ve Konişmento

Yükleme yerinden varma limanında vinç Yükleme yerinden varma limanında vinç üzerinde teslime kadar eşyanın taşınması üzerinde teslime kadar eşyanın taşınması için navlun sözleşmesi kurmak veiçin navlun sözleşmesi kurmak ve

Navlunu ödemek (E-TTK m. 1144 f. 1)Navlunu ödemek (E-TTK m. 1144 f. 1)

Konişmento düzenlettirmek (E-TTK m. Konişmento düzenlettirmek (E-TTK m. 1145 f. 1).1145 f. 1).

Denizaşırı Satış – 7/11Denizaşırı Satış – 7/11

c) Sigorta Sözleşmesic) Sigorta Sözleşmesi

Eşyayı,Eşyayı,

sigorta poliçelerine eklenmesi yaygın olan sigorta poliçelerine eklenmesi yaygın olan şartlar çerçevesindeşartlar çerçevesinde

denizcilik rizikolarına karşıdenizcilik rizikolarına karşı

sigorta ettirmek vesigorta ettirmek ve

primi ödemek (E-TTK m. 1147 f. 1).primi ödemek (E-TTK m. 1147 f. 1).

Denizaşırı Satış – 8/11Denizaşırı Satış – 8/11

d) Belgelerin Teslimid) Belgelerin TeslimiYükleme tamamlandıktan sonraYükleme tamamlandıktan sonraKonişmento, sigorta poliçesi, fatura, Konişmento, sigorta poliçesi, fatura, gerekiyorsa eşyanın niteliğini ve tartısını gerekiyorsa eşyanın niteliğini ve tartısını ispat eden şahadetname ile diğer belgeleriispat eden şahadetname ile diğer belgelerigecikmeksizin alıcıya teslim etmek veya gecikmeksizin alıcıya teslim etmek veya ettirmek (E-TTK m. 1150 f. 1).ettirmek (E-TTK m. 1150 f. 1).Uygulama: bankada açılan “akreditif” Uygulama: bankada açılan “akreditif” yoluyla.yoluyla.

Denizaşırı Satış – 9/11Denizaşırı Satış – 9/11

3. Alıcının Borçları3. Alıcının Borçları

Belgeleri inceleyip kabul veya reddetmek Belgeleri inceleyip kabul veya reddetmek (E-TTK m. 1152 f. 1)(E-TTK m. 1152 f. 1)

Kabul halinde, belgelerin karşılığında:Kabul halinde, belgelerin karşılığında:

““Sif” satış bedelini ödemek (E-TTK m. Sif” satış bedelini ödemek (E-TTK m. 1153 f. 1)1153 f. 1)

Eşyayı teslim almak (E-TTK m. 1155 f. 1).Eşyayı teslim almak (E-TTK m. 1155 f. 1).

Denizaşırı Satış – 10/11Denizaşırı Satış – 10/11

III. FOB SatışIII. FOB Satış (E-TTK m. 1138) (E-TTK m. 1138)1. “1. “FFree ree oon n bboard” = gemide teslimoard” = gemide teslim= “F tipi satış”= “F tipi satış”2. Satıcının Borçları:2. Satıcının Borçları: eşyayı ambalaj içinde eşyayı ambalaj içinde gemide teslim etmek ve konişmentoyu gemide teslim etmek ve konişmentoyu almakalmakYarar ve hasarın geçişi: geminin Yarar ve hasarın geçişi: geminin küpeştesini (bordasını) geçme anında (f. 2 küpeştesini (bordasını) geçme anında (f. 2 c. 1)c. 1)

Denizaşırı Satış – 11/11Denizaşırı Satış – 11/11

3. Alıcının Borçları3. Alıcının Borçları

Semeni (satış bedelini) ödemekSemeni (satış bedelini) ödemek

Navlun sözleşmesi yapmak veya Navlun sözleşmesi yapmak veya yaptırmak (satıcı, alıcıyı temsilen yapabilir)yaptırmak (satıcı, alıcıyı temsilen yapabilir)

Eşyayı yükleme limanında teslim almakEşyayı yükleme limanında teslim almak

DilerseDilerse: Sigorta sözleşmesi yapmak veya : Sigorta sözleşmesi yapmak veya yaptırmak (satıcı, alıcıyı temsilen veya yaptırmak (satıcı, alıcıyı temsilen veya alıcıyı “sigortalı” göstererek yapabilir).alıcıyı “sigortalı” göstererek yapabilir).