Khoa L lun chnh tr v x hi

KHOA LY LUN CHINH TRI VA XA HIB MN NGUYN LY CUA CHU NGHIA MAC - LNIN

NH HNG TR LI CAC VN N TP

Mn: Nguyn ly Mac Lnin 1

(Lu hnh ni b - Dng cho sinh vin trng H Nng nghip H Ni)

1. Nhng iu kin v tin ra i ca ch ngha McGi y:

* Th nht: iu kin v kinh t - x hi

- Ch ngha Mc ra i vo nhng nm 40 ca th k XIX

- PTSX TBCN phat trin -> Mu thun trong long CNTB din ra ngay cang gay gt...- Phong trao cng nhn n ra manh me nhng ln lt tht bai, t ra yu cu khch quan l cn phi c soi sng bng l lun khoa hc. Ch ngha Mc ra i p ng nhu cu cua PTCN.

* Th hai: Tin l lun

- Trit hc c in c

- Kinh t chnh tr hc c in Anh - Ch ngha x hi khng tng Phap => o la 3 ngun gc ly lun trc tip cho s ra i cua chu nghia Mac.

* Th ba: Tin khoa hc t nhin- nh lut bo ton v chuyn ho nng lng- Thuyt t bo- Thuyt tin ho => Nhng phat minh nay c Ph.ngghen goi la 3 phat minh co tinh cht vach thi ai.

Tom lai: Trn c s iu kin, tin khach quan, cng vi thin tai cua C.Mac va Ph. ngghen cac ng a xy dng c mt hoc thuyt hoan chinh, khoa hoc.

2. Ch ngha duy vt v ch ngha duy vt bin chngGi y:

- Vn c ban cua trit hoc la gi?

- Vn c bn ca trit hc c 2 mt:+ Mt th nht (bn th lun): Gia thc v vt cht, ci no c trc, ci no c sau, ci no quyt nh ci no? => Co nhng cach tra li nao?

+ Mt th hai (nhn thc lun): Con ngi c kh nng nhn thc c th gii hay khng? Co nhng cach tra li nao?

- Cac hinh thc cua chu nghia duy vt (CNDV cht phac; CNDV siu hinh; CNDV bin chng)

- CNDV bin chng - hinh thc phat trin cao nht cua CNDV: L s thng nht gia CNDV khoa hc v phng php bin chng; phn nh ng n hin thc khch quan trong mi lin h ph bin v s pht trin.

3. Quan im ca ch ngha duy vt bin chng v pham tru vt cht, thc v mi quan h gia vt cht v thcGi y:

* Phm tr vt cht - Quan im ca cc nh duy vt thi k c i v vt cht- Quan im ca cc nh duy vt thi k cn i v vt cht+ Th k XVII XVIII+ Cui th k XIX u th k XX- nh ngha vt cht ca Lnin

Vt cht l mt phm tr trit hc dng ch thc ti khch quan, c em li cho con ngi trong cm gic, c cm gic ca chng ta chp li, chp li, phn nh v tn ti khng l thuc vo cm gic.- Phn tch nh ngha

+ Phng php nh ngha

+ Dng ch thc ti khch quan (tn ti, c thc va khch quan) + c em li cho con ngi trong cm gic: Vt cht c trc, tc ng vo cc gic quan ca con ngi. Cm gic, thc ca con ngi chng qua ch l s phn nh vt cht => Con ngi c th nhn thc c th gii... chp li, chp li, phan anh.- ngha nh ngha vt cht ca Lnin i vi s pht trin ca ch ngha duy vt v nhn thc khoa hc

+ Gii quyt vn c bn ca trit hc trn lp trng duy vt trit ...+ Khc phc c khng hong trong KHTN, m ng cho khoa hc t nhin pht trin

+ Phm tr vt cht khng ch dng li lnh vc t nhin m cn m rng sang c lnh vc x hi

* Pham tru y thc

- Ngun gc cua y thc+ Ngun gc t nhin cua y thc: (b nao ngi; mi quan h gia con ngi vi th gii khach quan; cac hinh thc phan anh (phan anh vt ly, hoa hoc; phan anh sinh hoc; phan anh tm ly; phan anh y thc la hinh thc phan anh nng ng, sang tao chi co con ngi))

+ Ngun gc xa hi cua y thc: (lao ng, ngn ng, quan h xa hi cua con ngi)

- Ban cht cua y thc: thc l s phn nh th gii khch quan vo trong b oc cua con ngi. Th hin:

+ thc l s phn nh mang tnh sng to

+ Y thc l s phn nh mang tnh x hi+ thc l s phn nh mang tnh ch quan

- Kt cu cua y thc: thc c kt cu phc tp, bao gm nhiu thnh t c quan h vi nhau. Theo cch tip cn kt cu ca thc t cc yu t c bn hp thnh th thc bao gm 3 yu t c bn la tri thc; tinh cam; y chi.

* Mi quan h gia vt cht va y thc- Vai tr ca vt cht i vi thc

+ Vt cht l ngun gc ca thc

+ Vt cht quyt nh ni dung, c im ca thc: Biu hin iu kin vt cht nh th no th thc nh th

+ Vt cht quyt nh s bin i ca thc, khi c s vt cht, iu kin vt cht thay i th thc cng thay i theo

- Vai tr ca thc i vi vt cht

+ Bn cht ca thc mang tnh nng ng, sng to, thc l thc ca con ngi, ch c con ngi mi c thc nn ni ti s tc ng tr li ca thc i vi vt cht chnh l ni n s tc ng ca con ngi i vi vt cht thng qua hot ng thc tin.+ thc ch o, hng dn con ngi trong hot ng thc tin, n gip con ngi: Xc nh mc tiu, ra c phng hng, tm ra c phng php hnh ng

+ S tc ng ca thc i vi vt cht din ra theo hai hng tch cc hoc tiu cc- Rut ra y nghia phng phap lun4. Nguyn l v mi lin h ph binGi y:

* Khi nim mi lin h, mi lin h ph bin

- Quan nim cua cac nha trit hc siu hnh - Quan nim cua cac nha trit hc duy vt bin chng - Khi nim mi lin h

- Khi nim mi lin h ph bin

* Tnh cht ca mi lin h

- Tnh khch quan cua mi lin h- Tnh ph bin cua mi lin h- Tnh a dng, phong ph cua mi lin h* ngha phng php lun

- Quan im ton din

- Quan im lch s c th

5. Nguyn l v s pht trinGi y:

* Khi nim pht trin

- Quan im siu hnh

- Quan im bin chng- Khi nim pht trin

- Phn bit khi nim pht trin vi khi nim vn ng

* Tnh cht ca s pht trin - Tnh khch quan ca s pht trin

- Tnh ph bin ca s pht trin

- Tnh a dng, phong ph ca s pht trin

* ngha phng php lun

Khi nghin cu nguyn l ny, trong hot ng nhn thc v hot thc tin, cn phi c quan im pht trin.6. Cp phm tr ci ring v ci chung* nh ngha: ci chung, ci ring, ci n nht* Quan h bin chng gia ci ring v ci chung

- Ci ring, ci chung v ci n nht u tn ti khch quan, th hin:+ Ci chung ch tn ti trong ci ring, thng qua ci ring m biu hin s tn ti ca n, n khng tn ti bit lp, tch ri ci ring (tc l ci chung khng tch ri mi s vt, hin tng, qu trnh ring l)

+ Ci ring ch tn ti trong mi quan h vi ci chung, v bt c ci ring no cng tn ti trong mi quan h vi ci ring khc, gia nhng ci ring y bao gi cng c nhng ci chung ging nhau

+ Ci ring l ci ton b, phong ph, a dng cn ci ci chung l ci b phn nhng su sc, bn cht hn ci ring

+ Ci chung v ci n nht c th chuyn ha ln nhau trong nhng iu kin xc nh: Ci n nht bin thnh ci chung trong qu trnh pht trin ca s vt (t ci t -> nhiu -> i ln c s vt); ci chung bin thnh ci n nht trong qu trnh i xung ca s vt, hin tng (nhiu -> t -> s vt i xung (li thi).

* ngha phng php lun7. Cp phm tr nguyn nhn v kt quGi y:

* Khai nim nguyn nhn, kt qu* Mi quan h bin chng gia nguyn nhn v kt qu- Th nht: Nguyn nhn sinh ra kt qu+ Nguyn nhn bao gi cng c trc kt qu, kt qu ch xut hin khi nguyn nhn gy ra tc ng+ Mt nguyn nhn c th sinh ra nhiu kt qu+ Mt kt qu c sinh ra bi nhiu nguyn nhn khc nhau tc ng ring l hoc ng thi+ Nguyn nhn c nhiu loi mi loi c vai tr khc nhau i vi kt qu, cho nn, trong thc tin, phi nhn dng c chng c thi ng x ng n.- Th hai: Kt qu tc ng tr li nguyn nhn: Kt qu sau khi ra i n khng th ng, tri li n tc ng tr li nguyn nhn sinh ra n- Th ba: Nguyn nhn v kt qu chuyn ha ln nhau* ngha phng php lun

8. Quy lut chuyn ha t nhng s thay i v lng thnh nhng s thay i v cht v ngc li

Gi y:

* Khi nim cht v khi nim lng

- Khi nim cht, mt s im cn lu y khi nghin cu khi nim cht

- Khi nim lng, mt s im cn lu y khi nghin cu khi nim lng

* Quan h bin chng gia cht v lng- Nhng thay i v lng dn n nhng thay i v cht

+ Mi s vt, hin tng u c s thng nht gia hai mt cht v lng

+ Gii hn m trong , s thay i v lng (tng ln hoc gim i) cha lm thay i v cht c gi l => Khai nim .+ Khi lng thay i n mt gii hn nht nh th s dn n s thay i v cht, gii hn chnh l im nt => Khai nim im nt.+ S thay i v cht do nhng thay i v lng trc gy ra gi l bc nhy => Khai nim bc nhay, cc hnh thc ca bc nhy: Bc nhy ton b, bc nhy cc b

- Nhng thay i v cht dn n nhng thay i v lng: Cht mi ra i s tc ng tr li ti s thay i v lng mi (lm thay i quy m, nhp iu, tc ...) pht trin ca s vt. * ngha phng php lun9. Thc tin, nhn thc v vai tr ca thc tin i vi nhn thcGi y:

* Thc tin v cc hnh thc c bn ca thc tin

- Khi nim thc tin

- Thc tin c ba hnh thc c bn

+ Sn xut vt cht

+ Hot ng chnh tr - x hi + Hot ng thc nghim khoa hc

* Nhn thc v cc trnh ca nhn thc

- Quan nim ca ch ngha duy vt bin chng v bn cht cua nhn thc:+ Nhn thc l qu trnh phn nh hin thc khch quan vo trong u c con ngi trn c s thc tin

+ Tha nhn kh nng nhn thc th gii ca con ngi, khng c ci g m con ngi khng nhn thc c, ch c ci m con ngi cha nhn thc c

+ Nhn thc l qu trnh bin chng, c vn ng bin i, pht trin, i t cha bit n bit, t bit t n bit nhiu hn, t cha y n y hn, t bn cht cp 1 n bn cht cp 2 nhng khng c gii hn cui cng

+ Nhn thc phi da trn c s thc tin, ly thc tin lm mc ch nhn thc, lm tiu chun kim tra chn l.

- Cc trnh ca nhn thc

+ Nhn thc kinh nghim v nhn thc l lun

+ Nhn thc thng thng v nhn thc khoa hc

* Vai tr ca thc tin i vi nhn thc

- Thc tin l c s ca nhn thc: V thc tin lm bc l ra nhng mt, thuc tnh, mi lin h bn cht, quy lut vn ng, pht trin ca s vt

- Thc tin l mc ch ca nhn thc: Mc ch ca mi nhn thc khng phi ch nhn thc m v thc tin, v s ci bin th gii khch quan, bin i x hi theo nhu cu ca con ngi

- Thc tin l ng lc ca nhn thc: Trong hot ng thc tin con ngi vp phi nhiu tr ngi, kh khn v tht bi, iu buc con ngi phi gii p nhng cu hi do thc tin t ra. Ni cch khc, chnh thc tin l ngi t hng cho nhn thc phi gii quyt, trn c s thc y nhn thc pht trin

- Thc tin l tiu chun ca chn l: Nhn thc ca con ngi khi tr thnh kinh nghim v thnh l lun th tch ri khi thc tin v s ri vo hai kh nng ng hoc sai. Tiu chun nh gi cui cng l thc tin, khi nhn thc c thc tin xc nhn l ng, nhn thc tr thnh chn l v ngc li, do , thc tin l tiu chun ca chn l.

* Rut ra y nghia: Quan im thc tin10. Quy lut quan h sn xut ph hp vi trnh pht trin ca lc lng sn xutGi y:

* Khi nim lc lng sn xut, quan h sn xut

- Lc lng sn xut

+ Quan nim v lc lng sn xut

+ Kt cu cua LLSX

- Quan h sn xut

+ Quan nim v QHSX

+ Kt cu ca QHSX* Mi quan h bin chng gia lc lng sn xut v quan h sn xut- Mi quan h gia lc lng sn xut, quan h sn xut l mi quan h thng nht bin chng, th hin:

+ LLSX quyt nh QHSX: LLSX no th QHSX y, LLSX bin i th QHSX cng bin i theo+ S tc ng tr li ca QHSX i vi LLSX

- Mi quan h gia lc lng sn xut va quan h sn xut l mi quan h thng nht c bao hm kh nng chuyn ha thnh cc mt i lp v pht sinh mu thun.* Nhn thc v vn dng quy lut ny Vit Nam- Thi k trc 1986- T i mi (1986) n nay

11. Bin chng ca c s h tng v kin trc thng tngGi y:

* Khi nim c s h tng v kin trc thng tng

- Khi nim c s h tng

- Kt cu CSHT cua mt xa hi

- Mt s im cn lu * Kin trc thng tng

- Khi nim kin trc thng tng

- Kt cu ca KTTT

- Mt s im cn lu * Quan h bin chng gia c s h tng v kin trc thng tng

- Vai tr quyt nh ca c s h tng i vi kin trc thng tng:+ CSHT sinh ra (ngun gc) KTTT+ CSHT thay i th sm hay mun KTTT cng thay i theo

+ Tinh cht mu thun trong CSHT c phan anh thanh mu thun trong KTTT

+ Trong x hi c giai cp, giai cp no thng tr v kinh t (CSHT) th giai cp s thng tr v chnh tr, t tng (KTTT)

* S tc ng tr li ca kin trc thng tng i vi c s h tng- S tc ng ca KTTT i vi CSHT th hin chc nng x hi ca KTTT l duy tr, bo v v cng c CSHT sinh ra n, u tranh xa b CSHT v KTTT c

- S tc ng tr li ca KTTT i vi CSHT c biu hin theo hai hng: Nu KTTT tc ng ph hp vi cc quy lut kinh t khch quan th n l ng lc mnh m thc y kinh t pht trin; nu KTTT tc ng ngc chiu, khng ph hp vi cc quy lut kinh t khch quan th s km hm s pht trin ca kinh t.

* S vn dng Vit Nam- Trc nm 1986- T nm 1986 n nay12. Tn ti x hi quyt nh thc x hi v tnh c lp tng i ca thc x hiGi y:

* Khi nim tn ti x hi v thc x hi

- TTXH+ Khi nim TTXH

+ Cc yu t c bn to thnh tn ti x hi bao gm: phng thc sn xut vt cht; cc yu t thuc v iu kin t nhin hon cnh a l; dn c -> trong cc yu t th phng thc sn xut vt cht l yu t c bn nht.

- YTXH+ Khi nim YTXH + Kt cu ca thc x hi* Vai tr quyt nh ca tn ti x hi i vi thc x hi- Tn ti x hi l ngun gc khch quan l c s ca s hnh thnh, ra i ca thc xa hi- TTXH quyt nh ni dung, tnh cht, c im ca cc hnh thi thc x hi

- TTXH thay i th ko theo s thay i ca YTXH - Trong XH c giai cp (tc tn ti XH c giai cp) th YTXH cng mang tnh giai cp.

* Tnh c lp tng i ca YTXH

- Th nht: YTXH thng lc hu hn so vi TTXH- Th hai: YTXH c th vt trc TTXH- Th ba: Tnh k tha trong s pht trin ca thc x hi - Th t: S tc ng qua li gia cc hinh thai YTXH- Th nm: YTXH tc ng tr li TTXH* ngha phng php lun

13. Qun chng nhn dn v vai tr sng to lch s ca qun chng nhn dn

Gi y:

* Khi nim qun chng nhn dn

- Quan nim v qun chng nhn dn

- Qun chng nhn dn c xc nh bi cc ni dung sau:

+ L nhng ngi lao ng sn xut ra ca ci vt cht v cc gi tr tinh thn

+ L nhng b phn dn c chng li giai cp thng tr p bc, bc lt, i khng vi nhn dn

+ L nhng giai cp, nhng tng lp x hi thc y s tin b x hi.

* Vai tr sng to lch s ca qun chng nhn dn - Th nht: Qun chng nhn dn l lc lng sn xut c bn ca mi x hi, trc tip sn xut ra ca ci vt cht p ng nhu cu tn ti v pht trin ca con ngi, x hi.- Th hai: Qun chng nhn dn l lc lng trc tip hay gin tip sng to ra cc gi tr tinh thn ca x hi v kim chng cc gi tr tinh thn c cc th h v c nhn sng to ra trong lch s.- Th ba: Qun chng nhn dn l lc lng v ng lc c bn ca mi cuc cch mng v cc cuc ci cch trong lch s.PAGE 1